De Eerste Wereldkampioen Voetbal, Want De Ge, Van Waregem Tot Genk, Van Sint-Truiden Tot OCiële Eerste Wereldbeker Kwam Er Pas in 1930

Home , Axel Witsel, Enzo Scifo, Eric Gerets, Franky Van der Elst, Georges Heylens, Gert Verheyen

Raf Willems

O BELGISCH VOETBAL Hoogtepunten en sterke verhalen van 1920 tot 2020

WOORD VOORAF O Belgisch voetbal! Zeg dat wel!

O Belgisch voetbal! Zeg dat wel! Dit boek gaat over zijn. Naar goede gewoonte uit mijn supporterstijd 'ons voetbal'. Over de passie voor het spel, over de trok ik voor de match naar het plaatselijke hotdog- liefde van de fan voor de bal en voor zijn club. kraam. Tot mijn verbazing stond de hele kern van Dinamo voor mij aan te schuiven. Op kosten van Honderd jaar geleden, in september 1920, wonnen topcoach Lucescu verorberden alle spelers - een de Rode Duivels hun nog steeds grootste prijs: de paar jaar later wereldvedetten - een enorme hotdog gouden medaille op de Olympische Spelen van met zuurkool. Ze tikten nadien Westerlo tikitak- Antwerpen. De internationale - niet de Belgische, agewijs met 1-8 van de mat. dat is toch een belangrijk detail - media blokletter- den: 'Les Belges, champions du monde de football'. In- Ik trok van dan af het hele land rond in een lange derdaad! Zo werd die prestatie toen bekeken: Bel- tocht van meer dan 35 jaar: van Luik tot Brug- gië als de eerste wereldkampioen voetbal, want de ge, van Waregem tot Genk, van Sint-Truiden tot ociële eerste wereldbeker kwam er pas in 1930. Charleroi, van Molenbeek en Anderlecht tot Me- Een eeuw later, september 2020, prijken de huidi- chelen, Lier, Antwerpen, Gent en het Waasland. ge Rode Duivels er op de eerste plaats van de we- Om onze Belgische voetbalanekdotes van de twin- reldranglijst: exact twee jaar sinds september 2018. tigste eeuw te ontdekken, om te praten met hoofd- rolspelers of met nabestaanden en vrienden. Ik O Belgisch voetbal! Dit boek is een persoonlijke noteerde hun verhalen in artikelen en blogs, maar wandeling langs de belangrijkste guren en pres- vooral in boeken. taties sinds 1920. Honderd jaar gevat in 101 straf- fe voetbalverhalen. Ik volg zelf het voetbal sinds Ik diepte voor dit geschiedkundig werk de beste 1970: op mijn tiende keek ik naar de eerste 'kleu- herinneringen uit mijn persoonlijk archief op. De rentelevisiebeelden' van de toen nog Witte Dui- voorbije jaren sprak ik ook uitvoerig met de vedet- vels, op de door de Brazilianen van Pelé gedomi- ten van vandaag. En speciaal voor dit boek ging ik neerde Mundial van Mexico. De volgende dertig de jongste maanden nog een twintigtal oude glori- jaar werden de Duivels een begrip met zeven deel- en interviewen om hun strae verhalen van weleer names op negen wereldkampioenschappen en vier nog eens te aanhoren en ze exclusief aan te bieden op acht op Europese. Intussen scoorden onze ploe- in deze rijk geïllustreerde publicatie. gen ook op internationaal niveau met spectaculaire resultaten in nales, halve nales en kwartnales. O Belgisch voetbal krijgt zo de allure van de monde- linge overlevering omtrent de mooiste momenten In de zomer van 1986 begon ik met mijn 'jour- uit onze voetbalgeschiedenis. Veel leesplezier! nalistieke' stappen als volger van derdeklasser VC Westerlo voor De Morgen. Een van mijn eerste Raf Willems wedstrijden: Westel tegen de Roemeense topclub Dinamo Boekarest. Dat moet een stunt van de nog jonge manager Herman Wijnants geweest

INHOUD

WOORD VOORAF 5 ZEVENTIEN SECONDEN: SNELSTE O BELGISCH VOETBAL! ZEG DAT WEL! DOELPUNT VAN DE RODE DUIVELS DOOR DE VOETBALLENDE PILOOT VAN LYRA 56 DE RODE DUIVELS ZIJN NUMMER 1 BELGIE-SPANJE 3-3 VAN DE WERELD, ONDER IMPULS VAN DE BROERS HAZARD 15 NACER CHADLI RONDT MOOISTE EN RUSLAND-BELGIE 1-4 MEEST HISTORISCHE RODE DUIVELSAANVAL AF 59 BELGIE-JAPAN 3-2 1‘DE EERSTE WERELDKAMPIOEN VOETBAL’ NA EEN FINALE DIE SLECHTS JEF MERMANS, DE BESTE VAN DE TWINTIGSTE EEUW VOLGENS JAN WAUTERS 62 43 MINUTEN DUURDE 18 BELGIE-HONGARIJE 5-4 BELGIE-TSJECHO-SLOWAKIJE 2-0

JAN DE BIE, VADER VAN DE BELGISCHE DE AAI VAN ALFREDO DI STÉFANO 64 ANTWERP-REAL MADRID 1-2 KEEPERSSCHOOL EN VEDETTE VAN DE OLYMPISCHE SPELEN 25 DE MOOISTE WEDSTRIJD VAN HET BELGIE-NEDERLAND 3-0 DECENNIUM VOLGENS ERWIN VANDENBERGH 66 LOUIS VAN HEGE SCOORT VIJF DOELPUNTEN BELGIE-FRANKRIJK 2-0 EN WORDT DE EERSTE VEDETTE VAN HET ITALIAANSE CALCIO 28 RODE DUIVELS VERSLAAN FC MILAN-JUVENTUS 8-1 WERELDKAMPIOEN MET MARADONA 69 BELGIE-ARGENTINIE 1-0 KEVIN DE BRUYNE, MAN OF THE MATCH 31 MANCHESTER CITY-FC LIVERPOOL 5-0 WILFRIED VAN MOER EN STANDARD UNION SOIXANTE: ZESTIG WEDSTRIJDEN BESLECHTEN DE TITELKOERS OP DE KLOKKE 72 ONGESLAGEN TUSSEN 1933 EN 1935 32 CLUB BRUGGE-STANDARD 2-3 UNION-DARING 5-2 DARING-UNION 2-0 38 DOELPOGINGEN, 2 GOALS: ‘TOUS ENSEMBLE’ NAAR ‘DA FEESJE’ 75 MAURICE MARTENS, DE GOUDEN SCHOEN BELGIE-VERENIGDE STATEN 2-1 VAN DE WITROODZWARTE KAMPIOEN 35 RWDM – ANDERLECHT 1-0 RAOUL LAMBERT EN DE PIJN OM HET MISSEN VAN WEMBLEY 78 DIS BASTIN BEZORGT THE GREAT OLD LIVERPOOL-CLUB BRUGGE 1-0 DE EERSTE LANDSTITEL IN DE BELANGRIJKSTE ANTWERPSE DERBY ALLER TIJDEN 38 PAUL VAN HIMST EN HET HOOGTEPUNT EN ANTWERP-BEERSCHOT 2-0 EINDE VAN LE FOOTBALL CHAMPAGNE 80 ANDERLECHT-SINT-TRUIDEN VV 6-0 RAYMOND BRAINE, BESTE VOETBALLER VAN BELGIË, EUROPA EN DE WERELD? 42 RAYMOND GOETHALS, 'RAIMUNDO DEN ANTWERP-BEERSCHOT 2-6 TUVENEIR' VERSTRIKT ‘GULLIK’ & ‘VAN BATSEN’ IN Z'N BIERVILTJESTACTIEK 83 DE GENIALE MATCH VAN MOUSA DEMBÉLÉ 49 OLYMPIQUE MARSEILLE-AC MILAN 1-0 JUVENTUS-TOTTENHAM 2-2

BERNARD VOORHOOF, 77 JAAR JAN VERTONGHEN DRAAGT NEDERLANDSE TOPSCHUTTER VAN DE RODE DUIVELS 50 GOUDEN SCHOEN 2012 OP ZIJN WHITE STAR-LIERSE SK 1-3 AAN OVERLEDEN VADER 87 AJAX-FC TWENTE 3-1 DE VIJFTIGSTE VAN ROMELU LUKAKU 54 BELGIE-SAN MARINO 9-0

SIMON MIGNOLET: GUY VANDERSMISSEN, MONSIEUR STANDARD, THE BEST GOALKEEPER IN THE WORLD 89 SCOORT EN VERLIEST DOOR SUNDERLAND-MANCHESTER CITY 1-0 SCHEIDSRECHTERLIJKE DWALINGEN 124 FC BARCELONA-STANDARD 2-1 REBELSE ROGER CLAESSEN RAMMELT MET RANGERS 90 STANDARD-GLASGOW RANGERS 4-1 DE MYSTERIEUZE MOORD OP CAMILLE VANHOORDEN 126 RACING BRUSSEL-PILGRIMS FC 6-5 MIA MAGIE BIJ KAA GENT: ALLEEN EL VOS BLIJFT BESTAAN 92 AA GENT-KRC GENK 0-0 RIK DE SAEDELEER: ‘RACING WAS DE RELIGIE VAN MIJN LEVEN.’ 128 RACING MECHELEN-FC MALINOIS 2-0 VIC MEES, AANVOERDER-GENTLEMAN IN HET FANTASTISCHE RODE DUIVELSJAAR 1954 94 BELGIE-ZWEDEN 2-0 FRANKY VAN DER ELST NOEMT ZEGE TEGEN ZENIT BESTE VAN EUROPEES MIRAKELJAAR 130 FONS VAN BRANDT SPEELT LEVENSMATCH CLUB BRUGGE-ZENIT LENINGRAD 5-0 TEGEN STANLEY MATTHEWS 96 ‘BELGIE-ENGELAND 4-4 GEORGET BERTONCELLO TOVERT VOOR MICHEL PREUD’HOMME PRODUCEERT RECORDAANTAL TOESCHOUWERS OP BELGISCHE SAVE VAN DE EEUW 98 MAMBOUR EN MAAKT DE KV MECHELEN-AJAX 1-0 CAROLO’S VICEKAMPIOEN 132 SPORTING CHARLEROI-STANDARD 2-0 KRONIEK VAN EEN TEN ONRECHTE AFGEKEURD DOELPUNT TEGEN ’S RIK COPPENS, WELTMEISTER GENOEMD WERELDS BESTE ELFTAL 102 NA ZEGE TEGEN DE WERELDKAMPIOEN 134 KV MECHELEN-AC MILAN 0-0 BELGIE – WEST-DUITSLAND 2-0

NOLLE BADJOU, DE KEEPENDE HOOGTEPUNT VAN DE TRAGISCHE HELD KUNSTSCHILDER, WINT DE WEDSTRIJD 104 JULES VAN CRAEN EN DE GROOTSTE BELGIE-ENGELAND 3-2 DERBYZEGE UIT DE GESCHIEDENIS 136 BELGIE-NEDERLAND 7-1 CHRISTIAN BENTEKE FILOSOFEERT OVER ‘SCOREN ALS DE ZIN VAN HET LEVEN’ 107 SERVIE-BELGIE 0-3 ROGER CLAESSEN SPEELT ZIJN BESTE INTERLAND 139 NEDERLAND-BELGIE 0-4 NICO CLAESEN, ARCHITECT VAN DE OMMEKEER, MET KLEREN ONDER TEN ONRECHTE AFGEKEURDE GOAL VAN DE KOUDE DOUCHE 108 ANTWERP-VITOSHA SOFIA 4-3 JAN VERHEYEN BRENGT CRUIJFF NAAR HET WERELDPODIUM 141 NEDERLAND-BELGIË 0-0 SCHITTERENDE WILFRIED VAN MOER WORDT MET OPZET BEENBREUK GETRAPT 110 BELGIE-ITALIE 2-1 AANVOERDER ERIC GERETS STEEKT ALS EERSTE BELG DE ‘BEKER MET DE GROTE OREN’ DE LUCHT IN 142 MARC WILMOTS, DAS KAMPFSCHWEIN, PSV EINDHOVEN-BENFICA LISSABON 0-0 (PEN. 6-5) SCHIET SCHALKE 04 NAAR DE UEFA CUP 113 INTERNAZIONALE MILANO– SCHALKE 04 1-0 (PEN. 3-4) RENÉ VANDEREYCKEN, CONTROLEUR VAN NICO VAN KERCKHOVEN WAS 3 MINUTEN HET BLAUW-ZWARTE DREAM TEAM, SCOORT EEN MINUUT VOOR TIJD! 144 EN 43 SECONDEN KAMPIOEN CLUB BRUGGE-IPSWICH TOWN 4-0 EN ‘MEISTER DER HERZEN’ 116 SCHALKE 04 – UNTERHACHING 5-3 JULIEN COOLS SCOORT UIT BLAUW-ZWARTE TIKITAKA-AANVAL OP ANFIELD ROAD 146 KROMME BAL VAN FRANK VERCAUTEREN LIVERPOOL-CLUB BRUGGE 3-2 OP HET HOOFD VAN JUAN LOZANO 121 BENFICA LISSABON-ANDERLECHT 1-1 RECORDAANTAL VAN 50.000 KIJKERS JEAN JANSSENS WORDT OP ZIJN 35STE OP DE BOSUIL 148 LANDSKAMPIOEN EN WINT ANTWERP-ANDERLECHT 2-0 DE GOUDEN SCHOEN 184 SK BEVEREN-INTERNAZIONALE MILAAN 1-0 HET LAATSTE INTERVIEW MET MISTER EUROPE, FRANCOIS VAN DER ELST 150 WEST-DUITSLAND-BELGIË 2-1 SAMENSPEL PAUL VAN HIMST-JAN MULDER VERSLAAT EUROPACUPWINNAAR 188 ANDERLECHT-MANCHESTER UNITED 3-1 JUAN LOZANO VERSLAAT ITALIAANSE WERELDKAMPIOENEN 154 ANDERLECHT-JUVENTUS TURIJN 3-1 THOMAS VERMAELEN WORDT WERELDKAMPIOEN CLUBVOETBAL 190 FC BARCELONA-RIVER PLATE 3-0 KAMPIOENENMATCH BESLIST DOOR LOUIS VOLKAERTS, EEN KIND VAN EEN ODE AAN WILFRIED VAN MOER, GEMENGDE VOETBALFAMILIE 156 FC MALINOIS-ANDERLECHT 4-1 KROEGBAAS OP GOUDEN SCHOENEN MÉT EEN EK-FINALE 193 BELGIE-WEST-DUITSLAND 1-2 JOHAN DEVRINDT, HELD VAN DE KWALIFICATIE: ‘MEXICO 70? HAD NIETS PIERRE DENIER EN VIEZE MANNEN MET VOETBAL TE MAKEN!’ 158 STUNTEN IN LONDEN 198 BELGIE-EL SALVADOR 3-0 WINTERSLAG-ARSENAL 1-0

WODKAGLAZEN TEGEN DE MUUR DRIES MERTENS DOELPUNTEN- GOOIEN IN EEN RUSSISCH RESTAURANT RECORDHOUDER BIJ FC NAPOLI 202 FC NAPOLI-FC BARCELONA 1-1 IN ANTWERPEN 160 ANTWERP-SPARTAK MOSKOU 3-1 VINCENT KOMPANY SCOORT ‘GOAL OF THE RIVALEN JOHAN DEVRINDT SEASON’ EN WINT VIERDE LANDSTITEL 204 EN JAN MULDER SCOREN 162 MANCHESTER CITY-LEICESTER CITY 1-0 ANDERLECHT-ARSENAL 3-1 ROGER VAN GOOL, DE MAN VAN EEN MILJOEN MARK, BEZORGT KÖLN DE LANDSTITEL 209 ZOETE WRAAK EN ULTIEME TRIOMF VOOR SANKT-PAULI-FC KÖLN 0-5 CHARLES CAMBIER: EERSTE LANDSTITEL VOOR BLAUW-ZWART 164 CLUB BRUGGE-RACING MECHELEN 3-0 ERIC VAN MEIR, CENTRALE VERDEDIGER ALS TOPSCHUTTER, LEIDT LIERSE SK NAAR DE LANDSTITEL 212 MAROUANE FELLAINI LEGT AJAX LAM 166 STANDARD-LIERSE SK 0-3 MANCHESTER UNITED-AJAX 2-0

LEI CLIJSTERS SCOORT IN BESTE JEF JURION KNALT KONINKLIJKE VAN BELGISCHE MATCH VAN MONDIALE 169 DI STÉFANO UIT DE EUROPACUP 216 BELGIE-URUGUAY 3-1 ANDERLECHT-REAL MADRID 1-0

THIBAUT COURTOIS, KAMPIOEN PAOLO RUSSO, VOETBALLENDE MIJNWERKER ÉN BESTE KEEPER VAN SPANJE 172 WINT VAN PAUL VAN HIMST 218 FC BARCELONA-ATLETICO MADRID 1-1 FC BERINGEN-ANDERLECHT 3-1

TOBY ALDERWEIRELD, ‘BEST DEFENDER BELGISCHE FINALE OP EUROPEES NIVEAU 223 CLUB BRUGGE-SPORTING ANDERLECHT 4-3 IN THE PREMIER LEAGUE’ AAN DE BASIS SENSATIONELE OMMEKEER 176 AJAX-TOTTENHAM 2-3 YANNICK CARRASCO SCOORT, MAAR BLIJFT SLACHTOFFER VAN ANTIVOETBAL SIMEONE 226 DE SIERLIJKSTE SERENADE VAN ENZO SCIFO 179 ATLETICO MADRID-REAL MADRID 1-1 ANDERLECHT-FIORENTINA 6-2

KOMPANY KOPT CITY NAAR DIVOCK ORIGI KEGELT KAMPIOENSCHAP PREMIER LEAGUE 182 BARÇA UIT DE CHAMPIONS LEAGUE 228 MANCHESTER CITY-MANCHESTER UNITED 1-0 FC LIVERPOOL – FC BARCELONA 4-0 HOE HET HIELTJE VAN EDDY VOORDECKERS GERT VERHEYEN OVER DE GEMISTE KANS HET DERDE DOELPUNT INLEIDDE 230 OP EEN WERELDBEKERSTUNT 274 WATERSCHEI-PARIS SAINT-GERMAIN 3-0 BELGIE-BRAZILIE 0-2

AANVOERDER DOMENICO OLIVIERI EDEN, DE GODDELIJKE KANARIE, OVER DE EERSTE STAP NAAR HAZARDINHO 276 BELGIE-BRAZILIE 2-1 DE LANDSTITEL VAN 1999 234 KRC GENK-CLUB BRUGGE 4-0 BESTE WEDSTRIJD VAN DE RODE DUIVELS IN DE TWINTIGSTE EEUW 280 BROTHERS IN ARMS: FRANÇOIS VAN DER ELST BELGIE-SOVJET-UNIE 4-3 EN ROBBY RENSENBRINK 238 ANDERLECHT-BAYERN MÜNCHEN 4-1 EL SIMPÁTICO JEAN-MARIE PFAFF DE DRAMATISCHE NACHT VAN ONTTROONT DASSAEV EN WORDT EDDY SNELDERS 240 WERELDKEEPER NUMMER 1 282 SPORTING LOKEREN-SK BEVEREN, 3-0 BELGIE-SOVJET-UNIE 4-3

BONDSCOACH GOETHALS BRENGT ‘MAN VAN DE PENALTY VAN LEO VAN DER ELST HET SEIZOEN’ POLLEUNIS VEEL TE LAAT 245 DIE HET LAND ’S NACHTS IN BELGIE-WEST-DUITSLAND 1-2 FEESTROES BRACHT 284 BELGIE-SPANJE 1-1 DANNY VEYT SCOORT IN ZES EUROPESE MATCHEN OP RIJ 248 AC MILAN-SV WAREGEM 1-2 WAT ALS DANNY VEYT HAD KUNNEN SCOREN ZOALS PELÉ IN 1970? 286 ARGENTINIE-BELGIE 2-0 CHRISTIAN PIOTS LAATSTE INTERLAND, MET RESPECT VAN JOHAN CRUIJFF 252 BELGIE-NEDERLAND 0-2 JEAN-MARIE PFAFF, EL SIMPÁTICO (BIS), VERLIEST VAN EL DIEGO 290 BELGIE-ARGENTINIE 0-2 WALTER MEEUWS EN DE GEEST VAN JOHAN CRUIJFF 254 BELGIË-PORTUGAL 3-0 HET EINDE VAN GUY THYS EN HET TIJDPERK VAN DE WHISKY, SIGAAR EN STOPPELBAARD 295 BELGIËS EERSTE EUROPACUP 256 BELGIE-ENGELAND 0-1 ANDERLECHT-WEST HAM UNITED 4-2

SWAT JANSSENS, EEUWIGE DRIBBELAAR JAN CEULEMANS OVER DE GOUDEN JAREN VAN GEEL EN ZWART, BEZORGT TACHTIG VAN DE RODE DUIVELS 296 ENGELAND-BELGIE 1-0 LIERSE EUROPESE MIRAKELS 260 LEEDS UNITED-LIERSE SK 0-4 AXEL WITSEL, DE STILLE KRACHT ACHTER ‘BRILLIANT BELGIUM’ 300 ROMELU LUKAKU RENT, DRIBBELT EN KNALT BELGIE-ENGELAND 2-0 RODE DUIVELS NAAR BRAZILIË 264 KROATIE-BELGIE 1-2

ODILON POLLEUNIS, GOUDEN SCHOEN EN VICEKAMPIOEN MET KANARIES 266 SINT-TRUIDEN VV-ANDERLECHT 2-0

PAUL VAN HIMST LAAT JACKY STOCKMAN SCHITTEREN TEGEN DE WERELDKAMPIOEN 270 BELGIE-BRAZILIE 5-1

GEORGES HEYLENS MEETS GARRINCHA EN PELÉ VOOR 150.000 TOESCHOUWERS 272 BRAZILIË-BELGIË 5-0

DE RODE DUIVELS ZIJN NUMMER 1 VAN DE WERELD, ONDER IMPULS VAN DE BROERS HAZARD

RUSLAND-BELGIE 1-4 • 16 NOVEMBER 2019 •

Sint-Petersburg, dé Russische kunststad bij uitstek, 33’ Eden 0-2, gelijkaardige move als zijn jongere zag op zaterdag 16 november 2019 Belgische voet- broertje, na moeilijke assist van Lukaku. balkunst. De Rode Duivels tikten de Sbornaya van de mat, als voerden zij de lichtvoetige en humo- 40’ Eden 0-3, met dank aan Kevin De Bruyne. ristische Tweede Wals op. Wat zou de componist van deze wereldberoemde dans en een van de be- Intussen verzonden de broers op het veld al roemdste inwoners van de stad, Dmitri Sjostako- plaagstoten naar elkaar. §organ: ‘Eden, moet jij vitsj (1906-1975), daarvan gedacht hebben? Hij altijd tonen dat je de beste bent?’ Eden: ‘Je bent openbaarde zich tijdens het strafkampenregime jaloers, §organ’. van Stalin ook als voetballiefhebber. De commu- nistische dictator klaagde hem aan wegens het Na de pauze verzuimden de Duivels om de Russen ontwerpen van ‘chaotische muziek’. De compo- met zes of zeven doelpunten uit te tikken. Lukaku nist – die tien symfonieën zou schrijven – leed van zette met een klassieke counter zijn verdediger in dan af aan zware depressies en kampte met zelf- de wind: 0-4. Daartussen een partijtje ‘absurdisti- 15 moordgedachten tot aan het overlijden van Stalin sche Belgische slapstick’: Boyota spurtte de twee- in 1953. Na zijn dood getuigde de echtgenote van de helft op in het shirt van Batshuayi. Sjostakovitsj dat haar man zijn vluchtweg zocht in het voetbal. Hij bezocht honderden wedstrijden Sjostakovitsj zou genoten hebben van dit soort en beschreef die in schriftjes vol statistieken en geintjes. En ook van hoe er toch enige ernst in het verhaaltjes. En hij hield van karakter werd gegoten van voetballers die de ‘artistieke de eeuwige speelvogel Eden vrijheid’ opzochten. Er een Het hele elftal Hazard. Ik sprak daarover Tweede Wals van maakten haalde met Bob Browaeys, de ar- als het ware. de hoogste chitect van de nieuwe op- leidingsvisie van de KBVB: Zoals de Rode Duivels de- waarderingscijfers ‘Alleen maar jongleren, al- den op zaterdag 16 november in de driehoek leen maar jongleren. Dat 2020. Het hele elftal haalde combinatiespel-tegen- had hij gedaan met zijn op- de hoogste waarderingscij- aanval-positiedefensie. warming tijdens de pauze. fers in de driehoek combi- Omdat er te weinig variatie natiespel-tegenaanval-posi- in het spel van de U17 zat, tiedefensie. En blonken uit achtte ik het moment geko- in ‘uitmuntendheid’: §organ & Eden, de broers men om Eden – amper 15 op dat moment – te laten Hazard, les frères pour toujours. De krantentitels invallen. Wat gebeurde? Al zijn hakjes, overstapjes logen niet: ‘Familiefeest §organ & Eden’, ‘Hat- en trucjes gingen de mist in. Alles mislukte. Daar trick Hazard’. 0-3 bij de pauze. stond ik voor aap. Hij deed niets dan jongleren, want voor hem was voetbal een spelletje. Gaf je 19’ §organ 0-1, zocht de ruimte voor zichzelf van- hem een bal, dan amuseerde hij zich. Hij viel in uit een persoonlijke actie en trapte in de korte hoek. op de nummer 7, maar posteerde zichzelf onge- vraagd op de 11 of de 10. Zonder enige discipline. Passeerde verkeerd en bleef vervolgens staan. Alles wat hij verkeerd kon doen, deed hij ook verkeerd. Ik riep hem bij mij: “Hakjes kunn en enkel als ze e ciënt zijn. Je geeft een slechte voorzet en vervolgens blijf je staan. Je zoekt op eigen houtje de verkeerde positie op.” Ik verwijderde hem twee maanden uit de kern en gaf hem de opdracht te werken aan zijn probleempunten. Hij keek me aan en knikte: “Oui, oui, chef.” Hij gaf geen verdere commentaar en hield zich blijkbaar strikt aan het schema, want twee maanden later speelde hij de pannen van het dak.’

Zoals op 16 november 2019 in Sint-Peters- burg. Een voetbalvariatie op de Tweede Wals van Sjostakovitsj. België de nummer 1 van de wereld. Dankzij de broers Eden & § organ Hazard, les frères pour toujours!

16 17 ‘DE EERSTE WERELDKAMPIOEN VOETBAL’ NA EEN FINALE DIE SLECHTS 43 MINUTEN DUURDE

BELGIE-TSJECHO-SLOWAKIJE 2-0 FINALE OLYMPISCHE SPELEN • 2 SEPTEMBER 1920 •

De beste prestatie van de Rode Duivels dateert uit… leiding van de Schotse bondscoach Maxwell van juli 1920! Dan wint België de Olympische Spelen. Plaats af met drie trainingen per week klaarstoomde voor van handeling: Antwerpen, het Olympisch Stadi- de Spelen in augustus. De Rode Duivels kleurden on van Beerschot. Vijftien landen nemen deel, met ‘Brussels geel-blauw’ met vijf Unionisten. De sterk- Egypte als niet-Europese natie. De Verenigde Staten houders waren echter keeper Jan De Bie (Racing haken af op het laatste nippertje. Deze olympiade Brussel) en verdediger Armand Swartenbroeks (Da- biedt de wereld het eerste grote voetbaltoernooi. ring Brussel). Het roodzwarte Daring Brussel dat zijn thuishaven had op de grens van Koekelberg en Merkwaardig genoeg hadden de oorlogsjaren van Molenbeek, was op dat ogenblik de ere vaandeldra- 1914-1918 de Belgen de kans gegeven om een sprong ger van het Belgisch voetbal met kampioenstitels in voorwaarts te maken. Niets had het verlangen naar 1912 en 1914 en een tweede plaats na een beslissings- de bal kunnen bedwingen, zelfs de onmenselijke oor- wedstrijd op neutraal terrein in 1913. In een scherpe log niet. Achter de frontlinie werden voetbalvelden maar ook wel humoristische strijd verwikkeld om het 18 opgericht en vanuit Groot-Brittannië en het Belgi- eremetaal met stedelijke rivaal Union Saint-Gilloise. sche koningshuis kwamen schenkingen in de vorm De oorlog beëindigde bruusk de opkomst van de ta- van sportmateriaal zoals schoenen en ballen. Meer lentvolle Daringgeneratie. Verschillende Daringspe- dan vijfhonderd teams leefden zich uit. De Konink- lers ontvingen een dwingende oproepingsbrief voor lijke Belgische Voetbalbond opende tijdens deze ja- het front. Onder hen ook de broers Swartenbroeks, ren een traditie van voetbal- Armand en Alexis. wedstrijden waarbij een deel moest worden afgestaan ten Meer dan 40.000 Belgen FRONT WANDERERS voordele van ‘liefdadige wer- – al dan niet met een VEROVEREN HET VOETBALFRONT ken’. Verschillende interna- toegangsbewijs – bezetten tionals betwistten achter het Op 6 februari 1916 stapten IJzerfront talrijke confronta- de tribunes. Kwajongens veertien Belgische internatio- ties met Italiaanse, Franse en groeven een put onder nals in Ieper op de trein rich- Engelse topclubs. De Rode de omheining, die later tot ting Parijs. e Front Wande- Duivels gingen schuil onder rers zouden er Frankrijk partij de naam e Front Wanderers ‘olympische gang’ werd geven en Les Bleus verslaan en maakten furore tijdens een omgedoopt. Een halfuur met 4-1. Armand Swarten- Britse novembertournee in broeks was een van hen. Dat 1917 langs klassieke voetbal- voor de aftrap stormden zinde hem wel. Hij zag er een steden Liverpool, Glasgow, honderden aanhangers project in dat de aandacht van Manchester, Londen en Bir- het veld op. Een de ellende zou a²eiden en het mingham. leed zou verzachten. En dat soldatenbataljon diende paste bij zijn levensbeschou- Vijf spelers van e Front de massa tot achter de wing. Hij was 22 jaar toen Wanderers vormden de as van de oorlog uitbarstte en stu- een sterk elftal dat zich onder krijtlijnen te drijven. deerde geneeskunde aan de 19 www.lannoo.com

Registreer u op onze website en we sturen u regelmatig een nieuwsbrief met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen.

Tekst: Raf Willems Grafisch ontwerp: CDesign Graphics Coverbeeld: Belga Fotoverantwoording:

Archief Royal Antwerp FC: 38, 39, 40-1, 65, 148a, 148b, 149, 161

Belga: 2, 6, 8, 12-3, 14, 16-7, 30, 34, 36, 48, 55, 58, 60-1, 67, 70, 73a, 73b, 74, 76-7, 84-5, 86, 88, 93, 99, 106, 109a, 109b, 112, 114-5, 116, 117, 120, 122-3, 125, 131, 133, 140, 150, 152-3, 160, 163, 167, 173, 174-5, 176, 177, 178, 180, 183, 184, 187, 189, 190, 191, 198, 199, 200, 203, 205, 206-7, 208, 211, 213, 215, 216, 217, 220-1, 226, 227, 229, 230, 232, 234, 236, 238, 239, 240, 242, 243, 246-7, 253, 254, 257, 258-9, 260, 262, 263, 265a, 265b, 267, 269, 275, 277, 278-9, 280, 283, 285, 301, 302-3

Stadsarchief Brugge, verz. Brusselle-Traen: 165 Getty: 68, 81, 82, 143, 159, 197, 272 Archief KV Mechelen: 100-1, 103 Le Miroir des Sports: 4, 19, 32, 33, 42, 43, 44, 46-7, 53, 104, 105a, 105b Fernand Proot: 79, 225 Juha Tamminen: 168, 170-1, 249, 251, 287, 288-9, 292-3, 294, 297, 298-9 Collectie Maurice Terryn/Stadsarchief Roeselare: 144, 222, 223 Matty Verkamman/Kick Uitgevers: 26-7 Jos Volders: 147 Raf Willems: 57, 91, 97, 111, 128, 137, 157, 194

Als u opmerkingen of vragen heeft, dan kunt u contact nemen met onze redactie: [email protected]

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten op het materiaal te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Zij die desondanks menen alsnog rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever melden.