NRC Handelsblad Dinsdag 19 februari &Wo e n s d a g 20 februari 2013 6 Mens& b e s ch o u w i n g e n Mens& 7

uitgebreidere zelffelicitatie. Van Nieuwkerk herhaalde de lovende woorden van John de SEKS& SINGLE TEGEN JE WIL TAAL VOOR DE MENSEN Mol die de prijs eerder die dag aan hem had Is bescheidenheid uitgereikt. „Hij zei iets van... en ik citeer nu dus hem, ik zeg dit niet zelf. Hij zei: het is knap als een programma acht seizoenen bestaat (en dat doen wij) dat het nog steeds zo op kracht, Elke week behandelt redacteur Margot Poll een niet sleets, spraakmakend...”En Van Nieuw- relatieprobleem. Deze week: alleen zijn terwijl je altijd een beetje kerk herinnert zich ook nog zijn dankwoord: Uitgeblust, „Dat is ook waar we hard voor werken, maar heel graag een relatie wilt. dan ben ik slechts het gezicht van het pro- gramma, we zijn één grote familie, we doen va l s ? het met z’n allen.”De presentator heeft de bal klaargelegd en de tafeldame schiet ’m met ge- moe en speelde ontroering binnen: „Nou, ik vind dat De kwestie wel heel goed dat je dat zo ziet, maar ik wil Zij is prachtig om te zien, hoogopgeleid, kan goed van zich afbijten en heeft een verantwoorde- toch een applaus voor je vragen.” lijke baan. Op het eerste gezicht heeft zij alles mee, en toch zit deze jonge vrouw tegenover de En zo is de mens door wellevende kunstgre- therapeut: moe, uitgeblust, zoekend... single. Dat laatste was niet de reden van haar komst –dat pen in staat om met bescheidenheid in het was de vermeende burn-out –maar blijkt nu het grote probleem. Haar verlangen naar een part- middelpunt van de aandacht te komen. Maar ner is immens, zij trekt zich terug omdat zij zich moeilijk staande houdt in een omgeving waar vooral heel hoe vals is deze bescheidenheid eigenlijk? iedereen een vriend of vriendin lijkt te hebben. Zij vraagt zich af: wat is er mis met mij? Want ook de lof voor een ander ontkomt nooit aan eigen ijdelheid, volgens La Ro- chefoucauld. „We overdrijven graag de goede Zoetje eigenschappen van anderen, maar we doen dat erg single eerder om ons eigen oordeel op te hemelen dan hun verdiensten, en terwijl het lijkt of we hun Wat is er aan de hand? je levensenergie, bijvoorbeeld door je een tijd- at buitenlanders lof toezwaaien, prijzen we onszelf.”Niemand In de praktijk worstelen net zoveel mannen je te verdiepen in je seksuele verlangens –lees leuk vinden als ze trekt de oprechtheid van de Nobelstichting in als vrouwen met dit probleem. Soms hebben Fifty shades of grey, loop eens een mooie linge- Nederlands leren: twijfel, maar als je bedenkt dat Alfred Nobel ze een langere relatie of meerdere relaties ach- riewinkel binnen, huur een softpornofilm. dat Nederlanders zelf testamentair bepaalde dat op zijn geboor- ter de rug, vaak hebben ze al van alles gepro- Ook kan het zijn –en dit geldt voor mannen Wzoveel verkleinwoordjes gebruiken. tedag de prijzen moeten worden uitgereikt beerd: blind dates, datingsites, relatiebemid- en vrouwen –dat je vastzit in een langdurige Wat Nederlanders irritant vinden aan „hen die in het afgelopen jaar aan de mens- delingsbureaus of proactief de kroeg in. strijd met je ex, of dat je een vorige relatie nog aan andere Nederlanders: dat ze zo heid het grootste nut hebben verschaft”, dan Vaak zijn singles echter minder beschikbaar niet goed hebt afgesloten. Je bent dan onbe- veel verkleinwoordjes gebruiken. blijken prijzen en zelfbeloning onlosmakelijk voor een partner dan ze zelf denken. Als men- wust onvrij –je hebt geen idee hoeveel energie Of het nu charmant of juist irri- met elkaar verbonden. sen lang alleen zijn of meerdere kortdurende hier weglekt. En die energie heb je juist zo Seks& tant is: het is geloof ik wel waar. Er Aristoteles’deugdenethiek hanteert voor al- relaties hebben, is dat niet alleen te wijten aan hard nodig om aantrekkelijk te zijn in de lief- zijn mensen (vrouwen) die in elke le deugden het juiste midden. Dat wil zeggen toeval of omstandigheden. Er kunnen gebeur- de. In de rubriek Seks& wordt weke- sionele ontwikkeling en persoonlij- zin drie verkleinwoordjes, pardon dat iedere deugd het midden houdt tussen tenissen in je leven zijn, of in het leven van je Bestudeer tevens de rode draad in je mis- lijks een relatieprobleem bespro- ke groei. Jansen Schoonhoven is verkleinwoorden, gebruiken. „Ik twee kwaden. Dat is minder obligaat dan het familie, die zoveel aandacht vragen dat je – lukte liefdesleven, wat zie je? Misschien is bin- ken. Het zijn tien afleveringen met onder meer betrokken bij de op- had dropjes meegenomen voor mijn klinkt. Aristoteles geeft het voorbeeld van be- misschien onbewust –minder vrij bent dan je dingsangst een terugkerend probleem bij al je de meest voorkomende kwesties leiding tot relatietherapie en ontwik- collegaatje omdat ze me laatst naar heersing. Men is „in het algemeen van mening denkt. Misschien word je zo opgeslokt door je geliefden, of val jij bij voorbaat op de ‘verkeer- waarvoor vrouwen en mannen naar kelt materiaal voor deze opleiding. zoooo’n schattig winkeltje had mee- dat beheerstheid alleen tegengesteld is aan on- carrière dat je niet eens doorhebt dat je voor de’mannen, of speelt geld steeds weer een rol, een relatietherapeut gaan, alleen of Zie: www.phoenixopleidingen.nl genomen.” beheerstheid”, maar het houdt het midden een partner moeilijk benaderbaar bent, of of agressie, of ... samen. Een specifiek soort verkleinwoord tussen tomeloosheid en ongevoeligheid. Wat hem of haar zelfs afschrikt. Het kan ook zijn De enige boeiende vraag is hier steeds: wat Dit zijn de tien kwesties: is het verkleinde bijvoeglijke naam- betekent dat iedere beheerstheid zich ook al- dat je nog zo vastzit aan een ex-partner dat er zegt dit over jou? Als je het antwoord leert Deze aflevering kwam tot stand met 1. twijfel over de partner woord. Zo op het eerste gezicht lijkt tijd een beetje laat meevoeren. weinig ruimte overblijft voor een nieuwe lief- kennen, kun je andere keuzes maken waarin trainer en relatietherapeut Wietske 2. één keer vreemdgaan het alsof dat niet kan. Maar denk de –hoe graag je die ook wilt. In ‘relatiethera- de mislukking niet al bij voorbaat besloten Jansen Schoonhoven. Zij werkt bij 3. altijd dezelfde ruzies aan het zoetje, de deprimerende sui- Tussen twee kwaden pie voor singles’wordt gezocht naar wat er ligt. Wellicht with a little help of Phoenix Opleidingen in Utrecht, 4. het nieuwe gezin kerklontjesvervanger (hou dan hele- Voor bescheidenheid geldt ook dat zij een mid- tussen jou en een eventuele partner instaat. Zo your friends –want wie kent een opleidingsinstituut voor profes- 5. alleen zijn, tegen je zin máál op met zoet, denk ik altijd als den houdt tussen twee kwaden, tussen twee ontstaat er ruimte voor de liefde. Te n m i n s t e , jou beter dan je vrienden. 6. overspelige mannen ik iemand zuchtend een zoetje in de vormen van valse bescheidenheid. De eerste je krijgt inzicht in wat je te doen staat om de 7. sm koffie zie laten vallen.) cijfert zich weg om beter uit te komen, de an- liefde naar je toe te trekken. 8. uit elkaar gegroeid Maar ‘zoetje’heeft aan betekenis der cijfert zich zodanig weg uit angst iets ver- Wat staat er dan in de weg? Eén duidelijk 9. overspelige vrouwen gewonnen. Ik denk dat het een jaar keerds te doen dat hij zich geheel onttrekt aan antwoord is niet te geven. Misschien dat het 10. geen seks of tien geleden was dat ‘lekker eten’ de sociale situatie. Bescheidenheid wordt dan aan de hand van voorbeelden duidelijker een nieuwe religie werd. Een nieuwe asociaal. wordt: een vrouw vraagt zich af waarom ze op religie heeft hogepriesters nodig, en Kunnen we het in alle bescheidenheid dan haar achtendertigste niet meer dan een paar dat zijn de mensen die tegenwoor- nooit goed doen? „Bescheidenheid is lang niet korte relaties achter de rug heeft. Ze vertelt dig ‘foodies’genoemd worden. Na- altijd misplaatst”, merkte filosoof Cornelis over een grote boerderij die al generaties tuurlijk moeten de foodies laten we- Verhoeven (1928-2001) op. Hij vergelijkt het lang in de familie een belangrijke rol speelt. ten dat ze foodie zijn. Dat doen ze met het Griekse adagium ‘ken u zelf’, dat we De vrouwen op het land zijn allemaal laat veelvuldig door middel van het ver- niet op onze eigentijdse, psychologiserende getrouwd. De zorgen om het land, de boer- kleinde bijvoeglijke naamwoord. wijze moeten opvatten: „Het wees de mens derij, de overerving, vergden zo veel energie „In die saffraansaus zit een heel ver- zijn bescheiden plaats aan in een wereld waar- van de vrouw dat ze het advies kreeg een rassend zoetje, en dat doet het na- in de goden en andere baasjes het voor het zeg- stap terug te doen. En iemand in te huren tuurlijk goed als tegenhanger van gen hadden. En het is waarschijnlijk ook niet voor de zakelijke afwikkeling. Binnen een het zuurtje.” helemaal toevallig dat het Latijnse ‘discretus’ jaar nadat ze dat inderdaad had gedaan, vond „Hm, klopt. Maar ik proef ook Foto Corbis of ‘o n d e r s ch e i d e n ’in de loop van zijn lange ge- ze een partner, met wie ze nu een kind heeft. een bittertje.” schiedenis dezelfde weg heeft bewandeld en Toeval? Misschien, maar er zijn meer voor- „Ja, dat is dan weer een antwoord ‘discreet’is geworden.” beelden. Een man met eenzelfde wens op het zoetje.” Wie bescheiden is, is in staat zichzelf letter- bleek de papieren van zijn scheiding nog Bijna elk bijvoeglijk naamwoord lijk te onderscheiden, meent Verhoeven. Hij onder zijn bed te hebben liggen, terwijl kun je op deze manier verkleinen tot kent zijn maatschappelijke plaats en handelt zijn kelder een grote chaos was van spullen uit een zelfstandig naamwoordje. Als Bescheidenheid is een moeilijke deugd, vindt daarnaar. Dat betekent dus niet je koest hou- zijn huwelijk waar hij geen afstand van kon het maar positief is voor het eten. Coen Simon, want voor je het weet wordt het den en wachten tot iemand anders jou prijst, nemen. Hier kon letterlijk ruimte worden ge- Wat bijvoorbeeld nooit zou kunnen maar je plaats kennen en op het juiste moment creëerd voor de nieuwe liefde (die er kwam). is: „Ik proef een ransje in de boter. ijdeltuiterij. Terwijl het soms juist goed is om jezelf naar voren schuiven. Dat vereist zowel En er is het voorbeeld van de vrouw die haar En ook een mufje in het brood.”Ve r - kennis van de wereld als van jezelf. En voor dit vader op jonge leeftijd verloor. Zij was onbe- kleinwoorden zijn kooswoorden, en oprecht bescheiden te zijn. laatste is een vleugje ijdelheid onontbeerlijk. wust op zoek naar zijn ideaalbeeld, waardoor die dienen dus opbouwend van aard In onze tijd wordt bescheidenheid als deugd mannen op wie zij verliefd werd eigenlijk te zijn. sterk op de proef gesteld. Vrijwel alle handelin- nooit goed genoeg waren. Pas toen zij zich In dezelfde sfeer van religi- gen op sociale media zijn gereduceerd tot zelf- hiervan bewust werd, kon een gewone man eus/liefkozend praten over eten promotie en het prijzen van anderen (liken). van vlees en bloed een serieuze kans krij- worden ook werkwoorden ver- l is de tocht in ruim een eeuw moeilijk van valse bescheidenheid te onder- Op succes volgt steevast een stroom aan ‘likes’. gen. vormd en verkleind. „Er zit een lek- slechts vijftien keer verreden, ieder scheiden. „We wimpelen lof af om nogmaals La Rochefoucauld zou daar cynisch over zijn: ker knispertje in die taartbodem”, jaar al bij de eerste nachtvorst is de geprezen te worden”, schreef de Franse denker „In zekere zin delen we in de nobele daden die Wat kun je doen? hoorde ik laatst. „Echt een knap- Elfstedentocht korte tijd het ge- La Rochefoucauld in de zeventiende eeuw, en we prijzen.”Maar het aantal likes geeft de han- Bovenstaande voorbeelden klinken pertje, zeg maar. Hoe krijg je dat Asprek van de dag, en daarmee dus ook Fries- dat is vandaag de dag nog niet anders. deling ook een maatschappelijk gewicht, net misschien eenvoudiger dan het in toch voor elkaar?”Alle verklein- land –vooral die nuchtere bescheidenheid van „Wat ontzettend leuk dat u dat...”, koket- als het prijzen met een Nobelprijs. werkelijkheid (voor jou) is. Toch is het woorden in de culi-taal zijn bedoeld de Fries. teerde Matthijs van Nieuwkerk onlangs toen De vorige generatie ziet waarschijnlijk al- raadzaam voor jezelf te bedenken waar je aan om elkaar te voeden met recepten en De Friezen hebben een eigen vlag, een eigen tafeldame Gerdi Verbeet de presentator van De leen maar ijdelheid op internet, maar het jezelf vastzit. Ben je wel zo beschikbaar voor de lief- adressen van restaurants. taal, een eigen bank. Het Friese ‘terp’is ABN Wereld Draait Door in zijn eigen programma fe- onderscheiden in een wereld waarin sterren de als je denkt? Misschien herken jij van jezelf Opmerkelijk is dat er twee ver- voor ‘woonheuvel’–terwijl alle regio’s be- liciteerde met zijn benoeming tot Omroepman ‘en andere baasjes het voor het zeggen hebben’ dat je een sterke vrouw lijkt die alles onder kleinde woorden zijn die nooit culi- schikken over deze heuvels en er ook een eigen van het Jaar. „...euh ja, je hoort jezelf niet te fe- dwingt ook het leven in de nieuwe media van- controle heeft en te weinig je kwetsbaarheid nair verheven worden, terwijl je dat woord voor hebben. Komt dat allemaal door- liciteren, maar als u het doet dan ben ik er zeer zelf tot het juiste midden, ergens tussen ijdel- laat zien. Of ben je het liefst perfect – ‘papa’s op het eerste gezicht wel zou ver- dat de Friezen zo bescheiden zijn? Hoe komen mee verguld.” heid en zelfkritiek. brave meisje’–in alles wat je doet, zodat je wachten. Dat zijn ‘zoutje’en ‘knab- we toch aan dit beeld van de Friezen? Behalve dat dit natuurlijk opzet was van de Dat wil overigens niet zeggen dat de oudere niet het risico loopt om te worden afgewezen. beltje’. Die zijn te sterk in hun oor- Heel eenvoudig, ze zeggen het zelf. Hoe kun tot in de puntjes geregisseerde televisieshow, generatie de jonge hierin niets te leren heeft. Ondertussen bevries je achter je eigen glim- spronkelijke betekenis en blijven je, met zoveel aandacht op je, „je nuchtere, was het ook nog eens een opstapje tot een veel Leen Huijzer (1946), alias Lee Towers, om- lach, en heb je nauwelijks door hoe weinig je dus altijd zichzelf. Friese bescheidenheid houden”, vraagt een no- schreef zichzelf in een uitzending van openstaat voor de liefde. ta bene Friese journalist van de nieuwssite Pauw& Witteman als volgt: „Ik ben nogal rede- Wat ook beweging kan brengen, is om te Paulien Cornelisse Hallo Leeuwarden aan Iris Kroes, de Friezin uit lijk dominant, al zeg ik het zelf”. Bescheiden- kijken hoe je opnieuw en misschien vanuit Drachten die in 2012 The Voice of Holland won. heid op zijn best. een ander perspectief contact kan maken met Paulien Cornelisse schrijft op deze „Ik wil gewoon muziek maken en ik ben maar Je moet jezelf op het plek elke week een column over taal. ’in hiel gewoan famke’.” juiste moment naar Coen Simon is filosoof. Vorig jaar ontving hij voor zijn boek En toen wisten we alles de Socra- Wat ontzettend leuk dat u... voren weten te schuiven tes Wisselbeker voor het ‘meest prikkelende en Illustratie Viola Lindner Bescheidenheid is een lastige deugd en heel urgente filosofieboek van het jaar’.