Program Rewitalizacji Dla Miasta I Gminy Gąbin Na Lata 2016-2020
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Załącznik do Uchwały nr 182/XXVI/2017 Rady Miasta i Gminy Gąbin z 23.03.2017r. Program Rewitalizacji dla Miasta i Gminy Gąbin na lata 2016-2020 str. 1 Niniejszy dokument sporządzono zgodnie z zasadą partnerstwa i partycypacji w ścisłym porozumieniu i przy współpracy z samorządem gminnym oraz przedstawicielami społeczności lokalnej. Projekt pn. Program Rewitalizacji dla Miasta i Gminy Gąbin na lata 2016-2020 współfinansowany przez Unię Europejską z Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020. Gąbin 2016 str. 2 WPROWADZENIE 5 ROZDZIAŁ 1. PARTYCYPACJA SPOŁECZNA JAKO PODSTAWA PROCESU REWITALIZACJI W GĄBINIE .................................................................................................... 9 ROZDZIAŁ 2. OPIS POWIĄZAŃ PROGRAMU Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI I PLANISTYCZNYMI………………………………………………………………………………..... 17 ROZDZIAŁ 3. DIAGNOZA CZYNNIKÓW I ZJAWISK KRYZYSOWYCH W GĄBINIE…………….… 19 3.1 POŁOŻENIE I STRUKTURA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNE MIASTA I GMINY GĄBIN……………………………………………………………………………………….. 19 3.2 STREFA SPOŁECZNA ………………………………………………………………………………. 21 3.3 STREFA PRZESTRZENNO FUNKCJIONALNA ……………………………………………… 25 3.4 STREFA GOSPODARCZA…………………………………………………………………………… 28 3.5 STREFA PRZYRODNICZA………………………………………………………………………….. 43 3.6 WYZNACZENIE GRANIC OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH………………………. 45 3.6.1 METODYKA WYZNACZANIA GRANIC OBSZARÓW ZDEGRADOWANYCH…… 45 3.6.2 WYNIKI ANALIZY WSKAŹNIKOWEJ…………………………………………………………… 49 3.6.3 WSKAZANIE OBSZARÓW O NAJWYZSZYM STOPNIU DEGRADACJI – WYNACZENIE OBSZARU DO REWITALIZACJI……………………………………………. 70 3.6.4 IDENTYFIKACJA POTRZEB REWITALIZACYJNYCH……………………………………… 92 ROZDZIAŁ 4. CELE I DZIAŁANIA REWITALIZACYJNE………………………………………………….…… 95 4.1 WIZJA REWITALIZACJI……………………………………………………………………………… 95 4.2 CELE REWITALIZACJI I KIERUNKI DZIAŁAŃ……………………………………………….. 96 4.3 SZCZEGÓŁOWY OPIS PROJEKTÓW REWITALIZACJI………………………………….. 100 4.4 MECHANIZMY ZAPEWNIENIAKOMPLEMENTARNOŚCI PROJEKTÓW………. 127 4.5 ORIENTACYJNE RAMY FINANSOWE PROJEKTÓW……………………………………. 130 ROZDZIAL 5 MECHANIZMY WŁĄCZENIA RÓŻNYCH INTERESARIUSZY W PROCES REWITALIZACJI………………………………………………………………………………………… 133 ROZDZIAŁ 6 SYSTEM REALIZACJI PROGRAMU REWITALIZACJI……………………………………. 137 ROZDZIAŁ 7 SYSTEM MONITORINGU SKUTECZNOŚCI DZIAŁAŃ………………………………….. 139 ZAŁACZNIK NR 1 ……………………………………………………………………………………………………………….. 143 ZAŁĄCZNIK NR 2 ……………………………………………………………………………………………………………….. 147 ZAŁĄCZNIK NR 3 ………………………………………………………………………………………………………………... 151 WYKAZ TABEL ………………………………………………………………………………………………………………... 153 WYKAZ RYSUNKÓW ………………………………………………………………………………………………………………... 153 WYKAZ MAP ………………………………………………………………………………………………………………... 154 WYKAZ WYKRESÓW ………………………………………………………………………………………………………………... 154 WYKAZ DIAGRAMÓW ………………………………………………………………………………………………………………... 155 WYKAZ FOTOGRAFII ………………………………………………………………………………………………………………... 155 str. 3 WPROWADZENIE Proces rewitalizacji, zgodnie z wytycznymi, rozumiany jest jako: „kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze, przestrzenno-funkcjonalne, techniczne, czy środowiskowe), integrujące interwencje na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportowym, energetycznym, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych)·”. Program rewitalizacji jest inicjowany, opracowany i uchwalony przez radę gminy. Stanowi on wieloletni plan działań w sferze społecznej, ekonomicznej, przestrzennej, infrastrukturalnej, środowiskowej, kulturowej, zmierzający do wyprowadzenia obszarów zdegradowanych ze stanu kryzysu oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju. Pełni on rolę narzędzia planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji. Posiadanie programu rewitalizacji, zgodnego z aktualnymi wytycznymi jest warunkiem ubiegania się o wsparcie projektów rewitalizacyjnych we wszystkich działaniach w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020. Program Rewitalizacji Miasta i Gminy Gąbin na lata 2016-2020 powstał na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446). Wykorzystano w tym względzie zapisy art. 52 ust. 1 ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji. str. 4 Zamierzeniem niniejszego dokumentu jest opracowanie funkcjonalnego, odpowiadającego aktualnym zapotrzebowaniem struktur gospodarczych, społecznych i przestrzennych Programu Rewitalizacji dla Miasta i Gminy Gąbin na lata 2016-2020. Program Rewitalizacji ma charakter kompleksowy i dotyczy zarówno sfery przestrzennej, społecznej jak i gospodarczej. Zgodnie z wytycznymi działania rewitalizacyjne powinny mieć charakter zintegrowany i wielopłaszczyznowy, a w tworzenie opracowania powinna być włączona społeczność lokalna np. mieszkańców lub lokalnych przedsiębiorców. Wobec powyższego Program Rewitalizacji Miasta i Gminy Gąbin został opracowany na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446) w korelacji z Wytycznymi w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 z dnia 3 lipca 2015 r. Podczas opracowywania Programu Rewitalizacji Miasta i Gminy Gąbin zastosowano następujący proces planowania strategicznego: 1. Wykonanie diagnozy społecznej, gospodarczej i przestrzennej pod kątem programu rewitalizacji; 2. Opracowanie analizy strategicznej dla Miasta i Gminy dla programu rewitalizacji – SWOT; 3. Przeprowadzenie badań społecznych; 4. Przeprowadzenie spotkań warsztatowych diagnostycznych dla zróżnicowanych grup interesariuszy; 5. Wytyczenie granic obszaru/ów rewitalizacji na podstawie diagnozy; 6. Opracowanie wizji stanu rewitalizowanego obszaru po rewitalizacji i jej celów; 7. Opis kierunków działań podejmowanych w celu wyeliminowania/ograniczenia negatywnych zjawisk; 8. Opis sposobu włączania grup społecznych z Miasta i Gminy Gąbin w proces rewitalizacji. Opracowanie to pozwoliło na wyznaczenie obszarów zdegradowanych oraz rewitalizacji na terenie Miasta i Gminy Gąbin, które zostały wyodrębnione na podstawie analizy zgodnej z wytycznymi w zakresie rewitalizacji oraz założeniami Narodowego Planu Rewitalizacji. str. 5 Dla prowadzenia rewitalizacji wymagane są: • uwzględnienie rewitalizacji jako istotnego elementu całościowej wizji rozwoju Miasta i Gminy Gąbin; • pełna diagnoza służąca wyznaczeniu obszaru rewitalizacji oraz analiza dotykających go problemów, obejmująca kwestie społeczne, gospodarcze, przestrzenno-funkcjonalne lub środowiskowe; • ustalenie hierarchii potrzeb w zakresie działań rewitalizacyjnych; • właściwy dobór narzędzi i interwencji do potrzeb i uwarunkowań danego obszaru; • zsynchronizowanie działań w sferze społecznej, gospodarczej, przestrzenno- funkcjonalnej, technicznej, środowiskowej; • koordynacja prowadzonych działań oraz monitorowanie i ewaluacja skuteczności rewitalizacji. Obszar zdegradowany stanowi obszar, na którym zidentyfikowany został stan kryzysowy (tj. stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych). Może być on podzielony na podobszary, w tym podobszary, które nie posiadają wspólnych granic (warunek – występowanie sytuacji kryzysowej na każdym podobszarze). Obszar rewitalizacji jest to całość lub część obszaru zdegradowanego, na którym zamierza się prowadzić rewitalizację. Cechuje go koncentracja negatywnych zjawisk oraz znaczenie dla rozwoju lokalnego. Program rewitalizacji został zdefiniowany jako inicjowany, opracowany i uchwalony przez radę miasta, wieloletni program działań w takich sferach jak: społeczna, ekonomiczna, przestrzenna, infrastrukturalna, środowiskowa i kulturowa. Celem niniejszego programu jest wyprowadzenie obszarów zdegradowanych ze stanu kryzysu oraz stworzenie warunków do ich zrównoważonego rozwoju. Stanowi on narzędzie planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji. Projekt rewitalizacyjny to zaplanowany oraz ukierunkowany plan na osiągnięcie celów programu rewitalizacji. str. 6 Należy zaznaczyć, że głównym źródłem sfinansowania projektów rewitalizacyjnych z funduszy europejskich są środki RPO (EFS i EFFR). Komplementarnym źródłem ich współfinansowania są także środki KPO (EFS, EFRR, FS). Źródłem finansowania projektów rewitalizacyjnych mogą być również środki budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, a także pozostałe np. prywatne. Nieodłącznym elementem programu rewitalizacji jest partycypacja społeczna, która pozwala nie tylko na przygotowanie, ale także ocenę całego procesu rewitalizacji. Zainteresowani interesariusze mogli uczestniczyć w projekcie poprzez konsultacje społeczne i innego rodzaju spotkania. Przed przystąpieniem do prac nad Programem Rewitalizacji w prowadzonych konsultacjach społecznych i spotkaniach z mieszkańcami, które dotyczyły realizacji