Tbt-Ders-Notlari-191028.Pdf

ZONGULDAK BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

TEMEL BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIMLARI DERS NOTLARI

Doç. Dr. M. Erdinç BİLİR Dr. Öğr. Üyesi Alaaddin ÇAKIR

ZONGULDAK, 2019

İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1 - BİLGİSAYARIN TARİHÇESİ ...... 5 BÖLÜM 2 - DONANIM ...... 10 2.1. KASALAR VE GÜÇ KAYNAKLARI (CASE AND POWER SUPPLY) ...... 10 2.2. ANAKARTLAR (MAINBOARD)...... 11 2.3. İŞLEMCİLER (PROCESSOR veya CPU: Central Processing Unit / Merkezi İşlem Birimi) ...... 11 2.4. EKRAN KARTLARI (GRAPHICS CARD) ...... 12 2.5. BELLEKLER (RAM: Random Access Memory / Rasgele Erişimli Bellek) ...... 12 2.6. SABİT DİSKLER (HARD DISK) ...... 13 2.7. SES KARTLARI (SOUND CARD) ...... 13 2.8. FAKS/MODEM KARTLARI (FAX/MODEM CARD) ...... 14 2.9. AĞ KARTLARI (ETHERNET CARD) ...... 14 2.10. TELEVİZYON KARTLARI (TELEVISION CARD) ...... 14 2.11. VİDEO KARTLARI (VIDEO CARD) ...... 14 2.12. OPTİK SÜRÜCÜLER (OPTICAL DRIVER) ...... 14 2.13. EKRANLAR (MONITOR) ...... 15 2.14. KLAVYELER (KEYBOARD) ...... 15 2.15. FARELER (MOUSE) ...... 15 2.16. YAZICILAR (PRINTER) ...... 16 2.17. TARAYICILAR (SCANNER) ...... 16 2.18. ÇİZİCİLER (PLOTTER) ...... 16 2.19. KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARI (UPS) ...... 16 BÖLÜM 3 - İŞLETİM SİSTEMLERİ ...... 17 3.1 WINDOWS ÖNCESİ İŞLETİM SİSTEMLERİ ...... 17 3.2 WINDOWS İŞLETİM SİSTEMLERİ ...... 17 3.3 MACINTOSH İŞLETİM SİSTEMİ ...... 17 3.4 LINUX İŞLETİM SİSTEMİ ...... 18 3.5 PARDUS İŞLETİM SİSTEMİ ...... 19 BÖLÜM 4 - YAZILIMLAR ...... 20 4.1. OFİS YAZILIMLARI ...... 20 4.2. ÇİZİM VE 3-BOYUTLU MODELLEME YAZILIMLARI ...... 20 4.3. FOTOĞRAF / RESİM DÜZENLEME YAZILIMLARI ...... 20 4.4. SES DÜZENLEME YAZILIMLARI...... 20 4.5. VİDEO DÜZENLEME YAZILIMLARI ...... 21 2

4.6. SES VE VİDEO OYNATICI YAZILIMLAR ...... 21 4.7. ANTİVİRÜS YAZILIMLARI ...... 21 4.8. ANTİCASUS YAZILIMLARI ...... 21 4.9. SIKIŞTIRMA YAZILIMLARI ...... 21 4.10. SİSTEM ve BAKIM YAZILIMLARI ...... 22 4.11. İNTERNETE GÖZATICI YAZILIMLAR ...... 22 4.12. 3-BOYUTLU MADEN VE JEOLOJİ TASARIMI YAZILIMLARI ...... 22 4.13. GÜVENLİK DUVARI YAZILIMLARI ...... 22 4.14. YAYGIN OLARAK KULLANILAN DOSYA UZANTILARI ...... 23 BÖLÜM 5 - WINDOWS 10 ...... 25 ► Windows Ayarları ...... 25 ► Görev Çubuğu Düğmelerinin Birleştirilmemesi ...... 27 ► Bildirim Alanındaki Tüm Simgelerin Görüntülenmesi ...... 27 ► Otomatik Kullan ve AutoPlay Özelliklerinin Kapatılması ...... 27 ► Denetim Masası Penceresinin Açılması ...... 28 ► Aygıt Yöneticisi ...... 29 ► Ondalıklı Sayı Yazımında Virgül (,) veya Nokta (.) Kullanılması ...... 30 ► Bilinen Dosya Türleri İçin Uzantıların Gizlenmemesi ...... 30 ► Klavyenin Karakter Yenileme Gecikmesinin ve Karakter Yenileme Hızının Ayarlanması ...... 31 ► Bilgisayarın Performansının Artırılması ...... 31 BÖLÜM 6 - MICROSOFT WORD 2016 ...... 33 ► Word’ün Kurulumu ...... 33 ► Word Penceresindeki Çubuklar ...... 33 ► Dosyanın Farklı Kaydedilmesi ...... 36 ► Kenar Boşluklarının, Yönlendirmenin ve Kağıt Boyutunun Ayarlanması ...... 37 ► Üstbilgi veya Altbilgi için Kenardan Uzaklık Değerlerinin Ayarlanması ...... 37 ► İmlecin Etkin Olduğu Sayfanın veya Çeşitli Sayfaların Çıktılarının Alınması ...... 38 ► Kopyalanan Metnin Kullanılan Stile Uygun Olarak Yapıştırılması...... 39 ► Metinde Aranan Bir Değerin Yeni Değerle Değiştirilmesi ...... 39 ► Yakınlaştırma ...... 40 ► Sayfa Sonu Ekleme ...... 40 ► Bölüm Sonu Ekleme...... 41 ► Sayfa Numarası Ekleme ...... 42 ► Simge Ekleme ...... 43

► Resim Ekleme ...... 44 ► Denklem Ekleme ...... 45 ► Yazı Tipine Efekt Verilmesi ...... 45 ► Satır Aralığının Ayarlanması ...... 46 ► Madde İşaretli veya Numaralandırılmış Listeler Hazırlanması ...... 47 ► Kenarlıklar, Sayfa Kenarlığı ve Gölgelendirme Kullanılması ...... 48 ► İçindekiler Sayfasındaki Başlıkların veya Denklemlerin Numaralandırılması ...... 49 ► Tablo Hazırlanması ...... 50 ► Word’ün Komuta Merkezi: Seçenekler ...... 52 ► Otomatik Düzeltme Seçeneklerinin İptal Edilmesi ...... 53

BÖLÜM 1 - BİLGİSAYAR IN TARİHÇESİ

İnsanoğlu, sayı saymaya ve yalın aritmetik işlemler yapmaya başladığından bu yana, bu işlemleri kolaylaştırmak ve hızlandırmak için çalışmıştır. Bu uzun sürecin bir dilimi olarak, günümüzde kullanılmakta olan bilgisayarlar, abaküsün, mekanik hesap makinelerinin ve elektromekanik bilgisayarların evrimi sonucu ortaya çıkmıştır.

MÖ 1854-MÖ 1595 yılları arasında 1. Babil Hanedanlığı döneminde Babilliler, “Pythagoras Sayıları” olarak da adlandırılan, tamsayılar üzerine kurulu temel bir aritmetiğe sahiptiler. MÖ 1580-MÖ 1085 yılları arasında Yeni İmparatorluk döneminde Mısırlılar, tamsayıları “ideograf” adı verilen özel işaretlerle gösteriyorlardı. MÖ 600- MÖ 300 yılları arasında Hellen döneminde, Kroton’daki Pythagoras Okulu’na bağlı Yunan matematikçiler, ondalıklı sayıları bularak, sayıların soyut niteliğini ortaya koydular. MÖ 332-MÖ 47 yılları arasında Büyük İskender döneminde, İskenderiye Okulu’na bağlı matematikçiler, ondalıklı ve kesirli sayıların kullanıldığı aritmetik işlemler yaptılar. Günümüzde kullanılmakta olan sayılar ve 10 Tabanlı Sayı Sistemi, negatif sayıları ve sıfırı aritmetiğe kazandıran, İskenderiye Okulu’nun mirasçısı Hintli bilginler tarafından oluşturuldu ve bu sistem, MS 9. yüzyıldan itibaren Araplar aracılığıyla İspanya üzerinden tüm Avrupa’ya yayıldı.

1614 yılında, İskoçyalı matematikçi John Napier (1550-1617), o zamanlar için gökbilim ve denizcilik alanlarında büyük önem taşıyan küresel trigonometri hesaplarını oldukça kolaylaştıran logaritmayı icat etti ve Napier Cetvelleri adıyla tanınan çarpma yöntemini esas alarak, ilk sürgülü hesap cetveli taslağını geliştirdi.

1621 yılında, İngiliz din adamı William Oughtred, Napier’in sürgülü hesap cetveli taslağını geliştirerek, sayıların uzunluklarla gösterildiği sürgülü hesap cetvelini icat etti.

1623 yılında, Alman bilgini Wilhelm Schickard (1592-1635), gökgünlüğünü hesaplamak amacıyla Napier logaritmaları üzerinde yürüttüğü yoğun çalışmalar esnasında, dişli çarklardan oluşan ve Logaritma Tabanlı Sayı Sistemi’ne göre işlem yapan mekanik bir hesap makinesi icat etti.

1642 yılında, Fransız matematikçi ve fizikçi Blaise Pascal (1623-1662), Schickard’ın makinesinden habersiz olarak, sadece toplama ve çıkarma yapabilen mekanik bir hesap makinesi icat etti. Pascal’ın, vergi tahsildarı olan babasına kolaylık olsun diye yaptığı ve ‘Pascaline’ adını verdiği bu makine, rakamları otomatik olarak onlar ve yüzler hanelerine taşıyan, üzerinde rakamlar yazılı bir dizi çarktan oluşmaktaydı.

1671 yılında, Alman filozof Gottfrieed Wilhelm Leibniz (1646-1716), Pascal’ın makinesini geliştirerek, çarpma ve bölme işlemlerini, toplama ve çıkarma işlemlerini yineleyerek gerçekleştiren ve “Leibniz’in Dört İşlem Makinesi” olarak adlandırılan mekanik bir hesap makinesi icat etti.

1805 yılında, Fransız mekanik uzmanı Joseph Marie Jacquard (1752-1834), desenli kumaş dokunması işlemlerinde, belirli yerlerinde delikleri olan bir karton şerit üzerindeki delikler yardımıyla, ne zaman ve hangi renk ipliğin atılacağını öngörebilen bir dokuma tezgahı geliştirdi. Jakar Tezgahı olarak adlandırılan bu ilk programlanabilir dokuma tezgahı, delikli kartlarla programlanan bilgisayarlara doğru atılmış en önemli adım olarak kabul edilmektedir.

1820 yılında, Charles Xavier Thomas, “Aritmometre” olarak adlandırılan ve küçük değişikliklerle günümüzde de kullanılmakta olan, dört işlem yapabilme yeteneğine sahip ilk ticari mekanik hesap makinesinin seri üretimine başladı.

1822 yılında, Cambridge Üniversitesi (İngiltere) Matematik Profesörü Charles Babbage (1792-1871), gerekli verileri delikli kartlardan alarak hesap yapabilen ve "Fark Makinası (Difference Engine)” olarak adlandırılan mekanik bir hesap makinası icat etti. Bu konudaki çalışmalarını devam ettiren Babbage, 1833 yılında, 5 bilgisayarın temel çalışma ilkelerinin ilk kez ortaya konduğu programlanabilen bir makina tasarladı. "Çözümleyici Makina (Analytical Engine)" olarak adlandırılan ve mekanik biçimde tasarlanmış girdi, işlem, bellek ve çıktı birimlerine sahip olan bu makina buharla çalışacak ve işlem yapabilmesi için gerekli olan komutları delikli kartlardan alacaktı. İngiliz Hükümeti’nin de desteğiyle, bu makinenin birçok parçası üretildi. Ancak, 19. yüzyıl teknolojisi, makinenin tamamlanabilmesi için gerekli olan diğer parçalarının istenen duyarlılıkta imal edilmesinde ve parçaların bir araya getirilmesinde yetersiz kaldı. Bellek kavramını ilk kez ortaya atarak bilgisayar ve programlamanın gelişim sürecinde atılmış en önemli adımlardan biri haline gelen bu proje hiçbir zaman gerçekleştirilemedi. Proje sürecinde, Babbage ile aynı üniversitede görev yapmakta olan Matematik Profesörü Lovelance Kontesi Augusta Ada, Çözümleyici Makine için uygulanabilecek çok sayıda program yazmış ve bu makinenin satranç dahi oynayabileceğini öngörmüştür. Bu nedenle, Ada, dünyanın ilk programcısı olarak kabul edilmiş ve sembolik programlama dillerinden birine onun adı verilmiştir.

1854 yılında, İngiliz matematikçi George Boole (1815-1864), sadece 0 ve 1’den oluşan “2 Tabanlı Sayı Sistemi”ni icat etti. Bu sayı sistemi, günümüz bilgisayar mimarisinin temelini oluşturmaktadır.

1889 yılında, Amerikalı istatistikçi Hermann Hollerith (1860-1929), ABD Nüfus Sayım Bürosu’nda görev yaparken, 1880 yılı nüfus sayımı sonuçlarının daha çabuk ve doğru alınabilmesini sağlamak amacıyla, belirli şekilde sıralanmış delikli kartlar yardımıyla, elektrik akımının geçip geçmemesine göre sayı sayabilecek bir hesap makinası tasarladı. Uzun çalışmalar sonucunda geliştirilen bu elektromekanik makina sayesinde, 10 yıldan fazla süreceği sanılan 1890 nüfus sayımı işlemleri 2.5 yıl içinde tamamlandı. Hollerith, 1896 yılında Tabulating Machines Company (TMC) adlı şirketi kurdu ve 1899 yılında ilk delikli kart patentini aldı. TMC, 1924 yılında, aynı alanda faaliyet gösteren iki ayrı şirketle birleşerek, bugünkü adıyla bilinen International Business Machines Corporation (IBM) adını almıştır.

1904 yılında, İskoçyalı elektrik uzmanı John Ambrose Fleming (1849-1945), elektron lambasını icat etti.

1910 yılında, James Powers, ABD Nüfus Sayım Bürosu’nda kullanılmakta olan Hollerith’in delikli kartla çalışan makinelerini daha da geliştirdi ve onlara delici, sıralayıcı ve çizici mekanik donanımlar ilave etti. Powers, daha sonra bir şirket kurdu. Bu şirket, 1927 yılında, aynı alanda faaliyet gösteren üç ayrı şirketle birleşerek, bugünkü adıyla bilinen Remington Rand Corporation (RRC) adını almıştır.

1930 yılında, Pennsylvania Üniversitesi (Amerika) öğretim üyeleri Prof. John V. Atanasof ve Berry Clifford, ilk kez sayısal bilgisayar tasarımı üzerinde çalıştılar ancak bu tasarımı tam olarak geliştiremediler ve gerçekleştiremediler.

1937 yılında, Harvard Üniversitesi (Amerika) profesörlerinden Howard H. Aiken, askeri gereksinimlere yönelik olarak başlatılan sayısal bilgisayar tasarımı çalışmaları sürecinde, ”Automatic Sequence Control Calculator (Otomatik Sıra Kontrollu Hesaplayıcı):ASCC” adı verilen elektromekanik bir bilgisayar tasarladı.

1943 yılında, ilk sayısal bilgisayar İngiltere'de imal edildi. "Colossus" adı verilen ve sadece Alman şifrelerini çözmek amacıyla özel olarak geliştirilen bu bilgisayar, II. Dünya Savaşı'nda Almanya'nın yenilgiye uğratılmasında önemli rol oynadı.

1944 yılında, IBM, Aiken’in 1937 yılında tasarladığı ASCC’yi imal etti. Mark-1 adı verilen ve yaklaşık 15 m uzunluğa, 2,4 m yüksekliğe sahip bu bilgisayar, 751 adet parçanın 3000 adet kablolu bağlantıyla birleştirildiği büyük bir elektromekanik hesaplayıcıdan oluşuyor ve delinmiş kağıt şeritlerle denetleniyordu. İngilizlerin Colossus'undan çok daha küçük ve verimsiz olan Mark-1, tek haneli bir toplama ve çıkarma işlemini 0.3 saniyede, çarpma işlemini 4 saniyede ve bölme işlemini ise 12 saniyede tamamlıyordu.

1945 yılında, Cambridge Üniversitesi (İngiltere) bünyesinde EDSAC adı verilen bir bilgisayar geliştirildiği bilinmesine karşın, bu bilgisayar hakkında yeterli teknik bilgi bulunamamıştır.

1946 yılında, Pennsylvania Üniversitesi öğretim üyeleri Dr. John Mauchly ve J. Presper Eckert, Atanasof ve Clifford’un 1930 yılında tasarladıkları sayısal bilgisayar üzerinde sürdürdükleri çalışmalar sonucunda, “Electronic Numerical Integrator and Calculator (Elektronik Sayısal Bütünleştirici ve Hesaplayıcı):ENIAC” adı verilen ilk sayısal bilgisayarı imal ettiler. Toplam 130 m2’lik yayılmış bir alan üzerinde, 18000 elektron lambası, ki günümüzde 18000 elektron lambasının yerine 5 mm2'lik bir mikroyonga kullanılmaktadır, 70000 direnç ve 6000 devre anahtarından oluşuyordu. Ağırlığı 30 ton olan ve saatte 200 kW elektrik tüketen ENIAC 500000 $'a mal edilmişti. Mark-1’in bir haftada yaptığı işi 1 saatte tamamlayabilmesine karşın, her 7 dakikada bir, yüksekliği 7 cm olan elektron lambalarından biri aşırı ısınma nedeniyle patlıyor, bu nedenle çalışması, patlayan lamba bir yenisi ile değiştirilene dek sık sık duruyordu. Komutlar belleğinde saklanabiliyordu; ancak program değiştirmek için bağlantıların yeniden düzenlenmesi ve yeni verilerin, telefon santrallerinde olduğu gibi, kablolar ve özel araçlarla girilmesi saatler alıyordu. Bu bilgisayarın imali, 1. Kuşak Elektron Lambalı Bilgisayarlar döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

1947 yılında, Pennsylvania Üniversitesi öğretim üyelerinden Macar asıllı matematikçi John Von Neumann, ENIAC üzerinde sürdürdüğü çalışmalar sonucunda, komutlarla beraber programın da bellekte yüklü olduğu “Electronic Discrete Variable Automatic Computer (Elektronik Ayrık Değişkeni Otomatik Hesaplayıcı):EDVAC” adı verilen bilgisayarı geliştirdi. Günümüz bilgisayar mimarisinin temelini oluşturan ve 1854 yılnda Boole tarafından icat edilen İkili Sayı Sistemi, ilk kez EDVAC’ta uygulanmıştır.

1948 yılında, Bell Telefon Şirketi (Amerika) laboratuvarlarında teknisyen olarak görev yapmakta olan Amerikalı fizikçiler, John Bardeen (1908-1991), Walter Houser Brattain (1902-1987) ve William Bradford Shockley (1910- 1989) ilk germanyumlu transistoru imal ettiler. Bardeen, Brattain ve Shockşey, 1956 yılında, yarıiletkenler üzerine yaptıkları araştırmalar ve germanyumlu transistorun geliştirilmesi çalışmaları nedeniyle Nobel Fizik Ödülü aldılar.

1949 yılında, Manchester Üniversitesi (İngiltere) bünyesinde bir bilgisayar geliştirildiği bilinmesine karşın, bu bilgisayar hakkında yeterli teknik bilgi bulunamamıştır.

1950 yılında, J. Lyons Yiyecek Şirketi (İngiltere), kendi bünyesinde ve kendi problemlerinin çözümüne yönelik olarak, “LEO” adı verilen bir bilgisayar geliştirdi.

1951 yılında, Amerika’da, ENIAC’ı imal eden Mauchly ve Eckert, Powers’in şirketi RRC adına, ABD Nüfus Bürosu için, “Universal Automatic Computer (Evrensel Otomatik Hesaplayıcı):UNIVAC-1” adı verilen bir bilgisayar imal ettiler. Bu bilgisayar, ticari amaçla üretilen ilk bilgisayar olarak kabul edilmektedir.

1960 yılında, Control Data Şirketi (ABD), elektron lambasının kullanılmadığı ve tümü transistör devrelerinden oluşan ilk bilgisayarı üretti. Bu bilgisayarın imali, 2. Kuşak Transistörlü Bilgisayarlar döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

1965 yılında, National Aeronautics and Space Administration (Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi):NASA (ABD), havacılık ve uzay araştırmalarını düzenleme ve yürütme çalışmaları kapsamında, çıplak gözle görülemeyecek kadar küçük, ancak, binlerce transistordan oluşan devrelerin yaptığı işi yapabilen tümleşik devrelerin üretildiğini ve sivil kullanıma sunulduğunu duyurdu. Elektronik endüstrisinde devrim yaratan bu gelişme, 3. Kuşak Tümleşik Devreli Bilgisayarlar döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

1968 yılında Intel (ABD) kuruldu. Programlanabilir bellek yongaları üretmek amacıyla kurulan bu firma, günümüzde, işlemci üreticisi firmaların lideri konumundadır.

1971 yılında, Intel, elektronik hesap makineleri üreticisi bir firma için ilk işlemcisini üretti. 4004 kod adıyla bilinen bu işlemcinin üretimi, 4. Kuşak Mikro Yongalı Bilgisayarlar döneminin başlangıcı olarak kabul edilmektedir.

1975 yılının başlarında Bill Gates ve Paul Allen, Intel’in ürettiği işlemciler için BASIC programlama dili yorumlayıcıları geliştirmek amacıyla, Microsoft'u (ABD) kurdular.

1975 yılının sonlarında, Altair firması (ABD), elektronikle uğraşan amatörlere yönelik oyun ve deney aracı olarak tasarlanan Altair 8800'i üretti. Günümüzde kullanılanlara hiç benzemeyen bir klavye ve ekrana sahip olan Altair 8800'de veriler 0 ve 1 olarak giriliyor ve programlar 0 ve 1'den oluşan makine dili kullanılarak yazılıyordu.

1977 yılının başlarında, Radio Shack firması (ABD), günümüzde kullanılanlara oldukça benzer klavye ve ekranın ilk kez kullanıldığı TRS-80'i üretti. TRS-80, piyasaya sunulduğu ay içinde, bir yıl için öngörülen sayıdan daha fazla sayıda alıcı buldu.

1977 yılının sonlarında, Apple firmasının (ABD) kurucuları Steve Jobs ve Steve Wozniak, bir otomobil garajında Altair 8800 üzerinde sürdürdükleri çalışmalar sonucunda geliştirdikleri, donanıma bağlı olmakla birlikte bir işletim sistemine sahip ilk ticari kişisel bilgisayar olan Apple-II'yi piyasaya sundular. Apple'ın simgesi ısırılmış bir elma idi. Bu simge ile bütünleşen Apple-II, o günler için büyük, korkutucu ve ulaşılmaz görünen bilgisayar imajını, küçük, sevimli ve yetenekli bir arkadaş imajı ile yer değiştirerek, inanılmaz satış rakamlarına ulaştı.

1981 yılında IBM, donanımdan bağımsız bir işletim sistemine sahip ilk kişisel bilgisayar olan IBM PC'yi piyasaya sundu. IBM PC, işlemci olarak Intel tarafından üretilen 8088'i, işletim sistemi olarak da Microsoft tarafından geliştirilerek Disk Operating System (DOS) adı verilen işletim sistemini kullanıyordu. IBM PC'yi oluşturan donanımın açık mimari olarak tasarlanması ve taklit edilmesini engellememesi nedeniyle, IBM uyumlu bilgisayar endüstrisi tüm dünyada çok kısa bir süre içinde gelişti ve yaygınlaştı.

1982 yılında, Commodore (ABD) firmasının kurucusu Jack Tramiel ve tasarımdan sorumlu yardımcısı Shiratz Shivji, yoğun çalışmalar sonucunda geliştirdikleri Commodore 64'ü piyasaya sundular. Piyasadaki diğer tüm bilgisayarlardan farklı olarak, son derece başarılı bir mimari ile tasarlanmış renkli grafik ve ses özelliklerine sahip olan Commodore 64, tüm dünyada 10 milyon adetin üzerinde satılarak bir efsane haline geldi.

1984 yılında Apple, kendisi ile aynı adı taşıyan ve komutların klavye aracılığıyla girilmediği grafik kullanıcı arabirimli işletim sistemine sahip ilk kişisel bilgisayar olan Macintosh’ü piyasaya sundu. Macintosh, donanım mimarisinin, işletim sistemi yazılım mimarisiyle birlikte tasarlanması nedeniyle son derece güvenli ve işlevsel bir yapıya sahipti. Ancak Apple'ın 1994 yılına kadar başka firmalara Macintosh uyumlu bilgisayar donanımı ve yazılımı üretme izni vermemesi, kişisel bilgisayar endüstrisinde en başarılı işletim sistemi olarak kabul edilen Macintosh’ün hak ettiği yaygınlığa ulaşmasını engelledi.

1971 yılında başlayan 4. kuşak bilgisayarların tanımlayıcı özelliği, son derece yoğun mikro yongaların kullanıldığı tek çekirdekli işlemcilerdir. Uzmanlara göre, 2000 yılının sonlarında sanal çift çekirdekli işlemci üretimiyle başlayan 5. kuşak bilgisayarlara geçiş süreci, 2006 yılının ikinci yarısında piyasaya sunulan çok çekirdekli işlemcilerle tamamlanmıştır. Bilgisayar mimarisinde kavramsal olarak devrim niteliği taşıyan bu gelişmeyle 5 kuşak bilgisayarların dönemi başlamış ve çalışmalar çok çekirdekli işlemcilerin üretimi üzerine yoğunlaştırılmıştır.

Bilgisayarların gelişim sürecinin izlenmesi konusunda bir fikir vermesi amacıyla, Intel tarafından üretilen işlemciler ile AMD tarafından üretilen işlemciler aşağıda sıralanmaktadır.

A) Intel tarafından üretilen işlemciler

Kişisel Bilgisayarlar İçin: • x86 Serisi • Celeron Serisi • Pentium Serisi • Core Serisi • i Serisi

Sunucu Bilgisayarlar İçin: • Itanium Serisi • Xeon Serisi

B) AMD tarafından üretilen işlemciler

Kişisel Bilgisayarlar İçin: • x86 Serisi • K Serisi • Duron Serisi • Athlon Serisi • Sempron Serisi • Phenom Serisi • Bulldozer Serisi • APU Serisi • Turion Serisi • Ryzen Serisi • FX Serisi • A Serisi

Sunucu Bilgisayarlar İçin: • Opteron Serisi • EPYC Serisi

BÖLÜM 2 - DONANIM

2.1. KASALAR VE GÜÇ KAYNAKLARI (CASE AND POWER SUPPLY)

• Kule ( Tower ) Kasalar

ATX Kasalar olarak da bilinirler. Maxi, Midi ve Mini modelleri mevcuttur.

• Küp Kasalar

ITX Kasalar olarak da bilinirler. Mini, Nano ve Pico modelleri mevcuttur. Bazı tipleri, LCD bilgisayar ekranlarının arkalarına monte edilebilmektedir.

• İnce ( Slim ) Kasalar

Micro ATX olarak da bilinirler. Bazı tipleri yatay olarak da kullanılabilmektedir.

• HTPC Kasalar

Home Theatre PC olarak da bilinirler. Yatay olarak kullanılırlar.

• Güç Kaynakları ( Power Supply )

230 W ile 850 W arasında değişen güç değerlerine sahiptirler. Kullanılacak güç kaynağının, bilgisayar donanımının güç ihtiyacına uygun olarak seçilmesine özellikle dikkat edilmelidir.

2.2. ANAKARTLAR (MAINBOARD)

Tüm bilgisayar donanımının kablolu veya kablosuz şekilde bağlandığı ve sistemin bir arada ve uyum içinde çalışmasının sağlandığı basılı devre kartıdır. Anakartları; Yonga Seti (Chipset) ve İşlemci (Processor) uyumuna göre:  Intel Yonga Setli ve Intel İşlemci Uyumlu  AMD Yonga Setli ve AMD İşlemci Uyumlu şeklinde sınıflandırmak mümkündür.

2.3. İŞLEMCİLER (PROCESSOR veya CPU: Central Processing Unit / Merkezi İşlem Birimi)

Intel ve AMD firmaları tarafından üretilen işlemciler aşağıda sıralanmaktadır.

Intel Firması Tarafından Üretilen İşlemci Seriler i:

• Atom • Celeron • Core-i • Itanium • Pentium • Quark • Xeon

AMD Firması Tarafından Üretilen İşlemci Seriler i:

• A ve Pro-A • Athlon • E • EPYC • FX • Opteron • Phenom • Ryzen ve Ryzen-Pro • Sempron • Turion

2.4. EKRAN KARTLARI (GRAPHICS CARD)

Ekran kartları; anakartta dahili olarak gömülü durumda (onboard) bulunabilir veya anakarttaki PCI Express yuvalarına harici olarak takılabilir. Dahili ekran kartları anakarttaki işlemci ve belleği kullanırken, harici ekran kartlarının kendilerine ait işlemcileri ve 16 GB’a kadar DDR türü bellekleri vardır. Dahili ekran kartları Intel, NVidia veya AMD firması tarafından üretilen grafik işlemcilere sahipken, harici ekran kartları sadece NVidia veya AMD firması tarafından üretilen grafik işlemcileri kullanmaktadırlar.

Harici Ekran Kartları İçin NVidia Firması Tarafından Üretilen Grafik İşlemci si Serileri:

• GTX • RTX

Harici Ekran Kartları İçin AMD Firması Tarafından Üretilen Grafik İşlemci si Serileri:

• Radeon RX

Dahili Ekran Kartları İçin Üretilen Grafik İşlemcisi Serileri :

Anakartta dahili olarak gömülü durumda bulunan NVidia ve AMD ekran kartı işlemcilerine ilave olarak, Intel firması tarafından üretilen HD, UHD ve Iris serisi ekran kartı işlemcileri de yaygın olarak kullanılmaktadır.

2.5. BELLEKLER (RAM: Random Access Memory / Rasgele Erişimli Bellek)

DDR (Double Data Rate) belleklere ait tanımlamalar ve bant genişlikleri aşağıda sıralanmaktadır. Bu bellekler tek parçalık modüller halinde 1, 2, 4, 6, 8, 16, 32 ve 64 GB’lık kapasitelere sahip olabilirler.

DDR Bellekler DDR2 Bellekler DDR3 Bellekler

DDR/200 MHz - 1.6 GB/sn DDR2/400 MHz - 3.2 GB/sn DDR3/800 MHz - 6.4 GB/sn DDR/266 MHz - 2.1 GB/sn DDR2/533 MHz - 4.2 GB/sn DDR3/1066 MHz - 8.5 GB/sn DDR/333 MHz - 2.7 GB/sn DDR2/667 MHz - 5.4 GB/sn DDR3/1333 MHz - 10.8 GB/sn DDR/400 MHz - 3.2 GB/sn DDR2/800 MHz - 6.4 GB/sn DDR3/1600 MHz - 12.8 GB/sn DDR/533 MHz - 4.2 GB/sn DDR2/1066 MHz - 8.5 GB/sn

• DDR4 Bellekler • DDR4/2133 MHz - 17,0 GB/sn • DDR4/2400 MHz - 19,2 GB/sn • DDR4/2666 MHz - 21,3 GB/sn • DDR4/3000 MHz - 23,5 GB/sn • DDR4/3200 MHz - 26,6 GB/sn

2.6. SABİT DİSKLER (HARD DISK)

• Elektromekanik Sabit Diskler

SATA-2 veya SATA-3 yapısında olabilirler. 1, 2, 4, 8, 10, 12 veya 14 TB veri depolama kapasitesine ve 5400, 7200 veya 10000 rpm dönüş hızlarına sahip modelleri mevcuttur. Mekanik parça içermeleri nedeniyle darbelere dayanıksızdırlar. 5’inci kullanım yılından sonra arızalanma olasılıkları artmaktadır.

• Hibrid (Melez) Sabit Diskler

Elektromekanik sabit disklere 128 veya 256 MB flash bellek ilave edilmesi sonucu geliştirilen sabit disklerdir.

• SSD ( Solid State Drive ) Sabit Diskler

Hiçbir mekanik parçaya sahip olmayıp tamamen flash bellekten oluşan sabit disklerdir. Mekanik parça içermemeleri nedeniyle darbelere karşı dayanıklıdırlar. Saniyede 540 MB okuma-yazma hızlarına ve 120, 240, 500 MB ile 1, 2 ve 4 TB kapasiteye sahip modelleri mevcuttur.

2.7. SES KARTLARI (SOUND CARD)

Anakarta gömülü durumda olup, tüm modellerde 7+1 hoparlör sistemleri desteklenmektedir. Profesyoneller için, anakarttaki PCI yuvalara takılabilen gelişmiş modelleri de mevcuttur.

2.8. FAKS/MODEM KARTLARI (FAX/MODEM CARD)

İsteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara takılabilir.

2.9. AĞ KARTLARI (ETHERNET CARD)

Anakarta gömülü durumda olup, 10/100/1000 Mb/sn veri aktarım kapasitelerine sahiptirler. Bilgisayarlar arası veya ADSL modemle kablolu bağlantı kurabilmek amacıyla kullanılmaktadır.

2.10. TELEVİZYON KARTLARI (TELEVISION CARD)

Analog veya dijital televizyon yayınlarını izleyebilmek amacıyla, isteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara takılabilir.

2.11. VİDEO KARTLARI (VIDEO CARD)

Video kameralardan alınan görüntüleri, bilgisayarın işlemcisine ve belleğine ilave yük yüklemeden kolayca ve hızlıca işlemek amacıyla kullanılmaktadır. İsteğe bağlı olarak anakarttaki PCI yuvalara takılabilir.

2.12. OPTİK SÜRÜCÜLER (OPTICAL DRIVER)

CD (700 MB), DVD (4.7 GB) veya Blueray (200 GB’a kadar) ortamlarına veri kaydetmek veya kaydedilen verileri okumak amacıyla kullanılmaktadır. Flash belleklerin yaygınlaşması sonucu kullanımları giderek azalmaktadır.

2.13. EKRANLAR (MONITOR)

Günümüzde kullanılan ekranları, kullandıkları görüntüleme teknolojilerine göre şu şekilde sınıflandırmak mümkündür:

• IPS (In-Plane Switching : Düzlem İçi Anahtarlama) Panelli Ekranlar • LCD (Liquid Crystal Display : Sıvı Kristal Görüntü) Panelli Ekranlar • LED (Light Emitting Diode : Işık Yayan Diyot) Panelli Ekranlar • PLS (Plane Line Switching : Düzlem Hattı Anahtarlama) Panelli Ekranlar • TFT (Thin Film Transistor : İnce Film Transistör) Panelli Ekranlar

Ekranların, ekran kartlarına bağlantı tipleri ise şöyledir:

• VGA (Video Graphics Array : Video Grafikleri Dizisi) Analog Bağlantı olarak da bilinmektedir. • DVI (Dijital Video Interface : Sayısal Video Arayüzü) • HDMI (High Definition Multimedia Interface : Yüksek Çözünürlüklü Çokluortam Arayüzü)

Ekranlara ait diğer önemli teknik özellikleri ise şöyle sıralayabiliriz:

• Ekran Tazeleme Hızları: 60 Hz ile 240 Hz. • Ekran Boyutları (köşegen uzunlukları): 18.5 inç (47 cm) - 49 inç (124,5 cm). • Ekran Çözünürlük Değerleri (sütun ve satır sayısı olarak): 1366X768 - 3840X2160 Piksel. • Tepki Süreleri: 1 ms - 16 ms

2.14. KLAVYELER (KEYBOARD)

USB, kablosuz veya Bluetooth olarak bağlanabilirler. 105 tuşlu Windows uyumlu ve ilave multimedya tuşlu modelleri mevcuttur. Türkçe Q veya F dizilimine sahip tuşlar, daktilo tuşları, enter tuşu, fonksiyon tuşları, imleç tuşları, ok tuşları, insert, delete, home, end, page up, page down, shift tuşu, caps lock tuşu, tab tuşu, sayısal tuşlar, back space tuşu, ctrl tuşu, alt tuşu, alt gr tuşu, esc tuşu, print screen tuşu, scroll lock tuşu, pause/break tuşu, num lock tuşu, sysrq tuşu, sağ tuş ve windows tuşu olarak adlandırılan tuşlardan oluşmaktadır.

2.15. FARELER (MOUSE)

USB, kablosuz veya Bluetooth olarak bağlanabilirler. Optik ve laser okuyucuya sahip modelleri mevcuttur.

2.16. YAZICILAR (PRINTER)

Nokta vuruşlu (9 iğneli veya 24 iğneli), mürekkep püskürtmeli, tanklı ve laser (siyah-beyaz veya renkli) modelleri mevcuttur.

2.17. TARAYICILAR (SCANNER)

Film, slayt, fotoğraf ve belgeleri 75 ile 9600 dpi çözünürlük aralığında tarama yapabilirler. Masaüstü, hızlı belge tarayıcı ve mobil tipi gibi modelleri mevcuttur.

2.18. ÇİZİCİLER (PLOTTER)

Çizimlerin ve çeşitli baskıların A3 (29,7 x 42,0 cm), A2 (42,0 x 59,4 cm), A1 (59,4 x 84,1 cm) ve A0 (84,1 x 118,9 cm), 2A0 (118,9 x 168,2 cm) ve 4A0 (168,2 x 237,8 cm) gibi büyük boyutlu kağıtlara yazdırılması amacıyla kullanılmaktadırlar.

2.19. KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAKLARI (UPS)

Çalışma esnasında elektrik kesilmesi durumunda bilgisayar sistemini belli bir süre daha açık tutmak veya çalışma esnasında meydana gelebilecek voltaj dalgalanmalarından korunmak amacıyla kullanılırlar. 600VA ile 3000VA aralığındaki modelleri yaygın olarak tercih edilmektedir.

BÖLÜM 3 - İŞLETİM SİSTEMLERİ

3.1 WINDOWS ÖNCESİ İŞLETİM SİSTEMLERİ

• MS-DOS (Kişisel) • UNIX (Ağ)

3.2 WINDOWS İŞLETİM SİSTEMLERİ

Kişisel: • Windows 95 (24 Ağustos 1995) • Windows 98 (25 Haziran 1998) • Windows ME (24 Eylül 2000) • Windows XP (25 Ekim 2001) • Windows Vista (30 Ocak 2007) • Windows 7 (25 Ekim 2009) • Windows 8 (26 Ekim 2012) • Windows 10 (1 Ekim 2014)

Ağ: • Windows NT (21 Eylül 1994) • Windows 2000 (17 Şubat 2000) • Windows Server 2003 (28 Mart 2003) • Windows Server 2008 (27 Şubat 2008) • Windows Server 2012 (4 Eylül 2012) • Windows Server 2016 (26 Eylül 2016) • Windows Server 2019 (13 Kasım 2018)

3.3 MACINTOSH İŞLETİM SİSTEMİ

Macintosh serisi bilgisayarlar, genellikle Apple’in kendi ürünü olan Mac OS işletim sistemini kullanır. Mac OS, kendi içinde Mac OS Classic (1984-2001 / 1.0 - 9.2.2) ve Mac OS X (2001 sonrası / 10.x) olarak ikiye ayrılır. 10.x serisi işletim sistemleri ve piyasaya çıkış tarihleri aşağıda sıralanmaktadır.

• Mac OS X 10.0 – Cheetah (24 Mart 2001) • Mac OS X 10.1 – Puma (18 Temmuz 2001) • Mac OS X 10.2 – Jaguar (6 Mayıs 2002) • Mac OS X 10.3 – Panther (23 Haziran 2003) • Mac OS X 10.4 – Tiger (4 Mayıs 2004) • Mac OS X 10.5 – Leopard (26 Haziran 2006) • Mac OS X 10.6 – Snow Leopard (9 Haziran 2008) • Mac OS X 10.7 – Lion (20 Ocak 2010) • Mac OS X 10.8 – Mountain Lion (16 Şubat 2012) • Mac OS X 10.9 – Mavericks (10 Haziran 2013) • Mac OS X 10.10 – Yosemite (2 Haziran 2014) • Mac OS X 10.11 – El Capitan (8 Haziran 2015) • macOS 10.12 – Sierra (13 Haziran 2016) • macOS 10.13 - High Sierra (25 Eylül 2017) 17

• macOS 10.14 - Mojave (24 Eylül 2018) • macOS 10.15 - Catalina (7 Ekim 2019)

3.4 LINUX İŞLETİM SİSTEMİ

Dünyanın dört bir tarafındaki yazılım gönüllüleri tarafından ücretsiz olarak geliştirilen, dağıtılan ve kullanılan bir işletim sistemidir. 500’ün üzerinde sürümü mevcuttur. Günümüzde en çok bilinen Linux dağıtımlarının bazıları şunlardır:

• Ubuntu (İngiltere / Güney Afrika) • Mint (Fransa / İngiltere) • Redhat / Fedora (ABD) • Novell / OpenSUSE (ABD/ Almanya) • Debian (ABD) • Pardus (Türkiye)

3.5 PARDUS İŞLETİM SİSTEMİ

TÜBİTAK / Ulusal Elektronik Kriptoloji Araştırma Enstitüsü tarafından 2003 yılında başlatılan, ulusal bir işletim sistemi geliştirme çalışmaları sonucunda, 1 Şubat 2005 tarihinde ilk ürün olan Pardus Çalışan CD 1.0 yayımlanmıştır. Halen Linux çekirdeği ve 2013 yılından bu yana Debian tabanı üzerine inşa edilen Pardus’u geliştirme çalışmaları devam etmekte olup, günümüze kadar yayımlanan sürümleri aşağıda sıralanmaktadır.

PARDUS 2000 SERİSİ SÜRÜMLER ÇIKIŞ NO ADI TARİHİ Pardus 1.0 (İlk Sürüm) 26 Aralık 2005 Pardus 2007 31 Aralık 2006 Pardus 2007.1 Felis Chaus (Sazlık Kedisi) 16 Mart 2007 Pardus 2007.2 Caracal Caracal (Karakulak) 11 Temmuz 2007 Pardus 2007.3 Lynx Lynx (Vaşak) 19 Kasım 2007 Pardus 2008 27 Haziran 2008 Pardus 2008.1 Hyaena Hyaena (Çizgili Sırtlan) 15 Eylül 2008 Pardus 2008.2 Canis Aureus (Altın Ç akal) 30 Ocak 2009 Pardus 2009 17 Temmuz 2009 Pardus 2009.1 Anthropoides virgo (Telli Turna) 15 Ocak 2010 Pardus 2009.2 Geronticus Eremita (Kelaynak) 3 Haziran 2010 Pardus 2011 20 Ocak 2011 Pardus 2011.1 Dama Dama (Alageyik) 12 Temmuz 2011 Pardus 2011.2 Cervus Elaphus (Kızıl Geyik) 19 Eylül 2011 Pardus 2013 (Debian Tabanlı) Anadolu Parsı 25 Ocak 2013 Pardus Topluluk Sürümü 1.0 - 12 Nisan 2013 Pardus Çalışan CD Her bir Pardus sürümü için güncellenmiş sürümü mevcuttur.

KURUMSAL SÜRÜMLER ÇIKIŞ NO ADI TARİHİ Pardus Kurumsal 1 MSB Özel Sürümü (İlk Sürüm) 2007 Pardus Kurumsal 2 16 Şubat 2011

BÖLÜM 4 - YAZILIM LAR

4.1. OFİS YAZILIMLARI • Microsoft Office {95, 97, 2000, XP (2002), 2003, 2007, 2010, 2013, 2016} • Kelime İşlem (Word) • Hesap Tablosu (Excel) • Sunum (Powerpoint) • Veritabanı (Access) • Web Tasarım (Frontpage) • E-Posta Yönetim (Outlook) • Yayımcılık (Publisher) • Open Office (Ücretsiz) • Libre Office (Ücretsiz) • Acrobat PDF Reader (Ücretsiz) • Foxit PDF Reader (Ücretsiz) • PDFill PDF Writer and PDF Tools (Ücretsiz)

4.2. ÇİZİM VE 3-BOYUTLU MODELLEME YAZILIMLARI • 3D Crafter (Ücretsiz) • AutoCAD • Blender (Ücretsiz) • CadStd Lite (Ücretsiz) • CorelDraw • DAZ Studio (Ücretsiz) • Google SketchUp (Ücretsiz) • Inkscape (Ücretsiz) • Solidworks

4.3. FOTOĞRAF / RESİM DÜZENLEME YAZILIMLARI • ACDSee • Gimp (Ücretsiz) • Irfan View (Ücretsiz) • Paint .NET (Ücretsiz) • Paint Shop Pro • Photo Story (Ücretsiz) • PhotoScape • Photoshop • Picasa (Ücretsiz) • PicPick (Ücretsiz) • SnagIt • Xnview (Ücretsiz)

4.4. SES DÜZENLEME YAZILIMLARI • Acid • Adobe Audition • Audacity (Ücretsiz) • DarkWave Studio (Ücretsiz) • GoldWave • MixPad Audio Mixer • WavePad Sound Editor

4.5. VİDEO DÜZENLEME YAZILIMLARI • Adobe Premiere • Avidemux (Ücretsiz) • Corel VideoStudio • CyberLink PowerDirector • Nero Multimedia Suite • Pinnacle Studio Plus • Ulead MediaStudio Pro • Sony Vegas • VideoPad Video Editor • Windows Movie Maker (Windows XP ve Windows Vista) (Ücretsiz) • Windows Live Movie Maker (Windows 7 ve sonrası) (Ücretsiz)

4.6. SES VE VİDEO OYNATICI YAZILIMLAR • GOM Player (Ücretsiz) • K-Lite Mega Codec Pack (Ücretsiz) • PowerDVD • QuickTime Player • VLC Media Player (Ücretsiz) • Winamp (Ücretsiz) • Windows Media Player (Ücretsiz) • WinDVD

4.7. ANTİVİRÜS YAZILIMLARI • Avast (Ücretsiz) • AVG Anti-Virus (Ücretsiz) • Avira (Ücretsiz) • Kaspersky • Microsoft Security Essentials (Ücretsiz) • NOD32 • Norton • McAfee

4.8. ANTİCASUS YAZILIMLARI • Ad-Aware (Ücretsiz) • ADWCleaner (Ücretsiz) • AVG Anti-Spyware (Ücretsiz) • Malwarebytes Anti-Malware (Ücretsiz) • Spybot - Search & Destroy (Ücretsiz) • Spyware Terminator (Ücretsiz) • SuperAntiSpyware (Ücretsiz)

4.9. SIKIŞTIRMA YAZILIMLARI • 7-Zip (Ücretsiz) • WinAce • WinRAR • WinZip

4.10. SİSTEM ve BAKIM YAZILIMLARI • Ace Utilities • Advanced System Care (Ücretsiz) • CCleaner (Ücretsiz) • Driver Booster (Ücretsiz) • Glary Utilities (Ücretsiz) • Recuva (Ücretsiz) • Rich Copy (Ücretsiz) • Speccy (Ücretsiz) • Tera Copy (Ücretsiz) • Tune-Up Utility • Xplorer Lite (Ücretsiz)

4.11. İNTERNETE GÖZATICI YAZILIMLAR • Google Chrome (Ücretsiz) • Internet Explorer (Ücretsiz) • Microsoft Edge (Ücretsiz) • Mozilla Firefox (Ücretsiz) • Opera (Ücretsiz) • Safari (Ücretsiz)

4.12. 3-BOYUTLU MADEN VE JEOLOJİ TASARIMI YAZILIMLARI • DataMine (Datamine) • Geovia Minex (Dassault Systemes) • Geovia Surpac (Dassault Systemes) • MapInfo (Başarsoft) • MicroMine (Micromine) • MicroModel (RKM) • MicroStation (Bentley) • MineCAD (MineRP) • MineSight (Hexagon Mining) • NetCAD (Netcad) • Surfer (Golden Software) • Vulcan (MapTek)

4.13. GÜVENLİK DUVARI YAZILIMLARI • Comodo (Ücretsiz) • Outpost (Ücretsiz) • ZoneAlarm (Ücretsiz)

4.14. YAYGIN OLARAK KULLANILAN DOSYA UZANTILARI DOSYA TÜRÜ UZANTISI VE İLİŞKİLİ PROGRAM METİN DOSYALARI .DOC (Document) Microsoft Word (2007 öncesi) .DOCX (Document Extended) Microsoft Word (2007 sonrası) .ODT (Open Document Text) Linux Uyumlu Ofis Programları .RTF (Rich Text Format) Microsoft Word .TXT (Plain Text) Not Defteri .PDF (Portable Document Format) Adobe Acrobat VERİ DOSYALARI .CSV (Comma Separated Values) .DAT (Data) .VCF (vCard File) .XML (eXtensible Markum Language) SUNU DOSYALARI .ODP (Open Document P resentation ) Linux Uyumlu Ofis Programları .PPS (PowerPoint Slide Show) Microsoft Powerpoint (2007 öncesi) .PPSX (PowerPoint Slide Show Extended) Microsoft Powerpoint (2007 sonrası) .PPT (PowerPoint Presentation) Microsoft Powerpoint (2007 öncesi) .PPTX (PowerPoint Presentation) Microsoft Powerpoint (2007 sonrası) SES DOSYALARI .AIF (Audio Interchange File) .M4A (MPEG-4 Audio) .MID (MIDI) .MP3 (MPEG-1 Audio) .MPA (MPEG-2 Audio) .WAV (Wave) .WMA (Windows Media Audio) VİDEO DOSYALARI .3GP Cep Telefonları İçin .AVI (Audio Video Interleave) .DAT CD Video .FLV (Flash Video) Flash Player .M4V iTunes Video .MKV (Matroska Video) .MOV (Movie) Apple QuickTime .MP4 (MPEG-4 Video) .MPG (MPEG-1 Video) .RM (RealMedia) Apple QuickTime .SWF (Shockwave Flash) .VOB (Video Object) DVD Video .WMV (Windows Media Video) FOTOĞRAF / RESİM .BMP (Bitmap) DOSYALARI .GIF (Graphical Interchange Format) .JPG JPEG Image .PNG (Portable Network Graphic) .PSD (Photoshop Document) .TIF (Tagged Image File) HESAP TABLOSU .ODS (Open Document S preadsheet) Linux Uyumlu Ofis Programları DOSYALARI .XLS (Excel Spreadsheet) Microsoft Excel (2007 öncesi) .XLSX (Excel Spreadsheet Extended) Microsoft Excel (2007 sonrası) VERİ TABANI .ACCDB (Access Database) Microsoft Access (2007 sonrası) DOSYALARI .DBF (Database File) .MDB (Microsoft Database) Microsoft Access (2007 öncesi) .ODB (Open Document Database) Linux Uyumlu Ofis Programları .SQL (Structured Query Language)

ÇALIŞTIRILABİLİR .APK (Android Package) Android İşletim Sistemi DOSYALAR .APP Application Mac OS X İşletim Sistemi .BAT (Batch) DOS İşletim Sistemi .COM (Command) DOS İşletim Sistemi .EXE (Executable) Windows İşletim Sistemi .JAR (Java Archive) Java Programlama Dili .MSI (Microsoft Installer) Windows İşletim Sistemi .WSF (Windows Script File) Windows İşletim Sistemi BİLGİSAYAR DESTEKLİ .DWG (Drawing) AutoCAD TASARIM (CAD) .DXF (Drawing Exchange Format) AutoCAD DOSYALARI COĞRAF İ BİLGİ .GPX (GPS Exchange) SİSTEMİ (GIS) .KML (Keyhole Markup Language) DOSYALARI .KMZ (Keyhole Markup Zipped) Google Earth WEB DOSYALARI .ASP (Active Server Page) .ASPX (Active Server Page Extended) .CSS (Cascading Style Sheet) .HTM (Hypertext Markup) .HTML (Hypertext Markup Language) .JS (JavaScript) .JSP (Java Server Page) .PHP (Hypertext Preprocessor) YAZITİPİ DOSYALARI .FNT Font Windows İşletim Sistemi .OTF OpenType Font Linux İşletim Sistemi .TTF TrueType Font Windows İşletim Sistemi SİSTEM DOSYALARI .CAB (Cabinet) Sıkıştırılmış Kurulum Dosyası .CFG (Configuration) Yapılandırma Dosyası .CPL (Control Panel Item) Denetim Masası Simge Dosyası .CUR (Cursor) Fare İmleci Dosyası .DLL (Dynamic Link Library) Kütüphane Dosyası .DMP (Dump) Çöken Hafıza Dosyası .ICO (Icon) Simge Dosyası .INI (Initialization) İlk Kullanıma Hazırlama Dosyası .LNK (Link) Kısayol Dosyası .SYS (System) Sistem Dosyası SIKIŞTIRILMIŞ .7Z 7-Zip DOSYALAR .GZ GNU Zipped .PKG Mac OS X Kurulum Paketi .RAR WinRAR .TAR Tarball .ZIP WinZIP .ZIPX WinZIP (Extended) DİĞER DOSYALAR .BAK Yedekleme Dosyası .C C Programlama Dili Kaynak Kodu Dosyası .CPP C++ Programlama Dili Kaynak Kodu Dosyası .CS Visual C# Kaynak Kodu Dosyası .FLA Adobe Animate Animasyon Dosyası .H C / C++ Programlama Dilleri Başlık (Header) Dosyası .ISO Disc Image Dosyası .JAVA Java Programlama Dili Kaynak Kodu Dosyası .TMP Geçici Dosya .TORRENT Torrent Dosyası 24

BÖLÜM 5 - WINDOWS 10

► Windows Ayarları

Başlat Düğmesi’ne Sağ Tuş - Ayarlar tıklanarak ulaşılabilen Windows Ayarları sayfasında aşağıda sıralanan gruplar ve alt gruplar yer almaktadır:

1) SİSTEM GRUBU Monitör - Bildirimler ve Eylemler - Güç ve Uyku - Pil - Depolama - Tablet Modu - Çok Görevli - Bu Bilgisayarda Göster - Paylaşılan Deneyimler - Uzak Masaüstü - Hakkında

2) CİHAZLAR GRUBU Bluetooth & Diğer Cihazlar - Yazıcılar ve Tarayıcılar - Fare - Dokunmatik Yüzey - Yazma - Kalem & Windows Ink - Otomatik Kullan - USB

3) TELEFON GRUBU Telefon

4) AĞ VE İNTERNET GRUBU Durum - Wi-Fi - Ethernet - Çevirmeli - VPN - Uçak Modu - Mobil Etkin Nokta - Veri Kullanımı - Ara Sunucu

5) KİŞİSELLEŞTİRME GRUBU Arka Plan - Renkler - Kilit Ekranı - Temalar - Başlangıç - Görev Çubuğu

6) UYGULAMALAR GRUBU Uygulamalar ve Özellikler - Varsayılan Uygulamalar - Çevrimdışı Haritalar - Web Siteleri İçin Uygulamalar - Video Kayıttan Yürütme

7) HESAPLAR GRUBU Bilgileriniz - E-Posta & Uygulama Hesapları - Oturum Açma Seçenekleri - İş Yeri veya Okula Eriş - Aile & Diğer Kişiler - Ayarlarınızı Eşitleyin

8) ZAMAN VE DİL GRUBU Tarih ve Saat - Bölge ve Dil - Konuşma

9) OYUN GRUBU Oyun Çubuğu - Oyun DVR - Yayın - Oyun Modu - TruePlay - XBox Ağı

10) ERİŞİM KOLAYLIĞI GRUBU Ekran Okuyucu - Büyüteç - Renk ve Yüksek Karşıtlık - Kapalı Açıklamalı Alt Yazılar - Klavye - Fare - Diğer Seçenekler

11) GİZLİLİK GRUBU Genel - Konum - Kamera - Mikrofon - Bildirimler - Konuşma, Mürekkep Oluşturma ve Yazma - Hesap Bilgileri - Kişiler - Takvim - Arama Kaydı - E-Posta - Görevler - Mesajlaşma - Radyolar - Diğer Cihazlar - Geri Bildirim ve Tanılamalar - Arka Plan Uygulamaları - Uygulama Tanılama - Otomatik Dosya İndirmeleri

12) GÜNCELLEŞTİRME VE GÜVENLİK GRUBU Windows Update - Windows Defender - Yedekleme - Sorun Gider - Kurtarma - Etkinleştirme - Cihazımı Bul - Geliştiriciler İçin - Windows Insider Programı

13) ARA GRUBU İzinler ve Geçmiş - Daha Fazla Ayrıntı

► Görev Çubuğu Düğmelerinin Birleştirilmemesi

Ayarlar - Kişiselleştirme - Görev Çubuğu - Görev Çubuğu Düğmeleri Birleştir - Hiçbir Zaman

► Bildirim Alanındaki Tüm Simgelerin Görüntülenmesi

Ayarlar - Kişiselleştirme - Görev Çubuğu - Görev Çubuğunda Hangi Simgelerin Görüneceğini Seçin - Her Zaman Bildirim Alanında Tüm Simgeleri Göster - Açık

Bildirim Alanı’nda aşağıda simgeleri verilen; Windows Defender, Bluetooth, Pil ve Şarj Durumu, Kablosuz Bağlantı, Hoparlör, Tarih-Saat ve İşlem Merkezi simgeleri dışında yer alan diğer tüm simgelere bağlı programcıklar Windows’un açılması esnasında başlangıçta yüklenmekte ve arka planda çalışır durumda bellekte yer tutarak bilgisayarın hızlı çalışma verimini düşürmektedir. Bu nedenle, arka planda çalışır durumda bulunmasında yarar görülmeyen diğer tüm programcıklar belirlenmeli ve Windows’un başlangıcında yüklenmeleri engellenmelidir.

► Otomatik Kullan ve AutoPlay Özelliklerinin Kapatılması

Bazı tip USB taşınabilir bellek virüslerinin bilgisayarımıza bulaşmaması için aşağıdaki ayarlar yapılmalıdır: Ayarlar - Cihazlar - Otomatik Kullan - Kapalı Varsayılan AutoPlay Değerleri - Eylem Yok

► Denetim Masası Penceresinin Açılması

a) Ayarlar - “Bir Ayar Bulun” Arama Kutucu - Denetim Masası

b) Görüntüleme Ölçütü - Büyük Simgeler

► Aygıt Yöneticisi

Aygıt Yöneticisi penceresinde sıralanan donanımlardan herhangi birinin yanında ünlem işareti (!) veya çarpı işareti (x) varsa, o donanıma ait sürücü (driver) kendi web sitesinden indirilmeli ve kurularak söz konusu sorunlu donanım sağlıklı bir şekilde çalışır hale getirilmelidir.

► Ondalıklı Sayı Yazımında Virgül (,) veya Nokta (.) Kullanılması

Windows, ondalık hanelerini virgülle ayıracak şekilde kurulur. Ancak, bazı programlar, ondalıklı sayı girişlerinde nokta kullanılmasını zorunlu kılar. Bu durumda: Denetim Masası - Bölge - Ek Ayarlar - Ondalık Simgesi ayarının nokta (.) yapılması gerekir.

► Bilinen Dosya Türleri İçin Uzantıların Gizlenmemesi

Denetim Masası - Dosya Gezgini Seçenekleri - Görünüm Sekmesi - Bilinen Dosya Türleri İçin Uzantıları Gizle kutucuğundaki onay imi kaldırılmalı, bu kutucuk boş olmalıdır.

► Klavyenin Karakter Yenileme Gecikmesinin ve Karakter Yenileme Hızının Ayarlanması

Denetim Masası - Klavye - Hız Sekmesi Yineleme Gecikmesi - Kısa, Yineleme Hızı - Hızlı olmalıdır.

► Bilgisayarın Performansının Artırılması

a) Özellikle bellek (RAM) yetersizliği olan bilgisayarlarda bilgisayarın performansını artırmak için aşağıdaki ayarların yapılmasında yarar görülmektedir.

Denetim Masası - Sistem - Gelişmiş Sistem Ayarları - Gelişmiş Sekmesi - Performans - Ayarlar - Görsel Efektler Sekmesi - En İyi Performans İçin Ayarla kutucuğu işaretlenmelidir.

b) Ayrıca, Ayarlar - Kişiselleştirme - Arka Plan ayarının da “Düz Renk” olarak değiştirilmesinde ve gözü yormayacak yeşil bir renk tonu seçilmesinde yarar vardır.

BÖLÜM 6 - MICROSOFT WORD 2016

► Word’ün Kurulumu

Office’in kurulması esnasında, sırasıyla;

● “Özel Yükleme” ● “Uygulamaların Gelişmiş Özelleştirmesini Seçin” ve ● “Tümünü Bilgisayarımdan Çalıştır” seçenekleri işaretlenerek eksiksiz bir kurulum yapılmalıdır.

► Word Penceresindeki Çubuklar

Standart bir Word 2016 penceresinde aşağıda verilen çubuklar bulunmaktadır: a) Başlık Çubuğu

Pencerenin üst kenarında bulunmaktadır. Başlık çubuğunda; üzerinde çalışılan dosyanın adı, Şerit Görüntüleme Seçenekleri, Simge Durumuna Küçült, Aşağı Geri getir ve Kapat düğmeleri bulunmaktadır.

b) Hızlı Erişim Araç Çubuğu

Pencerenin sol üzt köşesinde bulunmaktadır. Hızlı Erişim Araç Çubuğu - Pop-Up Menü Penceresi - Diğer Komutlar yolu izlenerek Hızlı Erişim Araç Çubuğuna sık kullanılan komutların simgeleri eklenebilir; az kullanılan komutların simgeleri çıkarılabilir.

C) Şerit (Ribbon) Çubuğu (eski adıyla Menü Çubuğu)

Başlık Çubuğunun ve Hızlı Erişim Araç Çubuğu’nun altında bulunmaktadır. Şerit çubuğunda; Dosya - Giriş - Ekle - Tasarım - Sayfa Düzeni - Başvurular - Postalar - Gözden Geçir - Görünüm ve Eklentiler şeritleri yer almakta, bu şeritler üzerinde de gruplara ayrılmış olarak ilgili komutlar için düğmeler bulunmaktadır.

Ayrıca, etkin durumda bulunan ve üzerinde çalışılan nesnenin türüne göre; Tablo Araçları, Çizim Araçları, Denklem Araçları vb. menüler de Şerit Çubuğu’na ilave olmakta ve etkin hale gelmektedirler.

Şeritlerdeki bazı düğmelerde bulunan pop-up menü pencerelerinde ilgili ilave komutlar bulunmaktadır.

Şeritlerdeki bazı komut gruplarında bulunan pop-up menü pencerelerinde de ilgili ilave komutlar yer almaktadır.

d) Kaydırma Çubukları Pencerenin sağ kenarında ve alt kenarında bulunmaktadır. Belgede birden fazla sayıda sayfa bulunması veya kullanılan yakınlaştırma ölçeğinin oranına göre, pencerenin sağ ve alt kenarlarında kaydırma çubukları otomatik olarak etkin hale gelmektedirler.

e) Durum Çubuğu Pencerenin alt kenarında bulunmaktadır. Bölüm numarası, sayfa sayısı bilgileri, belgedeki sözcük sayısı, görünüm seçenekleri ve yakınlaştırma seçenekleri gibi bilgiler içermektedir.

► Dosyanın Farklı Kaydedilmesi

Dosya - Farklı Kaydet tıklandığında açılan Farklı Kaydet penceresinde Kayıt Türü .docx olarak tanımlıdır. Ancak Word 2007 öncesi .doc uzantılı olarak hazırlanmış bir belgenin üzerinde çalışılıyorsa Kayıt Türü Word 97-2003 Belgesi (*.doc) olarak tanımlanacaktır. Bu tür dosyaların Word Belgesi (.docx) biçimine dönüştürülmesinde yarar vardır.

Dosya - Farklı Kaydet tıklandığında açılan Farklı Kaydet penceresinde, Kayıt Türü listesinden aşağıdaki dosya türlerinden biri seçilebilir.

► Kenar Boşluklarının, Yönlendirmenin ve Kağıt Boyutunun Ayarlanması

Sayfa Düzeni - Kenar Boşlukları - Özel Kenar Boşlukları tıklanır. Açılan Sayfa Yapısı penceresinde Kenar Boşlukları ve Yönlendirme ayarları yapılabilir. Cilt Payı değeri, aksi gerekmedikçe değiştirilmemeli, 0 cm olmalıdır. Ayrıca, Kağıt sekmesi tıklanarak Kağıt Boyutu değiştirilebilir. Varsayılan boyut A4’tür.

► Üstbilgi veya Altbilgi için Kenardan Uzaklık Değerlerinin Ayarlanması

Yazım alanının üst kenar sınırı ile kağıdın üst kenarı arasında kalan alan Üstbilgi olarak tanımlanmaktadır. Bu alana belgenin adı, belgenin yazarı gibi bilgilerin yazılması durumunda bu bilgiler belgenin tüm sayfaların üstbilgi alanlarına otomatik olarak basılır.

Yazım alanının alt kenar sınırı ile kağıdın alt kenarı arasında kalan alan Altbilgi olarak tanımlanmaktadır. Bu alana belgenin sayfa numaraları gibi bilgilerin yazılması durumunda bu bilgiler belgenin tüm sayfaların altbilgi alanlarına otomatik olarak basılır.

Üstbilgi ve Altbilgi alanlarına yazılan bilgilerin kağıdın üst ve alt kenarından uzaklığını ayarlamak için söz konusu alanlar çift tıklatılır. Açılan Üstbilgi ve Altbilgi Araçları şeridindeki Üstten Üstbilgi veya Alttan Altbilgi değerleri ayarlanır. Bu değerler, genellikle, üst veya alt kenar boşluğunun yarısı olarak hesaplanır.

► İmlecin Etkin Olduğu Sayfanın veya Çeşitli Sayfaların Çıktılarının Alınması

Dosya - Yazdır tıklanır.

♦ İmlecin etkin olduğu sayfanın çıktısının alınması için Geçerli Sayfayı Yazdır seçeneği seçilir.

♦ Birden çok sayfanın çıktılarının alınması için Sayfalar kutucuğunun içine; tek tek çıktısı alınacak sayfalar virgül (,) ile ayrılarak, belli bir sayfa aralığının çıktısı alınacak sayfalar ise tire (-) işareti ile ayrılarak yazılır.

► Kopyalanan Metnin Kullanılan Stile Uygun Olarak Yapıştırılması

Giriş - Yapıştır - Yapıştırma Pop-Up Menüsü - Yalnızca Metni Koru tıklanır.

► Metinde Aranan Bir Değerin Yeni Değerle Değiştirilmesi

Giriş - Değiştir tıklanır. Tüm Seçenekler düğmesi tıklanarak, özelleştirilmiş arama seçeneklerine ulaşılabilir.

► Yakınlaştırma

Görünüm tıklanır. Önerilen yakınlaştırma ayarı Sayfa Genişliği’dir.

► Sayfa Sonu Ekleme

♦ Yazılacak olan metnin bir sonraki sayfanın başından başlaması istendiğinde Ekle - Sayfa Sonu tıklanır. Enter tuşuna defalarca basılarak imlecin bir sonraki sayfanın başına getirilmesi önerilmemektedir. Çünkü, çalışmanın ilerleyen zamanlarında daha önce yazılan bir sayfada bir değişiklik yapılması (örneğin bir tablo ilave edilmesi veya mevcut bir tablonun silinmesi) durumunda, yapılan değişiklikten sonraki satırlar yer değiştirecek, bu durumda da Enter tuşu kullanılarak ayarlanan sayfa başı öne veya arkaya kayacak, sonuç olarak, tüm sayfaların yeniden yerleştirilmesi sorunu ortaya çıkacaktır.

♦ Ayrıca, Sayfa Düzeni - Kesmeler tıklanarak daha ayrıntılı sayfa sonları ekleme komutlarına ulaşılabilir.

► Bölüm Sonu Ekleme

♦ Yeni bir sayfayla birlikte yeni bir bölüm açılması, kenar boşlukları ve yönlendirme (dikey - yatay) gibi sayfa yapısı özelliklerinin diğer bölümleri etkilememesi istendiğinde Sayfa Düzeni - Kesmeler tıklanır.

♦ Bölüm Sonu eklenmesi; örneğin dikey yönlendirilmiş bir belgede sayfanın yataya çevrilmesi, bu yatay sayfaya dikey sayfaya sığmayan geniş bir tablo yerleştirilmesi ve bu yatay sayfa sonrasında yine dikey yönlendirmeyle belgeye devam edilmesi gereken durumlarda kullanılır.

♦ Sayfa Düzeni - Kesmeler yapılarak yeni bölümler oluşturulmuş ve bu bölümlerden bazılarında kağıt yönlendirmesi yatay yapılmış ise, eklenen sayfa numaralarının bu yatay sayfalarda yanlış yere (kısa kenara değil, uzun kenara) basılacağı konusuna dikkat edilmelidir.

► Sayfa Numarası Ekleme

♦ Ekle - Sayfa Numarası tıklanır. Sayfanın başına veya sayfanın sonuna istenen yerleştirme yapılır.

► Simge Ekleme

♦ Ekle - Simge - Tüm Simgeler tıklanır.

♦ Yazı Tipi: (normal metin) dosyasında bulunamayan simgeler için yazı tipi pop-up menüsü açılmalı, listelenen yazı tiplerinden Symbol, MT Ekstra, Windings, Windings2 veya Windings3 seçilmeli ve arama bu yazı tiplerinde yapılmalıdır. Sıkça kullanılan simgelerin hemen hemen tamamı bu üç yazı tipi dosyasında yer almaktadır.

► Resim Ekleme

♦ Ekle - Resim tıklanır. Resim eklenmesiyle veya eklenen bir resmin tıklanmasıyla birlikte Resim Araçları şeridi de etkin hale gelecektir. Resim Araçları şeridinde bulunan komutlar, bir resim düzenleyici yazılım gibi, temel düzeyde, hemen hemen tüm resim düzenleme araçları içermektedir. Eklenen resmin kırpılması veya yüksekliğinin veya genişliğinin yeniden boyutlandırılması işlerinde Resim Araçları şeridinde bulunan komutlardan yararlanılmalıdır.

♦ Özellikle; Resim Araçları - Yerleştir grubunda bulunan Konum - Diğer Düzen Seçenekleri veya Metni Kaydır - Diğer Düzen Seçenekleri tıklandığında açılan penceredeki kaydırma seçenekleri, resim eklenerek yapılan çalışmalarda büyük kolaylıklar sağlamaktadır.

► Denklem Ekleme

Ekle - Denklem - Yeni Denklem Ekle tıklanır. Denklem eklenmesiyle veya eklenen bir denklemin tıklanmasıyla birlikte Denklem Araçları şeridi de etkin hale gelecektir. Denklem Araçları şeridinde bulunan yapılar kullanılarak istenen denklem yazılır.

► Yazı Tipine Efekt Verilmesi

Giriş - Yazı Tipi - Yazı Tipi Ayarları - Metin Efektleri tıklanır. Açılan Metin Efektlerini Biçimlendir penceresinde bulunan Metin Dolgusu ve Anahat ile Metin Efektleri sekmelerinde bulunan alt menülerden yararlanılarak seçilen metne arzu edilen efekt uygulanır.

► Satır Aralığının Ayarlanması

Giriş - Paragraf - Paragraf Ayarları tıklanır. Satır Aralığı pop-up menüsü açılarak istenen satır aralığı seçilir.

♦ Paragraf penceresinde yer alan Önce ve Sonra Aralık değerleri 0 (sıfır) olmalıdır. Ancak, yazılanların tablo hücreleri içinde alt ve üst çizgilerden eşit olarak uzaklaştırılması gibi hassas çalışmalarda önce ve sonra değerlerinin kullanılmasında (örn. 3 nk) yarar vardır.

♦ Paragraf penceresinde bulunan Sol ve Sağ Girinti değerleri 0 (sıfır) olmalıdır.

♦ Paragraf penceresinde bulunan Özel Girinti değeri (yok) olmalıdır. Özel pop-up menüsünde yer alan İlk Satır seçeneği, örneğin bir paragrafın ilk satırının belirtilen değer kadar satır başından çeride başlamasında kullanılır. Yine söz konusu pop-up menüsündeki Asılı seçeneği, örneğin bir paragrafın ikinci satırının ve devamındaki satırların belirtilen değer kadar satır başından içeride başlatılmasında kullanılır.

♦ Asılı seçeneğinin; Madde İşaretleri ve Numaralandırma kullanılması, şekil veya çizelge tanıtım yazılarının ikinci satıra taşması ve ikinci satırın ilk harfinin, birinci satırdaki tanıtım yazısının ilk harfiyle aynı hizaya getirilmesi gibi hassas çalışmalarda kullanılmasında yarar vardır.

► Madde İşaretli veya Numaralandırılmış Listeler Hazırlanması

Giriş - Paragraf grubunda bulunan Madde İşaretleri pop-up menüsü açılarak Yeni Madde İşareti Tanımla veya Numaralandırma pop-up menüsü açılarak Yeni Sayı Biçimi Tanımla tıklanır. Açılan pencerelerde çok daha hassas çalışma yapılmasını sağlayacak çeşitli ayarlar mevcuttur. Her iki uygulamada da; satır başından girinti mesafesi ile madde işareti veya numara ile metin arasındaki mesafenin ayarlanmasında Paragraf Ayarları penceresindeki Girinti ve Özel Girinti ayarlarından yararlanılabilir.

► Kenarlıklar, Sayfa Kenarlığı ve Gölgelendirme Kullanılması

Giriş - Paragraf Grubu - Kenarlıklar - Kenarlıklar ve Gölgelendirme tıklanır.Biçim - Kenarlıklar ve Gölgelendirme tıklanır. Açılan penceredeki Kenarlıklar, Sayfa Kenarlığı ile Gölgelendirme sekmelerinde çok daha hassas çalışma yapılmasını sağlayacak çeşitli ayarlar mevcuttur.

► İçindekiler Sayfasındaki Başlıkların veya Denklemlerin Numaralandırılması

Giriş - Paragraf Ayarları - Sekmeler tıklanır.

♦ Kullanılan kağıdın genişliğinden, kullanılan sol ve sağ kenar boşluklarının çıkarılmasıyla elde edilecek olan değer Sekme Durak Yeri olarak tanımlanır. Yazılan rakamın yanına cm yazılması gerektiği unutulmamalıdır.

♦ Hizalama “Sağdan”, Öncü ise isteğe bağlı olarak “1” veya “2” seçilir.

♦ Önce Ayarla tuşuna sonra da Tamam tuşuna basılarak işlem tamamlanır. Sekmenin kullanılabilmesi için klavyeden Tab (Sekme) tuşuna basılır.

♦ Sekmenin hazırlanması öncesinde, nereden sekme yapılacak ise, imleç o noktada bulundurulmalı ve daha sonra Giriş - Paragraf Ayarları - Sekmeler tıklanmalıdır.

1 a = ...... (1.1) 3

► Tablo Hazırlanması

Ekle - Tablo pop-up menüsü açılır. Hazırlanacak tablo için gerekli olan sütun ve satır sayısı kadar kutucuk işaretlenerek tıklanır.

♦ İmlecin, tablonun içinde tıklanmasıyla birlikte Tablo Araçları sekmesi de etkinleşir. Bu sekmede, Word kullanıcılarının tablo hazırlarken kullandıkları tüm komutlar yer almaktadır. Tablo hazırlama çalışmalarının hızlı ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için Tablo Araçları şeridinde bulunan Düzen ve Tasarım sekmelerindeki komutların iyi bilinmesi gerekmektedir.

♦ Tablo komutların uygulanması öncesinde, imlecin, komutun uygulanmasının istendiği noktada olmasına veya komutun uygulanmasının istendiği hücre, satır veya sütunun seçilmiş (karartılmış) olmasına özellikle dikkat edilmelidir.

♦ Tablonun, kağıdın yazdırma alanının en üst noktasında yerleşik olduğu ve çizelge başlığı yazabilmek için gerekli satır boşluğunun bırakılmadığı durumlarda, imleç, tablonun en üst satırında iken, Tablo Böl komutu ile gerekli olan boşluk yaratılabilir.

♦ Tablo Böl komutunun sıkça kullanıldığı bir diğer durum ise, sayfa sonlarında uygun olmayan biçimde bölünen tabloların Tablo Böl komutuyla istenen satırdan bölünmesi ve bölünen kısmın uygun şekilde diğer sayfaya aktarılması işlemidir.

♦ Tablo Araçları - Düzen Sekmesi - Özellikler tıklandığında açılan Tablo Özellikleri penceresindeki beş adet sekmede (Tablo - Satır - Sütun - Hücre - Diğer Metin) çok daha hassas çalışma yapılmasını sağlayacak çeşitli ayarlar mevcuttur.

Tablo Özellikleri penceresinde Seçenekler tıklandığında açılan Tablo Seçenekleri penceresindeki Varsayılan Hücre Kenar Boşlukları değerleri, bir hücrenin içindeki yazı veya rakamlar ile tablo çizgileri arasındaki mesafeyi tanımlamaktadır. Bazı durumlarda Sol ve Sağ değerleri 0,02 cm olarak ayarlamak hücrelerdeki uzun verilerin hücre içine sığdırılması konusunda kolaylık sağlamaktadır.

► Word’ün Komuta Merkezi: Seçenekler

Dosya - Seçenekler tıklanır. Açılan pencerede yer alan 10 adet sekmede, Word’ün kullanımına yönelik (Örn. metin sınırlarının gösterilmesi veya gizlenmesi vb.) çok sayıda ayar, seçenek ve işlem mevcuttur.

► Otomatik Düzeltme Seçeneklerinin İptal Edilmesi

Dosya - Seçenekler - Yazım Denetleme - Otomatik Düzeltme Seçenekleri tıklanır.

Açılan pencerede yer alan 5 adet sekmede çok sayıda seçenek mevcuttur. Bu seçeneklerin büyük bir çoğunluğunun bir Word belgesi hazırlanması esnasında, kullanıcının denetimi dışında istenmeyen düzeltmeler yaptığı ve bu düzeltmelerin de kullanıcıyı zor durumda bıraktığı bilinmektedir. Bu nedenle, birkaç seçenek dışında, bu pencerede yer alan sekmelerde bulunan tüm kutucuklardaki onay işaretlerinin kaldırılması önerilmektedir.