Prognoza Oddziaływania Na Środowisko Dla Projektu Studium Uwarunkowań Urząd Gminy W Rzekuniu 2017 I Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Rzekuń Ul

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA

NA ŚRODOWISKO

DLA PROJEKTU

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ

LOKALIZACJA: GM. RZEKUŃ, POW. OSTROŁĘCKI,

WOJ. MAZOWIECKIE

ZLECAJĄCY: URZĄD GMINY W RZEKUNIU 07-411RZEKUŃ

UL. KOŚCIUSZKI 33

WYKONAWCA: PRACOWNIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH „NATURA” MAREK WIERZBA

08-110 SIEDLCE ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78

ZESPÓŁ AUTORSKI: dr Marek Wierzba – kierownik zespołu mgr Maciej Cmoch dr Piotr Jastrzębski dr Janusz Krechowski mgr Kamil Kryński

mgr Przemysław Obłoza mgr Anna Pawlonka-Kołodziejak mgr Soňa Šebková mgr Agata Urbanek mgr Urszula Wysokińska

SIEDLCE, MARZEC 2017 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ...... 5 1.1. PODSTAWY FORMALNO-PRAWNE OPRACOWANIA ...... 5 1.2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ...... 5 1.3. INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU OPRACOWANIA ...... 8 1.4. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTU STUDIUM ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI ...... 9 2. ROZPOZNANIE I CHARAKTERYSTYKA STANU ŚRODOWISKA ...... 25 2.1. POŁOŻENIE ADMINISTRACYJNE ...... 25 2.2. PODSTAWOWE DANE CHARAKTERYZUJĄCE GMINĘ ...... 26 2.3. REGIONALIZACJA FIZYCZNOGEOGRAFICZNA I GEOBOTANICZNA ...... 27 2.4. BUDOWA GEOLOGICZNA ...... 28 2.5. RZEŹBA TERENU ...... 29 2.6. ZASOBY SUROWCÓW MINERALNYCH ...... 30 2.7. GLEBY ...... 30 2.8. WODY POWIERZCHNIOWE ...... 39 2.9. WODY PODZIEMNE ...... 39 2.10. WARUNKI KLIMATYCZNE...... 42 2.11. POWIETRZE I STAN AEROSANITARNY ...... 43 2.12. ŚRODOWISKO AKUSTYCZNE ...... 45 2.13. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE ...... 46 2.14. WALORY KRAJOBRAZOWE ...... 46 2.15. WARTOŚCI KULTUROWE, ZABYTKI I STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE ...... 47 2.16. SIEĆ OSADNICZA I DEMOGRAFIA ...... 49 2.17. LASY I GOSPODARKA LEŚNA ...... 50 2.18. FORMY OCHRONY PRZYRODY ...... 56 2.19. KORYTARZE EKOLOGICZNE ...... 60 2.20. PRZYRODA OŻYWIONA GMINY RZEKUŃ ...... 61 3. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM ...... 73 4. ANALIZA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU STUDIUM, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCYCH OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY ...... 75 4.1. PROBLEMY DOTYCZĄCE FORM OCHRONY PRZYRODY ...... 75 4.2. INNE PROBLEMY DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO GMINY ...... 84 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIEDZYNARODOWYM WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTU STUDIUM ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU ...... 85 6. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA TERENU OPRACOWANIA W PRZYPADKU REALIZACJI ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM ...... 87

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 2 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

6.1. ZAGROŻENIA DLA GLEB ...... 89 6.2. ZAGROŻENIA DLA WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH ...... 90 6.3. ZAGROŻENIA DLA POWIETRZA, STANU AEROSANITARNEGO I KLIMATU ...... 91 6.4. ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA AKUSTYCZNEGO ...... 92 6.5. ZAGROŻENIA WYSTĘPOWANIEM POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO ...... 96 6.6. ZAGROŻENIA DLA KRAJOBRAZU ...... 99 6.7. ZAGROŻENIA DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH I KORYTARZY EKOLOGICZNYCH ...... 100 6.8. ZAGROŻENIA DLA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ ...... 102 6.9. ZAGROŻENIA DLA GRZYBÓW, ROŚLIN I SIEDLISK PRZYRODNICZYCH ...... 102 6.10. ZAGROŻENIA DLA FAUNY ...... 103 6.10.1. ZAGROŻENIA DLA BEZKRĘGOWCÓW ...... 103 6.10.2. ZAGROŻENIA DLA RYB ...... 104 6.10.3. ZAGROŻENIA DLA PŁAZÓW I GADÓW ...... 104 6.10.4. ZAGROŻENIA DLA PTAKÓW ...... 105 6.10.5. ZAGROŻENIA DLA SSAKÓW ...... 106 6.10.6. ZAGROŻENIA DLA LUDZI I DÓBR MATERIALNYH ...... 107 7. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W PRZYPADKU REALIZACJI ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM ...... 111 7.1. PROGNOZA WPŁYWU ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM NA ŚRODOWISKO W FAZIE REALIZACJI INWESTYCJI ...... 114 7.2. PROGNOZA WPŁYWU ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM NA ŚRODOWISKO W CZASIE EKSPLOATACJI ...... 117 8. ODDZIAŁYWANIA SKUMULOWANE ...... 120 9. PROGNOZA SKUTKÓW WPŁYWU NA ŚRODOWISKO ...... 124 9.1. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA OBSZARY NATURA 2000 ...... 125 10. OCENA STOPNIA WYZNACZENIA W STUDIUM PŁATÓW I KORYTARZY KRAJOBRAZOWYCH (EKOLOGICZNYCH) RANGI EUROPEJSKIEJ, KRAJOWEJ I LOKALNEJ, MAJĄCYCH PODSTAWOWE ZNACZENIE DLA SPÓJNOŚCI OBSZARÓW NATURA 2000 ...... 150 11. MOŻLIWE DZIAŁANIA MINIMALIZUJACE LUB OGRANICZAJĄCE NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO BĄDŹ KOMPENSACJA PRZYRODNICZA TYCH ODDZIAŁYWAŃ ...... 151 12. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE STUDIUM WRAZ Z UZASADNIENIEM ICH WYBORU ORAZ OPIS METOD DOKONANIA OCENY PROWADZĄCEJ DO TEGO WYBORU ALBO WYJAŚNIENIE BRAKU ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNCYH ...... 154 13. ANALIZA MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO ...... 154 14. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU STUDIUM ...... 155 15. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM ...... 155 16. WYKORZYSTANE MATERIAŁY ...... 160 16.1. AKTY PRAWNE ...... 160 16.2. PUBLIKACJE ...... 162 16.3. DOKUMENTACJE ...... 165 16.4. INNE ŹRÓDŁA ...... 166

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 3 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

LISTA ZAŁĄCZNIKÓW 1. Oświadczenie kierującego zespołem o spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 74a ust. 2. Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.). 2. Pismo Państwowego Inspektoratu Sanitarnego w Ostrołęce nr PPIS/ZNS.717/14/2013 z dnia 31 października 2013 r. w sprawie uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko sporządzanej do Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Rzekuń. 3. Pismo Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie nr WOOŚ-I.411.341.2013.JD z dnia 28 listopada 2013 r. w sprawie uzgodnienia zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozach oddziaływania na środowisko dla projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania Przestrzennego Gminy Rzekuń, sporządzanego w związku z uchwałą Nr XXXIX/262/2013 z dnia 22.08.2013 r. 4. Mapy uwarunkowań przyrodniczych: 4.1. Mapa uwarunkowań przyrodniczych na podkładzie planszy uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego w skali 1:25 000. 4.2. Mapa uwarunkowań przyrodniczych na podkładzie planszy kierunków zagospodarowania przestrzennego w skali 1:25 000.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 4 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

1. WSTĘP

1.1. PODSTAWY FORMALNO-PRAWNE OPRACOWANIA

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest instrumentem, służącym realizacji polityki przestrzennej na szczeblu lokalnym. Jest to dokument planistyczny, sporządzany obligatoryjnie w granicach administracyjnych gminy. Studium stało się dokumentem, który szczegółowo opisuje zarówno uwarunkowania danej gminy jak i wyznacza kierunki jej rozwoju, biorąc pod uwagę nie tylko lokalne uwarunkowania, ale również zmieniające się otoczenie w skali regionu i kraju. Dokument ten nie jest aktem prawa miejscowego, zawiera jednak elementy regulacyjne w postaci lokalnych zasad zagospodarowania, a jego ustalenia są wiążące przy opracowywaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Opracowanie studium należy do zadań własnych gminy. Organem odpowiedzialnym za jego sporządzenie jest w przypadku gminy Rzekuń wójt, uchwala je natomiast rada gminy. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa w określonym zakresie wiąże organy gminy przy sporządzaniu aktów planowania lokalnego. Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016 r. poz. 778, z późn. zm.), organ wykonawczy gminy (wójt, burmistrz albo prezydent miasta) ma obowiązek sporządzić studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, uwzględniając ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa. Zgodnie z art. 46. pkt 1). ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy poddawane jest procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, której zasadniczymi etapami są: 1. Uzgodnienie z właściwymi organami ochrony środowiska i państwowej inspekcji sanitarnej zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, 2. Sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko do projektu studium, 3. Zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa w postępowaniu, 4. Poddanie projektu studium wraz z prognozą oddziaływania na środowisko opiniowaniu przez właściwe organy ochrony środowiska i państwowej inspekcji sanitarnej, 5. Wzięcie pod uwagę przy opracowywaniu ostatecznej wersji projektu studium ustaleń i wniosków zawartych w prognozie oddziaływania na środowisko oraz opinii właściwych organów i uwag społeczeństwa, 6. Przeprowadzenie analizy skutków realizacji przyjętego projektu studium w zakresie oddziaływania na środowisko. Niniejsza prognoza oddziaływania na środowisko została sporządzona na potrzeby projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń w związku z podjęciem przez Radę Gminy Rzekuń uchwały nr XXXIX/262/2013 z dnia 22 sierpnia 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowanie przestrzennego gminy Rzekuń.

1.2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA

Podstawowymi celami niniejszego opracowania są:  Określenie dotychczasowego stanu oraz funkcjonowania środowiska przyrodniczego i środowiska kulturowego na terenie gminy Rzewnie,  Identyfikacja, charakterystyka oraz ocena potencjalnych oddziaływań skutków realizacji projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń na środowisko przyrodnicze, środowisko kulturowe i jakość życia mieszkańców,  Przedstawienie propozycji zminimalizowania niekorzystnego wpływu projektowanych zmian zagospodarowania na środowisko i zdrowie ludzi lub rozwiązań oraz wskazanie rozwiązań najkorzystniejszych dla zachowania lub poprawy stanu i funkcjonowania środowiska.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 5 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z art. 51 ust. 2 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.): 1) zawiera: a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym, f) oświadczenie autora, a w przypadku gdy wykonawcą prognozy jest zespół autorów - kierującego tym zespołem, o spełnieniu wymagań, o których mowa w art. 74a ust. 2, stanowiące załącznik do prognozy; 2) określa, analizuje i ocenia: a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnio-terminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na:  różnorodność biologiczną,  ludzi,  zwierzęta,  rośliny,  wodę,  powietrze,  powierzchnię ziemi  krajobraz,  klimat,  zasoby naturalne,  zabytki,  dobra materialne, z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy; 3) przedstawia: a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 6 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zgodnie z art. 53 ustawy OOŚ zakres i stopień szczegółowości niniejszej Prognozy został uzgodniony z: 1) Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Ostrołęce pismem nr PPIS/ZNS.717/14/2013 z dnia 31 października 2013 r., który uzgadnia: Prognoza powinna zawierać: a. informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązania z innymi dokumentami, b. informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c. propozycje dotyczące przewidywanych, metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d. informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, e. streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. Prognoza powinna określać, analizować i oceniać: a. istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, b. stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, c. Przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnio-terminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną; ludzi; zwierzęta; rośliny; wodę; powietrze; powierzchnię ziemi; krajobraz; klimat; zasoby naturalne; dobra materialne; z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy. Prognoza powinna przedstawiać: rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacje przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru. 2) Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Warszawie pismem nr WOOŚ-I.411.341.2013.JD z dnia 28 listopada 2013 r., który uzgadnia: 1. zakres prognozy oddziaływania na środowisko, zgodny z art. 51 ust. 2 ustawy OOŚ, 2. stopień szczegółowości – informacje, zawarte w prognozie, muszą odnosić się do wszystkich zasobów i składników przyrody, chronionych na mocy rozporządzeń wykonawczych do ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody i stwierdzonych na terenie opracowania studium w toku prac nad opracowaniem ekofizjograficznym sporządzanym na potrzeby studium. Ocenić i uzasadnić wpływ przyjętych ustaleń w projekcie studium kierunków zagospodarowania przestrzennego na powyższe elementy przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu ustaleń projektu studium na obszary Natura 2000, ich spójność i integralność, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 – Dolina Dolnej Narwi PLB140014. Ustalenia dotyczące uwarunkowań przyrodniczych, będące podstawą do sporządzenia oceny oddziaływania, powinny mieć odzwierciedlenie na załączniku graficznym do prognozy. Ponadto, w prognozie powinna być zawarta ocena stopnia wyznaczenia w projekcie studium płatów i korytarzy krajobrazowych (ekologicznych) rangi: europejskiej, krajowej, regionalnej i lokalnej, mających podstawowe znaczenie dla spójności obszarów Natura 2000. Informacje zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, powinny być opracowane stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny oraz dostosowanie do zawartości i stopnia szczegółowości projektowanego dokumentu oraz etapu przyjęcia tego dokumentu w procesie opracowywania projektów dokumentów powiązanych z tym dokumentem. W prognozie oddziaływania na środowisko, uwzględnia się informacje zawarte w prognozach oddziaływania na środowisko sporządzonych dla innych, przyjętych już dokumentów, powiązanych z projektem dokumentu, będącego przedmiotem postępowania (art.52 ust. 1 i ust. 2 ustawy ooś).

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 7 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

1.3. INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU OPRACOWANIA

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest dokumentem o charakterze ogólnym i nie stanowi aktu prawa miejscowego. Studium zawiera dwie zasadnicze części - określenie uwarunkowań zagospodarowania przestrzeni gminy oraz określenie polityk przestrzennych i kierunków działań prowadzących do realizacji tych polityk, zapewniających właściwe funkcjonowanie społeczności lokalnej i przestrzeni gminy. Na podstawie wieloaspektowych uwarunkowań określa funkcje, jakie mogą pełnić poszczególne tereny. Ustalenia te są wiążące dla organów gminy przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Kierunki zagospodarowania przestrzennego wyznaczone w Studium nie są finalnym odzwierciedleniem przyszłego zagospodarowania terenów. Jest to jedynie zbiór warunków w oparciu, o które możliwe jest dokonywanie nowego zagospodarowania. Szczegółowy i ściśle określony sposób zagospodarowania jest zawarty w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Teren opracowania nie musi być zainwestowany w pełni, tak jak na to pozwala Studium. W związku z tym nie jest możliwe dokładne sprecyzowanie, w jakim okresie czasu będą następowały przekształcenia poszczególnych terenów, ani również, jakie technologie będą towarzyszyć nowemu zagospodarowaniu. Faktyczne oddziaływania ustaleń Studium na środowisko zależeć będą od szeregu złożonych czynników, w związku z tym przewidywanie oddziaływań na etapie projektowym jest ograniczone. Ze względu na dość powszechną ogólność zapisów Studium (nie zawierającego konkretnych rozwiązań np. technicznych i technologicznych realizacji poszczególnych funkcji) brak w niniejszym opracowaniu informacji o charakterze ilościowym, prognoza ma charakter jedynie jakościowy. Na potrzeby niniejszej Prognozy konieczne było przyjęcie pewnych założeń, które ułatwią i umożliwią dokonanie oceny wpływu Studium na środowisko. W związku z tym, że nie ma przesłanek do przypuszczenia, że teren objęty opracowaniem nie zostanie w całości zainwestowany, ważnym założeniem metodycznym jest przyjęcie, że na całym terenie docelowo powstanie zainwestowanie w wielkości i skali maksymalnej, na jakie Studium pozwala. Należy pamiętać, że w głównej mierze założenia metodyczne zostały podyktowane przez zakres prognozy, określony w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.) i obejmowały one: 1. Analizę aktualnych uwarunkowań środowiskowych gminy, obecnego stanu użytkowania, dotychczasowych przekształceń w środowisku, zachodzących procesów rozwojowych oraz stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego. Do charakterystyki stanu środowiska oraz jego funkcjonowania wykorzystano przede wszystkim:  Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe sporządzone na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń. Siedlce. 2014,  Opracowanie ekofizjograficzne na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń. Ostrołęka. 2010,  Aneks do Opracowanie ekofizjograficznego gminy Rzekuń. Siedlce. 2010,  Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń 2016,  Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń 2010,  Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń 2010,  Materiały archiwalne i statystyczne Urzędu Gminy w Rzekuniu,  Program Ochrony Środowiska dla gminy Rzekuń na lata 2016-2019 z perspektywą na lata 2020-2023;  Strategia rozwoju gminy Rzekuń na lata 2016-2025,  Plan Zagospodarowania Przestrzennego województwa Mazowieckiego. 2014,  Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 roku,  Plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Ostrołęka na okres od 01.01.2012r. do 31.12.2021r.,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 8 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Inwentaryzacja ornitologiczna Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 PLB140014 „Dolina Dolnej Narwi. 2011. Polskie Ochrony Towarzystwo Ptaków na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie,  Dokumentacja Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 PLB140014 Dolina Dolnej Narwi w województwach mazowieckim i podlaskim. 2014,  Dane z Głównego Urzędu Statystycznego,  Mapy topograficzne w skali 1:25000,  Mapy z obszarami szczególnego zagrożenia powodzią,  Inne publikacje, opracowania i mapy wymienione w Rozdziale 16 „Wykorzystane materiały”. 2. Analizę kierunków zagospodarowania zawartych w projekcie Studium, która pozwoliła na wyodrębnienie działań mogących wywierać wpływ na środowisko. 3. Ocenę stopnia zagrożenia oraz rodzaju przewidywanego negatywnego wpływu poszczególnych ustaleń zawartych w Studium na środowisko oraz prognozę zmiany środowiska przyrodniczego przy zmianie sposobu zagospodarowania. 4. Ocenę zgodności celów Studium w zakresie ochrony środowiska z celami ustanowionymi na szczeblu międzynarodowym i krajowym. Wymóg dokonania takiej oceny wynika z art. 51, ust. 2, pkt. 2, lit. d ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.). 5. Określenie propozycji rozwiązań alternatywnych, działań minimalizujących negatywny wpływ ustaleń Studium na środowisko oraz możliwych form rekultywacji obszarów zdegradowanych. Prognoza sporządzana była równolegle do powstającego projektu Studium, tym samym w przypadku stwierdzenia potencjalnego znaczącego oddziaływania rozpatrywanych rozwiązań na środowisko, korekty w zakresie ograniczenia ich negatywnego wpływu na środowisko wprowadzane były na bieżąco podczas prac projektowych. Przy sporządzaniu Prognozy wykorzystano metody opisowe i graficzne, analizy jakościowe dostępnych wskaźników stanu środowiska oraz identyfikacji i wartościowania skutków przewidywanych zmian w środowisku. Opracowanie składa się z części tekstowej, wzbogaconej dokumentacją fotograficzną oraz części kartograficznej. Sporządzone zostało w formie papierowej oraz elektronicznej, utrwalonej na nośniku elektronicznym.

1.4. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTU STUDIUM ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI

Studium jest opracowaniem planistycznym obejmującym cały obszar gminy, określającym uwarunkowania i kierunki polityki przestrzennej. Zawiera diagnozę stanu istniejącego zagospodarowania gminy i uwarunkowanie rozwoju: przyrodnicze, kulturowe, społeczne, ekonomiczne, funkcjonalne i strukturalne. Ponadto uwzględnia powiązania zewnętrzne gminy oraz wskazuje na koordynację działań. Celem „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rzekuń” jest określenie polityki przestrzennej na obszarze gminy Rzekuń, w nawiązaniu do celów i kierunków polityki przestrzennej regionu, uwzględniając jednocześnie uwarunkowania wynikające ze stanu środowiska i dotychczasowego zagospodarowania terenów. Studium będzie opracowaniem wspomagającym: promocję gminy, lokalizację zadań ponadlokalnych oraz koordynację opracowanych planów zagospodarowania przestrzennego. Na projekt Studium gminy Rzekuń składają się:  tekst Studium – stanowiący Załącznik nr 1;  rysunki Studium – 2 plansze graficzne w skali 1: 25 000 – stanowiące Załącznik nr 2:  rysunek nr 1 – plansza uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego,  rysunek nr 2 – plansza kierunków zagospodarowania przestrzennego,  rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag – stanowiące Załącznik nr 3. Podstawę opracowania projektu Studium stanowią:

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 9 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

1. Podstawy formalno – prawne opracowania  Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016 r., poz. 778, z późn. zm.),  Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233),  Uchwała Nr XXXIX/262/2013 Rady Gminy Rzekuń z dnia 22 sierpnia 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń. 2. Materiały wyjściowe — Materiały geodezyjno-kartograficzne i inwentaryzacyjne:  mapa topograficzna gminy, skala 1:25 000;  mapy ewidencyjne, skala 1:5 000. — Obowiązujące plany miejscowe:  Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rzekuń – Uchwała Nr IV/19/2006 Rady Gminy w Rzekuniu z dnia 29 grudnia 2006 r.  Zmiany w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rzekuń, powiat ostrołęcki Uchwała Nr XIII/106/2000 Rady Gminy w Rzekuniu z dnia 28 czerwca 2000 r.  Zmiany w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rzekuń, powiat ostrołęcki etap II - Uchwała Nr XVIII/119/2000 Rady Gminy w Rzekuniu z dnia 27 grudnia 2000r.  Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla części obszaru gminy Rzekuń, obejmującego tereny w obrębach wsi Ławy, Goworki, Nowa Wieś Wschodnia, Teodorowo - Uchwała Nr XVIII/116/2011 Rady Gminy Rzekuń z dnia 25 listopada 2011r.  Zmiana Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rzekuń w zakresie związanym ze zmianą przebiegu części trasy linii elektroenergetycznej 400 kV Narew – Ostrołęka - Uchwała Nr XLIV/285/2013 Rady Gminy Rzekuń z dnia 29 listopada 2013r.  Zmiana Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego dla części obszaru gminy Rzekuń, obejmującego tereny w obrębach wsi: Ławy, Nowa Wieś Wschodnia, Teodorowo - Uchwała Nr L/327/2014 Rady Gminy Rzekuń z dnia 27 maja 2014 r. — Opracowania planistyczne i strategiczne:  Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (Uchwała nr 180/14 z 2014 r.).  Gminna ewidencja zabytków.  Mapy z obszarami szczególnego zagrożenia powodzią.  Strategia Rozwoju Gminy Rzekuń na lata 2016 – 2025.  Aktualnie obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń (Uchwała nr IV/12/2010 Rady Gminy Rzekuń z dnia 30 grudnia 2010 r. w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń). — Opracowania oraz materiały studialne i analityczne  Opracowanie Ekofizjograficzne dla gminy Rzekuń, powiat ostrołęcki, woj. mazowieckie.  Prognoza oddziaływania na środowisko dla projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń.  Materiały nadesłane do Urzędu Gminy przez instytucje i organizacje w odpowiedzi na zawiadomienie Urzędu Gminy Rzekuń o przystąpieniu do sporządzania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń.  Materiały archiwalne i statystyczne Urzędu Gminy w Rzekuniu oraz Urzędu Stanu Cywilnego w Rzekuniu. W pierwszej fazie opracowania „Studium…” wystąpiono do odpowiednich jednostek z prośbą o współpracę przy opracowaniu „Studium...” i przekazanie przez każdą z nich swoich zamierzeń inwestycyjnych dotyczących obszaru gminy, które powinny zostać uwzględnione w opracowaniu. Zgłoszone zostały następujące wnioski:

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 10 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Zespół Elektrowni Ostrołęka S.A. (obecnie ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A.) – zgłosił wniosek o poszerzenie obszaru kolejowego w miejscowości Ławy.  Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich w Warszawie – zwraca się z prośbą o zapewnienie możliwości przestrzennych przebiegu drogi wojewódzkiej nr 627 w standardzie drogi klasy GP.  Polskie Koleje Państwowe Oddział Gospodarowania Nieruchomościami w Warszawie – zgłosiły wniosek o zmianę przeznaczenia terenów dla działek w miejscowościach Tobolice i Borawe oraz wskazały istniejące tereny zamknięte na obszarze gminy Rzekuń.  PGE Dystrybucja S.A. Oddział Warszawa – informuje, aby w projekcie Studium uwzględnić wskazane wytyczne dotyczące rozwoju systemu zaopatrzenia w energię elektryczną.  Zarząd Województwa Mazowieckiego w Warszawie – zgłosił wniosek o uwzględnienie w Studium ustaleń zawartych w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, a w szczególności dotyczących planowanej: rozbudowy i przebudowy drogi krajowej nr 61, w tym budowy trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi, budowy nowej drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka – Wyszków, modernizacji linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka – Tłuszcz, budowy linii elektroenergetycznych oraz uwzględnienie w Studium obszarów Natura 2000.  Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział w Warszawie Zakład w Białymstoku – zwraca się z prośbą o umieszczenie w opracowaniu Studium niezbędnych zapisów dotyczących wymogów i warunków wynikających z istniejącego gazociągu wysokiego ciśnienia zlokalizowanego na terenie gminy oraz warunków i wymogów jakie muszą być spełnione przy dalszej gazyfikacji obszaru gminy.  Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie Zarząd Zlewni Narwi w Dębem – zwraca się prośbą o uwzględnienie w projekcie Studium opracowania pod nazwą „Studium ochrony przeciwpowodziowej – Etap I” rzeka Narew.  Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków – zgłosił wniosek o uwzględnienie w projekcie Studium uwarunkowań wynikających z aktualnego stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz określenie zasad ich ochrony.  Starostwo Powiatowe w Ostrołęce – informuje o konieczności uwzględnienia w Studium uwarunkowań wynikających z występowania obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych (obszarów predysponowanych do wystąpienia ruchów masowych). W związku z podaniem ogłoszenia o przystąpieniu do sporządzenia „Studium …” zostały zgłoszone również wnioski przez mieszkańców gminy bądź przez zainteresowanych Inwestorów. Najwięcej wniosków dotyczyło zmiany przeznaczenia terenów pod zabudowę mieszkaniowo-usługową i mieszkaniową. Wpłynęły również wnioski dotyczące m.in. zmiany przeznaczenia pod zalesienie, działalność przemysłową, oraz na przeznaczenie terenu pod wytwarzanie energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii. Na podstawie przeprowadzonej analizy uwarunkowań środowiska przyrodniczego i kulturowego, obecnego zainwestowania oraz istniejącej i projektowanej infrastruktury technicznej oraz układu komunikacyjnego, w projekcie Studium określono główne kierunki rozwoju przestrzennego. Uwzględniając utrzymanie wykształconej struktury przestrzennej gminy, potrzeby rozwoju zgłoszone przez mieszkańców i instytucje, a także istniejące uwarunkowania określa się kierunki i wskaźniki zagospodarowania przestrzennego gminy, wyznaczając tereny o następujących funkcjach: Przeznaczenie terenów:  tereny zabudowy mieszkaniowej: o tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług – MN/MU o tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej - MW, o tereny zabudowy zagrodowej z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usług – RM,  tereny zabudowy usługowej: o tereny zabudowy usługowo – handlowej – U o tereny zabudowy administracji – UA, o tereny zabudowy sakralnej – UK,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 11 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

o tereny zabudowy oświaty – UO, o tereny sportu i rekreacji – US, o tereny rekreacji i wypoczynku – UT, o tereny obsługi turystyki wodnej – UTL,  tereny użytkowane rolniczo: o tereny rolnicze – R, o tereny obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych i hodowlanych – RU,  tereny zabudowy techniczno – produkcyjnej: o tereny obiektów produkcyjnych, składów, magazynów i baz transportowych – PBS, o tereny kolejowe wraz z terenami obiektów produkcyjnych, składów i magazynów – KK/PBS, o tereny przeznaczone do powierzchniowej eksploatacji złóż – PE, o udokumentowane złoża kruszyw naturalnych,  tereny zieleni i wód: o lasy i kompleksy leśne – ZL, o tereny zieleni objęte formami ochrony przyrody – ZN, o tereny przeznaczone pod zalesienie – Zlz, o tereny ogrodów działkowych – ZD, o cmentarze – ZC, o tereny zieleni urządzonej – ZP, o korytarz ekologiczny, o tereny wód powierzchniowych – WS, o obszary szczególnego zagrożenia powodzią – ZZ,  tereny komunikacji: o tereny dróg publicznych – krajowych – głównych ruchu przyśpieszonego – KGP, o tereny dróg publicznych – wojewódzkich – głównych – KG, o tereny dróg publicznych – powiatowych – zbiorczych – KZ, o tereny dróg publicznych – gminnych – lokalnych – KL, o tereny dróg publicznych – gminnych – dojazdowych – KD, o postulowany przebieg odcinka drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków, o tereny kolejowe – KK, o stałe miejsce lądowania śmigłowca ratunkowego na lądowisku samolotów ultralekkich – H,  tereny infrastruktury technicznej: o tereny obsługi komunikacyjnej – KS, o tereny telekomunikacji – T, o tereny stacji redukcyjnej gazu – EG, o ujęcia wody – WU, o przepompownia ścieków – WO, o wysypisko śmieci – O, o tereny elektroenergetyki – E, o tereny elektroenergetyki z zielenią towarzyszącą – E/ZL, o istniejąca linia 220 kV do przebudowy na 400 kV wraz z pasem technologicznym, o istniejąca linia 400 kV wraz z pasem technologicznym, o istniejąca linia 110 kV wraz z pasem technologicznym,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 12 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

o istniejąca linia 220 kV wraz z pasem technologicznym, o istniejąca linia napowietrzna z przejściem na kablową z pasem technologicznym, o gazociąg wysokiego ciśnienia wraz ze strefą ochronną, o wieża telefonii komórkowej, o wieża radiowo – telewizyjna. Ochrona dziedzictwa kulturowego i zabytków:  granica strefy ochrony konserwatorskiej,  stanowiska archeologiczne,  zabytki wpisane do rejestru zabytków,  zabytki wpisane do gminnej ewidencji zabytków,  cmentarz zabytkowy,  pojedyncze pomniki przyrody,  grupa pomników przyrody,  park. Projekt Studium określa następujące kierunki zagospodarowania terenów:  Porządkowanie przestrzennego zagospodarowania terenów miejscowości gminnej, przystosowanie jej do pełnienia funkcji ośrodka zarządzającego gminą oraz ośrodka gospodarczej obsługi.  Tworzenie harmonijnych form zagospodarowania nawiązujących do tradycji we wsi gminnej na terenach rozwojowych i w pozostałych wsiach.  W projektowanej ciągłej zabudowie wzdłuż dróg należy zapewnić dojazdy do pól uprawnych oraz utrzymać rowy melioracyjne i zieleń nieurządzoną wzdłuż cieków wodnych, które będą stanowić ciągi ekologiczne.  Porządkowanie przestrzennego zagospodarowania zainwestowanych terenów ze zwróceniem szczególnej uwagi na tworzenie ładu przestrzennego w zabudowie istniejącej i projektowanej oraz na otwarciu i udostępnieniu terenów ogólnodostępnych do rzeki.  Obowiązek utrzymania dostępności do pozostałych cieków wodnych (w tym do rowów melioracyjnych) poprzez pas terenu o szerokości – min. 1,5 m.  Ograniczenie do minimum zabudowy na działkach leśnych, w przypadkach zaistnienia takiej konieczności sytuowanie obiektu na terenie wolnym od drzewostanu.  Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią utrzymuje się istniejącą zabudowę.  Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dopuszcza się remontowanie i przebudowywanie istniejącej zabudowy, ale bez możliwości rozbudowy istniejącej zabudowy.  Na terenach przeznaczonych pod zabudowę, w tym na terenach zabudowy techniczno-produkcyjnej zakazuje się lokalizowania nowych zakładów stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi oraz zakładów stwarzających zwiększone lub duże ryzyko wystąpienia poważnych awarii przemysłowych.  Ograniczenie lokalizacji nowych obiektów użyteczności publicznej, zamieszkania zbiorowego i budynków wielorodzinnych w pobliżu zakładów stwarzających zagrożenia wystąpienia poważnych awarii – stosujących materiały niebezpieczne w dużych ilościach (tj. PEGAS Oil w Ławach).  Ograniczenie lokalizacji nowych obiektów użyteczności publicznej i obiektów mieszkalnych wielorodzinnych w pobliżu pasa torów kolejowych, którymi prowadzony jest transport materiałów niebezpiecznych.  Na terenach przeznaczonych pod zabudowę należy zapewnić niezbędną infrastrukturę techniczną, zgodnie z przepisami odrębnymi.  Na terenach leśnych oznaczonych symbolem ZL podstawowym przeznaczeniem terenu jest prowadzenie gospodarki leśnej wraz z budynkami, uzbrojeniem terenu i pozostałymi urządzeniami służącymi gospodarce leśnej. Dopuszcza się realizację obiektów budowlanych infrastruktury technicznej i komunalnej nie wymagających wyłączenia z produkcji leśnej.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 13 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Na terenach obiektów produkcyjnych, składów i magazynów (PBS) zakazuje się lokalizowania działalności gospodarczej związanej z gospodarką odpadami. Projekt Studium przyjmuje następujące kierunki zagospodarowania zapewniające utrzymanie wysokich wartości zasobów środowiska przyrodniczego:  w celu ochrony walorów przyrodniczych, dolinę rzeki Narew wyłączyć z lokalizowania dużych ferm hodowlanych,  ograniczanie wyłączeń z użytkowania terenów leśnych, łąk,  zachowanie w dotychczasowym użytkowaniu rolniczym lub leśnym terenów udokumentowanych złóż naturalnych,  porządkowanie gospodarki ściekowej (rozbudowa systemów kanalizacyjnych),  eliminacja źródeł zagrożeń wód podziemnych (systematyzacja likwidacji szamb) i rozwój sieci kanalizacji sanitarnej,  zakazuje się zmiany stosunków wodnych w obszarze doliny Narwi (o kodzie PLB140014 pod nazwą „Dolina Dolnej Narwi”),  prowadzenie działań mających na celu zwiększenie stopnia lesistości poprzez zagospodarowanie nieużytków, słabych gleb i gruntów marginalnych, z wyłączeniem terenów łąk i pastwisk oraz terenów piaszczystych znajdujących się na Obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi (zalesienie łąk i pastwisk oraz terenów piaszczystych w obszarze Natury 2000 jest potencjalnym zagrożeniem dla gatunku będącego przedmiotem ochrony tego obszaru - derkacz, sieweczka rzeczna).  wyznacza się ochronę zasobów wód: o plany zabudowy i zagospodarowania terenów przyległych do powierzchniowych wód publicznych stanowiących urządzenia melioracji wodnych podstawowych winny być uzgadniane z ich administratorem, o ochrona istniejących rowów melioracyjnych i terenów drenowanych - wg przepisów odrębnych w zakresie melioracji i urządzeń wodnych, o zabrania się grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości mniejszej niż 1,5m od linii brzegu, a także zakazywania lub/i uniemożliwiania przechodzenia przez ten teren. Na terenie gminy planowane są następujące inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym:  przebudowa i rozbudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowy trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi,  budowa odcinka drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków (sprecyzowanie przebiegu nowej trasy nastąpi w miejscowym planie),  modernizacja linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka – Tłuszcz,  przebudowa istniejącej linii elektroenergetycznej 220 kV na 400 kV. Ustalenia projektu Studium są powiązane bezpośrednio lub pośrednio z innymi dokumentami o charakterze planistyczno - strategicznym opracowanych na poziomie samorządowym lub rządowym. Do dokumentów, których ustalenia odnoszą się do gminy Rzekuń należą: 1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego 2014, 2. Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckie do roku 2030, 3. Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy do 2018 roku, 4. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Ostrołęckiego na lata 2016-2020, 5. Strategia Rozwoju Gminy Rzekuń na lata 2016 - 2025, 6. Program Ochrony Środowiska dla gminy Rzekuń na lata 2016-2019 z perspektywą na lata 2020-2023. Należy zaznaczyć, że dokumenty na poziomie wyższym niż gmina przeważnie odnoszą się w sposób kompleksowy do całego obszaru opracowania np. województwa i brak jest bezpośredniego odniesienia do gminy Rzekuń. Po przeanalizowaniu wyżej wymienionych dokumentów przytoczono najważniejsze kierunki i cele, które

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 14 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ wydają się być najbardziej istotne dla projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń. ad 1) Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego 2014 Plan jest aktem planowania, określającym zasady organizacji przestrzennej województwa. W systemie planowania przestrzennego pełni funkcje koordynacyjną między planowaniem krajowym, a planowaniem miejscowym. Nie jest aktem prawa miejscowego i nie narusza uprawnień gmin w zakresie miejscowego planowania przestrzennego. Jest aktem kierownictwa wewnętrznego wiążącego organy i jednostki organizacyjne samorządu województwa. Nie stanowi bezpośredniej podstawy prawnej decyzji administracyjnych, ustalających lokalizację inwestycji. Celem Planu jest określenie polityki przestrzennej dla województwa mazowieckiego, polegającej na (nie wzięto pod uwagę kierunków, które nie dotyczą gminy Rzekuń):  rozmieszczeniu w przestrzeni inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym zgodnie z kierunkami polityki przestrzennej w oparciu o cele i zasady zagospodarowania przestrzennego województwa;  ukierunkowania działań dotyczących rozwoju gospodarczego, postępu cywilizacyjnego, kultury i ochrony środowiska, poprzez uwzględnianie uwarunkowań, szans i zagrożeń wynikających ze zróżnicowania cech przestrzeni województwa;  wpływaniu na zachowanie przestrzenne podmiotów gospodarujących w przestrzeni, tak aby były one zgodne z ogólnymi celami rozwoju województwa. Plan ustala następujące kierunki działań mających na celu ochronę walorów środowiskowa, przyrody i krajobrazu oraz wzrost bioróżnorodności:  utrzymanie potencjału przyrodniczego obszarów i obiektów objętych ochroną prawną w tym: Kampinoskiego Parku Narodowego, 184 rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych (Nadbużańskiego, Mazowieckiego, Chojnowskiego, Brudzeńskiego, Kozienickiego, Gostynińsko-Włocławskiego, Górznieńsko-Lidzbarskiego, Bolimowskiego, Podlaskiego Przełomu Bugu), 30 obszarów chronionego krajobrazu, 77 obszarów Natura 2000 oraz 882 użytków ekologicznych, 6 stanowisk dokumentacyjnych, 35 zespołów przyrodniczo-krajobrazowych i 4272 pomników przyrody;  dążenie do minimalizacji negatywnych oddziaływań inwestycji, w tym transportowych, na obszary chronione cenne przyrodniczo poprzez zastosowanie najlepszych dostępnych technik i rozwiązań planistycznych;  zapewnienie ochrony krajobrazów zgodnie z zapisami Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, w oparciu o przeprowadzoną waloryzację krajobrazową i istniejący zapis w części Zintegrowana polityka opieki i ochrony dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury współczesnej dotyczących krajobrazów kulturowych;  ochronę dolin rzecznych, obszarów mokradłowych i kompleksów leśnych, które stwarzają doskonałe warunki migracyjne zwierząt;  dążenie do utrzymania struktury ekologicznej miast powiązanej z terenami otwartymi w ich otoczeniu i ograniczania presji urbanistycznej na tereny podmiejskie;  zwiększanie potencjału społecznego, w tym edukacyjno-turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo, w szczególności objętych ochroną prawną, z równoczesnym uwzględnieniem działań kompensujących wzrost presji ruchu turystycznego;  zachowanie walorów przyrodniczych, kulturowych, architektonicznych i krajobrazowych miast – ogrodów poprzez utrzymanie ich leśno-parkowego charakteru m.in. Milanówka, Podkowy Leśnej, Konstancina- Jeziornej, Otwocka, Józefowa oraz pasm przyrodniczo-kulturowych związanych z dolinami rzek: Wisły, Narwi, Bugu i Liwca, Wkry i Skrwy, Omulwi i Pilicy;  upowszechnianie działań rolno-środowiskowo-klimatycznych zapewniających rozwój gospodarki rolnej zintegrowanej z ochroną zasobów i walorów przyrodniczych na obszarach wiejskich;  ochronę gruntów leśnych przed zmianą funkcji na nieleśną, z uwzględnieniem: czynników położenia, areału oraz struktury terenów przewidzianych do zmiany przeznaczenia, szczególnie lasów położonych w granicach administracyjnych miast oraz w odległości do 10 km od granic miast liczących ponad 50 tys.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 15 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

mieszkańców, z wyjątkiem zmian przeznaczenia na potrzeby realizacji niezbędnej infrastruktury komunikacyjnej i technicznej;  realizację Programu Zwiększenia Lesistości dla Województwa Mazowieckiego (zwiększenie lesistości do 25% w 2020 roku), zwłaszcza na terenach rekomendowanych do zalesień w pierwszej kolejności (priorytet I);  ochronę terenów zakrzewień i zadrzewień śródpolnych i nadwodnych, stanowiących ostoje wielu gatunków roślin i zwierząt;  rozwój i ochronę terenów zielonych (zieleń ogrodowa i parkowa) w szczególności na obszarach zurbanizowanych oraz zieleni izolacyjnej przy ciągach komunikacyjnych;  zwiększanie powierzchni leśnej w województwie, mającej na celu przeciwdziałanie fragmentacji przestrzeni przyrodniczej poprzez:  zalesianie gruntów z uwzględnieniem warunków przyrodniczo-krajobrazowych i potrzeb różnorodności biologicznej;  utrzymanie leśnych kompleksów promocyjnych wdrażających nowoczesne, proekologiczne zasady gospodarowania w lasach;  sporządzanie i wprowadzanie programów zwiększania lesistości na terenie gmin;  wyłączanie z użytkowania lasów zasługujących na ochronę prawną lub objęcie ich zasadami gospodarstwa specjalnego;  dostosowywanie koncepcji zagospodarowania i użytkowania lasu do przyrodniczych, gospodarczych i społecznych warunków funkcjonowania gospodarstwa leśnego z priorytetem naturalnego i półnaturalnego kierunku hodowli lasu, preferującego rębnie złożone i wykorzystanie odnowień naturalnych;  promowanie i ochronę różnorodności biologicznej w całym procesie zarządzania i gospodarowania lasami;  nadzoru nad przestrzeganiem prawidłowych metod gospodarowania w lasach wszystkich form własności;  zachowanie funkcji rolniczej na gruntach o wysokiej jakości i przydatności dla rolnictwa, w szczególności ograniczenie przeznaczenia gleb wysokich klas bonitacyjnych na cele nierolnicze;  wdrażanie unijnego instrumentu doskonalenia efektów działalności środowiskowej – Systemu Ekozarządzania i Audytu (EMAS), w celu zmniejszenia oddziaływania na środowisko: przedsiębiorstw, zakładów, instytucji. W celu kształtowania stosunków wodnych oraz ochrony ilościowej i jakościowej wód ustala się:  utrzymanie istniejących naturalnych zbiorników wodnych i terenów podmokłych, w szczególności starorzeczy, bagien i mokradeł, oczek wodnych oraz renaturalizację przekształconych odcinków rzek i terenów zalewowych;  racjonalizację zużycia wód podziemnych na cele komunalne i przemysłowe;  zwiększanie retencyjności zlewni województwa poprzez realizację Programu Małej Retencji dla Województwa Mazowieckiego, w szczególności na obszarach o wysokim priorytecie zwiększania retencji;  odbudowę zniszczonych systemów melioracyjnych, zwiększających retencję glebową oraz właściwą ich eksploatację, wykorzystanie urządzeń piętrzących do zatrzymania wód opadowych;  ochronę układu odwodnienia rowami melioracyjnymi oraz konieczność prze-budowy systemów melioracyjnych, działających dotychczas na potrzeby rolni-cze w przypadku przekształcenia tych terenów w obszary zurbanizowane;  zwiększanie lesistości w celu poprawy retencji gruntowej i ochrony obszarów źródliskowych;  ograniczenie emisji ścieków komunalnych oraz spływów powierzchniowych zanieczyszczeń z terenów zurbanizowanych i rolnych, w celu zachowania wód dobrej jakości i zatrzymania procesu eutrofizacji zbiorników wodnych;  realizację programu działań na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu pochodzenia rolniczego;

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 16 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 realizację zadań Krajowego Programu Oczyszczania Ścieków Komunalnych, w tym budowę i modernizację kanalizacji i oczyszczalni ścieków, zapewniającą odpowiedni stopień oczyszczania ścieków;  ochronę głównych zbiorników wód podziemnych i stref ochronnych ujęć wód powierzchniowych i podziemnych;  wprowadzenie ekologicznych obszarów ochronnych wokół jezior oraz stref ochronnych ujęć wód do spożycia i głównych zbiorników wód podziemnych;  wykorzystanie potencjału transportowego i hydroenergetycznego Wisły z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju oraz ograniczeń wynikających z występowania obszarów NATURA 2000;  maksymalne odprowadzanie wód opadowych do ziemi, a minimalizowanie ich odprowadzania do kanalizacji;  realizację inwestycji z zakresu poprawy i rozwijania infrastruktury związanej z rozwojem rolnictwa i leśnictwa. W celu ochrony powierzchni ziemi ustala się główne kierunki działań:  ograniczanie przeznaczania gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze lub nieleśne;  zachowanie naturalnych form rzeźby terenu oraz ochronę dziedzictwa geologicznego;  wprowadzanie zalesień na gruntach rolnych V i VI klasy bonitacyjnej;  utrzymanie istniejących oraz wprowadzenie nowych zadrzewień i zakrzewień na gruntach użytkowanych rolniczo, w celu ograniczenia procesów erozyjnych;  przywracanie wartości użytkowej terenom i gruntom zdegradowanym i zdewastowanym w wyniku czynników antropogenicznych (m.in. przez eksploatację surowców, składowanie odpadów, poważne awarie) oraz naturalnych  (m.in. przez powódź, erozję, osuwiska);  ograniczanie, poprzez racjonalną eksploatację kopalin, niekorzystnego wpływu górnictwa odkrywkowego na krajobraz, gleby i lokalne stosunki wodne;  prowadzenie ścisłej ewidencji źródeł zanieczyszczeń oraz eliminację nielegalnych źródeł zagrożeń i zanieczyszczeń;  prowadzenie prawidłowej gospodarki regulującej stosunki wodne w odniesieniu do użytków rolnych;  zachowanie torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych;  prowadzenie działań zmniejszających intensywność procesów erozyjnych poprzez zalesienia i zabiegi agrotechniczne. W celu ochrony obszarów występowania surowców mineralnych ustala się następujące kierunki działań:  ochronę i racjonalne użytkowanie kopalin w odniesieniu do złóż udokumentowanych oraz obszarów perspektywicznych i prognostycznych – wspieranie prac dokumentacyjnych surowców mineralnych ważnych dla rozwoju gospodarczego regionu, zwłaszcza złóż kopalin uznanych za strategiczne i ważne, o znaczeniu krajowym: wapieni jurajskich w okolicy Wierzbicy, piaskowców jurajskich w okolicach Szydłowca, glin ceramicznych kamionkowych i ogniotrwałych w utworach dolnojurajskich w okolicach Przysuchy, kredy w rejonie Kornicy, surowców ilastych do produkcji kruszywa lekkiego w powiecie żyrardowskim;  racjonalne wykorzystanie zasobów wód leczniczych i termalnych, szczególnie będących podstawą gospodarki uzdrowiskowej;  przywracanie wartości użytkowej obszarom poeksploatacyjnym górnictwa odkrywkowego (rekultywacja);  wspieranie prac poszukiwawczych surowców energetycznych, zwłaszcza złóż gazu ziemnego w łupkach ilastych. W zakresie poprawy jakości i ochrony powietrza przed zanieczyszczeniem oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych ustala się następujące kierunki działań:  zmniejszanie przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń monitorowanych substancji, poprzez:

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 17 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

— przygotowywanie i wdrażanie programów ochrony powietrza, monitorowanie ich realizacji oraz ocenę ich skuteczności; — systematyczny monitoring emisji substancji, który pozwoli podejmować skuteczne działania naprawcze.  ograniczanie niskiej emisji (powierzchniowej) ze źródeł rozproszonych poprzez: — rozbudowę centralnych systemów zaopatrywania w energię cieplną; — zmianę paliw węglowych na paliwa niskoemisyjne oraz wykorzystanie indywidualnych źródeł energii odnawialnej; — ograniczenie strat ciepła w budynkach (m.in. termomodernizacje); — wdrożenie budownictwa pasywnego.  ograniczenie emisji liniowej poprzez: — zintegrowane planowanie rozwoju zbiorowego systemu komunikacji na terenie miast, wprowadzanie stref z ograniczeniem poruszania się pojazdów w centrach miast oraz budowę ścieżek rowerowych; — doskonalenie systemów zarządzania ruchem oraz dalszy rozwój publiczne-go transportu zbiorowego, zwłaszcza transportu szynowego; — ograniczanie ruchu tranzytowego w miastach oraz budowę obwodnic drogowych miast m.in. Radomia, Płocka, Ciechanowa, Ostrołęki, Siedlec, Pułtuska, Lipska, Wyszkowa, Sokołowa Podlaskiego, Węgrowa, Mławy, Góry Kalwarii, Iłży, Marek, Łomianek; — stosowanie przy budowie i modernizacji dróg oraz parkingów materiałów i technologii gwarantujących ograniczenie emisji pyłu podczas ich eksploatacji; — organizację systemu bezpiecznych parkingów na obrzeżach miast obsługiwanych przez środki transportu zbiorowego; — zwiększenie zastosowania niskoemisyjnych paliw i technologii w systemie transportu publicznego.  kontynuację redukcji emisji ze źródeł punktowych do powietrza m.in. poprzez: podnoszenie efektywności procesów produkcji (stosowanie czystych technologii), budowę instalacji ograniczających emisję zanieczyszczeń oraz wdrażanie nowoczesnych technologii przyjaznych środowisku (BAT);  ograniczanie uciążliwości z oczyszczalni ścieków, ferm hodowlanych, składowisk odpadów oraz zakładów celulozowo-papierniczych i przetwórstwa spożywczego. Ustala się następujące kierunki w zakresie poprawy klimatu akustycznego:  opracowanie map akustycznych i programów ochrony przed hałasem dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców (Warszawa, Radom, Płock);  realizację ustaleń programów ochrony środowiska przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż dróg krajowych na terenie województwa mazowieckiego;  opracowanie map akustycznych dla odcinków dróg, po których przejeżdża ponad 3000000 pojazdów rocznie, programów ochrony środowiska przed hałasem oraz ich realizacja;  opracowanie map akustycznych dla linii kolejowych, po których przejeżdża ponad 30000 pociągów rocznie i programów ochrony środowiska przed hałasem oraz ich realizacja;  opracowanie map akustycznych dla lotniska im. Chopina, na którym ma miejsce ponad 50000 operacji rocznie i programu ochrony środowiska przed hałasem oraz jego realizacja;  budowę obwodnic miast umożliwiającą zmniejszenie hałasu komunikacyjnego na obszarach, na których występują przekroczenia wartości dopuszczalnych z uwzględnieniem obszarów cennych przyrodniczo;  rozbudowę i modernizację sieci drogowo-ulicznej ze stosowaniem tzw. cichych nawierzchni;  ochronę obszarów zabudowanych wzdłuż ruchliwych ciągów komunikacyjnych (gdzie występują przekroczenia poziomów dopuszczalnych) poprzez m.in. budowę wałów, budowę ekranów akustycznych;  wymianę i modernizację taboru komunikacji miejskiej;

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 18 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 zwiększanie konkurencyjności transportu publicznego w stosunku do transportu indywidualnego, w tym: modernizowanie i rozbudowa komunikacji tramwajowej, transportu kolejowego, rozbudowa metra w Warszawie, stosowanie nowoczesnych środków inżynierii ruchu dla lepszego upłynnienia ruchu drogowego;  rozszerzanie stref wolnych od ruchu samochodowego w miastach (lub stref z ograniczeniami) oraz tworzenie warunków do bezpiecznego ruchu rowerowe-go i pieszego;  stwarzanie sprzyjających warunków do upowszechniania transportu pasażerskiego opartego na napędzie elektrycznym (wykorzystującym urządzenia magazynujące energię elektryczną);  respektowanie zasad zagospodarowania, w tym przede wszystkim zakazów zabudowy w strefie ograniczonego użytkowania utworzonej dla Lotniska Chopina w Warszawie oraz Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa-Modlin w Nowym Dworze Mazowieckim;  lokalizowanie elektrowni wiatrowych w bezpiecznej odległości od terenów zurbanizowanych (szczególnie mieszkaniowych). W zakresie racjonalizacji gospodarki odpadami Plan ustala:  postępowanie z odpadami polegające w pierwszej kolejności na zapobieganiu powstawaniu odpadów, a następnie: przygotowaniu do ponownego użycia, recyklingu, stosowaniu innych procesów odzysku i na końcu unieszkodliwianiu;  ograniczenie ilości odpadów podlegających składowaniu poprzez: — upowszechnianie selektywnej zbiórki, zwiększenie udziału odzysku i recyklingu odpadów; — objęcie zorganizowanym systemem zbiórki odpadów komunalnych wszystkich mieszkańców regionu; — wdrażanie metod termicznego, mechaniczno-biologicznego i biologicznego przetwarzania odpadów ze szczególnym uwzględnieniem odpadów ulegających biodegradacji; — szersze stosowanie metody termicznego unieszkodliwiania osadów ściekowych.  tworzenie regionalnych zakładów gospodarki odpadami wyposażonych w odpowiednie instalacje i urządzenia do odzysku surowców, materiałów lub energii oraz budowa instalacji do zagospodarowania osadów ściekowych;  dostosowanie składowisk do obowiązujących standardów oraz zamykanie i rekultywacja składowisk;  wspieranie działań zmierzających do zagospodarowania odpadów niebezpiecznych, w tym wyrobów zawierających azbest. Ujęte w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego inwestycje strategiczne, w tym inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym z zakresu systemów elektroenergetycznych, gazowniczych i przesyłu paliw płynnych, które dotyczą gminy Rzekuń:  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Łomża,  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Olsztyn Mątki z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Stanisławów z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Ełk z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Droga Wojewódzka nr 627 Ostrów Mazowiecka - Ostrołęka z wykorzystaniem istniejącej drogi 627 z niezbędnymi obejściami  Budowa odcinka drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków (sprecyzowanie przebiegu nowej trasy nastąpi w miejscowym planie),  Modernizacja linii nr 29 Tłuszcz - Ostrołęka ad 2) Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckie do roku 2030, Strategia jest dokumentem, którego zapisy powinny mieć wpływ na kształt przyszłego rozwoju przez określenie długookresowych procesów rozwojowych w regionie. Przez strategię rozumie się wybór takiej drogi rozwoju i wynikających z niej działań, aby osiągnąć w maksymalnym stopniu realizację celu, uznanego w danej strategii za nadrzędny (główny). Następstwem tego powinno być zdynamizowanie procesu rozwoju i modernizacji gospodarki regionu, prowadzące do poprawy warunków i jakości życia mieszkańców.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 19 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Układ celów Strategii został podporządkowany długookresowym priorytetom rozwoju regionalnego, wyrażonym w scenariuszu zrównoważonego rozwoju. Za priorytetowy cel strategiczny przyjęto Rozwój produkcji ukierunkowanej na eksport w przemyśle zaawansowanych i średniozaawansowanych technologii oraz w przemyśle i przetwórstwie rolno-spożywczym. Oprócz celu priorytetowego w dokumencie przyjęto trzy cele strategiczne: Wzrost konkurencyjności regionu poprzez rozwój działalności gospodarczej oraz transfer i wykorzystanie nowych technologii, Poprawę dostępności i spójności terytorialnej regionu oraz kształtowanie ładu przestrzennego, Poprawę jakości życia oraz wykorzystanie kapitału ludzkiego i społecznego do tworzenia nowoczesnej gospodarki. Uzupełnieniem powyższych celów strategicznych są dwa ramowe cele strategiczne. Pierwszy z nich Zapewnienie gospodarce zdywersyfikowanego zaopatrzenia w energię przy zrównoważonym gospodarowaniu zasobami środowiska będzie realizowany poprzez działania w następujących kierunkach:  Dywersyfikacja źródeł energii i jej efektywne wykorzystanie;  Wspieranie rozwoju przemysłu ekologicznego i ekoinnowacji;  Zapewnienie trwałego i zrównoważonego rozwoju oraz zachowanie wysokich walorów środowiska;  Modernizacja i rozbudowa lokalnych sieci energetycznych oraz poprawa infrastruktury przesyłowej;  Przeciwdziałanie zagrożeniom naturalnym;  Poprawa jakości wód, odzysk/unieszkodliwianie odpadów, odnowa terenów skażonych oraz ograniczenie emisji zanieczyszczeń;  Produkcja energii ze źródeł odnawialnych. Osiągnięcie drugiego celu ramowego Wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego oraz walorów środowiska przyrodniczego dla rozwoju gospodarczego regionu i poprawy jakości życia będzie wymagać realizacji działań w kierunku:  Wykorzystania walorów środowiska przyrodniczego oraz potencjału dziedzictwa kulturowego do zwiększenia atrakcyjności turystycznej regionu;  Upowszechnienia kultury i twórczości;  Kreowania miast jako centrów aktywności kulturalnej;  Wspierania rozwoju przemysłu kreatywnego;  Wykorzystania dziedzictwa kulturowego w działalności gospodarczej. ad 3) Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2011 - 2014 z uwzględnieniem perspektywy do 2018 roku, Programy ochrony środowiska (wojewódzkie, powiatowe i gminne) są opracowaniami planistycznymi, których obowiązek sporządzania został ustawowo wprowadzony w 2001 r. Realizują politykę ekologiczną państwa odpowiednio na szczeblach: wojewódzkim, powiatowym i gminnym, doprecyzowując jej założenia zgodnie z uwarunkowaniami lokalnymi poszczególnych obszarów. Program ochrony środowiska województwa mazowieckiego na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy do 2018 r. jest trzecim programem ochrony środowiska, jaki został wykonany dla Mazowsza. Dokument uwzględnia najważniejsze uwarunkowania środowiskowe wynikające z opracowań strategicznych, określa konieczne inwestycje oraz szacunkowe koszty niezbędne do ich wykonania, wskazuje realizatorów poszczególnych działań, a tym samym stanowi politykę ekologiczną województwa mazowieckiego. Mając na uwadze, że głównym założeniem programów ochrony środowiska jest potrzeba poprawy jakości życia człowieka, za cel nadrzędny dokumentu przyjęto: Ochrona środowiska naturalnego na Mazowszu z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju, jako podstawa poprawy jakości życia mieszkańców regionu”. Na podstawie analizy stanu aktualnego i uwarunkowań wynikających z dokumentów programowych dotyczących ochrony środowiska, w tym raportów z realizacji dotychczasowego programu ochrony środowiska województwa mazowieckiego, wyznaczonych zostało 5 obszarów priorytetowych dla Mazowsza: I. Poprawa jakości środowiska II. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych III. Ochrona przyrody

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 20 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

IV. Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego V. Edukacja ekologiczna społeczeństwa VI. Zagadnienia systemowe. W ramach obszarów priorytetowych wyszczególnione zostały niżej wymienione cele średniookresowe, których wykonanie będzie możliwe za pomocą realizacji działań ujętych w harmonogramie. I. Poprawa jakości środowiska. I.1. Poprawa jakości powietrza, w tym dążenie do osiągnięcia poziomu celu długoterminowego dla ozonu do 2020 r. I.2. Poprawa jakości wód I.3. Racjonalna gospodarka odpadami I.4. Ochrona powierzchni ziemi I.5. Ochrona przed hałasem i promieniowaniem elektromagnetycznym II. Racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych II.1. Racjonalne gospodarowanie zasobami wodnymi II.2. Efektywne wykorzystanie energii II.3. Racjonalne gospodarowanie zasobami geologicznymi III. Ochrona przyrody III.1. Ochrona walorów przyrodniczych III.2. Zwiększenie lesistości III.3. Ochrona lasów, ze szczególnym uwzględnieniem różnorodności biologicznej IV. Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego IV.1. Przeciwdziałanie poważnym awariom IV.2. Zwiększenie bezpieczeństwa transportu substancji niebezpiecznych IV.3. Ochrona przed powodzią i suszą IV.4. Ochrona przed osuwiskami IV.5. Ochrona przeciwpożarowa V. Edukacja ekologiczna społeczeństwa V.1. Wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców Mazowsza V.2. Udział społeczeństwa w postępowaniach na rzecz ochrony środowiska VI. Zagadnienia systemowe VI.1. Upowszechnienie znaczenia zarządzania środowiskowego VI.2. Zwiększenie roli placówek naukowo-badawczych Mazowsza we wdrażaniu ekoinnowacji VI.3. Egzekwowanie odpowiedzialności za szkody w środowisku ad 4) Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Ostrołęckiego na lata 2016-2020, Dokument zawiera zadania, które realizowane będą w ramach Osi priorytetowych Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020, jak również innych dostępnych Programów Operacyjnych. Na podstawie uwarunkowań rozwoju powiatu ostrołęckiego wskazano dziedziny, które zostały uznane za obszary strategiczne rozwoju powiatu, są to:  infrastruktura techniczna  edukacja  przedsiębiorczość  pomoc społeczna  kultura i turystyka  rolnictwo i ochrona środowiska

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 21 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 bezpieczeństwo publiczne W opracowaniu wskazano następujące cele główne i cele operacyjne: 1. Rozwój infrastruktury transportowej. 1.1. Rozwój infrastruktury drogowej. 1.2. Rozwój sieci dróg rowerowych. 1.3. Gazyfikacja obszarów wiejskich. 2. Rozwój przedsiębiorczości. 2.1. Stworzenie warunków do rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. 2.2. Ograniczenie bezrobocia i tworzenie możliwości uruchamiania alternatywnych źródeł zarobkowania poza rolnictwem. 2.3. Rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego. 2.4. Innowacje w MŚP. 3. Podniesienie spójności społecznej i poziomu wykształcenia. 3.1. Rozwój systemu oświaty. 3.2. Aktywizacja i edukacja ustawiczna dorosłych. 3.3. Rozwój społeczeństwa informacyjnego. 3.4. Stworzenie nowoczesnej infrastruktury edukacyjnej. 4. Zachowanie dziedzictwa kulturowego Kurpiów oraz rozwój turystyki wiejskiej. 4.1. Ochrona i promocja wszystkich przejawów oryginalnej kultury ludowej Kurpiów Puszczy Zielonej. 4.2. Wspieranie rozwoju twórczości artystycznej. 4.3. Tworzenie małej infrastruktury turystycznej. 4.4. Rozwój agroturystyki. 4.5. Stworzenie produktu turystycznego powiatu. 4.6. Turystyczne zagospodarowanie walorów przyrodniczych powiatu. 5. Rozwój rynku pracy i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. 5.1. Aktywizacja zawodowa osób bezrobotnych. 5.2. Redukcja i zapobieganie procesom patologicznym i uzależnieniom. 5.3. Likwidacja biedy i ubóstwa oraz zmniejszane patologii społecznych. 5.4. Polityka prorodzinna. 5.5. Reintegracja zawodowa i społeczna grup wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. 5.6. Dostosowanie kształcenia do potrzeb rynku pracy. 6. Gospodarka przyjazna środowisku 6.1. Ograniczenie zanieczyszczeń spowodowanych przez rolnictwo. 6.2. Program zalesiania gruntów. 6.3. Dostosowanie do zmian klimatu. 6.4. Ochrona bioróżnorodności. ad 5) Strategia Rozwoju Gminy Rzekuń na lata 2016 - 2025, Gmina Rzekuń ponadto posiada opracowaną „Strategię Rozwoju Gminy Rzekuń na lata 2016-2025”. Strategia rozwoju gminy jest drugim obok Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy dokumentem wyznaczającym kierunki rozwoju danego obszaru. Strategia rozwoju gminy to koncepcja systemowego działania, polegająca na: formułowaniu długookresowych celów i ich modyfikacji w zależności od zmian zachodzących w otoczeniu, określaniu zasobów i środków niezbędnych do realizacji tych celów oraz sposobów postępowania zapewniających optymalne ich rozmieszczenie i wykorzystywanie w celu elastycznego reagowania na wyzwania otoczenia i zapewnienia gminie korzystnych warunków egzystencji i rozwoju.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 22 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Aby móc racjonalnie kształtować rozwój gminy Rzekuń w przyszłości, w pierwszym kroku sformułowano cele strategiczne , które wyznaczają kierunek działania podmiotów życia społecznego i gospodarczego. Cele strategiczne, pomimo swej ogólności, są związane z konkretną rzeczywistością oraz prognozą jej zmian w przyszłości. Cele strategiczne gminy Rzekuń:  Cel nr 1 – Rozwój gospodarczy bazujący na lokalnym potencjale.  Cel nr 2 – Poprawa jakości życia i wsparcie integracji społecznej.  Cel nr 3 – Zrównoważone wykorzystywanie zasobów. Opis celu nr 3: Realizacja działań w zakresie zrównoważonego wykorzystania zasobów może mieć pozytywne odzwierciedlenie, zarówno w sektorze gospodarczym i ekonomicznym, jak również w dziedzinie ochrony środowiska. Proces wdrażania zasad koncepcji zrównoważonego rozwoju ogółem, jak również w kontekście wykorzystania zasobów, wpisuje się w falę globalnych zmian w gospodarce Unii Europejskiej, ukierunkowanych na znaczące obniżenie zużycia energii i redukcję emisji gazów cieplarnianych (głównie dwutlenku węgla). W związku z tym istotne jest kształtowanie proekologicznych postaw odbiorców, wdrażania przyjaznych dla środowiska technologii i procesów produkcyjnych. Działania podejmowane w ramach realizacji niniejszego celu będą zmierzały przede wszystkim do poprawy efektywności energetycznej i wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Zachowanie i ochrona bogactw przyrodniczych i krajobrazowych nastąpi dzięki rozbudowie sieci wodno-kanalizacyjnych i poprawie skuteczności systemu gospodarki odpadami. W ramach kierunków działań przyczyniających się do osiągnięcia celu będzie także rozwój infrastruktury turystycznej skierowanej na wykorzystanie i poszanowanie walorów środowiska naturalnego. Osiągnięciu celu sprzyjać będzie efektywne korzystanie z zasobów, zwłaszcza w produkcji dzięki ograniczaniem energo- i materiałochłonności. Kierunki działań i działania przewidziane do osiągnięcia celu strategiczne nr 3: 3.1. Poprawa efektywności energetycznej w gminie oraz wzrost wykorzystania energii z OZE: 3.1.1. Rozbudowa i wzrost podłączeń do sieci gazowej na terenie gminy; 3.1.2. Wzrost efektywności energetycznej w budynkach indywidualnych i gminnych poprzez np. ich termomodernizację, wymianę stolarki okiennej, montaż urządzeń grzewczych o lepszej sprawności i wydajności, wykorzystanie energii OZE do produkcji energii cieplnej, elektrycznej i kogeneracja; 3.1.3. Wymiana tradycyjnych źródeł ciepła na bardziej ekologiczne o niższej emisyjności, w tym także zastosowanie OZE; 3.1.4. Zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej w budynkach indywidualnych oraz gminnych; 3.1.5. Promocja wykorzystania OZE w rolnictwie, w tym m.in. kolektorów słonecznych, fotowoltaiki, mikrobiogazowni, biogazowni, pomp ciepła, siłowni wiatrowych, w tym także mikroinstalacji; 3.1.6. Poprawa efektywności energetycznej w procesach związanych z rolnictwem – wykorzystanie BAT; 3.1.7. Promocja zielonych zamówień publicznych; 3.1.8. Wdrożenie systemów zarządzania energią w samorządzie i jego jednostkach podległych; 3.1.9. Promocja, edukacja, doradztwo w zakresie zwiększenia efektywności energetycznej; 3.2. Zachowanie i ochrona bogactw przyrodniczych i krajobrazowych: 3.2.1. Ochrona bioróżnorodności na obszarach wiejskich, w tym m.in. promocja szkoleń z zakresu programów rolno-środowiskowych, promocja zalesiania nieużytków i terenów o słabej jakości gleb, odtwarzanie zadrzewień śródpolnych; 3.2.2. Doposażenie, dofinansowanie i utrzymywanie sprawnego systemu reagowania w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń i klęsk żywiołowych; 3.2.3. Tworzenie w miarę potrzeby nowych miejsc ochrony bioróżnorodności (place, skwery itp.); 3.3. Racjonalne i efektywne korzystanie z zasobów naturalnych: 3.3.1. Podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw ekologicznych lokalnego społeczeństwa, poprzez upowszechnienie wiedzy z zakresu ochrony środowiska i zrównoważonego

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 23 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

rozwoju, aktywizacja społeczeństwa na rzecz ochrony lokalnych walorów przyrodniczych i kulturowych, kształtowanie postaw prośrodowiskowych wśród dzieci i młodzieży; 3.3.2. Ograniczenie energochłonności i materiałochłonności lokalnych przedsiębiorstw i ludności; 3.3.3. Prowadzenie działań sprzyjających efektywności wykorzystania zasobów naturalnych w gminie. ad 6) Program Ochrony Środowiska dla gminy Rzekuń na lata 2016-2019 z perspektywą na lata 2020-2023. Głównym celem Programu ochrony środowiska dla Gminy Rzekuń, stanowiącego podstawę realizacji strategicznych działań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki odpadami oraz będącego źródłem informacji o przyrodniczych uwarunkowaniach gminy, jest więc wdrożenie polityki ekologicznej państwa na poziomie lokalnym. Ponadto celem Programu jest rozpoznanie stanu istniejącego i przedstawienie propozycji zadań niezbędnych do kompleksowego rozwiązania problemów ochrony środowiska oraz wyznaczenie hierarchii ważności poszczególnych inwestycji. Do najważniejszych funkcji gminnego programu ochrony środowiska zaliczyć należy:  strategiczne zarządzanie gminą w zakresie ochrony środowiska i gospodarki odpadami – wdrażanie zasady zrównoważonego rozwoju,  przekazanie informacji na temat zasobów środowiska przyrodniczego oraz stanu poszczególnych komponentów środowiska,  przedstawienie problemów i zagrożeń ekologicznych, proponując sposoby ich rozwiązania w określonym czasie,  pomoc przy konstruowaniu budżetu gminy,  wyznaczenie hierarchii ważności inwestycji służących ochronie środowiska. Biorąc pod uwagę zapisy dokumentów wyższego szczebla oraz dokumentów lokalnych, celem głównym polityki ekologicznej Gminy Rzekuń jest: osiągnięcie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego umożliwiającej zrównoważony rozwój gminy, pod względem przyrodniczym, turystycznym, gospodarczym i społecznym. Uwzględniając aktualne uwarunkowania środowiskowe oraz społeczno – gospodarcze gminy określono następujące cele strategiczne (długookresowe) Programu (w ramach których określono cele operacyjne, czyli krótkoterminowe): W opracowaniu wskazano następujące cele strategiczne i cele operacyjne: 1. Rozwój nowoczesnej infrastruktury technicznej. 1.1. modernizacja i poprawa stanu dróg na terenie gminy 1.2. rozbudowa i modernizacja infrastruktury wodnej 1.3. rozbudowa i modernizacja infrastruktury kanalizacyjnej 1.4. budowa indywidualnych systemów oczyszczania ścieków bytowych 2. Ochrona środowiska naturalnego przed zanieczyszczeniem. 2.1. osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych 2.2. ograniczenie emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do powietrza atmosferycznego 2.3. ochrona środowiska przed nadmierną emisją hałasu 2.4. ochrona i właściwe wykorzystanie gleb użytkowanych rolniczo 2.5. doskonalenie prawidłowej gospodarki odpadami komunalnymi, ze szczególnym uwzględnieniem segregacji 3. Ochrona i właściwe kształtowanie zasobów przyrodniczych i krajobrazowych. 3.1. bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych 3.2. uwzględnienie pojemności środowiska w rozwoju gospodarczym gminy 4. Edukacja ekologiczna lokalnej społeczności. 4.1. zwiększanie świadomości ekologicznej lokalnego społeczeństwa 4.2. kształtowanie proekologicznych i prozdrowotnych postaw

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 24 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

2. ROZPOZNANIE I CHARAKTERYSTYKA STANU ŚRODOWISKA

2.1. POŁOŻENIE ADMINISTRACYJNE

Gmina Rzekuń zajmuje powierzchnię 13572 ha. Położona jest w województwie mazowieckim, w środkowej części powiatu ostrołęckiego. Od południa sąsiaduje z gminą Goworowo, od zachodu z gminami Młynarze (powiat makowski) i Olszewo-Borki, od północy z miastem Ostrołęka oraz gminą Lelis, a od wschodu z gminami Czerwin, Troszyn i Miastkowo (powiat łomżyński, województwie podlaskie). Naturalną granicą gminy od strony północno- zachodniej i zachodniej jest rzeka Narew. Gmina leży w odległości ok. 100 km na północ od Warszawy. Znajduje się w bezpośrednim zasięgu oddziaływania miasta Ostrołęka, co powoduje, że północna i centralna część gminy staje się zapleczem mieszkaniowym oraz magazynowym Ostrołęki. Jest to najintensywniej zainwestowana część gminy, o najlepiej rozwiniętej sieci osadniczej oraz infrastrukturze technicznej. Inne miasta powiatowe są znacznie oddalone od miejscowości Rzekuń: Przasnysz - ok. 50 km w kierunku zachodnim, Maków Mazowiecki – ok. 42 km w kierunku południowo- zachodnim i Ostrów Mazowiecka – 40 km w kierunku południowo-wschodnim. Przez teren gminy przebiega droga krajowa nr 61 relacji Ostrołęka - Łomża - Augustów - Suwałki prowadząca w kierunku wschodniej granicy. Przez część środkową gminy biegnie droga wojewódzka nr 627 relacji Ostrołęka - Ostrów Mazowiecka. System dróg powiatowych zapewnia połączenie komunikacyjne Ostrołęki ze wschodnią częścią województwa mazowieckiego. Teren gminy przecinają linie kolejowe nr 34 relacji Ostrołęka - Małkinia, nr 29 relacji Tłuszcz - Ostrołęka, nr 35 relacji Ostrołęka - Szczytno, nr 36 relacji Ostrołęka - Łapy, nr 900 relacji Ostrołęka - Goworki (linia towarowa z węzła kolejowego do zakładów: ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. oraz Stora Enso Poland S.A przez Ławy i Goworki). Do niedawna jego znaczenie było bardzo duże i miało znaczący wpływ na rozwój gminy. Obecnie, wraz ze spadkiem znaczenia transportu kolejowego na rzecz samochodowego - jego znaczenie dla rozwoju gminy jest coraz mniejsze.

Rycina 1. Położenie powiatu ostrołęckiego i miasta Ostrołęka na tle województwa mazowieckiego (po lewej) oraz lokalizacja gminy Rzekuń w powiecie ostrołęckim (po prawej).

W skład gminy wchodzi 22 sołectw: Nowa Wieś Wschodnia os. Leśniewo, Teodorowo, Laskowiec, Korczaki, Dzbenin, Goworki, Tobolice, Ławy, Czarnowiec, Rzekuń, Daniszewo, Drwęcz, Susk Nowy, Susk Stary, Przytuły Nowe, Przytuły Stare, Ołdaki, Zabiele, Nowa Wieś Wschodnia, Rozwory, Borawe, Kamianka.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 25 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

2.2. PODSTAWOWE DANE CHARAKTERYZUJĄCE GMINĘ

Ogólna powierzchnia gminy Rzekuń wynosi 13572 ha. Największy udział w strukturze użytkowania gruntów posiadają grunty orne zajmujące powierzchnię 5208 ha (38,37% ogólnej powierzchni gminy). Znaczną powierzchnię zajmują trwałe użytki zielone. Łąki zajmują 1481 ha (10,91% powierzchni gminy), a pastwiska 1636 ha (12,05% powierzchni gminy). Sady zajmują obszar ponad 58 ha (0,43%), rowy melioracyjne związane najczęściej z obszarami rolniczymi – ponad 82 ha (0,6%), grunty pod stawami 9 ha (0,07%), a grunty rolne zabudowane 264 ha (1,95%). Łącznie grunty rolne zajmują obszar 8934 ha, co odpowiada 64,38% powierzchni gminy. Powierzchnia gruntów leśnych wynosi 3845 ha, co stanowi 28,33% powierzchni gminy, z czego lasy 3720 ha (27,41%). Nieużytkowane tereny o niskiej przydatności rolniczej, często znajdujące się w pobliżu lasu stopniowo ulegają sukcesji i przekształcają w lasy z samosiewów. Takich terenów w gminie jest 125 ha (0,92%). Pełnią one funkcje ekologiczną, podobnie jak nieużytki, których jest 196 ha (1,44%). Są to grunty zbyt mokre lub zbyt suche do prowadzenia działalności rolniczej lub tereny w pobliżu zabudowań i terenów przemysłowych. Powierzchnia wód wynosi ponad 35 ha (0,26%). Gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w gminie Rzekuń jest 721 ha (5,31%), z czego 256 ha (1,89%) to grunty zabudowane i zurbanizowane, a 465 ha (3,43%) tereny komunikacyjne. Liczba miejscowości w gminie Rzekuń wynosi 21, natomiast 22 sołectw. Całkowita liczba ludności wynosi 10560 osoby. W tej grupie jest 5292 kobiet oraz 5268 mężczyzn. Gęstość zaludnienia wynosi 78 osób/km2. Tabela 1. Użytkowanie gruntów w gminie Rzekuń (wg GUS 2014)

Kategoria Rodzaj użytku gruntowego Oznaczenie Powierzchnia (ha) Udział w gminie (%) gruntu grunty rolne ogółem 8 934 65,83 użytki rolne ogółem 8 738 64,38 grunty orne R 5 208 38,37 użytki rolne - sady S 58 0,43 łąki trwałe Ł 1 481 10,91 Grunty rolne użytki rolne pastwiska trwałe Ps 1 636 12,05 grunty rolne zabudowane Br 264 1,95 grunty pod stawami Wsr 9 0,07 grunty pod rowami Wsr 82 0,60 nieużytki N 196 1,44 grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione ogółem 3 845 28,33 Grunty leśne lasy Ls 3 720 27,41 grunty zadrzewione i zakrzewione Lz 125 0,92 grunty zabudowane i zurbanizowane ogółem 721 5,31 grunty zabudowane i zurbanizowane ogółem 256 1,89 tereny mieszkaniowe Br 149 1,10 tereny przemysłowe Ba 53 0,39 grunty zabudowane i tereny inne zabudowane Bi 47 0,35 zurbanizowane Grunty tereny zurbanizowane niezabudowane Bp 5 0,04 zabudowane i zurbanizowane tereny rekreacji i wypoczynku Bz 2 0,01 użytki kopalne K 0 0,00 tereny komunikacyjne ogółem 465 3,43 drogi dr 366 2,70 tereny komunikacyjne kolejowe Tk 99 0,73 inne Ti 0 0,00

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 26 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Kategoria Rodzaj użytku gruntowego Oznaczenie Powierzchnia (ha) Udział w gminie (%) gruntu

Użytki użytki ekologiczne E 0 0,00 ekologiczne

grunty pod wodami ogółem 35 0,26

Grunty pod grunty pod wodami morskimi wewnętrznymi Wm 0 0,00 wodami grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi Wp 34 0,25 grunty pod wodami powierzchniowymi stojącymi Wsr 1 0,01 Tereny różne tereny różne Tr 37 0,27 POWIERZCHNIA OGÓŁEM (LĄDOWA) 13 537 99,74 POWIERZCHNIA OGÓŁEM (WODNA) 35 0,26 POWIERZCHNIA OGÓŁEM 13 572 100,00

2.3. REGIONALIZACJA FIZYCZNOGEOGRAFICZNA I GEOBOTANICZNA

Według regionalizacji fizycznogeograficznej Kondrackiego (2000), gmina Rzekuń położona w następujących jednostkach: prowincja: Niż Środkowoeuropejski (31) podprowincja: Niziny Środkowopolskie (318) makroregion: Nizina Północnomazowiecka (318.6) mezoregion: Dolina Dolnej Narwi (318.66) Międzyrzecze Łomżyńskie (318.67) Przeważająca część gminy Rzekuń położona jest w mezoregionie Międzyrzecza Łomżyńskiego (318.67), zaś północno i południowo zachodnie krańce gminy, graniczące z rzeką Narwią - w mezoregionie Doliny Dolnej Narwi (318.66). Dolina Dolnej Narwi oddziela mezoregion Międzyrzecza Łomżyńskiego od mezoregionu Równiny Kurpiowskiej (318.65), leżącego na północ i zachód od granic gminy. Mezoregiony te położone są w północno- wschodniej części makroregionu Nizina Północnomazowiecka (318.6), wchodzącego w skład podprowincji Niziny Środkowopolskie (318).

Rycina 2. Położenie gminy Rzekuń na tle regionalizacji fizycznogeograficznej. Dolina Dolnej Narwi (318.66) jest fragmentem Niziny Północnomazowieckiej, przechodzącym w kierunku północno-wschodnim w Kotlinę Biebrzańską. Narew od ujścia Biebrzy do połączenia z Bugiem w obrębie Jeziora Zegrzyńskiego ma około 210 km długości, przy czym szerokość jej doliny zmienia się od 1,5 km do około 7 km, zajmując powierzchnię około 900 km. Dolina składa się z kilku różnych odcinków. Opuszczając Kotlinę Biebrzańską powyżej Łomży Narew skręca w kierunku północno-wschodnim w wąską dolinę o stromych zboczach i dnie zajętym prawie w całości przez łąkowy, podmokły taras zalewowy, po którym rzeka wije się meandrami. To

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 27 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ zwężenie doliny, jakby rodzaj przełomu przez otaczające wysoczyzny (Kolneńską na prawym brzegu i Międzyrzecze Łomżyńskie na lewym brzegu) ma około 20 km długości i stopniowo rozszerza się, a Narew skręca łukiem na południowy-zachód. Dolina staje się asymetryczna, po lewej stronie towarzyszy jej krawędź wysoczyzny Międzyrzecza Łomżyńskiego, a po prawej piaszczysty taras Równiny Kurpiowskiej. W okolicy Różana na prawym brzegu pojawiają się wzniesienia Wysoczyzny Ciechanowskiej, dolina rozszerza się i zatacza wielki łuk, a rzeka skręca pod ostrym kątem ku zachodowi, ale po około 12 km (w linii prostej) znów skręca raptownie na południe i poniżej Pułtuska wpada do zaporowego Jeziora Zegrzyńskiego. Dolina ma około 3 km szerokości i towarzyszą jej piaszczyste tarasy porośnięte przez bory sosnowe. Naprzeciw Serocka łączy się z doliną Bugu, w którą wkracza cofka zbiornika zaporowego. Częściowo w dolinie Narwi, a częściowo na wysoczyźnie Międzyrzecza Łomżyńskiego leży miasto Ostrołęka. Międzyrzecze Łomżyńskie (318.67) jest wysoczyzną morenową między dolinami Dolnej Narwi i Dolnego Bugu. Za wschodnią granicę przyjęto kemowo-morenowy wał o osi północ-południe, zwany Czerwonym Borem, a właściwie wschodnie podnóże tego wału, stanowiące granicę Niziny Północnopodlaskiej. Wysoczyzną Międzyrzecza Łomżyńskiego jest wzniesiona 100-120 m n.p.m., natomiast kulminacja Czerwonego Boru, którą jest w części północnej Dębowa Góra, osiąga wysokość 225 m. W omówionych granicach region zajmuje powierzchnię około 2300 km. Wysoczyznę przecinają lewe dopływy Narwi: Ruż i Orz. Południową i wschodnią część regionu zajmują bory sosnowe - Puszcza Biała między Wyszkowem a Ostrowiną Mazowiecką i Czerwony Bór na północ od Ostrowi Mazowieckiej, ale i w środkowej części regionu na zwydmionych piaskach występują mniejsze powierzchnie leśne. Północna część jest krainą rolniczą. Miasta są zlokalizowane na krańcach regionu nad dolinami rzek. Według podziału Polski na krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne (Matuszkiewicz 1993, 2008), obszar gminy leży w Dziale Mazowiecko-Poleskim, w Krainie Północnomazowiecko-Kurpiowskiej, Podkrainie Kurpiowskiej, Okręgu Międzyrzecza Łomżyńskiego, na granicy podokręgów: Doliny Narwi „Łomża-Młynarze” i Ostrowsko- Łomżyńskiego. Dział Mazowiecko-Poleski obejmuje obszary poza zasięgiem buka, jodły, świerka i olszy szarej, natomiast w zasięgu dębu szypułkowego, graba, lipy, jesiona, olszy czarnej i sosny. Ogólnie traktowany zestaw roślinności strefowej dla tego działu jest następujący: lasy liściaste klasy Querco-Fagetea, głównie związku Carpinion, w mniejszym stopniu związku Quercion petraeo-pubescentis obok kontynentalnych lasów sosnowych z klasy Vaccinio-Piceetea związku Dicrano-Pinion. Podstawą wydzielenia Poddziału Mazowieckiego była dominacja krajobrazu grądowego, grądów i borów mieszanych, borów i borów mieszanych oraz dąbrów świetlistych i grądów. Wchodząca w skład Podkrainy Mazowieckiej, Kraina Północnomazowiecko-Kurpiowska charakteryzuje się występowaniem borów z zespołu Peucedano-Pinetum, grądów mazowieckich oraz kontynentalnych borów mieszanych Serratulo-Pinetum. Różnicuje się na podkrainy skutkiem wykształcania się na terenie Podkrainy Kolneńskiej borów i borów mieszanych bliższych odmianom subborealnym niż sarmackim oraz wykształcania się łęgów jesionowo-olszowych (Circaeo-Alnetum) bądź w odmianie podlasko-mazurskiej w Podkrainach Kolneńskiej i Kurpiowskiej, bądź w odmianie środkowopolskiej w Podkrainie Wkry. Według podziału geobotanicznego (Szafer 1977), opisywany obszar położony jest w Dziale Bałtyckim, Krainie Mazowieckiej i Okręgu Północnomazowieckim. Okręg ten obejmuje morenowe wysoczyzny: Płocką i Ciechanowska, posiadające wysokie i strome krawędzie od strony pradoliny Wisły i Narwi, miejscami z bogatą roślinnością kserotermiczną. Charakterystycznym elementem rzeźby terenu są wysokie moreny czołowe (np. okolice Mławy). Krajobrazy morenowe urywają się nagle wzdłuż Orzyca, za nim zaś rozciąga się Równina Kurpiowska, położona na wielkim sandrze, łączącym się z Pojezierzem Mazurskim.

2.4. BUDOWA GEOLOGICZNA

Pod względem tektonicznym obszar gminy Rzekuń należy do wyniesienia mazurskiego (antekliza mazurska). Jednostka ta jest częścią prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej. Powierzchnia podłoża krystalicznego na terenie gminy jest nachylona w kierunku zachodnim i południowym i leży na głębokości około 1300 m. Podłoże krystaliczne zbudowane jest ze skał proterozoicznych. Osady mezozoiczne spoczywają bezpośrednio na utworach krystaliku i są reprezentowane przez osady wapienne i margle górnokredowe (Ostrów Maz. - IG 43421). Pokrywające je utwory trzeciorzędowe podlegały w tym rejonie procesom erozyjnym i miejscami zostały w znacznym stopniu wyerodowane. W przeważającej części obszaru

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 28 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ gminy górna kreda stanowi podłoże czwartorzędu, jedynie w południowej część gminy pod czwartorzędem występuje trzeciorzęd. Trzeciorzęd reprezentowany jest przez utwory wykształcone w postaci piasków drobnoziarnistych mułkowatych glaukonitowych z przewarstwieniami brunatnych pyłów (oligocen) i piasków drobnoziarnistych i pylastych z domieszką pyłu węglowego (miocen). Czwartorzęd reprezentowany jest przez osady zlodowacenia południowopolskiego, interglacjału mazowieckiego oraz zlodowaceń środkowopolskiego i północnopolskiego. Miąższość osadów czwartorzędowych zmienia się w zakresie od około 120 do190 m. Spągowe partie czwartorzędu, a także ich kontakt ze starszymi utworami są nierozpoznane. Na utworach trzeciorzędowych i starszych zalegają gliny zwałowe zlodowacenia południowopolskiego osiągające znaczną miąższości około 80 m. Strop tych osadów jest mało urozmaicony i występuje na rzędnych -20÷0 m n.p.m. Na nich leżą iły zastoiskowe stadiału młodszego zlodowacenia południowopolskiego. W obrębie glin zwałowych i osadów pylasto-ilastych tego wieku występują wodnolodowcowe piaski ze żwirem. Ponad tymi utworami występuje warstwa piasków rzecznych i jeziornych z okresu interglacjału mazowieckiego o miąższości przeważnie od 10 do 20 m. Podczas zlodowacenia środkowopolskiego w rejonie Ostrołęki powstał rozległy zbiornik limnoglacjalny, w którym osadziły się kilkunastometrowej miąższości iły i mułki, miejscami prawdopodobnie podlegające deformacjom glaciotektonicznym. Na nich leżą wodnolodowcowe piaski drobnoziarniste z domieszka frakcji pylastej. Strop piasków jest wyrównany i występuje na rzędnych 85÷95 m n.p.m., pod nadkładem glin zwałowych zlodowacenia środkowopolskiego lub północnopolskiego. W czasie zlodowacenia północnopolskiego powstały nadzalewowe, akumulacyjne tarasy Narwi, będącej wówczas częścią wielkiej rzeki prowadzącej wodę wzdłuż pradoliny wieleńsko-warszawskiej. Piaski głównie drobnoziarniste tych tarasów maja kilkumetrowe miąższości i leżą na starszych piaszczystych utworach wodnolodowcowych. Najstarszymi osadami czwartorzędowymi występującymi na powierzchni są gliny zwałowe zlodowacenia środkowopolskiego zajmujące znaczne obszary środkowej i wschodniej części gminy. Piaski i żwiry wodnolodowcowe dominują w północnej (teren opracowania) i południowo-zachodniej części gminy. W północnej części gminy pomiędzy Ostrołęką, a Laskowcem występują znaczne obszary zajęte przez piaski eoliczne. Na niższych tarasach Narwi oraz w dolinkach mniejszych cieków występują holoceńskie piaski i żwiry rzeczne, torfy i namuły o miąższości dochodzącej do 1 m.

2.5. RZEŹBA TERENU

Dominującą formą morfologiczną terenu gminy jest dolina Narwi biegnąca w kierunku: północny-wschód – południowy-zachód. Jest to fragment mezoregionu Dolina Dolnej Narwi obejmujący grunty gminy Rzekuń położone w jej północnej oraz południowo zachodniej części. Dolina ciągnie się wąskim pasem wzdłuż rzeki. Tarasy zalewowe ciągną się wąskim pasem po obu stronach rzeki do wysokości 95 m n.p.m. w Laskowcu i do 90 m n.p.m. w Kamiance. Wyższe tarasy plejstoceńskie, często zwydmione, wznoszą się o kilka metrów ponad dno doliny i tarasy holoceńskie. Dolina przechodzi w obszar Międzyrzecza Łomżyńskiego, obejmujący ok. 95% powierzchni gminy. Na terenie tym dominują równinne obszary erozyjnej wysoczyzny morenowej zlodowacenia środkowopolskiego. Stanowi ona niemal płaską powierzchnię, wznoszącą się jedynie o 3-5 m ponad doliny mniejszych cieków. Na przeważającym obszarze występuje rzeźba płaskorówninna, a różnice wysokości względnych zawierają się w przedziale 0-3 m na długości 750m. W części północnej występują wyniesienia wydmowe o wysokości względnej do 10 m. Większe spadki terenu obserwuje się tylko na styku doliny Narwi i wysoczyzny morenowej. Najwyższe wzniesienie terenu (117,5 m n.p.m.) znajduje się w zasięgu Międzyrzecza Łomżyńskiego w północnej części gminy, we wsi Przytuły Stare. Najniżej położony obszar (92,5 m n.p.m.) występuje w dolinie Narwi w południowo-zachodniej części gminy we wsi Kamianka. Różnica wysokości wynosi 25 m.. Na terenie gminy wyróżniono 3 typy rzeźby terenu. Rzeźba falista i pagórkowata na terenie gminy zajmuje tylko 2% obszaru i jest związana ze stromiznami występującymi na styku doliny Narwi i wysoczyzny morenowej we wsiach Teodorowo, Laskowiec i Kamianka. Rzeźba niskofalista i niskopagórkowata jest głównie związana z

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 29 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ obszarem zwydmionym i zajmuje 21% powierzchni gminy. Ta część terenu jest w większości pokryta lasami. Na pozostałej części gminy (77%) dominuje rzeźba płaskorówninna.

Tabela 2. Udział rodzajów rzeźby terenu w gminie Rzekuń Lp. Typ rzeźby terenu Powierzchnia (ha) Udział w gminie 1 rzeźba płaskorówninna 10464 77% 2 rzeźba niskofalista i niskopagórkowata 2903 21% 3 rzeźba falista pagórkowata 235 2%

2.6. ZASOBY SUROWCÓW MINERALNYCH

Na obszarze gminy Rzekuń występują surowce mineralne związane z utworami czwartorzędowymi, które zostały w toku prac geologicznych udokumentowane w ubiegłych latach. Warstwy powierzchniowe gminy na znacznej części budują utwory akumulacji wodno-lodowcowej (sandrowe). Przeważają tu wydmowe, luźne piaski, w większości drobne i pylaste o znacznej miąższości. Na terenie gminy Rzekuń występują następujące udokumentowane złoże kruszywa naturalnego: Kupnice Laskowiec – kopalina główna: piaski kwarcowe D/P betonów komórkowych, powierzchnia udokumentowanego złoża: 17,6 ha, złoże położone jest w obrębie wsi Przytuły Stare, Czarnowiec – kopalina główna: kruszywa naturalne, powierzchnia udokumentowanego złoża: 1,38 ha, złoże położone jest w obrębie wsi Czarnowiec. W miejscowości Przytuły Stare zostały wyznaczone dwa obszary przeznaczone do powierzchniowej eksploatacji złóż. Na terenie gminy Rzekuń nie występują obecnie tereny górnicze wyznaczone na podstawie przepisów odrębnych. W latach poprzednich na terenie gminy Rzekuń było prowadzone wydobycie surowców mineralnych. Obecnie nie prowadzi się wydobycia zgodnie z przepisami Prawa Geologicznego i Górniczego. Na terenie gminy znajduje się 30 wyrobisk po byłej eksploatacji surowców mineralnych, głównie piasków i żwirów. W ich obrębie w ubiegłych latach okoliczna ludność wydobywała kruszywa także na własne potrzeby (budownictwo). W 6 wyrobiskach zlokalizowanych na terenie wsi Ławy wydobywano piasek na potrzeby budownictwa drogowego. Duża część byłych wyrobisk służy obecnie za dzikie wysypiska śmieci, większość z nich uległa naturalnemu zapełznięciu. Byłe wyrobisko we wsi Laskowiec służyło jako oficjalne wysypisko śmieci i jest teraz zrekultywowane. Na terenach zabagnionych i podmokłych występują cienkie pokłady torfu o różnym stopniu rozkładu. Obecnie nie prowadzi się eksploatacji torfów, które w większości zajęte są przez trwałe użytki zielone.

2.7. GLEBY

TYPY GLEB W gruntach ornych gminy Rzekuń wydzielono 4 typy gleb: brunatne wyługowane, pseudobielicowe, czarne ziemie zdegradowane i właściwe, oraz gleby murszaste. Tabela. 3. Procentowy odział gleb na terenie gminy Rzekuń Typ gleby Udział procentowy Gleby brunatne wyługowane 62,0 Gleby pseudobielicowe 26,4 Czarne ziemie zdegradowane 6,7 Czarne ziemie właściwe 0,6 Gleby murszaste 4,3 Razem 100,0

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 30 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Gleby brunatne wyługowane zajmują największą powierzchnię (62%) - występują na terenie całej gminy. Większość tych gleb (45,7%) wytworzona jest z piasków luźnych, natomiast pozostałą powierzchnię (35,4%) zajmują gleby brunatne wytworzone z piasków słabo gliniastych i gliniastych lekkich całkowitych (16,5%) z piasków naglinowych oraz (2,4%) z glin lekkich i średnich odgórnie spłaszczonych. Gleby brunatne wyługowane wytworzone z piasków luźnych, słabo gliniastych, są niestrukturalne względnie bardzo słabo strukturalne, łatwo przewiewne i łatwo przepuszczalne, o słabo lub średnim stopniu kultury rolnej, bardzo lekkie i lekkie do uprawy mechanicznej, o zawartości próchnicy w warstwie uprawnej od 1,0 do 1,6% i odczynie dość zróżnicowanym od kwaśnego do słabo kwaśnego (pH waha się od 4,2 do 6,0).Gleby brunatne wyługowane występują na łagodnych wyniesieniach. Gleby brunatne wyługowane wytworzone z gliny lekkiej i średniej odgórnie spiaszczonej, są strukturalne, o średniej lub dobrej kulturze rolnej, w miarę przewiewne i przepuszczalne, lekkie i łatwe do uprawy mechanicznej, o zawartości próchnicy w warstwie uprawnej od 1,2 do 1,6% i odczynie najczęściej słabo lub średnio kwaśnym (pH 4,7-6,0). Występują na terenie płaskim i charakteryzują się właściwymi stosunkami wodnymi. Gleby pseudobielicowe zajmują 26,4% powierzchni gruntów ornych i występują głównie w części centralnej gminy. Większość tych gleb (42%) wytworzona jest z piasków naglinowych oraz (38%) z gliny lekkiej i średniej odgórnie spiaszczonej. Pozostałą powierzchnię (20%) stanowią gleby pseudobielicowe wytworzone z piasków słabo gliniastych i gliniastych lekkich całkowitych. Posiadają one zbliżone właściwości fizyczne i chemiczne do gleb brunatnych wytworzonych z tych samych utworów. W odróżnieniu od gleb brunatnych wyługowanych gleby pseudobielicowe występują w bardziej płaskich częściach terenu i charakteryzują się właściwymi stosunkami wodnymi, a tylko nieznaczna ich część jest okresowo nadmiernie uwilgotniona lub okresowo podmokła. Czarne ziemie zdegradowane zajmują 6,7% a czarne ziemie właściwe 0,6% powierzchni gruntów ornych. Większość czarnych ziem wytworzona jest z gliny lekkiej i średniej odgórnie spiaszczonej, a pozostała część z piasków gliniastych lekkich całkowitych i naglinowych. Są to gleby na ogół strukturalne, o średnim stopniu kultury rolnej, przewiewne i przepuszczalne, w większości lekkie i łatwe do uprawy mechanicznej. Zawartość próchnicy w warstwie uprawnej wynosi 2,0-3,5%, odczyn najczęściej obojętny lub słabo alkaliczny. Gleby te charakteryzują się w większości właściwymi stosunkami wodnymi, a pozostałe są okresowo podmokłe lub okresowo nadmiernie uwilgotnione. Gleby murszaste zajmują 4,3% powierzchni gruntów ornych. Wytworzone są z piasków słabo gliniastych płytko przechodzących w piasek luźny. Są to gleby o słabym stopniu kultury rolnej, słabo strukturalne, łatwo przewiewne i łatwo przepuszczalne, bardzo lekkie i bardzo łatwe do uprawy mechanicznej. Zawartość próchnicy w warstwie uprawnej wynosi od 2,0-4,5%, odczyn jest najczęściej średnio kwaśny lub słabo kwaśny. Omawiane gleby występują w obniżeniach terenowych, najczęściej w sąsiedztwie użytków zielonych i większość z nich charakteryzuje się stosunkami wodnymi zbliżonymi do właściwych, a pozostała część jest okresowo podmokła.

GLEBY GRUNTÓW ORNYCH Klasy bonitacyjne gleb Tabela 4. Klasy bonitacyjne gleb gminy Rzekuń Klasa Lp. Nazwa Pow. ha % gruntów ornych bonitacyjna 1 IIIa gleby orne dobre 5,25 0,1 2 IIIb gleby orne średnio dobre 102,9 1,9 3 IVa gleby orne średniej jakości, lepsze 697,4 13,1 4 IVb gleby orne średniej jakości, gorsze 1040,2 19,5 5 V gleby orne słabe 1831,6 34,3 6 VI gleby orne najsłabsze 1516,2 28,4 7 VIz gleby pod zalesienia 143,3 2,7

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 31 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Klasa IlIa - gleby orne dobre Na terenie gminy Rzekuń gleby klasy Ila występują tylko w miejscowościach Przytuły Nowe i Rzekuń, zajmując łącznie obszar 5,25 ha i stanowiąc 0,1% powierzchni gruntów ornych. Do tej klasy zalicza się gleby mające już wyraźnie gorsze właściwości fizyczne i chemiczne lub występujące w gorszych warunkach fizjograficznych od gleb klasy I i II. Odnosi się to przede wszystkim do stosunków wodnych (poziom wód gruntowych może ulegać znacznym wahaniom). Dlatego na ogół wybór roślin, które mogą być uprawiane, jest mniejszy. Większość gleb wykazuje pewne oznaki procesu degradacji. Gleb tych nie można jednak nazwać glebami wadliwymi, gdyż ujemne cechy występują w nieznacznym stopniu. Do klasy IlIa zalicza się gleby brunatne i płowe wytworzone z piasków gliniastych mocnych całkowitych lub naglinowych, naiłowych i napyłowych oraz płytkich pylastych piasków gliniastych lekkich zalegających na zwięźlejszych podłożach o dobrych stosunkach wodnych. Średnio dobre czarne ziemie wytworzone z glin, iłów, utworów pyłowych i piasków gliniastych mocnych; średnio dobre mady pyłowe oraz najlepsze spośród strukturalnych mad ciężkich i mad piaszczystych; najlepsze spośród rędzin brunatnych. Do tej klasy należą również zmeliorowane lub nie wymagające melioracji gleby torfowo-murszowe. Na lżejszych odmianach tych gleb osiąga się obfite plony żyta, jęczmienia, owsa i ziemniaków, a w warunkach wysokiej kultury oraz na glebach cięższych - dobre plony buraków cukrowych, pszenicy, warzyw i koniczyny czerwonej. Gleby tej klasy przeważnie można zaliczyć do kompleksu gleb pszennych dobrych, a w niektórych przypadkach będą to najlepsze gleby kompleksu żytniego bardzo dobrego. Nadają się one również pod sady. Klasa Illb - gleby orne średnio dobre Gleby klasy Illb występują w miejscowości: Borawe, Czarnowiec, Dzbenin, Tobolice, Ławy, Nowa Wieś Wschodnia, Ołdaki, Przytuły Stare, Rozwory, Rzekuń, Susk Nowy, Susk Stary i Zabiele. Łącznie zajmują obszar 102,9 ha stanowiąc 1,93% powierzchni gruntów ornych w gminie Rzekuń. Są to gleby zbliżone właściwościami do gleb klasy IlIa, ale w większym stopniu zaznaczają się ich gorsze właściwości fizyczne i chemiczne lub występują w gorszych warunkach fizjograficznych. Poziom wód gruntowych ulega jeszcze większym wahaniom, a plony uzależnione są od warunków atmosferycznych, niektóre z nich bywaj ą okresowo za suche, inne mogą być okresowo za mokre. Do klasy tej zalicza się gleby brunatne, płowe i opadowo-glejowe wytworzone z piasków gliniastych mocnych lub lżejszych naglinowych, naiłowych i napyłowych; średnio dobre gleby brunatne i płowe wytworzone z glin, iłów, utworów pyłowych wodnego pochodzenia; gorsze odmiany czarnoziemów, średnio dobre czarne ziemie wytworzone z glin, iłów, utworów pyłowych wodnego pochodzenia i piasków gliniastych mocnych lub z piasków gliniastych lekkich zalegających na utworach zwięźlejszych; średnio dobre mady. Ponadto do tej klasy należą dobre orne gleby wytworzone z utworów torfowo-murszowych i torfowych zmeliorowane lub nie wymagające melioracji. Omawiane gleby, choć zasadniczo jeszcze dość dobre, mogą być już uważane w pewnym nieznacznym stopniu za wadliwe. Niektóre z nich są trudniejsze do uprawy. Na glebach klasy Illb w warunkach wysokiej kultury i pomyślnego przebiegu warunków atmosferycznych można osiągnąć dobre plony pszenicy, buraków cukrowych i koniczyny czerwonej. Gleby te, jeżeli nie są ciężkie, to należą do kompleksu żytniego bardzo dobrego, natomiast cięższe spośród nich do pszennego dobrego lub zbożowo-pastewnego mocnego, a nawet pszennego wadliwego. Nadają się również pod sady. Klasa IVa - gleby orne średniej jakości, lepsze Gleby klasy IVa zajmują obszar 697,4 ha stanowiąc 13,1% powierzchni gruntów ornych w gminie Rzekuń. Występują m.in. w miejscowościach Borawe (114,4 ha) i Daniszewo (ok. 50 ha). Są to gleby o mniejszym wyborze roślin uprawnych niż gleby wyższych klas bonitacyjnych. Uzyskuje się na nich średnie plony, nawet wówczas, gdy stosuje się dobrą agrotechnikę. Plony roślin są uzależnione od ilości i rozkładu opadów atmosferycznych, szczególnie w okresie wegetacyjnym. Gleby ciężkie tej klasy są zasobne w składniki pokarmowe i charakteryzuje je duża żyzność potencjalna, lecz są mało przewiewne, zimne i mało czynne pod względem biologicznym, przeważnie ciężkie w uprawie, wymagają więc umiejętnego uchwycenia pory wykonania zabiegów uprawowych. W okresach upałów zsychają się, tworząc głębokie pęknięcia i szczeliny lub bryły trudne do rozbicia. W sprzyjających warunkach atmosferycznych i dobrej kulturze mogą dać obfite plony pszenicy, buraków cukrowych i koniczyny czerwonej. Żyto plonuje przeważnie

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 32 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ gorzej od pszenicy i jest mniej pewne. Znaczna część gleby klasy IVa ma okresowo za wysoki poziom wód gruntowych i wymaga melioracji (drenowania), a po jej wykonaniu może być zaliczona do klas wyższych (nawet do klasy II). Gleby te należą do kompleksu zbożowo-pastewnego mocnego lub pszennego wadliwego. Mogą być przydatne pod sady, ale nie pod wszystkie gatunki drzew. Gleby lekkie tej klasy są glebami żytnio-ziemniaczanymi. W warunkach wysokiej kultury i dobrych warunkach wilgotnościowych udaje się na nich jęczmień, a nawet pszenica i owies; buraki pastewne dają plony zadowalające. Do klasy IVa należą gleby brunatne, płowe i bielicowe, wytworzone z różnych piasków i żwirów gliniastych, całkowite i niecałkowite na zwięźlejszym, głęboko występującym podłożu oraz gleby brunatne, płowe i opadowo- glejowe (pseudoglejowe) wytworzone z piasków gliniastych powstałych ze zwietrzenia piaskowców, wytworzone z glin, iłów i utworów pyłowych gorszej jakości. Są to przeważnie gleby niecałkowite na przepuszczalnych podłożach lub położone w gorszych warunkach fizjograficznych. Ponadto do tej klasy należą niektóre gatunki (odmiany) zdegradowanych czarnoziemów oraz średniej jakości czarne ziemie wytworzone z glin, iłów, utworów pyłowych i piasków gliniastych. Klasa IVb - gleby orne średniej jakości, gorsze Gleby klasy IVb zajmują obszar 1040,2 ha, stanowiąc 19,5% powierzchni gruntów ornych gminy Rzekuń. Występują m.in. w miejscowości Borawe (118,9 ha), Daniszewo (63,4 ha). Gleby te są zbliżone swymi właściwościami do gleb klasy IVa, ale są bardziej od nich wadliwe albo zbyt wilgotne. Uzyskiwane plony wahają się w szerokich granicach i uzależnione są przede wszystkim od warunków atmosferycznych. Niektóre gatunki (odmiany) tych gleb są płytko podścielone zbyt przepuszczalnym podłożem, dlatego są zbyt suche. Gleby ciężkie tej klasy są zaliczone do kompleksów zbożowo-pastewnych lub pszennego wadliwego, gdyż najlepiej udają się na nich pastewne mieszanki, owies, koniczyna, kapusta, brukiew i inne rośliny pastewne; oziminy najczęściej zawodzą. Gleby te nadają się pod niektóre gatunki drzew owocowych. Gleby ciężkie i płytkie na przepuszczalnych podłożach należą do kompleksów żytnich, najczęściej dobrych. Gleby lekkie tej klasy są w zasadzie glebami żytnio-ziemniaczanymi, często wykazują jednak wrażliwość na suszę. Wyjątkowo, w warunkach wysokiej kultury i przy dobrych warunkach atmosferycznych, mogą się na nich udawać także inne rośliny uprawne. Gleby te zasadniczo są zaliczane do kompleksu żytniego słabego, w niektórych przypadkach do kompleksu żytniego dobrego. Nadają się tylko dla mniej wymagających gatunków drzew owocowych. Do klasy IVb zalicza się takie same jednostki taksonomiczne gleb (typy, rodzaje, gatunki i odmiany), jak do klasy IVa, ale charakteryzujące się znacznie gorszymi właściwościami, których przyczyną jest budowa profilu i mniej korzystne położenie fizjograficzne. Gleby te są zazwyczaj bardziej podmokłe i oglejone, a położone na terenach falistych podlegają silniejszej erozji i mają płytszy profil glebowy. Klasa V- gleby orne słabe Gleby klasy V występują we wszystkich miejscowościach gminy Rzekuń, stanowiąc 34,3% powierzchni gruntów ornych (1831,6 ha).Największą powierzchnię zajmują one w miejscowości Borawe (312,2 ha), stanowiąc 38,8% powierzchni gruntów ornych tej miejscowości. Łącznie gleby te zajmują obszar Gleby te są mało żyzne, słabo urodzajne. Należą tu gleby zbyt lekkie, za suche, przydatne do uprawy żyta i łubinu, a w latach obfitujących w opady - ziemniaków i seradeli. Do tej klasy zalicza się również płytkie i kamieniste gleby, ubogie w substancję organiczna, oraz gleby zbyt mokre, nie zmeliorowane lub nie nadające się do melioracji. Gleby lekkie i suche tej klasy należą w zasadzie do kompleksu gleb żytnich słabych lub bardzo słabych. W głównej mierze jest to uzależnione od stosunków wodnych i stopnia kultury. Gleby klasy V przydatne są, tylko pod niektóre gatunki drzew owocowych. Gleby podmokłe klasy V są najbardziej przydatne pod brukiew i kapustę, mieszanki traw oraz niektóre rośliny pastewne. Gleby te należą do kompleksu przydatności rolniczej zbożowo-pastewnego słabego. Do klasy V zalicza się lżejsze gleby brunatne, rdzawe, płowe i bielicowe wytworzone ze żwirów piaszczystych i gliniastych, piasków słabo gliniastych całkowitych i niecałkowitych na przepuszczalnym podłożu. Do tej klasy należą również typy gleb płytkich wytworzonych z piasków gliniastych zalegających na piasku luźnym lub słabo gliniastym oraz bardzo płytkie gleby wytworzone z glin i utworów pyłowych na piaskach luźnych lub żwirach.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 33 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Ponadto wchodzą tu gleby bardzo silnie podmokłe (oglejenie pod poziomem próchnicznym), występujące w położeniach bezodpływowych, wytworzone z glin, iłów i utworów pyłowych, gleby torfowe bardzo płytkie na piasku luźnym, o nie uregulowanych stosunkach wodnych; gleby murszowate, mady bardzo lekkie płytkie i suche oraz mady ciężkie, silnie oglejone położone w bezodpływowych kotlinach i zagłębieniach. Klasa VI — gleby orne najsłabsze Gleby klasy VI występują we wszystkich miejscowościach gminy Rzekuń, zajmując obszar 1516,2 ha, co stanowi 28,4% powierzchni gruntów ornych gminy. Największą powierzchnię zajmują one w miejscowości Borawe (237,8 ha), stanowiąc 29,5% powierzchni gruntów ornych tej miejscowości. Gleby te są bardzo słabe, wadliwe i zawodne, plony uprawianych na nich roślin są bardzo małe i niepewne. Należą tu gleby za suche i luźne, na których udaje się łubin, natomiast żyto tylko w latach sprzyjających daje średnie plony; gleby bardzo płytkie lub płytkie silnie kamieniste, wskutek tego trudne do uprawy. Gleby suche tej klasy mogą być zaliczone wyłącznie do kompleksu żytniego bardzo słabego. Pod sady gleby te w zasadzie się nie nadają, mogą być na nich sadzone tylko mniej wymagające odmiany wiśni. Gleby te nadają się bardziej pod zalesienie niż pod uprawę rolną. Podmokłe gleby nie nadają się do uprawy zbóż i okopowych, powinny być wykorzystane raczej jako pastwiska. Do klasy VI zalicza się gleby rdzawe, bielicowe, arenosole wytworzone ze żwirów piaszczystych, płytkich piasków słabo gliniastych zalegających na piaskach luźnych i żwirach, bardzo płytkich piasków wietrzeniowych występujących w położeniach zbyt suchych. Klasa VIz - gleby pod zalesienia Gleby klasy VIz zajmują łącznie obszar 143,3 ha, co stanowi 2,7% powierzchni gruntów ornych. Największą powierzchnię zajmują one w miejscowości Borawe (19,7 ha), stanowiąc ok. 2,5% powierzchni gruntów ornych tej miejscowości. Są to bardzo ubogie, zbyt suche gleby, nieprzydatne do uprawy polowej. Powinny być, one zalesione. Poziom próchniczny jest inicjalny, bardzo słabo zaznaczony, o miąższości przeważnie ok. 15 cm. Do tej klasy zalicza się gleby rdzawe, arenosole i bielice wytworzone ze żwirów piaszczystych, piasków luźnych całkowitych, piasków luźnych płytkich nawapieniowych i na żwirowych oraz płytkich piasków wietrzeniowych. Wyjątkowo mogą tu być zaliczone niektóre piaski bardzo podmokłe, nieprzydatne ani do uprawy rolnej, ani do założenia użytków zielonych, nadające się tylko pod zalesienie olszyną. Kompleksy rolniczej przydatności gleb Tabela 5. Kompleksy rolniczej przydatności gleb Kompleks % gruntów Nazwa Charakterystyka Występowanie Nr ornych Gleba brunatna wyługowana, wytworzona z Miejscowości: Borawe, Kaczyny Tobolice, 2 pszenny dobry 0,7 gliny lekkiej, zwięzła i zasobna w składniki Nowa Wieś Wschodnia, Ołdaki, Rzekuń. pokarmowe. żytni (żytnio- Gleba wytworzona z gliny lekkiej, Północno i południowo-wschodnia część 4 ziemniaczany) 14,2 spłaszczonej zwięzła, zasobna w składniki gminy bardzo dobry pokarmowe Gleba wytworzona z piasków, gliniastych Teren całej gminy, szczególnie wsie Susk żytni (żytnio- lekkich względnie pylastych, odczyn średnio i Stary i Borawe 5 ziemniaczany) 17,6 słabo kwaśny, średnio zasobna w składniki dobry pokarmowe Gleba wytworzona z piasku słabogliniastego, Teren całej gminy, szczególnie wsie żytni (żytnio- 6 36,1 przechodząca w piasek luźny, brunatna Kamianka i Borawe ziemniaczany) słaby wyługowana, uboga w składniki pokarmowe Gleba brunatna wyługowana, wytworzona z W części północno-wschodniej (Laskowiec, żytni bardzo słaby piasków luźnych całkowitych o słabej kulturze Przytuły Stare, Rozwory), oraz południowo- 7 28,3 (żytnio-łubinowy) i małej zawartości próchnicy zachodniej (Dzbenin, Kamianka, Borawe) części gminy Gleby wytworzone z gliny lekkiej, odgórnie Miejscowości: Czarnowiec, Daniszewo, zbożowo-pastewny spłaszczonej, zwięzła o średniej kulturze, Ławy, Przytuły Nowe, Rzekuń, Teodorowo 8 0,9 mocny zasobna w składniki pokarmowe i węglan wapnia Gleby wytworzone z piasków słabogliniastych, Małe fragmenty na terenie całej gminy zbożowo-pastewny 9 2,2 murszaste, słabo kwaśne, mało zasobne w słaby składniki pokarmowe i próchnicę

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 34 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Kompleks 2 pszenny dobry Gleby kompleksu pszennego dobrego zajmują 0,7% powierzchni gruntów ornych. Występują one w miejscowościach: Borawe, Kaczyny Tobolice, Nowa Wieś Wschodnia, Ołdaki, Rzekuń. Do tego kompleksu zostały zaliczone czarne ziemie zdegradowane i właściwe, wytworzone z gliny lekkiej i średniej odgórnie spiaszczonej. Są to gleby strukturalne o dobrym stopniu kultury rolnej, przewiewne i przepuszczalne. Zawartość próchnicy w warstwie uprawnej wynosi 2,0-3,0%), odczyn obojętny lub słabo alkaliczny (pH 6,2-7,5). Gleby tego kompleksu występują w terenie płaskim i charakteryzują się właściwymi stosunkami wodnymi, nie są narażone na procesy erozyjne. Po zwiększeniu stopnia kultury rolnej gleby te mogą przejść do 1 kompleksu pszennego bardzo dobrego. W miejscowości Borawe jest to gleba zaliczona do klasy Ilia - czarna ziemia zdegradowana wytworzona z gliny lekkiej odgórnie spiaszczona o właściwych stosunkach wodnych. W Ołdakach jest to czarna ziemia właściwa wytworzona z gliny średniej płytko odgórnie spiaszczona o właściwych stosunkach wodnych. Kompleks 4 żytni (żytnio-ziemniaczany) bardzo dobry (pszenno-żytni) Gleby tego kompleksu stanowią 14,2% powierzchni gruntów ornych. Większe zwarte powierzchnie występują w miejscowościach: Borawe, Dzbenin, Daniszewo, Rzekuń, Zabiele, Ołdaki, Nowa Wieś Wschodnia. W miejscowościach: Goworki, Korczaki i Susk Nowy, gleby tego kompleksu nie występują, a w pozostałych miejscowościach są w postaci rozdrobnionych konturów. Zaliczone zostały następujące typy gleb: pseudobielicowe, czarne ziemie zdegradowane i gleby brunatne wyługowane. Udział gleb pseudobielicowych stanowi 70,6%, czarne ziemie zdegradowane - 19,2%, gleby brunatne wyługowane - 10,2% powierzchni tego kompleksu. Omawiane gleby wytworzyły się z gliny lekkiej i średniej odgórnie spiaszczonej. W warstwie uprawnej tych gleb występuje piasek gliniasty lekki niekiedy pylasty, oraz piasek gliniasty mocny. Gleby te charakteryzują się właściwymi stosunkami wodnymi, a tylko nieznaczna ich część położona w obniżeniach terenowych jest okresowo nadmiernie uwilgotniona. Są strukturalne, o średnim stopniu kultury rolnej, przewiewne i przepuszczalne. Zawartość próchnicy w warstwie uprawnej wynosi 1,2-1,6% (w glebach pseudobielicowych i brunatnych wyługowanych), oraz 1,8-3,0%) (czarne ziemie zdegradowane). Odczyn w glebach pseudobielicowych i brunatnych wyługowanych jest najczęściej słabo kwaśny lub średnio kwaśny a sporadycznie obojętny lub słabo alkaliczny. W czarnych ziemiach odczyn warstwy uprawnej jest najczęściej słabo alkaliczny, w środkowej i dolnej części profilu glebowego występują wytrącenia żelaziste w postaci plam, rzadziej pieprzów, oraz oglejenie plamiste lub zaciekowe. Nie są narażone na procesy erozyjne. Po wzroście stopnia kultury rolnej część gleb zawierających w warstwie uprawnej piasek gliniasty mocny może być przeklasyfikowana do 2 kompleksu pszennego dobrego. Kompleks 5 żytni (żytnio-ziemniaczany) dobry Gleby tego kompleksu stanowią 17,6% powierzchni gruntów ornych i występują we wszystkich miejscowościach gminy. Największe powierzchnie zajmują w miejscowościach Susk Stary i Borawe. Do tego kompleksu zaliczono gleby pseudobielicowe, gleby brunatne wyługowane i czarne ziemie zdegradowane. Udział gleb pseudobielicowych jest największy i wynosi 59,8%, gleb brunatnych wyługowanych 32,4%, czarnych ziem zdegradowanych 7,8%. Gleby pseudobielicowe i brunatne wyługowane wytworzyły się z piasków gliniastych lekkich średnio głębokich na glinie lekkiej lub średniej. Czarne ziemie zdegradowane wytworzyły się z podobnych utworów, część z nich posiada w podłożu piasek słabo gliniasty. Gleby brunatne wyługowane występują na łagodnych wyniesieniach i są w większości okresowo za suche. Gleby pseudobielicowe i czarne ziemie występują w terenie płaskim i na ogół charakteryzują się właściwymi stosunkami wodnymi. Są one słabo strukturalne, o średnim stopniu kultury rolnej, przewiewne i przepuszczalne. Zawartość próchnicy w poziomie ornym wynosi 1,0-1,8% w glebach bielicowych i brunatnych, natomiast w czarnych ziemiach 2,0-2,5%). Odczyn najczęściej kwaśny lub średnio kwaśny, a w czarnych ziemiach nawet słabo kwaśny (pH w KC1 4,2-5,4), nie są narażone na procesy erozyjne. Gleby 5 kompleksu ze względu na lekki skład mechaniczny mają małe możliwości przeklasyfikowania do wyższego kompleksu przydatności rolniczej. Kompleks 6 żytni (żytnio-ziemniaczany) słaby Gleby tego kompleksu stanowią 36,1% powierzchni gruntów ornych i występują we wszystkich miejscowościach gminy. Największe kompleksy tych gleb występują w miejscowościach Borawe i Kamianka. Do tego kompleksu zaliczono gleby brunatne wyługowane, pseudobielicowe, czarne ziemie zdegradowane i gleby murszaste. Udział gleb brunatnych wyługowanych jest największy i stanowi 73,1%, gleby pseudobielicowe zajmują 15,8%), gleby

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 35 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ murszaste 8,8%, czarne ziemie zdegradowane 2,3% powierzchni tego kompleksu. Gleby wytworzyły się z piasków słabo gliniastych i gliniastych lekkich, z których ok. 14% podścielonych jest średnio głęboką gliną lekką. Gleby brunatne wyługowane występują na łagodnych wyniesieniach i są z reguły okresowo za suche. Gleby pseudobielicowe, murszaste i czarne ziemie zdegradowane występują w płaskich fragmentach terenu i odznaczają się właściwymi stosunkami wodnymi. Są słabo strukturalne, łatwo przewiewne i przepuszczalne, o słabym lub średnim stopniu kultury rolnej. Zawartość próchnicy w warstwie uprawnej wynosi 1,0-1,6% (w glebach brunatnych wyługowanych, pseudobielicowych i czarnych ziemiach zdegradowanych), oraz 2,0-4,5%) w glebach murszastych. Odczyn jest zróżnicowany i zmienia się od średnio kwaśnego do obojętnego (pH w KC1 4,3-6,3), nie są narażone na procesy erozyjne. Kompleks 7 żytni bardzo słaby (żytnio-łubinowy) Gleby tego kompleksu stanowiąc 28,3% gruntów ornych i występują we wszystkich miejscowościach gminy. Największe kompleksy występują w miejscowościach: Dzbenin, Kamianka, Borawe, oraz w części północnej gminy: Laskowiec i Przytuły Stare. Do tego kompleksu zaliczono gleby brunatne wyługowane wytworzone z piasków luźnych. Są to gleby niestrukturalne, o słabym stopniu kultury rolnej, silnie przewiewane i łatwo przepuszczalne, stale za suche. Poziom orno-próchniczny o miąższości nie przekraczającej 25 cm zawiera 1,0-1,5% próchnicy, odczyn kwaśny lub średnio kwaśny (pH w KC1 4,4-5,0), w głębszych warstwach do pH=5,5. Z powodu ich składu mechanicznego i niedoboru wilgoci nie mogą być przeklasyfikowane do kompleksu wyższego, a plonowanie na tych glebach jest uzależnione od ilości i rozkładu opadów atmosferycznych w okresie wegetacyjnym. Kompleks 8 zbożowo-pastewny mocny Gleby tego kompleksu stanowią 0,9% powierzchni gruntów ornych. Występują w rozproszeniu w miejscowościach: Czarnowiec, Daniszewo, Ławy, Przytuły Nowe, Rzekuń, Teodorowo. Do tego kompleksu zaliczono gleby mokre, czarne ziemie zdegradowane i właściwe oraz jeden kontur gleby brunatnej wyługowanej. Gleby te wytworzyły się z gliny lekkiej i średniej odgórnie spiaszczonej. Są to gleby o średnim stopniu kultury rolnej, strukturalne, słabo przewiewne z powodu okresowo nadmiernego uwilgotnienia. Są zasobne w próchnicę, której zawartość w warstwie uprawnej wynosi 2,0-3,5%), odczyn jest obojętny lub słabo alkaliczny, pH=6,5-7,5. Występują wytrącenia żelaziste w postaci plam i pieprzów, oraz oglejenie od plamistego do całkowitego. Gleby tego kompleksu występują na obrzeżach łąk i pastwisk gdzie płytko znajduje się poziom wód gruntowych, nie są narażone na zjawiska erozyjne. Po uregulowaniu stosunków wodnych i wzroście kultury rolnej większość z tych gleb może być zaklasyfikowana do kompleksu 2 pszennego dobrego. Kompleks 9 zbożowo-pastewny słaby Gleby tego kompleksu stanowią 2,2% powierzchni gruntów ornych i występują w postaci rozdrobnionych konturów. Zaliczone zostały tu gleby murszaste, czarne ziemie zdegradowane oraz gleby pseudobielicowe. Udział gleb murszastych jest największy i wynosi 53,3%, czarnych ziem zdegradowanych 38,4% i gleb pseudobielicowych 8,5%. Gleby murszaste wytworzone są z piasków słabo gliniastych płytko przechodzących w piasek luźny. Pozostałe gleby wytworzyły się z piasków gliniastych lekkich i słabo gliniastych z których ok. 9% podścielonych jest średnio głęboko gliną lekką lub średnią. Posiadają one słaby lub średni stopień kultury rolnej, są słabo strukturalne, słabo przewiewne z powodu okresowego podtopienia. Zawartość próchnicy w warstwie uprawnej wynosi 1,8-4,5%) w glebach murszastych i czarnych ziemiach zdegradowanych i 1,0-1,6% w glebach pseudobielicowych i brunatnych wyługowanych. Odczyn jest zróżnicowany od średnio kwaśnego do obojętnego (pH w KC1 4,6-6,5). Występują wytrącenia żelaziste w postaci plam i pieprzów oraz różne formy oglejenia od plamistego do całkowitego. Gleby te występują w obniżeniach terenu z płytkim poziomem wód gruntowych. Nie są narażone na procesy erozyjne. Po uregulowaniu stosunków wodnych mogą być przeklasyfikowane do kompleksu 4 i 5 żytnio- ziemniaczanego bardzo dobrego i dobrego oraz kompleksu 6 żytnio-ziemniaczanego słabego w zależności od składu mechanicznego gruntu.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 36 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

GLEBY TRWAŁYCH UŻYTKÓW ZIELONYCH Użytki zielone stanowią 34,9% powierzchni gruntów rolnych zajmując obszar 3117 ha. Pastwiska na terenie gminy Rzekuń zajmują większą powierzchnię w stosunku do powierzchni łąk. Stanowią one 18,3% gruntów rolnych (1636 ha), natomiast łąki zajmują obszar 1481 ha stanowiąc 16,6% ogólnej powierzchni gruntów rolnych. Największe obszary użytków zielonych średnich występują w miejscowościach: Rzekuń, Borawe, Ławy, Nowa Wieś Wschodnia, Zabiele i Rozwory, natomiast użytki zielone słabe i najsłabsze w miejscowościach: Borawe, Kamianka, Laskowiec, Susk Nowy, Susk Stary. Powyższe użytki zielone należą do typów siedliskowych: użytki zielone obszarów pobagiennych (gleby murszowo-mineralne, murszaste i murszowo-torfowe), grądów popławnych (czarne ziemie), grądów zubożałych (czarne ziemie), łęgów właściwych (mady) oraz łęgów zastoiskowych (gleby torfowe). Tabela 6. Wybrane klasy bonitacyjne gleb pod użytkami zielonymi Klasa gleby Pow. (ha.) Udział (%) w użytkach zielonych III 62,0 2,0 IV 1303,7 41,8 V 1292,2 41,5 Gleby klasy III Łąki i pastwiska na III klasie gleby występują w miejscowościach: Borawe, Czarnowiec, Daniszewo, Tobolice, Ławy, Nowa Wieś Wschodnia, Ołdaki, Przytuły Stare, Rzekuń i Susk Nowy. Łąki zajmują powierzchnię 43,4 ha natomiast pastwiska 18,6 ha. Należą do niej trwałe użytki zielone na glebach mineralnych i mułowo-torfowych o właściwościach fizycznych i chemicznych gorszych niż w klasie I i II oraz na glebach torfowych wytworzonych z torfów niskich o uregulowanych stosunkach wodnych. Uwilgotnienie gleb mineralnych może być okresowo niewłaściwe (za mokre lub za suche). Jeżeli zdarzają się zalewy, to w mniej odpowiedniej porze niż na użytkach klasy II, mniej żyznymi wodami lub o gorszym odpływie. Na ogół odpływ wód zalewowych jest powolny. Uprawa powierzchniowa jest możliwa prawie przez cały okres wegetacyjny. Gleby klasy IV Łąki zajmują powierzchnię 778 ha natomiast pastwiska 525,7 ha. Największe obszary łąk i pastwisk występują na gruntach miejscowości Borawe, natomiast największy udział trwałych użytków zielonych w strukturze gruntów rolnych występuje w miejscowości Nowa Wieś Wschodnia. W tej miejscowości łąki stanowią 76,5% natomiast pastwiska 89,7% powierzchni gruntów rolnych. Do tej klasy gleby należą trwałe użytki zielone na glebach mineralnych, mułowo-torfowych, torfowych i murszowych o właściwościach fizycznych i chemicznych podobnych jak w klasie III, ale występujące w gorszych warunkach. Stosunki wodne w glebach tej klasy są najczęściej wadliwe (niedobór lub nadmiar wody). Jeżeli występują zalewy, to w różnych okresach, a woda mając utrudniony odpływ, pozostaje na powierzchni co najmniej przez kilkanaście dni. Powierzchnia darni jest przeważnie kępiasta. Gleby klasy V Łąki i pastwiska na V klasie gleby występują we wszystkich miejscowościach gminy. Łąki zajmują powierzchnię 560,5 ha natomiast pastwiska 731,7 ha. Największe obszary łąk na tej klasie gleby występują w miejscowości Zabiele - 72,5 ha i Borawe - 145,1 ha. Należą do niej trwałe użytki zielone na glebach mineralnych słabo próchnicznych, ubogich w składniki pokarmowe, zbyt suchych lub zbyt wilgotnych przez dłuższy czas okresu wegetacyjnego. Należą tu również użytki zielone na glebach mułowo-torfowych i torfowych zbyt mokrych (podtapianych) oraz na glebach torfowych zdegradowanych (zmurszałych). Powierzchnia gleb jest najczęściej nierówna i kępiasta. Uprawa i eksploatacja są tu bardzo utrudnione. Gdy stosunki wodne są jeszcze nie najgorsze, czynnikiem obniżającym wartość użytkową jest zakrzewienie, obecność pni i kamieni, niekorzystne ukształtowanie terenu. Gleby klasy VI Łąki i pastwiska na VI klasie gleby występują we wszystkich miejscowościach gminy. Łąki zajmują powierzchnię 101,3 ha natomiast pastwiska 298,7 ha. Największe obszary łąk na tej klasie gleby występują w miejscowości Laskowiec - 41,4 ha, natomiast pastwisk w miejscowości Kamianka - 101 ha.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 37 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Należą, do niej trwałe użytki zielone na glebach torfowych mocno zdegradowanych (zmurszałych), rozpylonych, na których roślinność nie tworzy zwartej darni (pozostawia puste płaty, bez porostu) oraz na glebach mineralnych lub torfowych stale podtapianych, trudno dostępnych, gdzie zbiór siana, odbywa się w trudnych warunkach i nie corocznie. Zastosowanie mechanicznej uprawy i zmechanizowanego zbioru jest wręcz niemożliwe. Gleby klasy VIz Na tej klasie gleby występują tylko pastwiska w miejscowościach: Borawe, Czarnowiec, Drwęcz, Dzbenin, Kamianka, Tobolice, Korczaki, Laskowiec, Ławy, Nowa Wieś Wschodnia, Susk Nowy i Teodorowo. Największą powierzchnię zajmują one w miejscowości Kamianka - 39,4 ha.

GLEBY POD SADAMI Sady w gminie Rzekuń zajmują łącznie powierzchnię 58 ha i znajdują się na glebach od klasy trzeciej do klasy szóstej. Sady na glebach klasy III występują w miejscowościach: Czarnowiec, Ławy, Nowa Wieś Wschodnia, Ołdaki, Rzekuń i Zabiele. Łącznie zajmują one powierzchnię 8,2 ha stanowiąc 14,1% ogólnej powierzchni sadów w gminie. Tylko w miejscowości Rzekuń stanowią większy obszar (6,2 ha), w pozostałych miejscowościach są to bardzo małe powierzchnie. Sady na glebach klasy IV zajmują powierzchnię 29,4 ha, stanowiąc 50,7% powierzchni ogólnej sadów. W miejscowościach: Przytuły Stare, Rzekuń, Susk Stary, Zabiele, Ławy, Borawe i Dzbenin sady zajmują powierzchnie w przedziale 2-4,5 ha, natomiast w innych miejscowościach są to małe sady przydomowe. Największe kompleksy sadów na glebach klasy V występują w miejscowościach Ławy - 3,9 ha i Susk Stary - 3,1 ha. W pozostałych miejscowościach są to niewielkie przydomowe powierzchnie. Na glebach klasy VI sady występują głównie w miejscowości Dzbenin.

GLEBY POD LASAMI Lasy w gminie Rzekuń zajmują łącznie powierzchnię 3782,05 ha (wg GUS 2016). Jest to powierzchnia lasów będących w administracji Lasów Państwowych i lasów prywatnych. W lasach państwowych nie ma danych dotyczących klas gleby pod lasami, natomiast w lasach prywatnych takie dane istnieją z uwagi na przepisy podatkowe. Lasy publiczne na terenie gminy zajmują powierzchnię 1112,55 ha, stanowiąc 29,4% powierzchni ogólnej lasów. Lasy na glebach klasy IV łącznie zajmują powierzchnię 140,9 ha, stanowiąc 3,7% powierzchni ogólnej lasów. W miejscowościach: Susk Stary, Borawe, Zabiele i Daniszewo, lasy zajmują powierzchnie w przedziale 10 - 62 ha, natomiast w innych miejscowościach są to kilkuhektarowe powierzchnie. Na glebach klasy V lasy występują we wszystkich miejscowościach. Największe kompleksy występują w miejscowościach: Czarnowiec, Drwęcz, Ławy, Nowa Wieś Wschodnia, Ołdaki i Przytuły Nowe. Największy obszar lasów na glebach klasy VI występuje w miejscowościach: Borawe, Kamianka, Korczaki, Laskowiec, Ławy i Nowa Wieś Wschodnia. Na gruntach tych miejscowości lasy zajmują obszary nawet po kilkaset hektarów powierzchni. W innych miejscowościach są to kompleksy od kilku do kilkudziesięciu hektarów.

GLEBY TERENÓW ZADRZEWIONYCH I ZAKRZEWIONYCH Tereny zadrzewione i zakrzewione w gminie Rzekuń zajmują powierzchnię 125 ha (wg GUS 2014) i są to głównie tereny własności prywatnej. W administracji Lasów Państwowych grunty te występują w miejscowości Czarnowiec, zajmując powierzchnie 1,3 ha. Tak użytkowane gleby klasy III występują w miejscowości Ławy (0,2 ha), klasy IV (26,9 ha) m.in. w miejscowościach: Borawe, Daniszewo i Rzekuń). Największe kompleksy terenów zadrzewionych i zakrzewionych na glebach klasy V występują w miejscowościach: Susk Stary, Susk Nowy i Przytuły Nowe (po kilka ha). Niewielka powierzchnia tak użytkowanych gruntów na glebach klasy VI występuje w miejscowości Kamianka.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 38 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

2.8. WODY POWIERZCHNIOWE

Sieć hydrograficzna gminy Rzekuń i jej najbliższego sąsiedztwa jest zróżnicowana. Obszar w całości leży w dorzeczu Wisły, w obrębie zlewni II-rzędu rzeki Narew, stanowiącej główną i bardzo silną bazę drenażu. Narew posiadając małe spadki poprzeczne i podłużne doliny ma charakter rzeki nizinnej. Najwyższe stany wód występują wczesną wiosną w okresach roztopów, a najniższe w okresie letnim. Średnie stany wody w rzece Narwi kształtują się na poziomie 1,50 - 2,30 m. Zanotowane wartości ekstremalne wynoszą: stan najwyższy - kwiecień 1958 r. - 526 cm, stan najniższy - listopad 1971 r. - 49 cm. Przepływ średni to 100 m3/s, niski 35,5 m3/s, przepływ wysoki z prawdopodobieństwem 50% - 375 m3/s, z prawdopodobieństwem 1% - 1120 m3/s. W obszarze bezpośredniego zagrożenia powodziowego, znajduje się tylko niewielka - północna i zachodnia (wzdłuż doliny Narwi) część gminy. Z uwagi na ukształtowanie terenu, lokalizację gospodarstw rolnych i zabudowań nie występuje potrzeba budowy wałów i budowli hydrotechnicznych. W rejonie Ostrołęki do Narwi wpływają następujące dopływy prawobrzeżne: Szkwa, Rozoga, Piasecznica i Omulew oraz lewobrzeżne – Czeczotka. Sieć hydrologiczną na obszarze gminy Rzekuń tworzą małe cieki powierzchniowe Czeczotka I, Czeczotka II, kanał Troszyn-Susk i Struga Daniszewo – służące głównie celom regulacji stosunków wodnych na terenach rolniczych. Uzupełnienie sieci wód powierzchniowych stanowią również rowy melioracyjne odwadniające teren ze spływem w kierunku rzeki Narew oraz starorzecza tej rzeki.

2.9. WODY PODZIEMNE

Według podziału hydrogeologicznego Polski (Paczyński 1995) teren Gminy Rzekuń leży w obrębie regionu I – mazowieckiego należącego do makroregionu północnomazowieckiego. Na terenie gminy brak jest zbiorników GZWP w utworach czwartorzędowych. Obejmuje ją swym zasięgiem zbiornik w utworach trzeciorzędowych – GZWP 215 Subniecka Warszawska. Na terenie gminy Rzekuń występuje piętro wodonośne czwartorzędowe i trzeciorzędowe. Piętro czwartorzędowe składa się z dwóch różnowiekowych poziomów użytkowych - płytszego, uznanego za główny poziom w dolinie rzeki Narwi oraz głębszego, który jest poziomem głównym na wysoczyźnie. Na północny wschód od terenu gminy użytkowy poziom wodonośny znajduje się w utworach oligocenu. Poziom płytszy występuje na terenie całej gminy. Związany jest on z piaskami sandrowymi zlodowacenia północnopolskiego i środkowopolskiego oraz piaskami tarasów akumulacyjnych Narwi. Jakość wód podziemnych tego poziomu określona jest jako dobra niewymagająca uzdatnienia oraz średnia, wymagająca uzdatnienia ze względu na przekroczenia zawartości Fe i Mn. Pomimo stosunkowo korzystnych warunków hydrogeologicznych poziom ten jest podrzędny w obszarze graniczącym z miastem Ostrołęka, ze względu na liczne ogniska zanieczyszczeń i zagrożenie jakości wody wynikające z działalności gospodarczej człowieka. W dolinie Narwi poziom ten jest poziomem odkrytym, a na pozostałym terenie gminy występuje pod niewielkim (przeważnie ok. 20 m) nadkładem glin zwałowych. Część wodonośna związana z akumulacją sandrową wykształcona jest przeważnie w postaci piasków drobnoziarnistych z dużą ilością frakcji pylastej. W obrębie doliny Narwi w piaskach drobnoziarnistych akumulacji rzecznej występują również frakcje średnie i żwirowe. Na terenach, na których brak jest utworów izolujących warstwę wodonośną od powierzchni terenu lub występują lokalnie, zwierciadło wody ma charakter swobodny lub pozostaje pod niewielkim napięciem. Na obszarze, gdzie poziom ten jest przykryty nadkładem utworów słabo przepuszczalnych, zwierciadło wody ma charakter napięty i pozostaje pod ciśnieniem 1-2 atm. Bazą drenażu jest Narew, do której odbywa się spływ wód podziemnych. Poziom ten eksploatowany jest licznymi studniami wierconymi w obrębie miasta Ostrołęki. Ich wieloletnia eksploatacja wytworzyła regionalny lej depresyjny. Zasięg leja obejmuje również wsie Teodorowo, Goworki, Ławy i Rzekuń. Poniżej opisanego poziomu użytkowego występują warstwy wodonośne (o stropie przeważnie na rzędnych 40-50 m n.p.m.) związane z osadami wodnolodowcowymi zlodowacenia południowopolskiego i rzeczno-jeziornymi interglacjału mazowieckiego. Stanowią one głębszy użytkowy poziom wodonośny. Charakteryzuje się przeważnie 10-20 m miąższością, zwiększającą się do 30-40 m w terenach graniczących z Ostrołęką. W obrębie głównego poziomu użytkowego występuje tu kilkunastometrowej miąższości warstwa ilasto-pylasta. W studniach ujmujących ten poziom zafiltrowania, jest górna lub dolna warstwa wodonośna, a w niektórych studniach obie. Zwierciadło wody pozostaje pod napięciem 5-6 atm i wykazuje generalne spadki w kierunku Narwi. W poziomie głębszym

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 39 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ również zaznacza się lej depresji regionalnej. Zasięg leja obejmuje tereny gminy bezpośrednio graniczące z Ostrołęką. W strefie doliny Narwi poziom głębszy jest drenowany przez płytszy, a na obszarze wysoczyzny kierunki przepływów pionowych są odwrotne – następuje zasilanie poziomu głębszego przez przesączanie z płytkiego. Taki schemat zmienności zasilania i drenażu jest typowy dla stref przejściowych pomiędzy wysoczyznami i dolinami rzecznymi. Pod utworami czwartorzędu leżą piaszczyste osady trzeciorzędowe (miocenu, oligocenu i eocenu). Na północny wschód od granic gminy wydzielona została jednostka, w której brak jest poziomów użytkowych w osadach czwartorzędowych, a główny poziom użytkowy znajduje się w utworach trzeciorzędu. Występuje on na głębokości 140-180 m. Brak jest informacji i danych archiwalnych o występowaniu w utworach starszych od trzeciorzędu poziomów wodonośnych, które można uznać za użytkowe. Wody głównego użytkowego poziomu wodonośnego (płytszego jak i głębszego) są średnio twarde lub miękkie i najczęściej należą do typu HCO3-Ca, a rzadziej do typów HCO3-SO4-Ca, HCO3-Ca-Na lub HCO3-Ca-Mg-Na. Charakteryzują się ponadto niską suchą pozostałością, przeważnie 150-350 mg/dm3. Woda w studniach kopanych może być typu HCO3-SO4-Ca a w rejonach silnej antropopresji HCO3-SO4-Cl-Ca-Na. Jednostki hydrogeologiczne Na terenie gminy Rzekuń wydzielono 8 jednostek hydrogeologicznych. Przy wydzielaniu jednostek posłużono się Mapą Hydrogeologiczną Polski w skali 1:50000 - arkusze: Ostrołęka (333) Goworowo (373), Śniadowo (334), Różan (372), Objaśnieniami do Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50000 arkusz Ostrołęka (333) - Andrzej Hulboj - PIG Warszawa 2002, z także danymi archiwalnymi z otworów hydrogeologicznych. Jednostka 1

Na terenie gminy Rzekuń jednostka ta zajmuje dolinę Narwi we wsiach Dzbenin, Korczaki i Kamianka. Na północny zachód od granic gminy w jednostce tej główny poziom wodonośny występuje w piaskach sandrowych i leżących bezpośrednio na nich piaskach akumulacji rzecznej z okresu zlodowacenia północnopolskiego, polskiego i holocenu. W części południowej, znajdujące się na terenie gminy jednostki, tworzą warstwę wodonośną zbudowaną z piasków tarasów akumulacyjnych Narwi. Użytkowy poziom wodonośny występuje od powierzchni terenu, zwierciadło wody ma charakter swobodny i występuje na głębokości <5 m. Średnią miąższość wodonośną szacuje się na około 20 m, przewodność na 260 m/24h, a moduł zasobów dyspozycyjnych na 180 m/24h x km. Wydajności potencjalne studni wierconych zawierają się w przedziale 30-50 m /h. Ze względu na płytkie występowanie, korzystną jakość wody i dobre parametry hydrogeologiczne jest ona ujmowana studniami wierconymi (studnia nr 18) pomimo występującego poniżej (o rzędnej stropu 40-45 m n.p.m.) dobrze izolowanego od wpływów z powierzchni, podrzędnego poziomu w utworach czwartorzędowych - uznanego za główny w jednostkach nr 4 i 5. Potencjalnym zagrożeniem dla jakości wód poziomu głównego jest możliwość wystąpienia powodzi. Skutkiem zalania terenów z ogniskami zanieczyszczeń może być zanieczyszczenie słabo izolowanych wód podziemnych. Teren ten został zalany wodami wezbraniowymi w 1979 roku. Brak jest jednak obserwacji i dowodów potwierdzających trwałe pogorszenie się jakości wód podziemnych po tej powodzi. Parametry poziomu podrzędnego występującego w tej jednostce na głębokości 50-60 m są omówione w sąsiedniej jednostce nr 4. Jednostka 2a Q II Jednostka ta na terenie gminy Rzekuń zajmuje tylko taras zalewowy Narwi we wsi Teodorowo. Jest ona południowym krańcem dużej jednostki rozciągającej się na północny wschód od granic gminy. Jest ona podobna do jednostki nr 1, geneza i wykształcenie warstwy wodonośnej są podobne, a różni się od niej brakiem występowania poziomu podrzędnego w utworach czwartorzędowych. Na terenie gminy główny poziom wodonośny występuje w utworach piaszczysto żwirowych tarasu akumulacyjnego Narwi. Zwierciadło wody ma charakter swobodny. Na terenie tej jednostki we wsi Teodorowo, zlokalizowane zostało infiltracyjne ujęcie, ujmujące piaszczysto żwirowe utwory akumulacji rzecznej szeregiem 9 studni o głębokości <25 m. Podczas pompowań próbnych uzyskano z pojedynczej studni wydajności w graniach 48-119,5 m3/h, ale przewodność ujętych utworów określono tylko na 16-24 m2/24h. Ujęcie to nie zostało włączone do eksploatacji.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 40 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Jednostka 3a Q I Jednostka nr 3 na terenie gminy Rzekuń występuje w północnej części gminy i obejmuje część gruntów wsi Laskowiec, Teodorowo, Przytuły Stare i Ołdaki. Jednostka ta obejmuje tereny prawostronnych starorzeczy Narwi, leżących na północny wschód od północnych granic gminy, i przylegającą do Narwi lewostronną część wysoczyznową, w granicach gminy Rzekuń. W jednostce tej kontynuuje się główny poziom użytkowy z jednostek 1 i 2. Utworami wodonośnymi są piaski i mułki rzeczne leżące na piskach sandrowych. Sumaryczna miąższość tych utworów jest niewielka 10-20 m, wzrastająca na terenie gminy lokalnie do 30-35 m. Wydajność potencjalna studni określona jest na 30-50 m3/h ale w rejonach, w których w utworach piaszczystych występują znaczne ilości frakcji pylastej wydajność ta może zmniejszyć się do 10 m3/h. Na terenie gminy zwierciadło ma charakter słabo napięty. Moduł zasobów dyspozycyjnych w tej jednostce określono na 95 m3/24h x km2. Jednostka 4 , Jednostka 5cb Q I

Jednostki nr 4 i 5 obejmują centralną część gminy Rzekuń i jej północno wschodnie krańce, i są położne na gruntach wsi Rzekuń, Ławy, Goworki, Susk Stary, Susk Nowy, Przytuły Nowe a także na części gruntów wsi Daniszewo, Drwęcz, Zabiele, Rozwory i Przytuły Stare. Jednostki te występują także na terenie miasta Ostrołęka, a także na południowy wschód od granic gminy Rzekuń, na terenie gminy Troszyn. Poziom użytkowy tworzą piaski wodnolodowcowe i rzeczno jeziorzyskowe o stropie na rzędnych 40-50 m n.p.m. Jednostka nr 5 została wydzielona z jednostki nr 4 ze względu na brak w nadkładzie podrzędnego poziomu użytkowego Ten podrzędny poziom użytkowy stanowią piaski sandrowe opisane w jednostce 1, 2, i 3. W obrębie jednostki nr 4 - na terenie miasta Ostrołęki, jest on ujmowany kilkoma większymi ujęciami, oraz licznymi studniami użytkowników indywidualnych. Parametry hydrologiczne poziomu podrzędnego są porównywalne z parametrami poziomu głównego. Ze względu na słabą izolację od wpływów z powierzchni nie został on uznany za główny. Na terenie Ostrołęki jest wiele obiektów stanowiących zagrożenie dla jakości wód tego poziomu. W jednostce 5 warstwa piasków sandrowych nie występuje lub występuje w formie szczątkowej - nieużytkowej. Strop poziomu głównego występuje na głębokościach rzędu 50-60 m. W rejonie graniczącym bezpośrednio z miastem Ostrołęka (wieś Goworki), w łączności hydraulicznej pozostają dwie rożnowiekowe warstwy piasków i żwirów przedzielone kilku metrami iłów lub glin. Sumaryczna miąższość tego dwudzielnego poziomu wynosi około 40 m. Na pozostałym terenie gminy gdzie występują jednostki 4 i 5, poziom wodonośny tworzy jedna warstwa piasków wodno- jeziorzyskowych o miąższości 15-20 m. Najmniejsze miąższości (<10m) występują w rejonie miejscowości Ławy i Zabiele. Przewodność na obszarze występowania poziomu dwudzielnego wynosi około 500 m2/24h. Na pozostałym terenie jednostek wynosi 100-400 m2/24h a w rejonach zredukowanej miąższości warstwy wodonośnej jest <100 m2/24h. Największe wydajności potencjalne studni >120 m3/h związane są z rejonem występowania dwudzielnego poziomu użytkowego w rejonie Ostrołęki. Wydajności potencjalne studni maleją w kierunku północnym - do 50 m3/h i południowym do 80-100 m3/h. Centralna i wschodnia część jednostki nr 5 charakteryzuje się bardzo zróżnicowaną wydajnością potencjalną - 20-70 m3/h. Moduł zasobów odnawialnych w tych jednostkach określony został na 80 m3/24h x km2, a moduł zasobów dyspozycyjnych na 60 m3/24h x km2. Jednostka 6ab Q I Jednostka ta obejmuje grunty wsi Nowa Wieś Wsch. i Ołdaki, oraz części gruntów wsi Zabiele i Rozwory. W jednostce tej główny poziom wodonośny występuje w piaskach sandrowych opisanych w jednostkach nr 1-3. Jest to część sandru, który powstał na granicy ze strefą wyniesień gliniastych zlodowacenia południowopolskiego. W materiale piaszczystym znajduje się duża ilość frakcji pylastej - właściwości hydrogeologiczne warstwy są mało korzystne. Strop głównego użytkowego poziomu wodonośnego znajduje się na głębokości 15-20 m. Miąższość warstwy 15-30 m maleje tylko w rejonie Zabiela. W centralnej części jednostki mogą wystąpić strefy pozbawione użytkowego poziomu wodonośnego w utworach czwartorzędowych, w związku z możliwością istnienia deformacji glacjotektonicznych. Przewodność na przeważającym obszarze jednostki wynosi 100-200 m2/24h, lokalnie zmniejszając się do około 50 m2/24h.W południowej części jednostki wydajność potencjalną określono na około 50 m3/h, a w części północnej 20-30 m3/h. Moduł zasobów dyspozycyjnych określono na 95 m3/24h x km2. Jednostka 7

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 41 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Jednostka ta zajmuje środkową część południowo zachodniej części gminy i swym zasięgiem obejmuje grunty wsi Czarnowiec i Tobolice, środkową i północno-zachodnią część wsi Borawe i wschodnie części gruntów wsi Dzbenin, Korczaki i Kamianka. Jednostka ta przechodzi na gminę Goworowo. Strop piasków wodnolodowcowych zlodowacenia środkowopolskiego tworzących główny poziom wodonośny występuje na rzędnych około 80 m n.p.m., na głębokości 15-30 m, pod pokładem glin zwałowych. Napięte zwierciadło wody wykazuje niewielki spadek na zachód do Narwi. Średnią miąższość poziomu szczuje się na około 15 m, przewodność na 120 m2/24h, a moduł zasobów dyspozycyjnych na 95 m3/24h x km2. W obrębie tej jednostki, poniżej poziomu głównego, w utworach czwartorzędowych występuje poziom podrzędny o rzędnej stropu 30-40 m n.p.m. o charakterystyce opisanej w sąsiednich jednostkach nr 4 i 8. Jednostka 8c Q I Północno zachodnia część tej jednostki, generalnie występującej na terenie gminy Goworowo, swym zasięgiem obejmuje południowo wschodni kraniec gminy Rzekuń, tj. południowo-wschodnie krańce gruntów wsi Borawe, Daniszewo i Drwęcz. Główny użytkowy poziom wodonośny jest kontynuacją poziomu głównego opisanego w jednostkach nr 4 i 5, i związany jest z utworami wodnolodowcowymi zlodowacenia południowopolskiego i rzeczno-jeziorzyskowymi interglacjału mazowieckiego. Strop warstwy występuje na głębokości około 60 m i przykryty jest kompleksem utworów ilasto-pylastych o miąższości około 50 m. Przewodność wodonośna wynosi około 240 m2/24h. Średnią miąższość przyjęto w wysokości 15 m, a wydajności potencjalne rzędu 100 m3/h. Moduł zasobów dyspozycyjnych wynosi 60 m3/24h x km2.

2.10. WARUNKI KLIMATYCZNE

Za pierwszą próbę regionalizacji klimatu Polski należy uznać pracę Romera z 1912 r., która została przedstawiona w Klimacie ziem polskich. W 1949 roku Romer opublikował nową regionalizację klimatu Polski opartą na analizie wartości liczbowych 30 wskaźników. Według tej pracy obszar gminy Rzekuń znajduje się w niewielkim, wydzielonym regionie C9, obejmującym skrawek Doliny Narwi i Omulwi. Zgodnie z podziałem Polski na dzielnice rolniczo-klimatyczne (Gumiński 1951) gmina Rzekuń położona jest w Dzielnicy Wschodniej (Podlaskiej). Dzielnica ta wykazuje charakter przejściowy pomiędzy klimatem dzielnicy Środkowej i klimatem równin Polesia. Stosunki termiczne są tu bardziej surowe niż w dzielnicy Środkowej. W regionie tym panuje klimat przejściowy międzymorski i kontynentalny, nieco chłodniejszy od klimatu centralnej Polski. Zasadniczą cechą tego klimatu jest jego zmienność, która jest związana z kontrastami pogody w ciągu roku (pory roku), ze zmianami krótkookresowymi wynikającymi z przechodzenia nad rejonem układów barycznych (niże, wyże) i związanych z nimi frontów atmosferycznych oraz ze zmianami dobowymi rzutującymi na charakter pogody. Opad jest tu większy niż w dzielnicy środkowej i wynosi 550-650 mm. Okres wegetacyjny trwa 200-210 dni. Liczba dni mroźnych wynosi w ciągu roku 50-60, a dni bardzo mroźnych 3-5.Przymrozki występują w czasie 110 do 138 dni. Pokrywa śnieżna utrzymuje się przez okres ok. 80-87 dni, średnia jej grubość to 8 cm. Biorąc pod uwagę podział Polski na regiony klimatyczne (Woś 1999), gmina Rzekuń mieści się w obrębie Regionu Środkowomazurskiego (R-XI). Charakteryzuje się on przede wszystkim niewielką liczbą dni w roku z pogodą umiarkowanie chłodną. W regionie występuje około 63 dni umiarkowanie ciepłych bez opadu, 42 dni z pogodą umiarkowanie ciepłą i jednocześnie pochmurną bez opadu, 29 dni umiarkowanie ciepłych z dużym zachmurzeniem i opadem atmosferycznym i tylko 8 dni bardzo ciepłych z dużym zachmurzeniem i opadami. W regionie notuje się wiele dni z pogodą dość mroźną, zarówno z opadem jak i bez opadu. Wg Atlasu Klimatu Polski średnia roczna temperatura w gminie Rzekuń wynosi ok. 7 °C (dane z lat 1996-2000), zaś średnia temperatura lata - 18 °C, wiosny i jesieni - 7 °C, zaś zimy -1 °C. Najkorzystniejsze warunki termiczne posiadają tereny dostatecznie przewietrzane i charakteryzujące się głębokim zaleganiem wód gruntowych. Terenów takich jest niewiele. Na obszarze gminy dominują tereny o niekorzystnych warunkach termicznych z uwagi na występowanie w ich obrębie podwyższonego zwierciadła wody gruntowej. Na omawianym terenie występuje dużo mgieł, najczęściej w okresie jesiennym. W październiku, który jest miesiącem z największą ich liczbą występuje tam średnio 10 przypadków wystąpienia mgły, a średnio w roku notuje się 50 dni z mgłą (Woś 1999). Atlas Klimatu Polski opisuje teren, na którym leży gmina Rzekuń jako obszar o średnim rocznym

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 42 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ zachmurzeniu nieba wynoszącym 4,8-5,0 w 8-stopniowej skali pokrycia nieba. Na terenie gminy przeważają wiatry zachodnie i południowo zachodnie, zaś najrzadsze są z północy i południa. Średnia roczna prędkość wiatru wynosi 3,5 m/s. Najmniej korzystnymi warunkami termicznymi charakteryzują się wilgotne obniżenia oraz doliny rzek. Narażone są one na zwiększone amplitudy temperatury w okresie lata w dni pogodne oraz na spadki temperatur w okresie zimowym. Zrzut wody z zakładu ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. powoduje, iż te naturalne tendencje ulegają modyfikacji. Podgrzanie wód powoduje niezamarzanie rzeki, wpływa wyrównująco na dobowy przebieg temperatury i wzrost wilgotności powietrza. Warunki klimatyczne modyfikowane są także przez pokrycie powierzchni terenu, zależnie od stopnia gęstości zabudowy miejskiej oraz rodzaju i wielkości powierzchni leśnych.

2.11. POWIETRZE I STAN AEROSANITARNY

Powietrze atmosferyczne, które decyduje o warunkach życia człowieka, zwierząt i roślin jest jednym z najbardziej podatnych na zanieczyszczenia komponentów środowiska. Nieodpowiedni stan aerosanitarny powoduje pogorszenie zdrowia ludności, straty w środowisku, zwłaszcza w drzewostanie iglastym, a także wymierne straty gospodarcze. Zanieczyszczenia powietrza mogą mieć formę stałą, płynną lub gazową i dzieli się je ogólnie na zanieczyszczenia pierwotne – emitowane do powietrza bezpośrednio ze źródeł zanieczyszczenia oraz wtórne – powstające w wyniku reakcji chemicznych zachodzących w atmosferze pomiędzy wprowadzonymi zanieczyszczeniami pierwotnymi. Dodatkowo, ze względu na sposób odprowadzania zanieczyszczeń do atmosfery, emisję można podzielić na zorganizowaną i niezorganizowaną. Emisja zorganizowana występuje, gdy zanieczyszczenia odprowadzane są do atmosfery za pomocą emitora (komin, wyciąg wentylacyjny), natomiast emisja niezorganizowana występuje na hałdach, terenach zabudowanych lub podczas parowania cieczy. Jeszcze innym rodzajem emisji jest emisja ze źródeł liniowych i powierzchniowych, takich jak drogi i parkingi. Generalnie źródła emisji do powietrza na terenie gminy, podobnie jak na terenach sąsiednich pochodzą z następujących rodzajów działalności:  wytwarzania energii cieplnej powodującej uwalnianie takich zanieczyszczeń jak: dwutlenek siarki, tlenki azotu, tlenek i dwutlenek węgla, pył, benzo-α-piren,  z realizacji innych procesów technologicznych, w wyniku których emitowana jest szeroka gama zanieczyszczeń wynikających ze specyfiki tych procesów (np. magazynowanie odchodów zwierzęcych),  z komunikacji, gdzie ze spalania paliw płynnych i gazowych uwalniane są zanieczyszczenia gazowe i pyłowe, główne zanieczyszczenia to: węglowodory, tlenki azotu, tlenek węgla, pyły, związki ołowiu, tlenki siarki. W przypadku gminy Rzekuń znaczący udział w jakości powietrza mają zanieczyszczenia napływające spoza terenu gminy, zgodnie z dominującym kierunkiem wiatru. Na samym terenie gminy Rzekuń nie występują znaczące punktowe źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. Jednak gmina ta graniczy ze strefą bezpośrednich wpływów ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A., zlokalizowanej w północno-wschodniej części miasta i zajmującej powierzchnię 338,3 ha. Obszar gminy Rzekuń cechuje się dość korzystnymi warunkami mikroklimatycznymi, jednak o higienie atmosfery decyduje przede wszystkim bliskość aglomeracji ostrołęckiej i zakłady przemysłowe na jej terenie z elektrownią na czele. Na podstawie danych zawartych w dokumencie „Raportu ochrony środowiska Zespołu Elektrowni Ostrołęka S.A.” (2010), średnia godzinowa emisja zanieczyszczeń z terenu, wynosiła:

 6153,6 kg SO2/godzinę, w skali roku emisja wynosi 23647 Mg SO2,

 1532,9 kg NO2/godzinę, w skali roku emisja wynosi 5802 Mg NO2,  627,1 kg pyłu/godzinę, w skali roku emisja wynosi 2320 Mg pyłu,  422,4 kg CO/godzinę, w skali roku emisja wynosi1638 Mg CO. Na terenie gminy istotne znaczenie dla jakości powietrza ma również tzw. emisja niska z indywidualnego ogrzewania mieszkań, która co prawda ma mały zasięg przestrzenny wokół obszaru emisji, lecz w znacznym stopniu wpływa na wielkość stężenia zanieczyszczeń w swoim najbliższym otoczeniu. Emisja niska jest szacowana na podstawie gęstości zaludnienia oraz średnich kubatur lokali mieszkalnych, przy założeniu stałych

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 43 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ współczynników emisji dla różnych paliw. Charakterystyczną cechą niskiej emisji jest jej sezonowa zmienność. W okresach grzewczych notuje się wzrost emisji energetycznej w porównaniu do okresów ciepłych. Ważnym elementem niskiej emisji są zanieczyszczenia ze źródeł liniowych, czyli związane z komunikacją. Emisja ta wraz z postępującym zwiększaniem się ilości pojazdów, wykazuje tendencję wzrostową. Liniowymi źródłami zanieczyszczenia powietrza są szlaki komunikacyjne o znacznym natężeniu ruchu. Duży zasięg uciążliwości (do 100 m) i negatywne oddziaływanie w postaci hałasu i zanieczyszczeń komunikacyjnych, będą występowały wzdłuż drogi krajowej nr 61, przebiegającej częściowo przez teren gminy. Jakość powietrza określana jest na podstawie monitoringu prowadzonego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska Warszawa w punktach kontrolno-pomiarowych. Cała gmina Rzekuń włączona została do tzw. „strefy mazowieckiej” (kod strefy PL1404). Należy uściślić, że strefa mazowiecka jest najrozleglejsza i najbardziej zróżnicowana (o największej liczbie mieszkańców) i pomimo wyłączenia głównych aglomeracji (warszawskiej, miasta Radom i Płock) zawiera w sobie duże uprzemysłowione miasta (Ostrołęka, Siedlce, Łomża), a także obszary wiejskie, pozbawione przemysłu. Tworzą ją więc obszary z centrami emisji zanieczyszczeń takimi jak np. elektrownie oraz tereny, gdzie niemal brak emitorów zanieczyszczeń. W obrębie poszczególnych stref, w tym strefy mazowieckiej dokonuje się oceny jakości powietrza, wg kryteriów dotyczących ochrony zdrowia dla:

 benzenu C6H6,

 dwutlenku azotu NO2,

 dwutlenku siarki SO2,  tlenku węgla CO,

 ozonu O3,  pyłu zawieszonego PM 2,5  pyłu zawieszonego PM10,  arsenu w pyle As(PM10),  kadmu w pyle Cd(PM10),  niklu w pyle Ni(PM10),  ołowiu w pyle Pb(PM10),  benzo/a/pirenu w pyle B/a/P(PM10) oraz kryteriów określonych w celu ochrony roślin w strefie mazowieckiej dla

dwutlenku siarki SO2,  tlenków azotu NOx,

 ozonu O3 określonego współczynnikiem AOT40. Podstawą klasyfikacji stref w rocznej ocenie jakości powietrza są wartości poziomów: dopuszczalnego, dopuszczalnego powiększonego o margines tolerancji (PM 2,5), docelowego i celu długoterminowego określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031) oraz w dyrektywie 2008/50/WE – CAFE. W wyniku klasyfikacji, w zależności od analizy stężeń w danej strefie można wydzielić następujące klasy stref: klasa C – stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony - poziomy dopuszczalne i poziomy docelowe, klasa B – stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji, klasa A – stężenia zanieczyszczeń na terenie strefy nie przekraczają poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych. oraz dla ozonu: klasa D1 – stężenia ozonu nie przekraczają celu długoterminowego, klasa D2 – stężenia ozonu przekraczają poziom celu długoterminowego. Z uwagi na wartości stężeń poszczególnych zanieczyszczeń w powietrzu teren gminy Rzekuń położony w strefie mazowieckiej zakwalifikowano do klas jakości, które przedstawione są w tabeli poniżej.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 44 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Tabela 7. Klasy jakości powietrza na terenie gminy Rzekuń Rodzaj zanieczyszczenia Symbol klasy dla obszaru strefy wg norm PL - strefa mazowiecka

Dwutlenek siarki SO2 A

Dwutlenek azotu NO2 A Pył PM 10 C Pył PM 2,5 B

Benzen C6H6 A Tlenek węgla CO A Ołów Pb A As(PM10) A Cd(PM10) A Ni(PM10) A B/a/P(PM10) C

Ozon O3 A/D2 Jak wynika z powyższego zestawienia, jakość powietrza na terenie gminy Rzekuń można by było uznać za dobrą, gdyby nie występujące przekroczenia poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji benzoalfapirenu B/a/P oraz pyłu PM10, a także poziomy dopuszczalne nie powiększone o poziom tolerancji dla pyłu PM 2,5. Jako przyczyny przekroczeń w opracowaniu WIOŚ podano: komunikację, indywidualne paleniska domowe – emisję niską. W związku z czym musi zostać opracowany Program ochrony powietrza dla strefy mazowieckiej w celu zidentyfikowania źródeł i określenia niezbędnych do realizacji działań prowadzących do poprawy jakości powietrza. W strefie mazowieckiej, w skład której wchodzi gmina Rzekuń występują przekroczenia poziomów docelowych ozonu (celu długoterminowego). Ze względu na wielkość stężeń ozonu, strefa mazowiecka, zakwalifikowana została do klasy C. Z uwagi na przekroczenia poziomu docelowego ozonu i benzoalfapirenu B/a/P zostały opracowane przez Sejmik Województwa Mazowieckiego Programy ochrony powietrza dla strefy mazowieckiej. Programy dokonują identyfikacji źródeł pochodzenia ozonu i benzoalfapirenu B/a/P w powietrzu, wskazują podstawowe kierunki działań zmierzających do przywracania poziomu docelowego poziomu w powietrzu. Ustalenia programu są wiążące dla gminy Rzekuń z uwagi na przynależność do strefy.

2.12. ŚRODOWISKO AKUSTYCZNE

Hałasem określamy dźwięki o częstotliwościach i natężeniach stwarzających uciążliwość dla ludzi i środowiska. Podstawowym technicznym wskaźnikiem oceny poziomu hałasu w środowisku lub ogólnej oceny stanu klimatu akustycznego jest równoważny poziom dźwięku wyrażany w decybelach (dB). Rolniczy charakter gminy sprawia, że podstawowym źródłem hałasu, decydującym o klimacie akustycznym tego terenu jest komunikacja drogowa. Hałas drogowy wywiera dominujący wpływ na klimat akustyczny środowiska zarówno ze względu na powszechność występowania, jak i długi czas jego oddziaływania. Jedną z głównych przyczyn zagrożenia hałasem komunikacyjnym w ostatnich latach jest intensyfikacja ruchu drogowego. Uciążliwość tras komunikacyjnych zależy głównie od następujących czynników: natężenia ruchu, struktury strumienia pojazdów oraz ich prędkości, rodzaju i stanu technicznego nawierzchni oraz odległości zabudowy mieszkaniowej od drogi stanowiącej źródło hałasu. Bardzo ważnym czynnikiem jest również stan techniczny pojazdów. Niewątpliwie podstawowym czynnikiem mającym wpływ na emisję hałasu komunikacyjnego jest ranga, a także łączna długość wszystkich dróg położonych na terenie gminy. Wpływ na stan akustyczny obszaru gminy wywiera przede wszystkim hałas generowany właśnie przez komunikację drogową (droga krajowa nr 61) oraz przez hałas przemysłowy o niewielkim natężeniu, którego uciążliwość ma charakter lokalny.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 45 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

2.13. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE

Na terenie gminy Rzekuń nie są prowadzone cykliczne pomiary emisji pól elektromagnetycznych do środowiska. Ostatnie pomiary pól elektromagnetycznych na terenie m. Ostrołęka wykonano w 2015 r. Tabela 8. Wyniki pomiarów pól elektromagnetycznych terenie m. Ostrołęka Zakres częstotliwości pomiaru Lokalizacja punktu pomiarowego 0,1 - 1000 Mhz 1 - 3000 Mhz Ostrołęka, ul. Łęczysk i Chopina - 0,58 Na terenie gminy główne źródło pól elektromagnetycznych stanowią: urządzenia elektryczne wykorzystywane przez człowieka, sieci elektroenergetyczne oraz pojedyncze obiekty radiokomunikacyjne. Na podstawie powyższych pomiarów można przypuszczać, że aktualnie w miejscach dostępnych dla ludności nie występują na terenie gminy pola elektroenergetyczne o natężeniach wyższych od dopuszczalnych.

2.14. WALORY KRAJOBRAZOWE

Krajobraz to termin szeroko pojęty i wieloznaczny. Stosowany jest w wielu dziedzinach np.: architekturze, geografii, biologii-ekologii i może być różnie interpretowany. Na krajobraz składa się wiele elementów: rzeźba terenu, wody, gleby, skały, szata roślinna, twory pochodzenia antropogenicznego, atmosfera itp. Powstało wiele podziałów i klasyfikacji krajobrazów. W niniejszym opracowaniu przyjęto podział oparty na stopniu przekształcenia, zdegradowania i możliwości samoregulacji krajobrazów (załącznik mapowy do opracowania). Na terenie gminy stwierdzono cztery z następujących pięciu klas krajobrazów:  Krajobrazy pierwotne - posiadają umiejętność samoregulacji, a człowiek w żaden sposób nie wpłynął na zachwianie ich równowagi biologicznej. Takie krajobrazy występują aktualnie bardzo rzadko. Są to obszary niezaludnione i niewykorzystywane w żaden sposób gospodarczo;  Krajobrazy naturalne - charakteryzują się częściową zdolnością samoregulacji i nie zawierają istotnych elementów i czynników przestrzennych, wprowadzonych w wyniku działalności człowieka;  Krajobrazy półnaturalne - charakteryzują się częściową zdolnością samoregulacji, ale w przeciwieństwie do krajobrazów naturalnych zawierają znaczny udział elementów i czynników przestrzennych, wprowadzonych w wyniku działalności człowieka;  Krajobrazy kulturowe - zdolność do samoregulacji jest zachwiana, a człowiek ma na nie intensywny i stały wpływ na kształtowany krajobraz;  Krajobrazy zdewastowane - nie posiadają zdolności samoregulacji. Charakterystyczną cechą jest uprzemysłowienie i urbanizacja, elementy naturalne danego krajobrazu nie występują w ogóle lub bardzo rzadko, wymagana jest rekultywacja. Krajobraz przyrodniczy gminy Rzekuń tworzą przede wszystkim: Dolina Narwi wraz z przyległymi ciekami oraz starorzeczami, obniżenia terenu z występującymi niewielkimi zbiornikami wodnymi, lasy i zadrzewienia śródpolne. Struktura krajobrazu gminy prezentuje układ mozaikowy. Obszary upraw rolniczych sąsiadują z lasami i użytkami zielonymi, a także z cennymi zbiorowiskami bagiennymi i kserofitycznymi (na wydmach) tworząc niejednorodną strukturę sprzyjającą różnorodności biologicznej. Na obszarze gminy brak jest krajobrazów pierwotnych. Większość obszaru cechuje krajobraz naturalny. Należy zaliczyć do niego głównie lasy, których drzewostan wprawdzie często nie odpowiada potencjałowi siedliska, ale pomimo tego posiadają one znaczną zdolność samoregulacji i w układzie przestrzennym tworzą formacje roślinną, jaka powinna pokrywać pierwotnie większość obszaru gminy. Lepiej zachowane fragmenty o naturalnym charakterze szaty roślinnej związane są z kompleksem leśnym porastającym obszar na S od Ostrołęki. Jako krajobraz naturalny zaliczono także obszar doliny Narwi. Wysoka wartość przyrodnicza naturalnych dolin rzecznych warunkowana jest w znacznym stopniu tradycyjnym zagospodarowaniem pasterskim tych terenów oraz obecnością łęgów. Właśnie to stało się przesłanką do włączenia doliny Narwi w system europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000 jako Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków o nazwie „Dolina Dolnej Narwi”. Znaczny obszar gminy wykazuje krajobraz kulturowy tzn. mozaikowy krajobraz rolniczy z luźną zabudową wsi. Jest on uwarunkowany przede wszystkim przez wieloletni charakter użytkowania gruntów na obszarze gminy Rzekuń.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 46 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Ponad połowa powierzchni gminy Rzekuń wykorzystywana jest rolniczo (grunty orne, łąki, pastwiska i sady). Cechą charakterystyczną tych krajobrazów oprócz terenów otwartych są także śródpolne zakrzewienia i zadrzewienia, przydrożne szpalery drzew i krzewów, rowy melioracyjne i zabudowa wiejska. Krajobraz zdewastowany, bardzo silnie przekształcony i nie posiadający zdolności samoregulacji występuje przede wszystkim w centralno-północnej części gminy i obejmuje tereny produkcyjne oraz tereny elektrowni. Teren drogi nr 61 również uznano za krajobraz zdewastowany.

2.15. WARTOŚCI KULTUROWE, ZABYTKI I STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE

Teren gminy znajduje się między obszarami o silnej kulturze kurpiowskiej – między Puszczą Zieloną a Puszczą Białą. Większa część gminy nie jest utożsamiana z kulturą kurpiowską, mocno osadzoną w świadomości mieszkańców terenów po północnej stronie Narwi. Przez szereg wieków kultura tego regionu bardziej była związana z tradycjami „włościańskimi” i szlacheckimi oraz pracą na roli. Do dnia dzisiejszego przetrwało szereg przykładów budownictwa drewnianego na tych terenach: zagrody, spichlerze, domy. W większości obiekty wpisane do rejestru zabytków i objęte ochroną konserwatorską znajdują się w złym stanie technicznym i wymagają znacznych nakładów na ich renowację i utrzymanie. Na terenie gminy Rzekuń znajduje się wiele stanowisk archeologicznych o rozpiętości czasowej od epoki kamiennej do okresu nowożytnego. Liczne znaleziska archeologiczne świadczą o zasiedlaniu tych terenów już w zamierzchłych czasach. Pochodzenie wykopalisk z różnych epok wskazuje na pewną ciągłość osadnictwa. Historyczne wartości kulturowe wpisane do rejestru zabytków: 1. Rzekuń - ul. Kościuszki, Kościół murowany, rzymskokatolicki, parafialny p.w. Najświętszego Serca Jezusowego, 1914-1935 r. – nr rej. A – 432, decyzja nr 1044/91 z dn. 10.01.1974 r.; 2. Rzekuń - ul. Kościuszki, Cmentarz parafialny rzym.- kat. 1. połowa XIX w., - nr rej. A – 548, decyzja nr 226 z dn. 13.01.1986 r., 3. Susk Stary - dwór w zespole dworsko - folwarcznym, 1770 r., przebudowany – nr rej. A – 461, decyzja nr 23/81/129 z dnia 30.03.1981 r.; 4. Susk Stary – pozostałości parku dworskiego, 4. ćwierć XVIII w. – nr rej. A – 461, decyzja nr 186 z dn. 27.01.1984 r.; 5. Czarnowiec – krąg kamienny, okres kultury przeworskiej z okresu wpływów rzymskich, stanowisko nr 3 – decyzja nr 316 z dn. 22.06.1992 r.; 6. Przytuły Stare - Park dworski, XVIII/XIX w. – nr rej. A – 513, decyzja nr 182 z dn. 27.01.1984 r.

Tabela 9. Spis obiektów zabytkowych ujętych w gminnej ewidencji zabytków Nr rejestru Lp. Adres Obiekt Datowanie zabytków 1. Czarnowiec pozostałości parku dworskiego połowa XIX w. --- 2. Daniszewo cmentarz wojenny z czasów I wojny światowej 1915-1918 r. --- 3. Kamianka cmentarz przykościelny 1940 r. --- cmentarz wojenny żołnierzy niemieckich i 4. Kamianka 1915 – 1918 r. --- rosyjskich z czasów I wojny światowej Nowa Wieś Wschodnia 17, dawniej A-454 z dn. 5. dwór drewniany 1907 r. Ostrołęka, ul. Łomżyńska 26 22.08.1979 Nowa Wieś Wschodnia 17, dawniej 6. park przy dworze początek XX w. --- Ostrołęka, ul. Łomżyńska 26 A-548, decyzja 7. Rzekuń, ul. Kościuszki cmentarz rzymskokatolicki, parafialny 1. połowa XIX w. 226 z dn. 13.01.1986 kaplica cmentarna w zespole cmentarza parafialnego, 8. Rzekuń, ul. Kościuszki 1. połowa XIX w. --- murowana A-432, decyzja kościół murowany, rzymskokatolicki, parafialny p.w. 9. Rzekuń, ul. Kościuszki 1914-1935 r. 1044/91 z dn. Najświętszego Serca Jezusowego 10.01.1974 10. Rzekuń, ul. Kościuszki ogrodzenie cmentarza rzymskokatolickiego, parafialnego 1. połowa XIX w. ---

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 47 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Nr rejestru Lp. Adres Obiekt Datowanie zabytków otoczenie kościoła rzymskokatolickiego, parafialnego p.w. 11. Rzekuń, ul. Kościuszki 1914-1935 r. --- Najświętszego Serca Jezusowego 12. Stare Przytuły cmentarz przykościelny (na terenie parku) 1939 r. --- budynek gorzelni w dawnym zespole dworsko- 13. Stare Przytuły 1920 r. --- folwarcznym 14. Stare Przytuły budynek obory w dawnym zespole dworsko-folwarcznym 1920 r. --- A-513, decyzja 15. Stare Przytuły park dworski XVIII/XIX w. 182 z dn. 27.01.1984 połowa XIX w., A-461, decyzja 16. Stary Susk dwór w zespole dworsko-folwarcznym 1770 r.?, 23/81/129 z dn. przebudowany 30.03.1981 A-461, decyzja 17. Stary Susk pozostałości parku dworskiego 4. ćwierć XVIII w. 186 z dn. 27.01.1984

Tabela 10. Stanowiska archeologiczne Lp. Miejscowość Nr AZP Nr stan. w miejscowości Nr stan. na obszarze 1. Czarnowiec 40-72 1 8 2. Czarnowiec 40-72 2 9 3. Czarnowiec 40-72 3 18 4. Daniszewo 40-72 1 10 5. Drwęcz 40-72 1 11 6. Drwęcz 40-72 2 12 7. Drwęcz 40-72 3 13 8. Drwęcz 40-72 4 14 9. Dzbenin 39-71 1 10 10. Dzbenin 39-71 2 11 11. Dzbenin 39-71 3 12 12. Goworki 39-72 2 29 13. Kamianka 40-71 1 28 14. Korczaki 40-71 1 27 15. Rogal (Laskowiec) 37-73 1 1 16. Rogal (Laskowiec) 37-73 2 4 17. Ławy 39-72 2 26 18. Ławy 39-72 3 27 19. Nowa Wieś Wschodnia 38-72 1 11 20. Nowa Wieś Wschodnia 38-72 2 12 21. Ołdaki 38-73 3 9 22. Ołdaki 38-73 4 13 23. Ołdaki 38-73 5 17 24. Przytuły Kupnice 38-73 1 16 25. Przytuły Nowe 38-73 1 4 26. Przytuły Nowe 38-73 2 5 27. Przytuły Stare 38-73 1 14 28. Przytuły Stare 38-73 3 25 29. Przytuły Stare 38-73 4 26 30. Przytuły Stare 38-73 5 27 31. Rozwory 38-73 1 6

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 48 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Lp. Miejscowość Nr AZP Nr stan. w miejscowości Nr stan. na obszarze 32. Rozwory 38-73 2 7 33. Rozwory 38-73 3 8 34. Rozwory 38-73 4 10 35. Rozwory 38-73 5 11 36. Rozwory 38-73 6 12 37. Rozwory 38-73 7 18 38. Rozwory 38-73 8 19 39. Rozwory 38-73 9 20 40. Rozwory 38-73 10 21 41. Rozwory 38-73 11 22 42. Rozwory 38-73 12 23 43. Rozwory 38-73 13 24 44. Rzekuń 39-72 3 13 45. Rzekuń 39-72 4 14 46. Rzekuń 39-72 5 15 47. Rzekuń 39-72 6 16 48. Rzekuń 39-72 9 19 49. Rzekuń 39-72 10 20 50. Susk Nowy 39-72 4 11 51. Susk Nowy 39-72 6 30 52. Susk Nowy 39-72 7 31 53. Susk Nowy 39-72 8 32 54. Susk Nowy 39-72 9 33 55. Susk Nowy 39-73 10 34 56. Susk Stary 39-72 2 7 57. Susk Stary 39-72 4 9 58. Susk Stary 39-72 5 10 59. Tobolice 39-72 1 21 60. Zabiele 39-73 1 1 61. Zabiele 39-73 2 2 62. Zabiele 39-73 3 3 63. Zabiele 39-73 4 4 64. Zabiele 39-73 5 5 65. Zabiele 39-73 6 6 66. Zabiele 39-73 7 7 67. Zabiele 39-73 8 8 68. Zabiele 39-73 9 9 69. Zabiele 39-73 11 11 70. Zabiele 39-73 14 14 71. Zabiele 39-73 15 15 72. Zabiele 39-73 16 23

2.16. SIEĆ OSADNICZA I DEMOGRAFIA

Sieć osadnicza występuje głównie na terenie wysoczyzny oraz w rejonie jej krawędzi ma w przeważającej części charakter typowo wiejski. Tworzą ją układy zabudowy siedliskowej zwartej wzdłuż dróg lub rozproszonej.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 49 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Miejscowości położone bliżej Ostrołęki mają również typ osiedli podmiejskich o zabudowie jednorodzinnej. Rozmieszczenie wsi na terenie gminy, poza terenami kompleksów leśnych jest w miarę równomierne. Tabela 11. Liczba mieszkańców sołectw gminy Rzekuń zameldowanych na stałe (stan 31.12.2016 r.) Lp. Nazwa wsi Liczba mieszkańców ogółem 1 Borawe 959 2 Czarnowiec 448 3 Daniszewo 196 4 Drwęcz 204 5 Dzbenin 938 6 Goworki 109 7 Kamianka 263 8 Korczaki 151 9 Laskowiec 1182 10 Ławy 919 11 Nowa Wieś Wschodnia 322 12 Nowa Wieś Wschodnia Oś. Leśniewo 184 13 Ołdaki 178 14 Przytuły Nowe 119 15 Przytuły Stare 231 16 Rozwory 252 17 Rzekuń 2406 18 Susk Nowy 309 19 Susk Stary 247 20 Teodorowo 248 21 Tobolice 405 22 Zabiele 290 Razem 10560 Największą ilość mieszkańców mają tereny charakteryzujące się dobrym powiązaniem komunikacyjnym z miastem oraz położone wokół ośrodka gminnego i Ostrołęki. Są to miejscowości: Rzekuń, Laskowiec, Dzbenin, Ławy i Borawe. Gmina charakteryzuje się systematycznym przyrostem ludności. Stopniowo zwiększająca się liczba ludności gminy jest wynikiem dodatniego przyrostu naturalnego oraz dodatniego i stosukowo wysokiego salda migracji. Od 2002 roku notowany jest wzrost ludności gminy spowodowany przede wszystkim dodatnią migracją ludzi młodych na teren gminy. Obserwuje się brak zdecydowanego czynnika mogącego wpłynąć na przełamanie w/w tendencji. Korzystnym jest również utrzymujący się dodatni wskaźnik przyrostu naturalnego. Przyrost ludności związany jest także z bliskością ośrodka miejskiego jakim jest Ostrołęka. Przyrost ten rozkłada się nierównomiernie. Największy notują wsie: Laskowiec, Rzekuń, Dzbenin, Tobolice, Ławy, Czarnowiec, Borawe. Zgodnie z prognozą demograficzną, opracowaną na podstawie prognozy GUS, liczba ludności gminy będzie się zwiększać.

2.17. LASY I GOSPODARKA LEŚNA

Zgodnie z typologią leśną obszar gminy Rzekuń należy do IV Krainy Mazowiecko-Podlaskiej, 5 dzielnicy Niziny Podlaskiej i Wysoczyzny Siedleckiej (Trampler i in. 1990). Gatunkiem panującym na tym obszarze jest sosna ze znikomą domieszką świerka, ponadto brzoza, olcha, dąb, osika, wierzby. Dominujące typy siedliskowe typy lasu to bór suchy (Bs), bór świeży (Bśw), bór mieszany świeży (BMśw) i olsy (Ol).

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 50 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Według najnowszej regionalizacji przyrodniczo-leśnej (Zielony, Kliczkowska 2012) teren gminy leży na granicy dwóch mezoregionów: Doliny Dolnej Narwi (IV. 5) i Wysoczyzny Łomżyńskiej (IV.6), będących częścią Krainy Mazowiecko-Podlaskiej. Mezoregion Doliny Dolnej Narwi – krajobraz roślinny, ukształtowany w postaci mozaikowej, tworzą głównie: śródlądowe bory sosnowe i bory mieszane w odmianie północnomazowiecko-kurpiowskiej, często w podwariancie z dużym udziałem łęgów jesionowo-olszowych i olsów. W części środkowej mezoregionu występuje krajobraz łęgów wierzbowo-topolowych, a w miejscu ujścia Biebrzy do Narwi – krajobraz olsowy. Niewielkie powierzchnie krajobrazu borów mieszanych i grądów w odmianie mazowiecko-podlaskiej znajdują się w okolicach Makowa Mazowieckiego, a dąbrów świetlistych i grądów - w okolicach Pułtuska. Lesistość mezoregionu jest średnia i wynosi 26%. Lasy występują głównie w części południowej, w rejonie Pułtuska – jest to zachodnia część Puszczy Białej. Mezoregion Wysoczyzny Łomżyńskiej – przeważa krajobraz roślinny borów mieszanych i grądów w odmianie mazowiecko-podlaskiej. Nieco mniejsze powierzchnie zajmuje występujący w centrum obszaru krajobraz śródlądowych borów sosnowych i borów mieszanych w odmianie północnomazowiecko-kurpiowskiej. Na terenie znajdującym się na zachód od Wyszkowa jest niewielka powierzchnia krajobrazu dąbrów świetlistych i grądów. Lesistość jest średnia i wynosi 31%. Lasy znajdują się głównie w części południowej mezoregionu (obszar Puszczy Białej). Gospodarkę leśną w lasach skarbu państwa i lasach prywatnych gminy Rzekuń prowadzi Nadleśnictwo Ostrołęka (obręb Ostrołęka). Ogólna powierzchnia lasów w gminie Rzekuń wg stanu ewidencji gruntów wynosi 3782,05 ha (wg GUS 2016). W tej powierzchni znajduje się 1112,55 ha lasów będących w Administracji Lasów Państwowych i 2669,50 ha lasów prywatnych. Powierzchnia lasów wynikająca z ewidencji gruntów różni się od powierzchni lasów podanych w operatach urządzania lasu w związku z tym, że do ewidencji gruntów do lasów wliczane są także powierzchnie pod różnym wykorzystaniem, służącym gospodarce leśnej (grunty pod drogami leśnymi, obiektami służącymi prowadzonej gospodarce leśnej, itp.). Powierzchnie wykazane w operatach urządzania lasów są powierzchniami zalesionymi, na które są opracowane zasady hodowli lasu. Tabela 12. Udział własnościowy lasów w gminie Rzekuń (wg GUS 2016) Ogólna pow. Powierzchnia lasów Lesistość gminy (%) gminy (ha) państwowe (ha) niepaństwowe (ha) razem (ha) 13572 1112,55 2669,50 3782,05 27,9 Gmina Rzekuń charakteryzuje się lesistością zbliżoną do przeciętnej występującej w Polsce. Lasy są zgrupowane w trzech kompleksach. Pierwszy rozciąga się wzdłuż szosy z Ostrołęki do Łomży (lasy indywidualnej własności), drugi - pomiędzy miejscowościami Czarnowiec, Korczaki, Kamianka, Borawe (lasy Skarbu Państwa), trzeci znajduje się pomiędzy miejscowościami: Dzbenin, Korczaki, Kamianka i od zachodu przylega do Narwi. Największa powierzchnia lasów występuje w miejscowości Borawe. Zajmują one obszar ponad 1020 ha, stanowiąc ponad 40% ogólnej powierzchni gruntów tej miejscowości. Znacznie mniejsza powierzchnia lasów występuje w miejscowości Korczaki - ok. 414 ha (67% gruntów) oraz Kamianka (346 ha - 37% ogólnej powierzchni gruntów). W miejscowościach Czarnowiec, Laskowiec, Nowa Wieś Wschodnia i Przytuły Stare, lasy zajmują powierzchnię po około 200-220 ha. W pozostałych miejscowościach gminy Rzekuń, lasy zajmują od kilku do kilkudziesięciu hektarów gruntów. Ponadto, na terenie gminy występują grunty zadrzewione i zakrzewione na powierzchni 125 ha (wg GUS 2014).

LASY PAŃSTWOWE Lasy państwowe stanowią jeden większy kompleks o powierzchni około 1000 ha. Pomiędzy tym kompleksem a obszarem miasta Ostrołęka jest jeszcze kilka małych (do kilku hektarów) kompleksów leśnych. Największą powierzchnię zajmują lasy w miejscowości Borawe - ponad 813 ha. Znacznie mniejszą, w miejscowości Przytuły Stare - ponad 136 ha, Czarnowiec - 66 ha i w miejscowości Korczaki ok. 25 ha. W pozostałych miejscowościach, lasy państwowe zajmują po kilka hektarów gruntu lub w ogóle nie występują. W lasach państwowych na terenie gminy Rzekuń 66,5 ha lasów posiada status lasów ochronnych. W Administracji Lasów Państwowych w miejscowości Czarnowiec znajdują się też grunty zadrzewione i zakrzewione (1,3 ha).

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 51 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

W latach 2000 - 2001 w zakresie przeprowadzonych prac urządzeniowych określono typy siedliskowe lasu. Zestawienie ich powierzchni przedstawia poniższa tabela. Tabela 13. Zestawienie powierzchni typów siedliskowych lasu na gruntach Skarbu Państwa Typ siedliskowy lasu Powierzchnia (ha) % Bs 7 0,7 Bśw 477 49,0 BMśw 216 22,2 Bw 66 6,8 BMw 163 16,8 LMśw 18 1,8 LMw 14 1,5 Ol 12 1,2 Razem 973 100 Powierzchnia siedlisk świeżych i suchych wynosi 718 ha, powierzchnia siedlisk wilgotnych i mokrych – 255 ha (odpowiednio 73,8% i 26,2% ogólnej powierzchni Lasów Państwowych). Powierzchnia siedlisk borowych wynosi 929 ha (95,5% gruntów). Najczęściej występują siedliska Bśw i BMśw (693 ha – 71,2%). Charakterystyka typów siedliskowych lasu. Bs (bór suchy), ten typ siedliskowy lasu należy do siedlisk najrzadziej występujących. Gatunkiem panującym jest sosna sporadycznie z domieszką brzozy. Podszyt stanowi pojedynczo występujący jałowiec. Runo jest bardzo skąpe, stanowią je chrobotki, borówka brusznica, mącznica lekarska, szczotlicha siwa. Bśw (bór świeży), to najczęściej występujący typ siedliskowy lasu. Gatunkiem panującym jest sosna, z niewielką domieszką brzozy, sporadycznie występuje dąb i świerk. W podszycie najczęściej występują: jałowiec, dąb, kruszyna, leszczyna. W runie występują: borówka czarna, borówka brusznica, wrzos, rokietnik pospolity, gajnik lśniący. BMśw (bór mieszany świeży) występuje w mozaice z typem poprzednio opisywanym, w miejscach nie obniżonych. Podobnie jak poprzednio, gatunkiem panującym jest sosna, jednak z większym udziałem dębu oraz brzozy i świerku. Podszyt stanowi jałowiec, dąb, kruszyna, leszczyna, sporadycznie grab. Roślinność runa to: borówka czarna, poziomka, malina majowa, rokietnik pospolity. BMw (bór mieszany wilgotny) występuje na obszarach pomiędzy olsami i borem mieszanym świeżym w warunkach większego uwilgotnienia. Tutaj także panuje sosna, ponadto występuje dąb, brzoza, świerk, olcha i osika. W podszycie dominuje kruszyna oraz dąb, świerk, leszczyna, jałowiec. W runie - borówka czarna, trzęślica modra, turzyce, szczawik zajęczy. Pozostałe siedliska borowe, a więc Bs (bór suchy) i Bw (bór wilgotny) występują na wyniesieniach i obniżeniach terenowych. Na obu siedliskach panuje sosna, z niewielkim udziałem brzozy w Bw. Podszyty to jałowiec i kruszyna - w większej ilości w Bw. Runo to chrobotki w Bs i borówka czarna, trzęślica modra i turzyce w Bw. Siedliska lasowe reprezentowane są na niewielkich powierzchniach przez LMśw (las mieszany świeży) i LMw (las mieszany wilgotny), przy czym ten drugi występuje w warunkach większego uwilgotnienia. Gatunkiem panującym jest tu dąb, a współpanującymi sosna, na niewielkich powierzchniach modrzew, miejscami świerk i brzoza. Podszyty stanowią: leszczyna, grab, kruszyna, dąb, dereń świdwa. Roślinność dna lasu to: malina właściwa, gajowiec żółty, konwalia majowa, poziomka. Ol (ols) - siedlisko to występuje na niewielkich powierzchniach, sporadycznie na obrzeżach. Gatunkiem panującym jest olsza z niewielkim udziałem brzozy. Podszyt to kruszyna, olsza. Runo to malina właściwa, turzyce i inne gatunki higrofilne. Tabela 14. Zespoły roślinne w typach siedliskowych lasu Oznaczenie typu Typ siedliskowy lasu Zespół roślinny siedliskowego Bs bór suchy Cladonio-Pinetum Bśw bór świeży Peucedano-Pinetum

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 52 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Oznaczenie typu Typ siedliskowy lasu Zespół roślinny siedliskowego Leucobrio-Pinetum Vaccinio myrtilli-Pinetum BMw bór mieszany wilgotny Pino-Quercetum populetosum tremule Ol ols Carici elongate-Alnetum OIJ ols jesionowy Ficario-Ulmetum campestris Querco-Pinetum LMśw las mieszany świeży Tilio-Carpinetum calamagrostietosum Potentillo albae-Quercetum LMw las mieszany wilgotny Poo trivialis-Alnetum Lśw las świeży Querco-Carpinetum typicum

Struktura gatunkowa drzewostanów Strukturę powierzchniową wyrażoną w hektarach i masową wyrażoną w metrach sześciennych panujących gatunków drzew w lasach państwowych przedstawia poniższe zestawienie. Tabela 15. Struktura gatunkowa drzewostanów na terenie Lasów Państwowych Powierzchnia Masa Gatunek panujący (ha) % w m3 % So 859,0 88,3 196 930 92,7 Św 2,0 0,2 - - Md 4,0 0,4 216,0 0,1 Db 2,0 0,2 5 - Brz 60,0 6,2 10 241 4,8 Ol 22,0 2,3 3 741 1,8 Oś 6,0 0,6 1281 0,6 Wb 18,0 1,8 - - Razem: 973,0 100,0 212 414 100,0 W lasach państwowych na terenie gminy Rzekuń występuje stosunkowo niewielka różnorodność siedlisk, z przewagą drzewostanów sosnowych. Większość drzewostanów jest pochodzenia sztucznego, z sadzenia. Zasadniczą część drzewostanów należy zaliczyć do lasów o charakterze zbliżonym do naturalnego (realizowany jest tu ustalony typ gospodarczy drzewostanu na danym typie siedliskowym). Zniekształcenie naturalnych układów przyrodniczych nastąpiło w wyniku działań gospodarczych prowadzonych według określonych schematów. Duże powierzchnie zrębów, wyrównane granice, usuwanie przestojów, nadmierne eliminowanie gatunków lekkonasiennych spowodowało zubożenie obszaru pod względem różnorodności gatunkowej i wiekowej. Struktura wiekowa drzewostanów Drzewostany występujące w gminie Rzekuń wykazują zasadniczo strukturę jednopiętrową - 99,71% powierzchni. Sporadycznie występują drzewostany dwupiętrowe i w KO. Tabela 16. Struktura wiekowa drzewostanów Lasów Państwowych Wiek drzewostanu ha % do 40 lat 223 22,9 41-80 1at 603 62,0 80 lat 147 15,1 Razem 973 100 Wiek rębności dla sosny, świerka i modrzewia wynosi 100 lat, dla dębu 120 lat, dla brzozy i olszy 80 lat, dla osiki i wierzby 40 lat.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 53 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Funkcje lasów państwowych Ustawa o lasach stawia niezależnie od formy własności następujące cele:  Zachowanie lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki życia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą.  Ochronę lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na: zachowanie różnorodności przyrodniczej i leśnych zasobów genetycznych, walorów krajobrazowych oraz potrzeby naukowe.  Ochronę gleb i terenów szczególnie narażonych na zanieczyszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym,  Ochronę wód powierzchniowych i głębinowych, retencji zlewni, w szczególności na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników wód podziemnych,  Produkcję, na zasadzie racjonalnej gospodarki drewnem oraz surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu. Na obszarze lasów Skarbu Państwa w obrębie gminy Rzekuń jest 67 ha lasów ochronnych. Są to lasy wodochronne na powierzchni 10 ha i lasy położone w granicach administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców na powierzchni 57 ha. Takim miastem jest Ostrołęka. Lasy wodochronne mają za zadanie utrzymanie i zwiększenie zdolności retencyjnej gleb leśnych, oczyszczanie wody w szczególnie aktywnym środowisku gleb leśnych, pełniących rolę filtru biologicznego, zasilanie zbiorników wód podziemnych, ochronę cieków i zbiorników wód powierzchniowych przez zanieczyszczeniem i zamuleniem, pełnienie funkcji regulatora powierzchniowego i glebowego spływu wody, regulatora wilgotności gleb terenów przyległych i położonych w niższej części zlewni oraz regulatora wilgotności powietrza i użytecznego obiegu wody w przyrodzie. Lasy położone w granicach administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców mają za zadanie ochronę zdrowia człowieka przed szkodliwym oddziaływaniem zanieczyszczeń atmosfery i hałasem. Stanowią one miejsce masowej turystyki i rekreacji. Pozostała powierzchnia 906 ha - to lasy gospodarcze.

LASY NIEPAŃSTWOWE Lasy te charakteryzują się znacznym rozdrobnieniem, chociaż dają się wyróżnić dwa kilkusethektarowe kompleksy leśne indywidualnej własności w części północno-wschodniej i północno-zachodniej gminy. Istotne jest także znaczące rozdrobnienie stanu posiadania, przejawiające się niewielkimi powierzchniami działek i dużą ilością właścicieli. Największa powierzchnia lasów prywatnych znajduje się na gruntach miejscowości Korczaki. Zajmują one ponad 390 ha gruntów, natomiast lasy państwowe tylko niecałe 25 ha. Podobnie duży kompleks lasów prywatnych znajduje się na gruntach miejscowości Kamianka - 340 ha. W miejscowościach Borawe, Czarnowiec, Laskowiec, Przytuły Stare i Nowa Wieś Wschodnia i Ławy, lasy prywatne zajmują powierzchnie od 175 do 230 ha. W pozostałych miejscowościach powierzchnia lasów wynosi od kilku do ok. 90 ha. Typy siedliskowe lasu Tabela 17. Zestawienie typów siedliskowych lasu na gruntach indywidualnej własności

Typ siedliskowy lasu Powierzchnia (ha) % Bs 107,0 4,1 Bśw 1 469 56,3 BMśw 354,0 13,6 Bw 51,0 2,0 BMw 128,0 4,9 LMśw 48,0 1,8 LMw 39,0 1,5 Lśw 14,0 0,5

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 54 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Typ siedliskowy lasu Powierzchnia (ha) % Ol 387,0 14,8 OIJ 12,0 0,5 Razem 2609,0 100 Powierzchnia siedlisk świeżych i suchych wynosi 1992 ha, powierzchnia siedlisk wilgotnych i mokrych 617 ha (76,3% i 23,7% ogólnej powierzchni lasów niepaństwowych) Powierzchnia siedlisk borowych wynosi 2109 ha (80,9% gruntów leśnych indywidualnej własności). Najczęściej występują siedliska Bśw i BMśw (1823 ha – 69,9%). Stosunkowo duże powierzchnie zajmują siedliska olsowe. Mozaikowatość siedliska jest nieco większa, w stosunku do lasów Skarbu Państwa, ze względu na występujące na tych terenach niewielkie powierzchnie żyznego lasu świeżego (Lśw) i olsu jesionowego (OIJ). Łącznie stanowią one 1% powierzchni.

Struktura gatunkowa drzewostanów Strukturę powierzchniową w hektarach i masową w metrach sześciennych, wraz z udziałem procentowym występujących gatunków drzew przedstawia poniższe zestawienie. Tabela 18. Struktura gatunkowa drzewostanów na terenie lasów prywatnych Powierzchnia Masa Gatunek panujący (ha) % w m3 % So 1 923 73,8 208 549 70,2 Sw 1 - 130 - Db 9 0,3 1 168 0,4 Brz 291 11,2 40 599 13,7 Ol 361 13,8 44 435 14,9 Oś 24 0,9 2 359 0,8 Razem: 2 609 100% 297 240 100,0% W porównaniu z lasami na gruntach Skarbu Państwa, w lasach niepaństwowych jest stosunkowo mniej drzewostanów sosnowych na korzyść olszy i brzozy.

Struktura wiekowa drzewostanów Tabela 19. Struktura wiekowa drzewostanów na terenie lasów prywatnych Powierzchnia Wiek drzewostanu (ha) % do 40 lat 1557 59,7 40-80 lat 1018 39,0 powyżej 80 lat 34 1,3 Razem 2 609 100,0 W porównaniu z lasami na gruntach państwowych lasy niepaństwowe są młodsze, ponadto są to lasy o niższej niż państwowej własności wartości gospodarczej. Wiek rębności dla sosny i świerka wynosi 80 lat, dębu 100 lat, brzozy i olszy 60 lat, osiki 40 lat.

Funkcje lasów niepaństwowych Cała powierzchnia lasów prywatnych - to lasy gospodarcze. Lasy indywidualnej własności podlegają tym samym prawom, co lasy na gruntach Skarbu Państwa.  zachowanie całej naturalnej zmienności przyrody leśnej i funkcjonowanie ekosystemów leśnych w stanie zbliżonym do naturalnego,  dążenie do zapewnienia trwałości i ochrony ekologicznych wartości siedlisk leśnych,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 55 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 zachowanie różnorodności biologicznej lasów oraz bogactwa genetycznego roślin, zwierząt i mikroorganizmów występujących w ich obrębie,  racjonalne użytkowanie i odnawianie zasobów leśnych bez zmniejszania produkcyjnej zasobności lasów,  podejmowanie działań na rzecz wzrostu stabilności i odporności zbiorowisk leśnych w celu złagodzenia szkodliwego oddziaływania czynników antropogenicznych,  podejmowanie działań gospodarki leśnej (głównie produkcja drewna), uwzględniającej jednocześnie działania na rzecz ochrony i odnawiania zasobów naturalnych ekosystemów leśnych, a w szczególności:  preferowanie odnowień naturalnych,  zapewnienie zgodności składu gatunkowego upraw z typami siedliskowymi,  stosowanie wyselekcjonowanego materiału sadzeniowego rodzimego pochodzenia,  intensywna pielęgnacja drzewostanów młodszych klas wieku,  wzmacnianie biologicznej odporności przerzedzonych drzewostanów,  wzbogacanie różnorodności biologicznej poprzez wprowadzanie gatunków liściastych i podszytów.

2.18. FORMY OCHRONY PRZYRODY

Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134, z późn. zm.) określa (art. 6, ust. 1) następujące formy ochrony przyrody: 1) parki narodowe; 2) rezerwaty przyrody; 3) parki krajobrazowe; 4) obszary chronionego krajobrazu; 5) obszary Natura 2000; 6) pomniki przyrody; 7) stanowiska dokumentacyjne; 8) użytki ekologiczne; 9) zespoły przyrodniczo-krajobrazowe; 10) ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. Na terenie gminy Rzekuń znajdują się następujące formy ochrony przyrody: Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Dolnej Narwi PLB140014 oraz pomniki przyrody. Ponadto występują gatunki zwierząt, roślin i grzybów objęte ochroną gatunkową ścisłą i częściową. Od północy do granic gminy przylega obszar Natura 2000 Ostoja Narwiańska (PLH200024). Na załączniku mapowym przedstawiono obszar Natura 2000 oraz pomniki przyrody zlokalizowane w granicach gminy Rzekuń.

NATURA 2000 OBSZAR SPECJALNEJ OCHRONY PTAKÓW DOLINA DOLNEJ NARWI PLB140014 W granicach tego obszaru położona jest zachodnia część Gminy Rzekuń wzdłuż rzeki Narew. Dolina Dolnej Narwi została sklasyfikowana jako obszar Natura 2000 w lipcu 2007 r. Zajmuje powierzchnię 26 527,9 ha, z czego 1420 ha znajduje się w gminie Rzekuń. Obszar leży na Nizinie Północnomazowieckiej pomiędzy Łomżą, a Pułtuskiem. Rzeka na tym odcinku ma przede wszystkim mineralne podłoże. Płynie ona z północnego wschodu na południowy zachód. Szerokość doliny zmienia się w zakresie 1,5 – 7 km. Długość nurtu rzeki wynosi ok. 140 km, a szerokość nurtu 80-100 m. Niemal na całym odcinku rzeka silnie meandruje. Brzegi są generalnie strome, występują wypłycenia i łachy oraz liczne starorzecza. Dno doliny zajmują zbiorowiska roślinności wodnej związane ze starorzeczami, roślinności szuwarowej, torfowiskowej i łąkowej. Strome, nasłonecznione zbocza doliny zajmują murawy ciepłolubne. Wzdłuż Narwi występują zadrzewienia wierzbowe i olchowe oraz niewielkie połacie borów sosnowych. Obszary leśne są

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 56 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ poprzeplatane terenami otwartymi, na których dominują pastwiska. Występuje tu co najmniej 35 gatunków ptaków z Załącznika Dyrektywy Ptasiej i 19 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Dolina Dolnej Narwi jest bardzo ważną ostoją ptaków wodno-błotnych, szczególnie w okresie lęgowym. Obszar zasiedla co najmniej 1% krajowej populacji lęgowej następujących gatunków ptaków: batalion (PCK), błotniak łąkowy, dubelt (PCK), kraska (PCK), krwawodziób, kulik wielki (PCK), kulon (PCK), łabędź krzykliwy, rybitwa białoczelna (PCK), rybitwa czarna, rybitwa rzeczna, rycyk, sieweczka rzeczna, zimorodek. Ostoja odgrywa istotną rolę dla ptaków wodno-błotnych również w okresie migracji wiosennej. Spowodowane jest to występowaniem tu tylko w tym okresie płytkich, sezonowych wylewów Narwi zapewniających ptakom zasobne żerowisko i miejsce odpoczynku. W okresie wędrówek występuje tu co najmniej 1% populacji szlaku wędrownego bataliona, stosunkowo duże koncentracje osiąga również rybitwa białoskrzydła. Zagrożeniami dla awifauny lęgowej w Dolinie Dolnej Narwi jest zaniechanie lub zmniejszenie intensywności tradycyjnej gospodarki pastwiskowo-łąkarskiej, a w jego następstwie silna sukcesja roślinności krzewiastej i drzewiastej, eksploatacja torfu i piasku, zanieczyszczenie wód, nielegalne wysypiska śmieci, intensywna penetracja rekreacyjna, wnikanie zabudowy rekreacyjnej na obszar doliny.

Szczególne wytyczne dla Doliny Dolnej Narwi PLB140014 wynikające z Planu Zadań Ochronnych Plan zadań ochronnych obszaru Natura 2000 jest aktem prawa miejscowego, ustanawianym w formie zarządzenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska na okres 10 lat, który tworzy ramy prawne do działania wszystkim podmiotom prowadzącym działalność w obrębie siedlisk gatunków, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000. Struktura i zawartość takiego planu jest ściśle określona treścią ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody i zawiera:  opis granic obszaru i mapę obszaru Natura 2000;  identyfikację istniejących i potencjalnych zagrożeń dla zachowania właściwego stanu ochrony gatunków ptaków i ich siedlisk będących przedmiotami ochrony;  cele działań ochronnych;  określenie działań ochronnych ze wskazaniem podmiotów odpowiedzialnych za ich wykonanie i obszarów ich wdrażania, w tym w szczególności działań dotyczących:  ochrony czynnej gatunków ptaków i ich siedlisk;  monitoringu stanu przedmiotów ochrony oraz monitoringu realizacji celów;  uzupełnienia stanu wiedzy o przedmiotach ochrony i uwarunkowaniach ich ochrony;  wskazania do zmian w istniejących studiach uwarunkowań i kierunkach zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, planach zagospodarowania przestrzennego województw dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych, jeżeli są niezbędne dla utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony gatunków ptaków i ich siedlisk, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000;  wskazanie terminu sporządzenia, w razie potrzeby, planu ochrony dla części lub całości obszaru. Projekt planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 sporządzany jest w szczególności na podstawie:  art. 28 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.),  rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. Nr 34, poz. 186),  art. 39-43 ustawy z dnia 3 października, 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013 r. poz. 1235, z późn. zm.). Podstawowym celem Planu zadań ochronnych jest opisanie zagrożeń i działań dla skutecznej ochrony obszaru Natura 2000, czyli zapewnienie, że gatunki ptaków i ich siedliska dla ochrony, których wyznaczono obszar, nie zostaną utracone. Ustalenia planu zadań ochronnych mogą w sposób bezpośredni oddziaływać na:  organy administracji leśnej,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 57 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 organy administracji samorządowej i terenowe organy administracji rządowej,  właścicieli i użytkowników gruntów rolnych, leśnych, wód oraz właścicieli nieruchomości, w obrębie których występują przedmioty ochrony obszaru Natura 2000,  przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność na obszarze Natura 2000. Ponadto ustalenia planu zadań ochronnych powinny być przeniesione do różnych obowiązujących dokumentów planistycznych pozostających w kompetencjach organów władzy publicznej, np.: studiów uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, planów urządzenia lasu. W planie zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi zawarto następujące najistotniejsze zagrożenia dla bytującej tam awifauny:  rozwój zabudowy w szczególności zabudowy letniskowej prowadzący do zwiększenia antropopresji i ograniczenia dostępności siedlisk,  zanieczyszczenie wód prowadzące do zubożenia bazy pokarmowej oraz spadku przejrzystości wody,  zamiana łąk i pastwisk na grunty orne,  zaniechanie użytkowania łąk i pastwisk prowadzące do ich zarastania,  penetracja rzeki przez wędkarzy i turystów, zwłaszcza w dni wolne od pracy, presja łodzi motorowych, kajaków, quadów, loty balonami, motolotniami itp. prowadzące do nadmiernego płoszenia ptaków w okresie lęgowym oraz podczas migracji,  presja drapieżników a w szczególności lisa, norki amerykańskiej i jenota,  wycinka nadrzecznych drzewostanów,  sukcesja roślinności na wydmach oraz ich zalesianie,  prace regulacyjne na rzece,  upraszczanie krajobrazu rolniczego - tworzenie monokultur, wycinka zadrzewień śródpolnych itp.,  budowa ferm wiatrowych stwarzających zagrożenie kolizji z ptakami. W celu przeciwdziałania negatywnym oddziaływaniom przedstawionym powyżej planuje się na obszarze Doliny Dolnej Narwi następujące czynności:  usuwanie drzew i krzewów, w szczególności gatunków pionierskich (m.in. sosna, brzoza) na zarastających pastwiskach i łąkach, które są lub były siedliskiem lęgowym dla cyranki, płaskonosa, sieweczki rzecznej, sieweczki obrożnej, dubelta, rycyka, krwawodzioba i rybitwy biało czelnej,  redukcja drapieżników – jenota, lisa, norki amerykańskiej, szopa pracza i wrony siwej,  ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk zgodnie z wymogami odpowiednich pakietów rolnośrodowiskowych w ramach obowiązującego PROW,  ograniczenie dostępu ludzi do terenów nadrzecznych (za wyjątkiem rolników i właścicieli terenu) poprzez ustawianie szlabanów na drogach i znaków informacyjnych,  piętrzenie wody na siedliskach derkacza, rycyka i krwawodzioba w porozumieniu z rolnikami,  edukacja społeczeństwa (rolnicy, sołtysi) w zakresie obszarów Natura 2000,  opracowanie programu zrównoważonego udostępnienia koryta Narwi dostosowującego żeglugę rzeczną do potrzeb ochrony przyrody,  skanalizowanie ruchu turystycznego przez wskazanie miejsc biwakowych, wypoczynkowych i parkingowych,  monitorowanie zmian liczebności ptaków oraz ich siedlisk. Obszary na których mają być wdrażane wyżej wymienione działania naniesione są na mapy stanowiące załącznik do planu zadań ochronnych Doliny Dolnej Narwi.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 58 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

POMNIKI PRZYRODY Wg Rozporządzenia Nr 17 Wojewody Mazowieckiego z dnia 26 lutego 2008 r. w sprawie pomników przyrody położonych na terenie powiatu ostrołęckiego (Dz. Urz. Woj. Maz. 2008 r. Nr 29, poz. 1073); w gminie Rzekuń znajduje się 18 pomników przyrody, które zostały zestawione w poniższej tabeli. Rada Gminy Rzekuń Uchwałą Nr LIV/350/2014 z dnia 30 września 2014 r. zniosła pomnik przyrody stanowiący jedno drzewo gatunku dąb szypułkowy o obwodzie pnia mierzonym na wysokości 130 cm od podłoża, wynoszącym 355 cm, rosnącym na terenie działki nr ew. 125 obręb Goworki. Przedmiotowe drzewo wchodziło w skład obiektu podanego ochronie jako grupa 48 drzew - dębów szypułkowych (Lp. 5 w tabeli poniżej). Tabela 20. Zestawienie pomników przyrody w gminie Rzekuń.

Obwód Lp. Miejscowość Lokalizacja Gatunek Wysokość Uwagi (cm) Leśnictwo Borawe, Grupa 18 drzew 1 Czarnowiec Lipa drobnolistna Tilia cordata 108-242 - oddział 237a Wektor - 16 Działka nr 67 na gruntach Kasztanowiec biały Aesculus 2 Czarnowiec 332 24 - Skarbu Państwa hippocastanum Leśnictwo Borawe, Modrzew europejski Larix 3 Czarnowiec 275 24 - oddział 237a decidua var. polonica W sąsiedztwie działek o 4 Dzbenin - 1200 4,5 Głaz narzutowy numerach 11 i 12 Działki nr 93, 100, 123, Wyjściowo grupa 48 drzew 5 Goworki Dąb szypułkowy Quercus robur 140-350 12-28 125 - aktualnie 47 drzew 6 Goworki Działka nr 82 Dąb szypułkowy Quercus robur 310 25 - 7 Goworki Działka nr 91 Dąb szypułkowy Quercus robur 325 25 - 8 Goworki Działka nr 124 Sosna pospolita Pinus silvestris 304 25 - 9 Laskowiec Działka nr 458 Lipa drobnolistna Tilia cordata 350 27 - 10 Susk Stary Działka nr 132/4 Wiąz górski Ulmus glabra 440 25 -

11 Susk Stary Działka nr 132/4 Wiąz górski Ulmus glabra 320 26 -

12 Susk Stary Działka nr 132/4 Lipa drobnolistna Tilia cordata 335 26 - 13 Susk Stary Działka nr 132/4 Lipa drobnolistna Tilia cordata 340 26 - 14 Susk Stary Działka nr 132/4 Lipa drobnolistna Tilia cordata 345 26 - 15 Teodorowo Działka nr 166/2 Dąb szypułkowy Quercus robur 324 20 - 16 Teodorowo Działka nr 160/2 Dąb szypułkowy Quercus robur 374 18 - Droga krajowa relacji Ostrołęka - Łomża w km 300, 313, 17 Teodorowo 125+075,125+155,125+4 Dąb szypułkowy Quercus robur 18-20 Grupa 4 drzew 365, 372 50, 125+502

Droga wojewódzka nr Aleja drzew po obu stronach 18 Rzekuń 627, działka ewidencyjna Sosna pospolita Pinus sylvestris drogi, 51 z 238 znajduje się w 660 gminie Rzekuń

Tabela 21. Zestawienie drzew z terenu gminy Rzekuń wchodzących w skład pomnika przyrody - Aleja drzew wzdłuż DW 627 - nr 18 w tabeli wyżej Id Id strona Strona Obwód (cm) X Y Miejscowość 1 1 lewa 260 21,655 53,04437 Rzekuń 2 2 lewa 264 21,65513 53,04458 Rzekuń 3 3 lewa 128 21,65553 53,04458 Rzekuń 4 4 lewa 160 21,65562 53,0446 Rzekuń 5 5 lewa 250 21,65582 53,04458 Rzekuń 6 6 lewa 135 21,65603 53,0445 Rzekuń 7 7 lewa 170 21,65627 53,0445 Rzekuń 8 8 lewa 172 21,65642 53,0445 Rzekuń

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 59 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Id Id strona Strona Obwód (cm) X Y Miejscowość 9 9 lewa 162 21,65657 53,0445 Rzekuń 10 10 lewa 223 21,6567 53,0445 Rzekuń 11 11 lewa 170 21,65757 53,04445 Rzekuń 12 12 lewa 188 21,65787 53,0444 Rzekuń 13 13 lewa 165 21,65822 53,0441 Rzekuń 14 14 lewa 432 21,66248 53,0431 Rzekuń 15 15 lewa 183 21,66257 53,04307 Rzekuń 16 16 lewa 235 21,66307 53,04295 Rzekuń 17 17 lewa 236 21,66395 53,04292 Rzekuń 18 18 lewa 211 21,6642 53,04258 Rzekuń 19 19 lewa 164 21,66447 53,04255 Rzekuń 20 20 lewa 177 21,66453 53,04253 Rzekuń 21 21 lewa 202 21,66463 53,0425 Rzekuń 22 22 lewa 159 21,6647 53,04248 Rzekuń 23 23 lewa 227 21,6649 53,04245 Rzekuń 24 24 lewa 228 21,66503 53,04243 Rzekuń 25 25 lewa 288 21,66522 53,04237 Rzekuń 26 26 lewa 190 21,66535 53,04217 Rzekuń 27 27 lewa 255 21,66633 53,04197 Rzekuń 28 28 lewa 263 21,66642 53,04193 Rzekuń 29 29 lewa 171 21,66662 53,04187 Rzekuń 30 1 prawa 345 21,64357 53,0486 Rzekuń 31 2 prawa 220 21,65522 53,04453 Rzekuń 32 3 prawa 170 21,6556 53,04447 Rzekuń 33 4 prawa 190 21,65575 53,04448 Rzekuń 34 5 prawa 140 21,65588 53,04448 Rzekuń 35 6 prawa 125 21,65607 53,04445 Rzekuń 36 7 prawa 185 21,65612 53,04443 Rzekuń 37 8 prawa 215 21,65622 53,04442 Rzekuń 38 9 prawa 195 21,65678 53,0444 Rzekuń 39 10 prawa 105 21,66302 53,0428 Rzekuń 40 11 prawa 192 21,66372 53,0426 Rzekuń 41 12 prawa 166 21,66407 53,04258 Rzekuń 42 13 prawa 141 21,66392 53,04257 Rzekuń 43 14 prawa 262 21,66393 53,04253 Rzekuń 44 15 prawa 245 21,66585 53,0425 Rzekuń 45 16 prawa 196 21,66618 53,0418 Rzekuń 46 17 prawa 171 21,6675 53,04143 Drwęcz 47 18 prawa 341 21,67288 53,04017 Drwęcz 48 19 prawa 215 21,6735 53,03998 Drwęcz 49 20 prawa 202 21,67738 53,03897 Drwęcz 50 21 prawa 255 21,67778 53,03897 Drwęcz 51 22 prawa 285 21,67782 53,03897 Drwęcz

2.19. KORYTARZE EKOLOGICZNE

W Polsce zagadnienie korytarzy ekologicznych było poruszane wielokrotnie (Różycka 1977, Liro 1998, Jędrzejewski i inni 2005). Przebieg korytarzy ekologicznych wg Jędrzejewskiego i innych z roku 2005, został zaktualizowany w Instytucie Badań Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży w roku 2012. Jego szczegółowość pozwala na wykorzystanie go w celach planistycznych na poziomie gminy, dlatego koncepcja ta została użyta w niniejszym opracowaniu. Korytarze ekologiczne nie są w Polsce objęte ochroną prawną na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134, z późn. zm.), nie są więc obszarami chronionymi. Jednak ten sam

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 60 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ akt prawny w art. 3 mówi, że cele ochrony przyrody są realizowane m.in. przez opracowywanie szlaków migracyjnych gatunków chronionych. Korytarze ekologiczne (migracyjne) należy, więc uznać za ważne narzędzie wspomagające ochronę przyrody w naszym kraju. Głównym celem sieci korytarzy migracyjnych (ekologicznych) jest przeciwdziałanie izolacji obszarów przyrodniczo cennych, umożliwienie migracji zwierząt i roślin w skali kraju i Europy oraz ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej zarówno na obszarach Natura 2000, jak i innych terenach o dużej wartości przyrodniczej. Wyróżniono dwa typy korytarzy ekologicznych: główne o znaczeniu międzynarodowym oraz uzupełniające o znaczeniu krajowym. Obszar gminy Rzekuń, ze względu na swoją topografię, dużą lesistość, walory przyrodnicze oraz krajobrazowe, a także obecność obszaru Natura 2000 w znacznej mierze pokryty jest korytarzami ekologicznymi. Największy udział ma korytarz ekologiczny o znaczeniu międzynarodowym Dolina Środkowej Narwi, ciągnący się wzdłuż rzeki Narew oraz obejmujący kompleksy leśne w południowej części gminy. Na wschód od wspomnianych lasów wokół wsi Daniszewo rozciąga się fragment korytarza ekologicznego o znaczeniu krajowym - Lasy Ostrołęckie. Północno- wschodnie krańce gminy pokryte są korytarzem o nazwie Dolina Rzeki Ruż mającym międzynarodowe znaczenie. Korytarz przechodzący wzdłuż rzeki Narew w dużym stopniu nawiązuje do środowisk dolinnych. Dodatkowo funkcjonowanie tego jak i innych szlaków migracyjnych zwierząt opiera się o tereny leśne. Dlatego też ważnym jest zachowanie obszarów leśnych, przylegających nie tylko do terenów zalewowych, ale także tych tworzących płaty na pozostałym obszarze gminy. Dążąc do utrzymania ciągłości korytarzy ekologicznych należy prowadzić zrównoważoną formę gospodarowania na tych terenach. Zalecane jest zalesianie nieużytków leżących na terenach otwartych pomiędzy kompleksami leśnymi korytarzy ekologicznych, prowadzące do łączenia się niewielkich rozproszonych lasów w większe ciągi i kompleksy leśne. Poważnym zagrożeniem jest budowa dróg, które mogą przecinać korytarze migracyjne stanowiąc tam poważną barierę. Rozwiązaniem jest budowa przejść dla małych, średnich i dużych zwierząt zarówno pod jak i nad drogami. Przejścia takie powinny się znajdować w miejscach szczególnie narażonych na kolizję ze zwierzętami, a ich rozplanowanie i wykonanie powinny być poprzedzone szczegółowymi badaniami i stosownym raportem. Zwarta zabudowa w obrębie korytarzy ekologicznych nie powinna dochodzić do właściwej doliny rzeki lub pomniejszego cieku wodnego. Na załączniku mapowym stanowiącej załącznik do opracowania ekofizjograficznego przedstawiono korytarze ekologiczne zlokalizowane w obrębie gminy Rzekuń. Tabela 22. Zestawienie odcinków korytarzy ekologicznych (wg IBS PAN w Białowieży 2012) na terenie gminy Rzekuń Lp. Nazwa obszaru Kod Rodzaj Typ 1 Lasy Ostrołęckie KPnC-1C korytarz leśny krajowy 2 Dolina Rzeki Ruż GKPnC-5b korytarz leśny międzynarodowy 3 Dolina Środkowej Narwi GKPn-23C korytarz leśny międzynarodowy

2.20. PRZYRODA OŻYWIONA GMINY RZEKUŃ

METODYKA Na potrzeby rozpoznania walorów przyrodniczych gminy przeprowadzono inwentaryzację przyrodniczą. Prace terenowe prowadzono w okresie sezonu wegetacyjnego 2014 roku, tak aby uchwycić całą sezonową zmienność szaty roślinnej, bioty grzybów oraz wybranych grup fauny. Szczegółową inwentaryzację wykonywano w granicach obszarów przyrodniczo cennych, w tym na obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi i dolinach mniejszych cieków wodnych, w kompleksach leśnych i ich sąsiedztwie. Mniej czasu poświecono inwentaryzacji terenów zurbanizowanych oraz obszarom upraw rolniczych, ze względu na niski walor szaty roślinnej siedlisk antropogenicznych. Szczególną uwagę poświęcono inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych i gatunków  wymienionych w załącznikach Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (tzw. Dyrektywa Siedliskowa) i w załącznikach do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 roku w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, tzw. Dyrektywa Ptasia,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 61 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 podlegających w Polsce ochronie prawnej (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin – Dz. U. z 2014 r. poz. 1409; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów – Dz. U. z 2014 r. poz. 1408;  zagrożonych i rzadko spotykanym w kraju i regionie. Przed przystąpieniem do prac terenowych przeanalizowano literaturę pod względem ewentualnego występowania gatunków rzadkich, zagrożonych i ujętych w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej (DS-2) oraz gatunków podlegających ochronie w naszym kraju. W pracach wstępnych wykorzystano ogólnie dostępne materiały opublikowane, manuskrypty zawierające szczegółowe wyniki inwentaryzacji wykonane na potrzeby określenia wpływu inwestycji, dane obejmujące OSO Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi, a także niepublikowane dane autorów. Wykorzystano również informacje znajdujące się w zarządzie Administracji Lasów Państwowych, dotyczące kompleksów leśnych. Badania szaty roślinnej prowadzono w oparciu o klasyczne metody stosowane w geobotanice (Szafer, Zarzycki 1977). Kartowania zbiorowisk roślinnych i gatunków dokonano metodą marszrutowo-kartograficzną (Faliński 1990). Jako podkładu do kartowania użyto map topograficznych w skali 1:25 000.Przy lokalizacji stanowisk gatunków wspomagano się odbiornikiem GPS. W terenie notowano dane o siedlisku występowania gatunku, jego liczebności, zajmowanym przez niego areale oraz kondycji lokalnej populacji gatunku. Identyfikacji siedlisk przyrodniczych dokonano na podstawie gatunków charakterystycznych dla jednostek fitosocjologicznych (Matuszkiewicz 2011), które z kolei stanowiły wyznacznik określonych typów siedlisk przyrodniczych, wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej (DS-1). O zaliczeniu - bądź nie zaliczeniu - danego zbiorowiska, do siedlisk przyrodniczych z DS-1, decydował stopień przekształcenia fitocenozy. Ostatecznej oceny stanu siedliska dokonywano w czterostopniowej skali - od A (brak zniekształceń), przez B (nieznaczne przekształcenia w obrębie składu gatunkowego) i C (znaczne odkształcenie struktury i składu gatunkowego) aż do D (wykluczenie siedliska „naturowego”). Kody siedlisk przyrodniczych podano zgodnie z DS-1 oraz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z 2014 r. poz. 1713). Nazwy łacińskie i polskie roślin naczyniowych podano za Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist (Mirek i in. 2002), nazwy grzybów wielkoowocnikowych za Checklist of Polish larger Basidiomycetes (Wojewoda 2003), mszaków za Census catalogue of Polish mosses (Ochyra i in. 2006), a nazwy porostów (grzybów lichenizowanych) za The lichens, lichenicolous and allied fungi (Fałtynowicz 2003).

SZATA ROŚLINNA Siedliska i zbiorowiska roślinne W granicach gminy Rzekuń zidentyfikowano ponad 100 fitocenoz w randze zespołu. Dzisiejszą roślinność tego terenu stanowią w przeważającej części zbiorowiska roślinne o charakterze wtórnym, powstałe w wyniku działalności człowieka. Lepiej zachowane płaty fitocenoz o charakterze naturalnym i półnaturalnym spotyka sie jeszcze w zalewowej części doliny Narwi oraz niektórych jej dopływów. Na obszarze wysoczyzny morenowej, do zbiorowisk o podobnym charakterze zaliczyć można przede wszystkim niewielkie powierzchnie borów i borów mieszanych w starszych fragmentach kompleksów leśnych, nieduże płaty łąk i muraw napiaskowych (psammofilnych). Największe zróżnicowanie naturalnych i półnaturalnych elementów krajobrazu roślinnego występuje w dolinie Narwi. Wpływa na to jej nieujarzmiony charakter i występujące cyklicznie zalewy terenów przybrzeżnych. Zjawisko to powoduje ograniczenia w bardziej intensywnym zagospodarowaniu obszaru zalewowego. Nakładanie się procesów naturalnych i umiarkowanych form antropogenicznego oddziaływania na roślinność, sprzyja zróżnicowaniu siedlisk, a co za tym idzie wpływa na różnorodność gatunkową szaty roślinnej. Wysoka wartość przyrodnicza doliny Narwi warunkowana jest w znacznym stopniu tradycyjnym zagospodarowaniem tych terenów (sporadyczny wypas zwierząt, ekstensywna gospodarka łąkarska), co pozwala utrzymać trwałość występujących tu ekosystemów naturalnych i półnaturalnych. Wiele z nich, w myśl tzw. Dyrektywy Siedliskowej UE, stanowi siedliska przyrodnicze, dla których ochrony wyznacza się obszary Natura 2000. Między innymi obecność tego typu środowisk stała się przesłanką do utworzenia specjalnego obszaru ochrony siedlisk Natura

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 62 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

2000 o nazwie „Przełomowa dolina Narwi” przylegającego bezpośrednio do NE granicy gminy Rzekuń. Razem z obszarem specjalnej ochrony ptaków „Dolina Dolnej Narwi”, stanowią one ważny element systemu europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000. Charakterystykę przyrodniczą obu obszarów „naturowych” przedstawiono w dalszej części opracowania. Do najcenniejszych fitocenoz w dolinie Narwi zaliczyć należy pozostałości łęgowych lasów wierzbowych (Salicetum albo-fragilis), oraz poprzedzające je w sukcesji zarośla wiklin nadrzecznych (Salicetum triandro- viminalis). To ostatnie zbiorowisko zajmuje obecnie największą powierzchnię, gdyż kształtuje się najczęściej jako degeneracyjno-regeneracyjna postać siedlisk łęgów wierzbowego i topolowego. Postacie leśne łęgu wierzbowego zachowały się tylko na niewielkich powierzchniach, z kolei płaty łęgu topolowego uległy niemal całkowitemu przekształceniu i zostały zamienione na łąki lub zalesione sosną. Zbiorowiska łęgów i wiklin nadrzecznych razem z łęgami olszowo-jesionowymi występującymi przy starorzeczach i w ujściowych odcinkach mniejszych cieków, ujmuje się łącznie jako priorytetowe dla UE siedlisko przyrodnicze o kodzie 91E0. Nieleśnymi siedliskami przyrodniczymi, podlegającymi ochronie są też: ziołorośla nadrzeczne (Calistegietalia), aluwialne łąki selernicowe (Cnidion dubii), łąki świeże (Arrhenatherion), niektóre płaty muraw napiaskowych (Koelerion glaucae), porastające wyniesione wyżej tarasy zalewowe i nadzalewowe. Siedliskiem przyrodniczym sa także efemerycznie pojawiające się przy niskich stanach wód, na odsłoniętym dnie wysychających zbiorników i obrzeżach koryta Narwi, zbiorowiska jednorocznych gatunków komos i uczepów (Chenopodion i Bidention). Nie mniej cenne pod względem przyrodniczym, są zbiorowiska budowane przez rośliny wodne, bagienne, związaną ze współczesnym korytem rzeki i jej starorzeczami. W przypadku starorzecza cały zbiornik uważany jest za siedlisko przyrodnicze podlegające ochronie, a jego wskaźnikami są zbiorowiska z roślin zakorzenionych o liściach pływających lub zanurzonych w wodzie (Nymphaeion, Potametalia). Generalnie najlepiej zachowane powierzchnie zbiorowisk roślinnych występują w zalewowej części doliny Narwi. Dotyczy to zwłaszcza miejsc lepiej uwodnionych, jak wspominane starorzecza, kanały ulgi dla wysokich wód powodziowych oraz koryto i jego obrzeża. Silniej przekształcone są natomiast wyżej wyniesione tarasy zalewowe rzeki, chociaż i tu zdarzają się płaty wielogatunkowych łąk świeżych oraz cennych muraw napiaskowych. Najsilniejsze przekształcenia naturalnych układów roślinnych obserwować można w części doliny Narwi, przylegającej bezpośrednio do zabudowy i infrastruktury technicznej zakładów Stora Enso Poland S.A. i ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. Znacznie większa skala przekształceń roślinności naturalnej występuje w obrębie wysoczyzny morenowej. Znajdują się tu bowiem zarówno tereny zagospodarowane przez infrastrukturę przemysłową, rozległe tereny użytkowane rolniczo i towarzyszącą im zabudowę. Dość urozmaicony pod względem geologicznym i geomorfologicznym teren wysoczyzny, poddany był od dawna silniejszej presji gospodarczych form użytkowania przestrzeni. Uległ on przez to znacznemu ujednoliceniu pod względem struktury i składu gatunkowego roślinności. Naturalne elementy krajobrazu zostały w większości wyparte przez zbiorowiska antropogeniczne, zdominowane przez gatunki synantropijne, w tym obce geograficznie (tzw. antropofity). Proces taki określa sie mianem synantropizacji szaty roślinnej (Faliński 1972). Polega on generalnie na przemianach roślinności pod wpływem szeroko rozumianej działalności człowieka, czego przejawem jest m.in. ustępowanie pierwotnych, swoistych kombinacji gatunkowych na rzecz nowych, wtórnych układów przyrodniczych, dla danego siedliska, czy nawet obszaru. Lepiej zachowane powierzchnie o naturalnym charakterze szaty roślinnej związane są z kompleksami leśnymi, porastającymi obszary w okolicach Teodorowa i Laskowca, gdzie oprócz lepiej zachowanych płatów subkontynentalnych borów świeżych (Peucedano-Pinetum) i subborealnych borów mieszanych (Serratulo- Pinetum), występują też niewielkie powierzchnie zbiorowisk dąbrów świetlistych (Potentillo albae Quercetum) i napiaskowych muraw strzęplicowych. Dwie ostatnie fitocenozy zaliczane są do tzw. priorytetowych siedlisk przyrodniczych, wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej, za których ochronę UE ponosi szczególną odpowiedzialność. Lepiej zachowane powierzchnie borów świeżych i mieszanych spotyka sie także w największym kompleksie leśnym gminy położonym na południe i południowy-zachód od Czarnowca. Niewielkie płaty zespołu subkontynentalnego boru świeżego obecne są też w obrębie pozostałych kompleksów leśnych. Należy jednak podkreślić że większość powierzchni leśnych o trudnej do identyfikacji przynależności fitosocjologicznej stanowią nasadzenia sosnowe na żyźniejszych siedliskach.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 63 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Roślinność borów towarzyszy rozległemu obszarowi piasków wodnolodowcowych, miejscami uformowanych przez wiatr w wyraźne wydmy, położonych w północnej części wysoczyzny Międzyrzecza Łomżyńskiego. W obszarach bezleśnych w obrębie zwydmień występują ubogie murawy piaskowe pochodzenia antropogenicznego. Należy podkreślić jednak, że wydmy śródlądowe zarówno pokryte suchym lasem sosnowym (Cladonio-Pinetum i Peucedano-Pinetum pulsatilletosum), jak i inicjalnymi murawami szczotlichowymi (Corynephorion) zalicza się do siedlisk przyrodniczych chronionych w ramach obszarów Natura 2000 (kod 2330). Niestety odlesione partie terenów piaszczystych są zazwyczaj zdewastowane przez eksploatację złóż piasku. Wyrobiska poeksploatacyjne, często pełnią rolę dzikich wysypisk śmieci, a ich szata roślinna ma charakter wtórny i zdominowana jest przez roślinność ruderalną. Tworzą ją najczęściej ziołorośla wysokich bylin obcego pochodzenia - zwłaszcza amerykańskiego - przerastane w późniejszych stadiach sukcesji zaroślami wierzby ostrolistnej, a później zadrzewieniami brzozy i osiki. W obrębie szczytów wydm pokrytych lasem wykształciły się zbiorowiska borowe, które w miejscach o rozrzedzonym drzewostanie (wpływ człowieka) upodabniają się do płatów borów suchych - poprzez znaczny udział porostów w runie tych fitocenoz. Należy podkreślić jednak, że jest to efekt silnego prześwietlenia drzewostanu spowodowanego wycięciem drzew. Ze względu na wyraźnie antropogeniczny charakter większości tych fitocenoz, tylko nieliczne uznano za siedlisko przyrodnicze borów chrobotkowych (Zał. I DS. – kod 91T0). Na bezleśnych siedliskach zanotowano kilka płatów muraw szczotlichowych (Natura 2000 – kod 2330). Wzdłuż mniejszych cieków wodnych - Czeczotek i Strugi Daszniewo i niektórych rowów melioracyjnych zachowały się nieduże powierzchnie lasów olszowych, stanowiących degeneracyjno-regeneracyjne postacie łęgów olszowo-jesionowych lub olsów. W większą część dolinek tych cieków zajmują różnego typu łąki, o zróżnicowanym stopniu przekształcenia antropogenicznego. W nielicznych miejscach są to dwukośne łąki kaczeńcowe (Calthion), zaś na pozostałym obszarze intensywnie zagospodarowane płaty łąk świeżych i pastwisk. W niektórych obniżeniach powytopiskowych, w obrębie największego kompleksu leśnego obserwować można przekształcone postacie olsów (Ribeso nigri-Alnetum) i ich wczesnosukcesyjnych postaci zarośli łozowych (Salicetum pentandro-cinereae). Towarzyszą im niekiedy wilgotne postacie borów (Molinio-Pinetum) i borów mieszanych (Querco-Pinetum populetosum tremulae). Największy obszar w gminie Rzekuń zajmuje roślinność synantropijna (Stellarietea mediae i Arthemisietea) towarzysząca uprawom, terenom przemysłowym, składowiskom odpadów, zabudowie itp. Listę cennych zbiorowisk roślinnych, zanikających w skali kraju i (lub) Europy, stwierdzonych na terenie gminy Rzekuń zestawiono w poniższej tabeli, a lokalizację przedstawiono na załączniku mapowym. Tabela 23. Cenne zbiorowiska roślinne stwierdzone w granicach Gminy Rzekuń Kod Natura Stan Nazwa fitocenozy Występowanie 2000 zachowania Zespół grążela i grzybieni – tzw. „lilii wodnych” Nupharo- Starorzecza Narwi i mniejsze cieki 3150 B Nymphaetum albae wodne Odsłaniające się przy niskim stanie Zalewane muliste brzegi rzek 3270 C wody brzegi koryta Narwi Brzegi Narwi i mniejszych cieków Ziołorośla górskie i nadrzeczne (Convolvuletalia sepium) 6430 C wodnych

Wikliny nadrzeczne Salicetum triandro-viminalis – Dolina Narwi B

Łęg wierzbowy Salicetum albo-fragilis 91E0* Dolina Narwi C

Doliny mniejszych cieków i starorzecza Łęg olszowo jesionowy Fraxino-Alnetum 91E0* C Narwi Krawędzie doliny Narwi i zasobniejsze Dąbrowa świetlista Potentillo albae-Quercetum 91I0* C wyniesienia

Subborealny bór mieszany Serratulo-Pinetum – Zasobniejsze wyniesienia C

Piaszczyste obszary wysoczyzny Subkontynentalny bór świeży Peucedano- Pinetum – B morenowej Suchy bór chrobotkowy Cladonio-Pinetum (oraz degeneracyjna 91T0 Szczyty wydm B postać boru świeżego)

Łąka selernicowa Violo-Cnidietum dubii 6440 Dolina Narwi C

Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie Wyższe tarasy zalewowe i tereny 6510 B (Arrhenatherion elatioris) wysoczyznowe

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 64 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Kod Natura Stan Nazwa fitocenozy Występowanie 2000 zachowania

Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi 2330 Szczyty wydm C

Napiaskowa murawa kostrzewowo-strzęplicowa Festuco- 6120* Obrzeża borów i polany w ich obrębie B Koelerietum Napiaskowa murawa lepnicy tatarskiej Corynephoro-Silenetum 6120* Piaszczyste terasy zalewowe Narwi B tataricae Objaśnienia: * - siedlisko priorytetowe

Flora Flora roślin naczyniowych gminy według szacunkowych danych określonych na podstawie ATPOL (Zając & Zając 2001) oraz badań własnych liczy ok. 475 gatunków. Wśród nich 12 gatunków podlega ochronie częściowej, jeden ścisłej (leniec bezpodkwiatkowy Thesium ebracteatum). Gatunek ten zamieszczony jest również w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej. Lokalizację chronionych gatunków roślin naczyniowych przedstawiono na załączniku mapowym. Tabela. 24. Gatunki roślin naczyniowych podlegające w Polsce ochronie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2014 r. poz. 1409)

Liczba Liczba Lp. Gatunek Status stanowisk pędów

DS II, OS 1. Leniec bezpodkwiatkowy Thesium ebracteatum 1, 2, 3 1 ok. 200

2. Kukułka krwista Dactylorhiza incarnata OCz 1 >10

3. Kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis OCz 1 >20

4. Miodownik melisowaty Melittis melissophyllum OCz 1 2

5. Orlik pospolity Aquilegia vulgaris OCz 1 2

6. Kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine OCz 7 >30

7. Pomocnik baldaszkowy Chimaphila umbellata OCz 4 >50

8. Widlicz spłaszczony Diphasiastrum complanatum OCz 1 >50

9. Widłak goździsty Lycopodium clavatum OCz 10 >100

10. Widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum OCz 7 >500

11. Grzybienie białe Nymphaea alba OCz 10 >100

12. Kocanki piaskowe Helichrysum arenarium OCz >30 >500

13. Groszek błotny Lathyrus palustris OCz 2 10 Objaśnienia: DS II – załącznik II Dyrektywy Siedliskowej; OS - gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą; 1 - gatunki wymagające ochrony czynnej, 2 - gatunki, których dotyczy zakaz transportu okazów gatunków roślin dziko występujących, zgodnie z § 6 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia oraz nie dotyczy odstępstwo, o którym mowa w § 8 pkt 3; 3 – gatunki, których nie dotyczy odstępstwo, o którym mowa w § 8 pkt 1; OCz - gatunek objęty w Polsce ochroną częściową. Trudna do oszacowania jest natomiast flora roślin niższych i biota grzybów. Obserwacje własne wskazują na obecność przynajmniej 23 gatunków mchów i w 48 gatunków grzybów wielkoowocnikowych - w tym porostów. Liczb tych nie można w żadnym przypadku traktować jako ostateczne, ponieważ dane pozyskano niejako przy okazji inwentaryzacji roślin naczyniowych i nie prowadzono odrębnych badań w kierunku tych grup organizmów.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 65 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Wśród mchów odnotowano 10 gatunków podlegających ochronie częściowej, a ich wykaz i liczbę stanowisk przedstawia poniższa tabela. Ze względu na dużą liczbę stanowisk mszaków i brak gatunków podlegających ochronie ścisłej ich lokalizacji nie zamieszczano na załączniku mapowym do niniejszego opracowania.

Tabela. 25. Gatunki mchów podlegające w Polsce ochronie częściowej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2014 r. poz. 1409) Lp. Gatunek Status Liczba stanowisk 1. Torfowiec nastroszony Sphagnum squarrosum OCz 2 2. Drabik drzewkowaty Climacium dendroides OCz 3 3. Jodłówka pospolita Abietinella abietina OCz 2 4. Widłoząb miotłowy Dicranum scoparium OCz 7 5. Widłoząb kędzierzawy Dicranum polysetum OCz 9 6. Gajnik lśniący Hylocomium splendens OCz >50 7. Płonnik cienki Politrichum strictum OCz 1 8. Fałdownik nastroszony Rhytidiadelphus squarrosus OCz 2 9. Bielistka siwa Leucobryum glaucum OCz 6 10. Rokietnik pospolity Pleurozium schreberi OCz >100 Objaśnienia: OCz – gatunek objęty w Polsce ochroną częściową

Biota grzybów Chronionymi przedstawicielami królestwa grzybów jest pięć gatunków porostów, z których 1 - podlega ochronie całkowitej, ich wykaz przedstawiono w poniższej tabeli. Na załączniku mapowym zamieszczono stanowisko porostu podlegającego ochronie ścisłej - chróścika orzęsionego Stereocaulon tomentosum. Tabela. 26. Gatunki grzybów lichenizowanych (porostów) podlegające w Polsce ochronie zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1408) Lp. Liczba Gatunek Status Liczba stan. okazów 1. Chróścik orzęsiony Stereocaulon tomentosum OS 1 3 2. Pawężnica psia Peltigera canina Ocz 1 3 3. Płucnica islandzka Cetraria islandica OCz > 20 > 100 4. Chrobotek leśny Cladonia arbuscula OCz > 50 > 500 5. Chrobotek reniferowy Cladonia rangiferina OCz > 20 > 100 Objaśnienia: OS – gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą, OCz – gatunek objęty w Polsce ochroną częściową

Podsumowanie Generalnie rozmieszczenie najcenniejszych pod względem florystycznym obszarów pokrywa się z miejscami o największym zróżnicowaniu roślinności. Jednym z takich obszarów jest oczywiście dolina Narwi, gdzie występuje szereg interesujących gatunków roślin uznawanych za zagrożone w skali kraju i regionu. Do takich należą między innymi rośliny łąk zalewowych jak: selernica żyłkowana (Cnidium dubium), gęsiówka Gerarda (Arabis planisiliqua), groszek błotny (Lathyrus palustris), kukułki krwista i szerokolistna (Dactylorhiza incarnata i D. majalis). Na siedliskach tych spotyka sie też elementy ciepłolubne jak wiązówka bulwkowata (Filipendula vulgaris), szparag lekarski (Asparagus officinalis), czosnek zielonawy (Allium oleraceum), żebrzyca roczna (Seseli annuum) i inne. Cennymi środowiskami pod względem florystycznym są też starorzecza Narwi, w których występuje wiele interesujących roślin wodnych i szuwarowych, w tym podlegające ochronie grzybienie białe (Nymphaea alba).

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 66 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Obszar wysoczyzny morenowej, mimo silniejszych przekształceń spowodowanych przez oddziaływanie gospodarcze człowieka (duże powierzchnie pól, zabudowa, pozyskiwaniem kopalin, intensywna hodowla lasu itp.), także nie jest pozbawiony cennych gatunków roślin i grzybów. Dotyczy to zarówno siedlisk leśnych jak i tych dolesionych w przeszłości. W północnej i południowo zachodniej części gminy, w obrębie lepiej zachowanych fragmentów borów i na ich obrzeżach, zachowały sie chronione i zagrożone gatunki siedlisk piaszczystych (m.in. kocanki piaskowe Helichrysum arenarium). Na terenach zalesionych są to przedstawiciele rodziny widłakowatych (Lycopodiaceae): widlicz spłaszczony (Diphasiastrum complanatum) widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum) i w. goździsty (L. clavatum), a z roślin kwiatowych - pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata). Siedliska tego typu opanowały też liczne chronione mchy i porosty. Na zasobniejszych zwydmieniach w sąsiedztwie doliny Narwi oraz na obszarach położonych na jej krawędzi, w siedliskach borów mieszanych i dąbrów odnotowano kilku innych chronionych przedstawicieli flory naczyniowej, jak: miodownik melisowaty (Melittis melissophyllum) i orlik pospolity (Aquilegia vulgaris). Z innych interesujących roślin, nie objętych ochroną, warto wymienić stanowiska: głowienki wielkokwiatowej (Prunella grandiflora), koniczyny dwukłosowej (Trifolium alpestre) i ciemiężyka białokwiatowego (Vincetoxicum hirundinaria) w płacie dąbrowy świetlistej. Na obrzeżach i w lukach borów mieszanych oraz w obszarze zasobniejszych piasków aluwialnych w dolinie Narwi, w płatach subkontynentalnych muraw strzęplicowych (Koelerion glaucae), rosną rzadziej spotykane w skali regionu lepnice - wąskopłatkowa (Silene otites) i tatarska (S. tatarica), łyszczec baldachogroniasty (Gypsophila fastigiata) oraz liczne mchy i porosty, w tym też podlegająca ochronie częściowej pawężnica psia (Peltigera canina). Liczne porosty, w tym również chronione: chróścik orzęsiony (Stereocaulon tomentosum), chrobotek leśny (Cladonia arbuscula) oraz płucnica islandzka (Cetraria islandica), związane są z obszarami ubogich piasków, na wydmach nie pokrytych lasem.

FAUNA W badaniach faunistycznych opierano się zarówno na obserwacji bezpośredniej i głosach, jak też szukano pośrednich śladów bytowania różnych grup fauny - tropy, wypluwki, odchody, żery, zgryzy, nory itp. W badaniach ornitofauny skupiono się na gatunkach ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej (DP-1) oraz na cenniejszych gatunkach podlegających w Polsce ochronie prawnej. Pierwszy etap inwentaryzacji stanowił rekonesans terenowy w czasie, którego wyróżniono i sklasyfikowano siedliska przyrodnicze pod kątem występowania poszczególnych gatunków ptaków. Kolejnym krokiem była dokładna penetracja wyróżnionych siedlisk celem stwierdzenia występowania lub gniazdowania konkretnych gatunków ptaków. Gniazdowanie danego gatunku stwierdzono na podstawie obecności śpiewającego samca, osobników wykazujących zachowania tokowe lub po wykryciu gniazda bądź dziupli. Potwierdzenie gniazdowania stanowiła, co najmniej dwukrotna obecność osobnika danego gatunku wykazującego zachowania lęgowe, w tym samym rejonie w okresie dłuższym niż dwa tygodnie. W lipcu przeprowadzono dokładną inwentaryzację wszystkich gniazd bociana. Na załączniku mapowym przedstawiono lokalizację ptaków lęgowych wymienionych w załączniku I Dyrektywy Ptasiej.

Bezkręgowce Duża różnorodność siedlisk powoduje, że teren gminy zasiedla wiele gatunków bezkręgowców. Występują tu m.in. owady typowe dla terenów pół uprawnych, łąk i pastwisk powstałych na glebach mineralnych i hydrogenicznych, owady terenów nadrzecznych, starorzeczy i oczek wodnych oraz bezkręgowce związane z kompleksami leśnymi. Ta ostatnia grupa została na terenie gminy Rzekuń rozpoznana najlepiej i stwierdzono tu występowanie 65 gatunków owadów leśnych: 1. barczatka sosnówka Dendrolimus pini 2. białka wierzbówka Leucoma salicis 3. biegacz fioletowy Carabus violaceus 4. biegacz skórzasty Carabus coriaceus

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 67 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

5. biegacz zielonozłoty Carabus auronitens 6. borecznik rudy Neodiprion sertifer 7. borecznik sosnowiec Diprion pini 8. brudnica mniszka Lymantria monacha 9. brudnica nieparka Lymantria dispar 10. choinek stary Brachyderes incanus 11. chrabąszcz kasztanowiec Melolotha hippocastani 12. chrabąszcz majowy Melolotha melolotha 13. guniak czerwczyk Amphimallon solstitiale 14. kłopotek czarny Spondylis buprestoides 15. korowiec sosnowy Aradus cinnamoneus 16. kowal bezskrzydły Pyrrhocoris apteris 17. kruszczyca złotawka Cetonia aurata 18. miedziak sosnowiec Chalcophora mariana 19. mrówka rudnica Formica rufa 20. churmak olchowiec Agelastica alni 21. narożnica zbrojówka Phalera buccephale 22. niestrosz półpawik Smerinthus occellatus 23. ogrodnica niszczylistka Phyllopertha horticola 24. omomiłek szary Cantharis fusca 25. opaślik sosnowiec Barbitistes constrictus 26. osa pospolita Paravespula vulgaris 27. osnuja gwiaździsta Acantholyda posticalis 28. osnuja sadzonkowa Acantholyda hieroglyphica 29. paśnik pałączasty Plagionatus arcuatus 30. poproch cetyniak Bupalus piniarius 31. przekrasek mróweczka Thanasimus formicarius 32. rębacz sosnowy Rhaguim sycophanta 33. rolnica szkółkówka Agrotis vestigialis 34. rusałka pawik Inachis io 35. rusałka pokrzywnik Aglais urticae 36. rynnica topolówka Chrysomela populi 37. rzemlik osinowiec Saperdo populea 38. rzemlik topolowiec Saperdo carcharias 39. sieciech niegłębek Philopedon plagiatus 40. skorek pospolity Fornicula auricularia 41. słonik żołędziowiec Curculis glanduim 42. smolik drągowinowiec Pissodes piniphyllus 43. smolik sosnowiec Pissodes pini 44. smolik szyszkowiec Pissodes validirostis 45. smolik znaczony Pissodes notatus 46. sprężyk sosnowiec Ampedus sanguineus 47. spuszczel domowy Hylotrupes bajulus 48. strzygonia choinówka Panolis flammea 49. szeliniak sosnowiec Hylobius abietis 50. szerszeń Vespa crabro 51. ściga fioletowa Callidium violaceum 52. tęcznik liszkarz Calosoma sycophanta 53. tęcznik mniejszy Calosoma inquisitor 54. trzpiennik olbrzym Urocerus gigas 55. trzyszcz leśny Cicindella silvatica 56. trzyszcz piaskowy Cicindella hybrida 57. turkuć podjadek Gryllotalpa gryllotalpa

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 68 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

58. tycz cieśla Acanthocinus aedilis 59. wielbłądka Raphidia notata 60. zawisak borowiec Hyloicus pinastri 61. zwójka odrośleczka Blatethica turionella 62. zwójka sosnóweczka Archips piceana 63. żerdzianka sosnówka Monochamus galloprovincialis 64. żerdzianka szewc Monochamus sutor 65. żuk leśny Geotrupes stercorosus W północnej części gminy na starorzeczach w pobliżu Rogala-Wesółki stwierdzono rzadki gatunek ważki objętej ochroną ścisłą i ujętej w załączniku IV Dyrektywy Siedliskowej – żagnicę zieloną Aeshna viridis.

Ryby Na terenie gminy Rzekuń głównym siedliskiem dla występujących tam ryb jest rzeka Narew wraz z przyległymi do niej starorzeczami. W latach 2000 - 2003 wykonano oszacowania struktury i liczebności ichtiofauny na wybranych stanowiskach ekosystemów wodnych Narwiańskiego Parku Narodowego. Połowy ryb przeprowadzono zgodnie z metodyką obowiązującą w badaniach ichtiofauny. Na podstawie tych badań można wnioskować o strukturze gatunkowej ryb także na ostrołęckim odcinku Narwi. Podczas przytoczonej inwentaryzacji stwierdzono występowanie 20 gatunków ryb: 1. ciernik Gasterosteus aculeatus 2. jazgarz Gymnocephalus cernuus 3. jaź Leuciscus idus 4. jelec Leuciscus leuciscus 5. karaś zw. Carassius carassius 6. kiełb Gobio gobio 7. koza Cobitis taenia 8. krąp Blicca bjoerkna 9. leszcz Abramis brama 10. lin Tinca tinca 11. miętus Lota lota 12. okoń Perca fluviatilis 13. piskorz Misgurnus fossilis 14. płoć Rutilus rutilus 15. różanka Rhodeus sericeus amarus 16. słonecznica Leucaspius delineatus 17. szczupak Esox lucius 18. śliz Noemacheilus barbatulus 19. ukleja Alburnus alburnus 20. wzdręga Scardinius erythophtalmus Pod względem liczebności absolutnym dominatem, jest płoć (48,64%), z którą liczebnie współdominuje krąp (9,75%). Stwierdzono ogólnie niski udział w zespole gatunków ryb drapieżnych. Szczupak, okoń i miętus tworzą łącznie tylko 7,81% liczebności. Nie odnotowano obecności suma, sandacza, bolenia i węgorza, co pomimo relacji wędkarzy informujących o występowaniu tych gatunków, potwierdza ich śladową liczebność w wodach Narwi. Nasuwa się więc wniosek o niezadowalającym udziale ryb drapieżnych w zespole ichtiofauny. Na wszystkich stanowiskach połowu obecne były: jaź, krąp, lin, okoń, płoć i szczupak, powszechnie występowały również różanka oraz leszcz z ukleją. Najrzadziej spotykanymi gatunkami były śliz, jazgarz i ciernik. Występują znaczne różnice w strukturze gatunkowej oraz obfitości ryb, w różnych charakterystycznych dla Narwi rodzajach siedlisk wodnych. Świadczy to o odmienności warunków siedliskowych, a także podkreśla znaczenie dla zachowania bioróżnorodności całego wodnego ekosystemu Narwi. Najbogatsze pod względem liczebności i okazują się środowiska starorzeczy otwartych, mających stałe połączenie z nurtem rzeki. Występują tam naturalne tarliska oraz żerowiska. Są one najczęściej w znacznej części zarośnięte roślinnością wodną co stwarza dogodne warunki ukrycia się przed drapieżnikami. Rola tych starorzeczy jest decydująca w działaniach dotyczących

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 69 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ powiększania zasobów rybnych rzeki metodami naturalnymi. Mniejsza różnorodność i zasoby ryb znajdują się w starorzeczach zamkniętych.

Płazy i gady Występowanie płazów na obszarze gminy Rzekuń warunkowane jest obecnością odpowiednich dla nich podmokłych siedlisk. Ich powstanie i trwanie w czasie umożliwiło sąsiedztwo rzeki Narew. Dolina Narwi na odcinku znajdującym się w granicach gminy Rzekuń charakteryzuje się wieloma starorzeczami zarówno odciętymi od wody przepływowej, jak i mającymi stały lub okresowy z nią kontakt. Ponadto znajduje się tu wiele oczek wodnych w zagłębieniach terenowych, okresowo napełnianych wodą. Są tu także tereny stale lub okresowo podtapiane z wysokim poziomem wody gruntowej. Występują więc dogodne warunki bytowania dla płazów i niektórych wilgociolubnych gadów (zaskroniec, jaszczurka żyworodna). Prześwietlone lasy z licznymi polanami oraz nadrzeczne wydmy stwarzają dogodne warunki dla większości gadów. Na terenach dolin rzek Czeczotka I i Czeczotka II oraz Struga Daniszewo występuje problem śmiertelności płazów spowodowany ich przechodzeniem przez drogi podczas migracji wiosennej do miejsc rozrodu. Ich śmiertelność ograniczyłaby budowa przepustów pod drogami z naprowadzającymi do nich płotkami, w miejscach o największej aktywności tych zwierząt. Tabel 27. Wykaz płazów i gadów występujących na terenie gminy Rzekuń Lp. Nazwa gatunkowa Status ochrony Płazy 1 traszka zwyczajna Triturus vulgaris Ocz

2 traszka grzebieniasta Triturus cristatus DS II, IV, OS

3 kumak nizinny Bombina bombina DS II, IV, OS 4 grzebiuszka ziemna Pelobates fuscus DS IV, OS 5 ropucha szara Bufo bufo OCz

6 ropucha zielona Pseudepidalea viridis DS IV, OS

7 ropucha paskówka Epidalea calamita DS IV, OS

8 rzekotka drzewna Hyla arborea DS IV, OS

9 kompleks żab zielonych Pelophylax esculentus complex DS IV(żaba jeziorkowa), OCz

10 żaba trawna Rana temporaria OCz 11 żaba moczarowa Rana arvalis DS IV, OS Gady 12 jaszczurka zwinka Lacerta agilis DS IV, Ocz

13 jaszczurka żyworodna Zootoca vivipara Ocz

14 padalec Anguis fragilis Ocz 15 zaskroniec Natrix natix Ocz 16 żmija zygzakowata Vipera berus Ocz Objaśnienia: OCz – gatunek objęty w Polsce ochroną częściową, OS – gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą, DS IV – gatunek ujęty w IV załączniku dyrektywy siedliskowej, DS II - gatunek ujęty w II załączniku dyrektywy siedliskowej Dyrektywa Siedliskowa to dyrektywa 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, będącej elementem prawa Unii Europejskiej. Razem z dyrektywą ptasią stanowi podstawę europejskiego systemu ochrony przyrody Natura 2000.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 70 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Załącznik II – wymienia gatunki roślin i zwierząt ważne dla Wspólnoty, których ochrona wymaga wyznaczenia specjalnych obszarów ochrony. Załącznik IV – wymienia gatunki roślin i zwierząt ważnych dla Wspólnoty, które wymagają ścisłej ochrony.

Ptaki W granicach gminy znajdują się różnorodne środowiska, kształtujące odmienne biotopy. W celu analizy występowania najcenniejszych elementów awifauny wyróżniono 3 podstawowe typy biotopów lęgowych: środowisko leśne, krajobraz rolniczy oraz tereny podmokłe wraz z doliną Narwi. Zwarte tereny leśne zlokalizowane są przede wszystkim w południowej części gminy. Są to w przeważającej mierze bory sosnowe, jednak lokalnie w zagłębieniach terenu obecne są także siedliska podmokłe. W środowisku leśnym stwierdzono występowanie 3 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Najwartościowsze siedliska dla ptaków znajdują się w granicach doliny Narwi na terenach podmokłych. Analiza danych wykazała możliwość występowania tam przynajmniej 7 gatunków chronionych w ramach Dyrektywy Ptasiej m.in. dla żurawia, dla którego odpowiednie tereny lęgowe znajdują się w podmokłych obniżeniach terenu na styku lasów i Doliny Narwi. Ponadto środowiska dolinne stanowią atrakcyjne miejsca żerowania dla innych rzadkich gatunków ptaków: rybitwy rzecznej Sterna hirundo, rybitwy białoczelnej Sterna albifrons i rybitwy czarnej Chlidonias nigra. Nie bez znaczenia jest krajobraz rolniczy, zwłaszcza w rozdrobnionej strukturze z lokalnymi podmokłościami, zadrzewieniami i naprzemiennym występowaniem różnych upraw i łąk. Taki urozmaicony układ stwarza odpowiednie warunki dla bytowania wielu gatunków ptaków. Spośród nich na terenie gminy Rzekuń wykazano 6 gatunków chronionych w ramach Dyrektywy Ptasiej. W okresie pozalęgowym Dolina Dolnej Narwi pełni ważną funkcję w zimowaniu wielu gatunków ptaków. Wyróżnia się tu zwłaszcza odcinek między Ostrołęką a Różanem, gdzie zrzuty podgrzanej wody z elektrowni decydują o dużych koncentracjach gatunków wodno-błotnych. Zimują tam licznie krzyżówki Anas platyrhynchos, łabędzie nieme Cygnus olor, gągoły Bucephala clangula, nurogęsi Mergus merganser i łyski Fulica atra. Początkowy fragment koryta rzeki (około 12 km), objęty oddziaływaniem podgrzanych wód, znajduje się w granicach gminy Rzekuń. Łącznie w Dolinie Dolnej Narwi odnotowano zimowanie 26 gatunków wodnych oraz 8 gatunków ptaków drapieżnych. W okresie zimowym, ze względu na duże skupiska ptaków wodno-błotnych żerujących na rzece, odnotowuje się regularne występowanie bielika Heliaetus albicilla. Najmniej poznana jest awifauna przelotna, dla której Dolina Dolnej Narwi pełni ważny korytarz ekologiczny. W okresie wiosennych i jesiennych migracji największe znaczenie pełnią rozległe kompleksy łąk i pastwisk, na których zatrzymują się ptaki blaszkodziobe Anseriformes i siewkowe Charadriiformes. Na terenie gminy Rzekuń przeprowadzono dokładną inwentaryzację wszystkich gniazd bociana białego. Udało się stwierdzić 35 zajętych gniazd, 1 gniazdo nie zajęte oraz 4 przygotowane platformy. Wszystkie te stanowiska znajdują się we wsiach: Borawe (7 stanowisk), Kresy (1 stanowisko), Kamianka (2 stanowiska), Korczaki (1 stanowisko), Tobolice (1 stanowisko), Czarnowiec (1 stanowisko), Daniszewo (4 stanowiska), Rzekuń (2 stanowiska), Ławy (1 stanowisko), Susk Stary (4 stanowiska), Laskowiec (3 stanowiska), Teodorowo (1 stanowisko), Nowa Wieś Wschodnia (1 stanowisko), Ołdaki (2 stanowiska), Przytuły Stare (2 stanowiska), Przytuły Nowe (1 stanowisko), Rozwory (3 stanowiska), Zabiele (2 stanowiska), Susk Nowy (1 stanowisko). Stwierdzono, że 8 stanowisk jest zagrożonych: Kresy – 1 gniazdo na słupie energetycznym bez platformy, Tobolice – zły stan techniczny 1 platformy pod gniazdo, Przytuły Nowe – 1 gniazdo na słupie energetycznym bez platformy, Zabiele – 1 gniazdo zarasta pnączem, Susk Stary –1 gniazdo na słupie energetycznym bez platformy, Rozwory – 1 gniazdo częściowo zarośnięte, 1 gniazdo na słupie energetycznym bez platformy, 1 konfliktowe gniazdo na kominie. Tabela 28. Lęgowe (L) i potencjalnie lęgowe (PL) gatunki ptaków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej, związane z 3 podstawowymi środowiskami gminy Rzekuń Lp. Nazwa Status Gatunki leśne 1 dzięcioł czarny Dryocopus martius L 2 dzięcioł średni Dendrocopos medius L 3 lerka Lullula arborea L

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 71 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Lp. Nazwa Status 4 lelek Caprimulgus europeus PL Gatunki krajobrazu rolniczego 5 bocian biały Ciconia ciconia L 6 błotniak łąkowy Circus pygargus L 7 ortolan Emberiza hortulana L 8 świergotek polny Anthus campestris L 9 gąsiorek Lanius collurio L 10 jarzębatka Sylvia nisoria L Gatunki związane z terenami podmokłymi i rzeką Narew 11 błotniak stawowy Circus aeruginosus L 12 kropiatka Porzana porzana PL 13 zielonka Porzana parva PL 14 zimorodek Alcedo atthis L 15 żuraw Grus grus L 16 derkacz Crex crex L 17 rybitwa czarna Chlidonias niger L

Ssaki Na podstawie bezpośredniej obserwacji, wyszukiwania śladów bytowania i oceny siedlisk w aspekcie dogodności dla poszczególnych gatunków teriofauny oceniono, że na omawianym terenie może występować 30 gatunków ssaków nie licząc nietoperzy. Ze względu na ochronę populacji ssaków największe znaczenie mają obszary leśne, łąkowe oraz obszar Doliny Narwi. Tereny gruntów ornych są z natury uboższe w gatunki i mają mniejsze znaczenie, jednakże i tam spotykane są m.in. sarny, lisy, dziki oraz populacje norników będących ważnym elementem łańcuchów troficznych w krajobrazie rolniczym (podstawowy pokarm m.in. dla myszołowów i uszatek). Szczególnie istotnym elementem dla teriofauny, zwłaszcza dla bobra i wydry jest środowisko Narwi. Wśród odnotowanych lub mogących występować gatunków ssaków 1 objęty jest ochroną ścisłą, 13 ochroną częściową, a 10 to gatunki łowne. Na terenie gminy z pewnością występują gatunki nietoperzy, jednak nie przeprowadzono ich dokładnej inwentaryzacji. Wszystkie gatunki nietoperzy są objęte w Polsce ochroną ścisłą. Tabela 29. Zestawienie gatunków ssaków (bez nietoperzy) stwierdzonych i mogących występować na omawianym terenie Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska Status ochrony Erinaceomorpha 1 jeż wschodni Erinaceus roumanicus OCz Soricomorpha 1 kret europejski Talpa europaea OCz 2 zębiełek białawy Crocidura leucodon OCz 3 rzęsorek rzeczek Neomys fodiens OCz 4 ryjówka aksamitna Sorex araneus OCz 5 ryjówka malutka Sorec minutus OCz Gryzonie (Rodentia) 6 wiewiórka pospolita Sciurus vulgaris OCz 7 nornica ruda Myodes glareolus - 8 nornik bury Microtus agrestis - 9 nornik polny Microtus arvalis -

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 72 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Lp. Nazwa polska Nazwa łacińska Status ochrony karczownik 10 Arvicola amphibius OCz ziemnowodny 11 orzesznica Muscardinus avellanarius OS 12 mysz polna Apodemus agrarius - 13 mysz leśna Apodemus flavicolis - myszarka (mysz) 14 Apodemus sylvaticus OCz zaroślowa 15 badylarka Micromys minutus OCz 16 mysz domowa Mus musculus - 17 szczur wędrowny Rattus norvegicus - 18 bóbr europejski Castor fiber Ocz, DS II Zajęczaki (Lagomorpha) 19 zając szarak Lepus europaeus Ł Drapieżne (Carnivora) 20 lis Vulpes vulpes Ł 21 kuna leśna Martes martes Ł 22 kuna domowa Martes foina Ł 23 łasica Mustela nivalis OCz 24 norka amerykańska Mustela vison Ł 25 tchórz zwyczajny Mustela putorius Ł 26 wydra Luta lutra Ocz, DS II, IV Parzystokopytne (Artiodactyla) 27 dzik europejski Sus scrofa Ł 28 sarna Capreolus capreolus Ł 29 jeleń szlachetny Cervus elaphus Ł 30 łoś Alces alces Ł (całoroczne moratorium) Objaśnienia: OCz – gatunek objęty w Polsce ochroną częściową, OS – gatunek objęty w Polsce ochroną ścisłą, Ł – gatunek łowny, DS IV – gatunek ujęty w IV załączniku dyrektywy siedliskowej, DS II - gatunek ujęty w II załączniku dyrektywy siedliskowej.

Podsumowanie Gmina Rzekuń posiada na swoim obszarze różnorodne siedliska dogodne dla odmiennych grup zwierząt. Ma to bezpośrednie przełożenie na skład gatunkowy fauny, dlatego jest on stosunkowo bogaty. Występujące tu gatunki bezkręgowców, ryb, płazów, gadów i ssaków zasiedlają całe spektrum dostępnych siedlisk - lasy, cieki wodne i Narew wraz ze starorzeczami, tereny podmokłe, krajobraz rolniczy z łąkami i zabudową wsi.

3. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM

Powierzchnia gminy Rzekuń wynosi 13572 ha. Na terenie gminy zdecydowanie dominują tereny użytkowane rolniczo, których powierzchnia wynosi 65,83% z czego 38,37% to grunty orne, 22,96% trwałe użytki zielone (łąki i pastwiska), a 1,44% nieużytki. Znaczną część gminy zajmują także grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione – 28,33%. Udział pozostałych gruntów niezabudowanych (użytki ekologiczne, grunty pod wodami) wynosi - 0,26%. Grunty zabudowane i zurbanizowane (w tym tereny komunikacyjne) w gminie Rzekuń stanowią 5,31%. Jeśli chodzi o przeznaczenie terenów, które są wyznaczone w uwarunkowaniach zagospodarowania przestrzennego w projekcie Studium gminy Rzekuń dominują tereny użytkowane rolniczo - 43,06%. Duży jest

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 73 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ również i udział terenów zieleni i wód - 30,17 % w skład których wchodzą: tereny zieleni objęte formami ochrony przyrody, lasy i kompleksy leśne, tereny przeznaczone pod zalesienie, tereny ogrodów działkowych, tereny wód powierzchniowych i inne z mniejszym udziałem. Tereny zabudowy wynoszą kolejno: mieszkaniowej - 20,53 %, usługowej - 1,46% i techniczno-produkcyjnej - 1,2%. Tereny infrastruktury technicznej zajmują 1,05%, a tereny komunikacyjne 2,53%. Przewaga użytkowania rolniczego i leśnego wpływa korzystnie na stan środowiska przyrodniczego gminy. Tego rodzaju tereny występują w całej gminie, ale przeważają w jej południowej i północnej części na gruntach miejscowości: Kanianka, Borawe, Korczaki, Czarnowiec, Daniszewo, Drwęcz, Nowy Susk, Stary Susk, Zabiele, Nowa Wieś Wschodnia, Ołdaki, Rozwory, Nowe Przytuły i Stare Przytuły. Miejscowości z największą ilością zabudowy i towarzyszącą jej infrastrukturą techniczną i komunikacyjną, w których jednocześnie przeznacza się najwięcej gruntów pod zabudowę to Dzbenin, Tobolice, Rzekuń, Ławy, Goworki, Teodorowo i Laskowiec. Wynika to z bezpośredniego sąsiedztwa miasta Ostrołęka, dla którego północna i centralna część gminy Rzekuń się zapleczem mieszkaniowym oraz magazynowym. Jest to najintensywniej zainwestowana część gminy, o najlepiej rozwiniętej sieci osadniczej oraz infrastrukturze technicznej.

Rycina 3. Miejscowości z przewagą użytkowania rolniczo-leśnego na zielono W przypadku braku realizacji zapisów projektu Studium nie nastąpią zmiany w strukturze przeznaczenia terenów. Nie nastąpi zwiększenie powierzchni terenów przeznaczonych jako tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług (MN/MU) przy jednoczesnym zmniejszeniu powierzchni terenów użytkowanych rolniczo i terenów zieleni i wód. Przemiany przestrzenne gminy będą postępować w oparciu o kierunki zagospodarowania określone w aktualnie obowiązującym studium i obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Zaniechanie realizacji zapisów projektu Studium będzie związane (przy jednoczesnym braku czynników pochodzących z poza gminy) z zachowaniem obecnej struktury ekologicznej terenu gminy i jej najbliższego otoczenia tj. aktualnego stanu gleb, wód powierzchniowych i podziemnych, ukształtowania terenu, krajobrazu, powietrza atmosferycznego, środowiska akustycznego, pola elektromagnetycznego, klimatu, przyrody ożywionej itp. oraz pozostawaniem tych elementów środowiska pod wpływem oddziaływań związanych z obecnym zagospodarowaniem i użytkowaniem gminy Rzekuń. Zaniechanie realizacji zapisów projektu Studium (przy jednoczesnym braku czynników pochodzących z poza gminy) będzie wiązać się z : 1. Zachowaniem obecnej struktury ekologiczna gminy Rzekuń tj. aktualnego stanu gleb, wód powierzchniowych i podziemnych, ukształtowania terenu, krajobrazu, powietrza atmosferycznego, środowiska akustycznego, pola elektromagnetycznego, klimatu, przyrody ożywionej itp. - wymienione elementy środowiska pozostaną pod wpływem oddziaływań związanych z obecnym zagospodarowaniem i użytkowaniem obszarowym gminy. 2. Brakiem zmian powierzchni terenów przeznaczonych do zainwestowania. Ich udział nie ulegnie zwiększeniu. 3. Utrzymaniem na terenie gminy obszarów i obiektów chronionych (obszar N2000 i pomniki przyrody).

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 74 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

4. Utrzymaniem w dotychczasowym przeznaczeniu zagospodarowania terenów wyznaczonych do zalesienia. 5. Brakiem aktualizacji na terenie gminy Rzekuń wyznaczonych obszarów szczególnego zagrożenia powodzią, na których projekt Studium wprowadza zakaz dla nowej zabudowy - aspekt korzystny dla środowiska przyrodniczego w obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi. Kontynuacja użytkowania rolniczego na obszarze gminy będzie miała miejsce niezależnie od stanu realizacji zmian. Wpłynie ona na podtrzymanie dotychczasowych przekształceń środowiska przyrodniczego, związanych przede wszystkim z zabiegami agrotechnicznymi i chemizacją. Na terenach nie użytkowanych rolniczo czy ugorowanych, zwłaszcza na skraju płatów zadrzewień i zakrzewień oraz rzek i rowów melioracyjnych obserwowana jest wtórna sukcesja roślinności. Potencjalnym zagrożeniem wynikającym z ogólnego trendu intensyfikacji rolnictwa jest zagrożenie dla gleb w obszarach intensywnie użytkowanych rolniczo w związku z nieprawidłowym zabiegami agrotechnicznymi, dawkowaniem nawozów oraz nadmierną chemizacją gleb i upraw. Mogą także pojawiać się zanieczyszczenia gleb odciekami z obornika lub kiszonek, które pryzmowane są na nieuszczelnionym podłożu. Z obecnymi formami użytkowania terenu nie wiążą się istotnie negatywne oddziaływania w zakresie emisji hałasu, promieniowania elektromagnetycznego, zanieczyszczeń powietrza, ścieków, czy też odpadów. Brak realizacji zapisów projektu Studium może ograniczyć realizację inwestycji, głównie mieszkaniowych i usługowych oraz z zakresu infrastruktury zwłaszcza w miejscowościach okalających Ostrołękę, które posiadają potencjał osadniczy i stanowią zaplecze mieszkaniowe i magazynowe Ostrołęki.

4. ANALIZA ISTNIEJĄCYCH PROBLEMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNYCH Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU STUDIUM, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCYCH OBSZARÓW PODLEGAJĄCYCH OCHRONIE NA PODSTAWIE USTAWY Z DNIA 16 KWIETNIA 2004 R. O OCHRONIE PRZYRODY

4.1. PROBLEMY DOTYCZĄCE FORM OCHRONY PRZYRODY

Aktualnie na terenie gminy Rzekuń występują trzy formy ochrony przyrody zdefiniowane w Ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134, z późn. zm.). Jest to obszar Natura 2000 PLB140014 Dolina Dolnej Narwi, 18 pomników przyrody oraz gatunki grzybów, roślin i zwierząt objęte ochroną gatunkową. W zarządzeniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 23 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi PLB140014 nie znajdują się wskazania do zmian w istniejącym studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń (2010) oraz w istniejących miejscowych planach zagospodarowani przestrzennego obowiązujących w gminie Rzekuń dotyczące eliminacji lub ograniczenia zagrożeń wewnętrznych lub zewnętrznych, niezbędne dla utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony gatunków ptaków, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000 PLB140014. Wg Inwentaryzacji ornitologicznej Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 PLB140014 Dolina Dolnej Narwi (2011), która jest dokumentacją do Planu Zadań Ochronnych, na terenie gminy Rzekuń występują następujące gatunki ptaków będące przedmiotami ochrony tego obszaru: błotniak stawowy, brodziec piskliwy, brzegówka, cyranka, derkacz, dudek, dziwonia, łabędź niemy, kszyk, rybitwa czarna, sieweczka rzeczna, zimorodek i żuraw. Dokumentacja Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 PLB140014 Dolina Dolnej Narwi w województwach mazowieckim i podlaskim (2014) definiuje zagrożenia istniejące i potencjalne dla tych gatunków. Wymienione są one w tabeli poniżej. W tabeli znajduje się również analiza czy realizacja projektu Studium znajduje się w relacji z zagrożeniami dla przedmiotów ochrony.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 75 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Tabela 30. Zagrożenia istniejące (I) i potencjale (P) dla przedmiotów ochrony obszaru N2000 PLB140014

1. A02 Zmiana sposobu uprawy

Opis: Zmiana sposobu użytkowania łąk i pastwisk (np. zamiana na grunty orne lub zalesianie) prowadząca do fragmentacji i utraty żerowisk

Gatunki: derkacz (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Projekt Studium określa kierunki, które są w powiązaniu z przedmiotowym zagrożeniem dla przedmiotu ochrony: "11. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. Obszary ochrony gruntów rolnych.... Dopuszcza się zalesianie gruntów na glebach V i VI klasy nieprzydatnych rolniczo oraz zalesianie nieużytków pomiędzy płatami lasów i zadrzewień w ramach wytyczonych korytarzy ekologicznych, z wyłączeniem zalesiania terenów łąk i pastwisk oraz terenów piaszczystych na Obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi (zalesienie łąk i pastwisk w obszarze Natury 2000 jest potencjalnym zagrożeniem dla gatunku będącego przedmiotem ochrony tego obszaru - derkacz, sieweczka rzeczna)..... Na obszarach rolnych należy ograniczyć likwidację szpalerów i płatów zadrzewień, zasypywanie oczek wodnych oraz zamienianie łąk na grunty orne.... 4. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody.....  Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody.... prowadzenie działań mających na celu zwiększenie stopnia lesistości poprzez zagospodarowanie nieużytków, słabych gleb i gruntów marginalnych, z wyłączeniem terenów łąk i pastwisk oraz terenów piaszczystych na Obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi (zalesienie łąk i pastwisk w obszarze Natury 2000 jest potencjalnym zagrożeniem dla gatunku będącego przedmiotem ochrony tego obszaru - derkacz, sieweczka rzeczna)...." Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie. Zapisy Studium uwzględniają zagrożenie i określają kierunki, które mają zapobiegać zagrożeniu ze strony realizacji Studium.

2. A02.01 Intensyfikacja rolnictwa

Opis: Zamiana ubogich pastwisk, łąk i ugorów na grunty orne (zwłaszcza uprawy kukurydzy) prowadzi do zaniku optymalnych żerowisk i spadku sukcesu lęgowego, a w konsekwencji zaniku poszczególnych stanowisk.

Gatunki: Dudek (P)

3. A03.01 Intensywne koszenie lub intensyfikacja

Opis: Wczesny termin koszenia, a także (do środka) i bardzo niska wysokość zagrażają lęgom

Gatunki: Derkacz (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Projekt studium określa kierunki, które są w pośrednim powiązaniu z przedmiotowym zagrożeniem dla przedmiotu

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 76 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ ochrony: " 11. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. Obszary ochrony gruntów rolnych.... Mając na uwadze racjonalne wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej ustala się zasady zagospodarowania: wdrażanie pakietów rolnośrodowiskowych i rozwój rolnictwa ekologicznego" Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie.

4. A03.03 Zaniechanie/brak koszenia

Opis: Zmiany w użytkowaniu prowadzące do zarastania otwartych łąk stanowiących siedliska lęgowe

Gatunki: Cyranka (I), Rybitwa czarna (P), Błotniak stawowy (P), Derkacz (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Projekt Studium określa kierunki, które są w pośrednim powiązaniu z przedmiotowym zagrożeniem dla przedmiotu ochrony: " 11. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. Obszary ochrony gruntów rolnych.... Mając na uwadze racjonalne wykorzystanie rolniczej przestrzeni produkcyjnej ustala się zasady zagospodarowania: utrzymanie i rozwój produkcji roślinnej i zwierzęcej, z dążeniem do specjalizacji gospodarstw rolnych i wytwarzania żywności ekologicznej" Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie.

5. A04.03 Zarzucenie pasterstwa, brak wypasu

Opis: Zmiany w użytkowaniu prowadzące do zarastania otwartych pastwisk w pobliżu starorzeczy, stanowiących biotopy lęgowe cyranek

Gatunki: Cyranka (I), Rybitwa czarna (P), Błotniak stawowy (P), Dudek (P)

6. A11 Inne rodzaje praktyk rolniczych

Opis: Wycinka dziuplastych drzew w krajobrazie rolniczym prowadzi do zaniku miejsc lęgowych, a w konsekwencji do zaniku gatunku na danym

Gatunki: Dudek (P)

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 77 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ zadrzewień, zasypywanie oczek wodnych oraz zamienianie łąk na grunty orne." Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie.

7. B01 Zalesianie terenów otwartych

Opis: Zalesianie mało produktywnych terenów piaszczystych może prowadzić do fragmentacji i ograniczenia powierzchni siedlisk lęgowych

Gatunki: Sieweczka rzeczna (P)

Projekt Studium określa kierunki, które są w powiązaniu z przedmiotowym zagrożeniem dla przedmiotu ochrony: "11. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. Obszary ochrony gruntów rolnych.... Dopuszcza się zalesianie gruntów na glebach V i VI klasy nieprzydatnych rolniczo oraz zalesianie nieużytków pomiędzy płatami lasów i zadrzewień w ramach wytyczonych korytarzy ekologicznych, z wyłączeniem zalesiania terenów łąk i pastwisk oraz terenów piaszczystych na Obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi (zalesienie łąk i pastwisk w obszarze Natury 2000 jest potencjalnym zagrożeniem dla gatunku będącego przedmiotem ochrony tego obszaru - derkacz, sieweczka rzeczna)..... 4. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody.....  Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody.... prowadzenie działań mających na celu zwiększenie stopnia lesistości poprzez zagospodarowanie nieużytków, słabych gleb i gruntów marginalnych, z wyłączeniem terenów łąk i pastwisk oraz terenów piaszczystych na Obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi (zalesienie łąk i pastwisk w obszarze Natury 2000 jest potencjalnym zagrożeniem dla gatunku będącego przedmiotem ochrony tego obszaru - derkacz, sieweczka rzeczna)...." Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie. Zapisy studium uwzględniają zagrożenie i określają kierunki, które mają zapobiegać zagrożeniu ze strony realizacji Studium.

8. B07 Inne rodzaje praktyk leśnych

Opis: Usuwanie zakrzaczeń w pobliżu rzeki i starorzeczy, stanowiących siedlisko lęgowe

Gatunki: Dziwonia (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia.

9. C01.01 Wydobywanie piasku i żwiru

Opis: Wydobycie piasku i żwiru na terenach lęgowych w czasie sezonu lęgowego grozi zniszczeniem lub porzuceniem lęgów

Gatunki: Sieweczka rzeczna (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Projekt Studium określa kierunki, które są w pośrednim powiązaniu z przedmiotowym zagrożeniem dla przedmiotu ochrony: "Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody. Przyjmuje się następujące kierunki zagospodarowania zapewniające utrzymanie wysokich wartości zasobów środowiska przyrodniczego:..... zachowanie w dotychczasowym użytkowaniu rolniczym lub leśnym terenów udokumentowanych złóż naturalnych." Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 78 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

10. D01.02 Drogi, autostrady (Rejon Jednaczewa i Czarnocina)

Opis: Budowa drogi ekspresowej „Via Baltica” może doprowadzić do fragmentacji i ograniczenia powierzchni siedlisk lęgowych

Gatunki: Cyranka (P), Derkacz (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Plan Zadań Ochronnych precyzuje lokalizację tego zagrożenia w rejonie Jadnaczewa i Czarnocina w związku z budową drogi ekspresowej "Via Baltica". Teren ten nie dotyczy gminy Rzekuń. Na terenie gminy Rzekuń planowana jest natomiast przebudowa i rozbudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowy trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi. Inwestycja ta przecina obszar Natura 2000 PLB140014 Dolina Dolnej Narwi. Wg danych z Inwentaryzacji przyrodniczej dla tego obszaru oraz PZO na terenie planowanej inwestycji oraz w jej bezpośrednim sąsiedztwie w granicach obszaru PLB140014 nie stwierdzono stanowisk cyranki i derkacza. Występują natomiast inne gatunki ptaków, które są przedmiotami ochrony: brodziec piskliwy i brzegówka. Planowana droga może stanowić potencjalne zagrożenie dla przedmiotów ochrony. Zapisy ujęte w projekcie Studium mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla przedmiotów ochrony obszaru N2000 i ich siedlisk. W niniejszym opracowaniu znajdują się propozycje działań minimalizujących negatywne oddziaływania na środowisko (patrz rozdział 11) - płaska konstrukcja mostu, brak filarów w korycie i inne.

11. D02.01.01 Napowietrzne linie energetyczne i telefoniczne

Opis: Napowietrzne linie energetyczne zlokalizowane w dolinach rzecznych stwarzają ryzyko kolizji z ptakami o szybkim locie

Gatunki: Cyranka (P), Łabędź niemy (P), Kszyk (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: W granicach gminy Rzekuń znajdują się 3 linie elektroenergetyczne, które przecinają rzekę Narew: 110kV w kierunku Myszyniec-Przasnysz i dwie linie 220 kV do przebudowy na 400 kV w kierunku Ełk i Olsztyn. Projekt Studium określa kierunki, które są w powiązaniu z przedmiotowym zagrożeniem dla przedmiotu ochrony: "6.2.3. Elektroenergetyka... na obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi dla projektowanych, rozbudowywanych, modernizowanych lub przebudowywanych napowietrznych linii energetycznych należy zaplanować działania minimalizujące ryzyko kolizji ptaków z tymi liniami polegające m.in. na rozwieszeniu na przewodach obiektów widocznych dla ptaków w postaci kul, spirali lub zawieszek." Zapisy ujęte w projekcie Studium mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla przedmiotów ochrony obszaru N2000 i ich siedlisk. Zapisy Studium uwzględniają potrzebę minimalizacji wpływu linii elektroenergetycznych na gatunki ptaków, które są przedmiotami ochrony obszaru: "Na obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi dla projektowanych, rozbudowywanych, modernizowanych lub przebudowywanych napowietrznych linii energetycznych należy zaplanować działania minimalizujące ryzyko kolizji ptaków z tymi liniami polegające m.in. na rozwieszeniu na przewodach obiektów widocznych dla ptaków w postaci kul, spirali lub zawieszek." W niniejszym opracowaniu znajdują się propozycje działań minimalizujących negatywne oddziaływania na środowisko (patrz rozdział 11) - rozwieszenie na przewodach obiektów widocznych dla ptaków w postaci kul, spirali lub zawieszek.

12. E01.04 Inne typy zabudowy

Opis: Rozwój zabudowy letniskowej prowadzący do zwiększenia antropopresji i ograniczenia dostępności siedlisk

Gatunki: Brodziec piskliwy (P), Zimorodek (P), Sieweczka rzeczna (P), Błotniak stawowy (P), Łabędź niemy (P), Kszyk (P), Żuraw (P), Brzegówka (P), Dudek (P)

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 79 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Projekt Studium utrzymuje istniejące tereny rekreacji i wypoczynku i tereny obsługi turystyki wodnej, które znajdują się w obszarze N2000. Kierunki projektu nie wyznaczają nowych obszarów o tego typu przeznaczeniu. Na terenie gminy w obszarze N2000 wyznaczono ok. 5,55 ha dodatkowych terenów o funkcji zabudowy. Położone są one poza terasem zalewowym Narwi i przylegają ściśle do istniejącej zabudowy. 4,83 ha znajduje się we wsi Kamianka, a 0,72 ha we wsi Teodorowo. Najcenniejsze siedliska lęgowe ptaków w obszarze położone są w terasie zalewowym rzeki, na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Zapisy Studium wyłączają te tereny spod nowej zabudowy. Wyznacza się tereny wyłączone spod zabudowy:  obszary szczególnego zagrożenia powodzią - w całości wyłączone spod zabudowy, z wyjątkiem istniejącej zabudowy, którą dopuszcza się remontować i przebudowywać, ale bez możliwości rozbudowy, Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie.

13. F02.03 Wędkarstwo

Opis: Intensywna penetracja brzegów rzeki może doprowadzić do płoszenia ptaków i obniżenia jakości siedlisk lęgowych

Gatunki: Brodziec piskliwy (P), Zimorodek (P), Cyranka (P), Sieweczka rzeczna (I), Rybitwa czarna (P), Błotniak stawowy (P), Brzegówka (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia.

14. F03.01 Polowanie

Opis: Polowania na tym terenie mogą prowadzić do płoszenia ptaków oraz wzrostu śmiertelności w wyniku połykania śrucin ołowianych oraz pomyłkowych odstrzałów

Gatunki: Cyranka (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia.

15. G01 Sporty i różne formy czynnego wypoczynku i rekreacji uprawiane w plenerze

Opis: Intensywna penetracja (piesi, samochody) brzegów rzeki zwłaszcza w dni wolne od pracy może prowadzić do niepokojenia, porzucania lęgów oraz obniżenia jakości siedlisk

Gatunki: Brodziec piskliwy (P), Zimorodek (P), Cyranka (I), Sieweczka rzeczna (I), Rybitwa czarna (P), Błotniak stawowy (P), Żuraw (P), Brzegówka (P)

16. G01.01 Żeglarstwo

Opis:

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 80 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Intensyfikacja (w sezonie lęgowym) żeglugi motorowej i kajakowej może prowadzić do płoszenia ptaków, a w konsekwencji do spadku sukcesu lęgowego populacji

Gatunki: Brodziec piskliwy (P), Zimorodek (P), Brzegówka (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia.

17. G.01.05 Lotniarstwo, szybownictwo, paralotniarstwo, baloniarstwo

Opis: Wykonywanie lotów nad miejscami żerowania i odpoczynku ptaków migrujących, a także lęgowiskami ptaków wodno-błotnych może prowadzić do płoszenia, ograniczenia dostępności siedlisk, a w skrajnym wypadku do porzucenia lęgów

Gatunki: Brodziec piskliwy (P), Cyranka (P), Sieweczka rzeczna (P), Rybitwa czarna (P), Błotniak stawowy (P), Kszyk (P), Żuraw (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia.

18. H01 Zanieczyszczenia wód powierzchniowych

Opis: Zanieczyszczenie wód prowadzące do zubożenia bazy pokarmowej i zmian w strukturze siedlisk(np. nadmierna eutrofizacja), oraz spadku przejrzystości wody

Gatunki: Łabędź niemy (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Projekt Studium określa kierunki, które są w pośrednim powiązaniu z przedmiotowym zagrożeniem dla przedmiotu ochrony: " 4. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody.  porządkowanie gospodarki ściekowej (rozbudowa systemów kanalizacyjnych),  eliminacja źródeł zagrożeń wód podziemnych (systematyzacja likwidacji szamb) i rozwój sieci kanalizacji sanitarnej,  wyznacza się ochronę zasobów wód: o plany zabudowy i zagospodarowania terenów przyległych do powierzchniowych wód publicznych stanowiących urządzenia melioracji wodnych podstawowych winny być uzgadniane z ich administratorem, o ochrona istniejących rowów melioracyjnych i terenów drenowanych - wg przepisów odrębnych w zakresie melioracji i urządzeń wodnych, o zabrania się grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości mniejszej niż 1,5m od linii brzegu, a także zakazywania lub i uniemożliwiania przechodzenia przez ten teren. Odprowadzenie ścieków Ze względu na potrzebę ochrony wód, należy podjąć działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie odprowadzania ścieków bytowo – gospodarczych na terenie gminy, w tym głównie:  zebranie w systemy kanalizacyjne ścieków z jak największej ilości miejscowości i skierowanie ich do oczyszczalni ścieków w Ostrołęce,  opracowanie programu wspierania budowy przydomowych oczyszczalni ścieków,  obiekty usługowe i przemysłowe, nie objęte systemem kanalizacji zbiorczej powinny posiadać własne systemy kanalizacyjne i indywidualne oczyszczanie ścieków lub szczelne zbiorniki z obowiązkiem wywozu ścieków do punktu zlewnego przy oczyszczalni przez uprawnioną firmę przewozu nieczystości płynnych,  porządkowanie gospodarki odchodami zwierzęcymi poprzez budowę płyt gnojowych i zbiorników na

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 81 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

gnojowicę." Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie.

19. J02.01 Zasypywanie terenu, melioracje i osuszanie - ogólnie (Niecka na S i SW od Jednaczewa)

Opis: Nadmierne odwodnienie terenu rowami melioracyjnymi skutkujące spadkiem jakości siedliska lęgowego

Gatunki: Derkacz (I)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia.

20. J02.04.02 Brak zalewania

Opis: Zmiany naturalnego reżimu hydrologicznego skracające częstość i długość zalewów wpływają na obniżenie jakości i powierzchni siedlisk lęgowych

Gatunki: Cyranka (P), Rybitwa czarna (P), Kszyk (P), Żuraw (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Projekt Studium określa kierunki, które są w powiązaniu z przedmiotowym zagrożeniem dla przedmiotów ochrony: "Na terenie gminy Rzekuń tylko niewielka - północna i zachodnia cześć gminy znajduje się w obszarze bezpośredniego zagrożenia powodziowego. Z uwagi na ukształtowanie terenu, lokalizację gospodarstw rolnych i zabudowań nie występuje potrzeba budowy wałów i budowli hydrotechnicznych. Lokalne zagrożenia powodziowe mogą dotyczyć gwałtownych wezbrań wody na ciekach wodnych. Ze względów przyrodniczych, ekonomicznych i gospodarki zasobami wodnymi trwałe zabezpieczenie terenów zagrożonych powodzią nie jest przewidywane. Tereny te wyłącza się z lokalizacji wszelkich obiektów." Zapisy ujęte w projekcie Studium nie powodują, że realizacja kierunków zagospodarowania będzie stwarzać przedmiotowe zagrożenie.

21. J02.05 Modyfikowanie funkcjonowania wód - ogólnie

Opis: Prace regulacyjne mogą prowadzić do zakłócenia naturalnego reżimu hydrologicznego rzeki, co może skutkować brakiem siedlisk lęgowych i żerowisk (np. piaszczystych odsypów wewnątrz zakoli rzeki)

Gatunki: Brodziec piskliwy (P), Zimorodek (P), Sieweczka rzeczna (P), Brzegówka (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia.

22. K02 Ewolucja biocenotyczna, sukcesja

Opis: Zarastanie krzewiastymi wierzbami, osika ora samosiejkami sosny prowadzi do negatywnych zmian w siedlisku, które staje się nieodpowiednie dla gatunku.

Gatunki: Sieweczka rzeczna (I)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia.

23. K03.04 Drapieżnictwo

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 82 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Opis: Presja lisa, jenota i norki amerykańskiej zarówno w stosunku do ptaków dorosłych jak i piskląt może prowadzić do wzrostu śmiertelności i ograniczenia sukcesu lęgowego

Gatunki: Cyranka (I), Rybitwa czarna (P), Brzegówka (P)

Relacja zagrożenie - realizacja projektu Studium: Zapisy Studium określające kierunki zagospodarowania nie odnoszą się do tego zagrożenia. Plan Zadań Ochronnych określa działania ochronne na obszarze Natura 2000, które dotyczą gminy Rzekuń:  Instalacja elementów odstraszających - wizualnych i akustycznych w odległościach umożliwiających skuteczne odstraszanie ptaków w celu zmniejszenia ryzyka kolizji ptaków z liniami energetycznymi. Do wykonania podczas prac związanych z remontem lub modernizacją linii, bądź wymianą przewodów odgromowych. Dotyczy gatunków: łabędź niemy, gęś białoczelna, gęgawa, świstun, krakwa, cyraneczka, cyranka, płaskonos, gągoł, nurogęś.  Sadzenie wierzb (białej i kruchej) w okresie wiosennym (kwiecień) poprzez ukorzenianie świeżo pozyskanych gałązek wierzbowych w ilości 500 szt. rocznie w celu zwiększenia miejsc lęgowych dla dudka. Do przeprowadzenia w krajobrazie rolniczym (mozaika pól, pastwisk i zadrzewień) w całym obszarze Natura 2000.  Szkolenia dla sołtysów na temat obszaru Natura 2000 (przedmioty ochrony, działania ochronne, dobre praktyki), połączone z udostępnianiem materiałów informacyjnych o przedmiotach ochrony (foldery, ulotki). Po1 szkoleniu w każdym z powiatów w celu wzrostu wiedzy lokalnej społeczności na temat przedmiotów ochrony.  Dostosowanie żeglugi na Narwi do potrzeb ochrony przyrody poprzez Opracowanie programu zrównoważonego udostępnienia koryta Narwi dla potrzeb żeglarstwa z uwzględnieniem potrzeb ochrony przyrody(w tym wskazanie miejsc biwakowych, terminów i maksymalnej obsady spływów kajakowych, stref ciszy itp.).  Dostosowanie rekreacji i wypoczynku w obszarze do potrzeb ochrony przyrody poprzez Opracowanie programu zrównoważonego udostępnienia terenów doliny Narwi na potrzeby rekreacji i wypoczynku z uwzględnieniem potrzeb ochrony przyrody (w tym wskazanie alternatywnych miejsc biwakowych, wypoczynkowych i parkingowych, potrzeb oznakowania terenu tablicami informacyjnymi i promocyjnymi).  Analiza potrzeb inwestycyjnych związanych z utrzymaniem korzystnych dla ptaków sposobów na łąkach i pastwiskach.  Uzupełnienie stanu wiedzy dotyczący kraski, polegający na sprawdzeniu czy gatunek gniazduje w obszarze.  Monitoring ptaków koryta rzecznego w formie spływu.  Monitoring liczebności ptaków - rybitwa czarna i białoczelna. Na terenie gminy Rzekuń działanie dotyczy starorzecza w na gruntach wsi Kamianka. Do zapisów Studium, które mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla przedmiotów ochrony obszaru N2000 Dolina Dolnej Narwi należą: rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi oraz budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV. Zapisy zawarte w projekcie Studium uwzględniają te zagrożenia i formułują wskazania dla minimalizacji tych zagrożeń. Aktualnie zagospodarowanie przestrzenne gminy umożliwia funkcjonowanie obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi i nie stwarza problemów w związku z wykonywaniem wyżej wymienionych działań ochronnych. Potencjalnym zagrożenie dla przedmiotów ochrony mogą być istniejące obecnie linie elektroenergetyczne, które przecinają dolinę Narwi, a tym samym obszar N2000 OSO Dolina Dolnej Narwi PLB140014. Problemy odnoszące się do pomników przyrody w gminie Rzekuń związane są przede wszystkim z ich lokalizacją w pobliżu terenów zabudowanych i szlaków komunikacyjnych. Są one obukierunkowe tzn. problemy dla pomników przyrody oraz problemy ze strony pomników przyrody. Pomniki przyrody, które są drzewami, mogą stanowić realne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz dóbr materialnych. Zagrożenia ze strony drzew wynikają przeważnie z ich złej kondycji (martwe drzewa lub konary) lub niepożądanego pod kątem użytkowania przestrzeni ukształtowaniu konarów. Taki problem wystąpił w przypadku pomnika przyrody "Dęby Goworskie". W roku 2014 została sporządzona ekspertyza na podstawie, której Rada gminy Rzekuń podjęła uchwałę znoszącą status pomnika

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 83 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ przyrody dla jednego drzewa z powodu utraty wartości przyrodniczych (suche drzewo) i w celu zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego. Na podstawie ekspertyzy podjęto również uchwałę w sprawie uzgodnienia prac wykonywanych na potrzeby ochrony pomników przyrody. Problemy występują również podczas realizacji inwestycji w pobliżu pomników przyrody. Sytuacja taka miała miejsce w roku 2014. Rada Gminy Rzekuń uchwałą uzgodniła realizacje inwestycji (linia napowietrzno-kablowa nN-0,4 kV w pasie DW627 Ostrołęka - Ostrów Mazowiecka) w strefie ochronnej pomnika przyrody z jednoczesnym zachowaniem zasad ostrożności w stosunku do pomnika przyrody. Ze względu na lokalizację w pobliżu terenów zabudowanych i szlaków komunikacyjnych na terenie gminy Rzekuń 5 pomników przyrody może znaleźć się w sytuacji problemowej podczas realizacji inwestycji lub tworzyć zagrożenie powszechne (ochrona przyrody- realizacja inwestycji - bezpieczeństwo powszechne). Tabela 31. Pomniki przyrody mogące znaleźć się w sytuacji problemowej

Obwód Lp. Miejscowość Lokalizacja Gatunek Wysokość Uwagi (cm) Działki nr 93, 100, 123, Wyjściowo grupa 48 drzew 5 Goworki Dąb szypułkowy Quercus robur 140-350 12-28 125 - aktualnie 47 drzew 6 Goworki Działka nr 82 Dąb szypułkowy Quercus robur 310 25 - 9 Laskowiec Działka nr 458 Lipa drobnolistna Tilia cordata 350 27 - Droga krajowa relacji Ostrołęka - Łomża w km 300, 313, 17 Teodorowo 125+075,125+155,125+4 Dąb szypułkowy Quercus robur 18-20 Grupa 4 drzew 365, 372 50, 125+502

Droga wojewódzka nr Aleja drzew po obu stronach 18 Rzekuń 627, działka ewidencyjna Sosna pospolita Pinus sylvestris drogi, 51 z 238 znajduje się w 660 gminie Rzekuń

4.2. INNE PROBLEMY DOTYCZĄCE OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO GMINY

Inne problemy dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego gminy Rzekuń, poza wymienionymi powyżej, związanymi bezpośrednio z formami ochrony przyrody oraz z obszarami funkcjonującymi jako istotne elementy sieci ekologicznej to:  niedostateczny rozwój sieci kanalizacji sanitarnej – gromadzenie ścieków w zbiornikach bezodpływowych potencjalnie stanowi zagrożenie dla stanu wód powierzchniowych, gruntu i wód podziemnych, Według GUS na koniec 2016 r. długość czynnej sieci kanalizacyjnej wynosiła 45,8 km. Liczba przyłączy prowadząca do budynków mieszkalnych i budynków zamieszkania zbiorowego wynosiła 590 szt. Udział procentowy budynków mieszkalnych podłączonych do kanalizacji w ogóle wszystkich budynków mieszkalnych wynosi 19,8%. Liczba ludności korzystająca z sieci kanalizacyjnej w 2015 r. wynosiła 2 500 osób, czyli 24% ogólnej liczby ludności w gminie (dane GUS). Ścieki w gospodarstwach domowych nie podłączonych do sieci kanalizacji sanitarnej gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i okresowo dowożone do oczyszczalni ścieków w Ostrołęce lub oczyszczane w przydomowych oczyszczalniach ścieków. Gromadzenie i wywóz nieczystości ciekłych w 2016 r. (dane GUS - stan w dniu 31 XII 2016): o zbiorniki bezodpływowe – 1 648 szt., o oczyszczalnie przydomowe – 45 szt.  rozwiązanie sprawy czystości wód powierzchniowych, na których jakość mają głównie wpływ zanieczyszczenia zewnętrzne (źródła tych zanieczyszczeń zlokalizowane są poza obszarem administracyjnym gminy),  emisja zanieczyszczeń do atmosfery z indywidualnych systemów grzewczych, Na terenie gminy brak jest centralnego systemu grzewczego, który obsługiwałby poszczególne miejscowości gminy. Mieszkańcy gminy zaspokajają potrzeby w zakresie ogrzewania mieszkań z własnych źródeł zaopatrzenia w ciepło, odbywa się to za pośrednictwem lokalnych i indywidualnych kotłowni, w większości opalanych węglem i drewnem oraz olejem opałowym. Istniejące źródła ciepła zaspokajają poszczególnych

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 84 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

odbiorców, jednakże stan części obiektów nie odpowiada obowiązującym normom, a ich niska sprawność, wysoki poziom emisji zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego, czy wysokie koszty eksploatacji sprawiają, że zachodzi konieczność modernizacji źródła ciepła, co prowadzi do racjonalizacji wykorzystania energii i ochrony powietrza atmosferycznego. Następować może poprzez eliminację nierentownych źródeł ciepła w wyniku kompleksowego zastosowania automatyki i najnowszych technologii oczyszczania spalin.  wywożenie odpadów do lasów i na tereny nieużytków powstawanie „dzikich” wysypisk śmieci,  wypalanie roślinności na łąkach, wzdłuż rowów i dróg,  spalanie odpadów w piecach centralnego ogrzewania (folie, tworzywa sztuczne),  intensyfikacja i chemizacja rolnictwa, intensywne użytkowanie łąk i pól, zaorywanie łąk,  składowanie odpadów w miejscach do tego nieprzeznaczonych,  zanieczyszczenia komunikacyjne wzdłuż dróg,  nieprawidłowo przeprowadzone prace melioracyjne,  urbanizacja na terenach przylegających do miasta Ostrołęka.

5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIEDZYNARODOWYM WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTU STUDIUM ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU

Ustanowione na poziomach międzynarodowym i krajowym cele polityki ekologicznej znalazły swoje odzwierciedlenie w opracowanych na poziomie regionalnym i w dokumentach strategicznych. Projekt Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Rzekuń uwzględnia cele ochrony środowiska zawarte w wielu dokumentach strategicznych opracowanych na szczeblu krajowym i regionalnym, a także zawarte w dyrektywach Unii Europejskiej. Dokumentami rangi międzynarodowej, które stanowią podstawę do formułowania celów ochrony środowiska w programach krajowych są konwencje międzynarodowe, przyjęte przez stronę polską:  Konwencja Berneńska o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych z 1979 r.,  Konwencja Ramsarska o obszarach wodno – błotnych z 1971 r. ze zmianami w Paryżu (1982 r.) i Regina (1987 r.),  Konwencja Genewska w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości z 1979 r. wraz z II protokołem siarkowym z 1994 r. (Oslo),  Konwencja ONZ o ochronie różnorodności biologicznej z Rio de Janeiro, 1992 r.,  Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janeiro, 1992 r.,  Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Kioto, 1997 r. wraz z protokołem., Cele ochrony środowiska projektu Studium uwzględniają także zapisy dokumentów strategicznych o randze krajowej. Są to między innymi:  Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016 przedstawiająca priorytety polityki ekologicznej państwa. Najważniejsze zadania polityki ekologicznej Państwa na lata 2009–2012 to: poprawa jakości środowiska, realizacja zasady zrównoważonego rozwoju, powstrzymanie niekorzystnych zmian klimatu oraz ochrona zasobów naturalnych, w tym różnorodności biologicznej. Zgodnie z polityką ekologiczną, zasady ochrony środowiska i przyrody powinny być uwzględnione w SUiKZP.  II Polityka ekologiczna państwa, wskazująca narzędzia ochrony środowiska, a także problemy związane ze współpracą międzynarodową, ze szczególnym uwzględnieniem Unii Europejskiej - swoje cele i zakres działań wyznacza w trzech horyzontach czasowych: do roku 2002, do roku 2010 i do roku 2025.  zasada regionalizacji polityki ekologicznej i szczególnego podejścia do obszarów funkcjonalnych,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 85 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 zintegrowane i proekologiczne zasady gospodarki wodnej,  ograniczenie uciążliwości produkcji (energo- i materiałochłonności) i kompleksowe porządkowanie gospodarki odpadami,  ograniczenie uciążliwości życia na obszarach zurbanizowanych.  Krajowa strategia ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej oraz Plan działań na lata 2014-2020, mówiące o zachowaniu całej rodzimej przyrody, bez względu na jej formę użytkowania oraz stopień jej przekształcenia lub zniszczenia.  Krajowy Program Zwiększania Lesistości, będący instrumentem polityki leśnej w zakresie kształtowania przestrzeni przyrodniczej kraju i zawierający ogólne wytyczne sporządzania regionalnych planów przestrzennego zagospodarowania w dziedzinie zwiększania lesistości.  Polityka Transportowa Państwa na lata 2006 - 2025 dla zrównoważonego rozwoju:  zaspokajanie potrzeb w zakresie infrastruktury transportowej z uwzględnieniem ograniczeń środowiskowych, m.in. oceny wielkości zużycia nieodnawialnych zasobów środowiska i możliwości lokalizacyjnych na tle lokalnych ograniczeń,  podniesienie przestrzennych, ekologicznych i społecznych aspektów polityki transportowej do rangi ważnego czynnika kształtującego i realizacyjnego.  Założenia Polityki Energetycznej do 2020 r. i Strategii Rozwoju Energetyki Odnawialnej:  wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo - energetycznym niektórych, szczególnie predysponowanych regionów kraju do 7,5% w 2010 r. i do 15% w 2020 r. w strukturze zużycia pierwotnych nośników energii;  kształtowanie i ochrona środowiska przyrodniczego przez właściwe zarządzanie;  nadrzędność ochrony środowiska przyrodniczego w strukturze funkcji obszarów wiejskich, sprzyjająca likwidacji lub minimalizacji sytuacji konfliktowych występujących między funkcjami gospodarczymi, a funkcjami ekologicznymi.  Strategia Rozwoju Kraju 2020. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, której nadrzędnym celem jest szeroko rozumiane podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Polski – zarówno poszczególnych obywateli, jak i rodzin, którego warunkiem ma być szybki oraz trwały rozwój gospodarczy.  Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020.  Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego. 2014. Mazowieckie Biuro Planowania Przestrzennego i Rozwoju Regionalnego.  Program Ochrony Środowiska gminy Rzekuń na lata 2016-2019 z perspektywą na lata 2020 - 2023. Wymienione w tych dokumentach zasady uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego sprzyjać będą realizacji proekologicznych kierunków i form zagospodarowania przestrzeni regionu, województwa, powiatu i gminy. Opracowany projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń nie narusza zasad określonych w ww. dokumentach. Autorzy niniejszej Prognozy omawiając projekt Studium swoje wnioskowania i opinie starali się formułować z uwzględnieniem ustaleń i rekomendacji z opracowań dotyczących ochrony przyrody w skali regionu, kraju i międzynarodowych, stawiających za priorytet cele związane z ochroną środowiska. Szczególną uwagę w Studium poświęcono zaspokojeniu potrzeby dbałości o obszary Natura 2000, tj. dbałości o ich spójność, właściwe funkcjonowanie oraz przedmioty i cele ich ochrony, a także poprzez troskę o właściwe kształtowanie płatów i korytarzy ekologicznych, możliwe dzięki odpowiedniemu kształtowaniu zagospodarowania terenów gminy.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 86 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

6. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA TERENU OPRACOWANIA W PRZYPADKU REALIZACJI ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM

Projekt SUiKZP gminy Rzekuń zawiera uwarunkowania, kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, których realizacja wiązać się może z wpływem na środowisko. Do najważniejszych należą:  rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi,  budowa nowej drogi wojewódzkiej nr 627 relacji Ostrołęka - Wyszków,  budowa, przebudowy i remonty dróg gminnych i powiatowych,  budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Dzbenin, Goworki, Nowa Wieś Wschodnia os. Leśniewo,  rozbudowa sieci kanalizacyjnej w miejscowościach: Laskowiec, Teodorowo, Ławy, Rzekuń, Czarnowiec  budowa boisk wielofunkcyjnych, budowa placów zabaw, budowa świetlic wiejskich oraz rewitalizacji obszarów zmarginalizowanych, budowa gminnego ośrodka kultury w Rzekuniu,  zwiększenie ilości odbiorców indywidualnych gazu z sieci gazowej oraz rozbudowa istniejących sieci zasilanych ze stacji redukcyjno-pomiarowej o wsie: Borawe, Kamianka, Nowa Wieś Wschodnia os. Leśniewo,  modernizacja linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka - Tłuszcz,  budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV,  budowa "Elektrowni Ostrołęka C" wraz z towarzyszącą infrastrukturą oraz budową układu towarowego na terenie obrębów Ławy i Goworki,  budowa lotniska dla samolotów ultralekkich z lądowiskiem sanitarnym przystosowanym do lądowania śmigłowca ratunkowego w Kamiance,  zmiany przeznaczenia terenów, przeważnie pod zabudowę mieszkaniowo-usługową i mieszkaniową,  połączenie przeznaczenia terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN) i terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej (MU) w jedno przeznaczenie MN/MU tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług. Największe zmiany przeznaczenia terenów w projekcie Studium dotyczą terenów zabudowy mieszkaniowej i terenów użytkowanych rolniczo. Dotychczasowe tereny o przeznaczeniu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN) i tereny zabudowy mieszkano-usługowej (MU) proponuję się połączyć w terenu o wspólnym przeznaczeniu (MN/MU). Zmiana ta wynika z potrzeb rozwojowych gminy Rzekuń. Zdecydowanie najwięcej nowych terenów o przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z dopuszczeniem usług (MN/MU) wyznaczono na gruntach miejscowości Nowa Wieś Wschodnia i Susk. Nowych nie wyznaczono tylko na gruntach Przytułów Nowych. Ze wzrostem powierzchni terenów przeznaczonych pod zabudowę związany się spadek powierzchni terenów o innym przeznaczeniu. Pod potencjalną zabudowę najwięcej przeznaczonych zostało terenów rolniczych. Szczególnie w gminie Stary Susk i w południowej części gminy Nowa Wieś Wschodnia. Zmniejszeniu uległy również tereny zieleni i wód, przede wszystkim lasów i kompleksów leśnych (ZL) oraz terenów przeznaczonych pod zalesienie (ZLz). Zmiana przeznaczenia nie dotyczy najcenniejszych i największych fragmentów lasów w gminie, ale terenów zadrzewionych lub lasów o małej powierzchni przylegających do istniejącej zabudowy. Zmiany przeznaczenia wynikają również z potrzeb wyznaczenia terenów pod nową infrastrukturę komunikacyjną. Szczegółowy bilans zmian w przeznaczeniach terenów znajduje się w tabeli poniżej. Tabela 32. Zmiany przeznaczenia terenów w projekcie Studium gminy Rzekuń

Zmiana Uwarunkowania Uwarunkowania Kierunki Kierunki Zmiana Zmiana Lp. Symbol Przeznaczenie terenu ogólnie w (ha) (%) (ha) (%) (ha) (%) gminie (%) Tereny zabudowy mieszkaniowej 2785,97 20,53 3025,51 22,29 239,54 8,60 1,76 1 MN tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej 801,12 MN i MU w uwarunkowaniach występują osobno, w kierunkach zostały 2 MU tereny zabudowy mieszkano-usługowej 1449,72 potraktowane łącznie (MN/MU) tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z 3 MN/MU 2250,83 16,58 2601,05 19,16 350,21 15,56 2,58 dopuszczeniem usług 4 MW tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 1,12 0,01 1,12 0,01 0,00 0,00 0,00

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 87 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zmiana Uwarunkowania Uwarunkowania Kierunki Kierunki Zmiana Zmiana Lp. Symbol Przeznaczenie terenu ogólnie w (ha) (%) (ha) (%) (ha) (%) gminie (%) tereny zabudowy zagrodowej z dopuszczeniem 5 RM 534,01 3,93 423,34 3,12 -110,67 -20,72 -0,82 zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usług Tereny zabudowy usługowej 197,49 1,46 200,35 1,48 2,86 1,45 0,02 6 UA tereny zabudowy administracji 0,13 0,00 0,13 0,00 0,00 0,00 0,00 7 UK tereny zabudowy sakralnej 2,10 0,02 2,10 0,02 0,00 0,00 0,00 8 UH tereny zabudowy usług i handlu 4,07 9 UG tereny zabudowy gastronomii 0,29 10 UZ tereny zabudowy ochrony zdrowia 0,24 11 UI tereny zabudowy usług innych 20,23 UH, UG, UZ, UI, UL, UR, UC w uwarunkowaniach występują osobno, tereny zabudowy usług – związanych z obsługą w kierunkach zostały potraktowane łącznie (U) 12 UL 0,58 ludności 13 UR tereny usług i rzemiosła z zielenią towarzyszącą 25,82 14 UC tereny obiektów handlowych 4,52 15 U Tereny zabudowy usługowo handlowej 55,74 0,41 55,80 0,41 0,06 0,11 0,00 16 UO tereny zabudowy oświaty 10,19 0,08 11,22 0,08 1,03 10,15 0,01 17 US tereny sportu i rekreacji 23,37 0,17 25,13 0,19 1,76 7,54 0,01 18 UT tereny rekreacji i wypoczynku 50,59 0,37 50,59 0,37 0,00 0,00 0,00 19 UTL tereny obsługi turystyki wodnej 55,37 0,41 55,37 0,41 0,00 0,00 0,00 Tereny użytkowane rolniczo 5844,65 43,06 5606,13 41,31 -238,52 -4,08 -1,76 20 R tereny rolnicze 5836,74 43,01 5598,49 41,25 -238,25 -4,08 -1,76 tereny obsługi produkcji w gospodarstwach rolnych 21 RU 7,92 0,06 7,65 0,06 -0,27 -3,39 0,00 i hodowlanych Tereny zabudowy techniczno-produkcyjnej 162,59 1,20 214,28 1,58 51,69 31,79 0,38 tereny obiektów produkcyjnych, składów i 22 PBS 123,81 0,91 175,50 1,29 51,69 41,75 0,38 magazynów tereny kolejowe wraz z terenami obiektów 23 KK/PBS 28,53 0,21 28,53 0,21 0,00 0,00 0,00 produkcyjnych, składów i magazynów tereny przeznaczone do powierzchniowej 24 PE 10,24 0,08 10,24 0,08 0,00 0,00 0,00 eksploatacji złóż Tereny zieleni i wód 4095,29 30,17 4019,91 29,62 -75,37 -1,84 -0,56 25 ZN tereny zieleni objęte formami ochrony przyrody 6,81 0,05 6,81 0,05 0,00 0,00 0,00 26 ZL lasy i kompleksy leśne 3671,90 27,05 3606,16 26,57 -65,74 -1,79 -0,48 27 Zlz tereny przeznaczone pod zalesienie 373,91 2,76 364,28 2,68 -9,63 -2,58 -0,07 28 ZD tereny ogrodów działkowych 12,13 0,09 12,13 0,09 0,00 0,00 0,00 29 ZC cmentarze 11,22 0,08 11,22 0,08 0,00 0,00 0,00 30 ZP tereny zieleni urządzonej 0,65 0,00 0,65 0,00 0,00 0,00 0,00 31 WS tereny wód powierzchniowych 18,66 0,14 18,66 0,14 0,00 0,00 0,00

Tereny infrastruktury technicznej 142,11 1,05 140,69 1,04 -1,42 -1,00 -0,01

32 KS tereny obsługi komunikacyjnej 1,52 0,01 1,98 0,01 0,46 30,40 0,00 33 T tereny telekomunikacji 4,18 0,03 4,18 0,03 0,00 0,00 0,00 34 EG tereny stacji redukcyjnej gazu 0,53 0,00 0,53 0,00 0,00 0,00 0,00 35 WU ujęcia wody 1,84 0,01 1,47 0,01 -0,37 -19,86 0,00 36 WO przepompownia ścieków 0,41 0,00 0,41 0,00 0,00 0,00 0,00 37 O wysypisko śmieci 37,55 0,28 36,04 0,27 -1,51 -4,03 -0,01 38 E tereny elektroenergetyki 83,66 0,62 83,66 0,62 0,00 0,00 0,00 39 E/ZL tereny elektroenergetyki z zielenią towarzyszącą 12,42 0,09 12,42 0,09 0,00 0,00 0,00

Tereny komunikacji 343,92 2,53 365,14 2,69 21,22 6,17 0,16

40 KK tereny kolejowe 100,46 0,74 91,90 0,68 -8,56 -8,52 -0,06 stałe miejsce lądowania śmigłowca ratunkowego 41 H 0,84 0,01 0,84 0,01 0,00 0,00 0,00 na lądowisku samolotów KGP, KG, 42 tereny dróg 242,61 1,79 272,40 2,01 29,78 12,28 0,22 KZ, KL, KD Razem 13572,01 100,00 13572,01 100,00 0,00 nd. 0,00

Na terenie gminy planowane są następujące inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym:  uzupełnienie sieci wodociągowej i kanalizacyjnej na terenie całej gminy,  modernizacja dróg powiatowych,  modernizacja dróg gminnych,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 88 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 rozwój oświaty i kultury,  rozwój zaplecza sportowo – rekreacyjnego,  remont i rozbudowa obiektów będących we władaniu gminy,  inne obszary, na których będą realizowane inwestycje wynikające z potrzeb rozwoju gminy. Na terenie gminy planowane są następujące inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym:  przebudowa i rozbudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowy trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi,  budowa odcinka drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków (sprecyzowanie przebiegu nowej trasy nastąpi w miejscowym planie),  modernizacja linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka – Tłuszcz,  przebudowa istniejących linii elektroenergetycznych 220 kV na 400 kV.

6.1. ZAGROŻENIA DLA GLEB

Zapisy projektu Studium niosą ze sobą potencjalną możliwość wystąpienia zagrożeń w odniesieniu do gleb związaną z zainwestowaniem i dopuszczanymi przekształceniami. Może to mieć miejsce przede wszystkim na nowych obszarach wyznaczonych w SUiKZP pod zabudowę, w miejscach budowy nowych dróg, w miejscach budowy i rozbudowy sanitarnej sieci kanalizacyjnej, w miejscach budowy i rozbudowy sieci gazowniczej, na trasach rozbiórki linii 220 kV i budowy linii 4000 kV. W mniejszym stopniu zagrożenie gleb dotyczy modernizacji istniejących dróg , modernizacji istniejących linii kolejowych i budowie nowego bloku "C" elektrowni, gdyż teren pod budowę został już przygotowany. Do zagrożeń dla gleb wynikających z realizacji zapisów projektu Studium należy zaliczyć opisane niżej następstwa:  Oddziaływanie na gleby będzie miało miejsce głównie na etapie posadawiania budynków na wyznaczonych pod zabudowę terenach, podczas budowy nowych dróg, podczas przebudowy linii elektroenergetycznych oraz w trakcie rozbudowy innego typu infrastruktury: kanalizacji i gazociągów. Wykonane zostaną wykopy pod fundamenty słupów i budynków oraz przyłącza do infrastruktury, które spowodują likwidacje pokrywy glebowej i przekształcenia w powierzchniowych strukturach geologicznych. Podczas wykonywania tych prac profil glebowy zostaje zniszczony. Usunięcie wierzchniej warstwy glebowej (warstwa próchnicza) powoduje zniekształcenie procesów glebotwórczych. W przypadku słupów zmiany te będą ograniczone do powierzchni kilku arów dla każdego słupa. Zważywszy na fakt, że stanowiska słupów będą od siebie oddalone o kilkaset metrów można stwierdzić, że będą to zmiany punktowe, nie mające większego znaczenia w skali powierzchni gminy. W celu minimalizacji wpływu przedsięwzięcia na stan gleb do zasypywania wykopów fundamentowych należy wykorzystać urobek wydobyty z miejsca wykopu. Teren w pobliżu należy zrekultywować używając wcześniej zdjętej warstwy glebowej.  W trakcie realizacji prac budowlanych, szczególnie w przypadku linii elektroenergetycznej, użycie ciężkiego sprzętu, składowanie materiałów budowlanych i elementów konstrukcyjnych, może spowodować przekształcenia fizyczne pokrywy glebowej w sąsiedztwie terenów bezpośredniej lokalizacji słupów.  Innym rodzajem zagrożeń, jakie mogą wystąpić w czasie realizacji inwestycji jest możliwość zanieczyszczenia gruntu substancjami ropopochodnymi, uwolnionymi w wyniku np. awarii maszyn budowlanych lub środków transportu. W celu minimalizacji skutków ewentualnego wycieku należy zabezpieczyć miejsce budowy w odpowiednie pojemniki służące do zbierania substancji ropopochodnych oraz posiadać odpowiednią ilość sorbentów. Należy również na bieżąco prowadzić naprawy i przeglądy środków transportu oraz maszyn i urządzeń. Stan techniczny maszyn należy sprawdzać każdorazowo przed, jak i po zakończeniu prac danego dnia. Pozwoli to na szybką lokalizację i usunięcie usterek i ewentualnych wycieków paliwa lub olejów.  Ze względu na rolniczy charakter gminy występuje pewne zagrożenie dla gleb w obszarach intensywnie użytkowanych rolniczo w związku z nieprawidłowym dawkowaniem nawozów, zbytnią chemizacją upraw. Mogą także pojawić się zanieczyszczenia gleb odciekami z obornika lub kiszonek pryzmowanych na nieuszczelnionym podłożu. W obszarach osadniczych nie posiadających systemów kanalizacyjnych pojawiają się zagrożenia zanieczyszczania gleb ściekami bytowymi odprowadzanymi do ziemi.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 89 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Istotnym zagrożeniem dla gleb jest ich nadmierne zakwaszenie z towarzyszącymi niedoborami magnezu. W gminie przeważają gleby kwaśne. Wiele zabiegów agrotechnicznych oraz niewłaściwie prowadzona gospodarka leśna (pinetyzacja lasów) potęguje zjawisko zakwaszania gleb.  Zagrożeniem dla gleb są także składowiska odpadów w miejscach do tego nie wyznaczonych i nie przygotowanych („dzikie” składowiska odpadów, wylewiska). Charakter większości gleb w gminie: gleby bielicowe, wyługowane i kwaśne, zbudowane z piasków luźnych - umożliwią łatwe przenikanie zanieczyszczeń w głąb. Tego typu gleby są najbardziej podatne na procesy degradacyjne.  Zagrożeniem występującym w gminie jest są też "dzikie" wyrobiska piasku i żwiru mogące przyczyniać się do miejscowej erozji gleb.  Zanieczyszczenie gleb związkami chemicznymi, w tym metalami ciężkimi, może pojawić się wzdłuż dróg, a także w terenach zabudowanych. Większość powyższych zagrożeń może wystąpić niezależnie od realizacji zapisów projektów Studium, skutki niektórych zapisów mogą je jednak zintensyfikować.

6.2. ZAGROŻENIA DLA WÓD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH

Zapisy projektu Studium dotyczące inwestycji powodujących przekształcenia w układach wodnych gminy mogą powodować potencjalne zagrożenia dla jej wód powierzchniowych i podziemnych. Przebudowa linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka – Tłuszcz, oraz budowa drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka – Wyszków może wpłynąć na stopień zanieczyszczenia lokalnego odcinków cieku - Dopływ spod Starej Wsi, w pobliżu które będą prowadzone prace. Planowane inwestycje przecinają wymieniony ciek w miejscowości Czarnowiec. Większą kolizyjnością z ciekami charakteryzuje się planowana budowa drogi krajowej nr 61 z przeprawą mostową na Narwi, oprócz której na terenie gminy Rzekuń przecina również Dopływ spod Korczaków i Dopływ spod Starej Wsi. Zagrożenia jakie mogą wystąpić wynikają m.in. z możliwości zanieczyszczenia wód powierzchniowych substancjami ropopochodnymi, uwolnionymi w wyniku np. awarii maszyn budowlanych lub awarii środków transportu. W celu minimalizacji skutków ewentualnych wycieków należy zabezpieczać miejsce budowy w odpowiednie pojemniki służące do zbierania substancji ropopochodnych oraz posiadać odpowiednią ilość sorbentów. Należy również na bieżąco prowadzić naprawy i przeglądy środków transportu oraz maszyn i urządzeń. W miejscach, gdzie brak jest warstwy izolacyjnej pierwszego, często użytkowanego poziomu wodonośnego (studnie kopalne), wytwarzają się warunki dogodne do zanieczyszczenia wód głębinowych. Ponadto charakter gleb: gleby bielicowe wyługowane i kwaśne, zbudowane z luźnych piasków - umożliwia łatwe przenikanie zanieczyszczeń w głąb. Będzie to miało bezpośredni wpływ na niebezpieczeństwo wystąpienia zanieczyszczeń wód podziemnych. Dlatego należy zachować szczególne środki ostrożności podczas wykonywania prac budowlanych. Budowa sieci kanalizacji, jak również wodociągów, elektrowni wiatrowych może także spowodować zanieczyszczenia wód podziemnych. W przypadku terenów przeznaczonych w Studium pod różnego rodzaju zabudowę do potencjalnych zagrożeń dla wód należy zaliczyć:  zanieczyszczenia substancjami chemicznymi pochodzącymi ze źle zabezpieczonych materiałów budowlanych, które mogą dostać się do wód powierzchniowych wraz ze spływem opadów atmosferycznych,  emisja ścieków bytowych do środowiska w przypadku nieszczelnych zbiorników przydomowych,  emisja ścieków powstających podczas produkcji zwierzęcej (nieodpowiednie składowanie obornika, wylewanie gnojowicy na łąki i pastwiska w pobliżu wód powierzchniowych, itp.),  emisja środków chemicznych do wód w wyniku nieodpowiedniego składowania soli, nawozów i innych środków chemicznych,  pryzmowanie kiszonek bezpośrednio na powierzchni ziemi, na nieuszczelnionym podłożu,  zanieczyszczenie wód powierzchniowych w przypadku wystąpienia powodzi w wyniku podtopienia zabudowy, w gminie Rzekuń zagrożona jest część wsi Dzbenin, pojedyncze budynki we wsi Laskowiec i pojedyncze zabudowania nad Narwią we wsi Kamianka, z zapisów Studium wynika, że:  na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią utrzymuje się istniejącą zabudowę,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 90 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dopuszcza się remontowanie i przebudowywanie istniejącej zabudowy, ale bez możliwości rozbudowy istniejącej zabudowy. Projekt Studium nie wprowadza nowych terenów pod zabudowę w obrębie obszarów zalewowych.  zagrożenie dla wód powodują także odpady składowane w miejscach do tego nie wyznaczonych i nie urządzonych, zwłaszcza w wyrobiskach poeksploatacyjnych, gdzie łatwo może dojść do infiltracji odcieków. Wymienione wyżej zagrożenia występować będą również w przypadku braku realizowania zapisów projektu Studium. Do działań minimalizującym pewne zagrożenia dla wód związane z pojawieniem się nowej zabudowy należy budowa systemów kanalizacji i przyłączenie do niej jak największej liczby budynków. Należy pamiętać, że przewidziane w projekcie Studium działania takie jak budowa i rozbudowa sanitarnej sieci kanalizacyjnej w efekcie przyczynią się do długotrwałej poprawy jakości wód powierzchniowych i podziemnych gminy.

6.3. ZAGROŻENIA DLA POWIETRZA, STANU AEROSANITARNEGO I KLIMATU

Warunki aerosanitarne w gminie Rzekuń w znacznej mierze zależą od czynników zewnętrznych. Na stan powietrza w gminie wpływa bliskie położenie miasta Ostrołęki. Rodzaje emisji zanieczyszczeń do powietrza w gminie to:  emisja wysoka (punktowa), ze źródeł wprowadzających do powietrza zanieczyszczenia powstałe w trakcie spalania paliw dla celów grzewczych i na potrzeby technologiczne,  emisja ze źródeł powierzchniowych (lokalne kotłownie i indywidualne paleniska domowe),  emisja ze źródeł liniowych (transport samochodowy). W przypadku realizacji zapisów projektu Studium i realizacji projektowanej linii elektroenergetycznej, sieci kanalizacyjnej, wodociągowej, gazowniczej, budowy drogi krajowej, modernizacji dróg i kolei oddziaływanie na stan zanieczyszczenia powietrza nastąpi głównie na etapie budowy i ograniczać się będzie do zanieczyszczeń związanych z pracą sprzętu budowlanego (prowadzenie wykopów, transportu materiałów budowlanych oraz pracą maszyn przy montażu konstrukcji słupów). Wzmożony ruch pojazdów na nowych odcinkach będzie powodował wzrost zanieczyszczenia na etapie eksploatacji dróg. Ruch pojazdów, realizacja wykopów oraz składowanie gleby z urobku oraz sypkich materiałów budowlanych spowoduje okresową emisję pyłów do atmosfery. Będzie ona miała charakter niezorganizowany o zasięgu ograniczonym głównie do miejsca budowy. Wobec dobrych warunków przewietrzania w niektórych miejscach (otwarta przestrzeń), nie spowoduje to istotnego wpływu na warunki aerosanitarne w rejonie realizacji przedsięwzięcia. Transport samochodowy - dowóz elementów konstrukcyjnych, betonu do wylewania fundamentów, czy urobku okresowo pogorszy warunki aerosanitarne (pyły i spaliny) w sąsiedztwie tras przejazdów, które w związku z tym należy wyznaczyć możliwie daleko od terenów osadniczych. Z transportem samochodowym oraz z pracą ciężkiego sprzętu na terenach planowanych inwestycji związana będzie także emisja hałasu. Wyznaczenie nowych terenów pod zabudowę w przyszłości skutkować będzie wzrostem liczby budynków. Rozwój zabudowy może stwarzać następujące zagrożenia dla powietrza i stanu aerosanitarnego w gminie:  Wzrost emisji spalin pochodzących z przydomowych kotłowni. Wielkość emisji będzie zależna od ilości nowo powstałych zabudowań, technologii w nich zastosowanych oraz od rodzaju wykorzystywanych surowców energetycznych. Najmniej korzystne dla zachowania dobrego stanu powietrza jest wykorzystywanie w kotłowniach węgla kamiennego. Obecnie jest to główny surowiec spalany w kotłowniach gospodarstw domowych na terenie gminy. Znacznie mniej zanieczyszczeń emitowanych jest do atmosfery podczas spalania

gazu ziemnego. Rozwój sieci gazowniczej na terenie gminy mógłby przyczynić się do zmniejszenia emisji CO2 i innych zanieczyszczeń do atmosfery. Najlepszym działaniem minimalizującym emisję zanieczyszczeń z gospodarstw domowych do atmosfery jest wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii (OZE) np. poprzez budowę kolektorów słonecznych, czy farm wiatrowych.  Wzrost emisji spalin pochodzących z pojazdów mechanicznych (samochodów, kosiarek, sprzętu budowlanego) związanych z budową i eksploatacją zabudowy.  Wzrost emisji hałasu na terenach wyznaczonych pod zabudowę spowodowany budową oraz użytkowaniem zabudowy, a także budową infrastruktury towarzyszącej zabudowie.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 91 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Emisja pyłów na etapie budowy infrastruktury (gazociągi, wodociągi, kanalizacja) oraz zabudowy spowodowana naruszeniem gleby oraz wierzchnich warstw geologicznych. Rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi oraz budowa nowej drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków, spowoduje nasilenie ruchu komunikacyjnego. Realizacja tych przedsięwzięć wiązać będzie się z powstanie dwóch nowych liniowych źródeł emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Wydaje się, że najpoważniejszym źródłem zanieczyszczeń w gminie będzie nowy blok "C" elektrowni Ostrołęka o mocy 1000MW, który planowany jest na gruntach wsi Ławy. Stosowanym paliwem będzie węgiel kamienny. Stale nasilającym się i bardzo niekorzystnym dla stanu aerosanitarnego powietrza zjawiskiem, dotykającym całego kraju, jest spalanie odpadów w piecach centralnego ogrzewania. Głównie są to różnego rodzaju odpady z tworzyw sztucznych, folie, PET, opakowania papierowe itp. Spalanie odpadów powoduje zarówno lokalnie jak i na większą skalę znaczną uciążliwość i zagrożenie zdrowia dla mieszkańców, szczególnie, że jest zjawiskiem generowanym często przez nich samych wbrew zaleceniom i zakazom. Większość wymienionych zagrożeń występować będzie również w przypadku braku realizowania zapisów Studium.

6.4. ZAGROŻENIA DLA ŚRODOWISKA AKUSTYCZNEGO

Inwestycje, których planowaną budowę uwzględnia projekt Studium, wpłyną negatywnie na środowisko akustyczne gminy Rzekuń. Należy jednak podkreślić, że zasięg i skala ich oddziaływania uzależnione będą od lokalizacji i powierzchni, jaką dana inwestycja zajmie w gminie. Np. budowa linii elektroenergetycznych 400kV w śladzie istniejących 220kV będzie dotyczyła przede wszystkim fragmentu gminy w miejscowości Teodorowo i pasa terenu przebiegającego przez grunty Nowej Wsi Wschodniej, Starego Suska, Nowego Suska i Drwęcza. Zupełnie inna jest natomiast sytuacja w przypadku budowy nowych dróg, które przecinają wzdłuż cały teren gminy i oddziaływanie na klimat akustyczny związane z nimi będzie miało miejsce zarówno na etapie ich budowy, jak i późniejszej eksploatacji. Poniżej przeanalizowano aspekt wpływu na klimat akustyczny głównych typów inwestycji ujętych w Kierunkach zagospodarowania przestrzennego projektu Studium. Rozbudowa sieci drogowej (m.in. budowa DK61 i DW Ostrołęka-Wyszków) Podczas wykonywania prac budowlanych (np. wykopów) ciężki sprzęt budowlany (koparki, spychacze, betoniarki) generuje hałas, które ustępuje w momencie zakończenia prac. Jego występowanie jest krótkotrwałe i dotyczy zwykle obszaru maksymalnie do kilkudziesięciu (kilkuset) metrów od umiejscowienia urządzeń. Jak podaje Gardziejczyk (2010) brak jest danych o poziomie hałasu w otoczeniu typowych robót drogowych, które mogłyby stanowić podstawę do oceny klimatu akustycznego w otoczeniu placów budów już na etapie planowania organizacji robót. Takich informacji nie ma także zbyt wiele w doniesieniach z innych krajów. Pewnym przykładem mogą być jednak wyniki badań prowadzonych przez Martina i Solainego w programie TRRL, w ramach których ustalono, że równoważny poziom hałasu w bezpośrednim otoczeniu drogi (dla okresu 6h), na której były realizowane prace drogowe, wynosił od 70 do 83 dB(A), a w odległości 30 m od drogi – od 62 do 75 dB(A). Ochrona przed hałasem wymaga spełnienia przez producentów i użytkowników wymagań w zakresie emisji hałasu do środowiska, określonych w stosunku do urządzeń przeznaczonych do użytkowania na zewnątrz pomieszczeń. Zgodnie z Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. Nr 263, poz. 2202, z późn. zm.) oraz badaniami hałasu (Wtulich 2009) urządzenia te dzielą się na dwie grupy: urządzenia podlegające ograniczeniu emisji hałasu (oznacza to, że gwarantowany poziom mocy akustycznej nie powinien być przekroczony) i urządzenia podlegające tylko oznaczeniu gwarantowanego poziomu mocy akustycznej. Gwarantowany poziom mocy akustycznej jest to poziom mocy akustycznej uwzględniający niepewność pomiaru wynikającą ze zmienności procesu wytwarzania i procedur pomiarowych. Do pierwszej grupy urządzeń należą m.in.: maszyny do zagęszczania (tylko walce wibracyjne i niewibracyjne, płyty i ubijaki wibracyjne), ręczne kruszarki do betonu i młoty napędzane silnikiem elektrycznym, spycharki, wywrotki, koparki hydrauliczne lub linowe, koparko-ładowarki, równiarki, ładowarki, układarki do nawierzchni (bez listwy do intensywnego zagęszczania). Do drugiej grupy zalicza się m.in.: dźwigi budowlane, wiertnice, młoty hydrauliczne, wycinarki do fug w nawierzchni, układarki do nawierzchni z listwą do intensywnego zagęszczania, urządzenia do palowania, układarki do rur, frezarki do nawierzchni, koparki do rowów. W robotach drogowych stosowane są

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 92 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ urządzenia pierwszej i drugiej grupy. Powinny one spełniać wymogi stosownych rozporządzeń, tj. posiadać oznakowanie CE i oznakowanie gwarantowanego poziomu mocy akustycznej oraz deklarację zgodności WE. Trudno jest jednak oceniać klimat akustyczny w otoczeniu budowanych i modernizowanych dróg w oparciu o podane wartości poziomu mocy akustycznej pojedynczych urządzeń. Dodatkowym utrudnieniem jest to, że hałas od robót drogowych jest hałasem nieustalonym, o poziomie dźwięku zmieniającym się o więcej niż 5 dB. Tabela 33. Wartości dopuszczalnych poziomów mocy akustycznej przykładowych urządzeń stosowanych w robotach drogowych [1, 3] Zainstalowana moc Dopuszczalny poziom mocy Typ urządzenia netto P [kW] akustycznej [dB/1pW] P≤8 105 Maszyny do zagęszczania (walce wibracyjne, płyty wibracyjne, 870 86+11 IgP Spycharki gąsienicowe, ładowarki gąsienicowe, P≤55 103 koparko-ładowarki gąsienicowe P>55 84+11 lgP Spycharki kołowe, ładowarki kołowe, koparko-ładowarki kołowe, wywrotki, P≤55 101 równiarki, walce niewibracyjne, maszyny do wykańczania nawierzchni P>55 82+11 lgP P≤15 93 Koparki P>15 80+11 lgP [1] Dyrektywa 2005/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 14 grudnia 2005 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do emisji hałasu do środowiska przez urządzenia używane na zewnątrz pomieszczeń. (Dz. U. UE L 344 z 27.12.2005 r., str.44-460); [3] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. Nr 263, poz. 2202, z późn. zm.). Wyniki poziomu dźwięku ustalone w trakcie pomiarów badawczych Gardziejczyk (2010) potwierdzają, że hałas pochodzący od robót drogowych zależy od ich rodzaju i zakresu, wykorzystywanego sprzętu oraz od odległości od placu budowy. Do szczególnie hałaśliwych prac budowlanych należy zaliczyć roboty związane z wykonywaniem ścianek szczelnych, pali wierconych, rozbiórką i frezowaniem nawierzchni. Niekorzystny wpływ na klimat akustyczny w otoczeniu robót ma duża koncentracja maszyn i urządzeń na krótkich odcinkach budowanych lub przebudowywanych dróg. Modernizacja linii kolejowej Modernizacja linii kolejowej będzie generowała podobne zanieczyszczenie hałasowe podczas robót budowlanych jak modernizacja dróg. Zakres prac wykazuje duże podobieństwo, ponieważ stosuje się podobne maszyny emitujące hałas. Użytkowanie linii kolejowej wiąże się natomiast ze znacznie mniejszym natężeniem hałasu, niż ma to miejsce w przypadku dróg. Budowa linii energetycznej najwyższego napięcia 400 kV w sąsiedztwie istniejących linii 220 kV relacji: Ostrołęka- Olsztyn, Ostrołęka-Ełk, Ostrołęka-Miłosna. Poniższy opis zagrożeń dla środowiska akustycznego gminy Rzekuń ze strony uwzględnionej w projekcie Studium budowy linii elektroenergetycznej 400 kV, został sporządzony na podstawie informacji z Raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia budowa oraz eksploatacja linii elektroenergetycznej 400 kV Ostrołęka – Olsztyn Mątki (ELBIT Consulting 2011 r.). Według danych zawartych w tym raporcie ww. przedsięwzięcie nie będzie stanowić istotnego zagrożenia dla środowiska akustycznego. Większość materiałów służących do budowy linii zostanie dostarczona na plac budowy w postaci prefabrykatów, gotowych do montażu. Na placu budowy stosowany będzie specjalistyczny sprzęt, najczęściej napędzany za pośrednictwem silników spalinowych. Odgłosy pracy tych silników będą miały wpływ na lokalny klimat akustyczny. Będzie to wpływ krótkotrwały, lokalny, bez większego negatywnego oddziaływania na środowisko. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112) określa dopuszczalny poziom hałasu w środowisku, powodowany przez linie elektroenergetyczne:  dla obszarów ochrony uzdrowiskowej, terenów szpitali, domów opieki, zabudowy związanej z wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży – w porze dnia – 45 dB, w porze nocy – 40 dB.  dla terenów zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej, zabudowy zagrodowej oraz dla terenów wypoczynkowo-rekreacyjnych poza miastem – w porze dnia – 50 dB, w porze nocy – 45 dB.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 93 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Dla terenów rolnych, leśnych i terenów przemysłowych hałas nie jest normowany. Tabela 34. Dopuszczalne poziomy hałasu na obszarach zaliczonych do kategorii terenów objętych ochroną przed hałasem powodowanym przez linie elektroenergetyczne - załącznik do rozporządzenia Ministra Środowiska Dopuszczalny poziom hałasu w dB

Lp. Rodzaj terenu LAeq D LAeq N Pora dnia – przedział czasu Pora nocy – przedział czasu odniesienia równy 16 godzinom odniesienia równy 8 godzinom a. Strefa ochronna „A” uzdrowiska b. Tereny szpitali, domów opieki społecznej 1 45 40 c. Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży1) a. Tereny zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej oraz zabudowy zagrodowej i zamieszkania zbiorowego b. Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe1) 2 50 45 c. Tereny mieszkaniowo-usługowe d. Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców2) Objaśnienia do tabeli: 1) W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy. 2) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.

Rozporządzenie ustala także następujące wskaźniki: LDWN (poziom dzienno-wieczorowo-nocny) oraz LN (poziom długookresowy), które mają zastosowanie do prowadzenia długookresowej polityki w zakresie ochrony przed hałasem. Tabela 35. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez linie elektroenergetyczne wyrażone wskaźnikami LDWN i LN do rozporządzenia Ministra Środowiska Dopuszczalny poziom hałasu w dB L DWN L Lp. Rodzaj terenu przedział czasu odniesienia N przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w równy wszystkim porom nocy roku a. Strefa ochronna „A” uzdrowiska b. Tereny szpitali, domów opieki społecznej 1 c. Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym 45 40 pobytem dzieci i młodzieży a. Tereny zabudowy mieszkaniowej jedno- i wielorodzinnej oraz zabudowy zagrodowej i zamieszkania zbiorowego b. Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe 2 c. Tereny mieszkaniowo-usługowe 50 45 d. Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej 100 tys. mieszkańców1) Objaśnienia do tabeli: 1) Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.

Źródłem hałasu (szumu akustycznego), wytwarzanego przez linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia są:  ulot z elementów przewodzących linii znajdujących się pod napięciem (głównie z przewodów roboczych);  wyładowania powierzchniowe na elementach układu elektroizolacyjnego (izolatorach). Wielkość tych zjawisk jest zależna od rozwiązania konstrukcyjnego linii, jednak hałas wywoływany ulotem, a także jego zmiany w czasie, są zależne przede wszystkim od warunków atmosferycznych i rosną wraz ze wzrostem wilgotności powietrza. Dlatego też w niekorzystnych warunkach atmosferycznych – niewielki deszcz, mgła, sadź, poziom hałasu jest wyższy. Podczas dobrych warunków pogodowych linie elektroenergetyczne nie stwarzają istotnej uciążliwości akustycznej i w większości przypadków poziom hałasu wytwarzanego przez nie jest porównywalny z tłem środowiska i wynosi od 28 do 35 dB.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 94 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Ulot jest zjawiskiem polegającym na wyładowaniu elektrycznym do przestrzeni, pojawiającym się, gdy maksymalna wartość natężenia pola elektrycznego na powierzchni przewodu przekroczy wartość krytyczną. W prawidłowo zaprojektowanej linii, podczas dobrych warunków atmosferycznych (gdy przewody są suche), zjawisko ulotu nie powinno występować, bowiem maksymalne natężenie pola elektrycznego na powierzchni przewodu wynosi najczęściej 15 – 17 kV/cm, podczas gdy natężenie krytyczne, przy którym zaczyna się ulot wynosi około 19 – 20 kV/cm. Należy podkreślić, że hałas emitowany przez linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia różni się znacznie od hałasu powodowanego przez inne źródła, np. przez zakłady przemysłowe. Hałas z napowietrznych linii wysokiego napięcia zdeterminowany jest bowiem zjawiskami ulotowymi, których intensywność – przy określonych parametrach linii – zależy praktycznie wyłącznie od warunków atmosferycznych, których uwzględnienie przy obliczeniowej identyfikacji poziomu hałasu linii jest niezwykle trudne. Hałas linii wysokiego napięcia wzrasta wraz ze wzrostem wilgotności powietrza. Najbardziej słyszalny jest on w czasie mżawki lub niezbyt obfitych opadów deszczu. Przy bardziej intensywnych opadach podstawowym źródłem hałasu mierzonego w otoczeniu linii są same opady. Nie ma możliwości wyłączenia linii w czasie wykonywania pomiarów hałasu, a zatem oddzielenie hałasu linii od hałasu powodowanego przez same opady atmosferyczne, nie jest w praktyce możliwe. Związek pomiędzy poziomem hałasu wytwarzanego przez linię, a warunkami atmosferycznymi stał się podstawą do innego, niż w przypadku źródeł hałasu przemysłowego lub komunikacyjnego, sposobu określania równoważnego poziomu dźwięku A emitowanego przez elektroenergetyczne linie wysokiego napięcia. Podczas złych warunków atmosferycznych (duża wilgotność, średnio-intensywny opad, sadź) natężenie krytyczne spada nawet do wartości 10 – 12 kV/cm. Powoduje to powstawanie intensywnego zjawiska ulotu, który sporadycznie może pojawić się także podczas dobrych warunków atmosferycznych, w wyniku występowania nierówności powierzchni przewodów roboczych (występujące ostrza - końcówki elementów splotu drutów) lub osprzętu liniowego, spowodowane np. zabrudzeniem lub zadrapaniem. Poziom hałasu wytwarzanego przez linie napowietrzne wysokiego napięcia zależy także od ich konstrukcji, w szczególności zaś od rodzaju zastosowanych przewodów roboczych. Z pomiarów wykonywanych w czasie pracy linii elektroenergetycznych wiadomo, że linie napowietrzne wyposażone w przewody wiązkowe, szczególnie w wiązki trzy- lub czteroprzewodowe, wykonane z przewodów segmentowych, powodują znacznie mniejszy hałas niż linie wyposażone w przewody pojedyncze. Wysoki poziom hałasu rejestruje się także w obszarach, gdzie występują wyjątkowo niekorzystne warunki zabrudzeniowe. Wzrost poziomu hałasu jest wtedy spowodowany wzmożonymi wyładowaniami na osprzęcie izolacyjnym (izolatorach). Badania hałasu w warunkach rzeczywistych przeprowadzane są w otoczeniu pracujących linii 400 kV, w miejscach, gdzie, ze względu na rodzaj zagospodarowania terenu, poziom oddziaływania akustycznego jest limitowany. Norma PN-N-01339:2000 Metody pomiaru i oceny hałasu linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia, wprowadziła pojęcia poziomów długotrwałych, jako podstawę oceny hałasu wytwarzanego przez linie elektroenergetyczne. W celu wyznaczenia równoważnego poziomu dźwięku w sąsiedztwie linii napowietrznej norma nakazuje wykonanie pomiarów hałasu zarówno przy dobrej pogodzie, jak i w niekorzystnych warunkach atmosferycznych (lekki lub średni deszcz, mżawka, mokry śnieg itd.). Uzyskane w tych warunkach wyniki pomiarów stanowią podstawę do wyznaczenia długotrwałego równoważnego poziomu dźwięku. Do obliczeń się przyjmuje się, że czas trwania dobrych warunków pogodowych wynosi 90% czasu pracy linii. Tylko przez 10% czasu pracy linii warunki atmosferyczne określane są jako złe. Ustalenia te oparte są o wieloletnie dane statystyczne, dotyczące zmienności warunków pogodowych w Polsce. Przy dobrych warunkach pogodowych emisja hałasu przez pracującą linię elektroenergetyczną 400 kV jest niewielka, zbliżona do poziomu tła akustycznego. Oddziaływania pracujących linii elektroenergetycznych w zakresie emisji hałasu do środowiska są przedmiotem pomiarów w terenie i badań statystycznych. Wyniki badań podano w poniższej tabeli.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 95 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Tabela 36. Uśrednione wyniki pomiarów hałasu w otoczeniu linii 400 kV eksploatowanych w Polsce w warunkach dobrej i złej pogody

Dobra pogoda Zła pogoda

Wielkość Wszystkie warunki Ciągły deszcz Odległość od osi linii mierzona Odległość od osi linii 15 m 30 m 60 m 15 m 30 m 60 m 15 m 30 m 60 m Wiązka przewodów 2x525 mm2, linia dwutorowa (słupy serii Z52) Odchyl. stand. 4,0 3,7 3,6 4,1 4,1 4,2 2,0 1,8 1,7

LAeq, min 31,7 29,8 27,7 44,3 42,8 39,5 49,5 48,5 46,5

LAeq, max 44,1 42,6 38,9 55,8 53,9 50,8 55,8 53,9 50,8

LAeq, średnie 38,8 36,0 33,2 51,1 49,2 46,7 52,9 51,1 48,6 Wiązka przewodów 2x525 mm2, linia jednotorowa (słupy serii Y25) Odchyl. stand. 3,4 3,1 2,8 3,8 3,9 3,8 1,9 2,3 2,7

LAeq, min 32,1 29,8 27,7 42,7 39,8 37,2 47,7 43,6 39,5

LAeq, max 41,4 38,0 34,8 53,1 51,1 48,4 53,1 51,1 48,4

LAeq, średnie 37,2 34,2 31,7 49,4 46,5 43,7 51,4 48,6 45,7 Wiązka przewodów 3x350 mm2, linia dwutorowa (słupy serii Z33) Odchyl. stand. 3,0 2,1 2,3 3,1 2,9 2,8 1,2 1,4 1,2

LAeq, min 28,4 27,4 25,5 36,4 35,0 32,2 42,8 39,9 37,3

LAeq, max 38,8 36,1 32,2 47,2 44,5 41,2 47,2 44,5 41,2

LAeq, średnie 32,0 31,1 27,3 43,6 41,4 38,9 45,3 42,4 39,7 Dane literaturowe wykazują rozbieżności wyników pomiarów. Są one spowodowane zarówno warunkami pogodowymi, jakie występowały w czasie pomiarów, jak również różnym poziomem tła akustycznego. Wskazuje to także na trudności w modelowaniu rozkładu poziomu hałasu na etapie projektowania linii. Wyniki pomiarów pozwalają stwierdzić, że poziom hałasu, w odległości 30 m od linii 400 kV wykonanej z użyciem przewodów wiązkowych, nawet w najgorszych warunkach pogodowych, nie przekracza najczęściej wartości 35 - 53,9 dB(A). W projektowanej w przykładowym raporcie linii przewiduje się użycie stalowo-aluminiowych przewodów roboczych typu AFL-8 350 mm2, w układzie po trzy przewody w wiązce na każdą fazę. Na podstawie danych przytoczonych w tabeli można prognozować, że poziom hałasu w czasie złej pogody może wynosić wartość dopuszczalną dla terenów zabudowy mieszkaniowej – 45 dB tylko do odległości 15 – 30 m od osi linii. Zabudowa zagrodowa Należy przypuszczać, że podwyższenie poziomu hałasu może nastąpić w miejscach wytypowanych w projekcie Studium pod zabudowę, w przypadku kiedy zabudowa powstanie. Nie można dokładnie określić stopnia zmian, ale należy przypuszczać, że poziom hałasu będzie zbliżony do poziomu w miejscach aktualnie zajętych przez zabudowę mieszkaniową i nie będzie uciążliwy dla ludzi.

6.5. ZAGROŻENIA WYSTĘPOWANIEM POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO

Budowa linii energetycznej najwyższego napięcia 400 kV w sąsiedztwie istniejących linii 220kV relacji: Ostrołęka- Olsztyn, Ostrołęka-Ełk, Ostrołęka-Miłosna. Poniższy opis zagrożeń występowaniem pola elektromagnetycznego linii elektroenergetycznej 400 kV został sporządzony na podstawie danych z Raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia budowa oraz eksploatacja linii elektroenergetycznej 400 kV Ostrołęka – Olsztyn Mątki (ELBIT Consulting 2011 r.). Pola elektromagnetyczne występujące w środowisku można podzielić na pole naturalne i pole pochodzenia technicznego (pole sztuczne). Źródłami pól sztucznych o bardzo różnych częstotliwościach i poziomach natężeń są różnego typu urządzenia techniczne. Stacje i linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia są źródłem pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz. Pole to powstaje wokół przewodów i aparatury będącej pod napięciem. Analizując oddziaływanie tego pola na środowisko mówimy o dwóch jego składowych: polu elektrycznym i polu magnetycznym. Wartości maksymalne natężenia pola elektrycznego i magnetycznego wokół linii elektroenergetycznych oraz zmianę tych wartości w

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 96 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ zależności od odległości od przewodów roboczych można obliczyć przy pomocy programów komputerowych, lub wyznaczyć poprzez pomiary. Tereny wokół linii są terenami ogólnodostępnymi. Dla tego typu terenów obowiązuje Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). Zgodnie z zapisami zawartymi w tym rozporządzeniu (załącznik nr 1 do rozporządzenia) dopuszczalny poziom pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz nie powinien przekraczać w miejscach dostępnych dla ludzi, wartości granicznej:  natężenie pola elektrycznego (E) - 10 kV/m (na obszarach zabudowy mieszkaniowej natężenie pola elektrycznego nie może przekroczyć wartości 1 kV/m),  natężenie pola magnetycznego (H) - 60 A/m. We wspomnianym wyżej raporcie przyjęto, że pola o podanych wyżej poziomach nie oddziałują niekorzystnie na żaden z elementów środowiska (rośliny, zwierzęta, wodę i powietrze) w tym przede wszystkim na ludzi, nie wykazują przy tym żadnego działania kumulacyjnego lub synergicznego. Analizę oddziaływania linii na środowisko w zakresie emisji pola elektromagnetycznego (składowej elektrycznej i magnetycznej) wykonała Pracowania Oddziaływań Środowiskowych i Ochrony Przepięciowej Instytutu Energetyki w Warszawie. Obliczenia zostały przeprowadzane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska:  dla maksymalnych wartości napięć pracy linii, tj.: 420 kV i 245 kV,  dla maksymalnego prądu długotrwale dopuszczalnego dla przewodów fazowych, tj.: 2500 A.  na wysokości 2 m nad powierzchnią terenu,  dla najbardziej niekorzystnego przęsła linii - z uwagi na odległości pomiędzy przewodami, tj. pomiędzy słupami mocnymi. Po wybudowaniu linii, przed oddaniem jej do użytkowania wykonuje się pomiary natężenia pola elektromagnetycznego. Na podstawie porównania wyników obliczeń teoretycznych i pomiarów wykonanych dla budowanych i uruchomianych w ostatnich latach linii 400 kV można stwierdzić, że wartości natężenia pola wyznaczone na podstawie wyliczeń są wyższe od wartości zmierzonych. Pole elektryczne Na wartość maksymalną oraz rozkład natężenia pola elektrycznego E w otoczeniu urządzeń będących pod napięciem wpływają następujące parametry:  napięcie robocze,  odległość od części będących pod napięciem. Natężenie pola szybko maleje wraz ze wzrostem odległości od źródła napięcia. Natomiast elementy w pobliżu urządzeń takie jak drzewa, metalowe ogrodzenia, obiekty budowlane, wpływają w istotny sposób na rozkład natężenia pola elektrycznego, szczególnie w ich otoczeniu. Wpływ tych elementów zmniejsza natężenie pola elektrycznego lub je eliminuje. Określenie wpływu ww. elementów jest możliwe na ogół jedynie na podstawie pomiarów wykonywanych w czasie pracy linii. Wartości natężenia pola elektrycznego określono na wysokości 2 m od poziomu ziemi. Ze względu na fakt, że maksymalna wartość natężenia pola elektrycznego pod linią występuje w przypadku, w którym odległość od ziemi najniżej zawieszonego przewodu jest najmniejsza (h = hmin), obliczenia przeprowadzone dla najmniejszej odległości przewód roboczy - ziemia, tj. h = hmin = 11 m (taka odległość przewodów roboczych od ziemi może wystąpić jedynie przy najwyższej dopuszczalnej temperaturze przewodów +80o C lub przy temperaturze otoczenia –5oC i obciążeniu przewodów tzw. sadzią charakterystyczną – oblodzeniu przewodów). W warunkach normalnej pracy linii odległość przewodów fazowych od ziemi będzie zazwyczaj (przez większość czasu pracy linii) większa od minimalnej. Obliczenia przeprowadzono dla maksymalnego dopuszczalnego napięcia roboczego linii 400 kV tzn. dla napięcia 420 kV (napięcie robocze linii 400 kV może zmieniać się w zakresie od 380 kV do 420 kV). Na obszarze, na którym natężenie pola elektrycznego jest mniejsze niż 1 kV/m, nie ma żadnych ograniczeń w zagospodarowaniu terenu i obszar ten uważa się za całkowicie bezpieczny dla ludzi. Na terenach, na których natężenie pola elektrycznego przekracza wartość 1 kV/m obowiązuje zakaz realizacji zabudowy mieszkaniowej.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 97 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Tereny na których natężenie pola elektrycznego jest większe niż 10 kV/m muszą zostać zabezpieczone przed dostępem ludzi. Pole magnetyczne Rozporządzenie Ministra Środowiska podaje jako wartość graniczną natężenia składowej magnetycznej H pola elektromagnetycznego o częstotliwości 50 Hz (pola magnetycznego), dopuszczalną w środowisku dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz dla miejsc dostępnych dla ludności, podaje 60 A/m. Wartość ta dotyczy przestrzeni do 2 m nad powierzchnią ziemi lub inną powierzchnią, na której mogą przebywać ludzie. Pole magnetyczne w otoczeniu urządzenia elektrycznego zależy od prądu jaki przez to urządzenie przepływa. Im prąd jest większy, tym natężenie pola magnetycznego w jego otoczeniu jest większe. Natężenie pola magnetycznego szybko maleje wraz ze wzrostem odległości od źródła prądu.

Wartość maksymalna natężenia pola magnetycznego Hmax w bezpośrednim otoczeniu linii, wyznacza się zgodnie z przepisami rozporządzenia na wysokości 2,0 m nad ziemią (tuż nad głową człowieka o przeciętnym wzroście) zależy przede wszystkim od prądu w linii (I) oraz od odległości przewodów roboczych od ziemi (h). Największe wartości natężenia pola magnetycznego występują przy obciążeniu linii maksymalnym prądem (Imax) i przy najmniejszej odległości przewodów roboczych od ziemi (h = hmin = 11,0 m). Największych wartości natężenia pola magnetycznego należy spodziewać się w okolicach środka przęsła, bowiem zazwyczaj tam odległość przewodów od ziemi jest najmniejsza. Przy zbliżaniu się do konstrukcji słupów natężenie pola magnetycznego maleje, podobnie jak przy oddalaniu się od osi linii. Do obliczeń przyjęto, analogicznie jak w obliczeniach pola elektrycznego, że:  wzdłuż całej trasy projektowanej linii odległość przewodów roboczych od ziemi w żadnym z przęseł nie będzie mniejsza niż 11,0 m,  maksymalny prąd w przewodzie fazowym linii wynosi 2500 A. W związku z dostosowaniem zwisów przewodów istniejącej linii 400kV do pracy w maksymalnej temperaturze +80°C do obliczeń przyjęto, że minimalna odległość przewodów od ziemi wynosi 11 m. Ze względu na to, że początkowo będzie pracował tylko jeden tor 220 kV, a do roku 2030 linia będzie pracować jako dwunapięciowa, w obliczeniach uwzględniono cztery warianty pracy linii:  praca jednego toru na napięciu 220 kV,  praca jednego toru na napięciu 220 kV i drugiego na napięciu 400 kV,  praca jednego toru na napięciu 400 kV,  praca dwóch torów na napięciu 400 kV. Rozkład natężenia pola elektromagnetycznego zależy od układu przewodów w przekroju poprzecznym linii, a układ i odległości przewodów od siebie zależą od rodzajów słupów jakie wystąpią w przęśle linii. Z tego względu zanalizowano i oceniono oddziaływania pola elektrycznego w otoczeniu przęseł linii ograniczonych słupami:  przelotowymi (najczęściej występujące przęsło) P - P  przelotowy zwykły – przelotowy leśny P - PL  przelotowy – trzy rodzaje słupów mocnych P - M1 P - M3 P - M6  dwoma słupami mocnymi M1 - M1 Na podstawie wykonanych obliczeń natężenia pola elektrycznego stwierdzono, że: 1. Natężenie pola elektrycznego pod linią nie przekroczy wartości:  4 kV/m pod linią 220 kV (kiedy pracuje tylko 1 tor na napięciu 220 kV),  6,5 kV/m pod linią 400 kV przy pracy obu torów na napięciu 400 kV,  6,9 kV/m pod linią 400 kV przy pracy jednego toru na napięciu 400 kV,  6,7 kV/m pod linią 400 kV. 2. Maksymalna szerokość obszaru, na którym natężenie pola elektrycznego będzie większe od 1 kV/m wystąpi przy pracy dwóch torów 400 kV i wyniesie 54 m, po 27 m od osi linii w każdą stronę.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 98 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Na podstawie wykonanych obliczeń natężenia pola magnetycznego stwierdzono, że natężenie pola magnetycznego w miejscach dostępnych dla ludzi w otoczeniu przedmiotowej linii nie będzie większe niż:  32,5 A/m przy pracy dwóch torów na napięciu 400 kV,  28 A/m przy pracy jednego toru na napięciu 400 kV i będzie znacznie mniejsze niż dopuszczalna wartość 60 A/m. Wyniki analiz w raporcie referencyjnym wskazywały, że ze względu na emisję pola elektromagnetycznego przez pracującą linię Ostrołęka – Olsztyn Mątki, bez względu na układ pracy linii, minimalna szerokość obszaru, w którym musi obowiązywać zakaz zabudowy mieszkaniowej wynosi 54 m, po 27 m od osi linii w każdą stronę. Była to w związku z tym minimalna szerokość pasa technologicznego określona w raporcie. Podobna sytuacja będzie miała miejsce najprawdopodobniej w przypadku linii 2x400 kV po trasie istniejącej linii wysokiego napięcia 220 kV relacji Ostrołęka - Miłosna, której budowę uwzględniono w projekcie Studium. W myśl przepisów o dopuszczalnym poziomie natężeń pola elektromagnetycznego w środowisku, nie ma możliwości lokalizacji budynków mieszkalnych lub budynków stałego przebywania ludzi na terenach, gdzie jego oddziaływanie przekracza podane normy. Łąki, pastwiska i obszary rolne nie zmienią swojego przeznaczenia i będą mogły być wykorzystywane w taki sposób jak wcześniej. Pas nie wpłynie również na drogi, cieki czy zbiorniki wodne. Pozostałe inwestycje uwzględniane w projekcie SUiKZP nie powinny się wiązać z istotną zmianą promieniowania elektromagnetycznego na obszarze gminy Rzekuń.

6.6. ZAGROŻENIA DLA KRAJOBRAZU

Realizacja zapisów projektu Studium będzie wiązać się ze zmianami w krajobrazie gminy Rzekuń. Zmiany można podzielić na: czasowe, trwające jakiś okres czasu, powiązane z etapem realizacji przedsięwzięć np. budowa dróg, budowa elektrowni, rozbiórka i budowa linii energetycznych oraz trwałe, związane z funkcjonowaniem lub eksploatacją przedsięwzięć. Największy wpływ na krajobraz będą miały obiekty dużych rozmiarów, które będą wyróżniać się w krajobrazie i mogą być dominantami np. blok C elektrowni Ostrołęka, linie energetyczne 400 kV które zastąpią istniejące linie 220 kV jak również planowana droga krajowa nr 61 z mostem na Narwi i droga wojewódzka nr 627 Ostrołęka- Wyszków. Zmiany w krajobrazie związane będą również ze wzrostem liczby zabudowań. Miejsca dogodne do lokalizacji nowych budynków rozmieszczone są na terenie całej gminy i skupiają się w pobliżu zabudowań już istniejących. Potencjalne zagrożenie dla krajobrazu w tego typu inwestycjach może stanowić nadmierne rozproszenie budynków, nieuporządkowane, niewłaściwe rozmieszczenie ich w przestrzeni, zaburzające ład przestrzenny gminy. Problem może też stanowić niedostosowanie architektury i gabarytów projektowanej zabudowy do istniejącego aktualnie krajobrazu. Istniejące linie 220 kV zostaną zastąpione przez nowe linię elektroenergetyczne 400 kV. Skutkować to będzie tym, że na niektórych terenach gminy Rzekuń pojawią się nowe dominanty krajobrazowe w postaci słupów nowych słupów (potencjalnie wyższych). Wraz ze wzrostem gabarytów zwiększy się również ich widoczność. Nie ma w praktyce skutecznych środków ograniczających wpływ projektowanej linii na krajobraz. W celu jego minimalizacji stosuje się malowanie konstrukcji słupów na kolor harmonizujący z otoczeniem np. zielony lub jasno szary. W trakcie budowy (linia 400 kV) oraz rozbiórki (linia 220 kV) oraz budowy poszczególnych odcinków dróg i kolei, czy innych inwestycji w danych lokalizacjach będą znajdować się maszyny budowlane, pojazdy oraz także elementy składowe linii: kable i konstrukcje słupów. Wszystkie wymienione elementy będą obcymi i dodatkowymi obiektami w istniejącym krajobrazie rolniczym. Należy podkreślić jednak, że ten odmienny stan minie po zrealizowaniu inwestycji. Pojawienie się dominujących w krajobrazie obiektów punktowo-liniowych jakie powstaną w wyniku: budowy, elektrowni, budowy odcinka drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka – Wyszków, przebudowy i rozbudowy drogi krajowej nr 61, przebudowy linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia 220 kV na 400 kV wniesie następujące zmiany:  zmianę harmonijnego krajobrazu przyrodniczo – kulturowego otoczenia poszczególnych wsi;

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 99 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 zmianę harmonijnego krajobrazu leśnego w miejscach, gdzie obiekty te będą przebiegać przez lasy;  niewielkie zmniejszenie rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej przez punktowe i liniowe zajęcie terenu. Budowa drogi wojewódzkiej, jak i przebudowa oraz rozbudowa drogi krajowej wiąże się z silnym przekształceniem krajobrazu. Zostanie usunięta część roślinności gminy, w miejscach gdzie będą przebiegać drogi (grunty użytkowane rolniczo, lasy, nieużytki). Pojawi się most na rzece Narew. Na czas budowy na obszarze inwestycji pojawią się maszyny budowlane, nasypy, składowiska konstrukcji. Bliskie położenie dwóch inwestycji (drogi wojewódzkiej i torów kolejowych) być może ograniczy w pewnym stopniu przekształcenia na tych terenach, o ile prace zaplanowane zostaną w odpowiedni sposób. Podczas przebudowy linii kolejowej degradacji ulegnie roślinność i siedliska w bezpośrednim sąsiedztwie torów kolejowych. Przebudowie mogą ulec budynki PKP i cała sieć trakcyjna. Należy podkreślić, że ocena wpływu projektowanych inwestycji na krajobraz jest bardzo złożona, jako że każda tego typu ocena ma częściowo subiektywny charakter, zależny od osobistych odczuć i upodobań. Walory przyrodniczo-krajobrazowe przedmiotowej gminy na znacznym jej obszarze predysponują ją do spełniania funkcji rolniczo-leśnej. Charakter prowadzonej gospodarki leśnej oraz kierunek rozwoju rolnictwa (np. ekologiczny- ekstensywny lub intensywny) będę również miały wpływ na krajobraz gminy. Budowa sieci kanalizacji, wodociągów i gazociągów także spowoduje czasowe przekształcenia terenu i niewielkie, czasowe zmiany w krajobrazie gminy Rzekuń m.in. czasowe usuwanie roślinności, nasypy itp. Będą to jednak inwestycje o mniej istotnym wpływie na krajobraz przyrodniczy i kulturowy.

6.7. ZAGROŻENIA DLA OBSZARÓW CHRONIONYCH I KORYTARZY EKOLOGICZNYCH

Natura 2000 Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Dolnej Narwi PLB140014 W granicach gminy Rzekuń w obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi już na etapie projektowania Studium ograniczono powierzchnię nowych terenów o przeznaczeniu pod zabudowę. Wyznaczono ok. 5,55 ha dodatkowych terenów o funkcji zabudowy. Położone są one poza terasem zalewowym Narwi i przylegają ściśle do istniejącej zabudowy. 4,83 ha znajduje się we wsi Kamianka, a 0,72 ha we wsi Teodorowo. Najcenniejsze siedliska lęgowe ptaków w obszarze położone są w terasie zalewowym rzeki, na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Zapisy Studium wyłączają te tereny spod nowej zabudowy. W związku z powyższym zapisy Studium odnoszące się do nowych terenów o przeznaczeniu pod zabudowę nie będą stwarzać zagrożeń dla spójności, integralności i prawidłowego funkcjonowania obszaru. Pewne zagrożenia dla tego obszaru mogą nieść za sobą przedsięwzięcia liniowe: budowa nowej przeprawy mostowej w ciągu drogi krajowej nr 61 oraz budowa nowych linii elektroenergetycznych 400 kV w miejscu istniejących linii 220 kV. Szczegółowa analiza zagrożeń i ocena oddziaływania tych inwestycji na obszary N2000 wraz z zastosowaniem działań minimalizujących negatywny wpływ oraz wykonania ewentualnych kompensacji przyrodniczych znajduje się w zakresie raportów oddziaływania na środowisko, których sporządzenie dla tych inwestycji jest wymagane zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 71). Szczegółowa analiza wpływu poszczególnych inwestycji przewidzianych w projekcie Studium na ten obszar Natura 2000 znajduje się w rozdziale 9.1. Pomniki przyrody Realizacja zapisów Studium może w przypadku niektórych pomników przyrody nieść ze sobą zagrożenia. Temat ten poruszany był już w rozdziale 4.1. Niektóre pomniki przyrody położone są bezpośrednim sąsiedztwie infrastruktury drogowej lub na terenach przeznaczonych do zabudowy mieszkaniowej i usługowej. W miejscowości Goworki planowana jest budowa sieci kanalizacji sanitarnej, a w miejscowościach Laskowiec, Teodorowo, Rzekuń i Czarnowiec jej przebudowa. W miejscowościach tych w pobliżu istniejącej już zabudowy zlokalizowane są pomniki przyrody - drzewa. Realizacja wyżej wymienionych działań może kolidować z pomnikami przyrody. W bardzo bliskim położeniu od trasy DW627 znajdują się drzewa wchodzące w skład pomnika przyrody "Aleja sosnowa". W przypadku modernizacji drogi również może wystąpić sytuacja konfliktowa.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 100 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zaleca się ostrożność przy wykonywaniu wszelkich prac i możliwe ograniczenie eksploatacji terenu w pobliżu pomników przyrody m.in. składowania elementów konstrukcji, rozjeżdżania terenu, naruszania profilu glebowego w pobliżu pomnika przyrody. Należy zwrócić szczególną uwagę na system korzeniowy drzew i realizować przedsięwzięcia w taki sposób aby go nie uszkodzić podczas prac ziemnych. Korytarze Ekologiczne Największym zagrożeniem dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania korytarzy ekologicznych, w tym zachowania ich drożności, jest powstawanie trwałych barier uniemożliwiających lub znacznie utrudniających migracje fauny i flory. Rozwój zabudowy kubaturowej to jedna z kluczowych form antropopresji, która prowadzi do trwałych zmian w powierzchni ziemi i krajobrazie oraz wiąże się z utratą dotychczasowych funkcji przyrodniczych danego terenu. Rozwój zabudowy ma zwykle wieloaspektowy wpływ na łączność ekologiczną. Najważniejsze formy negatywnego oddziaływania to tworzenie barier ekologicznych – usunięcie roślinności, zniszczenie gleby, wznoszenie budynków oraz towarzyszących im obiektów i instalacji, powodują powstanie obszarów o warunkach niekorzystnych dla bytowania i przemieszczania się zwierząt. Obszarom zabudowanym dodatkowo towarzyszą sieci komunikacyjne, rolnictwo wielkoobszarowe i tereny przemysłowe, które łącznie tworzą bariery ekologiczne powodujące fragmentację przestrzeni przyrodniczej. Podzielone przez bariery siedliska i korytarze ekologiczne uniemożliwiają przemieszczanie się wielu gatunków, powodując izolację populacji i obszarów cennych przyrodniczo. Tereny zabudowane tworzą fizyczne bariery dla przemieszczających się zwierząt, a także bariery behawioralne – brak odpowiednich warunków osłonowych oraz emisja hałasu i sztucznego światła odstraszają zwierzęta, powodując ich wycofanie się z otoczenia terenów zabudowanych. Dane o wymaganiach przestrzennych wielu gatunków, uzyskane na podstawie różnego typu badań (np. radiotelemetrycznych) wykazują, że największym zagrożeniem dla trwałości ich populacji jest fragmentacja środowiska. W ostatnich dziesięcioleciach dynamiczny rozwój badań genetycznych pokazał, że fragmentacja i izolacja środowisk ma wielki wpływ nie tylko na liczebność organizmów, ale również na różnorodność genetyczną populacji zwierząt i roślin. W projekcie Studium znajdują się zapisy dotyczące wprowadzenia nowych liniowych przedsięwzięć: rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi, budowa nowej drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków, budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV, modernizacja linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka - Tłuszcz. Największe znaczenie dla korytarzy ekologicznych w gminie mają drogi, które mogą stanowić bariery dla migracji zwierząt lub stanowić zagrożenie dla nich w postaci ryzyka kolizji z pojazdami. Zarówno planowana DK61 jak i DW627 przecinają wyznaczone korytarze ekologiczne. Planowana droga krajowa koliduję z doliną Narwi i północnym skrajem największego kompleksu leśnego w gminie. Natomiast planowana droga wojewódzka na znacznej długości przebiega równoległe do istniejącej linii kolejowej, co jest korzystne dla środowiska przyrodniczego, koliduje jedynie z północnym skrajem największego kompleksu leśnego w gminie i łączy się z planowaną droga krajową w miejscowości Czarnowiec. Zaprojektowanie obu dróg na skraju kompleksu leśnego wydaje się być rozwiązaniem dobrym. Zajęciu ulegnie tylko jego fragment, sąsiadujący bezpośrednio z terenami przeznaczonymi pod zabudowę mieszkaniową i usługową. Nie dojdzie do znaczącej fragmentaryzacji kompleksu leśnego. Na obszarze korytarzy ekologicznych w gminie Rzekuń znajduje się linia kolejowa oraz linia energetyczna, które będą, w myśl zapisów Studium, remontowane. Wykonywanie robót budowlanych niesie ze sobą zagrożenie w postaci płoszenia migrujących zwierząt. W gminie Rzekuń znajdują się tereny o charakterze korytarzy ekologicznych zagrożone zmniejszeniem przepustowości już przy obecnych uwarunkowaniach zagospodarowania przestrzennego. Szczegółowa analiza zagrożeń i ocena oddziaływania tych inwestycji na korytarze ekologiczne wraz z zastosowaniem działań minimalizujących negatywny wpływ oraz wykonania ewentualnych kompensacji przyrodniczych znajduje się w zakresie raportów oddziaływania na środowisko, których sporządzenie dla tych inwestycji jest wymagane zgodnie z Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 71).

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 101 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

6.8. ZAGROŻENIA DLA RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ

Projekt Studium może wpłynąć na zmniejszenie różnorodności biologicznej w skali lokalnej w gminie. Obecność człowieka i jego wytworów wiąże się ze zwiększeniem emisji zanieczyszczeń, w tym hałasu, płoszeniem zwierząt, zmianami w sposobie funkcjonowania siedlisk oraz w behawiorze zwierząt; usuwaniem i przekształcaniem roślinności, a nawet potencjalnie możliwym zabijaniem zwierząt. Co w konsekwencji może wpływać ograniczająco na liczebność populacji niektórych gatunków w skali regionu. Niektóre z gatunków np. płazów mogą ginąć w wyniku kolizji z pojazdami i na drogach, a inne zwierzęta np. duże ssaki będą miały trudność z przystosowaniem się do panujących nowych warunków przestrzennych i siedliskowych związanych z postępującym zagospodarowywaniem terenów gminy i mogą się przenosić. Zagrożenie dla różnorodności biologicznej dotyczyć będzie przede wszystkim terenów wyznaczonych pod zabudowę. W większości będą to obszary położone blisko już istniejącej zabudowy i infrastruktury, dlatego podlegają stałym wpływom antropopresji i są w znacznej mierze przekształcone w wyniku działalności człowieka. Tereny wyznaczone pod zabudowę w projekcie Studium to najczęściej intensywnie wykorzystywane pola uprawne, łąki i pastwiska, a także nieużytki i tereny ruderalne. Tereny te posiadają przeciętne walory przyrodnicze, ale odznaczają się dużym udziałem powierzchni biologicznie czynnych i są miejscem występowania pospolitych gatunków grzybów, roślin i zwierząt. Po wprowadzeniu zabudowy oraz elementów jej towarzyszących (ogrodzenia, parkingi, garaże, chodniki, słupy energetyczne) powierzchnia biologicznie czynna zmniejszy się, a siła i intensywność antropopresji wzrośnie. W takiej sytuacji można prognozować ustąpienie gatunków, których tolerancja ekologiczna będzie zbyt wąska w stosunku do nowych warunków środowiskowych. Powstanie nowej zabudowy będzie wiązało się również z zasiedleniem jej okolic przez gatunki najbardziej odporne na antropopresję, najczęściej będą to pospolite gatunki synantropijne. Głównymi typami oddziaływań negatywnych związanych z antropopresją na terenach zabudowanych należą:  zajęcie i przekształcenie powierzchni terenu;  przekształcenie składu i struktury szaty roślinnej;  emisja zanieczyszczeń do wody, powietrza i gleby;  zwiększenie poziomu hałasu i stała obecność człowieka,  działalność człowieka związana z zagospodarowaniem i użytkowanie terenu: prace ogrodnicze, prace remontowe i budowlane, świadoma eliminacja gatunków uciążliwych oraz szkodliwych lub niebezpiecznych dla człowieka.

6.9. ZAGROŻENIA DLA GRZYBÓW, ROŚLIN I SIEDLISK PRZYRODNICZYCH

W miejscach rozwoju zabudowy siedliska roślin i grzybów ulegają zajęciu przez usunięcie roślinności oraz zmianę warunków glebowych i stosunków wodnych. Obszary zabudowane są dodatkowo źródłem szeregu emisji zanieczyszczeń, które powodują degradację otaczających siedlisk. Szkodliwe emisje, takie jak zanieczyszczenia chemiczne (powietrza, gleby, wód), zwiększony poziom hałasu, zanieczyszczenie światłem, promieniowanie cieplne, wpływają szkodliwie na całe ekosystemy, zmieniając i pogarszając warunki bytowania znacznej ilości gatunków. W przypadku realizacji nowej zabudowy w gminie Rzekuń (mieszkaniowej, zagrodowej, rekreacyjnej itp.) zagrożenie dla roślin, grzybów i siedlisk przyrodniczych stanowić będzie przede wszystkim zajęcie terenu pod inwestycje, ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej, a także zwiększona penetracja terenu, prowadząca do jego ruderalizacji. W większości miejsc wytypowanych do wymienionych w projekcie Studium inwestycji występują zbiorowiska synantropijne, bądź w pewnym stopniu przekształcone w wyniku działalności człowieka, na zmienionych przez niego siedliskach. Są to fitocenozy o zazwyczaj niskiej lub przeciętnej wartości przyrodniczej i ich zniszczenie nie będzie miało wpływu na stan ochrony cennych siedlisk i gatunków. Zagrożenie dla siedlisk przyrodniczych może stanowić fakt dopuszczenia w projekcie Studium zabudowy także w sąsiedztwie stwierdzonych siedlisk. Ma to miejsce szczególnie na gruntach miejscowości Ławy. Pogorszenie stanu siedliska w trakcie budowy dróg, tras kolejowych i towarzyszącej infrastruktury, np. poprzez zmianę warunków glebowych, zaburzenie stosunków wodnych lub zanieczyszczenie gleby i wody może obniżać

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 102 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ przeżywalność organizmów, szczególnie zasiedlających glebę lub środowisko wodne. W przypadku przewidzianych w Studium: rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi, budowa nowej drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków, budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV, modernizacja linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka - Tłuszcz zagrożenia będą występować przede wszystkim na etapie budowy i będą obejmować:  zajęcie terenu (pod pas jezdni, torowisko, słupy),  zajęcie terenu pod drogi dojazdowe, place manewrowy i składowiska materiałów budowlanych;  przypadkowe niszczenie gatunków grzybów i roślin przy okazji prowadzenia prac budowlanych;  zanieczyszczenie środowiska (gleby, wody) substancjami chemicznymi. W związku z mogącymi potencjalnie występować zagrożeniami dla stanowisk roślin i grzybów oraz siedlisk przyrodniczych przy realizacji zapisów Studium, prace budowlane należy zaplanować tak, aby miejsca składowania materiałów, placów manewrowych oraz dróg dojazdowych były zlokalizowane poza obszarem występowania chronionych gatunków roślin, czy siedlisk przyrodniczych. Jeśli nie będzie to możliwe wskazuję się opracowanie wariantu lokalizacyjnego i technologicznego, który w najmniejszym stopniu przyczyni się do zniszczenia stanowisk chronionych gatunków roślin oraz siedlisk. Innymi zagrożeniami dla szaty roślinnej i siedlisk przyrodniczych gminy Rzekuń, które nie są związane z zapisami Studium, są:  nielegalna eksploatacja surowców oraz nielegalne wysypiska odpadów i wylewiska w lasach, na terenach poeksploatacyjnych lub na nieużytkach, które prowadzą do punktowego zniszczenia środowiska przyrodniczego;  znacząca intensyfikacja rolnictwa, z pominięciem zasad rolnictwa ekologicznego;  prace związane z utrzymaniem rzek oraz utrzymaniem urządzeń ochrony przeciwpowodziowej, melioracji podstawowych i szczegółowych.

6.10. ZAGROŻENIA DLA FAUNY

Wszystkie omawiane niżej zagrożenia dla poszczególnych organizmów żywych i siedlisk przyrodniczych mogą występować jako oddziaływanie bezpośrednie i pośrednie. Oddziaływania bezpośrednie są to czynniki zagrażające samemu organizmowi, powodujące jego śmierć, wymuszone przemieszczenie, utratę zdrowia, czy potomstwa. Oddziaływanie pośrednie dotyczy zmian lub utraty środowiska życia (siedliska gatunku - żerowiska, lęgowiska), emisji zanieczyszczeń do środowiska, pogorszenia się warunków bytowania.

6.10.1. ZAGROŻENIA DLA BEZKRĘGOWCÓW

Stanowiska cennych gatunków bezkręgowców znajdują się poza zasięgiem oddziaływana przedsięwzięć, których dotyczą zapisy projektu Studium. Chronione gatunki owadów (np. trzmiele) spotykanych w sąsiedztwie terenów przeznaczonych w Studium do różnego typu przekształceń antropogenicznych, o których mowa powyżej, są bardzo mobilne, więc istnieje pewne prawdopodobieństwo, iż mogą się na nich pojawić. Jednak wpływ inwestycji na chronione gatunki owadów lub innych cennych gatunków bezkręgowców na etapie realizacji i eksploatacji będzie znikomy i nie przewiduje się istotnie negatywnego oddziaływania na ich lokalne populacje. Zagrożeniami dla bezkręgowców wynikającymi z realizacji przedsięwzięć związanych ze Studium są:  zajęcie fragmentu siedliska pod inwestycję,  możliwe przypadkowe, nieumyślne zabijanie zwierząt,  możliwe przypadkowe, nieumyślne niszczenie stadiów młodocianych,  zanieczyszczenie środowiska występowania substancjami chemicznymi, odpadami. Potencjalne zagrożenia na etapie eksploatacji planowanych przedsięwzięć związanych ze Studium to:  przypadkowe, nieumyślne zabijanie zwierząt,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 103 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 emisja zanieczyszczeń do środowiska. Stanowiska występowania większości chronionych i cennych gatunków bezkręgowców znajdują się poza zasięgiem oddziaływana przedsięwzięć, których dotyczą zapisy projektu Studium. Chronione gatunki owadów spotykanych w sąsiedztwie terenów, o których mowa powyżej, są jednak bardzo mobilne, istnieje więc prawdopodobieństwo, iż mogą pojawić się na nich pojawić i wtedy inwestycje potencjalnie mogą stanowić dla nich zagrożenie.

6.10.2. ZAGROŻENIA DLA RYB

Zapisy projektu Studium dotyczące inwestycji powodujących przekształcenia w układach wodnych gminy mogą powodować potencjalne zagrożenia dla organizmów związanych z wodami powierzchniowymi, w tym dla ichtiofauny. Rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi oraz budowa nowej drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków może wpłynąć na stopień zanieczyszczenia lokalnych odcinków rzek podczas prac wykonawczych. Wspomniane inwestycje uwzględnione w SUiKZP przecinają rzekę Narew, Dopływ spod Korczaków i Dopływ spod Starej Wsi. Aby uniknąć ewentualnego zanieczyszczenia wód rzeki podczas prac budowlanych należy place manewrowe, drogi dojazdowe oraz składowiska materiałów ulokować w bezpiecznej odległości poza zasięgiem oddziaływana przedsięwzięcia na środowisko wodne. Zagrożeniami dla ichtiofauny wynikającymi z realizacji przedsięwzięć związanych ze Studium mogą być:  możliwe przypadkowe, nieumyślne zabijanie zwierząt,  możliwe przypadkowe, nieumyślne niszczenie stadiów młodocianych,  zanieczyszczenie środowiska występowania substancjami chemicznymi, odpadami. Potencjalne zagrożenia na etapie eksploatacji planowanych przedsięwzięć związanych ze Studium to:  przypadkowe, nieumyślne zabijanie zwierząt,  emisja zanieczyszczeń do środowiska.

6.10.3. ZAGROŻENIA DLA PŁAZÓW I GADÓW

Teren gminy Rzekuń jest dość licznie zamieszkany przez przedstawicieli obu gromad. Ich występowanie jest jednak silnie związane z obecnością pewnych siedlisk, a przy ich braku np. na terenach antropogenicznych płazy i gady mogą nie występować wcale lub występować sporadycznie. Potencjalne zagrożenia dla herpetofauny związane z realizacją przedsięwzięć uwzględnionych w Studium to:  zajęcie siedlisk pod inwestycję,  możliwe przypadkowe, nieumyślne zabijanie zwierząt,  możliwe przypadkowe, nieumyślne niszczenie stadiów młodocianych,  zanieczyszczenie środowiska występowania substancjami chemicznymi. Potencjalne zagrożenia na etapie eksploatacji planowanych przedsięwzięć związanych ze Studium to:  przypadkowe, nieumyślne zabijanie zwierząt,  emisja zanieczyszczeń, odpadów do środowiska. Płazy występujące na terenach, których dotyczą zmiany, związane są przede wszystkim ze starorzeczami i ich rozlewiskami z rowami melioracyjnymi, zastoiskami wód pojawiającymi się okresowo na łąkach, zbiornikami śródleśnymi, torfowiskami. Są to miejsca zarówno rozrodu płazów jak i ich bytowania. Zmiany zagospodarowania tych terenów i ich okolic mogą prowadzić do pogorszenia stanu siedlisk płazów, w tym żerowisk. Także zanieczyszczenie środowiska substancjami chemicznymi może prowadzić do pogorszenia stanu miejsc żerowania lub warunków rozrodu płazów, a w skrajnych przypadkach do całkowitego zniszczenia siedlisk. Zagrożenie to może wystąpić w sytuacji wydostania się do środowiska substancji chemicznych (ropopochodne i inne) np. podczas awarii sprzętów używanych do prac przygotowujących tereny do budowy.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 104 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Przypadkowe zabijanie płazów może doprowadzić do zmniejszenia wielkości populacji tej grupy kręgowców. Efekt ten może nasilić się w okresach migracji płazów z/lub do miejsc ich rozrodu. Planowane nowe odcinki dróg prawdopodobnie przyczynią się do większej śmiertelności płazów. Należy wspomnieć, że niektóre obiekty związane z działalnością człowieka jak np. rowy melioracyjne w pewnych warunkach mogą wpływać korzystnie (siedliskotwórczo) na faunę płazów. Bowiem mogą one pełnić rolę miejsc rozrodu oraz szlaków migracyjnych dla tej grupy zwierząt. Podczas badań na terenie przeznaczonym w projekcie Studium pod zabudowę (nieużytki) odnotowano jeden gatunek gada - jaszczurkę zwinkę, co świadczy o małej atrakcyjności terenów przeznaczonych pod zabudowę dla tej grupy zwierząt. Modernizacja linii kolejowej jak i nowe zabudowania mogą wpłynąć na lokalne populacje tego gatunku, które zamieszkują nasypy kolejowe i nieużytki wokół nich.

6.10.4. ZAGROŻENIA DLA PTAKÓW

Skład gatunkowy ptaków świadczy o występowaniu korzystnych dla awifauny warunków i dobrze zachowanych siedlisk na terenie gminy Rzekuń. Lokalna mozaika siedlisk oraz różnorodność zespołów roślinnych wynikająca z głównie rolniczej działalności człowieka na badanym terenie, stwarza warunki bytowania dla stosunkowo licznej awifauny. Zdecydowana większość dogodnych siedlisk znajduje się zachodniej i północnej części gminy w dolinie Narwi i objęta jest ochroną w formie obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi (PLB140014). Dolina Narwi posiada również rangę Ostoi ptaków o znaczeniu międzynarodowym IBA (Important Bird Area). Stwierdzono tam znaczące liczebności lęgowych gatunków ptaków wodno-błotnych zagrożonych wyginięciem zarówno w skali Polski, jak i w skali kontynentu europejskiego. Obszar doliny Narwi w granicach gminy Rzekuń jest zróżnicowany siedliskowo. Najcenniejsze siedliska dla gatunków ptaków związanych z dolinami rzecznymi (starorzecza, okresowo zalewane łąki, pastwiska, zbiorowiska leśne o charakterze łęgowym) występują przede wszystkim na gruntach wsi Kamianka, Teodorowo i Laskowiec. Generalnie udział tych siedlisk jest niższy niż w innych gminach sąsiednich: Lelis, Goworowo, Miastkowo. Dolina Narwi odgrywa ważną rolę nie tylko jako miejsce rozrodu ptaków. Pełni również funkcje korytarza migracyjnego ptaków w okresie wiosennym i jesiennym, szczególnie dla blaszkodziobych (Anseriformes) i siewkowych (Charadriiformes). Ze względu na siedliska i dużą jednolitą powierzchnię za cenny dla awifauny uznać można również kompleks leśny pomiędzy miejscowościami Kamianka, Korczaki i Borawe. Lasy tworzy przede wszystkim drzewostan o charakterze borów sosnowych świeżych. Tereny w pozostałej część gminy charakteryzują się niższymi walorami ornitologicznymi. Pola i intensywnie użytkowane łąki tworzą mozaikę siedlisk lęgowych przede wszystkim dla pospolitych i szeroko rozpowszechnionych w Polsce gatunków ptaków. Realizacja większości inwestycji i przedsięwzięć, które uwzględnia projekt nowego SUiKZP związana jest w różnym stopniu z zagrożeniami w stosunku do awifauny. Potencjalne zagrożenia dla ptaków na etapie realizacji planowanych przedsięwzięć uwzględnionych w Studium to:  zajęcie fragmentu siedliska pod inwestycję,  przypadkowe zabijanie zwierząt,  przypadkowe, nieumyślne niszczenie gniazd i lęgów,  płoszenie i odstraszanie.  zanieczyszczenie środowiska występowania substancjami chemicznymi, odpadami. Zajęcie terenu pod zabudowę skutkuje trwałym wyłączeniem części środowiska ptaków. Na to zagrożenie wyjątkowo narażone są gatunki „konserwatywne” (które trudno adaptują się do zmian w środowisku) oraz wrażliwe na antropopresję. Ze tego względu podczas sporządzania projektu Studium równolegle prowadzono weryfikację położenia nowo wytypowanych terenów pod zabudowę w stosunku do stanowisk oraz siedlisk cennych gatunków ptaków występujących w obszarze Doliny Dolnej Narwi PLB140014, ze szczególnym naciskiem na przedmioty ochrony tego obszaru. Za najbardziej ingerujące w awifaunę doliny Narwi przedsięwzięcia ujęte w projekcie Studium gminy Rzekuń należy uznać przebudowę i rozbudowę drogi krajowej nr 61, w tym budowy trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi oraz budowę linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 105 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Planowana droga krajowa może stwarzać zagrożenie dla ptaków. Może być źródłem kolizji, które będą przekładać się na zwiększenie śmiertelności ptaków. Ponadto hałas drogowy zakłóca komunikację głosową ptaków, istotną szczególnie w okresie lęgowym. Obecnie na terenie gminy Rzekuń, w tym w obszarze Natura 2000 powołanym dla ochrony ptaków i ich siedlisk, znajdują się linie wysokiego napięcia, które zostały zbudowane w przeszłości, zanim utworzono ten obszar. Są one stałym elementem krajobrazu. Planowana linia elektroenergetyczna 400 kV może stwarzać zagrożenie dla ptaków. Kable oraz elementy konstrukcyjne słupów (o dużych gabarytach) mogą być źródłem kolizji, które będą przekładać się na śmiertelność ptaków. Na etapie prognozy nie można jednoznacznie określić w jakim stopniu planowana linia będzie oddziaływać na awifaunę lęgową oraz przelotną. W projekcie Studium wprowadzone zostały zapisy uwzględniające zagrożenia jakie Plan zadań ochronnych określa dla poszczególnych gatunków ptaków, które są przedmiotami ochrony tego obszaru (patrz rozdział 4.1). Zapisy projektu Studium mogą negatywnie wpływać na gatunki ptaków, które występują na terenach przeznaczanych do zmiany zagospodarowania. W czasie realizacji zabudowy mieszkaniowej występować będzie wzmożona penetracja terenu przez ludzi oraz praca ciężkiego sprzętu i urządzeń emitujących hałas. Prace budowlane mogą powodować płoszenie i niepokojenie ptaków lęgowych. Istnieje również potencjalne niebezpieczeństwo niszczenia ptasich lęgów jeśli budowy będą przebiegać w okresie lęgowym. Potencjalne zagrożenia dla ptaków na etapie eksploatacji planowanych przedsięwzięć związanych ze Studium to:  przypadkowe zabijanie zwierząt,  przypadkowe, nieumyślne niszczenie gniazd i lęgów,  płoszenie i odstraszanie.  emisja zanieczyszczeń do środowiska.

6.10.5. ZAGROŻENIA DLA SSAKÓW

Założenia projektu Studium dla gminy Rzekuń niosą ze sobą zagrożenia dla gatunków ssaków, zarówno dla tych naziemnych, jak i dla nietoperzy. Podobnie jak w przypadku pozostałych grup, niebezpieczeństwa mogą pojawić się zarówno na etapie realizacji, jak i eksploatacji obiektów (inwestycji) w szerokim zakresie uwzględnionych przez projekt Studium. Potencjalne zagrożenia dla ssaków na etapie realizacji planowanych przedsięwzięć związanych ze Studium to:  zajęcie fragmentu siedliska pod inwestycje,  przypadkowe zabijanie zwierząt,  płoszenie i odstraszanie,  zanieczyszczenie środowiska występowania substancjami chemicznymi, odpadami. Potencjalne zagrożenia dla ssaków na etapie eksploatacji planowanych przedsięwzięć uwzględnionych w projekcie Studium to:  przypadkowe zabijanie zwierząt,  płoszenie i odstraszanie,  emisja zanieczyszczeń do środowiska. Niebezpieczeństwem dla ssaków wynikającym z realizacji planowanych przedsięwzięć jest przede wszystkim zajęcie ich siedlisk pod te inwestycje. Zjawisko to dotyczy zarówno wszelkiego typu zabudowy i infrastruktury, jak i przedsięwzięć o charakterze liniowym. Zajęcie terenu pod inwestycję jest zagrożeniem, które może doprowadzić do uszczuplenia żerowisk ssaków kopytnych, które występują na obszarze gminy. W zależności od preferencji pokarmowych, siedliskowych oraz przestrzennych wpływ zajęcia terenu będzie różny dla poszczególnych gatunków. Drobne ssaki (gryzonie i ryjówkowate) ze względu na małą mobilność i często glebowo-ściółkowy tryb życia mogą być ofiarami maszyn budowlanych podczas realizacji inwestycji (np. w trakcie zrywania wierzchniej warstwy gleby). Jest to zagrożenie, którego nie da się uniknąć i zminimalizować. Hałas na etapie realizacji może doprowadzić do tymczasowego płoszenia zwierzyny z rejonu i pobliskiego otoczenia inwestycji. Hałas utrudnia polowanie gatunkom namierzającym ofiary przy pomocy słuchu (np. nietoperzom, takim jak nocek duży Myotis myotis, gacek brunatny

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 106 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Plecotus auritus, gacek szary Plecotus austriacus). Zakłócenie to jednak powstaje głównie punktowo i z określonymi przerwami w porze nocnej. Obecność ludzi i maszyn związana z budową, a następnie zamieszkiwaniem ludności, czy obsługą powstałej infrastruktury, może wpływać odstraszająco na ssaki, prawdopodobnie będą się one wycofywać z zajmowanych terenów. Pojawienie się ryzyka związanego z obecnością ludzi, podobnie jak z obecnością drapieżników jest dla zwierząt kosztowne energetycznie, gdyż są one odciągane od innych czynności, takich jak: opieka nad potomstwem, gody, migracje, żerowanie, interakcje socjalne w obrębie grupy, itp., co może wpływać na kondycję osobników i szanse ich przeżycia. Planowane w gminie Rzekuń nowe drogi mogą przyczynić się do wzrostu liczby kolizji pojazdów ze ssakami. Zwłaszcza, że ich odcinki przebiegają przez siedliska chętnie wykorzystywane przez ssaki (doliny rzeczne, lasy, pola z udziałem śródpolnych zadrzewień). Powstanie nowych dróg może wzmacniać efekt barierowy szczególnie dla dużych ssaków. Na etapie prognozy nie sposób określić, jaki wpływ na chiropterofaunę mogą mieć konkretne inwestycje przewidziane w Studium jak np. linia elektroenergetyczna 400 kV, czy budowa nowego odcinka drogi krajowej i wojewódzkiej. Niemniej w tym przypadku usytuowanie obiektów wzdłuż granicy lasu niewątpliwie nie pozostanie bez wpływu na tę grupę zwierząt. Szczegółowa analiza zagrożeń i ocena oddziaływania tych inwestycji na ssaki ,a także pozostałą faunę, wraz z zastosowaniem działań minimalizujących negatywny wpływ oraz wykonania ewentualnych kompensacji przyrodniczych znajduje się w zakresie raportów oddziaływania na środowisko, których sporządzenie dla tych inwestycji jest wymagane zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 71).

6.10.6. ZAGROŻENIA DLA LUDZI I DÓBR MATERIALNYH

Oddziaływania na zdrowie ludzi związane ze zmianą zapisów Studium dotyczą przede wszystkim budowy i przebudowy elementów infrastruktury w gminie: nowych odcinków dróg, linii elektroenergetycznych, sieci kanalizacyjnej, linii kolejowej, a także budowy elektrowni "Ostrołęka - C" i przeznaczeniem nowych terenów pod zabudowę (MN/MU). Przedsięwzięcia te mogą wiązać się z następującymi oddziaływaniami:  emisję hałasu w wyniku pracy sprzętu i maszyn,  emisję hałasu komunikacyjnego,  emisję zanieczyszczeń (spalin, pyłów) do powietrza,  zanieczyszczenie wody i gleb, w tym zaleganie wszelkiego rodzaju odpadów,  zmiana wizualna otoczenia. Negatywne oddziaływanie nowobudowanych oraz przebudowywanych dróg dotyczy w szczególności uciążliwości powstających podczas ich realizacji, a następnie na etapie eksploatacji oddziaływań akustycznych związanych z ruchem pojazdów i emisją zanieczyszczeń do powietrza. Roboty budowlane o dużej koncentracji sprzętu, jak w przypadku planowanego w gminie nowego odcinka drogi krajowej nr 61 oraz wojewódzkiej nr 627 spowodują pogorszenie klimatu akustycznego oraz jakości powietrza w otoczeniu miejsca ich realizacji. W szczególności dotyczy to robót drogowych, które wiążą się ze zmianami na powierzchni ziemi, wykopami, tworzeniem nasypów, układaniem rozgrzanych warstw bitumicznych, a każdy z etapów prac niesie ze sobą emisję hałasu i różnego typu zanieczyszczeń. W przypadku przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu na terenach zabudowy położonych w sąsiedztwie drogi krajowej nr 61 i drogi wojewódzkiej nr 627 (w szczególności terenów chronionych akustycznie) należy stosować rozwiązania chroniące zabudowę mieszkalną oraz inne obiekty przeznaczone na pobyt ludzi. Budynki z pomieszczeniami wymagającymi ochrony przed zewnętrznym hałasem należy chronić poprzez stosowanie elementów osłaniających i ekranujących przed hałasem, a także racjonalne rozmieszczenie pomieszczeń w budynku i zapewnienie wymaganej izolacyjności przegród zewnętrznych. Nowe drogi muszą być projektowane z uwzględnieniem wszelkich norm bezpieczeństwa (np. bezpiecznej odległości od siedzib ludzkich), aby zminimalizować ich potencjalne zagrożenia dla ludzi i dóbr materialnych.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 107 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zagrożenia związane z elektrownią "Ostrołęka C" dotyczyć będą przede wszystkim emisji zanieczyszczeń i pyłów do powietrza. Aktualnie zanieczyszczenia tego typu pochodzą z bloków elektrowni znajdujących się w graniach miasta Ostrołęka. Potencjalne zagrożenia dla ludzi niesie także przebudowa linii elektroenergetycznych 220 kV na 400 kV i związane są z nimi następujące aspekty:  Hałas (na podstawie Raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia budowa linii elektroenergetycznej 400 kV Ostrołęka – Olsztyn Mątki. EL-BIT Consulting. Warszawa. 2011). Nie przewiduje się zagrożeń dla ludzi związanych z hałasem. Na granicy możliwości zabudowy mieszkaniowej ze względu na pole elektryczne (nie można lokalizować budynków mieszkalnych w obszarze, gdzie natężenie pola elektrycznego przekracza 1 kV/m) wartości wskaźników LAeqD i LAeqN przy dobrej pogodzie nie przekroczą 36,5 dB. Poza pasem technologicznym (w odległościach większych niż 35 m od osi linii) przy pracy 2 torów 400 kV wartości wskaźników LAeqD i LAeqN przy dobrej pogodzie (w ciągu ok. 90% czasu rocznego) nie przekroczą 36 dB, czyli nie będą wyższe niż dopuszczalne poziomy hałasu w Polsce. Oddziaływanie hałasu linii 400 kV zamknie się więc w pasie technologicznym, w którym nie można lokalizować zabudowy.  Pole elektromagnetyczne (na podstawie Raportu o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia budowa linii elektroenergetycznej 400 kV Ostrołęka – Olsztyn Mątki. EL-BIT Consulting. Warszawa. 2011) Nie określono jednoznacznego wpływu pola elektrycznego o częstotliwości 50 Hz na organizm człowieka. Należy zaznaczyć, że obowiązująca w Polsce wartość dopuszczalna natężenia pola elektrycznego dla obszarów zabudowy mieszkaniowej jest pięciokrotnie niższa niż w większości krajów Unii Europejskiej. Nie przewiduje się zagrożeń dla ludzi związanych z występowaniem pola elektromagnetycznego. Maksymalna szerokość obszaru, na którym natężenie pola elektrycznego będzie większe od 1 kV/m wystąpi przy pracy dwóch torów 400 kV i wyniesie 54 m – po 27 m od osi linii w każdą stronę. Na podstawie wykonanych obliczeń natężenia pola magnetycznego stwierdzono, że natężenie pola magnetycznego w miejscach dostępnych dla ludzi w otoczeniu przedmiotowej linii nie będzie większe niż:  32,5 A/m przy pracy dwóch torów na napięciu 400 kV,  28 A/m przy pracy jednego toru na napięciu 400 kV, i będzie znacznie mniejsze niż dopuszczalna wartość 60 A/m. Reasumując wyniki analiz dla linii Ostrołęka – Olsztyn Mątki, można stwierdzić, że ze względu na emisję pola elektromagnetycznego przez tę pracującą linię, bez względu na układ pracy linii, minimalna szerokość obszaru, w którym musi obowiązywać zakaz zabudowy mieszkaniowej wynosi 54 m, po 27 m od osi linii w każdą stronę. Jest to zarazem minimalna szerokość pasa technologicznego. Projekt Studium gminy Rzekuń dla linii 400 kV określa zachowanie pasów technologicznych o szerokości 70 m, po 35 metrów w obie strony od osi linii. W pasach tych nie będzie znajdować się zabudowa mieszkalna.  Zaburzenia krajobrazu wizualnego. Są one subiektywne i uzależnione od indywidualnego postrzegania. Na terenie gminy Rzekuń aktualnie zlokalizowane są już linie elektroenergetyczne 220 kV. Zostaną one zastąpione liniami 400 kV. Zmiana aktualnych dominant krajobrazu w postaci słupów linii 220 kV na większe słupy linii 400 kV mogą być przyczyną negatywnych odczuć mieszkańców gminy Rzekuń, szczególnie tych, którzy mieszkają na miejscu wiele lat i przywykli do określonego układu krajobrazowego. Odczucia poszczególnych osób będą subiektywne i niejednakowe, zależne od osobistych upodobań. Na terenie gminy występuje szereg linii elektroenergetycznych wysokiego i średniego napięcia, dlatego można przypuszczać, że mieszkańcy w coraz większym stopniu są przyzwyczajani do istnienia takich elementów w krajobrazie. Nie ma w praktyce skutecznych środków ograniczających wpływ projektowanej linii elektroenergetycznych na krajobraz. W celu zmniejszenia tego wpływu stosuje się malowanie konstrukcji słupów na kolor harmonizujący z otoczeniem, np. zielony lub jasno szary. Na terenie gminy Rzekuń występują obszary zagrożenia powodziowego rzeki Narew. W ich zasięgu znajdują się tereny w miejscowościach: Kamianka, Korczaki, Dzbenin, Teodorowo i Laskowiec. W Kamiance, Dzbeninie i

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 108 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Laskowcu znajdują się istniejące budynki, które położone są w obszarze zagrożenia powodziowego. Projekt Studium gminy określa kierunki zagospodarowania przestrzennego dla ograniczenia zabudowy tych terenów: "Określa się następujące kierunki zagospodarowania terenów: (…)  Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią utrzymuje się istniejącą zabudowę.  Na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią dopuszcza się remontowanie i przebudowywanie istniejącej zabudowy, ale bez możliwości rozbudowy istniejącej zabudowy." (...) Wyznacza się tereny z ograniczeniem zabudowy:  obszary szczególnego zagrożenia powodzią - w całości wyłączone spod zabudowy, z wyjątkiem istniejącej zabudowy, którą dopuszcza się remontować i przebudowywać, ale bez możliwości rozbudowy" Obszary szczególnego zagrożenia powodzią są więc w całości wyłączone spod nowej zabudowy. Jednocześnie utrzymuje się istniejącą zabudowę i dopuszcza się ją remontować i przebudowywać, ale bez możliwości rozbudowy. Zabudowa ta jest narażona na wystąpienia zagrożenia powodziowego. Wiąże się ono z potencjalnym zagrożeniem utraty mienia, a w szczególnych przypadkach nawet zdrowia i życia mieszkańców tych terenów w sytuacji wystąpienia powodzi. "Lokalne zagrożenia powodziowe mogą dotyczyć gwałtownych wezbrań wody na ciekach wodnych. Ze względów przyrodniczych, ekonomicznych i gospodarki zasobami wodnymi trwałe zabezpieczenie terenów zagrożonych powodzią nie jest przewidywane. Tereny te wyłącza się z lokalizacji wszelkich obiektów" - zapisy projektu Studium. Na terenie gminy Rzekuń występują obszary predysponowane do wystąpienia ruchów masowych, związane ze stromą skarpą rzeki Narew. Obszary te występują w obrębie miejscowości Laskowiec i Teodorowo. Z występowaniem terenów osuwiskowych również związane są potencjalne zagrożenia dla ludzi i dóbr materialnych. Zawarte w projekcie Studium informacje o zasobie dziedzictwa kulturowego gminy, a także zasady jego ochrony oraz kierunki określające odpowiednie zagospodarowanie i eksponowanie zabytkowych obiektów i obszarów, przesądzają o zapewnieniu właściwej ochrony dziedzictwa i krajobrazu kulturowego w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego - jednej z ustawowych form ochrony zabytków. W związku z tym w opracowaniu problematyki ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków w projekcie Studium, w części dotyczącej kierunków zagospodarowania przestrzennego uwzględniono:  określenie zakresu działań ochronnych i zasad gospodarowania zasobem zabytkowym,  zasady kształtowania harmonijnego krajobrazu kulturowego z uwzględnieniem uwarunkowań historycznych i regionalnych,  zasady kształtowania zagospodarowania terenów, w tym zabudowy, zieleni, przestrzeni publicznych, urządzeń infrastruktury technicznej, zasady scalania i podziałów nieruchomości oraz kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej,  zasady włączenia dziedzictwa kulturowego i zabytków w życie społeczno-gospodarcze gminy. Za główne kierunki działań w sferze kulturowej przyjęto utrzymanie obecnej ochrony prawnej obiektów zabytkowych i ścisłej ochrony konserwatorskiej, polegającej na:  zachowaniu we właściwym stanie oraz prowadzeniu prac remontowo – konserwatorskich w obiektach zabytkowych,  zakazie lokalizowania w ich bezpośrednim sąsiedztwie działalności o uciążliwym charakterze oraz obiektów zasłaniających widok, dysharmonizujących przestrzenie kompozycyjne i architektoniczne z obiektami zabytkowymi,  wszelkie prace przy obiektach i na terenach zabytkowych oraz w ich bezpośrednim otoczeniu mogą być prowadzone tylko po uzgodnieniu w Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Za zasady ochrony dziedzictwa kulturowego przyjęto:  utrwalanie i kształtowanie świadomości mieszkańców o historii i zasobach dziedzictwa kulturowego, w tym regionalnego i lokalnego oraz budowanie i pielęgnowanie wrażliwości na bogactwo przestrzeni kulturowej,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 109 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 wspieranie lokalnych inicjatyw w zakresie tworzenia w obiektach zabytkowych ogólnodostępnych ekspozycji związanych z osobami, wydarzeniami historycznymi i tradycją miejsca,  organizacja konkursów dotyczących dziedzictwa i tradycji w celu rozwijania zainteresowań historią i dziedzictwem regionu,  promocja walorów kulturowych regionu,  konsekwentne egzekwowanie zapisów dotyczących działalności inwestycyjnej na obszarach objętych ochroną określonych miejscowości w lokalnych dokumentach planistycznych, strategicznych oraz decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania przestrzennego. Wszelkie działania inwestycyjne, zwłaszcza związane z robotami ziemnymi, planowane na obszarach stanowisk archeologicznych objętych ewidencja zabytków należy uzgodnić z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Przy planowaniu inwestycji należy też liczyć się z koniecznością przeprowadzenia w tych miejscach:  archeologicznych badań wykopaliskowych, wyprzedzających realizację inwestycji,  prac archeologicznych przy robotach ziemnych związanych z inwestycją i trwałym zagospodarowaniem terenu – z rygorem ich zmian na archeologiczne badania wykopaliskowe w przypadku ujawnienia w trakcie robót ziemnych – obiektów archeologicznych, wyprzedzających działania inwestycyjne. Obiekty Kulturowe np. domy mieszkalne znajdujące się w ewidencji konserwatorskiej stanowiące przedmiot zainteresowania konserwatorskiego podlegają zachowaniu i ochronie. Prace przy obiektach kulturowych winny być uzgadniane z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Rozbiórka budynku o wartościach kulturowych może być dokonana tylko w uzasadnionych przypadkach, np. zły stan techniczny, za zgodą Konserwatora Zabytków. Na terenie gminy Rzekuń znajduje się 6 zabytków wpisanych do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (WKZ) i 17 zabytków wpisanych do gminnej ewidencji zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (WKZ). Poza tym występują liczne stanowiska archeologiczne wymienione w rozdziale 2.15 niniejszego opracowania. Trzy zabytki znajdują się w sąsiedztwie przedsięwzięć o charakterze liniowym:  linia energetyczna 220 kV Ostrołęka-Miłosna planowana do przebudowy na 400 kV — Susk Stary - dwór w zespole dworsko - folwarcznym, 1770r., przebudowany – nr rej. A – 461, decyzja nr 23/81/129 z dnia 30.03.1981 r.; — Susk Stary – pozostałości parku dworskiego, 4. ćwierć XVIII w. – nr rej. A – 461, decyzja nr 186 z dn. 27.01.1984 r.;  planowana droga wojewódzka nr 627 Ostrołęka-Wyszków — Czarnowiec – krąg kamienny, okres kultury przeworskiej z okresu wpływów rzymskich, stanowisko nr 3 – decyzja nr 316 z dn. 22.06.1992 r.; Zaleca się szczególną ostrożność podczas wykonywania wszelkich prac budowlanych, aby nie doszło do uszkodzenia konstrukcji zabytkowych obiektów oraz aby nie zaburzyć ich kompozycji przestrzennej. Istnieje niebezpieczeństwo, że podczas wykonywania prac ciężkim sprzętem wystąpią silne drgania, które mogą uszkadzać obiekty zabytkowe. Należy zabezpieczać teren prac budowlanych (np. ściany wykopu) i jego otoczenie przed osunięciem gruntu. Np. przy przeprowadzaniu sieci wodno-kanalizacyjnej przy zabytkowych dworach należy zminimalizować powierzchnię robót i ograniczyć do minimum eksploatację terenu (nie składować w pobliżu sprzętu, nie rozjeżdżać terenu wokół), by ewentualne szkody były jak najmniejsze. Na niektórych terenach przeznaczonych pod zabudowę i w sąsiedztwie trasy linii elektroenergetycznej 220 kV Ostrołęka-Miłosna przeznaczonej do przebudowy na linie o napięciu 400 kV, zlokalizowane są stanowiska archeologiczne. 17 stanowiska archeologiczne położone są na terenach przeznaczonych pod zabudowę (MN/MU), 6 na terenie aktualnie częściowo zabudowanym. Jedno stanowisko archeologiczne znajduje się na trasie planowanej do przebudowy linii 220 kV. Tabela 37. Wykaz stanowisk archeologicznych znajdujący się w sąsiedztwie terenów przeznaczonych pod zabudowę i planowanej linii elektroenergetycznej 400 kV (lp. wg tabeli 10 w rozdziale 2.15) Nr stan. w Nr stan. Lp. Miejscowość Nr AZP Zagrożenie miejscowości na obszarze 8 Drwęcz 40-72 4 14 MN/MU

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 110 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Nr stan. w Nr stan. Lp. Miejscowość Nr AZP Zagrożenie miejscowości na obszarze 9 Dzbenin 39-71 1 10 MN/MU 11 Dzbenin 39-71 3 12 MN/MU 13 Kamianka 40-71 1 28 MN/MU - częściowo już zabudowane 14 Korczaki 40-71 1 27 MN/MU 17 Ławy 39-72 2 26 MN/MU - częściowo już zabudowane 18 Ławy 39-72 3 27 MN/MU 19 Nowa Wieś Wschodnia 38-72 1 11 MN/MU 20 Nowa Wieś Wschodnia 38-72 2 12 MN/MU - częściowo już zabudowane 22 Ołdaki 38-73 4 13 MN/MU 27 Przytuły Stare 38-73 1 14 MN/MU - częściowo już zabudowane 28 Przytuły Stare 38-73 3 25 MN/MU - częściowo już zabudowane 29 Przytuły Stare 38-73 4 26 MN/MU - częściowo już zabudowane 44 Rzekuń 39-72 3 13 MN/MU 45 Rzekuń 39-72 4 14 MN/MU 46 Rzekuń 39-72 5 15 MN/MU 47 Rzekuń 39-72 6 16 MN/MU 48 Rzekuń 39-72 9 19 MN/MU 49 Rzekuń 39-72 10 20 MN/MU 50 Susk Nowy 39-72 4 11 MN/MU, 400 kV Ostrołęka-Miłosna 57 Susk Stary 39-72 4 9 MN/MU 58 Susk Stary 39-72 5 10 MN/MU 64 Zabiele 39-73 5 5 MN/MU Wskazana jest ochrona stanowisk archeologicznych podczas realizacji wykopów związanych z tymi inwestycjami np. wykopów pod fundamenty poprzez:  wykonanie badań i nadzorów archeologicznych przed planowanymi pracami ziemnymi (budowlanymi - dla nowych obiektów budowlanych);  wykonanie dokumentacji archeologiczno - konserwatorskiej z badań i nadzorów. Podstawowymi zagrożeniami dla wartości krajobrazu kulturowego są wszelkie przekształcenia zmieniające jego fizjonomię poprzez likwidowanie lub zniekształcenie cech stanowiących o jego wartościach, w tym stosowanie agresywnych rozwiązań funkcjonalnych, komunikacyjnych oraz przestrzennych.

7. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W PRZYPADKU REALIZACJI ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM

Struktura funkcjonalno-przestrzenna gminy powinna kształtować się zgodnie ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rzekuń. W Studium określona została polityka przestrzenna gminy oraz lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego. Pomimo, iż dokument nie jest aktem prawa miejscowego, ma moc wiążącą dla opracowywanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Realizacja zapisów projektu SUiKZP wpłynie w zróżnicowany sposób na poszczególne komponenty środowiska takie jak: powietrze, powierzchnia ziemi, gleba, wody powierzchniowe i podziemne, klimat, fauna i flora i na ich wzajemne powiązania oraz na ekosystemy i krajobraz. Na obszarze gminy Rzekuń planuje się zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym, które będą bezpośrednio oddziaływać na stan środowiska. Projekt Studium będzie w różnym stopniu oddziaływał na wszystkie komponenty środowiska przyrodniczego, które wcześniej zostały dokładniej opisane. Prawdopodobieństwo wystąpienia wpływów można usystematyzować w następujący sposób: a) pewne

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 111 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ b) możliwe c) brak Zróżnicowanie wpływów można usystematyzować, w zależności od: 1) trwałości występowania: a) krótkotrwałe b) długotrwałe 2) odwracalności zjawisk: a) odwracalne b) nieodwracalne 3) zasięgu przestrzennego oddziaływania: a) regionalne b) ponadlokalne c) lokalne 4) Intensywność oddziaływań można usystematyzować w następujący sposób: a) silne b) średnie c) słabe Realizacja Studium zmieni do pewnego stopnia strukturę gminy. Biorąc pod uwagę uwarunkowania przestrzenne i środowiskowe oraz kierunki zagospodarowania gminy prognozuje się dalszy rozwój inwestycyjny na jej terenie, głównie w kierunku budownictwa mieszkaniowego. Zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych, szczególnie w obszarach najlepiej zachowanych, będzie wpływać pozytywnie na jakość życia mieszkańców oraz może być najważniejszym atutem turystycznym gminy. Ruch inwestycyjny w gminie Rzekuń potwierdzają mające odzwierciedlenie w projektowanym Studiu plany takie jak:  rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi,  budowa nowej drogi wojewódzkiej nr 627 relacji Ostrołęka - Wyszków,  budowa, przebudowy i remonty dróg gminnych i powiatowych,  budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Dzbenin, Goworki, Nowa Wieś Wschodnia os. Leśniewo,  rozbudowa sieci kanalizacyjnej w miejscowościach: Laskowiec, Teodorowo, Ławy, Rzekuń, Czarnowiec  budowa boisk wielofunkcyjnych, budowa placów zabaw, budowa świetlic wiejskich oraz rewitalizacji obszarów zmarginalizowanych, budowa gminnego ośrodka kultury w Rzekuniu,  zwiększenie ilości odbiorców indywidualnych gazu z sieci gazowej oraz rozbudowa istniejących sieci zasilanych ze stacji redukcyjno-pomiarowej o wsie: Borawe, Kamianka, Nowa Wieś Wschodnia os. Leśniewo,  modernizacja linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka - Tłuszcz,  budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV,  budowa "Elektrowni Ostrołęka C" wraz z towarzyszącą infrastrukturą oraz budową układu towarowego na terenie obrębów Ławy i Goworki,  budowa lotniska dla samolotów ultralekkich z lądowiskiem sanitarnym przystosowanym do lądowania śmigłowca ratunkowego w Kamiance,  zmiany przeznaczenia terenów, przeważnie pod zabudowę mieszkaniowo-usługową i mieszkaniową, Wraz z postępem inwestycyjnym zmieniać będzie się również krajobraz gminy, w którym zwiększy się udział elementów pochodzenia antropogenicznego. Tereny o przeznaczeniu użytkowane rolniczo, nieużytki, lasy zostaną uszczuplone ze względu na zajęcie części z nich pod inwestycje.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 112 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Na terenach przeznaczonych pod zabudowę dochodzić będzie do uszczuplenia terenów pokrytych roślinnością i wypierania niektórych gatunków grzybów, roślin i zwierząt z ich siedlisk. Na zanikanie szczególnie podatne są gatunki o wąskim spektrum tolerancji środowiskowej, wrażliwe na antropopresję. Wzdłuż dróg, placów budowy i terenach zdegradowanych tworzyć się będą ruderalne zbiorowiska roślinne, zasiedlane z upływem czasu przez przedstawicieli fauny o mniejszych wymaganiach środowiskowych. Obszary leśne będą podlegały zmianom szczególnie pod wpływem gospodarki leśnej, która kształtuje ich strukturę przyrodniczą. Szczególne znaczenie dla zachowania walorów przyrodniczych tych terenów ma prowadzenie zrównoważonej gospodarki, która zapewnia umiarkowane i zrównoważone pozyskanie zasobów leśnych. Ważnym elementem gospodarowania w gminie jest kontynuowanie tradycyjnej ekstensywnej gospodarki łąkarskiej i pastwiskowej w celu zachowania i utrzymania półnaturalnych fitocenoz łąkowych i pastwiskowych wraz z towarzyszącą im różnorodnością biologiczną (szczególnie w obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi). Pozostawienie tych terenów bez użytkowania może doprowadzić do zwiększenia się powierzchni nieużytków, na których będzie dochodzić do spontanicznego zarastania cennych otwartych terenów (często wilgotnych) przez zbiorowiska zaroślowe. Obszar gminy Rzekuń odznacza się stosunkowo stabilnym stanem systemu przyrodniczego. Niekontrolowany rozwój i niewłaściwe zagospodarowanie może jednak zagrażać najbardziej wrażliwym na antropopresję obszarom. Szczególną uwagę należy skierować na ochronę terenu o najwyższych walorach przyrodniczych w gminie, jakim są dolina Narwi ora kompleks leśny lasy pomiędzy miejscowościami Kamianka, Korczaki i Borawe. Budowa w nowych miejscach i rozbudowa istniejącej sanitarnej sieci kanalizacyjnej może przyczynić się do zmniejszenia ilości ścieków przedostających się do środowiska, a tym samym do poprawy stanu gleb, wód powierzchniowych i podziemnych. Planowane zwiększenie ilości odbiorców indywidualnych gazu z sieci gazowej ma na celu poprawę stanu środowiska przez zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 113 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

7.1. PROGNOZA WPŁYWU ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM NA ŚRODOWISKO W FAZIE REALIZACJI INWESTYCJI

Opracowanie niniejszej prognozy wpływu na środowisko zapisów projektu SUiKZP wymagało przeanalizowania oddziaływań każdej z uwzględnionych w Studium inwestycji na etapie realizacyjnym. W poniższej tabeli przedstawiono opis skutków oddziaływania realizacji inwestycji przewidzianych w kierunkach projektu Studium gminy Rzekuń. Tabela 38. Skutki oddziaływania realizacji planowanych przedsięwzięć zapisanych w projekcie Studium

 pewne  pewne  pewne  pewne  pewne  pewne  pewne  możliwe glebę poprzez jej  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe likwidację lub  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  odwracalne  odwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne zaburzenie struktury  ponadlokalne  ponadlokalne  lokalne  lokalne  ponadlokalne  ponadlokalne  lokalne  lokalne  średnie  średnie  słabe  słabe  słabe  słabe  średnie  słabe

 możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe glebę poprzez  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe zanieczyszczenia  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne substancjami ropopochodnymi  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe wody podziemne  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe poprzez zwiększenie  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne zanieczyszczenia  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe wody powierzchniowe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe poprzez zwiększenie  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne zanieczyszczenia  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe powietrze poprzez  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe zwiększenie  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne zanieczyszczenia  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 114 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

PLANOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA ZAPISANE W PROJEKCIE STUDIUM zmiany rozbudowa i budowa, przeznaczenia budowa nowej drogi budowa i rozbudowa modernizacja linii budowa linii budowa "Elektrowni Oddziaływanie na przebudowa drogi przebudowy i terenów, przeważnie wojewódzkiej nr 627 sieci kanalizacji kolejowej nr 29 elektroenergetyczny Ostrołęka C" wraz z elementy środowiska krajowej nr 61, w remonty dróg pod zabudowę relacji Ostrołęka - sanitarnej i sieci relacji Ostrołęka - ch 400kV w miejscu towarzyszącą obwodnica Ostrołęki gminnych i mieszkaniowo- Wyszków gazowej Tłuszcz istniejących 220 kV infrastrukturą z mostem na Narwi powiatowych usługową i mieszkaniową krajobraz poprzez  pewne  pewne  możliwe  możliwe  możliwe  pewne  pewne  możliwe wprowadzanie  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe dodatkowych  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  odwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne elementów pochodzenia  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne antropogenicznego  średnie  słabe  słabe  słabe  słabe  średnie  średnie  słabe szatę roślinną i biotę  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe grzybów poprzez  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe zniszczenie  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne osobników grzybów i roślin chronionych i  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne cennych gatunków  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe faunę poprzez płoszenie osobników  pewne  pewne  pewne  możliwe  pewne  pewne  pewne  możliwe cennych i  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe chronionych  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne gatunków, spowodowane  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne hałasem i obecnością  średnie  średnie  słabe  słabe  słabe  średnie  słabe  słabe ludzi faunę poprzez  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe zwiększenie  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe śmiertelności  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne osobników cennych i chronionych  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne gatunków  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe faunę poprzez  pewne  pewne  możliwe  możliwe  możliwe  pewne  możliwe  możliwe zanieczyszczenia lub  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe zniszczenia siedlisk  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne cennych i chronionych  ponadlokalne  ponadlokalne  lokalne  lokalne  lokalne  ponadlokalne  lokalne  lokalne gatunków  średnie  średnie  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 możliwe  możliwe obszar Natura 2000  krótkotrwałe  krótkotrwałe poprzez pogorszenie  nieodwracalne  brak  brak  brak  brak  nieodwracalne  brak  brak stanu zachowania przedmiotów ochrony  lokalne  lokalne  słabe  słabe

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 115 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 możliwe  możliwe  możliwe pomniki przyrody  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe poprzez ich  brak  brak  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  brak  brak  nieodwracalne uszkodzenie lub zniszczenie  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe korytarze ekologiczne  pewne  pewne  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  pewne poprzez ich  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe fragmentację, zmianę  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  odwracalne  nieodwracalne  odwracalne  brak  nieodwracalne struktury i utworzenie  ponadlokalne  ponadlokalne  ponadlokalne  ponadlokalne  ponadlokalne  ponadlokalne  ponadlokalne barier  średnie  średnie  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe ludzi poprzez  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe zwiększenie poziomu  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne hałasu  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe ludzi poprzez zagrożenie występowaniem  brak  brak  brak  brak  brak  brak  brak  brak niekorzystnego pola elektromagnetycznego

 możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe dobra materialne i  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe kulturowe poprzez ich  brak  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  brak  nieodwracalne uszkodzenie lub zniszczenie  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 116 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

7.2. PROGNOZA WPŁYWU ZAPISÓW PROJEKTU STUDIUM NA ŚRODOWISKO W CZASIE EKSPLOATACJI

Opracowanie niniejszej Prognozy wpływu na środowisko zapisów projektu SUiKZP wymagało przeanalizowania oddziaływań każdej z uwzględnionych w Studium inwestycji na etapie eksploatacji. W poniższej tabeli przedstawiono opis skutków oddziaływania eksploatacji inwestycji przewidzianych w kierunkach projektu Studium gminy Rzekuń. Tabela 39. Skutki oddziaływania eksploatacji planowanych przedsięwzięć zapisanych w projekcie Studium

 możliwe glebę poprzez jej  długotrwałe likwidację lub  brak  brak  brak  brak  brak  brak  brak  odwracalne zaburzenie struktury  lokalne  słabe

 możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe glebę poprzez  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe zanieczyszczenia  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne  odwracalne substancjami ropopochodnymi  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 możliwe  możliwe wody podziemne  długotrwałe  długotrwałe poprzez zwiększenie  brak  brak  brak  odwracalne  brak  brak  brak  odwracalne zanieczyszczenia  lokalne  lokalne  słabe  słabe

 możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe wody powierzchniowe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe poprzez zwiększenie  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  nieodwracalne zanieczyszczenia  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 pewne  pewne  pewne  możliwe  pewne  możliwe powietrze poprzez  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe zwiększenie  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  nieodwracalne zanieczyszczenia  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  regionalne  lokalne  średnie  średnie  słabe  słabe  silne  słabe

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 117 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

PLANOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA ZAPISANE W PROJEKCIE STUDIUM zmiany rozbudowa i budowa, przeznaczenia budowa nowej drogi budowa i rozbudowa modernizacja linii budowa linii budowa "Elektrowni Oddziaływanie na przebudowa drogi przebudowy i terenów, przeważnie wojewódzkiej nr 627 sieci kanalizacji kolejowej nr 29 elektroenergetyczny Ostrołęka C" wraz z elementy środowiska krajowej nr 61, w remonty dróg pod zabudowę relacji Ostrołęka - sanitarnej i sieci relacji Ostrołęka - ch 400kV w miejscu towarzyszącą obwodnica Ostrołęki gminnych i mieszkaniowo- Wyszków gazowej Tłuszcz istniejących 220 kV infrastrukturą z mostem na Narwi powiatowych usługową i mieszkaniową krajobraz poprzez  pewne  pewne  pewne  pewne  pewne  pewne  pewne wprowadzanie  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe dodatkowych  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne elementów pochodzenia  ponadlokalne  lokalne  lokalne  lokalne  ponadlokalne  ponadlokalne  lokalne antropogenicznego  średnie  średnie  słabe  słabe  silne  silne  słabe szatę roślinną i biotę grzybów poprzez zniszczenie  brak  brak  brak  brak  brak  brak  brak  brak osobników grzybów i roślin chronionych i cennych gatunków faunę poprzez płoszenie osobników  pewne  pewne  pewne  pewne  możliwe  możliwe cennych i  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe chronionych  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  nieodwracalne gatunków, spowodowane  ponadlokalne  ponadlokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne hałasem i obecnością  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe ludzi faunę poprzez  pewne  pewne  pewne  pewne  możliwe  możliwe  możliwe zwiększenie  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe śmiertelności  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne osobników cennych i chronionych  ponadlokalne  ponadlokalne  lokalne  ponadlokalne  ponadlokalne  lokalne  lokalne gatunków  średnie  średnie  słabe  słabe  średnie  słabe  słabe faunę poprzez  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe zanieczyszczenia lub  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe zniszczenia siedlisk  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  nieodwracalne cennych i chronionych  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne gatunków  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 możliwe  możliwe obszar Natura 2000  długotrwałe  długotrwałe poprzez pogorszenie  nieodwracalne  brak  brak  brak  brak  nieodwracalne  brak  brak stanu zachowania przedmiotów ochrony  lokalne  lokalne  słabe  słabe

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 118 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 możliwe  możliwe  możliwe pomniki przyrody  krótkotrwałe  krótkotrwałe  krótkotrwałe poprzez ich  brak  brak  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  brak  brak  nieodwracalne uszkodzenie lub zniszczenie  lokalne  lokalne  lokalne  słabe  słabe  słabe korytarze ekologiczne  pewne  pewne  możliwe  możliwe  pewne poprzez ich  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe fragmentację, zmianę  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  brak  brak  nieodwracalne struktury i utworzenie  ponadlokalne  ponadlokalne  lokalne  lokalne  lokalne barier  średnie  średnie  słabe  słabe  średnie

 pewne  pewne  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe  możliwe ludzi poprzez  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe  długotrwałe zwiększenie poziomu  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  brak  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne  nieodwracalne hałasu  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  lokalne  średnie  średnie  słabe  słabe  słabe  słabe  słabe

 możliwe ludzi poprzez  długotrwałe zagrożenie  nieodwracalne występowaniem  brak  brak  brak  brak  brak  brak  brak niekorzystnego pola  lokalne elektro-  średnie magnetycznego (tylko w pasie technologicznym) dobra materialne i kulturowe poprzez ich  brak  brak  brak  brak  brak  brak  brak  brak uszkodzenie lub zniszczenie

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 119 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

8. ODDZIAŁYWANIA SKUMULOWANE

Oddziaływania skumulowane są definiowane jako zmiany w środowisku wywołane wpływem danego rodzaju działalności w połączeniu z innymi przeszłymi, obecnymi, bądź realnymi przyszłymi oddziaływaniami. Skumulowane oddziaływania wynikają z emisji, na określonym terenie, któregoś z zanieczyszczeń, przez więcej niż jedno przedsięwzięcie. Oddziaływania skumulowane mogą dotyczyć emisji np.: zanieczyszczeń do gleby, wód lub powietrza, hałasu, promieniowania elektromagnetycznego itp. Drugi rodzaj kumulacji oddziaływań dotyczy wzajemnego wzmacniania izolacji niektórych terenów, a tym samym funkcjonujących na nich populacji roślin i zwierząt. Oddziaływania skumulowane w gminie Rzekuń będą wynikały przede wszystkim z zapisów projektu Studium odnoszących się do: nowo wyznaczonych terenów pod zabudowę, rozbudowy i budowy dróg lokalnych, budowy linii energetycznych 400 kV w miejscu istniejących 220 kV, budowy drogi krajowej nr 61 i wojewódzkiej nr 627, budowy elektrowni blok C. Oddziaływanie w zakresie różnych zanieczyszczeń, których źródłem będzie nowa zabudowa będą się kumulowały z oddziaływaniami związanymi z zabudową już istniejącą np. w zakresie emisji do powietrza pyłów pochodzących ze surowców energetycznych. Podobnie np. hałas generowany przez już istniejące obiekty, jak drogi, potęgowany będzie w sytuacji ich rozbudowy i zwiększenia przepustowości. Biorąc pod uwagę znaczny zasięg oddziaływania poszczególnych zanieczyszczeń np. hałasu, który generują funkcjonujące obok siebie źródła, takie jak np. drogi i linie energetyczne, należy pamiętać, że dla obu typów inwestycji w procedurze wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, wykonane zostaną szczegółowe analizy akustyczne. Analizy te wykażą, czy przewiduje się przekroczenia dopuszczalnych wartości hałasu w przypadku rozpatrywanego przedsięwzięcia na tle akustycznym stworzonym w wyniku funkcjonowania innych przedsięwzięć. W wyniku ww. procedury określone zostaną warunki, na których zostanie wydane ewentualne pozwolenie na budowę. Stopień zanieczyszczenia związany z kumulacją w zakresie wspomnianych wcześniej negatywnych czynników jest możliwy do wiarygodnej oceny dopiero na etapie projektowym. Bez szczegółów dotyczących technologii realizacji i eksploatacji, czy zasięgu poszczególnych inwestycji, nie ma możliwości podania nawet przybliżonych wartości tych czynników. Na podstawie wykonanych zestawień (tabele poniżej) można stwierdzić, iż między większością zaplanowanych w projekcie Studium działań będą występowały znaczące interakcje (potencjalnie nie pomijalne w skutkach dla środowiska - do rozpatrzenia na etapie raportów oddziaływania na środowisko). Wszystkie inwestycje na etapie budowlanym mogą przyczyniać się do potencjalnego zabijania zwierząt (szczególnie o małych rozmiarach) lub przynajmniej do ich wypłaszania, co wiąże się z opuszaniem przez nie (czasowo lub na stałe) zajmowanych siedlisk. Analiza wskazuje, że oddziaływanie skumulowane związane z funkcjonowaniem może zachodzić przede wszystkim pomiędzy inwestycjami w zakresie komunikacji (budowa nowych ciągów komunikacyjnych na potrzeby transportu w gminie), a inwestycjami polegającymi na przebudowie istniejących dróg i kolei, które są i będą w podobnym stopniu wykorzystywane przez transport zbiorowy. Ponadto inwestycje z zakresu komunikacji drogowej i kolejowej będą posiadały negatywne oddziaływanie skumulowane krótkoterminowe na etapie realizacji. Kumulacje te będą związane z emisją hałasu, spalin oraz niebezpieczeństwem kolizji z pojazdami. Należy jednak zaznaczyć, że komplementarność tych inwestycji jest pożądana ze względu na realizację strategicznych celów rozwojowych gminy. Trzeba pamiętać, że o ile analizowane projekty będą miały charakter zrównoważony i niskoemisyjny, a przy tym będą realizowane poza sąsiedztwem terenów chronionych, czy cennych przyrodniczo, wzrost oddziaływań skumulowanych, o ile nastąpi, można będzie uznać za nieznaczący z punktu widzenia ochrony środowiska.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 120 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Tabela 40. Matryca interakcji potencjalnego oddziaływania na środowisko przedsięwzięć uwzględnionych w projekcie Studium gminy Rzekuń w fazie realizacji (++ - pewna, + - możliwa)

Płoszenie zwierząt ++ ++ ++ + ++ ++ ++ +

Potencjalny wpływ na + + obszary N2000 Potencjalny wpływ na + + + pomniki przyrody Potencjalny wpływ na ++ ++ + + + + ++ korytarze ekologiczne Zwiększona emisja + + + + + + + + hałasu Niekorzystne pole

elektromagnetyczne Wpływ na dobra + + + + + kulturowe i materialne

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 121 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Tabela 41. Matryca interakcji potencjalnego oddziaływania na środowisko przedsięwzięć uwzględnionych w projekcie Studium gminy Rzekuń w fazie eksploatacji (++ - pewna, + - możliwa)

PLANOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA ZAPISANE W PROJEKCIE STUDIUM zmiany rozbudowa i przeznaczenia budowa nowej drogi budowa, przebudowy budowa i rozbudowa modernizacja linii budowa linii budowa "Elektrowni Oddziaływanie na przebudowa drogi terenów, przeważnie wojewódzkiej nr 627 i remonty dróg sieci kanalizacji kolejowej nr 29 elektroenergetyczny Ostrołęka C" wraz z elementy środowiska krajowej nr 61, w pod zabudowę relacji Ostrołęka - gminnych i sanitarnej i sieci relacji Ostrołęka - ch 400kV w miejscu towarzyszącą obwodnica Ostrołęki mieszkaniowo- Wyszków powiatowych gazowej Tłuszcz istniejących 220 kV infrastrukturą z mostem na Narwi usługową i mieszkaniową Przekształcenie + struktury gleby Zanieczyszczenie + + + + + + + + gleby Zanieczyszczenie wód + + podziemnych Zanieczyszczenie wód + + + + + + + powierzchniowych Zanieczyszczenie ++ ++ ++ + ++ + powietrza Przekształcenie ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ krajobrazu Utrata roślinności i + + + + + + siedlisk przyrod. Zwiększenie ++ ++ ++ ++ + + + śmiertelności zwierząt

Płoszenie zwierząt ++ ++ ++ ++ + +

Potencjalny wpływ na + + obszary N2000 Potencjalny wpływ na + + + pomniki przyrody Potencjalny wpływ na ++ ++ + + ++ korytarze ekologiczne Zwiększona emisja ++ ++ + + + + + hałasu Niekorzystne pole + elektromagnetyczne Wpływ na dobra

kulturowe i materialne

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 122 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Tabela 42. Efekt kumulacji negatywnego oddziaływania na środowisko w zależności od lokalizacji inwestycji uwzględnionej w projekcie Studium gminy Rzekuń

PLANOWANE PRZEDSIĘWZIĘCIA ZAPISANE W PROJEKCIE STUDIUM zmiany rozbudowa i przeznaczenia budowa nowej drogi budowa, przebudowy budowa i rozbudowa modernizacja linii budowa linii budowa "Elektrowni Oddziaływanie na przebudowa drogi terenów, przeważnie wojewódzkiej nr 627 i remonty dróg sieci kanalizacji kolejowej nr 29 elektroenergetyczny Ostrołęka C" wraz z elementy środowiska krajowej nr 61, w pod zabudowę relacji Ostrołęka - gminnych i sanitarnej i sieci relacji Ostrołęka - ch 400kV w miejscu towarzyszącą obwodnica Ostrołęki mieszkaniowo- Wyszków powiatowych gazowej Tłuszcz istniejących 220 kV infrastrukturą z mostem na Narwi usługową i mieszkaniową rozbudowa i TAK TAK TAK TAK MOŻLIWE TAK przebudowa drogi Planowana trasa DK61 Trasa miejscowo Obie drogi łączą się w DK61 przecina się z W zależności od rozwoju DK61 przecina się z krajowej nr 61, w NIE od przylega do sąsiaduje z terenami o miejscowości istniejącymi i planowanymi terenów o przeznaczeniu istniejącą linią 220 kV planowanej elektrowni od przeznaczeniu pod obwodnica Ostrołęki z Czarnowiec. drogami lokalnymi. pod zabudowę. Ostrołęka - Miłosna. mostem na Narwi strony zachodniej. zabudowę.

budowa nowej drogi TAK TAK MOŻLIWE TAK TAK Trasa miejscowo wojewódzkiej nr 627 Obie drogi łączą się w DW627 przecina się z W zależności od rozwoju Trasa DW627 biegnie na NIE NIE sąsiaduje z terenami o relacji Ostrołęka - miejscowości istniejącymi i planowanymi terenów o przeznaczeniu znacznym odcinku przeznaczeniu pod Czarnowiec. drogami lokalnymi. pod zabudowę. równolegle do LK29. Wyszków zabudowę. budowa, przebudowy TAK TAK MOŻLIWE TAK DK61 przecina się z DW627 przecina się z TAK Tereny przeznaczone pod i remonty dróg W zależności od rozwoju istniejącymi i istniejącymi i Drogi lokalne przecinają NIE NIE zabudowę są ściśle gminnych i terenów o przeznaczeniu planowanymi drogami planowanymi drogami LK29. powiązane z obecnością pod zabudowę. powiatowych lokalnymi. lokalnymi. dróg lokalnych. budowa i rozbudowa MOŻLIWE MOŻLIWE MOŻLIWE MOŻLIWE MOŻLIWE MOŻLIWE TAK Tereny przeznaczone pod sieci kanalizacji W zależności od rozwoju W zależności od rozwoju W zależności od rozwoju W zależności od rozwoju W zależności od rozwoju W zależności od rozwoju zabudowę są ściśle sanitarnej i sieci terenów o przeznaczeniu terenów o przeznaczeniu terenów o przeznaczeniu terenów o przeznaczeniu terenów o przeznaczeniu terenów o przeznaczeniu powiązane z pod zabudowę. pod zabudowę. pod zabudowę. pod zabudowę. pod zabudowę. pod zabudowę. gazowej infrastrukturą techniczną. modernizacja linii TAK TAK MOŻLIWE TAK kolejowej nr 29 relacji NIE Trasa DW627 biegnie na Drogi lokalne przecinają W zależności od rozwoju NIE NIE Tereny przeznaczone pod Ostrołęka - Tłuszcz znacznym odcinku LK29. terenów o przeznaczeniu zabudowę są położone w równolegle do LK29 pod zabudowę. sąsiedztwie LK29. budowa linii TAK MOŻLIWE TAK MOŻLIWE Planowana elektrownia Tereny pod zabudowę elektroenergetycznyc DK61 przecina się z W zależności od rozwoju NIE NIE NIE położona jest w położone są poza pasem h 400kV w miejscu istniejącą linią 220 kV terenów o przeznaczeniu sąsiedztwie linii technologicznym, ale w istniejących 220 kV Ostrołęka - Miłosna. pod zabudowę. elektroenergetycznych. jego sąsiedztwie. TAK budowa "Elektrowni TAK MOŻLIWE Planowana trasa DK61 Planowana elektrownia Ostrołęka C" wraz z W zależności od rozwoju od przylega do NIE NIE NIE położona jest w NIE towarzyszącą terenów o przeznaczeniu planowanej elektrowni od sąsiedztwie linii pod zabudowę. infrastrukturą strony zachodniej. elektroenergetycznych. zmiany przeznaczenia terenów, przeważnie TAK TAK TAK TAK TAK MOŻLIWE Trasa miejscowo Trasa miejscowo Tereny przeznaczone pod Tereny przeznaczone pod Tereny pod zabudowę pod zabudowę Tereny przeznaczone pod sąsiaduje z terenami o sąsiaduje z terenami o zabudowę są ściśle zabudowę są ściśle położone są poza pasem NIE zabudowę są położone w mieszkaniowo- przeznaczeniu pod przeznaczeniu pod powiązane z obecnością powiązane z technologicznym, ale w sąsiedztwie LK29. usługową i zabudowę. zabudowę. dróg lokalnych. infrastrukturą techniczną. jego sąsiedztwie. mieszkaniową

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 123 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

9. PROGNOZA SKUTKÓW WPŁYWU NA ŚRODOWISKO

Syntezę wyników niniejszej prognozy w zakresie oceny skutków wpływu realizacji i późniejszej eksploatacji inwestycji, których dotyczą zapisy projektu Studium, można przedstawić w formie zbiorczej poprzez określenie charakteru ich wpływu na ekosystemy i krajobraz oraz abiotyczne elementy środowiska. Przewidywany na etapie niniejszej prognozy zakres ingerencji skutków zapisów projektu Studium w strukturę istniejących ekosystemów, w tym tych naturalnych i półnaturalnych nie wpłynie istotnie negatywnie na ich skład gatunkowy oraz dotychczasowe funkcjonowanie. Realizacja zapisów Studium będzie wiązać się ze zmianami w krajobrazie. Dotyczyć one będą w szczególności terenów charakteryzujących się najmniejszym udziałem elementów pochodzenia antropogenicznego w środowisku. Największe zmiany związane są z następującymi przedsięwzięciami:  rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w obwodnica Ostrołęki z mostem na Narwi,  budowa nowej drogi wojewódzkiej nr 627 relacji Ostrołęka - Wyszków,  budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV,  budowa "Elektrowni Ostrołęka C" wraz z towarzyszącą infrastrukturą. Mniej wyraźne zmiany krajobrazowe będą związane z:  budową, przebudową i remontami dróg gminnych i powiatowych,  modernizacją linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka-Tłuszcz,  zmianą przeznaczenia terenów, przeważnie pod zabudowę mieszkaniowo-usługową i mieszkaniową. Pojawienie się nowych elementów infrastruktury drogowej (DK61 i DW627) będzie skutkować powstaniem nowych barier uniemożliwiających lub utrudniających migracje zwierząt. Może również nastąpić wzrost śmiertelności zwierząt w wyniku kolizji z pojazdami w trakcie przekraczania drogi. Budowa tych dróg przyczyni się również do zmniejszenia powierzchni siedlisk leśnych w granicach korytarzy ekologicznych. Natomiast zaprojektowanie obu dróg na skraju kompleksu leśnego wydaje się być rozwiązaniem dobrym, gdyż zajęciu ulegnie tylko jego fragment, sąsiadujący bezpośrednio z terenami przeznaczonymi pod zabudowę mieszkaniową i usługową. Nie dojdzie do znaczącej fragmentaryzacji kompleksu leśnego. Budowa dużych dróg (DK61 i DW627) oraz ich eksploatacja są również przedsięwzięciami, które w gminie Rzekuń mogą mieć największych wpływ na środowisko przyrodnicze. Inne przedsięwzięcia nie powinny szczególnie naruszać struktury istniejących ekosystemów, negatywnie wpływać na skład gatunkowy, czy zmieniać dotychczasowe funkcjonowanie środowiska. Ich wpływ będzie mniej istotny. Modernizacja linii kolejowej, przebudowy dróg lokalnych, linii energetycznych niższych napięć, prawdopodobnie nie wniosą znacznych zmian dla otoczenia. Nowa zabudowa mieszkaniowa planowana jest obok już istniejącej, najczęściej przy drogach, gdzie antropopresja jest bardzo widoczna. Ze względu na lokalny zasięg oddziaływania, przedsięwzięcia te nie będą skutkować w sposób istotny na środowisko przyrodnicze gminy Rzekuń. Wyznaczenie nowych terenów o przeznaczeniu pod zabudowę nie musi wiązać się ściśle z pokryciem tych terenów zabudową w przyszłości. Przykładem są tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową w miejscowości Nowa Wieś Wschodnia, które znajdują się na północ od aktualnej zabudowy wsi po północnej stronie rzeki Czeczotka. Zostały one wyznaczone w studium z 2010 r. W obecnym projekcie Studium tereny te powiększono pomimo, że od roku 2010 nie powstała na nich żadna zabudowa mieszkaniowa. Tereny te są nadal użytkowane rolniczo, przeważnie jako grunty orne. Przedsięwzięcia uwzględnione w projekcie Studium, szczególnie na etapie realizacji, mogą wywoływać uciążliwości dla środowiska (w tym dla ludzi). Podczas realizacji tych przedsięwzięć należy dążyć do wyeliminowania lub możliwie maksymalnego ograniczenia ich negatywnego wpływu na środowisko. Do takich przedsięwzięć zaplanowanych w Studium należą:  budowa "Elektrowni Ostrołęka C" wraz z towarzyszącą infrastrukturą — emisja zanieczyszczeń do atmosfery (substancji i pyłów)  rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w obwodnica Ostrołęki z mostem na Narwi oraz budowa nowej drogi wojewódzkiej nr 627 relacji Ostrołęka - Wyszków, — zwiększenie poziomu hałasu,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 124 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

— emisja zanieczyszczeń do atmosfery pochodzących ze spalin pojazdów. Do przedsięwzięć mogących skutkować zmianami w środowisku niekorzystnymi dla potencjalnie można zaliczyć również budowę linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV. W tym przypadku potencjalne negatywne oddziaływania związane z zwiększeniem poziomu hałasu i występowaniem niekorzystnego pola elektroenergetycznego będą występować tylko w obszarze pasa technologicznego, który jest przewidziany w projekcie Studium. W pasie technologicznym nie dopuszcza się do powstawania zabudowy mieszkaniowej. Wszystkie przedsięwzięcia przewidziane w projekcie Studium powinny być realizowane i eksploatowane w taki sposób, aby uwzględniały 1. potrzebę ochrony: wód powierzchniowych i podziemnych, rzeźby terenu, gleb, kopalin, jakości powietrza atmosferycznego, klimatu i środowiska akustycznego; 2. potrzebę ochrony przyrody ożywionej objętej ochroną gatunkową na mocy prawa krajowego i międzynarodowego; 3. formy ochrony przyrody zlokalizowane w sąsiedztwie 4. zdrowie i życie mieszkańców gminy, a także robotników zaangażowanych bezpośrednio w proces powstawania inwestycji (przy stosowaniu się do przyjętych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy).

9.1. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA OBSZARY NATURA 2000

Zgodnie z Ustawą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134, z późn. zm.) na obszarach Natura 2000 zabrania się podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000, w tym w szczególności:  pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony wyznaczono obszar Natura 2000,  wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony obszar Natura 2000,  pogorszyć integralność obszaru Natura 2000 lub jego powiązania z innymi obszarami. Na terenie gminy Rzekuń wyznaczony został obszar Natura 2000 OSO Dolina Dolnej Narwi PLB140014. Jego powierzchnia wynosi 26527,9 ha z czego 1415,58 ha (5,34%) w gminie Rzekuń. Część znajdująca się na terenie gminy Rzekuń zajmuje grunty należące do miejscowości: Kamianka, Korczaki, Dzbenin, Teodorowo i Laskowiec. W granicach obszaru N2000 Dolina Dolnej Narwi na planszy kierunków do projektu Studium gminy Rzekuń wyznaczone są następujące tereny zabudowy:  Kamianka - MU/MN, RM, PBS, U  Korczaki - MU/MN, RM  Dzbenin - MU/MN  Teodorowo - MU/MN, PBS, RM  Laskowiec - MU/MN Na terenie gminy w obszarze N2000 wyznaczono ok. 5,55 ha dodatkowych terenów o funkcji zabudowy. Położone są one poza terasem zalewowym Narwi i przylegają ściśle do istniejącej zabudowy. 4,83 ha znajduje się we wsi Kamianka, a 0,72 ha we wsi Teodorowo. Najcenniejsze siedliska lęgowe ptaków w obszarze położone są w terasie zalewowym rzeki, na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią. Zapisy Studium wyłączają te tereny spod nowej zabudowy. Na planszy kierunków wyznaczone są następujące elementy infrastruktury drogowej:  KGP - teren dróg publicznych - krajowych i wojewódzkich, głównych ruchu przyspieszonego (DK61)  KG - tereny dróg publicznych - wojewódzkich głównych  KZ - tereny dróg publicznych - powiatowych zbiorczych  KL - tereny dróg publicznych - gminnych lokalnych  KD - tereny dróg publicznych - gminnych dojazdowych Na planszy kierunków wyznaczone są następujące linie elektroenergetyczne:

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 125 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 istniejąca linia elektroenergetyczna napowietrzna z przejściem na kablową w miejscowości Dzbenin  istniejąca linia 110 kV Ostrołęka - Myszyniec  istniejąca linia 110 kV Ostrołęka - Przasnysz  istniejąca linia 220 kV do przebudowy na 400 kV Ostrołęka - Olsztyn  istniejąca linia 220 kV do przebudowy na 400 kV Ostrołęka - Ełk Na obszarze miejscowości Dzbenin planowana jest budowa sanitarnej sieci kanalizacyjnej, a w miejscowościach Laskowiec i Teodorowo rozbudowa kanalizacji. Tereny z przeznaczeniem pod zabudowę w tych miejscowościach częściowo położone są w obszarze N2000 Dolina Dolnej Narwi. Dla pozostałych terenów znajdujących się w granicach obszaru Natura 2000 poza ww. strefami, projekt Studium przewiduje zachowanie dotychczasowego sposobu użytkowania, głównie jako tereny wód (rzeka i inne zbiorniki wodne, starorzecza, rozlewiska itp.), w mniejszym zakresie jako łąki (przeważnie okresowo zalewane) i lasy. Znaczna część terenów Natura 2000 w gminie Rzekuń położona jest w obszarze zagrożonym powodzią. Realizacja oraz eksploatacja niektórych przedsięwzięć wpisanych w ustalenia Studium na obszarach Natura 2000 może nieść za sobą potencjalne zagrożenia dla gatunków ptaków, które są przedmiotami ochrony wyżej wymienionych obszarów. Do grupy przedsięwzięć mogących potencjalnie negatywnie oddziaływać na środowisko i przedmioty ochrony obszaru Natura 2000 w rozumieniu Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 71) można zaliczyć wymienione w projekcie Studium:  budowę projektowanej drogi krajowej nr 61 z przeprawą mostowa na Narwi  budowa linii elektroenergetycznych 400 kV w miejscu istniejących linii 220 kV Ostrołęka - Olsztyn i Ostrołęka - Ełk Prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływań na obszary Natura 2000 można usystematyzować w następujący sposób: a) pewne, b) możliwe, c) brak. Zróżnicowanie oddziaływań można usystematyzować, w zależności od: 1) trwałości występowania: a) krótkotrwałe, b) długotrwałe, 2) odwracalności zjawisk: a) odwracalne, b) nieodwracalne, 3) charakteru oddziaływania: a) bezpośrednie, b) pośrednie, 4) natężenia oddziaływania: a) stałe, b) okresowe, 5) zasięgu przestrzennego oddziaływania: a) regionalne, b) ponadlokalne, c) lokalne. Charakter możliwego oddziaływania poszczególnych zapisów projektu Studium może być odmienny. Poniżej zestawiono główne oddziaływania mogące towarzyszyć, na etapie realizacji i eksploatacji, przedsięwzięciom zaplanowanym w projekcie Studium.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 126 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

W tabeli poniżej znajduje się prognoza możliwości wystąpienia oddziaływania zapisów projektu Studium na gatunki ptaków będące przedmiotem ochrony Obszaru Natura 2000 OSO Dolina Dolnej Narwi PLB140014. Przeznaczenie terenów pod zabudowę.  etap realizacji — zajęcie i przekształcenie siedlisk pod zabudowę pewne, długotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, stałe, lokalne — możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) możliwe, krótkotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, okresowe, lokalne — ryzyko zanieczyszczenia siedlisk możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne  etap eksploatacji — ryzyko zanieczyszczenia siedlisk możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi możliwe, długotrwale, nieodwracalne, pośrednie, stałe, lokalne Budowa drogi głównej ruchu przyspieszonego DK61 (KDP) z przeprawą mostową na rzece Narew  etap realizacji — zajęcie i przekształcenie siedlisk pod budowę drogi i mostu pewne, długotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, stałe, ponadlokalne — możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) możliwe, krótkotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, okresowe, lokalne — ryzyko zanieczyszczenia siedlisk możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, ponadlokalne — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne  etap eksploatacji — kolizje ptaków z pojazdami pewne, długotrwale, nieodwracalne, bezpośrednie, stałe, ponadlokalne — kolizje ptaków z konstrukcją mostu i ekranami akustycznymi możliwe, długotrwale, nieodwracalne, bezpośrednie, stałe, ponadlokalne — ryzyko zanieczyszczenia siedlisk możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi możliwe, długotrwale, nieodwracalne, pośrednie, stałe, lokalne Budowa pozostałych dróg  etap realizacji — zajęcie i przekształcenie siedlisk pod budowę dróg pewne, długotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, stałe, lokalne — możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) możliwe, krótkotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, okresowe, lokalne — ryzyko zanieczyszczenia siedlisk możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne  etap eksploatacji — kolizje ptaków z pojazdami pewne, długotrwale, nieodwracalne, bezpośrednie, stałe, lokalne

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 127 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

— ryzyko zanieczyszczenia siedlisk możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi możliwe, długotrwale, nieodwracalne, pośrednie, stałe, lokalne Budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV  etap realizacji — zajęcie i przekształcenie siedlisk pod budowę słupów (punktowo) pewne, długotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, stałe, lokalne — ryzyko zanieczyszczenia siedlisk możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) możliwe, krótkotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, okresowe, lokalne  etap eksploatacji — kolizje z przewodami i konstrukcjami słupów możliwe, długotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, stałe, ponadlokalne — oddziaływania pola elektromagnetycznego możliwe, długotrwałe, nieodwracalne, pośrednie, stałe, lokalne Budowa oraz rozbudowa sanitarnej sieci kanalizacyjnej (Dzbenin, Laskowiec, Teodorowo)  etap realizacji — zajęcie i przekształcenie siedlisk pod budowę i rozbudowę sieci kanalizacyjnej możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, bezpośrednie, okresowe, lokalne — ryzyko zanieczyszczenia siedlisk możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi możliwe, krótkotrwałe, odwracalne, pośrednie, okresowe, lokalne — możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) możliwe, krótkotrwałe, nieodwracalne, bezpośrednie, okresowe, lokalne  etap eksploatacji — Na etapie eksploatacji sieć kanalizacyjna zlokalizowana pod powierzchnią gruntu nie będzie oddziaływać na ptaki z wyjątkiem awarii, która może przyczynić się do zanieczyszczenia siedlisk

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 128 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Tabela 43. Prognoza możliwości wystąpienia oddziaływania zapisów projektu Studium na gatunki ptaków będące przedmiotem ochrony Obszaru Natura 2000 OSO Dolina Dolnej Narwi PLB140014 (dane o gatunkach wg ww. SDF i PZO)

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A036 Akweny o różnej  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Najbliższe zlokalizowane Wszystkie stanowiska wielkości i charakterze: położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami stanowisko jest ok. 250m na położone są poza terenami Łabędź niemy  70-74 pary jeziora, stawy przeznaczonymi pod planowanej drogi. Najbliższe przeznaczonymi są pod wschód od linii 220 kV przeznaczonymi pod (Cygnus olor) hodowlane, o 3 pary - zabudowę w obszarze zlokalizowane jest ok. 900 m budowę nowych dróg. Olsztyn-Ełk w Teodorowie. zabudowę, z którą wiąże się starorzecza w starorzecza, glinianki, zagrożonym powodzią. na północ w Dzbeninie. Nie prognozuje się Dla stanowiska w Teodorowie budową lub rozbudową sieci Kamiance torfianki, zbiorniki Nie prognozuje się Nie prognozuje się wystąpienia oddziaływań prognozuje się możliwość kanalizacyjnej. wiejskie i miejskie. o 1 para - wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań na Nie prognozuje się W dolinie Narwi starorzecze w realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego zapisu na stanowiska lęgowe etapie realizacji: wystąpienia oddziaływań zasiedla przede Dzbeninie zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe tego gatunku. realizacji i eksploatacji tego — zajęcie i przekształcenie wszystkim starorzecza, o 1 para - tego gatunku. tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe siedlisk pod budowę słupów czasem nawet dość starorzecze w tego gatunku. Most na rzece Narwi na (punktowo) silnie zarośnięte. Teodorowie etapie eksploatacji może — ryzyko zanieczyszczenia o stanowić potencjalne źródło 3 pary - siedlisk (punktowo) starorzecza w kolizji dla ptaków lecących Laskowcu korytem rzeki. W Studium i — możliwe płoszenie w wyniku prognozie proponowana jest hałasu i obecności ludzi płaska konstrukcja mostu — możliwe niszczenie lęgów oraz inne minimalizacje. (jaj i piskląt) Dla stanowiska w Teodorowie prognozuje się możliwość wystąpienia oddziaływań na etapie eksploatacji: — kolizje z przewodami i konstrukcjami słupów — oddziaływania pola elektromagnetycznego Linie energetyczne przecinające Narew na etapie eksploatacji mogą stanowić potencjalne źródło dla ptaków lecących korytem rzeki. W Studium i prognozie proponowane jest zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 129 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A036 Buduje gniazdo na  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w wodzie lub na lądzie, w granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Gęgawa  26-28 par zaroślach trzciny oraz w Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Anser anser) Nie gniazduje w szuwarach, wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań N2000 w ogłowionych wierzbach realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego granicach gminy i krzewach, wybierając zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. miejsca niedostępne. W tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. Dolinie Dolnej Narwi gniazduje na Most na rzece Narwi na Linie energetyczne zarastających etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie starorzeczach stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić sąsiadujących z łąkami i kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków pastwiskami. korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A051 W dolnym odcinku  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w doliny Narwi jej granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Krakwa  14-22 osobniki siedliskiem są Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Anas Nie gniazduje w starorzecza z wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań strepera) N2000 w szuwarami w realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego granicach gminy stosunkowo otwartym zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. krajobrazie zalewowych tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. łąk i pastwisk. Most na rzece Narwi na Linie energetyczne etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A052 Preferuje śródleśnie  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w jeziorka i stawy, granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Cyraneczka  10 osobników obrzeża jezior i Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Anas crecca) Nie gniazduje w zabagnione doliny wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań N2000 w rzeczne. realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 130 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

Przedmiot Budowa linii Budowa oraz rozbudowa Siedlisko Stan zachowania Przeznaczenie terenów pod Budowa drogi głównej ochrony Budowa pozostałych dróg elektroenergetycznych sanitarnej sieci zabudowę (MU/MN, RM, ruchu przyspieszonego (KG, KZ, KL, KD) 400kV w miejscu kanalizacyjnej (Dzbenin, PBS, U) DK61 (KDP) istniejących 220 kV Laskowiec, Teodorowo) Gniazdo umieszcza na granicach gminy zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe lądzie, ukryte w gęstej Rzekuń. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. roślinności, najczęściej Most na rzece Narwi na Linie energetyczne w pobliżu wody. etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie Poszczególne pary stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić zakładają zazwyczaj kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków gniazda w korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W rozproszeniu, choć prognozie proponowana jest Studium i prognozie niekiedy bardzo blisko płaska konstrukcja mostu proponowane jest siebie. oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A055 Siedliskiem cyranki są  ocena B Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska otwarte doliny rzeczne położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami położone poza terenami linii. położone są poza terenami Cyranka  54-89 ze zbiornikami przeznaczonymi pod planowanej drogi. przeznaczonymi są pod przeznaczonymi pod (Anas osobników Nie prognozuje się wodnymi, łąki i zabudowę w obszarze Nie prognozuje się budowę nowych dróg. wystąpienia oddziaływań zabudowę, z którą wiąże się querquedula) o 1 para - pastwiska (również zagrożonym powodzią. wystąpienia oddziaływań Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego budową lub rozbudową sieci starorzecza i stosunkowo suche) w Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe kanalizacyjnej. łąki w Laskowcu sąsiedztwie wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. Nie prognozuje się starorzeczy. realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe Plan zadań ochronnych wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe Most na rzece Narwi na tego gatunku. określa napowietrzne linie realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. etapie eksploatacji może energetyczne i telefoniczne zapisu na stanowiska lęgowe stanowić potencjalne źródło jako zagrożenie dla tego tego gatunku. kolizji dla ptaków lecących gatunku. korytem rzeki. W Studium i Linie energetyczne prognozie proponowana jest przecinające Narew na etapie płaska konstrukcja mostu eksploatacji mogą stanowić oraz inne minimalizacje. potencjalne źródło dla ptaków lecących korytem rzeki. W Studium i prognozie proponowane jest zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A056 Preferuje rozległe  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w płaskie doliny rzek lub granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Płaskonos  3-18 osobników większe torfowiska Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Anas Nie gniazduje w niskie i przejściowe, ale wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań clypeata) N2000 w czasem zadawala się realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 131 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

Przedmiot Budowa linii Budowa oraz rozbudowa Siedlisko Stan zachowania Przeznaczenie terenów pod Budowa drogi głównej ochrony Budowa pozostałych dróg elektroenergetycznych sanitarnej sieci zabudowę (MU/MN, RM, ruchu przyspieszonego (KG, KZ, KL, KD) 400kV w miejscu kanalizacyjnej (Dzbenin, PBS, U) DK61 (KDP) istniejących 220 kV Laskowiec, Teodorowo) niewielkimi obszarami granicach gminy zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe łąkowymi i Rzekuń. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. torfowiskowymi, a Most na rzece Narwi na Linie energetyczne nawet sąsiedztwem etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie niewielkich zbiorników stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić wodnych. kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków Gniazduje na lądzie, w korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W suchym miejscu, prognozie proponowana jest Studium i prognozie jednakże blisko wody. płaska konstrukcja mostu proponowane jest Gniazdo jest najczęściej oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach osłonięte roślinnością zawieszek widocznych dla zielną. ptaków.

A067 Zasiedla śródleśne  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w jeziora i stawy granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Gągoł  13-19 hodowlane, (Bucephala osobników Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się starorzecza, itp. wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań clangula) Nie gniazduje w Gniazdo buduje z realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego N2000 w reguły w dziuplach zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe granicach gminy drzew (naturalnych lub tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. Rzekuń. np. po dzięciole Most na rzece Narwi na Linie energetyczne czarnym) tuż nad wodą etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie lub w jej pobliżu. stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić Zajmuje także budki kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków lęgowe. korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A070 Zasiedla zbiorniki  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w wodne: naturalne granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Nurogęś  12-26 jeziora, stawy (Mergus osobników Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się hodowlane i rzeki w wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań mergus) Nie gniazduje w pobliżu lasów. realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego N2000 w Gniazduje najczęściej w zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe granicach gminy dziuplach, nawet na tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. Rzekuń. kilkumetrowej Most na rzece Narwi na Linie energetyczne wysokości. etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 132 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A081 Najczęściej gniazduje  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska wśród gęstych trzcin, położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami położone poza terenami linii. położone są poza terenami Błotniak  36-42 osobniki stawowy najchętniej przy przeznaczonymi pod planowanej drogi. Najbliższe przeznaczonymi są pod Nie prognozuje się przeznaczonymi pod o 1 para - zbiornikach wodnych. zabudowę w obszarze zlokalizowane jest ok. 1500 m budowę nowych dróg. wystąpienia oddziaływań zabudowę, z którą wiąże się (Circus podmokłości w W miejscach zagrożonym powodzią. na północ w Dzbeninie. Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego budowa lub rozbudowa sieci aeruginosus) Dzbeninie gniazdowania błotniak Nie prognozuje się Nie prognozuje się wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe kanalizacyjnej. stawowy wykazuje dużą wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. Nie prognozuje się towarzyskość, tworząc realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego zapisu na stanowiska lęgowe wystąpienia oddziaływań półkolonie. Linie energetyczne zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe tego gatunku. przecinające Narew na etapie realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. tego gatunku. eksploatacji mogą stanowić zapisu na stanowiska lęgowe Most na rzece Narwi na potencjalne źródło dla ptaków tego gatunku. etapie eksploatacji może lecących korytem rzeki. W stanowić potencjalne źródło Studium i prognozie kolizji dla ptaków lecących proponowane jest korytem rzeki. W Studium i zastosowanie na przewodach prognozie proponowana jest zawieszek widocznych dla płaska konstrukcja mostu ptaków. oraz inne minimalizacje.

A409 Gatunek preferuje  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w śródleśne łąki, polany i granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Cietrzew  3-4 osobniki torfowiska w rozległych Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Tetrao tetrix) Nie gniazduje w lasach oraz na wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań bagnistych terenach N2000 w granicach gminy realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego otwartych z zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. zadrzewieniami, tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. zwłaszcza w dolinach rzecznych. Gniazdo cietrzewia stanowi najczęściej dołek wygrzebany w ziemi i wyłożony suchym mchem, liśćmi i

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 133 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A119 Gatunek ten  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w wykorzystuje mokradła i granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Kropiatka  24-36 bagna, jeziora, stawy osobników Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Porzana hodowlane. porzana) Nie gniazduje w wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań Kropiatki gniazdują w realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego N2000 w pobliżu wody, pod zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe granicach gminy osłoną roślinności na tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. Rzekuń. ziemi lub w kępie roślin. Most na rzece Narwi na Linie energetyczne etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A122 Zasiedla tereny otwarte  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Terytoria trzech samców Wszystkie stanowiska i półotwarte z żyznymi położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami położone są w odległości położone są poza terenami Derkacz  170-211 łąkami, jak również przeznaczonymi pod planowanej drogi. Najbliższe przeznaczonymi są pod mniejszej niż 100 m od linii przeznaczonymi pod osobników (Crex crex) turzycowiska, zabudowę w obszarze zlokalizowane jest ok. 1700 m budowę nowych dróg. 220 kV Ostrołęka-Ełk w zabudowę, z którą wiąże się o 1 samiec - łąki w wyjątkowo pola zagrożonym powodzią. na północ w Dzbeninie. Nie prognozuje się Teodorowie. budowa lub rozbudowa sieci Dzbeninie uprawne. Najliczniej Nie prognozuje się Nie prognozuje się wystąpienia oddziaływań Dla trzech terytoriów w kanalizacyjnej. występuje w dolinach o 3 samce - łąki w wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań realizacji i eksploatacji tego Teodorowie prognozuje się Nie prognozuje się rzecznych i na łąkach Teodorowie realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego zapisu na stanowiska lęgowe możliwość wystąpienia wystąpienia oddziaływań ze stagnującą wodą. o 2 samce - łąki w zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe tego gatunku. oddziaływań na etapie realizacji i eksploatacji tego Gniazdują na ziemi, pod Laskowcu tego gatunku. tego gatunku. realizacji: zapisu na stanowiska lęgowe osłoną traw lub w tego gatunku. Most na rzece Narwi na — zajęcie i przekształcenie krzaku, etapie eksploatacji może najprawdopodobniej siedlisk pod budowę słupów stanowić potencjalne źródło (punktowo) gniazdo buduje tylko kolizji dla ptaków lecących ryzyko zanieczyszczenia samica. korytem rzeki. W Studium i — siedlisk (punktowo) prognozie proponowana jest płaska konstrukcja mostu — możliwe płoszenie w wyniku oraz inne minimalizacje. hałasu i obecności ludzi — możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) Dla trzech terytoriów w

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 134 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A127 Preferuje zabagnione  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska W odległości do 250 m od linii Wszystkie stanowiska obrzeża jezior i stawów, położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami 220 kV Olsztyn-Ełk w położone są poza terenami Żuraw  95-103 osobniki mokradła, śródpolne przeznaczonymi pod planowanej drogi. przeznaczonymi są pod Teodorowie zlokalizowane przeznaczonymi pod (Grus grus) o 1 para - w zabagnienia, podmokłe zabudowę w obszarze Nie prognozuje się budowę nowych dróg. jest jedno stanowisko. zabudowę, z którą wiąże się Teodorowie olsy i łęgi. zagrożonym powodzią. wystąpienia oddziaływań Nie prognozuje się Dla stanowiska w Teodorowie budowa lub rozbudowa sieci Żeruje ma łąkach i o 1 para - w Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań prognozuje się możliwość kanalizacyjnej. polach. Gniazda buduje Laskowcu wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań na Nie prognozuje się na ziemi , w bardzo realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe etapie realizacji: wystąpienia oddziaływań wilgotnym terenie, zapisu na stanowiska lęgowe tego gatunku. realizacji i eksploatacji tego Most na rzece Narwi na — zajęcie i przekształcenie zazwyczaj jest ono tego gatunku. etapie eksploatacji może zapisu na stanowiska lęgowe zewsząd otoczone siedlisk pod budowę słupów tego gatunku. stanowić potencjalne źródło (punktowo) wodą. kolizji dla ptaków lecących — ryzyko zanieczyszczenia korytem rzeki. W Studium i siedlisk (punktowo) prognozie proponowana jest płaska konstrukcja mostu — możliwe płoszenie w wyniku oraz inne minimalizacje. hałasu i obecności ludzi

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 135 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

— możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) Dla stanowiska w Teodorowie prognozuje się możliwość wystąpienia oddziaływań na etapie eksploatacji: — kolizje z przewodami i konstrukcjami słupów — oddziaływania pola elektromagnetycznego Linie energetyczne przecinające Narew na etapie eksploatacji mogą stanowić potencjalne źródło dla ptaków lecących korytem rzeki. W Studium i prognozie proponowane jest zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A133 Siedliska kulonów  ocena A Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w stanowią suche, otwarte granicach gminy Rzekuń. Nie granicach gminy Rzekuń. Nie granicach gminy Rzekuń. Nie granicach gminy Rzekuń. Nie granicach gminy Rzekuń. Nie Kulon  brak danych w tereny takie jak wydmy, wiadomo czy aktualnie w wiadomo czy aktualnie w wiadomo czy aktualnie w wiadomo czy aktualnie w wiadomo czy aktualnie w SDF, wg PZO 0- (Burhinus pastwiska, piaszczyste ogóle gniazduje w obszarze. ogóle gniazduje w obszarze. ogóle gniazduje w obszarze. ogóle gniazduje w obszarze. ogóle gniazduje w obszarze. oedicnemus) 1 para plaże i wyspy na Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie gniazduje w dużych rzekach, wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań N2000 w rozległe żwirownie, realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego granicach gminy poligony wojskowe. zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. Charakteryzuje się tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. bardzo skrytym trybem Most na rzece Narwi na Linie energetyczne życia. Aktywny jest od etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie zmierzchu do świtu. stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 136 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A136 Zamieszkuje  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska piaszczyste lub położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami położone poza terenami linii. położone są poza terenami Sieweczka  5-23 osobniki rzeczna błotniste obrzeża przeznaczonymi pod planowanej drogi. przeznaczonymi są pod Nie prognozuje się przeznaczonymi pod o 1 para - w różnych zbiorników zabudowę w obszarze Nie prognozuje się budowę nowych dróg. wystąpienia oddziaływań zabudowę, z którą wiąże się (Charadrius korycie Narwi w wodnych, rzek, zagrożonym powodzią. wystąpienia oddziaływań Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego budowa lub rozbudowa sieci dubius) Laskowcu spuszczonych stawów, Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe kanalizacyjnej. żwirowni, piaskowni. wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. Nie prognozuje się Znacznie liczniej realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe Linie energetyczne wystąpienia oddziaływań występuje nad zapisu na stanowiska lęgowe Most na rzece Narwi na tego gatunku. przecinające Narew na etapie realizacji i eksploatacji tego nieuregulowanymi tego gatunku. etapie eksploatacji może eksploatacji mogą stanowić zapisu na stanowiska lęgowe odcinkami dużych rzek. stanowić potencjalne źródło potencjalne źródło dla ptaków tego gatunku. Często gnieździ się w kolizji dla ptaków lecących lecących korytem rzeki. W luźnych skupieniach. korytem rzeki. W Studium i Studium i prognozie Gniazdo buduje na prognozie proponowana jest proponowane jest ziemi, w wygrzebanym płaska konstrukcja mostu zastosowanie na przewodach piasku, bądź wśród oraz inne minimalizacje. zawieszek widocznych dla drobnych kamieni. ptaków.

A137 Zasiedla otwarte,  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w piaszczyste lub granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Sieweczka  1-11 osobników obrożna porośnięte krótką Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie gniazduje w roślinnością pastwiska wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań (Charadrius N2000 w nadrzeczne w pobliżu realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego hiaticula) granicach gminy wody. zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. Sieweczka gniazduje tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. pojedynczo lub w Most na rzece Narwi na Linie energetyczne skupiskach liczących do etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie kilkunastu par. Gniazda stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić umieszcza na ziemi, kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków niedaleko wody. korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A151 Zasiedla różnego typu  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w mokradła i tereny granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Batalion  populacja bagienne, doliny lęgowa: 1 Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Philomachus rzeczne, rozległe pugnax) osobnik wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań podmokłe łąki realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 137 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

Gniazduje na ziemi, w  populacja zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe suchym miejscu i przelotna: 2000- tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. najczęściej w promieniu 6600 osobników Most na rzece Narwi na Linie energetyczne kilkuset metrów od Nie gniazduje w etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie tokowisk. N2000 w stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić granicach gminy kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków Rzekuń. korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A153 Podmokłe łąki,  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska torfowiska, turzycowiska położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami położone poza terenami linii. położone są poza terenami Kszyk  141-181 na bagnach i przeznaczonymi pod planowanej drogi. przeznaczonymi są pod przeznaczonymi pod (Gallinago osobników Nie prognozuje się mokradłach, skrajach zabudowę w obszarze Nie prognozuje się budowę nowych dróg. wystąpienia oddziaływań zabudowę, z którą wiąże się gallinago) o 2 pary - okolice jezior i stawów zagrożonym powodzią. wystąpienia oddziaływań Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego budowa lub rozbudowa sieci starorzecza w hodowlanych, Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe kanalizacyjnej. Kamiance śródleśnych wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. Nie prognozuje się bagienkach, podczas realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe wystąpienia oddziaływań przelotów na mulistych Plan zadań ochronnych zapisu na stanowiska lęgowe Most na rzece Narwi na tego gatunku. określa napowietrzne linie realizacji i eksploatacji tego brzegach różnego typu tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe wód. etapie eksploatacji może energetyczne i telefoniczne stanowić potencjalne źródło jako zagrożenie dla tego tego gatunku. Gniazdują często w kolizji dla ptaków lecących gatunku. kępie turzyc i chętnie na korytem rzeki. W Studium i płytkiej wodzie. Linie energetyczne prognozie proponowana jest przecinające Narew na etapie płaska konstrukcja mostu eksploatacji mogą stanowić oraz inne minimalizacje. potencjalne źródło dla ptaków lecących korytem rzeki. W Studium i prognozie proponowane jest zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A154 Zamieszkuje podmokłe  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w łąki, bagna i mokradła, granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Dubelt  4-9 osobników turzycowiska, torfowiska Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Gallinago Nie gniazduje w w naturalnych dolinach wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań media) N2000 w rzecznych. realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 138 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

Przedmiot Budowa linii Budowa oraz rozbudowa Siedlisko Stan zachowania Przeznaczenie terenów pod Budowa drogi głównej ochrony Budowa pozostałych dróg elektroenergetycznych sanitarnej sieci zabudowę (MU/MN, RM, ruchu przyspieszonego (KG, KZ, KL, KD) 400kV w miejscu kanalizacyjnej (Dzbenin, PBS, U) DK61 (KDP) istniejących 220 kV Laskowiec, Teodorowo) Gnieździ się w granicach gminy zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe rozproszeniu na ziemi, Rzekuń. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. wśród gęstej Most na rzece Narwi na Linie energetyczne roślinności. etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A156 Zasiedla podmokłe i  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w zabagnione łąki w granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Rycyk  30-33 osobniki dolinach rzecznych i na Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Limosa Nie gniazduje w obrzeżach zbiorników wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań limosa) N2000 w wodnych. realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego granicach gminy Z reguły gnieździ się w zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. skupiskach po tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. kilkanaście par. Most na rzece Narwi na Linie energetyczne Gniazdo zakłada na etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie ziemi w kępie turzyc lub stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić nieco wyniesionym kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków suchym miejscu. korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A160 Zasiedla rozległe,  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w podmokłe łąki i granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Kulik wielki  4-6 osobników pastwiska, mokradła i Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Limosa Nie gniazduje w bagna w dolinach wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań limosa) N2000 w rzecznych; w okresie realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego granicach gminy przelotów często zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. spotykany nad tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. mulistymi brzegami zbiorników wodnych i Most na rzece Narwi na Linie energetyczne na plażach. etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 139 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A162 Zasiedla mokradła i  ocena B Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w podmokłe łąki w granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Krwawodziób  50-61 dolinach rzecznych i na (Tringa osobników Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się bagnistych obrzeżach wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań totanus) Nie gniazduje w zbiorników wodnych. realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego N2000 w Gniazduje z reguły z zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe granicach gminy luźnych skupiskach, tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. Rzekuń. liczących kilkanaście Most na rzece Narwi na Linie energetyczne par, nie broni terytoriów etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie lęgowych, ptaki stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić gniazdujące w kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków sąsiedztwie korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W wykorzystują wspólne prognozie proponowana jest Studium i prognozie żerowiska płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A168 Gniazduje pojedynczo,  ocena C Wszystkie stanowiska W odległości do 500 m od Wszystkie stanowiska W odległości do 250 m od linii Wszystkie stanowiska buduje gniazda w położone są poza terenami planowanej drogi z przeprawą położone poza terenami 220 kV Olsztyn-Ełk w położone są poza terenami Brodziec  50-81 suchym miejscu w przeznaczonymi pod mostową znajdują się 3 przeznaczonymi są pod Teodorowie zlokalizowane przeznaczonymi pod piskliwy osobników pobliżu wody, pod zabudowę w obszarze stanowiska - 2 w Korczakach i budowę nowych dróg. jest jedno stanowisko. zabudowę, z którą wiąże się (Actitis o 5 par - w korycie osłoną traw, krzewów zagrożonym powodzią. 1 w Dzbeninie. Nie prognozuje się Dla stanowiska w Teodorowie budowa lub rozbudowa sieci hypoleucos) oraz gęstej roślinności. Narwi w kanalizacyjnej. Kamiance Nie prognozuje się Dla trzech terytoriów wystąpienia oddziaływań prognozuje się możliwość wystąpienia oddziaływań prognozuje się możliwość realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań na Nie prognozuje się o 2 pary - w realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań na zapisu na stanowiska lęgowe etapie realizacji: wystąpienia oddziaływań korycie Narwi w zapisu na stanowiska lęgowe etapie realizacji: tego gatunku. realizacji i eksploatacji tego Korczakach tego gatunku. — zajęcie i przekształcenie zapisu na stanowiska lęgowe — zajęcie i przekształcenie siedlisk pod budowę słupów o 3 pary - w tego gatunku. siedlisk pod budowę drogi i (punktowo) korycie Narwi w mostu Dzbeninie — ryzyko zanieczyszczenia — możliwe niszczenie lęgów siedlisk (punktowo) o 1 para- w (jaj i piskląt) korycie Narwi w — możliwe płoszenie w wyniku

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 140 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

Teodorowie — ryzyko zanieczyszczenia hałasu i obecności ludzi o 3 pary- w siedlisk — możliwe niszczenie lęgów korycie Narwi w — możliwe płoszenie w wyniku (jaj i piskląt) Laskowcu hałasu i obecności ludzi Dla stanowiska w Teodorowie Dla stanowisk prognozuje się prognozuje się możliwość możliwość wystąpienia wystąpienia oddziaływań na oddziaływań na etapie etapie eksploatacji: eksploatacji: — kolizje z przewodami i — kolizje ptaków z pojazdami konstrukcjami słupów — kolizje ptaków z konstrukcją — oddziaływania pola mostu i ekranami elektromagnetycznego akustycznymi Linie energetyczne — ryzyko zanieczyszczenia przecinające Narew na etapie siedlisk eksploatacji mogą stanowić potencjalne źródło dla ptaków — możliwe płoszenie w wyniku lecących korytem rzeki. W hałasu i obecności ludzi Studium i prognozie Most na rzece Narwi na proponowane jest etapie eksploatacji może zastosowanie na przewodach stanowić potencjalne źródło zawieszek widocznych dla kolizji dla ptaków lecących ptaków. korytem rzeki. W Studium i prognozie proponowana jest płaska konstrukcja mostu oraz inne minimalizacje.

A193 Zasiedla wyspy w  ocena B Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w nurcie rzek, na granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Rybitwa  3-8 osobników rzeczna jeziorach, stawach, Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie gniazduje w zbiornikach wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań (Sterna N2000 w zaporowych, realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego hirundo) granicach gminy żwirowniach, mogą być zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. pokryte niską tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. roślinnością. Most na rzece Narwi na Linie energetyczne Jest gatunkiem etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie terytorialnym, ptaki są stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić towarzyskie, często kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków gnieżdżą się w korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W koloniach z innymi prognozie proponowana jest Studium i prognozie gatunkach mew lub płaska konstrukcja mostu proponowane jest

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 141 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A195 Na śródlądziu zasiedla  ocena B Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w piaszczyste wyspy w granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Rybitwa  12 osobników białoczelna nurcie rzek, na Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie gniazduje w zbiornikach wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań (Sternula N2000 w zaporowych, realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego albifrons) granicach gminy żwirowniach, zalanych zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. wyrobiskach itp. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku.

Najczęściej gniazduje w Most na rzece Narwi na Linie energetyczne małych koloniach, etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie liczących kilka- stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić kilkanaście par. kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W prognozie proponowana jest Studium i prognozie płaska konstrukcja mostu proponowane jest oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach zawieszek widocznych dla ptaków.

A197 Wybiera jeziora i stawy  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska z niską roślinnością położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami położone poza terenami linii. położone są poza terenami Rybitwa  120-229 szuwarową, torfianki, przeznaczonymi pod planowanej drogi. przeznaczonymi są pod przeznaczonymi pod czarna osobników Nie prognozuje się starorzecza. zabudowę w obszarze Nie prognozuje się budowę nowych dróg. wystąpienia oddziaływań zabudowę, z którą wiąże się (Chlidonias o 15 par - Gatunek prowadzi zagrożonym powodzią. wystąpienia oddziaływań Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego budowa lub rozbudowa sieci niger) starorzecze w dzienny tryb życia. Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe kanalizacyjnej. Kamiance Gnieździ się najczęściej wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. Nie prognozuje się w niewielkich koloniach. realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe Linie energetyczne wystąpienia oddziaływań Gniazda umieszczane zapisu na stanowiska lęgowe Most na rzece Narwi na tego gatunku. przecinające Narew na etapie realizacji i eksploatacji tego są na pływających tego gatunku. etapie eksploatacji może eksploatacji mogą stanowić zapisu na stanowiska lęgowe roślinach, kożuchu stanowić potencjalne źródło potencjalne źródło dla ptaków tego gatunku. starej roślinności lub kolizji dla ptaków lecących lecących korytem rzeki. W podtopionych kępach korytem rzeki. W Studium i Studium i prognozie turzyc, są najczęściej prognozie proponowana jest proponowane jest niczym nie osłonięte. płaska konstrukcja mostu zastosowanie na przewodach oraz inne minimalizacje. zawieszek widocznych dla ptaków.

A198 Gniazduje na terenach  ocena C Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 142 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

Rybitwa podmokłych w  populacja granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. białoskrzydła otoczeniu łąk. Zasiedla przelotna: 140 Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Chlidonias również starorzecza, na osobników wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań mokradłach, bagnach. leucopterus)  populacja realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego Również na niskiej lęgowa: 43-50 zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe roślinności wodnej na osobników tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. zbiornikach wodnych. Nie gniazduje w Most na rzece Narwi na Linie energetyczne Gatunek prowadzi N2000 w etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie dzienny tryb życia, w granicach gminy stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić okresie lęgowym Rzekuń. kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków monogamiczny. korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W Wykazują tendencję do prognozie proponowana jest Studium i prognozie kolonijnego płaska konstrukcja mostu proponowane jest gniazdowania. Nie są oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach one przywiązane do zawieszek widocznych dla miejsc gniazdowania, ptaków. dlatego też kolonie tego gatunku nie mają stałych miejsc lokalizacji.

A229 Gniazduje pojedynczo,  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska w norach drążonych w położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami położone poza terenami linii. położone są poza terenami Zimorodek  22-27 podłożu skarp, wylotów przeznaczonymi pod planowanej drogi. Najbliższe przeznaczonymi są pod przeznaczonymi pod (Alcedo osobników Nie prognozuje się i burt brzegowych, zabudowę w obszarze zlokalizowane są ok. 800 m budowę nowych dróg. wystąpienia oddziaływań zabudowę, z którą wiąże się atthis) o 5 pary - w zasadniczo w zagrożonym powodzią. na północ w Dzbeninie i Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego budowa lub rozbudowa sieci korycie Narwi w bezpośrednim Nie prognozuje się południe w Korczakach. wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe kanalizacyjnej. Kamiance sąsiedztwie wody. wystąpienia oddziaływań Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. Nie prognozuje się o 1 para - w realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe Linie energetyczne wystąpienia oddziaływań korycie Narwi w zapisu na stanowiska lęgowe realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. przecinające Narew na etapie realizacji i eksploatacji tego Korczakach tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe eksploatacji mogą stanowić zapisu na stanowiska lęgowe o 1 para - w tego gatunku. potencjalne źródło dla ptaków tego gatunku. korycie Narwi w Most na rzece Narwi na lecących korytem rzeki. W Dzbeninie etapie eksploatacji może Studium i prognozie stanowić potencjalne źródło proponowane jest kolizji dla ptaków lecących zastosowanie na przewodach korytem rzeki. W Studium i zawieszek widocznych dla prognozie proponowana jest ptaków. płaska konstrukcja mostu oraz inne minimalizacje.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 143 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

A231 Skraje starych lasów i  ocena B Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w Nie gniazduje w N2000 w zadrzewień, szpalery granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. granicach gminy Rzekuń. Kraska  4 osobniki starych drzew Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się Nie prognozuje się (Coracias Nie gniazduje w sąsiadujące z polami i wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań wystąpienia oddziaływań garrulus) N2000 w łąkami. realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego realizacji i eksploatacji tego granicach gminy Kraska prowadzi zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe zapisu na stanowiska lęgowe Rzekuń. dzienny tryb życia. W tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. tego gatunku. okresie lęgowym tworzy Most na rzece Narwi na Linie energetyczne pary, które wykazują etapie eksploatacji może przecinające Narew na etapie tendencję do stanowić potencjalne źródło eksploatacji mogą stanowić kolonijnego kolizji dla ptaków lecących potencjalne źródło dla ptaków gniazdowania. W korytem rzeki. W Studium i lecących korytem rzeki. W naszym kraju, ze prognozie proponowana jest Studium i prognozie względu na małą płaska konstrukcja mostu proponowane jest liczebność, pary oraz inne minimalizacje. zastosowanie na przewodach gniazdują pojedynczo. zawieszek widocznych dla Poza okresem lęgowym ptaków. kraska występuje w stadach.

A232 Zamieszkuje skraje  ocena C W sąsiedztwie terenów Wszystkie stanowiska W sąsiedztwie terenów Wszystkie stanowiska W sąsiedztwie terenów lasów, aleje drzew przeznaczonych pod położone poza terenem przeznaczonych pod budowę położone poza terenami linii. przeznaczonych pod Dudek  86 -104 osobniki wzdłuż dróg i rowów w zabudowę znajduję się planowanej drogi. nowych dróg znajduję się Nie prognozuje się zabudowę, z którą wiąże się (Upupa o 1 para - w pobliżu terenów stanowisko w Teodorowie. Nie prognozuje się stanowisko w Teodorowie. wystąpienia oddziaływań budowa lub rozbudowa sieci epops) Dzbeninie otwartych, rozległe Dla stanowiska w Teodorowie wystąpienia oddziaływań Dla stanowiska w Teodorowie realizacji i eksploatacji tego kanalizacyjnej znajduję się polany leśne, obrzeża o 1 para - w prognozuje się możliwość realizacji i eksploatacji tego prognozuje się możliwość zapisu na stanowiska lęgowe stanowisko w Teodorowie. osiedli. Teodorowie wystąpienia oddziaływań na zapisu na stanowiska lęgowe wystąpienia oddziaływań na tego gatunku. Dla stanowiska w Teodorowie Gniazduje w dziuplach, o 2 pary - w etapie realizacji: tego gatunku. etapie realizacji: Linie energetyczne prognozuje się możliwość budkach lęgowych, Laskowcu Most na rzece Narwi na przecinające Narew na etapie wystąpienia oddziaływań na opuszczonych — zajęcie i przekształcenie — zajęcie i przekształcenie etapie realizacji: siedlisk pod zabudowę etapie eksploatacji może siedlisk pod budowę dróg eksploatacji mogą stanowić budynkach, stertach stanowić potencjalne źródło potencjalne źródło dla ptaków — możliwe niszczenie lęgów — możliwe niszczenie lęgów — zajęcie i przekształcenie gałęzi. kolizji dla ptaków lecących lecących korytem rzeki. W (jaj i piskląt) (jaj i piskląt) siedlisk pod budowę i korytem rzeki. W Studium i Studium i prognozie rozbudowę sieci ryzyko zanieczyszczenia ryzyko zanieczyszczenia — prognozie proponowana jest — proponowane jest kanalizacyjnej siedlisk płaska konstrukcja mostu siedlisk zastosowanie na przewodach — ryzyko zanieczyszczenia — możliwe płoszenie w wyniku oraz inne minimalizacje. — możliwe płoszenie w wyniku zawieszek widocznych dla siedlisk hałasu i obecności ludzi hałasu i obecności ludzi ptaków. — możliwe płoszenie w wyniku Dla stanowiska w Teodorowie Dla stanowiska w Teodorowie hałasu i obecności ludzi prognozuje się możliwość prognozuje się możliwość wystąpienia oddziaływań na wystąpienia oddziaływań na — możliwe niszczenie lęgów etapie eksploatacji: etapie eksploatacji: (jaj i piskląt)

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 144 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

— ryzyko zanieczyszczenia — kolizje ptaków z pojazdami siedlisk — ryzyko zanieczyszczenia — możliwe płoszenie w wyniku siedlisk hałasu i obecności ludzi — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi

A249 Brzegówki gnieżdżą się  ocena C Wszystkie stanowiska Na trasie planowanej drogi z Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska w skarpach położone są poza terenami przeprawą mostową znajdują położone poza terenami położone poza terenami linii. położone są poza terenami Brzegówka  2725-2854 nadrzecznych i w przeznaczonymi pod się 3 stanowiska w przeznaczonymi są pod przeznaczonymi pod (Riparia osobników Nie prognozuje się urwistych brzegach nad zabudowę w obszarze Korczakach - 35 i 5 norek. budowę nowych dróg. wystąpienia oddziaływań zabudowę, z którą wiąże się riparia) o 40 par - w zbiornikami wodnymi o zagrożonym powodzią. Uwaga: Norki brzegówek Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego budowa lub rozbudowa sieci korycie Narwi w różnej wysokości, a Nie prognozuje się znajdują się w urwistych wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe kanalizacyjnej. Korczakach także w żwirowniach, wystąpienia oddziaływań brzegach (dane 2011). Ze realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. Nie prognozuje się piaskowniach, o 287 par - w realizacji i eksploatacji tego względu na dynamiczne zapisu na stanowiska lęgowe Linie energetyczne wystąpienia oddziaływań wyrobiskach i korycie Narwi w zapisu na stanowiska lęgowe zmiany w korycie rzeki tego gatunku. przecinające Narew na etapie realizacji i eksploatacji tego wykopach. Laskowców tego gatunku. aktualnie stanowiska te mogą eksploatacji mogą stanowić zapisu na stanowiska lęgowe Zazwyczaj gniazduje w nie istnieć lub być położone w potencjalne źródło dla ptaków tego gatunku. koloniach składających oddalonej lokalizacji. lecących korytem rzeki. W się z kilkudziesięciu do Dla dwóch stanowisk Studium i prognozie kilkuset nor. prognozuje się możliwość proponowane jest wystąpienia oddziaływań na zastosowanie na przewodach etapie realizacji: zawieszek widocznych dla ptaków. — zajęcie i przekształcenie siedlisk pod budowę drogi i mostu — możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) — ryzyko zanieczyszczenia siedlisk — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi Dla stanowisk prognozuje się możliwość wystąpienia oddziaływań na etapie eksploatacji: — kolizje ptaków z pojazdami — kolizje ptaków z konstrukcją mostu i ekranami akustycznymi

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 145 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

— ryzyko zanieczyszczenia siedlisk — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi Most na rzece Narwi na etapie eksploatacji może stanowić potencjalne źródło kolizji dla ptaków lecących korytem rzeki. W Studium i prognozie proponowana jest płaska konstrukcja mostu oraz inne minimalizacje.

A371 Siedlisko stanowią  ocena C Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Wszystkie stanowiska Dwa stanowiska położone są Wszystkie stanowiska zadrzewienia, kępy i położone są poza terenami położone poza terenem położone poza terenami niż 250 m od linii. Znajdują się położone są poza terenami Dziwonia  83 - 115 pasy zieleni przeznaczonymi pod planowanej drogi. przeznaczonymi są pod one w Teodorowie pomiędzy przeznaczonymi pod (Carpodacus osobników sąsiadujące z terenami zabudowę w obszarze Nie prognozuje się budowę nowych dróg. liniami 220 kV Ostrołęka-Ełk i zabudowę, z którą wiąże się erythrinus) o 2 pary - w otwartymi w dolinach zagrożonym powodzią. wystąpienia oddziaływań Nie prognozuje się 220 kV Ostrołęka-Olsztyn. budowa lub rozbudowa sieci Teodorowie rzecznych i wokół Nie prognozuje się realizacji i eksploatacji tego wystąpienia oddziaływań Dla stanowisk w Teodorowie kanalizacyjnej. zbiorników wodnych, o 4 pary - w wystąpienia oddziaływań zapisu na stanowiska lęgowe realizacji i eksploatacji tego prognozuje się możliwość Nie prognozuje się wikliny, zakrzewione Laskowcu realizacji i eksploatacji tego tego gatunku. zapisu na stanowiska lęgowe wystąpienia oddziaływań na wystąpienia oddziaływań torfowiska i mokradła, zapisu na stanowiska lęgowe tego gatunku. etapie realizacji: realizacji i eksploatacji tego obrzeża olsów. Most na rzece Narwi na tego gatunku. etapie eksploatacji może zapisu na stanowiska lęgowe — zajęcie i przekształcenie tego gatunku. stanowić potencjalne źródło siedlisk pod budowę słupów kolizji dla ptaków lecących (punktowo) korytem rzeki. W Studium i ryzyko zanieczyszczenia prognozie proponowana jest — siedlisk (punktowo) płaska konstrukcja mostu oraz inne minimalizacje. — możliwe płoszenie w wyniku hałasu i obecności ludzi — możliwe niszczenie lęgów (jaj i piskląt) Dla stanowisk w Teodorowie prognozuje się możliwość wystąpienia oddziaływań na etapie eksploatacji: — kolizje z przewodami i konstrukcjami słupów — oddziaływania pola

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 146 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Zapisy Studium oraz oddziaływania związane z ich realizacją i eksploatacją

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 147 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Budowa drogi krajowej 61 z przeprawą mostową na Narwi oraz budowa linii elektroenergetycznych 400 kV w miejscu istniejących linii 220 kV na etapie realizacji i eksploatacji mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla wszystkich gatunków ptaków będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi. Plan zadań ochronnych określa linie energetyczne jako zagrożenie dla trzech gatunków: cyranki, derkacza i kszyka. Prognozuje się, że oddziaływanie związane z realizacją i eksploatacją wyżej wymienionych zapisów projektu Studium może wystąpić dla następujących gatunków ptaków, będących przedmiotami ochrony obszaru N2000 Dolina Dolnej Narwi, które gniazdują w granicach gminy Rzekuń:  łabędź niemy, 1 stanowisko - budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV Ostrołęka-Ełk  derkacz, 3 stanowiska - budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV Ostrołęka-Ełk  żuraw, 1 stanowisko - budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV Ostrołęka-Ełk  brodziec piskliwy, 1 stanowisko - budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV, 3 stanowiska - budowa drogi głównej ruchu przyspieszonego DK61 (KDP)  dudek, 1 stanowisko - przeznaczenie terenów pod zabudowę (MU/MN, RM, PBS, U), budowa pozostałych dróg (KG, KZ, KL, KD) oraz budowa oraz rozbudowa sanitarnej sieci kanalizacyjnej (Dzbenin, Laskowiec, Teodorowo)  brzegówka, 2 stanowiska (5 i 35 norek) - budowa drogi głównej ruchu przyspieszonego DK61 (KDP) Do głównych zagrożeń, dla gatunków ptaków będących przedmiotami ochrony obszaru N2000 PLB140014, związanych z realizacją i eksploatacją wyżej wymienionych zapisów projektu Studium należą:  Kolizje ptaków z liniami elektroenergetycznymi, które są znanym zjawiskiem i związane są z: – Przynależnością systematyczną lub ekologiczną ptaków. Do ptaków najbardziej narażonych zalicza się: gatunki „małozwrotne”, które posiadają dużą masę w stosunku do powierzchni skrzydeł (kaczki, gęsi, łabędzie, chruściele), gatunki korzystające intensywnie z przestrzeni powietrznej podczas polowania (szponiaste), gatunki o dużej rozpiętości skrzydeł (bociany, czaple, żurawie, niektóre szponiaste), gatunki formujące stada (blaszkodziobe, siewkowe). Obecnie stosowane odległości pomiędzy przewodami linii najwyższych napięć zapobiegają niebezpieczeństwu porażenia prądem. – Uwarunkowań terenowych. Potencjalnie linie położone na wzniesieniach będą stwarzać większe zagrożenie niż te położone na terenach płaskich. Położenie w pobliżu dogodnych siedlisk żerowiskowych lub miejsc odpoczynku podczas migracji (rozległe łąki, stawy hodowlane, doliny rzeczne) może przyciągać w rejon linii znaczne ilości ptaków, które staną się potencjalnymi ofiarami kolizji. – Warunki pogodowe. Poziom ryzyka kolizji z liniami jest najwyższy podczas złych warunków pogodowych. Oddziaływanie to będzie miało charakter pewny, długotrwały, nieodwracalny, stały, regionalny (ze względu łączną długość linii). Prognozuje się, że jest to najsilniejsze z negatywnych oddziaływań związanych z eksploatacją projektowanej linii 400 kV. Oddziaływanie to powinno być szczegółowo przeanalizowane na etapie Oceny oddziaływania na środowisko (raport).  Trwałe zajęcie terenu, zniszczenie i przekształcenie siedlisk ptaków. Posadowienia słupów zmienią punktowo i na niewielkim obszarze warunki środowiskowe. Większe zmiany wystąpią w przypadku budowy drogi krajowej 61 i związanej z nią przeprawy mostowej. Skala zainwestowania w stosunku do wielkości obszarów specjalnej ochrony ptaków nie jest na tyle znacząca aby mogła zagrozić populacjom gatunków występujących na ich obszarze ani celom ochrony obszarów Natura 2000, ani integralności tych obszarów. Dodatkowo należy pamiętać, iż zgodnie z obowiązującym prawem realizacja przedmiotowej inwestycji na tych terenach będzie wymagała przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w tym na obszar Natura 2000. Na tym etapie zaleca się opracowanie następujących zagadnień:  dla projektowanych, rozbudowywanych, modernizowanych lub przebudowywanych napowietrznych linii energetycznych należy zaplanować działania minimalizujące ryzyko kolizji ptaków z tymi liniami polegające m.in. na rozwieszeniu na przewodach obiektów widocznych dla ptaków w postaci kul, spirali lub zawieszek - należy nadmienić, że istniejące linie elektroenergetyczne przecinające rzekę Narew nie są oznaczone w ten sposób.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 148 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 propozycje dla projektowanego mostu - droga krajowa nr 61: — zastosowanie płaskiej konstrukcji mostu na podporach - bez pylonów i lin, bez konstrukcji kratownicowej (dla ptaków mniejsze ryzyko kolizji z obiektem), — zaprojektowanie mostu z jak największą odległością pomiędzy filarami, jeśli to możliwe nie budować filarów w korycie rzeki — zastosowanie nawierzchni o zmniejszonej emisji hałasu, — zastosowanie ekranów nieprzeźroczystych lub barier energochłonnych w celu ograniczenia emisji hałasu w dolinie Narwi, — ograniczenie oświetlenia do potrzebnego minimum, rezygnacja z dekoracyjnego oświetlenia - które mogłoby zaburzać rytm dobowy ptaków — ewentualna korekta lokalizacji mostu jeśli będą istniały do tego przesłanki np. przesunięcie lokalizacji mostu w dół lub górę rzeki. Prognozuje się, iż przy zachowaniu środków minimalizujących potencjalne negatywne oddziaływania, planowane przedsięwzięcia nie będą znacząco negatywnie oddziaływać na gatunki ptaków będące przedmiotami ochrony obszaru N2000 PLB140014. Tabela 44. Wstępna analiza wpływu przedsięwzięć związanych z realizacją zapisów projektu Studium na N2000 OSO Dolina Dolnej Narwi PLB140014 Dolina Dolnej Czy przedsięwzięcia mogą potencjalnie: Narwi spowodować opóźnienie w osiągnięciu celów ochrony obszarów? nie przerwać proces osiągania celów ochrony obszarów? nie zaburzyć równowagę, rozmieszczenie i zagęszczenie kluczowych gatunków, które są nie wskaźnikiem właściwego stanu ochrony obszarów? zaburzyć działanie czynników sprzyjających utrzymaniu właściwego stanu ochrony nie obszarów? spowodować zmiany w decydujących aspektach determinujących funkcjonowanie obszaru nie jako siedlisko lub ekosystem?

zmienić dynamikę stosunków (np. pomiędzy glebą a wodą albo pomiędzy roślinami a nie zwierzętami), które definiują strukturę i/lub funkcję obszarów? zakłócić przewidywane lub spodziewane naturalne zmiany w obrębie obszarów (takie jak: nie dynamika wód lub skład chemiczny)? zredukować obszar występowania kluczowych siedlisk? nie zredukować liczebność populacji kluczowych gatunków? nie naruszyć równowagę pomiędzy kluczowymi gatunkami? nie

zmniejszyć różnorodność obszarów? nie

spowodować zaburzenia, które wpłyną na wielkość populacji, zagęszczenie lub równowagę nie pomiędzy kluczowymi gatunkami?

spowodować fragmentację? nie spowodować utratę lub redukcję kluczowych cech (np. pokrycie terenu roślinnością nie drzewiastą, ekspozycja na pływy, coroczny zalew itd.)?

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 149 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

10. OCENA STOPNIA WYZNACZENIA W STUDIUM PŁATÓW I KORYTARZY KRAJOBRAZOWYCH (EKOLOGICZNYCH) RANGI EUROPEJSKIEJ, KRAJOWEJ I LOKALNEJ, MAJĄCYCH PODSTAWOWE ZNACZENIE DLA SPÓJNOŚCI OBSZARÓW NATURA 2000

W niniejszej prognozie na załącznikach mapowych przedstawiono korytarze ekologiczne na podstawie materiałów opracowanych przez Instytut Badań Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży (2012). Łącznie obejmują one ok. 36,4 % powierzchni gminy. Wyznaczone w gminie Rzekuń, na podstawie wyżej wymienionych materiałów, korytarze ekologiczne obejmują płaty o randze:  Dolina Środkowej Narwi - korytarz główny (międzynarodowy),  Dolina Rzeki Ruż - korytarz główny (międzynarodowy),  Lasy Ostrołęckie - korytarza krajowy. Korytarze ekologiczne w gminie Rzekuń związane są przede wszystkim z obszarem Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi, kompleksami leśnymi i dolinami mniejszych cieków, którym towarzyszy mozaika zbiorowisk roślinnych. Korytarz Dolina Środkowej Narwi, w granicach gminy, obejmuje dolinę tej rzeki oraz kompleks leśny w południowej części gminy pomiędzy miejscowościami: Kamianka, Korczaki i Borawe. W miejscu przebiegu linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka - Tłuszcz korytarz ten łączy się z korytarzem krajowym Lasy Ostrołęckie, który biegnie w kierunku zachodnim okalać miejscowość Damaszewo. Korytarz Rzeki Ruż obejmuje północną cześć gminy i łączy się z korytarzem Dolina Środkowej Narwi w okolicach miejscowości Laskowiec-Podkoszary. Poza wymienionymi najważniejszymi korytarzami ekologicznymi lokalne ciągi ekologiczne stanowią: doliny innych - mniejszych cieków, obrośnięte rowy melioracyjne, tereny zalesione o małej powierzchni, śródpolne i śródłąkowe ciągi roślinności krzewiastej i drzewiastej. Za ciągi ekologiczne o najmniejszym znaczeniu można uznać grunty orne położone pomiędzy miejscowościami. Głównym celem określenia (i ochrony) sieci korytarzy migracyjnych (ekologicznych) jest przeciwdziałanie izolacji obszarów przyrodniczo cennych, umożliwienie migracji zwierząt i roślin w skali kraju i Europy oraz ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej, zarówno na obszarach Natura 2000, jak i innych terenach o dużej wartości przyrodniczej. Do wyznaczenia korytarzy ekologicznych w gminie Rzekuń wykorzystano przebieg korytarzy ekologicznych wg Jędrzejewskiego i innych z roku 2005, który został zaktualizowany w Instytucie Badań Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży w roku 2012 w ramach projektu „Ochrona obszarów siedliskowych i korytarzy ekologicznych dzikiej fauny przy drogach szybkiego ruchu w Polsce” realizowanego przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także budżetu Rzeczpospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych). Szczegółowość aktualizacji pozwala na wykorzystanie jej celach planistycznych na poziomie gminy, dlatego koncepcja ta została użyta w niniejszym opracowaniu. Wyznaczone korytarze pokrywają znaczną część gminy - 36,4%. Obejmują najcenniejsze przyrodniczo tereny położone w granicach gminy Rzekuń: dolina rzeki Narwi, duży kompleks leśny oraz tereny wilgotne w okolicach miejscowości Damaszewo. Korytarz główny Dolina Środkowej Narwi w znacznym stopniu pokrywa się z obszarem Natura 2000 OSO Dolina Dolnej Narwi PLB140014. Stopień wyznaczenia korytarzy ekologicznych w gminie Rzekuń jest wystarczający i prawidłowy. Natomiast pewne zapisy projektu Studium wpłyną na dotychczasowy kształt funkcjonowania korytarzy ekologicznych:  rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w obwodnica Ostrołęki z mostem na Narwi (realizacja, eksploatacja);  budowa nowej drogi wojewódzkiej nr 627 relacji Ostrołęka - Wyszków (realizacja, eksploatacja);  zmiany przeznaczenia terenów, przeważnie pod zabudowę mieszkaniowo-usługową i mieszkaniową (realizacja, eksploatacja); a, niektóre mogą wpłynąć:  budowa, przebudowy i remonty dróg gminnych i powiatowych (realizacja, eksploatacja);

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 150 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 budowa i rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej i sieci gazowej (realizacja);  modernizacja linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka - Tłuszcz (realizacja, eksploatacja);  budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV (realizacja). Z wyżej wymienionych zapisów dwa przedsięwzięcia przecinają obszar N2000 Dolina Dolnej Narwi: rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w obwodnica Ostrołęki z mostem na Narwi i budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV. Budowy nowej drogi krajowej i wojewódzkiej będą wiązać się z powstaniem nowych barier i fragmentacją korytarzy ekologicznych. Droga krajowa nr 61 przetnie korytarz ekologiczny Dolina Środkowej Narwi, natomiast doga wojewódzka nr 627 znajdzie się w sąsiedztwie polaczenia korytarza Dolina Środkowej Narwi - Lasy Ostrołęckie. Przedsięwzięcia te będą barierą dla migracji zwierząt w graniach tych korytarzy. Droga wojewódzka 627 na pewnym odcinku biegnie równolegle do planowanej do modernizacji linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka - Tłuszcz. Tereny pod zabudowę w obszarach Natura 2000 oraz w granicach korytarzy ekologicznych:  są oddalone w znacznej odległości od koryt rzecznych i cieków wodnych i nie wnikają w głąb dolin na tyle, aby powodować znaczącą fragmentaryzację środowiska, szczególnie terenów wilgotnych i podmokłych - warunkuje to również obecność terenów zagrożenia powodzią;  są wyznaczone na obrzeżach obszarów Natura 2000 lub w miejscach wyraźnie przekształconych przez człowieka - w sąsiedztwie istniejącej zabudowy,  nie wnikają w głąb kompleksów leśnych;  są położone bezpośrednio przy drogach, przylegają do istniejącej zabudowy lub terenów wyznaczonych pod zabudowę w obowiązujących Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego. W gminie Rzekuń znajdują się tereny o charakterze korytarzy ekologicznych zagrożone zmniejszeniem przepustowości już przy obecnych uwarunkowaniach zagospodarowania przestrzennego dotyczy to terenów w miejscowościach: Kamianka, Korczaki i Daniszewo, które przeznaczone są pod zabudowę mieszkaniowo- usługową i mieszkaniową. Innymi przedsięwzięciami, które będą znajdować się w obszarach korytarzy ekologicznych to:  budowa i rozbudowa sieci kanalizacji sanitarnej i sieci gazowej – nie powodujące szczególnych szkód na tych obszarach, niewielkie oddziaływanie jedynie w fazie budowlanej,  budowa, przebudowy i remonty dróg gminnych i powiatowych – możliwe oddziaływania negatywne na etapie realizacji i eksploatacji,  budowa linii elektroenergetycznych 400 kV w miejscu istniejących 220 kV – możliwe oddziaływania negatywne na etapie realizacji, na etapie eksploatacji nie przewiduje się efektu barierowego Pozostałe przedsięwzięcia nie powinny w sposób znaczący negatywnie wpływać na funkcjonowanie bieżących form ochrony przyrody i korytarzy ekologicznych. Zapisy projektu Studium zapewniają zachowanie spójności obszarów Natura 2000 poprzez wyznaczenie korytarzy ekologicznych na obszarach utrzymujących z nimi łączność. Projekt Studium uwzględnia propozycje i rekomendacje zawarte w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego z 2014 roku dotyczące korytarzy ekologicznych w gminie Rzekuń.

11. MOŻLIWE DZIAŁANIA MINIMALIZUJACE LUB OGRANICZAJĄCE NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO BĄDŹ KOMPENSACJA PRZYRODNICZA TYCH ODDZIAŁYWAŃ

Poniżej zaproponowano działania minimalizujące negatywny wpływ zmian zagospodarowania terenu w stosunku do poszczególnych elementów środowiska. Zagrożenia powierzchni ziemi i gleb można ograniczyć poprzez:  zalesienie obszarów zagrożonych erozją wodną oraz gruntów marginalnych dla rolnictwa z wyłączeniem terenów łąk i pastwisk oraz terenów piaszczystych na Obszarze Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi (zalesienie

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 151 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

łąk i pastwisk w obszarze Natury 2000 jest potencjalnym zagrożeniem dla gatunku będącego przedmiotem ochrony tego obszaru - derkacz, sieweczka rzeczna);  zakładanie pasów zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, na liniach spływu wód;  pokrycie tereny z użyciem miejscowej gleby po zakończeniu prac ziemnych (przy budowie np. gazociągi, kanalizacja);  używanie sprawnych technicznie pojazdów i maszyn, z których substancje ropopochodne nie przedostaną się do gruntu;  przeznaczanie pod zabudowę nieużytków i gruntów najniższych klas bonitacyjnych;  realizację w gospodarstwach rolnych prowadzących produkcję zwierzęcą, zgodnie z wymogiem ustawy o nawozach i nawożeniu, płyt obornikowych i szczelnych zbiorników na gnojowicę o pojemności co najmniej 6- miesięcznej;  likwidacja i rekultywacja „dzikich” wysypisk odpadów;  renaturalizacje gleb poprzez wapnowanie, nawożenie i odpowiednie procesy agrotechniczne. Zagrożenia wód można ograniczyć poprzez:  używanie sprawnych technicznie pojazdów i maszyn, z których substancje ropopochodne nie przedostaną się do gruntu;  budowę kanalizacji, budowę indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków, budowę i utrzymanie szczelnych zbiorników (szambo) na ścieki;  realizację w gospodarstwach rolnych prowadzących produkcję zwierzęcą, zgodnie z wymogiem ustawy o nawozach i nawożeniu, płyt obornikowych i szczelnych zbiorników na gnojowicę o pojemności co najmniej 6- miesięcznej;  niedopuszczanie do zabudowy na terenach zalewowych. Zagrożenia dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi można ograniczyć poprzez:  ograniczanie zabudowy w obszarze;  ograniczenie zabiegów melioracyjnych;  utrzymanie tradycyjnego użytkowania terenów otwartych w formie łąk i pastwisk ekstensywnie wykorzystywanych - przeciwdziałanie zaniechaniu koszenia łąk i wypasu na pastwiskach;  wykluczenie zmiany użytkowania łąk i pastwisk na tereny leśne i pola uprawne, szczególnie w pobliżu koryta rzeki, z wyjątkiem odtworzenia lasów łęgowych charakterystycznych dla dolin rzecznych;  skanalizowanie ruchu turystycznego, wprowadzenia lokalnie i czasowo zakazów dla użytkowania turystyczno- rekreacyjnego najcenniejszych terenów;  odtwarzanie zadrzewień przydrożnych oraz tworzenie enklaw zieleni publicznej w obszarach zabudowanych;  budowę płyt obornikowych i zbiorników na gnojowicę w gospodarstwach prowadzących bezściółkową hodowlę zwierząt;  wykluczenie składowania soli, nawozów i innych środków chemicznych bezpośrednio na powierzchni ziemi;  wykluczenie pryzmowania kiszonek bezpośrednio na powierzchni ziemi;  promowanie ekstensywnej gospodarki rolniczej wraz z wdrażaniem pakietów rolnośrodowiskowych;  wykluczenie wydobywania piasku i żwiru,  propozycje dla projektowanego mostu - droga krajowa nr 61: — zastosowanie płaskiej konstrukcji mostu na podporach - bez pylonów i lin, bez konstrukcji kratownicowej (dla ptaków mniejsze ryzyko kolizji z obiektem), — zaprojektowanie mostu z jak największą odległością pomiędzy filarami, jeśli to możliwe nie budować filarów w korycie rzeki — zastosowanie nawierzchni o zmniejszonej emisji hałasu, — zastosowanie ekranów nieprzeźroczystych lub barier energochłonnych w celu ograniczenia emisji hałasu w dolinie Narwi,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 152 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

— ograniczenie oświetlenia do potrzebnego minimum, rezygnacja z dekoracyjnego oświetlenia - które mogłoby zaburzać rytm dobowy ptaków — ewentualna korekta lokalizacji mostu jeśli będą istniały do tego przesłanki np. przesunięcie lokalizacji mostu w dół lub górę rzeki.  dla projektowanych, rozbudowywanych, modernizowanych lub przebudowywanych napowietrznych linii energetycznych należy zaplanować działania minimalizujące ryzyko kolizji ptaków z tymi liniami polegające m.in. na rozwieszeniu na przewodach obiektów widocznych dla ptaków w postaci kul, spirali lub zawieszek  ograniczenie polowań. Zagrożenia dla korytarzy ekologicznych można ograniczyć poprzez:  dla mostu na Narwi, droga krajowa nr 61, zaprojektowanie przejść dolnych po obu stronach rzeki umożliwiających migrację dużych ssaków,  dla drogi wojewódzkiej nr 627 zaprojektowanie przejść dla zwierząt jeśli będzie to konieczne np. w przypadku wygrodzenia drogi, uszczegółowienie typów przejść w raporcie oddziaływania na środowisko. Ważne jest właściwe dostosowanie gabarytów i architektury projektowanej zabudowy różnych typów proponowanych w zapisach projektu Studium do istniejącego krajobrazu, a także sposób realizacji tej zabudowy. W tej kwestii należy dążyć do harmonijnego wkomponowania projektowanej zabudowy w istniejące ukształtowanie terenu, skutecznie przeciwdziałając degradacji powierzchni terenu i niszczeniu istniejących, naturalnych form morfologicznych. Dalszy rozwój budownictwa mieszkaniowego, na poziomie zabezpieczenia potrzeb mieszkańców w tym zakresie, a także rozbudowa bazy turystycznej w różnorakiej formie, na warunkach określonych powyżej zapewnią prawidłowy rozwój funkcjonalny obszaru. Ważnym w tym względnie będzie właściwe rozmieszczenie w przestrzeni powyższych dyspozycji funkcjonalnych, by zachować ład przestrzenny i priorytet ochronny dla ustanowionych i proponowanych do ustanowienia form i obszarów cennych przyrodniczo. Należy chronić przed zabudową i antropopresją obszary z biocenozami o charakterze naturalnym pełniące funkcje korytarzy oraz węzłów ekologicznych (miejsc rozrodu i regularnego przebywania gatunków, zasilających przyrodniczo obszary otaczające). Umożliwić może to zespół następujących działań:  Podejmowanie działań wzmacniających strukturę oraz prężność ekologiczną obszaru – zalesienia, zadrzewienia śródpolne, kształtowanie roślinności nadrzecznej oraz zieleni w terenach zurbanizowanych, retencja wód powierzchniowych itp.,  Kształtowanie struktury przyrodniczej rolniczej przestrzeni produkcyjnej umożliwiającej zachowanie istniejących zasobów biocenoz o charakterze naturalnym i wykształcenie się nowych,  Prowadzenie zalesień i ewentualnych scaleń z uwzględnieniem potrzeb ochrony przyrody np. zachowanie części miedz i zakrzewień oraz zadrzewień śródpolnych,  Nadzorowanie eksploatacji indywidualnych systemów gromadzenia ścieków (bezodpływowe zbiorniki i oczyszczalnie)  Ochrona dolin rzecznych przed spływem nadmiaru nawozów i środków chemicznej ochrony roślin poprzez kształtowanie zadrzewień na granicy pól uprawnych i dolin, hamujących spływ powierzchniowy,  Renaturyzacja dolin rzecznych (odbudowa roślinności dolinowej, w tym lasów łęgowych);  Należy wykluczyć podejmowanie nowych robót polegających na regulacji rzek, a także robót melioracyjnych, odwodnień budowlanych oraz innych robót ziemnych w zakresie mogącym znacząco zmienić stosunki wodne i ekologiczne. Strategia zalesień w gminie powinna zmierzać do:  rekultywacji zdegradowanych fragmentów powierzchni ziemi (np. terenów poeksploatacyjnych, terenów erodowanych itp.);  utrzymanie bioróżnorodności na poziomie ekosystemowym, siedliskowym i gatunkowym lub zwiększenie jej o gatunki rodzime charakterystyczne dla środowisk występujących w gminie;  stabilizacji warunków gruntowo-wodnych i mikroklimatycznych;  lepszego dostosowania sposobu użytkowania gruntów do ich predyspozycji naturalnych;  utrzymanie ciągłości przestrzennej ekosystemów leśnych i kształtowania powiązań ekologicznych;

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 153 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 zalesienie gruntów zdegradowanych i nieprzydatnych do produkcji rolnej, zagrożonych erozją, w obszarach wododziałowych i źródliskowych w zakresie nie kolidującym z ochroną cennych siedlisk (np. torfowiskowych, kserotermicznych) oraz utrzymanie mozaikowatego charakteru krajobrazu;  stopniowe usuwanie gatunków obcych z ekosystemów (czeremcha amerykańska, klon jesionolistny, czerwony dąb amerykański);  popieranie naturalnie pojawiających się odnowień gatunków liściastych zgodnych z potencjalnym zbiorowiskiem roślinnym.

12. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE STUDIUM WRAZ Z UZASADNIENIEM ICH WYBORU ORAZ OPIS METOD DOKONANIA OCENY PROWADZĄCEJ DO TEGO WYBORU ALBO WYJAŚNIENIE BRAKU ROZWIĄZAŃ ALTERNATYWNCYH

W procesie sporządzania projektu Studium przeprowadzone zostały analizy i konsultacje różnych propozycji i ustaleń dotyczących kształtowania polityki przestrzennej gminy, w związku z tym wybór rozwiązań alternatywnych następował w większości na etapie projektowym. Projektowany dokument nie zawiera propozycji alternatywnych rozwiązań z punktu widzenia planowania przestrzennego i ochrony środowiska. Analiza szczegółowych ewentualnych rozwiązań alternatywnych dotyczących szczegółowych zasad zagospodarowani i użytkowania nastąpi na etapie opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego poszczególnych obszarów. Ewentualne rozwiązania alternatywne mogą pojawić się na etapie projektowania infrastruktury technicznej i komunikacyjnej. Zaproponowane w projekcie Studium rozwiązania w zakresie przeznaczenia terenu, sposobu jego zagospodarowania, warunków dla projektowanej zabudowy oraz zasad obsługi technicznej i komunikacyjnej, pozwolą na prawidłowe funkcjonowanie omawianego obszaru. W trakcie prac nad niniejszą prognozą nie napotkano trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Przedsięwzięcia o największym zasięgu i skali oddziaływań uwzględnione w projekcie SUiKZP gminy Rzekuń tj.:  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Łomża,  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Olsztyn Mątki z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Stanisławów z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Ełk z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Droga Wojewódzka nr 627 Ostrów Mazowiecka - Ostrołęka z wykorzystaniem istniejącej drogi 627 z niezbędnymi obejściami  Budowa odcinka drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków (sprecyzowanie przebiegu nowej trasy nastąpi w miejscowym planie),  Modernizacja linii nr 29 Tłuszcz - Ostrołęka wynikają z ustaleń Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (2014). Ich lokalizacja w projekcie Studium gminy została wprowadzona zgodnie z PZPWM. Sprecyzowanie ich położenia nastąpi w sporządzonych miejscowych planach. Inwestycje te są inwestycjami celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym.

13. ANALIZA MOŻLIWOŚCI TRANSGRANICZEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

Najbliższa granicy Państwa wschodnia granica gminy Rzekuń znajduje się od niej około 128,5 km w linii prostej. Zapisy projektu Studium nie uwzględniają przedsięwzięć, ani inwestycji o charakterze transgranicznym. W związku z powyższym realizacja zapisów Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń nie będzie źródłem oddziaływań na środowisko o zasięgu transgranicznym w rozumieniu art. 52 ustawy z dnia 3

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 154 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353, z późn. zm.).

14. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU STUDIUM

W związku z faktem, że wprowadzenie w życie ustaleń Studium może przynieść w efekcie przemiany środowiskowe, stan środowiska należy objąć kontrolą w celu zidentyfikowania i ograniczenia skutków najbardziej niekorzystnych. Art. 32 Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016 r. poz. 778, z późn. zm.) nakłada na organ wykonawczy gminy obowiązek oceny aktualności studium i planów zagospodarowania przestrzennego. Proponuje się, aby analizę skutków realizacji postanowień Studium wykonać w ramach oceny. Ocenę aktualności studium i planów sporządza się co najmniej raz w czasie kadencji rady. Z tą samą częstotliwością wykonywana byłaby analiza skutków realizacji postanowień Studium. Wskazana jest obserwacja zmian zachodzących w jakości monitorowanych poszczególnych komponentów środowiska (powietrze, wody, gleby, klimat akustyczny), jednocześnie odnosząc wyniki pomiarów do norm, co pozwoli na ewentualne podjęcie kroków zaradczych eliminujących potencjalne zagrożenie.

15. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest instrumentem, służącym realizacji polityki przestrzennej na szczeblu lokalnym. Jest to dokument planistyczny, sporządzany obligatoryjnie w granicach administracyjnych gminy. Studium stało się dokumentem, który szczegółowo opisuje zarówno uwarunkowania danej gminy jak i wyznacza kierunki jej rozwoju, biorąc pod uwagę nie tylko lokalne uwarunkowania, ale również zmieniające się otoczenie w skali regionu i kraju. Dokument ten nie jest aktem prawa miejscowego, zawiera jednak elementy regulacyjne w postaci lokalnych zasad zagospodarowania, a jego ustalenia są wiążące przy opracowywaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Ujęte w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego inwestycje strategiczne, w tym inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym z zakresu systemów elektroenergetycznych, gazowniczych i przesyłu paliw płynnych, które dotyczą gminy Rzekuń:  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Łomża,  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Olsztyn Mątki z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Stanisławów z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Budowa linii 400 kV Ostrołęka - Ełk z częściowym wykorzystaniem trasy istniejącej linii 220 kV  Droga Wojewódzka nr 627 Ostrów Mazowiecka - Ostrołęka z wykorzystaniem istniejącej drogi 627 z niezbędnymi obejściami  Budowa odcinka drogi wojewódzkiej relacji Ostrołęka - Wyszków (sprecyzowanie przebiegu nowej trasy nastąpi w miejscowym planie),  Modernizacja linii nr 29 Tłuszcz - Ostrołęka. Zgodnie z art. 46. pkt 1). ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.) studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy poddawane jest procedurze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Jednym z elementów strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest sporządzenie prognozy oddziaływania na środowisko. Zakres niniejszego opracowania jest zgodny z art. 51 ust. 2 Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.). Zgodnie z art. 53 tej ustawy zakres i stopień szczegółowości niniejszej Prognozy został uzgodniony z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Ostrołęce i Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Warszawie.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 155 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Przy sporządzaniu Prognozy wykorzystano metody opisowe i graficzne, analizy jakościowe dostępnych wskaźników stanu środowiska oraz identyfikacji i wartościowania skutków przewidywanych zmian w środowisku. Opracowanie składa się z części tekstowej, wzbogaconej dokumentacją fotograficzną oraz części kartograficznej. Sporządzone zostało w formie papierowej oraz elektronicznej, utrwalonej na nośniku elektronicznym. Gmina Rzekuń zajmuje powierzchnię 13572 ha. Położona jest w województwie mazowieckim, w środkowej części powiatu ostrołęckiego. Od południa sąsiaduje z gminą Goworowo, od zachodu z gminami Młynarze (powiat makowski) i Olszewo-Borki, od północy z miastem Ostrołęka oraz gminą Lelis, a od wschodu z gminami Czerwin, Troszyn i Miastkowo (powiat łomżyński, województwie podlaskie). Naturalną granicą gminy od strony północno- zachodniej i zachodniej jest rzeka Narew. W skład gminy wchodzi 22 miejscowości sołeckich: Nowa Wieś Wschodnia os. Leśniewo, Teodorowo, Laskowiec, Korczaki, Dzbenin, Goworki, Tobolice, Ławy, Czarnowiec, Rzekuń, Daniszewo, Drwęcz, Susk Nowy, Susk Stary, Przytuły Nowe, Przytuły Stare, Ołdaki, Zabiele, Nowa Wieś Wschodnia, Rozwory, Borawe, Kamianka. Największy udział w strukturze użytkowania gruntów (wg GUS 2014) posiadają grunty orne zajmujące powierzchnię 5208 ha (38,37% ogólnej powierzchni gminy). Znaczna powierzchnię zajmują trwałe użytki zielone. Łąki zajmują 1481 ha (10,91% powierzchni gminy), a pastwiska 1636 ha (12,05% powierzchni gminy). Sady zajmują obszar ponad 58 ha (0,43%), rowy melioracyjne związane najczęściej z obszarami rolniczymi – ponad 82 ha (0,6%), grunty pod stawami 9 ha (0,07%), a grunty rolne zabudowane 264 ha (1,95%). Łącznie grunty rolne zajmują obszar 8934 ha, co odpowiada 64,38% powierzchni gminy. Powierzchnia gruntów leśnych wynosi 3845 ha, co stanowi 28,33% powierzchni gminy, z czego lasy 3720 ha (27,41%). Nieużytkowane tereny o niskiej przydatności rolniczej, często znajdujące się w pobliżu lasu stopniowo ulegają sukcesji i przekształcają w lasy z samosiewów. Takich terenów w gminie jest 125 ha (0,92%). Pełnią one funkcje ekologiczną, podobnie jak nieużytki, których jest 196 ha (1,44%). Są to grunty zbyt mokre lub zbyt suche do prowadzenia działalności rolniczej lub tereny w pobliżu zabudowań i terenów przemysłowych. Powierzchnia wód wynosi ponad 35 ha (0,26%). Gruntów zabudowanych i zurbanizowanych w gminie Rzekuń jest 721 ha (5,31%), z czego 256 ha (1,89%) to grunty zabudowane i zurbanizowane, a 465 ha (3,43%) tereny komunikacyjne. Liczba miejscowości w gminie Rzekuń wynosi 21 z czego 22 to sołectwa. Całkowita liczba ludności wynosi 10560 osoby. W tej grupie jest 5292 kobiet oraz 5268 mężczyzn. Gęstość zaludnienia wynosi 78 osób/km2 (dane GUS za rok 2015). Przeważająca część gminy Rzekuń położona jest w mezoregionie Międzyrzecza Łomżyńskiego (318.67), zaś północno i południowo zachodnie krańce gminy, graniczące z rzeką Narwią - w mezoregionie Doliny Dolnej Narwi (318.66). Dolina Dolnej Narwi oddziela mezoregion Międzyrzecza Łomżyńskiego od mezoregionu Równiny Kurpiowskiej (318.65), leżącego na północ i zachód od granic gminy. Mezoregiony te położone są w północno- wschodniej części makroregionu Nizina Północnomazowiecka (318.6), wchodzącego w skład podprowincji Niziny Środkowopolskie (318). Pod względem tektonicznym obszar gminy Rzekuń należy do wyniesienia mazurskiego (antekliza mazurska). Jednostka ta jest częścią prekambryjskiej platformy wschodnioeuropejskiej. Powierzchnia podłoża krystalicznego na terenie gminy jest nachylona w kierunku zachodnim i południowym i leży na głębokości około 1300 m. Podłoże krystaliczne zbudowane jest ze skał proterozoicznych. Na terenie gminy wyróżniono 3 typy rzeźby terenu. Rzeźba falista i pagórkowata na terenie gminy zajmuje tylko 2% obszaru i jest związana ze stromiznami występującymi na styku doliny Narwi i wysoczyzny morenowej we wsiach Teodorowo, Laskowiec i Kamianka. Rzeźba niskofalista i niskopagórkowata jest głównie związana z obszarem zwydmionym i zajmuje 21% powierzchni gminy. Ta część terenu jest w większości pokryta lasami. Na pozostałej części gminy (77%) dominuje rzeźba płaskorówninna. W gruntach ornych gminy Rzekuń wydzielono 4 typy gleb: brunatne wyługowane, pseudobielicowe, czarne ziemie zdegradowane i właściwe, oraz gleby murszaste. Według podziału hydrogeologicznego Polski (Paczyński 1995) teren Gminy Rzekuń leży w obrębie regionu I – mazowieckiego należącego do makroregionu północnomazowieckiego. Sieć hydrograficzna gminy Rzekuń i jej najbliższego sąsiedztwa jest zróżnicowana. Obszar w całości leży w dorzeczu Wisły, w obrębie zlewni II-rzędu rzeki Narew, stanowiącej główną i bardzo silną bazę drenażu. W rejonie Ostrołęki do Narwi wpływają następujące dopływy prawobrzeżne: Szkwa, Rozoga, Piasecznica i Omulew oraz lewobrzeżne – Czeczotka. Sieć hydrologiczną na obszarze gminy Rzekuń tworzą małe cieki powierzchniowe Czeczotka I, Czeczotka II, kanał Troszyn-Susk i Struga Daniszewo – służące głównie celom regulacji stosunków wodnych na terenach rolniczych. Uzupełnienie sieci wód powierzchniowych stanowią również rowy melioracyjne odwadniające teren ze spływem w kierunku rzeki

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 156 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Narew oraz starorzecza tej rzeki. Na terenie gminy brak jest zbiorników GZWP w utworach czwartorzędowych. Obejmuje ją swym zasięgiem zbiornik w utworach trzeciorzędowych – GZWP 215 Subniecka Warszawska. Wg Atlasu Klimatu Polski średnia roczna temperatura w gminie Rzekuń wynosi ok. 7 °C (dane z lat 1996-2000), zaś średnia temperatura lata - 18 °C, wiosny i jesieni - 7 °C, zaś zimy -1 °C. Na obszarze gminy dominują tereny o niekorzystnych warunkach termicznych z uwagi na występowanie w ich obrębie podwyższonego zwierciadła wody gruntowej. W październiku, który jest miesiącem z największą ich liczbą występuje tam średnio 10 przypadków wystąpienia mgły, a średnio w roku notuje się 50 dni z mgłą. W przypadku gminy Rzekuń znaczący udział w jakości powietrza mają zanieczyszczenia napływające spoza terenu gminy, zgodnie z dominującym kierunkiem wiatru. Na samym terenie gminy Rzekuń nie występują znaczące punktowe źródła emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. Jednak gmina ta graniczy ze strefą bezpośrednich wpływów ENERGA Elektrownie Ostrołęka S.A. Obszar gminy Rzekuń cechuje się dość korzystnymi warunkami mikroklimatycznymi, jednak o higienie atmosfery decyduje przede wszystkim bliskość aglomeracji ostrołęckiej i zakłady przemysłowe na jej terenie z elektrownią na czele. Na terenie gminy istotne znaczenie dla jakości powietrza ma również tzw. emisja niska z indywidualnego ogrzewania mieszkań, która co prawda ma mały zasięg przestrzenny wokół obszaru emisji, lecz w znacznym stopniu wpływa na wielkość stężenia zanieczyszczeń w swoim najbliższym otoczeniu. Rolniczy charakter gminy sprawia, że podstawowym źródłem hałasu, decydującym o klimacie akustycznym tego terenu jest komunikacja drogowa. Hałas drogowy wywiera dominujący wpływ na klimat akustyczny środowiska zarówno ze względu na powszechność występowania, jak i długi czas jego oddziaływania. Na terenie gminy główne źródło pól elektromagnetycznych stanowią: urządzenia elektryczne wykorzystywane przez człowieka, sieci elektroenergetyczne oraz pojedyncze obiekty radiokomunikacyjne. Na podstawie powyższych pomiarów można przypuszczać, że aktualnie w miejscach dostępnych dla ludności nie występują na terenie gminy pola elektroenergetyczne o natężeniach wyższych od dopuszczalnych. Krajobraz przyrodniczy gminy Rzekuń tworzą przede wszystkim: Dolina Narwi wraz z przyległymi ciekami oraz starorzeczami, obniżenia terenu z występującymi niewielkimi zbiornikami wodnymi, lasy i zadrzewienia śródpolne. Struktura krajobrazu gminy prezentuje układ mozaikowy. Obszary upraw rolniczych sąsiadują z lasami i użytkami zielonymi, a także z cennymi zbiorowiskami bagiennymi i kserofitycznymi (na wydmach) tworząc niejednorodną strukturę sprzyjającą różnorodności biologicznej. Teren gminy znajduje się między obszarami o silnej kulturze kurpiowskiej – między Puszczą Zieloną a Puszczą Białą. Większa część gminy nie jest utożsamiana z kulturą kurpiowską, mocno osadzoną w świadomości mieszkańców terenów po północnej stronie Narwi. Przez szereg wieków kultura tego regionu bardziej była związana z tradycjami „włościańskimi” i szlacheckimi oraz pracą na roli. Do dnia dzisiejszego przetrwało szereg przykładów budownictwa drewnianego na tych terenach: zagrody, spichlerze, domy. Ogólna powierzchnia lasów w gminie Rzekuń wynosi 3782,05 ha (wg GUS 2016). W tej powierzchni znajduje się 1112,55 ha lasów będących w Administracji Lasów Państwowych i 2669,50 ha lasów prywatnych. Gmina Rzekuń charakteryzuje się lesistością zbliżoną do przeciętnej występującej w Polsce. Lasy są zgrupowane w trzech kompleksach. Pierwszy rozciąga się wzdłuż szosy z Ostrołęki do Łomży (lasy indywidualnej własności), drugi - pomiędzy miejscowościami Czarnowiec, Korczaki, Kamianka, Borawe (lasy Skarbu Państwa), trzeci znajduje się pomiędzy miejscowościami: Dzbenin, Korczaki, Kamianka i od zachodu przylega do Narwi. Na terenie gminy Rzekuń znajdują się następujące formy ochrony przyrody: Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Dolnej Narwi PLB140014 oraz pomniki przyrody. Ponadto występują gatunki zwierząt, roślin i grzybów objęte ochroną gatunkową ścisłą i częściową. Od północy do granic gminy przylega obszar Natura 2000 Ostoja Narwiańska (PLH200024). Przewaga użytkowania rolniczego i leśnego wpływa korzystnie na stan środowiska przyrodniczego gminy. Tego rodzaju tereny występują w całej gminie, ale przeważają w jej południowej i północnej części na gruntach miejscowości: Kanianka, Borawe, Korczaki, Czarnowiec, Daniszewo, Drwęcz, Nowy Susk, Stary Susk, Zabiele, Nowa Wieś Wschodnia, Ołdaki, Rozwory, Nowe Przytuły i Stare Przytuły. W przypadku braku realizacji zapisów projektu Studium nie nastąpią zmiany w strukturze przeznaczenia terenów. Nie nastąpi zwiększenie powierzchni terenów przeznaczonych jako tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług (MN/MU) przy jednoczesnym zmniejszeniu powierzchni terenów użytkowanych rolniczo i terenów zieleni i wód. Przemiany przestrzenne gminy będą postępować w oparciu o kierunki zagospodarowania określone w aktualnie obowiązującym studium i obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Wg Inwentaryzacji ornitologicznej Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 PLB140014 Dolina Dolnej

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 157 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Narwi (2011), która jest dokumentacją do Planu Zadań Ochronnych, na terenie gminy Rzekuń występują następujące gatunki ptaków będące przedmiotami ochrony tego obszaru: błotniak stawowy, brodziec piskliwy, brzegówka, cyranka, derkacz, dudek, dziwonia, łabędź niemy, kszyk, rybitwa czarna, sieweczka rzeczna, zimorodek i żuraw. Do zapisów Studium, które mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla przedmiotów ochrony obszaru N2000 Dolina Dolnej Narwi należą: rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi oraz budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV. Zapisy zawarte w projekcie Studium uwzględniają te zagrożenia i formułują wskazania dla minimalizacji tych zagrożeń. Aktualnie zagospodarowanie przestrzenne gminy umożliwia funkcjonowanie obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi i nie stwarza problemów w związku z wykonywaniem wyżej wymienionych działań ochronnych. Potencjalnym zagrożenie dla przedmiotów ochrony mogą być istniejące obecnie linie elektroenergetyczne, które przecinają dolinę Narwi, a tym samym obszar N2000 OSO Dolina Dolnej Narwi PLB140014. Ze względu na lokalizację w pobliżu terenów zabudowanych i szlaków komunikacyjnych na terenie gminy Rzekuń 5 pomników przyrody może znaleźć się w sytuacji problemowej podczas realizacji inwestycji lub tworzyć zagrożenie powszechne (ochrona przyrody- realizacja inwestycji - bezpieczeństwo powszechne). Projekt SUiKZP gminy Rzekuń zawiera uwarunkowania, kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów, których realizacja wiązać się może z wpływem na środowisko. Do najważniejszych należą:  rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w tym budowa trasy obwodowej miasta Ostrołęki wraz z nową przeprawą mostową na Narwi,  budowa nowej drogi wojewódzkiej nr 627 relacji Ostrołęka - Wyszków,  budowa, przebudowy i remonty dróg gminnych i powiatowych,  budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach Dzbenin, Goworki, Nowa Wieś Wschodnia os. Leśniewo,  rozbudowa sieci kanalizacyjnej w miejscowościach: Laskowiec, Teodorowo, Ławy, Rzekuń, Czarnowiec  budowa boisk wielofunkcyjnych, budowa placów zabaw, budowa świetlic wiejskich oraz rewitalizacji obszarów zmarginalizowanych, budowa gminnego ośrodka kultury w Rzekuniu,  zwiększenie ilości odbiorców indywidualnych gazu z sieci gazowej oraz rozbudowa istniejących sieci zasilanych ze stacji redukcyjno-pomiarowej o wsie: Borawe, Kamianka, Nowa Wieś Wschodnia os. Leśniewo,  modernizacja linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka - Tłuszcz,  budowa linii elektroenergetycznych 400kV w miejscu istniejących 220 kV,  budowa "Elektrowni Ostrołęka C" wraz z towarzyszącą infrastrukturą oraz budową układu towarowego na terenie obrębów Ławy i Goworki,  budowa lotniska dla samolotów ultralekkich z lądowiskiem sanitarnym przystosowanym do lądowania śmigłowca ratunkowego w Kamiance,  zmiany przeznaczenia terenów, przeważnie pod zabudowę mieszkaniowo-usługową i mieszkaniową,  połączenie przeznaczenia terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN) i terenów zabudowy mieszkaniowo-usługowej (MU) w jedno przeznaczenie MN/MU tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem usług. Największe zmiany przeznaczenia terenów w projekcie Studium dotyczą terenów zabudowy mieszkaniowej i terenów użytkowanych rolniczo. Dotychczasowe tereny o przeznaczeniu zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN) i tereny zabudowy mieszkano-usługowej (MU) proponuję się połączyć w terenu o wspólnym przeznaczeniu (MN/MU). Zmiana ta wynika z potrzeb rozwojowych gminy Rzekuń. Zdecydowanie najwięcej nowych terenów o przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z dopuszczeniem usług (MN/MU) wyznaczono na gruntach miejscowości Nowa Wieś Wschodnia i Susk. Nowych nie wyznaczono tylko na gruntach Przytułów Nowych. Struktura funkcjonalno-przestrzenna gminy powinna kształtować się zgodnie ze Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego gminy Rzekuń. W Studium określona została polityka przestrzenna gminy oraz lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego. Pomimo, iż dokument nie jest aktem prawa miejscowego, ma moc wiążącą dla opracowywanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Realizacja zapisów projektu SUiKZP wpłynie w zróżnicowany sposób na poszczególne komponenty środowiska takie jak: powietrze, powierzchnia ziemi, gleba, wody powierzchniowe i podziemne, klimat, fauna i flora i na ich

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 158 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ wzajemne powiązania oraz na ekosystemy i krajobraz. Realizacja Studium zmieni do pewnego stopnia strukturę gminy. Biorąc pod uwagę uwarunkowania przestrzenne i środowiskowe oraz kierunki zagospodarowania gminy prognozuje się dalszy rozwój inwestycyjny na jej terenie, głównie w kierunku budownictwa mieszkaniowego. Zachowanie walorów przyrodniczych i krajobrazowych, szczególnie w obszarach najlepiej zachowanych, będzie wpływać pozytywnie na jakość życia mieszkańców oraz może być najważniejszym atutem turystycznym gminy. Oddziaływania skumulowane w gminie Rzekuń będą wynikały przede wszystkim z zapisów projektu Studium odnoszących się do: nowo wyznaczonych terenów pod zabudowę, rozbudowy i budowy dróg lokalnych, budowy linii energetycznych 400 kV w miejscu istniejących 220 kV, budowy drogi krajowej nr 61 i wojewódzkiej nr 627, budowy elektrowni blok C. Oddziaływanie w zakresie różnych zanieczyszczeń, których źródłem będzie nowa zabudowa będą się kumulowały z oddziaływaniami związanymi z zabudową już istniejącą np. w zakresie emisji do powietrza pyłów pochodzących ze surowców energetycznych. Podobnie np. hałas generowany przez już istniejące obiekty, jak drogi, potęgowany będzie w sytuacji ich rozbudowy i zwiększenia przepustowości. Realizacja zapisów Studium będzie wiązać się ze zmianami w krajobrazie. Dotyczyć one będą w szczególności terenów charakteryzujących się najmniejszym udziałem elementów pochodzenia antropogenicznego w środowisku. Największe zmiany związane są z następującymi przedsięwzięciami:  rozbudowa i przebudowa drogi krajowej nr 61, w obwodnica Ostrołęki z mostem na Narwi,  budowa nowej drogi wojewódzkiej nr 627 relacji Ostrołęka - Wyszków,  budowa linii elektroenergetycznych 400 kV w miejscu istniejących 220 kV,  budowa "Elektrowni Ostrołęka C" wraz z towarzyszącą infrastrukturą. Mniej wyraźne zmiany krajobrazowe będą związane z:  budową, przebudową i remontami dróg gminnych i powiatowych,  modernizacją linii kolejowej nr 29 relacji Ostrołęka-Tłuszcz,  zmianą przeznaczenia terenów, przeważnie pod zabudowę mieszkaniowo-usługową i mieszkaniową. Wszystkie przedsięwzięcia przewidziane w projekcie Studium powinny być realizowane i eksploatowane w taki sposób, aby uwzględniały:  potrzebę ochrony: wód powierzchniowych i podziemnych, rzeźby terenu, gleb, kopalin, jakości powietrza atmosferycznego, klimatu i środowiska akustycznego;  potrzebę ochrony przyrody ożywionej objętej ochroną gatunkową na mocy prawa krajowego i międzynarodowego;  formy ochrony przyrody zlokalizowane w sąsiedztwie  zdrowie i życie mieszkańców gminy, a także robotników zaangażowanych bezpośrednio w proces powstawania inwestycji (przy stosowaniu się do przyjętych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy). Budowa drogi krajowej 61 z przeprawą mostową na Narwi oraz budowa linii elektroenergetycznych 400 kV w miejscu istniejących linii 220 kV na etapie realizacji i eksploatacji mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla wszystkich gatunków ptaków będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi. Plan zadań ochronnych określa linie energetyczne jako zagrożenie dla trzech gatunków: cyranki, derkacza i kszyka. Do głównych zagrożeń, dla gatunków ptaków będących przedmiotami ochrony obszaru N2000 PLB140014, związanych z realizacją i eksploatacją wyżej wymienionych zapisów projektu Studium należą:  Kolizje ptaków z liniami elektroenergetycznymi,  Trwałe zajęcie terenu, zniszczenie i przekształcenie siedlisk ptaków. Skala zainwestowania w stosunku do wielkości obszarów specjalnej ochrony ptaków nie jest na tyle znacząca aby mogła zagrozić populacjom gatunków występujących na ich obszarze ani celom ochrony obszarów Natura 2000, ani integralności tych obszarów. Dodatkowo należy pamiętać, iż zgodnie z obowiązującym prawem realizacja przedmiotowej inwestycji na tych terenach będzie wymagała przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w tym na obszar Natura 2000. Prognozuje się, iż przy zachowaniu środków minimalizujących potencjalne negatywne oddziaływania, planowane przedsięwzięcia nie będą znacząco negatywnie oddziaływać na gatunki ptaków będące przedmiotami ochrony obszaru N2000 PLB140014.

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 159 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

Stopień wyznaczenia korytarzy ekologicznych w gminie Rzekuń jest wystarczający i prawidłowy. Zapisy projektu Studium zapewniają zachowanie spójności obszarów Natura 2000 poprzez wyznaczenie korytarzy ekologicznych na obszarach utrzymujących z nimi łączność. Projekt Studium uwzględnia propozycje i rekomendacje zawarte w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego z 2014 roku dotyczące korytarzy ekologicznych w gminie Rzekuń. Najbliższa granicy Państwa wschodnia granica gminy Rzekuń znajduje się od niej około 128,5 km w linii prostej. Zapisy projektu Studium nie uwzględniają przedsięwzięć, ani inwestycji o charakterze transgranicznym. W związku z powyższym realizacja zapisów Studium uwarunkowań i zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń nie będzie źródłem oddziaływań na środowisko o zasięgu transgranicznym.

16. WYKORZYSTANE MATERIAŁY

16.1. AKTY PRAWNE

 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 roku w sprawie ochrony dzikiego ptactwa, tzw. Dyrektywa Ptasia (Dz. Urz. WE L 20 z 26.01.2010 r., str. 7-25, z późn. zm.);  Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. Dyrektywa Siedliskowa (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992 r., str. 7-50, Polskie wydanie specjalne: Rozdział 15, Tom 02, str. 102-145, z późn. zm.);  Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (Dz. U.UE L 197/30 z 21.07.2001 r., Polskie wydanie specjalne: Rozdział 15 Tom 006, str. 157-164);  Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu (Dz. Urz. WE L 143/56 z 30.04.2004 r., str. 56, Polskie wydanie specjalne: Rozdział 15 Tom 008, str. 357-375);  Dyrektywa 2003/4/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2003 roku w sprawie publicznego dostępu do informacji dotyczących środowiska i uchylająca dyrektywę Rady 90/313/EWG (Dz. Urz. L 41 z 14.2.2003, str. 26-32, Polskie wydanie specjalne: Rozdział 15 Tom 007, str. 375-381);  Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1987);  Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2016 r. poz. 1131, z późn. zm.);  Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353, z późn. zm.);  Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2016 r. poz. 2134, z późn. zm.);  Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2014 r. poz. 1446. z późn. zm.);  Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 672, z późn. zm.);  Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2015 r. poz. 469, z późn. zm.);  Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 909, z późn. zm.);  Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2016 r. poz. 290, z późn. zm.);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r. poz. 2183);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz. U. z 2016 r. poz. 1395);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2016 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1187);

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 160 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 85);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2014 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. z 2014 r. poz. 1542);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. U. z 2014 r. poz. 1409);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów (Dz. U. z 2014 r. poz. 1408);  Rozporządzenie Ministra Środowiska dnia 27 sierpnia 2014 r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1169);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 10 września 2012 r. w sprawie zakresu i sposobu przekazywania informacji dotyczących zanieczyszczenia powietrza (Dz. U. z 2012 r. poz. 1034);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 września 2012 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1032);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2012 r. poz. 1031);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2012 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. z 2012 r. poz. 914);  Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 września 2011 r. w sprawie listy roślin i gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym (Dz. U. Nr 210, poz. 1260);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. z 2011 r. Nr 25, poz. 133, z późn. zm.);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. z 2014 r. poz. 1713);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 stycznia 2010 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 16, poz. 87);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 71);  Rozporządzenie Nr 17 Wojewody Mazowieckiego z dnia 26 lutego 2008 r. w sprawie pomników przyrody położonych na terenie powiatu ostrołęckiego (Dz. Urz. Woj. Maz. z 2008 r. Nr 29, poz. 1073);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody (Dz. U. Nr 60, poz. 533);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 marca 2005 r. w sprawie określenia okresów polowań na zwierzęta łowne (Dz. U. Nr 48, poz. 459, z późn. zm.);  Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych (Dz. U. Nr 45, poz. 433);  Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233);  Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883);

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 161 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Rozporządzenie Nr 274 Wojewody Mazowieckiego z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie ogłoszenia wykazu rezerwatów przyrody zlokalizowanych na terenie województwa mazowieckiego i utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 roku (Dz. Urz. Woj. Maz. 2001 r. Nr 256, poz. 5465);  Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 10 lutego 2015 r. zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi PLB140014 (Dz. Urz. Woj. Maz. 2014 r. poz. 1303);  Zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie i Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Białymstoku z dnia 23 kwietnia 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi PLB140014 (Dz. Urz. Woj. Maz. 2014 r. poz. 4462);  Uchwała nr IV/12/2010 Rady Gminy Rzekuń z dnia 30 grudnia 2010 r. w sprawie uchwalenia zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń;  Uchwała nr XXXIX/262/2013 Rady Gminy Rzekuń z dnia 22 sierpnia 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowanie przestrzennego gminy Rzekuń;  Uchwała nr LIV/350/2014 Rady Gminy Rzekuń z dnia 30 wrześnie 2014 r. w sprawie pomnika przyrody stanowiącego drzewo w miejscowości Goworki, gmina Rzekuń;

16.2. PUBLIKACJE

 Atlas grzybów Polski – Marek Snowarski. 1997-2013. [http://f2.grzyby.pl/index.html];  Atlas ssaków Polski – [http://www.iop.krakow.pl/ssaki/];  Atlas roślin naczyniowych Polski – Marek Snowarski. 2002-2013. [http://www.atlas-roslin.pl];

 Banaszek J. 1993. Trzmiele Polski. Wydawnictwo Uczelniane WSP w Bydgoszczy, str. 160;  Bat Conservation Trust. 2007. Bat Surveys – Good Practice Guidelines. Bat Conservation Trust, London;  Berger L. 2000. Płazy i gady Polski. PWN, Warszawa. Poznań;  Buszko J., Masłowski J. 2010. Motyle dzienne Polski. KOLIBER. s. 274;  Buszko J., Masłowski J.1988. Atlas motyli Polski. Motyle dzienne (Ropalocera). Grupa IMAGE Warszawa. s. 269;  Chmiel M.A., 2006. Checklist of Polish Larger Ascomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski. IB PAN. Kraków;  Chylarecki P. Sikora A., Cenian Z. (red.) 2009. Monitoring ptaków lęgowych. Poradnik metodyczny dotyczący gatunków chronionych Dyrektywą Ptasią. GIOŚ, Warszawa;  Dietz Ch., von Helversen O., Nill D. 2009. Nietoperze Europy i Afryki północno-zachodniej. Biologia, rozpoznawanie, zagrożenia. MULTICO, Warszawa;  Dietz Ch., von Helversen O. 2004. Ilustrated identification key to the bats of Europe. Electronic publication Version 1.0;  Faliński J. B. 1990. Kartografia geobotaniczna. 1. Zagadnienia ogólne, kartografia florystyczna i fitogeograficzna. PPWK im. E. Romera. Warszawa – Wrocław;  Faliński J. B. 1990. Kartografia geobotaniczna. 2. Kartografia fitosocjologiczna. PPWK im. E. Romera. Warszawa – Wrocław;  Fałtynowicz W. 2003. Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Kraków;  Gardziejczyk W. 2010. Problem hałasu generowanego podczas robót drogowych na obszarach chronionych i na terenach zurbanizowanych. Przegląd budowlany. vol. 81, nr 2 s. 45-51;

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 162 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Głowaciński Z., Rafiński J. (red.) 2003. Atlas płazów i gadów Polski. Status – Rozmieszczenie – Ochrona. GIOŚ. Warszawa – Kraków;  Głowaciński Z. (red.) 2001. Polska Czerwona Księga Zwierząt. Kręgowce. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa;  Głowaciński Z., Nowacki J. (red.) 2004. Polska Czerwona Księga Zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie i Akademia Rolnicza im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu;  Gumińska B., Wojewoda W. 1988. Grzyby i ich oznaczanie. PWRiL, Warszawa, s. 504;  Gumiński R. 1951, Meteorologia i klimatologia dla rolników, PWRiL, Warszawa;  Herbich J. (red.), 2004. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska. Warszawa. T. 1-9;  Jędrzejewski W. (red.) 2005. Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską Sieć Natura 2000 w Polsce. Zakład Badania Ssaków PAN. Białowieża;  Jędrzejewski W., Nowak S., Kurek R., Mysłajek R.W., Stachura K., Zawadzka B. 2006. Zwierzęta a drogi. Metody ograniczania negatywnego wpływu dróg na populacje dzikich zwierząt. Zakład Badania Ssaków PAN Białowieża;  Jędrzejewski W. Sidarowicz W. 2010. Sztuka tropienia zwierząt. Zakład Badania Ssaków PAN. Białowieża;  Juszczyk W. 1987. Płazy i gady krajowe. Część I wiadomości ogólne, wydanie II. Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Warszawa;  Kaźmierczakowa R., Zarzycki K., Mirek Z. (red.) 2014. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. 2. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków;  Kistowski M. 2000. Problem oceny wrażliwości środowiska przyrodniczego na antropopresję jako element strategicznych ocen oddziaływania na środowisko. Problemy Ocen Środowiskowych. 3 [10], s. 22-28;  Kistowski M., 2001. Opracowania ekofizjograficzne a prognozy oddziaływania na środowisko projektów planów zagospodarowania przestrzennego - zagadnienia wstępne, Problemy Ocen Środowiskowych, nr 2(13), s. 21-28;  Kleczkowski A. (red.) 1990. Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony w skali 1: 500 000. Akademia Górniczo-Hutnicza. Kraków;  Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN;  Krzysztofiak A. i in. 2004. Trzmiele – przewodnik terenowy. Helios. Suwałki;  Kurek R. T., Rybacki M., Sołtysiak M. 2011. Poradnik ochrony płazów. Pracowania na rzecz wszystkich istot. Bystra;

 Lesiński G. 2006. Wpływ antropogenicznych przekształceń krajobrazu na strukturę i funkcjonowanie zespołów nietoperzy w Polsce. Wydawnictwo SGGW Warszawa;

 Makomaska-Juchiewicz M., Baran P. (red.). 2012. Monitoring gatunków zwierząt. Przewodnik metodyczny. Część III. GIOŚ, Warszawa;

 Matuszkiewicz W., Faliński J.B., Kostrowicki A.S., Matuszkiewicz J.M., Olaczek R., Wojterski T., 1995, Potencjalna roślinność naturalna Polski. Mapa przeglądowa 1:300 000. Arkusze 1-12, IGiPZ PAN, Warszawa;  Matuszkiewicz W. 2011. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN. Warszawa;  Martyn D., Okołowicz., Wiszniewski W. 1973: Atlas klimatyczny Polski. IMGW. PPWK. Warszawa;  Mirek Z., Nikiel A. Paul W., Wilk Ł. (red.) 2005. Ostoje roślinne w Polsce. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Kraków;  Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland a checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Kraków;

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 163 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. 2006. Red list of plants and fungi In Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Kraków;  Mróz W. (red.) 2010. Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Cz. I. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa;  Mróz W. (red.) 2012a. Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Cz. II. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa;  Mróz W. 2012b. Monitoring siedlisk przyrodniczych. Przewodnik metodyczny. Cz. III. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa;  Niewiadomski Z. 2013. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz. wyd. 7. Warszawa;  Ochyra R., Żarnowiec J., Bednarek-Ochyra H. 2003. Census catalogue of polish mosses. Katalog mchów Polski. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN. Kraków;  Paczyński B. (red.) 1995 - Atlas Hydrogeologiczny Polski. Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa;  Paczyński B., Sadurski A. (red.), 2007: Hydrogeologia regionalna Polski, t. I. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa;  Piechocki A. 1979. Fauna słodkowodna Polski, z. 7: Mięczaki (Mollusca). Ślimaki (Gastropoda). PWN Warszawa-Poznań, str. 190;  Piechocki A.. Dyduch-Falniowska A. 1993. Fauna słodkowodna Polski, z. 7a: Mięczaki (Mollusca). Małże (Bivalvia). PWN Warszawa, str. 203;  Perzanowska J. (red.) 2012a. Monitoring gatunków roślin. Przewodnik metodyczny. Cz. II. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa;  Perzanowska J. (red.) 2012b. Monitoring gatunków roślin. Przewodnik metodyczny. Część III. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa;  Pożaryski W. 1969. Podział obszaru Polski na jednostki geologiczne. Prz. Geol. 2, p. 57-64. Warszawa;  Problematyka przyrodnicza w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. 1997. Praca pod red. M. Teisseyre-Sierpińskiej. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej. Warszawa;  Prognozowanie skutków przyrodniczych planu zagospodarowania przestrzennego. Poradnik metodyczny; 1998. Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej. Kraków;  Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020;  Pucek Z. (red.). 1984. Klucz do oznaczania ssaków Polski. PWN. Warszawa;  Rachwald A. 1995. Wybrane zagadnienia metodyki terenowych badań nad nietoperzami. I. Poszukiwanie kryjówek, odłowy, znakowanie, środki ostrożności. Prz. Zool. 39: 35-45;  Rachwald A., Fuszara M. 2014. Podręcznik najlepszych praktyk ochrony nietoperzy w lasach. Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych. Warszawa;  Roczna ocena jakości powietrza w województwie mazowieckim, raport za 2014 r. 2015. WIOŚ. Warszawa;  Rejestry Form Ochrony Przyrody [http://warszawa.rdos.gov.pl/];  Rutkowski L. 2006. Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, Warszawa;  Sachanowicz K. 2010. Nietoperze Europy Centralnej I Bałkanów. Nyctalus. Wrocław;  Sachanowicz K., Ciechanowski M. 2008. Nietoperze Polski (Bats of Poland). MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa;

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 164 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Sachanowicz K., Ciechanowski M., Piksa K. 2006. Distribution patterns, species richness and status of bats in Poland. Vespertilio 9–10: 151-173;  Sikora A., Rohde Z., Gromadzki M., Neubauer G. & Chylarecki P. (red.) 2007. Atlas rozmieszczenia ptaków lęgowych Polski 1985-2005. Bogucki Wydawnictwo Naukowe. Poznań;  Svensson L. 2011. Przewodnik Collinsa. Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego. Multico;  Tomiałojć L. 1980a. Kombinowana odmiana metody kartograficznej do liczenia ptaków. Not. Orn. 21: 33-54;  Tomiałojć L. 1980b. Podstawowe informacje o sposobie prowadzenia cenzusów z zastosowaniem kombinowanej metody kartograficznej. Not. Orn. 21: 55-61.;  Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski: rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP „pro Natura”, Wrocław;  Tryjanowski P., Kuźniak S., Kujawa K., Jerzak L. 2009. Ekologia ptaków krajobrazu rolniczego, Poznań;  Wendzonka J. 2005. Klucz do oznaczania dorosłych ważek (Odonata) Polski. Odonatrix, suppl. 1. Lublin;  Wilk T., Jujka M., Krogulec J., Chylarecki P. (red.) 2010. Ostoje Ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce. Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. Marki;

 Woś A., 1999: Klimat Polski. PWN. Warszawa;  Wrzosek M., Snowarski M. 2006. Grzyby chronione. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. Warszawa;  Wtulich D. 2009. Maszyny robocze – badania hałasu. Magazyn Autostrady 6/2009;  Wysocki C., Sikorski P. 2009. Fitosocjologia stosowana w ochronie i kształtowaniu krajobrazu. Wyd. SGGW. Warszawa;  Żabka M. 1997. Salticidae - pająki skaczące (Arachnida: Araneae) [Salticidae of Poland, with the English key]. Fauna Poloniae, Warszawa, s. 182.

16.3. DOKUMENTACJE

 Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe sporządzone na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń. Pracownia Badań Ekologicznych "NATURA" Marek Wierzba. Siedlce. 2014  Opracowanie ekofizjograficzne na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń. Ostrołęka. 2010,  Aneks do Opracowanie ekofizjograficznego gminy Rzekuń. Siedlce. 2010,  Projekt Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń 2016,  Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń 2010,  Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Rzekuń 2010,  Program Ochrony Środowiska dla gminy Rzekuń na lata 2016-2019 z perspektywą na lata 2020-2023;  Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego na lata 2011 - 2014 z uwzględnieniem perspektywy do 2018 roku,  Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Ostrołęckiego na lata 2016-2020,  Strategia rozwoju gminy Rzekuń na lata 2016-2025,  Plan Zagospodarowania Przestrzennego województwa Mazowieckiego 2014,  Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckie do roku 2030,  Strategia Rozwoju Gminy Rzekuń na lata 2016 - 2025,

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 165 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DLA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ URZĄD GMINY W RZEKUNIU 2017 I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY RZEKUŃ UL. KOŚCIUSZKI 33, 07-411 RZEKUŃ

 Plan urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Ostrołęka na okres od 01.01.2012r. do 31.12.2021r.,  Inwentaryzacja ornitologiczna Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków Natura 2000 PLB140014 „Dolina Dolnej Narwi. 2011. Polskie Ochrony Towarzystwo Ptaków na zlecenie Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Warszawie,  Dokumentacja Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 PLB140014 Dolina Dolnej Narwi w województwach mazowieckim i podlaskim. 2014,  Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia budowa oraz eksploatacja linii elektroenergetycznej 400 kV Ostrołęka – Olsztyn Mątki (ELBIT Consulting 2011 r.);

16.4. INNE ŹRÓDŁA

 Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. [http://crfop.gdos.gov.pl/];  Dane z Głównego Urzędu Statystycznego;  Gatunki obce w Polsce – portal IOP PAN [http://www.iop.krakow.pl/ias/gatunki];  Instrukcja wypełniania Standardowego Formularza Danych obszaru Natura 2000 – wersja 2012.1. GDOŚ [http://archiwumbip.gdos.gov.pl/doc/ftp/2013/instrukcja_wypelniania_sdf.zip];  Mapa Głównych Zbiorników Wód Podziemnych – IKAR Geoportal Państwowego Instytutu Geologicznego;  Materiały archiwalne i statystyczne Urzędu Gminy w Rzekuniu;  Materiały z IBS PAN w Białowieży z zaktualizowanymi w 2012 r. korytarzami ekologicznymi (Aktualizacja opracowania Jędrzejewski W., Nowak S., Stachura K., Skwierczyński M., Mysłajek R.W., Niedziałkowski K., Jędrzejewska B., Wójcik J.M., Zalewska H., Pilot M. 2005. Projekt korytarzy ekologicznych łączących Europejską sieć Natura 2000 w Polsce. Zakład Badania Ssaków PAN, Białowieża w ramach projektu „Ochrona obszarów siedliskowych i korytarzy ekologicznych dzikiej fauny przy drogach szybkiego ruchu w Polsce” realizowanego przez Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot dzięki wsparciu udzielonemu przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię poprzez dofinansowanie ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego, a także budżetu Rzeczpospolitej Polskiej w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych);  Natura 2000 - Standardowe formularze danych dla obszarów specjalnej ochrony ptaków (OSO): Dolina Dolnej Narwi [http://natura2000.gdos.gov.pl/];  Rastrowa Mapa Podziału Hydrograficznego Polski - Zakład Hydrografii i Morfologii Koryt Rzecznych Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Warszawie [http://www.kzgw.gov.pl/pl/Rastrowa-Mapa-Podzialu- Hydrograficznego-Polski.html].

PRACOWANIA BADAŃ EKOLOGICZNYCH ŻABOKLIKI UL. KUBUSIA PUCHATKA 78 TEL.: 501 483 857 166 „NATURA” MAREK WIERZBA 08-110 SIEDLCE E-MAIL: [email protected]