Stichting Hugo Kotestein

Voor behoud en versterking van de (historisch-) ruimtelijke kwaliteit van de stads- en dorpsgebieden en het landelijk gebied

Jaarverslag 2009 Inhoud jaarverslag 2009

Pagina 2 - Colofon Pagina 3 - Voorwoord Bert Bakker “Hugo Kotestein vijfendertig” Pagina 4 - Organisatie Pagina 5 - Uitreiking oorkonde 2008 Pagina 6 - Verslag werkgroep Montfoort/Linschoten Pagina 8 - Verslag werkgroep Oudewater Pagina 10 - Verslag werkgroep Bodegraven/Nieuwerbrug Pagina 11 - Verslag werkgroep Pagina 13 - Verslag werkgroep Pagina 16 - Verslag werkgroep /

Foto omslag: Haanwijkersluis De in 2009 gerestaureerde Haanwijkersluis in Harmelen is een rijksmonument. Sinds de renovatie is de sluis weer volop beschikbaar voor het schutten van boten van de Leidsche Rijn naar de Oude Rijn en andersom. Het werk omvatte het restaureren van de schutsluis, sluiswanden, natuurstenen onderdelen en het renoveren van zes deuren en van de vier puntstukken/aanslag-drempels, het vernieuwen van drie vleugelwanden en het verstevigen van 14 remmingwerkpalen. Naast de sluis ligt een spuikoker die voor gebruikt wordt ten behoeve van de Kleinschalige Wateraan- voer (KWA) naar West Nederland. Sinds 2007 wordt de koker steeds ook ingezet voor de watervoor- ziening van de Oude Rijn en de doorvoer van water naar Rijnland.

Korte historie: Op de plaats van de sluis werd in 1413 een dam in de Oude Rijn aangelegd om het Bijleveldse water tegen te houden. De Haanwijkersluis werd in 1656 gebouwd en vormde de kering tussen de polders Haanwijk en Bijleveld. Verschillende malen werd de sluis her- of verbouwd. De Oude Rijn was een drukbevaren rivier en vormde de hoofdverbinding tussen Leiden, Woerden en .

2 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Stichting Hugo Kotestein

Eerste contactpersoon voor de stichting is de secretaris: Marijke Okkerman, Van Teijlingenweg 106, 3471 GE Kamerik - tel. 0348-401252 mobiel 0640 96 9966 e-mail: [email protected] website: www.hugokotestein.nl

De stichting Hugo Kotestein

De stichting is in 1975 opgericht voor behoud en versterking van het historisch erfgoed in haar werkgebied: de regio Woerden en omstreken. Het gaat hierbij om beeldbepalende gebouwen en andere elementen die waardevol zijn uit stedenbouwkundig, landschappelijk, architectonisch of cultuurhistorisch oogpunt. Het initiatief tot de oprichting is genomen door de Stichts-Hollandse Historische Vereniging (SHHV) nadat een aantal historische gebouwen in Woerden onder de slopershamer was gevallen.

Dit gold onder meer het 17de eeuwse Proveniershuis in Woerden, dat werd gebouwd door Hugo Jasperszoon Kotestein, stadstimmerman (aannemer en bouwmeester). De stichting is dan ook naar hem genoemd. Hugo Kotestein was lid van de vroedschap van Woerden en enige tijd burgemeester. De stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel te Utrecht onder nummer 41172329. De notariële akte is ingeschreven op 3 juni 1975.

Colofon:

Dit jaarverslag is een uitgave van de stichting Hugo Kotestein p/a van Teijlingenweg 106 3471 GE Kamerik www.hugokotestein.nl [email protected] 0348-401252 Dit jaarverslag is tot stand gekomen met medewerking van het bestuur en de werkgroepen van de stichting. Redactie: Marijke Okkerman

3 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Hugo Kotestein vijfendertig

In 2000 vierden we het vijfentwintigjarig golfterrein in de polders bij Kamerik en het bestaan van de stichting Hugo Kotestein. tegenhouden van het landschapsbouwen We hadden een goed gevuld Concordia met tussen Harmelen en Woerden. Beiden met bestuurders en relaties en een interessant dank aan de provincie Utrecht. programma met sprekers*. Een van hen was Het zijn voorbeelden die je kunt aanvul- de inmiddels hoogbejaarde Hugo Kotestein len met grote en kleine successen in alle zelf die tot zijn ontsteltenis moest constate- uithoeken van ons mooie werkgebied. Of ren dat het door hem ontworpen Proveniers- het nu om de Andrélonfabriek in Bode- huis was afgebroken en dat de Rijn was graven gaat of een hoofdmeesterswoning omgedempt tot Rijnstraat. in Driebruggen. Een fabrieksschoorsteen Een van de waarnemingen die toen werd in Woerden of een fraai geconserveerde gedaan was dat we onszelf een groeiende boerderij in Montfoort. De conclusie luidt: berg monumenten aandoen. Die opmerking de strijd voor het behoud van monumenten kwam van cultuurhistoricus Ed Jonker van en landschappen is misschien soms wel een de Universiteit Utrecht. Hij bedoelde dat de ongelijke maar hij heeft zeker en vast zin. maatschappij bij het verstrijken van de tijd Het jaar 2010 markeert geen kroonjaar, steeds meer nieuwe monumenten ‘produ- maar vijfendertig is wel een mooie leeftijd. ceert’ die de moeite van het behoud waard Voor een nieuw feest wacht ik nu maar zijn. De vergrijzing helpt dan ook nog eens af tot het vijftigjarig bestaan van Hugo een handje. Al die grijze kuiven hebben hun Kotestein. Dan ben ik vast geen voorzitter eigen wensen op het gebied van monumen- meer, maar misschien kan ik dan zelf optre- tenzorg. den als personificatie van Hugo Kotestein Maar klopte het ook? Ongetwijfeld is het (even een pruikje op) en dan ga ik mij waar dat de belangstelling voor monumen- zonder blikken of blozen verheugen over ten is toegenomen en het aantal objecten dat hoe leuk het is dat er weer water door de in aanmerking komt ook. Alleen heb ik niet Rijnstraat stroomt. het gevoel dat we dus meer hebben overge- houden. Kijk alleen naar het centrum van Bert Bakker Woerden dat in de afgelopen tien jaar op de voorzitter schop ging. Alle moeite die we als nazaten van Hugo Kotestein hebben gedaan voor het Kerkplein in Woerden is maar mondjes- maat omgezet in behoud. Hetzelfde lijkt het geval met het Defensie-eiland dat nu aan de beurt is. Ad Vernooy van het ministerie van Vrom (directie Cultureel Erfgoed) sprak over de bouwambitie in het Groene Hart. Rond 2000 was de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening net uit. Voor de hierin geformu- leerde bouwwensen was een oppervlak van 300.000 hectare nodig, zo groot als de provincie Zuid-Holland. Ik heb geen idee of die plannen allemaal zijn gerealiseerd, waarschijnlijk niet. Maar het was wel zo dat velen het Groene Hart als virtuele schiettent * gegevens ontleend aan artikel J. van Es, Woerdense hebben beschouwd. Het mooie is dat dit in Courant d.d. 30 november 2000 een aantal gevallen is afgestopt. Als goede voorbeelden noem ik het afwijzen van het

4 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Organisatie

Het werkgebied van de stichting is het hart De stichting kent formeel geen leden, De uitgenodigd. van het Groene Hart en bestaat uit de hui- deelnemers in de werkgroepen heten statu- Op 25 september 2009 waren alle dona- dige dan wel voormalige gemeenten Bode- tair correspondenten. teurs en werkgroepleden uitgenodigd in graven, Driebruggen-Waarder, Harmelen, Eerste contactpersoon voor de stichting Kamerik ter gelegenheid van de oorkon- Kamerik, Linschoten, Montfoort, Oudewa- is de secretaris: deuitreiking aan Samco Hoogendoorn (zie ter, Snelrewaard, Willeskop, Woerden en Marijke Okkerman, verderop in dit verslag), georganiseerd Zegveld. Van Teijlingenweg 106, door de werkgroep Kamerik. 3471 GE Kamerik Globaal gaat het om een gebied dat ligt tel. 0348-401252 mobiel 0640 96 9966 Financiën in het stroomgebied van de Oude Rijn en e-mail: [email protected] de Hollandse IJssel, ter weerszijden van website: www.hugokotestein.nl de provinciegrens tussen Zuid-Holland en Voor de werkgroepen is de voorzitter de Omdat wij geen subsidies ontvangen zijn Utrecht. contactpersoon. wij voor onze inkomsten afhankelijk van De stichting kent een federatieve opzet. Lo- (zie www.hugokotestein.nl) donaties, giften en rente. kale of meer regionale werkgroepen houden Dit betekent dat we onze uitgaven zoals zich bezig met de ontwikkelingen in het ge- secretariaatskosten zoveel mogelijk moe- bied. Ze hebben bevoegdheid om zelfstan- Verslag van het bestuur ten beperken. Het bestuur ontvangt voor dig in overleg te treden met gemeenten, haar werkzaamheden geen vergoeding. particulieren en andere belanghebbenden. Dit heeft geleid tot de oprichting van een Bestuur In 2009 hebben wij geen subsidie ontvan- Het dagelijks bestuur van de stichting is in zevental werkgroepen, die hieronder, met gen voor de jaarlijkse oorkondeuitreiking het jaar 2009 gewijzigd. Voormalig pen- vermelding van hun voorzitter, worden ge- en zijn de kosten uit de lopende middelen ningmeester Hans Albers heeft zijn taak noemd: betaald. overgedragen aan Magadaleen Mulder uit Er werd besloten om gebruik te maken Woerden. Bodegraven - Wil Baas van juridische ondersteuning om te Harmelen - Pier Sinia trachten de bouw van een benzinestation Kamerik - Hein Kuiper Correspondenten en aan de Wulverhorsterbaan in Woerden te Montfoort/Linschoten/ voorkomen. Deze procedure loopt nog. donateurs De kosten waren niet begroot. Snelrewaard - Peter Versloot Het aantal leden van de werkgroepen stond Hierdoor hebben we 2009 afgesloten met Oudewater - Jan van ‘t Riet in 2008 uit 33 personen. In 2009 was er een een negatief resultaat van € 1.402,04 Woerden-Zegveld - Piet Brak kleine groei en zijn er 38 werkgroepleden. (jaar 2008 pos. saldo van € 1.036,67). In 2008 was het aantal donateurs 76. In Het negatieve saldo werd in mindering 2009 waren dat er 84. Bestuur gebracht op de algemene reserve. Het is voor de continuiteit van de stichting van belang dat er zich nieuwe leden voor Het bestuur van de stichting bestaat statu- De kascommissie heeft de boekhouding het werk in de werkgroepen en donateurs tair uit benoemingen door de gemeenten uit gecontroleerd en goedgekeurd. aanmelden. het werkgebied (geen), één benoeming na- mens de SHHV (Gerda Zeegers), de voor- Magdaleen Mulder, zitters van de werkgroepen (zie boven) en Vergaderingen Penningmeester eigen benoemingen door het zittende be- In het verslagjaar hebben drie vergaderin- stuur (geen). gen plaatsgevonden: op 17 maart, 21 april, en 10 november 2009. Het dagelijks bestuur wordt gekozen uit het De stichting vergadert normaliter tweemaal bestuur en bestaat in 2009 uit: per jaar met het dagelijks bestuur en de Voorzitter – Bert Bakker voorzitters van de werkgroepen. Penningmeester – Magdaleen Mulder Daarnaast wordt eenmaal per jaar een ple- Secretaris – Marijke Okkerman naire vergadering georganiseerd waar alle werkgroepleden en donateurs voor worden

5 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Uitreiking oorkonde 2009

Hugo Kotestein oorkonde 2009 voor Connie & Samco Hoogendoorn uit Kamerik

Op vrijdagmiddag 25 september is de Hugo Kotestein oorkonde door burge- meester W.H. Schmidt van Woerden uitgereikt aan Samco en Conny Hoog- endoorn als blijk van waardering voor de voorbeeldige wijze waarop zij de restauratie van de voormalige bur- gemeesterswoning van Kamerik, een rijksmonument, hebben uitgevoerd.

Delen van het pand waren verzakt en interne en externe verbouwingen hebben het pand in de loop der tijd ernstig aangetast. De ontvangers van de oorkonde hebben de restauratie –met hulp van velen- zelf ter hand genomen.

Het pand is voorzien van een nieuwe fundering en in zijn geheel weer rechtgezet. De tomeloze zelfwerkzaamheid van de heer Hoogendoorn heeft geleid tot een nieuw leven voor dit ernstig verwaarloosde mo- numentale pand. Dit project kan als voorbeeld dienen hoe met relatief bescheiden middelen toch een uitstekend resultaat kan worden bereikt.

Het pand heeft een prominente rol gespeeld in de geschiedenis van Ka- Foto boven pand voor de restauratie merik. Omstreeks 1850 is het gebouwd als burgemeesterswoning, annex Foto onder: na restauratie gemeentesecretarie. In de loop der tijd heeft het nog vele andere func- ties gehad: dokterswoning, kapperszaak, café en kruidenierszaak. Na de tweede wereldoorlog is het pand in gebruik genomen als naaiatelier van de firma Dolfing. Het is toen intern drastisch verbouwd en aan de achterzijde vergroot. Vele Kamerikse dames hebben in het naaiatelier werk gevonden.

De laatste 25 jaar was in het pand een boekenantiquariaat gevestigd. Na de recente restauratie bevinden zich in het pand twee winkelruimtes en een aantal appartementen.

De uitreiking van de oorkonde vond plaats in gebouw Elim, tegenover de NH kerk van Kamerik op vrijdagmiddag 25 september.

Na de uitreiking waren er presentaties over de historie en de methode van rechtzetten van het pand, een dorpswandeling naar het pand met toelich- ting. Tenslotte een feestelijk drankje bij de direct achter het pand gelegen voormalige timmerwerkplaats. In de timmerwerkplaats waren foto’s en een film van de restauratiewerkzaamheden te zien. Al met al kijken wij terug op een zeer geslaagde bijeenkomst.

6 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Verslag uit de werkgroepen

Montfoort/Linschoten

De volgende personen maken deel uit van de werkgroep Montfoort/Linschoten: Peter Versloot (voorzitter) Ada Beerthuizen-van Kooten Anne de Goederen Cees Ouwehand Gerard Rozendal

De werkgroep heeft zeven maal vergaderd dit jaar. Daarnaast zijn de leden enkele keren ad hoc bij el- kaar geweest om snel te kunnen reageren op actualiteiten en plannen die aan hen werden voorgelegd. De voorzitter is namens de stichting afgevaardigd in de monumentencommissie (vice-voorzitter). Contactadres: Miep Giesstraat 6, 3417 CZ Montfoort - Email: [email protected] Activiteiten Eind 2009 werden deze plannen aan de De belangrijkste aandachtspunten en gemeenteraad voorgelegd en bleef van ontwikkelingen binnen het werkgebied in de plannen weinig over. Het belangrijk- 2009 waren: ste punt, bouw van dit forse apparte- mentencomplex, kreeg geen meerder- Gemeentelijk heid. monumentenbeleid Onze werkgroep speelt een zeer actieve Jan Snel. rol bij de samenstelling van de lijst met Op de locatie Jan Snel op Willeskop kandidaat panden voor de gemeentelijke is de wens van de eigenaar om plm. monumentenlijst. In 2009 zijn slechts twee 2 ha agrarisch terrein in te richten panden aangewezen, hetgeen het totaal op voor opslag van goederen en vracht- 14 brengt. wagen parkeerplaats middels een art Het gaat om 17 procedure. De werkgroep heeft - het stadspand Hoogstraat 22 (zie foto bezwaar gemaakt tegen deze plannen. rechts) De werkgroep is van mening dat het - de villa Overijsel aan de Hofdijk 63 open uiterwaardenlandschap rondom de De werkgroep dringt erop aan jaarlijks de unieke historische steenovenschuur, van afgesproken vijf panden aan te wijzen en grote landschappelijke waarde is. Deze hoopt op een inhaalslag in 2010. steenovenschuur is slechts kortgeleden aangewezen als waardevol gemeentelijk Bouwprojecten en monument en is een laatste restant van bouwplannen de steenindustrie langs de Hollandse Oostrand binnenstad IJssel. De werkgroep gelooft niet in de Vanaf 2008 participeerde de werkgroep in tijdelijkheid van de oplossing en vreest de klankbordgroep Oostrand Binnenstad een permanente uitbreiding van het en benadrukte daar dat deze strook net industrieterrein. Intussen is duidelijk dat buiten de vesting zoveel mogelijk open de Provincie ook kritisch de naleving ruimte moest blijven en niet moest worden van de vergunningen van Jan Snel bebouwd. Met name de plannen voor een volgt. De werkgroep blijft de berichtge- appartementencomplex op locatie voorma- ving volgen. lige pastorie aan de Boslaan achtten wij een Hoogstraat 22 aangewezen als gemeen- telijk monument met in de inzet het Stadstuinen. ongewenste verstening van Montfoort entree fraaie Jugendstill dakkapel. aan de oostkant van de stad. Op de locatie In de Visie op de Binnenstad 2030 van van de voormalige garage Van Jaarsveld is Montfoort is aangegeven dat de stads- wel ruimte voor kwaliteitsverbetering. De tuinen behouden moeten worden. Het werkgroep sprak in bij raad- en commissie- betreffen de laatste grotere stukjes groen vergadering. in de binnenstad. Eén van deze tuinen dreigt inmiddels te worden versnipperd,

7 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Montfoort/Linschoten

waardoor het oorspronkelijk karakter verloren gaat. 3. Media-uitingen Ook het afgelopen jaar zijn weer Landgoed Mastwijk. diverse artikelen verschenen waarin NV Afvalzorg kwam met plannen om de werkgroep zijn mening op locale in de uiterwaarden van Mastwijk 5 ontwikkelingen heeft gegeven. De villa’s te bouwen om de ontwikkeling werkgroep kwam in de media o.a. op van de voormalige vuilstort Mastwijk voor het behoud van het karakteris- tot een Landgoed van 25 ha mogelijk te tieke van de Oostrand binnenstad, het maken. De werkgroep maakte hier- niet bebouwen van de uiterwaarden tegen bezwaar, sprak in bij commis- op Mastwijk als compensatie voor een sievergadering en vond de aantasting Landgoed, het behoud van de stadstui- van de uiterwaarden een te hoge prijs nen, tegen de uitbreiding in het landelijk voor het Landgoed en het geheel een gebied van het industrieterrein van Jan gekunstelde oplossing. De gemeente- Snel op Willeskop en inzake de plan- raad kwam tot eenzelfde conclusie en nen voor de aanleg van een veld in het stemde het plan af. stadspark.

Veld in het stadspark Op plannen om door het stadspark een Open Monumentendag Kinderen die meedoen voor de fotowedstrijd op Open Monumentendag multifunctionele baan aan te leggen Evenals vorige jaren heeft de werkgroep werd sceptisch gereageerd. De werk- medewerking verleend aan deze dag. groep liet via de pers en later in de inspraak weten dat zij tegen verdere Relatie met de gemeente afbrokkeling van het stadspark en tegen Periodiek overleg van de werkgroep asfalt in het park is. De plannen zijn met de wethouder Ruimtelijke Orde- inmiddels weer van tafel. ning vindt zes keer per jaar plaats. De werkgroep stelt het zeer op prijs dat dit Inventarisatie waardevolle periodieke overleg met de wethouder houtopstanden plaatsvindt. De werkgroep wordt in een Anne de Goederen heeft namens de vroegtijdig stadium bij ontwikkelingen werkgroep een uitgebreide reactie betrokken en de wethouder wordt op de gegeven op de voorgestelde bomenlijst hoogte gebracht van de zorgen van de voor Linschoten aan de gemeente. werkgroep. Daarop is de lijst door het door de gemeente ingeschakelde boomtech- 6. Overig. nisch adviesbureau Van Jaarsveld / De plannen voor een golfbaan tussen Van Scherpenzeel op een aantal punten Montfoort en Linschoten zijn voorlo- aangepast. pig van de baan. De werkgroep heeft aangegeven de huidige open ruimte met karakteristiek cope-landschap zwaar te waarderen.

8 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Verslag uit de werkgroepen

Oudewater

De werkgroep HK Oudewater, bestaat uit de volgende leden: Jan van ’t Riet (voorzitter) Cor van den IJssel Theo Pollemans. Het contact adres is: J.B.van ’t Riet, Kromme Haven 3, 3421 BK Oudewater (tel 0348 562007- mail [email protected])

In 2008 is besloten tot meer samenwerking met de Geschiedkundige Vereniging van Oudewater (met 300 leden) om het draagvlak te vergroten. Om dit te verwezenlijken is er regelmatig contact met Jacques Zanen en Nel van Gool.

Doelstelling zijn steeds notulen opgesteld door de heer aanvraag ingediend voor de bouw van een Met 166 rijksmonumenten en 140 gemeen- Bos. aantal appartementen op de locatie temonumenten heeft Oudewater een monu- Op 6 juli vond de jaarlijkse bespreking Papenhoef. Deze locatie is zeer omstreden mentale binnenstad met een grote histori- plaats met wethouder T. Smelik, waarin de en wij gaan ervan uit dat deze aanvraag sche en culturele waarde en heeft daarom diverse actuele bouwactiviteiten en bouw- negatief beoordeeld zal worden. een beschermde status. Omdat uitbrei- plannen aan de orde kwamen. dingsmogelijkheden in de buitengebieden Monumenten beperkt zijn, is de druk om in de binnenstad Politiek overleg Het voorstel van de werkgroep -reeds te bouwen groot. Werkgroep Oudewater van Er is een aanzet gemaakt tot overleg met gedaan in 2008- om een aantal monu- Stichting Hugo Kotestein stelt zich ten doel de politieke partijen in de Oudewaterse menten in Papekop en Diemerbroek plus de ruimtelijke kwaliteit van de binnenstad te gemeenteraad. de schans in Hekendorp aan te wijzen behouden en te versterken. Als eigentijdse Via artikelen in de plaatselijke pers, De als monument, is helaas nog steeds niet nieuwbouw aan de specifieke eisen voldoet IJselbode en het AD, werd enkele malen in behandeling genomen. In 2009 heeft die een historisch centrum stelt, kan dat een het standpunt van de werkgroep naar voren de werkgroep bovendien voorgesteld het bijdrage leveren aan de verbetering van de gebracht betreffende actule zaken, zoals pand Lange Burgwal 61 als zodanig aan te kwaliteit van het beschermde stadsgezicht. bouwplannen aan de Zuid Linschoterkade. wijzen. De werkgroep wil deze doelstelling reali- seren door gevraagd en ongevraagd advies, Hoorzitting Bouwplannen Westerwal door actie, publiciteit en geregeld overleg Tijdens een hoorzitting op 9 april heeft de De bouwplannen op de locatie Westerwal met de gemeentelijke instanties. werkgroep haar bezwaarschrift uit 2008 zijn al jaren een slepende kwestie. De tegen het plan appartementen te bouwen werkgroep is voorstander om het alter- Activiteiten aan de Zuid-Linschoterkade toegelicht. native plan ‘De Vrienden van het Haven- Om haar doelstellingen te realiseren was kwartier’ een kans te geven. de werkgroep Oudewater in 2009 op de Visie Beeldkwaliteitsplan volgende wijzen actief: De werkgroep heeft schriftelijk haar visie Openbare school gegeven op het Beeldkwaliteitsplan voor De voormalige Openbare School aan de Overleg gemeente Oudewater de bouw van 32 appartementen aan de St.-Janstraat is een Rijksmonument en Viermaal (op 12 januari, 17 april, 26 juni en St.-Janstraat. Punten van kritiek: ligging, verkeert in slechte staat. 9 oktober 2009) vond het structurele contact hoogte en massaliteit van het project. Het is tijd om het gebouw een goede be- plaats met de gemeente Oudewater in de stemming te geven, zodat aan de restaura- persoon van de ambtenaar monumentenzorg Tevens heeft de werkgroep schriftelijk haar tie kan worden gewerkt. ‘Arco Architec- L.Bos. Onderwerpen bij deze besprekingen visie gegeven op het Beeldkwaliteitsplan ten’ heeft te kennen gegeven hierin haar waren o.a. vooroverleg bij nieuwe bouwpro- voor de appartementenbouw locatie Wijn- kantoor te willen vestigen en het pand in jecten, het signaleren van onregelmatighe- gaardstraat. Ook hier punt van kritiek de zijn oude luister te herstellen. Wij vinden den, het indienen van bezwaren, het leveren hoogte. dat dit plan serieus bekeken moet worden. van kennis en het indienen van voorstellen om bepaalde panden de status van monu- Bouwaanvraag appartementen Hoogheemraadschap ment te verlenen. Van deze besprekingen Een projectontwikkelaar heeft een bouw- Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlan- de heeft in 2009 aangekondigd de keuren 9 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 van o.a. de waterkeringen te herzien. Oudewater

Hierin was opgenomen dat bomen en beplantingen op de waterkeringen moesten verdwijnen. De werkgroep heeft samen met de Gemeente Ou- dewater haar zienswijze met succes kenbaar gemaakt.

Behoud Lopikerwaard In 2009 zijn er contacten gelegd met de stichting Werkgroep Behoud Lopikerwaard waarbij afspraken gemaakt zijn om bij gemeenschap- pelijke belangen, zoals het behoud van monumentale waarden in het landschap, samen te werken.

Algemeen De werkgroep hoopt in 2010 haar samenwerking met de Gemeente te continueren door middel van de gebruikelijke contacten om zo mee te denken in de vele nieuwe ontwik- kelingen die er aan komen binnen het beschermde stadsgezicht. We hopen onze doelstellingen in de poli- tiek aan de orde te stellen en via de plaatselijke pers onze mening weer te geven. Dit alles om een beschei- den bijdrage te kunnen leveren aan het behoud en versterking van het historische karakter van Oudewater en omgeving.

Jan van ‘t Riet, Voorzitter werkgroep Oudewater

De bovenste foto met trapgevel is gelegen op de Lange Burchwal 61. Het pand is gebouwd in op- dracht van Gijsbert van der Lee en de Stichting Hugo Kotestein Oudewater zou het pand graag op de Gemeentelijke Monumentenlijst zien. De foto’s daaronder de Grote St. Michaellskerk, een Hallenkerk uit de 15e eeuw. Rechts de Heksenwaag op de markt gebouwd in 1595. Boven een gevelsteen die zich in de voorgevel van Lange Burchwal 61 bevind voorstellende twee lijndraaiers met een rad voor het maken van touw.

10 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Verslag uit de werkgroepen

Bodegraven/Nieuwerbrug

Onze werkgroep bestaat uit de volgende personen.

Wil Baas (voorzitter) Ries de Vos Jan Labordus Marjolein de Wit Gert-Jan Rodenburg Chris Zwaan

Contactgegevens: Weijland 5, 2415 BA Nieuwerbrug Email: [email protected]

Activiteiten Wij hebben bezwaar tegen elke vorm van uitbreiding met uitzondering van de Wij hebben diverse keren deelgenomen uitbreiding van de begraafplaats. Het toe- aan de inspraak bij gemeentelijke plan- staan van bebouwing en omleggen van de nen en visies. rondweg geeft een onaanvaardbare aan- tasting van de natuurwaarden van een van Inspraakmogelijkheden de mooiste aaneengesloten open gebieden Inspraak m.b.t. het voorontwerp be- in het Groene Hart. Elke uitbreiding in dit stemmingsplan Kern Bodegraven. gebied dient uitgesloten te worden. Wij hebben in dit kader gevraagd naar De Provincie toont hier een onduidelijk de juridische status van de aanduiding zwalkend beleid. “cultuurhistorische waarde”. In het verleden is dit plan afgevoerd maar De MIP-lijst (Monumenten Inventa- tot onze verbazing is het weer terug op de risatie Project) kan als basis dienen agenda gelobbyd. Zoals bekend zijn juist om elementen met cultuurhistorische zulke ingrepen op termijn funest voor dit waarde te beschermen. Wij ijveren unieke gebied. ervoor de MIP-lijst te gebruiken bij het verstrekken van sloopvergunningen. Monumentencommissie De Monumentencommissie heeft sinds 1 Inspraak in 2 sessies m.b.t. de steden- januari 2009 een wettelijke status, iedere bouwkundige visie met beeldkwaliteit. gemeente dient zo’n commissie te hebben. Helaas is in de conceptnota die hieruit Hugo Kotestein is hier vertegenwoordigd volgde een visie getoond die niet de in de MC, maar in 2009 heeft er geen onze is. Wij werden zelfs niet geïn- enkele vergadering plaatsgevonden. formeerd terwijl we wel in de colofon Ook op herhaald aandringen om de Mo- Naast een afdeling van de Stichting Hugo Ko- genoemd werden. Zo leek het dat we numentencommissie bijeen te roepen, is testein is er in Bodegraven ook een zeer actieve het met de nota eens waren. Middels geen respons gekomen. Kennelijk heeft de Historische Vereniging die een grote rol speelt brieven en telefoongesprekken met gemeente Bodegraven het te druk met alle in het historisch besef van veel Bodegravers. B en W is dit weer hersteld. bouwplannen en geen tijd voor de cultuur- Je zou verwachten dat al die activiteiten enige historische waarden van ons dorp. weerklank krijgen van het gemeentebestuur. Inspraak m.b.t. een duurzame afron- Wij zijn dan ook zeer teleurgesteld, mede Helaas niets van dit alles, er blijft voor ons ding van Bodegraven oost. omdat er in het centrum bouwplannen zijn werk aan de winkel. Hierin hebben wij onze visie kenbaar die ten koste kunnen gaan van belangrijke Hopelijk gaat het in 2010 beter. gemaakt. gebouwen. Een voorbeeld is het voor- malig pand van Maks Wijnhandel in de Wil Baas, Inspraak m.b.t. de structuurvisie Bode- Wilhelminastraat. Er worden ook plannen voorzitter werkgroep Bodegraven graven noord. ontwikkeld rond de NH kerk.

11 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Verslag uit de werkgroepen

Kamerik

De werkgroep behartigt de belangen van de Stichting in het gebied van de voormalige gemeente Kame- rik, bestaande uit de buurtschappen ‘s Gravensloot, , Kamerik, , Oud Kamerik en Tec- kop. De werkgroep bestond gedurende de verslagperiode uit de volgende leden:

Jaap Klein, Burg. Reijerslaan 50, Kamerik Hein Kuiper, Mijzijde 49, Kamerik (voorzitter) Leendert Noordergraaf, Lindelaan 11, Kamerik Paul Ranke, Houtkade 1, Kamerik De werkgroep heeft in 2009 acht maal formeel vergaderd.

Ons werkgroeplid Jaap Klein is eind november 2009 plotseling overleden. Jaap heeft zich meer dan dertig jaar actief ingezet voor de stichting. Hij was een groot kenner van de lokale geschiedenis en zette zich de laatste jaren vooral in voor het beheer van ons Kameriks archief. Zijn plotselinge overlij- den heeft ons diep geschokt. Wij zullen hem missen. nen ‘strijdig zijn met het provinci- Activiteiten van de aal belang’ en dat de provincie te- werkgroep: gen eventueel doorzetten van de plannen wettelijke instrumenten Kameriks archief in zal zetten. De golfbaanplan- Begin 2009 hebben wij ons nen op de locatie bij Kamerik kameriks archief verhuisd zijn derhalve ‘van de baan’. naar een speciaal voor het Behoud bedreigde boerderij op archief gebouwde kastenwand ‘sGravesloot. in het voormalige Rabobank De werkroep werd door om- gebouw. Wij zijn de eigenaars wonenden geattendeerd op het van het pand erkentelijk voor feit dat de nieuwe eigenaar van het belangeloos verlenen van een cultuurhistorisch waarde- onderdak aan het archief. volle boerderij op ‘sGravesloot De archivaris van het streekar- voornemens zou zijn de boer- chief te Woerden heeft ons met derij te slopen. De stichting raad en daad terzijde gestaan Hugo Kotestein heeft hierop het bij deze operatie. Boerderij ‘s Gravesloot 27 gemeentebestuur van Woerden verzocht de boerderij op de lijst van gemeentelijke monu- Structuurvisie gemeente Woerden menten te plaatsen. De gemeentelijke monumentencommissie In de in 2009 gepubliceerde concept structuurvisie van de ge- adviseerde het gemeentebestuur desgevraagd tot plaatsing op meente Woerden werden een aantal grootschalige ingrepen in het de lijst over te gaan. cultuurhistorisch waardevolle landschap rond de stad Woerden Het gemeentebestuur besloot uiteindelijk het verzoek van de voorgesteld. Ook werkgroep Kamerik heeft zich actief ingezet stichting niet te honoreren. De boerderij krijgt derhalve geen voor het onder de aandacht brengen van deze aanslagen op het beschermde status. De stichting heeft tegen dit besluit in juli cultuurlandschap. 2009 bezwaar aangetekend. De afhandeling van ons bezwaar- Grootschalige nieuwbouwprojecten langs de Rijnoevers (z.g. schrift liet in januari 2010 helaas nog steeds op zich wachten. ‘landschapsbouw’) en de aanleg van een groot industrieterrein in de nu nog ongerepte polder ten zuiden van de A12 () Herinrichting dorpshart Kamerik werden door de gemeenteraad afgewezen. De gemeente Woerden is eind 2009 begonnen met de uit- Tevens was een plan voor het aanleggen van een uitgestrekte voering van de voorgenomen herinrichting van het dorphart. golfbaan bij Kamerik in de structuurvisie opgenomen. De werk- Leidraad bij de herinrichting is de situatie rond 1910, zoals groep heeft hierover contacten gehad met de initiatiefnemers, het die uit oude ansichten uit ons kameriks archief naar voren gemeentebestuur van Woerden, de gemeenteraad van Woerden en kwam. Er is intensief contact geweest met medewerkers van met het provinciebestuur. Eind 2009 heeft het provinciebestuur de gemeente Woerden over details van de uitvoering. aan het gemeentebestuur van Woerden laten weten dat deze plan-

12 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Kamerik Harmelen

Oorkonde 2009 voor restauratie hoge pand rechts. Zie ook de voet- gangersbrug over de wetering met ophaalbnrug op de achtergrond.

Uit archiefstudies is ons gebleken dat er al in 1649 tot omstreeks 1920 een voetgangersbruggetje over de wetering heeft gelegen, juist vóór de kerk en de Kerkstraat. De werkgroep is in 2009 gestart met een onderzoek om te bezien of een dergelijke voetgangersbrug weer teruggelegd kan worden. Dit zou prachtig aansluiten bij de herinrichting van het dorpshart. De eerste signalen, zowel van gemeentebestuur als mogelijke sponsors, zijn positief.

Uitreiking Hugo Kotestein oorkonde 2009 Begin 2009 heeft het stichtingsbestuur besloten de Hugo Kotestein Oorkonde 2009 uit te reiken aan de eigenaars van het pand van Teijlingenweg 41 te Kamerik. De eigenaars, Samco en Conny Hoogendoorn ontvingen de oorkon- de uit de handen van de burgemeester van Woerden als blijk van waardering voor de voorbeeldige wijze waarop zij de restauratie van de voormalige burgemeesterswoning van Kamerik, een rijksmonument, hebben uitgevoerd. Lees meer hierover elders in dit jaarverslag

Varia: • Voor onze nieuwe wijkwethouder Bert Westerink is een rondleiding door de dorpskern georganiseerd. • Het historische belang van de Kamerikse Wetering is ook op landelijk niveau erkend. De wetering kreeg een prominente plaats in de nationale watercanon. Zie www.watercanon.nl

Beoordeling bouwaanvragen: Een aantal vergunningaanvragen voor bouw, verbouw of sloop aan objecten in ons werkgebied zijn ingezien en beoordeeld op aantasting van monumentale of cultuurhistorische waarden. Gelukkig was het dit jaar slechts in een enkel geval noodzakelijk in actie te komen.

Advisering: Een aantal adviezen is uitgebracht aan de (meestal nieuwe) eigenaren van monumentale panden en boerderijen in ons werkgebied. Dit geschiedt soms ook in samenwerking met de gemeentelijke monumentencommissie.

Hein Kuiper, voorzitter werkgroep Kamerik

13 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Verslag uit de werkgroepen

Na het overlijden van wijlen werkgroeplid Ger Koeleman in december 2008 zijn er twee nieuwe werkgroepleden toegetreden. De werkgroep Harmelen bestaat nu uit de volgende leden: Donald Lambert, Korenmolen 74, 3481 AW Harmelen Wim Letteboer, Ambachtsheerelaan 17, 3481 GJ Harmelen Pier Sinia, Dammolen 88, 3481 AN Harmelen

Veel activiteiten zijn uitgevoerd in samenwerking met de projectgroep Har- melen van de Stichts-Hollandse Historische Vereniging. Contactgegevens: Dammolen 88, 3481 Harmelen. Email [email protected] - Tel. 0348-442558

Activiteiten van de werk- Bestemmingsplan Kern Harmelen groep in 2009 Na publicatie van het Voorontwerp Be- stemmingsplan Harmelen is een reactie Beschermd dorpsgezicht Harmelen gemaakt, samen met de projectgroep De Raad van gemeente Woerden was Harmelen van SHHV. In deze reactie is reeds in 2006 akkoord gegaan met verzocht om plekken en adressen te inven- het verzoek om het buitengebied tot tariseren, die grote cultuurhistorische en “beschermd dorpsgezicht” te verklaren. landschappelijke waarden bezitten, zoals Gemeente Woerden had daarom aan diverse belangrijke oevers, tuinen, natuur- Rijksdienst voor Archeologie, Cultuur- gebied De Kievit en Romeinse Limes. landschap en Monumenten verzocht Tevens is een opsomming vervaardigd van om het buitengebied te beschermen, de panden, die als Karakteristiek moeten maar de minister had echter kort worden gekenmerkt, zodat deze waarde- daarvoor besloten om aanwijzingen volle panden in de toekomst beleidsmatig van “beschermd dorpsgezicht” af te meer worden beschermd. bouwen. De ministeries van VROM en Het gemeentelijke monument, waarvan in van Landbouw hebben per brief aan 2007 tijdens een schouw in de Dorpsstraat Dorpsplatform Harmelen laten weten van Harmelen achterstallig onderhoud dat de gevraagde bescherming er in was geconstateerd, is gerestaureerd. feite is, omdat het gebied tot het Natio- Kern Harmelen (en ook daarbuiten) naal Groene Hart behoort. heeft een groot aantal rijksmonumenten, gemeentelijke monumenten en gezichts- Haanwijk 8 bepalende monumenten. In dit jaar zijn Vroeger zijn in Harmelen en omgeving aan de gevels van dertien monumenten in diverse scheepswerven geweest. De de kern van Harmelen informatieborden werkgroep heeft het pand Haanwijk bevestigd. Tijdens “Open monumentendag 8 onderzocht, omdat bij dit pand een 2009” zijn deze borden onthuld. oude - niet meer in gebruik zijnde - scheepswerf behoort van begin 20e Uitbreiding binnen de kom van eeuw. Deze werf verkeert in matige Harmelen staat, maar het is de enige ca. 100 ja- Inzake de inbreilokatie in Harmelen, gele- rige bewaard gebleven scheepswerf in gen tussen Ambachtsheerelaan, Tuinderij gemeente Woerden. Dit pand verdient en Meerkoet, kan vermeld worden dat daarom toch de status van gemeentelijk over en weer met de grondeigenaren is monument. onderhandeld. Van definitieve verkoop van grond is nog geen sprake. De grondeigenaren willen invloed op wat

14 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Harmelen

er in hun achtertuin gaat gebeuren, evenals in de Hervormde kerk historische beelden De werkgroep is van mening dat er dui- de belangen vereniging Toekomst Tuinderij over deze kerk te zien. Het monumentale delijke richtlijnen moeten komen voor Groot. tuinhuis ’t Spijck bij huize Harmelen is ook het beheer en tevens bepalingen voor Door de economische recessie staan de toegankelijk en men kan in deze omgeving het creëren en in stand houden van een activiteiten van dit gebied op een laag pitje. onder begeleiding een aquarel maken van waardevol natuurgebied. Desniettemin blijft alertheid gewenst. huize Harmelen. Een belangrijke gebeurtenis op monu- Randwegen rondom Utrecht & Bedrij- Ruimtelijke Structuurvisie Woerden mentendag 2009 is de onthulling van twee venterrein in polder Bijleveld 2009-2030 panelen (over de geschiedenis van Harmelen De werkgroep heeft tezamen met Groene De werkgroep heeft de structuurvisie gron- en over huize Harmelen) en dertien tekst- Buffer medewerking verleend aan acties dig onderzocht en aanbevelingen gemaakt borden, die op de gevels van dertien in de van organisaties en bewonersgroepen voor de zienswijzen van verschillende kern Harmelen geselecteerde monumenten uit Vleuten, De Meern, Haarzuilens, instellingen. bevestigd gaan worden. Wethouder Ypma stad Utrecht en overige plaatsen rondom De door Stichting Hugo Kotestein en de schroeft het eerste tekstbord op de gevel Utrecht. projectgroep Harmelen ingediende ziens- van de Hervormde kerk, nadat burgemeester De werkgroep heeft bezwaar ingebracht wijzen - die veel bezwaren bevatten - wor- Schmidt het startsein hiervoor geeft. tegen een snelweg door het natuurgebied den door de werkgroep ondersteund. van Haarzuilens, Den Ham en polder De Ministeries van VROM en Landbouw Gebied Avontuur Natuur in Harmelen Bijleveld en benadrukt dat de gave pol- hebben ook veel kritiek op de struc- Oost der Bijleveld intact moet blijven voor de tuurvisie. Zij gaan niet akkoord met het Het gebied Avontuur Natuur betreft een toekomstige generaties. voorgenomen industrieterrein ten oosten klein gebiedje van ca. 6 ha dat grenst aan de De provincie heeft na deze acties een van Harmelen, omdat de behoefte hieraan woonkern van Harmelen Oost. Tijdens de voorkeurrichting voor de snelwegen onvoldoende is onderbouwd. Deze Minis- ontwerpfase is er regelmatig overleg geweest vastgesteld, zodanig dat bestaande teries stemmen ook niet in met de reserve- tussen de bewonersgroep/klankbordgroep wegen zoveel mogelijk worden verbreed ring voor een toekomstige verbindingsweg met en de gemeente. De werkgroep Harme- (A12, Zuilense ring, A27) en er geen tussen de A12 bij Harmelen en de N228, len is hierin vertegenwoordigd. Na vertrek nieuwe wegen komen door een gaaf omdat dit de kernkwaliteiten van het ge- van een ambtenaar is dit structurele overleg landschap. De werkgroep kan zich hier- bied aantast. Het Ministerie van Landbouw zonder verklaarbare redenen beëindigd. mee verenigen. heeft tevens in een brief aan Dorpsplatform Dit betekent echter niet het einde van Harmelen benadrukt dat er expliciet aan- Op 10 december 2009 is het gebied Avon- de bedreigde verrommeling van polder dacht dient te worden besteed aan de waar- tuur Natuur officieel geopend. Het gebied is Bijleveld, want er zijn meer dreigingen. den van de Ecologische Hoofdstructuur in in hoofdlijnen volgens het ontwerp uitge- Na het torpederen van een beoogd relatie tot de toekomstige activiteiten. voerd, maar de natuur ziet er slordig uit en nieuw groot bedrijventerrein in polder lijkt niet op een mooi natuurgebied. Het is Structuurvisie Woerden 2009-2030 heeft Reijerscop ten zuiden van de A12, is het onduidelijk hoe het beheer in de toekomst een grote impact voor de toekomstige ont- plan ontstaan om in polder Bijleveld ten wikkelingen van Harmelen en de gebieden zal worden uitgevoerd. De overdracht van het beheer door de ge- noorden van de A12 een bedrijventer- rondom Harmelen. Het is daarom opmer- rein te vestigen (eventueel in combinatie kelijk dat de gemeente eerst twee informa- meente aan Staatsbosbeheer is door toeval met een golfveld). Het vestigen van een tiebijeenkomsten in Woerden en Kamerik bij de werkgroep bekend geworden. Het nieuw bedrijventerrein in Harmelen is heeft georganiseerd en pas na zeer veel is niet gelukt om met Staatsbosbeheer een echter volstrekt onnodig, omdat er een protesten ook nog ééntje in Harmelen. gesprek te hebben, want op de hiervoor geplande dag kwam Staatsbosbeheer niet enorme leegstand is van de bedrijfster- Open monumentendag 2009 opdagen. reinen in de omgeving. De werkgroep In de bibliotheek van Harmelen is veel Momenteel beheersen loslopende honden vindt het niet acceptabel dat er een historisch materiaal van de omvangrijke dit gebied; mooi grasland, hazen en diverse bedrijvenpark zal komen in polder Bijle- verzameling over Harmelen van Carl vogels zijn verdwenen. Dit is in tegenspraak veld, wegens de te grote nadelen en het Siegert tentoongesteld, zoals gravures en met de afspraken, die tijdens het ontwerp ontbreken van de noodzaak. kaarten uit de 18e eeuw, foto’s over oude zijn gemaakt. Het gebied behoort tot de beroepen uit de 18e, 19e en 20e eeuw en Ecologische Hoofdstructuur, maar dit wordt Een ander dreiging betreft de geluidshin- klassenfoto’s uit de 20e eeuw. Voorts zijn momenteel niet herkend. der: Harmelen en vooral polder Bijleveld hebben veel geluidshinder als gevolg van

15 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Harmelen

de snelweg A12 De geluidshinder dreigt zelfs zeer fors toe te nemen, indien de wens van sommige instanties om een vliegroute met landing- havens van helikopters langs de A12 te realiseren, zou worden gehonoreerd. Volgens de “Milieuvisie” van 2005 zou de geluids- overlast in de woonkernen drastisch worden teruggedrongen. Een vliegroute van helikopters in een dichtbevolkt woon- en natuur- gebied is uiteraard ontoelaatbaar. De onduidelijkheden maken het noodzakelijk om de verdere planologische ontwikkelingen van Bijleveld en omgeving alert te volgen.

Boerderijlinten In Harmelen zijn diverse boerderijlinten aanwezig, zoals bij- voorbeeld: Reijercop, , en Haanwijk. Het aantal boerderijen met landbouw in Nederland neemt in snel tempo af. Door de economische en maatschappelijke ontwikke- lingen bestaat het gevaar dat boerderijlinten in de toekomst gaan verdwijnen, indien er geen maatregelen ter bescherming zullen worden genomen. De werkgroep is daarom gestart om boerderijlinten in Harmelen in kaart te brengen. Er heeft dit jaar een eerste schouw plaatsge- vonden in Reijerscop.

Pier Sinia, voorzitter werkgroep Harmelen

Foto’s: Reijerscop 12: Langhuisboerderij van om- streeks 1890 met een Serliaans venster in de top, dat veel boerderijen aan de Reijerscop hebben. Reijerscop 27: Langhuisboerderij met rieten zadeldak van 1885 op de plaats waar een ou- dere voorganger heeft gestaan; het heeft ook een Serliaans venster. Reijerscop 34: Boerderij van meer recente da- tum op de plaats van een vroegere voorganger. Reijerscop 36: Langhuisboerderij van eind 18e eeuw onder rietgedekt zadeldak met wolfseinden.

16 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Verslag uit de werkgroepen Woerden/Zegveld

Activiteiten In 2009 hielden we als werkgroep 6 vergaderingen. Daarnaast werden veel zaken in kleinere groepen besproken. In het afgelopen jaar hebben we in de Aan het einde van het verslagjaar telde de werkgroep 13 leden. werkgroepvergaderingen de behan- De leden zijn: deling van een bijzonder onderwerp Gert Boelhouwer Ed van Keimpema geïntroduceerd. Halverwege de Piet Brak (voorzitter) Albert Klaassen vergadering wordt een half uur tijd Annemarie Bremer Marcel Koopmans vrijgemaakt voor een presentatie door Jan Willem Burggraaff Ernst Meijer Luc van Dam Bert van Mourik één der leden over een onderwerp dat Bert van Elk Anne de Goederen raakt aan de gebouwde historie. Op Lucienne Thomassen de agenda stonden: het gebruik van oud-hollandse wandtegels in boer- derijen en woonhuizen, de verande- bezwaar gemaakt. Het bezwaar spitst De Stichting Hugo Kotestein zal alle mo- ringen in recente tijd van een stukje zich toe op de aantasting van de land- gelijkheden benutten om de bouw van het cope-landschap bij de Kromwijker- schappelijke en cultuurhistorische waar- tankstation in de strook te voorkomen. dijk, het gebruik van gas voor (straat) den van deze plek in de directe nabijheid verlichting, de historie van enkele van de Kromwijkerdijk en de Kromwij- Defensie-eiland boerderijen in Rietveld en Bar- kerwetering. Het bezwaar is voor de ge- Via een Europese aanbestedingsprocedure woutswaarder en de restauratie van meente geen aanleiding geweest om de is Blauwhoed/Vorm geselecteerd als partij een woonhuis bouwvergunning te ver- om het Defensie-eiland te gaan ontwikke- in Zegveld. nietigen. Vervolgens len en saneren. heeft de Stichting in In 2007 heeft onze werkgroep een rapport samenwerking met opgesteld om aandacht te vragen voor de Projec- de Stichting Comité aanwezige cultuurhistorische waarden van ten Behoud Kromwij- het huidige complex. Tankstation kerdijk /Wulverhorst De werkgroep heeft gepleit voor behoud Wulverhorst- en Scoutinggroep van gebouw B, C, Q, de wasserij en de baan: Woerden een beroep- schoorsteen. De wasserij en de schoorsteen Door GA van schrift ingediend bij zijn door plaatsing op de gemeentelijke Vliet Tank de Rechtbank Utrecht. monumentenlijst beschermd. BV is in 2007 Voor juridische In het plan van Blauwhoed/Vorm worden een bouwplan bijstand in dezen is gebouw B en C behouden. Ook gebouw Q ingediend voor de hulp ingeroepen heeft een plaats gekregen in het ontwerp. een nieuw van het advocatencol- Er komen bruggen naar het eiland. Er is tankstation aan lectief Spuistraat 10 te echter onzekerheid over de vorm en archi- de Wulver- Amsterdam. tectuur van de nieuwe gebouwen. Uit de horstbaan. Om De drie samenwer- getoonde schetsen is dat nog niet te halen. het bouwplan kende Stichtingen Nieuwbouw zal qua vorm en architec- mogelijk te hebben een studie tuur moeten aansluiten op het bestaande maken is een laten verrichten naar militair-industriële karakter. Verder zou de artikel 19-procedure nodig. alternatieve locaties voor de vestiging bebouwing niet hoger moeten worden dan De beoogde bouwlocatie ligt in de van een tankstation in Woerden. De de gemiddelde hoogte van de te behouden strook langs de Kromwijkerwetering studie is verricht door bureau VMC te gebouwen en de woonhuizen in de omge- die door de gemeente ooit bestemd is Maarssen. De uitkomst is dat er gelijk- ving. als groene buffer tussen het bedrij- waardige locaties zijn aan te wijzen met Op het eiland zijn diverse herinneringste- venterrein Middelland en de boerde- minder aantasting van het landschap. kens aanwezig. De werkgroep is bezig met rijenstrook langs de Kromwijkerdijk. De bouwvergunning 2de fase is inmid- een inventarisatie. Het moet mogelijk zijn De gemeente heeft in februari 2009 dels ook verleend. Hiertegen heeft deze kleine monumenten in te passen in de een bouwvergunning 1ste fase ver- de Stichting bij de gemeente formeel nieuwe ontwikkelingen. leend, de Stichting heeft hiertegen bezwaar gemaakt.

17 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Woerden/Zegveld

Eind 2009 zijn door de gemeente en- Voor een goede uitvoering van het beleid en Gert Boelhouwer van de werkgroep kele bijstellingen op het oorspronkelij- is meer geld nodig. De werkgroep heeft Woerden traden op als gids. ke plan van Blauwhoed gepresenteerd. tijdens inspraakrondes meerdere malen De huidige bouwcrises is aanleiding gepleit voor optrekking van het monu- Zandwijksingel om meer grondgebonden woningen en mentenbudget. De gemeente onderzoekt de mogelijkheid minder appartementen in het plan op De laatste keer was dat in een brief aan de om de Zandwijksingel te verbreden. De te nemen. Ook voor het parkeren zijn Raad naar aanleiding van het voorstel van bedoeling is om de huidige verkeersstro- de plannen anders. Eén van de twee het College om € 25.000 te bezuinigen op men meer ruimte te geven. De gemeente parkeerkelders is geschrapt. Hiervoor het monumentenbudget. Dit voorstel heeft overweegt een strook van de vestinggracht wordt compensatie gezocht in parkeren het niet gehaald. te dempen waardoor een breder trottoir op een overdekt binnenterrein op het en een bredere fietsstrook kunnen worden noordelijk deel. Bestemmingsplan Binnenstad aangelegd. Hiervoor zouden vier volwas- Het bestemmingsplan Binnenstad is in sen treurwilgen moeten verdwijnen. Er Ruimtelijke structuurvisie 2009 vastgesteld. De eerste conceptver- is een informatie-avond gehouden voor De gemeente is in 2008-2009 naar sies dateerden van 2003. De werkgroep bewoners. De Stichting Hugo Kotestein buiten gekomen met de nota “Ruim- heeft toen uitgebreide reacties gegeven. was ook aanwezig op deze avond. De be- telijke structuurvisie Woerden 2009- Het voorlopige plan is op veel punten ge- woners zijn verdeeld over de te kiezen op- 2030”. De Stichting Hugo Kotestein wijzigd en aangevuld. Een zwaarwegend lossing. De Stichting is tegen dempen van heeft via een uitgebreide zienswijze en punt in het ontwerp-bestemmingsplan was water op deze plaats. Het karakteristieke via inspraakreacties stelling genomen voor de werkgroep de toegestane bouw- beeld van buitengracht en singeloever tegen een aantal onderwerpen uit de vi- hoogten op de plankaart voor nieuwbouw verdraagt geen ingrepen van deze schaal. sie. Omdat de visie zich richtte op het op het perceel Torenwal 6. De nieuwe De oplossing moet gezocht worden in het gehele grondgebied van de gemeente maten zijn te hoog. Via een brief en via beter geleiden van de verkeersstromen. Woerden is de brief in samenwerking inspraak hebben we dit aan de Raad laten Voor de niet-onderheide huizen van de tussen de werkgroepen van Kamerik, weten. Onze mening is niet overgenomen. Zandwijksingel zou het gunstig zijn als Harmelen en Woerden-Zegveld tot Het plan is nu definitief. het verkeer wordt ontmoedigd om deze stand gekomen. De onderwerpen van route te kiezen. In 2010 komt er ver- de zienswijze waren: landschapsbouw, Verlichte boerderijenroute volgoverleg. bedrijventerrein, golfterrein, randwe- In november 2009 is door de Boerderij- gen en jachthaven. Door vele organisa- enstichting Zuid-Holland een ‘verlichte Hotelplan ties en particulieren is kritiek geleverd boerderijenroute’ georganiseerd in het Vertegenwoordigers van Stichting Hugo op de plannen. werkgebied van de Stichting Hugo Ko- Kotestein en het Landgoed Linschoten Ook vanuit de Gemeenteraad is veel testein. Op andere plaatsen in de provincie hebben in 2009 meerdere keren overlegd kritiek gekomen op de structuurvisie. Zuid-Holland waren al eerder verlichte met de gemeente over de bouw van een In het najaar is de Structuurvisie in boerderijenroutes uitgezet. De boerderij- hotel bij de afrit van de A12. Aanvanke- gewijzigde vorm door de Raad vast- enstichting vraagt bij de organisatie hulp lijk bestond het plan om een zogenaamde gesteld. Het is zaak scherp te blijven aan plaatselijke organisaties die actief zijn ‘landmark’ te realiseren, een gebouw van letten op de doorvertaling van diverse op het terrein van monumenten en cul- meer dan 50 meter hoog. Uiteindelijk is elementen uit de visie in opvolgende tuurhistorie. De route ging langs de Oude besloten het gebouw lager te maken, het gemeentelijke plannen. Rijn tussen Woerden en Bodegraven. Aan ontwerp gaat nu uit van een smal gebouw weerszijden van de vroegere rivier liggen met een hoogte van maximaal 31,5 meter. Monumentenbudget twee fraaie boerderijlinten. Bert van Mou- Het plan bevindt zich nu in de ontwerp- B en W heeft in 2008 een monumen- rik van de werkgroep Woerden heeft een fase en de bestemmingsplanprocedure is tennota laten opstellen. De nota is ge- groot aandeel gehad in de beschrijving opgestart. De werkgroepen Woerden en titeld: “Ankerpunten in de historische van de boerderijen waarvan een informa- Montfoort-Linschoten blijven de plannen omgeving, monumentenbeleid in breed tief boekje is gemaakt. Op de openings- volgen en houden contact met de gemeen- perspectief”. De bedoeling van de nota avond op 10 november reed een vijftal te. Het is belangrijk dat vanuit het zuiden is om meer structuur aan te brengen in bussen met genodigden langs de route. gezien de horizonverzuiling niet verder het gemeentelijk monumentenbeleid. Elke bus had een gids. Bert van Mourik toeneemt.

18 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009 Woerden/Zegveld

Objecten

Boerderij Bredius In april 2008 is de Brediushoeve door brand grotendeels verwoest. De hoeve kan hersteld worden. Helaas heeft de eigenaar nog steeds geen concreet herstelplan inge- diend. Waarom hiermee gewacht wordt is niet bekend. De huidige situatie is onac- ceptabel. De monumentale boerderij is een belangrijk onderdeel van het landgoed Bredius, een uniek cultuurhistorisch mo- nument binnen de stedelijke bebouwing van Woerden (foto rechtsboven).

Boerderij Boschlust Het landgoed Boschlust - meestal aan- geduid als ‘Bos van Barten’ - is in 2009 verkocht. De nieuwe eigenaar laat de boerderij op het landgoed restaureren. De boerderij was vroeger koetshuis beho- rende bij het buitenhuis dat ooit op deze plek stond. Wat met het omliggende bos gaat gebeuren is niet bekend. Het gaat hier om een markant boscomplex in een landschappelijk gezien zeer waardevol gebied. De oeverwal van de Oude Rijn is hier in vroeger eeuwen op veel plaatsen afgegraven voor de steen- en panindustrie van Woerden (foto rechtsonder).

Piet Brak, voorzitter werkgroep Woerden

19 Jaarverslag Hugo Kotestein 2009