DZIAŁ I CHAPTER I

GEOGRAFIA GEOGRAPHY

TABL. 1. POŁOŻENIE GEOGRAFICZNE GEOGRAPHIC LOCATION W stopniach, minutach Gmina i sekundach W km WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION Gmina In degrees, In km minutes and seconds

Najdalej wysunięte punkty granicy Extreme points of the voivodship województwa: border: na północ (szerokość geograficz- in the north (northern geographic na północna)...... gm. w. Łyse 53°28’55’’ x latitude) na południe (szerokość geogra- in the south (northern geographic ficzna północna) ...... gm. w. Sienno 51°00’47’’ x latitude) na zachód (długość geograficzna in the west (eastern geographic wschodnia) ...... gm. w. Gostynin 19°15’33’’ x longitude) na wschód (długość geograficzna in the east (eastern geographic wschodnia) ...... gm. w. Sarnaki 23°07’42’’ x longitude) Rozciągłość: Extent: z południa na północ...... x 2°28’08’’ 274,7 from south to north z zachodu na wschód ...... x 3°52’09’’ 263,2 from west to east

Ź r ó d ł o: dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. S o u r c e: data of the Head Office of Geodesy and Cartography.

TABL. 2. POWIERZCHNIA I GRANICE W 2012 R. Stan w dniu 31 XII AREA AND BORDERS IN 2012 As of 31 XII W liczbach bezwzględnych W odsetkach WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION In absolute In percent numbers

Powierzchnia w km2...... 35558 x Area in km2 Długość granicy w km...... 1669 100,0 Length of borders in km z województwami: with voivodships: warmińsko-mazurskim ...... 218 13,1 warmińsko-mazurskie podlaskim ...... 358 21,4 podlaskie lubelskim ...... 372 22,3 lubelskie świętokrzyskim...... 203 12,2 świętokrzyskie łódzkim ...... 323 19,3 łódzkie kujawsko-pomorskim ...... 195 11,7 kujawsko-pomorskie

Ź r ó d ł o: dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. S o u r c e: data of the Head Office of Geodesy and Cartography. 60 GEOGRAFIA

TABL. 3. UKŁAD PIONOWY POWIERZCHNI ELEVATIONS Wzniesienie nad Gmina poziom morza w m WYSZCZEGÓLNIENIE SPECIFICATION Gmina Elevation above sea level in m

Najwyżej położony punkt — na terenie miejscowości Hucisko...... gm. m-w. Szydłowiec 407 Highest point — within the village Hucisko Najniżej położony punkt — na terenie Lowest point — within the settlement osiedla Radziwie...... gm. m. Płock 54 Radziwie

Ź r ó d ł o: dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii. S o u r c e: data of the Head Office of Geodesy and Cartography.

TABL. 4. WIĘKSZE RZEKI a PRINCIPAL RIVERS a Długość w km Powierzchnia zlewni w km2 Length in km Drainage basin area in km2 b c R Z E K I w tym Odbiornik w tym R I V E R S b ogółem w województwie Recipient c ogółem w województwie total of which total of which in voivodship in voivodship

Wisła...... 1022,43 288,41 Morze Bałtyckie 193958,31 35552,22 Baltic Sea Iłżanka...... 79,21 76,05 Wisła 1113,98 970,12 Zagożdżonka ...... 50,16 50,16 Wisła 603,42 600,88 ...... 124,03 124,03 Wisła 2109,31 2099,00 Szabasówka...... 27,56 27,56 Radomka 567,39 563,52 Okrzejka...... 76,93 53,37 Wisła 544,67 344,95 ...... 77,27 62,78 Wisła 574,36 473,74 ...... 345,52 96,77 Wisła 9258,53 1775,96 Świder ...... 102,40 80,03 Wisła 1158,62 964,30 Jeziorka...... 79,08 78,08 Wisła 988,08 987,01 ...... 512,53 163,31 Wisła 74571,63 18795,91 Omulew ...... 122,75 75,22 Narew 2068,80 787,70 Orz...... 63,12 54,72 Narew 605,90 574,90 Orzyc ...... 148,58 128,55 Narew 2057,68 1690,06 Bug ...... 805,45 163,33 Narew 38746,70 6512,25 Nurzec ...... 108,57 9,11 Bug 2082,62 14,69 Liwiec...... 148,78 148,78 Bug 2766,78 2743,29 Wkra ...... 264,72 188,13 Narew 5344,62 4472,18 Mławka...... 45,26 37,08 Wkra 672,67 575,91 Łydynia ...... 76,41 76,41 Wkra 694,79 694,79 Raciążnica ...... 59,31 59,31 Wkra 623,66 623,66 Sona...... 72,68 72,68 Wkra 546,69 546,69 ...... 176,76 50,02 Wisła 7723,67 2701,81 Pisia Gągolina ...... 63,29 63,29 Bzura 500,24 500,24 Utrata...... 78,59 78,59 Bzura 802,42 802,42 Skrwa Prawa...... 124,02 101,92 Wisła 1666,63 1290,68

a O powierzchni zlewni powyżej 500 km2. b Uszeregowane w porządku hydrograficznym. c Rzeka lub zbiornik wodny, do którego uchodzi dopływ. U w a g a. Długość rzek oraz powierzchnię zlewni obliczono na podstawie „Mapy Podziału Hydrologicznego Polski”, wersja wrzesień 2013 r., skala 1:10000. W danych dotyczących długości rzek uwzględniono również te odcinki, które płyną wzdłuż granicy województwa. Ź r ó d ł o: dane Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie. a Of drainage basin area bigger then 500 km2. b Listed according to hydrographic order. c River or reservoir into which the water flows. N o t e. River length and drainage basin area was calculated according to "Hydrographic division of " map, September 2013 version 1:10000 scale. Data on river length also include sections which flow on the border of voivodship. S o u r c e: data of the Regional Water Management Authority in Warszawa.

GEOGRAPHY 61

TABL. 5. WIĘKSZE I GŁĘBSZE JEZIORA LANGER AND DEEPER LAKES Położenie Placement Powierzchnia Głębokość Objętość w tys. m3 JEZIORA dorzecze powiat w ha maksymalna w m Capacity in thous. LAKES drainage basin powiat Area in ha Maximum depth in m m3

Białe ...... gostyniński 148,0 31,5 14948,0 Ciechomickie ...... Wielka Struga płocki 47,1 8,2 2201,3 Górskie...... Wielka Struga płocki 45,0 7,2 1419,1 Lucieńskie...... Skrwa Lewa gostyniński 196,6 34,5 21429,4 Łąckie Duże ...... Wielka Struga płocki 59,4 3,4 1009,8 Przytomne...... Rakutówka gostyniński 36,7 7,6 2091,9 Sumino...... Skrwa Lewa gostyniński 34,6 7,8 1245,6 Szczutowskie...... Skrwa Prawa sierpecki 97,9 3,0 1958,0 Urszulewskie...... Skrwa Prawa sierpecki 293,1 6,2 7792,2 Zdworskie...... Wielka Struga płocki 352,5 4,3 6697,5

Ź r ó d ł o: w zakresie położenia — dane Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie; w zakresie powierzchni, głębokości i obję- tości jezior — dane z publikacji „Atlas Jezior Polski”, t. 2. Red. J. Jańczak. IMiGW. Poznań: Bogucki WN, 1997. ISBN 83-86001-43-7. S o u r c e: within placement — data of the Regional Water Management Authority in Warszawa; within area, depth and capacity of lakes — data from “Atlas Jezior Polski” publication, part 2. J. Jańczak. IMiGW. Poznań: Bogucki WN, 1997. ISBN 83-86001-43-7.

TABL. 6. TEMPERATURY POWIETRZA AIR TEMPERATURES Wzniesie- Temperatury w °C Temperatures in °C nie stacji średnie a average a skrajne extreme amplitudy nad temperatur STACJA poziomem skrajnych METEOROLOGICZNA morza w m maksimum minimum amplitudes METEOROLOGICAL Station 1971—2000 1991—2000 2001—2010 2012 maximmum minimum of extreme STATION elevation tempera- above the tures sea level in m 1971—2012

Mława...... 147 7,3 7,7 8,0 7,7 36,6 –31,2 67,8 Warszawa ...... 106 8,1 8,3 8,8 8,8 36,4 –30,7 67,1

a Dane za okresy wieloletnie dotyczą średnich rocznych z tych okresów. Ź r ó d ł o: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. a Data for multi-year periods include annual averages from these periods. S o u r c e: data of the Institute of Meteorology and Water Management.

TABL. 7. OPADY ATMOSFERYCZNE, PRĘDKOŚĆ WIATRU, USŁONECZNIENIE I ZACHMURZENIE ATMOSPHERIC PRECIPITATION, WIND VELOCITY, INSOLATION CLOUDINESS Średnia Wzniesie- Średnie prędkość nie stacji zachmu- wiatru w Usłonecz- nad rzenie w Roczne sumy opadów w mm m/s nienie w h STACJA poziomem oktantach a METEOROLOGICZNA morza w m Total annual precipitation in mm Average Insolation Average wind in h METEOROLOGICAL Station cloudiness velocity in STATION elevation in octants a above the m/s sea level in 1971—2000 1991—2000 2001—2010 2012 m średnie b average b

Mława...... 147 543 573 556 564 3,4 1867 5,5 Warszawa ...... 106 519 532 571 519 3,1 2393 5,1

a Stopień zachmurzenia nieba od 0 (niebo bez chmur) do 8 (niebo całkowicie pokryte chmurami). b Dane za okresy wieloletnie dotyczą śred- nich rocznych z tych okresów. Ź r ó d ł o: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. a Degree of cloudiness from 0 (no clouds) to 8 (total cloud cover). b Data for multi-year periods include annual averages from these periods. S o u r c e: data of the Institute of Meteorology and Water Management.