Ġzmġr'de Gastronomġ Turġzmġnġn
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
T.C. AYDIN ADNAN MENDERES ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ TURĠZM ĠġLETMECĠLĠĞĠ ANABĠLĠM DALI 2018-DR-081 ĠZMĠR’DE GASTRONOMĠ TURĠZMĠNĠN GELĠġTĠRĠLMESĠNE YÖNELĠK SĠSTEMSEL BĠR YAKLAġIM HAZIRLAYAN AYġE EBRU AĞLAMAZ SUSUP TEZ DANIġMANI Dr. Öğr. Üyesi Melek Ece ÖNCÜER ÇĠVĠCĠ AYDIN-2018 1 T.C. AYDIN ADNAN MENDERES ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE AYDIN Turizm ĠĢletmeciliği Anabilim Dalı Doktora Programı öğrencisi AyĢe Ebru Ağlamaz Susup tarafından hazırlanan ―Ġzmir‘de Gastronomi Turizminin GeliĢtirilmesine Yönelik Sistemsel Bir YaklaĢım‖ baĢlıklı tez 27.08.2018 tarihinde yapılan savunma sonucunda aĢağıda isimleri bulunan jüri üyelerince kabul edilmiĢtir. Ünvanı, Adı Soyadı Kurumu Ġmzası BaĢkan: ................................ ........................... ....................... Üye : ................................ ........................... ....................... Üye : ................................ ........................... ....................... Üye : ................................ ........................... ....................... Üye : ................................ ........................... ....................... Jüri üyeleri tarafından kabul edilen bu Doktora tezi, Enstitü Yönetim Kurulunun ………Sayılı kararıyla ………………..(tarih) tarihinde onaylanmıĢtır. Doç. Dr. Ahmet Can BAKKALCI Enstitü Müdürü V. 2 T.C. AYDIN ADNAN MENDERES ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNE AYDIN Bu tezde sunulan tüm bilgi ve sonuçların, bilimsel yöntemlerle yürütülen gerçek deney ve gözlemler çerçevesinde tarafımdan elde edildiğini, çalıĢmada bana ait olmayan tüm veri, düĢünce, sonuç ve bilgilere bilimsel etik kuralların gereği olarak eksiksiz Ģekilde uygun atıf yaptığımı ve kaynak göstererek belirttiğimi beyan ederim. ..…/…../2018 AyĢe Ebru AĞLAMAZ SUSUP iv ÖZET ĠZMĠR’DE GASTRONOMĠ TURĠZMĠNĠN GELĠġTĠRĠLMESĠNE YÖNELĠK SĠSTEMSEL BĠR YAKLAġIM AyĢe Ebru AĞLAMAZ SUSUP Doktora Tezi, Turizm ĠĢletmeciliği Anabilim Dalı Tez DanıĢmanı: Dr. Öğr. Üyesi Melek Ece ÖNCÜER ÇĠVĠCĠ 2018, XIII + 226 sayfa Dünya çapında değiĢen turizm anlayıĢı ile birlikte kiĢiselleĢtirilmiĢ deneyimlere yönelik ihtiyaçlar ön plana çıkmaya baĢlamıĢtır. Bu ihtiyaçların karĢılanması amacıyla da ―özel ilgi turizmi‖ olarak adlandırılan turizm türleri ortaya çıkmıĢtır. ―Gastronomi turizmi‖ de, söz konusu özel ilgi turizmi çeĢitlerinden biri olarak ele alınmaktadır. Bu turizm türü, yüksek katma değer sağlaması, turizm sezonunun yıl içine yayılması, yerel kültürün ve geleneklerin korunması gibi faydalar sağlamasının yanı sıra, destinasyonlar için bir farklılaĢtırma unsuru olarak da değerlendirilmekte ve benzer destinasyonlar ile rekabet edilmesine katkı sağlamaktadır. Türkiye‘nin üçüncü büyük ili olan Ġzmir, çok çeĢitli turizm türlerinin uygulanabileceği kaynaklara ve özelliklere sahip bir destinasyondur. Aynı zamanda Ġzmir, bulunduğu coğrafya gereği çok farklı medeniyetlere ev sahipliği yapmıĢtır. Bunun bir uzantısı olarak da, farklı kültürler ve bunların birbirleri ile etkileĢimi sayesinde köklü bir mutfak kültürü ve geleneğine sahip bir Ģehir haline gelmiĢtir. Ancak Ģehrin halen, mutfağı ile yeterince tanınmadığı ve yeterli sayıda ziyaretçi alamadığı görülmektedir. Bahsi geçen özelliklerine dayanarak, Ġzmir‘de gastronomi turizminin geliĢtirilmesinin, Ģehir açısından önemli bir rekabet avantajı yaratabileceği ve Ģehrin turizm hareketliliğini arttırabileceği düĢünülmektedir. Bu amaçla, bu tez çalıĢması kapsamında, Ġzmir‘de gastronomi turizminin geliĢtirilmesi için arz yönlü bir paydaĢ analizi yapılmıĢtır. AraĢtırmanın ilk bölümünde, gastronomi turizminde ön plana çıkarılabilecek ürünlerin belirlenmesi amacı ile yerel halk ile bir anket çalıĢması yürütülmüĢtür. Bunun yanı sıra, gastronomi turizminde rol alabilecek diğer paydaĢlar değerlendirilmiĢ ve bu paydaĢlar ile yarı-yapılandırılmıĢ görüĢmeler yapılmıĢtır. GörüĢmelerden elde edilen veriler, içerik analizine tabi tutulmuĢtur. AraĢtırma sonucunda, Ġzmir‘de gastronomi turizminde ön plana çıkarılabilecek ürünler değerlendirilmiĢ ve Ġzmir‘de bu gastronomi turizminin geliĢtirilmesi için önerilerde bulunulmuĢtur. ANAHTAR SÖZCÜKLER: Gastronomi Turizmi, Özel Ġlgi Turizmi, Destinasyon Pazarlaması, PaydaĢ Analizi, Ġzmir v ABSTRACT A SYSTEMATIC APPROACH TO IMPROVE GASTROMY TOURISM IN THE CITY OF IZMIR AyĢe Ebru AĞLAMAZ SUSUP PhD. Thesis, Tourism Management Supervisor: Dr. Melek Ece ÖNCÜER ÇĠVĠCĠ 2018,XIII + 226 pages In recent years, personalized experiences have been gaining vital importance due to the changes in the tourism sector worldwide. In order to satisfy the need of personalized experiences, ―special interest tourism‖ concept is introduced. ―Gastronomy tourism‖, which is also accepted to be one of these special interest tourism types, has many advantages such as high value added, expansion of the tourism season throughout the year, protecting the local culture and traditions. Besides these advantages, gastronomy tourism, serves as a means of differentiation for the destinations, and therefore, creates competitive advantage amongst similar ones. Ġzmir, the third largest city in Turkey, has various resources and potential to host different tourism types. In addition, many different civilizations have lived in Ġzmir‘s geographic location throughout the centuries. As a result of different cultures living in the same geography and the interaction between these cultures, Ġzmir cuisine has become a very historic and authentic cuisine. Despite all these positive factors, city of Ġzmir is still not recognized by its cuisine and not attracting sufficient number of visitors. Improving gastronomy tourism in Ġzmir is supposed to create a crucial competitive advantage and increase tourism activities in the city. For this purpose, a supply side stakeholder analysis is conducted in this thesis research. In the first section of the thesis, a survey is conducted with the residents of Ġzmir in order to find out the products that could be promoted in gastronomy tourism. Besides the local residents of Ġzmir, other stakeholders that may take part in improving gastronomy tourism have been identified and semi-structured interviews are conducted with them. The data collected from these interviews is analyzed using content analysis. As a result of the research, products that should be promoted are identified and recommendations are made in order to improve gastronomy tourism in Ġzmir. KEYWORDS: Gastronomy Tourism, Special Interest Tourism, Destination Marketing, Stakeholder Analysis, Izmir vi ÖNSÖZ Öncelikle, tez çalıĢmamın baĢından itibaren desteklerini esirgemeyen baĢta tez danıĢmanım Dr. Öğr. Üyesi Melek Ece ÖNCÜER ÇĠVĠCĠ olmak üzere, tez izleme komitesinde yer alan değerli hocalarım Prof. Dr. Osman Nuri ÖZDOĞAN ve Prof. Dr. Zafer ÖTER‘e sonsuz teĢekkürlerimi sunarım. Doktora eğitimim süresince 2211-A Doktora Burs Programı kapsamında destek aldığım Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraĢtırma Kurumu‘na (TÜBĠTAK) teĢekkürlerimi bir borç bilirim. Tez çalıĢmam esnasında her konuda beni destekleyen, gerek akademik, gerekse manevi desteklerini hiçbir koĢulda esirgemeyen canım hocam Prof. Dr. Öznur YURT ve sevgili arkadaĢlarım Doç. Dr. Bengü SEVĠL ve Dr. Öğr. Üyesi Aysu GÖÇER‘e en içten teĢekkürlerimi sunarım. Sizin destek ve katkılarınız benim için son derece önemliydi. Beni yetiĢtirip bugünlere getiren, maddi ya da manevi hiçbir desteği esirgemeyen canım annem ve babama, tüm fedakârlıkları ve her koĢulda arkamda oldukları için teĢekkür ederim. Üzerimde çok emeği olan canım anneannem ve büyükbabama da ayrıca teĢekkür ederim. Sizler olmadan bugünlere gelemezdim. Son olarak, eğitim hayatımın neredeyse en baĢından beri yanımda olan sevgili eĢime her konuda bana destek olduğu, hayatı benim açımdan her anlamda kolaylaĢtırdığı, her zaman yanımda olduğu ve bu süreçte gösterdiği sabrı için teĢekkür ederim. vii ĠÇĠNDEKĠLER KABUL VE ONAY SAYFASI .............................................................................................. iii BĠLĠMSEL ETĠK VE BĠLDĠRĠM SAYFASI ........................................................................ iv ÖZET ....................................................................................................................................... v ABSTRACT ........................................................................................................................... vi ÖNSÖZ .................................................................................................................................. vii ġEKĠLLER DĠZĠNĠ ................................................................................................................ xi TABLOLAR DĠZĠNĠ ............................................................................................................. xii EKLER DĠZĠNĠ .................................................................................................................... xiii GĠRĠġ ....................................................................................................................................... 1 1. BÖLÜM .............................................................................................................................. 3 1. GASTRONOMĠ TURĠZMĠ ................................................................................................. 3 1.1. Kültür Turizmi ........................................................................................................................ 3 1.2. Gastronomi Bilimi ..................................................................................................................