Załącznik nr 7.1 - PROJEKT WSTĘPNY BAZY DANYCH MONITORINGU POWIETRZA

Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Spis tre ści

Wst ęp ...... 5

1. Projekt organizacji Systemu ...... 7 1.1. Krajowy system gromadzenia i przetwarzania informacji dotycz ących jako ści powietrza atmosferycznego ...... 7 1.2. Projekt architektury ...... 11

1.2.1. Struktura logiczna ...... 11

1.2.2. Fizyczna organizacja baz ...... 12

1.2.3. Technologia wykonania i dost ęp do aplikacji ...... 14

1.2.4. Infrastruktura i bezpiecze ństwo ...... 16 1.3. Opis procedur i technik wprowadzania danych ...... 18

1.3.1. Wprowadzanie wyników pomiarów ...... 18

1.3.2. Wprowadzanie meta informacji dotycz ących sieci, stacji i stanowisk pomiarowych ...... 21

1.3.3. Wprowadzanie informacji słownikowych ...... 22 1.4. Eksport informacji ...... 23

1.4.1. Eksportowanie wyników pomiarów ...... 23

1.4.2. Eksport meta informacji ...... 24

1.4.3. Export informacji słownikowych ...... 24 1.5. Projekt funkcjonalno ści na poziomie zdarze ń tzw. logiki biznesowej ...... 25

1.5.1. Zarz ądzanie metadanymi ...... 28

1.5.2. Zarz ądzanie pomiarem ...... 34

1.5.3. Analiza wyników pomiarów ...... 42

1.5.4. Filtrowanie ...... 47

1.5.5. Replikacja ...... 53

1.5.6. Eksport danych ...... 55

1.5.7. Import danych ...... 60

1.5.8. Logowanie zmian ...... 65

______2 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.6. Zadania i uprawnienia administratorów ró Ŝnych szczebli oraz u Ŝytkowników ...... 69 1.7. Moduły systemu ...... 71 1.8. Procesy w systemie ...... 72

1.8.1. Proces przetwarzania warto ści pomiaru...... 73

1.8.2. Proces obsługi przekrocze ń poziomów alarmowych ...... 75

1.8.3. Proces akceptacji serii rocznych ...... 76

1.8.4. Proces eksportu danych...... 77

1.8.5. Proces importu danych ...... 78

1.8.6. Proces replikacji danych ...... 79

1.8.7. Wymiana informacji mi ędzy modułami ...... 80

2. Zawarto ść informacyjna bazy ...... 86

3. Projekt wst ępnego diagramu zwi ązków encji opisuj ących struktur ę bazy ...... 90

3.1. Encje bazy głównej - korporacyjnej ...... 92

3.1.1. Baza informacji o u Ŝytkownikach (osobach) i instytucjach ...... 92

3.1.2. Baza obowi ązków raportowania do instytucji mi ędzynarodowych...... 92

3.1.3. Baza stron internetowych zawieraj ących informacje o jako ści środowiska ...... 94

3.1.4. Baza danych administracyjnych ...... 95

3.1.5. Baza informacji o strefach ustanowionych na potrzeby oceny i zarz ądzania jako ści ą powietrza ...... 97 3.2. Encje bazy danych monitoringu powietrza...... 99

3.2.1. Baza informacji o systemach pomiarowych ...... 99

3.2.2. Baza informacji o wynikach pomiarów ...... 123 3.3. Encje bazy danych dodatkowych...... 128

3.3.1. Baza j ęzykowa ...... 128

3.3.2. Baza plików i dokumentów zwi ązanych z systemem pomiarowym ...... 131

3.3.3. Baza informacji o wska źnikach, metodach i instrumentach pomiarowych ...... 135

3.3.4. Baza informacji o normach (standardach) dotycz ących poziomów zanieczyszcze ń w powietrzu ...... 142 3.4. Słowniki ...... 145

4. Projekt aplikacji ...... 170

______3 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

4.1. Wst ępny projekt graficzny kluczowych formularzy bazy danych oraz dost ępnych na nich funkcjonalnosci ...... 170

4.1.1. Ogólna posta ć formularzy ...... 171

4.1.2. Menu „Administracja” ...... 180

4.1.3. Menu „Systemy pomiarowe” ...... 186

4.1.4. Menu „Dokumenty” ...... 192

4.1.5. Menu „Narz ędzia pomiarowe” ...... 197

4.1.6. Menu „Pomiary” ...... 208

4.1.8. Weryfikacja warto ści pomiarów ...... 210

4.1.9. Wyznaczanie parametrów statystycznych ...... 216

5. Opis i specyfikacja oprogramowania niezb ędnego do zbudowania systemu zarz ądzania kolejnymi wersjami oprogramowania ...... 222

Słownik poj ęć i skrótów ...... 227

ZAŁ ĄCZNIK A. Formaty zbiorów z wynikami pomiarów st ęŜ eń importowanych do wojewódzkich baz danych monitoringu powietrza ...... 229

ZAŁ ĄCZNIK B. Format danych XML wykorzystywany na potrzeby transmisji danych NRT do Europejskiej Agencji Środowiska...... 232

______4 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Wst ęp Niniejszy projekt wst ępny systemu bazy danych monitoringu jako ści powietrza, zwanego w dalszej cz ęś ci opracowania Systemem, wykonany został w sposób umo Ŝliwiaj ący sporz ądzenie projektu technicznego Systemu oraz jego implementacj ę i wdro Ŝenie. Baza danych Monitoringu Powietrza b ędzie słu Ŝyła do gromadzenia i przetwarzania informacji pozyskiwanych w ramach Pa ństwowego Monitoringu Środowiska, obejmuj ących informacje dotycz ące funkcjonuj ących systemów pomiarowych (sieci, stacji i stanowisk) oraz wyniki pomiarów i inne dane pomocnicze. Pomiary prowadzone s ą głównie przez wojewódzkie inspektoraty ochrony środowiska w ramach wojewódzkich systemów oceny jako ści powietrza. S ą one realizowane z wykorzystaniem analizatorów automatycznych a tak Ŝe przy u Ŝyciu metod laboratoryjnych (pomiary manualne i pasywne). Przy definiowaniu zakresu i struktury danych przetwarzanych przez system bazy danych Monitoringu Powietrza uwzgl ędniono wymagania zawarte w szeregu polskich i wspólnotowych dokumentów prawnych oraz wskazówek i wytycznych. Nale Ŝą do nich:

 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska ( Dz. U. Nr 25 z 2008, poz. 150 z pó źn. zm.)

 Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 17 grudnia 2008 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu ( Dz. U. Nr 5, poz. 31),

 Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281),

 Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotycz ących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. Nr 216, poz. 1377),

 Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje si ę oceny jako ści powietrza (Dz. U. Nr 52, poz. 310),

 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jako ści powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Official Journal L 152/1 , 11/06/2008),

 Decyzja Rady z dnia 27 stycznia 1997 r. ustanawiaj ąca system wzajemnej wymiany informacji i danych pochodz ących z sieci i poszczególnych stacji dokonuj ących pomiarów zanieczyszcze ń otaczaj ącego powietrza w Pa ństwach Członkowskich - 97/101/WE (Official Journal L 035 , 05/02/1997 P. 0014 – 002),

 Decyzja Komisji z dnia 17 pa ździernika 2001 r. zmieniaj ąca zał ączniki do Decyzji Rady 97/101/WE ustanawiaj ącej system wzajemnej wymiany informacji i danych pochodz ących z sieci i poszczególnych stacji dokonuj ących pomiarów zanieczyszcze ń otaczaj ącego powietrza w Pa ństwach Członkowskich - 2001/752/EC (Official Journal L 282 , 26/10/2001 P. 0069 – 007),

 Przewodnik do Zał ączników do Decyzji 97/101/WE w sprawie wzmiany informacji skorygowanych Decyzj ą 2001/752/EC,

______5 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

 Decyzja Komisji z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiaj ąca kwestionariusz do wykorzystania w rocznym sprawozdaniu w sprawie oceny jako ści otaczaj ącego powietrza zgodnie z dyrektywami Rady 96/62/WE i 1999/30/WE oraz zgodnie z dyrektywami 2000/69/WE i 2002/3/WE Parlamentu Europejskiego i Rady - 2004/461/WE (Official Journal L 156 , 30/04/2004 P. 0078 – 012),

 Przewodnik do Decyzji Komisji 2004/461/WE ustanawiaj ąceja kwestionariusz do wykorzystania w rocznym sprawozdaniu w sprawie oceny jako ści otaczaj ącego powietrza zgodnie z dyrektywami Rady 96/62/WE, 1999/30/WE, 2000/69/WE i 2002/3/WE, sierpie ń 2006. Do innych materiałów, uwzgl ędnionych w czasie opracowywania projektu systemu, nale Ŝą :

 dokumentacja systemu aktualnie wykorzystywanego na potrzeby gromadzenia i przetwarzania wyników monitoringu jako ści powietrza JPOAT (Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Politechnika Warszawska, Instytut Systemów In Ŝynierii Środowiska, Ekoinfonet, System Informacyjny Inspekcji Ochrony Środowiska, Podr ęcznik administratora i operatora v. 1.5, Warszawa, grudzie ń 2003),

 Specyfikacja wymaga ń u Ŝytkownika systemu informatycznego dotycz ącego monitoringu jako ści powietrza w odniesieniu do zakresu i struktury danych przetwarzanych przez system, Dominik Kobus, Gra Ŝyna Mitosek, Jacek Iwanek, Instytut Ochrony Środowiska, praca zrealizowana na podstawie umowy GIO Ś - IO Ś numer 5/2006/B, Warszawa 2006 Dodatkowo, z uwagi na konieczno ść zapewnienia jak najwy Ŝszej kompatybilno ści zakresu danych z innymi systemami informatycznymi, z którymi nast ępowała b ędzie wymiana informacji, uwzgl ędniono dokumentacj ę techniczn ą tych systemów. Dotyczy to głównie aplikacji DEM (Data Exchange Module) słu Ŝą cej do przekazywania danych z krajowego poziomu centralnego do europejskiej bazy danych AirBase. Oprogramowanie to przygotowane zostało przez Europejskie Centrum Tematyczne ds. Powietrza i Zmiany Klimatu (ETC/ACC) i Europejsk ą Agencj ę Środowiska. Aktualna wersja systemu DEM, uwzgl ędniona przy opracowywaniu niniejszego dokumentu, nosi numer 12 i opublikowana została w czerwcu 2009 roku (AirBase Data Exchange Module (DEM) Manual, Version 12.0, June 2009 W.J.A. Mol). Aktualnie trwaj ą prace zmierzaj ące do okre ślenia zakresu i struktury danych dotycz ących jako ści powietrza, które b ędą gromadzone na poziomie Unii Europejskiej (przez Komisj ę Europejsk ą oraz Europejsk ą Agencj ę Środowiska) w ramach realizacji zapisów Dyrektywy 2008/50/WE. Zakres ten nie został jeszcze ustalony, w zwi ązku z czym podczas opracowania niniejszego projektu wzi ęto pod uwag ę jego przewidywany kształt, który zawarty jest w roboczych materiałach Grupy ds. Wymiany Danych (Data Exchange Group DEG, Draft DEG Working Material, Implementing Provisions for Reporting under the Directive on Ambient Air quality and cleaner air for Europe, Descriptions and technical specification of provisions for reporting under AQ Directive, version 13.01.2009). Na kształt niniejszego projektu wpłyn ęły ponadto do świadczenia uzyskane podczas eksploatacji krajowej bazy danych monitoringu jako ści powietrza JPOAT oraz przy projektowaniu, wdra Ŝaniu i obsłudze systemów OR (Ocena Roczna) oraz PA (Poziomy Alarmowe).

______6 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1. Projekt organizacji Systemu 1.1. Krajowy system gromadzenia i przetwarzania informacji dotycz ących jako ści powietrza atmosferycznego Planowany kompleksowy system gromadzenia i przetwarzania informacji dotycz ących jako ści powietrza, wchodz ący w skład Systemu Informacyjnego Inspekcji Ochrony Środowiska Ekoinfonet , b ędzie wykorzystywany mi ędzy innymi do realizacji rozmaitych celów zwi ązanych z wypełnianiem krajowych i mi ędzynarodowych zobowi ąza ń prawnych organów Inspekcji. Opisana w niniejszym projekcie wst ępnym baza danych monitoringu powietrza stanowiła b ędzie, wraz z aplikacjami towarzysz ącymi, podstawowe narz ędzie wspomagaj ące system oceny jako ści powietrza w Polsce na poziomie wojewódzkim oraz krajowym. Przedmiotem niniejszego projektu wst ępnego jest baza danych monitoringu powietrza oraz wybrane moduły słu Ŝą ce do zasilania jej danymi oraz przetwarzania informacji. Tak jak cały System Informacyjny Inspekcji Ochrony Środowiska Ekoinfonet, podsystem monitoringu powietrza atmosferycznego składa si ę z czterech podsystemów, które przedstawiono na rys. 1. Na schemacie zawarto równie Ŝ wybrane systemy zewn ętrzne, do których przekazywane b ędą informacje pochodz ące z systemu krajowego, takie jak obsługiwane przez Europejsk ą Agencj ę Środowiska mi ędzynarodowe systemy OzoneWeb czy AirBase. a) Podsystem zbierania danych – zawiera mechanizmy pozyskiwania danych ze środowiska przy pomocy automatycznych urz ądze ń pomiarowych lub te Ŝ drog ą poboru prób i wykonywania analiz w laboratorium. Wyniki automatycznych pomiarów st ęŜ eń zanieczyszcze ń powietrza (wraz z towarzysz ącymi im w wybranych przypadkach warto ściami parametrów meteorologicznych) przekazywane s ą ze stacji pomiarowych do funkcjonuj ących w WIO Ś wojewódzkich centrów akwizycji danych (CAS). W ramach podsystemu zbierania danych b ędzie pracował moduł automatycznego importu danych, który b ędzie słu Ŝył do automatycznego, odbywaj ącego si ę bez ingerencji u Ŝytkowników, zasilania wojewódzkiej bazy danych monitoringu powietrza wynikami pomiarów gromadzonych w CAS. Cz ęść danych, pozyskiwanych przy pomocy innych, nie wł ączonych do CAS, stacji automatycznych, jak i uzyskiwanych metodami manualnymi w laboratoriach, b ędzie wprowadzana do bazy przy pomocy modułu manualnego importu z plików oraz wprowadzania informacji za pomoc ą klawiatury. Moduł ten będzie równie Ŝ słu Ŝył do zarz ądzania (wprowadzania, edycji i kasowania) metadanych dotycz ących systemów pomiarowych (sieci, stacji i stanowisk). Zadaniem zawartego w tym podsystemie modułu weryfikacji danych b ędzie obsługa weryfikacji wyników pomiarów źródłowych i kwalifikowania ich do zasobu bazy wojewódzkiej a nast ępnie krajowej. Na potrzeby tej weryfikacji moduł ten b ędzie umo Ŝliwiał mi ędzy innymi generowanie zobrazowa ń graficznych serii wyników pomiarów (wykresów) oraz wy świetlanie wybranych parametrów statystycznych dla serii danych. B ędzie mo Ŝliwe przy jego pomocy dokonywanie weryfikacji i korekt zgromadzonych w bazie wojewódzkiej wyników pomiarów oraz ich statusów (które zostan ą nast ępnie zreplikowane do bazy krajowej).

______7 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

UśYTKOWNICY INFORMACJI O ŚRODOWISKU

AIRBASE (EAŚ) GEOPORTAL PORTAL INSPEKCJI GENRAP …. OZONEWEB (EAŚ)

HURTOWNIA DANYCH INSPEKCJI OCHRONY ŚRODOWISKA BAZA DANYCH WARSTW SYSTEMU INFORMACJI PRZESTRZENNEJ PODHURTOWNIA MONITORINGU POWIETRZA ATM.

APLIKACJE SYSTEMU OCENY JAKOŚCI POWIETRZA W STREFACH

KRAJOWE REPOZYTORIUM DANYCH INSPEKCJI OCHRONY INNE ARCHIWA: ŚRODOWISKA INFORMACJE BAZA DANYCH JAKOŚCI POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO JPOAT O EMISJACH

PODSYSTEM ZBIERANIA DANYCH POMIARY AUTOMATYCZNE, MANUALNE, PASYWNE, METADANE

pozyskiwanie danych z systemów CAS, import danych i wprowadzanie manualne

ŚRODOWISKO

Rys. 1. Pogl ądowa struktura podsystemu jako ści powietrza atmosferycznego SI Ekoinfonet b) Podsystem archiwizacji danych zawiera elektroniczne bazy danych, w których wszystkie dane zbierane w urz ędach IO Ś b ędą zapami ętane. Bazy danych utworz ą Krajowe Repozytorium Danych Inspekcji Ochrony Środowiska (KRDIO Ś). To pa ństwowe archiwum ma wysok ą rang ę prawn ą okre ślon ą w ustawie o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz w ustawie Prawo ochrony środowiska, jako podstawowe i autorytatywne źródło danych o środowisku, których jako ść jest gwarantowana przez Pa ństwo. Podsystem monitoringu jako ści powietrza atmosferycznego b ędzie si ę składa ć z bazy danych JPOAT . B ędzie ona zawierała wyniki pomiarów automatycznych, manualnych i pasywnych, metainformacje dotycz ące systemów pomiarowych (sieci, stacji i stanowisk) oraz informacje o stosowanych metodykach i instrumentach pomiarowych. Do zasobów tej bazy wchodziły b ędą równie Ŝ dane informacje o

______8 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

obowi ązuj ących w Polsce normach dotycz ących jako ści powietrza atmosferycznego oraz bazach danych do których raportowane b ędą informacje. Baza JPOAT b ędzie zawierała równie Ŝ zestaw danych słownikowych, zarz ądzanych przez Administratora Krajowego Podsystemu, które b ędą wspólne i udost ępnione do korzystania dla wszystkich baz wojewódzkich, a tak Ŝe modułów analiz, weryfikacji i zarz ądzania danymi. Baza danych JPOAT b ędzie si ę składała z instancji wojewódzkich, które b ędą gromadziły informacje pochodz ące z poszczególnych województw i b ędą zarz ądzane przez administratorów wojewódzkich. Baza krajowa b ędzie nadzorowana przez administratora krajowego, który b ędzie miał równie Ŝ piecz ę nad danymi korporacyjnymi: baz ą stref ustanowionych na potrzeby oceny jako ści powietrza oraz wszystkimi słownikami wspólnymi dla podsystemu. c) Podsystem przetwarzania danych będzie składał si ę z hurtowni danych i aplikacji, których zadaniem b ędzie przetwarzanie danych zgromadzonych w bazie JPOAT. Aplikacje te b ędą wykorzystywane np. na potrzeby dokonywania zestawie ń i analiz opartych na zasobach bazy JPOAT, przy u Ŝyciu mechanizmów generowania zobrazowa ń graficznych serii pomiarowych oraz obliczania okre ślonych parametrów statystycznych. Wyniki wybranych analiz i agregacji danych zapisywane b ędą w podhurtowni danych monitoringu jako ści powietrza atmosferycznego. Jednym z zastosowa ń aplikacji przetwarzania danych b ędzie równie Ŝ wspomaganie wykonywania na poziomie wojewódzkim rocznych i wst ępnych (lub pi ęcioletnich) ocen jako ści powietrza w strefach. B ędzie si ę to odbywało m.in. poprzez generowanie zestawie ń parametrów statystycznych dla serii wyników pomiarowych w powiązaniu ze strefami, w których dane pomiary były prowadzone. Zagregowane informacje, skonfrontowane z obowi ązuj ącymi w danym roku standardami jako ści powietrza (których warto ści zawarte będą w bazie danych), pozwol ą wykonuj ącemu ocen ę na proste okre ślenie dotrzymywania tych poziomów w poszczególnych strefach analizowanego obszaru (np. województwa). Moduł ten umo Ŝliwi równie Ŝ generowanie zestawie ń zanotowanych w wybranym roku przekrocze ń warto ści kryterialnych. B ędą mogły one stanowić informacje wej ściowe dla hurtowni danych, której przechowywane b ędą wyniki wojewódzkich ocen jako ści powietrza (klasyfikacji stref). Wyniki OR i OW, wraz z szeregiem informacji dodatkowych (w tym np. przekrocze ń i ich przyczyn, obszarów przekrocze ń i nara Ŝonej ludno ści oraz metodyce wykonywania ocen), b ędą wprowadzane do hurtowni danych przez administratorów wojewódzkich przy pomocy specjalnych aplikacji przetwarzania danych. Aplikacje te oraz sposób gromadzenia na poziomie krajowym wyników ocen zostan ą opisane w koncepcji hurtowni danych monitoringu jako ści powietrza. W ramach aplikacji przetwarzania danych b ędzie funkcjonował moduł zarz ądzania informacjami o przekroczeniach poziomów alarmowych i informowania. B ędzie on realizował zadania obsługiwane obecnie przez system PA polegaj ące na wspieraniu przekazania z poziomu wojewódzkiego Głównemu Inspektorowi Ochrony Środowiska informacji na temat wyst ąpienia przekroczenia poziomu alarmowego lub informowania st ęŜ eń zanieczyszcze ń, dla których zostały one okre ślone. Zakres przekazywanych informacji zgodny z rozporz ądzeniem Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotycz ących zanieczyszczenia powietrza. Przekazywane dane oparte b ędą cz ęś ciowo na zgromadzonych w wojewódzkich bazach wynikach monitoringu powietrza JPOAT. Informacje dotycz ące przekrocze ń przechowywane b ędą w podhurtowni danych.

______9 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Do wykonywania analiz istotne b ędzie wykorzystanie informacji gromadzonych w innych ni Ŝ JPOAT, planowanych lub funkcjonuj ących, bazach danych. Nale Ŝą do nich mi ędzy innymi:

 baza wyników modelowania i metadanych modeli – przechowuj ąca wyniki modelowania matematycznego rozkładów st ęŜ eń zanieczyszcze ń powietrza, prognoz st ęŜ eń (w tym prognoz krótkoterminowych) oraz metainformacji dotycz ących wykorzystanych modeli matematycznych.

 baza danych o emisjach zanieczyszcze ń do powietrza – baza danych obiektów i instalacji stanowi ących źródła emisji zanieczyszcze ń powietrza, która mo Ŝe by ć wykorzystywana mi ędzy innymi na potrzeby prowadzenia ocen jako ści powietrza. d) Podsystem udost ępniania informacji będzie realizował zadania zwi ązane z generowaniem odpowiednich zestawie ń danych na potrzeby ró Ŝnych u Ŝytkowników systemu, jak GIO Ś i WIO Ś oraz inne organy administracji publicznej, instytucje i społecze ństwo (np. poprzez internetowy portal Inspekcji Ochrony Środowiska). W ramach tego podsystemu b ędzie funkcjonował b ędzie mi ędzy innymi moduł eksportu danych słu Ŝą cy do zarz ądzania ró Ŝnego typu eksportami informacji zgromadzonych w krajowej bazie danych monitoringu powietrza. Pozwoli on na edycj ę parametrów tych eksportów i b ędzie obsługiwał eksporty automatyczne (np. transmisj ę danych NRT w formacie XML do Europejskiej Agencji Środowiska, retransmisj ę danych niezweryfikowanych lub transmisj ę informacji w formacie GML) oraz wywoływane manualnie eksporty w ró Ŝnych formatach.

Projekt i oprogramowanie aplikacji analiz i przetwarzania danych oraz raportowania przewidziane s ą na etapie tworzenia tzw. „hurtowni danych”.

______10 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.2. Projekt architektury 1.2.1. Struktura logiczna Aktualnie funkcjonuj ący krajowy system gromadzenia informacji dotycz ących jako ści powietrza, JPOAT w wersji 1.5, jest baz ą danych o architekturze odpowiadaj ącej organizacji Inspekcji Ochrony Środowiska w Polsce. System JPOAT 1.5 składa si ę z bazy centralnej, baz wojewódzkich oraz źródłowych. Fizycznie baza centralna jest umiejscowiona w Centralnym Systemie Komputerowym (CSK) w GIO Ś, za ś bazy wojewódzkie i źródłowe w 16 Wojewódzkich Inspektoratach Ochrony Środowiska. Przetwarzanie danych odbywa si ę w bazach wojewódzkich i centralnej. Bazy źródłowe słu Ŝą do gromadzenia danych na poziomie wojewódzkim pochodz ących z ró Ŝnych źródeł, sk ąd dane mog ą by ć kwalifikowane do bazy wojewódzkiej przez wojewódzkiego administratora bazy danych JPOAT. Bazy źródłowe nie s ą dost ępne dla aplikacji przetwarzania danych a słu Ŝą wył ącznie do gromadzenia danych w celu przekazywania ich do baz wojewódzkich. Za wprowadzanie danych do bazy źródłowej JPOAT odpowiedzialne s ą upowa Ŝnione osoby w tych instytucjach realizuj ących program PM Ś w zakresie ochrony powietrza, w których dokonuje si ę pomiarów. Zasilanie danymi baz wojewódzkich odbywa si ę za pomoc ą aplikacji wojewódzkich, które s ą przeznaczone dla Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska oraz dla jednostek poziomu podstawowego (JPP) odpowiedzialnych za gromadzenie danych i przesyłanie ich do bazy wojewódzkiej. Za obsług ę bazy wojewódzkiej JPOAT odpowiedzialny jest administrator wojewódzki, którego zadaniem jest m.in. przegl ądanie danych, które do bazy źródłowej wprowadzili operatorzy i kwalifikacja tych danych do zasobu bazy wojewódzkiej. Aplikacje wojewódzkie słu Ŝą do gromadzenia wyników pomiarów manualnych, wykonywanych przy u Ŝyciu metod pasywnych oraz ze stacji automatycznych. W ostatnim przypadku wyniki wprowadzane s ą do bazy JPOAT przy pomocy plików tekstowych wygenerowanych przez systemy funkcjonuj ące w wojewódzkich inspektoratach ochrony środowiska systemy CAS (Central Acquisition System) lub przekazanych przez inne jednostki wykonuj ące pomiary tego typu. Bazy danych systemów CAS zasilane s ą wynikami pomiarów przy pomocy sieci teletransmisyjnych przekazuj ących informacje pochodz ące ze stacji pomiarowych. W nowej wersji Systemu logiczna (widziana z perspektywy u Ŝytkowników) struktura bazy danych będzie w znacznym stopniu zbie Ŝna. Konieczno ść zachowania struktury jak w wersji 1.5 wynika m.in. z uwarunkowa ń prawnych. Według Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotycz ących zanieczyszczenia powietrza informacje najpierw s ą gromadzone przez Wojewódzkich Inspektorów Środowiska, a nast ępnie (zgodnie z okre ślonym terminem) po dokonaniu ich weryfikacji s ą przekazywane do Głównego Inspektora. Dlatego z perspektywy u Ŝytkowników najbardziej po Ŝą dane b ędzie zachowanie istniej ącego podziału logicznego – tzn. najpierw informacje b ędą gromadzone w bazie wojewódzkiej odpowiedniej dla danego u Ŝytkownika, a nast ępnie b ędą migrowane do bazy krajowej zgodnie z odpowiednimi procesami i w odpowiednim momencie.

______11 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.2.2. Fizyczna organizacja baz W nowej wersji Systemu proponuje si ę natomiast przeorganizowa ć fizyczn ą struktur ę bazy danych. Zamiast obecnych baz wojewódzkich (i źródłowych) rozmieszczonych w poszczególnych wojewódzkich inspektoratach ochrony środowiska (baza rozproszona) proponuje si ę, aby w systemie znajdowała si ę jedna scentralizowana baza (w CSK GIO Ś), w której zostanie utworzona baza krajowa oraz baza odpowiadaj ąca 16 bazom wojewódzkim. Innymi słowy proponuje si ę aby obecn ą baz ę rozproszon ą zast ąpi ć baz ą scentralizowan ą opart ą o SZBD Oracle 10g. Przy obecnym rozwoju technologii informatycznych za baz ą scentralizowan ą przemawiaj ą nast ępuj ące argumenty: - mniejszy koszt systemu – do stworzenia odpowiedniej struktury bazy rozproszonej byłoby konieczne utworzenie serwerów w poszczególnych WIO Ś, jak równie Ŝ zainstalowanie na nich bazy danych, co z kolei wymaga wykupienia wi ększej liczby licencji. To wymaga tak Ŝe utrzymywania w ka Ŝdym WIO Ś odpowiednio wyszkolonego administratora. Umieszczenie wszystkiego w jednym miejscu zmniejszy zarówno koszt licencji jak równie Ŝ koszt obsługi systemu; - łatwiejsze odtwarzanie spójnego stanu systemu po awarii – nie trzeba wdra Ŝać i przestrzega ć odpowiednich mechanizmów w ka Ŝdym WIO Ś, wystarczy, Ŝe b ędą one stosowane i przestrzegane na serwerze centralnym; - łatwiejsze przeciwdziałanie atakom z zewn ątrz – łatwiej zabezpieczy ć baz ę scentralizowan ą (mniejszy koszt oprogramowania oraz obsługi) ni Ŝ szereg baz rozproszonych w kraju; - brak problemów technicznych i organizacyjnych wynikaj ących z rozproszenia (w szczególno ści: brak problemów zwi ązanych z synchronizacj ą baz, migracj ą danych, tworzenia backupów, zarz ądzania, update’ami bazy i oprogramowania, szkoleniem administratorów, transakcjami obejmuj ącymi jednocze śnie baz ę wojewódzk ą i krajow ą); - coraz lepsze parametry ł ącz telekomunikacyjnych – zarówno pod wzgl ędem przepustowo ści jak i niezawodno ści. Obecnie oferowane przepustowo ści powinny w pełni zaspokoi ć potrzeby u Ŝytkowników korzystaj ących zdalnie z bazy; - ogólnodost ępne rozwi ązania pozwalaj ące na bezpieczny dost ęp do bazy scentralizowanej (sieci VPN, autoryzacja, certyfikaty).

Zdaniem autorów projektu powy Ŝsze zalety architektury scentralizowanej przewy Ŝszaj ą zalety architektury rozproszonej, do których powszechnie zalicza si ę: - mo Ŝliwo ść równoległego przetwarzania danych. W przypadku Systemu równoległe wprowadzanie i przetwarzanie danych ze wszystkich województw na serwerze centralnym nie powinno powodowa ć jego zbyt du Ŝego obci ąŜ enia, bior ąc pod uwag ę, Ŝe zastosowana baza danych Oracle jest oparta na technologii grid ; - naturalne odzwierciedlenie struktury zdecentralizowanej. W tym jednak przypadku zachowane b ędzie logiczne odzwierciedlenie struktury baz wojewódzkich na serwerze centralnym;

______12 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

- mo Ŝliwo ść zwi ększenia mocy przetwarzania. W przypadku bazy rozproszonej ka Ŝda baza wojewódzka znajdowałaby si ę na innym komputerze. Zastosowanie wariantu scentralizowanego powoduje, Ŝe bazy działaj ą w jednym klastrze, a dzi ęki technologii grid jest mo Ŝliwe efektywne zarz ądzanie dost ępnymi mocami obliczeniowymi oraz uzupełnianie kolejnymi jednostkami. Poza tym baza Systemu słu Ŝy raczej do przechowywania danych ni Ŝ do wykonywania zło Ŝonych obliczeniowo procesów; - mniejsza podatno ść na awari ę ł ączy komunikacyjnych. W przypadku Systemu ten problem b ędzie miał znikome znaczenie, gdy Ŝ w przypadku awarii ł ącza dane godzinowe będą buforowane w systemach CAS, natomiast u Ŝytkownik wprowadzaj ący wyniki pomiarów manualnych (lub wczytuj ący pliki) b ędzie musiał wstrzyma ć si ę z tym do momentu usuni ęcia awarii; - mniejsza podatno ść bazy danych na awarie. Awaria pojedynczego serwera w bazie rozproszonej powoduje, Ŝe pozostałe WIO Ś mog ą nadal korzysta ć z bazy. Awaria serwera w przypadku bazy scentralizowanej wyklucza od razu wszystkiego bazy wojewódzkie i krajow ą. Awarie serwera b ądź kłopoty z prac ą bazy danych zdarzaj ą si ę jednak rzadko, tym bardziej je śli s ą we wła ściwy sposób administrowane.

Powy Ŝsze zestawienie zalet i wad bazodanowej technologii rozproszonej i scentralizowanej wskazuje na to, Ŝe lepszym rozwi ązaniem w przypadku bazy danych Monitoringu Powietrza jest stworzenie bazy scentralizowanej. Przej ście z bazy rozproszonej na baz ę scentralizowan ą b ędzie wymagało migracji danych z baz znajduj ących si ę w WIO Ś (bazy MySql) do bazy centralnej (Oracle). Z umiejscowieniem wszystkich baz w jednym miejscu wi ąŜ e si ę sposób zorganizowania bazy krajowej i baz wojewódzkich na serwerze (serwerach). Z perspektywy projektowania i administracji mo Ŝliwe s ą co najmniej dwa rozwi ązania: - na serwerze b ędzie funkcjonowa ć baza zawieraj ąca baz ę krajow ą oraz inna baza obsługuj ąca bazy wojewódzkie (razem 2 bazy), - na serwerze b ędzie funkcjonowa ć jedna baza danych obsługuj ąca baz ę krajow ą oraz bazy wojewódzkie. Zasadnicz ą ró Ŝnic ą pomi ędzy powy Ŝszymi dwoma rozwi ązaniami jest sposób organizacji widoczno ści poszczególnych kategorii danych. W Systemie b ędą znajdowa ć si ę dane, które po wprowadzeniu powinny by ć od razu widoczne dla wszystkich u Ŝytkowników (np. dane słownikowe wprowadzane przez administratora krajowego) oraz dane, które po wprowadzeniu powinny by ć widoczne dla okre ślonej grupy u Ŝytkowników w obr ębie województwa (np. zmodyfikowane dane pomiarowe w bazie wojewódzkiej). Dlatego te Ŝ proponuje si ę, aby zastosowa ć rozwi ązanie z dwoma bazami danych. W jednej bazie (krajowej) mogłyby znajdowa ć si ę dane słownikowe oraz metadane widoczne dla wszystkich uŜytkowników. W bazie krajowej mogłaby si ę znale źć tak Ŝe struktura zawieraj ąca warto ści pomiarów zreplikowane przez u Ŝytkowników z bazy wojewódzkiej. W bazie wojewódzkiej mogłyby si ę znale źć przede wszystkim metadane, które po wprowadzeniu przez u Ŝytkownika ko ńcowego a przed udost ępnieniem ich pozostałym u Ŝytkownikom wymagałyby akceptacji przez administratora wojewódzkiego lub krajowego. Nie byłoby konieczne powielanie wszystkich kategorii danych w obydwu bazach – te dane, które z bazy krajowej miałyby by ć dost ępne dla wszystkich baz wojewódzkich mogłyby by ć udost ępnione poprzez linki. Dane,

______13 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza które wyst ępowałyby fizycznie w dwóch bazach musiałyby by ć dost ępne do replikacji przez uŜytkowników. Po zatwierdzeniu tych danych u Ŝytkownik uruchamiałby replikacj ę z bazy wojewódzkiej do krajowej a system synchronizowałby odpowiednie dane. Dzi ęki temu łatwiejsze byłoby obsłu Ŝenie sytuacji w której np. dana warto ść pomiaru jest inna w bazie wojewódzkiej ni Ŝ w bazie krajowej. Przy takim rozwi ązaniu baza wojewódzka słu Ŝyłaby do gromadzenia, przetwarzania (np. analizy, generowania wykresów, obliczania parametrów statystycznych) i weryfikacji danych, a nast ępnie replikacji do bazy krajowej. Baza krajowa natomiast słu Ŝyłaby analizie danych na poziomie krajowym, analizie i eksportowaniu danych do innych systemów a tak Ŝe przygotowywaniu danych dla hurtowni. Analiza danych krajowych obejmowałaby równie Ŝ mo Ŝliwo ść generowania i przegl ądu wybranych parametrów statystycznych dla serii pomiarowych oraz wizualizowania ich przebiegów przy pomocy ró Ŝnego rodzaju wykresów. Pozwoli to mi ędzy innymi na dokonywanie przegl ądu weryfikacji danych na poziomie krajowym. Stwierdzone przy pomocy tych mechanizmów sytuacje w ątpliwe wskazywane b ędą administratorom baz wojewódzkich, gdzoe b ędzie si ę odbywała ewentualna korekta danych. W drugim potencjalnym rozwi ązaniu obydwie bazy logiczne byłyby umieszczone w jednej bazie fizycznej. W takim przypadku nale Ŝałoby wprowadzić mechanizmy, które zapewniałyby widoczno ść poszczególnych kategorii danych w zale Ŝno ści od tego z jakiej bazy logicznej korzysta u Ŝytkownik. Szczególnie dotyczyłoby to struktury zawieraj ącej warto ści pomiarów, w której nale Ŝałoby wprowadzi ć rozró Ŝnienie na warto ść pomiaru widoczn ą poprzez baz ę krajow ą oraz warto ść pomiaru widoczn ą poprzez baz ę wojewódzk ą bądź te Ŝ zdefiniowa ć w systemie dwie tabele – jedn ą przechowuj ącą wyniki pomiarów widoczne poprzez baz ę krajow ą a w innej – wyniki pomiarów widoczne poprzez baz ę wojewódzk ą. Nale Ŝy pami ęta ć, Ŝe tabela z pomiarami b ędzie mogła mie ć dziesi ątki (a w przyszło ści nawet setki) milionów rekordów. Zatem z perspektywy podziału danych i zarz ądzania lepszym wydaje si ę wprowadzenie bazy krajowej z danymi słownikowymi, metadanymi i warto ściami pomiarów wprowadzonych do bazy krajowej oraz bazy wojewódzkiej, która wykorzystywałaby tabele słownikowe i niektóre tabele z metadanymi z bazy krajowej oraz posiadaj ącą tabele z niektórymi typami metadanych i z warto ściami pomiarów, które mog ą ró Ŝni ć si ę pomi ędzy baz ą krajow ą i wojewódzk ą. Wprowadzenie dwóch baz ułatwiłoby tak Ŝe procesy administracyjne (np. tworzenie kopii danych).

1.2.3. Technologia wykonania i dost ęp do aplikacji Jako Ŝe wszystkie bazy zostan ą umieszczone na serwerze centralnym a u Ŝytkownicy będą rozproszeni po całym kraju, zatem konieczne jest okre ślenie sposobu dost ępu do systemu. Zgodnie z aktualnymi tendencjami dla tego typu aplikacji proponuje si ę, aby System funkcjonował w architekturze wielowarstwowej, gdzie serwery bazy danych i aplikacji byłyby umieszczone w centralnym systemie komputerowym, za ś rozproszeni u Ŝytkownicy mogliby pracowa ć z systemem wykorzystuj ąc przegl ądark ę internetow ą. Oprogramowanie oferuj ące dost ęp do bazy powinno zosta ć zaprojektowane w taki sposób aby był mo Ŝliwy jednoczesny szybki dost ęp wielu rozproszonych u Ŝytkowników do tych samych danych w tym samym czasie przy zachowaniu integralno ści danych oraz bezpiecze ństwa i poprawno ści przeprowadzanych transakcji na danych zgromadzonych w bazie. Sugerowan ą technologi ą wykonania aplikacji Systemu jest technologia J2EE (w której jest wykonana główna cz ęść systemu Ekoinfonet) b ędąca obecnie standardem je śli chodzi o tworzenie aplikacji internetowych.

______14 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Do zalet technologii J2EE nale Ŝy zaliczy ć m.in.: skalowalno ść (zwi ększanie wydajno ści aplikacji nie wymaga dodatkowych prac projektowych b ądź implementacyjnych i jest mo Ŝliwe przez zastosowanie standardowych mechanizmów, takich jak dynamiczne rozkładanie obci ąŜ enia czy utrzymywanie pul poł ącze ń do systemów zewn ętrznych), wsparcie integracji (mo Ŝliwo ść korzystania z istniej ącej funkcjonalno ści systemów produkcyjnych klienta), spójny i elastyczny model bezpiecze ństwa (autentykacja i autoryzacja uŜytkowników). Proponowan ą architektur ą wielowarstwow ą powinna by ć architektura czterowarstwowa lub trójwarstwowa. W architekturze czterowarstwowej najni Ŝszy poziom stanowiłaby warstwa bazy danych, w której byłyby umieszczone bazy wojewódzkie i baza krajowa. W przypadku Systemu baz ę danych b ędzie stanowi ć baza Oracle 10g Enterprise Edition . Do zada ń bazy danych nale Ŝałby odbiór zlece ń operacji na danych (w j ęzyku SQL) i kontrola uprawnie ń u Ŝytkownika do wykonania tych zlece ń, analiza zlece ń i ich optymalizacja, wykonywanie operacji na bazie danych w trybie realizacji transakcji, kontrola integralno ści bazy danych, wysyłanie odpowiedzi do aplikacji klienckiej. W bazie danych jako cz ęść Systemu mogłyby znajdowa ć si ę wyzwalacze (np. loguj ące u Ŝytkowników wprowadzaj ących lub modyfikuj ących dane), pakiety bazodanowe (np. wykonuj ące migracj ę danych z baz wojewódzkich do bazy krajowej), perspektywy i inne obiekty. W kolejnej warstwie byłby umieszczony serwer aplikacji, który odpowiadałby za główn ą logik ę aplikacji. Serwer aplikacji na Ŝą danie serwera WWW komunikowałby si ę z baz ą danych, przesyłał do niej zapytania SQL, odbierał dane wynikowe, w razie potrzeby przetwarzał je i formatował w j ęzyku HTML oraz udost ępniał serwerowi WWW. Na serwerze aplikacji byłby umieszczony główny kod aplikacji Systemu. Aplikacja powinna funkcjonowa ć na serwerze aplikacji Oracle 10.1.3, ale zaprojektowana powinna by ć niezale Ŝna od wybranego serwera aplikacji czyli nale Ŝy umo Ŝliwi ć przeniesienie aplikacji na dowolny serwer aplikacji. Wy Ŝszy poziom mo Ŝe stanowi ć serwer stron www, który odbierałby zgłoszenia od przegl ądarki i w najprostszym przypadku odsyłał do przegl ądarki Ŝą dan ą stron ę (zapisan ą w języku HTML) lub w bardziej zło Ŝonych przypadkach (zgłoszenie z parametrami, specyficzne typy stron) kierowałby stosowne Ŝą danie do serwera aplikacji, nast ępnie odbierał od tego serwera zapis strony (kod HTML), ewentualnie ostatecznie formatowałby t ę stron ę i wysyłał ją do przegl ądarki. Mo Ŝliwe poł ączenie ze sob ą warstwy serwera aplikacji i warstwy serwera stron www w jednej warstwie.

______15 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

UŜytkownik końcowy pracowałby z Systemem wykorzystuj ąc przegl ądark ę internetow ą Internet Explorer 7 (lub wy Ŝsz ą) lub Mozilla Firefox 3 (lub wy Ŝsz ą). Poprzez przegl ądark ę będzie nast ępowa ć logowanie, manualne wprowadzanie danych, ich przegl ąd oraz modyfikacje. Opis wszystkich mo Ŝliwych trybów wprowadzania danych znajduje si ę w odpowiednim rozdziale.

Baza Baza danych (wojewódzka i krajowa) danych umieszczona na centralnym serwerze

Serwer Serwer aplikacji aplikacji umieszczony na centralnym serwerze

Poł ączenie przez internet (automatyczne zasilanie danymi)

Poł ączenie przez internet (r ęczne wprowadzania danych, analizy) CAS #1 CAS #n Rozproszone systemy pomiarowe

Operator w Operator w WIO Ś #1 WIO Ś #n Rozproszeni uŜytkownicy

Rys. 1.1. Schemat architektury systemu bazy danych Monitoringu Powietrza

Stworzenie aplikacji Systemu w architekturze wielowarstwowej umo Ŝliwia zastosowanie u u Ŝytkowników tzw. „cienkich klientów”. Cech ą takiego rozwi ązania byłoby m.in. zmniejszenie ruchu sieciowego (przesyłanie wył ącznie wyników przetwarzania), zwi ększenie obci ąŜ enia centralnego serwera, z którego korzystałoby jednocze śnie wielu uŜytkowników i inne aplikacje oraz to, Ŝe zmiana interfejsu u Ŝytkownika lub funkcjonalno ści aplikacji nie wymagałaby reinstalacji oprogramowania u u Ŝytkowników. Dzi ęki temu, Ŝe u ko ńcowych u Ŝytkowników mo Ŝna umie ści ć „cienkich klientów”, cała logika aplikacji mo Ŝe zosta ć umieszczona na centralnych serwerach, przez co taką aplikacj ą b ędzie łatwiej administrowa ć i zarz ądza ć. Korzy ści ą z zastosowania architektury wielowarstwowej byłoby odseparowanie od siebie aplikacji i danych. Za dane odpowiedzialna byłaby baza danych, za ś za aplikacj ę – serwer aplikacji.

1.2.4. Infrastruktura i bezpiecze ństwo Aby zapewni ć wysoki poziom bezpiecze ństwa podczas dost ępu do systemu, proponuje si ę aby WIO Ś oraz GIO Ś były poł ączone z CSK za pomoc ą sieci VPN. Sieci VPN (Wirtualne Sieci Prywatne) pozwalaj ą zwi ększy ć bezpiecze ństwo dost ępu do sieci prywatnej firmy dla zdalnych u Ŝytkowników. Dzi ęki utworzeniu sieci VPN mo Ŝna zbudowa ć logiczn ą sie ć komputerow ą, która b ędzie ł ączy ć całe rozproszone środowisko

______16 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza ukrywaj ąc sieci ł ącz ące odległe od siebie lokalizacje i tym samym upro ści ć wymian ę danych miedzy nimi. Z pozycji u Ŝytkownika to wygl ąda tak, jak by zdalne sieci były podł ączone poprzez zwykłe fizyczne ł ącze, ale zamiast tego s ą wykorzystywane tunele poprzez sie ć Internet. Tunel VPN przesyła zaszyfrowane i zabezpieczone przed zmian ą dane, co pozwala wymienia ć si ę danymi pomi ędzy lokalizacjami przez sie ć publiczn ą w sposób bezpieczny. Główn ą cech ą VPN jest korzystanie z ogólnodost ępnej nie zaufanej sieci Internet dla przesyłania zaufanych danych. Dla realizacji tego zadania technologie VPN u Ŝywaj ą mechanizmów, które zapewniaj ą integralno ść i poufno ść danych. Stworzona sie ć VPN powinna spełnia ć wiele wymaga ń, znacznie przewy Ŝszaj ących wymagania stawiane protokołom stosowanym w sieci Internet. Do podstawowych wymaga ń z zakresu bezpiecze ństwa i ochrony danych nale Ŝy zaliczy ć: - poufno ść – atakuj ący nie powinien by ć w stanie okre śli ć zawarto ści wiadomo ści. - uwierzytelnianie i kontrola dost ępu – atakuj ący nie powinien by ć w stanie doda ć Ŝadnych danych mog ących udawa ć dane prawidłowe. - ochrona integralno ści – atakuj ący nie powinien by ć w stanie zmodyfikowa ć zawarto ści wiadomo ści. Sieci VPN tworzone s ą na podstawie ró Ŝnych protokołów. Najcz ęś ciej u Ŝywane protokoły to IPSec i SSL. IPSec bardziej pasuje dla zestawiania poł ącze ń typu site-to-site (pomi ędzy zdalnymi lokalizacjami). Mo Ŝna go zastosowa ć równie Ŝ w poł ączeniach typu client-to-site (pomi ędzy zdalnym u Ŝytkownikiem i biurem), jednak wymaga to instalacji i konfiguracji aplikacji typu „klient VPN” na stacje roboczej uŜytkownika. W przypadku JPOAT lepszym rozwi ązaniem jest zastosowanie protokołu Secure Socket Layer (SSL), który pozwała nawi ąza ć poł ączenie VPN u Ŝywaj ąc jedynie przegl ądarki internetowej. SSL to protokół szyfrowany, którego zadaniem jest gwarantowanie bezpiecze ństwa poufno ści i integralno ści transmisji danych w Internecie. Ponadto ma za zadanie weryfikacj ę to Ŝsamo ści uczestników transakcji. Klient posiadaj ący przegl ądark ę wspieraj ącą protokół SSL ł ączy si ę z serwerem dost ępowym i po ustanowieniu poł ączenia SSL, poprzez przegl ądark ę uzyskuje dost ęp do wewn ętrznych zasobów sieci VPN. Bezpiecze ństwo korzystania z aplikacji Systemu powinno by ć dodatkowo wspomagane poprzez mechanizm certyfikatów. Certyfikaty to elektroniczne za świadczenia wystawione przez urz ąd certyfikacji. Certyfikat umo Ŝliwia weryfikacj ę podpisu elektronicznego i identyfikacj ę u Ŝytkownika (osoba fizyczna, serwer, witryna WWW) składaj ącego podpis elektroniczny. Zawiera co najmniej: identyfikator wystawcy certyfikatu, identyfikator uŜytkownika, jego klucz publiczny, okres wa Ŝno ści i numer seryjny certyfikatu. Certyfikat jest podpisany przez wystawc ę. Certyfikaty s ą wykorzystywane podczas poł ącze ń SSL. Podczas uruchamiania aplikacji Systemu klient poprzez przegl ądark ę inicjowałby poł ączenie SSL. Podczas inicjacji takiego poł ączenia przegl ądarka klienta wysyłałaby do serwera zapytanie o certyfikat. Serwer odpowiadałby, przesyłaj ąc do przegl ądarki certyfikat dla danego adresu WWW (numeru IP). Ka Ŝdy certyfikat ma swój klucz publiczny, który jest wykorzystywany w momencie pobrania certyfikatu przez przegl ądark ę internetow ą do weryfikacji tego certyfikatu. Serwer tak Ŝe mo Ŝe za Ŝą da ć od klienta uwierzytelnienia, aczkolwiek nie jest to konieczne, aby klient wysyłał do serwera swój certyfikat. Po takiej wymianie przegl ądarka i serwer generuj ą własne klucze sesji i uwierzytelnianie zostaje zako ńczone.

______17 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.3. Opis procedur i technik wprowadzania danych Do bazy danych Systemu wprowadzane b ędą ró Ŝnego typu informacje nale Ŝą ce do obszarów, które generalnie mo Ŝna podzieli ć na cztery kategorie: a) wyniki pomiarów, b) meta informacje dotycz ące np. sieci, stacji i stanowisk pomiarowych; c) informacje dodatkowe; d) informacje słownikowe.

Obsługa wprowadzania informacji do bazy danych (podsystemu archiwizacji danych) będzie si ę odbywała przy pomocy modułów zaimplementowanych w ramach podsystemu znierania danych, wspomnianego w razdziale 1.1. Wprowadzanie danych do bazy b ędzie si ę odbywało przy pomocy ró Ŝnych metod, zale Ŝnych od kategorii informacji. Metody te mo Ŝna podzieli ć na trzy grupy:

 wprowadzanie automatyczne z pliku tekstowego – ma zastosowanie do danych z kategorii a;

 wprowadzanie manualne z pliku tekstowego – ma zastosowanie do danych z kategorii a, b oraz d;

 wprowadzanie manualne przy pomocy klawiatury – w odniesieniu do informacji nale Ŝą cych do kategorii: a, b, c i d.

1.3.1. Wprowadzanie wyników pomiarów W ramach systemu informatycznego b ędą gromadzone i przetwarzane informacje o wynikach pomiarów wykonanych przy pomocy metod automatycznych, manualnych i pasywnych, z ró Ŝnym czasem u średniania mierzonych parametrów (najcz ęś ciej: 1-godzinne i 24-godzinne ale równie Ŝ inne, w tym wyniki pomiarów prowadzonych w nieregularnych odst ępach czasowych). Dane te pochodz ą z automatycznej aparatury pomiarowej lub s ą przekazywane przez jednostki wykonuj ące analizy metodami laboratoryjnymi. Wprowadzane są one do baz wojewódzkich centrów akwizycji danych (systemów CAS), innych systemów wspomagaj ących zarz ądzanie danymi pomiarowymi, zapisywane w postaci plików za pomoc ą aplikacji biurowych lub przechowywane w formie wydruków lub plików tekstowych. Projektowany system b ędzie zasilany w tego typu informacje automatycznie lub manualnie i powinien umo Ŝliwia ć wydajne wprowadzanie danych do bazy, minimalizuj ąc mo Ŝliwo ści wyst ąpienia na tym etapie bł ędów i pomyłek. Wyniki pomiarów automatycznych (najcz ęś ciej średnie 1-godzinne) b ędą przechowywane w bazie danych systemu krajowego w ci ągłym układzie czasu odniesienia CET. System powinien umo Ŝliwia ć przeprowadzenie wst ępnej kontroli jako ści wyników pomiarowych wprowadzonych do bazy, poprzez porównanie ich z warto ściami zakresów

______18 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza kontrolnych substancji (okre ślonych dla ró Ŝnych czasów u średniania pomiarów). Kontrola powinna by ć prowadzona dla wybranych przez u Ŝytkownika stanowisk pomiarowych oraz okre ślonego zakresu czasowego. W jej wyniku powinien zosta ć wygenerowany raport ze wskazanymi wynikami wykraczaj ącymi zakresy najbardziej prawdopodobnych warto ści danego parametru (typowej zmienno ści parametru). Funkcje importu ró Ŝnych kategorii informacji ze zbiorów przygotowanych wcze śniej przez administratora lub wygenerowanych automatycznie przez inne systemy informatyczne, obsługiwały b ędą ró Ŝne typy plików. Nale Ŝą do nich: pliki tektowe (txt), tekstowe rozdzielane przecinkami (csv) oraz pliki w formacie oprogramowania MS Excel (xls) lub XML. Pliki te przygotowane b ędą w odpowienim, akceptowalnym przez system bazy danych, formacie. Jeden z przykładów formatów tego typu opisany został w Zał ączniku A do projektu wst ępnego.

Wyniki pomiarów automatycznych

a) wyniki importowane automatycznie z wojewódzkich centralnych systemów akwizycji danych (CAS); W funkcjonuj ących w kraju systemach automatycznego monitoringu powietrza wykorzystywane s ą głównie dwa typy systemów informatycznych, stanowiących wojewódzkie centra akwizycji danych: system CS5 firmy CSMS oraz system XR firmy ISEO. Bazy danych tych systemów zasilane s ą wynikami pomiarów ze stacji automatycznych co 1 godzin ę– przewa Ŝnie zanotowane warto ści średnich 1-godzinnych st ęŜ eń zanieczyszcze ń lub innych parametrów (lub, co jest rzadszym przypadkiem, co pół godziny przekazywane sa do systemów CAS warto ści średnich 30-minutowych). Istniej ą te Ŝ systemy gromadz ące wyniki średnie 24-godzinne zanotowane przy pomocy analizatorów automatycznych. W ramach podsystemy zbierania danych powinien zostać zaprojektowany i zaimplementowany moduł słu Ŝą cy do automatycznego pobierania informacji z bazy danych funkcjonuj ących w WIO Ś systemów CAS. Wykonawca podsystemu powinien uwzgl ędni ć architektur ę oraz struktur ę baz danych tych systemów na etapie projektowania tego modułu. Praca modułu nie mo Ŝe powodowa ć zakłóce ń normalnego funkcjonowania systemów CAS na poziomie WIO Ś, w tym zbierania danych ze stacji pomiarowych oraz wykonywania analiz i oblicze ń przez pracowników WIO Ś. Aplikacja ta powinna umo Ŝliwia ć okre ślenie zakresu przepisywanych danych (w tym m.in. stanowisk pomiarowych wł ączonych do eksportowania, cz ęstotliwo ści przepisywania, przesuni ęcia czasu wykonywania importu w stosunku do pełnej godziny oraz zakresu czasowego serii przepisywanych danych). Wykonawca powinien przeprowadzi ć testy wydajno ści i szybko ści pracy modułu przepisywania wyników pomiarów oraz jego stabilno ści i braku zakłóce ń w normalnej, rutynowej pracy systemów CAS. W skład informacji importowanych do bazy powinny wchodzi ć dane: czas wykonania pomiaru, stanowisko pomiarowe, wynik pomiaru, statusy pomiaru, czas dokonania ewentualnej korekty warto ści lub statusu, osoba która wprowadziła ewentualne korekty warto ści lub statusu.

______19 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza b) wyniki importowane manualnie z wojewódzkich centralnych systemów akwizycji danych; Poza automatycznym importem danych z CAS, moduł powinien umo Ŝliwia ć wywoływanie przez administratora wojewódzkiego przepisania wybranych danych (dla okre ślonych stanowisk lub ich grup oraz okre ślonego zakresu czasu). Operator systemu b ędzie mógł uruchomi ć import danych zdefiniowany wcze śniej jako automatyczny lub wywoła ć import poprzez wybór odpowiedniej opcji i okre ślenie parametrów importu. Funkcja ta pozwoli mi ędzy innymi na przeniesienie do systemu centralnego danych, które trafiły do systemu wojewódzkiego w innym trybie ni Ŝ automatyczne cogodzinne pobranie z systemów pomiarowych, jak i przeniesienie na poziom centralny wszystkich zmian i korekt dokonanych w wynikach i statusach danych na poziomie systemów wojewódzkich (np. w wyniku weryfikacji wyników pomiarów).

c) wyniki importowane manualnie z pozostałych systemów akwizycji wyników pomiarów automatycznych Wyniki pomiarów automatycznych, które na poziomach wojewódzkich gromadzone i przetwarzane s ą w innych systemach, ni Ŝ centralne systemy akwizycji danych (CAS) wojewódzkich sieci monitoringu powietrza (np. pochodz ą z zakładowych sieci pomiarowych) importowane b ędą do systemu centralnego z wykorzystaniem plików tekstowych (np. w formacie opisanym w Załączniku A). Operacje importu b ędą mogły by ć zdefiniowane jako automatyczne lub wyzwalane przez administratora wojewódzkiego w razie potrzeby.

Wyniki pomiarów manualnych a) wyniki importowane manualnie z wojewódzkich centralnych systemów akwizycji danych; Wyniki pomiarów manualnych w przewa Ŝaj ącej wi ększo ści przechowywane s ą w bazach danych jako średnie 24-godzinne st ęŜ eń zanieczyszcze ń. W cz ęś ci sieci pomiarowych wyniki pomiarów manualnych gromadzone s ą w wojewódzkich centralnych systemach akwizycji danych (CAS), podobnie jak wyniki pomiarów automatycznych. Projektowany system powinien umo Ŝliwia ć import danych z CAS za pomoc ą mechanizmu analogicznego, jak w przypadku wyników pomiarów automatycznych. Import taki mo Ŝe odbywa ć si ę automatycznie lub by ć wyzwalany przez operatora w WIO Ś. b) wyniki importowane manualnie z pozostałych systemów akwizycji wyników pomiarów; Cz ęść wyników pomiarów wykonywanych metodami manualnymi na poziomie sieci regionalnych gromadzona jest w ró Ŝnych bazach danych, np. w ramach programów do obsługi laboratoriów pomiarowych czy w postaci plików arkuszy kalkulacyjnych. Budowany system powinien umo Ŝliwia ć dokonywanie importu wyników za pomoc ą przygotowanych

______20 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza uprzednio plików tekstowych w odpowiednim formacie (zgodnym z formatem przytoczonym w Zał ączniku A).

c) wyniki wprowadzane do bazy danych manualnie, przy pomocy klawiatury; System b ędzie umo Ŝliwiał wprowadzanie wyników pomiarów manualnych przy pomocy odpowiednich formularzy dost ępnych poprzez przegl ądark ę internetow ą z wykorzystaniem klawiatury. Wprowadzanie wyników pomiarów średnich 24-godzinnych powinno si ę odbywa ć w formie wpisu do komórek tabel, tzn. warto ści powinny by ć wprowadzane do komórek odpowiadaj ących dniom, a na ekranie powinny by ć dost ępne wszystkie dni z wybranego uprzednio okresu. UŜytkownik wprowadzaj ąc wyniki powinien okre śli ć stanowiska pomiarowe oraz zakres czasowy. System powinien umo Ŝliwia ć wprowadzenie danych do wielu stanowisk na jednym ekranie. W trakcie wprowadzania danych powinny by ć widoczne obliczane na bie Ŝą co podstawowe parametry statystyczne dla wprowadzanej serii wyników (minimum, maksimum, średnia arytmetyczna, liczba wyników). Na bie Ŝą co powinien by ć równie Ŝ generowany wykres słupkowy odpowiadaj ący wynikom wprowadzanej serii pomiarowej. Pozwoli to na ograniczenie mo Ŝliwo ści popełniania pomyłek podczas wprowadzania danych za pomoc ą zobrazowania wyst ąpienia bł ędu (np. przy omyłkowo wprowadzonej warto ści znacznie wi ększej od pozostałych w serii). Podczas wprowadzania pomiarów, przy wybraniu stanowiska i zakresu czasowego, dla którego były ju Ŝ wcze śniej wprowadzone warto ści, powinny by ć one wy świetlone w komórkach tabeli.

Wyniki pomiarów z nieregularnym czasem u średniania (np. pomiarów pasywnych) Wyniki pomiarów z nieregularnym czasem u średniania powinny by ć przechowywane w bazie danych razem z informacjami o czasie rozpocz ęcia i zako ńczenia pomiarów. Odpowiedni arkusz wprowadzania danych powinien umo Ŝliwia ć wpisanie tych dat razem z warto ści ą wyniku pomiaru oraz jego statusu.

1.3.2. Wprowadzanie meta informacji dotycz ących sieci, stacji i stanowisk pomiarowych Informacje dotycz ące funkcjonuj ących w województwach systemów pomiarowych (sieci, stacji i stanowisk) b ędą wprowadzane do bazy danych przede wszystkim za pomoc ą klawiatury, przy pomocy odpowiednich formularzy dost ępnych przez przegl ądark ę. Formularze te b ędą zawierały szereg pól odpowiednich typów (np. pola tekstowe, pola wyboru, pola wielokrotnego wyboru, specjalne pola do wprowadzania dat), za pomoc ą których u Ŝytkownicy b ędą dokonywali wprowadzania danych, korzystaj ąc mi ędzy innymi ze zdefiniowanych słowników. System ponadto b ędzie umo Ŝliwia ć wprowadzanie informacji za pomoc ą uprzednio przygotowanych plików tekstowych lub w innym formacie (np. MS EXCEL). Pozwoli to na wydajne jednoczesne wprowadzanie wi ększej ilo ści informacji. Przygotowywane pliki powinny mie ć odpowiedni ą posta ć pozwalaj ącą na wprowadzenie całego zakresu meta informacji dotycz ących systemów pomiarowych. Metoda ta powinna umo Ŝliwia ć równie Ŝ

______21 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza wprowadzanie korekt danych, np. poprzez wyeksportowanie z systemu odpowiedniego zestawu meta informacji w postaci pliku o formacie zgodnym z formatem importu. Zmiany byłyby wprowadzane za pomoc ą oprogramowania zewn ętrznego (np. MS EXCEL), przy czym do pliku wprowadzane byłyby równie Ŝ odpowiednie statusy steruj ące dla poszczególnych obiektów (np. dodanie obiektu do bazy, wprowadzenie korekty lub usuni ęcie obiektu - zarchiwizowanie). Dokonanie importu informacji za pomoc ą zmienionego pliku skutkowałoby odpowiednimi zmianami w zawarto ści bazy danych. W przypadku wpisywania warto ści słownikowych u Ŝytkownik powinien wykorzystywa ć tylko warto ści spo śród podanej ści śle w dokumentacji systemu domeny (warto ści ze słownika). Podczas importu danych system przeprowadzi kontrol ę spójno ści i zgodno ści wpisów w całym importowanym pliku z warto ściami dozwolonymi a wykrycie bł ędu (lub bł ędów) skutkowało b ędzie anulowaniem całej operacji importu i wy świetleniem odpowiedniego komunikatu zawieraj ącego typ bł ędu, nazw ę kolumny (lub kolumn) oraz numer wiersza (lub wierszy), w których on wyst ąpił.

Podczas wprowadzania informacji na temat stanowiska pomiarowego, po wyborze wska źnika i metody pomiarowej w polu wyboru instrumentów powinny pojawi ć si ę pozycje zwi ązane z wybran ą metod ą. Analogicznie, gdy pierwszy wybrany zostaje instrument pomiarowy, w polu wyboru metod pojawiaj ą si ę pozycje zwi ązane z danym instrumentem. Baza metod i instrumentów powinna zosta ć uzupełniona podczas wdra Ŝania systemu. Aktualizacji wpisów w bazie danych powinien dokonywa ć administrator krajowy systemu. W przypadku braku informacji w bazie na temat metody lub instrumentu, u Ŝytkownik wojewódzki powinien zgłosi ć za pomoc ą oprogramowania propozycj ę uzupełnienia bazy, wprowadzaj ąc wszystkie wymagane dane w odpowiednie pola. Weryfikacja wpisu i zatwierdzenie go w bazie danych instrumentów i metod wykonywane s ą przez administratora krajowego. Pozwoli to na zachowanie standardowych i spójnych wpisów w bazie danych systemu. Zarówno podczas manualnego wprowadzania i korekty metadanych, jak i wykorzystania metody importu danych z pliku, system powinien prowadzi ć automatyczn ą kontrol ę wypełnienia i spójno ści informacji. Brak wpisu danych nale Ŝą cych do grupy obowi ązkowych lub brak zachowania reguł spójno ści powinien skutkowa ć zablokowaniem mo Ŝliwo ści zapisu informacji w bazie. W przypadku grupy informacji istotnych powinien by ć wy świetlany odpowiedni komunikat ostrzegawczy. Administrator główny systemu powinien mie ć mo Ŝliwo ść zmiany przynale Ŝno ści poszczególnych typów danych do grup okre ślaj ących ich obowi ązkowo ść . Reguły spójno ści powinny zosta ć okre ślone na etapie wykonywania szczegółowego projektu technicznego systemu.

1.3.3. Wprowadzanie informacji słownikowych Informacje dodatkowe i słownikowe powinny zosta ć wprowadzone do bazy danych systemu na etapie jego wdra Ŝania. Ponadto oprogramowanie powinno umo Ŝliwia ć dodawanie nowych informacji za pomoc ą odpowiednich formatek oraz jako import przy wykorzystaniu np. plików tekstowych lub w formacie MS EXCEL. Funkcja dodawania, kasowania oraz modyfikacji informacji dodatkowych i słownikowych powinna by ć dost ępna dla krajowego administratora systemu.

______22 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.4. Eksport informacji Funkcje eksportu informacji b ędą realizowane przez aplikacje podsystemu przetwarzania i udost ępniania informacji. Eksportowane b ędą zarówno zgromadzone w bazie danych wyniki pomiarowe (surowe lub zagregowane), jak i meta informacje dotycz ące systemów pomiarowych. Eksport b ędzie si ę odbywał w sposób automatyczny lub na Ŝą danie operatora systemu. W systemie powinny zosta ć skonfigurowane ró Ŝne formaty plików eksportowych. Ponadto u Ŝytkownik powinien posiada ć mo Ŝliwo ść samodzielnego definiowania formatów, np. poprzez okre ślenie informacji podlegaj ących eksportowi, kryteriów wyboru danych, znaków separacyjnych itp. Uzyskiwane pliki eksportowe powinny mie ć posta ć (w zale Ŝno ści od wyboru u Ŝytkownika): plików tekstowych lub plików w formatach: CSV, MS EXCEL, MS WORD, PDF, GML lub XML.

1.4.1. Eksportowanie wyników pomiarów UŜytkownik powinien posiada ć mo Ŝliwo ść samodzielnego definiowania szeregu cech eksportu danych i zapisywania tych definicji do pó źniejszego wykorzystania podczas eksportów automatycznych lub na Ŝą danie. Konfiguracja eksportu (mo Ŝliwo ść definiowania wielu typów) obejmowa ć powinna informacje zdefiniowane lub wybierane w przypadku ręcznego dokonywania eksportu: poło Ŝenie (katalog, równie Ŝ katalog sieciowy oraz katalog zlokalizowany na serwerze FTP), nazwa pliku/plików (lub konwencja nazw, które oparte b ędą np. na kodzie lub nazwie stacji pomiarowej i parametrze / zanieczyszczeniu), format daty, stanowiska pomiarowe, typ eksportowanych danych (warto ści surowe czy zagregowane), status, czas odniesienia wyeksportowanych danych (przesuni ęcie w stosunku do układu odniesienia, w którym dane przechowywane s ą w bazie), separator (w przypadku plików tekstowych, csv), nagłówek w pliku wyeksportowanym, wł ączenie aktywno ści eksportu automatycznego, cz ęstotliwo ść wykonywania eksportu automatycznego, przesuni ęcie, zakres czasowy okresu z jakiego eksportowane s ą wyniki. Cz ęść formatów eksportu danych, powinna zosta ć skonfigurowana na etapie wdra Ŝania systemu. W module eksportu danych powinny zosta ć zaimplementowane formaty wykorzystywane do eksportu danych NRT do Europejskiej Agencji Środowiska, np. na potrzeby systemu OzoneWeb (format XML). Zostały one opisane w zawartej w Zał ączniku B do niniejszego projektu Procedurze ustanowienia wymiany danych NRT pomi ędzy EA Ś a krajowymi lub regionalnymi dostawcami informacji . Przykładem funkcji eksportu danych, który wykorzystywany b ędzie głównie na potrzeby raportowania rocznej oceny jako ści powietrza w województwach, b ędzie generowanie informacji o przekroczeniach poziomów dopuszczalnych. U Ŝytkownik okre śli zakres czasowy eksportu oraz stacje i stanowiska, dla których ma on zosta ć wykonany. B ędą wykonywane te Ŝ zestawienia dla wskazanych stref czy grup stacji. Mo Ŝliwe b ędzie równie Ŝ okre ślenie stopnia agregacji eksportowanych danych (okres i krok u średniania lub obliczania innego parametru statystycznego). W śród danych zawartych w wygenerowanym zestawieniu będą mi ędzy innymi: parametr (substancja), data przekroczenia, warto ść wyniku pomiaru, kod stacji, kod strefy. Wyeksportowany plik b ędzie mógł posłu Ŝyć jako źródło danych dla podhurtowni danych, gdzie gromadzone b ędą m.in. informacje dotycz ące wyników klasyfikacji stref w ramach okresowych ocen jako ści powietrza w województwach. Opcja ta pozwoli na zapewnienie spójno ści baz danych w zakresie informacji o przekroczeniach, co

______23 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza jest istotnym czynnikiem prawidłowo ści wykonywania ocen i raportowania ich wyników na poziomie krajowym i europejskim. System b ędzie umo Ŝliwiał tak Ŝe wygenerowanie zestawienia danych w odpowiednim układzie na potrzeby raportowania zgodnego z wymaganiami tzw. dyrektywy ozonowej. UŜytkownik o odpowiednich uprawnieniach dokona wyboru grupy stanowisk, z których wyniki zostan ą wyeksportowane (grupa utworzona na podstawie informacji o przynale Ŝno ści do sieci pomiarowej raportowania wyników st ęŜ eń ozonu) a nast ępnie zakresu czasowego eksportu. Kolejnym krokiem b ędzie przegl ąd serii pomiarowych z grupy wybranych stanowisk, pod k ątem poprawno ści merytorycznej wyników. Po dokonaniu akceptacji poszczególnych serii wygenerowane zostanie zestawienie b ędące podstaw ą raportu ozonowego. Format eksportowanych danych b ędzie zgodny z układem przyj ętym w ramach realizacji tego obowi ązku. Mo Ŝliwe b ędzie zdefiniowanie formatów eksportu informacji dotycz ących systemów pomiarowych, wyników pomiarów oraz obliczonych na ich podstawie parametrów statystycznych w układzie pozwalaj ącym na ich proste przedstawienie za pomoc ą aplikacji GIS. Eksportowane zestawienie b ędzie zawierało m.in. informacje o współrz ędnych geograficznych punktów pomiarowych w odpowiedniej formie, pozwalaj ącej na łatwe wykonanie zobrazowania w postaci warstwy tematycznej.

1.4.2. Eksport meta informacji Oprócz zdefiniowanych formatów plików zawieraj ących meta informacje u Ŝytkownik powinien mie ć mo Ŝliwo ść samodzielnego definiowania zestawu informacji do eksportu, np. poprzez wybór zakresu informacji (pól) oraz podanie kryteriów wyboru danych. Eksportowanie meta informacji b ędzie si ę odbywało manualnie, na Ŝą danie u Ŝytkownika. Wyeksportowane pliki b ędą mogły słu Ŝyć, po ich zmianie za pomoc ą systemu zewn ętrznego (np. MS EXCEL) do dokonywania importu metadanych do bazy, co zostało opisane w cz ęś ci projektu po świeconej importowaniu informacji. Uzyskiwane pliki eksportowe powinny mie ć posta ć (w zale Ŝno ści od wyboru uŜytkownika): plików tekstowych lub plików w formatach: CSV, MS EXCEL, MS WORD, DBF, PDF lub XML. Jednym z zaimplementowanych w Systemie formatów eksportu meta informacji (dotycz ących stacji lub stanowisk pomiarowych) powinien by ć akceptowalny przez oprogramowanie Google Eartch format KML lub KMZ. U Ŝytkownik powinien mie ć mo Ŝlwio ść wyboru grupy stacji lub stanowisk, dla którym ma zosta ć utworzony plik eksportu oraz zakresu meta informacji, które maj ą zosta ć doł ączone do pliku. Wyeksportowane pliki pozwola na zobrazowanie lokalizacji obiektów (stacji lub stanowisk) wraz z dodatkowymi informacjami przy pomocy Google Eartch. Zobrazowania takie pozwol ą mi ędzy innymi na kontrol ę poprawno ści wpisanych informacji dotycz ących współrz ędnych lokalziacji stacji lub przegl ąd jej otoczenia.

1.4.3. Export informacji słownikowych System powinien umo Ŝliwia ć wyeksportowanie informacji zawartych w słownikach bazy danych. U Ŝytkownik wybierze zakres eksportu poprzez wybór słowników. Uzyskiwane

______24 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza pliki eksportowe powinny mie ć posta ć (w zale Ŝno ści od wyboru u Ŝytkownika): plików tekstowych lub plików w formatach: CSV, MS EXCEL, MS WORD, DBF, PDF lub XML.

1.5. Projekt funkcjonalno ści na poziomie zdarze ń tzw. logiki biznesowej Poni Ŝej przedstawiono zbiór wymaga ń dla aplikacji Systemu w postaci obszarów funkcjonalnych, gdzie obszar funkcjonalny grupuje funkcjonalno ści pod wzgl ędem ich przeznaczenia w systemie.

JPOAT

Logowanie zmian danych Administrator kraj.

Zarz ądzanie metadanymi

Administrator woj. «extends» «extends» «extends» «extends»

Eksport danych Filtrowanie Replikacja Import danych System pomiarowy

«extends» «extends» «extends» «extends» Operator

«uses» Zarz ądzanie pomiarami Zarz ądzanie przekroczeniem poziomu alarm.

«uses»

Analiza warto ści pomiarów

Rys. 1.2. Schemat grup funkcjonalno ści Systemu

______25 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Z Systemem bezpo średnio b ędą zwi ązaniu nast ępuj ący aktorzy:

Administrator krajowy – jego główn ą rol ą b ędzie definiowanie metadanych i danych słownikowych na poziomie krajowym oraz okre ślanie parametrów logowania (które tabele oraz które kolumny b ędą logowane). Jako Ŝe administrator krajowy b ędzie posiadał równie Ŝ takie uprawnienia jak operator ko ńcowy, zatem b ędzie mógł korzysta ć z funkcjonalno ści dost ępnych dla operatora ko ńcowego.

Administrator wojewódzki – jego zakres moŜliwo ści b ędzie podobny do Administratora krajowego, z tym, Ŝe nie b ędzie posiadał uprawnie ń do zmian parametrów logowania oraz zawarto ści słowników, natomiast jego ingerencja w metadane b ędzie mogła dotyczy ć metadanych poziomu wojewódzkiego.

Operator końcowy – funkcjonalno ści dost ępne dla tego aktora b ędą dotyczyły mo Ŝliwo ści zarz ądzania niektórymi metadanymi poziomu wojewódzkiego oraz warto ściami pomiarów. Poprzez te funkcjonalno ści b ędzie mogło odbywa ć si ę filtrowanie, eksport, import oraz replikacja danych. Dodatkowo z zarz ądzaniem pomiarami b ędzie zwi ązane zarz ądzanie przekroczeniami poziomów alarmowych oraz funkcjonalno ści pozwalaj ące na analiz ę warto ści pomiarów.

System pomiarowy – rol ą tego aktora b ędzie zbieranie danych z automatycznych stanowisk pomiarowych, gromadzenie ich, a nast ępnie udost ępnianie do importu przez baz ę Systemu. Proces importu danych ze stanowisk automatycznych b ędzie odbywał si ę w sposób automatyczny.

Poni Ŝej przedstawiono funkcjonalno ści wchodz ące w skład poszczególnych grup funkcjonalno ści. Ka Ŝdą funkcjonalno ść opisano z wykorzystaniem tabeli precyzuj ącej dany przypadek u Ŝycia. Opis wielu funkcjonalno ści przedstawiono na poziomie ogólnym stanowi ącym tzw. logik ę biznesow ą. Uwagi dotycz ące poszczególnych przypadków u Ŝycia zamieszczono w cz ęś ci zawieraj ącej struktur ę informacyjn ą, w cz ęś ci zawieraj ącej projekty kluczowych formularzy oraz opisuj ącej szczegółowe zasady działania poszczególnych funkcjonalno ści.

Tabela opisuj ąca przypadek u Ŝycia posiada nast ępuj ącą posta ć:

Nazwa funkcji Nazwa funkcji ze schematu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia Przypadki u Ŝycia powi ązane z danym przypadkiem

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny/ średni

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy/ogólny

______26 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Aktorzy Aktorzy, dla których dost ępna jest funkcjonalno ść

Krótki opis Krótki opis funkcjonalno ści

Warunki wst ępne Stan systemu warunkuj ący mo Ŝliwo ść u Ŝycia danej funkcjonalno ści

Warunki ko ńcowe Stan systemu po u Ŝyciu danej funkcjonalno ści

Główny przepływ zdarze ń Opisany za pomoc ą kroków główny przepływ zdarze ń

Alternatywne przepływy zdarze ń Inne mo Ŝliwo ści u Ŝycia danej funkcjonalno ści

Sytuacje wyj ątkowe Istotne sytuacje wyj ątkowe powoduj ące brak mo Ŝliwo ści oczekiwanego zako ńczenia danej funkcjonalno ści

Uwagi Uwagi dotycz ące danej funkcjonalno ści

______27 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.5.1. Zarz ądzanie metadanymi

7.4. Import danych

<> <> <>

<>

<> 8.6. Zalogowanie zmiany 1.3. Archiwizacja metadanej

1.1. Wprowadzanie metadanej 1.2. Edycja metadanej <>

<> <> <>

1.4. Wy świetlanie metadanej

1. Zarz ądzanie metadan ą Operator

<>

<>

<> <>

8.3. Przegl ąd zmian warto ści dla pojedynczej danej 5.2. Replikacja do bazy wojewódzkiej

1.5. Przegl ąd wykazu metadanych

5.1. Replikacja do bazy krajowej <> <>

4.4. Zastosowanie filtra 6.5. Eksport danych

Rys. 1.3. Diagram przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania metadanymi

______28 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab. 1.1. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania metadanymi - wprowadzenie metadanej lub danej słownikowej

Nazwa funkcji 1.1. Wprowadzenie metadanej lub danej słownikowej

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 1. Zarz ądzanie metadan ą, 1.7. Import z pliku

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator krajowy – dla wszystkich typów metadanych i danych słownikowych

Administrator wojewódzki – dla wszystkich typów metadanych i danych słownikowych poziomu wojewódzkiego

Operator – dla niektórych typów metadanych poziomu wojewódzkiego

Krótki opis Mo Ŝliwo ść dodania w systemie nowej metadanej lub danej słownikowej

Warunki wst ępne Metadana lub dana słownikowa nie istnieje w systemie

Warunki ko ńcowe Metadana lub dana słownikowa zostaje zapisana w systemie

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator manualnie wprowadza zestaw informacji opisuj ących metadan ą lub dan ą słownikow ą

2. System sprawdza kompletno ść wprowadzonych danych oraz sprawdza ograniczenia

3. System uzupełnia wprowadzane informacje (np. o id u Ŝytkownika wprowadzaj ącego dane)

4. System zapisuje wprowadzone dane i wy świetla komunikat

Alternatywne przepływy zdarze ń 1. Operator wybiera mo Ŝliwo ść importu z pliku nowych metadanych b ądź danych słownikowych

2. Operator wprowadza nowy obiekt metadanych poprzez skopiowanie (klonowanie) istniej ącego obiektu (wówczas przed zapisaniem informacji system kontroluje, czy wszystkie wymagane pola zostały zmienione – dwa obiekty metadanych nie mog ą by ć identyczne).

Sytuacje wyj ątkowe - nie podano wszystkich wymaganych danych – system nie zapisuje informacji i wy świetla komunikat

- nie podano wszystkich wa Ŝnych danych – system nie zapisuje informacji i wy świetla komunikat, który mo Ŝe zosta ć zignorowany przez operatora, wówczas system zapisuje informacje

- podany zestaw informacji nie spełnia ogranicze ń – system nie zapisuje informacji i wy świetla komunikat

Uwagi - szczegółowe uprawnienia do dodawania metadanych oraz danych słownikowych przedstawiono przy opisie struktury informacyjnej dla poszczególnych kategorii danych

______29 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab. 1.2. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania metadanymi - edycja metadanej lub danej słownikowej

Nazwa funkcji 1.2. Edycja metadanej lub danej słownikowej

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 1. Zarz ądzanie metadan ą, 1.7. Import z pliku

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator krajowy – dla wszystkich typów metadanych i danych słownikowych

Administrator wojewódzki – dla wszystkich typów metadanych i danych słownikowych poziomu wojewódzkiego

Operator – dla niektórych typów metadanych poziomu wojewódzkiego

Krótki opis Mo Ŝliwo ść edycji w systemie istniej ącej metadanej lub danej słownikowej

Warunki wst ępne Metadana lub dana słownikowa istnieje w systemie

Warunki ko ńcowe Zaktualizowana metadana lub dana słownikowa zostaje zapisana w systemie

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator zmienia warto ść wybranej metadanej lub danej słownikowej

2. System sprawdza kompletno ść zmodyfikowanych danych oraz sprawdza ograniczenia

3. System loguje zmienione informacje (w zale Ŝno ści od tego, które kolumny zostały wybrane do logowania)

4. System zapisuje zmienione dane i wy świetla komunikat

Alternatywne przepływy zdarze ń 1. Operator wybiera mo Ŝliwo ść importu z pliku zmienionych metadanych bądź danych słownikowych

Sytuacje wyj ątkowe - nie podano wszystkich wymaganych danych – system nie zapisuje informacji i wy świetla komunikat

- nie podano wszystkich wa Ŝnych danych – system nie zapisuje informacji i wy świetla komunikat, który mo Ŝe zosta ć zignorowany przez operatora, wówczas system zapisuje informacje

- podany zestaw informacji nie spełnia ogranicze ń – system nie zapisuje informacji i wy świetla komunikat

Uwagi - szczegółowe uprawnienia do modyfikacji metadanych oraz danych słownikowych przedstawiono przy opisie struktury informacyjnej dla poszczególnych kategorii danych

______30 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab. 1.3. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania metadanymi - archiwizacja metadanej lub danej słownikowej

Nazwa funkcji 1.3. Archiwizacja metadanej lub danej słownikowej

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 1. Zarz ądzanie metadan ą, 1.7. Import z pliku

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator krajowy – dla wszystkich typów metadanych i danych słownikowych

Administrator wojewódzki – dla wszystkich typów metadanych i danych słownikowych poziomu wojewódzkiego

Operator – dla niektórych typów metadanych poziomu wojewódzkiego

Krótki opis Mo Ŝliwo ść usuni ęcia w systemie istniej ącej metadanej lub danej słownikowej

Warunki wst ępne Metadana lub dana słownikowa istnieje w systemie

Warunki ko ńcowe Metadana lub dana słownikowa zostaje usuni ęta z systemu, a w przypadku gdy była wykorzystana – zostaje zarchiwizowana

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator usuwa wybran ą metadan ą lub dan ą słownikow ą

2. System sprawdza, czy wyst ępuje odwołanie do metadanej lub danej słownikowej

3. Je śli dana jest wykorzystywana, to system archiwizuje dan ą ale jej nie usuwa i wy świetla komunikat

4. Je śli dana nie była wykorzystywana, to system pyta, czy zarchiwizowa ć czy usun ąć , a nast ępnie archiwizuje j ą lub całkowicie usuwa w zale Ŝno ści od wybranego przypadku

Alternatywne przepływy zdarze ń 1. UŜytkownik wybiera mo Ŝliwo ść importu z pliku metadanych b ądź danych słownikowych do usuni ęcia

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi - szczegółowe uprawnienia do usuwania metadanych oraz danych słownikowych przedstawiono przy opisie struktury informacyjnej dla poszczególnych kategorii danych

- zarchiwizowana metadana lub dana słownikowa nie jest dost ępna podczas dodawania i modyfikacji rekordów odwołuj ących si ę do zarchiwizowanej danej

- nie ma mo Ŝliwo ści edycji danych zarchiwizowanych

- zarchiwizowana metadana lub dana słownikowa jest wyświetlana w rekordach, z których wyst ępuje odwołanie do danej

______31 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab. 1.4. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania metadanymi - wy świetlenie metadanej lub danej słownikowej

Nazwa funkcji 1.4. Wy świetlenie metadanej lub danej słownikowej

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 1. Zarz ądzanie metadan ą

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wy świetlenia wszystkich informacji opisuj ących wybran ą metadan ą b ądź dan ą słownikow ą

Warunki wst ępne Zostały wybrany rekord opisuj ący metadan ą b ądź dan ą słownikow ą

Warunki ko ńcowe Brak

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla wszystkie informacje z rekordu opisuj ącego wybran ą metadan ą lub dan ą słownikow ą

2. Operator ma mo Ŝliwo ść podgl ądu logu zmian metadanej lub danej słownikowej

3. Operator ma mo Ŝliwo ść podgl ądu w odpowiedniej aplikacji ewentualnych dokumentów doł ączonych do danego rekordu

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść wy świetlenia pojedynczej metadanej lub danej słownikowej na osobnej stronie jest uzale Ŝniona od liczby informacji opisuj ącej dany typ.

Tab. 1.5. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania metadanymi - przegl ąd wykazu metadanych lub danych słownikowych

Nazwa funkcji 1.5. Przegl ąd wykazu metadanych lub danych słownikowych

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 1. Zarz ądzanie metadan ą, 1.9. Eksport metadanych do pliku, 1.10. Zastosowanie filtra na danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść przegl ądu zawarto ści wybranej kategorii metadanych lub danych słownikowych

Warunki wst ępne Kategoria danych zawiera dane

Warunki ko ńcowe Wy świetlony zestaw danych

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wy świetla w postaci tabeli metadane b ądź dane słownikowe nale Ŝą ce do wybranej kategorii

______32 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

2. System umo Ŝliwia przej ście do nast ępnej danej, do poprzedniej, do ostatniej oraz do pierwszej, do ostatniej oraz do pierwszej na podstronie, wy świetlenie szczegółów wybranego rekordu oraz w zale Ŝno ści od kategorii danych – filtrowanie, eksport i import

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi MoŜliwo ść filtrowania, eksportu i importu dla konkretnej kategorii danych została zaznaczona w cz ęś ci zawieraj ącej struktur ę informacyjn ą

______33 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.5.2. Zarz ądzanie pomiarem

System pomiarowy

2.8. Wprowadzanie manualne

2.6. Pozyskiwanie automatyczne

2.7. Wczytywanie z pliku <> 9.6. Automatyczne dodanie przekroczenia <> <>

<> <>

2.1. Pozyskiwanie pomiarów 2.2. Zmiana warto ści pomiaru

<> <>

<>

8.6. Zalogowanie zmiany

Operator 2. Zarz ądzanie pomiarem

<> <>

<> <>

2.3. Zmiana statusu

2.5. Przegl ądanie wyników pomiarów

2.4. Zatwierdzenie serii rocznej <> <> <>

5.1. Replikacja do bazy krajowej

4.4. Zastosowanie filtra 6.5. Eksport danych Rys. 1.4. Diagram przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania wynikami pomiarami

Tab. 1.6. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania pomiarami – pozyskiwanie wyników pomiarów

Nazwa funkcji 2.1. Pozyskiwanie pomiaru

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 2. Zarz ądzanie pomiarem, 2.6. Pozyskiwanie automatyczne, 2.7.

______34 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Wczytywanie z pliku, 2.8. Wprowadzanie manualne

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wstawienia do systemu nowej warto ści pomiaru

Warunki wst ępne W systemie nie ma warto ści pomiaru dla okre ślonego terminu pomiarowego i stanowiska

Warunki ko ńcowe W systemie zostaje dodana warto ść pomiaru dla okre ślonego terminu pomiarowego i stanowiska

Główny przepływ zdarze ń Operator wybiera sposób wprowadzenia danych do systemu, a nast ępnie wprowadza dane.

Alternatywne przepływy zdarze ń System w sposób automatyczny wczytuje dane udost ępnione przez system pomiarowy

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Szczegółowy sposób wprowadzenia danych jest zale Ŝny od wybranego sposobu wprowadzenia danych

Tab. 1.7. Opis przypadków uŜycia funkcjonalno ści zarz ądzania pomiarami – zmiana warto ści wyniku pomiaru

Nazwa funkcji 2.2. Zmiana warto ści pomiaru

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 2. Zarz ądzanie pomiarem, 2.7. Wczytywanie z pliku, 8.6. Zalogowanie zmiany

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zmiany warto ści pomiaru

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę warto ść wyniku pomiaru, która ma by ć zmieniona

Warunki ko ńcowe W systemie zostaje zapisana zmieniona warto ść pomiaru

Główny przepływ zdarze ń 1. Dla wybranej warto ści pomiaru Operator podaje bezpo średnio now ą warto ść

2. System automatycznie loguje zmian ę (zachowywana w systemie jest ka Ŝda zmiana warto ści wyniku pomiaru wraz z informacjami dodatkowymi)

3. System automatycznie zmienia status zmiany wartości pomiaru (data_status_change ) w przypadku gdy miał on warto ść „ źródłowy” na „zmieniony” (z wynikiem pomiaru zwi ązane s ą dwa statusy: pierwszy – status zmiany – mówi o zmianach warto ści wyniku a drugi – status walidacji – mówi o wa Ŝno ści wyniku pomiaru). W przypadku gdy status zmiany miał warto ść „zmieniony”, pozostaje on bez zmian.

______35 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Alternatywne przepływy zdarze ń 1. Dla wybranej warto ści pomiaru Operator wybiera jedno z przekształce ń (np. ax+b)

2. System prosi o podanie ewentualnych parametrów przekształcenia

3. System przelicza warto ść oraz loguje zmian ę

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Zmiana warto ści pojedynczego pomiaru mo Ŝe zosta ć zrobiona automatycznie dla wyszukanego zbioru pomiarów (np. przetworzenie warto ści pomiarów zgodnie z wybranym przekształceniem). Zbiór wyników pomiarów mo Ŝe zosta ć okre ślony poprzez podanie stanowiska (lub grupy stanowisk) i zakresu czasowego (data od i data do) pomiarów. Operator moŜe wybra ć poszczególne wyniki pomiarów z wy świetlonego zakresu, dla których maj ą zosta ć automatycznie zmienione warto ści poprzez zastosowanie przekształcenia (np. ax+b)

Zmiana warto ści wyników pomiarów odbywa si ę przy pomocy odpowiedniego formularza (matrycy) analogicznego jak przy manualnym wpisywaniu wyników pomiarów i zmianie ich statusów. Zostaje on wy świetlony dla okre ślonego przez operatora przedziału czasowego oraz wybranych stanowisk pomiarowych. Je Ŝeli dla tych obiektów istniej ą ju Ŝ wpisane do bazy danych wyniki pomiarów w wybranym okresie czasu, zostaj ą one wy świetlone przez system wraz ze statusami w odpowiednich polach formularza. Operator ma mo Ŝliwo ść zmiany wyników pomiarów.

Nie ma mo Ŝliwo ści zmiany warto ści pomiaru je śli jest on w statusie ‘zweryfikowana’ lub ‘usuni ęta’

Tab. 1.8. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania pomiarami – zmiana statusu pomiaru

Nazwa funkcji 2.3. Zmiana statusu pomiaru

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 2. Zarz ądzanie pomiarem, 8.6. Zalogowanie zmiany

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zmiany statusu walidacji wyniku pomiaru

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę warto ść pomiaru w statusie: ‘surowa’, ‘w ątpliwa’, ‘bł ędna’ , ‘wst ępnie zweryfikowana’

Warunki ko ńcowe Status pomiaru zostaje zmieniony na jeden z nast ępuj ących: ‘bł ędna’, ‘wst ępnie zweryfikowana’, ‘zweryfikowana’, ‘w ątpliwa’, ‘usuni ęta’

Główny przepływ zdarze ń Dla wybranej warto ści pomiaru operator wybiera nowy status. Mo Ŝliwe s ą nast ępuj ące przej ścia:

- ze statusu ‘surowa’ na ‘wst ępnie zweryfikowany’, ‘bł ędna’, ‘w ątpliwa’, ‘zweryfikowana’ lub ‘usuni ęta’

______36 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

- ze statusu ‘bł ędna’ na ‘wst ępnie zweryfikowana’, ‘w ątpliwa’, ‘zweryfikowana’ lub ‘usuni ęta’

- ze statusu ‘w ątpliwa’ na ‘wst ępnie zweryfikowany’, ‘bł ędna’, ‘zweryfikowana’ lub ‘usuni ęta’

- ze statusu ‘wst ępnie zweryfikowana’ na ‘zweryfikowana’, ‘w ątpliwa’ , ‘bł ędna’ lub ‘usuni ęta’

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Zmiana statusu pomiaru mo Ŝe zosta ć zrobiona dla pojedynczego wyniku lub automatycznie dla wyszukanego zbioru pomiarów. Zbiór wyników pomiarów mo Ŝe zosta ć okre ślony poprzez podanie stanowiska (lub grupy stanowisk) i zakresu czasowego (data od i data do) pomiarów. Operator mo Ŝe wybra ć poszczególne wyniki pomiarów z wy świetlonego zakresu, dla których maj ą zosta ć automatycznie zmienione statusy.

Zmiana statusów wyników pomiarów odbywa si ę przy pomocy odpowiedniego formularza (matrycy) analogicznego jak przy manualnym wpisywaniu i edycji wyników pomiarów. Zostaje on wyświetlony dla okre ślonego przez operatora przedziału czasowego oraz wybranych stanowisk pomiarowych. Je Ŝeli dla tych obiektów istniej ą ju Ŝ wpisane do bazy danych wyniki pomiarów w wybranym okresie czasu, zostaj ą one wy świetlone przez system wraz ze statusami w odpowiednich polach formularza. Operator ma mo Ŝliwo ść zmiany statusów pomiarów.

Tab. 1.9. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania pomiarami – zatwierdzenie serii rocznej

Nazwa funkcji 2.4. Zatwierdzenie serii rocznej

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 2. Zarz ądzanie pomiarem

Poziom wa Ŝno ści Średni

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść ustawienia statusu dla rocznej serii pomiarów z wybranego stanowiska

Warunki wst ępne W systemie znajduj ą si ę wyniki pomiarów dla danego stanowiska w danym roku (nie musi by ć to kompletna seria roczna).

Warunki ko ńcowe Statusu danej serii wyników pomiarów przyjmuje jedn ą z warto ści:

„źródłowa”, „wst ępnie zweryfikowana”, „ostatecznie zweryfikowana”, „w ątpliwa”, „odrzucona”, „niekompletna”.

______37 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera stanowisko

2. Operator wybiera rok pomiarów

3. System sprawdza, czy dla danego stanowiska s ą wpisane wyniki pomiarów zanotowanych w wybranym roku

4. Operator ustawia status dla serii pomiarów z danego roku.

5. Operator mo Ŝe wpisa ć komentarz dotycz ący serii pomiarowej.

6. System sprawdza czy jest mo Ŝliwe ustawienie tego statusu (Warunek: w przypadku wybrania statusu serii innego ni Ŝ „odrzucona” musi istnie ć w niej przynajmniej jeden wynik pomiaru ze statusem walidacji innymi ni Ŝ: „bł ędna” lub „usuni ęta”).

Alternatywne przepływy zdarze ń W przypadku wprowadzenia pierwszego wyniku pomiaru dla danego stanowiska i danego roku zostaje automatycznie dodany rekord w tabeli statusów serii rocznych dla tego obiektu. Przyjmuje on automatycznie warto ść „ źródłowa”.

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Status serii pomiarowej oraz komentarz do serii mo Ŝe zosta ć wpisany przez operatora lub administratora wojewódzkiego lub administratora krajowego - wówczas jest on widoczny na poziomie wojewódzkim

Tab. 1.10. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania pomiarami – przegl ądanie wyników pomiarów

Nazwa funkcji 2.5. Przegl ądanie wyników pomiarów

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 2. Zarz ądzanie pomiarem, 1.10. Zastosowanie filtra, 2.11. Eksport warto ści pomiaru

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść przegl ądu warto ści pomiarów

Warunki wst ępne W systemie znajduj ą si ę zapisane warto ści pomiarów

Warunki ko ńcowe Wy świetlony zestaw danych

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wy świetla w postaci tabeli warto ści pomiarów

2. System umo Ŝliwia przej ście do nast ępnej danej, do poprzedniej, do ostatniej oraz do pierwszej, do ostatniej oraz do pierwszej na podstronie, wy świetlenie szczegółów danej, filtrowanie oraz eksport wy świetlanych danych

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

______38 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Uwagi

Tab. 1.11. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania pomiarami – pozyskiwanie automatyczne

Nazwa funkcji 2.6. Pozyskiwanie automatyczne

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 2.1. Pozyskiwanie pomiarów

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy System zbierania pomiarów

Krótki opis Mo Ŝliwo ść automatycznego załadowania do systemu nowych wartości pomiarów

Warunki wst ępne W systemie nie ma warto ści pomiarów w danym okresie dla danego stanowiska

Warunki ko ńcowe Do systemu zostaj ą wprowadzone warto ści nowych pomiarów

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator definiuje schemat importu danych i okre śla go jako automatyczny

2. System realizuje import danych w okre ślonym terminie (wynikaj ącym ze schematu importu) z okre ślonych w schemacie zasobów bazy danych systemu CAS do okre śloneg stanowiska.

3. System weryfikuje poprawno ść (kompletno ść ) danych

4. W przypadku pliku poprawnego system wczytuje dane oraz loguje zmienione warto ści

5. System zapisuje wczytane dane

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe - dla zdefiniowanych obiektów nie jest mo Ŝliwe zidentyfikowanie danych z w bazcie systemu CAS – system nie wczytuje danych oraz wy świetla komunikat z informacj ą o stanowisku, z którym zwi ązana jest nieprawidłowo ść

- dla wyst ępuj ącego w schemacie parametru nie ma zdefiniowanego w systemie stanowiska na okre ślonej stacji – system pomija dane dla tego parametru, wczytuje pozostałe, prawidłowe i wy świetla odpowiedni komunikat z nazw ą parametru , dla którego wyst ępuje nieprawidłowo ść

Uwagi

Tab. 1.12. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania pomiarami – wczytywanie z pliku

Nazwa funkcji 2.7. Wczytywanie z pliku

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 2.1. Pozyskiwanie pomiarów

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

______39 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zaimportowania do systemu nowych warto ści pomiarów z pliku

Warunki wst ępne W systemie nie ma warto ści pomiarów w danym okresie dla danego stanowiska

Warunki ko ńcowe Do systemu zostaj ą wprowadzone warto ści nowych pomiarów

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla dost ępne schematy importu danych

2. Operator wybiera jeden ze schematów importu danych

3. Operator wskazuje plik z danymi do zaimportowania

4. System weryfikuje poprawno ść (struktur ę) wskazanego pliku

5. System weryfikuje poprawno ść (kompletno ść ) danych we wskazanym pliku

6. W przypadku pliku poprawnego system wczytuje dane oraz loguje zmienione warto ści

7. System zapisuje wczytane dane

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe - wskazany plik ma niepoprawn ą struktur ę – system nie wczytuje pliku oraz wy świetla komunikat

- dla linii w pliku nie jest mo Ŝliwe zidentyfikowanie danych z tymi istniej ącymi w systemie – system nie wczytuje pliku oraz wyświetla komunikat z numerem linii, w której wyst ępuje nieprawidłowo ść

- dla wyst ępuj ącego w pliku parametru nie ma zdefiniowanego w systemie stanowiska na okre ślonej stacji – system pomija dane dla tego parametru, wczytuje pozostałe, prawidłowe i wy świetla odpowiedni komunikat z nazw ą parametru , dla którego wyst ępuje nieprawidłowo ść

Uwagi

Tab. 1.13. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści zarz ądzania pomiarami – wprowadzanie manualne

Nazwa funkcji 2.8. Wprowadzanie manualne

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 2.1. Pozyskiwanie pomiarów

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść manualnego wprowadzenia warto ści pomiaru

Warunki wst ępne W systemie nie ma warto ści pomiaru dla danego okresu dla danego stanowiska

______40 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Warunki końcowe Do systemu zostaje wprowadzona warto ść nowego pomiarów

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator manualnie wybiera stanowisko oraz czas pomiaru

2. Operator wprowadza warto ść zmierzonego pomiaru oraz podaje dodatkowe informacje

3. System sprawdza kompletno ść wprowadzonych danych oraz sprawdza ograniczenia

4. System uzupełnia wprowadzane informacje (np. o id operatora wprowadzaj ącego dane)

5. System zapisuje wprowadzone dane i wy świetla komunikat

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe - nie podano wszystkich wymaganych danych – system nie zapisuje informacji i wy świetla komunikat

- podany zestaw informacji nie spełnia ogranicze ń – system nie zapisuje informacji i wy świetla komunikat

- w systemie ju Ŝ istnieje warto ść pomiaru dla wybranego stanowiska i czasu – system nie zapisuje danych i wy świetla odpowiedni komunikat

Uwagi Zmiana warto ści wyników pomiarów odbywa si ę przy pomocy odpowiedniego formularza (matrycy) analogicznego jak przy manualnej edycji (zmianie) wyników pomiarów i zmianie ich statusów. Zostaje on wy świetlony dla okre ślonego przez operatora przedziału czasowego oraz wybranych stanowisk pomiarowych. Je Ŝeli dla tych obiektów istniej ą ju Ŝ wpisane do bazy danych wyniki pomiarów w wybranym okresie czasu, zostaj ą one wy świetlone przez system wraz ze statusami w odpowiednich polach formularza. Operator ma mo Ŝliwo ść zmiany wyników pomiarów.

______41 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.5.3. Analiza wyników pomiarów

4.4. Zastosowanie filtra <>

3.5. Zastosowanie kontroli outliers <>

3. Analiza warto ści pomiarów Operator

<>

<> <> <>

3.3. Eksport wyników analizy

3.1. Wyznaczenie parametrów <> statystycznych

<>

3.4. Generacja wykresu <>

3.2. Wyznaczenie warto ści zagregowanych Rys. 1.5. Diagram przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści analizy wyników pomiarów

Tab. 1.14. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści analizy wyników pomiarów – wyznaczenie parametrów statystycznych

Nazwa funkcji 3.1. Wyznaczenie parametrów statystycznych

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 3. Analiza warto ści pomiarów, 3.3. Eksport, 3.4. Generacja wykresu

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku uŜycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Wyznaczenie parametrów statystycznych dla wybranej grupy warto ści pomiarów

Warunki wst ępne W systemie znajduj ą si ę warto ści pomiarów w odpowiednim statusie walidacji (ró Ŝnym od „bł ędna” i „usuni ęta”)

Warunki ko ńcowe System zwraca wyznaczon ą warto ść parametru statystycznego dla wyspecyfikowanego zakresu danych pomiarowych. Jest mo Ŝliwo ść zapisu do pliku (wygenerowania raportu) dla zwróconej warto ści

______42 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator korzystaj ąc z filtrów wybiera zakres danych dla których zostanie wyliczony parametr statystyczny

2. Operator wybiera statusy walidacji danych dla których zostanie wyliczony parametr statystyczny (mo Ŝe wybra ć kilka z po śród wyst ępuj ących statusów danych)

3. Operator wybiera typ wyliczanego parametru statystycznego

4. System ewentualnie wy świetla pytania o podanie dodatkowych parametrów

5. Operator opcjonalnie podaje dodatkowe parametry

6. System wy świetla wyliczon ą warto ść parametru statystycznego

7. Operator ma mo Ŝliwo ść wygenerowania wykresu dla wyznaczonych parametrów statystycznych

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi System powinien umo Ŝliwia ć wydajne obliczanie parametrów statystycznych w krótkim czasie (do kilku sekund dla kilku rocznych serii pomiarów 1- godzinnych). Operator mo Ŝe obliczy ć zestaw parametrów statystycznych automatycznie dla wielu serii pomiarowych. Okre śla stanowiska (pojedynczo albo grup ę stanowisk) oraz zakres czasowy liczenia parametrów statystycznych. Mo Ŝe okre śli ć równie Ŝ jednoczesne liczenie wielu typów parametrów statystycznych. Administrator mo Ŝe zdefiniowa ć ró Ŝne typy parametrów statystycznych, podaj ąc ich argumenty (typ statystyki, krok obliczania, zakres czasowy obliczania), jak równie Ŝ parametry zło Ŝone z wielu kroków obliczania (np. obliczenie 8-godzinnej średniej krocz ącej, z krokiem co 1 godzin ę z warto ści 1-godzinnych, a nast ępnie obliczenie warto ści maksymalnej tego parametru w ci ągu roku). Dany typ parametru statystycznego mo Ŝna powi ąza ć z odpowiedni ą norm ą (standardem) i zanieczyszczeniem. Podczas wy świetlania obliczonych parametrów system wyró Ŝnia te wyznaczone ich warto ści, które przekraczaj ą okre ślone normy).

Tab. 1.15. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści analizy wyników pomiarów – wyznaczenie warto ści zagregowanych

Nazwa funkcji 3.2. Wyznaczenie warto ści zagregowanych

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 3. Analiza warto ści pomiarów, 3.3. Eksport, 3.4. Generacja wykresu

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Wyznaczenie warto ści zagregowanych dla wybranej grupy warto ści pomiarów

Warunki wst ępne W systemie znajduj ą si ę warto ści pomiarów o statusie walidacji ró Ŝnym od „bł ędna” i „usuni ęta”.

Warunki ko ńcowe System zwraca wyznaczon ą warto ść zagregowan ą dla wyspecyfikowanego zakresu danych pomiarowych. Jest mo Ŝliwo ść zapisu do pliku

______43 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

(wygenerowania raportu) dla zwróconej warto ści

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator korzystaj ąc z filtrowania wybiera zakres danych dla których zostanie wyliczony parametr statystyczny (warto ść zagregowana lub (lub seria warto ści zagregowanych)

2. Operator wybiera status danych dla których zostanie wyliczona warto ść zagregowana

3. Operator wybiera sposób agregacji danych

4. System ewentualnie wy świetla pytania o podanie dodatkowych parametrów

5. Operator opcjonalnie podaje dodatkowe parametry

6. System wy świetla wyliczon ą warto ść zagregowan ą (lub seri ę warto ści zagregowanych)

7. Operator ma mo Ŝliwo ść wygenerowania wykresu dla wyznaczonych warto ści zagregowanych

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi System powinien umo Ŝliwia ć wydajne obliczanie parametrów statystycznych w krótkim czasie (do kilku sekund dla kilku rocznych serii pomiarów 1- godzinnych). Operator mo Ŝe obliczy ć zestaw serii warto ści zagregowanych automatycznie dla wielu serii pomiarowych. Okre śla stanowiska (pojedynczo albo grup ę stanowisk) oraz zakres czasowy liczenia warto ści zagregowanych. Mo Ŝe okre śli ć równie Ŝ jednoczesne liczenie wielu typów warto ści zagregowanych. Administrator mo Ŝe zdefiniowa ć ró Ŝne typy warto ści zagregowanych, podaj ąc ich argumenty (typ agregacji, krok agregacji, zakres czasowy agregacji), jak równie Ŝ parametry zło Ŝone z wielu kroków.

Tab. 1.16. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści analizy wyników pomiarów – eksport

Nazwa funkcji 3.3. Eksport

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 3.1. Wyznaczenie parametrów statystycznych, 3.2. Wyznaczenie warto ści zagregowanych

Poziom wa Ŝno ści Średni

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zapisu w pliku warto ści pomiarów uzyskanych w wyniku agregacji b ądź warto ści statystycznych

Warunki wst ępne Operator zastosował agregacj ę b ądź wyznaczył parametry statystyczne

Warunki ko ńcowe System zwraca plik w ustalonym formacie, który zawiera warto ści zagregowane b ądź warto ści parametrów statystycznych

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera schemat zapisu

2. Operator okre śla lokalizacj ę i nazw ę pliku, w którym zostan ą zapisane dane

______44 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

3. System generuje plik (ewentualnie od razu go otwiera)

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi

Tab. 1.17. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści analizy wyników pomiarów – generacja wykresu

3.4.Generacja wykresu

Nazwa funkcji

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 3. Analiza warto ści pomiarów, 3.1. Wyznaczenie parametrów statystycznych, 3.2. Wyznaczenie warto ści zagregowanych

Poziom wa Ŝności Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść przedstawienia na wykresie warto ści pomiarów, ich warto ści zagregowanych b ądź parametrów statystycznych

Warunki wst ępne Operator wybrał zakres warto ści pomiarów, dokonał agregacji lub wyznaczył parametry statystyczne

Warunki ko ńcowe System wygenerował Ŝą dany typ wykresu

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera typ wykresu

2. Operator okre śla sposób przedstawienia danych na wykresie

3. System generuje wykres

4. Operator ma mo Ŝliwo ść zmiany parametrów wykresu dla ju Ŝ wygenerowanego wykresu

Alternatywne przepływy zdarze ń 1. Operator wybiera wcze śniej wygenerowany wykres, do którego chce doda ć kolejn ą seri ę warto ści

2. Operator okre śla sposób przedstawienia danych na wykresie

3. System aktualizuje wcze śniej wygenerowany wykres

4. Operator ma mo Ŝliwo ść zmiany parametrów dodanej serii danych

1. Operator wskazał otwarty wykres

2. Operator usuwa z wykresu istniej ącą seri ę

3. System od świe Ŝa wykres

Sytuacje wyj ątkowe - dla wybranych danych nie jest mo Ŝliwe wygenerowanie wybranego typu wykresu

______45 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

- nie jest mo Ŝliwe dodanie nowej serii danych do ju Ŝ istniej ącego wykresu

Uwagi Operator mo Ŝe definiowa ć i zapisywa ć w systemie do dalszego wykorzystania ró Ŝne typy wykresów. Mo Ŝe wy świetla ć kilka serii wyników pomiarów na jednym wykresie (równie Ŝ z np. dwoma skalami lub wykresy ró Ŝnego typu). Operator mo Ŝe skalowa ć (powi ększa ć i zmniejsza ć) widok wykresu oraz przesuwa ć przebieg wykresu. Operator mo Ŝe zdefiniowa ć wyró Ŝnianie kolorystyczne danych o ró Ŝnym statusie na wykresie lub wy świetlanie danych o okre ślonym statusie. Istnieje mo Ŝliwo ść wł ączenia wy świetlania warto ści pomiaru i / lub jego statusu po jego wskazaniu na wykresie przy pomocy kursora. Istnieje mo Ŝliwo ść zmiany statusu wybranego przy pomocy kursowa wyniku pomiaru.

Tab. 1.18. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści analizy wyników pomiarów – zastosowanie kontroli zakresów

Nazwa funkcji 3.5. Zastosowanie kontroli zakresów

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 3. Analiza warto ści pomiarów

Poziom wa Ŝno ści Średni

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zastosowania dla wybranego pomiaru b ądź grupy pomiarów kontroli outliers (warto ści oddalonych)

Warunki wst ępne Operator wyfiltrował pomiar b ądź grup ę pomiarów

Warunki ko ńcowe System zwraca informacj ę o pomiarach, które nie nale Ŝą do zakresu outliers

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera pomiar b ądź grup ę pomiarów do analizy (poprzez okre ślenie stanowisk lub ich grupy oraz zakresu czasowego serii danych)

2. Operator wciska przycisk „Sprawd ź outliers”

3. Dla ka Ŝdego pomiaru system sprawdza, czy warto ść nale Ŝy do zakresu outliers

4. Je śli pomiar wykracza poza zakres, system wy świetla szczegółowy raport z kontroli podaj ący informacje dla ka Ŝdego wyniku pomiaru dla którego wyst ąpiło przekroczenie zakresu oraz zbiorcz ą informacj ę o liczbie przekrocze ń dla poszczególnych analizowanych serii pomiarowych. Raport ten mo Ŝe by ć zapisany w postaci pliku tekstowego lub WORD.

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi

______46 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.5.4. Filtrowanie

4.3. Usuni ęcie filtra 4.1. Zdefiniowanie filtra

<> <> 4.4. Zastosowanie filtra

<> <>

4. Zarz ądzanie filtrowaniem 4.2. Modyfikacja filtra Operator

<> <>

<> <> <>

4.5. Definiowanie grupowania 4.7. Definiowanie zakresu danych

4.8. Dodanie kolumny/warunku

<> <>

<> 4.6. Definiowanie sortowania

<>

4.9. Usuni ęcie kolumny/warunku

Rys. 1.6. Diagram przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania

Tab. 1.19. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – zdefiniowanie filtra

Nazwa funkcji 4.1. Zdefiniowanie filtra

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4. Filtrowanie

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zdefiniowania nowego filtra dla danych

Warunki wst ępne

______47 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Warunki ko ńcowe Zdefiniowany i zapami ętany filtr dla danych

Główny przepływ zdarze ń 1. Na formularzu operator wybiera mo Ŝliwo ść tworzenia nowego filtra.

2. System domy ślnie wy świetla wszystkie rekordy oraz pozwala na modyfikacj ę filtra.

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Definiowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy.

Tab. 1.20. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – modyfikacja filtra

Nazwa funkcji 4.2. Modyfikacja filtra

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4. Filtrowanie, 4.5. Grupowanie, 4.6. Sortowanie

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść modyfikacji istniej ącego filtra dla danych

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę zdefiniowany filtr danych

Warunki ko ńcowe Zapami ętane zmiany w filtrze dla danych

Główny przepływ zdarze ń 1. Na formularzu operator wybiera jeden z zapami ętanych filtrów.

2. System wy świetla rekordy zgodnie z zapami ętanym filtrem

3. Operator mo Ŝe zmieni ć kryteria wy świetlania

4. Operator zapisuje zmienion ą definicj ę filtra.

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Stosowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy

Tab. 1.21. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – usuni ęcie filtra

Nazwa funkcji 4.3. Usuni ęcie filtra

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4. Filtrowanie

______48 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść usuni ęcia istniej ącego filtra dla danych

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę zdefiniowany filtr danych

Warunki ko ńcowe Zapami ętany filtr dla danych zostaje usuni ęty

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera z listy zapami ętany filtr

2. System wy świetla dane zgodnie z kryteriami ustalonymi dla filtra

3. Operator wciska przycisk „Usu ń filtr”

4. System usuwa filtr oraz wy świetla wszystkie rekordy.

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Stosowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy.

Tab. 1.22. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – zastosowanie filtra

Nazwa funkcji 4.4. Zastosowanie filtra

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 1.5. Przegl ąd wykazu metadanych, 2.5. Przegl ąd wyników pomiarów, 3. Analiza warto ści pomiarów, 4. Zarz ądzanie filtrowaniem, 6.2. Edycja schematu zapisu, 8.1. Przegl ąd zmian danych, 9.5. Przegl ąd wykazu przekrocze ń poziomu alarmowego

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zastosowania filtra do danego typu danych

Warunki wst ępne W systemie został zdefiniowany filtr

Warunki ko ńcowe Operator otrzymuje dane zgodnie z zastosowanym filtrem

Główny przepływ zdarze ń 1. Na danym formularzu operator wybiera z listy filtr (na li ście znajduje si ę równie Ŝ warto ść ‘wszystkie’)

2. System wy świetla dane zgodnie z kryteriami filtrowania, sortowania i grupowania okre ślonymi w filtrze

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

______49 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Uwagi Stosowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy.

Tab. 1.23. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – definiowanie grupowania

Nazwa funkcji 4.5. Definiowanie grupowania

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4.2. Modyfikacja filtra, 4.8. Dodanie kolumny/warunku, 4.9. Usuni ęcie kolumny/warunku

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zdefiniowania kolumn według których s ą grupowane warto ści

Warunki wst ępne W systemie istnieje zdefiniowany filtr

Warunki ko ńcowe Filtr został zmodyfikowany o grupowanie

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera filtr

2. Operator modyfikuje parametry grupowania

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Stosowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy.

Tab. 1.24. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – definiowanie sortowania

Nazwa funkcji 4.6. Definiowanie sortowania

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4.2. Modyfikacja filtra, 4.8. Dodanie kolumny/warunku, 4.9. Usuni ęcie kolumny/warunku

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zdefiniowania kolumn według których s ą sortowane warto ści

Warunki wst ępne W systemie istnieje zdefiniowany filtr

Warunki ko ńcowe Filtr został zmodyfikowany o sortowanie

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera filtr

______50 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

2. Operator modyfikuje parametry sortowania

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Stosowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy.

Tab. 1.25. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – definiowanie zakresu danych

Nazwa funkcji 4.7. Definiowanie zakresu danych

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4.2. Modyfikacja filtra, 4.8. Dodanie kolumny/warunku, 4.9. Usuni ęcie kolumny/warunku

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zdefiniowania warunków dla danej kolumny wzgl ędem których s ą wybierane warto ści

Warunki wst ępne W systemie istnieje zdefiniowany filtr

Warunki ko ńcowe Filtr został zmodyfikowany o filtrowanie

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera filtr

2. Operator modyfikuje parametry filtrowania

3. Operator mo Ŝe zmieni ć operator i warto ść przypisan ą do danej kolumny

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Stosowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy.

Tab. 1.26. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – definiowanie kolumny/warunku

Nazwa funkcji 4.8. Dodanie kolumny/warunku

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4.5. Definiowanie grupowania, 4.6. Definiowanie sortowania, 4.7. Definiowanie zakresu danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

______51 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść dodania nowej kolumny wzgl ędem której b ędzie odbywa ć si ę sortowanie, grupowanie b ądź filtrowanie

Warunki wst ępne Operator wybrał filtr

Warunki ko ńcowe Do filtru zostaje dodana nowa kolumna wzgl ędem której b ędzie odbywa ć si ę sortowanie, grupowanie b ądź filtrowanie

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla list ę kolumn, wzgl ędem których odbywa si ę grupowanie lub sortowanie

2. System wy świetla list ę kolumn, które mo Ŝna doda ć do grupowania b ądź sortowania

3. Operator wybiera kolumn ę do grupowania, sortowania b ądź filtrowania

4. System umieszcza dodan ą kolumn ę na ko ńcu listy

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Stosowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy.

Tab. 1.27. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści filtrowania – usuni ęcie kolumny/warunku

Nazwa funkcji 4.9. Usuni ęcie kolumny/warunku

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4.5. Definiowanie grupowania, 4.6. Definiowanie sortowania, 4.7. Definiowanie zakresu danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść usuni ęcia kolumny wzgl ędem której b ędzie odbywa ć si ę sortowanie, grupowanie b ądź filtrowanie

Warunki wst ępne Operator wybrał filtr

Warunki ko ńcowe Z filtru zostaje usuni ęta kolumna wzgl ędem której odbywało si ę sortowanie, grupowanie b ądź filtrowanie

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla list ę kolumn, wzgl ędem których odbywa si ę grupowanie lub sortowanie

2. Operator wybiera kolumn ę z grupowania, sortowania b ądź filtrowania, któr ą chce usun ąć

3. System usuwa wybran ą kolumn ę z listy

Alternatywne przepływy zdarze ń

______52 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Stosowanie filtrowania jest mo Ŝliwe zarówno na formularzach wy świetlaj ących metadane, dane słownikowe oraz wyniki pomiarów. Szczegółowe informacje znajduj ą si ę w punkcie dotycz ącym zawarto ści informacyjnej oraz zawieraj ącym projekt formularzy.

1.5.5. Replikacja

5.1. Replikacja do bazy krajowej 5.2. Replikacja do bazy wojewódzkiej

<>

<>

Operator 5. Replikacja

Rys. 1.7. Diagram przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści replikacji

Tab. 1.28. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści replikacji – replikacja do bazy krajowej

Nazwa funkcji 5.1. Replikacja do bazy krajowej

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 1. Zarz ądzanie metadan ą, 2. Zarz ądzanie pomiarem

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator, administrator wojewódzki

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zsynchronizowania danej z baz ą krajow ą

Warunki wst ępne Metadana, dana słownikowa lub pomiar do replikacji został wybrany w bazie wojewódzkiej

Warunki ko ńcowe Metadana, dana słownikowa lub pomiar jest identyczna w bazie wojewódzkiej i krajowej

Główny przepływ zdarze ń 1. System sprawdza czy dana istnieje w bazie krajowej

2. System umieszcza dan ą w bazie krajowej je śli jej tam nie było

______53 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

3. System aktualizuje dan ą w bazie krajowej je śli była tam ju Ŝ wcze śniej i w bazie wojewódzkiej posiada inn ą warto ść

4. System usuwa lub archiwizuje dan ą z bazy krajowej je śli była tam ju Ŝ wcze śniej i została usuni ęta w bazie wojewódzkiej

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe Je śli dana do replikacji do bazy krajowej została zmodyfikowana w bazie krajowej i nie została zreplikowana do bazy wojewódzkiej to system zgłasza bł ąd

Uwagi Replikacja dotyczy niektórych typów danych. System zapami ętuje replikacje danych. System umo Ŝliwia wygenerowanie raportu z replikacji, w tym wskazania nowych / zmienionych / usuni ętych danych w bazie wojewódzkiej, które nie zostały poprawnie zreplikowane do bazy krajowej.

Tab. 1.29. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści replikacji – replikacja do bazy wojewódzkiej

Nazwa funkcji 5.2. Replikacja do bazy wojewódzkiej

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 1. Zarz ądzanie metadan ą

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator krajowy

Krótki opis Mo Ŝliwo ść zsynchronizowania danej z baz ą wojewódzk ą

Warunki wst ępne Metadana lub dana słownikowa do replikacji została wybrana w bazie krajowej

Warunki ko ńcowe Metadana lub dana słownikowa jest identyczna w bazie wojewódzkiej i krajowej

Główny przepływ zdarze ń 1. System sprawdza czy dana istnieje w bazie wojewódzkiej

2. System umieszcza dan ą w bazie wojewódzkiej je śli jej tam nie było

3. System aktualizuje dan ą w bazie wojewódzkiej je śli była tam ju Ŝ wcze śniej i w bazie krajowej posiada inn ą warto ść

4. System usuwa lub archiwizuje dan ą z bazy wojewódzk ą je śli była tam ju Ŝ wcze śniej i została usuni ęta w bazie krajowej

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe Je śli dana do replikacji do bazy wojewódzkiej została zmodyfikowana w bazie krajowej i nie została zreplikowana do bazy krajowej to system zgłasza bł ąd

Uwagi Replikacja dotyczy niektórych typów danych. System zapami ętuje replikacje danych. System umo Ŝliwia wygenerowanie raportu z replikacji, w tym wskazania nowych / zmienionych / usuni ętych danych w bazie krajowej, które nie zostały poprawnie zreplikowane do bazy wojewódzkiej. Dane zreplikowane do bazy wojewódzkiej s ą dost ępne dla operatorów systemu we wszystkich województwach.

______54 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.5.6. Eksport danych

4.4. Zastosowanie f iltra

<>

6.1. Dodanie schematu zapisu 6.2. Edy cja schematu zapisu

<>

<>

<>

6.3. Usuni ęcie schematu zapisu 6. Zarz ądzanie eksportem dany ch Operator

<>

<>

6.5. Eksport dany ch

6.4. Wy bór schematu zapisu <>

<>

6.6. Generacja pliku 6.7. Generacja raportu

Rys. 1.8. Diagram przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści eksportu danych

Tab. 1.30. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści eksportu danych – dodanie schematu zapisu

Nazwa funkcji 6.1. Dodanie schematu zapisu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 6. Zarz ądzanie eksportem danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść dodania nowego schematu eksportu lub dodania schematu z wykorzystaniem istniej ącego

Warunki wst ępne

______55 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Warunki ko ńcowe W systemie zostaje dodany nowy schemat eksportu

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator tworzy nowy schemat eksportu (dodaje, usuwa kolumny, dodaje i usuwa kolumny według których nast ępuje grupowanie, dodaje i usuwa kolumny według których nast ępuje sortowanie)

2. Operator zapisuje utworzony schemat pod now ą nazw ą

Alternatywne przepływy zdarze ń 1. Operator mo Ŝe utworzy ć nowy schemat eksportu z parametrami skopiowanymi z istniej ącego zaznaczonego schematu

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania eksportu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Do definicji eksportu nale Ŝą : typ danych, zakres danych (pojedyncze obiekty lub grupa obiektów lub wybór zapisanego filtru), wybór pól danych do eksportu, zakres czasowy danych, format daty; znak separacji danych

Definicj ę eksportu danych mo Ŝna doda ć do definicji akcji wyzwalanych automatycznie, gdzie okre śla si ę m.in. cz ęstotliwo ść wyzwalania, przesuni ęcie czasu wyzwalania, zakres czasowy danych. Akcje te s ą uruchamiane automatycznie uruchamiane przez system zgodnie z definicj ą.

Tab. 1.31. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści eksportu danych – edycja schematu zapisu

Nazwa funkcji 6.2. Edycja schematu zapisu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 6. Zarz ądzanie eksportem danych, 4.4. Zastosowanie filtra

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść modyfikacji zdefiniowanego przez Operatora schematu eksportu

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę schemat eksportu zdefiniowany przez Operatora.

Warunki ko ńcowe W systemie zostaje zmodyfikowany schemat eksportu zdefiniowany przez Operatora.

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera jeden z istniej ących schematów eksportu

2. Operator modyfikuje schemat (dodaje, usuwa kolumny, dodaje i usuwa kolumny według których nast ępuje grupowanie, dodaje i usuwa kolumny według których nast ępuje sortowanie) i zapisuje go pod now ą nazw ą

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania eksportu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

______56 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Definicj ę eksportu danych mo Ŝna doda ć do definicji akcji wyzwalanych automatycznie, gdzie okre śla si ę m.in. cz ęstotliwo ść wyzwalania, przesuni ęcie czasu wyzwalania, zakres czasowy danych. Akcje te s ą uruchamiane automatycznie uruchamiane przez system zgodnie z definicj ą.

Tab. 1.32. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści eksportu danych – usuni ęcie schematu zapisu

Nazwa funkcji 6.3. Usuni ęcie schematu zapisu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 6. Zarz ądzanie eksportem danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść usuni ęcia zdefiniowanego przez operatora schematu eksportu

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę schemat eksportu zdefiniowany przez operatora

Warunki ko ńcowe Z systemu zostaje usuni ęty schemat eksportu zdefiniowany przez operatora

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera jeden z istniej ących schematów eksportu

2. Operator usuwa wybrany schemat

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania eksportu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Tab. 1.33. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści eksportu danych – wybór schematu zapisu

Nazwa funkcji 6.4. Wybór schematu zapisu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 6.5. Eksport danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wybrania schematu eksportu

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę co najmniej jeden schemat eksportu

Warunki ko ńcowe

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla na li ście rozwijanej wszystkie schematy eksportu dost ępne dla bie Ŝą cego typu danych

2. Operator wybiera jeden z istniej ących schematów eksportu

______57 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania eksportu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Definicj ę eksportu danych mo Ŝna doda ć do definicji akcji wyzwalanych automatycznie, gdzie okre śla si ę m.in. cz ęstotliwo ść wyzwalania, przesuni ęcie czasu wyzwalania, zakres czasowy danych. Akcje te s ą uruchamiane automatycznie uruchamiane przez system zgodnie z definicj ą.

Tab. 1.34. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści eksportu danych – eksport danych

Nazwa funkcji 6.5. Eksport danych

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 6. Zarz ądzanie eksportem danych, 6.4. Wybór schematu zapisu, 6.6. Generacja pliku, 6.7. Wygenerowanie raportu

Poziom waŜno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wyeksportowania do pliku b ądź wygenerowania raportu dla wybranego typu danych i schematu eksportu

Warunki wst ępne Operator wybrał typ danych oraz schemat eksportu

Warunki ko ńcowe Wygenerowany plik z danymi lub wygenerowany raport

Główny przepływ zdarze ń Generacja pliku lub raportu

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania eksportu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Definicj ę eksportu danych mo Ŝna doda ć do definicji akcji wyzwalanych automatycznie, gdzie okre śla si ę m.in. cz ęstotliwo ść wyzwalania, przesuni ęcie czasu wyzwalania, zakres czasowy danych. Akcje te s ą uruchamiane automatycznie uruchamiane przez system zgodnie z definicj ą.

Tab. 1.35. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści eksportu danych – generacja pliku

Nazwa funkcji 6.6. Generacja pliku

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 6.5. Eksport danych

______58 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wyeksportowania do pliku wybranego zakresu danych z zastosowaniem schematu eksportu

Warunki wst ępne Operator wybrał typ danych oraz schemat eksportu

Warunki ko ńcowe Wygenerowany plik z danymi

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera format pliku

2. Operator wskazuje lokalizacj ę i nazw ę pliku, do którego nast ąpi eksport

3. System w podanej lokalizacji zapisuje plik o podanej nazwie i formacie z zastosowaniem wybranego schematu eksportu

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Operator okre śla format pliku eksportowego, ście Ŝkę zapisu pliku, nazw ę pliku lub schemat nazwy (np. opartej o kod stacji i/lub zanieczyszczeni i/lub czas u średniania).

Mo Ŝliwo ść definiowania eksportu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Definicj ę eksportu danych mo Ŝna doda ć do definicji akcji wyzwalanych automatycznie, gdzie okre śla si ę m.in. cz ęstotliwo ść wyzwalania, przesuni ęcie czasu wyzwalania, zakres czasowy danych. Akcje te s ą uruchamiane automatycznie uruchamiane przez system zgodnie z definicj ą.

Tab. 1.36. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści eksportu danych – wygenerowanie raportu

Nazwa funkcji 6.5. Wygenerowanie raportu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 6.5. Eksport danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wygenerowania raportu

Warunki wst ępne Operator wybrał zakres danych oraz okre ślił typ raportu

Warunki ko ńcowe Wygenerowany raport

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera typ raportu

2. Operator (opcjonalnie) podaje dodatkowe parametry

3. System generuje raport

______59 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania eksportu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Definicj ę generowania raportu mo Ŝna doda ć do definicji akcji wyzwalanych automatycznie, gdzie okre śla si ę m.in. cz ęstotliwo ść wyzwalania, przesuni ęcie czasu wyzwalania, zakres czasowy danych. Akcje te s ą uruchamiane automatycznie uruchamiane przez system zgodnie z definicj ą.

1.5.7. Import danych

7.1. Dodanie schematu importu 7.2. Edycja schematu importu

7. Zarz ądzanie importem danych 7.3. Usuni ęcie schematu importu Operator

<>

7.4. Import danych <> 7.5. Wybór schematu importu

7.6. Walidacja danych

Rys. 1.9. Diagram przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści importu danych

Tab. 1.37. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści importu danych – dodanie schematu importu

Nazwa funkcji 7.1. Dodanie schematu importu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 7. Zarz ądzanie importem danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

______60 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść dodania nowego schematu importu

Warunki wst ępne W systemie została wybrana kategoria danych, dla której b ędzie tworzony schemat importu

Warunki ko ńcowe W systemie zostaje dodany nowy schemat importu

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera jeden z istniej ących schematów importu

2. Operator tworzy nowy schemat importu z parametrami skopiowanymi ze wskazanego schematu

3. Operator zapisuje go pod now ą nazw ą

Alternatywne przepływy zdarze ń 1. Operator tworzy nowy schemat importu (nie został wybrany Ŝaden istniej ący schemat), dla którego nie zostały okre ślone Ŝadne ustawienia

2. Operator zapisuje go pod now ą nazw ą

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania importu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Definicj ę importu danych mo Ŝna doda ć do definicji akcji wyzwalanych automatycznie, gdzie okre śla si ę m.in. cz ęstotliwo ść wyzwalania, przesuni ęcie czasu wyzwalania, zakres czasowy danych. Akcje te s ą uruchamiane automatycznie uruchamiane przez system zgodnie z definicj ą.

Tab. 1.38. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści importu danych – edycja schematu importu

Nazwa funkcji 7.2. Edycja schematu importu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 7. Zarz ądzanie importem danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść modyfikacji zdefiniowanego przez operatora schematu importu

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę schemat importu zdefiniowany przez operatora

Warunki ko ńcowe W systemie zostaje zmodyfikowany schemat importu zdefiniowany przez operatora

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera jeden z istniej ących schematów importu

2. Operator modyfikuje schemat (dodaje, usuwa kolumny oraz okre śla ich kolejno ść ) i zapisuje go pod now ą nazw ą

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

______61 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania importu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Tab. 1.39. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści importu danych – usuni ęcie schematu importu

Nazwa funkcji 7.3. Usuni ęcie schematu importu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 7. Zarz ądzanie importem danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Ogólny

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść usuni ęcia zdefiniowanego przez operatora schematu importu

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę schemat importu zdefiniowany przez operatora

Warunki ko ńcowe Z systemu zostaje usuni ęty schemat importu zdefiniowany przez operatora

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wybiera jeden z istniej ących schematów importu

2. Operator usuwa wybrany schemat

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania importu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Tab. 1.40. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści importu danych – import danych

Nazwa funkcji 7.4. Import danych

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 7.5. Wybór schematu importu, 7.6. Walidacja danych

Poziom wa Ŝno ści Średni

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator krajowy – dla wszystkich typów metadanych i danych słownikowych

Administrator wojewódzki – dla wszystkich typów metadanych i danych słownikowych poziomu wojewódzkiego

Operator – dla niektórych typów metadanych poziomu wojewódzkiego

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wczytania danych z pliku

Warunki wst ępne Plik zawieraj ący dane, wybrany schemat importu

Warunki końcowe Uaktualnione dane systemie

______62 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Główny przepływ zdarze ń 1. Operator wskazuje plik z danymi do zaimportowania

2. System dokonuje walidacji ka Ŝdej linii

3. W przypadku pliku poprawnego system wczytuje dane oraz loguje zmienione warto ści

4. System zapisuje wczytane dane

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi - wczytywany plik mo Ŝe zawiera ć dane do wstawienia, modyfikacji lub usuni ęcia . W przypadku metadanych o typie modyfikacji decyduje status umieszczony przy ka Ŝdym wierszu z danymi, w przypadku wyników pomiarów – kontrola, czy istniej ą ju Ŝ wpisane wyniki dla danego terminu pomiarowego i stanowiska pomiarowego

Tab. 1.41. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści importu danych – wybór schematu importu

Nazwa funkcji 7.5. Wybór schematu importu

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 7.4. Import danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wybrania schematu importu

Warunki wst ępne W systemie znajduje si ę co najmniej jeden schemat importu dla wybranej kategorii danych

Warunki ko ńcowe Wybrany schemat importu

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla na li ście rozwijanej wszystkie schematy importu dost ępne dla bie Ŝą cego typu danych

2. Operator wybiera jeden z istniej ących schematów importu

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania importu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

Definicj ę importu danych mo Ŝna doda ć do definicji akcji wyzwalanych automatycznie, gdzie okre śla si ę m.in. cz ęstotliwo ść wyzwalania, przesuni ęcie czasu wyzwalania, zakres czasowy danych. Akcje te s ą uruchamiane automatycznie uruchamiane przez system zgodnie z definicj ą.

______63 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab. 1.42. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści importu danych – walidacja danych

Nazwa funkcji 7.6. Walidacja danych

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 7.4. Import danych

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść sprawdzenia poprawno ści importowanego pliku z danymi przed wczytaniem go do systemu

Warunki wst ępne Wybrany schemat importu oraz plik z danymi

Warunki ko ńcowe Zweryfikowana poprawno ść pliku

Główny przepływ zdarze ń 1. Dla ka Ŝdej linii system sprawdza struktur ę linii (zgodno ść kolejno ści i typów kolumn ze zdefiniowan ą w schemacie)

2. Dla ka Ŝdej linii system sprawdza kompletno ść danych

3. W przypadku metadanych dla ka Ŝdego pola system sprawdza, czy warto ści słownikowe mieszcz ą si ę w domenie dopuszczalnej

4. Je śli plik jest poprawny, system wczytuje go i wy świetla komunikat o pomy ślnym procesie importu danych

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe - wskazany plik ma niepoprawn ą struktur ę – system nie wczytuje pliku oraz wy świetla komunikat

- dla linii w pliku nie jest mo Ŝliwe zmatchowanie danych z tymi istniej ącymi w systemie – system nie wczytuje pliku oraz wy świetla komunikat z numerem linii, w której wyst ępuje nieprawidłowo ść

Uwagi Mo Ŝliwo ść definiowania importu dotyczy wybranych grup metadanych, danych słownikowych oraz wyników pomiarów.

______64 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.5.8. Logowanie zmian

4.4. Zastosowanie filtra

<> <>

8.2. Przywrócenie oryginalnej warto ści

8.1. Przegl ąd zmian danych

<> <> <>

8.3. Przegl ąd zmian warto ści dla pojedynczej danej Administrator 8. Logowanie zmian <> krajowy (f rom Actors)

<>

8.4. Dodanie kolumny do logowania

8.6. Zalogowanie zmiany 8.5. Usuni ęcie kolumny z logowania

Rys. 1.9. Diagram przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści logowania zmian

Tab. 1.43. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści logowania zmian – przegl ąd zmian danych

Nazwa funkcji 8.1. Przegl ąd zmian danych

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 4.4. Zastosowanie filtrowania, 8. Logowanie zmian, 8.2. Przywrócenie oryginalnej warto ści

Poziom wa Ŝno ści Średni

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator krajowy

Krótki opis Mo Ŝliwo ść podgl ądu historii zmian wybranej kategorii danych

Warunki wst ępne Została wybrana kategoria danych

Warunki ko ńcowe Wy świetlona historia zmian dokonana na danej kategorii danych

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla histori ę zmian danej kategorii danych pocz ąwszy od

______65 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

zmian najnowszych

2. Administrator krajowy mo Ŝe dokona ć filtrowania danych

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi

Tab. 1.44. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści logowania zmian – przywrócenie oryginalnej warto ści

Nazwa funkcji 8.2. Przywrócenie oryginalnej warto ści

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 8.1. Przegl ąd zmian danych, 8.3. Przegl ąd zmian dla pojedynczej danej

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator wojewódzki

Krótki opis Mo Ŝliwo ść przywrócenia oryginalnej warto ści dla pomiaru lub grupy pomiarów

Warunki wst ępne Został wybrany pojedynczy pomiar lub grupa pomiarów

Warunki ko ńcowe Przywrócona oryginalna warto ść dla pomiaru lub grupy pomiarów

Główny przepływ zdarze ń Dla pojedynczego pomiaru

1. Administrator wojewódzki wciska przycisk ‘Przywró ć oryginaln ą warto ść ’

2. System wy świetla pro śbę o potwierdzenie

3. Po potwierdzeniu system przywraca oryginaln ą warto ść pomiaru

4. System ustawia status walidacji wyniku pomiaru na „surowa”

5. System ustawia status zmiany wyniku pomiaru na „ źródłowa”

Alternatywne przepływy zdarze ń Dla grupy pomiarów

1. Administrator wojewódzki wciska przycisk ‘Przywró ć oryginaln ą warto ść ’

2. System wy świetla pro śbę o potwierdzenie

3. Dla ka Ŝdego pomiaru system przywraca oryginaln ą warto ść

4. System ustawia status walidacji wyniku pomiaru na „surowa”

5. System ustawia status zmiany wyniku pomiaru na „ źródłowa”

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Jako ‘oryginalna warto ść ’ rozumiana jest pierwsza warto ść pomiaru z jak ą trafił on do systemu

Przywrócenie oryginalnej warto ści dla warto ści pomiaru nie jest mo Ŝliwe je śli pomiar jest w statusie ‘zweryfikowany’ lub została zatwierdzona seria

______66 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

roczna, do której nale Ŝy wybrany pomiar.

Przywrócenie oryginalnej warto ści dla metadanej b ądź danej słownikowej nie jest mo Ŝliwe je śli została ona zarchiwizowana.

Tab. 1.45. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści logowania zmian – przegl ąd zmian warto ści dla pojedynczej danej

Nazwa funkcji 8.3. Przegl ąd zmian warto ści dla pojedynczej danej

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 8.Logowanie zmian, 8.2. Przywrócenie oryginalnej warto ści

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Operator

Krótki opis Mo Ŝliwo ść podgl ądu historii zmian wybranej danej

Warunki wst ępne Została wybrana pojedyncza dana

Warunki ko ńcowe Wy świetlona historia zmian

Główny przepływ zdarze ń System wy świetla histori ę zmian

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi

Tab. 1.46. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści logowania zmian – dodanie kolumny do logowania

Nazwa funkcji 8.4. Dodanie kolumny do logowania

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 8.Logowanie zmian

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator krajowy

Krótki opis Mo Ŝliwo ść dodania kolumny do logowania zmian

Warunki wst ępne W systemie jest dost ępna lista kolumn, które mog ą by ć logowane

Warunki ko ńcowe Do zbioru logowanych kolumn została dodana nowa kolumna

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla list ę logowanych tabel i kolumn oraz list ę tabel i kolumn, które nie s ą logowane

2. Administrator krajowy wybiera tabel ę i kolumn ę do logowania i wciska przycisk ‘Dodaj’

3. System prosi o potwierdzenie

______67 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

4. Po potwierdzeniu system dodaje kolumn ę do listy logowanych kolumn oraz aktualizuj ę list ę kolumn, które mog ą by ć logowane

5. Administrator krajowy wciska przycisk ‘Zapisz’

6. System wł ącza mechanizm logowania dla dodanej kolumny w wybranej tabeli

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Powinna istnie ć mo Ŝliwo ść logowania wybranych kolumn w wybranych tabelach.

Tab. 1.47. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści logowania zmian – usuni ęcie kolumny z logowania

Nazwa funkcji 8.5. Usuni ęcie kolumny z logowania

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 8.Logowanie zmian

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy Administrator krajowy

Krótki opis Mo Ŝliwo ść wył ączenia logowania zmian dla wybranej kolumny w wybranej tabeli

Warunki wst ępne W systemie jest dost ępna lista kolumn, które s ą logowane

Warunki ko ńcowe Ze zbioru logowanych kolumn została usuni ęta kolumna

Główny przepływ zdarze ń 1. System wy świetla list ę logowanych tabel i kolumn oraz list ę tabel i kolumn, które nie s ą logowane

2. Administrator krajowy logowan ą tabel ę i kolumn ę i wciska przycisk ‘Usu ń’

3. System prosi o potwierdzenie

4. Po potwierdzeniu system usuwa kolumn ę z listy logowanych kolumn oraz aktualizuj ę list ę kolumn, które mog ą by ć logowane

5. Administrator krajowy wciska przycisk ‘Zapisz’

6. System wył ącza mechanizm logowania dla dodanej kolumny w wybranej tabeli

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi Powinna istnie ć mo Ŝliwo ść logowania wybranych kolumn w wybranych tabelach.

______68 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab. 1.48. Opis przypadków u Ŝycia funkcjonalno ści logowania zmian – zalogowanie zmiany

Nazwa funkcji 8.6. Zalogowanie zmiany

Zwi ązane przypadki u Ŝycia 8.Logowanie zmian

Poziom wa Ŝno ści Wa Ŝny

Typ przypadku u Ŝycia Szczegółowy

Aktorzy System

Krótki opis Zapisanie zmiany warto ści w jednej z kolumn, które podlegaj ą logowaniu

Warunki wst ępne Operator zmienił (dodał, zmodyfikował, zarchiwizował) warto ść w jednej z kolumn, które podlegaj ą logowaniu

Warunki ko ńcowe Zapami ętana zmiana

Główny przepływ zdarze ń System zapisuje star ą warto ść , now ą warto ść , kolumn ę i tabel ę oraz id operatora i dat ę zmiany

Alternatywne przepływy zdarze ń

Sytuacje wyj ątkowe

Uwagi

1.6. Zadania i uprawnienia administratorów ró Ŝnych szczebli oraz uŜytkowników Za wprowadzanie danych do bazy źródłowej Systemu odpowiedzialne b ędą upowa Ŝnione osoby w tych instytucjach realizuj ących program PM Ś w zakresie ochrony powietrza, w których dokonuje si ę pomiarów. B ędą to pracownicy WIO Ś lub inne osoby upowa Ŝnione przez WIO Ś. U Ŝytkownicy ci, nazywani operatorami, b ędą mieli ści śle okre ślone uprawnienia do wprowadzania, kasowania i modyfikacji danych nale Ŝą cych do poszczególnych grup. Za obsług ę bazy wojewódzkiej Systemu odpowiedzialny b ędzie administrator wojewódzki. Jego podstawowym zadaniem b ędzie przegl ądanie danych, które do bazy źródłowej wprowadzili operatorzy i kwalifikacja tych danych do zasobu bazy wojewódzkiej. Baza krajowa b ędzie uaktualniana w sposób ci ągły danymi z bazy wojewódzkiej. Aktualizacja b ędzie przebiega ć automatycznie bez ingerencji administratora lub poprzez wyzwalane przez niego manualnie procesy importu danych czy wprowadzanie informacji przy pomocy klawiatury. Cz ęsta aktualizacja bazy centralnej jest konieczna ze wzgl ędu na to, Ŝe do weryfikacji danych wojewódzkich mog ą okaza ć si ę potrzebne wyniki pomiarów pobliskich stacji z s ąsiednich województw. Z drugiej strony nale Ŝy zda ć sobie spraw ę, Ŝe dane w bazie krajowej b ędą ostatecznie zweryfikowane dopiero po upływie roku. Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie zakresu i sposobu

______69 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza przekazywania informacji dotycz ących zanieczyszczenia powietrza okre śla 31 marca jako termin ostatecznej weryfikacji ci ągów pomiarowych za ubiegły rok i przekazania do Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Nad integralno ści ą bazy centralnej b ędzie czuwał administrator krajowy, który b ędzie ponadto sprawował piecz ę nad danymi korporacyjnymi. Proponowane poziomy uprawnie ń do modyfikacji zasobów baz danych i do odczytu zasobów dla poszczególnych kategorii u Ŝytkowników przedstawione s ą w tabeli 1.57.

Tab. 1.57. Poziomy uprawnie ń osób obsługuj ących baz ę danych Systemu

Poziom uprawnie ń Kategoria obsługi Kto nadaje uprawnienia Modyfikacja Odczyt

Super-administrator ------Funkcja techniczna

Mianowany przez Dyrektora Administrator systemu 5 5 Generalnego GIO Ś

Administrator krajowy 4 4 Administrator systemu 2 podsystemu

Administrator 3 3 Administrator systemu 3 wojewódzki

Administrator wojew. Administrator krajowy 2 2 podsystemu podsystemu 2

Administrator wojewódzki Operator 1 1 podsystemu

UŜytkownik krajowy 0 4 Administrator systemu 3

UŜytkownik krajowy Administrator krajowy 0 3 podsystemu podsystemu 2

UŜytkownik wojew. 0 2 Administrator wojewódzki 1

UŜytkownik wojew. Administrator wojewódzki 0 1 podsystemu podsystemu 1

1 Na polecenie Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska

2 Na polecenie dyrektora odpowiedniego zespołu GIO Ś

3 Na polecenie Dyrektora Generalnego GIO Ś (ew. w uzgodnieniu z Wojewódzkim Inspektorem O Ś).

Osobn ą kategori ę stanowi ą u Ŝytkownicy bazy danych. Maj ą oni prawo do przegl ądania i przetwarzania zasobów całego systemu lub tylko okre ślonej bazy danych za po średnictwem odpowiednich aplikacji bez prawa modyfikacji tych zasobów. U Ŝytkownicy mog ą mie ć takie uprawnienia w odniesieniu do zasobów wojewódzkiej lub te Ŝ centralnych baz danych.

______70 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Odpowiednie uprawnienia b ędą nadawane za pomoc ą bazy korporacyjnej. Nale Ŝy podkre śli ć, Ŝe w przypadku bazy scentralizowanej szczególnie istotn ą rol ę będzie pełnił super-administrator systemu. Jego zadaniem b ędzie nadzór techniczny (np. tworzenie kopii zapasowych, konserwacja serwerów oraz czuwanie nad technicznymi aspektami funkcjonowania) zarówno nad baz ą krajow ą jak i nad wojewódzk ą. Dzi ęki temu, Ŝe baza b ędzie funkcjonowa ć w postaci scentralizowanej osoba, która b ędzie pełni ć t ę funkcj ę będzie mogła stosowa ć jednolite techniki zarz ądzania dla obydwu baz.

1.7. Moduły systemu W Systemie oraz w systemach z którymi wyst ępuje współpraca mo Ŝna wyró Ŝni ć kilka modułów funkcjonalnych. Ich wzajemne powi ązanie przedstawia rysunek 1.11.

Systemy pomiarowe JPOAT - baza wojewódzka Moduł przekrocze ń poz. alarm. Moduł gromadzenia danych ze stanowisk pomiarowych

Moduł zarz ądzania Moduł analizy pomiarami pomiarów

Moduł logowania

Moduł replikacji woj.

Moduł definiowania metadanych Ekoinfonet - aplikacja korporacyjna poziomu wojewódzkiego

Moduł Moduł administracyjny autoryzacji

JPOAT - baza krajowa

Moduł Moduł metadanych raportowania Moduł Moduł zarz ądzania replikacji kraj. pomiarami

System EU Moduł eksportu Moduł pobierania danych danych

Moduł zarz ądzania metadanymi i słownikami

System GIS Hurtownia danych

Moduł prezentacji Moduł przetwarzania danych danych

Rys. 1.11. Diagram powi ązania modułów funkcjonalnych systemu

Do systemów zewn ętrznych nale Ŝy zaliczy ć systemy pomiarowe CAS, które zbieraj ą dane ze stanowisk pomiarowych, a nast ępnie umo Ŝliwiaj ą załadowanie ich do bazy wojewódzkiej Systemu.

______71 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

W bazie wojewódzkiej wa Ŝną rol ę b ędzie pełnił moduł zarz ądzania pomiarami bazy wojewódzkiej, który b ędzie wczytywał dane do bazy wojewódzkiej z zewn ętrznych systemów pomiarowych. Moduł ten b ędzie umo Ŝliwiał przeprowadzenie tak Ŝe innych operacji na danych – np. wprowadzanie manualne danych, edycj ę oraz zmiany statusów. W przypadku, gdy wprowadzone dane b ędą wskazywały na przekroczenie poziomu alarmowego, to zostanie ono zarejestrowane za pomoc ą modułu przekrocze ń poziomu alarmowego. Za jego pomoc ą b ędzie mo Ŝliwe przetworzenie zarejestrowanego przekroczenia. Do analizy pomiarów (np. generowanie wykresów, wyznaczanie parametrów statystycznych) b ędzie słu Ŝył moduł analizy pomiarów. Z modułem zarz ądzania pomiarami będzie współpracował równie Ŝ moduł logowania. Zadaniem tego modułu b ędzie logowanie wszystkich zmian wprowadzonych na wynikach pomiarów, ale tak Ŝe mo Ŝliwo ść logowania zmian metadanych i danych słownikowych. To, które z tych danych b ędą podlegały logowaniu b ędzie mo Ŝliwe za pomoc ą mechanizmu wyboru logowanych tabel i kolumn. Funkcjonalno ści tego modułu b ędą umo Ŝliwiały wybór kolumn do logowania a tak Ŝe przegl ąd zalogowanych zmian, zarówno dla wybranego rekordu jak i dla wybranej kategorii danych. Moduł zarz ądzania metadanymi poziomu wojewódzkiego b ędzie umo Ŝliwiał wprowadzanie, edycj ę i usuwanie b ądź archiwizacj ę metadanych wprowadzanych przez uŜytkowników ko ńcowych b ądź administratorów wojewódzkich. Te metadane b ędą nast ępnie udost ępniane w innych modułach, w szczególno ści w module zarz ądzania pomiarami. Moduł replikacji wojewódzkiej b ędzie słu Ŝył do replikacji danych z bazy wojewódzkiej do bazy krajowej. Replikowanymi danymi b ędą najcz ęś ciej wyniki pomiarów oraz metadane definiowane na poziomie wojewódzkim. W bazie krajowej b ędzie równie Ŝ znajdował si ę moduł zarz ądzania pomiarami, ale jego zadaniem b ędzie głównie udost ępnianie danych innym modułom i umo Ŝliwianie przegl ądu danych. B ędzie on zasilany danymi z bazy wojewódzkiej poprzez moduł replikacji. Moduł zarz ądzania pomiarami w przyszło ści b ędzie udost ępniał dane do systemów zewn ętrznych – systemu GIS oraz hurtowni danych. Do zarządzania danymi słownikowymi oraz metadanymi poziomu krajowego b ędzie słu Ŝył moduł zarządzania metadanymi i słownikami. B ędzie on umo Ŝliwiał dodawanie, edycj ę oraz archiwizacj ę tych kategorii danych. Wprowadzone warto ści b ędą mogły zosta ć skopiowane do bazy wojewódzkiej za pomoc ą modułu replikacji. Wa Ŝnym modułem na poziomie krajowym b ędzie moduł eksportu danych. B ędzie on umo Ŝliwiał zapis do pliku warto ści pomiarów oraz wielu innych kategorii danych. Te dane b ędą mogły by ć nast ępnie wykorzystane np. poprzez systemy instytucji UE. Zarówno baza wojewódzka jak i baza krajowa b ędzie korzysta ć z niektórych modułów bazy korporacyjnej. Przede wszystkim nale Ŝy tu wymieni ć moduł autoryzacji, który b ędzie zarz ądzał dost ępem do poszczególnych funkcjonalno ści bazy Systemu. Z modułem metadanych bazy korporacyjnej b ędą te Ŝ współpracowa ć niektóre moduły baza wojewódzkiej i krajowej – np. moduły definiowania metadanych. Do generacji raportów z bazy wojewódzkiej zostanie tak Ŝe wykorzystany mechanizm raportowania z bazy korporacyjnej.

1.8. Procesy w systemie W Systemie mo Ŝna wyró Ŝni ć nast ępuj ące główne procesy:

______72 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

 proces przetwarzania warto ści pomiaru,

 proces obsługi przekrocze ń poziomów alarmowych,

 proces akceptacji serii rocznych,

 proces eksportu danych,

 proces importu danych,

 proces replikacji danych,

1.8.1. Proces przetwarzania warto ści pomiaru Jest to jeden z kluczowych procesów w bazie Systemu. Cechuje si ę on du Ŝą rozci ągło ści ą w czasie, gdy Ŝ okres pomi ędzy rozpocz ęciem procesu dla okre ślonego pomiaru, a jego zako ńczeniem mo Ŝe wynosi ć ponad rok. Proces ten pokazuje w jaki sposób odbywa si ę przetwarzanie warto ści pomiarów w bazie oraz jakie s ą dozwolone przej ścia i czynno ści pomi ędzy statusami. Uwaga – wyniki pomiarów ze stacji automatycznych trafiaj ą do bazy wojewódzkiej i krajowej w czasie rzeczywistym (po załadowaniu do bazy wojewódzkiej s ą automatycznie replikowane do bazy krajowej).

______73 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Automatyczne pobranie pomiaru z Wprowadzenie CAS manualne b ądź z piku

Replikacja do bazy krajowej

Analiza warto ści [ status=bł ędny, brak ] pomiaru

[ status= źródłowa ]

Ustawienie statusu na Okre ślenie sposobu 'poprawiona' weryfikacji pomiaru

Manualne sprawdzenie [manualne] [automatyczne] Sprawdzenie z poprawno ści warto ści pomiaru wykorzystaniem zakresu

[tak]

Czy konieczne [niepoprawny] sprawdzenie manualne

[poprawny]

[nie] [poprawny] Ustawienie statusu na 'wst ępnie zweryfikowana' [niepoprawny] [do wyja śnienia]

Ustawienie status na Ustawienie statusu 'do wyja śnienia' na 'bł ędna'

Powtórne sprawdzenie Replikacja do poprawno ści pomiaru bazy krajowej

[poprawny] Ustawienie statusu na 'zweryfikowany'

[niepoprawny]

Ustawienie statusu na 'bł ędna'

Replikacja do bazy krajowej

Rys. 1.12. Schemat procesu przetwarzania warto ści wyniku pomiaru

______74 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.8.2. Proces obsługi przekrocze ń poziomów alarmowych

Automatyczne zarejestrowanie Manualne dodanie przekroczenia przekroczenie poziomu alarmowego poziomu alarmowego

Poinformowanie u Ŝytkowników o zarejestrowanym przekroczeniu

Stwierdzenie zasadno ści przekroczenia poziomu alarmowego

[tak] Okre ślenie podj ętych działa ń

[nie]

Okre ślenie przyczyny odrzucenia poziomu alarmowego

Rys. 1.13. Schemat procesu obsługi przekraczania poziomów alarmowych

Istot ą tego procesu jest pokazanie sposobu traktowania zarejestrowanego przekroczenia poziomu alarmowego. Proces ten b ędzie mógł by ć wykonywany automatycznie podczas wczytywania warto ści pomiarów z pliku lub inicjowany r ęcznie przez operatora.

______75 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.8.3. Proces akceptacji serii rocznych

Sprawdzenie, czy na stanowisku zarejestrowano cho ć jeden pomiar w roku

[nie] Wy świetlenie komunikatu o niemo Ŝno ści akceptacji serii rocznej

[tak]

Zaakceptowanie rocznej serii pomiarów

Zalogowanie zmieniony ch statusów pomiarów

Dodanie rekordu do tabeli z zatwierdzony mi seriami roczny mi

Rys. 1.14. Schemat procesu akceptacji serii rocznych

Powy Ŝszy proces jest wykonywany w momencie zatwierdzenia przez u Ŝytkownika dla danego stanowiska pomiarowego serii pomiarów za okre ślony rok.

______76 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.8.4. Proces eksportu danych

Wybranie kategorii danych do eksportu

Wybranie filtru do eksportu

Wskazanie lokalizacji i nazwy pliku

Wygenerowanie pliku

Rys. 1.15. Schemat procesu eksportu danych

Proces jest realizowany podczas eksportowania metadanych i pomiarów do pliku.

______77 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.8.5. Proces importu danych

Wybranie kategorii danych

Wybranie schematu importu

Wskazanie pliku

Czy kolejno ść kolumn w pliku odpowiada tej ze schematu

[nie] Wy świetlenie komunikatu o niepoprawnej strukturze pliku [tak]

numer_linii=1;

[numer_linii>liczba_linii] nr_linii=1;

[numer_linii<=liczba_linii]

Sprawdzenie poprawno ści typów danych kolumn linii ze schematem [nr_linii>liczba_linii] Zako ńczenie wczytywania

[niepoprawne] Wy świetlenie komunikatu o [nr_linii<=liczba_linii] niepoprawnym typie danych [poprawne]

[wstawienie danych] Dodanie [wstawienie danych] Sprawdzenie czy dla danego klucza rekordu istnieje rekord w systemie [aktualizacja, usuni ęcie danych] [aktualizacja, usuni ęcie danych]

Sprawdzenie czy rekord o danym Aktualizacja lub kluczu istnieje w systemie usuni ęcie danych

[nie istnieje] [istnieje]

Wy świetlenie komunikatu o bł ędzie nr_linii=nr_linii+1;

[nie istnieje] [istnieje]

numer_linii=numer_linii+1;

Rys. 1.16. Schemat procesu importu danych

______78 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Proces jest realizowany podczas wczytywania metadanych i pomiarów z pliku. Przed wczytaniem do systemu jest przeprowadzana walidacja, której zadaniem jest sprawdzenie poprawno ści pliku, zgodno ści ze schematem oraz, je śli w pliku s ą rekordy aktualizuj ące b ądź archiwizuj ące dane w systemie, czy takie rekordy wyst ępuj ą w systemie.

1.8.6. Proces replikacji danych

Sprawdzenie uprawnienia do replikacji

Sprawdzenie czy rekord istnieje w bazie docelowej

[tak] Sprawdzenie czy rekord w bazie docelowej był zmieniony

[nie]

[tak] Wy świetlenie komunikatu o niemo Ŝno ści aktualizacji Wstawienie rekordu do bazy docelowej

[nie]

Uaktualnienie rekordu w bazie docelowej

Uaktualnienie statusu rekordu w bazie źródłowej

Rys. 1.17. Schemat procesu replikacji danych

Proces ten jest wykonywany podczas replikacji danych (metadanych lub warto ści pomiarów) pomi ędzy baz ą wojewódzk ą i baz ą krajow ą lub pomi ędzy baz ą krajow ą i baz ą wojewódzk ą.

______79 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1.8.7. Wymiana informacji mi ędzy modułami

Dla wy Ŝej przedstawionych, głównych procesów w systemie, będzie wyst ępowa ć wymiana danych mi ędzy modułami zilustrowana schematami na rysunkach 1.18 – 1.22.

______80 z 236

Moduł metadanych - poziom Moduł autoryzacji Moduł metadanych wojewódzki Moduł logowania Moduł replikacji - poziom krajowy Operator Administrator woj.

Zmiana metadanej poz. woj. Autoryzacja

Wprowadzenie zmiany

Zalogowanie zmiany

Informacja o wprowadzonej zmianie

Akceptacja b ądź odrzucenie

Replikacja metadanej Replikacja metadanej Zalogowanie zmiany

Rys. 1.18. Wprowadzanie metadanych poziomu wojewódzkiego Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Moduł metadanych - poziom Moduł autoryzacji Moduł logowania Moduł replikacji Moduł metadanych wojewódzki - poziom krajowy Administrator krajowy

Zmiana metadanej poz. kraj. Autoryzacja

Wprowadzenie zmiany Zalogowanie zmiany

Replikacja metadanej Replikacja metadanej

Zalogowanie zmiany

Rys. 1.19. Wprowadzanie metadanych poziomu krajowego

______82 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Moduł rejestracji pomiarów Moduł rejestracji pomiarów Moduł autoryzacji Moduł analizy danych Moduł logowania Moduł replikacji - moduł wojewódzki - poziom krajowy Operator System pomiarowy

Przetwarzanie danych Autoryzacja

Pobranie danych

Warto ści pomiarów

Wprowadzanie manualne Analiza warto ści pomiarów Zalogowanie zmiany Zmiana warto ści lub statusu

Replikacja do bazy krajowej Replikacja do bazy krajowej Zalogowanie zmiany

Ponowna analiza pomiarów

Zalogowanie zmiany Zmiana statusu pomiarów

Ponowna replikacja do bazy krajowej Replikacja do bazy krajowej Zalogowanie zmiany

Rys. 1.20. Przetwarzanie pomiarów

______83 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Moduł rejestracji pomiarów Moduł przekrocze ń - poziom wojewódzki poziomów alarmowych System pomiarowy Operator

Warto ści pomiarów Przekroczenie poz. alarm.

Informacja o przekroczeniu

Podj ęte działania

Rys. 1.21. Obsługa przekrocze ń poziomów alarmowych

______84 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Moduł rejestracji pomiarów Moduł autoryzacji Moduł raportowania Moduł analizy danych Moduł eksportu danych - poz. kraj. Operator

Generacja pliku/raportu Autoryzacja

Wygenerowanie raportu Filtrowanie danych

Wygenerowanie pliku

Filtrowanie danych

Rys. 1.22. Eksport danych/generacja raportów

______85 z 236 2. Zawarto ść informacyjna bazy

Zawarto ść informacyjna bazy danych Monitoringu Powietrza obejmowała b ędzie szereg ró Ŝnorodnych informacji, które obejmowały b ędą cztery zasadnicze grupy (obszary informacji): - informacje dotycz ące systemów pomiarowych (metadane), - informacje dotycz ące wyników pomiarów, - informacje dodatkowe, - informacje słownikowe.

Gromadzenie i przetwarzanie informacji tego typu umo Ŝliwiało b ędzie prowadzenie ró Ŝnych analiz, wykonywanie ocen jako ści powietrza oraz przygotowywanie zestawie ń i raportów na potrzeby u Ŝytkowników na poziomach wojewódzkich i krajowym. Zasoby systemu wykorzystywane b ędą ponadto do realizacji obowi ązków raportowania danych do instytucji mi ędzynarodowych oraz, po odpowiednim przetworzeniu, uŜywane b ędą na potrzeby udost ępniania społecze ństwu informacji o stanie środowiska. Aplikacja systemu bazy danych Monitoringu Powietrza wykorzystywała b ędzie równie Ŝ zasoby głównej bazy korporacyjnej Inspekcji Ochrony Środowiska. Zawarte s ą tam dane, które s ą u Ŝywane przez ró Ŝne podsystemy, w tym informacje dotycz ące osób i instytucji, dane niezb ędne do autoryzacji u Ŝytkowników podsystemów, dane administracyjne itp. Niniejszy projekt wskazuje, z których danych bazy korporacyjnej b ędzie korzystał system Monitoringu Powietrza. Konieczne zmiany w strukturze tej bazy oraz specyfikacja nowych typów informacji, które maj ą by ć dodane do bazy korporacyjnej, zostały zawarte w odr ębnym dokumencie „Korekty zawarto ści informacyjnej bazy głównej Systemu Informatycznego Ekoinfonet ”. Wynika to z potrzeby wspólnego uj ęcia tych zmian, uzgodnionego w ramach wykonywania projektów wst ępnych innych baz danych wchodz ących w skład SI Ekoinfonet.

W tabeli 2.1. przedstawiono zidentyfikowane obszary informacji zawarte w bazie korporacyjnej Inspekcji Ochrony Środowiska, które b ędą wykorzystywane przez system bazy danych Monitoringu Powietrza..

Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab. 2.1. Obszary informacji zawarte w bazie korporacyjnej, które b ędą wykorzystywane przez system Monitoringu Powietrza

Lp. Obszar informacyjny Zawarto ść Uwagi

1. Baza instytucji i osób - instytucje; Informacje istniej ące w bazie korporacyjnej. Zmiana dotyczy struktury bazy instytucji i - osoby. powi ązania przedstawiciela instytucji z baz ą osób

2. Baza obowi ązków - obowi ązki raportowania, Nowe informacje w bazie korporacyjnej. raportowania do Baza informacji o zobowi ązaniach raportowania instytucji - akty prawne zwi ązane z do ró Ŝnych instytucji mi ędzynarodowych, mi ędzynarodowych raportowaniem, źródłach danych dla raportów, terminach oraz osobach i instytucjach odpowiedzialnych za - dokumenty zwi ązane z przygotowanie i przekazanie raportów. raportowaniem, Informacje o funkcjach poszczególnych instytucji wykorzystywane b ędą m.in. podczas - funkcje instytucji zwi ązane generowania poszczególnych raportów. W bazie z raportowaniem, rejestrowany b ędzie równie Ŝ stan realizacji poszczególnych zobowi ąza ń raportowych. - realizacja obowi ązków raportowania.

3. Baza stron - strony www, Nowe informacje w bazie korporacyjnej. internetowych Baza informacji o krajowych stronach zawieraj ących internetowych zawieraj ących dane dotycz ące informacje o jako ści jako ści poszczególnych komponentów środowiska środowiska. Znajduj ą si ę w niej m.in. powi ązania z poszczególnymi podsystemami Ekoinfonet, które stanowi ą źródło danych dla serwisów informacyjnych oraz informacje o osobach i instytucjach odpowiedzialnych za poszczególne systemy. Informacje o stronach www wykorzystywane b ędą miedzy innymi podczas generowania raportów.

4. Baza danych - województwa; Baza informacji administracyjnych stanowi administracyjnych element bazy głównej systemu Ekoinfonet i - powiaty; wykorzystywana b ędzie przez ró Ŝne podsystemy. Aktualnie funkcjonuje baza - gminy. województw, powiatów i gmin. B ędzie ona uzupełniona o mi ędzynarodowe bazy jednostek - dane NUTS; administracyjnych (NUS/LAU i SABE), które będą wykorzystywane mi ędzy innymi na - dane LAU; potrzeby generowania raportów dla organów UE - dane SABE.

5. Baza informacji o - strefy; Nowe informacje w bazie korporacyjnej. strefach ustanowionych na potrzeby oceny i - jednostki administracyjne w Baza informacji o strefach ustanowionych na zarz ądzania jako ści ą strefach. potrzeby oceny i zarz ądzania jako ści ą powietrza. powietrza Baza ta wykorzystywana b ędzie przez bazy danych monitoringu jako ści powietrza a w przyszło ści przez np. bazy informacji o programach ochrony powietrza lub bazy wyników ocen jako ści powietrza (klasyfikacji stref).

______87 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

W tabelach 2.2. i 2.3. przedstawiono zidentyfikowane obszary informacji, które b ędą przetwarzane przez baz ę danych Monitoringu Powietrza, wraz z zakresem zorganizowanych w nich danych.

Tab. 2.2. Obszary informacji zawarte w bazie danych Monitoringu Powietrza – informacje podstawowe

Lp. Obszar informacyjny Zawarto ść Uwagi

1. Baza informacji o - sieci pomiarowe; Baza zawieraj ąca informacje dotycz ące systemach systemów pomiarowych funkcjonuj ących na pomiarowych - stacje pomiarowe; potrzeby monitoringu jako ści powietrza – sieci pomiarowych, stacji i stanowisk pomiarowych i - stanowiska pomiarowe; innych obiektach.

- źródła emisji oddziałuj ące na stacje pomiarowe;

- cele prowadzenia pomiarów;

- bazy danych do których raportowane s ą wyniki ze stanowisk pomiarowych;

- informacje o kalibracjach stanowisk pomiarowych;

- informacje o awariach stanowisk pomiarowych;

- współczynniki korekcyjne;

- przynale Ŝno ść do WPM Ś;

-wykorzystanie na potrzeby OR/OW wykonywanych w danym roku.

2. Baza informacji o - wyniki pomiarów ze Baza zawieraj ąca informacje dotycz ące wynikach pomiarów statusami; rejestrowanych wyników pomiarów

- statusy rocznych serii wyników pomiarowych.

______88 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab. 2.3. Obszary informacji zawarte w bazie danych Monitoringu Powietrza – informacje dodatkowe

Lp. Obszar informacyjny Zawarto ść Uwagi

1. Baza j ęzykowa - baza wpisów Baza j ęzykowa pozwala na wprowadzanie wieloj ęzycznych wpisów wieloj ęzycznych do słowników oraz metadanych – będą one wykorzystywane mi ędzy innymi przy generowaniu raportów lub na potrzeby przygotowywania prezentacji internetowych.

2. Baza plików i - baza plików graficznych; Baza plików i dokumentów pozwala na dokumentów wprowadzanie plików graficznych (fotografii, zwi ązanych z - baza dokumentów; map) oraz ró Ŝnego typu dokumentów systemem zwi ązanych z ró Ŝnymi obiektami systemów pomiarowym pomiarowych.

3. Baza informacji o - wska źniki; Baza zawieraj ąca informacje dotycz ące wska źnikach, badanych wska źników (zanieczyszcze ń), metod metodach i - warto ści graniczne oraz instrumentów pomiarowych (analitycznych instrumentach (testowe); i słu Ŝą cych do poboru prób). pomiarowych - metody pomiarowe; - instrumenty pomiarowe;

- dokumenty.

4. Baza informacji o - normy; Baza zawieraj ąca informacje dotycz ące normach (standardach) obowi ązuj ących w Polsce norm i standardów dotycz ących poziomów - marginesy tolerancji. dotycz ących poziomów zanieczyszcze ń w zanieczyszcze ń w powietrzu. powietrzu

Po implementacji Systemu b ędzie konieczne jego zasilenie danymi (wynikami pomiarów i meta informacjami dotycz ącymi systemów pomiarowych) z istniej ących systemów słu Ŝą cych do gromadzenia informacji dotycz ących monitoringu powietrza (np. JPOAT 1.5, inne bazy danych funkcjonuj ące na poziomie krajowym oraz regionalnym). Zasilenie to b ędzie wymaga ć analizy ju Ŝ zgromadzonych danych z udziałem ekspertów zajmuj ących si ę obsług ą systemów tego typu oraz odpowiedniego przetworzenia informacji.

______89 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

3. Projekt wst ępnego diagramu zwi ązków encji opisuj ących struktur ę bazy

Projekt diagramu zwi ązków encji został podzielony zgodnie z poszczególnymi obszarami grodzonych i przetwarzanych w systemie informacji. Zawarto tu szereg informacji niezb ędnych do opracowania szczegółowego, implementacyjnego projektu systemu. Dla ka Ŝdego typu informacji podano zestaw projektowanych tabel bazy danych wraz z informacjami dotycz ącymi:

 struktury rekordów w poszczególnych tablicach;

 systemu kluczy;

 nazw pól danych i okre ślenia ich typów;

 pól obowi ązkowych (not null = „y”) i opcjonalnych (not null = „n”) – definiowanych na poziomie bazy danych;

 statusu wa Ŝno ści pól – na potrzeby kontroli dodonywanej na poziomie aplikacji podczas wprowadzania informacji do bazy danych;

 specyfikacji ew. warto ści standardowych tych danych, dla których jest to konieczne;

 opisów słownych pól.

Ponadto dla poszczególnych pól tabel podano uwagi odnosz ące si ę do implementacji funkcjonalno ści zwi ązanych z przetwarzaniem okre ślonych danych.

Podany w tabelach status wa Ŝno ści poszczególnych pól powinien zosta ć wprowadzony do odpowiedniego rekordu w tabeli zawieraj ącej informacje o tabelach i polach tabel w bazie danych. Informacja ta b ędzie wykorzystywana na poziomie aplikacji do kontroli kompletno ści wprowadzania danych przez u Ŝytkowników Systemu. Status ten mo Ŝe przyjmowa ć jedn ą z trzech warto ści (M, E, O). W przypadku nie wprowadzenia informacji do pola i próby zapisania w bazie danych, aplikacja powinna zareagowa ć odpowiednio do przypisanego polu statusu:

 M – dane wymagane ( mandatory ) – dane nie zostan ą zapisane do bazy. Zostanie wy świetlony komunikat zawieraj ący informacje, Ŝe wymagane pola nie zostały wypełnione. Komunikat zawierał b ędzie wykaz wymaganych, niewypełnionych pól. UŜytkownik mo Ŝe zamkn ąć okno komunikatu i uzupełni ć brakuj ące informacje (przycisk [OK]).

 E – dane wa Ŝne ( essential ) – dane nie zostan ą zapisane do bazy. Zostanie wy świetlony komunikat zawieraj ący informacje, Ŝe wa Ŝne pola nie zostały wypełnione. Komunikat zawierał b ędzie wykaz wa Ŝnych, niewypełnionych pól. U Ŝytkownik mo Ŝe zamkn ąć okno komunikatu i uzupełni ć brakuj ące informacje (przycisk [OK]) lub zdecydowac o

______90 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

wprowadzeniu danych mimo brakuj ących informacji (przycisk [IGNORUJ]) – wówczas dane zostan ą zapisane do bazy.

 O – dane opcjonalne ( optional ) – dane zostan ą zapisane do bazy pomimo niewypełnionych pól.

Administrator krajowy Systemu b ędzie miał mo Ŝliwo ść zmiany warto ści statusu wa Ŝno ści dla poszczególnych pól.

Dokonano podziału na tabele zawarte w korporacyjnej (głównej) bazie danych Inspekcji Ochrony Środowiska, bazie dotycz ącej monitoringu jako ści powietrza (dane podstawowe i dodatkowe). W zawartych pod specyfikacjami tabel bazy danych diagramach zwi ązków encji dokonano, zgodnie z poni Ŝszym schematem, kolorystycznego rozró Ŝnienia poszczególnych typów encji.

Encja 1

Encje główne bazy danych

Encja 2

Encje słownikowe bazy danych

Encja 3

Encje słownikowe bazy danych nale Ŝą ce do słownika uniwersalnego („standard_dictionary”)

Encja 4

Encje istniej ące obecnie w głównej (korporacyjnej) bazie danych

______91 z 236 3.1. Encje bazy głównej - korporacyjnej

Szczegółowa specyfikacja encji zawartych w bazie głównej SI Ekoinfonet, z których będzie korzystał podsystem JPOAT została zawarta w odr ębnym dokumencie „Korekty zawarto ści informacyjnej bazy głównej Systemu Informatycznego Ekoinfonet”. W niniejszym rozdziale encje te zostały jedynie wynienione wraz ze schematami obrazuj ącymi relacje mi ędzy nimi oraz encjami podsystemu bazy danych jako ści powietrza.

3.1.1. Baza informacji o u Ŝytkownikach (osobach) i instytucjach Encja: c_osoba (w bazie – c_uzytkownicy Encja: c_instytucja (w bazie – c_instytucje)

3.1.2. Baza obowi ązków raportowania do instytucji mi ędzynarodowych

Encja: r_report_eu

Tabela obowi ązków raportowania do instytucji mi ędzynarodowych Encja: r_report_eu_legisl

Tabela powi ąza ń obowi ązków raportowania do instytucji mi ędzynarodowych z dokumentami prawnymi Encja: r_report_eu_document

Tabela powi ąza ń obowi ązków raportowania do instytucji mi ędzynarodowych z dokumentami technicznymi (instrukcjami, formularzami, przewodnikami, wskazówkami itp.)

Uwaga – zarówno w powy Ŝszej jak i w innych tabelach, w których b ędą przechowywane informacje o dokumentach oraz plikach graficznych, w bazie b ędą przechowywane jedynie odno śniki do odpowiednich plików. Wła ściwe dokumenty i pliki powinny znale źć si ę na serwerze plików, z odpowiednio zabezpieczonym dost ępem.

Encja: r_report_eu_function

Tabela powi ąza ń instytucji i ich funkcji w obowi ązku raportowania

Encja: r_report_eu_exec

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące realizacji obowi ązków raportowania oraz odniesienia do raportów

cs_time_unit : 2

cs_subject : 2 c_podsystem : 2 time_unit_code time_unit subject podsystem order order skrot_pods Raport dotyczy podsystemu id_time_unit id_subject poz_upr_modyf arch id_podsystem cs_inst_int : 2 id_kolekcja inst_int id_typ_podsyst inst_int_code id_wojewodztwo desc order id_inst_int Posiada temat r_report_eu Jest skierowany do report_name report_desc Z raportem wi ąŜą si ę akty prawne report_time report_date report_info arch Posiada jednostk ę czasu id_report_eu r_report_eu_legisl id_subject report_eu_legisl_comment id_podsystem sd_object_status : 2 arch id_inst_int Obowi ązek posiada status id_report_eu_legisl id_time_unit id_sd_object_status id_report_eu id_sd_object_status id_legisl_eu

Dokumenty dotycz ą raportu

Dokument r_report_eu_document report_eu_document_name cs_legisl_eu : 2 report_eu_document_link report_eu_document_desc legisl_eu_title Funkcje arch legisl_eu_title_original legisl_eu_title_code id_report_eu_document Status wykonania legisl_eu_desc id_report_eu legisl_eu_status order id_legisl_eu Jest wykonywany r_report_eu_exec : 2

Pełni funkcj ę report_exec_ref_year r_report_eu_function report_exec_date report_exec_feedback report_eu_function_desc report_link id_report_eu_function report_exec_comments id_instytucja id_report_eu_exec id_report_eu c_instytucja : 2 id_report_eu id_report_eu_function_type id_osoba id_osoba Jest typu id_sd_object_status id_instytucja

cs_report_eu_function_type : 2 report_eu_function_type Odpowiada za raport order id_report_eu_function_type c_osoba : 2 Wysyła raport

id_osoba

Rys. 3.1. Diagram zwi ązków encji bazy obowi ązków raportowania do instytucji mi ędzynarodowych 3.1.3. Baza stron internetowych zawieraj ących informacje o jako ści środowiska

Encja : w_page_www

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące stron internetowych dotycz ących jako ści środowiska

c_instytucja : 3 c_subject : 3 Podlega Dotyczy tematu subject id_instytucja order id_subject

w_page_www : 2

c_osoba : 3 site_www_link Jest zarz ądzana przez comments arch id_osoba id_page_www id_instytucja id_osoba id_podsystemu id_subject c_podsystem : 3 podsystem skrot_pods poz_upr_modyf arch id_podsystem id_kolekcja Jest zwi ązana z podsystemem id_typ_podsyst id_wojewodztwo

Rys. 3.2. Diagram zwi ązków encji bazy stron internetowych zawieraj ących informacje dotycz ące jako ści środowiska

3.1.4. Baza danych administracyjnych

Baza informacji administracyjnych stanowi element bazy głównej systemu Ekoinfonet i wykorzystywana b ędzie przez ró Ŝne podsystemy. Aktualnie funkcjonuje baza województw, powiatów i gmin. B ędzie ona uzupełniona o mi ędzynarodowe bazy jednostek administracyjnych (NUS/LAU i SABE), które b ędą wykorzystywane mi ędzy innymi na potrzeby generowania raportów dla organów UE.

cs_wojewodztwo – SI EKOIFONET - zgodne cs_powiat – SI EKOIFONET - zgodne cs_gmina – SI EKOIFONET - zgodne

Encja: cs_nuts

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące mi ędzynarodowych kodów administracyjnych NUTS i LAU. Stacje pomiarowe będą powi ązane z odpowiednim kodem za po średnictwem jednostki administracyjnej (gminy), w której s ą poło Ŝone. Zawarto ść słownika powinna zosta ć uzupełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator krajowy b ędzie miał mo Ŝliwo ść edycji danych za pomocą specjalnego panelu słowników administracyjnych.

Encja: cs_sabe

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące mi ędzynarodowych kodów administracyjnych SABE. Stacje pomiarowe b ędą powi ązane z odpowiednim kodem za po średnictwem jednostki administracyjnej (gminy), w której s ą poło Ŝone. Zawarto ść słownika powinna zosta ć uzupełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator krajowy b ędzie miał mo Ŝliwo ść edycji danych za pomoc ą specjalnego panelu słowników administracyjnych.

cs_nuts : 2 Odpowiada województwu nuts_level nuts_code_type nuts_code Posiada typ jednostki Odpowiada powiatowi nuts_name arch id_nuts_code Odpowiada gminie id_up_nuts_code_lev cs_wojewodztwo : 2 unit_type id_unit

id_wojewodztwa

cs_powiat : 2

id_powiatu sd_unit_type : 2 id_wojewodztwa id_sd_unit_type

cs_gmina : 2

id_gminy id_powiatu

Odp gminie cs_sabe : 2 sabe_icc sabe_shn Posiada typ Odp powiatowi sabe_gen arch Odp województwu id_sabe_code unit_type unit_id

Rys. 3.3. Diagram zwi ązków encji bazy administracyjnej (kody mi ędzynarodowe)

3.1.5. Baza informacji o strefach ustanowionych na potrzeby oceny i zarz ądzania jako ści ą powietrza

Encja: z_zone

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące stref ustanowionych na potrzeby oceny i zarz ądzania jako ści ą powietrza. Zawarto ść bazy stref powinna zosta ć uzupełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator krajowy b ędzie miał mo Ŝliwo ść edycji danych za pomoc ą specjalnego panelu słowników administracyjnych.

Encja : z_zone_param

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące powi ązania stref ustanowionych na potrzeby oceny i zarz ądzania jako ści ą powietrza z konkretnymi wska źnikami (zanieczyszczeniami). Zawarto ść bazy stref powinna zosta ć uzupełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator krajowy b ędzie miał mo Ŝliwo ść edycji danych za pomoc ą specjalnego panelu słowników administracyjnych.

Encja : z_zone_unit

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące powi ązania stref ustanowionych na potrzeby oceny i zarz ądzania jako ści ą powietrza z jednostkami administracyjnymi (najcz ęś ciej gminami). Zawarto ść bazy stref powinna zosta ć uzupełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator krajowy b ędzie miał mo Ŝliwo ść edycji danych za pomoc ą specjalnego panelu słowników administracyjnych.

Encja : z_zone_data

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące liczby ludno ści oraz powierzchni poszczególnych stref. Pownie Ŝ parametry te ulegaj ą zmianie potrzebe jest ich gromadzenie w powi ązaniu z rokiem, do którego si ę odnosz ą. c_param : 2

sd_protection_target : 2 param_name param_formula param_code id_sd_protection_target param_dem_code param_dem_iso_code Ma form ę param_jpoat_code param_cas_nr sd_param_form : 2 param_level Dotyczy parametru param_unit param_meteo id_sd_param_form param_order Ma cel ochrony arch id_param id_param_form

z_zone : 2 Ma typ sd_zone_type : 2 zone_code z_zone_param : 2 zone_name id_sd_zone_type date_start param_code date_end arch comments id_zone_param Strefa - parametr id_map id_zone map_file Ma status id_param id_zone_map sd_object_status : 3 id_protection_target arch

id_zone id_sd_object_status zone_type Dane strefy zone_status

z_zone_data : 2 Dotyczy strefy zone_area zone_population ref_year id_zone_data z_zone_unit : 2 cs_wojewodztwo : 3 id_zone comments Dotyczy województwa arch id_zone_unit id_wojewodztwa Typ jednostki id_zone unit_type unit_id cs_powiat : 3

Dotyczy powiatu id_powiatu id_wojewodztwa sd_unit_type : 3

id_sd_unit_type cs_gmina : 3 Dotyczy gminy

id_gminy id_powiatu

Rys. 3.4. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o strefach 3.2. Encje bazy danych monitoringu powietrza

3.2.1. Baza informacji o systemach pomiarowych

Tab.3.1. Atrybuty encji m_network

Encja: m_network

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące sieci pomiarowych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_network y integer M Jednoznaczny identyfikator sieci pomiarowej

2. network_name y varchar(256) M Nazwa sieci pomiarowej

3. network_name_abbr y varchar(150) M Skrót nazwy sieci pomiarowej

4. network_code n varchar(25) E Kod sieci pomiarowej

5. id_network_type y integer M Typ sieci pomiarowej – odniesienie do słownika „c_network_type”. Menu rozwijalne, pole wy świetlane „network_type”.

6. date_start y date M Data uruchomienia sieci pomiarowej

7. id_founder n integer E Zało Ŝyciel sieci pomiarowej – osoba, która zało Ŝyła sie ć w bazie danych – odniesienie do tabeli „c_osoba”. Warto ść dodawana automatycznie na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku

8. date_found n date E Data zało Ŝenia sieci w bazie danych. Warto ść dodawana automatycznie na podstawie informacji o bieŜą cej dacie

9. network_status y integer Informacja o statusie funkcjonowania sieci. Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów obiektów „sd_object_status”. Radio button

10. date_end n date O Data zamkni ęcia sieci pomiarowej. W przypadku sieci aktywnych przyjmuje warto ść NULL. Kalendarz . Warto ść nie mo Ŝe by ć null, gdy status = „invalid”

11. reference_time n integer O Informacja o statusie funkcjonowania sieci. Atrybut zwi ązku ze słownikiem czasów odniesienia „sd_reference_time”. Menu rozwijalne

12. geodetic_coordinate_s n integer O Informacja o systemie geodezyjnym. ystem Atrybut zwi ązku ze słownikiem systemów geodezyjnych „sd_ geodetic_coordinate_system”. Menu rozwijalne Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

13. inst_owner n integer E Wła ściciel sieci pomiarowej. Atrybut zwi ązku z encj ą „instytucja”. Menu rozwijalne, pole wy świetlane „nazwa ; wojewodztwo”.

14. inst_manager n integer E Instytucja zarz ądzaj ąca sieci ą pomiarow ą. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_instytucja”. Menu rozwijalne, pole wy świetlane „nazwa ; wojewodztwo”.

15. network_www n varchar(256) E Adres strony www sieci pomiarowej

16. person_manager n integer E Osoba odpowiedzialna za zarz ądzanie sieci ą pomiarow ą – Atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba”. Menu – „nazwisko ; imie” – Lista osób ograniczona do pracuj ących w wybranej instytucji (inst_manager). Nale Ŝy najpierw wybra ć instytucj ę (inst_manager).

17. person_processor n integer E Osoba odpowiedzialna za przetwarzanie danych w ramach sieci pomiarowej – Atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba”. Menu – „nazwisko ; imie” – Lista osób ograniczona do pracuj ących w wybranej instytucji (inst_manager). Nale Ŝy najpierw wybra ć instytucj ę (inst_manager).

18. network_qaqc_class n integer O Klasa systemy zapewnienia i kontroli jako ści sieci pomiarowej – ze słownika „c_qaqc_class”. Menu rozwijalne – pola „qaqc_class_code ; qaqc_class_name”

19. network_logo_link n varchar(256) O Odno śnik do obrazu - logo sieci pomiarowej – znajduj ącego si ę na serwerze z plikami.

20. network_description n text O Dodatkowy opis sieci pomiarowej

21. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.2. Atrybuty encji m_network_station

Encja: m_network_station

Tabela zawieraj ąca informacje o przynale Ŝno ści stacji pomiarowych do sieci pomiarowych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_network y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_network”. Menu – “network_name_abbr ; network_name” Warto ść wybierana w panelu informacji o stacji pomiarowej

2. id_station y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_station”

3. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______100 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.3. Atrybuty encji m_station

Encja: m_station

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące stacji pomiarowych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_station y integer M Jednoznaczny identyfikator stacji pomiarowej

2. station_code y varchar(50) M Krajowy kod stacji pomiarowej

3. station_eoi_code n varchar(10) E Mi ędzynarodowy kod stacji pomiarowej.

4. station_name y varchar(255) M Nazwa stacji pomiarowej

5. id_gminy y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „cs_gmina”. Gmina w której poło Ŝona jest stacja pomiarowa. Menu rozwijalne - Wybór województwa (automatyczny na podstawie województwa zalogowanej osoby, mo Ŝna jednak wybra ć inne województwo) -> wybór powiatu z listy ograniczonej do powiatów z wybranego województwa -> wybór gminy z listy ograniczonej do gmin z wybranego powiatu

6. date_start y date M Data uruchomienia stacji pomiarowej. Kalendarz

7. station_status y integer M Informacja o statusie funkcjonowania stacji. Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów obiektów „sd_object_status” Radio button

8. date_end n date O Data zamkni ęcia stacji pomiarowej. Warto ść nie mo Ŝe by ć null, gdy station_status = „invalid”. Kalendarz

9. time_shift n integer E Przesuni ęcie czasu w stosunku do UTC przy rejestrowaniu wyników pomiarów na stacji

10. geogr_lat n varchar(20) M Szeroko ść geograficzna lokalizacji stacji pomiarowej w układzie WGS 84, zapis: stopie ń – minuta – sekunda z dokładno ści ą do 0,01sekundy – system umo Ŝliwi przeliczanie do zapisu dziesi ętnego z dokładno ści ą do 5 cyfr po przecinku.

Pole tekstowe – maska ograniczaj ąca: dd / mm / ss.ss

Do wprowadzenia informacji do tego pola słu Ŝyły b ędą 2 pola:

- pole w formacie: dd / mm / ss.ss

- pole w formacie dd.ddddd

Po wprowadzeniu informacji do jednego z pól i przeł ączeniu do innego pola nast ąpi automatyczne przeliczenie i wy świetlenie

______101 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

informacji w drugim polu.

11. geogr_lon n varchar(20) M Długo ść geograficzna lokalizacji stacji pomiarowej w układzie WGS 84, zapis: stopie ń – minuta – sekunda z dokładno ści ą do 0,01sekundy – system umo Ŝliwi przeliczanie do zapisu dziesi ętnego z dokładno ści ą do 5 cyfr po przecinku.

Pole tekstowe – maska ograniczaj ąca: dd / mm / ss.ss

Do wprowadzenia informacji do tego pola słu Ŝyły b ędą 2 pola:

- pole w formacie: dd / mm / ss.ss

- pole w formacie dd.ddddd

Po wprowadzeniu informacji do jednego z pól i przeł ączeniu do innego pola nast ąpi automatyczne przeliczenie i wy świetlenie informacji w drugim polu.

12. coord_1992_x n varchar(20) E Współrz ędna X lokalizacji stacji w układzie 1992

13. coord_1992_y n varchar(20) E Współrz ędna Y lokalizacji stacji w układzie 1992

14. etrs89_x n varchar(20) O Współrz ędna X lokalizacji stacji w układzie ETRS89

15. etrs89_y n varchar(20) O Współrz ędna Y lokalizacji stacji w układzie ETRS89

16. geodetic_coordinate_s n integer O Informacja o systemie geodezyjnym. ystem Atrybut zwi ązku ze słownikiem systemów geodezyjnych „sd_ geodetic_coordinate_system”. Menu rozwijalne

17. national_grid_system n varchar(100) O Pole tekstowe

18. id_map n varchar(20) O Identyfikator mapy zawierającej informacje o stacjach pomiarowych

19. id_station_map n varchar(20) O Identyfikator stacji na mapie

20. altitude Y integer M Wysoko ść stacji n.p.m. w m.

21. station_owner y integer M Wła ściciel stacji pomiarowej – atrybut zwi ązku z encj ą „c_instytucja” Menu rozwijalne – pole wy świetlane: „nazwa ; wojewodztwo”

22. station_manager n integer E Nadzorca stacji pomiarowej – atrybut zwi ązku z encj ą „c_instytucja” Menu rozwijalne – pole wy świetlane: „nazwa ; wojewodztwo”

23. responsible_person n integer E Osoba odpowiedzialna za stacj ę pomiarowa – atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba” Menu rozwijalne – pole wy świetlane: „nazwisko ; imie” – lista osób ograniczona do pracuj ących w

______102 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

wybranej instytucji (station_manager). Nale Ŝy najpierw wybra ć instytucj ę (station_manager).

22. id_founder y integer M Zało Ŝyciel stacji pomiarowej – osoba, która zało Ŝyła stacj ę w bazie danych – – atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba”

23. date_found y date M Data zało Ŝenia stacji w bazie danych. Warto ść dodawana automatycznie na podstawie informacji o bie Ŝą cej dacie

24. station_type y integer M Typ stacji pomiarowej - atrybut zwi ązku z encj ą „c_station_type” Menu rezwijalne.

25. station_type_ozone n integer O Typ stacji pomiarowej ozonowej - atrybut zwi ązku z encj ą „c_station_type_ozone”. Menu rezwijalne.

26. surr_character n integer E Charakter otoczenia stacji pomiarowej - atrybut zwi ązku z encj ą „c_surr_character”. Menu rezwijalne.

27. type_area_eoi n integer O Typ obszaru, w którym poło Ŝona jest stacja pomiarowa - atrybut zwi ązku z encj ą „c_type_area_eoi”. Menu rezwijalne.

28. type_area_deg n integer O Typ obszaru, w którym poło Ŝona jest stacja pomiarowa - atrybut zwi ązku z encj ą „c_type_area_deg”. Menu rezwijalne.

29. station_description n text O Dodatkowy opis stacji pomiarowej. Du Ŝe pole tekstowe

30. local_disp n integer O Lokalne warunki dyspersji zanieczyszcze ń - atrybut zwi ązku z encj ą „c_local_disp”. Menu rezwijalne.

31. region_disp n integer O Regionalne warunki dyspersji zanieczyszcze ń - atrybut zwi ązku z encj ą „c_region_disp. Menu rezwijalne.

32. area_represent_r n integer O Reprezentatywno ść przestrzenna stacji pomiarowej – promie ń reprezentatywno ści

33. area_represent_p n float O Reprezentatywno ść przestrzenna stacji pomiarowej – pole reprezentatywno ści podane w m2.

34. people_represent n integer O Reprezentatywno ść ludno ściowa stacji pomiarowej – liczba ludno ści zamieszkuj ącej reprezentowany obszar.

35. city n varchar(50) E Miejscowo ść , w której zlokalizowana jest stacja pomiarowa. Mo Ŝliwo ść wyboru z listy utworzonej na podstawie ju Ŝ wprowadzonych do bazy miejscowo ści lub dopisania nowej miejscowo ści. W przypadku dopisania nowej miejscowo ści System sprawdza, czy nie ma w bazie ju Ŝ tego samego wpisu. W takim przypadku wy świetlane jest ostrze Ŝenie, które uŜytkownik mo Ŝe zignorowa ć.

36. address n varchar(150) E Adres lokalizacji stacji pomiarowej

______103 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

37. population n integer E Liczba mieszka ńców miejscowo ści, w której zlokalizowana jest stacja pomiarowa. W przypadku wybrania miejscowo ści z listy (wygenerowanej na podstawie ju Ŝ istniej ących w pisów) liczba ludno ści zostaje przypisana automatycznie – mo Ŝna j ą jednak zmieni ć.

38. protection_type n integer E Typ ochrony obszaru, w którym zlokalizowana jest stacja pomiarowa – odno śnik do słownika typów ochrony „sd_protection_type” Menu rozwijalne.

39. resort n varchar(150) O Nazwa uzdrowiska, w którym zlokalizowana jest stacja pomiarowa

40. national_park n varchar(150) O Nazwa parku narodowego, w którym zlokalizowana jest stacja pomiarowa

41. surr_comment n text O Komentarz na temat otoczenia stacji pomiarowej. Du Ŝe pole tekstowe

42. station_sort n integer M Rodzaj stacji pomiarowej - atrybut zwi ązku z encj ą „c_station_sort”. Menu rozwijalne.

43. road_main _dist n integer O Odległo ść od głównych dróg w metrach.

44. road_main_aadt n integer O Średnioroczny dzienny poziom ruchu w otoczeniu stacji pomiarowej (na głównych drogach) - Annual Average Daily Traffic (AADT)

45. road_main_speed n integer O Średnia pr ędko ść pojazdów na głównych drogach w otoczeniu stacji pomiarowej.

46. road_dist n integer O Odległo ść od pozostałych dróg mog ących wpływa ć na stacj ę pomiarow ą

47. road_aadt n integer O Średnie nat ęŜ enie ruchu na pozostałych drogach

48. parking_dist n integer O Odległo ść od parkingu mog ącego wpływa ć na wyniki notowane na stacji pomiarowej

49. parking_number n integer O Średnia liczba parkuj ących pojazdów

50. building_h n integer O Wysoko ść budynku w przypadku stacji zlokalizowanych w budynku

51. building_emis n varchar(255) O Emitowane zanieczyszczenia w przypadku stacji zlokalizowanych w budynku

52. distance_kerb n float O Odległo ść stacji od kraw ęŜ nika jezdni w metrach

53. distance_junction n integer O Odległo ść stacji od skrzy Ŝowania

54. traffic_number n integer O Średnia dobowa liczba pojazdów na drodze. „Mandatory„ dla stacji komunikacyjnych (station_type = traffic)

55. traffic _lorry_perc n integer Udział (procent) pojazdów ci ęŜ kich. O „Mandatory„ dla stacji komunikacyjnych (station_type = traffic)

______104 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

56. traffic _speed n integer O Średnia pr ędko ść pojazdów, „Mandatory„ dla stacji komunikacyjnych (station_type = traffic)

57. nox_km_emission n float O Średnia emisja NOx na km jezdni.

58. pm10_km_emission n float O Średnia emisja PM10 na km jezdni.

59. url_met_emission n varchar(255) O Link do opisu metodologii obliczania emisji.

60. street_width n float O Szeroko ść ulicy w metrach.

61. street_build_heigh n float O Średnia wysoko ść fasad budynków przy ulicy w metrach.

62. street_distance n float O Odległo ść stacji od kraw ędzi jezdni.

63. street_represent n integer O Reprezentowana długo ść ulicy.

64. street_name n varchar(255) O Nazwa ulicy. „Mandatory„ dla stacji komunikacyjnych (station_type = traffic)

65. station_qaqc_class n integer E Klasa systemu zapewnienia i kontroli jako ści stacji pomiarowej (je śli jest ró Ŝna od klasy przypisanej dla sieci, do której nale Ŝy stacja) – ze słownika „cs_qaqc_class”. Menu rozwijalne.

66. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.4. Atrybuty encji m_station_main_source

Encja: m_station_main_source

Tabela zawieraj ąca informacje o kategoriach głównych źródeł emisji oddziałuj ących na stacj ę pomiarow ą

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_station_main_source y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_station y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_station”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stacji, która jest edytowana. Stacja mo Ŝe mie ć przypisanych wiele głównych źródeł.

3. id_source_type y integer M Typ źródła emisji zanieczyszcze ń.

Atrybut zwi ązku z encj ą „c_source_type” . Menu rozwijalne . Warto ści wybierane w panelu informacji o stacji pomiarowej

4. comment n text O Uwagi dotycz ące głównych źródeł emisji

5. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______105 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.5. Atrybuty encji m_station_source

Encja: m_station_source

Tabela zawieraj ąca informacje o punktowych źródłach emisji oddziałuj ących na stacj ę pomiarow ą

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_station_source y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_station y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_station”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stacji, która jest edytowana. Stacja mo Ŝe mie ć przypisanych wiele źródeł.

3. id_source_type n integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „c_source_type” . Menu rozwijalne .

4. source_name y varchar(255) M Nazwa źródła emisji

5. id_zrodla n integer O Atrybut zwi ązku z rekordem dotycz ącym źródła emisji w bazie rejetru emisji do powietrza – tabela ep_zrodla_obiekty . Menu rozwijalne – wy świetlane pola informacji o źródle emisji.

6. source_dist n integer E Odległo ść od źródła emisji w metrach.

7. source_az n integer E Azymut poło Ŝenia źródła emisji wzgl ędem stacji pomiarowej w stopniach

8. source_altitude n integer E Wysoko ść emitorów źródeł emisji

9. source_pollut n varchar(255) O Emitowane zanieczyszczenia

10. source _description n text O Dodatkowy opis źródła emisji

11. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.6. Atrybuty encji m_station_objective

Encja: m_station_objective

Tabela zawieraj ąca informacje o celu prowadzenia monitoringu jako ści powietrza na stacji pomiarowej.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_station_objective y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_station y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_station”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stacji, która jest edytowana. Stacja mo Ŝe mie ć przypisanych wiele celów.

3. id_mon_objective_type y integer M Cel monitoringu - Atrybut zwi ązku z encj ą „c_mon_objective_type”, Menu rozwijalne.

4. mon_objective_add n text O Opis dodatkowego, nie zdefiniowanego w słowniku, celu monitoringu

______106 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

5. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.7. Atrybuty encji m_station_exposure

Encja: m_station_exposure

Tabela zawieraj ąca informacje o rodzaju monitoringu nara Ŝenia (w przypadku, gdy jako cel monitoringu wskazano ocen ę nara Ŝenia)

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_station_exposure y integer Jednoznaczny identyfikator

2. id_station y integer Atrybut zwi ązku z encj ą „m_station”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stacji, która jest edytowana. Stacja mo Ŝe mie ć przypisanych wiele typów nara Ŝenia.

3. id_exposure_assess_type y integer Typ ocenianego nara Ŝenia - Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_exposure_assess_type”

4. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.8. Atrybuty encji m_site

Encja: m_site

Tabela zawieraj ąca informacje o stanowiskach pomiarowych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_site y integer M Jednoznaczny identyfikator stanowiska pomiarowego

2. id_station y integer M Atrybut związku z encj ą „m_station”. Menu „ station_code ; station_name” . Lista ograniczona do stacji z województwa z którym zwi ązany jest zalogowany u Ŝytkownik. Mo Ŝliwe te Ŝ przej ście do dodawania stanowiska z panelu informacji o stacji pomiarowej – wówczas powi ązana stacja dodaje si ę automatycznie (ale mo Ŝna j ą zmieni ć).

3. site_code n varchar(50) O Dodatkowy kod stanowiska (na potrzeby wyró Ŝnienia ró Ŝnych stanowisk pomiarów tych samych parametrów funkcjonuj ących w ramach jednej stacji pomiarowej)

4. id_param y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „p_param” . Menu rozwijalne – pola “param_code ; param_name”. Nale Ŝy najpierw okre śli ć mierzony parametr, Ŝeby mo Ŝna wybra ć instrument (analizy, pomiaru, poboru prób) a nast ępnie

______107 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

metod ę (analizy, pomiaru, poboru prób).

5. site_date_start n date M Data uruchomienia stanowiska pomiarowego Kalendarz

6. site_status y integer M Informacja o statusie funkcjonowania stanowiska. Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów obiektów „sd_object_status” Radio button

7. site_date_end n date O Data zamkni ęcia stanowiska pomiarowego Kalendarz Warto ść nie mo Ŝe by ć null, gdy site_status = „invalid”

8. id_measur_type y integer M Typ pomiaru. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_measur_type” Menu rozwijalne – pole wy świetlane „measur_type”

9. id_site_type y integer M Typ stanowiska. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_site_type”. Menu rozwijalne – pole wy świetlane „site_type”

10. analyse_equipment n integer E Typ urz ądzenia słu Ŝą cego do analizy laboratoryjnej. Atrybut zwi ązku z encj ą „p_measur_equipment”. Menu rozwijalne „instrument_name” – wybierany spo śród instrumentów dla których instrument_type = analyse i powi ązanych z wybranym mierzonym parametrem (wg. tabeli „p_instrument_method”)

11. measur_equipment n integer E Typ analizatora (urz ądzenia pomiarowego) – automatycznego. Atrybut zwi ązku z encj ą „p_measur_equipment” Menu „instrument_name” – wybierany spo śród instrumentów dla których instrument_type = measur i powi ązanych z wybranym mierzonym parametrem (wg. tabeli „p_instrument_method”)

12. sample_equipment n integer E Typ urz ądzenia wykorzystywanego do poboru próby. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_measur _equipment” . Menu „instrument_name” – wybierany spo śród instrumentów dla których instrument_type = sample i powi ązanych z wybranym mierzonym parametrem (wg. tabeli „p_instrument_method”)

13. analyse_principle n integer E Zasada analizy laboratoryjnej. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_measur_method”. Menu „method_name” – wybierany spo śród metod dla których metod_type = analyse i powi ązanych z wybranym mierzonym parametrem oraz wybranym instrumentem (wg. tabeli „p_instrument_method”). Instrument powinien by ć okre ślony pierwszy. W przypadku wyboru opcji „nieznany” na li ście dost ępne s ą metody powi ązane z

______108 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

mierzonym parametrem (wg. tabeli „c_instrument_method”).

14. measur_method n integer E Metoda pomiarowa (automatyczna). Atrybut zwi ązku z encj ą „p_measur_method”. Menu „method_name” – wybierany spo śród metod dla których metod_type = mensur i powi ązanych z wybranym mierzonym parametrem oraz wybranym instrumentem (wg. tabeli „c_instrument_method”). Instrument powinien by ć okre ślony pierwszy. W przypadku wyboru opcji „nieznany” na li ście dost ępne s ą metody powi ązane z mierzonym parametrem (wg. tabeli „p_instrument_method”).

15. sample_method n integer E Zasada poboru próby (metoda poboru). Atrybut zwi ązku z encj ą „p_measur_method”. Menu „method_name” – wybierany spo śród metod dla których metod_type = sample i powi ązanych z wybranym mierzonym parametrem oraz wybranym instrumentem (wg. tabeli „p_instrument_method”). Instrument powinien by ć okre ślony pierwszy. W przypadku wyboru opcji „nieznany” na li ście dost ępne s ą metody powi ązane z mierzonym parametrem (wg. tabeli „p_instrument_method”).

16. aver_time y integer M Podstawowy czas u średniania pomiarów. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_aver_time”. Menu rozwijalne.

17. measurement_mode n integer E Tryb prowadzenia pomiarów. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_measurement_mode”. Menu rozwijalne – pole „measurement_mode”

18. sampling_time n integer E Czas próbkowania (poboru próby – lub sumaryczny czas poboru prób przy ich łączeniu przed wykonaniem analizy)

19. sampling_time_unit n integer E Czas próbkowania – jednostka czasu. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_time_unit”. Menu rozwijalne „time_unit”

20. sampling_interval n integer E Przedziały czasu pomi ędzy próbkowaniem (mi ędzy poszczególnymi poborami próby do analizy lub okresami, z których łączone s ą próby do analizy)

21. sampling_interval_unit n integer E Przedziały czasu pomi ędzy próbkowaniem – jednostka czasu. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_time_unit”. Menu rozwijalne „time_unit”

______109 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

22. detection_limit n float O Poziom oznaczalno ści stanowiska

23. measur_uncert n float O Niepewno ść pomiaru

24. site_qaqc_class n float O Klasa systemu zapewnienia i kontroli jako ści stanowiska pomiarowego (je śli jest ró Ŝna od klasy przypisanej dla stacji, do której nale Ŝy stanowisko) – ze słownika „c_qaqc_class”. Menu rozwijalne.

25. equivalent_demonstr n char(1) O Informacja, czy wykazano równowa Ŝno ść metody zastosowanej na stanowisku pomiarowym do metody referencyjnej (tak / nie / metoda referencyjna). Je śli wykazano – link do raportu równowa Ŝno ść znajduje si ę w bazie odno śników do dokumentów. Radio button (T / N)

26. sampling_height n float O Wysoko ść poło Ŝenia wlotu próby ponad gruntem, w metrach

27. sampling_lenght n float O Długo ść przewodów doprowadzaj ących prób ę, w metrach.

28. sampling_dist_build n integer O Odległo ść wlotu próby od najbli Ŝszego budynku w metrach

29. sampling_dist_kerb n integer O Odległo ść wlotu próby od najbli Ŝszego kraw ęŜ nika jezdni w metrach

30. sampling_lat n varchar(25) O Szeroko ść geograficzna poło Ŝenia wlotu próby (podawana w przypadku gdy precyzja poło Ŝenia jest wy Ŝsza ni Ŝ rozmiary stacji pomiarowej) Pole tekstowe – maska ograniczaj ąca:

dd / mm / ss.ss

31. sampling_long n varchar(25) O Długo ść geograficzna poło Ŝenia wlotu próby (podawana w przypadku gdy precyzja poło Ŝenia jest wy Ŝsza ni Ŝ rozmiary stacji pomiarowej) Pole tekstowe – maska ograniczaj ąca:

dd / mm / ss.ss

32. sampling_location n integer E Poło Ŝenie wlotu próby. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_sampling_location” Menu rozwijalne – pole „sampling_location”

33. calibration_interval n integer O Odst ępy czasu pomi ędzy standardowymi kalibracjami stanowiska.

34. calibration_interval_unit n integer O Odst ępy czasu pomi ędzy standardowymi kalibracjami stanowiska – jednostka czasu. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_time_unit”. Menu rozwijalne „time_unit”

35. calibration_method n integer O Metoda kalibracji. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_calibration_method”. Menu rozwijalne „calibration_method”

______110 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

36. calibration_description n text O Dodatkowy opis kalibracji.

37. zero_check_interval n integer O Odst ępy czasu pomi ędzy kontrolami zera.

38. zero_check_interval_unit n integer O Odst ępy czasu pomi ędzy kontrolami zera.– jednostka czasu. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_time_unit”. Menu rozwijalne „time_unit”

39. span_check_interval n integer O Odst ępy czasu pomi ędzy kontrolami span.

40. span_check_interval_uni n integer O Odst ępy czasu pomi ędzy kontrolami t span – jednostka czasu. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_time_unit” . Menu rozwijalne „time_unit”

41. span_check_method n integer O Metoda kontroli span. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_calibration_method”. Menu „calibration_method”

42. site_description n text O Dodatkowe informacje na temat stanowiska pomiarowego

43. data_covering n integer O Zakładana liczba pomiarów w roku

44. id_founder y integer M Zało Ŝyciel stanowiska pomiarowego – osoba, która zało Ŝyła stanowisko w bazie danych – odniesienie do tabeli „c_osoba”. Warto ść dodawana automatycznie na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku

45. date_found y date M Data zało Ŝenia stanowiska w bazie danych. Warto ść dodawana automatycznie na podstawie informacji o bie Ŝą cej dacie

46. emission_traffic n float O Wielko ść emisji badanego zanieczyszczenia pochodz ącej z komunikacji na najbli Ŝszych drogach

47. emission_domestic n float O Wielko ść emisji badanego zanieczyszczenia pochodz ącej z ogrzewania budynków poło Ŝonych w promieniu 1 km wokół stacji

48. emission_industrial n float O Wielko ść emisji badanego zanieczyszczenia pochodz ącej z pobliskich źródeł przemysłowych

49. site_warehouse n integer M Znacznik informuj ący, czy wyniki pomiarów z danego stanowiska powinny by ć przepisywane do hurtowni danych jako ści powietrza.

50. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______111 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.9. Atrybuty encji m_site_database

Encja: m_site_database

Tabela zawieraj ąca informacje o bazach danych, do których raportowane s ą dane ze stanowiska. System powinien umo Ŝliwia ć „hurtowe” przypisywanie baz danych do grupy wybranych lub uzyskanych przy pomocy filtra stanowisk.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_site_database y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_site y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stanowiska, które jest edytowane. Dane stanowisko mo Ŝe mie ć przypisanych wiele baz danych

3. id_database y integer M Osoba odpowiedzialna za zarz ądzanie baz ą danych - atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba” . Menu rozwijalne. Pola – „database_code ; database_name”

4. transm_interval n integer E Odst ępy czasu pomi ędzy transmisjami danych do bazy

5. transm_interval_unit n integer E Odst ępy czasu pomi ędzy transmisjami danych do bazy. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_time_unit”. Menu rozwijalne - „time_unit”

6. transmission_type n integer E Typ raportowania danych do bazy – odno śnik do słownika cz ęstotliwo ści („sd_trans_type”) . Menu rozwijalne „trans_type”

7. transmission_person n integer O Osoba odpowiedzialna za transmisj ę danych do bazy danych - atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba” Menu – „nazwisko ; imie”

8. transmission_start n date O Data wł ączenia stanowiska do transmisji danych do bazy. Kalendarz

9. transmission_status y integer M Informacja o statusie funkcjonowania transmisji. Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów obiektów „sd_object_status”. Radio button

10. transmission_end n date O Data wył ączenia stanowiska z transmisji danych do bazy. Kalendarz

11. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______112 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.10. Atrybuty encji m_database

Encja: m_database

Tabela zawieraj ąca informacje o bazach danych, do których raportowane s ą dane.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_database y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. database_name y varchar(255) M Nazwa bazy danych

3. database_code n varchar(30) E Kod (skrót nazwy) bazy danych

4. database_manager n integer O Osoba odpowiedzialna za zarz ądzanie baz ą danych - atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba”. Menu – „nazwisko ; imie”

5. database_organisation n integer E Instytucja, która odpowiedzialna jest za baz ę danych - atrybut zwi ązku z encj ą „c_instytucja”. Menu – „nazwa ; wojewodztwo”

6. description n text O Dodatkowy bazy danych.

7. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.11. Atrybuty encji m_site_purpose

Encja: m_site_purpose

Tabela zawieraj ąca informacje o szczególnych celach pomiarów prowadzonych na stanowisku (np. obliczanie wska źników ogólnokrajowych, jak PM2,5 AEI)

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_site_purpose y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_site y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stanowiska, które jest edytowane. Dane stanowisko mo Ŝe mie ć przypisanych wiele celów.

3. id_purpose y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „c_purpose”. Menu „purpose”. Mo Ŝe by ć „dodatkowy”, je Ŝeli celu nie ma w słowniku. Wówczas opisuje si ę cel w polu „purpose_desc”

4. purpose_desc n text O Dodatkowe uwagi dotycz ące celu pomiaru.

5. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.12. Atrybuty encji m_site_calibration

Encja: m_site_calibration

Tabela zawieraj ąca informacje o przeprowadzonych kalibracjach stanowiska pomiarowego

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis

______113 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

null?

1. id_site_calibration y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_site y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stanowiska, które jest edytowane. Dane stanowisko mo Ŝe mie ć przypisanych wiele informacji o kalibracjach.

3. calibration_datetime_start y date M Czas rozpocz ęcia kalibracji urz ądze ń stanowiska Kalendarz

4. calibration_datetime_end n date O Czas zako ńczenia kalibracji urz ądze ń stanowiska Kalendarz

5. calibration_desc n text O Dodatkowe informacje na temat przeprowadzonej kalibracji

6. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.13. Atrybuty encji m_site_failure

Encja: m_site_failure

Tabela zawieraj ąca informacje o awariach i przerwach w pracy stanowiska pomiarowego

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_site_failure y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_site y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stanowiska, które jest edytowane. Dane stanowisko mo Ŝe mie ć przypisanych wiele informacji o awariach.

3. failure_datetime_start y date M Czas rozpocz ęcia awarii / wył ączenia stanowiska . Kalendarz

4. failure_status y integer M Informacja o statusie funkcjonowania stacji. Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów „sd_object_status”. Radio buton. Domy ślnie przyjmuje warto ść v – valid.

5. failure_datetime_end n date O Czas zako ńczenia awarii / wył ączenia stanowiska. Kalendarz . Warto ść nie mo Ŝe by ć null, gdy status = „invalid”

6. failure_desc n text O Dodatkowe informacje na temat awarii / wył ączenia stanowiska

7. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______114 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.14. Atrybuty encji m_site_correction_factor

Encja: m_site_correction_factor

Tabela zawieraj ąca informacje o stosowanych na stanowisku współczynnikach korekcyjnych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_site_correction_factor y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_site y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stanowiska, które jest edytowane. Dane stanowisko mo Ŝe mie ć przypisanych wiele informacji o współczynnikach korekcyjnych.

3. correction_factor y integer M Warto ść współczynnika korekcyjnego

4. comments n text O Dodatkowy komentarz na temat współczynnika korekcyjnego

5. date_start y date M Data pocz ątku stosowania współczynnika Kalendarz

6. date_end n date O Data ko ńca stosowania współczynnika alendarz

7. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.15. Atrybuty encji m_site_wpms

Encja: m_site_wpms

Tabela zawieraj ąca informacje o wł ączeniu stanowiska do wojewódzkich programów monitoringu środowiska i planowanym wykorzystaniu danych na potrzeby ocen jako ści powietrza w województwie.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_site_wpms y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_site y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stanowiska, które jest edytowane. Dane stanowisko mo Ŝe mie ć przypisanych wiele informacji o przypisaniu do WPM Ś.

Oprócz przypisywania przynale Ŝno ści do WPM Ś w panelu informacji o stanowisku pomiarowych, nale Ŝy zaprojektowa ć specjalny formularz, za pomoc ą którego mo Ŝliwe byłoby zbiorcze przypisywanie grupy stanowisk (wybranych do listy np. przy pomocy filtru) do WPM Ś (wybór roku dla całej grupy, lista: kod stacji, parametr, czas u średniania, kod stanowiska – checkbox, którym przypisujemy stanowisko. pola: zaznacz wszystkie, odznacz wszystkie)

3. wpms_year_start y date M Rok odniesienia – wł ączenia stanowiska do WPM Ś . Menu : lata

______115 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

4. wpms_year_end n date O Rok odniesienia – wył ączenia stanowiska z WPM Ś Menu : lata

5. comments n text O Dodatkowy komentarz na temat wł ączenia stanowiska do WPM Ś

6. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______116 z 236 Sie ć ma wła ściciela c_instytucja : 4

id_instytucja

c_network_type : 2 Sie ć posiada typ network_type m_network : 2 order network_name id_network_type network_name_abbr network_code date_start Sie ć ma status Sieci ą zarz ądza sd_object_status : 4 date_found date_end network_www id_sd_object_status network_logo_link network_description arch Sie ć ma czas odniesienia id_network sd_reference_time : 2 id_network_type id_founder id_sd_reference_time network_status reference_time geodetic_coordinate_system inst_owner Sie ć ma układ odniesienia inst_manager person_manager person_processor network_qaqc_class sd_geodetic_coordinate_system : 2

id_sd_geodetic_coordinate_system

Sie ć ma klas ę QAQC

Sie ć została wpisana przez c_qaqc_class : 2 c_osoba : 4 qaqc_class_code Sieci ą zarz ądza osoba qaqc_class_name id_osoba order W sieci przetwarza dane id_qaqc_class

Rys. 3.5. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o systemach pomiarowych (sieci pomiarowe) Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Stacja nale Ŝy do sieci m_station : 2 m_network : 3 station_code network_name station_eoi_code network_name_abbr station_name Posiada typ obszaru (deg) network_code date_start date_start date_end Jest poło Ŝona w date_found time_shift date_end geogr_lat c_type_area_deg : 2 network_www geogr_lon type_area_deg_code network_logo_link coord_1992_x network_description type_area_deg coord_1992_y order arch etrs89_x id_type_area_deg id_network Posiada status etrs89_y id_network_type geodetic_system id_founder national_grid_system id_map id_station_map Posiada warunki lokalne altitude Ma wła ściciela date_found cs_gmina : 4 c_local_disp : 2 station_description area_represent local_disp_tra id_gminy people_represent local_disp_bck id_powiatu city order address id_local_disp Ma zarz ądc ę population sd_object_status : 5 resort national_park Posiada warunki regionalne surr_comment id_sd_object_status road_main _dist road_main_aadt c_region_disp : 2 road_main_speed region_disp road_dist road_aadt order c_instytucja : 5 parking_dist arch parking_number id_region_disp id_instytucja building_h building_emis Le Ŝy na obszarze o typie ochrony distance_kerb distance_junction Ma osob ę odpowiedzialn ą traffic_number c_osoba : 5 traffic _lorry_perc sd_protection_type : 2 traffic _speed nox_km_emission id_osoba Została wpisana przez id_sd_protection_type pm10_km_emission url_met_emission street_width Ma rodzaj street_build_heigh street_distance c_station_type : 2 street_represent street_name c_station_sort : 2 station_type Stacja jest typu emiss_source_dist order station_sort emiss_source_name order id_station_type emiss_source_snap emiss_source_ekd id_station_sort station_qaqc_class c_station_typ_ozone : 2 Stacja ozoznowa jest typu arch station_typ_ozone_code id_station station_typ_ozone id_gminy Ma system geodezyjny order station_status id_station_typ_ozone geodetic_coordinate_system station_owner station_manager c_surr_character : 2 sd_geodetic_coordinate_system : 3 Ma otoczenie o char. responsible_person surr_character id_founder order station_type id_sd_geodetic_coordinate_system id_surr_character station_type_ozone surr_character type_area_eoi Posiada typ obszaru (eoi) type_area_deg c_type_area_eoi : 2 local_disp Ma klas ę c_qaqc_class : 3 region_disp type_area_eoi qaqc_class_code protection_type order qaqc_class_name station_sort order id_type_area_eoi station_qaqc_class id_qaqc_class

Rys. 3.6. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o systemach pomiarowych (stacje pomiarowe)

______118 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

m_station : 3 station_code station_eoi_code Stacja posiada typy źródeł emisji station_name date_start date_end time_shift m_station_main_source : 2 geogr_lat Typy źródeł comment geogr_lon arch coord_1992_x id_station_main_source coord_1992_y c_source_type : 2 etrs89_x id_station source_type etrs89_y id_source_type geodetic_system snap_level national_grid_system snap_code id_map snap_name id_station_map Stacja posiada źródła emisji order altitude id_source_type date_found station_description area_represent people_represent m_station_source : 2 city source_name address source_base_id population source_dist resort source_az national_park source_altitude surr_comment source_pollut Źródła posiadaj ą typy road_main _dist source _description road_main_aadt arch road_main_speed road_dist id_station_source road_aadt id_station parking_dist id_source_type parking_number building_h building_emis Stacja posiada cele distance_kerb distance_junction traffic_number traffic _lorry_perc traffic _speed m_station_objective : 2 nox_km_emission mon_objective_add Cele maj ą typy pm10_km_emission arch url_met_emission id_station_objective street_width id_station c_mon_objective_type : 2 street_build_heigh id_mon_objective_type street_distance mon_objective_type_code street_represent mon_objective_type street_name order emiss_source_dist id_mon_objective_type emiss_source_name sd_exposure_assess_type : 2 emiss_source_snap emiss_source_ekd station_qaqc_class id_sd_exposure_assess_type arch id_station id_gminy station_status geodetic_coordinate_system m_station_exposure : 2 station_owner Typ nara Ŝenia station_manager responsible_person id_station_exposure id_founder id_station station_type id_exposure_assess_type station_type_ozone Stacja ocenia nara Ŝenie surr_character type_area_eoi type_area_deg local_disp region_disp protection_type station_sort station_qaqc_class

Rys. 3.7. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o systemach pomiarowych (stacje pomiarowe)

______119 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

m_station : 4

station_code Stanowisko nale Ŝy do stacji station_eoi_code c_osoba : 6 station_name Stanowisko zostało wpisane przez date_start m_site : 2 date_end id_osoba time_shift site_code geogr_lat site_date_start geogr_lon site_date_end Stanowisko ma typ coord_1992_x sampling_time c_site_type : 2 coord_1992_y sampling_interval site_type etrs89_x detection_limit order etrs89_y measur_uncert id_site_type geodetic_system equivalent_demonstr national_grid_system sampling_height id_map sampling_lenght Stanowisko ma typ pomiaru id_station_map sampling_dist_build c_measur_type : 2 altitude sampling_dist_kerb measur_type date_found sampling_lat order station_description sampling_long area_represent calibration_interval id_measur_type people_represent calibration_description Ma czas u średniania city zero_check_interval address span_check_interval c_aver_time : 2 population site_description resort data_covering aver_time_code national_park date_found aver_time surr_comment emission_traffic order road_main _dist emission_domestic id_aver_time road_main_aadt emission_industrial Ma tryb pomiaru road_main_speed arch road_dist id_site c_measurement_mode : 2 road_aadt id_station parking_dist id_param measurement_mode parking_number site_status order building_h id_measur_type id_measurement_mode building_emis id_site_type distance_kerb analyse_equipment distance_junction measur_equipment Mierzy parametr traffic_number sample_equipment c_param : 3 traffic _lorry_perc analyse_principle param_name traffic _speed measur_method param_formula nox_km_emission sample_method param_code pm10_km_emission aver_time param_dem_code url_met_emission measurement_mode param_dem_iso_code street_width sampling_time_unit param_jpoat_code street_build_heigh sampling_interval_unit param_cas_nr street_distance site_qaqc_class param_level street_represent sampling_location param_unit street_name Stanowisko ma status calibration_interval_unit param_meteo emiss_source_dist calibration_method param_order emiss_source_name zero_check_interval_unit arch emiss_source_snap span_check_interval_unit Stan. ma klas ę QAQC id_param emiss_source_ekd span_check_method id_param_form station_qaqc_class id_founder arch id_station id_gminy sd_object_status : 6 station_status geodetic_coordinate_system id_sd_object_status station_owner Metoda kalibracji station_manager responsible_person Metoda kontroli span id_founder c_qaqc_class : 4 station_type station_type_ozone Ma lokalizacj ę poboru próby qaqc_class_code surr_character qaqc_class_name type_area_eoi order type_area_deg id_qaqc_class local_disp region_disp c_sampling_location : 2 c_calibration_method : 2 protection_type sampling_location calibration_method station_sort order order station_qaqc_class id_sampling_location id_calibration_method

Rys. 3.8. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o systemach pomiarowych (stanowiska pomiarowe)

______120 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

m_site : 3 c_instrument : 2 Ma instrument analizy site_code instrument_name site_date_start instrument_desc site_date_end instrument_eu sampling_time Ma instrument pomiaru date_found sampling_interval accepted_info detection_limit arch measur_uncert id_instrument equivalent_demonstr Ma instrument poboru próby id_method_type sampling_height producer sampling_lenght id_founder sampling_dist_build sampling_dist_kerb sampling_lat sampling_long c_method : 2 calibration_interval Ma metod ę analizy calibration_description method_name zero_check_interval method_desc span_check_interval method_deg Ma metod ę pomiaru site_description method_eu data_covering method_cen date_found equivalent_demonstr emission_traffic equivalent_link Ma metod ę poboru próby emission_domestic iso_standard emission_industrial date_found arch accepted_info arch id_site id_station id_method id_param method_type site_status id_founder id_measur_type id_new_entry_status id_site_type analyse_equipment Ma jedn. czasu próbkowania measur_equipment sample_equipment analyse_principle measur_method Ma jedn. czasu interwału pomi ędzy próbk. sample_method aver_time measurement_mode Ma jedn. czasu pomi ędzy kontr. span c_time_unit : 3 sampling_time_unit sampling_interval_unit time_unit_code site_qaqc_class time_unit sampling_location order calibration_interval_unit Ma jedn. czasu pomi ędzy kontr. zero id_time_unit calibration_method zero_check_interval_unit span_check_interval_unit span_check_method Ma jedn. czasu pomi ędzy kalibracjami id_founder

Rys. 3.9. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o systemach pomiarowych (stanowiska pomiarowe)

______121 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

sd_object_status : 7 m_site_calibration : 2 Awaria ma status Stanowisko było kalibrowane calibration_datetime_start id_sd_object_status calibration_datetime_end calibration_desc arch m_site_failure : 2 id_site_calibration id_site failure_datetime_start failure_datetime_end failure_desc m_site : 4 arch site_code id_site_failure Stanowiko miało awari ę id_site site_date_start site_date_end failure_status sampling_time sampling_interval detection_limit Dane ze stanowiska s ą eksportowane measur_uncert equivalent_demonstr sampling_height sampling_lenght m_site_database : 2 Eksport do bazy danych ma status sampling_dist_build sampling_dist_kerb transm_interval sampling_lat transmission_start Interwał pomi ędzy eksportami danych (jednostka) sampling_long transmission_end calibration_interval arch c_time_unit : 4 calibration_description id_site_database zero_check_interval id_site time_unit_code time_unit span_check_interval id_database order site_description transm_interval_unit data_covering transmission_type id_time_unit date_found transmission_person emission_traffic transmission_status emission_domestic c_osoba : 7 Za eksport danych odpowiada emission_industrial arch id_osoba id_site id_station id_param sd_trans_type : 2 site_status id_measur_type Transmisja danych jest typu id_site_type id_sd_trans_type analyse_equipment measur_equipment Dane s ą transmitowane do bazy sample_equipment analyse_principle c_osoba2 Za baz ę danych odpowiada measur_method m_database : 2 sample_method aver_time database_name id_osoba measurement_mode database_code sampling_time_unit description Baza nale Ŝy do sampling_interval_unit arch c_instytucja : 6 site_qaqc_class id_database sampling_location database_manager id_instytucja calibration_interval_unit database_organisation calibration_method zero_check_interval_unit m_site_correction_factor : 2 span_check_interval_unit span_check_method Stanowisko ma współczynnik korekcyjny correction_factor id_founder comments date_start date_end Stanowisko ma cel arch id_site_correction_factor Stanowisko jest wł ączone do WPMS id_site

c_site_wpms : 2 m_site_purpose : 2 c_purpose : 2 wpms_year_start purpose_desc purpose wpms_year_end arch Cel stanowiska purpose_desc comments id_site_purpose order arch id_site id_ purpose id_site_wpms id_purpose id_site Rys. 3.10. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o systemach pomiarowych (stanowiska pomiarowe)

______122 z 236 3.2.2. Baza informacji o wynikach pomiarów

Tab.3.16. Atrybuty encji d_data

Encja: c_data

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące wyników pomiarów (obserwacji). Wyniki b ędą dodawane trzema metodami: manualnie z klawiatury, manualnie podczas importu z pliku, automatycznie podczas importu z pliku

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_data y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_founder y integer M Osoba, która wprowadziła wynik do bazy danych – Atrybut zwi ązku z tabel ą „c_osoba”. Warto ść nadawana automatycznie podczas wprowadzania wyników do bazy– na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku.

3. date_found y date M Data wprowadzenia wyniku do bazy. Warto ść nadawana automatycznie podczas wprowadzania wyników do bazy– na podstawie informacji o aktualnym czasie.

4. id_site y integer M Stanowisko pomiarowe. Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Przy wprowadzaniu i imporcie manualnym: menu (station_code) lub wybór z zestawienia stanowisk. Przy wprowadzaniu automatycznym: na podstawie kodu stacji, parametru, czasu uśredniania i kodu stanowiska (zawartych w pliku importowym). Przy definiowaniu importu mo Ŝliwe b ędzie powi ązanie konkretnej nazwy pliku (całej ście Ŝki dost ępu) ze stacj ą i stanowiskiem – system rozpoznawał b ędzie stał ą nazw ę i odpowiednio przypisywał stanowisko do danych.

5. value_source y float M Wynik pomiaru ( źródłowy). Manualnie: formularz-tabela Automatycznie: z pliku

6. value y float M Wynik pomiaru (aktualny). Manualnie: formularz-tabela Automatycznie: z pliku. W przypadku wpisania do bazy pierwszej warto ści wyniku pomiaru dla danego stanowiska i terminu pomiarowego przyjmuje tak ą sam ą warto ść jak value_source. Mo Ŝe ulega ć zmianie w wyniku weryfikacji i korekt danych.

7. datetime_start n date O Pocz ątek pomiaru. Przewa Ŝnie null – przyjmuje warto ść tylko w przypadku długookresowych pomiarów np. pasywnych

8. datetime_end y date M Koniec pomiaru. Data ko ńca pomiaru - do tego pola zapisywanych jest wi ększo ść danych. Kalendarz lub wprowadzenie ręczne lub z pliku Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

9. id_data_status_change y integer M Status zmiany pomiaru – Atrybut zwi ązku z encj ą „cs_data_status”. Radio button lub rozpoznawanie z pliku. Spo śród zawarto ści słownika dost ępne s ą tylko warto ści posiadaj ące data_status_type = „change”

10. id_data_status_valid y integer M Status wyniku walidacji pomiaru – wynik weryfikacji nadawany przez administratora. Atrybut zwi ązku z encj ą „cs_data_status”. Radio button lub rozpoznawanie z pliku. Spo śród zawarto ści słownika dost ępne s ą tylko warto ści posiadaj ące data_status_type = „valid”

11. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Uwaga – tabela zawieraj ąca wyniki pomiarów b ędzie zawierała bardzo du Ŝą liczb ę danych (w trakcie u Ŝytkowania mo Ŝe wynosi ć nawet kilkaset milionów rekordów przy szacowanym przyro ście rocznym rz ędu kilkunastu milionów rekordów). Wykonawca powinien zadba ć o to, aby nawet po kilkunastu latach wyszukiwanie i przetwarzanie danych z tej tabeli odbywało si ę w bardzo krótkim czasie. W tym celu po Ŝą dane jest wykorzystanie jednego z mechanizmów zarz ądzania wielkimi tabelami zaimplementowanymi w bazie danych Oracle 10g – partycjonowania danych. B ędzie to umo Ŝliwia ć podział tabeli z warto ściami pomiarów np. na okresy roczne, ale z perspektywy systemu (zapyta ń) b ędzie to jedna tabela. Zalet ą wykorzystania wbudowanego partycjonowania b ędzie równie Ŝ: − łatwiejsze tworzenie kopii bezpiecze ństwa, gdy Ŝ kopie bezpiecze ństwa b ędzie mo Ŝna wykonywa ć jedynie dla tej cz ęś ci tabeli, która jest zmieniana (mo Ŝna pomin ąć lata zarchiwizowane), − jednorazowe zdefiniowanie sposobu partycjonowania.

Tab.3.17. Atrybuty encji d_data_history

Encja: c_data_history

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące zmian wyników pomiarów (obserwacji) i / lub ich statusów

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_data_history y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_data y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „d_data”. Warto ść nadawana automatycznie podczas edycji wyników pomiarów. Z jednym wynikiem pomiaru mo Ŝe by ć zwi ązanych wiele informacji o zmianach.

3. change_osoba n integer E Osoba, która dokonała zmiany. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba”. Warto ść nadawana automatycznie podczas edycji wyników pomiarów – na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku.

______124 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

4. change_value y float M Zmieniona warto ść wyniku pomiaru. Manualnie: formularz-tabela Automatycznie: z pliku

5. change_status_valid y integer M Zmieniony status wyniku pomiaru (po weryfikacji). Atrybut zwi ązku z encj ą „c_data_status”. Radio button lub rozpoznawanie z pliku

6. change_datetime y date M Czas, w którym dokonano zmiany. Warto ść nadawana automatycznie podczas edycji danych– na podstawie informacji o aktualnym czasie.

7. change_comment n varchar(256) O Komentarz dotycz ący zmiany

8. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.18. Atrybuty encji d_data_series

Encja: d_data_series

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące rocznych serii wyników pomiarów. Pozwala na łatwiejsze manipulowanie seriami i wyborem konkretnych zestawie ń danych (serii) na potrzeby raportów i oblicze ń statystycznych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_data_series y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_site y integer M Stanowisko pomiarowe. Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Menu (station_code, param, aver_time, site_code)

3. data_start y date M Rok, z którego pochodzi seria pomiarowa Menu

4. id_founder y integer M Osoba, która przeprowadziła weryfikacj ę serii – Atrybut zwi ązku z tabel ą „c_osoba”. Warto ść nadawana automatycznie podczas weryfikacji wyników – na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku.

5. date_found y date M Data weryfikacji serii. Warto ść nadawana automatycznie podczas weryfikacji wyników bazy – na podstawie informacji o aktualnym czasie.

6. series_used y char(1) M Informacja, czy seria została wykorzystana na potrzeby oceny jako ści powietrza w województwie [ T / N ]

7. series_status y integer M Status serii. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_series_status”. Menu

8. series_comment n text O Komentarz dotycz ący rocznej serii pomiarowej.

9. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______125 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.18. Atrybuty encji d_data_reason

Encja: c_data_reason

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące przyczyn wyst ępowania wysokich stęŜ eń zanieczyszcze ń powietrza. Pozwala na bie Ŝą ce wprowadznie informacji dotycz ących przyczyn, które mog ą by ć wykorzystane na etapie wykonywania rocznej oceny jako ści powietrza w województwie i wprowadzania informacji o przyczynach przekrocze ń w hurtowni danych.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_data_reason y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_site y integer M Stanowisko pomiarowe. Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site”. Menu (station_code, param, aver_time, site_code)

3. id_founder y integer M Osoba, która przeprowadziła informacje dotycz ące przyczyn – Atrybut zwi ązku z tabel ą „c_osoba”. Warto ść nadawana automatycznie podczas wprowadzania informacji – na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku.

4. date_found y date M Data weryfikacji serii. Warto ść nadawana automatycznie podczas wprowadzania informacji – na podstawie informacji o aktualnym czasie.

5. id_exc_reason_typ y char(1) M Przyczyna wyst ąpienia przekroczenia. Atrybut e zwi ązku z encj ą „cs_alarm_exc_reason_type” Menu

6. data_start y date M Informacja o pocz ątku wyst ępowania st ęŜ eń, z którymi zwi ąza jest informacja o przyczynach

7. data_end y date M Informacja o ko ńcu wyst ępowania st ęŜ eń, z którymi zwi ąza jest informacja o przyczynach

8. reason_comment n text O Komentarz dotycz ący przyczyny wyst ąpienia wysokich st ęŜ eń.

9. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______126 z 236 m_site : 6 Wynik zarejestrowany na stanowisku Wynik ma status site_code c_data_status : 2 site_date_start Wynik ma status walidacji site_date_end data_status_code data_status sampling_time sampling_interval data_status_desc order detection_limit d_data : 2 measur_uncert id_data_status date_found equivalent_demonstr value sampling_height datetime_start sampling_lenght datetime_end sampling_dist_build arch sampling_dist_kerb sampling_lat id_data sampling_long id_founder calibration_interval id_site Zmieniony status calibration_description id_data_status zero_check_interval id_data_status_valid span_check_interval site_description Zmiana dotyczy wyniku data_covering date_found d_data_history : 2 emission_traffic change_value emission_domestic change_datetime emission_industrial change_comment arch Wynik wprowadzony przez osob ę arch id_site c_osoba : 9 id_data_history id_station id_data id_param change_osoba site_status Wynik zmieniony przez osob ę id_osoba change_status_valid id_measur_type id_site_type analyse_equipment measur_equipment sample_equipment Seria zweryfikowana przez osob ę analyse_principle measur_method Wyniki maj ą przyczyn ę sample_method aver_time measurement_mode d_data_reason sampling_time_unit sampling_interval_unit date_found site_qaqc_class Seria zarejestrowana na stanowisku date_start sampling_location date_end calibration_interval_unit reason_comment calibration_method arch zero_check_interval_unit id_data_reason span_check_interval_unit id_site span_check_method d_data_series : 2 id_founder id_founder id_exc_reason_type ref_year date_found series_used Typ przyczyny c_series_status : 2 series_comment Seria ma status series_status_code arch c_exc_reason_type : 3 series_status id_data_series series_status_desc alarm_exc_reason_type_code id_site alarm_exc_reason_type order id_founder order id_series_status series_status alarm_exc_reason_type_id

Rys. 3.11. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o wynikach pomiarów 3.3. Encje bazy danych dodatkowych

3.3.1. Baza j ęzykowa

Tab.3.19. Atrybuty encji t_table

Encja: t_table

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące tabel zawartych w bazie danych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_table y integer M Jednoznaczny identyfikator tabeli. Informacje wprowadzane i edytowane w panelu administracyjnym

2. table_name y varchar(50) M Nazwa tabeli w bazie danych

3. table_desc n varchar(256) O Opis tabeli bazy danych

4. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.20. Atrybuty encji t_column

Encja: t_column

Tabela zawierająca informacje dotycz ące kolumn tabel zawartych w bazie danych

Lp. Nazwa Not Typ Klucz Status Opis kolumny null?

1. id_column y integer M Jednoznaczny identyfikator kolumny.

2. id_table y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „t_table”.

3. column_name y varchar(50) M Nazwa kolumny

4. column_desc n varchar(256) O Opis kolumny

5. log y char(1) M Informacja, czy logowa ć zmiany dokonywane w danych zawartych w danej kolumnie Checkbox [T / N]

6. status y char(1) M Status wa Ŝno ści danych. Mo Ŝe przyjmowa ć jedn ą z warto ści: M, E, O. Decyduje o zachowaniu systemu w przypadku próby zapisu do bazy informacji w sytuacji pozostawionego pustego pola. Menu rozwijalne.

7. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.21.. Atrybuty encji t_lang_value

Encja: t_lang_value

Tabela zawieraj ąca tłumaczenia warto ści wpisanych do poszczególnych pól tabel bazy danych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_lang_value y integer M Jednoznaczny identyfikator warto ści językowej

2. lang_type_code y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „c_lang_type”. Menu rozwijalne.

3. id_column y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „t_column”. Menu rozwijalne.

4. primary_key_1 y integer M Warto ść klucza głównego z tabeli, która jest tłumaczona (powi ązanie z okre ślonym rekordem)

5. primary_key_2 n integer O Warto ść klucza głównego 2 z tabeli, która jest tłumaczona (powi ązanie z okre ślonym rekordem) (w przypadku gdy klucz główny jest zało Ŝony na wi ęcej ni Ŝ jednym polu)

6. primary_key_3 n integer O Warto ść klucza głównego3 z tabeli, która jest tłumaczona (powi ązanie z okre ślonym rekordem) (w przypadku gdy klucz główny jest zało Ŝony na wi ęcej ni Ŝ jednym polu)

7. lang_value y varcha(256) M Tłumaczona warto ść pola w danym języku

8. lang_value_report n varcha(256) O Tłumaczona wartość pola w danym języku wykorzystywana na potrzeby raportów

9. lang_value_screen n varcha(256) O Tłumaczona wartość pola w danym języku wykorzystywana na potrzeby interfejsu u Ŝytkownika (ekran)

10. lang_value_code n varcha(256) O Tłumaczona warto ść pola w danym języku – kod (skrót warto ści)

11. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______129 z 236 t_table : 2 table_name table_desc arch id_table

c_lang_type : 2 t_column : 2 lang_type Język ma typ column_name order Kolumna w tabeli column_desc lang_type_code log arch id_column id_table

t_lang_value : 2 lang_value lang_value_report lang_value_screen Pole w kolumnie lang_value_code arch id_lang_value lang_type_code id_column primary_key_1 primary_key_2 primary_key_3

Rys. 3.12. Diagram zwi ązków encji bazy j ęzykowej 3.3.2. Baza plików i dokumentów zwi ązanych z systemem pomiarowym

W bazie danych Systemu b ędą przechowywane xodno śniki do odpowiednich plików. Wła ściwe dokumenty i pliki powinny znale źć si ę na serwerze plików, z odpowiednio zabezpieczonym dost ępem.

Tab.3.22.. Atrybuty encji d_picture_st

Encja: d_picture_st

Tabela zawieraj ąca informacje o plikach umieszczonych na serwerze – obrazach powi ązanych ze stacj ą pomiarow ą

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_picture_st y integer M Jednoznaczny identyfikator obrazu

2. name_picture_st y varchar(256) M Nazwa obrazu

3. id_type_picture_st y integer M Typ dokumentu – odno śnik do słownika typów obrazów. Atrybut zwi ązku z „sd_type_picture_st”. Menu rozwijalne

4. id_station y integer M Odno śnik do stacji pomiarowej, której dotyczy obraz. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stacji, która jest edytowana.

5. link_picture_st y varchar(256) M Odno śnik do obrazu – pliku umieszczonego na serwerze.. Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer.

6. id_osoba_upload y integer M Osoba, która umieściła obraz na serwerze – Atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba”. Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer – na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku.

7. data_upload y date M Data umieszczenia obraz na serwerze. Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer – na podstawie informacji o aktualnym czasie.

8. status_picture_st y integer M Informacja o statusie obrazu (czy jest nadal aktualny). Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów „sd_object_status”. Radio buton. Domy ślnie przyjmuje warto ść v – valid.

9. desc_picture_st n text O Dodatkowy opis obrazu.

10. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.23.. Atrybuty encji d_object_document

Encja: d_object_document

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące dokumentów zwi ązanych z ró Ŝnymi obiektami systemu pomiarowego – sieciami, stacjami i stanowiskami pomiarowymi. Zawiera odno śniki do plików dokumentów umieszczonych na serwerze (raportów, specyfikacji, opisów, innych dokumentów).

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_document y integer M Jednoznaczny identyfikator dokumentu

2. name_document y varchar(256) M Nazwa dokumentu

3. type_document y integer M Typ dokumentu – odno śnik do słownika typów dokumentów. Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_document_type”. Menu rozwijalne

4. id_network n integer O Odno śnik do sieci pomiarowej, której dotyczy dokument. Atrybut zwi ązku z encj ą „m_network”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o sieci, która jest edytowana. Dokumenty wgrywa si ę na serwer przy pomocy panelu informacji o sieci pomiarowej. Do sieci mo Ŝe by ć przypisane wiele dokumentów.

5. id_station n integer O Odno śnik do stacji pomiarowej, której dotyczy dokument. Atrybut zwi ązku z encj ą „m_station”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stacji, która jest edytowana. Dokumenty wgrywa si ę na serwer przy pomocy panelu informacji o stacji pomiarowej. Do stacji mo Ŝe by ć przypisane wiele dokumentów.

6. id_site n integer O Odno śnik do stanowiska pomiarowego, którego dotyczy dokument. Atrybut zwi ązku z encj ą „m_site” . Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o stanowisku, które jest edytowane. Dokumenty wgrywa si ę na serwer przy pomocy panelu informacji o stanowisku. Do stanowiska mo Ŝe by ć przypisane wiele dokumentów.

7. link_document y varchar(256) M Odno śnik do dokumentu – pliku umieszczonego na serwerze. Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer.

8. id_osoba_upload y integer M Osoba, która umieściła dokument na serwerze – Atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba”. Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer – na podstawie informacji o zalogowanym uŜytkowniku.

9. data_upload y date M Data umieszczenia dokumentu na serwerze. Warto ść nadawana

______132 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer – na podstawie informacji o aktualnym czasie.

10. status_document y integer M Informacja o statusie obowi ązywania dokumentu. Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów obiektów „sd_object_status” Radio button

11. access_grupa n integer O Informacja o poziomie dost ępu do dokumentu – grupie u Ŝytkowników, która posiada dost ęp. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_grupa”. Menu „grupa”, Pole okre śla grup ę u Ŝytkowników, która posiada dost ęp do dokumentów. Dost ęp ma dana grupa ora grupy stoj ące wy Ŝej w hierarchii : AKS, AKP, AWS, AWP, OP.

12. desc_document n text O Dodatkowy opis dokumentu.

13. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______133 z 236 m_station : 5 Obraz dotyczy stacji station_code sd_type_picture_st : 2 station_eoi_code Obraz ma typ station_name date_start d_picture_st : 2 id_sd_type_picture_st date_end name_picture_st time_shift link_picture_st geogr_lat data_upload Obraz ma status geogr_lon desc_picture_st coord_1992_x arch coord_1992_y id_picture_st etrs89_x id_type_picture_st etrs89_y sd_object_status : 8 id_station Obraz został wgrany przez geodetic_system id_osoba_upload national_grid_system status_picture_st id_map id_sd_object_status id_station_map Dokument dotyczy stacji altitude date_found c_osoba : 8 station_description area_represent Dokument ma status people_represent id_osoba city address population resort m_site : 5 national_park site_code Dokument został wgrany przez surr_comment site_date_start d_object_document : 2 road_main _dist site_date_end road_main_aadt name_document sampling_time road_main_speed link_document sampling_interval road_dist data_upload detection_limit Dokument dotyczy stanowiska road_aadt desc_document measur_uncert parking_dist arch equivalent_demonstr parking_number sampling_height id_document building_h type_document sampling_lenght Dokument dotyczy sieci building_emis sampling_dist_build id_network distance_kerb sampling_dist_kerb id_station distance_junction sampling_lat id_site traffic_number sampling_long id_osoba_upload traffic _lorry_perc calibration_interval status_document traffic _speed calibration_description access_grupa nox_km_emission zero_check_interval pm10_km_emission span_check_interval url_met_emission Dokument ma typ site_description street_width data_covering street_build_heigh date_found street_distance Dost ęp ma grupa emission_traffic sd_document_type : 2 street_represent emission_domestic street_name emission_industrial emiss_source_dist id_sd_document_type arch emiss_source_name id_site emiss_source_snap c_grupa : 2 emiss_source_ekd id_station m_network : 4 station_qaqc_class id_param network_name arch site_status id_grupy network_name_abbr id_measur_type id_station network_code id_site_type id_gminy date_start analyse_equipment station_status date_found measur_equipment geodetic_coordinate_system date_end sample_equipment station_owner network_www analyse_principle station_manager network_logo_link measur_method responsible_person network_description sample_method id_founder arch aver_time station_type measurement_mode id_network station_type_ozone sampling_time_unit id_network_type surr_character sampling_interval_unit id_founder type_area_eoi site_qaqc_class network_status type_area_deg sampling_location reference_time local_disp calibration_interval_unit geodetic_coordinate_system region_disp calibration_method inst_owner protection_type zero_check_interval_unit inst_manager station_sort span_check_interval_unit person_manager station_qaqc_class span_check_method person_processor id_founder network_qaqc_class Rys. 3.13. Diagram zwi ązków encji bazy plików i dokumentów zwi ązanych z systemem pomiarowym 3.3.3. Baza informacji o wska źnikach, metodach i instrumentach pomiarowych

Tab.3.24.. Atrybuty encji p_param

Encja: p_param

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące wska źników – parametrów. Tabela parametrów b ędzie wypełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator Krajowy b ędzie mógł j ą uzupełnia ć w przyszło ści.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_param y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. param_name y varchar(100) M Nazwa wska źnika

3. id_param_form n integer E Forma wska źnika (ze słownika – „sd_param_form”). Radio button

4. param_formula n varchar(50) E Formuła (wzór chemiczny) wska źnika

5. param_code y varchar(25) M Kod wska źnika (skrót)

6. param_dem_code n integer O Kod wska źnika stosowany w bazie DEM

7. param_dem_iso_code n varchar(50) O Kod wska źnika stosowany w bazie DEM - ISO

8. param_jpoat_code n integer O Kod wska źnika stosowany w bazie JPOAT

9. param_cas_nr n varchar(50) O Numer CAS wska źnika

10. param_meteo n char(1) M Informacja czy wska źnik nale Ŝy do grupy wska źników meteorologicznych Flaga T/N

11. arch char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.24.. Atrybuty encji p_param_level

Encja: p_param_level

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące istotno ści wska źników – parametrów dla poszczególnych podsystemów. . Tabela parametrów b ędzie wypełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator Krajowy b ędzie mógł j ą uzupełnia ć w przyszło ści.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_param_level y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_param y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „p_param”

3. id_podsystemu y integer M Identyfikator podsystemu, który korzysta z tabeli parametrów

12. param_level y integer M Poziom istotno ści wska źnika (1, 2, 3). Od poziomu istotno ści zale Ŝy wy świetlanie danego parametru w listach wyboru – im Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

ni Ŝszy poziom, tym „wa Ŝniejsze” wska źniki – wy świetlaj ą si ę na pocz ątku a pozostałe dopiero po wywołaniu kolejnego poziomu.

13. param_unit n varchar(10) E Jednostka wska źnika, w jakiej wyniki s ą przechowywane w bazie danych.

4. param_order n integer E Kolejno ść wy świetlania parametrów na listach wyboru.

5. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.25.. Atrybuty encji p_param_out_check

Encja: p_param_out_check

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące zakresów wykorzystywanych przez system podczas kontroli, czy zmierzone warto ści nie wychodz ą poza zakres najbardziej prawdopodobnych warto ści danego parametru / typowej zmienno ści parametru. Tabela zakresów b ędzie wypełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator Krajowy b ędzie mógł j ą uzupełnia ć w przyszło ści.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_param_out_check y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_param y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „p_param”. Menu rozwijalne

3. aver_time y integer M Podstawowy czas u średniania pomiarów. Atrybut zwi ązku z encj ą „cs_aver_time”. Menu rozwijalne

4. range_min_1 n float O Zakres minimalny 1

5. range_min_2 n float O Zakres minimalny 2

6. range_max_1 n float O Zakres maksymalny 1

7. range_max_2 n float O Zakres maksymalny 2

8. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.26.. Atrybuty encji p_method

Encja: p_ method

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące metod pomiarowych (analiza / pobór próby). Tabela metod b ędzie wypełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator Krajowy b ędzie mógł j ą uzupełnia ć w przyszło ści.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_ method y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. method_type y integer M Typ metody. Mo Ŝe przyjmowa ć warto ść : pobór, pomiar, analiza. Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_method_type”. Radio button

3. method_name y varchar(255) M Nazwa metody.

4. method_desc n text O Dodatkowy opis metody.

______136 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

5. method_deg n varchar(50) O Kod metody wg. DEG

6. method_eu n varchar(255) O Nazwa metody wg. baz europejskich

7. method_cen n varchar(255) O Zasada techniki analitycznej (CEN Standard Nr)

8. equivalent_demonstr n char(1) E Informacja, czy wykazano równowa Ŝno ść metody do metody referencyjnej (tak / nie / metoda referencyjna) – [T/N/R]

9. equivalent_link n varchar(255) O Odno śnik do pliku raportu równowa Ŝno ści metody.

10. iso_standard n varchar(255) O Informacje o normie dotycz ącej danej metody.

11. id_founder y integer M Zało Ŝyciel metody – osoba, która wprowadziła metod ę do bazy danych – odniesienie do tabeli „c_osoba”. Warto ść dodawana automatycznie na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku

12. date_found y date M Data wprowadzenia metody do bazy danych. Warto ść dodawana automatycznie na podstawie informacji o bie Ŝą cej dacie

13. id_new_entry_status y integer M Informacja, czy wprowadzona metoda została zaakceptowana. Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_new_entry_status”. Nowa metoda mo Ŝe zosta ć wprowadzona do bazy danych przez administratora krajowego lub administratora wojewódzkiego (AW). W tym ostatnim przypadku, aby mo Ŝna było j ą wykorzysta ć w opisie stanowiska pomiarowego, metoda musi zosta ć zaakceptowana przez administratora krajowego (AK) (kontroluje on mi ędzy innymi, czy nie jest to powtórzenie metody ju Ŝ wpisanej do bazy). AK ma mo Ŝliwo ść wy świetlenia listy wprowadzonych nowych (jeszcze nie zaakceptowanych) metod. Z listy mo Ŝe przej ść do szczegółów informacji o metodzie i dokona ć akceptacji metody lub jej odrzucenia.

14. accepted_info n text O Dodatkowe informacje wprowadzone przez akceptuj ącego informacj ę. Du Ŝe pole tekstowe. Po zaakceptowaniu lub odrzuceniu metody AK mo Ŝe wprowadzi ć dodatkowe informacje do bazy danych.

15. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.27.. Atrybuty encji p_ instrument

Encja: p_ instrument

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące przyrz ądów pomiarowych. Tabela instrumentów b ędzie wypełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator Krajowy b ędzie mógł j ą uzupełnia ć w przyszło ści.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

______137 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1. id_instrument y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_ method_type y integer M Typ przyrz ądu. Mo Ŝe przyjmowa ć warto ść : pobór, pomiar, analiza. Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_method_type” Menu „method_type”

3. instrument_name y varchar(255) M Nazwa przyrz ądu.

4. instrument_desc n text O Dodatkowy opis przyrz ądu.

5. producer n integer O Producent przyrz ądu pomiarowego. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_instytucja”. Menu – „nazwa ; wojewodztwo”

6. instrument_eu n varchar(255) O Nazwa instrumentu wg. baz europejskich

7. id_founder y integer M Zało Ŝyciel przyrz ądu – osoba, która wprowadziła przyrz ąd do bazy danych – odniesienie do tabeli „c_osoba” Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer – na podstawie informacji o zalogowanym u Ŝytkowniku.

8. date_found y date M Data wprowadzenia przyrz ądu do bazy danych Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer – na podstawie informacji o aktualnym czasie.

9. id_new_entry_statu y integer M Informacja, czy wprowadzony przyrz ąd został s zaakceptowany. Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_new_entry_status”. Nowy przyrz ąd mo Ŝe zosta ć wprowadzony do bazy danych przez administratora krajowego lub administratora wojewódzkiego (AW). W tym ostatnim przypadku, aby mo Ŝna było go wykorzysta ć w opisie stanowiska pomiarowego, przyrz ąd musi zosta ć zaakceptowany przez administratora krajowego (AK) (kontroluje on mi ędzy innymi, czy nie jest to powtórzenie przyrz ądu ju Ŝ wpisanego do bazy). AK ma mo Ŝliwo ść wy świetlenia listy wprowadzonych nowych (jeszcze nie zaakceptowanych) przyrz ądów. Z listy mo Ŝe przej ść do szczegółów informacji o przyrz ądzie i dokona ć akceptacji przyrz ądu lub jego odrzucenia.

10. accepted_info n text O Dodatkowe informacje wprowadzone przez akceptuj ącego informacj ę. Du Ŝe pole tekstowe. Po zaakceptowaniu lub odrzuceniu przyrz ądu AK mo Ŝe wprowadzi ć dodatkowe informacje do bazy danych.

11. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.28.. Atrybuty encji p_method_instrument_document

Encja: p_method_instrument_document

Tabela zawieraj ąca informacje o dokumentach dotycz ących metody pomiaru / analizy / poboru próby.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

______138 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

1. id_method_document y integer M Jednoznaczny identyfikator dokumentu

2. id_method n integer O Odno śnik do metody pomiarowej, której dotyczy dokument. Atrybut zwi ązku z encj ą „p_method”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o metodzie, która jest edytowana. Dokumenty wgrywa si ę na serwer przy pomocy panelu informacji o metodzie pomiarowej. Do metody mo Ŝe by ć przypisane wiele dokumentów.

3. id_instrument n integer O Odno śnik do metody pomiarowej, której dotyczy dokument. Atrybut zwi ązku z encj ą „p_instrument”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o instrumencie, które jest edytowane. Dokumenty wgrywa si ę na serwer przy pomocy panelu informacji o instrumencie pomiarowym. Do instrumentu mo Ŝe by ć przypisane wiele dokumentów.

4. name_document y varchar(255) M Nazwa dokumentu

5. type_document n integer E Typ dokumentu – odno śnik do słownika typów dokumentów. Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_document_type”. Menu rozwijalne

6. link_document y varchar(255) M Odno śnik do dokumentu – pliku umieszczonego na serwerze. Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer.

7. id_osoba_upload y integer M Osoba, która umieściła dokument na serwerze – Atrybut zwi ązku z encj ą „c_osoba”. Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer – na podstawie informacji o zalogowanym uŜytkowniku.

8. data_upload y date M Data umieszczenia dokumentu na serwerze. Warto ść nadawana automatycznie podczas wgrywania pliku na serwer – na podstawie informacji o aktualnym czasie.

9. status_document y integer M Informacja o statusie obowi ązywania dokumentu. Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów obiektów „sd_object_status”. Radio buton. Domy ślnie przyjmuje warto ść v – valid.

10. access_grupa n integer O Informacja o poziomie dost ępu do dokumentu – grupie u Ŝytkowników, która posiada dost ęp. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_grupa”. Menu „grupa”, Pole okre śla grup ę u Ŝytkowników, która posiada dost ęp do dokumentów. Dost ęp ma dana grupa oraz grupy stoj ące wy Ŝej w hierarchii : AKS,

______139 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

AKP, AWS, AWP, OP.

11. desc_document n text Dodatkowy opis dokumentu.

12. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.29.. Atrybuty encji p_ instrument_method

Encja: p_ instrument_method

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące powi ązania metod i przyrz ądów pomiarowych oraz mierzonych parametrów.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_instrument_method y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_instrument y integer M Atrybut zwi ązku z encj ą „p_method”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o instrumencie, które jest edytowane. Do instrumentu mo Ŝe by ć przypisane wiele metod.

3. id_method y integer .M Atrybut zwi ązku z encj ą „p_instrument”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o metodzie, która jest edytowana. Do metody mo Ŝe by ć przypisane wiele instrumentów

4. id_param n integer M Atrybut związku z encj ą „p_param” .Menu. Do metody i instrumentu mo Ŝe by ć przypisane wiele parametrów. Do parametru mo Ŝe by ć przypisane wiele metod i instrumentów (kombinacje)

5. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______140 z 236 sd_param_form : 3 c_aver_time : 3 aver_time_code id_sd_param_form p_param : 4 aver_time order param_name Parametr ma form ę param_formula id_aver_time param_code c_podsystem : 3 param_dem_code podsystem param_dem_iso_code Zakres dotyczy czasu u średniania skrot_pods param_jpoat_code poz_upr_modyf param_cas_nr arch param_meteo p_param_out_check : 2 arch id_podsystem id_kolekcja Poziom dla parametru id_param range_min_1 range_min_2 id_typ_podsyst id_param_form range_max_1 id_wojewodztwo range_max_2 arch p_param_level : 2 Zakres dotyczy parametru id_param_out_check param_level id_param param_unit aver_time param_order Mierzony parametr arch Mierzony instrumentem id_param_level Poziom dla podsystemu id_param p_instrument : 3 id_podsystemu Ma typ instr (metody) instrument_name instrument_desc p_ instrument_method : 2 instrument_eu arch Dodał instrument date_found accepted_info p_method : 3 id_instrument_method arch method_name id_instrument id_instrument method_desc Metoda pomiaru id_method id_method_type method_deg id_param producer method_eu id_founder method_cen sd_method_type : 2 equivalent_demonstr equivalent_link Ma typ metody iso_standard id_sd_method_type date_found accepted_info arch c_osoba : 8 Ma producenta id_method method_type id_osoba id_founder Dodał metod ę id_new_entry_status Wgrał dokument na serwer Wpis intrumentu ma status

sd_new_entry_status : 2 c_instytucja : 6 Wpis metody ma status

id_sd_new_entry_status id_instytucja Dokument dotyczy metody

p_method_instrument_document : 2 name_document sd_document_type : 3 link_document Dokument dotyczy instrumentu data_upload desc_document id_sd_document_type arch id_method_document Grupa ma dost ęp do dokumentu id_method Dokument ma typ dokumentu id_instrument type_document id_osoba_upload Dokument ma status dokumentu status_document c_grupa : 3 access_grupa sd_object_status : 9 id_grupy

id_sd_object_status

Rys. 3.14. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o wska źnikach, metodach i instrumentach pomiarowych 3.3.4. Baza informacji o normach (standardach) dotycz ących poziomów zanieczyszcze ń w powietrzu

Tab.3.30. Atrybuty encji c_standard

Encja: s_standard

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące standardów. Tabela standardów b ędzie wypełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator Krajowy b ędzie mógł j ą uzupełnia ć w przyszło ści.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_standard y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_standard_type y integer M Typ normy. Atrybut zwi ązku z encj ą „cs_standard_type” Menu „standard_type”

3. id_param y integer M Wska źnik. Atrybut zwi ązku z encj ą „p_param” Menu „param_code , param_name”

4. id_protection_type y integer M Typ ochrony obszaru, dla którego obowi ązuje norma – odno śnik do słownika typów ochrony „sd_protection_type” Menu

5. id_protection_target y integer M Cel ochrony, ze wzgl ędu na który została ustanowiona norma. Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_protection_target”. Radio button

6. id_aver_time y integer M Czas u średniania pomiarów. Atrybut zwi ązku z encj ą „c_aver_time” Menu „aver_time”

7. standard_value y float M Warto ść normy

8. accept_number n integer O Dopuszczalna liczba przekrocze ń poziomu w ci ągu roku

9. date_start y date M Pocz ątek obowi ązywania normy.

10. standard_status y integer M Informacja o statusie obowi ązywania normy. Atrybut zwi ązku ze słownikiem statusów obiektów „sd_object_status” Radio button

11. date_end n date O Koniec obowi ązywania normy. Wartość nie mo Ŝe by ć null, gdy status = „invalid” Kalendarz

12. comment n text O Dodatkowy komentarz dotycz ący normy

13. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.31. Atrybuty encji s_standard_margin

Encja: s_standard_margin

Tabela zawieraj ąca informacje dotycz ące marginesów tolerancji. Tabela marginesów tolerancji b ędzie wypełniona na etapie wdra Ŝania systemu. Administrator Krajowy b ędzie mógł j ą uzupełnia ć w przyszło ści.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Status Opis null?

1. id_standard_margin y integer M Jednoznaczny identyfikator

2. id_standard y integer M Norma. Atrybut zwi ązku z encj ą „s_standard”. Warto ść nadawana automatycznie na podstawie informacji o normie, która jest edytowana.

3. date_start y date M Pocz ątek obowi ązywania marginesu. Kalendarz

4. date_end y date M Koniec obowi ązywania marginesu. Kalendarz

5. standard_margin y float M Warto ść marginesu tolerancji (w ug/m3)

6. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

______143 z 236 c_aver_time : 4 aver_time_code aver_time Dotyczy czasu u średniania p_param : 5 order param_name id_aver_time param_formula param_code Norma ma typ param_dem_code c_standard_type : 2 Norma dotyczy parametru param_dem_iso_code param_jpoat_code standard_type_code param_cas_nr standard_type param_meteo order arch id_standard_type id_param s_standard : 2 id_param_form Norma dotyczy typu ochrony standard_value accept_number date_start sd_protection_type : 3 date_end comment id_sd_protection_type arch id_standard id_standard_type Norma dotyczy celu ochrony id_param id_protection_type id_protection_target sd_protection_target : 3 id_aver_time standard_status

id_sd_protection_target s_standard_margin : 2 date_start date_end standard_margin Norma ma status Margines dotyczy normy sd_object_status : 10 arch id_standard_margin id_sd_object_status id_standard

Rys. 3.15. Diagram zwi ązków encji bazy informacji o normach dotycz ących poziomów zanieczyszcze ń w powietrzu 3.4. Słowniki

W tej cz ęś ci dokumentu podano informacje dotycz ące struktury wszystkich tabel słownikowych wraz z uwagami do funkcjonalno ści zwi ązanych z tymi obiektami. Podano równie Ŝ zawarto ść wybranych słowników. Dla wybranych zestawie ń danych, które posiadaj ą odpowiedniki w europejskiej bazie danych monitoringu jako ści powietrza, podano angielskie tłumaczenia, które b ędą pomocne podczas budowania bazy j ęzykowej systemu. Pozostałe (nie podane w dokumencie) dane słownikowe oraz ich odpowiedniki w bazie językowej (angielskiej) powinny zosta ć wypełnione na etapie wdra Ŝania systemu przez instytucj ę wdra Ŝaj ącą lub Administratora Krajowego. Jednym z argumentów ka Ŝdego słownika jest kolejno ść („order”) według której dane powinny wyst ępowa ć na listach rozwijalnych menu.

Tab.3.47. Atrybuty encji standard_dictionary

Encja: standard_dictionary

Uniwersalny słownik standardowy – zawiera informacje o słownikach cz ąstkowych. Wykorzystany dla słowników posiadaj ących niewielk ą, ograniczon ą liczb ę warto ści – utworzony w celu ograniczenia liczby encji w bazie.

Lp. Nazwa Not null? Typ Klucz Opis kolumny

1. id_sd y integer Jednoznaczny identyfikator

2. sd y varchar(100) Nazwa słownika cz ąstkowego

3. sd_desc y text Dodatkowy opis słownika cz ąstkowego

4. arch y char(1) Flaga archiwizacji T/N

Tab.3.48. Zawarto ść słownika standard_dictionary

Słownik: standard_dictionary sd sd_desc sd_object_status Status obiektu sd_ report_exec_status Status wykonania raportu sd_unit_type Typ jednostki administracyjnej sd_zone_type Typ strefy sd_protection_target Cel ochrony sd_reference_time Czas odniesienia sd_geodetic_coordinate_system Geodezyjny układ odniesienia sd_exposure_assess_type Typ ocenianego nara Ŝenia sd_trans_type Typ transmisji sd_new_entry_status Status nowego wpisu do bazy danych sd_alarm_exc_type Typ przekroczenia Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

sd_protection_type Typ ochrony obszaru sd_type_picture_st Typ obrazu sd_document_type Typ dokumentu sd_param_form Forma sd_method_type Typ metody

Tab.3.49. Atrybuty encji sd_value

Encja: sd_value

Uniwersalny słownik standardowy – zawiera informacje o słownikach cz ąstkowych

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. id_sd_value y integer Jednoznaczny identyfikator

2. id_sd y integer Słownik sd. Atrybut zwi ązku z encj ą „standard_dictionary”

3. sd_value y varchar(255) Warto ść pola

4. sd_value_report n varchar(255) Warto ść pola wykorzystywana na potrzeby raportów

5. sd_value_screen n varchar(255) Warto ść pola wykorzystywana na potrzeby interfejsu uŜytkownika (ekran)

6. sd_value_code n varchar(255) Warto ść pola – kod (skrót warto ści)

7. order y integer Kolejno ść na li ście menu

8. arch

Tab.3.50. Zawarto ść słownika sd_value

Słownik: sd_value

sd sd_value sd_value sd_value_ sd_value order _report _screen code

sd_object_status v – valid - wa Ŝny 1

sd_object_status i – invalid – niewa Ŝny 2

sd_object_status s – suspended - zawieszony 3

sd_ report_exec_status w przygotowaniu 1

sd_ report_exec_status gotowy 2

sd_ report_exec_status zatwierdzony 3

sd_ report_exec_status wysłany 4

sd_ report_exec_status wysłany ponownie 5

sd_unit_type województwo 1

sd_unit_type powiat 2

______146 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

sd_unit_type gmina 3

sd_zone_type ag – aglomaracja 1

sd_zone_type nonag – nie aglomeracja 2

sd_protection_target H - Zdrowie 1

sd_protection_target E - Ekosystemy 2

sd_protection_target V - Wegetacja 3

sd_protection_target HE - Zdrowie/ekosystem 4

sd_reference_time UTC 1

sd_reference_time CET 2

sd_reference_time CEST 3

sd_geodetic_coordinate_system WGS84 1

sd_geodetic_coordinate_system ETRS89 2

sd_geodetic_coordinate_system 1992 3

sd_exposure_assess_type zdrowie 1

sd_exposure_assess_type ekosystem 2

sd_exposure_assess_type budynki 3

sd_trans_type on-line 1

sd_trans_type ftp 2

sd_trans_type file export 3

sd_trans_type e-mail 4

sd_trans_type CDR 5

sd_trans_type mail 6

sd_new_entry_status wst ępny 1

sd_new_entry_status zatwierdzony 2

sd_new_entry_status odrzucony 3

sd_alarm_exc_type alarmowy 1

sd_alarm_exc_type informowania 2

sd_protection_type zwykły 1

sd_protection_type uzdrowisko 2

sd_protection_type park narodowy 3

sd_type_picture_st Zdj ęcie 1

sd_type_picture_st Mapa pogl ądowa 2

sd_type_picture_st Mapa szczegółowa 3

______147 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

sd_type_picture_st Inny 4

sd_document_type Instrukcja 1

sd_document_type Specyfikacja 2

sd_document_type Opis 3

sd_document_type Inny 4

sd_param_form Gaz 1

sd_param_form Aerozol 2

sd_param_form Depozycja 3

sd_method_type Sample - Pobór 1

sd_method_type Measur - Pomiar 2

sd_method_type Analyse - Analiza 3

standard_dictionary sd sd_desc id_sd

Słownik ma warto ść

sd_value sd_value sd_value_report sd_value_screen sd_value_code id_sd_value

Rys. 3.18. Diagram zwi ązków encji słownika standardowego

Tab.3.51. Atrybuty encji c_subject

Encja: c_subject

Słownik tematów (przedmiotów monitoringu środowiska)

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_subject y integer Jednoznaczny identyfikator

2. subject y varchar Temat

______148 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.52. Zawarto ść słownika c_subject

Słownik: c_subject

subject

Powietrze atmosferyczne

Woda

Hałas

Promieniowanie elektromagnetyczne

Tab.3.53. Atrybuty encji c_inst_int

Encja: c_inst_int

Słownik instytucji mi ędzynarodowych, do których kierowane s ą raporty

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Ograniczenia Uwagi do Opis funkcjonalno ści

1. id_inst_int y number pi1 Auto Jednoznaczny identyfikator

2. inst_int y varchar2 Pole tekstowe Nazwa instytucji

3. inst_int_code n varchar2 Pole tekstowe Skrót nazwy instytucji

4. desc n varchar2 Du Ŝe pole tekstowe Dodatkowy opis instytucji

5. order y number Pole tekstowe. Kolejno ść na li ście menu

6. arch

Tab.3.54. Zawarto ść słownika c_inst_int

Słownik: c_inst_int

inst_int inst_int_code desc

Zawarto ść słownika do uzupełnienia

Tab.3.55. Atrybuty encji c_legisl_eu

______149 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Encja: c_legisl_eu

Słownik mi ędzynarodowych aktów prawnych i innych dokumentów zwi ązanych z obowi ązkami raportowania informacji

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_legisl_eu y integer pi1 Jednoznaczny identyfikator

2. legisl_eu_title y varchar Tytuł dokumentu

3. legisl_eu_title_original n varchar Oryginalny tytuł dokumentu

4. legisl_eu_title_code n varchar Dodatkowy kod dokumentu

5. legisl_eu_desc n varchar Dodatkowy opis dokumentu

6. legisl_eu_status y number ai1 Status obowi ązywania dokumentu. Atrybut zwi ązku z encj ą „sd_object_status”

7. order y integer Kolejno ść na li ście menu

8. arch

Tab.3.56. Zawarto ść słownika c_legisl_eu

Słownik: c_legisl_eu

legisl_eu_title legisl_eu_title_original legisl_eu_title_code legisl_eu_desc legisl_eu_status

Zawarto ść słownika do uzupełnienia

Tab.3.57. Atrybuty encji c_report_eu_function_type

Encja: c_report_eu_function_type

Słownik typów funkcji instytucji powi ązanych z obowi ązkiem raportowania

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_report_eu_function_type y integer pi1 Jednoznaczny identyfikator

2. report_eu_function_type y varchar2 Funkcja

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.58. Zawarto ść słownika c_report_eu_function_type

Słownik: c_report_eu_function_type

report_eu_function_type report_eu_function_type_ENG

Jednostka Raportuj ąca Reporting Entity

Wła ściciel Danych Data Owner

Gromadz ący Dane Data Collector

______150 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Dostawca Danych Data Supplier

Przetwarzaj ący dane Data Processor

Tab.3.59. Atrybuty encji c_lang_type

Encja: c_lang_type

Słownik typów j ęzyków

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. lang_type_code y varchar pk1 Kod typu j ęzyka

2. lang_type y varchar Typ j ęzyka

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.60. Zawarto ść słownika c_lang_type

Słownik: c_lang_type

lang_type_code lang_type

EN Angielski

DE Niemiecki

FR Francuski

Tab.3.61. Atrybuty encji c_network_type

Encja: c_network_type

Słownik typów sieci pomiarowych

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_network_type y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. network_type y varchar Typ sieci pomiarowej

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.62. Zawarto ść słownika c_network_type

Słownik: cs_network_type

network_type order network_type_ENG

______151 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

lokalna przemysłowa 2 local industry miejska 3 town/city obszaru zurbanizowanego 4 urban area powiatowa 5 county regionalna (wojewódzka) 1 region krajowa 6 entire country mi ędzynarodowa 7 international

Tab.3.63. Atrybuty encji c_qaqc_class

Encja: c_qaqc_class

Słownik klas systemów kontroli i zapewnienia jako ści

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. id_qaqc_class y integer pi1 Jednoznaczny identyfikator klasy QAQC

2. qaqc_class_code y varchar2 Kod klasy QAQC

3. qaqc_class_name y varchar2 Opis klasy QAQC

4. order y integer Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.64. Zawarto ść słownika c_qaqc_class

Słownik: c_qaqc_class

qaqc_class_code qaqc_class_name order qaqc_class_name_ENG

1 System QA/QC krajowy akredytowany 1 National, QA/QC by accredited institution

2 A System QA/QC krajowy nie 2 National, not accredited by QC plan akredytowany

2 B System QA/QC lokalny akredytowany 3 Local, accredited QC plan

3 System QA/QC lokalny 4 Local, documented QA/QC, not accredited udokumentowany, nie akredytowany

4 Krajowy lub lokalny udokumentowany 5 National or local, documented QA/QC, minimum system QA/QC, minimum plan QA/QC plan QA/QC

5 Brak udokumentowanych procedur 6 No documented QA/QC procedures QA/QC

______152 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.65. Atrybuty encji c_station_type

Encja: c_station_type

Słownik typów stacji pomiarowych

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_station_type y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. station_type y varchar2 Typ stacji pomiarowej

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.66. Zawarto ść słownika c_station_type

Słownik: c_station_type

station_type order station_type_ENG komunikacyjna 2 Traffic przemysłowa 3 Industrial tło 1 Background nieokre ślony 4 Unknown

Tab.3.67. Atrybuty encji c_station_typ_ozone

Encja: c_station_typ_ozone

Słownik typów stacji pomiarowych (ozonowych)

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. id_station_typ_ozone y integer pi1 Jednoznaczny identyfikator

2. station_typ_ozone_code y varchar2 Kod typu

3. station_typ_ozone y varchar2 Typ stacji pomiarowej (ozonowej)

4. order y integer Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.68. Zawarto ść słownika c_station_typ_ozone

Słownik: c_station_typ_ozone

station_typ_ozone_code station_typ_ozone order station_typ_ozone_ENG r ponadregionalna 3 rural rb tło ponadregionalne 4 rural background s podmiejska 2 suburban

______153 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

u miejska 1 urban

Tab.3.69. Atrybuty encji c_surr_character

Encja: c_surr_character

Słownik typów charakteru otoczenia (kombinacje)

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_surr_character y integer pi1 Jednoznaczny identyfikator

2. surr_character y varchar2 Charakter otoczenia

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.70. Zawarto ść słownika c_surr_character

Słownik: c_surr_character

surr_character order surr_character_ENG górski 26 mountain handlowy 1 commercial handlowy/naturalny 2 commercial/natural handlowy/przemysłowy 3 commercial/industrial handlowy/przemysłowy/naturalny 4 commercial/industrial/natural handlowy/przemysłowy/rolniczy 5 commercial/industrial/agricultural handlowy/rolniczy 6 commercial/agricultural handlowy/rolniczy/naturalny 7 commercial/agricultural/natural mieszkaniowy 8 residential mieszkaniowy/handlowy 9 residential/commercial mieszkaniowy/handlowy/naturalny 10 residential/commercial/natural mieszkaniowy/handlowy/przemysłowy 11 residential/commercial/industrial mieszkaniowy/handlowy/rolniczy 12 residential/commercial/agricultural mieszkaniowy/naturalny 13 residential/natural mieszkaniowy/przemysłowy 14 residential/industrial mieszkaniowy/przemysłowy/naturalny 15 residential/industrial/natural mieszkaniowy/przemysłowy/rolniczy 16 residential/industrial/agricultural mieszkaniowy/rolniczy 17 residential/agricultural mieszkaniowy/rolniczy/naturalny 18 residential/agricultural/natural

______154 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

naturalny 19 natural nieznany 27 unknown przemysłowy 20 industrial przemysłowy/naturalny 21 industrial/natural przemysłowy/rolniczy 22 industrial/agricultural przemysłowy/rolniczy/naturalny 23 industrial/agricultural/natural rolniczy 24 agricultural rolniczy/naturalny 25 agricultural/natural

Tab.3.71. Atrybuty encji c_type_area_eoi

Encja: c_type_area_eoi

Słownik typów obszaru (wg EoI)

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_type_area_eoi y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. type_area_eoi y varchar2 Typ obszaru

3. order y number Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.72. Zawarto ść słownika c_type_area_eoi

Słownik: c_type_area_eoi

type_area_eoi order type_area_eoi_ENG miejski 1 urban podmiejski 2 suburban pozamiejski 3 rural nieznany 4 unknown

Tab.3.73. Atrybuty encji c_type_area_deg

Encja: c_type_area_deg

Słownik typów obszaru (wg DEG)

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_type_area_deg y integer pi1 Jednoznaczny identyfikator

2. type_area_deg_code y varchar2 Typ obszaru - Kod

______155 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

3. type_area_deg y varchar2 Typ obszaru

4. order y integer Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.74. Zawarto ść słownika c_type_area_deg

Słownik: c_type_area_deg

type_area_deg_code type_area_deg order type_area_deg_ENG

RNC Pozamiejski - blisko miasta 4 Rural - Near city

Rreg Pozamiejski - regionalny 5 Rural – Regional

Rrem Pozamiejski - oddalony 6 Rural – Remote

V Wie ś 7 Village

ST Małe miasto 3 Small town

LTU Du Ŝe miasto - centrum 1 Large town - Central urban

LTS Du Ŝe miasto - przedmieścia 2 Large town – Suburban

Tab.3.75. Atrybuty encji c_local_disp

Encja: c_local_disp

Słownik typów lokalnych warunków dyspersji zanieczyszcze ń

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_local_disp y integer pi1 Jednoznaczny identyfikator

2. local_disp_tra n varchar2 Typ – stacje komunikacyjne i przemysłowe

3. local_disp_bck n varchar2 Typ – stacje tła

4. order y integer Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.76. Zawarto ść słownika c_local_disp

Słownik: c_local_disp

local_disp_tra local_disp_bck order local_disp_tra_ENG local_disp_bck_ENG

Obszar zabudowany lub Street canyon Built-up or forested areas Kanion uliczny zalesiony 1

Zabudowa lu źna lub zwarta Obszar zabudowany lub Detached buildings or one- Built-up or forested areas jednostronna zalesiony 2 sided compact buildings

Teren płaski Teren płaski i otwarty 3 Flat terrain Flat and open terrain

Teren otwarty Teren płaski i otwarty 4 Exposed terrain Flat and open terrain

______156 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.77. Atrybuty encji c_region_disp

Encja: c_region_disp

Słownik typów regionalnych warunków dyspersji zanieczyszcze ń

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_region_disp y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. region_disp y varchar2 Typ

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.78. Zawarto ść słownika c_region_disp

Słownik: c_region_disp

region_disp order region_disp_ENG

Teren płaski 1 Plane terrain

Wzgórza 2 Hilly terrain

Teren górzysty - zbocze 3 Mountainous terrain – slope

Teren górzysty - grzbiet 4 Mountainous terrain – ridge, pass or summit

Teren górzysty - wysoki alpejski 5 High alpine terrain

Doliny w terenie wzgórz 6 Valleys in hilly terrain

Doliny w terenie górzystym 7 Valley in mountainous terrain

Zatoka w terenie wzgórz 8 Basin in hilly terrain

Zatoka w górzystym terenie 9 Basin in mountainous terrain

Zatoka cz ęś ciowa otoczona górami 10 Basin partly surrounded by mountains

Trene przybrze Ŝny płaski śródl ądowy 11 Coast with plane terrain in interior

Teren przybrze Ŝny górski śródl ądowy 12 Coast with mountainous terrain in interior

Tab.3.79. Atrybuty encji c_station_sort

Encja: c_station_sort

Słownik rodzajów stacji pomiarowych

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_station_sort y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. station_sort y varchar2 Rodzaj stacji pomiarowej

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

______157 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.80. Zawarto ść słownika c_station_sort

Słownik: c_station_sort

station_sort order station_sort_ENG kontenerowa stacjonarna 1 container stationar kontenerowa mobilna 2 container mobil kontenerowa semimobilna 3 container semimobil w budynku 4 building pasywna 5 passive rozproszona 6 dispersed

Tab.3.81. Atrybuty encji cs_surr_type

Encja: cs_surr_type

Słownik typów otoczenia

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_surr_type y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. surr_type y varchar2 Typ otoczenia

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.82. Zawarto ść słownika cs_surr_type

Słownik: cs_surr_type

surr_type order surr_type_ENG zwarta zabudowa mieszk. wielorodzinna 1 lu źna zabudowa mieszk. wielorodzinna 2 zwarta zabudowa mieszk. jednorodzinna 3 lu źna zabudowa mieszk. jednorodzinna 4 zabudowa mieszk. wzdłu Ŝ drogi 5 ob. przemysłowy - teren zakładu 6 ob. przemysłowy - strefa ochronna zakładu 7 ob. przemysłowy - magazyny, bocz. kolejowe 8 teren rolniczy - pole 9 teren rolniczy - łąka 10

______158 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

teren rolniczy - działki 11 teren rolniczy - szklarnie 12 obiekty handlowe, usługowe, szkoły, biur 13 park, tereny rekreacyjne 14 las 15 lotnisko 16 parking 17 droga (>100 tys. poj./dob ę) 18 droga (10-100 tys. poj./dob ę) 19 droga (<10 tys. poj./dob ę) 20 tory kolejowe 21 inne 22

Tab.3.83. Atrybuty encji c_source_type

Encja: c_source_type

Słownik typów źródeł emisji zanieczyszcze ń

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_source_type y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. source_type y varchar2 Typ źródła

3. snap_level y integer Poziom kodu SNAP

4. snap_code y varchar2 Kod SNAP

5. snap_name y varchar2 SNAP

6. order y integer Kolejno ść na li ście menu

7. arch

Tab.3.84. Zawarto ść słownika c_source_type

Słownik: c_source_type

source_type snap_level snap_code source_type_ENG

Zawarto ść słownika do uzupełnienia

Tab.3.85. Atrybuty encji c_mon_objective_type

Encja: c_mon_objective_type

Słownik celów monitoringu

______159 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_mon_objective_type y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. mon_objective_type_code y varchar2 Cel monitoringu - kod

3. mon_objective_type y varchar2 Cel monitoringu

4. order y integer Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.86. Zawarto ść słownika c_mon_objective_type

Słownik: c_mon_objective_type

mon_objective mon_objective_type order mon_objective_type_ENG _type_code

Zgodno ść z Dyrektywami UE 1 Compliance monitoring for EC Directives incl. assessment of on-going abatement programmes and/or for the prediction of planned abatement 1 actions

2 Zgodno ść z prawodawstwem krajowym 2 Compliance monitoring for national legislation

Ocena ekspozycji 3 Exposure assesment (population and/or 4 ecosystems and/or materials)

Monitoring specyficznego zagro Ŝenia 4 8 przemysłowego Monitoring specific industries/power plants

16 Analiza trendów 5 Trend analysis

32 Badania naukowe 6 Research

64 Programy mi ędzynarodowe 7 International programmes (EMEP, GAW...)

128 Inny cel 8 Other

Tab.3.87. Atrybuty encji c_measur_type

Encja: c_measur_type

Słownik typów pomiaru

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_measur_type y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. measur_type y varchar2 Typ pomiaru

3. order y number Kolejno ść na li ście menu

______160 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

4. arch

Tab.3.88. Zawarto ść słownika c_measur_type

Słownik: c_measur_type

measur_type order measur_type_ENG manualny 1 Active Sampler automatyczny 2 Automatic Analyzer pasywny 3

Tab.3.89. Atrybuty encji c_site_type

Encja: c_site_type

Słownik typów stanowiska

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_site_type y integer pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. site_type y varchar2 Typ pomiaru

3. order y integer Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.90. Zawarto ść słownika c_site_type

Słownik: c_site_type

site_type order site_type_ENG podmiejskie 4 suburban pozamiejskie - teren bez źródeł emisji w pobli Ŝu 5 rural – without emission sources pozamiejskie - teren ze źródłami emisji w pobli Ŝu 6 rural – near emission sources w mie ście - rejon niskich st ęŜ eń 1 city – low concentration w mie ście - rejon poten. najwy Ŝszych st ęŜ eń 2 city – hot spot w mie ście - rejon średnich st ęŜ eń 3 city – medium concentration

Tab.3.91. Atrybuty encji cs_aver_time

Encja: c_aver_time

Słownik czasów u średniania

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_aver_time y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

______161 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

2. aver_time_code y varchar2 Typ pomiaru - kod

3. aver_time y varchar2 Typ pomiaru

4. order y number Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.91. Zawarto ść słownika c_aver_time

Słownik: c_aver_time

aver_time_code aver_time order aver_time_ENG

30-m 30-min 8 30-min

1-h 1-godzinny 1 1-hour

24-h 24-godzinny 2 24-hour

8-h 8-godzinny 3 8-hour

1-ty tygodniowy 4 week

2-ty 2-tygodniowy 5 2-week

1-mo miesi ęczny 6 month

1-y roczny 7 year in inny 9 other

Tab.3.92. Atrybuty encji c_measurement_mode

Encja: c_measurement_mode

Słownik trybów pomiaru

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_measurement_mo y number pk1 Jednoznaczny identyfikator de

2. measurement_mode y varchar2 Typ pomiaru

3. order y number Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.93. Zawarto ść słownika c_measurement_mode

Słownik: c_measurement_mode

measurement_mode order measurement_mode_ENG ci ągły (automatyczny) 1 continuous (automatic)

______162 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

codzienny 2 daily codzienne (dni robocze) 3 daily (working days) co 2 dni 4 one per 2-days co tydzie ń 5 one per week miesi ęczny 6 one per month próby ł ączone 7 joined samples nieregularny 8 irregural losowy 9 random inny 10 other

Tab.3.94. Atrybuty encji c_time_unit

Encja: c_time_unit

Słownik jednostek czasu

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_time_unit y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. time_unit_code y varchar2 Jednostka czasu - kod

3. time_unit y varchar2 Jednostka czasu

4. order y number Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.95. Zawarto ść słownika c_time_unit

Słownik: c_time_unit

time_unit_code order time_unit time_unit_ENG

s 1 sekunda second

m 2 minuta minute

h 3 godzina hour

d 4 dzie ń day

w 5 tydzie ń week

mo 6 miesi ąc month

q 7 kwartał quarter

y 8 rok year

Tab.3.96. Atrybuty encji c_sampling_location

______163 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Encja: c_sampling_location

Słownik typów poło Ŝenia wlotu czerpni

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_sampling_location y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. sampling_location y varchar2 Typ poło Ŝenia wlotu czerpni

3. order y number Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.97. Zawarto ść słownika c_sampling_location

Słownik: c_sampling_location

sampling_location order sampling_location_ENG fasada budynku 1 facade of building chodnik 2 pavement kraw ęŜ nik 3 kerb dziedziniec 4 yard swobodny przepływ powietrza 5 free air flow dach 6 roof park 7 park nieznany 8 unknown inny 9 other

Tab.3.98. Atrybuty encji c_calibration_method

Encja: c_calibration_method

Słownik metod kalibracji

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. id_calibration_method y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. calibration_method y varchar2 Metoda kalibracji

3. order y number Kolejno ść na li ście menu

4. arch

Tab.3.99. Zawarto ść słownika c_calibration_method

______164 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Słownik: c_calibration_method

calibration_method order calibration_method_ENG komora kalibracyjna 1 calibration cell komora dyfuzyjna 2 diffusion cell rurka permeacyjna 3 permuation tube spr ęŜ one gazy 4 compressed gases filtr kalibracyjny 5 calibration filter lampa UV (generator ozonu) 6 uv lamp (ozone generator) roztwór wzorcowy 7 standard solution metoda referencyjna 8 reference measurement meth. oczyszczone powietrze zewn ętrzne 9 exterior air purified filtr odniesienia 10 blank filter blank solution 11 blank solution nie maj ący zastosowania 12 not applicable pr ąd elektryczny 13 electric current sprawdzenie przepływu 14 flow rate check elektroda freonowa 15 freon electrode masa wzorcowa 16 standard mass

03 generator stopped 17 O3 generator stopped czarny filtr (reflektometria) 18 black filter (reflectometry) nie znane 19 unknown

Tab.3.100. Atrybuty encji c_purpose

Encja: c_purpose

Słownik celów pomiaru prowadzonego na stanowisku

Lp. Nazwa kolumny Not null? Typ Klucz Opis

1. id_ purpose y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. purpose y varchar2 Cel pomiarów

3. purpose_desc y varchar2 Dodatkowy opis celu

4. order y number Kolejno ść na liście menu

5. arch

______165 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tab.3.101. Zawarto ść słownika c_purpose

Słownik: c_purpose

purpose purpose_desc purpose_ENG

Zawarto ść słownika do uzupełnienia

Tab.3.102. Atrybuty encji c_data_status

Encja: c_data_status

Słownik statusów danych (wyników pomiarów)

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. id_data_status y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. data_status_type y varchar2 Typ statusu „change” „valid”

3. data_status_code y varchar2 Status - kod

4. data_status y varchar2 Statu

5. data_status_desc n Dodatkowy opis statusu

6. order y number Kolejno ść na li ście menu

7. arch

Tab.3.102. Zawarto ść słownika c_data_status (do uzupełnienia)

Słownik: c_data_status

data_status_type data_status_code data_status data_status_desc data_status_ENG change źródłowa change zmieniona valid surowa NRT 1 valid wst ępnie zweryfikowana 2 valid zweryfikowana fully validated 3 valid bł ędna -1 valid wątpliwa 2 valid usuni ęta -1

Tab.3.103. Atrybuty encji c_series_status

______166 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Encja: c_series_status

Słownik statusów serii danych (rocznych serii)

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. id_series_status y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. series_status_code y varchar2 Status - kod

3. series_status y varchar2 Statu

4. series_status_desc n Dodatkowy opis statusu

5. order y number Kolejno ść na li ście menu

6. arch

Tab.3.104. Zawarto ść słownika cs_series_status

Słownik: cs_series_status

series_status_code series_status series_status_desc series_status_ENG

1 źródłowa

2 wst ępnie zweryfikowana

3 ostatecznie zweryfikowana

4 wątpliwa

5 odrzucona

6 niekompletna

Tab.3.105. Atrybuty encji c_standard_type

Encja: c_standard_type

Słownik typów norm

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. id_standard_type y number pk1 Jednoznaczny identyfikator

2. standard_type_code y Kod typu normy

3. standard_type y Typ normy

4. order y number Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.106. Zawarto ść słownika c_standard_type

Słownik: c_standard_type

______167 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

standard_type_code standard_type

LV poziom dopuszczalny

TV poziom docelowy

LTO poziom celu długoterminowego

AT poziom alarmowy

IT poziom informowania

LAT dolny próg oszacowania

UAT górny próg oszacowania

Tab.3.107. Atrybuty encji c_alarm_exc_reason_type

Encja: c_alarm_exc_reason_type

Słownik przyczyn wyst ąpienia przekroczenia.

Lp. Nazwa kolumny Not Typ Klucz Opis null?

1. alarm_exc_reason_type_id y number pk1 Identyfikator

2. alarm_exc_reason_type_code y

3. alarm_exc_reason_type y Przyczyna wyst ąpienia przekroczenia

4. order y number Kolejno ść na li ście menu

5. arch

Tab.3.108. Zawarto ść słownika c_alarm_exc_reason_type

Słownik: c_alarm_exc_reason_type

alarm_exc_reason_type_code alarm_exc_reason_type

S1 oddziaływanie emisji zwi ązanej z ruchem pojazdów w centrum miasta z intensywnym ruchem

S2 oddziaływanie emisji zwi ązanej z ruchem pojazdów na głównej drodze le Ŝą cej w pobli Ŝu stacji

S3 oddziaływanie emisji z zakładów przemysłowych, ciepłowni, elektrowni zlokalizowanych w pobli Ŝu stacji pomiarowej

S4 oddziaływanie emisji z kopalni, kamieniołomów zlokalizowanych w pobli Ŝu stacji pomiarowej

S5 oddziaływanie emisji zwi ązanych z indywidualnym ogrzewaniem budynków

S6 awaryjna emisja z zakładu przemysłowego

S7 awaryjna emisja ze źródeł innych ni Ŝ przemysłowe

S8 oddziaływania naturalnych źródeł emisji lub zjawisk naturalnych niezwi ązanych z działalno ści ą człowieka

______168 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

S9 unos pyłu zwi ązany z posypywaniem dróg w okresie zimowym środkami, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880, z pó źn. zm.)

S10 napływ zanieczyszcze ń powietrza spoza granic kraju

S11 oddziaływanie lokalnej stacji paliw

S12 oddziaływanie pobliskiego parkingu

S13 oddziaływanie emisji zwi ązanej ze składowaniem benzenu

S14 szczególne lokalne warunki rozprzestrzeniania si ę zanieczyszcze ń

S15 niekorzystne warunki klimatyczne

S16 inna; je Ŝeli zidentyfikowano inn ą przyczyn ę wyst ąpienia ponadnormatywnych st ęŜ eń ni Ŝ podane wy Ŝej, krótko si ę j ą opisuje

______169 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

4. Projekt aplikacji 4.1. Wst ępny projekt graficzny kluczowych formularzy bazy danych oraz dost ępnych na nich funkcjonalnosci

Poni Ŝej zostan ą przedstawione wybrane formularze bazy danych. Przedstawione projekty maj ą za zadanie pokaza ć jakie funkcjonalno ści powinny znale źć si ę na poszczególnych formatkach i w jakim układzie. Wykonawca aplikacji b ędzie zobowi ązany do przedstawienia kilku projektów graficznych, z których nast ępnie zostanie przyj ęty jeden do realizacji. Formularze powinny by ć wy świetlane prawidłowo w przegl ądarkach: Internet Explorer 7 (i wy Ŝszych), Mozilla Firefox 3 (i wy Ŝszych) w rozdzielczo ści 1024x768 (i wy Ŝszych). Powinna istnie ć mo Ŝliwo ść zaznaczenia i kopiowania rón Ŝnych informacji i zestawie ń prezentowanych na formularzach do innych aplikacji, np. MS EXCEL. Poszczególne prezentowane formularze b ędą wybierane z menu, z innych formularzy bądź z menu lub z innych formularzy. Proponowana struktura menu aplikacji Systemu wygl ąda nast ępuj ąco:

 Administracja  Logowanie  Opisy i logowanie kolumn  Log zmian danych  Słowniki 'sd'  Systemy pomiarowe  Sieci  Przegl ąd  Stacje  Przegl ąd  Źródła emisji  Cele monitoringu  Stanowiska  Przegl ąd  Raportowane bazy danych  Programy monitoringu  Dokumenty  Obrazy  Dokumenty  Narz ędzia pomiarowe

______170 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

 Wska źniki  Metody  Instrumenty  Dokumenty  Normy  Pomiary  Wyniki  Serie roczne  Poziomy alarmowe  Przegl ąd przekrocze ń  Typy przekrocze ń  Podejmowane działania

Najpierw zostan ą przedstawione ogólne postaci formularzy słu Ŝą cych do przegl ądu, edycji, filtrowania, definiowania schematów eksportu oraz importu większo ści kategorii danych. Nast ępnie zostan ą przedstawione formularze słu Ŝą ce do zarz ądzania poszczególnymi kategoriami danych słownikowych i metadanych zgodnie ze struktur ą menu przedstawion ą powy Ŝej.

4.1.1. Ogólna posta ć formularzy

Ogólna posta ć formularza przegl ądu danych słownikowych i niektórych typów metadanych

______171 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Nazwa kategorii danych

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Rozwijane Lp Kolumna 1 Kolumna 2 Kolumna 3 Kolumna 4 Kolumna 5Nagłówek1 Kolumna 6 drzewko z 1. danymi Szczegóły Edycja Usuń 2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord Replikacja do bazy krajowej Replikacja do bazy wojewódzkiej Język: PL

Rys. 4.1. Ogólna posta ć formularza przegl ądu danych słownikowych i niektórych typów metadanych.

Powy Ŝszy formularz umo Ŝliwia przegl ąd danych słownikowych i niektórych typów metadanych. Na formularzu b ędą realizowane funkcjonalno ści 1.3, 1.5, 6.5, 7.4, 4.4 oraz w zale Ŝno ści od typu metadanych – tak Ŝe 5.1 i 5.2. Na górnej belce formularza znajduj ą si ę trzy sekcje słu Ŝą ce do eksportu, importu oraz filtrowania danych. W lewej cz ęś ci u Ŝytkownik ma mo Ŝliwo ść wybrania z listy wcze śniej zdefiniowanego schematu importu, a nast ępnie wczytania pliku (przycisk ‘Import’) zgodnie z ustawieniami (funkcjonalno ść 7.4). W przypadku wyst ąpienia bł ędów podczas importu danych powinno zosta ć wy świetlone nowe okno z informacj ą o zidentyfikowanych nieprawidłowo ściach pozwalaj ące zapisa ć log wczytywania na dysku. Po prawidłowym wczytaniu pliku powinno zosta ć wy świetlone nowe okno z informacj ą o ilo ści wczytanych rekordów (nowych, uaktualnionych, zarchiwizowanych) pozwalaj ące zapisa ć log wczytywania na dysku. Wciskaj ąc przycisk ‘Schematy’ mo Ŝe przej ść do formularza 4.5, gdzie jest mo Ŝliwo ść zarz ądzania schematami importu. W środkowej cz ęś ci u Ŝytkownik ma mo Ŝliwo ść wybrania z listy wcze śniej zdefiniowanego schematu eksportu, a nast ępnie wygenerowania pliku zgodnie z jego ustawieniami (funkcjonalno ść 6.5). Po prawidłowym wyeksportowaniu danych powinno zosta ć wy świetlone nowe okno z informacj ą o ilo ści wyeksportowanych rekordów pozwalaj ące zapisa ć log eksportu na dysku. Wciskaj ąc przycisk ‘Schematy’ mo Ŝe przej ść do formularza 4.4, gdzie jest mo Ŝliwo ść zarz ądzania schematami eksportu. W prawej cz ęś ci jest mo Ŝliwo ść wyboru zapisanego filtra (funkcjonalno ść 4.4) a nast ępnie zastosowania go na danych po wci śni ęciu ‘Od świe Ŝ’. Przycisk ‘>>’ słu Ŝy do zarz ądzania filtrami. Po jego wci śni ęciu w formularzu pojawi si ę cz ęść przedstawiona na rys. 4.2, na której mo Ŝna m.in. zmodyfikowa ć parametry filtra.

______172 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

W środkowej znajduje si ę tabelka, w której b ędzie wy świetlana wybrana kategoria danych słownikowych b ądź metadanych (funkcjonalno ść 1.5) po której u Ŝytkownik b ędzie mógł przemieszcza ć si ę za pomoc ą klawiszy: strzałka w gór ę (poprzedni rekord), strzałka w doł (nast ępny rekord), Home (pierwszy rekord), End (ostatni rekord), Page Up (pierwszy rekord z podstrony), Page Down (ostatni rekord z podstrony). U Ŝytkownik b ędzie mógł okre śli ć liczb ę rekordów wy świetlanych na stronie (pole w prawym dolnym rogu), a w przypadku, gdy rekordów jest wi ęcej ni Ŝ podana liczba – przej ść na odpowiedni ą podstron ę. Dla niektórych typów metadanych w lewej cz ęś ci b ędzie znajdowa ć si ę drzewko, które b ędzie wspomaga ć u Ŝytkownika w filtrowaniu. Dla ka Ŝdego rekordu b ędą dost ępne linki umo Ŝliwiaj ące przej ście do formularza: ze szczegółami rekordu (w przypadku gdy nie wszystkie kolumny b ędą mie ści ć si ę ekranie, formularz 4.3 bez mo Ŝliwo ści edycji), umo Ŝliwiaj ącego edycj ę (formularz 4.3) lub archiwizacj ę rekordu (funkcjonalno ść 1.3). Oprócz linków powinien by ć dost ępny równie Ŝ znacznik pozwalaj ący na zaznaczenie rekordu (za pomoc ą spacji b ądź ENTER). Taki zaznaczony rekord b ędzie mógł podlega ć pewny operacjom, jak np. replikacji b ądź przetwarzaniu wielu rekordów. Na dole formularza b ędzie znajdowa ć si ę przycisk ‘Nowy rekord’ umo Ŝliwiaj ący dodanie rekordu. Po jego wci śni ęciu zostanie wy świetlony formularz 4.3, w którym uŜytkownik b ędzie mógł wprowadzi ć nowe dane. W zale Ŝno ści od typu metadanych b ędą dost ępne tak Ŝe przycisk ‘Replikacja do bazy krajowej’ (funkcjonalno ść 5.1) lub ‘Replikacja do bazy wojewódzkiej’ (funkcjonalność 5.2).

Z poziomu formularza przegl ądu b ądź edycji danych nie przewiduje si ę osobnej funkcjonalno ści słu Ŝą cej drukowaniu przegl ądanych danych. Drukowanie b ędzie mogło odbywa ć si ę b ądź w standardowy sposób dost ępny w przegl ądarce b ądź poprzez wyeksportowanie danych np. do Excel lub pliku tekstowegoi przygotowanie wydruku w Excel. Szczegółowy sposób posługiwania si ę formularzami powinien by ć zgodny ze standardami obowi ązuj ącymi w obecnie projektowanych aplikacjach internetowych.

Ogólna posta ć formularza przegl ądu danych słownikowych i niektórych typów metadanych z filtrowaniem

Po klikni ęciu przycisku ‘>>’ na formularzu przegl ądu danych powinna pojawi ć si ę cz ęść umo Ŝliwiaj ąca zdefiniowanie filtrowania. W rozwini ętej cz ęś ci górnej belki b ędą realizowane funkcjonalno ści nale Ŝą ce do grupy funkcjonalno ści 4. UŜytkownik b ędzie miał tu mo Ŝliwo ść m.in. usuni ęcia filtra (przycisk ‘Usu ń filtr’) oraz dodania filtra (po wci śni ęciu ‘Dodaj filtr’).

______173 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Po wybraniu istniej ącego filtra lub dodaniu nowego na li ście ‘Kolumny dost ępne do filtrowania’ znajd ą si ę opisy kolumn, dla których jest mo Ŝliwe filtrowanie na danym formularzu, a które jeszcze nie zostały wybrane do filtrowania. Lista kolumn b ędzie zale Ŝna od kategorii przegl ądanych danych (informacje o tym znajd ą si ę przy opisie poszczególnych formularzy z danymi). Na li ście ‘Kolumny filtrowane’ znajd ą si ę kolumny, które ju Ŝ zostały wybrane do filtrowania. Dodawanie i usuwanie kolumn b ędzie mo Ŝliwe za pomoc ą przycisków ‘Dodaj’ i ‘Usu ń’. Spo śród kolumn, które znajd ą si ę w polu ‘Kolumny filtrowane’ b ędzie mo Ŝna wybra ć kolumny według których b ędzie nast ępowa ć grupowanie (w miar ę mo Ŝliwo ści zastosowania grupowania) oraz sortowanie (u Ŝywaj ąc odpowiednich przycisków ‘Dodaj’, ‘Usu ń’). W tych przypadkach b ędzie miała znaczenie kolejno ść w jakiej kolumny b ędą wybierane. W przypadku grupowania konieczne jest wybranie typu grupowania z listy ‘Typ agregacji’, a w przypadku sortowania – kolejno ści. Dost ępne powinny by ć nast ępuj ące typy agregacji: min (warto ść minimalna), max (warto ść maksymalna), count (liczba elementów), sum (suma elementów), average (warto ść średnia elementów). Powy Ŝsze typy agregacji powinny by ć dost ępne w zale Ŝno ści od typu kolumny, na której maj ą by ć zastosowane. Dla ka Ŝdej kolumny według której b ędzie odbywa ć si ę grupowanie konieczne jest okre ślenie typu agregacji.

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Słownik...

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ << importu: eksportu:

Nazwa filtra: Nowy filtr Usuń filtr Zapisz filtr Kolumny grupowane: Kolumny dostępne do filtrowania: Kolumny filtrowane: 1. (min) Kolumna 2 Kolumna 6 1. Kolumna 1 Dodaj > 2. (max) Kolumna 3 Kolumna 7 2. Kolumna 2 < Usuń Kolumna 8 Dodaj > 3. Kolumna 3 Kolumna 9 4. Kolumna 4 Typ agregacji: Kolumna 10 < Usuń 5. Kolumna 5 Kolumny sortowane: Dodaj > 1. (rosnąco) Kolumna 1

< Usuń 2. (malejąco) Kolumna 4 Filtr: Operator: Wartość: Operator: Wartość: i lub

Kolejność sortowania: Rosn ąco

Rozwijane Lp Kolumna 1 Kolumna 2 Kolumna 3 Kolumna 4 Kolumna 5Nagłówek1 Kolumna 6 drzewko z 1. danymi Szczegóły Edycja Usuń 2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord Replikacja do bazy krajowej Replikacja do bazy wojewódzkiej Język: PL

______174 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Rys 4.2. Formularz przegl ądu metadanych i danych słownikowych z cz ęś ci ą umo Ŝliwiaj ącą zdefiniowanie filtra

Dost ępne powinny by ć nast ępuj ące typy sortowania: rosn ąco, malej ąco. Dla ka Ŝdej kolumny według której b ędzie odbywa ć si ę sortowanie konieczne jest okre ślenie kolejno ści. Dla kolumny wybranej do filtrowania b ędzie mo Ŝliwe podanie warunków na wyszukiwane warto ści. Z listy ‘Operator’ b ędzie mo Ŝliwy wybór operatora, a w polu ‘Warto ść ’ b ędzie mo Ŝliwe podanie warto ści dla wybranego operatora. Razem taki warunek będzie filtrem zastosowanym dla danych. Na li ście ‘Operator’ powinny znale źć si ę m.in. nast ępuj ące operatory: <, >, >=, <=, =, like. U Ŝytkownik b ędzie mógł poda ć dwa warunki filtruj ące poł ączone operatorem ‘i’ lub ‘lub’. Dla kolumny, dla której zostało zdefiniowane filtrowanie, sortowanie lub grupowanie, w ramce ‘Kolumny filtrowane’ b ędą w skrótowy sposób wy świetlane parametry filtru, kolejno ść sortowania b ądź typ grupowania. U Ŝytkownik będzie mógł zmieni ć nazw ę filtra w polu ‘Nazwa filtra’. Po wci śni ęciu przycisku ‘Zapisz filtr’ definicja filtra zostanie zapami ętana wraz z id osoby, która go utworzyła oraz dat ą utworzenia. Przycisk ‘<<’ b ędzie słu Ŝył do zwini ęcia definicji filtra i powrót do formularza 4.1.

Ogólny formularz edycji danych słownikowych i niektórych typów metadanych

Formularz umo Ŝliwia edycj ę danych słownikowych i niektórych typów metadanych. Na formularzu b ędą realizowane funkcjonalno ści 1.1, 1.2, 1.4, 8.3.

______175 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Zakładka 1 Zakładka 2

Kolumna 1:

Kolumna 2:

Kolumna 3:

Kolumna 4:

Kolumna 5:

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.3. Ogólna posta ć formularza edycji danych słownikowych i niektórych typów metadanych.

Na formularzu b ędą wy świetlone warto ści wszystkich kolumn dla wybranego rekordu z formularza przegl ądu danych z mo Ŝliwo ści ą edycji (je śli u Ŝytkownik klikn ął link Edytuj , funkcjonalno ść 1.2), bez mo Ŝliwo ści edycji (je śli u Ŝytkownik klikn ął link Szczegóły , funkcjonalno ść 1.4) oraz puste pola je śli u Ŝytkownik wcisn ął przycisk ‘Nowy rekord’ (funkcjonalno ść 1.1). Dodatkowo na formularzu b ędzie dost ępna lista, z której b ędzie mo Ŝna wybra ć j ęzyk, w jakim s ą wprowadzane dane oraz lista ‘Przeznaczenie’ okre ślaj ąca czy dane s ą przeznaczone do wy świetlenia (warto ść ‘Domy ślne’), do raportu (warto ść ‘Raport’), czy na ekran (warto ść ‘Ekran’). Warto ści te (wpisywane do tabeli c_lang_value) b ędą mogły by ć podane po wypełnieniu pól dla j ęzyka polskiego i domy ślnego przeznaczenia. W przypadku wybrania linku Szczegóły bądź Edytuj na formularzu pojawi si ę przycisk ‘Log zmian danych’, po którego klikni ęciu zostanie wy świetlony formularz 4.7. W przypadku edycji b ądź dodawania nowych danych na formularzu b ędą dost ępne przyciski ‘Zapisz’ (zatwierdzenie zmian w bazie), ‘Cofnij zmiany’ (przywrócenie postaci rekordu sprzed wprowadzenia bie Ŝą cych zmian), ‘Anuluj’ (rezygnacja ze zmian i powrót do poprzedniego formularza). Na formularzu powinny by ć w spójny sposób wyró Ŝnione pola obowi ązkowe oraz wa Ŝne. W przypadku próby zapisu rekordu z nie wypełnionym którymkolwiek z pól obowi ązkowych aplikacja powinna wy świetli ć okienko z odpowiednim komunikatem, nie zapisa ć rekordu oraz umo Ŝliwi ć dokonanie korekty b ądź wyj ścia z formularza bez zapami ętania zmian. W przypadku próby zapisu rekordu z nie wypełnionym którymkolwiek z

______176 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza pól wa Ŝnych aplikacja powinna wy świetli ć odpowiedni komunikat oraz umo Ŝliwi ć zapisanie rekordu b ądź powrót do edycji. We wszystkich przypadkach b ędzie dost ępny przycisk ‘Powrót’ umo Ŝliwiaj ący powrót do poprzedniego formularza. Je śli na formularzu zostały wprowadzone i nie zapisane dane, to system powinien pyta ć u Ŝytkownika, czy zapisa ć dane. Je śli dla danej kategorii danych b ędzie du Ŝo kolumn do wy świetlenia to powinny one zosta ć podzielone na zakładki, tak aby dany zestaw był w cało ści widoczny przy rozdzielczo ści 1024x768. W prawym górnym rogu formularza umieszczono przycisk ze znakiem zapytania. Po jego klikni ęciu powinna wy świetla ć si ę pomoc zarówno na temat sposobu posługiwania si ę formularzem jak i na temat pól znajduj ących si ę na formularzu. Taki przycisk powinien by ć umieszczony w miar ę mo Ŝliwo ści na wi ększo ści formularzy, na których mo Ŝe by ć przydatny.

Formularz definiowania schematu eksportu danych

Tworzenie schematu eksportu

Schemat eksportu: Wczytaj Dodaj nowy Usuń

Schemat eksportu:

Kolumny dostępne do eksportu: Kolumny eksportowane: Kolumny grupowane: Kolumna 11 1. (S1) Kolumna 1 nagłówek kolumny 1. Kolumna 6 Kolumna 12 2. (S2) Kolumna 2 nagłówek kolumny 2. Kolumna 7 Dodaj > Kolumna 13 3. (S3) Kolumna 3 nagłówek kolumny 3. Kolumna 8 Kolumna 14 4. (S4) Kolumna 4 nagłówek kolumny 4. Kolumna 9 Kolumna 15 5. (S5) Kolumna 5 nagłówek kolumny < Usuń 5. Kolumna 10 Kolumna 16 6. (count) Kolumna 6 nagłówek kolumny Kolumna 17 7. (max) Kolumna 7 nagłówek kolumny Dodaj > Kolumna 18 8. (min) Kolumna 8 nagłówek kolumny Kolumna 19 9. (sum) Kolumna 9 nagłówek kolumny < Usuń Kolumny sortowane: Kolumna 20 10. (average) Kolumna 10 nagłówek kolumny 1. (rosnąco) Kolumna 1 2. (malejąco) Kolumna 2 Dodaj > 3. (rosnąco) Kolumna 3 4. (malejąco) Kolumna 4 < Usuń 5. (malejąco) Kolumna 5

Kolejność Nagłówek kolumny: sortowania: Rosn ąco

Typ agregacji: Klucz

Filtr: Operator: Wartość:

i lub Format pliku: XLS Operator: Wartość:

Wersja językowa: PL

Zapisz Utwórz import Powrót

Rys. 4.4. Formularz definiowania schematu eksportu danych.

Powy Ŝszy formularz umo Ŝliwia definiowanie schematu eksportu danych. B ędzie on mógł by ć wywołany z dowolnego formularza słu Ŝą cego do przegl ądu danych, na których znajd ą si ę funkcjonalno ści umo Ŝliwiaj ące eksport danych, po wci śni ęciu przycisku ‘Schematy’ dla eksportu. Na formularzu b ędą realizowane funkcjonalno ści 6.1, 6.2, 6.3 oraz proces przedstawiony na rys. 1.15.

______177 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Na górnej listwie znajduje si ę rozwijana listwa, z której b ędzie mo Ŝna wybra ć jeden z dost ępnych schematów eksportu. Po wybraniu takiego schematu i wci śni ęciu przycisku ‘Wczytaj’, zostanie on załadowany do pól w głównej cz ęś ci formularza. U Ŝytkownik b ędzie miał tak Ŝe mo Ŝliwo ść usuni ęcia schematu (przycisk ‘Usu ń’) oraz dodania nowego schematu (po wci śni ęciu ‘Dodaj nowy’). Po wybraniu istniej ącego schematu lub dodaniu nowego na li ście ‘Kolumny dost ępne do eksportu’ znajd ą si ę opisy kolumn, dla których jest mo Ŝliwy eksport z danego formularza z danymi, a które jeszcze nie zostały wybrane do eksportu (oraz kolumny dodatkowe jak np. Lp.). Lista kolumn b ędzie zale Ŝna od kategorii przegl ądanych danych (informacje o kolumnach mo Ŝliwych do eksportu znajd ą si ę przy opisie poszczególnych formularzy z danymi). Na li ście ‘Kolumny eksportowane’ znajd ą si ę kolumny, które ju Ŝ zostały wybrane do eksportu. Dodawanie i usuwanie kolumn do tej listy b ędzie mo Ŝliwe za pomoc ą przycisków ‘Dodaj’ i ‘Usu ń’. Kolejno ść kolumn w polu ‘Kolumny eksportowane’ b ędzie zarazem kolejno ści ą w jakiej te kolumny znajd ą si ę w pliku. Dla ka Ŝdej eksportowanej kolumny w pierwszy wierszu wyeksportowanego pliku znajdzie si ę nazwa kolumny. Spo śród kolumn, które znajd ą si ę w polu ‘Kolumny eksportowane’ b ędzie mo Ŝna wybra ć kolumny według których b ędzie nast ępowa ć grupowanie oraz sortowanie (u Ŝywaj ąc odpowiednich przycisków ‘Dodaj’, ‘Usu ń’). W tych przypadkach równie Ŝ b ędzie miała znaczenie kolejno ść w jakiej kolumny b ędą wybierane. W przypadku grupowania konieczne jest wybranie typu grupowania z listy ‘Typ agregacji’, a w przypadku sortowania – kolejno ści. Dost ępne powinny by ć nast ępuj ące typy agregacji: min (warto ść minimalna), max (warto ść maksymalna), count (liczba elementów), sum (suma elementów), average (warto ść średnia elementów). Powy Ŝsze typy agregacji powinny by ć dost ępne w zale Ŝno ści od typu kolumny, na której maj ą by ć zastosowane. Dla ka Ŝdej kolumny według której b ędzie odbywa ć si ę grupowanie konieczne jest okre ślenie typu agregacji. Dost ępne powinny by ć nast ępuj ące typy sortowania: rosn ąco, malej ąco. Dla ka Ŝdej kolumny według której b ędzie odbywa ć si ę sortowanie konieczne jest okre ślenie kolejno ści. Dla kolumny wybranej do eksportu b ędzie mo Ŝliwe okre ślenie nagłówka kolumny oraz podanie dodatkowych warunków na eksportowane warto ści. Z listy ‘Operator’ b ędzie mo Ŝliwy wybór operator, a w polu ‘Warto ść ’ b ędzie mo Ŝliwe podanie warto ści dla wybranego operatora. Razem taki warunek b ędzie filtrem zastosowanym dla danych. Na li ście ‘Operator’ powinny znale źć si ę m.in. nast ępuj ące operatory: <, >, >=, <=, =, like. UŜytkownik b ędzie mógł poda ć dwa warunki filtruj ące poł ączone operatorem ‘i’ lub ‘lub’. Dla kolumny, dla której zostało zdefiniowane filtrowanie, sortowanie lub grupowanie, w ramce ‘Kolumny eksportowane’ b ędą w skrótowy sposób wy świetlane parametry filtru, kolejno ść sortowania b ądź typ grupowania. UŜytkownik b ędzie mógł zmieni ć nazw ę schematu w polu ‘Schemat eksportu’ oraz wybra ć j ęzyk w jakim b ędą eksportowane dane oraz typ zapisywanego pliku. Po wci śni ęciu przycisku ‘Zapisz’ definicja schematu zostanie zapami ętana wraz z id osoby, która go utworzyła oraz dat ą utworzenia. Za pomoc ą przycisku ‘Utwórz import’ uŜytkownik b ędzie mógł stworzy ć schemat importu odpowiadaj ący wybranemu schematowi eksportu. Schemat importu b ędzie mógł by ć utworzony nie we wszystkich przypadkach – np. je śli w schemacie eksportu zostało wstawione grupowanie, to system nie powinien pozwala ć na utworzenie schematu importu za pomoc ą odpowiedniego komunikatu. W celu okre ślenia kolumn według których b ędzie odbywał si ę import z aktualizacj ą b ądź archiwizacj ą

______178 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza istniej ących danych, b ędzie mo Ŝliwe zaznaczenie pola ‘Klucz’. Znaczenie tego pola zostało opisane przy formularzu słu Ŝą cym do importu danych.

Formularz definiowania schematu importu danych

Poni Ŝszy formularz umo Ŝliwia definiowanie schematu importu danych. B ędzie on mógł by ć wywołany z dowolnego formularza słu Ŝą cego do przegl ądu danych, na których znajd ą si ę funkcjonalno ści umo Ŝliwiaj ące import danych, po wci śni ęciu przycisku ‘Schematy’ dla importu. Na powy Ŝszym formularzu b ędą realizowane funkcjonalno ści 7.1, 7.2, 7.3 oraz proces przedstawiony na rys. 1.16. Zarz ądzanie schematami importu b ędzie podobne do zarz ądzania schematami eksportu. U Ŝytkownik b ędzie mógł wczyta ć schemat, utworzy ć nowy lub usun ąć istniej ący wciskaj ąc odpowiedni przycisk na górnej belce. W głównej cz ęś ci formularza b ędzie mo Ŝliwy wybór kolumn, do których b ędą wstawiane wczytywane warto ści. Za pomoc ą pola ‘Znaczniki wczytania/modyfikacji/usuni ęcia’ b ędzie mo Ŝliwe okre ślenie, czy schemat b ędzie umo Ŝliwiał nie tylko wczytywanie nowych warto ści, ale równie Ŝ modyfikacj ę b ądź archiwizacj ę istniej ących. Je śli pole to b ędzie zaznaczone, to pierwsz ą kolumn ę w pliku powinien stanowi ć taki znacznik z jedn ą spo śród nast ępuj ących warto ści: ‘I’ (wstawianie nowej warto ści), ‘U’ (aktualizacja rekordu), ‘D’ (archiwizacja rekordu). Wtedy te Ŝ konieczne jest okre ślenie kolumn, według których rekord w bazie b ędzie odszukiwany do aktualizacji lub zarchiwizowania podczas importu. B ędzie to si ę odbywa ć za pomoc ą pola ‘Klucz’. UŜytkownik b ędzie musiał wskaza ć co najmniej jedn ą kolumn ę która b ędzie stanowiła klucz unikalny dla importowanych danych.

______179 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tworzenie schematu importu

Schemat importu: Wczytaj Dodaj nowy Usuń

Schemat importu:

Kolumny dostępne do importu: Kolumny importowane: Kolumna 11 1. Kolumna 1 nagłówek kolumny Kolumna 12 2. Kolumna 2 nagłówek kolumny Kolumna 13 3. Kolumna 3 nagłówek kolumny Kolumna 14 4. Kolumna 4 nagłówek kolumny Kolumna 15 5. Kolumna 5 nagłówek kolumny Kolumna 16 6. Kolumna 6 nagłówek kolumny Kolumna 17 7. Kolumna 7 nagłówek kolumny Dodaj > Kolumna 18 8. Kolumna 8 nagłówek kolumny Kolumna 19 9. Kolumna 9 nagłówek kolumny < Usuń Kolumna 20 10. Kolumna 10 nagłówek kolumny

Nagłówek kolumny: Klucz

Znaczniki wczytania/modyfikacji/usunięcia

Format pliku: XLS

Wersja językowa: PL

Zapisz Utwórz eksport Powrót

Rys. 4.5. Formularz definiowania schematu importu danych

Funkcjonowanie i znaczenie pozostałych przycisków i pól jest analogiczne jak dla eksportu.

4.1.2. Menu „Administracja”

Formularz definiowania logowania Poni Ŝszy formularz umo Ŝliwia definiowanie parametrów logowania metadanych i danych słownikowych. Na powy Ŝszym formularzu b ędą realizowane funkcjonalno ści 8.4 oraz 8.5. B ędzie on dost ępny z menu Administracja -> Opisy i logowanie kolumn. W głównej cz ęś ci formularza znajduje si ę rozwijana lista z nazwami tabel w systemie, które mo Ŝna logowa ć, pole w którym mo Ŝna poda ć opis tabeli oraz dwie listy z nazwami i opisami kolumn dla wybranej tabeli. Do tych list b ędą ładowane nazwy kolumn po wybraniu przez u Ŝytkownika nazwy tabeli. Nast ępnie u Ŝytkownik b ędzie mógł za pomoc ą przycisków ‘Dodaj’, ‘Usu ń’ okre śli ć które kolumny b ędą logowane. Dodatkowo, dla ka Ŝdej kolumny (dost ępnej do logowania i logowanej) b ędzie mógł poda ć opis, który b ędzie wy świetlał si ę np. na listach podczas definiowania eksportu b ądź importu oraz w polu ‘Status’ okre śli ć czy podczas tworzenia b ądź modyfikacji rekordu wypełnienie pola b ędzie obowi ązkowe. Na li ście znajd ą si ę nast ępuj ące warto ści:

 wymagane– pole jest obowi ązkowe (na poziomie bazy danych warto ść w kolumnie mo Ŝe by ć null), istnieje mo Ŝliwo ści zmiany wymagalno ści,

______180 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

 wa Ŝne – wypełnienie pola nie jest obowi ązkowe ale zalecane (na poziomie bazy danych warto ść w kolumnie mo Ŝe by ć null), istnieje mo Ŝliwo ści zmiany wymagalno ści,

 opcjonalne – pole jest opcjonalne (na poziomie bazy danych warto ść w kolumnie mo Ŝe by ć null), istnieje mo Ŝliwo ści zmiany wymagalno ści.

W przypadku nie wypełnienia pola okre ślonego jako ‘wymagane’ aplikacja nie powinna pozwoli ć na zapisanie wstawianego b ądź zmodyfikowanego rekordu. W przypadku nie wypełnienia pola okre ślonego jako ‘wa Ŝne’ aplikacja przed zapisaniem powinna wy świetli ć okienko z ostrze Ŝeniem, w którym znajdzie si ę informacja o tym, Ŝe pole nie jest wypełnione ale rekord mo Ŝe by ć zapisany je Ŝeli operator zignoruje komunikat (ma równie Ŝ mo Ŝliwo ść powrotu do edycji danych). W przypadku nie wypełnienia pola okre ślonego jako ‘opcjonalne’ aplikacja nie powinna reagowa ć w Ŝaden sposób, natomiast rekord powinien by ć zapisany. Po wci śni ęciu przycisku ‘Zapisz’ system zapami ęta ustawienia oraz zmodyfikuje mechanizmy logowania tak, aby był logowany nowy zestaw kolumn. Dla danej tabeli uŜytkownik b ędzie mógł podejrze ć histori ę zapami ętanych zmian, po wci śni ęciu przycisku ‘Log zmian danych dla tabeli’. Uruchomiony zostanie wtedy formularz 4.7.

______181 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Definiowanie logowania ?

Nazwa tabeli: Opis tabeli:

Kolumny dostępne do logowania: Kolumny logowane: Kolumna 11 1. Kolumna 1 Log zmian danych dla tabeli Kolumna 12 2. Kolumna 2 Kolumna 13 3. Kolumna 3 Kolumna 14 4. Kolumna 4 Kolumna 15 5. Kolumna 5 Kolumna 16 6. Kolumna 6 Kolumna 17 7. Kolumna 7 Dodaj > Kolumna 18 8. Kolumna 8 Kolumna 19 9. Kolumna 9 < Usuń Kolumna 20 10. Kolumna 10

Opis kolumny:

Wymagalność: opcjonalne

Zapisz Powrót

Rys. 4.6. Formularz definiowania logowania

Tabela 4.1. Opis formularza 4.6.

Uprawnienia do edycji Administrator Krajowy

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki

Formularz logu zmian danych dla tabeli/rekordu

______182 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Log zmian danych dla tabeli/rekordu

Filtr: OdświeŜ >>

Lp Klucz Typ zmiany Data zmiany Osoba zmieniaj ąca Opis kolumnyNagłówek1 Stara warto ść Nowa warto ść

1. Przywróć wartość

2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Powrót

Rys. 4.7. Formularz logu zmian danych dla tabeli/rekordu

Powy Ŝszy formularz umo Ŝliwia przegl ąd zalogowanych zmian metadanych i danych słownikowych. Na powy Ŝszym formularzu b ędą realizowane funkcjonalno ści 8.1, 8.2 oraz 8.3 z wykorzystaniem funkcjonalno ści 4.4. B ędzie on dost ępny z menu Administracja -> Log zmian danych, z formularza ‘Opisy i logowanie kolumn’ lub z poziomu pojedynczego rekordu dla dowolnej kategorii danych. Zakres danych wy świetlanych na formularzu b ędzie zale Ŝny od miejsca, sk ąd został on wywołany. Je śli zostanie wywołany z formularza definiowania logowania, to b ędą widoczne zmiany dla wszystkich rekordów nale Ŝą cych do danej tabeli, za ś je śli zostanie wywołany dla pojedynczego rekordu – to wtedy b ędą wy świetlane tylko zmiany dla pojedynczego rekordu. Na formularzu u Ŝytkownik b ędzie mógł wykorzysta ć filtr (sposób wykorzystania został przedstawiony w opisie formularza 4.2) oraz przywróci ć warto ść ze wskazanego rekordu (pole Przywró ć warto ść ).

Tabela 4.1. Opis formularza 4.7.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do przywracania warto ści Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki (dla danych z własnego województwa), Operator (dla danych, które zmodyfikował dany Operator).

______183 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Formularze przegl ądu i edycji danych słownikowych typu ‘sd’

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Definiowanie danych słownikowych przegląd ?

Nazwa słownika:

Warto ść pola wykorzystywana Warto ść pola wykorzystywana na Lp Warto ść pola Warto ść pola – kod Kolejno ść na li ście menu na potrzeby raportów potrzeby interfejsu u Ŝytkownika Nagłówek1

1. Edytuj Archiwizuj

2.

3.

4. 5.

6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord Język: PL

Rys. 4.8. Formularz przegl ądu danych słownikowych typu ‘sd’

Formularz umo Ŝliwia przegląd danych słownikowych nale Ŝą cych do słowników typu ‘sd’. Na formularzu b ędą realizowane funkcjonalno ści 1.3, 1.4 oraz 1.5. Formularz b ędzie dost ępny z menu Administracja -> Słowniki ‘sd’. Formularz ten jest uproszczon ą wersj ą ogólnego formularza przegl ądu metadanych i danych słownikowych. Na formularzu u Ŝytkownik ma mo Ŝliwo ść wyboru typu słownika z listy rozwijanej. Po wybraniu słownika w środkowej cz ęś ci b ędą wy świetlane rekordy nale Ŝą ce do tego słownika. Mo Ŝliwo ść przemieszczania si ę, edycji oraz archiwizacji b ędzie analogiczna jak dla formularza 4.1. W ten sam sposób b ędą równie Ŝ dodawane nowe rekordy. Po klikni ęciu w link Edytuj lub na przycisk Nowy rekord zostanie wy świetlony formularz 4.9. Na formularzach słu Ŝą cych do edycji rekordów, pola obowi ązkowe posiadaj ą opisy wykonane pogrubion ą czcionk ą. W ostatecznym projekcie pola obowi ązkowe powinny równie Ŝ wyró Ŝnia ć si ę w stosunku do pól opcjonalnych. Zaznaczenie powinno by ć okre ślane na podstawie aktualnych ustawie ń obowi ązkowo ści kolumn w bazie danych.

Tabela 4.2. Opis formularza 4.8.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy

______184 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

______185 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Definiowanie danych słownikowych edycja ?

Nazwa słownika:

Wartość pola – kod:

Wartość pola wykorzystywana na potrzeby interfejsu uŜytkownika: Wartość pola wykorzystywana na potrzeby raportów:

Wartość pola:

Kolejność na liście menu:

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Anuluj Powrót

Rys. 4.9. Formularza edycji danych słownikowych typu ‘sd’

Powy Ŝszy formularz umo Ŝliwia edycj ę danych słownikowych typu ‘sd’. Na formularzu b ędą realizowane funkcjonalno ści 1.1, 1.2. Na formularzu b ędą wy świetlone warto ści wszystkich kolumn dla wybranego rekordu z formularza przegl ądu danych z mo Ŝliwo ści ą edycji (je śli u Ŝytkownik klikn ął link Edytuj , funkcjonalno ść 1.2), lub puste pola je śli u Ŝytkownik wcisn ął przycisk ‘Nowy rekord’ (funkcjonalno ść 1.1). W przypadku edycji b ądź dodawania nowych danych na formularzu b ędą dost ępne przyciski ‘Zapisz’ (zatwierdzenie zmian w bazie), ‘Cofnij zmiany’ (przywrócenie postaci rekordu sprzed wprowadzenia bie Ŝą cych zmian), ‘Anuluj’ (rezygnacja ze zmian i powrót do poprzedniego formularza) oraz ‘Powrót’ umo Ŝliwiaj ący powrót do poprzedniego formularza. Je śli na formularzu zostały wprowadzone i nie zapisane dane, to system powinien pyta ć uŜytkownika, czy zapisa ć dane.

4.1.3. Menu „Systemy pomiarowe”

Ekrany dost ępne przy pomocy menu „Systemy pomiarowe” b ędą umo Ŝliwiały przegl ądanie, edycj ę i kasowanie informacji dotycz ących sieci, stacji i stanowisk pomiarowych a tak Ŝe innych powi ązanych z nimi danych.

______186 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Przegl ąd wybranego zestawu danych b ędzie mo Ŝliwy przy pomocy ekranu zestawienia, na którym zawarte b ędą wybrane informacje w postaci tabeli, której wiersze odpowiadaj ą poszczególnym rekordom tabel bazy danych (obiektom systemu pomiarowego). Wykaz danych zawartych w tabeli tworzony b ędzie na podstawie wybranego przez uŜytkownika filtru (lub jako wykaz wszystkich obiektów okre ślonej bazy w sytuacji wył ączonego filtrowania danych). Poprzez wybranie okre ślonego obiektu z tabeli u Ŝytkownik będzie mógł uzyska ć dost ęp do ekranów zawieraj ących szczegółowe informacje dotycz ące tego obiektu. Ekrany te b ędą umo Ŝliwiały przegl ąd a tak Ŝe modyfikacj ę lub skasowanie informacji dotycz ących wybranego obiektu. Dost ęp do ekranów szczegółowych informacji o obiekcie mo Ŝliwy b ędzie równie Ŝ przy pomocy odpowiedniego, rozwijalnego, drzewa danych. Zawarto ść tego drzewa tworzona b ędzie, analogicznie, jak przy tabelach zestawie ń, na podstawie wybranego przez u Ŝytkownika filtru. Drzewa b ędą miały posta ć hierarchiczn ą, wielopoziomow ą (np. sieci pomiarowe – stacje pomiarowe – stanowiska pomiarowe) a poszczególne obiekty b ędą identyfikowane przy pomocy kodów (np. kod sieci, kod stacji, skrót nazwy mierzonego na stanowisku parametru i czas u średniania). Rozwijalne drzewo zlokalizowane po lewej stronie formularza b ędzie posiadało liczb ę poziomów zale Ŝną od typu wy świetlanych obiektów: 1 poziom dla sieci pomiarowych, 2 poziomy dla stacji, 3 poziomy dla stanowisk. Przykład drzewa z trzema poziomami został przedstawiony na rysunku 4.10.

Kod sieci Kod stacji Stanowisko Stanowisko Stanowisko

Kod stacji

Stanowisko Stanowisko

Kod sieci Kod stacji

Stanowi sko Stanowisko

Rys. 4.10. Przykład drzewa obiektów

Drzewo obiektów mo Ŝe by ć rozwini ęte dla jednego wybranego obiektu lub jednocze śnie dla wszystkich obiektów (poprzez polecenie „zwiń/rozwi ń wszystkie”). Drzewo obiektów dost ępne b ędzie stale dla wszystkich ekranów zwi ązanych z zarz ądzaniem obiektami systemów pomiarowych a tak Ŝe (w postaci 3 – poziomowej) dla ekranów zwi ązanych z zarz ądzaniem wynikami pomiarów. Dost ęp do szczegółowych informacji zwi ązanych z wybranym obiektem b ędzie mo Ŝliwy poprzez wskazanie go na drzewie lub wybranie w tabeli zestawie ń danych. Podczas przegl ądu danych szczegółowych na kartach obiektu mo Ŝliwa b ędzie prosta zmiana obiektu (wraz z automatycznym

______187 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza wczytaniem zwi ązanym z nim danych) poprzez wybór na drzewie. W przypadku, gdy dane szczegółowe zostały zmienione, System zapyta u Ŝytkownika, czy zapisa ć zmiany, nie zapisywa ć ich lub anulowa ć zmian ę obiektu. Na rysunku 4.11. przedstawiono przykład ekranu umo Ŝliwiaj ącego przegl ąd zestawu informacji o sieciach pomiarowych. B ędzie on dostepny po wybraniu menu Systemy pomiarowe -> Sieci -> Przegl ąd.

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narz ędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Sieci pomiarowe

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: Od świe Ŝ >> importu: eksportu:

Lp Kod sieci Nazwa sieci Skrót nazwy sieci Typ sieci Data uruchomieniaNagłówek 1 Wła ściciel Kod sieci Kod sieci 1. Szczegóły Edycja Usu ń Kod sieci 2. Kod sieci 3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wy świetlane rekordy: 1-15 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wy świetlanych na stronie: 15

Nowy rekord Replikacja do bazy krajowej Replikacja do bazy wojewódzkiej Język: PL

Rys. 4.11. Ekran przegl ądu zestawu informacji o sieciach pomiarowych

Tabela 4.3. Opis formularza 4.11.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie z tabeli opisuj ącej sie ć pomiarow ą, stacj ę pomiarow ą oraz stanowisko pomiarowe nale Ŝą ce do danej sieci

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie z tabeli opisuj ącej sie ć pomiarow ą, stacj ę pomiarow ą oraz stanowisko pomiarowe nale Ŝą ce do danej sieci oprócz kolumn uzupełnianych automatycznie (np. data dodania sieci).

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

Import Z wykorzystaniem znaczników wstawiania, uaktualnia i archiwizacji rekordów

______188 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Analogicznie wygl ądaj ące ekrany miały b ędą zastosowanie dla przgl ądu zestawów stacji i stanowisk pomiarowych. B ędą one si ę ró Ŝniły liczb ą poziomów danych w rozwijalnycm drzewie oraz zestawem pól zamieszczonych w tabeli danych. Zestawy te obejmuj ą: a) dla sieci pomiarowych: - kod sieci, - nazwa sieci, - skrót nazwy, - typ sieci, - data uruchomienia, - wła ściciel sieci,

b) dla stacji pomiarowych: - kod sieci, - kod stacji, - kod EoI stacji, - nazwa stacji, - typ stacji, - własciciel, - gmina, - miejscowo ść , - data uruchomienia,

c) dla stanowisk pomiarowych: - kod stacji, - kod EoI stacji, - wska źnik, - czas u średniania, - kod stanowiska, - typ pomiaru,

______189 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

- strefa, - miejscowo ść , - wła ściciel, - data uruchomienia.

Dla ka Ŝdego z zestawów dost ępne b ędą równie Ŝ informacje, czy obiekt znajduje si ę w archiwum. Mo Ŝliwe b ędzie automatyczne ograniczenie listy obiektów do aktywnych lub do archiwalnych. Formularz przegl ądu stacji pomiarowych b ędzie dost ępny z menu Sieci pomiarowe -> Stacje -> Przegl ąd lub z zakładki Stacje formularza przegl ądu sieci pomiarowych. Formularz przegl ądu stanowisk pomiarowych b ędzie dost ępny z menu Sieci pomiarowe -> Stanowiska -> Przegl ąd lub z zakładki Stanowiska formularza przegl ądu stacji pomiarowych.

Tabela 4.4. Opis formularza do przegl ądu stacji pomiarowych.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie z tabeli opisuj ącej sie ć pomiarow ą, stacj ę pomiarow ą oraz stanowisko pomiarowe nale Ŝą ce do danej sieci

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie z tabeli opisuj ącej sie ć pomiarow ą, stacj ę pomiarow ą oraz stanowisko pomiarowe nale Ŝą ce do danej sieci oprócz kolumn uzupełnianych automatycznie (np. data dodania stacji).

Import Z wykorzystaniem znaczników wstawiania, uaktualnia i archiwizacji rekordów

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

Tabela 4.5. Opis formularza do przegl ądu stanowisk pomiarowych.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie z tabeli opisuj ącej sie ć pomiarow ą, stacj ę pomiarow ą oraz stanowisko pomiarowe naleŜą ce do danej sieci

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie z tabeli opisuj ącej sie ć pomiarow ą, stacj ę pomiarow ą oraz stanowisko pomiarowe nale Ŝą ce do danej sieci oprócz kolumn uzupełnianych

______190 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

automatycznie (np. data dodania stanowiska).

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

Import Z wykorzystaniem znaczników wstawiania, uaktualnia i archiwizacji rekordów

Dodawanie informacji dotyczacych nowych objektów systemu pomiarowego oraz przegl ądanie i edycja szczegółowych informacji zwiazanych z objektami ju Ŝ istniej ącymi w bazie b ędzie mo Ŝliwe przy pomocy specjalnych ekranów z kartami informacji o obiektach. Pola danych powinny zosta ć zorganizowane na kartach w sposób przejrzysty oraz logicznie pogrupowane. Kształt i wielko ść pól powinien umo Ŝliwia ć czytelny dost ęp do ró Ŝnego typu odpowiadaj ących im danych. Istotne jest mi ędzy innymi dostosowanie wielko ści pól np. do typowych wpisów zawartch w odpowiadającyh im słownikach. Szczegółowa organizacja i kształty pól powinny zosta ć zawarte w dokumentacji technicznej Systemu. Na rysunkach 4.12 – 4.14 przedstawiono przykładowe ekrany z kartami informacji o sieci pomiarowej.

Dodawanie nowej sieci /Edycja sieci ?

Informacje ogólne Instytucje Stacje Kod sieci

Kod sieci Nazwa sieci Kod sieci

Kod sieci Skrót nazwy sieci Kod sieci Opis sieci

Typ sieci

wrze si e ń09 p w ś c p s n 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 Data uruchomienia 1 1 1 10 1 12 23 24 25 26 27 28 29 20 21 2 3 4 5 6 7 8 9 0 Data wpisania do bazy Status sieci

Wpisał do bazy Data zamkni ęcia

Adres www sieci

Logo sieci Image

Klasa QA/QC

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Usu ń Anuluj Powrót

Rys. 4.12. Ekran informacji o sieci pomiarowej – informacje ogólne

______191 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Dodawanie nowej sieci /Edycja sieci ?

Informacje ogólne Instytucje Stacje Kod sieci

Kod sieci Nazwa sieci Kod sieci

Kod sieci Wła ściciel sieci Zarz ądca sieci

Kategoria Kategoria

Adres Adres

Telefon i fax Telefon i fax

E-mail E-mail

Osoba odpowiedzialna za Osoba odpowiedzialna przetwarzanie danych za zarz ądzanie sieci ą

Instytucja Instytucja

Telefon i fax Telefon i fax

E-mail E-mail

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Usu ń Anuluj Powrót

Rys. 4.13. Ekran informacji o sieci pomiarowej – instytucje

Dodawanie nowej sieci /Edycja sieci ?

Informacje ogólne Instytucje Stacje Kod sieci

Kod sieci Nazwa sieci Kod sieci

Kod sieci Lp Kod stacji Kod EoI stacji Nazwa stacji Typ stacjiNagłówekData 1uruchomienia

1. Szczegóły Edycja Usu ń 2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10 11.. 12. 13 . 14. 15.

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Usu ń Anuluj Powrót

Rys. 4.14. Ekran informacji o sieci pomiarowej – stacje

4.1.4. Menu „Dokumenty”

______192 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Formularze przegl ądu i edycji obrazów zwi ązanych ze stacj ą pomiarow ą Formularz 4.15. słu Ŝy do przegl ądu obrazów zwi ązanych ze stacj ą pomiarow ą. Mo Ŝe by ć wywołany z menu Dokumenty -> Obrazy (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące wszystkich stacji pomiarowych) lub z formularza opisuj ącego stacj ę (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące danej stacji pomiarowej). W kolumnie ‘Podgl ąd obrazu’ powinna by ć wy świetlona miniaturka danego obrazu. Po klikni ęciu na link Zapisz powinna istnie ć mo Ŝliwo ść zapisu danego pliku na dysku. Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja zostanie wy świetlony formularz 4.16.

Tabela 4.6. Opis formularza 4.15.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie oprócz kolumny zawieraj ącej dokumenty

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie oprócz kolumny zawieraj ącej dokumenty

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

______193 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Obrazy związane ze stacjami pomiarowymi

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Data Typ Nazwa Status Osoba, która Rozwijane Lp Stacja pomiarowa Podgl ąd obrazu wczytania Arch? dokumentu obrazu obrazu wczytała obraz drzewko z obrazu danymi 1. Zapisz Szczegóły Edycja Usuń 2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

Rys. 4.15. Formularz przegl ądu obrazów zwi ązanych ze stacj ą pomiarow ą

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Nazwa obrazu:

Typ dokumentu:

Stacja pomiarowa:

Obraz: Wyświetl Wczytaj Usuń Zapisz na dysku

Status obrazu: WaŜny NiewaŜny

Opis obrazu:

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.16. Formularz edycji obrazów zwi ązanych ze stacj ą pomiarow ą

______194 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Na formularzu 4.16. u Ŝytkownik mo Ŝe wprowadzi ć nowy rekord opisuj ący obraz. Formularz mo Ŝe by ć wywołany z formularza 4.15. lub z formularza opisuj ącego stacj ę pomiarow ą. W pierwszym przypadku b ędzie mo Ŝliwo ść wybrania warto ści pola ‘Stacja pomiarowa’ z listy, w drugim przypadku – zostanie wstawiona stacja, z której nast ąpiło wywołanie formularza. Za pomoc ą przycisku ‘Wy świetl’ mo Ŝna wy świetli ć plik w aplikacji skojarzonej z danym formatem pliku, za pomoc ą przycisku ‘Wczytaj’ mo Ŝe wczyta ć now ą grafik ę do bazy, za pomoc ą przycisku ‘Usu ń’ – usun ąć plik z bazy, natomiast za pomoc ą przycisku ‘Zapisz na dysk’ – zapisa ć plik na dysku. Uwaga – w tabelach, w których b ędą przechowywane informacje o dokumentach, w bazie b ędą przechowywane jedynie linki do odpowiednich plików. Wła ściwe dokumenty powinny znale źć si ę na serwerze plików, z odpowiednio zabezpieczonym dost ępem.

Formularze przegl ądu i edycji dokumentów zwi ązanych ze stacj ą pomiarow ą Formularz 4.17. słu Ŝy do przegl ądu dokumentów zwi ązanych ze stacj ą pomiarow ą. Mo Ŝe by ć wywołany z menu Dokumenty -> Dokumenty (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące wszystkich stacji pomiarowych) lub z formularza opisuj ącego stacj ę (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące danej stacji pomiarowej). Po klikni ęciu na link Zapisz dok. powinna istnie ć mo Ŝliwo ść zapisu danego pliku na dysku, natomiast po klikni ęciu na link Wy świetl dok. powinna istnie ć mo Ŝliwo ść otworzenia dokumentu. Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja lub Szczegóły zostanie wy świetlony formularz 4.18.

Rys. 4.17. Formularz przegl ądu dokumentów zwi ązanych ze sieci ą, stacj ą lub stanowiskiem

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Dokumenty związane z siecią pomiarową

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Osoba, która Data Sie ć, stanowisko Typ Nazwa Status Uprawnienia Rozwijane Lp wczytała wczytania Arch? lub stacja dokumentu dokumentu dokumentu dost ępu drzewko z dokument dokumentu danymi 1. Zapisz dok. Wyświetl dok. Szczegóły Edycja Usuń 2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

______195 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tabela 4.7. Opis formularza 4.17.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie oprócz kolumny zawieraj ącej dokumenty

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie oprócz kolumny zawieraj ącej dokumenty

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

Na formularzu 4.18. u Ŝytkownik mo Ŝe wprowadzi ć nowy lub edytowa ć rekord opisuj ący dokument. Formularz mo Ŝe by ć wywołany z formularza 4.17. lub z formularzy opisuj ących sie ć pomiarow ą, stacj ę pomiarow ą, b ądź stanowisko pomiarowe. W pierwszym przypadku b ędzie mo Ŝliwo ść wybrania warto ści jednego z pól ‘Sie ć’, ‘Stacja’ lub ‘Stanowisko’ z listy, w drugim przypadku – zostanie wstawiona sie ć, stacja lub stanowisko, z którego nast ąpiło wywołanie formularza. Za pomoc ą przycisku ‘Wy świetl’ mo Ŝna wy świetli ć w nowym okienku wczytany plik, za pomoc ą przycisku ‘Wczytaj’ mo Ŝna wczyta ć nowy dokument do bazy, za pomoc ą przycisku ‘Usu ń’ – usun ąć plik z bazy, natomiast za pomoc ą przycisku ‘Zapisz na dysk’ – zapisa ć plik na dysku.

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Nazwa dokumentu:

Typ dokumentu:

Sieć:

lub

Stacja:

lub

Stanowisko:

Dokument: Wyświetl Wczytaj Usuń Zapisz na dysku

Status dokumentu: WaŜny NiewaŜny

Uprawnienia dostępu:

Opis obrazu:

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

______196 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Rys. 4.18. Formularz edycji dokumentów zwi ązanych ze sieci ą, stacj ą lub stanowiskiem

4.1.5. Menu „Narz ędzia pomiarowe”

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Parametry wskaźniki

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Kod Kod Kod Nazwa Forma Formuła Kod Numer Poziom Wska źnik Rozwijane Lp wska źnika wska źnika w wska źnika Jednostka Arch? wska źnika wska źnika wska źnika wska źnika CAS istotno ści meteo? drzewko z w DEM DEM-ISO w JPOAT danymi 1. Szczegóły Edycja Usuń

2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

Formularze przegl ądu i edycji parametrów – wska źników

Rys. 4.19. Formularz przegl ądu wska źników – parametrów

Formularz 4.19. słu Ŝy do przegl ądu wska źników. Mo Ŝe by ć wywołany z menu Narz ędzia pomiarowe -> Wska źniki. Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja lub Szczegóły zostanie wy świetlony formularz 4.20.

Tabela 4.8. Opis formularza 4.19.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy

Kolumny moŜliwe do eksportu Wszystkie

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

______197 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Nazwa wskaźnika:

Forma wskaźnika: Gaz Areozol Depozycja

Formuła wskaźnika:

Kod wskaźnika:

Kod wskaźnika w bazie DEM:

Kod wskaźnika w bazie DEMISO:

Numer CAS wskaźnika:

Poziom istotności wskaźnika:

Jednostka wskaźnika:

Wskaźnik meteorologiczny? Tak Nie

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zakresy parametru Metody Instrumenty Normy

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.20. Formularz edycji wska źnika

Na formularzu 4.20. u Ŝytkownik mo Ŝe wprowadzi ć nowy lub edytowa ć rekord opisuj ący wska źnik. Po klikni ęciu na przycisk: ‘Zakresy parametru’ zostanie wy świetlony formularz 4.21 z warto ściami dla danego wska źnika, ‘Metody’ – formularz 4.23, ‘Instrumenty’ – formularz 4.28, ‘Normy’ – formularz 4.31.

Tabela 4.9. Opis formularza 4.21.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

______198 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Formularze przegl ądu i edycji zakresów parametrów

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Zakresy najbardziej prawdopodobnych wartości parametrów

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Podstawowy czas u średniania Zakres Zakres Zakres Zakres Rozwijane Lp Nazwa wska źnika Arch? drzewko z pomiarów minimalny 1 minimalny 2 maksymalny 1 maksymalny 2 danymi 1. Edycja Usuń

2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

Rys. 4.21. Formularz przegl ądu zakresów najbardziej prawdopodobnych warto ści parametrów

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Nazwa wskaźnika:

Podstawowy czas uśredniania pomiarów:

Zakres minimalny 1:

Zakres minimalny 2:

Zakres maksymalny 1:

Zakres maksymalny 2:

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.22. Formularz edycji zakresów najbardziej prawdopodobnych warto ści parametrów

______199 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Formularz 4.21. słu Ŝy do przegl ądu zakresów najbardziej prawdopodobnych warto ści parametrów. Mo Ŝe by ć wywołany z formularza 4.20. Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja zostanie wy świetlony formularz 4.22

Formularze przegl ądu i edycji metod pomiarowych

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Metody pomiarowe

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Nazwa Zasada Norma Kod metody Data Zało Ŝyciel Zaakce- Rozwijane Lp Typ metody Nazwa metody metody wg techniki dotycz ąca Arch? wg DEG wprowadzenia metody ptowana? drzewko z baz europ. analitycznej metody danymi 1. Szczegóły Edycja Usuń

2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

Rys. 4.23. Formularz przegl ądu metod pomiarowych

Tabela 4.10. Opis formularza 4.23.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki

Uprawnienia do akceptacji Administrator Krajowy

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

______200 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Formularz 4.23. słu Ŝy do przegl ądu metod pomiarowych. Mo Ŝe by ć wywołany z menu Narz ędzia pomiarowe -> Metody (wy świetlane s ą wszystkie rekordy) lub z formularza 4.22 (wy świetlane s ą metody pomiarowe przypisane do danego wska źnika). Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja lub Szczegóły zostanie wy świetlony formularz 4.27. Na formularzu 4.24 po klikni ęciu na przycisk: ‘Wska źniki’ zostanie wy świetlony formularz 4.19 z warto ściami dla danej metody pomiarowej, ‘Instrumenty’ – formularz 4.25, ‘Dokumenty’ – formularz 4.27. Za pomoc ą przycisku ‘Akceptuj’ Administrator Krajowy mo Ŝe zaakceptowa ć metod ę pomiarow ą. Za pomoc ą przycisku ‘Wy świetl’ mo Ŝna otworzy ć wczytany dokument, za pomoc ą przycisku ‘Wczytaj’ mo Ŝna wczyta ć nowy dokument do bazy, za pomoc ą przycisku ‘Usu ń’ – usun ąć plik z bazy, natomiast za pomoc ą przycisku ‘Zapisz na dysku’ – zapisa ć plik na dysku.

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Typ metody: Pobór Pomiar Analiza

Nazwa metody:

Opis metody:

Kod metody według DEG:

Zasada techniki analitycznej: Nazwa metody wg baz europejskich: RównowaŜność do metody Tak Nie Metoda referencyjna referencyjnej? Plik raportu równowaŜności Dodaj Usuń Wyświetl Zapisz na dysku metody:

Norma dotycząca metody:

Metoda zaakceptowana? Tak Nie Akceptuj Informacje wprowadzone przez akceptującego:

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne Wskaźniki Instrumenty Dokumenty

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.24. Formularz edycji metod pomiarowych

Formularze przegl ądu i edycji informacji o instrumentach pomiarowych

______201 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Instrumenty pomiarowe

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Nazwa instrumentu Data Zało Ŝyciel Zaakce- Rozwijane Lp Typ przyrz ądu Nazwa przyrz ądu Producent Arch? drzewko z wg baz europ. wprowadzenia metody ptowana? danymi 1. Szczegóły Edycja Usuń

2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

Rys. 4.25. Formularz przegl ądu instrumentów pomiarowych

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Typ metody: Pobór Pomiar Analiza

Nazwa przyrządu:

Opis przyrządu:

Producent:

Nazwa metody wg baz europejskich:

Metoda zaakceptowana? Tak Nie Akceptuj Informacje wprowadzone przez akceptującego:

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne Metody Wskaźniki Dokumenty

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.26. Formularz edycji danych o instrumentach pomiarowych

______202 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tabela 4.11. Opis formularza 4.25.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki

Uprawnienia do akceptacji Administrator Krajowy

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

Formularz 4.25 słu Ŝy do przegl ądu danych opisuj ących instrumenty pomiarowe. Mo Ŝe by ć wywołany z menu Narz ędzia pomiarowe -> Instrumenty (wy świetlane s ą wszystkie rekordy), z formularza 4.20 (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące danego wska źnika) lub z formularza 4.24 (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące danej metody). Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja lub Szczegóły zostanie wy świetlony formularz 4.26. Na formularzu 4.26 po klikni ęciu na przycisk: ‘Metody’ zostanie wy świetlony formularz 4.23 z warto ściami dla danego instrumentu pomiarowego, ‘Wska źniki’ – formularz 4.19, ‘Dokumenty’ – formularz 4.27. Za pomoc ą przycisku ‘Akceptuj’ Administrator Krajowy mo Ŝe zaakceptowa ć metod ę pomiarow ą.

Formularze przegl ądu i edycji dokumentów

______203 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Dokumenty dotyczące metody pomiaru, analizy, poboru próby

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Data Osoba, która Status Nazwa Typ Uprawnienia Rozwijane Lp Metoda Instrument wprowa- wprowadziła obowi ązywania Arch? dokumentu dokumentu dost ępu drzewko z dzenia dokument dokumentu danymi 1. Wyświetl Zapisz Szczegóły Edycja Usuń

2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

Rys. 4.27. Formularz przegl ądu dokumentów zwi ązanych z narz ędziami pomiarowymi

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Metoda:

Instrument:

Nazwa dokumentu:

Typ dokumentu:

Dokument: Wyświetl Wczytaj Usuń Zapisz na dysku

Status dokumentu: WaŜny NiewaŜny

Uprawnienia dostępu:

Opis dokumentu:

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.28. Formularz edycji danych o dokumentach

______204 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tabela 4.12. Opis formularza 4.27.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

Formularz 4.27 słu Ŝy do przegl ądu dokumentów zwi ązanych z narz ędziami pomiarowymi. Mo Ŝe by ć wywołany z menu Narz ędzia pomiarowe -> Dokumenty (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące wszystkich stacji pomiarowych), z formularza 4.24 (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące danej metody pomiarowej) lub z formularza 4.26 (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące danego instrumentu). Po klikni ęciu na link Zapisz powinna istnie ć mo Ŝliwo ść zapisu danego pliku na dysku, natomiast po klikni ęciu na link Wy świetl powinna istnie ć mo Ŝliwo ść otworzenia dokumentu. Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja lub Szczegóły zostanie wy świetlony formularz 4.28.

Formularze przegl ądu i edycji norm

______205 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Normy dla wskaźnika

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Typ Czas Dopuszczalna lba Status Typ Cel Warto ść Obowi ązuje Obowi ązuje Rozwijane Lp Wska źnik ochrony uśredniania przekrocze ń w obowi ą- Arch? normy ochrony normy od do drzewko z obszaru pomiarów ci ągu roku zywania danymi 1. Szczegóły Edycja Usuń

2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

Rys. 4.29. Formularz przegl ądu norm

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Nazwa wskaźnika:

Typ normy:

Typ ochrony obszaru:

Cel ochrony: Zdrowie Ekosystemy Wegetacja Zdrowie/ekosystem

Czas uśredniania pomiarów:

Wartość normy:

Dopuszczalna liczba przekroczeń w ciągu roku: Obowiązuje od: Kalendarz

Obowiązuje do: Kalendarz

Status obowiązywania: WaŜny NiewaŜny Zawieszony

Opis:

Marginesy tolerancji Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.30. Formularz edycji danych o normach

______206 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Tabela 4.13. Opis formularza 4.29.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do akceptacji Administrator Krajowy

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

Formularz 4.29 słu Ŝy do przegl ądu danych o normach. Mo Ŝe by ć wywołany z menu Narz ędzia pomiarowe -> Normy (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące wszystkich norm) lub z formularza 4.20 (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące danego wska źnika). Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja lub Szczegóły zostanie wy świetlony formularz 4.30. Na formularzu 4.30 po klikni ęciu na przycisk: ‘Marginesy tolerancji’ zostanie wy świetlony formularz 4.31 z warto ściami dla danej normy. Dla pól ‘Obowi ązuje od’ i ‘Obowi ązuje do’ powinien by ć wy świetlany kalendarz. Formularze przegl ądu i edycji marginesów tolerancji

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Marginesy tolerancji dla norm

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

Rozwijane Lp Norma Warto ść marginesu tolerancji Obowi ązuje od Obowi ązuje do Arch? drzewko z danymi 1. Edycja Usuń 2.

3. 4. 5. 6.

7.

8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.

Wyświetlane rekordy: 115 z 132 << 1 2 3 4 5 >> Liczba rekordów wyświetlanych na stronie: 15

Nowy rekord

Rys. 4.31. Formularz przegl ądu marginesów tolerancji dla normy

______207 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Dodawanie nowego rekordu/Edycja rekordu ?

Norma:

Wartość marginesu tolerancji:

Obowiązuje od: Kalendarz

Obowiązuje do: Kalendarz

Język: PL Przeznaczenie: Domy ślne

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj Powrót

Rys. 4.32. Formularz edycji danych o marginesach tolerancji dla normy

Formularz 4.31 słu Ŝy do przegl ądu danych o marginesach tolerancji dla danej normy. Mo Ŝe by ć wywołany z formularza 4.29 (wy świetlane s ą rekordy dotycz ące danej normy). Po klikni ęciu przycisku ‘Nowy rekord’ lub linku Edycja lub Szczegóły zostanie wy świetlony formularz 4.32.

Tabela 4.14. Opis formularza 4.31.

Uprawnienia do przegl ądu Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Uprawnienia do edycji i archiwizacji Administrator Krajowy, Administrator Wojewódzki, Operator

Kolumny mo Ŝliwe do eksportu Wszystkie

Formaty eksportu XML, xls, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv, doc.

Kolumny mo Ŝliwe do importu Wszystkie

Formaty importu XML, tekstowy rozdzielany tabulacj ą, csv.

4.1.6. Menu „Pomiary”

______208 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Zarz ądzanie wynikami pomiarów, obejmuj ące ich przegl ąd, edycj ę (wprowadzanie, zmian ę i kasowanie) oraz zmian ę statusów w wyniku weryfikacji, b ędzie si ę odbywało na specjalnych formularzy zawieraj ących tabele danych. Tabele te b ędą zawierały serie pomiarowe dla stanowiska wybranego z listy lub przy pomocy rozwijalnego menu stanowisk w postaci drzewa (analogicznego jak przy zarz ądzaniu stanowiskami pomiarowymi). Lista sytanowisk zawartych w drzewie b ędziemogła by ć ograniczona przy pomocy zastosowania filtru. W wierszach tabel zawarte b ędą wyniki dla poszczególnych terminów pomiarowych (wraz ze statusami zmiany oraz walidacji), natomiast kolumny przeznaczone b ędą dla wybranych stanowisk. Tabele z wynikami pomiarów b ędzie mo Ŝna otworzy ć w trybie „do odczytu” (bez mo Ŝliwo ści zmiany) lub „do edycji”. Mo Ŝliwo ść otwarcia odpowiedniego trybu wi ązał si ę będzie równie Ŝ z posiadanymi przez u Ŝytkownika (lub grupy do której on nale Ŝy) uprawnieniami. W przypadku wczytania danych do edycji mo Ŝliwa b ędzie ich zmiana (lub ich statusu) bezpo średnio w tabeli – jako zmiana indywidualnej warto ści. Mo Ŝliwe b ędzie równie Ŝ dokonanie zbiorczej zmiany dla serii wyników, określonej poprzez zaznaczenie kolumny oraz wybór poszczególnych wierszy. Wybór wierszy dokonywany b ędzie przy pomocy kursora myszy, przy czym mo Ŝliwy b ędzie wybór wielokrotny (przy wykorzystaniu klawiszy Shift oraz Control). Dla zaznaczonych wyników pomiarów mo Ŝlwie b ędzie wykonanie przeliczenia przy wykorzystaniu funkcji y=ax+b (y - nowy wynik, x – dotychczasowa warto ść , a,b – parametry okre ślane przez u Ŝytkownika). Mo Ŝliwe b ędzie równie Ŝ okre ślenie statusu walidacji, który ma by ć przypisany zbiorczo do zaznaczonych wyników pomiarowych. Tabela danych powinna mie ć posta ć odpowiadaj ącą typowi przetwarzanych wyników, uzale Ŝnionemu od czasu u średniania pomiarów. Zakres czasowy wy świetlanych (do przegl ądu lub edycji) wyników okre ślany b ędzie przez u Ŝytkownika. B ędzie on posiadał ró Ŝne opcje wyboru zakresu czasowego, poprzez wybór: daty pocz ątku i daty ko ńca, liczby dni wstecz od daty aktualnej, wybór konkretnej doby, wybór roku (lub lat) oraz miesi ąca (lub miesi ęcy)

Po zmianie zakresu czasowego i / lub wyborze innych stanowisk mo Ŝliwe b ędzie automatyczne od świerzenie wy świetlanych wyników pomiarów, zgodnie ze zmienionymi kryteriami. Na formularzu 4.33 przedstawiono przykład formularza edycji wyników pomiarów.

______209 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Wyniki pomiarów

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

y=ax+b a b Status OdświeŜ Weryfikacja >> Statystyki >> Kod sieci

Kod stacji Data Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Stanowisko

Stanowisko

Stanowisko

Kod stacji

Stanowisko

Stanowisko

Kod sieci

Kod stacji

Stanowisko Stanowisko

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj

Rys. 4.33. Formularz edycji wyników pomiarów

Analiza i przetwarzanie danych wspierane b ędzie poprzez wy świetlanie wykresów. Wybór danych, które maj ą by ć zawarte w wykresie b ędzie odbywał si ę analogicznie, jak przy wyborze serii (stanowisk pomiarowych oraz zakresu czasowego) do przegl ądu lub edycji. Mo Ŝliwe b ędzie równie Ŝ zaznaczenie serii danych otwartych do przegl ądu i wy świetlenie ich na wykresie. Wykres b ędzie mógł zawiera ć jedn ą lub wiele serii danych. Opis formularzy do weryfikacji oraz wyznaczania warto ści statystycznych znajduje si ę w punktach 4.1.8 oraz 4.1.9.

4.1.8. Weryfikacja warto ści pomiarów Z poziomu formularza do przegl ądu wyników pomiarów b ędzie mo Ŝliwe uruchomienie narz ędzia do weryfikacji, modyfikacji i przeskalowywania wyników pomiarów. Narz ędzie będzie oferowa ć pełne mo Ŝliwości na danych zgromadzonych w bazie wojewódzkiej i będzie dost ępne dla administratora wojewódzkiego. B ędzie mógł z niej korzysta ć tak Ŝe administrator krajowy (chocia Ŝ nie jest to zalecane) oraz operatorzy (tylko do podgl ądu). Narz ędzie to dost ępne pod przyciskiem ‘Weryfikacja’ b ędzie rozszerza ć formularz 4.33 o dodatkowe funkcjonalno ści.

______210 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Wyniki pomiarów

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

y=ax+b a b Status OdświeŜ Weryfikacja << Statystyki >> Kod sieci

Kod stacji Data Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Stanowisko

Stanowisko

Stanowisko

Kod stacji

Stanowisko

Stanowisko

Kod sieci

Kod stacji

Stanowisko

Stanowisko > Usuń > Błędne > Do sprawdzenia > Prawidłowe > Kopiuj bez statusów > Kopiuj ze statusami > Wstaw > Modyfikacja > Dodaj stałą Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj > Korekcja > PokaŜ wartość źródłową > Przywróć wartość źródłową > Przywróć poprzednią wartość Czas uśredniania OdświeŜ Modyfikuj >> > Nowy wykres ? > Istniejący wykres Wykresy >> > Usuń wykresy

Rys. 4.40. Formularz edycji wyników pomiarów z weryfikacj ą

Zasadnicza weryfikacja danych powinna odbywa ć si ę dla danych o tych samych czasach u średniania. Czas ten jest mo Ŝliwy do ustawienia za pomoc ą listy wyboru ‘Czas uśredniania’. Na formularzu Administrator mo Ŝe wybra ć dane do weryfikacji posługuj ąc si ę standardowym filtrem i wpisuj ąc dodatkowo okres u średniania. Po wci śni ęciu przycisku ‘Od świe Ŝ’ w tabelach zostan ą przeładowane wyniki pomiarów zgodnie z wprowadzonymi ustawieniami. Wyniki pomiarów powinny by ć wy świetlane w ró Ŝnych kolorach w zale Ŝno ści od tego jaki posiadaj ą status. Pod przyciskiem ‘?’ powinna znale źć si ę informacja o konwencji przyj ętych oznacze ń statusów. Weryfikacja b ędzie polega ć na przegl ądaniu ci ągów pomiarowych. Mo Ŝliwe sposoby selekcji danych powinny by ć analogiczne jak w innych aplikacjach tego typu. Powinna by ć m.in. dost ępna mo Ŝliwo ść wyboru warto ści wyników pomiarów za pomoc ą myszy oraz zaznaczenie całego ci ągu poprzez klikni ęcie mysz ą na nagłówku ci ągu pomiarowego. Po zaznaczeniu co najmniej jednego wyniku pomiaru powinien uaktywnia ć si ę przycisk ‘Modyfikuj >>’ po którego klikni ęciu powinna wy świetli ć si ę lista z nast ępuj ącymi narz ędziami:

 Usu ń – dla zaznaczonych warto ści pomiarów zostanie ustawiony status ‘usuni ęte’,

______211 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

 Bł ędne – dla zaznaczonych warto ści pomiarów zostanie ustawiony status ‘bł ędne’,

 Do sprawdzenia – dla zaznaczonych warto ści pomiarów zostanie ustawiony status ‘w ątpliwe’,

 Prawidłowe - dla zaznaczonych warto ści pomiarów zostanie ustawiony status ‘wst ępnie zweryfikowane’ lub ‘zweryfikowane’,

 Kopiuj bez statusów – umo Ŝliwia skopiowanie do schowka zaznaczonych wyników pomiarów (bez statusów),

 Kopiuj ze statusami – umo Ŝliwia skopiowanie do schowka zaznaczonych wyników pomiarów (wraz ze statusami),

 Wstaw – umo Ŝliwia wklejenie wyników pomiarów znajduj ących si ę w schowku. Zasada działania powinna by ć analogiczna jak w Excelu. Je śli wklejane s ą wyniki pomiarów bez statusów, to status wklejonych danych powinien zosta ć ustawiony na ‘surowy’, w przeciwnym przypadku powinien przyj ąć warto ści wklejanych danych,

 Modyfikacja – umo Ŝliwia r ęczn ą modyfikacj ę zaznaczonych danych,

 Dodaj stał ą – umo Ŝliwia dodanie stałej warto ści do ka Ŝdej z zaznaczonych warto ści. Warto ść stałej b ędzie pobrana z okienka B w górnej cz ęś ci formularza 4.40. Po przeliczeniu danych otrzymaj ą one status ‘surowe’.

 Korekcja – umo Ŝliwia przeliczenie ka Ŝdej z zaznaczonych warto ści zgodnie z funkcj ą liniow ą A x + B, gdzie warto ści A i B b ędą pobrane z okienek A i B w górnej cz ęś ci formularza 4.40. Po przeliczeniu danych otrzymają one status ‘surowe’.

 Poka Ŝ warto ść źródłow ą – umo Ŝliwia wy świetlenie w nowym okienku formularza dla wybranego zakresu wyników pomiarów z ich oryginalnymi warto ściami. Wy świetlony formularz b ędzie jedynie umo Ŝliwiał przegl ąd, zaznaczenie i skopiowanie wy świetlonych danych.

 Przywró ć warto ść źródłow ą – umo Ŝliwia przywrócenie oryginalnych warto ści pomiarów (na podstawie logu zmian warto ści pomiarów). Po przywróceniu Ŝródłowych warto ści danych otrzymaj ą one status ‘surowe’.

 Przywró ć poprzedni ą warto ść – umo Ŝliwia przywrócenie poprzedniej warto ści pomiarów (na podstawie logu zmian warto ści pomiarów). Po przywróceniu poprzednich warto ści danych otrzymaj ą one status ‘surowe’.

 Nowy wykres – umo Ŝliwia stworzenie nowego wykresu, na którym zostanie przedstawiony wybrany ci ąg pomiarowy. Po wybraniu tej pozycji powinno pojawi ć si ę okienko dialogowe, w którym b ędzie mo Ŝna okre śli ć poło Ŝenie nowego wykresu w stosunku do wcze śniej utworzonych wykresów (z lewej, z prawej, powy Ŝej, poni Ŝej wskazanego wykresu, pod warunkiem, Ŝe został utworzony co najmniej jeden wykres). Je Ŝeli został stworzony co najmniej jeden wykres to na formularzu powinien sta ć si ę aktywny przycisk ‘Wykresy >>’

______212 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

umo Ŝliwiaj ący rozwini ęcie cz ęś ci formularza z wykresami lub ‘Wykresy <<’ umo Ŝliwiaj ący zwini ęcie cz ęś ci formularza z wykresami,

 Istniej ący wykres – umo Ŝliwia dodanie ci ągu pomiarowego do istniej ącego wykresu (pozycja dost ępna je śli został utworzony co najmniej jeden wykres). Po wybraniu tej pozycji jest konieczne wskazanie do którego wykresu zostanie dodany zaznaczony ci ąg pomiarowy.

 usu ń wykresy – umo Ŝliwia usuni ęcie wszystkich utworzonych wykresów.

______213 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Wyniki pomiarów

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

y=ax+b a b Status OdświeŜ Weryfikacja << Statystyki >> Kod sieci Kod stacji Data Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Stanowisko

Stanowisko

Stanowisko

Kod stacji

Stanowisko

Stanowisko

Kod sieci

Kod stacji

Stanowisko Stanowisko

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj

Czas uśredniania OdświeŜ Modyfikuj >> ?

Wykresy <<

Wykresy

Legenda Legenda

Wykres Wykres

Zmień status >> Zmień status >>

Powiększ >> Powiększ >>

Pomniejsz >> Pomniejsz >>

OdświeŜ wykres OdświeŜ wykres

Parametry wykresu z moŜliwością edycji Usuń wykres Parametry wykresu z moŜliwością edycji Usuń wykres

Legenda

Wykres

Zmień status >>

Powiększ >>

Pomniejsz >>

OdświeŜ wykres

Parametry wykresu z moŜliwością edycji Usuń wykres

Rys. 4.41. Formularz edycji wyników pomiarów z wykresami

Ka Ŝdy utworzony wykres powinien posiada ć przycisk ‘Usu ń wykres’ po którego wci śni ęciu wykres zostanie usuni ęty. Je śli u Ŝytkownik wyfiltrował inny zestaw danych pomiarowych, to wykresy nie powinny ulec zmianie. Powinna by ć mo Ŝliwo ść powi ększenia

______214 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

(skalowania) ka Ŝdego z wykresów do wielko ści obejmuj ącej cały ekran. i powrót do wielko ści standardowej. Ka Ŝdy wykres powinien posiada ć legend ę, w której b ędą podane podstawowe informacje o ci ągu pomiarowym (np. stanowisko pomiarowe) oraz sposób wizualizacji ci ągu pomiarów na wykresie (krój, kolor linii, kształt znacznika). Sposób wizualizacji ci ągu pomiarowego powinien by ć mo Ŝliwy do edycji – uŜytkownik powinien móc wybra ć kolor linii, styl oraz rodzaj znaczników. Dla ka Ŝdego ciągu pomiarowego powinna istnie ć mo Ŝliwo ść wył ączenia jego widoczno ści na wykresie. Po klikni ęciu przycisku ‘Od świe Ŝ’ wykres powinien zosta ć zaktualizowany zgodnie ze zmianami wprowadzonych przez uŜytkownika w tabeli z wynikami pomiarów. Na wykresie powinna istnie ć mo Ŝliwo ść modyfikacji daty pocz ątkowej, ko ńcowej oraz zakresu czasu. Je Ŝeli u Ŝytkownik wprowadzi któr ąkolwiek dat ę, zakres powinien wyliczy ć si ę automatycznie, natomiast je Ŝeli u Ŝytkownik wprowadzi zakres, automatycznie powinna wyliczy ć si ę data ko ńcowa. Od świe Ŝenie wykresu powinno nast ąpi ć po wci śni ęciu przycisku ‘Od świe Ŝ’. Na dole ka Ŝdego wykresu powinien znale źć si ę suwak umo Ŝliwiaj ący przesuwanie wykresu. Je śli u Ŝytkownik chciałby powi ększy ć pewien fragment wykresu to powinien móc to wykona ć za pomoc ą funkcji powi ększ (oraz analogicznie pomniejszy ć za pomoc ą funkcji pomniejsz). Pomniejszanie i powi ększanie powinno by ć mo Ŝliwe za pomoc ą podania odpowiedniej procentowej skali. Dodatkowo u Ŝytkownik powinien mie ć mo Ŝliwo ść powi ększania wybranego fragmentu wykresu poprzez narysowanie prostok ąta przy wci śni ętym lewym klawiszu myszy. Powi ększenie powinno dotyczy ć zarówno zakresu osi rz ędnych jak i odci ętych w ten sposób, by prostok ąt zaznaczony mysz ą wypełnił cał ą powierzchni ę wykresu. Operacja powinna by ć dost ępna wielokrotnie. Na wykresie powinna tak Ŝe istnie ć mo Ŝliwo ść edycji wyników pomiarów. Powinna ona by ć dost ępna po najechaniu kursorem myszy nad warto ść pomiaru i klikni ęciu prawym klawiszem myszy. W tym momencie powinno pojawi ć si ę okno z wartości ą pomiaru, któr ą będzie mo Ŝna usun ąć , zakwalifikowa ć jako bł ędn ą lub w ątpliw ą. Edycja ta spowoduje zapisanie nowej warto ści w tabelce oraz automatycznie od świe Ŝenie wykresu. Po klikni ęciu lewym klawiszem myszy na polu legendy odpowiadaj ącemu ci ągowi powinno spowodowa ć wy świetlenie odpowiednim kolorem opisu osi rz ędnych dla tego ci ągu. UŜytkownik powinien mie ć mo Ŝliwo ść modyfikacji warto ści minimalnych i maksymalnych rz ędnych oraz ich aktualizacji na wykresie po klikni ęciu przycisku ‘Od świe Ŝ’. Przy ka Ŝdym wykresie powinien znale źć si ę równie Ŝ przycisk ‘Zmie ń status’ umo Ŝliwiaj ący zmian ę statusu wybranej serii danych. Po jego klikni ęciu powinny by ć dost ępne nast ępuj ące mo Ŝliwo ści:

 Usu ń – dla zaznaczonych warto ści pomiarów zostanie ustawiony status ‘usuni ęte’,

 Bł ędne – dla zaznaczonych warto ści pomiarów zostanie ustawiony status ‘bł ędne’,

 Do sprawdzenia – dla zaznaczonych warto ści pomiarów zostanie ustawiony status ‘w ątpliwe’,

______215 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

 Prawidłowe - dla zaznaczonych warto ści pomiarów zostanie ustawiony status ‘wst ępnie zweryfikowane’ lub ‘zweryfikowane’.

4.1.9. Wyznaczanie parametrów statystycznych Opisana poni Ŝej funkcjonalno ść słu Ŝy do obliczania podstawowych statystyk wyników pomiarów monitoringu powietrza wprowadzonych do Systemu. Jest ona dost ępna z poziomu formularza przegl ądu wyników pomiarów (formularz 4.33) pod przyciskiem ‘Statystyki >>’. Funkcjonalno ść nie b ędzie modyfikowa ć warto ści pomiarów. Dost ęp do niej b ędzie miał administrator wojewódzki oraz krajowy. Wybór warto ści pomiarów do wyznaczenia parametrów statystycznych powinien odbywa ć si ę w analogiczny sposób jak przy weryfikacji warto ści pomiarów. Wyznaczanie parametrów statystycznych b ędzie mogło odbywa ć si ę dla danych o ró Ŝnych czasach uśredniania i ró Ŝnej długo ści. Na formularzu Administrator mo Ŝe wybra ć dane posługuj ąc si ę standardowym filtrem i wpisuj ąc dodatkowo okres u średniania. Po wci śni ęciu przycisku ‘Od świe Ŝ’ w tabelach zostan ą przeładowane wyniki pomiarów zgodnie z wprowadzonymi ustawieniami. Po wci śni ęciu przyciskuj ‘Statystyki >>’ formularz powinien zosta ć rozszerzony o cz ęść umo Ŝliwiaj ącą wyznaczenie statystyk. Zwini ęcie tej cz ęś ci powinno odbywa ć si ę po wci śni ęciu przycisku ‘Statystyki <<’. W rozszerzonej cz ęś ci formularza powinny znale źć si ę nast ępuj ące elementy:

 przycisk Agreguj dokonuj ący agregacji wskazanego ci ągu pomiarowego lub jego elementu obliczaj ąc średnie z okresu wyspecyfikowanego z listy rozwijanej w okienku obok,

 okienko WD pozwalaj ący wyspecyfikowa ć warto ść dopuszczaln ą w celu obliczenia ilo ści przekrocze ń tej warto ści w wybranym ci ągu – domy ślnie powinna wpisyswa ć si ę tu warto ść okre ślona na podstawie wchodz ącej w skład Systemu bazy norm,

 okienko WP pozwalaj ący wyspecyfikowa ć warto ść progow ą w celu obliczenia ilo ści przekrocze ń tej warto ści w wybranym ci ągu,

 przycisk Wykres umo Ŝliwiaj ący dodawanie wyznaczonych ci ągów do wykresów,

 przycisk Statystyki tworz ący tablic ę podstawowych statystyk dla zaznaczonego ci ągu pomiarowego,

 przycisk Maksima i przekroczenia,

 przycisk Agregacje umo Ŝliwiaj ący zastosowanie okre ślonych agregacji danych pomiarowych i budowie nowych serii zło Ŝonych z elementów u średnionych. Pod przyciskiem ‘Agregacje’ powinny by ć dost ępne nast ępuj ące typy agregacji:

 1-godz. średnie

 8-godz. średnie krocz ące

______216 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

 8-godz. średnie

 8-godz. średnie (10-18) 1

 8-godz. średnie (12-20)

 24-godz. średnie

 miesi ęczne średnie

 średnie sez. ciepłego

 średnie sez. chłodnego

 średnie dla zimy (X-III)

 roczne średnie

 średnie o innym okresie (odpowiednik przycisku ‘Agreguj’ z podanym okresem uśredniania).

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Wyniki pomiarów

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

y=ax+b a b Status OdświeŜ Weryfikacja >> Statystyki << Kod sieci

Kod stacji Data Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Stanowisko

Stanowisko

Stanowisko

Kod stacji

Stanowisko

Stanowisko

Kod sieci

Kod stacji

Stanowisko

Stanowisko

> 1 godz. średnie > 8 godz. średnie kroczące > 8 godz. średnie > 8 godz. średnie (1018) > 8 godz. średnie (1220) Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj > 24 godz. średnie > miesięczne średnie > średnie sez. ciepłego > średnie sez. chłodnego Agreguj Średnia 1 godz. WD WP OdświeŜ > średnie dla zimy (XIII) ? > roczne średnie Wykresy >> Statystyki Maksima i przekroczenia Agregacje >> > średnie o innym okresie

Rys. 4.42. Formularz edycji wyników pomiarów ze statystykami

1 Jedna taka warto ść na dob ę, wi ęc wynikowa seria jest seri ą dobow ą. Podobnie jest ze średni ą 8-godz (12-20)

______217 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Po wybraniu typu agregacji wyliczone warto ści powinny zosta ć wy świetlone w tabeli w dolnej cz ęś ci formularza. Dla zagregowanych ci ągów warto ści powinna istnie ć mo Ŝliwo ść ich dalszej agregacji. Agregacja powinna by ć dost ępna dla ci ągu wskazanego mysz ą lub dla dowolnie zaznaczonego zakresu wybranego ci ągu. Je śli dla danego ci ągu ju Ŝ była wykonana agregacja, a u Ŝytkownik ponownie chce dokona ć agregacji, to wynik powinien zosta ć odpowiednio doł ączony (nadpisany b ądź dodany) do zagregowanego ci ągu. Reguły u średniania i obliczenia innych statystyk wymagaj ą odpowiedniego sprawdzenia kompletno ści serii danych. Je Ŝeli reguły kompletno ści nie s ą spełnione, aplikacja powinna policzy ć statystyki i wy świetli ć je w innym kolorze ni Ŝ standardowe wyniki. Sposób liczenia poszczególnych średnich jest nast ępuj ący: Powinna by ć mo Ŝliwo ść obliczenia średnich z ci ągów pomiarowych niespełniaj ących powy Ŝszych warunków (poprzez wł ączenie odpowiedniej opcji). Tak obliczone parametry powinny zosta ć jednak wyró Ŝnione (np. przy pomocy koloru).

Za pomoc ą przycisku ‘Maksima i przekroczenia’, na podstawie warto ści podanych w okienkach ‘WD’ i ‘WP’ mo Ŝna obliczy ć nast ępuj ące warto ści:

 maksima dobowe

 maksima miesi ęczne

 maksima roczne

 liczba dni przekrocze ń WD/WP w miesi ącu 2

 liczba dni przekrocze ń WD/WP w roku 3 Powy Ŝsze warto ści powinny by ć wyliczane z zachowaniem odpowiednich regół i wymogów dotycz ących kompletno ści danych. Przy przezentacji wyników statystyki program powinien nadawa ć nagłówki jednoznacznie identyfikuj ące m.in. stacj ę pomiarow ą, wska źnik, rodzaj statystyki. W sytuacji gdy reguły kompletno ści szeregu nie b ędą spełnione w miejsce warto ści zagregowanej w ci ągu lub parametru statystycznego program powinien wpisa ć . Je Ŝeli operacja nie jest mo Ŝliwa ze wzgl ędu na zbyt krótka seri ę, np. brak przynajmniej jednego całego roku dla średniej rocznej, program powinien wy świetli ć odpowiedni komunikat. Za pomoc ą przycisku ‘Statystyki’ program powinien stworzy ć zestawienie w którym w kolumnach znajd ą si ę wyniki oblicze ń statystyk dla wybranych ci ągów pomiarowych. Przy stworzonym zestawieniu powinien pojawi ć si ę przycisk ‘Usu ń’ umo Ŝliwiaj ący usuni ęcie wygenerowanego zestawienia ze statystyk. W wierszach tablicy powinny zosta ć umieszczone nast ępuj ące statystyki: Data pocz ątkowa ci ągu Długo ść ci ągu

2 Warto ść dopuszczaln ą lub progow ą nale Ŝy wpisa ć do okienka WD/WP. 3 Jest to suma przekrocze ń WD/WP w ci ągu kolejnych miesi ęcy w roku.

______218 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Liczba terminów pomiarowych Liczba dobrych wyników Kompletno ść serii (%) Pokrycie czasu pomiarami (%) Warto ść progu oznaczalno ści metody () Liczba zer (lub poni Ŝej progu oznaczalno ści), Minimum () Data minimum – pierwszy termin pomiarowy (data, godzina) minimum, Maksimum () Data maksimum – pierwszy termin pomiarowy (data, godzina) maksimum serii, Maksimum II () Data maksimum II – termin pomiarowy (data, godzina) maksimum II, Maksimum III () Data maksimum III: termin pomiarowy (data, godzina) maksimum III. Średnia arytmetyczna (). Odchylenie standardowe (). Warto ść dopuszczalna () – wzi ęta z tablicy norma dla danego wska źnika mo Ŝliwa do modyfikacji r ęcznej. Liczba przekrocze ń warto ści dopuszczalnej. Warto ść dopuszczalna + tolerancja () Liczba przekrocze ń warto ści dopuszczalnej + tolerancja. Percentyl 50% (). Percentyl 98% (). Percentyl 99,9% (). Percentyl __% (): warto ść percentyla zadanego przez u Ŝytkownika i obliczanego po naci śni ęciu klawisza ‘Od świeŜ’. Percentyl __% (): drugi zadawany przez u Ŝytkownika. AOT40 z okresu V-VII ( g/m 3·godz) AOT40 z okresu IV-IX ( g/m 3·godz) Przy wyznaczaniu powy Ŝszych warto ści nale Ŝy przyj ąć odpowiednie zało Ŝenia zwi ązane z kontrol ą kompletno ści danych.

______219 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Za pomoc ą przycisku ‘Wykres’ u Ŝytkownik b ędzie mógł dodawa ć wyznaczone ci ągi warto ści do wykresów. Sposób tworzenia wykresów oraz manipulacji parametrami wykresów i ich ustawieniami powinien by ć analogiczny jak podczas weryfikacji danych opisanej w rozdziale 4.1.8:

 uŜytkownik mo Ŝe zaznaczy ć ci ąg i zwizualizowa ć go na wcze śniej utworzonym bądź nowym wykresie,

 ka Ŝdy ci ąg znajduj ący si ę na wykresie jest zaznaczony i opisany w legendzie (gdzie dodatkowo znajduje si ę mo Ŝliwo ść wył ączenia wy świetlania ci ągu),

 po klikni ęciu na odpowiedniej pozycji legendy jest mo Ŝliwe okre ślenie sposobu zaznaczania warto ści wybranego ci ągu na wykresie,

 jest mo Ŝliwe manualne okre ślenie daty pocz ątkowej, ko ńcowej oraz zakresu czasu,

 jest mo Ŝliwe powi ększanie i pomniejszanie wykresu

 jest mo Ŝliwe stworzenie kilku wykresów na jednym formularzu.

______220 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Administracja Systemy pomiarowe Dokumenty Narzędzia pomiarowe Pomiary Poziomy alarmowe

Wyniki pomiarów

Schemat Schemat Importuj Schematy Eksportuj Schematy Filtr: OdświeŜ >> importu: eksportu:

y=ax+b a b Status OdświeŜ Weryfikacja >> Statystyki << Kod sieci Kod stacji Data Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Kod stacji Sz Sv Stanowisko

Stanowisko

Stanowisko

Kod stacji

Stanowisko

Stanowisko

Kod sieci

Kod stacji

Stanowisko Stanowisko

Zapisz Cofnij zmiany Log zmian danych Anuluj

Agreguj Średnia 1 godz. WD WP OdświeŜ ?

Wykresy << Statystyki Maksima i przekroczenia Agregacje >>

Wykresy

Legenda Legenda

Wykres Wykres

Zmień status >> Zmień status >>

Powiększ >> Powiększ >>

Pomniejsz >> Pomniejsz >>

OdświeŜ wykres OdświeŜ wykres

Parametry wykresu z moŜliwością edycji Usuń wykres Parametry wykresu z moŜliwością edycji Usuń wykres

Legenda

Wykres

Zmień status >>

Powiększ >>

Pomniejsz >>

OdświeŜ wykres

Parametry wykresu z moŜliwością edycji Usuń wykres

Rys. 4.43. Formularz edycji wyników pomiarów ze statystykami i wykresami

______221 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

5. Opis i specyfikacja oprogramowania niezb ędnego do zbudowania systemu zarz ądzania kolejnymi wersjami oprogramowania Powy Ŝszy projekt bazy danych jest aktualny w momencie przygotowywania projektu i aplikacji, ale w przyszło ści mo Ŝe by ć konieczne wprowadzenie zmian. Zmiany mog ą wynika ć zarówno ze zmian prawnych, wymaga ń innych instytucji, udoskonale ń interfejsu spowodowanych uwagami Zamawiaj ącego i osób korzystaj ących z bazy danych lub mog ą by ć spowodowane wieloma innymi powodami. Dlatego te Ŝ dla gotowej aplikacji konieczne jest zbudowanie systemu zarz ądzania kolejnymi wersjami oprogramowania. System zarz ądzania kolejnymi wersjami oprogramowania to system, który umo Ŝliwia kontrolowanie zmian wprowadzanych w plikach źródłowych aplikacji, zarz ądzanie baz ą wersji oraz kontrolowanie i przechowywanie historii zmian. Dzi ęki takiemu systemowi mo Ŝna w łatwy sposób odtworzy ć stan oprogramowania w danym momencie. U Ŝytkownik (programista), który wprowadza zmiany w kodzie źródłowym lub ustawieniach nie musi tworzy ć na dysku osobnych kopii systemu lecz mo Ŝe zda ć si ę na oprogramowanie, które będzie za niego pami ętało wprowadzone zmiany, a tak Ŝe, w razie potrzeby, umo Ŝliwi odtworzenie wcze śniejszego stanu aplikacji przed wprowadzeniem okre ślonej grupy zmian. Zmiany mog ą dotyczy ć zarówno plików z kodem aplikacji jak i innych plików – np. dokumentacji. Taki system, aby skutecznie zarz ądza ć wersjami, powinien spełnia ć kilka nast ępuj ących ogólnych warunków: - oferowa ć repozytorium, w którym znajdzie si ę pełny kod źródłowy aplikacji oraz b ędzie mo Ŝliwo ść doł ączania tak Ŝe innych plików (np. dokumentacji, instrukcji, itp.). Powinno by ć moŜliwe zało Ŝenie repozytorium na wydzielonym serwerze i zdalny dost ęp do niego z innych komputerów. Dzi ęki temu b ędzie mo Ŝliwe efektywne korzystanie, zarz ądzanie i administracja takim repozytorium (np. tworzenie kopii bezpiecze ństwa) w środowisku rozproszonym. - umo Ŝliwia ć grupowanie zestawów zmian – kod źródłowy aplikacji Systemu b ędzie składał si ę z wielu plików. Wprowadzenie w przyszło ści zmiany mo Ŝe dotyczy ć kilku plików naraz, zatem po Ŝą dane byłoby wdro Ŝenie takiego systemu, który pozwala śledzi ć zestawy zmian wprowadzone na wielu plikach jednocześnie. Dzi ęki temu, w razie potrzeby, b ędzie mo Ŝliwe odtworzenie stanu wszystkich komponentów na których wprowadzono dan ą zmian ę. - mo Ŝliwo ść dodawania komentarzy do zmienianych plików – dzi ęki czemu b ędzie łatwiej zorientowa ć si ę jakie zmiany zostały wprowadzone, - umo Ŝliwia ć dokładne odtworzenie kodu sprzed wprowadzenia określonej zmiany – dzi ęki temu w łatwy sposób b ędzie mo Ŝliwe przywrócenie aplikacji do wybranej wcze śniejszej wersji, - oferowa ć przegl ąd historii zmian oraz komunikatów doł ączonych do poszczególnych zmian – ta cecha umo Ŝliwi łatwe okre ślenie co zostało zmienione oraz ułatwi ewentualne znalezienie i odtworzenie wcze śniejszej wersji o po Ŝą danej funkcjonalno ści. Odtworzenie wcze śniejszej wersji powinno dotyczy ć zarówno cało ści aplikacji jak i pojedynczych plików

______222 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

- umo Ŝliwia ć tworzenie odgał ęzie ń (tzw. branch-ów), czyli mo Ŝliwo ści wersjonowania zmian wprowadzonych we wcze śniejszych ni Ŝ aktualna wersji pliku. Taka potrzeba mo Ŝe pojawi ć si ę w sytuacji, gdy w bie Ŝą cej wersji s ą wprowadzane jakie ś zmiany, ale nagle zachodzi pilna potrzeba wprowadzenia zmian we wcze śniejszej wersji pliku z pomini ęciem obecnie wprowadzanych zmian (patrz rysunek poni Ŝej). W tej sytuacji wygodniej jest zatwierdzi ć zmiany w bie Ŝą cej wersji (dzi ęki temu u Ŝytkownik nie musi porzuca ć wprowadzonych zmian), cofn ąć si ę do wybranej wcze śniej wersji, wprowadzi ć w niej zmiany i wdro Ŝyć do środowiska produkcyjnego, a nast ępnie powróci ć do głównej edycji pliku.

v 1.10

v 1.11 v 1.11.1

v 1.12 Odgał ęzienie (branch)

v 1.13 Wersja aktualna

- oferowa ć przyjazny interfejs dla zarz ądzania repozytorium oraz dla wprowadzania i odtwarzania poszczególnych wersji. Powinna by ć mo Ŝliwo ść zarz ądzania takim systemem zarówno z linii polece ń (np. w systemie unix-owym) lub za pomoc ą interfejsu graficznego. Spełnienie powy Ŝszych wymaga ń spowoduje, Ŝe zarz ądzanie wersjami oprogramowania a tak Ŝe dokumentacj ą b ędzie łatwiejsze oraz zapewni wi ększe bezpiecze ństwo systemu. Powy Ŝsze wymagania s ą ogólnymi wymaganiami stawianymi systemom do zarz ądzania wersjami. Wśród dost ępnego oprogramowania, słu Ŝą cego zarz ądzaniu wersjami oprogramowania, mo Ŝna znale źć zarówno programy płatne jak równie Ŝ wersje darmowe open-source. Przykładami systemów zarz ądzania wersjami oprogramowania s ą: CVS (open- source), AccuRev, Aegis (open-source), Arch (open-source), Bazaar (open-source), BitKeeper, ClearCase, CM+, IBM Rational , Co-Op, (open-source), Fortress, (open-source), LibreSource Synchronizer (open-source), (open-source), (open-source), OpenCM (open-source), , PureCM, SourceAnywhere, Subversion (open-source), Superversion (open-source), Surround SCM, svk (open-source), Team Foundation Server, Vault, Vesta (open-source), Visual SourceSafe. Za systemy nie zaznaczone jako open-source koszty zakupu i u Ŝytkowania są bardzo zró Ŝnicowane i mog ą wynosi ć nawet do kilku tysi ęcy dolarów jak w przypadku aplikacji

______223 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

PureCM. Na szcz ęś cie niektóre darmowe programy pod wzgl ędem mo Ŝliwo ści niewiele ust ępuj ą komercyjnym aplikacjom i w przypadku Systemu mog ą zapewni ć wystarczaj ą funkcjonalno ść i efektywno ść oraz spełniaj ą zdecydowan ą wi ększo ść z wymaga ń przedstawionych powy Ŝej. Do najlepszych i jednocze śnie najbardziej popularnych, tak Ŝe w profesjonalnych zastosowaniach, nale Ŝy zaliczy ć aplikacje CVS (Concurent Versioning System) oraz SVN (Subversion). Mimo Ŝe s ą to systemy open-source to s ą stosowane w profesjonalnych, rozproszonych środowiskach programistycznych. Pierwszy z tych systemów powstał w 1980 roku. Dzi ęki temu, Ŝe ma ju Ŝ około 30 lat jest dobrze przetestowany, udokumentowany oraz zawiera wiele funkcjonalno ści. Do jego dodatkowych zalet nale Ŝy zaliczy ć: - mo Ŝliwo ść śledzenia zmian w poszczególnych liniach pliku, - mo Ŝliwo ść śledzenia zmian w plikach roboczych, które nie zostały jeszcze zatwierdzone (), - doskonał ą dokumentacj ę, - wyznaczenie standardu zestawu polece ń słu Ŝą cych obsłudze repozytorium (np. cvs commit, cvs update, cvs checkout), - mo Ŝliwo ść rozproszonego działania z wykorzystaniem popularnych protokołów (np. SSH), - mo Ŝliwo ść działania pod systemami Windows oraz Unix, - nakładki webowe, które ułatwiaj ą przegl ądanie drzewka zmian (np. CSVweb, wwCVS), - nakładki graficzne, które ułatwiaj ą przegl ądanie drzewka zmian (np. WinCVS, TortoiseCVS – wtyczka rozszerzaj ąca Eksploratora Windows), - mo Ŝliwo ść tworzenia odgał ęzie ń, - działanie bez stałego poł ączenia z repozytorium – poł ączenie jest wymagane dopiero w momencie wprowadzania zmiany do repozytorium. Wśród wad CVS-a nale Ŝy wymieni ć to, Ŝe: - nie jest ju Ŝ rozwijany, - nie pozwala zmienia ć nazw plików poddanych zarz ądzaniu, - nie wspiera atomowego zatwierdzania transakcji (je śli zatwierdzanie zmian zostanie przerwane w trakcie procesu, to cz ęść zmian zostaje zatwierdzonych, a pozostała cz ęść nie), - nie obsługuje przenosin ani kopiowania plików oraz katalogów (je śli katalog b ądź plik zostanie przeniesiony, to jest gubiona jest historia zmian), - utrudnione jest jednoczesne zatwierdzanie zmian w wielu plikach (w celu wyeliminowania tej wady mo Ŝna ści ągn ąć specjaln ą nakładk ę) System SVN jest nast ępc ą CVS-a, powstałym w 2000 roku. Do jego zalet nale Ŝy zaliczy ć:

______224 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

- intensywny rozwój (chocia Ŝ ju Ŝ obecnie oferuje bardzo wiele mo Ŝliwo ści), - wspieranie atomowego zatwierdzania transakcji, - efektywne przechowywanie plików binarnych (zatem doskonale nadaje si ę do przechowywania tak Ŝe innych plików ni Ŝ te z kodem źródłowym – np. dokumentacji), - obsługuje przenoszenie oraz kopiowanie plików i katalogów wraz z histori ą wprowadzonych zmian, - mo Ŝliwo ść dowolnych zmian statusu plików, - mo Ŝliwo ść definiowania uprawnie ń do poszczególnych cz ęś ci repozytorium, - mo Ŝliwo ść zatwierdzania pod jedn ą zmian ą wielu plików, - mo Ŝliwo ść śledzenia zmian w poszczególnych liniach pliku, - mo Ŝliwo ść śledzenia zmian w plikach roboczych, które nie zostały jeszcze zatwierdzone (commit) - dobr ą dokumentacj ę, - zbiór komend słu Ŝą cych zarz ądzaniu repozytorium podobny do tego z cvs-a, - mo Ŝliwo ść rozproszonego działania z wykorzystaniem popularnych protokołów (np. SSH oraz własny protokół), - mo Ŝliwo ść działania pod systemami Windows, Unix oraz Mac OS, - nakładki webowe, które ułatwiaj ą przegl ądanie drzewka zmian (np. WebSVN, ViewVC), - nakładki graficzne, które ułatwiaj ą przegl ądanie drzewka zmian (np. RapidSVN, TortoiseSVN – wtyczka rozszerzaj ąca Eksploratora Windows). Do wad SVN-a nale Ŝy zaliczy ć: - trudniejsz ą administracj ę repozytorium, - trudniejsze (a wła ściwie brak takiego sposobu jak w CVS) tworzenie odgał ęzie ń. Obydwa narz ędzia pozwalaj ą na utworzenie repozytorium i dost ęp do niego z dowolnego miejsca sieci. Do zarz ądzania plikami oferuj ą m.in. nast ępuj ący zbiór standardowych funkcjonalno ści: - import — wgrywanie struktury katalogów do repozytorium, - list — wy świetlanie struktury repozytorium, - checkout — pobieranie danych z serwera i tworzenie lokalnej kopii roboczej danego repozytorium, - commit — wysyłanie zmian do repozytorium, - update — aktualizowanie kopii roboczej do wersji znajduj ącej si ę w repozytorium, - add – dodawanie plików,

______225 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

- delete – usuwanie plików, - copy – kopiowanie plików, - move — przenoszenie pliku, - revert — cofanie wprowadzonej zmiany. Spo śród dwóch przedstawionych systemów wi ęcej zalet posiada SVN. Z perspektywy zastosowania tej aplikacji dla Systemu przemawia szczególnie mo Ŝliwo ść jednoczesnego zatwierdzania wielu plików pod jedn ą zmian ą, łatwiejsze zmiany w strukturze katalogów oraz efektywne przechowywanie plików binarnych dzi ęki czemu oprócz zarz ądzania plikami źródłowymi mo Ŝna do repozytorium doł ączy ć tak Ŝe np. dokumentacj ę. Nale Ŝy podkre śli ć, Ŝe zaproponowane wy Ŝej dwa systemy słu Ŝą tylko i wył ącznie do zarz ądzania wersjami oprogramowania i mog ą by ć bardzo przydatne w przypadku dalszego samodzielnego rozwijania Systemu. Administracj ą repozytorium powinni si ę zajmowa ć administratorzy maj ący merytoryczne przygotowanie do pełnienia takiej roli. Niektóre inne, szczególnie komercyjne, aplikacje wymienione powy Ŝej mog ą pełni ć rol ę tak Ŝe systemów zarz ądzaj ących zmianami cało ści oprogramowania (nie tylko wersjonowania rozwijanej aplikacji) oraz rejestracji zmian w cz ęś ci hardware’owej systemu. W przypadku zaistnienia potrzeby wdro Ŝenia zaawansowanego systemu zarz ądzania oprogramowaniem i sprz ętem nale Ŝałoby rozwa Ŝyć rezygnacj ę z zaproponowanych systemów CVS lub SVN na rzecz aplikacji, która pozwalałaby na wspóln ą rejestracj ę wszystkich zmian w systemie.

______226 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Słownik poj ęć i skrótów

Poj ęcie Opis

Dane NRT Dane przekazywane w czasie zbli Ŝonym do rzeczywistego (ang. Near Real Time). S ą to dane z reguły traktowane jako źródłowe i niezweryfikowane, np. wyniki automatycznych pomiarów średnich 1-godzinnych przekazywane w ci ągu godziny po zako ńczeniu pomiaru.

Decyzja EoI Decyzja Rady z dnia 27 stycznia 1997 r. ustanawiaj ąca system wzajemnej wymiany informacji i danych pochodz ących z sieci i poszczególnych stacji dokonuj ących pomiarów zanieczyszcze ń otaczaj ącego powietrza w Pa ństwach Członkowskich - 97/101/WE (Official Journal L 035 , 05/02/1997 P. 0014 – 002),

Dyrektywa CAFE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jako ści powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Official Journal L 152/1 , 11/06/2008),

EA Ś Europejska Agencja Środowiska

GIO Ś Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Metadane Informacje dotycz ące systemów pomiarowych, w tym sieci, stacji i stanowisk pomiarowych. Obejmuj ą mi ędzy innymi dane dotycz ące lokalizacji stacji, jej otoczenia i typu, trybu prowadzonych pomiarów, mierzonych parametrów, czasów u średniania, wyposa Ŝenia i metodyki pomiarowej.

Moduł DEM Moduł (Data Exchange Module) wykorzystywany do przekazywania metadanych oraz zweryfikowanych rocznych serii wyników pomiarów do Europejskiej Agencji Środowiska w ramach realizacji zobowi ąza ń wynikaj ących z Decyzji EoI.

Pomiary automatyczne Pomiary prowadzone z wykorzystaniem analizatorów automatycznych.

Pomiary manualne Pomiary, których wyniki okre ślane s ą przy pomocy metod laboratoryjnych.

Pomiary pasywne Odmiana pomiarów manualnych, w których analizowane s ą zanieczyszczenia zebrane przy pomocy eksponowanych w długim okresie czasu (np. przez dwa tygodnie) próbników pasywnych.

Strefy Ustanowione na podstawie art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150) strefy, w których dokonuje si ę oceny jako ści powietrza. Zgodnie z ww. ustaw ą stref ę stanowi ą aglomeracje powy Ŝej 250 tys. mieszka ńców lub obszar jednego lub wi ęcej powiatów poło Ŝonych na obszarze tego samego województwa, niewchodz ący w skład aglomeracji. Układ stref okre ślany jest rozporz ądzeniem Ministra Środowiska (aktualnie RM Ś z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje si ę oceny jako ści powietrza).

System System bazy danych monitoringu powietrza stanowi ązy przedmiot niniejszego

______227 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

projektu wst ępnego.

System AirBase Europejska baza danych zweryfikowanych serii wyników pomiarów oraz metainformacji dotyczacych systemów pomiarowych.

System CAS Systemy informatyczne stanowi ące centra akwizycji danych, zlokalizowane w centralach sieci pomiarowych. Wykorzystywane s ą one m.in. w WIO Ś głównie do gromadzenia i przetwarzania danych pochodz ących z automatycznych stacji monitoringu powietrza. W cz ęś ci WIO Ś systemy CAS gromadz ą równie Ŝ wyniki pomiarów manualnych. Do funkcji tych systemów nale Ŝy równie Ŝ zarz ądzanie prac ą analizatorów. Bazy danych CAS b ędą stanowiły jedne ze źródeł zasilania projektowanej krajowej bazy danych monitoringu powietrza.

System CS5 System CAS – CS5 wyprodukowany przez firm ę CSMS

System DAS System lokalnej akwizycji danych na stacjach pomiarowych (głównie automatycznych), z którego informacje transmitowane s ą do zlokalizowanych w centralach sieci pomiarowych systemów CAS.

System JPOAT 1.5 Aktualnie wykorzystywany krajowy system gormadzenia informacji dotycz ących monitoringu jako ści powietrza (metadanych oraz wyników pomiarów). Posiada on instancje wojewódzkie oraz krajow ą, umieszczon ą w GIO Ś.

System Ozoneweb Obsługiwany przez EA Ś system gromadzenia i prezentacji informacji dotycz ących st ęŜ eń ozonu w powietrzu atmosferycznym na terenie Europy. Na potrzeby tego systemu przekazywane s ą dane NRT w trybie 1-godzinnym.

System PA System informatyczny aktualnie wykorzystywany do przekazywania prezz WIO Ś do GIO Ś informacji o przypadkach wyst ąpiania przekrocze ń poziomów alarmowych lub informowania.

System XR System CAS – XR wyprodukowany przez firm ę ISEO.

Warto ść poprawiona Warto ść wyniku pomiaru skorygowana w wyniku procesu weryfikacji.

Warto ść źródłowa Warto ść wyniku pomiaru pochodz ąca z analizatora lub badania laboratoryjnego, przekazana do bazy danych po raz pierwszy, przez weryfikacj ą, potwierdzeniem lub ewentualn ą korekt ą.

Weryfikacja danych Proces konroli i analizy serii wyników pomiarów, który mo Ŝe prowadzi ć do zmiany ich warto ści lub statusu (korekty).

WIO Ś Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska

______228 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

ZAŁ ĄCZNIK A. Formaty zbiorów z wynikami pomiarów st ęŜ eń importowanych do wojewódzkich baz danych monitoringu powietrza

Wyniki pomiarów st ęŜ eń zanieczyszczeń powietrza powinny by ć przekazywane do bazy danych w formacie ASCII, który jest szczegółowo opisany poni Ŝej. Plik w formacie ASCII (bez kodów steruj ących), powinien składa ć si ę z dwóch cz ęś ci: nagłówka i chronologicznego zestawienia wyników pomiarów w formie kilku kolumn. W nagłówku zbioru, poprzedzaj ącym wyniki pomiarów, zapisane powinny by ć nast ępuj ące informacje: nazwa i adres stacji, telefon, e-mail itp., okres pomiarowy obj ęty raportowaniem, czas u średniania st ęŜ eń, liczba terminów pomiarowych w raportowanym okresie, kody braku wyniku (-999) i bł ędnego wyniku (-888), jednostki st ęŜ eń. Format nagłówka powinien by ć zgodny z wzorcem podanym poni Ŝej. Wyniki pomiarów st ęŜ eń powinny by ć zapisane w formie kolumn. W pierwszej kolumnie wpisana jest data pomiaru, w drugiej godzina zako ńczenia pomiaru (według czasu urz ędowego), w kolejnych kolumnach - warto ści zmierzonych parametrów. Kolumny rozdzielone s ą znakami tabulatora - nie nale Ŝy stosowa ć znaku spacji . W zbiorze musz ą znajdowa ć si ę wszystkie terminy pomiarowe (31 terminów dla st ęŜ eń 24-godzinnych lub 744 terminów 1-godzinnych w miesi ącu o długo ści 31 dni). W przypadku gdy w danym terminie brak było pomiarów lub wynik został usuni ęty podczas weryfikacji, w zbiorze powinna znajdowa ć si ę data i czas terminu pomiarowego oraz kod braku (-999) lub kod bł ędnego wyniku (-888). Do oznacze ń bł ędnego pomiaru lub braku pomiaru nie nale Ŝy stosowa ć innych oznacze ń (np. literowych), ni Ŝ wy Ŝej wymienione.

Wzorzec formatu zbioru wyników

UWAGA Nazwy danych (np. Nazwa stacji:) napisane czcionk ą zwykł ą w poni Ŝszym przykładzie s ą obowi ązkowe i musz ą brzmie ć dokładnie jak pokazano, bowiem ich długo ść okre śla poło Ŝenie pola danej. Czcionk ą pogrubion ą zapisane s ą przykładowe dane , pochył ą komentarze .

Kod stacji: IOS-EPA Adres: Warszawa, Krucza 5/11D IO Ś, tel.33-80-37, fax: 833-69-28, e-mail: [email protected] (tu c i ą g d a l s z y d o d a t k o w y c h i n f o r m a c j i) Okres pomiarowy: 2009.01.01-2009.01.31 Czas u średniania: 1 godz Liczba mierzonych parametrów: 5 Liczba terminów pomiarowych: 744 Oznaczenie braku wyników: -999 Oznaczenie bł ędnych wyników: -888 ( p u s t y w i e r s z ) Data Godzina NO2 NOx O3 SO2 CO µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 µg/m 3 2008-01-01 01:00 -999 -999 15 39 980 2008-01-01 02:00 21 31 19 32 -999 2008-01-01 03:00 -999 -999 -999 -999 -999 itd. Opisy poszczególnych wierszy nagłówka

Wiersz nr 1. Nazwa stacji: IOS-EPA Nazwa stacji wpisywana jest na pozycji 15-70.

______229 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Wiersz nr 2 Adres: Warszawa, Krucza 5/11D Adres stacji wpisywany jest na pozycji 8-70.

Wiersze nr 3 i 4. Instytut Ochrony Środowiska, tel.625-10-05, fax.: 833-69-28 W wierszach tych wpisywane s ą dodatkowe informacje, np. nazwisko osoby obsługuj ącej stacj ę, tel. i fax. do niej, e-mail, itd. - pozycje:1-70.

Wiersz nr 5. Okres pomiarowy: 2008.01.01-2008.01.31 Czas u średniania: 1 godz Okres pomiarowy w formacie rrrr-mm-dd zapisany jest na pozycji 18-34, czas u średniania na pozycji 55-60 .

Wiersz nr 6. Liczba mierzonych parametrów: 5 Liczba terminów pomiarowych: 744 Liczba mierzonych parametrów wpisywana jest na pozycji 31-32, liczba terminów pomiarowych (LTP) w rozwa Ŝanym okresie na pozycji 66-72 (zbiór wyników musi mie ć ogółem LTP+10 wierszy).

Wiersz nr 7. Oznaczenie braku wyników: -999 Oznaczenie bł ędnych wyników: -888 Oznaczenie braku pomiarów, tzn. liczba -999 wpisywana jest na pozycji 27-31, oznaczenie pomiarów niepoprawnych, tzn. wykonanych ale odrzuconych np. przy weryfikacji, - liczba -888 na pozycji 66- 70. Nie stosowa ć oznacze ń innych ni Ŝ liczbowe!

Wiersz nr 8. Pusty wiersz oddzielaj ący informacje o stacji pomiarowej od oznaczenia kanałów pomiarowych (mierzonych parametrów).

Wiersz nr 9. Data Godzina NO2 NOx O3 SO2 CO Nagłówki kolumn z danymi: data, godzina, skrótowe nazwy mierzonych parametrów (maksymalnie 8 znaków) rozdzielone znakiem tabulacji

Wiersz nr 10. µg/m 3µg/m 3 µg/m 3µg/m 3 Jednostki, w jakich wyra Ŝone s ą mierzone parametry, rozdzielone znakiem tabulacji. Jednostki pierwszego mierzonego parametru poprzedzone s ą dwoma znakami tabulacji.

Wiersz 11 i nast ępne. 2008-01-01 01:00 -999 -999 15 39 980 2008-01-01 02:00 21 31 19 32 -999 2008-01-01 03:00 -999 -999 -999 -999 -999 itd.

______230 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Data w formacie rrrr-mm-dd , godzina zako ńczenia pomiaru (dla pomiarów 24-godz. nale Ŝy wpisa ć godzin ę 24:00, dla pomiarów automatycznych 24-godz. koniec okresu u średniania st ęŜ eń - najcz ęś ciej godz. 24:00), warto ści zmierzonych parametrów, itd. Poszczególne kolumny danych rozdzielone znakami tabulacji.

______231 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

ZAŁ ĄCZNIK B. Format danych XML wykorzystywany na potrzeby transmisji danych NRT do Europejskiej Agencji Środowiska.

Opracowano na podstawie: Setting up an additional near real-time data exchange with a national or regional provider, ver. 2.5, Near real-time AQ web, Peder Gabrielsen, EEA, 2009-05-28

Sugerowanym formatem nazwy pliku jest format zawieraj ący kod kraju, z którego przekazywane s ą dane oraz dat ę i czas, którego dotycz ą: < ISO3166 kod >-.xml

W przypadku wyst ępowania wi ęcej, ni Ŝ jednego dostawcy danych z kraju, nalezy u Ŝyć dodatkowo kodu NUTS regionu: < NUTS kod >-.xml

Np.: PL02-2008122409.xml

Ka Ŝdy plik powinien by ć kodowany w formacie UTF-8 i zaczyna ć si ę od nast ępuj ącej linii:

Nast ępnie powinien znajdowa ć si ę Root-tag:

Nale Ŝy zwróci ć uwag ę, aby na ko ńcu pliku znajdował si ę równie Ŝ end-tag:

Plik XML zawiera nagłówek (header) oraz sekcj ę danych (data section). Struktura tych sekcji zaprezentowana została na rysunkach 1 i 2.

______232 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Rys. 1: Struktura pliku XML, nagłówek ( header section) – lini ą przerywan ą zaznaczono element opcjonalne

Rys. 1: Struktura pliku XML, sekcja danych( data section) – lini ą przerywan ą zaznaczono element opcjonalne

______233 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Przykładowy plik w formacie XML

2.0 LMP http://luft.dmu.dk/ http://luft.dmu.dk/ http://luft.dmu.dk/ UTC DK
DK0041A Lille Valby rural background 55.701 12.123 O3 2006-03-02 10:00 2006-03-02 11:00 60 76.1 1 0 O3 2006-03-02 11:00 2006-03-02 12:00 60 73.4 1 0 DK0031R Ulborg rural background 56.283 8.433 O3 2006-03-02 10:00 2006-03-02 11:00 60 63.7 1 0 O3 2006-03-02 11:00 2006-03-02 12:00 60 68.3 1 0

______234 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza

Opis poszczególnych pól pliku XML

Header Zespół pól sekcji nagłówka

Version Numer wersji schemau pliku, obecnie powinien zawiera ć wpis: 2.0 .

Name Nazwa instytucji dostarczaj ącej dane.

Description Dodatkowy opis instytucji dostarczaj ącej dane. organisation_url Adres strony internetowej instytucji dostarczaj ącej dane. Wykorzystywany b ędzie przez uŜytkowników na potrzeby dotarcia do bardziej szczegółowych informacji oraz przez EA Ś w celu identyfikacji źródła danych. Warto ść w tym polu nie powinna ulega ć zmianie bez wcze śniejszego powiadomienia EA Ś. logo_url Adres internetowy pliku graficznego z logo instytucji dostarczaj ącej dane, które wy świetlane b ędzie na stronie EA Ś. Plik powinien by ć w wektorowym formacie .wmf lub .ps . Dopuszczalne s ą równie Ŝ formaty: .gif, .jpg oraz .png. Rysunki z logo podczas wy świetlenie na stronie skalowane s ą do rozmiaru 100x100 piksel. Mog ą by ć równie Ŝ dostarczone do EA Ś przy pomocy poczty elektronicznej. contact Adres strony www z danymi kontaktowymi lub adres e-mail słu Ŝą cy do kontaktu EA Ś z instytucj ą dostarczaj ące ą dane. timezone Odniesienie stosowanego układu czasowego do czasu UTC. Powinno by ć podawane w formacie: UTC, UTC+1, UTC+2, itd. Warto ści te nie powinny ulega ć zmianie w ci ągu roku. country_isocode Kod kraju dostarczaj ącego dane podany w formacie ISO 3166 standard.

Station data Zespół pól opisuj ących stacj ę pomiarow ą. code Mi ędzynarodowyy kod stacji pomiarowej (kod EoI). name Nazwa stacji pomiarowej. type Typ stacji pomiarowej: traffic, industrial, background . area Typ obszaru: rural, urban, suburban .

______235 z 236 Projekt wst ępny bazy danych monitoringu powietrza latitude Szeroko ść geograficzna w formacie dziesi ętnym. longitude Długo ść geograficzna w formacie dziesi ętnym. altitude Wysoko ść poło Ŝenia stacji pomiarowej.

measurement Zespół pól zawieraj ących informacje o wyniku pomiaru. component Europejski kod mierzonego zanieczyszczenia (O3 dla ozonu, PM10 lub PM25 dla pyłu zawieszonego (Alternatywnie mo Ŝna u Ŝyć kodu podanego w zał ączniku 1 Decyzji Komisji Europejskiej z 17.10.2001 r.) datetime_from Czas pocz ątku pomiaru w formacie: YYYY-MM-DD HH:MM. datetime_to Czas ko ńca pomiaru w formacie: YYYY-MM-DD HH:MM.

averaged_time Liczba minut okresu obj ętego pomiarem (dla danych 1-godzinnych wynosi 60)

Nie wszystkie z trzech wymienionych powy Ŝej pól s ą obowi ązkowe. Mo Ŝna poda ć kombinacj ę dwóch z nich. value Warto ść pomiaru podana w g/m3. Brakuj ące warto ści powinny zawiera ć : ‘-999’. quality_assurance Znacznik zapewnienia jako ści danych. Mo Ŝe przyjmowa ć warto ść 0 dla danych niewa Ŝnych lub 1 dla wa Ŝnych danych. Stanowi on dla EA Ś wska źnik, czy pomiar był wykonany i czy jego wynik uwa Ŝany jest za wa Ŝny. Dane ze znacznikiem 0 nie b ędą dost ępne publicznie. Przy braku znacznika uznaje si ę, Ŝe ma on warto ść równ ą 1. quality_control Znacznik kontroli jako ści danych świadcz ący o tym, czy dana została zweryfikowana. Przyjmuje warto ść 0 dla danych źródłowych (niezweryfikowanych) lub 1 dla danych zweryfikowanych (dane tego typu b ędą mogły by ć wykorzystywane do oceny wyst ępowania przekrocze ń np. progów alarmowych lub informowania). Przy braku znacznika uznaje si ę, Ŝe ma on warto ść równ ą 0.

______236 z 236