Plan Odnowy Miejscowości Borek
Załącznik do Uchwały nr V/13/2011. Rady Gminy Rzezawa z dnia 25.01.2011 r.
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI BOREK 2011 - 2018
GMINA RZEZAWA
GMINA RZEZAWA Strona 1
Plan Odnowy Miejscowości Borek
SPIS TREŚCI 1. Wstęp ...... 3 2. Charakterystyka miejscowości ...... 5 2.1. Położenie ...... 5 2.2. Geografia i klimat ...... 6 2.3. Demografia ...... 9 2.4. Zagospodarowanie terenu ...... 11 2.5 Historia ...... 11 2.6. Gospodarka ...... 13 2.7. Oświata ...... 15 2.8. Rolnictwo ...... 16 2.9. Sport i wypoczynek ...... 17 2.10. Ochrona zdrowia ...... 18 2.11. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna ...... 18 2.12 Infrastruktura społeczna i kulturalna ...... 22 3. Inwentaryzacja zasobów ...... 23 3.1. Zasoby przyrodnicze ...... 23 3.2. Zasoby kulturowe ...... 26 3.3. Zasoby turystyczne ...... 28 3.4. Kapitał społeczny ...... 29 4. Opis obszaru o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkaoców, sprzyjającego nawiązywaniu kontaktów społecznych...... 30 5. Analiza SWOT ...... 32 6. Diagnoza i ocena sytuacji ...... 33 7. Cele Planu Odnowy Miejscowości ...... 36 8. Zadania priorytetowe ...... 37 9. Harmonogram realizacji zadao ...... 40 10. Public Relations Planu Odnowy Miejscowości ...... 43 SPIS ILUSTRACJI ...... 44 SPIS TABEL ...... 44
GMINA RZEZAWA Strona 2
Plan Odnowy Miejscowości Borek
1. Wstęp
Rozwój i odnowa obszarów wiejskich to jedno z kluczowych wyzwań, jakie stoją przed Polską w okresie integracji z Unią Europejską. Zasadniczym jej celem jest wzmocnienie działań służących zmniejszaniu istniejących dysproporcji i różnic w poziomie rozwoju obszarów wiejskich w stosunku do terenów miejskich. Plan Odnowy Miejscowości jest jednym z najważniejszych elementów odnowy wsi, jej rozwoju oraz poprawy warunków pracy i życia mieszkańców. Sporządzenie i uchwalenie takiego dokumentu stanowi niezbędny warunek przy aplikowaniu o środki finansowe w ramach „Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013” działanie „Odnowa i rozwój wsi”, jak również stanowić będzie wytyczne dla władz Gminy Rzezawa przy opracowaniu kierunków rozwoju miejscowości Borek. Celem działania „Odnowa i rozwój wsi” jest poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi oraz promowanie obszarów wiejskich. Działanie umożliwi rozwój tożsamości społeczności wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wpłynie na wzrost ich atrakcyjności turystycznej i inwestycyjnej. Obszarem realizacji Planu Odnowy Miejscowości Borek jest obszar tej miejscowości. W niniejszym opracowaniu zawarto charakterystykę miejscowości i jej historię w odniesieniu do obszaru całej Gminy Rzezawa. Dokument przedstawia również szczegółową analizę zasobów sołectwa, służącą przedstawieniu stanu rzeczywistego, opis miejsc o szczególnym znaczeniu dla mieszkańców, analizę SWOT – czyli mocne i słabe strony wsi, planowane kierunki rozwoju, a także zakładane przedsięwzięcia wraz z szacunkowymi kosztami i harmonogramem planowanych działań. W Planie został także uwzględniony szczegółowy system wdrażania, system monitorowania i oceny realizacji Planu oraz system komunikacji społecznej. Opracowując niniejszy Plan Odnowy Miejscowości kierowano się następującymi dokumentami: - Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013,
GMINA RZEZAWA Strona 3
Plan Odnowy Miejscowości Borek
- Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Rzezawa na lata 2004 - 2006, - Strategia Wielofunkcyjnego Rozwoju Gminy Rzezawa, - art.18 ust.2 pkt. 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591, ze zmianami), - Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Odnowa i rozwój wsi” objętego Programem Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz.U. nr 38, z 2008 poz. 220).
GMINA RZEZAWA Strona 4
Plan Odnowy Miejscowości Borek
2. Charakterystyka miejscowości
2.1. Położenie
Miejscowość Borek położona jest w środkowo-zachodniej części gminy Rzezawa, zajmując obszar 617 ha, jest drugim pod względem wielkości sołectwem.
Od północnego zachodu graniczy z gminą Bochnia. Od północnego wschodu sąsiaduje z miejscowością Dąbrówka, od północy z najmniejszą Dębiną, od zachodu z Ostrowem Królewskim, od południowego wschodu z Jodłówką, zaś od południa ze stolicą gminy – Rzezawą. Tabela 1. Sołectwa gminy Borek
Sołectwo Wielkość w ha
Borek 617 Bratucice 450 Buczków 270 Dąbrówka 465 Dębina 190 Jodłówka 612 Krzeczów 536 Łazy 503 Okulice 180 Ostrów Królewski 275 Rzezawa 645
GMINA RZEZAWA Strona 5
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Rysunek 1. Struktura powierzchni gminy
2.2. Geografia i klimat
Pod względem geograficznym gmina Rzezawa usytuowana jest w obrębie Kotliny Sandomierskiej oraz Pogórza Wiśnickiego, częściowo leży zaś w dolinie rzeki Raby, będącej jednym z dopływów Wisły. W rzeźbie kotlin dominują równiny o wysokości 100-200 m n.p.m. oraz faliste wysoczyzny (płaskowyże), których wysokość wynosi około 100-300 m n.p.m. Z piasków polodowcowych powstały śródlądowe wydmy, występujące w Kotlinie Sandomierskiej.
Gmina Rzezawa usytuowana jest w okręgu Puszczy Niepołomickiej, mieszczącym się na zachodnim krańcu Kotliny. Jedynie wieś Łazy leży na skraju Pogórza Rysunek 2 . Kotlina Sandomierska Wiśnickiego.
GMINA RZEZAWA Strona 6
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Teren Kotliny Sandomierskiej zalicza się do najcieplejszych obszarów w Polsce. Średnia roczna temperatura powietrza w tym rejonie przekracza 8 stopni C. Temperatury ujemne występują w ciągu 105 do 110 dni w roku (w tym około 40 dni mroźnych), okres zalegania pokrywy śnieżnej nie przekracza zaś 60 dni w roku. Przygruntowe przymrozki mogą występować od końca marca do końca kwietnia, prawdopodobieństwo letnich gradów jest niewielkie. Tak sprzyjające warunki klimatyczne sprawiają, że okres wegetacyjny na terenie gminy wynosi 220 dni i zalicza się tym samym do najdłuższych na obszarze Polski. Dzięki temu rozpoczęcie prac polowych możliwe jest już zwykle w drugiej połowie marca, a zakończenie nawet w początkowych dniach listopada.
Rysunek 3. Położenie wsi Borek na tle gminy.
GMINA RZEZAWA Strona 7
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Rysunek 4. Położenie wsi Borek na tle województwa małopolskiego
GMINA RZEZAWA Strona 8
Plan Odnowy Miejscowości Borek
2.3. Demografia
Pod względem liczby mieszkańców, sołectwo Borek zalicza się do średnich wsi gminy Rzezawa.
TabelaRysunek 2: 5 Liczba. Liczba ludności ludności Borku w miejscowości na tle gminy Borek Rzezawa w latach 2000-2010
Miejscowość zamieszkuje 1212 osób, w tym 583 kobiety i 629 mężczyzn. Stosunek liczby mężczyzn do liczby żyjących na terenie sołectwa kobiet przedstawia się dosyć nietypowo, jak na średnie wskaźniki tego typu w kraju, i wynosi 1,07. Zróżnicowanie demograficzne Borku nie odbiega nadmiernie od sąsiednich sołectw. Przedstawiony na powyższym wykresie rozkład liczby ludności w ciągu ostatnich 10 lat, pozwala zauważyć niekorzystną dla wsi tendencję. Od 2000 r. obserwuje się znaczące wahania w liczbie ludności. O ile w okresie 2006 – 2009 zanotowano nieznaczny wzrost liczby mieszkańców miejscowości, o tyle w minionym roku zaludnienie sołectwa zmniejszyło się o 121 osób i osiągnęło najniższy wskaźnik rejestrowany w ostatniej dekadzie. Przyczyn tego zjawiska należy szukać w ujemnym przyroście naturalnym oraz emigracji zarobkowej.
Rysunek 6. Przyrost liczby ludności we wsi Borek w latach 2000 - 2010
GMINA RZEZAWA Strona 9
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Względnie liczną grupę mieszkańców wsi reprezentuje ludność w wieku przedprodukcyjnym – 264 osoby. Najobszerniejszy segment struktury demograficznej sołectwa stanowi ludność w wieku produkcyjnym. W Borku zamieszkuje 359 kobiet w wieku 18 – 59 lat oraz 451 mężczyzn pomiędzy 18 a 64 rokiem życia. Liczba mężczyzn w wieku produkcyjnym jest o 92 osoby wyższa niż liczba kobiet reprezentująca tę grupę.
W grupie ludności w wieku poprodukcyjnym notuje się zwyczajową przewagę liczebną kobiet nad mężczyznami (97 - 41). Wartość ta jest podobna do średniej rejestrowanej w całej gminie, gdzie współczynnik feminizacji w tym segmencie wynosi 2,27.
Analizując strukturę demograficzną Borku, należy zwrócić uwagę na ujemny przyrost naturalny, który wynosi -0,0017 %. Wskaźnik ten jest niższy niż rejestrowany na terenie całej gminy ( 0,0012 %). Niski stopień urodzeń na terenie Borku , skutkuje spadająca liczbą ludności sołectwa.
Wyszczególnienie Gmina Borek Stan ludności ogółem, w tym: 10801 1212 Kobiety 5466 583 Mężczyźni 5335 629 Urodzenia żywe ogółem 116 - w kraju 15 7 – za granicą Zgony ogółem 108 17 Przyrost naturalny 0,0012 % -0,0017 % Ludnośd w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) 2445 264 Ludnośd w wieku produkcyjnym ogółem, w tym: 6859 810
Kobiety (18 – 59 lat) 3210 359 Mężczyźni (18 – 64 lat) 3649 451 Ludnośd w wieku poprodukcyjnym ogółem, w tym: 1497 138 Kobiety (60 lat i więcej) 1040 97 Mężczyźni (65 lat i więcej) 457 41
Tabela 2. Struktura demograficzna Borku
GMINA RZEZAWA Strona 10
Plan Odnowy Miejscowości Borek
2.4. Zagospodarowanie terenu
Borek leży w centralnej części gminy Rzezawa. Obszar ten ma charakter rolniczo – rekreacyjny. Gmina Rzezawa charakteryzuje się stosunkowo wysokim, zbliżonym do średniej krajowej wskaźnikiem zalesienia. Grunty pod zabudową, drogami, itp. stanowią około 14 % udział użytków rolnych, których całkowita powierzchnia wynosi 59 % obszaru gminy. Rzezawa w stosunku do innych gmin położonych w powiecie bocheńskim wyróżnia się niewielkim udziałem obszarów rolniczych. Jako wyjątkowo niski ocenia się również udział gruntów ornych wśród obszarów użytkowania rolniczego.
2.5 Historia
Pierwsze wzmianki o Borku odnajdujemy już w dokumentach pochodzących z XIV wieku. W dniu 10 lutego 1350 król Kazimierz Wielki nadał akt lokacyjny wsi na prawie niemieckim. W akcie tym polecił chłopu Maciejowi, przyszłemu sołtysowi, wybudować na 30 łanach wgłębi puszczy wieś - Borek. Nazwa wsi nawiązywała do historii tego terenu. Została ona bowiem założona na obszarze wykarczowanej puszczy, niegdyś lasu iglastego, zwanego również borem. Przybywający do Borku koloniści dostawali zazwyczaj 1 łan ziemi (kmiecie) lub 0,25 łana (zagrodnicy). Najwięcej ziemi przypadało sołtysowi – 3 łany, posiadał on również prawo do poszerzania swoich włości poprzez karczunek sąsiadujących lasów. Zgodnie z poleceniem króla Kazimierza Wielkiego, Maciej miał założyć we wsi karczmę, dwa stawy rybne, urządzić ławę szewską, piekarską i rzeźnicką, oraz zbudować młyn.
Władca zwolnił sołtysa i kmieci z powinności i opłat na rzecz króla na okres 20 lat. Po tym czasie wieś miała służyć monarsze w razie konfliktów swoim oddziałem łuczników. Plany zagospodarowania miejscowości zakładały również budowę kościoła, co uczyniłoby Borek główną miejscowością regionu. Ostatecznie kościół został jednak zlokalizowany w Rzezawie.
Borek wraz z Jodłówką, Krzeczowem, Ostrowem Królewskim, Rzezawą i od 1439r. Dąbrówką stanowiły klucz wsi starostwa Krzeczowskiego, będących ciągle w zastawie. Zmieniali się starostowie, zmieniała się i wielkość starostwa. Jedne wsie na krótko były do niego przyłączane, inne przechodziły pod administrację sąsiednich władz. W XVI w.
GMINA RZEZAWA Strona 11
Plan Odnowy Miejscowości Borek tereny te objęło starostwo krzeczowskie. Borek razem z Dąbrówką odłączyły się od niego w 1648 r.
Życie mieszkańców wsi nie było łatwe. Każdego dnia zmagali się z trudnościami, jakie niosła ze sobą uprawa roli. Nękani przez susze, ulewne deszcze, grady i powodzie, prowadzili swoje gospodarstwa, stale walcząc z ze zmieniającymi się żywiołami. Terenów tych nie oszczędziła także historia. Wielkie straty przyniosły ze sobą wojny polsko- szwedzkie w XVII wieku. W 1657 roku, Jerzy Rakoczy II, sprzymierzony ze Szwedami książę siedmiogrodzki, najechał starostwo. Wojska Rakoczego, kierując się w stronę Krakowa, dokonały wielkiego spustoszenia na ziemiach krzeczowskich. Spłonęło wówczas wiele wartościowych dla regionu obiektów. Mieszkańców starostwa nękały nie tylko wrogie wojska, nie szczędziły ich także oddziały polskie. Wojska krajowe traktowały bowiem królewszczyzny jako swoją własność, niejednokrotnie dopuszczając się rozbojów i grabieży.
Na skutek „potopu” szwedzkiego z 237 gospodarstw kmiecych pozostało 38, 192 gospodarstwa zostały opuszczone, ziemie zaś w 60% leżały odłogiem.
23 sierpnia 1775 roku Austria zajęła dobra krzeczowskie, będące wówczas we własności podstarościego Ignacego Dyndyńskiego. Podstarości władał ziemiami, w których skład wchodziły sołectwa: Krzeczowa, Rzezawy, Jodłówki, Borku, Ostrowa, Buczkowa, Dębiny, Dąbrówki, Przyborowa, Łęk, Rysiów i Rudy. Austriacy szybko pozbywali się zajętych ziem w drodze licytacji publicznej. Dobra krzeczowskie sprzedano w 5 sekcjach. Borek, znajdujący się w drugiej sekcji wsi, został nabyty 23 sierpnia 1835 r. wraz z Buczkowem, Dębiną i Dąbrówką przez Edwarda Homolatscha. W 1880 Borek po raz kolejny zmienił właściciela. Teren sołectwa znalazł się we własności M. Zimmermanna.
Na początku XX wieku teren obecnej gminy Rzezawa stał się areną konfliktu pomiędzy działającymi na tym obszarze partiami politycznymi a Kościołem. Niemal w każdej miejscowości odbywały się zebrania adwersarzy, w których uczestniczyli min. ks.Stojałowski, Ruebanbauer, Bardel, dr Klimek, P. Klimek, Malisz z Krakowa, Reguła z Bochnii, Maślanka, W. Trąba, Marasse Borodacki, Kiernik, Fietka, poseł Walicki. Wśród
GMINA RZEZAWA Strona 12
Plan Odnowy Miejscowości Borek uczestników i mówców znalazł się także poseł na sejm, pochodzący z Buczkowa, M. Rudnik.
2.6. Gospodarka
Gmina Rzezawa charakteryzuje się stosunkowo wysokim wskaźnikiem przedsiębiorczości. Na koniec roku 2010 w Urzędzie Gminy było zarejestrowanych 329 podmiotów gospodarczych, z czego aż 106 działających w branży budowlanej.
Działalnośd gospodarcza – wyszczególnienie Liczba
Placówki handlowe i gastronomiczne 97 Produkcja wyrobów przemysłowych 0 Produkcja wyrobów spożywczych 0 Budownictwo 106
Usługi transportowe 3 Zakłady produkcyjno usługowe 54 Inne 69
Tabela 3. Podmioty gospodarcze działające na terenie gminy Rzezawa
Wysoką aktywność notuje się także w sektorach: handlowym oraz gastronomicznym.
Do ważniejszych przedsiębiorstw i zarazem największych pracodawców na terenie gminy należą firmy: MAWI – produkująca urządzenia chłodnicze, KAPS Sp. z o.o. – zajmująca się produkcją i dystrybucją artykułów obuwniczych oraz przedsiębiorstwo ROL – BUD.
GMINA RZEZAWA Strona 13
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Rysunek 7. Liczba bezrobotnych w gminie Rzezawa w latach 2004-2010
Na terenie gminy Rzezawa bez pracy pozostaje 403 mieszkańców. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba osób bezrobotnych zmniejszyła się. Patrząc na lata 2007 – 2008, można zaobserwować niekorzystną tendencję na gminnym rynku pracy. W przeważającej części bez pracy pozostają kobiety oraz osoby, które nie ukończyły 25 roku życia. Stosunkowo wysoki jest również wskaźnik osób bezrobotnych wśród zarejestrowanych nieposiadających kwalifikacji zawodowych oraz wykształcenia średniego. Najlepiej na rynku pracy radzą sobie absolwenci szkół wyższych.
Rysunek 8. Struktura bezrobotnych w gminie Rzezawa
GMINA RZEZAWA Strona 14
Plan Odnowy Miejscowości Borek
2.7. Oświata
Na ofertę edukacyjną Borku składają się Publiczna Szkoła Podstawowa oraz Publiczne Przedszkole. Placówki z powodzeniem realizują ustawowy plan nauczania, uzupełniając go autorskimi programami.
Tabela 4. Liczba uczniów uczęszczających do szkół w Borku Liczba uczniów uczęszczających do szkół w sołectwie Borek Rok 2007 2008 2009 2010
Borek 87 89 80 73 PSP z oddziałem przedszkolnym
Misją placówek jest kształtowanie i rozwijanie twórczych postaw wychowanków. Dzieci zdobywają w nich wiedzę i umiejętności niezbędne w dalszej edukacji.
Po zakończeniu edukacji na szczeblu podstawowym, młodzież kontynuuje naukę w gimnazjach w Rzezawie lub Dąbrówce.
Rysunek 9. Publiczna Szkoła Podstawa i Publiczne Przedszkole w Borku
GMINA RZEZAWA Strona 15
Plan Odnowy Miejscowości Borek
2.8. Rolnictwo
W Borku występują dogodne warunki klimatyczne dla rozwoju działalności rolniczej. Mimo korzystnego położenia w Kotlinie Sandomierskiej i wynikającego z tego najdłuższego okresu wegetacyjnego w kraju, wieś nie posiada typowo rolniczego profilu. Przyczyny tego zjawiska należy szukać w niskiej klasie bonitacyjnej gleb, na których położona jest miejscowość. Pod względem struktury bonitacyjnej w gminie przeważają bowiem gleby klasy IV (blisko połowa użytków), pozostałą część zajmują klasy III i V (z przewagą V) oraz gleby klasy II i VI, zaś gleby klasy I w ogóle nie występują.
Gospodarstwa rolne Ilośd
Liczba gospodarstw 1597 Powierzchnia gospodarstw 1 - 5 ha 1517 5 – 10 ha 61 10 – 20 ha 8
20 i więcej ha 11
Tabela 5. Liczba gospodarstw rolnych w gminie Rzezawa według powierzchni
Gleby klasy IV, dominujące na obszarze Borku, należą do gleb ornych średnich. Plony osiągane na tego rodzaju glebach są wyraźnie niższe niż w przypadku klas wyższych, nawet gdy utrzymywane są one w dobrej kulturze rolnej. Ponadto, gleby te charakteryzuje wyjątkowa podatność na wahania poziomu wód gruntowych, co w połączeniu z częstym występowaniem podtopień na niżej położonych obszarach gminy, determinuje niską jakość plonów.
GMINA RZEZAWA Strona 16
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Strukturę agrarną wsi charakteryzuje duże rozdrobnienie gruntów. W przeważającej części jej rolniczy krajobraz kształtowany jest przez małoobszarowe gospodarstwa indywidualne. Notowane w gminie Rzezawa rozdrobnienie areału jest skrajnie wysokie nawet jak na przodujące Rysunek 10. Struktura użytkowania ziemi w tym względzie województwo
małopolskie.
Na obszarach użytkowanych rolniczo notuje się wysoki udział łąk i pastwisk (44% użytków rolnych). Grunty orne stanowią około 50% wszystkich użytków rolnych. W gminie występuje bardzo niewiele sadów i krzewów owocowych (plantacje trwałe).
2.9. Sport i wypoczynek
Mieszkańcy gminy Rzezawa cenią sobie aktywny wypoczynek. Dyscypliną cieszącą się największą popularnością jest piłka nożna. Swoich amatorów mają także tenis stołowy oraz szachy.
Przy szkole w Borku znajduje się wielofunkcyjne boisko sportowe z nawierzchnią asfaltową. Teren boiska wielofunkcyjnego wymaga jednak prac modernizacyjnych w postaci wymiany nakładki. Oprócz boiska szkolnego w Borku funkcjonuje także boisko sportowe uniwersalne.
Borek, położony w jednej z najbardziej malowniczych części gminy, zapewnia mieszkańcom doskonałe warunki do wypoczynku.
GMINA RZEZAWA Strona 17
Plan Odnowy Miejscowości Borek
2.10. Ochrona zdrowia
Mieszkańcy Borku korzystają ze świadczeń zdrowotnych w sąsiedniej miejscowości Rzezawa. Stały dostęp do opieki medycznej zapewnia tam Samodzielny Publiczny Gminny Zakład Opieki Zdrowotnej, na który składa się Gminny Ośrodek Zdrowia przy ul. Wiśniowej oraz Poradnia Rehabilitacyjna przy ul. Kościelnej. Oferta ośrodka obejmuje podstawowy zakres opieki zdrowotnej, poradnię POZ dla dzieci oraz poradnię ginekologiczno-położniczą.
Utworzona w 2000 r. Poradnia Rehabilitacyjna świadczy usługi medyczne z zakresu rehabilitacji i kinezyterapii. W ośrodku udziela się również porad rehabilitacyjnych dla pacjentów. Przychodnia Stomatologiczna oferuje szeroki zakres opieki obejmujący stomatologię zachowawczą dla dzieci i dorosłych, protetykę, chirurgię stomatologiczną oraz badania profilaktyczne. Na terenie gminy funkcjonuje także Niepubliczny Ośrodek Zdrowia NZOZ „NOWY” Centrum Medycyny Rodzinnej. Zapewnia usługi z zakresu: opieki internistycznej i pediatrycznej, konsultacji urologicznych, pulmonologicznych, alergologicznych, neonatologicznych, opieki pielęgniarskiej i położniczej, badań EKG, USG, RTG, badań laboratoryjnych oraz opieki całodobowej.
2.11. Infrastruktura techniczna i komunikacyjna
Borek posiada korzystne położenie komunikacyjne. W sąsiedztwie gminy Rzezawa przebiega droga krajowa nr 4, rozciągająca się od granicy polsko- niemieckiej aż do przejścia granicznego z Ukrainą w Korczowej. Trasa ta stanowi ważny węzeł komunikacyjny o znaczeniu międzynarodowym.
Ponadto, miejscowość przecinają drogi powiatowe:
- Droga nr K 2090 Ostrów Szlachecki – Borek, długość 3,9 km
- Droga K 2091 Zatoka – Borek długość 4,1 km,
- Droga nr K 1428 Bochnia – Niedzielska – długość 15,1 km.
Sołectwo dysponuje również dobrze rozwiniętą siecią dróg gminnych znajdujących się na terenie samej miejscowości oraz łączących ją z sąsiednimi sołectwami. Przez Borek
GMINA RZEZAWA Strona 18
Plan Odnowy Miejscowości Borek przebiegają 2 drogi ewidencjonowane o długości 3,7 km oraz 20 dróg bez numerów ewidencyjnych o łącznej długości 8,5 km.
WYKAZ DRÓG GMINNYCH NA TERENIE SOŁECTWA BOREK
Numer drogi Nazwa drogi Długośd drogi w km K 580303 Borek – na Mały Koniec 1,65 K 580302 Borek – Jodłówka 3,00 Tabela 6. Wykaz dróg gminnych na terenie sołectwa Borek
Mieszkańcy Borku mają dostęp do komunikacji autobusowej oraz usług prywatnych przewoźników (mikrobusów).
W pobliżu sołectwa, w sąsiedniej miejscowości Rzezawa, znajduje się linia kolejowa 91 łącząca Kraków z Medyką. Na stacji kolejowej zatrzymują się pociągi osobowe. Przystanek jest położony w odległości 7 km od miasta Bochnia oraz 3,4 km od Jasienia Brzeskiego. Niewielkie oddalenie od głównego ośrodka miejskiego w regionie, pozwala korzystać mieszkańcom miejscowości z połączenia kolejowego zarówno w dojazdach do miejsca pracy, jak i w celach rekreacyjnych.
Zaopatrzenie w ciepło
Na terenie sołectwa nie funkcjonuje sieć ciepłownicza. Dominuje system indywidualnego zaopatrywania w ciepło obiektów użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych. Mieszkańcy ogrzewają swoje domy najczęściej przy pomocy pieców gazowych, węglowych i węglowo-drzewnych. Obiekty należące do gminy wyposażone są w kotłownie gazowe.
Zaopatrzenie w gaz
Miejscowość jest zgazyfikowana.
Długość sieci gazowej na Długość sieci gazowej z Liczba przyłączy koniec 2009 r. przyłączami 104,335 m 167 721 m 2472
Tabela 7. Sied gazociągowa
GMINA RZEZAWA Strona 19
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Wodociągi i kanalizacja
Na obszarze gminy Rzezawa znajduje się sprawnie działająca sieć wodociągowa zaopatrująca w wodę ludność i zakłady produkcyjne. Woda doprowadzana jest z ujęcia na rzece Raba w Bochni przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Właścicielem wodociągu na terenie Rzezawy jest Gmina. Według danych Urzędu Gminy, obecnie zarejestrowanych jest 1920 umów z odbiorcami wody, w tym 245 na terenie Borku.
Długość sieci Borek Liczba przyłączy wodociągowej w gminie 107581 mb+15200 mb 14717 mb 245 (magistrala) Tabela 8. Sied wodociągowa
Miejscowość posiada sieć kanalizacyjną. Obecnie podłączonych jest do niej 569 budynków. Ścieki są odprowadzane do mechaniczno-biologicznej oczyszczalni znajdującej
się na terenie sołectwa. Oczyszczalnia dysponuje przepustowością ok. 190 m3/dobę, jej maksymalna wydajność oscyluje w granicy 210 m3/dobę. Konserwacja i eksploatacja sieci kanalizacyjnej należy do obowiązków Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej. Wykonuje on okresowe remonty oraz zajmuje się likwidacją występujących awarii.
Długość sieci kanalizacyjnej Długość sieci kanalizacyjnej Długość przyłączy (km) na terenie gminy (km) na terenie Borku (km) 88,221 12,9 5,1 Tabela 9. Sied kanalizacyjna
Gospodarka odpadami
Uchwałą Rady Gminy z dnia 9 lipca 1999 r. utworzono Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej z siedzibą w Rzezawie przy ulicy Kościelnej 8. Zakład od 2000 r. zajmuje się zbiórką odpadów komunalnych na terenie gminy. Odbiór odpadów prowadzony jest na podstawie podpisanych umów cywilnoprawnych. Każde gospodarstwo posiadające
GMINA RZEZAWA Strona 20
Plan Odnowy Miejscowości Borek umowę na wywóz śmieci wyposażono w pojemnik na odpady, dostarczony przez GZGK. Zbiórka odpadów odbywa się raz w miesiącu, zgodnie z przyjętym harmonogramem.
Na terenie gminy funkcjonuje program selektywnej zbiórki odpadów „u źródła”. Pozwala on poprawić stan środowiska naturalnego poprzez zmniejszenie liczby odpadów trafiających na składowisko komunalne, a także niesie ze sobą znaczne korzyści ekonomiczne, dzięki ponownemu wykorzystaniu surowców.
W ramach programu właściciele nieruchomości, posiadający umowy na wywóz śmieci, otrzymują bezpłatnie worki do gromadzenia odpadów plastikowych i szklanych. Służą one do gromadzenia opakowań ze szkła, tworzyw sztucznych i papieru. Worki z surowcami wtórnymi mieszkańcy pozostawiają na poboczu drogi, skąd są odbierane przez jednostkę wywozową.
Ponadto, każde gospodarstwo domowe wyposażone jest w pojemnik na odpady „zmieszane”. Zbiórka odpadów „zmieszanych” odbywa się raz w miesiącu, zgodnie z przyjętym przez jednostkę zarządzającą harmonogramem. Właściciele nieruchomości płacą za odbiór opadów zmieszanych zryczałtowaną opłatę roczną ustaloną przez Radę Gminy. Wysokość opłaty jest determinowana przez liczbę osób należących do danego gospodarstwa. Odpady „zmieszane” wywożone są na Gminne Składowisko Odpadów w Borku. Następnie poddaje się je sortowaniu ręcznemu, które służy oddzieleniu materiałów nadających do ponownego wykorzystania (tworzyw sztucznych, folii, opakowań pet, metali kolorowych, szkła) od zanieczyszczonej frakcji organicznej. Odpady wydzielone po sortowaniu przekazywane są firmom zewnętrznym.
Gmina Rzezawa podjęła również inicjatywę zbiórki odpadów niebezpiecznych w postaci zużytych baterii. Baterie można oddawać do punktów zlokalizowanych w placówkach oświatowych.
Odpady azbestowe są odbierane od mieszkańców przez Jednostkę Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie i przewożone na składowisko odpadów niebezpiecznych.
Na terenie Gminy Rzezawa nie prowadzi się selektywnej zbiórki odpadów biodegradowalnych. Odpady te wykorzystywane są najczęściej przez mieszkańców
GMINA RZEZAWA Strona 21
Plan Odnowy Miejscowości Borek w celach gospodarczych (trafiają na pryzmy kompostowe, obornikowe bądź są stosowane w paszach dla zwierząt gospodarskich).
Sieć elektroenergetyczna
Sołectwo Borek jest w pełni zelektryfikowane. Miejscowość dysponuje dobrze rozwiniętą i zmodernizowaną siecią z możliwością pełnego zasilenia odbiorców. Układ sieci rozdzielczej średniego napięcia na terenie miejscowości pracuje w oparciu o podstawowe źródła zasilania leżące poza jej obszarem. Energię elektryczną dostarcza Główny Punkt Zasilania zlokalizowany w Bochni. Na terenie gminy Rzezawa znajduje się 51 stacji transformatorowych, w tym 5 w Borku.
Ponadto, na obszarze gminy funkcjonuje sprawnie działające oświetlenie uliczne, składające się z 705 lamp, z czego 70 zlokalizowanych jest na terenie Borku.
Telekomunikacja
Głównym operatorem telekomunikacyjnym na terenie gminy Rzezawa jest Telekomunikacja Polska S.A. Ponadto, w miejscowości działają także inne podmioty świadczące usługi tego typu. Zaliczają się do nich Multimedia Polska oraz główni operatorzy telefonii komórkowej.
Mieszkańcy miejscowości posiadają w przeważającej części dostęp do Internetu, który na terenie gminy jest dostarczany drogą radiową przez firmę NETSYSTEM lub za pomocą łącz stałych oferowanych przez TP S.A. i Multimedia Polska.
2.12 Infrastruktura społeczna i kulturalna
Na terenie Borku znajduje się świetlica wiejska. Placówka oferuje zajęcia dla najmłodszych, zapewniając im ciekawe formy spędzenia czasu wolnego i pomoc w nauce. Organizuje ogólnodostępne imprezy okolicznościowe, zarówno dla młodzieży, jak i osób starszych. Świetlica, będąca miejscem spotkań mieszkańców, sprzyja kultywowaniu wiejskiej tradycji i buduje poczucie przynależności do społeczności Borku. Ponadto, w sołectwie działa punkt biblioteczny.
GMINA RZEZAWA Strona 22
Plan Odnowy Miejscowości Borek
3. Inwentaryzacja zasobów
3.1. Zasoby przyrodnicze
Ponad 50% powierzchni gminy Rzezawa zajmują obszary chronione. Pierwszy z nich - Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego – obejmuje wieś Łazy położoną na południowym krańcu gminy. Obszar ten charakteryzuje się zróżnicowaną rzeźbą terenu. Występuje tutaj 35 gatunków roślin chronionych, w tym 25 podlegających całkowitej ochronie.
Rysuek 11. Pogórze Wiśnickie
Drugim obszarem chronionym znajdującym się na terenie gminy jest Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu. Zajmuje on 50% powierzchni gminy, obejmując wsie: Borek, część Jodłówki, Dąbrówkę, Buczków, Dębinę, Okulice i Bratucice.
Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu ma kształt nieregularnego owalu, który zamyka w swoich granicach dwa duże kompleksy leśne: lasy bratucickie i lasy jodłowskie. Teren ten rozpościera się pomiędzy dolinami Raby i Uszwicy.
Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje mikroregiony: Wysoczyzny Szczepanowskiej, na której wysokości względne wynoszą 30-40 m, Równiny Buczewskiej, wznoszącej się 8-15 m ponad poziom rzek, oraz fragmentów Niziny Nadwiślańskiej obejmującej doliny Wisły, Rabi Uszwicy. Do najbardziej interesujących elementów przyrody nieożywionej należą w znacznej części zalesione wały wydmowe na północ od Przyborowa.
GMINA RZEZAWA Strona 23
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Rysunek 12. Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu
Na obszarze zachowały się lasy o dużym stopniu naturalności. Wyraża się to wysokim udziałem drzewostanów o składzie gatunkowym zgodnym z siedliskiem. Podstawowym gatunkiem lasotwórczym jest sosna zwyczajna. Towarzyszy jej dąb szypułkowy. Domieszkę stanowi brzoza brodawkowata, olsza czarna, jesion wyniosły, modrzew europejski, grab zwyczajny, dąb bezszypułkowy oraz sztucznie wprowadzony dąb czerwony.
GMINA RZEZAWA Strona 24
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Rysunek 13. Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu
Cennym składnikiem szaty roślinnej Bratucickiego Obszaru Krajobrazu Chronionego są ekosystemy łąkowe. Rozległe kompleksy z bogactwem gatunków stanowią szczególnie w kwietniu i maju przepiękny element krajobrazu. W zbiornikach i ciekach wodnych oraz w ich otoczeniu znajdują się ciekawe zbiorowiska roślinne. Szczególną wartość przyrodniczą omawianego Obszaru stanowią rośliny objęte ochroną gatunkową. Do najbardziej interesujących należy szafran spiski o potocznej nazwie - krokus. Na niżu występuje jedynie w Kotlinie Sandomierskiej właśnie na terenie Bratucickiego Obszaru Chronionego. Drugim gatunkiem zasługującym na szczególną uwagę jest paproć długosz królewski. Gatunek ten znajduje się na liście roślin zagrożonych wyginięciem.
Na obszarze chronionym spotkać można wiele gatunków zwierząt leśnych. Lasy dają także schronienie dużym ptakom drapieżnym gniazdującym wysoko na drzewach, takim jak jastrząb i myszołów. Rysunek 15. Paprod długosz królewski
GMINA RZEZAWA Strona 25
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Drobne ptaki śpiewające gniazdują na ziemi, w krzewach, drzewach wolno stojących i w głębi lasów. Wstępnie oszacowano, że na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu żyje około 16 gatunków kręgowców, objętych ochroną gatunkową. Spośród ssaków występuje tu: pięć gatunków nietoperzy (gacek wielkouch, gacek szary, nocek duży, mroczek późny, karlik malutki), jeż wschodni, kret, ryjówka aksamitna, orzesznica, wydra, łasica, gronostaj i inne. Do najliczniejszych ptaków chronionych należą: zięba, sikora bogatka, trznadel, rudzik, pierwiosnek, piecuszek. Pojedynczo występuje: sowa uszata, pójdzka, zimorodek, pokrzewka jarzębata, muchołówka białoszyja oraz gatunki związane ze środowiskiem stawów hodowlanych, takie jak: perkoz rdzawoszyji, perkoz zausznik, baczek, rycyk i inne. Płazy reprezentowane są przez 10 gatunków, między innymi przez traszkę grzebieniastą i zwyczajna, rzekotkę drzewną, kumaka nizinnego. Wśród gadów spotkać można jaszczurkę zwinkę, jaszczurkę żyworodną, padalca, zaskrońca i żmiję.
3.2. Zasoby kulturowe
Bogata historia gminy Rzezawa przejawia się w licznych zabytkach architektury sakralnej i świeckiej, znajdujących się na jej terenie. Do obiektów nekropolijnych o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa historycznego gminy należą:
Kościół pod wezwaniem Trójcy Przenajświętszej i Świętego Leopolda w Rzezawie wybudowany w latach 1848-54. Eklektyczna budowla, nawiązująca swoim charakterem do stylu renesansowego, została wzniesiona na planie krzyża łacińskiego. W ramionach krzyża umiejscowiono kaplice. Na szczególną uwagę zasługuje wnętrze kościoła, którego barokowo-klasycystyczny wygląd do dziś zachwyca wiernych i turystów odwiedzających miejscowość. Bogato zdobiony ołtarz główny uosabia najlepszą tradycję sztuki barokowej. W jego środkowym polu znajduje się obraz Najświętszej Marii Panny, w zasłonie zaś obraz przedstawiający wizerunek Świętej Trójcy z 1874r. Ołtarze boczne są utrzymane w stylu barokowo-klasycystycznym. Ołtarz w lewej kaplicy reprezentuje styl barokowo-ludowy. Niezwykle ciekawym elementem wystroju obiektu jest ambona z kwadratowym koszem i płaskorzeźbą Chrystusa Pasterza w zaplecku. Ponadto, w kościele znajduje się murowana chrzcielnica, której pochodzenie datuje się na XVIII wiek oraz kamienna kropielnica z XVI lub XVII wieku.
GMINA RZEZAWA Strona 26
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Sanktuarium Maryjne w Okulicach. Położone w północnej części gminy Okulice są miejscem kultu Matki Bożej Okulickiej. Pielgrzymi przybywają do miejscowości, aby modlić się przed słynącym łaskami obrazem. Obraz, namalowany temperą na trzech spojonych lipowych deskach, ma wymiary 110 cm x 70 cm. Przedstawia Matkę Bożą frontalnie zwróconą do widza, która trzyma na lewym ręku Dzieciątko Jezus, prawą dłoń zaś składa na sercu. Obecny budynek Sanktuarium powstał po II wojnie światowej staraniem ówczesnego proboszcza ks. Józefa Augustyna. Świątynię konsekrowano 15 maja 1959r. Wkrótce potem, w 1962r., uzyskano pozwolenie Stolicy Apostolskiej na koronację cudownego Obrazu. W 1990r. doszło do kradzieży koron Matki Bożej Okulickiej. Jan Paweł II poświęcił w Rzeszowie nowe korony (wykonane jako kopia skradzionych), a abp Józef Życiński - ówczesny Ordynariusz Tarnowski - 14 lipca 1991 r. dokonał aktu rekoronacji.
Znaki Maryjne. W Okulicach znajduje się wiele obiektów kultu maryjnego. W budynku parafialnym, mieszczącym się przy Sanktuarium, zlokalizowano salę maryjną prezentującą figury i obrazy Matki Boskiej czczone na różnych kontynentach. W miejscowości znajdują się również liczne kapliczki oraz grota z cudownym źródełkiem.
Cmentarze wojenne – w Bratucicach (północy rejon gminy) oraz w Krzeczowie znajdują się cmentarze z okresu I wojny światowej.
Na terenie gminy występują również w unikatowej na tle regionu skali przydrożne kapliczki i krzyże. W gminie Rzezawa występują nie tylko zabytkowe obiekty architektury sakralnej, zachowały się tutaj również drewniane domy, chałupy, stodoły i stajnie, składające się na niezwykle interesujący kompleks zabytkowej architektury drewnianej.
GMINA RZEZAWA Strona 27
Plan Odnowy Miejscowości Borek
3.3. Zasoby turystyczne
Malownicze krajobrazy, czyste powietrze oraz dziewicza przyroda, czynią Borek miejscem, gdzie nie tylko można zażywać aktywnego wypoczynku, ale także oddać się błogiemu relaksowi na łonie natury. W zaciszu borów sosnowych, turyści zmęczeni hałasem i zgiełkiem miast, mogą w pełni czerpać przyjemność z obcowania z bogatą fauną i florą Bratucickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Wytrwali odkrywcy lokalnych skarbów przyrodniczych odnajdą zaś na terenie miejscowości przepiękny szafran spiski oraz zagrożony gatunek paproci długosza królewskiego.
Na odwiedzających miejscowość turystów czeka dobrze przygotowane zaplecze noclegowe. Najatrakcyjniejszy tego typu obiekt na terenie sołectwa to Centrum Aktywnego Wypoczynku „BOREK”. Jest to nowoczesny kompleks rekreacyjno wypoczynkowy. Położone zaledwie 10 km od Bochni i 45 km od Krakowa, stanowi doskonałą bazę do wypadów weekendowych dla zmęczonych miejskim zgiełkiem mieszkańców metropolii. Dzięki korzystnemu położeniu komunikacyjnemu, obiekt może stanowić również atrakcyjny punkt noclegowy dla podążających szlakiem zabytków ziemi bocheńskiej turystów zagranicznych.
Na 50 ha Centrum Aktywnego Wypoczynku mieszczą się dwie niezależne części ośrodka – część rekreacyjna „Balaton” oraz część przeznaczona do organizacji gier terenowych i integracyjnych „Poligon”.
Obiekt dysponuje 160 miejscami noclegowymi i w pełni wyposażonym zapleczem gastronomicznym. Klienci ośrodka mogą korzystać m.in. z strzeżonego kąpieliska, toru gokartowego, toru do jazdy na quadach, ściany wspinaczkowej, kolejki tyrolskiej, boiska sportowego, placu zabaw dla dzieci oraz pola do mini golfa. Wielką atrakcją dla najmłodszych bywalców Centrum jest mini – zoo, w którym spotkać można tak egzotyczne zwierzęta jak lama peruwiańska, owca kameruńska czy miniaturowe kozy.
GMINA RZEZAWA Strona 28
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Rysunek 14. Centrum Aktywnego Wypoczynku Borek
Odwiedzający miejscowość turyści mogą również skorzystać z oferty noclegowej hotelu Magnolia, mieszczącego się w sołectwie Łazy. „Magnolia” dysponuje 50 miejscami noclegowymi. Do dyspozycji gości przewidziano bar, salę restauracyjną, salę taneczną oraz parking.
W sąsiedniej Jodłówce mieści się „Hotel u Jacka”. Obiekt posiada 45 miejsc noclegowych oraz salę konferencyjną na 40 osób.
3.4. Kapitał społeczny
W Borku działa Ludowy Zespół Sportowy „Borek”. Grupa promuje aktywny wypoczynek i kształtuje wysokie wartości moralne i fizyczne wśród młodzieży. Organizuje również widowiska sportowe. Promocję i rozwój gminy oraz wsi wspiera organizacja gminna - Stowarzyszenie Rozwoju i Promocji Gminy Rzezawa. Cele stowarzyszenia obejmują: - zrównoważony rozwój Gminy Rzezawa, - rozwój zasobów ludzkich, - rozwój infrastruktury, - zapewnienie trwałego rozwoju gospodarczego, - pielęgnowanie i rozwój wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i kulturowego, - inicjowanie i współtworzenie warunków sprzyjających ochronie zdrowia mieszkańców,
- integrację europejska.
GMINA RZEZAWA Strona 29
Plan Odnowy Miejscowości Borek
4. Opis obszaru o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, sprzyjającego nawiązywaniu kontaktów społecznych.
Borek jest wsią o zwartej zabudowie zlokalizowanej wzdłuż głównego traktu komunikacyjnego. Analizując strukturę przestrzenną miejscowości, można dopatrzyć się w niej śladów łańcuchówki - dawnej zabudowy wsi lokowanych na prawie niemieckim. Wraz ze zmieniającymi się warunkami historycznymi i gospodarczymi, wieś rozwinęła dodatkowe szlaki komunikacyjne. Charakterystyczne usytuowanie zabudowy w linii łańcuchowej, wciąż jednak pozostaje wyraźnym wyznacznikiem jej struktury. Warto również zauważyć, że wśród elementów starej zabudowy dominują domy zwrócone frontem ku południu.
Rysunek 15. Struktura przestrzenna Borku
GMINA RZEZAWA Strona 30
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Dominantą przestrzenną miejscowości jest Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa, który wzniesiono w 1993r.
Miejscem o szczególnym znaczeniu dla nawiązywania kontaktów i integracji społeczności lokalnej jest teren obejmujący świetlicę wiejską zlokalizowaną w budynku OSP, szkołę oraz zabudowania kościelne.
Mieszkańcy terenów wiejskich są pozbawieni nie tylko form rekreacji, jakie oferują miasta, ale także bezpłatnego dostępu do zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży. Świetlice pełnią więc często funkcje kilku obiektów. Są miejscem popołudniowych spotkań, wypoczynku, nauki, zabawy, to w nich podejmuje się decyzje kluczowe dla społeczności lokalnej. Wyjątkowe znaczenie ma to w przypadku małych miejscowości, takich jak Borek.
Okolice świetlicy wiejskiej stały naturalną przestrzenią aktywności Borkowian , pełniącą fundamentalną rolę w integracji sołectwa. Odbywające się w budynku spotkania mieszkańców stanowią nie tylko doskonałą okazję do zacieśniania więzów rodzinnych i sąsiedzkich, ale również stwarzają możliwość do wymiany poglądów i dyskusji o sprawach kluczowych dla społeczności wsi. Ponadto, placówka oferuje zajęcia dla najmłodszych, zapewniając im ciekawe formy spędzenia czasu wolnego i pomoc w nauce. Poprzez organizację imprez okolicznościowych dostępnych zarówno dla młodzieży, jak i seniorów, przełamuje bariery międzypokoleniowe, sprzyja kultywowaniu wiejskiej tradycji i buduje poczucie przynależności do społeczności Borku.
Ważnym obszarem dla integracji społeczności lokalnej w Borku jest teren boiska sportowego. Obiekt jest miejscem spotkań młodszych mieszkańców miejscowości, którzy odbywają na terenie boiska treningi oraz uczestniczą w różnego rodzaju grach sportowych. Boisko służy również starszym mieszkańcom Borku. Mogą oni z niego korzystać w celach treningowych oraz rekreacyjnych. Obszar ten spełnia również rolę miejsca integracji sołectwa w czasie wydarzeń sportowych i uroczystości, które odbywają się na terenie obiektu.
GMINA RZEZAWA Strona 31
Plan Odnowy Miejscowości Borek
5. Analiza SWOT
Diagnoza sytuacji społeczności lokalnej jest jednym z podstawowych elementów Planu Odnowy Miejscowości. Aby jej dokonać, niezbędnym jest przeprowadzenie analizy posiadanych przez sołectwo zasobów, jego słabych stron oraz czynników wewnętrznych i zewnętrznych mogących mieć dalszy wpływ rozwój miejscowości.
W niniejszej analizie atuty i słabe strony potraktowano jako czynniki wewnętrzne z punktu widzenia społeczności lokalnej, zagrożenia i szanse zaś jako czynniki zewnętrzne, niezależne od sołectwa i jego mieszkańców.
GMINA RZEZAWA Strona 32
Plan Odnowy Miejscowości Borek
6. Diagnoza i ocena sytuacji
Infrastruktura społeczna i techniczna sołectwa Borek wymaga dalszych działań w celu podniesienia jej jakości oraz dostępności. Zrealizowane do tej pory projekty stanowią zaledwie zalążek w procesie budowania przyszłego wizerunku sołectwa jako miejsca:
- kształtującego tożsamość społeczności wiejskiej,
- sprzyjającego budowaniu więzi lokalnych,
- atrakcyjnego turystycznie,
- wspierającego rozwój przedsiębiorczości.
Borek stoi przed wyzwaniami wynikającymi ze spadającej liczby ludności i postępującego rozwoju sąsiednich gmin. Miejscowość, posiadająca wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe, powinna wykorzystać je w rozwoju przemysłu czasu wolnego oraz turystyki. Spadająca liczba mieszkańców jest impulsem do podjęcia działań mających na celu zachęcenie ich do pozostania na terenie miejscowości. Nie będzie to jednak możliwe
GMINA RZEZAWA Strona 33
Plan Odnowy Miejscowości Borek bez zapewnienia im odpowiedniej jakości infrastruktury społecznej i technicznej, miejsc pracy oraz stworzenia warunków dla integracji i rozwoju społeczności lokalnej.
Aby stworzyć przestrzeń przyjazną mieszkańcom, wspierającą aktywność społeczną i rozwój przedsiębiorczości, należy spożytkować mocne strony miejscowości i likwidować słabe, wykorzystać szanse i zapobiegać zagrożeniem. Na podstawie wykonanej analizy SWOT można zatem określić następujące działania dla najbardziej efektywnego wykorzystania zasobów:
WYKORZYSTANIE MOCNYCH STRON
o promocja miejscowości
o rozwój turystyki poprzez wykorzystanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych
miejscowości
o zwiększenie liczby turystów odwiedzających miejscowość
o rozwój lokalnej gospodarki w oparciu o przemysł czasu wolnego
o aktywizacja zasobów ludzkich, szczególnie w wieku przedprodukcyjnym
i produkcyjnym
o wykorzystanie Miejscowego Planu Rozwoju Lokalnego do realizacji spójnej polityki
rozwoju
o modernizacja istniejących obiektów infrastruktury społecznej
- USUWANIE SŁABYCH STRON
o poprawa stanu infrastruktury komunikacyjnej
o inwestycje w podniesienie jakości przestrzeni publicznej
o pozyskiwanie środków na promocję gminy
o poprawa stanu istniejących obiektów sportowo – rekreacyjnych
GMINA RZEZAWA Strona 34
Plan Odnowy Miejscowości Borek
WYKORZYSTANIE SZANS
o aktywne starania o środki z Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej
o inicjowanie współpracy lokalnej i międzynarodowej
o promocja turystyczna wsi
o wspieranie inicjatyw społecznych
o inwestycje w bazę edukacyjną
o budowanie wizerunku wsi jako atrakcyjnego miejsca turystki weekendowej dla mieszkańców głównych metropolii regionu
NIWELOWANIE ZAGROŻEŃ
o poprawa stanu infrastruktury przeciwpowodziowej
o tworzenie korzystnych warunków dla osadnictwa
o prowadzenie polityki prorodzinnej
o pozyskiwanie środków zewnętrznych na promocję i rozwój miejscowości
o ulgi i pomoc dla przedsiębiorców, szczególnie w obszarze turystyki
GMINA RZEZAWA Strona 35
Plan Odnowy Miejscowości Borek
7. Cele Planu Odnowy Miejscowości
CEL STRATEGICZNY
Rozwój miejscowości Borek jako obszaru partnerskiej współpracy władz samorządowych i mieszkaoców w dążeniu do utworzenia warunków stabilnego i zrównoważonego rozwoju, zapewniającego wysoką jakośd życia i przestrzeni publicznej
CELE OPERACYJNE CEL STRATEGICZNY
CEL
STRATEGICZNY
GMINA RZEZAWA Strona 36
Plan Odnowy Miejscowości Borek
8. Zadania priorytetowe
„Budowa zaplecza socjalnego przy ogólnodostępnym boisku sportowym w Borku „
Przedmiotem planowanej inwestycji jest budowa budynku szatni na działce nr 257/18 w Borku – Gmina Rzezawa w bezpośrednim sąsiedztwie boiska do gry w piłkę nożną wykorzystywanego w głównej mierze przez „LZS Borek” .
Zbudowany kilkadziesiąt lat temu budynek szatni, znajduje się obecnie w bardzo złym stanie technicznym. Ze względu na wynikające z tego ograniczenie nie spełnia nawet w stopniu dostatecznym swoich podstawowych funkcji.
Nowy budynek szatni został zaprojektowany jako obiekt dwukondygnacyjny. W kondygnacji parteru zaplanowano dwie szatnie dla zawodników wraz z przynależnymi do nich węzłami sanitarnymi. Dodatkowo znajdą się tutaj: schowek porządkowy, pomieszczenie gospodarcze oraz sanitariat przystosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych. W kondygnacji poddasza zaprojektowano szatnie dla sędziów z węzłem sanitarnym, pomieszczenie socjalne oraz archiwum.
Przedmiotowy budynek zostanie zrealizowany w technologii tradycyjnej. Ściany warstwowe z pustaka ceramicznego zostaną ocieplone styropianem i wykończone tynkiem cienkowarstwowym. Obiekt będzie posiadać stropy żelbetowe i więźbę dachową drewniana. Zostanie wyposażony w instalację wodno-kanalizacyjną, elektryczną i centralnego ogrzewania.
GMINA RZEZAWA Strona 37
Plan Odnowy Miejscowości Borek
Rysunek 16. Elewacja północna
Rysunek 17. Elewacja południowa
GMINA RZEZAWA Strona 38
Plan Odnowy Miejscowości Borek
„Modernizacja linii segregacyjnej przy gminnym wysypisku w Borku” Zadanie polegać będzie na zakupie wyposażenia technicznego do segregowania odpadów na gminnym wysypisku odpadów komunalnych w Borku
„Zagospodarowanie terenów wokół szkoły podstawowej w Borku”
Zadanie dotyczy zagospodarowania terenów wokół szkoły podstawowej poprzez budowę placu zabaw dla dzieci i boiska wielofunkcyjnego.
„Termomodernizacja i zagospodarowanie terenu przy budynku OSP w Borku” W ramach zadania zostanie wykonana termomodernizacja budynku. Projekt przewiduje także wykonanie nowej elewacji oraz zagospodarowanie terenu wokół obiektu. „Modernizacja dróg gminnych w miejscowości Borek” Prace będą polegały na położeniu nakładki bitumicznej wraz z zagospodarowaniem poboczy tych dróg.
GMINA RZEZAWA Strona 39
Plan Odnowy Miejscowości Borek
9. Harmonogram realizacji zadań
Zakres rzeczowy 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Budowa zaplecza socjalnego przy ogólnodostępnym boisku 488 099,87 sportowym w Borku
Modernizacja linii segregacyjnej przy gminnym 800 000,00 wysypisku śmieci w Borku
Zagospodarowanie terenów wokół Szkoły Podstawowej w 200 000,00 Borku
Termomodernizacja i zagospodarowanie terenu przy 200 000 budynku OSP w Borku” Modernizacja dróg gminnych w 450 000,00 miejscowości Borek
GMINA RZEZAWA Strona 40
Plan Odnowy Miejscowości Borek
TERMIN ZADANIE ODPOWIEDZIALNI REALIZACJI 1. Przedkładanie raportów z przebiegu realizacji projektów i zadao zamieszczonych w Planie Rada Sołecka Raz w roku na Zebraniu Wiejskim Inwestycyjnym Planu Odnowy Miejscowości 2. Ocena realizacji Planu Inwestycyjnego Planu Odnowy Wójt Przed sesją absolutoryjną każdego roku Miejscowości 3. Organizacja debat strategicznych z udziałem osób wyznaczających wcześniej zadania priorytetowe dla Rada Sołecka Raz na dwa lata oceny ich aktualności
GMINA RZEZAWA Strona 41
Plan Odnowy Miejscowości Borek
ZADANIE ODPOWIEDZIALNI TERMIN REALIZACJI 1. Przedłożenie Planu Odnowy Miejscowości Borek przedstawicielom Sołtys Styczeo 2011 roku Zebrania Wiejskiego 2. Uchwalenie Planu Odnowy Miejscowości Borek przez Zebranie Zebranie Wiejskie Styczeo 2011 roku Wiejskie 3. Zatwierdzenie Planu Odnowy Miejscowości Borek na Sesji Rady Rada Gminy Styczeo 2011 roku Gminy 4. Zamieszczenie Planu Odnowy Miejscowości Borek na stronie Wójt Luty 2011 roku internetowej Gminy I etap – pierwsza połowa 2011 roku
5. Opracowanie dokumentacji technicznych ze szczególnym II etap –druga połowa 2011 roku uwzględnieniem projektów i zadao mogących uzyskad wsparcie Wójt III etap - 2012 rok z Funduszy Strukturalnych IV etap - 2013 rok
6. Realizacja zadao określonych poszczególnymi projektami zgodnie Wójt, Rada Sołecka Od 2011 do 2018 roku z harmonogramem przyjętym w Planie Odnowy Miejscowości
GMINA RZEZAWA Strona 42
Plan Odnowy Miejscowości Borek
10. Public Relations Planu Odnowy Miejscowości
Warunkiem wdrożenia i prawidłowej realizacji założonych celów Planu Odnowy Miejscowości jest plan komunikacji społecznej. Gwarantuje on dostęp do informacji o realizacji założeń planu szerokiej społeczności wiejskiej. Ponadto, jest niezbędny do informacji o możliwościach pozyskania Funduszy Strukturalnych Unii Europejskiej.
Działania podejmowane w ramach planu komunikacyjnego będą realizowane w stosunku do poszczególnych grup docelowych, zaangażowanych w realizację Planu Odnowy.
Grupa wewnętrzna: . mieszkańcy miejscowości, . przedsiębiorcy lokalni. Grupa zewnętrzna: . mieszkańcy gminy, . turyści, . osoby zaangażowane w rozwój miejscowości.
Promocja Planu Odnowy Miejscowości Borek oraz działania informacyjne będą przeprowadzane przy użyciu poniższych instrumentów:
prezentacji możliwości wsparcia z Funduszy Europejskich dla mieszkańców i osób zaangażowanych w aktywizację miejscowości, informacji o realizacji poszczególnych działań oraz ich promocji na terenie gminy, informacji na stronie internetowej gminy o zatwierdzeniu Planu i realizacji poszczególnych etapów, współpracy z mediami lokalnymi i regionalnymi w zakresie informacji na temat realizacji zadań aktywizujących teren miejscowości Borek.
GMINA RZEZAWA Strona 43
Plan Odnowy Miejscowości Borek
SPIS ILUSTRACJI
Rysunek 1. Struktura powierzchni gminy ...... 6 Rysunek 2 . Kotlina Sandomierska ...... 6 Rysunek 3. Położenie wsi Borek na tle gminy...... 7 Rysunek 4. Położenie wsi Borek na tle województwa małopolskiego ...... 8 Rysunek 6. Przyrost liczby ludności we wsi Borek w latach 2000 - 2010 ...... 9 Rysunek 5. Liczba ludności w miejscowości Borek w latach 2000-2010 ...... 9 Rysunek 7. Liczba bezrobotnych w gminie Rzezawa w latach 2004-2010 ...... 14 Rysunek 8. Struktura bezrobotnych w gminie Rzezawa ...... 14 Rysunek 9. Publiczna Szkoła Podstawa i Publiczne Przedszkole w Borku ...... 15 Rysunek 10. Struktura użytkowania ziemi ...... 17 Rysuek 11. Pogórze Wiśnickie ...... 23 Rysunek 12. Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu ...... 24 Rysunek 13. Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu ...... 25 Rysunek 14. Centrum Aktywnego Wypoczynku Borek ...... 29 Rysunek 15. Struktura przestrzenna Borku ...... 30 Rysunek 16. Elewacja północna ...... 38 Rysunek 17. Elewacja południowa ...... 38
SPIS TABEL
Tabela 1. Sołectwa gminy Borek ...... 5 Tabela 2. Struktura demograficzna Borku ...... 10 Tabela 3. Podmioty gospodarcze działające na terenie gminy Rzezawa ...... 13 Tabela 4. Liczba uczniów uczęszczających do szkół w Borku ...... 15 Tabela 5. Liczba gospodarstw rolnych w gminie Rzezawa według powierzchni ...... 16 Tabela 6. Wykaz dróg gminnych na terenie sołectwa Borek ...... 19 Tabela 7. Sied gazociągowa ...... 19 Tabela 8. Sied wodociągowa ...... 20 Tabela 9. Sied kanalizacyjna ...... 20
GMINA RZEZAWA Strona 44