Jaki Byard Muhal Richard Abrams Geri Allen Piano 8, 1 3 EN 20 FEBRUARI 95 Jazz J a z z in d e S i n g e l Piano J a k i B y a r d Joplin . Morton . Johnson . Waller Mingus . Byard en eigen werk WOENSDAG 8 FEBRUARI 95 M u h a l R i c h a r d A b r a m s Eigen werk MAANDAG 13 FEBRUAR] 95 G e r i A l l e n Eigen werk MAANDAG 20 FEBRUARI 95 inleiding door Rob Leurentop 19.15 uur . Foyer Rode Zaal aanvang concerten om 20.00 uur 8 en 20 februari pauze omstreeks 20.50 uur einde omstreeks 21.50 uur 13 februari geen pauze einde omstreeks 21.10 uur ism. Radio 1 Van Scott Joplin tot Jaki Byard Jaki Byard werd geboren in 1922 in Worcester, nabij Boston, zien als 'Blues for Smoke'. Op die plaat staat zijn compositie in de Amerikaanse staat Massachusetts. Bekend werd hij pas 'Aluminium Baby', een knipoog naar het succesnummer in de jaren zestig, door zijn samenwerking met bassist, 'Satin Doll'. Humor, ironie - wanneer Byard speelt zijn zij componist en orkestleider Charles Mingus. Byard speelde nooit veraf. mee op inmiddels historische albums zoals het meesterwerk 'The Black Saint and the Sinner Lady' en het beruchte 'Town Toch is Byard al een ervaren musicus voor de samenwerking Hall Concert'. Hij toerde uitvoerig met het sextet waarvan met Mingus begon. Op zijn vijfde begint hij klassieke piano verder de rietblazers Eric Dolphy en Clifford Jordan, trompet­ te studeren. Als teenager heeft hij met een paar vrienden een tist Johnny Coles en drummer Dannie Richmond deel uit­ eigen orkest dat op bals en schoolfeestjes speelt en waarvoor maakten, een van de sterkste bands uit die woelige jaren. hij zijn eerste arrangementen schrijft. Eind jaren dertig speelt Meestal mocht Byard hun optredens openen met een uitbun­ hij in zijn geboortestad trompet bij de Nighthawks van dige solo, een heel persoonlijk en van resoluut moderne Freddie Bates. Na zijn legerdienst komt het betere werk: hij accenten voorzien eerbetoon aan de oude meesters Art trekt op met de populaire saxofonist Earl Bostic, later met de Tatum en Fats Waller. Precies voor die veelzijdige kijk op de big bands van Maynard Ferguson en Herb Pomeroy, een hele geschiedenis van de jazzmuziek en de rol van de piano intrigerende figuur die veel invloed heeft in Boston. Daar had daarin, inclusief de prehistorie van ragtime en cakewalk werd zich, in de schaduw van New York, Chicago en de West Byard zo door Mingus gewaardeerd. Vandaag is hij wellicht Coast, een bloeiende moderne scène ontwikkeld rond het de enige levende pianist die het repertoire van Morton, Schillinger Institute (het latere New England Conservatory) Waller, James P. Johnson en de andere oude meesters en individuen als hoger vernoemde Pomeroy, Serge Chaloff grondig kent. Hij beheerst perfect de flamboyante Stride-stijl en Charlie Mariono. Byard is er een van de drijvende krach­ van Waller en Johnson uit het Harlem van de jaren twintig. De ten van. In de jaren veertig treft men hem aan op de eerste Nederlandse dichter, romancier en essayist Bernlef schrijft opnamen van Mariano. over Byard dat in zijn handen "de pianostijlen, van ragtime tot atonaal clusterspel, als in een delta samenkomen''. Na Mingus (de samenwerking duurt tot 1970) verdeelt Byard zijn tijd tussen lesgeven, concerten en plaatopnamen. Uit de De nieuw verworven faam leidt in de jaren zestig tot een jaren zeventig dateren een handvol albums voor het Muse reeks albums onder eigen naam voor Prestige en New Jazz, label, eerder confidentiële opnamen van een Parijs intermez­ sommige solo, andere in de klassieke trioformule, nog andere zo en, ter bevestiging van Byards historische gevoel en met blazers als Roland Kirk of Joe Farrell erbij. (Byard han­ inspiraties, een pianoduet met de oude grootmeester Earl teert er soms zelf de sax en de vibrafoon, hij kan ook aardig Hines. De jaren tachtig brengen een onvergetelijke verschij­ overweg met drums, gitaar, trompet, trombone). Nieuwsgie­ ning op een aan composities van Nino Rota gewijde elpee en rig en immer op zoek naar verbindingen tussen de traditie en eigen albums voor Soul Note in Italië, onder andere een de nieuwe jazz, speelt hij ook mee op platen van Eric Dolphy, pianoduet met Ran Blake, een trioplaat en, solo, 'To Them - Roland Kirk en Sam Rivers (het aangrijpende 'Fuchsia Swing To Us'. Daarop speelt hij naast de aloude 'Tin Roof Blues' van Song'). Indrukwekkend ook is Byards eigenlijke debuut, een de New Orleans Rhythm Kings en werk van Ellington ook - op soloplaat uit 1960 die pas dertig jaar later het daglicht zal zijn manier - songs van Stevie Wonder. De mooiste herinne- Muhal Richard Abrams ringen bewaart hij echter aan The Apollo Stompers, een big Muhal Richard Abrams werd geboren in Chicago in 1930. Hij band die zijn eclectische pianistieke aanpak in orkestrale speelt professioneel piano sind het einde van de jaren veer­ termen vertaalt. tig. In de plaatselijk clubs begeleidt hij onder andere Johnny Dan wordt het stil rond Jaki Byard. De ziekte van zijn vorig Griffin, Eddie Davis, Zoot Sims, Miles Davis, Kenny Dorham, jaar overleden echtgenote is daar zeker niet vreemd aan. Er maar ook figuren uit de blues en de rhythm & blues. In 1961 verschijnt nog één cd, een opname van een zeldzaam recital richt hij de Experimental Band op, die aan de basis ligt van de in Maybeck Hall. Verdere concerten blijven uit, Byard geeft latere AACM, de Association for the Advancement of Crea­ alleen nog les. tive Music, waarvan hij ook voorzitter wordt. Zijn invloed op In een lange carrière als docent, eerst aan het New England ensembles als The Art Ensemble of Chicago en individuen als Conservatory, later aan de Manhattan School of Music, had Anthony Braxton, talenten voortgekomen uit de AACM, is hij al een reputatie van geducht pedagoog verworven. Niet groot. En bijgevolg ook zijn invloed op de nieuwe jazz. vingervlugheid en gestroomlijnd academisme, maar gevoel Abrams zelf debuteert pas in 1968 als leider en componist voor harmonisch avontuur, voor kleur en juiste tempokeuze, met de elpee 'Levels and Degrees of Light'. Pas in de jaren voor de implicaties van de hele geschiedenis van de jazz op zeventig verlaat hij Chicago en komt hij naar New York. het muzikale denken, vormen de basis van zijn eigen lesge­ Sindsdien profileert hij zich in de eerste plaats als componist ven, zoals zij dat ook doen voor zijn pianospel. en orkestleider. Sinds de jaren zeventig neemt hij, in verschil­ Vandaag is Jaki Byard terug. Hij speelt ragtime, stride piano, lende bezettingen, geregeld op voor Black Sant Records. Van modern. Voor zijn concert hier in deSingel zal hij kiezen uit die albums wordt het panoramisch georkestreerde 'Blu Blu eigen werk en een repertoire - zoniet naar de letter dan zeker Blu' beschouwd als een meesterwerk. Opmerkelijk is ook het naarde geest - van Mingus, Joplin, Morton, Fats Waller, James album 'Duets and Solos', waarop duetten en solo's met P. Johnson. Wat hij ook speelt, het zal allemaal klinken alsof rietblazer Roscoe Mitchell elkaar afwisselen. Abrams was het ontsproten is aan dezelfde geest, alsof het komt uit voor het laatst in België te horen in 1 977 op Jazz Middelheim. dezelfde tijd, de Jaki Byard-tijd. Rob Leurentop M u z ie k h e e f t g e e n controverse n o d ig " Gesprek met pianist Richard Mnhal Abrams In deze driedelige soloconcertreeks is Muhal Richard Abrams Ik heb altijd al met alle soorten ensembles gewerkt, maar die een buitenbeentje. De 65-jarige pianist en componist is zijn niet allemaal op cd geregistreerd. Ik heb zopas (augustus vooral bekend als mentor van de invloedrijke AACM-bewe- 94, DW) een nieuwe opname voltooid met een zevenkoppi­ ging in Chicago tijdens de jaren zestig. Zijn programma hier ge groep. De cd 'Familytalk' was met een sextet. Dat noem ik in deSingel omschrijft hij nauwelijks als jazz, eerder als geen big bands. De verwarring komt van het feit dat de muziek gebaseerd op zuivere improvisatie. Geen vooropge­ mensen daarin heel wat orkestratie horen, dat doet dan aan zette plannen? Abrams, nadrukkelijk: "Ik heb geïmproviseer­ big bands denken. Echt ongewoon is dat nochtans niet: Jelly de plannen. Dat is mijn levensconcept." Roll Morton had ook kleine groepen die hij orkestreerde om ze te doen klinken als een orkest. Maar de verwarring zie je Muhal Richard Abrams is zelden bereid om interviews te zelfs in jazztijdschriften. In het laatste nummer van Down- geven en als hij het al doet is dat onder strikte voorwaarden. beat werd ik nog ondergebracht bij de big bands. 'Blu Blu Blu' Ik ontmoet hem op een dakterras aanpalend aan zijn flat in was wel zoiets, maar over het algemeen kan dat van mijn Manhattan. Wanneer ik een vraag stel over zijn activiteiten in werk niet gezegd worden." de jaren zestig fluit hij mij meteen terug: “Ik wil geen histori­ sche documentatie van mijn leven geven. Dit interview zou Vindt Abrams het dan moeilijk zijn muziek te 'verkopen' voor over het concert in Antwerpen gaan en zo zal het ook zijn." wat ze is? "Gelukkig heb ik de volledige controle over wat ik Een situering is nochtans niet overbodig, want Abrams mag doe. Ik zie me dat niet zomaar uit handen geven. Ik kan best dan wel een van de belangrijkste figuren uit de recente met iemand samenwerken om een bepaald project aan de jazzgeschiedenis zijn, hij is nauwelijks bekend bij een breder man te brengen, maar de uiteindelijk controle eis ik zelf op. publiek. Samen met saxofonist Roscoe Mitchell was hij in de Want het gebeurt te vaak dat de promotie helemaal niet jaren zestig de stuwende kracht en mentor van de nieuwe gelijkgestemd is met de muziek zelf." jazzgeneratie in Chicago.