12/15/2012
II. Các h p ch t Alkaloid trong trong cây th c ăn và Nh ng Alkaloid đ c h i trong th c ph m cây th c ăn và th c ph m • Alkaloid là h p ch t h u cơ có ch a nitrogen, có tính ki m, có tác d ng kích thích sinh h c r t m nh lên h th ng th n kinh. • Đã bi t đư c trên 3.000 alkaloid khác nhau, đư c chia thành 3 nhóm: True – alkaloid: Alkaloid th c. Pseudo – alkaloid: Alkaloid gi . Proto – alkaloid: Ti n alkaloid. 1 2
Indole alkaloid Nh ng d n xu t quan tr ng c a Indole alkaloid Indole alkaloid đư c t o thành t acid amin tryptophan khi b m t alanine, còn l i vòng idole r t gi ng v i nhân idole c a Ergot alkaloids (ergotamine, ergocristine, v.v...); tryptophan. T indole chuy n hóa ra nhi u d n xu t alkaloid Fescue alkaloid (ergovaline, ergosine,ergonine, lysergic acid đ c h i khác có trong m t s lo i th c v t. amide); Perloline và perlolidone, 3 methylindole (đư c t o ra trong d c NH 2 t s lên men tryptophan).
CH CH COOH Serotonin và psilocybin 2 Beta carboline. N N H H R1 R1 Tryptophan Nhân Indole alkaloid H3CO
N N R2 R2 NH OPO H R2 3 2 N N H CH H CH N H O 3 3 CH CH CH NH 3. R1=H, R2=OMe, Harmaline 3 2 2 2 CH CH N(CH ) 1. R1=H, R2=H, Harman 2 2 3 2 4. R1=H, R2=OH, Harmalol 6. 6 Metoxy tetrohydroharman 2. R1=H, R2=OMe, Harmine 5. R1=OMe, R2=H, 6 Methoxyharmalan N N 3 4 Serotonin H H Psilocybin
Cỏ đuôi trâu (Fescue) với độc tố của nó Nh ng tác đ ng c a Fescue Alkaloid lên cơ th cuu duong than cong . đ ng v t com Hai alkaloid đ c đư c bi t là perlolidone và perloline. Cung c p perloline cho c u thì th y có nh ng tri u ch ng như sau: Gây ra ph n ng quang h c nh Tăng nh p đ p tim và t ng s hô h p, M t s ki m soát ho t đ ng cơ, bi ng v n đ ng, sau cùng hôn mê r i ch t. Loline cũng là alkaloid nó có tác d ng gây ra co m ch v a ph i, có th nâng cao thân nhi t. Gây ho i thư ph n sau như chân, m ng, đuôi trên bò và c u. Ergopeptine là alkaloid đư c phát hi n ra 1970, nó gây tr Scientific Name: Festuca arundinacea ng i cho vi c th i ti t hormon prolactin và s đi u ti t thân Common Name: Tall Fescue nhi t. Vì v y làm gi m s c s n xu t s a r t rõ. Species Most Often Affected: cattle, horses Ergopeptine gây co th t m ch máu, làm gi m s lưu thông Poisonous Parts: all tu n hoàn máu ngo i biên do đó nó làm tăng thân nhi t và Primary Poisons: diaziphenanthrene, pyrrolizidine, andand ergot gây ho i thư cu i các chi. 5 6 /plants/fescue.html
1
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
nh hư ng c a fescue alkaloid lên Bi n pháp phòng tr nhi m đ c s sinh s n c a ng a cái Fescue alkaloid • Phôi thai có th b ch t. • Bào thai l ch ngôi v , d d ng quái thai, y u t, suy dinh Không chăn th ng a, bò, c u vào nh ng vùng b nhi m dư ng. lo i c đuôi trâu nhi u, đ c bi t là trong giai đo n thú • Đ non, thai tách r i kh i màng thai. mang thai thì r t nguy hi m cho bào thai. • Nhau thai d y c m lên dính vào t cung. N u thú đã b nhi m đ c dùng thu c đi u tr : Perhenazine, • Ng a m không sinh s a và cũng không ti t s a. reserpin. • N u nhi m đ c t th p, không gây ch t thai thì th i gian mang thai kéo dài. Ng đ c Fescue không ch x y ra trên ng a, mà nó còn • Ng a con sinh ra r t y u t, có chân r t dài, đ ng khó, có th x y ra trên các loài thú chăn th khác. Vì v y m ng m c dài ra, b p cơ phát tri n kém, răng m c không c n đ phòng khi chuy n vùng chăn th thú trên đ ng đ u. c m i có nhi u lo i c đ c h i. • Ng a con b cư ng giáp, ph n x bú s a kém, s v n đ ng kém. Bò v t s a ăn lo i c này thì s a c a chúng cũng b • Kháng th ng a con gi m th p, do kháng th m chuy n nhi m đ c, tr em tiêu th cũng không t t. qua s a gi m. Sinh kháng th c a ng a con cũng gi m. 7 8
Cây lá ngón ( Gelsemium elegans Các d n xu t đ c h i c a cây lá ngón Benth) Gelsemium elegans Benth Cây lá ngón có ch a đ c t Gelsemium alkaloids Indol alkaloid r t nguy hi m O O
CH2OH N CH3 N CH3 H N O N O Gelselegine OMe Gelsenicine OMe O
H
N CH3 H R N O R = H : Gelsedine OMe 9 R = OMe : Gelsemicine 10
Cây c n d i “Poison Hemlock” Cây cần dại “Poison Hemlock” v i đ c t cuuPiperidine alkaloid duong than cong . com Phân lo i th c v t:
Kingdom: Plantae
Division: Magnoliophyta Class: Magnoliopsida Order: Apiales Family: Apiaceae Scientific Name: Conium maculatum
Subfamily: Apioideae Common Name: Poison Hemlock
Genus: Conium L. Species Most Often Affected: all Species Conium maculatum Poisonous Parts: all Conium chaerophylloides Primary Poisons: coniine 11 12 /plants/conium.html
2
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Piperidine alkaloid (Conium alkaloid) Water Hemlock Piperidine là h p ch t h u cơ m ch vòng di d ng, bão hòa, có nhân piperidine. Đây là ch t đ c có trong cây c n đ c hemlock, có tên khoa h c là Conium maculatum. Ch t chi t xu t t cây này đã gi t ch t nhà hi n tri t h c Socrates . Ch t chi t xu t này có ít nh t là 5 lo i alkaloid v i m t tên chung là conium.
CH CH CH 2 2 3 CH CH CH N N 2 2 3 N H H Nhân piperidine bão hòa Coniin Gama coniceine
OH H O
CH CH CH 2 3 CH CH CH CH CH CH N 2 2 3 2 2 3 N N H H Conhydrine CH N methylconiine Pseudoconhydrine 13 3 14
Tri u ch ng ng đ c conium alkaloid Conium alkaloid trên thú ăn c
Tri u ch ng chung: B ng nhiên b n ch n, h t ho ng, b c r c khó ch u. Trên bò: Li u 3,3 mg coniine / kg th tr ng qua mi ng thì gây ra tri u Run lên c m c p. ch ng ng đ c nghiêm tr ng. Conium alkaloid có th gây thi t h i cho bò g p hơn 10 l n. S khác nhau này ch y u do trao đ i ch t Không ph i h p đư c các đ ng tác. gan. Chích 16 mg coiinine / kg th tr ng có th gây ra t vong Đ ng t gi n ra. cho bò. Nh p đ p c a tim y u t. Đ u, mũi l nh đ t ng t. Trên ng a: Li u 15,5 mg coniine / kg th tr ng qua mi ng gây ra tri u Hôn mê và ch t do li t hô h p. ch ng ng đ c nghiêm tr ng. Conium alkaloid có th gây quái thai. Thí nghi m trên ng a, ngư i ta nh n th y không xu t hi n quái thai khi ng a m nhi m đ c, có l bào thai ng a kháng l i đư c Trên heo: Li u cao 1g h t Conium maculatum / kg th tr ng qua đ c t không cho vào trong thai. mi ng có th gây ch t. N u heo ăn cây tươi như là th c ăn xanh, m t m tr n tròn, 15 phút sau m không nhìn th y. Sau đó y u đu i, run lên và hôn mê. N u heo ăn c h t và lá m c Trên c u: Li u gây ng đ c trên c u 44 mg coniine / kg th tr ng qua th p thì gây quái thai, bào thai 30 45 ngày vòm mi ng n c ra, kh p mi ng. Li u gây ch t là 240 mg coiinine / kg th tr ng. s ng cong v o, tràn d ch não. Các kh p khuy u l i ra giai đo n Cho ăn li u gây quái thai cho bò thì không th y xu t hi n quái thai 43 – 61 ngày tu i bào thai. trên c u. 15 16
Phòng ng a ng đ c conium alkaloid Ng đ c “Water Hemlock” trên ngư icuu duong than cong . com Heo r t d b ng đ c cây c n đ c, vì nó s n sàng ăn lo i cây c này. • Giãn đ ng t (Mydriasis) Trong khi đó cây này không ngon mi ng v i bò, • Tim đ p nhanh (Tachycardia) ng a, c u cho nên ít khi chúng ăn li u cao gây ra ng đ c. Nhưng n u đ chúng đói, thi u • Th i gian xu t hi n tri u ch ng 5 phút 2 gi ch t, chúng có th ăn nhi u đ t đ n li u gây • Sùi b t mép, viêm d dày, tiêu ch y, nôn m a ng đ c. • H i h p h t ho ng, th n suy Trên bò tình tr ng quái thai do nhi m li u th p d • Acid hóa máu x y ra hơn. Khi bò có ch a đ n tháng th 3 xu t hi n quái thai thì c n ph i ki m tra bãi • Th n kinh b kích thích m nh chăn ho c th c ăn có nhi m cây và h t đ c c n hemlock hay không. N u có thì ph i tìm 17 bi n pháp lo i b chúng. 18
3
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Pyridin alkaloid Nicotiana glauca – tree tobacco
Pyridine là m t alkaloid có c u trúc hóa h c g n gi ng v i piperidine, vòng d d ng có ch a nitrogen chưa bão hòa. Nó có hai d n xu t đ c h i là nicotine và anabasine. C hai h p ch t này đ u tìm th y trong loài th c v t Nicotiana spp. bao g m m t s lo i cây tr ng, thu c lá và m t s lo i c hoang d i
N N H CH N 3 N Pyridine alkaloid, Nicotine Piperidine piridine alkaloid, Anabasine
19 20
Nicotiana glauca – cây thu c lá thân g S khi m khuy t bào thai do đ c t Conium và Nicotiana
C u: cong xương c ng chân, bi n d ng vòm mi ng. Dê: Bi n d ng kh p xưong chân, tr o c , gù lưng, v o xương s ng, l ng ng c méo mó, bi n d ng b m sinh vòm mi ng. Nhi m đ c t ngày có thai th 30 60 (t 35 40 bi n d ng hàm ch) Máy siêu âm có th quan sát đư c bi n d ng bào thai.
21 22
Ng đ c nicotian trong cuu duong than congNicotiana . com cây thu c lá đ i v i heo nái tobacco Bi n d ng kh p xương n u nhi m đ c ngày 10 35 S ca đã đư c thông báo có 1095 trong t ng s heo theo dõi 2289 là không bình thư ng, trên 13 b y JAVMA 162:453 455. 1973
Heo con sinh ra khô đét lại, run bần bật. Độc tố không chắt nicotine có thể từ cây chi anabasine 23 24
4
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Cơ ch và tri u ch ng ng đ c Pyrrolizidine Alkaloids, đ c t trong cây cúc b c Nicotine có nh hư ng sâu s c trên h th n kinh vì nó Cây Cúc bạc phong b h ch th n kinh và giao đi m th n kinh cơ. Kingdom: Plantae Division: Magnoliophyta Trư c tiên x y ra s kích đ ng cơ th , sau đó Class: Magnoliopsida Order: Asterales Thú đi d ng l c lư m t thăng b ng và co gi t, sau đó Family: Asteraceae Thú th nhanh, r i Tribe: Senecioneae Genus: Senecio Choáng váng, s h i. Species: S. vulgaris Cơ th y u đu i và m t l , ti p theo là: Cây comfry Hôn mê, k đ n là: Kingdom: Plantae Division: Magnoliophyta Tê li t h th ng th n kinh trung tâm và ch t trong tình Class: Magnoliopsida tr ng li t hô h p. Order: Lamiales Family: Boraginaceae Chưa có tài li u nghiên c u anabasine k lư ng như Genus: Symphytum nicotine, tuy nhiên cũng có tài li u thông báo v s Species: Symphytum asperum Lepechin Symphytum officinale L. ng đ c trên bò, ng a, c u và heo. Ngay c ngư i Symphytum tuberosum L. cũng b ng đ c khi tiêu th lá hay thân cây thu c h Symphytum x uplandicum Nyman thu c lá. 25 26
Pyrrolizidine alkaloids S chuy n hóa pyrrolizidine alkaloids trong cơ th đ ng v t Pyrrolizidine cũng là m t trong nh ng alkaloid ph bi n H C OAc H C OAc DNA CH OH 3 3 trong th c v t. Đ n nay ngư i ta bi t đư c có trên 100 O O 2 H C H C lo i d n xu t pyrrinlizidine alkaloids, nó đóng vai trò là 2 2 CH CH DNA ch t b o v cho th c v t đ ch ng l i côn trùng và đ ng 3 O 3 O N O O H C O O H C O 2 Oxidative 2 DNA adduct v t phá h i chúng. N demethylation
N N CH 3 Dehydroclivorine Clivorine Tumors Pyrrolic ester Ung th ý CH OH CH OH OH CH OH CH2OH OH 2 OH 2 H 2 OH H H O H O 2 GSH GSH
OH CH OH GS CH OH GS CH OH GS N N N N 2 2 CH SG GS CH SG 2 2 2 H C 3 GSH Platynecine Retronecine Heliotridine + Otonecine + N N N N N 27 28 DHR 7 (R) GSH DHR 7 (S) GSH DHR 7 (R), diGSH DHR 7 (R), diGSH DHR 9 9
Triệu chứng ngộ độc pyrrolizidine alkaloidscuu duong than congB nh tích do nhi m đ c pyrrolizidine alkaloids . com Khi độc tố xâm nhập vào tế bào nó được hoạt hóa lên trở nên độc hại, gây hoại tử tế bào rất nặng, ức chế sự phân chia tế bào, gây ra bệnh tích rất rõ trên gan, tăng sinh ống dẫn mật. Gây ra thương tổn tế bào ở gan, phổi, thận, có thể ung thư gan. Các tổ chức niêm mạc và mao quản cũng bị hư hỏng nặng. Sau cùng là tử vong với sự hư hại gan rất nặng. NH3 tích tụ trong gan, trong não rất cao. Cu bài tiết ra mật giảm mạnh nên tích tụ trong tế bào gan gây ra hoại tử gan rất nặng. Ngoài ra Cu còn tác động làm cho vở tế bào hồng cầu gây ra hoại huyết. Gây ra chứng vàng da, thiếu máu do gan bị hư hỏng nặng. Thú phát triển chậm chạp, trở nên gầy mòn.
Cuối cùng kiệt sức, suy hô hấp và chết. 29 30
5
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Ch n đoán lâm sàng ng đ c Dư lượng của pyrrolizidine alkaloids Pyrrolizidine alkaloids trong sản phẩm chăn nuôi Th ch c năng enzyme gan (hepatic Tồn dư pyrrolizidine alkaloid (PA) trong một số loại nông sản của Úc: enzymes) Mật ong:...... < 1 mg/kg Th bilirubin trong máu, tăng r t cao. Gan, thận gia súc:...... < 10 – 73 µµµg/kg Th ph n ng sinh thi t đ tìm t bào ung Trứng gia cầm:...... 5 – 168 µµµg/kg Trong sữa bò lượng PA tồn dư phụ thuộc lượng cỏ có chứa thư do làm bi n đ i DNA gan. PA mà bò đã ăn vào, người ta ước lượng khoảng xấp xĩ không lớn hơn 0,1% lượng PA ăn vào được chuyển qua sữa. Th nư c ti u tìm Hb (Hburia). Th i Hb PA tồn dư trong sản phẩm chăn nuôi phần lớn là hợp chất nhi u trong nư c ti u. mạch vòng pyrrolic rất nguy hiểm, vì nó có thể gắn với DNA trong nhân tế bào gây ra ung thư. Các loại hạt dùng làm thức ăn ở Úc có lượng PA biến động từ 50 – 6000 µµµg/kg.
31 32
Cây đ u Lupine Cây đậu Lupine v i đ c t Quinolizidine
Phân lo i th c v t:
Kingdom: Plantae Division: Magnoliophyta Class: Magnoliopsida Subclass: Rosidae (unranked) Eurosids I Order: Fabales
Family: Fabaceae Scientific Name: Lupinus spp. Subfamily: Faboideae Common Name: Lupine Tribe: Genisteae Species Most Often Affected: cattle, goats Subtribe: Lupininae Poisonous Parts: seeds Genus: Lupinus Primary Poisons: lupinine,lupinine, anagyrine,anagyrine, sparteine,sparteine, andand hydroxylupaninehydroxylupanine 33 34 L. Quinolizidine
Lupinus the legume family seed pod Quinolizidine cuu duong than Một số loài thực vật họ đậu như cỏ ngôi sao lupinus nhcong . comư lupinus albus, hoặc lupinus luteus có một loại chất độc gây bệnh cho thú trên đồng cỏ xứ ôn đới, trước đây người ta gọi tên bệnh do loại cỏ này gây ra là lupinozis . Alkaloide trong loại cỏ này không bị phá hủy bởi quá trình phơi và sấy, do đó sự ngộ độc trên thú thường xảy ra khi cho bò ăn cỏ Lupin khô. Sau này người ta xác định trong cây cỏ lupinus có chứa nhiều loại alkaloide, trong đó có chất Quinolizidine và các dẫn xuất của nó. CH OH 2 H H N
N N N H Nhan Quinolizidine Bicyclic QA : e.g. lupinine O Tetracyclic QA: e.g. lupanine
NH N
N N O Tricyclic QA: e.g. cytisine O Anagyrine
H N N H
N N N H H 35 Sparteine Ammodendrine C O Piperidine alkaloids 36
CH3
6
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Triệu chứng ngộ độc Tri u ch ng ng đ c Gây ra bệnh cong vẹo chân trên bê. Đây là triệu chứng điển quinolizidine hình của trúng độc quinolizidine trong đậu lupine. Dẫn xuất gây triệu chứng này mạnh nhất là anagyrine. trên bê Gây ra thoái hóa và mỡ hóa gan. Theo tài liệu của Humphreys (1988) thì sự ngộ độc do loại cỏ này xảy ra ở bò sữa mang thai kỳ cuối hoặc mới đẻ còn gây ra bệnh ketosis cho bò. Kết quả kiểm tra gần đây người ta còn nghi ngờ độc tố tự nhiên trong đậu lupin cũng là một nhiều yếu tố khác gây ra quái thai (Teratologenesis). Tuy nhiên điều này chưa khẵng định chắc chắn, vì có nhiều yếu tố gây quái thai. Sự nghi ngờ dựa trên những bò cái đẻ con quái thai khi ăn loại cỏ lupin Mới bắt đầu Bệnh nặng Để lại di chứng nhiều. Căn cứ này cần phải làm thí nghiệm chứng minh thì mới chắc chắn. 37 38
Cây thông đ Taxus baccata v i đ c t taxine
Bệnh cong Phân lo i th c v t xương ở bê con – chứng viêm Plantae Kingdom: khớp khi tiêu Division: Pinophyta thụ đậu lupine Class: Pinopsida 40 70 ngày. Order: Pinales Family: Taxaceae Genus: Taxus Species: T. baccata
Photo courtesy A.Tibary 39 40
Cây Thủy tùng, thông đỏ (Yew)cuu duong than congTaxine . comalkaloid Cây thông đ hay còn g i là cây th y tùng nh t b n (Japanese yew, Taxus cuspidata, Taxus baccata). Phân lo i th c v t: (Family: Taxaceae; Genus: Taxus ; Species: baccata ). Cây th y tùng có ch a ch t đ c taxine alkaloid gây ng đ c cho đ ng v t như bò, ng a, c u m t s nư c. Qu c a nó chín đ không đ c, nhưng h t kh a th c a nó l i r t đ c nên đã làm cho tr em b ng đ c khi ăn trái l n h t.
OR 3 OR2
CH3 Scientific Name: Taxus cuspidata O C H Common Name: Yew O 2 5 Species Most Often Affected: all N(CH ) Poisonous Parts: leaves, seeds, twigs H O 3 3 HO Primary Poisons: taxinetaxine O OR1 41 Taxine 42 /plants/yew.html
7
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Triệu chứng ngộ độc Liều chất độc taxine gây ra ngộ độc Xuất hiện triệu chứng ngộ độc và chết nhanh. Liêu trên kg thể trọng (gram) Liều trên con (gram) Thường khi ăn phải chất độc này thì chết sau 1 đến 3 Loài thú Liều gây ngộ độc Loài thú Liều gây ngộ độc giờ, đôi khi chết bên cạnh cây thủy tùng. Ngựa 2,07 Ngựa 100 200 Triệu chứng xuất hiện đột ngột, đang bình thường tự nhiên thở hổn hểnh và chết sau vài phút. Bò đực thiến 0,49 Bò đực thiến 500 Triệu chứng chính là do độc tố taxine gây loạn nhịp tim Cừu 0,49 Heo 75 như: giảm nhịp đập, ức chế natrium và calcium ngăn Dê 0,40 Chó 30 tính dẫn điện tim gây cho tim ngừng đập bất thình Heo 1,57 Gia cầm 30 lình.. Triệu chứng phụ làm mất điều hòa vận động, tiêu chảy, V i cây th y tùng Anh (English yew) lư ng ăn vào giảm huyết áp, đau bụng, giảm thân nhiệt, hôn mê, suy b ng 0,5% th tr ng thì có th gây ch t đ i v i thú hô hấp, suy tim rồi chết. nhai l i (ruminants). Đ i v i đ ng v t có d dày Ít khi thấy bệnh tích, trừ khi con bệnh đi tiêu chảy nhiều đơn (monogastric) thì ch c n ăn vào v i lư ng thì thấy có hiện tượng viêm ruột. 43 b ng 0,1% là có th gây ch t. 44
Th c v t h hoa cà Ch a tr và ng d ng h p ch t Taxin có ch t kháng cholin Không chữa trị được khi có triệu chứng chết nhanh. Chỉ Phân lo i th c v t: có thể xử lý trong những trường hợp sau đây: Kingdom: Plantae Giải chất độc trong dạ dày bằng than hoạt tính, cho Division: Magnoliophyta uống thuốc xổ nhẹ bằng MgSO4. Class: Magnoliopsida Order: Solanales Mổ lấy hết chất chứa trong dạ cỏ ra. Family: Solanaceae Nếu kèm theo tiêu chảy thì dùng atropin sulfat để làm Genera: chậm nhu động ruột, nhưng phải hết sức thận trọng. Acnistus ; Alona ;Anisodus ; Anthocercis ; Atropa (deadly nightshade ); Browallia ; Brugmansia (angel's trumpet); Brunfelsia ; Calibrachoa ; Capsicum (peppers); Cestrum ; Chamaesaracha ; Combera ; Crenidium ; Cuatresia ; Cyphanthera ; Cyphomandra ; Datura (jimsonweed ); Duboisia ; Fabiana ; Hyoscyamus (henbane ); Iochroma ; Sử dụng độc tố Taxus để điều chế ra dạng dược phẩm Juanulloa ; Lycianthes ; Lycium (boxthorn ); Mandragora (mandrake ); Mellissia (St. Elena boxwood); Methysticodendron ; Nicandra ; Nicotiana (tobacco ); Nierembergia or mới: Taxane còn được sử dụng để ngăn chặn bệnh ung cupflower; Nolana ;Petunia ; Physalis (cape gooseberry , ground cherry , tomatillo ); Przewalskia ; uincula ; Salpichroa ; Salpiglossis ; Saracha ; Schizanthus ; Schwenckia ; thư trên người. Scopolia ; Sessea ; Solandra ; Solanum (tomato , potato , eggplant ); Streptosolen ; Trianaea ; Vestia ; Withania . 45 46
Cây cà độc dược tím (Belladonna)cuu duong than congCà độc dược xanh (Jimson Weed) . com
Scientific Name: Atropa belladonna Scientific Name: Datura spp. Jimsonweed, Downy Thornapple, Devil's Trumpet, Angel's Common Name: Belladonna or Deadly Nightshade Common Name: Trumpet Species Most Often Affected: humans, goats Species Most Often Affected: cattle, humans, horses, goats Poisonous Parts: all Poisonous Parts: flowers, leaves, seeds Primary Poisons: atropine and scopalamine Primary Poisons: atropine, scopalamine, and hyoscyaminehyoscyamine 47 48
8
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Cà đ c dư c xanh (Jimson Jimson Weed Weed)
http://www.templejc.edu/dept/ems/documents/Presentations/3rdSemesterParamedic/Medical Emergencies/TOXICOLOGY/Poison plant.ppt 49 50
Nh ng loài th c v t có ch t kháng Cây Kỳ nham Henbane choline trong h hoa cà (Anticholinergic Plants) • Cà đ c dư c tím (Belladona) • Cà đ c dư c (Datura) Cây loa kèn trumpet (Angel’s Trumpet) – Cà đ c dư c d i (Jimson weed) – Táo gai (Thorn Apple) Scientific Name: Hyoscyanamus niger • Cây kỳ nham (Henbane) Common Name: Henbane Species Most Often Affected: humans Poisonous Parts: seeds Primary Poisons: atropine, scopolamine, and hyoscyamine.hyoscyamine. http://www.templejc.edu/dept/ems/documents/Presentations/3rdSemesterParamedic/Medical Emergencies/TOXICOLOGY/Poison plant.ppt51 52
Tr ng thái nhi m đ c atropine Tropane Alkaloids hay ch t kháng cholin (Anticholinergics)cuu duong than congatropine alkaloid . com • Nhi t đ cao, đ b ng (Hyperthermia, flushing) Lo i đ c t này ph bi n r ng v i nhi u loài đ ng v t k c ngư i. Tuy nhiên th c v t ch a đ c t này có mùi khó ch u • Khô l p màng nh y (Dry mucus membranes) nên không ngon mi ng v i đ ng v t. M c dù nó m c r t phong phú nhi u nơi, nhưng các ca ng đ c cũng hi m có. • Giãn đ ng t (Mydriasis) Đ c t có nhi u trên toàn b các ph n lá. • Tim đ p nhanh (Tachycardia) Tropane alkaloids ch y u là h p ch t scopolamine và hyoscine thu c nhóm atropine alkaloid. Đ c t này c ch ho t đ ng • Gi m nhu đ ng ru t (Decreased GI motility) c a acetylcholine trong chuy n d n xung đ ng th n kinh (muscarinic action of acetylcholine), nó có tác d ng như • l i nư c ti u (Urinary retention) atropine. • Mê s ng (Delirium), o giác (hallucinations), h th p CNS (CNS depression)
CH2 CH2
N http://www.templejc.edu/dept/ems/documents/Presentations/3rdSemesterParamedic/Medical Emergencies/TOXICOLOGY/Poison plant.ppt53 54
CH3
9
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Triệu chứng lâm sàng ngộ độc Tropane Alkaloids Cây hu tây Triệu chứng lâm sàng: Phân lo i th c v t Giãn đồng tử của mắt. Miệng, mủi bị khô lại. Kingdom: Plantae Nhịp đập của mạch nhanh. Hô hấp giảm. Division: Magnoliophyta Mê sảng, co giật động kinh. Tê liệt, hôn mê và chết. Class: Liliopsida Mổ khám tử thi (Necropsy): Không đặc biệt. Order: Liliales Chẩn đoán (Diagnosis): Điều tra tiểu sử bệnh Kiểm tra dấu hiệu lâm sàng Family: Melanthiaceae Xử lý, phòng ngừa (Treatment and prevention): Physostigmine, nhưng trong trường hợp rất cần thiết. Genus: Veratrum Chú ý quản lý đồng cỏ chăn thả. 55 Species: Veratrum californicum 56
Cây Huệ Tây (Corn Lily) Cây hu tây Veratrum sp. • Có ch a 3 alkaloid gây bi n d ng xương – jervine, cyclopamine, và cycloposine • c ch s t ng h p proteoglycan, k t qu gây ra khi m khuy t trong s phát tri n bào thai, t o nên quái thai. – Gây d t t đ u, khí qu n, và xương, quái thai.
Scientific Name: Veratrum californicum • Cyclopamine và jervine c ch tín hi u Shh Common Name: Corn Lily, False Hellbore trong giai đo n hình thành các cơ quan b Species Most Often Affected: sheep Poisonous Parts: all ph n c a bào thai, gây quái thai r t m nh. Primary Poisons: cyclopamine 57 58 /plants/veratrum.html
Ngộ độc Cyclopamine Alkaloid trong cây huệ Tây NGỘ ĐỘC DO CYCLOPAMINE TRONG CÂY HUỆ TÂY cuu duong than GÂY RA QUÁI THAI: BÒ DỊ TẬT, CỪU HÌNH MẶT KHỈcong . com
• Cừu cái có thai ăn cây huệ tây ( Veratrum) trên ngày 14 hình thành quái thai. • Hàm trước ngắn lại hoặc vặn vẹo quai hàm. • Có hình cái vòi phía trước mắt, sức hàm ếch. • Hợp chất trong cây huệ tây đã gây quái thai • Thực nghiệm chất cyclopamine trong cây huệ tây gây ra quái thai như trong các hình kế tiếp
59 60
10
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Các dạng quái thai trên: cừu, khỉ và người nh hư ng gây quái thai c a do cyclopamine trong cây huệ tây cây hu tây Veratrum sp.
Ngày mang thai nh hư ng
14 cyclopia
17 18 Li t th n kinh v n đ ng c a chi sau
Bi n d ng b m sinh hàm ch, s t môi, 12 30 bi n d ng các cơ quan n i quan.
30 36 Các chi ng n l i
61 62 http://www.wisc.edu/ansci_repro/lab/lab12_03/presentations/2006/thur/monkey_lambs.ppt
Bê quái thai do bò mẹ ăn cây huệ tây Veratrum trên ngày 14 24
Bò sơ sinh dị tật do bò mẹ ăn phải cây huệ tây trong giai đọan mang thai 63 64
Dị tật bào thai do cừu mẹ ăn cây huệ tây từ ngày mang thai thứ 14 trở đi Bê quái thai do bò cuu duong than cong . com mẹ ăn huệ tây Veratrum trên ngày 14 24. Hình bê quái thai, một mắt ở trước trán, lưỡi dài.
65 66
11
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Thiếu chất nhầy, gây ra kích thước bào thai Cừu sơ sinh quái thai quá lớn, lệch ngôi, hình thành quái thai trên bê. chỉ có một mắt phía trước
67 68
Xương ống ngắn lại – nhiểm độc ngày 29 mang thai Trẻ sơ sinh một mắt quái thai do mẹ nhiểm cyclopamine trong cây huệ tây. Trẻ sơ sinh rất giống người cổ?
Hình của Philadelphia
69 70
Những ảnh hưởng khác của cuu duong than congĐề phòng tác hại của . com cây huệ tây Veratrum cây huệ tây Veratrum
• Ngày nay ít thấy loại ngộ độc này do chủ các • Xương bàn tay, bàn chân, xương chày ngắn lại, trang trại chăn nuôi được huấn luyện. nhiểm độc gân đến ngày 29 mang thai? • Không nên thả bò, dê, cừu giống vào mùa giá • Đôi khi khí quản hẹp lại lạnh, mùa cây huệ tây V eratrum phát triển tươi • Gây trở ngại trao đổi chất ở sụn tốt có thể đầu độc giết chết đàn gia súc. • Làm ngạt thở bào thai • Ngày mang thai thứ 14 ở thú nhai lại rất nhại • Dị tật tuyến yên, bào thai kém phát triển, dạ con cảm với độc tố này, do đó phải rất cẩn thận khi phình rộng chăn thả thú. • Bào thai có thể chết sớm trên ngày 14 và 19 21 71 72
12
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Cây xô thơm, “Lantana”, v i Loài huệ tây Veratrum viride nh ng đ c t
Phân lo i th c v t: • Loài huệ tây phía đông châu Mỹ rất dễ lầm với Kingdom: Plantae cây lê lư, loại cây trị bệnh điên (hellebore). Division: Magnoliophyta • Chưa có chứng minh cơ chế gây quái thai của Class: Magnoliopsida loài cây này. Order: Lamiales • Đã có những thí nghiệm loại cây này giết chết Family: Verbenaceae Genus: Lantana nhiều thú mẹ. Species: Lantana camara Có kho ng 150 loài.
73 74
Cây xô thơm, “Lantana” Các hợp chất Terpenoid
O
CH 3 CH3
H2C C CH CH2 CH 3 Isoprene O Ipomeanol Số đơn vị Số C trong Loại Terpene Isoprene phân tử
Scientific Name: Lantana camara Monoterpenoid 2 10 Common Name: Lantana, Red Sage, Yellow Sage, or West Indian Lantana Sesquiterpens 3 15 Species Most Often Affected: cattle, dogs, goats, cats, humans, sheep Diterpenes 4 20 Poisonous Parts: unripe, green berries Triterpenoid 6 30 Primary Poisons: triterpenestriterpenes 75 76
M t s lo i terpenoid gây đ c h i cho gia súc Cơ ch gây đ c và tri u ch ng, b nh tích ng đ c Tên th c v t cuuTên sesquiterpene lactone duongLoài thú d b ng đ c than cong . com Baccharis cardifolia Baccharis oil C u và bò Sesquiterpene lactone kích thích mũi, m t và Tanacetum vulgare đư ng tiêu hóa đ ng v t mà c u và dê là súc v t Eupatorium urticifolium Eupatorin Bò, c u, dê d b tác đ ng này. Do không ngon mi ng nên bò Geigeria sp. Geigerin, Vermeerin C u và ng a ít khi tiêu th đ n s lư ng gây ng đ c. Hymenoxys odorata Hymenolide Hymenoxin C u, Bò Tri u ch ng ng đ c: ói m a. Odoratin Paucin C u b ng đ c th y có v t xanh quanh mi ng và Vermeerin đ ng v i tư th dũi đ u v phía trư c c g ng ói Hymenovin ra ch t ch a là th c v t có đ c t trong d c . Hymenoxys richardsoni Vermeerin C u, bò Ch t ch a ói ra thư ng l t vào trong ph i do con Psilotropin v t hô h p hít vào. Đi u này gây ra viêm ph i, ho Helenium autumnale Helenalin C u, bò kinh niên và ch t vì ngh t th . Mexicanium E Bigelovin Tenulin B nh tích cơ b n là đư ng tiêu hóa b kích thích Isotenulin viêm t y lên, xung huy t gan, th n và ph i b hư Centaurea solstitialis Cynaropicrin Ng a h ng n ng. 77 78 Lactuca virosa Lactucin Bò
13
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt 12/15/2012
Li u LD50 trên chu t c a m t s lo i alkaloid Sesquiterpene lactone (SQL) cũng là ch t kháng khu n (antimcrobial agents), vì l đó nó có th LD50 Tính hòa tan Alkaloid pKa làm h i m t b ph n vi sinh v t d c , nh (mg/kg) trong nư c hư ng đ n ch c năng trao đ i ch t c a vi sinh v t d c , gây ra tình tr ng không bình thư ng Lasiocarpine 72 Th p 7,6 trong d c , góp ph n gây ra ng đ c cho thú Seneciphyline 77 Th p 7,6 nhai l i. Senecionine 85 Th p 7,7 Monocrotaline 175 Trung bình 7,9 Sesquiterpen Lacton gây ra tri u ch ng ng đ c Heliotrine 300 Trung bình 8,5 th n kinh, h i ch ng gi ng như b nh Parkinson’s trên ng a. Đ c tính c a Echinatine 350 Cao 8,4 sesquiterpene lactone là nó k t dính v i nhóm Intermedine + > 1000 Cao 8,5 exocyclic methylen v i t ch c t bào, cũng lycopsamine tương t như v y v i nhóm sulphydril và nh ng Heliotridine 1200 Cao 9,0 b ph n nucleophilic khác. Heliotrine N 5000 Cao > 9,0 79 80 oxide
cuu duong than cong . com
14
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt