'Profiling': Een Methode in Het Onderzoek of Een Bewijsmiddel ?
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Faculteit Rechtsgeleerdheid Universiteit Gent Academiejaar 2011-12 ‘Profiling’: een methode in het onderzoek of een bewijsmiddel ? Masterproef van de opleiding ‘Master in de rechten’ Ingediend door Severine Gouwy (00703152) Promotor: Prof. Dr. Brice De Ruyver Commissaris: Prof. Dr. Tom Vander Beken WOORD VOORAF Dit proefschrift is een onderdeel tot het behalen van de graad van Master in de rechten. Graag maak ik van de gelegenheid gebruik om in dit voorwoord enkele mensen te bedanken, die mij hielpen bij de totstandkoming van deze masterproef. Vooreerst gaat mijn dank uit naar mijn promotor, Prof. Dr. Brice De Ruyver, bij wie ik steeds terecht kon met vragen en problemen. Hij geloofde van meet af aan in het onderwerp dat ik zelf heb aangebracht. Voorts bedank ik Hem voor zijn begeleiding, zijn nuttige tips en de tijd die hij investeerde in het beantwoorden van mijn e-mails. Verder een woord van dank aan mijn ouders, die mij in de eerste plaats de mogelijkheid gaven om verder te studeren. Zonder hun hulp en steun had ik onmogelijk mijn rechtenstudies kunnen voleindigen. In het bijzonder bedank ik mijn mama, die mij met raad en daad wist bij te staan om mijn tekst taalkundig en daardoor eveneens kwalitatief te verbeteren. Speciale dank gaat uit naar Rachid Kerbab voor het aanreiken van bijzonder interessant bronnenmateriaal, hetwelk mij meer inzicht gaf in de materie. Tot slot wil ik graag Carlo Schippers bedanken, voor het beantwoorden van mijn vragen aangaande mijn onderwerp. Op die manier kon ik mijn blik verruimen tot over de grenzen heen. Zonder hun onvoorwaardelijke steun zou dit proefschrift onmogelijk tot stand gekomen zijn. Nogmaals bedankt aan ieder van hen. Severine Gouwy, 2012 II INHOUDSTAFEL WOORD VOORAF ........................................................................................................................ II INHOUDSTAFEL .......................................................................................................................... III INLEIDING ................................................................................................................................... 1 I. HET BEGRIP ‘PROFILING’ ........................................................................................................ 4 I.1. Definitie ............................................................................................................................... 4 I.2. Historiek............................................................................................................................... 6 A. Grondleggers ............................................................................................................... 6 a. Voor 1800 .................................................................................................................... 6 b. 19e eeuw ..................................................................................................................... 7 1. Cesare Lombroso ..................................................................................................... 7 2. Alphonse Bertillon ................................................................................................... 7 3. Hans Gross ............................................................................................................... 7 4. Thomas Bond .......................................................................................................... 8 c. 20e eeuw ..................................................................................................................... 8 1. Sigmund Freud ......................................................................................................... 8 2. Walter C. Langer ...................................................................................................... 9 3. James A. Brussel....................................................................................................... 9 4. Howard Teten .......................................................................................................... 9 5. John Douglas & Robert Ressler .............................................................................. 10 6. David Canter .......................................................................................................... 10 d. 21e eeuw ................................................................................................................... 10 I.3. Hoe werkt ‘profiling’ ? ....................................................................................................... 11 A. Verzamelen data op het plaats delict ........................................................................ 11 III B. Analyse van de data ................................................................................................... 12 C. Opstellen van een daderprofiel ................................................................................. 13 D. Onderzoeksfase ......................................................................................................... 13 E. Na afloop van het onderzoek .................................................................................... 14 a. De Algemene Nationale Gegevensbank .................................................................... 14 b. Wet Verwerking Persoonsgegevens ......................................................................... 15 c. De Arrondissementele Informatiekruispunten ......................................................... 15 I.4. Door wie wordt ‘profiling’ gebruikt ? ................................................................................ 16 I.5. Bij welke misdrijven wordt ‘profiling’ gebruikt ? .............................................................. 17 I.6. Andere vormen van ‘profiling’ .......................................................................................... 17 A. Etnische profilering .................................................................................................... 17 B. Geografische profilering ............................................................................................ 18 C. Genetische profilering ............................................................................................... 19 I.7. Enkele daderprofielen nader toegelicht............................................................................ 20 A. De seriemoordenaar .................................................................................................. 20 B. De pedoseksueel ........................................................................................................ 22 C. De verkrachter ........................................................................................................... 23 D. De brandstichter – De pyromaan .............................................................................. 24 II. ‘PROFILING’ ALS OPSPORINGSMIDDEL................................................................................ 26 II.1. Het vooronderzoek ........................................................................................................... 26 A. Het opsporingsonderzoek ......................................................................................... 26 a. Begrip ......................................................................................................................... 26 b. Procureur des Konings .............................................................................................. 27 c. Opsporingshandelingen ............................................................................................. 27 1. Betrapping op heterdaad....................................................................................... 27 IV 2. ‘Gewone’ verrichtingen ......................................................................................... 28 d. Afsluiting van het opsporingsonderzoek ................................................................... 29 B. Het gerechtelijk onderzoek ....................................................................................... 29 a. Begrip ......................................................................................................................... 29 b. Onderzoeksrechter .................................................................................................... 30 c. Onderzoekstaak ......................................................................................................... 30 d. Afsluiting van het gerechtelijk onderzoek ................................................................. 31 C. Recherchemethoden en -technieken ........................................................................ 32 D. Beroep doen op een ‘profiler’ ................................................................................... 32 E. ‘Cold cases’ ................................................................................................................ 35 II.2. Het Belgisch model ........................................................................................................... 36 A. Verschillende benaderingswijzen .............................................................................. 36 a. De DE-benadering ...................................................................................................... 36 b. De FBI-benadering ..................................................................................................... 37 1. Theoretisch uitgangspunt .....................................................................................