Işıklı Ve Gökgöl Sulak Alanlarının Kurtarılması Ve Sürdürülebilir Yönetimi Için Fizibilite Raporu Oluşturulması Projesi
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Bu proje, Kalkınma Bakanlığı Güney Ege Kalkınma Ajansı ( GEKA ) tarafından finanse edilmiştir. GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI 201 5 Y ılı Doğrudan Faaliyet Desteği Işıklı ve Gökgöl Sulak Alanlarının Kurtarılması ve Sürdürülebilir Yönetimi için Fizibilite Raporu Oluşturulması Projesi Referans No: TR32/15/DFD/0013 Proje Sahibi Kuruluş: ÇİVRİL BELEDİYESİ ÇİVRİL – DENİZLİ 2015 Bu proje, Kalkınma Bakanlığı Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) tarafından finanse edilmiştir. GÜNEY EGE KALKINMA AJANSI 2015 Yılı Doğrudan Faaliyet Desteği Işıklı ve Gökgöl Sulak Alanlarının Kurtarılması ve Sürdürülebilir Yönetimi için Fizibilite Raporu Oluşturulması Projesi Referans No: TR32/15/DFD/0013 Yürütücü Kuruluş : Çivril Belediyesi Proje Ekibi Prof. Dr. Kenan GÜLLÜ - Proje Danışmanı Dr. Gürcan GÜVEN - Proje Koordinatörü Alper BAĞÇELİ - Proje Koordinatör Yardımcısı Doç. Dr. Fatih ÖĞRETMEN – Araştırmacı Arş. Gör. Rifat TEZEL – Araştırmacı Arş. Gör. Aykut YOZUKMAZ – Araştırmacı Arş. Gör. Sercan YAPICI – Araştırmacı Arş. Gör. Ümit ACAR – Araştırmacı Yük. Müh. Sevan AĞDAMAR – Araştırmacı Yük. Müh. İbrahim ÖZDAL – Araştırmacı Ş.Plancı Mehtap BOZÇİÇEK – Proje Sekreteri Halil İbrahim KAPAR – P roje Destek Per. Ziraat Müh. İbrahim CEYLAN – Proje Destek 1 Eylül - 30 Kasım 2015 Belediye Başkanı ’ nın Sunuşu ve Teşekkür Değerli Hemşehrilerim, 2014 yılından bu yana sizlerle birlikte Çivril’imiz için çok işler başardık. 184.000 metrekare alanın kilit parke taşlarını döşedik. Özdemir - Bozdağ, Özdemirci - Dazkırı yolunu tamamen asfaltladık. Yıllardır kötü durumda olan Denizli - Çivril arasındaki yolu çi ft gidiş gelişli duble yol yaptık. Kıralan, Gürpınar, Gümüşsu, Işıklı, Haydan, Irgıllı Mahallelerimizin altyapılarını tamamen yenileyerek problemlerini giderdik. Özdemirci, Yamanlar, Çapak gibi Mahallelerimizin de altyapılarını 2016 yılının ilk ayında yapm aya başlayarak o mahallelerimizin de sorunlarını tamamen gidereceğiz. 100 yataklı yeni hastanemizin inşaatına başladık, kısmet olursa 2016 yılının Nisan - Mayıs aylarında bitirip halkımızın hizmetine sunacağız. Sosyal ve kültürel faaliyetlerimizin yapılabilm esi için bin kişilik kültür merkezimizin de 2016 yılında yapımına başlanacak ve İlçemiz sosyal ve kültürel anlamda Denizli’nin merkezi haline getirilecektir. Geleneksel Elma Festivallerimiz her yıl yapılmaya devam edecek ve Uluslararası bir festival haline gelecektir. Çivril’in merkez çarşısı yeniden yapılacak esnafımız ve halkımızın hizmetine sunulacaktır. Akdağ’ın Çivril turizmi için önemi büyük olduğundan, teleferik, kayak merkezi gibi benzeri turizm yatırımları planlanmaktadır. Işıklı ve Gökg öl Göllerinin yeniden sürdürülebilirliğinin sağlanarak sosyal ve ekonomik faydaya dönüştürülmesi için gerekli tüm çalışmaları 2016 yılının ilk ayında başlatıyoruz. Bu kapsamda olmak üzere “Güney Ege Kalkınma Ajansının (GEKA) desteği ile, Işıklı ve Gökgöl S ulak Alanlarının Kurtarılması ve Sürdürülebilir Yönetimi için Fizibilite Raporu Oluşturulması Projesi (Ref.No: TR32/15/DFD/0013)” gerçekleştirilmiştir. Bu proje Işıklı ve Gökgöl Göllerinin yeniden sürdürülebilirliğinin sağlanarak sosyal ve ekonomik faydaya dönüştürülmesi için gerekli tüm bilimsel verileri üretmiş durumdadır. Projenin Çivril İlçemize önemli katkılar sağlayacağına inancım tamdır. Bu projeyi destekleyen Güney Ege Kalkınma Ajansına (GEKA), projenin hazırlanması ve yürütülmesinde önemli katkıla r sağlayan proje danışmanı Prof. Dr. Kenan GÜLLÜ ve proje ekibine teşekkür ederiz. Proje kapsamında gerçekleştirilen iki günlük çalışma toplantısına katılarak değerli fikirleriyle önemli katkılar sağlayan uzmanlara, kamu kurumları ve Sivil Toplum Kuruluşl arı temsilcilerine de teşekkür borçluyuz. Projede her zaman yanımızda hissettiğimiz Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesine ve uzmanlar göndererek projeye teknik katkı sağlayan kurumlardan; Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğüne, Süley man Demirel Üniversitesi Eğirdir Su Ürünleri Fakültesine, Eğirdir ve Akdeniz Su Ürünleri Araştırma Enstitülerine, İskenderun Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesine, Pamukkale Üniversitesine, Denizli Valiliği ve Çivril Kaymakamlığı b ünyesinde yer alan tüm kurum ve kuruluşlara, Sivil Toplum Kuruluşlarına ve Poseidon Su Ürünleri Ltd. Şirketine teşekkür ederiz. Ayrıca, projenin sekretarya ve idari destek kısmında görev alan Belediyemiz çalışanlarına ve proje gönüllüsü tüm Çivril halkımız a teşekkürü borç biliriz. Dr. Gürcan GÜVEN Çivril Belediye Başkanı i ÖNSÖZ Toplum tarafından bataklık ya da sazlık olarak adlandırılan sulak alanlar, sahip oldukları biyolojik çeşitlilik nedeniyle dünyanın doğal zenginlik müzeleridirler. Bu alanlar, doğal işlevlerinin yanında ürettikleri ekonomik değerleriyle de yeryüzünün en önemli ekosistemleridirler. Günümüzde artan nüfus, sulak alanlarda dönüşü mümkün olmayan tahribatlar meydana getirmektedir. Artan nüfusa, plansız çevre yönetimi ve yanlış arazi kullanımı da eklenince kirlilik (ötrofikasyon) süreci, sulak alanlar için çok büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Artan bu tehdit, bir zincirin halkaları gibi birbirine bağlı olan biyolojik çeşitlilikte önemli kayıplara neden olmaktadır. Sulak alanlar ile ilgili birçok uluslararası bildiri ve sözleşme oluşturulmuş olmasına rağmen, hala insanoğlunun bilinçsiz uygulamaları sulak alanlar a zarar vermeye ve biyolojik çeşitliliğini tehdit etmeye devam etmektedir. Biyolojik çeşitliliğin bozulmasıyla da, sulak alandan faydalanma yerine bozulmanın getirdiği büyük sorunlarla mücadele etme zorunluluğu oluşmaktadır. Bu projenin konusu olan Işıklı ve Gökgöl Gölleri, Dinar İlçesinin 60 km batısında, Çivril İlçesinin 15 km doğusunda, Büyük Menderes Havzası içinde yer alan sulak alanlardır. Bu göllerdeki en önemli problemler; sulak alan arazilerinin ziraata açılması ve yanlış su kullanımına bağlı olara k su bütçesi dengesinin bozulması, yoğun zirai gübre ile ilaç kullanımı, erozyon ve akarsular tarafından taşınan alüvyonlardır. Ayrıca, organik madde ve bitkisel çeşitlilikte azalma, buna karşın özellikle su bitkilerinde ve israil sazanı gibi istilacı balı k türlerinde tür içi birey sayısının yani yoğunluğunun aşırı artması da bu göllerdeki önemli problemlerin başında gelmektedir. M evcut durumun devam etmesi halinde çok kısa bir süre içerisinde sulak ekosistemin özelliğini yitireceği ve bunun sonucu olarak d a bölgede hem sosyal hem de ekonomik olarak telafi edilemeyecek zararların ortaya çıkacağı kaçınılmazdır. Hatta şu sıralar, bu göllerin durumunun gittikçe kötüleşmesi sonucu çevredeki sosyo - ekonomik faydalar azalmaya başlamış ve şikâyetler artmış ve ilgili otoriteler çözüm üretilmeyi bekleyen ciddi bir sorunla karşı karşıya kalmışlardır. Bundan dolayı Çivril Belediye Başkanlığı bu göllerin kötüye gidişini durdurmak ve sürdürülebilir yönetimi için gerekli bilgi üretimini öncelikli konuları arasına almıştır. Çivril Belediyesi sahipliğinde hazırlanıp yürütülmüş bu proje, Işıklı ve Gökgöl göllerinin kurtarılmasında izlenecek yol haritasının ve göllerde ileride gerçekleştirilecek projelere altlık oluşturabilecek bilgileri içeren fizibilite raporunun oluşturulmas ını sağlamıştır. Işıklı ve Gökgöl gölleri için üretilmiş olan bu fizibilite raporunun, sulak alanlarımızın sürdürülebilir yönetimine ve etrafında yaşayan insanların refahına çok daha uzun yıllar hizmet etmesine vesile olmasını temenni ederiz. Proje ekibi adına Prof. Dr. Kenan GÜLLÜ Proje Danışmanı ii İÇİNDEKİLER TABLOLAR DİZİNİ ................................ ................................ ................................ .............. v ŞEKİLLER DİZİNİ ................................ ................................ ................................ .............. vi 1. Projenin Ortaya Çıkmasını Sağlayan Temel Gerekçeler - Arka Plan ................................ ... 1 2. Projenin Amaçları ................................ ................................ ................................ ............... 3 3. Projenin Çalışma Takvimi ................................ ................................ ................................ .. 4 4. Proje ekibi ................................ ................................ ................................ .......................... 5 5. Proje Kapsamında Gerçekleştirilen Faaliyetler, Yöntemler ve Proje Çıktıları ...................... 7 5.1. Işıklı ve Gökgöl Gölleri ile ilgili yayınlanmış önceki çalışmaların toplanması ve arşiv oluşturulması ................................ ................................ ................................ ...................... 7 5.2. Yayınların incelenmesi ve ilgili kurum - kuruluşlarla sonuçlarının tartışılacağı 2 günlük çalıştay toplantısı yapılması ................................ ................................ ................................ 7 5.2.1. Çalışma toplantısından detaylar ................................ ................................ .......... 11 5.2.1.1. Göllerin Mevcut Durumu, Yapısı ile ilgili ön plana çıkan konular: ................ 12 5.2.1.2. Kara ve Göl Avcılığının Mevcut Durumu – Sorunları, Denetleme ve Denetlemede Yaşanan Sorunlar. ................................ ................................ ................ 13 5.2.1.3. İstilacı türlerle mücadele ve Balıklandırma Konuları ................................ .... 13 5.2.1.4. Balıkçılık (avcılık ve yetiştiricilik faaliyetleri): ................................ .............. 14 5.2.1.5. Tarım ve sulama (su bütçesi, su bitkileri, ötrofikasyon vs): ............................ 15 5.2.1.6. Sanayi ve evsel kirliliğin akarsularla göle taşınması (su bitkileri, ötrofikasyon vs) ................................ ...............................