DZLB 97.4 Local, Loud and Proud
Title: Pagpapasya: Isang Aspeto sa Pamilya Type: Instructional Broadcast Series Treatment: Continuity Script Date of Airing: 2 nd – 3 rd week of August Time of Airing: 11:30 -12:20 noon Scriptwriters: Jose Paolo Calcetas, Yza Santiago, John Carlo Brion
OBJECTIVES: Pagkatapos ng presentasyon, ang mga estudyante ng Technology and Livelihood Education sa ikalawang baitang ay kinakailangang: 1. ibigay ang kahulugan ng pagpapasya; 2. isa-isahin ang mg aspeto ng pagpapasya; 3. ilarawan ang kahit isa sa mga aspeto ng pagpapasya.
BIZ: INTRO MSC (UP AND OUT)
BIZ: MSC (UP AND UNDER) BACKGROUND MSC:FULL HOUSE
DARNA: Ayoko!
CAPTAIN BARBEL: Gusto ko!
DARNA: Ayoko nga sabi e...
CAPTAIN BARBEL: E gusto ko nga e... Dapat ako ang masusunod dito…
DARNA: Sinabi na nga kasing ayoko, ang kulit-kulit naman!
BIZ: INSERT SFX ( DOORBELL)
DARNA: Sino kaya yun? Buksan mo na ‘yung pinto.
CAPTAIN BARBEL: Bakit ako? Ikaw na kaya.
DARNA: Aba... talagang gusto mo yatang matikman ang powers ng puting bato ko ah…
Sige, makikita mo…
BIZ: INSERT SFX (WHOOOSHING WIND)
Pagpapasya . . . 2 2 2
CAPTAIN BARBEL: Ano?! Hampasin kaya kita dyan ng barbel?
BIZ: INSERT SFX (KNOCK ON DOOR THEN DOOR OPENING)
CHE: Mare… Pare…
DARNA: (SHOCKED) O, Anong ginagawa mo dito?
CAPTAIN BARBEL: Oo nga. Paano ka nakapasok?
CHE: Kanina pa kasi ako tumatawag dito pero di nyo ako naririnig. Ang lakas lakas nga
ng boses nyo sa labas kaya pumasok na ako. Mukha kasing nag-aaway kayo..
DARNA: (SWEET VOICE) Naku... Etong si mare, hinusgahan na kaagad kami...
CAPTAIN BARBEL: (CALM) Oo naman... Pinag-uusapan kasi namin yung plano namin
na lumipat ng bahay...Eto nga’t kapapayag lang niya sa plano ko.
DARNA: (SHOUT) Ano? Hoy, hindi kaya! Over my dead, sexy body. Hindi ako
pumapayag...
CAPTAIN BARBEL: E ang labo mo naman pala talagang kausap e...
DARNA: Huh?! Ako pa ngayon ang malabo e ikaw nga itong nagpipilit sa plano mo
kahit ayoko. Ano?! Gyera na ito? Barbel mo laban sa puting bato ko?
CHE: Teka lang. Huwag nyong daanin sa gyera ang usapan nyo. Wala kayong maaayos
na problema kung mag-aaway lang kayong dalawa...
DARNA: (CALM) Eh pano ba naman, sinabi ko na kasing ayokong lumipat,
pinagpipilitan pa.
CAPTAIN BARBEL: Eh sa gusto ko eh. Lilipat lang bahay, ayaw mo pa…!
CHE: Mare, pare, pag-usapan natin ito ng maayos. Halika’t umupo muna tayo habang
pag-uusapan natin ang tungkol sa pagdedesisyon ninyong lumipat ng bahay.
Pagpapasya . . . 3 3 3
DARNA: (NAPIPILITAN) O sige na nga... Alang-alang sayo...
CAPTAIN BARBEL: (SHOUT) Ano?!
DARNA: (CALM) Makikinig ako sa kanya. (SARCASTIC) Makinig ka na rin kaya?!
BIZ: ESTABLISH BACKGROUND MSC FOR 3 SEC THEN UNDER : FULL HOUSE
CAPTAIN BARBELL: O sige na nga. O ano, section C, tutulungan kaming muli ni
Mareng Che na gumawa ng desisyon nang sa gayon ay hindi na kami mag-away.
DARNA: Kailangan namin gumawa ng desisyon ni Capatain Barbell tungkol sa paglipat
ng bahay sapagkat ngayon pa lang ay pinag-aawayan na namin ito. Makinig na rin
kayo sa mga sasabihin sa amin ni Mareng Che nang sa gayon ay mataas ang
inyong makuha sa quiz natin mamaya.
BIZ: SEGUE BACKGROUND MSC WITH LESSON MSC THEN UNDER
CHE: Magandang hapon sa inyo second year section C. Kamusta kayo? Ok pa ba kayo?
Makikinig kayo sa sasabihin ko ha para maka-perfect kayo sa quiz natin mamaya.
Bago ang lahat, kailangan muna nating malaman kung ano ang pagdedesisyon.
Kayo ba, nagkaroon na ba kayo ng pagkakataon na kailangan ninyong gumawa ng
desisyon? Alam ninyo, ang pagdedesisyon kasi ay hindi isang bagay na pwedeng
madaliin. Ito kasi ay isang gawain na naglalayong bigyan ng solusyon ang isang
suliranin. Ito ay isang napakahalagang aspeto sa pamamahala ng pamilya sa loob
man o sa labas ng tahanan.
BIZ: LESSON MSC UP AND UNDER
-MORE-
Pagpapasya . . . 4 4 4
CHE: Alam nyo ba na ang paggawa ng desisyon ay may limang aspeto? Sa pagpapasya o
paggawa ng desisyon, mayroon tayong limang aspeto o hakbang na maaaring
sundin upang lubos tayong makapagdesisyon ng tama. Ang mga ito ay ang: una,
pag-alam sa suliranin. Ikalawa, ang pagkalap ng mga impormasyon. Ikatlo, ang
pagbuo ng mga maaaring solusyon sa problema. Ikaapat, ang pagpili ng
pinakaangkop na desisyon. At ang panghuli ay ang pakikilahok ng bawat
miyembro ng pamilya sa pagpapapasya.
BIZ: MSC ( UP FOR 3 SECONDS THEN UNDER)
CHE: Sa unang hakbang ng pagdedesisyon, kinakailangan munang malaman ng mag-
asawa kung ano talaga ang problema at kailangan nilang gawan ng desisyon.
Kailangan nilang pag-isipan ng mabuti kung ano ang naging ugat ng problema at
kung sino ang mga naaapektuhan nito. Sa kaso nina Darna at Captain Barbell,
nag-aaway sila dahil gusto ni Captain Barbell na lumipat ng bahay kaso, ayaw
naman ni Darna. Bakit gustong lumipat ni Captain Barbell at bakit naman ayaw ni
Darna? Kapag lumipat ba sila ng bahay, mas magiging madali para sa kanila at sa
mga anak nila? Saan nakuha ni Captain Barbell ang ideya na lumipat ng bahay?
Sa pagdedesisyon, kailangang alamin ni Captain Barbell kung bakit ayaw lumipat
ng bahay ni Darna at kung anu-ano at sinu-sino ang maaapektuhan kung sakali
nga na lumipat sila ng bahay. Kailangan nilang tanungin ang kanilang sarili kung
ano ang problema, paano ito nabuo at bakit, saka kung kelan at saan ito nagsimula
para naman mas maging madali para sa kanila ang mag-isip ng solusyon.
BIZ: MSC (UP AND UNDER)
Pagpapasya . . . 5 5 5
CHE: Ang ikalawang hakbang naman sa pagdedesiyson ay ang pagkalap ng
impormasyon. Sino ba ang maaari nilang tanungin ukol sa gusto nilang paglipat
ng bahay? Kaya ba nilang bumili ng bahay o uupa sila? Dito sa pagkalap ng
impormasyon manggagaling ang maaaring maging solusyon sa kanilang
problema. Maaaring si Captain Barbell o kaya si Darna ay magtanong-tanong ng
mga pinauupahang bahay, kung magkano ang upa dito, kung malapit lang ito sa
paaralan ng mga bata at iba pa. Maaari rin silang magtanong sa mga taong
pinagkakatiwalaan nila kung tama ba o hindi ang gusto nilang gawing desisyon
ukol sa paglipat ng bahay.
BIZ: MSC (UP AND UNDER)
CHE: Ang ikatlong hakbang naman ay ang pagbuo ng mga maaaring solusyon sa isang
problema. Maaaring alam na ng mag-asawa ang maaari nilang gawin at
nakapagtanong-tanong na rin sila pero, dito, kinakailangan nang malaman ng
ibang miyembro ng pamilya ang problema. Ito ay upang makatulong sila sa pag-
iisip ng solusyon. Sa kaso nina Captain Barbell at Darna, nakakuha na sila ng
impormasyon, mas makabubuti kung ipapaalam nila ang planong paglipat nila ng
bahay kina Teng at Narda. Karapatan nilang malaman. Isa pa, maaari rin kasing
may alam na suhestiyon ang kanilang mga anak ukol sa ganoong mga isyu.
BIZ: MSC ( UP FOR 5 SECONDS THEN UNDER)
-MORE-
Pagpapasya . . . 6 6 6
CHE: Ang ikaapat na hakbang naman ay ang pagpili ng pinakaangkop na solusyon sa
inyong problema. Ano ba sa palagay ninyo ang maaaring solusyon sa problema
nina Captain Barbell at Darna? Maaaring nakapaghanap na sila ng mga bahay na
malilipatan nila kung sakali na tutuloy sila sa desisyon nilang lumipat. Maaaring
nakapagbigay na rin sina Teng at Narda ng mga maaari nilang malipatan ng
bahay. Maaari na nilang piliin kung lilipat pa sila ng bahay o hindi, depende sa
mga nakalap nilang impormasyon. Dito, pipiliin nila ang pinakaangkop na
solusyon base na rin sa posibleng magiging epekto ng kanilang paglipat ng bahay.
BIZ: MSC (UP FOR 5 SECONDS THEN UNDER)
CHE: At ngayon, ang pinakahuling hakbang sa paggawa ng desisyon ay ang pakikilahok
ng bawat miyembro ng pamilya sa pagpapasya. Ngayong alam na nila kung ano
posibleng solusyon ukol sa kanilang problema, maaari na nilang piliin ang
pinakaangkop na solusyon ng sama-sama. Maaaring magbotohan ang buong
pamilya kung sino ang sang-ayon o hindi sa naisip na solusyon. Ang mahalaga
dito ay nagkakaisa ang buong pamilya sa pagdedesisyon, hindi lang ang tatay o
ang nanay ang nagdedesisyon para sa buong pamilya. Kapag iisang tao lang kasi
ang nagdesisyon, maaaring hindi maging komportable ang ibang miyembro ng
pamilya sa naging desisyon, at baka ito pa ang maging dahilan ng mas mabigat na
problema. Kayo, kapag magdedesisyon kayo, ayaw nyo naman na magkaroon ng
panibagong problema, di ba?
BIZ: SEGUE LESSON MUSIC WITH BACKGROUND MSC: FULL HOUSE THEN
UNDER -MORE-
Pagpapasya . . . 7 7 7
DARNA: O, Captain Barbell, narinig mo iyong sinabi ni Mareng Che? Sa paggawa ng
desisyon, kailangan muna nating malaman ang problema at kailangan nating
mangalap ng impormasyon. Bakit mo nga palang gustong lumipat tayo ng bahay?
BIZ: INSERT BACKGROUND MSC: DRAMA MSC THEN UNDER
CAPTAIN BARBEL: Darna, nahihirapan na tayong tumira dito. Una, malayo tayo sa
palengke. Isa pa, nahihirapan ang mga bata kapag pumapasok. Isang oras silang
maglalakad bago pa sila makarating sa eskwelahan. Saka, ang liit-liit ng bahay na
ito para sa ating pamilya.
DARNA: Ganon ba? Hindi mo naman kasi nililinaw. San tayo lilipat kung sakali?
CAPTAIN BARBEL: May napagtanungan na ako pero hindi ganon kaganda ang lugar.
Kailangan pa nating magtanong-tanong.
DARNA: Sige, Puto pao, magtatanong-tanong ako kung saan pwede.
BIZ: DRAMA MSC UP THEN UNDER
CAPTAIN BARBEL: Darna, sa tingin mo, lilipat pa tayo o hindi? Gusto rin naman
lumipat nina Teng at Narda. Yun nga lang, wala pa tayong pera para magbigay ng
deposit.
DARNA: Sa tingin ko, kausapin uli natin ang mga bata para kahit paano, alam nila ang
pinakahuli nating desisyon, tutal, buong pamilya naman tayong lilipat ng bahay.
BIZ: DRAMA MSC (UP AND UNDER)
-MORE-
Pagpapasya . . . 8 8 8
DARNA: Puto Pao, nakausap ko na ang lilipatan natin ng bahay kung sakali at maganda
naman ang lugar. Isinama ko nga sina Narda at Teng sa lugar kung saan tayo
pwede lumipat at nagustuhan naman nila. Sabi nga nila, mas maganda ang lugar
na iyon kaya gusto na nila lumipat.
CAPTAIN BARBELL: Sa tingin ko nga pichipichi, mas makakabuti kung lumipat na
tayo ng bahay. Magandang desisyon ang gagawin nating paglipat sapagkat mura
lang at mas magiging malapit sa mga taong mangangailangan sa atin.
DARNA: Buti na lang, buong pamilya tayong gumawa ng desisyon tungkol sa paglipat
natin ng bahay.
CAPTAIN BARBEL: Buti na lang at nakausap rin natin si Mareng Che at naturuan niya
tayo kung paano ang tamang proseso sa pagpapasya. Kahit papaano, hindi na tayo
ngayon nag-aaway.
DARNA: At ang mas maganda doon, mas lalo tayong naging close sa isa’t-isa, di ba Puto
pao…?
CAPTAIN BARBEL: Tama ka roon, pichipichi…
BIZ: SEGUE BACKGROUND MSC WITH LESSON MSC THEN UNDER
CHE: O ayan, nagkabati na sina Captain Barbell at Darna. Kahit paano, mas nakabubuti
ang pag-uusap ng mahinahon. O, mga taga-pakinig, alalahanin nating muli ang
mga hakbang na maaari nating sundin para makapagdesisyon tayo ng tama ha.
(PAUSE) Ang mga hakbang na ito ay ang: una, ang pag-alam sa suliranin.
(PAUSE) Ikalawa, ang pagkalap ng mga impormasyon… Ikatlo, ang pagbuo ng
mga maaaring solusyon sa problema. (PAUSE)
Pagpapasya . . . 9 9 9
CHE: Ikaapat, ang pagpili ng pinakaangkop na solusyon. (PAUSE) At ang panghuli ay
ang pakikilahok ng bawat miyembro ng pamilya sa pagpapapasya. (PAUSE)
BIZ: MSC (UP AND UNDER)
CHE: O, ngayon naman ay subukin natin ang galing ninyo sa pag-alala. Dapat ay nakinig
kayong mabuti. Ayan. Sige ha, kumuha kayo ng papel at bolpen. Tapos, isulat
ninyo ang inyong pangalan, kung ano ang year ninyo at saka section. Magsasagot
tayo ng limang tanong base sa sa lesson natin ngayon. Uulitin ko, isulat ninyo
ang letrang inyong tamang sagot sa inyong pael. Ok? Number one. Sa
pagdedesisyon, ano ang kailangan nating makuha para lubos nating malaman
kung pano bigyan ng solusyon ang problema. Letter a. impormasyon. Letter b.
problema. Letter c. pera. Ulit. Sa pagdedesisyon, ano ang kailangan nating
makuha para lubos nating malaman kung paano bigyan ng solusyon ang isang
problema? Letter a. impormasyon. Letter b. problema. Letter c. pera.
BIZ: INSERT STINGER
CHE: Ok. Number two. Sa unang hakbang ng pagdedesisyon, ano ang kailangang
malaman ng mag-asawa para magawan nila ng solusyon? Letter a. paraan ng
problema. Letter b. problema. Letter c. pera. Ulit. Sa unang hakbang ng
pagdedesisyon, ano ang kailangang malaman ng mag-asawa para magawan nila
ng solusyon? Letter a. paraan ng problema. Letter b. problema. Letter c. pera.
BIZ: INSERT STINGER
-MORE-
Pagpapasya . . . 10 10 10
CHE: Ok. Number three. Sinu-sino ang dapat nakakaalam ng problema? Letter a. Bawat
miyembro ng pamilya. Letter b. Si Captain Barbell lang. Letter c. Si Darna lang.
Ulit. Sinu-sino ang dapat nakakaalam ng problema? Letter a. Bawat miyembro ng
pamilya. Letter b. Si Captain Barbell lang. Letter c. Si Darna lang.
BIZ: INSERT STINGER
CHE: Ok. Number four. Ano ang pwedeng gawin ng pamilya para makapili ng mas
angkop na solusyon sa kanilang problema? Letter a. Mag-jack en poy. Letter b.
Magbatobatopick. Letter c. Magbotohan. Ulit. Ano ang pwedeng gawin ng
pamilya para makapili ng mas angkop na solusyon sa anilang problema? Letter a.
Mag-jack en poy. Letter b. Magbatobatopick. Letter c. Magbotohan.
BIZ: INSERT STINGER
CHE: ok. Number five. Ano ang pinag-aawayan nina Captain Barbell at Darna? Letter a.
paglilinis ng bahay. Letter b.pagbili ng pagkain. Letter c. paglipat ng bahay. Ulit.
Ano ang pinag-aawayan nina Captain Barbell at Darna? Letter a. paglilinis ng
bahay. Letter b.pagbili ng pagkain. Letter c. paglipat ng bahay.
BIZ: INSERT STINGER
BIZ: LESSON MSC UP AND UNDER
CHE: Tapos na ba kayo? Kung tapos na kayo ay ische-check na natin ang quiz ninyo.
Makipagpalitan muna kayo ng papel sa inyong katabi at chechekan natin ang
inyong mga papel. O sige, nakipagpalitan na ba kayo? Kung nakipgpalitan na
kayo, makinig na kayo sa mga sasabihin kong sagot sda mga tanong,. Ok? … Eto
na. (PAUSE) -MORE-
Pagpapasya . . . 11 11 11
CHE: Number one. Sa pagdedesisyon, ano ang kailangan nating makuha para lubos
nating malaman kung pano bigyan ng solusyon ang problema. Letter a.
impormasyon. Letter b. problema. Letter c. pera. Ang tamang sagot ay letter a…
impormasyon. Number two. Sa unang hakbang ng pagdedesisyon, ano ang
kailangang malaman ng mag-asawa para magawan nila ng solusyon? Letter a.
paraan ng problema. Letter b. problema. Letter c. pera. Ang tamang sagot ay letter
b… problema. Number three. Sinu-sino ang dapat nakakaalam ng problema?
Letter a. Bawat miyembro ng pamilya. Letter b. Si Captain Barbell lang. Letter c.
Si Darna lang. Ang tamang sagot ay letter a.. bawat miyembro ng pamilya.
Number four. Ano ang pwedeng gawin ng pamilya para makapili ng mas angkop
na solusyon sa kanilang problema? Letter a. Mag-jack en poy. Letter b.
Magbatobatopick. Letter c. Magbotohan. Ang tamang sagot ay letter c …
magbotohan. At number five, Ano ang pinag-aawayan nina Captain Barbell at
Darna? Letter a. paglilinis ng bahay. Letter b.pagbili ng pagkain. Letter c.
paglipat ng bahay. Ang tamang sagot ay… letter c. paglipat ng bahay. Uulitin ko
na lang ang mga sagot ha. Number one, letter a. Number two, letter b. Number
three, letter a. Number four, letter c. Number five, letter c. O, sino sa inyo ang
nakaperfect?
CHE: O, nakaperfect ba kayo sa quiz natin kanina? Magaling! Kung hindi naman, ok
lang iyan….
-MORE-
Pagpapasya . . . 12 12 12
CHE: Bumawi na lang tayo sa susunod ha at abangan nyo ulit kami sa miyerkules para sa
isa pang araw ng pag-aaral sa Technology and Livelihood Education. Ang
susunod nating pag-aaralan ay mas natuon naman sa ______.
BIZ: MSC UP AND UNDER
DARNA: Hmmm.. Aba, Puto pao, mukhang interesting ang susunod nating ha..
Aabanagan ko nga yan..
CAPTAIN BARBELL: Oo nga, pichipichi, aabangan ko rin iyan…
DARNA: O tandaan nyo lagi, sa tamang pagpapasya, kailangan malaman muna natin ang
poblemang kinakaharap at kailangan makakuha tayo ng tamang impormasyon
para maintndihan natin ito nang lubusan.
CAPTAIN BARBEL: Sa ganitong paraan, mas magiging malinaw ang pagbuo ng mga
pwede nating maging solusyon sa ating problema.
CHE: Basta ang mahalaga ay kung paano nyo lulutasin ang isang suliranin ng sama-sama
bilang isang pamilya. O, hanggang sa susunod ha. Abangan nyo pa ang mga
susunod nating aralin ha, hanggang sa muli.
DARNA, CB & CHE: Paalam!!!!
BIZ: INSERT SFX, LESSON MSC UP AND OUT
BIZ: EXTRO MSC (UP AND OUT)
-END-