TURYSTYKA WODNA 2021

Wydanie specjalne maj 2021 Wiadomości Turystyczne pismo branżowe pracowników turystyki Wydawca: Eurosystem www.wiadomosciturystyczne.pl TURYSTYKA WODNAe-mail: [email protected] | 2021 MATERIAŁ PARTNERA MATERIAŁ

SPIS TREŚCI

wITAMY 22 Rzeki Mazowsza – kajakarski kosmos 5 Woda to relaks i zdrowie Już za chwilę maj. Wielu z nas nie- POLSKa WSCHODNia cierpliwie wyczekuje momentu, kiedy będzie można wrócić do aktywności. 24 Chłonąc nadbużańskie klimaty 5 Wodny wypoczynek w Strzelinie Każdy kto choć raz miał okazję być nad Bugiem przyzna, że nie ma przesa- tURyStyKa RODZiNNa dy w określaniu go najpiękniejszą rzeką w Polsce. Ciągnąca się przez terytorium 6 Wypoczywaj nad jeziorem trzech państw, jest jednym z ostatnich W upalne dni nie ma lepszego spo- nieuregulowanych cieków w Europie. sobu na spędzanie wolnego czasu 25 Przekop Mierzei Wiślanej niż nad wodą. TURYSTYKA WODNA 2021 Wydanie specjalne 7 Kajakiem w Łódzkie Wiadomości Turystycznych 8 Gmina Sulejów SZLaKi WODNE maj 2021 26 Europejski wymiar wody ISSN 1731-7452 REKREaCJa Na przestrzeni ostatnich dekad na terenie Europy doszło do wyznacze- Wydawca: Jarosław Śleszyński 9 Relaks na wodzie dla początkujących nia szlaków na śródlądowych drogach Eurosystem W ostatnich latach kajaki zdobywają 02–034 Warszawa, ul. Wawelska 78, lok. 30 wodnych, tak by łączyły ze sobą porty tel. (22) 822 20 16 coraz większą popularność. w poszczególnych krajach. e-mail:[email protected] 10 Zachodniopomorski raj 27 Przystań Powiat Nakielski www.wiadomosciturystyczne.pl 11 WPW, czyli przygoda „na okrągło” Tekst: Małgorzata Orlikowska 12 Trzemeszno – perła na Szlaku Reklama: Jagoda Walczak (dyrektor) Piastowskim tURyStyKa RODZiNNa Beata Kwiecień, Joanna Mputu Lese 29 Wyrusz z rodziną w rejs statkiem Skład: Studio4you, Teresa Olszewska tURyStyKa aKtyWNa Rejsy statkiem to idealna propozy- cja dla tych, którzy lubią wypoczynek 13 Kajaki dla wymagających „Wiadomości Turystyczne“ na wodzie, choć w mniej forsownym to specjalistyczny miesięcznik branży turystycznej. Zasobna w rzeki i jeziora Polska to wydaniu, a także tych, którzy chcą Opisując najważniejsze wydarzenia turystyczne w Polsce idealne miejsce dla miłośników kaja- i na świecie, gazeta dostarcza aktualnych i rzetelnych poznać odwiedzane miejsca z mniej ków, którzy nie boją się płynących informacji z zakresu organizacji pracy, prawa imarketingu. oczywistej perspektywy. Redakcja przygotowuje również specjalne wydania targowe, wartkim strumieniem wód. dodatki regionalne i tematyczne. 14 Gmina Dębno PRENUMERATA: 15 Południowy brzeg Zalewu Wiślane- PRaWO Zamówienia na prenumeratę przyjmujemy go – tutaj zaczyna się Warmia pod nr. tel. (22) 822 20 16, 31 Z patentem czy bez e-mail: [email protected], 16 Odwiedź Szczecin podczas finału Przybywa osób korzystających regat The Tall Ships Races! www.wiadomosciturystyczne.pl z jednostek pływających. Przez wiele Zamówienia realizują także: Ruch, Kolporter, Garmond. 18 Wodniacy – czas na Pomorskie! lat wynajmować żaglówki czy moto- Prenumerata standard: 19 Setki kilometrów wodnej przygody automatycznie odnawialna 12 numerów w cenie 172 PLN; 20 Spływ rzeką Rudą, Bezgranicznie rówki mogły wyłącznie osoby, które edukacja: oferta skierowana do uczniów, studentów zdobyły patenty żeglarskie i motoro- i pracowników naukowych, 12 numerów w cenie 126 PLN (50% Olzą upustu) 21 Beskidzkie morze, Kajakiem przez wodne. terminowa: roczna prenumerata w cenie 184 PLN. Jurę 32 Spotkajmy się we Wrocławiu

TURYSTYKA WODNA | 2021 3 #CzasNaPolskę WydaniA specjalne promujące polskie produkty turystyczne

6/2020 7/2020 8/2020 9/2020

10/2020 11/2020 12/2020 1/2021

pobierz bezpłatnie 3/2021 4/2021 www.wiadomosciturystyczne.pl

4 TURYSTYKA WODNA | 2021 WITAMY

Woda to relaks i zdrowie Już za chwilę maj, a wraz z nim start sezonu wodnego. Wielu z nas niecierpliwie wyczekuje momentu, kiedy po kilkumiesięcznej przerwie będzie można wrócić do aktywności nad wodą.

ożliwości jest z każdym rokiem okazji pozwala spojrzeć na Polskę z nie- więcej, bo zarówno samorządy, typowej perspektywy. Niniejszą publika- Mjak i sektor prywatny dokładają cją chcemy udowodnić, że każdy region starań, by zwiększać atrakcyjność Polski dysponuje ciekawą ofertą dla wodnia- w zakresie turystyki wodnej. Od prostych ków. W jednym regionie jest to nowocze- kąpieli, przez różne odmiany surfowania, sna infrastruktura dla żeglarzy, w innym spływy, po rejsy mniejszymi i większy- urokliwy i mało znany szlak kajakowy, mi jednostkami pływającymi: żaglówkami jeszcze w innym centrum atrakcji wod- czy łodziami motorowymi. nych, w którym interesująco spędzi czas W rezultacie nie ma sezonu, by na tu- cała rodzina. rystycznej mapie Polski nie otworzyło Liczymy, że zainspirujemy was do od- się nowe kąpielisko, nie została oddana krywania tych ciekawych miejsc, a przy do użytku nowa marina czy opracowa- okazji rozbudzimy zainteresowanie po- ny nowy szlak wodny. Każda kolejna tego znawaniem ich turystycznego oblicza. typu inicjatywa przyczynia się do wzrostu Nic nie stoi przecież na przeszkodzie, by nych miejsc. Zapewniamy, że w kra- popularności turystyki wodnej wśród Po- połączyć weekendowy wypad nad jezio- ju jest jeszcze wiele zakątków nieodkry- laków. I dobrze, nie od dziś wiadomo, że ro, kilkudniowy spływ kajakiem czy rejs tych przez aktywnego turystę, które war- wypoczynek nad wodą pozytywnie wpły- żaglówką z odkrywaniem walorów kul- to odwiedzić. wa na zdrowie i samopoczucie, a przy turowych czy przyrodniczych odwiedza- Do zobaczenia nad wodą! ■

TURYSTYKA WODNA | 2021 5 TURYSTYKA RODZINNA

Wypoczywaj nad jeziorem

W upalne dni nie ma lepszego sposobu na spędzanie wolnego czasu niż nad wodą. To dlatego latem oblężenie przeżywają najróżniejsze zbiorniki wodne, z Bałtykiem na czele.

achęcamy do odkrywania zalet od Warszawy, znajduje się Zalew Ży- podziwiać lokalną faunę i florę. Warto wypoczynku nad jeziorem. To rardowski. To stosunkowo młode ką- również odbyć spacer po samym Ży- Zdobra alternatywa dla morza: pielisko (oddane do użytku w 2018 r.) rardowie. Urokliwe miasto, zwane sto- nie dość, że przyjeziorne plaże by- przyciąga odwiedzających nowocze- licą lnu, powstało dopiero w 1830 r., wają mniej „obłożone”, to oferta wo- sną i zadbaną infrastrukturą turystycz- ale ma niezwykle ciekawą historię. Po- kół tych zbiorników staje się na prze- ną. Do ich dyspozycji jest m.in. strze- znać ją można w Muzeum Mazowsza strzeni ostatnich lat coraz bardziej żone kąpielisko, dwie plaże (trawia- Zachodniego, urządzonym w secesyj- atrakcyjna. W każdym województwie sta i piaszczysta), przystań, restaura- nym pałacyku Karola Dittricha, także znaleźć można naturalne i sztuczne cja, plenerowe siłownie, boiska do piłki przechadzając się po klimatycznych jeziora, zapewniające dobre warun- plażowej dające szerokie możliwości uliczkach Żyrardowa. ki do krótszego lub dłuższego wypo- wypoczynku zarówno małym, jak i du- Na przestrzeni zaledwie dwóch lat Za- czynku. My opowiemy więcej o kąpie- żym. Co istotne, latem nad Zalewem lew Żyrardowski zyskał sporą popular- liskach w centralnej części Polski. Żyrardowskim odbywają się liczne wy- ność. Osoby poszukujące bardziej ka- darzenia plenerowe, dzięki którym po- meralnych kąpielisk mogą udać się do zalew Żyrardowski byt nad wodą może być jeszcze bar- Słopska, w północno-wschodniej części Na Mazowszu najpopularniejszym dziej urozmaicony. Zaletą Zalewu jest Mazowsza. Jest tam niewielki sztucz- zbiornikiem pozostaje Jezioro Ze- też to, że sąsiaduje z Bolimowskim ny zbiornik powstały w miejscu daw- grzyńskie, zlokalizowane w sąsiedz- Parkiem Krajobrazowym. Spragnieni nej kopalni żwiru. W 2020 r. utworzono twie Warszawy. Warto pamiętać, że ciszy, kontaktu z naturą mogą się bez nad jeziorem kompleks wypoczynko- nie jest jedynym w tym województwie. trudu wybrać na wycieczkę którymś wy Summer Playground, w ramach któ- ▲ W zachodniej części regionu, 45 km z licznych szlaków turystycznych, by rego funkcjonują dwie plaże, jest strefa

6 TURYSTYKA WODNA | 2021

TURYSTYKA RODZINNA ▲ gastronomiczna, wypożyczalnia sprzę- wstały do celów rolnych, energetycz- Będąc nad Jeziorskiem koniecz- tu wodnego (w tym SUP-ów) oraz tzw. nych, także turystycznych i rekreacyj- nie trzeba odwiedzić zaporę wodną, Hydro Warrior, czyli dmuchany tor prze- nych. Jest największym akwenem w re- z której rozpościera się piękny widok na szkód na wodzie z trampolinami i zjeż- gionie (jego część znajduje się na ob- akwen. Polecamy też wycieczkę do nie- dżalniami, na którym aktywnie spędzą szarze województwa wielkopolskiego). odległego Sieradza. To miasto, w któ- czas i dzieci, i dorośli. Wstęp na teren Południowa część Jeziorska to rezer- rym urodził się fryzjer światowej sła- kompleksu i korzystanie z poszczegól- wat ornitologiczny, w którym żyje oko- wy, Antoine Cierplikowski. Dziś można nych atrakcji jest płatne. Kąpielisko oto- ło 200 gatunków ptaków. Turyści mogą w mieście zobaczyć pomnik i odwiedzić czone jest terenami zielonymi, bez tru- korzystać z północnej części akwe- jego grób na miejskim cmentarzu. du można się więc wybrać na spacer po nu. Odnajdą się tutaj i miłośnicy plażo- W południowo-wschodniej części lesie. Nieco dalej znajduje się skansen wania, i żeglarstwa (port jachtowy Je- regionu znajduje się Zalew Sulejow- w Kuligowie, który powinni odwiedzić mi- ziorsko znajduje się w Ostrowie Warc- ski, który powstał w wyniku spiętrze- łośnicy historii regionu i nie tylko. W tym kim), i mniejszych jednostek pływają- nia rzeki Pilicy. Jest malowniczo zloka- niezwykłym muzeum pod chmurką zo- cych. Turyści mogą korzystać z plaż, lizowany w otoczeniu lasów, przez co baczyć można np. przydrożną kuźnię, boiska do siatkówki, placu zabaw, si- jest idealnym punktem wypadowym do wiejską chatę, spichlerz, stodołę, obo- łowni zewnętrznej, wypożyczalni sprzę- wypraw leśnych, na grzyby. Nad Zale- rę, dworek drobnoszlachecki oraz wo- tu (w tym nart wodnych). Można też wem szczególnie mile widziani są że- zownię. W sezonie skansen tętni życiem, zorganizować ognisko, biwak, a na- glarze (ze względu na wprowadzoną bowiem organizowane są w nim różne wet nocleg na specjalnie przygotowa- na Zalewie strefę ciszy, nie popływa- mniejsze i większe wydarzenia: plenery nym polu namiotowym (dopasowanym ją po nim posiadacze pojazdów mo- malarskie, imprezy kulinarne, koncerty również do potrzeb kamperów). Po torowodnych). Wody są bezpieczne, i warsztaty rękodzielnicze. drugiej stronie jeziora, w gminie Pęcz- o piaszczystym dnie, dzięki czemu pły- niew, znajduje się kolejne miejsce dla wać można po całej powierzchni jezio- podŁódzkie atrakcje miłośników wypoczynku nad wodą. To ra, zaś cumować w dowolnym miejscu. W województwie łódzkim na amato- otwarta w ubiegłym roku Marina Pęcz- Na obszarze Zalewu znajduje się kilka rów turystyki wodnej czeka Jezioro Je- niew, w której mogą cumować jednost- bindug i portów, również pola biwako- ziorsko. To zbiornik retencyjny oddany ki pływające, znajduje się tam też infra- we, co sprzyja zaplanowaniu dłuższe- do użytku w połowie lat 80. XX w., po- struktura dla wypoczywających. go pobytu. ■

Gmina Sulejów turystyczną perłą centralnej Polski

Sulejów jest jedną z najbardziej Można tam nie tylko łowić ryby, ale też uprawiać malowniczych gmin w central- sporty wodne, głównie żeglarstwo, kajakarstwo nej Polsce. Miłośnikom spły- i windsurfing. Na fragmencie Zalewu można wów kajakowych z pewnością również pływać skuterami wodnymi oraz moto- spodoba się przepiękny odcinek rówkami. Wokół akwenu zlokalizowane są licz- Pilicy od miejscowości Windu- ne ośrodki wypoczynkowe i kilka portów jach- ga lub Biała do ujścia do Zale- towych i przystani. Z inicjatywy Gminy Sulejów wu Sulejowskiego – jednego powstał ,,Szlak Wodny Rzeki Pilicy” z Maluszy- z dwóch największych akwenów na do Sulejowa wraz z niezbędną małą architek- w województwie łódzkim. Sulejowski odcinek turą, o długości 74 km. Na początku roku roz- Pilicy ma długość ok. 15 km, na którym warto poczęto pogłębianie Pilicy, jedną z ważniejszych zrobić kilka przystanków. Płynąc tym fragmen- inwestycji na terenie miasta. Dzięki tym działa-

Tomasz Lenarczyk Tomasz tem koniecznie trzeba zwiedzić m.in. położony niom, uregulowany zostanie nurt rzeki i powsta- przy Pilicy pomnik historii prezydenta RP, czyli ną nowe plaże i miejsca rekreacji. Wokół zalewu znajdujący się na europejskim szlaku cysterskim i wzdłuż koryta rzeki Pilicy i rzeki Luciąży, dzia- Zespół Opactwa Cystersów z XII wieku. łają dobrze rozwinięte bazy: biwakowe, nocle- Można też wybrać się na przejażdżkę rowe- gowe, gastronomiczne, oraz firmy zajmujące się rową po leśnych duktach Sulejowskiego Parku organizacją spływów kajakowych. Odnajdą się Krajobrazowego lub obszarach objętych ochro- tutaj zarówno ci, którzy szukają ciszy i spokoju, ną przyrody Natura 2000. Przez gminę Sule- jak i turyści, lubiący aktywnie spędzać czas, dla- jów przepływa jeszcze jedna rzeka – urokliwa tego każdy chętnie tutaj wraca – zaprasza Woj- Luciąża. Rozpoczynając nią podróż za mostem ciech Ostrowski, burmistrz Sulejowa. w miejscowości Kłudzice, dopłyniemy do pięk- Więcej informacji na temat sulejowskich nego zakola tzw. „złotego oka” Luciąży. Aby do- atrakcji turystycznych znajdą Państwo na gmin- trzeć do Zalewu Sulejowskiego, będziemy mu- nej stronie internetowej – www.sulejow.pl. sieli pokonać 8-kilometrowy odcinek rzeki. Sam 2 Piotr Wypych zalew ma długość 16 km i powierzchnię 27 km . Zapraszamy do Sulejowa!

8 TURYSTYKA WODNA | 2021 REKREACJA

Relaks na wodzie dla początkujących

W ostatnich latach kajaki zdobywają w Polsce coraz większą popularność. Nic dziwnego, jest to dość prosta do opanowania dyscyplina sportu, do tego niewymagająca szczególnej sprawności fizycznej, za to umożliwiająca bliski kontakt z przyrodą.

eśli jeszcze nie mieliście okazji nie się na działanie promieni słonecz- plecak z rzeczami można zabezpieczyć spróbować swoich sił na kajakach, nych nie zakończyło się oparzeniami lub np. foliową torbą zakupową czy workiem Jzachęcamy do nadrobienia zale- udarem słonecznym. Ponieważ na kaja- na śmieci. Dzięki temu nie zamoknie. głości, podsuwając kilka wskazówek, ku nietrudno o zamoczenie, warto roz- Przed wycieczką dokładnie wybierz- które ułatwią wam udane rozpoczęcie ważyć wzięcie dodatkowego kompletu cie trasę i zapoznajcie się ze specyfiką przygody z tym sportem, także propo- ubrań lub kurtki przeciwdeszczowej, któ- akwenu, którym będziecie płynąć. To po- zycje tras dopasowanych do możliwości ra zmniejszy ryzyko zachlapania odzie- zwoli dopasować szlak do umiejętności początkujących kajakarzy. ży. Dobrym pomysłem jest zaopatrzenie i możliwości. Trzeba pamiętać, że choć się w specjalne buty do wody (lub przy- obsługę kajaka można opanować w kilka Przygotuj się do spływu najmniej sportowe sandały), które znaj- minut, samo wiosłowanie i manewrowa- Dobre przygotowanie do spływu kaja- dą zastosowanie, kiedy zajdzie potrzeba nie jest na dłuższą metę wyczerpujące. kowego to podstawa, zatem jeszcze brodzenia w wodzie w celu przeniesienia Eksperci proponują, by na pierwszy raz zanim wybierzecie się do wypożyczal- kajaka lub usunięcia przeszkody na tra- wziąć udział w spływie trwającym kilka ni kajaków po sprzęt, zadbajcie o od- sie. Last but not least – prowiant. Spływ godzin (nie kilka dni), także wybrać nie- powiedni ekwipunek. Poza dokumenta- może trwać wiele godzin, niezbędne jest zbyt wąskie, ale i niezbyt szerokie rzeki, mi, telefonem, przyda się wygodny strój, więc dostarczanie organizmowi energii, co zniweluje konieczność ciągłej pracy w tym nakrycie głowy, okulary przeciw- zwłaszcza na spływach wymagających wiosłami, pozwalając kajakarzowi na ro- słoneczne oraz krem z filtrem (zwłasz- nieustannego operowania wiosłem. bienie przerw i podziwianie widoków. Pły- cza jeśli spływ odbywa się w słoneczny Ekwipunek warto włożyć do wodosz- wania po jeziorze nie polecamy przy nie- dzień), tak by kilkugodzinne wystawia- czelnego worka. Jeśli takiego nie macie, zbyt dobrej pogodzie – silny wiatr i fale

TURYSTYKA WODNA | 2021 9 REKREACJA

znacznie utrudniają wiosłowanie, zwłasz- górny odcinek rzeki. 30-kilometrowa tra- Początkującym proponujemy spływ cza niedoświadczonemu kajakarzowi. sa wiedzie przez kilka jezior i rozlewisk, na rzece Trzebiocha, do górnego od- W samej wypożyczalni kajaków do- które pokonuje się bez większych utrud- cinka szlaku Wdy. Trasa uznawana jest pilnujcie, by obsługa zaopatrzyła was nień i delektując się malowniczymi krajo- za łatwą, niemniej wymaga przenosek, w kapoki. Stanowczo rekomendujemy brazami. W środkowym odcinku kajaka- zwłaszcza przy niskim stanie wody. Po- ich noszenie przez cały spływ – nie tyl- rze mogą podziwiać pozostałości umoc- nad 20-kilometrowy spływ rozpoczy- ko ze względów bezpieczeństwa, rów- nień Wału Pomorskiego zdobywanych na się na jeziorze Osuszyno lub Sudo- nież dlatego, że zwiększają komfort sie- przez Pierwszą Armię Wojska Polskiego mie, kończy we Wdzydzach, gdzie znaj- dzenia w kajaku. w 1945 r. Dolny odcinek szlaku prowa- duje się niezwykły Kaszubski Park Etno- dzi zaś przez lasy. W województwie za- graficzny. Wśród rozlewisk i jezior chodniopomorskim poleca się też Par- Zgoła inny charakter ma przeprawa W województwie zachodniopomorskim sętę, choć tylko na odcinku: poniżej Bia- tzw. Wielkim Kanałem Brdy. To budowla spora część szlaków to trasy dla do- łogardu (np. na odcinku Karlino – Koło- hydrotechniczna zbudowana w połowie świadczonych kajakarzy, niemniej jest brzeg). Tutaj nurt rzeki jest spokojny, na XIX w. przez Prusaków w celu nawod- też kilka które nadają się na pierwszą ka- trasie nie ma też utrudnień i przeszkód nienia łąk leżących w Borach Tuchol- jakową wyprawę. w postaci powalonych konarów. Górne skich. Kanał ma długość 21 km i głębo- Przyjazną początkującym kajakarzom odcinki Parsęty proponuje się bardzo kość 1 metra. Na tej popularniej wśród rzeką jest z pewnością Piława, uznawa- doświadczonym kajakarzom. miłośników turystyki trasie wodnej po- na za jeden z najpiękniejszych cieków dziwiać można m.in. najstarszą zaporę wodnych nie tylko w regionie, również Kaszuby z kajaka wodną Mylof oraz akwedukt w Fojuto- w kraju. Piława ma długość ponad 80 km Bogate w szlaki kajakowe jest również wie w pobliżu którego znajduje się m.in. i jest dostępna na całej swojej długości. województwo pomorskie. Na ponad wieża widokowa. Eksperci rekomendu- Jej pokonanie zajmuje 6–7 dni, nic nie 30 spławnych rzekach powstało 40 tras ją spływ Kanałem do Fojutowa, potem stoi jednak na przeszkodzie, by przeły- kajakowych mających w sumie 1600 km. Czerską Strugą do Brdy, w końcu Brdą nąć tylko fragment. Piława wypływa z je- Różnorodność tras wodnych pozwa- do miejscowości Gołąbek. Warto dodać, ziora Komorze na Pojezierzu Drawskim, la poznawać region z perspektywy leni- że Czerska Struga też jest rzeką spław- a kończy swój bieg w Dobrzycy, wpada- wie płynących rzeczek, jak i wartkich po- ną. Jedną z jej atrakcji jest rezerwat flo- jąc do Gwdy. Szczególnie polecany jest toków. rystyczny Cisy nad Czerską Strugą. ■

Zachodniopomorski raj turystyki wodnej

Pomorze Zachodnie oferuje najlepsze w Polsce wa- idealnym miejscem do uprawiania turystyki kajakowej. runki do uprawiania turystyki wodnej. Dysponuje rzeka- Przez województwo płyną rzeki o unikatowych walorach, mi, jeziorami oraz dostępem do morza. Korzystać mogą między innymi: Drawa, Gwda, Korytnica, Piława, Rega, z nich żeglarze, kajakarze, surferzy, zarówno profesjo- Rurzyca, Wieprza. Należą one do najpiękniejszych w Pol- naliści jak i amatorzy wodnego szaleństwa i wypoczyn- sce. Jedne bywają łatwe i można po nich pływać całymi ku. W północno-zachodniej części województwa znajdu- rodzinami, inne potrafią przemienić się nieoczekiwanie je się Zachodniopomorski Szlak Żeglarski. To sieć nowo- w niemal górskie rzeki tak jak na przykład Drawa. Mean- czesnych portów i przystani jachtowych. Są one zloka- drują one wśród malowniczych lasów, łąk i jezior, prze- lizowane nad Odrą, jeziorami – Dąbie i Wicko Wielkie, pływając przez wsie, miasta i miasteczka. zalewami – Szczecińskim i Kamińskim oraz wzdłuż wy- Uprawianie turystyki wodnej ułatwia bogata i zróżni- brzeża Morza Bałtyckiego. Płynąc Szlakiem można po- cowana oferta wypożyczalni sprzętu wodnego, orga- dziwiać niesamowite krajobrazy oraz dziką przyrodę Za- nizatorów spływów, licznych szkółek żeglarstwa i róż- lewu Szczecińskiego, a także Wolińskiego Parku Naro- nych form surfingu. Na turystów czekają liczne gospo- dowego. Pomorze Zachodnie to wodna Kraina z uroz- darstwa agroturystyczne, campingi oraz hotele i ośrod- maiconą rzeźbą terenu, co powoduje, że obszar ten jest ki wypoczynkowe.

www.facebook.com/PomZachodnieTravel Instagram pomorzezachodnie.travel

10 TURYSTYKA WODNA | 2021 WPW, czyli przygoda „na okrągło”

Wielka Pętla Wielkopolski. Nazwa przejrzysta jak woda. Wielka – bo to najdłuższy oznakowany szlak Dolina rzeki Warty, Bartłomiej Kończak wodny w kraju – prawie 700 kilometrów. Pętla – bo Warta z Notecią łączy się z dwóch stron: przez uj- ście i przez kanały oraz ciąg jezior konińskich. Wielkopolski – bo szlak w większości przebiega przez ten region. Z tych oto znaczeń wypływa ostatnie, najważniejsze, wartość dodana – nurt przygody.

■ Po pierwsze siąc kajakiem. A do tego tyle osobliwo- wiedzialniej wybierać mniej uczęszcza- różnorodność ści skupia się wokół trasy i to nie tyl- ne szlaki i rejony nie tak oczywiste. Cóż Rejs po WPW przynosi co rusz niespo- ko przyrodniczych. Kuszą wodniaków bardziej trafnego niż Wielkopolska? dziankę. Z jednej strony płyniemy wart- miasta i miasteczka pamiętające Pia- Z jednej strony otwiera się tu „wiel- ką rzeką, czyli Wartą. Na przeważają- stów jak Konin, Ląd czy Pyzdry, pomni- ka” przestrzeń, bo to drugie co do wiel- cej części swej długości nie jest ona re- ki historii jak pałac w Rogalinie czy po- kości województwo w Polsce. Z dru- gulowana i tworzy malownicze mean- znański Ostrów Tumski. Wreszcie parki giej strony, ten przestronny region cze- dry. Przeciwieństwem jej dzikiej natury krajobrazowe oraz rezerwaty przyrody, ka jeszcze na swoją epokę wielkich jest poskromiona Noteć. Ale tu z kolei których po drodze jest kilka, chcą być odkryć geograficznych: jego równin- zadziwiają nas zabytkowe obiekty hy- zbadane bliżej, nie tylko obserwowane ny i pofalowany krajobraz, urozmaico- drotechniczne, jak choćby śluza kon- z perspektywy wody. ny blisko tysiącem jezior i malowniczą strukcji ziemnej w Krostkowie, jedyna Kilkadziesiąt przystani i marin, także wstęgą Warty, jego rozciągająca się na taka w całej Europie. Nasz rejs urozma- z polami biwakowymi, czeka na wod- 100 km Puszcza Notecka, jego wiatraki, ici teraz Kanał Bydgoski, najstarszy do niaków jako baza zaopatrzeniowa, sani- kościółki drewniane, pozostałości histo- dziś czynny kanał wodny na ziemiach tarna i punkt wypadu do wycieczek kra- rii piastowskiej. A na zakończenie dwie polskich, prawdziwe osiągnięcie XVIII- joznawczych. Podzielić pętlę na odcinki dobre wiadomości: pierwsza, że na wiecznej myśli technicznej. i poznawać ją na raty to jedna ze stra- Wielkiej Pętli Wielkopolski nie ma tłoku, Zostawiamy rzeki i kanały, by tym ra- tegii, która zapewni urozmaicony wypo- druga, że na Wielkiej Pętli Wielkopolski zem wpłynąć na jezioro. Oto Gopło, czynek przez kilka sezonów. Nie braku- nie będzie tłoku – w końcu 700 km to jedno z największych akwenów w Pol- je na trasie firm czarterowych, które po- nie w kij dmuchał. sce. Znamy je z legendy o królu Po- mogą zorganizować rejs wypożyczoną Daria Miedziejko, pielu, podobnie zresztą jak leżącą nad łódką lub kajakiem z dogodnego miej- Wielkopolska Organizacja Turystyczna jego brzegiem Kruszwicę. Całe jezio- sca. Nie trzeba być doświadczonym ro wchodzi w obręb Nadgoplańskiego wodniakiem, by skosztować tej przygo- Parku Tysiąclecia. Stąd Kanałem Śle- dy. Do sterowania małą łódką nie są wy- ZAPLANUJ SWOJĄ sińskim, który łączy jeziora konińskie magane żadne patenty. Spływ kajako- PRZYGODĘ NA (o wodzie czystej i ciepłej, bo ogrzewa- wy na WPW to także dobra propozycja nej w związku z funkcjonowaniem elek- dla początkujących. wielka-petla.pl trowni Pątnów) dotrzemy znów do War- ➜ interaktywna mapa ty. Zmienność krajobrazów, charakteru ■ Poszukiwana ➜ rejsu i tempa dostarczy zmysłom cią- kameralność czarter jachtów głych bodźców. Ostatni rok wpłynął na nasze przyzwy- ➜ wypożyczalnie kajaków czajenia i preferencje. Jeśli dotąd lubi- ➜ plaże ■ Są powody, liśmy popularne miejsca i bawiło nas ➜ by wyjść z wody spędzanie czasu w gwarnej dużej gru- mariny i przystanie Całą pętlę przepłynąć na raz to wyczyn: pie, to po doświadczeniach z pandemią ➜ atrakcje turystyczne dwa tygodnie łódką płaskodenną, mie- zrozumieliśmy, że bezpieczniej i odpo-

TURYSTYKA WODNA | 2021 11 Trzemeszno – perła na Szlaku Piastowskim

Wału Wydartowskiego – najwyższego wznie- Okolice Trzemeszna położone są w Wiel- sienia w tej części Wielkopolski. Turysta po- kopolsce w najwyższej części Pojezierza winien zajrzeć także do wsi Ławki, kilka kilo- Gnieźnieńskiego i samym centrum Szlaku metrów od Kruchowa, znanej przede wszyst- tomiast z pobliskiego Trzemżala pochodził je- Piastowskiego, pomiędzy dwoma jeziora- kim jako miejsce urodzenia jednego z najsłyn- den z przywódców i organizatorów powstania mi: długim, rynnowym Jeziorem Popielew- niejszych Wielkopolan – Hipolita Cegielskie- wielkopolskiego i II powstania śląskiego, Mie- skim i znacznie mniejszym Jeziorem Klasz- go. Jego rodzinny dom zachował się do dzisiaj, czysław Paluch. Wśród wychowanków otwar- tornym, stwarzającymi idealne warunki do a w pobliżu znajduje się pamiątkowa tablica. tego w 1776 r. Collegium Tremesnese znaleź- żeglowania i spływów kajakowych. Z Ławek podróżnikowi proponujemy udać się li się m.in. Jędrzej Śniadecki – ojciec polskiej do wsi Gołąbki, niewielkiej acz urokliwej miej- chemii, Hipolit Cegielski, gen. Marian Lan- Średniowieczne legendy wiążą począt- scowości letniskowej – można tam skorzystać giewicz – dyktator powstania styczniowego, ki miasta z klasztorem benedyktynów, który z gościnności ośrodka wypoczynkowego oraz Wojciech Trąmpczyński – marszałek Sejmu miał być założony przez św. Wojciecha, tutaj gospodarstw agroturystycznych, a przy oka- i Senatu oraz Jerzy Waldorff, krytyk muzycz- też miały zostać złożone szczątki męczennika zji zażyć kąpieli w pobliskich jeziorach. Nato- ny i dziennikarz. po wykupieniu jego ciała od Prusów. Nic dziw- miast miłośnicy architektury drewnianej bez nego, że postać Wojciecha występuje w her- wątpienia powinni zajrzeć do wsi Kamieniec. Położenie geograficzne, walory histo- bie miasta. Do dzisiaj możemy oglądać po- Znajduje się tam wzniesiony w 1723 roku ryczne i przyrodnicze, bogata baza hotelar- wstały w XVIII w. budynek szpitala św. Łaza- drewniany kościół pw. Św. Jakuba. sko-gastronomiczna, rozwinięta sieć dróg rza (obecnie Środowiskowy Dom Samopomo- oraz infrastruktura dają możliwość uprawia- cy) oraz tzw. Alumnat z piękną bramą z po- Gdy poznajemy historię Trzemeszna oraz nia czynnej rekreacji i sportu. W połączeniu piersiem króla Stanisława Augusta Poniatow- okolic zdumiewać może liczba sławnych z tradycyjnym jedzeniem i staropolską go- skiego. Jednakże najważniejszym zabytkiem osób, jakie urodziły się, mieszkały lub gościły ścinnością, sprawią, że każdy strudzony po- Trzemeszna jest kościół poklasztorny, obec- w tych stronach. Mało, kto wie, że Trzemesz- dróżą wypocznie. Znajdzie coś ciekawego dla nie późnobarokowa bazylika pw. Wniebowzię- no to miejsce urodzenia Jędrzeja Moraczew- siebie, nabierze sił i wyjedzie zadowolony, by cia Najświętszej Marii Panny z zachowanymi skiego – pierwszego polskiego premiera. Na- znów powrócić... elementami zabudowy romańskiej i gotyckiej, nosząca od pół wieku miano bazyliki mniej- szej. Warto zatem poświęcić parę chwil i zaj- rzeć do wnętrza świątyni, istnieje też możli- wość zwiedzenia wystawy archeologicznej znajdującej się pod chórem. Miłośnicy hi- storii mogą zawitać również do Izby Tradycji w Zespole Szkół Ogólnokształcących i Zawo- dowych by zobaczyć wiele ciekawych doku- mentów szkolnych z XIX i XX w. oraz do Izby Pamięci Jana Kilińskiego poświęconej naj- słynniejszemu trzemesznianinowi – boha- terowi insurekcji warszawskiej. Natomiast w podtrzemeszeńskiej wsi Niewolno znajdu- je się Izba Pamięci poświęcona hitlerowskim obozom zagłady. Bazylika pw. Wniebowzięcia NMP w Trzemesznie Wieża ciśnień w Trzemesznie

Zbliżając się do Trzemeszna nie sposób nie zauważyć górującej nad miastem 41-metro- wej wieży ciśnień z 1905 r., która pełni swoją rolę do dnia dzisiejszego. Urząd Miejski Trzemeszna, Przez obszar gminy przebiega kilka szla- ul. gen. H. Dąbrowskiego 2, ków rowerowych, pozwalających bliżej po- 62–240 Trzemeszno, znać okolicę. Niewątpliwie bogatą historię posiada Kruchowo, niegdyś wieś rycerska, tel. 61 415 43 06 w której w średniowieczu istniała mieszkal- e-mail: [email protected] no – obronna wieża rycerska, przekształcona www.trzemeszno.pl z biegiem lat w rezydencję pałacową. Pałac istnieje do dziś. Z Kruchowa warto udać się stronę Wydartowa i Duszna by zobaczyć sta- rą kuźnię z 1865 r. oraz wejść na wieżę wido- Punkt widokowy w Dusznie kową umiejscowioną w najwyższym punkcie

12 TURYSTYKA WODNA | 2021 TURYSTYKA AKTYWNA Trzemeszno – perła na Szlaku Piastowskim Kajaki dla wymagających

Zasobna w rzeki i jeziora Polska to idealne miejsce dla miłośników kajaków, również tych doświadczonych, którzy nie boją się płynących wartkim strumieniem wód, którym niestraszne jest pokonywanie fal czy przeszkód po drodze i którzy lubią dłuższe, kilkudniowe spływy.

ropozycji dla zaprawionych w bo- płe, przydatne wieczorem), para butów stawa. A skoro o nim mowa – zmini- jach kajakarzy jest w Polsce wie- trekkingowych, namiot ze śpiworem, za- malizujesz ryzyko wystąpienia niebez- Ple, bo do ich dyspozycji są za- pas jedzenia, apteczka, z której będzie piecznych, zagrażających życiu sytu- równo rzeki i akweny nizinne, jak i gór- można skorzystać w sytuacjach awa- acji, jeśli na wodzie będziesz się sto- skie. Które wybrać? Poniżej przybliżamy ryjnych (środki odkażające, opatrun- sować do kilku zasad: nigdy nie pij al- dwie rzeki atrakcyjne dla doświadczo- ki, repelenty), latarka, scyzoryk, zapał- koholu na wodzie. Procentowe napoje nych kajakarzy. Wcześniej jednak warto ki, także pieniądze, również w gotówce opóźniają reakcje, co może być zgub- się dowiedzieć, jak przygotować się do (wciąż jest wiele miejsc, gdzie prefero- ne w tak niestabilnym sprzęcie jak ka- takiej wymagającej wyprawy. wane są rozliczenia gotówkowe). Eks- jak, alkohol może się też przyczynić do perci radzą, by zaopatrzyć się w dłuż- odwodnienia organizmu. Nie przece- dbaj o Bezpieczeństwo szy kawałek cumy – przyda się, kiedy niaj swoich możliwości ani nie lekce- Trwający kilka dni spływ to wyzwanie lo- zajdzie konieczność holowania kajaka waż zagrożeń, jakie pojawiają się na gistyczne. Wziąć ze sobą należy nie tyl- lub wyciągania go na brzeg. Wszystkie trasie spływu – nieodpowiednia ocena ko rzeczy, które przydadzą się w cza- te rzeczy zajmą więcej miejsca w kaja- sytuacji może doprowadzić do trage- sie pływania kajakiem (wygodny stój, ku, z pewnością będzie więc potrzebna dii. Z tego względu zawsze dobieraj tra- ochronę przed słońcem i deszczem, większa jednostka niż przy jednodnio- sę spływu do umiejętności uczestników buty do brodzenia w wodzie), lecz rów- wym pływaniu – zwróć na to uwagę wy- (zwłaszcza tych najsłabszych). Monito- nież biwakowania, np. na polach namio- pożyczając sprzęt. Zadbaj też o to, by ruj warunki atmosferyczne, by w razie towych. W plecaku powinno się znaleźć wydano ci wygodny i niewybrakowany załamania pogody móc odpowiednio m.in. kilka kompletów ubrań (w tym cie- kapok, wszak bezpieczeństwo to pod- szybko znaleźć schronienie i nigdy nie

TURYSTYKA WODNA | 2021 13 TURYSTYKA AKTYWNA

pływaj kajakiem w nocy. Po zmroku rzom rekomendujemy wyprawę na od- wodą Przez Podkarpacie praktycznie niemożliwe staje się osza- cinku Drawno – Pstrąg. Można ją poko- Na przeciwległym krańcu Polski, Pod- cowanie zagrożeń na trasie spływu (co nać w 3 dni. To trasa malownicza, ale karpaciu, na kajakarzy czeka San. jest szczególnie niebezpieczne na szla- wymagająca. Dość powiedzieć o utrud- Ciek ma swoje źródła na Ukrainie. Po ku z licznymi przeszkodami). Pamiętaj, nieniach w postaci kamieni, głazów na- stronie polskiej wije się przez Biesz- że nocą dużo trudniej jest też prowa- rzutowych czy drzew. W wielu miej- czady, w obrębie gór i pogórzy, pod dzić działania ratunkowe. scach nurt jest szybki, a nawet rwący, Przemyśl, a stamtąd prowadzi do uj- zdarzają się uskoki i przełomy, bywa że ścia Wisły. Najlepsza pora na spły- Nad piękną i rwącą Drawą kajak trzeba przenosić brzegiem. Trudy wy przypada na okres od kwietnia Atrakcyjna dla doświadczonych kajaka- wynagradzają jednak widoki. Na odcin- do czerwca, a więc czas roztopów. rzy z pewnością jest Drawa, uznawana ku Barnimie – Bogdanka mija się rezer- 158-kilometrowy górny i środkowy za jedną z najpopularniejszych rzek na wat „Drawski Matecznik”. W bukowych odcinek Sanu: Zwierzyń – Przemyśl, Pomorzu Zachodnim. O jej atrakcyjno- lasach żyją borsuki, jenoty, piżmaki, świetnie nadaje się na spływy. Tra- ści przesądza malowniczość, także róż- bobry także symbol Parku, wydry, któ- sa nie jest trudna do pokonania, trze- norodność poszczególnych odcinków: re przy odrobinie szczęścia można do- ba jednak uważać na kamieniste dno, Drawa miewa cechy rzeki nizinnej, w in- strzec. zwłaszcza przy niskich stanach wody, nych miejscach górskiej. I choć general- Dobrze jest pamiętać, że Drawa bystrza czy sztuczne progi wod- nie nie należy do rzek zbyt trudnych, nie przez Drawieński Park Narodowy do- ne. San na tym odcinku jest niezwy- brakuje miejsc w których trzeba przeno- stępna jest dla kajakarzy w okresie od kle malowniczy, przepływa przez miej- sić kajak czy radzić sobie z szybszym 1 lipca do 15 marca. Pływanie i biwako- sca bogate w zabytki i punkty widoko- nurtem. W opinii wielu najciekawszy od- wanie (wyłącznie na oznakowanych po- we. Na trasie znajdziemy m.in. drew- cinek Drawy przebiega przez teren Dra- lach namiotowych) na terenie Parku wy- nianą cerkiew greckokatolicką z XIX w. wieńskiego Parku Narodowego. Choć maga posiadania karty wstępu do Par- w Monastercu; górę Sobień z ruinami w jego granicach znajduje się „zaled- ku (do kupienia w Punktach Informacji zamku Kmitów z przełomu XIV i XV w.; wie” 41 km cieku, miłośnicy kajaków nie Turystycznej DPN). Warto zadbać o ich Park Etnograficzny Muzeum Budow- będą zawiedzeni, bo z powodzeniem zakup wcześniej, bowiem liczba osób nictwa Ludowego w Sanoku, a na gó- można tu zorganizować krótszy bądź mogących przebywać na terenie Parku rze Fajka, grodzisko i wykopaliska ar- dłuższy spływ. Doświadczonym kajaka- jest limitowana. cheologiczne. ■

Gmina Dębno między lasem a wodą

pływ kajakowy rzeką Myślą, czy- z oferty firm, które zajmują się organizacją cy miasta leży Jezioro Duszatyń. Znajduje Sste jeziora w leśnej scenerii, kąpielisko spływów. się tu wydzielone miejsce do biwakowania w środku miasta z wakeparkiem i wypoży- Turystom spragnionym wypoczynku nad i urokliwa plaża. Tuż obok wznosi się zabyt- czalnią sprzętu – to atrakcje wodne, któ- wodą polecamy relaks nad jeziorami, któ- kowa leśniczówka z 1920 r., a wokół jezio- re oferuje Gmina Dębno, położona na połu- rych na terenie gminy Dębno jest wiele. ra prowadzi dydaktyczna ścieżka przyrod- dniu województwa zachodniopomorskiego, W centrum Dębna położone jest jedno z nich. nicza „Nasze drzewa”. Największe jezioro 20 km od granicy z Niemcami. Obok lasów, Znajduje się tu kąpielisko miejskie, strzeżo- (121 ha) to Ostrowieckie, z wyspą, na któ- akweny stanowią dużą część powierzchni ne w okresie wakacji. Otwarty jest również rej znajduje się rezerwat przyrody „Czapli gminy. To doskonałe miejsce na turystykę Wakepark oraz wypożyczalnia sprzętu wod- Ostrów”. Mieści się tu plaża z pomostem, te- weekendową w spokoju i blisko natury. nego. Dorośli mogą skorzystać z siłowni pod ren do biwakowania, siłownia pod chmurką, Rzeka Myśla, dzika i malownicza, zacho- chmurką, a dzieci z placu zabaw. wiaty i miejsce na ognisko. Warto odwiedzić wała swój naturalny charakter i pięknie me- Pięćdziesiąt procent gminy Dębno to lasy, też inne leśne akweny: Dolskie, Postne, Pro- andruje między lasami, torfowiskami i roz- a wśród nich piękne i czyste jeziora, do któ- mień, Czaple, czy Zielin. lewiskami starorzeczy. Myśla uznawana jest rych można dotrzeć szlakami rowerowymi www.debno.pl za jeden z najpiękniejszych dopływów Odry, lub samochodem. Przy południowej grani- www.facebook.com/debno.gmina zwana jest też rzeką Templariuszy. Na szla- ku kajakowym, znajduje się zabytkowy ko- ściół późnoromański z XII w., wybudowa- ny w miejscowości Chwarszczany właśnie przez Templariuszy. Długość rzeki wynosi 95,6 km, a przez Gminę Dębno biegnie jej najdłuższy 33 km odcinek. Aby rozpocząć wędrówkę tym szlakiem, warto skorzystać Szanowni Państwo, miłośnicy turystyki wodnej, obszary nadzalewowe należą do wyjątkowo cennych przyrodniczo i turystycznie. Południowy brzeg Zalewu Wiśla- nego wraz z Pętlą Żuławską stwarzają doskonałe warunki do żeglarstwa. Znajdują się tu porty, przystanie i pomosty cumownicze. Zalew jest częścią Międzynarodowej Drogi Wodnej E 70, akwenem dającym możliwości rozwoju tury- styki i sportów wodnych. Od lat nazywany jest „Zalewem Wielkich Możliwości“. To idealne miejsce do dobrej zaba- wy i sportowej rywalizacji. Poniesione inwestycje przynoszą już efekty. Ta część regionu Warmii i Mazur może stać się prężna ekonomicznie i w pełni wykorzystana turystycznie. Zapraszam Państwa do tej urokliwej części Polski. Gustaw Marek Brzezin, Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego

Południowy brzeg Zalewu Wiślanego – tutaj zaczyna się Warmia

Zalew Wiślany to akwen morskich wód wewnętrz- Suchacz – największy port Zatoki Elbląskiej. nych. Występuje tu morskie oznakowanie nawiga- Tutaj można się schronić, jeżeli uznamy, że wa- cyjne. Nie oznacza to jednak morskich głębokości. runki pogodowe nie pozwolą bezpiecznie wy- Zalew jest płytki, średnia głębokość to ok. 2 m. płynąć dalej na Zalew. Przystań żeglarska ofe- Zalew to znakomity akwen dla żeglarzy śródlą- ruje miejsce na ognisko, wc, prysznic, prąd dowych, którzy myślą o morskim pływaniu. Można i wodę. Wieś wpisała się w kartę historii Pol- tutaj nabyć morskiego doświadczenia, na co skła- ski bitwą morską z 15 września 1463 r. Bitwa dają się spore odległości, długohalsowa żegluga, ta, w której flota gdańsko-elbląska pokonała flo- konieczność czytania mapy, locji, wykorzystanie tę krzyżacką, przesądziła o losach wojny trzyna- GPS, morskie oznakowanie portów i torów wod- stoletniej (1454–1466). nych, pławy, światła, stawy. Kadyny – cumowanie możliwe przy dobrej po- Południowy brzeg Zalewu Wiślanego nale- godzie i braku zafalowania. Tuż przy porcie jedna ży do województwa warmińsko-mazurskiego, tu- z najładniejszych plaż nad Zalewem. Można tutaj taj zaczyna się Warmia. Jest tu dużo spokojniej wypożyczyć sprzęt wodny i skorzystać z gastrono- niż na brzegu północnym. Kameralne porty i przy- mii. W Kadynach znajduje się jedyna nad Zale- stanie o dobrym europejskim standardzie czeka- wem szkółka windsurfingu i kitesurfingu. Można ją na wodniaków. Szlak wodny Pętla Żuławska za- umówić się na lekcję z instruktorem oraz wypo- chęca do żeglowania. Panują tu również świetne życzyć sprzęt do uprawiania tych dyscyplin spor- warunki do uprawiania windsurfingu i kitesurfin- tu wodnego (więcej informacji na stronie www. Fot. Justyna Kożurno Fot. gu. Atrakcji turystycznych jest mnóstwo, ich róż- soulriders.pl). Urok Kadyn docenił sam cesarz norodność bogata. To przepiękna przyroda i dzie- Wilhelm II, przeznaczając je na swoją letnią rezy- ok. 4 km na północny wschód od miasta, w wo- dzictwo kulturowe. dencję. Do dzisiaj zachowały się zabudowania pa- dach Zalewu zanurzony jest wielki głaz narzutowy Zatoka Elbląska to wysunięta na południe łacowe z częścią parku oraz szereg przepięknych tzw. Święty Kamień – dawny ołtarz ofiarny Pru- część Zalewu Wiślanego, bardziej przypominają- domów mieszkalnych. sów. ca swoim kształtem rynnowe jeziora mazurskie. Tolkmicko – miasteczko portowe, najwięk- Frombork – największe miasto portowe na Osłona Wyspy Nowakowskiej sprawia, że wiatr szy port na Zalewie, stanowiący schronienie dla południowym brzegu Zalewu i morskie przejście i fala są tutaj mniejsze niż na otwartych wodach kutrów rybackich i dogodna przystań dla jach- graniczne dla jachtów płynących do Kaliningradu. Zalewu. tów i statków żeglugi pasażerskiej. Mieści się tu- W basenie portowym znajdują się miejsca dla że- Nadbrzeże – znajduje się tutaj przystań jach- taj siedziba bosmanatu portu morskiego i baza ra- glarzy, a na kei dostępny jest prąd, zlokalizowa- towa i stanica wodna. Przy stanicy są domki let- towników SAR. Port żeglarski oferuje wygodne po- ny w skrzynkach. Toalety i kabiny prysznicowe od- niskowe, budynek administracyjny z bufetem i ba- mosty do cumowania, a na przystani dostępne są dalone są o ok. 50 m od portu. Swoją sławę mia- rem, pawilon sanitarny z wc, miejsce na ognisko prąd, woda, pawilon sanitarny z wc i prysznica- sto zawdzięcza Mikołajowi Kopernikowi – wielkie- i plac zabaw. mi oraz wiaty ze stołami i ławami. W odległości mu astronomowi, kanonikowi, lekarzowi i dokto- rowi prawa. Główna atrakcja miasta to Wzgórze Katedralne z XIV wieku – katedra z miejscem po- chówku Mikołaja Kopernika, Muzeum Mikołaja Kopernika (pałac biskupi), kanonie, wieża Radzie- jowskiego, planetarium, wieża Kopernika, mury obronne z basztami. Braniewo – miasto położone nad rzeką Pasłę- ką, jedno z najstarszych miast w Polsce, pierwsza stolica Warmii z siedzibą biskupów warmińskich. Nowa Pasłęka – najbardziej wysunięty na wschód polski port, baza flotylli rybackiej, oaza ciszy i spokoju. W tym miejscu ma swoje ujście rzeka Pasłęka, którą można dopłynąć do Braniewa.

Więcej informacji na stronach:

Fot. Jolanta Bieńkowska Fot. www.petlazulawska.pl oraz www.mdwe70.pl 16 TURYSTYKA WODNA | 2021 TURYSTYKA WODNA | 2021 17 Spływ kajakowy na Brdzie Houseboaty przy zamku w Malborku Fot. P. Dmochewicz Fot. J. Urban

303 km, które można przemierzyć kajakiem, ża- glówką, motorówką lub houseboatem. Pętla Żu- Wodniacy – ławska to nie tylko miejsce atrakcyjne krajobra- zowo, ale też kulturowo. Znajdują się tam zabyt- kowe miasta, zamki gotyckie, domy podcienio- we, a także obiekty hydrotechniczne. Na przyję- czas na Pomorskie! cie wodniaków czeka kilkaset miejsc do cumo- wania, nowoczesne zaplecze socjalne oraz wy- godne keje z dostępem do wody i prądu. Pomorskie to nie tylko wypoczynek nad Każdy sprzęt dozwolony Bałtykiem, ale też aktywna rekreacja na Wodna wycieczka przez Pomorskie to nie tylko Na godzinę lub kilka dni rzekach. To eldorado dla miłośników kajaków, próba własnych sił, ale też odkrywanie historii. Je- Amatorzy morskiej przygody chętnie wybiorą się żagli, houseboatów, ale też wind- i kitesurfingu. śli szlak wiedzie Nogatem, obowiązkowym punk- nad Zatokę Gdańską. Można na niej pływać od tem programu będzie postój w Malborku i wizy- strony Pucka lub Płw. Helskiego. Opcji jest wiele, iłośnicy kajaków twierdzą, że na urlop ta w tamtejszym gotyckim zamku. Najlepiej zwie- od żeglowania jachtami, przez krótsze wyciecz- najlepiej wybrać się do województwa dzać go z przewodnikiem, a jeśli czas pozwoli, zo- ki motorówkami, aż po windsurfing i kitesurfing. Mpomorskiego. Przez region płynie 30 stać na wieczorny spektakl typu światło i dźwięk, Bogata oferta aktywnego wypoczynku przyciąga rzek, które stanowią atrakcyjne szlaki kajakowe. w czasie którego przypomnimy sobie historię bitwy co roku tysiące turystów, którzy po zmaganiach Łączna ich sieć to ponad 1000 km. Nad ich brze- pod Grunwaldem. Spływ Wierzycą to okazja do na falach chętnie wypoczywają na tamtejszych gami w ostatnich latach powstały stanice, przy- obejrzenia katedry pocysterskiej w Pelplinie, z ko- plażach. A kiedy zejdą już na ląd, wybierają się stanie i przenoski kajakowe. Aż blisko 200 obiek- lei Radunią dopłyniemy do Motławy – wówczas na zwiedzanie – szczególnie ciekawe są zabyt- tów!!! Zaś same szlaki zostały oznakowane za- wycieczkę zakończymy pod gdańskim Żurawiem. ki o charakterze militarnym schowane w tamtej- równo od strony wody jak i lądu. To dobre miejsce Na Żuławy pojechać mogą kajakarze, którzy szych lasach. Miło też jest poczuć atmosferę ry- dla początkujących jak i dla bardziej zaawanso- nie obawiają się mierzyć z dziką przyrodą. backich portów Helu, Kuźnicy, Jastarni, Pucka wanych kajakarzy. Ci pierwsi najczęściej pływają Jeśli planujesz dłuższy niż tylko weekendowy czy Władysławowa. Z każdym rokiem poprawia po Brdzie, Zbrzycy, Wdzie, Piaśnicy czy Motławie, urlop, wybierz się na Pętlę Żuławską, która łą- się też infrastruktura – przybywa marin, miejsc ci drudzy wybierają się na spływy Słupią, Łupawą, czy ze sobą szlaki Wisły, Martwej Wisły, Szkar- do cumowania jachtów, otwierane są wypoży- Wieprzą, Radunią i Wierzycą. Poza dziką przyro- pawy, Wisły Królewieckiej, Nogatu, Wisły Śmia- czalnie sprzętu sportowego. Turyści chętnie za- dą, atrakcją są tam ponad stuletnie elektrownie łej, Wielkiej Świętej – Tugi, Motławy, Kanału Ja- trzymują się także w historycznym Gdańsku, ko- wodne. Spływy Słupią, Wieprzą i Piaśnicą można giellońskiego, rzeki Elbląg i Pasłęki, a także wody smopolitycznym Sopocie i portowej Gdyni. zakończyć wypoczynkiem na bałtyckich plażach. Zalewu Wiślanego. W sumie ciągnie się przez Sama Zatoka Pucka od wielu lat jest mekką dla windsurferów i kitesurferów. Przy dobrym wietrze Zatoka Pucka niebo mieni się wszystkimi odcieniami tęczy, którą tworzą trzepocące żagle przypięte do desek. Nie brakuje też pływających jachtów o śnieżnobiałych żaglach. To jeden z najlepszych w Polsce a nawet w Europie akwenów do uprawiania sportów wod- nych. Płytkie wody, łagodne zejście z plaży i duża przestrzeń oddzielona od morza zapewniają bez- pieczną zabawę dla początkujących, a przy odpo- wiednich warunkach pogodowych wyzwanie dla

Fot. Fotografia-dronem.pl Fot. tych, którzy na desce pływają od lat.

18 700 kilometrów rzek i kanałów, kilka województw, ciekawe miasta i piękna przyroda – polski odcinek Międzynarodowej Drogi Wodnej E70 to szlak, na którym spędzić można niejeden weekend.

iędzynarodowa Droga Wodna E70 bie- gnie od Holandii, przez Niemcy i Pol- Mskę aż na Litwę. W naszym kraju pro- wadzi przez sześć województw: zachodniopo- morskie, lubuskie, wielkopolskie, kujawsko-po- morskie, pomorskie i warmińsko-mazurskie. Naj- dłuższy odcinek ciągnie się przez 182,5 km, naj- krótszy przez 24 km. Trasa jest idealnym miej- scem na uprawianie turystyki wodnej, od kaja- Przystań w Santoku karstwa, przez żeglowanie jachtami aż po podró- że houseboatami. Wycieczka pozwala na pozna-

nie uroków zachodnio-północnej Polski – miło- M. Popławska Fot. śnicy miast i historii mogą zwiedzać, a entuzja- ści dzikiej przyrody zachwycać się jej dzikością. Najstarszy statek na świecie Setki kilometrów Zacznijmy od początku – patrząc od zachodu polski odcinek MDW E70 zaczyna się w woj. za- chodniopomorskim, a dalej biegnie przez lubu- skie, gdzie ciągnie się przez 123 km Odrą, War- wodnej przygody tą i Notecią. Droga prowadzi przez Kostrzyn nad Odrą, Gorzów Wielkopolski, Santok oraz Drez- denko. Od ujścia rzeki Warty do jej 29 kilome- Zielona okolica Z miastem przez wiele lat związany był wiel- tra biegnie przez Park Narodowy Ujście Warty. Kolejny odcinek prowadzi przez Wielkopolskę. ki astronom Mikołaj Kopernik. Równie ciekawa W pobliżu Santoka znajduje się Rezerwat San- Płynąc Notecią można nacieszyć oczy zielenią będzie wizyta w Bydgoszczy, szczególnie na tockie Zakole, gdzie Noteć łączy się z Wartą. łąk i pól, malowniczymi widokami, które tworzą zrewitalizowanej Wyspie Młyńskiej znajdującej Pierwszym miastem na polskim odcinku dro- liczne starorzecza i kanały. W Nadnoteckich Łę- się kilka kroków do Starego Rynku. Od średnio- gi jest Kostrzyn nad Odrą, przez który płyną gach występują 22 gatunki ptaków chronionych. wiecza znajdowało się tam centrum przemysło- Odra, Warta i Postomia. Można tam nie tylko Wybierając się na spływ tym odcinkiem trasy, pla- we miasta – dziś można wypoczywać w otocze- pływać jachtami, ale też kajakami. Kolejna miej- nujemy postój w Krzyżu, Drawsku (z nowocze- niu zieleni. Z kolei w Grudziądzu oko przyciąga scowość to Gorzów Wlkp., gdzie turyści zazwy- sną mariną „Yndzel”, przy której znajduje się pla- ciekawa zabudowa staromiejska, gotyckie spi- czaj od razu udają się bulwar nad Wartą. To nie ża, można tam uprawiać sporty oraz skorzystać chlerze i bulwary nadwiślańskie, Góra Zamko- tylko lubiane miejsce spacerów, ale też gratka z oferty gastronomicznej), Czarnkowie lub w Uj- wa oraz cytadela. dla miłośników kolei – nad promenadą biegnie ściu. W Czarnkowie, który nazywany jest „bra- najdłuższa w Polsce estakada kolejowa, któ- mą” do oferty turystycznej regionu, warto zoba- Spotkanie z historią ra liczy ponad 100 lat. Poniżej znajdują się re- czyć rynek z zabytkowymi kamieniczkami i śre- Pomorski odcinek szlaku prowadzi przez stauracje i kawiarnie. Uwagę turystów przycią- dniowiecznym kościołem, skorzystać z otwartych Wisłę, Nogat, Szkarpawę i Zalew Wiślany. Trud- ga też lodołamacz „Kuna” – najstarszy pływa- basenów z podgrzewaną wodą lub wybrać się na no odmówić sobie wizyty w Malborku, które- jący tego typu statek na świecie. Zbudowany wycieczkę rowerową po okolicy. go potężny zamek krzyżacki przyciąga każde- w 1884 r. w Gdańsku, zatonął w basenie stocz- go roku tysiące turystów. Dalej, płynąc w kierun- niowym w 1981 r., gdzie przeleżał prawie 20 lat. Średniowiecze na wyciągnięcie ręki ku północnym, dotrzemy do miejscowości typo- Po wyłowieniu i renowacji stał się pływającym W woj. kujawsko-pomorskim szlak zaczy- wo wypoczynkowych: Kątów Rybackich, Kryni- muzeum. Z dala od miejskiego zgiełku znajduje na się w Nakle nad Notecią, dalej prowa- cy Morskiej i Piasków. Z kolei na Warmii i Mazu- się natomiast marina, w której cumować może dzi przez Bydgoszcz i Bydgoski Węzeł Wod- rach droga obejmuje jedynie 24-kilometrowy od- jednocześnie 11 jachtów o długości do 20 m. ny. Na tym odcinku ciekawostką są unikato- cinek przez Nogat, rzekę Elbląg z Zatoką Elblą- we budowle hydrotechniczne. Dalej popłynie- ską i Zalew Wiślany. Płynąc tym szlakiem mo- my do Brdyujścia, gdzie zobaczymy Zespół żemy zatrzymać się w Tolkmicku, Fromborku Parków Krajobrazowych – Chełmiński i Nad- i w Nowej Pasłęce. Miłośnicy przyrody powin- wiślański, a następnie do Grudziądza. Alter- ni wybrać się do Rezerwatu Zatoka Ujście No- natywą jest popłynięcie Wisłą do Torunia, któ- gatu, w którym Nogat wpada do Zalewu Wiśla- ry słynie z zabytkowego zespołu staromiejskie- nego oraz do Rezerwatu Zatoka Elbląska by ob- go (lista UNESCO) i przepysznych pierników. serwować ptaki.

19 XAGNIM VOLTAT

20 TURYSTYKA WODNA | 2021 XAGNIM VOLTAT

TURYSTYKA WODNA | 2021 21 XAGNIM VOLTAT

Rzeki Mazowsza – kajakarski kosmos

ojewództwo mazowieckie przypomina na mapie szu dostępny. Wystarczy wybrać w wyszukiwarce nazwę rzeki zielony, mocno unerwiony liść z główną linią Wi- i hasło „kajaki”, by znaleźć organizatora spływów ze sprzętem. sły i jej bocznymi dopływami. Ze wschodu biegną Wna spotkanie królowej dwie meandrujące, wciąż dzikie rze- POCZĄTEK WODNIACKIEJ PRZYGODY ki – Narew i Bug wzmocniony przez Liwiec. Ich wody rozle- Na początek warto wybrać rzekę spokojną i niezbyt głębo- wają się pod Serockiem w Jezioro Zegrzyńskie, a na wyso- ką, ale gwarantującą w czasie spływu urokliwe krajobrazy. Na kości Nowego Dworu Mazowieckiego, zasilone przez Wkrę, przykład Liwiec, którego meandry widoczne z Sowiej Góry są wpadają do Wisły tworząc miejsce wyjątkowe pod względem jednym z najpiękniejszych widoków pogranicza Mazowsza strategicznym. Legenda mówi, że docenił je sam Napoleon i Podlasia. Rzeka przecina Nadbużański Park Krajobrazowy Bonaparte zlecając wybudowanie fortyfikacji znanych dziś i uchodzi do Bugu w Kamieńczyku. W trakcie spływu moż- jako twierdza Modlin. Od zachodu pędzą do Wisły trzy moc- na zatrzymać się na jednej z piaszczystych plaż, na przykład ne nurty – Radomka, Pilica i Bzura, ale są jeszcze dwa mniej- w Urlach lub Kaliskach. sze dopływy mające swoje odbicia na prawobrzeżu – Je- Dobrą opcją na rodzinny spływ jest Pilica, którą kocha- ziorka, której kłania się położony po przeciwnej stronie Wisły ją wodniacy i wędkarze. Przy płaskich brzegach łatwo zna- Świder, a także Skrwa Lewa, bliźniacza siostra Skrwy Prawej. leźć miejsca do cumowania, pola biwakowe, gospodarstwa Praktycznie na każdej z rzek wystarczająco szerokiej dla agroturystyczne i ośrodki wczasowe. Po drodze warto odwie- kajaka organizowane są spływy. Z każdym rokiem posze- dzić Białą Górę – punkt widokowy na wydmie, a także War- rza się zaplecze dla wodnej turystyki: powstają wypożyczal- kę, w której można zakończyć spływ wizytą w zespole parko- nie dostarczające sprzęt na wybrane przez turystów miejsca, wo-pałacowym – Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego. coraz ciekawsza jest też oferta noclegowa i gastronomiczna, Wkra to rzeka dla nieco bardziej zaawansowanych kajaka- szczególnie jeśli chodzi o agroturystykę. rzy. Piękny, bardzo malowniczy szlak, ale trzeba się nacho- Mazowieckie rzeki oferują różnorodność wrażeń, a każda dzić i nanosić transportując kajaki przez jazy i przepychając z tych możliwości jest w zasięgu ręki – od kilkunastu do kil- je na płytszych odcinkach przy niskim stanie wody. Tu tak- kudziesięciu minut jazdy samochodem z centrum Warszawy, że można zatrzymać się na biwak na plaży, a spływy można Radomia, Płocka czy Nowego Dworu Mazowieckiego. Jeden planować na 1 do 3 dni. To właśnie na Wkrze można upra- telefon lub mail oraz dojazd na przystań i już można wskaki- wiać rafting, czyli spływ specjalnymi, wzmocnionymi ponto- wać do kajaka lub pontonu, bo rafting również jest na Mazow- nami do rzecznych wypraw.

22 TURYSTYKA WODNA | 2021 NA SZEROKICH WODACH To niełatwy szlak, za to jeden z najciekawszych w kraju. Dwie magiczne rzeki wschodniego Mazowsza, a właściwie Sporo przenosek, progów i jazów, do tego zwalone drzewa pogranicza, bo zahaczają o Kurpie i Podlasie, to niezwykła i bystrza o niemal górskim charakterze. Szlak kończy rozlewi- przygoda na szerokich, w dużym stopniu wciąż dzikich i nie- sko, które powstało po spiętrzeniu Wisły zaporą we Włocław- uregulowanych wodach. Narew to tancerka płynąca pirueta- ku. Gdzieniegdzie nadal widoczne są pozostałości zatopio- mi. Po drodze pozostawia starorzecza, wyspy i zakola. Od- nych wiosek. Na pokonanie najdłuższej wersji trasy trzeba za- dziela dwie puszcze kurpiowskie – Zieloną i Białą. Tworzy rezerwować 3 dni. skarpy, piaszczyste łachy, łąki i lasy łęgowe, które są osto- ją wielu gatunków ptaków. W Pułtusku Narew tworzy klimat WIELKI FINAŁ miasta, często porównywanego do Wenecji, w którym roman- Wisła, ukoronowanie mazowieckich spływów, to przygoda tyczną kolację można zjeść... w gondoli. dla zaawansowanych kajakarzy. Królowa jest kapryśna i nie- Bug to również w dużym stopniu dzikus. Także on mean- przewidywalna, szeroka, więc bywa wietrznie i pojawiają się druje i gwarantuje podczas spływu niesamowite widoki – od- wysokie fale, obok głębi zdarzają się mielizny, a także zmiany dziela Puszczę Białą od Nadbużańskiego Parku Krajobrazo- nurtu i nagłe przybory wody. wego. Na odcinku od Pułtuska po Ostrów Mazowiecką rzeka Odcinek mazowiecki od Dęblina do Jeziora Włocławskiego tworzy unikalne rozlewiska i starorzecza objęte ochroną pro- za Płockiem ma 320 km. To dwa tygodnie w kajaku i niesamowi- gramu Natura 2000. Ma bardziej wartki nurt i bywa kapryśna. te widoki: Puszcza Kozienicka i urokliwe Urzecze, malownicza Na wysokości Serocka Narew i Bug łączą się i – za sprawą skarpa wiślana i panoramy Warszawy, twierdzy Modlin, Czer- zapory w miejscowości Dębe – rozlewają w sztuczny akwen: wińska, Wyszogrodu oraz Płocka. Po drodze można biwako- Jezioro Zegrzyńskie nazywane niekiedy mazowieckim mo- wać na naturalnych piaszczystych plażach, wyspach i kępach. rzem. To regionalne centrum żeglarstwa i innych sportów Prawdziwym podróżnikom nie trzeba przypominać, że miej- wodnych, m.in. działająca sprawnie akademia żeglarska. sce biwaku pozostawiamy w dokładnie takim samym stanie, w jakim je zastaliśmy. Chyba że wcześniej trafili tam barba- DLA MIŁOŚNIKÓW ADRENALINY rzyńcy: usuwanie śladów po pseudoturystach to jeden z waż- Skrwa to rzeka jak brzytwa. Ostro tnie i wrzyna się głębo- nych elementów wodniackiego życia. Sezon kajakowy często ko w wysoczyznę Brudzeńskiego Parku Krajobrazowego. zaczyna się lub kończy wspólnym sprzątaniem szlaku wod- W niektórych miejscach kąt nachylenia skarpy wynosi nawet nego (dobrym przykładem takiego przedsięwzięcia jest orga- 16 stopni, stąd wielopoziomowe tarasy rzeczne oraz strome nizowana od lat Akcja Czysta Wkra). By mazowiecki liść po- skarpy pocięte jarami i wąwozami. Raj dla kajakarzy cenią- został zdrowy, zielony i dobrze unerwiony. cych wyzwania i skoki adrenaliny. Magdalena Walusiak

TURYSTYKA WODNA | 2021 23 POLSKA WSCHODNIA

Chłonąc nadbużańskie klimaty

Każdy kto choć raz miał okazję być nad Bugiem przyzna, że nie ma krzty przesady w określaniu go najpiękniejszą rzeką w Polsce. Ciągnąca się przez terytorium trzech państw rzeka jest jednym z ostatnich nieuregulowanych cieków w Europie.

eandrując tworzy urokliwe za- Ukrainie, następnie na długości 363 km ciekawe są okolice Bugu z perspektywy kola, wysepki, które urozma- Bug jest rzeką graniczną między Polską kulturowej. Przez wieki pozostawały pod Micają krajobraz miast, miaste- a Ukrainą i Białorusią, 224 km znajdują silnymi wpływami wschodnimi, co dziś czek i wsi zlokalizowanych w pobliżu rze- się na terenie Polski. widać choćby w architekturze czy lokal- ki. Rejs po Bugu to nie tylko dobry spo- O atrakcyjności Bugu przesądza nie nych obyczajach mieszkańców terenów sób na relaks na łonie przyrody, również tylko jego dzikość, również bogactwo nadbużańskich. To sprawia, że wyprawę pomysł na niezapomniane wakacje. przyrodnicze, kulturowe rzeki i okolic. w te okolice można potraktować również Dość powiedzieć, że na odcinku od Go- jako ciekawą lekcję historii. W królestwie roślin łębi do Terespola, czyli w Dolinie Środ- Czwarta najdłuższa rzeka Polski ma kowego Bugu, odnotowano występowa- Na styku kultur swoje źródła na Ukrainie, w Werchobu- nie około tysiąca gatunków roślin naczy- Mimo tego, że Bug pozostaje nieuregu- żu. Płynie przez Wyżynę Zachodniowo- niowych, stu gatunków motyli dziennych, lowany, intensywnie rozwija się na nim łyńską, Polesie Wołyńskie i Polesie Pod- 44 gatunków ryb i 158 gatunków ptaków turystyka wodna. Na leniwie płynącej laskie, pod Terespolem skręca i prze- lęgowych. Z tego względu ta część doli- (choć czasem również kapryśnej) rzece pływa przez Podlaski Przełom Bugu, ny jest obszarem specjalnej ochrony pta- zorganizowanie spływu (kajakami, pon- następnie poniżej Treblinki przez Nizinę ków sieci Natura 2000, poszczególne jej tonami) czy rejsu (hausbotami, barkami) Środkowomazowiecką. Uchodzi do je- obszary znajdują się zaś na terytoriach jest możliwe na całym odcinku polskim, ziora Zegrzyńskiego, stanowiąc dopływ np. Nadbużańskiego czy Poleskiego Ob- tj. od Niemirowa do jeziora Zegrzyńskie- Narwi. Długość Bugu wynosi 772 km, szaru Chronionego Krajobrazu, także re- go. Na wybranych odcinkach cieku or- z czego prawie 200 km znajduje się na zerwatu przyrody Małoziemce. Równie ganizowane są też rejsy statkami.

24 TURYSTYKA WODNA | 2021 POLSKA WSCHODNIA

Trasę tę można pokonać w nieco po- kielich i krucyfiks z XVIII w.; jedyna w Pol- dą Bugu (szczególnie urokliwa jest na nad tydzień. Nic nie stoi też na prze- sce czynna odkrywkowa kopalnia kredy przełomie wiosny i lata, kiedy dużą ak- szkodzie, by przepłynąć krótsze odcin- oraz rezerwat florystyczny Uszeście. tywnością wykazują się liczne gatun- ki. Trasa Niemirów – Głody, przebiega- Dawna stolica województwa podla- ki ptactwa) oraz poznanie wielokulturo- jąca przez najciekawszy fragment Doli- skiego – Drohiczyn – był niegdyś jednym wego tła tych okolic. Z uwagi na fakt, ny Bugu, czyli Park Krajobrazowy Pod- ważniejszych ośrodków handlowych, iż spływ odbywa się przy granicy z Bia- laski Przełom Bugu, uważana jest za dziś stanowi istotny punkt na turystycz- łorusią, konieczne jest poinformowanie jedną z piękniejszych. Turysta będzie nej mapie Podlasia. Nic jednak dziwne- o zamiarze płynięcia straży granicznej, urzeczony różnorodnym krajobrazem, go, w tym niewielkim miasteczku znaj- np. w Sławatyczach. To miejscowość w tym licznymi odnogami, starorzecza- duje się kilka zabytkowych kościołów, znana z tego, że przez wieki koegzy- mi, wysokimi skarpami czy meandra- muzea: Diecezjalne, Regionalne, Mu- stowały tu społeczności czterech wy- mi, także przyrodą, która ma tu najlep- zeum Kajakarstwa. Są też schrony bojo- znań: katolików, prawosławnych, żydów sze warunki do życia. Na trasie spły- we Linii Mołotowa oraz cmentarz żydow- i ewangelików. Atrakcją miasteczka jest wu znajduje się też kilka miejscowości, ski. Z Góry Zamkowej podziwiać można cerkiew prawosławna pw. Opieki Matki w których warto zatrzymać się na dłu- przepiękny krajobraz doliny Bugu. Bożej i kościół pw. Matki Bożej Różań- żej. W okolicach Serpelic, popularnej cowej stojące naprzeciwko siebie, na miejscowości wypoczynkowej, znajduje Kajaki na granicy rynku znajdują się zaś kilkumetrowe fi- się Kalwaria Podlaska, czyli Droga krzy- Część Bugu biegnąca wzdłuż granicy gury sławatyckich brodaczy. żowa będąca kopią jerozolimskiej. (zarówno z Białorusią, jak i Ukrainą) jest Płynąc do Jabłecznej należy trzymać Położony na wysokiej skarpie Miel- dla wodniaków nie mniej atrakcyjna. się lewej strony szlaku, ponieważ grani- nik należy do najbardziej urokliwych Polecamy kilkugodzinną trasę: Sła- ca przebiega przez środek rzeki i jej prze- miasteczek na trasie. Do największych watycze – Jabłeczna – Kodeń biegną- kroczenie grozi mandatem. W miasteczku atrakcji tego ośrodka należą m.in. Góra cą wzdłuż granicy z Białorusią. To tra- nie można nie zajrzeć do okazałego mo- Zamkowa – prawie 200-metrowe wnie- sa, którą ze względu na spokojny nurt nasteru św. Onufrego. Przepłynięcie dal- sienie z grodziskiem z XI–XII w.; wybu- Bugu, mogą popłynąć początkujący szej części trasy zajmie 3–4 godziny. Ko- dowany w ubiegłym stuleciu kościół kajakarze, także rodziny z dziećmi, rów- deń to ważne centrum duchowe Podlasia. pw. Przemienienia Pańskiego, w którym nocześnie kolejny szlak umożliwiają- Znajduje się tu sanktuarium Matki Bożej przechowywane są np. monstrancja, cy obcowanie z nieujarzmioną przyro- Kodeńskiej oraz cerkiew Św. Ducha. ■

Przekop Mierzei Wiślanej ożywi Elbląg i Zalew Wiślany

■ Budowa kanału żeglugowego przez mi sanitarnymi i technicznymi. Zmoder- Przekop otworzy nowe możliwości Mierzeję Wiślaną Elbląga, ale i wszyst- nizowane one zostały w ramach projek- dla ruchu turystycznego, również dla kich gmin nad zalewowych to ogromna tu Pętla Żuławska. W Elblągu pod po- turystów zagranicznych. Port w Elblą- szansa na rozwój zarówno gospodar- trzeby turystyki wybudowane zosta- gu po wybudowaniu kanału ma czekać czy, jak i turystyczny. ły również mosty zwodzone i nowe na- reaktywacja. Inwestycja ta z pewnością wpłynie na brzeża na Starym Mieście. Aktualnie el- Dzięki przekopowi przez Mierzeję wzrost atrakcyjności całego regionu. bląski port jest jedynym w Europie, któ- Wiślaną żeglarze z innych krajów UE Rzeką Elbląg będzie można wpłynąć ry nie ma bezpośredniego dostępu do w końcu będą mogli swobodnie wpły- na Zalew Wiślany bądź wyruszyć w po- morza. To się w końcu zmieni. wać na Zalew Wiślany, a stamtąd dróż unikatowym Kanałem Elbląskim. Mamy wspomnianą marinę dla jach- w głąb lądu do Elbląga, a nawet dalej. W Elblągu oraz gminach nad zale- tów. Dzięki temu, po wybudowaniu ka- Z Zalewem bezpośrednio łączy się wowych stworzona została nowocze- nału do Elbląga będą mogły zawijać potencjał turystyczny w postaci kanału sna baza dla żeglarzy w postaci portów barki morskie, jachty turystyczne oraz elbląskiego wraz z systemem pochylni, jachtowych i marin z pełnymi zaplecza- statki białej floty. jedynego takiego obiektu inżynierskie- go na świecie oraz tzw. Pętla Żuław- ska – szlak łączący na ciekach i akwe- nach Pomorza oraz Warmii i Mazur wiele portów, marin i przystani, gdzie za unijne fundusze zmodernizowano już 14 z nich.

www.turystyka.elblag.eu SZLAKI WODNE

Europejski wymiar wody

Na przestrzeni ostatnich dekad na terenie Europy doszło do wyznaczenia szlaków na śródlądowych drogach wodnych, tak by łączyły ze sobą porty w poszczególnych krajach. Choć szlaki mają służyć przede wszystkim handlowi, wykorzystywane są również przez turystów.

eśli więc nie macie jeszcze po- Pregołą i Dejmą, kończy się w litewskiej rzające do dostosowania tras do wy- mysłu na wakacje, a chcielibyście Kłajpedzie. Polski odcinek, liczący po- mogów turystyki. Wydaje się, że wła- Jje spędzić na wodzie, rozważ- nad 700 km, biegnie od kanału Odra – śnie MDW E70 jest dziś najbardziej cie spływ bądź rejs polskimi odcinka- Hawela do śluzy Hohensaten, następnie przyjaznym wodniakom ciągiem mię- mi międzynarodowych dróg wodnych. przez Odrę do Kostrzyna, gdzie łączy się dzynarodowym w kraju. W ostatnich la- z MDW E30 i drogą wodną Odra – Wi- tach trasa znacznie zyskała na atrakcyj- z holandii do rosji sła. Dalej szlak prowadzi 294 km War- ności poprzez liczne inwestycje w ma- Na obszarze kraju wytyczono trzy tego tą, Notecią, Kanałem Bydgoskim i Brdą, riny, porty, bulwary, unowocześnienie typu trasy: Międzynarodowa Droga do styku z Wisłą (i MDW E40) w Bydgo- śluz, także działania mające na celu Wodna (MDW) E30 – ze Sztokholmu skim Węźle Wodnym. Następnie droga rozwój turystyki wokół szlaku. W rezul- przez Bałtyk, Odrę do Bratysławy, MDW wiedzie 114 km Wisłą, Nogatem i Zale- tacie rejs po polskim odcinku MDW E70 E40 – z Bałtyku Wisłą nad Morze Czar- wem Wiślanym do granicy z Rosją. jest dziś pełną atrakcji przygodą. ne, oraz MDW E70 – którą chcielibyśmy Dostosowanie polskich odcinków O atrakcyjności trasy przesądza wam przybliżyć. międzynarodowych dróg wodnych do nie tylko jej zróżnicowanie (różna sze- Międzynarodowa Droga Wodna E70 potrzeb żeglugi wymaga opracowania rokość toru wodnego i charakter po- ma swój początek w Holandii. Przebie- przez władze perspektywicznej i zrów- szczególnych cieków), również to, co ga przez Antwerpię i Rotterdam, dalej noważonej strategii wodnej, także wie- mijamy po drodze: krajobrazy, przyro- berliński węzeł śródlądowych dróg wod- lomiliardowych inwestycji moderniza- da, przede wszystkim jednak zabytki, nych, północną Polskę, rejon Kaliningra- cyjnych. To projekt rozłożony na lata. muzea oraz miejsca, z którymi związa- ▲ du z systemem drogi wodnej Niemna: Dużo szybciej postępują prace zmie- ne są niezwykłe historie. W tak krótkim

26 TURYSTYKA WODNA | 2021 Basen portowy, sala konferencyjna, noclegi, kawiarenka, wy- Budynek Przystani Powiat Nakielski pełni przede wszystkim pożyczalnia sprzętu wodnego i turystycznego, pole namiotowe, funkcje dydaktyczne, turystyczne i administracyjne. Swoją sie- place zabaw, zielona siłownia, boiska do siatkówki plażowej, im- dzibę ma tu Referat Turystyki i Sportu Starostwa Powiatowe- prezy sportowe i kulturalne – zapraszamy Państwa do skorzysta- go w Nakle nad Notecią. Na Przystani odbywają się też zaję- nia z bogatej oferty Przystani Powiat Nakielski w Nakle nad No- cia praktyczne i praktyki zawodowe uczniów Technikum Żeglu- tecią. Tu każdy znajdzie coś dla siebie! gi Śródlądowej. Oprócz bazy turystycznej znajdą Państwo: bosmanat – peł- Rzeka Noteć, stanowiąca fragment Międzynarodowej Dro- niący funkcję punktu informatycznego, kapitanat oraz warsztat gi Wodnej E70 Antwerpia–Kłajpeda, to wymarzone miejsce dla szkutniczy przeznaczony do drobnych napraw sprzętu wod- fanów sportów wodnych czy aktywnego wypoczynku. Zbudo- nego. Café Przystań zachęca do odpoczynku przy kawie. Cały wana w Nakle nad Notecią Przystań Powiat Nakielski to jed- teren dostosowany jest do potrzeb osób niepełnosprawnych, na ze sztandarowych inwestycji samorządu powiatowego, zre- łącznie z pomostami w basenie portowym. Obiekt jest cało- alizowana dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych i oddana roczny, a wypożyczalnia sprzętu wodnego działa w sezonie od do użytku w 2014 roku. kwietnia do października.

Dane kontaktowe: Przystań Powiat Nakielski ul. Notecka 4, 89-100 Nakło nad Notecią, tel. +48 52 386 66 47; +48 660 782 490

Współrzędne GPS Przystani Powiat Nakielski: 53°07’52.3” N; 017°36’16.4” E SZLAKI WODNE ▲ tekście nie sposób wymienić wszyst- Przemierzając Kanał Bydgoski warto urok wisły kich atrakcji, postaramy się więc przed- wybrać się na wycieczkę w okolice Stawu Kolejny przystanek na trasie znajduje stawić te najbardziej interesujące. Kardynalskiego będącego pozostałością się powyżej Tczewa – Palczewo. W tej Zlokalizowany na początku polskiego po Jeziorze Ślesińskim. To niezwykła oka- urokliwej wsi znajduje się wiatrak typu odcinka E70, przy granicy polsko-nie- zja, by móc obserwować lokalną faunę, holenderskiego z połowy XIX w., w któ- mieckiej, Kostrzyn nad Odrą przez wieki w tym chronione gatunki ptaków. rego wnętrzach podziwiać można za- był miejscem ścierania się wpływów ger- Ważnym przystankiem na Brdzie jest bytkowe urządzenia młynarskie. Jest mańskich i słowiańskich. Dziś ślady burz- Bydgoszcz. Z perspektywy wody moż- też XVIII-wieczny kościół drewniany liwej historii widoczne są np. w murach na podziwiać ciekawe pod względem ar- z zachowanym po dziś oryginalnym oł- i bastionach stanowiących pozostałości chitektonicznym centrum miasta. Uwagę tarzem. po zabytkowej Twierdzy Kostrzyn z XV w. przykuwa Wyspa Młyńska z małą elek- Między Nogatem a Wisłą zlokalizowa- Przez miasto wiedzie też ciekawy szlak trownią wodną, spichrze (zabytkowe na jest wieś Piekło, z którą wiążą się tra- upamiętniający żyjące tu przed wiekami z XVIII i XIX w. i nowoczesne) oraz linosko- giczne wydarzenia z lat 30. XX w. W po- zakony joannitów i templariuszy. czek, czyli rzeźba zawieszona na linie, czątkach ub. wieku powstał tam Dom W niedalekiej odległości od Kostrzy- w poprzek Brdy przy jednym z mostów. Polski – szkoła połączona z przedszko- na znajduje się perełka przyrodnicza Sporo atrakcji znaleźć można na wiśla- lem i mieszkaniami nauczycieli – będący – Park Narodowy „Ujście Warty”. Naj- nym odcinku E70. Jednym z ciekawszych nieformalnym symbolem walki miejsco- młodszy park narodowy w kraju jest do- punktów jest Chełmno – miasteczko, wej ludności o polskość. Jej liderem był mem dla ponad 250 gatunków ptaków, w którym kultywuje się pamięć o św. Wa- nauczyciel Jan Hinz, który w 1939 r. zgi- w tym rzadkich okazów, jak bielik czy lentym. Jego relikwie są złożone w tam- nął z rąk niemieckich. Współcześnie Pie- myszołów włochaty. Podziwiać je moż- tejszej farze. Warto odwiedzić ten śre- kło kojarzy się zupełnie inaczej – z ser- na w nadzwyczajnym krajobrazie łąk, dniowieczny obiekt sakralny nie tylko ze duszkami – ciastkami wpisanymi na listę błot poprzecinanych gęstą siecią kana- względu na nie, również z uwagi na cieka- produktów tradycyjnych. łów i rowów melioracyjnych. wą architekturę, a przede wszystkim wie- Zalew Wiślany to kraina urokliwych ku- żę z której roztacza się przepiękny widok rortów. Jednym z nich jest Krynica Mor- z wielkopolski do gdańska na okolice, w tym dolinę Dolnej Wisły. ska słynąca z pięknej plaży, także latar- Położony nad Wartą Gorzów Wielkopolski Płynąc dalej w kierunku Gdańska mi- ni morskiej, z której podziwiać można to miasto sprzyjające wodniakom. Do ich jamy Gniew. Charakterystycznym obiek- Bałtyk i Zalew Wiślany. W okolicach mia- dyspozycji są m.in. nowoczesne, zrewi- tem położonego nad Wisłą miasteczka steczka znajduje się też wydma Wielbłą- talizowane bulwary będące popularnym jest zamek krzyżacki zbudowany na pla- dzi Garb uważana za jedną z najwyż- miejscem spotkań mieszkańców i tury- nie czworoboku w XIII wieku. Zamek był szych w Europie. stów. Nietypową atrakcją jest zabytkowy do XVIII w. siedzibą polskich starostów. lodołamacz „Kuna”, wybudowany pod W XVII w. władał tu Jan III Sobieski, któ- Atrakcji na wodnym szlaku jest wiele koniec XIX w., który uważa się za najstar- ry obok budowli, na podzamczu, posta- więcej. Dokładny opis trasy znajduje się szą tego typu jednostkę na świecie. wił pałacyk dla swojej żony, Marysieńki. na stronie www.mdwe70.pl. ■

28 TURYSTYKA WODNA | 2021 TURYSTYKA RODZINNA

Wyrusz z rodziną w rejs statkiem

Rejsy statkiem to idealna propozycja dla tych, którzy lubią wypoczynek na wodzie, choć w mniej forsownym wydaniu niż rowerki czy kajaki, a także tych, którzy chcą poznać odwiedzane miejsca z mniej oczywistej perspektywy.

olska jako kraj dość zasobny zno z Drwęcą i Jeziorakiem; z Druzna, wycieczek jest więc sporo. Na uwagę w wody może się poszczycić przez rzekę Elbląg z Zalewem Wiśla- zasługuje trwająca niemal 5 godzin wy- Pszeroką ofertą rejsową. Propo- nym oraz przez kanał Jagielloński, No- prawa Elbląg – Buczyniec – Elbląg. Pod- zycje podróży statkami, łodziami zna- gat i Wisłę z Bałtykiem. Długość kana- czas rejsu, w czasie którego statek po- leźć można praktycznie w każdym mie- łu (z odgałęzieniami) wynosi 151,7 km. konuje pięć pochylni, na turystów cze- ście, regionie czy przy atrakcjach poło- Ponieważ poszczególne jeziora leżą na kają atrakcje przyrodnicze. Dość wspo- żonych nad mniejszym bądź większym różnych wysokościach (różnica pozio- mnieć, że dużą część tafli jeziora pokry- ciekiem lub akwenem. Jeśli zastana- mów wynosi 100 m) niezbędne było wają nymfeidy, czyli rośliny o pływają- wiacie się którą z wielu ofert wybrać, wybudowanie pochylni, które umożliwi- cych liściach. Zbiornik jest też rezerwa- rekomendujemy wam kilka ciekawych łyby statkom przemieszczanie się mię- tem ptactwa wodnego i błotnego. Spo- propozycji. dzy akwenami. I właśnie pochylnie, czy- tkać na nim można m.in. rybitwy biało- li specjalistyczne wyciągi napędzane wąse, bieliki, żurawie i niezwykle rzadkie Po wodzie i po trawie siłą przepływu wody, po których prze- kaczki podgorzałki. Odwiedzając Warmię i Mazury, koniecz- tacza się statki na platformach ustawio- W ofercie są też krótsze wyprawy. nie zaplanujcie rejs po Kanale Ostródz- nych na szynach decydują o unikato- Na uwagę zasługuje 2,5-godzinny rejs ko-Elbląskim (zwanym też Kanałem El- wości tego systemu wodnego. między Ostródą a Miłomłynem, w któ- bląskim). To bez wątpienia jedna z naj- Żeglugę po Kanale rozpoczęto pod rym rozpoczęto budowę Kanału. W cza- popularniejszych atrakcji tego regio- koniec lat 20. XX w. i jest realizowana do sie wycieczki statek pokonuje dwie ślu- nu. Kanał Elbląski jest unikalnym sys- dziś. Obecnie rejsy po Kanale oferuje zy komorowe i płynie sztuczną dro- temem wodnym łączącym jezioro Dru- wielu operatorów, propozycji wodnych gą wodną. Ten odcinek Kanału jest

TURYSTYKA WODNA | 2021 29 TURYSTYKA RODZINNA

częścią Szlaku Papieskiego. Papież Po- O tym, jak bogata jest fauna i flora ka, bo o niej mowa, rozdziela prawo- lak pływał tędy jeszcze zanim stał się Gliwic i okolic można się też przekonać brzeżną część Opola od Wyspy Pasie- głową Kościoła. Fakt ten upamiętnia po- w czasie rejsu do liczącej około tysią- ki. Gwoli ścisłości warto dodać, że Mły- mnik postawiony przy śluzie Miłomłyn. ca sztuk kolonii kormoranów, znajdują- nówka, wcale nie jest kanałem, a sta- cej się w okolicach Dzierżna. Możliwość rym korytem Odry. Jej nazwa wzięła się Zielone Gliwice obserwowania ich w naturalnym środo- od leżących po obydwu stronach brze- Z perspektywy wody można też oglą- wisku to gratka dla miłośników przyrody. gu młynów. Wokół kanału stoją też za- dać Śląsk, a to za sprawą Kanału Gli- Podziwiać można zresztą nie tylko je, bo- bytkowe kamieniczki, które nasuwają wickiego, który został wybudowany wiem po drodze do kolonii turyści natra- skojarzenia z Wenecją. Nie dziwi więc, w latach 30. XX w., zastępując istnieją- fią też na czaple i kaczki, szczęściarzom że ten fragment Opola zyskał przydo- cy tu wcześniej Kanał Kłodnicki. Kanał uda się wypatrzyć też bobry i sarny. mek Opolskiej Wenecji. łączy Odrę z Gliwicami (jego początek Nieco innych emocji dostarczą rejsy Kilka lat temu zaczęto organizować znajduje się w Kędzierzynie-Koźlu) i ma tematyczne. W wybrane dni tygodnia na Młynówce rejsy, dzięki czemu turyści długość ponad 40 km. Różnicę pozio- organizowane są rejsy muzyczne – kie- mogą podziwiać centrum Opola z per- mów wody na trasie – wynoszącą po- dy to turystom na pokładzie statku to- spektywy tego niedużego cieku. Trwa- nad 43 m – reguluje sześć śluz wod- warzyszą zespoły muzyczne (reprezen- jący niecałą godzinę rejs to ciekawe nych (zaliczanych do zabytków tech- tujące za każdym razem inny styl), oraz przeżycie. Turyści mogą tu podziwiać niki). Kanał jest wykorzystywany do rejsy kulinarne. Co tydzień menu w cza- m.in. neoklasycystyczny budynek daw- transportu towarów, coraz częściej słu- sie rejsu opracowuje i szykuje inna lo- nej bożnicy czy ciekawy pod względem ży też turystom. W porcie w Gliwicach kalna restauracja, serwując uczestni- architektonicznym budynek dawnego powstała nowoczesna marina, która kom wycieczki śląskie specjały. szpitala św. Aleksego. Jest też kilka mo- jest połączona siecią dróg wodnych Warto dodać, że z drugiej strony Ka- stów, m.in. Most Groszowy obwieszony z europejskimi miastami, m.in. Berli- nału, w okolicach Kędzierzyna-Koźla kłódkami pozostawionymi tu przez za- nem czy Amsterdamem. Z mariny moż- w województwie opolskim, 2 km poniżej kochanych, i Most Zamkowy zwany też na się też wybrać w turystyczny rejs po śluzy Nowa Wieś, znajduje się nie lada Żółtym (ze względu na kolor) o drewnia- kanale. Jest ich w ofercie kilka. My po- atrakcja: syfon Kłodnicy, czyli dwupo- no-stalowej konstrukcji. lecamy np. trwające godzinę rejsy na ziomowe skrzyżowanie Kanału Gliwic- W leżącym nad Odrą Opolu nie może trasie Marina Gliwice – Śluza Łąbędy – kiego z rzeką Kłodnicą, która przepływa zabraknąć rejsów po samej Odrze. Te Kanał Gliwicki w okolicy Huta Łabędy– nad Kanałem. To jedno z trzech takich realizowane są przy pomocy wyjątko- Śluza Łabędy – Marina Gliwice. W cza- rozwiązań hydrotechnicznych w kraju. wego statku „Opolanin”, zbudowane- sie wyprawy można podziwiać nie tylko go w 1917 r. W czasie wycieczki turyści zabytkowe urządzenia hydrotechnicz- Rejs po mieście mostów mogą podziwiać z perspektywy wody ne, również przekonać się w jak cieka- Kędzierzyn-Koźle to nie jedyne miasto nie tylko wspomnianą Opolską Wene- wym przyrodniczo otoczeniu jest zloka- Opolszczyzny posiadające kanał. Ma je cję, również ratusz, katedrę, Wieżę Pia- lizowane miasto. również stolica województwa. Młynów- stowską oraz Kościół Franciszkanów. ■

30 TURYSTYKA WODNA | 2021 PRAWO

Z patentem czy bez

Przybywa osób korzystających z jednostek pływających. Przez wiele lat wynajmować żaglówki czy motorówki mogły wyłącznie osoby, które zdobyły patenty żeglarskie i motorowodne.

a przestrzeni ostatnich lat prze- Jak widać możliwości wypożycza- niezbędne jest jednak odpowiednie do- pisy prawa zostały zliberalizo- nia motorówek czy żaglówek przez oso- świadczenie na morzu. Na analogicz- Nwane, przez co krąg upraw- by bez patentów są ograniczone, dlate- nych zasadach zdobywa się patenty nionych nieco się poszerzył. Obec- go najlepszym rozwiązaniem nadal wy- uprawniające do kierowania jednostka- nie nie mając żadnych uprawnień tu- daje się zdobywanie specjalistycznych mi motorowymi (w tym skuterami wod- rysta może pływać po wodach śród- uprawnień. Szkolenia prowadzą i patenty nymi): sternika motorowego, motoro- lądowych wyłącznie jachtem motoro- wydają Polski Związek Żeglarski (w przy- wodnego sternika morskiego i kapita- wym z silnikiem o mocy nie przekracza- padku uprawnień na jachty żaglowe) na motorowodnego. Co istotne, choć jącej 10kW (ok. 13 KM) lub jachtem ża- oraz Polski Związek Motorowodny i Nar- w przypadku pierwszego z dokumen- glowym, którego długość całkowita nie ciarstwa Wodnego (jachty motorowe). tów o patent może się starać osoba przekracza 7,5 m (jacht żaglowy może Podstawowym patentem są upraw- która ukończyła 14. rok życia, do ukoń- być wyposażony w dowolnej mocy sil- nienia żeglarza jachtowego. Może je czenia 16. roku życia prowadzić może nik pomocniczy: spalinowy, elektrycz- zdobyć osoba, która ukończyła 14. rok jedynie jachty motorowe o mocy silnika ny, hydrauliczny itp.). Prawo dopuszcza życia. Patent pozwala na prowadzenie do 60 kW/80 KM. też pływanie bez patentu jachtami mo- jachtów po wodach śródlądowych (bez Umiejętności potrzebne do zdobycia torowymi o mocy silnika do 75 kW, przy względu na długość jednostki), także patentu nabyć można w czasie kursów. czym długość kadłuba takiej jednost- po wewnętrznych wodach morskich, Oferta edukacyjna jest w tym zakresie ki nie może przekraczać 13 m, a mak- przy czym na morzu długość jachtu bogata i zróżnicowana: kursy zazwy- symalna prędkość musi być konstruk- nie może przekraczać 12 m, jednost- czaj kończą się egzaminami (te składa- cyjnie ograniczona do 15 km/h (barki, ka może pływać tylko w ciągu dnia i nie ją się z części teoretycznej i praktycz- hausboty). Aby wynająć taką jednostkę dalej niż 2 mile od brzegu. Osoby chcą- nej). Opłata za przeprowadzenie egza- pływającą konieczne jest też posiada- ce odbywać dłuższe rejsy i prowadzić minu waha się od 250 do 350 zł, w za- nie dokumentu potwierdzającego od- większe jednostki muszą zdobyć pa- leżności od rodzaju patentu. Za czyn- bycie szkolenia z zasad bezpieczeń- tent jachtowego sternika morskiego lub ności związane z wydaniem patentu stwa na wodzie. kapitana jachtowego. Do ich uzyskania pobiera się dodatkowe 50 zł. ■

TURYSTYKA WODNA | 2021 31