Spor Kulüplernde Let Şm Yönetm: Türkye
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
SPOR KULÜPLER İNDE İLET İŞİ M YÖNET İMİ: TÜRK İYE PROFESYONEL FUTBOL L İGLER İNDE YER ALAN SPOR KULÜPLER İNİN İLET İŞİ M UYGULAMALARINA İLİŞ KİN ARA ŞTIRMA Hakan KATIRCI DOKTORA TEZ İ Reklâmcılık ve Halkla İli şkiler Anabilim Dalı Danı şman: Doç.Dr. Ferruh UZTU Ğ Eski şehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kasım 2007 ii DOKTORA TEZ ÖZÜ SPOR KULÜPLER İNDE İLET İŞİ M YÖNET İMİ: TÜRK İYE PROFESYONEL FUTBOL L İGLER İNDE YER ALAN SPOR KULÜPLER İNİN İLET İŞİ M UYGULAMALARINA İLİŞ KİN ARA ŞTIRMA Hakan KATIRCI Reklâmcılık ve Halkla İli şkiler Anabilim Dalı Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kasım 2007 Danı şman: Doç.Dr. Ferruh UZTU Ğ Günümüzde futbol oyunu tüm dünyada herhangi bir ticari sektör gibi serbest pazar norm ve kurallarına tabi görülmektedir. Gelecek dönemlerde gerek yönetsel gerekse de ekonomik olarak ayakta kalabilir olmayan herhangi bir spor kulübü futbol dünyası içinde varlı ğını sürdürmekte güçlük çekecektir. Bu ba ğlamda spor kulüpleri ça ğda ş i şletmecili ğin ba şarı getiren yöntemlerini yürütmek ve kurumsal yönetimin gereklerini uygulamak konumundadırlar. Spor kulüpleri kurumsal yönetimin temel gereklerinden biri olarak iç ve dı ş çevrelerindeki tüm unsurları kapsayan bir ili şki a ğı geli ştirmekte ve bu ili şkiyi ça ğda ş yönetim anlayı şları ile yönetmektedirler. Spor kulüplerinin iç ve dı ş çevreleri ile kurdukları ili şkilerin yönetiminde ileti şim yönetimi ve/veya kurumsal ileti şim olarak adlandırılan yapı ile kar şıla şılmaktadır. Bu çalı şmada kurumsal ileti şim yakla şımı spor kulüplerinin ileti şim faaliyetlerinin belirlenmesi ve yönetilmesi boyutunda ele alınmı ştır. Bu tez çalı şması dört bölümden olu şmaktadır. Birinci bölümde, Türkiye’de bir endüstri olarak futbol oyunu incelenmeye çalı şılarak, spor kulüplerinin bu endüstri içerisindeki yapılanması, organizasyonu ve kurumsal ileti şim perspektifi esas alınarak ileti şim yönetimleri ele alınacaktır. İkinci ve üçüncü bölümde ise, Türk spor kulüplerinde uygulanan ileti şim yönetimine dair bir ara ştırma bulunmaktadır. iii Ara ştırma; 2006-2007 futbol sezonunda Türkiye Profesyonel Futbol Liglerinde mücadele eden spor kulüplerine ili şkin betimsel bir çalı şmadır. Dördüncü bölümde ise yapılan ara ştırmanın bulguları ı şığı altında sonuç ve öneriler yer almı ştır. İkinci ve üçüncü bölümdeki ara ştırma 2006-2007 futbol sezonunda Türkiye Profesyonel Futbol Liglerinde mücadele eden spor kulüplerine odaklanmıştır. Bu çalı şma 54 spor kulübü ile gerçekle ştirilmi ştir. Çalı şmada spor kulüplerinin uyguladıkları ileti şim faaliyetlerini belirlemek ve bu faaliyetleri nasıl yönettiklerini açıklamak üzere bir anket kullanılmı ştır. Verilerin analiz edilmesinde ise SPSS 12.0 programından yararlanılmı ştır. Tanımlayıcı istatistikte frekans, yüzde, ortalama ve standart sapma hesaplanmı ştır. Kullanılan ölçeklerin güvenilirli ği için Cronbach’s alpha hesaplanmı ştır. Ara ştırma verilerine ba ğlı olarak de ğişkenler arası ili şkiyi de ğerlendirmede Kruskal-Wallis Test, Mann-Whitney U Test ve Oneway Anova Testi kullanılmı ştır. Elde edilen bulgular, spor kulüplerinin genelde yeterli düzeyde ileti şim faaliyetinde bulunmadı ğını ortaya koymaktadır. Bulgular aynı zamanda spor kulüpleri yöneticilerinin yeterli düzeyde ileti şim faaliyeti göstermedikleri dair sahip oldukları inanca i şaret etmektedir. Bu ara ştırmadan elde edilen sonuçlar, spor kulüplerinde ileti şim yönetiminin spor kulübü yöneticileri tarafından nasıl yorumlandı ğı konusunda önemli çıkarımlar sa ğlamaktadır. Yönetsel ve ara ştırmaya dayalı çıkarımlar bu sonuçlara dayalı olarak formüle edilebilir. iv ABSTRACT COMMUNICATION MANAGEMENT IN SPORT CLUBS: A RESEARCH OF COMMUNICATION ACTIVITIES OF SPORT CLUBS IN TURKISH PROFESSIONAL FOOTBALL LEAGUES Hakan KATIRCI Department of Public Relations and Advertising Graduate School of Social Sciences, November 2007 Advisor: Assoc. Prof. Ferruh UZTU Ğ Nowadays football game is subjected to open market norm and rules like any commercial sector in all over the world. The sport clubs which aren’t have economic and executive orderly arrangement can’t transfer their assets to future in football world. In this context, sport clubs must execute methods which have achievement in contemporary business administration and corporate governance. Sport clubs build up a relation network which is enclose all components of inside and outside environment because of corporate governance necessity and they must execute this relation with contemporary management perception. Communication management and/or corporate communication is arised in sport clubs’ inside and outside environment relations. In this study corporate communication approach is used for determination of sport clubs’ communication facilities and their management. This thesis contains four chapters. In chapter 1, football game in Turkey is analysed as an industry and sport clubs’ structuring, organization and communication management in this industry are discussed. In chapter 2 and chapter 3 there was a study which is related with communication management in Turkish sport clubs. This study was a descriptive study which was about sport clubs which are contention in Turkish Professional Football Leagues in 2006-2007 football season. At the last chapter of the thesis, chapter 4, there was result and offers according to light of findings. v The study in the second and third chapter focused on sport clubs which are contention in Turkish Professional Football Leagues in 2006-2007 football season. This study carried on with 54 sport clubs. In the study, a questionnaire was applied in order to determinate sport clubs’ communication facilities and to explain how they manage these facilities. SPSS 12.0 was used to analyze the data. Frequencies, percents, mean scores and standard deviations in descriptive statistics were calculated. Cronbach’s alpha coefficients were computed to determine the reliability of the sub-scales. To analyze hypothesis between variables according to study datas, Kruskal-Wallis Test, Mann-Whitney U Test and Oneway Anova Test were used. The findings indicate that sport clubs were generally execute insufficent communication facilities. Also the findings indicate that sport club managers were believe that their clubs execute insufficent communication facilities. The results of the study have significiant implications as to how sport club managers comment sport club’s communication management. Managerial and research implications can be formulated based on these results. vi JÜR İ VE ENST İTÜ ONAYI Hakan KATIRCI’nın “Spor Kulüplerinde İleti şim Yönetimi: Türkiye Profesyonel Futbol Liglerinde Yer Alan Spor Kulüplerinin İleti şim Uygulamalarına İli şkin Ara ştırma ” ba şlıklı tezi 15 Kasım 2007 tarihinde, a şağıdaki jüri tarafından Lisansüstü Eğitim ve Ö ğretim ve Sınav Yönetmeli ğinin ilgili maddeleri uyarınca, Reklâmcılık ve Halkla İli şkiler Anabilim Dalınca Doktora tezi olarak de ğerlendirilerek kabul edilmi ştir. İmza Üye (Tez Danı şmanı) : Doç.Dr. Ferruh UZTU Ğ Üye : Prof. Dr. Haluk GÜRGEN Üye : Prof. Dr. Yavuz ODABA ŞI Üye : Prof Dr. Fethi HEPER Üye : Doç. Dr. İlker YILMAZ Prof. Dr. Nurhan AYDIN Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Müdürü vii ÖNSÖZ On birer ki şiden olu şan iki takım arasında oynanan ve oyuncuların şişirilmi ş bir topu el ve kollarını kullanmadan rakip kaleye atmaya çalı şmasına dayanan futbol oyunu günümüzde tüm dünyada en fazla oynanan ve seyredilen spor dallarından biri olarak de ğerlendirilmektedir. Zaman içerisinde dijital yayın olanaklarının geli şmesi ile birlikte futbol oyununu hızla küreselle şmi ş ve bir ticari sektör haline dönü şmü ştür. Futbol oyununu üreten birincil kaynaklardan biri olan spor kulüpleri de bu ticarile şme sürecine eşzamanlı olarak ticarile şmi ş ve birer ekonomik örgüt olma yoluna girmi şlerdir. Gelecek dönemlerde gerek yönetsel gerekse de ekonomik olarak ayakta kalabilir olmayan herhangi bir spor kulübü futbol dünyası içerisinde varlı ğını sürdürmekte güçlük çekecektir. Bu ba ğlamda spor kulüpleri ça ğda ş i şletmecili ğin ba şarı getiren yöntemlerini yürütmek ve kurumsal yönetimin gereklerini uygulamak konumundadırlar. Bu noktada spor kulüplerinin ileti şim faaliyetlerini yönetmesi ve yönlendirmesi bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır. Bir organizasyonun bilgi vermek, ikna etmek ya da ba şka bir nedenden dolayı iç ve dı ş çevresindeki bireyler ve gruplar ile kurdu ğu herhangi bir türdeki ileti şim etkinli ğini tanımlayan ileti şim yönetimi kavramı spor kulüplerinin iç ve dı ş çevreleri ile kurdukları tüm ileti şimi kapsamaktadır. Çalı şmanın birinci bölümde, Türkiye’de bir endüstri olarak futbol oyunu incelenmeye çalı şılarak, spor kulüplerinin bu endüstri içerisindeki yapılanması, organizasyonu ve kurumsal ileti şim perspektifi esas alınarak ileti şim yönetimleri ele alınmı ştır. İkinci ve üçüncü bölümde ise, Türk spor kulüplerinde uygulanan ileti şim yönetimine dair bir ara ştırma bulunmaktadır. Dördüncü bölümde ise yapılan ara ştırmanın bulguları ı şığı altında sonuç ve öneriler yer almı ştır. Bu gibi kapsamlı çalı şmalar uzun soluklu bir süreci gerektirmektedir. Tezin bu halini alması uzun ve yorucu bir süreç sonunda ortaya çıkmı ştır. Bu süreç içindeki ba şarı şüphesiz katkı sa ğlayan pek çok de ğerli bilim insanının, dostların ve arkada şların deste ği ile elde edilmi ştir. Bu bakımdan, tezin ortaya konmasında ve hazırlanmasında görü ş, öneri ve yayın deste ğini esirgemeyen danı şman hocam Doç.Dr. Ferruh Uztu ğ’a; tez izleme jürilerinde bana bilgi ve tecrübeleri ile yol gösteren Prof. Dr. Haluk Gürgen ve Prof.