Prof. Fikret Öcal 1929 - Xx
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Oktay Güvemli Muhasebe ve Finans Tarihi Vakfı (MUFTAV) MUHASEBE VE FİNANS TARİHİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ ACCOUNTING AND FINANCIAL HISTORY RESEARCH JOURNAL Sayı / Issue: 15 ISSN:2146-4928 Temmuz/ July 2018 PROF. FİKRET ÖCAL 1929 - XX. Yüzyılın İkinci Yarısına Damgasını Vuran Büyük Muhasebe Akademisyeni KİTAP TANITIM KİTAP TANITIM MUFTAV’IN T.C. Sayıştay Başkanlığı işbirliği ile muhasebe tarihine büyük katkısı: ORTA DOĞU MUHASEBE TARİHİ (MÖ 3000 - MS 2000) YAYINLANDI Ansiklopedik boyda üç cilt halinde, Türk ve Mısır muhasebe tarihçilerince hazırlanan eserde Orta Doğu Muhasebe Tarihi, yedi bölüm olarak ele alınmıştr. 1. Eski Mısır Medeniyeti ve Kayıt Kültürünün Gelişimi (MÖ 3000-MÖ 30) 2. Anadolu ve Mezopotamya Arasında İlk Uluslararası Ticaretin Hesaplaşma Kayıtları (MÖ 2000-MÖ 1700) 3. Batı Anadolu’da Metal Para Bulguları, Persler ve Sonrası (MÖ 650-MÖ 30) 4. Doğu Roma İmparatorluğu’nda Kayıt Kültürü (330-1453) 5. Orta Doğu Muhasebe Tarihinde İslami Dönem (750-1839) 6. Orta Doğu Muhasebe Tarihinde Batılılaşma Süreci: Osmanlı ve Cumhuriyet uygulamaları (1839-2011) 7. XXI. Yüzyıl Başlarında Orta Doğu Ülkelerinde Muhasebe Uygulamaları Türk muhasebe tarihçileri son yirmi beş yılda Orta Doğu muhasebe tarihi ile yoğun olarak meşgul olmuşlar, dünya kongresi ve konferanslar düzenlemişler, çok sayıda etkinliğe katılmışlar, yayın yapmışlardır. Orta Doğu Muhasebe Tarihi projesi bu deneyimlerin ürünüdür. İLETİŞİM İÇİN: E-mail: [email protected] Telefon: 0 (212) 248 19 36 - 240 33 39 Faks: 0 (212) 231 01 69 Oktay Güvemli Muhasebe ve Finans Tarihi Vakfı (MUFTAV) Yayınıdır Publication of the Oktay Güvemli Waqf of Accounting and Financial History (GWAFH) MUHASEBE VE FİNANS TARİHİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ Accounting and Financial History Research Journal Yıl / Year: 8, Sayı / Issue: 15 Temmuz/July 2018 Hakemli Dergi Refereed Journal Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Director and Editor in Chief Prof. Dr. Oktay GÜVEMLİ Yayın Kurulu / Editorial Board Prof. Dr. Sudi APAK Prof. Dr. Fatih Coşkun ERTAŞ Prof. Dr. Mehmet ÖZBİRECİKLİ Prof. Dr. Cengiz TORAMAN Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ Editör / Editor Dr. Muhsin ASLAN Yabancı Dil Editörü /Foreign Language Editor Doç. Dr. Batuhan GÜVEMLİ Haberleşme / Contact Details Halaskargazi Cad. 113, Koza Apt. D.17 80260 Osmanbey - İstanbul / TURKEY Tel: 0212 248 19 36 - 240 33 39 Fax: 0212 231 01 69 Web: www.muftav.org E-mail: [email protected] İçerikten yalnızca makale yazarları sorumludur. The authors are solely responsible for the content. Altı ayda bir yayınlanır. Published twice a year. ISSN 2146-4928 Baskı / Print Panel Medya Maltepe mah. Davutpaşa cad. Topkapı İş Merkezi TİM-2 8/304 Zeytinburnu / İstanbul 1 Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi Accounting and Financial History Research Journal Bilim ve Hakem Kurulu / Scientific Board Prof. Dr. Sudi APAK - İstanbul Esenyurt Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. İsmail BEKÇİ - Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Nuran CÖMERT - Marmara Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Adem ÇABUK - Uludağ Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Kıymet TUNCA ÇALIYURT - Trakya Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Jean-Guy DEGOS - University of Bordeaux, France Prof. Dr. Mehmet ERKAN -İstanbul Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Mikail EROL - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Fatih Coşkun ERTAŞ - Atatürk Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Esteban Hernández-ESTEVE - Autonomous University of Madrid, Spain Prof. Dr. Shawki FARAG - The American University in Cairo, Egypt Prof. Dr. Oktay GÜVEMLİ - Marmara Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Vasfi HAFTACI- Kocaeli Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Yunus KİSHALİ - Kocaeli Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Mikhail I. KUTER - Kuban State University, Russia Prof. Dr. Akira NIN - The University of Kitakyusyu, Japan Prof. Dr. David OLDROYD - Durham University, UK Prof. Dr. Mehmet ÖZBİRECİKLİ - Mustafa Kemal Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Yıldız ÖZERHAN - Gazi Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Gary J. PREVITS - Case Western Reserve University, Cleveland, USA Prof. Dr. Alan SANGSTER - Middlesex University, London, UK Prof. Dr. Massimo SARGIACOMO - University G.d’Annunzio, Pescarai Italy Prof. Dr. Seval Kardeş SELİMOĞLU - Anadolu Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Halim SÖZBİLİR - Afyon Kocatepe Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Yusuf SÜRMEN - Karadeniz Teknik Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Necdet ŞENSOY - Marmara Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Cengiz TORAMAN - UPA Bağımsız Denetim A.Ş., Türkiye Prof. Dr. Alexandru TRIFU - University “Petre Andrei” of Iasi, Romania Prof. Dr. Sema ÜLKER - İstanbul Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Stephen WALKER - Cardiff Business School, UK Prof. Dr. A. Göksel YÜCEL - İstanbul Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Süleyman YÜKÇÜ - Dokuz Eylül Üniversitesi, Türkiye Prof. Dr. Luca ZAN - University of Bologna, Italy Doc. Dr. Batuhan GÜVEMLİ - Trakya Üniversitesi, Türkiye Dr. Miruna-Lucia NACHESCU - West University of Timisoara, Romania Bu dergi EBSCOhost tarafından indekslenmektedir (www.ebscohost.com). The journal is indexed by EBSCOhost (www.ebscohost.com). Bu dergi ASOS Index tarafından indekslenmektedir (www.asosindex.com). The journal is indexed by Asos Index (www.asosindex.com). 2 İÇİNDEKİLER Değerli Okuyucular .................................................................................. 6 Ortaçağ Avrupa’sında İktisadi ve Siyasi Tarih Çerçevesinde Muhasebe İhtiyacı ve Çift Taraflı Kayıt Tekniği: Lisans ve Lisans Üstü Öğrenciler İçin Bir Rehber ................................ 7 - 38 Prof. Dr. N. Ata Atabey-Prof. Dr. Baki Yılmaz-Arş. Gör. Halenur Yılmaz Multi Ledger Period in Turkish Accounting History: 1926-1949 ................................................................................ 39-66 Prof. Dr.Yusuf Sürmen-Res. Asst. Yaşar Bayraktar-Prof. Dr. Oktay Güvemli İdadilerde Muhasebe Eğitimi: Hasan Tahsin’in Yeni Usul-i Defter Örneği ...................................................................... 67-97 Yrd. Doç. Dr. Ömer Yazan Osmanlıların Klasik Dönem Muhasebecileri ve Telif Ettikleri Muhasebe-Matematik Eserleri ............................................................. 98-145 Dr. Tuba Oğuz Higher Accounting Education in Russia in Period from 1980 to Nowadays ......................................................... 146-188 Irina A. Levicheva The Role of Professional Accounting Societies in the Development of Accounting in Russia from a Historical Perspective ...................................................................... 189-210 Irina Mukhanavo XX. Yüzyılın İkinci Yarısında Türk Muhasebe Eğitimine Emek Veren Büyük Akademisyen: Prof. Fikret Öcal .......................... 211-230 Öğr.Gör. Dr. Muhsin Aslan 3 Muhasebe Tarihinden Sayfalar İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret Okulunun Tarihçesi .............................................................................................. 232-246 Enver Esenkova İktisadi ve Ticari İlimlerle Meşgul Yüksek Tahsil Müesseseleri ............................................................................. 247-256 Nihad Sayar Türkiye’nin Maliye Tarihçesi .............................................................. 257-263 Serkiz Nihad Endüstri 4.0 ......................................................................................... 264-271 Mahfi Eğilmez Cumhuriyet’in XX’nci Yılında Yüksek İktisat ve Ticaret Okulu ....................................................................................... 272-280 Nihad Sayar Etkinlikler ve Duyrular İstinye Üniversitesi MYO Öğrencileri ve Öğretim Görevlileri MUFTAV’ı Ziyaret Ettiler .....................................................282 Sakarya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Ahmet Vecdi Can ve Doktora Öğrencileri MUFTAV’ı Ziyaret Ettiler .................................283 4 20. Türkiye Muhasebe Kongresinin Hazırlık Komitesi Toplandı .............................................................................................. 284 Rusya Federasyon’daki Kuban Üniversitesi’nden İki Akademisyen Vakfımızın Konuğu Olarak İstanbul’a Geldiler ................................. 285-286 MUFTAV Yayın Politikası .................................................................. 287-288 5 Accounting and Financial History Research Journal July 2018 (15) Değerli okuyucular... Küreselleşmenin etkisi ile muhasebe ve finans bilim dallarının gündemi sürekli olarak değişmekte, yeniliklerle karşılaşılmaktadır. Muhasebe uygulamalarında gelişme, iki yönlü olarak kendini göstermektedir. Bir yandan uluslararası muhasebe standartlarına uyum çalışmaları devam ederken; bir yandan da bağımsız denetim uygulama alanını genişletmeye çalışmaktadır. Uygulama dünyası, uluslararası muhasebe standartlarının esaslarından taviz verilerek başlangıç uygulamasının benimsenmesini arzu etmektedir. Bunun için kimi gelişmiş batı Avrupa ülkeleri örnek gösterilmektedir. Ancak eksik uygulamanın temelli kalma sakıncasının bulunduğu unutulmamalıdır. Bağımsız denetim uygulamasının ise, henüz yedi binlerde olduğu anlaşılmaktadır. Asıl sorun buradadır, çünkü firma değerinin kârın yerini alma eğiliminin hız kazanması buna bağlıdır. Bağımsız denetim Türkiye’nin geleceğidir ve bu alanda daha hızlı bir gelişim süreci yaşanması beklentisi vardır. Değerli okuyucular, tarım ve hayvancılık alanındaki gelişmeler, bir tarım ülkesi olan Türkiye için hiç de iç açıcı değildir. Giderek dışa bağımlılık artmakta, Türkiye ithalatçı bir ülke konumuna gelmektedir. Muhasebenin hem uygulamada ve hem de bilimsel alanda vergi bağımlılığında gelişmesinin bu durumu etkilemekte olduğu düşünülmektedir. Yüz yıla yaklaşan Cumhuriyet döneminde üç bin dolayındaki