Dziennik Nr 018-2010 Pozycja 566.Pdf

Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1739 – Poz. 565, 566

7. Od autobusów w zależności od liczb miejsc do przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu siedzenia: pojazdów: a) mniej niż 30 miejsc - 614 zł - od 3,5 tony i poniżej 12 ton - 1.649 zł b) równej lub wyższej niż 30 miejsc - 1.611 zł c) od przyczep i naczep, które łącznie z pojazdem 8. Dla pojazdów określonych w pkt 1, 3, 5 i 7 silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą wyprodukowanych przed 1990 r. stawki podatku od 7 ton i poniżej 12 ton, z wyjątkiem związanych zwiększa się i określa w wysokości: wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez a) od samochodów ciężarowych o dopuszczalnej podatnika podatku rolnego: masie całkowitej pojazdu: - od 7 ton i poniżej 12 ton - 267 zł - powyżej 3,5 tony do 5,5 ton włącznie - 583 zł d) od autobusów w zależności od liczby miejsc do - powyżej 5,5 tony do 9 ton włącznie - 809 zł siedzenia: - powyżej 9 ton i poniżej 12 ton - 1.100 zł - mniej niż 30 miejsc - 644 zł b) od ciągników siodłowych i balastowych przy- - równej lub wyższej niż 30 miejsc - 1.692 zł stosowanych do używania łącznie z naczepą lub

566

UCHWAŁA Nr XXIX/154/09 RADY GMINY TARNÓWKA

z dnia 2 grudnia 2009 r. w sprawie przyjęcia „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Tarnówka na lata 2010-2013”

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 9, art. 18 ust. 2 poz. 206, Nr 97 poz. 804) Rada Gminy Tarnówka pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzą- uchwala, co następuje: dzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591; z 2002 r. Nr 23 poz. 220, Nr 62 poz. 558, Nr 113 §1. Przyjmuje się „Gminny Program Opieki nad Za- poz. 984, Nr 153 poz. 1271, Nr 214 poz. 1806; z bytkami dla Gminy Tarnówka na lata 2010-2013”, 2003 r. Nr 80 poz. 717, Nr 162 poz. 1568; z 2004 zaopiniowany pozytywnie przez Wielkopolskiego r. Nr 102 poz. 1055, Nr 116 poz. 1203, Nr 167 Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Pozna- poz. 1759; z 2005 r. Nr 172 poz. 1441, Nr 175 niu, stanowiący załącznik do uchwały. poz. 1457; z 2006 r. Nr 17 poz. 128, Nr 181 poz. §2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi 1337; z 2007 r. Nr 48 poz. 327, Nr 138 poz. 974, Gminy Tarnówka. Nr 173 poz. 1218; z 2008 r. Nr 180 poz. 1111, Nr §3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni 223 poz. 1458; z 2009 r. Nr 52 poz. 420, Nr 157 od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woje- poz. 1241), art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. wództwa Wielkopolskiego. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162 poz.1568; z 2004 r. Nr 96 poz. 959, Nr 238 Przewodniczący poz. 2390; z 2006 r. Nr 50 poz. 362, Nr 126 poz. Rady Gminy 875; z 2007 r. Nr 192 poz. 1394; z 2009 r. Nr 31 (-) Marian Muszyński

GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY TARNÓWKA na lata 2010 – 2013

Spis treści: 2.1.1. Strategią rozwoju województwa wielkopol- 1. Wstęp skiego 1.1. Cel opracowania gminnego programu opieki 2.1.2. Planem zagospodarowania przestrzennego nad zabytkami dla gminy Tarnówka województwa wielkopolskiego 1.2. Podstawa prawna opracowania gminnego 2.1.3. Wielkopolski wojewódzki program opieki programu opieki nad zabytkami nad zabytkami na lata 2008 – 2011 1.2.1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorzą- 2.1.4. Inne dokumenty o zasięgu województwa, dzie gminnym których problematyka związana jest z dziedzictwem 1.2.2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie kulturowym zabytków i opiece nad zabytkami 2.2. Relacje gminnego programu opieki nad za- 2. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony zasobów bytkami z opracowaniami wykonanymi na poziomie dziedzictwa kulturowego powiatu 2.1. Relacje gminnego programu opieki nad za- 2.2.1. Strategia Rozwoju Społeczno – Gospodar- bytkami z opracowaniami wykonanymi na poziomie czego Powiatu Złotowskiego na lata 2007 –2013 województwa 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1740 – Poz. 566 gminy Tarnówka 6.1.1. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków 3.1. Obiekty zabytkowe nieruchome o najwyż- nieruchomych szym znaczeniu dla gminy Tarnówka (wpisane do 6.1.2. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków rejestru zabytków – wykaz) archeologicznych 3.2. Wykaz obiektów zabytkowych nieruchomych 6.1.3. Inwentaryzacja obiektów tzw. małej archi- wskazanych do ujęcia w gminnej ewidencji zabyt- tektury ków 6.1.4. Udostępnianie i promocja zabytków nieru- 3.3. Zespoły najcenniejszych zabytków rucho- chomych mych na terenie gminy (wpisane do rejestru zabyt- 6.1.5. Edukacja w zakresie ochrony dziedzictwa ków – wykaz zespołów zabytków ruchomych kulturowego 3.4. Krajobraz kulturowy (obszarowe wpisy do re- 6.1.6. Zahamowanie procesów degradacji zabyt- jestru zabytków, parki kulturowe, parki krajobrazo- ków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zacho- we – wykaz) wania 3.5. Zabytki archeologiczne 6.1.7. Poprawa stanu zachowania zabytkowych 3.5.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisa- cmentarzy (wpisanych do rejestru zabytków i figu- nych do rejestru zabytków z terenu gminy rujących w wojewódzkiej ewidencji zabytków) 3.5.2. Wykaz stanowisk o własnej formie krajo- 6.2. Sporządzenie wykazu zespołów i obiektów brazowej nieruchomych, stanowisk archeologicznych typo- 3.5.3. Zestawienie liczbowe zewidencjonowa- wanych do rejestru zabytków z terenu gminy w celu nych stanowisk archeologicznych łącznie z ich uwzględnienia ich w dokumentach planistycznych i funkcją oraz krótka analizą chronologiczną (opis inwestycyjnych gminy koncentracji stanowisk archeologicznych – uwarun- 6.3. Wyznaczenie stref ochrony stanowisk arche- kowania fizjograficzne) ologicznych wraz z zapisem zapewniającym prawi- 4. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zasobów dłowa ochronę archeologicznego dziedzictwa kultu- dziedzictwa i krajobrazu kulturowego rowego 4.1. Stan zachowania i obszary największego za- 6.4. Określenie sposobu realizacji poszczególnych grożenia zabytków celów gminnego programu opieki nad zabytkami za- 4.1.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych wartych w punkcie 5 wpisanych do rejestru zabytków 6.4.1. Obiekty zabytkowe stanowiące własność 4.1.2. Stan zachowania zabytków ruchomych gminy Tarnówka 4.1.3. Stan zachowania dziedzictwa archeologicz- 6.4.2. Obiekty niebędące własnością gminy Tar- nego oraz istotne zagrożenia dla zabytków archeolo- nówka gicznych 7. Instrumentarium realizacji gminnego programu 4.1.4. Obszary największego zagrożenia dla za- opieki nad zabytkami bytków w gminie 8. Monitoring działania gminnego programu opieki 4.2. Uwarunkowania wynikające ze studium nad zabytkami uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- 9. Wewnętrzne źródła finansowania gminnego strzennego gminy programu opieki nad zabytkami 4.3. Uwarunkowania wynikające z miejscowych 10. Niektóre zewnętrzne źródła finansowania planów zagospodarowania przestrzennego gminy gminnego programu opieki nad zabytkami Tarnówka 4.4. Uwarunkowania wynikające ze ”Strategii 1. Wstęp Rozwoju Gminy Tarnówka na lata 2006-2018” 1.1. Cel opracowania gminnego programu opieki 4.5. Uwarunkowania wynikające z „Planu Rozwo- nad zabytkami dla gminy Tarnówka. ju Lokalnego Gminy Tarnówka” 4.6. Uwarunkowania wynikające z „Programu Podstawowym, ogólnie pojętym założeniem ni- Ochrony Środowiska dla Gminy Tarnówka na lata niejszego „Programu opieki nad zabytkami dla gmi- 2004 – 2011” ny Tranówka na lata 2010 – 2013” jest ukierun- 4.7. Uwarunkowania wynikające z ochrony przy- kowanie działań Samorządu Gminnego służącym rody i równowagi ekologicznej podejmowaniu planowanych działań dotyczących 4.7.1. Obowiązujące formy ochrony przyrody finansowania, inicjowania, wspierania oraz koordy- 4.7.2. Planowane formy ochrony przyrody nowania prac z dziedziny ochrony zabytków i krajo- 4.8. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zabyt- brazu kulturowego oraz upowszechniania i promo- ków archeologicznych wania dziedzictwa kulturowego poprzez samorząd 5. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami gminy. Jest to uzupełniający dokument w stosunku (art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochro- do innych aktów planowania gminnego. Zadaniem nie zabytków i opiece nad zabytkami) programu jest także organizacja działań edukacyj- 6. Kierunki działań dla realizacji gminnego progra- nych i wychowawczych wobec miejscowej społecz- mu opieki nad zabytkami ności. Dla realizacji powyższego założenia niezbęd- 6.1. Gminna ewidencja zabytków na jest realizacja szczegółowych celów określonych Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1741 – Poz. 566 m.in. w art. 87 ust. 2 ustawy z dnia 23 lipca 2003 działań mających na celu: r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, do 1) zapewnienie warunków prawnych, organiza- których należą: cyjnych i finansowych umożliwiających trwałe za- - włączenie problemów ochrony zabytków do sys- chowanie zabytków oraz ich zagospodarowanie i temu zadań strategicznych wynikających z koncep- utrzymanie; cji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) zapobieganie zagrożeniom mogącym spowodo- - uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, wać uszczerbek dla wartości zabytków; w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa arche- 3) udaremnianie niszczenia i niewłaściwego korzy- ologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony stania z zabytków; przyrody i równowagi ekologicznej; 4) przeciwdziałanie kradzieży, zaginięciu lub niele- - zahamowanie procesów degradacji zabytków i galnemu wywozowi zabytków za granicę; doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 5) kontrolę stanu zachowania i przeznaczenia za- - wyeksponowanie poszczególnych zabytków bytków; oraz walorów krajobrazu kulturowego; 6) uwzględnianie zadań ochronnych w planowa- - podejmowanie działań zwiększających atrak- niu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz kształ- cyjność zabytków dla potrzeb społecznych, tury- towaniu środowiska.” stycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw - art. 5 sprzyjających wzrostowi środków finansowych na „Opieka nad zabytkami sprawowana przez jego opiekę nad zabytkami; właściciela lub posiadacza polega, w szczególności, - określenie warunków współpracy z właścicielami na zapewnieniu warunków: zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe zwią- 1) naukowego badania i dokumentowania zabyt- zane z wykorzystaniem tych zabytków; ku; - podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających 2) prowadzenia prac konserwatorskich, restaura- tworzenie miejsc pracy związanych z opieka nad za- torskich i robót budowlanych przy zabytku; bytkami 3) zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego oraz otoczenia w jak najlepszym stanie; - zapoznanie z zasobami dziedzictwa kulturowe- 4) korzystania z zabytku w sposób zapewniający go, historią i zabytkami gminy Tarnówka, w tym trwałe zachowanie jego wartości; także rozróżnienie obiektów wpisanych do rejestru 5) popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytków województwa wielkopolskiego i figurują- zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.” cych w ewidencji Wielkopolskiego Wojewódzkiego - art. 18 i art. 19 Konserwatora Zabytków zakładają obowiązek uwzględniania w strategii - wspieranie działań zmierzających do pozyskania rozwoju gminy, w studium uwarunkowań i kierun- środków finansowych na opiekę nad zabytkami ków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz - uwzględnienie uwarunkowań ochrony zabytków w miejscowych planach zagospodarowania prze- przy sporządzaniu i zmianie miejscowych planów strzennego ochrony zabytków i opieki nad zabytka- zagospodarowania przestrzennego oraz studium mi oraz zapisów zawartych w gminnym programie uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- opieki nad zabytkami. strzennego gminy. - art. 20 studium i plany miejscowe wymagają odpowied- 1.2. Podstawa prawna opracowania gminnego nio zaopiniowania lub uzgodnienia przez wojewódz- programu opieki nad zabytkami. kiego konserwatora zabytków. - art. 22 ust. 4 1.2.1. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorzą- „Wójt (burmistrz, prezydent miasta) prowadzi dzie gminnym (Dz.U. z 2001 r., Nr 142, poz. 1591 gminną ewidencję zabytków w formie zbioru kart z późniejszymi zmianami) adresowych zabytków nieruchomych z terenu gmi- - art. 7 ust. 1 pkt 9 ny, objętych wojewódzka ewidencja zabytków.” „Zaspakajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty na- - art. 32 ust. 1 pkt 3 i ust 2 leży do zadań własnych gminy. W szczególności za- stanowi o przyjmowaniu przez wójta (burmistrza, dania własne obejmują sprawy: prezydenta miasta) zawiadomień o znalezieniu w 9) kultury w tym bibliotek gminnych i innych in- trakcie prowadzenia robót budowlanych lub ziem- stytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad nych przedmiotu, co do którego istnieje przypusz- zabytkami.” czenie, że jest on zabytkiem i zawiadomienie o tym fakcie właściwego wojewódzkiego konserwatora 1.2.2. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków. zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, - art. 33 ust. 1 i ust 2. poz. 1568 z późniejszymi zmianami) stanowi o przyjmowaniu przez wójta (burmistrza, - art. 4 prezydenta miasta) zawiadomień o przypadkowym „Ochrona zabytków polega, w szczególności, na znalezieniu przedmiotu, co do którego istnieje przy- podejmowania przez organy administracji publicznej puszczenie, że jest on zabytkiem archeologicznym i Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1742 – Poz. 566 zawiadomienie o tym fakcie właściwego wojewódz- turowego. kiego konserwatora zabytków. „Dziedzictwo kulturowe w rozwoju Wielkopolski - art. 71 ust. 1 i ust 2. pełni kilka funkcji. Jest ono czynnikiem integracji zakłada sprawowanie opieki nad zabytkami, w społecznej, stanowi instrument promocji regionu tym finansowanie prac konserwatorskich i budowla- oraz przyczynia się do rozwoju gospodarczego, gdyż nych przy zabytku, do którego tytuł prawny posiada może być bazą dla turystyki i usług kulturalnych. gmina i jest to zadanie własne samorządu. Szczególnie ważnym elementem tego dziedzictwa - art. 81 jest wielkopolska kultura przedsiębiorczości”. Organ stanowiący gminy lub powiatu ma prawo Cel ten realizowany będzie przede wszystkim po- udzielania dotacji na prace konserwatorskie, restau- przez: ratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpi- - inwestycje w instytucje kultury sanym do rejestru zabytków, na zasadach określo- - ochronę dorobku kulturowego nych w podjętej przez ten organ uchwale. - wsparcie działań powiększających dorobek kul- - art. 87 turalny regionu Artykuł ten stanowi, że: - promocje aktywności kulturalnej mieszkańców.” - wójt sporządza na okres 4 lat gminny program opieki nad zabytkami; - Zwiększenie udziału usług turystycznych i rekre- - gminny program opieki nad zabytkami przyjmuje acji w gospodarce regionu rada gminy po uzyskaniu opinii wojewódzkiego kon- „Przyrodnicze, krajobrazowe oraz kulturowe atuty serwatora zabytków; Wielkopolski tworzą szanse na rozwój sektora usług - gminny program opieki nad zabytkami ogłaszany turystyczno – rekreacyjnych. W połączeniu z tury- jest w wojewódzkim dzienniku urzędowym; styką biznesową sektor ten ma szanse na znaczny - z realizacji gminnego programu opieki nad zabyt- udział w gospodarce regionu. Jest to tym bardziej kami wójt sporządza co 2 lata sprawozdanie, które ważne, iż tego typu usługi generują dużą liczbę przedstawia radzie gminy. miejsc pracy przy stosunkowo niskich nakładach.

2. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony zasobów 2.1.2. Plan zagospodarowania przestrzennego dziedzictwa kulturowego. województwa wielkopolskiego. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Woje- 2.1. Relacje gminnego programu opieki nad za- wództwa Wielkopolskiego uchwalony przez Sej- bytkami z opracowaniami wykonanymi na poziomie mik Województwa Wielkopolskiego uchwałą Nr województwa: XLII/628/2001 w dniu 26 listopada 2001 r. Nie ma rangi prawa miejscowego, jest jednak wią- 2.1.1. Strategia rozwoju województwa wielkopol- żący, ponieważ: skiego. - jego ustalenia muszą być uwzględnione w „Strategia rozwoju województwa wielkopolskie- uchwalanych przez organy samorządu terytorialne- go do roku 2020” jest dokumentem opracowanym go studiach uwarunkowań i kierunków zagospoda- przez Urząd Marszałkowski Województwa Wielko- rowania przestrzennego gmin, z którymi z kolei musi polskiego, a przyjętym przez Sejmik Województwa być spójny każdy opracowany miejscowy plan za- Wielkopolskiego dnia 19 grudnia 2005 r. gospodarowania przestrzennego, Strategia określa uwarunkowania, cele i kierunki - w planie zapisane zostają wszystkie zadania rzą- rozwoju województwa. Ustalenia zawarte w w/w dowe i samorządu województwa służące realizacji dokumencie stanowią podstawę do sporządzenia ponadlokalnych celów publicznych ze wskazaniem planu zagospodarowania przestrzennego wojewódz- obszarów, na których przewiduje się realizację tych twa, przez co mają bezpośredni wpływ na zachowa- zadań. nie i poprawę krajobrazu kulturowego. Podstawowym celem planu jest harmonijny i Celem głównym „Strategii rozwoju województwa zrównoważony rozwój obszaru całego wojewódz- wielkopolskiego” jest: twa. Pojęcie „zrównoważony rozwój” łączy w so- - Poprawa jakości przestrzeni województwa, sys- bie: ład społeczny, ład ekonomiczny ład ekologiczny temu edukacji, rynku pracy, gospodarki oraz sfe- oraz najbardziej podkreślony ład przestrzenny wy- ry społecznej skutkująca wzrostem poziomu życia rażający się dążeniem do harmonijności, uporząd- mieszkańców. kowania i proporcjonalności wszystkich elementów ma być on realizowany przy pomocy celów strate- środowiska człowieka. gicznych i operacyjnych. Największe znaczenie dla Plan uznaje, że podstawową zasadą pozwalająca dziedzictwa kulturowego ma cel strategiczny: na zachowanie dóbr kultury dla przyszłych pokoleń - Dostosowanie przestrzeni do wyzwań XXI wie- jest bezwzględne przestrzeganie obowiązującego w ku, tym zakresie prawa. Ochrona dziedzictwa kulturo- który osiągnięty będzie przez realizację celów ope- wego powinna być realizowana poprzez właściwe racyjnych, w tym celu operacyjnego: zapisy w miejscowych planach zagospodarowania - Wzrost znaczenia i zachowania dziedzictwa kul- przestrzennego oraz w studiach uwarunkowań i kie- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1743 – Poz. 566 runków zagospodarowania przestrzennego gmin. wykorzystania przy opracowaniu, aktualizacji i re- Ochrona dóbr kultury materialnej i niematerialnej alizacji krajowego programu opieki nad zabytkami. jest celem polityki przestrzennej. Plan podkreśla, że elementy naturalne i kulturowe w krajobrazie mogą Program opieki nad zabytkami ma na celu, w pozytywnie stymulować inne dziedziny życia jed- szczególności: nakże pod warunkiem m.in. właściwego wykorzy- - włączenie problemów ochrony zabytków do sys- stania zasobów dziedzictwa kulturowego poprzez temu zadań strategicznych, wynikających z koncep- dostosowanie funkcji obiektów dla turystyki, przez cji przestrzennego zagospodarowania kraju dbałość o stan techniczny i estetykę zabytków i - uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków otoczenia. w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego łącznie z uwarunkowaniem ochrony W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Wo- przyrody i równowagi ekologicznej jewództwa Wielkopolskiego przyjęto, że: - zahamowanie procesów degradacji zabytków i - ścisłej ochronie konserwatorskiej powinny pod- doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania legać tereny, na których zachowały się zespoły - wyeksponowanie poszczególnych zabytków przestrzenne wpisane do rejestru zabytków. Celem oraz walorów krajobrazu kulturowego takich działań jest zachowanie ich historycznego - podejmowanie działań zwiększających atrak- charakteru oraz zapewnienie ochrony i rewaloryza- cyjność zabytków dla potrzeb społecznych, tury- cji; stycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw - należy chronić historyczne układy ruralistyczne sprzyjających wzrostowi środków finansowych na oraz zespoły sakralne, pałacowo – parkowe, folwar- opiekę nad zabytkami ki, zabytkowe budynki mieszkalne, gospodarcze, - określanie współpracy z właścicielami zabytków szkoły, wiatraki, młyny, gorzelnie i inne elementy eliminujących sytuacje konfliktowe związane z wy- specyficzne dla architektury wiejskiej np.: krzyże, korzystywaniem zabytków kapliczki; - podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających - należy przestrzegać wytycznych konserwator- tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad za- skich w zakresie nie tylko poszczególnych obiektów bytkami. objętych ochroną, ale również zasad zagospodarowania zabytkowych układów urbanistycznych; 2.1.4. Inne dokumenty o zasięgu województwa, - należy „odkryć” lokalną architekturę wiejską i za- których problematyka związana jest z dziedzictwem pewnić możliwość wprowadzenia tradycyjnych ga- kulturowym barytów, form dachów, detali i rozwiązań materia- łowych do obiektów o współczesnych standardach; Przez gminę przebiegają liczne trasy turystyczno - chronić krajobraz, a w rejonach o najwyższych - rekreacyjne w postaci tras rowerowych i szlaków walorach przyrodniczych i kulturowych wykluczyć turystycznych. Są to: realizacje obiektów, które charakterem kolidują z a) Transwielkopolska Trasa Rowerowa o długości otoczeniem; 200 km, prowadząca na odcinku północnym z Po- - szanować kształtowaną tradycyjnie różnorod- znania do Okonka, która w obszarze gminy przebie- ność form osadnictwa wiejskiego; ga przez Plecemin, Tarnówkę i Piecewo. - wydobyć w układzie przestrzennym elementy b) Ścieżka „Rowerem przez lasy powiatu złotow- kompozycji urbanistycznej: dominant przestrzen- skiego” o długości 180 km, która prowadzi przez nych, osi widokowych, ekspozycji, dolin, skarp, południowy obszar gminy w okolicy Paruszki - jest charakterystycznych form terenowych, grup zieleni, to inicjatywa 5 Nadleśnictw: Złotowa, Lipki. Okon- alei. ka, Jastrowia i Płytnicy. c) Międzygminna ścieżka rowerowa o przebiegu: 2.1.3. Wielkopolski Wojewódzki Program Opieki Piecewo - Tarnówka - Sokolna - Tarnowiec, nad Zabytkami na lata 2008 – 2011 d) Międzyregionalna ścieżka rowerowa z Krzyża Wielkopolski wojewódzki program opieki nad za- do traktu Rowerowego, o przebiegu gminnym: Przy- bytkami na lata 2008 – 2011 przyjęty został przez stanek PKP „Płytnica” - Płytnica wieś - Tarnówka Sejmik Województwa Wielkopolskiego Uchwałą Nr - Węgierce - Annopole z wykorzystaniem na niektó- XVIII/243/07 z dnia 17 grudnia 2007 roku. Sporzą- rych odcinkach torowiska nieczynnej linii kolejowej. dzany jest na okres 4 lat przez zarząd wojewódz- Ścieżka ta nie została jeszcze oznaczona w terenie. twa. Przyjmowany jest do realizacji przez sejmik e) Szlak kajakowy po rzece Gwdzie, który stanowi wojewódzki po uzyskaniu opinii wojewódzkiego kontynuację spływu od jez. Wielimie koło Szczecin- konserwatora zabytków. Co dwa lata zarząd wo- ka do Ujścia pod Piłą, jewództwa przedstawia sejmikowi województwa f) Szlak pieszy im. Kościuszkowców I Dywizji WP sprawozdanie z realizacji tego programu. Sprawoz- prowadzący ze Złotowa poprzez Lędyczek, Jastro- danie to przedstawiane jest również Generalnemu wie, Tarnówkę i Krajenkę z powrotem do Złotowa, Konserwatorowi Zabytków i właściwemu woje- g) Szlak pieszy im. I Armii WP - Zdobywców Wału wódzkiemu konserwatorowi zabytków w celu jego Pomorskiego z Okonka przez Jastrowie, Płytnicę i Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1744 – Poz. 566

Szwecję do Zdbic. ten obszar leży w granicach historycznej Krajny. Siedziba Urzędu Gminy usytuowana jest w jej cen- Na terenie gminy wskazano następujące obszary tralnej części w miejscowości Tarnówka. Pierwsza podlegające ochronie prawnej na podstawie prze- wzmianka o Tarnówce pochodzi z 1538 roku. Wieś pisów o ochronie przyrody z uwagi na ich walory istniała w 1549 roku, lecz w nieco innym miejscu przyrodnicze: przy grodzisku. W roku 1579 otrzymała ona prawa Obszar chronionego krajobrazu - Pojezierze Wa- miejskie, aby już w roku 1631 stać się znowu wsią. łeckie i Dolina Gwdy – na podstawie uchwały Nr Tarnówka to bardzo stara osada, jej obecna forma IX/156/89 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Pile pochodzi z okresu lokacji miasta. Pierwotny plan z dnia 31.05.1989 r., potwierdzone Rozporządze- wsi owalnicowy, obecnie to dwuulicówka. Miejsco- niem Nr 5 Wojewody Pilskiego z dnia 15 maja 1998 wość należała do dóbr krajeńskich. W 1701 roku r. w sprawie ustanowienia obszarów chronionego nastąpił pożar wsi i kościoła zbudowanego wkrótce krajobrazu w województwie pilskim (Dz. Urz. Woj. po lokacji wsi w 1582 roku jako luterański. Wkrótce Pilskiego Nr 13/98 poz. 89) oraz obwieszczeniem go odbudowano w roku 1705. W 1732 kościół zbu- Wojewody Wielkopolskiego z dnia 24 marca 1999 rzono. Najstarszym a zarazem najcenniejszym za- r. w sprawie wykazu aktów prawa miejscowego bytkiem Tarnówki jest zachowany do dziś szachul- obowiązujących na terenie województwa wielkopol- cowy kościół p.w. Nawiedzenia NMP wzniesiony skiego (Dz. Urz. Woj. Wiel. Nr 14 poz. 246 Lp. 112 w roku 1773 jako świątynia ewangelicka, od roku z dnia 31.03.1999 r.). Od dnia 29 grudnia 2006 r. 1945 jest kościołem rzymsko – katolickim. Kościół obowiązuje nowe rozporządzenie Wojewody Wiel- zlokalizowany na dawnym zamknięciu pierwotne- kopolskiego Nr 212/06 z dnia 29 listopada 2006 go rynku na nieczynnym cmentarzu przykościel- roku w sprawie obszaru chronionego krajobrazu nym. Zachowana historyczna zabudowa mieszkalna „Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy (Dz. Urz. Woj. Tarnówki charakterystyczna jest dla architektury Wiel. Nr 201 z dnia 14 grudnia 2006 r. poz. 4770). wiejskiej tego regionu pochodzi głównie z XIX i po- czątku XX wieku. Najczęściej reprezentuje ją dom 2.2. Relacje gminnego programu opieki nad za- parterowy, murowany z cegły niekiedy otynkowa- bytkami z opracowaniami wykonanymi na poziomie ny z wysokim dachem dwuspadowym pokryty da- powiatu. chówką ceramiczną. Domy, ustawione najczęściej kalenicą równolegle do drogi mają skromne elewa- 2.2.1. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodar- cje, gdyż pozbawione są detali architektonicznych. czego Powiatu Złotowskiego na lata 2007 -2013 Często oprócz domu mieszkalnego zachowane zo- stały również budynki gospodarcze wchodzące w Jest to dokument przyjęty Uchwałą Nr X/43/2007 skład zagrody wiejskiej stanowiąc nierozerwalną Rady Powiatu Złotowskiego z dnia 27 czerwca 2007 całość dawnego „Obejścia” chłopskiego. Obiekty te roku. „Strategia” formułuje potencjał i możliwości zachowane są w różnym stopniu, często posiadają powiatu oraz przedstawia wizję, kierunki działania współczesne przybudówki. W wielu dokonano po- i warianty jego rozwoju. Stanowi instrument plano- większenia pierwotnych otworów okiennych i wy- wania, organizowania i realizowania przedsięwzięć miany dawnej stolarki okiennej i drzwiowej. Zacho- oraz jest podstawą do tworzenia programów finan- wana jednak pozostała dawna tradycyjna bryła, a sowania z udziałem środków zewnętrznych. „Strate- niektóre domy zachowały jeszcze oryginalną stolar- gia” nie uwzględniła włączenia zabytków w rozwój kę okienną i drzwiową, niekiedy ozdobnie rzeźbioną. Powiatu w planowanym okresie. Jedynie w obsza- Do rejestru zabytków na terenie tej miejscowości rze Społeczność jako jeden z kierunków działania za- wpisane są także dwa cmentarze: przykościelny pisano: „ zinwentaryzowanie zasobów kulturowych oraz ewangelicki. Cmentarz przykościelny na skutek oraz zabezpieczenie obiektów o szczególnym zna- usunięcia z niego nagrobków pełni obecnie funkcję czeniu dla dziedzictwa narodowego” Dokument ten otoczenia zabytkowego kościoła. Cmentarz ewan- nie formułuje wniosków dotyczących wykorzysta- gelicki, nieużytkowany posiada zachowane czytelne nia zabytków jako jednego z ważnych elementów granice pierwotnego układu oraz zachowany układ podnoszących atrakcyjność powiatu oraz sprzyjają- alejowo – kwaterowy jednak jest bardzo zaniedba- cych rozwojowi turystyki na jego terenie. ny. Na terenie gminy znajdują się jeszcze dwa sza- 3. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego chulcowe kościoły wpisane do rejestru zabytków: w gminy Tarnówka. Piecewie i Osówce. Kościół p.w. NSPJ w Piecewie wzniesiony został w roku 1880 na miejscu poprzed- Gmina Tarnówka położona jest w środkowo – za- niego wybudowanego w roku 1664, z którego po- chodniej części powiatu złotowskiego. Wschodnia została najprawdopodobniej wieża. Wokół świątyni jej część znajduje się w obrębie Pojezierza Krajeń- roztacza się wpisany również do rejestry zabytków skiego, zachodnia część – w dolinie rzeki Gwdy. cmentarz przykościelny, którego granice wyznacza Niemal połowa powierzchni gminy to obszar typowo ogrodzenie kościoła a układ kompozycyjny został rolniczy, drugą połowę natomiast zajmują lasy. Cały całkowicie zatarty, drzewostan zredukowany. Ko- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1745 – Poz. 566

ściół p.w. Św. Rodziny w Osówce to niewielkich rozmiarów szachulcowa świątynia wzniesiona w Piecewo jest starą osadą słowiańską wzmianko- 1798 r. jako kościół ewangelicki. Obiekt obecnie waną w 1498 roku. Wieś lokowana na nowo w znajduje się w bardzo złym stanie technicznym i zo- 1560 roku. Najprawdopodobniej od samego po- stał wyłączony z użytkowania przez Inspektora Nad- czątku przeważali w niej Niemcy, co wówczas na zoru Budowlanego z uwagi na zagrożenie dla osób Krajnie należało do wyjątków. W 1633 roku po- przebywających w jego pobliżu. Cmentarz przyko- twierdzony niemiecki charakter wsi. W 1663 roku ścielny jest także wpisany do rejestru zabytków wieś należy do Gruzińskich. Wieś ma układ w for- jego stan i sytuacja jest analogiczna do wyżej opisa- mie dwóch równoległych dróg rozciągniętych na osi nych cmentarzy przykościelnych. Kolejnym cennym wsch. – zach., rozdzielonych pasem ogrodów i stru- zabytkowym obiektem sakralnym z terenu gminy mieniem. Drogi wiejskie łączy ze sobą szosa prze- jest ewangelicki ceglany kościół obecnie rzymsko prowadzona prostopadle do nich. Kościół znajduje – katolicki fil. p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego się w pasie wewnętrznym, na zach. od kościoła jest w Sokolnej. Nieopodal kościoła usytuowany jest za- budynek dawnej szkoły. Zabudowa mieszkalna wsi bytkowy cmentarz ewangelicki posiadający czytel- rozlokowana wzdłuż dróg jest jednokondygnacyjna, ny układ kompozycyjny. kalenicowa z wysokimi dwuspadowymi dachami. Ponadto na terenie gminy znajdują się jeszcze dwa Występują budynki z czerwonej cegły. Istniejące cmentarze i 1 park wpisane do rejestru zabytków. budynki powstały od 1 połowy XIX wieku. Jest też Cmentarz przykościelny w Płytnicy posiada czytel- kilka chałup ryglowych z połowy i 2 polowy XIX ne, zachowane granice układu pierwotnego oraz wieku, niektóre z cofniętym podcieniem. Jedna z zachowany układ kompozycyjny. Na jego terenie nich jest zespolona z budynkiem bramnym obecnie znajduje się pomnik poległych oraz kościół wznie- przekształconym. siony jako ewangelicki, murowany w 1852 r., który Płytnica to wieś lokowana w 1594 roku. W jej po II wojnie światowej przeszedł w ręce katolików pobliżu istniały w XVI – XVIII wieku dwie osady i został poświecony 24 lutego 1947 r. W latach 80 smolarzy, którzy wypalali drewno na węgiel i smołę. –tych XX wieku był kościołem filialnym parafii p.w. Wieś nie posiada wykształconego układu wiejskie- św. Michała Archanioła w Jastrowiu. Kościół ten fi- go. Jej zabudowa rozproszona po obu stronach dro- guruje w ewidencji Wielkopolskiego Wojewódzkiego gi i jej odgałęzieniach. Budynki są jednokondygna- Konserwatora Zabytków. W podobnym stanie znaj- cyjne z wysokimi dachami, ustawione kalenicowo z duje się drugi w tej miejscowości cmentarz jest to 2 poł. XIX i 1 poł. XX wieku. Przy drodze głównej cmentarz ewangelicki. Na jego obszarze poza licz- jest otoczony cmentarzem przykościelnym. W lesie nymi nagrobkami i mogiłami w czytelnym układzie po obu stronach drogi znajdują się cmentarze ewan- alejowo – kwaterowym zachowany jest liczny sta- gelicki i komunalny. rodrzew. Plecemin – wieś wymieniona w 1617 roku, w W Bartoszkowie znajduje się jedyny w tej gminie 1653 roku należała do starostwa ujsko – pilskiego, park wpisany do rejestru zabytków. Na jego terenie w tym czasie był tu drewniany kościół. Plecemin ma znajduje się dwór pełniący obecnie funkcje miesz- formę ulicówki rozbudowanej na osi wsch. – zach., kalną wielu rodzin. z zabudową głównie po południowej stronie drogi Oprócz wymienionej na początku Tarnówki na tre- wiejskiej. Dodatkowo kilka gospodarstw znajduje nie tej gminy rozpoznano jeszcze 7 historycznych się przy drodze prowadzącej do Krępska. Na miejscu układów ruralistycznych. Są to: wieś Piecewo, Ple- dzwonnicy z pocz. XX wieku wystawiono w 2 poł. cemin, Płytnica, Ptusza, Osówka, Sokolna i Węgier- XX wieku kapliczkę. Stara zabudowa wsi, głównie z ce. 2 poł. XIX wieku jest jednokondygnacyjna, z wysokimi ceramicznymi dachami. Wieś Osówka wzmiankowana w 1579 roku jako Ptusza – początki wsi sięgają XV wieku i zwią- „niemiecka” – tak zostało to ujęte w potwierdze- zane są z kuźnią żelaza założoną przez Stanisława niu przywileju lokacyjnego z 1618 roku. Należała Górkę starostę ujsko – pilskiego. W 1580 roku osa- do dóbr Krajeńskich, w 1661 roku do Grudzińskich, dę kupił sołtys z Jastrowia Kadow, który przebu- później Działyńskich i Sułkowskich. Osówka otrzy- dował kuźnię na młyn i tartak.W 1772 roku miej- mała kształt owalnicy podzielonej na 3 różnej wiel- scowość stała się samodzielną wsią. W 1880 roku kości bloki urbanistyczne. Środkowy z nich został majątek i młyn nabył kupiec szczeciński Kűhneman przeznaczony na lokalizację zespołu kościelnego, , który zbudował elektrownię. Dawny majątek po- składającego się z kościoła, dzwonnicy i cmentarza łożony jest na zach. brzegu rzeki Gwdy z parkiem i przykościelnego. Zabudowa wsi jednokondygna- ogrodem na wsch. brzegu strugi Młynówki. Obecnie cyjna, kalenicowa usytuowana jest wzdłuż 2 dróg czytelny jest jego układ przestrzenny z 2 poł. XIX wiejskich. Część domów ma elewacje z czerwonej wieku obejmujący folwark, rządcówkę, elektrownie, cegły. Istniejąca zabudowa mieszkalna, która po- park, cmentarz, domy robotników folwarcznych. wstała od 1 poł. XIX wieku, była początkowo ryglo- Sokolna to wieś wzmiankowana w 1613 roku. W wa, niekiedy z cofniętym podcieniem, następnie w 1653 roku wieś należała do Grudzińskich, później 2 poł. XIX i na pocz. XX w. murowana. do Grabowskich i Gorzeńskich. Po 1793 roku stał tu Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1746 – Poz. 566 kościół drewniany ewangelicki, filia Tarnówki oraz Zachowany został jeden przekształcony budynek jednoklasowa szkoła ewangelicka. Wieś otrzymała zespolony z budynkiem bramnym. kształt owalnicy rozdzielonej wiejskimi drogami na 4 Węgierce – miejscowość wzmiankowana w 1637 bloki, z których jeden był przeznaczony na lokaliza- roku. W 1789 roku był tu folwark. Wieś usytuowa- cję kościoła. Obecny neogotycki, murowany kościół na wzdłuż krzyżujących się dróg z rozproszonymi był wzniesiony w 1897 roku. Nieopodal kościoła budynkami przy nich usytuowanymi. W centrum jest dawna szkoła obecnie budynek mieszkalny. Na wsi jest budynek dawnej szkoły z 1 ćw. XX wieku; większości wewnętrznych ulic zachowane są daw- a w części dawnej pozostałości folwarku jest duży ne bruki. Zabudowa jest zwarta jednokondygnacyj- dom szachulcowy obecnie otynkowany. na, murowana, kalenicowa, z wysokimi dachami.

ZASOBY ZABYTKÓW W GMINIE

W TYM WPISANY TYP OBIEKTU MUROWANY DREWNIANY DO REJESTRU 1. UKŁADY URBANISTYCZNE ilość x x 2. UKŁADY RURALISTYCZNE ilość 8 x x - 3. ZABUDOWA MIESZKALNA 119 16 4. OBIEKTY SAKRALNE a) kościoły romańskie b) kościoły gotyckie c) kościoły nowożytne XVI – XVIII w. 3 3 d) kościoły XIX w. – 1945 r. 2 1 e) klasztory f) synagogi, bóżnice g) kaplice, dzwonnice, bramy, ogrodzenia inne 2 3 1 5. BUDOWNICTWO OBRONNE a) zamki i ich relikty b) miejskie mury obronne c) fortyfikacje nowożytne i późniejsze 6. OBIEKTY UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ a) ratusze b) budynki adm. publ., sądy, banki, poczty 2 c) szkoły 3 d) leśniczówki i gajówki e) karczmy i zajazdy f) inne (remiza) 1 7. OBIEKTY PRZEMYSŁOWE I GOSPODARCZE a) zakłady przemysłowe 1 b) dworce kolejowe z zespołami bud. 1 c) spichrze, magazyny, stodoły 1 2 d) młyny 1 e) gorzelnie i browary f) mleczarnie g) kuźnie h) wiatraki i) wieże ciśnień j) inne (bud. gosp., oficyny) 14 1 8. PAŁACE I DWORY 3 9. ZESPOŁY FOLWARCZNE a) stodoły b) spichrze c) obory d) stajnie e) chlewnie f) owczarnie g) kuźnie h) wagi i) inne magazyny 30 Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1747 – Poz. 566

j) gorzelnie i browary 1 k) inne (oficyny, domy folwarczne) 5 10. PARKI ilość 2 x x 1 a) altany, lodownie, inne elem. małej arch. b) bramy i ogrodzenia 11. CMENTARZE ilość wpisanych do rejestru a) rzymsko-katolickie 7 x 5 b) ewangelickie 8 x 2 c) prawosławne x d) żydowskie x e) inne (rodowe) x 12. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE ilość ogółem wpisanych do rejestru a) grodziska 1 x 1 b) osady 125 x 1 c) cmentarzyska 6 x d) inne 14 x 13. INNE a) zapora z jazem 1 b) elektrownia wodna 1

ŹŹródło:ródło: Raport Raport o stanie o stanie zabytków zabytków w gminie Tarnówkw gminiea – PiTarnówkała, maj 2004 – r. Piła, maj 2004 r.

3.1.3.1. ObiektyObiekty zabytkowe zabytkowe nieruchome nieruchome o najwyż szym o najwyż znaczeniu- dla gminy- kościół Tarnówka ewangelicki, – wpisane doob. rejestru rzymsko zabytków – katolicki (wykaz). pa- szym znaczeniu dla gminy Tarnówka – wpisane do rafialny p.w. Nawiedzenia NMP – 1773 r., nr reje- rejestruBARTOSZKOWO zabytków (wykaz). stru A – 45/185 z dnia 2.04.1959 r. - park dworski – 1 polowa XIX wieku, nr rej. A – 420 z dnia 12.03.1982- cmentarz r. przykościelny ewangelicki, obecnie OSÓWKA rzymsko – katolicki – XVI – XVIII wiek, nr rejestru - BARTOSZKOWOkościół ewangelicki obecnie rzymsko – katolicki filialny p.w.A Ś –w. 656Rodziny z dnia – 1798 8.01.1990 r., nr rejestru r. A – 31/183 z dnia 02.04.1959- park dworski r. – 1 polowa XIX wieku, nr rej. A – - cmentarz ewangelicki, ob. nieczynny – 1 poł. 420- z dniacmentarz 12.03.1982 przykościelny r. ewangelicki, obecnie rzymsko – katolickiXIX w.,– koniec nr rejestru XVIII wieku, A – nr657 rejestru z dnia A – 6558.01.1990 z dnia r. 08.01.1990 r. OSÓWKA PIECEWO - - kościółkoś cióewangelickił ewangelicki, obecnie ob. rzymsko rzymsko – katolicki – katolickifil. p.w. Naj świętszego3.2. WykazSerca Pana obiektów Jezusa - 1664 zabytkowych r., 1800 r., nr nieruchomychrej A – 35/184 z filialnydnia 2.04.1959 p.w. Św.r. Rodziny – 1798 r., nr rejestru A – wskazanych do ujęcia w gminnej ewidencji zabyt- 31/183- cmentarzz dnia 02.04.1959 przykościelny ewangelicki, r. obecnie rzymsko – katolickików. – (Obiektypocz. XIX w.podkreślone wieku, nr rejestru wpisane A – 658 do z dniarejestru za- 8.01- cmentarz.1990 r. przykościelny ewangelicki, obecnie bytków wyszczególnione w punkcie 3.1.) rzymskoPŁYTNICA – katolicki – koniec XVIII wieku, nr rejestru A- – 655cmentarz z dnia przyko08.01.1990ścielny ewangelicki, r. obecnie rzymsko – katolickiWykaz – 1859 stan r., nr narejestru rok A2000. – 701 zWersyfikacja dnia 17.05.1990 obiektówr. - cmentarz ewangelicki, ob. nieczynny – poł. XIX w., nr rejestru A – 660 z dnia 8.01.1990 r. PIECEWO ujętych w tym wykazie nastąpi podczas tworzenia SOKOLNA - - kościółkoś cióewangelicki,ł ewangelicki, ob. rzymsko rzymsko – katolicki – katolicki fil. p.w. fil. Podwy gminnejższenia Krzy ewidencjiża Świętego zabytków z terenem cmentarza przykościelnego p.w.– 1896 Najświętszego – ’97 r., nr rejestru Serca 563/Wlkp/A Pana z Jezusadnia 6.12.2007 - 1664 r. r., 1800- r.,cmentarz nr rej Aewangelicki, – 35/184 ob. z nieczynnydnia 2.04.1959 – poł. XIX r. w., nr rejestruBARTOSZKOWO A – 659 z dnia 8.01.1990 r. TARNÓWKA- cmentarz przykościelny ewangelicki, obecnie 1. ZESPÓŁ DWORSKO – PARKOWO – FOL- rzymsko- ko –śció katolickił ewangelicki, – pocz. ob. rzymsko XIX w. – katolicki wieku, parafialny nr reje- p.w. WARCZNY:Nawiedzenia NMP – 1773 r., nr rejestru A – 45/185 z dnia stru2.04.1959 A – 658r. z dnia 8.01.1990 r. a) dwór, mur., 1935, - cmentarz przykościelny ewangelicki, obecnie rzymsko – katolicki – XVI – XVIII wiek, nr rejestru A – 656 z dnia 8.01.1990 r.PŁYTNICA b) park, 1 poł. XIX, - - cmentarzcmentarz przykościelnyewangelicki, ob. nieczynny ewangelicki, – 1 poł . XIX obecnie w., nr rejestruc) Aczworak, – 657 z dnia ob. 8.01.1990 dom, mur.,r. 1 ćw. XX, rzymsko – katolicki – 1859 r., nr rejestru A – 701 z d) rządcówka, ob. dom Nr 1, mur., l. 20-te XX, dnia3.2. 17.05.1990Wykaz obiektów r. zabytkowych nieruchomych wskazanych do uje)ę ciakuźnia, w gminnej ob. ewidencjimagazyn, zabytków. mur., (Obiekty4 ćw. XIX, podkreślone wpisane- cmentarz do rejestru ewangelicki, zabytków wy ob.szczególnione nieczynny w punkcie– poł. 3.1.)XIX f) stajnia, ob. garaże, mur., 4 ćw. XIX, w., nr rejestru A – 660 z dnia 8.01.1990 r. g) chlewnia, mur., 4 ćw. XIX, WykazSOKOLNA stan na rok 2000. Wersyfikacja obiektów ujętych w tym wykazieh) nast domąpi podczas robotników tworzenia folwarcznych gminnej ewidencji Nr zabytków 9, mur., 4

BARTOSZKOWO- kościół ewangelicki, ob. rzymsko – katolicki fil. ćw. XIX. p.w.1. PodwyższeniaZESPÓŁ DWORSKO Krzyża – PARKOWO Świętego – FOLWARCZNY: z terenem 2. CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI, cmentarzaa) dwór, przykościelnego mur., 1935, – 1896 – ’97 r., nr reje- nieczynny, pocz. XX. strub) 563/Wlkp/Apark, 1 poł. XIX,z dnia 6.12.2007 r. OSÓWKA c)- cmentarzczworak, ewangelicki, ob. dom, mur., ob. 1 ć w.nieczynny XX, – poł. XIX 3. ZESPÓŁ KOSCIOŁA EWANGELICKIEGO OB. w., nr rejestru A – 659 z dnia 8.01.1990 r. RZYM. – KAT. P.W. ŚW. RODZINY: TARNÓWKA 31 a) Kościół, szach., 1798, 1893, Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1748 – Poz. 566

b) dzwonnica, drewno, pocz. XX. 2, mur., 1925. 4. MIEJSCE PO CMENTARZU EWANGELICKIM, 47. BUDYNEK GOSPODARCZY, w zagrodzie Nr 4, pocz. XIX. szach., ok. poł. XIX. 5. CMENTARZ KATOLICKI, PRZYKOŚCIELNY, 48. BUDYNEK GOSPODARCZY w zagrodzie Nr 6, nieczynny, poł. XIX. mur., pocz. XX. 6. FOLWARK - bud. gosp., mur., 1ćw. XX. 49. BUDYNEK GOSPODARCZY w zagrodzie Nr 7. ZESPÓŁ ZAGRODY Nr 10: 35, mur., 1890. a) dom, mur., 1 ćw. XX, b) budynek gospodarczy, mur., 1931. PLECEMIN 8. DOM Nr 1, mur., 1 ćw. XX. 50. KAPLICA, mur., l. 20-te XX. 9. DOM Nr 4a, z bud. gosp., mur., l. 20-te XX. 51. DZWONNICA, drewno, pocz. XX. 10. DOM Nr 5, mur., 1 ćw. XX. 52. ZESPÓŁ FOLWARCZNY: 11. DOM Nr 6, mur., 1 ćw. XX. a) dom właściciela, mur., 4 ćw. XIX, 12. DOM Nr 13, mur., l. 20-te XX. b) obora, stajnia, ob. dom i budynek inwentarski 13. DOM Nr 14, mur., pocz. XX. Nr 12, mur., 4 ćw. XIX, 14. DOM Nr 18, mur., l. 30-te XX. c) stodoła, mur., 4 ćw. XIX, 15. DOM Nr 19, mur., l. 20-te XX. d) stodoła, drewno, 4 ćw. XIX, 16. DOM Nr 28, mur., l. 20-te XX. e) budynek gospodarczy, mur., 4 ćw. XIX, 17. DOM Nr 29, mur., l. 20-te XX. f) dom robotników folwarcznych Nr 14, mur., 4 18. DOM Nr 31, szach., 4 ćw. XIX. ćw. XIX. 19. DOM Nr 32, mur., l. 30-te XX. 53. DOM Nr 4, mur., 1 ćw. XX. 20. DOM Nr 34, mur., 1 ćw. XX. 54. DOM Nr 5, mur., 1936. 21. DOM Nr 35, mur., 1 ćw. XX. 55. DOM Nr 10, mur., 4 ćw. XIX. 22. DOM Nr 37, mur., l. 30-te XX. 56. DOM Nr 17, mur., 1 ćw. XX. 23. DOM Nr 41, mur./szach., ok. poł. XIX. 57. DOM Nr 18, szach., 2 poł. XIX. 24. DOM Nr 42, mur., l. 20-te XX. 58. DOM Nr 20, mur., 4 ćw. XIX. 25. DOM Z CZĘŚCIĄ GOSPODARCZĄ Nr 49, mur./szach., l. 20-te XX. PŁYTNICA 59. KOŚCIÓŁ FILIALNY P.W. NAJŚW. SERCA PJ, OSÓWKA MŁYN mur., 1859. 26. DOM ALP, mur., 1 ćw. XX. 60. CMENTARZ KATOLICKI, KOMUNALNY, czynny, poł. XIX. PIECEWO 61. CMENTARZ KATOLICKI, PRZYKOŚCIELNY, 27. KOŚCIÓŁ FILIALNY P.W. NAJŚW. SERCA PJ, nieczynny, 1859. szach./drewno, 1664, 1800. 62. CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI, 28. SZKOŁA, ob. dom Nr 22, mur., pocz. XX. nieczynny, poł. XIX. 29. CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI, 63. DOM Nr 5, mur., 1 ćw. XX. nieczynny, poł. XIX. 64. DOM ALP Nr 6 mur., l. 30-te XX. 30. CMENTARZ KATOLICKI, PRZYKOŚCIELNY, 65. DOM Nr 8, mur., 1 ćw. XX. nieczynny, pocz. XIX. 66. DOM Nr 10, mur., 1 ćw. XX. 31. ZESPÓŁ ZAGRODY Nr 20: 67. DOM ALP Nr 11, mur., 1 ćw. XX. a) dom, mur., pocz. XX, 68. STODOŁA W ZAGRODZIE Nr 3, drewno, 1 b) budynek gospodarczy, mur., 1911. ćw. XX. 32. ZESPÓŁ ZAGRODY Nr 31: a) dom, szach., poł. XIX, POMIARKI b) budynek gospodarczy, mur, pocz. XX. 69. ZESPÓŁ DWORSKO-FOLWARCZNY: 33. DOM Nr 1, mur., 1 ćw. XX. a) dwór, dom właściciela, Nr 9, mur., k. XIX, 34. DOM Nr 3, mur., 1 ćw. XX. b) dom robotników folwarcznych Nr 7, mur., 4 35. DOM Nr 5, mur., 1 ćw. XX. ćw. XIX, 36. DOM Nr 10, mur., k. XIX. c) dom robotników folwarcznych Nr 8, mur., 4 37. DOM Nr 12, mur., pocz. XX. ćw. XIX, 38. DOM Nr 14, mur., l. 20-te XX. d) budynek gospodarczy, mur., 4 ćw. XIX, 39. DOM Nr 17, mur., k. XIX. e) gorzelnia, Nr 14, mur., 4 ćw. XIX, 40. DOM Nr 22, mur., l. 20-te XX. f) magazyn, mur., 4 ćw. XIX. 41. DOM Nr 27a, mur., pocz. XX. 70. DOM Nr 1/2, mur., l. 30-te XX. 42. DOM Nr 32, szach., poł. XIX. 71. DOM Nr 3/1, mur., l. 30-te XX. 43. DOM Nr 32b, szach., poł. XIX. 72. DOM Nr 5/1, mur., l.30-te XX. 44. DOM Nr 36, mur., k. XIX. 73. DOM Nr 2/2, mur., l.30-te XX. 45. DOM Nr 39, mur., pocz. XX. 74. DOM Nr 4/1, mur., l. 30-te XX. 46. BUDYNEK GOSPODARCZY, w zagrodzie Nr 75. DOM Nr 6/1, mur., l. 30-te XX. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1749 – Poz. 566

76. DOM Nr 12/2, mur., l. 30-te XX. 3, mur., 1 ćw. XX. 77. DOM Nr 15/2, mur., l. 30-te XX. 103. BUDYNEK GOSPODARCZY, w zagrodzie Nr 6, mur., pocz. XX. PTUSZA 104. BUDYNEK GOSPODARCZY, w zagrodzie Nr 78. ZESPÓŁ DWORSKO-PARKOWO-FOLWARCZ- 9, mur., 1 ćw. XX. NY Z MŁYNEM: a) dwór, dom dyrektora, Nr 20, mur., 4 ćw. XIX, TARNOWSKI MŁYN b) budynek gospodarczy, mur., 4 ćw. XIX, 105. ZESPÓŁ MŁYNA: c) rządcówka, Nr 21, mur., 4 ćw. XIX, a) młyn, mur., l. 30-te XX, d) kuźnia, mur., 4 ćw. XIX, b) dom mieszkalny administratora młyna, mur., l. e) obora, chlewnia, mur., 4 ćw. XIX, 30-te XX. f) budynek biurowo-mieszkalny, mur., 4 ćw. XIX, 106. DOM Nr 3, mur., l. 30-te XX. g) młyn, mur., 4 ćw. XIX, h) magazyn, mur., 4 ćw. XIX, TARNÓWKA i) dom robotników folwarcznych Nr 2, mur., 4 ćw. 107. KOŚCIÓŁ PAR. P.W. NAWIEDZENIA NMP, XIX, szach., 1773, 1894. j) dom robotników folwarcznych Nr 3, mur., 4 ćw. 108. SZKOŁA, ul. Zwycięstwa 27, mur., 1 ćw. XIX, XX. k) dom robotników folwarcznych Nr 19, mur., 4 109. POCZTA, ul. Pocztowa 12, mur., 1 ćw. XX. ćw. XIX. 110. GRODZISKO WCZESNOŚREDNIOWIECZNE, 79. ZESPÓŁ ELEKTROWNI WODNEJ „PTUSZA”, ob. Bartoszkowo - stan. 34. na rzece Gwdzie: 111. OSADA WCZESNOŚREDNIOWIECZNA, ob. a) zapora z jazem i kanałem energetycznym, mur., Bartoszkowo - stan.34. 1932, 112. CMENTARZ KATOLICKI, PRZYKOŚCIELNY, b) budynek elektrowni wodnej i rozdzielni, mur., nieczynny, 1773. 1927-32. 113. CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI, 80. DWORZEC PKP, mur., pocz. XX. nieczynny, 1 poł. XIX. 81. MIEJSCE PO CMENTARZU EWANGELICKIM, 114. CMENTARZ KATOLICKI, KOMUNALNY, pocz. XX. czynny, 1930. 82. CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI, nieczynny, poł. XIX. ul. 2 Lutego 83. DOM PRZY MŁYNIE, Nr 1, mur., 1884. 115. DOM Nr 6, mur., 1 ćw. XX. 84. DOM Nr 1, mur., 1 ćw. XX. 85. DOM Nr 18, mur., l. 20-te XX. ul. Niepodległości 86. DOM Nr 19, mur., 1884. 116. DOM Nr 1, mur., 1914. 87. BUDYNEK GOSPODARCZY W ZAGRODZIE, 117. BUDYNEK GOSPODARCZY, w zagrodzie Nr mur., 1 ćw. XX. 2, mur., 1 ćw. XX. 118. DOM Nr 3, mur., XIX/XX. SOKOLNA 119. DOM Nr 5, mur., pocz. XX. 88. KOŚCIÓŁ FILIALNY P.W. PODWYŻSZENIA 120. DOM Nr 6, mur., 4 ćw. XIX. KRZYŻA ŚW., mur., 4 ćw. XIX. 121. DOM Nr 11, mur., 1 ćw. XX. 89. SZKOŁA, mur., k. XIX. 122. DOM Nr 18, mur., l. 30-te XX. 90. MIEJSCE PO CMENTARZU EWANGELICKIM, 123. DOM Nr 20, mur., pocz. XX. pocz. XX. 124. DOM Nr 21, mur., pocz. XX. 91. CMENTARZ EWANGELICKO-AUGSBURSKI, 125. DOM Nr 23, mur., pocz. XX. nieczynny, poł. XIX. 126. DOM Nr 24, mur., pocz. XX. 92. REMIZA STRAŻACKA, mur., l. 30-te XX. 127. DOM Nr 26, mur., pocz. XX. 93. DOM Nr 6, mur., 4 ćw. XIX. 128. DOM Nr 28, mur., l. 30-te XX. 94. DOM Nr 12, mur., pocz. XX. 129. DOM Nr 30, mur., 4 ćw. XIX. 95. DOM Nr 14, mur., 4 ćw. XIX. 130. DOM Nr 36, mur., k. XIX. 96. DOM Nr 17, mur., 1937. 131. DOM Nr 43, mur., XIX/XX. 97. DOM Nr 43, mur., 1911. 132. DOM Nr 46, mur., l. 20-te XX. 98. DOM Nr 46, mur., 1 ćw. XX. 133. DOM Nr 47, mur., 4 ćw. XIX. 99. DOM Nr 49, szach., 1863. 134. DOM Nr 56, mur., l. 30-te XX. 135. DOM Nr 60, mur., pocz. XX. TARNOWIEC 136. DOM Nr 61, mur., 4 ćw. XIX. 100. KAPLICZKA PRZYDROŻNA, mur., l. 30- te 138 DOM Nr 62, mur., 1 ćw. XX. XX. 139. DOM Nr 64, mur., l. 20-te XX. 101. DOM Nr 10, mur., 1934. 140. DOM Nr 71, mur., 1 ćw. XX. 102. BUDYNEK GOSPODARCZY, w zagrodzie Nr 141. DOM Nr 74, mur., 4 ćw. XIX. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1750 – Poz. 518

142. DOM Nr 81, mur., XIX/XX. mych na terenie gminy (wpisane do rejestru zabyt- 143. DOM Nr 89, mur., l. 20-te XX. ków – wykaz zespołów zabytków ruchomych). - TARNÓWKA, kościół parafialny p.w. Nawiedze- ul. Pocztowa nia NMP 144 DOM Nr 2, mur., pocz. XX. Z wyposażenia kościoła do rejestru zabytków 145. DOM Nr 3, mur., l. 30-te XX. wpisany jest barokowy ołtarz główny pod numerem 146. DOM Nr 16-18, mur., 1 poł. XIX. 784 B decyzją z dnia 15.06.1983 r. 147. DOM WRAZ Z BRAMĄ PRZEJAZDOWĄ Nr PIECEWO, kościół filialny p.w. Najświętszego 26, mur., 1 ćw. XX. Serca Pana Jezusa 148. DOM Nr 28, mur., pocz. XX. Z wyposażenia kościoła do rejestru zabytków 149. DOM Nr 46, mur., pocz. XX. wpisany jest późnobarokowy ołtarz główny oraz 150. DOM Nr 52, mur., pocz. XX. dzwon – pod numerami 782 B, 783 B decyzją z 151. DOM Nr 58, mur., ok. poł. XIX. dnia 15.06.1983 r.

ul. Przedszkolna 3.4. Krajobraz kulturowy (obszarowe wpisy do re- 152. DOM Nr 3, mur., l. 30-te XX. jestru zabytków, parki kulturowe, parki krajobrazo- 153. BUDYNEK GOSPODARCZY, mur./drewno, l. we – wykaz). 30-te XX. Krajobraz kulturowy to przestrzeń historycznie ul. Zwycięstwa ukształtowana w wyniku działalności człowieka, 154. DOM Nr 2, ob. siedziba Rady Gminy, mur., zawierająca wytwory cywilizacji oraz elementy 1 ćw. XX. przyrodnicze (art. 3, pkt. 14 ustawy o ochronie 155. DOM Nr 3, mur., k. XIX. zabytków i opiece nad zabytkami). W celu jego 156. DOM Nr 6, mur., 1 ćw. XX. ochrony oraz zachowania wyróżniających się kra- 157. DOM Nr 11, mur., pocz. XX. jobrazowo terenów z zabytkami nieruchomymi cha- 158. DOM Nr 33, mur., l. 20-te XX. rakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowla- 159. DOM Nr 34, mur., 1 ćw. XX. nej i osadniczej cytowana wyżej ustawa przewiduje 160. DOM Nr 35, mur., 2 poł. XIX. ochronę poprzez wpis do rejestru zabytków cen- 161. DOM Nr 36, mur., 1 ćw. XX. nych kulturowo struktur przestrzennych – układów 162. DOM Nr 38, mur., l. 20-te XX. urbanistycznych i ruralistycznych oraz krajobrazów 163. DOM Nr 39, mur., pocz. XX. kulturowych (art. 6 ust. 1, pkt. 1 lit. a i b). Ochrona 164. DOM Nr 43, mur., 1887. krajobrazu kulturowego powinna być komplemen- 165. DOM Nr 50, mur., 1 ćw. XX. tarna dla form ochronnych krajobrazu przyrodnicze- 166. DOM Nr 55, mur., 1 ćw. XX. go wynikających ze stosownych przepisów o ochro- 167. DOM Nr 59, mur./szach., 1 ćw. XIX. nie przyrody. 168. DOM Nr 61, mur., 1 ćw. XX. Obszar gminy Tarnówka posiada w swoich grani- 169. DOM Nr 63, mur., 1 ćw. XX. cach terytorialnych obszar chronionego krajobrazu 170. ZESPÓŁ CEGIELNI: „Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy”, który obejmu- a) cegielnia, mur., l. 30-te XX, je około 47,6% ogólnej powierzchni gminy. b) dom przy cegielni, mur., l. 30-te XX. Gmina Tarnówka na swoim terenie nie posiada obszarowych wpisów do rejestru zabytków. WĘGIERCE 171. ZESPÓŁ ZAGRODY Nr 14: 3.5. Zabytki archeologiczne. a) dom, mur., 1 ćw. XX, 3.5.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisa- b) bud. gosp., mur., 1 ćw. XX. nych do rejestru zabytków. 172. ZESPÓŁ ZAGRODY Nr 16: a) dom, mur., 1 ćw. XX, Zabytek archeologiczny, to zabytek nieruchomy, b) stodoła, drewno, 1 ćw. XX. będący powierzchniową, podziemną lub podwodną 173. ZESPÓŁ ZAGRODY Nr 20: pozostałością egzystencji i działalności człowieka, a) dom, szach., 3 ćw. XIX, złożoną z nawarstwień kulturowych i znajdujących b) spichlerz, mur., 1 ćw. XX. się w nich wytworów bądź ich śladów lub zabytek 174. DOM Nr 1, mur./szach., k. XIX. ruchomy, będący tym wytworem (art. 3 pkt. 4 usta- 175. DOM Nr 2, mur., l. 30-te XX. wy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami). 176. DOM Nr 5, szach., 1 ćw. XX. Zabytki archeologiczne są częścią dziedzictwa 177. DOM Nr 6, mur./szach., pocz. XX. kulturowego. Na zasób zabytków archeologicznych 178. DOM Nr 9, mur./szach., 1 ćw. XX. składają się zarówno tzw. stanowiska archeologicz- 179. DOM Nr 20, szach., 3 ćw. XIX. ne – warstwy kulturowe i obiekty archeologiczne, 180. DOM, bez n-ru (za wsią), mur., 1 ćw. XX. jak i ruchome zabytki z nich pochodzące i skarby. Europejska konwencja o ochronie archeologicznego 3.3. Zespoły najcenniejszych zabytków rucho- dziedzictwa kulturowego uznaje je jako źródło „zbio- PIECEWO,PIECEWO, kościół filialnykościół p.w.filialny Naj p.w.świę Najtszegoświ Sercaętszego Pana Serca Jezusa Pana Jezusa Z wyposaZ żwyposaenia kożśeniacioła ko doś ciorejłestrua do rejzabytkówestru zabytków wpisany wpisany jest póź nobarokowyjest późnobarokowy ołtarz g łoównyłtarz orazgłówny dzwon oraz – dzwon pod numerami – pod numerami 782 B, 783 782 B B, 783 B decyzją decyzjz dnia ą15.06.1983 z dnia 15.06.1983 r. r.

3.4. 3.4.Krajobraz Krajobraz kulturowy kulturowy (obszarowe (obszarowe wpisy do wpisy rejestru do rejestruzabytków, zabytków, parki kulturowe, parki kulturowe, parki krajobrazowe parki krajobrazowe – wykaz). – wykaz).

KrajobrazKrajobraz kulturowy kulturowy to przestrze to przestrzeń historycznień historycznie ukształtowana ukszta łwtowana wyniku w dziawynikułalno dziaści łczalnołowieka,ści czł owieka,zawieraj zawierająca wytworyąca wytwory cywilizacji cywilizacji oraz elementyoraz elementy przyrodnicze przyrodnicze (art. 3, pkt. (art. 14 3, ustawypkt. 14 oustawy ochronie o ochronie zabytków zabytków i opiece inad opiece zabytkami). nad zabytkami). W celu jegoW celu ochrony jego ochrony oraz oraz zachowaniazachowania wyróżniaj wyróącychżniaj sięą cychkrajobrazowo się krajobrazowo terenów terenówz zabytkami z zabytkami nieruchomymi nieruchomymi charakterystycznymi charakterystycznymi dla miejscowej dla miejscowej tradycji tradycji budowlanejbudowlanej i osadniczej i osadniczej cytowana cytowana wyżej ustawa wyżej przewidujeustawa przewiduje ochronę ochronpoprzezę poprzezwpis do wpisrejestru do zabytkówrejestru zabytków cennych cennych kulturowo kulturowo struktur struktur przestrzennychprzestrzennych – układów – uk urbanistycznycładów urbanistycznych i ruralistycznychh i ruralistycznych oraz krajobrazów oraz krajobrazów kulturowych kulturowych (art. 6 ust. (art. 1, 6pkt. ust. 1 1, lit. pkt. a i 1b). lit. Ochrona a i b). Ochrona krajobrazukrajobrazu kulturowego kulturowego powinna powinna być komplementarna być komplementarna dla form dla ochronnych form ochronnych krajobrazu krajobrazu przyrodniczego przyrodniczego wynikaj ąwynikajcych zeą cychstosownych ze stosownych przepisówprzepisów o ochronie o ochronie przyrody. przyrody. Obszar gmObszariny Tarnówka gminy Tarnówka posiada posiadaw swoich w granicachswoich granicach terytorialnych terytorialnych obszar chronionego obszar chronionego krajobrazu krajobrazu „Pojezierze „Pojezierze Wałeckie Wa i Dolinałeckie i Dolina Gwdy”, Gwdy”,który obejmuje który obejmuje około 47,6% około ogólnej 47,6% powierzchniogólnej powierzchni gminy. gminy. Gmina TarnówkaGmina Tarnówka na swoim na terenie swoim nie terenie posiada nie posiadaobszarowych obszarowych wpisów wpisówdo rejestru do zabytrejestruków. zabyt ków.

3.5. 3.5.Zabytki Zabytkiarcheologiczne. archeologiczne. 3.5.1. 3.5.1.Wykaz stanowiskWykaz stanowisk archeologicznych archeologicznych wpisanych wpisanych do rejestru do zabytków.rejestru zabytków.

ZabytekZabytek archeologiczny, archeologiczny, to zabytek to zabyteknieruchomy, nieruchomy, będący powierzchniowbędący powierzchniową, podziemną, podziemną lub podwodną lub podwodną pozostaą łpozostaością egzystencjiłością egzystencji i i działalnodziaści łczalnołowieka,ści czł owieka,złożoną zzł onawarstwieżoną z nawarstwień kulturowychń kulturowych i znajduj ią znajdujcych sięą cychw nich się wytworów w nich wytworów bądź ich b śąladówdź ich lubśladów zabytek lub zabytek ruchomy,ruchomy, będący tymbęd ąwytworemcy tym wytworem (art. 3 pkt. (art. 4 3ustawy pkt. 4 oustawy ochronie o ochronie zabytków zabytków i opiece inad opiece zabytkami). nad zabytkami). DziennikZabytki Urzędowy Zabytkiarcheologiczne archeologiczne są części sąą dziedzictwaczęścią dziedzictwa kulturowego. kulturowego. Na zasó bNa zabytków zasób zabytków archeologicznych archeologicznych składają sk siłęadaj zarównoą się zarówno tzw. tzw. Województwastanowiskastanowiska Wielkopolskiego archeologiczne archeologiczne –Nr warstwy 18 – warstwy kulturowe kulturowe i obiekty– 1751 i archeologiczne,obiekty – archeologiczne, jak i ruchome jak i ruchome zabytki zzabytki nich pochodz z nichPoz. pochodzą ce518 i skarby.ące i skarby. Europejska konwencja o ochronie archeologicznego dziedzictwa kulturowego uznaje je jako źródło „zbiorowej pamięci europejskiej i rowej pamięciEuropejska europejskiej konwencja i instrument o ochronie archeologicznego dla badań Nadziedzictwa terenie kulturowegogminy Tarnówka uznaje jeznajdują jako źród sięło „zbiorowej2 stano- pamięci europejskiej i instrument dla badań historycznych i naukowych”. historycznychinstrument i naukowych”. dla badań historycznych i naukowych”.wiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków Na terenieNa gminy terenie Tarnówka gminy Tarnówka znajdują znajduj się 2 stanowiskaą się 2 stanowiska archeologiczne archeologiczne wpisane wpisane do rejestru do zabytkówrejestru zabytków

STAN STAN MIEJSCOWOMIEJSCOWOŚĆ ŚĆ OBSZAROBSZAR AZP AZP OBIEKTOBIEKT ZACHOWANIAZACHOWANIA Bartoszkowo,Bartoszkowo, stan. 10 stan. 10 33-27/3333 -27/33 grodziskogrodzisko 1 1 Bartoszkowo,Bartoszkowo, stan. 11 stan. 11 33-27/3433 -27/34 osada osada 4 4

LegendaLegendaLegenda 3.5.2. Wykaz stanowisk o własnej formie krajo- 1) 1stan) zachowania1stan) zachowaniastan dobry,zachowania dobry, nie nie wymagającydobry, wymagaj nie wymagający żadżadnych-ący ż brazowej.zabiegówadnych zabiegów konserwatorskich konserwatorskich nych4 zabiegów) 4wymagaj) konserwatorskichwymagają badań ąsonda badażńowych sonda żwowych celu ustalenia w celu ustalenia stanu zachowania stanu zachowania substancji substancji zabytkowej zabytkowej 4) wymagają badań sondażowych w celu ustale- Na terenie gminy zarejestrowano 1 stanowisko nia stanu3.5.2. zachowania3.5.2.Wykaz stWykazanowisk substancji stanowisk o własnej zabytkowej o wformiełasnej krajobrazowej. formie krajobrazowej.archeologiczne o własnej formie krajobrazowej grodziska Na terenieNa gminy terenie zarejestrowano gminy zarejestrowano 1 stanowisko 1 stanowisko archeologiczne archeologiczne o własnej o wformiełasnej krajobrazowej formie krajobrazowej grodziska grodziska

MIEJSCOWOMIEJSCOWOŚĆ ŚĆ OBSZAROBSZAR AZP AZP OBIEKTOBIEKT Bartoszkowo,Bartoszkowo, stan. 10 stan. 10 33-27/3333 -27/33 grodziskogrodzisko

3.5.3.3.5.3. Zestawienie3.5.3.Zestawienie Zestawienie liczbowe liczbowe liczbowe zewidencjon zewidencjonowa zewidencjonowanychowanych stanowisk- AZP, stanowisk archeologicznych reprezentujący archeologicznych łą ewidencjęcznie złą ichcznie funkcj zasobów z ichą funkcjoraz archeolo krótką orazą analiz krótk- ąą analizą nychchronologiczn stanowiskchronologiczn ą archeologicznych(opis koncentracjią (opis koncentracji stanowisk łącznie stanowisk archeologicznych z ich archeologicznych gicznych, – uwarunkowania jest – uwarunkowania otwarty fizjograficzne). i ciągle fizjograficzne). uzupełniany w proce- funkcją oraz krótką analizą chronologiczną (opis sie archeologicznego rozpoznania terenu. Do zbioru koncentracjiPodstawowPodstawow stanowiską i wiodąc iąarcheologicznych wiod metodącą ewidencjonowaniametodą ewidencjonowania – uwarun stanowisk- włączanestanowisk archeologicznych archeologicznychsą informacje jest ogólnop o jest wszystkich ogólnopolski programolski sukcesywnie program badawczo badawczo-konserwatorski -konserwatorski kowaniaArcheologiczne fizjograficzne).Archeologiczne Zdjęcie PolskiZdjęcie (AZP). Polski Systematyzuje(AZP). Systematyzuje dotychczasowyodkrywanych dotychczasowy zasób reliktachwiedzy zasób owiedzy rozpoznaniu przeszłości o rozpoznaniu archeologicznym niezależnie archeologicznym od terenu, poprzez terenu, poprzez obserwacjobserwację archeologicznę archeologiczną terenu ąoraz terenu uwzgl orazędnianie uwzglę informacjidnianiecharakteru informacji zawartych badań, zawartych w archiwach, a także w archiwach, wszystkiezbiorach zbiorach muzealnych, bieżące muzealnych, infor instytucjach- instytucjach i i Podstawowąpublikacjach.publikacjach. i Nale wiodącąży jednakNale metodąży pami jednakę ta ewidencjonowa ćpami, że zbiórętać, żdokumentacjie zbiór- dokumentacjimacje AZP, weryfikujące reprezentuj AZP, reprezentujący lub ewidencj uzupełniająceący ewidencję zasobówę zasobów dotychczasoarcheologicznych, archeologicznych,- jest otwarty jest otwarty i ciągle uzupełniany w procesie archeologicznego rozpoznania terenu. Do zbioru włączane są informacje o wszystkich sukcesywnie nia stanowiski cią gle archeologicznych uzupełniany w procesie jest ogólnopolskiarcheologicznego rozpoznaniawe dane. Wterenu. ten Do sposób zbioru dokumentacjawłączane są informac stanowiskje o wszystkich sukcesywnie odkrywanych reliktach przeszłości niezależnie od charakteru badań, a także wszystkie bieżące informacje weryfikujące lub program badawczo-konserwatorskiodkrywanych reliktach przesz Archeologicznełości niezależnie od charakteruarcheologicznych badań, a tak utworzonaże wszystkie metodą bieżące AZPinformacje jest źróweryfikuj- ące lub uzupełniajuzupeące łdotychczasoweniające dotychczasowe dane. W dane. ten sposób W ten dokumentacjasposób dokumentacja stanowisk stanowisk archeologicznych archeologicznych utworzona utworzona metodą AZPmetod jestą AZP źród jestłem ź ródłem Zdjęcie Polski (AZP). Systematyzuje dotychczasowy dłem najbardziej aktualnej wiedzy o terenie. najbardziejnajbardziej aktualnej aktualnej wiedzy owiedzy terenie. o terenie. zasób wiedzy o rozpoznaniu archeologicznym terenu, poprzez obserwację archeologiczną terenu oraz Poniższa tabela prezentuje zasoby archeologicz- PoniższaPoni tabelaższa prezentuje tabela prezentuje zasoby archeologicznegozasoby archeologicznego dziedzictwa dziedzictwa kulturowego kulturowego na terenie na miasta terenie i miastagminy iTarnówka gminy Tarnówka uwzględnianie informacji zawartych w archiwach, nego dziedzictwa kulturowego na terenie miasta i zbiorach muzealnych, instytucjach i publikacjach. gminy Tarnówka Należy jednak pamiętać, że zbiór dokumentacji

GMINA TARNÓWKA

Kategorie faktów osadniczych w obrębie stanowisk Ogólna Cmentarzysk CmentarzyskaCmentarzysk 36Punkty 36 Ślady ilość Grodziska Cmentarzyska Osady Inne apłaskie płaskie akurhanowe kurhanowe osadnicze osadnicze stan. archeol. 1 6 - 14 46 65 14 146

NajstarszeNajstarsze ślady ślady osadnictwa osadnictwa na na terenie terenie gminygminy TarnówkaTar- przemieszczającej wiążą się z środkowym się zokresem Pomorza epoki do kamienia Wielkopolski. - mezolitem (około 8300- nówka 4300 wiążą p.n.e). się zBy środkowymła to ludność zbieracko okresem- łowiecka epoki ka prowadz- Mniejąca traperski danych typ posiadamygospodarowania. na temat osadnictwa z mienia Wyra- mezolitemźniejsze pozosta(okołoł o8300-4300ści po osadnictwie p.n.e). pochodz Była ą z mmłodszegołodszej epoki okresu kamienia, przedrzymskiego to jest neolitu (4300 (II-I- 1700w. p.n.e.). p.n.e.). Z różnych to ludnośćstanowisk zbieracko-łowiecka z tego okresu pochodz prowadzącaą krzemienne traperski i kami ennePodstawowe narzędzia pracy. informacje na temat osadnictwa w typ gospodarowania.Intensywne osadnictwo na tych terenach związane jest ztym ludno okresieścią kultury dostarczyły łużyckiej, nam której badania rozwój realizowane przypada na okres w 1200-500 p.n.e. WyraźniejszeWielkopolsk pozostałościę pokrywał apo w tymosadnictwie czasie gęsta pocho już sie- ć osadniczaramach tej Archeologicznego kultury. Na przełomie Zdjęcia epoki br Polski.ązu i ż elaza Wyraźny (650- 500 p.n.e.) dzą z młodszejpojawiła epokisię tutaj kamienia, ludność kultury to jest pomorskiej neolitu (4300- przemieszczajwzrostącej osadnictwasię z Pomorza notujedo Wielkopolski. się na tych terenach na 1700 p.n.e.).Mniej danych Z różnych posiadamy stanowisk na temat zosadnictwa tego okresu z mł odszegopoczątku okresu wczesnegoprzedrzymskiego okresu (II- I rzymskiego.w. p.n.e.). Podstawowe Związane informacje na temat pochodząosadnictwa krzemienne w tym i kamienneokresie dostarczy narzędziały nam pracy. badania realizowanejest to zw pojawiającymramach Archeologicznego się tutaj Zdj osadnictwemęcia Polski. Wyra lud-źny wzrost Intensywneosadnictwa osadnictwo notuje się na tychtych terenach terenach na poczzwiązaątku- wczesnegoności kulturyokresu rzymskiego. wielbarskiej Zwi napływającejązane jest to z pojawiaj z Pomorzaącym się tutaj osadnictwem ludności kultury wielbarskiej napływającej z Pomorza Wschodniego do Wielkopolski Północnej. Schyłek osadnictwa ne jest z ludnością kultury łużyckiej, której rozwój Wschodniego do Wielkopolski Północnej. Schyłek kultury wielbarskiej przypada na przełom II i III w. n.e., co wiąże się z odpływem ludności tej kultury w stronę Morza Czarnego. W przypada na okres 1200-500 p.n.e. Wielkopolskę osadnictwa kultury wielbarskiej przypada na prze- późniejszym okresie rzymskim i wędrówek ludów (III-VI w. n.e.) na omawianym terenie pojawia się ludność kultury przeworskiej. pokrywała w tym czasie gęsta już sieć osadnicza tej łom II i III w. n.e., co wiąże się z odpływem ludno- W VIII w. nastąpił rozwój osadnictwa wczesnośredniowiecznego. Na uwagę zasługuje grodzisko w Tarnówce. Rozwój osadnictwa kultury.grodowego Na przełomie wpłyn epokiął na przemianybrązu i żelaza osadnic (650-500twa otwartego. ści By tejło to kultury podstaw wą do stronę kszta łtowania Morza si Czarnego.ę wczesnoplemiennych, W póź- a później p.n.e.) pojawiławczesnopiastowskich się tutaj ludność struktur kultury osadniczych. pomorskiej niejszym okresie rzymskim i wędrówek ludów (III-VI Osadnictwo w czasach nowożytnych na tych terenach śledzić możemy głównie poprzez źródła archeologiczne pochodzące z penetracji powierzchniowych wykonywanych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski. Wschodnia część gminy Tarnówka znajduje się w obrębie Pojezierza Krajeńskiego, zachodnia część – w dolinie rzeki Gwdy. Najbardziej intensywne osadnictwo pradziejowe skupia się nad bezimiennym strumieniem przepływającym w kierunki północ – południe pomiędzy wsiami Osówka i Piecewo, wąską doliną, wśród wysokich piaszczystych pagórków. Nad nim też znajduje się grodzisko w Bartoszkowie (d. Tarnowka) z siecią powiązanych z nim wczesnośredniowiecznych osad. Na omawianym obszarze szczególnie dużo stanowisk pochodzi z epoki kamienia - obozowisk mezolitycznych lub łączonych z kulturami z przełomu mezolitu i neolitu. Są to stanowiska rozłożone na terasach wyższych wzdłuż wspomnianego cieku wodnego na odcinku od Osówki do wsi Węgierce. Wśród licznego tutaj na powierzchni krzemienia narzutowego znajdują się duże ilości narzędzi i półsurowca krzemiennego. Uwagę zwraca osadnictwo ludności kultury łużyckiej i pomorskiej oraz z okresu wpływów rzymskich. Stanowiska z okresu wczesnego średniowiecza skupiają się głównie wokół grodziska w Bartoszkowie, są to atrakcyjnie położone osady, z licznym materiałem ceramicznym na powierzchni. Cały ten zespół stanowisk wczesnośredniowiecznych łącznie z bardzo dobrze zachowanym grodziskiem nizinnym w Bartoszkowie tworzył w omawianym okresie silną grupę plemienną egzystującą najbliżej pradoliny Gwdy.

4. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zasobów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego. 4.1. Stan zachowania i obszary największego zagrożenia zabytków 4.1.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków.

MIEJSCOWOŚĆ OBIEKT STAN ZACHOWANIA BARTOSZKOWO Park 3 OSÓWKA Kościół p.w. Św. Rodziny 2 Cmentarz przykościelny 2 PIECEWO Kościół p.w. NSPJ 3 Cmentarz przykościelny 3 PŁYTNICA Cmentarz przykościelny 3 Cmentarz ewangelicki 3 SOKOLNA Kościół fil. p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego 3 wraz z cmentarzem przykościelnym Cmentarz ewangelicki 2 Kościół p.w. Nawiedzenia NMP 3 TARNÓWKA Cmentarz przykościelny 3 Cmentarz ewangelicki 2

LEGENDA: 1. Bardzo zły 2. Zły 37

GMINA TARNÓWKA Kategorie faktów osadniczych w obrębie stanowisk Ogólna Cmentarzysk Cmentarzysk Punkty Ślady ilość Grodziska Osady Inne a płaskie a kurhanowe osadnicze osadnicze stan. archeol. 1 6 - 14 46 65 14 146

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie gminy Tarnówka wiążą się z środkowym okresem epoki kamienia - mezolitem (około 8300- 4300 p.n.e). Była to ludność zbieracko-łowiecka prowadząca traperski typ gospodarowania. Wyraźniejsze pozostałości po osadnictwie pochodzą z młodszej epoki kamienia, to jest neolitu (4300-1700 p.n.e.). Z różnych stanowisk z tego okresu pochodzą krzemienne i kamienne narzędzia pracy. Intensywne osadnictwo na tych terenach związane jest z ludnością kultury łużyckiej, której rozwój przypada na okres 1200-500 p.n.e. DziennikWielkopolsk Urzędowyę pokrywała w tym czasie gęsta już sieć osadnicza tej kultury. Na przełomie epoki brązu i żelaza (650-500 p.n.e.) Województwapojawiła si ęWielkopolskiego tutaj ludność kultury Nr 18 pomorskiej przemieszczaj– 1752ą cej– się z Pomorza do Wielkopolski. Poz. 566 Mniej danych posiadamy na temat osadnictwa z młodszego okresu przedrzymskiego (II-I w. p.n.e.). Podstawowe informacje na temat w. n.e.) na omawianym terenie pojawia się ludność łączonych z kulturami z przełomu mezolitu i neolitu. osadnictwa w tym okresie dostarczyły nam badania realizowane w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski. Wyraźny wzrost kultury przeworskiej. Są to stanowiska rozłożone na terasach wyższych osadnictwa notuje się na tych terenach na początku wczesnego okresu rzymskiego. Związane jest to z pojawiającym się tutaj Wosadnictwem VIII w. nastąpił ludnoś ci rozwój kultur y osadnictwawielbarskiej nap wczesnoływającej- z Pomorzawzdłuż Wschodniego wspomnianego do Wielkopolski cieku wodnego Północnej. na odcinku Schyłek osadnictwa średniowiecznego.kultury wielbarskiej Na przypada uwagę zasługujena przełom grodzisko II i III w. n.e., w co odwiąż Osówkie się z odp doływem wsi Węgierce.ludności tej kulturyWśród wlicznego stronę Morza tutaj Czarnego. W Tarnówce.późniejszym Rozwój okresie osadnictwa rzymskim i grodowegowędrówek ludów wpłynął (III-VI w.na n.e.) powierzchni na omawianym krzemienia terenie pojawianarzutowego się ludno znajdująść kultury się przeworskiej. na przemianyW VIII w. nast osadnictwaąpił rozwój osadnictwaotwartego. wczesno Było tośredniowiecznego. pod- duże ilości Na uwag narzędzię zasługuje i półsurowca grodzisko wkrzemiennego. Tarnówce. Rozwój osadnictwa stawągrodowego do kształtowania wpłynął na przemianysię wczesnoplemiennych, osadnictwa otwartego. a ByłoUwagę to podstaw zwracaą do ksztaosadnictwołtowania siludnościę wczesnoplemiennych, kultury łużyc- a później późniejwczesnopiastowskich wczesnopiastowskich struktur strukturosadniczych. osadniczych. kiej i pomorskiej oraz z okresu wpływów rzymskich. OsadnictwoOsadnictwo w czasachczasach nowo nowożytnychżytnych na tych na terenachtych te ś-ledziStanowiskać możemy gł ówniez okresu poprzez wczesnego źródła archeologiczne średniowiecza pochodz sku-ące z renachpenetracji śledzić powi możemyerzchniowych głównie wykonywanych poprzez źródła w ramach ar- Archeologicznegopiają się głównie Zdj ęwokółcia Polski. grodziska w Bartoszkowie, cheologiczneWschodnia pochodząceczęść gminy Tarnówka z penetracji znajduje powierzchnio się w obrę-bie Pojezierzasą to atrakcyjnie Krajeńskiego, położone zachodnia osady, część z– licznymw dolinie materzeki -Gwdy. wychNajbardziej wykonywanych intensywne w osadnictwo ramach Archeologicznego pradziejowe skupia się nadriałem bezimien ceramicznymnym strumieniem na powierzchni. przepływają cym Cały w kierunki ten ze- północ – Zdjęciapołudnie Polski. pomiędzy wsiami Osówka i Piecewo, wąską dolinąspół, wś ródstanowisk wysokich wczesnośredniowiecznych piaszczystych pagórków. Nad nimłącznie też znajdujez się Wschodniagrodzisko w część Bartoszkowie gminy Tarnówka(d. Tarnowka) znajduje z sieci ąsię powi wą zanychbardzo z nim dobrze wczesno zachowanymśredniowiecznych grodziskiem osad. Na omawianym nizinnym obszarze obrębieszczególnie Pojezierza dużo stanowisk Krajeńskiego, pochodzi zachodnia z epoki kamienia część - obozowiskw Bartoszkowie mezolitycznych tworzył lub włączonych omawianym z kulturami okresie z prze silł-omu mezolitu i – wneolitu. dolinie Są to rzeki stanowiska Gwdy. roz Najbardziejłożone na terasach intensywne wyższych wzdną ługrupęż wspomnianego plemienną cieku egzystującą wodnego nanajbliżej odcinku pradolinyod Osówki do wsi osadnictwoWęgierce. pradziejoweWśród licznego skupia tutaj na się powierzchni nad bezimien krzemienia- Gwdy.narzutowego znajdują się duże ilości narzędzi i półsurowca nymkrzemiennego. strumieniem przepływającym w kierunki pół- noc Uwag – południeę zwraca pomiędzyosadnictwo wsiamiludności Osówkakultury łu ż i yckiej Piece i- pomorskiej4. Uwarunkowania oraz z okresu wp wewnętrzneływów rzymskich. ochrony Stanowiska zasobów z okresu wo,wczesnego wąską doliną, średniowiecza wśród skupiaj wysokichą się g piaszczystychłównie wokół grodziska dziedzictwa w Bartoszkowie, i krajobrazu są to atrakcyjniekulturowego. położone osady, z licznym pagórków.materiał em Nad ceramicznym nim też znajdujena powierzchni. się grodzisko Cały ten zespó w ł stanowisk4.1. Stan wczesno zachowaniaśredniowiecznych i obszary łącznie największego z bardzo dobrze za- zachowanym Bartoszkowiegrodziskiem (d.nizinnym Tarnowka) w Bartoszkowie z siecią tworzy powiązanychł w omawianym grożenia okresie zabytków silną grupę plemienną egzystującą najbliżej pradoliny Gwdy. z nim wczesnośredniowiecznych osad. Na omawia- 4.1.1. Stan zachowania zabytków nieruchomych 4. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zasobów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego. nym obszarze szczególnie dużo stanowisk pochodzi wpisanych do rejestru zabytków. 4.1. Stan zachowania i obszary największego zagrożenia zabytków z epoki4.1.1. kamieniaStan zachowania - obozowisk zabytków mezolitycznych nieruchomych wpisanych lub do rejestru zabytków.

LEGENDA:LEGENDA: układów alejowo – szpalerowych; regularne rzędo- 1.1. Bardzo Bardzo zły zły we nasadzenia kasztanowców i wierzby; drzewo- 2.2. Zły Zły stan parku. Do parku włączono wtórnie pierwotny 3. Dostateczny sad z roku 1891 kwatery od północy i północnego 4. Dobry zachodu.37 Wszystkie inne elementy dawnego układu 5. Bardzo dobry uległy zatarciu i zniszczeniu. Nie uległ zmianie pod- stawowy skład gatunkowy zadrzewienia. - Park dworski w Bartoszkowie założony został - Kościół ewangelicki obecnie rzymsko – katolicki w 1 połowie XIX wieku jako krajobrazowy, geome- filialny p.w. Św. Rodziny w Osówce zbudowano w tryczny. Park znajduje się w granicach z końca XIX roku 1798, w roku 1893 przeprowadzono jego re- wieku i początku XX wieku. Na jego terenie zlokali- mont. Do lat powojennych zachowało się zewnętrz- zowany jest dawny dwór z połowy XIX wieku prze- ne oszalowanie ścian dylami drewnianymi. Obiekt kształcony w latach 30 – tych XX w. Na podsta- obecnie znajduje się w bardzo złym stanie technicz- wie stanu istniejącego zakłada się, że zachowały się nym i został wyłączony z użytkowania dnia 7 wrze- następujące elementy układu przestrzennego: mur śnia 2000 r. decyzją Inspektora Nadzoru Budowlane- ogrodzeniowy od strony wschodniej i południowo – go z uwagi na zagrożenie dla osób przebywających wschodniej; droga dojazdowa do dworu; w/w dwór; w jego pobliżu. Konieczne jest niezwłoczne podjęcie dwa stawy; dwie polany; fragment regularnych prac ratowniczych kościoła na podstawie eksperty- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1753 – Poz. 566 zy stanu technicznego opracowanej przez uprawnio- ny. ną osobę. We wrześniu 2001 r. na zlecenie Wielko- - Kościół ewangelicki, ob. rzymsko – katolicki polskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków fil. p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Sokol- Pracownie Konserwacji Zabytków w Poznaniu Sp. z nej Pierwszy kościół istniał już w 1653 r. i był w o.o. opracowały „Ekspertyzę techniczną dotyczącą posiadaniu protestantów i został spalony podczas konstrukcji drewnianej budynku kościoła wraz z pro- zamieszek religijnych. Wybudowano nowy kościół gramem robót”. w 1822 roku, który również spłonął w roku 1893. - Cmentarz przykościelny ewangelicki, obecnie Obecny kościół wzniesiono w latach 1896 - ’97 w rzymsko – katolicki w Osówce założony został pod stylu neogotyckim. Zbudowany został dla miejsco- koniec XVIII wieku. Na jego obszarze w części połu- wej społeczności ewangelików. Po II wojnie świato- dniowej wzniesiono w roku 1798 szachulcowy ko- wej przeszedł w ręce katolików i poświęcony został ściół ewangelicki obecnie filialny p.w. Św. Rodziny. 8 grudnia 1947 roku odkąd pełni funkcję filialnego W południowo – zachodnim narożniku usytuowana kościoła katolickiego. Na cmentarzu przykościelnym jest drewniana dzwonnica. Układ regularny, granice znajduje się krzyż żeliwny z 1854 r., a w latach 60 czytelne, nagrobki usunięte, drzewostan zreduko- – tych XX w. znajdował się obok podobny z 1848 wany. Zachowały się jedynie pojedyncze drzewa. r. Stan techniczny budynku kościoła dostateczny. - Kościół ewangelicki, ob. rzymsko – katolicki fil. Należałoby zbadać rysy w górnej partii wieży celem p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Piecewie oceny przyczyn pojawienia się tego rodzaju spękań wzniesiono jako luterański w konstrukcji szachulco- oraz ustalenia metody ich likwidacji. Równocześnie wej prawdopodobnie w 1664 r. („INRI AD 1664” należy przeprowadzić ocenę zawilgocenia ścian w – napis na chorągiewce na wieży) a w roku 1800 elewacji północnej oraz sposób osuszenia budynku najprawdopodobniej przebudowano go z wykorzy- i likwidację pokrywającego tę elewację omszenia. staniem niektórych starszych elementów. Kościół Ponadto konserwacji wymaga oszklenie niektórych po przeprowadzonym w latach 1992 – 2003 re- partii okien oraz malowidła w oknie prezbiterialnym. moncie znajduje się w stanie dostatecznym. W roku - Cmentarz ewangelicki, ob. nieczynny w Sokolnej 2007 r. na zlecenie Wojewódzkiego Urzędu Ochro- założony w połowie XIX wieku, od roku 1945 nie- ny Zabytków w Poznaniu został opracowany przez czynny. Najstarsze nagrobki z lat 1865 – 1893. Po- dr inż. Piotra Rappa projekt budowlano – konserwa- nadto zachowały się także mogiły oraz fundamenty torski remontu konstrukcji kościoła. muru ogrodzeniowego. Układ regularny, czytelny - Cmentarz przykościelny ewangelicki, obecnie dwukwaterowy z czytelnym układem pojedynczych rzymsko – katolicki w Piecewie założony został na mogił. Drzewa w układzie alejowym i rzędowym początku XIX wieku (informacja z karty ewidencyj- przy ogrodzeniu. Nagrobki na cmentarzu zdewasto- nej cmentarza) jednakże z uwagi na wcześniejsze wane, drzewostan zredukowany, liczne samosiew- datowanie powstania kościoła przypuszczać można, ny, ogólnie teren zaniedbany. iż cmentarz ten został założony w wieku XVII. Na - Kościół ewangelicki, ob. rzymsko – katolicki jego obszarze centralnie usytuowany szachulcowy parafialny p.w. Nawiedzenia NMP w Tarnówce. kościół filialny p.w. Najświętszego Serca Pana Je- Pierwszy kościół zbudowano w Tarnówce wkrót- zusa. Układ regularny, granice czytelne, nagrobków ce po lokacji wsi w 1582 r. jako luterański. Spalił brak, drzewostan zredukowany. Zachowały się je- się on w roku 1701 i został odbudowany w 1705. dynie pojedyncze drzewa wzdłuż muru. W 1732 kościół zburzono. Niemal natychmiast po I - Cmentarz przykościelny ewangelicki, obecnie rozbiorze zbudowano obecny szachulcowy kościół rzymsko – katolicki w Płytnicy złożony jest z dwóch w roku 1773. Kościół odnawiano w latach: 1815, części – przykościelnej ogrodzonej drewnianym pło- 1867, 1894 i 1914. 26.06.1945 r. kościół przejęli tem z centralnie usytuowanym murowanym kościo- katolicy, poświecenie miało miejsce 3.07.1945 r. łem i drewnianą dzwonnicą założony w 1859 r. oraz Parafie zaś erygowano 1.06.1951 r. Obiekt znaj- z terenu przy pomniku po zachodniej stronie kościo- duje się ogólnie w stanie dostatecznym. Wieża po ła z centralnie usytuowanym pomnikiem poległych przeprowadzonym w 2004 r. remoncie polegającym w I wojnie światowej i licznym drzewostanem. na wymianie deskowania górnej kondygnacji wieży, Układ regularny. Czytelne granice cmentarza przy- wymianie drewnianych żaluzji oraz pokrycia hełmu kościelnego i otwarty układ przestrzenny otoczenia jest w stanie dobrym. Na elewacjach kościoła głów- pomnika poległych. Nagrobków brak, drzewostan w nie północnej w partii przyziemia widoczne zawilgo- pierwotnym układzie – rzędy lip, szpaler świerków cenia oraz występujące na ścianach i belkach mchy. i murawa. Wokół kościoła przy samym cokole ułożony szeroki - Cmentarz ewangelicki, ob. nieczynny w Płytnicy chodnik z płytek betonowych. Widoczne zawilgo- założony w połowie XIX wieku, od roku 1945 nie- cenia łącznie z mchem na całej wysokości północ- czynny. Najstarsze nagrobki z lat 1868, 1887 oraz nej części zachodniej elewacji szczytowej. Pokrycie 1932. Ponadto zachowały się także liczne mogiły. dachowe wraz z rynnami i opierzeniami w stanie Układ regularny, czytelny kwaterowo – alejowy z zadawalającym. rzędowym układem nagrobków i mogił. Nagrobki na - Cmentarz przykościelny ewangelicki, obecnie cmentarzu zdewastowane, ogólnie teren zaniedba- rzymsko – katolicki w Tarnówce założony został w Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1754 – Poz. 566 roku 1773 (informacja z karty ewidencyjnej cmentarza) jednakże z uwagi na wcześniejsze datowanie b) ujętych w ewidencji zabytków WWKZ powstania pierwszego kościoła przypuszczać moż- na, iż cmentarz ten został założony w 2 połowie - OSÓWKA, kościół filialny p.w. Św. Rodziny XVI wieku. Na jego obszarze centralnie usytuowany Wyposażenie, w skład którego wchodzi m.in. oł- szachulcowy kościół parafialny p.w. Nawiedzenia tarz, ambona, prospekt organowy, drobne elemen- NMP. Układ regularny, granice czytelne, nagrobków ty rzeźbiarskie, komplet ławek. Stan zachowania brak, drzewostan zachowany w ok. 50% w formie ww. elementów – dostateczny – warstwa malarska pojedynczych drzew w rzędzie przy murze ogrodze- wtórna. niowym. Teren zadbany. - PŁYTNICA, kościół filialny p.w. Najświętszego - Cmentarz ewangelicki, ob. nieczynny w Tarnów- Serca Pana Jezusa ce założony w 1 połowie XIX wieku, obecnie nie- Pojedyncze elementy wyposażenia – obraz, czynny. Najstarsze nagrobki z lat 1876 i 1891. Po- świecznik wiszący. Stan zachowania obrazu zły – nadto zachowały się liczne mogiły oraz fundamenty warstwa malarska pociemniała, miejscami uszko- muru ogrodzeniowego. Układ regularny alejowo dzona. – kwaterowy z czytelnymi pierwotnymi granicami - SOKOLNA, kościół filialny p.w. Podwyższenia oraz orientacja mogił w czytelnym układzie rzędów. Krzyża Świętego Drzewa w układzie alejowy, szpalerowym i grupo- Zespół wyposażenia z końca XIX w., obejmują- wym. Nagrobki zniszczone, drzewostan zredukowa- cy krucyfiks, ambonę, chrzcielnicę, prospekt organy, obszar ogólnie zaniedbany. nowy, komplet ławek, oszklenie witrażowe. Stan wyposażenia ogólnie dostateczny (ławki, ambona, Wszystkie prace przy obiektach wpisanych do re- chrzcielnica przemalowane, malowidło na szkle w jestru zabytków wymagają pozwolenia Wielkopol- oknie prezbiterium bardzo zniszczone – farba starta skiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków po niemal na całej powierzchni). uprzednim uzgodnieniu ich zakresu w Wojewódzkim Urzędzie Ochrony Zabytków. 4.1.3. Stan zachowania dziedzictwa archeologicznego oraz istotne zagrożenia dla zabytków archeolo- 4.1.2. Stan zachowania zabytków ruchomych w gicznych gminie Tarnówka. a) wpisanych do rejestru zabytków: Stanowiska archeologiczne nie wpisane do rejestru zabytków, ujawnione głównie podczas badań - TARNÓWKA, kościół parafialny p.w. Nawiedze- AZP, stanowią podstawową i najliczniejszą grupę, nia NMP która składa się na archeologiczne dziedzictwo kul- Stan zachowania ołtarza wpisanego do rejestru turowe. Najlepiej zachowane są stanowiska arche- zabytków jest dobry – został poddany konserwa- ologiczne położone na nieużytkach, terenach nieza- cji w 2007 r., która była dofinansowana z budżetu budowanych oraz terenach zalesionych. Wielkopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Za- W myśl art. 6 pkt. 3 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 bytków r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568) wszystkie zabytki arche- Poza tym w kościele znajdują się inne zabytkowe ologiczne – bez względu na stan zachowania podle- elementy wyposażenia ujęte w ewidencji Wielkopol- gają ochronie i opiece. skiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków – Aktualnie zagrożeniem dla stanowisk archeolo- m. in. neogotycki prospekt organowy i kropielnica gicznych są inwestycje budowlane i przemysłowe, oraz dzwon z 1927 r. Stan zachowania przedmio- nielegalna eksploatacja piaśnic i żwirowni. Istotne towych obiektów jest ogólnie dobry (malatura pro- zagrożenie dla zachowania substancji zabytkowej spektu organowego wtórna). stanowisk archeologicznych zlokalizowanych w ob- rębie pół uprawnych stanowi głęboka orka. Niektóre - PIECEWO, kościół filialny p.w. Najświętszego zagrożenia pojawiły się w ciągu ostatnich lat, jak Serca Pana Jezusa na przykład działalność tzw. poszukiwaczy skarbów Ołtarz znajduje się w stanie dostatecznym – jest z wykrywaczami metali, których rozmiarów nie po- przemalowany, obecna warstwa malarska niewła- trafimy ocenić. Działalność ta szczególnie zagraża ściwa, zniekształca walory zabytkowe obiektu. cmentarzyskom zlokalizowanym na terenie gminy. Wskazana jest konserwacja ołtarza, która przywróci Wiele zagrożeń wynika z przyspieszonego rozwoju jego pierwotny wygląd. gospodarczego– jak już wspomniano użycie cięż- kiego sprzętu w rolnictwie, rozwój budownictwa na Poza ww. obiektami w kościele znajdują się za- obrzeżach miast, budowa dróg. A zatem podstawo- bytkowe elementy wyposażenia ujęte w ewidencji wym zagrożeniem dla stanowisk archeologicznych WWKZ – to m.in. ambona, kropielnica, prospekt or- oraz nawarstwień kulturowych są wszelkie inwe- ganowy. Obiekty te znajdują się w stanie dostatecz- stycje związane z zabudowaniem i zagospodaro- nym (są przemalowane). waniem terenu, które wymagają prowadzenia prac Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1755 – Poz. 566 ziemno-budowlanych. strzennego nie posiada ogólnego planu będącego Szczególną ochroną należy objąć pradziejowe, prawem miejscowym. Fakt ten z punktu widzenia średniowieczne i nowożytne nawarstwienia kultu- ochrony konserwatorskiej jest istotnym zagrożeniem rowe w obrębie historycznej zabudowy Tarnowski. dla zabytków nieruchomych figurujących w ewi- Aby zapobiec zniszczeniu stanowisk archeologicz- dencji WWKZ. Bowiem ustalenie ochrony w miej- nych, prace ziemne prowadzone w strefie ochrony scowym planie zagospodarowania przestrzennego stanowisk archeologicznych wymagają prowadze- gminy jest jedną z czterech form ochrony zabytków nia prac archeologicznych w zakresie uzgodnionym i opieki nad zabytkami. Pozostałe - wpis do reje- z Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Za- stru zabytków, dotyczy nielicznej grupy obiektów bytków. Jest to szczególnie ważne podczas takich w gminie Tarnówka zaś uznanie za pomnik historii inwestycji jak budowa obwodnic, dróg, zbiorników i utworzenie parku kulturowego, obecnie gminy nie retencyjnych, kopalń kruszywa, gdyż inwestycje dotyczy. Brak szczegółowych zapisów dotyczących te z uwagi na szerokopłaszyznowy charakter prac ochrony historycznych założeń ruralistycznych, ze- ziemnych, w bezpowrotny sposób niszczą substan- społów folwarcznych, wspomnianych wyżej cmen- cję zabytkową i obiekty archeologiczne. tarzy i parków nie wpisanych do rejestru zabytków Przebudowa układów urbanistycznych, rurali- oraz pojedynczych obiektów architektury spowodo- stycznych i założeń pałacowo-parkowych prowadzi wać może nieodwracalne, daleko idące przekształ- często do naruszenia średniowiecznych i nowożyt- cenia przestrzenne, kubaturowe, materiałowe oraz nych nawarstwień kulturowych. W związku z tym architektoniczne krajobrazu kulturowego gminy. wszystkie prace ziemne wymagają jednoczesnego Znacznym zagrożeniem dotyczącym układów rura- prowadzenia badań archeologicznych. Wyniki ba- listycznych, folwarcznych oraz pojedynczych obiek- dań często stanowią jedyną dokumentację nastę- tów architektury znajdujących się w wojewódzkiej pujących po sobie epizodów osadniczych na tym ewidencji zabytków jest degradacja zabytkowej terenie. Pozwalają skorygować, uszczegółowić i substancji spowodowana wymogami współczesnej potwierdzić dane ze źródeł pisanych. Pozyskany w cywilizacji. Wymiana historycznej tkanki budyn- trakcie badań materiał ruchomy umożliwia uzupeł- ków w postaci oryginalnych drewnianych stolarek nienie danych o kulturze materialnej mieszkańców. okiennych i drzwiowych, ceramicznego pokrycia Zagrożeniem dla dziedzictwa archeologiczne jest dachowego, a także pozbawianie budynków ich też rozwój turystyki zwłaszcza nad rzekami, jezio- pierwotnych dekoracji architektonicznych negatyw- rami i w obszarach leśnych. Tereny te atrakcyjne nie wpływa nie tylko na same obiekty, ale także na pod względem rekreacyjnym obecnie, często były zabytkowe wnętrza miejscowości. Zagrożenia te również okupowane przez ludzi w pradziejach i związane są nie tylko z wymianą stolarek okiennych wczesnym średniowieczu. Dostęp do wody, który i drzwiowych, ale także powiązane niejednokrotnie stanowił podstawę egzystencji osadniczej umożli- z powiększeniami otworów okiennych bądź ich za- wiał tworzenie niezwykle licznych osad o metryce murowaniami, a także niekontrolowanymi rozbudo- sięgającej od epoki kamienia po czasy nowożytne. wami zniekształcając w ten sposób zabytkowy wi- Rozwój przemysłu, turystyki, budownictwa miesz- zerunek zabudowy poszczególnych miejscowości. kaniowego, może stanowić istotne zagrożenie dla zabytków archeologicznych, dlatego ważne jest b) archeologicznych wypełnianie przez inwestorów wymogów konser- - Przebudowa drogi gminnej w Tarnówce watorskich określonych przez Wielkopolskiego Wo- - Budowa sieci wodociągowej w miejscowości, jewódzkiego Konserwatora Zabytków. Tusza, Płytnica, Plecemin - Budowa oczyszczalni przyzagrodowych w Płat- 4.1.4. Obszary największego zagrożenia dla za- nicy bytków w gminie. - Budowa oczyszczalni przyzagrodowych w Ptu- a) nieruchomych szy Na terenie gminy Tarnówka występuje 16 zewi- - Budowa oczyszczalni ścieków w miejscowości dencjonowanych zabytkowych cmentarzy w tym 8 Sokolna wpisanych do rejestru zabytków. W gminie wystę- - Budowa kanalizacji sanitarnej w miejscowości puje 1 dawny katolicki cmentarz a pozostałe 15 to Sokolna cmentarze ewangelickie. Jest to najbardziej zagrożo- - Naprawa systemu melioracji na terenie gminy ny pod względem konserwatorskim obszar. Cmen- Tarnówka tarze te w przeważającej większości są nieczynne - Budowa hali sportowej w miejscowości Tarnów- i nie zagospodarowane, więc ulegają postępującej ka degradacji. Wiele z nich jest nieogrodzonych stąd - Rozwój bazy rekreacyjno – sportowej w dorze- pozostałości starych nagrobków i metalowych krat czu Gwdy z uwagi na łatwy dostęp oraz na zarośnięcie samo- siejkami i licznymi krzewami są zagrożone kradzieżą 4.2. Uwarunkowania wynikające ze studium Gmina Tarnówka oprócz pojedynczych, cząstko- uwarunkowań i kierunków zagospodarowania prze- wych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy (wynikająca ze studium ochrona Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1756 – Poz. 566 zabytków nieruchomych i dziedzictwa archeologicz- konserwatorskiej w stosunku do dziedzictwa kul- nego). turowego. Dziedzictwo kulturowe obejmuje historyczne układy przestrzenne, zabytkowe zespoły i Studium uwarunkowań i kierunków zagospoda- obiekty architektury, budownictwa, przemysłu i rowania przestrzennego gminy Tarnówka zostało techniki, założenia zieleni uporządkowanej (parki, przyjęte uchwałą Nr IX/54/07 Rady Gminy Tarnów- cmentarze) i zabytki archeologiczne. Najistotniej- ka z dnia 27 września 2007 r. sze uwarunkowania kulturowe podlegają ochronie W rozdziale II zatytułowanym „Uwarunkowania prawnej z mocy ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o zagospodarowania przestrzennego” w podrozdzia- ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z le 6 –„ Uwarunkowania środowiska Kulturowego” dnia 17.09.2003 r. poz. 1568). Podstawowym na- zawarto rys historyczny Tarnówki oraz poszczegól- rzędziem do prowadzenia prawnej ochrony dóbr kul- nych miejscowości gminy. Na załącznikach graficz- tury jest rejestr zabytków, w którym na podstawie nych wyznaczono strefy ochrony konserwatorskiej decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dla następujących miejscowości: Osówka, Piecewo, wpisywane są dobra kultury nieruchome i ruchome. Sokolna, Tarnówka. Dla tych miejscowości określo- Obiekty architektury wpisane do rejestru zabytków no następujące wytyczne: objęte są wszelkimi rygorami prawnymi wynikają- „Układ wsi do zachowania – graficznie wyznaczo- cymi z ww. Ustawy oraz innych aktów prawnych. no strefę ochrony konserwatorskiej obejmującą hi- Wszelkie prace remontowe, zmiany funkcji i prze- storyczny układ wsi wraz z zabudową. znaczenia obiektu wymagają pisemnej zgody Woje- W strefie ochrony konserwatorskiej obejmujący wódzkiego Konserwatora Zabytków. historyczny układ wsi ochroną objęte są starożytne, W przypadku zabytków architektury i budownic- średniowieczne i nowożytne nawarstwienia kulturo- twa niedopuszczalne jest zwłaszcza: nadbudowanie we. Prace ziemne wymagają uzgodnienia i uzyska- obiektów, powiększanie ich bryły przez dobudów- nia wskazań WKZ. ki, zmiana konstrukcji dachu i pokrycia dachowe- Do zachowania obiekty wpisane do rejestru za- go, zmiana wielkości i liczby otworów okiennych i bytków. drzwiowych oraz zmiana wyglądu elewacji. Szcze- Na prace przy w/w obiektach: remontowo – bu- gólnej ochronie podlega istniejący detal architekto- dowlano – konserwatorskie, wycinki drzew, nowe niczny: gzymsy, fryzy, opaski okienne i drzwiowe nasadzenia zieleni, grodzenie, podziały, budowę oraz inne elementy zdobione, a także dawna stolar- obiektów kubaturowych należy uzyskać pozwolenie ka okienna i drzwiowa. WUOZ. Na terenach zabytkowych założeń zieleni (parki, Także obiekty ujęte w ewidencji zabytków należy cmentarze) wszelkie inwestycje, prace porządkowe, utrzymać w dobrym stanie technicznym zachowu- wycinki drzew, ogrodzenie itp. można przeprowa- jąc ich bryłę, historyczne podziały stolarek okien- dzić również po uprzednim uzgodnieniu z Wojewódz- nych i drzwiowych i pokrycie dachu. Wszelkie pra- kim Konserwatorem Przyrody. Teren zabytkowych ce dotyczące zmiany formy zewnętrznej winny być założeń zieleni należy zachować w granicach histo- zaopiniowane przez WUOZ. rycznych, nie dzielić obszarów na działki użytkowe Nowa zabudowa winna nawiązywać do cech ar- i starać się zachować całość jako jedną własność. chitektury lokalnej w zakresie skali, bryły i usytu- Aleje i szpalery konserwować odtwarzając i uzupeł- owania obiektu na działce.” niając ubytki zieleni tymi samymi gatunkami drzew. Dla pozostałych miejscowości i ich historycznej za- Pomocniczym narzędziem do prowadzenia ochro- budowy zawarto zapisy zobowiązujące do utrzyma- ny dóbr kultury jest ewidencja zabytków. Zawiera nia zarówno obiektów architektury jak i cmentarzy ona wykazy obiektów wartościowych, które z róż- oraz parków znajdujących się w ewidencji zabytków nych przyczyn nie zostały wpisane do rejestru za- w dobrym stanie. Wskazano także, że wszelkie pra- bytków. Obiekty wpisane do ewidencji zabytków ce przy tych obiektach należy opiniować w WUOZ. podlegają również ochronie konserwatorskiej. Ilość Ponadto ujęto zapisy, iż na terenach zabytkowych wpisów do ewidencji świadczy o bogactwie kulturo- cmentarzy wpisanych do rejestru zabytków oraz na wym regionu, o potrzebach badawczych na danym obszarze parku wpisanego do rejestru zabytków na terenie. wszelkie prace należy uzyskać pozwolenie WUOZ: W przypadku obiektów historycznych objętych m.in. prace porządkowe, wycinki lub dosadzanie ochroną konserwatorską będących w ewidencji na- drzew, grodzenie, podziały, budowa obiektów ku- leży również zasięgnąć opinii Wojewódzkiego Kon- baturowych lub małej architektury. serwatora Zabytków, który określi dopuszczalność W dalszej części podrozdziału 6 wyznaczono prowadzonych prac, ich zakres i zalecaną formę ar- „Wnioski konserwatorskie wynikające z cech śro- chitektoniczną. Dla budynków ujętych w ewidencji, dowiska kulturowego oraz prawnej ochrony dóbr a nie wpisanych do rejestru zabytków dopuszcza się kultury. wymianę zabudowy w przypadku, gdy jest to uza- Uwarunkowania kulturowe są wynikiem występo- sadnione względami planistycznymi lub techniczny- wania na danym obszarze wartościowych zasobów mi po uprzednim uzyskaniu akceptacji Wojewódz- kulturowych oraz wymagań w zakresie ochrony kiego Urzędu Ochrony Zabytków. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1757 – Poz. 566

Przekształcenia obszarów zurbanizowanych na te- ślenia obowiązującego inwestora koniecznych prac renie gminy Tarnówka powinny zachować właściwą archeologicznych. skalę i charakter zabudowy. Forma architektoniczna Na rysunku Studium w skali 1:25000 oznaczono nowych zagród oraz rozbudowa już istniejących nie strefy ochrony stanowisk archeologicznych.” powinna stanowić elementu dysharmonijnego lecz nawiązywać do tradycyjnej wiejskiej architektury, a W rozdziale III „Cele strategiczne rozwoju gminy” więc domu nakrytego dachem dwuspadowym. w podpunkcie 3 jednym z zadań gminy wymieniono Wiejska architektura powinna harmonizować z ochronę prawną zasobów środowiska przyrodnicze- krajobrazem rolniczym i chronić jego pejzaż.” go i kulturowego. Ponadto w studium wymieniono Ponadto w studium wymienione zostały wszystkie obszary, dla których gmina w najbliższym czasie obiekty nieruchome wpisane do rejestru zabytków z zamierza sporządzić miejscowe plany zagospodaro- terenu gminy wraz z grodziskiem wczesnośrednio- wania przestrzennego. Są to w pierwszej kolejności wiecznym i osadą wczesnośredniowieczną znajdu- następujące miejscowości: Tarnówka, Płytnica, Ple- jącymi się na terenie m. Bartoszkowo wpisanymi cemin i Ptusza. Sporządzenie miejscowych planów do rejestru zabytków. W dalszej części wymienione zagospodarowania przestrzennego realizowane bę- zostały obiekty znajdujące się w ewidencji Wielko- dzie zgodnie z ustaleniami studium z uwzględnie- polskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. niem przepisów prawnych obowiązujących w czasie Przedstawiono także ich sporządzania. „Wnioski wynikające z archeologicznej ochrony konserwatorskie” w następujący sposób: W dalszej części studium w rozdziale V „Kierun- „Na terenie gminy Tarnówka ochroną konserwa- ki zagospodarowania przestrzennego” określono torską objęte są stanowiska archeologiczne wpisa- ochronę krajobrazu kulturowego w następujący ne do rejestru zabytków oraz zewidencjonowane sposób: stanowiska archeologiczne. Ich zasięg naniesiony na mapy (rysunek studium w skali 1:250000) jest „Coraz częściej w metodach ochrony konserwa- orientacyjny i może obejmować tereny w sąsiedz- torskiej odchodzi się od wyłącznej ochrony tzw. za- twie, stąd operuje się pojęciem stref ochrony stano- bytków nieruchomych dążąc również do zachowania wisk archeologicznych. i ochrony szeroko rozumianych walorów krajobrazu danego terenu. Krajobraz kulturowy obejmujący ob- Do rejestru zabytków wpisane są: szary i struktury przestrzenne integralnie związane 1. grodzisko średniowieczne w obrębie Bartosz- z obiektami zabytkowymi stanowi istotny element kowo nr w rejestrze 341/652 z 20.12.1967 r. (sta- tożsamości, świadczący o ciągłości działalności i nowisko 34 na arkuszu AZP. naniesione na rysunek dorobku lokalnej społeczności. Ochrona krajobrazu studium w skali 1:25000). kulturowego powinna polegać głównie na zachowa- 2. osada średniowieczna w obrębie Bartoszkowo niu zabytkowego stanu istniejącego oraz na zasa- nr w rejestrze 342/653 z 20.12.1967 r. (stanowi- dzie kontynuacji cech przestrzennych decydujących sko 4 na arkuszu AZP naniesione na rysunek stu- o wartości danego układu urbanistycznego, jego dium w skali 1:25000). kompozycji i zabudowy. Znacząca dla tożsamości Na obszarach występowania stanowisk archeolo- krajobrazu kulturowego pozostaje również ochrona gicznych wpisanych do rejestru zabytków obowią- krajobrazu naturalnego związanego przestrzennie z zuje całkowity zakaz zabudowy, inwestycji ziem- historycznym założeniem. Ochrona ta w praktyce nych oraz innych form działalności naruszającej dotyczy zachowania historycznej formy i sposobu substancję zabytkową. Wszelka działalność zwią- użytkowania takich terenów jak: rozłogi pól, układ zana z porządkowaniem lub zmianą sposobu użyt- dróg, miedz, zadrzewień śródpolnych, alej szpale- kowania terenu wymaga uzyskania szczegółowych rów, grobli i stawów, przebiegu cieków wodnych. wytycznych WKZ. Te stanowiska są naniesione na Na terenie gm. Tarnówka mamy 13 obiektów rysunek Studium w skali 1:25000. świadczących o długiej historii tych terenów. Są to: Cały teren gminy Tarnówka został rozpoznany pod 1. 3 kościoły o konstrukcji szachulcowej: Tarnów- względem ochrony zabytków archeologicznych. ka, Osówka, Piecewo Wszystkie stanowiska archeologiczne znajdujące 2. 7 cmentarzy: Osówka, Piecewo, Płytnica – 2 się w ewidencji WKZ zostały objęte ochroną konser- obiekty Tarnówka 2 obiekty, Sokolna watorską. Zasięg stanowiska określony na podsta- 3. grodzisko i osada wczesnośredniowieczne ob- wie badań powierzchniowych nie może dokładnie ręb Bartoszkowo stary 34, dawniej Tarnówka odpowiadać występowaniu śladów pradziejowego 4. 1 park w Bartoszkowie. osadnictwa pod ziemią, stąd na mapach oznaczono Dla obiektów wpisanych do rejestru zabytków na- strefy ochrony stanowisk archeologicznych. leży uzyskać pozwolenie WUOZ na wszelkie prace Na obszarze strefy istnieje wymóg uzgadniania z remontowo – budowlano – konserwatorskie. Dla Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków wszelkich założenia parkowego i cmentarzy podobnie uzyskać zamierzeń inwestycyjnych związanych z zagospo- pozwolenie WUOZ na prace porządkowe, grodze- darowaniem i zabudowaniem terenu, celem okre- nie, wycinki i nasadzenie drzew, lokalizację nowych Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1758 – Poz. 566 obiektów kubaturowych, podziały gruntów itp.. we. Wszelkie prace inwestycyjne związane z zabu- Obiekty te winny zachować swą historyczną for- dowaniem i zagospodarowaniem terenu wymagają mę wraz z gabarytami, kształtem i pokryciem da- uzgodnienia z WKZ celem objęcia ich ewentualnymi chu, detalem architektonicznym. badaniami archeologicznymi w obrębie wykopów Podstawa prawna art. 6, 7, 19, 36 Ustawy z dn. budowlanych. 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad 7. Na terenie historycznych centrów wsi przed zabytkami (dziennik Ustaw z dn. 17.09.2003, poz. uzyskaniem pozwolenia na budowę obowiązuje 1568) oraz przepisy Prawa Budowlanego. uzgodnienie z WUOZ wszelkich prac ziemno – bu- Niezwykle znaczący dla krajobrazu kulturowego dowlanych. gminy Tarnówka pozostaje również fakt występo- 8. W strefach obowiązuje inwestora wykonywa- wania dużej liczby historycznych zabudowań wiej- nie prac archeologicznych podczas robót ziemnych, skich objętych ochroną konserwatorską. Zabudowa w zakresie określonym przez WKZ. zurbanizowana i rozproszona pozostaje zawsze w ścisłym związku z otoczeniem tworząc przestrzeń Na obszarach położonych poza strefami ochrony kulturowo - krajobrazową. Dlatego też istotą prze- konserwatorskiej należy: kształceń obszarów zurbanizowanych na terenie 1. Obiekty wymienione w ewidencji WKZ utrzy- gminy Tarnówka powinno być zachowanie wła- mać w dobrym stanie technicznym zachowując ściwej skali i charakteru zabudowy. Forma archi- ich bryłę, historyczne podziały stolarek okiennych i tektoniczna projektowanych nowych zagród oraz drzwiowych, pokrycie dachu, wygląd elewacji itp., rozbudowa już istniejących nie powinna stanowić a zmiany dotyczące ich formy zewnętrznej winny elementu dysharmonijnego; poddana szczególnym być zaopiniowane przez WUOZ. zasadom kształtowania powinna nawiązywać do 2. Obiekty zieleni: parki, cmentarze – prace po- tradycyjnej wiejskiej architektury, do historycznego rządkowe, wycinki drzew, nasadzenia drzew, gro- typu niskiego domu nakrytego dachem dwuspado- dzenie uzyskać opinię WUOZ. wym. Wiejska architektura powinna harmonizować 3. Zachować wszystkie zaewidencjonowane sta- z przestrzenią krajobrazu rolniczego i chronić jego nowiska archeologiczne, dla których w planach za- pejzaż. gospodarowania przestrzennego należy wyznaczyć Na terenie wsi TARNÓWKA, OSÓWKA, PIE- strefę ochronną. CEWO, SOKOLNA wyznaczono graficznie strefy 4. W strefie ochrony stanowisk archeologicznych ochrony konserwatorskiej, obejmujące historyczne oznaczonych w planach należy przed uzyskaniem układy wsi, mające na celu zachowanie historycz- pozwolenia na budowę uzgodnić z WUOZ wszelkie nych wartości kompozycyjnych i widokowych daw- prace ziemne, celem ewentualnego objęcia ich ba- nego układu przestrzennego. daniami archeologicznymi w obrębie wykopów budowlanych. Zakres koniecznych prac archeologicz- Na obszarze stref ochrony konserwatorskiej nale- nych określi WKZ. ży: 5. Zachować dotychczasowe widoki panoramicz- 1. Utrzymać historyczną linię zabudowy ne wsi od strony ogólnodostępnych szlaków tury- 2. Utrzymać w dobrym stanie technicznym obiekty stycznych.” wymienione w ewidencji WKZ, zachowując ich bry- łę, historyczne podziały stolarek okiennych i drzwio- Ponadto w rozdziale VI „ Kierunki rozwoju sieci wych, pokrycie dachu, wygląd elewacji, a wszelkie osadniczej” w poszczególnych miejscowościach prace dotyczące zmiany ich formy zewnętrznej win- wymieniono obiekty wpisane do rejestru zabyt- ny być zaopiniowane przez WUOZ. ków oraz wprowadzono obowiązek ich ochrony 3. Nowe realizacje winny nawiązywać do cech ar- jak również ochrony obiektów znajdujących się w chitektury lokalnej w zakresie usytuowania na dział- wojewódzkiej ewidencji zabytków. Stwierdzono, iż ce, formy dachu wraz z pokryciem wykończenia kierunki rozwoju powinny uwzględniać m.in. dosto- zewnętrznego nawiązując do tradycyjnych technik sowanie form i gabarytów projektowanej zabudowy budowlanych. Unikać wznoszenia obiektów z pła- do historycznego charakteru zabudowy sąsiadują- skimi dachami. cej, spełnienie wymogów konserwatorskich, ochro- 4. Postuluje się przywrócenie historycznych po- nę terenów zieleni, strefę ochronną cmentarzy - 50 kryć dachowych dachówką oraz przywrócenie m pierwotnego wyglądu elewacji w miejscach, gdzie współcześnie powiększono, zamurowano otwory, 4.3. Uwarunkowania wynikające z miejscowych zmieniono artykulację elewacji frontowej, bądź wy- planów zagospodarowania przestrzennego gminy mieniono pokrycie dachu na eternit. Tarnówka. 5. Wszelkie działania związane ze zmianą przestrzeni w obrębie stref winny być zaopiniowane Gmina Tarnówka nie posiada Gminnego Planu przez WUOZ. Zagospodarowania Przestrzennego. Obowiązuje 6. W obrębie strefy ochroną objęte są starożytne, 13 miejscowych planów zagospodarowania prze- średniowieczne i nowożytne nawarstwienia kulturo- strzennego dla fragmentów miejscowości w gminie. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1759 – Poz. 566

12 spośród nich nie posiada zapisów dotyczących i turystycznej” zawiera w sobie zwiększenie ofer- ochrony dziedzictwa kulturowego. ty kulturalnej gminy poprzez opracowanie projektu Jedynie miejscowy plan zagospodarowania prze- zachowania gminnego dziedzictwa kulturowego w strzennego dla lokalizacji elektrowni wiatrowych w następujący sposób: obrębach geodezyjnych Annopole, Bartoszkowo, „Opis programu Tarnówka, Węgierce w gminie Tarnówka przy- Celem niniejszego programujesz zachowanie jęty przez Radę Gminy Tarnówka UCHWAŁĄ Nr gminnego dziedzictwa kulturowego poprzez resty- XX/109/08 z dnia 26 listopada 2008 r. posiada na- tucję istniejących w gminie obiektów, które mają stępujący zapis w rozdziale 2 „Ustalenia ogólne” określoną wartość kulturową i turystyczną. Realizacja programu przyczyni się do zahamo- „Na obszarach występowania stanowisk archeolo- wania procesu niszczenia zabytkowych obiektów gicznych wpisanych do rejestru zabytków obowią- Gminy Tarnówka, które mogą stać się atrakcjami zuje całkowity zakaz zabudowy oraz jakichkolwiek turystycznymi, a także miejscem pracy dla miesz- inwestycji ziemnych oraz innych form działalności kańców. naruszającej substancję zabytkową. Zapewni ona także mieszkańcom Gminy Tarnów- ka możliwość czynnego uczestnictwa w życiu kul- Strefą ochrony konserwatorskiej stanowisk arche- turalnym, lepsze warunki wykorzystania wolnego ologicznych wskazanych na rysunku planu z uwagi czasu, wypoczynku i rozwoju zainteresowań, a tym na tylko powierzchniowe badania, objęty ustalenia- samym zwiększy zadowolenie społeczne i integrację mi, o których mowa w niniejszym paragrafie jest mieszkańców gminy. również teren w bezpośredniej bliskości stref. Za- Ważnym elementem aktywizacji kulturalnej w sięg bezpośredniej bliskości określi właściwy organ Gminie Tarnówka jest opracowanie i wdrożenie pro- odpowiedzialny za ochronę zabytków na etapie wy- gramu zarządzania kulturą, w tym jej finansowania z dania decyzji o rozpoczęciu inwestycji.” różnych źródeł wewnętrznych i zewnętrznych.

4.4. Uwarunkowania wynikające ze „Strategii Jednostka wiodąca (osoba) odpowiedzialna za re- Rozwoju Gminy Tarnówka na lata 2006 – 2018” alizację programu: Inspektor ds. oświatowych Urzędu Gminy oraz „Strategia Rozwoju Gminy Tarnówka na lata 2006 Kierownik GOK – u w Tarnówce. – 2018” przyjęta została Uchwałą Nr XXX/188/2006 Szacunkowy koszt realizacji programu: Rady Gminy w Tarnówce z dnia 25.08.2006 r. Koszt realizacji tego programu należy oszacować na poziomie 600.000 zł. Określa cele strategiczne gminy w tym okresie Źródła finansowania: oraz wizerunek gminy, do którego należy dążyć w Program powinien być finansowany przede perspektywie najbliższych kilkunastu lat. Strategia wszystkim ze środków budżetu gminy, dotacji celo- ujmuje główne kierunki działania samorządu wska- wych z Funduszu Rozwoju i Promocji województwa zując jednocześnie priorytety tej działalności w naj- wielkopolskiego, wybranego inwestora przetarg na bliższych latach. wdrożenie i zarzadzanie0, mieszkańców oraz po- Jednym z priorytetów strategii rozwoju gminy jest zyskanego wsparcia finansowego z organizacji ze- rozwój turystyki poprzez wykorzystanie walorów i wnętrznych, także z Unii Europejskiej, a szczególnie potencjałów gminy w zakresie turystyki wiejskiej w z Regionalnego Programu Operacyjnego. połączeniu z eksponowaniem obiektów kultury sa- Data rozpoczęcia/zakończenia/realizacji programu: kralnej oraz dziedzictwa narodowego. Program będzie realizowany w okresie od Strategia określa misję gminy Tarnówka jako „za- 1.03.2007 – 31.12.2010 (wariant optymistyczny), pewnienie wysokiej jakości życia mieszkańców oraz 1.03.2007 – 31.12.2011 (wariant pesymistycz- konkurencyjności gospodarki gminy, poprzez akty- ny). wizację gospodarczą, rozwój infrastruktury tech- Planowany efekt końcowy realizacji programu: nicznej, poprawę stanu wykształcenia i kwalifikacji Realizacja programu przyczyni się do poprawy mieszkańców, w tym również wzmocnienie jej funk- standardu życia mieszkańców Gminy Tarnówka, cji turystycznej przy zachowaniu zasad ekorozwo- rozwoju zainteresowań, lepszego wypoczynku i re- ju.” kreacji oraz zwiększenia oferty kulturalnej. Cel nadrzędny strategii umożliwia wypełnianie przyjętej dla gminy misji. Osiągnięcie celu nad- Zadania do zrealizowania: rzędnego strategii, sprowadza się do realizacji - Zadanie 2/3/1 – dokonanie inwentaryzacji obiek- zdefiniowanych celów strategicznych: aktywiza- tów zaliczanych do gminnego dziedzictwa kulturo- cji gospodarczej, rozwoju infrastruktury technicz- wego w poszczególnych sołectwach Gminy Tar- nej, poprawy poziomu wykształcenia i kwalifikacji nówka. mieszkańców, wzrostu efektywności rolnictwa oraz - Zadanie 2/3/2 – opracowanie koncepcji resty- rozwoju turystyki. Cel generalny strategii „Rozwój tucji obiektów gminnego dziedzictwa kulturowego. infrastruktury technicznej, społecznej, kulturalnej - Zadanie 2/3/3 – ogłoszenie przetargu (w ramach Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1760 – Poz. 566 zamówień publicznych) w celu wyłonienia inwesto- Najwięcej zabytków znajduje się w samej Tarnów- ra dla realizacji odtworzenia obiektów gminnego ce, chociaż liczne obiekty objęte ochrona konserwa- dziedzictwa kulturowego Gminy Tarnówka. torską są na terenie miejscowości Osówka. Szcze- - Zadania 2/3/4 – opracowanie projektu odtwo- gólnie warta zobaczenia jest elektrownia wodna na rzenia obiektów gminnego dziedzictwa kulturowego Gwdzie. Liczne zabytki znajdujące się na terenie Gminy Tarnówka łacznie z podpisaniem umowy z gminy mogą stanowić podstawę do rozwoju tury- wytypowanym (w przetargu) inwestorem. styki w regionie.” - Zadanie 2/3/5 – realizacja inwestycji zgodnie z Ponadto w harmonogramie realizacji zadań i pro- projektem.” jektów ujęto ogólne hasło „Zachowanie dziedzictwa kulturowego” z terminem realizacji do 2013 r. z uję- 4.5. Uwarunkowania wynikające z Planu Rozwoju ciem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków jako Lokalnego Gminy Tarnówka możliwe źródło finansowania.

„Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Tarnówka” przy- 4.6. Uwarunkowania wynikające z Programu jęty został przez Radę Gminy w Tarnówce Uchwałą Ochrony Środowiska dla Gminy Tranówka na lata Nr XX/137/2005 z dnia 31 marca 2005 r. 2004 – 2011

„Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Tarnówka” sta- Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Tra- nowi program operacyjny realizujący strategię roz- nówka na lata 2004 – 2011 został wprowadzony woju gminy i wskazuje konkretne zadania planowa- Uchwałą Nr XIX/98/04 Rady Gminy Trnówka z dnia ne do realizacji w latach 2005 – 2006 oraz 2007 28 czerwca 2004. Jest to kompleksowy dokument – 2013 finasowane ze środków własnych oraz w określający ochronę dziedzictwa przyrodniczego i ramach środków Funduszy strukturalnych. Program racjonalnego użytkowania zasobów przyrody po- ten przedstawia sytuację społeczno-ekonomiczną przez ochronę przyrody i krajobrazu, lasów, gleb i gminy Tarnówka; identyfikuje mocne i słabe strony zasobów kopalin. Szczegółowo opisuje jakość śro- gminy, a także szanse rozwoju gminy; identyfikuje dowiska i bezpieczeństwo ekologiczne. Ponadto najistotniejsze problemy wymagające rozwiązania; stawia Gminie cele i zadania o charakterze systemo- zawiera opis działań i zadań (projektów) zmierzają- wym oraz wymienia przedsięwzięcia przestawione cych do osiągnięcia rozwoju społecznego i gospo- przez Gminę do realizacji w latach 2004 – 2011 i darczego gminy Tarnówka; określa plan finansowy ich aspekty finansowe. realizowanych zadań (projektów) oraz planowane Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Tar- środki budżetowe. nówka zawiera szczątkowe informacje dotyczące „ Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Tarnówka” ma środowiska kulturowego gminy. charakter otwarty, podlegać będzie procesowi aktu- W rozdziale 3 – Ochrona dziedzictwa przyrodni- alizacji i weryfikacji. czego i racjonalne użytkowanie przyrody – wymie- W Planie przedstawiony został stan obiektów niono, iż na terenie gminy znajdują się parki podwor- dziedzictwa kulturowego w następujący sposób: skie w Ptuszy, Bartoszkowie i Annopolu jako cenne „Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z epoki elementy przyrodnicze i krajobrazowe. Wskazano, kamienia – mezolitu i neolitu (8000 – 450 lat p.n.e.) iż powinny one być systematycznie odrestaurowy- bujny rozwój osadnictwa następuje w epoce brązu wane i warto byłoby je włączyć do sieci szlaków i wczesnej epoce żelaza, w czasach kultury łużyc- rowerowych lub ścieżek przyrodniczych. Przyjęto w kiej (1300 – 400 lat p.n.e.) i pomorskiej (VI – IV w tym punkcie kierunek działania – „Restauracja par- p.n.e.). w tym czasie pod osadnictwo zajęte zostają ków wiejskich zwłaszcza w Ptuszy i Bartoszkowie” przede wszystkim doliny cieków wodnych. Szybki rozwój nastąpił pod wpływem rzymskim oraz we 4.7. Uwarunkowania wynikające z ochrony przy- wczesnym średniowieczu. W tym okresie nastąpiło rody i równowagi ekologicznej ukształtowanie się układu większości miejscowości: 4.7.1. Obowiązujące formy ochrony przyrody. Tarnówka, Piecewo, Osówka, Sokolna stąd wystę- puje tutaj koncentracja osadnictwa średniowieczne- Obszary chronionego krajobrazu go. Obszary chronionego krajobrazu w gminie Tar- Teren gminy został rozpoznany archeologicznie i nówka zajmują powierzchnię około 6300 ha co na terenie gminy znajdują się liczne stanowiska ar- stanowi około 47,6% ogólnej powierzchni gminy. cheologiczne. Z badań ewidencyjnych przeprowa- Jest to obszar chronionego krajobrazu Pojezierze dzonych na tym terenie wynika, że był on w prze- Wałeckie i Dolina Gwdy. Obszary chronionego kra- szłości intensywnie zasiedlony. jobrazu w byłym województwie pilskim utworzone Na terenie gminy znajdują się liczne zabytki (w zostały na podstawie uchwały Nr IX/156/89 Woje- miejscu tym wymienione zostały obiekty wpisane wódzkiej Rady Narodowej w Pile z dnia 31.05.1989 do rejestru zabytków oraz obiektu użyteczności pu- r., potwierdzone Rozporządzeniem Nr 5 Wojewody blicznej wymienione w wojewódzkiej ewidencji za- Pilskiego z dnia 15 maja 1998 r. w sprawie ustano- bytków). wienia obszarów chronionego krajobrazu w woje- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1761 – Poz. 566 wództwie pilskim (Dz. Urz.. Woj. Pilskiego Nr 13/98 drzew Dęby szypułkowe o obw. od 162 do 316 cm poz. 89). oraz obwieszczeniem Wojewody Wielko- – poz. rej. 688 z 1997 r. polskiego z dnia 24 marca 1999 r. w sprawie wy- - Ptusza – grunty P. Z. Sosnowskiego – Grupa kazu aktów prawa miejscowego obowiązujących drzew; 5 buków zwyczajnych o obw. od 210 do na terenie województwa wielkopolskiego (Dz. Urz.. 435 cm – poz. rej. 689 z 1997 r. Woj. Wielkopolskiego Nr 14 poz. 246 Lp. 112 z dnia 31.03.1999 r.). Ponadto Uchwałą nr XXV/157/2005 Rady Gminy Od dnia 29 grudnia 2006 r. obowiązuje nowe roz- w Tarnówce z dnia 30.11.2005 r. objęto ochroną porządzenie Wojewody Wielkopolskiego Nr 212/06 w formie pomników przyrody cztery drzewa (uaktu- z dnia 29 listopada 2006 roku w sprawie obszaru alnienie Uchwała Nr XXVII/175/2006 Rady Gminy chronionego krajobrazu „Pojezierze Wałeckie i Do- w Tarnówce z dnia 27 marca 2006 r. zmieniająca lina Gwdy (Dz. Urz. Woj. Wiel. Nr 201 z dnia 14 uchwałę Nr XXV/157/2005 Rady Gminy w Tarnów- grudnia 2006 r. poz. 4770). ce z dnia 30 listopada 2005r. w sprawie uznania drzew za pomniki przyrody w części dotyczącej Pomniki przyrody - jedna z najstarszych form wprowadzenia zakazów dotyczących drzew obję- ochrony wartości przyrodniczych. Według definicji tych ochroną prawną). zawartej w ustawie o ochronie przyrody: ”pomni- kami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej - Nadleśnictwo Płytnica, Obręb Płytnica, oddział i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej war- 236:k – Grab zwyczajny obw. 480 cm, Buk Pospo- tości naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątko- lity obw. 310 cm wej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywi- - Nadleśnictwo Płytnica Obręb Płytnica Oddział dualnymi cechami wyróżniającymi je wśród innych 237: a – Wiąz obwód 282 cm, Świerk pospolity tworów, a w szczególności sędziwych i okazałych obwód 302 cm rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych i obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, Chronione: siedliska przyrodnicze, rośliny chronio- jary, głazy narzutowe, jaskinie” ne. Status pomnika przyrody może nadać wojewoda W programach ochrony przyrody dla nadleśnictw (rozporządzenie) lub rada gminy (uchwała). na terenie gminy Tarnówka stwierdzono występo- Na terenie gminy Tarnówka występują następu- wanie: jące pomniki przyrody uznane Rozporządzeniami Łęgu olszowo – jesionowego będącego chro- Wojewody Pilskiego podlegające ochronie indywi- nionym siedliskiem przyrodniczym w oddziale dualnej wpisane do rejestru Wojewódzkiego Kon- 186:b,c,d,g obrębu Krajenka Nadleśnictwa Złotów. serwatora Przyrody w Poznaniu (Delegatura w Pile): Rejony występowania roślin chronionych - Płytnica – zakład Rolny nad Gwdą - Grupa drzew; Barwinek pospolity (Vincea minor) występuje 3 lipy drobnolistne o obwodach 270, 271 i 398 w Nadleśnictwie Płytnica, obręb Płytnica oddziały cm,1 świerk pospolity o obw. – 220 cm, 1 sosna 223A:k, 238:i. pospolita o obw. – 295 cm – poz. rej. 322 z 1982 r. Storczyk purpurowy (Orchia purpurowa) występu- - Plecemin – środek wsi, skrzyżowanie dróg – je w Nadleśnictwie Płytnica, obręb Płytnica oddział Grupa drzew: 1 dąb szypułkowy obw. 370 cm, ob- 188:f. umarły,1 lipa drobnolistna obw. 357 cm – poz. rej. Widłak goździsty (Lycopodium claratium) wystę- 357 z 1983 r. puje: - Płytnica – Leśnictwo, oddz. 102a (obw. 255 – Nadl. Płytnica obręb Płytnica oddziały: 238:i, 335 cm) –2003r.; oddz. 103a (obw. 340 – 380 239:d, 252:h, 266:g i 267:c cm) – 2003r. – Grupa drzew: 4 buki zwyczajne: Nadl. Zdrojowa Góra, obręb Skórka, oddział 13:d, obw. 254 – 350 cm – poz. rej. 547 z 1992 r. Nadl. Złotów, obręb Krajenka: oddziały: 214, 215 - Ptusza – grunty P. Z. Sosnowskiego – Grupa Nadl. Lipka obręb Radawnica, oddział 199:t drzew: 5 buków zwyczajnych o obw. od 315 do Konwalia majowa (convallaria maialis) występuje 470 cm (Uwaga: pozostały trzy buki) – poz. rej. 668 w: z 1996 r. Nadl. Płytnica, obręb Płytnica, oddział 238:j. - Ptusza – grunty P. Z. Sosnowskiego – Grupa Ponadto występuje w kilkunastu miejscach w la- drzew: 3 wiązy polne o obw. 239, 190 i 179 – poz. sach chronionych wszystkich Nadleśnictw w obrę- rej. 685 z 1997 r. bie gminy Tarnówka. - Ptusza – grunty P. Z. Sosnowskiego – Aleja gra- Porzeczka czarna (Ribes nigrum) występuje w: bowa – 17 drzew o obw. od 108 do 201 cm – poz. Nadl. Płytnica, obręb Płytnica, oddziały: 167:i, rej. 686 z 1997 r. 189:m,n,p, 190:c,f, 207:l,r, 208;a, 233:A:j. - Ptusza – grunty P. Z. Sosnowskiego – Grupa Nadl. Lipka, obręb Radawnica oddziały: 196:b, drzew: 5 dębów szypułkowych o obw. 250 do 452 199:t. cm, 3 graby pospolite obw. 244 – 256 cm – poz. Ponadto występuje w wielu miejscach na tere- rej. 687 z 1997 r. nach leśnych w rejonach występowania bagien i - Ptusza – grunty P. Z. Sosnowskiego – Aleja z 8 mokradeł. Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1762 – Poz. 566

Zimozioł północny (Linnea borealis) występuje w - wyeksponowanie poszczególnych zabytków Nadl. Zdrojowa Góra, obręb Skórka, oddz. 32:b. oraz walorów krajobrazu kulturowego; Grążel żółty (Nephar Luteum) występuje w: - podejmowanie działań zwiększających atrak- Nadl. Zdrojowa Góra, obręb Skórka oddział: 24:b. cyjność zabytków dla potrzeb społecznych, tury- Bluszcz pospolity (Hedera helix) występuje: stycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw Plecemin stary cmentarz sprzyjających wzrostowi środków finansowych na W Programach Ochrony Przyrody Nadleśnictw, opiekę nad zabytkami; lecz nie oznaczonych powierzchniowo wymienione - określenie warunków współpracy z właścicielami są m.in. przylaszczka pospolita, pierwiosnek pospo- zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe zwią- lity, śnieżyczka przebiśnieg, sasanka zwyczajna, zane z wykorzystaniem tych zabytków; marzanka wonna, kruszyna pospolita, gajnik lśnią- - podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających cy, płonnik pospolity, chrobotki oraz wiele gatun- tworzenie miejsc pracy związanych z opieka nad za- ków grzybów. bytkami

4.7.2. Planowane formy ochrony przyrody 6. Kierunki działań dla realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami. Aktualnie w gminie Tarnówka nie ma terenów 6.1. Gminna ewidencji zabytków. chronionych w formie użytków ekologicznych. Ist- 6.1.1. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków nieją jednak przesłanki, że ta formą ochrony może nieruchomych wykonywane etapowo przez równo- być objętych wiele bagien śródleśnych, oraz tere- miernie rozłożone przez 4 kolejne lata – zakończenie nów źródliskowych na zboczach dolin rzecznych, do końca 2013 r. szczególnie Gwdy i Płytnicy. Taka propozycja jest - sporządzenie gminnej ewidencji zabytków w w planie urządzenia lasu Nadleśnictwa Płytnica dla formie zbioru kart adresowych zabytków nierucho- oddziału 208f obrębu Płytnica. mych objętych wojewódzką ewidencją zabytków, a także jeszcze nierozpoznanych w uzgodnieniu z Wo- 4.8. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zabyt- jewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków w oparciu ków archeologicznych o program komputerowy przekazany przez WWKZ - określenie stosunków własnościowych i ustale- - respektowanie wyznaczonych stref ochrony stanie szczegółowej lokalizacji z podaniem nr dziełek nowisk archeologicznych na załącznikach graficz- geodezyjnych obiektów objętych ewidencją nych przy sporządzaniu dokumentów planistycz- - systematyczne uzupełnianie kart adresowych o nych uzyskane dane i dokumentację fotograficzną - wprowadzenie zapisu zapewniającego prawidło- - rozpoznanie i wprowadzanie do ewidencji zmian wą ochronę archeologicznego dziedzictwa kulturo- powstałych w wyniku rozbiórek, modernizacji i re- wego w stosunku do stref występowania stanowisk montów obiektów archeologicznych oraz obszarów chronionych tj. historycznej zabudowy Tarnówki, układów rurali- 6.1.2. Sporządzenie gminnej ewidencji zabytków stycznych, założeń pałacowo-parkowych, zabytko- archeologicznych – do końca 2011 r. wych cmentarzy, obiektów wpisanych do rejestru - wykonanie gminnej ewidencji zabytków arche- zabytków i ujętych w ewidencji zabytków: ologicznych w formie kart zespołu stanowisk archeologicznych zgodnie z przekazanym przez WWKZ „Prace inwestycyjne, w tym ziemne związane z pismem budownictwem i zagospodarowaniem terenu, w ob- - sporządzenie elektronicznej systematycznie ak- rębie obszarów chronionych i stref występowania tualizowanej bazy informacji o stanowiskach arche- stanowisk archeologicznych, wymagają uzgodnie- ologicznych wytypowanych do wpisania do rejestru nia z WUOZ, który określi warunki realizacji inwe- zabytków na podstawie informacji uzyskiwanych od stycji.” WWKZ - uzupełnianie i weryfikowanie istniejącej ewiden- 5. Cele gminnego programu opieki nad zabytkami cji zabytków archeologicznych poprzez włączane (art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochro- informacje o wszystkich sukcesywnie odkrywanych nie zabytków i opiece nad zabytkami). reliktach przeszłości niezależnie od charakteru ba- - włączenie problemów ochrony zabytków do sys- dań, oraz uzyskiwanych wyników badań weryfika- temu zadań strategicznych wynikających z koncep- cyjnych AZP, na podstawie informacji uzyskiwa- cji przestrzennego zagospodarowania kraju; nych od WWKZ - uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, - sporządzenie mapy dziedzictwa kulturowego w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa arche- gminy Tarnówka z naniesioną lokalizację obiektów i ologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony obszarów chronionych oraz stref ochrony stanowisk przyrody i równowagi ekologicznej; archeologicznych, systematycznie uaktualnianą, na - zahamowanie procesów degradacji zabytków i podstawie informacji uzyskiwanych od WWKZ doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1763 – Poz. 566

6.1.3. Inwentaryzacja obiektów tzw. małej archi- wych tektury (kapliczki, krzyże przydrożne) – w trakcie realizacji gminnej ewidencji zabytków nieruchomych 6.1.6. Zahamowanie procesów degradacji zabyt- do końca 2013 r. ków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zacho- - sporządzenie gminnej ewidencji zabytków małej wania. architektury w formie zbioru kart adresowych za- - nawiązanie współpracy z właścicielami obiektów bytków w uzgodnieniu z Wojewódzkim Urzędem znajdujących się w gminnej ewidencji zabytków przy Ochrony Zabytków czynnym udziale Wojewódzkiego Urzędu Ochrony - określenie stosunków własnościowych i ustale- Zabytków polegającym na sprawowaniu dyżurów nie szczegółowej lokalizacji z podaniem nr działek w Starostwie Powiatowym w Złotowie poprzez: geodezyjnych - rozpowszechnianie wśród nich informacji na te- - przygotowanie wniosków o wpisanie najciekaw- mat zasad konserwatorskich, zasad etyki i profilak- szych obiektów do rejestru zabytków tyki konserwatorskiej - nawiązanie współpracy z sąsiednimi gminami w - zbieranie od nich informacji na temat przeprowa- celu utworzenia szlaku kapliczek i krzyży przydroż- dzonych remontów i odnotowanie tych faktów w nych kartach adresowych obiektów - aktywne zachęcanie sektora prywatnego do za- 6.1.4. Udostępnianie i promocja zabytków nieru- gospodarowania obiektów zabytkowych chomych - określenie zasad i możliwości udzielania pomocy - rozpowszechnianie informacji na temat obiektów finansowej właścicielom remontującym obiekty za- wpisanych do rejestru zabytków z terenu gminy – bytkowe (wpisane do rejestru zabytków i figurujące na bieżąco, podczas opracowywania folderów pro- w gminnej ewidencji zabytków) w ramach środków mujących gminę, podczas wyjazdów i współpracy z zabezpieczonych w budżecie gminy na dany rok innymi gminami i miastami (dotacje, ulgi podatkowe) - udostępnienie gminnej ewidencji zabytków oraz niniejszego „Programu opieki nad zabytkami gminy 6.1.7. Poprawa stanu zachowania zabytkowych Tarnówka na lata 2010 – 2013” na stronie interne- cmentarzy wpisanych do rejestru zabytków i figuru- towej Urzędu Gminy Tarnówka po uchwaleniu przez jących w wojewódzkiej ewidencji zabytków. Radę Gminy Podjęcie próby rozwiązania problemu nieczynnych - zlecenie wykonania tablic informacyjnych dla cmentarzy na terenie gminy Tarnówka. Ustalenie w obiektów wpisanych do rejestru zabytków – w ra- planach zagospodarowania przestrzennego docelo- mach posiadanych przez Urząd Gminy środków fi- wych funkcji cmentarzy poprzez wyszczególnienie, nansowych. Tablica dla kościoła parafialnego p.w. które (najlepiej zachowane z licznymi nagrobkami) Nawiedzenia NMP w Tarnówce wykonana zostanie pozostaną cmentarzami i objęte zostaną programem do końca 2011 r. rewitalizacji na miarę możliwości finansowych gmi- - współpraca z instytucjami wprowadzającymi ny, a które stanowić będą tereny zieleni urządzonej dodatkowe oznakowania na drogach gminnych, po- bądź pozostałości po cmentarzach z zachowaniem wiatowych i wojewódzkich w celu ułatwienia dojaz- starodrzewia i ewentualnym zgrupowaniem pozo- du do tych obiektów a także na trasach turystyczno stałości nagrobków w jednym miejscu cmentarza – rekreacyjnych wymienionych w punkcie 2.1.4. w formie miejsca pamięci lub lapidarium. Co do niniejszego programu – wspólnie z realizacją w/w cennych zachowanych nagrobków i pozostałych tablic informacyjnych elementów cmentarzy przeprowadzić inwentaryza- - uwzględnienie obiektów zabytkowych przy wy- cję fotograficzną i opisową we współpracy z Wo- znaczaniu tras turystycznych i ścieżek dydaktycz- jewódzkim Urzędem Ochrony Zabytków. Do końca nych gminy 2011 r. zostanie opracowany plan, w którym szcze- gółowo określi się priorytety działań przy zabytko- 6.1.5. Edukacja w zakresie ochrony dziedzictwa wych cmentarzach i możliwości ich realizacji. kulturowego - włączenie tematyki ochrony dóbr kultury do za- 6.2. Sporządzenie wykazu zespołów i obiektów jęć szkolnych w szkołach podstawowych i gimna- nieruchomych, stanowisk archeologicznych typo- zjach prowadzonych przez gminę wanych do wpisu do rejestru zabytków z terenu - wdrażanie do zajęć szkolnych pojęć związanych gminy w celu uwzględnienia ich w dokumentach z krajobrazem kulturowym gminy i regionu planistycznych i inwestycyjnych gminy - informowanie młodzieży szkolnej o zasobach - współpraca z Wojewódzkim Urzędem Ochrony krajobrazu kulturowego gminy, powiatu i woje- Zabytków w sprawie wpisania do rejestru zabytków wództwa województwa wielkopolskiego obiektów nieujętych - zorganizowanie w ramach zajęć szkolnych wy- jeszcze w rejestrze, a reprezentujących duże walory cieczek krajoznawczych, rowerowych po najcie- historyczne i stanowiących ważne miejsce w krajo- kawszych i najważniejszych miejscach w gminie i brazie kulturowym gminy, do których należą m.in. powiecie oraz przedstawienie im obiektów zabytko- Zespół Elektrowni Wodnej i Rozdzielni „PTUSZA” Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1764 – Poz. 566 z lat 1927 – ’32 turowego regionu oraz możliwościach ich ochrony - współpraca z Wojewódzkim Urzędem Ochrony - promowaniu wśród mieszkańców gminy i przy- Zabytków w sprawie wpisania do rejestru zabytków bywających tu gości najcenniejszych zabytków archeologicznych województwa wielkopolskiego - wspieraniu przy współudziale Urzędu Ochro- stanowisk archeologicznych wytypowanych przez ny Zabytków poczynań związanych z właściwym WWKZ reprezentujących duże walory naukowe i utrzymaniem i zagospodarowaniem zabytków i ich stanowiących ważne miejsce w krajobrazie kulturo- otoczenia wym gminy. - określaniu przy sporządzaniu dokumentów planistycznych warunków i sposobów ochrony zabyt- 6.3. Wyznaczanie stref ochrony stanowisk arche- ków wpisanych do rejestru zabytków jak również ologicznych w dokumentach planistycznych wraz z figurujących w ewidencji Wielkopolskiego Woje- zapisem zapewniającym prawidłową ochronę arche- wódzkiego Konserwatora Zabytków ologicznego dziedzictwa kulturowego - wykonanie dokumentacji fotograficznej i opiso- Wyznaczanie stref ochrony stanowisk archeolo- wej związanej z problematyką zabytków nierucho- gicznych na załącznikach graficznych respektowa- mych, ruchomych i archeologicznych na terenie nych przy sporządzaniu dokumentów planistycznych gminy Tarnówka (ewidencja gminna) gminy oraz wprowadzenie zapisu zapewniającego - udzielanie dotacji na prace konserwatorskie, prawidłową ochronę archeologicznego dziedzictwa restauratorskie lub roboty budowlane przy zabyt- kulturowego w stosunku do stref występowania ku wpisanym do rejestru zabytków na podstawie stanowisk archeologicznych oraz obszarów chronio- Uchwały Nr XIV/96/2004 Rady Gminy w Tarnówce nych: „Prace inwestycyjne, w tym ziemne związane z dnia 28 czerwca 2004 r. Na 2010 r. zaplanowano z zabudowaniem i zagospodarowaniem terenu, w w budżecie Gminy kwotę 45 tys. zł na prace przy obrębie obszarów chronionych i stref występowania zabytkowych kościołach. stanowisk archeologicznych, wymagają uzgodnienia z WUOZ, który określi warunki realizacji inwestycji. 7. Instrumentarium realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami 6.4. Określenie sposobu realizacji poszczególnych Podmiotem formułującym gminny program opie- celów gminnego programu opieki nad zabytkami za- ki nad zabytkami jest samorząd gminy. Realizacja wartych w punkcie 5. programu odbywać się będzie poprzez zespół dzia- 6.4.1. Obiekty zabytkowe stanowiące własność łań władz gminy na rzecz osiągnięcia celów w nim gminy Tarnówka przyjętych. Gmina Tarnówka nie jest właścicielem żadnego Samorząd ma oddziaływać na różne podmioty ma- obiektu architektury wpisanego do rejestru zabyt- jące do czynienia z obiektami zabytkowymi, w tym ków. Własność gminy natomiast stanowią następu- także na mieszkańców tak by wywołać ich pożąda- jące cmentarze wpisane do rejestru zabytków: nie- ne zachowanie prowadzące do realizacji zamierzo- czynny cmentarz ewangelicki w Płytnicy, nieczynny nych celów. cmentarz ewangelicki w Sokolnej oraz nieczynny Zakłada się, że w realizacji gminnego programu cmentarz ewangelicki w Tarnówce. Do końca 2011 opieki nad zabytkami dla gminy Tarnówka wyko- r. zostanie opracowany plan, w którym szczegóło- rzystane zostaną następujące grupy instrumentów: wo określi się priorytety działań przy zabytkowych instrumenty prawne, finansowe, koordynacji, spo- cmentarzach i możliwości ich realizacji. łeczne oraz instrumenty kontrolne. - Instrumenty prawne 6.4.2. Obiekty niebędące własnością gminy Tar- a) dokumenty wydawane przez Wielkopolskiego nówka Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wynikają- - Wszystkie obiekty architektury wpisane do reje- ce z przepisów ustawowych stru zabytków z terenu gminy Tranówka są budyn- b) uchwalanie miejscowych planów zagospodaro- kami sakralnymi i stanowią własność jednej parafii wania przestrzennego z uwzględnieniem zagadnień rzymsko – katolickiej. Park w Bartoszkowie nato- ochrony zabytków miast stanowi własność Skarbu Państwa – Agencji c) wnioskowanie o wpis do rejestru zabytków z Nieruchomości Rolnych. terenu miasta i gminy, które powinny być objęte - Z uwagi na fakt, iż w/w obiekty nie są własno- ochroną prawną ścią gminy Tarnówka, w związku z czym gmina nie - Instrumenty finansowe ma możliwości bezpośredniego sprawowania opieki a) dotacje nad tymi zabytkami, a co za tym idzie wpływać na b) subwencje sposób ich użytkowania. Natomiast działania po- c) dofinansowania średnie wynikające z ustawy jak również polityki d) programy uwzględniające finansowanie z fun- gminy Tarnówka polegają na: duszy Unii Europejskiej - prowadzeniu edukacji na poziomie szkół podsta- - Instrumenty koordynacji wowych i gimnazjalnych na terenie Gminy w zakre- a) strategie rozwoju gminy sie informacji o zasobie zabytków i krajobrazu kul- b) plany rozwoju lokalnego Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1765 – Poz. 566

c) programy prac konserwatorskich ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nakłada d) programy ochrony środowiska na właścicieli i posiadaczy zabytków. e) studia i analizy, koncepcje Wsparciem dla zadań z zakresu ochrony zabyt- f) plany rewitalizacji ków są zewnętrzne źródła dofinansowania udziela- - Instrumenty społeczne ne zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 23 lipca a) edukacja kulturowa 2003 r. o ochronie zabytków i opieki nad zabytkami. b) informacja - Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego c) współpraca /www.mkidn.gov.pl/ w ramach programu operacyj- d) współdziałanie z organizacjami społecznymi nego „Dziedzictwo Kulturowe” realizowane przez 6 - Instrumenty kontrolne priorytetów: a) utworzenie w ramach organizacyjnych Urzędu 1. Rewaloryzacja zabytków nieruchomych i ru- Gminy Tarnówka Zespołu Koordynującego pracami chomych realizującymi poszczególne zadania wynikające z 2. Rozwój instytucji muzealnych ustaleń niniejszego programu. 3. Ochrona dziedzictwa narodowego poza grani- W skład zespołu wchodzą: cami kraju 1. Wójt Gminy Tarnówka – Ireneusz Baran 4. Ochrona zabytków archeologicznych 2. Inspektor Gminy Tarnówka – Jolanta Bartosiak 5. Tworzenie zasobów cyfrowych dziedzictwa 3. Inspektor Gminy Tarnówka – Jan Zając kulturowego 4. Inspektor Gminy Tarnówka – Wojciech Ogrod- 6. Ochrona zabytkowych cmentarzy nik - Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabyt- b) aktualizacja bazy danych ewidencji gminnej ków (wosoz.bip-i.pl/public) – dotacje przyznawane c) monitoring stanu środowiska kulturowego. są na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy obiektach wpisanych do rejestru 8. Monitoring działania gminnego programu opieki zabytków na podstawie wniosków złożonych przez nad zabytkami właścicieli, posiadaczy lub użytkowników zabytków Zgodnie z art. 87 ust. 5 ustawy z dnia 23 lipca - Samorząd Województwa Wielkopolskiego 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabyt- (www.bip.umww.pl) – budżet województwa wiel- kami Wójt Gminy Tarnówka zobowiązany jest do kopolskiego przewiduje środki na pomoc finansową sporządzania co 2 lata sprawozdania z gminnego ukierunkowana na ochronę zabytków i opiekę nad programu opieki nad zabytkami. Sprawozdanie to zabytkami. Są to dotacje celowe z budżetu na fi- przedstawiane jest Radzie Gminy. Po 4 latach pro- nansowanie lub dofinansowanie prac remontowych gram powinien zostać zaktualizowany i ponownie i konserwatorskich obiektów zabytkowych zarówno przyjęty przez Radę Gminy. jednostkom sektora finansów publicznych jak rów- Do wykonania powyższego zadania utworzono nież pozostałym jednostkom. Zespół Koordynujący monitorujący „Gminny pro- - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administra- gram opieki nad zabytkami Gminy Tarnówka na lata cji Departament Wyznań religijnych oraz Mniejszo- 2010 – 2013” poprzez analizę stopnia jego reali- ści Narodowych i Etnicznych Wydział Funduszu Ko- zacji. Monitorowanie przebiegu realizacji programu ścielnego. (www.mswia.gov.pl) – dotacje udzielane będzie ważnym elementem jego wdrażania. wyłącznie na remonty i konserwacje zabytkowych obiektów o charakterze sakralnym i to tylko na wy- 9. Wewnętrzne źródła finansowania gminnego konywanie podstawowych prac zabezpieczających programu opieki nad zabytkami sam obiekt. Z Funduszu nie finansuje się remontów Zgodnie z art. 81, art. 77 ustawy z dnia 23 lipca i konserwacji obiektów towarzyszących, wyposaże- 2003 r. o ochronie zabytków i opieki nad zabyt- nia obiektów sakralnych oraz otoczenia świątyni, a kami Rada Gminy może udzielić dotacji na ochronę także stałych elementów wystroju wnętrz. Podmio- i konserwację zabytków, jednakże wymagane jest tami uprawnionymi do otrzymywania środków Fun- ustalenie przez nią procedury postępowania w tej duszu Kościelnego są: sprawie. Zasady udzielania dotacji na prace kon- 1. osoby prawne Kościoła Katolickiego; serwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane 2. osoby prawne innych kościołów i związków przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków z bu- wyznaniowych działających na podstawie ustaw o dżetu Gminy Tarnówka określa: stosunku Państwa do kościołów oraz związków wy- Uchwała Nr XIV/96/2004 Rady Gminy w Tarnów- znaniowych; ce z dnia 28 czerwca 2004 r. 3. osoby prawne kościołów i związków wyznanio- w sprawie zasad udzielania dotacji na prace kon- wych wpisanych do rejestru kościołów i związków serwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane wyznaniowych, o którym mowa w art. 30 ustawy przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków. z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności su- mienia i wyznania (Dz.U. z 2005 r. Nr 231, poz. 10. Niektóre zewnętrzne źródła finansowania 1965, z poźn. zm.) gminnego programu opieki nad zabytkami - Ponadto istnieją możliwości zdobywania środ- Obowiązek dbania o stan zabytków ustawa o ków finansowych ze źródeł zewnętrznych na zada- Dziennik Urzędowy Województwa Wielkopolskiego Nr 18 – 1766 – Poz. 566, 567 nia inwestycyjne i społeczne do współfinansowania W/w źródła finansowania są wskazówką dla użyt- z funduszy krajowych i zagranicznych Unii Europej- kowników obiektów zabytkowych i przedstawicieli skiej. władz samorządowych, w jakich instytucjach moż- na pozyskiwać środki na ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami. Uwaga:

527

UCHWAŁA Nr XXXIV/216/09 RADY MIEJSKIEJ W ZDUNACH

z dnia 3 grudnia 2009 r.

w sprawie określenia wzorów deklaracji i informacji dla celów ustalenia wymiaru podatków od nierucho- mości, rolnego i leśnego Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 3) rolnego o symbolu DR – 1 stanowiący załącznik 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z Nr 3 do uchwały. 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.) art. 6 ust. §2. Określa się następujące wzory informacji słu- 13 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach żące do celów wymiaru podatków dla osób fizycz- i opłatach lokalnych (Dz.U. z 2006 r. Nr 121, poz. nych: 844 z późn. zm.), art. 6a ust. 11 ustawy z dnia 15 1) od nieruchomości o symbolu IN – 1 stanowiący listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz.U. z 2006 załącznik Nr 4 do uchwały, r. Nr 136, poz. 969 z późn. zm.) oraz art. 6 ust. 2) leśnego o symbolu IL – 1 stanowiący załącznik 9 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o podat- Nr 5 do uchwały, ku leśnym (Dz.U. Nr 200, poz. 1682 z późn. zm.) 3) rolnego o symbolu IR – 1 stanowiący załącznik uchwala się, co następuje: Nr 6 do uchwały. §3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzo- §1. Określa się następujące wzory formularzy dla wi Gminy i Miasta Zduny. celów naliczenia podatków dla osób prawnych, jed- §4. Traci moc uchwała nr XX/143/04 Rady Miej- nostek organizacyjnych oraz spółek nie mających skiej w Zdunach z dnia 30 grudnia 2004 r. w spra- osobowości prawnej, jednostek organizacyjnych wie określenia wzorów deklaracji i informacji dla ce- Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, a tak- lów ustalenia wymiaru podatków od nieruchomości, że jednostek organizacyjnych Lasy Państwowe oraz rolnego i leśnego. dla osób fizycznych będących współwłaścicielami §5. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni lub współposiadaczami z osobami prawnymi, bądź od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Woje- z innymi jednostkami organizacyjnymi nie posiadają- wództwa Wielkopolskiego i ma zastosowanie do po- cymi osobowości prawnej: boru podatku od 2010 r. 1) od nieruchomości o symbolu DN – 1 stanowią- cy załącznik Nr 1 do uchwały, Przewodniczący 2) leśnego o symbolu DL – 1 stanowiący załącznik Rady Miejskiej Nr 2 do uchwały, (-) mgr Zdzisław Malec