2010 Analiza wartości wskaźnika oddziaływania pn. „Liczba ludności zabezpieczonej przed powodzią w ramach Działania 1.2 ZPORR infrastruktura ochrony środowiska” - raport koocowy Łukasz Szkudlarek, Marek Kasprzak, Michał Nadolny, Waldemar Bernatowicz i inni Fundeko s.c. marzec 2010 str. 1 ZAWARTOŚD 1. WSTĘP............................................................................................................................................ 5 1.1. Informacje ogólne ................................................................................................................. 5 1.2. Informacja o wykonawcy ...................................................................................................... 7 1.2.1. Informacja o autorach .................................................................................................. 7 1.3. Wykaz skrótów i definicje stosowanych terminów w raporcie ............................................. 8 1.3.1. Definicje z zakresu funduszy unijnych stosowane w raporcie ...................................... 8 1.3.2. Definicje z zakresu gospodarki wodnej i hydrologii .................................................... 12 1.3.3. Wykaz skrótów ........................................................................................................... 14 2. STRESZCZENIE RAPORTU ............................................................................................................. 15 2.1. Streszczenie raportu ........................................................................................................... 15 2.1.1. Cel i zakres analizy ...................................................................................................... 15 2.1.2. Metodologia i przebieg realizacji analizy .................................................................... 16 2.1.3. Wyniki analizy ............................................................................................................. 18 2.1.4. Wnioski z analizy wartości wskaźników rezultatu ....................................................... 20 2.1.5. Rekomendacje ............................................................................................................ 22 2.2. Purpose of research ............................................................................................................ 24 2.2.1. Methodology and course of the research................................................................... 25 2.2.2. Research results ......................................................................................................... 27 2.2.3. Results from an analysis of results indicators values .................................................. 29 2.2.4. Conclusions and recomendations ............................................................................... 31 3. WPROWADZENIE ......................................................................................................................... 33 3.1. Zakres i cel analizy ............................................................................................................... 33 4. SZCZEGÓŁOWA METODYKA ANALIZY .......................................................................................... 36 4.1. Sposób programowania działao .......................................................................................... 36 str. 2 4.2. Analiza danych i szczegółowy opis metod badawczych....................................................... 38 4.2.1. Metoda 1 - Ecorys ....................................................................................................... 38 4.2.2. Metoda 2 – zmodyfikowana (Fundeko) ...................................................................... 39 4.2.3. Metoda 3 - ekspercka ................................................................................................. 39 Problematyka wyznaczania stref zagrożenia powodziowego ...................................................... 39 Skrócony opis analizy ................................................................................................................... 41 4.3. Opis dodatkowych metod i technik badawczych ................................................................ 42 5. PRZEBIEG REALIZACJI ANALIZY..................................................................................................... 45 5.1. Kryteria wyboru projektów - uzasadnienie ......................................................................... 45 5.1.1. Zidentyfikowane publiczne źródła informacji ............................................................. 45 5.1.2. Obszar uwzględniony w analizie ................................................................................. 46 5.1.3. Zakres czasowy analizowanych projektów ................................................................. 46 5.1.4. Rodzaj inwestycji mających wpływ na zabezpieczenie ludności przed powodzią, jakie zostały uwzględnione w analizie .................................................................................................. 46 6. POZYSKANIE DANYCH .................................................................................................................. 54 6.1. Etap pozyskiwania danych .................................................................................................. 54 6.2. Identyfikacja projektów ...................................................................................................... 57 6.3. Pozyskiwanie danych szczegółowych dla inwestycji ........................................................... 60 7. ANALIZA WARTOŚCI WSKAŹNIKÓW WRAZ Z WNIOSKAMI .......................................................... 61 7.1. Projekty realizowane w ramach ZPORR .............................................................................. 61 7.1.1. Lokalizacja inwestycji .................................................................................................. 61 7.1.2. Charakterystyka projektów inwestycyjnych ............................................................... 61 7.2. Projekty realizowane w ramach funduszy innych niż ZPORR .............................................. 86 8. TABELARYCZNE ZESTAWIENIA WYNIKÓW ................................................................................... 91 8.1. Zestawienia projektów zakooczonych w okresie od 1 stycznia 2008 do 30 czerwca 2009 .. 91 8.2. Sumaryczne zestawienie zmiany wartości wskaźnika liczby ludności chronionej przeciwpowodziowo w okresie 31.12.2003-30.06.2009. ................................................................. 98 9. ANALIZA ZASTOSOWANYCH METOD OBLICZANIA WSKAŹNIKÓW ............................................. 103 str. 3 9.1. Projekty przeciwpowodziowe; charakterystyka ogólna .................................................... 104 9.2. Weryfikacja metod obliczania wskaźnika liczby ludności chronionej przeciwpowodziowo 108 9.3. Podsumowanie.................................................................................................................. 114 10. PROBLEMY ZIDENTYFIKOWANE W TRAKCIE REALIZACJI ANALIZY ......................................... 115 11. SPIS RYSUNKÓW, TABEL I ZAŁĄCZNIKÓW .............................................................................. 126 str. 4 1. WSTĘP 1.1. Informacje ogólne Położenie geograficzne i uwarunkowania naturalne obszaru Polski sprawiają, że wśród zagrożeo płynących ze strony środowiska przyrodniczego w tej części Europy istotną rolę odgrywają wezbrania rzeczne. Wezbrania polegające na wzroście stanu wody w korytach rzecznych są zjawiskiem naturalnym i nieuniknionym. W obliczu zagospodarowania dolin rzecznych mogą byd one jednak przyczyną strat materialnych lub w szczególnych przypadkach, zazwyczaj podczas wezbrao o największym natężeniu, mogą powodowad zagrożenie zdrowia i życia ludności. Powodzie występujące w Polsce różnią się genezą (roztopowe, opadowe, z zatorów lodowych lub śryżowych, z cofki w wyniku sztormu na morzu lub wezbrao cieków wyższego rzędu), skalą (lokalne, regionalne, krajowe), a także dynamiką (mają inny przebieg na rzekach nizinnych i na rzekach górskich). Ich cechą wspólną jest jednak wystąpienie wód rzecznych poza koryta na tereny zalewowe, co powoduje szkody w sferze społecznej i materialnej. Wśród wielu funkcjonujących w literaturze definicji powodzi przywoład można zapisy z dokumentów prawnych: według Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. nr 115 poz. 1229 ze zmianami), przez powódź rozumie się takie wezbranie wody w ciekach naturalnych, zbiornikach wodnych, kanałach lub na morzu, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny depresyjne i powoduje zagrożenie dla ludności lub mienia; według Dyrektywy 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim, powódź oznacza czasowe pokrycie wodą terenu, który normalnie nie jest pokryty wodą. Definicja ta obejmuje powodzie wywołane przez rzeki, potoki górskie, śródziemnomorskie okresowe cieki wodne oraz powodzie sztormowe na obszarach wybrzeża, natomiast może nie uwzględniad powodzi wywołanych przez systemy kanalizacyjne. Chod wymienione definicje są lakoniczne i nie uwzględniają specjalistycznych, detalicznych podziałów zdarzeo powodziowych, to oddają podstawowy sens stosowanego pojęcia. Należy podkreślid, że zjawiska powodziowe dotyczą miejsc zagospodarowanych przez człowieka, a nie dolin rzecznych w stanie naturalnym. Jak podają raporty przedstawiane przez Europejską Agencję Środowiska