nr.5 Kyrkjeblad for Gloppen september 2015 Årgang 45

Sommarkyrkje August 2015

Ny start Ein sommar er slutt, flyttfuglane dreg og folk kjem i arbeid. Lag og aktivitetar finn tilbake til normaltilstanden. På ‘an igjen med tralten, eller starten på noko nytt? Vi som lagar Kyrkjebladet vil gjerne vere nye og til stades i vår tid, sjølv om det vi skriv om har lange røter bakover. Når vi seier at vi har funne ei form vi vil halde på ei stund, luktar det «tralt» av det. Faste mønster, like rutinar, oppgådde spor og uvendelege vanar. Men det blir forandring. Nye folk skal styre kyrkja. Vatnet i elva har runne forbi. Bli med inn i det nye med opne auge!

Temaet Viss det var slik at dåpen hadde sin engel og nattverden sin, kunne ein tenkje seg ein slik samtale: Dåpsengelen: I Norge har eg mange medlemer! Folk strøymer framleis til kyrkje med borna. Eit stort fleirtal av folket står i Innhald Nærmare 200 kyrkjegjengarar var samla til friluftsgudsteneste himmelens medlemslister, og dei listene er nr. på Nesholmen i flott ver. Les om friluftsgudstenesta på side 18. det eg som styrer. Kor mange har du? Natt- 5 verdsengelen: Det er noko som ikkje funkar skikkeleg! Du og eg er jo tvillingar. Eg skulle hatt jamt besøk av alle desse døypte. Dei står FOR TANKE OG TRU på lista enno. Eg har meir å tilby enn dei Andakt om livsverdiar 03 trur. Noko må ha spora av ein gong. Kvifor det har blitt slik, kan du lese om i Kyrkje- Leiarartikkel om søndagsfeiring 05 blad for Gloppen nr. 5 2015. Tenk om fleire Min salme om lovsong 27 innsåg linken mellom deg og meg. Då kunne dei fått eit rikare liv. KYRKJEPOLITIKK Redaksjonen har fått hjelp av tre tidlegare Soknerådsval 15 Breimsprestar til å skrive om nattverden, og Bispedømerådsval 16 sidan dei ikkje har sett kva dei andre skreiv, kan det bli litt repetisjon. - Men les du alt, kan det hende du oppdagar «gjentagelsens TEMA: NATTVERD hemmelighet». Bli med til bords 06 Slik gjer vi det 07 Neste nummer Nattverd i målarkunsten 08 Neste nummer kjem i slutten av oktober, Nattverd i litteraturen 09 med stoffrist 16. oktober. Kom gjerne med tips. I dette nummeret vil vi presentere mi- Nattverd for kven? 10 sjonsprosjekta til kyrkjelydane i Gloppen. Nattverd i pop´en 11

Kyrkjevalet FOR STORE OG SMÅ BORN Kven skal styre kyrkja? Det kan du vere med Søndagsskulen på Vereide 12 på å bestemme. Delta ved kyrkjevalet! Nytt Fem hyarar på leir 23 og større sokn rundt Gloppefjorden gjev nye utfordringar både til sørstrendingane og oss Visste du at 26 hine. Kanskje du må stemme for å gjere ditt til at det blir ein god representasjon? DETTE VAR VI MED PÅ Gudstenester i fjell og friluft Framsida i Hyen 18 Framsida speglar av stor aktivitet på utan- på Utvikfjellet 19 dørs gudstenester i sommar. Les om prestar og kyrkjelyd som har fare til fjells frå Breim på Anestøylen 20 til Hyen og delt Ordet. Vi takkar Gunn for på Tystadstøylen 21 bildet frå Anestølen. Leir på Nesholmen 22 Nesholmstemne 24

2 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Andakt

Karen Margrete Eikenes Mestad

Besseggen, Dubai, Norway Cup eller New York?

g er av dei som er på Facebook, dette sosiale det eigentleg er. 5. august var det 42 år sidan eg vart mediet som både er elska og hata. Dei siste vekene boren til dåpen i Tresfjord kyrkje. Eg hugsar sjølvsagt Ehar straumen av oppdateringar vore fylte av ingenting frå den dagen, men det eg veit er at familien uteljelege bilde frå feriar både i inn- og utland. New York, min då var midt i ei stor krise. Få dagar seinare døydde Dubai, Besseggen og Galdhøpiggen, Legoland, Kroatia, Besten, Jon. Men midt i denne krisa vart altså Besten Norway Cup, cruise-ferie i Middelhavet. Mykje ser både sitt første barnebarn bore til dåpen. Og den dagen fekk kjekt og flott ut. Samtidig får det meg til å tenke. For kva eg den beste gåva eit menneske kan få. Noko som ber er det som gjer om ein ferie er god eller ei? gjennom alle kriser og utfordringar livet byr på. Eg synest det er kjekt å både sjå og oppleve noko nytt. Eg har sjølv fått døype mange små barn. Og knapt Samtidig lever både eg og familien veldig godt med noko anna er eit så sterkt vitnesbyrd for meg om Guds at sommarferien i år verken har vore ekstraordinær endelause og ubegripelege kjærleik. Eit lite barn ute av eller spektakulær. Men eg veit at fleire synest feriane er stand til å prestere noko som helst og ute av stand til å vanskelege. Fordi dei føyer seg inn i eit mønster. Eit tenke ein samanhengande tanke. Dette barnet får mønster der det handlar om å vere flink nok, det beste Gud kan gje – heilt gratis. Alt dette god nok, rik nok, effektiv nok, vellukka nok, barnet treng for å leve livet saman med lukkeleg nok. Slik verkelegheita fram- Gud. Denne ubegripelege nåden som står på sosiale media som Facebook og vart gitt oss på dåpsdagen vår får vi leve Instagram, skal sommarferien vere den i også lenge etter at dåpsvatnet sildra perfekte toppinga av eit elles vellukka og over hovuda våre. Ja, dåpen er starten på alle måtar harmonisk og lukkeleg liv. på eit livslangt fellesskap med Gud. Eit Eit liv der ein kjem dit ein vil i utdan- fellesskap der vi har utømmeleg tilgang ning og arbeidsliv, der maten er laga frå på kjærleik og nåde. Den nåden er det og botnen av, kroppen er veltrimma og vakker, som gjer at vi kan senke skuldrane, slappe huset nyvaska og ungane veloppdregne. av og kvile. Kvile i trua på at vi er gode nok Vi vil gjerne lukkast. Vi vil at livet skal gå på overfor Gud. For Gud har gitt oss alt vi treng. Og skinner. Men kan lukka målast i om ferien gjekk til om vi er gode nok overfor Gud – er ikkje det tilstrek- Dubai eller om ungane kom seg opp på Besseggen? Kan keleg? Treng vi eigentleg å prøve å vere gode nok for den målast i scoringar på fotballbana, ein støvfri heim nokon andre då? eller kor mange kroner det er på konto? Eller handlar «For av nåde er de frelste, ved tru. Det er ikkje dykkar lukka om noko anna? Handlar det meir om korleis livet eige verk, det er Guds gåve. Og det kviler ikkje på gjer- eigentleg er? Og korleis livet eigentleg er, stemmer kan- ningar, så ingen skal skryta av seg sjølv.» Efesarbrevet skje ikkje med livet slik vi gjerne vil at det skal vere og 2,8-9 slik vi vil det skal framstå? Det er flott å kunne leve på gode minne frå sommar- For livet kan vere brutalt og vanskeleg. Vi lukkast ferien når hausten set inn. Og det er kjekt når huset er ikkje med alt vi ynskjer. Både fysisk og psykisk sjukdom rydda og nybakte brød står på kjøkkenbenken. Men rammar, vennskap og ekteskap går i stykke, menneske til sjuande og sist er det ikkje det som er det viktigaste. døyr frå oss. På ulike måtar blir ikkje livet slik vi hadde Det aller viktigaste er at vi kan kvile i Guds endelause drøymt om og sett for oss. Likevel prøver mange av oss kjærleik. Ein kjærleik som held i og gjennom alt. Både i å framstå som om alt går greitt. Som om vi fiksar livet. dette livet og i det som kjem. Som om ein perfekt fasade kan demme opp for livet slik

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 3 Redaksjonelt Kongens Fortnestemedalje til Ove Eide

Torsdag 13. august fekk Ove Eide overrekt Økonomi i Kyrkjebladet Kongens fortenestemedalje på ei tilstelling i AV ODDVAR ALMENNING Frislidlada i samband med at han no er blitt pensjonist, etter 31 år ved Firda vidaregåande Kven vil betale for bladet? Somme får skule. Men det er først og fremst for sin store det utan å ha bede om det. Det er lett innsats i kulturlivet, både i det offentlege og å forstå at nokre av dei ser det som det private, at han får medaljen. I Kyrkje- reklame som flyt inn i postkassa i lag bladet er det ikkje minst naturleg å trekke med alt det andre farga papiret som fram innsatsen hans i jubileumsåret for kjem. Såleis er det ikkje så verst at Vereide kyrkje (2013) og at han tok på seg å talet på innbetalingar har auka frå vere redaktør for jubileumsboka som kom i 400 til om lag 750 per år. Så er det 2014. Vi kjem tilbake med eit intervju i neste kring 150 adresser som mottek nummer. bladet i posten, fordi dei ikkje bur i Gloppen, men gjerne vil ha bladet. Her reknar vi med at alle vil betale Barnetru i vekst vi elleve-åringane til spennande overnatting og sin frivillige sum. Frå denne gruppa triveleg program i kyrkjene i Breim og Vereide. saknar vi 47 betalingar. Kanskje dette Born strøymer til kyrkjene i Gloppen! Stadig Om nokon i dei aktuelle aldersgruppene ikkje er nok som påminning? Vi kjem til å nye blir borne inn av foreldra, og dåpen blir får innbyding, gjeld det berre å møte fram følgje med framover hausten. Det kan feira med stor glede. Fireåringane likar helst å likevel, så rettar vi opp den feilen. Og så følgjer hende det kjem eit purrebrev i posten, springe. Det må dei gjerne gjere når dei kjem adventsgudstenester og julefeiring i heim og for vi har namn og adresse. og får kyrkjeboka si i september. Innbyding kyrkje! Mange frivillige og alle tilsette i kyrkja til dei gudstenestene er undervegs. Så blir det set mykje inn på å gje borna gode opplevingar Inntekta hittil i år bør vere om lag seksåringane sin tur i oktober. Set av søndag 18. på desse samlingane. Bøker og anna materiell akkurat nok til å dekke utlegga, blad- oktober for dei! Gimmestad er fyrst ute med tilpassa ulike alderstrinn er gåve frå kyrkjelyda- pengar 230 000 og annonseinntekter gudsteneste kl. 11, og i Breim og Vereide kan vi ne. Slik får heimane god hjelp til å leie borna inn 35 000. Kvart nummer kostar opp og møte seksåringane kl. 16. (I Hyen kjem dei alt 6. i det kristne livet dei er døypte til. Stort frammø- ned kring 40 000. Ei svakare norsk september saman med fireåringane og konfir- te til desse gudstenestene viser at foreldra er krone gjer ikkje kostnadene mindre. mantane.) Siste helga i november, som er fyrste takksame for hjelpa. Vi gleder oss til nye gjensyn Dette nummeret skulle ha vore større. helga i advent, set vi av til Lys Vaken. Då innbyr i kyrkja! Vi hadde planlagt 32 sider, og det blir 32 sider. Men nokre av innslaga kunne Opa kyrkje personleg forbøn. Vi samlar oss til kveldsbøn fått to sider i staden for ei, og det som ei felles avslutning. Ein kan vere der heile ligg stoff som må vente over til neste Også denne hausten ønskjer vi velkomen til timen, eller så lenge ein sjølv ønskjer. “Ver still nummer. Inntil vidare snur vi litt på Sandane kyrkje den siste onsdagskvelden i for HERREN og vent på han!” Sal 37,7 krona, men det hadde vore stas om vi månaden. Kyrkja er opa for meditasjon, reflek- hadde råd til eit fyldig julenummer i sjon, stille og bøn. Ein kan “berre vere” der ein Helsing ansvarsgruppa, år òg. sit, lese i sin eigen bibel lytte til musikk eller låne Kari Eikenæs Vengen, Bente Kårstad, Anders ei salmebok. Vel møtt til opa kyrkje 26. august, Rinde og Britt Randi Heggheim Har du betalt, har du betalt! Vi vil ikkje 30. september, 28. oktober og 25. november i mase. Eg veit at mange har betalt Sandane kyrkje. skikkeleg bra, men eg risikerer at nokre av dykk tenkjer: Skulle eg ha betalt Kl. 20.00 Kyrkja er opa for stille og bøn meir? Eg trur framleis at det beste er Kl. 20.40 Kveldsbøn at dei som ikkje har betalt noko i år, sender inn eit frivillig beløp. Har du Det er høve til å gå til ulike stasjonar i kyrkje- betalt, er du ferdig for i år! rommet for å tenne bønelys, skrive bønelappar eller legge frå seg ein stein som eit symbol på noko tungt ein ber på. Det er og høve til å be om

Kasserar: Redaksjonsnemnd: Epost: [email protected] Kyrkjeblad for Gloppen Venke Kollbotn, Breim sokn Tore Myklebust, tlf. 456 01 260 Aslaug Heimset Larsen, Hyen sokn www.gloppen.kyrkja.no Tlf. 97 77 73 83 [email protected] Tlf. 57 86 98 67 / 995 24 502 Epost: [email protected] Vidar Bjotveit, tlf. 958 80 030 Epost: [email protected] Utgjeve av sokneråda i Vereide, Breim, Distribusjonsansvarleg: [email protected] Aase Ryssdal Sæther, Gimmestad sokn Gimmestad og Hyen. Kjem ut minst 7 Harald Aske Anders Rinde, administrasjonen Tlf. 57 86 50 51 / 911 07 329 gongar i året på Sandane. Betaling etter Tlf. 57 86 57 30 / 970 24 915 Tlf. 57 86 93 06 / 997 20 238 Epost: [email protected] ønske. Bankkonto: 3705 04 71307 Redaktør: Oddvar Almenning [email protected] Rønnaug Ryssdal, korrekturlesar Grafisk design: Crater AS Tlf. 57 86 94 24 / 400 04 377 Harald Aske, Vereide sokn tlf. 950 72 392 Trykk: Druka, Klaipeda Epost: [email protected] Tlf. 57 86 57 30 / 970 24 915 E-post: [email protected]

4 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Leiar

Av Anders Rinde

Søndagen

in gut sa ein gong til mor si på ein morsdag: «Det vonleg også i framtida, sjølv om mykje av kvardagens mas skulle berre mangle at det er morsdag ein gong også har innteke søndagen. Og meir skal det visst bli, jfr Ei året, når det er «sønn»-dag ein gong i veka». Ei framlegg om søndagsopne butikkar. Men på kviledagen skal artig mistyding kanskje, for namnet tyder «soldag» og har vi ta oss fri frå alt arbeid som kan gjerast andre dagar og ik- samanheng med tidlegare tiders soldyrking. Det engelske kje er nødvendig akkurat denne dagen. Det er best for oss, ordet Sunday har ein klarare link til opphavet, både som enkeltindivid og som samfunn. kanskje også den nynorske forma sundag. Søndagen som heilagdag Det skal vere Justin Martyr (død år «Du skal halda kviledagen heilag,» ly- 165 e. Kr.) som er den den første der det tredje bodet. «Heilag» tyder skriftlege kjelda for namnet utskild og innvigd, i dette tilfellet søndag. Han grunnga namnet utskild frå dei andre dagane og for det første med å minne om innvigd til Herren. I bibelom- at lyset vart skapt på den første settinga frå 2011 står det slik: dagen, då Gud med sitt mektige «Hugs på sabbatsdagen og hald «Det verte lys!», skilde lyset han heilag» (2. Mos 20.8). Gud frå mørkret og kalla lyset dag. var nok klar over at det for For det andre, seier Justin, er enkelte kunne by på problem å søndagen, soldagen, den dagen halde styr på dagane. Det er ikkje då Jesus, «rettferdssola», stod opp ukjent for oss heller, endå vi har frå dei døde. både kalender og andre hjelpemiddel. Derfor formaninga: Hugs på! Kviledagen som gåve «Med sveitte i andletet skal du eta ditt brød,» At dagen er innvigd til Herren, tyder i praksis sa Gud til Adam, men han gav også mennesket sabbaten til at dagen også blir brukt til gudsteneste og andre samlingar kvile frå strevet. Sabbaten vart til for mennesket si skuld og i kyrkjelyden. Vanen med å gå til kyrkje er i ferd med å bli ikkje mennesket for sabbaten si skuld, sa Jesus då farisea- borte blant oss. Om Jesus står det ein stad at han gjekk i rane skulda både han og læresveinane for brot på sabbats- synagoga på sabbaten, «som han var van med». Det viser reglane. Både sabbaten og søndagen er ei gåve frå Gud, gitt oss at gode søndagsvanar ikkje er å forakte. oss til kvile og rekreasjon. «Lat oss ikkje halda oss borte når forsamlinga vår kjem Søndagen som kviledag saman, som nokre har for vane, men lat oss setje mot i kvar- « I dag er det søndag og far har fri …» heitte det i ein gamal andre» (Hebr. 10. 25). skulesong. Poenget var at søndagen var ein dag då heile familien kunne vere i lag. Slik har det vore fram til no, og God søndag!

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 5 Nattverd

Bli med til bords

TEkst: Asbjørn gjengedal

om, for alt er gjort ferdig, seier slaveriet i Egypt, skipa Jesus nattverd- fellesskap med Gud og medmenneske, var presten. Nokre born er straks på måltidet den siste kvelden han var saman vel verd ei lang kyrkjereis. Men i tida kring Kveg mot altaret. Konfirmantar ser med læresveinane i det jordiske livet. Etter 1870 reiste det seg sterk motstand mot spørjande på kvarandre, og så går dei fram. hans død og oppstode skulle dei få leve denne skikken frå to kantar: Frå «utsida» Snart fyllest midtgangen av ei lang rad med med han på ein ny måte. Ei ny tid tok av kyrkja tala sterke røyster imot heile trua nattverdgjester i alle aldrar. Fyrst i gud- til! Vatnet i dåpen og brødet og vinen på på Gud. Kristendomen med si lære om stenesta var det barnedåp. Slekt og vener i nattverdbordet blei synlege teikn på at han skaparverket og frelseverket og moralske sin finaste stas fyller dei fremste benkane. framleis var hos dei, no som den oppstadne normer blei forkasta av leiande personar i Dei opplevde ein stor augneblink då vatnet Kristus. Og teikna er tydelege; reinsing for kulturen og naturvitskapen. Og frå «inn- sildra over hovudet til dåpsbarnet. Dåpen sida» i kyrkja kom det kritikk av denne blei eit minne for livet, tatt vel vare på med «massealtargangen» og «vanekristendomen». mange bilete. Dei næraste delte gleda over No galdt det at det einskilde menneske barnet, og håp for det nye livet blei til bøn i måtte sjå inn i seg sjølv om angeren over mange hjarte. synda var djup nok, om viljen til eit rett liv var sterk nok, om ein i det heile var Så er det nattverd verdig til å knele ved Herrens bord. Jamvel Dei innleiande orda gjer det klart at her mange prestar tala slik om nattverden at møter vi Han som har gjort alt som måtte mange ikkje våga å ta del. Så kom det store gjerast, så vi menneske kan få det rett med «nattverdfallet» i Noreg ved inngangen til vår Skapar. Det spørst ikkje etter kunnskap nittenhundretalet. eller religiøs temperatur. Berre hender som tar imot brødet og vinen, dei synlege Ungdom leier til bords teikna på at Jesus er nær og gjev næring til Dette er sjølvsagt eit kort samandrag av livet med Gud. Kristen tru er å ta imot det den store forandringa som skjedde med Gud gjev. Likevel er det mange i dåpsfølgjet folks haldning til nattverden her til lands. som ikkje kjem og blir med på nattverden. Jamvel om frammøtet til gudsteneste Kvifor ikkje? Knapt nokon av dei er avgjort minka også i andre land, er manglande ikkje-truande. Dei er sjølve døypte, og har deltaking i nattverden eit heller særnorsk gjerne si barnetru i hjartet. Som dagens fenomen. I vår tid er det naturleg nok dåpsbarn er dei signa med krossen, mange andre tilhøve som verkar inn både teiknet på at dei høyrer den krossfeste og Nattverd kan og foregå utandørs. Her deltek Tore på kyrkjegang og oppslutning om natt- oppstadne Jesus Kristus til. Dei er kristne, Myklebust i feiringa under Seljumannamesse. verden. Men haldningar som feste seg i og berre Gud veit korleis den einskilde har dei næraste generasjonane før oss, blir det med Han. synd og næring for livet med Gud. Jesus førte vidare. Dei ligg i sinnet som usynlege har gjort det som måtte gjerast, ein gong for sperrer når innbydinga lyder. Og så blir Med i fellesskapet alle. Difor kan presten seie: «Kom, for alt er det dessverre mange som misser den rike Kristne har alltid levd i fellesskap med gjort ferdig!» næringa til trua og håpet og kjærleiken andre som trur på Kristus. Slik har kyrkja som nattverden gjev. Heldigvis er her born vakse fram som det fargerike og mangfaldige Verdig nattverdgjest? og unge som ikkje lar seg hindre av gamle fellesskapet som no finst over heile verda. Fram til for om lag 150 år sidan gjekk så å band! Heldigvis er her jenter og gutar som Livet med Gud har funne nye former gjennom seie alle konfirmerte til altars minst to gonger viser veg og tar presten på ordet når han skiftande tider. Slik må det vere. Men grunn- for året, haust og vår. Det var gammal skikk i seier «Kom, for alt er gjort ferdig!» Så blir mønsteret som Jesus skapte, er alltid det Noreg, ja, faktisk lovfest plikt. Lite tyder på det fleire som følgjer med. Usynlege same. Sentralt i dette mønsteret er dåp og at det var ei tung plikt for folk flest, jamvel hindringar smuldrar og stadig fleire nattverd. Med bakgrunn i minnemåltidet om vegen til kyrkje kunne vere lang. Guds opplever gleda i fellesskapet kring den om korleis Gud berga Israelsfolket ut av ord om tilgjeving for alle synder og fornya levande Jesus Kristus. Så bli med, du òg!

6 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Bordskikk

Av Vidar Bjotveit

ivet er ein læringsarena. Dei aller teke brød og vin. Intinksjon kan og nyttast. håpar at det blir vanleg å gå ned i kyrkjeskipet fleste opplever å lære noko nytt, Det vanlegaste er å ta med seg eit beger med nattverd. Det er ein god bordskikk. Lgjerne dagleg. Læringskurva er nok i kyrkjeskipet og knele ved altarringen. på det brattaste som barn. I samband med eit Framme ved altaret blir oblatet/brødet lagt i Når nattverdutdelinga skjer i koropninga måltid er det fleire reglar for god bordskikk. handa di, og vinen får du i begeret. Brødet er og brødet og vinen blir delt ut der, kan du Dette kan variere noko etter kva kultur og det presten som gir, og ein medliturg syter for som nattverdgjest enten gå tilbake til benken samanheng ein er i. Det er skilnad på eit vin. Presten går fyrst, sidan det er presten sitt eller du er velkomen til å gå fram til altarrin- kvardagsmåltid og eit festmåltid. Å kunne ansvar å forvalte nattverden. Skulle det vere gen og knele. Slik kan det bli eit vandrande desse ulike skikkane gjev tryggleik til å nyte noko usikkert om utdelinga, t.d. om eit barn måltid. Det er to måtar å ta imot elementa i maten og fellesskapet. I våre kyrkjer har vi skal ta imot nattverden eller få ei velsigning. koropninga, med beger eller utan. Er det utan eit fellesskapsmåltid som og har sine skikkar, Å snakke med barna våre om dei ynskjer kallast det intinksjon. Kvar gjest får brød og nattverdsmåltidet har sine ordningar. Som nattverd er ein god samtale å ta. I «gamle» dyppar det i vinen i samband med utdeling- kristne er det eit måltid som knyter oss til dagar var det fyrst etter konfirmasjon ein sorda. Jesus, det er eit minne- og frelsesmåltid. Eg vil gjekk til nattverd. Heldigvis er det no meir fortelje litt om våre lokale bordskikkar, slik at vanleg at yngre barn er nattverdgjester. Ved Det er ikkje alle gudstenester som har nat- du lettare kan oppleve tryggleik. Alt er ferdig, kontinuerleg form går ein tilbake til kyrkje- tverd, men nokon vil oppleve at det er ein det er berre å ta imot. benken etter å ha fått brød og vin. Tilseiing- auke i frekvens av nattverd. Alle som er på sorda kjem etter siste knefall. Her er det viktig gudsteneste er likeverdige gudstenestedelta- Bordskikken, malen for vårt fellesskap er å vere klar over at ein ikkje må kome fram til karar, om ein vel å gå til nattverd eller ikkje. uttrykt slik: Utdelinga skjer vanlegvis ved nattverdringen. Det kan vere ulike grunnar OG alle er likeverdige til å gå til nattverd. Vi altarringen, kan skje i kontinuerleg form, men til at det er vanskeleg å kome fram. Er du ein prestane tar gjerne ein prat om dette og. kan også skje i koropninga. Medliturg deler nattverdgjest som treng sitje, blir utdelinga Bordskikk kan forteljast om. Men lettast å vanlegvis ut vinen. Nattverdgjester som treng frå ein av dei fremste kyrkjebenkane. Det er lære er å gjere. Vel møtt til nattverd, for alt er å sitje ved utdelinga, får plass på den fremste og høve til å stå framme ved altarringen. Ta ferdig! kyrkjebenken. Nattverdgjester som ynskjer gjerne kontakt med presten om dette. Men det, kan knele ved altarringen etter å ha mot- det er vårt ansvar å legge til rette for alle. Vi

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 7 Nattverd

«Altergang i Stange kirke» av Harriet Backer (1902). Nattverd i kunsten

TEkst: Per Inge Eide

attverden er heilt sentral i kyrkja. Jesus I vår etterreformatoriske kyrkje blei det Dei måtte melde seg på dagen før, og blei då innstifta den innanfor ramma av det etter kvart ikkje feira nattverd så ofte. Det oppskrivne i protokollen. Dersom dei ikkje Njødiske påskemåltidet. “Velsigningas sakramentale stod ikkje lenger så sentralt. Vi følgde dette påbodet, kom lensmannen og beger”, som er det fjerde begeret med vin heldt fast på to av dei sju sakramenta: Dåp og gav dei klår beskjed om å gjere si plikt, elles i påskemåltidet, vigsla Jesus til alle kristne nattverd. Vi fekk også ei prestefattig kyrkje. blei dei bøtelagde. Om nokon var gått over sitt nattverdsstaup skjærtorsdag. Sabbaten Før hadde kvar kyrkje sin prest. Det vanlege i til ei anna tru (baptist, kvekar, o.a.) måtte dei (laurdag) blei flytta til den første dagen i veka, Danmark/Noreg blei ein prest og tre kyrkjer flytte til den danske byen Altona på grensa til søndagen, for på Jesu oppstodedag braut dei på landsbygda. Det normale var gudsteneste Hamburg så ikkje andre av kongens “born” ikkje minst brødet og drakk av kalken. Dette kvar tredje søndag, og det var nattverd berre blei påverka av dei. Så langt einevaldstida. feira dei heilt frå den første tida. Dei to største ein sjeldan gong. Slik er det framleis mange kyrkjesamfunna i kristenheten, den romersk- stader i landet vårt. Den eineveldige kongen I 1860-1880-åra blei det ei endra haldning katolske kyrkja og den ortodokse kyrkja, som i København hadde klåre tankar om korleis hjå mange pga. Haugerørsla og vekkings- og til saman tel framimot 2 milliardar døypte, undersåttane hans skulle leve og oppføre seg. misjonsrørsla. Det var ikkje rett med slik høgtidar alltid nattverd i gudstenesta på “Her- Alle som ein skulle vere evangelisk-lutherske massealtargang. Born av vekkingane blei etter rens dag.” Eit ufattelig stort tal gudstenester kristne slik som han sjølv. Dei hadde plikt til kvart også professorar i teologi ved vårt nye med nattverd blir høgtida verda over kvar å døype borna sine, og alle vaksne hadde plikt universitet i Kristiania. Den fremste av desse, einaste veke. Slik har det vore i 2000 år! til å gå til altars (nattverd) to gonger i året. Gisle Johnson, hadde ein svært stor innver-

8 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 knad på dei unge prestane i si lange tenestet- Asbjørgs klipp id. Kyrkjesogelærarane våre talar i denne sa- manhangen om “de Gisle Johnsonske prester”. Professor i religionssosiologi Olaf Aagedal, Det er mange måleri med nattverden som gått for presten- “det står i spørsmålsboka at oppvaksen i Gloppen, har arbeidd og skrive motiv, men få i litteraturen. Eg har valt ut i nødsfall kan enhver kristen…” Mer torde ein heil del om dette. Den nye generasjonen Bojer si sterke nattverdsskildring i romanen han ikke si. av prestar forkynte ein ikkje-sakramental «Den siste viking» frå 1921.Det var mange omvendingskristendom der sakramenta fekk frå Fosen i Trøndelag som rodde lofotfiske Men nå tok sjuklingen til å mumle igjen… liten plass. Med stor styrke forkynte dei åtva- i tida kring førre hundreårsskiftet. I dette “Eg må få gå til kjerka. Eg må få gå til ringa mot å gå til altars uverdig og “således klippet er ein av fiskarane vorten sjuk, men alters. Elles… elles så går eg fortapt.Det er ete og drikke seg selv til doms”. Folk blei det er for langt både til lege og prest. Kva ingen nåde for me? Dersom eg enda fikk gå skremde bort frå sakramentet, og nattverden kan dei så gjere? til alters! Men det er for seint no. Å, sei meg blei i kyrkjelyden sine auge eit sakrament for – er det for seint? De satt en stund og lydde dei som var frelste og hadde alt i orden - dei Den siste viking til den korte, hissige pusten. Så begynte han få som våga seg fram. Biskop Essendrop i av Johan Bojer (1872 -1959) å småhulke Kristiania slo ein gong med tilfredsheit fast at massealtargangens tid var forbi. Den norske De skjønte at han Elezeus hadde lunge- Sidan dei ikkje kunne få tak i nokon prest, kyrkja var i ferd med å bli avsakramentali- betennelse, og nå var det så dårlig med han måtte dei sjølve stå for den heilage handlin- sert. Desse haldningane til nattverden blei at de grudde seg for natta. Han var grannen ga. Henrik Rabben vert utpeika av fiskarane djupt innarbeida, og har på sett og vis halde deres der heime i fattigmannskår, og her var til å utføre den. Først spurde han dei andre seg fram til våre dagar. Kyrkjesøknaden var han kameraten. om han hadde gjort noko synd mot dei, stor mange stader, men mange gode truende noko dei sa han ikkje hadde. Så var det natt- menn og kvinner våga seg ikkje fram. Det Elezeus lå der som om han hvert øyeblikk verdelementa, kva skulle dei bruke? er sårt å tenkje på. Dei mista så mykje av kunne reise seg og være med på sjøen. Mun- Jesu signing og rikdom. Biskop Per Lønning nen stod åpen, og den hvite tanngarden lyste Lysestumpen i flaska brente og brente, sa for nokre tiår sidan: “Det er farligere å la i det skjeggete ansiktet. og alle satt og tagde mens Henrik var nede være enn å gjøre det!” Slik må det seiast, og vi Og den gamle høvedsmannen hvisket til i kista og henta opp ei lita flaske med riga- har lenge vore på rett veg mot målet: At alle ham som når en snakker til et spebarn som balsam. Han helte det i en kaffekopp, blanda truande, feilande og søkjande menneske tar skal sove. litt vatn i, smakte på. Sia skar han en bit av del med glede, takk og tilbeding. “Er det dårlig med deg i kveld, Elezeus!” godkaka si, som kona hans hadde bakt, men Sjuklingen rynka panna for å samle seg, kom så til å tenke på at han Elezeus hadde Vårt mest kjende måleri som framstiller åpna øynene, og sa så vidt det kunne høres: med i kista ei slik ei han òg, som kona hans, nattverd i kyrkja er “Altergang i Stange kirke” “Eg må få gå til alters.” hu Berit ,hadde laga til reisa. Det var nok (1903) av Harriet Backer. Det heng i Nasjon- De andre karene flytta på seg. Per Suzansa bedre å ta av den, så ble hu Berit med. algalleriet i Oslo. Biletet formidlar eit stort svarte et “hm”. Litt etter sa han stillferdig at alvor. Det er mest kvinner som tek del. Det det var langt til presten. “Det…det er lenger Fiskarane syng: Vår Gud han er så fast gamle ordet for nattverd er evkjaristi (gam- til…til nåden,” sa Elezeus. en borg, og Henrik spør den sjuke om det malgresk: gledesmåltidet). Gleda er ikkje til Per Suzansa bøyde seg djupere ned, tok er noko han angrar på. Hans tankar går til å kjenne på i bildet frå Stange. Det vitnar om handa ut av votten og la den over panna på kona, hu Berit. Han ber dei ta vare på henne, ein inderleg, alvorleg og individualistisk kris- ham. noko dei lovar. tendom. Det er enno ein lang veg fram til den “Er det så slemt med deg no da, Elezeus?” nattverdfeiringa som vi etter kvart kjenner “Eg-…eg skal døy i natt”. Det varte ei stund, så spurte Henrik igjen: oss meir heime i, der vi syng lovsongar og ser “ Trur du på Vårherre da Elizeus?” “Ja.” med glede på kvarandre, vi som er så lukkel- Ingen sa et ord. Alle så mot Per Suzansa. “Og angrer du det du ha gjort, som itj va ege over at vi blir tekne imot av Jesus som har Endelig sa Kristaver: “ Det er kanskje fåfengt som det skulle.” ein kjærleik som er sterkare enn døden og ei å segle innover til dokter…” “Ja-åh! Ja.” gåve i brød og vin som gjer han så nær, så nær Hm. Per løfta øynene mot den sjuke. Alle Like etter fortsatte Henrik, mens handa for oss som tek del. Det finst ikkje så mange så frem og hadde ingenting å svare. stadig lå på panna til den andre.” Så tilsei bilete av nattverdfeiring i eldre tid. Det var ei Så ble det stilt igjen, til sjuklingen gjentok: eg deg, på Gud den allmektiges vegne - alle handling så alvorlig og opphøgd at det vart “ Eg…eg må få forlatelse. Eg må få gå til dine synders nådige forlatelse, i navnet Gud ikkje rekna som høveleg å gje henne att. alters…” Faders, Guds Sønns og Gud den Helligånds.” Karene flyttet på seg igjen, nå torde de Så gav han ham den vesle brødbiten og en Mangelen på slike motiv har nok også med ikke se på hverandre lenger. sup av koppen. det å gjere at kunstnarane ikkje våga å Så sang de et salmevers igjen. nærma seg nattverden, dei heller. Han var Til Kristaver sa: “Dersom det berre fans Etterpå satt de ei stund og tidde og så for dei få og “sterkttruande”. Harriet Backer non råd…” Det var som alles øyne lette etter fram. er eit unntak. Ho har også eit kjent bilete av en utvei. “Barnedåp i Stange kirke” (1899), i privat Kristaver strauk med votten over panna, Kristaver vakte over den sjuke om natta. eige, og “Barnedåp i Tanum kirke” (1892), i og endelig vågde han: “Så vidt eg kan min- Då dei andre vakna neste morgon, var det Nasjonalgalleriet. nas frå børnelærdommen, så kan..hm!” inga klynking frå den sjuke lenger, han lå “Ja, sa Lars - han var den siste som hadde heilt gjømt under ein presenning.

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 9 Frå minneboka

Vi plukkar ting frå tidlegare utgåver av Kyrkjebladet. Særleg gammalt er det vel ikkje denne gongen, frå 2011. Men det var «gamlepresten» i Breim som skreiv det like før han reiste herifrå, og det stod på trykk året før Kyrkjebladet gjekk over til nytt format, så då får det vere gammalt nok. Men saka er like aktuell i dag som då Harald skreiv.

Nattverd for kven?

Tekst: HARALD FORLAND

løpet av åra som prest i Gloppen har eg ten ved bots- og bededag eller helgemesse. Dette blei tolka slik at den som ikkje var rett sett ein gradvis endra praksis når det Altargongen ved konfirmasjon fram mot vår førebudd heller ikkje var verdig til å ta imot. Igjeld å gå til nattverd. Sakte men sikkert tid var nok ein rest av denne skikken. Ein har fleire som ikkje er så ofte på gudsteneste såg for seg at kristen tru og praksis synte seg Eigentleg er Paulus sitt poeng å ta eit oppgjer likevel nytta sjansen når dei er der, og delteke i visse tradisjonar og vanar gjennom året og med dei som ikkje gjer forskjell på nattverd i nattverden. Tydelegast har dette synt seg på livet. På slutten av 1800-talet kom tankar og og eit vanleg måltid. Mange «johnsonske» Tomasmesse og andre gudstenes- prestar tala med stort alvor til ter der ein kan ta imot nattver- folk om faren for å «ete og drikke den «nede på golvet» - utan å gå seg sjølv til doms». Dette førte til heilt fram i koret og knele ved «det store nattverdsfallet» som altarringen. På denne måten trur kyrkjehistorikarane kallar det. eg fleire har oppdaga verdien Mange granska si eiga tru og av nattverd og kva det eigentleg fann at ho var for lita og lett så handlar om: At Jesus inviterer dei ikkje lenger hadde frimod till kvar og ein av oss til fellesskap, å gå til altars. Det paradoksale for å styrkje oss i trua og gje oss var at mange som visste at dei den nåde vi alle treng. I løpet av verkeleg hadde bruk for nåden nokre tiår har også mange born og fellesskapet med Jesus, kjende funne sin plass ved nattverdbor- seg uverdige og ikkje torde å det. Kanskje har dette også gjort kome. Andre kunne kome i det lettare for fleire vaksne å skade for å late styrken i eiga tru kome som ein er, og ta imot? og eigen moral vere garanti for at ein var verdig til å delta. Det som Då eg var i tenåra og voks opp i blei heilt gale i denne tilnærminga Gloppen, høyrde nattverden med var fokuset på om ein sjølv hadde for alle som ein del av konfirma- ei sterk nok tru. For det som tel, sjonen. Måndag etter konfirma- er kva Jesus gjev og byd oss. Di sjonsdagen blei vi konfirmantar og veikare mi tru er, og di mindre foreldre inviterte særskilt til natt- eg har å kome med i eiga kraft, verdsgudsteneste i Vereide kyrkje. di meir treng eg Jesus og hans Etter gammal tradisjon deltok kjærleik. dei aller fleste. Mitt inntrykk var likevel at mange av oss tykte det Difor er eg glad for dei endringar var ganske vanskeleg å gå fram som skjer i våre dagar i synet på og knele, kanskje fordi ein var nattverd og kven som kan delta. usikker og ikkje visste heilt kva Eg minner ofte om at dei to sa- ein skulle tru og ikkje tru. For kramenta dåp og nattverd hand- elles i året var det dei som kalla lar om det same: å kome som vi seg «personleg kristne» som er og ta imot Guds usynlege nåde gjekk til altars. For mange blei gjennom synlege middel. Jesu nok altargangen etter konfirmasjonen den holdningar frå pietistiskvekkingskristendom ord og lovnad er grunnlaget for å kome same einaste nattverddeltakinga på mange år. Men sterkt inn i presteutdanninga. Indremisjons- kven vi er. Difor vil eg gjerne avslutte mi det er gode grunnar til å minne om verdien høvdingen Gisle Johnson formana prestane presteteneste i Gloppen med ein invitasjon: av nattverden for alle døypte. Frå gammalt til å tale med større alvor om å gå til altars. Hjarteleg velkomne til nattverd ved fyrste og var det kristen skikk å gå til altars gjerne to Han viste til Paulus i 1. Korintarbrev 11 som beste anledning. gonger i året, i påska og ein gong på haus- åtvarar mot å ete og drikke seg sjølv til doms.

10 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Sorggruppe - noko for deg? Av Britt Randi Heggheim

Å misse ein person som står oss nær, fører med seg sorg. Sorg er personleg Floden av Bjørn Eidsvåg - ein og individuell, og ulike reaksjonar kan melde seg. Sorg tek tid og må nattverdsalme? gjennomlevast. Vi snakkar om eit sorg- arbeid, ein prosess vi går igjennom. Av Oddvar Almenning Sorgarbeid tek på kreftene og går gjerne i bølgjer. Sjølv etter månader jørn Eidsvåg har vore ein populær Floden av Bjørn Eidsvåg: og år må vi vere innstilt på å gje sorga låtskrivar i mange år. I Norsk salme- rom. Sorg handlar ikkje om ”å bli ferdig Bbok er det kome med fire salmar, Det renner ei elv, ei duvande flod gjennom livet mitt. med”, men om å innlemme også denne alle med tydeleg kristeleg innhald. Dei er alle Eg fylles av mildhet og fred når eg vasser i sivet ditt. erfaringa i livet. «gamle», frå perioden 1978 til 1992. «Floden» Og kvar gang eg våge å bade i deg blir eg heil og rein. kom i 2006, og har vore mykje spela i NRK Og eg kjenner eit lindrande gys gå gjennom marg og bein. Kyrkja i Gloppen ynskjer å vere til sidan, oftast i reint underhaldande program hjelp for dei som opplever sorg, og der vanlege poplåtar om heilt andre tema Eg lurer no på - koffor bad' eg ikkje meir i deg? gjev m.a. tilbod om å delta i sorg- enn tru er det vanlege. Etter at songen hadde Koffor, koffor, når eg kjenne det goda du gjer med meg? gruppe. Det er ei samtalegruppe der svive inn det eine øyret og ut det andre nokre Det kan nesten virka som om eg prøver å unngå deg. ein kan få setje ord på tankar, kjensler gonger, tok eg meg bryet med å lytte til orda, Eg e fælen og redd for nåden og gleda du skjenker meg. og reaksjonar som ein kjenner på etter og eg måtte spørje meg sjølv om NRK visste Forunderleg, forunderleg. å ha mista ein nærståande person. kva dei heldt på med! Ein song om nattverd! Eg har fått med meg at folk har andre meiningar Det finnes ein brønn, ei kjelda til liv inni meg ein plass. Ein kan dele gode minne, få snakke om teksten, og eg veit at Bjørn Eidsvåg har Kjærleik e navnet og blikket blir klart ved det minste glass. om noko av det som har vore, om det forklart at innhaldet «handlar om religion». Ja, kvar gang eg vågar å drikke det blir eg heil og rein. ein saknar eller opplever vondt og Men eigenleg er eg ikkje så interessert i slike Og eg kjenner et lindrande gys gå gjennom marg og bein. vanskeleg, og kva ein ynskjer for livet forklaringar. framover. Den enkelte bestemmer sjølv kor mykje ein vil dele. Slik kan Teksten skal seie det som skal seiast - som ein finne styrke til å gå vidare, og få med all dikting. Og har ein først fått den vere til støtte og hjelp for kvarandre. ideen at orda handlar om nattverden, er det ikkje lett å finne andre forklaringar som Nye sorggrupper startar etter kvart kjennest rettare. Neste gong du høyrer som ein har fått nok deltakarar. songen spelt i radio, bør du høyre godt etter. Gruppa blir sett saman ut frå alder og Og lever du med i teksten, kan det hende du sorgsituasjonar som liknar kvarandre. kjenner deg dregen mot nåden og gleda! Og Behovet for å dele sorga med andre har du musikken på ein av speledåsane dine, som har opplevd om lag det same kan du bruke den til å «manne deg opp» som ein sjølv, kan kjennast sterkt (eller kanskje heller ned) og kome til nattverd. anten sorga er ny eller gamal. Eg lurer no på - koffor drikk eg ikkje meir av deg? «Kjærleik, nåde og glede» er dei tre orda som Koffor, koffor, når eg kjenne det goda du gjer med meg? Sorggruppa skal vere ein trygg felles- kjem nærast «kristeleg» språk. Av dei tre er Det kan nesten virka som om eg prøver å unngå deg. skap og har ei fast ramme. Gruppa det vel ordet nåde som er sterkast berar av Eg e fælen og redd for nåden og gleda du skjenker meg. har to leiarar som har føresetnader tru, og som burde setje oss på sporet til ei rett Forunderleg, forunderleg. for å møte menneske i sorg. Både forståing av teksten. Men elles er det gjen- leiarar og deltakarar har teieplikt. kjenninga av denne merkelege kjensla av å Eg vil trossa den motstand eg har mot å ta i mot det som e godt. ville unngå det gode, den ufortente tilgjevinga Det e' kkje lurt å gå rundt å sjå etter det som ein alt har fått. Dersom du kan tenkje deg å delta og nåden vi fekk i dåpen og får i nattverden. i ei sorggruppe - eller ynskjer meir Eg lurer no på - koffor bad' eg ikkje meir i deg? informasjon om dette tilbodet - er du Så kan vi kjenne oss att, men likevel gå når Koffor, koffor, når eg kjenne det goda du gjer med meg? velkomen til å ta kontakt med diakoni- nattverdbordet er dekka. Vi treng ikkje leite Det kan nesten virka som om eg prøver å unngå deg. medarbeidar Britt Randi Heggheim, andre stader. Nåden har vi fått, og i nattverden Eg e fælen og redd for nåden og gleda du skjenker meg. tlf. 908 47 592. Det er planlagt opp- blir vi «heil og rein». Og somme gonger kan Forunderleg, forunderleg. start av ny gruppe i siste halvdel av det hende du kjenner «eit lindrande gys gå oktober. gjennom marg og bein». Ja, forunderleg!

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 11 Søndagsskulen i Nordfjord frå 1895

Soga held fram frå Kyrkjeblad nr. 4. Anna og Inger kjem heim att frå Volda, og snakkar ivrig om Malena har lese litt om Kristiane Lotsberg fortel: dette med søndagsskulen og det Kaarstad hadde sagt. søndagsskulearbeidet i eit blad, og ho vil også vere med.

«Vi må få med desse bygningskarane dykkar!» sa «Dei er flinke til å byggje, men Anna. Gunnar Tystad og Elias Alme er på Rindebø eg trur kanskje dei ikkje kan og byggjer nytt våningshus. passe i søndagsskulearbeidet,» Gunnar Tystad er nyomvend, og Elias Alme er still og lite for seier Malena. seg.

Men Anna held på sitt, og ein kveld på eit småmøte i An- Gunnar og Kari har kjøpt seg ein gard på Tystad. Dei vart nyss omvende. Kari fyrst etter å ha dersstova spør dei bygningskarane. Dei kjenner kristenansvar kjempa med kallet, og Gunnar berre to dagar etter. Han svarer ja med det same han vert spurt og vert med i søndagsskulearbeidet. om å vere med i søndagsskulen. «Vi kan halde til i stova vår,» sa han. «Og eg skal vaske etter alle møta,» sa Kari. Og det gjorde ho i meir enn 30 år.

Få dagar etter tek Gunnar til å snekre benkar. Etterpå lagar han ei veggtavle Songbøker er det ikkje råd med, men dei kan skrive songtekstane på tavla. På som han målar svart. den måten får borna lære mange nye songar.

12 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Gunnar og Kari er komne heim frå kyrkja. Dei gler seg til å ta imot alle som vil Dei andre søndagsskulelærarane kjem kort tid etter. Det er stas å sjå at stova kome til søndagsskulen. Benkane er komne på plass og tavla heng på veggen. fyllest med born og vaksne, alle spente og forventningsfulle. Dei bytest på Alt er reint og fjelga. arbeidet. Fyrste åra er det søndagsskule kvar søndag.

Gunnar Tystad blir ein god Anna Vereide er ein meister i Elias Alme er heller ikkje mødd for gutane på kva det er å gråte for - at Gud søndagsskulelærar, og med den reine forteljarkunst. Ho riv alle med seg, å målbere seg. Han blir alltid sterkt er god mot syndarar. Malena Arnestad tenor-stemma si leier han songane og har alltid nye, gode forteljingar. teken av bodskapen han ber fram, og taler og av og til. Men det er ekstra kjekt som var skrivne på tavla. ofte rørt til tårer. Då lurer dei store å høyre på når ho spelar på sitar og syng.

Inger Alme har visst ikkje heilt sleppt draumen om å bli lærar. Ho går att og Mange vaksne følgjer borna til søndagsskule, og etter at borna går heim, vert fram på golvet mellom benkeradene, der jentene sit på eine sida og gutane på vaksne att på småmøte. Nokre av dei største borna blir òg att. Det er bibelles- den andre. Ho underviser dei akkurat som ein lærar. ing, samtalar og song, frie vitnemål og bøn. Mange får ei sterkare tru og eit bevisst kristenliv.

Det er nokon som ikkje likar dette som skjer på Dei som har søndagsskulen den dagen prost Borch Tystad. Prost Borch er opplysningsmann og interessert kjem, blir nervøse. Men så hugsar dei at det er i folkeskulen. Kristendomskunnskapen blant folket Jesus som har kalla dei, og får nytt mot. Prosten er jamt stor. Prosten skjønar ikkje at ulærde men- høyrer tungt og må stå med høyreapparatet tett inn neske skal halde møte. til den som snakkar for at han skal høyre noko.

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 13 Då Inger Alme får ordet, går ho att og fram mellom Han lysnar meir og meir i ansiktet etter som han høyrer Den unge kapellanen K.M. Eckhoff er ny på staden benkeradene som ho er van med. Prosten går etter forkynninga til Inger, og då han smilande går derifrå, og ny som prest. Han har skrive etter litteratur som og viftar med høyreapparatet sitt for å få med seg ønskjer han dei lukke og signing i arbeidet vidare. Dei kan vere til hjelp i søndagsskulen, og er velvillig det Inger fortel. pustar letta ut, og er glade for helsinga frå prosten. overfor dei som står i søndagsskulearbeidet.

Men han har fått høyre at born bed med eigne ord Gunnar går til Elias Alme og fortel kva presten har Dei kjem på at rektor Henrik Kårstad er på besøk på småmøta på Tystad. Dette talar presten med sagt. Han er usikker. Skal dei nekte borna å vere heime i Utvik, og dei veit kva rutebåt han skal ta Gunnar Tystad om, og seier det er usunt og kan att på småmøta? Skal dei seie at dei ikkje skal be så når han skal tilbake til Volda. føre på avvegar. Han vil åtvare mot slik fri bøn. nokon høyrer det på møta?

«Vi går ut i Ryssfjøra og følgjer Det er godt å få snakke med Kårstad. «Kva skulle Men båten går fort. På Sandane må dei skiljast. båten til Sandane, så får vi vel vere rimelegare,» seier han, «enn at borna får høyre kva Kårstad rår oss til,» møte levande kristendom så dei kan få eit bevisst seier Elias. Gudsliv og lærer å bruke bøna?»

Soga om søndags- skulen held fram i Kyrkjebladet. Neste gong fortel vi om starten på Sandane og på Rygg.

«Steng ikkje borna ute frå møta. Takk heller Gud Men dei er glade og oppglødde når dei kjem heim att, og kjenner seg på for borna! Men ver forstandige så de ikkje gjer eller trygg grunn med søndagsskulearbeidet. seier noko som sårar Gudslivet deira.»

14 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Kven skal styre kyrkja? Kyrkjeval 2015 - soknerådsval

Her er namna på dei som skal styre kyrkja dei musikkonservatorium i i 1983, 2. avd. Spesialpeda- fire neste åra. Kven som vert valde, kan du gogikk, og Hovudfag i spesialpedagogikk1996. Ho har 13. Oddrun Alme, vere med på å bestemme ved å delta på kyrk- vore kordirigent og styremedlem i idrettslag. 52 år, Sandane jevalet. Det valtekniske får du greie på når du Ho er butikkmedarbeidar, og meiner barn og unge er skal stemme. Men her tek vi med namna på 6. Eivind Kjerstad Nilsen, viktige for kyrkja. kandidatane. For Gimmestad og Vereide er det 30 år, Sandane særskilt spennande, sidan det er det fyrste valet Han arbeider som Friluftslærar, er cand. 14. May-Britt Kjærland Indrebø, med samanslått sokn, Gloppen sokn. Her har theol frå Menighetsfakuletet i 2013 53 år, Sandane nominasjonskomiteen samla litt fleire opplysningar og har hatt leiarverv i skulelag og kyrk- Ho er lærar, med eksamen frå pedagogisk om kandidatane. jelyd, og som leiar i KRIK Villmark. Han er høgskule i 1988, og har hatt verv som interessert i frivilleg arbeid i kyrkjelyden, samarbeid tillitsvald og arbeidsplasstillitsvald i Utdan- Gloppen sokn med organisasjonane og arbeid blant barn og unge. ningsforbundet.

1. Beate Olsson Kornberg, 7. Inger Lise Fløtre Engelstad, 15. Jon Slagstad, 57 år, Rygg. 42 år, Valborgkleiva Sandane 54 år, Sandane. Ho har stilling som samfunnsut- Ho er lærar, med cand. mag. eksamen Bonde. viklar og er utdanna ergoterapeut med frå Historisk/filosofisk fakultet i 1997. vidareutdanning i rettleiing og samfunns- Ho har vore styremedlem i Oratoriekoret 16. Bente Kristin Kårstad, planlegging. Ho har vore fylkesleiar i Norsk og i Vereide kyrkjekor. Ho meiner inkluderande 51 år, Sandane. Ergoterapeutforbund, søndagsskulelærar på Rygg og kristent fellesskap bør vere eit satsingsområde. Hjelpepleiar hovudansvarleg for tårnagentsamlingane i Gimmestad. Dessutan er ho styremedlem i Brodd og i Gloppen 8. Robert Nyemah, 17. Oddgeir Leirgul, handballklubb. Ho vil satse på å utvikle gudsteneste- 51 år, Nordstrandsvegen Sandane 43 år, Sandane. fellesskap som femner om alle aldersgrupper og ser Han er tilsett som fagarbeidar på NOMIL IKS, sat i Han er lærar, og vil prioritere arbeid blant barn og den einskilde, er interessert i trusopplæring og ynskjer Vereide sokneråd 2011-2015, og vil arbeide for å aktiv- unge. samarbeid mellom kyrkje og lokalsamfunn. isere fleire flyktningar og innvandrarar i kyrkja. Breim sokn 2. Arne Høyland, 9. Anders Hole, 54 år, Åsaberget, Sandane 67 år, Nordåsen Sandane 1. Venke Kollbotn, 50 år, Breim. Sivilagronom Han arbeider som sakshandsamar hos Han er lærar med tilleggsutdanning i 2. Ingemar Sårheim, 67 år, Breim. Pensjonist NAV, er utdanna førskulelærar og har økologi/biologi/historie, har hatt ulike 3. Ingrid Gloppestad Hjelle, 25 år, Byrkjelo. Førskulelærar vore aktiv i det frivillige kristne ungdoms- tillitsverv i Utdanningsforbundet, og 4. Jan Arve Søvde, 43 år, Byrkjelo. Sjukepleiar arbeidet som speidarleiar og på Ope hus, i styreverv i ulike frivillege organisasjonar, og er 5. Audhild Bogstad, 39 år, Breim. Gartnar korarbeid og som kyrkjevert. Han vil arbeide for auka oppteken av gode samarbeidsvanar, mindre sløsing og 6. Grethe Lysen, 57 år, Byrkjelo. Butikkarbeidar deltaking i kyrkja. god forvaltning av skaparverket. 7. Annlaug Dale, 63 år, Breim. Barnehagearbeidar 8. Olav Oddvin Egge, 73 år, Byrkjelo. Pensjonist/bonde 3. Annemieke Koopmans-Holtrop, 10. Haregu Alemu Gebeyu, 9. Nils Jordanger, 67 år, Breim. Pensjonist/bonde 37 år, Rygg 37 år, Nordstrandsvegen Sandane 10. Anders Bjørnereim, 47 år, Byrkjelo. Priv. næring. Ho arbeider som ingeniør/arkitekt Ho arbeider som reinhaldar Gloppen kommune, er 11. Jan Arve Strand, 46 år, Tananger. Op.leiar kran/løft med utdanning frå 1999. Ho har vore oppteken av diakoni, interessert i arbeid blant born representert i byggherregruppa ved bygging og unge, og har som mål å inkludere innvandrarar i Hyen sokn av ny kyrkje i Leeuwarden i Nederland, har teke kurset kyrkja. Gudsrikeleiken og vore medliturg. Ho vil gjerne styrke 1.Magnhild Anne Solheim, 54 år, Hyen. Sjukepleiar tilbodet til barn og unge, og er oppteken av guds- 11. Gunhild Aabrekk, 2. Anne Kristin Risøy Eimhjellen, 41 år, Hyen. Lærar tenestene og spørsmålet: -Korleis vere ein kyrkjelyd? 33 år, Kreklingen Sandane 3. Benny Andre Vassdal Aasen, 28 år, Hyen. Kyrkjetenar Abeider som kjøkkenassistent, har 4. Solveig Randi Hope, 61 år, Hyen. Førskulelærar 4. Kjell Otto Solheim, utdanning som barne- og ungdomsarbei- 5. Gerd Jorunn Heimseter Aa, 58 år, Hyen. Helsesøster 63 år, Gotevegen, Sandane dar , disippeltrening i Ungdom i oppdrag, 6. Narve Eimhjellen, 66 år, Hyen. Snikkar Arbeider som lærar med utdanning frå har vore varamedlem i Olden sokneråd, medlem 7. Aase Karin Hope, 71 år, Hyen. Pensjonist 1976, og har vore aktiv i det frivillige i Acta-styret i Sogn og fjordane (Normisjon) og sty- 8. Edit Anne Aa, 67 år, Hyen. Pensjonist kristne lagsarbeidet i mange år. Han kjen- remedlem i Olden Normisjon og Sandane Normisjon. 9. Jon Egil Gjengedal, 45 år, Hyen. Skogryddar ner arbeid i kyrkje og bedehus gjennom ein Ho er interessert i å styrke trusopplæringa. 10. Torunn Ommedal Aandstad, 43 år, Hyen. Agronom mannsalder, men har inga programerklæring før valet. 11. Torill Solheim Holme, 46 år, Hyen. Salskonsulent 12. Ingunn Marie Folkestad, 12. Berta Hope Rønnekleiv, 67 år, Hyen. Pensjonist 5. Ingunn Byrkjedal, 55år, Rygg 13. Tove Kristin Holme, 42 år, Hyen. Førskulelærar 57 år, Valborgkleiva Sandane Ho er helsefagarbeidar og prioriterer 14. Anne Dortea Hjorteset, 55 år, Hyen. Marknadssjef Ho er høgskulelektor, med utdanning diakoniarbeid og «ei levande kyrkje». frå Agder Musikkonsevatorium i 1981, Musikkterapiutdanning frå Østlandets

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 15 Kyrkjevalet 2015 - bispedømeval www.kyrkjevalet.no

1. Inger Helene 2. Nora Sætre 3. Karl Johan 4. Andreas Thingvold Baartvedt Kirkebø Skeidsvoll Nordeide 20 år. Student, 65 år. Markedsdi- 23 år. Student, UiB. 54 år. Sjølvstendig Fyllingsdalen VGS, rektør. Bønes, Fana Osterøy, Åsane næringsdrivande. Voss, Hardanger og prosti. prosti. Førde, Sunnfjord Voss prosti. prosti.

Erfaring: Medlem og leiar Bjørgvin bispe- Erfaring: Leiar av Ungdomsrådet i Bjørgvin, Erfaring: Medlem og leiar i meninghetsråd, Erfaring: Sokneråd. Eittåring i kyrkja. dømeråd, søndagsskulelærar, gudsteneste- medl. klokkarlaget i Voss, delegat Ungdom- Stiftelsen Bønes interimskirke, menighets- Student-KRIK, kor , ungdomsforeining og utval, kyrkjeblad, helse- og sosialutval i mens kirkemøte 13 og UKM-delegat til blad, medlem fellesråd og medlem/leiar kyrkjelydsarbeid. kommunen, styre folkehøgskule. Kyrkjemøtet 14. prostiråd. President i lokal Lions club. Eg stiller til val fordi eg ønskjer å bidra med Eg stiller til val fordi eg ønskjer å være med Eg stiller til val fordi det er viktig for meg at Eg stiller til val fordi eg har eit brennande tankar og idear om korleis kyrkja kan løysa å påverke i dei vala kyrkja skal gjere etter kyrkja, i denne tida med endring, er til stades engasjement for kyrkja og for det den kan dei store utfordringane den står overfor i tida skillet frå staten. i samfunnet og bidreg med positive verdiar. bety for kvar enkelt og for lokalsamfunnet. framover. s

5. Berit Nøst Dale 6. Marius Økland 7. Liv R. Ågotnes 8. Ida Lindøe

63 år. Høgskolelektor 29 år. Adm. leiar, Nor- 48 år. Administrativ 47 år. Lektor, Kvam Meland, Nordhord- misjon reg. Sogn og stilling. Fjell, Vest- ungdomsskule. Ålvik, land prosti. Fjordane. Bremnes, hordland prosti. Hardanger og Voss Sunnhordland prosti. prosti.

Erfaring: Medlem i Bjørgvin bispedømeråd, Erfaring: Konfirmantlærar, styre- og Erfaring: Personalleiar ved Bjørgvin medlem/nestleiar i sokneråd. leiarverv i Indremisjonssamskipnaden og bispedømekontor. Kyrkjeverje, leiar kyrkjelyds- Normisjon. Søndagsskulelærar. utval, medlem sokneråd. Eg stiller til val fordi eg er blitt beden Sjå heile lista om det, kanskje fordi eg har erfaring frå Eg stiller til val fordi eg er motivert til å Eg stiller til val fordi eg er glad i kyrkja og og les meir om bispedømeråd og kyrkjemøtet siste periode. jobbe for at kyrkja skal vere relevant i barn og voner eg kan gjere nytte for meg med min kandidatane på unge sitt liv. kompetanse. kyrkja.no/bjorgvin

Fakta om kyrkjevalet 14. september er det kyrkjeval i tillegg til kommune- og fylkestingsval. Alle medlemer av Den norske kyrkja har røysterett frå det året dei fyller 15. I august vil alle med røysterett få eit valkort i posten Blei du konfirmert i 1965 eller 1955 med informasjon om kvar og når dei kan røysta. (og 1945 i Vereide/Gimmestad)? Lista er sett opp av ein nominasjonskomite Nominasjonskomiteen er valt av representantar frå Aase R Sæther sokneråda, med ein medlem frå kvart prosti. Lista Då skal du ha fått brev med invitasjon med start laurdag kl 17.30 i Breim kyrkje. er utarbeidd på bakgrunn av forslag frå sokneråd, til jubileums-samling, og vi minner om Den 17. og 18. oktober er det samling i Hyen, ungdomsrådet i bispedømet og forslag frå medle- at no er det på tide å melde seg på. Du med start laurdag kl 19 i Hyen kyrkje. mene i nominasjonskomitéen. kan gjerne minne lesarkameratane dine Påmelding kan gjerast til desse: om at dei må melde seg på og, for di Komitéen har lagt vekt på at begge kjønn skal fleire som kjem, di kjekkare blir det. Og Vereide/Gimmestad - Aase R Sæther, tlf. vere representerte med minst 40 prosent og at hugs – det kan vere ein eller fleire som 911 07 329 eller e-post: [email protected] lista skal innehalde minst 20 prosent kandidatar reiser langt for å treffe akkurat DEG! Breim - Ingemar Sårheim, tlf. 95 27 88 95 under 30 år. Det er vidare lagt vekt på å at ein skal Den 3. og 4. oktober er det samling for eller e-post: [email protected] representera ei breidde i kandidatane sine syn på Vereide/Gimmestad, med start laurdag aktuelle kyrkjelege spørsmål.Medlemene av bi- kl 18 i Gimmestad kyrkje, og for Breim, Vel møtt! spedømerådet er også medlemer av Kyrkjemøtet, Den norske kyrkja sitt «Storting».

16 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Har du tenkt på at det kan vere ei fin teneste å synge i kyrkjekor?

Tekst: Harald Aske

å ein på 70-talet skulle utarbeide kyrkjekorsongarar under ein konsert i York Det har nok også vore målet for fleire, å få ny stillingsinstruks for organist, Minster i 2003 – ei utruleg flott oppleving. vere med å berike eller forgylle gudstenesta Dvar det stor semje om at ein del av I 1998 hadde koret eit samarbeid med for kyrkjegjengarane. Då vert det å vere med organisten si oppgåve skulle vere å dirigere Riksteateret og framførte «Den gamle sko- i kor noko meir enn berre å synge til glede kor. makaren» av Leo Tolstoj. for seg sjølv. Det vert ei teneste!

I 1979 vart det starta opp kyrkjekor Planar framover både i Breim og Vereide med Anna Salmekveld i Gimmestad kyrkje 27.09. Marie Hvaal Solberg som dirigent. Vere med på orgelvigsla i Eid seinare Breim har gått inn medan Gimmestad i haust. Radiogudsteneste frå Vereide kantori har kome til. kyrkje i november i høve Jeremias-fes- tivalen der systrene Hemsing og brørne Oddvin Lotsberg laga eit «Historisk Larsen vert med. Rikskirkesangfest i attersyn» då Vereide kyrkjekor var 20 Fredrikstad 2016. år i 1999. Han nemner samarbeid med andre kor som Jubilo, Breim Kyrk- Nye songarar jekor og Rygg songlag der ein fram- Og no treng Vereide kyrkjekor nye son- førte Heinrich Schütz sitt dobbelkor garar. Rett før ferien uttrykte dirigenten «Lovsyng Gud Herren» i Breim og at koret no har så få songarar og er Vereide. så sårbart at det er vanskeleg å drive Vereide kyrkjekor ved 20-årsjubileet i 1999. Koret var då vidare. Det vil vere synd om koret må på sitt største. Berre 10-11 av songarane er med i dag. Ny dirigent legge inn årane, for det kan ikkje vere Foto: Ole Tom Almenning Anders Rinde kom som organist i tvil om at det har vore til velsigning for Vereide og Breim i 1983. Han har vore kyrkjelyden og for medlemmene. ei viktig drivkraft for kyrkjemusikken og Turar for musikklivet i bygda generelt. Konsertar har fleire gonger vore kombinert Så oppfordringa er: Kom og bli med du òg! med turopplevingar. Den største har nok Nye salmebøker vore tur til Irland og deretter York. Men Ved innføringa av nye salmebøker i 1984 koret har også reist fleire gonger til Molde og 2013 har Vereide kyrkjekor hatt ei viktig og vore gjestekor på Møre og Romsdal sin opp-gåve med salmekveldar og som for- kyrkjesongfest. Hoff, Voss, Hardanger, songarar i gudstenester, og med innføringa Valdres, Lom, Sunnfjord, Bremanger kan av ny liturgi. nemnast som andre reisemål, og fami- lie-båttur med «Berland» til Askvika. Konsertar Opp gjennom åra har Vereide kyrkjekor Song ved gudstenester vore med på mange konsertar. Ofte har Gloppen jentekor song ved ei gudsteneste ein samarbeidd med andre – som då Hoff i Sverige i 1979 (på ein fellestur med Kyrkjekor kom på besøk og vi urframførte Sandane skulekorps der dei besøkte tidle- Somme tider er kormedlemmer forsongar- «Seljumannamesse» av Trond Kverno gare musikkskulerektor Rundberg). Etter gruppe, som her ein 17. mai. Jorunn Engeset på Selje kloster 1992. Seinare vart deler gudstenesta kom presten med følgjande ros Høyland, Olaug Bø Eikenes, Marit Henden av denne musikken brukt av 200 norske til jentene: «Ni har förgyllad gudstjänsten». og Olaug Bakke Gjengedal.

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 17 Tore Myklebust la begeistra ut om dagens tekst.

Matøkt. Vestredølane inviterte til rømmegraut og kaffimat i og Svaberggruppa utafor Nesholmkaféen, og både hyarar og turistar kosa seg. Friluftsgudsteneste på Nesholmen 26. juli

Tekst: Aslaug Heimset Larsen. Foto: Kurt Djupvik.

kaparverkets dag vart verkeleg hylla gane vi menneska blir lokka av. Heldigvis kan med strålande ver, utruleg vakkert vi få tilgjeving og starte på eit nytt og betre liv Slandskap, majestetiske fjell, grøne slik Bibelen forkynner! lier og grender rundt Storefjorden. Anders Rinde hadde ikkje avansert kyrkje- Nærmare 200 kyrkjegjengarar sessa seg på orgel, men trakterte uteinstrumentet godt til benkar og svaberg, og snekkaren Narve salmane «No kallar sol og sommarvind», Eimhjellen måtte slå uvanleg mange slag «Til kjærleik Gud oss skapte», «Gud, du er på klokka medan det stadig strøymde til rik, din godhet er stor» og til slutt «No takkar med folk. alle Gud».

Tore Myklebust la begeistra ut om teksten Magnhild Solheim ynskte velkomen og var for dagen, Mark. 6, 35-44, der Jesus metta liturg saman med Erik Ommedal, og Bertine dei 5000 menn og kanskje like mange Aa spelte nydeleg på blokkfløyta si både som kvinner i øydemarka. Edens fantastiske preludium og postludium. hage blei trekt fram med dei store freistin- Bertine spelar blokkfløyte

18 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Det nye fjellstemnet på Utvikfjellet

Tekst og bilete: VENKE KOLLBOTN

115 år etter at det første fjellstemnet blei arrangert var vi samla i Fjellstova på Utvik- fjellet søndag 2. august. Ei fullsett fjellstove fekk oppleve både gudsteneste, vakre tonar og gammaldans, og ikkje minst gode forteljingar og litt historie frå farne tider.

ei siste 10 – 15 åra har sokneråda i meiner har gjort oss urett, eit tema som er Breim og Utvik bytt på å arrangere aktuelt for oss alle gjennom heile livet vårt. Ddet tradisjonsrike fjellstemnet. I år var det Breim sokneråd sin tur. Etter initiativ Etter gudstenesta var det kyrkjekaffi som frå læraren, klokkaren og spelemannen Ga- Gudrun Hjelle og Gjertrud Støyva hadde briel Reed vart det første stemnet arrangert på ordna med. Nuken. Gabriel Reed levde frå 1869 til 1957 og budde på Høygarden i Breim. Fjellstemnet Deretter vart det ein ny bolk med program Arne Sølvberg skapte god stemning med vakre samla mykje ungdom både frå Vikasida og ved Arne og Asbjørg Sølvberg. Arne serverte tonar og gode forteljingar. Sjå Arne og Asbjørg Breimssida av fjellet i si tid. Seinare vart oss vakre tonar både på seljefløyte, blok- Sølvberg framføre springar på side 32. stemnet flytta til Brekkestova og gjekk under kfløyte, fløyte laga av sauebein, munnspel og namnet Brekkestemnet, som mange nok fele. Saman med kona Asbjørg vart det fram- hugsar. føring av fleire dansar, blant anna ny og gam- mal springar frå Nordfjord. Arne Sølvberg Ingemar Sårheim ynskte oss velkomne og leia spelte slåttar som var laga av Gabriel Reed. oss gjennom programmet. Først var det gud- Han framførte også slåttar av ein annan tidle- steneste ved sokneprest Tore Myklebust og gare spelemann og komponist, Anders Reed. kantor Marièl Eikeset Koren. Arne Sølvberg Musikken og dansen vart krydra med fleire framførte både preludium og postludium historier fortalt av Arne Sølvberg. på fela si. Dagens preiketekst var henta frå Matteus kapittel 18, vers 21 – 35: Likninga om Det vart ei rik kulturoppleving tufta på eit den hardhjarta medtenaren. Teksten hand- historisk arrangement. Stor takk til alle som lar om kor vanskeleg det kan vere å tilgje og medverka. forsone seg med andre menneske som vi Veret vart bra nok til å ta kyrkjekaffien ute.

Takk til alle som sender oss pengegåver! Kjøper bøker til kyrkjene

Vi er takksame for alle som støttar kyrkja sitt arbeid med pengegåver. Bibelgruppa til Berit Aasebø Hauge, Gunn Her er nokre av dei viktigaste prosjekta. Hole, Karin Urke, Aase Brekke, Dagny Aarrestad, Kari Gåsemyr og Magni Evebø Diakoniarbeidet, Minnefond til gravplassane, Sand har kjøpt barnebøker til å ha i kyrkje- kontonr. 3710.15.85388. kontonr. 3710.15.85388. Merk krokane i Vereide og Sandane kyrkje. Merk betalinga «Diakoniarbeidet». betalinga med namnet på grav- plassen pengane skal gå til. Denne bibelgruppa har tidlegare gjeve ein Konfirmantarbeidet, dåpskjole til bruk i kyrkjene i Gloppen. kontonr. 3705.17.28417 Dette er eit minnefond som går Dåpskjolen er til utlån. til vedlikehald og stell av grav- Barne- og ungdomsarbeidet, plassane i Gloppen. Takk for gåva! Kanskje dette kan inspirere kontonr. 3710.15.85388. Merk andre til liknande tiltak? betalinga «Barne-og ungdomsarbeidet». Takk for gåva di !

Gjevartenesta, kontonr. 3710.30.12989

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 19 Friluftsgudsteneste

Kyrkjekaffi på Anestølen Steinar Nes ber sonen Sjur til dåpen. Prestevikar Maria Dale Ljosland t.h.

Barnedåp på stølsgudsteneste- ei flott oppleving!

Tekst og foto: Gunn Hole

På Anestølen i Sogndalsdalen kryr det av geiter heile sommaren, og mange besøkjande kjem innom og får erfare kva ei levande seter har å by på. Denne nydelege staden som ligg ved eit vatn omkransa av bratte fjell, var også ein høveleg arena for stølsmesse med dåp av to gutar andre søndag i august.

en vesle utekafeen med delvis overbygt sabbaten. Maria la vekt på orda om at «sabbaten sommaren. Prost og biskop har gitt høve til å ha tak vart raskt full av folk, og mange sat er til for mennesket, og ikkje mennesket for sab- dåp på denne stølen, også på grunn av at det elles Dlike gjerne under open himmel. Fram- baten». Jesus si kjærlege haldning var at dei djupe blir lenge mellom gudstenester med dåp i soknet møtet var svært godt, og endå fleire vart det då menneskelege behova står over lover og paragrafar. sommarstid. Tilbakemeldingane har berre vore dåpsfølget kom. Bra at veret var lagleg, særleg med Etter eit lystig postludium på el-orgel, var det kyr- positive, seier ho. Folk tykkjer det er stort å vere tanke på dei to dåpsbarna! kjekaffi og kaker slik vi brukar det her i Gloppen. med på gudsteneste i verdas største katedral, og at det er spesielt fint å feire dåpen der. Prestevikar Maria Dale Ljosland leia gudstenesta Ein godt innarbeidd tradisjon med mild og stødig hand. Dåpshandlinga var lagt Maria Dale Ljosland (25) er teologistudent og har til starten, og dåpsbarna, ja dei heiter Kevin Slinde arbeidd som prestevikar for Leikanger og Sogndal og Sjur Skrede Nes, sistnemnde med røter i Breim. i sommar. Ho fortel at mange gudstenester vert Fakta: Anestølen (450 moh.) ligg øvst i Alt var lagt fint til rette. To dåpslys stod klare til lagde til flotte uteområde, som f.eks. Anestølen. Sogndalsdalen og er skilta frå riksvegen. å bli kveikte, og dåpsfat og dåpskanne frakta frå Foreldre som melder barna sine opp til dåp på slike Området rundt stølen byr på eit fantastisk Stedje kyrkje var plasserte på eit sommarleg pynta datoar, får tidleg vite om at det er utegudsteneste, turterreng med høve til både lange og korte bord. så kan dei sjølve bestemme om dei vil ha dåpen turar. der, eller velje annan stad eller tid. Dei to forel- Ramma kring dåpen vert sjølvsagt heilt annleis enn drepara denne gongen tykte det var ekstra stas at På stølen går 600 geiter, samt sauer og kyr, i ei kyrkje, men opplevinga minst like meinings- dåpen skule vere på Anestølen, som dei hadde god og er ein av få attverande stølar i dagleg drift fylt. Ute i naturen er vi endå nærmare Guds vakre kjennskap til frå før. i sommarhalvåret. Vertskapet serverer ekte skaparverk, som også små og store menneskebarn norsk stølsmat og sel geitost. Det var her er ein del av. Den unge prestevikaren heldt ei fyldig Soknediakon Gitte Th. Torstad legg til at det har Margrethe Munthe skreiv den kjende visa «Å, preike over teksten i Mark. 2, 23-28 om læresveina- vore gudsteneste på Anestølen i mange år, og at det jeg vet en seter». ne som var svoltne og åt aks frå ein åker på sjølve er ein del av Stedje sokn sin gudstenesteplan for

20 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Tystadstøylen har ei av dei vakraste utsiktene i heile Gloppen, og sjølv om det denne dagen var ruskever og regn, kunne ein sjå litt av den fine utsikta. Foto: Astrid Fjellestad Hauge. Gudsteneste på Tystadstøylen

Tekst: HARALD ASKE

ommaren 2015 har så langt bydd på lite sommar- ver, og såleis er det alltid spennande å arrangere Snoko ute. Og vermeldingane var ikkje dei beste for denne søndagen heller, men 29 personar og to hundar tok sjansen og kom seg til Tystadstøylen der det var tillyst messe. Somme kom frå fjelltur, andre gjekk heilt frå Vereide, medan dei fleste berre gjekk den korte vegen frå parkeringsplassen.

Venke, Olav Bjørn og Kjellfrid Tystad hadde gjort alt klart med kors, alterbord og stolar å sitje på. Og veret – tja, det såg ei stund bra ut, men midt i preika opna himmelen seg og gav oss alle ein skikkeleg dusj – så ingen kan kome og seie at dette vart ei tørr preike.

Inngangssalmen var «Så grønn en drakt, så rik en duft har smykket dal og enger! Nå strykes ømt av lys og luft de fagre urtesenger…» - kva kunne vel passe betre i slik natur?

Anders hadde fått med seg ei forsongargruppe av nære slektningar, to systre og ein brorson, og dei styrde songen på ein framifrå måte. Og sosialt, kjekt og godt vart det også under kyrkjekaffien der Kjellfrid inviterte til si hytte Forsongargruppa med Anders Rinde t.v., Martin Tungland Rinde, Anne-Berit Rinde Bjelland, Eva og Olav Bjørn og Venke til raudehytta lengst oppe. Rinde Habostad. Foto: Harald Aske.

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 21 Sommarleir på Nesholmen 2015

Tekst og bilete: Eliane Wergeland, programarbeidar KFUM - KFUK Sogn og Fjordane.

Veka etter skuleslutt var om lag 120 born og Etterpå var det grilling på Holmen og ei flott kveldsavslutningane, noko som resulterte i at vaksne (og fleire tusen mygg) samla på kveldsavslutning med leirleiar Laila. alle sov så lenge dei kunne fredag morgon og Nesholmen for å oppleve sommarleir. leiarane måtte gjere ein heiderleg innsats på Tysdag kom alle som gjekk i 5.-7. klasse vekke-fronten. I løpet av veka vart borna godt Første helga var sett av til dei i 1.-4. klasse. som skulle på leir. Mange hadde vert på kjend med kvarandre, leiarane, Elisja, Jesus og Tradisjonen tru vart leiren starta med ein sommarleir før og fann seg fort til rette på myggen. «bli-kjent-kveld» for alle leir- deltakarane. Der vart borna Dei leika catch-the-flag på delt inn i grupper, og både Holmen og deltok i ein hese- elefantane, skilpaddene, blesande triatlon der sjiraffane kaninane, pandaene og sjiraf- gjekk av med sigeren – tett fane fann seg godt til rette i si etterfølgd av dei andre grup- gruppe. Borna fekk lære songar pene. Alle deltakarane fekk som den obligatoriske «Nes- høve til å vise seg fram på holmen er bra» og «De beina» deltakarkvelden, og leiarane - i tillegg til at borna vart kjend tett akkompagnert av myggen, med leiarane på leiren. nytta høvet på bål-kvelden.

Laurdag var det Fokustime Det vart ei flott gudsteneste på med ulike postar der borna fredagen, med innslag av kor fekk høyre om Elisja. Sola steig og drama – og borna deltok og fram bak ei sky og det vart topp gav raust til inntekt til barne og padle- og bade-forhold. Vatnet ungdomsarbeid på Sri Lanka. heldt ikkje mange gradene, men det stoppa ikkje deltakarane Søndag var det strålande sol, og gruppa rydda så kjapt at det vart ekstra tid til Takk til alle som bidrog til ei som nærast måtte tvingast bading og padling etter gudstenesta, til stor glede for både store og små. fantastisk veke på Nesholmen – opp av vatnet då badetida var og spesielt stor takk til alle dei over. Laurdag kveld var det deltakarkveld og Holmen. Etter kveldsmat og bli-kjent-kveld frivillige vaksen- og ungdoms-leiarane som alle gruppene framførte små scener, songar fekk borna litt fritid før kveldsavslutning. brukte tida si på leir saman med oss! og dans til stor glede for resten av gruppa. Ikkje alle hadde like lyst til å legge seg etter

22 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Det er koseleg å vere på leir. Felleskoret song under gudstenesta siste dagen, Framanfrå: Matilde Aa Berge, Marit «Vennen» og «Merke for livet». Matilde likte å Rønnekleiv, Eline Rønnekleiv. Alvilde frå få lære «Jeg liker dine store ører». Osmundnes og Benedikte frå Hestenesøyra sit bakerst ved bordet til frukost, så tidleg som kvart på ni. Men alle var blide likevel.

Fem hyarar på sommarleir

Tekst: Aslaug Heimset Larsen Foto: olveig Vonheim Heimsæter. Solveig Vonheim Heimsæter sit bak på bilete. Ho var leiar på Sommarleir 2. Jakob Straume var òg leiar der. «Vi feira jonsok litt forseinka med bål og forteljingar frå Bibelen om for eksempel Jesus grilling i nydeleg ver på torsdag,» fortel og den blinde mannen som fekk synet att, og Solveig. «Leiarane underheldt med sketsjar, andre fokustema om profeten Elisja. Under og allsongen vår ljoma utover fjorden.» gudstenesta fekk alle kvar sin liten stein som vi skulle legge på alteret. Det symboliserte -Kvifor fór de på leir? noko dumt ein hadde gjort. Saman med «Eg har det som tradisjon, eg har vore på korset fekk vi så tilgjeving. Vi kunne òg skrive leir sidan fyrste gong eg var gamal nok frå 1. ei bøn på ein lapp og tenne lys for nokon vi klasse,» svarer Matilde. Solveig seier ho har tykte trengde det.» vore med på alle leirane sidan 4. klasse. «Eg hadde lyst til å bli leiar no, så eg kunne hjelpe -Var leiarane strenge med dykk? til at andre fekk det like kjekt som eg hadde «Nei, ikkje for strenge, men rundt 11 skulle det på desse leirane. Det er så fint å treffe det helst vere stilt rundt om på hyttene,» op- nye ungdomar og møte att tidlegare kjende plyser Matilde, og det var morgonbad allereie og vener.» «Leirane er verkeleg kontakt- klokka 8, men berre gutane var tøffe nok til å skapande!» legg Matilde til. hoppe i Storefjorden. Vi jentene berre dusja.» Og maten fall i smak for ungdomane. Det vart - Kva dreiv de med på leiren ? til og med servert frukt, saft og bollar mellom «Padling, fotball og basket var flotte aktivite- måltida. tar for oss. Triatlon (fematlon) med symjing, hinking, springing, padling og trillebårløp «Eg kan anbefale både store og små å dra på (to og to) var og moro. Vi hadde meistring- Nesholmleir, også som leiar,» smiler Solveig. Jonsokfeiring på leir. soppgåve og dramatiseringar i tilknyting til

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 23 Nesholmstemnet starta laurdag med ein tur til Gamlestølen i Eimhjellen. Jakob Holme var turleiar og fortalde engasjert om landskapet og historia til bygda og stølen. Foto J Hessevik Nesholmstemnet 2015

Tekst: Asbjørn gjengedal og Liv Øygard Solheim.

ndre helga i august er det tid for namnet tyder på, er ho frå Polen, men ho KFUK-KFUM har eit stort prosjekt. Det Nesholmstemnet. Slik var det i år er busett på Storebru i Sunnfjord. Joanna er verdsvide perspektivet var også med under Aòg. Stemnet fann stad mellom leirar fagleg vel kvalifisert til denne leiarstillinga gudstenesta søndag. Henny Koppen gjorde og andre arrangement før i sommarhalvåret og har ei tid arbeidd på Nesholmen, så ho oss kjende med dei ti songane frå Afrika som og konfirmantleirar og ungdomstreff utetter veit kva ho går til. Ho blei ønska hjarteleg er med i den nye salmeboka. Desse tekstane, hausten. Midt mellom alt som slik skjer på velkomen på stemnet. Ho får ei nøkkelrolle melodiane – og ikkje minst rytmane – var leirstaden, samlast folk som kjenner ansvar i den daglege verksemda, og no gjeld det at med og opna for «Det store bildet», som Ida for at dette skal halde fram. Vi gleder oss ho får god støtte av alle oss andre som er Etnestad hadde som tema i preika. Når så over at kvart år får hundretals born og unge glad i Nesholmen! Med sine gode hjelparar born, unge og vaksne i alle aldrar tok imot gode opplevingar på denne staden. Dei sytte ho for rikeleg velsmakande mat på heile brød og vin ved altaret, var vi heilt med i leikar og lærer kor godt det er å leve i tru stemnet. Ei god blanding av moro og alvor den store samanhengen. I nattverden var vi på Gud. Vi såg at det store, vakre anlegget skapte velkjend, glad stemning på festkvel- saman med langt fleire enn dei vi såg kring med bygningar og uteområde er halde godt den, leia av Jarle Hessevik, som opna med å oss -. «Hjarte for Nesholmen» er namnet ved like. Det er viktig! Og det er oppmun- synge gamle leirsongar som dei fleste kunne på ei Facebook-gruppe. Det lovar godt. Og trande at nye tillitsvalde og tilsette er flinke utanav, sjølv om forsamlinga var samansett så håpar eg at endå fleire med hjarte for til å føre arbeidet vidare. Svein Nødseth er av born frå 5 – 6 år til eldre over 90 år. Kjell Nesholmen støttar staden med pengar og leiar i driftsstyret. Laurdag kveld presenterte Skaaheim fekk med både moro og alvor i bøner – og møter fram på det neste Neshom- han for oss den nyleg tilsette daglege leiaren sitt kåseri. Oppglødde ungdomar formidla stemnet. på Nesholmen; Joanna Jedrzejewska. Som ferske inntrykk frå innsats på Sri Lanka, der

24 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Svein Nødseth presenterte ny dagleg leiar på Nesholmen, Joanna Jedrzejewska. Foto: Kurt Djupvik Blomehelsingar i gravferd

Som tilsette i kyrkja har vi ulike oppgåver i førehand har meldt frå at dei vil seie fram ei samband med gravferd, og vi samarbeider helsing, får deretter ordet. Ved desse fyrste nært med gravferdsbyrået som òg gjer tenes- avskilshelsingane blir blomar løfta fram og Seinare på dagen var det triatlon med lag på fire. te i det høvet. Vi vil alle gjere vårt beste for tekstar på sløyfene lesne, slik det hittil har Her var det springing, padling og symjing. Både at høgtida i kyrkja skal bli så god og fin som vore vanleg. Når det gjeld andre blomehel- unge og eldre deltok. Foto J Hessevik råd er. Difor hadde vi eit møte 3. juni med singar, som gjerne ligg i ei lang rad nedetter Christina Alander Gimmestad i Sandane midtgangen, blei vi samde om å gjere ei lita Løysing på sommarkryssord Gravferdsbyrå, som hjelper til ved dei fleste endring: Medarbeidaren frå gravferdsbyrået gravferdene i Gloppen. Det blei gjeve mykje samlar blomekorta til ei felles opplesing frå Her er løysing på sommarkryssordet i blad velfortent ros til Christina for hennar teneste mikrofonen framme i kyrkja. Slik unngår nr. 4. Denne gongen trudde vi at kryssordet ved gravferd og uttrykt glede over trygt og ein vandring og løfting av blomar og det var vanskelegare enn før, men det har ikkje godt samarbeid. Fleire praktiske deltaljar blir verdig ro også over denne bolken med redusert talet på rette innsende løysingar. blei drøfta, både salmeval, musikk, og kven avskilshelsingar. Med små variasjonar er Men karane må skjerpe seg. Det er berre som gjer kva i seremonien og korleis vi gjer denne framgangsmåten innarbeidd i heile kvinner som har sendt inn svar. det. Vi blei samde om at vi i hovudsak held Nordfjord. Gravferdsbyrået har lang røynsle fram slik vi har gjort det til denne tid med med - i samråd med familien - å setje opp ei Her er vinnarane, som får gåvekort i premie. minnedelen i gravferda. Minnetale framført høveleg rekkefølgje av helsingar, og dei viser 1. premie Asbjørg Apalset av presten eller ein annan som representerer godt skjøn i dette. Saman vil vi halde fram 2. premie Kari Slettvoll den næraste familien, kjem naturleg nok med å gjere trygg og omsorgsfull teneste ved 3. premie Sigrid Svendsen fyrst. Så følgjer avskilshelsing og blomar frå gravferd. Neste kryssord kjem i julenummeret. dei næraste elles. Eventuelle andre som på Staben i kyrkja

AV-­‐ IDE SØLV GÅ VARA STØYLS-­‐ UNIVERS KAN SKRIFT AV-­‐ HODYR PLANTE RESTANE KONTROLL LEIRINGAR HUND PREP. SKIP PLUGG KONJ. HORN DRIVKRAFT MESSE HEIL VÆRE SONDRING SINDIG ØVD FLATEMÅL MASE A PROSESS A U T T SKALA A G R Å SKJØN V A R L STELLE OFTE LURK

KYRKJEDELUL F R I L U F T S G U D S T E N E S T E VEHYLET K O R V I N D A U G E POLIT. AVVIKLA SYSTEM. OVERSYN DANSELAG TINGDEL RADIOTYPE UTSTYRE PÅ FLY T O T A L I T A R I S M E PREP. O T V Y L E I K A R R I N G PRON. NÆRINGS-­‐ GJEV GRATIS STOFF INNGANG LIK SPORTS-­‐ D E N V I T A M I N E STEMPEL F R I B I L L E T T A N E N Å E KLUBB TUFS PLAGGDEL HEILAG PÅBODET LAGÅND KUL KAN SPRÅK HARPIKS LAUVTRE VIDKJEND MÅL! F S T VÆRE A R I S K T V A N G S D I R I G E R I N G A R A V A L M

GREITT REKKE ELEKTRO-­‐ TEVLING SELEN JENTE-­‐ SVAR 50 PLANTE-­‐ ALTERN. YNGLING MAGNET-­‐ FOR-­‐FATTAR OPPLAGDE EMPATI NAMN FORSLAG D E T E R B I S K O P L GRUPPE O K MEDISIN N Å E M N ISME K S E N E I

VIKTIG FOR ORGAN MÅL KILOBYTE FOR-­‐FATTAR FARTA UDÅD SYD! KYKLOPEN FERSKE FIN STIL FØ SJØHELT L U N G E R O E R E I S T E R A N O FRANSK DEP. A U G E T K B N Y E D

SVENSK LEIAR OPPHAV SENIOR TAL ERBIUM A L E N K S R T I E R A S S E M A N N A M U J L E S M TETTSTAD E D

KRISETID STYRE-­‐FORM TRE BRO-­‐DERING FLATEMÅL PUND STORETAR R E M O N A R K I A L M S T I L K E S T I N G ÅSSIDE U Å R Å T Ø L E

STELLE PÅ NORSKE GLODDE PRON. SAMLING SKULESKIP KOMMUNE SY-­‐ MÅL SKUR NOIADI S J A M A N FLY STABLE L N Bjarte REDD Ø N T E SJUKDOM E G HEV A N E G A L L E R I P E L Almenning

STAMME STRONT-­‐IUM SVENSK STYRKE MØNSTER S BANE O S P E L E G G LEIKETØY S R LANDSKAP A R Å D A L E N U R B I L E T E ALTSÅ E R G O GLI SVIMMEL TERG SVAKT LÆRE-­‐ REIN-­‐ FUGL INSTRU-­‐ METODE-­‐FEIL HANDTAK MEISTER-­‐ RAK ATMOS-­‐FÆRE UTHUSET TENKJE GERMAN-­‐ PREP. SETNINGA GJERINGS-­‐ MENT STOFF MÅL SKAP A K E P P Ø R A L K E M R I V E S K A F T IUM I R R A V MIDDEL SELSKAPS-­‐ MATE-­‐ ENG. BY BÅT-­‐ LEVER STUDIO-­‐ RENN LÆRA ELV MENNESKA MATIKAR BYGGJAR STRÅLE ALBUM A K T U A R O L N E Y B E K A K E R ØY S A L O N G D A M E N E

HAGE-­‐ SÆRSYN SENIOR ARBEID P L E N R E N S I N G I N G E B O R G ROT-­‐ M I D T T Ø M M E SIDE L E S R VEKSTANE

BIBELSK FJELL HOSTIE JURIST HETTE LEVER 50 ROM TVIL BLÅSE KAPRAREN S I O N N O E R TVINGE O B L A T T E K A N N E V A R M A R S A L E V

DROG GJER HEILAG GALLIUM GUTE-­‐NAMN 1000 BYGD TONE NEDBØR U T P R E S S A R E N I BUSK S L E I T EINING V I E R HUGTA G A Å L F O T E N A

TILSYNS-­‐ HOGGE HOVUD-­‐STAD STUDER ELV OMRÅDE MORE VERKTØY KANAL SELSKAP REAKSJON A T E N E Ø K S E E R K E B I S P E D Ø M M E M KORTORD N A R K 500 GRESK SPEL ERLE TO VIND PRON. BOKSTAV DRIKK KLAR PLATE TRE FAR GRIPE SNILL PRUTE LIKE N I M L A N D S Y N N I N G MORENE K S I T E Å I G D E G R E I

KYRKJE-­‐ FOTBALL-­‐ EVENTYR-­‐ FASE ORDNE SONGAR SPELAR HUS A K K E D E R E A D U N Y R E T O R N E R O S E S L O T T (BOKMÅL) D E G N PROVA E K T E S K A P S A T T E S T A N E PÅ BENKEN K E E P E R R E S E R V A N E KARAKTER N G

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 25 Mest for moro

Den 1.desember 1955 nekta Rosa Parks å gje setet sitt på bussen til ein kvit mann, då bussjåføren forlanga at ho skulle reise seg for han.

finne fram til dei ulike tekstane. Bilethoggaren Anders Svor frå Hornindal Visste du at ... Bibelen er den boka i verda som er omsett fekk det store gjennombrotet sitt som kunst- til flest språk. Ei oppteljing ved årsskiftet nar med skulpturen David. På ei internasjo- Av Arne Eikenes 2008/2009 viste at heile Bibelen då var omsett nal kunstutstilling i Berlin i 1891 fekk han til 451 ulike språk, og at delar av Bibelen var gullmedalje for dette kunstverket, ei utmer- omsett til i alt 2 479 språk king som hang svært høgt. I 1891 vann Svor Rosa Parks for 60 år sidan utførte ei Apostelen Peter, etter tradisjonen, vart konkurransen om Tordenskiold-monumentet handling som vart avgjerande for likestillinga krossfest i Roma, og at den kjende Peterskyr- i Kristiania. Men han fekk ikkje utføringa av mellom kvite og farga menneske i USA? Rosa, kja etter den same tradisjonen vart bygd over monumentet, noko som vart eit hardt slag for som sjølv var farga, nekta den 1. desember grava hans. Den katolske kyrkja ser på Peter den unge kunstnaren. Etter at Svor var død, 1955 å gje setet sitt på bussen til ein kvit som den første biskopen over Roma og den vart hans Tordenskiold avduka av kong Olav i mann som forlanga at ho skulle reise seg for første paven. Pavetittelen kom ikkje i bruk før Horten, og ein kopi vart avduka av kronprins han. Ho vart arrestert for dette, men hendin- på 200-talet. Harald på Haakonsvern. ga førte til at 50 farga leiarar, med den til då Den sovjetiske kosmonauten Aleksej Finland sin store komponist, Jean Sibelius, ukjende Martin Luther King i spissen, samla Leonov 8. mars 1965 – altså for 50 år sidan – vart fødd for 150 år sidan, den 8. desember i seg og diskuterte kva dei kunne gjere for å få gjennomførte, som den første, ein spasertur i 1865. Dei mest berømte komposisjonane hans slutt på diskrimineringa. Resultatet vart at verdsrommet er Finlandia, Valse Triste, Kareliasuiten og heile det farga miljøet gjennomførte ein 381 Tidlegare direktør ved Vikingskipmuseet Tuonela-svana. Han skreiv også mykje anna, dagar lang boikott av bussane i Montgomery, på Bygdøy, professor Arne Emil Christensen mellom anna fleire komposisjonar inspirerte frå desember 1955 til desember 1956. Det før- jr., seier at Holvikejekta har ein historisk av det finske nasjonaleposet Kalevala. te til at ei mengd bussar vart ståande parkerte verdi på linje med vikingskipa han tidlegare Heilmjølk inneheld 3,5 % feitt, at lettmjølk i månadsvis, heilt til lovene som tillét segre- hadde det øvste ansvaret for. Det inneber at har eit feittinnhald på 1,2 %, medan mjølka gering på offentlege kommunikasjonsmiddel Gloppen verkeleg har eit klenodium ståande som vert kalla ekstra lett inneheld 0,7 % feitt vart oppheva. Rosa Parks døydde i 2005. på land i Øyravika. Siste byturen gjorde jekta og at skumma mjølk inneheld berre 0,1 % Mellom anna desse nyorda vart registrerte i 1906. Båten vart så sett på land i jektevaulen, feitt av Språkrådet for første gong for 50 år sidan, i der han står som eit autentisk minne om ein USA den 6. august 1945 sleppte ei atom- 1965: badeshorts, framhjulstrekk, kalorifattig, epoke som vart avslutta for over 100 år sidan. bombe over byen Hiroshima i Japan, og at dei kriminalomsorg, lønskonto, matpakkekøy- Holvikejekta vart bygd i Gloppen av lokale den 9. august sleppte ei ny atombombe over ring, nærbutikk, parkeringsvakt, tørrklosett, båtbyggjarar, med Jakob Apalset som bas, og byen Nagasaki. Til saman 190 000 menneske personsøkjar… sjøsett i 1881. døydde av dei 2 bombene før året 1945 var Bøkene i Bibelen, etter vår protestantiske Gamle Gimmestad kyrkje har ein historisk omme… Ja, dette visste du nok, men visste tradisjon, vert delte inn i to testamente, 66 verdi på linje med Holvikejekta. Grunn- du også at to norske utvandrarar, far og son bøker, 1 189 kapittel og 31 173 vers. Denne gjevinga vil vere mykje den same som for Thornton, hadde sentrale roller i utviklinga av oppdelinga er ikkje å finne i dei opphavlege Holvikejekta – ein bygning frå 1690-åra med atombombene? Ein av dei sa det slik i eit av- tekstane, men har kome til seinare. Grunnen mykje historie i seg, og ingen ombyggingar/ isintervju på 1980-talet: «Eg angrar ingenting. til inndelinga er sjølvsagt at det etter kvart moderniseringar for å gjere bygningen tenleg Bombene var med på å avslutte krigen. På det vart nødvendig å kunne vise kvar ein kunne i vår tid. tidspunktet var det ei rett avgjerd…»

26 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Min salme

Bak frå venstre: Olav Rundshaug, Olav Bjørhovde, Jakob Hessevik, Jostein Hole. Framme frå venstre: Jørgen Gjesdal, Torleiv Gjesdal, Lars Hole. Biletet er i privat eige. ”Lova Herren, mi sjel”

Anders Hole

g heiter Anders Hole og har vore finne tonen til tenor, andretenor og bass. Lova Herren , mi sjel, lova Herren mi sjel, gloppar sidan eg kom hit i 1977 i Eg sat i bakgrunnen på ein stol med beina trekt og alt som i meg er, alt som i meg er Elag med den kjære kona mi, Gunn. opp under meg, lytta og tok inn stemninga. love, love Hans heilage namn. Vi er busette i Nordåsen og har fire gilde Dei uttrykte stor songglede, og eg opplevde vaksne barn som vi har mykje glede av. at dei hadde noko viktig å formidle. Han som tilgjev di skuld, han som tilgjev di Barndomsheimen min var på Bryggja, Mannskoret reiste rundt på friluftsstemne skuld., og lækjer alle mein, lækjer alle mein. nærmare bestemt i Rimstad. om sommaren og møte om vinteren. Songen Love, love, Hans heilage namn. deira var godt likt, og dei vart gjerne spurde Tidleg fekk eg det for meg at eg hadde om å komme att der dei hadde vore. Han som mettar di sjel, han som mettar di lyst til å satse på læraryrket. Etter lærar- sjel, med alt di sjel treng til, alt di sjel treng skulen i Volda vart det arbeid i Måløy, Selje Salmen eg har valt er eit minne frå barn- til. Love, love Hans heilage namn. og på Bryggja, før vi kom hit til Gloppen. domen. Innhaldet er høgtidleg og uttrykkjer Her var eg tre gode år på Nesjane, før eg tryggleik, tilgjeving og fornying. Melodien Amen, amen, amen. vart verande på Austrheim skule, som er mjuk og varsam, noko som forsterkar etter kvart fekk namnet Nordstranda. innhaldet. Det gledar meg at Ingemar Sårheim har Heime i Rimstad lærte eg tidleg å bli glad teke i mot utfordringa og vil skrive om i song. Far min og ein onkel var med i Tekst og melodi er av Johan H. Grimstad, sin salme. eit mannskor som heitte Brødrekoret, og skrive med bakgrunn i Salme 103 av David: øvinga føregjekk kring det runde bordet Velsign Herren, mi sjel! Alt som i meg er, i bestestova vår. Eit trøorgel borte i eine Velsign hans heilage namn. hjørnet gjorde teneste som hjelpar for å

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 27 Tlf. 57 88 44 00/Faks 57 88 44 01 Adresse: Grandavegen 5, 6823 Sandane. Postboks 138, 6821 Sandane www.gloppenadvokat.no

Coop-bygget. Tlf. 57 86 59 57 gloppenelkjop.no

Ledig annonseplass

Blomster og hagesenter telefon 57 86 51 07

Ledig annonseplass

SANDANE 8-22 (8-20)

Ledig annonseplass Ryssdal kraft

28 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Ledig annonseplass

Firda elektro Leif Lote elektro

Tannlege Ledig Øyvind Seim annonseplass Tlf: 57 86 50 24

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 29 Kyrkja i Gloppen Vi møtest i kyrkja

VEREIDE SOKN 11.00 Gimmestad Gudsteneste v/Vidar Bjotveit.Utdeling av bok til 4-åringar Leiar i soknerådet: Elin Villung, 6.september, 15. søndag i Takkoffer:Kyrkjelydsarbeidet tlf: 57 86 64 84 / 97716902 treeiningstida. [email protected] Luk 10,38-42 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Presentasjon av Kyrkjetenar: Benny Aasen, tlf: 950 22 917 konfirmantane.Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet [email protected] 15.00 Vereide Matinekonsert Gloppen musikkfest.

16.00 Hyen Gudsteneste v/Tore Myklebust. Presentasjon av BREIM SOKN konfirmantane. Udeling av bok til 4 og 6-åringane. Leiar i soknerådet: Takkoffer: IKO- Kirkelig pedagogisk senter. Aksel Rygg, tlf: 57 86 75 62 / 412 20 458 17.00 Sandane Søndagssamling kl 17.00. Gratis mat kl. 18.15 [email protected] Kyrkjetenar: Audhild Bogstad. tlf: 970 24 913 13.september, 11.00 Vereide Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. 16. søndag i Takkoffer: Søndagsskulen Bergen krins GIMMESTAD SOKN treeiningstida. Matt 5,10-12 18.00 Sandane Ungdomsgudsteneste v/Vidar Bjotveit. Nattverd Leiar i soknerådet: Takkoffer:Norges Kristelige student-og skuleungdomslag Aase Ryssdal Sæther, tlf:57 86 50 51 / 20 september, 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Utdeling av bok til 911 07 329. [email protected] 17. søndag i 4-åringane. Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet Kyrkjetenar: Benny Aasen, tlf: 950 22 917. treeiningstida. Luk [email protected] 7,11–17 20.00 Vereide Gudsteneste v/Tore Myklebust.. Nattverd. Takkoffer: Den norske Israelsmisjon.

HYEN SOKN 27 september, 15.00 Hyen Fellesgudsteneste v/Vidar Bjotveit, Tore Myklebust og Leiar i soknerådet: Liv Øygard Solheim, 18. søndag i konfirmantane. treeiningstida. tlf: 57 86 96 59 / 958 61820. Matt 8,5–13 20.00 Gimmestad Salmekveld. Gimmestad kantori, Rygg songlag, Vereide [email protected] kyrkjekor m.fl. Kyrkjetenar: Ola Jan Birkeland, 30. september 20.00 Sandane Opa kyrkje. Kveldsbøn kl. 20.40 tlf: 57 86 98 32 / 975 91 747 3. oktober 17.30 Breim Musikkandakt i høve konfirmantjubileum. Marièl E. Koren, Sokneprest i Vereide og Gimmestad (laurdag) John Oddvar Kandal og Helene Myklemyr. Andakt v/Tore Myklebust Vidar Bjotveit, tlf: 958 80 030 [email protected] 18.00 Gimmestad Musikkandakt i høve konfirmantjubileum. Anders Rinde. Kontorstad: Sandane kyrkje Andakt v/Vidar Bjotveit. 4. oktober, 11.00 Breim Gudsteneste v/Tore Myklebust. Jubileum for 50- og Sokneprest i Breim og Hyen 19. søndag i 60-årskonfirmantane). Nattverd. Tore Myklebust, tlf: 456 01 260 treeiningstida. Joh Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet. 7,14–17 [email protected] 11.00 Vereide Gudsteneste v/ Vidar Bjotveit. Konfirmantjubileum (50 + 60 Kontorstad: Prestebustaden i Breim. år) for Vereide og Gimmestad. Vereide kyrkjekor. Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet.

Kyrkjeverje Kurt Djupvik 17.00 Sandane Søndagssamling kl 17.00. Gratis mat. kl. 18.15 Kontor i Sandane kyrkje 11. oktober, 11.00 Sandane Misjonsgudsteneste v/Tore Myklebust og Asbjørn Tlf kontor: 57 86 56 16. Mobil: 902 06 828. 20.s i tr.tida. Gjengedal. Nattverd. Takkoffer: NMS-prosjekt. [email protected] Mark 10,2–9 Kontorstad: Sandane kyrkje 17. oktober 19.00 Hyen Musikkandakt i høve konfirmantjubileum. Anders Rinde. Kontoret er ope alle dagar, men kyrkje- Andakt v/Tore Myklebust verja er ofte ute, så det er lurt å ringe på førehand. 18. oktober, 11.00 Gimmestad Gudsteneste v/Vidar Bjotveit. Utdeling av bok til 21. søndag i 6-åringane. Nattverd. Takkoffer: Barnevakten treeiningstida. Diakonimedarbeidar i Gloppen Luk 16,19–31 11.00 Hyen Gudsteneste v/Tore Myklebust. Konfirmantjubileum. Britt Randi Heggheim, tlf: 908 47 592 Nattverd. Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet. [email protected] 16.00 Breim Gudsteneste v/ Tore Myklebust. Utdeling av bok til Kontor i Sandane kyrkje 6-åringane. Takkoffer: Sogn og Fj. Søndagsskulekrins

16.00 Vereide Gudsteneste v/ Vidar Bjotveit. Utdeling av bok til Kantor 6-åringane. Nattverd. Barnegospel deltek. Anders Rinde Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet [email protected] 18. oktober, 11.00 Vereide Fellesgudsteneste v/Vidar Bjotveit. Haustmøte for mobil:99720238 Bots og bønedag Normisjon. Nattverd. Takkoffer: Normisjon region S&F Vereide kyrkje, tlf: 57869306 Luk 18,9–14

Kantor/trusopplærar 28. oktober 20.00 Sandane Opa kyrkje. Kveldsbøn kl. 20.40 Marièl Eikeset Koren, tlf: 90942503 1. november 11.00 Vereide Minnegudsteneste v/Vidar Bjotveit. [email protected] Helgemesse Matt Takkoffer: Det teologiske menighetsfakultet. 5,13–16 Kontorstad: Sandane kyrkje 11.00 Hyen Minnegudsteneste v/Tore Myklebust

Gravar/ kyrkjegardsarbeidar 16.00 Gimmestad Minnegudsteneste v/Vidar Bjotveit. Takkoffer: Kyrkjelydsarbeidet Ivar Hjelle, tlf: 57 86 58 59 / 970 76 668 16.00 Breim Minnegudsteneste v/ Tore Myklebust

30 Kyrkjeblad for Gloppen nr 5. 2015 Dåp

Breim EMILIAN KRISTIANSEN Vereide SILAS TENNEBØ STØYVA HILDEGUNN GJESDAL 19.07.15 PIA ELISE KRISTIANSEN 12.07.15 TENNEBØ ISABELL TAULE VEGARD STØYVA EMIL VIK VESTBY VEGARD REIGSTAD TENNEBØ MARISA TAULE Kristoffer Støyva SYNNØVE VIK BERGSTAD Grethe Vik JOHN ANDRÉ TAULE Jannice Egge JANN VESTBY Lisbeth Engejordet Momrak Nils Rune Vassdal Nils Even Bjørnereim Eli Bergstad Per Momrak Monika Taule Vassdal Mari Horstad Jon Egil Vik Ragnhild Iversen Sølvberg Solgunn Taule Sunniva Fauske Lund Wenche Vestby Per Olav Sølvberg Geir Ove Taule Geir Vestby Viviann Solheim TALINE REED HUSETUFT Lise Vestby TUVA JAKOBSEN EIDE MAYLINN REED ARLEN HJARTHOLM TUVA SOLHEIM TAULE ROAR OLE HUSETUFT 12.07.15 JAKOBSEN VIVIANN JEVNLID SOLHEIM Anita Åmot MARIE AUSTRHEIM VEGARD HJELLE EIDE GEIR OVE TAULE Eline Henriksen CHRISTINE KALLESTAD Marianne Hjartholm Hanne J. Solheim Ann-Karin Aasen KNUT JAKOB AUSTRHEIM Kjell Arne Jakobsen Ingrid Laukeland Djupegot Øystein Sund Ann-Kristine Akse Thea Marie Jakobsen John André Taule Olin Austrheim Siw Ingunn Hjelle Eide Monika Taule Vassdal LILLY AABREKK HEGGHEIM Stine Klausen Camilla Solheim MARIA AABREKK Elin Saugerud 16.08.15 SVEIN-GUNNAR HEGGHEIM ELIAS FLØLO KLEPPE Nina Heggheim 09.08.15 SILJE EKROLL FLØLO Ronja Adele Eikeset STORM BERGSTRAND ØYGARD RUNAR STENSAKER KLEPPE Ingar Sårheim SARA GABRIELLA BERGSTRAND Bjørnar Kleppe Erlend Aabrekk TORBJØRN ØYGARD Kristian Solheim Else Helle Bolstad Jan Erik Øygard Anna Grov Linn Katrin Øygard Martin Flølo JAKOB BERGHEIM FELDE Anita Helland Hines Andrea Flølo ELLISIV BERGHEIM Petra Bergstrand Iris Beate Egge ARE-EVEN FELDE Marie Lovise Emery ODA LENDE ARNESTAD Tor Olav Tessem KRISTIN ARNESTAD Michael Peter Emery INGVE LENDE Anne Lise Nordgulen Ola Arnestad Asle Arnestad Elisabeth Bergesen Grete Lende Vigde/bryllaup Solveig Lende Gravferd

Vereide Breim Gimmestad Anna Malena Rygg 11.03.16 24.06.15 07.07.15 27.06.15 20.06.15 Ingulf Mykland 25.05.34 27.07.15 04.08.15 Elisabeth Bergesen og Asle Arnestad Ellen Irene Staff og Roger Raad Vereide 04.07.15 08.08.15 Matias Devik 09.06.32 30.06.15 09.07.15 Ingrid Kjellevoll og Sindre Huus Gitte Midtbø og Leif Arne Sæthre Anfinn Austrheim 27.07.51 14.07.15 21.07.15 Martin Einar Lyngstad 19.04.44 17.07.15 23.07.15

Gimmestad 11.07.15 Breim Hanne Skarstein og Stian Stokkebekk Arne Storelid 13.10.39 12.06.15 19.06.15 01.08.15 18.07.15 Hanne Støylen og Atle Årdal Lena Elise Weyer og Øystein Høyland 08.08.15 24.07.15 Ingunn Reikvam Hansen og Katrin Klakegg og Kurt Rune Bakketun Kristen Myklebust Ravnestad

25.07.15 Elin Alme og Øystein Ellingvåg Ane Elisabet Lothe og Per Morten Kjøl

nr 5. 2015 Kyrkjeblad for Gloppen 31 Arne og Asbjørg Sølvberg framførar springar i frå Nordfjord på stemne på Utvikfjellet. Les reportasjen side 19.

Brekkestova. Her var det mykje liv og røre ein gong i tida.