DOCSLIB.ORG

Nr. 137 | Mei 2010

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
Nr. 137 | Mei 2010 Nr. 137, mei 2010 Opkomst en ondergang van De Vriendschap in Hoogland Met Mars op molenpad Maandblad over molens en hun opvolgers 13e jaargang, nr. 5 Redactioneel Het is deze maand zeventig jaar geleden dat Nederland in de Tweede Wereldoorlog betrokken raakte en 65 jaar geleden dat deze oorlog werd beëindigd. Daarom is dit nummer min of meer een themanummer dat aan de lotgevallen van molens in deze oorlog is gewijd. Op microschaal beschrijft Erwin Esselink de lotgevallen van één molen; die te Hoogland, COLOFON terwijl op macroschaal de relatie tussen het oorlogsverloop en de lotge- vallen van molens wordt beschreven; afgesloten met een zo compleet Redactie & administratie: mogelijke lijst van alle molens die door de oorlog zijn getroffen. Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, Tel./fax: +31 (0)79-5931303 En Balie Kluiver bepleit een eerbewijs. JSB E-mail adres: [email protected] Verschijning: Elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag van de maand. Gedurende de maanden juli en augustus verschijnt één gecombineerd nummer. Uitgave: De ‘Molenwereld’ is een uitgave van de Stichting Molenwereld Benedenrijweg 521 2987 VA Ridderkerk Tel.: 0180-411018 Uitgever: dhr. Sj. J. Veerman Zwanebloem 51, 2954 NH Alblasserdam Tel.: 06-23974997 E-mail adres: [email protected] Redactie: dhr. J.S. Bakker Moerdijkstraat 37 2751 BE Moerkapelle, Tel/fax 079-5931303 E-mail adres: [email protected] dhr. B.H.J. Mols Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk, Tel.: 06-50283248 E-mail adres: [email protected] Bij de omslag voorzijde: De molen Sint Anthonius in Eerde is een van de oorlogs- slachtoffers die momenteel hersteld wordt. De molen had een plaats aan de ‘Hell’s Advertenties: Highway, de corridor die in september 1944 van levensbelang was voor de geal- J. Ottevanger lieerden. Na de landing van 17 september 1944 gebruiken de Amerikanen en de Molenviergang 2 2761 BK Zevenhuizen Duitsers (die de molen nadien nog zes keer (!) in bezit nemen) als observatiepost. Tel.: 0180-638180 / Fax: 0180-638179 Op 24 september loopt de molen bij beschietingen flinke, maar niet onherstelbare, E-mail adres: [email protected] schade op, zoals blijkt uit bovenrstaande tekening van Bernard van Dam. De tank is een Amerikaanse tank die een voltreffer krijgt waarbij de drie bemanningsle- Abonnementen: den omkomen. Eerder, op 18 september was een Amerikaanse waarnemer in de Tel.: +31 (079)-5931303 (na 18.00 uur) / Fax: +31 (079)-5931303 molen om het leven gekomen. De molen wordt in 1946 dan gedeeltelijk gesloopt, Nederland (€ 47,50) per jaar (incl. 6% BTW). maar de restauratie is nu dan toch in volle gang. De romp is al klaar (foto H. van Steenbergen, 6 maart 2010). Overige landen Europa (€ 65,-) Andere landen prijs op aanvraag. Bij de omslag achterzijde: De Houthuizer molen was een der vele molens in de streek ten westen van de Maas tegenover Venlo-Roermond die slachtoffer werd De abonnementsprijs dient bij vooruitbetaling te worden van het oorlogsgeweld dat deze streek zozeer teisterde. In 2008 werd op de plaats voldaan. van de oude molen een replica gebouwd, die vanwege zijn geschiedenis gezien Abonnementen kunnen op ieder gewenst moment ingaan mag worden als een symbool van de herrijzenis van dit zo zwaar getroffen gebied. en worden automatisch verlengd tenzij een abonnement (foto H. Noot, 4 oktober 2009). uiterlijk 1 december van het lopende abonnementsjaar schriftelijk wordt opgezegd. De in het lopende abonnementsjaar (van januari t/m december) reeds verschenen nummers worden na INHOUD pagina ontvangst van het abonnementsgeld direct toegezonden, indien nog voorradig. MOLENSACTUEEL 175 Prijs losse nummers: in Nederland € 6,-; overig Europa € 7,- (exclusief porto). MOLENSACTUEEL: De Mallemolen in Gouda 182 Dick Kenbeek Donateurs van de Stichting Molenwereld ontvangen het blad gratis bij een minimum-donatie van € 62,50. MOLENSACTUEEL: Kolham heeft molen terug 186 De Stichting Molenwereld staat geregistreerd als een Algemeen Nut Beogende Instelling (zie http://www.anbi.nl). UIT 'T KIJKGAT: Eerbetoon 189 Bankrelatie: MNVVM-molenmakers actief 191 Voor Nederland: Postbank 4506935 / Rabobank 3750.30.867 Voor België: Postcheque 000-1746998-28 PORTRET: Opkomst en ondergang van De Vriendschap in Hoogland 192 Erwin Esselink Kopij: Zenden aan de redactie van de Molenwereld, GESCHIEDENIS: Met mars op molenpad 202 Moerdijkstraat 39, 2751 BE Moerkapelle. BIJLAGE: Molens als oorlogslachtoffer 210 Lay-out en Druk: J.S. Bakker Vis Offset, Alphen aan den Rijn. E-mail: [email protected] ISSN 1387-2974 © COPYRIGHT 2010 Stichting Molenwereld Moerkapelle. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of Afsluitdatum van de kopij voor openbaar worden gemaakt op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. het juninummer van Molenwereld: 7 mei 2010 Informatie voor deze rubriek: Redactie Molenwereld, p/a B.H.J. Mols, Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk. Tel.: 06-50283248 / E-mail: [email protected] De Hoop te Haren genomineerd nen terugzetten. Dat is goed voor de gelijke, verantwoorde buitenverlichting. voor Raboprijs identiteit van Haren, maar vooral voor de dorpseconomie. Een goed zichtbare De jury van Rabobank stimuleringsfonds molen is de eerste belangrijke stap op Herstel Joeswert te Feerwerd heeft korenmolen De Hoop genomi- weg naar een molenbiotoop. De mo- ‘doorgestart’ in april neerd voor een bijdrage van 5.000 euro. lenbiotoop biedt kansen op verdere ver- De nominatie in de categorie Cultuur is sterking en uitstraling van het dorpshart Half maart 2010 werd begonnen met bedoeld voor buitenverlichting, die aan en werkt als magneet op toeristen en het herstel van korenmolen Joerswert hoge eisen moet voldoen. Zo moet de consumenten. Het molenbestuur komt te Feerwerd. Door een tegenvaller, een verlichting duurzaam zijn en aangepast binnenkort met initiatieven om zich met kapotte hoogwerker, liep de klus enkele aan de woonomgeving. De bevolking het gemeentebestuur van Haren op weken vertraging op. Op 7 april is uitein- kon op internet voor de nominatie stem- de vorming van een molenbiotoop te delijk de restauratie voortgezet en heeft men. De aanvraag van stichting molen gaan beraden. De tweede reden voor een hoogwerker de roeden uitgeno- De Hoop was ingediend om de geres- de aanvraag om steun bij het stimule- men, staartbalk verwijderd en tenslotte taureerde korenmolen ook in de avond ringsfonds was, dat restauratiebestek en ook de kap afgenomen. Eerder waren oogstrelend in het dorpssilhouet te kun- restauratiebegroting niet voorzien in de- al de kleppen van het zelfzwichtingsy- De kap van molen Joeswert op de grond; het is zichtbaar dat onderhoud zeer noodzakelijk is (foto: D.J. Tinga, 7 april 2010). Het afnemen van de kap van molen Joeswert te Feerwerd luidt de restauratie in (foto: D.J. Tinga, 7 april 2010). 13e jaargang 2010 nr. 5 | 175 Molenwereld -MOLENSACTUEEL- over de Groene Molen stond eens de Jousterwind-oliemolen De Waterlander, beter bekend als de Molen van Brouwer aan de Slachtedijk, die al verdwenen is in 1911. Deze molen werd verplaatst naar Dinther (Noord-Brabant) en herbouwd als korenmolen en kreeg een nieuwe naam, namelijk Nooit Gedacht. De oor- spronkelijk oliemolen was een hele oude Wormerveerse (Noord-Hollandse) olie- molen, genaamd De Nachtegaal (1628) en werd in 1852 verplaatst naar Joure. Bauke Bos en Popke Timmermans. Restauratie molen Windlust Wolvega vordert gestaag Eind 2009 is Bouwbedrijf Hiemstra uit Makkinga gestart met de restaura- De Groene Molen te Joure is weer gereed om te malen (foto: P. Timmermans, tie van molen Windlust in Wolvega 2 april 2010). (Molenwereld 2009-12-465). Inmiddels zijn de zolderbalken van de vloeren waar nodig opgevuld met kunsthars. De aanwezige wenteltrap van de begane steem door molenmaker Vaags uitge- (bakstenen). Het vermoeden is in de grond naar de eerste zolder, is vervan- nomen. De kap zal op de grond worden jaren tien van de twintigste eeuw. Zijn gen door een recht model met onder- gerestaureerd. Delen van het gevlucht naam is vrijwel zeker afgeleid van het aan een kleine hoek. Alle trappen zijn en de staart zullen naar de molenma- feit dat de molen groen geschilderd was in het kader van de veiligheid voorzien kerswerkplaats worden getransporteerd en niet van de groene polderdijk. In de van hekjes en een dubbele reling. In alle om aldaar te worden hersteld. nabijheid van Joure had men vroeger vloeren zijn de luiluiken weer in ere her- ook een zogenaamde Zwarte molen steld. Als laatste is de stelling vernieuwd en een Gele molen. Ondertussen is de en wordt het voegwerk van de romp on- Geen 1 april grap Groene molen al vele jaren eigendom, van de der handen genomen. Molen in Joure Gemeente Skarsterlân, voor 1984 van de Gemeente Haskerland. Nu is de mo- Witte donderdag, de donderdag voor len ook al vele jaren een soort herken- Avondexcursies Gild Fryske Goede Vrijdag en Pasen, 1 april 2010 is ningsteken voor Joure. Als men via het Mounders 2010 een historische dag geweest voor de water de Zijlroede, Joure binnen komt, plaats Joure. Toen is het motorgemaal zie je hem staan. De molen heeft ook De GFM avondexcursies van 2010 doen de Groene Molen (in het Fries: de Griene (alleen) gedraaid op Friese molenaars- een groep respectievelijk duo molens Moune) weer een echte windwater- of dag op 13 maart en trok grote publieke aan die vanwege hun standplaats en poldermolen geworden. Deze bekende belangstelling van molenaars en an- historie bij elkaar horen. Een molengroep Friese spinnenkopmolen met stelling, dere molenliefhebbers. Schuin tegen- of -duo kan landschappelijk en/of ste- heeft sinds circa 1937 weer voor eerst met behulp van wind water uitgesla- gen op het Fries boezemwater. Op dit moment wordt aan deze molen weer gesleuteld, nadat de molenmaker(s) in de winter andere projecten kon realise- ren. De molen wordt gerestaureerd en hij wordt zo gemaakt dat de molen weer zowel op windkracht of op motorkracht kan gaan malen. En op 1 april was het zover dat de molen weer kon malen op windkracht.
Load more

Recommended publications
  • Nr. 139 | Juli, Augustus 2010
    Nr. 139, juli/augustus 2010 Moulin Le blute-fin; DE MOLEN ACHTER HET SCHILDERIJ Maandblad over molens en hun opvolgers 13e jaargang, nr. 7/8 Redactioneel e vakantiemaanden beginnen weer en dat betekent voor velen ook Dop reis gaan. Wellicht bezoeken lezers in deze maanden Parijs, maar waarschijnlijk niet met het doel om molens te bekijken. Parijs staat zeker niet bekend als molenstad, al zijn er ooit een driehonderd geweest. Maar de molens die er nog staan hebben zelfs internationaal een bekendheid, COLOFON waaraan maar nauwelijks een Nederlandse molen kan tippen. Die faam danken zij voor alles aan de schilderkunst. Schilders van wereldfaam Redactie & administratie: hebben ze vereeuwigd. De ontdekking dat een schilderij van de Blute-fin Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, in museum De Fundatie in Zwolle van Vincent van Gogh is, is de aanlei- Tel./fax: +31 (0)79-5931303 ding om eens diep te duiken in de geschiedenis van deze molen in de E-mail adres: [email protected] kunstenaarswijk Montmartre waarin en passant ook de andere molens Verschijning: die er stonden worden meegenomen. Elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag De Middelburgse molenmaker Klaas de Troye is welhaast een legende, van de maand. Gedurende de maanden juli en een man die extremen in zich verenigde. Ooit bouwde hij een schitte- augustus verschijnt één gecombineerd nummer. rend en werkend schaalmodel van een korenmolen die hij de naam Uitgave: Unicum gaf. De terugkeer ervan naar Zeeland was aanleiding om daar De ‘Molenwereld’ is een uitgave van een artikel aan te wijden. de Stichting Molenwereld In dit nummer ‘Grensmolens’ heeft een trieste achtergrond: brand.
    [Show full text]
  • Toelichting Bestemmingsplan
    Toelichting NL.IMRO.1674.2060BUITENGEBIEDR-0401 Pagina 1 van 151 NL.IMRO.1674.2060BUITENGEBIEDR-0401 Pagina 2 van 151 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 INLEIDING 5 1.1 Aanleiding 5 1.2 Doel 5 1.3 Ligging plangebied 6 1.4 Geldende bestemmingsregelingen 7 1.5 Leeswijzer 8 Hoofdstuk 2 BELEIDSKADER 9 2.1 Europees beleid 9 2.2 Rijksbeleid 10 2.3 Provinciaal beleid 17 2.4 Beleid waterschap 35 2.5 Gemeentelijk beleid 37 Hoofdstuk 3 BESTAANDE SITUATIE PLANGEBIED 57 3.1 Ruimtelijke en landschappelijke karakteristiek 57 3.2 Landschappelijke analyse 66 3.3 Functionele analyse 81 3.4 Verkeer en infrastructuur 87 3.5 Water 87 3.6 Overige functies 90 Hoofdstuk 4 ONDERZOEKEN 91 4.1 Bedrijven- en milieuzonering 91 4.2 Luchtkwaliteit 92 4.3 Geur 94 4.4 Externe veiligheid 94 4.5 Geluid 104 4.6 Bodem 107 4.7 Water 108 4.8 Flora en fauna 111 4.9 Cultuurhistorie, archeologie en monumenten 114 4.10 Milieueffectrapportage (M.e.r.) 122 Hoofdstuk 5 PLANBESCHRIJVING 123 5.1 Uitgangspunten en randvoorwaarden 123 5.2 Ruimtelijke ontwikkelingen 127 5.3 Functionele ontwikkelingen 130 5.4 Verkeer en infrastructuur 141 5.5 Ecologie 141 5.6 Cultuurhistorie, monumenten en archeologie 142 Hoofdstuk 6 JURIDISCHE ASPECTEN 143 6.1 Standaard Vergelijkbare BestemmingsPlannen (SVBP) 143 6.2 Opzet van de nieuwe bestemmingsregeling 143 6.3 Regeling bestemmingen 144 Hoofdstuk 7 ECONOMISCHE UITVOERBAARHEID 149 Hoofdstuk 8 OVERLEG EN INSPRAAK 151 8.1 Overleg 151 8.2 Inspraak 151 8.3 Inspraak-en overlegrapportage 151 NL.IMRO.1674.2060BUITENGEBIEDR-0401 Pagina 3 van 151 NL.IMRO.1674.2060BUITENGEBIEDR-0401 Pagina 4 van 151 Hoofdstuk 1 INLEIDING 1.1 Aanleiding De gemeente Roosendaal is bezig met de actualisering van het bestemmingsplanbestand in de gemeente.
    [Show full text]
  • Mee! LALIQUE MUSEUM
    DRIEENTWINTIGSTE JAARGANG NUMMER 5 september/oktober 2019 KunstKrant NEEM Informatiekrant voor beeldende kunst www.kunstkrant.com mee! LALIQUE MUSEUM In dit nummer o.a. • Oosters licht op art nouveau • Lakenhal Leiden: verbouwd en heropend • De energie van Jan van Munster • Helende kracht in Museum Volkenkunde • For Real: Britse realisten in Museum MORE • De boeiende kostuum-objecten van Rien Bekkers • Geïnspireerd door Van Gogh in galerie Bonnard • Johann Tischbein, pionier van de romantiek • Tweeluik – Het roer gaat om: • Het HEM neemt afstand van traditioneel museumconcept • 24/7 kunst bij Collectie Harms in Hof van Saksen pagina 2 kunstkrant september/oktober 2019 POSTUME EXPOSITIE ‘Andy Warhol’ van Nederland Ode aan Zutphense kunstenaar Martien de Kler 12 SEPTEMBER T/M 5 OKTOBER 2019 BIJ KUNST OF ART IN LAAG-KEPPEL Hummeloseweg 4 in Laag-Keppel | [email protected] | www.kunstofart.nl 6240 Kunst of Art advertentie de Kler Kunstkrant v4.indd 1 25-07-19 16:03 kunstkrant september/oktober 2019 pagina 3 Kunst op Nienoord • Poëzie op Nienoord • 12 • 13 OKTOBER • 11-17 uur • museumnienoord.nl KUNST op NIENOORD MUSEUM NIENOORD LEEK n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n c n ti n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n z n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n n nn ti n n NHD m e t In De Buitenplaats: ‘Liefde, je kunt me vinden bij de rivier’ ................
    [Show full text]
  • Nieuwe Molen Veenendaal Maalt Wiekenkruis Af Vier Meter Molen
    Nr. 4 april 2002 Vier meter molen - landschap (5a) Nieuwe molen Veenendaal maalt wiekenkruis af Maandblad over molens en hun opvolgers 5de jaargang, nr. 4 Inhoud pagina Molens Actueel 95 Grensmolens 105 COLOFON Vier meter molenlandschap (5a) 109 J.S. bakker Redactie & administratie: Het moderne molenleven Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, WvdL 113 Tel./fax: +31 (0)79-5931303 E-mail adres: [email protected] Restauratie korenmolen ‘s-Gravenzande 114 Verschijning: Wim Rotteveel elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag van de maand. Gedurende de maanden juli en augustus verschijnt Nieuwe Molen Veenendaal maalt wiekenkruis af 116 één gecombineerd nummer Willem Roose Uitgave: Papiermolen: Het geloofsleven van een molenaar 118 De 'Molenwereld' is een uitgave van de Stichting Molenwereld Benedenrijweg 521 2987 VA Ridderkerk Zoeker 119 Tel.: 0180-411018 Uitgever: Forum 122 dhr. Sj. J. Veerman Neptunushof 28 2931 XS Krimpen a/d Lek Tel.: 0180-524509 E-mail adres: [email protected] Eindredacteuren: dhr. J.S. Bakker Redactioneel Moerdijkstraat 37 2751 BE Moerkapelle, Tel/fax 079-5931303 ‘Een molenaar kan wel in een halve minuut arm, maar in geen halve eeuw E-mail adres: [email protected] rijk worden’. dhr. W.A. Roose Vest 65 2801 VE Gouda Deze oude korenmolenaarswijsheid komt weer bovendrijven bij het veron- Tel.: 0182-522041 gelukken van de Veenendaalse Nieuwe Molen. Alleen al het bestaan van E-mail adres: [email protected] deze uitdrukking maakt duidelijk dat dergelijke ongelukken niet nieuw zijn. Foto’s en verhalen bevestigen dit. Het bestaan van deze uitdrukking bewijst Advertenties: J. Ottevanger ook dat zelfs vakmolenaars in het algemeen zichzelf als een potentieel Molenviergang 2 2761 BK Zevenhuizen slachtoffer zagen, ongeacht of dit door gebreken of een moment van on- Tel.: 0180-638180 / Fax: 0180-638179 achtzaamheid kwam.
    [Show full text]
  • Molens Rijnland De Molen Van Enumatil
    Nr. 96, september 2006 Molens Rijnland De molen van Enumatil: honderd jaar na de brand thuisgebracht De Lakermolen in Warmond als bijzon - der experiment Maandblad over molens en hun opvolgers 9e jaargang, nr. 9 Inhoud pagina Molens Actueel 283 Forum: Oliemolennummer 297 COLOFON ‘t Betere Werk: Nogmaals de molen van Walderveen 297 NVVM-molenmakers actief 298 Redactie & administratie: Moerdijkstraat 39 2751 BE Moerkapelle, Tel./fax: +31 (0)79-5931303 Molens Rijnland 299 E-mail adres: [email protected] De Lakermolen in Warmond als bijzonder experiment 304 Verschijning: Elf maal per jaar, als regel op de eerste woensdag van de André van Noort maand. Gedurende de maanden juli en augustus verschijnt één gecombineerd nummer. De molen van Enumatil: honderd jaar na de brand thuisgebracht 310 E.G.M. Esselink Uitgave: De 'Molenwereld' is een uitgave van de Stichting Molenwereld Benedenrijweg 521 2987 VA Ridderkerk Uit ‘t Kijkgat 316 Tel.: 0180-411018 Grensmolens 317 Uitgever: dhr. Sj. J. Veerman Neptunushof 28 2931 XS Krimpen a/d Lek Zoeker 318 Tel.: 0180-524509 E-mail adres: [email protected] Redactie: dhr. J.S. Bakker Redactioneel Moerdijkstraat 37 2751 BE Moerkapelle, Tel/fax 079-5931303 Niet alleen in de moderne tijd wordt er veel geëxperimenteerd met E-mail adres: [email protected] windmolens. Ook de klassieke molens in vroeger tijden zijn niet aan dhr. B.H.J. Mols experimenten ontsnapt. Uitvinders zijn in het verleden op zoek Provincialeweg Zuid 42, 4286 LM Almkerk, gegaan naar nieuwe wegen. De Utrechtenaar Dorn Seiffen is zo Tel.: 06-50283248 iemand geweest. De molen met horizontale wieken die hij ontwierp E-mail adres: [email protected] bestaat nog, maar is al vrij snel weer veranderd in een normale Advertenties: molen; deze molen van de Lakerpolder bij Warmond.
    [Show full text]