DZIENNIK URZ ĘDOWY WOJEWÓDZTWA WARMI ŃSKO-MAZURSKIEGO

Olsztyn, dnia 31 pa ździernika 2006 r. Nr 163

TRE ŚĆ : Poz.:

UCHWAŁA RADY GMINY ELBL ĄG:

2360 - Nr XLIV/213/06 z dnia 21 wrze śnia 2006 r. w sprawie uchwalenia programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami...... 10334

2360 UCHWAŁA Nr XLIV/213/06 Rady Gminy Elbl ąg z dnia 21 wrze śnia 2006 r.

w sprawie uchwalenia programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami.

Na podstawie art. 40 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz ądzie gminnym (tj. Dz. U. z 2001 r. Nr § 1. Uchwala si ę: 142, poz. 1591, Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, 1) program ochrony środowiska Gminy Elbl ąg stanowi ący poz. 1806, Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. zał ącznik nr 1 do niniejszej uchwały; 1568 z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Nr 167, poz. 1759, Nr 172, poz. 1441 z 2006 r. Nr 17, poz. 2) plan gospodarki odpadami Gminy Elbl ąg stanowi ący 128) w zwi ązku z art. 18 ust. 1, art. 84 ust. 1 ustawy z dnia zał ącznik nr 2 do niniejszej uchwały. 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902) art. 14 ust. 6 ustawy z dnia § 2. Wykonanie uchwały powierza si ę Wójtowi Gminy 27 kwietnia 2001 r. - o odpadach (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, Elbl ąg. poz. 628 z 2002 r. Nr 41, poz. 365, Nr 113, poz. 984, Nr 199, poz. 1671 z 2003 r. Nr 7, poz. 78 z 2004 r. Nr 96, § 3. Uchwała wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od poz. 959, Nr 116, poz. 1208, Nr 191, poz. 1956 z 2005 r. dnia ogłoszenia w Dzienniku Urz ędowym Województwa Nr 25, poz. 202, Nr 90, poz. 758, Nr 130, poz. 1087, Nr Warmi ńsko-Mazurskiego. 175, poz. 1458, Nr 175, poz. 1462, Nr 180, poz. 1495 z 2006 r. Nr 50, poz. 360, Nr 63, poz. 441) po zasi ęgni ęciu Przewodniczący Rady Gminy Elbl ąg opinii Zarz ądu Powiatu w Elbl ągu, Zarz ądu Województwa Wojciech Jezierski Warmi ńsko-Mazurskiego oraz Dyrektora Zarz ądu Gospodarki Wodnej w Gda ńsku, Rada Gminy Elbl ąg uchwala, co nast ępuje :

Dziennik Urz ędowy - 10335 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Zał ącznik 1 do uchwały Nr XLIV/213/06 Rady Gminy Elbl ąg z dnia 21 wrze śnia 2006 r.

Program ochrony środowiska dla Gminy Elbl ąg na lata 2006-2011.

SPIS TRE ŚCI 1. WST ĘP. 1.1 WPROWADZENIE. 1.2 PODSTAWA OPRACOWANIA. 1.3 GŁÓWNE ZAŁO śENIA PROGRAMU. 1.4 CEL PROGRAMU. 1.5 ZAWARTO ŚĆ PROGRAMU.

2. CHARAKTERYSTYKA l OCENA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH ORAZ TECHNICZNEJ INFRASTRUKTURY OCHRONY ŚRODOWISKA. 2.1 KRAJOBRAZ, KLIMAT i FORMY U śYTKOWANIA TERENU. 2.2 GOSPODARKA. 2.3 DEMOGRAFIA i PROCESY SPOŁECZNE. 2.4 ZASOBY i RÓ śNORODNO ŚĆ PRZYRODNICZA OBSZARU GMINY. 2.4.1 Zasoby wodne. 2.4.2 Obszary chronione, rezerwaty. 2.5 INFRASTRUKTURA TECHNICZNO-IN śYNIERYJNA. 2.5.1 Drogi. 2.5.2 Zaopatrzenie w wod ę. 2.5.3 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków. 2.5.4 Składowiska odpadów stałych i ich utylizacja. 2.5.5 Urz ądzenia ochrony powietrza.

3. ZAŁO śENIA WYJ ŚCIOWE PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA. 3.1 UWARUNKOWANIA ZEWN ĘTRZNE PROGRAMU. 3.1.1 Polityka Ekologiczna Pa ństwa. 3.1.2 Integracja z Uni ą Europejsk ą. 3.1.3 Polityka i strategia województwa warmi ńsko-mazurskiego. 3.1.4 Uwarunkowania wynikaj ące z planu zagospodarowania przestrzennego województwa warmi ńsko-mazurskiego. 3.1.5 Zało Ŝenia ochrony środowiska dla powiatu elbl ąskiego. 3.1.6 Najwa Ŝniejsze akty prawne w zakresie ochrony środowiska.

4. ZAŁO śENIA OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ELBL ĄG DC 2011 ROKU. 4.1 GMINNE LIMITY RACJONALNEGO WYKORZYSTANIA ZASOBÓW NATURALNYCH l POPRAWY STANU ŚRODOWISKA. 4.2 NADRZ ĘDNY CEL PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY ELBL ĄG. 4.3 PRIORYTETY EKOLOGICZNE.

5. POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA l BEZPIECZE ŃSTWA EKOLOGICZNEGO. 5.1 JAKO ŚĆ WÓD l STOSUNKI WODNE. 5.1.1 Stan aktualny. 5.1.2 Zanieczyszczenie wód powierzchniowych. 5.1.3 Program poprawy dla pola: Jako ść wód i stosunki wodne. 5.1.4 Program operacyjny dla pola: Jako ść wód i stosunki wodne. 5.2 POWIETRZE ATMOSFERYCZNE. 5.2.1 Stan aktualny. 5.2.2 Zanieczyszczenie powietrza. 5.2.3 Program poprawy dla pola: Powietrze atmosferyczne. 5.2.4 Program operacyjny dla pola: Powietrze atmosferyczne. 5.3 HAŁAS. 5.3.1 Stan aktualny. 5.3.2 Zagro Ŝenie środowiska hałasem. 5.3.3 Program poprawy dla pola: Hałas i wibracje. 5.3.4 Program operacyjny dla pola: Hałas. 5.4 PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE. 5.4.1 Stan aktualny. 5.4.2 Program operacyjny dla pola: Promieniowanie elekromagnetyczne. 5.4.3 Program operacyjny dla pola: Promieniowanie niejonizuj ące. 5.5 POWA śNE AWARIE i ZAGRO śENIA NATURALNE. 5.5.1 Stan aktualny. 5.5.2 Program poprawy dla pola: Powa Ŝne awarie i zagro Ŝenia naturalne. 5.5.3 Program operacyjny dla pola: powa Ŝne awarie i zagro Ŝenia naturalne. Dziennik Urz ędowy - 10336 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

6. OCHRONA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO l RACJONALNE U śYTKOWANIE ZASOBÓW PRZYRODY. 6.1 OCHRONA PRZYRODY l KRAJOBRAZU. 6.1.1 Stan aktualny. 6.1.2 Program operacyjny dla pola: Ochrona przyrody i krajobrazu. 6.1.3 Program operacyjny dla pola: Ochrona przyrody i krajobrazu. 6.2 GLEBY. 6.2.1 Stan aktualny. 6.2.2 Program operacyjny dla pola: Gleby. 6.2.3 Program operacyjny na lata 2004 - 2007 dla pola: Gleby. 6.3 OCHRONA ZASOBÓW KOPALIN. 6.3.1 Surowce mineralne. 6.3.2 Program poprawy dla pola: Ochrona zasobów kopalin. 6.4 POWIERZCHNIA TERENU. 6.4.2 Program poprawy dla pola: Powierzchnia terenu.

7. ZRÓWNOWA śONE WYKORZYSTANIE SUROWCÓW, MATERIAŁÓW, WODY l ENERGII. 7.1 RACJONALIZACJA U śYTKOWANIA WODY DO CELÓW PRODUKCYJNYCH l KONSUMPCYJNYCH. 7.2 ZMNIEJSZENIE ZU śYCIA ENERGII. 7.3 WZROST WYKORZYSTANIA ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH. 7.4 ZMNIEJSZENIE MATERIAŁOCHŁONNO ŚCI i ODPADOWO ŚCI PRODUKCJI.

8. WŁ ĄCZANIE ASPEKTÓW EKOLOGICZNYCH DO POLITYK SEKTOROWYCH. 8.1 ZAGADNIENIA OCHRONY ŚRODOWISKA w UJ ĘCIU SEKTOROWYM. 8.1.1 Przemysł. 8.1.2 Transport. 8.1.3 Gospodarka komunalna i budownictwo. 8.1.4 Rekreacja i turystyka. 8.1.5 Ochrona zdrowia. 8.1.6 Rolnictwo. 8.1.7 Aktywizacja rynku do działa ń na rzecz środowiska.

9. EDUKACJA EKOLOGICZNA. 9.1 DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA w ZAKRESIE PROMOCJI i EDUKACJI w DZIEDZINIE GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY. 9.2 EDUKACJA EKOLOGICZNA FORMALNA (SZKOLNA). 9.3 EDUKACJA EKOLOGICZNA POZASZKOLNA. 9.4 Program operacyjny dla pola: Edukacja ekologiczna.

10.WYTYCZNE DO SPORZ ĄDZANIA GMINNYCH PROGRAMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA. 10.1 ZASADY OGÓLNE. 10.2 LIMITY KRAJOWE UJ ĘTE w „II POLITYCE EKOLOGICZNEJ PA ŃSTWA". 10.3 PODZIAŁ LIMITÓW KRAJOWYCH NA LIMITY WOJEWÓDZKIE i POWIATOWE . 10.4 ŹRÓDŁA INFORMACJI WYMAGANE PRZY SPORZ ĄDZANIU PROGRAMÓW GMINNYCH. 10.5 PROGRAMY REGIONALNE i LOKALNE NA S ĄSIEDNICH OBSZARACH.

11.MONITORING l ZARZ ĄDZANIE ŚRODOWISKIEM, W TYM PROGRAMEM. 11.1 MONITORING STANU ŚRODOWISKA. 11.2 MONITORING POLITYKI EKOLOGICZNEJ. 11.3 ZARZ ĄDZANIE PROGRAMEM. 11.4 HARMONOGRAM WERYFIKACJI CELÓW i KIERUNKÓW DZIAŁA Ń ORAZ TERMINÓW PRZYGOTOWYWANIA RAPORTÓW Z WYKONANIA PROGRAMÓW. 11.5 EDUKACJA EKOLOGICZNA. 11.6 UPOWSZECHNIANIE INFORMACJI o STANIE ŚRODOWISKA i WYKONANIU PROGRAMU.

12. PI ŚMIENNICTWO l MATERIAŁY WYKORZYSTANE DO OPRACOWANIA PROGRAMU.

Dziennik Urz ędowy - 10337 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

1. WST ĘP - Wskazanie działa ń inwestycyjnych, organizacyjnych oraz edukacyjnych zmierzaj ących do poprawy stanu 1.1 Wprowadzenie środowiska i zachowania równowagi ekologiczno - społeczno - gospodarczej zgodnie z wymogami Program ochrony środowiska ma za zadanie pomoc w polityki ekologicznej pa ństwa i dyrektywami UE. rozwi ązywaniu istniej ących problemów, a tak Ŝe - Oszacowanie niezb ędnych nakładów na inwestycje przeciwdziała ć zagro Ŝeniom które mog ą pojawi ć si ę w proekologiczne oraz ustalenie priorytetów i źródeł ich przyszło ści. „Program ochrony środowiska Gminy Elbl ąg” finansowania. jest zarówno długoterminowym planem strategicznym do - Ułatwienie stara ń o pomoc finansow ą 2011 r., jak te Ŝ planem wdro Ŝeniowym na lata 2006-2009. podejmowanych przez władze samorz ądowe i W my śl art. 17 Ustawy Prawo ochrony środowiska z podmioty gospodarcze w instytucjach krajowych i dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 62, poz. 627, zagranicznych na realizacj ę zada ń z pó ź. zm.) niniejszy program ochrony środowiska został proekologicznych. opracowany zgodnie z polityk ą ekologiczn ą pa ństwa. Wdro Ŝenie programu umo Ŝliwi osi ągni ęcie celów 2. CHARAKTERYSTYKA I OCENA AKTUALNEGO zało Ŝonych w tej polityce oraz realizacj ę zasad, a tak Ŝe STANU ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH stworzenie i funkcjonowanie na analizowanym obszarze ORAZ TECHNICZNEJ INFRASTRUKTURY OCHRONY zintegrowanego zespołu instalacji i urz ądze ń słu Ŝą cych ŚRODOWISKA. ochronie środowiska naturalnego, spełniaj ącego wymagania okre ślone w nowych przepisach o ochronie 2.1 Krajobraz, klimat i formy u Ŝytkowania terenu środowiska. Poło Ŝenie 1.2 Podstawa opracowania Elbl ąg jest gmin ą wiejsk ą, poło Ŝon ą w granicach powiatu elbl ąskiego, w województwie warmi ńsko- Podstaw ą opracowania jest umowa zawarta przez mazurskim. Geograficznie jest ona cz ęś ci ą śuław Instytut Zrównowa Ŝonego Rozwoju z Urz ędem Gminy w Wi ślanych. Powierzchnia gminy obejmuje ok. 192 km 2. Elbl ągu. Gmina nie posiada swojego naturalnego centrum, a Podstawa prawna opracowania Urz ąd Gminy jest zlokalizowany w obr ębie Miasta Elbl ąg - Opracowanie niniejszego programu ochrony sąsiaduj ącej z gmin ą Elbl ąg gminy miejskiej o tej samej środowiska wynika z: nazwie. Terytorium gminy w znacznej cz ęś ci stanowi wi ęc - art. 17 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. Prawo ochrony otoczenie miasta. środowiska (Dz. U. z 2005 r. Nr 113, poz. 954) - Od północy graniczy z gmin ą Tolkmicko, od wschodu z nakładaj ącego na gmin ę obowi ązek opracowania gminami: Młynary i Pasł ęk, a od południa z gminami: ww. programu. Gronowo Elbl ąskie i Rychliki. Programy s ą opracowywane na szczeblu gminnym. Projekt gminnego programu ochrony środowiska uchwala Rze źba terenu Rada Gminy. Obszar gminy Elbl ąg rozci ąga si ę diagonalnie (NW- SE) u podnó Ŝa zachodniego i południowo-zachodniego 1.3 Główne zało Ŝenia programu skłonu Wysoczyzny Elbl ąskiej. Cz ęść północno-zachodnia gminy obejmuje uj ściowy odcinek Nogatu i rzeki Elbl ąg W zwi ązku z tym, Ŝe istnieje ścisła zale Ŝno ść (Zatoka Elbl ąska) do Zalewu Wi ślanego i le Ŝy w granicach pomi ędzy stanem środowiska, jako ści ą jego śuław Elbl ąskich. Rejon uj ściowy Nogatu stanowi równina poszczególnych komponentów i rozwojem gospodarczym deltowa, a rejon tzw. Zatoki Elbl ąskiej równina torfowa. Ta regionu, w programie zaprezentowano: cz ęść gminy poło Ŝona jest na wysoko ści zerowej lub - podej ście sektorowe, w odniesieniu do analizy aktualnego stanowi cz ęsto obszar lekko depresyjny (0,1 m p.p.m.). stanu środowiska oraz monitorowania jego przyszłych Wyj ątkiem jest bardzo niewielki fragment gminy, poło Ŝony zmian, pomi ędzy Jagodnem i Próchnikiem, który le Ŝy ju Ŝ na - podej ście integralne, dotycz ące okre ślenia działa ń północno-zachodnim skłonie Wysoczyzny Elbl ąskiej. niezb ędnych do realizacji w dziedzinie ochrony środowiska, zwi ązanych z głównymi kierunkami rozwoju gminy. Teren w tej cz ęś ci gminy wznosi si ę w kierunku Próchnika maksymalnie do wysoko ści około 100 m n.p.m. 1.4 Cel programu Wyst ępuj ąca tutaj wysoczyzna morenowa falista jest silnie porozcinana przez kilka erozyjnych dolinek. Program ochrony środowiska daje wytyczne dla Równie Ŝ południowo-wschodnia cz ęść gminy, formułowania polityki ochrony środowiska w regionie. obejmuj ąca miejscowo ści Gronowo Górne, Przezmark i Zawarte w nim zadania pozwol ą zapewni ć odpowiednie Weklice, le Ŝy na południowo-zachodnim skłonie warunki Ŝycia mieszka ńców przy zakładanym rozwoju Wysoczyzny Elbl ąskiej. Wysoko ści w rejonie Przezmarku gospodarczym. Długoterminowy cel programu dochodz ą do 89,4 m n.p.m., a w rejonie Weklic s ą ju Ŝ sformułowany został nast ępuj ąco: rz ędu tylko 30 m n.p.m. Wyst ępuj ąca tutaj rze źba w Harmonijny, zrównowa Ŝony rozwój gminy, w wy Ŝszej cz ęś ci odpowiada wysoczy źnie morenowej którym wymagania ochrony środowiska maj ą nie tylko falistej, w ni Ŝszej została okre ślona jako równina istotny wpływ na przyszły charakter regionu, ale egzaracyjno-denudacyjna (Makowska, 1991). Równie Ŝ i równie Ŝ wspierają jego rozwój gospodarczy. ten południowo-zachodni skłon wysoczyzny rozcinaj ą doliny Burzanki, Kowalewki oraz innych bezimiennych 1.5 Zawarto ść programu cieków. Najbardziej południowo-wschodni fragment gminy - Identyfikacja najwa Ŝniejszych walorów środowiska Elbl ąg, przylegaj ący od wschodu do Jeziora Dru Ŝno, naturalnego i zagro Ŝeń wynikaj ących z stanowi najbardziej zewn ętrzn ą, południowo-wschodni ą zanieczyszczenia środowiska. cz ęść śuław Elbl ąskich. W tej cz ęś ci śuław uchodz ą do Jeziora Dru Ŝno rzeki Elszka i W ąska. Nale Ŝy doda ć, Ŝe Dziennik Urz ędowy - 10338 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 przez Jezioro Dru Ŝno wiedzie trasa Kanału Elbl ąskiego. W - tereny przemysłowe i 20 0,1 komunikacyjne, 4 0,02 sąsiedztwie jeziora wyst ępuj ą tereny depresyjne, le Ŝą ce - kopalnie odkrywkowe, wyrobisk na rz ędnej do 1m p.p.m. Cała powierzchnia tego jeziora poeksploatacyjne i obecne budowy, - tereny zieleni miejskiej i jest zaro śni ęta ro ślinno ści ą wodn ą. Jego gł ęboko ść otwartych obiektów sportowych. dochodzi do 1,2 m, ale osady denne maj ą mi ąŜ szo ść Tereny rolnicze, w tym: 12 404 64,0 - grunty orne, 7 318 38,0 dochodz ącą do kilkunastu metrów. - sady i plantacje, 179 0,09 - ł ąki i pastwiska (u Ŝytki zielone), 4 903 25,0 - ogrody działkowe. 4 0,002 Gleby Lasy i ekosystemy półnaturalne, w 1 998 10,3 Na obszarze gminy Elbl ąg wykształciły si ę tym: 1 819 9,4 - lasy, 179 0,09 nast ępuj ące typy i podtypy gleb: - zespoły ro ślinno ści drzewiastej i - - - brunatne wła ściwe, brunatne wyługowane i kwa śne, krzewiastej, - tereny otwarte pozbawione - czarne ziemie wła ściwe i czarne ziemie ro ślinno ści zdegradowane, Obszary wodne, w tym: - cieki, 1 480 7,6 - mady, - jeziora naturalne, 1 790,1 9,2 - gleby glejowe. - zbiorniki sztuczne. - - Znaczn ą przewag ę stanowi ą gleby brunatne wła ściwe Źródło: Dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu i wyługowane, wytworzone z glin lekkich pylastych, cz ęsto na podło Ŝu gliny ci ęŜ kiej lub iłów. Klimat W obni Ŝeniach terenowych i dolinach rzecznych Obszar gminy Elbl ąg nale Ŝy wg Atlasu wyst ępuj ą gleby torfowe, murszowe, czarne ziemie oraz hydrologicznego Polski, (Stachy 1987) do pomorsko- mady i gleby glejowe. warmi ńskiego regionu klimatycznego. W obr ębie gminy Powierzchniowo do ść licznie reprezentowany jest wyst ępuj ą znaczne ró Ŝnice cech klimatycznych. drugi kompleks przydatno ści rolniczej gleb - pszenny Teren śuław charakteryzuje si ę szczególnie du Ŝą dobry. Na terenie gminy Elbl ąg, nale Ŝą cej do obszarów wilgotno ści ą powietrza i gruntu, wynikaj ącą z płytkiego wybitnie rolniczych, przewa Ŝaj ą gleby klas IVa i IV b. zalegania wód gruntowych i g ęstej sieci cieków W wysoczyznowej cz ęś ci gminy wyst ępuj ą osady powierzchniowych. Cz ęstym zjawiskiem jest inwersja plejstoce ńskie. Powierzchniowe rozmieszczenie jest do ść temperatury, wywołana spływem chłodnego powietrza z zró Ŝnicowane. Dominuj ącym osadem jest glina zwałowa sąsiednich wysoczyzn. Ponadto wyst ępuj ą w tym rejonie przemieszana z utworami piaszczysto-Ŝwirowymi. W silne pr ądy powietrza, wynikaj ące z rozległo ści obszaru i zagł ębieniach terenu powstały osady organiczne przede braku zadrzewienia. Warunki termiczne nie wykazuj ą wszystkich torfy. W dolinach rzecznych zalegaj ą osady wi ększego zró Ŝnicowania. Średnia roczna temperatura piaszczyste, Ŝwirowe i mułkowe (cz ęsto z zawarto ści ą powietrza w latach 1951–1960, mierzona na stacji o humusu), z których zbudowane s ą tarasy nadzalewowe. badawczej w Elbl ągu wynosiła 7,5 C, na stacji w Starym o o W Ŝuławskiej cz ęś ci gminy warstw ę powierzchniow ą Polu 7,3 C i w Tolkmicku 7,8 C. Średnia roczna tworz ą wył ącznie osady holocenu. śuławy zbudowane s ą temperatura powietrza w latach 1975-1994 dla stacji o z piasków, Ŝwirów, iłów, mułków oraz utworów badawczej w Elbl ągu wynosiła 7,8 C. pochodzenia organicznego i torfów. Namuły stanowi ą Charakterystyczna jest stosunkowo mała ilo ść opadów główn ą masę aluwiów Ŝuławskich, na których wytworzyły atmosferycznych w stosunku do otaczaj ących wysoczyzn. si ę Ŝyzne mady. Średnie roczne sumy opadów dla śuław Elbl ąskich wynosz ą około 550–600 mm i wzrastaj ą w kierunku TABELA 1 wschodnim, osi ągaj ąc w Elbl ągu 659 mm. Klasyfikacja bonitacyjna gleb na obszarze GMINY Najintensywniejsze opady przypadaj ą na miesi ące letnie: ELBL ĄG lipiec, sierpie ń. Pokrywa śnie Ŝna w rejonie śuław Gleby gruntów ornych i sadów Grunty ł ąk i pastwisk Typ utrzymuje si ę około 60 dni w roku (Stachy, 1987). I III III IV IV V I II I V wska źnika V I V I I a b a b I I I V I Klimat wysoczyzny w stosunku do obszaru śuław Powierzchn 7 497 4 903 ia [ha] odznacza si ę znacznie wi ększymi i bardziej Udział w kontynentalnymi amplitudami temperatur. Wi ększe s ą powierzchn 39 % 25 % i gminy [%] opady atmosferyczne, dłu Ŝszy czas zalegania pokrywy Udział w powierzchn śnie Ŝnej oraz krótszy czas wegetacji. Średnia temperatura i gruntów o rolnych [%] roczna wynosi od 7,0 - 7,6 C. Na obszarach Źródło: Dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu wysoczyznowych opady atmosferyczne dochodz ą do 700 mm. Średnie sumy opadów półrocza letniego s ą wy Ŝsze Struktura u Ŝytkowania gruntów ni Ŝ na śuławach i wynosz ą 400–450 mm. Czas zalegania We wszystkich gospodarstwach rolnych gminy pokrywy śnie Ŝnej na obszarach wysoczyznowych wynosi najwi ększ ą powierzchni ę gruntów obejmuj ą u Ŝytki rolne około 70–80 dni w roku. Okres wegetacyjny trwa 205 do (stanowi ona ponad 90,0 % ogólnej powierzchni 210 dni. gospodarstw rolnych powiatu), a nast ępne w kolejności s ą Średnie sumy roczne parowania terenowego obliczone sady, ł ąki i pastwiska, które ł ącznie obejmuj ą 9,7 % metod ą Konstantinowa na całym obszarze gminy wynosz ą powierzchni tych gospodarstw. Dla gospodarstw rolnych około 480–500 mm. charakterystyczna jest równie Ŝ mała powierzchnia Na całym obszarze gminy w latach 1985–1994 zajmowana przez lasy (od około 4 % do 6,7 %). przewa Ŝały wiatry z kierunków SW, W i S, jednak na przestrzeni roku wyst ępuje ich zró Ŝnicowanie. Wiosn ą i TABELA 2 wczesnym latem wiatry wiej ą z kierunków NW, N i NE. UŜytkowanie terenu na obszarze GMINY ELBL ĄG Średnia pr ędko ść wiatrów w skali rocznej utrzymuje si ę w granicach od 3,2 do 4,0 m/s. Najwy Ŝsze pr ędko ści wiatrów Odsetek (3,5–4,4 m/s) wyst ępuj ą zim ą i na pocz ątku wiosny. Powierzchnia w powierzchni Klasy u Ŝytkowania terenu gminie Na terenie gminy Młynary średnia roczna liczba dni z gminy [ha] [%] silnym wiatrem (powy Ŝej 10m/s) wynosi 40 a 50, w tym 4 Tereny silnie przekształcone przez do 6 dni w roku maj ą miejsce wiatry bardzo silne, powy Ŝej człowieka, w tym: 43 0,2 - tereny mieszkaniowe i usługowe, 683 3,5 Dziennik Urz ędowy - 10339 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

15m/s. Ilo ść dni wyst ępowania ciszy i wiatrów słabych jest Według danych ewidencji ludno ści na dzie ń dosy ć niska. 31.12.2003 r. ludno ść gminy liczyła ogółem 6 923 2.2 Gospodarka mieszka ńców, w tym 3 458 kobiet i 3 465 m ęŜ czyzn. Na przestrzeni kilku lat utrzymuje si ę stała tendencja Podmioty gospodarcze wzrostu migracji. Wyje ŜdŜa głównie młodzie Ŝ w poszukiwaniu pracy zarówno do wi ększych miast jak i Gmina nie posiada poza nielicznymi wyj ątkami poza granic ę pa ństwa. wi ększych zakładów przemysłowych. Do ść dobrze rozwini ęta jest sie ć usług o zró Ŝnicowanej strukturze i TABELA 3 handel. Do roku zauwa Ŝa si ę wzrost liczby tych placówek. Ludno ść na obszarze GMINY ELBL ĄG

Ludno ść w wieku Rolnictwo Gmina przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym Gmina Elbl ąg posiada typowo rolniczy charakter i Elbl ąg 1 810 4 050 732 dlatego rolnictwo stanowi jedn ą z głównych gał ęzi Źródło: „Koncepcja techniczno – ekonomiczna gospodarki gospodarki gminy, wpływaj ącą na poziom rozwoju i ściekowej…” - studium wykonalno ści standard Ŝycia mieszka ńców. W zakresie wykształcenia nast ąpiła poprawa, jednak nadal wykształcenie Kluczowym problemem społeczno-gospodarczym w pracuj ących w rolnictwie pozostaje na bardzo niskim gminie jest wysoki poziom bezrobocia z ukształtowaną poziomie ogólnym i fachowym. Niski poziom tendencj ą wzrostu w ostatnich latach. Gmina ju Ŝ od kilku wykształcenia ludno ści wiejskiej, obok niekorzystnego lat zaliczana jest do gmin zagro Ŝonych bezrobociem wpływu na tempo modernizacji rolnictwa, zmniejsza strukturalnym. Zjawisko to ma ujemny wpływ na rozwój mo Ŝliwo ść szerszego rozwini ęcia pozarolniczej społeczny i ekonomiczny gminy. działalno ści gospodarczej na wsi jako alternatywnego W roku 2001 w grupie osób bezrobotnych ok. 5,8 % zatrudnienia dla wyst ępuj ących nadwy Ŝek siły roboczej. stanowiły osoby z wykształceniem wy Ŝszym, w 2002 - ok. W wyniku zmian i przekształce ń strukturalnych w 5,2 %, a w 2003 ok. 4,4 % podczas gdy osoby z Polsce obszary wiejskie zostały dotkni ęte problemem wykształceniem podstawowym stanowiły w tych latach ok. bezrobocia. Ludno ść z terenów wiejskich stanowi grup ę 44 %. Nasila si ę zjawisko bezrobocia długofalowego. W podwy Ŝszonego ryzyka, czyli szczególnie nara Ŝonych na 2001 r. - 14 %, w 2002 r. - 16 %, a w 2003 r. -17 % ogółu utrat ę pracy i długotrwałe pozostawanie bez niej, a proces bezrobotnych w gminie stanowili bezrobotni dopasowania si ę bezrobotnych do nowych wymaga ń długookresowi. rynku pracy jest powolny. 87 % bezrobotnych w gminie zamieszkuje tereny wiejskie. 2.4 Zasoby i ró Ŝnorodno ść przyrodnicza obszaru Wi ększo ść u Ŝytków rolnych zajmuj ą grunty rolne. gminy Gleby gminy wskazuj ą generalnie średni ą Ŝyzno ść , 38 % powierzchni u Ŝytków rolnych zajmuj ą gleby średnie. 2.4.1 Zasoby wodne Gmina charakteryzuje si ę lesisto ści ą na poziomie 10 % ogólnej powierzchni tj. 1 999 ha w tym: lasy i grunty - Wody powierzchniowe le śne - 1 820 ha i grunty zadrzewione i zakrzaczone - 179 Gmina pod wzgl ędem hydrograficznym w ha. Teren gminy obfituje w bogactwo gatunków ro ślin i przewa Ŝaj ącej cz ęś ci nale Ŝy do dorzecza rzeki Elbl ąg, zwierz ąt łownych. która wypływa z jeziora Dru Ŝno i uchodzi do Zalewu Uprawa pszenicy jest domen ą gminy. Znacz ący udział Wi ślanego. Dorzecze rzeki Elbl ąg ma rozgał ęziony układ w uprawach zajmuj ą tak Ŝe owoce i warzywa. hydrograficzny, a przewa Ŝaj ącą jego cz ęść stanowi zlewnia jeziora Dru Ŝno. Północn ą granic ę gminy 2.3 Demografia i procesy społeczne wyznacza linia brzegowa Zalewu Wi ślanego.

Dziennik Urz ędowy - 10340 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA 4 Charakterystyka wód powierzchniowych na terenie GMINY ELBL ĄG Rzeka/ciek Charakterystyka Przeznaczenie Jako ść Rzeka Elbl ąg Ciek skanalizowany, - do celów Ŝeglugowych, Ostatnie badania jako ści rzeki Elbl ąg silnie zeutrofizowany o - na wodach rzeki znajduje si ę wykonywane były w 2003 r. w przekroju minimalnym spadku, Port Morski w Elbl ągu, pomiarowym zlokalizowanym w odległo ści 2,5 km mocno zamulonym dnie - woda z rzeki pobierana jest do od uj ścia rzeki do Zalewu Wi ślanego. Ocena i małej zdolno ści do celów technologicznych stanu czysto ści wskazuje na pozaklasowy samooczyszczania. przez elbl ąskie zakłady charakter wód z uwagi na ponadnormatywne przemysłowe, warto ści przewodno ści elektrolitycznej wła ściwej, - w okresach suszy woda z chlorków, fosforanów, fosforu ogólnego oraz rzeki słu Ŝy do nawadniania zanieczyszczenie bakteriologiczne. Indeks obszarów rolniczych na saprobowy sestonu odpowiadał II klasie czysto ści. śuławach Pozaklasowe st ęŜ enia chlorków i przewodno ści elektrolitycznej maj ą bezpo średni zwi ązek z wlewami wód z Zalewu Wi ślanego. Kanał Jagiello ński Łączy rzek ę Elbl ąg z D - o celów Ŝeglugowych. - Nogatem. Nogat Stanowi północno – - Badania jako ści wód Nogatu w 2003 r. zachodni ą granic ę przeprowadzono w przekroju uj ściowym K ępa gminy. Jest Dolna, zlokalizowanym 2,9 km od uj ścia do skanalizowana odnog ą Zalewu Wi ślanego. Ocena metod ą st ęŜ eń Wisły o długo ści 62,5 km charakterystycznych wskazuje na i powierzchni zlewni ponadnormatywne zanieczyszczenie wód ze 1 336 km 2. Przepływ wzgl ędu na wysok ą zawarto ść zwi ązków fosforu i wody w Nogacie zale Ŝy chlorków, niskie natlenienie oraz wysokie warto ści od dopływu wód przewodno ści elektrolitycznej. Indeks saprobowy wi ślanych, sestonu i miano coli typu kałowego spełniały regulowanego sztucznie wymogi II klasy. Pozaklasowe st ęŜ enia chlorków i oraz zasilania z własnej przewodno ści elektrolitycznej wła ściwej maj ą zlewni. Na dolny odcinek bezpo średni zwi ązek z wyst ępuj ącymi cofkami Nogatu maj ą wpływ cofki wód z Zalewu Wi ślanego. Warto ści st ęŜ eń z Zalewu Wi ślanego. badanych metali ci ęŜ kich i detergentów anionowych spełniały wymogi I klasy czysto ści. Kanał Elbl ąski Szlak wodny zaliczany - do celów gospodarczych. Przeprowadzone badania czysto ści wody w profilu do najbardziej Dłu Ŝyzna w 1997 r. wykazały III klas ę czysto ści, atrakcyjnych w Polsce, zarówno pod wzgl ędem fizyko – chemicznym jak i w Europie a nawet na bakteriologicznym. świecie. Kanał ł ączy Elbl ąg z Ostród ą. Na obszarze gminy znajduje si ę tylko niewielki odcinek Kanału Elbl ąskiego dochodz ący do jeziora Dru Ŝno. Rzeka W ąska Długo ść 46 km, - słu Ŝy jako odbiornik ścieków Odcinek uj ściowy rzeki W ąskiej posiada wody powierzchnia dorzecza oczyszczonych z zanieczyszczone ponadnormatywnie ze wzgl ędu 215 km 2, wypływa z oczyszczalni ścieków Szkoły na wysokie warto ści zwi ązków biogennych przykraw ędziowej Podstawowej w W ęzinie (fosforany, fosfor ogólny i azot azotynowy). północno-wschodniej Warunki sanitarne oceniane na podstawie miana cz ęś ci Pojezierza coli odpowiadaj ą III klasie czysto ści. Iławskiego i uchodzi do Jeziora Dru Ŝno. Rzeka Elszka Długo ść 17 km, maj ąca - - swoje źródła na Równinie Warmi ńskiej, dopływ Jeziora Dru Ŝno. Przewa Ŝaj ący odcinek cieku znajduje si ę na śuławach Wi ślanych i jest obwałowany. Burzanka Potok wysoczyznowy o - wody Burzanki - długo ści 13,8 km, o do ść wykorzystywane s ą do szybkim przepływie i nawadniania obszarów znacznych spadkach. rolniczych w okresach suszy Tylko krótki odcinek uj ściowy znajduje si ę na śuławach Wi ślanych. Dąbrówka Wpływa do Zalewu - Przeprowadzone w 2003 r. badania przekroju Wi ślanego, Rubno rzeki D ąbrówki, wykazały pozaklasowy najwa Ŝniejszy potok charakter wód z uwagi na wysokie st ęŜ enia północno-wschodniej zwi ązków fosforu i zawiesiny ogólnej. Indeks cz ęś ci gminy. Długo ść saprobowy sestonu odpowiadał normatywom II całkowita strumienia klasy czysto ści. Stan sanitarny spełniał wymogi III wynosi 8,5 km. klasy czysto ści. St ęŜ enia metali ci ęŜ kich, detergentów anionowych oraz chlorofilu „a” Dziennik Urz ędowy - 10341 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

mie ściły si ę w granicach I klasy czysto ści wód. Zalew Wi ślany Jest zbiornikiem - pełni rol ę zbiornika Badania prowadzone przez delegatur ę WIO Ś od słonawym o średnim buforowego chroni ącego 1993 r. W 2003 r. w Zalewie Wi ślanym zasoleniu wynosz ącym wody Zatoki Gda ńskiej przed zaobserwowano obni Ŝenie, w porównaniu z latami 3 % o. Jest to akwen wpływem zanieczyszcze ń ze poprzednimi, zawarto ści azotu azotanowego, płytki o średniej zlewni azotu całkowitego, fosforanów i fosforu gł ęboko ści 2,6 m. - pełni rol ę odbiornika ścieków całkowitego. oczyszczonych pochodz ących ze źródeł punktowych m.in. z oczyszczalni ścieków w Tolkmicku i Fromborku Źródło: „Koncepcja techniczno-ekonomiczna gospodarki ściekowej dla Zwi ązku Gmin Zalewu Wi ślanego i Jeziora Dru Ŝno – studium wykonalno ści”

Wa Ŝnym elementem hydrograficznym na terenie gminy s ą obszary podmokłe w postaci bagien i mokradeł. Obszary te spełniaj ą bardzo wa Ŝną rol ę retencyjn ą, oddaj ąc nadmiar wody w okresach suchych. Bagna te tworz ą si ę przez zarastanie jezior i zbiorników wodnych ro ślinno ści ą przy wysokim poziomie wód zaskórnych i utrudnionym powierzchniowym odpływie. Na terenie gminy Elbl ąg bagna wyst ępuj ą głównie nad jeziorem Dru Ŝno oraz w strefie brzegowej Zalewu Wi ślanego.

TABELA 5 Sie ć rzeczna GMINY ELBL ĄG

Długo ść cieku w gminie Średnia szeroko ść cieku w gminie Średni przepływ cieku Nazwa cieku [km] [m] [m/s] Potok Graniczny I 4,6 2 Potok Graniczny II 1,4 2 Potok Nowinka 3,0 1,2 Potok Rangóry 1,2 2 Potok Terkawka 2,5 3 Potok Wa ńkówka 4,8 2,5 Potok Kowalewka 4,3 2 0,08 Potok Młynówka Marwicka 2,0 3 Rzeka Elbl ąg 8,5 30 Rzeka Tyna Górna 5,6 25 0,16 Rzeka Miła 2,5 3 Rzeka Kamionka 1,3 1,5 Rzeka W ąska 5,6 6 0,7 Rzeka Fiszewka 4,2 25 0,13 Rzeka Jagódka 3,6 2 Rzeka Bierutówka 12,8 3 Rzeka Burzanka 9,6 3 0,05 Rzeka D ąbrówka 5,1 2,4 0,026 Rzeka Nogat 15,5 60 7,1 Rzeka Cieplicówka 6,8 40 Rzeka Elszka 6,5 3 0,055 Kanał Jagiello ński 5,5 10 Kanał Elbl ąski 4,5 10 Źródło: Dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu

Orientacyjna długo ść kanałów i rowów melioracyjnych w gminie -1 464 km.

- Wody gruntowe Na obszarze gminy wyró Ŝnia si ę cztery zasadnicze poziomy wodono śne: kredowy, trzeciorz ędowy, plejstoce ński, holoce ński. - Wody kredowe nie s ą wykorzystywane ze wzgl ędu na nadmierne zasolenie na śuławach oraz du Ŝą mi ąŜ szo ść utworów polodowcowych na wysoczy źnie. - Utwory pi ętra trzeciorz ędowego wykorzystywane s ą w ograniczonym zakresie z uwagi na ich fragmentaryczne rozprzestrzenienie. - Pi ętro wodono śne plejstoce ńskie jest podstawowym i powszechnie eksploatowanym pi ętrem. Bogata budowa geologiczna epoki lodowcowej powoduje wyst ępowanie du Ŝych zró Ŝnicowa ń w mi ąŜ szo ści warstw wodono śnych, ich rozprzestrzenianiu i zasobności. Wydajno ść studni ujmuj ących wod ę z tym poziomów jest zró Ŝnicowana i kształtuje si ę od kilku do ponad 100 m 3/h. Wody plejstoce ńskie zarówno na wysoczy źnie jak i śuławach znajduj ą si ę pod ci śnieniem artezyjskim. Południowa cz ęść gminy znajduje si ę na obszarze Głównego Zbiornika Wód Podziemnych Nr 204. Jest to zbiornik mi ędzymorenowy o gł ęboko ści uj ęć 80 - 100 m i szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 70 tys. m 3/d. Wody są zanieczyszczone i wymagaj ą uzdatnienia. Powa Ŝnym mankamentem tego poziomu wodono śnego na śuławach jest du Ŝa zawarto ść Ŝelaza i magnezu. - Utworu holoce ńskie wyst ępuj ą jako wody gruntowe płytkiego poziomu. S ą to cz ęsto wody zaskórne, których zwierciadło dochodzi do powierzchni gruntu. Liczne kanały i rowy melioracyjne słu Ŝą do obni Ŝenia tego poziomu, umo Ŝliwiaj ąc jednocze śnie infiltracj ę wód powierzchniowych z reguły zanieczyszczonych pod wzgl ędem bakteriologicznym. Sama obecno ść w podło Ŝu namułów i torfów powoduje silne zanieczyszczenie wód płytkiego poziomu tlenkami Ŝelaza, Dziennik Urz ędowy - 10342 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

siarczanami, azotanami i metanami. Z tych te Ŝ wzgl ędów wody te nie nadaj ą si ę do picia zarówno dla ludzi jak i zwierz ąt. Ponadto wody płytkiego poziomu zagro Ŝone s ą antropogenicznymi zanieczyszczeniami zarówno obszarowymi jak i punktowymi.

Ponadto na terenie gminy występuj ą wody mineralne. Pierwszy poziom z wodami mineralnymi tworz ą utwory kredowe, których strop wyst ępuje na gł ęboko ści około 100-125 m poni Ŝej poziomu morza. Znajduj ą si ę tam wody chlorkowo-sodowe o mineralizacji do 4 g/l, nadaj ące si ę do celów rozlewniczych (butelkowanie). Nast ępny poziom wód mineralnych tworz ą utwory jury wyst ępuj ące na gł ęboko ści 450-800 m. Poziom jurajski charakteryzuje si ę wysokim ci śnieniem wody, co ułatwia jej eksploatacje, która moŜe by ć prowadzona samowypływem. Triasowy poziom wodono śny wyst ępuj ący na gł ęboko ści 800-1000 m tworz ą dwie lub trzy warstwy o ł ącznej mi ąŜ szo ści kilkudziesi ęciu metrów. Wydajno ść otworu szacuje si ę na 10 - 50 m 3/h. Ci śnienie wody jest bardzo wysokie, gdy Ŝ zwierciadło wody ustala si ę na wysoko ści około 40 m powy Ŝej terenu. Wody charakteryzuj ą si ę temperatur ą powy Ŝej 20 oC i w zwi ązku z tym uznawane s ą jako termalne. S ą to wody chlorkowo-sodowe o mineralizacji około 40 g/l. W wodach tego poziomu wyst ępuje jod, brom, bor i rodon powy Ŝej progów farmakodynamicznych, co pozwala okre śli ć te wody jako potencjalnie lecznicze.

2.4.2 Obszary chronione, rezerwaty

- rezerwat przyrody - Zatoka Elbl ąska - jest to rezerwat ornitologiczny spełniaj ący kryteria Konwencji z Ramsar; rezerwat został utworzony Rozporz ądzeniem Wojewody Warmi ńsko-Mazurskiego z dnia 28 maja 2001 r. w celu ochrony ptaków wodno-błotnych oraz ich siedlisk; powierzchnia rezerwatu obejmuje wody Zatoki Elbl ąskiej oraz fragment „Złotej Wyspy”; - rezerwat przyrody (faunistyczny) „Jezioro Dru Ŝno” - zało Ŝony w 1967 r. w wyniku Zarz ądzenia Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 29.12.1966 r.; rezerwat poło Ŝony jest cz ęś ciowo na terenie gminy Markusy i Elbl ąg; rezerwat obejmuje ochron ą jezioro wraz z otaczaj ącymi go zbiorowiskami ro ślinno ści szuwarowej, zaro śli wierzbowych i lasu olsowego; został utworzony dla zachowania miejsc l ęgowych ptactwa wodnego i błotnego ze wzgl ędu na pi ękno krajobrazu oraz ze wzgl ędów naukowych i dydaktycznych; jest to obszar wodno-błotny o randze mi ędzynarodowej ze wzgl ędu na bogactwo przyrodnicze i bioró Ŝnorodno ść ; zarówno jezioro jak i tereny przyległe charakteryzuj ą si ę znacznym bogactwem flory; wyst ępuj ą tu ok. 693 gatunki ro ślin naczyniowych; wi ększo ść z nich to gatunki pospolite, ł ąkowe i szuwarowe; wyst ępuj ą tak Ŝe gatunki unikatowe w skali Polski; jezioro i jego obszar odznacza si ę równie Ŝ bogactwem fauny, szczególnie ptactwa wodnego; - rezerwat przyrody „Uj ście Nogatu” - rezerwat ptactwa utworzony w 2001 r.; obejmuje obszar blisko 360 ha, z czego 78 ha stanowi ą wody Zalewu Wi ślanego, pozostałe to tereny ujścia rzeki Nogat; - Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbl ąskiej - utworzony przez Wojewod ę Elbl ąskiego w 1985 r. w celu ochrony obszarów cennych przyrodniczo; wzniesienia Elbl ąskie to falisty, mocno zalesiony, wysoczyznowy obszar, wyniesiony nad otaczaj ące go tereny śuław Wi ślanych, Równiny Warmi ńskiej i Zalewu Wi ślanego; charakteryzuje si ę on urozmaicon ą rze źbą; w parku wyst ępuj ą pejza Ŝe wy Ŝynne, nadmorskie, a w strefie kraw ędziowej z elementami rze źby górskiej; najwy Ŝsza cz ęść wzniesie ń - Maślana Góra, osi ąga 197 m n.p.m.; obszar wysoczyzny poci ęty jest licznymi, silnie rozczłonkowanymi dolinkami erozyjnymi, parowami i wąwozami; na wierzchowinie wyst ępuj ą liczne zagł ębienia bezodpływowe, a sie ć hydrograficzna parku cechuje si ę obecno ści ą krótkich rzek i potoków o charakterze górskim, małymi jeziorami (oczkami) i mokradłami; lasy zajmuj ą około 50 % powierzchni parku; wyst ępuj ą tu lasy bukowo - dębowo - sosnowe, ł ęgi i olsy; - Obszar Chronionego Krajobrazu „Rzeki Nogat” - utworzony został w 1985 r. uchwał ą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Elbl ągu; - Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Dru Ŝno - zajmuje powierzchni ę 13 068 ha; został utworzony w 1985 r. w celu zachowania istniej ących walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych otoczenia jeziora (tereny przywala, lasy olsowe).

Dziennik Urz ędowy - 10343 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA 6 Pomniki przyrody w GMINIE ELBL ĄG

Gatunki drzew w pomniku/szt. Obwód drzewa Jesion – 2 szt. 280 Jesion – 1 szt. 460 Jesion – 1 szt. 260 Daglezja – 1 szt. 270 Buk – 3 szt. 320 Buk – 1 szt. 280 Buk – 1 szt. 415 Buk – 1 szt. 370 Buk – 1 szt. 340 Buk – 1 szt. 327 Buk – 1 szt. 323 Buk – 1 szt. 315 Dąb – 1 szt. 440 Dąb – 1 szt. 400 Dąb – 1 szt. 410 Dąb – 1 szt. 450 Dąb – 1 szt. 300 Dąb – 3 szt. 310 Dąb – 2 szt. 452 Dąb – 1 szt. 497 Dąb – 1 szt. 358 Dąb – 1 szt. 395 Dąb – 1 szt. 476 Dąb – 1 szt. 540 Dąb – 1 szt. 370 Dąb – 1 szt. 651 Dąb – 1 szt. 730 Dąb – 4 szt. 580 - 338 Dąb – 1 szt. 509 Dąb – 1 szt. 355 Dąb – 1 szt. 420 Dąb – 1 szt. 382 Dąb – 1 szt. 532 Dąb – 1 szt. 409 Dąb – 1 szt. 525 Dąb – 1 szt. 370 Dąb – 1 szt. 463 Dąb – 1 szt. 347 Dąb – 1 szt. 353 Dąb – 1 szt. 350 Dąb – 1 szt. 471 Dąb – 1 szt. 335 Dąb – 1 szt. 374 Dąb – 1 szt. 445 Grab – 1 szt. 200 Grab – 1 szt. 350 Grab 1 szt. 220 Brzoza – 1 szt. 260 Brzoza – 1 szt. 220 Wierzba – 1 szt. 558 Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu – 2006 r.

2.5 Infrastruktura techniczno-in Ŝynieryjna

2.5.1 Drogi

Gmina Elbl ąg charakteryzuje si ę dobrze rozwini ętą sieci ą dróg lokalnych. Całkowita długo ść dróg publicznych na terenie gminy wynosi 347 km. Długo ść dróg gminnych 245 km, z czego 1 % o nawierzchni twardej.

2.5.2 Zaopatrzenie w wod ę

Długo ść sieci wodoci ągowej na terenie gminy wynosi - 144 000 m. Zwodoci ągowanie gminy wynosi 97 %. Funkcjonuje 7 wodoci ągów wiejskich (brak w miejscowo ści Sierpin). Jako ść wody pitnej jest wzgl ędnie dobra, z wyj ątkiem wód w Przezmarku.

Dziennik Urz ędowy - 10344 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA 7 Charakterystyka uj ęć wody na terenie GMINY ELBL ĄG

Nazwa Wydajno ść Wydajno ść Liczba Krótki opis uj ęcia/stacja rzeczywista potencjalna mieszka ńców Stan formalno-prawny technologii uzdatniania [m 3/d] [m 3/d] podł ączonych Warunkowa przydatno ść do spo Ŝycia ze wzgl ędu na Napowietrzanie, przekroczone warto ści od Ŝelazianie (2 Pilona 280 415 1 140 manganu i m ętno ści od Ŝelaziacze), (pozwolenie wodno- prawne filtrowanie (4 filtry) do 31.08.2014 r.) Warunkowa przydatno ść do Napowietrzanie, spo Ŝycia ze wzgl ędu na od Ŝelazianie (3 Przezmark 24 47 359 przekroczone warto ści od Ŝelaziacze), 2 barwy (pozwolenie wodno- odmanganiacze, 2 prawne do 31.08.2010 r.) hydrofory, 4 filtry Woda zdatna do picia Napowietrzanie, Nowina 279 480 1 508 (pozwolenie wodno-prawne od Ŝelazianie (4 do 31.03.2011 r.) od Ŝelaziacze), 4 filtry Woda zdatna do picia Dłu Ŝyna/Nowy Od Ŝelazianie (3 132 159 661 (pozwolenie wodno-prawne Dwór śuławski od Ŝelaziacze) do 30.05.2007 r.) Od Ŝelazianie (3 Woda zdatna do picia od Ŝelaziacze), Tropy Elbl ąskie 5 23 97 (pozwolenie wodno-prawne napowietrzanie (3 do 31.12.2010 r.) aeratory), 1 hydrofor, agregat spr ęŜ arkowy Od Ŝelazianie (3 Woda zdatna do picia od Ŝelaziacze), Raczki Elbl ąskie 29 50 147 (pozwolenie wodno-prawne napowietrzanie (3 do 31.12.2010 r.) aeratory), 1 hydrofor. Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu

2.5.3 Kanalizacja i oczyszczanie ścieków

Sie ć kanalizacyjna na terenie Gminy jest usytuowana w Gronowie Górnym, Lisowie, Przezmarku, W ęzinie, Pilonie, Komorowie śuławskim i Janowie. Długo ść sieci kanalizacyjnej wynosi 13 000 m. Gmina skanalizowana jest w 27 %.

TABELA 8 Charakterystyka oczyszczalni ścieków na terenie GMINY ELBL ĄG

Rok oddania Przepustowo ść Przepustowo ść Liczba do u Ŝytku/rok Nazwa obiektu rzeczywista maksymalna mieszka ńców Opis technologii oczyszczania ostatniej 3 3 [m /d] [m /d] podł ączonych modernizacji Osadnik wst ępny Oczyszczalnia jednokomorowy, zbiornik mechaniczno- retencyjny stanowi ący 1997/2004 6,94 8,3 204 biologiczna w przepompowni ę, komora Węzinie napowietrzania, osadnik wtórny, dozownik PIX Stacja dozowania preparatu Oczyszczalnia PIX, krata r ęczna płaska, mechaniczno- komora napowietrzania z 2004 65 140 629 biologiczna w osadem czynnym, osadnik Janowie wtórny, komora zag ęszczania osadów Oczyszczanie dwustopniowe: Oczyszczalnia mechaniczne na kracie i mechaniczno- osadniku Imhoffa, biologiczne 1981/2005 22,8 44,3 241 biologiczna w w niskoobci ąŜ onych, Przezmarku dwukomorowym zraszanym zło Ŝu biol. Oczyszczalnia Studzienka z komor ą krat, mechaniczno- - 5,52 23 186 przepompownia, kontenerowa biologiczna w oczyszczalnia, osadnik wtórny Lisowie Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu

Dziennik Urz ędowy - 10345 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Osady wywo Ŝone s ą sprz ętem asenizacyjnym do - systemu prawa ochrony środowiska w Polsce, w tym dalszej obróbki do Miejskiej Oczyszczalni Ścieków ul. projektowanych aktów prawnych, Mazurska 47. - mi ędzynarodowych zobowi ąza ń Polski w zakresie Pozostała nieskanalizowana cz ęść gminy posiada ochrony środowiska, zbiorniki bezodpływowe. - zobowi ąza ń Polski przyj ętych w zakresie ochrony środowiska w ramach procesu akcesji do Unii 2.5.4 Składowiska odpadów stałych i ich utylizacja Europejskiej, - programu ochrony środowiska dla województwa Gmina Elbl ąg nie dysponuje składowiskiem odpadów. warmi ńsko-mazurskiego, Odpady komunalne odbierane s ą przez firmy wywozowe i - strategii i polityk sektorowych (zwłaszcza w zakresie składowane m.in. na składowisku w Robitach (gmina energetyki, energetyki odnawialnej, rolnictwa i Pasł ęk) oraz na miejskie składowisko w Elbl ągu. obszarów wiejskich, rozwoju regionalnego, edukacji ekologicznej, transportu, le śnictwa), 2.5.5 Urz ądzenia ochrony powietrza - programu ochrony środowiska dla powiatu elbl ąskiego. Ciepłownictwo Zaopatrzenie w energi ę ciepln ą w gminie oparte jest 3.1.1 Polityka Ekologiczna Pa ństwa głównie na indywidualnych źródłach ciepła. Na terenach wiejskich w osiedlach domów wielorodzinnych Zasady realizacji polityki ekologicznej, cele i zadania eksploatowane s ą źródła ciepła opalane w ęglem uj ęte w "Programie wykonawczym do II Polityki kamiennym i olejem opałowym. Ekologicznej Pa ństwa na lata 2002 - 2010" oraz, w dostosowanej do wymaga ń ustawy Prawo ochrony Gazownictwo środowiska, "Polityce ekologicznej pa ństwa na lata 2003- Gmina zgazyfikowana jest w 15 %. W sie ć gazow ą 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 -2010", zaopatrzona jest wie ś Gronowo Górne. Gaz zostały przyj ęte jako podstawa niniejszego Programu. doprowadzany jest do wsi z gazoci ągu relacji Grudzi ądz - Nadrz ędn ą zasad ą przedstawion ą w Polityce Sztum, ze stacj ą redukcyjn ą I stopnia w miejscowo ści ekologicznej pa ństwa jest zasada zrównowa Ŝonego Raczki Elbl ąskie. W miejscowo ści Gronowo Górne rozwoju. Zrównowa Ŝony rozwój nie narusza w sposób funkcjonuje stacja redukcyjna II stopnia. istotny i trwały środowiska Ŝycia człowieka i godzi prawa przyrody, ekonomii oraz rozwoju społecze ństw wraz ze 3. ZAŁOśENIA WYJ ŚCIOWE PROGRAMU zrównowa Ŝeniem szans dost ępu do zasobów obecnym i OCHRONY ŚRODOWISKA przyszłym pokoleniom. W skrócie wi ęc zapewnia rozwój wynikaj ący z działalno ści człowieka odbywaj ący si ę Jako zało Ŝenia wyj ściowe do Programu ochrony w harmonii z przyrod ą. Najwa Ŝniejszymi czynnikami, które środowiska dla gminy Elbl ąg przyj ęto uwarunkowania nale Ŝy uwzgl ędnia ć przy programowaniu zewn ętrzne i wewn ętrzne, wynikaj ące z obowi ązuj ących zrównowa Ŝonego rozwoju s ą: czynniki społeczne, aktów prawnych, programów wy Ŝszego rz ędu oraz ekologiczne, przestrzenne i ekonomiczne. dokumentów planistycznych uwzgl ędniaj ących Rozwój zrównowa Ŝony oznacza tak ą filozofi ę rozwoju problematyk ę ochrony środowiska. Niezb ędne było globalnego, regionalnego i lokalnego, która przeciwstawia równie Ŝ uwzgl ędnienie zamierze ń rozwojowych gminy, si ę ekspansji opartej wył ącznie o wzrost gospodarczy. zarówno w zakresie gospodarczym i przestrzennym, jak i społecznym. W Polityce ekologicznej pa ństwa jako zasady Uwarunkowania te, w powi ązaniu z aktualnym stanem szczegółowe przyj ęto: środowiska w gminie były podstaw ą do zdefiniowania priorytetów i celów w zakresie ochrony środowiska i Zasad ę prewencji, oznaczaj ącą w szczególno ści: racjonalnego u Ŝytkowania zasobów naturalnych. - zapobieganie powstawaniu zanieczyszcze ń poprzez stosowanie najlepszych dost ępnych technik (BAT), 3.1 Uwarunkowania zewn ętrzne Programu - recykling, czyli zamykanie obiegu materiałów i surowców, odzysk, energii, wody i surowców ze Zasady ochrony środowiska wymuszaj ą zachowanie ścieków i odpadów oraz gospodarcze wykorzystanie kompleksowego, a zarazem sektorowego podej ścia. odpadów zamiast ich składowania, Gmina nie jest układem zamkni ętym, a poszczególne - zintegrowane podej ście do ograniczania i likwidacji elementy środowiska zachowuj ą ci ągło ść bez wzgl ędu na zanieczyszcze ń i zagro Ŝeń zgodnie z zaleceniami granice terytorialne. Z tego wzgl ędu, konieczne jest Dyrektywy Rady 96/61/WE w sprawie przyj ęcie uwarunkowa ń wynikaj ących z programów, zintegrowanego zapobiegania i ograniczania planów i strategii zewn ętrznych wy Ŝszego rz ędu, zanieczyszcze ń (tzw. dyrektywa IPPC), umo Ŝliwiaj ących szersze spojrzenie na poszczególne - wprowadzanie pro środowiskowych systemów dziedziny ochrony środowiska. zarz ądzania procesami produkcji i usługami, zgodnie Główne uwarunkowania zewn ętrzne dla gminy Elbl ąg z ogólno światowymi i europejskimi wymogami w tym w zakresie ochrony środowiska wynikaj ą z nast ępuj ących zakresie, wyra Ŝonymi m.in. w standardach ISO dokumentów: 14000 i EMAS, programach czystszej produkcji, - strategii trwałego i zrównowa Ŝonego rozwoju kraju i Responsible Care, itp. województwa warmi ńsko-mazurskiego, - strategii rozwoju regionalnego kraju, Zasad ę "zanieczyszczaj ący płaci” odnosz ącą si ę do - koncepcji zagospodarowania przestrzennego kraju i odpowiedzialno ści za skutki zanieczyszczenia i stwarzania województwa warmi ńsko-mazurskiego, innych zagro Ŝeń. Odpowiedzialno ść t ę ponosi ć powinny - polityki ekologicznej pa ństwa wraz z programem wszystkie jednostki u Ŝytkuj ące środowisko, a wi ęc tak Ŝe wykonawczym, konsumenci, zwłaszcza, gdy maj ą mo Ŝliwo ść wyboru mniej zagra Ŝaj ących środowisku dóbr konsumpcyjnych. Dziennik Urz ędowy - 10346 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

z funduszy mog ą by ć projekty grupowe, o charakterze Zasad ę integracji polityki ekologicznej z politykami zintegrowanym, obejmuj ącym grup ę gmin lub nawet sektorowymi oznaczaj ącą uwzgl ędnienie w politykach powiatów oraz ł ącz ące w jednym projekcie ró Ŝne sektorowych celów ekologicznych na równi z celami zagadnienia. Konieczne jest zatem zawi ązywanie gospodarczymi i społecznymi. regionalnych struktur w celu rozwi ązania ponadlokalnych problemów z zakresu ochrony środowiska i rozwoju Zasad ę regionalizacji , oznaczaj ącą m.in. infrastruktury, w których gmina Elbl ąg mo Ŝe uczestniczy ć skoordynowanie polityki regionalnej z regionalnymi jako beneficjant. ekosystemami w Europie (np. doliny rzeczne i obszary Niebagateln ą rol ę b ędzie pełnił w tym wzgl ędzie wodno-błotne, szczególnie w strefach przygranicznych). Fundusz Spójno ści, dlatego istotne jest, aby na etapie programowania zada ń z zakresu ochrony środowiska Zasad ę subsydiarno ści , oznaczaj ącą przekazywanie uwzgl ędni ć zasady i kryteria przyznawania środków cz ęś ci kompetencji i uprawnie ń decyzyjnych dotycz ących finansowych z funduszy Unii Europejskiej. Priorytety ochrony środowiska na wła ściwy szczebel regionalny lub cz ęś ci środowiskowej Funduszu Spójno ści, istotne z lokalny tak, aby był on rozwi ązywany na najni Ŝszym punktu widzenia gminy s ą nast ępuj ące: szczeblu, na którym mo Ŝe zosta ć skutecznie i efektywnie rozwi ązany. Priorytet 1. Poprawa jako ści wód powierzchniowych, polepszenie dystrybucji i jakości wody do picia poprzez Zasad ę skuteczno ści ekologicznej i efektywno ści takie działania jak: ekonomicznej odnosz ącą si ę do wyboru planowanych przedsi ęwzi ęć inwestycyjnych ochrony środowiska a - budowa i modernizacja kanalizacji sanitarnej i oznaczaj ącą potrzebę minimalizacji nakładów na opadowej oraz oczyszczalni ścieków tam, gdzie jednostk ę uzyskanego efektu. przyniesie to najwi ększy efekt ekologiczny przy uwzgl ędnieniu efektywno ści kosztowej, W Polityce Ekologicznej Pa ństwa przedstawione - budowa i modernizacja urz ądze ń uzdatniaj ących zostały tak Ŝe cele ogólne o charakterze strategicznym i wod ę i sieci wodoci ągowej (w powi ązaniu z realizacyjnym, w ró Ŝnych horyzontach czasowych. Jako systemami sanitacji). oddzielne zagadnienie omówione zostało zagadnienie wł ączania aspektów ochrony środowiska do polityk Priorytet 2. Racjonalizacja gospodarki odpadami i sektorowych takich jak: przemysł i energetyka, transport, ochrona powierzchni ziemi poprzez: rolnictwo, le śnictwo, budownictwo i gospodarka komunalna, zagospodarowanie przestrzenne, turystyka, - budow ę, rozbudow ę lub modernizacj ę składowisk ochrona zdrowia, handel i działalno ść obronna. Wskazane odpadów komunalnych oraz tworzenie systemów zostały przede wszystkim cele i działania, które nale Ŝy recyklingu i unieszkodliwiania odpadów podj ąć w ramach programów sektorowych, jako konieczny komunalnych (sortownie, kompostownie itp.). udział sektorów w realizacji zrównowaŜonego rozwoju. - tworzenie systemów zagospodarowania osadów ściekowych, co umo Ŝliwi spełnienia wymogów 3.1.2 Integracja z Uni ą Europejsk ą dyrektywy 86/278 w sprawie osadów ściekowych, - rekultywacj ę terenów zdegradowanych przez Przyst ąpienie Polski do członkostwa w Unii działalno ść przemysłow ą. Europejskiej narzuca na władze samorz ądowe obowi ązek dostosowania si ę do norm przez ni ą przyj ętych, tak Ŝe w Wspierane b ędą zintegrowane systemy zakresie ochrony środowiska. Obecnie całe zagospodarowania odpadów, ł ącz ące kilka elementów, ustawodawstwo polskie jest zgodne z unijnym np. selektywn ą zbiórk ę, odzysk i unieszkodliwienie i zorientowane głównie na ochron ę poszczególnych odpadów ulegaj ących biodegradacji, itp. W ramach tego komponentów środowiska oraz regulacj ę procesów priorytetu b ędą mogły by ć wspierane zwi ązki komunalne, technologicznych i produktów w celu ochrony zdrowia działaj ące na rzecz poprawy w dziedzinie gospodarki człowieka i środowiska. Niezb ędnym i niezwykle istotnym odpadami. czynnikiem w procesie integracji europejskiej jest uwypuklenie roli planowania i zarz ądzania Priorytet 3. Poprawa jako ści powietrza poprzez: środowiskowego. VI Program działa ń Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska na lata - systemow ą konwersj ę palenisk domowych na 2001-2010 podkre śla, ze realizacja zrównowa Ŝonego rozwi ązania przyjazne zdrowiu i środowisku rozwoju ma nast ąpi ć poprzez popraw ę środowiska i (głównie zamiana w ęgla na gaz, w okresie jako ści Ŝycia obywateli krajów nale Ŝą cych do Unii pocz ątkowym eliminacja w ęgla niskiej jako ści, Europejskiej. przejście na paliwa bezdymne). Problemem szczególnej wagi dla gminy jest spełnienie standardów ekologicznych Unii Europejskiej. B ędzie to 3.1.3 Polityka i strategia województwa warmi ńsko- oznaczało konieczno ść dostosowania stanu aktualnego mazurskiego do wymaga ń, szczególnie w zakresie gospodarki odpadami, gospodarki wodno-ściekowej, ochrony gleb, Najwa Ŝniejszym dokumentem b ędącym podstaw ą powierzchni ziemi i ochrony przyrody. programowania rozwoju województwa jest „Strategia Bardzo istotnym zagadnieniem jest zapewnienie rozwoju województwa warmi ńsko-mazurskiego”. źródeł finansowania dla zaplanowanych działa ń i Wojewódzkie programy, w tym program ochrony inwestycji. Pojedyncza gminy nie ma mo Ŝliwo ść środowiska, s ą realizacj ą strategii rozwoju województwa. samodzielnego wykorzystania wi ększych funduszy Z tego powodu w pracach nad Programem wykorzystano pochodz ących ze źródeł Unii Europejskiej, przykładowo cele i zadania zwi ązane z ochron ą środowiska i wymogi Funduszu Spójno ści pozwalaj ą bowiem na uŜytkowaniem zasobów naturalnych, sprecyzowane w finansowanie projektów przekraczaj ących 10 mln euro. ramach priorytetów "Strategii ...". Wsparciem dla zwi ększenia szansy na uzyskanie środków Dziennik Urz ędowy - 10347 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Cele strategiczne w „Strategii...” sformułowano w 1. Maksymalne i dynamiczne wykorzystanie ośmiu obszarach rozwoju, przyj ętych jako priorytetowe dla predyspozycji turystycznych regionu. województwa warmi ńsko-mazurskiego, tj.: 2. Zwi ększenie kapitału inwestycyjnego w turystyce. 1) wspieranie przedsi ębiorczo ści, 2) edukacja, Obszar rozwoju: Środowisko przyrodnicze. 3) infrastruktura techniczna, 4) restrukturyzacja obszarów wiejskich, Cele operacyjne: 5) rozwój turystyki, 6) atrakcyjno ść zamieszkania, 1. Wykorzystanie współpracy mi ędzynarodowej dla 7) środowisko przyrodnicze, ochrony środowiska. 8) dziedzictwo i kultura. 2. Dobry stan i jako ść wód. 3. Poprawa jako ści i ochrony powierzchni ziemi. Dla gminy z punktu ochrony środowiska najwi ększe 4. Poprawa jako ści i ochrona powietrza. znaczenie b ędą miały nast ępujące cele strategiczne i 5. Hałas w normie. operacyjne: 6. Zachowane walory krajobrazowe. 7. Monitoring środowiska. Obszar rozwoju: Wspieranie przedsi ębiorczo ści 8. Wysoka świadomo ść ekologiczna społecze ństwa - wła ściwa edukacja ekologiczna. Cele operacyjne: 3.1.4 Uwarunkowania wynikaj ące z planu 1. Skuteczna polityka wspierania małych i średnich zagospodarowania przestrzennego województwa przedsi ębiorstw na poziomie samorz ądu, która polega ć warmi ńsko-mazurskiego. będzie mi ędzy innymi na pomocy w dostosowywaniu si ę producentów do norm, standardów, systemów Naczelnym celem polityki zagospodarowania zarz ądzania jako ści ą, środowiskiem, bezpiecze ństwem i przestrzennego prowadzonej przez samorz ąd higien ą pracy (ISO), zarz ądzania przez jako ść (TQM) województwa jest kształtowanie harmonijnej struktury przyj ętych w Unii Europejskiej, funkcjonalno-przestrzennej województwa sprzyjaj ącej zrównowa Ŝonemu wykorzystaniu cech, zasobów Obszar rozwoju: Infrastruktura techniczna i walorów przestrzeni z rozwojem gospodarczym, wzrostem poziomu i jako ści Ŝycia oraz trwałym Cele operacyjne: zachowaniem wła ściwo ści środowiska dla potrzeb obecnego i przyszłych pokole ń. 1. Zwi ększenie zewn ętrznej dost ępno ści transportowej Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla oraz wewn ętrznej spójno ści regionu. Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego wymienia mi ędzy 2. Prawidłowa gospodarka wodna i sprawny system innymi w śród celów generalnych zagospodarowania infrastruktury technicznej przeciwpowodziowej i przestrzennego województwa: melioracyjnej. - Kształtowanie struktur przestrzennych województwa zapewniaj ących spójno ść regionu i likwidacj ę Powy Ŝszy cel operacyjny, dotyczy bezpo średnio dysproporcji rozwoju społeczno-gospodarczego, Elbl ąga oraz powiatu elbl ąskiego. Powinien by ć osi ągni ęty uwzgl ędniaj ących zasady zrównowa Ŝonego rozwoju; za pomoc ą: - Podnoszenie konkurencyjno ści, innowacyjno ści i - tworzenia sprawnie działaj ącego systemu atrakcyjno ści regionu; reguluj ącego stosunki wodne oraz zabezpieczenie - Ochrona i racjonalne kształtowanie środowiska przeciwpowodziowe, przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego. - modernizacji i unowocze śnienia urz ądze ń osłony przeciwpowodziowej, Natomiast za naczelne zasady gospodarowania - modernizacji i rozbudowy istniej ących urz ądze ń przestrzeni ą w „Planie...” uznaje si ę: melioracyjnych. - utrzymanie w rozwoju zrównowa Ŝonym środowiska przyrodniczego i zurbanizowanego poprzez 3. Infrastruktura techniczna na rzecz ochrony zastosowanie wła ściwej skali i stopnia koncentracji środowiska zgodna z normami Unii Europejskiej. zagospodarowania przestrzeni; - wielofunkcyjny rozwój struktur przestrzennych Obszar rozwoju: Restrukturyzacja obszarów zarówno w miastach jak i na terenach wiejskich; wiejskich. - nadrz ędno ść rozwoju jako ściowego nad ilo ściowym we wszystkich aspektach zagospodarowania Cele operacyjne: przestrzennego.

1. Dobrze funkcjonuj ące i efektywnie produkuj ące W pracach nad Programem ochrony środowiska gospodarstwa rolne. wykorzystano zapisy dokonane w Planie 2. Rozwini ęta infrastruktura techniczna na terenach Zagospodarowania Przestrzennego Województwa wiejskich. Warmi ńsko-Mazurskiego, a zwłaszcza celów i kierunków 3. Podniesienie poziomu wykształcenia. działania oraz konkretnych zada ń dotycz ących polityki 4. Racjonalne wykorzystanie potencjału przestrzennej w zakresie ochrony zasobów i walorów przyrodniczego regionu. środowiska przyrodniczego, infrastruktury systemu transportowego oraz infrastruktury technicznej ochrony Obszar rozwoju: Rozwój turystyki. środowiska.

Cele operacyjne: 3.1.5 Zało Ŝenia ochrony środowiska dla powiatu elbl ąskiego

Dziennik Urz ędowy - 10348 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Naczelną zasad ą przyj ętą w Programie ochrony sferze gospodarczej, społecznej i środowiskowej. Daje to środowiska dla powiatu elbl ąskiego jest zasada mo Ŝliwo ść planowania przyszło ści gminy w perspektywie zrównowa Ŝonego rozwoju umo Ŝliwiaj ąca lepsze kilkunastu lat i umo Ŝliwia aktywizacj ę społecze ństwa zagospodarowanie istniej ącego potencjału powiatu gminy - zwi ększenie inicjatywy i wpływu społeczno ści na (zasobów środowiska, surowców naturalnych, obiektów, realizacj ę działa ń rozwojowych. sprz ętu, jak i ludzi oraz wiedzy). Cele i działania proponowane w programie ochrony środowiska powinny posłu Ŝyć do tworzenia warunków dla Priorytety ekologiczne dla powiatu elbl ąskiego takich zachowa ń ogółu społecze ństwa, które polega ć będą w pierwszej kolejno ści na niepogarszaniu stanu Priorytet 1: Poprawa jako ści wód powierzchniowych i środowiska przyrodniczego na danym terenie, a nast ępnie zapewnienie mieszka ńcom dobrej jako ści na jego poprawie. Realizacja wytyczonych celów w wody pitnej. programie powinna spowodowa ć zrównowa Ŝony rozwój Priorytet 2: Poprawa jako ści powietrza gospodarczy, polepszenie warunków Ŝycia mieszka ńców atmosferycznego, szczególnie na terenach przy zachowaniu walorów środowiska naturalnego na miejskich. terenie gminy Elbl ąg. Priorytet 3: Ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasu komunikacyjnego. 4.1 Gminne limity racjonalnego wykorzystania Priorytet 4: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury zasobów naturalnych i poprawy stanu środowiska technicznej ochrony środowiska, zwłaszcza w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. W zwi ązku z racjonalnym wykorzystaniem zasobów Priorytet 5: Utworzenie spójnego systemu naturalnych i konieczno ści ą ograniczenia wprowadzania przyrodniczego powiatu. zanieczyszcze ń do środowiska ustalone zostały limity Priorytet 6: Podniesienie świadomo ści ekologicznej krajowe (do osi ągni ęcia do 2010 roku), przedstawione w społecze ństwa powiatu. "II Polityce ekologicznej pa ństwa. Limity te nie zostały Priorytet 7: Ochrona przed powa Ŝnymi awariami i zmienione w "Polityce ekologicznej pa ństwa na lata 2003 - zagro Ŝeniami naturalnymi. 2006 z uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007 -2010". Priorytet 8: Usprawnienie systemu gospodarki W skali kraju s ą one nast ępuj ące: odpadami. - zmniejszenie wodochłonno ści produkcji o 50 % w stosunku do stanu w 1990 r. (w przeliczeniu na PKB 3.1.6 Najwa Ŝniejsze akty prawne w zakresie i warto ść sprzedan ą w przemy śle), ochrony środowiska - ograniczenie materiałochłonno ści produkcji o 50 % w stosunku do 1990 r. w taki sposób, aby uzyska ć co Podstawowymi aktami prawnymi w dziedzinie ochrony najmniej średnie wielko ści dla pa ństw OECD (w środowiska s ą nast ępuj ące ustawy: przeliczeniu na jednostk ę produkcji, warto ść - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony produkcji lub PKB), środowiska (Dz. U. 2001. 62. 627 z pó źniejszymi - ograniczenie zu Ŝycia energii o 50 % w stosunku do zmianami); 1990 r. i o 25 % w stosunku do 2000 r. - Ustawa z dnia 16 pa ździernika 1991 r. o ochronie (w przeliczeniu na jednostk ę produkcji, warto ść przyrody ( tekst jednolity Dz. U. 2001.99.1079 ze produkcji lub PKB), zmianami); - dwukrotne zwi ększenie udziału odzyskiwanych i - Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów ponownie wykorzystywanych w procesach rolnych i le śnych (tekst jednolity Dz. U. 95.16.78); produkcyjnych odpadów przemysłowych w - Ustawa z dnia 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (tekst porównaniu ze stanem z 1990 r., jednolity D.U. 2000.56.679 z pó źniejszymi - odzyskanie i powtórne wykorzystanie co najmniej zmianami); 50 % papieru i szkła z odpadów komunalnych, - Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. - pełna likwidacja zrzutów ścieków nieoczyszczonych 2001.115. z pó źniejszymi zmianami); z miast i zakładów przemysłowych, - Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i - zmniejszenie ładunku zanieczyszcze ń górnicze (Dz. U.94.27.96 z pó źniejszymi zmianami); odprowadzanych do wód powierzchniowych, w - Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym stosunku do stanu z 1990 r., z przemysłu o 50 %, z zaopatrzeniu w wod ę i zbiorowym odprowadzaniu gospodarki komunalnej (na terenie miast i osiedli ścieków (Dz. U. 2001.72.747 z pó źniejszymi wiejskich) o 30 % i ze spływu powierzchniowego - zmianami); równie Ŝ o 30 %, - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach - ograniczenie emisji pyłów o 75 %, dwutlenku siarki o (Dz.U.2001.62.628 z pó źniejszymi zmianami). 56 %, tlenków azotu o 31 %, niemetanowych lotnych zwi ązków organicznych o 4 % i amoniaku o 8 % w 4. ZAŁO śENIA OCHRONY ŚRODOWISKA DLA stosunku do stanu z 1990 r. GMINY ELBL ĄG DO 2011 ROKU Z uwagi na brak podstaw planistycznych nie mo Ŝna Naczeln ą zasad ą przyj ętą w Programie ochrony obecnie dokona ć podziału limitów krajowych na środowiska dla gminy Elbl ąg jest zasada regionalne. Dlatego te Ŝ, dla gminy Elbl ąg zało Ŝono zrównowa Ŝonego rozwoju umo Ŝliwiaj ąca lepsze realizacj ę polityki długoterminowej, sprzyjaj ącej zagospodarowanie istniej ącego potencjału gminy osi ągni ęciu wymienionych w limitach krajowych działa ń i (zasobów środowiska, surowców naturalnych, obiektów, ograniczania emisji zanieczyszcze ń, natomiast sprz ętu, jak i ludzi oraz wiedzy). szczegółowe wytyczne przyj ęto jedynie dla gospodarki Na podstawie kompleksowego raportu o stanie odpadami, zgodnie ze sporz ądzonym Planem gospodarki środowiska oraz źródłach jego przekształcenia i odpadami. zagro Ŝenia przedstawiono poni Ŝej propozycj ę działa ń programowych umo Ŝliwiaj ących spełnienie zasady zrównowa Ŝonego rozwoju poprzez koordynacj ę działa ń w Dziennik Urz ędowy - 10349 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

4.2 Nadrz ędny cel Programu ochrony środowiska wymogami kształtowania nowoczesnej gospodarki dla gminy Elbl ąg odpadami poprzez priorytetowe traktowanie tworzenia systemów, działa ń w zakresie zbiórki Nadrz ędny cel Programu ochrony środowiska dla i transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. gminy Elbl ąg sformułowano nast ępująco: Priorytety ekologiczne dla gminy Elbl ąg DąŜ enie do osi ągni ęcia zrównowa Ŝonego i trwałego rozwoju GMINY ELBL ĄG i zwi ększenie jej Kieruj ąc si ę podanymi powy Ŝej kryteriami, atrakcyjno ści poprzez popraw ę stanu środowiska wyznaczono nast ępuj ące cele i zadania priorytetowe dla przyrodniczego, ładu przestrzennego i infrastruktury gminy Elbl ąg z zakresu ochrony środowiska: technicznej. Priorytet 1: 4.3 Priorytety ekologiczne Poprawa jako ści wód powierzchniowych i zapewnienie mieszka ńcom dobrej jako ści wody pitnej. Kompleksowo ść zagadnie ń ochrony środowiska na terenie gminy wymusiła wyznaczenie celów Priorytet 2: strategicznych, długo i krótkoterminowych, a tak Ŝe Poprawa jako ści powietrza atmosferycznego. przyj ęcie zada ń z zakresu wielu sektorów ochrony środowiska. Spo śród nich dokonano wyboru Priorytet 3: najistotniejszych zagadnie ń, których rozwi ązanie Ograniczenie uci ąŜ liwo ści hałasu komunikacyjnego. przyczyni si ę w najbli Ŝszej przyszło ści do poprawy stanu środowiska na terenie gminy. Priorytet 4: Wyboru priorytetów ekologicznych dokonano w Rozbudowa i modernizacja infrastruktury technicznej oparciu o diagnoz ę stanu poszczególnych komponentów ochrony środowiska, zwłaszcza w zakresie gospodarki środowiska na terenie gminy, uwarunkowania zewn ętrzne wodno-ściekowej. (obowi ązuj ące akty prawne) i wewn ętrzne, a tak Ŝe inne wymagania w zakresie jako ści środowiska. Priorytet 5: Wybór priorytetowych przedsi ęwzi ęć ekologicznych na Utworzenie spójnego systemu przyrodniczego gminy. terenie gminy Elbl ąg na lata 2006-2008 przeprowadzono przy zastosowaniu nast ępuj ących kryteriów Priorytet 6: organizacyjnych i środowiskowych. Podniesienie świadomo ści ekologicznej społecze ństwa gminy. Kryteria o charakterze organizacyjnym: - wymiar przedsi ęwzi ęcia (ponadlokalny i publiczny), Priorytet 7 - zaawansowanie przedsi ęwzi ęcia w realizacji, Ochrona przed powa Ŝnymi awariami i zagro Ŝeniami - konieczno ść realizacji przedsi ęwzi ęcia ze wzgl ędów naturalnymi. prawnych, - zabezpieczenia środków na realizacj ę lub o Priorytet 8 mo Ŝliwość uzyskania dodatkowych zewn ętrznych Usprawnienie systemu gospodarki odpadami. środków finansowych (z Unii Europejskiej z innych źródeł zagranicznych lub krajowych), Są to elementy, co do których w pierwszym rz ędzie - efektywno ść ekonomiczna przedsi ęwzi ęcia, winny by ć podj ęte działania zmierzaj ące do poprawy - znaczenie przedsi ęwzi ęcia w skali regionalnej, aktualnego stanu środowiska. Istotnym elementem - spełnianie wymogów zrównowa Ŝonego rozwoju - wpływaj ącym na stan środowiska jest te Ŝ racjonalna zgodno ść przedsi ęwzi ęcia dla rozwoju gospodarka odpadami. Problematyka ta została szerzej gospodarczego gminy. opisana w równolegle opracowanym „Planie gospodarki odpadami dla gminy Elbl ąg na lata 2006-2015”. Kryteria o charakterze środowiskowym: - mo Ŝliwo ść likwidacji lub ograniczenia 5. POPRAWA JAKO ŚCI ŚRODOWISKA I najpowa Ŝniejszych zagro Ŝeń dla środowiska BEZPIECZE ŃSTWA EKOLOGICZNEGO i zdrowia ludzi, - zgodno ść z celami ekologicznymi i zasadniczymi 5.1 Jako ść wód i stosunki wodne kierunkami zada ń wynikaj ących ze Strategii rozwoju, - zgodno ść z celami i priorytetami ekologicznymi 5.1.1 Stan aktualny okre ślonymi w „Polityce ekologicznej pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem perspektyw na lata - Wody podziemne 2007-2010”, Na terenie gminy Elbl ąg nie s ą prowadzone badania - zgodno ść z mi ędzynarodowymi zobowi ązaniami monitoringowe wód podziemnych. Na tym obszarze nie Polski w zakresie ochrony środowiska, zlokalizowano punktów pomiarowych wód podziemnych w - skala dysproporcji pomi ędzy aktualnym i sieci krajowej i regionalnej. prognozowanym stanem środowiska a stanem wymaganym przez prawo, - Wody powierzchniowe - skala efektywno ści ekologicznej przedsi ęwzi ęcia Ostatnie badania jako ści rzek na terenie gminy (efekt planowany, tempo jego osi ągni ęcia), wykonywano w 2004 r. i obj ęły one swoim zakresem - wieloaspektowo ść efektów ekonomicznych nast ępuj ące rzeki: przedsi ęwzi ęcia (mo Ŝliwo ść jednoczesnego - Elbl ąg - ppk powy Ŝej Elbl ąga, ppk Nowakowo, osi ągni ęcia poprawy stanu środowiska w zakresie - Brzank ę - ppk Nowina, ppk Gronowo Górne, kilku elementów środowiska), - Kowalewk ę - ppk Komorowo, - w odniesieniu do gospodarki odpadami istotnym - Elszk ę - ppk W ęzina, kryterium była zgodno ść proponowanych zada ń z - Wąsk ą - ppk W ęzina, Dziennik Urz ędowy - 10350 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

- Kanał Elbl ąski - ppk Dłu Ŝyna, zanieczyszcze ń doprowadzany jest za po średnictwem - Tin ę - ppk Raczki Elbl ąskie, licznych dopływów. - Nogat - ppk K ępa Dolna, Badania jako ści wód rzeki Elbl ąg w 2004 r. wykonano - Cieplicówk ę - ppk Cieplice, w dwóch punktach pomiarowo-kontrolnych - Dąbrówk ę - ppk Rubno. zlokalizowanych na terenie gminy Elbl ąg: Rzeka Elbl ąg - powy Ŝej m. Elbl ąg (11,4 km), Długo ść 14,5 km i powierzchnia zlewni 1 499,9 km 2. - Nowakowi (2,5 km) Wypływa z jeziora Dru Ŝno i uchodzi do Zalewu Wi ślanego. i jednym punkcie zlokalizowanym na terenie miasta Zgodnie z Podziałem hydrograficznym Polski (IMiGW Elbl ąg: Warszawa 1983) za górny odcinek Elbl ąga uwa Ŝana jest - Elbl ąg Stare Miasto (9,2 km). rzeka Dzierzgo ń, w zwi ązku z czym całkowita długo ść rzeki wraz ze szlakiem Ŝeglugowym jeziora Dru Ŝno wynosi Jako ść wód rzeki Elbl ąg w 2004 r. na całej 79,2 km. W wi ększo ści opracowa ń za rzek ę Elbl ąg długo ści odpowiadała IV klasie czysto ści. Przy ocenie przyjmuje si ę jednak odcinek ł ącz ący Dru Ŝno z Zalewem ogólnej nie uwzgl ędniono wska źników zasolenia Wi ślanym. Średni przepływ rzeki w przekroju uj ściowym (przewodność elektrolityczna, substancje wynosi 8,6 m 3/s. Poziom wód w rzece uzale Ŝniony jest od rozpuszczone ogólne, chlorki), których wysokie dopływu z dorzecza oraz stanu wody Zalewu Wi ślanego. warto ści zwi ązane s ą z napływem słonawych wód z Przy silnych wiatrach, sektora północnego, nast ępuje Zalewu Wi ślanego. O ocenie zdecydowały wysokie cofka i wlewanie słonawych wód zalewowych do rzeki. warto ści barwy, zwi ązków organicznych, zawiesiny Kierunek przepływu wody jest wówczas odwrotny tj. od ogólnej, azotu ogólnego Kjeldahla i fosforanów oraz Zalewu do jeziora Dru Ŝno, czyli w gór ę rzeki. Zmiany niskie natlenienie wody. Równie Ŝ stan sanitarny rzeki kierunku przepływu wód w rzece powoduj ą du Ŝe wahania wskazywał na IV i V klas ę czysto ści. Decyduj ący zasolenia oraz resedymentacj ę osadów dennych. wpływ na jako ść wód rzeki Elbl ąg maj ą ścieki Zmienno ść zasolenia wpływa niekorzystnie na aktywno ść pochodz ące z miasta Elbl ąga oraz zanieczyszczenia organizmów Ŝywych. Elbl ąg skupia w sobie wszystkie wnoszone dopływami. Poza tym niekorzystny wpływ niekorzystne cechy rzeki nizinnej i skanalizowanej, na jako ść wód wywiera sam charakter hydrologiczny decyduj ące o stanie czysto ści oraz intensywno ści rzeki. procesów samooczyszczania: minimalny spadek, leniwy przepływ, a czasami jego brak, post ępuj ąca eutrofizacja Rzeka Burzanka powoduj ąca zarastanie dna i brzegów oraz du Ŝa ilo ść Jest rzek ą II rz ędu o długo ści 13,8 km, uchodz ącą do osadów dennych. Nieznaczna wielko ść przepływu du Ŝych jeziora Dru Ŝno. Powierzchnia zlewni wynosi 20,2 km 2, a mas wody nie jest zdolna oczy ści ć dna rzeki z osadów średni przepływ 0,14 m 3/s. Źródła Burzanki znajduj ą si ę w oraz natleni ć wod ę w warstwie przydennej. Wskutek tego przykraw ędziowej strefie Wysoczyzny Elbl ąskiej, w osad ulega fermentacji beztlenowej, a powstaj ące gazy okolicach miejscowo ści Wilkowo, na wysoko ści około wprowadzaj ą osad w ruch. Nast ępuje rozkład substancji 150 m. Rzeka płynie w gł ębokiej i malowniczej dolinie organicznej powoduj ący deficyt tlenowy rzeki. Najbardziej poro śni ętej lasem o deniwelacjach dochodz ących do 30 niekorzystnym dla Ŝycia biologicznego momentem jest m. Uj ściowy odcinek rzeki, znajduj ący si ę na śuławach pocz ątek podnoszenia si ę wód Zalewu Wi ślanego, Wi ślanych jest obwałowany. powoduj ący stagnacj ę wód w rzece. Zjawisko to jest Zlewnia Burzanki jest obszarem rolniczo-le śnym o szczególnie niebezpieczne w okresach bardzo wysokiej urozmaiconej rze źbie, od pagórkowatej i falistej na temperatury wód i powietrza. Wysoczy źnie Elbl ąskiej do płaskiej na śuławach Dorzecze rzeki Elbl ąg posiada rozgał ęziony układ Wi ślanych. Północna cz ęść zlewni znajduje si ę w obr ębie hydrograficzny, a przewa Ŝaj ącą jego cz ęść stanowi Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbl ąskiej oraz zlewnia jeziora Dru Ŝno. Bezpo średnio do rzeki Elbl ąg Obszaru Chronionego Krajobrazu Wysoczyzny Elbl ąskiej - wpływa kilka niewielkich cieków (Fiszewka, Tina, Kuziela i Wschód. Babica). Główne zasilanie rzeki pochodzi z jeziora Burzanka nie jest odbiornikiem ścieków z punktowych Dru Ŝno. Według podziału Polski na krainy naturalne, źródeł zanieczyszcze ń, natomiast w dolnym biegu zlewnia le Ŝy w obr ębie czterech jednostek fizyczno- przepływa w pobli Ŝu nieczynnego składowiska odpadów geograficznych: śuław Wi ślanych, Pojezierza Iławskiego, komunalnych w Gronowie Górnym. Wysoczyzny Elbl ąskiej i Równiny Warmi ńskiej. S ą to Badania stanu czysto ści wód, w 2004 roku, wykonano w obszary o ró Ŝnej genezie powstania i kontrastowych dwóch przekrojach pomiarowo-kontrolnych typach rze źby. W północno-wschodniej cz ęś ci zlewni zlokalizowanych w dolnym biegu rzeki: znajduj ą si ę Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbl ąskiej. - Nowina (3,3 km), Ponadto na obszarze zlewni wyst ępuj ą cztery rezerwaty - Gronowo Górne (1,8 km). przyrody (jezioro Dru Ŝno, Zatoka Elbl ąska, D ęby w Krukach Pasł ęckich, Lenki) oraz pi ęć obszarów Burzanka w 2004 r. prowadziła wody zaliczane do chronionego krajobrazu (Jeziora Dru Ŝno, Rzeki Dzierzgo ń, IV klasy czysto ści. Zadecydowały o tym wysokie Kanału Elbl ąskiego, Rzeki W ąskiej, Rzeki Nogat). warto ści barwy, zawiesiny ogólnej, ChZT-Cr, Pod wzgl ędem gospodarczym i turystycznym rzeka fosforanów oraz stan sanitarny. Główny wpływ na Elbl ąg wykorzystywana jest jako szlak Ŝeglugowy. jako ść wód Burzanki maj ą zanieczyszczenia Poprzez Kanał Jagiello ński i Nogat posiada poł ączenie z obszarowe. Wisł ą, a Kanałem Elbl ąskim ł ączy si ę z Ostród ą i Iław ą. Na wodach rzeki znajduje si ę Port Morski w Elbl ągu. Rzeka Kowalewka Woda z rzeki pobierana jest do celów technologicznych Jest rzek ą II rz ędu o długo ści 22 km i powierzchni prze zakłady przemysłowe miasta Elbl ąg. W okresach zlewni 25,4 km 2. Przepływ średni w przekroju uj ściowym suszy woda z rzeki za pomoc ą systemu melioracyjnego wynosi 0,15 m 3/s. Rzeka wypływa z centralnej cz ęś ci mo Ŝe by ć wykorzystywana do nawadniania obszarów Wysoczyzny Elbl ąskiej, w okolicach miejscowo ści rolniczych na śuławach. Kamiennik Wielki, na wysoko ści około 170 m n.p.m., a Rzeka Elbl ąg jest bezpo średnim odbiornikiem ścieków uchodzi do b ędącego rezerwatem przyrody, Jeziora z punktowych źródeł zanieczyszcze ń. Dodatkowo ładunek Dru Ŝno. Przewa Ŝający odcinek Kowalewski znajduje si ę Dziennik Urz ędowy - 10351 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

na Wysoczy źnie Elbl ąskiej, płynie w gł ębokiej erozyjnej Zlewnia W ąskiej jest obszarem rolniczo-le śnym o dolinie i charakteryzuje du Ŝym spadkiem, licznymi zró Ŝnicowanej rze źbie, od pagórkowatej o znacznych dopływami oraz kr ęto ści ą biegu. Dolny odcinek rzeki deniwelacjach, do zupełnie płaskiej, a nawet depresyjnej. płyn ący przez śuławy Wi ślane jest skanalizowany, Wąska znajduje si ę na Obszarze Chronionego wyrównany i obwałowany. W pobli Ŝu jeziora Dru Ŝno rzeka Krajobrazu Rzeki W ąskiej (od źródeł do Pasł ęka) i przepływa przez tereny depresyjne. Obszarze Chronionego Krajobrazu Jeziora Dru Ŝno Zlewnia Kowalewki jest obszarem rolniczo-le śnym o (odcinek uj ściowy). Uj ściowy odcinek le Ŝy na obszarze zró Ŝnicowanej rze źbie, od pagórkowatej o znacznych ornitologicznego rezerwatu przyrody Jeziora Dru Ŝno, deniwelacjach do zupełnie płaskiej, depresyjnej. natomiast w górnej cz ęś ci zlewni znajduje si ę le śny Kowalewka nie jest odbiornikiem ścieków z rezerwat przyrody D ęby w Krukach Pasłeckich. punktowych źródeł zanieczyszcze ń. Badania jako ści Zlewnia rzeki W ąskiej poło Ŝona jest na terenie gmin wody, w 2004 r., wykonano w jednym, uj ściowym Godkowo, Pasł ęk, Elbl ąg (powiat elbl ąski) i Miłakowo przekroju pomiarowo-kontrolnym: (powiat ostródzki). - Komorowo (2,1 km). Wąska jest odbiornikiem ścieków ze źródeł punktowych (mechaniczno-biologicznej oczyszczalni Stan czysto ści wód uj ściowego odcinka ścieków w Pasł ęku i mechaniczno-biologicznej Kowalewski w 2004 r. odpowiadał IV klasie. oczyszczalni ścieków w W ęzinie), a na kilku odcinkach Zadecydowały o tym intensywne zabarwienie, niskie jest źródłem zasilania stawów rybnych. natlenienie wody oraz wysokie warto ści zawiesiny Badania stanu czysto ści rzeki w 2004 r. na terenie ogólnej, zwi ązków organicznych (BZT 5, ChZT-Cr) i gminy wykonano w jednym punkcie pomiarowym: zwi ązków fosforu, a tak Ŝe zły stan sanitarny. Na - ppk W ęzina (2,2 km). jako ść wód Kowalewski wpływaj ą głównie zanieczyszczenia obszarowe pochodzenia ro ślinnego, Jako ść wód W ąskiej w tym przekroju, w 2004 r. a w dolnym odcinku równie Ŝ jej cechy hydrologiczne. odpowiadała IV klasie czysto ści ze wzgl ędu na wysokie warto ści barwy, zawiesiny ogólnej, ChZT-Mn, Rzeka Elszka ChZT-Cr, azotu Kjeldahla, fosforanów i Wypływa z pogranicza Wysoczyzny Elbl ąskiej i niezadowalaj ący stan sanitarny. Wpływ na jako ść wód Równiny Warmi ńskiej na wysoko ści około 80 m, jest rzek ą rzeki maj ą zarówno zanieczyszczenia pochodz ące ze II rz ędu o długo ści 17 km i powierzchni zlewni 58,9 km 2. źródeł punktowych, jak i spływy obszarowe. Jest dopływem Jeziora Dru Ŝno. Przepływ średni w przekroju uj ściowym wynosi 0,39 m 3/s. Dolny odcinek Kanał Elbl ąski rzeki, znajduj ący si ę na śuławach Wi ślanych, jest Zbudowany z latach 1846-1860 do celów skanalizowany i obwałowany. W północnej cz ęś ci zlewni, gospodarczych, jest interesuj ący ze wzgl ędu na walory na obszarze le śnym, w pobli Ŝu miejscowo ści Dawidy krajobrazowe i rozwi ązania techniczne, szlakiem wodnym znajduje si ę le śny rezerwat przyrody Lenki. pokonuj ącym na odcinku 10 km 100 metrow ą ró Ŝnic ę Zlewnia Elszki, o rze źbie falisto-równinnej, jest poziomów. Kanał z systemem 5 pochylni poruszanych obszarem typowo rolniczym. Kompleksy le śne zajmuj ą wod ą, stanowi atrakcj ę turystyczn ą na skal ę europejsk ą. jedynie niewielk ą cz ęść górnej zlewni. Obecnie kanał wykorzystywany jest jako szlak wodny Leszka nie jest odbiornikiem ścieków z punktowych wył ącznie do celów turystycznych. Zasadniczy odcinek źródeł zanieczyszcze ń, jednak przepływaj ąc przez kanału, o długo ści 62,5 km, ł ączy Jezioro Dru Ŝno z zabudowane tereny wiejskie jest nara Ŝona na dopływ Jeziorem Drw ęckim. Obiekt ten ze wzgl ędu na swoje zanieczyszcze ń z obje ść gospodarskich (spływy walory przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe obj ęty jest gnojowicy, odcieki ze składowisk obornika). ochron ą prawn ą (Obszar Chronionego Krajobrazu Kanału Badania stanu czysto ści wody Elszki w 2004 r. Elbl ąskiego). wykonano w jednym, uj ściowym, przekroju pomiarowo- Kanał Elbl ąski nale Ŝy do dwóch zlewni: rzeki Elbl ąg i kontrolnym: Drw ęcy. Badania prowadzono w północnym odcinku - Węzina (2,1 km). kanału, le Ŝą cym w obr ębie dorzecza rzeki Elbl ąg i na pograniczu dwóch mezoregionów: Pojezierza Iławskiego i Stan czysto ści wód uj ściowego odcinka Elszki w śuław Wiślanych. 2004 r. odpowiadał IV klasie. Wska źnikami Zlewnia Kanału jest obszarem rolniczym o decyduj ącymi były: barwa, ChZT-Cr, zwi ązki fosforu zró Ŝnicowanej rze źbie, od pagórkowatej i falistej na oraz nieodpowiedni stan sanitarny. Wpływ na jako ść Pojezierzu Iławskim, do płaskiej na śuławach Wi ślanych. wód Elszki maj ą przede wszystkim zanieczyszczenia Kanał Elbl ąski po średnio, przez dopływy, jest obszarowe pochodz ące z rolnictwa oraz w dolnym odbiornikiem ścieków z oczyszczalni ścieków w Lisowie i odcinku - cechy hydrologiczne rzeki. Drulitach. Badania jako ści wód, w 2004 r., na terenie gminy Rzeka W ąska Elbl ąg, wykonano w jednym przekroju pomiarowo- Jest jednym z wi ększych dopływów Dru Ŝna. Jest to kontrolnym: rzeka II rz ędu, o długo ści 46 km i powierzchni dorzecza - Dłu Ŝyna (3,2 km). 254,4 km 2. Przepływ średni w odcinku uj ściowym dochodzi do 2,3 m 3/s. W ąska wypływa z północno- Jako ść wód Kanału Elbl ąskiego w tym przekroju, wschodniej, przykraw ędziowej strefy Pojezierza w 2004 r. odpowiadał IV klasie czysto ści. decyduj ący Iławskiego. W górnym odcinku przepływa przez kilka wpływ odegrały takie wska źniki jak: barwa, ChZT-Cr, zbiorników zaporowych (Jezioro Okonie, Jezioro azot Kjeldahla oraz zawiesina ogólna. Stan sanitarny Zimnochy). Środkowy odcinek, le Ŝą cy w obr ębie Równiny był niezadowalaj ący. Liczba bakterii Coli typu Warmińskiej, płynie gł ębok ą dolin ą dochodz ącą do 30 m kałowego wskazywała na IV klas ę. Na jako ść wód gł ęboko ści. PoniŜej miasta Pasł ęka rzeka wpływa na Kanału Elbl ąskiego wpływaj ą głównie śuławy Wi ślane i ze wzgl ędu na zagro Ŝenie powodziowe zanieczyszczenia obszarowe z rolnictwa i ścieki jest obwałowana. Do najwa Ŝniejszych dopływów W ąskiej socjalno-bytowe. Cechy hydrologiczne kanału, nale Ŝą Sała, Sirwa, Brzezinka i Zimna Woda. Dziennik Urz ędowy - 10352 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 szczególnie minimalny przepływ lub jego całkowity Cr, wska źników biogennych, wska źników brak, ograniczaj ą procesy samooczyszczania. biologicznych (chlorofil „a”, indeks saprobowy fitoplanktonu) oraz liczba bakterii coli typu kałowego. Rzeka Tina Na jako ść wód Nogatu wpływaj ą ścieki z punktowych Jest lewobrze Ŝnym dopływem rzeki Elbl ąg, o długo ści źródeł zanieczyszcze ń, zanieczyszczenia obszarowe 34 km i powierzchni zlewni 145,8 km 2, której źródła pochodz ące głównie z rolnictwa oraz znajduj ą si ę w przykraw ędziowej strefie Pojezierza zanieczyszczenia wnoszone dopływami rzeki. Iławskiego. Przepływ średni odcinka uj ściowego wynosi Charakter hydrologiczny rzeki powoduje natomiast 0,64 m 3/s. Na odcinku ujściowym Tina rozgał ęzia si ę i zmniejszenie zdolno ści rzeki do samooczyszczania. cz ęść wód odpływa do jeziora Dru Ŝno. Przewa Ŝaj ąca cz ęść Tiny znajduje si ę na śuławach Wi ślanych jest Rzeka Cieplicówka skanalizowana i obwałowana. Długo ść 7,5 km jest uj ściowym ramieniem Nogatu. Tina podobnie do innych rzek Ŝuławskich, posiada Jest to rzeka silnie zarastająca, o niewielkim przepływie, niekorzystne cechy hydrologiczne. nieznacznej gł ęboko ści i zamulonym dnie. Średni Zlewnia Tiny jest obszarem rolniczym, zupełnie przepływ w profilu uj ściowym, wyliczony teoretycznie, pozbawionym lasów. Tina nie jest odbiornikiem ścieków z wynosi 0,75 m 3/s. Silne wiatry z sektora północnego punktowych źródeł zanieczyszcze ń. Jako ść wód rzeki powoduj ą wlewy słonawych wód zalewowych i Tiny, w 2004 r. badano w jednym, przyuj ściowym podnoszenie poziomu wody w rzece. przekroju pomiarowo-kontrolnym: Cieplicówka na całej długo ści jest obwałowana. - Raczki Elbl ąskie (3,2 km). Zlewni ę rzeki stanowi jedynie teren poło Ŝony pomi ędzy wałami przeciwpowodziowymi. Przyległy obszar, w Jako ść wód uj ściowego odcinka rzeki Tiny w znacznej cz ęś ci depresyjny, odwadniany jest sztucznie 2004 r. była niezadowalaj ąca (odpowiadała IV klasie (poprzez stacje pomp) do Nogatu, Elbl ąga i bezpo średnio czysto ści). Zadecydowało o tym niskie natlenienie do Zalewu Wi ślanego. wód oraz wysoka barwa wody, wysoka zawarto ść Cieplicówka wraz z przyległym terenem znajduje si ę w substancji organicznych trudnorozkładalnych (ChZT- obr ębie Obszaru Chronionego Krajobrazu Uj ścia Nogatu i Cr), substancji biogennych (amoniaku, azotanów, graniczy z rezerwatem przyrody Uj ście Nogatu. azotu Kjeldahla i fosforu ogólnego). Decyduj ący Cieplicówka nie jest odbiornikiem ścieków z wpływ na stan czysto ści Tiny maj ą zanieczyszczenia punktowych źródeł zanieczyszcze ń. pochodz ące z działalno ści rolniczej oraz cechy Badania stanu czysto ści wód w 2004 r., wykonano w hydrologiczne rzeki. jednym uj ściowym przekroju pomiarowo-kontrolnym: - Cieplice (2,5 km). Rzeka Nogat Jest skanalizowan ą odnog ą Wisły, odci ętą od niej śluz ą Jako ść wód Cieplicówki w 2004 r. w przekroju w Białej Górze. Długo ść rzeki wynosi 62 km, a uj ściowym, odpowiadała IV klasie czysto ści ze powierzchnia dorzecza 1 330,3 km 2. Przepływ wody w wzgl ędu na niskie natlenienie wód, intensywn ą barw ę, Nogacie uzale Ŝniony jest przede wszystkim od, sztucznie wysok ą zwarto ść substancji organicznych regulowanego za pomoc ą jazu w Białej Górze, dopływu (wyra Ŝonych w BZT 5, ChZT-Cr), wysokie st ęŜ enie wód wi ślanych. Średni roczny przepływ Nogatu wynosi wska źników biogennych (azot Kjeldahla, fosforany) około 25 m 3/s. oraz biologicznych (chlorofil „a”). Na jako ść wód Nogat jest rzek ą nizinn ą o minimalnym spadku, wolnym Cieplicówki wpływ maj ą przede wszystkim przepływie, a tak Ŝe nasilaj ącej si ę eutrofizacji, zanieczyszczenia obszarowe pochodz ące z rolnictwa, powoduj ącej zakwity oraz zarastanie dna i brzegów. wlewy słonawych wód Zalewu Wi ślanego, charakter Ujściowy odcinek Nogatu znajduje si ę pod wpływem hydrologiczny rzeki natomiast obni Ŝa jej zdolno ść do słonawych wód Zalewu Wi ślanego. Nogat jest rzek ą samooczyszczania. Ŝeglown ą, na której funkcjonuj ą 4 śluzy. Rzeka jest granic ą pomi ędzy śuławami Elbl ąskimi i Malborskimi Rzeka D ąbrówka (Wielkimi). Długo ść 8,5 km, powierzchnia zlewni 10 km 2, jest Dolny odcinek Nogatu płynie w wałach rzek ą I rz ędu. Przepływ średni w przekroju uj ściowym przeciwpowodziowych. Przyległy obszar, w znacznej wynosi 0,085 m 3/s. Rzeka wypływa z centralnej cz ęś ci cz ęś ci depresyjny, odwadniany jest sztucznie, poprzez Wysoczyzny Elbl ąskiej na wysoko ści około 150 m n.p.m. i stacje pomp. w okolicy miejscowo ści Rubno uchodzi do, b ędącej Uj ściowy odcinek Nogatu wraz z przyległym terenem rezerwatem przyrody, Zatoki Elbl ąskiej. Potok płynie w znajduje si ę w obr ębie Obszaru Chronionego Krajobrazu gł ębokiej dolinie o deniwelacjach osi ągaj ących lokalnie Uj ścia Nogatu. Pod wzgl ędem administracyjnym dolny 30 m i przepływa przez teren byłego poligonu odcinek rzeki stanowi granic ę pomi ędzy województwem wojskowego. Odcinek uj ściowy rzeki jest obwałowany. pomorskim i warmi ńsko-mazurskim. Zlewnia D ąbrówki jest w przewa Ŝaj ącej cz ęś ci, Nogat jest odbiornikiem ścieków z punktowych źródeł obszarem le śnym, o rze źbie falisto-pagórkowatej z zanieczyszcze ń zlokalizowanych na terenie województwa licznymi rozci ęciami erozyjnymi i zagł ębieniami pomorskiego. wytopiskowymi. Pozostał ą cz ęść stanowi ą tereny rolnicze Badania jako ści wód, w 2004 r. wykonano w jednym, oraz nieu Ŝytki. uj ściowym przekroju pomiarowo-kontrolnym: Dąbrówka nie jest odbiornikiem ścieków z punktowych - Kępa Dolna (2,9 km). źródeł zanieczyszcze ń. Badania jako ści wód D ąbrówki w 2004 r. wykonano w W przekroju uj ściowym w 2004 r. jako ść wód jednym, uj ściowym przekroju pomiarowo-kontrolnym: Nogatu była zadowalaj ąca (odpowiadała III klasie - Rubno (1,0 km). czysto ści). Zdecydowały o tym warto ści barwy, st ęŜ enia tlenu rozpuszczonego, substancji Stan czysto ści wód D ąbrówki w przekroju organicznych łatworozkładalnych wyra Ŝonych w BZT 5, uj ściowym w 2004 r., odpowiadał IV klasie czysto ści. trudnorozkładalnych wyra Ŝonych w ChZT-Mn, ChZT- Wska źnikami, które decydowały o klasyfikacji były Dziennik Urz ędowy - 10353 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

wysoka barwa, wysoka zawarto ść substancji - długo ść całkowita - 91 km, organicznych trudnorozkładalnych wyra Ŝonych w - szeroko ść - od 6,8 - 13 km, ChZT-Mn i ChZT-Cr, zawiesiny ogólnej i fosforanów. - gł ęboko ść maksymalna - 4,4 m (w cz ęś ci polskiej), Stan sanitarny wód rzeki równie Ŝ odpowiadał IV klasie 5,1 m (w cz ęś ci rosyjskiej), czysto ści. Na jako ść wód D ąbrówki wpływ maj ą - gł ęboko ść średnia - 2,4 m (w cz ęś ci polskiej), 2,8 (w głównie zanieczyszczenia obszarowe pochodz ące z cz ęś ci rosyjskiej), działalno ści rolniczej. - długo ść linii brzegowej - 270 km, - obj ęto ść wód - 2,3 km 3. Zalew Wi ślany Jest rozległym akwenem morskich wód wewn ętrznych Najwi ększym dopływem Zalewu jest rosyjska rzeka podzielonym granic ą pa ństwow ą na cz ęść polsk ą (Zalew Pregoła. Z polskich dopływów do najwi ększych nale Ŝą : Wi ślany) i rosyjsk ą (Kaliningradskij Zaliv). Polska cz ęść Pasł ęka, Elbl ąg, Nogat, Bauda i Szkarpowa. zalewu jest głównym ramieniem uj ściowym cieków Cała polska cz ęść Zalewu Wi ślanego, ze wzgl ędu na Ŝuławskich zbieraj ących i odprowadzaj ących do morza walory przyrodnicze, została uj ęta w Europejskiej Sieci wody z delt Szkarpowy, Tugi, Nogatu i Elbl ąga. Zalew jako Ekologicznej - NATURA 2000. zbiornik wód słonawych, znajduje si ę pod znacznym Zalew Wi ślany jest odbiornikiem ścieków z wpływem wód morskich, poprzez (znajduj ącą si ę w punktowych źródeł zanieczyszcze ń. Wpływ na jako ść wód rosyjskiej cz ęś ci) Cie śnin ę Pilawsk ą. Zalewu maj ą równie Ŝ zanieczyszczenia wnoszone Podstawowe dane morfometryczne: rzekami oraz spływy obszarowe, pochodz ące głównie z - powierzchnia całkowita - 838 km 2 (w tym na rolniczych terenów śuław. obszarze Polski 328 km 2),

TABELA 9 Punktowe źródła zanieczyszcze ń wód Zalewu Wi ślanego z terenu województw warmi ńsko-mazurskiego i pomorskiego - 31.12.2004 r.

Ładunki zanieczyszcze ń [Mg/rok] Rodzaj ścieków/typ Ilo ść ścieków Nazwa 3 Azot Fosfor oczyszczalni [m /rok] BZT ChZT-Cr 5 całkowity całkowity Województwo warmi ńsko – mazurskie Urz ąd Miasta i Gminy w Tolkmicku Komunalne/mechaniczno- 265 120 28,4 67,1 1,6 0,3 Oczyszczalnia biologiczna ścieków w Tolkmicku Zakład Wodoci ągów i Komunalne/mechaniczno- Kanalizacji we biologiczna z chemicznym 301 190 1,0 11,9 4,6 0,8 Fromborku str ącaniem fosforu Oczyszczalnia we Fromborku Województwo pomorskie Przedsi ębiorstwo Wodno- Kanalizacyjne w Komunalne/mechaniczno- 367 464 1,2 21,1 1 0,3 Krynicy Morskiej biologiczna Oczyszczalnia w Krynicy Morskiej Spółka Wodno- Ściekowa w likwidacji w Komunalne/mechaniczno- 13 908 0,9 1,1 0,2 0,1 Piaskach biologiczna Oczyszczalnia w Piaskach Razem: 947 682 31,5 101,2 7,4 1,5 Źródło: Informacja o stanie środowiska na terenie gminy Elbl ąg -WIO Ś w Olsztynie (marzec 2006 r.)

Dziennik Urz ędowy - 10354 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Badaniami Zalewu Wi ślanego, wykonywanymi w ramach monitoringu regionalnego WIO Ś w Olsztynie Delegatura w Elbl ągu zajmuje si ę od 1993 r. W 2004 r. monitoring regionalny Zalewu ograniczono i wykonano w marcu (na wybranych stanowiskach pomiarowych) oraz w kwietniu, czerwcu i sierpniu. W II półroczu 2004 r. natomiast pilota Ŝowo wykonano badania Zalewu Wi ślanego w ramach programu Monitoringu Bałtyku Helcom COMBINE. Zakres oznacze ń obejmował nast ępuj ące wska źniki: temperatur ę wód, temperatur ę powietrza, zasolenie, przezroczysto ść , pH, st ęŜ enie tlenu rozpuszczonego, azotany, azotyny, amoniak, azot całkowity, fosforany, fosfor całkowity, krzemiany, chlorofil „a”, liczebno ść i skład gatunkowy oraz biomas ę fito i zooplanktonu: - temperatura powietrza, mierzona podczas poboru prób, wahała si ę od 2,3 oC (w grudniu) do 21,8 oC (w sierpniu), temperatura wody natomiast od 1,5 oC (w grudniu) do 21,2 oC (w sierpniu); średnia warto ść (14,8 oC) była nieco ni Ŝsza od analogicznej z roku 2003 i od średniej z lat 1993 - 2003, - zasolenie wód Zalewu mierzone równie Ŝ w trakcie poboru prób wahało si ę od 0,9 ‰ (w kwietniu) do 4 ‰ (w grudniu), - wody Zalewu s ą dobrze natlenione; st ęŜ enie tlenu rozpuszczonego wahało si ę od 7,7 mg O 2/l (w czerwcu) do 14,6 mg O2/l (w marcu) w powierzchniowej warstwie wody i od 5,38 mg O 2/l (w sierpniu) do 10,96 mg O 2/l (w grudniu) w warstwie naddennej; maksymalne st ęŜ enie odnotowano w marcu; w całej masie wody wyst ąpiło wówczas przesycenie wód tlenem (113 - 118 %), - odczyn wody zmieniał si ę od 6,8 w marcu do 9,49 we wrze śniu oraz ograniczenie przezroczysto ści wahaj ącej si ę pomi ędzy 10 - 100 cm przyczyn ą s ą zawity fitoplanktonu, - st ęŜ enie chlorofilu „a” zmieniało si ę od 1,25 mg/m 3 (w czerwcu) do 147,82 mg/m 3 (w sierpniu), - zawarto ść zwi ązków azotu niewiele ró Ŝniła si ę od warto ści z roku 2003, - warto ści st ęŜ eń fosforu całkowitego przekraczały w sierpniu, b ądź były bliskie warto ści granicznej 0,3 mg P/l świadcz ącej o eutrofizacji, - warto ść BZT 5 wahała si ę od 2,3 do 8,7 mg O 2/l, ChZT-Mn - 7,41 – 11,29 mg O 2/l, ChZT-Cr - 35,72 - 56,09 mg O 2/l, - miano coli typu kałowego wahało si ę od 1,1 do > 3,3, natomiast NPL od <30 do 90 w 100 ml wody.

5.1.2 Zanieczyszczenie wód powierzchniowych

Obni Ŝenie walorów jako ściowych i u Ŝytkowych wód powierzchniowych, czyli ich zanieczyszczenie, powodowane jest przez czynniki fizykochemiczne i biologiczne. W przeszłości o przekształceniach ekosystemów wodnych decydowały procesy naturalne, takie jak eutrofizacja, wymywanie substancji humusowych, gnicie obumieraj ącej masy ro ślinnej i zwierz ęcej, czy te Ŝ erozja skał. Obecnie o jako ści wód powierzchniowych decyduj ą przede wszystkim zanieczyszczenia zwi ązane z działalno ści ą gospodarcz ą i bytowaniem człowieka. Źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych na terenie gminy s ą w głównej mierze ścieki komunalne, przemysłowe, wody opadowe i spływy powierzchniowe pochodz ące przede wszystkim z rolnictwa.

TABELA 10 Ilo ść ścieków i ładunki zanieczyszcze ń odprowadzane do wód powierzchniowych z punktowych źródeł zanieczyszcze ń z terenu GMINY ELBL ĄG - 2000 - 2004 r.

Ilo ść ścieków Ładunki zanieczyszcze ń 3 Rok 3 tys. m BZT ChZT-Cr Zawiesina ogólna Azot ogólny Fosfor ogólny m /d 5 /rok kg/d Mg/rok kg/d Mg/rok kg/d Mg/rok kg/d Mg/rok kg/d Mg/rok Gmina Elbl ąg 2000 195,4 71,3 43,0 15,7 122,1 44,6 55,6 20,3 15,5 5,7 2,0 0,7 2001 105,0 38,3 3,6 1,3 12,0 4,4 4,8 1,7 1,7 0,6 0,6 0,2 2002 88,4 32,3 3,1 1,1 10,3 3,8 4,9 1,8 Brak danych 0,9 0,3 2003 99,3 36,2 3,5 1,3 11,0 4,0 4,6 1,7 3,8 1,4 0,9 0,3 2004 88,0 32,2 2,5 0,9 8,8 3,2 3,1 1,1 4,0 1,8 0,5 0,5 Źródło: Informacja o stanie środowiska na terenie gminy Elbl ąg – WIO Ś w Olsztynie (marzec 2006 r.)

Obecnie wyst ępuj ące punktowe i obszarowe źródła zanieczyszcze ń wód powierzchniowych i podziemnych stanowi ą przede wszystkim: - ścieki socjalno-bytowe z zabudowy mieszkaniowej, - ścieki deszczowe spływaj ące z dróg, placów i stacji paliw, - zanieczyszczenia spływaj ące z pól, szczególnie w okresach po nawo Ŝeniu gruntów rolnych.

Zagospodarowanie terenu oraz warunki wyst ępowania u Ŝytkowych poziomów wodono śnych sprawiaj ą, Ŝe wody podziemne nie s ą w znacz ącym stopniu zagro Ŝone zanieczyszczeniami antropogenicznymi. Stopie ń zagro Ŝenia na śuławach oraz na Wysoczyznach jest bardzo niski lub niski. Tylko na niewielkim obszarze, w strefie kraw ędziowej Wzniesie ń Elbl ąskich stopie ń izolacji jest średni. Zagro Ŝenia jako ści wód na śuławach wynikaj ą z warunków ich wyst ępowania i zasilania. W warunkach naturalnych wody płytkiego poziomu plejstoce ńsko-holoce ńskiego zawieraj ą znaczne ilo ści Ŝelaza i manganu. Ilo ść jonów wzrasta podczas eksploatacji. Najkorzystniejsze warunki naturalnej ochrony wód podziemnych posiadaj ą poziomy starszych zlodowace ń i trzeciorz ędowo - czwartorz ędowe („ró Ŝnowiekowy”). Z uwagi na nadkład utworów słaboprzepuszczalnych mo Ŝna je uzna ć za praktycznie niezagro Ŝone. Eksploatacja wód z tych poziomów wodono śnych i zmiany warunków hydrodynamicznych i hydrogeochemicznych powoduj ą wzrost st ęŜ eń zwi ązków Ŝelaza i manganu oraz zasolenia. Najmniej korzystne warunki ochrony wód podziemnych pi ętra czwartorz ędowego panuj ą w dolinach rzek i w ich bezpo średnim s ąsiedztwie.

Dziennik Urz ędowy - 10355 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

5.1.3 Program poprawy dla pola: Jako ść wód i stosunki wodne

Cel strategiczny:

DąŜ enie do poprawy jako ści wód powierzchniowych oraz ochrona jako ści i ilo ści wód podziemnych wraz z racjonalizacj ą ich wykorzystania

Cele średnioterminowe do roku 2011: 1. DąŜ enie do osi ągni ęcia wła ściwych standardów wód powierzchniowych pod wzgl ędem jako ściowym. 2. Zapewnienie mieszka ńcom gminy dost ępu do wody pitnej o odpowiedniej jako ści i niezb ędnej ilo ści. 3. Ochrona wód podziemnych przed zanieczyszczeniem ze źródeł punktowych i obszarowych. 4. Poprawa stosunków wodnych w gminie poprzez racjonalizacj ę poboru wody i popraw ę systemu melioracji. 5. Rozwój i modernizacja infrastruktury ochrony środowiska (wodoci ągi i kanalizacja). 6. Likwidacja zrzutów nieoczyszczonych lub niedostatecznie oczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych. 7. Współpraca ponadlokalna w celu ochrony wód powierzchniowych i podziemnych.

Strategia osi ągania celów długoterminowych i średnioterminowych

Długofalowym celem polityki ekologicznej Polski w zakresie gospodarki wodnej jest osi ągni ęcie dobrego stanu ekologicznego wód, tak pod wzgl ędem jako ściowym jak i ilo ściowym oraz dotrzymywanie normatywnych wymaga ń dla ścieków i innych zanieczyszcze ń odprowadzanych do środowiska wodnego. Działania z tego zakresu zdeterminowane s ą zobowi ązaniami akcesyjnymi Polski. Sektor ochrony jako ści wód zwi ązany z gospodark ą wodno-ściekow ą jest najbardziej rozwini ętym elementem polityki środowiskowej w Unii Europejskiej, st ąd te Ŝ wdra Ŝanie postanowie ń poszczególnych dyrektyw i rozporz ądze ń (uj ętych w Prawie wodnym i Prawie ochrony środowiska) jest najwi ększym wyzwaniem (tak Ŝe finansowym) dla władz samorz ądowych.

Dla gminy Elbl ąg najistotniejsze b ędzie spełnienie wymaga ń dyrektyw dotycz ących: - oczyszczania ścieków komunalnych - Dyrektywa 91/271/EWG, - ochrony wód przed zanieczyszczeniami - Dyrektywa 91/676/EWG (tzw. azotanowa, okres dostosowawczy do 2008 r.), - standardów jako ści wód - Dyrektywa 75/440/EWG (jako ść wód powierzchniowych b ędących źródłem wody pitnej), Dyrektywa 76/160/EWG (normy dla wód przeznaczonych do celów rekreacyjnych), Dyrektywa 78/659/EWG (jakość wód niezb ędna dla ryb), Dyrektywa 79/923/EWG (jako ść wód niezb ędna dla skorupiaków), Dyrektywa 98/83/EC (jako ść wód do picia).

Analiza aktualnego stanu środowiska gminy wykazała, Ŝe priorytetowym zadaniem w zakresie ochrony środowiska b ędzie poprawa jako ści wód powierzchniowych. Zanieczyszczenie wód rzek oraz jezior ma w du Ŝej mierze charakter allochtoniczny, dlatego dla osi ągni ęcia tego celu konieczne b ędzie podj ęcie szerokiej współpracy regionalnej z jednostkami poło Ŝonymi na obszarze zlewni wód powierzchniowych. W działaniach długoterminowych gmina b ędzie zwracała szczególn ą uwag ę na dalsz ą popraw ę gospodarki wodno- ściekowej, ze szczególnym naciskiem na uporz ądkowanie systemu oczyszczania i odprowadzania ścieków. Docelowo planuje si ę obj ęcie systemem kanalizacji i wodoci ągów całego obszaru gminy. Do roku 2011 przewiduje w odniesieniu do gospodarki wodnej całkowit ą likwidacj ę zrzutu ścieków nieoczyszczonych z terenu gminy, ochron ę wód podziemnych, a szczególnie głównych zbiorników tych wód oraz współprac ę z gminami sąsiednimi w celu ograniczenia zanieczyszcze ń doprowadzanych do wspólnych cieków wodnych. Nie przewiduje si ę, by w perspektywie do roku 2011 poprawiła si ę jako ść głównych wód na terenie gminy, z uwagi na liczne źródła zanieczyszcze ń poza jej granicami. Wynegocjowane przez Polsk ę okresy przej ściowe z zakresie gospodarki wodno-ściekowej w zakresie dyrektywy Rady 91/271/Eec i prawa wodnego zakładaj ą, Ŝe w do roku 2010 aglomeracje o liczbie RLM powy Ŝej 15 000 wyposa Ŝone b ędą w sieci kanalizacyjne zako ńczone oczyszczalniami ścieków. Na terenie gminy nie ma obecnie takich aglomeracji. Aglomeracje o RLM od 2 000 do 15 000 powinny by ć wyposa Ŝone w sie ć kanalizacyjn ą do roku 2015 - obowi ązywa ć to b ędzie wszystkie gminy powiatu elbl ąskiego. Zwi ększona zostanie skuteczno ść ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem poprzez ograniczenie przenikania ich z powierzchni terenu oraz ochron ę miejsc szczególnie wra Ŝliwych (ustanawianie stref ochronnych, likwidacja nieczynnych uj ęć wody, szczególnie nieeksploatowanych studni kopanych). Zadania te uwzgl ędniane b ędą w planach zagospodarowania przestrzennego.

Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki działa ń w zakresie ochrony ilościowej zasobów wodnych: 1. Systematyczny relatywny spadek poboru wód podziemnych do celów innych ni Ŝ konsumpcyjne. 2. DąŜ enie do ograniczania wodochłonno ści sektora komunalnego (gospodarstwa domowe i podmioty publiczne). 3. Podnoszenie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców gminy i podmiotów gospodarczych w zakresie ograniczania zu Ŝycia wody. 4. Ochrona przed powodzi ą lub zalaniem, szczególnie terenów depresyjnych i gęsto zaludnionych. 5. Uporz ądkowanie i konserwacja systemu melioracji. 6. DąŜ enie do przywrócenia wła ściwych stosunków wodnych-likwidacja lub zmniejszenie leja depresyjnego wód podziemnych.

Dziennik Urz ędowy - 10356 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Lp. Nazwa działania Podmiot odpowiedzialny za realizacj ę

Wyznaczenie i uj ęcie w planach zagospodarowania przestrzennego gmin Urz ąd Gminy poprzez wydawanie decyzji i 1 terenów nara Ŝonych na zalanie w wyniku powodzi lub innych kl ęsk opracowanie studium zagospodarowania Ŝywiołowych przestrzennego, we współpracy z RZGW Gda ńsk Urz ąd Gminy oraz RZGW Gda ńsk, wspólnie z 2 Porz ądkowanie i konserwacja systemu odwodnie ń i melioracji. śuławskim Zwi ązkiem Melioracji i U Ŝytków Wodnych realizacja przez Starostwo Powiatowe, Urz ąd Preferowanie wodooszcz ędnych technologii przemysłowych przez Gminy we współpracy z mediami, organizacjami 3 przedsi ębiorców, prowadzenie działa ń edukacyjnych dla tej grupy ekologicznymi, firmami szkoleniowymi i agencjami odbiorców rz ądowymi Zapewnienie ochrony naturalnych i sztucznych zbiorników retencyjnych, takich jak tereny podmokłe, cieki wodne, zbiorniki wód powierzchniowych 4 poprzez wprowadzenie odpowiednich zapisów w planach Urz ąd Gminy zagospodarowania przestrzennego. Rozwój systemu małej retencji Źródło: Program ochrony środowiska dla powiatu elbl ąskiego

Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki działań w zakresie jako ści wód: Ochrona wód przed degradacj ą polega na prowadzeniu działa ń administracyjno-prawnych, przyrodniczych i technicznych. W tym celu konieczne jest:

1. Poprawa jako ści wód powierzchniowych i podziemnych.

Lp. Nazwa działania Uwagi

Efektywne poszukiwanie funduszy do realizacji zaplanowanych działa ń ze źródeł 1 krajowych i zagranicznych Działania edukacyjne - podniesienie świadomo ści ekologicznej mieszka ńców 2 gminy i podmiotów gospodarczych Wspieranie działa ń zmierzaj ących do likwidacji dopływu zanieczyszcze ń do wód powierzchniowych oraz podziemnych (ograniczenie zanieczyszcze ń pochodz ących 3 z jednostek osadniczych, ograniczenie zanieczyszczeń spowodowanych gospodark ą odpadami, ograniczenie zanieczyszcze ń pochodz ących ze spływów powierzchniowych, itp.) Eliminacja nieszczelnych zbiorników gromadzenia ścieków (szamb), kontrola 4 zagospodarowania ścieków bytowo-gospodarczych na terenach nieskanalizowanych Eliminacja zanieczyszczania brzegów zbiorników i cieków odpadami 5 zdeponowanymi na tzw. „dzikich składowiskach” Inwentaryzacja źródeł zanieczyszcze ń dopływaj ących wód powierzchniowych na Działania te b ędą koordynowane przez terenie całej zlewni, weryfikacja wydanych pozwole ń wodno-prawnych na Starostwo Powiatowe, we współpracy z 6 odprowadzanie ścieków (działania realizowane we współpracy regionalnej z innymi Urz ędem Gminy, mediami, podmiotami gminami) gospodarczymi oraz stowarzyszeniami i Wdra Ŝanie opracowanych koncepcji kanalizacji deszczowej i sanitarnej, realizacja organizacjami na terenie zlewni rzek 7 zapisów Krajowego Planu Oczyszczania Ścieków Komunalnych powiatu elbl ąskiego Inwentaryzacja, zabezpieczenie lub likwidacja nieczynnych uj ęć wody, szczególnie 8 studni kopanych 9 Wprowadzenie stref ochrony po średniej uj ęć wody (zadanie z zakresu RZGW)

Uwzgl ędnienie w planach zagospodarowania przestrzennego ochrony głównych 10 zbiorników wód podziemnych Ograniczanie negatywnego wpływu na środowisko zanieczyszcze ń obszarowych i punktowych pochodz ących z działalno ści rolniczej, szczególnie za ś opracowanie i 11 wdro Ŝenie programu działa ń na rzecz ograniczenia spływu zanieczyszcze ń azotowych (stanowiska do składowania obornika, magazynowania gnojowicy) Edukacja ekologiczna rolników i osób uprawiaj ących ziemi ę w celu u świadamiania 12 szkodliwo ści nadmiernego stosowania środków ochrony ro ślin, nawozów sztucznych i naturalnych

2. Poprawa gospodarki wodno-ściekowej gminy.

Lp. Nazwa działania Uwagi

Działania te b ędą koordynowane przez W zakresie zaopatrzenia w wod ę pitn ą: Urz ąd Gminy, we współpracy ze 1 Inwentaryzacja stanu sieci wodoci ągowej Starostwem Powiatowym oraz przedsi ębiorstwami wodno- Modernizacja uj ęć wody, stacji uzdatniania wody oraz sieci wodoci ągowej poprzez 2 kanalizacyjnymi wymian ę urz ądze ń znajduj ących si ę w złym stanie technicznym. Budowa nowej sieci wodoci ągowej z uwzgl ędnieniem obecnych i przyszłych 3 odbiorców wody Dziennik Urz ędowy - 10357 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Lp. Nazwa działania Uwagi

Optymalizacja wykorzystania obecnych uj ęć wody dla potrzeb nowopowstaj ącej 4 sieci wodoci ągowej 5 Likwidacja nieczynnych uj ęć wody, zagra Ŝaj ących czysto ści wód podziemnych Budowa lub modernizacja stacji uzdatniania wody w celu zapewnienia 6 mieszka ńcom odpowiedniej jako ści wody pitnej Zmniejszenie awaryjno ści sieci wodoci ągowej i kanalizacyjnej poprzez stosowanie 7 nowoczesnych materiałów i rozwi ąza ń technicznych oraz intensyfikacj ę napraw bieŜą cych W zakresie kanalizacji: Inwentaryzacja stanu sieci kanalizacyjnej, zbiorników bezodpływowych i 8 przydomowych oczyszczalni ścieków 9 Rozbudowa systemu kanalizacji 10 Wymiana odcinków kanalizacji b ędących w złym stanie technicznym 11 Budowa równoczesna wodoci ągów i kanalizacji

Modernizacja gospodarki ściekowej w zakładach przemysłowych oraz wspieranie i 12 egzekwowanie programów racjonalnej gospodarki wodno-ściekowej w zakładach

Wspieranie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków lub szczelnych 13 zbiorników bezodpływowych na obszarach o zabudowie ekstensywnej, szczególnie na terenach wiejskich 14 Optymalizacja wykorzystania istniej ących oczyszczalni ścieków Budowa systemu oczyszczania ścieków opadowych, szczególnie z terenów 15 zurbanizowanych i przemysłowych

Efekty działa ń: - zmniejszenia strat wody oraz zapewnienia dostawy wody do picia, - zdecydowana poprawa jako ści wód powierzchniowych i podziemnych, - zmniejszenie ładunku zanieczyszcze ń pochodz ących ze źródeł powierzchniowych, - zwi ększenie ilo ści ścieków oczyszczanych, - efektywniejsze wykorzystanie zasobów wód podziemnych, - poprawa stanu zdrowia mieszka ńców gminy, - przywrócenie równowagi w bilansie wód.

5.1.4 Program operacyjny dla pola: Jako ść wód i stosunki wodne.

Typ Termin Źródła Szacunkowy Lp. Zadanie Realizatorzy Efekty działa ń i uwagi zadania realizacji finansowania koszt zł 1. Budowa systemu własne 2006 – 2015 Zwi ązek Gmin Uregulowanie gospodarki Bud Ŝet gminy, UE 26 000 000 kanalizacji dla całej Zlewni J. Dru Ŝno ściekowej, poprawa standardów gminy i gmin o ściennych zdrowotnych i jako ściowych w ramach „Zwi ązku bytowania społeczno ści Gmin Zlewni J. Dru Ŝno” lokalnych, uzbrojenie terenów pod inwestycje 2. Budowa systemu własne 2006 – 2008 Gmina Elbl ąg Uregulowanie gospodarki Bud Ŝet gminy, UE 8 000 000 kanalizacji sanitarnej ściekowej, poprawa standardów zdrowotnych i jako ściowych bytowania społeczno ści lokalnych, uzbrojenie terenów pod inwestycje 3 Budowa wodoci ągu własne 2006 – 2007 Gmina Elbl ąg Zaopatrzenie w wod ę dobrej Bud Ŝet gminy, UE b.d. Przezmark – Sierpin, jako ści, uzbrojenie terenu Komorowo - Przezmark 4 Oczyszczalnia ścieków własne 2007 – 2008 Gmina Elbl ąg - Bud Ŝet gminy b.d. w Lisowie 5 Modernizacja SUW w własne 2007 Gmina Elbl ąg Poprawa jako ści wody pitnej Bud Ŝet gminy, UE 1 000 000 Pilonie Budowa wodoci ągu Pilona-Komorowo- Przezmark 6 Budowa przydomowych własne 2006 Gmina Elbl ąg Poprawa jako ści wód Bud Ŝet gminy 50 000 oczyszczalni ścieków powierzchniowych i podziemnych 7 Likwidacja nieszczelnych własne Działania Gmina Elbl ąg Poprawa jako ści wód Bud Ŝet gminy b.d. zbiorników gromadzenia ci ągłe powierzchniowych i ścieków (szamb), podziemnych kontrola zagospodarowania ścieków bytowo- gospodarczych i przemysłowych na terenach nieskanalizowanych

Dziennik Urz ędowy - 10358 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

5.2 Powietrze atmosferyczne domowe, opalane w ęglem o cz ęsto niskiej jako ści. Paliwa stałe s ą i jeszcze przez długi okres czasu b ędą 5.2.1 Stan aktualny podstawowym no śnikiem energii (głównie ze wzgl ędów ekonomicznych), wobec czego szczególn ą uwag ę nale Ŝy Wielko ść emisji zanieczyszcze ń do powietrza z terenu zwróci ć na zagadnienia ograniczenia emisji gminy w 2005 r. WIO Ś w Olsztynie przygotował w oparciu zanieczyszcze ń w procesie ich spalania, a wi ęc na o dane zgromadzone w wojewódzkiej bazie danych kierunki modernizacji samych źródeł ciepła, substytucj ę „Korzystanie ze środowiska”. W 2005 r. informacje o paliw, wprowadzenie nowych technik i technologii wielko ści emisji zanieczyszcze ń do powietrza z terenu spalania, a tak Ŝe sprawdzone metody oczyszczania spalin gminy wpłyn ęły od nast ępuj ących podmiotów: i unieszkodliwianie odpadów paleniskowych. - D.R.E. Sp. z o.o. w Gronowie Górnym, W celu ograniczenia emisji zanieczyszcze ń nale Ŝy - Zakład Produkcji Drzewnej „STOLZEN” w Nowym dąŜ yć do zmiany w strukturze grzewczej gminy, jednak Ŝe Polu, jest to trudne z uwagi na du Ŝe koszty przedsi ęwzi ęć - Zakład Produkcyjno-Usługowy Stolarstwo Meblowe modernizacyjnych. Znaczn ą popraw ę mo Ŝna uzyska ć w „JANSTOL” w Nowinie, wyniku prowadzenia edukacji ekologicznej mieszka ńców, - Zakład Meblowy „AnaWa” w Nowym Batorowie. na temat szkodliwo ści spalania odpadów w paleniskach domowych, co obecnie jest cz ęst ą praktyk ą. Zgodnie z ustaw ą Prawo ochrony środowiska st ęŜ enie W pó źniejszym okresie nale Ŝy zwróci ć uwag ę na zanieczyszcze ń w powietrzu powinny zosta ć zredukowane mo Ŝliwo ść wykorzystania czystych źródeł energii oraz przynajmniej do poziomu st ęŜ enia dopuszczalnego, na źródeł odnawialnych. Do źródeł energetycznych o całym terytorium kraju, w okre ślonym terminie i nie charakterze odnawialnym nale Ŝy np. biomasa ro ślinna. powinny przekracza ć warto ści dopuszczalnych po tym Źródłem biomasy wykorzystywanej dla celów terminie. WIO Ś ma obowi ązek, co roku wykona ć ocen ę energetycznych mog ą by ć odpady tartaczne oraz drewno poziomu substancji w powietrzu w strefach oraz odpadowe z wyr ębu i czyszczenia lasów. przeprowadzi ć klasyfikacj ę stref. Wykonana ocena roczna Perspektywicznie dodatkowym źródłem biomasy mog ą jako ści powietrza za rok 2004 zakwalifikowała stref ę by ć uprawy energetyczne wierzby krzewiastej powiat elbl ąski (w tym gmin ę Elbl ąg) do klasy A (nie prowadzone na nieu Ŝytkach i terenach zostały przekroczone normy dotycz ące dopuszczalnych niezagospodarowanych, wilgotnych czy zalewowych czy st ęŜ eń dla Ŝadnego z branych pod uwag ę wska źników te Ŝ słoma pszeniczna. zanieczyszcze ń). Emisja komunikacyjna jest najbardziej uci ąŜ liwa dla mieszka ńców ulic poło Ŝonych przy ruchliwych trasach 5.2.2 Zanieczyszczenie powietrza komunikacyjnych i w g ęstej zabudowie mieszkalnej. Nie jest obecnie mo Ŝliwa zmiana organizacji ruchu dla Jako ść powietrza w znacznym stopniu oddziałuje na najbardziej uci ąŜ liwych dróg w gminie (np. drogi krajowe poziom Ŝycia. Obecnie najwa Ŝniejszych, niekorzystnych i wojewódzkie), równie Ŝ wiele działa ń poprawiaj ących stan zjawisk wymuszaj ących działanie w zakresie ochrony powietrza jest niezale Ŝnych od władz gminnych (stan powietrza przed zanieczyszczeniem zalicza si ę: techniczny samochodów, jako ść benzyny, płynno ść i - zanieczyszczenie środowiska substancjami organizacja jazdy, stan techniczny dróg). Na terenie gminy niebezpiecznymi (metale ci ęŜ kie: kadm, ołów, rt ęć , istotne znaczenie ma turystyka weekendowa, trwałe zwi ązki organiczne, drobne cz ąstki przyczyniaj ąca si ę do zanieczyszczenia powietrza na zawieszone), terenach atrakcyjnych turystycznie. Z tego wzgl ędu istotne - zakwaszenie gleb i wody na skutek emisji dwutlenku jest promowanie turystyki rowerowej, budowa nowych siarki, tlenków azotu i amoniaku, ście Ŝek rowerowych, pieszych i konnych, a tak Ŝe - eutrofizacj ę ekosystemów wodnych spowodowan ą organizacja tzw. dojazdów kombinowanych (dojazd do mi ędzy innymi wymywaniem z powietrza zwi ązków miejsca przeznaczenia środkami komunikacji zbiorowej, azotu, nast ępnie mo Ŝliwo ść wynaj ęcia roweru). - zmniejszenie ochronnej warstwy ozonowej, Źródłem zanieczyszczenia powietrza jest tak Ŝe powoduj ące zmiany klimatyczne, wywołane działalno ść gospodarcza, szczególnie przemysł. W celu wzrostem zawarto ści w atmosferze dwutlenku w ęgla, ograniczenia emisji przemysłowej podejmowane powinny metanu i tlenków azotu, by ć działania przez samych sprawców zanieczyszcze ń, - wzrost st ęŜ enia ozonu w przyziemnej warstwie m.in. zainstalowanie urz ądze ń ochronnych, wdro Ŝenie atmosfery spowodowany przemianami nowych technologii. fotochemicznymi w powietrzu, zanieczyszczonym mi ędzy innymi tlenkami azotu oraz lotnymi 5.2.3 Program poprawy dla pola: Powietrze zwi ązkami organicznymi, atmosferyczne - pogorszenie jako ści powietrza w miastach. Cel strategiczny: Stopie ń zanieczyszczenia powietrza zwi ązany jest mi ędzy innymi z wielko ści ą zanieczyszcze ń Poprawa jako ści powietrza atmosferycznego na wprowadzanych do atmosfery (zarówno ze źródeł terenie gminy poprzez ograniczenie emisji naturalnych, jak i antropogenicznych). Zanieczyszczenia zanieczyszcze ń antropogeniczne zwi ązane s ą głównie z procesami spalania paliw stałych, płynnych i gazowych (elektrownie, Cele średnioterminowe do roku 2011 i elektrociepłownie, indywidualne paleniska, środki krótkoterminowe do roku 2008: transportu). Zanieczyszczenia emitowane s ą równie Ŝ 1. Ograniczanie wielko ści emisji zanieczyszcze ń przez przemysł hutniczy i chemiczny (rafinerie, zakłady komunikacyjnych. nawozów sztucznych) oraz rolnictwo (fermy hodowlane, 2. Ograniczenie emisji ze źródeł komunalnych, rozpylanie nawozów i środków ochrony ro ślin). szczególnie niskiej emisji. Na terenie gminy Elbl ąg najistotniejszym źródłem 3. Ograniczenie emisji ze źródeł przemysłowych. zanieczyszcze ń powietrza s ą lokalne kotłownie i piece 4. Rozwój monitoringu jako ści powietrza. Dziennik Urz ędowy - 10359 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

W pierwszej kolejno ści zadaniami tymi obj ąć nale Ŝy Strategia osi ągania celów i kierunki działa ń bloki mieszkalne zbudowane z wielkiej płyty. Nie bez znaczenia b ędzie dokonana przy tej okazji poprawa Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak estetyki tych budynków dzi ęki wymianie okien i drzwi oraz najlepszej jego jako ści, w szczególno ści przez utrzymanie zmianie elewacji. W przedsi ęwzi ęciach termoizolacyjnych, poziomów substancji w powietrzu poni Ŝej dopuszczalnych realizowanych przez gmin ę, spółdzielnie mieszkaniowe i dla nich poziomów lub co najmniej na tych poziomach wła ścicieli budynków, współudział (w tym finansowy) oraz zmniejszanie poziomów substancji w powietrzu co mógłby mie ć tak Ŝe powiat. najmniej do dopuszczalnych, gdy nie s ą one dotrzymane. Przyjmuje si ę, Ŝe dla gminy najprostsz ą i - modernizacja systemów ogrzewania - szczególnie najefektywniejsz ą metod ą ochrony środowiska b ędzie małych kotłowni oraz indywidualnych palenisk racjonalizacja wytwarzania i u Ŝytkowania ciepła w wyniku domowych. bezpo średniego ograniczenia zu Ŝycia paliwa lub zmiany jego charakteru. Zadanie to b ędzie realizowane głównie przez W działaniach na rzecz ograniczenia zanieczyszcze ń wła ścicieli budynków, tak Ŝe dla podwy Ŝszenia komfortu i powietrza emitowanych przez gospodark ę ciepln ą uzyskania odczuwalnych oszcz ędno ści finansowych. Nie wyró Ŝni ć mo Ŝna dwa kierunki działa ń: sposób tu jednak wskaza ć okre ślone rozwi ązania, gdy Ŝ w - energooszcz ędno ść poprzez termoizolacyjne gospodarce cieplnej du Ŝe znaczenie maj ą uwarunkowania modernizacje budynków mieszkalnych, publicznych i rynkowe. Rozwój centralnych systemów na wi ększ ą skal ę, innych. poza miastami, nie ma raczej przyszło ści. Z kolei sens gazyfikacji całych gmin stoi pod znakiem zapytania w kontek ście jego wysokiej ceny.

Lp. Kierunki działa ń Uwagi

Ograniczanie emisji ze źródeł komunalnych, szczególnie niskiej emisji Ograniczanie udziału indywidualnych palenisk w ęglowych w strukturze realizacja zada ń przez Urz ąd Gminy, 1 systemu grzewczego, szczególnie na terenach g ęstej zabudowy Starostwo Powiatu, wła ścicieli budynków jednorodzinnej Wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii cieplnej (energia słoneczna 2 lub gruntowa) oraz stosowanie paliw alternatywnych w modernizowanych kotłowniach (wierzba energetyczna, słoma, inne biopaliwa), Podnoszenie społecznej świadomo ści ekologicznej w zakresie ochrony powietrza i przedstawienie szkodliwego oddziaływania zanieczyszcze ń 3 pyłowych i gazowych dla zdrowia i kosztów społeczno-ekonomicznych spowodowanych zanieczyszczeniem atmosfery Prowadzenie zintegrowanych działa ń na rzecz minimalizacji zu Ŝycia 4 energii m.in. poprzez termoizolacj ę budynków mieszkalnych i publicznych, montowanie regulatorów ciepła, wymian ę stolarki drzwiowej i okiennej, itp. Ograniczanie emisji ze źródeł komunikacyjnych Optymalizowanie warunków ruchu drogowego przy wykorzystaniu realizacja zada ń przez zarz ądy dróg 5 podstawowych narz ędzi in Ŝynierii ruchu, zapewniaj ącej zwi ększenie płynno ści i przepustowo ści drogowej Podwy Ŝszanie standardów technicznych infrastruktury drogowej, 6 zwłaszcza w obszarach wysoko zurbanizowanych i na obszarach chronionych Usprawnianie transportu zbiorowego w celu zwi ększenia jego udziału w 7 całkowitych przewozach pasa Ŝerskich. Ograniczanie emisji ze źródeł przemysłowych 8 Instalowanie urz ądze ń ograniczaj ących emisj ę realizacja zada ń przez zakłady przemysłowe i inne podmioty wprowadzaj ące 9 Ograniczanie emisji niezorganizowanej z terenu zakładu zanieczyszczenia do powietrza Urz ąd Gminy 10 Wdra Ŝanie nowoczesnych technologii 11 Wdra Ŝanie norm zarz ądzania środowiskowego Lokalizacja zakładów uci ąŜ liwych ze wzgl ędu na emisje zanieczyszcze ń do atmosfery na terenach oddalonych od zabudowy mieszkalnej (nie na linii 12 najcz ęstszych kierunków wiatrów) i uwzgl ędnienie tych zapisów w planach zagospodarowania przestrzennego

5.2.4 Program operacyjny dla pola: Powietrze atmosferyczne

Efekty działa ń i Źródła Lp. Zadanie Typ zadania Termin realizacji Realizatorzy Szacunkowy koszt zł uwagi finansowania Zmiana struktury Środki grzewczej z olejowej na Urz ąd Gminy, Ograniczenie 1 własne 2006 inwestorów, b.d. zr ębki drewniane w szkoła niskiej emisji bud Ŝet gminy Szkole w Nowakowie

Dziennik Urz ędowy - 10360 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

5.3 Hałas Hałas osiedlowy i mieszkaniowy 5.3.1 Stan aktualny Szacuje si ę, Ŝe w skali kraju a Ŝ 25 % mieszka ńców jest W 2005 r. na terenie gminy Elbl ąg wykonano pomiary nara Ŝona na ponadnormatywny hałas w mieszkaniach hałasu komunikacyjnego wzdłu Ŝ trasy E-7. W ka Ŝdym wyst ępuj ący w wyniku stosowania „oszcz ędnych” materiałów i punkcie wykonano dwukrotne pomiary hałasu i nat ęŜenia konstrukcji budowlanych. Hałas wewn ątrz osiedlowy spowodowany jest przez prac ę silników samochodowych, ruchu: latem (czerwiec) i jesieni ą (pa ździernik/listopad). wywo Ŝenie śmieci, dostawy do sklepów, gło śną muzyk ę radiow ą. Pomiary wykonano na granicy posesji. Badania obj ęto Do tych hałasów doł ącza si ę niejednokrotnie bardzo uci ąŜ liwy 24 km drogi, pomi ędzy miejscowo ściami Jazowa - hałas wewn ątrz budynku, spowodowany wadliwym Bogaczewo. Uzyskane w trakcie bada ń warto ści funkcjonowaniem instalacji wodno-kanalizacyjnej, centralnego równowa Ŝnego poziomu d źwi ęku (L Aeq ) mie ściły si ę w ogrzewania, d źwigów, hydroforów, zsypów. Bardzo cz ęsto granicach od 73,4 dB (czerwiec punkt 7) do 76,8 dB powodem hałasu wewn ątrz budynków mieszkalnych jest (pa ździernik punkt 5). We wszystkich badanych punktach lokalizacja w pomieszczeniach piwnicznych lokali usługowych stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych poziomów typu introligatornie, pub czy dyskoteka. Według polskiej normy, poziom hałasu pochodz ący od instalacji i urz ądze ń budynku dźwi ęku. Dodatkowo w punktach 1 (Kazimierzowo 35), mo Ŝe wynosi ć w ci ągu dnia 30-40 dB, noc ą 2 (Kazimierzowo 30), 3 (Kazimierzowo 19), 5 (Komorowo 25-30 dB. śuławskie 10) wyst ąpiły przekroczenia poziomów progowych. 5.3.3 Program poprawy dla pola: Hałas i wibracje Oszacowano, Ŝe około 45 osób mieszkaj ących przy drodze nr 7 na obszarze gminy Elbl ąg nara Ŝonych jest na Cel strategiczny: hałas „ponadprogowy”, za ś kolejne 67 na hałas przekraczaj ący poziomy dopuszczalne. Rozpoznanie uci ąŜ liwo ści zwi ązanej z hałasem i ograniczanie uci ąŜ liwo ści akustycznych zwi ązanych z 5.3.2 Zagro Ŝenie środowiska hałasem komunikacj ą na obszarze gminy.

Hałas stanowi jedno ze źródeł zanieczyszczenia Cele średnioterminowe i kierunki działa ń do roku 2011: środowiska, wzrastaj ące w ostatnich latach w zwi ązku z 1. Dokonanie oceny akustycznej wybranych miejsc gminy. rozwojem komunikacji, uprzemysłowieniem i post ępuj ącą 2. Utrzymanie aktualnego poziomu hałasu w obszarach, gdzie urbanizacj ą. Odczuwany jest przez ich mieszka ńców jako sytuacja akustyczna jest korzystna. jeden z najbardziej uci ąŜ liwych czynników wpływaj ących 3. Ograniczenie poziomu hałasu emitowanego przez środki transportu w obszarach miejskich i wzdłu Ŝ głównych dróg. ujemnie na środowisko i samopoczucie. Hałas wywołuje 4. Ograniczanie hałasu pochodzenia przemysłowego i robót zm ęczenie, złe samopoczucie, utrudnia wypoczynek, budowlanych. mo Ŝe prowadzi ć do cz ęś ciowej lub całkowitej utraty słuchu. Ponadto powoduje powa Ŝne zmiany Strategia realizacji celów średnioterminowych psychosomatyczne, jak zagro Ŝenie nadci śnieniem, zaburzenia nerwowe, zaburzenia w układzie kostno- Podstawowym obowi ązkiem jest inwentaryzacja miejsc, gdzie naczyniowym. wyst ępuj ą przekroczenia hałasu i dokładne rozpoznanie sytuacji Hałasem nazywa si ę ka Ŝdy d źwi ęk, który w danych akustycznej w gminie. Wi ąŜ e si ę do z wykonaniem bada ń uci ąŜ liwo ści akustycznej i docelowo opracowaniem mapy warunkach jest okre ślony jako szkodliwy, uci ąŜ liwy lub akustycznej uci ąŜ liwych miejsc w gminie. Konieczna jest równie Ŝ przeszkadzaj ący, niezale Ŝnie od jego parametrów koordynacja działa ń (tak Ŝe policji) w celu badania pojazdów fizycznych. Odczucie hałasu jest wi ęc bardzo subiektywne powoduj ących szczególny hałas, a tak Ŝe systematyczne i zale Ŝy od wra Ŝliwo ści słuchowej poszczególnych usprawnianie ruchu drogowego, budow ę obwodnic tranzytowych, jednostek. Zespół zjawisk akustycznych zachodz ących w budow ę nowych odcinków dróg i modernizacj ę nawierzchni środowisku, okre ślony za pomoc ą parametrów istniej ących. akustycznych czasu i przestrzeni nazywa si ę umownie W planowaniu przestrzennym nale Ŝy przyj ąć zasad ę klimatem akustycznym środowiska zewn ętrznego. stosowania nat ęŜ enia hałasu jako jedno z kryteriów lokalizacji nowych inwestycji. Uci ąŜ liwo ść hałasu dla organizmu zale Ŝy od nat ęŜ enia W miejscach szczególnie nara Ŝonych na hałas, dźwi ęku, jego cz ęstotliwo ści i czasu trwania. zlokalizowanych w pobli Ŝu g ęstej zabudowy mieszkaniowej Wyró Ŝnia si ę trzy główne rodzaje hałasu, według konieczne b ędzie zastosowanie środków zmniejszaj ących źródła powstawania: negatywny wpływ hałasu, a wi ęc budowa ekranów akustycznych - hałas przemysłowy powodowany przez urz ądzenia i lub zasadzenie pasów zwartej zieleni izolacyjnej (gęste krzewy maszyny w obiektach przemysłowych i usługowych, i drzewa). - hałas komunikacyjny pochodz ący od środków Przy modernizacji dróg i ulic nale Ŝy zwróci ć szczególn ą, transportu drogowego, kolejowego i lotniczego, uwag ę na dobór nawierzchni wła ściwej dla rzeczywistej pr ędko ści pojazdów. Zastosowanie cichych nawierzchni drogowych poprawi - hałas komunalny wyst ępuj ący w budynkach warunki akustyczne w środowisku zewn ętrznym o około 5 dB. Nie mieszkalnych, szczególnie wielorodzinnych i w zapewni to jednak warunków komfortu akustycznego w tych obiektach u Ŝyteczno ści publicznej. punktach, w których poziom d źwi ęku przed zastosowaniem działa ń ochronnych jest wi ększy ni Ŝ 65 dB w porze dziennej i 55 Hałas komunikacyjny dB w porze nocnej. Jedyn ą dost ępn ą metod ą redukcji hałasu pozostaje wymiana okien na d źwi ękoizolacyjne, które zapewni ą, Do najpowszechniejszych i najbardziej uci ąŜ liwych warunki komfortu akustycznego wewn ątrz pomieszcze ń źródeł hałasu nale Ŝy komunikacja drogowa. Środki zamkni ętych. transportu s ą ruchomymi źródłami hałasu decyduj ącymi o Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki działań: parametrach klimatu akustycznego przede wszystkim na terenach zurbanizowanych. Poziomy d źwi ęku środków 1. Prowadzenie polityki przestrzennej pozwalaj ącej na komunikacji drogowej s ą wysokie i wynosz ą 75-90 dB, zró Ŝnicowanie lokalizacji obiektów w zale Ŝno ści od jego przy dopuszczalnych nat ęŜ eniach hałasu w środowisku w uci ąŜ liwo ści hałasowej. otoczeniu budynków mieszkalnych do 67 dB w porze 2. Ograniczenie nara Ŝenia ludno ści na ponadnormatywny hałas. nocnej i do 75 dB w porze dziennej. Dziennik Urz ędowy - 10361 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Lp. Nazwa działania Uwagi

realizowane przez Urz ąd Gminy i Zarz ądy 1 Zwi ększenie ilo ści izolacyjnych pasów zieleni Dróg realizowane przez wła ścicieli domów 2 Stosowanie d źwi ękochłonnych elewacji budynków i spółdzielnie mieszkaniowe Wymiana stolarki okiennej na okna o podwy Ŝszonym wska źniku izolacyjno ści realizowane przez wła ścicieli domów 3 akustycznej wła ściwej (R >30dB) w budynkach nara Ŝonych na w i spółdzielnie mieszkaniowe ponadnormatywny hałas Zintensyfikowanie działa ń ograniczaj ących negatywny wpływ hałasu na mieszka ńców poprzez: - poprawienie organizacji ruchu ułatwiaj ącą płynno ść jazdy, realizowane przez Urz ąd Gminy, Starostwo 4 - zmian ę organizacji ruchu (budowa obwodnic), Powiatowe oraz Zarz ądy Dróg - zwi ększenie przelotowo ści głównych dróg, - popraw ę stanu nawierzchni ulic, - wła ściw ą organizacj ę robót budowlanych. Wła ściwe kształtowanie linii zabudowy i brył powstaj ących budynków w celu nadzorowane przez Urz ąd Gminy, 5 zminimalizowania wpływu hałasu drogowego Starostwo Powiatowe Wyeliminowanie z u Ŝytkowania środków transportu, maszyn i urz ądze ń, 6 realizowane przez policj ę których hała śliwość nie odpowiada przyj ętym standardom realizowane przez policj ę i Urz ąd Gminy we 7 Inwentaryzacja źródeł uci ąŜ liwo ści akustycznej współpracy ze Starostwem Powiatowym

Wprowadzanie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego 8 realizowane przez Urz ąd Gminy zapisów odno śnie standardów akustycznych dla poszczególnych terenów

Efekty działa ń: - zmniejszenie skali obiektywnego nara Ŝenia mieszka ńców gminy na hałas, - spełnienie obowi ązuj ących standardów w zakresie poziomu hałasu, - poprawa jako ści Ŝycia mieszka ńców poprzez zmniejszenie subiektywnie odczuwalnej uci ąŜliwo ści hałasowej, - zintensyfikowanie kontroli i nadzoru nad istniej ącymi źródłami hałasu oraz zintensyfikowanie działa ń prewencyjnych dla ograniczenia uci ąŜ liwo ści obiektów.

5.3.4 Program operacyjny dla pola: Hałas

Lp. Zadanie Typ Termin Realizatorzy Efekty działa ń i Źródła finansowania Szacunkowy zadania realizacji uwagi koszt zł Rozbudowa systemu usprawnienie bud Ŝet pa ństwa komunikacji zbiorowej systemu komunikacji bud Ŝety miast i 1 własne 2006 – 2007 Urz ąd Gminy bd zmniejszenie emisji gmin spalin fundusze UE Modernizacja i zmniejszenie Bud Ŝet własny Urz ąd Gminy remonty ulic na uci ąŜ liwo ści ruchu bud Ŝety miast i 7 własne 2006 – 2007 Starostwo bd terenie gminy kołowego gmin Powiatowe bud Ŝet pa ństwa Działania edukacyjne Urz ąd Gminy Zwi ększona bud Ŝety miast i promuj ące transport koordyno Starostwo świadomo ść gmin 12 2006 – 2007 2 000 zbiorowy i wane Powiatowe ekologiczna fundusze alternatywny (rowery) szkoły mieszka ńców ekologiczne 14 Modernizacja dróg własne 2006 – 2007 Urz ąd Gminy Poprawienie Bud Ŝet gminy 150 000 gminnych w standardów drogi Nowotkach i gminnej Nowakowie 15 Modernizacja dróg własne 2008 – 2011 Urz ąd Gminy Poprawienie Bud Ŝet gminy 200 000 gminnych w Pilonie, standardów drogi Węzinie, Weklicach gminnej

5.4 Promieniowanie elektromagnetyczne.

5.4.1 Stan aktualny

Promieniowanie elektromagnetyczne jest bardzo rozległe i obejmuje ró Ŝne długo ści fal, pocz ąwszy od fal radiowych przez fale promieni podczerwonych, zakres widzialny i fale promieni nadfioletowych, a Ŝ do bardzo krótkich fal promieni rentgenowskich i promieni gamma. Z całego spektrum promieniowania elektromagnetycznego w sposób istotny oddziałuj ą na organizmy tylko te fale, które s ą pochłaniane przez atomy, cz ąsteczki i struktury komórkowe. Z uwagi na sposób oddziaływania promieniowania na materi ę widmo promieniowania elektromagnetycznego mo Ŝna podzieli ć na promieniowanie jonizuj ące i niejonizuj ące: - promieniowanie jonizuj ące, wyst ępuje w wyniku u Ŝytkowania zarówno wzbogaconych, jak i naturalnych substancji promieniotwórczych w energetyce j ądrowej, ochronie zdrowia, przemy śle, badaniach naukowych, - promieniowanie niejonizuj ące wyst ępuje wokół linii energetycznych wysokiego napi ęcia, radiostacji, pracuj ących silników elektrycznych oraz instalacji przemysłowych, urz ądze ń ł ączno ści, domowego sprz ętu elektrycznego, elektronicznego itp.

Dziennik Urz ędowy - 10362 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Nadmierne dawki promieniowania działaj ą szkodliwie na wszystkie organizmy Ŝywe, dlatego te Ŝ ochrona przed szkodliwym promieniowaniem jest jednym z wa Ŝnych zada ń ochrony środowiska.

Promieniowanie jonizuj ące

Promieniowanie jonizuj ące jest nieodł ącznym elementem środowiska naturalnego, dociera z Kosmosu, z wn ętrza Ziemi. Przy opracowywaniu zbiorczych ocen zagro Ŝeń radiacyjnych dla ludzi i środowiska rozró Ŝnia si ę zagro Ŝenia pochodz ące od radionuklidów naturalnych i sztucznych. W przyrodzie wyst ępuje prawie 80 radioizotopów i ok. 20 pierwiastków promieniotwórczych. Do najbardziej znanych nale Ŝą izotopy uranu i toru, a tak Ŝe potasu, w ęgla i wodoru. Intensywno ść promieniowania wywołana naturalnymi pierwiastkami promieniotwórczymi jest ró Ŝna w ró Ŝnych miejscach naszego globu. Radionuklidy pochodzenia sztucznego przedostały si ę do środowiska w wyniku prób z bronią j ądrow ą lub zostały uwolnione z obiektów j ądrowych i składowisk paliwa w trakcie ich normalnej eksploatacji lub w stanach awaryjnych (np. katastrofa elektrowni j ądrowej w Czarnobylu). S ą równie Ŝ wytwarzane przez ró Ŝnego rodzaju urz ądzenia stosowane np. w diagnostyce medycznej, przemy śle czy badaniach naukowych.

Promieniowanie niejonizuj ące

Głównymi źródłami promieniowania niejonizuj ącego w środowisku s ą: - stacje radiowe i telewizyjne, - elektroenergetyczne linie napowietrzne wysokiego napi ęcia, stacje transformatorowe, - stacje przeka źnikowe telefonii komórkowej, - zespoły sieci i urz ądze ń elektrycznych w gospodarstwie domowym (np. kuchenki mikrofalowe), - urz ądzenia radiolokacyjne i radionawigacyjne.

Na terenie gminy Elbl ąg źródłem promieniowania niejonizuj ącego s ą stacje przeka źnikowe telefonii komórkowej, których spis przedstawiono poni Ŝej.

TABELA 11 Stacje bazowe telefonii cyfrowej zlokalizowane na obszarze GMINY ELBL ĄG

Nr i data wy-danego Nazwa Stacji Adres Operator Cz ęstotliwo ść Inne dane pozwolenia Nowina, gm. ŚR/EL-6613/159/03 38206 Nowina Elbl ąg dz. nr PTC 900-1800 MHz - 22.09.2003 r. 28/3 Przezmark, gm. Elbl ąg, ŚR/EL-6612/45/03 wys. masztu 4491 Przezmark Polkomtel j.w. dz. nr 71 9.07.2003 r. 49,3 m Źródło: Program ochrony środowiska dla powiatu elbl ąskiego

Oddziaływanie promieniowania niejonizuj ącego na środowisko stale wzrasta, co zwi ązane jest z post ępem cywilizacyjnym. Wpływ na wzrost promieniowania ma przede wszystkim rozwój telefonii komórkowej, powstawanie coraz wi ększej liczby stacji nadawczych radiowych i telewizyjnych oraz stacji bazowych telefonii komórkowej, itp., pokrywaj ących coraz g ęstsz ą sieci ą obszary du Ŝych skupisk ludno ści. Przedstawiony rozwój źródeł pól elektromagnetycznych powoduje zarówno ogólny wzrost poziomu tła promieniowania elektromagnetycznego w środowisku, jak te Ŝ zwi ększenie liczby i powierzchni obszarów o podwy Ŝszonym poziomie nat ęŜ enia promieniowania. Na terenie gminy Elbl ąg nie prowadzono bada ń poziomu pól elektromagnetycznych oraz dotycz ących oddziaływania promieniowania na środowisko, a w szczególno ści na zdrowie mieszka ńców. Niemniej, mo Ŝna przypuszcza ć, Ŝe aktualnie w miejscach dost ępnych dla ludno ści nie wyst ępuj ą na terenie gminy pola elektromagnetyczne o natęŜ eniach wy Ŝszych od dopuszczalnych. Zagro Ŝenie promieniowaniem niejonizuj ącym mo Ŝe by ć stosunkowo łatwo wyeliminowane lub ograniczone, pod warunkiem zapewnienia odpowiedniej separacji przestrzennej człowieka od pól przekraczaj ących okre ślone warto ści graniczne. W przypadku stacji bazowych telefonii komórkowej pola elektromagnetyczne s ą wypromieniowywane na bardzo du Ŝych wysoko ściach, w miejscach niedost ępnych dla ludzi. Wokół budowanych stacji bazowych telefonii komórkowych istnieje mo Ŝliwo ść tworzenia obszarów ograniczonego u Ŝytkowania. Na terenie gminy do tej pory nie wyst ąpiła potrzeba tworzenia takich obszarów. Pomiary kontrolne pól elektromagnetycznych prowadzi Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna. Prawo ochrony środowiska wprowadziło obowi ązek posiadania pozwolenia na emitowanie pól elektromagnetycznych dla: - linii i stacji elektromagnetycznych o napi ęciu znamionowym 110 kV lub wy Ŝszym, - instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych, których równowa Ŝna moc promieniowania izotropowa jest równa 15 W lub wy Ŝsza, emituj ących pola elektromagnetyczne o cz ęstotliwo ści od 0,03 MHz do 300 000 MHz.

Z uwagi na obecny brak odpowiedniej aparatury pomiarowej do wykonywania bada ń promieniowania niejonizujacego, w przyszło ści proponuje si ę skupi ć na działaniach zmierzaj ących do zapobiegania powstawaniu źródeł emisji promieniowania na terenach g ęstej zabudowy mieszkaniowej.

Dziennik Urz ędowy - 10363 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

5.4.2 Program operacyjny dla pola: Promieniowanie elekromagnetyczne

Cel strategiczny:

Monitoring promieniowania niejonizuj ącego na terenie gminy Elbl ąg.

Cele średnioterminowe do roku 2011: 1. Utrzymanie dotychczasowego stanu braku zagro Ŝeń dla środowiska i mieszka ńców ze strony promieniowania elektromagnetycznego. 2. Utrzymywanie nat ęŜ enia promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego poni Ŝej poziomów dopuszczalnych lub co najwy Ŝej na tym poziomie.

Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki działań: 1. Kontrola i ograniczanie emisji promieniowania niejonizuj ącego do środowiska.

Lp. Nazwa działania Uwagi

realizowane przez Urz ąd Wojewódzki we Preferowanie niskokonfliktowych lokalizacji nowych źródeł promieniowania 1 współpracy ze Starostwem Powiatowym i niejonizuj ącego Urz ędem Gminy Uwzgl ędnianie w planach zagospodarowania przestrzennego aspektów 2 Urz ąd Gminy zwi ązanych z zagro Ŝeniem promieniowaniem niejonizuj ącym Urz ąd Wojewódzki Inwentaryzacja i kontrola źródeł promieniowania elektromagnetycznego na 3 Starostwo Powiatowe terenie gminy Urz ąd Gminy Przestrzeganie przepisów bezpiecze ństwa, higieny pracy, prawa budowlanego, 4 gospodarowania przestrzennego i przepisów sanitarnych w celu ochrony przez ogół społecze ństwa gminy promieniowaniem elektromagnetycznym

5.4.3 Program operacyjny dla pola: Promieniowanie niejonizuj ące.

Typ Termin Źródła Szacunkowy Lp. Zadanie Realizatorzy Efekty działa ń i uwagi zadania realizacji finansowania koszt zł Uwzgl ędnianie w Zapobieganie planach zagro Ŝeniom ze strony bud Ŝet gminy zagospodarowani promieniowania a przestrzennego elektromagnetycznego 1 aspektów własne 2006 - 2007 Urz ąd Gminy na etapie planowania - zwi ązanych z zagro Ŝeniem promieniowaniem niejonizuj ącym

5.5 Powa Ŝne awarie i zagro Ŝenia naturalne

5.5.1 Stan aktualny

Zagro Ŝenie powodziowe

Na terenie gminy Elbl ąg zagro Ŝenie powodziowe mo Ŝe pochodzi ć z nast ępuj ących źródeł: - zagro Ŝenie ze strony rzek spływaj ących z wysoczyzny, podczas roztopów oraz po du Ŝych opadach atmosferycznych; przerwanie wału w takim przypadku powoduje zatopienie terenów depresyjnych; najwi ększe straty powoduj ą powodzie w okresie wegetacyjnym, - zagro Ŝenie ze strony Zalewu Wi ślanego i zlewni jeziora Dru Ŝno, spowodowane zakłóceniem równowagi mi ędzy wodami w Zalewie i jeziorze Dru Ŝno; najwi ększe zagro Ŝenie nast ępuje przy intensywnym dopływie wody do jeziora, spowodowanym znacznymi opadami na terenie zlewni, przy jednoczesnym spi ętrzeniu wody w Zalewie Wi ślanym, spowodowanym wzrostem poziomu wód w Zatoce Gda ńskiej i wiatrem północnym i północno wschodnim. Zabezpieczeniem s ą wały przeciwpowodziowe (w tym równie Ŝ nasypy kolejowe) oraz posadawianie budynków na rz ędnej terenu co najmniej 2,0 m n.p.m. Powodziom spowodowanym przez rzeki spływaj ące z wysoczyzny, oprócz wałów przeciwdziała równie Ŝ przegradzanie koryt rzek i ich dopływów, progami powoduj ącymi retencjonowanie wody. Mo Ŝliwo ść wyst ąpienia w okresie zimowym i zimowo-wiosennym zalodzeń i zatorów lodowych (kry) na rzekach i kanałach, takich jak: Dzierzgo ń, Balewka, Bauda, Elbl ąg, W ąska i innych ciekach wodnych, stwarza zagro Ŝenie zaistnienia powodzi na terenie przyległym oraz zagra Ŝa mieszka ńcom osiedli ludzkich i ich dobytkowi.

Zagro Ŝenie po Ŝarami

Wyst ępuj ące na terenie gminy skupiska le śne, takie jak: stwarzaj ą zagro Ŝenie po Ŝarami le śnymi. Przebiegaj ące przez te tereny szlaki komunikacyjne i znajduj ące si ę tam siedliska ludzkie wzmagaj ą te zagro Ŝenia.

Zagro Ŝenie ska Ŝeniem promieniotwórczym

Do ska Ŝenia promieniotwórczego obszaru gminy mo Ŝe doj ść , wskutek awarii reaktorów j ądrowych siłowni elektrowni atomowych, pracuj ących poza granicami kraju lub reaktorów j ądrowych statków (okr ętów) o nap ędzie atomowym, pływaj ących po morzach północnych, w sytuacjach kiedy kierunki wiatrów w górnych warstwach atmosfery b ędą przebiegały od rejonu awarii urz ądzenia j ądrowego na terenie gminy. Dziennik Urz ędowy - 10364 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Przyczyn ą radiacyjnego ska Ŝenia administrowanego terenu mog ą te Ŝ by ć legalne i nielegalne przewozy materiałów rozszczepialnych szlakami komunikacyjnymi gminy.

Awarie urz ądze ń i instalacji

Instalacje, takie jak energetyczne, ciepłownicze, wodoci ągowe, kanalizacyjne i gazowe mog ą by ć uszkodzone ró Ŝnymi przyczynami. Awarie tych urz ądze ń mog ą utrudni ć funkcjonowanie gospodarstw domowych, zakłóci ć, a nawet przerwa ć działalno ść zakładów pracy oraz utrudnia ć komunikacj ę i prowadzenie działa ń ratowniczych.

Zagro Ŝenie wywołane gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi

W ró Ŝnych porach roku na obszarze gminy mog ą wyst ąpi ć gwałtowne i obfite opady deszczu lub śniegu. Mo Ŝe to spowodowa ć utrudnienia komunikacyjne i w prowadzeniu działalności gospodarczej, szczególnie w rolnictwie mo Ŝe by ć przyczyn ą zniszcze ń zasiewów i plonów. Silne wiatry i huragany poł ączone z wyładowaniami atmosferycznymi oraz ze wzmo Ŝonymi opadami mog ą mie ć miejsce w okresie wiosenno-letnim i jesiennym. Mog ą powodowa ć inne niebezpieczne zdarzenia, jak np. uszkodzenia przesyłowych linii energetycznych, napowietrzanych linii telekomunikacyjnych, wznieca ć po Ŝary lasów i zabudowa ń od uderze ń piorunów i spi ęć (zwar ć) przewodów energetycznych, zawał na szlakach komunikacyjnych, obiektów wysoko ściowych ró Ŝnego przeznaczenia, zniszczenia w uprawach polowych i uszkodzenia dróg. Zjawiska te mog ą te Ŝ stanowi ć czynnik powodziotwórczy wł ącznie z powodowaniem tzw. „cofki” wód morskich. B ędą utrudnia ć działalno ść gospodarcz ą oraz prowadzenie prac ratowniczych.

Zagro Ŝenie niewypałami

Niewypały i niewybuchy, znajdowane na administrowanym terenie s ą w przewa Ŝaj ącej mierze pozostało ści ą działa ń bojowych z okresu drugiej wojny światowej. Stanowi ą pewien problem bezpiecze ństwa s ą szczególnie niebezpieczne dla przypadkowych, nieostro Ŝnych znalazców. Niebezpiecze ństwo to jest tym wi ększe, Ŝe mo Ŝna je odkry ć w najmniej spodziewanych miejscach i okoliczno ściach. Mo Ŝna spowodowa ć ich wybuch cz ęsto tragiczny w skutkach, pracuj ąc ró Ŝnymi narz ędziami i maszynami budowlanymi (np. koparki) czy rolniczymi. Najgro źniejsze sytuacje z niewypałami i niewybuchami s ą w sytuacjach, kiedy znalazcy, ludzie doro śli oraz młodzie Ŝ i dzieci bezpo średnio manipuluj ą przy tych znaleziskach. W przypadku takich niebezpiecznych znalezisk winno si ę powiadomi ć urz ąd gminy lub najbli Ŝsz ą jednostk ę terenow ą policji. Te z kolei instytucje, powiadomi ą odpowiednich specjalistów (z wojsk in Ŝynieryjnych), którzy znalezisko zabezpiecz ą i zneutralizuj ą.

5.5.2 Program poprawy dla pola: Powa Ŝne awarie i zagro Ŝenia naturalne

Cel strategiczny:

Zapobieganie powa Ŝnym awariom przemysłowym i zagro Ŝeniom naturalnym oraz eliminacja i minimalizacja skutków w razie ich wyst ąpienia

Cele średnioterminowe do roku 2011:

1. Minimalizacja ryzyka wyst ąpienia powa Ŝnej awarii. 2. Ochrona ludno ści gminy przed skutkami powa Ŝnej awarii lub kl ęsk Ŝywiołowych.

Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki działań:

1. Zapobieganie powa Ŝnym awariom. 2. Minimalizacja skutków sytuacji awaryjnych. 3. Zwi ększenie świadomo ści społecznej dotycz ącej zasad post ępowania i zapobiegania w przypadku wyst ąpienia powa Ŝnej awarii lub kl ęsk Ŝywiołowych

Lp. Nazwa zadania Uwagi

Aktualizacja listy obiektów mog ących by ć przyczyn ą powa Ŝnej awarii ( zakłady i instalacje o zwi ększonym i du Ŝym stopniu ryzyka) oraz wyegzekwowanie od nich sporz ądzenia: Starostwo Powiatowe, Stra Ŝ Po Ŝarna, 1 raportów o bezpiecze ństwie oraz planów operacyjno-ratowniczych, prewencyjnych WIO Ś, Urz ąd Gminy programów zapobiegania awariom, opracowanie i wdro Ŝenie systemu bezpiecze ństwa w zakładach o du Ŝym ryzyku

Uwzgl ędnianie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wymogów 2 Urz ąd Gminy ochrony przeciwpowodziowej

Uwzgl ędnianie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego ustale ń w 3 Urz ąd Gminy zakresie powa Ŝnych awarii

realizowane Starostwo Powiatowe, Prowadzenie działa ń edukacyjno – informacyjnych dla mieszka ńców gminy o mo Ŝliwo ści 4 Urz ąd Gminy, Stra Ŝ Po Ŝarn ą, Stra Ŝ zapobiegania i post ępowania w razie wyst ąpienia powa Ŝnej awarii lub kl ęsk Ŝywiołowych Miejsk ą, Policj ę, szkoły, media

Zgodnie z zasad ą obowi ązuj ącą w wielu krajach europejskich, na ka Ŝdym szczeblu działania pa ństwa powinien znajdowa ć si ę o środek koordynacyjny w zakresie ratownictwa i ochrony ludno ści. W powiecie elbl ąskim rol ę t ę pełni ć powinno Centrum Reagowania Kryzysowego (CRK). Jego celem b ędzie: - koordynowanie i zarz ądzanie siłami i środkami ratowniczymi powiatu, Dziennik Urz ędowy - 10365 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

- współpraca i koordynacja działa ń podejmowanych przez wszystkie słu Ŝby, - dost ęp wszystkich słu Ŝb do zintegrowanego systemu ł ączno ści, - szybki dost ęp do utworzonych wspólnie baz danych i zewn ętrznych zasobów informacyjnych istniej ących na terenie powiatu, w tym równie Ŝ na terenie Gminy Elbl ąg, - mo Ŝliwo ść wykorzystania baz danych, systemów i programów wojewódzkich i krajowych poszczególnych słu Ŝb. Najwi ększe zagro Ŝenie dla ogółu mieszka ńców gminy stwarza transport materiałów niebezpiecznych, st ąd te Ŝ przede wszystkim konieczne jest podj ęcie działa ń zmierzaj ących do zminimalizowania tego zagro Ŝenia. Pojazdy transportuj ące materiały niebezpieczne powinny by ć przystosowane do tego celu, co po świadcza ć nale Ŝy systematycznymi kontrolami stwierdzaj ącymi stosowanie si ę do odpowiednich przepisów, a trasy przewozu poprowadzone tak, aby omijały tereny g ęstej zabudowy mieszkalnej oraz tereny cenne przyrodniczo. Zadania te le Ŝą w gestii Starostwa Powiatowego, jako administratora dróg powiatowych oraz Zarz ądu Województwa Pomorskiegoi i Zarz ądów Dróg Krajowych i Wojewódzkich.

Efekty działa ń: - wzrost bezpiecze ństwa środowiskowego, - zmniejszenie strat wymiernych i niewymiernych (ekonomicznych, materialnych i społecznych) w wyniku wyst ąpienia powa Ŝnych awarii przemysłowych i transportowych, - minimalizacja ryzyka wyst ępowania powa Ŝnych awarii oraz nadzwyczajnych zagro Ŝeń dla środowiska poprzez zwi ększony poziom prewencji, - wzrost świadomo ści społecznej, - ograniczenie ryzyka wyst ąpienia zagro Ŝeń spowodowanych bł ędem ludzi lub ich nie świadomym działaniem, - zlikwidowanie cz ęś ci przyczyn powoduj ących zdarzenia nadzwyczajne i powa Ŝne awarie, - zwi ększenie mo Ŝliwo ści przeciwdziałania skutkom wyst ępowania wydarze ń nadzwyczajnych.

5.5.3 Program operacyjny dla pola: powa Ŝne awarie i zagro Ŝenia naturalne.

Źródła szacunkowy Lp. Zadanie Typ zadania Termin realizacji Realizatorzy Efekty działa ń i uwagi finansowania koszt zł Uwzgl ędnianie w miejscowych planach minimalizacja strat zagospodarowania materialnych i ludzi w 1 własne 2006 – 2007 Urz ąd Gminy x - przestrzennego razie wyst ąpienia wymogów ochrony powodzi przeciwpowodziowej Uwzgl ędnianie w miejscowych planach zapobieganie zagospodarowania mo Ŝliwo ści 2 własne 2006 – 2007 Urz ąd Gminy x - przestrzennego wyst ąpienia i sku tkom ustale ń w zakresie powa Ŝnej awarii powa Ŝnych awarii Informowanie Urz ąd Gminy, społecze ństwa gminy podnoszenie stanu Starostwo Powiatowe, o wyst ąpieniu świadomo ści fundusze 3 własne 2006 – 2007 Stra Ŝ Po Ŝarn ą, Stra Ŝ 2 000 powa Ŝnych awarii ekologicznej ekologiczne Miejsk ą, Policj ę, przemysłowych lub mieszka ńców szkoły, media zagro Ŝeń naturalnych Działania edukacyjne dla ogółu ludno ści gminy w zakresie Starostwo Powiatowe podnoszenie stanu post ępowania w Urz ąd Gminy, Stra Ŝ świadomo ści fundusze 4 przypadku koordynowane 2006 – 2007 Po Ŝarn ą, Stra Ŝ 3 500 ekologicznej ekologiczne wyst ąpi enia powa Ŝnej Miejsk ą, Policj ę, mieszka ńców awarii lub zagro Ŝenia szkoły, media naturalnego i zapobiegania im Przeprowadzanie szkole ń dla odpowiedzialnych zwi ększenie słu Ŝb oraz podmiotów Starostwo Powiatowe świadomo ści stwarzaj ących ryzyko Urz ąd Gminy, Stra Ŝ społecze ństwa gminy 5 dotycz ących koordynowane 2006 – 2007 Po Ŝarn ą, Stra Ŝ wykształcenie x - zapobiegania, Miejsk ą, Policj ę, wła ściwych p ostaw w minimalizacji ryzyka i szkoły, media razie wyst ąpienia post ępowania w razie awarii wyst ąpienia powa Ŝnej awarii Razem koszty w latach 2006 - 2007: 5 500 PLN

6. OCHRONA DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO I RACJONALNE U śYTKOWANIE ZASOBÓW PRZYRODY

6.1 Ochrona przyrody i krajobrazu

6.1.1 Stan aktualny

Lasy Dziennik Urz ędowy - 10366 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA 12 Grunty le śne GMINY ELBL ĄG

Powierzchnia gruntów le śnych w ha Lesisto ść Gmina Grunty publiczne W tym Grunty w % Ogółem Własno ść Skarbu Własno ść lasy Razem prywatne Pa ństwa gminna Gmina Elbl ąg 1732,5 1692,7 1659,5 1644,6 14,9 73,0 8,8 Źródło: Rocznik statystyczny województwa warmi ńsko-mazurskiego, Olsztyn 2003 r.

Dominuj ące w gminie zbiorowiska ro ślinne - wilgotny z udziałem w runie Ŝywca cebulkowego i szczyra trwałego, Do wa Ŝniejszych zbiorowisk le śnych w gminie - typowy z perłówk ą jednokwiatow ą i kostrzew ą zaliczono: le śną, - ubo Ŝszy z trzcinnikiem le śnym; - Gr ąd subatlantycki - wielogatunkowy las li ściasty siedlisk eutroficznych, świe Ŝych lub słabo - Lasy mieszane d ębowo-bukowe z d ębem i bukiem; wilgotnych. Drzewostan tych lasów tworz ą głównie dąb szypułkowy, grab zwyczajny, lipa drobnolistna, - Łęg wi ązowo-jesionowy tworz ą: wi ąz pospolity i buk zwyczajny i wi ąz. Warstw ę krzewów tworz ą: jesion oraz czeremcha w ni Ŝszej warstwie. Mniejszy leszczyna, odrosty grabu, lipy i innych. Na terenie udział w drzewostanie maj ą grab, lipa, klon. gminy Elbl ąg zbiorowisko to wyst ępuje w czterech postaciach wilgotno ściowo-troficznych: - Łęg jesionowo-olszowy - zło Ŝony głównie z olszy - Ŝyzny las gr ądowy typowy z podagrycznikiem czarnej i jesionu. W śród krzewów licznie występuje pospolitym, miodunk ą ćmą, pokrzyw ą zwyczajn ą, leszczyna, kruszyna i czeremcha pospolita oraz kuklikiem pospolitym, kostrzew ą olbrzymi ą, jarz ębina. W runie dominuj ą ro śliny nitrofilne: trzmielin ą zwyczajn ą, jaskrem kosmatym, i innymi pokrzywa, podagrycznik pospolity, bluszczyk w podszyciu, kurdybanek. Stały te Ŝ jest udział przytulii błotnej, - Ŝyzny las gr ądowy czy ść cowy - jest to wilgotniejszy toje ści pospolitej, psianki słodkogórz i innych. wariant lasu gr ądowego typowego z czy ść cem le śnym, - Łęg wiązowy - zbiorowisko to buduje olsza czarna, - oligomezotroficzny las gr ądowy śmiałkowy ze jesion, d ęby i wi ąz pospolity. W runie wyst ępuj ą: śmiałkiem pogi ętym, borówk ą czarn ą, trzcinnikiem ziarnopłon, gwiazdnica wielkokwiatowa, zawilec le śnym i in., Ŝółty, kopytnik pospolity i miodunka ćma. - Ŝyzny las gr ądowy kokoryczowy obejmuj ący bardzo Ŝyzne, lekko wilgotne gr ądy z du Ŝym - Brzezina bagienna - drzewostan tego zbiorowiska udziałem kokoryczy Ŝółtej i pustej, złoci Ŝółtej, buduje: sosna, brzoza omszona i brodawkowata zawilca Ŝółtego i in. i najcz ęś ciej wierzba szara. W runie trafiaj ą si ę nieliczne gatunki torfowisk przej ściowych np. W gr ądach gminy notowane s ą gatunki ciepłolube siedmiopalecznik błotny, turzyca pospolita czy takie jak: paprotnik kolczysty, pluskwica europejska, wełnianka w ąskolistna groszek wielkoprzylistkowy, pi ęciornik biały, jaskier wielkokwiatowy, orlik pospolity i wawrzynek wilczełyko. - Ols porzeczkowy -buduje ten drzewostan niemal wył ącznie olsza czarna, a w runie dominuj ą gatunki - Zboczowe lasy klonowo-lipowe wyst ępuj ą w Ŝyznych lasów li ściastych. W fitocenozach tego obszarach silnie urze źbionych dolinami rzek oraz zbiorowiska liczny jest udział trzciny i pałki wąwozami ich dopływów. Du Ŝa ró Ŝnorodno ść szerokolistnej. ekspozycji zboczy stwarza dogodne warunki do ich rozwoju. Zbiorowisko to buduj ą: lipy, klony, jawory i Lasy odgrywaj ą istotn ą rol ę w kształtowaniu inne gatunki drzew. Ró Ŝnicuje si ę ono na trzy stosunków wodnych, znaczne ich obszary uznane s ą jako podzespoły: lasy ochronne, głównie wodochronne. Lasy stanowi ą - las klonowo-lipowy z dzwonkiem szerokolistnym schronienie i środowisko Ŝyciowe dla wielu rzadkich ju Ŝ zajmuje bardzo Ŝyzne siedliska na dnie jarów i u przedstawicieli fauny, podlegaj ących z tego tytułu podnó Ŝy zboczy dolin, ochronie gatunkowej. Powa Ŝnym problemem - las klonowo-lipowy typowy porasta silnie ocienione w Nadle śnictwie Elbl ąg jest choroba grzybowa zbocza o wystawie północnej, powoduj ąca zamieranie p ędów jesionu. Atakuje sadzonki - las klonowo-lipowy z groszkiem czerniej ącym jak i dorosłe drzewa powodując redukcj ę przyrostu znajduje dogodne warunki na zboczach rocznego, a cz ęsto obumarcie sadzonek. południowych; Szata ro ślinna Gminy w znacznym stopniu jest - śyzna buczyna ni Ŝowa jest zwartym lasem niemal zmodyfikowana przez działalno ść człowieka. czysto bukowym, niekiedy z niewielk ą domieszk ą dębu bezszypułkowego, grabu lub jaworu. Warstwa Zaro śla tarniny (czy Ŝnie) s ą do ść cz ęstym zielna pokrywa od 30 do 90% powierzchni; zbiorowiskiem, które buduj ą: śliwa tarnina, je Ŝyny i ró Ŝe. wyst ępuje w niej około 25 gatunków. Zwykle s ą to W runie wyst ępuj ą: gwiazdnica wielkokwiatowa, fijołek niewysokie zioła: marzanka wonna, gajowiec Ŝółty, le śny, jaskier kosmaty, pszeniec ró Ŝowy, przetacznik zawilecgajowy, konwalijka dwulistna, szczawik pagórkowaty, rzepik wonny i inne. Cało ść tworzy zwarty, zaj ęczy, kosmatka owłosiona oraz liczne trawy. trudny do przebycia g ąszcz. Zbiorowisko ró Ŝnicuje si ę na trzy podzespoły: Dziennik Urz ędowy - 10367 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Zaro śla wierzb wyst ępuj ą przy brzegach jeziora Drzewnego z dnia 29.12.1966 r.; rezerwat poło Ŝony Dru Ŝno oraz Zatoki Elbl ąskiej tu Ŝ nad jej brzegami. jest cz ęś ciowo na terenie gminy Markusy i Elbl ąg; Zbiorowisko to buduj ą wierzby: wiciowa, trójpr ęcikowa i rezerwat obejmuje ochron ą jezioro wraz z wiklina oraz dere ń świdwa, trzmielina pospolita niekiedy otaczaj ącymi go zbiorowiskami ro ślinno ści czeremcha. W skład runa wchodz ą: pokrzywa, Ŝywokost szuwarowej, zaro śli wierzbowych i lasu olsowego; lekarski, kielisznik zaro ślowy, chmiel pospolity i inne. został utworzony dla zachowania miejsc l ęgowych ptactwa wodnego i błotnego ze wzgl ędu na pi ękno Zbiorowiska torfowiskowe ró Ŝni ą si ę w zale Ŝno ści krajobrazu oraz ze wzgl ędów naukowych i od typu torfowiska. Torfowiska niskie darniowe dydaktycznych; jest to obszar wodno-błotny o randze charakteryzuj ą si ę wyst ępowaniem zbiorowisk ro ślinnych mi ędzynarodowej ze wzgl ędu na bogactwo typu szuwarowego, natomiast torfowiska niskie le śne i przyrodnicze i bioró Ŝnorodno ść ; zarówno jezioro jak i zaro ślowe charakteryzuj ą si ę wyst ępowaniem zbiorowisk tereny przyległe charakteryzuj ą si ę znacznym olsowych, m.in. i olsu porzeczkowego. Ols porzeczkowy bogactwem flory; wyst ępuj ą tu ok. 693 gatunki ro ślin jest bogaty florystycznie. Charakterystyczna dla olsów naczyniowych; wi ększo ść z nich to gatunki pospolite, kępkowo-mozaikowa struktura jest tutaj słabo widoczna. łąkowe i szuwarowe; wyst ępuj ą tak Ŝe gatunki Uwag ę zwraca du Ŝy udział trzciny i pałki szerkolistnej. unikatowe w skali Polski; jezioro i jego obszar odznacza si ę równie Ŝ bogactwem fauny, szczególnie Zbiorowiska ro ślinno ści przybrze Ŝnej ptactwa wodnego; (szuwarowiskowe) wyst ępuj ą przy brzegach eutroficznych - rezerwat przyrody „Uj ście Nogatu” - rezerwat zbiorników wodnych, licznych tutaj kanałach, cz ęsto w śród ptactwa utworzony w 2001 r.; obejmuje obszar blisko zagł ębie ń śródpolnych. Dominuj ą w śród nich trzciny, 360 ha, z czego 78 ha stanowi ą wody Zalewu oczeret jeziorny oraz ro śliny wodne, jak: grzybienie Wi ślanego, pozostałe to tereny ujścia rzeki Nogat; północne, rdestnica pływaj ąca, pałka w ąskolistna, turzyca - Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbl ąskiej - dziubkowata i sztywna, szczaw lancetowaty, jaskier wielki, utworzony przez Wojewod ę Elbl ąskiego w 1985 r. w sit członowaty, toje ść pospolita oraz krwawnica pospolita. celu ochrony obszarów cennych przyrodniczo ; wzniesienia Elbl ąskie to falisty, mocno zalesiony, Zbiorowiska ro ślin wodnych wykazuj ą wysoczyznowy obszar, wyniesiony nad otaczaj ące zró Ŝnicowanie w zale Ŝno ści od typu zbiornika wodnego. go tereny śuław Wi ślanych, Równiny Warmi ńskiej i W wodach eutroficznych wyst ępuj ą zespoły ramienicy, Zalewu Wi ślanego; charakteryzuje si ę on wywłócznika kłosowego, gr ąŜ ela Ŝółtego, Ŝabi ścieku urozmaicon ą rze źbą; w parku wyst ępuj ą pejza Ŝe pływaj ącego, osoki aloesowatej, salwini pływaj ącej. wy Ŝynne, nadmorskie, a w strefie kraw ędziowej z Charakterystyczny jest tu udział grzybie ńczyka wodnego i elementami rze źby górskiej; najwy Ŝsza cz ęść ro ślin podwodnych takich jak: rdestnicy grzebieniastej, wzniesie ń - Ma ślana Góra, osi ąga 197 m n.p.m.; moczarki kanadyjskiej i rogatka sztywnego. obszar wysoczyzny poci ęty jest licznymi, silnie rozczłonkowanymi dolinkami erozyjnymi, parowami i O stanie zbiorowisk ł ąkowych wyst ępuj ących na wąwozami; na wierzchowinie wyst ępuj ą liczne terenie gminy decyduj ą wła ściwo ści siedlisk i sposób zagł ębienia bezodpływowe, a sie ć hydrograficzna uŜytkowania. Panuj ącym zespołem ł ąkowym jest zespół parku cechuje si ę obecno ści ą krótkich rzek i potoków łąki ostro Ŝeniowo-rdestowej. W miejscach podmokłych i o charakterze górskim, małymi jeziorami (oczkami) i nadmiernie wypasanych cz ęsto zbiorowiska zdominowane mokradłami; lasy zajmuj ą około 50 % powierzchni są przez sit rozpierzchły lub śmiałka darniowego. Po parku; wyst ępuj ą tu lasy bukowo-dębowo-sosnowe, zarzuceniu koszenia niekiedy mog ą wykształci ć si ę łęgi i olsy; zbiorowiska nawi ązuj ące do ziołoro śli lub szuwary - Obszar Chronionego Krajobrazu „Rzeki Nogat” - wielkoturzycowe. utworzony został w 1985 r. uchwał ą Wojewódzkiej Rady Narodowej w Elbl ągu; Prócz wy Ŝej wymienionych, na terenie gminy - Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Dru Ŝno wyst ępuj ą równie Ŝ zbiorowiska antropogeniczne . – zajmuje powierzchni ę 13 068 ha; został utworzony Zbiorowiska synantropijne s ą reprezentowane głównie w 1985 r. w celu zachowania istniej ących walorów przez zespoły chwastów towarzysz ące uprawom rolnym, przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych nitrofilne zbiorowiska bylin i pn ączy na siedliskach otoczenia jeziora (tereny przywala, lasy olsowe). ruderalnych i brzegach zbiorników wodnych oraz zespoły terofitów letnich zajmuj ące wysychające latem brzegi Fauna zbiorników wodnych. Świat zwierz ąt reprezentowany jest na terenie gminy Obszary i obiekty chronione przez szereg gatunków lądowych i wodnych. Do nich nale Ŝą mi ędzy innymi: Na terenie Gminy Elbl ąg znajduj ą si ę obszary i obiekty Ptaki – kuropatwa, ba Ŝant zwyczajny, dzikie g ęsi, chronione: dzikie kaczki, bociany (w tym bocian czarny), Ŝurawie, czaple, bieliki, kanie rude i czarne, orliki krzykliwe. - rezerwat przyrody - Zatoka Elbl ąska - jest to Zwierzyna gruba - łosie, jele ń sika, jele ń europejski, rezerwat ornitologiczny spełniaj ący kryteria daniele sarny, dziki, oprócz tego wyst ępuj ą równie Ŝ i Konwencji z Ramsar; rezerwat został utworzony czasem pojawiaj ą si ę i wilki. Rozporz ądzeniem Wojewody Warmi ńsko- Zwierzyna drobna - lisy, zaj ące, borsuki, króliki, Mazurskiego z dnia 28 maja 2001 r. w celu ochrony gryzonie, jenoty, bobry, wydry, norki ameryka ńskie, kuny, ptaków wodno-błotnych oraz ich siedlisk; pi Ŝmaki, tchórze i inne. Wyst ępuj ą równie Ŝ gady powierzchnia rezerwatu obejmuje wody Zatoki (jaszczurka zwinka i jaszczurka Ŝyworodna, padalec, Elbl ąskiej oraz fragment „Złotej Wyspy”; zaskroniec, Ŝmija zygzakowata) i płazy (kumak nizinny, - rezerwat przyrody (faunistyczny) „Jezioro huczek ziemny, ropucha szara i zielona, rzekotka Dru Ŝno” - zało Ŝony w 1967 r. w wyniku drzewna, Ŝaba jeziorkowa, śmieszka i wodna, traszka Zarz ądzenia Ministra Le śnictwa i Przemysłu zwyczajna). Dziennik Urz ędowy - 10368 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Na zbiornikach wodnych Ŝyj ą liczne gatunki ptactwa Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki wodnego takie jak: kaczka krzy Ŝówka, łab ędź niemy, działa ń: perkoz dwuczuby, łyska oraz trzciniak, trzcinniczek, potrzos i inne 1. UŜytkowanie zasobów le śnych i zieleni miejskiej w 6.1.2 Program operacyjny dla pola: Ochrona sposób zgodny z zasadami ochrony przyrody, przyrody i krajobrazu bioró Ŝnorodno ści i krajobrazu. 2. Ochrona terenów chronionych i przyrodniczo Cel strategiczny: cennych przed niewła ściwym zainwestowaniem. 3. Utrzymanie istniej ących korytarzy ekologicznych Utrzymanie i rozwój walorów przyrodniczych wzdłu Ŝ dolin i rzek. gminy 4. Rewaloryzacja terenów cennych przyrodniczo. 5. Zachowanie istniej ących ekosystemów Cele średnioterminowe do roku 2011: naturalnych, szczególnie zbiorników wodnych, terenów podmokłych i torfowisk. 1. Ochrona systemu obszarów chronionych. 6. Usprawnienie ochrony in situ i ex situ gatunków 2. Rozwój systemu zieleni miejskiej. ro ślin i zwierz ąt zagro Ŝonych wygini ęciem oraz 3. Ochrona i racjonalne wykorzystanie zasobów starych, tradycyjnych odmian ro ślin i ras zwierz ąt le śnych. hodowlanych maj ących znaczenie dla ochrony 4. Podniesienie świadomo ści ekologicznej ró Ŝnorodno ści biologicznej, poprzez stworzenie i społeczno ści gminy. utrzymanie niezb ędnych warunków technicznych 5. D ąŜ enie do optymalnego wykorzystania walorów do takiej ochrony (stosowne obiekty i ich przyrodniczo-kulturowych gminy. wyposa Ŝenie). 7. Promocja obszarów chronionych i innych walorów przyrodniczych gminy. 8. Zwi ększanie poł ącze ń systemu przyrodniczego gminy poprzez tworzenie ł ączników mi ędzy poszczególnymi elementami systemu.

Lp. Nazwa działania Uwagi

Starostwo Powiatowe Aktualizacja ewidencji gruntów rolnych i nieu Ŝytków pod k ątem mo Ŝliwo ści ich 1 Urz ąd Gminy zalesienia lub przeznaczenia na tereny rekreacyjne Nadle śnictwa Starostwo Powiatowe 2 Wdra Ŝanie krajowego i wojewódzkiego (po opracowaniu) programu zalesiania Urz ąd Gminy Nadle śnictwa Starostwo Powiatowe Zalesianie lub zagospodarowanie w kierunku rekreacyjno-wypoczynkowym 3 Urz ąd Gminy gruntów wył ączonych z u Ŝytkowania rolniczego oraz nieu Ŝytków Nadle śnictwa Starostwo Powiatowe 4 Scalanie niewielkich enklaw le śnych w wi ększe kompleksy Urz ąd Gminy Nadle śnictwa Wprowadzanie stref zieleni izolacyjnej wokół obiektów uci ąŜ liwych Urz ąd Gminy 5 środowiskowo i krajobrazowo wła ściciele obiektów, Zarz ądy Dróg

6 Utrzymanie lasów stanowi ących własno ść komunaln ą Urz ąd Gminy Starostwo Powiatowe, Nadle śnictwa, 7 Ochrona czynna i bierna obszarów chronionych konserwator przyrody, wojewoda mazursko- warmi ński, Urz ąd Gminy, 8 Konserwacja i rewaloryzacja zieleni na terenach miast i jednostek osadniczych Urz ąd Gminy

9 Inwentaryzacja i waloryzacja zieleni miejskiej i osadniczej Urz ąd Gminy

Urz ąd Gminy 10 Opracowanie i wdra Ŝanie programów ochrony zieleni w miastach i gminach

11 Konserwacja zieleni w pasach drogowych ulic gminnych Urz ąd Gminy, Zarz ądy dróg,

Urz ąd Gminy, spółdzielnie mieszkaniowe, 12 Zwi ększanie terenów zieleni osiedlowej na terenie jednostek osadniczych wła ściciele domów Zmniejszanie ekspansji terenów zurbanizowanych na obszarach przyrodniczo 13 cennych poprzez stosowanie odpowiednich zapisów w planach Urz ąd Gminy zagospodarowania przestrzennego

Wdra Ŝanie zalece ń dotycz ących ochrony przyrody zawartych w planach Starostwo Powiatowe, Urz ąd Gminy, 14 ochrony rezerwatów przyrody i obowi ązuj ących aktach prawnych Nadle śnictwa

Starostwo Powiatowe, Urz ąd Gminy, szkoły, Prowadzenie ci ągłej edukacji ekologicznej na temat form ochrony przyrody i 15 media, stowarzyszenia i organizacje walorów przyrodniczych gminy turystyczno-krajoznawcze Dziennik Urz ędowy - 10369 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Efekty działa ń: - zwi ększenie atrakcyjno ści turystycznej i rekreacyjnej gminy, - zaspokojenie wypoczynkowo – rekreacyjnych potrzeb mieszka ńców, - zwi ększenie zasobów i produktywno ści oraz trwało ści i bezpiecze ństwa ekosystemów le śnych.

6.1.3 Program operacyjny dla pola: Ochrona przyrody i krajobrazu.

Termin Źródła Szacunkowy Lp. Zadanie Typ zadania Realizatorzy Efekty działa ń i uwagi realizacji finansowania koszt zł Urz ądzanie, zwi ększenie estetyki bud Ŝet własny utrzymywanie i krajobrazu, a przez to fundusze 1 ochrona istniej ącej koordynowane 2007 Urz ąd Gminy atrakcyjno ści gminy ekologiczne 400 000 zieleni urz ądzonej

Ochrona obszarów Starostwo ochrona najbardziej cennych fundusze cennych przyrodniczo Powiatowe zasobów przyrodniczych ekologiczne 2 koordynowane 2007 3 500 Urząd Gminy gminy bud Ŝet własny wojewoda Rozwój szlaków wzrost atrakcyjno ści fundusze Starostwo turystycznych i turystycznej gminy ekologiczne Powiatowe ście Ŝek bud Ŝet własny 3 koordynowane 2007 Urz ąd Gminy, 22 000 dydaktycznych na organizacje terenach interesuj ąco turystyczne przyrodniczo gminy Kontrola wzmocnienie ładu i porz ądku - przestrzegania w gminie przepisów o ochronie Starostwo 4 przyrody w trakcie własne 2007 Powiatowe - gospodarczego Urz ąd Gminy wykorzystywania zasobów przyrody Nasadzenia nowych poprawa estetyki gminy fundusze drzew i krzewów ekologiczne 5 własne 2007 Urz ąd Gminy 5 000 (1000 szt. krzew, 100 bud Ŝet własny szt. drzew). Utrzymanie i poprawa poprawa estetyki gminy fundusze infrastruktury na ekologiczne 6 własne 2007 Urz ąd Gminy 90 000 terenach zieleni bud Ŝet własny miejskiej Utrzymanie lasów poprawa stanu lasów bud Ŝet własny 7 stanowi ących własne 2007 Urz ąd Gminy komunalnych fundusze 80 000 własno ść komunaln ą ekologiczne Źródło: Program ochrony środowiska dla powiatu elbl ąskiego.

6.2 Gleby Badania geochemiczne gleb z obszaru gminy

6.2.1 Stan aktualny W trakcie realizacji „Atlasu geochemicznego Polski 1:2 500 000” (Lis, Pasieczna 1995) przez Pa ństwowy W wysoczyznowej cz ęś ci gminy wyst ępuj ą osady Instytut Geologiczny, wykonano analizy chemiczne plejstoce ńskie. Dominuj ącym utworem na powierzchni 42 próbek gleb z obszaru powiatu elbl ąskiego. gruntu jest glina zwałowa zmieszana z osadami Próbki gleb pobierano za pomoc ą sondy r ęcznej z piaszczysto-Ŝwirowymi; w zagł ębieniach terenu powstały wierzchniej warstwy (0,0-0,2 m) z g ęsto ści ą około 1 gleby organiczne, głównie torfy, natomiast w dolinach próbka/ 25 km 2. Pobierana gleba o masie około 1000 g rzecznych zalegaj ą osady piaszczyste, Ŝwirowe i mułkowe była suszona w temp. pokojowej, kwartowana (cz ęsto zawieraj ące humus), z których zbudowane s ą i przesiewana przez sita nylonowe o oczkach 1 mm. tarasy nadzalewowe. W tych rejonach przewa Ŝaj ą gleby Przedmiotem zainteresowania była nie całkowita brunatne wła ściwe i gleby brunatne wyługowane, kwa śne, zawarto ść pierwiastków, lecz ta ich cz ęść , której źródłem wytworzone z lekkich glin pylastych, cz ęsto zalegaj ą na są zanieczyszczenia antropogeniczne, a wi ęc słabo podło Ŝu gliniastym, rzadziej wyst ępuj ą gleby bielicowe i zwi ązana i łatwo ługowalna. Gleby mineralizowano zatem pseudobielicowe - przewa Ŝnie w postaci płatów w kwasie solnym (HCl 1:4), w temp. 90 oC, w ci ągu rozproszonych po całym terenie. W obni Ŝeniach i dolinach 1 godziny. Oznaczenia Ag, As, Ba, Ca, Cd, Co, Cr, Cu, rzecznych wyst ępuj ą gleby torfowe, murszowe, mady, Fe, Mg, Mn, Ni, P, Pb, S, Sr, Ti, V, Y i Zn wykonano za czarne ziemie, i gleby glejowe. pomoc ą atomowej spektrometrii emisyjnej ze W Ŝuławskiej cz ęś ci obszaru gminy warstw ę wzbudzeniem plazmowym (ICP-AES Inductively Coupled powierzchniow ą gruntów tworz ą wył ącznie osady Plasma Atomic Emission Spectrometry) z zastosowaniem holoce ńskie w postaci piasków, Ŝwirów, iłów, mułków oraz spektrometrów: PV 8060 firmy Philips i JY 70 Plus utworów pochodzenia organicznego, w tym torfów. Geoplasma firmy Jobin-Yvon. Analizy Hg przeprowadzono Główn ą mas ę aluwiów Ŝuławskich stanowi ą namuły, na metod ą absorpcyjnej spektrometrii atomowej technik ą których wytworzyły si ę Ŝyzne mady. zimnych par (CV-AAS Cold Vapour Atomic Absorption Spectrometry) z u Ŝyciem spektrometru Perkin-Elmer 4100 ZL z systemem przepływowym FIAS-100. Odczyn gleb w środowisku wodnym oznaczono według normy Dziennik Urz ędowy - 10370 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 stosowanej w gleboznawstwie (Kardasz, Kami ńska, Lp. Nazwa zadania Uwagi 1987). Wszystkie oznaczenia wykonano w laboratorium Upowszechnianie zasad Dobrej zadanie realizowane Starostwo 1 praktyki rolniczej i rolnictwa Powiatowe, Urz ąd Gminy, o środki Pa ństwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. ekologicznego. doradcze Kontrol ę jako ści gwarantowały analizy wielokrotne tych realizacja przez Starostwo Powiatowe i Urz ąd Gminy samych próbek umieszczanych losowo w seriach Ograniczenie czynników poprzez wydawanie decyzji analitycznych oraz stosowanie materiałów referencyjnych wpływaj ących na degradacj ę reglamentacyjnych i kształtowanie 2 gleby i gruntów (głównie emisji (wzorce Montana Soil, SRM 2710, SRM 2711, IAEA/Soil ogólnej polityki ochrony przemysłowych i środowiska oraz przez podmioty 7). komunikacyjnych) Klasyfikacja próbek gleb z terenu powiatu elbl ąskiego odziaływuj ące negatywnie na środowisko w oparciu o ww. Rozporz ądzenie wykazała, Ŝe oznaczone Rekultywacja gleb i gruntów ilo ści metali w zdecydowanej wi ększo ści próbek s ą ni Ŝsze zdegradowanych i realizacja przez Starostwo zanieczyszczonych, Powiatowe i Urz ąd Gminy oraz od dopuszczalnych warto ści st ęŜ eń dla grupy A. Tylko 3 dwie próbki gleb zaklasyfikowano do grupy B - próbk ę nr przeznaczanie gleb podmioty odpowiedzialne za zdegradowanych do zalesiania powstały stan 22 na podstawie zawarto ści rt ęci (0,63 mg/kg), miedzi lub rekreacji (144 mg/kg), ołowiu (79 mg/kg) i cynku (176 mg/kg) oraz Prowadzenie działa ń próbk ę nr 36 na podstawie zawarto ści rt ęci (1,06 mg/kg). edukacyjno-informacyjnych dla Próbka nr 22 została pobrana w miejscowo ści Nowakowo, mieszka ńców dotycz ących stanu zanieczyszczenia gleb i w odległo ści 40 m na zachód od drogi prowadz ącej z ich prawidłowego realizacja przez Starostwo wykorzystania, głównie Rubna Wielkiego do Nowego Batorowa. Próbka nr 36 4 Powiatowe i Urz ąd Gminy we stosowania odpowiednich została pobrana w miejscowo ści Zdroje, w odległo ści 20 m współpracy ze szkołami upraw i racjonalnego u Ŝycia na północny zachód od skraju drogi prowadz ącej ze nawozów sztucznych i środków Zwierzna do Markus. ochrony ro ślin na terenach Zdecydowana wi ększo ść gleb obszaru powiatu rolnych, ogródków działkowych elbl ąskiego wykazuje odczyn kwa śny (<6,7), typowy dla i le śnych wi ększo ści gleb warstwy powierzchniowej z obszaru Polski. Jedna trzecia badanych gleb wykazuje odczyn Na cele nierolnicze i niele śne mo Ŝna przeznacza ć oboj ętny (6,7-7,4). Gleby o odczynie oboj ętnym wyst ępuj ą przede wszystkim grunty oznaczone w ewidencji gruntów przede wszystkim na zachód od miasta Elbl ąg, oraz w jako nieu Ŝytki, a w razie ich braku - inne grunty o cz ęś ci południowej powiatu. najni Ŝszej przydatno ści rolniczej. Przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne mo Ŝna 6.2.2 Program operacyjny dla pola: Gleby. dokona ć jedynie w planach zagospodarowania przestrzennego. W Programie Ochrony Środowiska dla gminy Elbl ąg Szczegółowej ochronie podlegaj ą u Ŝytki rolne o nadrz ędnym celem w zakresie ochrony ziemi i gleb jest wysokiej bonitacji, tzn. klas I-III, wytworzone z gleb dostosowanie przyszłych rozwi ąza ń do standardów pochodzenia mineralnego oraz u Ŝytki rolne klas IV-VI - europejskich. Wymagania Unii Europejskiej dotycz ące je śli zostały wytworzone z gleb pochodzenia organicznego ochrony środowiska zostały sprecyzowane oraz lasy. W tych przypadkach zagospodarowanie w odpowiednich dyrektywach, co znalazło w Polsce swoje gruntów na cele nierolnicze i niele śne ł ączy si ę z odzwierciedlenie w aktualnie obowi ązuj ącej ustawie uzyskaniem zgody na wył ączenie ich z produkcji rolniczej i Prawo Ochrony Środowiska. le śnej. Inwestorzy w znacznej mierze wykorzystuj ą grunty najmniej przydatne dla rolnictwa, dla swych zamierze ń Cel strategiczny: inwestycyjnych. Racjonalne wykorzystanie gleb i gruntów wraz z Rolnictwo pełni du Ŝą rol ę w rozwoju gminy, dlatego, w ich ochron ą i rekultywacj ą. zwi ązku z konieczno ści ą przystosowania rolnictwa do wymaga ń integracji europejskiej, powinny zosta ć Cele średnioterminowe do roku 2011. wprowadzone Zasady Kodeksu Dobrych Praktyk Rolniczych, integrowana produkcja i obowi ązek atestacji 1. Uaktualnianie informacji o jako ści oraz o sprz ętu ochrony ro ślin oraz kontrola stosowanych zanieczyszczeniu gleb i gruntów. nawozów i środków ochrony ro ślin. 2. Ograniczenie przeznaczania gruntów na cele W zwi ązku z upraw ą na terenie gminy warzyw i nierolnicze i niele śne - ochrona ilo ściowa. owoców w ogródkach działkowych i przydomowych, 3. Wzrost świadomo ści społecze ństwa, głównie osób istotne jest prowadzenie działa ń edukacyjno- uprawiaj ących ziemi ę, w zakresie zasad jej ochrony. informacyjnych na temat poziomu zanieczyszczenia gleb i konieczno ści stosowania odpowiednich upraw i nawozów. Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki Pewne typy ro ślin kumuluj ą metale ci ęŜ kie, w zwi ązku działa ń. z tym nie zaleca si ę ich uprawy w celach konsumpcyjnych. 1. Zagospodarowanie gleb w sposób adekwatny do ich Istotnym zadaniem do realizacji w zakresie ochrony klasy bonitacyjnej i zanieczyszczenia. gleb jest racjonalizacja ich nawo Ŝenia mineralnego. 2. Zmniejszenie degradacji chemicznej i fizycznej gleb Szczegółowe zasady stosowania dopuszczalnych ilo ści oraz gruntów. nawozów azotowych okre ślone zostały w dyrektywie Unii 3. Zmniejszenie areału terenów zdegradowanych i Europejskiej o dopuszczalnej ilo ści azotanów w glebie zanieczyszczonych. pochodzenia rolniczego oraz w Dyrektywie o 4. Prowadzenie monitoringu jako ści gleby i ziemi. zastosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie. Na terenie gminy do zada ń zaliczonych jako priorytetowe w zakresie ochrony ziemi i gleb zaliczono równie Ŝ zadania z innych działów gospodarki środowiskowej, z gospodarki wodno-ściekowej, odpadowej, z ochrony powietrza i edukacji ekologicznej.

Dziennik Urz ędowy - 10371 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

6.2.3 Program operacyjny na lata 2006-2008 dla pola: Gleby.

Termin Źródła Szacunkowy Lp. Zadanie Typ zadania Realizatorzy Efekty działa ń i uwagi realizacji finansowania koszt zł Przeciwdziałanie ograniczenie degradacji fundusze degradacji chemicznej i Urz ąd Gminy gleb i poprawa ich ekologiczne, mechanicznej gleb podmioty wła ściwo ści dotacje, kredyty z 1 koordynowane 2007 - oddziaływuj ące funduszy na środowisko krajowych bud Ŝet własny Ograniczenie ochrona gleb cennych przeznaczania gleb rolniczo przez 2 cennych rolniczo na własne 2007 Urz ąd Gminy wył ączeniem z - - cele nierolnicze i produkcji rolnej niele śne Przeznaczanie gleb zwi ększenie lesisto ści Urz ąd Gminy fundusze zdegradowanych do gminy i zwi ększenie Starostwo ekologiczne 3 zalesiania lub własne 2007 jego atrakcyjności dla - Powiatowe środki rekultywacji w kierunku mieszka ńców i inwestorzy inwestorów rekreacyjnym przyjezdnych

6.3 Ochrona zasobów kopalin.

6.3.1 Surowce mineralne.

Na obszarze gminy wyst ępuj ą wył ącznie surowce czwartorz ędowe. Obszar gminy zbudowany jest z pokładów glin zwałowych wysoczyzny morenowej Park Krajobrazowy „Wzniesienie Elbl ąskie" przykrytych miejscami przez utwory wodnolodowcowe, głównie typu piaszczystego równin sandrowych. Najwi ęcej, bo a Ŝ 7 złó Ŝ wyst ępuj ących na terenie powiatu elbl ąskiego znajduje si ę na obszarze miasta i gminy Elbl ąg. Jest to 5 złó Ŝ kruszywa naturalnego, 1 zło Ŝe surowców ilastych ceramiki budowlanej i 1 zło Ŝe surowców ilastych do produkcji kruszywa lekkiego. Stopie ń zagospodarowania złó Ŝ jest ró Ŝny. Obecnie eksploatowane jest zło Ŝe kruszywa naturalnego w Nowinie III. Na zło Ŝu w Nowinie II (gmina Elbl ąg) zaniechano eksploatacji.

TABELA 13 Zestawienie złó Ŝ w gminie (stan zasobów na dzie ń 2002.12.31) wg systemu gospodarki i ochrony bogactw mineralnych „MIDAS”

Lp. Nazwa zło Ŝa Kopalina St. zag. Zasoby razem Wydobycie Pow. złoŜa Gmina Elbl ąg złóŜ: 9 2914.2 0.56 15.51 1 Dąbrowa IB Z 82.0 0.00 2.00 2 Dębica IK P 1055.0 0.00 8.60 3 Gronowo Górne* KN R 863.0 0.00 b. danych 4 Gronowo Górne KN R 92.1 0.00 0.96 5 Nowina KN T 58.4 0.56 0.40 6 Nowina II KN Z 0.0 0.00 0.30 7 Nowina III KN R 223.0 0.00 1.30 8 Nowina IV KN E 279.0 0.00 1.95 9 Rubno I KN N 261.7 0.00 b.danych Źródło: Program ochrony środowiska dla powiatu elbl ąskiego

Obja śnienia symboli kopaliny: IB - surowce ilaste ceramiki budowlane IK - surowce ilaste do produkcji kruszywa lekkiego KN - kruszywa naturalne - (p Ŝ) piaski i Ŝwiry, (p) piaski Obja śnienia symboli stanu zagospodarowania zło Ŝa: E - zło Ŝe zagospodarowane – eksploatowane P - zło Ŝe o zasobach rozpoznanych wst ępnie (w kat C 2) R - zło Ŝe o zasobach rozpoznanych szczegółowo (w kat. A+B+C 1) Z - zło Ŝe zaniechane T - zło Ŝe zagospodarowane - eksploatowane okresowo

Dziennik Urz ędowy - 10372 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

6.3.2 Program poprawy dla pola: Ochrona zasobów prowadzenia takiej działalno ści, jej zako ńczenia i kopalin rozliczenia. Tam, gdzie jest to mo Ŝliwe, preferowa ć si ę będzie wodno - le śny kierunek rekultywacji z Cel strategiczny: przeznaczaniem na cele rekreacyjne. Nale Ŝy podj ąć ścisł ą współprac ę z u Ŝytkownikami zło Ŝa w celu takiego Ochrona zasobów złó Ŝ nieeksploatowanych, prowadzenia eksploatacji, aby docelowo uzyska ć od razu zahamowanie nielegalnego wydobycia kopalin oraz atrakcyjny teren (akwen) rekreacyjny. W przypadku, gdy rekultywacja terenów poeksploatacyjnych. nie jest mo Ŝliwe wskazanie przedsi ębiorcy, który wydobywał zło Ŝe, b ądź jego nast ępcy prawnego, Cele średnioterminowe do roku 2011: obowi ązek rekultywacji ci ąŜ y na bud Ŝecie pa ństwa i działającym w jego imieniu ministrze wła ściwym do spraw 1. Minimalizacja negatywnego wpływu na środowisko przy Skarbu Pa ństwa. eksploatacji kopalin. 2. Poszukiwanie substytutów kopalin naturalnych. Kompetencje i zadania gminy w zakresie gospodarki i 3. Kontynuacja poszukiwa ń nowych złó Ŝ surowców, w ochrony kopalin s ą nast ępuj ące: celu rozwoju gospodarczego. - uwzgl ędnianie w miejscowym planie 4. Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych. zagospodarowania przestrzennego udokumentowanych złó Ŝ kopalin i wód podziemnych Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki w granicach ich projektowanych stref ochronnych, działa ń: - sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego (uchwała), 1. Skuteczne egzekwowanie zasad i norm prawnych, - mo Ŝliwo ść odst ąpienia od sporz ądzenia planu zgodnie z Prawem geologicznym i górniczym. zagospodarowania przestrzennego terenu 2. Maksymalne wykorzystanie zasobów kopalin w górniczego dla kopalin pospolitych (decyzja), granicach udokumentowania. - uzgodnienie planu ruchu likwidowanego zakładu 3. Rekultywacja terenów poeksploatacyjnych zgodnie z górniczego (postanowienie), zatwierdzonym planem ruchu. - ponoszenie 50% kosztów sporz ądzenia 4. Rekultywacja lub rewitalizacja terenów dawnych miejscowego planu zagospodarowania wyrobisk górniczych i niedopuszczanie do ich dalszej przestrzennego dla terenu górniczego. degradacji (np. w postaci niekontrolowanego składowania odpadów). 6.4 Powierzchnia terenu. 5. Ochrona złó Ŝ nie eksploatowanych poprzez uwzgl ędnienie ich w planach zagospodarowania 6.4.1 Stan aktualny. przestrzennego. Przekształcenia powierzchni ziemi 6. Eliminacja nielegalnej eksploatacji kopalin, szczególnie na terenach rolniczych o wysokiej W rejonie gminy, zmiany w przypowierzchniowej bonitacji gleb i terenów le śnych. warstwie skorupy ziemskiej zwi ązane z eksploatacj ą kopalin, generalnie nie wyst ępuj ą na wi ększ ą skal ę. Lp. Nazwa działania Uwagi Wyj ątkiem s ą miejsca eksploatacji surowców ilastych, zlokalizowane na północnym skłonie Wysoczyzny Eliminacja nielegalnej eksploatacji Starostwo kopalin, szczególnie na terenach Elbl ąskiej. Tutaj tereny poeksploatacyjne musz ą zosta ć 1 Powiatowe, rolniczych o wysokiej bonitacji gleb poddane rekultywacji w kierunku leśnym zgodnie z Urz ąd Gminy i terenów leśnych wymogami ochrony środowiska. Pozostałe zło Ŝa maj ą stosunkowo niewielk ą Za kształtowanie polityki ochrony złó Ŝ i kopalin oraz powierzchni ę, a ich zasoby wyczerpuj ą si ę w do ść gospodarowanie tymi zasobami s ą Minister Środowiska, szybkim tempie i ich eksploatacja nie powoduje wojewodowie i starostowie. Obecnie, najistotniejszym znacz ących zmian w rze źbie terenu. zadaniem w przypadku złó Ŝ eksploatowanych jest Zalecane kierunki rekultywacji obszarów maksymalne wykorzystanie kopalin w granicach poeksploatacyjnych zmierzaj ą generalnie do odtworzenia udokumentowania, a nast ępnie zgodna z zasadami walorów krajobrazowych oraz w kierunku le śnym. Wynika ochrony środowiska rekultywacja wyrobisk. to z faktu, Ŝe znaczna cz ęść gminy le Ŝy na terenie Parku poeksploatacyjnych, w celu przywrócenia pierwotnej Krajobrazowego „Wysoczyzna Elbl ąska” lub w innych warto ści terenu. obszarach chronionego krajobrazu. Zasady korzystania z kopalin uregulowane s ą przepisami ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku Prawo 6.4.2 Program poprawy dla pola: Powierzchnia geologiczne i górnicze (z pó źniejszymi zmianami). Ustawa terenu. ujmuje zagadnienia zwi ązane z własno ści ą kopalin, uŜytkowaniem oraz koncesjonowanie. Ponadto, uj ęta jest Cel strategiczny: równie Ŝ ochrona środowiska, w tym złó Ŝ kopalin i wód podziemnych, w zwi ązku z wykonywaniem prac Rekultywacja terenów zdegradowanych. geologicznych i wydobywaniem kopalin. Obowi ązek rekultywacji spoczywa na u Ŝytkowniku Poni Ŝej przedstawiono zbiorcze zestawienie wyrobisk i zło Ŝa. Obowi ązek ten musi zosta ć wypełniony w ci ągu 5 terenów poeksploatacyjnych na obszarze gminy, lat od zako ńczenia działalno ści wydobywczej. Rol ą przeznaczonych do zagospodarowania lub rekultywacji: organów administracji publicznej jest okre ślenie warunków

Dziennik Urz ędowy - 10373 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA 14 Zbiorcze zestawienie wyrobisk i terenów poeksploatacyjnych na obszarze gminy, przeznaczonych do zagospodarowania lub rekultywacji.

Dokumentacja Propozycja Warto ść środowiska Opis wyrobiska Rodzaj formalna i opracowanie Zawodnienie Lp. Nazwa zło Ŝa Zagospodarow w otoczeniu (terenu poeksplo- kopaliny archiwalne dotycz. rekultywacji wyrobiska ania wyrobiska wyrobiska atacyjnego) lub zagospodarowania GMINA ELBL ĄG Gronowo Dok. geol. w kat. C , J. Obszar gosp. roln. kl. Piasek - 1 Rozpoznane szczegółowo Suche Górne* Olszewski, 2002 r. IV 1 Gronowo Kierunek Dok. geol. w kat. C , J. Obszar gosp. roln. kl. Piasek 1 Rozpoznane szczegółowo Suche Górne urbanizacyjny Olszewski, 2002 r. IV Karta rej. ukopu Eksploatowane od Obszar gosp. roln. 2 Nowina Piasek - zło Ŝa KN 1998.04.10, koncesja Suche kl.>4 oraz nieu Ŝytki E. Solczak, 1986 wa Ŝna do 2002.12.31 Zaniechane, Kierunek Uproszcz. Dok. geol. zł. piasku, Obszar gosp. roln. kl. 3 Nowina II Piasek eksploatowane od 1994 Suche urbanizacyjny A. Matuszewski, 1993 VI do 1997 r. Obszar gosp. roln. kl. 4 Nowina III Piasek - - Eksploatowane Suche IV i kl. VI. Obszar gosp. roln. kl. Dok. geol. zło Ŝa KN-piasku, A. 5 Nowina IV Piasek Rolny lub le śny IVa-VI Rozpoznane szczegółowo Suche Matuszewski, 2002 r. głównie kl. V Źródła: Program ochrony środowiska dla powiatu elbl ąskiego.

7. ZRÓWNOWA śONE WYKORZYSTANIE Cele krótkoterminowe i kierunki działa ń: SUROWCÓW, MATERIAŁÓW, WODY I ENERGII. 1. Zmniejszenie, a docelowo eliminacja wykorzystania wód podziemnych do celów przemysłowych, Na terenie gminy najwi ększa presja na środowisko z wyj ątkiem spo Ŝywczego i farmaceutycznego. wywierana jest przez sfer ę gospodarki komunalnej oraz w 2. Zmniejszenie zapotrzebowania na wod ę w przemy śle i znacznie mniejszym stopniu i lokalnie - przez zakłady rolnictwie. produkcyjne. Istotne kierunki oddziaływania to: emisja 3. Wprowadzanie zamkni ętych obiegów wody i zanieczyszcze ń do wód i powietrza, emisja hałasu, pobór wodooszcz ędnych technologii produkcji w przemy śle. wód powierzchniowych, podziemnych oraz energii. St ąd 4. Kontynuacja modernizacji sieci wodoci ągowych w celu te Ŝ, zagadnienia te zostały uj ęte w programie ochrony zmniejszenia strat wody w systemach przesyłowych. środowiska. 5. Wspieranie działa ń maj ących na celu zmniejszenie zu Ŝycia wody w gospodarstwach domowych 7.1 Racjonalizacja u Ŝytkowania wody do celów (modernizacja urz ądze ń, instalacja liczników wody). produkcyjnych i konsumpcyjnych 6. Prowadzenie działa ń edukacyjno-informacyjnych, zarówno dla mieszka ńców gminy, jak i podmiotów Cel średnioterminowy: gospodarczych w zakresie konieczno ści i mo Ŝliwo ści oszcz ędzania wody. Zmniejszenie w perspektywie do roku 2010 wodochłonno ści produkcji przemysłowej oraz Efekty wynikaj ące z racjonalizacji zu Ŝycia wody: zmniejszenie zu Ŝycia wody w sektorze komunalnym. - zwi ększenie regionalnych zasobów wodnych, - przywrócenie równowagi w środowisku wodnym, Cel ten wynika z przyj ętych limitów krajowych. - ograniczenie deficytów wody, Najwi ększe znaczenie dla realizacji tego celu maj ą - zmniejszenie ilo ści wytwarzanych ścieków, a tym działania podejmowane przez poszczególne zakłady samym poprawa jako ści wód. produkcyjne, a tak Ŝe jednostki funkcjonuj ące w sektorze komunalnym. 7.2 Zmniejszenie zu Ŝycia energii. Na terenie gminy zu Ŝycie wody, zarówno do celów konsumpcyjnych, jak te Ŝ produkcyjnych, systematycznie Cel średnioterminowy: spada. Zwi ązane jest to przede wszystkim z urealnieniem cen wody oraz systemem rozlicze ń (przej ście z systemu Zmniejszenie zu Ŝycia energii w przeliczeniu na ryczałtowego na liczniki poboru), w którym konsument jednostk ę krajowego produktu o 25 % w roku 2010 w płaci za rzeczywist ą ilo ść zu Ŝytej wody. Ogólny wzrost porównaniu z rokiem 2000 i o 50 % w porównaniu z kosztów utrzymania spowodował w śród mieszka ńców rokiem 1990. wykształcenie postaw oszcz ędzania wody, co jest zjawiskiem pozytywnym. Cel ten wynika bezpo średnio z zało Ŝeń Polityki W celu dalszego zmniejszenia wodochłonno ści w Ekologicznej Pa ństwa. Osi ągni ęcie go uwarunkowane jest strefie gospodarki, zakłady korzystaj ące ze środowiska - dalszym urealnieniem cen energii, m.in. poprzez wliczenie pobieraj ące wod ę, surowce i energi ę powinny stosowa ć w jej cen ę jednostkow ą kosztów środowiskowych (opłaty najlepsze dost ępne techniki (BAT). Istotne jest wdra Ŝanie produktowe od paliw, zró Ŝnicowane w zale Ŝno ści od systemów zarz ądzania środowiskowego w zakładach uci ąŜ liwo ści danego paliwa dla środowiska). Ograniczenie (normy ISO 14000), wprowadzanie zasad Czystej ogólnego zu Ŝycia energii (tak Ŝe zmniejszenie produkcji Produkcji, przyst ępowanie do programów sektorowych energii) przyniesie efekty w postaci zmniejszenia zu Ŝycia z dziedziny ochrony środowiska. surowców energetycznych, a tak Ŝe zmniejszenia emisji zanieczyszcze ń do środowiska. Zmniejszenie zu Ŝycia energii powinno by ć rozpatrywane jednostkowo, gdy Ŝ przy zakładanym Dziennik Urz ędowy - 10374 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 wzro ście gospodarczym i rozwoju gminy nieunikniony jest energii biomasy (np. słomy, drewna) na energi ę bezwzgl ędny wzrost zuŜycia energii. uŜyteczn ą, głównie ciepln ą (kotły opalane biomas ą), Zmniejszenie zu Ŝycia energii, zwłaszcza w sektorze a tak Ŝe wykorzystania energii geotermalnej. Mo Ŝliwe komunalnym, zwi ązane b ędzie z nieuniknionym wzrostem byłoby wykorzystanie energii słonecznej poprzez cen tej energii. Podstawowe znaczenie b ędą mie ć równie Ŝ instalacj ę baterii słonecznych. Do celów energetycznych działania w zakresie restrukturyzacji i modernizacji mo Ŝe by ć równie Ŝ wykorzystywany gaz powstaj ący w gospodarki (wprowadzanie energooszcz ędnych wyniku fermentacji metanowej osadów ściekowych oraz technologii) oraz wzrost świadomo ści społecze ństwa. gaz wysypiskowy. Du Ŝe znaczenie ma wykorzystanie Wymienione działania b ędą realizowane przez energii wiatrowej i wodnej. podmioty gospodarcze, a tak Ŝe wytwórców energii; władze samorz ądowe maj ą ograniczony wpływ na Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki działań: realizacj ę zało Ŝonych celów. Niemniej, istotne jest prowadzanie działa ń edukacyjnych i informowanie o 1. Zwi ększenie zaanga Ŝowania środków publicznych dostępnych mo Ŝliwo ściach w zakresie ograniczania (bud Ŝetowych i pozabud Ŝetowych) i prywatnych na zu Ŝycia energii. rozwój energetyki ze źródeł odnawialnych z równoczesn ą poprawa efektywno ści ich Cele krótkoterminowe i kierunki działa ń: wykorzystania. 1. Restrukturyzacja gospodarki w kierunku ograniczania 2. Intensyfikacja działa ń umo Ŝliwiaj ących wykorzystanie produkcji energochłonnej. w tym zakresie środków finansowych z Unii 2. Wprowadzanie energooszcz ędnych technologii i Europejskiej i mi ędzynarodowych instytucji urz ądze ń w przemy śle, energetyce i gospodarce finansowych. komunalnej. 3. Inwentaryzacja potencjału energii odnawialnej i 3. Zmniejszenie strat energii, zwłaszcza cieplnej, w niekonwencjonalnej na terenie gminy. systemach przesyłowych oraz obiektach 4. Działalno ść edukacyjno – informacyjna z zakresie mieszkalnych, usługowych i przemysłowych. wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. 4. Poprawa parametrów energetycznych budynków, 5. Wsparcie finansowo – logistyczne projektów w szczególnie nowobudowanych. zakresie budowy urz ądze ń i instalacji z zakresu energii 5. Racjonalizacja zu Ŝycia i oszcz ędzania energii przez odnawialnej. społecze ństwo gminy. 6. Stymulowanie i wspieranie przedsi ęwzi ęć w zakresie Efekty wynikaj ące ze wzrostu wykorzystania energii ze zmniejszania zu Ŝycia energii. źródeł odnawialnych: - zmniejszenie zu Ŝycia nieodnawialnych zasobów Efekty wynikaj ące ze zmniejszenia energochłonno ści surowców energetycznych, gospodarki: - ograniczenie emisji zanieczyszcze ń powietrza - zmniejszenie eksploatacji zasobów naturalnych, powstaj ących podczas spalania paliw tradycyjnych, - spadek zu Ŝycia paliw, - stymulacja rozwoju nowoczesnych technologii, - zmniejszenie emisji zanieczyszcze ń powietrza, - stworzenie nowych miejsc pracy, - ograniczenie kosztów ochrony atmosfery przed - zyskanie wizerunku gminy wspieraj ącego działania zanieczyszczeniami, innowacyjne. - zmniejszenie negatywnych oddziaływa ń zanieczyszcze ń powietrza na środowisko, 7.4 Zmniejszenie materiałochłonno ści i - zmniejszenie kosztów produkcji energii. odpadowo ści produkcji.

7.3 Wzrost wykorzystania energii ze źródeł Cele średnioterminowe: odnawialnych. Ograniczenie do roku 2010 materiałochłonno ści Cele średnioterminowe do roku 2015: produkcji 50 % w stosunku do roku 1990.

Zwi ększenie udziału źródeł odnawialnych w Wycofanie z produkcji i u Ŝytkowania, b ądź produkcji energii do 3,65 w roku 2006 i systematyczny ograniczenie u Ŝytkowania substancji i materiałów wzrost do 7,5 % w roku 2010. niebezpiecznych (reglamentowanych przez dyrektywy UE i przepisy prawa mi ędzynarodowego) (dotyczy Zwi ększenie do roku 2010 wykorzystania energii z substancji zawieraj ących metale ci ęŜ kie, trwałe regionalnych źródeł odnawialnych o 100 % w zanieczyszczenia organiczne oraz substancje stosunku do roku 2000. niszcz ące warstw ę ozonow ą).

Obecnie wykorzystanie energii odnawialnej w Unii Poszczególne działania uj ęte w niniejszym rozdziale Europejskiej kształtuje si ę na poziomie 6 %. Planuje si ę skierowane s ą głównie do podmiotów gospodarczych. wzrost tego udziału do 12 % w perspektywie roku 2010. W Rol ą jednostek samorz ądowych jest popularyzacja metod Polsce zakłada si ę, Ŝe w 2010 roku udział zu Ŝycia energii ograniczania presji na środowisko oraz wpływ na polityk ę odnawialnej b ędzie na poziomie 7,5 % (wynika to środowiskow ą zakładów poprzez wydawanie z Rozporz ądzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki odpowiednich decyzji i zezwole ń. Społecznej z dnia 30 maja 2003 roku w sprawie szczegółowego zakresu obowi ązku zakupu energii Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz działa ń: energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z 1. Oszcz ędna gospodarka materiałami i surowcami w wytwarzaniem ciepła). zakładach produkcyjnych. Na terenie gminy istniej ą du Ŝe mo Ŝliwo ści szerszego 2. Zwi ększenie recyklingu i odzysku materiałowego i wykorzystania energii odnawialnej. Mo Ŝliwe jest tak Ŝe energetycznego w zakładach produkcyjnych. stosowanie w szerokim zakresie metod przetwarzania Dziennik Urz ędowy - 10375 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

3. Zapobieganie i minimalizacja zanieczyszczeniom, i wodochłonno ści nie odbiegaj ących od tych, jakie w uci ąŜ liwo ściom i zagro Ŝeniom u źródła. tym samym czasie b ędą uzyskiwane w innych krajach Unii Europejskiej i OECD. Efekty wynikaj ące ze zmniejszenia materiałochłonno ści i 2. Ograniczanie terenów wytwórczo ści jako elementu odpadowo ści produkcji: terenów zainwestowanych, przy zwi ększeniu - zmniejszenie nakładów jednostkowych na produkcj ę intensywno ści ich wykorzystania. przemysłow ą, 3. Spełnienie przez wszystkie zakłady wymaga ń w - zmniejszenie ogólnych kosztów ochrony środowiska zakresie korzystania ze środowiska okre ślonych oraz w zakładach, przepisami prawa krajowego i obowi ązuj ącymi - zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza decyzjami administracyjnymi (dopuszczalne wielko ści atmosferycznego, emisji, rejestry zanieczyszcze ń, monitorowanie emisji, - zmniejszenie zu Ŝycia surowców naturalnych i innych zintegrowane pozwolenia na korzystanie ze materiałów, środowiska, zasady post ępowania z odpadami, jako ść - zmniejszenie ilo ści wytwarzanych odpadów. ekologiczna wyrobów, zarz ądzanie ryzykiem środowiskowym, oceny oddziaływania na środowisko, 8. WŁ ĄCZANIE ASPEKTÓW EKOLOGICZNYCH DO procedury raportowania). POLITYK SEKTOROWYCH. 4. Wdra Ŝanie projektów Czystszej Produkcji i zarz ądzania środowiskowego w zakładach, 8.1 Zagadnienia ochrony środowiska w uj ęciu modernizacja instalacji przemysłowych. sektorowym. 5. Sukcesywne wyposa Ŝanie zakładów (tam, gdzie jest to niezb ędne) w infrastruktur ę techniczn ą ochrony Rozwój cywilizacyjny i gospodarczy s ą przyczyn ą środowiska (oczyszczalnie ścieków, systemy degradacji środowiska naturalnego - zanieczyszczania oczyszczania spalin, itp.). jego poszczególnych komponentów, wyczerpywania si ę 6. Wdro Ŝenie systemów zapobiegania i przeciwdziałania zasobów surowcowych, zmiany gatunkowe flory i fauny, a zdarzeniom mog ącym powodowa ć powa Ŝną awari ę tak Ŝe pogarszania si ę stanu zdrowia ludno ści. oraz ograniczanie jej skutków dla ludzi i środowiska w Przeciwdziałaniem dla niekontrolowanej ekspansji zakładach stwarzaj ących tego typu zagro Ŝenie. gospodarczej jest przyj ęcie zasad zrównowa Ŝonego 7. Wdro Ŝenie dobrowolnych lub obowi ązkowych (w rozwoju, który polega na prowadzeniu szerokiej zale Ŝno ści od stopnia ryzyka) ubezpiecze ń od działalno ści człowieka, ci ągłym rozwoju gospodarczym odpowiedzialno ści cywilnej za ewentualne, i społecznym przy niedopuszczeniu do dalszej degradacji spowodowane szkody ekologiczne. środowiska naturalnego oraz na podejmowaniu działa ń 8. Modernizacja, ewentualnie eliminacja z obszarów o zmierzaj ących do restytucji zniszczonych elementów funkcji mieszkaniowo-usługowej zakładów środowiska. Oznacza to, Ŝe w ka Ŝdej dziedzinie wytwórczych. działalno ści gospodarczej, która mo Ŝe oddziaływa ć na środowisko, nale Ŝy przyj ąć okre ślone zasady i cele, które 8.1.2 Transport. ogranicz ą lub wyeliminuj ą ten negatywny wpływ. Wskazówki w tej sprawie przedstawione zostały Jednym z atutów gminy powinien by ć dobry układ w dokumencie Rady Ministrów „Wytycznych dotycz ących komunikacyjny wraz z rozwini ętym systemem lokalnego zasad i zakresu uwzgl ędniania zagadnie ń ochrony transportu zbiorowego. środowiska w programach sektorowych” oraz w Polityce Ekologicznej Pa ństwa. Perspektywiczne cele zrównowa Ŝenia sektora transportu obejmuj ą: Dla gminy w zakresie oddziaływania na środowisko znaczenie maj ą nast ępujące dziedziny: 1. Popraw ę bezpiecze ństwa ruchu drogowego. 2. Usprawnienie poł ącze ń komunikacyjnych gminy. 8.1.1 Przemysł. 3. Popraw ę warunków podró Ŝowania w transporcie indywidualnym i zbiorowym. Gminy nie nale Ŝy do nale Ŝy do uprzemysłowionych 4. Poszerzenie dróg modernizowanych klasy G (główne jednostek, jednak Ŝe działalno ść produkcyjna, a tak Ŝe drogi powiatowe) do szeroko ści minimalnej 5,5 m; zakładane plany rozwoju, s ą głównymi czynnikami klasy Z (zbiorcze drogi powiatowe) do szeroko ści oddziałuj ącymi negatywnie na środowisko. Do głównych minimalnej 4,5 m; klasy L (lokalne drogi powiatowe) do zagro Ŝeń z tytułu rozwoju tej dziedziny gospodarki nale Ŝą : szeroko ści minimalnej 3,5 m. emisja zanieczyszcze ń do powietrza i wód, degradacja 5. Budow ę zatok w miejscach zatrzymywania si ę powierzchni ziemi i krajobrazu, emisja hałasu, mo Ŝliwo ść autobusów. wyst ąpienia powa Ŝnej awarii. 6. Utwardzenie nawierzchni dróg. 7. Uzyskanie przez wszystkie eksploatowane środki Głównym celem dla zrównowa Ŝenia produkcji transportu parametrów w zakresie walorów przemysłowej jest: uŜytkowych oraz w zakresie oddziaływania na środowisko, jakie b ędą w tym czasie obowi ązywały w Minimalizacja negatywnego oddziaływania Unii Europejskiej. procesów przemysłowych na środowisko poprzez 8. Doprowadzenie do ogólnej przepustowo ści szlaków i restrukturyzacj ę przemysłu i wdro Ŝenie węzłów infrastruktury transportowej, a tak Ŝe jej pro środowiskowych wzorców i modelu produkcji rozmieszczeniu przestrzennemu, do stanu w pełni odpowiadaj ącego rzeczywistym potrzebom Kierunki działa ń zmierzaj ące do osi ągni ęcia przewozowym. zało Ŝonego celu to: 9. Wyprowadzenie tranzytowych przewozów samochodowych poza obszar zwartej zabudowy. 1. Osi ągni ęcie w zakładach przemysłowych wska źników energochłonno ści, materiałochłonno ści Dziennik Urz ędowy - 10376 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

10. Spełnienie wszystkich wymaganych w prawie polskim i Ruch turystyczny, szczególnie nasilony w sezonie mi ędzynarodowym warunków bezpiecze ństwa przy letnim, oddziałuje tak Ŝe w sposób negatywny na przewozach ładunków niebezpiecznych. środowisko. Nadmierny gwar i hałas komunikacyjny jest 11. Wdro Ŝenie płynnej regulacji ruchu w obszarach o jego przyczyn ą zakłócania spokoju np. ptaków b ędących w najwi ększym nat ęŜ eniu. fazie l ęgowej, nat ęŜ enie ruchu samochodowego jest 12. Zmniejszenie technicznych ogranicze ń w zakresie przyczyn ą zanieczyszczenia atmosfery i gleby w pobli Ŝu rozwoju transportu rowerowego, poprzez dróg dojazdowych do obiektów. Nieprzestrzeganie zasad wybudowanie lub wyznaczenie, na wszystkich czysto ści i porz ądku przez turystów powoduje obszarach zabudowanych, ście Ŝek rowerowych oraz za śmiecanie terenów rekreacyjnych. odpowiednio zagospodarowanych miejsc do parkowania rowerów. Planowane do uzyskania, docelowe cechy 13. Poprawa stanu istniej ących dróg i ulic poprzez ich zrównowa Ŝenia sektora rekreacji i turystyki obejmuj ą: przebudow ę, modernizacj ę. 1. Optymalne wykorzystanie walorów przyrodniczych 8.1.3 Gospodarka komunalna i budownictwo. gminy do celów rekreacji i turystyki. 2. Wzmocnienie infrastruktury rekreacyjnej i Zamierzenia w zakresie uzyskania docelowych cech turystycznej na terenie gminy. zrównowa Ŝenia gospodarki komunalnej i budownictwa 3. Wspieranie rozbudowy szlaków pieszych, wodnych, obejmuj ą: konnych i rowerowych. 4. Kontynuacja i wdra Ŝanie programów wspieraj ących 1. Spełnienie wszystkich wymaga ń wynikaj ących z rozwój rekreacji i sportu mieszka ńców, organizacja przepisów prawa krajowego i regulacji Unii turniejów i zawodów sportowych. Europejskiej, a tak Ŝe okre ślonych regułami 4. Wspieranie towarzystw i fundacji zajmuj ących si ę racjonalno ści i dobrej praktyki gospodarowania, turystyk ą, rekreacja i sportem. dotycz ących stanu infrastruktury technicznej 5. Ochrona dziedzictwa kulturowo – historycznego gospodarki komunalnej w zakresie: uzdatniania wody (program ochrony zabytków). do picia, oczyszczania i odprowadzania ścieków, zagospodarowania odpadów, ograniczania emisji ze 8.1.5 Ochrona zdrowia. spalania w lokalnych kotłowniach, opomiarowanie zu Ŝycia wody i ciepła, zmniejszenie strat przesyłowych W tej dziedzinie wyró Ŝni ć mo Ŝna dwa aspekty: wody i ciepła. oddziaływania na środowisko obiektów słu Ŝby zdrowia, 2. Tworzenie b ądź utrzymanie ładu przestrzennego w takich jak szpitale, przychodnie, laboratoria medyczne gminie, obejmuj ącego zachowanie wła ściwych relacji oraz szerszego uwzgl ędnienia w badaniach medycznych pomi ędzy terenami zabudowanymi i terenami wpływu zanieczyszcze ń środowiska na zdrowie ludzi. otwartymi, zaplanowany, zharmonizowany z krajobrazem kształt architektoniczno – urbanistyczny Perspektywiczne cechy zrównowa Ŝenia ochrony pojedynczych budynków i ich zespołów, dbało ść o zdrowia obejmuj ą: czysto ść i porz ądek. 3. Całkowite wyeliminowanie samowoli budowlanej. 1. Wdro Ŝenie nowoczesnego systemu gospodarki 3. Szerokie wdra Ŝanie tzw. dobrych praktyk w zakresie odpadami medycznymi. realizacji prac budowlanych (organizacja zaplecza i 2. Wyposa Ŝenie wszystkich obiektów słu Ŝby zdrowia placu budowy, stosowane technologie, jako ść , a (typu szpitale) w niezb ędn ą nowoczesn ą infrastruktur ę zwłaszcza uci ąŜ liwo ść dla środowiska, maszyn i w zakresie oczyszczania ścieków oraz korzystania ze urz ądze ń oraz środków transportu, porz ądkowanie i szlachetnych źródeł energii (gaz ziemny, energia rekultywacja zaj ętego terenu po zako ńczeniu elektryczna, energia odnawialna). inwestycji, itp.), skuteczne wspierane nadzorem 3. Spełnienie przez wszystkie obiekty słu Ŝby zdrowia inwestorskim i administracyjnym w pełni wykorzystuj ące niebezpieczne substancje i urz ądzenia wykorzystuj ącym zalecenia zawarte w wykonanych (przede wszystkim ró Ŝnego rodzaju chemikalia, ocenach oddziaływania projektowanych inwestycji na aparatur ę analityczn ą, urz ądzenia terapeutyczne środowisko. emituj ące promieniowanie jonizuj ące) wymaga ń w zakresie zarz ądzania ryzykiem środowiskowym 8.1.4 Rekreacja i turystyka. (zapobieganie i przeciwdziałanie sytuacjom awaryjnym, zabezpieczenie przed dost ępem Gmina Elbl ąg jest bardzo urozmaicona pod wzgl ędem niepowołanych osób, rygorystyczne przestrzeganie krajobrazowym i przyrodniczym, co sprzyja wypoczynkowi zalecanych technik i procedur post ępowania oraz i turystyce. W gminie, oprócz atrakcji przyrodniczych, stosowanie wymaganych zabezpiecze ń w ramach znajduj ą si ę tak Ŝe liczne obiekty zabytkowe i miejsca zabiegów terapeutycznych i wykonywania analiz). pami ęci narodowej, znajduj ą si ę liczne obiekty zabytkowe, 4. Rozszerzenie zakresu bada ń profilaktycznych chorób które przyci ągaj ą zwiedzaj ących. Krajobraz kulturowy wywołanych czynnikami środowiskowymi obfituje w liczne zachowania pierwotne, pojedyncze (zanieczyszczenie powietrza, wód, hałas i stres obiekty o tradycyjnej zabudowie drewnianej, ko ścioły, miejski). kaplice, cmentarze, zespoły folwarczne, pałacowo- 5. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia i aktywnego ogrodowe. Ich zachowanie i wykorzystanie stanowi wypoczynku. doskonałe narz ędzie do budowania wizerunku obszarów wiejskich i rolniczych na poziomie lokalnym i regionalnym. 8.1.6 Rolnictwo. Na terenie poszczególnych sołectw znajduj ą si ę tak Ŝe obiekty pełni ące funkcje kulturalne, rekreacyjne i Na terenie gminy rolnictwo jest podstaw ą form ą sportowe, które wymagaj ą cz ęsto remontu lub działalno ści gospodarczej i źródłem utrzymania doposa Ŝenia, a stanowi ą wa Ŝny element w rozwoju wi ększo ści mieszka ńców. W tej dziedzinie, w najbli Ŝszych społeczno-kulturalnym wsi. latach, wymagane b ędą gł ęboko id ące zmiany w zwi ązku Dziennik Urz ędowy - 10377 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 z akcesj ą Polski do Unii Europejskiej i konieczno ści ą publicznym, działaniach na rzecz oszcz ędzania przystosowania rolnictwa do wymaga ń UE. Podniesienie zasobów (zwłaszcza energii i wody), odzysku konkurencyjno ści rolnictwa wi ąza ć si ę b ędzie ze produktów lub ich cz ęś ci oraz odzysku opakowa ń zwi ększeniem areału gospodarstw i specjalizacj ą (np. i wykorzystania odpadów jako surowców wtórnych. chów trzody chlewnej, bydła, sadownictwo, ogrodnictwo). 4. Stymulowanie rozwoju przemysłu urz ądze ń ochrony Niezb ędnym jest, aby przeprowadzane zmiany środowiska, zwłaszcza urz ądze ń wykorzystywanych w uwzgl ędniały aspekty ochrony środowiska i ochronie wód i powietrza oraz zagospodarowania zrównowa Ŝonego rozwoju. odpadów. Walory przyrodnicze obszarów wiejskich tworz ą warunki dla rozwoju rolnictwa ekologicznego w zwi ązku z 9. EDUKACJA EKOLOGICZNA. coraz wi ększym zainteresowaniem i zapotrzebowaniem na Ŝywno ść ekologiczn ą. Rolnictwo ekologiczne jest Adresatem ko ńcowym Programu ochrony środowiska wa Ŝnym czynnikiem zwi ększaj ącym zatrudnienie na wsi, jest społecze ństwo gminy Elbl ąg. Warunkiem niezb ędnym dostarcza nowych miejsc pracy oraz daje rolnikom dla realizacji celów i zada ń zawartych w Programie dodatkowe źródło dochodu. ochrony środowiska jest ch ęć wł ączenia si ę mieszka ńców do ich realizacji. Z tego wzgl ędu jednym z priorytetów Do po Ŝą danych, planowanych do osi ągni ęcia cech Programu jest kontynuacja i dalszy rozwój prowadzonej zrównowa Ŝenia sektora rolnictwa nale Ŝą : od wielu lat na terenie gminy edukacji ekologicznej. Działania zaproponowane w Programie przyczyni ą si ę 1. Utrzymanie i rozwój zró Ŝnicowania sposobów i do ukształtowania świadomo ści ekologicznej, rozumianej kierunków produkcji, przede wszystkim ró Ŝnorodnej jako widza, pogl ądy i wyobra Ŝenia ludzi o środowisku wielko ści gospodarstw, stopnia ich specjalizacji, przyrodniczym i jego ochronie. intensywno ści gospodarowania. 2. Optymalne wykorzystania potencjału biologicznego 9.1 Dotychczasowe działania w zakresie promocji i gleb poprzez dostosowanie rodzaju i wielko ści upraw, edukacji w dziedzinie gospodarki odpadami na terenie zalesianie gruntów nieprzydatnych dla rolnictwa, gminy. minimalizacja gruntów przekazywanych na cele nierolnicze, zwłaszcza wysokich klas bonitacyjnych. Na terenie gminy odbywaj ą si ę cyklicznie akcje 3. Powszechne wdro Ŝenie dobrych praktyk rolniczych, zwi ązane ze Sprz ątaniem Świata. Ponadto organizowano zwłaszcza w zakresie stosowania nawozów konkursy ekologiczne dla uczniów szkół podstawowych mineralnych i chemicznych środków ochrony ro ślin, organizowane przez szkoły podstawowe i gimnazjum oraz nawo Ŝenia i gospodarowania obornikiem i gnojowic ą, Urz ąd Gminy. Urz ąd Gminy zorganizował tak Ŝe sadzenie regulacji stosunków wodnych, mechanizacji prac drzew i krzewów, przy czym nasadzenia wykonane polowych, utrzymania miedz oraz wprowadzania zostały przez pracowników zatrudnionych w ramach prac zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych. publicznych. 4. Wprowadzanie na szeroka skal ę rolnictwa ekologicznego i rozwój agroturystyki, wspieranie 9.2 Edukacja ekologiczna formalna (szkolna). przetwórstwa rolno-spo Ŝywczego opartego o produkty ekologiczne i sieci dystrybucji tych produktów. Ten rodzaj edukacji to zorganizowany system 5. Rozwój infrastruktury technicznej na obszarach kształcenia uczniów na wszystkich szczeblach systemu wiejskich, w szczególno ści infrastruktury zwi ązanej z oświaty, nastawiony na wykształcenie w nich umiej ętno ści ochron ą środowiska. obserwowania środowiska i zmian w nim zachodz ących, wra Ŝliwo ści na pi ękno przyrody i szacunku dla niej. 8.1.7 Aktywizacja rynku do działa ń na rzecz środowiska. W ramach edukacji formalnej proponuje si ę kontynuacj ę lub wprowadzenie nast ępuj ących działa ń: Istotnym wsparciem ochrony środowiska jest aktywizacja rynku do działa ń na rzecz ochrony środowiska 1. Realizacja zaj ęć zawieraj ących elementy edukacji prowadz ąca do tworzenia tzw. zielonych miejsc pracy ekologicznej w przedszkolach. (zwłaszcza w turystyce i ochronie przyrody, odnawialnych 2. Utrzymywanie klas o profilu kształcenia ekologiczno- źródłach energii, wykorzystaniu odpadów), rozwoju przyrodniczym w szkołach podstawowych produkcji urz ądze ń słu Ŝą cych ochronie środowiska b ądź i ponadpodstawowych. produkcji towarów przyjaznych środowisku. Opracowany 3. Uczestnictwo uczniów w olimpiadach, konkursach i będzie tzw. ramowy program wspierania zielonych miejsc ró Ŝnych programach ekologicznych o charakterze pracy jako element walki z bezrobociem. Program ten regionalnym i krajowym (wraz z podaniem będzie zawierał mechanizm finansowego i eksperckiego otrzymanych nagród i wyró Ŝnie ń). wspierania władz samorz ądowych i prywatnych 4. Ponadprogramowa edukacja z zakresu ekologii i przedsi ębiorców w tworzeniu zielonych miejsc pracy. ochrony środowiska, prowadzenie odr ębnych zaj ęć dotycz ących ochrony środowiska, organizowanie zaj ęć Cele krótkoterminowe i kierunki działa ń: w terenie i wycieczek krajoznawczych, prowadzenie ekologicznych kół zainteresowa ń, wykonywanie 1. Uwzgl ędnianie w przetargach organizowanym przez wystaw i ekspozycji, albumów i kronik prezentuj ących administracj ę rz ądow ą i samorz ądow ą wymogów osi ągni ęcia uczniów w poznawaniu i ochronie ekologicznych, o ile jest to ekonomicznie uzasadnione. środowiska. 2. Kształtowanie równoprawnych warunków konkurencji 5. Zaanga Ŝowanie szkół i uczniów w akcjach sprz ątania przez pełne stosowanie zasady „zanieczyszczaj ący terenu gminy, sadzenia drzew i piel ęgnacji zieleni, płaci”, wraz z uwzgl ędnieniem kosztów zewn ętrznych. opieki nad zwierz ętami, zbierania surowców wtórnych 3. Wspieranie powstawania i zachowania tzw. „zielonych” (wraz z podaniem ich ilo ści), a tak Ŝe innych miejsc pracy, w szczególno ści w: ochronie przyrody, przedsi ęwzi ęciach proekologicznych zasługuj ących na odnawialnych źródłach energii, transporcie uwag ę. Dziennik Urz ędowy - 10378 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

9.3 Edukacja ekologiczna pozaszkolna. Lp. Nazwa zadania Uwagi Starostwo Powiatowe, W ostatnich latach obserwuje si ę rosn ące Prowadzenie aktywnych form edukacji Urz ąd Gminy, ekologicznej młodzie Ŝy i dzieci i zainteresowanie niektórych grup osób dorosłych 1 organizacje zwi ększenie ró Ŝnorodno ści prowadzonych zdobywaniem wiedzy na temat otaczaj ącego ich pozarz ądowe, szkoły, działa ń środowiska, a tak Ŝe mo Ŝliwo ści uczestniczenia media w działaniach na rzecz jego ochrony. Zachowania Pomoc szkołom i organizacjom pozarz ądowym w uzyskiwaniu Starostwo Powiatowe, 2 obserwowane w społecze ństwie wskazuj ą jednak, Ŝe pozabud Ŝetowych środków na edukacj ę Urz ąd Gminy poziom akceptacji dla działa ń z zakresu ochrony ekologiczn ą środowiska maleje, a zachowania prokonsumpcyjne Współdziałanie władz gminy z mediami w zakresie prezentacji stanu środowiska i Starostwo Powiatowe, 3 dominuj ą nad proekologicznymi. Dlatego rola edukacji pozytywnych przykładów działa ń Urz ąd Gminy ekologicznej i wprowadzanie jej nowych form s ą nadal podejmowanych na rzecz jego ochrony bardzo istotne. Rozszerzenie formuły „Dni Ziemi” , Starostwo Powiatowe, Najlepszym i najefektywniejszym sposobem 4 „Sprz ątania Świata” i innych akcji Urz ąd Gminy, szkoły, proekologicznych. media podniesienia świadomo ści ekologicznej dorosłych jest Kontynuacja organizacji szkole ń, Starostwo Powiatowe, zaanga Ŝowanie mieszka ńców w procesy decyzyjne. 6 seminariów i konferencji z zakresu ochrony Urz ąd Gminy, firmy Wymaga to szerokiego informowania społecze ństwa środowiska szkoleniowe o stanie środowiska, działaniach na rzecz jego ochrony, a Starostwo Powiatowe, Prowadzenie działa ń w zakresie edukacji Urz ąd Gminy, tak Ŝe o mo Ŝliwo ściach prawnych uczestniczenia 7 ekologicznej społeczno ści lokalnej na organizacje mieszka ńców w podejmowaniu decyzji maj ących wpływ terenach cennych przyrodniczo pozarz ądowe, szkoły, na stan środowiska. media Wśród wielu tematów edukacji ekologicznej, znacz ące Sukcesywne rozszerzanie działalno ści Starostwo Powiatowe, 8 informacyjno-wydawniczej z zakresu Urz ąd Gminy, miejsce nale Ŝy przypisa ć edukacji w zakresie gospodarki ochrony środowiska sponsorzy odpadami komunalnymi, ochrony powietrza atmosferycznego, oszcz ędno ści energii i wody. W celu zapewnienia koordynacji i harmonizacji zaplanowanych działa ń z zakresu edukacji ekologicznej, Cel strategiczny: proponuje si ę opracowanie i wdro Ŝenie „Zintegrowanego Programu Edukacji Ekologicznej”. Zwi ększenie świadomo ści ekologicznej społecze ństwa gminy, kształtowanie postaw Program ten obejmie: proekologicznych jego mieszka ńców oraz poczucia odpowiedzialno ści za jako ść środowiska. 1. Działania w szkołach wszystkich szczebli polegaj ące na ich wsparciu merytorycznym i finansowym, Cel ten wpisuje si ę w podstawowe cele sformułowane a w szczególno ści: w Narodowej Strategii Edukacji Ekologicznej. - szkolnych programów edukacji ekologicznej, - wyjazdów dzieci i młodzie Ŝ na „zielone szkoły”, Cele średnioterminowe do roku 2011: - rozwój i wspieranie szkolnych kółek o tematyce zwi ązanej z ochron ą środowiska, 1. Kontynuacja i rozszerzanie działa ń edukacyjnych w - organizacji mi ędzyszkolnych konkursów, olimpiad, szkołach z zakresu ochrony środowiska. turniejów o tematyce ekologicznej, 2. Podniesienie poziomu świadomo ści ekologicznej - wyposa Ŝenie szkół w akcesoria i przedmioty dorosłej społeczno ści gminy. dydaktyczne zwi ązane z tematyka ochrony 3. Kształtowanie prawidłowych wzorców zachowa ń środowiska organizacja szkolnych akcji, poszczególnych grup społecze ństwa gminy happeningów, przedstawie ń zwi ązanych z ochron ą w odniesieniu do środowiska. środowiska.

Cele krótkoterminowe do roku 2008 i kierunki działań: 2. Promocj ę działa ń gminy w zakresie ochrony środowiska z udziałem organizacji pozarz ądowych, 1. Kontynuacja edukacji na temat ochrony środowiska w środków masowego przekazu i innych zainteresowanych przedszkolach, szkolnictwie wszystkich szczebli raz podmiotów: dla ogółu mieszka ńców gminy. 2. Wspieranie finansowe i merytoryczne działa ń z - organizacja akcji promuj ących zasady zakresu edukacji ekologicznej. zrównowa Ŝonego rozwoju, 3. Zapewnienie społecze ństwu niezb ędnych informacji - promocja tzw. zachowa ń ekologicznych ogółu nt. stanu środowiska i działa ń na rzecz jego ochrony. społecze ństwa gminy (oszcz ędzanie wody, energii, 4. Rozwijanie mi ędzyregionalnej współpracy w zakresie selektywna zbiórka, utrzymywanie ładu i porz ądku), edukacji ekologicznej. - wspieranie transportu zbiorowego, promocja idei 5. Rozwijanie ró Ŝnorodnych form edukacji ekologicznej. rozwoju ście Ŝek rowerowych, 6. Opracowanie i sukcesywne wdra Ŝanie - organizacja szkole ń, seminariów i konferencji, a Zintegrowanego Programu Edukacji Ekologicznej. tak Ŝe punktu informacyjnego dla przedsi ębiorców.

Dziennik Urz ędowy - 10379 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

9.4 Program operacyjny dla pola: Edukacja ekologiczna.

Termin Źródła finansowania Szacunkowy Lp. Zadanie Typ zadania Realizatorzy Efekty działa ń i uwagi realizacji koszt zł Wspieranie aktywnych Starostwo podnoszenie świadomo ści Bud Ŝet gminy, form edukacji ekologicznej Powiatowe, ekologicznej w śród dzieci i fundusze młodzie Ŝy i dzieci i Urz ąd Gminy, młodzie Ŝy ekologiczne, 1 koordynowane 2006 - 2007 30 000 zwi ększenie ró Ŝnorodno ści organizacje sponsorzy prowadzonych działa ń pozarz ądowe, szkoły, media Organizacja szkole ń, podnoszenie świadomo ści Bud Ŝet gminy Starostwo warsztatów, seminariów, ekologicznej w śród dorosłej fundusze Powiatowe, konferencji po świ ęconych cz ęś ci mieszka ńców gminy ekologiczne, środki 2 koordynowane 2006 - 2007 Urz ąd Gminy, 100 000 ochronie środowiska oraz przedsi ębiorców przedsi ębiorców, firmy promowanie idei sponsorzy szkoleniowe, zrównowa Ŝonego rozwoju Publikacje o stanie podnoszenie świadomo ści Bud Ŝet gminy środowiska i ekologicznej w śród dorosłej fundusze Starostwo programie ochrony cz ęś ci mieszka ńców gminy ekologiczne, środki Powiatowe, środowiska oraz przedsi ębiorców, przedsi ębiorców, 3 koordynowane 2006 - 2007 Urz ąd Gminy, 5 500 informowanie mieszka ńców o sponsorzy firmy stanie gminy wydawnicze promowanie idei zrównowa Ŝonego rozwoju Organizacja imprez wy Ŝszy stan świadomo ści Bud Ŝet gminy masowych zwi ązanych z Starostwo ekologicznej społecze ństwa fundusze ochron ą środowiska: Dzie ń Powiatowe, gminy ekologiczne, środki 4 koordynowane 2006 - 2007 100 000 Ziemi, Dzie ń Ochrony Urz ąd Gminy, przedsi ębiorców, Środowiska, Sprz ątanie szkoły, media, sponsorzy Świata. Promocja działa ń wy Ŝszy stan świadomo ści Bud Ŝet gminy zwi ązanych z ochron ą ekologicznej społecze ństwa, fundusze środowiska: współdziałanie lepsza dbało ść o środowisko, ekologiczne, Starostwo władz gminy z mediami, promocja gminy, wzrost sponsorzy 5 koordynowane 2006 - 2007 Powiatowe, 20 000 prezentacja pozytywnych konkurencyjno ści, poprawa Urz ąd Gminy, przykładów działa ń wizerunku medialnego gminy podejmowanych na rzecz jego ochrony, itp. Promocja lokalnych Starostwo poprawa wizerunku Bud Ŝet Gminy walorów środowiska Powiatowe, medialnego gminy, wzrost fundusze 7 koordynowane 2006- 2007 5 500 Urz ąd Gminy, wiedzy mieszka ńców o ekologiczne media przyrodzie regionu sponsorzy Razem koszty dla pola: Edukacja ekologiczna w latach 2004 – 2007: 261 000 PLN

10. Wytyczne do sporz ądzania gminnych - Polityce ekologicznej pa ństwa na lata 2003 - 2006 z programów ochrony środowiska. uwzgl ędnieniem perspektywy na lata 2007-2010, - Programie ochrony środowiska województwa Ustawa Prawo ochrony środowiska w art. 17 i 18 warmi ńsko-mazurskiego, stanowi, Ŝe w celu realizacji polityki ekologicznej pa ństwa - Programie ochrony środowiska powiatu elbl ąskiego. samorz ądy sporz ądzaj ą wojewódzkie, powiatowe i gminne Cele i zadania uj ęte w wymienionych dokumentach, a programy ochrony środowiska, które nast ępnie s ą konkretniej - zawarte w nich tabele przedsi ęwzi ęć przyjmowane do realizacji w drodze uchwały sejmiku inwestycyjnych i pozainwestycyjnych, powinny by ć województwa albo rady powiatu lub gminy. Programy te, wykorzystywane przy sporz ądzaniu gminnych programów podobnie jak polityk ę ekologiczn ą pa ństwa, sporz ądza si ę ochrony środowiska w trojaki sposób: na 4 lata, z tym, Ŝe przewidziane w niej działania obejmuj ą - jako podstawa wyj ściowa do konkretyzacji zada ń w w perspektywie kolejne 4 lata. Programy powinny określa ć nawi ązaniu do specyfiki i potrzeb danego regionu cele ekologiczne, priorytety, rodzaj i harmonogram działa ń (np. do sporz ądzenia na szczeblu gminnym proekologicznych oraz środki niezb ędne do osi ągni ęcia konkretnego wykazu planowanych do budowy lub celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki modernizacji oczyszczalni ścieków komunalnych, finansowe. oczyszczalni ścieków przemysłowych, składowisk Prace nad gminnym programem ochrony środowiska odpadów, systemu segregacji odpadów itd.). winny by ć prowadzone przy udziale wszystkich instytucji Podstaw ą wyj ściow ą dla wielu zada ń b ędzie wykaz działaj ących na terenie gminy w sferze ochrony zada ń własnych samorz ądów gminnych środowiska i zagospodarowania przestrzennego. Do prac przedstawiony w rozdziale 6 niniejszego tych nale Ŝy wł ączy ć tak Ŝe reprezentantów społecze ństwa opracowania; w postaci przedstawicieli gminnych organów samorz ądu - jako analog do sformułowania regionalnych lub terytorialnego (radnych, członków komisji itp.), samorz ądu lokalnych celów, planowanych do uzyskania na gospodarczego i ekologicznych organizacji danym terenie; pozarz ądowych (je śli istniej ą lub prowadz ą swoje agendy - jako inspiracja do wprowadzenia podobnego na terenie gminy). zadania na szczeblu regionalnym b ądź lokalnym, je śli zadanie uj ęte w wymienionych wy Ŝej 10.1 Zasady ogólne. dokumentach jest sformułowane ogólnie b ądź dotyczy szczebla krajowego, wojewódzkiego lub Przy sporz ądzaniu gminnych programów ochrony powiatowego. środowiska nale Ŝy uwzgl ędnia ć ustalenia zawarte w Struktura gminnego programu ochrony środowiska dokumentach: powinna nawi ązywa ć do struktury „Polityki ekologicznej - Programie wykonawczym do II polityki ekologicznej pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem pa ństwa, Dziennik Urz ędowy - 10380 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 perspektywy na lata 2007-2010”, a wi ęc powinna zawiera ć ustalone zostały nast ępuj ące wa Ŝniejsze limity krajowe, co najmniej nast ępuj ące rozdziały: zwi ązane z racjonalnym wykorzystaniem zasobów - racjonalne u Ŝytkowanie zasobów naturalnych naturalnych i popraw ą stanu środowiska: (zmniejszanie materiałochłonno ści, - zmniejszenie wodochłonno ści produkcji o 50 % w energochłonno ści i wodochłonno ści gospodarki, stosunku do stanu w 1990 r. (w przeliczeniu na PKB ochrona gleb, racjonalna eksploatacja lasów, i warto ść sprzedan ą w przemy śle); ochrona zasobów kopalin), - ograniczenie materiałochłonno ści produkcji o 50 % w - poprawa jako ści środowiska (ochrona wód, stosunku do 1990 r. w taki sposób, aby uzyska ć co ochrona powietrza, gospodarowanie odpadami, najmniej średnie wielko ści dla pa ństw OECD (w hałas, pola elektromagnetyczne, bezpiecze ństwo przeliczeniu na jednostkę produkcji, warto ść chemiczne i biologiczne, nadzwyczajne zagro Ŝenia produkcji lub PKB); środowiska, ochrona przyrody i bioró Ŝnorodno ści), - ograniczenie zu Ŝycia energii o 50 % w stosunku do - narz ędzia i instrumenty realizacji programu (ramy 1990 r. i 25 % w stosunku do 2000 r. (w przeliczeniu prawa, planowanie przestrzenne, powi ązania na jednostk ę produkcji, warto ść produkcji lub PKB); formalne i merytoryczne z analogicznymi - dwukrotne zwi ększenie udziału odzyskiwanych i programami wy Ŝszego szczebla administracyjnego, ponownie wykorzystywanych w procesach mechanizmy finansowania ochrony środowiska, produkcyjnych odpadów przemysłowych w dost ęp do informacji i udział społecze ństwa), porównaniu ze stanem z 1990 r.; - nakłady na realizacj ę programu (wielko ść - odzyskanie i powtórne wykorzystanie co najmniej nakładów i źródła finansowania), 50 % papieru i szkła z odpadów komunalnych; - kontrola realizacji programu (procedury kontroli, - pełna (100 %) likwidacja zrzutów ścieków mierniki realizacji programu, procedury weryfikacji nieoczyszczonych z miast i zakładów programu). przemysłowych; - zmniejszenie ładunku zanieczyszcze ń Programy gminne powinny si ę składa ć z dwóch odprowadzanych do wód powierzchniowych, w cz ęś ci: stosunku do stanu z 1990 r., z przemysłu o 50 %, z - zada ń własnych gminy (pod zadaniami własnymi gospodarki komunalnej (na terenie miast i osiedli nale Ŝy rozumie ć te przedsi ęwzi ęcia, które b ędą wiejskich) o 30 % i ze spływu powierzchniowego - finansowane w cało ści lub cz ęś ciowo ze środków równie Ŝ o 30 %; będących w dyspozycji gminy); - ograniczenie emisji pyłów o 75 %, dwutlenku siarki o - zada ń koordynowanych (pod zadaniami 56 %, tlenków azotu o 31 %, niemetanowych lotnych koordynowanymi nale Ŝy rozumie ć pozostałe zadania zwi ązków organicznych o 4 % i amoniaku o 8 % w zwi ązane z ochron ą środowiska i racjonalnym stosunku do stanu w 1990 r.; wykorzystaniem zasobów naturalnych, które s ą - do ko ńca 2005 r. wycofa ć z u Ŝytkowania etylin ę i finansowane ze środków przedsi ębiorstw oraz ze przej ść wył ącznie na stosowanie benzyny środków zewn ętrznych, b ędących w dyspozycji bezołowiowej. organów i instytucji szczebla powiatowego, Wszystkie wymienione limity dotycz ą celów do wojewódzkiego i centralnego, b ądź instytucji osi ągni ęcia najpó źniej do 2010 r. Limity powy Ŝsze nie były działaj ących na terenie gminy, ale podległych korygowane przy sporz ądzaniu „Polityki ekologicznej bezpo średnio organom powiatowym, wojewódzkim, pa ństwa na lata 2003-2006 z uwzgl ędnieniem bądź centralnym). perspektywy na lata 2007-2010”. W programach gminnych Zadania własne powinny by ć w programie uj ęte z mog ą zosta ć uj ęte w zale Ŝno ści od specyficznych pełnym zakresem informacji niezb ędnej do kontroli ich warunków danej gminy. realizacji (opis przedsi ęwzi ęcia, terminy realizacji, instytucja odpowiedzialna, koszty, źródła finansowania). 10.3 Podział limitów krajowych na limity Zadania koordynowane powinny by ć w programie uj ęte z wojewódzkie i powiatowe. takim stopniem szczegółowo ści, jaki jest dost ępny na terenie gminy. Gminny program ochrony środowiska Brak dostatecznych podstaw planistycznych powinien by ć skoordynowany ze sporz ądzanymi na spowodował, Ŝe zarówno Rada Ministrów, przyjmuj ąc w szczeblu gminy programami sektorowymi (np. programem czerwcu 2000 r. II Polityk ę ekologiczn ą pa ństwa, jak i gospodarki le śnej, programem ratowniczo-ga śniczym ustawa Prawo ochrony środowiska nie dokonały podziału sporz ądzanym przez gminne komendy pa ństwowej stra Ŝy limitów krajowych na limity regionalne. Dlatego te Ŝ po Ŝarnej, itp.), gminnymi programami rozwoju przytoczone powy Ŝej wska źniki liczbowe nale Ŝy traktowa ć infrastruktury (je śli s ą): mieszkalnictwa, transportu, jako wielko ści orientacyjne, przeznaczone do porówna ń zaopatrzenia w wod ę, itd., gminnym planem mi ędzyregionalnych i porówna ń tempa realizacji celów gospodarowania odpadami sporz ądzonym zgodnie z polityki ekologicznej pa ństwa w poszczególnych ustaw ą o odpadach, a tak Ŝe obejmującym obszar gminy powiatach i gminach z tempem realizacji tej polityki na programem ochrony powietrza, programem ochrony szczeblu krajowym. środowiska przed hałasem i programem ochrony wód Tylko w dwóch przypadkach mo Ŝe mie ć miejsce (je Ŝeli programy takie dla obszarów obejmuj ących dan ą okre ślona procedura „przydziału” limitów dla gmin ę zostały lub zostan ą opracowane w zwi ązku z poszczególnych powiatów. Chodzi o ładunki wymaganiami wynikaj ącymi z ustawy Prawo ochrony zanieczyszcze ń odprowadzanych do wód środowiska). powierzchniowych i do powietrza w takim zakresie, w jakim w ramach monitoringu środowiska zostan ą 10.2 Limity krajowe uj ęte w „II Polityce zidentyfikowane obszary, w których nie s ą osi ągni ęte ekologicznej pa ństwa”. wymagane poziomy jako ści wód oraz obszary przekrocze ń dopuszczalnych poziomów substancji w W „II Polityce ekologicznej pa ństwa”, przyj ętej przez powietrzu. Ustalone programy działa ń naprawczych dla Rad ę Ministrów w czerwcu 2000 r. a nast ępnie przez tych obszarów (w postaci programów ochrony wód i Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w sierpniu 2001 r., Dziennik Urz ędowy - 10381 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 programów ochrony powietrza), mog ą ustala ć limity W przypadku ochrony powietrza problem jest regionalne. trudniejszy, gdy Ŝ skuteczno ść lokalnych i regionalnych Nie przewiduje si ę natomiast Ŝadnej procedury strategii ograniczania emisji musiałaby by ć oceniania na odgórnego ustalania limitów gminnych, poza podstawie, testowanych obecnie, odpowiednich ewentualnymi porozumieniami mi ędzy Ministerstwem wielkoobszarowych modeli matematycznych, Środowiska a zainteresowanymi samorz ądami. Przypadki uwzgl ędniaj ących efekty oddziaływania zarówno własnej takie mogłyby mie ć miejsce, na przykład, w odniesieniu do emisji, jak i napływu zewn ętrznego. miast przygranicznych, je śli wynikałoby to z umów Przy opracowywaniu programów ochrony środowiska dwustronnych z pa ństwami s ąsiednimi. nale Ŝy równie Ŝ zwróci ć uwag ę na konieczno ść Sporz ądzaj ąc programy ochrony środowiska integrowania pomi ędzy gminami planów dotycz ących poszczególne powiaty lub gminy, kieruj ąc si ę interesem ochrony ró Ŝnorodno ści przyrodniczej. Jest to niezb ędne w swoich mieszka ńców, mog ą ustali ć własne limity celu zachowania spójno ści korytarzy ekologicznych oraz powiatowe lub gminne, wzorowane na wymienionych planów ochrony parków narodowych i krajobrazowych wy Ŝej wska źnikach. Samorz ądy szczebla podstawowego oraz rezerwatów przyrody, le Ŝą cych na s ąsiaduj ących powinny tak Ŝe sprecyzowa ć zadania szczegółowe w terytoriach. zakresie ochrony środowiska dotycz ące estetyki terenów Szczegółowe wytyczne sporz ądzania programów ogólnodost ępnych, post ępowania ze zwierz ętami (w tym ochrony środowiska na szczeblu regionalnym i lokalnym domowymi), utrzymania obiektów u Ŝyteczno ści publicznej przygotowało Ministerstwo Środowiska. Dokument jest oraz posesji prywatnych itp. dost ępny na stronach internetowych Ministerstwa (www.mos.gov.pl). 10.4 Źródła informacji wymagane przy sporz ądzaniu programów gminnych. 11. MONITORING I ZARZ ĄDZANIE ŚRODOWISKIEM, W TYM PROGRAMEM. Przy sporz ądzaniu gminnych programów ochrony środowiska musz ą by ć uwzgl ędniane wszystkie wymagania obowi ązuj ących Monitoring dostarcza informacji w oparciu o które mo Ŝna przepisów prawnych, dotycz ących ochrony środowiska i oceni ć, czy stan środowiska ulega polepszeniu czy pogorszeniu, racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych. a tak Ŝe jest podstaw ą oceny efektywno ści wdraŜania polityki Przy sporz ądzaniu gminnych programów ochrony środowiska środowiskowej. Rozró Ŝniamy dwa rodzaje monitoringu: powinny by ć brane pod uwag ę tak Ŝe ró Ŝne programy rz ądowe, - monitoring jako ści środowiska, które w tym, czy innym stopniu dotycz ą ochrony środowiska i - monitoring polityki środowiskowej. racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych. S ą to Obydwa rodzaje monitoringu s ą ze sob ą ści śle powi ązane. dokumenty takiego typu jak na przykład: Monitoring jako ści środowiska jest wykorzystywany w - II Polityka ekologiczna pa ństwa, definiowaniu polityki ochrony środowiska. - Program wykonawczy do II Polityki ekologicznej państwa, W okresie wdra Ŝania niniejszego programu, monitoring tak Ŝe - Program ochrony środowiska województwa warmi ńsko- będzie wykorzystywany dla uaktualnienia polityki ochrony mazurskiego, środowiska. Celem monitoringu jest zwi ększenie efektywno ści - Raport o stanie środowiska województwa warmi ńsko- polityki środowiskowej poprzez zbieranie, analizowanie i mazurskiego, udost ępnianie danych dotycz ących jako ści środowiska i - Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania zachodz ących w nim zmian. przestrzennego Gminy Elbl ąg, Informacja o stanie środowiska jest niezb ędna do - Strategia rozwoju gminy Elbl ąg, ustanawiania priorytetów ochrony środowiska, do monitorowania, - Plan rozwoju lokalnego gminy Elbl ąg, egzekwowania i przestrzegania przepisów ochrony środowiska, - Program ochrony środowiska powiatu elbl ąskiego. do integrowania polityki. Powinna słu Ŝyć zarówno podejmuj ącym Gminne programy ochrony środowiska musz ą spełnia ć (po decyzje, jak i społecze ństwu, sektorowi prywatnemu, uzyskaniu członkostwa w UE) warunki pozyskania wsparcia pozarz ądowym organizacjom ekologicznym i wszystkim finansowego z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójno ści, zainteresowanym grupom. które w głównej mierze udzielane b ędzie jednostkom samorz ądu terytorialnego na realizacj ę inwestycji ekologicznych. Powinny 11.1 Monitoring stanu środowiska. wi ęc by ć zgodne z dokumentami programowymi, które b ędą stanowiły podstaw ę otrzymania takiego wsparcia. Monitoring - system kontroli stanu środowiska - jest 10.5 Programy regionalne i lokalne na s ąsiednich narz ędziem wspomagaj ącym prawne, finansowe i obszarach. społeczne instrumenty zarz ądzania środowiskiem. Dostarcza on informacji o efektach wszystkich działa ń na Istniej ą dwa specyficzne obszary ochrony środowiska, rzecz ochrony środowiska. które wymagaj ą koordynacji poziomej mi ędzy programami ochrony środowiska dla s ąsiednich jednostek 11.2 Monitoring polityki ekologicznej. administracyjnych. S ą to: zale Ŝno ść jako ści pobieranej Monitoring polityki ochrony środowiska oznacza, Ŝe wody powierzchniowej w danej jednostce (gminie, wdra Ŝanie Programu b ędzie polegało regularnej ocenie. mie ście) od zrzutu ścieków w jednostkach ulokowanych w Monitoring ten b ędzie obejmował: górę biegu rzeki, oraz przepływy zanieczyszcze ń - okre ślenie stopnia wykonania działa ń, powietrza pomi ędzy s ąsiaduj ącymi jednostkami - okre ślenie stopnia realizacji przyj ętych celów, administracyjnymi. Dlatego konieczna jest koordynacja - ocen ę rozbie Ŝno ści pomi ędzy przyj ętymi celami i programów ochrony wód w układzie zlewniowym oraz działaniami a ich wykonaniem, koordynacja programów ochrony powietrza na du Ŝych - analiz ę przyczyn tych rozbie Ŝno ści. obszarach. Koordynator wdra Ŝania programu b ędzie oceniał co W pierwszym przypadku dobrym mechanizmem tej dwa lata stopie ń wdro Ŝenia Programu. W latach 2006- koordynacji byłoby sporz ądzanie programów ochrony wód 2007 na bie Ŝą co, b ędzie monitorowany post ęp w zakresie w trybie porozumienia gmin lub zwi ązku gmin o zasi ęgu wdra Ŝania zdefiniowanych działa ń, a pod koniec 2007 zlewniowym. Wówczas gminne, a tak Ŝe powiatowe roku nast ąpi ocena rozbie Ŝno ści mi ędzy celami programy ochrony środowiska mogłyby by ć sporz ądzane zdefiniowanymi w Programie i analiza przyczyn tych (w cz ęś ci dotycz ącej ochrony wód) bezpo średnio na rozbie Ŝno ści. Wyniki oceny b ędą stanowiły wkład dla podstawie programu zlewniowego. nast ępnego Programu, w którym zostan ą zdefiniowane Dziennik Urz ędowy - 10382 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 działania na lata 2008-2011, z uszczegółowieniem działa ń Przyj ętym przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej w 2002 r. na lata, tj. 2008 i 2009. Ten cykl b ędzie si ę powtarzał co dokumencie Polityka ekologiczna pa ństwa w zasadzie dwa lata, co zapewni uaktualnienie strategii uspołeczniania zapisano prawo do udziału społecze ństwa krótkoterminowej co cztery lata i polityki długoterminowej w podejmowaniu decyzji ekologicznych. Zasada co sze ść lat. uspołeczniania b ędzie realizowana poprzez stworzenie instytucjonalnych i prawnych warunków do udziału 11.3 Zarz ądzanie programem. wszystkich zainteresowanych podmiotów wywieraj ących bezpo średni lub po średni wpływ na sposób i intensywno ść Efektywne wdra Ŝanie niniejszego opracowania korzystania ze środowiska, w tym równie Ŝ udziału wymaga du Ŝego zaanga Ŝowania administracji obywateli. Aby udział ten był wystarczaj ąco szeroki i samorz ądowej, a tak Ŝe dobrej współpracy mi ędzy przynosił oczekiwane efekty konieczne jest z jednej strony wszystkimi instytucjami (organizacjami) wł ączonymi w stymulowanie samej ch ęci takiego udziału, natomiast z zagadnienia ochrony środowiska. Wdra Ŝanie polityki drugiej - tworzenie sprzyjaj ących warunków dla długoterminowej oraz strategii krótkoterminowej praktycznej realizacji tej potrzeby oraz dostarczenie rozpocz ęło si ę od okresu zmian systemu prawnego, wiedzy i umiej ętno ści pomocnych w konkretnych wynikaj ących z dostosowania polskiego ustawodawstwa działaniach. do przepisów Unii Europejskiej. Zmiany te mog ą mie ć Podstawowe znaczenie dla szerokiego, społecznego wpływ na struktur ę zarz ądzania środowiskiem, a co za udziału w urzeczywistnianiu celów ekologicznych ma wi ęc tym idzie na struktur ę zarz ądzania Programem . po pierwsze odpowiednia edukacja ekologiczna, a po drugie zapewnienie powszechnego dost ępu do informacji 11.4 Harmonogram weryfikacji celów i kierunków o środowisku oraz stworzenie instytucjonalnego działa ń oraz terminów przygotowywania raportów z zabezpieczenia dla wyra Ŝania przez społecze ństwo wykonania programów. swoich opinii i wpływania na podejmowane, istotne dla środowiska decyzje. Ustawa Prawo ochrony środowiska nakłada na zarz ąd Edukacja jest psychologiczno-pedagogicznym gminy obowi ązek sporz ądzenia co 2 lata raportu z procesem oddziaływania na człowieka, na który składa si ę wykonania programu ochrony środowiska i przedło Ŝenia nauczanie i wychowanie. Celem edukacji jest go Radzie Gminy. kształtowanie świadomo ści. Edukacja ekologiczna jest „II Polityka ekologiczna pa ństwa” zakłada, Ŝe głównym wi ęc procesem kształtowania świadomo ści ekologicznej. celem średniookresowym (do 2010 r.) w sprawie kontroli i Poziom świadomo ści ekologicznej społecze ństwa monitoringu jest pełna harmonizacja procedur i zakresu zale Ŝy od ilo ści i jako ści informacji, która do niego dociera działa ń w tej dziedzinie z zaleceniami OECD, wymogami oraz od form i sposobów edukacji. Edukacja która trafia do Unii Europejskiej oraz zobowi ązaniami wobec konwencji społecze ństwa powinna by ć ścisła, bezstronna i mi ędzynarodowych. Realizacja tego celu wymaga w kompletna. Jasno ść i klarowno ść tre ści powinna by ć latach 2003-2006 powołania nowych struktur wynikiem jednoznaczno ści sformułowa ń. Pomimo organizacyjnych i wdro Ŝenia systemów obiegu informacji niezb ędnych uproszcze ń (w zale Ŝno ści od stopnia w dziedzinie środowiska, niezb ędnych do spełnienia przez przygotowania odbiorcy) musi by ć zachowany pewien Polsk ę warunków uczestnictwa w Unii Europejskiej i sens i poprawno ść merytoryczna. realizacji innych zobowi ąza ń mi ędzynarodowych, w tym: Edukacja ekologiczna powinna by ć prowadzona na 1) wzmocnienia etatowego słu Ŝb inspekcji ochrony środowiska wszystkich poziomach szkolnictwa, pocz ąwszy od szkół na szczeblu centralnym i regionalnym (2004 r.); podstawowych po szkoły wy Ŝsze, a tak Ŝe w śród 2) wdro Ŝenia systemu informatycznego PRTR (uwalnianie i społeczno ści lokalnej gminy. transfer zanieczyszcze ń - 2004 r.); W prowadzeniu edukacji mo Ŝna wykorzysta ć potencjał 3) wdro Ŝenia systemu informatycznego SPIRS (rejestracja obiektów niebezpiecznych zgodnie z wymaganiami dyrektywy pozarz ądowych organizacji ekologicznych. Obecnie w Seveso II - 2004 r.); Polsce zarejestrowanych jest ponad 600 organizacji 4) wdro Ŝenia systemu rejestracji substancji niebezpiecznych deklaruj ących w swym statucie działalno ść ekologiczn ą. spełniaj ącego wszystkie wymagania ustawy o 5) Ponad 60 najbardziej aktywnych uczestniczy nie tylko w substancjach i preparatach chemicznych oraz ustawy o rozwi ązywaniu lokalnych problemów, ale i w pracach ochronie ro ślin uprawnych (2004 r.); komisji sejmowych i wspieraj ących działania organów 5) wzmocnienia i rozwoju działalno ści Krajowego Centrum BAT pa ństwowych w realizacji ró Ŝnych zada ń polityki (2004 r.); ekologicznej, cz ęsto samodzielnie je inicjuj ąc. Organizacje 6) utworzenia krajowego punktu kontaktowego do spraw wdra Ŝania programu Unii Europejskiej Natura 2000 (2004 r.); społeczne cz ęsto podejmuj ą współprac ę pomi ędzy sob ą 7) po uzyskaniu przez Polsk ę członkostwa w Europejskiej dla wspólnego rozwi ązywania problemów ogólnopolskich. Agencji Środowiska - rozszerzenia regularnej współpracy z Na terenie Polski aktywne s ą tak Ŝe mi ędzynarodowe Agencj ą ju Ŝ na zasadach odnosz ących si ę do jej członków organizacje działaj ące na rzecz ochrony środowiska takie (2003 r.). jak Światowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) oraz Realizacja wymienionych w pkt 1-4 zada ń, a Światowy Fundusz na rzecz Ochrony Przyrody (WWF). zwłaszcza wdro Ŝenie systemów informatycznych oraz Niew ątpliwie wzrost działalno ści społecznej nie zast ąpi modyfikacja systemu statystyki publicznej, pa ństwowego wyszkolonych kadr ochrony środowiska. W roku 2000 na monitoringu środowiska i pozostałych mechanizmów polskich uczelniach studiowało ok. 20 tys. studentów nadzoru i kontroli umo Ŝliwi dokonywanie co 2 lata oceny technicznych kierunków ochrony środowiska oraz ponad realizacji gminnych programów ochrony środowiska oraz 23 tys. na kierunkach uniwersyteckich. oceny realizacji programów naprawczych poszczególnych komponentów środowiska. 11.6 Upowszechnianie informacji o stanie środowiska i wykonaniu programu. 11.5 Edukacja ekologiczna. Aktywno ść społeczn ą wspiera równie Ŝ niezale Ŝna W warunkach gł ębokich przekształce ń ustrojowych prasa ekologiczna i ró Ŝnorodne wydawnictwa. Du Ŝe Polska stan ęła przed obowi ązkiem dokonania znaczenie dla ekspansji obywatelskiej aktywno ści ma zasadniczych zmian w polityce ekologicznej pa ństwa. nowe ustawodawstwo stwarzaj ąc powszechny dost ęp do Dziennik Urz ędowy - 10383 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 informacji o środowisku i procedury udziału społecze ństwa 7. Natura 2000 - europejska sie ć ekologiczna, Ministerstwo w zarz ądzaniu środowiskiem (ustawa - prawo ochrony Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Le śnictwa - środowiska). Warszawa, 1999. Obecnie informacja ekologiczna w Polsce dost ępna 8. O środek współpracy z pa ństwami o transformuj ącej si ę gospodarce OECD: Przegl ądy ekologiczne - Polska, jest dla społecze ństwa poprzez: Pary Ŝ,1995. - publikacje Głównego Urz ędu Statystycznego, 9. Planowanie i wdra Ŝanie polityki ochrony środowiska - poradnik, - publikacje Ministerstwa Środowiska, praca zbiorowa, Warszawa, 2001. - publikacje słu Ŝb pa ństwowych - Inspekcj ę Ochrony 10. Podstawowe problemy środowiska w Polsce. Raport Środowiska, Pa ństwowy Zakład Higieny, Inspekcj ę wska źnikowy - Biblioteka Monitoringu Środowiska, Sanitarn ą, Warszawa, 2001. - publikacje o charakterze edukacyjnym i popularyzatorskim 11. Polskie studium ró Ŝnorodno ści biologicznej - red. R. jednostek naukowo-badawczych, Andrzejewski i A. Weigle, NFO Ś, Warszawa, 1993. - publikacje opracowane przez organizacje pozarz ądowe, 12. Poradnik - Metody badania i rozpoznawania wpływu na Polski Klub Ekologiczny, O środki i Centra Edukacji środowisko gruntowo-wodne składowisk odpadów stałych - Ekologicznej, Fundacje Ekologiczne, Ministerstwo Środowiska, Warszawa,2000. - pras ę popularnonaukow ą o tematyce ekologicznej, 13. Przegl ąd realizacji przez Polsk ę konwencji - programy telewizyjne i radiowe, mi ędzynarodowych i porozumie ń wielostronnych i - targi i giełdy ekologiczne, dwustronnych w zakresie ochrony środowiska - materiał dla - plakaty, plakaty filmowe, filmy, komisji sejmowej - Ministerstwo Środowiska, Warszawa, - festiwale i konkursy ekologiczne, kwiecie ń 2002. - akcje edukacyjne i promocyjne, 14. Przestrze ń ekologiczna dla Polski i Europy - praca zbiorowa, - internet. Instytut na Rzecz Ekorozwoju, Warszawa, 1997. Gromadzenie i udost ępnianie informacji dotycz ących 15. Rejestry uwalniania i transferu zanieczyszcze ń (PRTR) jako środowiska jest jednym z zada ń m.in. Inspekcji Ochrony instrument realizacji polityki ekologicznej - praca zbiorowa Środowiska (IO Ś) - zgodnie z art. 28 ustawy o Inspekcji pod redakcj ą J. J ędro śki, Wrocław, 2001. Ochrony Środowiska. Zgodnie z tym zało Ŝeniem IO Ś do 16. Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2001, GUS, celów swojej działalno ści wł ączyła zadania edukacji Warszawa. ekologicznej i szerokiego informowania społecze ństwa o 17. Rocznik Statystyczny Województw 2001, GUS, Warszawa. faktycznym stanie środowiska w Polsce oraz działaniach 18. Rocznik Statystyczny Województw 2002, GUS, Warszawa. 19. Sektorowy program operacyjny ochrona środowiska i maj ących na celu jego ochron ę, w tym równie Ŝ z realizacji gospodarka wodna - tekst wst ępny, Ministerstwo Środowiska, wykonania zało Ŝeń przyj ętych w powy Ŝszym opracowaniu. Warszawa, czerwiec 2002. W ramach realizacji tych zada ń WIO Ś w Białymstoku 20. Stan uszkodzenia lasów w Polsce w 2000 roku na podstawie prowadzi nast ępuj ące formy działalno ści: bada ń monitoringowych - Biblioteka Monitoringu Środowiska, - opracowuje cyklicznie raporty o stanie środowiska na Warszawa, 2001. terenie województwa, które przekazywane s ą władzom 21. Stan zdrowotny lasów w Polsce w 2001 r. - Biblioteka lokalnym, placówkom o światowym i bibliotekom oraz Monitoringu Środowiska. Warszawa. 2002. poprzez sie ć wojewódzkich inspektoratów, wszystkim 22. 1. Wawrzoniak J., Małachowska J., Wójcik J., Liwi ńska A., zainteresowanym na terenie kraju, Stan uszkodzenia lasów w Polsce w 1995 roku na podstawie - prowadzi w swoich placówkach zaj ęcia dydaktyczne dla bada ń monitoringowych - PIO Ś, Warszawa, 1996. dzieci i młodzie Ŝy szkół województwa, 23. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii na szczeblu - pracownicy Wydziału i Działów Monitoringu Środowiska lokalnym - poradnik, praca zbiorowa pod redakcj ą G. bior ą udział w lekcjach o tematyce ekologicznej w szkołach Wi śniewskiego, Suwałki, 1999. województwa, uczestnicz ą w zaj ęciach metodycznych dla 24. Wytyczne sporz ądzania programów ochrony środowiska na nauczycieli oraz zwi ązanych z tematyk ą ekologiczn ą szczeblu regionalnym i lokalnym - projekt, Ministerstwo szkoleniach organizowanych dla ró Ŝnych jednostek, Środowiska, Warszawa, lipiec 2002. - udost ępnia osobom zainteresowanym materiały 25. Zalesianie terenów porolnych - praca zbiorowa pod redakcj ą informacyjne dotycz ące szeroko poj ętej tematyki ochrony A. Gorzelaka:, Warszawa, 1999. środowiska, 26. Zanieczyszczenie środowiska hałasem w świetle bada ń - współpracuje z przedstawicielami regionalnej prasy, radia i WIO Ś w 1995 roku - praca zbiorowa, PIO Ś Warszawa, 1996. TV w propagowaniu zagadnie ń zwi ązanych z ochron ą 27. Zbiór przepisów i procedur dotycz ących bezpiecznego środowiska. post ępowania z wyrobami zawieraj ącymi azbest - Ministerstwo Gospodarki, Warszawa, 2001. Przedstawiciele WIO Ś zgodnie z wymaganiami 28. Źródła i zasady finansowania inwestycji w ochronie wynikaj ącymi z art. 8a ust. 2 ustawy o Inspekcji Ochrony środowiska w Polsce - informator, praca zbiorowa, Środowiska, przygotowuj ą i przedstawiaj ą radom Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok, 2001. powiatów i sejmiku województwa coroczn ą informacje o 29. Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce – Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2001. stanie środowiska i podejmowanych działaniach na rzecz 30. Dokumentacje hydrogeologiczne zbiorników wód jego poprawy. podziemnych – Pa ństwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1995-2001. 12. PI ŚMIENNICTWO I MATERIAŁY 31. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa WYKORZYSTANE DO OPRACOWANIA PROGRAMU. Warmi ńsko-Mazurskiego. 32. Strategia rozwoju województwa warmi ńsko-mazurskiego. 1. Dostosowanie polskiego prawa i regulacji ekologicznych do 33. Wdra Ŝanie koncepcji sieci NATURA 2000 w latach 2001-2003 rozwi ąza ń unii europejskiej, praca zbiorowa pod redakcj ą B. – Ministerstwo Środowiska, grudzie ń 2002 r. Fiedora - Wrocław-Białystok, 1999-2000. 34. Raport ko ńcowy programu ”Infrastruktura Terenów Wiejskich 2. Dylikowa A., Geografia Polski - krainy geograficzne - PZWS, dla Gospodarki Wodnej, 1996, IMUZ Falenty. Warszawa, 1973. 35. Program ochrony środowiska województwa warmi ńsko- 3. Raport o stanie środowiska województwa warmi ńsko- mazurskiego. mazurskiego - WIO Ś Elbl ąg. 36. Program ochrony środowiska powiatu elbl ąskiego - Elbl ąg 4. Kodeks dobrej praktyki rolniczej, Ministerstwo Rolnictwa i 2004. Rozwoju Wsi, Ministerstwo Środowiska - Warszawa, 2002. 37. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania 5. Kondracki J., Geografia regionalna Polski - PWN, Warszawa przestrzennego gminy Elbl ąg. 1998. 38. Strategia rozwoju gminy Elbl ąg. 6. Le śnictwo 2001 - GUS, Warszawa, 2001.

Dziennik Urz ędowy - 10384 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Zał ącznik Nr 2 do uchwały Nr XLIV/213/06 Rady Gminy Elbl ąg z dnia 21 wrze śnia 2006 r. Plan gospodarki odpadami gminy Elbl ąg na lata 2006 - 2015.

SPIS TRE ŚCI 1 WST ĘP. 1.1 Zadania Gminy w zakresie gospodarki odpadami. 1.2 Słownik poj ęć u Ŝytych w planie. 1.3 Wyja śnienia skrótów ogólnych. 1.4 Wyja śnienia skrótów specyficznych.

2 CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA GMINY. 2.1 Poło Ŝenie geograficzne i administracyjne. 2.2 Ukształtowanie i geomorfologia terenu, budowa geologiczna. 2.3 Warunki hydrograficzne. 2.4 Warunki glebowe. 2.5 Obszary i obiekty prawnie chronione. 2.6 Sytuacja demograficzna. 2.7 Infrastruktura techniczna gminy. 2.8 Inne czynniki maj ące wpływ na gospodark ę odpadami. 2.9 Prognoza liczby mieszka ńców.

3 ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI. 3.1 Rodzaj, ilo ść i źródła powstawania odpadów. 3. 1.1 Bilans odpadów komunalnych. 3.2 Rodzaj i ilo ść odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania. 3.2.1 Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych. 3.3 Istniej ące systemy zbierania odpadów. 3.4 Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 3.5 Wykaz podmiotów prowadz ących działalno ść w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów. 3.6 Wykaz podmiotów prowadz ących działalno ść w zakresie zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 3.7 Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami na terenie Gminy Elbl ąg.

4 PROGNOZA ZMIAN W GOSPODARCE ODPADAMI. 4.1 Odpady komunalne. 4.2 Komunalne osady ściekowe.

5 CELE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI DLA GMINY ELBL ĄG.

6 DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI. 6.1 Prewencja i minimalizacja powstawania odpadów. 6.1.1 Gromadzenie i transport odpadów komunalnych. 6.1.2 Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych.

7 HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSI ĘWZI ĘĆ I INSTYTUCJE ODPOWIEDZIALNE ZA ICH REALIZACJ Ę.

8 KOSZTY REALIZACJI PLANU GOSPODARKI ODPADAMI - SPOSOBY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ZADA Ń. 8.1 Szacunkowe koszty eksploatacyjne planowanego systemu gospodarki odpadami. 8.2 Szacunkowe koszty inwestycyjne planowanego systemu gospodarki odpadami. 8.3 Harmonogram uruchamiania środków finansowych i ich źródła. 8.4 Sposoby finansowania, instrumenty finansowe słu Ŝą ce realizacji zamierzonych celów. 8.4.1 Koszty inwestycyjne. 8.4.2 Koszty eksploatacyjne.

9 SYSTEM MONITORINGU I OCENY WDRA śANIA PLANU. 9.1 System monitoringu. 9.1.1 Monitoring środowiska. 9.1.2 Monitoring Gminnego Planu Gospodarki Odpadami i gospodarki odpadami. 9.1.3 Monitoring społeczny. 9.2 Wdra Ŝanie i ocena realizacji zamierzonych celów Gminnego Planu Gospodarki Odpadami. 9.2.1 Procedura wdra Ŝania. 9.2.2 Ocena i procedury oceniania. 9.2.3 Sprawozdawczo ść .

10 STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM.

Dziennik Urz ędowy - 10385 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

1 WST ĘP. dyrektora regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej (art. 14.12a). Plan gospodarki odpadami dla Gminy Elbl ąg powstał Sprawozdania z realizacji gminnego planu gospodarki jako realizacja ustawy o odpadach z dnia 27 kwietnia odpadami, obejmuj ące okres dwóch lat kalendarzowych, 2001 r. (Dz. U. Nr 62, poz. 628), która w rozdziale 3, art. według stanu na dzie ń 31 grudnia roku ko ńcz ącego ten 14÷16 wprowadza obowi ązek opracowania planu okres, przygotowuje organ wykonawczy gminy (art. gospodarki odpadami na szczeblu krajowym, 14.12b). Sprawozdanie z realizacji planu gospodarki wojewódzkim, powiatowym i gminnym. odpadami organ wykonawczy gminy przedkłada radzie Niniejszy plan gospodarki odpadami (PGO) gminy i zarz ądowi powiatu w terminie do dnia 31 marca po uwzgl ędnia zapisy zawarte w aktualnie obowi ązuj ących upływie okresu sprawozdawczego (art. 14.13). aktach prawnych z zakresu gospodarki odpadami. Aktualizacj ę planu gospodarki odpadami przeprowadza Dokumentem nadrz ędnym wobec planu gospodarki si ę nie rzadziej ni Ŝ co 4 lata (art. 14.14). odpadami dla Gminy Elbl ąg jest plan gospodarki odpadami dla powiatu elbl ąskiego oraz województwa 1.1 Zadania Gminy w zakresie gospodarki warmi ńsko-mazurskiego (WPGO). odpadami. Zakres gminnego planu gospodarki odpadami okre śla Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach ze Zgodnie ze znowelizowan ą ustaw ą o odpadach, do zmianami - ust. 2 art. 14 (Dz. U. z 2005 r. Nr 175, poz. obowi ązkowych zada ń własnych gmin w zakresie 1458), zgodnie z któr ą plany gospodarki odpadami gospodarki odpadami komunalnymi nale Ŝy: okre ślaj ą: 1) zapewnianie obj ęcia wszystkich mieszka ńców gminy 1) opis aktualnego stanu gospodarki odpadami, zorganizowanym systemem odbierania wszystkich zawieraj ący informacje dotycz ące: rodzajów odpadów komunalnych, a) rodzaju, ilo ści i źródła pochodzenia odpadów, które 2) zapewnianie warunków funkcjonowania systemu maj ą by ć poddane procesom odzysku lub selektywnego zbierania i odbierania odpadów unieszkodliwiania, komunalnych, aby było mo Ŝliwe: b) wyszczególnienia posiadaczy odpadów a) ograniczenie składowania odpadów komunalnych prowadz ących działalno ść w zakresie zbierania, ulegaj ących biodegradacji, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, b) wydzielanie odpadów niebezpiecznych z odpadów c) rozmieszczenia istniej ących instalacji do zbierania, komunalnych, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, c) osi ągni ęcie poziomów odzysku i recyklingu d) identyfikacji problemów w zakresie odpadów opakowaniowych, gospodarowania odpadami, 3) zapewnianie budowy, utrzymania i eksploatacji 2) cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem własnych lub wspólnych z innymi gminami lub terminów ich osi ągania, przedsi ębiorcami instalacji i urz ądze ń do odzysku i 3) prognozowane zmiany w zakresie wytwarzania i unieszkodliwiania odpadów komunalnych albo gospodarowania odpadami, zapewnienie warunków do budowy, utrzymania i 4) zadania, których realizacja zapewni popraw ę sytuacji eksploatacji instalacji i urz ądze ń do odzysku i w zakresie gospodarowania odpadami, unieszkodliwiania odpadów komunalnych przez 5) rodzaj przedsi ęwzi ęć i harmonogram ich realizacji, przedsi ębiorców, 6) instrumenty finansowe słu Ŝą ce realizacji celów w 4) zapewnianie warunków ograniczenia masy odpadów zakresie gospodarki odpadami, zawieraj ące komunalnych ulegaj ących biodegradacji kierowanych nast ępuj ące elementy: do składowania: a) wskazanie źródeł finansowania planowanych a) do dnia 31 grudnia 2010 r. - do nie wi ęcej ni Ŝ 75 % działa ń, wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych b) harmonogram rzeczowo-finansowy planowanych ulegaj ących biodegradacji, działa ń zmierzaj ących do zapobiegania powstawaniu b) do dnia 31 grudnia 2013 r. - do nie wi ęcej ni Ŝ 50 % odpadów lub ograniczania ilo ści odpadów i ich wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych negatywnego oddziaływania na środowisko oraz ulegaj ących biodegradacji, prawidłowego gospodarowania nimi, w tym c) do dnia 31 grudnia 2020 r. - do nie wi ęcej ni Ŝ 35 % ograniczenia ilo ści odpadów ulegaj ących biodegradacji wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych zawartych w odpadach komunalnych kierowanych na ulegaj ących biodegradacji składowiska, w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych 7) system gospodarowania odpadami, w 1995 r. 8) system monitoringu i sposób oceny realizacji celów w zakresie gospodarki odpadami. Zgodnie z ustaw ą o utrzymaniu czysto ści i porz ądku na terenach gmin do obowi ązkowych zada ń własnych Zgodnie z art. 15.7a ustawy o odpadach, gminny plan gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi gospodarki odpadami obejmuje odpady komunalne nale Ŝy: powstaj ące na obszarze danej gminy oraz przywo Ŝone na 1. Utrzymanie czysto ści i porz ądku w gminach nale Ŝy jej obszar z uwzgl ędnieniem odpadów komunalnych do obowi ązkowych zada ń własnych gminy. ulegaj ących biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych 2. Gminy zapewniaj ą czysto ść i porz ądek na swoim zawartych w odpadach komunalnych. terenie i tworz ą warunki niezb ędne do ich utrzymania, a w Zgodnie z zapisem art. 14.5 ustawy o odpadach szczególno ści: projekt planu gminnego opracowuje Wójt/Burmistrz - tworz ą warunki do wykonywania prac zwi ązanych z Gminy/Miasta. Projekt planu podlega zaopiniowaniu przez utrzymaniem czysto ści i porz ądku na terenie gminy zarz ąd województwa oraz przez zarz ąd powiatu. Projekt lub zapewniaj ą wykonanie tych prac przez planu podlega równie Ŝ zaopiniowaniu przez wła ściwego tworzenie odpowiednich jednostek organizacyjnych, Dziennik Urz ędowy - 10386 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

- zapewniaj ą budow ę, utrzymanie i eksploatacj ę odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do własnych lub wspólnych z innymi gminami: transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania, - stacji zlewnych, w przypadku, gdy podł ączenie - odpady komunalne - rozumie si ę przez to odpady wszystkich nieruchomo ści do sieci powstaj ące w gospodarstwach domowych, a tak Ŝe kanalizacyjnej jest niemo Ŝliwe lub powoduje odpady nie zawieraj ące odpadów niebezpiecznych nadmierne koszty, pochodz ące od innych wytwórców odpadów, które - instalacji i urz ądze ń do zbierania, transportu i ze wzgl ędu na swój charakter lub skład s ą podobne unieszkodliwiania zwłok zwierz ęcych lub ich do odpadów powstaj ących w gospodarstwach cz ęś ci, domowych, - szaletów publicznych, - odpady oboj ętne - rozumie si ę przez to odpady, - zapobiegaj ą zanieczyszczaniu ulic, placów i które nie ulegaj ą istotnym przemianom fizycznym, terenów otwartych, w szczególno ści przez: chemicznym lub biologicznym; s ą nierozpuszczalne, zbieranie i pozbywanie si ę błota, śniegu, lodu oraz nie wchodz ą w reakcje fizyczne ani chemiczne, nie innych zanieczyszcze ń uprz ątni ętych z chodników powoduj ą zanieczyszczenia środowiska lub przez wła ścicieli nieruchomo ści oraz odpadów zagro Ŝenia dla zdrowia ludzi, nie ulegaj ą zgromadzonych w przeznaczonych do tego celu biodegradacji i nie wpływaj ą niekorzystnie na urz ądzeniach ustawionych na chodniku, materi ę, z któr ą si ę kontaktuj ą; ogólna zawarto ść - okre ślaj ą wymagania wobec osób utrzymuj ących zanieczyszcze ń w tych odpadach oraz zdolno ść do zwierz ęta domowe w zakresie bezpiecze ństwa i ich wymywania, a tak Ŝe negatywne oddziaływanie czysto ści w miejscach publicznych, na środowisko odcieku musz ą by ć nieznaczne, a w - organizuj ą ochron ę przed bezdomnymi szczególno ści nie powinny stanowi ć zagro Ŝenia dla zwierz ętami na zasadach okre ślonych w jako ści wód powierzchniowych, wód podziemnych, odr ębnych przepisach, gleby i ziemi, - udost ępniaj ą mieszka ńcom na stronie internetowej - odpady ulegaj ące biodegradacji - rozumie si ę oraz w sposób zwyczajowo przyj ęty informacj ę o przez to odpady, które ulegaj ą rozkładowi tlenowemu znajduj ących si ę na terenie gminy zbieraj ących lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów, zu Ŝyty sprz ęt elektryczny i elektroniczny - odpady medyczne - rozumie si ę przez to odpady pochodz ący z gospodarstw domowych, o których powstaj ące w zwi ązku z udzielaniem świadcze ń mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o zu Ŝytym zdrowotnych oraz prowadzeniem bada ń i sprz ęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr do świadcze ń naukowych w zakresie medycyny, 180, poz. 1495), zawieraj ącą: - odpady weterynaryjne - rozumie si ę przez to - firm ę, oznaczenie siedziby i adres albo imi ę, odpady powstaj ące w zwi ązku z badaniem, nazwisko i adres zbieraj ącego zu Ŝyty sprz ęt leczeniem zwierz ąt lub świadczeniem usług elektryczny i elektroniczny, weterynaryjnych, a tak Ŝe w zwi ązku z prowadzeniem - adresy punktów zbierania zu Ŝytego sprz ętu bada ń naukowych i do świadcze ń na zwierz ętach, elektrycznego i elektronicznego, w tym punktów - komunalne osady ściekowe - rozumie si ę przez to sprzeda Ŝy sprz ętu elektrycznego i pochodz ący z oczyszczalni ścieków osad z komór elektronicznego, fermentacyjnych oraz innych instalacji słu Ŝą cych do - zapewniaj ą zbieranie, transport i unieszkodliwianie oczyszczania ścieków komunalnych oraz innych zwłok bezdomnych zwierz ąt lub ich cz ęś ci oraz ścieków o składzie zbli Ŝonym do składu ścieków współdziałaj ą z przedsi ębiorcami podejmuj ącymi komunalnych, działalno ść w tym zakresie, - oleje odpadowe - rozumie si ę przez to wszelkie - znakuj ą obszary dotkni ęte lub zagro Ŝone chorob ą oleje smarowe lub przemysłowe, które nie nadaj ą si ę zaka źną zwierz ąt. ju Ŝ do zastosowania, do którego były pierwotnie przeznaczone, a w szczególno ści zu Ŝyte oleje z 3. Gminy prowadz ą ewidencj ę: silników spalinowych i oleje przekładniowe, a tak Ŝe - zbiorników bezodpływowych w celu kontroli oleje smarowe, oleje do turbin i oleje hydrauliczne, cz ęstotliwo ści ich opró Ŝniania raz w celu - unieszkodliwianie odpadów - rozumie si ę przez to opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej, poddanie odpadów procesom przekształce ń - przydomowych oczyszczalni ścieków w celu biologicznych, fizycznych lub chemicznych kontroli cz ęstotliwo ści i sposobu pozbywania si ę okre ślonym w zał ączniku nr 6 do ustawy o odpadach komunalnych osadów ściekowych oraz w celu w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej, stwarza zagro Ŝenia dla Ŝycia, zdrowia ludzi lub dla - umów zawartych na odbieranie odpadów środowiska, komunalnych od wła ścicieli nieruchomo ści w celu - odzysk - rozumie si ę przez to wszelkie działania, nie kontroli wykonywania przez wła ścicieli stwarzaj ące zagro Ŝenia dla Ŝycia, zdrowia ludzi lub nieruchomo ści i przedsi ębiorców obowi ązków dla środowiska, polegaj ące na wykorzystaniu wynikaj ących z ustawy. odpadów w cało ści lub w cz ęści, lub prowadz ące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub 1.2 Słownik poj ęć u Ŝytych w planie energii i ich wykorzystania, okre ślone w zał ączniku nr 5 do ustawy o odpadach, - gospodarowanie odpadami - rozumie si ę przez to - recykling - rozumie si ę przez to taki odzysk, który zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub odpadów, w tym równie Ŝ nadzór nad takimi materiałów zawartych w odpadach w procesie działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub odpadów, materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym - zbieranie odpadów - rozumie si ę przez to ka Ŝde przeznaczeniu, w tym te Ŝ recykling organiczny, z działanie, w szczególno ści umieszczanie w wyj ątkiem odzysku energii, pojemnikach, segregowanie i magazynowanie - recykling organiczny - rozumie si ę przez to obróbk ę tlenow ą, w tym kompostowanie, lub Dziennik Urz ędowy - 10387 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

beztlenow ą odpadów, które ulegaj ą rozkładowi sprz ątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy świadczy usług ę, chyba Ŝe umowa o świadczenie wykorzystaniu mikroorganizmów, w wyniku której usługi stanowi inaczej. powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako 1.3 Wyja śnienia skrótów ogólnych recykling organiczny, ARiMR - Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji - odzysk energii - rozumie si ę przez to termiczne Rolnictwa przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii, BGK - Bank Gospodarstwa Krajowego - termiczne przekształcanie odpadów – rozumie si ę LP - Lasy Pa ństwowe przez to: MRiRW – - Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - spalanie odpadów przez ich utlenianie, MŚ - Ministerstwo Środowiska - inne procesy termicznego przekształcania NGO - organizacje pozarz ądowe odpadów, w tym piroliz ę, zgazowanie i proces ODR - O środek Doradztwa Rolniczego plazmowy, o ile substancje powstaj ące podczas ODN - O środek Doskonalenia Nauczycieli tych procesów termicznego przekształcania OEE - o środki edukacji ekologicznej odpadów s ą nast ępnie spalane, ON - o środki naukowe - magazynowanie odpadów - rozumie si ę przez to RZGW - Regionalny Zarz ąd Gospodarki czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie Wodnej odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub SłKom - samorz ądowe jednostki organizacyjne unieszkodliwianiem, wypełniaj ące zadania w zakresie - posiadacz odpadów - rozumie si ę przez to gospodarki wodno ściekowej i ka Ŝdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórc ę oczyszczania terenów odpadów, inn ą osob ę fizyczn ą, osob ę prawn ą lub SłPl - słu Ŝby planistyczne - (wykonawcy jednostk ę organizacyjn ą), z wył ączeniem dokumentów, konsultanci) prowadz ącego działalno ść w zakresie transportu WIO Ś - Wojewódzki Inspektorat Ochrony odpadów; domniemywa si ę, Ŝe władaj ący Środowiska powierzchni ą ziemi jest posiadaczem odpadów WFO ŚiGW - Wojewódzki Fundusz Ochrony znajduj ących si ę na nieruchomo ści, Środowiska i Gospodarki Wodnej - składowisko odpadów - rozumie si ę przez to obiekt NFO ŚiGW - Narodowy Fundusz Ochrony budowlany przeznaczony do składowania odpadów, Środowiska i Gospodarki Wodnej - spalarnia odpadów - rozumie si ę przez to zakład RLM - równowa Ŝna liczba mieszka ńców lub jego cz ęść przeznaczone do termicznego BAT - najlepsze dost ępne techniki przekształcania odpadów z odzyskiem lub bez KWPSP - Komenda Wojewódzka Pa ństwowej odzysku wytwarzanej energii cieplnej, obejmuj ące Stra Ŝy Po Ŝarnej instalacje i urz ądzenia słu Ŝą ce do prowadzenia procesu termicznego przekształcania odpadów wraz 1.4 Wyja śnienia skrótów specyficznych z oczyszczaniem gazów odlotowych i wprowadzaniem ich do atmosfery, kontrol ą, KPGO - Krajowy Plan Gospodarki Odpadami sterowaniem i monitorowaniem procesów oraz WPGO - Wojewódzki Plan Gospodarki instalacjami zwi ązanymi z przyjmowaniem, Odpadami wst ępnym przetwarzaniem i magazynowaniem PPGO - Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami odpadów dostarczonych do termicznego kg/M*r - ilo ść kilogramów odpadów przekształcania oraz instalacjami zwi ązanymi z przypadaj ąca na mieszka ńca na rok magazynowaniem i przetwarzaniem substancji Mg - milion gram - 1 tona. otrzymanych w wyniku spalania i oczyszczania gazów odlotowych, 2 CHARAKTERYSTYKA OGÓLNA GMINY - stosowanie komunalnych osadów ściekowych - rozumie si ę przez to rozprowadzanie na powierzchni 2.1 Poło Ŝenie geograficzne i administracyjne ziemi lub wprowadzanie komunalnych osadów ściekowych do gleby w celu ich wykorzystywania, Elbl ąg jest gmin ą wiejsk ą, poło Ŝon ą w granicach - wytwórca odpadów - rozumie si ę przez to ka Ŝdego, powiatu elbl ąskiego, w województwie warmi ńsko- którego działalno ść lub bytowanie powoduje mazurskim. Geograficznie jest ona cz ęś ci ą śuław powstawanie odpadów, oraz ka Ŝdego, kto Wi ślanych. Powierzchnia gminy obejmuje ok. 192 km 2. przeprowadza wst ępne przetwarzanie, mieszanie lub Gmina nie posiada swojego naturalnego centrum, a inne działania powoduj ące zmian ę charakteru lub Urz ąd Gminy jest zlokalizowany w obr ębie Miasta Elbl ąg - składu tych odpadów; wytwórc ą odpadów sąsiaduj ącej z gmin ą Elbl ąg gminy miejskiej o tej samej powstaj ących w wyniku świadczenia usług w nazwie. Terytorium gminy w znacznej cz ęś ci stanowi wi ęc zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, otoczenie miasta. czyszczenia zbiorników lub urz ądze ń oraz

Dziennik Urz ędowy - 10388 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Rys. nr 2.1 Poło Ŝenie geograficzne gminy Elbl ąg. 2.2 Ukształtowanie i geomorfologia terenu, budowa geologiczna.

Pod wzgl ędem geograficznym obszar gminy nale Ŝy do śuław Wi ślanych i Wysoczyzny Elbl ąskiej. Obszar ten charakteryzuje si ę du Ŝym zró Ŝnicowaniem form geomorfologicznych i rozło Ŝony jest na terenie europejskiego pasa nizin nadmorskich oraz na kraw ędziach wysoczyzn morenowych Pojezierza Iławskiego i Wzniesie ń Elbl ąskich. Wysoczyznową cz ęść gminy tworzy morena denna falista i pagórkowata. Strefa kraw ędziowa wysoczyzny porozcinana jest licznymi, gł ębokimi dolinami erozyjnymi. Powcinane w podło Ŝe formy dolinne nadaj ą powierzchni malowniczy charakter rozczłonkowuj ąc j ą na szereg pagórków. śuławy Wi ślane, to pod wzgl ędem genetycznym równina deltowa Wisły. Obecne ukształtowanie doliny delty jest wynikiem nakładaj ących si ę procesów z decyduj ącym wpływem akumulacji rzecznej. Gmina Elbl ąg obejmuje północn ą i wschodni ą cz ęść śuław Elbl ąskich, wchodz ących w skład śuław Wi ślanych.

2.3 Warunki hydrograficzne.

- Wody powierzchniowe

Gmina pod wzgl ędem hydrograficznym w przewa Ŝaj ącej cz ęś ci nale Ŝy do dorzecza rzeki Elbl ąg, która wypływa z jeziora Dru Ŝno i uchodzi do Zalewu Wi ślanego. Dorzecze rzeki Elbl ąg ma rozgał ęziony układ hydrograficzny, a przewa Ŝaj ącą jego cz ęść stanowi zlewnia jeziora Dru Ŝno. Północn ą granic ę gminy wyznacza linia brzegowa Zalewu Wi ślanego.

TABELA Nr 2-1 Charakterystyka wód powierzchniowych na terenie GMINY ELBL ĄG.

Rzeka/ciek Charakterystyka Przeznaczenie Jako ść Rzeka Elbl ąg Ciek skanalizowany, - do celów Ŝeglugowych, Ostatnie badania jako ści rzeki Elbl ąg silnie zeutrofizowany - na wodach rzeki znajduje si ę wykonywane były w 2003 r. w przekroju o minimalnym Port Morski w Elbl ągu, pomiarowym zlokalizowanym w odległo ści spadku, mocno - woda z rzeki pobierana jest 2,5 km od uj ścia rzeki do Zalewu Wi ślanego. zamulonym dnie i do celów technologicznych Ocena stanu czysto ści wskazuje na małej zdolno ści do przez elbl ąskie zakłady pozaklasowy charakter wód z uwagi na samooczyszczania. przemysłowe, ponadnormatywne warto ści przewodno ści - w okresach suszy woda z elektrolitycznej wła ściwej, chlorków, rzeki słu Ŝy do nawadniania fosforanów, fosforu ogólnego oraz obszarów rolniczych na zanieczyszczenie bakteriologiczne. Indeks śuławach saprobowy sestonu odpowiadał II klasie czysto ści. Pozaklasowe st ęŜ enia chlorków i przewodno ści elektrolitycznej maj ą bezpo średni zwi ązek z wlewami wód z Zalewu Wi ślanego. Dziennik Urz ędowy - 10389 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Kanał Łączy rzek ę Elbl ąg z - do celów Ŝeglugowych. - Jagiello ński Nogatem. Nogat Stanowi północno- - Badania jako ści wód Nogatu w 2003 r. zachodni ą granic ę przeprowadzono w przekroju ujściowym gminy. Jest Kępa Dolna, zlokalizowanym 2,9 km od skanalizowana uj ścia do Zalewu Wi ślanego. Ocena metod ą odnog ą Wisły o st ęŜ eń charakterystycznych wskazuje na długo ści 62,5 km i ponadnormatywne zanieczyszczenie wód ze powierzchni zlewni wzgl ędu na wysok ą zawarto ść zwi ązków 1 336 km 2. Przepływ fosforu i chlorków, niskie natlenienie oraz wody w Nogacie wysokie warto ści przewodno ści zale Ŝy od dopływu elektrolitycznej. Indeks saprobowy sestonu i wód wi ślanych, miano coli typu kałowego spełniały wymogi II regulowanego klasy. Pozaklasowe st ęŜ enia chlorków i sztucznie oraz przewodno ści elektrolitycznej wła ściwej zasilania z własnej maj ą bezpo średni zwi ązek z wyst ępuj ącymi zlewni. Na dolny cofkami wód z Zalewu Wi ślanego. Warto ści odcinek Nogatu maj ą st ęŜ eń badanych metali ci ęŜ kich i wpływ cofki z Zalewu detergentów anionowych spełniały wymogi I Wi ślanego. klasy czysto ści. Kanał Elbl ąski Szlak wodny - do celów gospodarczych. Przeprowadzone badania czysto ści wody w zaliczany do profilu Dłu Ŝyzna w 1997 r. wykazały III klas ę najbardziej czysto ści, zarówno pod wzgl ędem fizyko- atrakcyjnych w chemicznym jak i bakteriologicznym. Polsce, w Europie a nawet na świecie. Kanał ł ączy Elbl ąg z Ostród ą. Na obszarze gminy znajduje si ę tylko niewielki odcinek Kanału Elbl ąskiego dochodz ący do jeziora Dru Ŝno. Rzeka W ąska Długo ść 46 km, - słu Ŝy jako odbiornik ścieków Odcinek uj ściowy rzeki W ąskiej posiada powierzchnia oczyszczonych z wody zanieczyszczone ponadnormatywnie dorzecza 215 km 2, oczyszczalni ścieków Szkoły ze wzgl ędu na wysokie warto ści zwi ązków wypływa z Podstawowej w W ęzinie biogennych (fosforany, fosfor ogólny i azot przykraw ędziowej azotynowy). Warunki sanitarne oceniane na północno-wschodniej podstawie miana coli odpowiadaj ą III klasie cz ęś ci Pojezierza czysto ści. Iławskiego i uchodzi do Jeziora Dru Ŝno. Rzeka Elszka Długo ść 17 km, - - maj ąca swoje źródła na Równinie Warmi ńskiej, dopływ Jeziora Dru Ŝno. Przewa Ŝaj ący odcinek cieku znajduje si ę na śuławach Wi ślanych i jest obwałowany. Burzanka Potok wysoczyznowy - wody Burzanki - o długo ści 13,8 km, o wykorzystywane s ą do do ść szybkim nawadniania obszarów przepływie i rolniczych w okresach suszy znacznych spadkach. Tylko krótki odcinek uj ściowy znajduje si ę na śuławach Wi ślanych. Dąbrówka Wpływa do Zalewu - Przeprowadzone w 2003 r. badania Wi ślanego, przekroju Rubno rzeki D ąbrówki, wykazały najwa Ŝniejszy potok pozaklasowy charakter wód z uwagi na północno-wschodniej wysokie st ęŜ enia zwi ązków fosforu i cz ęś ci gminy. zawiesiny ogólnej. Indeks saprobowy Długo ść całkowita sestonu odpowiadał normatywom II klasy strumienia wynosi 8,5 czysto ści. Stan sanitarny spełniał wymogi III Dziennik Urz ędowy - 10390 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

km. klasy czysto ści. St ęŜ enia metali ci ęŜ kich, detergentów anionowych oraz chlorofilu „a” mie ściły si ę w granicach I klasy czysto ści wód. Zalew Jest zbiornikiem - pełni rol ę zbiornika Badania prowadzone przez delegatur ę Wi ślany słonawym o średnim buforowego chroni ącego WIO Ś od 1993 r. W 2003 r. w Zalewie zasoleniu wody Zatoki Gda ńskiej przed Wi ślanym zaobserwowano obni Ŝenie, w wynosz ącym 3 % o. wpływem zanieczyszcze ń ze porównaniu z latami poprzednimi, Jest to akwen płytki o zlewni, zawarto ści azotu azotanowego, azotu średniej gł ęboko ści - pełni rol ę odbiornika ścieków całkowitego, fosforanów i fosforu 2,6 m. oczyszczonych całkowitego. pochodz ących ze źródeł punktowych m.in. z oczyszczalni ścieków w Tolkmicku i Fromborku Źródło: „Koncepcja techniczno-ekonomiczna gospodarki ściekowej dla Zwi ązku Gmin Zalewu Wi ślanego i Jeziora Dru Ŝno - studium wykonalno ści”

Wa Ŝnym elementem hydrograficznym na terenie zarówno dla ludzi jak i zwierz ąt. Ponadto wody gminy s ą obszary podmokłe w postaci bagien i mokradeł. płytkiego poziomu zagro Ŝone s ą antropogenicznymi Obszary te spełniaj ą bardzo wa Ŝną rol ę retencyjn ą, zanieczyszczeniami zarówno obszarowymi jak i oddaj ąc nadmiar wody w okresach suchych. Bagna te punktowymi. tworz ą si ę przez zarastanie jezior i zbiorników wodnych ro ślinno ści ą przy wysokim poziomie wód zaskórnych i Ponadto na terenie gminy wyst ępuj ą wody mineralne. utrudnionym powierzchniowym odpływie. Pierwszy poziom z wodami mineralnymi tworz ą utwory Na terenie gminy Elbl ąg bagna wyst ępuj ą głównie nad kredowe, których strop wyst ępuje na gł ęboko ści około jeziorem Dru Ŝno oraz w strefie brzegowej Zalewu 100 - 125 m poni Ŝej poziomu morza. Znajduj ą si ę tam Wi ślanego. wody chlorkowo-sodowe o mineralizacji do 4 g/l, nadaj ące si ę do celów rozlewniczych (butelkowanie). - Wody gruntowe Nast ępny poziom wód mineralnych tworz ą utwory jury wyst ępuj ące na gł ęboko ści 450 - 800 m. Poziom jurajski Na obszarze gminy wyró Ŝnia si ę cztery zasadnicze charakteryzuje si ę wysokim ci śnieniem wody, co ułatwia poziomy wodono śne: kredowy, trzeciorz ędowy, jej eksploatacje, która mo Ŝe by ć prowadzona plejstoce ński, holoce ński. samowypływem. - Wody kredowe nie s ą wykorzystywane ze wzgl ędu Triasowy poziom wodono śny wyst ępuj ący na na nadmierne zasolenie na śuławach oraz du Ŝą gł ęboko ści 800 - 1000 m tworz ą dwie lub trzy warstwy o mi ąŜ szo ść utworów polodowcowych na łącznej mi ąŜ szo ści kilkudziesi ęciu metrów. Wydajno ść wysoczy źnie. otworu szacuje si ę na 10 - 50 m 3/h. Ci śnienie wody jest - Utwory pi ętra trzeciorz ędowego wykorzystywane s ą bardzo wysokie, gdy Ŝ zwierciadło wody ustala si ę na w ograniczonym zakresie z uwagi na ich wysoko ści około 40 m powy Ŝej terenu. Wody fragmentaryczne rozprzestrzenienie. charakteryzuj ą si ę temperatur ą powy Ŝej 20 oC i w zwi ązku - Pi ętro wodono śne plejstoce ńskie jest podstawowym i z tym uznawane s ą jako termalne. S ą to wody chlorkowo- powszechnie eksploatowanym pi ętrem. Bogata sodowe o mineralizacji około 40 g/l. W wodach tego budowa geologiczna epoki lodowcowej powoduje poziomu wyst ępuje jod, brom, bor i rodon powy Ŝej progów wyst ępowanie du Ŝych zró Ŝnicowa ń w mi ąŜ szo ści farmakodynamicznych, co pozwala okre śli ć te wody jako warstw wodono śnych, ich rozprzestrzenianiu i potencjalnie lecznicze. zasobno ści. Wydajno ść studni ujmuj ących wod ę z tym poziomów jest zró Ŝnicowana i kształtuje si ę od - Warunki klimatyczne kilku do ponad 100 m 3/h. Wody plejstoce ńskie zarówno na wysoczy źnie jak i śuławach znajduj ą si ę Według podziału Gumi ńskiego na dzielnice rolniczo- pod ci śnieniem artezyjskim. Południowa cz ęść gminy klimatyczne Polski, gmina Elbl ąg znajduje si ę w dzielnicy znajduje si ę na obszarze Głównego Zbiornika Wód wschodniobałtyckiej, której klimat charakteryzuje si ę Podziemnych Nr 204. Jest to zbiornik wieloma cechami zwi ązanymi z wpływem Bałtyku. międzymorenowy o gł ęboko ści uj ęć 80 - 100 m i Roczna amplituda temperatur wynosi 20,3 oC – szacunkowych zasobach dyspozycyjnych 70 tys. 20,5 oC, przy średniej warto ści temperatury w roku 7,2 oC - m3/d. Wody s ą zanieczyszczone i wymagaj ą 7,5 oC, najni Ŝszej w lutym ( śr. 2,8 oC), najwy Ŝszej w lipcu uzdatnienia. Powa Ŝnym mankamentem tego (17,7 oC). Roczna suma opadów dla dzielnicy poziomu wodono śnego na śuławach jest duŜa wschodniobałtyckiej wynosi ok. 550 - 650 mm. zawarto ść Ŝelaza i magnezu. Przewa Ŝaj ą wiatry południowo-zachodnie i zachodnie. - Utworu holoce ńskie wyst ępuj ą jako wody gruntowe płytkiego poziomu. S ą to cz ęsto wody zaskórne, 2.4 Warunki glebowe. których zwierciadło dochodzi do powierzchni gruntu. Liczne kanały i rowy melioracyjne słu Ŝą do obni Ŝenia Na obszarze gminy Elbl ąg wykształciły si ę tego poziomu, umo Ŝliwiaj ąc jednocze śnie infiltracj ę nast ępuj ące typy i podtypy gleb: wód powierzchniowych z reguły zanieczyszczonych - brunatne wła ściwe, brunatne wyługowane i kwa śne, pod wzgl ędem bakteriologicznym. Sama obecno ść w - czarne ziemie wła ściwe i czarne ziemie podło Ŝu namułów i torfów powoduje silne zdegradowane, zanieczyszczenie wód płytkiego poziomu tlenkami - mady, Ŝelaza, siarczanami, azotanami i metanami. Z tych - gleby glejowe. te Ŝ wzgl ędów wody te nie nadaj ą si ę do picia Dziennik Urz ędowy - 10391 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Znaczn ą przewag ę stanowi ą gleby brunatne wła ściwe łąkowe i szuwarowe; wyst ępuj ą tak Ŝe gatunki i wyługowane, wytworzone z glin lekkich pylastych, cz ęsto unikatowe w skali Polski; jezioro i jego obszar na podło Ŝu gliny ci ęŜ kiej lub iłów. odznacza si ę równie Ŝ bogactwem fauny, szczególnie W obni Ŝeniach terenowych i dolinach rzecznych ptactwa wodnego; wyst ępuj ą gleby torfowe, murszowe, czarne ziemie oraz - rezerwat przyrody „Uj ście Nogatu” - rezerwat mady i gleby glejowe. ptactwa utworzony w 2001 r.; obejmuje obszar blisko Powierzchniowo do ść licznie reprezentowany jest 360 ha, z czego 78 ha stanowi ą wody Zalewu drugi kompleks przydatno ści rolniczej gleb - pszenny Wi ślanego, pozostałe to tereny uj ścia rzeki Nogat; dobry. Na terenie gminy Elbl ąg, nale Ŝą cej do obszarów - Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbl ąskiej - wybitnie rolniczych, przewa Ŝaj ą gleby klas IVa i IV b. utworzony przez Wojewod ę Elbl ąskiego w 1985 r. w celu ochrony obszarów cennych przyrodniczo ; 2.5 Obszary i obiekty prawnie chronione. wzniesienia Elbl ąskie to falisty, mocno zalesiony, wysoczyznowy obszar, wyniesiony nad otaczaj ące - rezerwat przyrody - Zatoka Elbl ąska - jest to go tereny śuław Wi ślanych, Równiny Warmi ńskiej i rezerwat ornitologiczny spełniaj ący kryteria Zalewu Wi ślanego; charakteryzuje si ę on Konwencji z Ramsar; rezerwat został utworzony urozmaicon ą rze źbą; w parku wyst ępuj ą pejza Ŝe Rozporz ądzeniem Wojewody Warmi ńsko- wy Ŝynne, nadmorskie, a w strefie kraw ędziowej z Mazurskiego z dnia 28 maja 2001 r. w celu ochrony elementami rze źby górskiej; najwy Ŝsza cz ęść ptaków wodno-błotnych oraz ich siedlisk; wzniesie ń - Ma ślana Góra, osi ąga 197 m n.p.m.; powierzchnia rezerwatu obejmuje wody Zatoki obszar wysoczyzny poci ęty jest licznymi, silnie Elbl ąskiej oraz fragment „Złotej Wyspy”; rozczłonkowanymi dolinkami erozyjnymi, parowami i - rezerwat przyrody (faunistyczny) „Jezioro wąwozami; na wierzchowinie wyst ępuj ą liczne Dru Ŝno” - zało Ŝony w 1967 r. w wyniku zagł ębienia bezodpływowe, a sie ć hydrograficzna Zarz ądzenia Ministra Le śnictwa i Przemysłu parku cechuje si ę obecno ści ą krótkich rzek i potoków Drzewnego z dnia 29.12.1966 r.; rezerwat poło Ŝony o charakterze górskim, małymi jeziorami (oczkami) i jest cz ęś ciowo na terenie gminy Markusy i Elbl ąg; mokradłami; lasy zajmuj ą około 50 % powierzchni rezerwat obejmuje ochron ą jezioro wraz z parku; wyst ępuj ą tu lasy bukowo-dębowo-sosnowe, otaczaj ącymi go zbiorowiskami ro ślinno ści łęgi i olsy; szuwarowej, zaro śli wierzbowych i lasu olsowego; - Obszar Chronionego Krajobrazu „Rzeki Nogat” - został utworzony dla zachowania miejsc l ęgowych utworzony został w 1985 r. uchwał ą Wojewódzkiej ptactwa wodnego i błotnego ze wzgl ędu na pi ękno Rady Narodowej w Elbl ągu; krajobrazu oraz ze wzgl ędów naukowych i - Obszar Chronionego Krajobrazu Jezioro Dru Ŝno - dydaktycznych; jest to obszar wodno-błotny o randze zajmuje powierzchni ę 13 068 ha; został utworzony w mi ędzynarodowej ze wzgl ędu na bogactwo 1985 r. w celu zachowania istniej ących walorów przyrodnicze i bioró Ŝnorodno ść ; zarówno jezioro jak i przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych tereny przyległe charakteryzuj ą si ę znacznym otoczenia jeziora (tereny przywala, lasy olsowe). bogactwem flory; wyst ępuj ą tu ok. 693 gatunki ro ślin naczyniowych; wi ększo ść z nich to gatunki pospolite,

TABELA Nr 2-2 Pomniki przyrody w GMINIE ELBL ĄG.

Gatunki drzew w pomniku/szt. Obwód drzewa Jesion – 2 szt. 280 Jesion – 1 szt. 460 Jesion – 1 szt. 260 Daglezja – 1 szt. 270 Buk – 3 szt. 320 Buk – 1 szt. 280 Buk – 1 szt. 415 Buk – 1 szt. 370 Buk – 1 szt. 340 Buk – 1 szt. 327 Buk – 1 szt. 323 Buk – 1 szt. 315 Dąb – 1 szt. 440 Dąb – 1 szt. 400 Dąb – 1 szt. 410 Dąb – 1 szt. 450 Dąb – 1 szt. 300 Dąb – 3 szt. 310 Dąb – 2 szt. 452 Dąb – 1 szt. 497 Dąb – 1 szt. 358 Dąb – 1 szt. 395 Dąb – 1 szt. 476 Dąb – 1 szt. 540 Dąb – 1 szt. 370 Dąb – 1 szt. 651 Dąb – 1 szt. 730 Dziennik Urz ędowy - 10392 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Dąb – 4 szt. 580 – 338 Dąb – 1 szt. 509 Dąb – 1 szt. 355 Dąb – 1 szt. 420 Dąb – 1 szt. 382 Dąb – 1 szt. 532 Dąb – 1 szt. 409 Dąb – 1 szt. 525 Dąb – 1 szt. 370 Dąb – 1 szt. 463 Dąb – 1 szt. 347 Dąb – 1 szt. 353 Dąb – 1 szt. 350 Dąb – 1 szt. 471 Dąb – 1 szt. 335 Dąb – 1 szt. 374 Dąb – 1 szt. 445 Grab – 1 szt. 200 Grab – 1 szt. 350 Grab 1 szt. 220 Brzoza – 1 szt. 260 Brzoza – 1 szt. 220 Wierzba – 1 szt. 558 Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu - 2006 r.

2.6 Sytuacja demograficzna.

W skład gminy wchodzi 41 miejscowo ści, które według stanu na dzie ń 31.12.2005 r. zamieszkuje 6 930 mieszka ńców. Gęsto ść zaludnienia kształtuje si ę na poziomie krajowym i wykazuje tendencj ę wzrastaj ącą, czego wpływem jest niew ątpliwie urbanizacji terenów przyległych od strony południowo – wschodniej do granic miasta Elbl ąga.

TABELA Nr 2-3 Ludno ść GMINY ELBL ĄG z uwzgl ędnieniem rodzaju zabudowy.

Jednostka administracyjna Typ zabudowy Ilo ść budynków Liczba mieszka ńców Wielorodzinna 72 2 692 Gmina Elbl ąg Jednorodzinna 959 1 075 Zagrodowa 96 3 163 Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu - 2006 r.

2.7 Infrastruktura techniczna gminy

- Drogi

Gmina Elbl ąg charakteryzuje si ę dobrze rozwini ętą sieci ą dróg lokalnych. Całkowita długo ść dróg publicznych na terenie gminy wynosi 347 km. Długo ść dróg gminnych 245 km, z czego 1 % o nawierzchni twardej.

- Sie ć wodoci ągowa

Długo ść sieci wodoci ągowej na terenie gminy wynosi - 144 000 m. Zwodoci ągowanie gminy wynosi 97 %. Funkcjonuje 7 wodoci ągów wiejskich (brak w miejscowo ści Sierpin). Jako ść wody pitnej jest wzgl ędnie dobra.

TABELA Nr 2-4 Charakterystyka uj ęć wody na terenie GMINY ELBL ĄG.

Nazwa Wydajno ść Wydajno ść Liczba uj ęcia/stacja rzeczywista potencjalna mieszka ńców Stan formalno-prawny Krótki opis technologii uzdatniania [m 3/d] [m 3/d] podł ączonych Warunkowa przydatno ść do spo Ŝycia ze wzgl ędu na Napowietrzanie, od Ŝelazianie (2 przekroczone warto ści Pilona 280 415 1 140 od Ŝelaziacze), filtrowanie (4 manganu i m ętno ści filtry) (pozwolenie wodno-prawne do 31.08.2014 r.) Warunkowa przydatno ść do Napowietrzanie, od Ŝelazianie (3 spo Ŝycia ze wzgl ędu na od Ŝelaziacze), 2 Przezmark 24 47 359 przekroczone warto ści barwy odmanganiacze, 2 hydrofory, 4 (pozwolenie wodno-prawne do filtry 31.08.2010 r.) Woda zdatna do picia Napowietrzanie, od Ŝelazianie (4 Nowina 279 480 1 508 (pozwolenie wodno-prawne do od Ŝelaziacze), 4 filtry 31.03.2011 r.) Dłu Ŝyna/Nowy Woda zdatna do picia Dwór 132 159 661 (pozwolenie wodno-prawne do Od Ŝelazianie (3 od Ŝelaziacze) śuławski 30.05.2007 r.) Dziennik Urz ędowy - 10393 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Woda zdatna do picia Od Ŝelazianie (3 od Ŝelaziacze), Tropy 5 23 97 (pozwolenie wodno-prawne do napowietrzanie (3 aeratory), 1 Elbl ąskie 31.12.2010 r.) hydrofor, agregat spr ęŜ arkowy Woda zdatna do picia Od Ŝelazianie (3 od Ŝelaziacze), Raczki 29 50 147 (pozwolenie wodno-prawne do napowietrzanie (3 aeratory), 1 Elbl ąskie 31.12.2010 r.) hydrofor. Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu

- Sie ć kanalizacyjna

Sie ć kanalizacyjna na terenie Gminy jest usytuowana w Gronowie Górnym, Lisówie, Przezmarku, W ęzinie, Pilonie, Komorowie śuławskim i Janowie co stanowi 27 % ogółu. Długo ść sieci kanalizacyjnej wynosi 13 000 m. Gmina skanalizowana jest w 25 %.

TABELA Nr 2-5 Charakterystyka oczyszczalni ścieków na terenie GMINY ELBL ĄG.

Rok oddania Przepustowo ść Przepustowo ść Liczba do u Ŝytku/rok Nazwa obiektu rzeczywista maksymalna mieszka ńców Opis technologii oczyszczania ostatniej 3 3 [m /d] [m /d] podł ączonych modernizacji Oczyszczalnia Osadnik wst ępny jednokomorowy, zbiornik mechaniczno- retencyjny stanowi ący przepompowni ę, 1997/2004 6,94 8,3 204 biologiczna w komora napowietrzania, osadnik wtórny, Węzinie dozownik PIX Oczyszczalnia Stacja dozowania preparatu PIX, krata mechaniczno- ręczna płaska, komora napowietrzania z 2004 65 140 629 biologiczna w osadem czynnym, osadnik wtórny, komora Janowie zag ęszczania osadów Oczyszczalnia Oczyszczanie dwustopniowe: mechaniczne mechaniczno- na kracie i osadniku Imhoffa, biologiczne w 1981/2005 22,8 44,3 241 biologiczna w niskoobci ąŜ onych, dwukomorowym Przezmarku zraszanym zło Ŝu biol. Oczyszczalnia mechaniczno- Studzienka z komor ą krat, przepompownia, - 5,52 23 186 biologiczna w kontenerowa oczyszczalnia, osadnik wtórny Lisowie Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu

Osady wywo Ŝone s ą sprz ętem asenizacyjnym do dalszej obróbki do Miejskiej Oczyszczalni Ścieków ul. Mazurska 47. Pozostała nieskanalizowana cz ęść gminy posiada zbiorniki bezodpływowe.

- Zaopatrzenie w energi ę ciepln ą;

Zaopatrzenie w energi ę ciepln ą w gminie oparte jest głównie na indywidualnych źródłach ciepła. Na terenach wiejskich w osiedlach domów wielorodzinnych eksploatowane s ą źródła ciepła opalane w ęglem kamiennym i olejem opałowym.

- Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą;

Obszar gminy jest zasilany z GPZ – Elbl ąg Zachód, GPZ – Elbl ąg Wschód i GPZ – Elbl ąg EC liniami przesyłowymi 15 kV i 110 kV z systemem stacji transformatorowych 04 kV.

- Zaopatrzenie w gaz ziemny;

Gmina zgazyfikowana jest w 15 %. W sie ć gazow ą zaopatrzona jest wie ś Gronowo Górne. Gaz doprowadzany jest do wsi z gazoci ągu relacji Grudzi ądz - Sztum, ze stacj ą redukcyjn ą I stopnia w miejscowo ści Raczki Elbl ąskie. W miejscowo ści Gronowo Górne funkcjonuje stacja redukcyjna II stopnia.

2.8 Inne czynniki maj ące wpływ na gospodark ę odpadami

Gmina Elbl ąg posiada dobre warunki do rozwoju wszystkich form wypoczynku i lecznictwa klimatycznego oraz rekreacji. Warunki te tworz ą: zachowane dziedzictwo kulturowe, bogata historia regionu, unikatowe stanowiska archeologiczne, dogodne poło Ŝenie, wybitne walory krajoznawcze, z zachowanymi naturalnymi krajobrazami oraz znaczny odsetek lasów i wód powierzchniowych. Rozwój turystyki i agroturystyki jest jednym z podstawowych kierunków rozwoju gminy. Bardzo istotnym elementem odzwierciedlaj ącym atrakcyjno ść regiony jest bogata szata le śna - du Ŝe zalesienie, ciekawe okazy drzew i poszycia le śnego. Jedn ą z atrakcji regionu s ą piesze, rowerowe oraz kajakowe szlaki turystyczne, które obejmuj ą swoim zasi ęgiem s ąsiaduj ące gminy.

2.9 Prognoza liczby mieszka ńców

Z przeprowadzonych analiz wyprowadzono prognoz ę liczby ludno ści do roku 2010, po 2005 r. przy znacznym saldzie ujemnym migracji wewn ętrznych i ustaleniu przyrostu naturalnego na stałym poziomie liczba ludno ści gminy osi ągnie ustalony pułap ok. 6 955 osób w 2010 roku. Nieznaczne przesuni ęcia nast ąpi ą w strukturze ludno ści wg ekonomicznych grup wieku. Dziennik Urz ędowy - 10394 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA Nr 2-6 Ilo ść ludno ści ogółem stale zamieszkuj ącej obszar w przekroju czasowym.

Jednostka administracyjna Rodzaj obszaru 1995 r. 2000 r. 2005 r. 2010 r. 2015 r. Gmina Elbl ąg Wiejski 6 687 6 863 6 930 6 955 6 977 Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu – 2006r.

3 ANALIZA AKTUALNEGO STANU GOSPODARKI ODPADAMI.

Zgodnie z tre ści ą art. 3 ustawy o odpadach, odpady komunalne s ą to odpady powstaj ące w gospodarstwach domowych, a tak Ŝe odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodz ące od innych wytwórców odpadów, które ze wzgl ędu na swój charakter lub skład s ą podobne do odpadów powstaj ących w gospodarstwach domowych.

Tak wi ęc odpady komunalne powstaj ą w:

- gospodarstwach domowych, - obiektach infrastruktury takich jak: handel, usługi, szkolnictwo, obiekty turystyczne, - obiektach działalno ści gospodarczej i wytwórczej.

3.1 Rodzaj, ilo ść i źródła powstawania odpadów.

3.1.1 Bilans odpadów komunalnych.

Z uwagi na fakt, Ŝe w Polsce nie jest prowadzona ewidencja wytwarzanych odpadów komunalnych (poza sprawozdawczo ści ą firm zajmuj ących si ę wywozem odpadów) - dla potrzeb niniejszego planu ustalono bilans odpadów powstaj ących w sektorze komunalnym w oparciu o dane wska źnikowe zawarte w Krajowym (KPGO), Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami (WPGO) i Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami (PPGO). Wska źniki charakterystyki ilo ściowej odpadów komunalnych s ą wprost proporcjonalne do liczby mieszka ńców i zale Ŝą od miejsca zamieszkania (wie ś, miasto). Według danych na koniec 2005 roku, na terenie Gminy Elbl ąg zamieszkiwało 6 930 mieszka ńców. W TABELI NR 3-1 zamieszczono bilans wytwarzanych odpadów komunalnych w analizowanej gminie - stan istniej ący na rok 2005 (w podziale na 18 strumieni odpadów komunalnych). Bilansu dokonano w oparciu o wska źniki generowania strumieni odpadów komunalnych wg KPGO.

TABELA Nr 3-1 Bilans odpadów komunalnych w GMINIE ELBL ĄG w 2005 r. w podziale na 18 strumieni odpadów [Mg].

Lp. Strumie ń odpadów komunalnych Ilo ści odpadów komunalnych wytworzone w gminie w 2005 r. [Mg] 1 Odpady organiczne 161,5 2 Odpady zielone 31,8 3 Papier i tektura (nieopakowaniowe) 81,4 4 Opakowania z papieru i tektury 118,1 5 Opakowania wielomateriałowe 13,2 6 Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 153,2 7 Opakowania z tworzyw sztucznych 49,3 8 Tekstylia 35,6 9 Szkło (nieopakowaniowe) 7,6 10 Opakowania ze szkła 144,6 11 Metale 33,1 12 Opakowania z blachy stalowej 11,9 13 Opakowania z aluminium 3,4 14 Odpady mineralne 91,8 15 Drobna frakcja popiołowa 252,3 16 Odpady wielkogabarytowe 138,6 17 Odpady budowlane 415,9 18 Odpady niebezpieczne 20,0 RAZEM: 1 763,3 Źródło: obliczenia własne

Dziennik Urz ędowy - 10395 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

RYSUNEK Nr 3-1 przedstawia skład ilo ściowo-jako ściowy [Mg] odpadów komunalnych wytwarzanych w 2005 r. na terenie analizowanej gminy (w podziale na 18 strumieni odpadów).

Skład ilo ściowo - jako ściowy odpadów komunalnych [Mg] 2005r. 31,8

20,0 161,5 81,4 415,9 118,1

13,2

138,6 153,2

49,3 252,3 144,6 91,8 35,6

33,1 7,6 11,9

3,4 odpady organiczne odpady zielone papier i tektura (nieopak.) opakow . z papieru i tektury opakow . w ielomateriałow e tw orzyw a sztuczne (nieop.) opakow . z tw . sztucznych tekstylia szkło nieopakow aniow e opakow ania ze szkła metale opakow ania z blachy stal. opakow ania z aluminium odpady mineralne drobna frakcja popiołow a odpady w ielkogabarytow e odpady budow lane odpady niebezpieczne

Rys. Nr 3-1. Skład ilo ściowo - jako ściowy odpadów [Mg]. Z uwagi, i Ŝ na terenie analizowanego gminy nie wykonywano bada ń ilo ściowo-jako ściowych wytwarzanych tu odpadów, w niniejszym Planie przyj ęto do oblicze ń wska źniki emisji odpadów wg KPGO (Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159). W TABELI NR 3-2 zamieszczono bilans odpadów komunalnych w analizowanej gminie w 2005 r. w podziale na odpady: biodegradowalne, opakowaniowe, wielkogabarytowe, budowlane, niebezpieczne (wchodz ące w strumie ń odpadów komunalnych), pozostałe do składowania.

TABELA Nr 3-2 Bilans odpadów komunalnych dla GMINY ELBL ĄG 2005 r. w podziale na odpady: biodegradowalne, opakowaniowe, wielkogabarytowe, budowlane, niebezpieczne, do składowania. Lp. Wyszczególnienie Obszar miejsko-wiejski [Mg] 1 Odpady biodegradowalne 392,8 2 Odpady opakowaniowe 340,5 3 Odpady wielkogabarytowe 138,6 4 Odpady budowlane 415,9 5 Odpady niebezpieczne z grupy odpadów komunalnych 20,0 6 Pozostałe do składowania 455,5 RAZEM: 1 763,3 Źródło: obliczenia własne

Zestawienie bilansowe w TABELI Nr 3-2 z wyszczególnieniem ww. odpadów wykonano z uwagi na, zaprezentowane w dalszej cz ęś ci niniejszego opracowania, działania planistyczne w gospodarce odpadami komunalnymi, uwzgl ędniaj ące (wg KPGO i WPGO oraz PPGO) problem konieczno ści: odzysku i unieszkodliwiania odpadów ulegaj ących biodegradacji, odzysku substancji, materiałów i energii z odpadów, odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, wydzielenia odpadów wielkogabarytowych, budowlanych ze strumienia odpadów komunalnych i ich zagospodarowania oraz wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych i ich unieszkodliwienia. Zestawienie takie daje obraz ilości aktualnie wytwarzanych (wg wska źników) ww. odpadów, dla których konieczne b ędzie podj ęcie odpowiednich (wyszczególnionych w dalszej cz ęś ci niniejszego opracowania) planistycznych działa ń, w celu spełnienia obowi ązuj ących i przewidywanych wymogów przepisów prawnych w gospodarce odpadami.

3.1.1.1 Komunalne osady ściekowe.

Ilo ść komunalnych osadów ściekowych poddawanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania na terenie analizowanej gminy stan na 2005 r. - przedstawia TABELA NR 3-3.

TABELA Nr 3-3 Zestawienie ilo ściowe komunalnych osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków - GMINA ELBL ĄG - stan na 2005 r. [Mg].

Ilo ść osadów Jednostka organizacyjna Ilo ść osadów wytworzonych Ilo ść osadów do odzysku [Mg] Gmina ELBL ĄG 839,5 839,5 Źródło: dane z Urzędu Gminy w Elbl ągu – 2006r. Dziennik Urz ędowy - 10396 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

3.1.1.2 Inne odpady. akumulatora waha si ę w granicach 3-5 lat i zale Ŝy głównie od intensywno ści eksploatacji i przebiegu pojazdu. - Wraki samochodowe Zu Ŝyte akumulatory s ą nabywane od ich u Ŝytkowników poprzez sie ć skupu (sklepy motoryzacyjne, stacje paliw, Wraki samochodów zawieraj ą złom stalowy, ale tak Ŝe: stacje obsługi, bazy transportowe, zakłady mechaniczne) zu Ŝyte oleje, płyny chłodnicze, zu Ŝyte akumulatory, zu Ŝyte w ramach tzw. opłaty depozytowej. opony, szkło i tworzywa sztuczne. Wi ększo ść tych Baterie i akumulatory małogabarytowe nie s ą elementów mo Ŝna odzyska ć z odpadów jako surowiec przetwarzane, gdy Ŝ w kraju brak jest odpowiedniej wtórny. technologii. Materiały przeznaczone do recyklingu stanowi ą około Powstaj ące w tej podgrupie odpady s ą w wi ększo ści 85 % masy wraku samochodowego. Nale Ŝą do nich odpadami niebezpiecznymi, z wyj ątkiem odpadów: przede wszystkim: - o kodzie 16 06 04 - baterie alkaliczne (z - złom stalowy, wył ączeniem 16 06 03), - zu Ŝyte opony i guma, - o kodzie 16 06 05 - inne baterie i akumulatory. - oleje i niezu Ŝyte resztki paliwa, - szkło, Zbiórk ę baterii małogabarytowych prowadzi REBA - płyny hamulcowe i chłodnicze. Organizacja Odzysku S.A., (www.reba.pl) która Materiały nie nadaj ące si ę do recyklingu stanowi ą bezpłatnie dostarcza pojemniki do zbiórki ww. pozostałe około 15 % masy całego wraku odpadów w sklepach, szkołach, urz ędach. samochodowego. Mo Ŝna do nich zaliczy ć np. pianki Unieszkodliwianiem baterii i akumulatorów zajmuj ą si ę poliuretanowe, dla których brak jest odpowiedniej nast ępuj ące firmy: technologii odzysku lub unieszkodliwiania, - „Przedsi ębiorstwo Handlowe „Mirpol” Białystok, zanieczyszczona guma, masy tłumi ące hałas, niektóre - „Bartex” Sp. z o.o. Warszawa, rodzaje tworzyw (np. izolacje kabli elektrycznych). - Zakłady Akumulatorowe „Zap” Piastów. Na podstawie informacji uzyskanych z Urz ędu Wojewódzkiego, na terenie powiatu elbl ąskiego - Odpady zawieraj ące azbest funkcjonuj ą nast ępuj ące składnice złomu upowa Ŝnione do wydawania za świadcze ń o przyj ęciu pojazdu do kasacji: Specyficzne własno ści azbestu (odporno ść na: - P.P.H.U. - Auto Złom Roman Janicki, 82 -331 wysokie temperatury, działanie mrozu, działanie kwasów, Jegłownik, ul. Malborska 9; substancji Ŝrących a tak Ŝe elastyczno ść itp.), - Firma Wielobran Ŝowa Produkcyjno - Handlowo - spowodowały, Ŝe stosowany był do produkcji szerokiej Usługowa „PAMA”, Mirosław Sienkiewicz, Świ ęty gamy wyrobów przemysłowych, w szczególno ści wyrobów Gaj, 14 - 411 Rychliki - składnica w Pasł ęku przy ul. budowlanych, które stanowi ą około 85 % cało ści Westerplatte 29. wytworzonych wyrobów. W zwi ązku z tym, najwi ęcej odpadów zawieraj ących azbest powstanie w trakcie prac - Opony remontowo-budowlanych - wymiany pokry ć dachowych oraz elewacji wykonanych z wyrobów azbestowo- W celu eliminacji lub ograniczenia ilo ści odpadów cementowych. składowanych na składowisku (lub porzuconych w Z szacunkowych danych przekazanych przez Urz ąd środowisku) mog ą by ć wykorzystane ró Ŝnorodne metody i Gminy wynika, i Ŝ gmina posiada ok. 9 000 mb - Ø 250, techniki gospodarki tymi odpadami. Z dotychczasowych 8 000 mb - Ø 150, 5 000 mb - Ø100, 10 000 mb - Ø 80 rur bada ń i do świadcze ń wynika, Ŝe wycofane z eksploatacji azbestowo-cementowych oraz 19 385 m 2 pokry ć opony mog ą by ć wykorzystane poprzez: dachowych zawieraj ących azbest. - bie Ŝnikowanie, - zagospodarowanie całych opon, 3.2 Rodzaj i ilo ść odpadów poddawanych - wykorzystanie produktów z przeróbki mechanicznej i poszczególnym procesom odzysku i chemicznej, unieszkodliwiania. - spalanie z wykorzystaniem energii. W kraju istniej ą mo Ŝliwo ści techniczne do realizacji 3.2.1 Odzysk i unieszkodliwianie odpadów poszczególnych kierunków odzysku zu Ŝytych opon (np. komunalnych. zakłady rozdrabniaj ące gum ę i wytwarzaj ące regranulat, cementownie przystosowane do spalania zu Ŝytych opon), Selektywna zbiórka jest prowadzona na terenie gminy ale podmioty gospodarcze zajmuj ące si ę recyklingiem od pa ździernika 2002 roku przez Miejskie opon maj ą du Ŝe trudno ści z pozyskaniem tego odpadu, ze Przedsi ębiorstwo Oczyszczania z Elbl ąga, a od marca wzgl ędu na brak systemu zbiórki zu Ŝytych opon. 2006 r. przez Zakład Utylizacji Odpadów i jest obj ętych 65 Unieszkodliwianiem i zbieraniem zu Ŝytych opon % mieszka ńców. W tym celu na obszarze zajmuj ą si ę min. nast ępuj ące firmy: charakteryzowanej jednostki ustawiono 19 zestawów - PPHU „ABBA - EKOMED” Toru ń, pojemników 1100 l przeznaczonych na szkło, papier i - PUHP AMBIT Sp. z o.o. Białystok, tworzywa sztuczne. S ą one opró Ŝniane „na telefon”, - PH „Mirpol” Białystok, średnio 1 raz w miesi ącu. Pojemnik na zbiórk ę baterii - PPHU „ARTEX” Sp. z o.o. Białystok, ustawiony jest tak Ŝe w siedzibie Urz ędu Gminy. Zgodnie z - „REMEX” Sp. z o.o. Białystok. informacjami przekazanymi przez UG planowane jest rozszerzenie prowadzonej aktualnie selektywnej zbiórki - Akumulatory i baterie poprzez zakup jeszcze 3 zestawów pojemników. Brak jest danych o ilo ści zebranych surowców, Źródłem akumulatorów wielkogabarytowych s ą przede wiadomo natomiast, Ŝe s ą one przekazywane do ZUO w wszystkim środki transportu. Akumulatory samochodowe Elbl ągu. stanowi ą odpad niebezpieczny. Średnia trwało ść Ponadto na terenie gminy Elbl ąg działa Skup Złomu i Metali Kolorowych w miejscowo ści Nowina oraz Skup Dziennik Urz ędowy - 10397 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Złomu w Kazimierzowie. Skupem drewnianych palet o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach (Dz. U. Nr zajmuje si ę Centrum Recyklingu Palet WOPAL Gronowo 132, poz. 622/), jak równie Ŝ lokalnymi aktami prawnymi Górne z siedzib ą w Elbl ągu przy ulicy Bursztynowej wydanymi na ich podstawie. (decyzja O ŚROL-III-7647-69/2002). Sposób zbiórki odpadów w analizowanej gminie jest W szkołach podstawowych na terenie gminy w typowy dla warunków województwa oraz kraju i nie 2003 roku rozstawiono 5 pojemników przeznaczonych na odbiega pod wzgl ędem technicznym (stosowanych zbiórk ę baterii. Zgodnie z informacjami przekazanymi pojemników, samochodów) od standardów przyj ętych w przez UG, ilo ść zebranych baterii w 2003 roku wyniosła krajach Unii Europejskiej. około 20 kg. Baterie zostały przekazane do Zakładu Na terenie analizowanego obszaru obsług ą w zakresie Utylizacji Odpadów w Elbl ągu. zorganizowanego wywozu odpadów zmieszanych obj ętych jest około 98 % mieszka ńców gminy. Selektywn ą 3.2.1.1 Odzysk i unieszkodliwianie komunalnych zbiórk ą odpadów obj ętych jest 63 % mieszka ńców. osadów ściekowych. Na terenie gminy funkcjonuj ą 4 komunalne System gospodarki odpadami w analizowanej gminie oczyszczalnie ścieków. Ł ączna ilo ść powstaj ących w obejmuje: procesie oczyszczania w tych obiektach osadów - gromadzenie odpadów zmieszanych w pojemnikach: ściekowych wynosi 8,6 Mg suchej masy. Osad ściekowy 110l, 1100l, 7 m 3, jak i skratki przekazywane s ą do Miejskiej Oczyszczalni - selektywn ą zbiórk ę odpadów w pojemnikach: 1100 l, Ścieków w Elbl ągu w celu dalszej utylizacji. - wywóz odpadów od mieszka ńców przez firmy wywozowe, 3.3 Istniej ące systemy zbierania odpadów. - transport odpadów samochodami specjalistycznymi, - deponowanie odpadów komunalnych na System gospodarki odpadami na terenie analizowanej składowisku. gminy regulowany jest zarówno ogólnie obowi ązuj ącymi przepisami w ww. zakresie (m.in. Ustawa z 13.09.1996 r.

TABELA Nr 3-4 Ilo ść i rodzaj pojemników na odpady zmieszane w poszczególnych typach zabudowy na terenie GMINY ELBL ĄG.

Rodzaj i typ Obszar Typ zabudowy Ilo ść budynków Liczba mieszka ńców Ilo ść pojemników pojemników Wielorodzinna 70 2 638 1,1 m 3 48 szt. Wiejski Jednorodzinna 940 1 053 110 l 564 szt. Zagrodowa 94 3 100 KP-7 12 szt. Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu – 2006r.

TABELA Nr 3-5 Ilo ść i rodzaj pojemników na odpady segregowane w poszczególnych typach zabudowy na terenie GMINY ELBL ĄG. Obszar Typ zabudowy Ilo ść budynków Liczba mieszka ńców Rodzaj i typ pojemników Wielorodzinna 45 2 330 Wiejski Jednorodzinna 604 931 1,1 m 3 Zagrodowa 60 1 084 Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu - 2006 r.

TABELA Nr 3-6 Rozmieszczenie zestawów pojemników na odpady segregowane funkcjonuj ących na terenie GMINY ELBL ĄG. Lp. Nazwa miejscowo ści Typ pojemnika

1. Batorowo – osiedle (były PGR) 1 zestaw: Bielnik Pierwszy - 1 x makulatura, Nowakowo - 1 x szkło, Adamowo – osiedle - 1 x plastik Helenowo Gronowo Górne ul. Diamentowa 6 Nowina Przezmark – wie ś Przezmark – osiedle Janów Pilona Nowa Pilona Dru Ŝno Nowy Dwór Lisów Bogaczewo Weklice Węzina 2. Bielnik Drugi (pojemniki ustawione w dwóch miejscach: na osiedlu i przy sklepie spo Ŝywczym) 1 x makulatura, 2 x szkło, 2 x plastik 3. Komorowo śuławskie 1 x szkło 2 x plastik 4. My ślęcin 1 x szkło 2 x plastik Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu Dziennik Urz ędowy - 10398 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

3.4 Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów.

Gmina Elbl ąg nie dysponuje składowiskiem odpadów. Odpady komunalne odbierane s ą przez firmy wywozowe i składowane m.in. na składowisku w Robitach (gmina Pasł ęk) oraz na miejskie składowisko w Elbl ągu - Zakładu Utylizacji Odpadów w Elbl ągu.

3.5 Wykaz podmiotów prowadz ących działalno ść w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów.

Działalno ść w zakresie zbiórki odpadów na terenie gminy Elbl ąg prowadzi: - Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., ul. Sza ńcowa, 82 – 300 Elbl ąg - zbiórka i transport odpadów opakowaniowych; - Cleaner s.c. ZPChr, ul. Mazurska 10, 82 – 300 Elbl ąg - usuwanie odpadów stałych i nieczysto ści płynnych; - Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych, ul. Piłsudskiego 6, 14 – 400 Pasł ęk - zbiórka i transport odpadów komunalnych stałych; - Miejskie Przedsi ębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., ul. Sza ńcowa 1, 82 – 300 Elbl ąg - zbiórka, transport odpadów komunalnych, opró Ŝnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczysto ści ciekłych; - Usługi Transportowo – Budowlane Dariusz Wo źniak, ul. Pszeniczna 37, 82 – 300 Elbl ąg - zbiórka i transport odpadów komunalnych płynnych; - Usługi Transportowe Wywóz Nieczysto ści Płynnych Janina Kryszyłowicz, ul. Wspólna 7, 82 – 300 Elbl ąg.

3.6 Wykaz podmiotów prowadz ących działalno ść w zakresie zbierania, transportu oraz unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

TABELA Nr 3-7 Zestawienie odbiorców odpadów niebezpiecznych.

ODBIORCA ODPADÓW UWAGI „ABBA EKOMED”, Pozna ńska 152; 87- 100 Toru ń unieszkodliwianie termiczne, mechaniczne, tel. 0- 56 654 70 71 chemiczne, zestalanie, zeszkliwianie. BIONIKA Sp. Z o.o. 85-082 Bydgoszcz , ul. Zygmunta Augusta 5 przeterminowane leki „BIO- ECOLOGY SERVICES”, ul. Rzymowskiego 30; 02- 697 Warszawa termiczne, biodegradacja tel. 0- 22 647 39 45; fax 0- 22 647 06 84 „EKO- KRAK 2000” ul. Romanowicza2; 30-702 Kraków termiczne (równie Ŝ rozpuszczalniki tel. 0- 12 423 50 63 fax 0- 12 412 35 89 chlorowcoorganiczne) „EKO-MED” ul. Dawida 2; 50-527 Wrocław odka Ŝanie odpadów szpitalnych tel. 0-71 73 29 01; fax 0-71 67 40 76 „EKO- NEUTRAL” ul. Obodrzycka 61; 61- 249 Pozna ń mechaniczne tel/ fax 0- 61 879 98 37 „EKOPAL”, ul. Smola ńska 3; 70- 026 Szczecin termiczne tel. 0- 91 483 67 54 fax 0- 91 482 20 04 „EKO SERVICE” ul. Wał Miedzeszy ński 870/5 ; 03-917 Wwa termiczne, biodegradacja tel.0- 22 617 64 28 fax 0- 22 617 40 89 „EKOCHEM” w Szczecinie, ul. Tkacka 9a; 90- 156 Łód Ŝ termiczne, chemiczne tel. 0- 42 678 43 64 fax 0- 42 630 22 04 „EUROCOMA”, ul. Osiedle Orła Białego 74; 61-251 Pozna ń radioaktywne szpitalne, składowanie, obróbka tel/fax 0-61 879 71 43 osadów „HANTPOL”, ul. Wynalazek 2; 02- 676 Warszawa biodegradacja tel./fax 0-22 857 40 23 „INSBUD MONTANA”, ul. Sulejkowska 55; 00-006 W-wa neutralizacja azbestu tel. 0-22 673 11 71; fax 0-22 673 11 73 Instytut Metali Nie Ŝelaznych, ul. Złotoryjska 194; 59- 220 Legnica chemiczne tel.0-76 876 59 24; fax 0-76 876 69 65 Instytut Ochrony Ro ślin w Poznaniu termiczne unieszkodliwianie Gliwicka 29; 44-153 Sośnicowice przeterminowanych środków ochrony ro ślin tel. 0-32 238 75 84; fax 0-32 238 75 03 Instytut Przemysłu Organicznego, Annopol 6; 03- 236 Warszawa tel.0-22 811 12 31; fax 0-22 811 07 99 „IZOPOL” ul. Gnie Ŝnie ńska 4; 88-340 Trzemeszno deponowanie wyrobów azbestowych tel. 0-52 315 43 30; fax 0-52 315 60 17 Jednostka Ratownictwa Chemicznego, ul. Kwiatkowskiego 8; 33-101 chemiczne Tarnów tel. 0-14 37 27 30 „MAYA” ul. Trakt Lubelski 131; 04-790 W-wa unieszkodliwianie mechaniczne, odbiera tel/fax. 0- 22 612 61 00 ; świetlówki, lampy sodowe, rt ęciowe „MB RZESZÓW”, ul. Rejtana 10; 35- 310 Rzeszów termiczne, biodegradacja „ODCZYNNIKI” ul. Mełgiewska 18; 20- 234 Lublin chemiczne tel. 0-81 746 23 59 „POLSKIE ODCZYNNIKI CHEMICZNE” Sowi ńskiego 11; chemiczne 44-101 Gliwice tel. 0-32 31 20 81, fax 0-32 31 26 80 „PORT SERVICE” ul. mjr. H. Sucharskiego 75; 80-958 Gda ńsk chemiczne, biodegradacja tel.0-58 343 79 77; fax 0-58 343 74 02 „PRUSZKÓW”, ul. B. Prusa 35; 05- 800 Pruszków chemiczne tel. 0-22 758 64 81; fax 0-22 758 17 80 „RADMOR”, ul. Hutnicza 3; 81-215 Gdynia chemiczne tel. 0-58 623 23 71 Dziennik Urz ędowy - 10399 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

„ROKITA”, ul. Sienkiewicza 4; 56-120 Brzeg Dolny chemiczne, termiczne tel. 0-71 319 25 68; fax 0-71 319 23 34 „SANSERW”, ul. D ąbrowszczaków 1; 80-374 Gda ńsk termiczne tel. 0-58 553 07 71 „SHIPCLEAR”, ul. 5 Lipca 32; 70-376 Szczecin zu Ŝyte oleje, odpady lakiernicze, przeterminowane tel. 0-91 484 35 90; fax 0-91 487 91 70 leki, rozpuszczalniki „TUZAL”, ul. Morsztyna 7; 05-075 Wesoła- Zielona termiczne, chemiczne, mechaniczne K/Warszawy tel. 0-22 773 42 90;fax 0-22 773 48 08 „UGT”, ul. Polna 44/10; 00-635 Warszawa termiczne, mechaniczne „KKK” tel./fax 0-22 825 53 99 UTIL ul. Plac Zygmunta Starego 4/2 odpady polakiernicze, przeterminowane kosmetyki 05- 825 Grodzisk Mazowiecki i leki, świetlówki azbest itp tel/fax 0-22 755 61 29 „WASTER”, ul. Malinowo II. 83-110 Tczew termiczne tel.0-90 50 98 46 „WASTROL”, ul. Romana Maya 1; 61-371 Pozna ń termiczne tel/fax 0-61 874 10 07 Zakład Utylizacyjny, ul. Reduta śbik 5; 80-761 Gda ńsk termiczne, biodegradacja tel. 0-58 301 10 21 fax 0-58 301 24 51

3.7 Identyfikacja problemów w zakresie Gospodarki Odpadami oraz Powiatowym Planie gospodarowania odpadami na terenie Gminy Elbl ąg. Gospodarki Odpadami. Przyj ęto w nich na najbli Ŝsze 12 lat „optymistyczny” wariant rozwoju sytuacji, który w Obecny stan system gospodarki odpadami na terenie przyszło ści b ędzie kształtował skład odpadów. Gminy Elbląg mo Ŝna nazwa ć ekstensywnym ze wzgl ędu na nast ępuj ące fakty: Przewidywanie zmian składu strumienia odpadów - brak systemu gromadzenia odpadów opierało si ę, m.in. na nast ępuj ących przesłankach: opakowaniowych, biodegradowalnych, - rozwój gospodarki b ędzie post ępował bez wi ększych niebezpiecznych, wielkogabarytowych, zu Ŝytego załama ń i struktura gospodarki b ędzie zbli Ŝała si ę do sprz ętu AGD, odpadów elektronicznych, gospodarki krajów zachodnioeuropejskich, budowlanych, - rozwój gospodarczy, który powoli poci ągał b ędzie za - brak sprawnego i spełniającego wymagania sob ą wzrost zamo Ŝno ści społecze ństwa, spowoduje środowiskowe systemu unieszkodliwiania odpadów m.in. rozwój rynku prasowego, a to w konsekwencji poprzez składowanie, odzysk lub kompostowanie, wpłynie tak Ŝe na wzrost ilo ści papieru w odpadach, - brak odpowiednich aktów prawa miejscowego - powoli nast ępowa ć b ędzie rozwój sieci okre ślaj ących obowi ązki wła ścicieli nieruchomo ści w gastronomicznej, w tym rozwój punktów zbiorowego zakresie gospodarki odpadami, Ŝywienia w zakładach pracy, co spowoduje - brak dostatecznej kontroli gospodarki odpadami równocze śnie „przemieszczanie si ę” odpadów przez stosowne słu Ŝby gminne, spo Ŝywczych z dzielnic mieszkalnych do centrów - brak wiarygodnej ewidencji ilo ści pozyskiwanych miast; rozwojowi sieci gastronomii sprzyja ć te Ŝ odpadów oraz miejsca ich wywozu przez firmy będzie zmiana systemu pracy wzorowana na usługowe. standardach zachodnich, czyli praca z przerw ą na lunch, Powy Ŝsze fakty, powszechne dla wi ększo ści terenów - zakłada si ę, Ŝe przez najbli Ŝsze 5 lat, dominowa ć wiejskich, w zwi ązku z realizacj ą ustawowych obowi ązków będą postawy konsumpcyjne, wysoce gmin wymagaj ą systematycznych zmian ukierunkowanych „odpadogenne”, nast ępnie za ś, stopniowo, coraz na: cz ęś ciej obserwowa ć b ędzie si ę postawy - zapobieganie i minimalizacj ę powstawania odpadów, proekologiczne, w których zawarty b ędzie równie Ŝ - poddawanie odzyskowi odpadów, których świadomy stosunek do problematyki odpadów; powstawania w danych warunkach techniczno- uwidoczni si ę to równie Ŝ m.in. spadkiem ilo ści ekonomicznych nie da si ę unikn ąć , tworzyw sztucznych przy równoczesnym - unieszkodliwianie odpadów, zwi ększeniu ilo ści szkła i wyrobów z drewna czy - bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i środowiska innych materiałów, przede wszystkim materiałów składowanie odpadów, których nie da si ę z uwagi na podatnych na recyrkulacj ę (szkło) czy łatwo warunki techniczno-ekonomiczne podda ć odzyskowi degradowalnych - jak papier czy drewno, bądź unieszkodliwi ć. - po pocz ątkowym okresie stagnacji nast ąpi rozwój budownictwa, w szczególno ści prac remontowo- 4 PROGNOZA ZMIAN W GOSPODARCE budowlanych, co zaowocuje wzrostem ilo ści ODPADAMI. odpadów poremontowych (w tym gruzu), - stopniowo b ędzie zwi ększa ć si ę ilo ść mieszka ńców 4.1 Odpady komunalne. korzystaj ących z sieci gazowej, co b ędzie skutkowa ć zmniejszaniem si ę ilo ści wytwarzanych odpadów Na ilo ść odpadów komunalnych wpływa liczba mineralnych i drobnej frakcji popiołowej. mieszka ńców oraz zmiany jednostkowych wska źników emisji odpadów, których trendy zmian wynikaj ą głównie z Przedstawiony scenariusz rozwijał b ędzie si ę wolno, przesłanek rozwoju gospodarczo-społecznego. Prognoz ę wobec czego załoŜono te Ŝ niewielkie - w skali rocznej - zmian wska źników emisji odpadów wykonano w oparciu o zmiany „emisji” poszczególnych składników, zmiany nie dane i zało Ŝenia zamieszczone w Krajowym Planie wi ększe ni Ŝ 3 %. Gospodarki Odpadami oraz Wojewódzkim Planie Dziennik Urz ędowy - 10400 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Na podstawie KPGO, WPGO i PPGO zakłada si ę, Ŝe 4. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych do 2006 r. wszyscy mieszka ńcy analizowanego obszaru odpadów wielkogabarytowych nie mniej ni Ŝ 50 % do powinni zosta ć obj ęci zorganizowanym systemem zbiórki roku 2010. odpadów komunalnych. 5. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów budowlanych nie mniej ni Ŝ 40 % do roku W TABELI Nr 4-1 zamieszczono dane dotycz ące 2010. prognozowanej masy odpadów komunalnych do roku 6. Osi ągni ęcie w poszczególnych latach zakładanych 2015. limitów recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych: TABELA Nr 4-1 Prognozowana ilo ść odpadów komunalnych w GMINIE ELBL ĄG w latach 2006 – 2015 [Mg]. Rodzaj 2006 2007 2008 2009 2010 opakowania r. r. r. r. r. Ilo ść odpadów Rok Opakowania z tw orzyw22% 25% 25% 25% 25% [Mg] sztucznych 2006 1 789,0 Opakowania z 35% 40% 42% 42% 45% 2007 1 816,5 aluminium 2008 1 845,8 Opakowania 18% 20% 25% 30% 35% 2009 1 877,7 stalowe 2010 1 911,0 Opakowania z 45% 48% 49% 50% 52% 2011 1 942,0 papieru i tektury 2012 1 975,8 Opakowania 35% 40% 45% 50% 55% 2013 2 012,3 szklane 2014 2 051,0 Opakowania z 13% 15% 15% 15% 15% 2015 2 052,5 drewna i Źródło: prognoza emisji odpadów komunalnych do 2015 r. - w tekstyliów oparciu o wska źniki generowania strumieni odpadów komunalnych wg KPGO, z uwzgl ędnieniem prognozy zmian tych Cele na lata 2010 - 2015: wska źników wg KPGO (Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159). 1. Skierowanie w roku 2013 na składowiska nie wi ęcej ni Ŝ 50 % 4.2 Komunalne osady ściekowe. (wagowo) całkowitej ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (w stosunku do roku 1995). Ze wzgl ędu na rozbudow ę systemu kanalizacji 2. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów ściekowej w analizowanej gminie, produkcja osadów niebezpiecznych nie mniej ni Ŝ 80 % do roku 2015. ściekowych b ędzie wzrasta ć, st ąd wynika konieczno ść 3. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów wielkogabarytowych nie mniej ni Ŝ 70% do roku 2015. intensyfikacji prac w kierunku tworzenia infrastruktury 4. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów przetwarzania osadów ściekowych i tworzenia popytu na budowlanych nie mniej ni Ŝ 65 % do roku 2015. osady przetworzone. 5. Osi ągni ęcie w poszczególnych latach zakładanych limitów Tworzenie infrastruktury przetwarzania osadów recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych: ściekowych nale Ŝałoby zostawi ć eksploatatorowi gminnych sieci kanalizacyjnych - Epik, gdy Ŝ wszystkie Rodzaj 2011 2012 2013 2014 2015 osady ściekowe s ą obecnie przekazywane (i b ędą w opakowania r. r. r. r. r. przyszło ści) Miejskiej Oczyszczalni Ścieków, gdzie ulegaj ą Opakowania z 25% 25% 25% 25% 25% dalszej przeróbce. Gmina Elbl ąg zawarła w 2006 r. tworzyw sztucznych pi ęcioletni ą umow ę z Epik. Opakowania z 45% 45% 50% 50% 50% aluminium 5 CELE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI Opakowania 40% 40% 45% 50% 50% KOMUNALNYMI DLA GMINY ELBL ĄG. stalowe Opakowania z 54% 56% 58% 60% 60% Ochrona środowiska przed odpadami powinna by ć papieru i tektury traktowana jako priorytetowe zadanie, poniewa Ŝ odpady Opakowania 55% 55% 60% 60% 60% stanowi ą źródło zanieczyszcze ń wszystkich elementów szklane środowiska. Podany powy Ŝej cel ekologiczny do Opakowania z 15% 15% 15% 15% 15% 2015 roku jest zgodny z celem nadrz ędnym polityki drewna i tekstyliów ekologicznej pa ństwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk Osi ągni ęcie powy Ŝszych celów wymaga ć b ędzie wielu surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne działa ń, administracyjnych, organizacyjnych, dla środowiska ko ńcowe unieszkodliwianie odpadów inwestycyjnych oraz edukacyjnych, które doprowadz ą do niewykorzystanych). stanu, w którym:

Cele na lata 2006 - 2010: 1. Ka Ŝde gospodarstwo domowe zostanie wyposa Ŝone w pojemnik do gromadzenia odpadów zmieszanych. 1. Obj ęcie zorganizowan ą zbiórk ą odpadów wszystkich 2. Ka Ŝde gospodarstwo domowe b ędzie prowadzi ć mieszka ńców Gminy w 2006 roku. selektywne gromadzenie odpadów w rozbiciu na nast ępuj ące 2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska do 75 % frakcje: (wagowo) całkowitej ilo ści odpadów komunalnych - odpady opakowaniowe (papier, opakowania szklane, ulegaj ących biodegradacji (w stosunku do roku 1995). metale, tworzywa sztuczne itp.), 3. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych - odpady biologiczne, - odpady niebezpieczne, odpadów niebezpiecznych nie mniej ni Ŝ 50 % do roku - odpady wielkogabarytowe, 2010. - odpady budowlane. 3. Gromadzone selektywnie przez mieszka ńców frakcje odpadów b ędą umieszczane w pojemnikach, kontenerach Dziennik Urz ędowy - 10401 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 ustawionych w „s ąsiedztwie” lub te Ŝ bezpo średnio w okre śleniu prognozy rodzajów i ilo ści odpadów gospodarstwach domowych w tzw. systemie „u źródła”. wytwarzanych nale Ŝy zaproponowa ć konstrukcj ę 4. Jednostki organizacyjne posiadaj ące odpowiednie Zintegrowanego Systemu Gospodarki Odpadami dla zezwolenia na transport odpadów powinny z ustalon ą Gminy Elbl ąg. cz ęstotliwo ści ą odbiera ć b ędą zgromadzone przez mieszka ńców ró Ŝne frakcje odpadów i odwozi ć je do miejsc przeznaczenia. Zintegrowane systemy gospodarowania odpadami 5. Władze gminy powinny zapewni ą mo Ŝliwo ść składowania cechuj ą si ę powi ązaniem poszczególnych elementów w odpadów zmieszanych na odpowiednio urz ądzonym składowisku cało ść - pozwalaj ąc na bezpieczne dla zdrowia ludzkiego i odpadów - wyposa Ŝonym w wag ę brodzik dezynfekcyjny, system środowiska unieszkodliwienie pozostało ści (odpadów) monitoringu i zabezpiecze ń przed negatywnym wpływem powstaj ących w zwi ązku z działalno ści ą człowieka. odcieków ze składowiska. 6. Władze gminy zapewni ą mo Ŝliwo ść czasowego Na zintegrowane systemy składaj ą si ę nast ępuj ące magazynowania odpadów opakowaniowych, odpadów zadania (elementy): niebezpiecznych (w specjalistycznych kontenerach), odpadów budowlanych i wielkogabarytowych oraz opon, olejów 1. Prewencja i minimalizacja powstawania odpadów. odpadowych, baterii i akumulatorów, zu Ŝytego sprz ętu 2. Gromadzenie i transport odpadów, elektrycznego i elektronicznego. 3. Unieszkodliwianie odpadów. Tak wi ęc docelowy schemat gospodarowania 6 DZIAŁANIA ZMIERZAJ ĄCE DO POPRAWY SYTUACJI W odpadami na terenie Gminy Elbl ąg powinien wygl ąda ć ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI. nast ępuj ąco:

Zgodnie z przyj ętymi celami Gminnego Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Elbl ąg oraz po

Dziennik Urz ędowy - 10402 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Przedstawiony powy Ŝej schemat implikuje sposób zało Ŝeniami PPGO (wariant I) po 2009 r. odpady post ępowania z odpadami na terenie Gminy Elbl ąg: balastowe oraz segregowane zostan ą skierowane na 1. Ka Ŝde gospodarstwo domowe powinno zosta ć składowisko w Elbl ągu oraz do Regionalnego Zakładu wyposa Ŝone w pojemnik do gromadzenia odpadów Gospodarki Odpadami w Elbl ągu. zmieszanych. 2. Ka Ŝde gospodarstwo domowe powinno prowadzi ć 6.1.1 Gromadzenie i transport odpadów selektywne gromadzenie odpadów w rozbiciu na komunalnych. nast ępuj ące frakcje: - odpady opakowaniowe (papier, opakowania szklane, 6.1.1.1 Gromadzenie i transport odpadów metale, tworzywa sztuczne itp.) zmieszanych. - odpady biologiczne, - odpady niebezpieczne, Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania - odpady wielkogabarytowe, stanowi pierwsze ogniwo systemu ich usuwania i - odpady budowlane. unieszkodliwiania. Usuwanie odpadów z mieszka ń oraz sposób ich przechowywania na terenie nieruchomo ści 3. Gromadzone selektywnie przez mieszka ńców maj ą znacz ący wpływ na czysto ść i stan sanitarny osiedli, frakcje odpadów powinny by ć umieszczane w a tym samym na poziom Ŝycia mieszka ńców. pojemnikach, kontenerach ustawionych w „s ąsiedztwie” Gromadzenie odpadów powinno stanowi ć etap lub te Ŝ bezpo średnio w gospodarstwach domowych w tzw. krótkotrwały i przejściowy. systemie „u źródła”. Dla warunków klimatycznych Polski za optymaln ą 4. Jednostki organizacyjne posiadaj ące odpowiednie cz ęstotliwo ść wywozu przyjmuje si ę: zezwolenia na transport odpadów powinny z ustalon ą - dla centrów usługowo-handlowych - codziennie, cz ęstotliwo ści ą odbiera ć zgromadzone przez - dla budownictwa zwartego i osiedlowego - 2 razy w mieszka ńców ró Ŝne frakcje odpadów i odwozi ć je do tygodniu, miejsc przeznaczenia. - dla budownictwa jednorodzinnego - 1 raz w tygodniu, 5. Władze gminy powinny zapewni ć mo Ŝliwo ść - dla budownictwa zagrodowego (rozproszonego) - 1 składowania odpadów zmieszanych na odpowiednio raz w miesi ącu. urz ądzonym składowisku odpadów – wyposa Ŝonym w wag ę brodzik dezynfekcyjny, system monitoringu i Odpady gromadzi si ę w ró Ŝnego rodzaju i wielko ści zabezpiecze ń przed negatywnym wpływem odcieków ze zbiornikach przenośnych, przetaczanych lub składowiska. przesypowych oraz w workach plastikowych. Korzystanie 6. Władze gminy powinny zapewni ć mo Ŝliwo ść ze zbiorników stałych ze wzgl ędów sanitarnych oraz czasowego magazynowania odpadów opakowaniowych, technicznych jest niedopuszczalne. odpadów niebezpiecznych w specjalistycznych W gminie Elbl ąg zorganizowany wywóz odbywa si ę na kontenerach, odpadów budowlanych i składowisko odpadów komunalnych w Robitach (gmina wielkogabarytowych. Pasł ęk) i na składowisko w Elbl ągu przez firmy: 1. Zakład Utylizacji Odpadów Sp. z o.o., ul. Sza ńcowa, 6.1 Prewencja i minimalizacja powstawania 82 – 300 Elbl ąg - zbiórka i transport odpadów odpadów. opakowaniowych; 2. Cleaner s.c. ZPChr, ul. Mazurska 10, 82 - 300 Post ęp cywilizacji, dynamiczny wzrost zaludnienia Elbl ąg – usuwanie odpadów stałych i nieczysto ści oraz konieczno ść zaspokajania coraz to wi ększych płynnych; potrzeb ludzi sprawia, i Ŝ masa odpadów narasta 3. Przedsi ębiorstwo Usług Komunalnych, ul. lawinowo. Konsumpcyjny styl Ŝycia oznacza zu Ŝywanie Piłsudskiego 6, 14 - 400 Pasł ęk - zbiórka i transport wielkich ilo ści artykułów jednorazowego u Ŝytku oraz odpadów komunalnych stałych; opakowa ń. Opakowania, pod wzgl ędem wagi, stanowi ą do 4. Miejskie Przedsi ębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o., 50 % odpadów wytwarzanych w gospodarstwach ul. Sza ńcowa 1, 82 – 300 Elbl ąg - zbiórka, transport domowych. Liczba ta uzmysławia skal ę problemu. Ze odpadów komunalnych, opró Ŝnianie zbiorników wzgl ędu na edukacyjny charakter tego zadania jego bezodpływowych i transport nieczysto ści ciekłych; szczegółowy opis znajduje si ę w zał ączeniu (Zał ącznik nr 5. Usługi Transportowo-Budowlane Dariusz Wo źniak, 1). ul. Pszeniczna 37, 82 – 300 Elbl ąg - zbiórka i transport Na terenie gminy Elbl ąg przewiduje si ę zbiórk ę odpadów komunalnych płynnych; odpadów zmieszanych w pojemnikach 120 l (zabudowa 6. Usługi Transportowe Wywóz Nieczysto ści Płynnych jednorodzinna i zagrodowa) oraz pojemnikach 1100 l Janina Kryszyłowicz, ul. Wspólna 7, 82 - 300 Elbl ąg. (zabudowa wielorodzinna i obiekty u Ŝyteczno ści publicznej), odbiór i transport na składowiska poprzez Zorganizowanym wywozem odpadów zmieszanych firmy wywozowe działaj ące na analizowanym terenie. obj ętych jest 98% mieszka ńców. Natomiast zbiórka odpadów segregowanych odbywa ć Firmy zajmuj ące si ę wywozem odpadów wyposa Ŝały si ę b ędzie w systemie „u źródła” tzn. przy zastosowaniu gospodarstwa domowe w pojemniki do zbierania odpadów worków foliowych 120l (zabudowa jednorodzinna i zmieszanych typu SM 1 100 (zabudowa wielorodzinna), zagrodowa) oraz pojemników 1100l ustawionych w SM 110 oraz KP-7 (zabudowa jednorodzinna i gniazdach (zabudowa wielorodzinna i obiekty zagrodowa). Pozostali mieszka ńcy, którzy nie podpisali uŜyteczno ści publicznej). Nast ępnie przy pomocy umów z ww. firmami, wywozili odpady we własnym ci ągników odpady segregowane transportowane b ędą do zakresie. ZUO w Elbl ągu, a tam przygotowywane do odbioru przez dalszych recyklerów. Wszystkie gospodarstwa domowe na terenie Zgodnie z harmonogramem zamykania składowisk na Gminy Elbl ąg maj ą by ć obj ęte zorganizowanym terenie powiatu elbl ąskiego ( źródło: PPGO), składowisko systemem gromadzenia, transportu i w Robitach (gmina Pasł ęk) po 2009 r. decyzj ą Starosty unieszkodliwiania odpadów zmieszanych do ko ńca Elbl ąskiego powinno zosta ć zamkni ęte. Zgodnie z 2006 roku. Planowane jest wyposa Ŝenie gospodarstw Dziennik Urz ędowy - 10403 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 indywidualnych w pojemniki SM 110 przez Gmin ę, co - Podwozie 3 osiowe, pozwoli obni Ŝyć koszty usług świadczonych przez - Rozstaw osi (1 - 3) 5200 mm, firmy wywo Ŝą ce odpady zmieszane. - Silnik 280 KM, - DMC 26 000 kg, Na terenie Gminy Elbl ąg, do gromadzenia odpadów - Przystawka odbioru mocy 350 Nm, zmieszanych zastosowanie b ędą miały dwa rodzaje - Podwozie przystosowane do zabudowy. pojemników: Posiadanie odpowiedniego sprz ętu do gromadzenia i transportu odpadów komunalnych zmieszanych nie 1. Pojemniki typu SM 110 litrów - do gromadzenia gwarantuje osi ągni ęcia zamierzonego celu. Koniecznym odpadów w zabudowie jednorodzinnej: jest podj ęcie nast ępuj ących dodatkowych działa ń: - pojemniki musz ą posiada ć certyfikat jako ści lub - systematyczne podnoszenie poziomu świadomo ści zgodno ści z norm ą DIN 30 700 lub EN-840, na temat szkodliwo ści niekontrolowanego - pojemniki musz ą by ć wyposa Ŝone w jednoosiowy pozbywania si ę odpadów poprzez ich spalanie w układ jezdny, piecach CO lub na powierzchni ziemi oraz - minimalna średnica kół jezdnych powinna wynosi ć wyrzucania ich w miejscach do tego nie 150 mm, przeznaczonych, - pojemniki powinny mie ć kolor zielony, - opracowanie regulaminu utrzymania czysto ści i - pojemniki musz ą by ć oznakowane „ZMIESZANE porz ądku na terenie Gminy Elbl ąg i podj ęcie ODPADY KOMUNALNE”. odpowiedniej uchwały Rady Gminy w celu jego zatwierdzenia, 2. Pojemniki typu MGB 1100 litrów - do gromadzenia - opracowanie i wdroŜenie Zarz ądze ń Wójta Gminy odpadów w zabudowie wielorodzinnej, w jednostkach Elbl ąg w zakresie uzyskiwania zezwole ń na oświatowych, obiektach u Ŝyteczno ści publicznej itp.: odbieranie odpadów komunalnych od wła ścicieli - pojemniki musz ą by ć wykonane z tworzywa nieruchomo ści, opró Ŝniania zbiorników sztucznego charakteryzuj ącego si ę wysok ą bezodpływowych i transportu nieczysto ści ciekłych, odporno ści ą udarow ą (np.: HDPE), ochrony przed bezdomnymi zwierz ętami, - pojemniki musz ą posiada ć certyfikat jako ści lub prowadzenia schronisk dla bezdomnych zwierz ąt, a zgodno ści z norm ą DIN 30 700 lub EN-840, tak Ŝe grzebowisk i spalarni zwłok zwierz ęcych i ich - pojemniki musz ą by ć wyposa Ŝone w układ jezdny cz ęś ci, składaj ący si ę z 4 kół, - opracowanie i wdro Ŝenie ewidencji: - minimum 2 koła musz ą posiada ć hamulce, - zbiorników bezodpływowych w celu kontroli - minimalna średnica kół jezdnych powinna wynosi ć cz ęstotliwo ści ich opró Ŝniania oraz w celu 150 mm, opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej, - pojemniki powinny mie ć kolor zielony, - przydomowych oczyszczalni ścieków w celu - pojemniki musz ą by ć oznakowane „ZMIESZANE kontroli cz ęstotliwo ści i sposobu pozbywania si ę ODPADY KOMUNALNE”. komunalnych osadów ściekowych oraz w celu opracowania planu rozwoju sieci kanalizacyjnej, Do obsługi wy Ŝej opisanych pojemników niezb ędne - umów zawartych na odbieranie odpadów jest posiadanie odpowiedniego środka transportowego komunalnych od wła ścicieli nieruchomo ści w celu wyposa Ŝonego w system załadunku i rozładunku. kontroli wykonywania przez wła ścicieli Powy Ŝszy pojazd powinien spełnia ć nast ępuj ące nieruchomo ści i przedsi ębiorców obowi ązków wymagania techniczne: wynikaj ących z ustawy o utrzymaniu czysto ści i - Długo ść zabudowy 5375 mm, porz ądku na terenie gmin. - Długo ść wraz z odwłokiem 7265 mm, - Szeroko ść zabudowy 2430mm, Dla realizacji ww. zada ń wskazane jest podj ęcie - Wysoko ść zabudowy 2120 mm, nast ępuj ących przedsi ęwzi ęć: - Pojemno ść zabudowy 21,9 m 3, - opracowanie, druk lub wykorzystanie istniej ących - Cykl pracy 17-20 sek, ulotek i plakatów dotycz ących zagro Ŝeń ze strony - Zgniot 1:6, odpadów i ich dystrybucja poprzez sołtysów, - Obsługa, lewa i prawa strona, - podanie do publicznej wiadomo ści nazw firm - Niezale Ŝne sterowanie płyty prowadz ącej oraz płyty posiadaj ących odpowiednie pozwolenia na transport zagarniaj ącej w dowolnym momencie pracy i unieszkodliwianie odpadów na terenie gminy, zabudowy, - planowanie i realizacja rozwi ąza ń kompleksowych, - Obsługa pojemników 80 - 1100 l, zintegrowanych, uwzgl ędniaj ących wszystkie - Regulacja pr ędko ści opró Ŝniania pojemników 80 - wytwarzane odpady mo Ŝliwe do wspólnego 1100 l, zagospodarowania. - Ud źwig - 800 kg, - Pneumatyczna regulacja belki ograniczaj ącej ruch Wprowadzenie pełnego systemu gromadzenia i pojemników 80 -240, transportu odpadów komunalnych zmieszanych na terenie - Pneumatyczna regulacja ły Ŝew otwieraj ących Gminy Elbl ąg pozwoli na uzyskanie nast ępuj ących pokrywy pojemników 1100, efektów w poszczególnych latach:

Dziennik Urz ędowy - 10404 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA Nr 6-1 Planowana ilo ść odpadów komunalnych odpadów do składowania GMINY ELBL ĄG (2006–2015 r.) [Mg/rok].

WYSZCZEGÓLNIENIE: 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 OGÓŁEM do 1 410,7 1 377,9 1 354,1 1 325,7 1 298,9 1 249,7 1 198,3 1 141,1 1 100,1 1 100,7 składowania Źródło: obliczenia własne

6.1.1.2 Gromadzenie i transport odpadów opakowaniowych.

Selektywn ą zbiórk ę odpadów opakowaniowych na terenie gminy Elbl ąg podj ęto w pa ździerniku 2002 r. w 5-u miejscowo ściach ustawiaj ąc trójpojemnikowe zestawy pojemników 1,1 m 3 na szkło, tworzywa, makulatur ę. Pojemniki opró Ŝniane s ą przez MPO-Elbl ąg. Zidentyfikowane rozstawienie zestawów do selektywnej zbiórki odpadów: - Batorowo / osiedle - 1 zestaw (tj. 3 pojemniki), - Bielnik I - 1 zestaw (tj. 3 pojemniki), - Gronowo Górne - 2 zestawy (tj. 6. pojemników), - Nowakowo - 1 zestaw (tj. 3 pojemniki), - Przezmark osiedle - 1 zestaw (tj. 3 pojemniki).

Najskuteczniejsz ą, a zarazem najtrudniejsz ą form ą selektywnej zbiórki odpadów jest zbiórka „u źródła”, tj. indywidualna zbiórka na ka Ŝdej posesji. Zalet ą tej formy jest otrzymanie czystych, jednorodnych odpadów, wad ą du Ŝa liczba zbiorników lub worków foliowych i rozbudowany system transportu. Selekcja „u źródła” jest form ą elastyczn ą, umo Ŝliwiaj ącą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania. Aby móc w pełni okre śli ć ilo ści i rodzaje pojemników, kontenerów do gromadzenia poszczególnych frakcji odpadów opakowaniowych nale Ŝy wzi ąć pod uwag ę nast ępuj ące elementy: - rodzaj zabudowy, - ilo ść odpadów, - cz ęstotliwo ść wywozu odpadów.

Na terenie Gminy Elbl ąg b ędą gromadzone i transportowane nast ępuj ące odpady opakowaniowe: - papier i tektura, - opakowania szklane (białe i kolorowe), - tworzywa sztuczne, - opakowania aluminiowe, - opakowania stalowe, - opakowania wielomateriałowe (kartoniki po sokach, mleku).

Rozporz ądzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 pa ździernika 2005 r. w sprawie szczegółowego sposobu post ępowania z odpadami opakowaniowymi (Dz. U. 219, poz. 1 858) okre śla szczegółowy sposób post ępowania z odpadami opakowaniowymi: - odpady opakowaniowe z papieru zbiera si ę do pojemników w kolorze niebieskim, oznakowanych napisem „PAPIER”, wykonanych z materiałów trudnopalnych, zabezpieczonych przed zwilgoceniem, w obiektach u Ŝyteczno ści publicznej dopuszcza si ę zbieranie odpadów opakowaniowych z papieru do pojemników wykonanych z tektury falistej, worków papierowych lub worków z tworzyw sztucznych; - odpady opakowaniowe ze szkła (z wył ączeniem ampułek) zbiera si ę do dwóch rodzajów pojemników: - szkło bezbarwne do pojemników w kolorze białym, oznakowanych napisem „SZKŁO BEZBARWNE”, - szkło kolorowe do pojemników w kolorze zielonym, oznakowanych napisem „SZKŁO KOLOROWE”, - odpady opakowaniowe z metali i tworzyw sztucznych oraz odpady opakowaniowe wielomateriałowe zbiera si ę do pojemników w kolorze Ŝółtym, oznakowanych napisem „METALE, TWORZYWA SZTUCZNE” wykonanych z materiałów trudnopalnych.

W przypadku zbierania odpadów opakowaniowych, w terminach okre ślonych przez podmiot dokonuj ący zbierania tych odpadów dopuszcza si ę zbieranie odpadów opakowaniowych do worków wykonanych z tworzyw sztucznych. Gromadzenie odpadów opakowaniowych w zabudowie jednorodzinnej oparte b ędzie na workach plastikowych 110 litrowych i wi ązkach.

PAPIER i TEKTURA b ędą gromadzone w wi ązkach przygotowywanych przez mieszka ńców. Proponuje si ę aby jeden raz w miesi ącu ww. opakowania były wystawiane przy kraw ęŜ niku do odbioru. OPAKOWANIA SZKLANE (butelki i słoiki) b ędą gromadzone z rozdziałem na opakowania wykonane ze szkła białego i kolorowego. Tak wi ęc do wyposa Ŝenia gospodarstwa domowego potrzebny jest zestaw składaj ących si ę z 2 worków 110 litrów. Zakłada si ę, Ŝe cz ęstotliwo ść odbioru opakowa ń szklanych powinna wynosi ć 1 raz w miesi ącu. Zebrane opakowania musz ą by ć wystawiane przy kraw ęŜ niku przez mieszka ńców. OPAKOWANIA Z TWORZYW SZTUCZNYCH - to przede wszystkim butelki po napojach, opakowania po artykułach spo Ŝywczych (kubki, tacki itp.), chemii gospodarczej (butelki po szamponach, płynach do mycia naczy ń itp.), opakowania zbiorcze typu reklamówki itp. Do zbiórki ww. odpadów opakowaniowych na terenach zabudowy jednorodzinnej zastosowanie b ędą miały worki plastikowe 120 litrowe. Gromadzone opakowania ze wzgl ędu na swój przestrzenny charakter odbierane b ędą 2 razy w miesi ącu. Zebrane opakowania musz ą by ć wystawiane przy kraw ęŜ niku przez mieszka ńców. Dziennik Urz ędowy - 10405 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

OPAKOWANIA Z ALUMINIUM I STALOWE - to przede wszystkim puszki po piwie, napojach gazowanych i konserwach. Do zbiórki ww. odpadów opakowaniowych na terenach zabudowy jednorodzinnej zastosowanie b ędą miały worki plastikowe 110 litrowe. Gromadzone opakowania odbierane b ędą 1 raz w miesi ącu. Zebrane opakowania musz ą by ć wystawiane przy kraw ęŜ niku przez mieszka ńców. Do zbiórki ww. odpadów opakowaniowych na terenach zabudowy jednorodzinnej zastosowanie b ędą miały worki plastikowe 110 litrowe. Gromadzone opakowania odbierane b ędą 1 raz w miesi ącu. Zebrane opakowania muszą by ć wystawiane przy kraw ęŜ niku przez mieszka ńców.

Na terenie Polski od 10 lat wprowadzany jest jednolity system znakowania i barwienia worków do selektywnej zbiórki odpadów. Zgodnie z t ą systematyk ą do zbiórki surowców opakowaniowych na terenie Gminy Elbl ąg stosowane b ędą nast ępuj ące worki plastikowe: 1. Opakowania szklane bezbarwne - worek koloru białego, 2. Opakowania szklane kolorowe - worek koloru zielonego, 3. Opakowania z tworzyw sztucznych - worek koloru Ŝółtego, 4. Opakowania z aluminium i stalowe - worek koloru ró Ŝowego, 5. Ewentualny worek na papier - koloru niebieskiego.

Do odbioru gromadzonych odpadów opakowaniowych w zabudowie jednorodzinnej słu Ŝyć b ędzie zestaw ci ągnik rolniczy wraz z przyczep ą oraz obsługa składaj ącą si ę z kierowcy i 2 pracowników. Gromadzenie odpadów w zabudowie wielorodzinnej na terenie gminy oparte b ędzie na pojemnikach 1100 l, ustawionych w zestawach (6 sztuk pojemników 1100 l). Jeden zestaw obsługiwa ć powinien 3 budynki wielorodzinne. W skład zestawu pojemników wchodziłyby: - 1 pojemnik na papier i tektur ę, - 2 pojemniki na opakowania szklane (jeden na opakowania bezbarwne, drugi na opakowania kolorowe), - 2 pojemnik na tworzywa sztuczne (ze wzgl ędu na obj ęto ściowy charakter opakowa ń wykonanych z tworzyw sztucznych) , - 1 pojemnik na opakowania stalowe i aluminiowe.

Gromadzenie odpadów opakowaniowych w obiektach u Ŝyteczno ści publicznej, sklepach, przedsi ębiorstwach oparte będzie na modelowanych pojemnikach typu FL 1100 litrów. Pojemniki te oprócz roli podstawowej pełnić równie Ŝ b ędą funkcj ę edukacyjn ą promuj ąc selektywne zbieranie odpadów w śród mieszka ńców, jak te Ŝ turystów odwiedzaj ących teren gminy Elbl ąg. Do obsługi tj. opró Ŝniania ww. pojemników stosowany b ędzie pojazd stosowany do obsługi pojemników na odpady zmieszane (po uprzednim oczyszczeniu) lub ci ągnik wraz z przyczep ą wraz z obsług ą. PoniŜej przedstawiono cz ęstotliwo ść obsługi zestawów pojemników do gromadzenia odpadów opakowaniowych:

Papier i tektura - proponuje si ę aby 2 razy w miesi ącu ww. opakowania były odbierane przez jednostk ę obsługuj ącą system gromadzenia i transportu odpadów opakowaniowych. Opakowania szklane (butelki i słoiki) powinny by ć gromadzone z rozdziałem na opakowania wykonane ze szkła białego i kolorowego. Tak wi ęc do 1 zestawu potrzebne są 2 pojemniki. Proponuje si ę aby 2 razy w miesi ącu ww. opakowania były odbierane przez jednostk ę obsługuj ącą system gromadzenia i transportu odpadów opakowaniowych. Opakowania z tworzyw sztucznych - to przede wszystkim butelki po napojach, opakowania po artykułach spo Ŝywczych (kubki, tacki itp.) chemii gospodarczej (butelki po szamponach, płynach do mycia naczy ń itp.), opakowania zbiorcze typu reklamówki itp. Proponuje si ę (ze wzgl ędu na obj ęto ściowy charakter opakowa ń z tworzyw sztucznych) aby 1 raz w tygodniu ww. opakowania były odbierane przez jednostk ę obsługuj ącą system gromadzenia i transportu odpadów opakowaniowych. Opakowania z aluminium i stalowe - to przede wszystkim puszki po piwie i napojach gazowanych i konserwach. Proponuje si ę aby 1 raz w miesi ącu ww. opakowania były odbierane przez jednostk ę obsługuj ącą system gromadzenia i transportu odpadów opakowaniowych. Zebrane odpady opakowaniowe zwo Ŝone b ędą do Zakładu Utylizacji Odpadów w Elbl ągu. Wprowadzenie pełnego systemu gromadzenia i transportu odpadów opakowaniowych na terenie gminy Elbl ąg pozwoli na uzyskanie nast ępuj ących efektów w poszczególnych latach:

Dziennik Urz ędowy - 10406 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA Nr 6-2 Planowany recykling odpadów opakowaniowych na terenie GMINY ELBL ĄG (2006 - 2015 r.).

OGÓŁEM OPAKOWANIOWE: 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 opakowania z tw. sztuczn. 49,4 49,4 49,4 49,5 49,5 48,5 47,6 46,7 45,7 45,8 opakowania z aluminium 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 opakowania ze stali 11,9 11,9 11,9 11,9 11,9 11,9 11,9 11,9 11,9 11,9 opakowania z papieru i tek. 119,4 120,6 121,9 123,2 124,5 124,6 124,7 124,8 124,8 124,9 opakowania ze szkła 147,5 150,6 153,7 156,9 160,2 161,9 163,6 165,3 167,0 167,2 opakowania wielomateriał. 13,4 13,5 13,7 13,8 14,0 14,1 14,1 14,1 14,2 14,2 Ogółem opakowaniowe: 344,9 349,4 354,0 358,8 363,5 364,4 365,3 366,3 367,1 367,3 RECYKLING POSZCZEG.: opakowania z tw. sztuczn. 10,9 12,4 12,4 12,4 12,4 12,1 11,9 11,7 11,4 11,4 opakowania z aluminium 1,2 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 1,4 opakowania ze stali 2,1 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 2,4 opakowania z papieru i tek. 53,7 57,9 58,5 59,1 59,8 59,8 29,8 59,9 59,9 59,9 opakowania ze szkła 51,6 60,2 61,5 62,8 64,1 64,8 65,4 66,1 66,8 66,9 opakowania wielomateriał. 2,7 3,4 3,4 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 Ogółem RECYKLING: 122,2 137,6 139,5 141,5 143,4 144,0 144,5 145,0 145,4 145,6 OGÓŁEM DO SKŁADOW.: 222,7 211,8 214,5 217,3 220,0 220,5 220,9 221,3 221,6 221,8 Źródło: Obliczenia własne

6.1.1.3 Gromadzenie i transport odpadów niebezpiecznych.

W analizowanej gminie przewiduje si ę utworzenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) - poprzez wydzielenie terenu i ustawienie kontenerów dla potrzeb gromadzenia i czasowego przetrzymywania wyselekcjonowanych odpadów niebezpiecznych lub toksycznych, takich jak: akumulatory, baterie, opakowania po farbach i lakierach, środki ochrony ro ślin, świetlówki, zu Ŝyte urz ądzenia elektryczne i elektroniczne zawieraj ące odpady niebezpieczne – od mieszka ńców, przeterminowane odczynniki chemiczne - ze szkół ni Ŝszego szczebla – bez ponoszenia opłat, natomiast odpłatnie (na zasadzie usługi) od małych i średnich przedsi ębiorstw. Zgromadzone w kontenerach odpady niebezpieczne, pakowane w razie potrzeby w dodatkowe mniejsze pojemniki lub worki foliowe, wywo Ŝone b ędą, m.in.: do zakładów przetwórczych, na składowiska odpadów niebezpiecznych lub do zakładów unieszkodliwiania (tj. spalarnie itp.). Wprowadzenie pełnego systemu gromadzenia i transportu odpadów niebezpiecznych wyst ępuj ących w odpadach komunalnych na terenie Gminy Elbl ąg pozwoli na uzyskanie nast ępuj ących efektów w poszczególnych latach:

TABELA Nr 6-3 Planowany odzysk odpadów niebezpiecznych na terenie GMINY ELBL ĄG - 2006 - 2015 r. [Mg/rok].

WYSZCZEGÓLNIENIE: 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ogółem niebezpieczne: 20,0 20,1 20,1 20,1 20,1 20,1 20,1 20,1 20,1 20,2 do składowania 15,6 14,2 12,8 11,4 10,0 8,5 7,0 5,5 4,0 4,0 do odzysku 4,4 5,8 7,2 8,6 10,0 11,6 13,1 14,6 16,1 16,1 Źródło: Obliczenia własne

W celu zach ęcenia mieszka ńców do selektywnego gromadzenia odpadów niebezpiecznych i dostarczania ich do GPZON nale Ŝy prowadzi ć permanentn ą edukacj ę ekologiczn ą oraz w regulaminie utrzymania porz ądku i czysto ści na terenie Gminy Elbl ąg zawrze ć odpowiednie zapisy mówi ące o konieczno ści pozbywania si ę odpadów niebezpiecznych wyst ępuj ących w strumieniu odpadów komunalnych jedynie na terenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych.

6.1.1.4 Gromadzenie i transport odpadów biodegradowalnych.

Zgodnie z przyj ętymi celami gminnego planu gospodarki odpadami dla Gminy Elbl ąg jest skierowanie w roku 2010 na składowiska do 75 % (wagowo) całkowitej ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (w stosunku do roku 1995) oraz w roku 2013 do 50 % całkowitej ilo ści odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). W poni Ŝszej tabeli okre ślono ilo ści odpadów biodegradowalnych w poszczególnych latach na terenie Gminy Elbl ąg oraz wskazano ilo ści tych Ŝe odpadów, które musz ą by ć poddane procesom odzysku:

TABELA Nr 6-4 Planowany recykling odpadów biodegradowalnych na terenie GMINY ELBL ĄG - 2006 - 2015 r. [Mg/rok]. WYSZCZEGÓLNIENIE: 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ogółem biodegradowalne: 395,9 399,2 402,4 406,0 409,1 409,9 410,8 411,4 412,0 412,3 max. ilo ść do składowania 268,5 265,2 258,8 249,5 242,6 216,7 190,8 161,7 152,0 152,0 ilo ść uniesz odp. zielonych 11,4 12,9 14,2 15,9 17,6 20,0 22,3 24,7 27,2 27,3 ilo ść uniesz. odp. opakow. 53,7 57,9 58,5 59,1 59,8 59,8 59,8 59,9 59,9 59,9 Źródło: Obliczenia własne Dziennik Urz ędowy - 10407 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Aby osi ągn ąć limity ilo ści odpadów biodegradowalnych poddawanych procesom odzysku nale Ŝy umo Ŝliwi ć mieszka ńcom Gminy Elbl ąg prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów ulegaj ących biodegradacji. Na terenach zabudowy jednorodzinnej nie planuje si ę oddzielnego systemu gromadzenia odpadów biodegradowalnych. Nale Ŝy d ąŜ yć do minimalizacji powstawania tych Ŝe odpadów poprzez ich kompostowanie przydomowe. Ci wła ściciele posiadło ści, którzy jednak b ędą chcieli pozbywa ć si ę bioodpadów b ędą musieli we własnym zakresie zakupi ć odpowiednie pojemniki i opłaci ć koszty ich opró Ŝniania.

6.1.1.5 Gromadzenie i transport odpadów wielkogabarytowych.

ODPADY WIELKOGABARYTOWE (stare meble, maszyny, urz ądzenia z łazienek, kuchni /wanny, zlewy/, wraki pojazdów itp.) wymagaj ą oddzielnego systemu gromadzenia i transportu. Odpady te powinny by ć przewo Ŝone do utworzonego punktu ich demonta Ŝu na terenie najbli Ŝszego Regionalnego Centrum Recyklingu (region elbl ąski) - Zakładu Utylizacji Odpadów w Elbl ągu. Cz ęść z tych odpadów mo Ŝna po demonta Ŝu i wykorzysta ć jako surowce wtórne (m.in. złom, tworzywa sztuczne, szkło). Na terenie Gminy Elbl ąg 1 raz w kwartale odbywa ć si ę b ędzie zbiórka odpadów wielkogabarytowych od mieszka ńców. Powinni oni by ć wcze śniej poinformowani o terminach odbioru ww. odpadów. Nale Ŝy równie Ŝ umo Ŝliwi ć mieszka ńcom zamówienie płatnej usługi odbioru odpadów wielkogabarytowych na telefon. Do odbioru gromadzonych odpadów wielkogabarytowych słu Ŝyć mog ą samochody ci ęŜ arowe (ci ągniki rolnicze) wyposa Ŝone w odpowiednie przyczepy oraz obsług ą składaj ącą si ę z kierowcy i 2 pracowników. Wprowadzenie pełnego systemu gromadzenia i transportu odpadów wielkogabarytowych wyst ępuj ących w odpadach komunalnych na terenie Gminy Elbl ąg pozwoli na uzyskanie nast ępuj ących efektów w poszczególnych latach:

TABELA Nr 6-5 Planowany odzysk odpadów wielkogabarytowych na terenie GMINY ELBL ĄG - 2006 - 2015 r. [Mg/rok].

WYSZCZEGÓLNIENIE: 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ogółem wielkogabarytowe: 138,7 138,8 138,9 139,0 139,1 139,2 139,3 139,4 139,4 139,5 do składowania 102,6 94,4 86,1 77,8 69,6 62,6 55,7 48,8 41,8 41,9 do odzysku 36,1 44,4 52,8 61,2 69,6 76,6 83,6 90,6 97,6 97,7 Źródło: Obliczenia własne

6.1.1.6 Gromadzenie i transport odpadów budowlanych.

Gromadzeniem i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmowa ć si ę b ędą: - wytwórcy tych odpadów tj. firmy budowlane, osoby prawne prowadz ące prace remontowe; - specjalistyczne firmy zajmuj ące si ę zbiórk ą, transportem odpadów.

Zgromadzone odpady budowlane b ędą kierowane na teren ZUO w Elbl ągu, po odpowiednim ich przygotowaniu kierowane będą do przesypywania warstw odpadów na składowisku, do naprawy dróg lokalnych. Wprowadzenie pełnego systemu gromadzenia i transportu odpadów budowlanych wyst ępuj ących w odpadach komunalnych na terenie Gminy Elbl ąg pozwoli na uzyskanie nast ępuj ących efektów w poszczególnych latach:

TABELA Nr 6-6 Planowany odzysk odpadów budowlanych na terenie GMINY ELBL ĄG - 2006 - 2015 r. [Mg/rok].

WYSZCZEGÓLNIENIE: 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 ogółem budowlane: 440,8 467,2 495,2 524,9 556,4 593,5 633,0 675,1 719,7 720,0 do składowania 352,6 350,4 346,7 341,2 333,8 326,4 316,5 303,8 287,9 288,1 do odzysku 88,2 116,8 148,6 183,7 222,6 267,1 316,5 371,3 431,8 432,1 Źródło: obliczenia własne

Dziennik Urz ędowy - 10408 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

6.1.2 Odzysk i unieszkodliwianie odpadów - zestaw separatorów - magnetyczny, indukcyjny, komunalnych. rozdmuchowy - wybieranie z odpadów metali, folii, - ta śma sortownicza wst ępnego sortowania 6.1.2.1 Rozbudowa Zakładu Utylizacji Odpadów w 6 stanowiskowa, linia sortownicza umieszczona w Elbl ągu. kabinie na wysoko ści ok. 3 - 3,5 m, wysortowane frakcje zrzucane b ędą poprzez leje zrzutowe do Zgodnie z definicj ą odzysku zawart ą w ustawie o kontenerów; we wst ępnej fazie sortowania odpadach, jako „Odzysk - rozumie si ę przez to wszelkie wybierane byłoby szkło, resztki folii, gruz i działania, nie stwarzaj ące zagro Ŝenia dla Ŝycia, zdrowia ceramika, ludzi lub dla środowiska, polegaj ące na wykorzystaniu 2) ci ąg podstawowy: odpadów w cało ści lub w cz ęś ci, lub prowadz ące do - sito b ębnowe – trzy stopnie o sekcjach: 0 - 20 mm odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i - tzw. podziarno o wi ększo ściowej zawarto ści ich wykorzystania, okre ślone w zał ączniku nr 5 do ustawy mineralnej kierowane na kwater ę składow ą; frakcja o odpadach”. Na terenie Gminy Elbl ąg odpady 20 - 80 mm – odpady organiczne kierowane b ędą opakowaniowe, wielkogabarytowe, budowlane, na pryzmy kompostowe lokowane na płycie niebezpieczne, biodegradowalne, zu Ŝyty sprz ęt (kompost II i III klasy); frakcja powy Ŝej 80 mm – elektryczny i elektroniczny nie s ą i nie b ędą przetwarzane, odpady przenoszone przeno śnikiem na kabin ę lecz jedynie zbierane, natomiast na terenie ZUO w sortownicz ą 8 stanowiskow ą z podziałem na rodzaj Elbl ągu b ędą przygotowywane do formy handlowej tj.: surowca: makulatura, plastik – PET, chemia - sortowane na kolory, gospodarcza, pozostałe odpady, resztki metali, - prasowane i belowane, 3) ci ąg pomocniczy: - magazynowane w celu uzyskania ilo ści handlowej. - węzeł rozładunkowy odpadów z selektywnej zbiórki, Jak wynika z opisu systemów gromadzenia i - dodatkowy przeno śnik załadowczy wł ączaj ący transportu odpadów opakowaniowych, strumie ń z selektywnej zbiórki do sortowania wielkogabarytowych i niebezpiecznych, miejscem ostatecznego, czasowego ich gromadzenia b ędzie Zakład Utylizacji - prasa do belowania makulatury i tworzyw mi ękkich, Odpadów w Elbl ągu (Centrum Odzysku dla regionu - młynek do rozdrabniania tworzyw twardych, elbl ąskiego). Przewiduje si ę rozbudow ę infrastruktury - magazyn surowców. Zakładu Utylizacji Odpadów o nast ępuj ące obiekty: - sortowni ę odpadów zmieszanych i surowców Cały ci ąg technologiczny powinien znajdowa ć si ę w wtórnych, hali wyposa Ŝonej w niezb ędne urz ądzenia wentylacyjne, - lini ę doczyszczaj ącą szkło, grzewcze, energetyczne, wodoci ągowe. - kompostowni ę kontenerow ą z płyt ą dojrzewania kompostu pod wiat ą, magazynami kompostu 6.1.2.1.2 Sortownia szkła. gotowego oraz odpadów organicznych przewidzianych do kompostowania, Sortownia szkła byłby to obiekt zajmuj ący si ę - kompostowni ę pryzmow ą wraz z wiat ą dojrzewania sortowaniem szkła na poszczególne frakcje; tj.: szkło kompostu, techniczne, szkło opakowaniowe - o kolorze - punktu przeróbki odpadów wielkogabarytowych, przezroczystym (białe), zielonym, br ązowym i pozostałe. opon i odpadów problemowych, Sortownia powinna by ć wyposa Ŝona ci ąg - instalacj ę neutralizacji odpadów medycznych i technologiczny składaj ący si ę z kosza zasypowego, weterynaryjnych wraz z niezb ędnymi magazynami, przeno śnika wznosz ącego, kabiny sortowniczej - lini ę recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych, 4 stanowiskowej, młynka do rozdrabniania szkła, boksów - lini ę do wytwarzania paliwa alternatywnego, składowych. - niezb ędn ą infrastruktur ę – w postaci sieci wodoci ągowej, elektrycznej, kanalizacji deszczowej, 6.1.2.1.3 Instalacja neutralizacji odpadów odcieków, drena Ŝy, medycznych i weterynaryjnych. - dwie kwatery do składowania odpadów niemo Ŝliwych do odzysku i przetworzenia. Do neutralizacji odpadów medycznych i weterynaryjnych zostanie zastosowane urz ądzenie typu 6.1.2.1.1 Sortownia odpadów zmieszanych i Ecodas umo Ŝliwiaj ące pewn ą, wygodn ą, bezpieczn ą i surowców wtórnych. wysoce efektywn ą sterylizacj ę i przetwarzanie tych odpadów w bezpieczny dla środowiska odpad. Działa w Sortownia odpadów zmieszanych i surowców pełni zautomatyzowanych, zamkni ętych cyklach pracy. wtórnych ze zbiórki selektywnej odpadów Ekologiczne unieszkodliwianie odpadów medycznych opakowaniowych byłby obiekt zajmuj ący si ę dwoma polega na załadowaniu od góry do autoklawu odpadów, strumieniami odpadów; pierwszy strumie ń odpadów z które poddawane s ą procesowi rozdrabniania, ogrzewaniu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, drugi przy u Ŝyciu pary technologicznej, sterylizacji odpadów w strumie ń pozostałe odpady zmieszane. Sortownia temperaturze 138 oC i ci śnieniu 3,8 B utrzymywane przez powinna by ć wyposa Ŝona w zestaw urz ądze ń 10 min. Chłodzeniu komory i obni Ŝeniu ci śnienia w wchodz ących w nast ępuj ący ci ąg technologiczny: urz ądzeniu, odsysaniu kondensatu pary i rozładunku wysterylizowanego odpadu i rozdrobnienia odpadu. Cykl 1) ci ąg wst ępny: pracy 60 min., waga unieszkodliwionych odpadów do - węzeł rozładunkowy - zrzut odpadów zmieszanych, 90 kg, redukcja mikroorganizmów 8 log 10 . Urz ądzenie - zestaw urz ądze ń do podawania odpadów na ta śmę umieszczone b ędzie w budynku wraz z infrastruktur ą. sortownicz ą - ładowarka, przeno śnik kanałowy, transporter wznosz ący,

Dziennik Urz ędowy - 10409 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

6.1.2.1.4 Kompostownia pryzmowa. dojrzewania na świe Ŝym powietrzu pod wiat ą. Faza dojrzewania trwa od 4 - 6 tygodni. Po jej zako ńczeniu Odpady zmieszane po przejściu przez sito b ębnowe kompost w pryzmach osi ąga IV i V stopie ń ci ągu technologicznego sortowni frakcji 20 - 80 mm, w zhumusowania. Wydajno ść kompostowni kontenerowej o których skład wchodz ą głównie odpady organiczne, charakterze modułowym wynosi 6000 Mg rocznie poddane b ędą procesowi kompostowania. materiału wsadowego. Niezb ędnym wyposa Ŝeniem Materiał kompostowany układany b ędzie na kompostowni jest: utwardzonym placu w postaci pryzm. Pryzma formowana - rozdrabniarka odpadów, będzie z materiału wsadowego o przekroju trapezowym - mieszalnik materiału wsadowego, lub trójk ątnym. Formowanie to mo Ŝe odbywa ć si ę przy - ładowarka do napełniania kontenerów, uŜyciu specjalnej maszyny lub przy u Ŝyciu ładowarek. - pojazd do przemieszczania kontenerów, Podstawowymi parametrami dla prowadzenia procesu - przerzucarka pryzm kompostowych, kompostowania s ą dostawy odpowiedniej ilo ści tlenu i - sito b ębnowe do przesiewania dojrzałego kompostu. wilgoci do wn ętrza pryzmy. Sterowanie natlenieniem kompostowanej masy w systemie pryzmowania osi ąga si ę 6.1.2.1.6 Punkt przeróbki odpadów przez jej mechaniczne przerzucanie oraz ewentualne wielkogabarytowych, opon i odpadów problemowych. zastosowanie instalacji wentylacyjnej. Utrzymywanie wła ściwej wilgotno ści sprowadza si ę do Odpady wielkogabarytowe dowo Ŝone b ędą na teren zraszania pryzm w okresie suchym lub naturalnie przez ZUO według uzgodnionego pomi ędzy wytwórcami, a opad atmosferyczny. Po okresie kompostowania firmami transportowymi zasadami na sektor zbiórki. Sektor trwaj ącego do 4 - 6 miesi ęcy fazy wst ępnej i 2 miesi ęcznej zbiórki jest utwardzonym placem bez zadaszenia, ale fazy dojrzewania, kompost jest przesiewany przy pomocy ogrodzonym z trzech stron. Obok wiaty przyj ęcia powinna sita b ębnowego lub wibracyjnego o drobnej perforacji znajdowa ć si ę wiata pozwalaj ąca na demonta Ŝ cz ęś ci (20 mm). Przewiduje si ę ko ńcowe otrzymanie kompostu II metalowych, tworzyw sztucznych i szkła. Nast ępnie i III klasy z przeznaczeniem na cele rekultywacyjne do przygotowane odpady b ędą poddawane rozdrobnieniu na parków i ziele ńców miejskich. rozdrabniarce odpadów wielkogabarytowych. Rozdrobnione odpady gromadzone b ędą w kontenerach o 6.1.2.1.5 Kompostownia kontenerowa. pojemno ści 8 m 3; ilo ść kontenerów b ędzie ustawiona zgodnie z potrzebami. Rozdrobnione elementy drewniane Odpady zielone, odpady organiczne z selektywnej lub ze sklejki nadaj ą si ę do dalszego wykorzystania przy zbiórki oraz osady ściekowe z oczyszczalni dostarczane produkcji płyt wiórowych lub b ędą stanowi ć domieszk ę do będą do kompostowni kontenerowej do stacji przyj ęcia paliwa w ciepłowni w Elbl ągu. Ponadto rozdrobnione materiału wsadowego. Urz ądzenia do przygotowania elementy mog ą by ć wykorzystane jako surowce wtórne masy kompostowej znajduj ą si ę w hali, która wyposa Ŝona lub jako materiał na przysypk ę izolacyjn ą. jest w system odprowadzaj ący odcieki, system wentylacji Pozostałe odpady wielkogabarytowe, problemowe oraz posiada media: woda, pr ąd elektryczny. winny by ć podane procedurom umo Ŝliwiaj ącym W hali zainstalowana b ędzie rozdrabniarko-mieszarka poprawno ść recyklingu tych odpadów. odpadów do przygotowania wsadu do kompostowania. W wiacie do demonta Ŝu odpadów winny znajdowa ć W stacji przyj ęcia materiał wsadowy poddany b ędzie si ę: procesowi: wizualnej kontroli wsadu (wył ączenie - blat roboczy o wymiarach 8 x 1 m, zanieczyszcze ń), rozdrobnieniu, mieszaniu, dozowaniu i - instalacja do odci ągania płynów chłodniczych i wst ępnym nawil Ŝaniu wod ą, załadunku kontenera. olejów, Podstawowy moduł kompostowni kontenerowej składa si ę - pojemniki i butle do przechowywania płynów, z: - zestaw do ci ęcia gazowego, - 15 szt. kontenerów kompostuj ących o obj ęto ści - zestaw elektronarz ędzi umo Ŝliwiaj ących około 25 m 3 ka Ŝdy, prowadzenie prac demonta Ŝowych, - 1 szt. kontenera stacji spr ęŜ arkowej, - zasilanie energetyczne. - 1 szt. kontenera administracyjnego z central ą sterowania procesem kompostowania, - 1 szt. kontenera z filtrem biologicznym o obj ęto ści do 6.1.2.1.7 Linia do recyklingu odpadów z tworzyw 28 m 3, sztucznych. - systemu ruroci ągów napowietrzaj ących i odpowietrzaj ących kontenery kompostuj ące, W strumieniu odpadów z selektywnej zbiórki - instalacja zraszania osadu. dominuj ącym materiałem z uwagi na jego obj ęto ść jest tworzywo sztuczne. Wobec powy Ŝszego dokonanie Proces intensywnego kompostowania trwa około przerobu tworzyw sztucznych na miejscu byłoby bardzo 14 dni. Rozkład materiału organicznego w czasie fazy wskazane. Proponuje si ę zastosowanie „składanej” linii do intensywnego kompostowania (14 dni) wraz z recyklingu tworzyw sztucznych, zawieraj ącej dwa ci ągi. temperaturami procesu 65 - 75 oC prowadzi do higienizacji Ci ąg do przetwarzania tworzyw na płatki oraz ci ąg do materiału. przerobu płatków na granulat. Materiał wyj ściowy winien Po zako ńczeniu tej fazy powstaje świe Ŝy kompost o II i by ć poddany intensywnemu myciu a nast ępnie III stopniu dojrzało ści, który jest stabilny biologicznie i rozdrobnieniu. Powstałe w czasie procesu płatki muszą wolny od nieprzyjemnych zapachów. Równie Ŝ nadmiar by ć poddane suszeniu. Nast ępnie płatki przechodz ą do wody procesowej powstaj ącej w czasie fazy intensywnego wtryskarki, gdzie nast ępuje uplastycznienie wsadu i kompostowania zostaje ruroci ągiem odprowadzony do wyprodukowanie regranulatu. Regranulat posłu Ŝy do zbiornika wody podprocesowej o obj ęto ści około 5 m 3. otrzymania z tworzyw PE worków trzywarstwowych na Nadmiar tego odcieku mo Ŝe słu Ŝyć do zraszania odpady do selektywnej zbiorki oraz inne cele. Niezbędne dojrzewaj ącego kompostu lub trafi ć do oczyszczalni jest do tego wybudowanie odpowiedniej hali i ścieków. Kompost zostaje wysypany z kontenerów i zainstalowanie niezb ędnych urz ądze ń. usypuje si ę z niego pryzmy, które podlegaj ą procesowi Dziennik Urz ędowy - 10410 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

6.1.2.1.8 Linia do wytwarzania surowca do paliwa odciekowe gromadz ące si ę na dnie poszczególnych alternatywnego. kwater ujmowane b ędą poprzez system drena Ŝowy uło Ŝony na warstwie uszczelniaj ącej. Projektuje si ę W zwi ązku z mo Ŝliwo ści ą powstania pewnej grupy wykonanie głównych kolektorów z rur drenarskich odpadów, których nie mo Ŝna do tej pory zagospodarowa ć, polietylenowych o średnicy 200 mm w przysypce Ŝwirowej a w szczególno ści: 16/32 mm. Wody odciekowe spłyn ą do pompowni a - tworzyw sztucznych balastowych, opon, nast ępnie kolektorem tłocznym do stawów. Pojemno ść - makulatury i tworzyw nie nadaj ących do geometryczna kwatery I i II przy zało Ŝeniu mi ąŜ szo ści przetworzenia lub nie znajduj ących odbiorców. odpadów do 17,0 m wyniesie 345,830 m 3. Przewiduje si ę zwi ększenie mi ąŜ szo ści odpadów do 20 - 25 m, zatem Z odpadów tych mo Ŝe powsta ć tzw. paliwo Ŝywotno ść składowiska przewiduje si ę na okres około alternatywne. 25 lat. Linia do produkcji surowca do paliwa alternatywnego składa si ę z nast ępuj ących urz ądze ń: 6.1.2.2 Kompostowanie odpadów - leja załadunkowego, biodegradowalnych. - przeno śnika buforowego, - przeno śnika załadowczego, Kompostowanie jest biotermicznym procesem - urz ądzenia rozdrabniaj ącego, przerobu odpadów biologicznych w którym do rozkładu - wentylatora transportowego, substancji organicznych wykorzystuje si ę prac ę - cyklonu załadowczego do worków BIG-BAG. drobnoustrojów. Im zawdzi ęczamy naturalne procesy Tak przygotowany materiał b ędzie przekazywany do tworzenia si ę gleb pozwalaj ące na rozwój Ŝycia Łu Ŝyc do dalszego przerobu. ro ślinnego. Kompostowanie odpadów jest wi ęc w najszerszym uj ęciu na śladownictwem procesów 6.1.2.1.9 Składowisko odpadów. wyst ępuj ących w przyrodzie. Przez rozwi ązania techniczne procesy te intensyfikujemy, stwarzaj ąc Zgodnie z zasadami przyj ętymi w krajowym planie optymalne warunki dla przemian metabolicznych. gospodarki odpadami składowisko jest ostatnim Na terenie Gminy Elbl ąg, kompostowanie przydomowe elementem tworzenia systemu gospodarki odpadami - będzie głównym sposobem wdro Ŝenia systemu będą trafia ć tu odpady inne ni Ŝ niebezpieczne i oboj ętne, kompostowania. Ponadto, modernizacja Zakładu Utylizacji które nie nadaj ą si ę do przetworzenia. Odpadów w Elbl ągu przewiduje budow ę kompostowni Z opisów działania systemu wynika, Ŝe pewna ilo ść pryzmowej oraz kontenerowej. odpadów nie b ędzie mogła by ć poddana procesowi przetworzenia i musi by ć składowana. Istniej ące 6.1.2.3 Unieszkodliwianie odpadów składowisko w ramach ZUO Elbl ąg wg przewidywa ń niebezpiecznych. zostanie zapełnione odpadami do roku 2008. wobec powy Ŝszego istnieje potrzeba wybudowania dwóch kwater Na terenie Gminnego Punktu Zagospodarowania na składowanie odpadów. Niecka składowiska składa ć si ę Odpadów Niebezpiecznych zaleca si ę przygotowanie będzie z dwóch kwater rozdzielonych grobl ą o odpowiedniego miejsca spełniaj ącego wymagania powierzchni: ochrony środowiska do czasowego gromadzenia odpadów - I kwatera -15 500 m 2, niebezpiecznych pochodz ących od gospodarstw - II kwatera - 9 200 m 2. domowych - baterie, akumulatory, przeterminowane lekarstwa itp. Mo Ŝe to by ć odpowiednio zagospodarowany Składowisko posiada ć b ędzie drena Ŝ stabilizuj ący teren, b ądź mobilny punkt zlokalizowany, np. przy stacji wody gruntowe. Drena Ŝ ten zostanie wykonany z rur paliw. Zu Ŝyte baterie, tonery zbierane b ędą przy pomocy drenarskich polietylenowych. Zastosowanie drena Ŝu pojemników ustawionych w placówkach handlowych i pozwoli na obni Ŝenie poziomu wód gruntowych o około usługowych, placówkach o światowych. Przeterminowane 1,0 m poni Ŝej planowanego uszczelnienia podło Ŝa. Uj ęte leki zbierane s ą i b ędą w pojemnikach umieszczonych w wody gruntowe odprowadzone zostan ą do istniej ącego aptekach. Zgromadzone odpady niebezpieczne na terenie cieku zlokalizowanego przy południowej granicy kwatery GPZON dostarczane b ędą do wyspecjalizowanych II. Uszczelnienie podło Ŝa składowiska przewiduje si ę zakładów unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. wykona ć z dwuwarstwowego uszczelnienia - mineralnego i syntetycznego. Jako warstw ę mineraln ą proponuje si ę Na terenie GPZON mo Ŝe zosta ć ustawiony kontener zastosowanie mieszanki gruntu rodzimego z proszkiem specjalistyczny typu EKO-SKŁAD ESS z pełnym bentonitowym na gł ęboko ści 0,5 m. dokładn ą proporcj ę wyposa Ŝeniem: mieszanki ustali si ę na podstawie bada ń laboratoryjnych - pojemnik ATB na zu Ŝyte akumulatory, próbek gruntu pobranych z terenu planowanej kwatery. - pojemnik LSTRB na zu Ŝyte świetlówki, Warstw ę syntetyczn ą stanowi ć b ędzie geomembrana - pojemnik na zu Ŝyte baterie, HDPE grubo ści 2,5 mm gładka na dnie i dwustronnie - beczki atestowane z odejmowanym wiekiem do szorstka na skarpach kwater. Jako ochron ę geomembrany opakowa ń po środkach ochrony ro ślin, farbach i a jednocze śnie odprowadzenie wód odciekowych lakierach, lekarstwach itp. zastosowano siatk ę drenuj ącą TEX-NET, a na niej warstw ę podsypki z piasku grubo ści 0,5 m. wody

Dziennik Urz ędowy - 10411 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA Nr 6-7 Koszt budowy i wyposa Ŝenia Gminnego Punktu Zagospodarowania Odpadów Niebezpiecznych.

Koszt Koszt całkowity Lp. Nazwa dostawy/usługi Źródła finansowania jednostkowy [PLN] Zakup kontenerów typu EKO-SKŁAD ESS do Środki własne Gmin uczestnicz ących w czasowego magazynowania odpadów budowie GPGO, środki GFO Ś, niebezpiecznych wraz z instalacj ą elektryczn ą i WFO ŚiGW, środki EFRR, środki wyposa Ŝeniem: Mechanizmu Finansowego EOG i 1 37.100,00 37.100,00 - pojemnik ATB na zu Ŝyte akumulatory, Norweskiego Mechanizmu Finansowego, - pojemnik LSTRB na zu Ŝyte świetlówki Fundacja Ekofundusz i NFO ŚiGW - pojemnik na zu Ŝyte baterie, - beczki atestowane z odejmowanym wiekiem

6.1.2.4 Składowanie odpadów.

Wywóz odpadów z terenu Gminy Elbl ąg odbywa si ę na składowisko w Robitach (gmina Pasł ęk) oraz na miejskie składowisko w Elbl ągu przez firmy wywozowe. Wg WPGO i PPGO eksploatacja składowiska w Robitach przewidziana jest do 2009 roku, natomiast szybkość zapełniania składowiska w m. Elbl ąg przewidziana jest do roku 2008 . Do czasu wydania decyzji dotycz ącej zamkni ęcia składowiska w gminie Pasł ęk oraz wybudowania nowej kwatery na odpady balastowe na miejskim składowisku w Elbl ągu, odpady zmieszane b ędą kierowane na ww. składowiska. Odpady balastowe docelowo kierowane b ędą do Regionalnego Zakładu Gospodarowania Odpadami (zgodnie z załoŜeniami WPGO). W poni Ŝszej tabeli przedstawiono ilo ści odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania w kolejnych latach.

TABELA Nr 6-8 Planowana ilo ść odpadów komunalnych odpadów do składowania GMINY ELBL ĄG (2006 - 2015 r.) [Mg/rok].

WYSZCZEGÓLNIENIE: 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 OGÓŁEM do składowania 1 410,7 1 377,9 1 354,1 1 325,7 1 298,9 1 249,7 1 198,3 1 141,1 1 100,1 1 100,7 Źródło: obliczenia własne

6.1.2.5 Likwidacja „dzikich” wysypisk.

Zgodnie z danymi z UG szacuje si ę, Ŝe w gminie Elbl ąg miejsca systematycznego nielegalnego składowania odpadów znajduj ą si ę w miejscowo ściach: - Kazimierzowo - pow. ca 0,5 ha, ilo ść nagromadzonych odpadów ca 50 m 3, - My ślęcin-Pasieki - pow. ca 0,2 ha, ilo ść nagromadzonych odpadów ca 10 m 3, - Czechowo - pow. ca 0,2 ha, ilo ść nagromadzonych odpadów ca 5 m 3.

Maj ą one negatywny wpływ na środowisko, tym bardziej, Ŝe mog ą si ę na nich znajdowa ć niebezpieczne odpady budowlane (np. płyty azbestowe, resztki farb i lakierów, oleje), odpady z rzemiosła (np. oleje) i opakowania po pestycydach. Istotne jest, aby nie dopuszcza ć do powstawania nowych punktów nielegalnego składowania odpadów. Wysypiska te nale Ŝy zrekultywowa ć w systemie otwartym, uprzednio wybra ć i przetransportowa ć do unieszkodliwienia lub zagospodarowania ww. odpady.

7 HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSI ĘWZI ĘĆ I INSTYTUCJE ODPOWIEDZIALNE ZA ICH REALIZACJ Ę.

Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na lata 2006–2010 oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizacj ę - zamieszczono w TABELI Nr 7-1.

Harmonogramy szczegółowe realizacji przedsi ęwzi ęć w sektorze komunalnym na lata 2006 - 2010 i 2011 - 2015 wraz z podaniem kosztów zada ń w poszczególnych latach, jednostek odpowiedzialnych za realizacj ę i źródeł finansowania zada ń - podano w rozdziale 8 niniejszego opracowania.

TABELA Nr 7-1 Harmonogram realizacji przedsi ęwzi ęć na lata 2006 - 2010 - GMINA ELBL ĄG.

Jednostka Rodzaj Zadanie Lata Źródła finansowania odpowiedzialna zadania Zbiórka odpadów środki własne,

Opracowanie pakietów edukacyjnych środki pomocowe, UG A 2006- 2010 fundusze ochrony Organiz. Pozarz ąd. środowiska środki własne, Wyposa Ŝenie w pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów UG środki pomocowe, 100 % mieszka ńców. 2006- 2010 A Wła ściciele posesji fundusze ochrony Wyposa Ŝanie domów jednorodzin. w kompostowniki. środowiska środki własne, Wyposa Ŝenie w pojemniki do odpadów zmieszanych 100 % środki pomocowe, UG 2006 A mieszka ńców fundusze ochrony środowiska Organizowanie systemu zbiórki odpadów komunalnych: środki własne, UG 2006- 2010 A - wielkogabarytowych – poziom odzysku na 2007 r. - 32 % fundusze pomocowe, Dziennik Urz ędowy - 10412 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

- budowlanych - poziom odzysku na 2007 r. - 25 % fundusze ochrony ilo ści ww. odpadów wytwarzanych środowiska Utworzenie systemu zbiórki odpadów komunalnych niebezpiecznych Utworzenie 1 GPZON. środki pomocowe, Organizowanie zbiórki odpadów komunalnych fundusze ochrony UG 2006- 2010 A niebezpiecznych - na poziomie w 2007 r. - 29 % ilo ści środowiska, odpadów powstaj ących. środki własne Wdra Ŝanie systemu recyklingu odpadów w tym opakowa ń i odpadów biodegradowalnych środki własne, UM w Elbl ągu, środki pomocowe, Rozbudowa Zakładu Utylizacji Odpadów w Elbl ągu 2006 - 2010 A UG fundusze ochrony środowiska Organizowanie systemu zbiórki odpadów komunalnych: - opakowaniowych - odzysk i recykling poszczególnych środki własne, strumieni tych odpadów w latach 2006 - 2010 wg UG środki pomocowe, poziomów z rozporz ądzenia M Ś* Organizacje Odzysku 2006- 2010 fundusze ochrony A - biodegradowalnych – odzysk i recykling – na poziomie – w Firmy Komercyjne środowiska 2007 r.- 36 % z ilo ści wytworzonych w 2007 r., a

maksymalna ilo ść do składowania biodegradowalnych - w 2007 r. (82 % ilo ści wytworzonej w 1995 r.) Składowanie odpadów środki własne, Rozbudowa składowiska odpadów w Elbl ągu o dwie kwatery UM w Elbl ągu, środki pomocowe, 2009 A (I kwatera - 15 500 m 2, II kwatera – 9 200 m 2) (*) UG fundusze ochrony środowiska Likwidowanie tzw. „dzikich” wysypisk środki własne, środki pomocowe, Zlikwidowanie „dzikich” wysypisk na terenie gminy Elbl ąg UG 2009 A fundusze ochrony środowiska Opracowanie i aktualizacja Gminnego Planu Gospodarki Odpadami Opracowanie i aktualizacja, konsultacje, opiniowanie i środki własne, fundusze uchwalenie Gminnego Planu Gospodarki Odpadami na UG 2007- 2008 A ochrony środowiska kolejny okres (2008-2011) (*) – źródło: „Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Elbl ąg” - *Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z 29 maja 2003r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou Ŝytkowych (Dz. U. 2003 r., Nr 104, poz. 982); - UM - Urz ąd Miasta, UG - Urz ąd Gminy, SP - Starostwo Powiatowe.

PRZYPISY: A: Zadania własne: przedsi ęwzi ęcia, które b ędą finansowane w cało ści lub cz ęś ciowo ze środków bud Ŝetowych i pozabud Ŝetowych, b ędących w dyspozycji gminy. B: Zadania koordynowane: pozostałe przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z ochron ą środowiska i racjonalnym u Ŝytkowaniem zasobów naturalnych, które b ędą finansowane ze środków przedsi ębiorstw oraz ze środków zewn ętrznych, b ędących w dyspozycji organów i instytucji szczebla centralnego, b ądź instytucji działaj ących na terenie gminy, ale podległych bezpo średnio organom centralnym. C: Zadania finansowane ze środków przedsi ębiorstw.

8 KOSZTY REALIZACJI PLANU GOSPODARKI ODPADAMI - SPOSOBY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ZADA Ń.

8.1 Szacunkowe koszty eksploatacyjne planowanego systemu gospodarki odpadami.

Wycen ę kosztów eksploatacji planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi oparto na wska źnikach kosztorysowych zawartych w KPGO (Monitor Polski 2003 r., Nr 11, poz. 159). Wspomniane wska źniki odnosz ą si ę do jednostkowych mas powstaj ących odpadów [zł / Mg]. Koszt funkcjonowania planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi dla analizowanej gminy na lata 2004- 2007 i 2015 r. zamieszczono w TABELI Nr 8-1.

Dziennik Urz ędowy - 10413 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA Nr 8-1 Szacunkowy koszt funkcjonowania planowanego dla GMINY ELBL ĄG systemu gospodarki odpadami obejmuj ący okres 4 lat 2006 - 2010 r. i 2015 r. (w tys. zł).

Wyszczególnienie 2006 2007 2008 2009 2015 lata: Odpady biodegradowalne zbiórka, wywóz, odzysk i unieszkodliwianie 14,1 14,45 16,17 18,58 38,06 Odpady wielkogabarytowe zbiórka, wywóz, odzysk i unieszkodliwianie 8,65 10,66 12,67 14,68 23,44 Odpady budowlane zbiórka, wywóz, odzysk i unieszkodliwianie 14,99 19,86 25,26 31,23 73,46 Odpady niebezpieczne zbiórka, wywóz, odzysk i unieszkodliwianie 3,53 4,65 5,78 6,91 12,90 Składowanie zbiórka, wywóz i składowanie 183,39 179,13 176,04 172,34 143,10 RAZEM (tys. zł) 224,57 228,75 235,92 243,75 290,97 Źródło: obliczenia własne wg wska źników kosztorysowych zawartych w KPGO

- przedstawione w tabeli koszty zbierania obejmuj ą: koszty zwi ązane z postawieniem pojemników (nabycie/dzier Ŝawa), konserwacj ą oraz ich regularnym opró Ŝnianiem, - koszty unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wyselekcjonowanych z komunalnych, zebranych od mieszka ńców i ze szkół powinny by ć pokrywane z funduszy gminnych.

Koszt funkcjonowania planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi z uwzgl ędnieniem wska źników na jednego mieszka ńca i na Mg odpadów dla analizowanej gminy w poszczególnych latach okresu 2006 - 2015 r. przedstawiono w TABELI Nr 8-2.

TABELA Nr 8-2. Szacunkowy koszt funkcjonowania planowanego dla GMINY ELBL ĄG systemu gospodarki odpadami komunalnymi na lata 2006 - 2015 r.

Koszty ogółem na 1 mieszka ńca na 1 Mg odpadów Rok [tys. zł] [zł / M] [zł / Mg] 2006 224,57 32,38 125,53 2007 228,75 32,96 125,93 2008 235,92 33,97 127,81 2009 243,75 35,07 129,81 2010 251,71 36,19 131,71 2011 260,83 37,48 134,31 2012 270,52 38,84 136,92 2013 280,96 40,31 139,62 2014 290,75 41,70 141,76 2015 290,97 41,70 141,76 Źródło: obliczenia własne wg wska źników kosztorysowych zawartych w KPGO

8.2 Szacunkowe koszty inwestycyjne planowanego systemu gospodarki odpadami.

Wycen ę nakładów inwestycyjnych planowanego systemu gospodarki odpadami komunalnymi oparto na wska źnikach kosztorysowych (wska źniki jednostkowe na 1 Mg poszczególnych rodzajów odpadów) zawartych w KPGO (Monitor Polski 2003 r., Nr 11, poz. 159). Szacunkowe koszty inwestycyjne dla realizacji planowanego systemu zagospodarowania odpadów komunalnych analizowanej gminy do roku 2015 przedstawiono w TABELI Nr 8-3.

TABELA Nr 8-3 Sumaryczne koszty inwestycyjne systemów zagospodarowania poszczególnych strumieni odpadów komunalnych - GMINA ELBL ĄG, 2006 - 2015 r. (tys. zł).

Sumaryczny koszt Wyszczególnienie [tys. zł] Odpady biodegradowalne 140,21 Odpady wielkogabarytowe 48,84 Odpady budowlane 388,93 Odpady niebezpieczne z grupy komunalnych 56,46 Składowanie odpadów 165,11 RAZEM: 799,55 RAZEM w przeliczeniu na jednego mieszka ńca [zł / M ] 114,60 RAZEM w przeliczeniu na Mg odpadów wytworzonych [zł / Mg] 389,55 Źródło: obliczenia własne wg wska źników kosztorysowych zawartych w KPGO

8.3 Harmonogram uruchamiania środków finansowych i ich źródła.

Szacunkowy koszt inwestycyjny zada ń w gospodarce odpadami komunalnymi oraz koszt działa ń nieinwestycyjnych w sektorze komunalnym w latach: 2006 - 2010 r. i 20011 - 2015 r. - zawarto w TABELI Nr 8-4.

Dziennik Urz ędowy - 10414 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

TABELA Nr 8-4. Szacunkowy koszt inwestycyjny zada ń w gospodarce odpadami komunalnymi oraz koszt działa ń nieinwestycyjnych w sektorze komunalnym - GMINA ELBL ĄG 2006 - 2015 r.

Lp. Zadania do 2010 [PLN] do 2015 [PLN] Źródła finansowania Partnerzy DZIAŁANIA INWESTYCYJNE PRIORYTET I. Systemowe rozwi ązania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi opakowaniowymi, biodegradowalnymi, niebezpiecznymi, zmieszanymi, budowlanymi, wielkogabarytowymi, zu Ŝytym sprz ętem AGD Rozbudowa Zakładu Utylizacji Odpadów w Elbl ągu: - punkt przerobu odpadów wielkogabarytowych – 1 683 770 zł, - blok przerobu tworzyw sztucznych – 6025950 zł, - linia do wytwarzania paliwa alternatywnego – 276 000 zł, - kompostownia kontenerowa - 5 457 950 zł, Środki własne Gmin - sortownia odpadów zmieszanych i partycypuj ących w selektywnej zbiórki – 7 612 980 zł, rozbudowie ZUO w Elbl ągu, - kompostownia płytowa organiki środki GFO Ś, WFO ŚiGW, Starostwo - 2 954 580 zł, środki EFRR, środki Powiatowe, 1. - instalacja poboru biogazu – 1 335 000 zł, 30 871 810,00 - Mechanizmu Finansowego ZUO, Urz ąd - linia doczyszczania szkła – 1 620 080 zł, EOG i Norweskiego Marszałkowski - urz ądzenie do neutralizacji odpadów Mechanizmu Finansowego, medycznych i weterynaryjnych – Fundacja Ekofundusz i 1 005 500 zł, NFO ŚiGW - przebudowa mogilnika na tymczasowy magazyn odpadów niebezpiecznych – 1 300 000 zł, - budynek administracyjno – socjalny – 625 000 zł, - zasilanie w energi ę elektryczn ą - 650 000 zł, - stacja paliw – 130 000 zł, - przebudowa przepompowni wód odciekowych – 195 000 zł. Rozbudowa składowiska odpadów w ZUO w Środki własne Gmin Elbl ągu: 2 uczestnicz ących w systemie, - kwatera I – 15 500 m – 4 265 160 zł, środki GFO Ś, WFO ŚiGW, - kwatera II – 9 200 m 2 – 2 625 520 zł, Starostwo środki EFRR, środki - kolektor zbiorczy (drena Ŝ podfoliowy) - Powiatowe, 2. 10 886 680,00 - Mechanizmu Finansowego 387 000 zł, ZUO, Urz ąd EOG i Norweskiego - maszyny składowiskowe – 2 220 000 zł, Marszałkowski Mechanizmu Finansowego, - modernizacja istniej ącego obiektu socjalno - Fundacja Ekofundusz i biurowego – 1 069 000, NFO ŚiGW - myjka do kół pojazdów – 320 000 zł, Środki własne Gmin uczestnicz ących w systemie, środki GFO Ś, WFO ŚiGW, Starostwo środki EFRR, środki Lokalizacja i wyposa Ŝenie Gminnego Punktu Powiatowe, 3. 37 100,00 - Mechanizmu Finansowego Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) ZUO, Urz ąd EOG i Norweskiego Marszałkowski Mechanizmu Finansowego, Fundacja Ekofundusz i NFO ŚiGW Środki własne Gminy, środki GFO Ś, WFO ŚiGW, środki Doposa Ŝenie zabudowy wielorodzinnej w EFRR, środki Mechanizmu 4. zasobniki do gromadzenia odpadów 69 440,00 - Finansowego EOG i zmieszanych Norweskiego Mechanizmu Finansowego, Fundacja Ekofundusz i NFO ŚiGW Środki własne Gminy, środki GFO Ś, WFO ŚiGW, środki Starostwo Doposa Ŝenie zabudowy wielorodzinnej w EFRR, środki Mechanizmu Powiatowe, 5. pojemniki do gromadzenia odpadów 50 000,00 - Finansowego EOG i ZUO, Urz ąd segregowanych Norweskiego Mechanizmu Marszałkowski Finansowego, Fundacja Ekofundusz i NFO ŚiGW Środki własne Gminy, środki GFO Ś, WFO ŚiGW, środki Starostwo Wyposa Ŝenie w pojemniki do segregacji EFRR, środki Mechanizmu Powiatowe, 6. odpadów opakowaniowych obiektów 20 000,00 - Finansowego EOG i ZUO, Urz ąd uŜyteczno ści publicznej Norweskiego Mechanizmu Marszałkowski Finansowego, Fundacja Ekofundusz i NFO ŚiGW Dziennik Urz ędowy - 10415 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Środki własne Gminy, środki GFO Ś, WFO ŚiGW, środki Starostwo EFRR, środki Mechanizmu Powiatowe, 7. Likwidacja „dzikich” wysypisk 80 000,00 - Finansowego EOG i ZUO, Urz ąd Norweskiego Mechanizmu Marszałkowski Finansowego, Fundacja Ekofundusz i NFO ŚiGW RAZEM PRIORYTET I 42 015,0 tys. - PRIORYTET II. Wdro Ŝenie programu eliminacji azbestu Środki własne Gminy, środki GFO Ś, WFO ŚiGW, środki Inwentaryzacja odpadów azbestowych i Starostwo EFRR, środki Mechanizmu zawieraj ących azbest (do 2006 roku) wraz z Powiatowe, 1. 5 000,00 - Finansowego EOG i opracowaniem Gminnego Planu Likwidacji ZUO, Urz ąd Norweskiego Mechanizmu Azbestu Marszałkowski Finansowego, Fundacja Ekofundusz i NFO ŚiGW RAZEM PRIORYTET II 5 000,00 - KOSZTY INWESTYCYJNE SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI NA TERENIE GMINY ELBL ĄG RAZEM 42 020,0 tys. - DZIAŁANIA NIEINWESTYCYJNE Środki własne Gminy, środki Szkoły, NGO, GFO Ś, WFO ŚiGW, środki mieszka ńcy EFRR, środki Mechanizmu gminy, Edukacja na rzecz ograniczania ilo ści 1. 8 000,00 8 000,00 Finansowego EOG i Starostwo wytwarzanych odpadów oraz ich segregacji Norweskiego Mechanizmu Powiatowe, Finansowego, Fundacja ZUO, Urz ąd Ekofundusz i NFO ŚiGW Marszałkowski Środki własne Gminy, środki Szkoły, NGO, GFO Ś, WFO ŚiGW, środki mieszka ńcy Propagowanie indywidualnego EFRR, środki Mechanizmu gminy, kompostowania odpadów organicznych 2. 5 000,00 6000,00 Finansowego EOG i Starostwo powstaj ących w gospodarstwach domowych i Norweskiego Mechanizmu Powiatowe, rolniczych Finansowego, Fundacja ZUO, Urz ąd Ekofundusz i NFO ŚiGW Marszałkowski

8.4 Sposoby finansowania, instrumenty finansowe - zgodno ści z polityk ą ekologiczn ą pa ństwa, słu Ŝą ce realizacji zamierzonych celów. - efektywno ści ekologicznej, - efektywno ści ekonomicznej, 8.4.1 Koszty inwestycyjne. - uwarunkowa ń technicznych i jako ściowych, - zasi ęgu oddziaływania, Zakres przewidywanych inwestycji obejmuj ących - wymogów formalnych. obiekty infrastruktury, maszyny i urz ądzenia stanowi ące Samorz ądy mog ą uzyskiwa ć po Ŝyczki na pokrycie środki trwałe (samochody specjalistyczne, maszyny i 70% kosztów zadania. Znaczna cz ęść po Ŝyczki mo Ŝe urz ądzenia, pojemniki) powinien by ć przedmiotem studium zosta ć umorzona po zrealizowaniu inwestycji w wykonalno ści. Celem studium jest okre ślenie realno ści planowanym terminie. Najni Ŝsze mo Ŝliwe do uzyskania wykonania zamierzonych przedsi ęwzi ęć zarówno pod oprocentowanie wynosi 0,2 kredytu refinansowego. kątem ich sfinansowania, jak i konsekwencji finansowych Preferencyjne kredyty, bez mo Ŝliwo ści umorze ń, wdro Ŝenia, a wi ęc poziomu niezb ędnych do pokrycia oferuje np. Bank Ochrony Środowiska S.A. Po Ŝyczki i kosztów eksploatacji. Koszty inwestycji mog ą by ć preferencyjne kredyty s ą zazwyczaj udzielane na krótkie pokrywane z nast ępuj ących źródeł: okresy - do kilku lat. Powoduje to znaczne skumulowanie - opłaty odbiorców usług - stanowi ą do ść pewne kosztów finansowych obsługi zadłu Ŝenia, skutkuj ące źródło środków finansowych pod warunkiem, Ŝe ich podwy Ŝką cen usług (je Ŝeli koszty finansowe s ą ich poziom pozwala na pokrycie cało ści kosztów elementem) lub znacznymi wydatkami z bud Ŝetu gmin. eksploatacyjnych i inwestycyjnych w skali roku; - Komercyjne kredyty bankowe - ze wzgl ędu na du Ŝe - środki własne bud Ŝetów gmin - jest to najta ńszy, bo koszty finansowe zwi ązane z oprocentowaniem, bezzwrotny, dotacyjny środek finansowy; konieczne kredyty komercyjne nie powinny by ć brane pod jest uwzgl ędnienie tego typu wydatków w bud Ŝetach uwag ę jako podstawowe źródła finansowania gmin, co powoduje konieczno ść wcze śniejszego inwestycji, lecz jako uzupełnienie środków z planowania (jesieni ą na kolejny rok); po Ŝyczek preferencyjnych. Samorz ądy s ą obecnie - dotacje ze źródeł zewn ętrznych - krajowych, głównie postrzegane przez banki jako interesuj ący i z narodowego i wojewódzkiego funduszu ochrony wiarygodni klienci, st ąd dost ęp do kredytów jest środowiska; zagranicznych - maj ą znaczenie coraz łatwiejszy. marginalne; - Emisja obligacji komunalnych - obligacje mog ą by ć - po Ŝyczki z funduszy celowych i kredyty emitowane w przypadku, je Ŝeli daj ą szans ę preferencyjne - s ą podstawowym źródłem środków pozyskania środków taniej ni Ŝ kredyty bankowe, a na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w po Ŝyczki preferencyjne nie s ą mo Ŝliwe do warunkach polskich. Po Ŝyczek udziela Narodowy pozyskania. Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - Udział kapitałowy lub akcyjny - polega na obj ęciu oraz na zbli Ŝonych zasadach fundusze wojewódzkie. udziałów finansowych w przedsi ęwzi ęciu Przedsi ęwzi ęcia finansowane przez NFO ŚiGW inwestycyjnym przez podmioty prywatne lub musz ą spełnia ć nast ępuj ące kryteria: Dziennik Urz ędowy - 10416 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

publicznych inwestorów instytucjonalnych (fundusze - Mierniki efektów ekologicznych to wielko ści uzyskane inwestycyjne). podczas pomiarów lub szacunków. - Fundusze inwestycyjne - wej ście ekologicznych - Wyniki monitoringu porównywane s ą z normatywami funduszy inwestycyjnych (green equity funds) na jako ści środowiska. Normatywy te s ą ju Ŝ podstaw ą odniesienia oceny, ale przede wszystkim okre ślaj ą cele rynek finansowy ochrony środowiska, mo Ŝe okaza ć ekologiczne (jako ść środowiska nie mo Ŝe by ć gorsza od si ę przełomowe dla usprawnienia podejmowania warto ści normatywnej). W takim uj ęciu monitoring decyzji inwestycyjnych oraz integracji ochrony środowiska jest tak Ŝe narz ędziem monitoringu efektów środowiska z przedsi ęwzi ęciami o charakterze realizacji „Planu..” (w rozumieniu osi ągni ęcia celów). gospodarczym. Do świadczenie z ł ączeniem - Kryteria normatywne stanu środowiska oraz systemy ocen i wymaga ń ochrony środowiska i rozwoju produkcji pomiarów ulegaj ą obecnie ewolucji w zwi ązku z mo Ŝe by ć przydatne do niedopuszczenia do unifikowaniem systemu krajowego z systemem monitoringu zwi ększenia obci ąŜ eń środowiska w warunkach Unii Europejskiej. - Planowane zmiany systemu monitoringu środowiska b ędą wzrostu gospodarczego. wymagały istotnego wzmocnienia osobowego oraz technicznego. 8.4.2 Koszty eksploatacyjne. - Planowane zmiany systemu wska źników i normatywów będą wymagały aktualizacji oceny stanu środowiska na Podstawowym źródłem przychodów s ą opłaty za analizowanym obszarze (w świetle nowych warto ści wywóz odpadów i opłaty za ich przyj ęcie do składowania normatywnych oraz zwi ększenia ilo ści punktów bądź unieszkodliwienia. Uzupełniaj ącymi źródłami pomiarowych) i rozszerzenia zasi ęgu merytorycznego przychodów s ą wpływy z tytułu sprzeda Ŝy: pomiarów.

- surowców wtórnych, 9.1.2 Monitoring Gminnego Planu Gospodarki - kompostu, Odpadami i gospodarki odpadami. - energii ze spalania odpadów,

- biogazu ze składowiska. Realizacja tej częś ci zada ń składa si ę z oceny: Coraz cz ęściej za przychody uwa Ŝa si ę równie Ŝ brak - osi ągni ęcia celów ekologicznych, kosztów transportu, składowania lub przerobu odpadów w - stopnia realizacji zada ń, efekcie działa ń zwi ązanych z minimalizacj ą i unikaniem - oceny podstaw poszczególnych realizatorów. powstawania odpadów (akcje edukacyjne).

Prawidłowo przyj ęta i stosowana cena usuwania i Wyniki oceny s ą podstaw ą zarz ądzania Gminnym składowania odpadów powinna uwzgl ędnia ć: - pokrycie cało ści kosztów zwi ązanych z bie Ŝą cą, Planem Gospodarki Odpadami w aspekcie weryfikacji technologiczn ą i organizacyjn ą eksploatacj ą elementów (aktualizacji) celów, modyfikacji mechanizmów gospodarki odpadami, niezb ędnych do realizacji poszczególnych zada ń oraz do - pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot egzekwowania zakresu realizacji od wykonawców (od zobowi ąza ń zaci ągni ętych przy realizacji inwestycji (spłata urz ędów, instytucji i podmiotów gospodarczych). odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji), - rozs ądny zysk przedsi ębiorstw realizuj ących usługi, 9.1.2.1 Monitoring osi ągania celów ekologicznych. - ponadto, zgodnie z ustaw ą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628, z pó ź. zm.), cena Wykorzystuje si ę tu wyniki monitoringu środowiska, a tak Ŝe przyj ęcia odpadów na składowisko powinna uwzgl ędnia ć w oceny poznawcze skali osi ągni ęć z osi ągni ęciami planowanymi. szczególno ści koszty budowy, eksploatacji, zamkni ęcia, W zwi ązku z tym głównymi miernikami realizacji celów rekultywacji, monitorowania i nadzorowania składowiska „Gminnego Planu ...” s ą: odpadów (art. 61); nale Ŝy równie Ŝ uwzgl ędni ć opłaty za - odsetek (%) redukcji zagro Ŝeń lub skali korzystania ze korzystanie ze środowiska polegaj ące na umieszczeniu środowiska (np. % redukcji zu Ŝycia zasobów naturalnych), odpadów na składowisku. a tak Ŝe % wzrostu korzy ści (np. wzrostu odzysku, wzrostu zasobów, wzrostu stopnia oczyszczenia, wzrost 9 SYSTEM MONITORINGU I OCENY WDRA śANIA powierzchni zrekultywowanych); warto ści te porównywane PLANU. są z planowanymi odsetkami redukcji zagro Ŝeń lub wzrostu korzy ści, 9.1 System monitoringu. - wska źniki jednostkowe (np. ilo ść odpadów wytwarzanych przez 1 mieszka ńca [Mg/M rok]) oraz warto ści liczbowe (np. Przebieg realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami liczba miejscowo ści czy gmin stosuj ących zalecane musi by ć systematycznie kontrolowany (monitorowany). rozwi ązania, ilo ść odpadów odzyskanych, Monitoring ten ma istotne znaczenie informacyjne. Jego głównym unieszkodliwionych [Mg/rok], ilo ść składowisk ogółem i celem jest usprawnienie procesów zarz ądzania ww. Planem. posiadaj ących stosowne zezwolenia i zabezpieczenia), Zarz ądzanie to dotyczy zarówno działa ń bie Ŝą cych, jak i - liczba jednostek organizacyjnych przeprowadzaj ących okresowo dokonywanych ocen i aktualizacji celów i priorytetów. działania lub liczba działa ń (np. liczba jednostek, które System monitoringu realizacji „Planu...” składa si ę z trzech wykonały obowi ązuj ące plany, programy lub przegl ądy, elementów: liczba działa ń kontraktowych). 1) monitoring środowiska, 2) monitoring Gminnego Planu Gospodarki Odpadami i 9.1.2.2 Monitoring realizacji celów i zada ń. gospodarki odpadami, 3) monitoring społeczny (odczucia i skutki). Monitoring realizacji celów i zada ń dotyczy oceny realizacji corocznego planu działa ń w aspekcie: 9.1.1 Monitoring środowiska. - ilo ści i jako ści zakresu oraz kosztów zada ń zrealizowanych, - przyczyn cz ąstkowego wykonania zada ń zaplanowanych Monitoring ten na terenie województwa (w tym lub przyczyn zaniechania realizacji zadania, analizowanej gminy) realizowany jest przez Wojewódzki - ustalenia narz ędzi optymalizuj ących realizacj ę zada ń na rok nast ępny, Inspektorat Ochrony Środowiska przy współudziale - okre ślenia zakresu merytorycznego zada ń na rok nast ępny jednostek organizacyjnych i naukowo – badawczych, wraz z ocen ą ich przygotowania organizacyjnego i takich jak, m.in. RZGW, RDLP. finansowego. Monitoring ten realizowany jest pod nadzorem GIO Ś.

Dziennik Urz ędowy - 10417 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

W TABELI Nr 9-1 zaproponowano istotne wska źniki, przyjmuj ąc Ŝe lista ta nie jest wyczerpuj ąca i b ędzie sukcesywnie modyfikowana.

TABELA Nr 9-1 Wska źniki monitorowania Gminnego Planu Gospodarki Odpadami.

Lp. Wska źnik Stan wyj ściowy 1 Ilo ść wytwarzanych odpadów komunalnych / 1 mieszka ńca x rok Mg / M rok 2 Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na składowisku % 3 Udział odpadów z sektora gospodarczego składowanych na składowiskach % 4 Stopie ń wykorzystania gospodarczego odpadów przemysłowych % 5 Ilo ść wytworzonych odpadów niebezpiecznych / 1 mieszka ńca x rok Mg /M rok 6 Stopie ń unieszkodliwienia odpadów niebezpiecznych % 7 Udział odzyskiwanych surowców wtórnych oraz odpadów składowanych w całkowitym strumieniu wytwarzanych % odpadów komunalnych 8 Nakłady inwestycyjne na gospodark ę odpadami zł / rok

Okre ślenie powy Ŝszych wska źników wymaga posiadania odpowiednich informacji pochodz ących z monitoringu środowiska. Informacje te powinny by ć opracowane przez odpowiednie słu Ŝby. W oparciu o analiz ę wska źników grupy b ędzie mo Ŝliwa ocena efektywno ści realizacji „Planu gospodarki odpadami” a w oparciu o t ą ocen ę - aktualizowa ć plan. Stopie ń realizacji zada ń jest w pewnej cz ęś ci równie Ŝ ocen ą (samoocen ą) władz samorz ądowych w zakresie zarz ądzania Gminnym Planem Gospodarki Odpadami.

TABELA Nr 9-2 Wybrane wska źniki do monitorowania Gminnego Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Młynary.

Lp. Wska źnik Warto ści bazowe Wielko ści docelowe Termin realizacji Zorganizowany system zbiórki odpadów 1. 98 % mieszka ńców obj ętych zbiórk ą 100 % 2007 r. zmieszanych Zorganizowany system zbiórki odpadów 2. 63 % mieszka ńców obj ętych zbiórk ą 100 % 2007 r. segregowanych Instalacje do unieszkodliwiania odpadów 3. spełniaj ące wymogi przepisów ochrony 0 szt. 1 szt. 2015 r. środowiska – rejon elbl ąski Utworzenie Gminnego Punktu Zbiórki Odpadów 4. 0 szt. 1 szt. 2010 r. Niebezpiecznych (GPZON)

9.1.2.3 Monitoring postaw realizatorów.

Efekty realizacji Gminnego Planu ... w ogromnej, je śli nie najwi ększej, mierze zale Ŝą od stopnia zaanga Ŝowania i dotycz ą jego wykonawców, czyli Władz Gminy oraz kierownictwa podmiotów gospodarczych.

9.1.3 Monitoring społeczny.

Podstaw ą wła ściwej oceny realizacji Planu jest dobry system sprawozdawczo ści, oparty na wska źnikach (miernikach - odczucia i skutki) stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, a tak Ŝe na wska źnikach świadomo ści społecznej. Poni Ŝej w (TABELI Nr 9-2) zaproponowano istotne wska źniki, przyjmuj ąc Ŝe lista ta nie jest wyczerpuj ąca i b ędzie sukcesywnie modyfikowana.

TABELA Nr 9-3 Wska źniki monitorowania społecznego Planu gospodarki odpadami.

Lp. Wska źnik Stan wyj ściowy 1 Udział społecze ństwa w działaniach na rzecz poprawy gospodarki odpadami wg oceny jako ściowej % 2 Ilo ść i jako ść interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszka ńców (np. dzikie wysypiska) liczba / opis 3 Liczba, jako ść i skuteczno ść kampanii edukacyjno - informacyjnych liczba / opis

Okre ślenie powy Ŝszych wska źników wymaga posiadania odpowiednich informacji pochodz ących z bada ń społecznych np. raz na 4 lata, które powinny by ć prowadzone przez wyspecjalizowane jednostki. Mierniki społecznych efektów Planu s ą wielko ściami wolnozmiennymi, wynikaj ącymi z bada ń opinii społecznej i specjalistycznych opracowa ń słu Ŝą cych jako ściowej ocenie udziału społecze ństwa w działaniach na rzecz poprawy stanu środowiska. W oparciu o analiz ę wska źników b ędzie mo Ŝliwa ocena efektywno ści realizacji „Planu gospodarki odpadami” a w oparciu o t ą ocen ę - aktualizowa ć plan.

9.2 Wdra Ŝanie i ocena realizacji zamierzonych celów Gminnego Planu Gospodarki Odpadami.

9.2.1 Procedura wdra Ŝania.

Wdra Ŝanie Gminnego Planu ... b ędzie prowadzone przez nast ępuj ące podmioty: - Zarz ąd Województwa, /zadania na szczeblu ponadgminnym/, - Starostwo Powiatowe, /zadania na szczeblu ponadgminnym/, - Gmina, (Zwi ązek Gmin), /zadania na szczeblu gminnym/, - Gminne/Mi ędzygminne Przedsi ębiorstwo Gospodarki Odpadami, Dziennik Urz ędowy - 10418 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

- Przedsi ębiorstwa komercyjne.

Wdra Ŝanie b ędzie si ę odbywało przy udziale nast ępuj ących instytucji: - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, - Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, - Organizacje pozarz ądowe.

Do finansowania gospodarki odpadami w gminie mog ą by ć wykorzystywane, m.in. środki Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Na dochód GFO ŚiGW składa si ę:

1. Cało ść wpływów z opłat za usuwanie drzew i krzewów. 2. 50 % wpływów z opłat za składowanie odpadów na terenie gminy. 3. 10 % wpływów z opłat i kar z terenu gminy za pozostałe rodzaje gospodarczego korzystania ze środowiska i wprowadzanie w nim zmian oraz szczególne korzystanie z wód i urz ądze ń wodnych.

Dochody te mog ą by ć wykorzystane na, m.in.: 1. Dotowanie i udzielanie kredytów na działania modernizacyjne i inwestycyjne słu Ŝą ce ochronie środowiska. 2. Realizacj ę przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z gospodarczym wykorzystaniem odpadów. 3. Wspieranie działa ń zapobiegaj ących powstawaniu odpadów.

Wójt Gminy jest zobowi ązany do corocznego przedstawiania odpowiednio - radzie gminy oraz zestawienia przychodów i wydatków tego funduszu. Wdra Ŝanie Planu wi ąŜ e si ę z przeprowadzeniem kampanii informacyjnej. Niezb ędne jest równie Ŝ sporz ądzenie bud Ŝetów przyszłych inwestycji i systemu zbiórki, uwzgl ędniaj ąc wyniki przetargów i inne koszty.

9.2.2 Ocena i procedury oceniania.

Zgodnie z ustaw ą o odpadach projekty planów podlegaj ą zaopiniowaniu: 1) projekt planu wojewódzkiego - przez ministra wła ściwego do spraw środowiska oraz organy wykonawcze powiatów i gmin z terenu województwa; 2) projekt planu powiatowego - przez zarz ąd województwa oraz przez organy wykonawcze gmin z terenu powiatu; 3) projekt planu gminnego - przez zarz ąd województwa, zarz ąd powiatu oraz dyrektor regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej. Mechanizm ten powoduje, Ŝe ka Ŝdy plan b ędzie mie ć charakter ponadlokalny. Plan Gospodarki Odpadami wymaga ć b ędzie aktualizacji w cyklu czteroletnim. Aktualizacja PGO powinna obejmowa ć ocen ę istniej ących systemów zbiórki odpadów i ilo ści produkowanych odpadów, wzgl ędem zało Ŝonych celów i wymogów prawnych. Wyniki oceny stanowi ć b ędą podstaw ę do opracowania nowych celów i podj ęcia działa ń z nich wynikaj ących.

9.2.3 Sprawozdawczo ść .

Sprawozdawczo ść z realizacji Gminnego Planu ... powinna obejmowa ć: - wykonanie zada ń organizacyjnych i techniczno- technologicznych, - zgodno ść wykonanych zada ń z harmonogramem prac, - realizacj ę harmonogramu finansowania zało Ŝonych przedsi ęwzi ęć .

Aktualizacja planu gospodarki odpadami powinna by ć dokonana nie pó źniej ni Ŝ po czterech latach, ze szczególnym uwzgl ędnieniem nast ępuj ących elementów: - Czy systemy zbiórki odpadów s ą skuteczne i wła ściwie wdra Ŝane, np. czy sortowanie odpadów przebiega prawidłowo i jak zmienia si ę produkcja odpadów ? - Czy pozostałe frakcje odpadów s ą segregowane i odbierane wła ściwie ? - Czy istniej ą odpady sprawiaj ące trudno ści, które powinny podlega ć osobnemu systemowi zbiórki ? - Czy taryfikator jest przejrzysty i odpowiedni do kosztów i czy realizuje zasad ę “producent odpadów płaci” ? - W jaki sposób zmienia si ę produkcja odpadów i jaki ma to wpływ na działalno ść zakładu zagospodarowania odpadów ? - Czy cele strategii gospodarki odpadami s ą osi ągane ? - Jakie powinny by ć przyszłe cele gospodarki odpadami ?

Ustawa o odpadach wymaga, aby co dwa lata sporz ądzany był raport o post ępach we wdra Ŝaniu Gminnego Planu... przez Burmistrza Miasta / Wójta Gminy i przedkładany odpowiednio – Radzie Miasta / Radzie Gminy. Raport powinien skupia ć si ę na analizie dochodzenia do celów, ze szczególnym uwzgl ędnieniem elementów planu krótkoterminowego. Raport powinien omawia ć aktualne i/lub prognozowane zmiany w zało Ŝeniach i pozycjach bud Ŝetowych, a tak Ŝe mo Ŝliwo ści podj ęcia nowych inicjatyw na rzecz poprawy planu.

10 STRESZCZENIE W J ĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM.

Niniejszy Plan Gospodarki Odpadami sporz ądzono dla Gminy Elbl ąg. Celem Planu jest wybór i wskazanie optymalnej drogi post ępowania w zakresie gospodarki odpadami, w szczególno ści odpadami innymi ni Ŝ niebezpieczne, komunalnymi, powstaj ącymi na terenie Powiatu. Przedstawione cele i działania s ą zgodne z obowi ązuj ącym ustawodawstwem oraz kierunkami działa ń i celami okre ślonymi w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego i Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Elbl ąskiego. Dziennik Urz ędowy - 10419 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

W niniejszym Planie Gminnym w oparciu o wyniki analiz stanu istniej ącego i prognozowanych zmian opracowano plan działa ń i wytyczono cele oraz zadania strategiczne (z podaniem harmonogramów realizacji i okre śleniem kosztów eksploatacyjnych systemu oraz kosztów inwestycyjnych zada ń). Realizacja tych działa ń, celów i zada ń umo Ŝliwi spełnienie obowi ązuj ących i przewidywanych wymogów prawnych, uporz ądkowanie i scentralizowanie gospodarki odpadami, zmniejszenie ilo ści odpadów kierowanych do deponowania, zwi ększenie odzysku surowców wtórnych oraz popraw ę jako ści środowiska na analizowanym terenie. Elbl ąg jest gmin ą wiejsk ą, poło Ŝon ą w granicach powiatu elbl ąskiego, w województwie warmi ńsko-mazurskim. Geograficznie jest ona cz ęś ci ą śuław Wi ślanych. Powierzchnia gminy obejmuje ok. 192 km 2. W skład gminy wchodzi 41 miejscowo ści, które według stanu na dzie ń 31.12.2005 r. zamieszkuje 6 930 mieszka ńców. Gęsto ść zaludnienia kształtuje si ę na poziomie krajowym i wykazuje tendencj ę wzrastaj ącą, czego wpływem jest niew ątpliwie urbanizacji terenów przyległych od strony południowo-wschodniej do granic miasta Elbl ąga.

TABELA Nr 10-1 Ludno ść GMINY ELBL ĄG z uwzgl ędnieniem rodzaju zabudowy.

Jednostka administracyjna Typ zabudowy Ilo ść budynków Liczba mieszka ńców Wielorodzinna 72 2 692 Gmina Elbl ąg Jednorodzinna 959 1 075 Zagrodowa 96 3 163 Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu -2006 r.

Z uwagi, i Ŝ na terenie analizowanego gminy nie wykonywano badań ilo ściowo-jako ściowych wytwarzanych tu odpadów, w niniejszym Planie przyj ęto do oblicze ń wska źniki emisji odpadów wg KPGO (Mon. Pol. z 2003 r., Nr 11, poz. 159). W TABELI Nr 10-2 zamieszczono bilans odpadów komunalnych w analizowanej gminie w 2005 r. w podziale na odpady: biodegradowalne, opakowaniowe, wielkogabarytowe, budowlane, niebezpieczne (wchodz ące w strumie ń odpadów komunalnych), pozostałe do składowania.

TABELA Nr 10-2 Bilans odpadów komunalnych dla GMINY ELBL ĄG 2005r. w podziale na odpady: biodegradowalne, opakowaniowe, wielkogabarytowe, budowlane, niebezpieczne, do składowania.

Lp. Wyszczególnienie Obszar miejsko-wiejski [Mg] 1 Odpady biodegradowalne 392,8 2 Odpady opakowaniowe 340,5 3 Odpady wielkogabarytowe 138,6 4 Odpady budowlane 415,9 5 Odpady niebezpieczne z grupy odpadów komunalnych 20,0 6 Pozostałe do składowania 455,5 RAZEM: 1 763,3 Źródło: obliczenia własne

Na terenie analizowanego obszaru obsług ą w zakresie zorganizowanego wywozu odpadów zmieszanych obj ętych jest około 98 % mieszka ńców gminy. Selektywn ą zbiórk ą odpadów obj ętych jest 63 % mieszka ńców.

System gospodarki odpadami w analizowanej gminie obejmuje: - gromadzenie odpadów zmieszanych w pojemnikach: 110l, 1100l, 7 m 3, - selektywn ą zbiórk ę odpadów w pojemnikach: 1100 l, - wywóz odpadów od mieszka ńców przez firmy wywozowe, - transport odpadów samochodami specjalistycznymi, - deponowanie odpadów komunalnych na składowisku.

TABELA Nr 10-3 Ilo ść i rodzaj pojemników na odpady zmieszane w poszczególnych typach zabudowy na terenie GMINY ELBL ĄG.

Liczba Rodzaj i typ Obszar Typ zabudowy Ilo ść budynków Ilo ść pojemników mieszka ńców pojemników Wielorodzinna 70 2 638 1,1 m 3 48 szt. Wiejski Jednorodzinna 940 1 053 110 l 564 szt. Zagrodowa 94 3 100 KP-7 12 szt. Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu - 2006 r.

Selektywna zbiórka jest prowadzona na terenie gminy od pa ździernika 2002 roku przez Miejskie Przedsi ębiorstwo Oczyszczania z Elbl ąga. W tym celu na obszarze charakteryzowanej jednostki ustawiono 18 zestawów pojemników 1100 l przeznaczonych na szkło, papier i tworzywa sztuczne. S ą one opró Ŝniane „na telefon”, średnio 1 raz w miesi ącu. Zgodnie z informacjami przekazanymi przez UG planowane jest rozszerzenie prowadzonej aktualnie selektywnej zbiórki poprzez zakup jeszcze 3 zestawów pojemników.

TABELA Nr 10-4 Ilo ść i rodzaj pojemników na odpady segregowane w poszczególnych typach zabudowy na terenie GMINY ELBL ĄG.

Liczba Obszar Typ zabudowy Ilo ść budynków Rodzaj i typ pojemników mieszka ńców Wielorodzinna 45 2 330 Wiejski Jednorodzinna 604 931 1,1 m 3 Zagrodowa 60 1 084 Źródło: dane z Urz ędu Gminy w Elbl ągu - 2006 r. Dziennik Urz ędowy - 10420 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Gmina Elbl ąg nie dysponuje składowiskiem odpadów. Odpady komunalne odbierane s ą przez firmy wywozowe i składowane m.in. na składowisku w Robitach (gmina Pasł ęk) oraz na miejskie składowisko w Elbl ągu.

W TABELI Nr 10-5 zamieszczono dane dotycz ące prognozowanej masy odpadów komunalnych do roku 2015.

TABELA Nr 10-5 Prognozowana ilo ść odpadów komunalnych w GMINIE ELBL ĄG w latach 2006 - 2015 [Mg].

Ilo ść odpadów Rok [Mg] 2006 1 789,0 2007 1 816,5 2008 1 845,8 2009 1 877,7 2010 1 911,0 2011 1 942,0 2012 1 975,8 2013 2 012,3 2014 2 051,0 2015 2 052,5 Źródło: prognoza emisji odpadów komunalnych do 2015 r. - w oparciu o wska źniki generowania strumieni odpadów komunalnych wg KPGO, z uwzgl ędnieniem prognozy zmian tych wska źników wg KPGO (Mon. Pol. z 2003 r. Nr 11, poz. 159).

Dla Gminy Elbl ąg okre ślono nast ępuj ące cele i zadania:

Cel ogólny do roku 2015:

Zminimalizowanie ilo ści wytwarzanych odpadów w sektorze komunalnym oraz wdro Ŝenie nowoczesnych systemów ich odzysku i unieszkodliwiania.

Ochrona środowiska przed odpadami powinna by ć traktowana jako priorytetowe zadanie, poniewa Ŝ odpady stanowi ą źródło zanieczyszcze ń wszystkich elementów środowiska. Podany powy Ŝej cel ekologiczny do 2015 roku jest zgodny z celem nadrz ędnym polityki ekologicznej pa ństwa w odniesieniu do gospodarki odpadami (zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów, bezpieczne dla środowiska ko ńcowe unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych). Cel ten oraz podane ni Ŝej cele na lata 2006-2010 i 2010-2015 s ą zgodne z planami wy Ŝszego szczebla: PPGO, WPGO, KPGO i obowi ązuj ącymi przepisami.

Cele na lata 2006 - 2010:

1. Obj ęcie zorganizowan ą zbiórk ą odpadów wszystkich mieszka ńców Gminy w 2006 roku. 2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska do 75 % (wagowo) całkowitej ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 3. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych nie mniej ni Ŝ 50 % do roku 2010. 4. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów wielkogabarytowych nie mniej ni Ŝ 50 % do roku 2010. 5. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów budowlanych nie mniej ni Ŝ 40 % do roku 2010. 6. Osi ągni ęcie w poszczególnych latach zakładanych limitów recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych:

Cele na lata 2010 - 2015:

1. Skierowanie w roku 2013 na składowiska nie wi ęcej ni Ŝ 50 % (wagowo) całkowitej ilo ści odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 2. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych nie mniej ni Ŝ 80 % do roku 2015. 3. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów wielkogabarytowych nie mniej ni Ŝ 70 % do roku 2015. 4. Wydzielanie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów budowlanych nie mniej ni Ŝ 65 % do roku 2015. 5. Osi ągni ęcie w poszczególnych latach zakładanych limitów recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych:

Osi ągni ęcie ww. zało Ŝonych celów dla Gminy Elbl ąg, wymaga podj ęcia nast ępuj ących kierunków działa ń w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na analizowanym obszarze: - Podnoszenie świadomo ści ekologicznej obywateli, w szczególno ści w zakresie minimalizacji wytwarzania odpadów. - Wdra Ŝanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów. - Podniesienie skuteczno ści selektywnej zbiórki odpadów ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju selektywnej zbiórki odpadów komunalnych ulegaj ących biodegradacji. - Wdra Ŝanie selektywnej zbiórki odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych. - Redukcja w odpadach kierowanych na składowiska zawarto ści składników biodegradowalnych. - Intensyfikacja działa ń w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji nieefektywnych lokalnych składowisk odpadów komunalnych (wg wyznaczonego w niniejszym opracowaniu - zgodnie z WPGO - planu zamykania składowisk). - Zintensyfikowanie działa ń skierowanych na zapobieganie zanieczyszczeniu odpadami lasów, terenów przy trasach przelotowych i terenów przylegaj ących do cieków wodnych.

Dziennik Urz ędowy - 10421 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

W niniejszym Planie zało Ŝono poziomy odzysku odpadów zgodnie z Krajowym, Wojewódzkim i Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami. Realizacja powy Ŝszych zało Ŝeń weryfikowana b ędzie w trakcie prowadzonych bada ń morfologii i wła ściwo ści odpadów kierowanych na składowiska zgodnie z odpowiednimi wytycznymi.

Realizacja zada ń w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów biodegradowalnych w pierwszym okresie, czyli w latach 2006-2010 polega ć b ędzie przede wszystkim na: - Popularyzacji kompostowania odpadów organicznych przez mieszka ńców we własnym zakresie. Zakłada si ę, Ŝe ok. 10 % tej grupy odpadów zostanie w ten sposób zagospodarowana.

Do roku 2010 kontynuowane b ędzie kompostowanie odpadów organicznych przez mieszka ńców.

Zapotrzebowanie mocy przerobowych dla odzysku i unieszkodliwienia planowanych do pozyskania odpadów ulegaj ących biodegradacji oraz dla instalacji segregacji odpadów (opakowaniowych) w gminie w latach 2006-2015 zamieszczono w TABELI Nr 10-6.

TABELA Nr 10-6 Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do zagospodarowania odpadów ulegaj ących biodegradacji i instalacji do segregacji odpadów GMINA ELBL ĄG 2006 - 2015 [Mg].

Niezb ędna zdolno ść przerobowa instalacji do:

Rok zagospodarowania odpadów ulegaj ących biodegradacji segregacji odpadów odpady zielone dodatkowy recykling opakowania [Mg] [Mg] [Mg] 2006 11,4 62,4 122,2 2007 12,9 63,1 137,6 2008 14,2 70,9 139,5 2009 15,9 81,9 141,5 2010 17,9 89,1 143,4 2011 20,0 113,4 144,0 2012 22,3 137,8 144,5 2013 24,7 165,3 145,0 2014 27,2 172,8 145,4 2015 27,3 173,0 145,6 Źródło: obliczenia własne

Na podstawie przeprowadzonych bilansów okre ślono ilo ść odpadów, które nale Ŝy unieszkodliwi ć przez składowanie. Przeprowadzona analiza pokazuje, Ŝe przy zrealizowaniu postawionych zada ń, mo Ŝliwe jest w latach 2006-2015 w gminie: - poddanie odzyskowi coraz wi ększej ilo ści odpadów (od ok. 17,1 % do 44,4 % masy całkowitej, tj. od 306,7 Mg do 911,2 Mg), - skierowanie coraz mniejszej ilo ści odpadów do unieszkodliwienia poprzez składowanie (od 82,9 % do 55,6 %, tj. od 1 482,2 Mg do 1 141,3 Mg).

Zgodnie z zapisami KPGO, WPGO i PPGO nale Ŝy d ąŜ yć do ograniczenia ilo ści nieefektywnych składowisk lokalnych i zapewnienia funkcjonowania składowiska ponadgminnego dla Regionu Elbl ąskiego. B ędzie to mo Ŝliwe poprzez: - Wyczerpywanie pojemno ści istniej ących składowisk. - Zamykanie składowisk niewła ściwie zlokalizowanych i/lub zbudowanych. - Zamykanie składowisk nieefektywnych ekonomicznie.

Koszty wdra Ŝania Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Elbl ąg w latach 2006-2015 wynios ą odpowiednio:

- koszt inwestycyjny zada ń w gospodarce odpadami komunalnymi 2006-2015 r.:

Koszt ł ącznie: k. 43,0 mln zł .

- koszt rozbudowy ZUO w Elbl ągu – ok. 41,0 mln zł – w koszcie rozbudowy partycypuj ą gminy, które b ędą uczestniczyły w systemie.

Dziennik Urz ędowy - 10422 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

ZAŁ ĄCZNIKI

Zał ącznik Nr 1

Prewencja i minimalizacja powstawania odpadów.

Minimalizacja ilo ści i zapobieganie powstawaniu odpadów jest jednym z najwi ększych wyzwa ń. Z punktu widzenia potrzeby ochrony środowiska, wzrastaj ąca ilo ść odpadów stanowi powa Ŝny problem, z którym musimy sobie poradzi ć. Minimalizacja ilo ści wytwarzanych opadów, tak jak wszystkie problemy środowiskowe, jest równie Ŝ kwesti ą zmiany sposobu działania w codziennym Ŝyciu. Nie wystarczy przyj ęcie zaawansowanych planów gospodarki odpadami, wa Ŝnym jest aby zacz ąć proces od zmiany sposobu kupowania, konsumowania i wyrzucania rzeczy. Wymaga to nauki i wa Ŝnym jest aby wyj ść poza sztywne, autorytatywne przepisy w kierunku dialogu z obywatelami i przemysłowcami na temat sposobów zmniejszania ilo ści odpadów i zapobiegania ich powstawaniu.

EKOZNAKOWANIE

Konsumpcyjny styl Ŝycia spowodował powstanie wielu programów prewencji powstawania odpadów. Zaliczyć tu nale Ŝy tzw. eko-etykietowanie lub ekoznakowanie produktów. Ekoznakowanie to oznaczanie produktów ekologicznymi znakami towarowymi, jest sposobem wywierania wpływu na rynek. Ekoznaki, wskazuj ąc produkty, które spełniaj ą wymagania ochrony środowiska, pomagaj ą w wyborze podczas zakupów w sklepie. Daj ą klientom bro ń do r ęki - ukierunkowuj ą strumie ń ich pieni ędzy na proekologiczne inwestycje. Klient świadomie wybieraj ąc ekoznakowane produkty, kształtuje popyt (a wi ęc wpływa na poda Ŝ) i zaczyna mie ć wpływ na popraw ę stanu środowiska. Producent widz ąc, Ŝe przyjazne dla środowiska towary sprzedaj ą si ę lepiej, w dalszym ci ągu doskonali technologi ę produkcji, aby sprzeda ć wi ęcej swoich produktów i by ć lepszym od konkurencji, od czego zale Ŝy jego by ć albo nie by ć. Ale sygnał idzie od dołu - podobnie jak publiczno ść koncertów muzycznych głosuje oklaskami, klient głosuje zakupami. Pieni ądze działaj ą jak głos wyborczy, kto zostanie wybrany - wygrywa, przegrani gin ą w konkurencji rynkowej i bankrutuj ą. Tak jak w wyborach - sztuka w tym, aby wybra ć m ądrze, bo od tego zale Ŝy nasze otoczenie, kraj, miasto, w którym Ŝyjemy. W ten sposób zwykli ludzie wywieraj ą wpływ na stan środowiska naturalnego. Okazuje si ę, Ŝe normalnie Ŝyj ąc, robi ąc zakupy, podejmując zwykłe codzienne decyzje, kształtujemy świat wokół nas. To na nas spoczywa odpowiedzialno ść za kształt świata, w którym Ŝyjemy i w którym b ędą Ŝyły nasze dzieci. Jest to podstawowe zało Ŝenie zrównowa Ŝonego rozwoju (ekorozwoju) maj ące równie Ŝ odzwierciedlenie w Konstytucji RP.

Sokół (Falkon) - Szwecja Od 1992 roku istnieje znak "Dobry Ekologiczny Wybór" (Good Environmental Choice) – „Falkon", reprezentujący kryteria pozarz ądowej organizacji ekologicznej - Szwedzkiego Towarzystwa Ochrony Przyrody. Przy atestacji brane s ą pod uwag ę wył ącznie ekologiczne cechy towaru. Obecnie funkcjonuje na rynku około 200 produktów oznaczonych znakiem „Falkon", s ą to m.in. mydła, szampony, środki czyszcz ące, baterie, papier toaletowy, pieluszki i inne.

Krav – Szwecja Ekologiczny znak "Krav", istniej ący od 1985 roku, przyznawany jest przez Zwi ązek Plantatorów Upraw Ekologicznych. Oznaczone nim artykuły Ŝywno ściowe zostały wytworzone bez stosowania nawozów sztucznych oraz chemicznych środków ochrony ro ślin. Znak "Krav-import" gwarantuje, Ŝe importowana Ŝywno ść pochodzi z gospodarstw ekologicznych.

Łab ędź (Svanen) - kraje skandynawskie Od 1989 roku funkcjonuje najbardziej znany, wspólny dla krajów skandynawskich ekologiczny znak towarowy „Svanen" (Łab ędź). Produkty oznaczone tym znakiem charakteryzuj ą si ę mniejszym negatywnym oddziaływaniem na ludzi i środowisko naturalne ni Ŝ inne towary z tej samej grupy o takim samym przeznaczeniu. Znakowi graficznemu towarzyszy napis "ekooznakowany" oraz krótki opis wyja śniaj ący proekologiczny charakter produktu. Przyznanie znaku „Svanen" jest poprzedzone dokładn ą analiz ą wybranych cech produktu i procesu produkcyjnego, przeprowadzon ą przez akredytowany niezale Ŝny instytut badawczy. Wymagania ekologiczne s ą stopniowo podnoszone, w miar ę post ępu technicznego i naukowego. Przestrzeganie wymogów certyfikacyjnych jest systematycznie kontrolowane w ci ągu trwania okresu licencyjnego. System „Svanen" jest oceniany jako jeden z najlepszych, najbardziej kompleksowych i obiektywnych sposobów ekoetykietowania na świecie. Spełnia on w du Ŝym stopniu wszystkie modelowe funkcje ekoznaków: ekologiczn ą, informacyjn ą, edukacyjn ą, marketingową oraz stymulacyjn ą, przyczyniaj ąc si ę do rozwoju czystych technologii, ochrony konsumenta i środowiska naturalnego. Wszechstronne badania oraz uwzgl ędnianie globalnych i lokalnych uwarunkowa ń otoczenia powoduje, Ŝe system „Svanen" mo Ŝe by ć bardzo dobrym przykładem do na śladowania przez inne kraje.

Bł ękitny Anioł (Der Blaue Engel) - Niemcy Cz ęsto spotykanym w Polsce ekoznakiem jest niemiecki "Niebieski Anioł", nazwany tak z powodu znaku graficznego przedstawiaj ącego niebiesk ą posta ć. Wprowadzony został w 1977 roku z inicjatywy niemieckiego Ministerstwa Spraw Wewn ętrznych i jest najstarsz ą tego typu inicjatyw ą europejsk ą. Zasady przyznawania tego znaku: - oznaczane s ą produkty o zdecydowanie lepszej charakterystyce środowiskowej od innych artykułów z tej samej grupy towarów, zaspokajaj ące te same potrzeby; - podstaw ę środowiskowej oceny stanowi uproszczona analiza cyklu Ŝycia produktu, obejmuj ąca Dziennik Urz ędowy - 10423 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

produkcj ę, u Ŝytkowanie produktu i zagospodarowanie odpadów; - w ocenie, oprócz zanieczyszczenia trzech podstawowych składników środowiska przyrodniczego (powietrza, wody, gleby), bierze si ę pod uwag ę tak Ŝe hałas oraz mo Ŝliwo ść powstawania substancji szczególnie niebezpiecznych; - bezpiecze ństwo u Ŝytkowania oraz wygoda i estetyka wykonania stanowi ą kryteria pomocnicze; - znakowi graficznemu towarzyszy krótkie wyja śnienie proekologicznego charakteru oznaczonego produktu; - czas trwania licencji certyfikacyjnej wynosi maksymalnie 3 lata.

Obecnie certyfikacja znakiem "Der Blaue Engel" obejmuje 75 grup produktów i dotyczy około 4000 ró Ŝnorodnych wyrobów, do których nale Ŝą mi ędzy innymi: opony, butelki zwrotne, dezodoranty, lodówki, materiały budowlane, produkty wykonane na bazie tworzyw sztucznych podlegaj ących recyklingowi, chemia gospodarcza, wyroby papierowe” - 53 % mieszka ńców Niemiec korzysta ze znaku "Niebieski Anioł" jako podpowiedzi podczas zakupów - 51 % zauwa Ŝa pozytywny wpływ znaku na rozwój "proekologicznych" technologii - 44 % dostrzega marketingowy wpływ znaku na konkurencyjny rynek produktów przemysłowych - 56 % ocenia zakupy robione z uwzgl ędnieniem ekologicznych znaków towarowych jako form ę ochrony środowiska w Ŝyciu codziennym.

„Margerytka" (UE) Stylizowana "Margerytka" z dwunastoma gwiazdkami ma by ć alternatyw ą dla pa ństwowych ekologicznych znaków towarowych krajów zrzeszonych, gwarantuj ącą okre ślon ą jako ść tak Ŝe poza politycznymi granicami pa ństw członkowskich. "Margerytka" jest przyznawana na podstawie skróconej analizy cyklu Ŝycia produktu. Badania atestacyjne skupiaj ą si ę na stopniu obci ąŜ enia środowiska na etapie:

- pozyskiwania surowców pierwotnych, - produkcji, - pakowania i transportu, - uŜytkowania produktu, - utylizacji.

Na ka Ŝdym z tych etapów oceniane s ą aspekty: - produkcja odpadów, - zanieczyszczenia gleby, wody i powietrza, - hałas, - zu Ŝycie zasobów naturalnych i energii, - wpływ na ekosystemy.

Kryteria atestacyjne s ą odpowiednio ustalane dla ka Ŝdej z grup badanych produktów. Dotychczas ustalono kryteria przyznawania "Margerytki" dla 19 grup produktów, m.in. pralek, zmywarek do naczy ń, papieru toaletowego, papieru kuchennego oraz środków u Ŝyźniaj ących glebę. Do oznaczenia tym znakiem zgłoszono do tej pory około 300 produktów z całego kontynentu. Jednak słycha ć wiele krytycznych głosów twierdz ących, Ŝe to za mało jak na znak tej rangi. Powolny proces implementacji ogólnoeuropejskiego systemu ekoznakowania wynika przede wszystkim z rozbie Ŝno ści priorytetów pa ństwowych oraz preferowanych kryteriów atestacyjnych poszczególnych krajów członkowskich. Jest to przyczyn ą małej popularno ści tego znaku, nadal mało widocznego w sklepach. Cały czas trwaj ą prace nad metodyk ą certyfikacji oraz ustaleniem wspólnych kryteriów dla innych grup produktów, w formie satysfakcjonuj ącej wszystkie pa ństwa Unii Europejskiej. Tym niemniej, na tym etapie europejska "Margerytka" jest krytykowana przez organizacje ekologiczne za zbyt łagodne i niepełne kryteria.

Produkcja ekologiczna (UE) Pocz ątkowo produkty ekologiczne w krajach UE oznaczane były przy pomocy symboli organizacji producenckich i jednostek certyfikuj ących. Do dzi ś najbardziej znane z nich s ą u Ŝywane i akceptowane na rynku. Podj ęto te Ŝ próby wprowadzenia znaków krajowych. Jednolite dla całej UE logo produkcji ekologicznej zostało wprowadzone w marcu 2000 r. na mocy rozporz ądzenia Komisji nr 331/2000. Celem było podniesienie wiarygodno ści Ŝywno ści produkowanej metodami ekologicznymi oraz identyfikacja na rynku. Etykiety, materiały reklamowe oraz dokumenty komercyjne zwi ązane z produkcj ą ekologiczn ą mog ą by ć opatrywane tym logo i mog ą zawiera ć informacj ę, Ŝe produkt został wytworzony w zgodzie z metodami opisanymi w Rozporządzeniu 2092/91. Logo nie jest obowi ązkowe, ale producenci mog ą go u Ŝyć, je Ŝeli ich produkty odpowiadaj ą nast ępuj ącym kryteriom: - co najmniej 95 % składników zostało wyprodukowanych metodami ekologicznymi; - produkty były nadzorowane podczas procesu produkcji i przygotowania tak, jak to zapisano w rozporz ądzeniu; - produkty s ą sprzedawane bezpo średnio przez producenta lub w zamkni ętych, zabezpieczonych i oznakowanych opakowaniach; - na produktach widoczne jest nazwisko lub nazwa handlowa producenta, przetwórcy i sprzedawcy, a dodatkowo nazwa i kod jednostki certyfikuj ącej.

Uczciwy Handel (Fair Trade) Oprócz znaków bazuj ących na kryteriach środowiskowych, pojawiły si ę systemy certyfikacji wykraczaj ące poza aspekty ekologiczne, oceniaj ące podło Ŝe społeczne i etyczne produkcji. Dotyczy to przede wszystkim produktów importowanych z krajów ubogich, gdzie oprócz środowiska trzeba chroni ć ludzi - robotników pracuj ących dla mi ędzynarodowych koncernów. Niestety, praktyki stosowane przez azjatyckie czy latynoameryka ńskie filie mi ędzynarodowych firm, znacznie odbiegają od standardu Dziennik Urz ędowy - 10424 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360 pracy w cywilizowanych, bogatych krajach. Nagminne łamanie praw człowieka w krajach Trzeciego Świata nie uszło uwagi konsumentów w krajach europejskich i ju Ŝ w 1988 roku w Holandii pojawił si ę znak "uczciwego handlu" - "Max Havelaar", którym oznaczano kaw ę pochodz ącą z plantacji, gdzie gwarantowano robotnikom godziwe wynagrodzenie i warunki pracy. Nast ępnym był niemiecki "Transfair" (1993) i brytyjski znak "Fairtrade" (1994), obejmuj ący oprócz kawy herbat ę, sok pomara ńczowy, kakao, miód, banany i czekolad ę. Kryteria oceny produktów na znaki "uczciwego handlu" obejmuj ą: - korzy ści bezpo średnich producentów (np. plantatorów), - gwarantowane minimalne ceny, płatno ści z góry, - stabilno ść i ci ągło ść kontraktów handlowych, - poziom płac, - równe płace dla kobiet, - ekologiczne standardy produkcji, - ochrona zdrowia i bezpiecze ństwo w pracy, - podstawowe standardy zakwaterowania (gdy robotnicy pracuj ą w polu).

Ekoznak (Polska) Polskie Centrum Bada ń i Certyfikacji opracowało zasady przyznawania krajowego ekoznaku w 1998 roku. Zało Ŝenia ogólne stanowi ą, Ŝe polski "Eko-znak" mog ą otrzymywa ć wyroby krajowe i zagraniczne niepowoduj ące (w odniesieniu do wcze śniej ustalonego akceptowalnego poziomu) negatywnych skutków dla środowiska oraz spełniaj ące ustalone kryteria dotycz ące ochrony zdrowia, środowiska i ekonomicznego wykorzystania zasobów naturalnych w trakcie całego cyklu Ŝycia wyrobu. Zaznaczono równie Ŝ, Ŝe polski system certyfikacji b ędzie dostosowany do systemu ekoznakowania Wspólnoty Europejskiej. Podstaw ą certyfikacji na "Eko-znak" s ą wymagania dotycz ące aspektów ekologicznych i zdrowotnych ustanawiane przez Komitet ds. "Eko-znaku", składaj ący si ę z osób reprezentuj ących urz ędy centralne, jednostki pozarz ądowe zajmuj ące si ę ochron ą środowiska, producentów, konsumentów oraz banki.

Ocena produktu obejmuje etapy: - przed produkcj ą, - produkcja, - dystrybucja (w tym pakowanie), - uŜytkowanie, - recykling, utylizacja, odpady.

W czasie ka Ŝdego z tych etapów oceniane s ą aspekty: - jako ść powietrza, wody, gleby, - ograniczenie ilo ści odpadów, - oszcz ędno ść energii, - gospodarka zasobami naturalnymi, - zapobieganie globalnemu ociepleniu, - ochrona warstwy ozonowej, - bezpiecze ństwo środowiska, - hałas, - ochrona ekosystemu.

Dotychczas polski "Eko-znak" przyznano kilkudziesi ęciu wyrobom, głównie nawozom sztucznym i organicznym oraz materiałom włókienniczym. Polski "Eko-znak" jest praktycznie niewidoczny w sklepach, a z powodu słabej promocji i utrudnionego dost ępu do informacji trudno jest stwierdzi ć jego wiarygodno ść . Rosn ąca rola konsumentów na pewno z czasem zmieni t ę sytuacj ę. Do tej pory klient polskich sklepów musi jednak polega ć na cz ęś ciej spotykanych ekoznakach zagranicznych.

Ekoland (Polska) W Polsce funkcjonuje kilka systemów znakowania produkcji rolnej prowadzonej metodami ekologicznymi. śywno ść ekologiczna produkowana jest tylko w gospodarstwach posiadaj ących zgodny z prawem certyfikat i tylko o takich gospodarstwach mo Ŝemy mówi ć, Ŝe s ą ekologiczne. Najbardziej znanym i rozpoznawalnym na rynku krajowym znakiem, kojarzonym z Ŝywno ści ą ekologiczn ą, jest logo Stowarzyszenia Producentów śywno ści Metodami Ekologicznymi "Ekoland". Prawo do u Ŝywania tego znaku na swych wyrobach maj ą producenci, przetwórcy i handlowcy spełniaj ący wymagania ustawy o rolnictwie ekologicznym, posiadaj ący certyfikat nadany przez uprawnion ą jednostk ę i jednocze śnie b ędący członkami "Ekolandu". Certyfikat przyznawany jest na podstawie oceny warunków prowadzenia produkcji rolnej i przetwórstwa rolno-spo Ŝywczego metodami ekologicznymi oraz obrotu tymi produktami wg zasad okre ślonych w ustawie o rolnictwie ekologicznym z dnia 16 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 38, poz. 452). Rol ą samorz ądu lokalnego w zakresie prewencji powstawania odpadów powinno by ć rozpowszechnienie informacji na temat ekoznakowania poprzez druk ulotek informacyjnych , ich dystrybucj ę poprzez szkoły, jednostki handlu itp.

KOMPOSTOWANIE PRZYDOMOWE

Bardzo du Ŝą cz ęść naszych codziennych odpadów stanowi ą resztki po Ŝywienia, skoszona trawa, gał ęzie drzew itp. W wi ększo ści przypadków, odpady te składowane s ą na wysypisku, gdzie ulegaj ą procesom rozkładu. Rozkładaj ące si ę odpady biologiczne wchodz ą w reakcj ę z odpadami niebezpiecznymi, powoduj ąc ska Ŝenie gleby, powietrza i wody.

Dziennik Urz ędowy - 10425 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Kompostowanie jest najprostsz ą, najta ńsz ą i zgodn ą z naturalnymi procesami metod ą zmniejszania ilo ści odpadów biologicznych! Co mo Ŝemy kompostowa ć?

Kompostujemy wszystkie substancje organiczne które nie zawieraj ą składników toksycznych a przede wszystkim: - resztki ro ślinne, - chwasty, - odpadki zwierz ęce (krew, skóra) - odpady kuchenne, - popiół drzewny (wprowadza potas), - torf, - gnojówka, obornik, krowieniec, - skorupki jaj, - włosy, sier ść , - papier (niezadrukowany), - zmiotki, - fusy, - dar ń, osady denne z sadzawki, - li ście i skoszona trawa (tylko w cienkich warstwach i podwi ędni ęta), - kora drzew, trociny, drobne lub rozdrobnione gałęzie.

Czego NIE kompostujemy:

- ro ślin pora Ŝonych chorobami grzybowymi, bakteryjnymi i wirusowymi, - zwi ązków wapnia (przyspiesza to wprawdzie rozkład substancji organicznych lecz jednocze śnie usuwa azot i blokuje rozpuszczalne w wodzie fosforany), - materiału niedostatecznie rozdrobnionego, - materiałów ska Ŝonych metalami ci ęŜ kimi, pozyskiwanych np. z okolic dróg o du Ŝym nasileniu ruchu, - materiałów wcze śniej konserwowanych chemicznie np.: skórki pomara ńczy, bananów i innych cytrusów.

Miejsce przeznaczone pod kompostowanie powinno by ć nieco wzniesione, by zabezpieczy ć powstaj ący kompost przed zalewaniem wod ą opadow ą. Wa Ŝnym jest tak Ŝe ocienienie pryzmy przez drzewa lub krzewy i osłoni ęcie od wiatru. Niezwykle u Ŝytecznym krzewem jest Bez czarny, który pochłania zapachy powstaj ące podczas procesu rozkładu substancji organicznych. Proces kompostowania mo Ŝe przebiega ć w pryzmach, w kompostownikach wykonanych własnor ęcznie, w termokompostownikach. W ka Ŝdym przypadku, w ogrodzie, nale Ŝy przewidzie ć miejsce składowania materiałów przeznaczonych do kompostowania, miejsce wła ściwego kompostowania oraz miejsce składowania gotowego kompostu.

PRZEBIEG KOMPOSTOWANIA

Na dnie układamy 20 cm warstw ę połamanych gał ęzi o grubo ści 1-5 cm, najgrubsze układając na spodzie. Nast ępnie nasypujemy warstw ę materiału którego zadaniem b ędzie pochłania ć wod ę wymywaj ącą z górnych warstw substancje mineralne. Mo Ŝe to być torf, ziemia ogrodowa, słoma lub cz ęś ciowo rozło Ŝony kompost. Powy Ŝej układamy warstwy materiału, przekładane ziemi ą ogrodow ą, drobno rozkruszon ą glin ą lub iłem w ilo ści 5% obj ęto ści pryzmy. Dobrze jest dodawa ć te Ŝ nieco gotowego kompostu z wcze śniejszej pryzmy. Po osi ągni ęciu wysoko ści 120 cm (przy dobrym dost ępie powietrza), pryzm ę okrywamy ziemi ą lub innym materiałem, profiluj ąc j ą tak aby woda opadowa ściekała do wn ętrza pryzmy. Niektórzy proponuj ą polewa ć tak przygotowan ą pryzm ę, gnojówk ą ro ślinn ą z pokrzywy, rumianku i krwawnika. Na zim ę, pryzm ę okrywamy materiałem izolacyjnym, co umo Ŝliwi dalszy rozkład materiału.

WYKORZYSTANIE KOMPOSTU

Wła ściwie dojrzały kompost, poza brunatn ą barw ą, wydziela przyjemny zapach, zbli Ŝony do zapachu próchnicy le śnej. Jego cz ąstki nie musz ą by ć całkowicie rozło Ŝone. Jedynie, stosuj ąc go do kwiatów doniczkowych lub jako komponent do wysiewu nasion, doprowadzamy do pełniejszego rozkładu a nast ępnie przesiewamy na sicie. Do tych zastosowa ń mo Ŝemy wymiesza ć go z piaskiem i glin ą w równych ilo ściach. W ogrodzie, kompost rozprowadzamy na powierzchni gleby w ilo ści 10 litrów kompostu na 2 m 2 a nast ępnie mieszamy go z jej górn ą, ok. 10cm warstw ą. Podczas sadzenia drzew i krzewów, "zaprawiamy" dołki, wsypuj ąc kompost na dno. Ziemi ę, któr ą zasypujemy brył ę korzeniow ą, mieszamy z kompostem w stosunku 1:1.

Rol ą samorz ądu lokalnego w zakresie promocji kompostowania przydomowego odpadów biologicznych powinno by ć rozpowszechnienie informacji na temat kompostowania poprzez druk ulotek informacyjnych, ich dystrybucję poprzez szkoły, jednostki handlu itp. Dziennik Urz ędowy - 10426 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Zał ącznik Nr 2

METODYKA ZBIÓRKI SELEKTYWNEJ ODPADÓW OPAKOWANIOWYCH NA TERENIE GMINY ELBL ĄG.

CEL - Osi ągni ęcie przedstawionych w Planie Gospodarki Odpadami rocznych limitów odzysku odpadów opakowaniowych na terenie Gminy Elbl ąg.

STANDARDY ZBIÓRKI SUROWCÓW ODPADOWYCH

Dokument ten przestawia wymogi techniczne, jakim powinny odpowiada ć systemy zbiórki selektywnej odpadów na terenie Gminy jak i wymogi wobec materiałów przekazywanych do ostatecznego recyklingu.

Zasady ogólne

- Zbiórka papieru i kartonu, szkła i tworzyw sztucznych jest prowadzona przy pomocy ró Ŝnokolorowych pojemników typu „igloo” lub innych przystosowanych do rozładunku samochodem odkrytym burtowym lub kontenerowym wyposaŜonym w dźwig HDS. Zbiórka stali i aluminium jest prowadzona przy pomocy oddzielnego pojemnika. - Zbiórka mo Ŝe by ć tak Ŝe prowadzona za pomoc ą kolorowych worków z tworzywa sztucznego LD-PE lub HD-PE - zwłaszcza na terenach o zabudowie niskiej - indywidualne gospodarstwa i gdy istnieje mo Ŝliwo ść odbioru. - Pojemniki/worki w ramach systemu powinny by ć tego samego typu, oznaczone logo operatora systemu, z adresami i kontaktem telefonicznym operatora. - Pojemniki/worki musz ą posiada ć widoczne oznakowanie mówi ące o rodzaju materiału zbieranego w pojemniku jak i informacje, jakich materiałów nie wolno wrzuca ć do pojemnika/worka. - Worki w ramach systemu powinny by ć oddzielne na papier i karton, szkło i tworzywa sztuczne. Zbiórka stali i aluminium mo Ŝe by ć prowadzona przy pomocy jednego worka razem z tworzywami sztucznymi. Lub w oddzielny worek w zale Ŝno ści od mo Ŝliwo ści operatora.

Pojemniki do zbiórki papieru i kartonu, szkła i tworzyw sztucznych powinny by ć ustawiane w miejscach tzw. „gniazdach” spełniaj ących następuj ące kryteria:

- gniazdo musi by ć zlokalizowane w miejscu o łatwym doje ździe dla pojazdu opró Ŝniaj ącego pojemniki, - gniazdo powinno by ć tak zlokalizowane, aby pojazd opró Ŝniaj ący pojemniki nie hamował ruchu drogowego, - w przypadku osiedli o budownictwie wysokim gniazda powinny by ć umiejscowione w pobli Ŝu altanek śmieciowych, - w przypadku osiedli o zabudowie jednorodzinnej gniazda powinny by ć zlokalizowane w miejscach o du Ŝym nat ęŜ eniu ludno ści - główne przej ścia, np. doj ście do przystanku autobusowego, koło sklepów itp., - zbiórka stali i aluminium powinna by ć prowadzona przy pomocy jednego pojemnika ustawionego w miejscach strze Ŝonych tak, aby nie dopu ści ć do opró Ŝniania pojemników przez niepowołane osoby, - nie wolno dopu ści ć do przepełnienia pojemnika, - worki powinny by ć odbierane regularnie sprzed posesji, - o terminach odbioru worków nale Ŝy informowa ć uczestników zbiórki - rozdaj ąc kalendarze, harmonogramy odbioru surowców, - miejsce składowania surowców pochodz ących ze zbiórki selektywnej powinno znajdowa ć si ę na terenie ogrodzonym i strze Ŝonym, - optymalnym jest wyposa Ŝenie takiej bazy w wag ę samochodow ą umo Ŝliwiaj ącą kontrol ę wagi materiałów zbieranych jak i ekspediowanych do dalszego przetwórstwa, - baza powinna by ć wyposa Ŝona w boksy na jedne surowce i wiat ę na inne. Szczegółowy opis poni Ŝej, - boksy powinny by ć oddzielone przegrodami uniemo Ŝliwiaj ącymi mieszanie si ę surowców, - dojazd do miejsc składowania mo Ŝliwy dla samochodów ci ęŜ arowych z przyczep ą lub naczep ą.

Standardy danego surowca

PAPIER I TEKTURA - Zbiórka jest prowadzona przy pomocy jednego oznakowanego pojemnika/worka koloru niebieskiego. - Pojemnik/worek słu Ŝy do zbiórki papieru, kartonu i kartonów do płynnej Ŝywno ści - Pojemnik jest wyposa Ŝony w płaski lub owalny szeroki otwór umo Ŝliwiaj ący wrzucanie zgniecionych pudełek lub innych opakowa ń, gazet... - Bardzo istotnym elementem decyduj ącym o jako ści papieru i kartonu przesortowanego, przygotowanego do przekazania do recyklingu jest wilgotno ść . - Materiał ten powinien by ć składowany w miejscu zadaszonym i osłoni ętym z boku tak, aby go chroni ć przed wpływem czynników atmosferycznych. Optymalnym jest składowanie w wiacie lub hali. - Dodatkowo podło Ŝe powinno by ć utwardzone i ukształtowane tak, aby uniemo Ŝliwi ć podsi ąkanie wody. - Ze wzgl ędu na charakter rozdrobniony tego surowca wskazane jest składowanie w formie zbelowanej. - Papier i tektura jest surowcem wymagaj ącym przesortowania przed przekazaniem do recyklera.

Papier i tektura powinny by ć przykładowo sortowane na nast ępuj ące frakcje : - papier gazetowy - tektura - kartony do płynnej Ŝywno ści - pozostało ść

Dziennik Urz ędowy - 10427 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Obecnie na rynku nie ma jednolitych standardów makulatury. Podział ten w zale Ŝno ści od odbiorcy mo Ŝe by ć ró Ŝny i powinien by ć uzgadniany bezpo średnio z odbiorcami. - W poszczególnych frakcjach nie powinny znajdowa ć si ę makulatury wodoodporne - bitumizowane, parafinowane itp. - W makulaturze dodatkowo nie dopuszcza si ę takich zanieczyszcze ń jak: - mechanicznych (szkła, metali, tekstyliów, sznurka, materiałów budowlanych, tworzyw sztucznych, folii, piasku, kamieni, styropianu), - chemicznych (klejów, farb, substancji impregnuj ących, pozostało ści po pakowanych w papier substancjach chemicznych), - mikrobiologicznych (bakterii, ple śni, grzybów), - Makulatura powinna by ć przygotowana do wysyłki w belach o rozmiarach 120x80x80 i wadze, co najmniej 200 do 400 kg; - Wilgotno ść nie mo Ŝe przekracza ć10 - 12 %.

Kartony do płynnej Ŝywno ści - zbiórka jest prowadzona wraz z papierem i kartonem czyli przy pomocy pojemnika/worka czerwonego lub niebieskiego, - standardy składowania tego surowca s ą takie same jak dla papieru i tektury.

OPAKOWANIA SZKLANE - zbiórka jest prowadzona przy pomocy dwóch oznakowanych pojemników: - w kolorze białym - na szkło bezbarwne, - w kolorze zielonym - na szkło kolorowe, - istnieje mo Ŝliwo ść zbiórki szła w podziale na kolory przy pomocy jednego dwukomorowego pojemnika. Pojemnik taki musi by ć wyposa Ŝony w dwa otwory wrzutowe po jednym na ka Ŝdej stronie i pomalowany na dwa kolory - biały i zielony z odpowiednim opisem ka Ŝdej strony, - pojemniki słu Ŝą do zbiórki wył ącznie szkła opakowaniowego typu słoje i butelki, - pojemniki jest wyposa Ŝony w okr ągłe otwory wrzutowe, - zbiórka mo Ŝe by ć prowadzona systemem workowym jednak zaleca si ę grubsze worki bardziej wytrzymałe na uszkodzenia.

TWORZYWA SZTUCZNE I METALE - zbiórka jest prowadzona przy pomocy jednego oznakowanego pojemnika/worka w kolorze Ŝółtym, - pojemniki/worki słu Ŝą do zbiórki butelek PET, innych butelek np. po szamponach, płynach, kubków po jogurtach, margarynach, folii i torebek z tw. sztucznych, i innych surowców z tw. sztucznych oraz do zbiórki opakowa ń stalowych i aluminiowych (puszki, pudełka, pojemniki po aerozolach, folie itp.), - składowanie tworzyw sztucznych powinno si ę odbywa ć w miejscu osłoni ętym przeciw wiatrowi lub wyposa Ŝonym w siatki, - powierzchnia do składowania powinna by ć utwardzona.

Tworzywa sztuczne s ą surowcem wymagaj ącym przesortowania przed przekazaniem do recyklingu. Powinny by ć podzielone na nast ępuj ące frakcje: - PET (butelki po napojach); optymalny jest podział według koloru: - bezbarwny, - niebieski, - zielony, - pozostałe kolory, - HDPE i PP, PS (butelki po chemii gospodarczej, kubki po margarynach, jogurtach), - PE (folia).

Wymagania dodatkowe: - odkr ęcanie nakr ętek nie jest konieczne, ale wskazane, - mycie surowców nie jest wymagane, - surowce powinny by ć przygotowane do transportu w formie beli o wymiarach max 150x120x80 najlepiej wi ązane ta śmą z PP lub PET. Po Ŝą dana g ęsto ść beli 200 kg/m 3, - preferowana min. ilo ść do wysyłki 80-120 m 3.

(i) (ii) STANDARDY SELEKTYWNEJ ZBIÓRKI PRZEMYSŁU PRZETWÓRCZEGO OPAKOWA Ń SZKLANYCH Z u Ŝyciem stłuczki ze zbiórki odpadów komunalnych wi ąŜą si ę pewne kłopoty wynikaj ące z bardzo ostrych wymaga ń jako ściowych stawianych współczesnym opakowaniom szklanym. Najwi ększe zagro Ŝenia to metale, ceramika, szkło innego rodzaju, o innym składzie chemicznym) np. szkło ołowiowe (tzw. kryształy). Huty szkła wymagaj ą stłuczki: (a) czystej - bez zanieczyszcze ń metalami, ceramik ą, kamieniami, odpadami organicznymi; (b) posegregowanej - na biał ą i kolorow ą; (c) uzdatnionej - przygotowanej do zastosowania w hucie szkła; (d) stale dost ępnej.

Czysto ść surowca zapewniaj ą wyspecjalizowane instalacje (stacje uzdatniania), za ś jego stał ą dost ępno ść zapewni ć musi skuteczny system zbiórki selektywnej prowadzonej w miastach i gminach. Tylko stała dost ępno ść stłuczki mo Ŝe zapewni ć stabilno ść parametrów procesu wytopu szkła. Dziennik Urz ędowy - 10428 - Województwa Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 163 Poz. 2360

Zdaniem producentów opakowa ń szklanych najlepszym sposobem pozyskania stłuczki jest prawidłowo prowadzona selektywna zbiórka odpadów. Jako ść materiału przed uzdatnieniem:

Wymagania ogólne Opakowania szklane w pojemniku do zbiórki selektywnej nie powinny by ć stłuczone. Dopuszcza si ę stłuczenie cz ęś ci opakowa ń w pojemniku pod warunkiem, Ŝe g ęsto ść stłuczki nie przekracza 400 kg/1 m 3. Dobrze prowadzona zbiórka do pojemników pozwala uzyska ć ok. 300 kg/1m 3.

Segregacja na kolory Zaleca si ę, aby stłuczka z opakowa ń szklanych była rozdzielona pod wzgl ędem kolorów na co najmniej dwie frakcje: - bezbarwna, - kolorowa. Obserwuje si ę na rynku zró Ŝnicowanie cen skupu stłuczki; najwy Ŝsza cena jest oferowana za stłuczk ę bezbarwn ą.

Zanieczyszczenia Dopuszcza si ę nast ępuj ące zanieczyszczenia stłuczki nie uzdatnionej: - pozostało ść produktów w nich opakowanych; - płyny wylane do ko ńca (bez mycia opakowania); - produkty stałe wybrane „ły Ŝeczk ą” (bez mycia opakowania); - etykietki, pozostało ści trwale umocowanych zamkni ęć , uchwytów itp.; - minimalne zanieczyszczenia w postaci zbiorczych opakowa ń papierowych, z tworzyw sztucznych itp. Nast ępuj ące rodzaje zanieczyszcze ń nie s ą dopuszczalne i nie mog ą znajdowa ć si ę w pojemnikach do zbiórki selektywnej: - zanieczyszczenia ceramiczne, porcelana, gruz, ziemia, kamie ń, metale; - zanieczyszczenia szkłem płaskim, szklanymi izolatorami energetycznymi, szklanymi bloczkami budowlanymi, szkłem pochodz ącym z lamp kineskopowych itp.

SKŁADOWANIE Wymagania ogólne Składowanie wg standardów ma na celu zapewni ć: - brak mo Ŝliwo ści mieszania rodzajów szkła; - brak mo Ŝliwo ści zanieczyszczenia szkła podczas składowania; - mo Ŝliwo ść łatwego załadunku i wyładunku bez uszczerbku na jako ści surowca. Szkło przed przekazaniem do ko ńcowego uzdatnienia winno by ć składowane w boksach o podło Ŝu utwardzonym nie krusz ącym si ę, w miejscu daj ącym mo Ŝliwo ść swobodnego dojazdu środków transportu (auto ci ęŜ arowe z przyczep ą lub naczep ą): - ściany składowiska powinny by ć ze stali, drewna ewentualnie betonu; - podłoga składowiska powinna by ć ze stali, drewna ewentualnie betonu wyło Ŝonego stalowymi listwami; - pojemno ść pojedynczej komory musi by ć min. 20 m 3 – 8-9 ton.