PPllaann OOddnnoowwyy MMiiieejjssccoowwoośścciii KKuurróóww

Plan Odnowy

Miejscowo ści Kurów

Wie ś Kurów, Chełmiec, Powiat Nowos ądecki, Województwo Małopolskie

PPllaann OOddnnoowwyy MMiiieejjssccoowwoośścciii KKuurróóww

WST ĘP...... 4 ROZDZIAŁ I ...... 5 CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWO ŚCI KURÓW...... 5 1.Poło żenie miejscowo ści, przynale żno ść administracyjna, powierzchnia, liczba ludno ści...... 5 2.Historia miejscowo ści ze szczególnym uwzgl ędnieniem wydarze ń maj ących wpływ na powstanie układu przestrzennego ...... 7 3.Okre ślenie przestrzennej struktury miejscowo ści ...... 9 ROZDZIAŁ II...... 10 INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWO ŚCI KUROWA...... 10 Infrastruktura techniczna ...... 10 Sie ć drogowa...... 10 Wodoci ągi...... 12 Telefonizacja...... 12 Sie ć gazowa ...... 13 Sie ć elektryczna ...... 13 Rolnictwo...... 13 Działalno ść gospodarcza...... 17 Ludno ść ...... 20 Infrastruktura społeczna...... 21 Opieka zdrowotna ...... 21 Oświata...... 22 Dziedzictwo kulturowe...... 23 1. Turystyka ...... 25 ROZDZIAŁ III...... 27 OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON ...... 27 ROZDZIAŁ IV ...... 29 OPIS PLANOWANYCH ZADA Ń INWESTYCYJNYCH I PRZEDSI ĘWZI ĘĆ AKTYWIZUJ ĄCYCH SPOŁECZNO ŚĆ LOKALN Ą...... 29 Wykaz tabel, wykresów, zdj ęć , rysunków...... 34

2 Wie ś Kurów, Gmina Chełmiec, Powiat Nowos ądecki, Województwo Małopolskie

luty 2009

WST ĘP

Plan Odnowy Wsi Kurów jest dokumentem opracowanym w celu wyznaczenia kierunków rozwoju wsi z uwzgl ędnieniem mocnych, słabych stron oraz szans i zagro żeń pojawiaj ących si ę przed miejscowo ści ą. Dotyczy on wa żnych aspektów społecznych, ekonomicznych i środowiskowych miejscowo ści. Uwidacznia potrzeb ę inwestowania w infrastruktur ę techniczn ą i społeczn ą z uwzgl ędnieniem potrzeb ludno ści lokalnej.

Plan Odnowy Wsi Kurów jest dokumentem operacyjnym przygotowanym przy czynnym współudziale mieszka ńców miejscowo ści Kurów, w oparciu o konsultacje społeczne oraz materiały udost ępnione przez Urz ąd Gminy w Chełmcu. W pracach nad dokumentem uczestniczyła równie ż rada sołecka i sołtys. Prace nad dokumentem poprzedziły spotkania i konsultacje z mieszka ńcami wsi oraz rad ą sołeck ą, oraz badania ankietowe przeprowadzone wśród mieszka ńców.

Plan Odnowy Wsi Kurów jest zgodny z dokumentami strategicznymi gminy: Planem Rozwoju Lokalnego Gminy Chełmiec oraz Strategi ą Rozwoju Gminy Chełmiec na lata 2007 – 2015 w zakresie planowanych inwestycji w sołectwie Kurów.

Kluczowym elementem tego dokumentu jest analiza inwestycji planowanych do realizacji w latach 2008-2015 aplikuj ących do wsparcia w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w latach 2007-2013, w ramach działania Odnowa i Rozwój Wsi.

Plan Odnowy Wsi Kurów ma słu żyć lepszemu wykorzystaniu potencjału oraz szans rozwojowych, dlatego te ż powinien by ć systematycznie aktualizowany, w zale żno ści od post ępu realizacji poszczególnych celów, a tak że ze wzgl ędu na zmieniaj ące si ę warunki społeczno-gospodarcze tego obszaru.

ROZDZIAŁ I CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWO ŚCI KURÓW

1. Poło żenie miejscowo ści, przynale żno ść administracyjna, powierzchnia, liczba ludno ści

Kurów – wie ś w Polsce poło żona w województwie małopolskim, w powiecie nowos ądeckim, w gminie Chełmiec.

Rysunek 1. Wie ś Kurów na tle gminy Chełmiec

Źródło: Strona internetowa pl.wikipedia.org/wiki/

Jest jedna z 19 sołectw obok takich jak: , Biczyce Górne, , Chełmiec, , D ąbrowa, Januszowa, , Kunów, Klimkówka , Kl ęczany, Marcinkowice, Mała Wie ś, , Na ściszowa, , Pi ątkowa, Rdziostów, , Świniarsko,

Trzetrzewina, Obiad, Wielopole, Wielogłowy, , . W latach 1975-1998 miejscowo ść nale żała administracyjnie do województwa nowos ądeckiego. Wie ś Kurów zamieszkuje 154 mieszka ńców (stan obecny na 30 czerwca 2008). Powierzchnia miasteczka wynosi 47 375 km 2. Wie ś le ży w Kotlinie S ądeckiej u podnó ża Pogórza Ro żnowskiego, na prawym brzegu Dunajca. Współrz ędne geograficzne wsi: 49°41'02"N 20°39'30"E. Przez wie ś przebiegaj ą droga wojewódzka nr 975 oraz droga krajowa nr 75, która na tutejszym mo ście przecina rzek ę Dunajec. Przy wysokim poziomie wody w jeziorze teren po lewej stronie drogi staje si ę rozlewiskiem i mo żna uzna ć, że od mostu zaczyna si ę Jezioro Ro żnowskie. Po prawej stronie drogi znajduj ą si ę stawy, które s ą miejscem uprawiania w ędkarstwa i letniego wypoczynku dla mieszka ńców okolicznych miejscowo ści. Na prawym brzegu Dunajca, naprzeciwko Marcinkowic - wznosi si ę Kurowska Góra (405 m n.p.m) - zwana "Grodziskiem".

2. Historia miejscowo ści ze szczególnym uwzgl ędnieniem wydarze ń maj ących wpływ na powstanie układu przestrzennego

Wie ś le ży w Kotlinie S ądeckiej u Pogórza Ro żnowskiego, przy drodze krajowej 75, która przecina rzek ę Dunajec. Wie ś powstała w wyniku osadnictwa mieszczan s ądeckich. Kurów jest jedn ą z najstarszych wiosek S ądecczyzny, od zarania średniowiecza nale żała do biskupów krakowskich. Rejestr poborowy z 1581 roku stwierdza, że wie ś nadal nale ży do biskupów krakowskich, a jej dzier żawc ą jest Stanisław K ępi ński. W 1680 roku wie ś nadal nale żała do biskupów krakowskich i we wsi było sze ściu łanów kmiecych, dwóch komorników z bydłem, trzech komorników bez bydła oraz jeden rzemie ślnik. Po I rozbiorze Polski w latach 1782 – 1785 dobra królewskie i duchowne wł ączono do austriackich dóbr kameralnych. Maj ątek w Kurowie i w s ąsiedniej Woli Kurowskiej na licytacji kupiła w roku 1829 hrabina Lanckoro ńska. W roku 1880 rodzina Lanckoro ńskich sprzedała swoje dobra Władysławowi Gł ębockiemu wła ścicielowi klucza zbyszyckiego, wówczas maj ątek kurowski był niewielki i liczył 5 morgów gruntów ornych, 1 morg ę pastwisk i 174 morgi lasu. Do roku 1974 wie ś nale żała do gromady Wielogłowy. Obecnie we wsi z prawej stronie drogi krajowej znajduj ą si ę stawy, które są miejscem w ędkowania i letniego wypoczynku dla przebywaj ących tu w okresie letnim turystów oraz okolicznych mieszka ńców. Odkrycia archeologiczne wykazały tam istnienie pó źno łu życkiej warowni na planie zbli żonym do trójk ąta, otoczonej murami obronnymi i fos ą.

Na wysokiej, lesistej Kurowskiej Górze, zwanej te ż Zamczysko, lub Zamkowa Góra (405 m n. p. m.), na prawym brzegu Dunajca, naprzeciw

Marcinkowic, istniał pó źno łu życki gród. Wzniesiono go na planie zbli żonym do trójk ąta o podstawie 30 m i wysoko ści 56 m. Chroniony był przez dwa wały i dwie fosy otaczaj ące brukowany majdan. Odnalezione zabytki świadcz ą, że istniał jeszcze w XIII - XIV w. Według niektórych badaczy, był to znany z przekazów pi śmiennych zamek Lemiesz Znajduj ą si ę tu tak że pozostało ści po zamku, wzmiankowanym w 1308 roku jako "Curow castrum" (zamek Kurów), będącym własno ści ą krakowskiego biskupa Jana Muskaty, przeciwnika Władysława Łokietka. Zniszczony został prawdopodobnie po upadku biskupa, tj. przed 1306 rokiem.

Zdj ęcie 1. Most na Dunajcu

Źródło: strona internetowa pl.wikipedia.org/wiki/

3. Okre ślenie przestrzennej struktury miejscowo ści

Odkrycia archeologiczne wykazały tam istnienie pó źno łu życkiej warowni na planie zbli żonym do trójk ąta, otoczonej murami obronnymi i fos ą. Zamek ów kojarzony jest z opisywanym przez Jana Długosza - Zamkiem Kurów łac.(Curow castrum). Wła ścicielem którego był przez pewien czas biskup i polityk - Jan Muskata. Wie ś powstała w wyniku osadnictwa mieszczan s ądeckich.

Wykopaliska archeologiczne prowadzone przez naukowców z PAN na terenie gminy Chełmiec, we wsi Kurów dowodz ą, że kilka tysi ęcy lat przed nasz ą er ą znalazła w tym miejscu warunki do rozwoju ludno ść kultury ceramiki sznurowej, zajmuj ąca si ę hodowl ą i łowiectwem.

Wiele wykopalisk z pó źniejszych okresów, a ż po wczesne średniowiecze, wskazuje na rozwój osadnictwa na terenach dzisiejszej gminy Chełmiec (wie ś Kurów i okolice) i tworzeniu tu zr ębów pa ństwowo ści polskiej. Liczne dowody napotka ć mo żna w najstarszych zapiskach kronikarskich.

Fragmenty murów obronnych osad z X w. do dzi ś ciesz ą oko turystów w Chełmcu i Marcinkowicach, za ś wznowienie prac wykopaliskowych pozwoliłyby na dokładniejsze zbadanie roli tych terenów w tworzeniu Polski Piastów. W wieku XIII pojawiaj ą si ę w źródłach pisanych wzmianki historyczne o takich miejscowo ściach jak Świniarsko, Niskowa, Biczyce, Chełmiec, Kl ęczny i Rdziostów. Wszystkie te miejscowo ści zwi ązane były z osob ą świ ętej Kingi, zało życielki staros ądeckiego klasztoru Klarysek. Równie stare s ą Wielogłowy i Wielopole, sk ąd wywodz ą si ę rody szlacheckie Wielogłowskich i Wielopolskich. W kolejnych wiekach pojawiły si ę dzi ęki osadnictwu mieszczan s ądeckich Pi ątkowa, Paszyn, Kunów, Kurów, Januszowa i Librantowa.

ROZDZIAŁ II INWENTARYZACJA ZASOBÓW MIEJSCOWO ŚCI KUROWA - Infrastruktura techniczna

Sie ć drogowa

Do głównych dróg przebiegaj ących przez teren miejscowo ści Kurów nale żą : − wojewódzka: Kraków - D ąbrowa, − cz ęść drogi krajowa: Kraków - do granicy ze Słowacj ą

Tabela 1 Długo ść dróg na terenie gminy Chełmiec, wie ś Kurów Kategorie dróg Łączna długo ść na terenie gminy Chełmiec, wie ś Kurów Drogi krajowe 2300 m Drogi wojewódzkie 1400 m Drogi powiatowe 0 m Drogi gminne 2500 m Łączna długo ść wszystkich 6200 m kategorii dróg Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy w Chełmcu

Przez teren gminy przebiegaj ą: a) drogi krajowe: − nr. 98 Wadowice – Przemy śl (ze wschodu na zachód), − nr. 99 Krynica – Brzesko (z południa na północ). − nr. 75 Kraków – granica ze Słowacj ą (w pobli żu miejscowo ści Muszynka) b) droga wojewódzka: − nr. 975 Kraków – D ąbrowa c) drogi powiatowe:

− brak dróg powiatowych znajduj ących si ę na terenie miejscowo ści Kurów, które mo żna zaliczy ć do dróg powiatowych d) drogi gminne: − na terenie wsi Kurów wyst ępuje 2500 metrów dróg gminnych

Łącznie drogi na terenie gminy zajmuj ą ok. 0,5% ogólnej powierzchni gminy. Ogólny stan techniczny dróg na terenie gminy w Kurowie mo żna oceni ć, jako niezadowalaj ący z uwagi na liczne odkształcenia, sp ękania i wykruszenia powierzchni. Brak jest tak że rowów odwadniaj ących, co jest szczególnie wa żnym problemem w odniesieniu do ukształtowania terenu gminy. Ponadto przy drogach powiatowych brak jest wi ększej ilo ści chodników, co stwarza bardzo du że zagro żenie dla ruchu pieszych, a szczególnie dla dzieci i młodzie ży ucz ęszczaj ących do szkół podstawowych i gimnazjalnych.

Wykres 1 Rodzaje nawierzchni na drogach gminnych, gmina Chełmiec

36%

62% 2%

Nawierzchnia bitumiczna Nawierzchnia betonowa Nawierzchnia żwirowa

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urz ędu Gminy w Chełmcu

Zdecydowana wi ększo ść dróg gminnych posiada nawierzchni ę żwirow ą (prawie 62%), a tylko jedna trzecia to drogi asfaltowe. Taki stan jest niekorzystny dla rozwoju gminy (miejscowo ść Kurów) gdy ż posiadanie sprawnego systemu komunikacyjnego jest wa żnym czynnikiem stymuluj ącym nowe inwestycje i przedsi ęwzi ęcia. Nale ży jednak zaznaczy ć, i ż sama siatka dróg jest bardzo dobrze rozwini ęta. Wszystkie miejscowo ści gminy s ą skomunikowane, pomimo

poło żenia na górzystym terenie. Na terenie gminy funkcjonuj ą tak że drogi dojazdowe do pól (drogi rolne), których stan jest niezbyt dobry. Główn ą przyczyn ą tej sytuacji była powód ź w 1997 roku, która bardzo powa żnie naruszyła drogi polne, ale tak że i drogi gminne i powiatowe (osuwiska). System komunikacji w gminie, oprócz układu drogowego, zapewnia tak że transport kolejowy.

Przez teren Marcinkowic przebiega linia kolejowa. Na trasie tej kursuje poci ąg relacji Chabówka – Nowy S ącz. Istnieje dobra sie ć poł ącze ń komunikacji MZK, PKS, PKP oraz prywatnych przewo źników, których jest coraz wi ęcej.

Wodoci ągi

Miejscowo ść Kurów wraz z innymi sołectwami w gminie Chełmiec prócz: Marcinowicami, Rdziostowem, Kl ęczanami i Chełmcem nie posiada przył ączy do sieci kanalizacyjno – wodoci ągowej. Stopie ń w jakim znajduje si ę gmina Chełmiec wraz z sołectwem Kurów, w której brak sieci kanalizacyjnej i wodoci ągowej wynosi 56%.

Telefonizacja

W miejscowo ści Kurów sie ć telefonii stacjonarnej jest średnio rozwini ęta. Łączno ść telefoniczna na terenie gminy Chełmiec zapewniona jest przez Okr ęg Telefoniczny Nowy S ącz poprzez centrale cyfrowe i powszechnie stosowane światłowody. Szczegółowy wykaz ilo ści telefonów przypadaj ących na poszczególne sołectwa został opracowany w 1998 r. wówczas sytuacja przedstawiała si ę nast ępuj ąco: najwi ększy odsetek mieszka ńców posiadaj ących telefony był w Chełmcu 16% oraz w Paszynie 11%. Najsłabiej ł ączno ść telefoniczna rozwini ęta jest w Kurowie, Woli Kurowskiej, Woli Marcinkowskiej, Biczycach Górnych, Trzetrzewinie. Od tego czasu nie zostały przeprowadzane szczegółowe wykazy telefonów w gminie. Mo żna jednak s ądzi ć, ze sytuacja uległa poprawie, w skutek rozwoju sieci telefonicznej (jako standardowego

wyposa żenia mieszka ń), a dodatkowo poprzez dynamiczny od kilku lat rozwój sieci telefonii komórkowej.

Sie ć gazowa

Sołectwo Kurów ma bardzo dobrze rozbudowan ą sie ć gazow ą. Ogółem sie ć rozdzielcza gazowa w gminie Chełmiec ma długo ść około 170 km, korzysta z niej prawie 8 ty ś. osób. Mo żna powiedzie ć, że gmina jest w znacznym stopniu zgazyfikowana. Zdecydowana wi ększo ść osób, które chc ą korzysta ć z sieci gazowej, posiada do niej dost ęp. Całkowicie rozwi ązany problem w tym zakresie obejmuje prawobrze żną cz ęś ci gminy oraz sołectwa Chełmiec i Mała Wie ś. W gminie Chełmiec pozostaje kilka sołectw w dalszym ci ągu do zgazyfikowania m.in. nast ępuj ące miejscowo ści: , Rdziostów, Marcinkowice, Biczyce Dolne i Górne, Niskowa, Świniarsko, Krasne Potockie, Wola Marcinkowska, Chomranice i Kl ęczany

Sie ć elektryczna

Obszar miejscowo ści Korowa tak jak i całej gminy Chełmiec jest zelektryfikowany. Zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy Chełmiec istnieje linia elektroenergetyczna wysokiego napi ęcia 110 kV relacji Tarnów – Nowy S ącz oraz linia 110 kV łącz ącą główne punkty zasilania „Gorzków” i „Przetakówk ę”, znajduj ące si ę na terenie Nowego S ącza. Istnieje jednak problem starych linii energetycznych, które powoduj ą cz ęste spadki napi ęcia pr ądu nawet do 170 V. W zwi ązku z t ą sytuacj ą wyst ępuje pilna konieczno ść modernizacji sieci linii elektrycznych.

- Rolnictwo

Obszar sołectwa Kurów tak jak cała gmina Chełmiec le ży w obr ębie pi ętra klimatycznego umiarkowanie ciepłego, które rozci ąga si ę od 200 m n.p.m.

(kotliny) do 750 m n.p.m. (Beskidy i Pogórze). Średnia temperatura roku dla tego pi ętra kształtuje si ę w granicach +6 0C do +8 0C. Pod wzgl ędem klimatycznym gmina nale ży do dwóch subregionów mezoklimatycznych: − makroregion kotlin śródgórskich (Kotlina S ądecka); − makroregion gór średnich (cała pogórska cz ęść gminy).

Kotlina S ądecka zaliczana jest do podkarpackiej dzielnicy klimatycznej, która kształtowana jest pod wpływem powietrza polarno-morskiego, które nad ten obszar napływa najcz ęś ciej (65% wszystkich mas powietrza napływaj ących nad rejon Karpat). Podobnie, jak pozostałe rejony gminy le ży ona w obr ębie pi ętra umiarkowanie ciepłego ze wzgl ędu na swoje otoczenie ze wszystkich stron Pogórzami jest miejscem spływu adiabatycznych mas powietrza, które doprowadzaj ą do powstawania inwersji temperatur dochodz ącej miejscami nawet do 70 m nad poziom dna doliny. Stagnacja zimnych mas powietrza w obr ębie Kotliny prowadzi w efekcie do zwi ększenia cz ęstotliwo ści wyst ępowania przymrozków. Kotlina S ądecka jest równie ż miejscem wyst ępowania tzw. „mrozowisk”, czyli zastoisk zimnych mas powietrza (rejon Świniarska). Specyficzne poło żenie Kotliny S ądeckiej wpływa wyra źnie na rozkład i pr ędko ść wiatrów. Przewa żaj ą wiatry południowe (tzw. wiatry ryterskie), których pr ędko ść przekracza cz ęsto 15m/s. Wielko ść opadów w profilu pionowym gminy kształtuje si ę w granicach 700 – 1050 mm rocznie.

Układ gleb w gminie Chełmiec przedstawia si ę nast ępuj ąco: − gleby brunatne pyłowe i ilaste – cz ęść gminy poło żona na zachód od Dunajca (cz ęść Kurowa); − gleby brunatne szkieletowe - wyst ępuj ą w północno- zachodniej cz ęś ci gminy m.in. w miejscowo ści Marcinkowice, Trzetrzewina − gleby brunatne wyługowane, oglejone – wyst ępuj ą na pozostałym terenie, z wył ączeniem doliny Dunajca, gdzie wyst ępuj ą żyzne mady aluwialne.

Na terenie gminy wyst ępuj ą gleby zró żnicowanych klas bonitacyjnych: od II do V. Najlepsze gleby (II i III klasa) wyst ępuj ą w Kotlinie S ądeckiej, we wsiach Świniarsko i Niskowa oraz cz ęś ci Kurowa. Bazuj ą one na podło żu mad aluwialnych i nale żą do kompleksu pszennego pogórskiego.

Rejon pogórski zajmuj ą gleby klas bonitacyjnych IV – V i powstały na glinach, iłach oraz pyłach zwietrzelinowych. Nale żą one do kompleksu pszenno-zbo żowego górskiego. Na zboczach i stokach o znacznych spadkach wyst ępuj ą gleby ni ższych klas bonitacyjnych (V i VI) nale żą ce do kompleksu zbo żowo-pastewno-górskiego lub owsiano-pastewnego.

Wykres 2 U żytkowanie gruntów, gmina Chełmiec, 2005 rok

21% 31%

1% 28% 15% 4%

grunty orne sady łąki pastwiska Lasy i grunty le śne Pozostałe grunty i nieu żytki

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Struktura u żytkowania gruntów jest w du żej mierze podyktowana specyficznym poło żeniem gminy w dolinie rzeki Dunajec i jej dopływów, na terenie górzystym, z licznymi obszarami osuwiskowymi. W strukturze u żytków rolnych, grunty orne stanowi ą 31%, ł ąki ok. 15%, pastwiska 4 %. Na terenie gminy Chełmie lasy i grunty le śne 28%. Najmniej u żytków rolnych pokrytych jest sadami - zaledwie 1%.

Wykres 3 Powierzchnia gospodarstw rolnych, gmina Chełmiec, 2002 rok

3,7% 0,3%

23,2%

47,5%

25,3%

do 1 ha wł ącznie (1;2> (2;5> (5;10> powy żej 10 ha

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

W 2002 roku w gminie Chełmiec było 3651 gospodarstw rolnych ogółem. Jak przedstawia powy ższy wykres w gminie Chełmiec wyst ępuje du że rozdrobnienie gospodarstw rolnych. Gospodarstwa rolne do 1 ha stanowi ą a ż 47,5%. Ł ącznie gospodarstwa do 5 ha stanowi ą a ż 96% wszystkich gospodarstw w gminie, co oznacza i ż przewa żaj ą gospodarstwa o niskim areale. Gospodarstwa rolne s ą na tym terenie rozdrobnione - przeci ętna powierzchnia gospodarstwa dla gminy Chełmiec wynosi ok. 3 ha.

- Działalno ść gospodarcza

W miejscowo ści Kurów wg danych uzyskanych ze strony www.firmy.egospodarka.pl działa nast ępuj ąca firma:

1. Ziele ń Zbigniew. Meble tapicerowane, renowacja bran ża: Tapicerzy – usługi

Oprócz firmy meblarskiej sołectwo Kurów posiada pi ęciu przedsi ębiorców, jednak że ich danych nie mo żna znale źć w katalogach firm. Do działalno ści gospodarczej działaj ącej na terenie sołectwa Kurów zaliczy ć mo żna dwa gospodarstwa agroturystyczne, które posiadają sze ść pokoi.

Wykres 4 Liczba podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w systemie REGON, gmina Chełmiec, 2002- 2007 r.

1 328 1 260 1 400 1 129 1 166 1 099 1 131 1 200

1 000

800

600

400

200

0 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

Liczba podmiotów gospodarczych w gminie Chełmiec systematycznie wzrasta. Od 2002 roku do 2007 wzrosła o 229 z 1099 podmiotów do 1328.

W 2003 roku na terenie gminy Chełmiec działały 94 sklepy w których ł ącznie zatrudnionych było 188 osób. W gminie w 2003 roku działała jedna stacja benzynowa. W gminie Chełmiec do du żych podmiotów prowadz ących działalno ść gospodarcz ą nale żą : − Producent bram i drzwi gara żowych „Wi śniowski” – zatrudniaj ący 551 pracowników; − Producent okien „DAKO” – zatrudniaj ący 178 pracowników; − Zakład Produkcji Mebli „Bugajski” – zatrudniaj ący 137 pracowników ; − Kopalnia Surowców Skalnych „Kl ęczany” – zatrudniaj ący 117 pracowników; − „Profil” Sp.J. – zatrudniaj ący 95 pracowników; − GS – Chełmiec – zatrudniaj ący 80 pracowników.

Wśród wi ększych firm najliczniej reprezentowane s ą bran że: budownictwo (produkcja wyposa żenia, pozyskiwanie surowców, usługi), stolarstwo (produkcja i usługi) oraz przetwórstwo rolno-spo żywcze.

Wykres 5. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w systemie REGON wg wybranych sekcji, gmina Chełmiec, 2007 rok

5% 3% 13% 11%

19%

11%

38% przemysł budownictwo handel i naprawy transport, gospodarka magazynowa, ł ączno ść obsługa nieruchomo ści firm edukacja ochrona zdrowia, pomoc społeczna

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Ogółem najwi ęcej podmiotów gospodarczych działa w sekcji „handel i naprawy” oraz w sekcji „budownictwo”. Najmniej podmiotów gospodarczych zarejestrowanych jest w sekcjach „ochrona zdrowia, pomoc społeczna” oraz „edukacja”.

- Ludno ść

W sołectwie Kurów zamieszkuje 154 osób dane z czerwca 2008 roku, co stanowi koło 1% ogółu mieszka ńców gminy Chełmiec.

W gminie Chełmiec w 2007 roku zamieszkiwały ł ącznie 25 058 osoby, w tym: − 12 510 kobiet, − 12 548 m ęż czyzn.

Wykres 1 Ludno ść w gminie Chełmiec, w latach 2002-2007

23 271 23 567 23 932 24 314 24 629 25 058

30 000

25 000

20 000

15 000

10 000

5 000 ogółem

0 kobiety

2002 2003 m ęż czy źni 2004 2005 2006 2007

m ęż czy źni kobiety ogółem

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

Gęsto ść zaludnienia w gminie Chełmiec w 2007 roku wynosiła 225 osób na km 2. Najwi ększymi wsiami gminy Chełmiec pod wzgl ędem liczby ludno ści s ą: Chełmiec, Marcinkowice oraz Paszyn. Do najmniejszych miejscowo ści gminy nale żą natomiast Kurów i Na ściszowa.

- Infrastruktura społeczna

Opieka zdrowotna

Mieszka ńcy sołectwa Kurów oraz pozostałych miejscowo ści gminy Chełmiec mog ą korzysta ć z nast ępuj ących o środków zdrowia: - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Chełmnu Praxis sp. z o.o. (najbli żej poło żony od sołectwa Kurów), - Zakład Opieki Zdrowotnej w Paszynie, - Zakład Opieki Zdrowotnej w Kl ęczanach, - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Wielogłowach „Wielomed”

Ponadto mieszka ńcy mog ą korzysta ć z opieki zdrowotnej w przychodniach i o środkach zdrowia znajduj ących si ę w Nowym S ączu.

W Nowym S ączu działa Szpital Specjalistyczny im. J ędrzeja Śniadeckiego, który jest zakładem opieki zdrowotnej utworzonym w celu udzielania świadcze ń zdrowotnych i promocji zdrowia, a tak że kształcenia osób przygotowuj ących si ę do wykonywania zawodu medycznego lub wykonuj ących ten zawód.

Szpital podejmuje działania słu żą ce zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia pacjenta. Szpital oferuje usługi medyczne w zakresie: - lecznictwa stacjonarnego - ambulatoryjnej opieki specjalistycznej - diagnostyki - medycyny pracy - rehabilitacji.

Oświata

Na terenie miejscowo ści Kurów znajduj ą si ę jedna Szkoła Podstawowa, do której ucz ęszczaj ą dzieci z sołectwa Kurów. Miejscowo ść tak że posiada wiejsk ą świetlic ę, przebudowana z dawnej szkoły nale żą cą do Urz ędu Gminy. Świetlica jest cz ęś ciowo zniszczona.

- Dziedzictwo kulturowe

W sołectwie Kurów brak jest obiektów wpisanych do rejestru zabytków, jednak że sołectwo posiada dziewi ętna ście w ewidencji zabytków, do nich nale ży: 1) Świetlica wiejska dawna szkoła Wł. Urz ąd Gminy, Mur, XIX w., L. 20 – 30 XX w., 2) Budynek mieszkalny nr 5 Wł. Stanisław Machailin, Drewno, 1860 r., 3) Budynek mieszkalny nr 6 Wł. Józef Syga, Drewno, 1911 r., 4) Budynek mieszkalny nr 9 Wł. Jan Szel ąg, Mur, 1908 r., 5) Spichlerz nr 9 Wł. Jan Szel ąg, Drewno, 1900-10 r., 6) Budynek mieszkalny nr 11 Wł. Rafał Jaworski, Drewno, otynk., 1860 r., 7) Budynek mieszkalny nr 35 Wł. Danuta Gwó źdź, Drewno, 4 ćw. XIX w., 8) Budynek mieszkalny nr 38 Wł. Genowefa Duchnik, Drewno, 1910 r., 9) Piwnica nr 43 Wł. Kazimierz Pamietło, Mur, kam., 1920 r., 10) Budynek mieszkalny nr 53 Wł. Urz ąd Gminy, Mur., I. 30-te XX w., 11) Budynek mieszkalny nr 56 Wł. Władysław Faron, Drewno, I. 30-te XX w., 12) Figura – krzy ż przy wje ździe na most do T ęgoborzy, Metal., mur., 1841 r., 13) Figura Matki Boskiej z Dzieci ątkiem obok nr 57, Mur, ok. Pol. XIX w.,

14) Figura Chrystusa, obok nr 5, Mur, 1871 r., 15) Kapliczka przy drodze Kurów-Zbyszyce, Mur., poł. XIX w., 16) Kaplica p.w. Naj świ ętszej Marii Panny, Mur, 1877 r.

1. Turystyka

Przez gmin ę Chełmiec przebiegaj ą nast ępuj ące szlaki turystyczne:

żółty - rozpoczynaj ący si ę na stacji PKP w Marcinkowicach i prowadz ący w kierunku północnym nad Jezioro Ro żnowskie (ok. 3 godz.). W trakcie wędrówki szlakiem mijamy przysiółek Łazy Marcinkowickie, szczyt Białowodzkiej Góry - 616m n.p.m. oraz mo żemy podziwia ć pi ękne widoki: na południe na Litacz, na zachód na Chełm i dalej na góry Beskidu Wyspowego, na północny - wschód i południowy - wschód na Jezioro Ro żnowskie i góruj ący nad nim masyw D ąbrowskiej Góry. Przy dobrej widoczno ści wida ć pasma Beskidu S ądeckiego: pasmo Radziejowej i pasmo Jaworzyny Krynickiej z pierwszoplanow ą Makowic ą. Ku wschodowi pi ętrz ą si ę Góry Grybowskie: Jodłowa Góra, Rosochatka i Chełm.

czerwony - rozpoczynaj ący si ę w Zabełczu (podchodz ąc pod gór ę z przystanku autobusowego ulic ą Zabełeck ą) biegnie przez Klimkówk ę do Bartkowej nad Jeziorem Ro żnowskim (ok. 6 godz.) Podczas w ędrówki mijamy po lewej stronie D ąbrowsk ą Gór ę -581 m n.p.m. wierzchołek Klimkówki - 512 m n.p.m. Z tego szlaku mo żemy równie ż podziwia ć pasmo Radziejowej i pasmo Jaworzyny Krynickiej.

niebieski - mo żemy na niego natrafi ć w Pi ątkowej id ąc drog ą w kierunku Łęgu. Jest to cz ęść szlaku turystycznego: Nowy S ącz, Ptaszkowa, Kamianna, Kopciowa. Do pi ątkowej schodzi on z Mu żenia - 550 m n.p.m., by przy przrekroczeniu drogi wspi ąć si ę w gór ę do osiedla Pagórek nale żą cego do tej wsi. Z tyłu widoczny jest Chełm i Jaworzyna w pa śmie Łososi ńskim. Podchodz ąc wy żej widzimy: Turbacz, Mody ń, Cicho ń, Ostr ą, Mogielnic ę i Łopie ń. Mijamy ostatnie gospodarstwo w Pi ątkowej,

po czym droga opada lekko w dół. Na prawo widzimy pasmo Czerszli i Jaworza, a z tyłu pasmo Jaworzyny Krynickiej z kulminacj ą Wierchu nad Kamieniem. Dochodzimy do ko ściółka w Boguszowej. Dalej wzdłu ż granicy gminy mijamy zabudowania wsi Koniuszowa i Mogilno, po czym napotykamy drog ę z Paszyna poiprzez Mogilno do Korzennej. I tu jest granica wschodnia gminy. Z Pi ątkowej ok. 1,5 godziny.

Oprócz typowych szlaków turystycznych oznaczonych trzema paskami, na terenie gminy znajduj ą si ę równie ż szlaki spacerowe i ście żki dla rowerzystów górskich jak np. „ Ście żka le śna” w kompleksie le śnym w Chełmcu - Rdziostowie.

Propozycja najciekawszych wycieczek rowerowych z Chełmca

Wszystkie opisane propozycje wycieczek rowerowych prowadz ą przez tereny gminy Chełmiec, oraz wielokrotnie na pewnych fragmentach przez inne gminy powiatu s ądeckiego. Oczywi ście z Chełmca mo żna zaproponowa ć szereg innych wycieczek prowadz ących na tereny gmin Podegrodzie, Czarny Potok, Stary S ącz, Kamionka Wielka, Korzenna, Gródek n. Dunajcem, Łososiny Górnej czy te ż Kurowa, gdzie mo żna sp ędzi ć wolny czas na pływaniu w pobliskich stawach.

ROZDZIAŁ III OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON

MOCNE STRONY SŁABE STRONY

 poło żenie geograficzne, blisko ść  znajduj ąca si ę świetlica we wsi Jeziora Ro żnowskiego Kurów w stanie cz ęś ciowego  punkty widokowe: zniszczenia – na jezioro ro żnowskie, – na kotlina s ądecka.  brak o świetlenia głównej drogi przebiegaj ącej przez centrum  przyroda: miejscowo ści – pola, – ł ąki,  brak o świetlenia wsi – lasy,  poło żenie przy głównej drodze  brzeg jeziora oraz inne tereny krajowej Nowy S ącz – Kraków nieuporz ądkowane, zakrzaczone, poro śni ęte wiklin ą  znacz ący rozwój agroturystyki  za śmiecenie przystanków  okoliczne tereny wykorzystywane do lotów na  zniszczony budynek kaplicy paralotniach  za śmiecony brzeg jeziora  grodziska (ruiny zamków) na terenie wsi  zabytkowa kaplica z 1877 r.

SZANSE ZAGRO ŻENIA

 przyci ągni ęcie inwestorów,  brak nawyków ochrony ś ś ń  mo żliwo ść pozyskania środków rodowiska w ród mieszka ców, unijnych na rozwój sołectwa,  konkurencyjno ść bazy ą ą  rozwój agroturystyki i turystyki turystycznej gmin s siaduj cych, weekendowej - mo żliwo ść  mo żliwa degradacja walorów

zmniejszenia bezrobocia, przyrodniczych gminy w ą  zwi ększony napływ turystów, zwi zku z naporem inwestorów,  skomplikowane procedury aplikacji o środki z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej,  zanieczyszczenie środowiska naturalnego,  „starzenie si ę” społecze ństwa wsi  zagro żenie alkoholizmem,

ROZDZIAŁ IV OPIS PLANOWANYCH ZADA Ń INWESTYCYJNYCH I PRZEDSI ĘWZI ĘĆ AKTYWIZUJ ĄCYCH SPOŁECZNO ŚĆ LOKALN Ą

Przygotowanie dokumentu oraz zakresu planowanych zada ń do realizacji w miejscowo ści Kurów poprzedziły badania ankietowe przeprowadzone w śród mieszka ńców, jak równie ż rozmowy z władzami wsi Kurów oraz sesje strategiczne. Ankietowani zostali poproszeni o wymienienie najbardziej pozytywnych cech wyró żniaj ących ich miejscowo ść .

Najcz ęś ciej wymienianymi cechami przez mieszka ńców były: − pi ękna okolica z punktami widokowymi, − blisko ść Jeziora Ro żnowskiego, − poło żenie przy głównej drodze krajowej Nowy S ącz – Kraków. − znacz ący rozwój agroturystyki − Tereny wykorzystywane do lotów na paralotniach − Grodziska (ruiny zamków) na terenie wsi − Zabytkowa kaplica z 1877 r.

Spo śród negatywnych cech najcz ęś ciej wymieniano: − brak o świetlenia wsi − cz ęś ciowo zniszczona świetlica, − brak o świetlenia głównej drogi przebiegaj ącej przez centrum miejscowo ści − brzeg jeziora oraz inne tereny nieuporz ądkowane, zakrzaczone

− zniszczony budynek kaplicy − za śmiecony brzeg jeziora

Wykres 7. Cechy pozytywnie wyró żniaj ące wie ś Kurów wg wyników sesji

8% 2% 4% 34% 15%

18% 19%

pi ękna okolica z punktami w idokow ymi, blisko ść Jeziora Ro żnow skiego, poło żenie przy głów nej drodze krajow ej Now y S ącz – Kraków . znacz ący rozw ój agroturystyki Tereny w ykorzystyw ane do lotów na paralotniach Grodziska (ruiny zamków ) na terenie w si Zabytkow a kaplica z 1877 r.

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników sesji

Wykres 8. Negatywne cechy wsi Kurów wg wyników sesji

11% 4% 3% 44%

22% 16%

brak o św ietlenia w si cz ęś ciow o zniszczona św ietlica, brak o św ietlenia głów nej drogi przebiegaj ącej przez centrum miejscow o ści brzeg jeziora oraz inne tereny nieuporz ądkow ane, zakrzaczone zniszczony budynek kaplicy za śmiecony brzeg jeziora

Źródło: opracowanie własne na podstawie wyników sesji

Najcz ęś ciej wymienianymi, pilnymi do realizacji inwestycjami wg mieszka ńców są: − odnowienie świetlicy we wsi Kurów,

− wykonanie o świetlenia głównej drogi przebiegaj ącej przez centrum miejscowo ści, − uporz ądkowanie brzegu jeziora oraz terenów do niego przyległych, − odbudowa zniszczonego budynku kaplicy,

Poni żej zamieszczono opis planowanych zada ń inwestycyjnych i przedsi ęwzi ęć aktywizuj ących społeczno ść lokaln ą w kolejno ści wynikaj ącej z przyj ętych priorytetów rozwoju miejscowo ści z podaniem szacunkowych kosztów ich realizacji.

PPlllaann OOddnnoowwyy MMiiieejjjssccoowwoośścciii KKuurrróóww

Zestawienie inwestycji planowanych na lata 2008 - 2015

CZAS REALIZACJI PRZEZNACZENIE ZAKRES PLANOWANYCH data rozpocz ęcia/data NAZWA PROJEKTU CEL INWESTYCJI ZARZ ĄDZANIE PRAC zako ńczenia Wspieranie działalno ści wymiana okien, drzwi, Modernizacja i kulturalno – Gminny systemu grzewczego, , wyposa żenie świetlicy mieszka ńcy wsi, 2009 - 2010 oświatowej na wsi Ośrodek Kultury remont elewacji, wiejskiej oraz integracja wyposa żenie mieszka ńców Wzmocnienie Odnowienie zabytkowych atrakcji Urz ąd Gminy Odnowienie zabytkowych Mieszka ńcy, tury ści 2010-2013 obiektów turystycznych w Chelmcu kapliczek regionu Poprawa życia Urz ąd Gminy Oświetlenie dróg gminnych Mieszka ńcy, tury ści Budowa o świetlenia 2010-2012 mieszka ńców w Chelmcu Budowa obiektów uzyteczno ści Poprawa życia Urz ąd Gminy publicznej (altanki, chodniki, Mieszka ńcy, tury ści Budowa infrastruktury 2011-2013 parkingi) mieszka ńców w Chelmcu

3 Wie ś Kurów, Gmina Chełmiec, Powiat Nowos ądecki, Województwo Małopolskie

PPlllaann OOddnnoowwyy MMiiieejjjssccoowwoośścciii KKuurrróóww

Źródła finansowania i harmonogram realizacji projektów w latach 2008 - 2015

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 warto ść warto ść I II I II I II I II I II I II I II Nazwa projektu ogółem netto półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze półrocze

Modernizacja świetlicy 300000 300000 środki własne gminy 60000 60000 kredyt 0 0 środki UE 240000 240000 inne 0 0 Odnowienie zabytkowych obiektów 150000 50000 50000 50000 środki własne gminy 60000 20000 20000 20000 kredyt 0 0 0 0 środki UE 90000 30000 30000 30000 inne 0 0 0 0 Oświetlenie dróg gminnych 300000 150000 150000 środki własne gminy 100000 50000 50000 kredyt 0 0 0 środki UE 200000 100000 100000 inne 0 0 0 Budowa obiektów użyteczno ści publicznej (altanki, chodniki, parkingi) 300000 50000 50000 50000 50000 50000 50000 środki własne gminy 120000 20000 20000 20000 20000 20000 20000 kredyt 0 0 0 0 0 0 0 środki UE 180000 30000 30000 30000 30000 30000 30000 inne 0 0 0 0 0 0 0

3 Wie ś Kurów, Gmina Chełmiec, Powiat Nowos ądecki, Województwo Małopolskie

PPlllaann OOddnnoowwyy MMiiieejjjssccoowwoośścciii KKuurrróóww

Wykaz tabel, wykresów, zdj ęć , rysunków

Rysunek 1. Wie ś Kurów na tle gminy Chełmiec...... 5 Tabela 1 Długo ść dróg na terenie gminy Chełmiec, wie ś Kurów ...... 10

Wykres 1 Ludno ść w gminie Chełmiec, w latach 2002-2007 ...... 20

Zdj ęcie 1. Most na Dunajcu...... 8

3 Wie ś Kurów, Gmina Chełmiec, Powiat Nowos ądecki, Województwo Małopolskie