Begrenzingenplan IJsseluiterwaarden

1992 ha beheersgebied 1608 ha reservaatsgebied 198 ha natuurontwikkelingsgebied

Provincie vastgesteldo p2 9apri l 1997

•u -JtAO) - door deschaa lva nd ekaar twa she tonvermijdelij k dat sloten,wege n enklei ­ neniet-agrarisch e percelen binnend ebegrenzin g zijngetekend .Di tbegren ­ zingenplan heeft alleen betrekking opagrarisch e cultuurgrond enverander t dus nietsaa ndergelij k grondgebruik;

- andere manieren omnatuurbehou d of -ontwikkeling te realiseren.I nd euiter ­ waarden ishe tnatuurvriendelij k afwerkenva nontgrondinge n een belangrijk voorbeeld.Maa ri nweze nka nbi j iedereveranderin gva n inrichting natuuront­ wikkeling een rolspelen .Di tbegrenzingenpla n zegt nietsove r andere moge­ lijkheden dan metbehul pva ngenoemd e regeling. Voor natuurontwikkelingsgebieden zalvoo r deinrichtin gee n inrichtingsplanwor ­ denopgesteld ,o pbasi swaarva nd enodig evergunninge n wordenaangevraagd . Bijdez everanderin g vaninrichtin g zijnmogelij k nietallee nagrarisch e percelen betrokken.I nall egevalle nza ldoo r deinitiatiefnemer s contact moeten worden opgenomen metall ebelanghebbende n vooroverleg .Daarbi j kunnenzake naa n deord ezij nal s randvoorwaarden voord e inrichting,compensati e en eventueel schadevergoeding. 2 Beschrijvingva nhe tgebie d

2.1 Algemeen DeIJsse li see nbochtig e rivier metee nhog estroomsnelhei d envorm tee n belangrijke noord-zuidverbinding voor zoweld enational e binnenscheepvaart als depleziervaart . Karakteristiek voor de IJssele ndaarme e specifiekvoo r hetGel ­ derserivierengebied ,i shaa rgrot everscheidenhei d aanlandschapsvormen , natuurwaarden encultuur-historisch e elementen.I nhe t Natuurbeleidsplan (NBP) zijnd egehel e uiterwaardenva nd e IJsselaangeweze n als kerngebied metgoed e mogelijkheden voor natuurontwikkeling.Ee naanta lva nd e IJsselui- terwaarden ligti nd eprovinci eOverijssel ,hie ri sa lee naanta l natuurontwikke­ lingsprojecten inuitvoerin g (onderander e ind eDuursch ewaarden) .I nbijlag e1 .i sd eliggin gva nd eGelders e IJsseluiterwaardenaangegeve n (naamgevinge n nummeringvolgen s BeleidsplanUiterwaarden , PS1990 )

2.2 Natuur en landschap TrajectWestervoort- Het uiterwaarden-landschap opdi ttrajec t kentee ngrot eafwisseling .D euiter ­ waardentusse nArnhe me nWestervoor t zijnhee lsmal , terwijld e Havikerwaard eengrote ,bred e uiterwaardis . De Fraterwaard is,n ad ebochtafsnijdin g bij ,verander d inee neiland ; enkeldoo r eenda mverbonde n met hetbin - nendijksgebied .

Karakteristiek isd enabijhei dva nhe tVeluwemassief .O pd eoostoeve r isi nd e smalle Zonetusse nd ebebost eflanke nva nd estuwwa l end e rivier een aantal wegene nd espoorlij nArnhem-Zwoll e zeer nadrukkelijkaanwezig . Verder istyperen dvoo rdez ezon ehe tgrot eaanta llandgoedere n enkastelen .

Debosgebiede n opdez e landgoederen zijnvoo r allerlei bos-organismenva n belangal sstapstee ntusse nd ebosgebiede nva nd eVeluw ee ndi ei nOost-Gel - derland.D erijkelij kaanwezig e heggen ind everschillend e uiterwaardenverster ­ kendez estapsteen-functie .Daarnaas tvorm t eenaanta lva ndez ebossen , samen metdi eva nd ezuidelijk e IJsselvallei,d emees twestelijk e uitloperva nd e Midden-Europese bostypeno pgronden rijkaa nvoedingsstoffen .I nd e kruidlaag vandez ebosse nkome nsoorte nvoo rals :bosanemoon ,boskortsteel ,gevlekt e aronskelk enslank esleutelbloem .Kenmerken dvoo r dehardhout-ooibosse n is hierverde r hetvoorkome nva nslangelook .

Denabijhei dva nhe tVeluwemassie f veroorzaakt metnam ei nd eVelperwaar - den,d e Havikerwaarden end eBrummensch ewaarde nvoo r eenconstant etoe ­ stromingva ngrondwater .Deel sgebeur tdi tdoo raanvoe rvi abeke n(Beekhui - zenseBeek ,Soerensch e Beeke nLeuvenheimsch eBeek ) endeel sdoo ruittre ­ dingva nkwelwate r ind euiterwaarde n zelf.Plaatselij kontstaa n hierdoor gradiëntentusse n rivierwater engrondwater , metwaardevoll e kwelafhankelijk e moeras-e nbosgemeenschappen .Oo kd ebedreigd e kamsalamanderdi ehie r voorkomt,word tvaa kaangetroffe n inkwelmilieu s inuiterwaarden .

Eenaanta luiterwaarde n isno gonvergrave n engeomorfologisc h bijzonderwaar ­ devol.Dele nva nee npaa r uiterwaarden indi ttrajec tzijn ,o fworde nontzand . Hierdoor zijngrot ewaterpartije n ontstaan.Plaatselij k komenwaardevoll e riet- en moerasgemeenschappen voor metplante n als moeraskruiskruid,grot ewaterep - pee nzeegroen e muure nvogel sal sbruin e kiekendief,waterra le ngrot ekare - kiet. Verder beperkt debeheersin gzic hto t het in-e nuitlate nva nwate r inee n aantal uiterwaarden,wa t inee naanta lgevalle n bijhog e rivierwaterstanden totproble ­ men leidt.Daarnaas t zullenee naanta lecologisch everbindingszone s aange­ legdworde ntusse nd eVeluw ee nd euiterwaarden .Dez everbindingszone s zul­ lenaangeleg dworde n langs kleinerewatergangen .

Gemeenten

Bestemmingsplannen Debeheers -e n reservaatsgebieden end enatuurontwikkelingsprojecte n liggen indivers egemeenten .I nd e hiernavolgende tabeli sd ebestemmin g aangege­ ven,zoal sopgenome n ind evigerend e Bestemmingsplannen Buitengebied.

Bestemmingsplanaanduidingen

Gemeente Uiterwaard Bestemming

Angerlo Koppenwaard agrarisch gebied II, verblijfsrecreatie Vaalwaard natuurgebied,dag -e nverblijfsrecréati e Brummen Brummenschewaarde n agrarischgebie d III, natuurgebied Cortenoever natuurgebied,agrarisc h gebiedII I Doesburg Fraterwaard natuurgebied,agrarisc hgebie d IIe nII I Epe Welsumerwaarden agrarisch gebiedII I Gorssel Rijsselschewaarden ,Middelwaard , Ravenswaarden en Epser waarden agrarisch gebied III Hoenwaard natuurgebied,agrarisc h gebied 1,I Ie nII I Gelderdijksche waard agrarischgebie d IIe nII I Veessenwaarden natuurgebied Vorchterwaarden agrarisch gebiedI Ie n verblijfsrecreatie Marlerwaarden en Hoenwaard agrarischgebie dII I Havikerwaard, Beimerwaard natuurgebied,agrarisc h gebied III, bijzondere doeleinden Velperwaarden agrarisch gebiedII I Steenderen Olburgsewaard,Spaenswaar de n Bronkhorster waarden agrarisch gebied III Rammelwaard enTerwolde r Dorperwaarden agrarisch gebiedII I Nijenbeker Klei agrarisch gebiedI I DeWilpsch e Klei agrarisch gebied 1 enII I Terwolder Dorper Stokebrandswaard en Tichelbeeksewaarde n agrarischgebie d lil

12 2.5 Evaluatie Beheersplan Inonderstaand e tabel isee naanta lgegeven sverwerk t die betrekking hebben IJsseluiterwaarden(1992 ) ophe tvigerend e beheersplan.

Beheersplan IJsseluiterwaarden standpe r 1 januari499 7

Ingangsdatum 1januar i 1993 Oppervlakte totaal 3434h a(100% ) Oppervlakte beheersgebied 1970h a(57% ) Oppervlakte reservaatsgebied 1464h a(43% ) Oppervlakte reservaatsvorming voltooid (A) 475 ha(32% ) Oppervlakte met beheersovereenkomsten 2285 ha(76% ) Waarvan passief beheer 840h a(37% ) Waarvan licht beheer 374h a(16% ) Waarvanzwaa r beheer 1071 ha(47% ) Oppervlakte metovereenkomsten ,nie tzijnd e passief beheer, inbeheersgebie d (B) 775 ha(38% ) Oppervlakte metovereenkomsten ,nie tzijnd e passief beheer, inreservaatsgebie d (C) 690 ha(69% ) Oppervlak metovereenkomste n (nietzijnd epassie f beheer) inbeheersgebie d enopp . reservaatsvorming voltooid (A+ B ) 1245h a(36% ) Oppervlak metovereenkomsten , nietzijnd epassie f beheer enreservaatsvormin g voltooid (A+ B + C ) 1920h a(57% )

Bijd etabe l kunnend evolgend e opmerkingen gemaaktworden . Invergelijkin g metander e beheersplannen zijnvoo r eengroo t percentageva n hetoppervla k beheersovereenkomsten afgesloten.Daartegenove r staat datd e verwerving van reservaatsgebied nauwelijks plaatsvindt.Mogelijk e oorzaken hiervoor dienen gezochtt eworde n inhe tstreve nva nvee l bedrijven naar meer grondgebonden productie.Hierdoo r isd egrondmobilitei tlaa ge ni se rvee lvraa g door agrariërs naar uiterwaardgrond.Ee ngevol g hiervan is,da tafrondin gva n reservaten opuiterwaardnivea u problemen geeft.Di tspeel t met name ind e Ravenswaarden eno pCortenoever .

13 14 3 Natuurdoelene nbegrenzin g

3.1 Inleiding Eenbelangrij k deelva nd ehuidig e natuurwaarden inGelderlan d isgelege n ind e uiterwaarden vand egrot e rivieren.He thandel t daarbijo mee nbeperk t aantal biotopen.Lang sd e IJsselbetref t hetvoora ldrog estroomdalgraslande n ophoo g gelegen stroomruggen endijke ne n(i nminder e mate) om weidevogelgebieden oplaa ggelegen ,vochtig e graslanden.Daarnaas t zijn,vanweg e hunoeverbe ­ groeiingen enal s pleisterplaats voorwatervogels , nogva nbelan ggroter ewater ­ partijen (klei-e nzandputten ,e noude ,afgesnede n rivierarmen).To tslo t kunnen noggenoem dworde nenkel e restanten hardhoutooibos,veela l ind evor mva n hagen.

Oorspronkelijk kende hetlaaglandriviersystee m eenvee lgroter everscheiden ­ heidaa n leefomstandigheden.Doo r middelva naanpassinge n aan het rivierbed (regulering ennormalisering) ,wer dd e rivierteru g gedrongen inéé nvaargeul . Hierdoorverdwene n dekarakteristiek e nevengeulen metd egrot eafwisselin g in stroomsnelheid enwaterdiepte ,e nd edaarbi j behorendegevarieerd eflor ae n fauna.He tomzette nva ngoeddeel sa l hetbo so pd ehoger edele nva nd euiter ­ waarden ingrasland ,zorgd evoo r eenverder everarmin g aanbiotopen .

Langsd egrot e rivieren moet bijnatuurherste l door middelva n natuurontwikke­ lingda noo k ineerst e instantie gedachtworde n aan bosontwikkeling en(o f in combinatie met) aanlegva n nevengeulen.Lang sd eIJsse lzij no pvel e plekken hiervoor goede kansenaanwezig .Enerzijd somda tvanui t rivierkundigopzicht ,i n eengroo taanta l uiterwaarden geenbezwaa r bestaatvoo rhe ttoelate nva nmee r rivierdynamiek ind euiterwaarden ,gekoppel daa nd eaanle gva n nevengeulen enanderzijd s doord eaanwezighei d opkort eafstan dva nd e rivier,va ngrot ebin - nendijkse boscomplexen.Hierdoo r kunnen bijzonder interessante gradiënten gevormdworde nvana f de hooggelegen,binnendijks e bossen,naa rd elaaggele ­ genooibossen .

Inhe thiern avolgend e isvoo rd everschillend e trajecten langsd e IJssel,di tver ­ der uitgewerkt.Bi jdez e uitwerkingzij ndaarnaas t devolgend e algemene uit­ gangspunten gehanteerd.

- Dei neerder e beheersplannen begrensde relatienotagebieden ind e IJsselui- terwaarden blijven inprincip e gehandhaafd.Di tzij nveelal ,o fgoed eweidevo ­ gelgebieden,o fgebiede n metee n goedestroomdalflor ae ndiene n inzoverr e nietvoo r natuurontwikkeling inaanmerkin g te komen.I nee naanta l gevallen kunnenechte rwaardevoll e gemeenschappen vangrot e rivierento t ontwikke­ lingkome n ingebiede n dieeerde r begrensdzijn ,zonde r datd en uaanwezi ­ ge natuurwaarden hierdoor ernstig achteruit gaan.I ndi egevalle n kan beheers-e nreservaatsgebie d omgezet worden in natuurontwikkelingsge­ bied.

- Dedijke nspele n bijd evisievormin g geendoorslaggevend e rol.Ove rdele n van hettrajec t moet nogee ndijkverbeterin g plaatsvinden.E rword tva n uit gegaanda to pdez e plekken,binne nafzienbar e tijd, degronde n opd edij k door hetwaterscha pverworve n worden.Hiern a kunnenvi agebruiksovereen - komsten,danwe i ineige nbehee rva nhe twaterscha p denatuurwaarde n op dedij kbehoude n enontwikkel dworden ,confor m hetprovinciaa l beleid (GRIP).

15 Mogelijkheden voor hetontwikkele nva nspecifiek e levensgemeenschappen vangrot e rivieren (waterplanten,vissen ) binnend evaarwe gvoo rd e beroepsvaart zijn nietbekeken ,omda t dit ineerst e instantie eentaa k isvoo r Rijkswaterstaate nteven s isbegrenzin gva n natuurontwikkelingsgebied en relatienotagebied hiervoor niet hetgeëigend e instrument.D erivieroever s zijn uitdrukkelijk welbi jd evisievormin g betrokken.

Bijd ebegrenzin g isgestreef d naard evormin gva nafgeronde ,compacte, aaneengesloten oppervlakten vanzowe l hetbeheers -e n reservaatsgebied als het natuurontwikkelingsgebied.

Totslo t isaa n hetein dva ndi thoofdstu k eenkort e beschrijving gegevenva nd e verschillende uiterwaarden,waari n debestaand e begrenzingen van beheers-e n reservaatsgebied,onverander d (met uitzonderingva nee ntweeta l kleineveran ­ deringen) gehandhaafdblijven .

Deveranderinge n betreffen een kleine (ca.5 ha ) uitbreidingva n het reservaats­ gebiedi nd eBronkhorste r waarden enee nklein eaanpassin g (ca.3 ha )va nhe t beheersgebied ind e Epserwaarden . Deverschillend e begrenzingen zijn inbijlag e2 o pkaar taangeduid .

3.2TrajectWestervoort-Brumme n Alsgevol gva nd egrot eafwisselin g inhoogteligging ,bodemsamenstellin g en hydrologie isi ndi ttrajec t opkort eafstan dva nelkaar ,ee ngroo taanta lverschil ­ lende,waardevoll e levensgemeenschappen aanwezig. Eenbelangrij k deelva nd eactuel e natuur- enlandschapswaarde n (onderande ­ restroomdalflora, weidevogel s enhagen ) kunnen metd ebestaand e begrenzing relatienotagebieden, inprincip e behouden enontwikkel dworden .Aanvullen d dienen door het inzettenva n natuurontwikkeling devolgend e natuurdoelengere ­ aliseerdt eworden . - Vergroten invloedvan rivierdynamiek. Door hetvergrote nva nd e rivierdynamiek kanee nbelangrijk e uitbreidingva n de natuurwaarden bewerkstelligd worden.Voorbeelde n hiervan zijn:pionier ­ vegetatiesva noever se nlevend e rivierduinen en levensgemeenschappen vanstromen dwate r innevengeulen .Doo r deaanle gva n nevengeulen kan ook hetecologisc hfunctionere n vand erivie rzel fverbeter dworden .Goed e mogelijkheden zijn hiervoor aanwezig ind eHavikerwaar d end e Brummen- schewaarden . - Versterken van derelatie met de Veluwe. Hier moet ineerst e instantie gedachtworde naa nd eaanle gva n(moeras)bo s ind euiterwaarde n enhe tbete r benuttenva nwate r uitd estuwwa l (beek-e n kwelwater).Goed e mogelijkheden zijn hiervoor aanwezig ind eVelperwaar - dene nd eHavikerwaard .E rza lgezoch tworde n naar aansluiting bijbinnen - dijkse begrenzingen. - Uitbreidenoppervlakte bos in uiterwaarden. Ooibossen komentegenwoordi g slechts sporadischvoor .Terwij lzi jee nzee r belangrijke component van hetvolledig e rivierecosysteem zijn. - Benutten vankwelsituaties. Omdat kwelwater meestalee ngoede ,natuurlijk e samenstelling heeft, komen inkwelsituatie s bijnaaltij dbijzonder e natuurwaardenvoor .

16 3.2.1 Hondsbroekse Pleij Huidige situatie DeHondsbroeks e Pleij isee nvoormalig e uiterwaard ophe t splitsingspunt van Nederrijn en IJssel.Landschappelij k gezien ishe t uiterwaardkarakter nogduidelij k herkenbaar, metee n hogeoeverwa l langsd e rivier enee n lager terrein,waari n enkele kleine kleiputten enStrangresten ,lang sd evoormalig e bandijk.O pd eoeverwa lzij nee nagrarisc hbedrij f enee ncomposteringsbe - drijf gevestigd.D ebelangrijkst e natuurwaarden van hetgebie dligge n ind e (potentiesvoor ) stroomdalflorava nd edij ke nd eoeverwa l enee n gevarieer­ demoerasvegetati e langsd enatt eelemente n inhe tcentral e gebied.I ndez e natte elementen isenig e invloedva nschoo n grondwater (kwel) merkbaar. Hetgebie dstaa tonde r stedelijke drukvanui t aanliggendWestervoor t envan ­ uito pd eoeverwa lgevestigd e bedrijvigheid.

- Streefbeeld Degemeent eWestervoor t heeft inhe tkade rva n het landschapsbeleidsplan eenstreefbeel dvoo rdi tgebie dopgesteld .Daari n isd e Hondsbroekse Pleij veranderd inee ngebie dwaari n stedelijke uitloop,natuu r enextensie f agra­ rischgebrui k samengaan.D ebedrijvighei d opd eoeverwa l isverdwenen .O p deoeverwa l is,doo r landschapsbouw enextensiverin g van hetgebruik , stroomdalgraslande nstruwee lto t ontwikkeling gekomen.D e"natt eas "va n hetgebie di sversterk t door kleinschalige, natuurgerichte ontgrondingen. Daarmee isd einvloe dva n hetkwelwate rversterkt .He tagrarisc h gebruik is extensief;d ewandelmogelijkhede nzij nvergroot . Vanuit hetrijks -e nprovinciaa l beleidword tdi tstreefbeel d gesteund enka n hieraantoegevoeg dworden ,da t meer natuurwinst teverwachte n isbi jinte ­ gralejaarrondbegrazing .He tgebie dleen tzic hdaa r goedvoor .He tstreef ­ beeldo p langetermij n dient danoo k uitt egaa nva nee nverder eextensive ­ ringva n hetgebrui k enee ngroter e natuurlijkheid.

Concrete begrenzing en beheer Momenteel werktd egemeent e aand everder e ontwikkeling vandi t gebied als"arcadisc h uitloopgebied".Te rondersteunin g vandi tproce s wordt2 5 ha beheersgebied begrensd ind emees twaardevoll e delenva nhe t centrale gebied.

3.2.2 Velperwaarden enKoppenwaard - Huidige situatie DeVelperwaarde n zijn relatief smale ngedeeltelij k begrensddoo rd eA 48 . Hetsmalst e deel,me ttamelij k eenvormig grasland,word tdoo r hetterrei nva n eenvoormalig e steenfabriek afgescheiden vand erest .D e Beekhuizerbeek mondtvi a hetgemaa l deVolhardin g uiti nd euiterwaard .Zi jstroom t over enkele honderden meters,paralle laa nee n kadedoo r deuiterwaar d en mondt nabij hetfabrieksterrei n uiti nd e IJssel.I nd ekad ezij nee ntweeta l sluizenaanwezig .Binne nhe tomkad edee llig t eenaanta lsloten .Hieri ngroei ­ enkwelindicerend e soorten.Ee npaa rpercele nzij nme twilgenbo s beplant.I n hetzuidelij k deelva nd e uiterwaard groeien enkele meidoornhagen.Verde r ligt hier een kleinplasje ,omgeve n dooree nvochtig e laagte.D ewa lvla k langsd ebesteend e oeverva nd e IJsselherberg t eengroo taanta lzeldzame , drogestroomdaJsoorten .

17 Streefbeeld Door natuurontwikkeling isee ngroo tdee lva nd eVelperwaarde n veranderd inee n kwelbenvloede uiterwaard metee ngradiën ttusse n rivierwater en water met hetkarakte r van grondwater. Binnen hetomkad edee l heeftzic hee nvochti g bosontwikkeld ,da tvoora l onder invloedstaa tva n kwelwater. Incidenteelvind t echter beïnvloeding door rivierwater plaats.Bo so pee ndergelijk e standplaats isi nGelderlan dz ogoe d alsafwezi g eni sbijzonde rwaardevol . Hetwate rva nd eBeekhuizensebee k wordt langer ind e uiterwaardvas t gehouden eni nd edrassig e zone nabijd elangzaa m stromende beek hebben zichwaardevoll e oeverbegroeiingen ontwikkeld.Ter hoogteva nd e sportter­ reinene nhe tindustrieterrei n DeBeem d isi nee nzon e parallelaa nd edijk , een belangrijk kwelmoerasontstaan .D ekwelzon e sluitaa no pd eBeekhui - zerbeek enbi jhog e IJsselstandenfungeer t zijal see n meestromende neven­ geul. Inhe tzuidelij k deelva nd eVelperwaarde n ishe taanwezig e hagenpatroon uitgebreide nversterkt .Hierdoo r kanhe tbuitendijk sgebie d haarfuncti eal s fourageergebied voordiere nva nd estuwwal ,no gbete rvervullen .D e relatie IJssel-Veluwei sbinnendijk s (BeheersplanVeluwe )versterk t door derealise ­ ringva nee n natuurontwikkelingszone tussen deZutphensestraatwe g end e A48 ,nabi jViaduc tBiljoen . Dedrog estroomdalgraslande no pd eoeverwa l hebbenzic hverde r ontwik­ kelde nvorme n een belangrijke stapsteentusse n depopulati eva nd e Gel­ derse Poort endi eva nd ebenedenstroo m vand eIJssel .

Evaluatie Hetgrootst e deelva nd eVelperwaarde n isi nhe tverlede n begrensdal s beheersgebied.Hie rzij no pee naanta l percelen beheersovereenkomsten afgesloten (15jun i maai-/weidebeheer). Dehog estroomru g metd egroei ­ plaatsenva nd estroomdalflor azij nbegrens dal s reservaatsgebied.Ee npaa r percelen reservaatsgebied,zij ndoo r Natuurmonumenten verworven.D e Koppenwaard isi nhe tverlede n begrensd alsbeheersgebied .E rzij no pee n kleinoppervla k (lichte) beheersovereenkomsten afgesloten.Betwijfel dword t of inhe toostelij k deeldoo r middelva novereenkomste n de natuurkwaliteiten vergroot kunnenworden .

Concrete begrenzinge n beheer Hetgrasland ,gelege n binnend ekad e enhe tpercee l bijd emondin gva nd e Beekhuizensebeek worden begrensdal s natuurontwikkelingsproject (ca. 25 ha).N ahe tverwijdere n vand etoplaa g enaanpassin gva nhe tslotenstelsel , wordt hier bosontwikkeld .I ndi t bosword tee n"niet sdoen "behee rgevoerd . Dehuidig ebospercele n (geenagrarisch e grond) binnend e kade,diene nt e zijnertij dvi atraditionel everwervin g verkregent eworden .Hierdoo r ontstaat danee nafgerond e beheerseenheid. Erzij ngee n hectaren beschikbaar voor realiseringva n hetgewenst ekwel ­ moeras bij DeBeemd .D ehiervoo r benodigde ontkleiingza ldoo r middelva n particulier initiatief uitgevoerd moetenworden . Omdat hetnatuurrendemen t te laag is,verval t eengedeelt e van hetbeheers ­ gebied ind e Koppenwaard.

Vooree ndee l (54ha )va nd eKoppenwaar dverval t destatu s beheersgebied. Naard e huidige inzichten levertd ebegrenzin gt eweini g natuurrendement op.I ndi tdee lzij ngee nbeheersovereenkomste n afgesloten.

18 3.2.3Havikerwaard Huidige situatie Hetgebie dd eHavikerwaar d bestaat uitd euiterwaarde n Havikerwaard,Bei - merwaard, Loenersche Middelwaard enhe tdee lda t aangeduidword t met HetBroek .Grot edele nva nd e Havikerwaard horen bijhe tlandgoe dMid - dachten.He tkastee l Middachten isdoo r deaanle gva nd eA 4 8 gescheiden vand euiterwaarde n koment eliggen .I nd ezuidpun tva nhe tgebie dlig t een inbedrij f zijndezandoversla ge n betonfabriek. Verspreid liggenenkel e klei- enzandputte n methie re ndaa r waardevolle oeverbegroeiingen.Lang sd evoormalig e rivierlopen Lamme IJssele nd e Dierensche Hankkome nbelangrijk e moerasvegetaties voor.Dez edele nzij n ookwaardevo l alsbroedgebie dvoo rwater -e nmoerasvogels .I nlaaggelege n delen rondd eA 48 , komtvee l kwelwater uitd eVeluw eaa n het oppervlak. Viaslote n end e RuitersA ae nMiddachterbee k komtdi twate r ind eDieren ­ sche Hanke nuiteindelij k ind e IJssel.Doo r degoed e kwaliteit van hetkwel ­ water komenplaatselij kwaardevoll ewatervegetatie svoor . Eenbelangrij kdee lva nd enatuurwaarde n ind eHavikerwaar d isgelege n in debosse n enhoutwallen ,me t hunzeldzam e plantensoorten.Naas trestan ­ tenessen-iepenbossen , komengoe dontwikkeld e schietwilgenbossen voor. Inéé nzachthout-ooibo s ind e Loenersche Middelwaard heeftzic hee n aal­ scholverkolonie gevestigd. Inhe tcentral e deelva nd euiterwaar d ligt een hogeoeverwa l metee npaa r groteagrarisch e bedrijven.Di tdee l isgrotendeel s alsakkerlan d ingebruik .

- Streefbeeld Door natuurontwikkeling isi nd eHavikerwaar d eenbelangrijk e ecologische verbindingtusse n deVeluw ee nd e IJsselgerealiseerd .Dez erelati e wordt vormgegeve n door een krachtig boskerngebied in HetBroek .Afhankelij k van dehoogteliggin g end ebodemsamenstelling , komenhie rafwisselen d natte tot matigdrog ebosgemeenschappe nvoor .D ehuidig e populierenopstanden zijnomgevorm dto t meer natuurlijk bos.He tgehel e kerngebied isee nstap ­ steenva nformaa t tussend ebosse nva nd eVeluw ee ndi eva nMontferland . Destapsteenfuncti e van hetboskerngebie d isversterk t door de uitbreiding vand e houtwallen-e nhagenstructuu r inhe tomringend e gebied (beheers­ overeenkomsten engemeentelij k landschapsbeleidsplan). Daarnaast komtd e(hydrologische ) relatie metd eVeluw eto t uitingi nee n brede kwelzonenabi jd eA 48 ,waa r (naontkleiing ) eenbijzonde r complex vankwelmoerassen ,afgewissel d metschrale ,natt egraslande nto tontwikke ­ ling isgekomen . Door adequaat beheer hebbenzic ho pee naanta lakker szeldzam eakkeron ­ kruiden kunnenvestige n enhandhaven .Hierdoo r wordt eenbijdrag egele ­ verdaa nhe t instandhouden vand e Nederlandse akkeronkruidflora.

Ind e Loenersche Middelwaard isd e rivierinvloed,doo r middelva nd eaanle g vanee n meestromende nevengeulvergroot .Te rplaats e isee n robuust,dyna ­ misch rivier ecosysteem ontstaan.

Realiseringva n hetvorengenoemd e streefbeeld,vereis t deinze tva nee n grootcontingen t natuurontwikkeling/relatienota hectaren.Dez ezij nmomen ­ teel niet beschikbaar, waardoor vooralsnoggekoze nword tvoo r enkeld e inzetva n natuurontwikkelingshectaren,te r realiseringva n hetboskernge ­ bied.

19 Evaluatie Degronde n ind eBeimerwaar d zijn inhe tverlede n inzij ntotalitei t begrensd, grotendeels als beheersgebied endeel sal s reservaatsgebied.E rzij nee n paar (zware) beheersovereenkomsten afgesloten,onde r anderebouwland - beheer en 15jun i maai-/weidebeheer.

Concrete begrenzinge nbehee r Momenteelword te rdoo r hetlandgoe d Middachten,same n met Stichting Twickele nd eVerenigin g Natuurmonumenten gewerkt aanee nvisi eo pd e meestgewenst e ontwikkeling vand e landbouw end enatuu r indi tgebied . Bij deopstellin gva ndez evisi ezulle n uitdrukkelijk óókd eparticulier e agrarirsi n hetgebie dbetrokke nworden .Voorgestel dword td egewenst e natuurdoelen ind eHavikerwaar d verdervor mt e geven innau woverle g metdi t samenwer­ kingsverband.Hiervoo r is8 0h anatuurontwikkelin g beschikbaar. Depreciez e localisatieva ndez e hectaren,za |i noverle gworde nvastgelegd .Vooralsno g wordt erva n uitgegaan dat3 0h abosontwikkelin g aansluitendo pd e bosper­ celen in HetBroe kza l plaatsvinden.Voo rd enatuurontwikkelin g zalee n inrichtingsplan gemaaktworden . Verderword td emogelijkhei d geboden omi nd ekwelzon e nabijd eA 48 ,vi a een ruimeja s begrenzing, 145h abeheersgebie d int ezetten . DeHavikerwaar d isonderdee lva nWC Ld eVeluwe .Da tbeteken t datvoo rall e agrarische percelen indez e uiterwaardovereenkomste n mogelijk zijnvoo r randenbeheer enlandschapsonderhoud .

3.2.4Fraterwaarden Olburgschewaard Huidige situatie Dehuidig e Fraterwaard isee ngeomorfologisc hgave ,onvergrave n uiter­ waard.He t noordoostelijk deel isbijzonde r reliëfrijk (Kronkelwaard).Ee n oude rivierloop isi nhe tlandscha p goed herkenbaar aanwezig.Versprei d in hetgebie d liggenvie r boerderijen eni nhe tzuide n ligt eenal sgraslan dherin ­ gericht,voormali gvuilstort .Omda t de Fraterwaardslecht s opéé npun tove r dewe gt e bereiken isheers t inhe tgebie dee nbijzonder e rust.Dez e rust wordtechte r regelmatigverstoor d doortoeriste nafkomsti gva nd enabijgele ­ gencampings ,di e metplezierbote n hetgebie dove rwate r (Het Zwarte Schaar) benaderen. Eengedeelt e vand egraslande n kennenee n intensief hooilandbeheer, wat echter nietverhinder d dat metnam ed e noordoosthoek eenzee r goedweide ­ vogelgebied is.Hie r ligt ookee naanta l percelen grasland met beheersover­ eenkomsten. BijOlburge n ligtee nou d rivierduin.I nhe tverlede n kwam hier het bijzonder waardevolle rivierduin-grasland ,goe dontwikkel dvoor .N uno gsteed sgroei ­ enhie r bijzondere stroomdalgraslandsoorten.

Streefbeeld DeFraterwaar d heeft zichverde rontwikkel dto t eenbelangrij k weidevogelge­ bied;d eGrin dslui thiero paan .O pd ehog ekoppe ni nd e Kronkelwaard komenwee rwaardevolle , bloemrijke hooilandenvoor .O pd e hooggelegen grondenva n hetrivierdui n bijOlburge n zijnd edrog estroomdalvegetatie s behouden enontwikkeld .D elag egraslande n inhe tzuide nva n hetgebie d (tussenzomerkad ee nHe tZwart e Schaar) zijnomgevorm dto tee ngeva ­ rieerd moerasgebied,waa r doorheen een nevengeulstroomt .Hierto e zijnd e aanwezige Strangresten metelkaa rverbonde n ente r hoogteva nd estads ­ weideaangetak t aand e IJssel.D euitstroomopenin gi nHe tZwart e Schaar

20 ligt nabijd eboerderi jWaardmansplaat .Daa rwaa r degeu ld ewe g kruist moet eendoorlaatbru g aangelegdworden .Doo r middelva nee ndrempe l ind e instroomopeningword tvoo r eenrelatie f laagdynamisch systeemgezorgd . Nainrichtin gword t hetgebie d integraal begraasd (extensief),waardoo r een gevarieerdeafwisselin g ontstaattusse nd edrog egraslande nnabi jd ezomer - kadee nd evochtig e graslanden enmoeraszon e langsd enevengeul .D e oeverva n HetZwart e Schaar isdoo r middelva nbarrière s ontoegankelijk gewordenvoo rverstorin gvana f dewaterzijde .

Evaluatie Sindsee naanta ljare nword tee nzwaa r botanisch beheer gevoerdo penkel e reliëfrijke ennatt epercelen .Oo kworde ne r landschapselementen hersteld enonderhouden .

Concrete begrenzinge n beheer Ookvoo r dezewaarde nword tdoo r het landgoed Middachten,d e Stichting Twickele nNatuurmonumente n gewerkt aanee nvisi evoo rd e meest gewenste ontwikkelingvoo r landbouw ennatuur .Oo khie rzulle nd eparticu ­ liereagrariër s bijhe tproce s betrokkenworde n enword tvoorgestel d omd e gewenste natuurdoelenverde rvor mt egeve ni noverle g metdi t samenwer­ kingsverband. Voor inrichtingva nd enevengeu l is 10h anatuurontwikkelingsprojec t nodig. Daarnaast zullen lokaalenig e kleinschalige inrichtingsmaatregelen genomen worden.D eoverig e natuurdoelen kunnengerealiseer dworde ndoo rvoorna ­ melijkextensiev ebegrazin g metachterweg e latenva nbemesting . Hetprovinciaa l beleidstreef t het instandhouden vanlandgoedere n alsee n economische eenheid na.Daarbi j ise romwill eva nd einstandhoudin g van hetgehee l ruimtevoo rfunctieveranderin g mitsd esamenhangend e kwalitei­ tendaardoo r nietverlore n gaan.Di tstrook t niet metee naankooptite l ten behoeveva nee nnatuurbeschermingsorganisatie . Daaromword td estatu s reservaatsgebied opgronde n die behorento t hetHo ft e Dieren,omgeze t in destatu s beheersgebied (totaal 100ha) .Va nee n perceel beheersgebiedver ­ valtd estatus ,daarnaas t wordtee n laagpercee l begrensd (2ha) .Hierdoo r wordt eenbeter ebedrijfsvoerin g op hethel e landgoed mogelijk. Specialeaandach tdien t besteedtt eworde naa nd edrog egronde no phe t rivierduin bijOlburgen .Hooie nen/o f extensief beweiden met achterwege latenva nbemestin g ishie r hetgewenst e beheer. DeGrin di sbegrens dal sbeheersgebie d (20ha) .D emoerassig e rabatteni n deStadsweid e zijn begrensdal s beheersgebied vanweged ehog e kwaliteit voorflor ae nweidevogels .

3.2.5Brummensche waarden - Huidige situatie DeBrummensch ewaarde n isee n langgerekt uiterwaardencomplex, metee n centraal gelegen oude rivierloop.Evenwijdi gaa nd eoud e rivierloop ligt een aantalzomerdijken .I nhe tzuidelij kdee l (SpankerenscheWeilanden ) liggen bijzonder reliëfrijke graslanden.Verde r komt hier eenwaardevoll e moeras- strook voor dieaanslui t ophe tterrei nva n hetkastee ld eGeldersch eToren . Nabijd eGeldersch eTore nlig tee n hardhout-ooibos, datt eboe kstaa tal see n vand ebes tontwikkeld e inNederlan d (zogenaamde A-locatie bosvoo rd e natuurlijke bosgemeenschap vanhe tessen-iepenbos) .Aa nd eoeve rva nd e vaargeul ligt eenwilgenbo sva nnie t geringe omvang.Mee r naar het noorden liggentusse nd evaargeu l en DeHan k (oude rivierloop) eveneens enkelewil ­ genbosjes.He tnoordelij kdee li seveneen s bijzonder reliëfrijk.Mee r naard e

21 dijktoe , bijBrumme n ligt hetlandgoe d Spaensweerd metee nparkbo s met goedontwikkeld e kruidlaag.Vi ad e Brummensche waarden stromen twee beken uiti nd erivier :d eSoerensch e Beek bijd eGeldersch eTore ne nd e Leuvenheimsche Beek bijSpaensweerd . Ind e Brummensche uiterwaarden isee ngoed e uitgangssituatie aanwezig voor hetontwikkele nva nee ndynamisc h rivierecosysteem metgrot e natuur­ waarde.Dez egoed e uitgangssituatie wordt enerzijds bepaald doord e relatief geringe rivierkundige bezwaren hiertegen hetvergrote nva nd erivierdyna - miek.Daarnaas t wordtzi jbepaal d door degering e inrichtingsmaatregelen (graafwerkzaamheden) die hier noodzakelijk zijnvoo r realiseringva nee n dergelijk project.Verde r kandoo r het lokaalvoorkome nva n kwel-e nbeekwa ­ ter hier eengrot evariati e aanwater- ,moeras -e nbosgemeenschappe nont ­ staan.

Streefbeeld Door de realiseringva n eengroo t natuurontwikkelingsproject isi nd eBrum ­ menschewaarde n de rivierinvloed overee ngroo toppervla k vergroot. Hiertoe isd eoud e rivierloop ingericht alsee n nevengeul die ietste n noordenva nd e GelderscheTore naantak t opd e IJssel.D enevengeu l isi nhe tgrootst e deel van hetjaa r meestromend.D eSoerensch e Beek mondtvi adez e nevengeul uiti nd e IJssel.Ee nkad e (voor hetgrootst e deela laanwezig) ,voorkom t dat deinundatiefrequenti e opd egronde ntusse n het natuurontwikkelingsproject end edij ktoeneemt .I nd egevormd e middenwaard zijngrot e riviermoerassen totontwikkelin g gekomen.D ea laanwezig ewilgen -e npopulierenbosse n zijn verder uitgebreid.He tafwisselen d geheelva nstromen d enstilstaan dwater , onbegroeide oever,moeras ,zachthout - enhardhout-ooibos , herbergt een bij­ zonder rijke engevarieerd e fauna.I nhe t natuurontwikkelingsproject vindt jaarrond begrazing plaats. Hetvochti g parkbosva n Spaensweerd isi nzuidwestelijk e richting uitgebreid. Doordez e bosuitbreiding wordtd eLeuvenheimsch e Beekgeleid ,dez ei s hiervoor verlegd.Onde r invloedva nd ecombinati eva nzowe l rivierwater als beekwater ishie r eenwaardevo l kwelbenvloed hardhoutooibos ontstaan.Te n noordenva n Spaensweerd zijnd eoever sva nd e Leuvenheimsche Beek natuurvriendelijk ingericht.Hie r heeftzic hdankzi j eenadequaa t beheer een soortenrijke,grazig evegetati e ontwikkeld (beheersovereenkomsten en gemeentelijk landschapsbeleidsplan). Inhe toverig e deelva nd e Brummensche waarden zijnme tbehul pva n beheersovereenkomsten, denatuurwaarde n (met nameweidevogels ) verder toegenomen.Oo k hetherste lva n kleine landschapselementen heeft de natuurwaarde hierdoe ntoenemen .Doo r uitruil isd everkavelingssituati e van deze landbouwgrondenverbeterd .

Evaluatie Hetgehel e uiterwaardencomplex ismomentee l begrensd alsbeheersgebied . Opee ngroo t aantalpercele nzij n beheersovereenkomsten (beperktbewei ­ den)afgesloten .

Concrete begrenzing en beheer Momenteel isd egehel e uiterwaard (ca.40 0ha ) begrensd als beheersge­ bied.Te rrealiserin gva nhe tstreefbeel d ishe tnodig ,ee nflink e oppervlakte grondent e kunnenverwerven .O pee ngroo tdee lva ndez egronde n isexten ­ sieve beweiding (0stiksto f pakketten) alsovergangsbehee r naar heteindbe - heerzinvol.

22 Dezegronde n kunnenderhalv e als reservaatsgebied begrensdworden .Ui t hetstreefbeel dvolge nverde rd evolgend e inrichtingsmaatregelen:Verbre ­ dinge nverdiepin gva nd eaanwezig e geulrestanten totéé n doorlopende nevengeul (ca.4 0ha )e naanle gva n in-e nuitlaatwerken ;aanplan tva nbos - elementenal saanze tto t bosontwikkeling (ca.1 0ha) ;aanpassin gva nd e loop end eoever sva nd ebenedenloo p vand e Leuvenheimsche/Brummensche Beek (deels inbeheersgebied) . Voorgesteldword tee nstatusveranderin g van 150h abeheersgebie d naar 150h areservaatgebie d metdaari n 50h anatuurontwikkelingsgebied . De lig­ gingva n reservaats- ennatuurontwikkelingsgebie d isno g nadert e bepalen aand ehan dva nno guitt e werken inrichtingsvoorstellen en realiseringskan­ sen.O md egewenst e grondverwerving binnenee nafzienbar e tijdt e realise­ reni see naankoopgebie d begrensddà too k binnendijkse gronden omvat.

3.3Traject Brummen-Deventer Eenbelangrij kdee lva nd eactuel e natuur- enlandschapswaarde n (onderande ­ restroomdalflora ,weidevogel s enhagen ) kunnen metd ebestaand e begrenzing relatienota-e nbeheersgebieden ,i nprincip e behouden enontwikkel dworden . Opee nsubstantiee l oppervlak isd ereservaatsvormin g alvoltooid .Aanvullen d dienen door hetinzette nva n natuurontwikkeling devolgend e natuurdoelen gere­ aliseerdt eworden . - Versterken relatiemet de Graafschap Derelati e metd eGraafscha p kan met nameversterk tworde ndaa rwaa rd e uiterwaarden direct grenzen aand ehoger ezandgronden .Ontwikkelin ge n uitbreidingva nbo se nstruwee l iso pdez esteilrande n gewenst.

Goede mogelijkheden liggen hiervoo r bijhe t Eester Loo,gemeent e Gorssel. Inhe tBegrenzingenpla n Graafschap ishe tda lva nd eFlierderbee k uitge­ werktal sverbindin gtusse n dehog egronde n enhe t IJsseldal.O pdez ever ­ bindingza lworde naangesloten .

- Vergroteninvloed van rivierdynamiek. Door hetvergrote nva nd erivierdynamie k kanee n belangrijke uitbreidingva n denatuurwaarde n bewerkstelligd worden.Voorbeelde n hiervan zijn:pioniers ­ vegetatiesva noever se nlevend e rivierduinen en levensgemeenschappen vanstromen dwate r innevengeulen .Doo rd eaanle gva n nevengeulen kan ook hetecologisc hfunctionere n vand e rivierzel f verbeterdworden .Goed e mogelijkheden zijn hiervoor aanwezig ind e Rijsselsche waarden end eWilp - seuiterwaard .

3.3.1 Middelwaard enRijsselsche waarden - Huidige situatie Dezetwe e uiterwaarden liggeno pd eoostoeve r vand e IJssel,nabi jGorssel . Zij kennenee ngrotendeel s natuurlijk reliëf.I nhe tgolven d reliëf isee noud e stroomgeul nogduidelij k aanwezig,i nd evor mva nvochtig e laagten enee n aantalversprei d liggende plasjes.Ron dd eplasje s staanenkele ,fraa i inhe t landschap passende, knotwilgen.O pd eoeve r eni nhe twate rva nd e plasjes groeien plaatselijk minderalgemen e soortenal szwanebloe m (wettelijk beschermd) enwatergentiaan .D egraslande nworde n inhe talgemee ninten ­ sief gebruikt enkenne nee nweini g gevarieerdevegetatie .We lzij n hierpoten ­ tiesaanwezi gvoo r hetontwikkele nva nstroomdalgraslanden .I nhe t noorden isd eMiddelwaar d niet bedijkt maargrens t zijvi aee nsteilran d aan het hoog gelegen Eester Loo.No g meer naar hetnoorde n looptaa nd evoe tva nd e steilrande nparalle l hiermee eensloot.

23 Dezesloo tword tvoornamelij k gevoeddoo r kwelwater, wat hier onder aand e steilrand uittreedt. Inhe tzuide n gaat deMiddelwaar d over ind e Rijsselschewaarden .Hie r mondtd e Flierderbeek uiti nd e IJssel.D eFlierderbee k maaktonderdee l uit vand eecologisch e verbindingszone tussen deGraafscha p end e IJssel. Bin- nendijks isaansluiten d aand e IJsseldijk end e Flierderbeek inhe tconcept - Beheerspland eGraafscha pee nnatuurontwikkelingsprojec t gesitueerd. Tenzuide nva nd e Middelwaard ligtaa nd eoverkan tva nhe tTwentekanaa l een uiterwaard met kleinschalige afwisseling endaardoo r gevarieerdevege ­ tatie.

Streefbeeld Ind eMiddelwaar d isee n meestromende nevengeul aangelegd.Doo rd e rivierdynamiek incombinati e metee nextensie f beheer, heeftzic ho pd e oeversva nd enevengeu l eenwaardevoll e moerasvegetatie ontwikkeld,ter ­ wijl ind egeu lzel f allerlei organismenva n hetrivierecosystee m eenplaat s hebbengevonden .O pd ehog edele nva n hetgebie dzij ndoo r middelva n extensief beheerwaardevoll e stroomdalgraslandenontwikkeld .Aa nd evoe t vand esteilran d eno pd esteilran dzel f heeftzic hvi aspontan e opslagee n bij­ zonderwaardevoll e mantel-e nzoomvegetati eontwikkeld ,di ed e natuurlijke gradiëntva n hooggelegen relatief voedsel-e nkalkar mzan dnaa r dedoo r de rivier beïnvloede laag-gelegen ,voedselrijkere , kalkhoudende kleigronden weerspiegelt.Ten noordenva n het EësterLo o is,doo r middelva n aangepast beheer, dezon etusse n desteilran d end edaa r lopende slootontwikkel dto t eendoo r kwelbeïnvloed ,bloemrij kgrasland . Devrijafstromend e Flierderbeek heeft weer een natuurlijke beddinggekre ­ gen.I nd ebee k eno p haar oevers hebbenzic hwaardevoll e water-e nmoe ­ rasgemeenschappen ontwikkeld,welk eaansluite n ophe tbinnendijk s natuur­ ontwikkelingsproject.

Evaluatie DeMiddelwaar d ismomentee l inzij ngehee lbegrensd ,deel sal s reservaats­ gebiede ndeel sal s beheersgebied.Twee kleine perceeltjes zijn verworven tenbehoev eva n Staatsbosbeheer.

Concrete begrenzinge n beheer Natuurontwikkelingi sme t namegewens t inhe tgebie dva nd emondin gva n de Flierderbeek totaa nhe t Eester Loo.Bi jd emondin gva nd e Flierderbeek eni nhe tlag egedeelt eva nd eMiddelwaar d ligtd e nadruk ophe tvergrote n vand eoppervlakt e water enmoera s enhe taaneensluite n vand estrangres - tantento t eennevengeul . Opd ehoger egronde n langsd edijk , langs het Eester Looe nlang sd e rivier ligtd enadru k opee nsterk eextensiverin g van hetgrondgebrui k (extensieve beweiding zonder bemesting).Lang s het Eester Looi she tto tstan d laten komenva nee nbred ebosran dva nstruwee l gewenst.D ekwelsloo t diebi j Eester Looontspring t endoo r het beheersgebied loopt enuiteindelij k ind e IJsseluitmondt ,zo uee nbred enatuuroeve r moetenkrijgen . Tenbehoev eva ndez edoele nword t4 0 habeheersgebie d omgezet in4 0h a reservaatsgebied metdaarbinne n 15h anatuurontwikkelingsgebied . Delig ­ gingva n reservaats-e nnatuurontwikkelingsgebie d isno gnade rt e bepalen aand ehan dva n nader uitt ewerke n inrichtingsvoorstellen en realiserings­ kansen.

24 Ind euiterwaar dte nzuide nva nhe tTwentekanaa l ishe tbehee r gericht ophe t behoudva nd ekleinschalighei d end eafwisselin g ind evegetati e (25ha.) . Omd egewenst e grondverwerving binnenee nafzienbar e tijdt e realiseren,i s eenaankoopgebie d begrensdda too k binnendijkse gronden omvat.

3.4Traject Deventer-Hattem Eenbelangrij kdee lva nd eactuel e natuur- enlandschapswaarde n (onderande ­ restroomdalflor ae nweidevogels ) kunnen metd ebestaand e begrenzing relatie­ nota-e nbeheersgebieden , inprincip e behoudene nontwikkel dworden .Aanvul ­ lenddiene ndoo r het inzettenva nnatuurontwikkelin g devolgend e natuurdoelen gerealiseerdt eworden . - Vergroteninvloed van rivierdynamiek. Door hetvergrote nva nd erivierdynamie k kanee nbelangrijk e uitbreidingva n denatuurwaarde n bewerkstelligd worden.Voorbeelde n hiervan zijn:pioniers ­ vegetatiesva noever se nlevensgemeenschappe n vanstromen dwate r in nevengeulen.Doo rd eaanle gva n nevengeulen kanoo k hetecologisc hfunc ­ tionerenva nd e rivierzel f verbeterdworden .Goed e mogelijkheden zijnhier ­ vooraanwezi g ind euiterwaarde n tussen Olste nWijhe .

- Versterkenrelatie met de Veluwe Met name ind e Hoenwaardgrenze n debuitendijks e gebieden direct aand e hogergelegen zandgronden vand eVeluwe .Doo r hetvergrote nva n hetbosa - reaali nd euiterwaarden , kand erelati e metd eVeluw eversterk tworde ne n belangrijke natuurwaarden totontwikkelin g komen.

3.4.1Welsumer- en Vorchterwaarden Huidige situatie Ditdeelgebie dword t gevormddoo r eendrieta l (delenvan ) uiterwaarden,d e Welsumerwaarden, deVeessenwaarde n end eVorchterwaarden .Zi jzij ngro ­ tendeels eigendomva n HetGeldersc h Landschap enStaatsbosbehee r en bestaanvoornamelij k uitlaaggelegen ,vochtig e graslandene nenkel everla ­ tenklei -e nzandputten .Verde r komte ree noud e rivierloop,D eHan kvoor , welke inope nverbindin gstaa tme td e IJssel.Va nbelan gzij nvoora ld emoe ­ rassigebegroeiinge n opd eoever sva nd everschillend e waterpartijen.Hie r groeitonde r andere dezeldzam e moeraswolfsmelke nbroed td ezomertalin g end eslobeend .D evochtig e graslanden gevenbroedgelegenhei d aanvel e scholeksters, kievitene ngrutto's .I nd ewinte r pleisteren groteaantalle nzwa ­ nen,eende n enzaagbekke no pd everschillend e plassen. In198 9i si nhe tstaatsnatuurreservaa t Duurschewaarde n (Overijssel) gestart metee nnatuurontwikkelingsproject . Hierbiji see naanta l geulen gegraven enwerde n enkelezomerkade ndoorgestoken ,waarn a het gehele gebiedintegraa l inbegrazin g isgenomen .Momentee l wordt gepoogd dit natuurontwikkelingsproject uitt ebreide n metd eaanliggend e gebieden, waarbij ookd euiterwaarde n opd ewestoeve r (zowel provincie Overijssel als Gelderland) worden betrokken.Voo rdi t natuurontwikkelingsproject, genaamdWelsume r en Duurschewaarde n II, isi nopdrach tva nhe tministe ­ rieva n Landbouw, Natuurbeheer enVisseri jee nstudi e naar ontwikkelings­ scenario's gemaakt.O pbasi sva ndez estudi e isvoo r eenontwikkelin ggeko ­ zen,di evoo rd enatuu r end e recreatie het meesteperspectie f biedt.Ee n belangrijk element hierin isd eontwikkelin g vanee n meestromende neven­ geul doordeWelsumerwaard.

25 Streefbeeld Naafrondin gva n hetnatuurontwikkelingsprojec t Welsumer en Duursche waarden IIi stusse n Olste nWijhe ,ove r eengroo t oppervlak, eenrivierland ­ schap ontstaan metee n grote mateva n natuurlijkheid.Afhankelij k vand e overstromingsfrequentie enbegrazingsdru k heeftzic hee n rijk geschakeerd paletva nvegetatiestructure n ontwikkeld.Naas twate r enmoeras ,kom tgras ­ land,struwee l enbo svoor ,me t ieder haar karakteristiekefauna .

Evaluatie Met uitzonderingva nd epercele n bijd eboerderi j GroteVoorn , ind eWelsu - merwaardene nee n kleindee l bijVeessen ,zij nd edri e uiterwaarden inhe t verleden geheel begrensd.Allee n ind eVorchterwaarde n ligtbeheersgebied . Voordez eterreine nzij nzwar eovereenkomste n afgesloten (15jun i maai- /weidepakket).Tevenszij nergründe nverworve n ten behoeveva nStaatsbos ­ beheer.

Concrete begrenzinge n beheer Degronde n bijboerderi j GroteVoor nworde n begrensdal s natuurontwikke­ lingsgebied.Begrenzin ge nverwervin g vandez egronde n iscruciaa lvoo r het latenslage nva n hetnatuurontwikkelingsprojec t Welsumer en Duursche waarden II. Intotaa l betreft hetca .1 2ha .D estatu s beheersgebied vand e gronden ind eVorchterwaarde n wordtverander d in reservaatsgebied.

Ditopen td emogelijkhei do mo ptermij n te komento tee ngrot eeenhei dwel ­ keintegraa l begraasd kanworde n (eindbeheer).I ntotaa lbetref t hetca .4 0 ha.

3.4,2Hoenwaard - Huidige situatie Ind e Hoenwaard grenzen uitlopersva nd eVeluw edirec t aand e uiterwaar­ denva nd e IJssel.Dez e uitlopers zijngrotendeel s bebost.D elaagst e delen vandez e bossen komen bijextree m hoogwate ronde rt estaan .Hie r groeien knolgewassen alsgewon evogelmel k enhe tzeldzam e slangelook.Mee r naar de rivierto e ligtee n langgerekte oeverwal metee n lintva nboerderijen .

Ind eberme n ensommig e graslandeno pd eoeverwa lworde n zeldzame stroomdalsoortengevonde nal s grotetijm ,veldsalie ,sikkelklave r enecht e kruisdistél.Tussend eVeluwe-uitloper s end eoeverwa l liggen laag-gelegen , vochtige graslanden die bijzonder bloemrijk zijn.D ebode mbestaa t hier uit zware,deel s kalkloze endeel skalkhoudend e klei. Plaatselijk komt kwelwater uitd estuwwa l aan hetoppervlak .Weidevogel s als grutto entureluu r komen indez egraslande n regelmatigto tbroeden .Ron dd e Wiessenbergsche Kolk is recent kleigewonne nte nbehoev eva nd e dijkver­ zwaring.Dez egronde nworde n als natuurterrein opgeleverd enzulle nt e zij­ nertij dove r gaan naar HetGeldersc h Landschap. Tenzuide nva nd eHoenwaar d (binnendijks) wordt momenteel eenafleidings ­ kanaaltusse n hetApeldoornsc h Kanaale nhe tgemaa l Pauwei Bakhuis aan­ gelegd.Di tafleidingskanaa l verzorgt deafvoe rva nhe tApeldoornsc h Kanaal tijdens hoge rivierwaterstanden.Da nword t namelijk dekeerslui s ind edij kbi j Hattemgesloten .He twate rword tda ndoo r hetgemaa l Pauwei Bakhuis uit­ geslagen.Di tgemaa l zalbinnenkor t vernieuwd eniet sverplaats tworden . Ookza l buitendijks een nieuwe uitvliet gegravenworden ,va n het kanaal naar deEvergunne .

26 Inhe tzuide n ligtee ncomple xva n kolken metoverslaggronden .Voora ldi t deelva nd euiterwaar d isee n uitstekend knoflóokpadden-biotoope ndez e werdento tvoo r korthie rda noo k regelmatigaangetroffen .Doo rd egrot e afwisseling inbodemtype , hoogteligging enwaterhuishoudin g komt ind e Hoenwaard eengroo taanta l (potentieel) waardevolle gradiëntenvoo r die goede mogelijkheden biedenvoo r hetontwikkele nva n belangrijke natuur­ waarden.

Streefbeeld Inhe tnoordelij k deelva nd eHoenwaar d isdoo r middelva nbeheersovereen ­ komsten deweidevogelstan d uitgebreid.D eaanwezig e stroomdalflorai s door middelva n (randen)beheer behoudengebleven .

Doorverwerving , inrichtinge nadequaa t beheerzij n inhe t reservaatsgedeel­ ted estroomdalgraslande ne nd ebloemrijk e nattegraslanden , behouden geblevene nverde rontwikkeld . Daarnaast is(onde r meer door deaanle gva n nieuwe voortplantingswateren) een kerngebiedvoo r deknoflookpa d gerealiseerd.Hierme e ishe tvoorkome n opmiddellang e termijnva ndez esoort , indi tdee lva nd e IJsselvalleiveili g gesteld. Aansluitendo phe tbestaand e boso pd ehoger ezandgronde n bijd eZwart e Kolk,i nd ezon etusse nd eBotte nstran k end ebosje ste nweste nva nd e Evergunne, isee n mozaïekva nbosgemeenschappe nontstaan .Voora lele ­ mentenva nhe tvochtig e elzenrijk essen-iepenbos metovergange n naarhe t drogereessen-iepenbo s enhe tabelen-iepenbo s komenvoor .Dez ehardhou ­ tooibossen hebbenbijzonder e botanische kwaliteiten enomda td egehel e overgangva nstuwwa l naar uiterwaard inbo s isgelegen ,kunne nallerle i aan bosgebonde norganisme n alsbijvoorbeel d reeënvrijelij k migreren.Onde r invloedva n begrazing zijnbijzonde r waardevolle mantels enzome n ontwik­ keldo pd eovergange ntusse n bose nope nvegetaties .Dez estruikrijk eover ­ gangenzij n rijkaa n kleinezoogdieren ,zangvogels ,amfibieë ne ninsecten .Zi j vormenee n belangrijk onderdeelva n hetope n boslandschap wato pdez e plaats ind eHoenwaar d isontstaan .

Evaluatie Hetnoordelij kdee li si nhe tverlede n begrensdal s beheersgebied enhe tzui ­ delijk deel,o pee naanta l hooggelegen engoe dontslote n percelen na,i s begrensd als reservaatsgebied. Ind eHoenwaar dzij ngemiddel d minderovereenkomste n afgesloten dani n deoverig e begrensde delenva nd e IJsseluiterwaarden.I nd enoordpun t van deuiterwaar dzij no pee npaa r percelen zware beheersovereenkomsten afgesloten.I nd e restva nd euiterwaar dzij nenke lee naanta l bergboerover- eenkomstenafgesloten .

Inverban d metd ekleiwinnin g rondd eWiessenbergsch e Kolk isee n aantal beheersovereenkomsten daar beëindigd.I nhe treservaatsgedeelt e isto tn u toeongevee r 80h ate nbehpev eva nHe tGeldersc h Landschapverworven .

Concrete begrenzinge n beheer Destatu sva nhe tgedeelt e beheersgebied dat ingeslotenword tdoo rd e VeluwscheWeterin g enhe tApeldoornsc h Kanaal (ca.1 0ha )word t omgezet inreservaatsgebied, waardoo r eenlogische r begrensde enbete r beheersba­ reeenhei d ontstaat.D estatu s beheersgebied opd egronde n rondd eWies ­ senbergsche Kolkdi ezij nontkleid ,verval t (ca.1 5ha) .

27 Voord egewenst e ontwikkeling van bos ind eHoenwaar d zijnd ebest eloca ­ tiesgelege n inhe tgedeelt e dat nua lbegrens d isal s reservaatsgebied. Omvormingto t bos kanplaatsvinde n viaspontan evestiging .Va nbelan g hier­ biji sda t eenjuis t inleidend beheer heeft plaatsgevonden. Ditbehee r moetgerich t zijno pverschralin g vand ebode me nhe tcreëre n vanvestigingsomstandighede nvoo r boomsoorten.Hiervoo r kan hetwense­ lijkzij n plaatselijk detoplaa gt everwonde n en/of teverwijderen .Daarnaas t is aanplant vanee n beperkt aantal boomgroepenme t hardhoutsoorten,di eal s toekomstige zaadbron kunnenfunctionere n gewenst.Voo rdez e maatregelen isee n (beperkt) aantal natuurontwikkelingshectaren metbijbehorend einrich - tingsgelden begrensd.I ntotaa lgaa t heto mca .6 ha natuurontwikkelingspro­ ject.Oo kd eontwikkelin g van hetkerngebie dva nd eknoflookpa dword t hier­ meegerealiseerd . Ind e Hoenwaard isme t nameva nbelan g heto pkort etermij nveili g stellen vand epopulati e Knoflookpadden enee nbegi n maken metd e ontwikkeling vanbos .D everwervin g vand ehiervoo r benodigde gronden zal voortvarend aangepakt worden.O md egewenst e grondverwerving binnenee n afzienbare tijdt e realiseren,i see naankoopgebie d begrensdda t ookbinnendijks egron ­ den omvat.Daarnaas t kanee ne nande r mogelijkversnel d gerealiseerdwor ­ den incombinati e metd everplaatsin g van hetgemaa l PaulBakhui s end e nieuwt egrave n uitvliet.

3.5 Overige begrenzingen Indez e paragraaf wordtee n korte karakteristiek gegevenva nd ei nhe t verleden begrensde beheers-e nreservaatsgebiede n langsd e IJsselwelk e ongewijzigd blijven.

Ind ereservaatsgebiede n ishe teinddoe l het realiserenva nsoortenrijk e rivier- duingraslanden ensoortenrijk e graslanden uithe tglanshaververbond .Di tver ­ eistee neindbehee r bestaande uit: - hetgehee l achterwege latenva nd ebemesting ; - nietvoo r eindjul i maaiene nhe tmaaise lafvoeren ,eventuee l met extensieve nabeweiding; - extensieve beweiding metaa n heteind eva nd ezome r eenmaal maaien/bos- maaien. Dergelijk beheerword t niet inpasbaar geacht ind eagrarisch e bedrijfsvoering en leidtderhalv eto t reservaatsaanwijzing.Daarnaas t isvoo r lokale struweelvor­ mingee nextensie f begrazingsbeheer nodig,hetgee n eveneens een redeni s voor aanwijzing als reservaatsgebied.To td ereservaatsgebiede n behoren ook die percelen dievanweg e hunliggin g langsoud e rivierlopengereken dworde n totd enatt egraslande n dieva nbelan gzij nvoo r hetontwikkele n vanmoerasve ­ getaties.

Ind ebeheersgebiede n zijnd edoelstellinge n gericht opbeschermin g vanweide ­ vogels,he t handhavenva nbotanisch ewaarde n opgraslanden ,creëre nva n ganzenrustgebieden, ontwikkelenva nakkerflor ae n-fauna ,versterke nva nbota - nische.waardeni nperceelsrande n enonderhou dva n landschapselementen. Dezedoelstellinge n resulteren inee n beheerda t inpasbaar wordt geacht ind e gangbare agrarische bedrijfsvoering. Bijweidevogelbehee r gaat hetonde r meer omhe tbeperke nva n landbouwkundi­ gewerkzaamhede n zoals rollen,slepen ,maaien ,beweide n enbemestin g ind e periodeda tweidevogel s huneiere n uitbroeden enhu n kuikensgrootbrengen . Hetgewenst e akkerbeheer bestaat uitbepalinge nte naanzie nva nonde r meer hettijdsti p vantoedienin gva ndierlijk e mest,gebrui k vanchemisch e onkruidbe­ strijdingsmiddelen enhe tverbouwe nva ngraangewassen .

28 Vaalwaard Het relatienotagebiedVaalwaar dword tgevorm ddoo ree n bredestroo kva nd e uiterwaard langsd e IJsseldi e bijd e(toekomstige ) zandwinning gespaard blijft endi e ind eafwerkin g vandez ezandwinnin g isbestem dal snatuurgebied .He t betreffende gebied isdeel sontklei d endeel s nogonvergraven ,me tzowe lvlakk e hooggelegen percelenal s reliëfrijke percelen metee n karakteristiek ruggen-e n geulenpatroon.Me tnam ed erugge n hebbenee nactuel ewaard evoo rd e stroomdalflora.D eVaalwaar d isverde rva nbelan gvoo rweidevogel s enganze n alsookvanweg e hetvoorkome nva nfraai e heggen enknotwilgenrijen .D eVaal ­ waard isgrotendeel s eigendomva nd eVerenigin gto t Behoudva nNatuurmonu ­ menten.

Beimerwaard Ind eBeimerwaar d liggenzowe l nattegraslande n langsoud e rivierlopen,vroe ­ gerekleiputte ne nzandwinplassen ,al shoger eoeverwalgraslanden .Al sgevol g vand esterk e kwel uithetVeluwemassie fzij nd esloot -e n moerasvegetaties waardevol.I nd e Beimerwaard komen bouwlandenvoo r metgoed e mogelijkhe­ denvoo r hetontwikkele nva nakkerflora .He tzuidelijk e deel isee ngoe dweide ­ vogelgebied eni sdaarnaas tva nbelan gal sfourageergebie d vanganze ne n zwanen.D epercele n ine nlang sd eoud e rivierlopen herbergenee nzee r rijke moerasvogelstand.D ehegge n ind eBeimerwaar d zijnzee r rijkaa n bijzondere plantensoorten.

Spaensweerd Deuiterwaar d nabijSpaensweer d ligt ind e(afgeronde ) landinrichting Steende- rene ni si ndi t kader niet ingericht.Dez e uiterwaard bezit nogalwa t reliëf eni s metnam eva n belang inverban d methe tvoorkome n weidevogels.

Cortenoever Diti see ngeomorfologisc he nlandschappelij k bijzonder gavekronkelwaard ,me t veelreliëf .E ri see ngrot everscheidenhei daa n ruggen,geulen ,oud erivierlopen , heggene nklein e bosjes.He tgebie di svoo ree ndee l reeds ineigendo mva n Staatsbosbeheer. Opdivers e percelen binnen het reedsverworve n reservaatsgebied eni n randen vand epercele n daarbuiten komenbijzonder e stroomdalplantenvoo r zoalsbos - rank,weidgeeiste r enwild ecichorei .Cortenoeve r isee nva nd ebelangrijkst e stroomdalplantenreservaten inhe trivierengebied .I nd eoud e rivierlopen komen zeldzame moerasvegetaties voor.Cortenoeve r isdaarnaas t eengoe dweidevo ­ gelgebied.

Tichelbeekse waarden Diti see n reliëfrijke uiterwaard.He tgrondgebrui k bestaatvoornamelij k uitgras ­ land.Ee npaa r kleinepercele n zijni ngebrui kal sakker .Oo k liggene ri ndez e uiterwaard enkele kleine bosjes enplasjes .Doo rdez eafwisselin g komt hieree n grootaanta lverschillend e plant-e ndiersoorten voor .

Bronkhorsterwaarden Depercele n gelegen aand e IJssel hebben hunoorspronkelijk e reliëf behouden. Met named ehoger edele n bieden mogelijkheden voor deontwikkelin g van stroomdalflora.Daarnaas t ishe tgebie di ntre k bijweidevogel s enfoeragerend e ganzen enzwanen .

29 Stokebrandswaard Binnendi tgebie dlig t eendeel s bebost rivierduinwaaro p eenva nd e laatste schrale rivierduingraslanden inNederlan d ligt.D eaangrenzend e percelenzij n vanbelan go mto t een beter beheersbare eenheid alsstroomdalreservaa tt e komene no mmee r geleidelijke overgangenva nbo s naar graslandto tstan dt e brengen.

Heti see n reliëfrijke uiterwaard methog e ruggene nee nzandopduikin g aand e voetva nd ewinterdijk .Me t name inhe t noordelijk deel komenvee l heggenvoor . Inhe tzuide n gaatdez e uiterwaard over inee nsmall estroo k dieal szodani g een verbindingvorm ttussen.d e bezittingenva nStaatsbosbehee r indez e uiterwaard endi e ind eBronkhorsterwaarden .Di tdee l isvoora laa nd ezuidzijd e reliëfrijk, terwijl aand enoordzijd e hiere ndaar ,lang soud edod earme nva nd e IJssel,ee n moerasachtige vegetatie voorkomt.

Rammelwaard Het isee n uiterwaard metvee l ruggen engeule n (hoogteverschillenva nmee r dan2 m),di e ind estroomrichtin g vand e IJssel liggen.D erugge nbestaa nui t kalkrijk zande nzave lo f lichte klei;d egeulbodem s bestaan uitklei .D ehogerge - legendele nzij nva n belangvoo r destroomdalflor aterwij l ind elager e delen vooral rietachtige vegetatievoorkom t metsoorte n alswatermunt , lidrus,water ­ kerse nzilverschoon .D ezandwinpla s ind e Rammelwaardtrek tvee lwatervo ­ gels,daarnaas t ishe tgebie dva nbelan gvoo rweidevogels .

Nijenbeker Klei DeNijenbeke r Kleii see n reliëfrijke uiterwaard metvee lheggen .He tgebie d grenstaa nd eVeluws e Bandijk opd ebebost e rivierduinenva n landgoed de Poll. Vanwege derelati e metd eomgevin gvervul t hetgebie dee nfuncti e alstrekrout e voordivers e diersoortenvana f deVeluw e naar het IJsseldal.He tgebie d isaan ­ gewezenvanweg e zijn botanische potenties, hetvoorkome nva nweidevogel s en defoerageerfuncti e voorwintergasten .

DeWilpsche Klei DeWilps e uiterwaard heeft zijn huidigeaanzie nvrijwe l geheelverkrege n onder invloedva nd e IJssel.Al sgevol gdaarva nword t hetgebie dgekenmerk t door een kleinschalig patroonva n hogestroomrugge ne noeverwallen ,afgewissel d door lageslenke n ensträngen .D euiterwaar dwater tvri ja fo pd erivie rvi aee n mino f meer natuurlijk afwateringssysteem vanslote n ind enatuurlijk e laagten. Bijhog e rivierstanden inundeert hetgebie dto taa nd ewinterkad e (degren sva n hetgebied) ,di eslecht s bij uitzonderlijk hogewaterstande n overstroomt.Doorda t hetgebie d inundeertvind t nogsteed s oeverwalvormingplaats . Opd edrog e plaatsen,dijkhellinge n enoeverwalletje s behoort devegetati eover ­ wegendto tdi eva nd edrog e kalkgraslanden.I nd eWilps e uiterwaard komtd e zeldzame veldsalie end ewijnrui tvoor . Hetgebie dvervul tteven s eenfuncti e als broedgebiedva ndivers e moeras-e n weidevogels enal sfourageer - enpleisterplaat s vanwatervogel s enwintergas ­ ten.

Ravenswaarden Netal sCortenoeve r isdi tee ngeomorfologisc he nlandschappelij k zeer gave kronkelwaard.Oo k hier komtster k reliëf voor binnenee npatroo nva nruggen , geulen,ee nenkel eoud e rivierloop envel e heggen.He tgebie domva tbelangrij ­ keterreine nvoo rd estroomdalflora, met nameo pd ezandig e delene no pd e grensva nhe twinterbe d metd ehoger egronden .

30 Dezuidelijk e puntva nd e Ravenswaarden bestaat uitlaaggelegen ,reliëfrij k grasland met botanischwaardevolle ,moerassig e laagtes rondee noud e rivier­ loop.Grot edele nzij nva nbelan g alsweidevogelgebie d enal s fourageergebied vanganzen .D ehegge nzij n rijkaa n bijzondere plantensoorten waaronder dolle kervele nloo kzonde r look.

Epser waarden Hetgebie dbestaa t uit reliëfrijkegraslande n eni nhe tzuidelijk e deel, rondee n oude rivierloop, uitlaa ggelege nonvergraven ,natt e graslanden.I nd e Epser waarden komeno pd eovergan gva n hogere gronden naar hetwinterbed ,bota ­ nischwaardevoll e steilrandenvoor .E ri see ngoed eweidevogelstan daanwezig .

Dorperwaarden Hetgedeelt ete nzuide nva nhe tgemaa l bestaat uitzowe l hooggelegen,vergra ­ vene nonvergrave ngraslande n (sommige reliëfrijk) als laaggelegen,vergrave n graslanden.Ron dee n restantva nee noud e rivierloop komt eenbotanisc hwaar ­ devolle moerassige laagtevoor . Hetgedeelt ete n noordenva n hetgemaa l bestaat uitvlakke ,hooggelegen , onvergraven graslanden grenzend aand edij k (metgoed e mogelijkheden voor stroomdalflora) envlakk evergrave ngraslande n langsd e IJssel.Beid e terreinty- penworde n gescheidendoo r eenstroo k methegge n enrestante nva nee noud e rivierloop.I ndez estroo k komtoo kee n hooggelegen bosjevoor ,waardoo r in combinatie metd eaangrenzend e hogeregraslande n eengoed euitgangssitu ­ atieaanwezi g isvoo r mantel-e nzoomgemeenschappen .

Dedij k langsdez ewaar di sbotanisc h gezienzee rbijzonder .Lang s hetzomer - bedva nd e IJssel komtee n hoge,no gopslibbend e oeverwalvoo r met rivierduin­ enpioniergraslanden .D egehel e Dorperwaard kentee ngoed eweidevogelstand .

Gelderijksche waardene n Marlerwaarden DeGelderijksch e waard isee n laaggelegen,' swinter sveela loverstroomd ,ope n uiterwaard.Di tmaak tdez e uiterwaardto t eenuitsteken dweidevogelgebie d waar tevens ind ewinte rword t gefoerageerddoo r overwinterende ganzene nzwanen . Inminder e mategeld tdi too kvoo rd e Marlerwaarden.

31 32 Uitvoering

4.1Overzich t begrenzingen

Onderverdeling begrensdegebiede n(i nha )

Uiterwaard Beheersgebied Reservaatsgebied Natuur- ontw. Oud Nieuw Verschil Oud Nieuw Verschil Nieuw Hondsbroekse Pleij 25 25 Velperwaarden 41 41 0 74 74 0 25 Koppenwaard 84 30 - 54 0 0 0 0 Vaalwaard 0 0 0 59 59 0 0 Havikerwaard 0 145** + 145 0 0 0 80 Beimerwaard 169 169 0 60 60 0 0 Fraterwaard en Olburgsche waard 160 292* +132 100 0 - 100 10 Spaensweerd 40 40 0 0 0 0. 0 Brummenschewaar d 380 230* - 150 0 150 + 150 50 Bronkhorsterwaard , Stokebrandswaard 0 0 0 100 105 + 5 0 Cortenoever 0 0 0 239 239 0 0 Tichelbeekse waarden 96 96 0 11 11 0 0 Rijsselsche waarden,Middel - waard, Ravenswaard (ged.) 137 122 - 15 0 40 + 40 15 Rammelwaard 0 0 0 90 90 0 0 Nijenbeker Klei 268 268 0 0 0 0 0 Ravenswaard (ged.) 0 0 0 130 130 0 0 Wilpsche Klei 0 0 0 134 134 0 0 Epser waarden 20 23 3 18 18 0 0 Dorperwaarden 94 94 0 50 50 0 0 Welsumer-e nVorchter - waarden 39 0 - 39 150 189 + 39 12 Marlen/vaarden 43 43 0 0 0 0 0 Hoenwaard 267 242 - 25 249 259* + 10 6 Gelderijksche waard 132 132 0 0 0 0 0 Totaal 1970 1992 + 22 1464 1608 + 144 198

binnen deaangegeve n hectares beheers-o f reservaatsgebied zalo pno gui tt ewer ­ kenplaatse n eeni ndez etabe laangegeve n aantal hectares natuurontwikkeling gere­ aliseerdworden .Da tbeteken t een"dubbeltelling "va nhectares .Al sd e natuurontwikke­ linggerealiseer d is,za lhe t begrenzingenplan aangepastworden e nword t hetdubbel - getelde aantal hectares beheers-o f reservaatsgebied er uitgehaald .

inclusief 115h aui t Beheersplan deVeluwe .

33 Dehiervoo r gepresenteerde streefbeelden end edaaro p gebaseerde keuzes voor de int ezette n instrumenten hebben geleidto t deaanwijzin gva n 1992h a beheersgebied, 1608 hareservaatsgebie d en 198h a natuurontwikkelingspro­ ject.I nhe toverzich t opd evorig e pagina isd eomvan gva nd ebegrensd e deel­ gebieden aangegeven.Hierbi j isonderschei d gemaakttusse n deoud ebegren ­ zinge nd enieuw ebegrenzing .Ee nsamenvattin g hiervan staat in onderstaand overzicht*).

Beheers­ Reservaats­ Natuur­ gebied gebied ontwikkeling

Huidige begrenzing 1970h a 1464h a 0 ha Nieuwe begrenzing 1992h a 1608h a 198h a Verschil + 22h a + 144h a +198h a

4.2 Financiële aspecten Voordi t Begrenzingenplan geldtee nverwervingsdoelstellin g vancirc a 198h a natuurontwikkelingsproject. Daarnaast wordtva n één bedrijf een substantieel deel begrensd als reservaatsgebied en/of natuurontwikkelingsproject, waardoor dit bedrijf onder de(morele ) koopplichtvalt .Voo rd ebedrijfsgebouwe n zal getracht worden eenalternatiev e bestemming tevinde n die past binnend edoel ­ stellingvoo r natuur enlandschap .Voo rdi t bedrijf moetworde n gerekend met eenverlie s opgebouwe nva ncirc aƒ 600.000,-.Di tbedra g isgedek t door gel­ den uitd e IPO-LNVen RWS-LNV convenanten.Va nee nander , binnendijks gelegen,bedrij f wordt 12h ahuiskave l als natuurontwikkelingsproject begrensd. Verwervingva ndez egronde n kan mogelijk plaatsvinden inhe t kaderva nd e landinrichting Epe-Vaassen enza l niet leidento t eenadditionee lfinanciee lver ­ lies.

4.3Afstemmin g met Rijkswaterstaat Denieuw e natuurontwikkelingsprojecten uitdi t Begrenzingenplan zullen ieder deweerstande n inhe t rivierbedveranderen .I nwelk e matedi the tgeva l is,ka n pas berekendworde n alsd edefinitiev e inrichtingsschetsen vervaardigd zijn. Dezeinrichtingsschetse n zullendoo r Rijkswaterstaat getoetstworde n opd e rivierkundige consequenties.Afhankelij k vandez etoetsin g zal het natuurontwik­ kelingsproject goedgekeurdworden ,o faangepas t moetenworden .Uitgangs ­ punt bijdez etoetsin g is,da td egewenst e natuurontwikkeling geen verhoging van hetmaatgeven d hoogwater totgevol g heeft éngee n nadelige effecten voor descheepvaar t oplevert. Eventuele compensatie voorverhogin gva nd estroom - weerstand moet binnen ieder project afzonderlijk gerealiseerdworden .Voorals ­ nogbestaa t erbinne n Rijkswaterstaat geen bezwaar tegen het voorgestelde Begrenzingenplan eni szi jerva novertuig dda tbi jee njuist e inrichtingd e natuur­ ontwikkelingsprojecten uitgevoerd kunnenworden .

Dehiervore n geschetste beleidslijn tenaanzie nva n natuurontwikkeling in relatie metd eveilighei d komtoveree n metd econcept-beleidslij n Hoogwater, zoalsdi e momenteel doord eoverhei d ontwikkeldwordt .I ndez econcept-beleidslij n Hoog­ waterword taangegeve nda t nieuwe natuur ind euiterwaarde n valtonde r de categorie:toegestaan ,mit svoldaa nword taa nd evoorwaarden : * duurzamecompensati e vanwaterstandsverhogend e effecten,én ; * eenbeschermingsnivea u van1:125 0voo r potentiële schadegevallen.

34 Duurzame compensatie wordt ind econcept-beleidslij n verder gedefinieerdals : "verruimingvan het rivierbed doofieenmaligeen/of periodieke (beheers)maatre- gelendie de waterstandverhogendeeffecten van deactiviteit ofingreep opheft, gedurende de volleperiode waaroverde activiteit of ingreep gevolgen heeft". Daarbijzal rekeninggehouden wordenmet de morfologische en waterhuishoud-. kundigereactie (waterverdeling bij splitsingspunten) vanhet riviersysteem, als­ medemet de te verwachten ontwikkelingen in het riviersysteem enonvoorzien­ baregrootschalige ingrepenin het riviersysteem (bijv. verlagingvan hetwinter­ bed).De eenmalige of periodieke maatregelen,bijvoorbeeld het verdiepen (en daarna regelmatig uitbaggeren) vaneen nevengeul wordenin de rivierenwetver- gunning vastgelegd.Zij dienenhandhaafbaar tezijn.

4.4Verwervin g Zoals inparagraa f 2.5a l isopgemerk t vindt ind e IJsseluiterwaarden nauwelijks verwerving vangronde nte nbehoev eva n reservaatsvorming plaats.Verwach t wordtda tdi too k bijd enatuurontwikkelingsgebiede n plaatsza lvinden .O md e verwerving voortvarendaa nt e pakken isi nee ndrieta l gevallen eenaankoopge ­ biedaangewezen ,da tgrote r isda n hetnatuurontwikkelingsproject . Dergelijke aankoopgebieden betreffen ookbinnendijks e gronden.I nhe taankoopgebie d zal het Bureau Beheer Landbouwgronden eenhoeveelhei d ruilgrond ineigendo m nemendi e inovereenstemmin g isme the toppervla k begrensde gebiedendi e voor natuurdoelen moetenworde nvrijgemaakt . Dedri eaankoopgebiede n zijn opd ebetreffend e deelkaartenaangegeven .

Voorverwervin g vand e 12h anatuurontwikkelingspojecte n diezij ngelege n ind e Welsumerwaarde nza lgestreef dworde n naar aankoopva ngronde nbinnen - dijks.He ti sgewens t datd egrondverwervings - taakstellingvoo rd e landinrichting Epe-Vaassen-oost hierinvoorziet .Zodr ageschikt e ruilgronden zijn verworven zullendez e gronden,vooruitlopen d ophe t Planva nToedelin gworde n geruild methe tnatuurontwikkelingsgebie d ind euiterwaard .

Niet alleaankoopmogelijkhede ni nee naankoopgebie d bieden reële perspectie­ veno pruilinge n metgronde n ind enatuurontwikkelings - en reservaatsgebieden. Vangeva lto tgeva lza lworde n beoordeeldo fgrondverwervin g inhe taankoop ­ gebied kanbijdrage naa n realisatie vand enatuurdoelen .Overigen s kandoo r dergelijke ruilingenteven see nbeter everkavelingssituati e ontstaan. Binnen hetaankoopgebie d kunnengronde n naaankoo p door hetBB Ltijdelij k in beheerworde n gehoudento tzic hgoed e ruilmogelijkhedenvoordoen .Indie n zichbinne nee ntermij nva ncirc avij fjaa r geen ruilmogelijkheden voordoen,za l worden overwogen debetreffend e grondt everkopen .Doo r Bureau Beheer Landbouwgronden verworven gronden innatuurontwikkelingsprojecte n blijveni n beheer bijhe t Bureau Beheer Landbouwgronden totdat (gedeeltelijke) inrichting plaatsvindt.

35 4.5 Beheersovereenkomsten Voorgronde n gelegen inhe tbeheers - en reservaatsgebied zijnd egrondgebrui - ker§i nd egelegenhei d omo pvrijwillig e basis metd e Dienst Landelijk Gebied eenbeheersovereenkoms t tesluiten .I nhe tcontrac t wordtvastgeleg dda td e grondgebruiker een bepaaldefinanciël e beloning krijgtal sd ebedrijfsvoerin g op hetbetreffend e perceel (percelen) medeword tgerich t opd ebeschermin g van natuur en landschap.He tcontrac tword tvoo rvij fjaa r gesloten maar kaneventu ­ eeljaarlijk sworde n opgezegd.Beheersovereenkomste n worden gesloteno p basisva nd e Regeling beheersovereenkomsten ennatuurontwikkeling .I ndez e regelingzij ndedivers e mogelijkheden metd edaarbi j behorende beloningopge ­ nomeno meerdergenoemd e doelstellingen te kunnen realiseren.He tstreef ­ beeldvoo r eengebie dbepaal t uitwelk epakkette nd egrondgebruike r eenkeuz e kan maken.Doo r hetsluite n vanee nbeheersovereenkoms t metgrondgebrui ­ kers krijgt hetagrarisch-natuurbehee r concreet gestalte.

Voor nadere informatie over grondverkoop ofove r beheersovereenkomsten kan menzic hwende ntot : -Dienst Landelijk GebiedGelderlan d (voorheen LBL),Postbu s 9079,6800 ED ,tel .(026 ) 378 146 0

Mogelijkheden voor beheersovereenkomsten Bergboerenpakket (handhaven natuurlijke productieomstandigheden) - Geenwerkzaamhede n verrichten diewijziginge nto t gevolg hebbenva nd e topografische kavel-e nperceelsstructuur , hetmicroreliëf ,d e bodemstructuur of hetbodemprofiel . - Geenwerkzaamhede n verrichten diewijziginge nto tgevol g hebbenva nd e begreppeling ofd edetailontwaterin g ofdi e leidento tverlagin gva nd egrond ­ waterstandc.q .slootwaterpeilen . - Geenwerkzaamhede n verrichten diewijziginge nto tgevol g hebbenva nd e aanwezige landschapselementen,ander sda nte nbehoev eva n het behoud van het element. - Indien bijaanvraa gva nee novereenkoms t particuliere onderbemalingplaats ­ vindtdien t deze,zolan gz evoortduurt , zodanigt e geschieden dat ind ewinte r eni nhe tvoorjaa r (tot 1 juni) dedroogleggin g nietverde r gaat dand edroog ­ leggingva nd enie tonderbemale n gronden inhe t peilvakwaarto e dat perceel behoort.

Beloning (bijee nbedrijfsveebezettin g van 1 gve/hao f meer):ƒ 180,- perh a

Toelichting bijtabe lo pd evolgend e blz.: • bepalingva ntoepassin g • bepalingfacultatie f

2 perceelsrandenbeheer; indien perceelsrandenbeheer wordtgecom ­ bineerdme t perceelsbeheer bedraagt devergoedin g 0,09/m2. Vergoedingvoo r hetopbrenge nva n ruige mest isƒ 170,-- perha . 11* dit isee npakke t datspeciaa l isontwikkel dvoo rd euiterwaarden . Onder anderete rvoorkomin gva ndistel s heeft niet-bemestend e voorkeur. 12*e n 13* dezepakkette nzij nallee n mogelijk binnen reservaatsgebieden voor hooggelegen,onvergrave n uiterwaarden X1 aantaljare n inoverle g metDLG .

36 o • • • IX) CM

O •

O co n CO

o • • • •

o • • • • CM

O O CO • • • • CO

o 05 • • co

o • • •

E co

•o C «J c C (0 CD c CO CD CD CD > re .*: c O) i_ co CD CD CD CO C g a. 73 c CO CD T3 (3 CO c co C X CD C 'co CD > E CD *_ CO CO CD CD ca N JO CD CO O) CO CD > c E CO CO C CD 'i_ CD JO X: "D CO 2 CD CD CD TD E E t_ CD XI CD CO Q. C 73 £5 •a c X) N to en 'CD C E CD CO c « o CD D- CO -* 73 O c d> 2 •g O ï CD "äj x: N CD O) Ç0 CD S 'co CD o Q. CD XI a. > 73 co D) c c CD CD 5 CO •5 N -K £ CD O) ^ CO CD CD I I > CD co CD CD 2 CD CD CO .2 c a. E CO 5» T3 "c O) x: XI CL CO CO CD TD C CO CO CO C CO a. CD c CO CL "O .c o CO CD c CD CO O CD > O) 73 > i_ x: c "D O) CO CD CO D) ç c _ E - CO .^. X c O X'32 > o C ,c S, T3 a. CD aC3O in CD > 1_ 'TO N Q) CD 'l_ c 73 'p •n- T3 CD '3 3 CO C *- C c CD CD 2 CD 73 1_ 3 ™ O CD CD 1- 3 73 C h_ CD '3 CO •** k_ i_ S E O CD ç O 1- 3 CD > E '*_ CD T3 O N C •a £ CM o X3 CD c CD CO CO CO N 5I co 3 CD i_ CD «0 S (D c c > CO ca •o CD CD CD CO W CO o c CD CO CD 3 73 E CD CM co E CO 1- O) •a E C x Ü IS co c XJ _ 3 « c C s o CD a c c 3 3_ CO CD CD .1 § c m To To co CD =- .22 .2, .2, CM E CO co o S g § CD _ CD '3 c (0 CD CM C CD E i_ o 03 CD 1- co TD CD o _•• CD 2 2 To CD o B c? x X! > >= O T5 o OOO E CD CD CD CD -g ü CO 73 C JO c co O) CD co 73 73 CD CD CD 'CD CO 11 £ C 73_ Q. CO CD CD a. o. CD o CD •g c —• c a> CO c c c S O°- m co c CD a. 'N 'CD CO 73 O CD CD CD CD T- CD CD co 73 •o CM ~~- •o 0,-5 CD 'co 5 m *- C CO c CD 73 X) CO i_ c _- en co co c § CO CD -O =5 S N (D > > .2 ra E 53 CD x: CD o C CO CD co _ _ CO o c c co 3 £I = CD çn CD O) O) CD CD CD co co CD E CD C -Ç. c « "D To E C <= TD o C 73 73 E - CD *- CD o CD a) CD CD E 55 75 c CD > 3 « c c jo O CD CD CO CD -S ~ > > 73 Q. 2 CO CD c CD C CM T3 C 'N Q. c c CO To 1_ o c S C C CO O) c •S2 S co JD CD U) CD CD CD .2 CD CD CO CO a> CO « C CD N CD c c CD - C C To 2 •S CO C ÇO CD CL x: CD m 2 2 CD CO .0 > co CO CO E en CO E *" "CD x: "CD CO CO c 1 g CD CD CD <1) CD O 73 O E E 'c C o t_ a> .2 CD CD CD CD — co -Q E O CO CD 2 g CD I Û. .111 m

37 O O m • 0

co • • • 0 • 0 0 0 • O CO r^

E E îo Si • • 03 isi CM CM CM 0 • 0 0 0 0 0 0 • 03 O" m O x: 03 XI 03 tf> O) CD C T3 03 c CD T3 C TD l. CD 1_ O CD CD ^i O i_ ^_ i_ ce CD ^ Ä i_ g 03 to 03 _*CO: CD CO Q. ce x: ^ Q. X3 ü ce ce 03 CO c1_o Q. g x: '5 CD co CD c \C_D x: CD CD 0 (D ce "a a> 03 co > CD "a c CO co > x: c £ ce CD ce x: 'ce i_ 'E (D g ce le "S X! co •a 3 CO E CD xi ce £ CD 0 D) 03 x: 03 CD 0 c C E E 'c 'c •a O co CD l_ CD > »_ CD CD £ CD > 'E 'E 'Ri 03 CD CD 03 TD te c c a. CL > i_ TD ce ce OD o. CD C E O C 'c o CD > > 03 "a 0 g CD C .* ^ 03" "O '3 03 0 0 CD ci .ÇO. c ce 0 0 ce 03 CD C 1_ •o CD g 03 g to 03 03 c CD TD co 03 O) CO 03 tô~ k_ C c c 0 ra C CD 03 C c 1_ X! g 03 c Q. i_ CD 03 ce ce 03 co a> £ O 03 ce CD 03 C ce 3 XI i_ ^_ T3 CD 03 E E 03 C 03 'ce 03 O C E C CD o CD 03 03 x: 03 ce .Q 03 > 03 CD CO c CO N 03 Q. CO C CO E 3 CD CO co 03 03 C CD CO 03 CD x: XI O > CO a> O) 0) n! CO Q. Q. J*. -Q Q. c O ro -a 03 to 03 CD 03 4-> ,_ O O |^ O .£ D) <ü c CD ce g TD 03 x: CD O O ra C 03 O) ce c ç O O C £ a C 03 c .5, 03 CD (A 03 03 tô 0 C ra CD X) TD c 03 £ Q. ^ Jç^ 0 03 03 a •0 "d 'd 03 a> (5 CD E O tô 03 'ce p XI v> ç 03 to 03 to 0) ce 03 CD ' E > k. Q. 03 X3 X! CD 03 o CD CD N a> £ E të • Q. XI 03 CO •O u X) CD 9? ^ ts •0 CD '3 ce '3 CQ C 3 T~ "D C £ E IT) -^3 ce E CD • CO 'co CO Û) 03 C CM 10 03 . CJ3 .* ^C ç S > C ce ce C CD ce DQ O "O O E CD ±3 3 CD CO Q. äo > ce C tô 'ce 03 03 c 03 c CD CD ce •+-< CO > "J CO Q. CO ce D) c CD x: co x: ce N O co Ü ü E cë C |f CD CD CD CD x: 1_ Q- CO CO CI­ ce co c cë 2 O O CD O CD CD CD E x: CD ts x: T3 x: t_ C x: i_ E .a XI O 03 CD ü CD ce CJ CD is to c c •0 C 'c CD ^ XI a3 CD OL ce CD Q. CD CD 03 E "*""D3' C E CD CD o CO 'ce Ç > £ C E O) E CD 0 ce 3 O) H-, 03 N CD is, të "cô 3 ce 'ce CD CD 3 Q 0 c E Q. CO '^ '5 CD '5 CO CO L_ CD CD CD 'cô 03 co CD c 03 c to Ü E to x: x: CO CO E XI C ce C ce C C Q) CD C CD 0 > o ce co T3 c c" 'CD 03 •O XI co 03 > C CD :=* CD ce C C g O C g CO > 03 CD g- "a CO 'E 3 3 'E 'E "óf ÇO CO ce ^ CO c 03 'N O c CD 03 03 > x: £ x: CO 5 ce 03 .Q CD i2 CO x: 'c TD x: x: -^ i_ ^ 'CO CO 0 03 ce 0 03 x: ce co 0 0 C tu CD CO TD ^ > 03 CD 03 0 Q. cf 0 ce > c c E c E ~ -* CD CO 'c ce CD ce 3 0 to Q. x: Q. 03 03 03 03 O 03 03 0 CD to ce 0)- CD CD x: 03 03 3 03 03 CD 03 'c '3 CD ce CD O 0 CD CD O) O o x: 03 03 to TZJ o -fc g en x: x: te -0 XI "Ö O CD 'c XI O X > CD CD 03 Q. Jo CD Q. c c 03 i_ C ce If! O 03 ce 03, CD ~0 CD O ce 0) x: ."3 C O 'd C c ce Q. C a; 03 "O C 0 'ce CD "D 03 a> co ~ CD 03 03 O) O) CO ce C >CO 03 —* a> ce c 'd 03 E •a 03 "O ce 03 co O O O x: 03 c i! 0) '0 XI •- s- «x : O) N 'c g E •0 TO TD '3 ^_ CD 03 03 TD 03 C 03 O x: X! CM CM 3 ce TD O co 03 O O O O C "£ S 0 - 'c - > Ü O tfl E > CO 'O 03 03 03 ce .a 0 ce > C CL £ "cë "cë " S D) x c en O 03 ce x: 03 ce c CD d) 'E ü 03 x ce 03 £ £ 03 "d 03 Ç > ce to to CD CO E 03 E .1 | 03 03 > ~ 03 CO X! Ç g E x CD C r- "55 Ü 3 03 E 03 X 3 O) = o Ç O X! XI TD CD 'E 'E C C 0 ce c g O 'c c ce E> C 03 C 0 CD 03 X3 03 0 03 E E xi F Q. 03 O XI CD CD 03 03 ts 03 ce 03 c C CD > 03 03 O > CD Cû I a. |2 |2 iz 03 z CD > o S - 03 XI T3 03 Q XI

38 o o O co O O O O O O O o o o o o o * o o o * * * * * o o o o •* o o o o o •*_ CM o o co •O <33 o" m" o o" co' T-" ö in o in co" co" •*" CD" co" •*" v O C\l H-, CT) co CT> CM H^ s-, CM H-, H-, 1— 1— co o *^ H- CO CD H-, O) H-, H-, «4- ••^ "+^ >

•o 03 E Ë 'o •2 E E E £ E E E £ £ m m m re m m 1_ o SZ CD o ~£ ~£ C E 03 E Q. .a Q i_ c c kcyclu s e r stuk ) 0) ó ó pe r are ) perml ) perml ) i_ co re ai CD lô A 03 in A •^ a. re •-' •— 03 a. Q. -^ ^^ -C b i= re re xi c re re cx Q3 CD CD 03 gj .re .re = o c £ ra CD (M £ ra 03 o ra • T- = n CD •* . _^ *-" « •?; -c ° |? T" 3 ^ O JC

73 tö CO ü 73 C C 03 jre^ i_ O 03 CD c 73 CT CD CD 03 O C. C T3 ra > 03 c CD co 73 •*—» to re "O T3 t5 t_ c g o O CD g CD CD -o T3 S3 E g E a CD c c N ra CD £ c 03 CD CD CD CD CO CD re E E 'S a 03 o CL o o: c 03 ra o SZ 03 CD co to m 03 c > 03 C CD CO T3 c ! 03 T3 T5 t_ CD > 03 ^1_ to O) reg g o 03 o £ c 73 "O I g Q. ra g 'E re CT > 03 3 CD c CD CD co co 03 !» CT) CED T3 03 -t—' CD O CD c E E .*re: JZ E CD o 03 ra o ^t O 1- o •D to co 0) SZ E to 03 CD CD C c T3 73 c. 03 g •A CD 03 03 ! 03 O ! -*—• C £>° T5 re­c 73 O 03 03 Q- 03 o re o ra 03 o > O O > 1 a O T3 O c C c g g 1 cc 03 03 03 03 CO 03 .c c 1 CD "O £ to T3 to > > "O c Ü CD ra re E C O £ E re (0 c 73 C g o o > CD C E £ CO o •o o ai Ô CO O 03 03 CD > c Q. o c c ja £5 E Q 03 03 CD 73 O o c (0 0) 03 in CD 03 O CD • CD "O 'i_ a> ra 03 c. re Ç 03 c 73 re > o 03 'c CO CD o re O O CD. 0) CD g E c L_ 03 E c "O E O 73 CT>T D 03 cp 03 i CD CD 73 CD CD c ra 73 O c CT) CD C '5 1 SZ c c rê CD > CD 'E 03 c > 03 ra c re CO CD E CD c o a. CD o > S CO" > 03 tö CO •^ i— sz CD o "O o 03 ra 03 CD CD re CD to O > "O £ § a O ra "O > T3 re *1_ c 03 O O C 03 o Ç > O 03 O o > CD CO 03 £ O 73 73 'l_ '\— tÖ 73 Q. 03 73 l_ C CD c Q 03 Q. CD to Q. c. re ^ "O 03 i_ 03 o CD to CD 03 Q O Q. Q. 1 03 3= CO •o i_ 03 O CD D CD i_ 03 03 ra O > O 03 03 g CD •c CD \_ c 03 c •o c O 73 CO g ™ •*—* re 03 03 C > 03 re T3 Ç 03 CD E CU tê "CD T3 c to ra CD (0 03 g ra E 73 CD > c E CD Ç> 0 CD o "03 03 CD re "03 tz 03 CD to "a Q CT O 2 o C O •o "O .c O 73 E CO CD c S •D 03 to SZ Q 03 O CD £ O C c :CD Q a CD CD a E CD O C re Q. CO CD CD C T— :fl3 •c ra co CD CO ^ g 03 c :03 03 SZ 03 CD 73 03 c C "O CD '.O :Q3 re 03 03 Q- 03 03 Q C •t^ CD 03 c T3 £ 03 co CD L3 CD JO 03 "O > CD Ç0 03 > § H— E 73 CD o E c £ O 73 03 JZ C CO o -° o O 73 c 73 03 CD E E re 03 C '5 73 l- CD -t—' E T3 o .E g c i_ 03 CD CD re "03 re g to CD '-3 C0 O in ra c re 73 O O c CD 'E c CT c CZ C c O C c CD re 03 C CD > o 'N 03 03 (O o CO 73 CD N Q ra CD > O) CO 03 to '•Ë E 03 iz C 03 CD > C a. T3 c 03 C ra C i_ C 03 C0 73 0) c 73 CD O •D > 03 CD re c CO CO O re > CD CO c T3 > o E 3 re re 03 to Q £ C CO 2 •o Q c O re ra CD Q. c c re c c re -Q re C i_ 03 £ > •D CD 00 •o CD > 3 03 E SZ 03 o O 03 c C c 03 CL 73 CD E 3 -*: c O i_ o CD ra 3 SZ 03 CD V 03 SZt o CD o re .*: 1 c CT o •o J3 O 1_ CD SZ 03 03 i_ CD ra .c CD ra 73 CO SZ 3 SZ 03 g O CD "O rë 03 CD \_ ra O ra C £ CL E i- •o c 03 03 g x: O SZ 03 ra O O O re > a> c CO c •o re O c O 03 SZ re O) re SZ c c .c CÖ •o o O c ra c c ro re CO te > c £ o CO > 0) N c c i_ | o CO > > 'E 73 o c 03 re '5 § ra •o CD > '5 « '5 03 > c c c c CD CD re "c Q. c c CD SZ « c re c 03 c c _ço _03 CD CD CD CD co Q. CD o O CO CD 03 CD 03 CD ra g "O g 03 ri Q O £ 03 i_ CO C Q. T3 CU a i_ c ~£ ~£ ra c c c 03 o CD CD i_ 03 03 ra TH : 03 O 03 CO to re 73_ '35 CD CD £ (0 as 03 O '^ 2 £ O tu to CD te co 03 're 2 > CL ^_ a (D CD CD i fzette n va houtig e be p Dodzakelij k i s e n welk o 2 to N i_ co re c 03 CD 03 _a 0. CD CO Q. C H— 03 m (D O S -s > O 2 5 '5 a. < c < 5 g < < I I < > co

- c T- CM CO T CM i- CM CO •* CD CO T— CM CO •* m m r- 03 CÛ CÛ m —>- 3 ~3 ~3 ~3 CL CL < < < < < < < < _ra _i _l _i _l _l _l _l _l _l _l _i _l _l _l _i _J _i _l o >

39 40 BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Overzichtskaart

LEGENDA provincie GELDERLAND BI BEHEERSGEBIED ^^| RESERVAATSGEBIED KAARTBLAD IBI RNNOI N OVERIJSSEL

•k AANDUIDING NIEUWE BEGRENZINGEN

DIJKEN 0 2 4 6 km 01 september 1997

41 £ 4K*ffl3S|^V.:•?#->, 'Jill &•. T^^S^ÎS^-.-^SV^A. Jill

•/ >y

k'\

.'*

HONDSBROEKSE PLEICJjv-'?. •<>7- Vif - •

# „.. • ••-.'A-'.; t'i\--';-ƒ /'/ƒ ~3 ^lr-;''V>/~.-T'5",l-."5Ä<

^r:^^-^--'.r^^--X '-'Cl AVVA •'.'.''•„* ,<-\'«">' V.::,.. « V\

• .'•'//-^•.; ,-/.-,-.s.--c-;'/-'.ƒ>,*^*l •c/;;y'" - '•î'//vV//''-'/-'' Ai ^cl^Sii: BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart1

LEGENDA provincie GELDERLAND BEHEERSGEBIED

RESERVAATSGEBIED

NATUURONTWIKKELINGSGEBIED

EIGENDOM NB-ORGANISATIE

43 % %V >,****" A*

\ • " '•••••• • l-ti?-*'-"- •-/»

VAALWAARD

'¥-.. ir i„ .,-*>; •.:';V*"':^'-'- «sX \

BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart 2

LEGENDA provincie GELDERLAND BEHEERSGEBIED

RESERVAATSGEBIED

EIGENDOM NB-ORGANISATIE

BEHEERSGEBIED RUIME JAS

01 september 1997

45 \

4\

+•':>'

BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart 3

LEGENDA % provincie \ , s À) GELDERLAND |'UHU BEHEERSGEBIED

|~ I EIGENDOM NB-ORGANISATIE K/ ^

01 september 1997

47 3_:o.;\i> oï •*'

^ m m _ Hi' • -- -' -Ay,*« / ' • ' '- g . i:';\!N:i--v'/.''-i:-:S:,7 - -

'i —ri

5>>

BRUMMENSCHE WAARDEN"' " •

-S

BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart 4

LEGENDA provincie GELDERLAND BEHEERSGEBIED

RESERVAATSGEBIED

GRENS AANKOOPGEBIED

01 september 1997

49 BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart5

LEGENDA provincie GELDERLAND BEHEERSGEBIED

RESERVAATSGEBIED

EIGENDOM NB-ORGANISATIE

GRENS AANKOOPGEBIED

51 53 *• Si gi ^^ ^

- '~z it I

*JV\ -,- -frIf' ~.'

•-•• iy^ï'HM^'u^. tfV^r^ •:*;••'• it Z-KÛ-^f"\ f' <•,;••-

-A" <; ,,*-v--',AW "

- • .\ RAVENSWAARDENEKER- .•>

BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart 7

LEGENDA provincie GELDERLAND HUHU BEHEERSGEBIED

RESERVAATSGEBIED

EIGENDOM NB-ORGANISATIE

GRENS AANKOOPGEBIED

01 september199 7

55 1 '4' „*-**• •i"

àlR~ i . . } . ' • - I. -•'•'*' '

•&'-•;« - - » ,

- <» *c -" ".5 ^ -. Cl".:--

A/A\A 'X.< *» «'

*ï/»

vt *• >~ DORPERWÀARDEN<<«\y3\ % x 't ^ ~m oö&$. ^ •• • «

1« %œ->

•K •

'•* \: 3* BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart 8

LEGENDA provincie GELDERLAND IIIIIIH BEHEERSGEBIED

P | RESERVAATSGEBIED

F ~1 EIGENDOM NB-ORGANISATIE

01 september 1997

57 "*- "' _ri-.j' y

." A À -y VORCHTERWAARBEN

".«i;.«

OENERWAARDEN

_•<• r.' ///Y ;• -•* *•

WELSUMER WAARDEN £?

BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart 9

LEGENDA provincie GELDERLAND RESERVAATSGEBIED

NATUURONTWIKKELINGSGEBIED

EIGENDOM NB-ORGANISATIE

01 september 1997

59 BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart 10

LEGENDA provincie GELDERLAND BEHEERSGEBIED

RESERVAATSGEBIED

EIGENDOM NB-ORGANISATIE

GRENS AANKOOPGEBIED

600 m 01 september 1997

61 *:;• . V

4 ;

•'t *;. -k-tts ï h- • >> 'S 1

• Î Cut A"

N -••*' ftc •S-x s-

^ "

BEGRENZINGENPLAN IJSSELUITERWAARDEN Kaart 11

LEGENDA provincie GELDERLAND BEHEERSGEBIED

01 september 1997

63