De bodemgesteldheid van het herinrichtingsgebied - 3 2/UUb(c '7 f

De bodemgesteldheid van het herinrichtingsgebieäf * Nijkerk-Putten

Resultaten van een bodemgeografisch onderzoek

W.H.Leender s F.Brouwe r M.Knotter s

Rapport 54 ...__ cjiut,

STARINGCENTRUM , ,199 0

4^ !'i>% o < où b ^ REFERAAT

Leenders, W.H., F. Brouwer en M. Knotters, 1990. De bodemgesteldheid van het herinrichtingsgebied Nijkerk-Putten» resultaten van een bodemgeografisch onderzoek. Wageningen, Staring Centrum. Rapport nr. 54, 269 blz.» 3 aanh.» 80 tab.» 51 afb.» 5kaarten .

In het herinrichtingsgebied Nijkerk-Putten is een bodemgeografisch onderzoek uitgevoerd in opdracht van de Landinrichtingsdienst te . De bodem be­ staat uit zandgronden^ kleigronden, veengronden, moerige gronden en overslag- gronden. In de zandgronden komen humuspodzol-,eerd - en vaaggronden voor. In de kleigronden komen eerd- en vaaggronden voor. In de veengronden komen eerdveen- en rauwveengronden voor.Bi j demoerig e gronden zijn moerige podzol-e n moerige eerdgronden onderscheiden. De resultaten van het onderzoek zijn weergegeven op een bodemkaart? een grondwatertrappenkaart en een zanddieptekaart.D e dwarsdoor­ sneden geven een overzicht van de verschillende afzettingen.

Trefwoordeni Nijkerk-Putten, bodemgeografisch onderzoek, bodemgesteldheid, zanddiepte en dwarsdoorsneden.

ISSN 0924-3070

Copyright 1990 STARING CENTRUM Instituut voor Onderzoek van het Landelijk Gebied Postbus 125,670 0A CWageningen ' Tel.i 08370 - 74200)telefax i 08370 -24812 » telext 75230VISI-N L

Het Staring Centrum isee n voortzetting vani het Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding (ICW), het Instituut voor Onderzoek van Bestrijdingsmidde­ len, afd. Milieu,e n de Afd. Landschapsbouw van het Rijksinstituut voor Onder­ zoek in de Bos- en Landschapsbouw "De Dorschkamp" en de Stichting voor Bodem- kartering (STIB0KA).

Het Staring Centrum aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele schade voortvloeiend uit het gebruik van de resultaten van dit onderzoek of de toepas­ sing van de adviezen.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk,fotokopie ,microfil m en op welke andere wijze ook zonder voor­ afgaande schriftelijke toestemming van het Staring Centrum.

Project nr. 3301. 90aIS/9.90. INHOUD Biz.

WOORDVOORA F 11

SAMENVATTING 13

1 INLEIDING 19 1.1 Doele nopze tva nhe tbodemgeografisc honderzoe k 19 1.2 Overzichtva nrappor te nkaarte n 20 2 FYSIOGRAFIE 23 2.1 Landschap 23 2.2 Geogogenese 27 2.2.1 Pleistoceen 27 2.2.2 Holoceen 31 2.3 Bodemvorming 33 2.4 Cultuurhistorie 36 2.4.1 Depolde rArkemhee n 36 2.4.2 Achterhoeke nD eVeenhui s 39 2.4.3 Holkerveene nPalestin a 39 2.4.4 Hetoud ezandontginningslandscha p 40 2.4.5 Hetjong ezandontginningslandscha p 42 2.5 Waterhuishouding 43

3 BODEMGEOGRAFISCHONDERZOE KE NDIGITAL E VERWERKING/MANIPULATIE VANBODEMKUNDIG E GEGEVENS 45 3.1 Bodemgeografisch onderzoek 45 3.2 Toetsingaa nmeetresultate n 47 3.2.1 Bemonsteringe nlaboratoriumanalys e 47 3.2.2 Grondwaterstandsmetingen 49 3.2.2.1Berekenin gva nGH Ge nGL Gva npeilbuize nme t meerjarige gegevens 51 3.2.2.2Meetpunte ne n-resultate nva npeilbuize nme t meerjarige gegevens 51 3.2.2.3Berekenin gva nGH Ge nGL Gva npeilbuize nme t éénjarigegegeven s 54 3.2.2.4Meetpunte ne n-resultate nva npeilbuize nme t éénjarigegegeven s 55 3.2.2.5Meetpunte ne n-resultate nva ngericht eopname s 64 3.3 Indelingva nd egronde n 65 3.3.1 Veengronden [V] 65 3.3.2 Moerigegronde n [W] 66 3.3.3 Zandgronden [H,Z ] 66 3.3.4 Zeekleigronden [M] 69 3.3.5 Overslaggronden [AO] 70 3.3.6 Verwerktegronde n [Fe nG ] 70 3.3.7 Toevoegingen 70 3.4 Indelingva nhe tgrondwaterstandsverloo p 71 3.4.1 Grondwatertrappen 71 3.4.2 Overschrijdingsduurva ngrondwaterstande n 71 3.5 Opzetva nd elegend a 72 3.6 Digitaleverwerking/manipulati e vanbodemkundig e gegevens (BOPAK) 73 Biz.

3.6.1 Digitalebodemkaar t 75 3.6.2 Digitaalbestan dva nboorstate n 75 3.6.3 Klassenbestandme taanvullend e gegevens 77 3.6.4 Lokatieva nd edigital ebestande ne n programma's 77

4 BODEMGESTELDHEID;BESCHRIJVIN GVA ND EBODEM -E N GRONDWATERTRAPPENKAART 79 4.1 Veengronden 79 4.1.1 Eerdveengronden 81 4.1.1. 1 Koopveengronden 81 4.1.1. 2 Madeveengronden 84 4.1.2 Rauwveengronden 87 4.1.2., 1 Waardveengronden 87 4.1.2., 2 Meerveengronden 91 4.2 Moerigegronde n 93 4.2.1 Moerigepodzolgronde n 93 4.2.2 Moerigeeerdgronde n 97 4.3 Zandgronden 103 4.3.1 Humuspodzolgronden 107 4.3.1., 1 Veldpodzolgronden 107 4.3.1., 2 Laarpodzolgronden 117 4.3.2 Eerdgronden 123 4.3.2.. 1 Beekeerdgronden 125 4.3.2.. 2 Gooreerdgronden 139 4.3.2.. 3 Akkereerdgronden 148 4.3.2.. 4 Enkeerdgronden 151 4.3.3 Vaaggronden 162 4.3.3.. 1 Duinvaaggronden 162 4.3.3.. 2 Vlakvaaggronden 166 4.4 Zeekleigronden 174 4.4.1 Eerdgronden 174 4.4.1.. 1 Leekeerdgronden 174 4.4.1.. 2 Woudeerdgronden 182 4.4.1.. 3 Tuineerdgronden 190 4.4.2 Vaaggronden 200 201 4.4.2,. 1 Drechtvaaggronden 207 4.4.2,. 2 Poldervaaggronden 215 4.5 Overslaggronden 217 4.6 Verwerktegronde n 219 4.7 Toevoegingen 222 4.8 Grondwatertrappen 227 4.9 Kwel 227 4.10 Overige onderscheidingen

5 ZANDDIEPTEKAART 229

6 DWARSDOORSNEDEN 231

LITERATUUR 235 Biz.

AANHANGSELS 239 1 Oppervlakteva nd elegenda-eenhede n opd e bodemkaarte nd egrondwatertrappenkaar t 241 2 Vergelijkingva nd ecoderin gva nd elegenda - eenhedeno pd ebodemkaar tva nNijkerk-Putten , schaal1 :1 000 0 (bijl. 1),me tdi eva nd e 255 Bodemkaartva nNederland ,schaa l1 :5 000 0 3 Woordenlijst 257

TABELLEN 1 Stratigrafische tabelva nd epliocen ee n kwartaire formaties 28 2 Chronostratigrafie,pollenzonerin ge nklimaats ­ curveva nhe tLaat-Pleistocee n 30 3 Indelingva nhe tHolocee n 32 4 Resultatenva nd egrondmonsteranalys e 46 5 Grondwaterstanden inpeilbuize nme tmeerjarig e gegevens 53 6 Grondwaterstandenbi jtwe egericht eopnames , HG3e nLG 3va nhe thydrologisc hjaa r '88-'89, GHGe nGLG ,e nberekend egrondwatertra pva nd e peilbuizenme tmeerjarig egegeven s 55 7 Grondwaterstanden inpeilbuize nme téénjarig e gegevens 56 8 Grondwaterstandenbi jtwe egericht eopnames , HG3e nLG 3va nhe thydrologisc hjaa r '88-'89, GHGe nGLG ,e nberekend egrondwatertra pva nd e peilbuizenme téénjarig egegeven s 58 9 GHGe nGL Gvoo rpeilbuize nme téénjarig egege ­ vens;gemiddeld ee ntrajec tva nregressiebere ­ keningenme td edri ebes tvergelijkbar epeil ­ buizenme tmeerjarig e gegevens 59 10 Grondwaterstandeno p2 dat agemete n in5 9boor ­ gaten 61 11 Omzettingva ngrondwatertrappe n intijdsduur - klassen 72 12a Gegevenspe rkaarteenhei d 83/217 t/m80 a 12bt/ m Profielschetsen 80b/c/d 84/217

AFBEELDINGEN 1 Liggingva nhe therinrichtingsgebie d 18 2 Eenlandschappelijk e indelingva nhe therin ­ richtingsgebied 24 3 Eenope nlandscha p ingebrui kal sgraslan d (pol­ derArkemheen ) 25 4 Eenope nlandscha p ind epolde rArkemhee n 25 Biz.

5 Hetveenontginninglandscha p vanAchterhoe k 26 6 Esbi jEhrental ;o pd eachtergron dd ehoev e Schavenow 26 7 Deboerderi jAr kgebouw do pee npo l 37 8 DeLaa k 37 9 Strokenverkavelingbi jD eVeenhui s 38 10 Deboerderi jWestfalingsgoe d 38 11 LandgoedBerencam p 41 12 Tabaksschuurbi jDoornstee g 41 13 Topografischekaar tva n1885 ,schaa l1 :2 5000 ; tabaksgronden 42 14 Liggingva nd ebemonsteringsplaatse n 48 15 Fractieverdelingva nbodemhorizonte n dieo p textuuronderzoch tzij n 50 16 Liggingva nd egrondwaterstandsbuize n 52 17 Liggingva nd epunte nwaa ro ptwe edat agrondwa ­ terstandenzij ngemete n 60 18 Gemetengrondwaterstande n inboorgate ne nbuize n tentijd eva nhe tGHG-niveau ,uitgeze ti nhe t GHG-trajectva nd egeschatt egrondwatertra p 62 19 Gemetengrondwaterstande n inboorgate ne n buizente ntijd eva nhe tGLG-niveau ,uitgeze ti n hetGLG-trajec tva nd egeschatt egrondwatertra p 63 20 Schematischeweergav eva nhe tprofielverloo pi n dekleigronde n 68 21 Vakindelingva nhe therinrichtingsgebie d 74 22 Liggingva nd eveengronde n 80 23 Schematischevoorstellin gva nd eovergan gva n zeekleigrondennaa rveengronde nen ,vi amoerig e gronden,naa rzandgronde n 81 24 Liggingva nd eeerdveengronde n 82 25 Liggingva nd erauwveengronde n 86 26 Liggingva nd emoerig egronde n 94 27 Liggingva nd ezandgronde n 104 28 Liggingva nd ehumuspodzolgronde n 105 29 Liggingva nd eveldpodzolgronde n 106 30 Liggingva nd elaarpodzolgronde n 116 31 Liggingva nd eeerdgronde n inzan d 124 32 Liggingva nd ebeekeerdgronde n 126 33 Liggingva nd egooreerdgronde n 140 34 Liggingva nd eakkereerdgronde n 147 35 Liggingva nd eenkeerdgronde n 150 36 Liggingva nd evaaggronde ni nzan d 163 37 Liggingva nd eduinvaaggronde n 164 38 Liggingva nd evlakvaaggronde n 165 39 Liggingva nd ezeekleigronde n' 173 40 Liggingva nd eeerdgronde ni nzeekle i 175 41 Liggingva nd eleekeerdgronde n 176 42 Liggingva nd ewoudeerdgronde n 181 Biz.

43 Liggingva nd etuineerdgronde n 191 44 Liggingva nd evaaggronde n inzeekle i 199 45 Liggingva nd edrechtvaaggronde n 202 46 Liggingva nd epoldervaaggronde n 208 47 Liggingva nd eoverslaggronde n 214 48 Liggingva nd everwerkt egronde n 216 49 Ondiepverwerkt ee ngeëgaliseerd egronden , waarvanhe tnaas tgelege npercee lme tsteil e randn uhoge r ligt 219 50 Liggingva nd edwarsdoorsnede n 230 51 Abrupteovergan gva nd eo pd evoorgron dgelege n beekeerdgrondennaa rd ehoge rgelege n enkeerdgrondenme to pd eran denkel ebome n 233

BIJLAGEN (kaarten,schaa l1 :1 0000 ) 1 Bodemkaart 2 Grondwatertrappenkaart 3 Zanddieptekaart 4 Dwarsdoorsneden 5 Boorpuntenkaart 11

WOORDVOORA F

Inopdrach tva nd eLandinrichtingsdiens t teUtrech theef the t StaringCentru m debodemgesteldhei dva nhe ttoekomstig eherin ­ richtingsgebiedNijkerk-Putte n inkaar tgebracht .He tbodemgeo - grafischonderzoe khiervoo rwer di n198 9uitgevoerd .

Aanhe tprojec twerkte nmee : Bodemgeografischonderzoek :ing .F .Brouwer ,ing .E .Kiestra , ing.M .Knotters ,ing .A .va nNijf ,A .Scholte ne nW.H .Leenders . Projectleiding:W.H .Leenders . Rapportage:W.H .Leenders ,ing .F .Brouwe re ning .M .Knotters . Deorganisatorisch e leidingva nhe tprojec tha dhe thoof dva n deafd .Veldbodemkunde ,drs .J.A.M ,te nCate .

Dedan kva nhe tStarin gCentru mgaa tui tnaa rdi egrondeigenare n engrondbeheerder sdi eonz emedewerker stoestemmin gverleende n omhu ngron dt ebetrede ne ne ronderzoe k teverrichten . 13

SAMENVATTING

Deopdrach tto the tuitvoere nva nee nbodemgeografisc honder ­ zoeki nhe therinrichtingsgebie dNijkerk-Putte n isonderdee l vand evoorbereidin go pd etoekomstig eherinrichting .Voo rd e opdrachtgever,d eLandinrichtingsdienst ,i she tva nbelan go m bijd evoorbereidin g inzichtt ehebbe ni nhe tontstaa nva nbo ­ deme nlandschap ,e nd ehuidig ebodemgesteldhei d inclusiefd e waterhuishouding.

Deafzettinge ndi ei ndi tgebie daa no fnabi jd eoppervlakt e voorkomen,ontstonde ni nhe tPleistocee ne nhe tHoloceen .I n deondergron dkom tfluvioperiglaciaa lmateriaa lvoor .I nhe t Laat-Pleistoceenzij ndez eafzettinge ndeel soverstove ndoo r dekzand.I nhe tmidde ne ni nhe toostelij kdee lva nhe tgebie d dagzoomthe tJong eDekzand .I nhe tweste ne ni nhe tnoordelijk e deelva nhe tgebie di she tpleistocen e zandgrotendeel sbedek t metvee ne nkleiafzettinge nui the tHoloceen .

Nadatbovengenoem dmateriaa lafgeze twas ,kwame nverschillend e bodemvormendeprocesse no pgang .E rwer dorganisc hmateriaa l gevormd,maa roo kwee rafgebroke ne nomgezet ,e ne rvon de n vindtuitspoelin ge ninspoelin gplaat s (podzolering).A lnaa r gelangd eaar dva nd eprocesse nontstonde nnieuw ehorizonte n endaardoo rnieuw ebodems .D emen stra dal sbodemvormend efac ­ toro pdoo rontginningen ,di emeesta lgepaar dginge nme tafwa ­ tering,ophogin ge nafgraving ,bemestin ge nturfwinning .O pd e drogezandgronde nwerde ndikk e "cultuurdekken"gevorm ddoo r potstalbemesting.I nd epolde rArkemhee nwerde nverhoogd ehuis - plaatsenaangelegd ,"pollen "genaamd ;dez ediende nal svlucht - heuvelsvoo rmen se ndier .D eeerst enederzettin go pee npo l wasArk ,n ugelege ni nFlevoland .He tvee ndaald edoo rontgin ­ ninge nontwatering ,waardoo rhe tgebie dsteed svake rover ­ stroomdedoo rd ezee .Tijden sdez eoverstrominge nwer dkle io p hetvee nafgezet .I nd eveertiend e eeuwwer dd ehuidig epolde r Arkemheeningedijk te nwer dd ekan so poverstrominge nminder . Hetveengebie d inhe tzuidweste ni see nlaat-middeleeuws eont ­ ginning.

Tijdenshe tbodemgeografisc h onderzoek zijnversprei dove rhe t onderzoeksgebiedboringe nverrich t tot12 0à 15 0c mbenede n maaivelde ni nhe tveen -e nkleigebie dvaa k totd ezandonder - grond (gemiddeld 1à 2 boringe npe r ha). Daarnaastzij ni n enkeleraaie nboringe nuitgevoer d tot300-40 0c mbenede nmaai ­ veld.Va nelk ehorizon twer dee naanta lvariabelen ,zoal sdik ­ te,organische-stofgehalt ee ntextuur ,gemete no fgeschat .D e resultatenva nhe tonderzoe kwerde ngeregistreer dme tee nveld - computere nvastgeleg do pveldkaarten .Aa nd ehan dva ndez e onderzoeksresultatenwerde nee nbodem -e ngrondwatertrappen - kaart,schaa l1 :1 000 0gemaak t (bijl.1 e n2) . 14

Omd eschattinge n tetoetse nzij nee naanta lprofiele nbemon ­ sterde ngeanalyseerd ,e nzij ngrondwaterstande n gemeten,zowe l inbuize nal si nboorgaten .Me tregressie-vergelijkinge n zijn voor2 4Stiboka-peilbuize n eenGH Ge nGL Gafgeleid .

Deonderzocht e grondenzij ni nhe tvel dpe rpun tgedetermi ­ neerd,ingedeel de ni neenhede nondergebracht .O phe thoogst e niveauwer dnaa rgrondsoor tonderschei dgemaak t inzandgronden , zeekleigronden,veengronden ,moerig egronden ,overslaggronde n enverwerkt egronden .Doo ree nonderverdelin gontstonde n6 2 legenda-eenheden.Belangrijkst e criteriadaarbi jware ndikte , aarde ntextuu rva nd ebovengron de nprofielontwikkeling .O m hetaanta leenhede nt ebeperke nwerde nenkel ebodemkenmerke n metee ntoevoegin gaangeduid .He tgrondwaterstandsverloo pwer d metzgn .grondwatertrappe n gekarakteriseerd.Criteriu mhierbi j zijnd egeschatt ewaarde nvoo rGH Ge nGLG .Me tee nrecen tont ­ wikkeldemethod e (DeGruijte re nVa nde rSlui si.v. )kunne nd e grondwatertrappenworde nomgeze ti ntijdsduurklasse nva nd e grondwaterstand.

Deverzameld ebodemkundig e gegevenszij nbehalv eo pd ekaarte n eni ndi trappor tvoo ree nbelangrij k deeloo kvastgeleg do p magneetbandvoo rverwerkin gme td ecomputer .Z oi see nlijnen - bestandvervaardig d (bodemlijnen,grondwaterlijnen) ,ee nvlak - kenbestand (vlakcodes),ee nklassenbestan d (vlakwaarden)e n eenpuntenbestand .

Deveengronde n (46 4h a= 9% )kome nvoornamelij k inhe tzuidwes ­ tenvoor .Z ebestaa ntusse n0-8 0 cmdiept eui tmee rda n4 0c m moerigmateriaal ,voornamelij kveenmosveen ,rietzeggevee ne n broekveen.Doorda tva nhe toorspronkelij k aanwezigevee nvee l isafgegrave ne nverweerd ,begin td ezandondergron dveela lbin ­ nen120-15 0c mbenede nmaaiveld .Naa rd eaard ,samenstellin g endikt eva nd ebovengron d isbinne nd eveengronde nonderschei d gemaakti nveengronde nme tee nkleiïg eo fkleiarme ,moerig e eerdlaag,ee nkleide ke nee nzanddek .Naa rd eveensoor to fbe - gindieptee naar dva nd emineral eondergron d isbinne nd eveen ­ grondenonderschei dgemaak ti nvee no pzand ,me to fzonde ree n duidelijkepodzol-B-horizont .D ewaardveengronde nhebbe nmeesta l eenzwar ekleibovengron d dieveela lslech tdoorlaten dis .D e madeveengronden dievoorkome n ind eomgevin gva nD eRuig e Duist,lage nal see nbul ti nhe tterrein .Doo rontwaterin ge n verweringzij ndez egronde nvee llage rkome nt eligge ndoc h hogerda nd edirect eomgeving .Bi jd eveengronde nkome nvee l verwerktegronde nvoor .

Demoerig egronde n (295h a= 6% ) liggeno pd eovergan gtusse n deveengronde ne nd ezand -e nkleigronden .Hu nliggin ggeef t eenindru kva nd everbreidin gva nhe toorspronkelijk eveenpak - ket.Bi jd emoerig egronde nbegin tbinne n4 0c mee nmoerig e laagdi edunne r isda n4 0cm ;d ezandondergron dbegin tondie ­ perda nbi jd eveengronden .Z ezij nnaa rd eaar dva nd eboven ­ gronde nd eondergron do pdezelfd emanie ronderverdeel d alsd e veengronden.Naa rd eaar dva nd eondergron dzij nd emoerig e 15

grondenverdeel d inmoerig epodzolgronde n (zandme tpodzol-B , 117h a= 2% )e nmoerig eeerdgronde n (zandzonde rpodzol-B ,17 7 ha= 4%) . Deovergan gva nhe tmoerig emateriaa lnaa rd e zandondergrondbestaa tvaa kui tee nmeerbodemachtige ,slech t doorlatende,leemlaag .

Dezandgronde n (1770h a= 35% )bestaa ntusse n0-8 0 cm- mv .voo r meerda nd ehelf tui tzand .O pbasi sva nprofielontwikkelin g zijnbinne nd ezandgronde nhumuspodzolgronde n (471h a= 9%) , eerdgronden (1223h a= 24% )e nvaaggronde n (69h a= 1% )onderschei ­ den.D everder eonderverdeling ,i nhoofdzaa knaa r textuurva n debovengrond ,heef tgelei dto t3 3legenda-eenheden .I nhe t overgangsgebiednaa rd epolde rArkemhee nkome nlutumhoudend e zandgrondene nzandgronde nme tee nkleide kvoor .Belangrij k voord eindelin gva nd ezandgronde n ishe ta lo fnie taanwezi g zijnva nee nduidelijke ,d.w.z .meesta lzee rdonkere ,humushou - dendebovengron d (zgn.mineral e eerdlaag),ee nhumusinspoelings - laag(duidelijk epodzol-B-horizont) ,e nroestvlekke nen/o f-con - cretiese nreductievlekke nbinne nee nzeker ediepte .

Binnenhe tgehel ezandgebie dkome nhumuspodzolgronde nvoor .O p deovergan gva nd ezeekleigronde nnaa rd ezandgronde nkome n humuspodzolgrondenvoo rme tee nkleidek .D eoppervlakt eva nd e veldpodzolgrondenbedraag t (272h a= 5%). Dehumushoudend eboven ­ grondbi jdez egronde ni sdunne rda n3 0cm .Ee nklei ndee lva n dehumuspodzolgronde nheef tee nhumushoudend ebovengron dva n 30-50c mdikte ,laarpodzolgronde n (199h a= 4%) .

Eerdgrondenzij nnade ronderverdeel d inbeekeerdgronde n (458h a= 9%) ,gooreerdgronde n (146h a= 3%), akkereerdgronden (4h a= 0% )e nenkeerdgronde n (615h a= 12%). Beekeerdgronden hebben eendunn e (15-30cm )o fmati gdikk e (30-50cm )eerdlaa g enbevatte nroest .Z ekome nvoornamelij kvoo ri nd erelatie f laaggelegenterreindeelten ;bi jd ebeekeerdgronde nkom tbinne n hetprofie lee nsterk e afwisselingi nkleu re ntextuu rvoor . Opvee lplaatse nbinne n debeekeerdgronde n komenondie pi n hetprofie lster kverkitte ,ijzerrijk e lagenvoor .

Gooreerdgrondenhebbe nee ndunn e (15-30cm )o fee nmati gdikk e (30-50cm )eerdlaag ,weini go fgee nroes te ngee no fhoogsten s eenzwakk eB-horizon t ind eondergrond .Z ekome nveela lvoo r ind ebovenloo pe no pd eflanke nva nd ebeekdalen .Z evorme n danvaa kd eovergan gva nd ebeekeerdgronde nnaa rd epodzolgron ­ den.Oo kgronde ndi edoo rafgravin ge nverwerkin ge.d .d epod ­ zol-B-horizontgehee lo fgrotendeel shebbe nverloren ,zij nto t degooreerdgronde ngerekend .

Akkereerdgrondenhebbe nee nmati gdikk ebovengron d (30-50cm ); hetzij nva nnatur emineralogisc h relatief"rijke "gronde nme t ijzerhuidjes rondomd ezandkorrels ,wa tsamenhang tme tee nlig ­ ginghoo gbove nhe tgrondwaterniveau .

Enkeerdgrondenhebbe nee ndikk e (dikkerda n5 0cm )humushouden ­ debovengrond .He tzij noud ecultuurgronden ,di edoo reeuwen - 16

langeplaggenbemestin gontstonde nron dd enederzettingen .Z e liggenmeestal ,med edoo rophoging ,relatie fhoo gi nhe tter ­ reinme tee nabrupt eovergan gnaa rd edirect eomgeving .Ee n kleingedeelt eva ndez egronde ni sverwerkt .Onde rhe tantropo ­ genede ki svaa kee nouder everwerkin gaanwezi g (meestalo md e Bh-horizont tebreken) .Bi jd ehoogs tgelege nenkeerdgronde n isvaa kee npodzo laanwezig ,plaatselij kee nmoderpodzol-B . Hetonderst edee lva nd eA-horizon tbeva tveela lmee rhumu s dand edirec terbove nliggend elagen .

Vaaggrondenhebbe ngee no fslecht svaa gdoo rbodemvormin gont ­ wikkeldehorizonten .Z ezij nonderverdeel d induinvaaggronde n (1h a= 0% )e nvlakvaaggronde n (68h a= 1%). Duinvaaggronden zijnstuifzandgronde nme tijzerhuidje s rondomd ezandkorrels . Dezegronde nzij nontstaa ndoo ropwaaiïn gva ndrog edekzanden . Kenmerkend ishe tonregelmatig e reliëfme topgestove nkoppe n enrugge nnaas tuitgestove n laagten.Vlakvaaggronde nhebbe ni n tegenstellingto td eduinvaaggronde ngee nijzerhuidje so pd e zandkorrels.Ee ndee lva ndez egronde nheef tee nroestig eon ­ dergrond;plaatselij kkom tbi jdez egronde nee nkleide kvoor . Veelva ndez egronde nzij ndoo rverwerkin gheterogeen .

Dezeekleigronde nzij noverwegen dkalkloo s (837h a= 17%);i n hetnoordooste nlig tee nklein eoppervlakt e kalkhoudendeklei - gronden.D ezeekleigronde nbestaa nvoo rmee rda nd ehelf tui t klei:mineraa lmateriaa lme tmee rda n8 %lutum .Ee ngedeelt e vand ekleigronde nbestaa tui teerdgronde n (240h a= 5%).Dez e grondenhebbe nee nduidelij khumushoudend ebovengrond .D eove ­ rigekleigronde nbehore nto td evaaggronden ,omda tee nduide ­ lijkemineral eeerdlaa gontbreekt .D ezeekleigronde nzij nver ­ deronderdeel dnaa rhe tlutumgehalt eva nd ebovengron de nnaa r hetprofielverloop .Di theef tgelei dto t2 4legenda-eenheden .

Deleekeerdgronde n (42h a= 1% )hebbe nee nhumushoudend eboven ­ gronddi e1 5to t3 0c mdi kis .Z ekome ni nverschillend etex ­ tuurklassenvoor .Allee nbi jprofielverloo p tweeontbreek td e zwaree nzee rzwar ekleilaag .Bi jd emeest eva nd egronde nme t profielverloop driekom tonde rd ezwar ekleilaa gee nmoerig e laagvoor ,di erus to pd epleistocen e zandondergrond.

Dewoudeergronde n (12 5h a= 3% )hebbe nee nhumushoudend eboven ­ gronddi e30-5 0c mdi kis .Dez ebovengron dka nui ttwe ehori ­ zontenbestaan ,waarva nd ebovenst edoo rd emen si sopgebracht .

Detweed elaa gi safgeze tme tee nvri jhoo gorganische-stofge - halte.Dez egronde nhebbe nvoornamelij kprofielverloo pdrie . Demoerig e tussenlaagontbreek tbi jdez egronde ne nd ezandon ­ dergrondkom tbinne n8 0c mbenede nmaaivel dvoor .

Detuineerdgronde n (74h a= 2% )hebbe nee nhumushoudend eboven ­ gronddi edikke ri sda n5 0cm .Oo khie rbestaa tdez ebovengron d uittwe elagen ,me tdezelfd eontstaansgeschiedeni s alsd e woudeerdgronden.D edoo rd emen sopgeworpe nhoogten ,"pollen " genaamd,diende nal svluchtheuvel sbi jhoo gwate rvoo rmen se n 17

diere nal sbewoningsplaats .D egrootst epolle nzij nal stuin - eerdgrondeno pd ekaar tweergegeven .D etuineerdgronde ndi e tussend eenkeerdgronde n liggen,behore nlandschappelij kto t eendal .Bi jd etuineerdgronde n komtvaa kee nmoerig elaa go p dezandondergron dvoor .

Dedrechtvaaggronde n (410h a= 8% )zij nkleigronde nme tee nveen - laagva nte nminst e4 0c mdikte ,di etusse n4 0e n8 0c m- mv . begint.Ee ngroo tdee lva ndez egronde nheef tee nbovengron d diebestaa tui tgro fzand ,afkomsti gva ndijkdoorbraken .

Depoldervaaggronde n (189h a= 4% )kome nvoo ri nlicht ezave l enzwar ee nzee rzwar eklei .E ri sonderschei dgemaak ti npro ­ fielverloopdri ee nvier .

Deoverslaggronde n (8h a= 0% )zij nontstaa nal sgevol gva n dijkdoorbraken.He tzij nmati gfijnzandig e totgrofzandig egron ­ den,vermeng dme tkle ie nveen .He tzandpakke t (overslagzand) kano pkort eafstan dster kwissele ni ndikt ee nsamenstelling . Ind eondergron dkom twee rkle io pvee nvoor .

Verwerktee nafgegrave ngronde n (1298h a= 26% )zij nheterogee n vanopbou we nonde rinvloe dva nd emen sveranderd .

Eenaanta lbodemkenmerke ni snie ti nd elegenda-eenhede nopge ­ nomenmaa rme tee ntoevoegin gweergegeven .E rzij nvij ftoe ­ voegingendi ebetrekkin ghebbe no pd ebovengron de nvij ftoe ­ voegingendi enader e informatiegeve nove rd eondergrond .

Opd ebodemkaar t (bijl.1 )zij nverde rd egrondwatertrappe n aangegeven.E ri see napart egrondwatertrappenkaar tvervaardig d (bijl.2) ,waaro pd egrondwatertrappe nzij ningekleurd .D egron ­ denme tee nGH Gtusse n0-4 0 cm- mv .beslaa ni ntotaa l368 5 ha.D eveengronden ,moerig egronden ,ee ngroo tdee lva nd e kleigrondene nee ndee lva nd ezandgronde nhebbe noverwegen d eenGH Gtusse n0-4 0 cm- mv .e nee nGL Gondiepe rda n12 0c m- mv.GHG' sdiepe rda n4 0c m- mv .e nGLG' sdiepe rda n12 0c m- mv.kome noverwegen d ind ezandgronde nvoor .D eoud e cultuurgrondenbehore nto td egronde nme tgrondwatertra pVI I enVIII .

Dezanddieptekaar t isgebaseer do pd eboringen .Dez ekaar tgeef t debegindiept eva nd ezandondergron dweer .

Tenslott ehebbe nw ei nvie rraaie nee naanta ldieper eboringe n verricht.Me td ehierui tverkrege ngegeven szij ndwarsdoorsne ­ densamengestel d (bijl.4) .D everschille ni nafzettinge nkome n indez edoorsnede nduidelij k totuiting . o co O CM CN CO

en CN CM m r c a> Cl) ÜÏ o O O O o CD CN o CN CO

o o co CN

co CM CO CM 19

INLEIDING

1.1 Doele nopze tva nhe tbodemgeografisc honderzoe k

Bijd evoorbereidin gva nee nherinrichtingsprojec t ishe tva n belanginzich tt ehebbe ni nhe tontstaa nva nbode me nlandscha p engegeven svoorhande n tehebbe nove rd ebodemgesteldheid ,in ­ clusiefd egrondwaterhuishouding .

Hetdoe lva nhe tbodemgeografisc h onderzoeki nhe therinrich ­ tingsgebiedNijkerk-Putte n (afb.1 )i nd eprovinci eGelderlan d was: -d ebodemgesteldhei d inkaar tt ebrenge no pschaa l1 :1 0000 ; -d ebegindiept eva nd ezandondergron d inkaar tt ebrenge no p schaal1 :1 0ooo ; -d egeologisch e opbouwva nhe tgebie dt everduidelijke nme t behulpva ndwarsdoorsneden .

Onderbodemgesteldhei dverstaa nwe : -d eopbou wva nd ebode m tot1,2 0m à 1,5 0m - mv. ; -d eaard ,samenstellin ge neigenschappe nva nd ebodemhorizon ­ ten; -he tgrondwaterstandsverloop .

Verschillene novereenkomste n ind ebodemgesteldhei d gaanvaa k samenme tvisuee lwaarneembar everschille ne novereenkomste n inhe tlandschap ,omda tbeid eonde rinvloe dva ndezelfd eomstan ­ dighedenzij nontstaan .Daardoo ri she tmogelij kd everbreidin g vand everschille ne novereenkomste n invlakke no pee nkaar t vastt eleggen .

Bijon sonderzoe khebbe nw egebrui kgemaak tva nreed seerde r verzameldebodemkundig ee ngeologisch e gegevens: -Bodemkaar tva nNederland ,bla d3 2Oos tAmersfoor t (1965); -Bodemkaar tva nNederland ,bla d2 6Wes tHarderwij ke n3 2Wes t (1966); -D eBodemgesteldhei dva nee ngedeelt eva nd ePolde rArkemhee n (Bannink 1960); -D eBodemgesteldhei dva nhe tRandgebie dva nZuidelijk-Flevolan d tussenMuide ne nHarderwij k (Zegers 1961).

Detoe nverzameld e gegevenszij nechte r teglobaa lo mz et e gebruikenbi jd evoorbereidin gva nee nherinrichtingsproject . Onsonderzoe konderscheid tzic hva nhe tvoorgaand eomda twi j inNijkerk-Putte n gedetailleerder hebbengekarteerd . 20

Eendee lva nd egeologisch e gegevensi sontleen daa nd e toelichtingbi jd eGeologisch e overzichtskaartva nNederlan d vand eRijk sGeologisch eDiens t (Zagwijne nVa nStaalduine n 1975). Ominzich t tekrijge ni nhe tontstaa nva nbode me n landschaphebbe nw egeologische ,bodemkundig ee n cultuurhistorische literatuure nbronne ngeraadpleegd .Bi jhe t veldbodemkundigonderzoe khebbe nw egegeven sverzamel dove rd e bodemgesteldheiddoo raa nd ehan dva nbodemprofielmonster sd e profielopbouwva nd egronde nvas tt estellen .D eprofielopbou w isverkrege nuit :405 7boringe n (93,2%)to t120-15 0c m- mv. , 129boringe n (3,0%)to t150-20 0c m- mv. ,8 3boringe n (1,9%) tot200-30 0c m- mv .e n8 0boringe n (1,9%)to t300-40 0c m- mv. Verderi sbi jhe tveldbodemkundi gonderzoe khe t grondwaterstandsverloop geschate nva nieder ehorizon td e dikte,d eaar dva nhe tmateriaal ,he torganische-stofgehalt e end etextuu rgemete no fgeschat .Teven si she tmateriaa l bestudeerdo phaa rgeologisch e ontstaanswijze.D epuntsgewij s verzamelde resultatene nd ewaargenome nveld -e n landschapskenmerken,alsmed ed etopografie ,stelde non si n staati nhe tvel dd everbreidin gva nd egronde ni nkaar tt e brengen.

1.2 Overzichtva nrappor te nkaarte n

Methode,resultate ne nconclusie sva non sonderzoe kzij nbe ­ schreveno fweergegeve ni nhe trappor te no p5 kaartbijlagen . Rapporte nkaarte nvorme nee ngehee le nvulle nelkaa raan .He t isdaaro mva nbelan grappor te nkaarte ngezamenlij k teraadple ­ gen.

Hetrappor theef td evolgend eopzet .I nhoofdstu k2 geve nw e informatieove rhe tonderzocht e gebiede nee nbeel dva nd eont ­ staansgeschiedenisva nNijkerk-Putte nnaa rd easpecte nlandscha p (2.1),geogenes e (2.2),bodemvormin g (2.3),cultuurhistorie , (2.4)e nwaterhuishoudin g (2.5). Inhoofdstu k3 beschrijve nw e demethod eva nhe tbodemgeografisc honderzoe ke nd edigital e verwerking/manipulatie vanbodemkundig e gegevens.I n3. 1be ­ schrijvenw ed emethod eva nhe tbodemgeografisc h onderzoek,i n 3.2 staatho ew eonz etoetsingsgegeven shebbe nverzameld ,i n 3.3 en3. 4zette nw euitee nho ew ed egronde ne nhe tgrondwater ­ standsverloop inNijkerk-Putte nhebbe ningedeel de ni n3. 5ho e delegend ava nd ebodemkaar ti sopgezet .Par .3. 6beschrijf t hoed eresultate ndigitaa lverwerk tzij ne no pwelk ewijz ed e gebruikerove rhe tbestan dka nbeschikke no ferme eka nmanipu ­ leren.

Inhoofdstu k4 vatte nw ed eresultate nva nhe tonderzoe knaa r debodemgesteldhei d sameni nd evor mva ntabelle nme tgegeven s perkaarteenhei d enprofielbeschrijvinge nva nd ebelangrijkst e kaarteenhedene nlichte nw edez eresultate nto ei nee nbeschrij ­ vingva nd ebodemgesteldhei d enva nhe tgrondwaterverloop .I n hoofdstuk5 geve nw ed eresultate nva nhe tonderzoe knaa rd e zanddiepte.Hoofdstu k6 beschrijf tee naanta ldwarsdoorsneden . 21

Ind eaanhangsel s staangegevens ,documentati e enverklaringe n waarmeew ehe trappor tnie twilde nbelasten .I naanhangse l1 staand eoppervlakte nva nd elegenda-eenhede nva nd ebodem -e n grondwatertrappenkaart weergegeven.I naanhangse l2 i sd ecode ­ ringva nd elegenda-eenhede nva nd ebodemkaar tva nNijkerk-Put - ten,schaa l1 :1 0000 ,vergeleke nme tdi eva nd eBodemkaar t vanNederland ,schaa l1 :5 0000 .I naanhangse l3 verklare no f definiërenw ed eterme ne nbegrippe ndi ew ei nhe trappor to f opd ekaarte nhebbe ngebruikt .

Bijhe trappor tbehore n5 kaarten ,all eo pschaa l1 :1 000 0 (bijl.1 ,2 ,3 ,4 e n5) : 1d ebodemkaart ,waaro pw ed ebodemgesteldhei d tot1,2 0 à1,5 0 m- mv .hebbe nweergegeven, - 2d egrondwatertrappenkaart ,waaro pw ehe tgrondwaterstandsver ­ loopva nd ebodemkaar tapar thebbe nweergegeven ; 3d ezanddieptekaar tme tbegindiept epe rboorpun te niso-zand - dieptelijnen; 4 dedwarsdoorsneden ,di ed eafzettinge ne nd eaar dva nhe t materiaalto tee ndiept eva n3 à 4 m - mv .weergeven, - 5d eboorpuntenkaar tme td eveldkaartindeling ,d eliggin gva n alleboringe ne nd enummerin gva nd ebeschreve nbodemprofiel ­ monsters.

Binnenvrijwe liede rkaartvla kkome ndele nvoo rwaarva nd epro - fielopbouwen/o fgrondwatertra p afwijktva nd eomschrijvin g diew ei nd elegend avoo rdi tkaartvla kgeven .Zulk edele nzij n dezogenaamd eonzuiverheden .W ekunne nz edoo rhu ngering eafme ­ tingenbi jd egebruikt ekaairtschaa lnie tafzonderlij kweergeve n ofw emerke nz edoo rhe tbeperkt eaanta lboringe nnie top .W e hebbenernaa rgestreef dkaartvlakke na ft egrenze nme tee nge ­ middelde zuiverheid (Marsmane nD eGruijte r1982 )va nte nminst e 70%.

Kaartschaale nboringsdichthei dbepale nd ehoeveelhei dinforma ­ tieo pee nkaart .Mee ro fgedetailleerder e informatieword t nietverkrege ndoo rd ekaar tt evergroten ,zoal ste nonrecht e nogaleen sword tgedacht ,maa rallee ndoo ree ngedetailleerde r onderzoek.Bi jvergrotin gneem td ewaarnemingsdichthei dpe r vierkantecentimete rkaartvla kaf ,e ndaarme everminder td e nauwkeurigheidva nd evergrot ekaar tster k (Steure nWestervel d 1965). 23

FYSIOGRAFIE

Hetonderzoeksgebie d ligti nhe tnoordweste nva nd eprovinci e Gelderlande nbeslaa tee noppervlakt eva n501 8ha ,me td esta d Nijkerkal sgrootst ewoonkern .

2.1 Landschap

Hetherinrichtingsgebie dNijkerk-Putte nlig ti ntwe elandschap ­ pendi eonderlin gster kverschillen ,nl .he tope npolderland ­ schaplang sd evoormalig eZuiderzeekus te nd eGelders eValle i metoud ee njong ezand -e nveenontginninge n (afb.2) .Ee nstuw ­ walkom tbuite nhe therinrichtingsgebie dvoor ,te nooste nva n hetdor pPutten .Dez estuwwa lbehoor tto the tstuwwallenland - schapva nd eNoordwest-Veluw eme tbebost eheuvels .

Depolde rArkemhee nlig ti nhe therinrichtingsgebied , langsd e voormaligeZuiderzeekust .Kenmerken dvoo rdi tpolderlandscha p isd eopenhei d (afb.3 e n 4). Depolde rword toverwegen dexten ­ siefgebruik tal sgrasland .Slecht so penkel eplaatse nkom t bebouwingo fopgaand ebeplantin gvoor .Opvallend eelemente ni n ditvlakke ,ope nlandscha pzij nhe tstoomgemaa l "HertogReynout " enhe tPutte rstoomgemaal .O pd egren sme the tNijkerkernau w ligtd eArkemheens eZeedijk .O pverschillend eplaatse nlang s dezedij kzij nwiele nontstaa nal sgevol gva ndijkdoorbraken . Inhe tweste nword td epolde rArkemhee nva nhe tEemlan dgeschei ­ dendoo rd eLaak .D egrenze nva nhe tpolderlandscha pva nArkem ­ heenme the tzand -e nveenontginningslandscha p zijnmee ro f minderduidelijk .

Inhe tzuidweste nva nhe tgebie dlig the toud eveenontginnings ­ landschapva nAchterhoe k (afb.5 )e nD eVeenhuis .He tlandscha p ishie rminde rope nda ni nd epolde rArkemheen .D eboerderije n staani ngroepje sbi jelkaar ,meesta lo ppollen .Doo rd eaanwe ­ zigheidva nwilgenbosje se nelzensingel s isi nAchterhoe kplaat ­ selijkee nkleinschali glandscha pontstaan .Overigen si sd e grondal sgraslan d ingebruik .

Hetgehuch tD eVeenhui slig tongevee r75 0m te nzuide nva nd e Bunschoterweg,o pstrookvormig ekavel sdi edoorlope nto td e Laake nee ntotal e lengteva nongevee r tweekilomete rhebben . Deboerderije nstaa no ppolle ne nzij ndoo rlang epade nme td e Bunschoterwegverbonden .Beplantinge nzoal si nAchterhoe kont ­ brekenbi jD eVeenhui svrijwe lgeheel ,waardoo rhe tlandscha p eenope nkarakte rheeft .Naas tgraslan dkom thie roo kbouwlan d voor.

Tennoorde nva nHol kgaa the tzand -e nveenontginningslandscha p geleidelijkove ri nd epolde rArkemheen .D everspreid ebebou ­ winglig tvoornamelij k oppollen .Beke ngaa nhie rgeleidelij k o CD O CN CN 00

•;c

.-ö^* ->• O CD c CN CN o CO o» 5 C/1 o c CN ••;•:'«>•• '5 0 Osl £ (0 00 c 'c © jd CD U) > » os

CD CD c CD o O -* X O E c X CD > CD raa O.. .c ID co; .c u x: ' o O o t/i UI •D 01 •o •o TJ c C c c O)

c 'S. O) O CD e Ç CD c Ç' CD ai DJ '5i 'oi O B C > c c CD c O e o o o "CD c c •o "O 0) c a> 11) "CD CD c CD ,< >• CO N •a > JU- CD 3 c CD CD T 3 o T3 01 •o O) "O co c 3 C O O •o O D O c 1 CU V CD

CN •* 1 5 *~ «' m 1

co CN CN 00 32

Tabel3 Indelingva n het Holoceen.

Westland Formatie O) Standaardindeling c Indeling Geologische tijdsindeling O in Mariene .Perimarien e 0) n o kustgebied rivieren­ o C14 jaren o gebied CL

+ 2000 0 - Nieuwe tijd Duinkerke III TielI Vb 2 Late (800-heden) Hoge 1000 -1000- Vroege + 700 Duinkerke IIj II Vb1 (250-600) Romeinse tijd CO -2000- o Ijzertijd DuinkerkeI Tiell Va 1500 .2001 _

- 900- 1000 -3000- Bronstijd IVb Duinkerke 0 TielO ca. (1500- 1000) -1500- CD CO LU O 2000 O -4000- Calais IV GorkumI V n IVa (2700 1800) LU co Neolithicum Calais III Gorkum III -3000 3000 -5000- O c CD (3300 2700) "O •o Calais II GorkumI

4000 (4300 3300) -6000-

Calais I GorkumI 5000 -7000- (6000 4300)

Mesolithicum 6000 -8000- -6000--

co CO CD O m

7000 -9000- -7000- co co ÇD O O ra 8000 r -8000- Paleolithicum -10000 31

Organogene afzettingen

Tijdensd ewarmer e interstadialenko nzic hee nvegetati eontwik ­ kelene ntra dplaatselij kveengroe iop .I nhe therinrichtingsge ­ biedtroffe nwi jvee naa nda tgezie nd estratigrafi e inhe t Weichselienontstaa nmoe tzijn .

Dekzanden Eenva nd ekenmerke nva nee nperiglaciaa lmilie ui see nsterk e windwerking.Doorda t tijdensd estadiale nd ebegroeiin gspaar ­ zaamwa so fgehee lontbrak ,wa sd egron dextr agevoeli gvoo r verstuiving.Z okonde ndekzande nontstaan :eolisch esedimenten , metee nkorrelgroott e tussend e5 0e n20 0y mdi eal see ndeke n overd eander esedimente nhee nliggen .I nhe tPleniglaciaa l werdenvoornamelij k leemhoudende,gelaagde ,zogenaamd eOud e Dekzandenafgezet .Dez ezij ni nhe therinrichtingsgebie dnauwe ­ lijksaangetroffen .I nhe tLaat-Glaciaa lwerde nd eniet-leem - houdende,fijnzandig eJong eDekzande nafgezet .Dez ehebbe nee n groteverbreidin g inhe therinrichtingsgebied .

2.2.2 Holoceen

Nahe tWeichselie nbra kee nperiod eme tee nwarme rklimaa taan , hetHolocee n (tabel3 ), da tto to phede nvoortduurt .Doo rd e klimaatsverbeteringvormd ezic hee ngeslote nvegetatiedek .D e zeespiegel rees,o.a .doo rhe tafsmelte nva nd eijsmassa's .

Inhe tPraeboreaa ltra dplaatselij kveenvormin gop ,he teers t ind eingeslote nlaagte ni nd epleistocen e zandgronden.I nhe t Boreaalvormd ezic ho pgrot eschaa lvee ndoo rd estijgend ezee ­ spiegel.D eveenvormin g langsd eZuiderzeekus t gingdoo rto t inhe tSubatlanticum .Aanvankelij k ontwikkelde zicheutroo f broekveenonde rinvloe dva nvoedingsstoffe n diei nd ebode m aanwezigwaren .Geleidelij kwer dhe tmilie uarme re nvormd e zichmesotroo fzeggeveen .Te nslott eontwikkeld e zichee n oligotroofveenmoskussen ,gevoe ddoo rregenwater .Daa rwaa r aanvoerwa sva nvoedselrij kwate rblee fzic hmesotroo f zeggeveenontwikkelen ,bijvoorbeel d opd eovergan gva nhe t veengebiednaa rd ehoger ezandgronden .He toorspronkelijk e veengebiedha dee nvee lgroter everbreidin gda nhe t tegenwoordige.

Tennoorde nva nNijker kwa si nd e9 eeeu wa lsprak eva nee n ontginning,d enederzettin gArk .Dez enederzettin gheef tbui ­ tend ehuidig ekustlij ngelege n (VanDoore n 1986).Voora lvana f 1200n aChr .wer dvolgen sPon se nWigger s (1960)doo rhe tzic h uitbreidendeFlevomee rvee lvee nweggeslage ne ngin gbewoon d landverloren . 30

Tabel 2 Chronostratigrafie, pollenzonering en klimaatscurve van het Laat-Pleistoceen.

C14- Gemiddelde Pollen Vegetatie Tijd. iaren Juli-temperatuur zone 0° 5" 10°C15° 20°

Vroeg Praeboreaal HOLOCEEN Holoceen berken- en dennenbossen 10000 Late Drya s Stad parklandschap (subarctisch) Laat - 11000 eerst berkenbossen, later dennen-berkenbossen Weichselien Allerod Interst 11800 (LaatGlactaalïv roege Dryas St open parklandschap (subarctisch) 12000 Belling Interstad LWlb stijging berk parklandschap en berkenbossen 13000 stijging Artemisia LWia toendra

poolwoestijn

29000 Denekamp struiktoendra (dwergberk) Interstadiaal 32000

Midden - Hengelo • 37000 Interstadiaal struik- en steppetoendra (dwergberk) Weichselien 39000 Weich­ (Pieniglaciaai; poolwoestijn

selien Moers hoofd Interstadiaal

poolwoestijn

Odderade Inters bossen van den en berk, met eik, hazelaar e.a. afzettingen veelal door (subarctisch open landschap) erosie ontbrekend Vroeg - Brerup Interstad bossen van den, fijn spar, omorika spar, berk, els e.a. Weichselien (Vroeg- subarctisch open landschap, berk, den Amersfoort bossen van den, berk, met eik, els, fijnspar e.a. Glaciaal) Interstadiaal open landschap met wilg

subarctisch parklandschap, veel heide (calluna), den, berk

bossen van den en berk, met fijnspar e.a.

bossen van fijnspar en den, met zilverspar, els, haagbeuk, eik e.a.

bossen van haagbeuk, met els, eik, hazelaar, fijnspar, zilverspar e.a

O bossen van eik, hazelaar, Taxus met iep, es, haagbeuk, fijnspar Eemien

bossen van hazelaar en eik, geen Taxus, geen haagbeuk

bossen van eik, iep, es, els, enige hazelaar, den neemt af

dennenbossen, met eik, iep, es, els

berken-dennenbossen

Saalien Laat-Saalien open subarctisch landschap 29

zeeBekken .I nhe tNoordze eBekke ni she tZuiderze eBekke nee n structureelelement .Tijden she tCromerie ngin ghe tZuiderze e Bekkenversterk tdalen ,waardoo rd eRij ne nd eMaa see nmee r noordelijke loopkregen .He tNoordduits eaanvoersysteem ,da t totdi etij dbestond ,voerd e "wittezanden "aan .Hiero pwerde n doord eRij ne nd eMaa s"bruin ezanden "afgezet ,di ewa tmee r donkere,nie tvolledi gverweerde ,componente nbevatten .

Tijdenshe tSaalie nbedekt ehe tlandij see ngroo tdee lva nNe ­ derland.D eran dva nd eijska pvloeid e intonge nuit .Doo rd e stuwingva nhe tlandij sontstonde nstuwwallen .D eEemvalle ie n deGelders eValle ivormde nee nglaciaa lbekken ,waarlang she t Gooi,d eUtrechts eHeuvelru ge nd eZuidwest-Veluw ewerde nge ­ stuwd.D estuwwa lva nErmelo ,te nooste nva nhe therinrichtings ­ gebied,wer dgestuw ddoo ree nijston gte rplaats eva nhe thui ­ digeda lva nd eLeuvenums eBeek .Glacial e afzettingenui the t Saalien,behorend e totd eFormati eva nDrente ,kome nbinne nd e dooron sonderzocht e dieptenie tvoor .I nd edieper eondergron d kunnend eafzettinge nva nd eFormati eva nDrent eechte rwe l wordenaangetroffen .Voo ree nbeschrijvin gverwijze nwi jnaa r Zagwijne nVa nStaalduine n (1975).

Tijdenshe tEemien ,d ewarm etij dn ahe tSaalien ,stee gd ezee ­ spiegelal sgevol gva nhe tafsmelte nva nd egletsjermassa's . Vanuithe tnoorde nbreidd ed eEemze ezic hui ti nd eGelders e Valleie nzett emarien ezand -e nkleilage naf .D eafsluitend e kleilagen,di eplaatselij kme td eonderliggend ekeilee m(Forma ­ tieva nDrente )ee ntientalle nmeter sdi kpakke tvormen ,zij n vanhydrologisc hbelan g (Grootjans 1984 enDGV-TN O 1985).

Methe tWeichselie nbreek topnieu wee nkoud etij daan .He tland ­ ijsbereik tNederlan dniet ;e ri ssprak eva nee nperiglaciaa l milieu.Tijden she tWeichselie nwissele nkoud ee nwarmer eperio ­ denelkaa ra f (stadialene ninterstadialen ,zi etabe l 2).Gedu ­ rended einterstadiale nko nzic hvegetati eontwikkele ne ntij ­ densd estadiale nwa sd egron dvrijwe lovera lto tgrot ediept e bevroren,d ezgn .permafrost .Afzettinge nui the tWeichselie n behorento td eFormati eva nTwent ee nkunne nva nster kuiteen ­ lopendeaar dzijn .Hieronde rvolg tee nbeschrijvin gva nd ever ­ schillendeafzettingen .

Fluvioperiglaciale afzettingen Fluvioperiglaciale afzettingenbestaa nui tmateriaa lva nlokal e herkomst,afgeze tdoo rstromen dwater ,vaa ksmeltend esneeu w ofwate rafkomsti gui td eontdooid ebovenlaa gva nd epermafros t (Zagwijne nVa nStaalduine n 1975).D eafzettinge nzij nhetero ­ geenva nsamenstelling ;e rkome nzowe lleemlage nal sgrofzandi - gee ngrindrijk e lageni nvoor .Vaa kzij nd efluvioperiglacial e afzettingenbedek tdoo rdekzand ;i nhe therinrichtingsgebie d komenzi joo kdirek tonde rafzettinge nui the tHolocee nvoor . 28

Tabel1 Stratigrafische tabelva nd epliocen ee nkwartair eformaties .

E =eolisch e afzettingen R = Rijn * koude tijd P =periglacial e afzettingen M = Maas ** complexe eenheid bestaande B = beekafzettingen O =oostelijk e noordduitse uit tenminste 4 warme en V =vee n rivieren en voorlopers 3 koude tijden "* nog onbenoemd, voorlopig bij Formatie van Urk 27

overi nbochtig egeulen .D eboerderije nva nhe tbuurtscha p Hoikstaa nvoornamelij k oppolle n tenzuide n vand e Bunschoterweg.Achte rd eboerderije n liggenstrookvormig e kavelsdi edoorlope nto the tjong eveenontginningslandscha p vanHolkervee ne nPalestina .D ebedrijve ni nHolkervee ne n Palestinazij nklei ne nligge nverspreid ,meesta lnie to p pollen.He tlandscha pi shie rkleinschalig .

Eengehee lander eaanbli kda nd ehierbove nbeschreve nland ­ schappenheef the toud ezandontginningslandscha p datzic h oostelijkva nhe tstadj eNijker kuitstrek tva nDriedor pto t hetkastee lOldenaller .Hie rligge noud ehoeve ne nlandgoede ­ reno pd eovergan gva nd eGelders eValle ie nd enoordwest-Velu - we.Akkers ,weilanden ,houtwalle ne nbospercele nwissele n elkaara fwaardoo rhe tlandscha pkleinschali ge ngevarieer di s (afb.6) . Hetgebie di sreliëfrij ke nword tdoorsnede ndoo r verschillendebeken .Bi jDierme ne nkastee lOldenalle rgaa t hetoud ezandontginningslandscha p overi nhe tpolderlandscha p vanArkemheen .D eouder eboerderije n indi tovergangsgebie d staano ppollen .Slichtenhors t ligto pd eovergan gme the t veenontginningslandschap vanNijkerkerveen .

Tussenhe tHoevervel de nd epolde rArkemhee nlig the tbuurtscha p Steenenkamer.Di tbuurtscha p ligto pee nstroo kva noud ezand - ontginningendi evana fhe tlandgoe dOldenalle r langsd eWater ­ wegnaa rErmel oloopt .D eboerderije nzij nmeesta lo ppolle n gebouwd.D eSchuitenbee kdoorsnijd tdi toud ezandontginnings ­ landschap.

Hetjong ezandontginningslandscha p komtvoo r inhe tnoordooste n vanhe therinrichtingsgebie d (hetHoeverveld )e nte nnoordoos ­ tenva nDriedor p (KruishaarseHeide) .D ebedrijve ni ndi tland ­ schapzij nvaa knie tgrote rda n5 h ae ndaardoo raangeweze no p intensieveveehouderij .

2.2 Geogenese

Overd egeologisch eontstaanswijz eva ndi tdee lva nNederlan d isvri jweini grecent e literatuurbeschikbaar .D eveldopnam e vand egeologisch ekaar t1 :5 000 0i sa lgeschied ;kaar te n toelichtingo pd ekaar tzij nechte rno gnie tverschenen .Aa n dehan dva ndri egeologisch e tabellen (tabel1 ,2 e n3 )be ­ schrijvenwi j degeogenes eva nhe therinrichtingsgebied .

2.2.1 Pleistoceen

Tabel1 geef tee noverzich tva nhe tKwartair .Tijden she tSaa - liene nWeichselie nwer dd ebasi sgeleg dvoo rhe thuidig eland ­ schap.Voo rd eaanvan gva nhe tSaalie nzette nd eRijn ,d eMaa s end eNoordduits e rivierensedimente na fi nhe tdalend eNoord - 26

R55-165 Ato.f 5 Het veenontginningslandschap van Achterhoek.

R55-179

Aft). '3 Es bij Ehrental; op de achtergrond de hoeve Schavenow. 25

R55-168

Afb. 3 Een open landschap in gebruik als grasland (polder Arkemheen)

R55-169

Afb. 4 Een open landschap in de polder Arkemheen. 33

Ind eloo pva nd eMiddeleeuwe ndaald ehe tvee nal sgevol gva n ontwateringe nafgraving .Veenstroompje sginge nal sgeule n fungerenwaardoo rd eze ei nhe tveengebie ddrong .D eze ezett e bijinundatie skle ia fo phe tveen .Behalv eo phe tvee nwer d ookzeekle iafgeze to pd elager ezandgronde n inhe tkustgebied .

Doordathe tweggeschuurd evee nvermeng dwer dme tkleideeltjes , isd eafgezett ezeekle ihumushoudend .D eholocene ,marien eafzet ­ tingene nvee ni ndi tgebie dbehore nto td eWestlan dFormatie .

Groteinvloe do pd eklei-afzettin gha dd ebedijking .I nd eloo p vand e14 eeeu wwer dee nbedijkin ggerealiseer d diehoo ggenoe g waso md epolde r tegenhog ewaterstande n tebeschermen .Toc h boodd edij kgee nvolledig ebeschermin gtege nhe tzeewater , getuiged ewiele ndi eal sgevol gva ndijkdoorbrake nontstonden . Heti sdenkbaa rda too kn ad ebedijkin gkle ito tafzettin gkwa m tijdensinundaties .O pd ebedijkingsgeschiedeni s gaanwi ji n par.2. 4verde rin .Bi jdijkdoorbrake nwer dhe tachterliggend e klei-e nveenpakke tweggespoel de nhe tonderliggend epleistocen e zandweggeslage ne nal soversla gi nhe tgebie dachte rd edoor ­ braakafgeze t (WestlandFormatie) .

Inhe tpleistocen e zandgebieddee dzic hno gee ngehee lander e ontwikkelingvoor .Doo rmenselij k ingrijpen,zoal she tsteke n vanplagge ne nontginning ,zij no pd edroger egedeelte nverstui ­ vingenopgetreden .Hierdoo rontstonde nuitgestove nlaagten . Hetstuifzan dwer di nd edirekt eomgevin gwee rafgeze t(Forma ­ tieva nKootwijk) .

2.3 Bodemvorming

Ind evorig eparagraa fbeschreve nwi jd egeologisch eontstaans ­ wijzeva nhe therinrichtingsgebied . Indez eparagraa fbeschrij ­ venwi jd ebodemvormend e factorene nprocesse ndi ebijgedrage n hebbento td ebodemkundig eopbou wva nhe tgebied .Aa nhe teind e vandez eparagraa fgaa nwi ji no pee nbijzonde raspec tva nbo ­ demvorming,nl .he tontstaa nva nbrui ngekleurd eA-horizonte n inzandgronden .Dez ekome ni nhe tgebie dvee lvoor ,maa rkunne n eenuiteenlopend e ontstaanswijze hebben.Kenni sva nd eont ­ staanswijze isva nbelan gvoo rd einterpretati e ophe tgebie d vanbijvoorbeeld.fosfaatbinden dvermogen .

Defysische ,chemisch ee nbiologisch eprocessen ,di ehe tbo ­ venstedee lva nd eaardkors tveranderen ,noem tme nbodemvormen ­ deo fpedogenetisch eprocessen .Voo ree n beschrijvingva nd e bodemvormendeprocesse nverwijze nwi jnaa rD eBakke re nSchel ­ ling (1989).Onde rinvloe dva ndez eprocesse nontstaa nbodempro ­ fielen,opgebouw dui tee naanta llage no fhorizonten .He tont ­ staanva nee nbodemprofie li safhankelij kva nee naanta lfacto ­ rendi ed ebodemvormin g sterkbeïnvloeden ,d ezgn .bodemvormen ­ defactoren : -moedermateriaal; -reliëf,e ngrondwaterdiept e en-beweging ; 34

-klimaat; -tijd; -biologische factor,onde r teverdele nin : -vegetatie; -bodemfauna; -mens.

Hetmoedermateriaa l ishe tmateriaa lwaarui td ebode m isge ­ vormd,he t"verse "sedimen tvóó rd eaanvan gva nd ebodemvormen - deprocessen .D evormin gva nhe tmoedermateriaa lword tbeschre ­ veni nparagraa f2.2 .D ebodemvormend eprocesse ndi eo pzulle n tredenzij nafhankelij kva nd eaar dva nhe tmoedermateriaal . Humusvormingtreed tonde rinvloe dva nbodemleve no pwaa rzic h organische stofophoopt .D evor mva nhumificati ei sonde rande ­ reafhankelij kva nd eaar dva nhe tmoedermateriaal .Rijpings ­ processentrede no pwannee ree nwaterrij k afgezet'sedimen tont ­ waterdwordt ,zoal sd ezeekle ii nd epolde rArkemheen .Veraar - dinge nverwerin gzij nbodemvormend eprocesse ndi eoptrede ni n veengronden,beïnvloe ddoo rontginnin ge nontwatering .Podzole - ringi see nproce sda tvoornamelij k inzan doptreedt ,maa roo k inveengronde nka nvoorkomen .I nhe therinrichtingsgebie dkom t podzoleringechte ruitsluiten d ind ezandgronde nvoor .Voo r hetverschi ltusse nd evormin gva nee nhumuspodzo le nva nee n moderpodzolverwijze nwi jeveneen snaa rD eBakke re nSchellin g (1989).

Hetrelië fis ,same nme td egeohydrologisch e opbouw,bepalen d voord erichtin gva nd egrondwaterstroming . Inwegzijgingsgebie - dentreed tontijzerin gva nhe tmateriaa lop .I nkwelgebiede n oxideertd eopgelost e ijzeri nd ezon ewaari nhe tgrondwate r fluctueerte ni si nhe tprofie lzichtbaa ral sroest .D egrijz e kleuri ndez ezon eword tveroorzaak tdoo rd eaanwezighei dva n Fe(II)e nFe(II)-hydroxide n ingereduceerd evorm .Lokaa lka n zoveelijze rzij nafgeze tda td egrijz ekleu rnie tmee rzicht ­ baari se nd ehorizon tgehee lroo dgekleur d is.E rkunne nijzer - concretiese nzelf splaatvormig everkittinge nvoorkomen .Di t komti nhe therinrichtingsgebie d opvee lplaatse n ind ebeekda ­ lenvoor .

Hetklimaa tspeel tee ngrot ero lbi jd ebodemvorming .D ekli ­ maatsverbeteringdi eoptra d inhe tHolocee n (paragraaf2.2.2 ) isd eoorzaa kva nall ebodemvormend eprocesse ndi ei nhe ther ­ inrichtingsgebiedoptreden .

Detij di so pzichzel fgee nbodemvormend e factor.O fee nbodem - vormendproce sleid tto tee nwezenlijk everanderin gi nhe tmoe ­ dermateriaali sechte rafhankelij kva nd eduu rva nd eperiod e waaroverhe tproce splaatsvindt .Di ti sbijvoorbeel dva nbelan g bijveranderinge n inhe tgeohydrologisch e systeem.Gleyver - schijnselendi enie tverklaar dworde ndoo rd ehuidig ehydrolo ­ gische situatieworde ndaaro m fossielegleyverschijnsele nge - 35

noemd.D edikt eva nee nanthropogee nde kdoo rplaggenbemestin g ismed eafhankelij kva nd eduu rva nd eperiod ewaarove r debe ­ mestingplaatsvond .

Debiologisch e factorspeel tee nzee rgrot ero lbi jd e bodemvorming.D evegetati e levertvoo rhe tgrootst edee lhe t uitgangsmateriaalvoo rd eorganisch e stofi nd egrond .D e kleurva nee nanthropogee ndek ,gevorm ddoo rpotstalbemesting , isafhankelij k"Va nd evegetati e ind egebiede nwaarui the t plaggenmateriaalafkomsti gis .Heideplagge nveroorzake nee n zwartekleur ;bosstrooise le ngrasplagge nui td ebeekdale n veroorzakenee nbruin ekleur .Aa nhe teind eva ndez eparagraa f komenwi jhiero pterug .

Deactivitei tva nbodemfaun adraag tbi jaa nd emat eva nhomoge - nisatieva nd egrond .D eoorspronkelijk e sedimentairegelaagd ­ heidverdwijn tdoo rgravend ebodemdieren .Waa rkle io pzan d rust,ka ndoo rd egraafactivitei tva nbodemdiere nzan ddoo r hetkleide kworde ngemengd .Me nspreek tda nva n"gebroke ngron ­ den". Di tkom ti nhe therinrichtingsgebie d opverschillend e plaatsenvoor .

Demen si see nzee rbelangrijk ebodemvormend efactor .I npara ­ graaf2. 4gaa nwi ji no pontwikkelinge nui the tverlede ndi e vaninvloe dzij ngewees to pd ebodemgesteldheid .Grondbewerkin g enbemestin gkunnen ,evenal sd eactivitei tva nbodemfauna ,lei ­ dento the t 'breken'va nkleilagen .Ee nrecent eontwikkelin g dieva ngrot e invloedi so pd ebodemvorming ,i she tverwerke n enegalisere nva npercelen .I ngebiede nme tdiep egrondwater ­ standenzij nd egronde nvaa kove ree ndiept eva n7 0à 10 0c m gediepploegd ofgemengwoeld .I nd egebiede nme tondiep egrond ­ waterstandenzij nvel epercele ngeëgaliseerd , 'rondgelegd'.D e verwerkingsdieptebedraag tda nmeesta lnie tmee rda n4 0cm .

Debruin ekleu rva nee nA-horizon tka nverschillend eoorzake n hebben,di eachtereenvolgen s inhe tkor tbeschreve nworden : -Gleyvorming :Di ttreed tvoora li nd ebeekdale nop .D eA-hori ­ zontka ngehee lo fgedeeltelij k ind efluctuatiezon eva nhe t grondwater liggenwaardoo r roesti nhe tmateriaa lword tafge ­ zet.Doo rploege no factivitei tva nbodemdiere nka nroes t uitd eC-horizon t ind eA-horizon tgemeng dworden . -Lutumbijmenging :Bi jperiodiek e overstromingka nd eA-hori ­ zontworde naangereik tme tlutumdeeltjes .Di tkom tvoo ri n hetgebie dda tdoo rd eZuiderze ewer dbeïnvloed ,maa roo ki n debeekdale n (beekklei). -Bemesting :Wannee r ind epotsta lbosstrooise lwer dgebruikt , ontstondee nanthropogee nde kme tee negal ebruin ekleur . Ookgrasplaggen ,gestoke ni nd ebeekdalen ,kunne nbi jverwer ­ kingto tpotstalmes tee nbruin ekleu rveroorzaken . 36

2.4 Cultuurhistorie

Dezeparagraa fbeschrijf t inhe tkor td ero ldi ed ecultuur ­ historieheef tgespeel dbi jd ebodemvormin g ind everschillend e landschappenva nhe therinrichtingsgebied .Voo ree nuitgebreid e beschrijvingva nd ecultuurhistori eva nNijker ke nomgevin g verwijzenwi jnaa rVa nDoore n (1986).

2.4.1 Depolde rArkemhee n

Depolde rArkemhee nontleen tzij nnaa maa nd eKarolingisch e nederzettingArk .Dez enederzettin gontston d ind e9 eeeu wn a Chr.,o pee nzandopduikin glang sd eBred eBeek ,te nnoorde n vanNijkerk ,waa rn uZuidelijk-Flevolan d ligt.Opgravinge ni n 1981e n198 3hebbe naangetoon dda thie romstreek s270 0voo r Chr.mense nhebbe ngewoon d (VanDoore n 1986).D enederzettin g Arkmoe tbewoon dzij ngewees tdoo rlandbouwers .

Vanafd e9 eeeu wi she tgebie di ngebrui kgenomen .I nd eperio ­ de1150-125 0vonde nnieuw eontginninge n inhe tnoordelij k veengebiedplaats .D ehuidig enederzettin gNekkevel dmoe tvol ­ gensVa nDoore n (1986,p.35 )i ndez eperiod e zijnontstaan . Voorali nd e14 eeeu wwerde ngrot eoppervlakte nontgonne ne n ontwaterd.Doo rd eontginningsactivitei t daaldehe tmaaiveld , waardoor deinvloe dva nhe tzic huitbreidend e Flevomeertoena m enhe tgebie dregelmati goverstroomde .I nd eloo pva nd e14 e eeuwwer dhe tgebie dda noo kbedijkt ;i n135 6schon kherto g ReinaldII Iva nGelr eaa nd e 'gemeyneerffgenaeme nva nPutte n indva nde rNykerken 'he trech to mhu nlan dt ebedijken .D e dijke nd ehoofdwaterlope nmoeste ndoo rd elandeigenare ngeza ­ menlijkworde nonderhouden .I nd edij kwerde nsluisje saange ­ brachto mhe tovertollig ewate rui tt eslaa no phe tFlevomeer . Nad eeerst ebedijkin gi sd edij kvel emale nverstevig de nenke ­ lemale ni she ttrajec tverplaatst .Lang sd eSchuitenbee kheef t eendij kgelegen ,d eDuikerdijk ,di elate ri safgegraven .Dez e dijkmoes the twate rkere nda tbi jvloe dove rhe tbuitendijks e landbi jd eSteenenkame rliep .

Ondanksd ebedijkin gi sd epolde roo kn ad e14 eeeu wverschil ­ lendekere ngeïnundeerd .D e inundatieskunne nhe tgevol gzij n vandijkdoorbraak ,onvoldoend e hoogteva nd edij k (ditgol d waarschijnlijkvoora li nd ebeginperiode )e nwateroverlas tvan ­ uithe tEemlan de nvanui td ebeke ndi evana fd ehoger ezandgron ­ deni nd epolde rstromen .Bewonin gi nd epolde rArkemhee nheef t daaromplaatsgevonde n opnatuurlijk ehoogten ,waaraa nno gwa t overhoogtewer dgegeve n (afb.7) .Dez ezogenaamd epolle nzij n ind eloo pva nd etij dvaa kwee rverlaten .Ui tglobaa larcheolo ­ gischonderzoe kva ntwe epolle ni sgebleke nda tdez ebewoon d zijngewees tva nd e13 eto the tbegi nva nd e17 eeeu w (VanDoo ­ ren1986 ,p .73-76) . 37

*' i '3 *: ,*'""

*J"~ ,.<,-•--jg^' .;'. ,^'CÏ^^

tf. .•,*-. •"' " t .V-t • v«; M'\- * * '$**»§£ Pfiï SSSfe

R55-172

Alb. 7 De boerderij Ark gebouwd op een pol.

R55-166

Afb. 8 De Laak. 38

R55-161

Afb. 9 Strokenverkaveling bij De Veenhuis.

V$:

R55-182

Afb. 10 De boerderij Westfalingsgoed. 39

Inhe tweste nva nd epolde rArkemhee nkom tee nstrokenverkave ­ lingvoo rdi ehaak sstaa to pd eNekkevelderweg .Di tpatroo n hangtsame nme td eontginnin gva nhe tveengebie dvanui tee n aantalhoeve ndi ei nd e13 eo f14 eeeu wzij nontstaa no pca . 250à 30 0mete rte nnoorde nva nd eNekkevelderweg .Dez eneder ­ zettingi slate rwee rverdwenen .He tverkavelingspatroo ni n hetmiddengebie d isd evoo rkleigebiede n typerendeblokverka - veling.Voorda tzic hhie rkle iafzette ,wa sdi tdee lva nd e polderArkemhee nreed sbewoond .Spore nhierva nworde nonde rd e kleilaagaangetroffen .I nhe tooste ne nron dNijker kkom tee n regelmatigverkavelingspatroo nvoor ,d ezgn .medenverkaveling . Dezegronde nwerde nextensie fgebruik tal shooilan de nal sge ­ meenschappelijke 'naweide' (VanDoore n1986 ,p .89) .

2.4.2 Achterhoeke nD eVeenhui s

Vooree nuitvoerig ebeschrijvin gverwijze nwi jnaa rVa nDoore n (1986,p .12 1t/ m 128). Inhe tgebie dva nAchterhoe klage n hogeveenmoskoepels ,di erelatie flaa tontgonne nzijn .Volgen s VanDoore nlig td eoorspron gva nd eontginnin gva nAchterhoe k ind e14 eo f15 eeeuw .Vana fd ehoogst edele nwerde nslote n gegraveni nd erichtin gva nd eLaa ke nva nd eKeienweg .O p dezewijz eontston dee nstrokenverkaveling .D eLaa ki si nd e 12eeeu wontstaa nal sgren stusse nhe tStich te nGelre .O fhe t eengekanaliseerd eveenstroo mbetref ti sonduidelijk .I nhe t gebiedwer doo k turfgewonnen .D epercele nwaa rtur fgewonne n werd,ware nn aafgravin gongeschik tvoo r landbouwkundiggebrui k enwerde nbeplan tme telze no fwilgen .

Deontginnin gva nD eVeenhui svon dplaat svana fd eweterin g bijKort eHol knaa rd eLaa ki nhe tzuide n (afb.8) .D eboerde ­ rijenzij ngebouw do pdekzandwelvingen ,ca .75 0m tenzuide n vand eBunschoterweg .Evenal si nAchterhoe k staand eboerderij ­ eni nD eVeenhui so ppollen .I nD eVeenhui s isn ad eontginnin g mindervee novergebleve nda ni nAchterhoek .Plaatselij kont ­ breekthe tvee ngeheel .Tusse nd eKeienwe ge nD eVeenhui slig t eenrelatie flaa ggebie dme tee nafwijken dverkavelingspatroo n (afb.9) .Hie rheef the tFlevomee ree nkleide kafgezet ,i nte ­ genstelling totd egronde nva nAchterhoe k enD eVeenhuis .I n ditgebie dlig tee nveenterp .

2.4.3 Holkerveene nPalestin a

Holkerveene nPalestin azij njong eveenontginningen ,evenal s hetbuite nhe therinrichtingsgebie d gelegenNijkerkerveen .D e bewonersva nhe tstadj eNijker ke nva nd eander ebuurschappe n stakenhie rtur fvoo reige ngebruik .Vana fhe teind eva nd e 14eeeu wto thalverweg ed e17 eeeu wvoorza ghe t 'GrauweVeen' , zoalshe tgebie doorspronkelij kheet ,Nijker kva nturf .Daarn a moesttur fworde n ingevoerd.O pklein eschaa lgin gd eturfwin - ningdoo rto ti nd e19 eeeuw .To the tbegi nva nd e17 eeeu w 40

washe tGrauw eVee nonbewoond .I nhe tgebie dvestigde nzic h geleidelijk kleinebedrijfjes ,di ed ehoo ggelege nstukje s landhe teers tontgonnen .Vana f175 0na md ebevolkin gva nhe t Nijkerkerveenexplosie ftoe :tusse n175 0e n185 0me t35 0% . Ookd elaaggelege ndele nva nhe tvee nwerde n indez eperiod e incultuu rgebracht .Palestin adank tzij nnaa mwaarschijnlij k aand eafgelege nligging .D eontginningsgeschiedeni s is vergelijkbaarme tdi eva nNijkerker -e nHolkerveen .I n Palestina ismee rvee novergebleve nda ni nHolkerveen .

2.4.4 Hetoud e zandontginningslandschap

Eenbelangrijk e roli nd eontginningsgeschiedeni s vandi tge ­ biedhebbe nd eWestfaals e kloostersva nWerden ,Elte ne nPader ­ borngespeeld .Dez edri eklooster shadde nvee leigendomme ni n hetgebie dron dNijker ke nPutte nverworven .Vana fd e9 eeeu w werdengrot edele nva nhe tkloosterbezi tdoo rd ehorige nont ­ gonnen. Totomstreek s180 0behoorde nd egrot ee nmiddelgrot e boerderijen inhe tgebie dto tee nva nd edri ekloosters .Ee n uitgebreidebeschrijvin gva nhe thofstelse le nhe tontstaa n vanboerderijname n alsGroo tEhrental ,Klei nEhrental ,Westfa - lingsgoed (afb.10 )enz .geef tVa nDoore n (1986).Vana fhe t beginva nd e19 eeeu wginge nd eeigendomme nva nd eklooster s overi nwereldrij k grootgrondbezit.I nhe toud ezandontginnings ­ landschapligge ndivers elandgoedere n (DeNeude ,Salenstein , Berencamp -zi eafb .1 1- e nOldenaller) .

Deontginningsvor mva nhe tgebie dtusse nDriedor pe nkastee l Oldenallerverschil tnie twezenlij kva nd ehoevenlandschappe n eldersi nhe tpleistocen e zandgebied.D ehog edekzandrugge n werdenal sakke rgebruik te ndoo rpotstalbemestin gverde ropge ­ hoogd.D ebeekdale nware nal sweilan d ingebruik .Houtwalle n enbosschage sdiende nal sveekering ,zandvan g (bijverstuivings - gevaar)e nal sleverancier sva ngeriefhout .Driedor plijk to p detopografisch e kaartee nesdorp ,maa ri si nwerkelijkhei d eennederzettin gdi eaa nhe teind eva nd e18 eeeu wontston do p de 'overhoeken'tusse nd eesse nva nd eomringend ehoeven .He t buurtschapHol ke nhe twestelijk edee lva nSlichtenhors tverto ­ nenee nstrookvormi gverkavelingspatroon .He tdekzan dvertoon t hierminde r reliëfda ni nhe toostelijk ezandgebied ;mogelij k zijnd egronde nva nHol ke nSlichtenhors tvoo rd eaanvan gva n deontginnin gme tvee nbedek tgeweest .

Inhe tovergangsgebie dva nhe toud e zandontginningslandschap metd epolde rArkemhee ni sgetrach td ewateroverlast ,di ei n delager edele noptrad ,o pt eheffe ndoo rhie rmee rpotstalmes t aant ebrenge nda no pd ehoger edelen .Hierdoo rvolge nd egren ­ zenva nd edikk eeerdgronde n indez eovergangszon enie taltij d deperceelsgrenzen .

Vanafd e17 eeeu wheef ti nd eomgevin gva nNijker k tabaksteelt plaatsgevonden.Hoewe ld ebloeitij di nd e17 ee n18 eeeu wlag , 41

Afb. 11 Landgoed Berencamp.

>•*"*

SI, 4i

Al' R55-158

Afb. 12 Tabaksschuur bij de Doornsteeg. 42

Afb. 13 Topografische kaart van 1885, schaal 1 :2 5 000;tabaksgronden . 43

bruikersware nverenig d inzgn .maalschappen .I nd eloo pva n de19 eeeu wwerde nd emaalschapsgronde nverdeeld .Ui td etopo ­ grafischekaart ,schaa l1 :5 0000 ,ui t188 5blijk tda td ever ­ delingha dplaatsgevonden .D eKruishaars eHeid ee nhe tHoever - veldzij nno gal sheid eingekleurd ,maa rworde ndoorsnede ndoo r rechtewege ne nrechthoekig eperceelsgrenzen .O penkel eplaat ­ senstaa nboerderije nme tklein ehuiskavels .D eontginnin gva n deheid evon dvoora li nd eeerst ehelf tva nd e20 eeeu wplaats . Opd ejong ezandontginningsgronde nheef tzic hno ggee neerdlaa g vanmee rda n3 0c mdikt ekunne nontwikkelen .D ebode m isvaa k diepverwerk t (dieperda n4 0cm )e nheef thierdoo ree nheteroge ­ neopbouw .

2.5 Waterhuishouding

Dezeparagraa fgeef tee nglobal ebeschrijvin gva nd ehydrolo ­ gischesituati ee nva nd ebelangrijkst e waterhuishoudkundige ingrependi ei nhe therinrichtingsgebie d hebbenplaatsgevonden . Hetgebie di sonde rt everdele ni ntwe edeelgebieden ,ni .d e polderArkemhee ne nd eomliggend ehellend egebieden ,di eto t verschillende afwateringseenhedenbehoren .Voo rgedetailleerd e gegevensverwijze nwi jnaa rd eWaterstaatskaart ,schaa l 1 :5 000 0 (1973).

Depolde rArkemhee nbestaa tui ttwe edelen ,nl .he tdee lte n westenva nd eArkervaar te nhe tdee lte nooste nervan .D ewa ­ terstaatkundige grensva nd epolde rheef tee nande rverloo p dand elandschappelijk e grens.Voo rd eafwaterin gva nhe twes ­ telijkedee lwer di n186 3d ewatermole nHerto gReynou ti nwer ­ kinggesteld .Omda tdi tnie tvoldoend ebleek ,wer dd emole ni n 1883vervange ndoo ree nstoomgemaa lme tdezelfd enaam .Voo rd e afwateringva nhe toostelijk edee lwer di n187 4d ePuttermole n gebouwd,di ei n188 5doo ree nstoomgemaa lwer dvervangen .D e functieva nd estoomgemale n isinmiddel sovergenome ndoo relec - trischegemalen .Tusse nD eVeenhui se nd eBunschoterwe glig t eenonderbemalin gva nca .3 0ha .Daarnaas tkome ne ri nd epol ­ derklein eonderbemalinge nvoor .

Dehoger egronde nron dd epolde rArkemhee nbehore nto tverschil ­ lendeafwateringseenheden .D egebiede ndi edirek taa nd epolde r Arkemheengrenzen ,watere na fo pd epolder .He tgebie dron d Slichtenhorst,Driedor pe nhe tlandgoe dSalentei nwater tvi a eenaanta lbeke na fo pd eArkervaart .D ehoger egronde n inhe t noordoostenva nhe therinrichtingsgebie dwatere na fo pd eSchui ­ tenbeek.Ee ndee lhierva nword to pd ewaterstaatskaart ,schaa l 1 :5 0000 ,bla d26 0(1973 )al spolde rbeschouw d (omgeving Steenenkamer).He tpei lword ti ndi tgebiedj e (150ha ) geregeldme tee nstu wnabi jd eSchuitenbeek . 45

BODEMGEOGRAFISCHONDERZOE KE NDIGITAL EVERWERKING / MANIPULATIEVA NBODEMKUNDIG EGEGEVEN S

3.1 Bodemgeografischonderzoe k

Hetbodemgeografisc h onderzoekva nhe therinrichtingsgebie d Nijkerk-Putten isuitgevoer d ind eperiod eapri lto tnovembe r 1989.

Onderbodemgeografisc h onderzoekverstaa nwe : -ee nveldbodemkundi gonderzoe knaa rd evariabele ndi ete ­ zamend ebodemgesteldhei dbepalen : -profielopbou w (alsresultaa tva nd egeogenes ee n pedogenese; -dikt eva nd ehorizonten ; -textuu rva nd ehorizonte n (lutum-e nleemgehalte ,e n zandgrofheid); -aar dva nd eveensoort ; -organische-stofgehalt e vand ebovengron do flaa gva n0-3 0 cm- mv. ; -bewortelbar ediepte ; -grondwaterstandsverloop ; -he tdeterminere nva nd egron dvolgen sD eBakke re nSchellin g (1989); -he truimtelij kweergeve nva nd everbreidin gva ndez evariabe ­ leni nbodemkundig eeenhede no pee nkaar te nd eomschrijvin g ervani nd ebijbehorend elegenda .

Tijdenshe tbodemgeografisc h onderzoekva nNijkerk-Putte nheb ­ benw eme tee ngrondboo rpe rhectar e 1-2 bodemprofielmonsters genomen totee ndiept eva n1,20-1,5 0m - mv .maa roo kenkel e tot4 m - mv .He ttotaa laanta lbeschreve nboringe nbedraag t 4349.I nhe tvel dwer del kmonste rveldbodemkundi gonderzocht , dusva nel kmonste rwerde nd ehiervoo rgenoemd evariabele nge ­ schato fgemeten ,e nwer dd eprofielopbou w gekarakteriseerd. Deresultate nva nhe tonderzoe kaa ndez ebodemprofielmonster s werdenme tee nveldcompute rgeregistreer de nteven svastgeleg d op11 9veldkaarten ,schaa l1 :5000 ,waarvoo rd eLandinrichtings - diensthe ttopografisc hkaartmateriaa lverstrekte .Va nd eca . 900bodemprofielmonster swaarva nw egee nboorstaa tgemaak theb ­ ben,zij nd eresultate nallee no pd eveldkaarte nvastgelegd . Dezeniet-beschreve nboringe ndiende nvoora lo md egrenze ntus ­ send everschillend e grondeno pt esporen .D egegeven sva nd e bodemprofielmonsters,d ezgn .boorstaten ,zij nopgeslage ni n eencomputerbestand ,da tallee naa nd eopdrachtgeve r isver ­ strekt.D eplaat sva nd eboorpunte ne nd eindelin gva nd eveld ­ kaartenzij nweergegeve no pd eboorpuntenkaar t (bijl. 5).

Omd everbreidin gva nd egevonde nbodemkundig everschille ni n kaartt ebrengen ,tekende nw ed egrenze no pd eveldkaarten .W e gingenhierbi jnie tallee nui tva nd eprofielkenmerken ,maa r ookva nveldkenmerke ne nva nlandschappelijk e entopografisch e kenmerken,zoal smaaiveldsligging ,reliëf ,slootwaterstanden , soortvegetati ee nd ekwalitei tervan ,e nbodemgebruik . 46

e 3. o r^r-r-i^ovoocOr-iOPJcoNMNitf^wcoo-oco ri N ooi^a-oooriKicMnriN-iCMncocoeOi'^r^vo A n ri N N rt rt ri ri ri rt ri

1 iv-uicMKiovricOricMvi-voorioovKi-a-cocoN-vo o E O ri Ifl CM -L OOKICOvOU10nriO\0\rtKlcOCOrirtKIOvUl|v» il N N N N NHHNMnrlNNNrlHH

O NUioovNvt°vcouioconocooni^cococovo 1 ui e O ri 3. CMrf.*Or-lv0CMCMCvJv*K>0\KtOCMV0UlOKIv0N 01 Ifl •3- vi- vi- vi- vi-vïvTuiuivi-ui.tf-vl-uivl-Kivi- 'H

+U> 10 1 o u Uï in s i;-i'COOCOni^-0>OVOOOv oi u V Ov Ov n ri ri O- Ch CM CM CM n M n n CM CM n •p 0 G •H .* E o vOKiO-CMONCM>l;vOI,~riCOCMOlflnr»Uiari.vOUlvt>*CONClvcOlflv0C)vOCOClv^riv0N Dl ri N H W ri n n •o c C m 0 m > vO •o a. V 3. ^l/l -T »1; ri ri n n c 0 u > Cfl vor>-voh-v1'riOvOVriCMCMUlCMCMOCOI' -vtOCOn vo E (4 c pi 0) A _L 8 rH T) 01 B > •o 0 X» (4 § B b VO •H Is m s u 4» 0) V 3. vo I * vo N n ri n n rlrl 0 n TJ •p 10 Ü G h •n n «1 r^ 3 > COI^ChvoCr-vovOOVCMCOOOnoOCOOvCMCOvon > r-4 § ta t>.i-v1-vl-rioocMKinrtOOKiricMrioKiKiri rH X1 •s- J3 w n 4-1 •ri ri •H U i H •o X a. x,): COCMUlCMKIvor^v1-vOvOU)riOKIOvnCMUlCMvOVO Jw 01 tfwtfvtvtvttfmvttfvtiflinvttfifltfvtuîinu» m >E O Ul o o Ul o o o o o O o o O o o o O Ul -43 H> . 0) n N N V* C0 N « C0 Kl 3 C0 vt (0 •f i CM ri -J- Kl n c a. I I I I 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 10 01 o o o o O o O o o O o o o O (4 •H Kl V* vO O Ul Kl Kl vt Ol a U 4» n e 0 +> Kl Ul u f-4 Kl Kl 1 10 G •o 10 0 •H U tf rï h 01 OI.S* r-4• U u •f bi J3 •ooi •n O Kl CM CM J3 C •H > N N ri B üUl Ul 01 0) S S N TJ U4 S Ui > u Ü : r-l : : ri d U. : N : S : LU B a i > 01 vt B •H II 01 4» n +n> 3 +U• X) 4» ro a 9 01 w S w HHNNNNI'I|II44^'}^II|II|««4NNN n 01 5 M B rH V* U 10 IH 01 10 01 2 Ul 10 r- Ch O ri CM Kl t^COO-onCMKIvt rH •f> »4 •H 5 Ul Ul Ul Ul VO VO M) va v

Op7 plaatse nname nw e2 1grondmonsters ,waaraa nw ed eschat ­ tingenva nd etextuu re nhe thumusgehalt ehebbe ngetoetst .Ui t hetgrondmonsterarchie fva nhe tStarin gCentru m gebruiktenw e degegeven sva ngrondmonsters ,di everzamel dware nvoo rd ekar ­ teringva nee ngedeelt eva nd epolde rArkemhee n (Bannink1960 ) enva nhe trandgebie dva nZuidelijk-Flevolan d tussenMuide ne n (Zegers 1961).

Omhe tgrondwaterstandsverloo p vastt estelle nhebbe nw ei n hetvel dgescha twelk egrondwatertra p aanee ngron dmoes twor ­ dentoegekend .Ui td eprofielopbou we nvoora lui td ekenmerke n dieme td ewaterhuishoudin g samenhangen (roest-e nreductievlek - kene nblekingsverschijnselen) ,leidde nw ed egemiddel dhoogst e wintergrondwaterstand end egemiddel d laagstezomergrondwater - stand (GHGe nGLG )a fe ndaarui td egrondwatertrap .Kenni sove r hetverban d tussenprofiel -e nveldkenmerke ne nhe tgrondwater ­ standsverloop isverkrege ndoo relder she tbodemprofie l tebe ­ studereno pplaatse nwaa rgedurend eee nlang ereek sva njare n degrondwaterstande n zijngemeten ,namelij kbi jstambuize nva n deDiens tGrondwaterverkennin gTNO .Ho ew ed eschattinge nhebbe n getoetst,staa tbeschreve n inpar .3.2.2 .

Deconclusie sva nhe tonderzoe knaa rd ebodemgesteldhei dwerde n samengevato pee nbodemkaart ,schaa l1 :1 000 0 (bijl.1) . Omdat hetnie tmogelij k isee nkaar tt emake ndi ed everbreidin gva n zoweld ebodemeenhede nal sd egrondwatertrappe n inkleure nweer ­ geeft,zij no pd ebodemkaar tallee nd ebodemeenhede nva nkleu ­ renvoorzien .O md everbreidin gva nd egrondwatertrappe nwee r tegeve ni see nafzonderlijk ekaar tvervaardigd ,d egrondwater - trappenkaart,schaa l1 :1 000 0 (bijl.2) ;dez ekaar tbeva t dezelfde informatie,maa ri sallee nnaa rgrondwatertrappe ninge ­ kleurd.

3.2 Toetsingaa nmeetresultate n

Omonz eschattinge nva ntextuur ,humusgehalte ,grondwaterstan ­ dent ekunne ntoetse naa nmeetresultate nhebbe nw egrondmon ­ sterslate nanalysere ne nresultate nva ngrondwaterstandsmetin - gengebruikt .

3.2.1 Bemonsteringe nlaboratoriumanalys e

Alscontrol eo pd etextuurschattinge nzij nui t7 profiele ni n totaal2 1grondmonster sgenome ndi ehe tBedri jfslaboratoriu m voorGrond -e nGewasonderzoe k teOosterbee k geanalyseerdheef t (tabel 4). Debemonsteringsplaatse nstaa naangegeve no pee n situatiekaart (afb.14) .Bi jd ekeuz eva nd ebemonsteringsplaat ­ seni sgestreef dnaa ree nuiteenlopend e landschappelijkee n bodemkundigeverscheidenheid .Oo kzij ntientalle ngrondmonster s uithe tarchie fva nhe tStarin gCentru mgebruikt .Dez egrond - o CD O CN CM CO

O CN O CO CD CN CN CD CO CN

CO CN CN CO 49

monstersdatere nui td ejare n196 0e n1961 .D eanalyseresulta ­ tenbieden ,naas td econtrol e opd eschattingen ,ee noverzich t vand everdelin gva nd emineral e delen (granulairesamenstel ­ ling)i nd everschillend e legenda-eenheden enva nhe torga - nische-stofgehalte ind ebovengrond .D emediaa nva nd ezand - fractie (M50)i sberekend .

Deanalyseresultate nva nd ebemonsteringsplaat sstemme nbijn a overaloveree nme td ebeschrijvin gva nd ekaarteenhei dervan . Vanenkel eprofielhorizonte n dieo ptextuu rzij nonderzocht , hebbenw ed efractieverdelin g grafischweergegeve n (afb.15) . Uitd eanalyseresultate nblijk tdat : -zwar ekle inie tmee rda n4 0to t55 %lutu mbevat ; -all eeolisch eafzettinge nzee ro fmati gfijnzandi gzijn ;he t grootstepercentag eva nd emineral edele nword tingenome n doord efracti e105-15 0y me n150-21 0y mwaarva nd eto plig t tussen14 0e n16 0ym ;he taandee lgrov ebestanddele n (>210 ym)i sbi jd emeest emonster sgering ; -d emeest ezandgronde nee nvri jhoo gpercentag e lutumbevat ­ ten,me tnam ed egronde ndi ei nbeekdale ngelege nzijn .

3.2.2 Grondwaterstandsmetingen

Omd eschattinge nva nd egemiddel dhoogst ee ngemiddel dlaagst e winter-e nzomergrondwaterstan d (GHGe nGLG )t etoetsen ,hebbe n we resultatengebruik tuit : -he tArchie fva nGrondwaterstande nva nd eDiens tGrondwaterver ­ kenningTNO ; -Stiboka-peilbuizen ; -boorgatmetingen .

Hierbijkunne no pbasi sva nd elengt eva nd emeetreek se nd e meetfrequentied evolgend emeetpunte nworde nonderscheiden : ame tee nmeetreek sva n6 à 8 jaar ,meetfrequenti e 2kee rpe r maand (DGV-TNO-buizen; bme tee nmeetreek sva nca .3 jaar ,onregelmatig emeetfrequen ­ tie (P-buizen); cme tee nmeetreek sva nca .1 jaar ,meetfrequenti e 2kee rpe r maand (N-buizen); dme tee nmetin go pGHG -e nGLG-niveau .

Deonde ra e nb genoemd emeetpunte nware nreed sbi jd eaanvan g vanhe tonderzoe kaanwezig .D egegeven sva na zij nontleen d aanhe tarchie fva nGrondwaterstande nva nd eDiens tGrondwater ­ verkenningTNO .D eonde rb genoemd emeetpunte nmake ndee lui t vaneerde rverrich tonderzoe k inee ndee lva nhe therinrichtings ­ gebied (TeRiel e 1990).D ebuize ngenoem donde rc hebbe nbetrek ­ kingo pd ei nhe tkade rva ndi tonderzoe kgeplaatst ebuizen . Dezebuize nzij ngedurend ehe tonderzoe kgelijktijdi gme td e ondera e nb genoemd ebuize n2 kee rpe rmaan dopgenomen .D e onderd genoemd emeetpunte nzij nmomentopname no fgericht eopna ­ men,di euitgevoer dzij no pee ntijdsti pwaaro pwi jverwachtte n 50

% minerale delen % minerale delen 70 - 70 legenda-eenheid K7Vc legenda-eenheid K7Vc 60 - 0 -10 cm diepte 60 10 - 25 cm diepte 50 - monsternr.86425 6 50 monsternr. 864257

40 - 40

30 - 30

20 - 20 10 - 10

CM CO O in o ° g g fractie in firn (O o Lf) o o o fractie in urn v 1- w o in O ir> o CO CM CO O C\i co CM

m O O O m o o CO o o lO T~ O co o o CM LO T- CM CO C\J c\j

%m nerale delen % minerale delen 70 -i 70 n legenda-eenheid cMn12c legenda-eenheid cMn12c 60 - 0 -4 0 cm diepte 50 - 80c m diepte 50 - monsternr. 864267 monsternr. 864268

40 -

30 - ?n - 10 - ;:" Üiii! iiiiiü CM CO o o o o V LO o LO fractie in\im fractie in (im

LO T- *- CM *- UO T-

% minerale delen % minerale delen 70 70- legenda-eenheid zEZ33 legenda-eenheid zEZ33 0 -2 0 cm diepte 60 • 50 - 70 cm diepte monsternr. 864256 50 • monsternr. 864257

40-

30-

20-

10 •

fractie inu m ül fractie in |im

Afb. 15Fractieverdelin g van bodemhorizonten die op textuur onderzocht zijn. 51

datd egrondwaterstan d deberekend ewaarde nvoo rd eGH Ge nGL G vanee nstambui she tdichts tbenadert .

3.2.2.1Berekenin gva nGH Ge nGL Gva npeilbuize nme tmeerja ­ rigegegeven s

DeHG 3e nd eLG 3zij nhe trekenkundi ggemiddeld eva nd egeme ­ tenhoogst edri ewintergrondwaterstande n (oktobert/ mmaart ) end elaagst edri ezomergrondwaterstande n (aprilt/ m september) inee nhydrologisc hjaar .

DeGH Ge nd eGL Gworde nbereken dui td eHG3 -e nd eLG3-waarde n vanee nreek sva nhydrologisch e jaren (rekenkundiggemiddelde) . Hierbijgelde nd evolgend evoorwaarden : -gedurend ed eperiod ewaarove rd eberekenin gword tuitgevoerd , mogengee nveranderinge n inhe tgrondwaterregim e zijnopge ­ treden (bijvoorbeeldveranderinge ndoo rverplaatsin gva nd e buiso fee ningree pi nd eontwatering) ; -d egrondwaterstan dmoe tme tee nfrequenti eva n2 kee rpe r maandove ree nperiod eva n6- 8 jarenzij ngemeten ;langdurig e onderbrekingen ind ewaarneminge nmoge nnie tvoorkomen ; -voo ree nvergelijkin gme td eschattin gva nhe tvla ki nd e omgevingva nd ebui sdien td eplaat sva nd ebui swaari nd e metingenzij nverricht ,representatie f tezij nvoo rd eomge ­ ving.

3.2.2.2Meetpunte ne n-resultate nva npeilbuize nme t meerjarigegegeven s

Alsmeetpunte ndiende ni nd eeerst eplaat sd epeilbuize nme t meerjarigegegeven sui the tArchie fva nGrondwaterstande nva n deDiens tGrondwaterverkennin gTN Oe nd eSTIBOKA-peilbuize n metmeerjarig e gegevens.Dez egegeven shebbe nbetrekkin go p4 TNO-stambuizene n4 STIBOKA-peilbuize nwaari nd egrondwaterstan d opo fomstreek sd e14 ee n28 eva nieder emaan dword tgemeten . Afbeelding 16geef td eliggin gva ndez ebuize nweer .O pdez e afbeeldinghebbe nd eTNO-stambuize nme tee ndiamete rva n3, 2 cmee nL-numme r enme tee ndiamete rva nca .1, 5 cmee nvijfdui ­ zend-nummer.D e-STIBOKA-peilbuize nme tmeerjarig e gegevensheb ­ benee nP-nummer .Dri eva nd evie rTNO-stambuize n enall evie r STIBOKA-peilbuizenme tmeerjarig egegeven s liggeni nhe tooste ­ lijkgelege ndekzandgebied .Ee nTNO-stambui slig ti nhe tklei - op-veengebiedva nd epolde rArkemheen ,dich tbi jd eArkervaart .

Demeetresultate n zijnweergegeve n intabe l5 .Ui tdez emeetre ­ sultateni spe rstam-/peilbui see nHG 3e nee nLG 3bereken dvoo r hetgroeiseizoe n '89-'90.Teven szij nui td emeetresultate n vand evoorgaand e jarenee nGH Ge nGL Gberekend . o O CO CM o-J CO

O O co CM CM co co CN CO CM

CU O O) c 0 z CD c H- CU N N CU '3 O> '3 -O Q JO c c 'ö> CD a co 2ó C> h- c> 0 è3 CU N N i: 'U C>3 c '5 .a O a> .Q O 5 CU c 01 3 a 'N O c .Q 'S o •O CD !c O C 0 in CO CC a in c c c c CU 'Fä '5 'N t C c c 0 CD CU a> 1— N N N in D '3 3 CA .Q -Q XI 3 z _J aL jQ

CM co CO CM 53

•t O Kl NO o- Kl o- ON »1 N CO o N co Nt X a ri IH •H IH Nt •H * m N* rl u lil Ul Kl co NÛ CNJ TJ TJ CNJ o ON NO 5° fH fH IH fH fH

CNJ

r» N* S U "1 C0 Kl N0 NO CNJ l-H TJ CNJ ON co Ul S5° il U fH •H fH •t TJ IH

CNJ CNJ Kl s ON fH fH Nt l» |N« CNJ t*. •H CNJ CNJ ON N n* rH IH (4 fH fH fH •H TJ tcl l\àj >ti •t m Kl CNJ rH Kl CNJ Ul b> f». NO •H NO CO CNJ *H a NO 4) V e» Nt rH 01 öl m C0 Ul ON Kl N. fH O •H NO NO O Nt NO CNJ O C0 NO tl s O 'I-i k s 01 o CO CNJ r~ -t ON Kl C0 Kl NO N C0 o CO n tl -û fN. o 1 • CNJ fH N Ul S CNJ IH Nt Kl fH Kl Kl Kl E f* 11 fH fH fH fH CNJ •P àM tl 6 N* NO Kl Kl O CNJ CNJ CNJ Kl Ul |NS N t«. rH NO NO CO CNJ O ON 1 CNJ N Ul A IN­ N Ul NO NO Ul C S rH fH fH fH FH tl CM N r*H •H a ui NO Ul Kl CNJ O CNJ rH NO fH rH O CNJ ON A Ul ON Kl IH •H NO u» S S CNJ U) N Nt U| Ul Kl H V fH fH fH rH rH Nt •ri fH tl M» 0. U| Nt l-l . Kl CNJ CNJ co fH NO O C0 ON •H O- c NO r-. CNJ O O Nt CNJ S •t Kl NO 3 Nt NO Nt •rl "> r-l fH •H IH fH ON a se CNJ O •H

* r-. Kl O CNJ Nt CNJ CNJ S •* 9 * N N ON o \ 8 & O Kl 8 CO O ON M N O U| fH fH fH S K ON fH CNJ fH

1 NO C0 CNJ Kl CNJ • NO O N C0 •if CNJ fH Ul à •H CNJ X ON fH Kl fH o O Ul S M KI IH 8 CNJ 8 n Kl fH •t 'S a S fH fH foH fH fH f-» to C0 eg CNJ

fH CNJ ON ON |N- Kl Ul C0 C0 1 fH Ul N0 fH Nt CO r«. O ON A Kt S fH fH fH H S o 0) «A fH a. NO O Ul O Ul Ul NO [-. CO ti c* IM Nt ON •H Ul o t N o co U) Kl •o C0 N fH fH r-l fH fH fH 9 I} ON Kl c i-i »4 fH -H r-. TJ 0 0 •H ja 0 M S .a 0 M 9 0) H A 1-1 H 3 w A H H s >S X H M >H M H H fc H c i H >1 >1 l > 0 1 H >1 >1 1 > 1 tl N H r-l Kl Kl 1 H & N H r-l Kl Kl 1 A Z ai Kl Kl > > 1 Kl Kl •f à Kl à N K) U) 1 1 Ö Kl 2. N S U| *r t 8 h ri Kl Ul W Ul C Kl Kl fH Kl Ul W C Kl Kl m r«. N C A N Ul Ul |N» N •2 A N X ui X N CNJ S C C Ul X X CNJ CNJ 'S 'S C â S> « u H U- u. X X S> •S Ü H U. U. X X 3 ^ c • 6 5u > — u +C> 0 XI fcr. 1« • iH * C •rt e > § bi o o Ul U) O Ul o Ul o O Ul Ul O U) O Ul •o b> >tl '•H 'mH •H 1 fH fH rH 1 fH fH c •H 0(4 1 2 S C9 u 1/1 TJ c f-l 111 Nt Kl Nt Kl U Ü •H N CNJ o O o Ul NO f». CNJ o O O U) N0 TJ 3 rH Nt fH UI Ul IH fH •H fH Nt fH Ul Ul rH fH fH H« Où .J J Ul Ul 0. a 0. a J «J Ul Ul 0. a. Ou 0. 54

Deuitkomste nhierva nstaa nvermel d intabe l6 .Voo rd evolledig ­ heidzij nteven si ndez etabe ld egericht ewaarneminge nopgenome n opd ekarakteristiek e datava nGH Ge nGLG .

Uitdez etabe lblijk tvoo rd estam-/peilbuize nme tmeerjarig e gegevensda td eHG 3va nhe thydrologisch ejaa r '89-'90i nhe t herinrichtingsgebied gemiddelde 10c mhoge rwa sda nd eGHG .D e peilbuizenP5 ,P1 0e nP1 5hebbe nd egrootst eafwijking ,terwij l destam-/peilbuize nL17 ,510 4e nP1 6voo rd eHG 3e nGH Gnagenoe g overeenkomstigewaarde nhebben .D egericht eopnam eo p2 1februar i 1990wa sdaarentege ngemiddel d6 c mlage rda nd eGHG .

DeLG 3va ndi thydrologisch e jaarla ggemiddel d2 2c mlage r dand eGLG .D ebuize nme tee ndiep ewegzijgin gva nhe tgrondwa ­ tervertone nd egrootst eafwijking .D egericht eopnam eo p3 0 juni198 9la ggemiddel d6 c mdiepe rda nd eGLG .

Destam-/peilbuize nhebbe nee nberekend eG tdi egoe dovereen ­ komtme the tGt-vlak ,waari nz eliggen .Allee nstambui s550 3 wijkt ietsa f (5c mva nd egren sVIo/VIIo) .

3.2.2.3Berekenin gva nGH Ge nGL Gva npeilbuize nme téénjarig e gegevens

Heti smogelij ko mee nGH Ge nGL Gbi jbenaderin gvas tt estel ­ lenvoo rpeilbuize nme tslecht see néénjarig emeetreek so fkor ­ ter.W ehebbe nhiervoo rwe lee npeilbui snodi gme tmeerjarig e gegevens,di eee nbekend eGH Ge nGL Gheeft ,e nme td epeilbui ­ zenme téénjarig egegeven see ngemeenschappelijk emeetreek s bezit.D eonderling esamenhan gword tbekeke ndoo rd estande n vand epeilbui sme téénjarig e gegevensui tt ezette ntege nd e standenva nee nstam-/peilbui sme tmeerjarig e gegevens.Me t eenvisueel/handmati g tetrekke nlij ndoo rd epunte nword td e "nauwste"samenhan ggesuggereerd .Me tbehul pva ndez elij nka n deGH Ge nGL Gva nd epeilbui sme tee nkort emeetreek sworde n voorspeldui td eGHG/GLG-waarde nva nd emeerjarig epeilbuis , onderd eaannam eda td eGHG/GLG-stande nvoo rbeid ebuize no p ongeveerdezelfd e tijdstippenvoorkomen .He ti sechte rnie t goedmogelij ko mdoo ree npuntenwol k eenlij nme tvoldoend e betrouwbaarheid tetrekken .Doo ree nregressieberekenin gui t tevoeren ,kome nw eto tee nrekenkundi gverband .He tpercentag e verklaardevarianti egeef td emat eva nsamenhan gaan .D ebere ­ keninghebbe nw euitgevoer dme tee ncomputerprogramm aGensta t (Paynee tal .1987) .W ehebbe nme tdi tprogramm avoo relk e peilbuisd edri estam-/peilbuize n opgezochtme td egrootst e verklaardevarianti ee nhierui td eGHG/GLG-waarde nva nd epeil ­ buisbepaald .D evoorspeld eGHG -e nGLG-waarde nzij nvervolgen s gemiddeld.D eresultate nva ndez eberekenin gzij nweergegeve n intabe l9 . 55

Tabel 6Grondwaterstande n (GWS)bi j twee gerichte opnames (30-06-1989 en 21-02-1990), HG3e n LG3va n het hydrologisch jaar '88-'89 ,GHG , GLG en berekende grondwa- tertrap van de peilbuizen met meerjarige gegevens (cm -mv.) .

Buis nr. GWS op HG3 GHG GWSo p LG3 GLG Berekende 21-0Z-'90 30-06-'89 grondwatertrap

L17 52 37 37 65 70 63 IIb L42 3* 21 28 108 123 100 Illb 5104 73 57 56 145 ca. 178 142 Vlo 5503 75 64 75 169 ca. 185 160 Vlo P5 57 36 61 123 126 117 IVu/VIo P10 67 46 66 107 117 109 IVu P15 67 50 66 181 189 155 Vlo P16 51 40 40 160 169 136 Vbo/VIo

3.2.2.4Meetpunte ne n-resultate nva npeilbuize nme téénjarig e gegevens

Voorhe therinrichtingsgebie d zijnoo kmetinge nove ree nkort e periodebeschikbaar .Dez ezij nafkomsti gva nSTIBOKA-peilbuize n diei nd eperiod eva n1 4februar i198 9to t2 maar t199 0o po f omstreeksd e14 ee n28 eva nieder emaan dzij ngemeten .He tmeet ­ netomva ti ntotaa l2 5buizen ;z ezij nonderscheide nme tee n N-nummer.Hu nliggin gstaa to pafb .16 .D eSTIBOKA-peilbuize n zijnz oversprei dmogelij kgeplaats tove rhe therinrichtingsge ­ bied.D emeetresultate nzij nweergegeve n intabe l7 .

DeHG 3e nLG 3voo rhe thydrologisch e jaar '89-'90e nd ebereken ­ deGH Ge nGL Gui tregressievergelijkinge n staani ntabe l8 . Hierinzij neveneen sd egericht ewaarneminge nopgenome no pd e karakteristieke datava nGH Ge nGLG .

Detenden sbi jd estam-/peilbuize nme tmeerjarig e gegevensi s bijnagelij kaa ndi ebi jd epeilbuize nme téénjarig egegevens . DeHG 3i svoo rhe thydrologisch e jaar '89-'90i ndi t herinrichtingsgebied gemiddeld 10c mnatte rda nd eGHG .D e gerichteopnam eo p2 1februar i199 0leverd estande no pdi e gemiddeld6 c monde rhe tnivea uva nd eGH Glagen .Voo rd eLG 3 liggend ewaarde ngemiddel d2 1c mdiepe rda nd eGLG .D e gerichteopnam eo p3 0jun i198 9la ggemiddel d 11c monde rhe t niveauva nd eGLG .D ei nhe tvel dgeschatt eG tva nd e kaartvlakken stemti nhe talgemee ngoe doveree nme td e berekendeG tui tmetinge ni npeilbuizen .Ee nenkel ekee ri sd e berekendeG tva nd epeilbui sne tiet sdroge rda nd egeschatt e Gtva nhe tkaartvla k (nooitnatter!) .Voo rtwe epeilbuize nme t eengroter eafwijkin gnoeme nw ed evolgend eoorzaken : -N 8lig to pee nklein everhogin g (heuveltjeonde rafrastering ) endich tbi jee nwaterpompstation ; -N 9heef tee ner ggoed eafwaterin gnaa ree nbred ewetering . 56

Kl CO 10 f» vO CO O CO LO Cvl U) LO CO CO vt CO O VO tO Ul VO CO CvlvOKIXICvlCvlvtrvKlvtCK $ VO CK S * UI * M vt CO O vt Cvl Cvl CvIrivtNncOKIvtOCQnlO vO CK CK N O n r«. vO vO N O Ovtl^vt hnn^HÜiNrt 5 nrlrlrl'Ôrlrlrlrl ri CO Cvl

«-» n N Kl n 10 O Cvl CK O vo CvILOCKhsCvlKlUInCvICKCOvD CO N O « N M n CO v0 vO S 9> CKKIvOvtCKCOKIvOOvONCvl

vt

W O ri U\ Kl N » a » Ul N vtfv.v9vtlflCKKlCKOKI CK CO O O N ri cvi co vo eo rv- o OKIvOvtCONKILOncO Cvl CD CM e > m vo vt io o VO Cvl O O Cvl v* OvtrtCQCQCvlOvtOIOIv.KIlO o r«. eo CK O" VO ri M » N 10 S O cooKiiOKirv.rv.cvii/iovor~-n t» S v vt e» o> Cvl |v. Kl Kl O L0 10 ri Kl O OOCOrlOrlLOOVOCvlLOCOO Ol VO N N a m O Kl CK rv r». co

10 o Kl UI CO |v. v». n L0v0r-ON.nCvll0nCKnOKICvlCKCvlOrv.Cvl va VO CO CO CO LO Cvl KlONCKOKIOrivtvtKINvOCvIvtCvICO^Cvl

Cvl

Cvl Cvl vt 1^ ri COrivtvtOCOCOiOCOvOCKnOvtvtLOCKLOn VO 10 VO VB vt Cvl CvICOvOLOCOOvOCOOriOvtKIOCvICKLOLOO B S 0) vt N •rl vt vO O Kl O .CKri|v.l0nrv.v0tv.OriC>.v0Kll0C0rv.vtC0O A VO rv. rv. LO Cvl CvlCKvorv.CKrlCKOKIKIrllOLOr1Cvlnrv.vOn H s •H CK 0) Cvl O. Kl Cvl CO f- C* •vOCvICOCvIKIKirv.nCKLOO'CKLOLOlOnCOrv.n LO VO 10 vt CO Cvirv-LOLOCOCKvSCOOOOsCvIKIOOOvOLOCK

vO O CK vt Cvl N O Cvl •COvOOKICvIvtCvICOCvICvICvlnKInCvICvlKlKlCO > nCvln vo OL0L0nv0rv.Klv0rv.v0rv.C0OCKrv.C0v0Cvirv. r». s Cvl Cvl OLOO 3KI t»OOL0Orv.norv.L0CKC0CKCvlv0nv0OL0Cvl vt 0 vt 0) vO Cvl n vt vO IOL0vtvTL0CKrv.vtlOL0 10

co vt

OLOO »nCvICOncvlorv-KIlOKlvOCvIvtvtKInCKvOOOKI Kl 0 LO vO CK vt Kl LONnvOvOlOvOvOKvCOvtlOLnnrv. s N. Kl * Cvl 10 Kl « 3CvlKIOCKCvlL0rv.KIL0L0rv.vtv0v0vtCvlCKCKvtOn n 0 LO vO O Kl vt LOSnvOvOLOvOvSCOCOvtvoiOCvirv. •H Kl h (U S VO a, nrv.Nocvirv.cvivsrv.KicOvtcoLoorv.vocQcvivtvficOvtcviio

XX 3 3 m M > 3 0 0 > Ol M H H H & M H M 10 H 10 10 Xi 1 10 >H O 0 1 -Û 10 C 10 10 1 H 1 H 0 H ara H LO H 1 >1 > H 0 >1 H JS LO H H ai H M U M N M M H M M M Kl H Kl Kl Kl H LO Kl M ri » 1-1 H n 1 H H H H 1 1 Kl Kl Kl >1 Kl >1 >1 H 1 1 1 Kl 1 >1 1 1 1 n H C C B Kl >1 Kl & 1 O u m > (r)i à C C N N CL. S & S N X Kl Kl & Kl (,Cv)l B n ra rv. Kl X X N X> N +> u LO U N n Ü X rv. Êfc ç Kl n ?KK 3C Cvl Cvl B S LU U. 0 C Cvl S ri 5 M X 0 S> S X X .*.*.* J= U. 10 LL U- U. .mO X n N W H ^ S> a XI e m .g +> > — M tu m ó xi 0) c .* • i-H •H C 1 + 41 m ta «I LO OOOOOOOL0L0O10L0 b> > > I e O -ri 0 3 J8 H ITJ u 3 •» es •O E

nCvIKIvtLOvOh-COCKO nCvlrAvtL0v9rv.C0 CK O n Cvl Kl vt LO nrlrinrlrlrin n Cvl Cvl Cvl Cvl Cvl Cvl •2 2ZZZZZ2ZZZ z z z zz zzzzzzzzz 57

Kl O Ul vt o r» S * N rl I W M KI vt Cvl tf vt vt vT Cvl rl 0 eg

«g CO o Kl o r«. N il â so ri

Cvl r- Ifl o o Kl » W M I i * *«A}ullJlSrt«lM

ui CK o o M * K KI KI stUlMsl-invtLflUlvOsOCvl^st UI

Os SO UI IO««N«MOMU1. O o r-t Cvl CVI t«. O O CK co co so CK CK ouiuicvivor^KisoNsorv. Os

CM Kl CSl Ul VC C-J KICSli-lCvlKICSICKKIvtU|CvlsCorv.CQCOKl KI •H i-l CKU)l/|CsjU)eOCslNr»s0NCKOsCOui'sOU| CO

« (t III N U 'IOMNO'CnlI|ri««lOOS^Ill«« CK N st 4 « N r-isOUlKls0COstNCOOCKL-iOOCOso co

N CK vt ui ui o co »UlWsOJ-NJ-Nl/1U I n tl U| U| KI r-i KI vt ui 3 lf|tOM«Nn«U|H O O VO l/l CO

O KI KI O O o UI N M^NSN004NUI«U|HN b> Cvl CK U \0 U| KI K S CK •j-socouir-rHLOcsjcouiriKieoco o o•H 8 s

s 3 a 0 0 a> >H M & H >H a Si 1 >H 0 0 1 .a c ra ra i H m ra M Ul Hra 1 >1 >1 w 0 >1 H Ul H Hra 0) H M u H (H H H Kl H Kl Kl Kl M Ul 2 Kl H H 4) 1 H > H H H 1 1 Kl Kl Kl >1 Kl >1 >i H 1 ••» I I KI u 1 i i i rH i-l C C C Kl >1 Kl u 1 u u o « > »1 à C C NNO. a•p X N Kl Kl Kl Csl a C *-t N Kl X X sH A s 0 U N N •H X N ra > C Kl 1-4 R fc S ac Cvl r-f Cvl Csl c S Ul •-4 0 ti­ H LU H > s s ç S S X XXX A n U. U. U. A X H X & a. X X o > — +> • fa CO TB V e J2-P o> 4» •HC > ra tr, on -H Ul OUIOOOUIOOOOOOOOUIUIOUIUI b> >-H |« I » •"1 22 « c 0

•-•CsJKIvrUlsONCOCKO'-iCsJKIsl'U) ra xzzxxzzxz X XHHHHrtnrtHNNNNN X X X X X X Z X M 58

Tabel 8 Grondwaterstanden (GWS)bi j twee gerichte opnames (30-06-1989 en 21-02-1990),HG 3e n LG3 van het hydrologische jaar '88 -'89, GHG en GLG> en berekende grondwatertrap van de peilbuizen met éénjarige gegevens (cm - mv.).

Buis nr.GW S op HG3 GHG GWS op LG3 GLG Berekende 21-02-1990 30-06-1989 grondwatertrap

N1 8 1 1 72 85 56 Ha N 2 10 6 6 77 102 73 IIa N 3 3 3 4 83 97 71 IIa N 4 0 0 -6 53 74 44 Ia/IIa N 5 54 24 46 100 121 100 IVu N6 . . N 7 92 64 86 135 133 123 VIIo N 8 45 27 40 95 96 81 IlIb/IVu N 9 34 25 37 71 72 64 IIb N10 0 -1 5 73 86 61 IIa Nil 58 41 47 80 90 73 IIc/IVu NI2 66 43 59 118 97 IVu N13 16 7 10 90 95 70 Ha N14 64 44 55 110 109 95 IVu N15 68 53 55 138 140 116 IVu/VIo N16 53 33 41 151 170 135 Vlo N17 61 49 53 130 146 121 Vlo N18 59 5Z 61 171 "197 162 Vlo N19 72 54 70 165 177 147 Vlo N20 74 56 67 120 134 116 VIu/VIo N21 38 17 33 146 161 130 Vbo N22 60 34 51 122 116 103 IVu M23 48 31 42 75 79 71 Ilb/IIc N24 . 14 68 81 67 Ha N25 67 31 56 120 126 110 IVu 59

Tabel 9GH G en GLG (inc m -mv. )voo r peilbuizen met éénjarige gegevens} gemiddelde en traject van regressieberekeningen met de drie best vergelijkbare peilbuizen met meerjarige gegevens.

Buis nr. GHG GLG Traj«ÎC t verklaarde gem. traject gem. traject variantie (X)

NI 1 -5- 5 56 55- 59 89- 90 N Z 6 0- 11 73 71- 76 93- 97 N 3 4 -Z- 9 71 68- 74 94- 97 N 4 -6 -11- -Z 44 43- 47 74- 76 N 5 46 35- 55 100 87-110 89- 91 N 6 . . . . . N 7 86 75- 90 1Z3 113-130 81- 88 N 8 40 31- 46 81 75- 87 8Z- 9Z N 9 37 31- 42 64 58- 68 88- 91 MIO 5 -7- 17 61 56- 70 86- 91 NU 47 39- 54 73 66- 80 76- 85 N12 59 51- 65 97 85-106 83- 90 N13 10 4- 15 70 69- 73 88- 91 N14 55 46- 62 95 89-100 86- 88 N15 55 49- 60 116 U4-1Z0 93- 95 N16 41 33- 47 135 133-140 96- 99 N17 53 48- 58 121 118-1Z3 98-100 N18 61 54- 64 162 159-166 94- 95 N19 70 58- 81 147 140-153 88- 91 NZO 67 60- 76 116 113-1Z1 96- 97 UZI 33 23- 39 130 1Z7-135 96- 98 N22 51 34- 61 103 96-110 81- 94 NZ3 42 33- 47 71 67- 74 62- 70 NZ4 14 8- Z5 67 6Z- 71 80- 88 NZ5 56 44- 65 110 100-118 87- 95

Uithe ttrajec tva nhe tpercentag everklaard evarianti e (tabel 9)blijk tda td eregressi eove rd edri ebes tvergelijkbar e stam-/peilbuizenee ngoe dverban daangeef t (meestalbove n80% , zelfsbove n 90%).Di tword tme tnam everoorzaak tdoor : -d erelatie flang egemeenschappelijk emeetreeks ; -d egrot e setaa nstam-/peilbuize nme tbekend eGH Ge nGLG .

Doord erelatie fnatt ewinte rc.q . drogezome r (vergelijkHG 3 metGH Ge nLG 3me tGL Gi nd etabelle n6 e n8 )bestrijk td emeet ­ reeksvrijwe lgehee lhe ttrajek tva nmogelijk ewaarde ne nzij n ookuiterst ewaarde nva nd eregressielij nbepaald .Di ti see n verklaringvoo rhe tfei tda the ttrajek tva nd edri eafgeleid e waardenvoo rGH Ge nGL Grelatie fklei ni s (10-20c m- mv.) . Hieruiti sa ft eleide nda td eGHG -e nGLG-waarde nee ngoed e schattingvorme nvoo rd ewerkelijk eGH Ge nGLG . o O to CM es

(û CM CM CO C c

O O co CM CN

«3 CN 3

co CM CO CM 61

Tabel 10Grondwaterstande n (cm -mv. )o p twee data gemeten in 59 boorgaten.

Bor.nr. Gekarteerde 1989 1990 Bor.nr. Gekarteerde 1989 1990 grondwatertrap grondwatertrap 30/06 21/02 30/06 21/02

1 Illb 118 32 31 IVu 98 45 2 Vbo 147 39 32 lila 110 10 3 Illb 121 25 33 VIo 148 74 4 Illb 130 32 34 lila 110 30 5 lila 101 10 35 Vbo 140 42 6 Illb 110 30 36 Vbo 138 48 7 Vbo 132 42 37 Vbo 153 47 8 Vlo 126 50 38 Illb 130 40 9 Illb 138 50 39 Vbo 127 32 10 Illb 108 38 40 Illb 106 42 11 Illb 94 35 41 Vlld 200 130 12 lila 70 52 42 Illb 95 38 13 Illb 103 32 43 Vlld 207 >145 14 Illb 127 52 44 VHId 280 >145 15 Vlo 141 51 45 IVu 130 58 16 Illb 103 36 46 IVu 125 61 17 IIa 71 5 47 VIo 150 87 18 IIa 70 31 48 IVu 117 56 19 IIa 40 35 49 VIo 140 60 20 IIa 52 52 50 VIo 163 55 21 IIa 71 38 51 Illb 121 32 22 IIa 61 5 52 IIa 70 9 23 IIa 61 23 53 IIa 66 15 24 IIa 66 5 54 Vbo 123 49 25 IIa 68 29 55 Illb 100 54 26 IIa 70 5 56 lila 105 28 27 IIa 76 8 57 Vbo 125 49 28 IIa 63 5 58 Vbo 138 48 29 Illb 136 48 59 VIo 157 66 30 Illb 139 46 62

Gemeten grondwaterstand

IIa IIb Ilia Illb IVu Vbo VIo VIIo Vlld VHId

Geschatte grondwatertrap

Afb. 18 Gemeten grondwaterstanden (cm -mv. )i n boorgaten en buizen ten tijde van het GLG-niveau? uitgezet in hetGLG-trajec tva n de geschatte grondwatertrap 63

Gemeten grondwaterstand

IIa IIb Ilia Illb IVu Vbo VIo VIIo Vlld VHId

Geschatte grondwatertrap

Afb. 19 Gemeten grondwaterstanden (cm -mv. )i n boorgaten en buizen ten tijde van hetGHG-niveau > uitgezet in hetGHG-trajec t van degeschatt e grondwatertrap 64

3.2.2.5Meetpunte ne n-resultate nva ngericht eopname s

Tijdenshe tonderzoe khebbe nw eo p2 dat ai n5 9boorgate nd e grondwaterstandgemeten .Dez e2 dat azij nz ogekoze nda tw e gerichtewaarneminge nvoo rGH Ge nGL Gkonde nverrichten .Bi j dezemethod everonderstelle nw eda tbinne neen ,i nhydrologisc h opzicht,homogee ngebie dd egrondwaterstande nzic hongevee ro p hetzelfde tijdstipo phe tnivea uva nrespectievelij k deGH Ge n GLGzulle nbevinden .Tijden sd egericht eopnam ehebbe nw ete ­ vensd egrondwaterstande n ind epeilbuize ngemeten .

Opafb .1 7hebbe nd eboorgate nd enummer s1-59 .D eboorgate n hebbenw ez ovee lmogelij kversprei d tussend epeil -e nstam - buizengeplaats te nee nenkel ekee ri nd edirekt eomgevin gva n eenbui so mt ezie no fhie rno gverschille noptraden .Z ezij n uitgeboord totee ndiept eva nongevee r 1,50m - mv. ;o fiet s dieperda nd egereduceerd ezon eindie ndez ediepe rwer daange ­ troffenda n1,5 0m - mv .

Deresultate nva nd egericht e opnamesstaa nvermel d intabe l 10.I nafbeeldin g1 8zij nall egrondwaterstanden ,gemete nte n tijdeva nhe tGHG-niveau ,uitgeze ti nhe tGHG-trajec tva nd e geschattegrondwatertra pva nhe tvla kwaari nz eliggen .I naf ­ beelding1 9zij nall egrondwaterstanden ,gemete nte ntijd eva n hetGLG-niveau ,uitgeze t inhe tGLG-trajec tva nd egeschatt e grondwatertrapva nhe tvla kwaari nz eliggen .

Uitd etabelle n6 e n8 i sreed sgebleke nda td estanden ,geme ­ tentijden sd egericht eopnames ,goe dovereenstemme nme t berekendeGHG' se nGLG's .Ee nenkel emetin go pzic hi snie t zondermee rrepresentatie f tenoemen, -toc hblijk tui td e vergelijkingva nd egericht eopname sme td eberekend eGH Ge n GLGva nd epeilbuize nda tee ngoed evergelijkin gmogelij kis .

Uitd etabelle n6 e n8 kunne nw eteven safleide nda td egerich ­ teopnam egoe dovereenkom tme td eGHG-benaderin g (gem.6 c mt e diepbi jee nspreidin gvan :-5-1 7cm )e nme td eGLG-benaderin g (gem.1 1c mt edie pbi jee nspreidin gvan :-2-2 6cm) .

Metdez ecorrecti e ingedachte nka nui ttabe l1 0geconcludeer d wordenda td egeschatt eG ti nhe tterrei ne nd evi aee ngerich ­ teopnam egemete nGH Ge nGL Ggoe dme telkaa rovereenstemmen . Afbeeldingen 18e n1 9illustrere ndit .

Afwijkende standenzij ndi evan : -boorga t12 :dich tbi jd eLaak , -boorga t19 :heef tee nster kverdich tprofiel ; -boorgate n2 0e n21 :ligge nt edich tbi jd esloot .

Hetblijk tda td eLaa kee ngrot enivellerend e invloedheef to p degrondwaterstanden .

Uitd evergelijkin gva nd eboorgate nme td enaastliggend epeil ­ buizenblijk tda td epeilbuize ngoe dreagere ne nbijv .nie t verstoptzijn . 65

3.3 Indelingva nd egronde n

Inhe tvel dhebbe nw ed egronde npe rboorpun tgedetermineer d volgenshe tsystee mva nbodemclassificati evoo rNederlan dva n DeBakke re nSchellin g (1989).Di ti see nmorfometrisc hclassi ­ ficatiesysteem:he tgebruik td emeetbar ekenmerke nva nhe tpro ­ fielal sindelingscriterium .Vervolgen s zijnd egronde ni nkar ­ teerbareeenhede ningedeeld .Dez eeenhede nzij ni nd elegend a ondergebracht,omschreve ne nverklaard .W ehebbe ngetrach td e verschillende soortengronde ne rzodani gi nt egroeperen ,da t delegend ad ewijz eva nindelin goverzichtelij kweergeeft .D e indelingva nd egronde ni nNijkerk-Putte n komtdeel soveree n metdi eva nd eBodemkaar tva nNederland ,schaa l1 :5 0000 . Hetdoe lva nhe tonderzoe ke nd emee rgedetailleerd e kartering inNijkerk-Putte nhebbe nerto egelei dda tw eo pbepaald epunte n vand elandelijk e indelingzij nafgeweke no fd eonderverdelin g hebbenverfijnd .Z oliete nw eo phe thoogst enivea ud egrond ­ soortprevalere n (veen,zan de nklei) ;o pee nlage rnivea uheb ­ benw ed eindelin gnaa rtextuu raangepast .W ehebbe nd egronde n eerstonderverdeel dnaa rgrondsoor tin : -veengronden ; -moerig egronden ; -zandgronden ; -zeekleigronden ; -overslaggronden .

Binnendez e5 grondsoortgroepe n zijnd egronde nverde ronderver ­ deeldi n7 0legenda-eenheden .I nd evolgend e subparagrafenlich ­ tenw ed everder e indelingva ndez egroepe ntoe .Tusse n []staa t telkensd ecod evoo ree nindelingscriterium . Sommigeletter s encijfer skunne ntwe ekee ri nee ncod evoorkome ne nduide n dano pee nande rindelingscriterium ;o mdi tt eonderscheide n hebbenw ehu npositi e ind ecod eaangedui dme t ..., bijvoorbeeld (3...)= zee rfij nzand ,e n(...3 )= zwa klemi g (bijHn3 3veldpodzolgronden) .

3.3.1 Veengronden [V]

Veengrondenbestaa ntusse n0 e n8 0c m- mv .voo rmee rda nd e helftva ndi edikt eui tmoeri gmateriaal ,da tui tveen ,kleiï g veen,o fvenig ekle ika nbestaan .Binne nd eveengronde nhebbe n wenaa rd eaar dva nd ebovengron deerdveengronde ne nrauwveen - grondenonderscheiden .Eerdveengronde nhebbe nee nmoerig eeerd - laag,rauwveengronde nniet .D eeerdgronde nzij nonderverdeel d in: -koopveengronde n [h..]kleiïge ,moerig eeerdlaag ; -madeveengronde n [a..]kleiarme ,moerig eeerdlaag .

Derauwveengronde nzij nnaa rd eaar dva nd ebovengron donder ­ verdeeldin : -waardveengronden :kleide kzonde rmineral eeerdlaa g [k...]; -meerveengronden :zandde kme to fzonde rmineral eeerdlaa g [z-.]. 66

Alleveengronde n zijnverde ronderverdeel dnaa rd esoor tvee n ennaa rd ebegindiept e enaar dva nd emineral eondergrond : -veenmosvee n [..s ] ; -zeggeveen ,rietzeggevee no f (mesotroof)broekvee n [..c]; -zan dzonde rhumuspodzo l[..z] ; -zan dme thumuspodzo l [..p].

Verderhebbe nw ebi jd eveengronde nme tee nkleide kdezelfd e zwaarte-indeling toegepastal sbi jd ekleigronden : - kl..,8-17,5 %lutum ,licht ezavel ; -k3.. ,17,5-25 %lutum ,zwar ezavel ; -k5.. ,25-35 %lutum ,licht eklei ; -k7.. ,>35 %lutum ,zwar eklei .

3.3.2 Moerigegronde n [W]

Moerigegronde nzij nzandgronde nme tee nmoerig ebovengron do f eenmoerig e tussenlaagdi e15-4 0c mdi ki se nondiepe rda n4 0 cm- mv .begint .Naa rd eaar dva nd eondergron dhebbe nw eonder ­ scheiden: -moerig epodzolgronden :zandondergron dme tee nduidelijk ehu - muspodzol-B-horizont(..p) ; -moerig eeerdgronden :zandondergron d zonderduidelijk ehumus - podzol-B-horizont(..z) .

Zijnd emoerig epodzolgronde nvana fhe tmaaivel dmoerig ,da n zijnhe tmoerpodzolgronden .

Demoerig e eerdgrondenme tee nzandondergron d(..z ) zijn broekeerdgronden.

Verderzij nd emoerig egronde nonderverdeel dnaa rd eaar dva n debovengron din : -kleiïge ,moerig eeerdlaa g (h..); -kleiarme ,moerig eeerdlaa g (a..); -moerig egron dme tee nkleide k (k..); -moerig egron dme tee nzandde k (z..).

Bijd emoerig egronde nme tee nkleide khebbe nw edezelfd ezwaar ­ te-indelingtoegepas tal sbi jd ekleigronden : -kl.. ,8-17,5 %lutum ,licht ezavel ; -k3.. ,17,5-25 %lutum ,zwar ezavel ; -k5.. ,25-35 %lutum ,licht eklei ; -k7.. ,>35 %lutum ,zwar eklei .

3.3.3 Zandgronden [He nZ ]

Zandgrondenzij nmineral egronde n (zondermoerig ebovengron d ofmoerig e tussenlaag)waarva nhe tniet-moerig edee ltusse n0 en8 0c m- mv .voo rmee rda nd ehelf tva ndi edikt eui tzan d 67

bestaat.Binne nd ezandgronde nhebbe nw enaa rd eaar dva nd e bodemvorminghumuspodzolgronde n [H],eerdgronde n (Z)e nvaag - gronden [Z]onderscheiden .

Humuspodzolgronden hebbenee nduidelijk ehumuspodzol-B-hori - zont.Z evormde nzic hi nmineralogisc h "arm"moedermateriaal .

Dehumuspodzolgronde n zijnonderverdeel dnaa rd edikt eva nd e bovengronde nnaa rd einvloe dva nhe tgrondwate ro phu nont ­ staanswijze.Dez einvloe di szichtbaa raa nhydromorf ekenmerken . Humuspodzolgronden zonderhydromorf ekenmerke n(.d )kome ni n hetgebie dNijkerk-Putte nnie tvoor .Humuspodzolgronde nme t hydromorfekenmerke n(.n )zij nonderverdeel din : -veldpodzolgronden ,bovengron ddunne rda n3 0c m [geencode] ; -laarpodzolgronden ,bovengron d30-5 0c mdi k[c] .

Eerdgrondenhebbe nee ndonker ehumushoudend ebovengron d(A-hori ­ zont)di ezic hheef tontwikkel ddoo romzettin gva n planteresteni nhumus .Wannee rdez ehorizon tte nminst e 15c m diki se naa nbepaald eeise nva nhumusgehalt eo fkleu r voldoet,spreke nw eva nee nmineral eeerdlaag .All e zandgrondenzonde rduidelijk epodzol- Bdi eee nmineral e eerdlaaghebben ,worde neerdgronde ngenoemd .Zandgronde nme t eenmineral eeerdlaa gdikke rda n5 0c mbehore nonafhankelij k vanee neventuel epodzol- Beveneen sto td eeerdgronde n (nl. enkeerdgronden).Me tuitzonderin gva nd eeerdgronde nme tee n mineraleeerdlaa gdi edikke ri sda n5 0cm ,worde nd e zandgrondenverde ronderverdeel dnaa rd einvloe dva nhe t grondwater.Dez einvloe di szichtbaa raa nhydromorf e kenmerken: -zonde rhydromorf ekenmerke n [.d]; -me thydromorf ekenmerke n[.n] .

InNijkerk-Putte n zijnvie rsoorte neerdgronde nonderscheiden : -beekeerdgronden :d emineral eeerdlaa gi s15-3 0 [t..]o f 30-50 cmdi k te.]; ondieperda n3 5c m- mv .begin troes tdi edoor ­ gaatto t12 0c m- mv .o fto td eG-horizon t [..g];d eeerdlaa g kanzowe lbrui n (b..)al szwar t (geencode )zijn ; -gooreerdgronden :d emineral eeerdlaa gi s15-3 0 [t..]o f30-5 0 cmdi k [c..];ondiepe rda n3 5c m- mv .kom tgee nroes tvoo r ofe ri see nroestzon edi eove r tenminst e3 0c mi sonderbro ­ ken [..n] ; -akkereerdgronden :d emineral eeerdlaa gi s30-5 0c mdi k [c..]; hydromorfekenmerke nontbreke no fkome ndiepe rda n8 0c m- mv. voor [..d]; -enkeerdgronden :d emineral eeerdlaa gi sdikke rda n5 0c m [E..];d eeerdlaa gka nzowe lbrui n (b..)al szwar t (z..)zijn .

Vaaggrondenzij ngronde nwaarva nd ehorizonte ndermat ezwa ko f onduidelijk (vaag)zij nontwikkel dda tz enie tvoldoe naa nd e eisendi ebijv .aa nee nduidelijk epodzol-B-horizon to faa n eenmineral eeerdlaa gworde ngesteld .Naa rhydromorf ekenmerke n 68

V2S2

T3 C

Q. m •o

4)

o. © "(l) JÉ J£ 0) £ (1) J= ca c -5 > N «I 0) a> > N N ffl O O c J* JÉ (1) (0 (O JÉ .* > u o Q- • • ~T M O •H O • • 1 • • 1 © • i 1 o _l_ O M O CL 69

onderscheidenw e: -duinvaaggronden :zonde rhydromorf ekenmerke n [..d]; -vlakvaaggronden :me thydromorf ekenmerke nzonde rroes t[..n ] enme troes t(..g) . Dezandgronde nzij nverde ronderverdeel dnaa rd etextuu rva n delaa gva n0 to t3 0c m- mv. : -zee rfij nzan d [3...]; -mati gfij nzan d [5...]; -leemar m [...1 ]; -zwa klemi g [.. .3] ; -ster klemi g[...5] .

Verderhebbe nw ebi jd ezandgronde nme tee nkleide kdezelfd e zwaarte-indeling toegepastal sbi jd ekleigronden : -kl.. ,8-17,5 %lutum ,licht ezavel ; -k3.. ,17,5-25 %lutum ,zwar ezavel ; -k5.. ,25-35 %lutum ,licht eklei ; -k7.. ,>35 %lutum ,zwar eklei .

3.3.4 Zeekleigronden [M]

Zeekleigronden zijnmineral egronde nwaarva nhe tniet-moerig e deeltusse n0 e n8 0c mdiept evoo rmee rda nd ehelf tui tzee ­ kleibestaat .Binne ndez egronde ni snaa rd eaar dva nd eboven - grondee ntweedelin ggemaakt : -eerdgronden :me tee nmineral eeerdlaag, - -vaaggronden :zonde rmineral eeerdlaag .

Deeerdgronde nzij nonderverdeel din : -leekeerdgronden :mineral eeerdlaa g15-3 0c mdi k [tM..]; -woudeerdgronden :mineral eeerdlaa g30-5 0c mdi k [cM..]; -tuineerdgronden :mineral eeerdlaa gdikke rda n5 0c m [EK..].

Devaaggronde nzij nonderverdeel dnaa rd ebegindiept eva nd e veenondergrond ennaa rhydromorf ekenmerken : -drechtvaaggronden :me tveenondergron d tussen4 0e n8 0c m- mv. beginnend [..v]; -poldervaaggronden :me tgerijpt ekleiondergron de nme troest ­ enreductievlekke n [..n].

Dezeekleigronde nzij nverde ronderverdeel dnaa rd etextuu r vand elaa gva n0-3 0 cm- mv .e nnaa rhe tprofielverloo p (afb. 20): -licht ezave l [..1 .] -zwar ezave l [..3.] -licht ekle i [..5.]; -zwar ee nzee rzwar ekle i [..7.]; -mee rda n4 0c mmoeri gmateriaa lbeginnen d tussen4 0e n8 0c m -mv .[...1], - -me tee nzandlaa go fzandondergron ddi ediepe rda n2 5cm ,maa r ondieperda n8 0c m- mv .begin t [...2]; 70

-me tee nkalkloze ,zwar ekleitussenlaa g [...3]; -kalkloz ekle idikke rda n8 0c movergaan d invenig ekle i[...4 ]

Naarhe tkalkverloo pworde nd ezeekleigronde n onderverdeeld in: -kalkhouden d[B] ; -kalkloo s[C] .

3.3.5 Overslaggronden [AO]

Overslaggrondenzij nzandgronde nme tee ngrofzandi gzavel -o f kleideko plicht een/o fzwar ekle ie nveenlage nbeginnen dtus ­ sen4 0e n8 0c m- mv .

3.3.6 Verwerktegronde n [Fe nG ]

Verwerktegronde nzij nmineral egronde ndi edoo rmenselijk e ingrijpentenminst e 20c mverwerk tzijn ;z ehebbe nee nzee r heterogeenprofiel .

Naard eaar dva nd everwerkin gzij nonderscheiden : -ondie pverwerkt ,tenminst e2 0c m [Fl]; -die pverwerkt ,tenminst e4 0c m[F2] ; -afgegraven ,tenminst e2 0c m[G] . Achterd ecode' s [Fe nG ]staa td ebodemcod eva nhe thuidig e profiel.

3.3.7 Toevoegingen

Eenaanta l (bodemkundige)verschijnsele n kondenw enie tgebrui ­ kenal scriteriu mbi jd eindelin gva nd egronden ,voora lomda t danhe taanta lbodemeenhede nonnodi ggroo tzo uworden .Daaro m hebbenw edez everschijnsele n inkaar tgebrach t ind evor mva n toevoegingen.W ehebbe n1 0toevoeginge nonderscheiden .Z egeve n extrainformati eove rd ebodemeenheden .Daarva nhebbe n5 toevoe ­ gingenbetrekkin go pd ebovengron de n5 toevoeginge no pee n tussenlaago fd eondergrond .

Toevoegingenvoo rd ebovengron dzijn : -bovengron dme t6-9 %lutu m (1/...); -stuifzanddek ,10-4 0c mdi k (s/...); -overslagzand ,10-4 0c mdi k (o/...); -zandbijmenging ,10-4 0c mdi k (g/...); -ijzerrij kmateriaa lbeginnen dbinne n5 0c m- mv . (f/...).

Toevoegingenvoo ree ntussenlaa go fd eondergron d (tenminste 15c mdik )zijn : -moerig elaa gtusse n40-8 0c m -mv .beginnen d (.../w). 71

moerigelaa go fondergron ddi ediepe rda n8 0c m- mv .begin t (.../v); leem (>35%<5 0ym )tusse n40-8 0c m- mv .beginnen d (.../l); grinden/o fgro fzan dtusse n40-8 0c m- mv .beginnen d(.../r) ; zandondergrond tussen40-8 0c m- mv .beginnen d (.../z).

3.4 Indelingva nhe t grondwaterstandsverloop

Degrondwaterstan d opee nbepaald eplaat svarieer ti nd eloo p vanee njaar .Doorgaan sza lhe tnivea ui nd ewinte rhoge rzij n (neerslagveela lhoge rda nd everdamping )da ni nd ezome r(neer ­ slagveela llage rda nd everdamping) .Bovendie nverschille n grondwaterstandenoo kva njaa rto tjaa ro phetzelfd e tijdstip (VanHeese ne nWestervel d1966) .He tjaarlijk swisselen dverloo p vand egrondwaterstan do pee nbepaald eplaat si st eherleide n totee ngeschematiseerd e curve.Dez eka ngekarakteriseer dworde n dooree ngemiddel dhoogst ewintergrondwaterstand ,gecombineer d metee ngemiddel d laagstezomergrondwaterstan d (GHGe nGLG) . Vooree ndefiniti eva ndez ebegrippe nverwijze nwi jnaa rpar .

3.4.1 Grondwatertrappen

Omd eruimtelijk evariati eva nhe tgrondwaterstandsverloo po p eenkaar twee rt ekunne ngeven ,i see nklasse-indelin go pbasi s vanGH Ge nGL Gontworpe nd ezgn .grondwatertrappenindelin g (zie legendava nbijl .2) .El kva ndez egrondwatertrappe n (Gt's), isdoo ree nGHG -en/o fGLG-trajec tgedefinieer d (bijv.GH G= 40-80c m- mv .e nGL G= 120-18 0c m- mv .i sG tVlo) .

Metee nlette rachte rd ecod ei see npreciezer e aanduidingva n deGH G (bijv.: ...ae n ...b)o fGL G (bijv.: ...oe n ...d)toege ­ voegd,o fi saangegeve nwaa rd efluctuati egerin gi s(bijv. : ...u).

Wanneeraa nee nkaartvla kee nbepaald egrondwatertra pi s toegekend,wi lda tzegge nda td eGH Ge nGL Gva nd egronde n binnenda tvlak ,afgezie nva nafwijkinge nte ngevolg eva n onzuiverheden,z,ulle nligge nbinne nd egrenze ndi evoo rdi e bepaaldegrondwatertra pgestel dzijn .Daarme eword tdu s informatiegegeve nove rd egrondwaterstande n dieme ne ri nd e wintero fzome rva nee ngemiddel djaa rma gverwachten .

3.4.2 Overschrijdingsduur vangrondwaterstande n

Eri see nmethod eontwikkel do mui td eGH Ge nd eGL Gd eover ­ schrijdingsfrequentie vanee nbepaald egrondwaterstan d tebere ­ kenen (DeGruijte re nVa nde rSluij s i.V.).Daarui tka nd eover - 72

schrijdingsduurva n eenbepaald e grondwaterstand binnen dever ­ schillende Gt-klassenworde n afgeleid (tabel 11).Dez e over­ schrijdingsduur, die niet uit een aaneengesloten periodebe ­ hoeft tebestaan , is de gesommeerde gemiddelde tijdsduur per hydrologisch jaar met grondwaterstanden ondieper dan eenbepaal ­ dewaarde .Voo r de omzetting naar de grondwatertrappen zijn per grondwatertrap de GHG en de GLG van de natste en de droogste variant gebruikt,waarbi j alleen ind epraktij k voorkomende uitersten zijn genomen. Bovendien is tussen GHG enGL G een mini­ maalverschi l van 30 cm voorondersteld.

Tabel 11Omzettin g van grondwatertrappen (Gt)i n tijdsduurklassen.

Gt GHG GLG Tijdsduurklasse Grondwater- tem -mv .) (c m -mv. ) van de grond- stand waterstand (cm -mv. ) (maand)

I - <5 0 > 10 < 40 II») — 50- 80 > 10 < 80 <1 0 < 40 III«) <4 0 80-120 > 10 < 120 < 10 < 80 > 1 < 40 IV >4 0 80-120 > 10 < 120 <1 0 < 80 < 1 < 40 V») <4 0 > 120 5-10 < 120 > 1 < 40 VI 40-80 > 120 5-10 < 120 < 1 < 40 VII**) > 80 - < 5 < 120

* Bij IIf IIIe n V isd e grondwaterstand van het 'droger deel' minder dan 1maan d ondieper dan 25c m ~mv .

**Bi j VII isd egrondwaterstan d van het 'zeer droge deel' minder dan 1maan d ondieper dan 120c m -mv .

3.5 Opzet van de legenda

In de legenda's van debodem - en grondwatertrappenkaart zijn deverschille n inbodemgesteldhei d weergegeven in devor m van: - legenda-eenheden; - toevoegingen; - grondwatertrappen.

Legenda-eenheden bestaan voor tenminst e 70%va n hun oppervlakte uit gronden met een groot aantal overeenkomende kenmerken en eigenschappen. Iedere legenda-eenheid heeft een eigen code en is door een lijn omgrensd: de bodemgrens. 73

Toevoegingenworde ngebruik to mee nbepaal dprofielkenmer kaa n tegeve nda tove ree ngedeelt eo fove rhe tgehel eoppervla k vanee no fmee rlegenda-eenhede nvoorkomt .Z ehore nwe lthui s opd ebodemkaart ,maa rz ezij nnie tal sindelingscriteriu mge ­ hanteerdomda tander she taanta llegenda-eenhede n onnodiggroo t zouworden .D etoevoeginge nzij no pd ebodem - eno pd egrondwa ­ tertrappenkaar tme tee nsignatuu r aangegeven.Z ezij nomgrens d metee nonderbroke n lijnvoorzove rdez enie tsamenval tme tee n bodemgrens.I nhe trappor tzij nd etoevoeginge nme tee nlette r aangeduid.

Grondwatertrappen gevend egemiddeld e fluctuatieva nhe tgrond ­ waterweer .Z ezij ni ncode so pd ebodemkaar taangegeven .O p degrondwatertrappenkaar t (bijl.2 )i shu nverbreidin gi n kleurweergegeven .

Eencombinati eva nlegenda-eenhei d+ eventuel e toevoeging+ grondwatertraphee tkaarteenheid .

Voorbeeld: toevoeging f/... legenda-eenheid bcZg35 toevoeging .../l grondwatertrap Vbo tezame nkaarteenhei d f/bcZg35/l-Vbo

Bijelk elegenda-eenhei dhoor t tenminst e éénkaarteenheid , maarafhankelij kva nhe taanta lcombinatie sme tgrondwatertrap ­ pene ntoevoeginge nzulle ne rdoorgaan smee rkaarteenhede nvoor ­ komen.

Deoverig eonderscheidinge n zijnverdeel di nvlakken ,lijne n enpunten .Z eomvatte ndele ndi enie ti nhe tonderzoe kzij n betrokken. -Vlaksymbole nzijn :bebouwing ,wate re nmoeras ,po le nster k opgehoogde terreinen,e npercele ndi ew enie tmochte nbetre ­ den.Z ezij nomgrens dme tee nniet-onderbroke nlijn . -Lijnsymbole nzijn :dijken . -Puntsymbole nzijn :fosfaatvlekken .

3.6 Digitaleverwerking/manipulati e vanbodemkundig egege ­ vens (BOPAK)

Devolgend ebodemkundig egegeven swerde ngedigitaliseer d eno p magneetbandopgeslagen : -d ebodemkaart : -d elijne nva nd ebodemeenheden ,grondwatertrappen ,toevoe ­ gingene noverig eonderscheidinge n zijnbijeengebrach ti n hetzgn .lijnenbestand ; -d ecod eva nd ekaarteenhei dwaarto eee nvlak(je )va nd e bodemkaartbehoort ,i svastgeleg d inhe tzgn .vlakkenbe - stand; O o CM CD CO CN

O Q co CN CM CO

CS CO CO CM

CO CM CM CO 75

-all egegeven sva nd eboorstaat/veldcomputer ,inclusie fd e liggingva nhe tboorpun tzij novergebrach tnaa rhe tzgn .pun - tenbestand; -bodemkundig egegeven spe rkaarteenhei d zijnondergebrach ti n hetzgn .klassenbestand .

Dezebestande nzij nsame nme tee naanta lcomputerprogramma's , eengebruikershandleidin g entechnisch edocumentati eovergedra ­ genaa nd eafdelin gLandinrichtingsonderzoe k vand eLandinrich - tingsdienst teUtrecht .D ehandleidin ggeef taa nwelk eprogram ­ ma'sbeschikbaa r zijne nho edez ezij nto et epassen .I nd e technischedocumentati e isd eopbou wva nd ebestande nbeschre ­ veni nverban dme tverder eontwikkelingen .

3.6.1 Digitalebodemkaar t

Hetlijnenbestan dbeva tall elijne ndi eo pd ebodemkaar tvoo r afgrenzingzij ntoegepast .Bi jee nuitvoe r tekenopdrachtworde n alleendi elijne ngeteken ddi eee ngren svorme ntusse nvlakke n metverschillend e (gevraagde)informatie .

Hetvlakkenbestan dbeva tva nel kvla kd evolgend einformatie : -he tkaartvlaknummer .D ekaartvlakke nzij npe rLD-va kgenum ­ merd.He tkaartvlaknumme rbestaa tui tmaximaa l5 cijfers .D e laatste3 cijfer sgeve nhe tvolgordenumme rva nhe tkaartvlak ; decijfer sdi edaa rvoo rstaan ,slaa no phe tLD-vak .Nijkerk - Putteni sonderverdeel d in11 9LD-vakke n (afb. 21): -d evolledig ecod eva nhe tkaartvlak ,maximaa lbestaand euit : 1voorvoegse l (bijv.:f /...); 2hoofdcod e (bijv.:bcZg35) ; 3achtervoegse l (bijv.: .../1) ; 4 grondwatertrap (bijv.: Vbo); -d eoppervlakte ; -d ecoördinate nva nee nvisuee lgekoze nzwaartepunt ; -d eminimu me nmaximu mx -e ny-coördinate nva nee nvlak ; -d eeventuel e liggingva nee nvla kbinne nee nande rvlak .

3.6.2 Digitaalbestan dva nboorstate n

Eenboorstaat ,opgenome ni nhe tdigital ebestand ,ken tdri e groepenva ngegeven s: 1 registratie-gegevensva nhe tboorpunt ; 2gegeven sove rhe tgehel eprofiel ; 3gegeven spe rlaa go fhorizont .

Hierondergeve nw ei nhe tkor taa nwelk egegeven s totdez egroe ­ penbehoren .Voo rmee rinformati everwijze nw enaa rd egebrui ­ kershandleiding. 76

Tot de registratie-gegevens van hetboorpun t behoren: - het nummer van de Topografische kaart, schaal 1 :2 5000 ; - het nummer van develdkaart ; - hetvolgorde-numme r van hetboorpunt op develdkaart ; - de liggingva n hetboorpun t aangegeven met de x- en y-coör- dinaten; - het nummer van het kaartvlak waarin hetboorpunt ligt; - de datum van de opname; - denaa m van de opsteller van deboorstaat .

Tot deprofielgegeven sbehoren : - de standaardpuntencode:d e code voor de toevoeging (bovengrond),voo r het subgroep-deel,he t cijferdeel, het kalkverloop, de toevoeging (ondergrond)e n de vergraving; - de grondwatertrap; - de geschatte waarden voor de GHG en de GLG met de daarbij behorende grondwatertrap (hoofdstuk 4). De toevoeging"a " bij de grondwatertrappen II,II I enV geeft de GHG-schatting inhe t traject 0-25 cm -mv . (IIa, lila,Va) ;bi j grondwater­ trapVI I geeft deze het traject van 80-140 cm -mv . aan; toe­ voegingb geeftbi j de grondwatertrappen II,II I enV dege ­ schatte GHG aan die ligt inhet traject van 25-40 cm -mv . Bij de grondwatertrap VII enVII I geven de toevoegingen o en d eennader e aanduiding van de GLG-diepte: toevoeging o geeft een GLG-waarde tussen 120 en 180 cm -mv . en toevoeging d een GLG-waarde dieper dan 180 cm -mv . - de geschatte waarde van debewortelbar e diepte; - de aanduidingvoo r kroonboring; - de hoogte inm t.o.v.NAP ; - de coderingvoo r hetbodemgebruik .Voo r Nijkerk-Putten hebben we devolgend e afkortingen gebruikt:

A0 = BOUWLAND AA = aardappelen AB = bieten AG = granen AM =maï s AX = overige gewassen, o.a. akkerbouwmatige tuinbouw AK = kaal/braak

GO = GRASLAND GR = grasland (blijvend) GX = overige (bijv.pa s ingezaaid)

T0= TUINLAND TG = onder glas TV = vollegrond

B0= BOS BL = loofbos BN = naaldbos BK = boomkwekerij BX = overige 77

WO= NATUURTERREINE N (woest) WH= heid e WN= natt evegetati e (o.a.slikken ) WD= drog evegetati e (o.a.stuifzand ) WX= overig e

RO= OVERIG ETERREINE N (rest) RS= sportterrei n RP= plantsoe n RX= overig e (bouwputtenenz. )

Totd egegeven spe rlaa go fhorizon tbehoren : -d ehorizontcod e; -d eboven -e nondergren sva nd ebeschreve nlaag ; -d emengverhouding ; -he torganische-stofgehalte ;d eveensoort ,al sd elaa gui t veenbestaat ; -d etextuur :he tlutum -e nleemgehalte ,e nd ezandgrofheid ; -d ekalkklasse ; -d erijpingsklasse ; -d egeologisch e formatie; - (hokje C); een+ bi jstorend e lageni nd evertical ewaterbe ­ weging; -opmerkinge nal shoutresten ,grindjes ,goede/slecht estruc ­ tuure.d .

3.6.3 Klassenbestandme taanvullend egegeven s

Hetklassenbestan dva nNijkerk-Putte nbeva tpe rkaarteenhei d devolgend einformatie : -he tvolgnumme rva nd ekaarteenheid ; -d ecod eva nd ekaarteenheid ; -d eHELP-code ; -d eaar dva nd ebovengrond ; -d egrondwatertrap ; -d eGH Ge nGLG ; -d ebewortelbar ediepte ; -d edikt eva nd ehumushoudend ebovengrond ; -he torganische-stofgehalt eva nd ebovengrond ; -d etextuu rva nd ebovengrond .

Dezegegeven skunne nbi jbewerkin gme the tcomputerprogramm a BODEMworde ngebruikt .

3.6.4 Lokatieva nd edigital ebestande ne nprogramma' s

HetStarin gCentru mheef td edigital einformati eva nhe ther ­ inrichtingsgebiedNijkerk-Putte n inee naanta ldeelbestande n opmagneetban dovergedrage naa nd eafdelin gLandinrichtingson - derzoekva nd eLandinrichtingsdiens t teUtrecht .Dez einforma - 78

tieomvat : -d everzameld ebodeminformatie ,ni .he tlijnen- ,vlakken -e n puntenbestand; -he tklassenbestand ,da tbetrekkin gheef to pall ekaarteenhe - den.

Deonderverdelin gva nhe tgebie di nzogenaamd eLD-vakke ni s afgebeeldo pafb .21 .Naas tdez ebestande nzij ne rtwe e programma'so menig ebewerkinge nme tdez egegeven sui tt e voeren,nl. : 1he tprogramm aSELEC Tvoo rhe tafzondere nva nee nveelhoeki g deelgebied; 2he tprogramm aBODE Mme toptie svoo rdivers ekaarte ne ntabel ­ len.

Dezeprogramma' szij nondergebrach t inhe tbodemkundi gprogram ­ mapakketBOPA K (Denneboome tal .1985) .BOPA Ki saanwezi gbi j deLD .

Voorverder e informatieove rdez eprogrammatuu rverwijze nw e naard egebruikershandleidin g end etechnisch edocumentatie .

DeL Dverzorg td eaf -e nuitwerkin gva nvrage naa nhe tbestan d vandigital ebodemkundig egegevens .Daa rd everwerkingsmogelijk - heden,zoal si nd epraktij k isgebleken ,naa rbehoefte nuitge ­ breidworden ,i she tva nbelan gt einformere nnaa rhe tversie - nummerva nd eprogrammatuu rbi jd ebestanden . 79

BODEMGESTELDHEID;BESCHRIJVIN GVA ND EBODEM -E NGROND - WATERTRAPPENKAART

Debodemgesteldhei dva nNijkerk-Putte ni sweergegeve no pd e bodemkaart,schaa l1 :1 000 0 (bijl.1) .Dez ekaar tgeef tin ­ formatieove rd egronde ne nhe tgrondwaterstandsverloop ,maa r isallee nnaa rd ebodemeenhede n ingekleurd.E ri soo kee ngrond - watertrappenkaart,schaa l1 :1 0000 ,gemaak t (bijl.2) . Deze geeftdezelfd e informatie,maa ri sallee nnaa rd egrondwater - trappeningekleurd .

Vooree nverklarin go fdefiniërin gva nd egebruikt eterminolo ­ gieverwijze nw enaa raanhangse l3 ,d ewoordenlijst .

Ind evolgend eparagrafe nbeschrijve nw ed ebelangrijkst eken ­ merkenva nd egronde n (par4. 1 t/m 4.6),va nd etoevoeginge n (par.4.7 )e nva nd egrondwatertrappe ne nkwe l (par.4. 8e n par.4.9) .Voo ree noverzich tva nd eoppervlakt epe reenhei d verwijzenw enaa raanhangse l1 .

Wehebbe nd egronde ningedeel d inveengronden ,moerig egronden , zandgronden,zeekleigronden ,overslaggronde ne nverwerkt egron ­ den.

4.1 Veengronden

Veengrondenbestaa ntusse n0 e n8 0c m- mv .voo rmee rda nd e helft vandi edikt eui tmoeri gmateriaal .Z ekome nvoorname ­ lijkte nweste nva nNijker kvoo r (afb.22) .He tbodemgebrui k isuitsluiten dweidebouw .

Devolgend eveensoorte nkome nvoor :veenmosveen ,zeggeveen , broekveen,rietvee ne nrietzeggeveen .Veenmosvee n isontstaa n inee noligotroo fmilie ue ni sgedeeltelij k afgegravenvoo rd e turfwinning.Puu rveenmosvee n enzeggevee nzij nslech tdoorla ­ tend,maa rnaarmat ezeggevee nmee rhoutreste nbeva t (o.a.va n berke nels) ,word td edoorlatendhei dgroter .Broekvee nbestaa t uitzeggereste n inee namorf emass ame tvee lhoutresten ,voora l vanel se nberk. -Broekvee ni svri jgoe ddoorlatend .Rietvee n bevatvee llutu me nreste nva nrie tgemeng dme tzeggeresten , eni sgoe ddoorlatend .

Hetrestveenpakke t in"Nijkerk-Putten "bestaa tvoornamelij k uitveenmosveen ,zeggevee no frietzeggeveen .To tdez elaatst e groephebbe nw eoo khe tweini gvoorkomend ebroekvee ngerekend . Alsd emineral eondergron dbinne n12 0c m- mv .voorkomt ,gebrui ­ kenw edi tal sindelingscriteriu m inplaat sva nd eveensoort . Openkel eplaatse nbinne nhe tveengebie dbegin td ezandonder - grondtusse n120-15 0c m- mv .Di ti sal sonzuiverhei dtoegela ­ ten. 80

B O •o c o u th c d) > cb> •H t» b> •H J

J3 81

Zeekleigronden Veengronden Moerige i Zandgronden M... gronden' M...' toevoeging' Mv... kV.. 1 V... ' Vz... Wp... ' H... i i Wz.. \ Z... i i i i

20-

40- zavel of klei / moerig materiaal / zand 60-

80-

100 • < 120- cm- mv .

Afb. 23Schematisch e voorstelling van de overgang van zeekleigronden naar veengronden en,vi a moerige gronden» naar zandgronden.

Opd eovergan gva nhe tvee nnaa rd ezandondergron d komto pvri j veelplaatse nee nmeerbodemlaa gvoor .D ezandondergron d isover ­ wegendleemar men/o fzwa klemig ,mati gfij ne nvaa kgelaag d(flu - vioperiglaciaal)me tenkel eleemlagen .Afbeeldin g2 3geef tee n schematischoverzich tva nd eveengronde nme thu novergange n naard ekleigronde nenerzijd se nd ezandgronde nanderzijds .

InNijkerk-Putte nkome nbinne nd eveengronde nzowe leerdveen - alsrauwveengronde nvoor .

4.1.1 Eerdveengronden

Dooruitdroging ,oxidatie ,verterin ge nbiologisch eomzettin g kani nee nveengron dee nbovenlaa gontstaan ,waari nd eoorspron ­ kelijkeplanteweefselstructuu r nietmee rval tt eherkennen . Hetproduc tva ndi tveraardingsproce sword tee nmoerig eeerdlaa g genoemd,indie nd etotal edikt eva nd everaard elaa gmee rda n 15c mbedraagt .Veengronde nme tee ndergelijk e laagbehore n totd eeerdveengronden .Z ekome nvoo rte nzuide nva nd eBun ­ schoterweg (afb.,24) . Binnend eeerdveengronde n zijnkoopveen - grondene nmadeveengronde n aangetroffen (voorindelin ge n coderingzi epar .3.3.1) .

4.1.1.1Koopveengronde n

Hoewelveraardin gee nnatuurlij kproce sis ,bevordere nmense ­ lijkeactiviteite n invee lgevalle nd everaardin gi nsterk e mate.Hierbi jkunne nw edenke naa nontwaterin g (vaaki ncombi ­ natieme tgrondbewerking) ,he topbrenge nva nslootbagger ,zan d ofcompos te nbemesting .E ri séé nlegenda-eenhei donderschei ­ den. 82

c « c o u cb> o 0) è u a o m •o e > c •H b> b> •H J 83

hVz Koopveengrondenme tee nkleiïge ,moerig eeerdlaa g

Verbreiding:Te nzuide nva nd eBunschoterweg .

Oppervlakte:8 2h a= 2 %(exclusie fverwerkt egronde n1 2 ha).

Profielopbouw:Koopveengronde n zijneerdveengronde nme tee n kleiïge,moerig eeerdlaa gdi emee rda n8 %lutu m (opd eminera ­ ledelen )bevat .Dez e laagi soverwegen d 15-30c mdik .He tvee n ismi no fmee rverweer dda tvaa kvi aee nmeerbodemachtig eleem - laagovergaa t ind ezandondergron dwaari ngee nhumuspodzo laan ­ wezigis .He tleemgehalt evarieer tva nleemar mto tzwa klemig ; hetzan di smati gfij n (M50= 160-18 5 ym).O penkel eplaatse n iswa tgrove rmateriaa laangetroffen .D ezandondergron dva nd e koopveengrondenbegin tpractisc hovera lbinne n10 0c m- mv .D e dikteva nd elaa gdekzand ,di eo phe tfluvioperiglacial e zand kanvoorkomen ,varieert .

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:Bi jd ekoopveengronde nkome nbovengronde nvoo r dieslecht s10-1 5c mdi kzijn .Gezie nhe tonregelmati gvoorko ­ menva ndez et edunn ebovengronde nhebbe nw ez eal see nonzui ­ verheidbeschouwd .Daaronde rkom tplaatselij kee nlaagj evee n voorda tonherkenbaa r endeel sverweer d is.Indie nhe tvoldoen ­ dekle ibevat ,bestaa the tplaatselij kui tee nsoor tingedroog d laagjeme tscherpe ,blokkig e structuurelementen.Bi jee n"dik ­ ke"veenlaa gi she tvee nbete rherkenbaa rda nbi jee ndunner e veenlaag.

Tabel 12a Gegevens per kaarteenheid van de koopveengronden hVz.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. i0-3 0 diepte cm - mv. (ha) V/.t (cm- -mv .) (cm) hVz-Ia 1,7 35 0 40 30 hVz/l-Ia 1,3 35 0 40 30 hVz-IIa 40,7 35 0 60 30 hVz/1-IIa 37,5 35 0 60 30 hVz-IIIa 0,4 35 0 90 30 FlhVz-IIa 4,3 30 0 60 30 FlhVz/1-IIa 4,2 30 0 60 30 FlhVz/1-IIb 0,5 30 25 60 30 F2hVz-IIIa 0,1 30 0 90 30 FZhVz/1-IIIa 2,6 30 0 90 30 84

Tabel 12b Profielschetsva n kaarteenheid hVz-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- i'/.) (X) (Um) soort lAh 0- 20 grijszwart» kleiig 35 DV 30 veen lCu 30-6 0 zwart« iets verweerd 80 C zeggeveen lCrl 60-8 0 bruin rietzeggeveen 80 RC 2Cr2 80-120 grijs, zwak lemig, 14 160 matig fijn zand,me t enkele grovere kor­ reltjes

Tabel 12c Profielschetsva n kaarteenheid FlhVz/1-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- CO (X) (Urn) soort

IA/ 0-4 0 grijszwart, kleiig 30 33 veen met zwart, iets verweerd rietzeg­ geveen 2Cul/ 0-4 0 80 RC 2Cu2 40-7 0 zwart rietzeggeveen 85 3Crl 70-8 0 grjs, zeer sterk 5 48 110 lemig, zeer fijn zand 3CrZ 80-150 grijs, zwak lemig, 14 145 zeer fijn zand

4.1.1.2Madeveengronde n

Demadeveengronde nhebbe nee nkleiarme ,moerig eeerdlaag .Dez e kanworde ngevorm ddoo rveraardin gonde reutrof eomstandighede n waarbijvee lvoedingsstoffe n (o.a.kle ie nbagger )aanwezi g zijn.D everaard e toplaagbeva tweini glutum ,we li splaatse ­ lijkwa tzan d (vermoedelijkdoo rhe tuitbaggere nva nsloten ) bijgemengd.E ri séé nlegenda-eenhei donderscheiden .

aVz Madeveengrondenme tee nkleiarme ,moerig eeerdlaa g

Verbreiding:I nd eomgevin gva nd eRuig eDuis te ni nAchter ­ hoek,e nenkel eklein evlakje sversprei dte nzuide nva nd e Bunschoterweg. 85

Oppervlakte:2 9h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n7 ha).

Profielopbouw:He tvee ni sster kverweer de ngaa tove ri n zwart,onherkenbaa rveen .Daaronde rkom tee nveenlaa gvoo rdi e donkerbruinva nkleu ris .He tvee ngaa tplaatselij kvi aee n meerbodemachtigeleemlaa gove r inee nzandondergron dwaari n geenhumuspodzo laanwezi gis .He tzan dbestaa tui tleemar mto t zwaklemig ,mati gfij nzand ,me tplaatselij k enkelegrover e korrels.

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:D egronde ndi egelege nzij ni nd eRuig eDuis t liggenlandschappelij k gezienal see nhoogt e inhe tterrein . Vanoorspron gzij nhe tdoo rregenwate rgevoed eveenmoskoepels . Zowelbi jhog ezeewaterstande n alsbi jhoo gwate rva nd eEem , heefthie rgee nklei-afzettin go pplaat sgevonden .He tzij n grondendi ester kaa nverwerin gonderhevi gzijn .Bi jd emade ­ veengrondenkome nbovengronde nvoo rdi eplaatselij kmee rda n 8%lutu mbevatten .Z ezij ngelege no pd eovergan gnaa rd ekoop - veengronden.Oo kkome ne rbovengronde nvoo rdi emaa r10-1 5c m dikzijn .Gezie nhe tonregelmati gvoorkome nhebbe nw edi tal s onzuiverheidbeschouwd .

Dezandondergron dbegin tpraktisc hovera lbinne n12 0c m- mv. , openkel eplaatse ntusse n12 0e n15 0c m- mv .Bi jee nslecht e ontwateringen/o fbi jee nholl e liggingword td etoplaa gn aee n regenrijkeperiod egemakkelij kvertrapt .O mee nboll eliggin g teverkrijge nworde npercele nondie pe ndie pverwerkt ,geëgali ­ seerde nrondgelegd .Dez epercele nzij nduidelij kdroge re n veelminde rtrapgevoelig .

Tabel 13a Gegevens per kaarteenheid van de madeveen­ gronden aVz.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. i 0-30 diepte cm - mv. , (ha) (Z) (cm- -mv .) (cm) aVz-IIa 12,3 45 10 65 25 aVz/1-IIa 4,9 45 10 65 25 aVz-IIb 5,2 45 25 65 25 aVz/1-IIb 2,5 45 25 65 25 aVz/1-IIIa 3,8 45 10 85 25 FlaVz-IIa 1,5 40 5 65 25 FlaVz/1-IIa 1,7 40 5 65 25 FlaVz-IIb 1,7 40 25 65 25 FlaVz/1-IIb Ii* 40 25 65 25 F2aVz/l-IIa 0,2 40 5 65 45 F2aVz/l-IIIa 0,2 40 5 95 45 86

e e O tl b> «c >4) * 9 ra h Ol Ti e >a c •H bi •rbti J ui Cvl 87

Tabel 13bProfielschet sva nkaarteenhei d aVz-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) (^ m) soort lAh 0-2 0 zwart,verweer d veen 45 zwartbruin» deels lCul 20-4 0 verweerd veen 80 donkerbruin zegge- lCuZ 40- 65 veen 85 C bruin rietzeggeveen 85 RC lCrl 65- 90 grijs» zwa k lernig, 2 16 145 2Cr2 90-120 zeer fijn zand

Tabel 13cProfielschet sva nkaarteenhei d FlaVz-IIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (Z) {'/.) (|Jm) soort Up 0-3 5 zwart> verweerd 40 veenme tzandbij - menging lCw 35- 75 bruin rietzegge­ 85 RC veen ZCr 70-120 grijs> zwa k lernig , 14 165 matig fijn zand

4.1.2 Rauwveengronden

Rauwveengrondenzij nveengronde nwaarva nd everaarde ,moerig e bovengronddunne ri sda n1 5c mo fgehee lontbreekt ;oo kall e veengrondenme tee nklei- ,o fzandde kdunne rda n4 0c mworde n erto egerekend .Z ekome nvoornamelij kvoo ri nd epolde rArkem - heen (afb.25) .Binne nd erauwveengronde n zijnwaardveengron ­ dene nmeerveengronde n aangetroffen (voorindelin ge ncoderin g ziepar .3.3.1) .

4.1.2.1Waardveengronde n

Tijdenson sonderzoe kblee kda tvri jvee lwaardveengronde nee n donkere,humeuze ,o pee nmineral eeerdlaa ggelijkend eboven ­ grondhebben .Tijden sd eafzettin gzij ndoo rhe tzeewate rklei - deeltjesvermeng dme tveendeeltje se ntegelij ko phe tveenpak - ketafgezet .Di tverklaar the tvri jhog eorganische-stofgehal - 88

tee nd edonker ekleu rva nhe tkleidek .Omda the tgee nanthro - pogeende ki smaa ree ngeogee ndek ,noeme nw ez egee n weideveengrondenmaa rwaardveengronden .Dez egronde nworde n onderverdeeldnaa rveensoor te nnaa rd emineral eondergrond . Wehebbe nee nverder e indelingtoegepas to pd etextuu rva nd e bovengrond,ne tal sbi jd ekleigronden .

Erzij nvie rlegenda-eenhede nonderscheiden .

k.Vs,k.Vc ,k.V ze nk.V pWaardveengronde nme tee nkleide kzonde r

mineraleeerdlaa g

Verbreiding:Voornamelij k inhe twestelij kdee lva nhe tgebied .

Oppervlakte:35 3h a= 7 %(exclusie fverwerkt egronde n4 3ha) . Profielopbouw:Waardveengronde n zijnveengronde nme tee nboven ­ gronddi ebestaa tui tkle i (meerda n8 %lutum )zonde rmineral e eerdlaag.Daaronde rbevind tzic hee nveenlaa gdi edeel sver ­ weerde nzwartbrui nva nkleu ris .O penkel eplaatse nkom to p hetzeggevee nen/o frietzeggevee nee npakke tveenmosvee nvoor , zodati nd eondergron dkunne nvoorkomen : -veenmosvee n ...Vs; -zeggevee nen/o frietzeggevee n ...Vc; -zan dzonde rhumuspodzo l ...Vz; -zan dme thumuspodzo l ...Vp.

Hetzan di nd eondergron di sleemar men/o fzwa klemi ge nmati g fijn.Diepe rka nhe tzan dgrove rworde ne nhe tleemgehalt eafne ­ men.

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:D ewaardveengronde nhebbe nee n5-1 0 cmdikk e toplaagdi ebijn aovera lui tvenig ekle ibestaat ,me tee norga - nische-stofgehalteva n8-30% .Dez e toplaagbeva tbijn aovera l zandbijmenging;di tzan di svermoedelij kme the tuitbaggere n vand eslote no phe tmaaivel dgebracht .Oo ki se rtengevolg e vandijkdoorbrake nzan do phe tmaaivel d terechtgekomen ;di t zandi sme tee ntoevoegin go/.. .weergegeven .Di tzan di sgro ­ verda nhe tzan dda tafkomsti gi sui td esloten .Plaatselij k isonde rhe toverslagzan d kleiweggegrave nvoo rdijkverzwaring . Hetzij nn uster kheterogen e grondenme tee nzee rongelijk e maaiveldsligging.Onde rd etoplaa glig tee n20-3 0c mdikke , donkergrijze,zee rzwar ekleilaa gme tee ndicht e structuur.He t organische-stofgehalte varieertva n5-15% .Doo rverwerkin ge n egalisatieontbreek td evenig e toplaag.D ekleilaa gbeva tove r hetalgemee nweini groest .Plaatselij k ishe tvee nonde rd e kleilaagster kverweer de nonherkenbaar .He tveenmosvee nda t plaatselijkvoorkomt ,heef tee ndichter e structuurda nhe tan ­ derevoorkomend eveen .D eovergan gnaa rd ezandondergron dword t plaatselijk gemarkeerddoo ree ngliede-achtig e laagme tdaar ­ onderplaatselij kee nleemlaag . 89

Tabel.14 a Gegevens per kaarteenheid van de waardveengronden k.Vs, k.Vc, k.Vz en k.Vp.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm - mv.) (cm) o/k5Vs-Ia 0,* 20 0 40 20 GkSVs-Ia 5,1 14 0 40 20 o/GkSVa-Ia 7,2 14 0 40 20 k7Vs-IIa 15,5 10 0 60 20 k5Vc-Ia 3,3 10 0 40 20 k7Vc-Ia 0,4 10 0 40 20 k7Vc-IIa 105,7 8 0 60 20 o/k7Vc-IIa 1,0 10 0 60 20 Flk7Vc-IIa 5,3 10 0 60 20 Gk7Vc-Ia 14,3 10 0 40 20 k3Vz/l-Ia 0,7 20 5 45 20 k3Vz/l-IIa 0,6 20 5 65 20 k7Vz-IIa 112,3 20 5 65 20 o/k7Vz-IIa 2,0 14 5 65 20 k7Vz/l-IIa 32,6 20 5 65 20 Flk7Vz-IIa 2,3 8 5 65 20 Flk7Vz/l-IIa 2,0 20 5 65 20 k7Vp-IIa 73,9 12 5 65 20 o/k7Vp-IIa 4,1 12 5 65 20 k7Vp-IIb 0,2 12 25 65 20 o/k7Vp-IIIa 0,2 12 5 95 20 Flk7Vp-IIa 4,8 12 5 65 20 o/Flk7Vp-IIa 1,7 12 5 65 20

Tabel 14bProfielbeschrijvin g vankaarteenhei d k7Vs-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) {'/.) ((J m) soort lAhgl 0- 5 grijszwarte,kalklo - 2 30 ze, lichte klei, humusrijk lAhg2 5- 15 donkergrijze zwarte, 10 48 humeuze,mati g zware, kaIkloze klei lCg 15-4 0 donkergrijze,humeu - 8 55 ze, zeer zware,kalk - loze klei 2Cu 40-7 0 donkerbruin,geoxy - 80 deerd veenmosveen 2Crl 70-9 0 bruin,nie t geoxy- 95 deerd veenmosveen 2Cr2 90-150 donkerbruin zegge- 95 veen 90

Tabel 14c Profielbeschrijving van kaarteenheid k7Vc-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ luturn leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) (p n) soort lAh 0- 5 grijszwarte, humus- ZO 47 rijke,mati g zware, kalkloze zware klei lCg 5- 35 donkergrijze, zwar­ 55 te,humeuze , zeer zware,kalkloz e klei 2Cw 35-6 5 donkerbruin, zwart, 85 RC geoxydeerd rietzeg- geveen ZCr 65-1*0 donkerbruin riet- 95 RC zeggeveen 3Cr 1*0-150 grijs, zwak lernig , 13 165 matig fijn zand

Tabel 14d Profielbeschrijving van kaarteenheid k7Vz-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) ((J m) soort lAhg 0- 10 grijszwarte,humus - 20 45 rijke,mati g zware, kalkloze klei lCg 10-3 0 donkergrijze,humeu - 8 55 ze, zeer zware,kalk ­ loze klei 2Cw 30-6 0 bruinzwart,geoxy ­ 85 RC deerd rietzeggeveen 2Cr 60-100 donkerbruin, niet 85 RC geoxydeerd rietzeg­ geveen 3Cr 100-150 grijs, zwak lemig, 12 160 matig fijn zand 91

Tabel 14e Profielbeschrijving van kaarteenheid k7Vp-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- V. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) i ding veen- (X) (X) (pm) soort lAhg 0- 10 zwartgrijze,humus - 12 40 1 rijke, zware,kalk - loze klei lCg 10- 30 donkergrijze» hu- 8 55 1 meuze, zeer zware, kalkloze klei 2Cw 30- 65 zwart, geoxydeerd 85 RC rietzeggeveen 2Cr 65- 80 donkerbruin, niet 85 RC geoxydeerd riezeg- geveen 3Bher 80-100 bruin,humeus , 5 17 145 zwak lemig,zee r fijn zand 3BCr 100-120 bruingrijs,zwa k 12 160 lemig,mati g fijn zand

4.1.2.2Meerveengronde n

Oorspronkelijkbehoorde nd emeest eva nd emeerveengronde nto t dekoop- ,made -e nwaardveengronden .Doo rhe topbrenge nva nee n bezandingsdek,doo rdieper egrondbewerkin ge ndoo regalisati e zijnhe tmeerveengronde ngeworden .He tzij nster kheterogen e profielen.E ri séé nlegenda-eenhei donderscheiden .

zVz Meerveengrondenme tee nzandde kzonde rmineral eeerdlaa g

Verbreiding:Voornamelij k inhe tzuidweste nva nhe tgebie de n enkelevlakje si nhe toostelij kdee lva nhe tgebied .

Oppervlakte:1 h a= 0 % (exclusiefverwerkt egronde n1 9ha) .

Profielopbouw:Meerveengronde nzij nveengronde nme tee n15-4 0 cmdi kzanddek .D ezandbovengron dbestaa tui tzwa klemig ,mati g fijnzand .D ebovenst e15-2 0c mva nhe tveenpakke ti sster kver ­ weerd,onherkenbaa rveen ;daaronde rkom tvaa k rietzeggeveen voor.D ezandondergron dbegin to pee nenkel euitzonderinge nn a tussen80-12 0c m- mv .He tzan di smeesta lzwa klemi ge nmati g fijn.

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw . 92

Bijzonderheden:D emeerveengronde n indi tgebie dzij nvaa khe ­ terogene,verwerkt egronde nwaarva nhe tprofie lnaas tvee ne n zandee nmengse lva nklei ,veen ,bagge re nzan dka nbevatten . Opd emeest eplaatse ni sd etoplaa gweini ghumeus .Doo rdiep e grondbewerkinge negalisati ezij ndez egronde nove rhe talge ­ meenbolle rkome nt eliggen .Plaatselij kword ti ndi tgebie d dooree ndoeltreffen dontwateringsstelse lhe tgrondwate rzoda ­ nigbeheerst ,da tt ehog egrondwaterstande nnauwelijk smee r voorkomen.Binne nd emeerveengronde nkome ngronde nvoo rdi e doord ediep egrondbewerkin geigenlij knie tmee rto tdez egroe p behoren;z ebevatte nminde rda n4 0c mveen .Wannee rdez egron ­ denbi jo ftusse nd eveengronde nzij ngelegen ,hebbe nw ez e totd eveengronde ngerekend ;i nd eoverig egevalle nbehore nz e totd emoerig egronden .

Tabel 15aGegeven s per kaarteenheid van de meerveen­ gronden zVz.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

zVz-IIa 0,9 5 5 65 20 zVz-IIIb 0,2 5 25 65 20 FlzVz/1-IIIa 1,0 2 5 95 20 FZzVz-IIa 5,6 2 5 65 40 FZzVz-IIb 2,2 2 5 65 40 F2zVz-IIIa 4,9 2 5 95 40 F2zVz/l-IIIa 2,9 2 5 95 40 F2zVz-IIIb 2,1 2 25 95 40

Tabel 15bProfielschet s vankaarteenhei d zVz-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) (Urn) soort lAhg 0-3 5 grijszwart, humeus, 16 160 zwak lernig, matig fijn zand 2Cw 35-6 5 zwart, geoxydeerd 55 RC rietzeggeveen 2Cr 65-8 5 donkerbruin, niet 55 RC geoxydeerd riet­ zeggeveen 3CrI 85-100 grijs, zwak lemig, 16 145 zeer fijn zand 3Cr2 100-120 grijs, leemarm, 8 160 matig fijn zand 93

Tabel 15c Profielschets van kaarteenheid FZzVz/1-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (Z) ('/.) (^ m) soort lCu 0- 10 grijs, humusarm, 15 140 zwak lernig,zee r fijn zand ZAhg/ 10-7 5 grijszwarte» humeu- 15 40 ze> zeer zware» kalkloze klei 3Cw/ 10-7 5 bruinzwart,deel s 85 RC verweerd rietzeg- geveen 4Cu/ 10-7 5 donkerbruin» humus- ZO 45 120 rijk» zeer sterk lemig,zee r fijn zand 4Cr 75-120 grijs» zwak lemig» 12 160 matig fijn zand

4.2 Moerigegronde n

Totd emoerig egronde nbehore ni ndi tgebie dd ezandgronde ndi e metee ndunn eveenlaa gzij novergroeid .Late ri sd eveenlaa g deelswee rbedek tgeraak tme tee nlaa gkle io fzand ;me n spreektda nva nee nmoerig e tussenlaag.D emoerig egronde nlig ­ geni nhe tovergangsgebie dwaa rd ekle ie nhe tvee nuitwigge n tegend ezandgronden .Voort skome nz evoo r inhe tgrot eklei - op-veengebiedwaa rhe tzan dopduikt .Naa rd eaar dva nbodemvor ­ mingi nd ezandondergron d zijnd emoerig egronde nonderverdeel d inmoerig epodzolgronde ne nmoerig eeerdgronde n (voorindelin g encoderin gzi epar .3.3.2) .Z ekome nvoornamelij kvoo r ind e polderArkemheen ,D eVeenhui se nverspreid tdoo rhe tgebie d (afb. 26).

4.2.1 Moerigepodzolgronde n

InNijkerk-Putte nhebbe nd emoerig epodzolgronde n eenkleide k zondermineral eeerdlaag .Dez egronde nhebbe nee nmoerig e tus­ senlaagdi eminde rda n4 0c mdi kis .D emoerig etussenlaa gbe ­ staatplaatselij kui tbaggerachtig ,nie therkenbaa rveen .Plaat ­ selijk isoo kzandi go fkleiï gvee naangetroffen .He tvee ni s sterkverweerd ;hieronde rkom tplaatselij k eendunn erietzegge - 94

e o •co o u

•H

•o c >ld c •H bi t» •rt SO (M 95

achtigeveenlaa gvoor .O pd eovergan gnaa rd ezandondergron d komtplaatselij k eenmeerbodemachtig eleemlaa gvoor .Binne nd e moerigepodzolgronde nzij nallee nmoerpodzolgronde naangetrof ­ fen.E ri séé nlegenda-eenhei donderscheiden .

k.Wp Moerpodzolgrondenme tee nkleide k

Verbreiding:Te nnoordweste nva nNijker k ind epolde rArkem - heen,i nAchterhoek ,i nD eVeenhui se nversprei dove rhe t kleigebied.

Oppervlakte:11 7h a= 2 %(exclusie fverwerkt egronde n2 0 ha).

Profielopbouw:He tkleide k is15-3 5c mdik .D etoplaa gva n 5-10 cmdikt ei splaatselij khumusrij kto tveni g (10-30%organisch e stof),me tdaaronde rd edonkergrijze ,humeuze ,zwar eto tzee r zwarekleilaa gme t40-60 %lutum .D emoerig e tussenlaagi s15-4 0 cmdi ke nbestaa tmeesta lui tonherkenbaa rvee nme tee norga - nische-stofgehalte van40-95% .I nd ezandondergron d isee n goedontwikkeld epodzo lB-horizon t aanwezig.He tzan dbestaa t uitzwa klemig ,zee rfij nzan den/o fmati gfij nzand .Naa r benedento eneem the tleemgehalt ea fto tleemar me nd e grofheidneem tiet stoe .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:D e toplaagdi e5-1 0c mdi kis ,i splaatselij k zeerzandig .Di tzan di svermoedelij kafkomsti gva nhe tuitbag ­ gerenva nd eslote ne ntegelij kme the tvenig ebaggermateriaa l overhe tmaaivel dverspreid .Omda tdez egronde neeuwenlan gi n gebruikzij nal sgraslan dontstaa tplaatselij kee nvenige ,zan - digetoplaag .Aansluiten d aand etoplaa gkom tee n5-2 5 cmdikk e kleilaagvoo rdi eslech tdoorlaten d is.D eveentussenlaa gi s vaakd eoud eA hva nhe tpodzolprofie ldi evaa kster kontwikkeld , stuge nkazi gis .Vee lva ndez egronde nzij nd elaatst etij d verwerkte ngeëgaliseerd .He tkleide kbeva tda nnaas tklei -oo k veenbrokken terwijld evenig e toplaagontbreekt .Doo rhu nrond e ligginghebbe nz eee nbeter eoppervlakkig eontwaterin gverkre ­ gen;hu ngebruikswaard e isdaardoo rtoegenomen .

Tabel 16a Gegevens per kaarteenheid van demoerig epodzol ­ gronden k.Wp.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) m (cm- -mv .) (cm) FlklMp-IIIb 0,3 8 25 100 30 k5Wp-IIa 1,5 18 0 65 30 kBWp/1-IIa 0,5 18 0 65 30 96

Vervolg Tabel I6a

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) CO (cm- •mv .I (cm)

k7Wp-IIa 67,9 12 0 65 30 o/k7Wp-IIa 2,8 8 0 65 30 k7Wp-IIb 5,

Tabel 16b Profielschetsva n kaarteenheid k5Wp-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- ('/.) l'/.) (^ m) soort

Uhg 0- 10 zwarte,humusrijke , 18 30 kalkloze, lichte klei lCg 10-3 5 donkergrijze,mati g 5 32 humeuze,kalkloze , lichte klei 2Cw 35-6 0 zwart,geoxydeer d 60 DV onherkenbaar veen 3Bher 60-8 5 donkerbruin,humeus , 5 12 160 zwaklernig , matig fijn zand 3Cr 85-120 grijs, leemarm,ma ­ 8 180 tig fijn zand

Tabel 16c Profielbeschrijving van kaarteenheid k7Wp-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) ('/.) ( ym) soort lAhg 0- 20 grijszwarte, zeer 12 55 humeuze,kalkloze , zeer zware klei 2Cw 20-4 5 zwart,geoxydeerd , 35 DV onherkenbaar veen 97

Vervolg Tabel 16c

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuu:r Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- y. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ] i ding veen- C/.1 C/.) (|Jm) soort

3Bhe 45-7 0 donkerbruin,mati g 3 14 160 humeus,zwa klernig » matig fijn zand 5BCr 70-100 licht bruingrijs, 14 160 zwak lernig ,mati g fijn zand 3Cr 100-150 grijs, leemarm,ma ­ 8 160 tig fijn zand

4.2.2 Moerigeeerdgronde n

Moerigegronde nzonde rduidelijk ehumuspodzol- Bnoem tme nmoe ­ rigeeerdgronden .Vee lva ndez egronde nzij nondie pe ndie p verwerkte ndaarn ageëgaliseerd .He tzij nn uster kheterogen e profielen.Binne nd emoerig eeerdgronde nzij nallee nbroekeerd - grondenaangetroffen .

Bijvee lva ndez egronde nkom to pd eovergan gva nd emoerig e laagnaa rd ezandondergron dee novergangslaa gvoo rva n5-1 0c m dikte,ee nsoor tmeerbodemachtig eleemlaag .D eondergron dbe ­ staatui tfluvioperiglaciaa lmateriaal ,vaa kbedek tme tee n laagdekzand .E rzij nvie rlegenda-eenhede nonderscheiden .

hWz Broekeerdgrondenme tee nkleiïge ,moerig eeerdlaa g

Verbreiding:I nd eomgevin gva nD eVeenhuis ,Ruig eDuis te n Achterhoek.

Oppervlakte:5 4h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n1 1ha) .

Profielopbouw:D emoerig ebovengron d ismeesta l15-3 5c mdi k enbestaa tui tveraard ,kleii gvee no fvenig eklei .He torga - nische-stofgehalte ligtveela ltusse n25-50% .He tlutumgehalt e bedraagt 15-50%.D ezandondergron dbestaa tui tzwa klemig , zeerfij no fmati gfij nzand .I nd edieper eondergron dword t hetzan dleemar me nneem td ezandgrofhei d ietstoe .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebou wmaa roo kakkerbou w (maïs).

Bijzonderheden:Enkel eva ndez egronde nzij nondie pverwerk t engeëgaliseerd .Hierdoo rhebbe nz eee nheterogen ebovengron d verkregen.I nd ebovengron dkome nveenbrokke nvoor .Plaatselij k 98

komtonde rd ebovengron dee n10-1 5c mdikk eveenlaa gvoo rdi e enigszinsi suitgedroog de ndi ebestaa tui tonherkenbaa rveen . Plaatselijk komto pd eovergan gva nhe tvee nnaa rd ezandonder - grondee ndunn eovergangslaa gvoor ,ee nsoor tmeerbodemachtig e leemlaag.I nd ezandondergron dkom tplaatselij kee nzwa kont ­ wikkeldepodzo lvoor .Dez ei sal sonzuiverhei dbinne ndez eeen ­ heidtoegelaten .

Tabel 17a Gegevens per kaarteenheid van de broekeerdgronden hWz.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. lD-3 0 diepte cm - IKV. (ha) (X) (cm- •mv .) (cm)

hWz-IIa 32,0 30 5 65 30 hWz/1-IIa 15,1 30 5 65 30 hWz-IIb 2,4 30 25 65 30 hWz/1-IIIa 4,0 30 5 100 30 FlhWz-IIa 9,4 20 5 65 30 FlhWz/1-IIa 1,2 20 5 65 30 FlhWz/1-IIb 0,8 20 25 65 30

Tabel 17b Profielschetsva n kaarteenheid hWz-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ luturn leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) (Urn) soort lAh 0- 15 zwartbruin,kleii g 30 DV 20 veen, veraard 2Cw 15-3 5 zwart, onherkenbaar 60 DV veen 3Cer 35-8 0 geelgrijs,mati g 12 145 humeus, zwak lemig, zeer fijn zand 3Cr 80-120 grijs, leemarm,ma ­ 165 tig fijn zand

aWz Broekeerdgrondenme tee nkleiarme ,moerig eeerdlaa g

Verbreiding:Te nzuide ne nte nzuidooste nva nHoik ,te nnoorde n vanPalestin ae nte nzuide nva nD eVeenhuis .

Oppervlakte:3 0h a= 1 - 99

Prof'ielopbouw:D ester kveraard ebovengron d is15-3 5c mdi ke n bestaatui tonherkenbaa rveen .He torganische-stofgehalt e is circa40% .O pd eovergan gnaa rd ezandondergron dkom tplaatse ­ lijkee n5-1 5 cmdikk emeerbodemachtig eleemlaa gvoor .D ezand ­ ondergrondbestaa tui tzwa klemig ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebou wmaa roo kakkerbou w (maïs).

Bijzonderheden:D etoplaa gva n5-1 0 cmdikt eva nd everaard e bovenlaagbeva to pvee lplaatse nzandbijmenging .Bi jdez eeen ­ heidkome ngee nverwerkt egronde nvoor .

Tabel 18aGegeven spe rkaarteenhei d vand ebroekeerdgronde n aWz.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm- mv. (ha) {'/.) (cm- -mv .) (cm) aWz-IIa 5,0 40 5 65 30 aWz/1-IIa 8,0 40 5 65 30 aWz/1-IIb 1,0 40 25 65 30 aWz-IIIa 1,1 40 5 95 30 aWz/1-IIIa 10,3 40 5 95 30 aWz-IIIb 2,9 40 25 95 30 aWz/1-IIIb 1,7 40 25 95 30

Tabel 18b Profielschetsva n kaarteenheid aWz/1-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings­ ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- ('/.) (Z) (^ m) soort lAh 0-1 5 grijszwart,veraar d 40 DV veen ICw 15- 30 zwart,verweer d veen8 0 DV 2Ce 30-4 5 bleekgrijze,mati g 8 55 humeuze, zandige leem 3Ce 45-9 0 bleekgrijs, leemarm, 8 160 matig fijn zand 3Cr 90-120 grijs, leemarm, matig 8 160 fijn zand 100

kWz Broekeerdgrondenme tee nkleide k

Verbreiding:D egrootst everbreidin g ind epolde rArkemheen , ind eomgevin gva nD eVeenhui se nAchterhoek ,e nte nnoordoos ­ tenva nNijkerk .

Oppervlakte:20 4h a= 4 %(exclusie fverwerkt egronde n1 7 ha).

Profielopbouw:He tkleide ki s15-4 0c mdi ke nbestaa tui tee n toplaagva n5-1 0 cmdik ,di evaa khumusrij ki sme tee norga - nische-stofgehalteva n8-20 %e nme tee nlutumgehalt eva n8-60% . Daaronderkom tee nhumeuze ,zwar ee nzee rzwar ekleilaa gvoo r metee nlutumgehalt eva n40-60% .D eveentussenlaa g is15-3 0c m dike nbestaa tui tzwart ,verweer dvee nme tee norganische-stof - gehalteva n40-70% .D ezandondergron dbestaa tui tzwa klemig , matigfij nzand .

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:Doo rbijmengin gva nee nwisselend ehoeveelhei d zande nbagge rvanui td eslote nvarieer the torganische-stofge - haltebinne nee npercee lva nplaat sto tplaats .D ebovengronde n hebbenal sgevol gva ndez ebijmengin gee ngebroke nkarakter . Eendee lva ndez egronde ni sverwerkt .D ebovenst e40-6 0c mva n dezeverwerkt egronde nbestaa tui tee nmengse lva nklei- ,zand ­ enveenbrokken .O pd eovergan gva nhe tvee nnaa rd ezandonder ­ grondbevind tzic hvaa kee nmeerbodemachtig eleemlaag .I nd e zandondergrondkom tplaatselij k eenzwa kontwikkeld epodzo l voor;di ti sal sonzuiverhei d toegelaten.Dez egronde nkome n sterkoveree nme tdi eva nlegenda-eenhei dk...Wp .

Tabel 19a Gegevens per kaarteenheid van de broekeerdgronden k.Wz.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6H6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (c m - -mv .) (c m) klWz-IIa 1,5 10 5 65 30 klWz/1-IIa 4,0 10 5 65 30 klWz/1-IIIa Z,l 10 5 95 30 F2klWz/l-IIa 0,9 8 5 65 50 k3Wz-IIa 1,2 10 5 65 30 Flk3Wz-IIa 5,9 10 5 65 30 k5Wz/l-IIa 1,8 10 5 65 30 Flk5Wz/l-IIa 0,9 10 5 65 30 k7Wz-IIa 61,7 10 5 65 30 k7Wz/l-IIa 8,8 10 5 65 30 k7Hz-IIIa 4,6 10 5 95 30 k7Wz/l-IIIa 1,4 8 5 95 30 Flk7Wz-IIa 5,3 8 5 70 30 Flk7Wz/l-IIa 1,3 8 5 65 30 101

Vervolg Tabel 19a

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (c m- -mv .) (cm)

Flk7Wz-IIIa 1,0 8 5 65 30 F2k7Wz-IIb 0,2 8 5 65 40 FZk7Wz-IIIa 0,7 8 5 95 40 F2k7Wz/l-IIIa 0,3 8 5 95 40

Tabel 19b Profielschets vankaarteenhei d k7Wz-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem 1150 (cm -mv .) ding veen- (X) ('/. ) ( \lm) soort lAh 0- 10 zwartgrijze, zeer 10 40 humeuze,kalkloze , matig zware klei lCg 10-3 0 donkergrijze,mati g 5 55 humeuze,kalkloze , zeer zware klei 2Cw 30-6 0 zwart,verweerd , 65 DV onherkenbaar veen 3Ce 60-7 5 bleekgrijs,zwa k 14 145 lernig ,zee r fijn zand 3Cr 75-120 grijs, leemarm, 8 160 matig fijn zand

Tabel 19c Profielschets van kaarteenheid Flk7Wz-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- Y. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (/.) VA) <|Jm) soort lAgh/ 0-6 0 mengsel van grijze, 18 45 kalkloze, matig zware klei, zwart- verweerd veen en 2Cw/ 0- 60 2 bleekgrijs zand 50 DV 3Ce/ 0- 60 1 4 15 145 3Cer 60-120 grijs, leemarm,ma ­ 8 165 tig fijn zand 102

zWz Broekeerdgrondenme tee nzandde k

Verbreiding:Te nzuide nva nNijker ke nenkel ekleiner evlakke n verspreidove rhe tgebied .

Oppervlakte:7 h a= 0 % (exclusiefverwerkt egronde n10 4 ha).

Profielopbouw:He tzandde kbestaa toverwegen dui tzwa klemig , matigfij nzand .D e15-3 0c mdikk eveentussenlaa g isvaa kster k verweerde nonherkenbaar .D ezandondergron dbestaa tui tzwa k lemig,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebou we no penkel eplaatse nak ­ kerbouw.

Bijzonderheden:Vrijwe lall ezanddekke nzij nontstaa ndoo rin ­ grijpenva nd emens ,o. adoo rbezandin ge nverwerking .D ezand ­ dekkendi ezij nontstaa ndoo rbezandin gzij nove rhe talgemee n homogenere nhumeuze rda nd everwerkt egronden ;dez elaatst e zijnster kheterogeem .D eveentussenlaa ggaa tvaa kvi aee n meerbodemachtigeleemlaa gove ri nd ezandondergrond .D eeenhei d tenooste nva nNijker kheef tee npodzolondergron d enzo ual s zWpbenoem dmoete nworden ;he tgaa techte ro mee nklei nkaart - vlake ni sdaaro mal sonzuiverhei d toegelaten.Doo rverwerkin g enegalisatie ,alsmed edoo rverbeterin gva nd e waterbeheersing,i sd egebruikswaard eva ndez egronde nster k toegenomen.

Tabel ZOa Gegevens per kaarteenheid van de broekeerdgronden zWz.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) U) (cm- •mv .) (cm)

zWz-IIa 0,6 5 5 65 20 zWz/1-IIb 0,9 5 25 65 ZO zWz-IIIa 2,3 2 5 95 20 zWz-IIIb 3,3 3 25 95 20 zWz/1-IIIb 0,1 3 25 95 20 FlzWz-IIa 2,9 4 5 65 20 FlzWz/1-IIa 1,8 4 5 65 20 FlzWz/1-IIIa 2,3 4 5 95 20 FlzWz-IIIb 0,7 4 25 95 20 F2zWz-IIa 12,8 5 5 65 40 FZzWz/1-IIa 7,6 5 5 65 40 F2zWz-IIb 2,1 5 25 65 40 FZzWz/1-IIb 2,1 2 25 65 40 FZzWz-IIIa 17,6 2 5 95 40 F2zWz/l-IIIa 21,5 Z 5 95 40 F2zWz-IIIb Z3,9 Z 25 95 40 FZzWz/1-IIIb 8,2 2 25 95 40 103

Tabel ZOb Profielschetsva nkaarteenhei d F2zWz-IIb

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ luturn leem M50 (cm -n\v .] 1 ding veen- C/.) <*) i\lm) soort lCe/ 0-6 5 1 lichtgrijs,mati g 12 160 humusarm» zwakle ­ mig,mati g fijn zand ZCw/ 0-6 5 1 zwart,verweer d on 40 DV herkenbaar veen 3Cg/ 0-6 5 1 lichtgrijs, zwak 12 160 lemig,mati g fijn zand 3Cer 65-1ZO grijs, zwak lemig, 12 160 matig fijn zand

Tabel ZOc Profielschetsva nkaarteenhei d zWz-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutur n leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) l'/.) (Jim) soort lAh 0-3 0 grijszwart, matig 13 165 humeus, zwak lemig, matig fijn zand ZCw 30-5 0 zwartbruin, ver­ 40 DV weerd, onherkenbaar veen 3Ce 50- 90 lichtgrijs,zwa k 12 165 lemig,mati g fijn zand 3Cr 90-1Z O grijs, leemarm, 8 165 matig fijn zand

4.3 Zandgronden Zandgrondenzij ngronde ndi ebinne n8 0c m- mv .voo rmee rda n dehelf tui tzan dbestaan .D ezandgronde nbestaa ni ndi t gebiedgehee lui tzan do fzij nbedek tme tee nkleilaag ,dunne r dan4 0cm .D ezandgronde nvorme nbinne nhe tonderzocht egebie d dehoge rliggend egedeelten ,di eron dhe tuitgestrekt elag e gebiedme tveengronde ne nkleigronde n liggen.I nhe tlag e gebiedkome nzandopduikinge nvoo ri nd evor mva nkopje se n ruggen. 104

c c o h bi T> C ra 4)

> to e •rt to Ol

IV N 105 106

•o oc fa te I-I O N

9t

0) •o a > C 'H bi bi •H J » M

JQ S! 107

Dezandgronde nkome nhoofdzakelij kvoo r tenzuide ne nzuidoos ­ tenva nd esnelwe g (afb. 27).

Binnend ezandgronde nkome nzowe lpodzolgronden ,eerdgronde n alsvaaggronde nvoor .

4.3.1 Humuspodzolgronden

Dehumuspodzolgronde n zijngronde nzonde rijzerhuidje so pd e zandkorrelsdirec tonde rd eBh-horizont .Di tkenmer kgeef taa n datd ebodemvormin gonde rnatt eomstandighede nplaatsvond .D e humuspodzolgrondendi eonde rnatt eomstandighede nzij nontwik ­ keld,kunne nechte rdoo rdalin gva nhe tgrondwate rn uaanmerke ­ lijkdiepe rontwater dzij nda naanvankelij khe tgeva lwas .D e kleurintensiteit end edikt eva nd eBh-horizon tvariëre nnogal , doordatzi jster kbepaal dworde ndoo rd etextuu re nd eliggin g tenopzicht eva nhe tgrondwater .I nleemar me nzwa klemi gJon g Dekzand isd eBh-horizon tmeesta lbrui nto tdonke rbrui nge ­ kleurde nster kontwikkeld .D ehumuspodzolgronde n diewa tho ­ gerbove nhe tgrondwate r liggen,hebbe nove rhe talgemee nee n minderdikk eBh-horizon tda nd elaaggelege npodzolgronden . Dehumuspodzolgronde nkome nversprei dove rhe tgehel ezandge ­ biedvoo r (afb. 28).

Binnend epodzolgronde nzij nveldpodzolgronde n enlaarpodzol - grondenaangetroffe n (voorindelin ge ncoderin gzi epar . 3.3.3).

4.3.1.1Veldpodzolgronde n

Veldpodzolgrondenzij nhumuspodzolgronde nme thydromorf eken ­ merkene nee nhumushoudend ebovengron d (Aho fAp )di edunne r isda n3 0cm .D ehumusarm e loodzandlaag (E-Horizont)i smaa r openkel eplaatse naangetroffen .Bi jd eontginnin gi sd eE-ho ­ rizonto fee ngroo tdee lerva ni nd ehumushoudend ebovengron d opgenomen.Di theef tto tgevol gda td enieu wgevormd eboven ­ grondvaa kwa tgrijsbruine rva nkleu ri sda nd eoorspronkelij k bovengrond.D egronde ndi ewa tlange ri ncultuu rzijn ,hebbe n vooralbi jgebrui kvoo rakkerbouw ,doo rbewerkin ge nbemestin g eenhomogee ngekleurd ebovengron dgekregen .Z ekome nversprei d overhe tzandgebie dvoor .D eveldpodzolgronde nme tee nkleide k komenvoornamelij k opd eovergan gva nd ezandgronde nnaa rd e veen-e nkleigronde nvoor ,o fz ekome nvoo ral sko pe nru gbin ­ nenhe tklei -e nveengebie d (afb.29) .E rzij ndri elegenda - eenhedenonderscheiden . 108

Hn33 Veldpodzolgronden;zwa klemig ,zee rfij nzan d

Verbreiding:Te nzuide ne nte nzuidooste nva nNijker ki nd eomge ­ vingva nSteenenkame re nte nooste nva nPalestina .

Oppervlakte:5 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n1 2 ha).

Profielopbouw:D egronde ndi eal scultuurlan d ingebrui kzijn , hebbenee n20-3 0c mdikke ,zee rdonkerbruin e totzwart ebouw ­ voordi ebestaa tui tzwa klemig ,zee rfij nzand ,me t3-4 % organische stof.D eB-horizonte nvertone nverschille n indik ­ te,kleu re norganische-stofgehalte .Z ebestaa nui tleemarm , zeerfij nzand .Tusse n40-6 0c m- mv .kom tee nBC-horizon t voorme tongevee rdezelfd e samenstellingal sd eB-horizont .I n dedieper eondergron dkom the tgeelgrijz eC-materiaa lvoor .

Bodemgebruik:Overwegen dweidebou wo pd elager egronde ne nak ­ kerbouwo pd ehoger egronden .

Bijzonderheden:I nall egeploegd egronde ni sd eoorspronelijk e Ah-horizont,d eE-horizon t (loodzandlaag)e nsom see ndee lva n deBh -horizon ti nd ebouwvoo ropgenomen .Tusse n40-6 0c m- mv . kunnenplaatselij k onregelmatigverdeelde ,oranjegele ,ijzer - houdendevlekke nvoorkomen .D egronde ndi ebehore nto tdez ele - genda-eenheid,zij nontwikkel d inmati gfij nzan dda tbehoor t tothe tJon gDekzand .

Tabel ZlaGegeven s per kaarteenheid van de veldpodzol­ gronden Hn33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm• -mv .) (cm)

Hn33-IIIb 0,2 4 30 110 40 l/Hn33/r-IIIb 0,6 4 30 110 40 Hn33-Vbo 1,0 4 30 130 40 Hn33-VIo 1,5 3 50 150 40 l/Hn33-VIo 1,1 3 50 150 40 F2Hn33-IIIa 1,0 4 10 110 55 F2Hn33-IIIb 4,1 3 30 110 55 FZHn33-IVu 2,3 3 50 110 55 F2Hn33-Vbo 2,8 3 30 130 55 F2Hn33-VIo 1,4 3 50 150 55 109

Tabel Zlb Profielbeschrijving van kaarteenheid Hn33-VIo.

Horizont Meng-Omschrijvin g Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -luv .) ding veen- (V. ) ('/.) (Um) soort lAp/ 0- 30 zwartbruin,mati g 15 145 humeus, zwak le­ mig, zeer fijn zand IBhe/ 30-4 5 donkerbruin, zwak 12 145 lernig ,zee r fijn zand 1BC 45-8 0 bruingeel, leemarm, 8 145 zeer fijn zand ICu 80-120 geelgrijs, leemarm, 8 145 zeer fijn zand

Tabel 21c Profielbeschrijving van kaarteenheid F2Hn33-Vbo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- y. aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) i ding veen- (X) (Z) (Urn) soort lAp/ 0- 65 zwartbruin,mati g 12 145 humeus, zwaklernig , zeer fijn zand IBhe/ 0- 65 donkerbruin, zwak 12 145 lernig ,zee r fijn zand lCe/ 0- 65 geel, leemarm, zeer 8 145 fijn zand lCe 65-120 geelgrijs, leemarm, 6 145 zeer fijn zand

Hn53 Veldpodzolgronden;zwa k lemig,mati gfij nzan d

Verbreiding:Versprei dove rhe toostelij kzandgebied .

Oppervlakte:8 6h a= 2 %(exclusie fverwerkt egronde n9 2ha) .

Profielopbouw:D eveldpodzolgronde n liggenoverwegen di nkoppe n ofrugge ni nhe tzandgebied .D egronde ndi eal scultuurlan di n gebruikzijn ,hebbe nee n20-3 0c mdikke ,zee rdonkerbruin eto t zwartebouwvoor ,di ebestaa tui tzwa klemig ,mati gfij nzand , metca .3-4 %organisch e stof.I nenkel egevalle ni si nd eAh - ofAp-horizon tE-materiaa l opgenomen,-di tveroorzaak td egrij ­ zerekleur .D eB-horizon t isove rhe talgemee nster kontwikkel d 110

enbestaa t uit zwak lemig,mati g fijn zand.D e lage veldpodzolgronden (Gt III,I V enV )hebbe n eenbruin e tot donkerbruine B-horizont die geleidelijk overgaat ind e C-horizont. De gronden met Gt VI enVI I hebben veelal een donkerbruine, soms verkitte, 15-30 cm dikke Bh-horizont. Ind e B- enhe tbovenst e deelva n de C-horizont zijn op enkele plaatsen humusfibers gevormd in leemarm, zeer fijn ofmati g fijn zand.

Bodemgebruik:Weidebouw , akkerbouw enbosbouw .

Bijzonderheden: Onder bos hebben de gronden een ca.3 0 cm dik­ ke, heterogene,humusarm e bovengrond die is ontstaan door één­ malig ploegen. Daaronder ligtplaatselij k een 10-20 cm dikke loodzandlaag (E-horizont). In de ondiep en diep verwerkte gron­ den is deA- , E-,B - en soms C-horizont in debouwvoo r opgeno­ men. In de ondergrond komt opverschillend e plaatsen fluviope- riglaciaal materiaal voor met daarin veen- en/of leemlagen en/of grof zand.

Tabel ZZa Gegevens per kaarteenheid van de veldpodzol­ gronden Hn53.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm• -mv .) (cm)

Hn53-IIIa 3,5 4 10 110 40 Hn53-IIIb 6,5 3 30 110 40 Hn53/v-IIIb 1,4 3 30 110 40 Hn53/l-IIIb 0,8 3 30 110 40 Hn53/r-IIIb 2,6 3 30 110 40 Hn53/rv-IIIb 2,6 3 30 110 40 Hn53-IVu 0,7 3 50 110 40 l/Hn53-IVu 0,6 3 50 110 40 Hn53-Vbo 17,6 3 30 130 40 s/Hn53-Vbo 0,4 3 30 130 40 Hn53/r-Vbo 1,3 3 30 130 40 Hn53-VIo 38,1 3 50 150 40 s/Hn53-VIo 0,7 0,5 50 150 40 Hn53/v-VIo 1,6 3 50 150 40 HnB3/r-VIo 5,0 3 50 150 40 Hn53/rv-VIo 1,0 3 50 150 40 Hn53-VIIo 0,9 3 90 170 40 Hn53-VIId 0,5 3 100 200 40 Hn53/r-VIId 0,1 3 100 200 40 l/FlHn53/rv-IIIb 1,4 3 30 110 40 FlHn53/r-IIIb 0,8 3 30 110 40 FlHn53-IVu 2,4 3 50 110 40 FlHn53/rv-IVu 2,6 3 50 110 40 FlHn53-Vbo 1,2 3 35 140 40 FlHn53-VIo 2,0 3 50 150 40 FlHn53/r-VIo 1,5 3 50 150 40 Ill

Vervolg Tabel 22a

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

FlHn53/rv-VIo 2>2 3 50 150 40 F2Hn53-IIIa 6,7 3 10 110 55 F2Hn53-IIIb 18,1 3 30 110 55 l/FZHn53/l-IIIb 0,1 3 30 110 55 s/F2Hn53-IIIb 0,6 3 30 110 55 FZHnS3/l-IIIb 0,3 3 30 110 55 F2Hn53/r-IIIb 1,2 3 30 110 55 F2Hn53-IVu 0,9 3 50 110 55 F2Hn53-Vbo 21,5 3 30 130 55 s/F2Hn53-Vbo 3,1 3 30 130 55 F2Hn53/l-Vbo 1,6 3 30 130 55 F2HnB3/r-Vbo 3,7 3 30 130 55 F2Hn53-VIo 15,0 3 50 130 55 s/F2Hn53-VIo 1,0 3 50 150 55 F2Hn53/l-VIo 0,* 3 50 150 55 FZHn53-VIId 0,4 3 90 200 55 GHn53-IIIa 0,6 3 10 110 40 6Hn53-IIIb 2,2 3 30 110 40 GHnB3-Vbo 0,5 3 30 130 40

Tabel 22b Profielschets vankaarteenhei d Hn53-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- {'/.) (X) (|J m) soort lAp 0- 30 zwartgrijs, matig 15 160 humeus, zwak lernig, matig fijn zand lBh 30-5 0 donkerbruin, zwak 11 160 lemig, matig fijn zand 1BC 50- 90 geel, leemarm,ma ­ 160 tig fijn zand lCr 90-120 grijs, leemarm,ma ­ 160 tig fijn zand 112

Tabel 22c Profielschetsva n kaarteenheid s/Hn53-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -ÏÏIV. } ding veen- VA) CO (Ur n) soort lCe 0- 25 geel, uiterst hu- 0,5 11 160 musarm, zwak le­ rnig ,mati g fijn zand 2Ah 25- <\B zwartgrijs,mati g 16 160 humeus, zwak le­ rnig ,mati g fijn zand 2E 45- 60 witgrijs, leemarm, 160 matig fijn zand 2Bhe 60-9 0 donkerbruin^ matig 160 humusarm, leemarm> matig fijn zand 2Be 90-120 lichtbruin, leem­ 160 arm» matig fijn zand

Tabel 22d Profielschetsva n kaarteenheid F2Hn53/r-Vbo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte nou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) CO (^ m) soort lAh/ 0- 70 zwartgrijs,mati g l

k.Hn Veldpodzolgrondenme tee nkleide k

Verbreiding:Voornamelij ko pd eovergan gva nhe tzandgebie d naarhe tkleigebied ,e nal senkel ezandopduikingen .

Oppervlakte:18 2h a= 4 %(exclusie fverwerkt egronde n6 4 ha).

Profielopbouw:He tkleide kbestaa tvoornamelij kui tlicht ee n zwarezave l (kle nk3) ;he tlutumgehalt ei s10-25% .Aansluiten d 113

komenkleidekke nvoo rme tlichte ,zwar ee nzelf szee rzwar e klei (k5e nk7) ,25-60 %lutum .Onde rd ehumeuz ebovengron d komtmeesta lee nzee rzwar ekleilaa gvoo rme tee nlutumgehalt e van40-60% ;dez elaa gi sslech tdoorlatend .Dez e veldpodzolgrondenhebbe nee nbruin e totdonkerbruin e Bh-horizontbestaand eui tzwa klemig ,mati gfij nzand .Dez e gaatgeleidelij kove ri nd eC-horizon tbestaand eui tleemarm , matigfij nzand .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:D eveldpodzolgronde nme tee nkleide kzij nbin ­ nend ehumuspodzolgronde n delaaggelege ngronden .Z ezij nbe ­ dektme tee nlaa gzeeklei ,waarva nd etoplaa gvaa kzandbijmen - gingheeft .D everschille n inzwaart ezij no pkort eafstan d zeergroot .Z ezij nvermoedelij k zeldenvoo rakkerbou wgebruik t enhebbe ndu sgee npotstalbemestin ggehad .Ee nuitzonderin g hieropzij nenkel ekoppe ne nrugge ni nhe tklei-op-veengebied ; hierkom tplaatselij kee nhomogene ,humeuz ebovengron dvoo r alsgevol gva npotstalbemesting .Onde rhe tkleide k iso pvee l plaatsend eoud eAh-horizon taangetroffen ,di ehumusrij ki se n vaakvermeng dme tkleiresten .Bi jd eveldpodzolgronde nme tee n kleidekwaa rd eAh-horizon tontbreekt ,i sd eB-horizon tplaat ­ selijkverspoel de nvaa kheterogee nsamengesteld ,o fzelf sge ­ deeltelijkverdwenen .I nd eondergron dkom tplaatselij kvee l roestvoor ,da to pkwe lka nduiden .Verschillend epercele nzij n ondiepe ndie pverwerk te ngeëgaliseerd ,waardoo r zowelhe t kleidekal sd eAhb- /Bhe-horizon theterogee nzijn .Doo rhu n rondeliggin ghebbe nz eee nbeter eoppervlakkig e ontwatering verkregen,waardoo rhu ngebruikswaard e istoegenomen .

Tabel 23aGegeven s perkaarteenhei d vand e veldpodzol­ grondenk.Hn .

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) V/.) (c m- -mv .) (c m) klHn-IIIb 7,6 5 30 110 40 klHn-IVu 7,9 4 50 110 40 klHn-Vbo 0,5 5 30 130 40 klHn-VIo 4,6 5 50 130 40 FlklHn-IIa 0,1 5 5 70 40 FlklHn-IIIb 1,5 5 30 100 40 FlklHn-IVu 1,6 5 50 100 40 FlklHn-VIo 1,7 5 50 130 40 F2klHn-IIIb 1,9 5 30 100 60 k3Hn-IIIa 2,5 7 10 100 40 k3Hn-IIIb 16,9 5 30 100 40 k3Hn-IVu 2,1 7 50 100 40 k3Hn-Vbo 5,2 7 30 130 40 Flk3Hn-IIIa 1,1 5 10 100 40 Flk3Hn-IIIb 5,9 5 30 100 40 114

Vervolg Tabel Z3a

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bevor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- -mv .) (c m)

k5Hn-IIb 0,2 7 10 70 40 g/k5Hn-IIIa 0,9 7 10 100 40 k5Hn-IIIb 9,5 7 30 100 40 g/kSHn-IIIb 4,4 7 30 100 40 k5Hn-IVu 1,« 7 50 100 40 k5Hn-Vbo 1,3 7 30 130 40 g/k5Hn-Vbo 0,7 7 30 130 40 Flk5Hn-IIIa 0,1 7 5 100 40 Flk5Hn-IIIb 3,2 7 30 100 40 k7Hn-IIa 8,2 7 10 70 30 k7Hn-IIb 6,9 7 30 70 30 k7Hn-IIIa 20,5 7 10 100 30 g/k7Hn-IIIa 2,8 7 10 100 30 k7Hn-IIIb 73,1 7 30 100 30 g/k7Hn-IIIb 3,3 7 30 100 30 k7Hn-IVu 1,6 7 50 100 30 Flk7Hn-IIa 6,1 7 5 70 40 Flk7Hn-IIb 0,8 7 30 70 40 Flk7Hn-IIIa 10,0 7 10 90 40 Flk7Hn-IIIb 26,5 7 30 90 40 Flk7Hn-IVu 3,6 7 50 90 40

Tabel 23b Profielschetsva n kaarteenheid klHn-IVu.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (V. ) {'/.) ((J m) soort lAhg 0- 20 donkergrijze, brui­ 14 ne,mati g humeuze, kalkloze, lichte zavel lCg 20- 35 grijsbruine,kalk ­ 19 loze, zware zavel zwartgrijs,humeus , 12 165 2Ahb 35-4 5 zwak lemig,mati g fijn zand donkerbruin, zwak 12 165 2Bhb 35-8 0 lemig,mati g fijn zand geelgrijs, leemarm, 165 2Cgr 80-120 matig fijn zand 115

Tabel 23c Profielschets van kaarteenheid kïHn-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- {'/.) {'/.) ((J m) soort

lAhg 0- 50 donkergrijze» matig 22 humeuze,kalkloze , zware zavel ZAhb 30-5 0 zwartgrijs» humeus, l 11 165 matig fijn zand ZBheb 65-8 5 donkerbruin» zwak 11 165 lemig» matig fijn zand 2Ce 85-110 geelgrijs,leemarm » 8 165 matig fijn zand 2Cr 110-150 grijs, leemarm» ma­ 5 180 tig fijn zand

Tabel 23d Profielschetsva n kaarteenheid k5Hn-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- i'/.) l'/.t (y m) soort

lAhg 0- 25 donkergrijze,mati g 30 humeuze,kalkloze , lichte klei lCg 25- 35 grijze,kalkloze , 45 zware klei 2Bheb 35-6 5 donkerbruin,zwa k 1* 165 lemig,mati g fijn zand 2Cer 65-100 licht geelbruin, 165 leemarm,mati g fijn zand 2Cr 100-150 grijs, leemarm,ma ­ 185 tigfij n zand 116

•o c o u b> •H O N

O. h IS (O

01

a > e •H bi Oi •H O Kl 117

Tabel 23e Profielschets van kaarteenheid k7Hn-IIIb.

Horizont Meng-Omschrijvin g Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem MBO (cm -mv. ) ding veen- f/.) i'/.l (Um) soort

lAhg 0- 25 donkergrijze» brui­ 40 ne» matig humeuze» kalkloze, zware klei lCg 25-4 0 grijze» kalkloze» 55 zeer zware klei 2Ahb

4.3.1.2Laarpodzolgronde n

Laarpodzolgronden zijnhumuspodzolgronde nme thydromorf eken ­ merkene nee nmati gdikk e (30-50cm )bovengrond .He tzij nveel ­ aloud eontginningsgronden .D emati gdikk ebovengron d isgro ­ tendeelsontstaa ndoo rbemestin gme tpotstalmest .All elaarpod ­ zolgrondenzij ngevorm di nJon gDekzand .He thumusgehalte ,d e textuure nd ekleu rva nhe tanthropogen e dekhange nnau wsame n metd esamenstellin gva nhe tmateriaa lvanui td epotstal .Laar ­ podzolgronden treftme ni nhe tgehel ezandgebie daa n (afb. 30). Zeligge nvoornamelij k opd ehoger edele nva nzandrugge ne n -koppen,e ni nd edirect eomgevin gva nd eouder eboerderijen . Erzij ndri e legenda-eenhedenonderscheiden .

cHn33Laarpodzolgronden ;zwa klemig ,zee rfij nzan d

Verbreiding;Versprei dove rhe tgehel ezandgebied .

Oppervlakte:6 6h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n3 6ha) .

Profielopbouw:D edonkergrijsbruin ehumushoudend ebovengron d is30-5 0c mdi ke nbestaa tui tzwa klemig ,zee rfij nzand ,me t ca.4 %organisch e stof.He torganische-stofgehalt ei sbi jd e natteregronde nhoge rda nbi jd edrogere .D eE-horizon tont ­ breekto pd emeest eplaatsen .D eBh-horizon theef t1-2 %orga - 118

nische stofe ni so psommig eplaatse nverkit .N aee ngeleide ­ lijkeovergang ,d eBC-horizont ,begin to p60-8 0c mdiept ed e C-horizont,di ebestaa tui tleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:Enkel eva ndez egronde nhebbe nee nlutumhouden - debovengrond .Vaa ki sd eoud eE-horizon t ind eoud eAh-hori - zontopgenomen .D eoud eAh-horizon t isno gwe lherkenbaar .Dez e zgn.begrave nA-horizon theef tee nhoge r organische-stofgehalte dand ebovengrond .Naarmat ehe tzan di nd eondergron dminde r leembevat ,i she to pee nenkel euitzonderin gn aroestige re n gelerva nkleur .Bi jenkel ehooggelege ngronde nkome ni nd eon ­ dergrondenkel e fossiele ijzerbandjesvoor .Binne n12 0c mbe ­ ginto pvee lplaatse nleemarm ,mati gfij nzan d(fluvioperigla - ciaalmateriaal) .Hieri nkunne nveen -en/o fleemlâge nen/o f grofzan dvoorkomen .Vee lva ndez egronde nzij nondie po fdie p verwerkt;he tzij nheterogen egronden .

Tabel 24aGegeven s per kaarteenheid van de laarpodzol- gronden cHn33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm- -mv .) (cm) cHn33-IIIb 3,7 4 30 110 45 cHn33-IVu 3,1 3 50 110 45 cHn33-Vbo 10,3 4 30 130 45 l/cHn33-Vbo 4,7 4 30 130 45 cHn33/r-Vbo 1,4 4 30 130 45 cHn33-VIo 31,7 3 50 150 45 l/cHn33-VIo 3,8 3 50 150 45 cHn33/r-VIo 0,2 3 50 150 45 cHn33-VIIo 5,7 3 90 170 45 cHn33-VIId 1,8 3 100 190 45 FlcHn33-IIIb 0,7 4 30 110 45 F2cHn33-IIIa 0,5 5 10 110 55 FZcHn33-IIIb 8,2 4 30 110 55 FZcHn33-Vbo 4,6 4 30 130 55 l/F2cHn33-Vbo 0,5 4 30 130 55 F2cHn33/wl-Vbo 0,9 4 30 130 55 FZcHn33-VIo 16,4 3 50 130 55 F2cHn33/l-VIo 3,1 3 50 130 55 F2cHn33-VIIo 0,9 3 90 130 55 119

Tabel 24b Profielschetsva n kaarteenheid cHn33-VIo.

Horizont Meng-Omschrijvin g Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- CO \V.) (JJ m) soort lAap 0- 25 donkergrijsbruin, 15 145 matig humeus,zwa k lemig» zeer fijn zand lAh 25- 45 donkergrijs,mati g 15 145 humeus» zwak lernig, zeer fijn zand IBhe 45- 70 donkerbruin» zwak 12 145 lemig» zeer fijn zand lCu 70-120 lichtgrijs» leemarm, 165 matig fijn zand

Tabel 24c Profielschets van kaarteenheid F2cHn33-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) {'/.) (^ m) soort lAa/ 0- 70 donkergrijs» matig 14 145 humeus» zwak lemig, zeerfij n zand IBhe/ 0- 70 donkerbruin» zwak 14 145 lemig» zeer fijn zand lCu/ 0- 70 geelgrijs» zwak 11 145 lemig,zee r fijn zand lCu 70-120 lichtgrijs» leem­ 155 arm» matig fijn zand

cHn35 Laarpodzolgronden;ster klemig ,zee rfij nzan d

Verbreiding:Te nnoordooste nva nHolk ,i nd eomgevin gva nDier - men,e nte nzuide ne nte nnoorde nva nOldenaller .

Oppervlakte:2 6h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n3 ha).

Profielopbouw:D edonkergrijsbruin e humushoudendeA-horizon t is30-5 0c mdik .D eA-horizon tbestaa tui tlutumhouden d(7-9 % <2urn) ,ster klemig ,zee rfij nzand ,me tee norganische-stof - 120

gehalteva n2-4% .D edonkerbruin eB-horizon t end egrijz eC - horizontbestaa nui tzwa klemig ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:D eoud eA-horizon t isi nzij ngehee li nhe thu - meuzede kopgenomen .D ehooggelege ngronde nbevatte nminde rlu - tumda nd elaaggelege ngronden .Enkel egronde nme tgrondwater - trapVI Ie nVII Ibevatte nminde rda n6 %lutum ;di ti sal son ­ zuiverheid toegelatenbinne ntoevoegin g 1/...D eB-horizonte n zijnmati gto tster kontwikkel de nzij nplaatselij kverkit , waardoord ebewortelin gstagneert .D eondergron dbestaa tplaat ­ selijkui tleemarm ,mati gfij ne ngro fzand .

Tabel 25aGegeven s per kaarteenheid van de laarpodzol- gronden cHn35.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. I 0-30 diepte cm - mv. (ha) t/C) (cm- -mv .) (cm)

l/cHn35-IIIb 5,5 4 30 110 40 l/cHn35-IVu 0,5 4 50 110 40 cHn35-Vbo 0,3 4 30 130 40 l/cHn35-Vbo 6,7 4 30 130 40 l/cHn35-VIo 11,0 4 50 130 40 l/cHn35/r-VIo 1,8 4 50 130 40 l/cHn35-VIId 0,6 4 100 200 40 l/F2cHn35-Vbo 1,8 3 30 130 55 l/F2cHn35-VIo 1,2 3 50 130 55

Tabel 25b Profielschets vankaarteenhei d l/cHn35-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (V. ) ( \lm) soort lAa 0- 45 donkergrijsbruin, 4 8 20 145 matig humeus, lutum- houdend, sterkle ­ mig, zeer fijn zand lBhe 45-6 5 donkerbruin, zwak 2 12 165 lemig, matig fijn zand lCu 65-120 lichtgeelgrijs, 12 165 zwak lemig, matig fijn zand 121

cHn53 Laarpodzolgronden;zwa k lemig,mati gfij nzan d

Verbreiding:Voornamelij k inhe toostelij kdee lva nhe tzandge ­ bied.

Oppervlakte:10 6h a= 2 %(exclusie fverwerkt egronde n6 3 ha).

Profielopbouw:D edonkergrijsbruine ,humushoudend ebovengron d bestaatbi jdez egronde nui ttwe elagen .He torganische-stofge - haltevarieer tva n2-5% ;bi jd enatter egronde n isdi tplaatse ­ lijkhoge rda nbi jd edroger egronden .D etextuu ri szwa klemig , matigfij nzand .D eB-horizon tbeva t1-2 %organisch esto fe n isqu atextuu rgelij kaa nd ebovengrond .N aee ngeleidelijk e overgangbegin to p60-7 0c mdiept ed eC-horizont .Dez ebestaa t uitleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:Dez egronde nzij nontwikkel di nJon gDekzan d meto pvri jvee lplaatse nfluvioperiglaciaa lmateriaa li nd e ondergrond,waari nplaatselij kveen -en/o fleemlage nme tgro f zandvoorkomen .Vee lva ndez egronde nzij nuitgelaag den/o f verwerkt;e rzij nechte rvoldoend eA -e nB-reste nachtergeble ­ veno mz eto tdez eeenhei dt erekenen .

Tabel 26a Gegevens per kaarteenheid van de laarpodzol­ gronden cHn53.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm- -mv .) (cm) cHn53-IIIa 0,8 4 15 100 40 cHn53-IIIb 4,6 4 30 110 45 cHn53/r-IIIb 1,5 4 30 110 45 cHn53-IVu 4,1 4 50 110 45 cHn53/v-IVu 0,6 4 50 110 45 cHnS3-Vbo 13,2 4 30 130 45 l/cHnB3-Vbo 2,4 4 30 130 45 cHn53/v-Vbo 0,3 4 30 130 45 cHn53/r-Vbo 2,5 4 30 130 45 cHn53-VIo 54,4 3 50 130 45 l/cHn53-VIo 2,6 3 50 130 45 cHnS3/v-VIo 1,5 3 50 130 45 cHn53/l-VIo 3,5 3 50 130 45 cHn53/r-VIo 7,2 3 50 130 45 cHn53-VIId 6,9 3 90 200 45 FlcHn53/r-Vbo 0,3 3 30 130 45 FZcHn53-IIIa 1,0 4 10 100 55 F2cHn53/r-IIIa 0,4 4 10 100 55 F2cHn53-IIIb 2,2 3 30 110 55 F2cHn53/r-IIIb 4,5 3 30 110 55 122

Vervolg Tabel Z6a

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. i0-3 0 diepte cm - mv. (ha) IV.) (c m - -mv .) (cm)

FZcHn53-IVu 1,7 3 50 110 55 FZcHn53-Vbo 13,Z 3 30 130 55 FZcHn53/l-Vbo 1,4 3 30 130 55 FZcHn53/r-Vbo 7,Z 3 30 130 55 FZcHn53-VIo ZO,5 3 50 150 55 FZcHn53/r-VIo 0,8 3 50 150 55 FZcHn53-VIIo 0,7 3 90 170 55 FZcHn53-VIId Z,Z 3 90 zoo 55 GcHn53-IIIa 1,3 3 10 100 55 GcHn53-IIIb 1,5 3 30 110 40 l/GcHn53-Vbo Z,8 3 30 130 40

Tabel Z6b Profielbeschrijving van kaarteenheid cHn53-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) ((J m) soort

lAap 0- 25 donkergrijsbruin, 15 160 matig humeus, zwak lemig,mati g fijn zand lAh Z5-4 5 zeer donkergrijs, 15 160 matig humeus,zwa k lemig,mati g fijn zand lBhe 45-6 5 donkerbruin, zwak 1Z 165 lemig, matig fijn zand lCu 65-120 geelgrijs,leemarm , 165 matig fijn zand 123

Tabel 26c Profielbeschrijving van kaarteenheid F2cHnB5-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (/C) {'/.)

IA/ 0- 75 donkergrijs» matig 15 160 humeus, zwaklernig > matig fijn zand lBhe/ 0- 75 donkerbruin> zwak 12 160 lernig,mati g fijn zand lCe/ 0- 75 lichtgrijs,zwa k 11 160 lemig,mati g fijn zand lCe 75-9 5 lichtgrijs> zwak 11 160 lemig,mati g fijn zand ICg 95-1Z0 grijs, leemarm, 160 matig fijn zand

4.3.2 Eerdgronden

Eerdgrondenzij nmineral egronde nme tee nhomogene ,humushou - dendebovengron d (eerdlaag)di edikke ri sda n5 0cm ,o f15-5 0 cm,maa rda nzonde rpodzo li nd eondergrond .D edikk eeerdgron ­ den (meerda n5 0c mhumushoudend ebovengrond )zij nontstaa n dooreeuwenlang ebemesting .Afhankelij kva nd ehoeveelhei de n deaar dva nd emest ,d egrondbewerking ,he toorspronkelij kre ­ liëfe nd eduu rva nd eophogin gzij nhumushoudend e dekkenont ­ staanva nverschillend e diktene nverschillend e samenstelling (ziepar.2.3) .D eeerdgronde nme tee nmati gdikk ebovengron d (30-50cm )kome nvaa kaansluiten do po fi nd edirect eomgevin g vand edikk eeerdgronde nvoor .D edunn eeerdgronde nkome nvoor ­ alvoo ri nhe tjong eontginningslandscha p eni nverschillend e beekdalen.He thumeuz ede ki s15-3 0c mdik .He tgrootst ege ­ deelteva nd eeerdgronde nbestaa tui tJon gDekzan d (zwake n sterk lemig,zee rfij nzand )me tee nvri jhoo glutumgehalt e( 6 tot9%) .D eeerdgronde nkome nversprei dbinne nhe tzandgebie d voor (afb. 31).

Binnend eeerdgronde nhebbe nw eonderscheiden : -beekeerdgronden; -gooreerdgronden; -akkereerdgronden; -enkeerdgronden.

Voorindelin ge ncoderin gva nd eeerdgronde nverwijze nw enaa r paragraaf3.3.3 . 124

•o c

c 4S c o u * u ti tl tl •o c >I« c •H bi 125

4.3.2.1Beekeerdgronde n

Beekeerdgrondenhebbe nroes tda tbinne n3 5c mdiept ebegin te n doorgaat tot12 0c m- mv .o fto td eCr-horizont .D eroes tka n overte nhoogst e3 0c monderbroke nzij n (par.3.3.3) .D ebeek ­ eerdgrondenzij ngevorm donde rmesotrof eto teutrof eomstandig ­ hedene nkome nvoo ri nd erelatie flaaggelege nterreingedeelten , metnam ed ebeekdalen .Z ekome nversprei dbinne nhe tzandgebie d voor (afb.32) .E rzij ntie nlegenda-eenhede nonderscheiden .

tZg33 Dunne,zwart ebeekeerdgronden ;zwa klemig ,zee rfij n zand

Verbreiding:Voornamelij k tenzuide nva nHoi ke nte nooste nva n Palestina.

Oppervlakte:2 6h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n2 3ha) .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee n20-3 0c mdikk eboven - grond,di ebestaa tui tzwa klemig ,zee rfij nzand ,me t4-7 % organische stof.Hetbovenst edee lva nd eCg-horizon tbestaa t uitzwa klemig ,zee rfij nzand ,da to pongevee r6 0c mdiept e overgaa ti nleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:Plaatselij kkom tee nlutumhoudend ebovengron d voor.I nhe tfluvioperiglacial emateriaa li splaatselij kee n leemlaagaangetroffen .Ee ngroo tdee lva ndez eeenhei di sver ­ werkte ndaardoo r sterkheterogeen .Doo rd everwerkin gi s plaatselijk demineral eeerdlaa gverdwene no fkom tgee no fwei ­ nigroes tvoor .Dez egronde nhebbe nw eal sonzuiverhei dtoege ­ laten.

Tabel 27aGegeven s per kaarteenheid van de zwarte beekeerdgronden tZg33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. i3-3 0 diepte cm - mv. (ha) (Z) (cm- -mv .) (cm)

tZg33-IIIa 4,2 5 10 100 40 tZg33-IIIb 15,1 5 30 110 40 l/tZg33-IIIb 3,9 5 30 110 40 tZg33-IVu 1,6 4 50 110 40 l/tZ&33-IVu 0,4 4 50 110 40 tZg33-VIo 0,7 4 50 150 40 FZtZff33-IIa 0,5 4 5 70 55 F2tZfr33-IIIa 0,9 4 5 90 55 l/F2tZg33-IIIa 1,5 6 5 90 55 126

c e o (4 tu t> u o ü

•o c ra > bi c •H bi Öl •rt KI

SX 127

Vervoljtabe l27 a

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. i0-3 0 diepte cm- mv. (ha) I/O (cm- -mv .) (c m) FZtZg33/l-IIIa 0,7 4 5 90 55 FZtZgS3-IIIb 16,7 4 30 90 55 l/FZtZg33-IIIb 1,3 4 30 90 55 FZtZg33/l-IIIb 1,3 4 30 90 55 FZtZg33-IVu 0,4 4 50 110 55

Tabel 27b Profielbeschrijving vankaarteenhei d tZg33-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (Z) (Z) ((J m) soort lAhg 0-2 5 zwartbruin, zeer 16 145 humeus,zwa k lemig, zeer fijn zand lCg 25- 45 geelgrijs,zwa kle ­ 12 145 mig, zeer fijn zand lCeg 45-100 lichtgrijs,leemarm , 8 165 matig fijn zand lCr 100-120 grijs, leemarm,ma ­ 6 165 tig fijn zand

tZg35Dunne ,zwart ebeekeerdgronden ;ster klemig ,zee rfij nzan d

Verbreiding:I nd eomgevin gva nHoe fe nSteenenkamer ,te nzuide n vanD eVeenhui se nte nzuidooste nva nPalestina .

Oppervlakte:1 9h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n2 6ha) .

Profielopbouw:D e15-3 0c mdikk ebovengron dbestaa tui t humeus,lutumhoudend ,ster klemig ,zee rfij nzan d (145ym )e n bevat4-6 %organsich e stof.D ebovenst e 10-20c mva nd e Cg-horizontbestaa tui tster kroestig ,zwa klemig ,mati gfij n zand.Hieronde rkom tee nroestloze ,leemarme ,mati gfijn - zandigeC-horizon tvoor .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:Plaatselij k isd eCg-horizon tster klemi g(30 3 1% leem).I nhe tfluvioperiglacial ezan dkom tgro fzan dvoor .Vee l vandez egronde nzij nverwerkt ;d edie pverwerkt egronde nzij n sterkheterogeen . 128

Tabel 28a Gegevens per kaarteenheid van de zwarte beekeerdgronden tZg35.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha)

l/tZg35-IIa 0,8 8 5 70 40 l/tZg35-IIIa 5,8 6 5 90 40 l/tZg35/r-IIIa 0,9 6 5 90 40 l/tZg35/rv-IIIa 1,3 6 5 90 40 lf/tZg35-IIIa 0,6 6 5 90 40 l/tZg35-IIIb 4,0 4 30 110 40 l/tZg35/v-IIIb 2,3 4 30 110 40 l/tZg35/l-IIIb 0,4 4 30 110 40 l/tZg35/rv-IIIb 1,8 4 30 110 40 lf/tZg35-IIIb 1,0 4 30 110 40 l/FltZg35/rv-IIIa 0,8 4 10 110 40 l/TltZg35/rv-IIIb 1,7 4 30 110 40 lf/FZtZg35-IIa 1,4 4 5 70 55 l/FZtZg35-IIIa 3,9 4 10 100 55 l/F2tZg35/l-IIIa 0,7 4 10 100 55 lf/F2tZg35-IIIa 0,8 4 10 100 55 l/FZtZg35-IIIb 7,6 4 30 100 55 l/F2tZg35/l-IIIb 0,6 4 30 100 55 lf/FZtZg35-IIIb 1,3 4 30 100 55 l/F2tZg35-Vbo 5,4 4 30 130 55 l/F2tZg35-VIo 1,7 4 50 140 55

Tabel 28b Profielschets van kaarteenheid l/tZg35-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- V. aard/ luturn leem M50 (cm - mv.) i ding veen- m C/.) (pm) soort

lApg 0- 25 zwartbruin,mati g 4 20 145 humeus, lutumhou- dend, sterk lemig, zeer fijn zand lCgl 25- 40 donkerbruin, humus- 8 29 145 rijk, sterk lemig, zeer fijn zand lCg2 40-6 0 lichtgrijs,geel , 12 165 zwak lemig,mati g fijn zand lCe 60-100 lichtgrijs,leemarm , 6 165 matig fijn zand lCr 100-120 grijs, leemarm,mati g 6 165 fijn zand 129

tZg52iDunne ,zwart ebeekeerdgronden ;zwa klemig ,mati gfij n zand

Verbreiding:Voornamelij k ind eomgevin gva nSteenenkamer .

Oppervlakte:3 0h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n1 6ha) .

Profielopbouw:D ezwartbruin ebovengron d isongevee r2 5c m dike nbestaa tui tzwa klemig ,mati gfij nzand ,me tee n organische-stofgehalte van4-6% .D elichtbruin e totgrijz e Cg-horizontbestaa tui tzwa klemig ,mati gfij nzand .Vana f 60-80c mdiept ei she tC-materiaa lleemarm .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:Ee ndee lva ndez egronde nheef tee nlutumhou - dendebovengron dva nongevee r8 %lutum .I nhe tfluvioperigla - cialezan dkom tplaatselij k eenleemlaa ge ngro fzan dvoor .

Tabel 29a Gegevens per kaarteenheid van de zwarte beekeerdgronden tZg53.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) iy.) (cm • •mv .) (cm) lf/tZg53/r-IIa 2,8 6 5 70 40 tZg53-IIIa 1,* 6 10 100 40 l/tZg53-IIIa 1,3 6 10 100 40 lf/tZg53/r-IIIa 4,1 6 10 100 40 tZg53/r-IIIa 2,3 6 10 100 40 tZgr53/rv-IIIa 1,8 6 10 100 40 tZg53-IIIb 2,0 5 30 100 40 l/tZgS3-IIIb 3,4 5 30 100 40 l/tZg53/v-IIIb 6,4 5 30 100 40 tZg53/r-IIIb 0,3 5 30 100 40 l/tZg53-Vbo 3,3 5 30 130 40 l/tZg53/v-Vbo 0,8 5 30 130 40 FltZg53/rv-IIIa 1,6 5 10 100 40 FltZg53/r-IIIb 1,0 5 30 100 40 FltZg53/rv-IIIb 0,8 5 30 100 40 FltZg53/rv-IVu 1,0 5 50 100 40 FltZjr53/r-Vbo 0,2 5 30 130 40 l/F2tZg53-IIIa 3,1 5 10 100 55 l/F2tZg53-IIIb 0,7 5 30 100 55 l/F2tZg53/r-IIIb 2,4 5 30 100 55 F2tZg53/r-IIIb 3,3 5 30 100 55 F2tZg53/lr-IIIb 0,6 5 30 110 55 l/F2tZg53-Vbo 1,1 5 30 130 55 l/FZtZg53/v-Vbo 0,4 5 30 130 55 130

Tabel 29b Profielschets van kaarteenheid l/tZg53-Vbo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver­ klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- C/.) (X) (Urn) soort lAhg 0-2 5 zwartbruim, matig 8 14 155 humeus, lutumhou- dend, zwak lernig, matig fijn zand lCg 25- 60 geelgrijs, zwak 12 155 lernig,mati g fijn zand lCe 60-120 grijs, leemarm, 6 165 matig fijn zand

cZg33Mati gdikke ,zwart ebeekeerdgronden ;zwa k lemig,zee r fijnzan d

Verbreiding:Te nzuide nva nHol ke nNijkerk .

Oppervlakte:1 6h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n1 6 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee nbovengron dva n35-5 0c m dikte,di ebestaa tui thumushoudend ,zwa klemig ,zee rfij nzand . Dehumushoudend ebovengron de nd eCg-horizon tzij nster kroestig . Zebestaa nui tzwa klemig ,zee rfij nzand .Bijn aovera lbinne n 80c mgaa tdi tove ri nleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:Ee nklei ngedeelt eva ndez eeenhei dheef tee n lutumrijkebovengrond .O penkel eplaatse nhebbe ndez egronde n eenleemtussenlaag .Ee ngroo tdee lva ndez egronde ni sverwerkt ; hetzij nheterogen eprofielen ,echte rme tvoldoend ekenmerke n omz eto tdez eeenhei dt erekenen .

Tabel 30aGegeven s perkaarteenhei d vand ezwart e beekeerdgronden cZg33.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm- mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm) cZg33-IIIa 0,7 5 10 110 45 cZg33-IIIb 7,4 5 30 110 45 cZg33-IVu 6,9 5 50 110 45 cZg33-VIo 0,9 5 50 150 45 131

Vervolg Tabel30 a

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. i0-3 0 diepte cm- mv. (ha) (X) (c m- -mv .) (cm)

F2cZg33-IIIb 2,1 5 30 110 55 l/F2cZg33-IIIb 5,4 5 30 110 55 F2cZg33/l-IIIb 0,6 5 30 110 55 F2cZg33-IVu 7,3 5 50 110 55 l/F2cZg33-IVu 0,6 5 50 110 55

Tabel 30b Profielschets vankaarteenhei d cZg33-IVu.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) (Ur n) soort lAag 0-4 0 donkerzwartbruin, 4 16 140 matig humeus, zwak lernig , zeer fijn zand ICgl 40-8 0 lichtbruin, zwak 16 140 lentig, zeer fijn zand lCgZ 80-100 lichtgrijs,leemarm , 8 160 matig fijn zand lCr 100-120 grijs, leemarm, matig 8 160 fijn zand

cZg35 Matigdikke ,zwart ebeekeerdgronden ;ster klemig ,zee r fijnzan d

Verbreiding:Te nweste ne nte nzuide nva nNijkerk ,i nd eomge ­ vingva nHoe fe nSteenenkamer ,e nversprei dove rhe tgebied .

Oppervlakte:2 9h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n9 ha).

Profielopbouw: Deca .35-5 0c mdikk ebovengron dbestaa tui t humeus,lutumhoudend ,ster klemig ,zee rfij nzand .He tbovenst e gedeelteva nd eCg-horizon tbestaa tui tzwa klemig ,zee rfij n zandda tbinne n8 0c movergaa ti nleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw . 132

Bijzonderheden:Enkel ebovengronde nbevatte nijzerconcreties . Inhe tfluvioperiglacial e zandkome nplaatselij k leem-e n veenlagenvoor ,alsmed egro fzand .Ee ngroo tdee lva ndez e grondeni sverwerkt .

Tabel 31a Gegevens per kaarteenheid van de zwarte beekeerdgronden cZg35.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) OC) (cm- •mv .) (cm)

l/cZg35-IIIa 2,2 5 10 110 45 lf/cZg35-IIIa 0,2 5 10 110 45 l/cZg3E-IIIb 10,0 5 30 110 45 l/cZg35/l-IIIb 0,4 6 30 110 45 lf/cZg35-IIIb 0,9 6 30 110 45 l/cZg3B-IVu 9,8 6 50 110 45 l/cZg35/rv-IVu 0,2 5 50 110 45 l/cZg35-Vbo 1,9 5 30 130 45 l/cZg35-VIo 2,6 4 50 130 45 l/cZg35/rv-VIo 1,3 4 50 130 45 l/FlcZg35-IIIb 1,2 4 30 100 45 l/F2cZg35-IIIa 0,3 4 10 100 55 lf/F2cZg35-IIIa 0,9 4 10 100 55 lf/F2cZg35/l-IIIa 3,0 4 10 100 55 lf/F2cZg3S/r-IIIa 2,4 4 10 100 55 l/F2cZg35-IIIb 0,5 4 30 100 55 lf/TZcZg35-IIIb 0,6 4 30 100 55 l/F2cZg3S/v-Vbo 0,3 4 30 130 55

Tabel 31b Profielschets van kaarteenheid l/cZg35-IVu.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- CO (X) (^ m) soort lAag 0-4 5 donkerzwartbruin, 6 20 145 zeer humeus, lutum- houdend, sterk le- mig, zeer fijn zand lCg 45-6 0 lichtgrijs,zwa k le- 12 145 mig, zeer fijn zand lCe 60-9 0 geelgrijs,leemarm , 8 165 matig fijn zand lCr 90-120 grijs, leemarm,mati g 8 165 fijn zand 133

cZg53Mati gdikke ,zwart ebeekeerdgronden, - zwaklemig ,mati g fijnzan d

Verbreiding:I nd eomgevin gva nSteenenkamer .

Oppervlakte:5 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n3 ha).

Profielopbouw:D e3 5c mdikk ebovengron dbestaa tui thumushou - dend,zwa klemig ,mati gfij nzand .Onde rd ehumushoudend eboven ­ grondkom tmeesta lleemar mo fzwa klemig ,mati gfij nzan dvoo r dato pongevee r 100c mdiept eovergaa ti nfluvioperiglaciaa l materiaalbestaand eui tleemarm ,mati ggro fzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:O penkel eplaatse ni she thumushoudend e dekver ­ rijktme tlutumhouden dmateriaal .

Tabel 32a Gegevens per kaarteenheid van de zwarte beekeerdgronden cZgBÏ.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

cZg53-IIIa 0,7 5 10 110 45 cZg53/r-IIIa 2,0 5 10 110 45 l/cZg53-IIIb 1,0 5 30 110 45 cZg53/r-Vbo 1,0 5 30 130 45 FlcZg53-IIIa 0,3 5 10 110 45 FlcZgS3/r-Vbo 0,3 5 30 130 45 l/F2cZg53/r-IIIb 2,2 5 30 110 55

Tabel 32b Profielschets van kaarteenheid cZg53-Vbo.

Horizont Heng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- ['/.) {'/.) (Urn) soort

lAag 0- 35 zwartbruin,mati g 14 160 humeus, zwak lemig, matig fijn zand lCg 35-100 geelgrijs, leemarm, 8 160 matig fijn zand lCu 100-120 grijs, leemarm,ma ­ 6 230 tig grof zand 134

btZg33 Dunne,bruin ebeekeerdgronden ;zwa klemig ,zee rfij n zand

Verbreiding:Voornamelij k tenooste nva nNijker ke nenkel evlak - jesversprei dove rhe tgebied .

Oppervlakte:2 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n8 ha).

Profielopbouw:D e15-3 0c mdikk ebovengron dbestaa tui tzwa k lemig,zee rfij nzand ,me t4-6 %organisch e stofe ni splaatse ­ lijklutumhouden d (ca.9 %< 2ym) . Zoweld ehumushoudend e bovengrondal sd eCg-horizon tzij nplaatselij k sterkroesti g enbevatte nijzerconcreties .He tbovenst edee lva nd e Cg-horizontbestaa tui tzwa klemig ,zee rfij nzand .Binne n8 0 cmgaa tdi tove ri nleemarm ,mati gfij nzand .

Tabel 33a Gegevens per kaarteenheid van de bruine beekeerdgronden btZg33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

lf/btZg33-IIIa 0,2 6 10 100 40 lf/btZg33/l-IVu 1,7 5 50 100 40 l/F2btZg33-IIa 2,7 6 5 70 55 F2btZg33-IIIa 0,5 6 5 100 55 FZbtZg33-IIIb 1,3 5 30 100 55 l/FZbtZg33-IIIb 3,9 5 30 100 55

Tabel 33b Profielschets van kaarteenheid FZbtZg33-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk­ Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- y. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ] l ding veen- (X) (X) (Um) soort

lApg 0- 15 donkergrijsbruin, 16 145 matig humeus, zwak lemig, zeer fijn zand ÏA/Cg 15-6 5 donkergrijsbruin 13 145 en lichtgrijs,ma ­ tig humeus,zwa k lemig, zeer fijn zand lCg 65-8 0 lichtgrijs, leemarm, 165 matig fijn zand lCr 80-120 grijs, leemarm,ma ­ 165 tig fijn zand 135

btZg35 Dunne,bruin ebeekeerdgronden ;ster klemig ,zee rfij n zand

Verbreiding:Voornamelij k inhe tooste nva nhe tzandgebie de n tenzuide nva nD eVeenhuis .

Oppervlakte:9 6h a= 2 %(exclusie fverwerkt egronde n4 2ha) .

Profielopbouw:D e20-3 0c mdikk ebovengron dbestaa tui tlutum - houdend,ster klemig ,zee rfij nzand ,me t4-6 %organisch e stof.D eroestig ebovengron d rusto pee nafwisselen dster ke n zwakroestig eC-horizon tbestaand eui tster klemig ,zee rfij n zand.D edaaronde r liggendeCg-horizon tbestaa tui tzwa k lemig,mati gfij nzand .Binne n10 0c mgaa tdi tove ri n leemarm,mati gfij nzan d (fluvioperiglaciaalzand) .

Bodemgebruik:Overwegen dweidebouw ;enkel e laaggelegenpercele n zijni ngebrui kvoo rakkerbouw .

Bijzonderheden:D egronde ndi ete nooste nva nNijker kvoorkomen , zijnbruine rva nkleu re nbevatte nmee rroes tda nd egronde n ind eomgevin gva nD eVeenhuis .Onde rd ehumushoudend eboven ­ grondkom tplaatselij k eenlemig elaa gvoo rva n5-1 5c mdikte . Inhe tfluvioperiglacial emateriaa lkom tplaatselij kgro fzan d voor.Vee lva ndez egronde nzij nondie pe ndie pverwerkt ,e n geëgaliseerd.

Tabel 54aGegeven s per kaarteenheid van de bruine beekeerdgronden bcZg35.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6H6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm- -mv .) (cm) lf/btZg35-IIa 0,6 6 5 70 40 lf/btZg3B/l-IIa 0,4 6 5 70 40 l/btZg35-IIIa 7,1 6 10 100 40 l/btZg35/r-IIIa 0,7 6 10 100 40 lf/btZg35-IIIa 34,5 6 10 100 40 lf/btZg35/l-IIIa 7,0 6 10 100 40 l/btZg35-IIIb 9,7 5 30 110 40 lf/btZg35-IIIb 11,9 5 30 110 40 lf/btZg35/l-IIIb 1,0 5 30 110 40 l/btZg35-IVu 0,8 4 50 110 40 l/btZg35-Vbo 11,4 4 30 130 40 lf/btZg35-Vbo 10,0 4 30 130 40 l/btZgï5-VIo 0,4 4 50 150 40 lf/btZg35-VIo 0,7 4 50 150 40 l/FZbtZg35-IIa 0,7 6 5 70 55 l/FZbtZg35-IIIa 6,7 6 10 90 55 lf/F2btZg35-IIIa 7,9 6 10 90 55 lf/F2btZg35/l-IIIa 1,4 6 10 90 55 l/F2btZg35-IIIb 17,6 5 30 110 55 136

Vervolg Tabel 34a

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) m (cm- -mv .) (cm) lf/F2btZg35-IIIb 0,9 5 30 110 55 lf/F2btZg35/l-IIIb 2,7 5 30 110 55 l/F2btZg35-IVu 3,3 4 50 110 55 lf/GbtZg35-IIIb 0,5 5 30 110 40

Tabel 34bProfielschet s vankaarteenhei d l/btZg35-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem 1150 (cm -mv. ) ding veen- (X) (/C) (Ur n) soort lApg 0-3 0 donkerbruingrijs, 20 145 matig humeus, lu- tumhoudend, sterk lemig, zeer fijn zand lCgc 30-4 5 bruingrijs, sterk 26 145 lemig, zeer fijn zand lCg 45-9 0 lichtgrijs, zwak 16 160 lemig, matig fijn zand lCr 90-120 grijs, leemarm,ma ­ 8 160 tig fijn zand

bcZg33 Matigdikke ,bruin ebeekeerdgronden ;zwa klemig ,zee r fijnzan d

Verbreiding:Te nzuide ne nte nooste nva nNijkerk .

Oppervlakte:5 1h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n5 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee ndonkerbruin ebovengron d vanca .4 5c mdikte ,di eplaatselij k lutumhoudend (ca.8 %lu ­ tum)is .D ebovengron dbestaa tui tzwa klemig ,zee rfij nzand , met4-6 %organisch e stof.Zowe lhe thumushoudend ede kal she t bovenstedee lva nd eCg-horizon t isster kroestig .D eCg -e n deCr-horizon tbestaa nui tleemarm ,mati gfij nzan d(fluviope - riglaciaal zand).

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw ;enkel edroger epercele n zijni ngebrui kvoo rakkerbouw . 137

Bijzonderheden:Ee ndee lva ndez egronde nbeva tijze ri nd e vormva nconcreties .Dez econcretie szij nplaatselij k zoster k verkitda tz eal sbrokke ni nhe tprofie lvoorkomen .O penkel e plaatsenkom ti nd eondergron dee nleemlaa gvoor .Ee ndee lva n dezegronde ni sverwerkt .

Tabel 35a Gegevens per kaarteenheid van de bruine beekeerdgronden bcZg33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm• -mv .) (cm) bcZg33-IIIa 0,6 6 10 100 45 bcZg33-IIIb 4,5 4 30 100 45 l/bcZg33-IIIb 1,3 3 30 100 45 lf/bcZg33-IIIb 19,8 4 30 100 45 lf/bcZff33/l-IIIb 5,2 4 30 100 45 lf/bcZg33-IVu 4,5 4 45 110 45 bcZg33-Vbo 8,0 4 30 130 45 l/bcZg33-Vbo 4,0 4 30 130 45 lf/bcZg33-Vbo 0,9 4 30 130 45 bcZg33-VIo 1,0 4 50 150 45 lf/bcZg33-VIo 0,7 4 50 150 45 lf/TlbcZg33-Vbo 0,3 4 30 130 45 lf/F2bcZg33-IIIb 3,1 5 30 110 55 lf/F2bcZg33-IVu 1,0 4 50 110 55 FZbcZg33-Vbo 0,8 4 30 130 55

Tabel 35b Profielschetsva n kaarteenheid l/f/bcZg33-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (\lm) soort lAapg 0-30 donkerbruin,ma - 3 7 17 145 tig humeus, lutum- houdend, zwak lemig, zeer fijn zand lAhg 30-4 5 roodbruin,mati g 3 7 19 145 humeus,ster k lemig, zeer fijn zand lCg 45-110 lichtgrijs,leemarm , 9 180 matig fijn zand lCr 110-120 grijs, leemarm,mati g 6 180 fijn zand 138

bcZg35 Matigdikke ,bruin ebeekeerdgronden ;ster klemig ,zee r fijnzan d

Verbreiding:Voornamelij k inhe toostelij kdee lva nhe tgebied .

Oppervlakte:18 4h a= 4 %(exclusie fverwerkt egronde n6 9ha) .

Profielopbouw:D e30-5 0c mdikke ,bruin ebovengron dbestaa t uithumeus ,lutumhoudend ,ster klemig ,zee rfij nzand .Onde r hethumeuz ede kkom tee nroestig eCg-horizon tvoo rdi ebestaa t uitleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we no penkel epercele nakkerbouw .

Bijzonderheden:Dez egronde nhebbe nee nhoo gijzergehalte .He t ijzeri splaatselij k sterkverki te nkom tal sbrokke ni nhe t profielvoor .I nhe tfluvioperiglacial emateriaa lkom tplaatse ­ lijkzowe lee nleemlaa gal sgro fzan dvoor .E rzij nvri jvee l percelenverwerk te ngeëgaliseerd .

Tabel 36a Gegevens per kaarteenheid van de bruine beekeerdgronden bcZg35.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm - -mv .) (c m)

l/bcZg35-IIIa 9,6 6 10 100 45 l/bcZg35/r-IIIa 1,5 6 10 100 45 lf/bcZg35-IIIa 7,8 6 10 100 45 lf/bcZg35/r-IIIa 3,8 6 10 100 45 l/bcZg35-IIIb 66,4 5 30 100 45 l/bcZg35/r-IIIb 3,7 5 30 100 45 l/bcZg35/lr-IIIb 3,6 5 30 100 45 lf/bcZg35-IIIb 22,4 5 30 100 45 lf/bcZg35/r-IIIb 2,1 5 30 100 45 lf/bcZg35/lr-IIIb 3,5 5 30 100 45 l/bcZg35-IVu 6,6 4 50 110 45 l/bcZg35/lr-IVu 2,2 4 50 110 45 l/bcZg35-Vbo 40,0 4 30 130 45 l/bcZg35/r-Vbo 0,8 4 30 130 45 lf/bcZg35-Vbo 8,1 4 30 130 45 lf/bcZg35/r-Vbo 0,4 4 30 130 45 l/bcZg35-VIo 2,0 4 50 150 45 l/FlbcZg35-IIIa 1,5 6 10 110 45 l/FlbcZg35-IIIb 5,9 6 30 110 45 l/FlbcZg35-IVu 1,5 4 50 110 45 l/TZbcZg35-IIIa 2,0 6 10 110 55 lf/FZbcZg35-IIIa 1,8 6 10 110 55 lf/T2bcZg35/r-IIIa 0,7 6 10 110 55 l/F2bcZg35-IIIb 24,1 5 30 110 55 lf/F2bcZg35-IIIb 8,7 5 30 110 55 lf/F2bcZg35/l-IIIb 1,3 5 30 110 55 139

Vervolg Tabel 36a

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) V/A (cm- -mv .) (cm)

lf/F2bcZg35/r-IIIb 0,9 5 30 110 55 lf/F2bcZg35/lr-IIIb 3,0 5 30 110 55 l/F2bcZg35-IVu 1,7 4 50 110 55 l/F2bcZg35/1-1Vu 3,5 4 50 110 55 l/F2bcZg35-Vbo 5,7 4 30 130 55 lf/F2bcZg35-Vbo 5,0 4 30 130 55 l/F2bcZg35-VIo 1,4 4 50 150 55

Tabel 36bProfielschet s vankaarteenhei d l/bcZg35-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- f/.) (X) ( \Jlm) soort lAapg 0-3 0 donkerbruin, matig 20 145 humeus, lutumhou- dend, sterk lemig, zeer fijn zand lAhg 30-4 0 roodbruin, matig 10 20 145 humeus, lutumhou- dend, sterk lemig, zeer fijn zand lCgl 40-6 0 geelgrijs, lutum- 19 145 houdend, sterkle ­ mig, zeer fijn zand lCgZ 45-100 lichtgrijs, leemarm, 160 matig fijn zand lCr 100-120 grijs, leemarm,ma ­ 160 tig fijn zand

4.3.2.2Gooreerdgronde n

Gooreerdgronden zijnontwikkel donde rvoedselarm eomstandighe ­ den. Zevorme nee nheterogen egroep ,waaari noo kgronde nme t eenzwa kontwikkeld epodzol- Bzij nondergebracht .Z evorme n vaakd eovergan gva nbeekeerdgronde nnaa renkeerd -e npodzol - gronden.Z ekome nversprei dbinne nhe tzandgebie dvoo r(afb . 33).E rzij nvij flegenda-eenhede nonderscheiden . 140

c o •o c o b b> TJ ti 4) 4) te

t) •O c >I« b> c •H b> b> •H •J K> M 141

tZn33 Dunnegooreerdgronden ;zwa klemig ,zee rfij nzan d

Verbreiding:Versprei dove rhe tzandgebie dme td egrootst ever ­ breidingbi jPalestina .

Oppervlakte:3 5h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n8 0 ha).

Profielbeschrijving:D egooreerdgronde nhebbe nee n15-3 0c mdik ­ ke,donkergrijsbruin e totzwart ebovengron dva nzwa klemig ,zee r fijnzand .He torganische-stofgehalt e is3-5% .Onde rd ehumeuz e bovengrondkom tee nheterogen e laagvoo rdi ebestaa tui tleem - armen/o fzwa klemi gA/ Cmateriaal .D eondergron dbestaa tui t leemarm,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebou we no penkel epercele n akkerbouw.

Bijzonderheden:He torganische-stofgehalt e isster kafhankelij k vand eliggin gte nopzicht eva nhe tgrondwater .Ee ngroo tge ­ deelteva ndez egronde nzij nverwerkt ;hierdoo rzij ndez epro ­ fielenheterogee nva nsamenstelling .D eondergron dbestaa tui t JongDekzan dme tdaaronde rhe tfluvioperiglacial e zand.Di t zandi sdoorgaan sgrove rda nhe tbovenliggend ezand .

Tabel 37a Gegevens per kaarteenheid van de gooreerd­ gronden tZn33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte atof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm- -mv .) (cm) l/tZn33-IIb 0,3 4 30 70 40 tZn33-IIIa 7,6 4 10 100 40 tZn33-IIIb 15,6 4 30 110 40 l/tZn33-IIIb 8,5 4 30 110 40 tZn33-IVu 1,4 4 50 110 40 tZn33-Vbo 1,6 4 30 130 40 FltZn33-IIb 1,6 4 30 70 40 FltZn33-IIIa 1,3 4 10 110 40 FltZn33-IIIb 2,6 4 30 110 40 l/FltZn33-IIIb 1,7 4 30 110 40 FltZn33-IVu 0,8 4 50 110 40 FZtZn33-IIIa 12,0 4 10 110 55 F2tZn33-IIIb 44,9 3 30 110 55 l/F2tZn33-1IIb 5,3 3 30 110 55 F2tZn3ï-IVu 5,5 3 50 110 55 F2tZn33-Vbo 4,2 3 30 130 55 F2tZn33-VIo 0,4 3 50 150 55 142

Tabel 37b Profielschetsva n kaarteenheid F2tZn33-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- y. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ] l ding veen- {•/.-> m (Um) soort lAp 0- 30 donkergrijsbruin, 3 14 1*5 matig humeus, zwak lernig , zeer fijn zand ÏA/Ce 30-6 0 grijsbruin en licht- 2 12 grijs » humusarm> zwak lernig, zeer fijn zand lCe 60- 90 lichtgrijs, leemarm, 1*5 zeer fijn zand lCr 90-120 grijs, leemarm, zeer 1*5 fijn zand

tZn53Dunn egooreerdgronden ;zwa klemig ,mati gfij nzan d

Verbreiding:Te nnoorde nva nDriedor pe ni nd eomgevin gva n Hoef.

Oppervlakte:1 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n7 ha).

Profielopbouw:D egronde nhebbe nee n15-3 0c mdikk ebovengron d met3-4 %organisch estof .D ebovengron d isoverwegen dontwik ­ keldi nzwa klemig ,mati gfij nzand .D eovergan gva nd eboven ­ grondnaa rd eleemarme ,mati gfijnzandig eondergron di s meestalscherp .D eC-horizon tbestaa tui tleemarm ,mati gfij n zand.

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:Ee ngroo tdee lva ndez egronde ni sdie pver ­ werkte ndaardoo rheterogee nva nsamenstelling .O penkel eplaat ­ seni si nd eondergron dee nmoerig een/o flemig e laagaange ­ troffen. 143

Tabel 3!8aGegeven s per kaarteenheid van de gooreerd- gronden tZn53.

Kaarte6!nheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) m (cm- -mv .) (cm) tZn53-VIo 1,3 3 50 150 40 FltZn53/rv-IIIa 1,4 3 10 100 55 FltZn53/rv-IVu 0,7 3 50 100 55 F2tZn53/v-IIIa 1,0 3 10 100 55 F2tZn53-IIIb 2,6 3 30 100 55 F2tZn53-IVu 1,0 3 50 100 55

Tabel 38bProfielschet s vankaarteenhei d tZn53-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- ['/.) (X) (|J m) soort

lAp 0-3 0 donkergrijsbruin, 14 155 matig humeus, zwak lemig, matig fijn zand lCg 30- 40 geelgrijs, leemarm, 6 155 matig fijn zand lCe 40-100 lichtgrijs, leemarm, 6 155 matig fijn zand lCr 100-120 grijs, leemarm, ma­ 6 155 tig fijn zand

cZn33 Matigdikk egooreerdgronden ;zwa klemig ,zee rfij n zand

Verbreiding:I nd eomgevin gva nd eAchterhoek ,D eVeenhuis , Palestina,Slichtenhorst ,Driedor pe nDiermen ,e nenkel eklein e verspreidvoorkomend evlakjes .

Oppervlakte:8 2h a= 2 %(exclusie fverwerkt egronde n4 9ha) .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee n30-5 0c mdikk eboven - gronddi ei nd edirect eomgevin gva nd ejong eontginninge n veelal30-4 0c mdi ki se ni nd enabijhei dva nd eoud ecultuur ­ gronden40-5 0cm .He torganische-stofgehalt e vand ebovengron d varieertva n3-5% .D etextuu ri szwa klemig ,zee rfij nzand . Deovergan gva nd ebovengron dnaa rd eondergron d isscherp . Meestalbestaa td eC-horizon t uitleemar men/o fzwa klemig ,ma ­ tigfij nzand . 144

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:Dez egronde nkome ni nprofielopbou woveree nme t dieva nd elaarpodzolgronden ;z emisse nechte rd eB-horizont . Plaatselijk zoudendez egronde nto td eenkeerdgronde ngereken d moetenworden ,omda the thumeuz ede kdikke ri sda n5 0cm .O p enkeleplaatse n isd ebovengron d lutumhoudend.I nhe tonderst e deelva nhe thumushoudend ede ki so pverschillend eplaatse nd e oudeAh-horizon tva nhe toorspronkelijk eprofie lno gherkenbaar . Dezezgn .begrave nA-horizon theef tee nhoge rorganische-stof - gehalteda nd ebovengrond .Binne n12 0c mbegin to pvee lplaat ­ senhe tfluvioperiglacial e zand.I ndi tleemarm ezan dkunne n somsleem -e nveenlage ne ngro fzan dvoorkomen .

Tabel 39a Gegevens per kaarteenheid van de gooreerd- gronden cZn33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -ÏÏIV. (ha) m (cm- -mv .) (cm) cZn33-IIb 0,7 6 30 70 45 cZn33-IIIa 2,0 5 10 90 45 cZn33/w-IIIa 0,6 5 10 90 45 cZn33-IIIb 18,3 4 30 100 45 l/cZn33-IIIb 8,3 4 30 100 45 cZn33-IVu 14,7 4 50 110 45 l/cZn33-IVu 1,4 4 50 110 45 cZn33-Vbo 10,4 4 30 130 45 l/cZn33-Vbo 4,8 4 30 130 45 cZn33-VIo 13,7 4 50 150 45 l/cZn33-VIo 7,3 4 50 150 45 FlcZn33-IIIa 0,2 5 10 100 45 FlcZn33-IIIb 0,6 5 25 100 45 l/FlcZn33/lr-IIIb 2,4 5 25 100 45 FlcZn33-Vbo 0,7 4 25 130 45 l/FlcZn33/lr-Vbo 0,9 4 25 130 45 F2cZn33-IIb 0,0 4 25 70 55 F2cZn33-IIIb 16,5 4 25 100 55 l/F2cZn33-IIIb 1,8 4 25 110 55 F2cZn33-IVu 9,3 4 50 110 55 F2cZn33-Vbo 3,6 4 25 130 55 l/F2cZn33-Vbo 0,2 4 25 130 55 F2cZn33-VIo 4,8 4 50 150 55 l/F2cZn33-VIo 7,0 4 50 150 55 l/F2cZnï3-VIIo 0,7 3 95 170 55 145

Tabel 39bProfielschet sva nkaarteenhei d cZn33-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) (|Jm) soort lAa 0-4 5 grijszwart, matig 15 145 humeus, zwaklernig , zeer fijn zand ICe 45-8 5 lichtgrijs, zwak 6 160 lernig ,mati g fijn zand lCr 85-120 grijs, zwak lernig , 6 160 matig fijn zand

Tabel 39cProfielschet sva nkaarteenhei d cZn33-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (^ m) soort lAap 0-2 5 zwartbruin,mati g 14 145 humeus, zwak lernig, zeer fijn zand lAh 25- 45 grijszwart, matig 15 145 humeus, zwak lemig, zeer fijn zand lCel 45-9 0 lichtgrijsgeel, 145 leemarm,zee r fijn zand ICeZ 90-120 grijs, leemarm,ma ­ 165 tig fijn zand

cZn35 Matigdikk egooreerdgronden ;ster klemig ,zee rfij n zand

Verbreiding:Te nweste ne nte nooste nva nNijkerk ,e ni nd e omgevingva nSalentei ne nOldenaller .

Oppervlakte:1 9h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n5 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee nhumeu sde kva n35-5 0c m dikte,waarva nd ebouwvoo r3-5 %organisch e stofbeva te nlutum - houdendis .He tleemgehalt evarieer tva n18-23 %e nhe tzan di s zeerfij n (M50= 14 5 ym).D eovergan gnaa rd eC-horizon ti s scherp.He tbovenst edee lva nd eC-horizon t iszwa klemig ,daar ­ onderbevind tzic hleemarm ,mati gfij nzand . 146

Bodemgebruik:Weidebouw ,akkerbou we nbosbouw .

Bijzonderheden:Dez ebovengronde nhebbe nee nlutumhouden ddek . Deoud eA-horizon theef tee nhoge rorganische-stofgehalt e dan debouwvoor .Ee nklei ndee lva ndez egronde ni sverwerkt .

Tabel 40a Gegevens per kaarteenheid van de gooreerd- gronden cZn35.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) m (cm- -mv .) (cm) l/cZn35-IIIb 5,7 4 30 100 45 l/cZn35-IVu 2,8 4 50 110 45 l/cZn35-Vbo 6,2 4 35 130 45 l/cZn35-VIo 4,2 3 50 150 45 l/F2cZn35-IIIb 3,6 4 35 100 55 l/F2cZn35-VIo 1,5 <• 50 150 55

Tabel40 bProfielschet s vankaarteenhei d l/cZn35-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/, aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (/C) ('/.) (Urn) soort lAa 0- 45 donkergrijszwart, l 8 20 145 matig humeus, sterk lemig, zeer fijn zand ICg 45-5 5 grijsgeel, zwakle ­ 12 145 mig, zeer fijn zand lCe 55-100 lichtgrijs, leemarm, 6 145 zeer fijn zand lCr 100-120 grijs, leemarm, matig 6 160 fijn zand

cZn53 Matigdikk egooreerdgronden ;zwa klemig ,mati gfij n zand

Verbreiding:Voornamelij k tennoorde nva nDriedor pe nte nzui ­ denva nSteenenkamer .

Oppervlakte:9 h a= 0% .

Profielopbouw:D eA-horizon t is35-5 0c mdi kme tee norganische - stofgehalteva n4-5% ;he tleemgehalt ebedraag t 16%e nd eme ­ diaanva nhe tzan dlig ttusse n150-17 0urn .D eC-horizon t iszwa k 147

c c o u ub> o tl u 0)

TJ c >M c •H bi Oi H 148

lemige ngaa ttusse n5 0e n7 0c move r inleemarm ,mati gfij n zand.

Bodemgebruik:Weidebouw ,akkerbou we nbosbouw .

Bijzonderheden:O penkel eplaatse nkom ti nd eondergron dgro f zandvoor .

Tabel 41a Gegevens per kaarteenheid van de gooreerd- gronden cZn53.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) r/.) (cm- -mv .) (c m) cZn53-IIIb 2,5 4 30 100 45 cZn53/r-IIIb 0,6 4 30 100 45 cZn53-Vbo 0,5 4 30 130 45 cZn53-VIo 4,9 4 50 150 45

Tabel 41b Profielschets van kaarteenheid cZn53-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (Urn) soort lAap 0- 25 grijszwart,mati g 4 16 160 humeus,zwa k lemig, matig fijn zand lAh 25-4 5 zwartgrijs,mati g E 16 160 humeus, zwak lemig, matig fijn zand lCg 45-6 0 grijsgeel,zwa k Ie- 1 12 160 mig,mati g fijn zand lCe 60-110 lichtgrijs, leemarm, 165 matig fijn zand lCr 110-120 grijs, leemarm,mati g 6 180 fijn zand

4.3.2.3Akkereerdgronde n

Akkereerdgrondenzij ngronde nme tee nhumeuz ebovengron dva n 30-50c mdikt ee nme tijzerhuidje s rondomd ezandkorrel sonde r deA-horizont .He tzij ndroo gontwikkeld eprofielen .Z ekome n inhe tnoordooste nva nhe tgebie dvoo r (afb.34) .E ri séé n legenda-eenheidonderscheiden . 149

cZd33 Akkereerdgronden;zwa k lemig,zee rfij nzan d

Verbreiding:Ee nvla kbi jDierme ne nee nvla klang sd eSchui ­ tenbeek.

Oppervlakte:4 h a= 0% .

Profielopbouw:D egrijsbruine ,humushoudend ebovengron di s 35-40c mdi kme tee norganische-stofgehalt eva n3% ,15 %lee m enzee rfij nzan d (M50= ca .14 5 ym).D edaaronde r liggende zwakontwikkeld eB-horizon t (11%leem )i sbruingee lva nkleur . DeC-horizon tbestaa tui tleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebouw .

Bijzonderheden:He tzij ntopografisc hhooggelege ngronde ndi e vermoedelijk alvri jlan gi ncultuu rzij ne ndaardoo ree ndon ­ kerebovengron dhebbe nverkregen .W ehebbe nhe tvermoede nda t dezegronde n "onthoofd"zijn .Dez egronde ndi eva nnatur erij k zijne nhoo gbove nhe tgrondwate r liggen,hebbe nplagge ne nzan d geleverdvoo rd epotstal ,waardoo rd eB-horizon tvoo ree nbe ­ langrijkdee lo fi nzij ngehee li sverdwenen .

Tabel 42a Gegevens per kaarteenheid van de akkereerd­ gronden cZd33.

Kaarteenheid Opper-Org . GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) ('/. ) (c m -mv .) ( c m)

cZd33-VIIo 4,0 100 170 45

Tabel 42b Profielschets van kaarteenheid cZd33-VIIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- V. aard/ luturn leem M50 (cm -m v. ) i ding veen- V/.) V/A (Urn) soort lAap 0- 30 grijsbruin, matig 15 145 humeus, zwak lemig, zeer fijn zand lAa 30-4 0 grijszwart;mati g 15 145 humusarm> zwak le­ mig, zeer fijn zand lBws 40-7 0 bruingeel, leemarm, 6 145 zeer fijn zand lBCe 70-100 geel, leemarm,mati g 6 160 fijn zand ICe 100-120 geelgrijs, leemarm* 6 160 matig fijn zand 150

c o •o c o u b> •O u o o M e 4)

c a >

C •rf b> b> •H J 151

4.3.2.4Enkeerdgronde n

Enkeerdgrondenzij ngronde nme tee nhumeuz ebovengrond ,dikke r dan5 0cm ,di ei sontstaa ndoo reeuwenlang ebemesting .D e enkeerdgronden indi tgebie dbehore nto td ebruin eo fd ezwart e enkeerdgronden.Afhankelij kva nd eaar de nd ehoeveelhei dge ­ bruiktemes te nd eduu rva nd ebemestin gvertone nd ehumushou - dendebovengronde nverschille n indikte ,kleur ,organische-stof - gehaltee ntextuur .Waarschijnlij k isnie tbi jall eenkeerdgron ­ deni ndi tgebie dhe tgehel eanthropogen e dekontstaa ndoo rbe ­ mesting.Wi jhebbe naanwijzinge nda tenkel eva ndez egronden , dieto td eenkeerdgronde nworde ngerekend ,n ahe ti ncultuu r nemen,die pzij nverwerkt .Doo rhomogenisati eva nd everwerkt e podzol-B-horizonto fd eroestig eA/C-horizon te nee nlater e ophogingdoo rbemestin gme tpotstalmes tontston deveneen see n dikkehumushoudend ebovengrond ;di tdoe tzic hvoornamelij kbi j dedroger egronde nvoor .O penkel eplaatse ni si nhe tonderst e deelva nd ehumushoudend ebovengrond ,d eA-horizon tva nhe toud e profielo fd ecultuurlaa g (bouwvoor)va nd eeerst eontginning , nogt eherkennen .Dez elaa gonderscheid t zichdoo ree nwa tho ­ gerorganische-stofgehalt e enee ndonkerde rkleur .D eenkeerd ­ grondenkome nte nweste ne nte nzuide nva nNijker ke ni nd eom ­ gevingva nDierme ne nSteenenkame rvoo r (afb.35) .E rzij nze s legenda-eenhedenonderscheiden .

bEZ33Bruin eenkeerdgronden, - zwaklemig ,zee rfij nzan d

Verbreiding:Te nzuide ne nte nooste nva nNijkerk ,e ni nd eom ­ gevingva nSlichtenhorst ,Berencam pe nSchuitenbeek .

Oppervlakte:10 7h a= 2 %(exclusie fverwerkt egronde n2 ha).

Profielopbouw:D ehumushoudend ebovengron dvarieer t indikt e van50-10 0cm .D ebovengron dbestaa tui thumeu s (3-4%),zwa k lemig (12-16%leem) , zeerfij nzan d (M50= 14 5ym )da tdonker - bruingrijsva nkleu r is.D etussenliggend e lagenverschille n weinigi ntextuur ,we li nkleur .D eondergron dbestaa tui tzwa k lemig,zee rfij nzan dda tmeesta lbinne n10 0c m- mv .overgaa t inleemar mo fzwa klemig ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:Plaatselij k ishe topgebracht e dekverrijk tme t lutumrijkmateriaa lda tvermoedelij k afkomstigi sui td ebeek ­ dalen.I nenkel eva ndez edekke nkom tijzerrij kmateriaa li n devor mva nijzerconcretie svoor .Onde rhe topgebracht e dekbe ­ vindtzic hee ntweed ehumushoudend e laagva n20-4 0c mdikte , deoorspronkelijk eA-horizont .I nd eondergron dkom tsom she t fluvioperglaciaalmateriaa lvoor ,waari nveen -en/o fleemlage n kunnenvoorkomen . 152

Tabel 43a Gegevens per kaarteenheid van de bruine enkeerdgronden bEZ33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- -mv .) (c m)

bEZ33-IIIb 6,6 4 25 95 65 l/bEZ33-IIIb 1,0 4 25 95 65 f/bEZ33-IIIb 5,7 4 25 95 65 bEZ33-Vbo 15,2 4 25 135 65 l/bEZ33-Vbo 6,3 4 25 135 65 f/bEZ33-Vbo 0,3 4 25 135 65 bEZ33/l-Vbo 1,8 4 25 135 65 bEZ33-VIo 47,6 3 50 135 65 l/bEZ33-VIo 16,3 3 50 135 65 bEZ33/l-VIo 0,6 3 50 135 65 bEZ33-VIIo 2,1 3 100 160 65 bEZ33-VIId 4,1 3 110 200 65 l/FlbEZ33-IIIa 0,7 5 10 90 65 F2bEZ33-IIIb 0,3 5 25 100 65 F2bEZ33-Vbo 0,7 4 25 130 65 F2bEZ33-VIo 0,3 4 55 140 65

Tabel 43b Profielschetsva n kaarteenheid bEZ33-Vbo,

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) (|J m) soort lAap 0- 40 donkergrijsbruin, 15 145 matig humeus, zwak lernig , zeer fijn zand lAahb 40-6 5 grijsbruin,mati g 15 145 humeus, zwak lernig, matig fijn zand lBhb 65-8 5 donkerbruin, zwak 12 145 lemig,mati g fijn zand lBcb 85-100 geelbruin, zwak 11 145 lemig, zeer fijn zand ICe 100-120 geelgrijs, leemarm, 165 matig fijn zand 153

Tabel 43c Profielschets van kaarteenheid bEZ33-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- V. aard/ lutum leem M50 (cm -mv . 1 ding veen- (X) IV.) (Hm) soort lAap 0- 30 donkergrijsbruin, 15 145 matig humeus» zwak lemig, zeer fijn zand ]Aa 30-6 5 grijsbruin» matig 15 145 humusarm» zwak le­ mig» zeer fijn zand lAhb 65-9 0 donkergrijs» matig 16 145 humeus» zwak lemig» zeer fijn zand lBheb 90-100 donkerbruin» zwak 12 145 lemig» zeer fijn zand 1BC 100-120 geelbruin» leemarm» 165 matig fijn zand

bEZ35 Bruine enkeerdgronden; sterk lemig, zeer fijn zand

Verbreiding: Tenweste n vanNijker k en ten zuidwesten van Steenenkamer, en in de omgeving van Diermen.

Oppervlakte: 174h a = 4% (exclusief verwerkte gronden 21ha) .

Profielopbouw: De Aap-horizont is ca 30 cm dik enbestaa t uit humeus (3-4%), lutumhoudend (7-9%) , sterk lemig (ongeveer 20% leem), zeer fijn zand (M50= 145) . De Aag-horizont isgrijs - bruin van kleur.D e Aa-horizont is iets lichter van kleur met dezelfde textuur. De Ahb-horizont, debegrave n A-horizont, is bruinzwart van kleur enbevat vaak ietsmee r leem dan de daar- boven liggende Aa-horizonten. De C horizont bestaat overwegend uit zwak lemig, zeer fijn zand en gaat op ca. 100 cm over in leemarm,mati g fijn zand.

Bodemgebruik:Voornamelij k weidebouw en soms akkerbouw.

Bijzonderheden: Debruin e kleur van deze gronden is veroorzaakt door ijzerrijk plaggenmateriaal dat gebruikt werd in depotstal , waarmede deze gronden doorbemestin g zijn opgehoogd. Bij de meeste van deze gronden ontbreekt een B-horizont; het zijn voornamelijk A-Cprofielen . Wanneer in de ondergrond het flu- vioperiglaciaal materiaal voorkomt, kanplaatselij k een leem- laagen/o f grof zand aangetroffen worden.Het zijn over hetal - 154

gemeen gronden die voor allerlei vormen vanbodemgebrui kge ­ schikt zijn.Wannee r deze gronden inbouwlan d zijn gelegen, kan door hetvri j hoge lutumgehalte,he t vrij lage organische-stofgehalte en de fijnheid van het zand, slemp optreden.Hierdoo r blijven deze gronden na een regenrijke periode langer nat.

Tabel 44a Gegevens per kaarteenheid van de bruine enkeerd- gronden bEZ35.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

l/bEZ35-IIIa 2,3 5 10 100 65 l/bEZ35-IIIb 32,2 4 25 100 65 l/bEZ35/r-IIIb 1,0 4 25 100 65 l/bEZ35/lr-IIIb 0,9 4 25 100 65 l/bEZ35-IVu 2,5 4 50 100 65 l/bEZ35-Vbo 55,8 't 25 130 65 l/bEZ35/l-Vbo 2,9 't 25 130 65 l/bEZ35-VIo 65,6 3 50 140 65 l/bEZ35/lr-VIo 3,4 3 50 140 65 lf/bEZ35-VIo 2,2 3 50 140 65 l/bEZ35-VIIo 2,6 3 95 165 65 l/bEZ35-VIId 3,2 3 100 200 65 l/FlbEZ35-IIIb 3,8 5 25 100 65 l/FlbEZ35/l-IIIb 1,7 5 25 100 65 l/FlbEZ35-IVu 1,5 4 50 100 65 l/FlbEZ35-VIo 3,1 3 50 140 65 l/F2bEZ35-IIIa 0,9 5 10 100 65 l/F2bEZ35-IIIb 2,1 5 25 100 65 l/FZbEZ35-Vbo 3,2 't 25 135 65 l/FZbEZ35-VIo 3,6 3 50 140 65 l/GbEZ35-Vbo 1,5 4 35 140 65

Tabel 44b Profielschets van kaarteenheid l/bEZ35-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk­ Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- y. aard/ luturn leem M50 (cm - mv.1 i ding veen- m m (|Jm) soort

lAap 0- 20 donkergrijsbruin, 20 145 matig humeus, zwak lernig , zeer fijn zand lAag 20-4 0 grijsbruin, matig 20 145 humeus, zwak lemig, zeer fijn zand 155

Vervolg Tabel 44b

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. I ding veen- (X) I/O (Urn) soort lAhbg 40-7 0 donkergrijsbruin, E 22 1« matig humeus,ster k lemig, zeer fijn zand lCg 70-100 lichtgrijs» zwak le­ 12 145 rnig ,zee r fijn zand ICr 100-120 grijs, leemarm,ma ­ 8 165 tig fijn zand

Tabel 44c Profielschets van kaarteenheid l/bEZ35-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- 7. aard/ lutum leem M50 (cm -»v. ) i ding veen- C/.) (X) (Um) soort lAap 0-4 0 donkergrijsbruin, 19 145 matig humeus, sterk lemig, zeer fijn zand lAa 40-6 0 grijsbruin, matig 20 145 humeus, sterk lemig, zeer fijn zand lAhb 60-8 0 donkergrijsbruin, 26 145 matig humeus,ster k lemig, zeer fijn zand lCgc 80-100 geelgri js , leemarm , 160 matig fijn zand lCg 100-120 lichtgrijs, leemarm, 160 matig fijn zand

bEZ53 Bruineenkeerdgronden, - zwaklemig ,mati gfij nzan d

Verbreiding:Te nweste ne nte nzuide nva nSteenenkamer ,te n zuidenva nhe tstran dNulde ne ni nd eomgevin gva nOldenaller .

Oppervlakte:9 6h a= 2 %(exclusie fverwerkt e gronden7 ha).

Profielopbouw:He thumeuz e (3-4%)de ki s60-9 0c mdi ke ni s vaakui ttwe elage nopgebouwd .D eAap-horizon tbestaa tui tzwa k lemig (ca.15 %leem) ,mati gfij nzan de ni sdonkergrijsbrui n vankleur .D etweed eAh-horizon t isminde rbrui nva nkleu re n 156

bevatiet sminde r leem (12%).Va nd eC-horizon ti she tbovenst e deelvaa k ietsroesti ge nbestaa tui tleemar mo fzwa klemig , matigfij nzand .He tdaaronde r liggende zandbestaa toverwegen d uitleemar m (ca.8 %leem) ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebou we no penkel ehoger eperce ­ lenakkerbouw .

Bijzonderheden:Plaatselij k ishe thumeuz ede kdikke rda n8 0 cm.O penkel eplaatse ni sd eoud eA-horizon t sterkverwerkt . Eenpodzol-B-horizon tkom tbi jdez egronde nmaa rzelde nvoo r ofi szwa kontwikkeld .Ee ndee lva ndez egronde ni sverwerk t enheef tee nheterogee nprofiel ,som sto t10 0c mdiepte .

Tabel 45a Gegevens per kaarteenheid van de bruine enkeerdgronden bEZ53.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6H6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) m (cm - -mv .) (cm) bEZ53-IIIa 0,4 4 10 100 65 bEZ53-IIIb 0,5 5 25 100 65 l/bEZ53-IIIb 1,5 5 25 100 65 bEZ53/r-IIIb 0,2 4 25 100 65 bEZ53/lr-IIIb 2,0 4 25 100 65 bEZ53/r-IVu 1,3 4 55 100 65 bEZ53-Vbo 3,5 3 30 130 65 bEZ53/l-Vbo 0,7 3 30 130 65 bEZ53/r-Vbo 0,3 3 30 130 65 bEZ53-VIo 38,4 3 45 130 65 l/bEZ53-VIo 25,3 3 45 130 65 lf/bEZ53-VIo 0,6 4 45 130 65 bEZ53/r-VIo 6,4 3 45 130 65 bEZ53/lr-VIo 4,7 3 50 130 65 bEZ53-VIIo 3,7 3 95 165 65 bEZ53-VIId 4,9 3 110 200 65 bEZ53/r-VIId 1,6 3 110 200 65 F2bEZ53-IIIa 0,7 5 10 100 65 FZbEZ53-Vbo 1,1 4 35 140 65 F2bEZ53-VIo 4,1 3 50 140 65 l/F2bEZ53-VIo 0,5 3 50 140 65 lf/FZbEZ53-VIo 0,9 3 50 140 65 157

Tabel 45bProfielschet sva nkaarteenhei d bEZ53-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org.sto f Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- V/A {'/.) (Um) soort lAa 0-6 5 donkergrijsbruin, 3 15 160 matig humeus, zwak lemig,mati g fijn zand lAhb 65-8 0 grijsbruin, matig 4 12 165 humeus, zwak lemig, matig fijn zand lCe 80-120 geelgrijs, leemarm, 5 175 matig fijn zand

zEZ33 Zwarteenkeerdgronden ;zwa klemig ,zee rfij nzan d

Verbreiding:Te nzuide ne nte nzuidweste nva nNijkerk ,he tgro ­ tebouwlandcomple xbi jDriedor p (afb.2 )e nversprei dove rhe t zandgebied.

Oppervlakte:12 3h a= 3 %(exclusie fverwerkt egronde n1 3 ha).

Profielopbouw:D egrijszwart eAa-horizon t is50-10 0c mdi ke n bestaatui tzwa klemi g (15à 16 %leem) , zeerfij nzan d (M50= 145ym )me t4-7 %organisch estof .I nd etweed eA-horizon tkom t vaakloodzandachti gmateriaa lvoor .Dez etweed eAa-horizon tbe ­ vatminde rorganisch e stof (3-5%)e nbestaa tui tzwa klemi g (12%),mati gfij nzand .D eBh-horizon t isster kontwikkel de n bestaatui tzwa klemig ,mati gfij nzand .Dez ehorizon tgaa tge ­ leidelijkove r ind eBC-horizont .Daaronde r ligtee nleemarme , matigfijnzandig eC-horizont .

Bodemgebruik:Voornamelij k akkerbouwe no penkel e lagereperce ­ lenweidebouw .

Bijzonderheden:E rkome nvri jgrot everschille nvoo ri ndikt e vand eeerdlaa g-(5 0to t12 0cm) .He tzij nzwart egronde ndi e enerzijdshu nkleu r tedanke nhebbe naa nd etabakscultuu r(par . 2.4) (zezij nme to.a .schapenmes tbemest) ,anderzijd saa nbe ­ mestingme tverweerd ,veni gmateriaal .He tzij ngronde nme tee n vrijhoo gorganische-stofgehalt ee nee nlutumgehalt eva nca . 5%.D ezwart ekleu rva nd eenkeerdgronde nbinne ndi tgebie di s hetmees t intensiefbi jDriedorp .I nd eondergron dkom to pvee l plaatsenee npodzol-B-horizon tvoo rdi ester kverki tka nzijn . Degronde ndi egelege nzij nbi jEhrental ,hebbe ni nd eonder ­ grondplaatselij k eenmoderpodzol .O pander eplaatse nonde r dezee skom to pca .10 0c m- mv .ee nster kverweerd eveenlaa g voor.Di ti svermoedelij kd eoud eAh-horizon tva nhe tonderlig ­ gendepodzolprofiel . 158

Tabel 46a Gegevens per kaarteenheid van de zwarte enkeerdgronden zEZ33.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bevor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (*) (cm- -mv .) (c m)

zEZ33-IIa 0,1 5 10 60 65 zEZ33-IIIa 1,4 5 10 100 65 zEZ33-IIIb 5,6 5 25 100 65 zEZ33-IVu 1,3 4 40 100 65 zEZ33-Vbo 10,0 4 35 130 65 zEZ33/wl-Vbo 0,5 4 35 130 65 zEZ33-VIo 36,6 4 55 140 65 zEZ33-VIIo 7,9 3 100 170 65 zEZ33/l-VIIo 1,0 3 100 170 65 zEZ33-VIId 30,9 3 100 200 65 zEZ33/v-VIId 1,1 3 100 200 65 zEZ33-VIIId 26,7 3 150 200 65 zEZ33/v-VIIId 0,3 3 150 200 65 FlzEZ33-IIIb 0,6 5 25 100 65 FlzEZ33-IVu 1,2 4 50 100 65 FlzEZ33-VIo 0,6 3 50 140 65 F2zEZ33-Vbo 1,3 4 25 130 65 FZzEZ33/r-Vbo 0,3 4 25 130 65 FZzEZ33-VIo 5,6 3 50 140 65 FZzEZ33/r-VIo 2,3 3 50 140 65 FZzEZ33-VIId 1,4 3 100 200 65

Tabel 46b Profielschets van kaarteenheid zEZ33-VIId.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- V. aard/ lutum leem M50 (cm -mv . ,) ding veen- {•/.) (Z) (pim) soort lAap 0- 25 grijszwart, matig 16 145 humeus, zwaklernig , zeer fijn zand lAa 25-7 0 zwartgrijs,mati g 11 145 humeus, zwak lemig, zeer fijn zand 1AE 70-9 0 zwartgrijs,mati g 11 145 humeus, zwak lemig, zeer fijn zand lBhe 90-110 donkerbruin, zwak 12 155 lemig,mati g fijn zand 1BC 110-120 geelbruin, leemarm, 155 matig fijn zand 159

zEZ.35 Zwarteenkeerdgronden ;ster k lemig,zee rfij nzan d

Verbreiding:Te nzuidweste nva nNijkerk ,i nd eomgevin gva nWul - lenhovene nDiermen ,i nhe tlandgoe dSalentei ne nte nzuide n vanS teenenkamer .

Oppervlakte:2 2h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n1 6 ha).

Profielopbouw:D eAa-horizon t isvri jhomogee nva nsamenstel ­ linge nbestaa tui tlutumhouden d (ca.8 %lutum) ,ster klemi g (ongeveer20 %leem) ,zee rfij nzan d (M50= 14 5 ym),me t3-5 % organische stof.D eB-horizon t isdonkerbrui nva nkleu re n bestaatui tster klemi g (20%leem) ,zee rfij nzand .D e C-horizontbestaa tui tleemar mo fzwa klemig ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:D eAh-horizon t isminde rhumeu sda nd eAa-hori ­ zont.Oo kd ekleu rva nd eAh-horizon t isvaa kiet sgrijzer .I n hoeverredi ti sontstaa ndoo rbemestin gvanui td epotsta li s moeilijkn at egaan ;he tka noo kdoo rbijmengin gva nloodzan d uitd eE-horizon t zijnontstaan .

Tabel 47a Gegevens per kaarteenheid van de zwarte enkeerdgronden zEZ35.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.' 0-30 diepte cm - mv. (ha) iy.) (cm• -mv .) (cm) l/zEZ35/l-IIIa 1,4 5 10 100 65 l/zEZ35/l-IIIb 0,1 5 30 100 65 l/zEZ35-IVu 2,2 4 50 110 65 l/zEZ35/l-IVu 0,3 4 50 110 65 l/zEZ35-Vbo 2,1 4 35 130 65 l/zEZ35-VIo 16,0 3 50 140 65 l/F2zEZÏ5-IIIb 1,4 4 30 100 65 l/T2zEZ35-Vbo 1,7 4 30 130 65 l/FZzEZ35/l-Vbo 0,8 4 30 130 65 l/F2zEZ35-VIo 11,7 3 50 150 65 160

Tabel47 bProfielschet sva nkaarteenhei d l/zEZ35-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org.sto f Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) l'/.) (Um) soort lAap 0-3 0 zeer donkergrijs, 3 8 20 145 matig humeus, lutum- houdend, sterk le- mig, zeer fijn zand lAa 30-7 0 donkergrijs,mati g ï 8 20 145 humeus, lutumhoudend, sterk lernig,zee r fijn zand lBhe 70-8 5 donkerbruin, sterk 1 20 145 lernig , zeer fijn zand lCe 85-120 lichtgrijs, zwak 12 160 lemig,mati g fijn zand

zEZ53 Zwarteenkeerdgronden ;zwa klemig ,mati gfij nzan d

Verbreiding:I nd eomgevin gva nSteenenkame re nHoef ,te noos ­ tenva nOldenaller ,te nzuide nva nDierme ne nte nzuide nva n Wullenhoven.

Oppervlakte:9 2h a= 2 %(exclusie fverwerkt egronde n6 ha).

Profielopbouw:D ehumushoudende ,donkergrijszwart ebovengron d varieert indikt eva n50-10 0c me nbestaa tui tzwa klemi g (14-16%leem) , matigfij nzan d (M50= 15 5 ym).D e oorspronkelijkeAh-horizon tbeva t4-6 %organisch e stofe n bestaatui tzwa klemig ,mati gfij nzand .Dez eAh-horizon trus t opd emeest eplaatse no pee nleemarme ,mati gfijnzandig e C-horizont.

Bodemgebruik:Voornamelij k akkerbouwe no penkel e laaggelegen percelenweidebouw .

Bijzonderheden:Dez egronde nhebbe nee nhumeu sde kda tont ­ staani sdoo rpotstalbemestin gvi aplagge nva nd eschraler ehei ­ degronden.E rkome ngee nlutumrijke ,bruin ebovengronde nvoor . Dehumusvor mdi ei ndez edekke nvoorkom ti samorf .Wannee ron ­ derhe thumeuz ede kee npodzo lvoorkomt ,i sdez evaa kdonker ­ bruinva nkleu re nplaatselij kverkit .I nd eondergron dka nflu - vioperiglaciaalzan daangetroffe nworde nme tleem -en/o fveen - lagenen/o fgro fzand . 161

Tabel 48a Gegevens per kaarteenheid van de zwarte enkeerdgronden zEZ53.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm- -mv .) (cm) zEZ53-IIIa 0,8 5 10 100 65 zEZ53-IIIb 3,0 5 25 100 65 zEZ53/w-IIIb 0,8 5 25 100 65 zEZ53/r-IIIb 0,8 5 25 100 65 zEZ53-IVu 1,2 4 50 110 65 zEZ53/r-IVu 1,0 4 50 110 65 zEZ53-Vbo 3,8 4 35 135 65 zEZ53/v-Vbo 1,1 4 35 135 65 zEZ53-VIo 50,0 4 60 140 65 zEZ53/v-VIo 0,8 4 60 140 65 zEZS3/r-VIo 2,9 4 60 140 65 zEZ53-VIIo 2,2 4 90 170 65 zEZ53-VIId 23,9 4 110 200 65 F2zEZ53-IIIb 0,5 5 30 100 60 F2zEZ53/v-IIIb 0,9 5 30 100 60 FZzEZ53-IVu 2,7 4 50 110 60 F2zEZ53-VIo 1,2 3 50 140 60 F2zEZ53-VIId 0,6 3 110 170 60

Tabel 48b Profielschets van kaarteenheid zEZ53-VIId.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -»v .) ding veen- (X) (X) (^m ) soort

lAap 0- 30 donkergrijszwart, 16 160 matig humeus, zwak lemig,mati g fijn zand lAa 30-6 0 donkergrijs,mati g 16 160 humeus, zwak lemig, matig fijn zand lAhb 60-8 0 donkergrijszwart , 15 160 matig humeus,zwa k lemig,mati g fijn zand lBhb 80-100 donkerroodbruin, 12 160 zwak lemig,mati g fijn zand ICe 100-120 geelgrijs,zwa k 12 160 lemig,mati g fijn zand 162

4.3.3 Vaaggronden

Vaaggrondenmake ndee lui tva nzowe ld etopografisc h laag-al s hooggelegen terreindelen.Z ezij ningedeel dnaa rprofielkenmer ­ kendi eontstaa nzij nal sgevol gva nd eliggin gva nd egronde n tenopzicht eva nhe tgrondwate r tijdensd evorming .Binne nd e vaaggrondenzij nduinvaaggronde n envlakvaaggronde nonderschei ­ den (voorindelin ge ncoderin gzi epar .3.3.3) . Duinvaaggronden hebbenonde rd edunn eA -horizon tijzerhuidje srondo md ezand ­ korrels,vlakvaaggronde nniet .D evaaggronde nkome nzowe li n hetoostelij kzandgebie dvoo ral si nhe tovergangsgebie dva n zand-naa rveengronde n inhe tweste nva nhe tgebie d (afb. 36).

4.3.3.1Duinvaaggronde n

Duinvaaggronden zijnzandgronde n zonderhydromorf ekenmerken , dusme tijzerhuidje so pd ezandkorrel sonde rd eeventuee laan ­ wezige,vag ehumusarm ebovengrond .Ee nB-horizon tontbreekt . Hetzij njong estuifzandgronde ndi eontstaa nzij nui thoo gbo ­ venhe tgrondwate rgelege ngronden .Z ekome nte nnoordooste n vanDriedor pvoo r (afb.37) .E ri séé nlegenda-eenhei donder ­ scheiden.

Zd51 Duinvaaggronden;leemarm ,mati gfij nzan d

Verbreiding:Te nnoordooste nva nDriedorp .

Oppervlakte:1 h a= 0% .

Profielopbouw:Dez egronde nzij ni nd eeerst e6 0à 8 0c miet s humushoudend,grijsgee lto tbruingee lva nkleu re nbestaa nui t leemarm,mati gfij nzand .Di tzan dheef tee nloss epakkin ge n isduidelij kgelaag dme thumusbandjes .I nd ebovengron dheef t zichee ndunn eAh-horizon tgevormd ,waaro pee nenkel ecentime ­ tersdikk estrooisellaa g (O-horizont)voorkomt .O pca .8 0c m- mv.lig td eE-horizon tva nhe toorspronkelijk eprofiel .Dez e horizontbestaa tui tzwa klemi g(12 %leem) ,mati gfij nzan d (M50= 16 0 ym).O pca .1 m -mv .kom td edonkerbruine ,zwa k lemige (12%leem) ,mati gfijnzandig eBh-horizon tvoor .

Bodemgebruik:Bosbouw .

Tabel 49a Gegevens per kaarteenheid van de duinvaag­ gronden Zd51.

Kaarteenheid Opper- Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (h a) i'/.) (c m -mv .) ( c m)

Zd51-VIId 1,3 1 100 200 50 163

•a «G

C 4) •co o u b) bi ID >I« 111

c t» bi 164

e m TJ C O tl t» bi 10 >ID C •H 9 TJ 01 •B B (0 > ta c •H bi bi

N M 165

c vtl e o u tebi (O >A fl

ra > tn C •H bi Ol •H

A 166

Tabel 49b Profielschets van kaarteenheid Zd51-VIId.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- ('/.) (Z) (JJ m) soort lAp 0- 10 donkergrijs» humus- 1 160 arm, leemarm» matig fijn zand lCu 10-8 0 bruingeel» leemarm» 6 160 matig fijn zand ZEb 80-100 grijs» zwak lemig» 12 160 matig fijn zand 2Bhe 100-120 donkerbruin» matig 12 , 160 humusarm, zwak lemig

4.3.3.2Vlakvaaggronde n

Vlakvaaggrondenhebbe ngee nijzerhuidje so pd ezandkorrel s (zie par.3.3.3) .Z eligge ni ndekzan den/o fi nhe tfluvioperiglacia - lemateriaal .Ee ngroo tgedeelt eva ndez egronde nzij nontstaa n doorverwerkin ge negalisatie ,waardoo r zeheterogee nva nop ­ bouwzijn .Z ehebbe nt eweini gherkenbar eprofielkenmerke no m zeto tdi eeenhei dt erekenen ,waarto ezi jvóó rd everwerkin g behoorden.Ee nande rdee lva ndez egronde nzij n"onthoofde "pro ­ fielenwaa rwee ree nkleide ko pi safgezet .D evlakvaaggronde n komenversprei dove rhe tgebie dvoo r (afb.38) .Naa rverschille n inhydromorf ekenmerke n (roest)e nhe tvoorkome nva nee nklei ­ dekhebbe nw evie r legenda-eenhedenonderscheiden .

Zn51 Vlakvaaggrondenzonde rroest ;leemarm ,mati gfij nzan d

Verbreiding:Te nzuide nva nD eVeenhuis ,i nd eomgevin gva n Driedorpe nte nnoorde nva nNijkerk .

Oppervlakte:0 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n2 6ha) .

Profielopbouw:Dez everwerkt egronde nhebbe nee n10-2 0c mdikke , lichtgrijsbruinebovengron dva nleemarm ,mati gfij nzand .He t organische-stofgehalte is1-2 %afhankelij kva nd emat eva n verwerking.Onde rd ehumushoudend ebovengron dkom tee nheteroge ­ nelaa gvoo rdi ebestaa tui tleemar mA/C-materiaal .D eonder ­ grondi shomogee nva nopbou we nbestaa tui tleemar mo fzwa kle ­ mig,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Weidebouw ,akkerbou we nbosbouw . 167

Tabel 50a Gegevens per kaarteenheid van de vlakvaaggronden zonder roest Zn51.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) m (cm- -mv .) (cm) FlZn51-IIIb 1,5 ï 30 110 30 l/TZZn51-IIb 2,9 i 30 70 50 l/FZZn51-IIIa 1,9 ï 10 110 50 F2Zn51-IIIb 3,6 ï 30 110 50 l/F2Zn51-IIIb 3,2 ï 30 110 50 F2Zn51-VIo 13,2 ï 50 150 50

Tabel 50b Profielschetsva n kaarteenheid F2Zn51-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) {'/.) (Jim) soort

lAp 0- 15 grijsbruin, zeer 1 160 humusarm, leemarm, matig fijn zand IA/C 15-6 5 grijs, leemarm, ma­ 7 160 tig fijn zand lCe 65-100 lichtgrijs, leemarm, 7 160 matig fijn zand lCr 100-120 grijs, leemarm, matig 9 160 fijn zand

k.Zn Vlakvaaggronden zonderroes tme tee nkleide k

Verbreiding:I nd eomgevin gva nAchterhoe k enD eVeenhuis ,te n noordenva nHol ke nNijkerk ,e nenkel eingeslote nvlakje ste n westenva nHoef .

Oppervlakte:3 4h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n 13 ha).

Profielopbouw:D ebovengron d is10-4 0c mdi ke nbeva t4-8 %or ­ ganische stofe n8-50 %lutum .Onde rdez ehumeuz ebovengron d komtzwa klemi g(12 %leem) ,mati gfij nzan d (M50= 16 5ym ) voor.Tusse n80-12 0c mdiept ekom tleemar m (8%leem) ,mati g fijnzan d (M50= 16 5ym )voor .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:D etoplaa gdi eui tlicht ee nzwar ekle ibe ­ staat,heef tvaa kee nbijmengin gva ngro fzand .O pvri jvee l 168

plaatsenlig tonde rd etoplaa gee n10-2 5c mdikke ,donkere , zeerzwar ekleilaa gme tee nzee rdicht e structuur.Doo rverwer ­ kinge negalisati eontbreek td etoplaa ge ni sd ekleitussenlaa g gebroken.Dez egronde nzij nbolle rkome nt eliggen ,waardoo r zeee nbeter eoppervlakkig e ontwateringhebbe ngekregen .Hu n gebruikswaarde isdaardoo rtoegenomen .

Tabel 51a Gegevens per kaarteenheid van de vlakvaaggronden zonder roest k.Zn.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm- •mv .) (cm1 klZn-IIb 1,6 6 30 70 30 klZn-IIIa 2,1 6 10 90 30 klZn-IIIb 5,8 5 30 90 30 klZn-Vbo 0,6 5 30 130 30 FlklZn-IIb 0,5 6 30 70 30 FlklZn-IIIa 3,4 6 10 90 30 FlklZn-Vbo 0,8 6 30 130 30 F2klZn-IIb 0,6 4 30 70 55 k3Zn-IIa 2,3 7 10 70 30 k3Zn-IIb 7,0 7 30 70 30 k3Zn-IIIa 2,8 7 10 90 30 k3Zn-IIIb 6,8 4 30 100 30 k3Zn-IVu 0,7 4 50 100 30 Flk3Zn-IIa 0,6 4 10 70 30 Flk3Zn-IIb 2,2 4 30 70 30 Flk3Zn-IIIa 1,2 4 10 90 30 Flk3Zn-IIIb 3,0 4 30 90 30 k5Zn-IIIa 0,5 8 10 90 30 k5Zn-IIIb 1,0 6 30 90 30 Flk5Zn-IIIb 0,3 4 30 90 30 k7Zn-IIIa 1,0 8 10 90 30 k7Zn-IIIb 2,2 6 25 100 30 Flk7Zn-IIIb 0,3 4 25 100 30

Tabel 51b Profielschets van kaarteenheid KlZn-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- VA) ('/.) (Urn) soort

lAhpg 0- 30 grijsbruine,mati g 14 humeuze, kalkloze lichte zavel 2Cu 30-100 lichtgrijs,zwa k 14 160 lemig,mati g fijn zand 2Cr 100-120 grijs, leemarm,ma ­ 8 160 tig fijn zand 169

Tabel 51c Profielschets van kaarteenheid k3Zn-IIIb

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- V/.) l'/.) (Um) soort lAhpg 0-25 grijsbruine,mati g 4 20 humeuze,kalkloze , zware klei 2Ce 22- 40 geelgrijs,ster k 20 145 lemig,zee r fijn zand 2Cu 40-9 0 lichtgrijs, zwak 12 145 lernig , zeer fijn zand 2Cr 90-120 grijs, leemarm, 165 matig fijn zand

Tabel 51d Profielschets van kaarteenheid k7Zn-IIIb

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- V. aard/ lutum leem M50 (cm -mv .I i ding veen- V/A m (Um) soort lAgp 0- 10 zwartgrijze,mati g 38 1 humeuze,kalkloze , zware klei lAg 10-2 5 grijsbruine,mati g 45 1 humeuze, zware klei 2Cu 25-9 5 lichtgrijs,zwa k 12 165 lemig,mati g fijn zand 2Cr 95-120 grijs, leemarm,ma ­ 8 165 tig fijn zand

Zg51 Vlakvaaggrondenme troest ;leemarm ,mati gfij nzan d

Verbreiding:I nd eomgevin gva nSteenenkamer ,te nooste nva n Nijkerke nte nzuidooste nva nAchterhoek .

Oppervlakte:0 h a= 0 % (exclusiefverwerkt egronde n3 8 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe ni nonverwerkt e toestandee n donkergrijzebovengrond .D ehumusarme ,vaa klutumhoudend ebo - vengrond is10-2 5c mdi ke nbestaa tui tleemar m (9%leem) ,ma ­ tigfij nzan d (M50= 16 5 ym). Ookd eondergron dbestaa tui t leemarm,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw . 170

Bijzonderheden: De gronden zonder kleidek zijn van oorsprong beekeerdgronden, waarin veel ijzer in devor m van concreties voorkomt.

Tabel 52a Gegevens per kaarteenheid van de vlakvaaggronden met roest Zg51.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- •mv .) (cm)

FlZg51-IIIa 4,2 10 110 30 FlZg51-IIIb 1,6 30 110 30 FlZg51/r-IIIb 2,3 30 110 30 lf/FZZg51/r-IIa 0,4 10 70 50 l/F2Zg51-IIb 1,7 30 70 50 f/F2Zg51/l-IIIa 1,3 10 90 50 lf/F2Zg51/r-IIIa 2,7 10 90 50 l/F2Zg51-IIIb 7,9 25 110 50 f/F2Zg51-IIIb 1,1 25 110 50 f/F2Zg51/l-IIIb 3,8 25 110 50 F2Zg51/r-IIIb 5,9 25 110 50 l/F2Zg51-IVu 1,4 45 110 50 F2Zg51-Vbo 2,7 25 130 50 f/F2Zg51-VIo 1,1 45 140 50

Tabel 52b Profielschets van kaarteenheid l/F2Zg51-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- y. aard/ lutum leem M50 (cm - mv.) ding veen- C/.) (X)

k.Zg Vlakvaaggronden met.roes t met een kleidek

Verbreiding: In de omgevingva n Achterhoek, De Veenhuis,Klei n Voordijk, Doornsteeg en Steenenkamer. 171

Oppervlakte:3 3h a= 1 %(exclusie fverwerkt e gronden3 5ha) .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe ni nonverwerkt e toestandee n donkergrijze,humeuz ebovengron d (4-8%organisch e stof),di e inverschillend e textuurklassenka nvoorkomen .Bi jd everwerk ­ tegronde nbegin td eongeroerd eondergron d tussen40-8 0c m diepte;dez ebestaa tmeesta lui tleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:Dez egronde nzij nonthoofd eprofielen ,waa rla ­ teree nkleide ko pi safgezet .D ezwaart eva nhe tkleide kka n vanplaat s totplaat sster kverschillen .He tkleide kbestaa t uitee n10-1 5c mdikke ,gebroke n toplaagi nlicht ekle io pee n homogene,zwar ekleilaa gme tee ndicht estructuur .I nverwerkt e toestandi she tkleide k inhe tprofie lopgenomen .Dez everwerk ­ tegronde nzij nbolle rkome nt eliggen ,waardoo rz eee nbeter e oppervlakkigeontwaterin ghebbe nverkregen .Hu ngebruikswaard e isdaardoo rtoegenomen .

Tabel 53a Gegevens per kaarteenheid van de vlakvaaggronden met roest k.Zg.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) m (cm- -mv .) (cm) klZg-IIa 2,2 4 5 70 30 klZg-IIb 0,1 4 25 70 30 klZg-IIIa 8,5 4 10 100 30 klZg-IIIb 4,8 4 25 110 30 FlklZg-IIIa 2,4 4 10 90 30 FZklZg-IIa 1,9 4 5 70 50 FZklZg-IIb 2,9 4 25 70 50 F2klZg-IIIa 4,7 4 5 90 50 f/F2klZg-IIIa 1,5 4 5 90 50 F2klZg-IIIb 4,4 4 25 90 50 f/F2klZg-IIIb 0,5 4 25 90 50 F2klZg-Vbo 0,9 4 25 130 50 F2klZg-VIo 0,1 4 45 130 50 k3Zg-IIIa 2,8 6 10 90 30 k3Zg-IIIb 1,6 5 30 90 30 k3Zg-IVu 0,6 5 50 100 30 Flk3Zg-IIIa 0,6 4 10 100 30 Flk3Zg-IIIb 0,7 4 30 100 30 F2k3Zg-IIa 0,8 4 10 70 50 F2k3Zg-IIIa 3,6 4 10 100 50 F2k3Zg-IIIb 2,0 4 30 100 50 F2k3Zg-IVu 0,5 4 45 100 50 kBZg-IIa 2,2 8 10 70 30 k5Zg-IIIa 3,6 8 10 100 30 k5Zg-IIIb 0,9 6 30 100 30 Flk5Zg-IIa 0,2 6 10 70 30 172

Vervolg Tabel 53a

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG 6LG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (c m)

F2k5Zg-IIa 0,4 6 10 70 50 k7Zg-IIa 1,1 8 10 70 30 k7Zg-IIIa 4,7 8 10 90 30 k7Zg-IIIb 0,2 8 30 90 30 Flk7Zg-IIIa 3,3 4 10 100 30 Flk7Zg-IIIb 0,8 4 30 100 30 F2k7Zg-IIIa 2,4 4 10 100 50 F2k7Zg-IIIb 0,6 4 30 100 50

Tabel 53b Profielschetsva n kaarteenheid klZg-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (V. ) V/A (Jim) soort

lAag 0- 25 donkergrijze,mati g 13 humeuze,kalkloze , lichte zavel 2Cg 25- 90 geelgrijs,leemarm , 8 160 matig fijn zand ZCr 90-120 grijs, leemarm,ma ­ 8 160 tig fijn zand

Tabel 53c Profielschetsva n kaarteenheid F2k3Zg-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- V/A V/A [\\m) soort

lAhg/ 0- 60 donkergrijze,mati g 4 20 humeuze,kalkloze , zware zavel 2Cgl/ 0- 60 lichtgrijs, leemarm, 160 matig fijn zand 2Cg2 60-9 0 lichtgrijs, leemarm, 160 matig fijn zand 2Cr 90-120 grijs, leemarm,ma ­ 160 tig fijn zand 173

«c TeJ o u b> •H a>

a> TJ c m > c •H bi b. •H 174

4.4 Zeekleigronden

Hetnoordelij kgedeelt eva nhe tgebie dNijkerk-Putte nbestaa t bijnagehee lui tkalkloz e zeekleigronden (afb.39) .Ander egron ­ denbinne ndi tgebie dzij nklein eoppervlakte s overslaggronden enkalkhoudend e zeekleigronden.O penkel eplaatse nkome nbinne n hetgebie dva nd ekalkloz ezeekleigronde n laagjesmoeraskal k voor.He tmineral edee lbestaa ttusse n0-8 0 cmvoo rmee rda n dehelf tui tzave len/o fkle iI nhe tgebie dNijkerk-Putte nko ­ meni nd ekleigronde n zoweleerd -al svaaggronde nvoor .

4.4.1 Eerdgronden

Deeerdgronde nhebbe nee nhumeuz ebovengron d (A-ho'rizont)va n tenminst e 15c mdikt edi evoldoe taa nd eeise ndi eD eBakke r enSchellin g (1989)stelle naa nee nmineral eeerdlaag .Binne n dezeekleigronde nzij nd evolgend e eerdgrondenonderscheide n (voorindelin ge ncoderin gzi epar .3.3.4) : -leekeerdgronden ; -woudeerdgronden ; -tuineerdgronden . Zekome nversprei dove rhe tkleigebie dvoo r (afb. 40).

4.4.1.1Leekeerdgronde n

Deleekeerdgronde nhebbe nee nmineral eeerdlaa gva n15-3 0c m dikte,waarva nhe torganische-stofgehalt e 5-10%bedraagt .He t zijngronde nme tee nzandondergron d (profielverloop 2)o fme t eenzwar ekleitussenlaa go pzan d (profielverloop 3). Zekome n verspreido pd eovergan gva nhe tzand -naa rhe tkleigebie dvoo r (afb.41) .E rzij ndri elegenda-eenhede nonderscheiden .

tMnl2C Leekeerdgronden;kalkloze ,licht ezave lo pzan d

Verbreiding:Ee nvla kte nooste nva nWullenhove n

Oppervlakte:1 h a= 0% .

Profielopbouw:He torganische-stofgehalt e vand e2 0c mdikk e bovengrondbedraag tca .5 %e nhe tlutumgehalt e9-15% .Daaron ­ derkom tto tongevee r7 0c mdiept eee nlichtbruingrijz eover ­ gangslaagvoo r metongevee r 11%lutum .Vervolgen sword tee n roestigeC-horizon t aangetroffendi ebestaa tui tzwa klemig , matigfij nzand .Vana fongevee r9 0c m- mv .i sd eC-horizon t zonderroest .

Bodemgebruik:Weidebouw . 175

m 0) N C •H c 0) XI c o u bi •o u

c a > to C •H tabi •H J o 176

0) •co o u •toio u o üo 0)

V •o

toi B •H toi toi •H

ja 5! 177

Bijzonderheden:Dez ekle ii svermoedelij knie tdoo rd e zee maardoo ree nbee kafgezet .Gezie nd egering everbreidin gi s ditvla kal sonzuiverhei dbinne nd ezeekleigronde ntoegelaten . Dekle ii svee lbruine rva nkleu rda nd ezeekle ii ndi t gebied.Dez ebruin e kleuri safkomsti gva nijzer ;plaatselij k isdi tijze rverki te nkom the tal sconcretie svoor .I nd e bovengrondkome npuinreste nvoor .D ehieronde r liggende kleilaagword tgeleidelij k lichterva nkleur .

Tabel54 aGegeven spe rkaarteenhei dva nd eleekeerd - grondentMnl2C .

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stofva n telbare ca. 0-30 diepte cm- mv . (ha) CO (cm- -mv .) (cm)

f/tMnl2C-IIIa 1,7 5 5 90 40

Tabel 54b Profielschetsva nkaarteenhei d f/tMnl2C-IIIA.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte nou- aard/ luturn leem M50 (cm - mv,) ding veen- CO CO (Urn) soort lApg 0-Z O donkergrijsbruine> 14 matig humeuze, kalkloze, lichte zavel lACg 20-7 0 lichtbruingrijze, 14 humusarme, lichte zavel 2Cg 70- 90 geelgrijs,zwa k 12 170 lemig,mati g fijn zand 2Cr 90-120 grijs, zwak lemig, 12 190 matig fijn zand

tMnl3C Leekeerdgronden;kalkloze ,licht ezave lme tee nzwar e kleitussenlaag

Verbreiding:Te nnoordweste nva nOldenaller .

Oppervlakte:1 h a=0% .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe ni nd ebovengron dca .7 %or ­ ganische stof.D ebovenst e20-2 5c mbestaa tui tkalkloze ,lich ­ tezave l (9-12%lutum) .Hieronde rkom tee ndikke ,eveneen skalk ­ loze,zee rzwar ekleilaa g (52%lutum )voor .Tusse n40-6 0c m- 178

mv.begin td epleistocen e zandondergronddi ebestaa tui tleem - arm (8%leem) ,mati gfij nzan d (M50= 18 0ym )me tsom see n grof-zandlaagje.

Bodemgebruik:Weidebouw .

Bijzonderheden:D ebovengron dheef tvee lzandbijmenging .Doo r descherp eovergan gva nlicht ezave lnaa rd ezwar ekleitussen - laagkan ,n aee nregenrijk eperiode ,wateroverlas tontstaan .

Tabel 55a Gegevens per kaarteenheid van de leekeerd- gronden ttln13C .

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- -mv .) (cm ) tMnl3C/z-IIIb 0,9 7 25 95 40

tMn33C Leekeerdgronden;kalkloze ,zwar ezave lme tee nzwar e kleitussenlaag

Verbreiding:Te nnoordooste nva nDiermen .

Oppervlakte:2 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n6 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nzij nkalkloo se nbevatte ni nd ebo ­ vengrond4-8 %organisch e stof.D ebovenst e20-2 5c mbestaa tui t kalkloze,zwar ezave l (20%lutum) .Hieronde r komtee n2 0c mdik ­ ke,kalkloze ,zee rzwar ekleilaa g (55%lutum )voor .Tusse n40-6 0 cm- mv .begin td epleistocen e zandondergrond.D eoorspronkelij ­ kebovengron dva ndez ezandondergron d isveela lmoerig .D eBh - horizontbestaa tui tzwa klemi g(12 %leem) ,mati gfij nzan d(M5 0 = 160ym) . Opca .80-10 0c m- mv .kom tleemarm ,mati gfij nzan d voor.

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:D etoplaa gheef tzandbijmengin ge ni slichte r dand ekleitussenlaag .Dez e tussenlaagheef tee nzee rslecht e structuur,zoda tn aee nregenrijk eperiod ewateroverlas tka n optreden. 179

Tabeli>6 aGegeven s per kaarteenheid van de leekeerd- gronden tMn33C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - ÏÏIV. (ha) m (cm- -mv .) (cm) tMn33C/z-IIa 0,6 8 0 65 40 tMn33C/z-IIIa 0,8 7 5 90 40 tMn33C/wz-IIIa 0,7 7 5 90 40 FltMn33C/z-IIa 0,9 8 5 65 40 FltMn33C/wz-IIIa 1,3 7 5 90 40 FltMn33C/z-IIIb 2,5 6 25 90 40 FltMn33C/wz-IIIb 1,2 6 25 90 40

Tabel 56b Profielschets van kaarteenheid tMn33C/w/z-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) ( [}m) soort

Uag 0- 25 donkergrijze,hu - 20 meuze,kalkloze , zware zavel lCg 25-4 5 grijze,mati g hu­ 55 musarme, zeer zware klei 2Cw 45-6 0 zwart, onherkenbaar 45 veen 3Bhe 60-8 5 donkerbruin, zeer 12 160 humeus, zwak lemig, matig fijn zand 3Cer 85-120 grijs, leemarm,ma ­ 8 160 tig fijn zand

tMn73C Leekeerdgronden;kalkloze ,zwar ekle ime tee nzwar e kleitussenlaag

Verbreiding:I nd eomgevin gva nDoornstee ge nDiermen ,e nte n noordoostene nooste nva nNijker k

Oppervlakte: (exclusiefverwerkt egronde n6 ha )

Profielopbouw:Dez ekalkloz egronde nhebbe nee nzwar ekleiboven - grondme ttwe eA-horizonten .D eeerst eA-horizon t isongevee r 10c mdi ke nbeva tca .45 %lutum .D etweed eA-horizon tbeva t 6-10%organisch esto fe nca .60 %lutum .D ehieronde rliggend e C-horizonti sminde rhumeu se ngrijze rva nkleur .Tusse n40-8 0 180

cmdiept ebegin td epleistocen e zandondergronddi ebestaa tui t zwakleimi g(14 %leem) ,zee rfij nzan d (M50= 14 0 ym). Opca . 80c m- mv .kom tleemarm ,mati gfij nzan dvoor .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:D ebovengron d isplaatselij k ijzerrijk.D etop ­ laagva ndez eeenhei dbeva tbijn aovera lzandbijmenging .Di t zandi svermoedelij k tijdenshe tuitbaggere nva nd eslote no p hetlan dgebracht .Bi jverschillend epercele n isd einvloe dva n zandbijmengingaa nd erande nva nhe tpercee lgrote rda ni nhe t midden.D ezwar ekleitussenlaa gheef tee nzee rdicht estructuu r enheef tee nstorend ewerkin go pd evertical ewaterbeweging . Bijdez egronde nkom tovera lbinne n8 0c m- mv .diept ed ezand ­ ondergrondvoor .Plaatselij k isd eoud eA-horizon tno gaanwezi g ind evor mva nee nmoerig elaag .Vee lva ndez egronde nzij nd e laatstetij dverwerk te ngeëgaliseerd .Doo rhu nrond eliggin g hebbenz eee nbeter e oppervlakkige ontwateringverkregen , waardoorhu ngebruikswaard e istoegenomen .

Tabel 57a Gegevens per kaarteenheid van de leekeerd- gronden tMn75C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- •mv .) (cm) g/tMn73C/z-IIa 2,5 8 0 70 35 g/tt1n73C/wz-IIa 0,2 8 0 70 35 tMn73C/wz-IIa 0,8 8 0 70 35 g/tMn73C/z-IIIa 18,9 8 0 90 35 g/tMn73C/wz-IIIa 9,1 7 0 90 35 gf/tMn73C/z-IIIa 1,8 7 0 90 35 tMn73C/wz-IIIa 0,5 7 0 90 35 g/tMn73C/z-IIIb 1,6 6 25 90 40 g/tMn73C/wz-IIIb 1,1 6 25 90 40 tMn73C/z-IIIb 0,7 6 25 90 40 g/FltMn73C/z-IIa 1,6 8 0 65 40 g/FltMn73C/wz-IIa 0,5 8 0 65 40 g/FltMn73C/z-IIIa 0,8 7 0 90 40 g/FltMn73C/wz-IIIa 1,1 7 0 90 40 g/FltMn73C/z-IIIb 1,1 6 25 90 40 g/FltMn73C/wz-IIIb 0,9 6 25 90 40 181

c «I •o e o u bt •O

c >IS eb> •H bi b> •H 182

Tabel 57b Profielschets van kaarteenheid g/tMn73C/z-IIIA.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code -diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) {'/.) ((J m) soort lAhgl 0- 10 donkergrijze, hu- 45 meuze,kalkloze , zware klei lAhg2 10-3 0 donkergrijze, hu- 60 meuze,kalkloze , zeer zware klei lCg 30-4 5 lichtgrijze,kalk ­ 60 loze, zeer zware klei 2Cgc 45-9 0 geelgrijs,zwa k le- 15 140 mig, zeer fijn zand 2Cr 90-120 grijs, leemarm,ma ­ 6 160 tig fijn zand

4.4.1.2Woudeerdgronde n

Dewoudeerdgronde n indi tgebie dhebbe nee nmineral eeerdlaa g van30-5 0c mdikte ,waarva nhe torganische-stofgehalt e 5-10% bedraagt.Z ezij nalle nontwikkel d inkalkloz e klei,me tuit ­ zonderingva nee nklei ngedeelt e inhe tnoordooste nva nhe tge ­ bied.He tzij ngronde nme tee npleistocen e zandondergrond(pro ­ fielverloop2 )o fme tee nzwar ekleitussenlaa go pee npleisto ­ cenezandondergron d (profielverloop 3). Dezegronde nkome n verspreidi nhe tovergangsgebie dvoo r (afb.42) .E rzij nzeve n legenda-eenhedenonderscheiden .

cMnl2C Woudeerdgronden;kalkloze ,licht ezave lo pzan d

Verbreiding:Versprei do pd eovergan gva nhe tzand -naa rhe t kleigebied,me td emeest everbreidin g ind eomgevin gva nHolk .

Oppervlakte:3 7h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n 19ha) .

Profielopbouw:Dez egronde nzij nkalkloos ;d etoplaa gi sdon - kergrijsbruinva nkleu re nbeva t5-7 %organisch e stof.To tca . 45c mdiept ebestaa the tprofie lui tlicht ezave l (9-15%lu ­ tum).Dez ebovengron d islich troestig .Tusse n50-10 0c mdiept e begintd epleistocen e zandondergrond.D eoorspronkelijk eboven ­ grond (Ah-)e nd eBh-horizon tontbreke no pd emeest eplaatsen . DeCg -e nd eCr-horizon tbestaa nmeesta lui tleemar m (ca.6 % leem),zee rfij n (M50= 14 5ym )o fmati gfij nzan d (M50= 16 5 urn). 183

Bodemgebruik:Weidebouw ,enkel epercele nzij ni ngebrui kvoo r akkerbouw.

Bijzonderheden:D etoplaa gva nhe thumeuz ede kbeva tzandbij - menginge npuinresten .

Tabel 58a Gegevens per kaarteenheid van de woudeerd- gronden cMnl2C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 10-3 0 diepte cm - mv. (ha)

cMnlZC-IIa 0,5 7 0 70 45 cMnl2C-IIIa 5,4 4 5 90 45 cMnl2C-IIIb 26,6 3 25 95 45 cMnl2C-Vbo 2,8 3 25 130 45 cMnl2C-VIo 1,9 3 45 140 45 FlcMnl2C-IIIb 1,2 4 25 95 45 FlcMnl2C-Vbo 0,4 5 35 140 45 F2cMnl2C-IIa 0,7 5 0 65 45 F2cMnlZC-IIIa 2,1 6 10 95 45 F2cMnl2C-IIIb 12,3 5 25 95 45 F2cMnl2C-Vbo 2,7 5 25 135 45

Tabel 58b Profielschets van kaarteenheid cMnl2C-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Bijpings­ ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ luturn leem M50 (cm -mv .) ding veen- (XI (X) (H m) soort lAah 0- 10 zeer donkergrijs- 12 bruine,humeuze , kalkloze, lichte zavel lAag 10-4 5 grijze,humeuze , 12 kalkloze, lichte zavel 2Cg 45- 95 lichtgrijs,leemarm , 6 145 zeer fijn zand 2Cr 95-120 grijs, leemarm,zee r 6 145 fijn zand

cMnl3C Woudeerdgronden;kalkloze ,licht ezave lme tee nzwar e kleitussenlaag

Verbreiding:I nd eomgevin gva nDierme ne nte nnoorde nva n Oldenaller enHolk . 184

Oppervlakte:1 2h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n5 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nzij nkalkloo se nbevatte ni nd ebo - vengrond5-9 %organisch e stof.D ebovenst e 25c mbestaa tui t lichtezave l (ca.14 %lutum) .Onde rd ebouwvoo r ligtee n20-3 0 cmdikke ,zwar ekleilaa g (40-55%lutum) .D eCg -e nd eCr-hori - zontbestaa nui tleemarm ,mati gfij nzand .

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:D ehumeuze ,zwar ekleilaa gheef tee nstorend e werkingo pd evertical ewaterbeweging .Plaatselij kbehoor td e zandondergrond tothe tfluvioperiglacial ezand ,waari nenkel e grindjeskunne nvoorkomen .Ee ngroo tdee lva ndez egronde nzij n verwerkte ngeëgaliseerd ,waardoo rz ebolle rzij nkome nt elig ­ gen. Ditheef tee ngunstig euitwerkin go pd ewaterhuishoudin g enverhoog thu ngebruikswaarde .

Tabel 59a Gegevens per kaarteenheid van de woudeerd- gronden cMnlïC.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) {'/.) (cm- •mv .1 (cm)

cMnl3C/z-IIIa 8,7 6 5 95 45 ctlnl3C/z-IIIb 2,8 5 25 100 45 FlcMnl3C/z-IIIa 0,1 5 5 100 40 FlcMnl3C/z-IIIb 1,1 5 25 100 40 F2cMnl3C/z-IIIa 0,3 5 5 100 45 FZcMnl3C/z-IIIb 2,5 5 25 100 40 FZcMnl3C/z-VIo 0,9 4 45 140 40

Tabel 59b Profielschets van kaarteenheid cMnl3C/z-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- C/.) l/.) (Urn) soort lAapg 0- 25 donkergrijze,hu ­ 14 meuze,kalkloze , lichte zavel lAhg 25- 45 grijszwarte, humeu­ 40 ze, kalkloze,zwar e klei 2Cg 45-100 geelgrijs, leemarm, 170 matig fijn zand 2Cr 100-120 grijs, leemarm, ma­ 190 tig fijn zand 185

cMn32CWoudeerdgronden ;kalkloze ,zwar ezave lo pzan d

Verbreiding:I nd eomgevin gHolk ,te nnoorde nva nd e Doornsteege nDierme ne nte nweste nva nSteenenkamer .

Oppervlakte:2 7h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n6 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nzij nkalkloo se nbevatte ni nd e bovengrond4-8 %organisch estof .D ebovenst e20-2 5c mbeva t ongeveer 18%lutum .Daaronde r komtto tomgevee r35-4 0c mdiep ­ teee niet szwaarder e laagvoo rme tca .24 %lutum .Onde rdez e laagkom to pd emeest eplaatse nee novergangslaa gvoo rme t9-14 % lutum.Tusse n45-8 0c mdiept ebegin td ezandondergron ddi eover ­ wegendui tleemar m (5%), matigfij nzan d (M50= 16 5 ym) bestaat.

Bodemgebruik:Weidebou we nakkerbouw .

Bijzonderheden:I nd epleistocen e zandondergrond komtplaatse ­ lijkee nvolledi gprofie lvoo rme tee nhumeuz eto thumusrijk e Ah-horizonte nee nBh-horizon tdi eplaatselij kverki tis . Enkelepercele nzij nverwerk te ngeëgaliseerd .

Tabel 60a Gegevens per kaarteenheid van de woudeerd­ gronden cMn32C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. ' 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

cMn3ZC-IIIa 5,3 6 5 95 45 f/cMn3ZC-IIIa 1,9 6 5 95 45 cMn3ZC-IIIb 18,3 6 Z5 95 45 f/cMn3ZC-IIIb 0,2 6 25 95 45 cMn3ZC-Vbo 1,4 5 25 130 45 cMn32C-VIo 0,3 4 45 135 45 FlcMn3ZC-IIIb 2,7 6 25 100 50 FZcMn32C-IIIb 3,6 4 25 100 50

Tabel 60bProfielbeschrijvin g vankaarteenhei d cMn32C-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -»v .) ding veen- (X) (X) (Urn) soort lAapg 0-2 0 donkergrijze,hu ­ 18 meuze, kalkloze, zware zavel lAhg 20-3 5 grijszwarte, humeu­ 24 ze, kalkloze, zware zavel 186

Vervolg Tabel 60b

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) ('/.) (^l m) soort

1A/Cgc 35-6 5 grijze, kalkloze, 13 lichte zavel 2Ce 65-9 0 lichtgrijs» leem­ 5 165 arm, matig fijn zand ZCr 90-120 grijs» leemarm, ma­ 5 165 tig fijn zand

cMn33CWoudeerdgronden ;kalkloze ,zwar ezave lme tee nzwar e kleitussenlaag

Verbreiding:I nd eomgevin gva nHol ke nDiermen ,e nte nnoord ­ oostenva nDoornsteeg .

Oppervlakte:1 6h a= 0% ; (exclusiefverwerkt egronde n 11 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nzij nkalkloo se nbevatte n4-9 %or ­ ganische stof.D ebovenst e 25c mbestaa tui tzwar ezave l(ca . 20% lutum); daaronderkom tee nzwar ekleilaa gvoo rme t40-55 % lutumdi e20-2 5c mdi kis .Tusse n45-6 5c mdiept ebegin td e zandondergronddi ebestaa tui tleemar m (5%leem) ,mati gfij n zand (M50= 19 0 ym).

Bodemgebruik:Voornamelij k ingebrui kvoo rweidebouw .

Bijzonderheden:D ezwar ekleitussenlaa gheef tee nstorend e werking.Doo rverwerkin gword td ekleilaa ggebroke ne ndoo rd e percelenbolle rt elegge nword tee ngroo tdee lva nd estorend e werkingo pd ewaterbewegin gi ndez egronde nopgelost .

Tabel 61a Gegevens per kaarteenheid van de woudeerd­ gronden cMn33C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

cMn33C/z-IIIa 8,6 6 5 90 45 cMn33C/z-IIIb 7,0 5 25 100 45 FlcMn33C/z-IIIa 1,3 5 5 90 45 FlcMn33C/z-IIIb 7,2 5 25 100 45 F2cMn33C/z-IIIb 2,5 5 25 100 45 187

Tabel61 bProfielschet sva nkaarteenhei d cMn33C/z-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver­ klasse klasse code diepte hou­ '/. aard/ lutum leem MBO (cm -m v. ding veen- {'/.) l'/.) i\im) soort Uapg 0-2 5 donkergrijze»hu - 20 meuze,kalkloze , zware zavel lAhg 25-4 5 donkergrijze,hu - 48 meuze,kalkloze , zware klei 2Cg 45-100 lichtgrijs,leem - 170 arm,mati g fijn zand 2Cr 100-120 grijs,leemarm , 190 matig fijn zand

cMn53C Woudeerdgronden;kalkloze ,licht ekle ime t eenzwar ekleitussenlaa g

Verbreiding:Te nnoordooste nva nDoornsteeg ,te nweste nva n Steenenkamere nte nnoorde nva nDiermen .

Oppervlakte:3 h a= 0 %(exclusie fverwerkt e gronden 1 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nzij nkalkloo se nbevatte ni nd ebo - vengrond4-6 %organisch estof .D ebovenst e20-2 5c mbeva tca . 30%lutu me nee nbijmengin gva ngro fzand .D edaaronde rliggend e laagbeva t30-35 %lutu me ni slichte rva nkleur .Tusse n40-7 5 cmkom tee nzwar ekleilaa g (45-55%lutum )voor .Dez egaa ttus ­ sen50-8 0c mdiept eove ri nd epleistocen e zandondergrond(12 % leeme nM5 0= 14 5 ym).

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:D ezwar ekleitussenlaa gi sdich te nheef tee n storendewerkin go pd evertical ewaterbeweging .Ee ndee lva n dezegronde nzij nverwerk te nbolle rgelegd ,wa tee ngunstig e invloedheef to pd ewaterhuishouding .

Tabel 62aGegeven spe rkaarteenhei d vand ewoudeerd ­ gronden cMn53C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) (>C) (cm• -mv .) (cm)

g/cMn53C/z-IIIa 2,8 4 5 90 45 g/FlcMn53C/z-IIIa 0,6 6 5 90 40 F2cMnS3C/z-IIIb 0,6 4 25 90 50 188

Tabel 6Zb Profielbeschrijving van kaarteenheid g/cMn53C/z-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte nou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (Um) soort lAapg 0- ZO donker gri jszwarte , 30 humeuze,kalkloze , zware klei lAag 20-4 0 donkergrijze,hu ­ 32 meuze,kalkloze , zware klei lCg 40- 75 grijze,kalkloze , 45 zware klei ZCgr 75-1Z O lichtgrijs, zwak 12 145 lernig ,zee r fijn zand

cMn53B Woudeerdgronden;kalkhoudende ,licht ekle ime tee n zwarekleitussenlaa g

Verbreiding:Te nweste nva nSteenenkamer .

Oppervlakte:1 h a= 0% .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee nkalkhouden dde kva nca . 40c mdikt eda tbestaa tui tlicht ekle i (28-33%lutum) .Hieron ­ derbevind tzic hee n15-2 0c mdikke ,kalkloze ,zwar ekleilaa g (48% lutum).Tusse n50-7 0c mdiept ebegin td epleistocen e zandondergrond.Dez ebestaa tui tleemar m (5%leem) ,mati gfij n zand (M50= 17 0 ym).

Bodemgebruik:Weidebouw .

Bijzonderheden:Wi jvermoede nda td ekleiafzettin gbi jdez e grondenpa sgestop ti sn ad eaanle gva nd esnelwe gA28 .Dez e grondenbehore n totd ejongst eafzettinge nbinne ndi tgebied .

Tabel 63a Gegevens per kaarteenheid van de woudeerd­ gronden cMn53B.

Kaarteenheid Opper-Org . GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (V. ) (cm mv.) (cm )

cMn53B/z-IIIa 0,8 15 100 45 189

Tabel 63b Proifielschet s van kaarteenheid cMn53B/z-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte nou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- l'/.) ('/.) (Um) soort

JAapg 0- 15 donkergrijsbruine, 5 28 humeuze, kalkhou- dende> lichte zavel lAg 14-4 0 donkergrijze,humeu - 4 33 ze, kalkhoudende, lichte klei 2Cg 40-5 5 lichtgrijze,kalklo - 46 ze, zware klei 3Cg 55- 90 lichtgrijs,leemarm , 5 170 matig fijn zand 3Cr 90-120 grijs, leemarm,ma ­ 5 170 tig fijn zand

cMn73C Woudeerdgronden;kalkloze ,zwar ee nzee rzwar ekle i metee nzwar ekleitussenlaa g

Verbreiding:I nd eomgevin gva nHol ke nDoornsteeg ,te nnoorde n vanOldenalle r enNijkerk ,e nte nooste nva nSteenenkamer .

Oppervlakte:2 9h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n1 6ha) .

Profielopbouw:Dez ewoudeerdgronde n zijnkalkloos .D ebovenst e 5c mva nhe thumeuz ede kbeva tzandbijmengin ge nbestaa tui t lichtekle i (33%lutum) . Daaronderkom tee nzee rzwar e kleilaagvoo rme tmee rda n50 %lutum .Tusse n45-7 5c mbegin t depleistocen e zandondergrond,waarva nd ebovenst eCg-horizon t plaatselijkbestaa tui tster klemi g(20-30 %leem) ,zee rfij n zand (M50= 14 5urn) .D ehieronde rgelege nCg -e nCr-horizon t bestaanui tleemar m (5%leem) ,mati gfij nzan d (M50= 17 0 ym).

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:-Bi jenkel eva ndez egronde nkom tijzerrij kma ­ teriaali nd evor mva nijzerconcretie svoor .Plaatselij kkom t onderhe tkleide kee nminde rgerijpt e totslappe ,vaa kster k roestigekleilaa gva nca .1 0c mdikt evoor .Wi jvermoede nda t dezegronde ni nee nkwelzon e liggen.Vee lva ndez egronde nheb ­ bendoo rd ezwaart eva nd ekleilaa gwateroverlast .He tzij n grondendi evri jsne lvertrappen .Ee ngroo tdee lva ndez egron ­ deni sverwerkt ,waardoo ree ngroo tgedeelt eva nd egenoemd e problemeni sopgelost . 190

Tabel 64a Gegevenspe rkaarteenhei d vand ewoudeerd - gxonden cMn73C.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

g/cMn73C/z-IIa 4,8 8 5 70 40 g/cMn73C/w-IIIa 0,4 6 5 90 40 g/cMn73C/z-IIIa 9,9 6 5 90 40 gf/cMn73C/z-IIIa 6,4 6 5 90 40 cMn73C/z-IIIa 1,8 8 5 90 40 g/cMn73C/z-IIIb 3,5 6 25 90 40 gf/cMn73C/z-IIIb 1,8 6 25 90 40 cMn73C/z-IIIb 0,8 6 25 90 40 g/FlcMn73C/z-IIa 0,2 8 0 65 35 FlcMn73C/z-IIa 0,5 8 0 65 35 g/FlcMn73C/z-IIIa 10,2 6 5 90 40 FlcMn73C/z-IIIa 0,3 6 5 90 40 g/F2cMn73C/z-IIIa 0,9 6 5 90 40 gf/F2cMn73C/z-Vbo 3,4 6 25 125 40

Tabel64 bProfielschet sva nkaarteenhei d g/cMn73C/z-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte nou- V. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (^m ) soort lAhgl 0- 5 donkergrijszwarte, 33 humeuze,kalkloze , lichte klei lAhg2 5-4 5 donkergrijszwarte , 45 humeuze,kalkloze , zware klei ECgl 45-6 0 geelgrijs,ster k 20 140 lemig,zee r fijn zand 2Cg2 60- 90 lichtgrijs, leemarm, 5 170 matig fijn zand 2Cr 90-120 grijs, leemarm,ma ­ 5 170 tig fijn zand

4.4.1.3Tuineerdgronde n

Detuineerdgronde n indi tgebie dhebbe nee nmineral eeerdlaa g diedikke ri sda n5 0c me nwaarva nhe torganische-stofgehalt e 4-10%bedraagt .Z ezijn ,o péé nvla kna ,ontwikkel d inkalkloz e klei.D ebovenst e 50c mva nhe thumeuz ede ki svuil ,d.w.z .e r 191

c o u bi •O u «I 4) c •H 3 •f

C 5 e •H bi bi

SI 192

komenscherven ,pui ne nande rafva li nvoor .I nd ederd e Aa-horizont,di ediepe rda n40-5 0c m- m vbegint ,kome nbijn a geenvui lo ffosfaatvlekke nvoor .He toud eprofie li svaa kno g volledigintact .D ezwaarder egronde nhebbe noverwegen dee n bovengrondwaari nzandbijmengin gvoorkomt .Ee ndee lva ndez e grondenkom ti nd eomgevin gva nd eenkeerdgronde nvoor .He t betreftd elaags tgelege n terreindelen.D e ontstaansgeschiedenisva nd etuineerdgronde nka nster k verschillendzijn .Ee ndee lva ndez egronde ni sgehee ldoo r potstalbemestingontstaan .Ee nander edee lheef tdoo r bemestingo pee nreed sbestaand ebovengron dee neerdlaa g dikkerda n5 0c mgekregen .Ee nderd eontstaanswijz ekom t voornamelijk ind epolde rvoor .Daa rzij ndoo rd eeeuwe nhee n vluchtheuvelsaangeleg dvoo rmen se nvee .Di tzij nverhoginge n inee nlaa ggebied ,waa rme nbi jplotselin gopkomen dhoogwate r beschermdwas .Dez eheuvel sworde ni ndi tgebie dpolle n genoemd;verschillend eboerderije nzij no pee npo lgebouwd . Enkeleva ndez epolle nzij ndoo rinklinkin gva nhe tvee nz o laagkome nt eligge nda tz edoo rherhaaldelijk e overstromingen metee nkleide kzij nafgedekt .D etuineerdgronde nkome nvoo r langsd eBunschoterweg ,i nd eomgevin gva nHol ke nDiermen ,e n tennoorde nva nNijker k (afb.43) .E rzij nze s legenda-eenhedenonderscheiden .

EK12C Tuineerdgronden;kalkloze ,licht ezave lo pzan d

Verbreiding:Lang sd eBunschoterweg ,i nd eomgevin gva nHol k enDiermen ,te nnoorde nva nNijker ke nte nweste nva nSteenen - kamer.

Oppervlakte:3 9h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n8 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nzij ngehee lkalkloos .D ebovenst e 40-50c mbestaa tui tzee rlicht ezave l (13-15%lutum) .Daaron ­ derkom tee nlaa gvoo rdi ebestaa tui tzwar ezave l (ca.22 %lu ­ tum).Hieronde rkom td eoud eA-horizon tvoo rdi ezwar tva nkleu r ise ndi ebestaa tui tzwa klemi g(14 %leem) ,mati gfij nzan d (M50= 16 5 ym).Vervolgen skom tee nBh -e nee nBC-horizon tdi e bestaanui tleemar m (8%leem) ,mati gfij nzan d (M50= 17 0 ym).

Bodemgebruik:Zowe lweidebou w alsakkerbouw .

Bijzonderheden:Enkel eva ndez egronde nzij nverwerkt ,waar ­ doori nhe tgehel ehumeuz ede kB -e nC -reste nvoorkomen .Dez e grondenbehore n totd edunst etuineerdgronden . 193

Tabel 65a Gegevens per kaarteenheid van de tuineerd- gronden EK1ZC.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) C/.) (c m- -mv .) (c m)

EK12C-IIIa 1,9 5 10 90 60 EK12C-IIIb 15,2 5 25 95 60 EKIZC-IVu 3,4 4 55 100 65 EK12C-Vbo 7,9 4 30 140 65 EKlZC-VIo 10,7 4 50 140 65 FlEKIZC-IIIa 1,3 4 15 95 60 FlEK12C-IIIb 6,1 4 30 95 60 F1EK12C-IVU 0,7 4 50 100 60

Tabel 65bProfielschet s van kaarteenheid EKIZC-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- C/.1 ('/.) (ym) soort lAap 0-2 5 donkergrijszwarte, 13 humeuze, kalkloze, lichte zavel lAagl 25- 50 donkergrijsbruine , 14 humeuze, kalkloze, lichte zavel lAagZ 50-6 5 donkergri jszwart , 22 humeuze, kalkloze, zware zavel 2Ahb 65-7 5 zwart, humeus, zwak 14 165 lemig, matig fijn zand 2Bhe 75-9 5 donkerbruin, leem- 170 arm, matig fijn zand 2BCe 95-120 geelgrijs, leemarm, 170 matig fijn zand

EK13C Tuineerdgronden;kalkloze ,licht ezave lme tee nzwar e kleitussenlaag

Verbreiding:I nd eomgevin gva nDoornsteeg ,Hol ke nDiermen .

Oppervlakte:1 2h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n6 ha). 194

Profielopbouw:He topgebracht e deki s4 0c mdi ke nbestaa tui t lichtezave l (ca.16 %lutum )me tee norganische-stofgehalt eva n 4-7%. Daaronderkom tgrijszwarte ,kalkloze ,zwar ekle i (ca.45 % lutum)voor .Tusse n45-8 0c mbegin td ezandondergrond ,waarva n deoud eAh-horizon tvaa khumusrij ki s(10 %organisch e stof)e n bestaatui tzwa klemi g(15 %leem) ,mati gfij nzan d (M50= 16 0 lim).D egrijz eC-horizon tbestaa tui tleemar m (8%leem) ,mati g fijnzan d (M50= 16 0 ym).

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:Doo rd ezwar ekleitussenlaa gkunne ndez egron ­ dentijdelij kwateroverlas thebben ,wa tvertrappin gka nveroor ­ zaken.I nd ezwar ekleitussenlaa gi svermoedelij kee noud ebo - vengrondontwikkeld . Eendee lva ndez egronde n isverwerkt .

Tabel 66a Gegevens per kaarteenheid van de tuineerd- gronden EK13C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. >0-3 0 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (c m)

EK13C/z-IIIa 4,8 7 10 90 60 EK13C/z-IIIb 6,0 6 zs 90 60 EK13C/z-Vbo 1,5 5 25 130 60 FlEK13C/z-IIIb 5,4 4 25 90 60 F2EK13C/z-IIIa 0,6 4 10 95 60

Tabel 66b Profielschets van kaarteenheid EK13C/z-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) ['/.) (JJ m) soort

lAahg 0-40 donkergrijsbruine, 16 humeuze , kaIkloze, lichte zavel lAhg 40- 80 grijszwarte, humeuze, 45 kalkloze, zware klei 2Ah 80-9 5 zwart, humusrijk, 10 15 160 zwak lemig,mati g fijn zand 2Cr 95-120 grijs, leemarm, matig 8 160 fijn zand 195

EK32C Tuineerdgronden;kalkloze ,zwar ezave lo pzan d

Verbreiding:Te nnoordweste nva nSteenenkamer ,te nnoorde nva n Diermene nenkel eklein evlakje s (pollen)i nd epolde rArkem - heen.

Oppervlakte:4 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n 1 ha).

Profielopbouw:He tgehel ekleide k iskalkloos .D etoplaa gva n dezegronde ni s5-1 5 cmdi ke nvaa kiet slichte rdoo rzandbij - menging (ca.10 %lutum) .D edaaronde r liggendeAa-horizon tva n 10-75c mdikt ebeva t3-7 %organisch e stofe nbestaa tui tzwar e zavel (21-25%lutum) .He tonderst edee lbeva troestbijmenging . Binnen8 0c mbegin td ezandondergron ddi ebestaa tui tleemar m (6%leem) ,mati gfij nzan d (M50= 16 0ym) .He tbovenst edee l hiervani sroestloos ;vana fl mkom troes ti nhe tprofie lvoor .

Bodemgebruik:Zowe lweidebou wal sakkerbouw .

Bijzonderheden:Plaatselij k zijndez egronde nverwerkt .

Tabel 67a Gegevens per kaarteenheid van de tuineerd­ gronden EK3ZC.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (/) (cm• -mv .) (cm)

EK32C-IIb 0,9 7 25 70 60 EK32C-IIIb 0,7 6 35 100 65 EK32C-VIO 2,7 5 50 140 65 FlEK32C-IIIb 1,2 <* 30 95 60

Tabel 67b Profielschetsva n kaarteenheid EK32C-VIo.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) (Urn) soort lAapg 0- 15 donkergrijsbruine, 5 20 humeuze,kalkloze , lichte zavel lAa 15-5 0 grijsbruine,humeuze,' t 23 kalkloze, zware zavel lAag 50-7 5 gri jszwarte ,humeuze, 4 23 kalkloze, zware zavel 2Ce 75-100 geelgrijs, leemarm, 6 160 matig fijn zand 2Cg 100-150 grijs, leemarm, matig 6 160 fijn zand 196

EK32B Tuineerdgronden;kalkhoudende ,zwar ezave lo pzan d

Verbreiding:Ee nvla kte nweste nva nSteenenkamer .

Oppervlakte:1 h a= 0% .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee nkalkhoudend ,humeus ,op ­ gebrachtde kva nca .4 0c mdikte ,waarva nd ebovenst e 25c mui t zwarezave l (23%lutum )bestaat .D ehieronde rvoorkomend ekalk - loze,licht ezave l (11%lutum )behoor tnie tmee rto the tanthro - pogenedek .D ezandondergron dbestaa tui tee nvolledi gA-B-C - profiel.D eoud eAh-horizon t iszwar tva nkleur ,humusrij k(6 % organische stof)e nbestaa tui tzwa klemi g(16 %leem) ,mati g fijnzan d (M50= 16 0ym) . Daaronderkom tee nB-horizon tvoo r diegeleidelij k overgaati nee nBC-horizont .Dez ehorizonte n bestaanui tleemar m (6-8%leem) ,mati gfij nzan d

Bodemgebruik:Weidebouw .

Tabel 68a Gegevens per kaarteenheid van de tuineerd­ gronden EK32B.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) CO (cm • -mv .) (c m)

EK32B-IIIb 1,4 4 25 95 65

Tabel 68b Profielschets van kaarteenheid EK32B-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (Urn) soort lAhgl 0- 25 grijszwartbruine, 4 20 humeus» kalkhoudende« zware zavel !Ahg2 25-4 0 grijszwartbruine, 4 19 humeuze, kalkhouden­ de, zware zavel 2Ahg 40-5 5 grijszwarte, humeuze,4 11 kalkloze, lichte zavel ÎAhgb 55-7 0 zwart,humusrijk , 6 16 160 zwak lemig,mati g fijn zand 3Bhe 70-9 0 donkerbruin , leem- 160 arm,mati g fijn zand 3BC 90-120 geelgrijs, leemarm, 165 matig fijn zand 197

EK33C Tuineerdgronden;kalkloze ,zwar ezave lme tee nzwar e kleitussenlaag

Verbreiding:I nd eomgevin gva nHol ke nDoornsteeg ,e nte n oostenva nDiermen .

Oppervlakte:1 2h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n3 ha).

Profielopbouw:D ebovengron d isongevee r3 0c mdi ke nhumeu s (4-6%organisch e stof),e nbestaa tui tzwar ezave l (19%lutum) . Hieronderkom tee nzwar ekleilaa gvoo r (35-45%lutum) .Dez e laagrus to pee nlaa gva nzwar ezave l (20-25%lutum) .D eC-ho - rizontbestaa tui tleemar m (6%leem) ,mati gfij nzan d (M50= 170 ym).

Bodemgebruik:Voornamelij kweidebouw .

Bijzonderheden:Bi jvee lva ndez egronde n ishe toud eprofie l nogintact .D eoud etoplaa go fAh-horizon t issom smoerig . Plaatselijk zijndez egronde ngeëgaliseerd .

Tabel 69a Gegevens per kaarteenheid van de tuineerd­ gronden EK33C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) (Z) (cm • -mv .) (cm)

EK33C/wz-IIa 0,4 8 10 70 60 EK33C/z-IIIa 5,8 7 10 95 60 EK33C/w-IIIb 0,5 6 25 100 60 EK33C/z-IIIb 4,5 5 25 100 60 EK33C/wz-IIIb 0,7 5 25 100 60 FlEK33C/z-IIIa 0,9 5 5 100 60 FlEK33C/z-IIIb 2,1 5 25 100 60

Tabel 69b Profielschetsva n kaarteenheid EK33C/z-IIIb.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- y. aard/ lutum leem M50 (cm - iv.) : ding veen- m (X) (|Jm) soort lAapg 0- 30 grijszwartbruine, 5 22 humeuze,kalkloze , zware zavel lAahgl 30-4 5 grijszwarte,humeuze, 4 37 kalkloze,zwar e klei lAahg2 45-5 5 zwartgrijze,humeuze, 4 23 kalkloze, zware za­ vel 198

Vervolg Tabel69 b

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- ('/. ) ('/.) (^l m) soort

ZCg 55- 70 geelgrijs» leemarm, 6 170 matig fijn zand 2Cgr 70-9 5 lichtgrijs, leemarm, 6 170 matig fijn zand 2Cr 95-120 grijs, leemarm, ma- 6 170 tig fijn zand

EK74C Tuineerdgronden;zwar ee nzee rzwar ekle i

Verbreiding:Te nzuide nva nArkerslui se ni nd eomgevin gva n Holk.

Oppervlakte:4 h a= 0% .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee nhumeu sde k (6-10%orga ­ nischestof )e nbestaa nui tzee rzwar ekle i (50-60%lutum) . Hieronderkom tvoornamelij k rietzeggeveenvoor .D eCr-horizon t bestaatui tzwa klemi g(12 %leem) ,mati gfij nzan d (M50= 17 0 ym).

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:Enkel eva ndez egronde nkome nal sherkenbar e pollenvoor ,ander ezij ni nhe tlandscha pnie tmee ral shoogt e waart enemen .Hie re ndaa rzij ndez egronde no pzan dgelege n enontbreek td eveentussenlaa g ofveenondergrond .Enkel evlak - jeshebbe nee nhumeu sde kda tdunne r isda n8 0cm ;dez ezoude n totprofielverloo p driegereken dmoete nworden .Gezie nd ege ­ ringeverbreidin gzij ndez egronde nal sonzuiverhei dbinne nd e kaarteenheidEK74 Ctoegelaten .

Tabel 70a Gegevens perkaarteenhei d vand e tuineerd­ gronden EK74C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) V/A (cm - - mv. ) (cm)

EK74C/v-IIa 1,2 8 5 65 55 g/EK7

x a o N c •rt c 0) •a B 0 u bi bi I« a >

ID > ta c H b. t» •H •J 200

Tabel 70bProfielschet s van kaarteenheid EK7

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. } ding veen- 17.) (X) (Urn) soort lAag 0-8 5 grijszwarte, humeuze, 8 55 kalkloze, zeer zware klei ZCwr 85-100 zwartbruin rietzeg- 55 RC geveen 3Cr 100-1Z0 geelgrijs, zwak le- 12 170 mig, matig fijn zand

EK15C Tuineerdgronden;kalkloze ,licht ezave lo pee n homogene,licht ekleiondergron d

Verbreiding:Te nnoordweste nva nNijkerk .

Oppervlakte:2 h a= 0% .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee nhumeu sde k (ca.6 %orga ­ nischestof )e nbestaa nui tkalkloze ,licht ezave l (9-15%lutum ) Hieronderkom tafwisselen dlicht ee nzwar ezave lvoor .

Bodemgebruik:Weidebouw .

Tabel 71aGegeven s per kaarteenheid vand e tuineerd­ gronden EK15C.

Kaarteenheid Opper- Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (h a) ('/. ) (c m -m v. ) ( c m)

EK15C-IIIb 1,6 25 90 65

4.4.2 Vaaggronden

Vaaggrondenzij nkleigronde ndi emeesta lwe lee nA-horizon theb ­ ben, maardi enie tvoldoe taa nd eeise ndi eaa nee nmineral e eerdlaagzij ngesteld .Dez egronde nneme nbinne nd ekleigronde n inNijkerk-Putte n degrootst eoppervlakt e in.Z ekome ni nhe t noordelijk deelva nhe tgebie dvoo r (afb.44) .Binne nd evaag ­ grondenzij ndrechtvaaggronde ne npoldervaaggronde nonderschei ­ den (voorindelin ge ncoderin gzi epar .3.3.4) . 201

4.4.2.1Drechtvaaggronde n

Drechtvaaggronden zijnkleigronde nme tee nzwa kontwikkelde , humeuzebovengron de ngelege no pmee rda n4 0c mmoeri gmateriaa l datbegin ttusse n4 0e n8 0c mdiepte .He tbovenliggen d 'kom- klei'-deki ssteed skalkloo se nbestaa tui tzwar ee nzee rzwa ­ reklei .Dez ekleilaa gheef tee ndicht estructuu re nveroor ­ zaakti nregenrijk eperiode nwateroverlast .Enkel epercele n zijnrondgelegd ,waardoo rz eee nbeter eoppervlakkig ewateraf ­ voerhebbe ngekregen .Z ekome ni nhe tnoordelij kdee lva nhe t gebiedvoo r (afb.45) .E rzij nvie r legenda-eenhedenonderschei ­ den.

MvllC Drechtvaaggronden;licht ezave lo pvee n

Verbreiding:I nd eomgevin gva nNekkeveld .

Oppervlakte:1 8h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n1 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee ndunn ehumushoudend ebo ­ vengrond,waari nvee lzan dvoorkomt .Di tzan di safkomsti gva n eendijkdoorbraak .Onde rd eAhg-horizon tbestaa td egron dui t grijze,kalkloze ,zee rzwar ekle i (45-60%lutum) .O p40-6 0c m gaatdez egrijz ekle iachtereenvolgen s overi nvenig ekle io f kleii'igvee ne neutroo fzeggeveen .

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:D ebovengron d isvaa kheterogeen .Doo ree ndijk ­ doorbraakzij nkle ie nzan dgemengd .O pd eovergan gva nkle i naarvee nkom tee ndunn eovergangslaa gvoo rdi edoe tdenke naa n eenlaklaag . Bijenkel eva ndez eprofiele nkom ttusse n100-12 0 cmdiept ezan dvoor .Di tzan di svermoedelij k afkomstigva nee n eerderedijkdoorbraak ;onde rdi tzan dkom twee rhe toorspronke ­ lijkeveenprofie lvoor .

Tabel 7Za Gegevens per kaarteenheid van de drechtvaag­ gronden MvllC.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - BV. (ha) m (cm- •mv. l (cm) o/MvllC-IIa 8,0 8 5 65 35 o/MvllC/z-IIa 0,8 8 5 65 35 o/MvllC-IIIa 7,0 8 5 90 35 o/MvllC/z-IIIa 1,7 8 5 90 35 o/FIMvllC-IIIa 1,1 8 5 90 35 202

c O u bi bi m >10 o u01

il •o raG > t» e •rl b> b> UI 203

Tabel 72bProfielschet sva nkaarteenhei d o/MvllC-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org, stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- i'/.) (/C) (|J m) soort lAg 0-3 0 donkergrijze,kalk - 12 loze, zeer humeuze, lichte zavel lCg 30-5 5 grijze» kalkloze» 55 humeuze» zeer zware klei 2Cw 55-8 0 zwart» verweerd 80 S veen» zeggeveen ZCr 80-150 donkerbruin zegge­ 85 RC veen

Mv31C Drechtvaaggronden;zwar ezave lo pvee n

Verbreiding:I nd eomgevin gva nNekkeveld .

Oppervlakte:2 9h a= 1 %(exclusie fverwerkt egronde n2 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee ndunn egebroke nboven - gronddi ebestaa tui thumeuze ,grijze ,zwar ezave lme tee nbij - mengingva ngro fzand .Ove rhe talgemee nbeva td e5 to t2 5c m dikkehumeuz ebovengron d4-14 %organisch e stof.Hieronde rkom t een20-3 0c mdikk elaa gvoo rdi ebestaa tui tzwar ezave lme t zandlaagjes.Vervolgen skom tee nzwar e totzee rzwar ekleilaa g (45-60%lutum) .Onde rdez ezee rzwar ekleilaa gkom t eenpak ­ ketveenmosvee nvoor ,waarva nd ebovenst e 15-30c mbijn aver ­ weerdis .He tonverweerd epakke tveenmosvee nbeva tveenpluis . Tussen100-12 0c mdiept ekom tzeggevee ne nrietzeggevee nvoor .

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:Dez egronde nhebbe nallemaa lzandbijmêngin gi n debovengrond .Enkel epercele nme tdez egronde nzij nrondgelegd .

Tabel 73a Gegevens per kaarteenheid van de drechtvaag­ gronden Mv31C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

o/Mv31C-Ia 0,7 10 0 45 35 o/Mv31C-IIa 24,8 10 0 65 35 o/Mv31C-IIb 3,3 8 25 70 35 FlMvïlC-IIa 1,7 8 0 65 35 204

Tabel 73b Profielschets van kaarteenheid o/Mv3IC-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- CO ('/.) (Um) soort lAhg 0- 10 donkergrijze,kalk ­ 10 18 2

Mv51C Drechtvaaggronden;licht ekle io pvee n

Verbreiding:I nd eomgevin gva nNekkevel de nte nzuide nva nHe t Putterstoomgemaal.

Oppervlakte:7 h a= 0% .

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee n5-3 0 cmdikk ehumeuz e bovengronddi eongevee r 30-35%lutu mbevat .D etoplaa gbeva t meestal8-15 %organisch e stof.Onde rd ehumeuz ebovengron d komtee nzwar ekleilaa gvoo r (45-50%lutum )di erus to pee n zeerzwar ekleilaag .D ehieronde r liggendeveenlaa gbestaa t uitveenmosvee ndi etusse n80-11 0c movergaa ti n rietzeggeveen.

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:Bi jdez egronde nword td elichter ebovengron d veroorzaaktdoo rzandbijmenging .

Tabel 74aGegeven s per kaarteenheid van de drechtvaag­ gronden Mv51C.

Kaarteenheid Opper-Org . GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) t/C) (cm -mv .) (c m)

o/Mv51C-IIa 7,1 1Z 65 35 205

Tabel 74bProfielschet sva nkaarteenhei d o/Mv51C-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem MBO (cm -mv .) ding veen- ('/. > (X) (Um) soort lAhg 0- 5 donkergrijze» kalk- 12 30 loze» humeuze » lichte klei lAg 5-3 0 donkergrijze» kalk- 6 32 loze» humeuz e» lichte klei ICgl 30-4 0 grijze» kalkloze» 2 42 zware klei ICgZ 40-5 5 grijze» kalkloze» 5 58 zeer zware klei 2Cwr 55-100 bruinzwart, bijna 85 S verweerd veenmosveen 3Cr 100-150 bruin rietzeggeveen 90 RC

Mv71C Drechtvaaggronden;zwar ee nzee rzwar ekle io pvee n

Verbreiding:I nee nlanggerekt e strooklang she tRandmeer .

Oppervlakte:35 7h a= 7% ;(exclusie fverwerkt egronde n9 8 ha).

Profielopbouw:Dez egronde nhebbe nee n10-2 0c mdikk ehumeuz e bovengrond (6-15%organisch e stof)di eui tzwar ekle ibestaat . Hieronderkom tee nhumeuz e (3-7%organisch e stof),zee rzwar e klei (55%lutum )voor .He tzwarte ,deel sverweerd evee nbestaa t voornamelijkui trietzeggeveen .O pverschillend eplaatse nkom t binnen12 0c m- mv .d epleistocen e zandondergrondvoor ,waarva n deoud eAh-horizon t zwartva nkleu ri se ndi ebestaa tui thu - meus (5-8%organisch e stof),zwa klemi g(16 %leem) ,mati gfij n zand (M50= 16 5 ym).

Bodemgebruik:Uitsluiten dweidebouw .

Bijzonderheden:Plaatselij k komti nd ebovengron dzandbijmen - gingvoor .Di tzan dka nafkomsti gzij nva nee ndijkdoorbraak , vanpotstalmes to fva nhe tuitbaggere nva nd esloten .Bi jenke ­ leva ndez egronde n iskle iafgegrave nvoo rd edijkverzwaring . Opverschillend eplaatse nkom ti nd eondergron dpleistocee n zandvoor ,waari nvaa khe tvolledig eprofie laanwezi gis .Som ­ migepercele nzij ngeëgaliseer d enrondgelegd .Bi jdez e rondgelegdepercele ni sd eoppervlakkig e ontwateringverbeter d eni shu nlandbouwkundi gwaard etoegenomen . 206

Tabel 75a Gegevens per kaarteenheid van de drechtvaag- gronden Mv71C.

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. i0-3 0 diepte cm - mv. (ha) r/.) (cm - -mv .) (cm) Mv71C-IIa 239,4 7 0 65 35 o/Mv71C-IIa 25,4 8 0 65 35 g/Mv71C/z-IIa 0,8 8 0 65 35 Mv71C/z-IIa 90,3 9 0 65 35 Mv71C-IIb 0,6 8 25 65 35 Mv71C/z-IIb 0,4 8 25 65 35 FlMv71C-IIa 69,4 8 0 65 35 o/FlMv71C-IIa 7,6 8 0 65 35 g/FlMv71C/z-IIa 0,3 8 0 65 35 FlMv71C/z-IIa 17,9 8 0 65 35 FlMv71C/z-IIIa 0,2 8 5 90 35 GMv71C-IIa 2,6 8 0 65 35

Tabel 75b Profielschets van kaarteenheid Mv71C-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (^l m) soort lAhg 0- 10 donkergrijze,kalk - 45 loze,humeuz e, zware klei lCg 10-6 0 grijze,kalkloze , 45 zware klei 2Cwr 60-8 5 zwart, verweerd 55 DK rietzeggeveen 2Cr 85-150 bruin rietzegge­ 45 RC veen

Tabel 75c Profielschets van kaarteenheid Mv71C/z-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings - ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (y m) soort lAhg 0- 20 donkergrijze,kalk ­ 45 loze,humeuze , zware klei lCg 20- 55 grijze,kalkloze , 55 humeuze, zeer zwa­ re klei 207

Vervolg Tabel75 c

Horizont Meng- Omschrijving Org.sto f Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/, aard/ lutum leem M50 (cm -luv. ) ding veen- ('/.) (X) (|J m) soort 2Cwr 55-110 zwartbruin,deel s 55 DK verweerd rietzeg- geveen 3Ahr 110-120 zwart, humeus, zwak 6 16 165 lernig ,mati g fijn zand

4.4.2.2Poldervaaggronde n

Depoldervaaggronde nhebbe nduidelijk e roest-e nreductievlek - kenbinne n5 0c m- mv .He tzij noverwegen dkalkloz eprofielen , metee nzwar eo fzee rzwar ekleitussenlaag ,di eee nstorend e werkingheef to pd ewaterhuishouding .O pd ezandondergron dkom t eenmoerig e tussenlaagvoor .D epoldervaaggronde n tenzuide n vanAr khebbe nee nkleide kva nca .8 5c mdikt eme tee nveenon - dergrond (profielverloop4) .

Zekome nvoo ri nhe tnoordwesten ,te nzuide nva nAr ke no pd e overgangva nhe tzandgebie dnaa rhe tkleigebie d (afb. 46). Naar textuurklasse enprofielverloo p zijnvie rlegenda-eenhe - denonderscheiden .

Mnl3C Poldervaaggronden;licht ezave lme tee nzwar ekleitus ­ senlaag

Verbreiding:I nd eomgevin gva nNekkeveld .

Oppervlakte:4 h a= 0% .

Profielopbouw:Dez ekleigronde nhebbe nee n1 0c mdikk ehumeuz e bovengrond.To t.3 0c mdiept ebestaa the tprofie lui tlicht eza ­ vel (14%lutum )me tvee lzandbijmenging .Hieronde rkom tto ton ­ geveer55-6 0c mee nzee rzwar ekleilaa gvoo r (55%lutum) .D e oudeAh-horizon t ismoeri ge nbestaa tui tonherkenbaa rveen . DeBh-horizon tbestaa tui thumeu sto thumusrij k (4-8%orga ­ nische stof),ster klemi g(25 %leem) ,fij nzan d (M50= 14 0 ym). Naee novergangslaa gme tdezelfd e textuurbegin ttusse n 100-120c m- mv .d egrijze ,zwa klemig e (12%leem) ,mati g fijnzandige (M50= 18 0ym )C-horizont .

Bodemgebruik:Weidebouw . 208

e O •co o u b> t» (V a >

O a. m •o

'H tu b> •H

S! 209

Bijzonderheden:He tzij ngronde ndi eee nzandig ebovengron d hebben,di eontstaa ni sbi jee ndijkdoorbraak .He toud e profielbeva tbijn aovera lee nmoerig eAh-horizont .Bi jenkel e boringenkom tdiepe rda n12 0c m- mv .onde rhe tzan dno gee n veenlaagvoor .He tbetref thie ree nouder edoorbraak .

Tabel 76a Gegevens per kaarteenheid van de poldervaag- gronden Mnl3C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GHG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

o/Mnl3C/wz-IIb 2,8 6 25 70 30 o/Mnl3C/wz-IIIb 0,8 6 25 90 35 o/Mnl3C/wz-IVu 0,3 4 45 100 40

Tabel 76b Profielbeschrijving vankaarteenhei d o/Mnl3C/w/z-IVu.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- {'/.) (X) (Urn) soort lApg 0-1 0 grijszwarte, kalk- 4 14 260 1 loze, humeuze, lichte zavel lCgl 10- 30 grijze, kalkloze, Z 14 260 1 humusarme, lichte zavel lCgZ 30-5 5 grijze, kalkloze, Z 55 zeer zware klei ZCw 55- 70 zwart, verweerd veen6 0 DZ 3Bhe 70- 90 zeer donkerbruin, 6 25 140 humusrijk, sterk lernig , zeer fijn zand 3BCe 90-110 geelbruin, sterk 25 140 lernig , zeer fijn zand 3Cr 110-120 grijs, zwak lernig, 12 180 matig fijn zand

Mn33C Poldervaaggronden;zwar ezave lme tee nzwar ekleitus - senlaag

Verbreiding:I nd eomgevin gva nGroo tArier .

Oppervlakte:0 h a= 0 % (exclusiefverwerkt e gronden3 ha). 210

Profielopbouw:Dez ekleigronde nhebbe nee n4 5c mdikk e humeuze,verwerkt ebovengron ddi ebestaa tui tzwar ezave l(20 % lutum)me tvee lzandbijmenging .Hieronde rkom tto tongevee r 65-80c m- mv .ee nzwar ekleilaa gvoo rme t48 %lutum .D eoud e Ah-horizonti smoeri ge nbestaa tui tonherkenbaa rveen .D e Bh-horizontbestaa tui thumeu sto thumusrij k (4-10%organisch e stof),zwa klemi g(15 %leem) ,mati gfij nzan d (M50= 15 5ym ).

Bodemgebruik:Weidebouw .

Bijzonderheden:He tzij ngronde nme tee nheterogen ebovengrond .

Tabel 77a Gegevens per kaarteenheid van de poldervaag- gronden MnïïC.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

Mn33C/z-IIIa 0,3 6 10 90 40 FlMn33C/z-IIIa 1,1 6 10 90 40 FlMn33C/wz-IIIa 1,6 4 10 90 40

Tabel 77bProfielbeschrijvin g van kaarteenheid FlMn33C/w/z-IIIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- X aard/ lutum leem M50 (cm - mv.] l ding veen- (X) (X) (Urn) soort lA/Cg 0-4 5 grijze, kalkloze, 4 20 1 humeuze, zware zavel lCg 45- 75 grijze, kalkloze, 1 48 1 zware klei 2Cw 75-100 zwart, verweerd veen 80 DK 3Bhe 100-120 donkerbruin, humus­ 10 14 155 rijk, zwak lemig, matig fijn zand

Mn73C Poldervaaggronden;zwar ekle ime tee nzwar ekleitus - senlaag

Verbreiding:Voornamelij k opd eovergan gva nhe tzandgebie d naarhe tkleigebied .

Oppervlakte:17 6h a= 4 %(exclusie fverwerkt egronde n6 6ha) .

Profielopbouw:Dez epoldervaaggronde nhebbe nee n1 5c mdikk e humeuzebovengron ddi eui tzwar ekle i (45-50%lutum )bestaat . 211

Hieronderkom tto tongevee r45-5 0c m- mv .ee nzee rzwar e kleilaagvoo r (55%lutum) .D eoud eAh-horizon t ismoeri ge n bestaatui tonherkenbaa rveen .D eBh-horizon tbestaa tui t humeusto thumusrij k (4-10%),zwa klemi g(15 %leem) ,mati g fijnzan d (M50= 15 5 ym).Tusse n80-12 0c m- mv .begin td e grijze,leemarm e (8%leem) ,mati gfijnzandig e (M50= 18 0ym ) C-horizont.

Bodemgebruik:Weidebouw .

Bijzonderheden:Plaatselij kkome nbovengronde nvoo rme tee n bijmengingva ngro fzand .D ezee rzwar ekleitussenlaa gveroor ­ zaaktbi jdez egronde nwateroverlast ;daaro mzij nee ngroo t deelva ndez egronde nd elaatst ejare ngeëgaliseer de n rondgelegd.He toud eprofie lbeva tbijn aovera lee nmoerig e Ah-horizont.

Tabel 78a Gegevens per kaarteenheid van de poldervaag- gronden Mn73C.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm -mv . (ha) (Z) (cm- -mv .) (cm)

g/Mn73C/Z-IIa 3,6 6 0 70 30 g/Mn73C/wz-IIa 2,6 6 0 70 30 Mn73C/z-IIa 15,8 9 0 70 30 Mn73C/wz-IIa 94,0 6 0 70 30 Mn75C/z-IIb 1,3 8 25 70 30 g/Mn73C/z-IIIa 3,3 8 0 90 30 g/Mn73C/wz-IIIa 4,4 8 0 90 30 Mn73C/z-IIIa 10,5 8 0 90 30 Mn73C/wz-IIIa 40,8 8 0 90 30 Mn75C/wz-IIIb 0,2 8 25 90 30 g/TlMn73C/z-IIa 4,3 9 0 60 30 g/FlMn73C/wz-IIa 3,9 9 0 60 30 FlMn75C/z-IIa 0,9 9 0 60 30 FlMn73C/wz-IIa 46,0 6 0 60 30 FlMn73CVz-IIIa 1,3 8 0 90 30 FlMn73C/wz-IIIa 9,2 8 0 90 30

Tabel 78bProfielschet s vankaarteenhei d Mn73C/w/z-IIa.

Horizont Heng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) ('/.) (Urn) soort

lAhg 0-1 5 donkergrijze,hu - 40 meuze, kalkloze, zware klei lCgl 15-3 5 grijze, kalkloze, 48 zware klei 212

Vervolg Tabel 78b

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) ( \}m) soort lCgZ 35-5 0 grijze,kalkloze , 52 zeer zware klei ZCwr 50-7 0 zwart, verweerd 85 DK veen 3Bher 70-9 0 donkerbruin ,h u- 8 14 155 meus, zwaklernig , matig fijn zand 3BCer 90-120 lichtbruin, leem- 8 160 arm,mati g fijn zand

Tabel 78c Profielschets van kaarteenheid Mn73C/z-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- (X) (X) (|J m) soort lAhg 0- 15 donkergrijze,hu - 9 40 meuze,kalkloze , zware klei lCg 15-4 5 grijze,kalkloze , 2 55 zeer zware klei 2Ah 45-5 5 zwart,humeus , zwak 5 14 155 lemig,mati g fijn zand 2Bher 55-7 0 donkerbruin, humeus,5 155 leemarm,mati g fijn zand ZCr 70-120 grijs, leemarm,ma ­ 155 tig fijn zand

Tabel 78d Profielschetsva n kaarteenheid FlMn73C/w/z-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- X aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- (X) (X) ((J m) soort lACg 0- 35 donkergrijze,hete - 6 48 rogene,kalkloze , humeuze, zware klei lCg 35-5 0 grijze,kalkloze , 5 55 zeer zware klei 213

Vervolg Tabel 7Sd

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings- ver- klasse klasse code diepte hou- '/. aard/ lutum leem M50 (cm -mv. ) ding veen- iY.) ('/.) (Um) soort

2Cw 50- 70 zwart, verweerd 55 DK veen ZBher 70- 90 donkerbruin»hu - 10 15 155 musrijk, zwak le- mig,mati g fijn zand 2Cr 90-120 grijs, leemarm> 155 matig fijn zand

Mn74C Poldervaaggronden;zwar ekle idoorlopen ddiepe rda n8 0 cm- mv .

Verbreiding:Te nzuide nva nArk .

Oppervlakte:8 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n4 ha) .

Profielopbouw:Dez ekleigronde nhebbe nee n1 5c mdikk ehumeuz e bovengrond (6-10%organisch e stof), bestaandeui tzee rzwar e kleime tongevee r 55%lutum .Hieronde rkom tee nzee rzware , kalklozekle ivoo rme t55-65 %lutum ,di etusse n85-9 5c mover ­ gaati nrietzeggeveen ,waarva nhe tbovenst edee lverweer dis . Depleistocen ezandondergron dbegin tovera lbinne n15 0c m- mv . Deoud eAh-horizon ti splaatselij kmoeri ge nbestaa tui tonher ­ kenbaarveen .Wannee rd eBh-horizon t aanwezigis ,bestaa tdez e uithumeu sto thumusrij k (4-10%organisch e stof), zwaklemi g (12% leem), matigfij nzan d (M50= 14 0 ym). Dedieper eC-hori - zontbestaa tui toverwegen dleemar m (8%leem) , matigfij nzan d M50= 15 5 ym).

Bodemgebruik:Weidebouw .

Bijzonderheden:Ee ndee lva ndez egronde ni sverwerk te ngeëga ­ liseerd. 214

B O §

c g b> c •H bi b> •H J 215

Tabel 79a Gegevens per kaarteenheid van de poldervaag- grondenMn7

Kaarteenheid Opper­ Org. 6HG GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca.i 0-30 diepte cm - mv. (ha) (X) (cm- -mv .) (cm)

Mn74C/v-IIa 2,6 8 0 70 30 Mn74C/vz-IIa 5,4 8 0 70 30 FlMn7*C/v-IIa 3,6 8 0 70 30 FlMn7«:/vz-IIa 0,2 8 0 70 30

Tabel 79bProfielschet sva nkaarteenhei d Mn74C/v-IIa.

Horizont Meng- Omschrijving Org. stof Textuur Kalk- Rijpings ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .) ding veen- C/.) IX) (Urn) soort lAhg 0-1 5 donkergrijze,hu - 55 meuze, kaIkloze, zeer zware klei lCgr 15-9 0 grijze, kalkloze, 60 zeer zware klei 2Cwr 90-1*0 bruin rietzegge- 55 RC veen 3Cr 140-150 grijs, zwak lemig, 12 165 matig fijn zand

4.5 Overslaggronden

Deoverslaggronde n zijnd ejongst ezeeafzettingen .Z ezij nont ­ staanal sgevol gva ndijkdoorbraken .He tzij nmati gfijnzandig e totgrofzandig egronden ,vaa kme tkleiï gmateriaa lvermengd . Hetmaaivel dheef tplaatselij k doorhe tuittichele nva nkle i eenongelijk e ligginggekregen .Z ekome nvoo ri nd eomgevin g vanNekkevel d (afb.47) .E ri séé nlegenda-eenhei donderschei ­ den.

A0 Vlakvaaggronden;overslagzan dme tzave lo pee nzwar e kleitussenlaage nee nveenondergron dbeginnen dtusse n 40-60c m

Verbreiding:I nd eomgevin gva nNekkeveld .

Oppervlakte:8 h a= 0 %(exclusie fverwerkt egronde n2 ha). 216

c •0o) c O h bi

O 3 h >0)

10 > b> B •H teb> •H J 217

Profielopbouw:D ebovengron dbestaa tui tlicht ezave lvermeng d metzan de nklei -e nveenbrokken .Onde rdi t40-4 5c mdikk ede k komtee nkleilaa gvoo rdi ebestaa tui tlicht ekle i (30%lutum ) metveenbrokken .Hieronde rkom tee nlaa gzwar ekle i (60%lutum ) voor,waari noo kveenbrokke nvoorkomen .Tusse n80-10 0c mkom t verslagenvee nvoor .

Bodemgebruik:Weidebouw .

Bijzonderheden:He tzij nster kheterogen eprofielen .Z oka nhe t zandpakket indikt ee nsamenstellin go pkort eafstan dster kwis ­ selen.Ee ndee lva ndez egronde nzij nverwerkt .

Tabel 80a Gegevens per kaarteenheid van de overslag- gronden AO.

Kaarteenheid Opper­ Org. GH6 GLG Bewor- vlakte stof van telbare ca. 0-30 diepte cm - mv. (ha) e/.) (cm- -mv .) (cm) AO-IIb 3,3 25 60 30 AO-IVu 4,4 45 45 30 FIAO-Ia 1»* 0 45 30 FlAO-IIIa 0,2 0 85 30

Tabel 80b Profielschets van kaarteenheid AO-IIb.

Horizont Meng-Omschrijvin g Org. stof Textuur Kalk- Rijpings ver- klasse klasse code diepte hou- aard/ lutum leem M50 (cm -mv .1 ding veen- (X) (Z) (Urn) soort lAhg 0- 20 donkergrijze,hu - 12 190 meuze,kalkloze , lichte zavel lCg 20-4 5 grijze,kalkloze , 12 12 190 1 lichte zavel 2Cg 45-7 5 grijze,kalkloze , 30 1 lichte klei 2Cgr 75-105 grijze,kalkloze , 60 1 zware klei 3Cwr 105-120 zwartbruin,ver ­ 80 DK slagen veen

4.6 Verwerktegronde n

Verwerktegronde nkome nversprei dove rhe tgehel eherinrich ­ tingsgebiedvoo r (afb.48) .Binne nd everwerkt egronde nzij n 218

drielegenda-eenhede nonderscheide n (ziepar .3.3.6) . -F londie pverwerkt ,te nminst e 20cm ; -F 2die pverwerkt ,te nminst e4 0cm ; -G afgegraven,te nminst e2 0cm .

Achterd ecod ekom td ebodemeenhei dva nhe thuidig eprofiel . Deprofielschet s end egegeven spe rkaarteenhei dva ndez egron ­ denzij nbeschreve nbi jd ebodemeenhei dva nda tprofiel .

Fl Ondiepverwerkt egronde n

Verbreiding:Versprei ddoo rhe tgehel egebied .

Oppervlakte:46 7h a= 9% .

Bodemgebruik:I nhe tkleigebie dvoornamelij kvoo rweidebouw , inhe tzandgebie dzowe lvoo rweide -al sakkerbouw .

Bijzonderheden:He tgrootst e deelva ndez egronde ni sgeëgali ­ seerd.D ebovengron d isvaa kno gherkenbaar .I nhe tkleigebie d komengronde nvoo rdi eho lliggen ,d.w.z .d erande nva ndez e percelenligge nvaa k4 0to t10 0c mhoge rda nhe tmidden .Di t veroorzaakt stagnatie ind eoppervlakkig ewaterafvoer ,waar ­ doord egebruiksmogelijkhede nva ndez egronde nbeperk tzijn . Doordez egronde nt efreze ne nt eegalisere nkrijge ndez egron ­ denee nbeter eoppervlakkig e ontwatering.He tzij nn ugronde n metee nheterogee ndek ;aa nd eran dva nhe tpercee lzij nd e grondenvaa kmaa r2 0c mverwerk te ni nhe tmidde nvaa k40-8 0 cm (afb.49) .I nhe tzandgebie dbetref the tvaa kpercele ndi e vannatur eee nzee rongelijk emaaiveldsliggin ghebben .Doo r egalisatieontstaa nondie pverwerkte ,heterogen eprofielen .

F2 Diepverwerkt egronde n

Verbreiding:Voornamelij k inhe tzandgebie dmaa roo ki nd e gebiedenme tmoerig egronde ne nveengronden .

Oppervlakte:79 1h a= 16% .

Bodemgebruik:Zowe lweidebou wal sakkerbouw .

Bijzonderheden:Dez edie pverwerkt egronde nhebbe nee nhetero ­ geenprofie lda ti ndikt evarieer tva n40-10 0cm .Wannee rdez e grondenzij nuitgelaagd ,i sd ebovengron dmeesta lteruggestor t eni sd everwerkingsdiept e ca.40-6 0cm .Ee ndee lva nd emoeri ­ gegronde ne nd eveengronde n isdie pverwerkt .W ehebbe nz e vaaknaa rhe toorspronkelijk e ofnaa rhe tnaastliggend eprofie l benoemd. 219

^HiiÄhÄ3^KI^^^

R55-171

AfD .4 9 Ondiep verwerkte en geëgaliseerde gronden, waarvan het naast gelegen perceel met steilrand nu hoger ligt.

G Afgegravengronde n

Verbreiding:Voornamelij k langsd evoormalig ezeedijk .

Oppervlakte:4 0h a= 1% .

Bijzonderheden:He tmateriaa li sgebruik tvoo rdijkverzwaring . Bijenkel eva ndez epercele ni sd ekle ionde rhe thumeuz ede k weggegraven.Dez egronde nzij nheterogeen ;doo rhu nlager elig ­ gingte nopzicht eva nd eomgevin ghebbe nw ez ebi jafgegrave n grondengerekend .He tmaaivel di smeesta lnie tgeëgaliseerd , waardoorhoogteverschille n opkort eafstan dvoorkomen .

4.7 Toevoegingen

Eenaanta lbodemkundig eeigenschappe n iso pd ebodemkaar tme t eentoevoegin gaangegeven .D eeerst evij ftoevoeginge nhebbe n betrekkinghebbe no pd ebovengron do fbovenst e4 0c mva nhe t profiel.D elaatst evij ftoevoeginge nhebbe nbetrekkin go pd e ondergrondo ftussenlaa g (dieperda n4 0c m -mv .e ntenminst e 15c mdik) . 220

1/... Lutumhoudend (6-9%lutum )

Verbreiding:Bi jee ngroo tdee lva nd ezandgronde nvoora lbi j debeekeerdgronden .

Toelichting:Ui tanalysegegeven sblijk tda tvee lzandgronde n inNijkerk-Putte n lutumbijmenginghebbe n (meerda n 5%).W eheb ­ bend egren sbi j6 %lutu mgeleg domda tander sbijn aall ezand ­ grondenme tuitzonderin gva nd eduinvaaggronde n dezetoevoe ­ gingzoude ndragen .D ebeekeerdgronde n diegelege nzij ni nd e laagsteterreindelen ,hebbe nee nhoo glutumgehalt e (8à 9%) . Ookd ezandgronde ndi eo pd eovergan gnaa rd ezeekleigronde n liggene ndaardoo ronde rinvloe dva nd eze ehebbe ngelegen , hebbenee nhoo glutumgehalte .

s/ Stuifzanddek (10-40c mdik )

Verbreiding:Te nooste nva nDriedorp .

Toelichting:Dez e toevoegingkom ti nd eomgevin gva nd eduin ­ vaaggrondenvoor .He tstuifzandde kbeva t1-2 %humu se nbestaa t uitleemar m (ca.8 %leem) ,mati gfij nzan d (M50= 19 0 ym).He t stuifzand isvaa kgelaagd .He tvorm tkopje se nruggetje si nhe t terrein.Hierdoo r isoo kverschi li ndikt eva nhe tstuifzandde k ontstaan.

o/... Overslagzand (10-40c mdik )

Verbreiding:Voornamelij k ind eomgevin gva nNekkevel de nPut ­ terveld .

Toelichting:He toverslagzan d isontstaa nal sgevol gva ndijk ­ doorbrakene nbestaa tui tmati gfij nzan d (M50= 19 0 ym).He t overslagzand ligtwaaiervormi grondo md eplaat sva nd edijkdoor ­ braak.D ehoeveelhei d zandneem ta fnaarmat ed eafstan dto td e plaatsva nd edijkdoorbraa ktoeneemt .

g/... Zandbijmenging (10-40c mdik )

Verbreiding:Voornamelij kee nstroo kkleigronde ndi etusse no f ind ebuur tva nzandgronde nzij ngelegen .

Toelichting:He tzan dbevind tzic hmeesta li nd etoplaa gva n dezwaarder egronden .Bi jd elichter egronde ni she tzan dvaa k doorbewerkin gi nd ebouwvoo ropgenomen .Doo rverwerkin ge nega ­ lisatiei she tzan dove ree ngroter ediept everspreid . 221

f/... IJzerrijk (beginnend <4 0c m- mv. )

Verbreiding:Voornamelij k inhe tooste nva nhe tgebied .

Toelichting:I nd ebeekdale nkom tvee lijzerrij kmateriaa lvoor . Dezegronde nhebbe ni nd eAg -e nCg -horizon tster kgevlekt e roest (okerachtig).Plaatselij k kandez eroes tz oster kverki t zijnda td eijzerconcretie s alsijzeroe rvoorkomen .D eijzercon - cretieskome nplaatselij kvana fmaaivel dto t50-6 0c m- mv . voor.

.../w Moerigmateriaa ltusse n40-8 0c m- mv .beginnen d

Verbreiding:Bi jenkel ezandgronden ,maa rvoornamelij kbi jd e kleigrondendi ezij ngelege no pd eovergan gnaa rhe tzandgebied .

Toelichting:Dez eplaatse nzij nvroege rbegroei dgewees tme t eenvri jrijk evegetatie ,zoda tee nveenlaa ggevorm dko nworde n opd epleistocen e zandondergrond.Tijden sd eveenvormin gwerde n ookslibdeeltje safgezet .Nada taa nd eveengroe iee neind ekwam , heefthe tvee naa nee nlang eperiod eva nverwerin gbloo tge ­ staan;daardoo r isee nlaa gzwart ,onherkenbaa rvee nontstaan . Dezelaa gi slate rwee rme tkle iafgedekt .

.../v Moerigmateriaa ltusse n80-12 0c m- mv .beginnen d

Verbreiding:Voornamelij k inhe toostelij kdee lva nhe tgebied .

Toelichting:Di tvee ni svermoedelij k tijdenswarmer eintersta ­ dialeni nhe tPleistocee ngevormd .He theef tee nbruin ekleur . Inhe tvee nkome nenkel ezandkorreltje svoor .He tveenlaagj e ismaa rzelde ndikke rda n2 5c me nheef tee nplaterige ,dicht e structuur.Zo' nlaagj everoorzaak tee nstorend ewerkin go pd e verticalewaterbeweging .

.../l Leem (>35%<5 0ym )tusse n40-12 0c m- mv .beginnen d

Verbreiding:Voornamelij k inhe toostelij kdee lva nhe tgebied .

Toelichting:I nd eondergronde nbestaand eui tfluvioperigla - ciaalmateriaal ,kome nleemlage nvoor .D ezwaart eva nd elee m kanva nplaat sto tplaat sster kverschillen .E rkome nleemlage n voorme tca .40 %leem ,maa roo klutumrijk eleemlage nme tmee r dan55 %leem . 222

.../r Grinden/o fgro fzan dtusse n40-12 0c m- mv .beginnen d

Verbreiding:I nhe toostelij kdee lva nhe tgebied .

Toelichting:Dez e toevoegingkom tallee nvoor ,waa r fluvioperiglaciaalmateriaa li nd eondergron dvoorkomt ,vaa k incombinati eme tlee me nveen .D emediaa nva nhe tzan dlig t vaakbove n21 0ym .

...IT, Zandtusse n40-12 0c m- mv .beginnen d

Verbreiding:Voornamelij k opd eovergan gva nhe tzand -naa r hetkleigebied .

Toelichting:Dez etoevoegin gkom tallee nvoo rbi jkleigronde n enverwerkt egronden .D emediaa nva nhe tzan dlig tmeesta l beneden21 0 ym).

4.8 Grondwatertrappen

Indez eparagraa fgeve nw eee ntoelichtin go pd egekarteerd e grondwatertrappenva nhe therinrichtingsgebie d Nijkerk-Putten (zieoo kbijl .2) .D egrondwaterstanden ,me tnam ed egrondwa - terfluktuatie,zij nva ngrot ebetekeni svoo rd ewater -e nlucht - huishoudingva nd egron d (Houben 1981).D egrondwaterfluktua - tiei sdaaro mee nbelangrijk e faktorbi jd ebepalin gva nd e gebruikswaardeva nd egrond .Ove rhe talgemee nblijk tda the t zuidene nzuidooste nva nhe therinrichtingsgebie dbestaa tui t drogeto tzee rdrog ezandgronden ,me tuitzonderin gva nd e beekdalen.He tovergangsgebied ,va nd ezandgronde nnaa rd e klei-op-veengronden,i sgoe dontwaterd .D epolde rArkemhee ni s hetlaags tgelege ndee lva nhe therinrichtingsgebied .D e gemiddeldewintergrondwaterstande nbevinde nzic hhie r tussen0 en4 0c m-mv .D edroogleggin gva ndi tgebie di svoo r agrarischedoeleinde nnie toptimaal ,voora ldoo rd eslech t doorlatendekle i (bovengrond).D efluktuati eva nhe t grondwater indez epolde r isgering .

Ia GHG< 2 5c m- mv. ;GL G< 5 0c m- mv .

Verbreiding:I nsmall e strokenlang sd eIJsselmeerdij ke nte n zuidwestenva nAchterhoek .

Oppervlakte:3 6h a= 1% .

Toelichting:I nhoofdzaa kkom tdez egrondwatertra pvoo ri nsmal ­ le,afgegrave nstroke nlang sd eIJsselmeerdijk .D eafgegrave n kleii sgebruik tvoo rdijkaanle ge ndijkverzwaring .Dez eafge - 223

gravenpercele no fgedeelte nva npercele nmake nveela ldee l uitva nnatuurterreinen .D elaagst edele nkunne n 'swinter s vooree nbepaald eperiod eonde rwate rkome nt estaan .Mee r landinwaartskome nno genkel evlakje svoo r tenzuidweste nva n Achterhoek.He tbetref thie r relatieflaaggelegen ,nie tver ­ gravengronden .All evlakke nme tgrondwatertra p Iazij nveen ­ gronden.

Ha GHG< 2 5c m- mv .; GL G= 50-8 0c m- mv .

Verbreiding:Ee nzee rgroot ,aaneengeslote nvla kkom tvoo ri n hetnoordwestelij k deelva nhe therinrichtingsgebied ,d epol ­ derArkemheen .Enkel eversprei d liggendevlakje skome nvoo r tussenHoi ke nHolkerveen ,te nnoordweste nva nhe tlandgoe d01 - denaller,i nd eomgevin gva nHoe fe ni nee ndrieta lklein ede ­ pressies inhe tzuidooste nva nhe tgebied .

Oppervlakte:147 5h a= 29% .

Toelichting:I nd epolde rArkemhee nneem tgrondwatertra pII a verreweghe tgrootst eareaa li nbeslag .Dez epolde ri soverwe ­ gendee nklei-op-veengebie dme tee nhoo gpolderpeil .D ehog e slootwaterstandenmoete nervoo rzorge nda tz oweini gmogelij k oxydatieva nvee ne nklin kontstaat .Oo kzij ngrot edele nva n depolde r ineigendo mva nStaatsbosbeheer ,di ebi jhe tbehee r vandi tgebie dhe tmees tgebaa ti sbi jhog egrondwarterstan - den.I nhe tdekzandgebie dkom tgrondwatertra p liame tnam evoo r ind erelatie flaags tgelege nbeekdalgronden .I nhe tjong e veenontginningsgebied tussenHol ke nHolkervee nkom t grondwatertrap IIaregelmati gvoo rbi jd emoerig egronden .I n dewinte rkom the tgrondwate rvaa kondiepe rda n2 0c m- mv . voor;geregel dzelf sto taa nhe tmaaiveld .Voora ld ekommetje s blijvenwa tlange rna tdoo rd eholl eliggin ge ndoorda td e bovengrond ind ekommetje svaa kminde rdoorlaten d isda nd e bovengrond ind eomgevin g (zwaarderebovengron de nverspoeld e humus).Bi jgronde nme tdez eG te nteven see nzwar e kleibovengrond ishe tva nbelan gda td epercele niet sbo l liggen,begreppel dzij nen/o fee nkort eslootafstan dhebben .

IIb GHG= 25-4 0c m- mv. ;GL G= 50-8 0c m- mv .

Verbreiding:Enkel eversprei d liggendevlakke nne tte nnoorde n vand eautosnelwe gA28 .

Oppervlakte:7 1h a= 1% .

Toelichting:Grondwatertra p IIbkom tne tal sII ahe tmeest e voori nd epolde rArkemheen .D elager egrondwaterstanden ,me t namei nd ewinter ,zij nhe tgevol gva ndekzandopduikingen ,over - slagzando fegalisatie ,waardoo rbi jee nbeheers tpolderpei l 224

enigewegzijgin gka nplaatsvinden .I nhe tdekzandgebie dkom t grondwatertrap IIbnie tvoor .I nhe tjong eveenontginningsge - biedtusse nHol ke nHolkervee nkom tgrondwatertra p IIbregelma ­ tigvoo rbi jd emoerig egronden .

lila GHG< 2 5c m- mv. ;GL G= 80-12 0c m- mv .

Verbreiding:Versprei dove rhe tgehel e landinrichtingsgebied metd egrootst econcentrati e inhe tmiddengebie dparalle laa n deautosnelwe gA28 .Opvallen dweini gvertegenwoordig d isdez e grondwatertrap ind epolde rArkemheen .

Oppervlakte:62 9h a= 13% .

Toelichting:D egrootst eaaneengeslote noppervlakt e komtvoo r inhe tjong eveenontginningsgebied , zuidwestelijkva nNijkerk . Tevenskom tdez eG tvee lvoo r inhe tklei-op-zandgebie de nbi j deovergan gva nhe tklei-op-veengebie dnaa rhe tdekzandgebied . Inhe tdekzandgebie dkom tgrondwatertra p lilaregelmati gvoo r ind ebeekdalen .I nd epolde rArkemhee nkom tdez eG tne tal s bijgrondwatertra p IIbvoo ri nvlakke nme tee ndekzandopduiking , overslagzando fgeëgaliseerd egronden .

Illb GHG= 25-4 0c m- mv. ;GL G= 80-12 0c m- mv .

Verbreiding:Versprei dove rhe tgehel e landinrichtingsgebied metd egrootst econcentrati e inhe tmiddengebie dparalle laa n deautosnelwe gA28 .Dez egrondwatertra p komtweini gi nd epol ­ derArkemhee nvoor .

Oppervlakte:105 4h a= 21 %

Toelichting:D egrootst eaaneengeslote noppervlakt e komtvoo r inhe tjong eveenontginningsgebied ,zuidwestelij kva nNijkerk . Tevenskom tdez eG tvee lvoo ri nhe tklei-op-zandgebie d eno p deovergan gva nhe tklei-op-veengebie dnaa rhe tdekzandgebied . Inhe tdekzandgebie dkom tgrondwatertra p Illbregelmati gvoo r ind ebeekdalen .I nd epolde rArkemhee nkom tdez eG tne tal s bijgrondwatertra p IIbvoo r invlakke nme tee ndekzandopduiking , overslagzand ofgeëgaliseerd e gronden.Bi jareaalvergelijkin g tussenlil ae nIll bblijk tdat ,me tnam e inhe tzuide nva nhe t gebied,grondwatertra p Illbhe tmeest evoorkomt .He tverschi l inwintergrondwaterstan d tussengrondwatertra p lilae nIll b wordtvoo ree ngroo tdee lveroorzaak tdoo rrelatiev emaaivelds ­ hoogte.I nd epolde rArkemhee ndaarentege nword the tverschi l inGH Gveroorzaak tdoo rd ezwaart eva nd ebovengron de nd evor m vanhe trelie f (holle,boll e ligging),terwij li nd eres tva n hetgebie dgrondbewerkinge n endrainag eee nverschi li nGH Gkun ­ nenopleveren .Hoewe ld eGH Gbi jG tIll btusse n2 5e n4 0c m- mv.voorkomt ,kunne nzic hveelvuldi gplasse nvorme ntengevolg e 225

van een slechtdoorlatend ebovengrond .I nd ezandgronde nme t eenkleide kka ni ndrog ezomer svochttekor toptreden .

IVu GHG= 40-8 0c m- mv. ;GL G= 80-12 0c m- mv .

Verbreiding:Versprei dove rhe tgebie dme tee nzeker econcen ­ tratiete nzuidweste nva nNijkerk .

Oppervlakte:15 7h a= 3% .

Toelichting:Grondwatertra p IVukom the tmees tvoo raa nd eran d vanee ndekzandru gme tgrondwatertra pVl oe ni nee nbeekda lo f mariene restgeulme tgrondwatertra p Illb.I nhe tjong eveenont - ginningsgebied kangrondwatertra p IVusolitai rvoorkome nbinne n eenvla kme tgrondwatertra p Illbal sgevol gva nee niet shoger e maaiveldsliggingen/o fee ngoed edoorlatendhei d incombinati e metee ngoed eontwateringstoestand .Te nnoordweste nva nd epol ­ derArkemhee nkom tG tIV uvoo ro pd eoverslaggronden ,waa rhe t maaiveldduidelij khoge rligt .

Vbo GHG= 25-4 0c m- mv. ;GL G= 120-18 0c m- mv .

Verbreiding:Versprei dove rhe tgebie dzuidoostelij kva nd e autosnelwegA28 .Te nnoorde nva nd eautosnelwe gkom tdez eG t bijnanie tvoor .

Oppervlakte:42 0h a= 8% .

Toelichting:Grondwatertra pVb okom toverwegen dvoo raa nd e randva nee ndekzandru gme tgrondwatertra pVl oe ni nee nbeek ­ dalo fmarien e restgeulme tgrondwatertra p Illb.Ne tal sgrond ­ watertrap IVui ndez epositi ehebbe nd egronde nme tgrondwater ­ trapVb ovaa kee nhoger emaaiveldsliggin gvergeleke nme td e grondenme tgrondwatertra p Illb.Doo rd eslecht edoorlatendhei d isd eafvoe rva nregen -e ngrondwate r ind ewinterperiod enie t optimaal.Bi jd ezandgronde nme tdez eG tkom the tgrondwate r zeldento taa nhe tmaaiveld ,tenzi jd eondergron d sterklemi g iso fee nstagnerend eleemlaa gbevat .

Vlo GHG= 40-8 0c m- mv. ;GL G= 120-18 0c m- mv .

Verbreiding:Versprei dove rhe tgebie dzuidoostelij kva nd e autosnelwegA28 .Te nnoorde nva nd eautosnelwe gkom tdez eG t weinigvoor .

Oppervlakte:67 9h a= 14% . 226

Toelichting:Grondwatertra pVl okom tbijn auitsluiten dvoo ro p dedekzandruggen .Voornamelij kbi jd egronde nme tgro fzan di n deondergron dzij nd egemiddel d laagste zomergrondwaterstanden ondieperda n15 0c m- mv .D ezwa klemig egronde nme tdez eGt , vooraldi eme tee ndunn ehumushoudend ebovengrond ,zij ndroog - tegevoelig.Doo rd edieper egrondwaterstande n diebi jdez eG t optredeni nhe tgroeiseizoen ,zij nd egewasse nmee r afhankelijkva nhe tvochtleveren dvermoge ni nhe tbewortelbar e deelva nhe tprofiel .

VIIo GHG= 80-14 0c m- mv. ;GL G= 120-18 0c m- mv .

Verbreiding:Versprei dove rhe tgebie dzuidoostelij kva nd e autosnelwegA28 .Te nnoorde nva nd eautosnelwe gkom tdez eG t bijnanie tvoor .

Oppervlakte:3 2h a= 1% .

Toelichting:Grondwatertra pVII okom tvoo ro pd erelatie fhoo g gelegendekzandruggen .Dez egronde nzij ni nd elaatst eeeuwe n vaakme tpotstalmes topgehoogd .Bi jdez egronde nkome ni nd e ondergrondweini gstorend e lagenvoor .

Vlld GHG= 80-14 0c m- mv. ;GL G> 18 0c m- mv .

Verbreiding:Versprei dove rhe tgebie dzuidoostelij kva nd e autosnelwegA28 .Te nnoorde nva nd eautosnelwe gkom tdez eG t bijnanie tvoor .

Oppervlakte:8 5h a= 2% .

Toelichting:Grondwatertra pVll dkom tvoo ro pd erelatie fhoo g gelegendekzandruggen .Dez egronde nzij ni nd elaatst eeeuwe n vaakme tpotstalmes topgehoogd .Grondwatertra pVll dkom tmee r voorda nVIIo .Di tword ti nhoofdzaa kveroorzaak tdoo rrelatie ­ vemaaiveldshoogte ,waardoo roo kd eGH Giet slage rzit .Bi jde ­ zegronde nkome ni nd eondergron dweini gstorend e lagenvoor . Doorgaanshebbe ndez egronde nhangwaterprofielen .

VUId GHG> 14 0c m- mv .; GL G> 18 0c m- mv .

Verbreiding:I nhe tuiterst e zuidoostenva nhe tgebie dkome n drievlakke nvoo ro pd egrot ee sbi jklei nEhrenta le nee n vlakoostelij kva nd ewe gNijkerk-Barnevel dbi jd ehoev e Klinkenberg.

Oppervlakte: 227

Toelichting:Grondwatertra pVlII dkom tvoo ro pd erelatie f hoogst,gelege ndele nva nee ndekzandrug ;all egronde nme tdez e Gthebbe ni ndi tgebie dee nesdek .D egrenze ntusse nG tVll d enVIIl dzij nvaa k landschappelijkbepaald ,omda td edifferen ­ tiërendekenmerke nzic hdiepe rda nd eboringsdiept ebevinden . DeGL G isplaatselij k opd ehoogst edele ndiepe rda n3 à 4 m - mv.Voo rd evochtvoorzienin g zijnd egewasse ngehee l aangewezeno phe thangwater .

4.9 Kwel

Hetherinrichtingsgebie d isee nhellen dgebied ;he thoogst e deeli nhe tzuidooste ni see ndekzandgebie dda thel tva nca . 10m to t0 m + NAP .He tlaagst edee llig ti nhe tnoordweste n eni see nklei-op-veengebie dda to pca .1 m + NA P tot0, 3m - NAPligt .E rkome ni ndi therinrichtingsgebie d vrijvee larte ­ sischebronne nvoor ,di eaangeve nda tregional ekwelstromin g voorkomt (vand eVeluwestuwwa lnaa rhe trandmerengebied) .Ui t eigenwaarneminge n isgebleke nda too klokal ekwelstrome nvoor ­ komen (vandekzandrugge nnaa rbeekdalen )gezien : -roestrij koppervlaktewate rme tee niriserend eglans , -roestrijk eprofiele nme tplaatselij k zelfsijzerconcretie s enijzerbrokken ;i nenkel eprofiele nkom tee nslapp eokerkleu - rigekleilaa gvoor .

Bijvee lgronde nkonde nw egee nduidelijk everschijnsele nvoo r kwelindiceren .

4.10 Overige onderscheidingen

Opd ebodem -e ngrondwatertrappenkaar t komendri ecategorieë n overigeonderscheidinge nvoor .

Deeerst ecategori ebestaa tui tvlaksymbolen ,d etweed eui t lijnsymbolene nd ederd eui tpuntsymbolen .Vlaksymbole nbezit ­ tenee nbepaald eoppervlakt e opd ebodem -e ngrondwatertrappen ­ kaart;lijn -e npuntsymbole nhebbe nallee nee nplaatsaanduidin g opd ekaart .

Wehebbe nvij fverschillend evlaksymbole nonderscheiden .

Bebouwing en wegen. Eenaanta li nhoofdzaa kgeografisch e bij­ zonderhedenvorm tdez ecategori e zoals:enclaves ,bebouwing , wegen,camping ,e.d .

Geen toestemming. Binnenhe tkarteringsgebie d komenterreine n voorwaa rgee ntoestemmin gwer dverleen do md epercele nt ebe ­ tredene nd egron d teonderzoeken . 228

Waterlopen, plassen en moeras. Opd ebodemkaar tzij nvlakke n wateronderscheiden .Enkel ebeken ,kolke ne nee nkanaa lbeho ­ renhiertoe .Z ezij nteven sva nbelan gal secologisc hland ­ schapselement.Oo kzij nenkel euitgegrave n laagtenlang sd e autosnelwegbi jdez ecategori e ingedeeld.

Pol. Ondanksd ebedijkin gi sd epolde rverschillend ekere n geïnundeerd.D ebewoningsplaatse n lageno pd enatuurlijk e hoogten.Dez ehoogte nkwame nbi jhog ewaterstande nno gonde r water.Daaro mwerde nz everde ropgehoog de nontstonde nd e zogenaamdepollen .

Afgedekte vuilstort. Dezegronde nkome nvoo ri nenkel eopgevul ­ delaagten .He tgebruikt emateriaa lbestaa tvoornamelij kui t grofhuisvuil .He tvui li safgedek tme tee ndunn elaa gzand . Vanhe toorsponkelijk eprofie li sniet smee rt eherkennen .

Wehebbe néé nlijnsymboo londerscheiden .

Dijken. Dijkenhebbe nal sfuncti ehe twate r tekeren ;lang sd e Schuitenbeek ligtee ndij kdi edeel si se nword tafgegraven .

Wehebbe néé npuntsymboo londerscheiden .

Fosfaatvlekken. Fosfaatvlekkenkome nvoo ro pplaatse nwaa rbe ­ woningi ndi tgebie dheef tplaatsgevonden .Z egeve nd eplaat s aanwaa rbeendere nva nmen se ndie rzij nvergaan . 229

ZANDDIEPTEKAART

Debegindiept eva nd ezandondergron d inhe therinrichtingsge ­ bied isweergegeve no pd ezanddieptekaart ,schaa l1 :1 000 0 (bijl.3) .D egegeven svoo rdez ekaar tzij nontleen daa nd e boorstaten.Me tee nSQL-programm a (ontwikkeldvoo rBOPAK-2 ) zijn,voo rall eboorstaten ,d ebegindiept eva nd ezandonder ­ grondgeselecteerd .D ebegindiept eva nd ezandondergron d iso p dezanddieptekaar tweergegeve nbi jd elokati eva nhe tbijbe ­ horendeboorpunt .Vervolgen szijn ,doo rinterpolati eme the t ARC/INFO-programmaARCTIN ,iso-zanddieptelijne naangemaakt .O p dezanddieptekaar t zijnd evolgend e iso-zanddieptelijnen (cm- mv.)weergegeven :10 ,40 ,80 ,120 ,150 ,20 0e n250 .

Bijd einterpolati e zijnall ezanddiepte spe rborin gal secht e waardenmeegenome n ind eberekening .Bi j32 7boringe ni sd e zandondergrondechte rnie tbinne nboorberei k aangetroffen.Bi j dezeboringe ni sd ezandondergron dgeze to pmaximal eboordiept e (cm- mv. )+ 1 cm .Di tka nd eliggin gva nenkel eiso-zanddiepte ­ lijnenongunsti ghebbe nbeïnvloed .W ehebbe ndez eboringe ndes ­ ondanksmeegenomen ,doorda tbijn aee nderd ediepe ri suitgeboor d dan15 0c m- mv .Teven sgeve nd eboringe nme td ewaard e 121e n 151c m- mv .aan ,da td ezandondergron d iniede rgeva ldiepe r zitda nresp .12 0e n15 0c m- mv . O o CN CD CO CM

0) QJ £ â CD CN CN CO C C 0 CD (0 w o o O O O O (O CN O CN PO in

CO ca "— n CD CO CL r. O CJ

o o co CN CN m ~i co CN

CN co PO CN 231

DWARSDOORSNEDEN

Omee nbete r inzichtt ekrijge ni nd eopbou wva nd egronde ne n hungeogenes ezij nvie rdwarsdoorsnede n gemaakt (bijl.4) . De liggingva ndez edwarsdoorsnede n isaangegeve no pafbeeldin g 50.D everwerkt egronde nzij nnie tnaa raar do ftextuu rweer ­ gegevenmaa rme tee nschuin estreep .E rkome nverschillend eaf ­ zettingene nsoorte nmateriaa lvoor :

HOLOCEEN Marieneafzettingen : -Z lichtee nzwar ezave l -LKlicht ekle i -ZKzwar ekle i

Organogeneafzettingen : -V veen (moerigmateriaal )

PLEISTOCEEN Eolischeafzettingen : -D leemarme nzwa klemig ,fij nzan d (dekzand)

Fluvioperiglaciale afzettingen: -L zeerster klemig ,fij nzan de nzandig elee m -F leemarm,mati gfij ne nmati ggro fzan d -G leemarm,gro fzan d -Vevee n (moerigmateriaal) .

Beschrijving van de dwarsdoorsneden

DwarsdoorsnedeA-A A

DwarsdoorsnedeA-A Abegin tte nzuide nva nAchterhoe k eneindig t tenweste nva nNijkerk .D eondergron dbestaa tui tfluvioperigla - ciaalmateriaal .Di tmateriaa l isafgedek tme tlicht ee nzwar e klei.I nhe toostelij kdee lva ndez edoorsned ekom tdekzan d voor.Ee ndee lva nd egronde ni sondie pe ndie pverwerkt .

DwarsdoorsnedeB-B B

DwarsdoorsnedeB-B Bbegin tte nnoordooste nva nNijker ke nein ­ digtte nnoorden-va nSteenenkamer .D eondergron dbestaa tui t fluvioperiglaciaalmateriaal .Di tmateriaa li safgedek tme tee n laagdekzan dda ti ndikt ester kka nverschillen .Enkel elaagte s zijnopgevul dme tklei .

Dwarsdoorsnede C-CC

DwarsdoorsnedeC-C Cbegin tte nooste nva nNijker ke neindig t tennoorde nva nTinteler .D eondergron dbestaa tui tfluviope ­ riglaciaalmateriaa lda tafgedek ti sme tee nlaa gdekzand . Ind elaagst eterreindele nkome nlutumhoudend ebovengronde n voorme tijzerconcretie sdi evermoedelij konde rinvloe dva n 232

kwelzij nontstaan .D eovergan gva nd elaaggelege ngronde n naard ehooggelege ngronde ni svaa kabrup t (afb.51) .

DwarsdoorsnedeD-D D

DwarsdoorsnedeD-D Dbegin tbi jSlichtenhors te neindig tonde r Nijkerk.D eondergron dbestaa tui thomogee nfluvioperiglaciaa l materiaalafgedek tdoo ree nlaa gdekzand .I nee ngeu lheef t veengroeiplaatsgevonden .

Beschrijving van de legenda-eenheden in de dwarsdoorsneden

Verwerktegronde n

Inhe therinrichtingsgebie d zijni nhe tverlede nvee lpercele n afgegravene ngeëgaliseer d (rondgelegd).Jaarlijk sworde nvee l percelendi eho lligge n (voorali nd epolde rArkemheen) ,gediep - ploegde ndaarn arondgelegd .Dergelijk ewerkzaamhede nworde n inopdrach tva nd eindividuel egrondgebruike ruitgevoerd ,waar ­ doorhe tvoorkome nva ndez everwerkt egronde nzee rgrilli gis . Heti sevenwe lzee raannemelij kda the tegalisere ni nd epolde r Arkemheenee ngroter eomvan gza laannemen .

Marieneafzettinge n

Demarien eafzettinge nbestaa nui tlicht ee nzwar ezavel ,e n lichtee nzwar eklei .D elicht ee nzwar ezave l (8-25%lutum ) zijnvaa kiet sroestig .D etoplaa gbeva tvaa kzandbijmengin g enlig to pee nzandondergrond .

Organogeneafzettin g

Deorganogen e afzettingenbestaa nvoornamelij kui trietzegge - veen.

Eolischeafzettinge n

Hetpakke tdekzan di smeesta ldunne rda n1 à 2 meter .E rkun ­ nenverschillend e afzettingsfasenworde nonderscheiden .D eaf ­ zettingendi eto the tOu dDekzan dbehoren ,bevatte nmeesta l meerlee me nzij nove rhe talgemee nfijne rva nsamenstellin g dand eafzettinge ndi eto the tJon gDekzan dgereken dworden .

Fluvioperiglaciale afzettingen

Fluvioperiglaciale afzettingenbestaa noverwegen dui tmati g fijnto tgro fzan dme tinschakelin gva ndunn eleem -e nveenla - gen,e nplaatselij kme tlaagje sgrofzandi go fgrindrij kmate ­ riaal. i .v «"

R55-177

Afl) !:H Abrupte overgang van de op de voorgrond gelegen beekeerdgronden naar de hoger gelegen enkeerdgronden met op de rand enkele bomen. 235

LITERATUUR

Bakker,H .d ee nW.P .Loche r (red.)/ 1987.Bodemkund eva n Nederland;voorpublikati eva ndee l2 ,Bodemgeografie .De n Bosch,Malmberg .

Bakker,H .d ee nJ .Schelling ,1989 .Systee mva nbodemclassifi ­ catievoo rNederland ;d ehoger eniveaus .Wageningen ,PUDOC .

Bannink,J.F. , 1960.D ebodemgesteldhei dva nee ngedeelt eva n depolde rArkemheen .Wageningen ,STIBOKA .Rappor tnr .506 .

Bodemkaartva nNederland ,1965 .Bodemkaar tva nNederland , schaal1 :5 0000 .Toelichtin gbi jkaartbla d3 2Oos tAmers ­ foort.Wageningen ,STIBOKA .

Bodemkaartva nNederland ,1966 .Bodemkaar tva nNederland , schaal1 :5 0000 .Toelichtin gbi jkaartbla d2 6Wes tHarder ­ wijke nkaartbla d3 2Wes tAmersfoort .Wageningen ,STIBOKA .

CultuurtechnischVademecum ,1988 .Cultuurtechnisch e Vereniging.

Dekker,L.W. ,J .Boum ae nO.H .Boersma ,1981 .D ehorizontal e envertical everzadigd edoorlatendhei dva nzwar ekleilagen , gemetenme td ekubusmethode .Cultuurtechnisc hTijdschrif t 21(3),174-181 .

Denneboom,J .e tal. ,1985 .BOPA Kversi e3.0 ;ee nprogrammapak ­ keto mdigitale ,bodemkundig egegeven st everwerken .Wagenin ­ gen, STIBOKA.Rappor tnr .1857 .

DGV-TNO,1985 .Grondwaterkaar tva nNederlan dAmersfoort-Oos t (32Oost) .Delft ,DGV-TNO .

Dooren,F .van ,1986 .Landschappe nva nNijkerk-Arkemheen . z.pl.,Callenbach .

Grootjans,P. ,1984 .D egeohydrologisch ebeschrijvin gva nd e provincieGelderland .Delft ,DGV-TNO/Diens tWaterbehee r ProvincieGelderland .

Gruiter,J.J . dee nP .va nde rSluis ,i.v .D eoverschrijdings ­ frequentieva nd egrondwaterstande n afgeleidui td egemid ­ deldhoogst ee nd egemiddel dlaagst egrondwaterstand .Wage ­ ningen,STIBOKA .

Heesen,H.C .va ne nG.J.W .Westerveld ,1966 .Karakteriserin g vanhe tgrondwaterstandsverloo p opd ebodemkaart .Cultuur ­ technischTijdschrif t 3(3),116-123 . 236

Hooghoudt,S.B. , 1940.Bijdrage n totd ekenni sva nenig e natuurkundige groothedenva nd egrond .Versl .Landbouwkundig e Onderz.46 .

Locher,W.P .e nH .d eBakke r (red.), 1987.Bodemkund eva n Nederland;voorpublikati eva ndee l1 ,Algemen eBodemkunde . DenBosch ,Malmberg .

Marsman,B.A .e nJ.J .d eGruijter ,1982 .Kwalitei tva nbodem - kaarten;ee nvergelijkin gva nkarteringsmethode ni nee nzand ­ gebied.Wageningen ,STIBOKA .Rappor tnr .1714 .

Meene,E.A .va nder ,M .va nMeerker ke nJ .va nde rStaay , 1988. Toelichtingenbi jd egeologisch e kaartva nNederlan d 1 :5 0000 ,bla dUtrech tOos t (310).Haarlem ,RGD .

Payne,R.W. ,P.W .Lan ee tal. ,1987 .Gensta t5 Referenc e Manual.Oxford ,Clarendo nPress .

Pleijter,G .e nA.G .Beekman ,1979.D ebodemgesteldhei de n bodemgeschiktheidva nhe truilverkavelingsgebie d Eemland. Wageningen,STIBOKA .Rappor tnr .1342 .

Sluijs,P .va nder ,1982 .D egrondwatertra p alskarakteristie k vanhe tgrondwaterstandsverloop .H2 0Tijdschrif tvoo rwater ­ voorzieninge nafvalwaterbehandelin g 15-3,42-46 .

Sluijs,P .va nde re nH.C .va nHeesen ,1989 .Veranderinge ni n deberekenin gva nd eGH Ge nd eGLG .Landinrichtin g 29(1), 18-21.

Soesbergen,G.A .van ,e tal. ,1986 .D einterpretati eva n bodemkundigegegevens :systee mvoo rd egeschiktheidsbeoorde - lingva ngronde nvoo rakkerbouw ,weidebou we nbosbouw .Wage ­ ningen,STIBOKA .Rappor tnr .1967 .

Steur,G.G.L .e nW .Heijink ,1972 .Moerig egronde ni n Nederland.In :Boo re nSpad e 18.Wageningen ,Veenman ,blz . 9-41.

Steur,G.G.L .e nW .Heijink ,1987 .Bodemkaar tva nNederland , schaal1 :5 0000 ;algemen ebegrippe ne nindelingen .3 eher ­ zieneuitgave .Wageningen ,STIBOKA .

Steur,G.G.L .e nG.J.W .Westerveld ,1965 .Bodemkaar te n kaartschaal.Cultuurtechnisc hTijdschrif t 5(5),55-74 .

Vervloet,J.A.J. ,1984 .Inleidin gto td ehistorisch e geografie vand eNederlands e cultuurlandschappen.Wageningen ,PUDOC . Landschapsstudies4 .

Wallenburg,C .van ,1989 .D ebodemdichthei dva nkoopveen- ,wei ­ deveen-e nwaardveengronde n inrelati eme tbodemkenmerken . Wageningen,STIBOKA .Rappor tnr .2040 . 237

Wallenburg,C .va ne nC .Hamming ,1985 .D ezodestevighei dva n grasslandi nrelati eto tbodemgesteldhei d enontwatering .Cul ­ tuurtechnischTijdschrif t 25(2),111-119 .

Zagwijn,W.H .e nC.J .va nStaalduine n (red.),1975 . Toelichtingbi jgeologisch eoverzichtskaarte nva nNederland . Haarlem,RGD .

Zegers,H.J.M. ,1961 .D ebodemgesteldhei dva nhe trandgebie d vanhe tZuidelijk-Flevolan dtusse nMuide ne nHarderwijk .Ben - nekom,STIBOKA ,Rappor tnr .519 . 239

AANHANGSELS

Oppervlakteva nd elegenda-eenhede no pd ebodemkaar t end egrondwatertrappenkaar t Vergelijkingva nd ecoderin gva nd elegenda-eenhede n opd ebodemkaar tva nNijkerk-Putten ,schaa l1 :1 000 0 (bijl. 1),me tdi eva nd eBodemkaar tva nNederland , schaal1 :5 000 0 Woordenlijst 241

NOCftOiOnN a co Nr~.s0Ntftf)v0KI(0OC0riN\0 NCOKINUIO^O ra r-i O O O W O I-- OriOKOLOOOOCvl o o> o CK O M O ri O ri O Kl 1 o

ai +> fa « «c A. > a. M M ai >

•o § H > 01 •0 0 O KI O Kl O M ft ft ft r-t O O O ft ft W O

(0 n tf o o> n o >3 ft ft ai Kl O •o S" Kl ri CvüKIOnUto-d-O c H ftftftftftftftft ai H ft ft mO'AOnOno •a H voocgocooc-o ai * O c a) N O Ut O Kl >£ ^i-iroNi-ii-ivoftjcooeo ai * •* » a in H i « O i-i o o o I/IOCOOI^-OCOOOONOCOO M il i o ^ o 14 % s ai t» ai a. ra u •g •»* fa VÛ O •t M Ifl o «O n OJ M (0 ai * #. * A ft ft •p O O Kl O -* o ft ft •* o m o > ra » o o 0C fa (S (S

Jl

u ai a. c tl 73 C 0 fa b> TJ •o fa C •H ai o u 01 u y y y ai y y S y y M N n ri •H M M UI UI N y y e C C e c C C c B Kl 01 m t 5 5 ? ? ? ? 1 ? ? ui s UI UI 242

M il CO Cvl 10 »-» o ifl UI KI CO VO n ri CO rl rl Cvl o ri KI O Kl Ul O Cvl V0 CO Ul rl CO tv vt O rl o KI o ri tv O CO O N O VO tv O CO vt O O O VO KI CO O KI vt O U| rl f« r-* . rl CVI U| rl tv 8 CO KI * rl PH

vO O rt o O

Ov O rt rt O O

tv ri vt Kl VS n KI Ov A «t r. rt rt Cvl O KI O CVI O v0 O vt rt M o O KI vt rt rt rt o rt O» rl O vt O rl

ri Kl o O KI O a ri rt rt rt rt rt O O O O O rl O

vt IV o VO rl Ul o O VO CO o Cvl O o O CO O OV KI n M rt A M rt rt n n rt rt rt rt rt O LH O O p-t O O O O O Pi O O O KI O o* o * * rl *

CO rl co o M Kl N M IV CM KI O O- Cvl M Cvl U| rl o #v rt rt rt rt rt rt rt #t rt rt ut O P*i o* vt O CO O CO O rl * rl KI O* ri oog

o> o »- O KI rl O. O Cvl ri CO ri KI O Pi n r. r> »t r. r. rt •S rt #t rt o o* O* O KI O O O vt O eg O* . rl O vt O

•t O CM o SO O CO Cvl CO UI n ri C^ n UI Ov O KI O cvl o U| rt * rt rt rt o o p-i o I-I o CO O vt o tv O Ul IV VO fv vO Cvl CO O V* Cvl CVi UI Ov rl Cvl KI KI rl rl

tv o tv O rt rt rt O o O a

C B tl C •o •o ai e c n 0tl 0 c u u 0 b> u b> tet» m b> a ia «i XI a 10 ta •n u c •rt a •¥•> u> ID 0) u 0 u O U O J3 A y S rl rl rl 0 8 y y $ XI KI KI C C M (O tv •rlc rl KI U| IV a ri KI tv fv rl KI U| 0) i<: a u e C C e 0 e C 5 *U l UI *UI H &> £> S> E> a S £ £ £ a X X 243

VC vt CO in vt vt KI KI KI vt KI KI vt UI Cvl •"• Ov o » Ul CO vt CO VO Ov KI vt VO r». rH vO Ul a o VO o co o VO Cvl Cvl Ul vO rl VO o VO Cvl CO vt UI O CO O o> O Ul O O. o vt O vt Cvl Cvl M rH i-l vO Cvl O OV Cvl IH Cvl •HJ Cvl Cvl •H Cvl rl rH

V0 o CO O VO o o. rH KI Cvl ri O o i-i o O o vO O OV O

o o r-l |v. rH r, o o UI O m O

VO <••» UI l-l N. Cv CO KI KI vt CO Kl VO o Ov O Ov „ vt rH M n r. r. r. r, r. vt o« . KI rH UI o Cvl O a i-t Cvl O o O O KI O U| O UI KI r-l vo

10 o Cvl •-i O o O vo vt KI O vt vt CO CO rH rH 0> O o o o rH A r. r. A r. r. is „r. r. r> r. r. r. r. r. r. r. r. o o Ifl o* . Cvl o* CO* o* vO O l>» O CO O * O v*t O rH O rH O r». O Cvl rH rH vt

Ov CM rH o vt o vO O KI KI O r-l Ul O fv. r-l Cvl Cvl o o o. O Cvl vt r> r. r. N. o CM o fH o rn o vt O KI O o O vt O (0 O Cvl o VO O O O CO O* rn rH rH

VO M C* M » KI vt ui ui VO f» rH UI r-l r-l rH KI Kl O vt Ul Cvl rH Cvl vt I-H KI Cvl O O vt M

N O VO O O vO I-H Cvl M O UI O VO O UI O 0- O o> o Cvl O fv. O rH O rH O O rH rH •H Cvl 1* rH rH vo 1-1

10 f-* o> o Cvl UI Cvl vo CO o CO O Cvl rH vo cvl CO Cvl N. o KI o N. rH KI vo M M r, r. r, r. r. r. ri r. r. r. l\ r. r. ri r, r. r. r. r. CVl o O o* K*I O O* O^ O O O O vt O CO O O O o O Cvl O Cv*•l O OV O Cvl KI fH Cvl

Cvl o O. •-i r-l r. O o V« o r- O

Cvl Cvl Cvl Cvl CO O CO rH VO r. r, r. r, r. CO o O O KI O co o Cvl O

C e 0 e C 0 tl •o •o tl c c 0 0 u u u ta ta 0 H r-l 0) 41 0 0 9 0 H M ta TJ c •H ? ü 10 KI ui KI Ob KI Ul KI KI Ul KI » J3 « B c c e •sou KI KI UI U KI K> Ul KI KI Ul u C «C X l-l C CI rH 11 e c Ul > X X Ü 0 N a 1 =5 0 0 sï S 9 § 244

aoi-io»ino4-f-~ ONKIOrHsOCO^sOCM O rH O rH * UI o * so rn o rH .*• Kl U| O rH O CM rH CO O s* O N* O KI CM CM O t* ui co CO I-I CM CM

f. O CM

CM O KI

O rH O rH ft ft CO CM ft ft s* O ft ft st O CO o

s o I - o o o co •--* KIOOstfCMrHOSrH so r*. o Ki ft ft ft ft »4 O rH O CM O r-iOOOtfOtfO O so o so o KI KI rH

tf st ON to Kl o SO o N M N n U| o UI UI U| CM rH O ft ft ft ft #i ft ft ft ft ft ft rH O CM O O- rH KI rH rl O LO O SO o o o KI o O O CM O CvJ rn \* CO CM

SOOO*HJ1N r». K> o Kl CO r-» KI O U| O r, r. ft ft ft ft ft ft rH O CM O ftftftftftftftft SO O CM O o o rHOOOstOCOO •H CM

SO * CO so U] o rH Ifl sO rH SO rH rH O r. ft ft CM O O O rH CM m KI

CM O O « O N UI CO UI SO CM SO rH CM CM s* o * o M ft r. ft ft » rH rH ft ft ft ft O o CM ft CMft Nft Oft CM O O O CM N rH O rH O o o CM o rH

O o o ft r. O O ft ft o

O O o o rH O ft ft ft * ft ft rH O rH O O o

c Hl •o c o u bi c B TJ 01 h •o ai 4! c ai c o ^ o u v u b> CI b> •o m •o u t» V u tl c H UI KI o o 10 V KI KI KI KI KI UI KI t) u KI UI •G J3 KI U| KI KI UI u o KI KI C C tf Ä lï 1Î C C C e C N N H) N N Isl N N UI -r> w 3 LU ja si £ £ +> u ü 0 I N H 245

C-J (0 SO r-. vt ri Kl UI O Os N U| KI O KI O nCvlUlvtsOOCVIn vt K U| KI O rl VO rl CVl ri rv vt r>. Cvl vt Kl so n N f- n O n o OOCNOnOKIO O UI O U| O so O CK M o r«. Os r- n rl * n Cvl n i-t Kl

il ui M rv o•» Cvl

» in <0 rl tv KI KI O KI O

KV O ui rl vt O Kl O so O KI O n o -c O eg UI n

Cvl O »-4 M O o so ri r^ rl KI Cvl Cvl O O Cvl O Cvl O Kl O CO o

r>- n KI I-l U| KI Cvl vt vt UI o Cvl

K> rt so Cvl vt n n ri UI rl rl vt ut SO N N rl o Cvl rl

O rl so vt VO ui rv. cvi ui rl CO l-s. SO O so O r. UI o rv. O Kl O Ç0 rl vt O SO rl O O O O n Cvl CO

Cvl O o „ UI O KI O CO rl r- o fv. o vo o r. M A r. r. r. M r. M * M M r. M r. CM O SO* O Cvl O n O KI O o o o O O o

VO « Cvl Cvl Kl KI n r». Cvl n SO o COrtCOrlQOCvlO co KI CO rl VO O Os O vt o o o Kl O vt O vt O n rl UlOVOOnOCvlO UI O vt O n O O O r* n UI n

co o u» rl KI O vt O SO n OOCOriUIOOO KI rl U) Cvl CO rl VO n * #. r. *s r. r. •s o o KI o Cvl O O O Cvl O CvlOCvlOOOriO sO O CO O Cvl O KI O

SO O O n rv. Cvl n O r. #s * ** r. #> r, O O o CO

n O tv. o o KI o Cvl O Cvl O #> r. r. ft r. Cvl r. o O CVI O Cvl O r. KI o o r. Is Cvl O

•f M 8

B B t> B bi 0 m tl ü b> rl b. •n B IO bi c •H tl tl 10 b> id D KI Kl U| KI E 10 V 10 j= J= +(>4 Kl KI U) •rl rl B> EBBE 5 e C A IsJ N NI 9 •H 10 0) LU LU LU U 9 ü « M K H a Ä a LU M N •Q XI A Q 5 1 nM XKI ïiIA 246

co M CO CM asOU)rHCvir-ivOCUMOOOCOOK1KIU)U) so so so so N O KI •H r-. o rv OrHOCsJOrHOIACsJso CO O rH rH •H r-. CJ CO Csl

SO O * rH * rl o o s* o * o

Csl O Ifl rH r. r. O o N O

r-. rH Uï sa­ M M O rH M O rH N CO O rH CO rH s* O ri ft r. r, r, A r. r. f. «s r. r, 9\ *. r. f, r. * o o- o rH O S* O C\J O W ça o so o H\ rH M O O O

»1 o M rH O O s? O Os O * rH NO M N CM «s r, r, r, r. r. o o rH o Csi o o o Lf| O Os o h- o

rH O OKlrnOssooUlrHCsJOOOCOOr-'stUls*' rl KI N « rH O UI o Of-OOOUlOrH rH O rH Csj st r^ O CO rH rH CVJ

O rH r, r. M O

+> w f* o +> > ai u E > c c tl TJ 01 C •o 4 O e c H o o Ol b> u rl Dl «71 b> b> •o ID te I) o> •H ra e 0) ra H Ara J= b N N O. H SU N > 01 N N N X X X X N N e eai X 3: X rH > > UI ra N n us 3 ra X a 2 247

CJOCJOM—>Kiow.-i«±vOLnM<>-»- >0O'-'Cg-i O r-l O M O or-.McOr-iuiO'-o * CK I-IO(0O1/IO-IOK1OOO^OCVIO O N IH ^ SO

f». r-<

N O O o

M O O r-* t-l <$• i-l CsJ O rH O \0 O o o o o o SO O Ifl O i-< O C\J O O O o

Ml (VI O NI O A *. A A * o O O ri O «VI o

o "O o N ft o co »A o « m n « » o o o o* -O* CsJ 00 r-t Ifl O SD N CO o vt ï *o o ro ,_, M O * O f». C\J A A o* o* rf*l o# * O o* o o •-I o

m m t» •o 0 (j c •H u N y u » tf m 0) bi VH •H Ktg> M N U) Kl j= £ u c o C C c C X s !> > > fH fldl ö 0) & fc & fc 0) < ä ä ta 5 g «j s .* _< .* jtf > u. lx. 248

M f» ri O N- O 4- <* t-t Cvl UI OKIriNOr-iNKIOCOCvlf^OKl O Cvl O r- rH U\ N Uï ri Kl O O r-i O UI rt CO O -1 OvOOOOOOOOCOOOOO O ri O CvJ O CO O o

ä

w >H

•a M H >

o W >M 0 >H

KI o M O 1 O * r. r, * > O o O O O O

>3 LA* o ui H f-t * o

« H IQ O l-l r-l h* o O rl O N r-l Cvl ri H r, r, H * * * * o UI O o o O r-l O Cvl O tv. O Kl O r-l O

UI Cvl o Cvl O Cvl il N O U) O •-I O A r, r, * * r. r, ». r. O o o o * o o o ft * O o o o

SU ra b +> h |v- rH NON» ai r, * UI KI O rl O U) r-l UI •o c o (9

4) III KI UI u u t» u u U KI UI KI KI KI KI Cvl H M H KI KI KI UI rH KI c y tf rl ra ai N. N r-l KI N U) N tf tf C C C a C C e N N X c e c £ S > £> £> tf N > ïï u 01 r £ ü ü ü =g ? 5 UJ ra 249

O CM CM CM O M> O CO r-i o N F* O •-< O* *-< Kl OrlNriaONO O il o •-• O O O N* o o- o-HO-l-ooocoo •* o r- o m o i-i N.OKIOOOOQ

K) O -O co o »* * •* o o O O i-i

\0 O •-4 O

CM o O r-i UI o KI o Os o o CM KI O f-H O * KI — o o o O o o KI O O

« * O« l/*l *M NI O CM O O * •-i i-t o o CM o o o o o o * * * * CM O KI O i-l o o o 1-4 o O * O O O O o

UI o co o IA O CM o •l «s * * * O o o o o o o CM

SO O U) M S U f-l o o O* O CM O #> * * *t * * o o O o ui o O o A ». * * co o o o o o o o

dnl bi •n UI KI KI c •H KI UI KI c ft. c c N c c a ti N X N A J3 Â i-l X wH £ C e 5 ï O >J3 J3 XTH .* X X 0 9 § •H f-4 n .•H* .* .* WH 3 UI U- u. U. u. u. U. u. u. li. 250

KIO0«»K)r-<4'i-iN)tH(04'*ONi-ii-iK1O OLt-tOi-iLTIr-tNr-iOcgr-t O •* O O o

> •o M >H

O M H>

0 ><> O M > O o

co o A r. O o

3 >û ri Kl O A A ooooor-ocvio H> m O O o nOOOOOnO

jQ M O U1 U) COOKIor*nO>ONOCOOKtn VO O H A A H O* O VO^ OOOOKIOMOnOMO^O o o H eg o

Ki eg o o KI rt KIOOOC0OS0OKIO4-O *. r. A r. O O 't O KI O "•OCgOOOr-lOrHOrHO

co o u\ o CL. o o ri O 10 h +> u «I rtrlKIn^rtKIrlrintflrt er* o r-i 4» 10 •*>OLflO\0OtfO^-Ov0O o o eg 3 •o c 0

uai •Ö y y m Kl Kl Kl Kl e •H c u a. N OL. hl G Kl N Kl LO Kl U) Kl n 0) C C C C N -C Ê fc fc * N > C s X X S s M K ^ N 0 .* .* .* .* .* 5 5 J U4 251

VO CM SO O SO O tu « W n O- rH SUIOMNOnN O rH h. O \0 » O O ri O st IH C* O st O O O -i o e»- o r- o * o -i «0 O 10 o SO |s. M st

st O O O

Cr. o ». * o o

i-> CM st O st KI rH O M Kl M o sO f* o r. A * ». lfl ^ w o » » A » ». rH O rH O SÛ O •-* O K) O O o KI O O rH o o> O "• o

« H 10 « N H o CM rH o CO O CO CM o «•* co o lfl O CM O Cr. O CM O o o KI * o * * ». ». » » ». » O O O o o SO O -i O

». ». Kl o o> o st o O O CM rH KI rH r- o CM * * * * * H O lfl O KI O O O O <-l O

M> o s»t . SO». s»t K\ O rH O CO CM rH Kl x* CM CM A ». st o o o CO o » ». » ». ». ». » », » » ». o o CM O O CM O S O lfl O rH O CO O CM

M O vOOOONrHOrnOvOCMQ 0> O N O IflrHlflOOKIstO » «v » » N O o rH OOrHOVOOstOrHOOO »»»»».»»» o o o o stOOOsOOOO

st CM N O 0> rH r. » » A » O rH O CM O

* O CM O N H N o » M * O O o O o » ». ^ » CM O O O

vi- o » ». -l o

0 u bi 01 •P J* b O) 3 (4 Ol tl n > KI lfl KI lfl ta •o K> lfl Kl M KI KI KI KI Ifl e •H O. tó KI KI rH KI (0 M KI a a tl rH KI lfl lfl N N C e jS .e •H M C C e lü g 4» J X X a e •o w X X «5" N >1« ja a ja ? J2 •Q 0 o «) e CM CM CM CM CM CM CM CM CZM CM CM CM CM CM 5. uu O ti- u. U. U. U. U. li- U- 252

co rt r«. ^ rv r-l SO •HU)r4S0OKIr-lOKlOCsJCsl CO « If| ri N O KI O M OWOOOstOsOOCOOW O KI O UtOCslOriOOOsOOOO sta O Ul - st

H Csl O >

0 SO o H * M o > O

0 Kl si- CO OJ 10 O •H O H #i *l •N +. > f-» o * r^ * * (si rt o o rH O o

(0 M O r*«. p-t Os o J8 * * * n *t •H o KI O o o M o o o > Csl

>3 o 0\ Csl Kï <\J UI O* H •H * * * O<»\ o* . * O o N O o

CO i-i KI Cvl U) i-I so r-i U| »i SO O HNiiONO**UI« Os o Os i-l o o «i * * * * ********** * * * SO O Csl O Csl * * * * * * * COOr-iOCslOCOOKIO rH O * * CSJ * O KI O Csl O O O s* O o

s±***** O il O KI O* Csl —I SO * •-1 O CsJ O O O * * * o SO O KI

o o O*s w-t* s*o *O * * Csl o o o o o |s*- *o Os O Os CO o o o O O i-i * * o o

0 M o u Kl bi T> KI Csl y Csl H Kl Kï Ul Kl Kl Ul c •H UI •H »H Kl Kl Ul r» Kl Kl Ul Kl Kl C N 01 C c C C C C c C G N X ac Jra3 X s N N •-I r* S «C u su S 3 S u 0 u u U J>5 X X

stOCslOOr-*CslUlsOUlsOCslrlstls.riO'.Csirs.KtONrirs..l;soON Kl ri SO ri Ul O o o »H o M o M O i-l O W rH * ooomoLfio^-o Ul ri o ul Kl O Csl O ri O Csl il C* O* r-l rs.

st O SO O SO». r»i. ». * O o st O -l O

Cs»l. »O. Csl O

r- o M O ©. csi rs. csi csi o a» . »s.t o o ». ». * ». * ». rH Csl n o Csl N O rl O rl O »H

st i-i st O (M n sO O ui rH Ul « Ul o U) o ». ». ». ». M i*, ». ». ». LT) O -1 O s*t , o r»l . O * CSJ O rs. csi ». o ». ». o o ri O

* O ui o O r*. rl M p> ». ». Ul o rl o» . C4 O O o

sBOCsIstlflCsIrinCslOsOrt stOstOOOnso Ul ui Csl O ».».».».».».».•i ». ». ». ». 0O0>O»ONO O ri Csl O •lOnOCsIQCslO st sO Csl O Ul KI Csl Kl

O O st o rlrtlflrirlrlOCslOO CO Csl O CO SO o ». ». », *i rl O M O KIOLfloKIOCMOrio N O O- O SO Csl ». ». Kl ro O o

J2 Csl o Csl O rl rl so Kl M ». ». *.».».», O. M o o Csl O st O ». ». m st O ti 4* (4 0) 10 st o tn o 4- o sO rl st * rs. so 4» »H ». ». 10 W ». ». ».».».». U) o o o o Csl Cvl T»J O O "• O B o o 0 U (U C9 H

c •o c 0 tt b> u +> M U 0) «1 m » bi •o M Ul M M Kl Kl U) c •H N Kl Kl Ul Kl Kl Kl 0) U Ul 0) C •a N N Kl ri Kl .«c J3 ? N N 3C > ui r- C •*> •P ta >N N BU c Csl Csl 9Csl Cvl Csl Csl Csl Csl Csl Csl Csl c > 41 n N 0) y 5 LU U. h. U. U. U. U. U. U. U. § s (S 254

vtOLflrlKICvIKlKI o- co KI U| Cvl vt CO •"• \0 r-l O* vt O SO O* Os rv- o CO O oouiocviovto Os o lf| N ri H vO O UI O ^ O CO O \t r-l •-I N r- o H rH KI eg r» r-l CM & ui r-l O r-l KI O " UI

KI UI Cvl vt CO r-i vO r-l O* vt O SO O* O* tv. o rv- o

UI N H H vO o Lfl O 0> O CO O S* »H rl N rl IS. Cvl fv. rl Cvl S- UI UI rl KI KI

r-l U| ». ». p» o Cvl

v»t . r«». UI •-» CO

r-»i . s»o. Cvl O KI

i»».. »u.i CO KI t"- rH vO

CO « co i-l CO vt A ». Cvl O vt o ». » Os co ri vt U»| . »r.l r» K> Ui i-i

•* o m o r-l vt o

* ». #. ». vt o ». ». O O -i o 3 Cvl O l-l

KI O CO o r-l U| ». ». ». ». ». •-i O rl o Os Cvl Cvl i-i sO

O» . »s.t r* rl t-

sO» . U»I . »v.t Cvl o vt OV |v. Cvl vt r-l K] Cvl KI KI -o UI vt tv * * ». ». se o Cvl O vt O Cvl 3 ° f« r-l

0 c u> 01 Ol Tc) w> 0 i-H b> iH c 01 0) a > c t» •o IA III 01 c 'H w m iH 10 Q) Ö. ui 10 u b> IK re h J: A 01 u N c > > Al e S •f x W N- tol A ja o 2 ^ 8 > 0 Po l

UI GeenT . Wate r We g ca ü ca ca Ï3 Bebou w H 3 £ •H Q 255

Aanhangsel2 Vergelijkingva nd ecoderin gva nd elegenda - eenhedeno pd ebodemkaar tva nNijkerk-Putten , schaal1 :1 000 0 (bijl.1) , metdi eva nd e Bodemkaartva nNederland ,1 :5 000 0

Codeo pd e Codeo pd e bodemkaartva n Bodemkaartva n Nijkerk-Putten Nederland Veengronden hVz hVz aVz aVz k.Vs kVs k.Vc kVc k.Vz kVz k.Vp kVp zVz zVz Moerigegronde n k.Wp kWp hWz vWz aWz vWz k.Wz kWz zWz zWz Zandgronden Hn33 Hn21 Hn53 k.Hn Hn23 cHn33 cHn21 cHn53 cHn35 cHn23 Zg51 pZg21 k.Zg pZg23 tZg33 pZg21 tZg53 tZg35 pZg23 cZg33 pZg21 cZg53 cZg35 pZg23 btZg33 pZg21 btZg35 pZg23 bcZg33 pZg21 bcZg35 pZg23 Zn51 Zn21 k.Zn Zn23 tZn33 pZn21 tZn53 cZn33 cZn53 cZn35 pZn23 Zd51 Zd21 cZd33 cZd21 ZEZ33 ZEZ21 ZEZ53 ZEZ35 ZEZ23 bEZ33 bEZ21 bEZ53 bEZ35 bEZ23 256

Aanhangsel2 (vervolg )

Codeo pd e Codeo pd e bodemkaartva n Bodemkaartva n Nijkerk-Putten Nederland Zeekleigronden tMnl2C pMn52C tMn33C pMn56C tMn73C pMn86C cMnl2c pMn52C cMn32C cMnl3C pMn56C cMn33C cMn53C pMn86C cMn73C cMn53B pMn56C EK12C EK19 EK32C EK79 EK32B EK13C EK16 EK33C EK76 EK74C EK76 EK15C EK19 MvllC Mv61C Mv31C Mv51C Mv71C Mv41C Mnl3C Mn56C Mn33C Mn56C Mn73C Mn86C Mn74C Overslaggronden AO AO 257

Aanhcingsel3 Woordenlijst

Rapporte nkaarte nbevatte nterme ndi ewellich tenig etoelich ­ tingbehoeven .I ndez elijst ,di eee nalfabetisch evolgord e heeft,vind tu d egebruikt e termenverklaar do fgedefinieer d volgensD eBakke re nSchellin g (1989).

afwatering:afvoe rva nwate rdoo ree nstelse lva nope nwater ­ lopennaa ree nlozingspun tva nhe tafwateringsgebied .

A-horizont:bovengron dva nmineraa lo fmoeri gmateriaal ,aa n hetoppervla kontstaan ,relatie fdonke rgekleurd ;d eorganisch e stofi sgehee lo fgedeeltelij kbiologisc homgezet .

AB-horizont:geleidelijk eovergan gva nee nA -naa ree nB-hori ­ zont.

AC-horizont:geleidelijk eovergan gva nee nA -naa ree nC-hori - zont.

AE-horizont:geleidelijk e overgangva nee nA -naa ree nE-hori ­ zont.

—a-horizont:horizon tdi eui tva nelder stoegevoer dmateriaa l bestaat.D eaanduidin gwijs to pd einvloe dva nd eplaggenbemes - tingi nbijv .d eenkeerdgronde ne no pd einvloe dva nhe topbag ­ gereni nd etuineerdgronde n (a= anthropos) . banden-B:seri eoranjebruin e totgeelbruine ,massiev ebande n metingespoel d ijzere nlutum ,waarva nd ebovenst ebinne n12 0 cmdiept elig te n5-1 5 cmdi kis .D ebande nbevatte n tenminst e 3%lutu m (oflutu m+ ijzer )mee rda nhe ttussenliggend eC-mate - riaal. bewortelbarediepte :bodemkundig emaa tvoo rd ediept ewaaro p deplantewortel skunne ndoordringe n ind egrond .Limiteren d zijn:d epH ,aërati ee nd eindringingsweerstan d (VanSoesber ­ gene tal .1986) . bewortelingsdiepte:diept ewaaro pee neen -o ftweejaars ,vol ­ groeidgewa sno gjuis tvoldoend ewortel si nee n10 %droo gjaa r kanlate ndoordringe n omhe taanwezig evoch taa nd egron dt e onttrekken.Oo kwe l"effectiev ebewortelingsdiepte "genoem d (VanSoesberge ne tal .1986) .

B-horizont: 1 inspoelingshorizont;ee nhorizon twaaraa ndoo r inspoelingui tee nhoge rliggend ehorizon tstoffe n(humus , humus+ sesquioxyden ,lutu mo flutu m+ sesquioxyden )zij n toegevoegd; 2 (bijna)volledi ggehomogeniseerd ehorizon tme tzodanig e veranderingendat : -nieuwvormin gva nkleiminerale ni sopgetrede nen/o f -sesquioxide nzij nvrijgekomen ,o f 258

-ee nblokkig eo fsamengestel dprismatisch e structuuri s ontstaan.

BC-horizont:geleidelijk e overgangva nee nB -naa ree nC-hori - zont;typeren dvoo rvel ehydropodzolgronde n.

b-horizont:horizon tdi en ad ebodemvormin gme tee nander e afzettingo fme tee nopgebracht e laag (bijv.Aa )bedek ti sge ­ raakt (b= begraven) . bodemprofiel (kortwegprofiel) :vertical edoorsned eva nd ebo ­ dem,di ed eopeenvolgin gva nd ehorizonte nlaa tzien ;i nd e praktijkva nhe tStarin gCentru mmeesta lto t120 ,15 0e ni nbos - wachterijen tot18 0c mbenede nmaaiveld . bodemprofielmonster:monste rva nee nbodemprofie lda ti nhe t veldme tee ngrondboo rui td ebode mword tgenome ne nte rplekk e veldbodemkundigonderzocht . bodemvorming:veranderin gva nmoedermateriaa londe r invloedva n uitwendige factoren,waarbi jhorizonte nontstaan . bovengrond:bovenst ehorizon tva nhe tbodemprofiel ,di emeesta l eenrelatie fhoo ggehalt eaa norganisch e stofbevat .Kom tbodem - kundigi nhe talgemee noveree nme td eA-horizont ,landbouwkundi g metd ebouwvoor . bruinemineral eeerdlaag :mineral eeerdlaa gwaari nbinne n2 5 cmdiept eee nlaa gva nte nminst e 10c mdikt ebegin tdi ebrui n is.

C-horizont:mineral eo fmoerig ehorizon tdi eweini go fnie ti s veranderddoo rbodemvorming , waarbijee nO- ,A- ,E -o fB-hori ­ zontword tgevormd .Doorgaan szij nd ebovenliggend ehorizonte n uitsoortgelij kmateriaa lontstaan .

—c-horizont:horizon tdi eextree m ijzerrijk isme tmee rda n 40volumeprocente n roestvlekken,roestconcretie s ofijzerver - kittingen. doorlatendheid: (maatvoor )he tvermoge nva nd egron do mwate r doort elaten .I nd everzadigd edoorlatendhei d (K)worde nlande ­ lijkvie rgradatie sonderscheide n (zietabe li nhe tCultuurtech ­ nischVademecum) . droogjaar ,10% :ee njaa rme tee nneerslagtekor t inhe tgroei ­ seizoenda tgemiddel déé nkee ri nd etie njaa rvoorkom to fover ­ schredenwordt . duidelijkehumuspodzol-B-horizont :duidelijk e podzol-B-horizont,waari nbenede n2 0c mdiept eee nophopin g vaningespoeld eorganisch e stofvoorkomt ,o fwaarva nd e bovenste 5-10 cm (ofmeer )amorf ehumu sbevat ,di eal s dispersehumu si sverplaatst . 259

duidelijkemoderpodzol-B-horizont :duidelijk epodzol-B-hori - zont,waari nbenede n2 0c mdiept egee nophopin gva ningespoel - deorganisch e stofvoorkomt ;d ehumu sword ti nniet-amorf e vorm aangetroffen,e nwe lmeestendeel s alsmoder ;dez ehori ­ zontbeva tsteed sduidelij k ijzer,da tal shuidje so md ezand ­ korrelsvoorkom to fsame nme tfijn emineral edele ntusse nd e zandkorrelsligt .

duidelijkepodzol-B-horizont :horizon tme tee npodzol- Bdi e krachtigontwikkel d is,d.w.z .dat : -ee nbijn azwart e laagvoorkom tva nte nminst e3 c mdikt e (Bh),of : -d eBhe ,Bh so fBw svoldoend ekleurcontras theef tme td e C-horizont.Naarmat ed eBhe ,Bh so fBw sdikke rzijn ,ma g hetkleurcontras tminde rzijn , Of: -ee nduidelij k teherkenne nB-horizon t totdiepe rda n12 0c m doorgaat,of : -ee nvergrave ngron dbrokke nB-materiaa lbeva twaarva nd e kleurgoe dcontrasteer tme tdi eva nd eC-horizont .

eerdgronden:mineral egronde nme tee nmineral eeerdlaag .Al s deA-horizon tdunne ri sda n5 0cm ,ma ge rgee nduidelijk e podzol-B-horizontvoorkomen .Al sd eA-horizon tdunne r isda n 80cm ,ma ge rgee nbriklaa gvoorkomen .

E-horizont:uitspoelingshorizont ;mineral ehorizon tdi elich ­ terva nkleu re nmeesta loo klage ri nlutum -o fhumusgehalt e isda nd eboven -en/o fonderliggend ehorizont .Verarm ddoo rver ­ ticale (somslaterale )uitspoeling .

EB-horizont:geleidelijk e overgangva nee nE -naa ree nB-hori ­ zont.Ontbreek ti nd emeest epodzolgronde ne ni styperen dvoo r demeest ebrikgronden .

...e-horizont:aanduidin gbi j: -B -e nC-horizonte nme tkenmerke nva nontijzering .Word t gebruiktbi jnie tvolledi ggereduceerd eB -e nC-horizonte n inzan dal sdez egee nijzerhuidje s engee nroestvlekke n bevatten. -Bh-horizonten ,al sd eBC -o fC-horzon t onderd eBh-horizon t ookd elettertoevoegin ge heef t (bijhydropodzolgronden) ; -he tbovenst edee lva nd eBh-horizont ,wannee r inhe tonderst e deelee nsterk econcentrati eva ningespoel d ijzerzichtbaa r is(bi jhaarpodzolgronden) ; -moedermateriaa lda tva nnatur eijzerar m is,waari ngee n ontijzeringheef tplaatsgevonden .

eolisch:doo rd ewin dgevormd ,afgezet .

—f-horizont:aanduidin gbi jO-horizonten ,waari nplantedele n wordenafgebroke nto truw ehumu so fmoder ,maa rwaari nno g steedsherkenbar eplantenfragmente naanwezi gzijn . 260

fluctuatie:zi egrondwaterstandsfluctuatie . fluviatiel:doo rbeek -o frivierwate rafgezet . gerichtewaarneming :i ntijdi gi ngereedhei dgebracht ee nove r hetgebie dversprei d liggendeboorgate nword td egrondwater ­ standgemete no phe tmomen tda ti néé no fmee rva nd egese ­ lecteerdemeetpunte nd egrondwaterstan d deGH Go fGL Gbereik t (Vande rSluij s 1982).

GHG (gemiddeldhoogst ewintergrondwaterstand) :he tgemiddeld e vand eHG 3ove rongevee rach tjaar .Kom toveree nme td ewaard e voord egrondwaterstand ,afgeleze nbi jd eto pva nd egemiddel ­ degrondwaterstandscurve .

...g-horizont:horizon tme troestvlekke n (g= gley) . gleyverschijnselen:zie :hydromorf everschijnselen .

GLG (gemiddeldlaagst ezomergrondwaterstand) :he tgemiddeld e vand eLG 3ove rongevee rach tjaar .Kom toveree nme td ewaard e voord egrondwaterstand ,afgeleze nbi jhe tda lva nd egemiddel ­ degrondwaterstandscurve . grind,grindfractie :mineral edele ngrote rda n200 0ym . grondwater:wate rda tzic hbenede nd egrondwaterspiege lbevind t enall eholte ne nporië ni nd egron dvult . grondwaterspiegel (=freatisc hvlak) :denkbeeldi gvla kwaaro p dedru ki nhe tgrondwate rgelij ki saa nd eatmosferische ,e n waarbenedend edru ki nhe tgrondwate rneerwaart s toeneemt.D e "bovenkant"va nhe tgrondwater . grondwaterstand (=freatisc hniveau) :diept ewaaro pzic hd e grondwaterspiegelbevindt ,uitgedruk t inm o fc mbenede nmaai ­ veld (ofee nande rvergelijkingsvlak ,bijv .NAP) . grondwaterstandscurve:grafisch evoorstellin gva ngrondwater ­ standendi eo pgeregeld e tijdeno pee nbepaal dpun tzij ngeme ­ ten. grondwaterstandsfluctuatie:he tstijge ne ndale nva nd egrond ­ waterstand.Som si nkwantitatiev e zingebruikt :he tverschi l tussenGL Ge nGHG . grondwaterstandsverloop:veranderin gva nd egrondwaterstan di n detijd . grondwatertrap (Gt):klass egedefinieer ddoo ree nzeke rGHG - en/ofGLG-traject . grondwaterverschijnselen:zie :hydromorf everschijnselen . 261

GVG (gemiddeldevoorjaarsgrondwaterstand) :langjari g gemiddeldeva nd egrondwaterstan d op1 april . gyttja:bagger ,ontstaa nui treste nva norganisme ndi eleve n invoedselrij kwate r (diatomeeen).

HG3:he tgemiddeld eva nd ehoogst edri egrondwaterstande ndi e inee nwinterperiod e (1oktober- 1april )zij ngemeten .Hierbi j wordtuitgegaa nva nmetinge no po fomstreek sd e14 ee n28 eva n elkemaan di ngeperforeerd ebuize nva n2- 3m lengte .

—h-horizont:horizon tme tee nophopin gva norganisch esto f bij: -O-horizonte nme tee ncompact e laagomgezett eorganisch e stofdi eva nhe tbodemoppervla k losgetrokkenka nworden, - -A-horzonte ndi eniet-bewerk tzijn ; -B-horizonte n dieingespoeld ehumu sbevatten . hoog,middelhoog ,laa ge nzee rlaa g (gelegen):i nd ebodemkund e hebbendez eaanduidinge nbetrekkin go pd eliggin gva nhe tmaai ­ veldte nopzicht eva nhe tgrondwater . horizont:laa gi nd egron dme tkenmerke ne neigenschappe ndi e verschillenva nd eerbove nen/o feronde rliggend e lagen;i nhe t algemeenlig tee nhorizon tmi no fmee revenwijdi gaa nhe tmaai ­ veld. humus,-gehalte ,-klasse :kortheidshalv ekrijg the twoor dhumu s vaakd evoorkeur ,terwij lorganisch e stof (eenruime rbegrip ) wordtbedoeld .Zi eook :organisch e stofe norganische-stofklas - se. hydromorfekenmerken :Voo rd epodzolgronden : (a)ee nmoerig e bovengrondof :(b )ee nmoerig e tussenlaagen/of :(c )gee n ijzerhuidjeso pd ezandkorrel s onmiddellijk onderd eBh ,Bhe , Bhso fBws .(2 )Voo rd ebrikgronden :i nee ngrijz eE e ni nd e Bh,Bhe ,Bh so fBw skome nroestvlekke ne nmangaanconcretie s voor. (3)Voo rd eeerdgronde ne nd evaaggronden :(a )ee n C-horizontbinne n8 0c mdiept ebeginnen den/of :(b )ee n niet-gerijpte ondergronden/of :(c )ee nmoerig ebovengron d en/of:(d )ee nmoerig e laagbinne n8 0c mdiept ebeginnend ;(e ) bijzandgronde nme tee nA dunne rda n5 0cm :gee nijzerhuidje s opd ezandkorrel sonde rd eA-horizont ;(f )bi jkleigronde nme t eenA dunne rda n5 0cm :roest -o freductievlekke nbeginnen d binnen5 0c mdiepte . hydroaorfeverschijnselen :doo rperiodiek everzadigin gva nd e grondme twate rveroorzaakt everschijnselen .I nhe tprofie l waarneembaar ind evor mva nblekings -e ngleyverschijnselen , roest-e n"reductie"-vlekke n enee ntotaa l"gereduceerde "zo ­ ne.I nijzerhoudend egronde nmeesta lgle yo fgleyverschijnse ­ lengenoemd . 262

hydropodzol-,-brik- ,-eerd- ,-vaaggronden :podzol- ,brik- , eerd-,vaaggronden ,ontstaa nbinne nd einvloedssfee rva ngrond ­ water,hetgee nwaarneembaa r isdoorda te rhydromorf everschijn ­ selenaanwezi gzijn .

i-horizont:aanduidin gbi jC-horizonte nvoo rhal fo fminde r gerijpte zavelo fklei . ijzerhuidjes:he tvoorkome nva nijzerhuidje so pd ezandkorrel s onmiddellijkonde rd eBh-horizon t (bijpodzolgronden )o fbove n ind eC-horizon t (bijeerd -e nvaaggronden )duid to pee nont ­ staanswijzeva ndez egronde nbuite nd einvloedssfee rva ngrond ­ water.He tontbreke nva nijzerhuidje s isbi jdez egronde nee n hydromorfkenmerk .

...j-horizont:horizon tme tjarosietvlekke n (katteklei). kalkarm,-loos ,-rijk :bi jhe tveldbodemkundi gonderzoe kword t hetkoolzure-kalkgehalt e vangron dgescha taa nd emat eva nop ­ bruisenme tverdun dzoutzuu r (10%HCl) .E rzij ndri ekalkklas - sen: 1kalkloo smateriaal :gee nopbruising ;overeenkomen dme t minderda nca .0,5 %CaC03 ,analytisc hbepaald ,d.w.z .d e geanalyseerdehoeveelhei dC02 ,omgereken d inprocente nCaC0 3 (opd egrond) . 2kalkar mmateriaal :hoorbar eopbruising ;overeenkomen dme t ca.0,5- 1 tot2 %CaC03 . 3kalkrij kmateriaal :zichtbar eopbruising ;overeenkomen dme t kalkverloop:he tverloo pva nhe tkalkgehalt e inhe tbodempro ­ fiel.

Indeling naar het kalkverloop (per vlak)

Kalkverloop-eenheid Kalkverloop

Zeekleigronden ...A kalkrijke zeekleigronden at a en b ...Ckalkarm e zeekleigronden b)b e n cl c

klei:mineraa lmateriaa lda tte nminst e8 %lutu mbevat .Zi e ook:textuurklasse .

kleiarmemoerig eeerdlaag :ee nmoerig eeerdlaa gwaari ngee n lutumva nbetekeni svoorkomt .

kleigronden:mineral egronde n (zondermoerig ebovengron do fmoe ­ rige tussenlaag)waarva nhe tmineral edee ltusse n0 e n8 0c m dieptevoo rmee rda nd ehelf tva nd edikt eui tkle ibestaat . Indienee ndikk eA voorkomt ,moe tdez egemiddel dzwaarde rzij n dand etextuurklass ezand .

kleiigemoerig eeerdlaag :ee nmoerig eeerdlaa gwaari nlutu m voorkomt. 263

LG3= he tgemiddeld eva nd elaagst edri egrondwaterstande ndi e inee nzomerperiod e (1april- 1oktober )zij ngemeten .Hierbi j wordtuitgegaa nva nmetinge no po fomstreek sd e14 ee n28 eva n elkemaan di ngeperforeerd ebuize nva n2- 3m lengte . leem:1 mineraa lmateriaa lda tte nminst e50 %leemfracti ebe ­ vat; 2kortwe ggebruik tvoo rleemfractie . leemfractie:mineral edele nkleine rda n5 0urn .Word ti nd eprak ­ tijkvrijwe luitsluiten d gebezigdbi jlutumar mmateriaal .Zi e ook:textuurklasse .

1-horizont:aanduidin gbi jO-horizonte nvoo rvers ,nauwe ­ lijksaangetas tblad . licht(er):gron dword tlicht(er )genoem dal s (naarmate)he tge ­ halteaa nsilt -e nlutumfracti elaa gi s(afneemt) . lutum:kortwe ggebruik tvoo rlutumfractie . lutumfractie:mineral edele nkleine rda n2 ym .Zi eook : textuurklasse. meerbodem:bruin ,ster kto tzee rster klemig ,veni gslik ,ge ­ vormdo pd ebode mva nee nplas . mineraal:zie :mineraa lmateriaal ;zie :organische-stofklasse . mineraalmateriaal :gron dme tee norganische-stofgehalt eva n minderda n15 %(bi j0 %lutum )to t30 %(bi j70 %lutum) .Zie : organische-stofklasse. mineraledelen :he tbi j10 5o Cgedroogde ,ove rd e2 m mzee fge ­ zeefdedee lva nee nmonste rn aaftre kva nd eorganisch esto f end ekoolzur ekalk .Dez eter m iseigenlij kminde rjuist ,wan t dekoolzur e kalk,hoewe lvaa kva norganisch e oorsprong,behoor t tothe tmineral edee lva nhe tmonster . mineraleeerdlaag : (1)A-horizon tva nte nminst e 15c mdikte , dieui tmineraa lmateriaa lbestaa tda t (a)humusrij ki so f(b ) matighumusar m ofhumeus ,maa rda nteven saa nbepaald ekleurei - senvoldoet . (2)dikk eA-horizon tva nmineraa lmateriaal .Voo r

"humusrijk", "matighumusarm "e n"humeus "zie :organische - stofklasse. mineralegronden :gronde ndi etusse n0 e n8 0c mdiept evoo r meerda nd ehelf tva nd edikt eui tmineraa lmateriaa lbestaan . mineralogischarm ,rijker :arm ,rijke raa nopgelost estoffen , inhe tbijzonde r stoffendi eui tbodemminerale n inoplossin g gaan (zoalsCa ,Na ,K ,Cl , Fe). moerig:zie :moeri gmateriaal ;zie :organische-stofklasse . 264

moerigebovengrond :bovengron ddi emoeri gi s (ookn aeventuee l ploegento t2 0c mdiepte )e nbinne n4 0c mdiept eo pee nmine ­ raleondergron dligt . moerigeeerdlaag :moerig eA-horizon tdikke rda n1 5c m (ofmoe ­ rigeAp ,ongeach td edikte )waari nd evolumefracti eplanteres ­ tenme tee nherkenbar eweefselopbou wte nhoogst e0,10-0,1 5ma g bedragen.Voo rd ebetekeni sva n"moerig "zie :organische-stof - klasse. moerigegronden :mineral e grondenme tee nmoerig ebovengron d ofmoerig etussenlaag . moerigetussenlaag :ee nlaa gmoeri gmateriaa ldi eondiepe rda n 40c mbenede nmaaivel dbegin te n15-4 0c mdi kis . moerigmateriaal :gron dme tee norganische-stofgehalt eva n meerda n15 %(bi j0 %lutum )to t30 %(bi j70 %lutum) .Zie : organische-stofklasse .

M50 (eigenlijkM50-2000) :mediaa nva nd ezandfractie .He t getalda tdi ekorrelgroott e aangeeftwaarbove ne nwaarbenede n dehelf tva nd emass ava nd ezandfracti e ligt.Zi eook :tex ­ tuurklasse. niet-gerijpte ondergrond:bijn agerijpt e laagbinne n5 0c mdiep ­ teen/o fhal fo fno gminde rgerijpt e laagbinne n8 0c mdiepte , voorkomendonde ree ngerijpt ebovengron ddikke rda n2 0cm .

O-horizont:ee nmoerig ehorizon tdi ebestaa tui ti naëroo bmi ­ lieuopgehoopt eplantereste ne ndi elig tbove nee nA -o fee n E-horizont(strooisellaag) . ondergrond:horizont(en )onde rd ebovengrond . ontwatering:afvoe rva nwate rui tee nperceel ,ove re ndoo rd e gronde neventuee ldoo rgreppel so fdrains . organischestof :a lhe tlevend ee ndod emateriaa li nd egron d datva norganisch eherkoms tis .Hoofdzakelij kva nplantaardig e oorspronge nvarie"ren dva nleven dmateriaa l (wortels)to t planteresten inallerle istadi ava nafbraa ke nomzetting .He t mino fmee rvolledi gomgezett eproduk ti shumus . organische-stofklasse:berus to pee nindelin gnaa rd emassa ­ fractiesorganisch e stofe nlutum ,beid euitgedruk t inprocen ­ tenva nd ebi j10 5o Cgedroogd e enove rd e2 m mzee fgezeefd e grond.D evolgend e tabellengeve nwee rho egronde nnaa rhe tor ­ ganische-stofgehalte wordeningedeeld . 265

Indeling van lutumarme gronden naar het organische-stofgehalte

Organische stof Naam Samenvattende naam (X)

0 - 0,75 uiterst humusarm zand humusarm mineraal 0,75- 1,5 zeer humusarm zand 1»5 - 2,5 matig humusarm zand

2,5- 5 matig humeus zand humeus 5 - 8 zeer humeus zand

- 15 humusrijk zand

15 - 22,5 venig zand moerig 22,5 - 55 zandig veen 35 -100 veen

Indeling van lutumrijke gronden naar het organische-stofgehalte

Organische stof Naam Samenvattende ('/. ) naam

0- 2,5 a 5 humusarme klei mineraal

2,5 a 5- 5 a 10 matig humeuze klei humeus 5 a 10- 8 a 16 zeer humeuze klei

a 16- 15 a 30 humusrijke klei

15 a 30-22, 5a 45 venige klei moerig 22,5a

Bij deze indeling zijn de klassegrenzen afhankelijk van het lu- tumgehalteme t dien verstande,da t hoe hoger het lutumgehalte is,ho e hoger ook het vereiste organische-stofgehalte moet zijn om een grond in een bepaalde organische-stofklasse te handhaven.

—p-horizont:doo rd emen sbewerkt eA-horizonten ,zoal sd e bouwvoreno fA p (p= ploegen )e nbegrave nbouwvoren .Die pbe ­ werktegronde nlevere nmeesta lee nmengin gva nverschillend e horizontenop ,aangedui dbijv .al sA/B/Cp . podzol-B:B-horizon t inmineral e gronden,waarva nhe tinge - spoeldedee lvrijwe luitsluiten dui tamorf ehumus ,ui tamorf e humuse nsesquioxyden ,o fui tsesquioxyde nallee nbestaat . podzolgronden:mineral egronde nme tee nduidelijk epodzol-B - horizonte nee nA-horizon tdunne rda n5 0cm . 266

"reductie"-vlekken:doo r de aanwezigheid van tweewaardig ijzer neutraal grijs gekleurde, in "gereduceerde" toestand verkerende vlekken.

r-horizont: geheel gereduceerde horizont. rijping:proce s waarbij na drooglegging uit eenweke ,structuur - loze, gereduceerde modder eenbegaanbare , gescheurde engeoxi ­ deerde cultuurgrond ontstaat.He t proces heeft drie belangrijke aspecten:ee n fysisch, een chemisch en eenbiologisc h aspect. Het meest inhe t oog springende fysische aspect is de blijvende volumeverandering van de grond, die ontstaat door eenirreversi ­ belvochtverlie s (inklinking). Rijping treedt alleen opbi j zwaardere sedimenten.D e volgende tabel toont de indeling in rijpingsklassen naar de consistentie van hetmateriaal .

Rijpingsklassen als afhankelijker)va n de consistentie

Naam Consistentie geheel ongerijpt zeer slap)loop t tussen de vingers door bijna ongerijpt slap)loop t bij knijpen zeer gemakkelijk tussen de vingers door half gerijpt matig slap)loop t bijknijpe n nog goed tussen de vingers door bijna gerijpt matig stevig) isme t stevig knijpen nog juist tussen de vingers door te krijgen gerijpt stevig)nie t tussen de vingers door te krijgen rodoornig:met ijzer verrijkte lagen aan ofnabi j het opper­ vlak (Fe203-gehalte 5-50%,meesta l groter dan 10%). In gronden met een rood- of okerbruine kleur. roestvlekken: door de aanwezigheid van bepaalde ijzerverbindin­ genbrui n tot rood gekleurde vlekken.

...s-horizont:aanduidin g bijpodzol-B-horizonte nmet ingespoel- de sesquioxiden. Bij Bw-horizonten komt toevoeging ...s alleen voor, als debovenliggend e horizonten kenmerken van ontijzering vertonen ind e vorm van afgeloogde zandkorrels. Bh-horizonten krijgen toevoeging ...s, wanneer op de zandkorrels direct onder de Bh-horizont ijzerhuidjes aanwezig zijn.Di t geldt niet voor hetbovenst e deel van de Bh-horizont,wannee r inhe t onderste deel een sterke concentratie van ingespoeld ijzer zichtbaar is. siltfractie: "tussenfractie" tussen de lutum- en de zandfractie; demineral e delen zijn groter dan 2 en kleiner dan 50ym . textuur:korrelgroottesamenstellin gva n de grondsoorten; zie ook: textuurklasse. 267

textuur-B:B-horizon t inmineral egronden ,waari nlutu mo flu - tumme tsesquioxyde ni singespoeld . textuurklasse:berus to pee nindelin gva ngrondsoorte nnaa rhu n korrelgroottesamenstelling inmassaprocente nva nd emineral e delen.Niet-eolisch ee neolisch eafzettinge n (zowelzan dal s zwaardermateriaal )worde nnaa rhe tlutum -o fleemgehalt einge ­ deeld,e nd ezandfracti enaa rd eM5 0al si nd evolgend etabel ­ len.

Indeling'niet-eolisch e afzettingen naarhe tlutumgehalt e

Lutum (X) Naam Samenvattende naam

0-5 kleiarm zand zand lutumarm materiaal 5-8 kleiig zand

8 -1 2 zeer lichte lichte lutumrijk materiaal zavel zavel (wordt inzij n 1Z -17, 5 matig lichte zavel geheel t.o.v. "zand" zavel ookwe lme t"klei " ------aangeduid) 17,5- £5 zware zavel

25 -3 5 lichte klei klei

35 -5 0 matig zware zware klei klei 50 -100 zeer zware klei

* Zowel zandal szwaarde r materiaal

Indeling eolische afzettingen* naarhe tleemgehalt e

Leem ('/.) Naam Samenvattende naam

0 -1 0 leemarm zand zand**

10 -17, 5 zwak lemig zand lemig zand 17,5- 32,5 sterk lemig zand 32,5-5 0 zeer sterk lemig zand

50 -8 5 zandige leem leem 85 -100 siltige leem

* Zowel zandal szwaarde r materiaal **Teven sminde rda n 8'/.lutu m 268

Indeling van de zandfractie naar deM5 0

M50 (um) Naam Samenvattende naam

50- 105 uiterst fijn zand fijn zand 105- 150 zeer fijn zand 150- 210 matig fijn zand

210-42 0 matig grof zand grof zand 420-2000 zeer grof zand

...u-horizont:toevoegin gaa nd ecod evoo ree nhoofdhorizon t zonderander elettertoevoegin g (uva nunspecified) . vaaggronden:mineral egronde nzonde rduidelijk epodzol-B-hori - zont,zonde rbriklaa ge nzonde rmineral eeerdlaag . veengronden:gronde ndi etusse n0 e n8 0c m- mv .voo rmee rda n dehelf tva nd edikt eui tmoeri gmateriaa lbestaan . vergravengronden :gronde nwaari nee nvergrave nlaa gvoorkomt , dietusse n0 e n4 0c mdiept ebegint ,to tgroter ediept eda n4 0 cmdoorloop te ndikke ri sda n2 0cm . waterstand:zie :grondwaterstand .

...w-horizont:aanduidin gbi j: -gehee lo fnagenoe ggehee lgehomogeniseerd eB-horizonte nvoo r nieuwgevormde kleimineraleen/o fvrijgekome n sesquioxiden (vnl.ijzer )o fvoo ree nblokkig e structuuro fsamengesteld e prismatischestructuur ; -C-horizonte n dieui tzave lo fkle ibestaa nvoo ree nblokkig e ofsamengesteld eprismatisch e structuur; -C-horizonte n inzand ,lee mo fsil tvoo rnieuwgevormd e kleimineralenen/o fvrijgekome nsesquioxiden ; -C-horizonte nme tster kverweer dmoeri gmateriaal .

—y-horizont:aanduidin gbi jC-horizonte n inzan dme tijzer - huidjes. zand:mineraa lmateriaa lda tminde rda n8 %lutumfracti ee nmin ­ derda n50 %leemfracti ebevat . zanddek:mineral ebovengron ddi eminde rda n8 %lutum -e nmin ­ derda n50 %leemfracti ebeva t (ookn aeventuee lploege nto t2 0 cm)e ndi ebinne n4 0c mdiept e ligto pmoeri gmateriaal ,o pee n podzolgrond ofo pee nkleilaa gdi edikke ri sda n4 0cm . zandfractie:mineral edele nme tee nkorrelgroott eva n5 0to t 2000ym .Zi eook :textuurklasse . zandgronden:mineral egronde n (zondermoerig ebovengron do f moerigetussenlaag )waarva nhe tmineral e deeltusse n0 e n8 0 269

cmdiept evoo rmee rda nd ehelf tva nd edikt eui tzan dbestaat . Indienee ndikk eA-horizon tvoorkomt ,moe tdez egemiddel dui t zandbestaan . zavel:zie :textuurklasse . zavel-o fkleidek :mineral ebovengron ddi emee rda n8 %lutum - ofmee rda n50 %leemfracti ebeva t (ookn aeventuee lploege nto t 20cm )e ndi ebinne n4 0c mdiept e ligto pmoeri gmateriaal ,o p eenpodzolgron do fo pee nzandlaa gdi edikke ri sda n4 0cm . zonderroest :(a )gee nroes to f (b)roes tdiepe rda n3 5c mbene ­ denmaaivel dbeginnend ,o f (c)roes tondiepe rda n3 5c mbenede n maaiveldbeginnend ,maa rove rmee rda n3 0c monderbroken . zwaar(der):gron dword tzwaar(der )genoem dal s (naarmate)he t gehalteaa nsilt -e nlutumfracti ehoo gi s (toeneemt). zwartemineral eeerdlaag :mineral eeerdlaag ,di enie taa nd e criteriavoo rd ebruin evoldoet .