Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19035 — Poz. 3104

3104

UCHWA£A Nr XXIV/154/2008 RADY MIEJSKIEJ W KSI¥¯U WLKP.

z dnia 29 wrzeœnia 2008 r.

w sprawie przyjêcia Gminnego Programu Opieki Nad Zabytkami Gminy Ksi¹¿ Wielkopolski na lata 2008 -2011

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca §1. Przyjmuje siê „Gminny Program Opieki Nad Zabytka- 1990 r. o samorz¹dzie gminnym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142 poz. mi Gminy Ksi¹¿ Wielkopolski na lata 2008-2011” zwany dalej 1591 ze zm. Dz.U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, „Programem”, stanowi¹cy za³¹cznik do niniejszej uchwa³y i Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271, Nr 214, poz. 1806, Dz.U. bêd¹cy jej integraln¹ czêœci¹ z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 162, poz. 1568, Dz.U. z 2004 r. §2. Wykonanie uchwa³y powierza siê Burmistrzowi Ksi¹¿a Nr 102, poz. 1055, Nr 116, poz. 1203, Dz.U. z 2005 r. Nr 172, Wlkp. poz. 1441, Nr 175, poz. 1457 oraz Dz.U. z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 181, poz. 1337, Dz.U. z 2007.Nr 48 poz. 327 Nrl38, poz. §3. Uchwa³a wchodzi w ¿ycie po up³ywie 14 dni od 974, Nr 173, poz. 1218) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 23 og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielko- lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami polskiego. (Dz.U. Nr 162 poz. 1568 Dz.U. z 2004 r. Nr 96 poz. 956, Nr 238 poz. 2390 z 2006 r. Nr 50 poz. 362, Nr 126 poz. 875) - po Przewodnicz¹cy uzyskaniu opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Rady Miejskiej w Ksi¹¿u Wlkp. Poznaniu; Rada Miejska w Ksi¹¿u Wielkopolski uchwala, co (-) Pawe³ Walkowiak nastêpuje:

Za³¹cznik do uchwa³y Nr XXIV/154/2008 Rady Miejskiej w Ksi¹¿u Wlkp. z dnia 29 wrzeœnia 2008 r.

GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY KSI¥¯ WLKP. NA LALTA 2008 - 2211

1. WSTÊP Celem „Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Ksi¹¿ Wielkopolski” jest: 1.1. Postanowienia ogólne - wzmocnienie ochrony i opieki nad materialn¹ czêœci dzie- 1.1.1. Ilekroæ w niniejszym programie mowa o: dzictwa kulturowego oraz poprawa stanu zabytków po- a) ustawie - rozumie siê przez to ustawê z dnia 23 lipca 2003 przez zahamowanie procesów ich degradacji, a w dalszej r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr kolejnoœci poprawa stanu ich zachowania, 162, poz. 1568 oraz z 2004 r. Nr 96 poz. 959, Nr 238, poz. - uwzglêdnianie uwarunkowañ ochrony zabytków przy spo- 2390, Nr 50 poz. 362 z 2006 r.) rz¹dzaniu i zmianie miejscowych planów zagospodarowa- b) Gminie - rozumie siê przez to Gminê Ksi¹¿ Wielkopolski nia przestrzennego gminy, c) Programie - rozumie siê przez to Gminny Program Opieki - aktywne zarz¹dzanie zasobem stanowi¹cym materialne nad Zabytkami Gminy Ksi¹¿ Wielkopolski na lata 2008- dziedzictwo kulturowe poprzez kompleksow¹ rewaloryza- 2011 cjê zabytków i po wykonaniu analizy funkcjonalnej ich adaptacjê na cele kulturalne, turystyczne, edukacyjne, d) Konserwatorze - rozumie siê przez to Wielkopolskiego rekreacyjne i inne cele spo³eczne. Projekty msz¹ posiadaæ Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu znacz¹cy wp³yw ekonomiczny na rozwój regionalny, w e) Planie - rozumie siê przez to Plan Zagospodarowania tym przyczyniaæ siê szczególnie do wzrostu dochodów i Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego z dnia 26 zwiêkszania iloœæ miejsc pracy. listopada 2001 r. - okreœlenie celów, kierunków dzia³añ oraz zadañ, które f) Strategii - rozumie siê przez to Strategiê rozwoju Woje- powinny byæ podjête przez organy i jednostki administra- wództwa Wielkopolskiego do roku 2020 z dnia 19 grudnia cji publicznej w zakresie ochrony zabytków i opieki nad 2005 r. zabytkami. 1.2. CEL OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIE- - zapoznanie siê z zasobami dziedzictwa kulturowego, histo- KI NAD ZABYTKAMI. ri¹ i zabytków gminy, z wykazem obiektów wpisanych do Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19036 — Poz. 3104

rejestru zabytków oraz wykaz obiektów typowanych do - art. 22 ust. 4 nak³ada na Burmistrza Ksi¹¿a Wlkp. obowi¹- Gminnej Ewidencji Zabytków, - ocena stanu gminnego zek prowadzenia gminnej ewidencji zabytków w formie zasobu zabytków nieruchomych - okreœlenie kategorii i zbioru kart adresowych zabytków nieruchomych z terenu stopnia zagro¿eñ, gminy, objêtych wojewódzk¹ ewidencj¹ zabytków - podejmowanie i okreœlanie warunków wspó³pracy z w³a- - art. 31 ust. 1 pkt 2, ust 2 oraz art. 33 ust. 1 i ust. 2 œcicielami obiektów zabytkowych dla zapewnienia im na- zobowi¹zuje wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do le¿ytej opieki oraz okreœlenia sposobów udostêpnienia przyjêcia zawiadomienia o odkryciu lub znalezieniu przed- dóbr kultury narodowej, bêd¹cych ich w³asnoœci¹, a tak¿e miotu co do którego istnieje podejrzenie, ze jest zabytkiem wskazywanie potencjalnych Ÿróde³ finansowania, lub zabytkiem archeologicznym oraz natychmiastowego przekazania tej wiadomoœci wojewódzkiemu konserwato- - inicjowanie i wspieranie dzia³añ edukacyjnych, informa- rowi zabytków cyjnych, turystycznych itp. maj¹cych na celu propagowa- nie znajomoœci zabytków i uœwiadamianie koniecznoœci - art. 71 ust. 1 i ust. 2 -w przypadku gdy jednostka samo- opieki nad zabytkami. rz¹du terytorialnego posiada tytu³ prawny do zabytku do jej zadañ w³asnych nale¿y sprawowanie opieki w tym - wspieranie dzia³añ maj¹cych na celu pozyskanie œrodków finansowanie prac konserwatorskich, restauratorskich i finansowych na opiekê nad zabytkami. budowlanych przy tym zabytku 1.3. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO - art. 81 - organ stanowi¹cy gminy lub powiatu mo¿e PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. udzielaæ dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie Uregulowania formalno prawne ochrony i opieki nad lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytkami. wed³ug zasad okreœlonych w podjêtej prze ten organ uchwale, Wykonanie „Gminnego programu opieki nad zabytkami gminy Ksi¹¿ Wielkopolski” programu wynika z: - art. 87 - Burmistrz Gminy Ksi¹¿ Wlkp. sporz¹dza na okres 4 lat gminny program opieki nad zabytkami, z którego - Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorz¹dzie gminnym sporz¹dza co 2 lata sprawozdanie, które przedstawia Ra- (Dz.U. z 2001 r. Nr 142 poz. 1591 z póŸniejszymi zmianami). dzie Gminy Ksi¹¿ Wielkopolski. Ustawa ta w³¹cza do zadañ w³asnych gminy ochronê zabytków i opiekê nad zabytkami (art. 7 ust. 1 pkt) 2. UWARUNKOWANIA ZEWNÊTRZNE OCHRONY ZA- SOBÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO. - Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568 oraz z 2004 2.1. RELACJE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZA- r. Nr 96 poz. 959, Nr 238, poz. 2390) Przeanalizowano akty BYTKAMI Z OPRACOWANIAMI WYKONANYMI NA POZIO- prawne okreœlaj¹ce mo¿liwoœci oraz warunki ochrony i MIE WOJEWÓDZTWA. opieki nad zabytkami. 9). Ustawa o ochronie zabytków 2.1.1. Strategi¹ rozwoju województwa wielkopolskiego okreœla przedmiot, zakres i formy ochrony zabytków oraz opieki nad nimi, zasady tworzenia krajowego programu „Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego do roku ochrony zabytków i opieki nad zabytkami oraz finansowa- 2020” zosta³a opracowana przez Urz¹d Marsza³kowski Woje- nia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót bu- wództwa Wielkopolskiego a przyjêta przez Sejmik Wojewódz- dowlanych przy zabytkach a tak¿e organizacjê organów twa Wielkopolskiego w dniu 19 grudnia 2005 r. Dokument ten ochrony zabytków (rozdz. 1 art. 1) W ustawie okreœlono stanowi podstawê do sporz¹dzenia planu zagospodarowania podzia³ kompetencji w zakresie ochrony zabytków. Zgod- przestrzennego województwa oraz okreœla najwa¿niejsze kie- nie z art. 87. 1 Burmistrz ma obowi¹zek sporz¹dzenia na runki rozwoju spo³eczno-gospodarczego regionu. okres 4 lat odpowiednio gminnego programu opieki nad Strategia wyznacza kierunki dzia³añ i pozwala zorientowaæ zabytkami. Ustawa nak³ada na gminê obowi¹zki i upraw- priorytety na konkurencyjnoœæ regionaln¹, wzrost zatrudnie- nienia nia oraz wzrost wykszta³cenia mieszkañców, Jednym z g³ów- - zgodnie z art. 16 ust. 1 rada gminy, po zasiêgniêciu opinii nych celów kierunkowych strategii jest zwiêkszenie konkuren- wojewódzkiego konserwatora zabytków, ma mo¿liwoœæ cyjnoœci regionalnej poprzez promocjê dziedzictwa kulturo- stworzenia parku kulturowego na podstawie podjêtej wego i kulturowego miast i obszarów miejskich (budowa uchwa³y, celem objêcia skuteczn¹ ochron¹ krajobrazu marki i wizerunku regionu) oraz zwiêkszenie spójnoœci spo- kulturowego oraz wyró¿niaj¹cych siê krajobrazowo tere- ³ecznej, gospodarczej i przestrzennej dziêki zachowaniu i nów, na którym zabytki charakterystyczne dla danego wykorzystaniu dziedzictwa kulturowego, przyrodniczego i regionu (po uprzednim zasiêgniêciu opinie w³aœciwego rozwój turystyki. konserwatora zabytków) G³ówny cel strategiczny - dostosowanie przestrzeni do - art. 18, art. 19, art. 20 wprowadzaj¹ obowi¹zek uwzglêd- wyzwañ XXI wieku ma zostaæ osi¹gniêty za pomoc¹ zró¿ni- niania ochrony zabytków i opieki nad zabytkami przy cowanych celów operacyjnych. Jednym z nich jest wzrost sporz¹dzaniu i aktualizacji miejscowych planów zagospo- znaczenia i zachowanie dziedzictwa kulturowego. Dziedzic- darowania przestrzennego, studiów uwarunkowañ i kie- two kulturowe wykorzystane w sposób efektywny mo¿e runków zagospodarowania przestrzennego oraz uzgod- stanowiæ jeden z elementów rozwoju gospodarczego regio- nienia ich projektów zmian z wojewódzkim konserwato- nu jako baza dla turystyki i us³ug kulturalnych oraz czynni- rem zabytków. kiem integracji spo³ecznej. Cel ten ma byæ realizowany Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19037 — Poz. 3104

poprzez: „inwestycje w instytucje kultury, ochronê dorobku Nowe Miasto, od zachodu z gmin¹ Œrem i Dolsk, a od kulturowego, wsparcie dzia³añ powiêkszaj¹cych dorobek po³udnia z gmin¹ Jaraczewo. Pod wzglêdem powierzchni kulturalny regionu, promocjê aktywnoœci kulturalnej miesz- zajmuje drugie miejsce w powiecie œremski. Powierzchnia kañców”. Jego miar¹ bêdzie m.in. iloœæ odrestaurowanych gminy wynosi 147,8 km2, co stanowi 0,49% powierzchni obiektów dziedzictwa kulturowego. województwa. Gmina ma charakter rolniczy, jednak walory przyrodniczo - krajobrazowe predestynuj¹ j¹ równie¿ do uzy- 2.1.2. Planem zagospodarowania przestrzennego Woje- skania statusu gminy turystycznej. Walorem gminy jest zró¿- wództwa Wielkopolskiego. Plan Zagospodarowania Przestrzen- nicowana struktura przyrodniczo krajobrazowa, któr¹ tworz¹ nego Województwa Wielkopolskiego zosta³ uchwalony w pasma o uk³adzie równole¿nikowym: dniu 26 listopada 2001 r. przez Sejmik Województwa Wielko- polskiego (Uchwa³a nr XLII/628/2001). Jest to dokument pla- - Pradolina Warszawsko - Berliñska, obejmuj¹ca pó³nocny” nowania strategicznego okreœlaj¹cy dzia³ania, za pomoc¹ obszar gminy. Stanowi j¹ terasa zalewowa z ³êgami nad- których samorz¹d województwa wp³ywa na rozmieszczenie warciañskimi, oraz terasa œrodkowa urozmaicona pagór- funkcji terenów w przestrzeni i ich wzajemne powi¹zanie. kami wydmowymi, Za cel przewodni przyjêto doprowadzenie do zrównowa- - Wysoczyzna Leszczyñska - obejmuj¹ca œrodkow¹ czêœæ ¿onego rozwoju ca³ego terytorium województwa poprzez obszaru gminy o zró¿nicowanej wartoœci krajobrazowej. tworzenie m.in. ³adu przestrzennego, ekonomicznego i ekolo- Fragment tego obszaru w zachodniej czêœci le¿y w grani- gicznego. £ad przestrzenny wyra¿aj¹cy siê d¹¿eniem do har- cach Pojezierza Krzywiñskiego z „bram¹ lodowcowa” w monijnoœci i proporcjonalnoœci wszystkich elementów œrodo- miejscowoœciach W³oœciejewki - Kie³czynek. wiska cz³owieka, który mo¿na uzyskaæ przez realizowanie - Pradolina Obry - obejmuj¹ca po³udniowa czêœæ gminy, nastêpuj¹cych zasad stosowanych w czasie tworzenia miej- która reprezentuje krajobraz ³êgów olszowo -jeziorowych. scowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz stu- diów uwarunkowañ i kierunków zagospodarowania prze- Wysoka atrakcyjnoœæ przyrodnicza i krajobrazowa pó³nocno strzennego gmin w aspekcie szeroko rozumianej ochrony - zachodniej czêœci gminy, reprezentowana przez urozma- zasobów kulturowych: icony krajobraz polodowcowy, bogat¹ szatê roœlinn¹ w po³¹czeniu z zachowanymi na terenie gminy obiektami - ochrona dziedzictwa kulturowego, to¿samoœci i tradycyj- zabytkowymi stwarzaj ¹ mo¿liwoœci dla rozwoju funkcji nych elementów œrodowiska (zabytkowe dzielnice, budyn- turystycznej i rekreacyjnej. ki, dominanty przestrzenne, panoramy, tereny zielone, tereny otwarte) W sk³ad gminy wchodzi 31 miejscowoœci. S¹ to: Brzóstow- nia, Char³ub, Chrz¹stowo, Chwa³kowo Koœcielne, Feliksowo, - respektowanie wytycznych konserwatorskich nie tylko w Gogolewo, Gogolewko, Jaros³awki, Kie³czyn, Kie³czynek, Ko- przypadku obiektów objêtych ochrona ale tak¿e w przy- ³acin, Konarskie, Konarzyce, £ugi, £ezek, Mchy, Miêdzybórz, padku zagospodarowania zabytkowych uk³adów urbani- Obreda, Radoszkowo, Radoszkowo Drugie, Sebastianowo, stycznych i ruralistycznych, Sroczewo, Œwi¹czynek, Œwi¹czyñ, W³oœciejewki, W³oœciejewi- - Wykorzystanie atutów wynikaj¹cych z ukszta³towania te- ce, Zabawa Leœniczówka, Zaborowo, Zakrzewice, Zawory oraz renu, osi widokowych, panoram, miasto - Ksi¹¿ Wlkp. Dziewiêæ wsi zachowa³o, warte ochrony, historyczne uk³ady przestrzenne. ¯aden z uk³adów ruralistycz- - w zapisach miejscowych planów zagospodarowania prze- nych nie zosta³ wpisany do rejestru zabytków, natomiast strzennego k³adzenie nacisku na harmonijne wkompono- odnoœnie obszaru uk³adu urbanistycznego miasta Ksi¹¿ Wlkp. wywanie nowej architektury w historyczn¹ zabudowê w przygotowane do wszczêcia jest postêpowanie administracyj- obszarach œródmiejskich oraz w pobli¿u terenu o najwy¿- ne, w sprawie wpisu do rejestru, z okreœleniem granic, w szych walorach kulturowych i przyrodniczych, których podlegaæ bêdzie œcis³ej ochronie konserwatorskiej. - podejmowanie opracowañ dotycz¹cych rewaloryzacji za- Miejscowoœæ Ksi¹¿ Wlkp., siedziba Urzêdu Gminy, posiada bytkowych dzielnic. zachowany czytelny uk³ad urbanistyczny z czworobocznym Plan zagospodarowania województwa wielkopolskiego Rynkiem wraz zabudow¹ ma³omiasteczkow¹. Pocz¹tki Ksi¹¿a okreœla zasady kszta³towania przestrzeni zarówno miejskiej siêgaj¹ XII wieku, po raz pierwszy wspomniany jest w doku- jak i wiejskiej, ochronê charakterystycznych uk³adów rurali- mencie Mieszka Starego z 1193 roku przy okazji przekazania stycznych, zespo³ów sakralnych, pa³acowo-parkowych, fol- wsi na rzecz opactwa benedyktynów z Wroc³awia. Nastêpna warków, zabytkowych budynków mieszkalnych, gospodar- pochodzi z 1273 roku w której wzmiankowana jest siedziba skich, u¿ytecznoœci publicznej oraz pozosta³ych elementów kasztelanii w Ksi¹¿u. Pocz¹tki osadnictwa w Ksi¹¿u wi¹¿¹ siê typowych dla architektury wiejskiej (przydro¿ne krzy¿e, ka- ze szlakiem handlowym ³¹cz¹cym Œrem i Dolsk z Nowym pliczki). W przypadku kszta³towania przestrzeni miejskiej przy- Miastem i Jarocinem. Przypuszczalnie osada po³o¿ona na jêto ochronê dziedzictwa kulturowego szlaku handlowym mia³a charakter targowy. Powsta³a na nie- znacznym wzniesieniu terenu ograniczonym od po³udnia ba- 3. ZASOBY DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTURO- gnami, rozci¹ga³a siê wzd³u¿ g³ównej drogi. Miasto prywatne WEGO GMINY lokowane na prawie miejskim przypuszczalnie w pocz. XV Gmina Ksi¹¿ Wlkp. znajduje siê w centralnej czêœci woje- wieku (przed 1416 r.) i stanowi³o kolejno w³asnoœæ: Ksiêskich wództwa wielkopolskiego wschodni¹ czêœæ powiatu œrem- herbu £odzi¹, od pocz. XI wieku Pogorzelskich, w XVII wieku skiego. Gmina Ksi¹¿ Wlkp. od pó³nocy poprzez rzekê Wartê Trampczynskich, póŸniej Zakrzewskich i Budziszewskich. G³ów- graniczy z gmin¹ Zaniemyœl i Krzykosy, od wschodu z gmin¹ nym Ÿród³em utrzymania ludnoœci by³o rolnictwo i rzemios³o, Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19038 — Poz. 3104

w XVII wieku odbywa³y siê w mieœcie 4 jarmarki. Po drugim nowaniu przestrzennym, a nowe dzia³ania inwestycyjne nale- rozbiorze Polski Ksi¹¿ znalaz³ siê w obszarze nowo utworzonej ¿y prowadziæ w ten sposób, aby nie wp³ynê³y one ujemnie na prowincji prusy po³udniowe. Miasto zniszczone po¿arem pod- ich zabytkowe walory. czas walk powstañczych w 1848 roku. W dzisiejszym uk³adzie Na terenie gminy znajduje siê znaczna iloœæ obiektów urbanistycznym miasta widoczny jest wrzecionowaty zarys, sakralnych, rezydencji, parków i zespo³ów folwarcznych zwi¹- który powsta³ z rozszerzenia g³ównej drogi w obrêbie osady. zanych z tradycj¹ ziemiañsk¹ znamienitych rodów szlachec- Oœrodkiem rozplanowania œredniowiecznego miasta by³ czwo- kich. roboczny plac rynkowy, zmniejszony w póŸniejszym czasie o pó³nocny blok zabudowy. Zabudowa pierzei jednolita, kaleni- Zachowane koœcio³y to obiekty pochodz¹ce z ró¿nego cowa, przewa¿nie parterowa, w wiêkszoœci pochodz¹ca z 2 pó³. czasu. Z szeœciu istniej¹cych koœcio³ów piêæ to œwi¹tynie XIX wieku. Z naro¿y rynku wybiegaj¹ ulice wylotowe. Na wybudowane jako rzymsko - katolickie, jedna, czyli obecny œrodku rynku wznosi³ siê ratusz, który uleg³ zniszczeniu w 1848 koœció³ parafialny p. w. Œ w. Antoniego w Ksi¹¿u - ewan- roku. Na wschodnim skraju miasta znajdowa³ siê zamek, gelicka. wymieniany jeszcze w 1783 roku. W pobli¿u rynku, po po³u- Cennymi œwi¹tyniami o najstarszej metryce, na terenie dniowo zachodniej stronie na skraju miasta, usytuowany jest gminy s¹ XVI wieczne œwi¹tynie w Mchach i W³oœciejewkach, koœció³ parafialny, który istnia³ tu ju¿ w 1298 roku. Obecny zwi¹zane z istniej¹cymi tam majêtnoœciami ziemskimi. Do wzniesiony by³ w 1755 roku i rozbudowany w latach 1948 - najcenniejszych zabytków nale¿y równie¿ drewniany koœció³ 49. W 1794 roku powsta³ pierwszy koœció³ ewangelicki, roze- parafialny z 1779 roku w Gogolewie. Pozosta³e dwa zabytko- brany w 1914 roku, a na jego miejscu wzniesiono nowy, we koœcio³y to wzniesiony w 1819 i rozbudowany w 1881 i dzisiaj rzymskokatolicki p.w. Œw. Antoniego Padewskiego. 1904 roku koœció³ parafialny p.w. Œw. Micha³a Archanio³a w Synagoga i szko³a ¿ydowska w Ksi¹¿u istnia³y ju¿ w 1841 roku. Chwa³kowie Koœcielnym oraz koœció³ parafialny p.w. Œw. W latach miêdzywojennym oba te budynki rozebrano, a na ich Miko³aja w Ksi¹¿u wybudowany w 1755 roku w miejscu miejsce wzniesiono stra¿nicê OSP. Obecnie budynek stanowi poprzedniego drewnianego, rozbudowany w latach 1948 - 9. w³asnoœæ prywatn¹ i przeznaczony jest na cele mieszkalne. Pod koniec XIX wieku wraz z budow¹ linii kolejowej ze Œremu Szczególne znaczenie maj¹ zachowane na terenie gminy do Mieszkowa w odleg³oœci 1 km na po³udnie od miasta za³o¿enia dworsko - parkowo -folwarczne. Na obszarze gminy usytuowano stacjê kolejow¹ „Ksi¹¿ Wielkopolski”, a w 1906 znajduje siê osiem zespo³ów dworskich i pa³acowych, z czego roku zbudowano istniej¹ce do dziœ budynki dworca i kolejow¹ 5 ma wpis do rejstru zabytków. Najcenniejszym z nich jest wie¿ê ciœnieñ. Po³udniowo - wschodni kraniec obecnego klasycystyczny, zbudowany w koñcu XVIII wieku dla Sebastia- miasta stanowi¹ tereny dawnego maj¹tku Ksi¹¿ek, w³¹czone- na Bieñkowskiego, pa³ac w Mchach po³o¿ony w parku krajo- go w obszar miasta w latach miêdzywojennych. Maj¹tek by³ brazowym. siedzib¹ w³aœcicieli Ksi¹¿a i na jego terenie znajdowa³ siê Z oœmiu zachowanych parków, objête wpisem s¹ cztery pierwotny dwór. Do dziœ zachowa³y siê pozosta³oœci parku parki w zespo³ach dworsko i pa³acowo - parkowych. S¹ to dworskiego oraz zabudowa folwarczna i teren ogrodów dwor- parki krajobrazowe w: Chrz¹stowie, Mchach, W³oœciejew- skich. Kszta³t obecnego miasta wskazuje, ¿e wschodnia czeœæ kach i Zaborowie. Stan parków jest zró¿nicowany, jednak w miasta stanowi³a prawdopodobnie osadê s³u¿ebn¹ w stosun- przewa¿aj¹cej wiêkszoœci s¹ to obiekty zaniedbane i zdewa- ku do dworu na Ksi¹¿ku, zachodnia zaœ wraz z rynkiem i stowane. koœcio³em stanowi³a w³aœciwe miasto. Na obszarze gminy Ksi¹¿ Wlkp. zachowa³o siê 9 histo- Uk³ad jest w niewielkim stopniu zniekszta³cony póŸniejszy- rycznych, zewidencjonowanych cmentarzy. Piêæ z nich to mi zmianami. Zabudowa rynku kalenicowa, domy w wiêkszo- cmentarze rzymsko - katolickie, w tym dwa przykoœcielne w œci parterowe z 2 pó³. XIX w. Zabudowa miasta, przy g³ów- Gogolewie i W³oœciejewkach, a cztery ewangelickie w Kona- nych ulicach wystêpuj¹ca w zwartych kompleksach o uk³adzie rzycach, Ksi¹¿u, Sroczewie i Zakrzewicach. Na terenie mia- kalenicowym, sk³ada siê g³ównie z domów o wielkoœci i sta istniej¹ dwa miejsca pamiêci narodowej. S¹ to dwa formach typowych dla architektury XIX i pierwszej po³owy XX kopce z prochami powstañców, którzy zginêli w bitwie w wieku, jednostkowo nie posiadaj¹ca wybitnych walorów ar- dniu 29 kwietnia 1848 roku w czasie Wiosny Ludów oraz chitektonicznych, zachowana jako element stanowi¹cy o za- pomnik ofiar masowej egzekucji na rynku w Ksi¹¿u, doko- bytkowym charakterze miejscowoœci. Wiêkszoœæ budynków o nanej przez Niemców w okresie II wojny œwiatowej w dniu parterowych bry³ach nakrytych dwuspadowymi dachami. W 20 paŸdziernika 1939 roku. Miejsca te upamiêtniono pomnik czêœciowo zmienionej formie zachowa³a siê zabudowa fol- wzniesionymi w 1948 roku. Pomnik kosynierów wykonany warku, z klasycystycznym, pochodz¹cym z pb³. XIX wieku jest wg. projektu K. Bieñkowskiego. spichlerzem oraz budynkami kolonii mieszkalnej. Istnieje koniecznoœæ objêcia uk³adu urbanistycznego miejscowoœci 3.1. OBIEKTY ZABYTKOWE NIERUCHOME WPISANE DO ochron¹ przez wpis do rejestru zabytków. REJESTRU ZABYTKÓW: Zabytkowe uk³ady przestrzenne wystêpuj¹ tak¿e w pozo- Do rejestru zabytków wpisano najcenniejsze obiekty sa- sta³ych miejscowoœciach, powinny byæ objêty ochron¹ kon- kralne i za³o¿enia pa³acowo-dworsko-parkowe. Stosunkowo serwatorsk¹ podobnie jak historyczne uk³ady ruralistyczne niewielk¹ liczbê stanowi¹ zabudowania folwarczne. wsi: Chwa³kowo Koœcielne, Gogolewo, Mchy. MIASTO KSI¥¯ WIELKOPOLSKI Wszystkie wymienione wy¿ej za³o¿enia urbanistyczne i - koœció³ par. p.w. œw. Miko³aja, 1755, 1948, nr rej.: 1159/A ruralistyczne winny byæ uwzglêdnione i chronione przy pla- z 22.06.1970 Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19039 — Poz. 3104

- koœció³ ewangelicki, ob. rzym.-kat. p.w. œw. Antoniego - budynek administracyjny Padewskiego, ul. D¹browskiego,1914, nr rej.: 2592/A z - stajnia 30.05.1996 W³oœciejewki GMINA KSI¥¯ WIELKOPOLSKI; - koœció³ p.w. NMP Wniebowziêtej, pocz. XVI, nr rej.: Chrz¹stowo 2429 z 22.12.1932 - zespó³ dworski, po³. XIX, nr rej.: 1/A z 12.03.1999: - zespó³ dworski, XIX: - dwór - dwór, nr rej.: 881/A z 18.02.1970 - park - park, nr rej.: 2174/A z 15.03.1989 Chwa³kowo Koœcielne Zaborowo - koœció³ par. p.w. œw. Micha³a Arch., 1819, nr rej.: 2241/ - zespó³ dworski, XIX/XX: A z 01.09.1992 spichrz folwarczny, 1 po³. XIX, nr rej.: 835/A z 13.02.1970 - dwór, nr rej.: 2313/A z 10.08.1994 - park, nr rej.: 2120/ A z 13.04.1987 Gogolewo 3.2. OBIEKTY ZABYTKOWE NIERUCHOME Z TERENU MIA- - zespó³ koœcio³a par. p.w. Podwy¿szenia Krzy¿a STA I GMINY UJÊTE W EWIDENCJI ZABYTKÓW: - koœció³, szach., 1779, nr rej.: 2419/A z 22.12.1932 i 258/ Wykaz obiektów znajduj¹cych siê w ewidencji Wielkopol- Wlkp./A z 28.12.2005 skiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zostanie zwe- - dzwonnica, drewn., k. XVIII, nr rej.: 258/Wlkp./A z ryfikowany i bêdzie stanowi³ podstawê do opracowania gmin- 28.12.2005 nej ewidencji zabytków. - cmentarz, nr rej.: j.w. MIASTO KSI¥¯ WIELKOPOLSKI: - dwór, XVIII/XIX, nr rej.: 1019/A z 11.03.1970 UK£AD URBANISTYCZNY Mchy 1. ZESPÓ£ KOŒCIO£A PAR. P.W. ŒW. MIKO£AJA: - koœció³ par. p.w. œw. Marcina, XVI, nr rej.: 2423/A z 31.01.1933 a) koœció³, mur., 1755, rozbud. 1948 - 1949, - ogrodzenie, nr rej.: 172/A z 18.07.1968 b) plebania, ul. K. Œwierczewskiego, mur., k. XIX. - plebania, 1 po³. XIX, nr rej.: 850/A z 16.02.1970 2. KOŒCIÓ£ EWANGELICKI, ob. rzym. - kat. p.w. œw. Anto- niego, mur., 1914. - zespó³ pa³acowy, k. XVIII - XIX: 3. ZESPÓ£ DWORCA PKP: - pa³ac, nr rej.:2490/A z 10.03.1952 a) dworzec, mur., pocz. XX, - park, nr rej.: 171/A z 18.07.1968 b) dom nr 26, mur., pocz. XX, - spichrz, nr rej.: j.w. c) dom nr 27, mur., 1 æw. XX, Œwi¹czyn d) budynek gospodarczy nr 28, mur., pocz. XX. - zespó³ folwarczny, k.XVIII/XIX, 1.40. XIX, nr rej.: 68/ Wlkp/A z 28.12.2001 4. POCZTA, ul. Koœciuszki, w³. UMiG, mur., ok. 1930. - gorzelnia 5. WILLA, ob. Oœrodek Zdrowia, ul. Wiosny Ludów 20, mur., 1933. - stodo³a 6. STRA¯NICA PO¯AROWA, ul. Wolnoœci 1, mur., 1. 20 XX. - budynek inwentarsko - gospodarczy 7. ZESPÓ£ FOLWARCZNY, ul. Nowomiejska: - podwórze gospodarcze a) czworak nr 1, mur., 1910 - 1920, - spichlerz b) szeœciorak nr 2, mur., 1 æw. XX, - obora c) budynek gospodarczy, mur., 1910 - 1920, - obory z bram¹ przejazdow¹ d) czworak nr 3, mur., 1 æw. XX, - stodo³a e) obory, mur., 1 æw. XX, - szopa f) spichlerz, mur., po³. XIX, - wozownia g) kuŸnia, stolarnia i paszarnia, ob. magazyn, mur., k. XIX, - kuŸnia h. gorzelnia, mur., 1 æw. XX. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19040 — Poz. 3104

ul. D¹browskiego ul. Koœciuszki 8. DOM NR 2, mur., 1 æw. XX. 45. DOM NR 2, mur., 1916. 9. DOM NR 3, mur., 1 æw. XX. 46. DOM NR 5, mur., l. 20 XX. 10. DOM NR 4, mur., l. 30 XX. 47. DOM NR 6, mur., pocz. XX. 11. DOM NR 5, mur., 1 æw. XX. 48. DOM NR 8, mur., k. XIX. 12. DOM NR 6, mur., 2 æw. XIX. 49. DOM NR 13, mur., l. 20 XX. 13. DOM NR 7, mur., 1910 - 1920. 50. DOM NR 17, mur., 1 æw. XX. 14. DOM NR 8, mur., k. XIX. 51. DOM NR 21, mur., l. 20 XX. 15. DOM NR 10, mur., pocz. XX. 52. DOM NR 23, mur., l. 20 XX. 16. DOM NR 11, mur., l. 20 XX. 53. DOM NR 25 - plebania, mur., 1. 20 XX. 17. DOM ul. D¹browskiego róg Koœciuszki, mur., pocz. XX. 54. DOM NR 27, mur., 3 æw. XIX.

ul. Gogolewska ul. Ogrodowa 18. DOM NR 6, mur., l. 20 XX. 55. DOM NR 2, mur., XIX/XX. 19. DOM NR 14, mur., l. 30 XX. ul. Polna 20. DOM NR 18, mur., l. 20 XX. 56. DOM NR 2, mur., pocz. XX. Plac Kosynierów 57. DOM NR 3, mur., l. 20 XX. 21. DOM NR 1, mur., 3 æw. XIX. 58. DOM NR 20, mur., l. 20 XX. 22. DOM NR 2, mur., 4 æw. XIX. ul. Powstañców 23. DOM NR 3, mur., 1 æw. XX. 59. DOM NR 1, mur., 1 æw. XX. 24. DOM NR 7, mur., ok. pó³. XIX. 60. DOM NR 3, mur., 1 æw. XX. 25. DOM NR 8, mur., l. 20 XX. 61. DOM NR 4, mur., 1 æw. XX. 26. DOM NR 9, mur., l. 30 XX. 62. DOM NR 5, mur., l. 20 XX. 27. DOM NR 10, mur., 3 æw. XIX. 63. DOM NR 7, mur., 4 æw. XIX. 28. DOM NR 11, mur., l. 20 XX. 64. DOM NR 8, mur., l. 20 XX. 29. DOM NR 12, mur., 4 æw. XIX. 65. DOM NR 9, mur., 4 æw. XIX. 30. DOM NR 13, mur., 1. 20 XX. 66. DOM NR 10, mur., 4 æw. XIX. 31. DOM NR 14, mur., 1 æw. XX. 67. DOM NR 11, mur., 4 æw. XIX. 32. DOM NR 15, mur., 1 æw. XX. 68. DOM NR 12, mur., 1910 - 1920. 33. DOM NR 16, mur., pocz. XX. 69. DOM NR 14, mur., XIX. 34. DOM NR 17, mur., 1 æw. XX. 70. DOM NR 16, mur., l. 20 XX. 35. DOM NR 18, mur., pó³. XIX. 71. DOM NR 17, mur., l. 30 XX. 36. DOM NR 19, mur., 1 æw. XX. 72. DOM NR 19, mur., l. 30 XX. + 37. DOM NR 20, mur., 2 æw. XIX. 73. DOM NR 18, mur., l. 30 XX. 38. DOM NR 21, mur., 2 æw. XIX.

39. DOM NR 22, mur., 1842. ul. Jana Paw³a II 40. DOM NR 23, mur., pocz. XX. 74. DOM NR 2, mur., l. 20 XX. 41. DOM NR 24, mur., 1 æw. XX. 75. DOM NR 3, mur., 3 æw. XIX. 42. DOM NR 25, mur., 3 æw. XIX. 76. DOM NR 4, mur., pocz. XX. 43. DOM NR 26, mur., 4 æw. XIX. 77. DOM NR 6, mur., 1907. 44. DOM NR 28, mur., l. 20 XX. 78. DOM NR 7, mur., l. 20 XX. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19041 — Poz. 3104

79. DOM NR 8, mur., 3 æw. XIX. 115. DOM NR 12, mur., pocz. XX. 80. DOM NR 9, mur., pocz. XX. 116. DOM NR 17, mur., pocz. XX. 81. DOM NR 10, mur., l æw. XX. 117. DOM NR 18, mur., l. 20 XX. 82. DOM NR 12, mur., pocz. XX. 118. DOM NR 19, mur., 1931. 83. DOM NR 13, mur., pocz. XX. 119. DOM NR 23, mur., l. 30 XX. 84. DOM NR 14, mur., pocz. XX. 120. DOM NR 25, mur., l. 30 XX. 85. DOM NR 15, mur., l. 30 XX. ul. Zakrzewska 86. DOM NR 16, mur., 1910 - 1920. 121. DOM NR 2, mur., 1 æw. XX. 87. DOM NR 17, mur., 1 æw. XX. 122. DOM NR 4, mur., 1900-1910. 88. DOM NR 18, mur., XIX/XX. 123. DOM NR 6, mur., pocz. XX. 89. DOM NR 19, mur., 3 æw. XIX. 124. DOM NR 8, mur., 4 æw. XIX. 90. DOM NR 20, mur., l. 20 XX. 125. DOM NR 12, mur., pocz. XX. 91. DOM NR 21, mur., pocz. XX. 126. M£YN, ul. Wiosny Ludów 16, mur., ok. 1920. 92. DOM NR 22, mur., pocz. XX. 127. WIE¯A CIŒNIEÑ, ul. Kolejowa, mur., 1907. 93. DOM NR 23, mur., pocz. XX. 94. DOM NR 24, mur., l. 20 XX. GMINA KSI¥¯ WIELKOPOLSKI: 95. DOM NR 25, mur., XIX/XX. BRZOSTOWNIA 96. DOM NR 26, mur., l. 20 XX. 128. ZESPÓ£ DWORSKI: 97. DOM NR 27, mur., 1 æw. XX. a) dwór, ob. budynek administracyjny, mur., pocz. XX, 98. DOM NR 29, mur., 3 æw. XIX. b) dworek, ob. budynek mieszkalny, mur., k. XIX, 99. DOM NR 30, mur., 1 pó³. XIX. c) czworak, ob. dom nr 10, mur., 1904, 100. DOM NR 31, mur., 1 æw. XX. d) stajnia, mur., 1892, 101. DOM NR 33, mur., 1 æw. XX. e) obora, ob. obora i stajnia, mur., 1912, 102. DOM NR 35, mur., l. 20 XX. f) obora, ob. ubojnia, mur., 1 æw. XX. 103. DOM NR 37, mur., 1 æw. XX. g) stodo³a, mur., 1 æw. XX, h) spichlerz i stodo³a, mur., 4 æw. XIX i 1 æw. XX, ul. Wiosny Ludów i) ogrodzenie, mur., 1 æw. XX, 104. DOM NR 3, mur., l. 30 XX. j) park krajobrazowy, 1 pó³. XIX. 105. DOM NR 11, mur., 4 æw. XIX. 129. DOM NR 22, mur. - szach., 4 æw. XIX. ul. Wolnoœci CHRZ¥STOWO 106. DOM NR 2, mur., 1 æw. XX. 130. ZESPÓ£ DWORSKI: 107. DOM NR 3, mur., 1 æw. XX. a) dwór, ob. szko³a, mur., 1 æw. XX, ul. Wichury b) szeœciorak, ob. dom nr 37, mur., 1 æw. XX, 108. DOM NR 1, mur., 4 æw. XIX. c) stodo³y, mur., 4 æw. XIX, 109. DOM NR 2, mur., l. 30 XX. d) park krajobrazowy, 1 pó³. XIX. 110. DOM NR 3, mur., 4 æw. XIX. 131. ZAGRODA NR 17: 111. DOM NR 4, mur., k. XIX. a) dom, mur., 1910, 112. DOM NR 5, mur., XIX/XX. b) obora, mur., 1910, 113. DOM NR 7, mur., 2 pó³. XIX. c) chlew i parownik, mur., 1910. 114. DOM NR 10, mur., l. 20 XX. 132. DOM NR 26, mur., 1910 - 1920. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19042 — Poz. 3104

CHWA£KOWO KOŒCIELNE 150. ZESPÓ£ DWORSKI: 133. KOŒCIÓ£ PAR. P.W. ŒW. MICHA£A ARCHANIO£A, mur. a) dwór, mur., XVIII/XIX, 1819, zakrystia i wie¿a dobud. 1891, wie¿a ukoñczona - b) obora, mur., 1932, 1904. c) stodo³a, mur., pocz. XX, 134. ZESPÓ£ SZKO£Y: d) park krajobrazowy, XVIII/XIX i k. XIX. a) szko³a nr 54, mur., 1 æw. XX, 151. DOM NR 4, mur., 1912. b) budynek nr 54a, mur., 1900 - 1910. 152. DOM NR 14, mur., l. 20 XX. 135. PRZEDSZKOLE nr 36, mur., 1903. 136. ZESPÓ£ DWORSKI; JAROS£AWKI a) dwór, mur., 1 po³. XIX, 1 æw. XX - czêœæ wschodnia 153. ZESPÓ£ DWORSKI: rozebrana i zast¹piona piêtrow¹ przybudówk¹, a) dwór, mur., 4 æw. XIX, przebud. 1 po³. XX, b) dwojak, mur., 1901, b) rz¹dcówka,ob. Obora, mur., 4 æw. XIX, c) trojak, mur., 1893, c) spichlerz, mur., przed 1890, d) dwojak, mur., 1876, d) kuŸnia, mur., pocz. XX, e) 2 szeœcioraki, mur., 1914, e) park krajobrazowy, 4 æw. XIX. f) 2 dwojaki, mur., 1907, g) czworak, mur., 1920, h. szeœciorak, mur, 1903. i. stajnia, KIE£CZYN mur., 1876, 154. ZAGRODA NR 16: j) stajnia, mur., 1903, a) dom, szach. - glin., 1854, k) obora, ob. tuczarnia, mur., 1890, b) budynek gospodarczy, szach. - glin., 1870. l) obora, ob. chlewnia, mur., 1890, 155. ZAGRODA NR 21: m) obora, mur., 1879, a) dom, mur., 1904, n) stodo³a, mur., 1890, b) obora, mur., XIX/XX. o) spichlerz, mur., 1870, 156. OBORA w zagrodzie nr 19, mur., 1903. p) ogrodzenie, mur., k. XIX. 137. DOM NR 16, mur., 1900-1910. KIE£CZYNEK 138. DOM NR 30, mur., 1900 - 1910. 157. DOM NR 2, mur. - glin., 4 æw. XIX. 139. DOM NR 35, mur., 1910 - 1920, 158. DOM NR 9, mur., 1910 - 20. 140. DOM NR 43, mur., l. 20 XX. 159. DOM NR 23, mur., 1910 - 1920. 141. DOM NR 57, mur., 1 æw. XX. 160. DOM NR 32, mur., 1910-1920. 142. DOM NR 60, mur., 1910 - 1920. 143. DOM NR 65/66, mur., l. 20 XX. KO£ACIN 144. DOM NR 70, mur., l. 30 XX. 161. SZKO£A, mur., pocz. XX. 145. DOM NR 79, mur., 1900-1910. 162. ZESPÓ£ FOLWARCZNY: 146. DOM NR 84, mur., 1911. a) rz¹dcówka, mur., 4 æ w. XIX, 147. WIATRAK KOLAK, drewn., pó³. XVIII. b) 3 dwojaki, mur., 1870, c) czworaki, mur., 1880, GOGOLEWO d) obora, ob. stajnia, mur., 1879, 148. ZESPÓ£ KOŒCIO£A PAR. P.W. PODWY¯SZENIA KRZY¯A e) obora, mur., 1890, ŒW. f) chlew, ob. cielêtnik, mur., 1890, a) koœció³, drewn., 1779, g) stodo³A, mur. - drewn., 1900, b) dzwonnica, drewn., k. XVIII. h) spichlerz, mur., 1870, 149. SZKO£A, mur.-rygl.-drewn., 1910 - 1920. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19043 — Poz. 3104

i) kuŸnia, mur., 1 æw. XX, b) oficyna, mur., 3 æw. XIX, j) p³atkarnia, ob. magazyn, mur., pocz. XX, c) brama, mur., k. XIX, k) ogrodzenie, mur., pocz. XX, d) park krajobrazowy, 2 po³. XVIII, uzupe³n. XIX, XX. l) 3 bramy, mur., pocz. XX. 176. ZESPÓ£ FOLWARCZNY: 163. WIATRAK - KOLAK, drewn., 1770. a) stajnia, mur., 4 æw. XIX, b) stajnia fornalska, ob. obora, mur., 1913, KONARSKIE c) obora, mur., 1910, 164. ZESPÓ£ DWORSKI: d) œwiniarnia, mur., 4 æw. XIX, a) dwór, mur., 1 æw. XX, e) stodo³a, mur., 1934, b) szeœciorak, mur., 1 æw. XX, f) spichlerz, mur., 1809, przebud. 1937, c) obory, mur., 1910, g) gorzelnia, mur., 1888, d) stodo³y, mur. - drewn., k. XIX, h) kuŸnia, mur., 1913, e) wozownia, ob. gara¿e, mur., 1880, i) stelmacharnia, mur. - drewn. 4 æw. XIX, f) kuŸnia, mur., 1 æw. XX, j) ogrodzenie, mur., pocz. XX, g. spichlerz, mur., 1928, k) 2 bramy, mur., pocz. XX. h. park, k. XIX. 177. KOLONIA MIESZKALNA:

KONARZYCE a) czworak nr 39, mur., pocz. XX, 165. SZKO£A, mur., 1910 - 1920. b) czworak nr 40, mur., 1910, 166. ZAGRODA NR 40: c) czworak nr 41, mur., 1910 - 1920, a) dom, nmur., 1924, d) czworak nr 42, mur., 1 æw. XX, b) budynek gospodarczy, mur., 1 æw. XX. e) czworak nr 43, mur., 1 æw. XX, 167. DOM NR 12, mur., 1875, f) czworak nr 44, mur., 1 æw. XX, 168. OBORY z zagrody nr 26, mur., 1919. g) czworak nr 45, mur., 1 æw. XX, 169. STODO£A w zagrodzie nr 28, drewn., 1 æw. XX h) czworak nr 48, mur., 1 æw. XX, 170. DOM, mur., 1910-1920. i) czworak nr 49, mur., 1 æw. XX, j) czworak nr 52, mur., 1 æw. XX. £UGI 178. DOM NR 2, 4 æw. XIX. 171. LEŒNICZÓWKA nr 23, mur., 1910 - 1920. 179. DOM NR 4, mur., XIX/XX. 172. DOM NR 26, mur., 1910 - 1920. 180. DOM NR 10, mur., XIX/XX. 181. DOM NR 16, mur., 1887. MCHY 182. DOM NR 31, mur., l. 30 XX. 173. ZESPÓ£ KOŒCIO£A PAR. P. W. S W. MARCINA: 183. DOM NR 34, mur., 1910-1920. a) koœció³, mur., 1575 - 1616, konsekrowany 1657, otyn- kowany ok. 1900, MIÊDZYBÓRZ b) ogrodzenie, mur., 1 po³. XIX, 184. ZESPÓ£ FOLWARCZNY: c) brama, mur., 1 po³. XIX, a) rz¹dcówka, mur., 3 æw. XIX, przebud. XX, d. plebania, mur., 1 po³. XIX. b) obora, mur., 3 æw. XIX, 174. BANK Ludowy, ob. dom nr 10, mur., 1900. c) obora, mur., pocz. XX, 175. ZESPÓ£ PA£ACOWY; d) magazyn, mur., 3 æw. XIX. a) pa³ac, ob. szko³a, mur., k. XVIII, (ok. 1799), od pn. zach. 185. DOM, mur., 1900-1910. piêtrowa przybudówka - 2 po³. XIX, wnêtrza czêœciowo zmienione 1947-1948,1959. 186. DOM, mur., 1930. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19044 — Poz. 3104

187. DOM, mur. - glin., XIX/XX. e) obora, mur., 1913, SEBASTIANOWO f) stodo³a, mur., 1865, 188. DOM NR 1, mur., 1933. g) magazyn zbo¿owy, mur., 1872, 189. DOM NR 5, mur., pocz. XX. h) kuŸnia z budynkiem gospodarczym, mur., 1901, 190. DOM NR 19, w³. Roman Baraniak, mur., 1910 - 1920. i) piec chlebowy, mur., 1 æw. XX. 200. KOLONIA MIESZKALNA: SROCZEWO a) oœmiorak nr 7, mur., 1896, 191. SZKO£A PODSTAWOWA nr 6, mur., 1900-1910. b) oœmiorak nr 9, mur., 1904, 192. DOM, mur.,XIX/XX. c) czworak nr 11, mur., 1870,

ŒWI¥CZYNEK d) obory pracownicze nr 12, mur., 1918, 1925. 193. DOM NR 2, mur., 1910 - 1920. W£OŒCIEJEWICE

ŒWI¥CZYN 201. SZKO£A, nr 49, mur., 1910 - 1920. 194. ZESPÓ£ FOLWARCZNY: ZABOROWO a) trojak nr 22, mur., 1910 -1920, 202. SZKO£A nr 30, mur., 1909. b) trojask nr 23, mur., 1910 - 1920, 203. ZESPÓ£ DWORSKI: c) szeœciorak nr 24, mur., 1 æw. XX, a) dwór, mur., pocz. XX, d) 2 obory, mur., 1 æw. XX, b) brama, mur., pocz. XX, e) obora - chlewnia, mur., 1 æw. XX, c) park krajobrazowy, po³. XIX. f) obora - spichlerz, mur., 1 æw. XX, l. 40 XX, 204. ZESPÓ£ FOLWARCZNY: g) spichlerz, mur., 1 æw. XX, a) dwojak nr 7, mur, pocz. XX, h) gorzelnia, mur., 1910 - 1920. b) czworak nr 8, mur, pocz. XX, 195. DOM NR 8, mur., 1900-1910. c) czworak nr 12, mur, pocz. XX,

W£OŒCIEJEWKI d) czworak nr 14, mur, 1 æw. XX, 196. ZESPÓ£ KOŒCIO£A PAR. P.W. NIEPOKALANEGO PO- e) stajnia i spichlerz, ob. magazyn, mur., 4 æw. XIX. CZÊCIA NMP: 205. ZAGRODA NR 63: a) koœció³, mur., pocz. XVI, pó³. XVII, odnowiony 1951, a) dom, mur., 1900-1910, b) plebania, mur., 1911 - 1912, b) budynek gospodarczy, mur., 1900 - 1910. c) chlew, mur., 1906, 206. DOM NR 18, mur., l. 20 XX. d) ogrodzenie z bram¹, mur., 1 æw. XX. 207. DOM NR 19, mur., 1910 - 1920. 197. SZKO£A, mur., pocz. XX. 208. DOM NR 20, mur., 1910 - 1920. 198. ZESPÓ£ DWORSKI: 209. DOM NR 24, mur., 1900 -1910. a) dwór, mur., zbud. 1 po³. XIX, rozbud. od zach. - 2 po³. 210. DOM NR 31, mur., 1910 - 1920. XIX, 211. DOM NR 35, mur. - drewn., XIX/XX. portyk dobudowany w XX, 212. DOM NR 54,mur. - drewn., XIX/XX. b) park krajobrazowy, 2 po³. XVIII, 1 po³. XIX. 213. DOM bez nru, mur. - szach.- drewn., 4 æw. XIX. 199. ZESPÓ£ FOLWARCZNY:

a) rz¹dcówka, mur., 1902, ZAKRZEWICE b) stajnia, mur., 1893, 1991 - przebud. 214. SZKO£A nr 29, mur., 1924. c) ja³ownik, mur., 1879, przebud. 1913, 215. DOM NR 22, w³. mur., XIX/XX. d) obora, mur., 1905, 216. STODO£A przy domu nr 24, drewn., 3 æw. XIX. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19045 — Poz. 3104

217. DOM NR 31, mur., 4 æw. XIX. zarówno du¿e zespo³y wyposa¿enia i wystroju koœcio³ów pa- rafialnych w Ksi¹¿u Wielkopolskim (Wniebowziêcia NMP i œw. 218. DOM NR 32, mur., 1911. Antoniego) oraz w Chwa³kowie Koœcielnym, Gogolewie, Mchach i W³oœciejewkach. W tym ostatnim obiekcie odkryto nieznane ZAKRZEWO dotychczas polichromie œcienne pochodz¹ce z XVI wieku. Poza wyposa¿eniem i wystrojem koœcio³ów do wpisu do rejestru 219. ZESPÓ£ FOLWARCZNY zabytków kwalifikuje siê wystrój sztukatorski sali balowej pa- a) rz¹dcówka, mur., 1912, ³acu w Mchach, a tak¿e znaczna czêœæ z wystêpuj¹cych na terenie gminy kapliczek i figur przydro¿nych. b) szeœciorak, mur., 1912, 3.4. KRAJOBRAZ KULTUROWY c) obora, mur., pocz. XX, Obszarowe wpisy do rejestru zabytków: d) stodo³a, mur., 1 æw. XX. Miasto Ksi¹¿ Wlkp. - przygotowane jest wszczêcie postê- ZAWORY powania administracyjnego w sprawie wpisania zespo³u urba- nistycznego do rejestru zabytków. 220. ZESPÓ£ DWORSKI: 3.5. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE: a) dwór, mur., pocz. XX, 3.5.1. Wykaz stanowisk archeologicznych wpisanych do b) dwojak nr 17, mur., pocz. XX, rejestru zabytków z terenu gminy: c) dwojak nr 18, mur., pocz. XX, - W³oœciejewki, stan. 1, AZP 60-30/167 - nr rejestru 2168/A d) dwojak nr 19, mur., pocz. XX, (1989 r.) - grodzisko sto¿kowate e) obora, mur., XX, 3.5.2. Wykaz stanowisk o w³asnej formie krajobrazowej z terenu gminy: f) stodo³a, mur. - drewn., 1910, - W³oœciejewki, stan. 1, AZP 60-30/167 - grodzisko sto¿kowate g) park krajobrazowy, pocz. XX w. - W³oœciejewki, stan. 2, AZP 60-30/154 - grodzisko

3.3. OBIEKTY ZABYTKOWE RUCHOME WPISANE DO - Mchy, stan. 42, AZP 61-30/62 - grodzisko REJESTRU ZABYTKÓW: - Ksi¹¿ Wielkopolski, stan. 1, AZP 60-30/103 - grodzisko Na terenie gminy Ksi¹¿ nie wpisano dotychczas do rejestru sto¿kowate zabytków województwa wielkopolskiego ¿adnych zabytków 3.5.3. Zestawienie liczbowe stanowisk archeologicznych ruchomych z terenu gminy. Nale¿y doprowadziæ do szybkiej na terenie gminy zewidencjonowanych i wpisanych do reje- zmiany tej sytuacji i wpisem do rejestru zabytków obj¹æ stru zabytków, ³¹cznie z ich funkcj¹1

/ Ã Ã Ã Ã 67$12:,6.$Ã$5&+(2/2*,&=1(Ã / Ã Ã Ã Ã * Ã Ã Ã 6 Ã Ã Ã Ã & Ã Ã Ã , Ã Ã Ã Ã Ã Ã

Gmina Ksi¹¿ Wielkopolski po³o¿ona jest na styku dwóch obszaru gminy to tereny o zró¿nicowanej wartoœci krajobra- makroregionów,o zró¿nicowanej strukturze przyrodniczo-kra- zowej i du¿ej przydatnoœci dla produkcji rolnej. Fragment jobrazowej: Pradoliny Warciañsko-Odrzañskiej (Kotlina Œrem- zachodniej czêœci le¿y w granicach Pojezierza Krzywiñskiego ska) i Niziny Po³udniowowielkopolskiej (Wysoczyzna Lesz- - obszaru wysoce atrakcyjnego dla wypoczynku i turystyki, czyñska). obejmuj¹cego na zachodzie rynnê lodowcow¹ z jeziorem Jaros³awskim oraz w œrodkowej czêœci - „bramê lodowcow¹” G³ównymi ciekami s¹: rzeka Warta p³yn¹ca pó³nocnym W³oœciejewki - Kie³czynek. Po³udniow¹ czêœæ gminy obejmuje skrajem gminy oraz Kana³ Obry na skraju po³udniowym. pradolina Obry, reprezentuj¹ca krajobraz ³êgów olszowych. Poprzez dolinê rzeki Warty powi¹zana jest z krajowym i regionalnym uk³adem ekologicznym. Gmina Ksi¹¿ Wielkopolski ma charakter rolniczy. Wyso- czyzny morenowe zbudowane z gliny zwa³owej, urozmaicone Pó³nocny obszar gminy - w obrêbie Kotliny Œremskiej - wzniesieniami moren czo³owych (np. w okolicach W³oœcieje- obejmuj ¹ terasy Warty: terasa zalewowa z ³êgami nadwar- wek i Chwa³kowa Koœcielnego) rozciête przez mniejsze doliny ciañskimi i licznymi starorzeczami oraz terasa œrodkowa z i rynny lodowcowe tworz¹ dogodne dla rolnictwa warunki krajobrazami polno-³¹kowymi i leœno-³¹kowymi, urozmaicona glebowe. U¿ytki rolne zajmuj¹ ok. 68% powierzchni gminy, a starorzeczami i pagórkami wydmowymi. Œrodkowa czêœæ lasy nieca³e 24%. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19046 — Poz. 3104

Osadnictwo pradziejowe na omawianym obszarze skupia terenie miasta objête s¹ jedynie dwa obiekty - s¹ to koœcio³y. siê g³ównie na krawêdziach i stokach dolinek cieków wod- Najcenniejszym obiektem na terenie miasta jest koœció³ para- nych. Terenem skoncentrowanego osadnictwa s¹ stoki i fialny p.w. Œw. Miko³aja, wzniesiony w miejscu poprzedniego krawêdzie terenu w rejonie bezimiennych jezior i ich dop³y- drewnianego, w 1755 roku z fundacji Macieja Zakrzewskiego, wów w rejonie miejscowoœci Ksi¹¿, Kie³czynek, Konarskie i ówczesnego w³aœciciela Ksi¹¿a, przebudowany i rozbudowa- W³oœciejewki. Stanowiska archeologiczne zlokalizowano tak- ny w 1948 - 49 roku. Budynek znajduje siê w dobrym stanie ¿e na po³udnie od jeziora Jaros³awskiego. technicznym. Ostatnio przeprowadzono dok³adny przegl¹d i naprawê wiêŸby dachowej. Parafia stara siê o finanse po- Najstarsze œlady osadnictwa na odnoœnym obszarze zwi¹- trzebne do prze³o¿enia pokrycia dachowego. W 1848 roku zane s¹ z krótkotrwa³ym okupowaniem przez ludnoœæ z epoki wybudowano, znajduj¹cy siê przy ul. Jana Paw³a II nr 26, kamienia wydm w okolicach wsi Kie³czynek, Konarzyce oraz klasycystyczny budynek probostwa, który wytypowany jest Konarskie (m.in. obozowiska mezolityczne). Wœród punktów do wpisu do rejestru. Przy ul. D¹browskiego znajduje siê osadniczych pochodz¹cych z okresu neolitu szczególn¹ war- dawny zbór ewangelicki, ob. koœció³ parafialny p.w. Œw. toœæ reprezentuj¹ pozosta³oœci osad ludnoœci kultury pucha- Antoniego Padewskiego, zbudowany na miejscu pierwotne- rów lejkowatych z Jaros³awek, W³oœciejewek, Brzostowni, go, wzniesionego z muru pruskiego w 1794 roku. Koœció³ Radoszkowa i Konarzyc. pierwotny rozebrano w 1914 roku i na jego miejscu wzniesio- Uwagê zwracaj¹ relikty z m³odszych okresów przedhisto- no obecny murowany. Budynek koœcio³a jest w doœæ dobrym rycznych - z epok br¹zu i ¿elaza. S¹ to szczególnie liczne stanie. Wykonano remont i wzmocnienie belek drewnianego pozosta³oœci osad ludnoœci kultury ³u¿yckiej i pomorskiej z sklepienia kolebkowego. Parafia wykona³a remont kopu³y i okolic Konarzyc, Kie³czynka i W³oœciejewek oraz ludnoœci elewacji wie¿y koœcielnej. Obok koœcio³a poewangelickiego kultury przeworskiej -w Jaros³awkach, Konarzycach, Kie³czyn- znajduje siê klasycystyczny, wzniesiony w 1818 roku budynek ku i Ksi¹¿u Wielkpolskim. pastorówki, obecnie nieu¿ytkowany, opuszczony i zdewasto- wany, który powinien otrzymaæ ochronê prawn¹ w postaci Z wczesnym œredniowieczem zwi¹zane s¹ rozleg³e osady wpisu do rejestru. Pe³n¹ ochrona konserwatorska nale¿a³oby (tj. o du¿ym rozrzucie ceramiki) w okolicach Kie³czynka i obj¹æ XV wieczny uk³ad urbanistyczny Ksi¹¿a. Konarskich. Do rejestru zabytków na terenie gminy wpisany jest Interesuj¹cy póŸnoœredniowieczny zespó³ osadniczy tworz¹ niewielki zespó³ dworski w Chrz¹stowie. Dwór pochodz¹cy z obiekty ze stanowisk lokalizowanych w okolicach grodziska 4 æw. XIX wieku ,wzniesiony w miejscu starszego obiektu po we W³oœciejewkach. WyraŸne skupisko pozosta³oœci po osad- którym pozosta³y przesklepione kolebkowo piwnice, od cza- nictwie nowo¿ytnym odnotowano w okolicach wsi Mchy i sów powojennych u¿ytkowany jest jako szko³a. Budynek w Chwa³kowo Koœcielne, wokó³ rozci¹gaj¹cych siê tam cieków zadowalaj¹cym stanie technicznym, w najbli¿szej przysz³oœci wodnych i podmok³ych ³¹k. konieczne bêdzie wykonanie naprawy i wzmocnienia wiêŸby 4. UWARUNKOWANIA WEWNÊTRZNE OCHRONY ZA- dachowej oraz wymiany pokrycia dachu. W³adze gminy po SOBÓW DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO. likwidacji Szko³y Podstawowej przekaza³y budynku w u¿ytko- wanie Stowarzyszenia z przeznaczeniem na prowadzenie spraw 4.1. STAN ZACHOWANIA I OBSZARY NAJWIÊKSZEGO oœwiatowo-kulturalnych. ZAGRO¯ENIA ZABYTKÓW Koœció³ parafialny p.w. Œw. Micha³a Archanio³a w Chwa³- 4.1.1. STAN ZACHOWANIA ZABYTKÓW NIERUCHOMYCH kowie Koœcielnym wzniesiony w 1819 roku, na miejscu wcze- CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW KULTUROWYCH MIA- œniejszego drewnianego. Prezbiterium, zakrystia i wie¿a neo- STA I GMINY KSI¥¯ WLKP: gotyckie dobudowane w 1891 roku. Budowa wie¿y ukoñczona w 1904 r. Œwi¹tynia zachowana w dobrym stanie. W 2002 Gmina zajmuje wschodni¹ czêœæ powiatu, a na jej terenie roku przeprowadzono malowanie wnêtrza. Wskazane prze- znajduje siê miasto Ksi¹¿, siedziba w³adz gminy. Teren gminy prowadzenie konserwacji i przywrócenia pierwotnego wygl¹- ma zró¿nicowany charakter. Miasto prywatne lokowane na du i kolorystyki wyposa¿enia. prawie miejskim przypuszczalnie w pocz. XV wieku (przed 1416 r.), stanowi³o kolejno w³asnoœæ: Ksiêskich herbu £odzi¹, Do najcenniejszych zabytków na terenie gminy nale¿¹ od pocz. XI wieku Pogorzelskich, w XVII wieku Trampczyn- drewniany koœció³ parafialny w Gogolewie, póŸnorenesanso- skich, póŸniej Zakrzewskich i Budziszewskich. Miasto znisz- wy koœció³ w Mchach oraz póŸnogotycki koœció³ parafialny we czone po¿arem podczas walk powstañczych w 1848 roku. W³osciejewkach. Drewniany, wzniesiony w konstrukcji szkie- Oœrodkiem rozplanowania miasta jest czworoboczny rynek, z letowej koœció³ parafialny p.w. Podwy¿szenia Krzy¿a (niegdyœ naro¿y którego wybiegaj¹ ulice wylotowe. Zabudowa pierzei œw. Jana Chrzciciela i Stanis³awa Biskupa) w Gogolewie, z jednolita, kalenicowa, przewa¿nie parterowa, w wiêkszoœci wnêtrzem przekrytym pozornym sklepieniem z zaskrzynier- pochodz¹ca z 2 po³. XIX wieku. Na wschodnim skraju miasta niami wspartymi na czterech parach czworobocznych s³upów znajdowa³ siê zamek, wymieniany jeszcze w 1783 roku. Po³u- w nawie i emporze chóru wspartej na dwu s³upach jest dniowo - wschodni kraniec miasta stanowi teren maj¹tku jedynym tego typu obiektem zachowanym na terenie gminy. Ksi¹¿ek, gdzie znajdowa³a siê siedziba w³aœcicieli Ksi¹¿a z Budynek od kilku lat remontowany. Naprawiona zosta³a wiêŸ- zachowanym zespo³em folwarcznym i pozosta³oœciami parku ba i wymienione na nowe, gontowe pokrycie dachu nad naw¹ dworskiego., W pobli¿u rynku, w po³udniowo - zachodniej g³ówn¹ koœcio³a. Do wykonania pozosta³ remont dachu wie¿y. czêœci miasta usytuowany jest koœció³ parafialny. Ochron¹ Na remont czeka równie¿ zabytkowa drewniana dzwonnica konserwatorsk¹, poprzez wpisanie do rejestru zabytków na stoj¹ca na cmentarzu przykoœcielnym. Nieopodal koœcio³a w Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19047 — Poz. 3104

Gogolewie znajduje siê zabytkowy dwór z XVIII/ XIX wiek. budynków zawalona z zarwanym dachem. W z³ym stanie jest Obiekt w ostatnich latach poddano gruntownemu remontowi, tak¿e budynek dawnego spichlerza, z zawilgoconymi elewa- który w znacznej czêœci wykonany zosta³ niezgodnie z zatwier- cjami, odpadaj¹cymi du¿ymi partiami tynków i nieszczelnym dzonym projektem. WWKZ warunkuje dokonanie odbioru pokryciem dachowym. Prac wymaga tak¿e budynek gorzelni, prac remontowych od wykonania odpowiednich poprawek. czêœciowo u¿ytkowany jako mieszkania. Rozebrano wolnosto- Czêœæ z nich jak-rewaloryzacja. i przywrócenie prawid³owego j¹cy komin gorzelni, którego górn¹ czêœæ odchylona od pionu, rozk³adu wnêtrz planuje nowy w³aœciciel obiektu. Zabytkowy grozi³a zawaleniem. zespó³ koœcielny w Mchach z³o¿ony z nastêpuj¹cych obiektów Cennym zabytkiem jest za³o¿enie dworskie we W³oœcie- wpisanych do rejestru zabytków: koœcio³a parafialnego p.w. jewkach w sk³ad którego wchodzi dwór z parkiem. Nieopodal Œw. Marcina, ogrodzenia cmentarza koœcielnego z bram¹ oraz dworu znajduje siê jeden z najstarszych obiektów na terenie budynku plebani. Koœció³ wzniesiony w latach 1575 - 1616 z gminy koœció³ parafialny p.w. Niepokalanego Poczêcia NPM. fundacji Stanis³awa Sepiñskiego, w³aœciciela wsi, jest w sta- Wzmiankowany by³ w 1417 roku, ponownie konsekrowany w nie technicznym zadowalaj¹cym. W 2002 roku przeprowadzo- 1659 roku. Parafia podjê³a prowadzenie koniecznych prac no remont konstrukcji i pokrycia dachu wie¿y. Konieczne remontowych zwi¹zanych z likwidacj¹ przyczyn widocznym przeprowadzenie odwilgocenia œcian oraz dalsze prace re- na tynkach wewnêtrznych zawilgoceñ murów. Jedn¹ z nich montowe zwi¹zane z napraw¹ wiêŸby dachowej i prze³o¿e- by³o po³o¿enie dochodz¹cego bezpoœrednio do murów œwi¹- niem pokrycia nad naw¹ g³ówn¹. W gorszym stanie technicz- tyni betonowego chodnika. Po ustaleniu i usuniêciu powo- nym znajduj¹ siê pozosta³e obiekty. Szczególnie Ÿle zachowa- dów wilgoci, przyst¹piono do wykonaniem badañ konserwa- ne jest ogrodzenie cmentarza z³o¿one z muru wspartego torskich na obecnoœæ malarstwa. Badania te doprowadzi³y do szkarpami z trójdzieln¹ bram¹ z 1 po³. XIX wieku, w zwieñcze- odkrycia nieznanych dotychczas polichromii œciennych po- niu której znajduje siê p³yta epitafijna Sebastiana Bieñkow- chodz¹cych z XVI wieku. skiego podstolego gnieŸnieñskiego. Zawilgocone, zlasowane ceg³y oraz odpadaj¹ce wraz z farb¹ p³aty tynku na murze i W bardzo z³ym stanie jest budynek dworu. Klasycystycz- bramie wskazuj ¹ na koniecznoœæ podjêcia gruntownych prac ny, parterowy, wybudowany dla Niegolewskich w 1 po³. XIX remontowych. Remontu wymaga tak¿e, pochodz¹cy z l æw. wieku, dwór rozbudowany w 2 po³. XIX wieku o piêtrow¹ XIX wieku, parterowy budynek plebani z mocno zawilgoco- przybudówkê, przez d³ugie lata po wojnie u¿ytkowany by³ nymi murami i ugiêtymi stropami oraz wiêŸb¹ dachow¹ jako mieszkania lokatorskie. Obecnie od kilku lat opuszczony, wymagaj¹c¹ naprawy. uleg³ daleko posuniêtej dewastacji. Sytuacja prawna obiektu jest nie wyjaœniona, podobnie jak pa³acu w Mchach. Park po Do rejestru zabytków wpisany jest zespó³ pa³acowy w 1989 roku zosta³ przejêty i wszed³ w zasoby Agencji Nierucho- Mchach. Klasycystyczny, po³o¿ony w parku krajobrazowym moœci Rolnych, lecz bez budynku dworu. Jest ostatni czas na pa³ac, zbudowany w koñcu XVIII wieku dla Sebastiana Bieñ- uratowanie zabytkowej substancji budynku, gdy¿ jego obecny kowskiego, przez d³ugie lata s³u¿y³ jako budynek szkolny. stan grozi zawaleniem i najprawdopodobniej nie przetrwa Obecnie obiekt opuszczony, u¿ytkowany tylko w czêœci jako kolejnej zimy bez zabezpieczenia i remontu. W równie tragicz- mieszkanie. Pozosta³e pomieszczenia wraz z okr¹g³ym, ozdo- nej sytuacji jest opuszczony budynek dworu w Zaborowie, bionym bogat¹ dekoracj¹ stiukow¹ salonem niszczej¹. Budy- pozostawiony bez dozoru w stanie postêpuj¹cej ruiny. Wybu- nek wymaga podjêcia pilnych prac zabezpieczaj¹cych i re- dowany na pocz. XX wieku w parku krajobrazowym budynek montowych. Konieczne ustalenie przyczyn mocnego zawilgo- dworu jest obecnie w³asnoœci¹ prywatn¹. Obiekt znajduje siê cenia murów w przyziemiu budynku, przegl¹d i naprawa w katastrofalnym stanie technicznym, o czêœciowo zawalo- uszkodzonych elementów wiêŸby dachowej oraz drewnia- nych murach i konstrukcji wiêŸby dachowej, stwarzaj¹c za- nych belek stropowych. Pilna jest ta¿ wymiana pokrycia gro¿enie dla osób przebywaj¹cych w pobli¿u. Ca³y teren dachu. W WKZ wszcz¹³ postêpowanie administracyjne zmie- za³o¿enia dworskiego wymaga uporz¹dkowania i rewaloryza- rzaj¹ce do wydania nakazu prowadzenia prac zabezpieczaj¹- cji. Liczni spadkobiercy w³aœciciela przebywaj¹ za granic¹, nie cych i remontowych, jednak ze wzglêdu na niewyjaœnione odbieraj ¹ korespondenci i i nie stawiaj¹ siê na wyznaczane sprawy w³asnoœciowe postêpowanie to na razie musia³ zawie- kontrole. siæ do czasu ustalenia w³aœciciela obiektu. Park wraz z folwar- kiem przejê³a Agencja Nieruchomoœci Rolnych - Oddzia³ w Na terenie gminy znajduje siê 8 parków z czego 4 s¹ Poznaniu, pa³ac zaœ u¿ytkowa³a gmina. Po wybudowaniu wpisane do rejestru zabytków. Zabytkowe parki krajobrazo- nowego budynku szkolnego i przeniesieniu szko³y z dotych- we znajduj¹ siê w: Chrz¹stowie, Mchach, W³osciejewkach i czasowej siedziby, pa³ac pozosta³ bez prawnego w³aœciciela. Zaborowie. Stan parków jest ró¿ny, lecz generalnie na Dalsze przed³u¿anie tego stanu rzeczy doprowadzi do dewa- terenie gminy trudno wskazaæ park bêd¹cy w dobrym stanie. stacji budynku. Z zespo³u zabudowañ folwarcznych do reje- Wystêpuje natomiast kilka parków które s¹ bardzo zaniedba- stru wpisany jest spichlerz zbudowany w 1809 roku. Obiekt ne. W miejscowoœciach: Brzóstownia, Gogolewo, Jaroslawki w z³ym stanie, wymaga przeprowadzenia generalnego re- i Zawory oraz Ksi¹¿ Wielkopolski mo¿na w³aœciwie mówiæ o montu. pozosta³oœciach parków. Uk³ad tych parków jest jeszcze czytelny i mo¿liwy do odtworzenia, konieczne jest tylko W z³ym stanie jest równie¿ zabudowa zespo³u folwarczne- podjêcie jak najszybszych prac rewaloryzacyjnych i prowa- go w Œwi¹czyniu, wpisana do rejestru zabytków w 2001 roku. dzenie ich zgodnie z zasadami konserwacji zabytkowych Zespól folwarczny jest pozosta³oœci¹ dawnego zespo³u dwor- za³o¿eñ ogrodowych. We wszystkich obiektach zalecane jest skiego z 2 po³. XIX wieku, rozbudowany w koñcu XIX wieku prowadzenie bie¿¹cych prac porz¹dkowych, pielêgnacyj- i w latach 1941 - 42. W najgorszym stanie s¹ dwa budynki nych i sanitarnych, po uprzednim uzgodnieniu ich zakresu i obór po³¹czonych ze sob¹ budynkiem z przejazdem. Ta czêœæ Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19048 — Poz. 3104

sposobu z WWKZ. Wszystkie wymagaj¹ opracowania inwen- - Mchy - Koœció³ parafialny p.w. Œw. Marcina- w 2002 roku taryzacji drzewostanu i projektów rewaloryzacji przed pod- przeprowadzono remont konstrukcji i pokrycia dachu wie¿y jêciem szerszych prac. koœcielnej. Podobnie wygl¹da sytuacja w przypadku istniej¹cych 14 - W³oœciejewki - Koœció³ parafialny p.w. Niepokalanego za³o¿eñ folwarcznych, z których du¿a czêœæ jest w³asnoœci¹ Poczêcia NMP - usuniêto przyczyny zawilgocenie murów. Agencja Nieruchomoœci Rolnych, Oddzia³ w Poznaniu o/t w Przed planowanym przyst¹pieniem do prac remontowych Poznaniu. Obiekty s¹ w wiêkszoœci wydzier¿awione, ale nie i rewaloryzacyjnych wnêtrza koœcio³a wykonano badania wszyscy dzier¿awcy u¿ytkuj¹ je we w³aœciwy sposób. Trudno konserwatorskie na obecnoœæ malarstwa, które ujawni³y podaæ przyk³ad z terenu gminy, gdzie w obiektach zabudowy istnienie nieznanych dotychczas polichromii œciennych folwarcznej oprócz utrzymywania ich w dobrym stanie tech- pochodz¹cych z XVI wieku. Polichromie poddano odpo- nicznym i prowadzenia na bie¿¹co napraw, wykonane zosta³y wiedniej konserwacji. gruntowne remonty lub adaptacje na nowe cele. Folwark w Z£Y STAN ZACHOWANIA prezentuj¹ nastêpuj¹c e obiekty Œwi¹czyniu prezentuje natomiast skrajnie opozycyjn¹ sytu- wymagaj¹ce pilnego wykonania prac remontowych: acjê, gdy¿ wiêkszoœæ budynków nie jest u¿ytkowana, a ca³oœæ popada systematycznie w ruinê. Przyczyn takiego stanu rze- - Mchy - ogrodzenie cmentarza koœcio³a parafialnego p.w. czy jest wiele, a miêdzy innymi zmiana sposobu produkcji œw. Marcina - konieczny remont muru i tynków ogrodzenia rolnej, co powoduje np. brak potrzeby powierzchni magazy- koœcielnego wraz z trójdzieln¹ bram¹. Nale¿y uzupe³niæ nowej prowadzi do opuszczenia budynków spichlerzy i sto- uszkodzone partie muru, zlikwidowaæ spêkania oraz wyko- dó³, a w konsekwencji do ich rozbiórki. Powa¿n¹ przyczyn¹ naæ nowe wapienne tynki. popadania w ruinê zabudowy zespo³ów dworsko - parkowo - Mchy - plebania - konieczna likwidacja wilgoci w murach - folwarcznych jest nieuregulowany stan prawny obiektów, oraz naprawa dachu budynku. spowodowany brakiem ostatecznych rozstrzygniêæ dot. usta- wy reprywatyzacyjnej. - Mchy - pa³ac - obiekt nieu¿ytkowany, z nieustalonym stanem prawnym dot. w³asnoœci. Po ustaleniu w³aœciciela, W gminie Ksi¹¿ Wlkp. jest 9 historycznych, zewidencjono- konieczne jest podjecie pilnych prac remontowych, pole- wanych cmentarzy. Piêæ z nich to cmentarze rzymsko - gaj¹cych na ustaleniu i usuniêciu przyczyn zawilgocenia katolickie, w tym dwa przykoœcielne w Gogolewie i W³oscie- murów, remoncie elewacji i ewentualnym remoncie i jewkach, a cztery ewangelickie w Konarzycach, Ksi¹¿u Zabo- rewaloryzacji wnêtrz obiektu. Jednak najpilniejszym zada- rowie i Zakrzewicach. Wpisem do rejestru zabytków objêty niem w chwili obecnej jest zabezpieczenie uszkodzonego jest jedynie cmentarz przykoœcielny w Gogolewie. dachu i pomieszczeñ znajduj¹cych siê pod nim, a nastêp- 4.1.2. STAN ZACHOWANIA ZABYTKÓW RUCHOMYCH nie sprawdzenie stanu wszystkich stropów, wiêŸby i po- WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW: krycia dachowego oraz przyst¹pienie do kompleksowego remontu dachu. Z „Raportu o stanie zabytków w Powiecie Œremskim” wynika, ¿e najlepiej zachowane s¹ obiekty stanowi¹ce w³a- - Œwi¹czyñ - zespó³ zabudowañ folwarcznych - obecnie snoœæ Skarbu Pañstwa oraz bêd¹ce w³asnoœci¹ prywatn¹, czêœciowo nieu¿ytkowane, ulegaj¹ powolnej degradacji. natomiast z „Raportu o stanie zabytków w Gminie Ksi¹¿ W szczególnie z³ym stanie znajduj¹ siê dwa budynki obór Wlkp.” ¿e najlepszy stan, zarówno pod wzglêdem technicz- z czêœciowo zawalonym dachem nad przejazdem. W z³ym nym jak i zachowania substancji zabytkowej, wykazuj¹ obiek- stanie jest równie¿ budynek spichlerza oraz gorzelni u¿yt- ty stanowi¹ce w³asnoœæ koœcio³ów. Pozostawiaj¹cy wiele do kowanej w czêœci jako mieszkania. Bardzo z³y stan górnej ¿yczenia jest stan obiektów stanowi¹cych w³asnoœæ komu- czêœæ wolnostoj¹cego komina gorzelni, co stwarza³o po- naln¹, RSP, Agencji Nieruchomoœci Rolnych i prywatn¹. W wa¿ne zagro¿enie dla mieszkañców budynku, przyczyni³ bardzo z³ej kondycji s¹ obiekty bêd¹ce w³asnoœci¹ Agencji siê do podjêcia decyzji o rozbiórce. W³aœcicielem zespo³u Nieruchomoœci Rolnej lub bêd¹ce w dzier¿awie, lecz w naj- jest ANR - Oddzia³ Terenowy w Poznaniu gorszej sytuacji s¹ obiekty z niewyjaœnion¹ sytuacj¹ prawn¹ - W³oœciejewki - dwór - obiekt w stanie ruiny, z nieustalo- dotycz¹c¹ w³asnoœci. nym stanem prawnym dot. w³asnoœci. Starsza, parterowa DOBRY STAN ZACHOWANIA czêœæ dworu niezamieszkana, z zarwanymi stropami i zawalon¹ czêœci¹ dachu. Obiekt wymaga pilnego zabez- W dobrym stanie s¹ obiekty: pieczenia przed dalsz¹ dewastacj¹ oraz przeprowadzenia - Chwa³kowo Koœcielne - Koœció³ parafialny p.w. Œw. Micha- remontu generalnego polegaj¹cego na wymianie uszko- ³a - w 2002 roku przeprowadzono malowanie wnêtrza. dzonych elementów konstrukcyjnych, remoncie konstruk- cji wiêŸby dachowej, wymianie pokrycia dachowego, osu- - Gogolewo - Koœció³ parafialny p.w. Znalezienia Krzy¿a szeniu murów wraz z wymian¹ uszkodzonych tynków, Œwiêtego- obiekt od kilku lat jest remontowany. W kolej- naprawie stolarki okiennej i drzwiowej. nych latach naprawiona zosta³a wiêŸba dachowa, wymie- nione na nowe, wykonane z gontu pokrycie dachowe - Zaborowo - dwór - obiekt znajduje siê znajduje siê w nawy i wie¿y. katastrofalnym stanie technicznym, o czêœciowo zawalo- nych murach i konstrukcji wiêŸby dachowej, stwarzaj¹c - Ksi¹¿ Wlkp. - Koœció³ parafialny p.w. Œw. Miko³aja- wyko- zagro¿enie dla osób przebywaj¹cych w pobli¿u. Liczni nano remont wiêŸby dachowej i belek stropowych. spadkobiercy w³aœciciela przebywaj¹ za granic¹ co znacz- nie utrudnia kontakty i wyegzekwowanie prowadzenia prac zabezpieczaj¹cych i remontowych. Budynek wymaga pilnych prac zabezpieczaj¹cych oraz przeprowadzenia re- Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19049 — Poz. 3104

montu kapitalnego z ca³kowit¹ wymian¹ zu¿ytych elemen- jest tu brak œrodków finansowych na rewaloryzacjê i tów konstrukcyjnych. utrzymanie oraz brak oznaczeñ i tablic informacyj nych, 4.1.3. STAN ZACHOWANIA ZABYTKÓW ARCHEOLOGICZ- - zagro¿one s¹ parki bêd¹ce w³asnoœci¹ Skarbu Pañstwa - NYCH WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW: w gminie Ksi¹¿ szczególnie zaniedbane s¹ parki w Mchach, W³oœciejewkach i Zaborowie. S¹ to miejsca gdzie budynki Grodzisko sto¿kowate - W³oœciejewki, stan. 1 - funkcjonuje dworów i pa³acu pozostawione s¹ bez dozoru, a drzewo- jako nieu¿ytek; brak zagro¿eñ spowodowanych dzia³alnoœci¹ stan w parkach s³u¿y w okresie zimowym do pozyskiwania gospodarcz¹ cz³owieka. drewna na opa³. Pozosta³e zespo³y to w³aœciwie ju¿ tylko 4.1.4. OBSZARY NAJWIÊKSZEGO ZAGRO¯ENIA DLA ZA- pozosta³oœci po parkach krajobrazowych. BYTKÓW NIERUCHOMYCH: - niedostatek œrodków publicznych na rewitalizacje. W oparciu o plany inwestycyjne gminy mo¿na okreœliæ - brak powszechnej œwiadomoœci realnej i potencjalnej obszary zagro¿one pod wzglêdem zachowania zabytków: wartoœci zasobów kulturowych, - trasy komunikacyjne - skala wspó³czesnej infrastruktury - degradacja spowodowana wymogami wspó³czesnoœci i w drogowej w znacznym stopniu przekracza skalê dawno zwi¹zku z tym prowadzonymi adaptacjami i remontami ukszta³towanej przestrzeni, a natê¿enie ruchu ko³owego, obiektów zabytkowych. Likwidacja oryginalnych elemen- g³ównie ciê¿arowego, stwarza realn¹ groŸbê powstania tów dekoracji architektonicznej, zdobionej stolarki okien- nieodwracalnych zniszczeñ dawnej tkanki mieszkaniowej. nej, drzwiowej, klatek schodowych, dawnych witryn skle- Wyp³ywa st¹d pilna potrzeba kontynuowania inwestycji, powych,, wprowadzanie wspó³czesnych materia³ów bu- które maj¹ na celu odsuniêcie tras komunikacyjnych o dowlanych typu blacha dachówkopodobna, w miejsce szczególnie uci¹¿liwym ruchu. Droga wojewódzka nr 436 ceramicznych pokryæ dachowych, okien z PVC oraz ocie- relacji Œrem - Nowe Miasto stanowi dawny trakt przebie- planie p³ytami styropianowymi - prowadzi do degradacji gaj¹cy przez œrodek zespo³u staromiejskiego w Ksi¹¿u. pojedynczych obiektów a tak¿e ca³ych obszarów starej Obecnie droga ta przebiega ulicami jednokierunkowymi w zabudowy, pozbawiaj¹c je charakterystycznego klimatu a obszarze Rynku i przy du¿ym natê¿eniu ruchu, w tym co za tym idzie wartoœci turystycznych. Zagro¿enie to ciê¿arowego stanowi du¿¹ uci¹¿liwoœæ dla mieszkañców i dotyczy zabytkowego, historycznego wnêtrza urbanistycz- zagro¿enie dla substancji budowlanej tej czêœci miasta. nego i zespo³u budowlanego samego Ksi¹¿a, którego wpis - generalnym problemem nie tylko w skali gminy lecz i obszarowy do rejestru zabytków jest przygotowywany, a powiatu jest lokalizacja wie¿ telefonii komórkowej oraz tak¿e pozosta³ych obiektów z terenu gminy posiadaj¹cych pojawiaj¹ce siê potencjalne nowe zagro¿enie w postaci walory historyczne, a nie objêtych wpisem. lokalizacji elektrowni wiatrowych - wp³ywaj¹ca deprecjo- - znaczenie nowej zabudowy lokalizowanej w obrêbie zespo- nuj¹ce na panoramê miejscowoœci i zespo³ów zabytko- ³ów staromiejskich wprowadzanie w dawne œródmieœcia wych, stanowi¹ca konkurencjê dla zabytkowej „ architek- nowoczesnej wielkokubaturowej zabudowy, problemy z tury - wie¿ koœcio³ów, bêd¹cych historycznymi dominan- respektowaniem sta³ych zasad kszta³towania architektury tami obszarów wiejskich i staromiejskich. Tego typu inwe- w odniesieniu do zabytkowej zabudowy miejskiej oraz.har- stycje maj¹ niekorzystny wp³yw na ukszta³towanie zabyt- monijnym wprowadzeniem nowego budownictwa - wymo- kowej przestrzeni jako element nie harmonizuj¹cy z krajo- giem koniecznym przy projektowaniu jest dopasowanie brazem kulturowym. Zniszczeniu ulegaj¹ wartoœci wido- nowych budynków gabarytami do istniej¹cej historycznej kowe zabytku -przestrzennego za³o¿enia miejskiego oraz zabudowy, zachowanie tradycyjnych kszta³tów dachów, otaczaj¹cych zabytkowych obiektów o wartoœci lokalnej. ceramicznych pokryæ, stonowanej kolorystyki, - kolejnym du¿ym i z³o¿onym problemem wymagaj¹cym - wprowadzanie wolnostoj¹cych elementów kubaturowych szerszych dzia³añ, tak¿e w skali ponad powiatowej, jest nowej zabudowy (typu kioski itp.) oraz zauwa¿alne proble- budownictwo drewniane zarówno sakralne jak i pozosta- my z jednorodn¹ stylistyk¹ tzw. ma³ej architektury (ogro- ³oœci drewnianej zabudowy wsi, a w szczególnoœci zabyt- dzenia, nawierzchnia bulwaru - bruk lub kostka granitowa, kowych wiatraków. S¹ to obiekty w najgorszym stanie latarnie, s³upy og³oszeniowe, tablice informacyjne itd.). technicznym wynikaj¹cym z racji u¿ycia nietrwa³ego ma- teria³u, jakim jest drewno, braku prowadzenia bie¿¹cych - wprowadzanie elementów obcych stylowi - wp³yw na taki napraw i remontów, wtórnych przebudów i przekszta³ceñ stan rzeczy maj¹ przekszta³cenia w³asnoœciowe obiektów z u¿yciem niew³aœciwych materia³ów, a tak¿e nieprzysto- nieruchomych przez w³aœcicieli prywatnych czêsto wyko- sowaniem do obecnych wymogów cywilizacyjnych. Doty- nuj¹cych prace przy zabytku bez wymaganego pozwolenia czy to tak¿e zabytkowych wiatraków z terenu gminy Ksi¹¿ konserwatorskiego w sposób niezgodny z zasadami sztuki Wlkp. - s¹ to: wiatrak koŸlak z pó³. XVIII wieku z Chwa³kowa i techniki konserwatorskiej Koœcielnego i wiatrak koŸlak z Ko³acina pochodz¹cy z ok. - brak nowych funkcji dla obiektów architektonicznych 1770 roku, a przeniesiony dwukrotnie w 1894 r., oraz na zwi¹zanych z kolej¹, takie jak dworce kolejowe, magazyny, ob. miejsce do W³oœciejewek w 2006 r. lokomotywo wnie, elementy infrastruktury technicznej. - obszarami zagro¿onymi s¹ tereny dawnych cmentarzy Wi¹¿e siê to z przekszta³ceniami strukturalnymi i w³asno- szczególnie ewangelickich lub miejsca po cmentarzach - œciowymi w obrêbie spó³ek PKP oraz ci¹g³ym zmniejsza- cmentarze w Konarzycach, Ksi¹¿u Wlkp., Sroczewie i niem ruchy kolejowego i zamykaniem nierentownych linii Zakrzewicach podlegaj¹ dewastacji. G³ównym problemem kolejowych. Od kiedy na linii kolejowej Czempiñ - Œrem - Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19050 — Poz. 3104

Jarocin przebiegaj¹cej przez obszar gminy, zawieszono od zosta³y tak¿e we wsi Œwi¹czyn i Sroczewo oraz w rejonie 1996 roku przewozy pasa¿erskie - linia ta wg. Uchwa³y W³oœciejewek. Zarz¹du PKP nr 56 Z 02.03. 1999 roku, zosta³a przeznaczo- - Sta³ym zagro¿eniem dla stanowisk ulokowanych w obrê- na do likwidacji. Opuszczone obiekty PKP w Ksi¹¿u - jak bie pól uprawnych jest intensywne u¿ytkowanie rolnicze kolejowa wie¿a ciœnieñ, ulegaj¹ szybkiej degradacji. (g³êboka orka). - niewielka mo¿liwoœæ wykorzystania starych budynków - Wa¿nym kierunkiem zagospodarowania przestrzenne- folwarcznych do nowoczesnej produkcji, niszczenie kom- go, jest zwiêkszenie iloœci zadrzewieñ na terenie gminy. pozycji podwórza folwarcznego oraz charakteru zachowa- W „Studium uwarunkowañ i kierunków zagospodaro- nej zabudowy. Budynki te wymagaj¹ przeróbek i adaptacji, wania przestrzennego gminy Ksi¹¿ Wielkopolski” zapro- a w wielu przypadkach równie¿ znalezienia nowej funkcji. ponowano najwiêksze powierzchnie gruntów do zale- Z tych powodów w z³ym stanie jest wiele obiektów sienia na obszarach wsi Gogolewo, Œwi¹czyn, Radosz- folwarcznych na terenie gminy. S¹ to miêdzy innymi kowo, W³oœciejewice i Zakrzewice. Wskazano równie¿ zabudowania folwarczne w Chwa³kowie Koœcielnym, Ja- na grunty w rejonach wsi £ezek, Zaborowo, Zawory ros³awkach, Ko³acinie, zespole gorzelni w Mchach, Miê- Zakrzewice, Gogolewo, Kie³czynek, a tak¿e w rejonie dzyborzu, W³oœciejewkach i Zaborowie. W bardzo z³ym rynny Jaros³awskiej w Miêdzyborzu oraz na gruntach stanie jest wiêkszoœæ zabudowañ, jedynego z terenu gminy wsi W³oœciejewki, Radoszkowo, Brzóstownia i Chwa³ko- wpisanego do rejestru zabytków, zespo³u folwarcznego w wo Koœcielne. Œwi¹czyniu. - Wœród istotnych potencjalnych zagro¿eñ dla dziedzictwa - brak regulacji prawnych odnoœnie praw w³asnoœci (usta- archeologicznego wymieniæ nale¿y tak¿e zamierzenia in- wa reprywatyzacyjna), co w przypadku sk³adanych rosz- westycyjne, zwi¹zane z drog¹ wojewódzk¹ nr 436 -obej- czeñ przez spadkobierców ostatnich w³aœcicieli powoduje œcie drogowe miasta Ksi¹¿ Wielkopolski, po jego po³u- wstrzymanie przygotowywanych przez ANR przekszta³ceñ dniowo-wschodniej stronie. w³asnoœciowych i skutkuje brakiem mo¿liwoœci zbycia nieruchomoœci, a w konsekwencji znalezienia nowego 4.2. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ¥CE ZE STUDIUM w³aœciciela, który doprowadzi obiekt do dobrego stanu UWARUNKOWAÑ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA technicznego i zapewni jego w³aœciwe u¿ytkowanie. PRZESTRZENNEGO GMINY KSI¥¯ WIELKOPOLSKI 4.1.5. OBSZARY NAJWIÊKSZEGO ZAGRO¯ENIA DLA ZA- W dniu 29.06.2001 r. Uchwa³¹ Rady Miejskiej w Ksi¹¿u BYTKÓW ARCHEOLOGICZNYCH Wlkp. Nr XXII/197/2001 uchwalone zosta³o Studium uwarun- kowañ i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy - W³oœciejewki, stan. 1 - grodzisko sto¿kowate - g³ównym Ksi¹¿ Wlkp. Do projektu Studium zosta³y zg³oszone uwagi zagro¿eniem dla grodziska s¹ nielegalne poszukiwania z Wojewódzkiego Oddzia³u S³u¿by Ochrony Zabytków w Pozna- wykrywaczami metalu (zalecana jest coroczna inspekcja niu, które uwzglêdniono w tekœcie i opracowaniach graficz- terenowa). nych studium. Studium jest dokumentem koordynuj¹cym, - Istotnym potencjalnym zagro¿eniem dla dziedzictwa ar- okreœlaj¹cym politykê w zakresie gospodarki i rozwoju prze- cheologicznego mo¿e byæ rozwój funkcji gospodarczych strzennego. Jest dokumentem o charakterze strategicznym, zwi¹zanych z eksploatacj¹ z³ó¿ surowców. Gmina Ksi¹¿ okreœlaj¹cym uwarunkowania (przyrodnicze, kulturowe, spo- Wielkopolski posiada dwa udokumentowane z³o¿a surow- ³eczne i ekonomiczne) oraz generalne kierunki rozwoju miasta ców ilastych ceramiki budowlanej (Ksi¹¿ Wlkp. i Mchy) i terenów wiejskich gminy Ksi¹¿ Wlkp. oraz szeœæ udokumentowanych z³ó¿ kruszywa naturalne- W rozdziale I „Uwarunkowania rozwoju gminy w p. 3 p.t. go: Konarzyce, Kie³czynek, W³oœciejewice I, W³oœciejewice „Uwarunkowania przyrodniczo – kulturowe” wskazano zaso- II, W³oœciejewice III, W³oœciejewice IV. by œrodowiska kulturowego gminy z wykazem wszystkich Z³o¿e surowców ilastych ceramiki budowlanej Ksi¹¿ Wlkp. obiektów kultury materialnej objêtych ochron¹ Wojewódzkie- dotychczas nie by³o eksploatowane. Stanowi ono poten- go Konserwatora Zabytków poprzez wpis do rejestru zabyt- cjaln¹ bazê dla rozwoju lokalnego przemys³u materia³ów ków oraz umieszczenie w ewidencji konserwatorskiej. W p. 5 budowlanych. Natomiast eksploatacja drugiego z³o¿a Mchy p.t. „Uwarunkowania gospodarcze” w p.p. 5.3 „Turystyka i zosta³a zaniechana na pocz¹tku 1992 r. wypoczynek” - znalaz³ siê wykaz prowadz¹cych obecnie przez teren gminy szlaków turystyki pieszej oraz znajduj¹cych siê tu Na obszarze gminy wystêpuj ¹ równie¿ z³o¿a torfu, które fragmentów szlaków architektury drewnianej i dworów ziemi po³o¿one s¹ g³ównie na obszarze Pradoliny Warciañsko- œremskiej. Odrzañskiej oraz w „bramie lodowcowej” W³oœciejewki - Kie³czynek. Eksploatacja torfu prowadzona jest ze z³o¿a W rozdziale II p.t. „Kierunki zagospodarowania przestrzen- Zaborowo. nego” w p. 3.2. p.t. „Ochrona i kszta³towanie zasobów œrodo- wiska kulturowego” okreœlono zasady i metody ochrony - Potencjalne zagro¿enie dla dziedzictwa archeologicznego obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz ujêtych w stanowi - uwzglêdniony w miejscowych planach zagospo- ewidencji konserwatorskiej, w tym równie¿ historycznych darowania przestrzennego - wzrost aktywnoœci gospodar- uk³adów zieleni i stanowisk archeologicznych, a tak¿e okreœlo- czo-budowlanej, w rejonie zainwestowania rekreacyjnego no zakres dzia³añ w ich obrêbie. po zachodniej stronie jeziora Jaros³awskiego (zabudowa letniskowa) oraz planowanych zbiorników wodnych „Ksi¹¿” W rozdziale IX p.t.„ Polityka Przestrzenna” - pp. „Zasady i „Konarskie”. Tereny zabudowy letniskowej wyznaczone i standardy kszta³towania przestrzeni rozwojowej jednostek Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19051 — Poz. 3104

osadniczych” wskazano zasady formowania nowej zabudowy Lasy ochronne - (ustawa z dnia 28 wrzeœnia 1991 r. o respektuj¹ce harmonijnie wkomponowanie w otoczenie oraz lasach Dz.U. Nr 101, poz. 444); obejmuj¹ one czêœæ lasów uwzglêdniaj¹ce tradycje historycznej zabudowy typowy dla Nadleœnictwa Jarocin, obrêb Klêka oraz Nadleœnictwa Piaski tego obszaru krajobraz kulturowy. Integralnymi czêœciami obrêb Ksi¹¿, w Pradolinie Warszawsko-Berliñskiej wystêpuj¹ studium s¹ za³¹czniki: w pó³nocno-zachodniej czêœci, ponadto w rejonie £ezek - Chrz¹stowo, Sroczewo, Zaborowo, Zawory, Gogolewo, Œwi¹- - czêœæ graficzna - rysunek studium, zatytu³owany:„Gmina czyñ; otaczaj¹ rynnê je¿. Jaros³awskiego oraz kompleksy Ksi¹¿ Wlkp. Studium uwarunkowañ i kierunków zagospo- leœne po³udniowo-zachodniej czêœci gminy. darowania przestrzennego - kierunki polityki przestrzen- nej” w skali 1:10000 - w której zaznaczono granice zespo- Planuje siê objêcie ochrona prawn¹: Obszarów chronione- ³ów dworsko/p³acowo - parkowych i folwarcznych, granice go krajobrazu: zabytkowych parków i stanowisk archeologicznych. - Dolina Œrodkowej Warty - fragmentu pradoliny Warszaw- - czêœæ opisowa - na któr¹ sk³adaj¹ siê dwa opracowania; sko - Berliñskiej z najcenniejszymi przyrodniczo i kraj zawieraj¹ce informacje, wyniki analiz, zatytu³owane ;„ obrazowo terenami wskazuj¹cymi na wyj¹tkowoœæ flory- Gmina Ksi¹¿ Wlkp. Studium uwarunkowañ i kierunków styczn¹ obszarów nad Wart¹ - (korytarz ekologiczny o zagospodarowania przestrzennego. Diagnoza stanu” - gdzie znaczeniu krajowym - œremski Warty nr 27k ECONET - miêdzy innymi wyszczególniono zasoby kulturowe gminy. POLSKA); - okreœlenie uwarunkowania rozwoju i kierunki zagospoda- - rejon W³oœciejewek („brama lodowcowa”) obejmuj¹cy rowania przestrzennego:,,Gmina Ksi¹¿ Wlkp. Studium uwa- centraln¹ czêœæ gminy,. teren o du¿ej wartoœci ekologicznej runkowañ i kierunków zagospodarowanie przestrzenne- i krajobrazowej, po³¹czonej z wartoœciami turystycznymi, go” - zawiera najwa¿niejsze zagadnienia z zakresu rewa- - rynna lodowcowa z je¿. Jaros³awskim po³o¿ona w zachod- loryzacji krajobrazu kulturowego gminy opracowane w niej czêœci gminy, oparciu o wytyczne uzyskane z urzêdu konserwatora za- bytków. - zalesiony dwudzielny sto¿ek sandrowy ze zwartymi kom- pleksami leœnymi wystêpuj¹cy w po³udniowo - zachodniej 4.3. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ¥CE Z MIEJSCOWYCH czêœci gminy, PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO. Utworzenie zespo³u przyrodniczo - krajobrazowego: Gmina Ksi¹¿ Wielkopolski nie posiada aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego obejmuj¹cego teren ca³ej - w³¹czenie zachodniej czêœci gminy po³o¿onej w pradolinie gminy. Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzen- Warciañsko -Obrzañskiej w obrêb Zespo³u Przyrodniczo - nego miasta i gminy Ksi¹¿ - (uchwa³a nr VIII42/91 z dnia Krajobrazowego „£êgi Mechliñskie” (uznanego w gminie 25.04.1991 r. Rady Miasta i Gminy Ksi¹¿u oraz uchwa³a nr Œrem), którego najwiêkszymi walorami s¹ obok siedlisk XXII/136/94 z dnia 28.02.1994 r. Rady Miasta i Gminy Ksi¹¿ ³êgów wierzbowo -topolowych równie¿ starorzecza Warty Wlkp) przesta³ obowi¹zywaæ w 2001 roku. Od tego czasu oraz ostoja ptaków wodnych i b³otnych o znaczeniu regio- jedynym dokumentem planistycznym obejmuj¹cym obszar nalnym, fragmentu g³ównego zbiornika wód podziem- gminy w ca³oœci jest Studium Uwarunkowañ i Kierunków nych Pradoliny Warszawsko - Berliñskiej (GZWP nr 150) Zagospodarowania Przestrzennego. wymagaj¹cego ochrony w skali kraju -ONO - obszar najwy¿szej ochrony. Obowi¹zuj¹ natomiast miejscowe plany zagospodarowa- nia przestrzennego sporz¹dzane dla poszczególnych miej- 4.5. UWARUNKOWANIA WEWNÊTRZNE OCHRONY ZA- scowoœci. BYTKÓW ARCHEOLOGICZNYCH Zapisy w miejscowych planach zagospodarowania prze- 4.5.1. Wynikaj¹ce ze studium uwarunkowañ i kierunków strzennego wynikaj¹ z treœci studium i ka¿dorazowo uzgad- zagospodarowania przestrzennego gminy niane s¹ z Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem Zgodnie z zapisem rozdzia³u II „Studium uwarunkowañ i Zabytków. kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Ksi¹¿ 4.4. UWARUNKOWANIA WYNIKAJ¥CE Z OCHRONY PRZY- Wielkopolski”, pkt 3 - „Ochrona i kszta³towanie zasobów RODY I RÓWNOWAGI EKOLOGICZNEJ œrodowiska kulturowego” - kierunki rozwoju przestrzennego poszczególnych jednostek osadniczych (szczególnie w oœrod- Na obszarze gminy w zakresie obszarów chronionych (na kach dynamicznego rozwoju: Ksi¹¿ Wlkp. wraz ze stref¹ podstawie przepisów szczególnych- t.j. ustawy z dnia 16 rozwój ow¹ która obejmuje fragmenty obszarów wsi otacza- paŸdziernika 91 r. o ochronie przyrody Dz.U. Nr 14, poz. 492) j¹cych miasto - Kie³czynek, Zakrzewice, Radoszkowo I i II; znajduj¹ siê nastêpuj¹ce formy przyrody podlegaj¹cych ochro- ponadto Mchy, Chwa³kowo Koœcielne, Chrz¹stowo, Konarzy- nie: Pomniki przyrody; znajduj¹ce siê w rejestrze Wojewódz- ce - por. rozdz. II, pkt 4 - „Uk³ad osadniczy i tereny rozwojo- kiego Konserwatora Przyrody znajduj¹ siê: we”) wymagaj¹ ka¿dorazowo wnikliwej oceny i analizy pod - pomniki przyrody o¿ywionej: 5 pojedynczych okazów k¹tem ewentualnych konsekwencji, jakie mog¹ spowodowaæ drzew, 2 grupy drzew, 1 aleja œwierkowa, w œrodowisku kulturowym i krajobrazie (m.in. uwzglêdnienia œladów osadnictwa oraz zasobów archeologicznych na tere- - oraz 1 pomnik przyrody nieo¿ywionej (g³az narzutowy); nach wyznaczonych pod zabudowê). Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19052 — Poz. 3104

4.5.2. Wynikaj¹ce z miejscowych planów zagospodaro- - podejmowanie dzia³añ zwiêkszaj¹cych atrakcyjnoœæ zabyt- wania przestrzennego Gmina Ksi¹¿ Wielkopolski nie posiada ków dla potrzeb spo³ecznych, turystycznych i edukacyj- aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego obej- nych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjaj¹cych wzrostowi muj¹cego teren ca³ej gminy. Miejscowy plan ogólny zagospo- œrodków finansowych na opiekê nad zabytkami, darowania przestrzennego miasta i gminy Ksi¹¿ - (uchwa³a nr - okreœlenie warunków wspó³pracy z w³aœcicielami zabyt- VII/42/91 z dnia 25.04.1991 r. Gminnej Rady Narodowej w ków, eliminuj¹c sytuacje konfliktowe zwi¹zane z wykorzy- Ksi¹¿u oraz uchwa³a nr XXII/136/94 z dnia 28.02.1994 r. rady staniem zabytków, Miasta i gminy Ksi¹¿ Wlkp) przesta³ obowi¹zywaæ w 2001 roku. Od tego czasu jedynym dokumentem planistycznym - podejmowanie przedsiêwziêæ umo¿liwiaj¹cych tworzenie obejmuj¹cym obszar gminy w ca³oœci jest Studium Uwarun- miejsc pracy zwi¹zanych z opiek¹ nad zabytkami kowañ i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. 6. KIERUNKI DZIA£AÑ DLA REALIZACJI GMINNEGO Obowi¹zuj¹ natomiast miejscowe plany zagospodarowania PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. przestrzennego sporz¹dzane dla poszczególnych miejscowoœci. 6.1. Gminna ewidencja zabytków Zapisy w miejscowych planach zagospodarowania prze- - Wykonanie (zgodnie z opracowanym wzorem) aktualnej strzennego wynikaj¹ z treœci studium i ka¿dorazowo uzgad- gminnej ewidencji zabytków w formie zbioru kart zabyt- niane s¹ z Wielkopolskim Wojewódzkim Konserwatorem ków nieruchomych, Zabytków. Integraln¹ czêœæ niniejszego Programu stanowi za³¹cznik graficzny z oznaczeniem stref ochrony stanowisk - Systematyczna weryfikacja gminnej ewidencji zabytków - archeologicznych. Aby zapewniæ prawid³ow¹ ochronê arche- przeprowadzanie przegl¹dów w terenie oraz uzupe³nianie ologicznego dziedzictwa kulturowego w stosunku do stref kart obiektów o uzyskane dane i dokumentacjê fotogra- wystêpowania stanowisk archeologicznych oraz obszarów ficzn¹, wprowadzanie zmian dot. rozbiórek, modernizacji, chronionych, nale¿y: remontów oraz zmian dotycz¹cych stosunków w³asno- œciowych, - respektowanie wyznaczonych stref ochrony stanowisk archeologicznych na za³¹cznikach graficznych przy sporz¹- - Przekazanie radnym i so³tysom w ka¿dym so³ectwie 1 dzaniu dokumentów planistycznych egzemplarza kart obiektów z terenów im podleg³ych, - wprowadzenie zapisu zapewniaj¹cego prawid³ow¹ ochro- - Sporz¹dzenie mapy dziedzictwa kulturowego gminy z nê archeologicznego dziedzictwa kulturowego w stosunku naniesion¹ lokalizacj¹ obiektów i obszarów chronionych, do stref wystêpowania stanowisk archeologicznych oraz stref ochrony stanowisk archeologicznych, Sporz¹dzenie obszarów chronionych tj. historycznej zabudowy miasta gminnej ewidencji zabytków archeologicznych w formie Ksi¹¿ Wlkp., uk³adów ruralistycznych, za³o¿eñ pa³acowo- kart zespo³u stanowisk archeologicznych; parkowych, zabytkowych cmentarzy, obiektów wpisanych - uzupe³nienie i weryfikowanie istniej¹cej ewidencji zabytków do rejestru zabytków i ujêtych w ewidencji zabytków: archeologicznych poprzez w³¹czenie informacji o wszystkich „Prace inwestycyjne, w tym ziemne zwi¹zane z budownic- reliktach przesz³oœci, niezale¿nie od charakteru badañ. twem i zagospodarowaniem terenu, w obrêbie obszarów chronionych i stref wystêpowania stanowisk archeolo- 6.2. Rewitalizacja i rewaloryzacja obiektów zabytkowych: gicznych, wymagaj¹ uzgodnienia z WUOZ, który okreœli - kontynuacja podjêtych dzia³añ na rzecz remontów i rewa- warunki realizacji inwestycji.” loryzacji obiektów zabytkowych z terenu miasta i gminy, 5. CELE GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI. - okreœlenie zadañ w zakresie rewaloryzacji i rewitalizacji Opracowanie Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami przestrzeni miejskiej, gminy Ksi¹¿ Wlkp. ma na celu poprawê stanu zachowania 6.3. Inwentaryzacja obiektów tzw. ma³ej architektury sa- lokalnego dziedzictwa kulturowego w oparciu o istniej¹ce kralnej (krzy¿e przydro¿ne, kapliczki): instrumenty prawne i dzia³ania ochronne - wykonanie inwentaryzacji fotograficznej obiektów, Poni¿sze cele wynikaj¹ z art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami: - ustalenie szczegó³owej lokalizacji obiektów (okreœlenie dzia³ek gruntowych oraz ich w³aœcicieli), - w³¹czenie problemów ochrony zabytków do systemu za- dañ strategicznych, wynikaj¹cych z koncepcji przestrzen- - opracowanie kart ewidencyjnych, nego zagospodarowania kraju i gminy - przygotowanie wniosków o wpisanie najcenniejszych - uwzglêdnienie uwarunkowañ ochrony zabytków, w tym obiektów do rejestru zabytków, krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, - utworzenie szlaku kapliczek i krzy¿y przydro¿nych (we ³¹cznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowa- wspó³pracy z s¹siednimi gminami), gi ekologicznej, 6.4. Udostêpnianie i promocja zabytków: - zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowa- dzenie do poprawy stanu ich zachowania, - popularyzacja poszczególnych zabytków oraz krajobrazu kulturowego poprzez ich wyeksponowanie - rozwój tury- - wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów styki kulturowej obejmuj¹cej szlaki i œcie¿ki przyrodniczo- krajobrazu kulturowego, kulturowe, Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19053 — Poz. 3104

- w³¹czenie siê do ju¿ istniej¹cych oraz tworzenie tematycz- nym stanie zachowania zabytków, w tym obiektów chro- nych sieci rowerowych, pieszych, konnych, samochodo- nionych, inwentaryzacji terenowej obiektów o cechach wych szlaków turystycznych, co ma na celu zwiêkszenie zabytkowych, waloryzacji zabytków i okreœleniu ich zna- atrakcyjnoœci turystycznej regionu poprzez renowacje i czenia dla dziedzictwa regionu udostêpnianie zabytków 6.6. W³¹czenie zabytków w procesy gospodarcze - wspó³praca z w³aœcicielami zabytków dla zapewnienia im - wykorzystanie obiektów zabytkowych do celów min. tury- nale¿ytej opieki, wskazywanie potencjalnych Ÿróde³ finan- stycznych, w procesach gospodarczych nale¿y uwzglêdniæ sowania, kszta³towanie przestrzeni kulturowej, w celu zwiêkszenia - ustalenie z w³aœcicielami obiektów zabytkowych zasad atrakcyjnoœci przestrzeni nale¿y prowadziæ dzia³ania zmie- udostêpniania obiektów w celach turystycznych i eduka- rzaj¹ce do odtworzenia historycznych uk³adów i obszarów cyjnych, wa¿nych dla kultury regionu i wzmocnienia lokalnej konku- rencyjnoœci - oznakowanie obiektów, udostêpnianych w celach tury- stycznych, stanowi¹cych w³asnoœæ gminn¹, prywatn¹, die- - wpisanie obiektów i obszarów chronionych w dzia³ania cezjaln¹ lub Skarbu Pañstwa, gospodarcze gminy podnosz¹ce atrakcyjnoœæ jego wize- runku oraz rozwój przedsiêbiorczoœci - opracowanie tablic informacyjnych zawieraj¹cych podsta- wowe dane o obiekcie, - podjêcie dzia³añ promocyjnych w celu znalezienia u¿yt- kowników dla zdegradowanych obiektów u¿ytkowych w - opracowanie elektronicznej mapy turystycznej z naniesio- gminie, prowadzenie na oficjalnej stronie internetowej nymi i opracowanymi obiektami zabytkowymi, oferty inwestycyjnej, uwzglêdniaj¹cej kompleksowe i - wydanie mapki z zaznaczonymi obiektami zabytkowymi wariantowe okreœlenia proponowanych funkcji u¿ytko- na terenie gminy sporz¹dzenie aktualnej dokumentacji i wych obiektów zabytkowych oznakowanie Miejsc Pamiêci Narodowej i miejsc upamiêt- 6.7. Aktywizacja spo³ecznoœci lokalnych na rzecz opieki niaj¹cych wydarzenia historyczne. nad zabytkami 6.5. Popularyzacja i edukacja - w celu poprawy stanu zasobów dziedzictwa kulturowego - edukacja w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego - regionu nale¿y podj¹æ dzia³ania w zakresie sta³ego podno- w³¹czenie w programy kszta³cenia szkó³ prowadzonych szenia œwiadomoœci spo³ecznej poprzez zwiêkszanie atrak- przez gminê (szko³y podstawowe i gimnazja) elementów cyjnoœci zabytków dla potrzeb spo³ecznych, turystycznych wiedzy na ten temat, w³¹czenie tematyki ochrony dóbr i edukacyjnych, kultury do zajêæ szkolnych - opracowanie z nauczycielami - rozwój to¿samoœci regionalnej poprzez inwentaryzacjê planów zajêæ z m³odzie¿¹ i dzieæmi uwzglêdniaj¹cych zabytków regionu, infrastruktury zapewniaj¹cej jego bez- problemy ochrony dziedzictwa kulturowego, przygotowa- pieczeñstwo, propagowanie go wœród mieszkañców, nie konspektów oraz pomoc merytoryczna w prowadzeniu lekcji dotycz¹cych ochrony dziedzictwa kulturowego, wspie- - zachowanie i wyeksponowanie unikalnych wartoœci histo- ranie inicjatyw zmierzaj¹cych do upowszechnienia wiedzy rycznych i artystycznych zabytków o du¿ym znaczeniu dla na temat regionalnych zabytków i dziedzictwa spo³ecznoœci lokalnej, - popularyzacja tematyki poprzez publikacjê materia³ów do- - aktywizacja gospodarcza regionu poprzez podejmowanie tycz¹cych ochrony zabytków i opieki nad zabytkami w przedsiêwziêæ umo¿liwiaj¹cych tworzenie miejsc pracy prasie lokalnej i na stronie internetowej gminy, w³¹czanie zwi¹zanych z opiek¹ nad zabytkami, poprzez media œrodowiska lokalnego do ró¿norodnych - przygotowanie kompleksowej i ³atwo dostêpnej informacji inicjatyw w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego, o ofercie turystyczno- kulturowej regionu, w tym bazy informowanie mediów o sprawach zwi¹zanych z ochron¹ danych ofert, zabytków oraz o inicjatywach podejmowanych w tym za- kresie, wspó³praca z lokaln¹ pras¹ oraz radiem i ukazywa- 6.8. Sporz¹dzenie wykazu stanowisk archeologicznych nie obiektów po przeprowadzeniu prac konserwatorskich wytypowanych do wpisu do rejestru zabytków z terenu gminy: - upowszechnianie wyników badañ naukowych za poœred- Stanowiska archeologiczne wytypowane do wpisu do nictwem multimediów, wydawnictw naukowych itp. rejestru zabytków2: - tworzenie stron internetowych na temat zabytków i tradycji - Radoszkowo, stan. 13, AZP 60-31/10 - osada wielokulturowa - wspieranie dzia³añ sprzyjaj¹cych szerszemu zaanga¿owa- - Chwa³kowo Koœcielne, stan. 1, AZP 60-31/99 - osada niu siê sektora prywatnego w ochronê dziedzictwa kultu- wielokulturowa rowego, - Chwa³kowo Koœcielne, stan. 7, AZP 60-31/105 - osada - wspieranie dzia³alnoœci organizacji spo³ecznych, pozarz¹- wielokulturowa dowych i œrodowisk, zajmuj¹cych siê ochron¹ i opiek¹ nad - Chwa³kowo Koœcielne, stan. 11, AZP 60-31/109 - osada zabytkami wielokulturowa - ustalenie stanu zasobów zabytkowych oraz ich znaczenia - Mchy, stan. 21, AZP 60-31/113- osada wielokulturowa dla kultury regionu i kraju -zebraniu informacji o aktual- Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19054 — Poz. 3104

- Jaros³awki, stan. 10, AZP 60-30/10 - osada z okresu Stanowiska archeologiczne wytypowane do badañ wery- wp³ywów rzymskich fikacyjno-sonda¿owych: - Jaros³awki, stan. 12, AZP 60-30/12 - osada wielokulturowa - Mchy, stan. 22, AZP 60-31/22 - osada œredniowieczna - Jaros³awki, stan. 15, AZP 60-30/15 - osada wielokulturowa - Mchy, stan. 42, AZP 61-30/62 - grodzisko - Jaros³awki, stan. 19, AZP 60-30/19 - osada wielokulturowa - Chwa³kowo Koœcielne, stan. 9, AZP 60-31/107 - osada wczesnoœredniowieczna - Konarzyce, stan. 1, AZP 60-30/55 - osada wielokulturowa - Chwa³kowo Koœcielne, stan. 20, AZP 60-31/1125 - osada z - Konarzyce, stan. 5, AZP 60-30/61 - osada wielokulturowa okresu wp³ywów rzymskich - Konarzyce, stan. 6, AZP 60-30/62 - osada wielokulturowa - Ksi¹¿ Wielkopolski, stan. 1, AZP 60-30/103 - grodzisko - Konarzyce, stan. 13, AZP 60-30/69 - cmentarzysko ludnoœci sto¿kowate kultury ³u¿yckiej - W³oœciejewki, stan. 2, AZP 60-30/154 - grodzisko - Kie³czynek, stan. 1, AZP 60-30/70 - osada wielokulturowa - Jaros³awki, stan. 4, AZP 60-30/4 - osada z okresu wp³ywów - Kie³czynek, stan. 4, AZP 60-30/73 - osada wielokulturowa rzymskich - Kie³czynek, stan. 11, AZP 60-30/80 - osada wielokulturowa - Jaros³awki, stan. 5, AZP 60-30/5 - osada z okresu wp³ywów rzymskich - Kie³czynek, stan. 16, AZP 60-30/85 - osada wielokulturowa - Jaros³awki, stan. 34, AZP 60-30/34 - osada wielokulturowa - Kie³czynek, stan. 17, AZP 60-30/86 - osada wielokulturowa - Kie³czynek, stan. 8, AZP 60-30/77 - osada wielokulturowa - Kie³czynek, stan. 19, AZP 60-30/88 - osada wielokulturowa - Kie³czynek, stan. 18, AZP 60-30/87 - osada wielokulturowa - Kie³czynek, stan. 20, AZP 60-30/89 - osada wielokulturowa - Kie³czynek, stan. 29, AZP 60-30/98 - osada wielokulturowa - Kie³czynek, stan. 22, AZP 60-30/91 - osada wielokulturowa - Konarskie, stan. 18, AZP 60-30/125 - osada wielokulturowa - Kie³czynek, stan. 24, AZP 60-30/93 - osada wielokulturowa - Radoszkowo, stan. 1, 60-30/130 - osada wielokulturowa - Ksi¹¿ Wielkopolski, stan. 5, AZP 60-30/105 - osady wcze- sno- i póŸnoœredniowieczna - Brzóstownia, stan. 6, AZP 60-30/141 - osada wielokulturowa - Ksi¹¿ Wielkopolski, stan. 7, AZP 60-30/107 - osada z okresu - W³oœciejewki, stan. 8, AZP 60-30/152-osada wielokulturowa wp³ywów rzymskich - W³oœciejewki, stan. 33, AZP 60-30/179 - osada wczesnoœre- - Konarskie, stan. 9, AZP 60-30/116-osada wielokulturowa dniowieczna - Konarskie, stan. 16, AZP 60-30/123 - osada wielokulturowa Badania weryfikacyjno-sonda¿owe na wyszczególnionych powy¿ej stanowiskach nale¿y przeprowadziæ w celu rozpozna- - Konarslde, stan. 19, AZP 60-30/126-osada wielokulturowa nia ich zawartoœci kulturowej oraz okreœlenia ich jednoznacz- - Konarskie, stan. 21, AZP 60-30/128 - osada wielokulturowa nej funkcji. Rozpoznanie pozwoli na zaklasyfikowanie stano- wisk do wpisu do rejestru zabytków lub wytypowanie obiek- - Radoszkowo, stan. 4, AZP 60-30/133-osada z okresu wp³y- tów do badañ ratowniczych. Natomiast dla wyszczególnio- wów rzymskich nych stanowisk o w³asnej formie terenowej (grodziska) nale¿y - Brzóstownia, stan. l, AZP 60-30/136 - osada wielokulturowa wykonaæ plany warstwicowe. - Brzóstownia, stan. 5, AZP 60-30/140 - osada wielokulturowa 6.9. Okreœlenie zasobów zabytków i dziedzictwa archeolo- gicznego, które mo¿na wykorzystaæ dla tworzenia np. tras - Brzóstownia, stan. 9, AZP 60-30/144 - osada wielokulturowa turystycznych, œcie¿ek dydaktycznych, organizacji festynów: - W³oœciejewki, stan. 3, AZP 60-30/147 - osada wielokulturowa Spoœród rejestrowanych w obrêbie gminy Ksi¹¿ Wielko- - W³oœciejewki, stan. 2, AZP 60-30/154 - osada wielokulturowa polski stanowisk archeologicznych, uwagê zwracaj¹ obiekty o w³asnej formie terenowej - grodziska œredniowieczne z W³o- W przypadku ka¿dego z wymienionych stanowisk ko- œciejewek, Mchów i Ksi¹¿a. Nale¿y wykorzystaæ ich walory nieczne jest przeprowadzenie szczegó³owej inwentaryzacji historyczno-kulturowe i uwzglêdniæ w dzia³aniach planistycz- materia³u archeologicznego na powierzchni oraz wykonanie nych, dotycz¹cych koncepcji szlaków turystyki pieszej, rowe- badañ weryfikacyjno-sonda¿owych w celu sprecyzowania rowej i konnej. ich zasiêgu. 7. OKREŒLENIE SPOSOBU REALIZACJI POSZCZEGÓL- Ostateczne decyzje zwi¹zane z wyborem stanowisk arche- NYCH CELÓW GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYT- ologicznych przeznaczonych do wpisu do rejestru zabytków KAMI z terenu gminy, bêd¹ mog³y byæ podjête po drugim etapie rozpoznania powierzchniowego w ramach Archeologicznego a) Gmina ewidencja zabytków: Zdjêcia Polski. 1. Wykonanie Gminnej Ewidencji zabytków zosta³o przewi- dziane na lata 2009/2010. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19055 — Poz. 3104

2. W nastêpnym etapie planuje siê: stanowi¹cych trasy wycieczek krajoznawczych, w celu promocji obiektów i regionu, a) systematyczne uzupe³nianie kart adresowych w oparciu o uzyskane dane dokumentacje fotograficzn¹ 3. Wykorzystanie istniej¹cej sieci 11 szlaków rowero- wych, opracowanych w ramach realizacji Strategii b) sporz¹dzenie kopii kart adresowych obiektów (po 1 eg- Rozwoju Turystyki dla Unii Gospodarczej Miast Regio- zemplarzu) i przekazanie so³tysom oraz radnym w ka¿dym nu Œremskiego, do promocji zabytków z terenu gminy, so³ectwie 1 egz. kart adresowych z terenów im podle- miêdzy innymi: g³ych, w celu systematycznego monitorowania obiektów zabytkowych. 4. Podobnie wykorzystane do promocji zabytków gminy bêd¹ istniej¹ce szlaki turystyki pieszej tj: szlaku niebie- b) Inwentaryzacja obiektów tzw. ma³ej architektury sakralnej skiego wiod¹cego ze Œremu do Gogolewa oraz szlaku (krzy¿e przydro¿ne, kapliczki): zielonego z Koœciana przez Ksi¹¿ do Gogolewa, 1. Opracowanie kart ewidencyjnych obiektów ma³ej ar- 5. Ustalenie z w³aœcicielami niektórych obiektów zabytko- chitektury sakralnej. wych mo¿liwoœci i zasad ich udostêpniania. c. Rewitalizacja i rewaloryzacja obiektów zabytkowych 6. Systematyczne zbieranie materia³ów archiwalnych 1. Przewiduje siê opracowanie kompleksowego projektu (zdjêcia, mapy, pocztówki i inne teksty znaczeniu histo- rewitalizacji przestrzeni miejskiej z pierwszoplanowym rycznym) dotycz¹cych zabytków gminy Ksi¹¿ Wlkp.- zadaniem jakim jest rewaloryzacja rynku. Projekt powi- (zadanie to bêdzie powierzone, bibliotece gminnej) nien obejmowaæ ca³¹ przestrzeñ rynku, ³¹cznie z pro- 7. Wspieranie dzia³añ sprzyjaj¹cych szerszemu zaanga¿o- jektami rewaloryzacji p³yty placu, pierzei z zabudow¹ waniu siê sektora prywatnego w ochronê dziedzictwa oraz ulic przyrynkowych z uporz¹dkowaniem zapleczy kulturowego, dzia³ek, usuniêciem elementów wtórnych i dysharmo- nizuj¹cych. Wykonanie remontu i rewaloryzacji p³yty e) Popularyzacja i edukacja; rynku planuje siê na lata 2008 -2009. 1. W ramach dzia³alnoœci Unii Gospodarczej Miast Regio- 2. W dalszej kolejnoœci w³adze gminy przewiduj¹ rewalo- nu Œremskiego w sk³ad, której wchodzi gmina Ksi¹¿ ryzacje i rewitalizacjê pozosta³oœci dawnego parku Wlkp. planowane jest opracowanie elektronicznej mapy dworskiego po³o¿onego w po³udniowo - wschodniej turystycznej regionu i gminy oraz ustawienie elektro- czêœci miasta, z przeznaczeniem na park miejski w nicznego, multimedialnego punktu informacyjnego na po³¹czeniu z istniej¹cym amfiteatrem i zapleczem spor- Rynku w Ksi¹¿u. towym szko³y podstawowej. Prace te planuje siê na 2. Planowana jest publikacja folderu z informacjami o lata 2009 - 2010. najwa¿niejszych zabytkach miasta i gminy Ksi¹¿ Wlkp. 3. W³asnoœci¹ gminy jest tylko jeden obiekt wpisany do oraz za³o¿enie odpowiedniej strony internetowej, zwi¹- rejestru zabytków t.j. zespó³ dworski w Chrz¹stowie. W zanej z t¹ problematyk¹. budynku dworu mieœci siê Szko³a Podstawowa. W 3. Wprowadzenie tematyki opieki nad zabytkami i historii zwi¹zku z tym, i¿ obiekt wymaga przeprowadzenia regionu do zajêæ szkolnych (lekcje historii i wycho- pilnych prac remontowych zwi¹zanych z napraw¹ wawcze) wiêŸby i wymiana pokrycia dachu, Gmina zlikwidowa- ³a Publiczn¹ Szko³ê Podstawow¹ i przeznaczy³a budy- 4. Wykorzystanie istniej¹cych i utworzenie nowych œcie¿ek nek w u¿ytkowanie Stowarzyszeniu z przeznaczeniem turystyczno- edukacyjnych ³¹cz¹cej najwa¿niejsze obiek- na prowadzenie spraw oœwiatowo-kulturalnych ty zabytkowe na terenie gminy (zespo³y dworsko- parko- we, zespo³y obiektów sakralnych) do promocji znajduj¹- 4. Planuje siê równie¿ nawi¹zanie wspó³pracy z innymi cych siê na nich obiektów zabytkowych wraz z odpowied- gminami posiadaj¹cymi cmentarze ewangelickie w nim oznakowaniem i tablicami informacyjnymi. Przewi- celu wypracowania wspólnych metod dzia³ania przy duje siê wykonanie tablic informacyjnych, które zostan¹ ich rewaloryzacji, wprowadzenia systemu monitoringu umieszczone przy poszczególnych obiektach. zapewniaj¹cego bezpieczeñstwo i ochronê przed de- wastacj¹ f) W³¹czenie zabytków w procesy gospodarcze: d) Udostêpnienie i promocja zabytków; 1. Przy planowaniu kierunków rozwoju sieci dróg, w celu dostosowania ich parametrów do wzrastaj¹cego ruchu 1. Gmina planuje wspó³pracê z instytucjami wprowadza- ko³owego, gmina przewiduje zabezpieczenie terenów j¹cymi dodatkowe oznakowania na drogach gmin- dla utworzenia obwodnicy miasta Ksi¹¿a Wlkp. w nych, powiatowych i wojewódzkich w celu u³atwienia ci¹gu drogi wojewódzkiej nr 436 relacji Œrem - Nowe dojazdu do obiektów zabytkowych z terenu gminy Miasto, co pozwoli na wy³¹czenie ruchu tranzytowego Ksi¹¿ Wlkp. i ciê¿arowego z centrum miasta. 2. Planuje siê dalsz¹ wspó³pracê z innymi gminami regio- 2. Planuje siê opracowanie i prowadzenie oficjalnej stro- nu w celu w³¹czenia zabytków z gminy Ksi¹¿ Wlkp. do ny internetowej z ofertami inwestycyjnymi, uwzglêd- ju¿ istniej¹cych szlaków jak: szlak pa³aców i dworów niaj¹cymi kompleksowe i wariantowe okreœlenia pro- ziemi œremskiej, czy szlak architektury drewnianej, ponowanych funkcji u¿ytkowych obiektów zabytko- Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19056 — Poz. 3104

wych oraz podjêcie dzia³añ promocyjnych w celu zna- Pracowników Referatu Gospodarczego - Radzie Gminy. W lezienia u¿ytkowników dla zdegradowanych obiektów miarê rozwoju systemu monitorowania przewiduje siê u¿ytkowych w gminie. weryfikacjê sposobu tej¿e oceny. 3. W ramach dzia³añ promocyjnych w celu znalezienia - W roku 2010 rozpoczête zostan¹ przygotowania do opra- u¿ytkowników dla zdegradowanych obiektów zabytko- cowania i przyjêcia w roku 2011 Gminnego Programu wych, w³adze gminy zamierzaj¹ poœredniczyæ przy Opieki nad zabytkami na lata 2012 -2015. znalezieniu u¿ytkownika dla zespo³u dworsko - parko- 10. NIEKTÓRE ZEWNÊTRZNE RÓD£A FINANSOWANIA wego we W³œciejewkach (po wyjaœnieniu sytuacji praw- GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI OKRE- nej dot. w³asnoœci), ŒLONE PRZEZ GMINÊ. 4. Wypracowanie zasad wprowadzenia ulg podatkowych. Rada Gminy Ksi¹¿ Wielkopolski corocznie w uchwale g) Aktywizacja spo³ecznoœci lokalnych na rzecz opieki nad bud¿etowej okreœli wysokoœæ œrodków przeznaczonych na: zabytkami: - sporz¹dzenie ewidencji, inwentaryzacji, oznakowania obiek- 1. W ramach aktywizacji spo³ecznoœci lokalnej oraz jako tów zabytkowych jedna z form zajêæ z m³odzie¿¹ i dzieæmi uwzglêdnia- - edukacjê, j¹cych problemy ochrony dziedzictwa kulturowego, planuje siê podczas corocznej akcji „Sprz¹tanie Œwia- - promocjê zabytków, ta”, po wczeœniejszym uzgodnieniu ze Starostwem - dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie lub powiatowym i ANR Oddz. Terenowym w Poznaniu, roboty budowlane przy obiektach wpisanych do rejestru organizowanie sprz¹tania terenu parków poddwor- zabytków. skich, bêd¹cych w³asnoœci¹ Skarbu Pañstwa. W ramach pozyskiwania œrodków zewnêtrznych na pro- 2. Planuje siê przygotowanie kompleksowej i ³atwo do- wadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich i rewitali- stêpnej informacji multimedialnej o ofercie turystycz- zuj¹cych zabytków gmina na bie¿¹co monitorowaæ bêdzie no-kulturowej regionu, i bazy danych ofert. og³aszane Programy Pomocowe z funduszy rz¹dowych i 3. Wspieranie poczynañ w³aœcicieli obiektów zabytko- pozarz¹dowych oraz Projekty Unijne pomocne w uzyskaniu wych przy dzia³aniach zwi¹zanych z w³aœciwym utrzy- dotacji celowych. Unia Europejska finansuje sferê kultury, w maniem i u¿ytkowaniem obiektów poprzez: tym ochronê zabytków w ramach celowych programów wspól- notowych (adresowany bezpoœrednio do sektora kultury by³ c) informowanie w³aœcicieli obiektów zabytkowych o np. Program Kultura 2000) oraz poprzez fundusze strukturalne mo¿liwoœciach pozyskania œrodków na odnowê (FS) utworzone w celu wyrównywania poziomu rozwoju zabytków, poprzez organizacje spotkañ lub szkoleñ regionów (z funduszy strukturalnych znaczenie dla mo¿liwo- d) merytoryczna pomoc w³aœcicielom zabytków w œci finansowania sfery ochrony i opieki nad zabytkami do tworzeniu wniosków aplikacyjnych o œrodki na 2006 roku mia³y: odnowê zabytków - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego(ERDF), 8. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI GMINNEGO PRO- - Europejski Fundusz Spo³eczny (ESF), GRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI OKREŒLONE PRZEZ GMINÊ - Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnych - Gmina w odniesieniu do obiektów wpisanych do rejestru (EAGGF), mo¿e korzystaæ z Ustawy o podatkach i op³atach lokalnych (Dz.U. z 12 stycznia 1991 r) zwalniaj¹cej z opodatkowania - Jednolity Instrument Finansowania Rybo³óstwa (FIFG), obiekty u¿ytkowane i remontowane w sposób w³aœciwy, Dofinansowanie z tych funduszy w przypadku niektórych zgodnie ze wskazaniami konserwatorskimi. dzia³añ mo¿liwe bêdzie do 2008 roku) - Koordynacje prac zwi¹zanych z realizacj¹ poszczególnych W celu pozyskania œrodków na finansowanie zadañ prze- zadañ wynikaj¹cych z ustaleñ „Gminnego Programu opie- widzianych w Gminnym Programie opieki nad zabytkami ki nad zabytkami” w ramach organizacyjnych Urzêdu gmina zamierza tak¿e zabiegaæ o pozyskanie sponsorów Miasta i Gminy Ksi¹¿ Wielkopolski, Referatowi Gospodar- wœród firm i osób prywatnych oraz fundacji i innych organi- czemu. zacji non - profit. 9. MONITORING DZIA£ANIA GMINNEGO PROGRAMU Przewiduje siê zarówno pozyskiwanie œrodków pozabu- OPIEKI NAD ZABYTKAMI - FORMA ORGANIZACYJNO- IN- d¿etowych na odnowê zabytków, których w³aœcicielem jest STYTUCJONALNA OKREŒLONA PRZEZ GMINÊ. gmina, jak i pomoc w³aœcicielom zabytków w pozyskiwaniu - Proces osi¹gania celów Programu opieki nad zabytkami œrodków zewnêtrznych (strukturalnych, z bud¿etu pañstwa, z bêdzie monitorowany przez wyznaczon¹ osobê odpowie- fundacji) oraz przygotowanie w³aœcicieli i dysponentów obiek- dzialn¹ za koordynacje prac. Monitoring prowadzony bê- tów zabytkowych do absorpcji programowych funduszy dzie poprzez analizê stopnia ich realizacji. Analiza ta Wspólnoty Europejskiej poprzez dysponowanie aktualnymi bêdzie dokonywana ka¿dorazowo po up³ywie 2 lat funk- informacjami o mo¿liwoœciach starania siê o œrodki pozabu- cjonowania i zakoñczona raportem przedk³adanym przez d¿etowe na dofinansowanie prac konserwatorskich przy obiek- tach zabytkowych. Dziennik Urzêdowy Województwa Wielkopolskiego Nr 186 — 19057 — Poz. 3104, 3105

Rozwa¿ana jest tak¿e mo¿liwoœci dofinansowania z bud¿e- 1 Dane wg „Raportu o stanie zabytków i za³o¿eñ programu tu gminy (poprzez podjêcie stosownych uchwa³) prac remon- ochrony zabytków w województwie wielkopolskim” towych prowadzonych przez w³aœcicieli obiektów zabytko- 2 Wykorzystano dane ujête w raporcie o stanie zabytków w wych zlokalizowanych na terenie uk³adu urbanistycznego gminie Ksi¹¿ Wielkopolski, sporz¹dzonym przez Annê miasta, lub posiadaj¹cych indywidualny wpis do rejestru Mayer, Rafa³a Plebañskiego, Miros³awê Dernogê i Andrze- zabytków. ja Korpika.

3105

UCHWA£A Nr XXII/174/III/2008 RADY POWIATU POZNAÑSKIEGO

z dnia 24 wrzeœnia 2008 r.

w sprawie: zmiany uchwa³y Nr XIII/101/III/2007 z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie wprowadzenia zakazu u¿ywania jednostek p³ywaj¹cych napêdzanych silnikami spalinowymi na niektórych jeziorach Powiatu Poznañskiego (opublikowanej w Dz. Urz. Woj.Wlkp. Nr 207, poz. 4908)

Na podstawie art. 116 ust 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 ,,3) Jezioro Niepruszewskie, gm. Buk i Dopiewo w godz. r. - Prawo ochrony œrodowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 od 1400 do 2000 we wtorek, czwartek, sobotê i niedzielê, w ze zm.), art. 12 pkt 11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o granicach administracyjnych gminy Buk, czyli po zachod- samorz¹dzie powiatowym (Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592 niej stronie jeziora.” ze zm.) Rada Powiatu Poznañskiego uchwala co nastêpuje: §2. Wykonanie uchwa³y powierza siê Zarz¹dowi Powiatu Poznañskiego. §1. W uchwale Nr XIII/101/III/2007 Rady Powiatu Poznañ- §3. Uchwa³a wchodzi w ¿ycie po up³ywie 14 dni od dnia skiego z dnia 28 listopada 2007 r. w sprawie wprowadzenia og³oszenia w Dzienniku Urzêdowym Województwa Wielko- zakazu u¿ywania jednostek p³ywaj¹cych napêdzanych silnika- polskiego. mi spalinowymi na niektórych jeziorach Powiatu Poznañskie- go (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 207, poz. 4908) §4 ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie: Wiceprzewodnicz¹cy Rady Powiatu Poznañskiego (-) Jan Ka³uziñski