Flaga Nr 28(52) – Styczeń-Marzec 2021
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
1 190. ROCZNICA USTANOWIENIA Xięcia Adama Czartoryskiego Senatora Wojewo- dę, Xięcia Michała Radziwiłła Senatora Wojewodę, Michała POLSKICH BARW NARODOWYCH Kochanowskiego Senatora Kasztelana, Ludwika Hrabię Paca Od Redakcji FLAGA Senatora Kasztelana, Juliana Ursyna Niemcewicza Sekretarza Uchwalenie przez Sejm i Senat Królestwa Polskie- Senatu, Jenerała Józefa Chłopickiego. Biuletyn Polskiego go, w czasie powstania listopadowego, bieli i czerwieni, jako Towarzystwa polskich barw narodowych w formie kokardy to pierwszy akt W dwudziestym ósmym numerze biuletynu prezentujemy artykuł Krzysztofa Jasień- Działo się w Warszawie dnia 30 Listopada 1830 r. Weksylologicznego normatywny w tej kwestii. Zapraszam do małej podróży w skiego „190. rocznica ustanowienia polskich barw narodowych”. 7 lutego bieżącego roku minęło ISSN 1509-2429 czasie, do przeniesienia się do okresu powstania listopadowe- właśnie sto dziewięćdziesiąt lat od uchwalenia przez Sejm i Senat Królestwa Polskiego, działają- Minister Przychodów i Skarbu Numer 28(52) - go. Poczujmy atmosferę tamtego czasu. Prezentuję publikacje cy w czasie powstania listopadowego, bieli i czerwieni, jako polskich barw narodowych. Niestety (podpisano) X. LUBECKI. styczeń-marzec 2021 prasowe, zapis obrad sejmowych i senackich umieszczone w rocznica ta nie została właściwie zaprezentowana w mediach. Minęła właściwie niezauważalnie. Minister Stanu prezyduiący Ukazuje się od diariuszach oraz wspomnienia uczestników tamtych wyda- Dlatego prezentujemy ten artykuł, aby przybliżyć to jakże ważne wydarzenie w historii naszego (podpisano) SOBOLEWSKI. stycznia 1999 r. rzeń. Teksty źródłowe pozostawiłem bez poprawiania błędów kraju. Za Radcę Sekretarza Stanu drukarskich i własnych komentarzy. Wydarzenia zaprezen- Redaktor i wydawca Radca Stanu Nadzwyczayny. towane zostały w ciągu chronologicznym (oczywiście wspo- 1 Cały czas zachęcamy do odwiedzania naszego profilu na Facebooku: (podpisano) J. TYMOWSKI. Krzysztof Jasieński mnienia spisane zostały później, a w niektórych wypadach po https://www.facebook.com/PolskieTowarzystwoWeksylologiczne/?fref=ts Tłumaczenie tekstów kilku latach). Dodatkowo prezentuję życiorysy osób, które Karolina Jasieńska miały wpływ na ustanowienie barw biało-czerwonych (choć Zapraszamy do lektury bieżącego numeru. Polacy! równie smutne, iak niespodziwane wypadki nie wszyscy z prezentowanych w tym artykule). Niestety nie- Adres redakcji wczorajszego wieczora i nocy, spowodowały rząd do przybra- wiele zachowało się pamiątek z powstania listopadowego, dla- nia do grona swego obywateli z zasług swych znanych, i do ul. Gromadzka 4 lok. 23 tego prezentuję również współczesne repliki kokardy narodo- ~ • ~ odezwania się do Was. 15-769 Białystok wej. tel. +48 606 404 672 N. W. Xiąże Cesarzewicz, wojskom rosyjskim wszel- In the twenty-eighth issue of the bulletin, we present an article by Krzysztof Jasienski [email protected] kiego działania wzbronił; gdyż rozdwojone umysły Polaków, “190th anniversary of the establishment of the Polish national colours”. On 7th February of this Polacy sami skojarzyć powinni. year, it has been one hundred and ninety years since the Sejm and Senate of Congress Poland, Polskie Towarzystwo Czy Polak, w krwi bratniej ma broczyć broń swoję? operating during the November Uprising, adopted white and red as the Polish national colours. Weksylologiczne Chcieliżbyście dać światu widok największego dla Unfortunately, the media has not presented this anniversary accurately. It passed almost unnoti- Rynek Starego Miasta 29/31 kraju nieszczęścia, domowej niezgody? ced. This is why we present this article to spread knowledge about this very important event in 00-272 Warszawa Własnem umiarkowaniem, jedynie ocalić się może- the history of our country. tel. +48 22 844 41 58 cie od pogrążenia się w przepaść, nad którą stoicie! Wróćcie +48 606 404 672 zatem do porządku i spokojności, a wszelkie uniesienia niech As always we encourage you to visit our Facebook page: [email protected] Dzień 29. Listopada pamiętany będzie w dziejach przeminą z nocą, która je pokrywała. https://www.facebook.com/PolskieTowarzystwoWeksylologiczne/?fref=ts naszych. Długie oburzenie umysłów, zamieniło się w końcu Pamiętajcie na przyszłość drogiej, a tylu nieszczęścia- Zarząd Główny PTW w rewolucję. Rozpoczęła ją szkoła Podchorążych w Łazien- mi skołatanej ojczyzny; oddalcie wszystko, coby mogło narazić We wish you a nice reading. Krzysztof Jasieński kach; uderzyła ona na trzy pułka kiraserskie, nie mogła ich nawet samo jej istnienie. Prezes rozproszyć, ale przebiła się przez nie. W tym samym czasie Do nas będzie należało, dopełnić powinności naszej Krzysztof Jasieński Andrzej Bebłowski inne pułki polskie uderzywszy w bębny, zgromadziły lud któ- w zapewnienia ubezpieczeństwa ogólnego, w poszanowaniu Wiceprezes ry po 8mej wieczorem arsenał zdobył, więźniów stanu u Kar- Praw i Konstytucyinych swobód krajowych. Marek Kwiecień melitów i Marcinkanek uwolnił, i przez całę noc z wojskiem Wiceprezes naszem ucierał się z wojskiem nieprzyiacielskiem. Tylko część w Warszawie d. 30 Listopada 1830. Wojciech Szczerba gwardii polskiey pod dowództwem Żymirskiego i strzelcy ga- Sekretarz Zarządu wrdyi pod dowództwem Kurnatowskiego nie działali spólnie (podpisano) Minister Stanu Prezyduiący w Radzie Zbigniew Kordula z ludem przeciw nieprzyiacielowi. Jenerałowie Blumer, Trę- Administracyjnej Królestwa, Walenty Sobolewski. Skarbnik bicki, Hauke zastępca ministra wojny, Zandr, wiceprezydent Xiąże Adam Czartoryski. Lubowicki, Kurnatowski, pułkownik Meciszewski nie żyją. Xiąże Xawery Lubecki. Redakcja nie ponosi Pułkownik rossijski Sass ze służącym zabici. Jenerał rossij- Xiąże Michał Radziwiłł. odpowiedzialności za opinie ski Essakow, adiutant Cesarzewicza Gresset ranni w niewoli Michał Kochanowski. autorów zawarte w tekstach. zostają. Aresztowani są jenerałowie Bontemp i Redel. Jenerał Ludwik Hrabia Pac. 2 Wszelkie prawa zastrzeżone, Potocki Stanisław z ran otrzymanych żyć przestał. Wojsko Julian Ursyn Niemcewicz . przedruk i kopiowanie rossijskie cofnęło się. Wszelako jeszcze zajmuje bliskie stolicy fragmentów lub całości stanowiska. Wysłana w nocy z dnia 29go na 30go Listopada --- jedynie za zgodą wydawcy. z pośród rady administracjinej deputacja do głównej kwatery Cesarzewicza przywiozła odpowiedź i wydała nazajutrz na- Nie możemy tu przypomnieć, że z pierwszym dniem stępujące odezwy: uyrzeliśmy nowy znak zjednoczenia, nowe kokardy. Niebyło iednakże zgody co do ich barwy. W orszaku wprowadzaiącym Na pierwszej stronie: Replika czapki generała Józefa Dwernickiego wykonana przez Jacka Jawor- Zważywszy nagłość obecnych okoliczności postano- Radę Administracyjną do pałacu skarbowego, dała się widzieć skiego. Fotografia Jacka Jaworskiego. wiła wezwać, iakoż ninieyszem wzywa do zasiadania w Gronie tróykolorowa chorągiew, kokardy ponaywiększey części były Na ostatniej stronie: Czapka z „klasyczną” kokardą namalowana przez Janusza Bronclika. Fot. swoim i wspólnego z nią działania. 1. Kurjer Polski Nr 350 z dn. 3 grudnia 1830r., s. 1787. via Jacek Jaworski. 2. Tamże, s. 1788. 27(51)/2020 3 również tróykolorowe; widziano iednak i białe, i biało-ponso- rozstawił przednie straże, mając liczną jazdę i mocną artylerię. do niego uczeń uniwersytetu warszawskiego z rozkazem od we i amarantowo-szafirowe. Każdy bowiem stosował barwę Tymczasowo gen. Sierawski9 przy dowódcy gen. Pacu10 pełni rządu narodowego, ażeby się z pułkiem udał natychmiast do znaku do Epoki dzieiów naszych lub obcych, którey wypadki obowiązki gubernatora stolicy, Wąsowicz pułkownik – szefa Warszawy. Opowiadano mi następnie przebieg sprawy. zdawały mu się do chwili obecney naystosownieysze. Niezgod- sztabu. Prezydentem Węgrzecki, dawny prezydent usunięty, Pułkownik siedział przy obiedzie z żoną, adiutantem ność ta zwróciła uwagę władzy naczelney, i nazaiutrz ogłoszo- wiceprezydentem znany z prawości, pułkownik niegdyś, Bo- i kilku osobami. Wtem zajechała bryczka pocztowa, a pospól- no, że tylko białe kokardy, iako prawdziwie narodowe, maią lesta, dyrektor banku; Piotr zaś Łubieński zaczął w porządne stwo zaczęło się zbiegać celem oglądania przybyłego studenta bydź znakiem iednoczenia się polaków. Rozkaz ten rozszedł hufce lud organizować jako Gwardię Narodową, rozwinąw- i pocztyliona, przystrojonych w ogromne kokardy białe i kar- się w mgnieniu oka, i drugiego dnia rewolucyi, nie widziano szy białą chorągiew, znak niegdyś polski, kolor kokardy, jaką mazynowe. Nagle otwarły się drzwi pokoju, w którym siedzie- iuż innych kokard iak białe3. noszono. Był to kolor, którego za panowania królów polskich li, i wchodzi uczeń uniwersytetu, ubrany w czamarkę granato- używano, lecz od chwili jak naród pomyślał o działaniu przez wą, uzbrojony w pałasz i parę pistoletów za pasem. Oddając --- siebie, jak chciał się pozbyć wpływu obcego, to jest za konfe- depesze pułkownikowi, odzywa się do niego śmiałym głosem: deracji barskiej, wzięto za znak trzy kolory: biały, niebieski i Od Rządu Narodowego. Wszyscy osłupieli . Boczną drogą skierowałem się na Błońsk i Wolskie- amarant, mające oznaczać kolory Polski, Litwy i ziem ruskich. mi rogatkami wjechałem do oswobodzonej Warszawy. Było to W czasie zaś konfederacji 1812r. używano dwóch tylko ko- --- dnia 2 grudnia. lorów – niebieskiego i amarantowego. W rewolucji listopa- […] Wysiadłszy z mego wózka, szedłem pieszo; pierwsze wra- dowej przypomniano sobie, co przed kilkadziesiąt latami Trójkolorowa kokarda wykonana z błękitno-biało-czerwonej jedwab- W Koninie rozgrywał się nowo rozpoczynający się żenie, doznane w wolnej Warszawie,