ISBN 978-83-925155-6-2 W KRAINIE JAN BABICZ A BABICZ JAN BLANC MONT KRAINIE W

BAOBAB * GDAŃSK 2016

1 str. *** Cyjan Magenta Yellow blacK *** plik: MONT_BLANC_2015_COVER-04pak.indd *** 01-02-2016 01-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_2015_COVER-04pak.indd *** C M Y K *** str. 1 W KRAINIE MONT BLANC

Spis treści

1. MASYW MONT BLANC...... 5 2. DOLINA RZEKI ARWY - VALLÉE DE L’...... 15 2.1 OTOCZENIE LODOWCA GLACIER DU TOUR...... 21 2.2 OTOCZENIE LODOWCA GLACIER DE L’ARGENTIÈRE...... 23 2.3 LODOWE SANKTUARIUM MASYWU MONT BLANC...... 27 2.4 SCHRONISKA REJONU ...... 35 2.5 PASMO LES AIGUILLES DE ...... 40 2.6 GRUPA MONT BLANC...... 45 3. DOLINA VALLÉE DE MONTJOIE...... 50 4. DOLINA VALLÉE DES GLACIERS...... 55 5. PO WŁOSKIEJ STRONIE MASYWU MONT BLANC...... 60 5.1 DOLINA ...... 63 5.2 DOLINA ...... 68 6. PO PÓŁNOCNEJ STRONIE MASYWU MONT BLANC...... 72 7. PASMO CZERWONYCH TURNI ...... 80 8. ZDOBYCIE MONT BLANC...... 85 WYCIECZKI...... 89 9. REJON CHAMONIX ...... 91 9.1 CHAMONIX MONT- BLANC...... 92 9.2 MONTENVERS...... 96 9.3 BALKON PÓŁNOCNY – GRAND BALCON NORD...... 97 9.4 LE TOUR...... 100 9.5 SCHR. REFUGE ALBERT PREMIER (2706m)...... 101 9.6 (3842m)...... 105 9.7 BALKON POŁUDNIOWY – GRAND BALCON SUD...... 109 Białe Stawki - Lac Blanc (2352m)...... 111 Stawy Lac Cornu i Lacs Noirs...... 114 9.8 DOLINA VALLORCINE...... 120 SCHR. CHALETS DE LORIAZ (2020m)...... 121 SCHR. REFUGE DE LA PIERRE À Bérard (1924m)...... 122 MONT BUET (3096m)...... 125 9.9 DOLINA TRIENT...... 127 (2700m)...... 129 10. REJON LES CONTAMINES-MONTJOIE...... 130 10.1 MONT JOLY (2525m)...... 131 10.2 PRZEŁĘCZ COL DE TRICOT (2120m)...... 131 10.3 SCHR. REFUGE DE TRÉ-LA-TÊTE (1970m)...... 135 10.4 SCHR. REFUGE LA CROIX DU BONHOME (2433m)...... 138 10.5 SCHRONISKO TÊTE ROUSSE (3167m)...... 143 11. REJON ...... 145 11.1 DOLINA VAL VENY...... 147 SCHRON RAINETTO (3047m)...... 153 11.2 (3462m)...... 155 11.3 WŁOSKA DOLINA VAL FERRET...... 157 TÊTE ENTRE DEUX SAUTS (2729m)...... 158 TÊTE DE FERRET (2714m)...... 159 12. REJON ...... 161 12.1 STAWY LACS DE FENÊTRE...... 162 12.2 WIELKA PRZEŁĘCZ ŚW. BERNARDA (2469m)...... 163 12.3 Schronisko Cabane d’Orny (2826m)...... 166 12.4 Schronisko Cabane de l’A Neuve (2735m)...... 169 12.5 Schr. Cabane de Saleina (2691m)...... 172 3

2 str. *** C M Y K *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** 01-02-2016 01-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K *** str. 3 Fot. J.Babicz

4 str. *** C M Y K *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** 02-02-2016 02-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K *** str. 5 W KRAINIE MONT BLANC

1. MASYW MONT BLANC

MASSIF DU MONT BLANC, MASSICCIO DEL MONTE BIANCO THE

Stanowiący część Alp Graickich, Masyw Mont Blanc to najsłynniejsza i najwyższa część wielkiego łańcucha alpejskiego. Rozciąga się od przeł. Col de la Forclaz na pół- nocy (biegnie nią droga z Martigny w dol. Rodanu do Chamonix), po przełęcze Col de la Croix du Bonhomme i Col de la Seigne na południu. Otaczają go francuskie doliny Vallée de l’Arve, Vallée de Montjoie i Vallée des Glaciers, po stronie włoskiej ciągną się doliny Val Veny i Val Ferret. Natomiat w Szwajcarii położone są doliny Val Fer- ret i Val Trient. Mimo przynależności do różnych państw we wszystkich tych dolinach mówi się po francusku.

Fot. J.Babicz

1

2 3

Włoska strona Mont Blanc 1. Mont Blanc 2. 3.

Głównym wzniesieniem jest oczywiście majestatyczna, biała kopuła Mont Blanc (4810m) otoczona szczytami Mont Maudit (4465m), Mont Blanc du Tacul (4248m) oraz Dôme du Goûter (4304m). Nieco dalej wznoszą się czterotysięczne olbrzymy (4208m) i (4122m). 5

4 str. *** C M Y K *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** 01-02-2016 01-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K *** str. 5 10 str. *** CM

MASYW MONT BLANC – Część północna Y K***plik:MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd ***01-02-2016 VALLORCINE Col de Balme

Cabane d’Orny Cabane du Trient

Glacier des Grands Glacier d’Orny

Aig. duPlateau Tour Le TOUR du Trient Ref. Albert Premier Cabane de Saleina

Glacier du Tour Aig. du Chardonnet Glacier de Saleina

Aig. d’Argentière FERRET SUISSE VAL Argentière Cabane de l’A Neuve

Glacier d’Argentière Ref. d’Argentière Glacier La FOULY de l’A Neuve

Aig. Verte Les Courtes

Aig. de Triolet Ref. de la Charpua Glacier du Dolent Hotel du Montenvers Ref. du Couvercle 01-02-2016 *** plik:MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K***str. 11 W KRAINIE MONT BLANC

2.1 OTOCZENIE LODOWCA GLACIER DU TOUR

Lod. Tour ma postać śnieżno-lodowego pola, z którego wypływa krótki jęzor. Czoło znajduje się na wysokości ok. 2200m. Jeszcze niedawno lodowiec spływał znacznie ni- żej, ale 14 sierpnia 1949 roku doszło do katastrofalnego oberwania intensywnie pod- mywanego czoła: w stronę wioski Le Tour runęło od 0.5 do 2 milionów m3 lodu zabijając 6 turystów.

Nad prawym brzegiem wspomnianego pola położony jest dwuwierzchołkowy szczyt Aig. du Tour (3544m). W grani oddzielającej lodowiec Tour od położonych po stronie szwajcarskiej lodowców Saleina i Plateau du Trient wznosi się tylko kilka niezbyt wy- bitnych skalnych zębów. Większe znaczenie mają znajdujące się tutaj przełęcze, które umożliwiają przejście na stronę szwajcarską: Fenêtre du Tour (3336m) na lod. Saleina i Col du Tour (3282m) na Plateau du Trient.

Prawdziwie wybitnym szczytem w rejonie lod. Tour jest natomiast Aig. du Chardonnet (3824m), od którego odchodzi grań ograniczająca lodowiec z lewej strony. Bazę turystyczną stanowi położone w Le Tour i otwarte dla wszystkich schronisko fran- cuskiego Klubu Alpejskiego CAF. Natomiast łatwo dostępne schronisko Albert Premier jest punktem wyjścia wspinaczek na okoliczne szczyty.

Fot. J.Babicz 2 3 5 1 4

Otoczenie lod. Glacier du Tour 1. Aig. du Genepi 2. Aig. du Tour 3. Aig. du Purtscheller 4. Petite Fourche 5. Grande Fourche 21

20 str. *** C M Y K *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** 01-02-2016 01-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K *** str. 21 7 Fot. Ueli Raz Fot. 7. La Fouly

6 6. Kemping Glaciers 5 4 Neuve 5. Lod. Gl. de l’A

Le Tour Noir 4. Le Tour

Górna część szwajcarskiej doliny Val Ferret Val Górna część szwajcarskiej doliny 1 3 3. Żleb Combe des Fonds

2 2. Lod. Dolent

1. Mont Dolent

73

72 str. *** C M Y K *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** 01-02-2016 01-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K *** str. 73 W KRAINIE MONT BLANC

9.5 SCHR. REFUGE ALBERT PREMIER (2706m)

Duże schronisko położone nad prawym brzegiem lodowca Tour, u stóp Aig. du Genepi, 140 miejsc, tel.: 04 50 54 06 20, mapa IGN 3630 OT Chamonix (1:25000). Obok mały drewniany budynek starego schroniska.

Fot. J.Babicz

Zbudowane w 1959 roku nowe schr. Albert Premier zostało ostatnio rozbudowane

Schr. Albert Premier jest jednym z nielicznych schronisk Masywu Mont Blanc, do któ- rego można dojść nie przechodząc po lodowcu. Można tu dojść z miejscowości Le Tour (Trudności T2+, deniwelacja 1250m, podejście 4h15), z Chalets de Charamillon (górna stacja kolejki gondolowej z Le Tour, 860m podejścia, 2h30), lub z górnej stacji wyciągu krzesełkowego (ok. 2180m) w rejonie przeł. Col de Balme (530m podejścia, 2h). Mając wykupiony karnet Mont Blanc Multipass lepiej zastosować ten ostatni wariant.

Le Tour - Chalets de Charamillon – schr. Albert Premier Trudności T2+, deniwelacja 1240m, podejście 4h15, powrót 2h45, fot. J.Babicz.

Dojazd do Le Tour (1453m) autobusem miejskim na duży bezpłatny parking poniżej bu- dynku kolejki. Podchodzimy (45min) lub wyjeżdżamy kolejką gondolową do górnej sta- cji Chalets de Charamillon (ok. 1700m). Szlak do schroniska prowadzi w prawo w górę przez trawiaste zbocza łącząc się na wysokości ok. 2280m ze ścieżką biegnącą od gór- nej stacji wyciągu krzesełkowego. 101

100 str. *** C M Y K *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** 01-02-2016 01-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K *** str. 101 W KRAINIE MONT BLANC

12.5 Schr. Cabane de Saleina (2691m)

Stare drewniane schronisko położone na tarasie wysoko ponad prawym brzegiem lod. Saleina. Trudny dostęp powoduje, że schr. Saleina nie jest tak popularne jak pozostałe schroniska tej części masywu. Ze względu na wspaniałe otoczenie lod. Saleina warto spędzić tu noc.

Ilość miejsc: 48, telefon +41 27 783 1700, współrzędne szwajcarskie 571.450/91.720, mapy: Swisstopo 1345 Orsières (1:25000), 282 Martigny (1:50000).

Praz de Fort - schr. Cabane de Saleina TrudnościT4, deniwelacja 1360m, podejście 4h30, zejście 2h40. Główne trudności to przejście eksponowanych płyt Les Dalles des Toules, co w przypadku deszczu może być szczególnie trudne w zejściu. Przejście umożliwiają wykute stopnie, klamry i jedna dra- bina, całość ubezpieczono łańcuchami o długości 250m. 172

172 str. *** C M Y K *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** 01-02-2016 01-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K *** str. 173 Już wkrótce nowy wybór tras od Berniny po Écrins

176 str. *** C M Y K *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** 01-02-2016 01-02-2016 *** plik: MONT_BLANC_168x244mm_fin_2015-22pak.indd *** C M Y K *** str. OR