Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Program Rewitalizacji Gminy Mniów na lata 2016-2023

Załacznik nr 1 do uchwały Rady Gminy Mniów nr 167/XXVII/2016 z dnia 29-12-2016 r.

grudzieo 2016

Strona 1 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Program Rewitalizacji Gminy Mniów na lata 2016-2023 został opracowany przy udziale Funduszu Spójności w ramach PO PT 2014-2020

Opracowano na podstawie Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 (MIiR/H 2014-2020/20(01)/07/2015

Dokument przygotowany przez firmę:

Strona 2 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Spis treści Spis treści ...... 3 Wyjaśnienie pojęd ...... 4 1. Opis powiązao programu rewitalizacji z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy ...... 6 2. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych wraz z opisem skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych ...... 13 3. Szczegółowa analiza obszaru ...... 53 4. Zasięg przestrzenny obszaru/obszarów rewitalizacyjnych...... 57 5. Wizja obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji (planowany efekt rewitalizacji) ...... 60 6. Cele rewitalizacji oraz odpowiadające zidentyfikowanym potrzebom rewitalizacyjnym kierunki działao mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk ...... 61 7. Lista planowanych podstawowych projektów i przedsięwzięd rewitalizacyjnych ...... 64 8. Charakterystyka pozostałych rodzajów przedsięwzięd rewitalizacyjnych ...... 89 9. Mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi projektami/ przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym programem rewitalizacji ...... 100 10. Indykatywne ramy finansowe w odniesieniu do przedsięwzięd, wraz z indykatywnymi wielkościami środków finansowych z różnych źródeł ...... 106 11. Mechanizmy włączenia mieszkaoców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji ...... 118 12. System realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji ...... 121 13. System monitoringu i oceny skuteczności działao i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu ...... 124 Spis tabel ...... 127 Spis map ...... 128 Spis zdjęd ...... 128

Strona 3 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Wyjaśnienie pojęd W niniejszym dokumencie pojawią się liczne terminy specjalistyczne, np. związane z polityką społeczną, wymagające zdefiniowania. W ramach procesu rewitalizacji w Gminie Mniów przyjmuje się, że wymienione poniżej terminy będą używane w opisanym znaczeniu.

BEZDOMNOŚD - to kryzysowy stan egzystencji osoby nieposiadającej faktycznego miejsca zamieszkania.

BEZROBOCIE - polega na tym, że osoba zdolna do pracy, aktywnie poszukująca jej i faktycznie gotowa do jej podjęcia nie znajduje zatrudnienia. Bezrobocie rejestrowane natomiast, to formalny stan wpisania kogoś do rejestru prowadzonego przez Powiatowy Urząd Pracy.

NIEPEŁNOSPRAWNOŚD - Według Europejskiego Forum Niepełnosprawności osobą niepełnosprawną jest jednostka w pełni swoich praw, znajdująca się w sytuacji upośledzającej ją na skutek barier środowiskowych, ekonomicznych i społecznych, których z powodu występujących u niej uszkodzeo nie może przezwyciężyd w taki sposób, jak inni ludzie.

INTEGRACJA SPOŁECZNA - Z punktu widzenia jednostki, proces jej włączania społecznego, przełamywania jej wykluczenia. Z punktu widzenia społeczeostwa – proces budowania spójności społecznej.

KAPITAŁ SPOŁECZNY - termin z pogranicza ekonomii i socjologii, oznaczający kapitał (jako element procesu produkcji i życia w zorganizowanym społeczeostwie), którego wartośd opiera się na wzajemnych relacjach społecznych i zaufaniu jednostek, które dzięki niemu mogą osiągad więcej korzyści (z ekonomicznego i społecznego punktu widzenia)

MARGINALIZACJA - wykluczenie z udziału w życiu społecznym jednostek, grup społecznych lub w ujęciu globalnym społeczeostw w stosunku do ich otoczenia społecznego. Wykluczenie społeczne może odnosid się do procesu wykluczania jednostek i grup albo do stanu wykluczenia.

Wykluczenie jest rozumiane jako niemożliwośd bycia uczestnikiem ważnych społecznie aspektów życia społecznego, jak gospodarcze, polityczne czy kulturowe. Skutkiem marginalizacji (procesu) jest wykluczenie społeczne (stan).

OBSZAR ZDEGRADOWANY - Obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, w przypadku występowania na nim ponadto, co najmniej jednego z następujących negatywnych zjawisk: Gospodarczych – w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw lub Środowiskowych – w szczególności przekroczenia standardów, jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub Przestrzenno- funkcjonalnych – w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej, jakości, niedostosowania rozwiązao urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej, jakości terenów publicznych, lub Technicznych – w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowaniu rozwiązao technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska.

Strona 4 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Obszar zdegradowany może byd podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic, pod warunkiem stwierdzenia na każdym z podobszarów występowania koncentracji negatywnych zjawisk społecznych oraz gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno- funkcjonalnych lub technicznych1.

OBSZAR REWITALIZACJI- obszar obejmujący całośd lub częśd obszaru zdegradowanego, cechującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk. Obszar rewitalizacji nie może byd większy niż 20% powierzchni gminy oraz zamieszkały przez więcej niż 30% mieszkaoców gminy.

REWITALIZACJA - to proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji

W niniejszej diagnozie jako obszary zdegradowane traktuje się sołectwa, w których zidentyfikowano zjawiska kryzysowe w sferze społecznej oraz przynajmniej jednej ze sfer: gospodarczej, i/lu środowiskowej i/lub przestrzenno-funkcjonalnej i/lub technicznej. Poniżej prezentujemy analizę ilościowo-jakościową, która ma na celu identyfikację czynników i zjawisk kryzysowych. Wyznaczając obszary rewitalizacji brano pod uwagę ponad 30 różnych wskaźników.

1 Ustawa z dnia 9 października 2015r. o rewitalizacji

Strona 5 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

1. Opis powiązao programu rewitalizacji z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 nie jest jedynym opracowaniem, które dotyczy planowania strategicznego w gminie Mniów. Samorząd posiada kilka innych dokumentów dotyczących różnych sfer rozwoju określających sposoby, które mają sprzyjad ich osiągnięciu. Ważnym elementem jest umiejętne współgranie tych opracowao ze sobą. Wzajemna komplementarnośd Programu Rewitalizacji z innymi dokumentami strategicznymi zarówno lokalnymi jak i ponadlokalnymi, krajowymi ma podnieśd efektywnośd podejmowanych w jego ramach działao, a dodatkowo podnosi znacznie jego ogólną wartośd oraz prawdopodobieostwo realizacji. Program Rewitalizacji jest powiązany z niżej wymienionymi dokumentami strategicznymi gminy2 (poz. 1-2), powiatu (poz. 3), województwa (poz. 4), kraju (poz. 9-13) oraz Unii Europejskiej (poz. 14): 1. Strategia Rozwoju Gminy Mniów na lata 2014-2024, 2. Program Usuwania Azbestu Gmina Mniów, 3. Strategia Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 4. Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020, 5. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, 6. Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020, 7. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, 8. Krajowa Polityka Miejska 2023, 9. Narodowy Program Rewitalizacji 2022 (założenia) 10. EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjanego włączeniu społecznemu

1. Strategia Rozwoju Gminy Mniów na lata 2014-2024 Program rewitalizacji dla Gminy Mniów wpisuje się zarówno w misje jak i wizje określoną w dokumencie. Misja „Osiągnięcie zrównoważonego rozwoju gminy, zapewniającego poprawę warunków życia mieszkaoców poprzez sprawne i efektywne zarządzanie lokalnymi zasobami, stymulowanie rozwoju gospodarczego, dbałośd o ochronę środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz stałe podnoszenie standardu usług publicznych”. Wizja „Gmina Mniów to aktywny lokalny ośrodek gospodarczy i kulturalny oraz bezpieczne i ekologiczne miejsce do życia i rozwoju mieszkaoców, traktujących gminę jak swój dom”. (s. 55). Na stronie 56-57 określono cele strategiczne oraz działania. Program rewitalizacji wpisuje się w następujące cele: Cel operacyjny I: Zwiększenie aktywności społecznej i gospodarczej oraz wsparcie inicjatyw na rzecz nowych miejsc pracy, podnoszenia kwalifikacji zawodowych i stabilizacji życiowej. Programy i działania: 1) Kontynuacja programów profilaktycznych m.in. w szkołach. 2) Promocja zdrowego stylu życia poprzez wykorzystanie istniejącego zaplecza (kompleks sportowy w Mniowie). 3) Wspieranie działalności liderów lokalnych oraz grup aktywności społecznej. 4) Współpraca z PUP (staże; prace społecznie użyteczne; prace interwencyjne). 5) Dedykowane programy szkoleniowe nakierowane na przedsiębiorczośd i wzrost aktywności zawodowej. Cel operacyjny IV: Utrzymanie i rozwój wysokiej jakości infrastruktury publicznej z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju. Programy i działania: 1) Budynek administracyjny gminy Mniów – termomodernizacja; 2) Kontynuacja inwestycji w kanalizację;

2 Gmina na chwilę sporządzania dokumentu nie posiada aktualnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych

Strona 6 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Cel operacyjny V: Poprawa jakości życia mieszkaoców gminy Mniów poprzez edukację oraz zapewnienie bezpieczeostwa w sferze socjalnej i społecznej. Programy i działania: 1) Podniesienie jakości życia poprzez zwiększenie bezpieczeostwa społecznego i socjalnego i wysoką jakośd usług publicznych Cel operacyjny VI: Efektywna obsługa mieszkaoców i instytucji, dzięki zwiększeniu udziału elektronicznej korespondencji i wymiany danych. Programy i działania: 1) Wsparcie organizacji pozarządowych – zarówno finansowe jak i pozafinansowe; 2) Dalsza rozbudowa sieci Internetu gminnego (budowa kolejnych masztów). Powyższe cele wpisują się w działania rewitalizacyjne jakie Gmina zamierza realizowad. Proces rewitalizacji gminy Mniów wpłynie pozytywnie na obszar:  społeczny (działania rewitalizacyjne w tym zakresie będą kierowane do osób zamieszkujących obszary rewitalizacyjne zagrożonych wykluczeniem społecznym, modernizacja budynków pełniących funkcje społeczne np. kulturalne i ich ożywienie),  gospodarczy (powstanie nowych firm),  środowiskowy (termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej),  przestrzenny (uporządkowanie przestrzeni publicznej, poprawa estetyki).

2. Program Usuwania Azbestu Gmina Mniów „Program usuwania Azbestu” jest wynikiem realizacji kluczowego zadania spoczywającego na samorządzie gminnym w zakresie całkowitego pozbycia się szkodliwego azbestu. Wraz z innymi zadaniami jest ono ujęte w Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 (POKzA) – podstawowym dokumencie wyznaczającym cele oraz ramy legislacyjne, finansowe i organizacyjne do usunięcia azbestu z terytorium Polski. Program Rewitalizacji jest zgodny z w/w dokumentem. W ramach zadao wymienionych w obszarze środowiskowym znajdują się inwestycje związane z usunięciem i unieszkodliwieniem wyrobów zawierających azbest z obszarów rewitalizacji.

3. Strategia Rozwoju Powiatu Kieleckiego do roku 2020 Głównym celem Strategii, jest określenie celów i priorytetów rozwoju powiatu na najbliższe lata. Sformułowane w dokumencie cele strategiczne, w pełni odpowiadają zidentyfikowanym potrzebom i wpisują się w cele oraz działania jakie gmina Mniów będzie podejmowała w ramach procesu rewitalizacji. Proces rewitalizacji jest zgody m.in. z następującymi celami określonymi w dokumencie (s. 93, 94). 1. Rozwój zasobów ludzkich i instytucjonalnych Priorytet 1 - Rozwój edukacji i dostosowanie oferty edukacyjnej do wymogów rynku pracy. Priorytet 2 - Przeciwdziałanie bezrobociu, aktywizacja rynku pracy i wzrost kompetencji zawodowych mieszkaoców powiatu. Priorytet 3 - Zwiększenie dostępności i podniesienie jakości usług w sferze ochrony zdrowia. Priorytet 4 - Podniesienie poziomu bezpieczeostwa publicznego. 2. Ochrona i racjonalne wykorzystanie środowiska i dóbr kultury Priorytet 1 - Ochrona i poprawa stanu środowiska naturalnego. Priorytet 2 - Ochrona i optymalne wykorzystanie dóbr kultury. Priorytet 3 - Rozwój turystki oraz tworzenie i modernizacja infrastruktury kulturowej i turystycznej. 3. Rozwój gospodarczy oraz rozwój infrastruktury technicznej i społecznej. Priorytet 1 - Zwiększenie i poprawa dostępności komunikacyjnej powiatu. Priorytet 2 - Budowa, rozbudowa, modernizacja i wyposażenie obiektów użyteczności publicznej. Priorytet 5 - Wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich.

W ramach procesu rewitalizacji gmina Mniów zamierza m.in. zwiększyd dostępnośd do oferty kulturalnej poprzez rozbudowę obiektów kultury (świetlicy w Mniowie oraz w miejscowości

Strona 7 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Stachura), modernizacje/konserwację zabytków. W programie ujęto również zadania dotyczące wdrożenia działao profilaktycznych na terenie gminy, działania skierowane do osób bezrobotnych, dzieci.

4. Strategia Rozwoju Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020 Aktualizacja Strategii Województwa Świętokrzyskiego do roku 2020 została przyjęta uchwałą Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego nr XXXIII/589/13 z dnia 16 lipca 2013r. Strategia jest najważniejszym dokumentem na poziomie regionalnym który określa kierunki rozwoju województwa świętokrzyskiego na najbliższe lata. Rewitalizacja Gminy Mniów wpisuje się w następujące cele strategiczne/szczegółowe Cel strategiczny 1: Koncentracja na poprawie infrastruktury regionalnej (s. 31-32) 1.2 Poprawa infrastruktury społecznej i usług publicznych, czyli wzrost kapitału społecznego, wsparcie zatrudnienia i wyższa jakości życia w regionie. Działania w tym obszarze koncentrują w dużej mierze na poprawie jakości i dostępności usług społecznych, poprzez inwestycje w infrastrukturę społeczną (edukacyjną, zdrowia, pomocy społecznej, kultury). Realizacja powyższego celu winna obejmowad m.in.  wspieranie zatrudnienia, wyłączenia społecznego i zwalczania ubóstwa;  usprawnienie materialne i organizacyjne takich instytucji jak m.in.: szpitale, sanatoria, jednostki organizacyjne pomocy i integracji społecznej, szkoły, przedszkola, obiekty kultury, obiekty sportowe, instytucje administracji publicznej, organizacje pozarządowe;  tworzenie na poziomie regionalnym i lokalnym systemowych rozwiązao, wzmacniających więzi społeczne mieszkaoców oraz umożliwiających likwidację barier dla społecznej i obywatelskiej aktywności mieszkaoców (szczególnie młodzieży); Cel strategiczny 2: Koncentracja na kluczowych gałęziach i branżach dla rozwoju gospodarczego regionu 2.4 Pakietyzacja i komercjalizacja produktu turystycznego – czyli rynkowa gra zespołowa (s. 34) Realizacja powyższego celu winna obejmowad m.in.  rozbudowę i modernizację infrastruktury turystycznej oraz wzmacnianie potencjału turystycznego regionu;  wsparcie władz samorządowych w zakresie promocji regionu, wykorzystującej zróżnicowane kanały dotarcia do potencjalnego klienta;  dalszy rozwój turystyki wydatnie wykorzystującej bogate dziedzictwo kulturowe regionu (m.in. turystyki kulturowej, edukacyjnej, geologicznej, rodzinnej, sportowej, wypoczynkowej, alternatywnej tzw. „zielonej turystyki”);  konsekwentny rozwój specjalności w zakresie turystyki zdrowotnej (uzdrowiskowej, rehabilitacyjnej, profilaktycznej, rewitalizacyjnej i geriatrycznej). Cel strategiczny 5: Koncentracja na rozwoju obszarów wiejskich. 5.1 Rozwój usług publicznych. Wg Strategii Rozwoju Województwa realizacja tego celu powinna obejmowad rozwój usług publicznych (s. 40-41), w tym:  poprawę dostępności i jakości opieki medycznej na terenach wiejskich (w ramach procesu rewitalizacji zakładana jest wdrożenie programów profilaktycznych, wdrożenie skoordynowanych modeli opieki nad pacjentem)  zwiększenie dostępności i jakości usług edukacyjnych (w tym edukacji przedszkolnej) – gmina planuje modernizację i doposażenie obiektów szkolnych z obszaru rewitalizacji. Cel strategiczny 5 jest także realizowani poprzez rozwój funkcji pozarolniczych, tj. m.in.:  rozwój agroturystyki, która w przypadku województwa świętokrzyskiego jest jednym z wiodących turystycznych obszarów produktowych, stwarzających możliwości zwiększenia dochodów społeczności lokalnej,  wsparcie przekwalifikowania siły roboczej pod kątem wymogów gospodarki i rynku pracy;  wsparcie inwestycji w odnawialne źródła energii, w szczególności wykorzystujących biomasę. W/w działania są także ujęte w Programie Rewitalizacji dla Gminy Mniów.

Strona 8 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Cel strategiczny 6. Koncentracja na ekologicznych aspektach rozwoju regionu 6.1 Energia versus emisja, czyli próba rozwiązania dylematu, jak nie szkodzid jednocześnie środowisku i gospodarce. Realizacja powyższego celu winna obejmowad m.in.  promocja i wspieranie znacznie szerszego niż dotychczas wykorzystania odnawialnych źródeł energii (OZE), jako istotnego elementu dywersyfikacji źródeł energii oraz budownictwa energooszczędnego. Gmina w ramach zadao rewitalizacyjnych zamierza m.in. zmodernizowad obiekty szkolne, budynek Urzędu Gminy i zainstalowad na nich instalacje OZE.

Mapa nr 1: Gmina Mniów na tle Województwa Świętokrzyskiego

Źródło: opracowanie własne

5. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie Najważniejszym celem Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego jest wykorzystanie specyficznych atutów (tzw. potencjałów rozwojowych), które ma każdy obszar Polski, dla osiągnięcia celów rozwoju kraju – wzrostu, zatrudnienia i spójności. Chodzi o politykę rozwoju „szytą na miarę” konkretnej części naszego kraju. Strategia mówi o tym, że „środki na rozwój trzeba inwestowad tak, by wspierały mocne stron danego obszaru, dawały szansę na wzrost gospodarczy i większe zatrudnienie oraz niwelowały różnice w poziomie rozwoju”. Strategia wyznacza też trzy cele szczegółowe. Dotyczą one:  wzrostu konkurencyjności regionów (chodzi o rozwijanie potencjałów największych miast i otaczających je gmin oraz tworzenie warunków do korzystania z tego rozwoju przez pozostałe obszary.  niwelowania różnic w rozwoju poszczególnych obszarów kraju (chodzi szczególnie o obszary wiejskie o najniższym poziomie dostępu mieszkaoców do dóbr i usług, miasta, które tracą dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze, np. niektóre byłe stolice województw,

Strona 9 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

obszary przygraniczne czy te części Polski, które nie mają nowoczesnej sieci drogowej czy kolejowej),  sprawnego zarządzania polityką rozwoju (m.in. większa rola województw w prowadzeniu polityki rozwoju, nowe narzędzia polityki regionalnej – kontrakty terytorialne, obserwatoria terytorialne, krajowe i regionalne fora terytorialne). Program Rewitalizacji dąży do wzrostu konkurencyjności Gminy Mniów poprzez wykorzystanie jej potencjałów, zmniejszając w ten sposób różnice w rozwoju pomiędzy obszarami wiejskimi a miejskimi. Sam dokument przyczynia się także do sprawniejszego zarządzania polityką rozwoju na poziomie samorządu.

6. Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 Wytyczne wskazują warunki i sposoby zapewnienia komplementarności interwencji dla projektów rewitalizacyjnych współfinasowanych z funduszy EFRR, EFS i FS w ramach różnych celów tematycznych, priorytetów inwestycyjnych, zarówno w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego, jak i Krajowego Programu Operacyjnego. Podstawowym celem Wytycznych jest ujednolicenie warunków i procedur wdrażania programów operacyjnych na lata 2014-2020 w zakresie projektów realizujących cele rewitalizacji. Dokumentem odniesienia dla Wytycznych jest Umowa Partnerstwa, która formułuje wyzwania związane z zapewnieniem warunków dla właściwej rewitalizacji, tj. zintegrowanego, kompleksowego oraz przygotowanego i prowadzonego z uwzględnieniem realnej partycypacji społecznej przeciwdziałania procesom degradacji obszarów dotkniętych kryzysem. Niniejszy Program Rewitalizacji jest opracowany z uwzględnieniem przedmiotowych wytycznych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju.

7. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030) Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju jest najważniejszym dokumentem strategicznym w kwestii zagospodarowania przestrzennego kraju. Został on stworzony w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania jego przestrzeni. Dokument zawiera cele i kierunku działao służące takiemu planowaniu przestrzennemu, który pozwoli na wzrost społeczno-gospodarczy paostwa. Cele określone w dokumencie to: 1. Podwyższenie konkurencyjności głównych ośrodków miejskich Polski w przestrzeni europejskiej poprzez ich integrację funkcjonalną przy zachowaniu policentrycznej struktury systemu osadniczego sprzyjającego spójności. 2. Poprawa spójności wewnętrznej i terytorialnej kraju poprzez promowanie integracji funkcjonalnej, tworzenie warunków dla rozprzestrzeniania się czynników rozwoju, wielofunkcyjny rozwój obszarów wiejskich oraz wykorzystywanie potencjału wewnętrznego wszystkich terytoriów. 3. Poprawa dostępności terytorialnej kraju w różnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej. 4. Kształtowanie struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski. 5. Zwiększanie odporności struktury przestrzennej kraju na zagrożenia naturalne i utraty bezpieczeostwa energetycznego oraz kształtowanie struktur przestrzennych wspierających zdolności obronne paostwa. 6. Przywrócenie i utrwalanie ładu przestrzennego. Wdrożenie działao przewidzianych w Programie Rewitalizacji Gminy Mniów wpisuje się w cele:  nr 2 dotyczący wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich oraz wykorzystywania potencjałów w procesie zarządzania rozwojem lokalnym,  nr 3 ponieważ planujemy w ramach procesu rewitalizacji rozwijad infrastrukturę transportową,  nr 6, gdyż Program Rewitalizacji zakłada uporządkowanie i przywrócenie ładu przestrzennego na terenach pogrążonych w kryzysie.

Strona 10 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

8. Krajowa Polityka Miejska 2023 Chod sam dokument koncentruje się na rozwoju miast, można znaleźd w nim wiele inspirujących wskazówek, które zostały także uwzględnione w niniejszym dokumencie. Warto zwrócid uwagę, że Krajowa Polityka Miejska bierze pod uwagę następujące wątki tematyczne:  kształtowanie przestrzeni,  partycypacja publiczna,  transport i mobilnośd miejska,  niskoemisyjnośd i efektywnośd energetyczna,  rewitalizacja,  polityka inwestycyjna,  rozwój gospodarczy,  ochrona środowiska i adaptacja do zmian klimatu,  demografia,  zarządzanie obszarami miejskimi. Program Rewitalizacji jako dokument planistyczny i strategiczny wpisuje się w cel strategiczny Polityki Miejskiej tj. „wzmocnienie zdolności miast i obszarów zurbanizowanych do zrównoważonego rozwoju i tworzenia miejsc pracy oraz poprawa jakości życia mieszkaoców” (s. 12). Jednym z najważniejszych elementów branych pod uwagę w rozwoju wg Krajowej Polityki Miejskiej jest właśnie jakośd życia mieszkaoców. „(…) jest ona pochodną szeregu czynników ją determinujących, w tym także zrównoważonego rozwoju miasta oferującego wysokiej jakości miejsca pracy. Patrząc z tej samej perspektywy na całośd Krajowej Polityki Miejskiej należy stwierdzid, że każde podejmowane działanie, tak z poziomu centralnego, jak i z poziomu poszczególnych szczebli samorządu terytorialnego (a szczególnie władz miejskich) należy rozpatrywad i oceniad przez pryzmat potrzeb człowieka i jakości jego życia” (s. 15). Program Rewitalizacji Gminy Mniów dąży do tworzenia nowych lepszych miejsc pracy, a także niweluje chaos wizualny i wpływa na poprawę estetyki gminy, zwłaszcza terenów rewitalizacji. Wszelkie działania ujęte w Programie mają na celu podniesienie jakości życia mieszkaoców Gminy Mniów, w szczególności osób zamieszkujących obszary rewitalizacji.

9. Narodowy Program Rewitalizacji 2022 (założenia) Jak czytamy w dokumencie (s. 2): „Myślą przewodnią Narodowego Planu Rewitalizacji ma byd zapewnienie mu możliwie powszechnego charakteru tak, aby jak najszersze grono obywateli i podmiotów mogło się utożsamid z ideą naprawy środowiska miejskiego i włączad się lub podejmowad z własnej inicjatywy działania w tym zakresie”. Niniejszy Program Rewitalizacji wpisuje się rozumienie rewitalizacji wskazanej w założeniach do Narodowego Programu Rewitalizacji „nie jedynie jako modernizacji w wymiarze infrastrukturalnym (i to dotychczas często punktowej i nieco przypadkowej), ale jako zespołu działao prowadzonych kompleksowo, wielowymiarowo, skoordynowanych i skoncentrowanych tematycznie i terytorialnie w celu osiągnięcia założonych przemian w obszarach kryzysowych” (s.3). Zapewniamy także udział mieszkaoców gminy Mniów, zwłaszcza obszarów zdegradowanych, w procesie uspołecznienia procesu rewitalizacji (powołano Komitet ds. rewitalizacji).

10. EUROPA 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjanego włączeniu społecznemu Strategia ta jest nową długookresową strategią rozwoju Unii Europejskiej na lata 2010-2020. Strategia „Europa 2020” zastąpiła realizowaną w latach 2000-2010 Strategię Lizbooską i jest próbą odpowiedzi na słabości europejskiej gospodarki, które ujawniły się szczególnie podczas ostatniego kryzysu. Jak czytamy w dokumencie (s. 12):

Strona 11 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

„U podstaw strategii Europa 2020 powinny leżed trzy priorytety: - rozwój inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji; - rozwój zrównoważony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, - bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej; - rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu – wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójnośd gospodarczą, społeczną i terytorialną”. W ramach Programu Rewitalizacji podejmujemy szereg działao wpisujących się w Strategię „EUROPA 2020”, tj. m.in.:  wspieramy kształcenie i uczenie się przez całe życie,  tworzymy społeczeostwo cyfrowe m.in. poprzez rozwój internetu szerokopasmowego oraz doposażenie klasopracowni informatycznych w szkołach na terenie gminy,  inwestycje w energię odnawialną m.in. panele fotowoltaiczne, termomodernizacja budynków użyteczności publicznej i prywatnych,  zwiększenie kwalifikacji zawodowych.

Strona 12 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

2. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych wraz z opisem skali i charakteru potrzeb rewitalizacyjnych

Streszczenie diagnozy

1. Diagnoza wskazuje podział gminy na jednostki struktury wewnętrznej

a) Sposób wyznaczenie jednostek planistycznych służących badaniu zróżnicowania wewnątrzgminnego i uzasadniono metodę podziału W diagnozie podstawową jednostką planistyczną są jednostki pomocnicze gminy tj. sołectwo.

b) Przestrzenne zróżnicowanie diagnozowanych zjawisk W diagnozie dokonano analizy problemów społecznych, gospodarczych, środowiskowych, technicznych i funkcjonalno-przestrzennych występujących na terenie wszystkich sołectw gminy Mniów.

c) Diagnoza dotyczy całej gminy, w tym obszarów niezamieszkałych Diagnozie zostały całe jednostki pomocnicze, w tym terenie niezamieszkałe.

2. Diagnoza gminy zawiera analizę sfery społecznej

a) diagnoza zawiera analizę (ilościową i jakościową) zjawisk społecznych Analizując sferę społeczną wzięto m.in. pod uwagę w szczególności dane dot. bezrobocia, ubóstwa, niskiego poziomu edukacji, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym.

b) diagnoza wykazuje niekorzystny poziom mierników poszczególnych zjawisk Diagnoza pokazuje trendy zachodzące w sferze społecznej np. analizy demograficzne, wzrost/spadek przestępczości, itp.

c) diagnoza identyfikuje czynniki powodujące sytuację kryzysową w sferze społecznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegające analizie Diagnoza porównuje ze sobą poszczególne jednostki pomocnicze gminy i w ten sposób określa skalę potrzeb społecznych.

d) diagnoza definiuje główne problemy w sferze społecznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegających analizie Główne problemy społeczne określono na podstawie danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mniowie (GOPS) w zakresie korzystania z zasiłków. GOPS w Mniowie jest gminną jednostką organizacyjną i budżetową utworzoną do realizacji zadao własnych i zleconych gminy z zakresu pomocy społecznej. W Gminie Mniów w 2015 r. czterema głównymi powodami udzielania pomocy i wsparcia były: ubóstwo, bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba oraz niepełnosprawnośd. W 2014 r. powyższy ranking wyglądał podobnie. Liczbę osób/rodzin oraz przyczyny korzystania z pomocy społecznej w latach 2014-2015 obrazuje poniższa tabela

Tabela 1: Liczba rodzin i osób korzystających z pomocy GOPS w latach 2014-2015 2014 2015 Wyszczególnienie Liczba Liczba Liczba Liczba rodzin osób rodzin osób Bezrobocie 233 729 219 649 Ubóstwo 222 675 221 632

Strona 13 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Niepełnosprawnośd 113 245 120 259 Długotrwała lub ciężka choroba 101 275 111 281 Przemoc 0 0 0 0 Bezradnośd w sprawach 23 96 26 108 opiekuoczo-wychowawczych Trudności po opuszczeniu zakładów 1 1 1 1 karnych Alkoholizm 6 20 5 18 Sytuacja kryzysowa 1 2 4 6 Zdarzenia losowe 5 12 4 6 3. Źródło: dane GOPS w Mniowie 4. Diagnoza zawiera analizę sfery gospodarczej, środowiskowej, funkcjonalno-przestrzennej

a) diagnoza zawiera analizę (ilościową i jakościową) zjawisk gospodarczych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych

Przedstawiono w dalszej części diagnozy analizę ilościową i jakościową w podziale na jednostki pomocnicze i porównano je ze sobą w zakresie stopnia przedsiębiorczości, kondycji lokalnych firm, azbestu pozostającego do utylizacji na terenie poszczególnych sołectw, dostępu do sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, itd.

b) diagnoza identyfikuje czynniki powodujące sytuację kryzysową w sferze gospodarczej, środowiskowej, funkcjonalno-przestrzennej, technicznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegających analizie.

Czynnikami tymi są m.in.:  niewystarczające środki finansowe na realizację zadao samorządowych,  starzenie się społeczeostwa,  mała liczba firm na lokalnym rynku,  niska świadomośd społeczna.

c) diagnoza definiuje główne problemy w sferze gospodarczej, środowiskowej, funkcjonalno- przestrzennej, technicznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegających analizie. Główne problemy na terenie gminy:  wysokie bezrobocie,  ubóstwo,  niepełnosprawnośd,  niska przedsiębiorczośd,  słaba kondycja lokalnych firm,  mała liczba miejsc pracy na lokalnym rynku,  słaba aktywnośd organizacji pozarządowych,  przestarzała kanalizacja lub jej brak,  zły stan dróg lokalnych,  niewystarczający dostęp do wysokiej jakości infrastruktury sportowej, rekreacyjnych, zdrowotnej, edukacyjnej, kulturalnej,

5. Diagnoza pozwala na wskazania delimitacji obszaru zdegradowanego

Strona 14 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Obszary zdegradowane (w naszym przypadku tożsame z obszarami rewitalizacji) wskazują na występowanie na ich terenie problemów w sferze gospodarczej, środowiskowej, funkcjonalno- przestrzennej, technicznej w odniesieniu do jednostek planistycznych podlegających diagnozie.

6. Na podstawie przeprowadzonej diagnozy wyznaczono obszar rewitalizacji  W Programie obszar zdegradowany i zarazem obszar rewitalizacji tworzą: - obszar 1 sołectwo Mniów, - obszar 2 – sołectwo Malmurzyn (miejscowości Malmurzyn, Piaski, )

a) Obszary rewitalizacji nie przekraczają 20% powierzchni gminy i obejmują nie więcej niż 30% jej mieszkaoców. b) W pogłębionej diagnozie przedstawiono uzasadnienie wskazania tych obszarów.

Analiza ilościowa problemów w sferze społecznej Analizując problemy społeczne wzięto pod uwagę przede wszystkim dane z Ośrodka Pomocy Społecznej, Policji, Powiatowego Urzędu Pracy nt. bezrobocia rejestrowanego w poszczególnych sołectwach, USC. Na wstępie warto zaznaczyd, że gmina znajduje się na obszarach strategicznej interwencji – gmin o najgorszym dostępie do usług.

Mapa 1 Obszar realizacji inwestycji

Źródło: Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego http://www.2014-2020.rpo-swietokrzyskie.pl/dowiedz-sie-wiecej-o-programie/zapoznaj-sie-z-prawem-i- dokumentami/dokumenty-regionalne/item/385-mapy-obszarow-strategicznej-interwencji

Strona 15 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Wskaźnik 1: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu bezrobocia w latach 2014-2015 Metodologia: wzięto pod uwagę, że łącznie w ciągu 2 lat 2354 osób skorzystało z zasiłku z powodu bezrobocia (osoby w poszczególnych latach mogły się powtarzad). Licząc średnią dla sołectwa podzielono 2354/22 sołectw co dało w zaokrągleniu 107 osób. W związku z tym 11 sołectw zaznaczonych na czerwono jest powyżej średniej są to: Mniów, Borki, Baranów, Malmurzyn, , Grzymałków, Pępice, , Serbinów, Wólka Kłucka, Zaborowice.

Tabela 2 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu bezrobocia w latach 2014-2015 L.p. Sołectwo 2014 2015 Razem 1 Mniów 172 100 272 2 Borki 100 80 180 Baran w tym 95 27 122 Baran 54 8 62 3 Chyby 41 19 60 Konterwers 0 0 0 4 Cierchy 36 134 170 5 39 21 60 6 Grzymałków 94 59 153 7 Lisie Jamy 5 4 9 Malmurzyn w tym 85 55 140 Malmurzyn 21 15 36 8 Piaski 35 23 58 Stachura 29 17 46 9 Mokry Bór 0 0 0 10 Pałęgi 16 14 30 11 Pępice 69 54 123 12 Pieradła 17 9 26 13 8 5 13 Przełom w tym 36 10 46 Przełom 24 8 32 14 Olszyna 12 1 13 Pielaki 14 1 15 15 Rogowice 116 89 205 16 Serbinów 83 38 121 17 Skoki 34 19 53 Straszów w tym 33 19 52 18 Straszów 20 7 27 Sośnina 13 12 25 19 Węgrzynów 50 36 86 20 Wólka Kłucka 200 140 340 21 Zaborowice 62 54 116 22 0 8 8 Razem 1364 990 2354

Średnia dla sołectwa 107 Źródło: GOPS Mniów

Strona 16 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Wskaźnik 2: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu ubóstwa w latach 2014-2015 Metodologia: wzięto pod uwagę, że łącznie w ciągu 2 lat 1895 osób skorzystało z zasiłku z powodu ubóstwa (osoby w poszczególnych latach mogły się powtarzad). Licząc średnią dla sołectwa podzielono 1895/22 sołectwa co dało zaokrągleniu 86 osób. Sołectwami gdzie zjawisko ubóstwa jest dośd duże są:  Borki – z powodu ubóstwa w ciągu 2 lat skorzystało z pomocy 196 osób  Wólka Kłucka – 195 osób  Rogowice- 194 osoby  Mniów – 189 osób  Baranów 134 osoby  Grzymałków 120 osób  Pępice – 119 osób  Serbinów 95 osób

Tabela 3 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu ubóstwa w latach 2014-2015 L.p. Sołectwo 2014 2015 Razem 1 Mniów 112 77 189 2 Borki 120 76 196 Baran w tym 114 20 134 Baran 73 11 84 3 Chyby 41 9 50 Konterwers 0 0 0 4 Cierchy 11 18 29 5 Gliniany Las 32 14 46 6 Grzymałków 72 48 120 7 Lisie Jamy 10 11 21 Malmurzyn w tym 57 30 87 Malmurzyn 5 1 6 8 Piaski 36 17 53 Stachura 16 12 28 9 Mokry Bór 1 4 5 10 Pałęgi 12 7 19 11 Pępice 80 39 119 12 Pieradła 1 1 2 13 Podchyby 4 6 10 Przełom w tym 24 10 34 Przełom 24 10 34 14 Olszyna 0 0 0 Pielaki 0 0 0 15 Rogowice 104 90 194 16 Serbinów 55 40 95 17 Skoki 30 24 54 Straszów w tym 58 23 81 18 Straszów 45 11 56 Sośnina 13 12 25 19 Węgrzynów 48 36 84

Strona 17 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

20 Wólka Kłucka 182 113 295 21 Zaborowice 42 35 77 22 Zachybie 2 1 3 Razem 1171 724 1895

Średnia dla sołectwa 86 Źródło: GOPS Mniów

Wskaźnik 3: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu niepełnosprawności w latach 2014-2015 W analizowanym okresie spadła liczba osób korzystających z pomocy z powodu niepełnosprawności. Metodologia: wzięto pod uwagę, że łącznie w ciągu 2 lat 790 osób skorzystało z zasiłku z powodu niepełnosprawności (osoby w poszczególnych latach mogły się powtarzad). Licząc średnią dla sołectwa podzielono 790/22 sołectwa co dało w zaokrągleniu 36 osób. Niżej zaznaczono 5 sołectw, które są powyżej średniej. Najwięcej osób pobierających zasiłek z powodu niepełnosprawności zamieszkuje sołectwo Pępice, Mniów, Borki oraz Grzymałków.

Tabela 4 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu niepełnosprawności w latach 2013-2015 L.p. Sołectwo 2014 2015 Razem 1 Mniów 85 52 137 2 Borki 32 23 55 Baran w tym 4 0 4 Baran 3 0 3 3 Chyby 1 0 1 Konterwers 0 0 0 4 Cierchy 2 12 14 5 Gliniany Las 18 7 25 6 Grzymałków 42 33 75 7 Lisie Jamy 5 6 11 Malmurzyn w tym 15 19 34 Malmurzyn 3 2 5 8 Piaski 8 11 19 Stachura 4 6 10 9 Mokry Bór 2 4 6 10 Pałęgi 7 2 9 11 Pępice 123 91 214 12 Pieradła 2 7 9 13 Podchyby 3 3 6 Przełom w tym 1 7 8 Przełom 1 0 1 14 Olszyna 0 4 4 Pielaki 2 3 5 15 Rogowice 9 9 18 16 Serbinów 11 12 23 17 Skoki 19 16 35 Straszów w tym 1 6 7 18 Straszów 1 6 7 Sośnina 0 0 0

Strona 18 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

19 Węgrzynów 10 18 28 20 Wólka Kłucka 12 12 24 21 Zaborowice 25 19 44 22 Zachybie 0 0 0 Razem 430 360 790

Średnia dla sołectwa 36 Źródło: GOPS Mniów

Wskaźnik 4: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu wielodzietności w latach 2014-2015 Metodologia: wzięto pod uwagę, że łącznie w ciągu 2 lat 714 osób skorzystało z zasiłku z powodu wielodzietności (osoby w poszczególnych latach mogły się powtarzad). Licząc średnią dla sołectwa podzielono 714/22 sołectw co dało w zaokrągleniu 32 osoby. Niżej zaznaczone 7 sołectw, które są powyżej średniej.

Tabela 5 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu wielodzietności w latach 2014-2015 L.p. Sołectwo 2014 2015 Razem 1 Mniów 16 12 28 2 Borki 13 15 28 Baran w tym 78 7 85 Baran 59 6 65 3 Chyby 19 1 20 Konterwers 0 0 0 4 Cierchy 0 6 6 5 Gliniany Las 7 6 13 6 Grzymałków 48 29 77 7 Lisie Jamy 0 0 0 Malmurzyn w tym 5 5 10 Malmurzyn 0 0 0 8 Piaski 0 0 0 Stachura 5 5 10 9 Mokry Bór 0 0 0 10 Pałęgi 4 1 5 11 Pępice 73 52 125 12 Pieradła 0 0 0 13 Podchyby 0 0 0 Przełom w tym 0 0 0 Przełom 0 0 0 14 Olszyna 0 0 0 Pielaki 0 0 0 15 Rogowice 13 9 22 16 Serbinów 51 21 72 17 Skoki 14 16 30 Straszów w tym 11 4 15 18 Straszów 11 4 15 Sośnina 0 0 0

Strona 19 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

19 Węgrzynów 29 16 45 20 Wólka Kłucka 76 42 118 21 Zaborowice 20 15 35 22 Zachybie 0 0 0 Razem 458 256 714

Średnia dla sołectwa 32 Źródło: GOPS Mniów

Wskaźnik 5: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu potrzeby ochrony macierzyostwa w latach 2014-2015 Metodologia: wzięto pod uwagę, że łącznie w ciągu 2 lat 446 osób skorzystało z zasiłku z powodu potrzeby ochrony macierzyostwa (osoby w poszczególnych latach mogły się powtarzad). Licząc średnią dla sołectwa podzielono 446/22 sołectw co dało w zaokrągleniu 20 osób.

Tabela 6 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu potrzeby ochrony macierzyostwa w latach 2014-2015 L.p. Sołectwo 2014 2015 Razem 1 Mniów 25 25 50 2 Borki 40 14 54 Baran w tym 25 3 28 Baran 25 3 28 3 Chyby 0 0 0 Konterwers 0 0 0 4 Cierchy 10 13 23 5 Gliniany Las 0 0 0 6 Grzymałków 11 0 11 7 Lisie Jamy 0 0 0 Malmurzyn w tym 23 10 33 Malmurzyn 0 0 0 8 Piaski 23 10 33 Stachura 0 0 0 9 Mokry Bór 0 0 0 10 Pałęgi 2 5 7 11 Pępice 60 44 104 12 Pieradła 0 0 0 13 Podchyby 1 1 2 Przełom w tym 0 4 4 Przełom 0 4 4 14 Olszyna 0 0 0 Pielaki 0 0 0 15 Rogowice 21 25 46 16 Serbinów 19 2 21 17 Skoki 2 5 7 Straszów w tym 17 8 25 18 Straszów 17 8 25

Strona 20 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Sośnina 0 0 0 19 Węgrzynów 1 1 2 20 Wólka Kłucka 19 5 24 21 Zaborowice 4 1 5 22 Zachybie 0 0 0 Razem 280 166 446

Średnia dla sołectwa 20 Źródło: GOPS Mniów

W 10 sołectwach liczba osób korzystających z zasiłków z tytułu potrzeby ochrony macierzyostwa przekroczyła średnią: Mniów, Borki, Baran, Cierchy, Malmurzyn, Pępiece, Rogowiec, Serbinów, Straszów i Wólka Kłucka.

Wskaźnik 6: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w latach 2014-2015 Długotrwała choroba oznacza utrudnienie, ograniczenie lub uniemożliwienie w pełni sprawnego funkcjonowania w środowisku ze względu na stan fizyczny, psychiczny lub umysłowy. Metodologia: wzięto pod uwagę, że łącznie w ciągu 2 lat 788 osoby skorzystało z zasiłku z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby (osoby w poszczególnych latach mogły się powtarzad). Licząc średnią dla sołectwa podzielono 788/22 sołectw co dało w zaokrągleniu 36 osób. Niżej zaznaczono 7 sołectw, które są powyżej średniej.

Tabela 7 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w latach 2014-2015 L.p. Sołectwo 2014 2015 Razem 1 Mniów 0 31 31 2 Borki 41 25 66 Baran w tym 2 3 5 Baran 2 0 2 3 Chyby 0 0 0 Konterwers 0 3 3 4 Cierchy 29 15 44 5 Gliniany Las 1 1 2 6 Grzymałków 17 16 33 7 Lisie Jamy 6 2 8 Malmurzyn w tym 37 31 68 Malmurzyn 14 6 20 8 Piaski 13 17 30 Stachura 10 8 18 9 Mokry Bór 0 0 0 10 Pałęgi 26 10 36 11 Pępice 63 39 102 12 Pieradła 0 11 11 13 Podchyby 0 0 0 Przełom w tym 1 8 9 14 Przełom 1 2 3

Strona 21 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Olszyna 0 4 4 Pielaki 2 2 4 15 Rogowice 31 37 68 16 Serbinów 10 13 23 17 Skoki 29 31 60 Straszów w tym 11 1 12 18 Straszów 11 1 12 Sośnina 0 0 0 19 Węgrzynów 12 12 24 20 Wólka Kłucka 61 39 100 21 Zaborowice 23 24 47 22 Zachybie 0 0 0 Razem 433 355 788

Średnia dla sołectwa 36 Źródło: GOPS Mniów

Wskaźnik 7: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu bezradnośd w sprawach opiekuoczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego latach 2014-2015 Środowisko rodzinne jest pierwszym środowiskiem wychowawczym w życiu dziecka, w którym uczą się nawiązywad kontakty z innymi ludźmi i zdobywa pierwsze doświadczenia z dziedziny współżycia społecznego. Na środowisko rodzinne składają się: struktura rodziny, atmosfera wychowawcza w domu, warunki materialne i zdrowotne, stopieo wykształcenia rodziców i ogólna struktura środowiska. W rodzinach zaburzonych rodzicom brakuje umiejętności tworzenia właściwego klimatu życia rodzinnego, rozładowywania napięd powstałych poza domem, właściwych wzorców komunikacji i dawania rodzinie poczucia bezpieczeostwa, obdarzania dzieci uwagą. Rodziny te często żyją w takich społecznościach, które nie chcą ingerowad w życie innych lub nie potrafią pomóc, gdyż same nie posiadają właściwych wzorców. W wielu sytuacjach dzieci pochodzące z tych rodzin pozostawi one są “same sobie” większośd wolnego czasu spędzają wśród rówieśników na podwórku, częściej pojawiają się u nich problemy szkolne. Dzieci odrzucone przez środowisko rodzinne szukają akceptacji wśród rówieśników, łączą się w grupy subkulturowe, zaczynają wagarowad, uciekad z domu i popadad w konflikt z prawem. Problemy opiekuoczo - wychowawcze, przemoc w rodzinie, konflikty międzypokoleniowe wielokrotnie są przyczyną umieszczania dzieci i młodzieży w placówkach opiekuoczo - wychowawczych lub resocjalizacyjnych, a dla dorosłych ofiar rodzinnej przemocy są powodem szukania schronienia i porad w placówkach i organizacjach pomocowych. W 2015 roku z powodu bezradności w sprawach opiekuoczo - wychowawczych ze świadczeo pomocy społecznej w gminie skorzystały 102 osoby. Liczba ta w ostatnich latach zmalała. Metodologia: wzięto pod uwagę, że łącznie w ciągu 2 lat 265 osoby skorzystało z zasiłku z powodu bezradnośd w sprawach opiekuoczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego (osoby w poszczególnych latach mogły się powtarzad). Licząc średnią dla sołectwa podzielono 265 /22 sołectw co dało w zaokrągleniu 12 osób. Niżej kolorem czerwonym zaznaczono 8 sołectw, które są powyżej średniej.

Tabela 8: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu bezradnośd w sprawach opiekuoczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego latach 2014-2015 L.p. Sołectwo 2014 2015 Razem 1 Mniów 6 8 14 2 Borki 14 7 21 3 Baran w tym 0 1 1

Strona 22 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Baran 0 0 0 Chyby 0 0 0 Konterwers 0 1 1 4 Cierchy 2 0 2 5 Gliniany Las 9 6 15 6 Grzymałków 30 20 50 7 Lisie Jamy 1 3 4 Malmurzyn w tym 25 7 32 Malmurzyn 3 0 3 8 Piaski 22 3 25 Stachura 0 4 4 9 Mokry Bór 0 0 0 10 Pałęgi 38 7 45 11 Pępice 5 2 7 12 Pieradła 9 2 11 13 Podchyby 0 1 1 Przełom w tym 0 1 1 Przełom 0 0 0 14 Olszyna 0 0 0 Pielaki 5 1 6 15 Rogowice 0 0 0 16 Serbinów 1 6 7 17 Skoki 9 12 21 Straszów w tym 2 0 2 18 Straszów 2 0 2 Sośnina 0 0 0 19 Węgrzynów 7 19 26 20 Wólka Kłucka 0 0 0 21 Zaborowice 0 0 0 22 Zachybie 0 0 0 Razem 163 102 265

Średnia dla sołectwa 12 Źródło: GOPS Mniów

Analiza demograficzna Gminy Mniów i poszczególnych sołectw Gminę Mniów na koniec 2015r. zamieszkiwało 9496 osób. W ciągu ostatnich 3 lat w gminie zwiększa się liczba mieszkaoców o 44 osoby.

Tabela 9: Struktura ludności na terenie Gminy Mniów w latach 2013-2015 Stan na koniec Stan na koniec Stan na koniec Struktura ludności roku 2013 roku 2014 roku 2015 Stan ludności ogółem, w 9452 9458 9496 Kobiety 4850 4882 4885 Mężczyźni 4602 4576 4611 Urodzenia żywe ogółem 113 96 98

Strona 23 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zgony ogółem 99 73 92 Przyrost naturalny 14 23 6 Źródło: Ewidencja ludności, Urząd Gminy Mniów

Wskaźnik obciążenia demograficznego. Analiza wskaźnika obciążenia demograficznego, tj. liczby ludności w wieku poprodukcyjnym (powyżej 59/64 roku życia) na 100 osób w wieku produkcyjnym, potwierdza tendencję stałego wzrostu ludności w wieku emerytalnym. Poniżej przedstawiono tabelę obrazującą zmiany wskaźnika obciążenia demograficznego na przestrzeni czterech ostatnich lat.

Tabela 10: Zmiany wskaźnika obciążenia demograficznego w latach 2011-2014 GMINA MNIÓW 2012 2013 2014 2015 Ludnośd w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w 55,5 55,4 55,6 54,9 wieku produkcyjnym Ludnośd w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w 64,5 68,4 72,0 75,4 wieku przedprodukcyjnym Ludnośd w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w 21,8 22,5 23,3 23,6 wieku produkcyjnym Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Głównego Urzędu Statystycznego maj 2016r.

Na koniec 2015r. w Gminie Mniów wskaźnik obciążenia demograficznego osiągnął wartośd 23,6 i był dużo niższy w porównaniu ze wskaźnikiem dla województwa, który wynosił 33,10; oraz dla Polski – 31,4. Świadczy to o tym, że społeczeostwo gminy jest stosunkowo młode i wolniej się starzeje.

Wskaźnik 8: Liczba sołectw, w których nastąpił spadek liczby mieszkaoców Metodologia: wzięto pod uwagę liczbę mieszkaoców na koniec 2013 i 2015 i porównano je ze sobą. Poniżej zostały zaznaczone te sołectwa, w których odnotowano największy spadek liczby mieszkaoców.

Tabela 11: Liczba sołectw, w których nastąpił największy spadek liczby ludności Liczba Liczba Sołectwo mieszkaoców mieszkaoców wzrost/spadek 2013r. 2015r. Mniów 1966 1956 -10 Borki 596 589 -7 Baran 260 280 20 Baran 91 98 7 Chyby 127 133 6 Konterwers 42 49 7 Cierchy 348 354 6 Gliniany Las 135 139 4 Grzymałków 543 551 8 Lisie Jamy 92 97 5 Malmurzyn w tym 535 541 6 Malmurzyn 174 179 5 Piaski 141 142 1 Stachura 220 220 0

Strona 24 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Mokry Bór 70 73 3 Pałęgi 244 248 4 Pępice 567 567 0 Pieradła 349 343 -6 Podchyby 77 76 -1 Przełom 338 332 -6 Przełom 183 180 -3 Olszyna 40 39 -1 Pielaki 115 113 -2 Rogowice 287 266 -21 Serbinów 374 385 11 Skoki 376 383 7 Straszów w tym 326 335 9 Straszów 288 294 6 Sośnina 38 41 3 Węgrzynów 590 599 9 Wólka Kłucka 570 577 7 Zaborowice 724 722 -2 Zachybie 85 81 -4 Źródło: Ewidencja ludności, Urząd Gminy Mniów

Wskaźnik 9 Liczba dokonanych przestępstw i wykroczeo w poszczególnych na terenie gminy w latach 2013-2015 Poczucie bezpieczeostwa – lub jego brak – przesądza o jakości życia i rozwoju społeczeostwa. Dlatego ochrona bezpieczeostwa i porządku publicznego należą do zasadniczych zadao instytucji paostwa i samorządu oraz są elementem strategii rozwiazywania problemów społecznych. Bezpieczeostwu publicznemu zagraża przestępczośd, mimo tego, że stanowi margines życia społecznego poprzez swą intensywnośd i częstotliwośd może mied wpływ na formowanie się postaw i zachowao ludności oraz odciskad ślad w jej funkcjonowaniu. Zgodnie z danymi przedstawionymi przez Powiatową Komendę Policji w Kielcach w analizowanym okresie 2013-2015 liczba popełnionych przestępstw w roku 2015 w stosunku do roku 2013. W 2015r. najwięcej odnotowano przypadków kradzieży mienia.

Tabela 12 Przestępstwa/wykroczenia odnotowane na terenie gminy Mniów w latach 2013-2015 Kategoria przestępstwa/wykroczenia 2013 2014 2015 Ustawa o narkomanii 173 82 49 Fałszerstwa gospodarcze 1 - - Fałszerstwa kryminalne 1 3 - Kradzież z włamaniem 31 13 5 Paserstwo 1 2 - Nierzeźwo kierujący 43 10 4 Razem kradzież cudzej rzeczy 33 7 6 Razem oszustwa 5 3 8 Razem rozbójnicze 5 1 1 Razem rozbój 4 - - Ustawa o narkomanii 5 1 2 Uszkodzenie rzeczy 7 2 2 Bójka, pobicie 2 2 -

Strona 25 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Przeciwko środowisku 2 - - Znieważenie funkcjonariusza - 3 - publicznego Znęcanie się nad rodziną 2 3 2 Uszczerbek na zdrowiu - 2 2 Niealimentacja 3 7 5 Naruszenie zakazu sądowego 15 11 5 Wypadek drogowy 6 16 12 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Komisariatu Policji w Kielcach

Wskaźnik 10 Analiza kapitału społecznego Kapitał społeczny zwykle oceniany jest następujących kategoriach: aktywnośd obywatelska, mierzona między innymi udziałem w wyborach i zaangażowaniem w działalnośd organizacji społecznych, zaradnośd mieszkaoców, połączona z chęcią współpracy i pomagania innym (np. pomoc sąsiedzka), wzajemny poziom zaufania i bezpieczeostwa mieszkaoców (również socjalnego), religijnośd oraz niski poziom występowania patologii społecznych. Analizując kapitał społeczny wzięto pod uwagę m.in.:  organizacje pozarządowe (stowarzyszenia, fundacje) działające w poszczególnych sołectwach.

Organizacje pozarządowe stanowiące trzeci, obok publicznego i prywatnego, sektor społeczeostwa są znaczącą częścią każdego efektywnie i demokratycznie funkcjonującego paostwa. Dostarczają usług obywatelom, nierzadko wypełniając lukę, której nie zapełnia sektor publiczny i rynkowy. Realizują zadania, które wynikają z polityki paostwa lub te, których mimo istniejącego zapotrzebowania, nie realizują ani podmioty publiczne ani prywatne zorientowane na zysk. Na terenie Gminy Mniów działaj 11 organizacji pozarządowych. Rada Gminy co roku przyjmuje program współpracy Gminy Mniów z organizacjami pozarządowymi oraz innymi podmiotami prowadzącymi działalnośd pożytku publicznego. W wśród organizacji mogących prowadzid działalnośd pożytku publicznego i animujących życie Gminy Mniów należy wymienid

Tabela 13 Wykaz organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy Mniów z siedzibą na terenie Gminy Mniów Lp. Nazwa organizacji pozarządowej Adres 1. Stowarzyszenie Rozwoju Kultury i Sportu Victoria Mniów ul. Kolonia 98, 26-080 Mniów 2. Stowarzyszenie "Koło Gospodyo Wiejskich Żurawinki", Borki 82, 26-080 Mniów Borki 3. Stowarzyszenie "Wszyscy Razem", Zaborowice Zaborowice 83, 26-080 Mniów 4. Stowarzyszenie Olimp Serbinów Serbinów 58, 26-080 Mniów 5. Stowarzyszenie "RAZEM DLA WSI I SZKOŁY", Rogowice Rogowice 123, 26-080 Mniów 6. Koło Łowieckie „Cietrzew”, Mniów ul. Kolonia 42, 26-080 Mniów 7. Świętokrzyski Związek Pszczelarzy – Sekcja Pszczelarska Mniów 8. Stowarzyszenie artystów i twórców ludowych Dorzecza ul. Gajowa 144, 26-080 Mniów Bobrzy 9. 45 Drużyna Wielopoziomowa „Przeczesywacze Bagien” ul. Ekologiczna 26, 26-080 Mniów im. Szarych Szeregów z Mniowa Źródło: Dane Urzędu Gminy w Mniowie

Strona 26 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Tabela 14 Wykaz organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy Mniów z siedzibą poza terenem Gminy Mniów 1. Caritas Diecezji Kieleckiej Jana Pawła II 3 2. Stowarzyszenie „Nadzieja Rodzinie” ul. Karczówkowska 36 25–711 Kielce Źródło: Dane Urzędu Gminy w Mniowie Analiza ilościowa problemów w sferze środowiskowej Analizując aspekty środowiskowe wzięto pod uwagę w szczególności negatywne zjawiska dotyczące obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska (zwłaszcza obszary chronione).

Wskaźnik 1: Liczba sołectw, w których liczba kilogramów azbestu pozostająca do utylizacji jest większa niż średnia dla sołectwa Metodologia: wzięto pod uwagę, że łącznie do utylizacji pozostało jeszcze na terenie całej gminy 4 943 532 kg azbestu. Licząc średnią dla sołectwa podzielono 4 943 532/22 sołectw co dało w zaokrągleniu średnio 224706 kg azbestu/sołectwo. Powyżej średniej jest 7 sołectw zaznaczonych w poniższej tabeli kolorem czerwonym.

Tabela 15: Inwentaryzacja azbestu na terenie Gminy Mniów w podziale na sołectwa Pozostało do unieszkodliwienia [kg] L.p. Sołectwo osoby osoby Razem fizyczne prywatne % 1 Mniów 649 814 647 834 1 980 13,14% 2 Borki 354 255 354 090 165 7,17% Baran w tym 187 220 186 945 275 Baran 187 220 186 945 275 3 3,79% Chyby 0 0 0 Konterwers 0 0 0 4 Cierchy 204 380 204 380 0 4,13% 5 Gliniany Las 53 900 53 900 0 1,09% 6 Grzymałków 214 940 210 980 3 960 4,35% 7 Lisie Jamy 44 517 44 517 0 0,90% Malmurzyn w tym 306 075 306 075 0 Malmurzyn 118 415 118 415 0 8 6,19% Piaski 58 025 58 025 0 Stachura 129 635 129 635 0 9 Mokry Bór 33 440 33 440 0 0,68% 10 Pałęgi 179 355 179 300 55 3,63% 11 Pępice 313 170 301 510 11 660 6,33% 12 Pieradła 148 555 148 555 0 3,01% 13 Podchyby 129 085 33 715 95 370 2,61% Przełom w tym 203 115 203 115 0 Przełom 133 870 133 870 0 14 4,11% Olszyna 0 0 0 Pielaki 69 245 69 245 0 15 Rogowice 150 645 150 645 0 3,05%

Strona 27 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

16 Serbinów 157 795 157 355 440 3,19% 17 Skoki 321 255 292 930 28 325 6,50% Straszów w tym 195 800 195 800 0 18 Straszów 195 800 195 800 0 3,96% Sośnina 0 0 0 19 Węgrzynów 327 063 325 908 1 155 6,62% 20 Wólka Kłucka 251 185 251 075 110 5,08% 21 Zaborowice 432 003 432 003 0 8,74% 22 Zachybie 85 965 85 965 0 1,74% Źródło: Urząd Gminy Mniów

Mapa nr 2 Obszary gminy na których występuje azbest Źródło: http://esip.bazaazbestowa.gov.pl/geoserwis.html

Wskaźnik 2 emisja substancji szkodliwych do powietrza3

Najwyższą emisją CO2 cechuje się transport - 48,84% całej emisji. Niewiele niższą wartośd blisko 47% całej emisji przyjmuje sektor mieszkalny. Dużo niższe wartości przyjmują pozostałe sektory, od 1,87% do 0,93%. Łączna emisja dwutlenku węgla z terenu gminy Mniów wynosi 39452,87 Mg/rok, pyłu PM10 129,5299 Mg/rok a benzo(a)pirenu 60,4190kg/rok. Największą ilością wytwarzanej energii finalnej na terenie gminy Mniów odznacza się sektor transportowy. Przedstawione wartości zawierają całośd konsumowanej energii łącznie z tą zawartą w zużytym prądzie elektrycznym. Dla gminy Mniów w 2014 roku ilośd zużytej energii finalnej wynosiła 540643,26 GJ, co odpowiada 150178,68 MWh.

3 Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Mniów na lata 2016-2022

Strona 28 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Tabela 16 Dane zbiorcze z poszczególnych sektorów

Źródło: Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Mniów na lata 2016-2022

Wskaźnik 3 Liczba sołectw na terenie, których występują obszary chronione oraz Obszary Natura 2000 Na terenie gminy Mniów występują następujące formy ochrony przyrody:  dwa obszary włączone w sied ekologiczną NATURA 2000: Dolina Krasnej (PLH 26001) zatwierdzona przez Komisję Europejską, jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty decyzją z dnia 13.11.2007 r.. Teren ten w znacznej części pokryty jest lasami, wśród których przeważają bory sosnowe. Znaczne powierzchnie w dolinie zajmują kompleksy wilgotnych łąk i torfowisk. Jest to w regionie najlepiej zachowana bagienna dolina rzeki. Występują tu dobrze wykształcone i zachowane olsy oraz inne wilgotne siedliska, zwłaszcza o charakterze bagiennym: łęgi, bory bagienne, torfowiska, turzycowiska i łąki trzęślicowe.

Lasy Suchedniowskie (PLH 260010) zatwierdzone przez Komisję Europejską, jako obszar mający znaczenie dla Wspólnoty decyzją z dnia 12.12.2008 r.. Teren ten porośnięty jest lasami mieszanymi i borami. W obniżeniach terenu zachowały się torfowiska i wilgotne łąki. Jest to główna ostoja modrzewia polskiego i jodły. Granica obszaru pokrywa się z Suchedniowsko – Oblęgorskim Parkiem Krajobrazowym.  dwa obszary chronionego krajobrazu: Konecko – Łopuszniaoski Obszar Chronionego Krajobrazu (K-ŁOChK) i Suchedniowsko – Oblęgorski obszar Chronionego Krajobrazu (S-OOChK).

Konecko – Łopuszniaoski Obszar Chronionego Krajobrazu został utworzony rozporządzeniem Wojewody Świętokrzyskiego nr 89/2005 z dnia 14 lipca 2005 r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Święt. Nr 150, poz. 1950 z późn. zm.). Prawie 50 % tego obszaru zajmują duże kompleksy o charakterze naturalnym z wielogatunkowymi drzewostanami, z przewagą jodły i sosny, z domieszką dębu, świerka, buku i grabu. W północno – wschodniej i północnej części obszaru występują siedliska borowe.

Suchedniowsko-Oblęgorski Obszar Chronionego Krajobrazu stanowi otulinę Suchedniowsko- Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego, obejmując tereny rolnicze gęsto zaludnione oraz obszary leśne. Na terenie Obszaru znajduje się rezerwat geologiczno-archeologiczny "Kręgi Kamienne". Jest

Strona 29 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 on cennym stanowiskiem archeologicznym. Ochroną objęto także pojedyncze obiekty przyrody żywej i nieożywionej-20 pomników przyrody, 3 użytki ekologiczne, 1 stanowisko dokumentacyjne i 1 zespół przyrodniczo-krajobrazowy. Na terenie Obszaru znajdują się liczne zabytki kultury materialnej- sakralnej i świeckiej. Unikalne w skali ogólnokrajowej znaczenie naukowe, kulturowe i krajoznawcze mają obiekty dawnego przemysłu i techniki Staropolskiego Okręgu Przemysłowego.  4 pomniki przyrody  dwa użytki ekologiczne  rezerwat Krasna Góra którego celem jest zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych naturalnego odcinka rzeki Krasna i fragmentu jej doliny z występującymi cennymi zbiorowiskami roślinnymi oraz chronionymi i rzadkimi gatunkami zwierząt, głównie ptaków  Suchedniowsko-Oblęgorski Park Krajobrazowy. Suchedniowsko – Oblęgorski Park Krajobrazowy (S-OPK) położony jest na zachód od drogi nr 7. Park ten obejmuje ochroną unikatowe zasoby przyrodnicze rejonu świętokrzyskiego oraz liczne obiekty Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. W części zachodniej parku rozciąga się Pasmo Oblęgorskie z najwyższym wzniesieniem Górą Sieniewską (444 m n.p.m.). Częśd wschodnią stanowi zwarty kompleks naturalnych lasów mieszanych Puszczy Świętokrzyskiej. Suchedniowską częśd parku w 93,2 % zajmują lasy, a w 3,2 % grunty orne. W oblęgorskiej części 59,7 % powierzchni stanowią lasy, a grunty orne 29,9 %. Występują tu prawie wszystkie gatunki drzew i krzewów Niżu Polskiego. Drzewostany są przeważnie mieszane z sosną i jodłą. Do szczególnych celów ochrony Parku należy: 1) zachowanie cennych biocenoz z chronionymi i rzadkimi gatunkami flory i fauny; 2) racjonalne wykorzystanie zasobów złóż kopalin; 3) zachowanie naturalnych fragmentów ekosystemów wodnych (rozlewisk i starorzeczy); 4) zachowanie populacji roślin, zwierząt i grzybów objętych ochroną gatunkową; 5) zachowanie siedlisk zagrożonych wyginięciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, w tym w szczególności torfowisk; 6) zachowanie różnorodności geologicznej, w tym obszarów występowania rzeźby lessowej; 7) zachowanie układów i obiektów zabytkowych, w tym pozostałości Staropolskiego Okręgu Przemysłowego, a także licznych miejsc pamięci narodowej; 8) preferowanie zabudowy nawiązującej do regionalnej tradycji i otaczającego krajobrazu; 9) zachowanie wartości historycznych, kulturowych i etnograficznych; 10)zachowanie istniejących punktów i ciągów widokowych; 11)ograniczanie negatywnego wpływu działalności gospodarczej na krajobraz  stanowisko dokumentacyjne odsłonięcie geologiczne - nieczynny kamieniołom średnioziarnistych piaskowców

Metodologia: z uwagi na cenne zasoby przyrodnicze znajdujące się na obszarach chronionych uznano, że warto zwrócid uwagę na sołectwa przez które przebiegają tego typu obszary - wykazując je jako te, które należy chronid przed szczególną ingerencją człowieka zgodnie z wszelkiego rodzaju zakazami, o których mówią przepisy prawa. W związku z tym na obszarach chronionych znajdują się wszystkie sołectwa (zob. poniższą mapę).

Strona 30 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Mapa nr 3 Obszary chronione na terenie Gminy Mniów

Źródło: http://geoserwis.gdos.gov.pl/mapy/

Legenda:  Użytki ekologiczne  Rezerwaty  Parki Krajobrazowe  Parki Narodowe  Obszar Chronionego Krajobrazu  Zespoły Przyrodniczo Krajobrazowe  Natura 2000 – obszary ptasie  Natura 200 Obszary siedliskowe  Stanowiska dokumentując Pomnik przyrody

Wskaźnik 3 Liczba sołectw na terenie, których występują pomniki przyrody Poniższa tabela zawiera informacje na temat pomników przyrody występujących na terenie Gminy Mniów Tabela 17: Pomniki przyrody Numer Nazwa pomnika Data Nr w rej. Opis pomnika Miejscowośd przyrody utworzenia działki RDOŚ dęby 1993-12-30, trzy dęby o średnicy pni na Wólka 315 396 szypułkowe, szt. 1994-02-17 wysokości 1.30 m od ziemi - Kłucka

Strona 31 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

3 1,17m, 1,18m i 1,21m, wysokości ok. 30m 722 dąb szypułkowy 2000-05-25 w wieku ok. 250 lat Grzymałków 230/1 Głaz narzutowy o owalnym kształcie mający wymiary: obwód - 3,60 m, długośd - 1,30 m, szerokośd - 1,10 m, 201 głaz narzutowy 1987-10-02 wysokośd - 0,90 m. Głaz jest Mniów lut-97 silnie zwietrzały na powierzchni, zbudowany z czerwonego granitu gruboziarnistego Wgłębiony łomik piaskowców o wymiarach: długośd ok.. 15 m, szerokośd ok.. 8 m, głębokośd ok.. 2-3 m. Odsłaniają się tutaj piaskowce przeławicone mułowcami i odsłonięcie 199 1987-10-02 iłowcami jury dolnej - liasu tzw. Gliniany Las 781 geologiczne Serii ostrowieckiej. W osadach liczne skamieniałości śladowe: ślady mieszkania i żerowania zwierząt dennych, ślady przepływania i przesuwania się ryb po dnie. Źródło: http://kielce.rdos.gov.pl/formy-ochrony-przyrody

Tabela 18: Podsumowanie problemów w sferze środowiskowej

1 Liczba sołectw, w których liczba 3 Liczba 2 Liczba sołectw kilogramów sołectw na na terenie, których azbestu terenie, L.p. Sołectwo/wskaźnik występują obszary pozostająca do których Razem chronione oraz utylizacji jest występują obszary Natura większa niż pomniki 2000 średnia dla przyrody sołectwa 1 Mniów 1 1 1 3 2 Borki 1 1 2 3 Baran 1 1 4 Cierchy 1 1 5 Gliniany Las 1 1 2 6 Grzymałków 1 1 2 7 Lisie Jamy 1 1 8 Malmurzyn 1 1 2 9 Mokry Bór 1 1 10 Pałęgi 1 1

Strona 32 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

11 Pępice 1 1 2 12 Pieradła 1 1 13 Podchyby 1 1 14 Przełom 1 1 15 Rogowice 1 1 16 Serbinów 1 1 17 Skoki 1 1 2 18 Straszów 1 1 19 Węgrzynów 1 1 2 20 Wólka Kłucka 1 1 2 21 Zaborowice 1 1 2 22 Zachybie 1 1 Źródło: opracowanie własne

Analiza ilościowa problemów w sferze gospodarczej Analizując sferę gospodarczą wzięto pod uwagę negatywne zjawiska dotyczące niskiego stopnia przedsiębiorczości.

Wskaźnik 1: Liczba sołectw, w których liczba zarejestrowanych firm w Centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEiDG) jest poniżej średniej dla sołectwa Metodologia: wzięto pod uwagę, że łączna liczba firm zarejestrowana w CEiDG wynosiła 356. Licząc średnią dla sołectwa podzielono 356/22 sołectw co dało w zaokrągleniu średnio 16 firm/sołectwo. Z analizy wynika, że poniżej średniej jest 13 sołectw.

Tabela 19: Liczba sołectw, w których liczba zarejestrowanych firm w Centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEiDG) jest poniżej średniej dla sołectwa Liczba działalności Sołectwo gospodarczych 31.05.2016 Mniów 112 Borki 25 Baran w tym 8 Baran 4 Chyby 4 Konterwers - Cierchy 4 Gliniany Las - Grzymałków 26 Lisie Jamy 6 Malmurzyn w tym 13 Malmurzyn 8 Piaski 4 Stachura 1 Mokry Bór 3 Pałęgi - Pępice 27

Strona 33 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Pieradła 11 Podchyby 3 Przełom w tym 17 Przełom 10 Olszyna 2 Pielaki 5 Rogowice 7 Serbinów 12 Skoki 18 Straszów w tym 7 Straszów 7 Sośnina - Węgrzynów 21 Wólka Kłucka 1 Zaborowice 33 Zachybie 2 Razem 356 Średnia dla sołectwa 16 Źródło: Centralna ewidencja i informacja o działalności gospodarczej (CEiDG)

Wskaźnik 2: Liczba nowo powstałych podmiotów w latach 2013-2015 w sołectwach gminy Mniów Potencjał przedsiębiorczości to nie tylko potencjał istniejących podmiotów gospodarczych, ale też potencjał postawy przedsiębiorczej wśród mieszkaoców, a więc gotowośd do podejmowania aktywności z własnej inicjatywy. Potencjał istniejących przedsiębiorstw jest pośrednim wskaźnikiem obrazującym lokalne szanse na znalezienie zatrudnienia. Natomiast od potencjału postawy przedsiębiorczej zależy gotowośd do podejmowania ryzyka: przekwalifikowywania się, poszukiwania lepszej pracy oraz podejmowania własnej działalności gospodarczej. Najwięcej nowo rejestrowanych podmiotów odnotowuje sołectwo Mniów, Pępice, Borki, Zaborowice. Najmniej podmiotów w ciągu ostatnich trzech lat powstało w sołectwach Pielaki oraz Cierchy.

Tabela 20 Nowo zarejestrowane w rejestrze REGON podmioty gospodarki narodowej ogółem Wyszczególnienie Średnia 2013 2014 2015 Baran 0 2 0 0,7 Borki 5 3 6 4,7 Chyby 3 2 1 2,0 Cierchy 1 0 0 0,3 Grzymałków 0 6 3 3,0 Malmurzyn 3 1 1 1,7 Mniów 21 17 19 19,0 Mokry Bór 1 1 1 1,0 Pałęgi 1 1 0 0,7 Pępice 2 10 3 5,0 Pielaki 1 0 0 0,3 Pieradła 3 4 0 2,3

Strona 34 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Podchyby 0 0 2 0,7 Przełom 3 2 6 3,7 Rogowice 1 1 2 1,3 Serbinów 2 3 3 2,7 Skoki 0 4 1 1,7 Straszów 0 1 3 1,3 Węgrzynów 4 6 3 4,3 Wólka Kłucka 5 4 2 3,7 Zaborowice 4 7 3 4,7 Źródło: Główny Urząd Statystyczny BDL.

Analiza ilościowa problemów w sferze przestrzenno-funkcjonalnej Analizując sferę przestrzenno-funkcjonalną wzięto pod uwagę negatywne zjawiska dotyczące niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązao urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych.

Wskaźnik 1 Liczba sołectw, w których brak jest lub jest tylko częściowo wykonana kanalizacja lub przydomowe oczyszczalnie ścieków Metodologia: wzięto pod uwagę czy problem dot. gospodarki ściekowej został rozwiązany. Nie analizuje się gospodarki wodnej, gdyż Gmina w 99 % zwodociągowana.

Tabela 21: Wskaźniki zwodociągowania Gminy Mniów Jednostka Stan na dzieo 31- L.p. Wyszczególnienie miary 12-2015 1. Wskaźnik zwodociągowania gminy % 99 2. Długośd sieci wodociągowej rozdzielczej km 135,6 Podłączenia wodociągowe prowadzące 2502 (mieszkalne 3. szt. do budynków mieszkalnych 2433) Zużycie wody z wodociągów w 4. m3/mieszk./rok 210 700 gospodarstwach domowych Źródło: Urząd Gminy Mniów

Kanalizacja sanitarna na terenie Gminy Długośd sieci kanalizacji sanitarnej na terenie Gminy wynosi 56,7 km, co daje zaledwie 36% skanalizowania gminy. Skanalizowane są następujące sołectwa Mniów, Borki, Grzymałków, Pieradła, Pielaki, Węgrzynów, Zaborowice. Pozostałe sołectwa nie posiadają kanalizacji sanitarnej.

Tabela 22: Wskaźniki skanalizowania Gminy Mniów Stan na dzieo 31- L.p. Wyszczególnienie Jednostka miary 12-2015 1. Wskaźnik skanalizowania gminy % 36 2. Długośd sieci kanalizacji sanitarnej km 56,7 Podłączenia kanalizacyjne prowadzące do 932 (mieszkania 3. szt. budynków mieszkalnych 899) Ilośd zbiorników bezodpływowych na 4. szt. ścieki

Strona 35 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

5. Ścieki odprowadzane do kanalizacji m3 /mieszk./rok 80500 Źródło: Urząd Gminy Mniów

Tabela 23: Analiza sołectw pod kątem posiadanej infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej WODOCIĄG KANALIZACJA Sołectwo TAK (X) TAK (X) Mniów X X Baran X Borki X X Chyby X Konterwers X Cierchy X Gliniany Las X Grzymałków X X Lisie Jamy X Malmurzyn X Piaski X Stachura X Mokry Bór X Pałęgi X Pępice X Pieradła X X Przełom X Olszyna X Pielaki X X Rogowice X Serbinów X Skoki X Straszów X Sośnina X Węgrzynów X X Wólka Kłucka X Zaborowice X X Zachybie X Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy

Wskaźnik 2 Stan infrastruktury drogowej4 Układ drogowy Mniowa oparty jest głównie na drodze krajowej nr 74. Główny element układu - droga krajowa nr 74 przebiegająca przez środek miejscowości Mniów i skupiająca wzdłuż swojego przebiegu znaczną częśd zabudowy, powoduje zagrożenie i uciążliwośd dla ruchu pieszego. Droga jest w dobrym stanie technicznym, ale nie ma odpowiednich do swej klasy technicznej parametrów. Jako droga klasy technicznej G, posiada liczne włączenia do ruchu, co dla tej klasy drogi jest niedopuszczalne, jest również powodem ograniczenia rozwoju miejscowości Mniów. Aby uniknąd częstych włączeo do drogi klasy G, należy wybudowad obwodnicę miejscowości, która wyprowadzi

4 Strategia Rozwoju Gminy Mniów na lata 2014-2024

Strona 36 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

wzmożony ruch samochodów ciężarowych (tirów) poza tereny zabudowane i możliwośd rozwoju Mniowa. Wybrane drogi powiatowe służące powiązaniom zewnętrznym powinny byd dostosowane do swojej klasy technicznej (L). Można stwierdzid, że tylko jedna droga powiatowa realizuje funkcje dla tej kategorii dróg. Drogi gminne w przeważającej części posiadają słabe nawierzchnie, zbyt wąskie jezdnie, braki w poboczach, odwodnieniu. Gęstośd dróg jest na ogół wystarczająca. Poprawa stanu technicznego na niektórych drogach powiatowych i gminnych usprawni przemieszczanie się wewnątrz gminy i zwiększenie prędkości komunikacyjnej.

Tabela 24 Sied dróg powiatowych oraz droga krajowa na terenie gminy Mniów. Numer drogi Nazwa drogi Kilometraż Długośd w mb. Droga krajowa 74 Sulejów – Kielce 56+700 – 63+800 7.100 Drogi powiatowe 0450 T Stąporków – Hucisko – Krasna – Serbinów – Mniów 10+700 – 27+140 16.440 – Węgrzynów – Borki – Grzymałków – Kuźniaki – Ruda Strawczyoska 0463 T Piaski Król. - Pieradła – Pielaki 1+200 – 4+123 2.923 0466 T Chyby – Kontrewers – Adamek 0+000 – 2+927 2.927 0467 T Salata – Zaborowice – Serbinów – Rogowice – 0+000 – 11+480 11.480 Długojów – Umer 0468 T Zaborowice – Mniów 0+000 – 2+877 2.877 0469 T dr. kraj. Nr 74 – Dmiosk Kościelny – Kobylaki - 0+000 – 12+523 12.523 Przyjmo – Pępice – Cierchy – Skoki – Grzymałków – Gliniany Las – Smyków 0470 T Górniki – Kłucko – Straszów - Grzymałków 5+134 – 8+730 2.596 0471 T Stanowiska – Kłucko – Filipy 6+204 – 7+032 828 0472 T Kłucko – Pałęgi – Wólka Kłucka 0+655 – 3+777 3.122 0488 T Węgrzynów – Piaski – Malmurzyn – Oblęgor – 0+000 – 4+774 4.774 Strawczynek 0489 T Pępice – Porzecze 0+000 – 2+351 2.351 0491 T Przełom – Borki 0+000 – 2+623 2.623 Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Mniów na lata 2014-2024

Tabela 25 Sied dróg gminnych na terenie gminy Mniów. DROGI PUBLICZNE GMINNE stary aktualny nowy Przebieg drogi / ulicy l.p. Nazwa numer numer numer ( początek, przez, koniec ) Podchyby przez wieś – Od kooca wsi Podchyby do drogi 1 1544003 002202T 348001 T do dr. Zaborowice- powiatowej Nr 0467T(Salata – Umer) w m. Serbinów Podchyby. Od dr. powiatowej Nr 0450T (Stąporków – Grzymałków – Wrzoski Ruda Strawczyoska) w m. Grzymałków – 2 1544004 002203T 348002 T – Pałęgi Wrzoski do dr. powiatowej Nr 0472T (Kłucka - Wólka Kłucka) w m. Pałęgi. Od dr. powiatowej Nr 0470T (Górniki - Grzymałków) w m. Straszów do dr. gminnej 3 1544005 002204T 348003 T Straszów – Pałęgi Nr 002203T (Grzymałków – Pałęgi) w m. Pałęgi. Od dr. powiatowej Nr 0469T (Dmiosk 4 1544006 002205T 348004 T Skoki – Niedźwiedź Kościelny - Smyków) w m. Skoki do granicy gminy w kier. m. Niedźwiedź.

Strona 37 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Od granicy gminy do dr. powiatowej Nr 5 1544009 002208T 348005 T Salata – Zazdrośd 0469T (Dmiosk Kościelny – Smyków) w m. Zazdrośd. Od dr. kraj. Nr 74 w m. Lisie Jamy do granicy Lisie Jamy – Muszczarz gminy w m. Muszczarz oraz od granicy 6 1544010 002209T 348006 T – Zachybie gminy w m. Muszczarz do dr. powiatowej Nr 0491T (Przełom – Borki) w m. Zachybie. Od dr. powiatowej Nr 0470T (Górniki – Staszów – Stanowiska – 7 1544012 002211T 348007 T Grzymałków) w m. Straszów do granicy Huta Kozów gminy w kier. m. Stanowiska. Od dr. powiatowej Nr 0468T (Zaborowice - Zaborowice – Pielaki – Mniów) w m. Zaborowice – Pielaki do dr. 8 1544013 002212T 348008 T Gad powiatowej Nr 0463T (Piaski Królewieckie - Pielaki) w m. Pielaki - Gad. Kamienna Wola - Od granicy gminy do dr. powiatowej Nr 9 1544014 002213T 348009 T Trawniki - Baran - 0466T (Chyby - Adamek) w m. Baran – Chyby Chyby Od dr. powiatowej Nr 0450T (Stąporków – 10 348010 T Mniów ul. Centralna Ruda Strawczyoska) w m. Mniów do ul. Wrzosowej w m. Mniów Od dr. powiatowej Nr 0488T (Węgrzynów - 11 348011 T Mniów ul. Wrzosowa Promnik) w m. Mniów do kooca zagospodarowanego terenu ul. Wrzosowej. Od dr. kraj. Nr 74 w m. Mniów ul. Kielecka do dr. powiatowe Nr 0450T (Stąporków – 12 348012 T Mniów ul. Leśna Ruda Strawczyoska) w m. Mniów ul. Gajowa. Od dr. gminnej Nr 002213T (Kamienna Wola 13 348013 T Baran – Zaborowice – Chyby) w m. Baran do dr. powiatowej Nr 0467T (Salata – Umer) w m. Zaborowice. Od dr. powiatowej Nr 0488T (Węgrzynów - Stachura Przecinka – Promnik) w m. Stachura Przecinka do drogi 14 348014 T Stachura powiatowej Nr 0469T (Dmiosk Kościelny – Smyków) w m. Stachura Od dr. gminnej Nr 002211T (Straszów – Staszów – Sośnina – Huta Kozów) w m. Straszów – Sośnina do 15 348015 T Gliniany Las drogi powiatowej Nr 0469T (Dmiosk Kościelny – Smyków) w m. Gliniany Las. Od dr. powiatowej Nr 0450T (Stąporków – Wólka Kłucka – 16 348016 T Ruda Strawczyoska) w m. Wólka Kłucka do Wiązowa przez wieś kooca wsi Wiązowa. Od dr. powiatowej Nr 0450T (Stąporków – Ruda Strawczyoska) w m. Wólka Kłucka - 17 348017 T Wólka Kłucka – Skoki Skoki do dr. powiatowej Nr 0469T (Dmiosk Kościelny - Smyków) w m. Skoki. Od dr. powiatowej Nr 0472T (Kłucko – Wólka Kłucka) w m. Wólka Kłucka do dr. 18 348018 T Wólka Kłucka – Wrzoski gminnej Nr 002203T (Grzymałków - Pałęgi) w m. Wrzoski. Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Mniów na lata 2014-2024

Strona 38 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Wskaźnik 3 Liczba sołectw na terenie, których znajdują się zabytki wpisane do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Świętokrzyskiego

Na terenie gminy Mniów znajdują się zabytki widniejące w rejestrze zabytków województwa świętokrzyskiego są to:

Tabela 26: Wykaz zabytków na terenie Gminy Mniów Miejscowośd Zabytek Numer w rejestrze Grzymałków cmentarz par., nr rej.: 1143 z 24.06.1992 A.424 kościół par. pw. św. Stanisława, nr rej.: 401 z A.425 Mniów 15.01.1957 oraz 296 z 15.02.1967 cmentarz par., nr rej.: 1144 z 24.06.1992 A.426 zespół dworski: dwór, nr rej.: 22 z 17.03.1947 oraz 284 z 15.02.1967 Wólka Kłucka A.427/1-3 otoczenie w granicach ogrodzenia, nr rej.: 22 z 17.03.1947 spichlerz, nr rej.: 284 z 15.02.1967 Źródło: Rejestr zabytków nieruchomych województwa świętokrzyskiego

Zdjęcie nr 1 Kościół par. pw. św. Stanisława w Mniowie Źródło http://www.mniow.pl

Strona 39 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zdjęcie nr 2 Kołłątajówka sołectwo Wólka Kłucka Źródło http://www.mniow.pl

Wskaźnik 4 Liczba sołectw na terenie, których znajdują się miejsca pamięci Do walorów turystycznych należy zaliczyd pamiątki historyczne w postaci: pomnika pomordowanych w 1943 r. w Serbinowie czy Pomnik na cmentarzu parafialnym w Mniowie.

Zdjęcie nr 3 Miejsce pamięci – Mokry Bór

Strona 40 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Wskaźnik 5 Dostęp do usług zdrowotnych na terenie gminy Spośród najważniejszych placówek służby zdrowia na terenie gminy Mniów należy wymienid: 1. Gminy Ośrodek Zdrowia w Mniowie. 2. Filia Gminnego Ośrodka Zdrowia w Grzymałkowie. 3. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Przychodnia Rodzinna „Raszówka” w Mniowie. 4. Prywatne gabinety stomatologiczne. 5. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „DENTOS-MEDIC” w Mniowie. 6. Świętokrzyskie Centrum Ratownictwa Medycznego i Transportu Sanitarnego w Kielcach – Oddział Mniów.

Do Ośrodka Zdrowia w Mniowie zapisanych jest (9stan na 31.12.2015r.) 6418 pacjentów. Zarówno Ośrodek w Mniowie jak i filę w Grzymałkowie należy doposażyd oraz zmodernizowad aby zwiększyd dostęp do podstawowych usług zdrowotnych. Należy również wprowadzid na terenie gminy działania profilaktyczne. Poniższa tabela przedstawia dane nt. Liczba osób zapisanych do ośrodka zdrowia w Mniowie w podziale na wiek.

Tabela 27: Liczba osób zapisanych do ośrodka zdrowia w Mniowie Grupy wiekowe Gminny OZ w Mniowie

mężczyźni kobiety 0 - 6 156 165 7 - 15 244 308 16 - 19 203 206 20- 65 2131 2000 Powyżej 65 369 636 Razem 3103 3315

Źródło: Urząd Gminy Mniów

Zdjęcie nr 4. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Przychodnia Rodzinna „Raszówka” w Mniowie Źródło: http://przychodniaraszowka.pl/

Strona 41 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zgodnie z mapą potrzeb gmina charakteryzuje się niskim dostępem do usług, w tym usług zdrowotnych. Przede wszystkim należy poprawid jakośd świadczonych usług oraz je rozszerzyd.

Wskaźnik 6 Dostęp do edukacji oraz jakośd usług edukacyjnych5 Zgodnie z zadaniami określonymi w ustawie o systemie oświaty Gmina jest zobowiązana do prowadzenia przedszkoli i szkół podstawowych oraz gimnazjum.

Wychowanie przedszkolne Na terenie gminy funkcjonują 2 przedszkola. W związku ze zmniejszeniem liczby oddziałów przedszkolnych maleje również liczba nauczycieli oraz pracowników administracyjno-biurowych Ilośd dzieci w poszczególnych oddziałach w zasadzie nie przekracza norm a placówki są w pełni wykorzystane. Sytuację w przedszkolach przedstawia poniższa tabela:

Tabela 28 Przedszkola w Gminie Mniów - stan na 14.09.2013 r. Liczba Liczba Liczba Lp. Placówka oddziałów dzieci nauczycieli 1 Przedszkole w Mniowie 3 75 6+k* 2 Przedszkole w Zaborowicach 1 25 2+k RAZEM 4 100 8+2k * - katechetka Źródło: Zespół Obsługi Placówek Oświatowych w Mniowie

Przedszkola znajdują się w obiektach stanowiących mienie komunalne - ich stan techniczny jest zadawalający, jednak wymaga pewnych niezbędnych remontów, modernizacji. Od kilku lat zapotrzebowanie na miejsca w przedszkolach jest na tym samym poziomie. Dobra lokalizacja

5 Strategia Rozwoju Gminy Mniów na lata 2014-2024

Strona 42 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 obiektów w pełni zabezpiecza potrzeby mieszkaoców na najbliższe lata. Oprócz przedszkoli zorganizowano 8 oddziałów przedszkolnych.

Tabela 29 Oddziały zerowe w szkołach na terenie gminy Mniów w roku szkolnym 2012/2013 Szkoła Liczba oddziałów Liczba dzieci Szkoła Podstawowa w Mniowie 2 50 Szkoła Podstawowa w Grzymałkowie 2 45 Szkoła Podstawowa w Cierchach 1 19 Szkoła Podstawowa w Wólce Kłuckiej 1 8 Szkoła Podstawowa w Zaborowicach 1 15 Szkoła Podstawowa w Rogowicach 1 14 RAZEM 8 280 Źródło: Zespół Obsługi Placówek Oświatowych w Mniowie.

Sied szkół Na terenie gminy Mniów funkcjonuje 6 szkół podstawowych oraz dwa gimnazja. W szkołach tych w roku szkolnym 2012/2013 uczyło się 658 uczniów w 54 oddziałach, z czego w gimnazjum 285 uczniów 9 oddziałach. Charakterystyka szkół na terenie gminy Mniów w roku szkolnym 2012/2013.

Tabela 30 Szkoły na terenie gminy Mniów Szkoła Ilośd Ilośd Ilośd etatów Miejscowośd uczniów oddziałów nauczycielskich Szkoła Podstawowa w Mniowie 222 11 19 Szkoła Podstawowa w Grzymałkowie 219 8 18 Szkoła Podstawowa w Cierchach 77 5 10 Szkoła Podstawowa w Wólce Kłuckiej 36 6 9 Szkoła Podstawowa w Zaborowicach 125 7 10 Szkoła Podstawowa w Rogowicach 44 4 8 Gimnazjum w Mniowie 269 10 22 Gimnazjum w Grzymałkowie 116 6 7 RAZEM 1 108 57 103 Źródło: Zespół Obsługi Placówek Oświatowych w Mniowie.

Dowóz dzieci do szkół W związku z obowiązkiem dowożenia uczniów, których droga do szkoły przekracza 3 km zorganizowano bezpłatne dowożenie oraz opiekę w czasie dowozu. Dowozem objęci są uczniowie do dwóch szkół podstawowych oraz gimnazjów:  do Szkoły Podstawowej w Grzymałkowie - dowożone są dzieci z miejscowości Borki, Gliniany Las, Straszów.  do Szkoły Podstawowej w Mniowie- dowożone są z miejscowości Piaski, Malmurzyn, Węgrzynów, Lisie Jamy, Przełom.  do Gimnazjum w Grzymałkowie - dowożone są z miejscowości Borki, Gliniany Las, Straszów, Wólka Kłucka.  do Gimnazjum w Mniowie z miejscowości Cierchy, Piaski, Stachura, Malmurzyn, Węgrzynów, Lisie Jamy, Przełom, Pieradła, Pielaki, Zaborowice, Chyby, Podchyby, Kontrewers, Baran, Serbinów, Rogowice.

Analiza wyników ze sprawdzianów/egzaminów Podczas analizy problemów edukacyjnych występujących na terenie gminy wzięto pod uwagę:  dla szkół podstawowych – zbiorcze wyniki sprawdzianu na zakooczenie VI klas,

Strona 43 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 dla gimnazjów – zbiorcze wyniki egzaminu gimnazjalnego. Od kwietnia 2002 roku przeprowadza się powszechny sprawdzian dla uczniów kooczących szóstą klasę szkoły podstawowej. Jego celem jest sprawdzenie opanowania umiejętności niezbędnych na wyższym etapie kształcenia. Wyniki sprawdzianu pozwalają na pełniejsze diagnozowanie osiągnięd uczniów. Poniżej przedstawiono dane na temat wyników z egzaminów przeprowadzonych w szkołach podstawowych oraz gimnazjalnych w roku 2015/2016.

Tabela 31. Wyniki szkół podstawowych ze sprawdzianu przeprowadzonego w roku szkolnym 2015/2016 język Częśd 1 matematyka język angielski polski Szkoła Liczba liczba wynik wynik% wynik% wynik% zadających zdających w% Szkoła Podstawowa w 31 51,9 61,9 41,9 31 64,4 Grzymałkowie Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Zespole Szkół w 25 55,6 58,6 52,6 25 65,5 Mniowie Szkoła Podstawowa w 10 54 58 50 10 46 Cierchach Szkoła Podstawowa w 20 60,5 76,5 44,5 20 63,3 Zborowicach Szkoła Podstawowa w 5 73,5 84 63 5 81 Crogowicach Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi

Wyniki tegorocznego sprawdzianu pokazują, że uczniowie dobrze poradzili sobie z zadaniami z języka polskiego wymagającymi wyszukania w tekście informacji wyrażonych wprost i pośrednio (ukrytych) oraz identyfikowania wypowiedzi jako tekstu informacyjnego. Z matematyki wykazali się umiejętnością wykonywania obliczeo praktycznych, a w szczególności obliczeo zegarowych. Uczniowie przystępujący do sprawdzianu z języka angielskiego najlepiej poradzili sobie z rozwiązaniem zadao sprawdzających znajomośd środków językowych. Trudnośd sprawiło uczniom zadanie wymagające analizy i interpretacji utworu poetyckiego . Z matematyki najtrudniejsze okazało się zadanie z geometrii przestrzennej. W celu obliczenia objętości bryły zbudowanej z dwóch jednakowych prostopadłościanów zdający musieli wykazad się umiejętnością przeprowadzania prostego rozumowania matematycznego i użycia właściwej strategii. W językach obcych najtrudniejszymi dla szóstoklasistów okazały się zadania sprawdzające umiejętnośd rozumienia tekstów pisanych.

Tabela 32. Wyniki szkół gimnazjalnych ze sprawdzianu przeprowadzonego w roku szkolnym

2015/2016 na terenie gminy Mniów

W szkole

wiecie

Kraju ztwie

Szkoła Przedmiot Gminie

Po Wojewód Liczba Wyniki egzaminów w % punktów zdających Gimnazjum w Język polski 31 63 65 69 69 69 Zespole Szkół w Historia i WOS 31 50 50 55 56 56 Grzymałkowie Matematyka 31 40 38 49 48 49

Strona 44 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Przedmioty przyrodnicze 31 42 45 52 52 51 Język angielski PP 18 49 56 59 63 64 Język angielski PR 18 26 32 37 43 45 Język rosyjski PP 13 64 69 68 58 61 Język rosyjski PR 13 38 41 43 52 44 Język polski 67 66 65 69 69 69 Historia i WOS 67 50 50 55 56 56 Matematyka 67 37 38 49 48 49 Gimnazjum w Przedmioty przyrodnicze 67 47 45 52 52 51 Zespole Szkół w Język angielski PP 45 58 56 59 63 64 Mniowie Język angielski PR 45 34 32 37 43 45 Język rosyjski PP 22 72 69 68 58 61 Język rosyjski PR 22 42 41 43 52 44 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Łodzi

Wyniki egzaminu pokazują, że uczniowie bardzo dobrze poradzili sobie między innymi z zadaniem z języka polskiego, które sprawdzał o odbiór tekstów kultury i wykorzystanie zawartych w nich informacji. Większości gimnazjalistów nie przysporzył o również problemów zadanie z historii sprawdzające umiejętnośd wyszukiwania i porównywania informacji pozyskiwanych z różnych źródeł. Z matematyki uczniowie wykazali się umiejętnością odczytywania i wykorzystywania informacji z wykresu, a z fizyki umiejętnością wskazywania w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisanych za pomocą praw i zależności fizycznych. Gimnazjaliści przystępujący do egzaminu z języka angielskiego, oraz rosyjskiego na poziomie podstawowym najlepiej poradzili sobie z rozwiązaniem zadao sprawdzających znajomośd funkcji językowych. Na poziomie rozszerzonym uczniowie przystępujący do egzaminu z języka niemieckiego i rosyjskiego najlepiej poradzili sobie z zadaniami sprawdzającymi rozumienie ze słuchu. Zdający język angielski w równym stopniu opanowali umiejętności rozumienia tekstów pisanych i rozumienia ze słuchu. Egzamin wskazał również umiejętności, które gimnazjaliści opanowali słabiej. W części humanistycznej trudnośd sprawiły uczniom między innymi zadania sprawdzające funkcjonalne wykorzystanie wiadomości z zakresu świadomości językowej oraz zadania dotyczące chronologii historycznej. Z matematyki najtrudniejsze okazało się zadanie wymagające zastosowania właściwej strategii rozwiązania wynikającej z treści zadania, a z chemii –rozumowania iż zastosowania nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów oraz opanowania czynności praktycznych. W trzeciej części egzaminu na poziomie podstawowym uczniom zdającym język angielski największą trudnośd sprawiły zadania sprawdzające umiejętnośd poprawnego stosowania środków językowych. W przypadku egzaminu z języka rosyjskiego na poziomie podstawowym najtrudniejsze dla gimnazjalistów okazały się zadania sprawdzające rozumienie tekstów pisanych. Uczniom zdającym język francuski dużo trudności przysporzyły zadania sprawdzające umiejętnośd poprawnego stosowania środków językowych oraz zadania sprawdzające rozumienie tekstów pisanych. Na poziomie rozszerzonym we wszystkich językach obcych nowożytnych, największą trudnośd sprawiło gimnazjalistom rozwiązanie zadao sprawdzających umiejętnośd stosowania środków językowych.

Dane przedstawione powyżej wskazują iż wyniki ze sprawdzianów w szkołach podstawowych najsłabiej napisali uczniowie z Szkoła Podstawowa w Cierchach. Wyniki z egzaminów gimnazjalnego zarówno w gimnazjum w Mniowie jak i Grzymałkowie były poniżej średniej dla powiatu czy województwa. W najbliższym czasie należy dokonad zarówno modernizacji bazy lokalowej jak i dydaktycznej w poszczególnych placówkach edukacyjnych. Ważne jest również doposażenie szkół w sprzęt/pomoce dydaktyczne (m.in. pracowni komputerowych, przyrodniczych czy też matematycznych, itp.). Należy zapewnid dzieciom możliwośd uczestnictwa w zajęciach

Strona 45 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 wyrównawczych jak i rozwijających. Należy również zwiększyd zastosowanie nowoczesnych technologii TIK w procesie nauczania. Dzieci w wieku przedszkolnym mają zapewniony dostęp do wychowania przedszkolnego. Na terenie gminy znajduje wystarczająca ilośd przedszkoli/punktów przedszkolnych. Nieco inaczej wygląda sytuacja opieki nad dziedmi do lat 3. Na terenie gminy nie funkcjonuje żaden żłobek ani klub dziecięcy.

Wskaźnik 7 Dostęp do kultury na terenie gminy Animatorem działao o charakterze kulturalnym w Gminie Mniów jest Urząd Gminy oraz Biblioteka Gminna, które starają się wychodzid naprzeciw oczekiwaniom potrzebom mieszkaoców w tym zakresie.

Tabela 33 Czytelnicy Gminnej Biblioteki Publicznej według wieku i rodzaju wykonywanego zajęcia za rok 2015 Rodzaj wykonywanego L.p. Przedział wieku Liczebnośd Liczebnośd zajęcia 1. 1 – 5 lat 23 Dzieci 23 2. 6 – 12 lat 314 Uczniowie 664 3. 13 – 15 lat 200 Studenci 66 4. 16 – 19 lat 1456 Pracownicy umysłowi 82 5. 20 – 24 lata 99 Robotnicy 82 6. 25 – 44 lata 286 Rolnicy 11 7. 45 – 60 lat 120 Inni zatrudnieni 73 8. 60 lat i więcej 43 Emeryci, renciści 41 9. - Pozostali, niezatrudnieni 188 Źródło Urząd Gminy w Mniowie

Na terenie gminy podejmowane są liczne inicjatywy kulturalne. W sołectwach zlokalizowane są budynki (świetlice, remizy), które przeznaczone są na działalnośd kulturalną. Częśd z nich wymaga modernizacji. Istnieje również potrzeba stworzenia na terenie gminy nowych przestrzeni integracyjno – rekreacyjnych m.in. w Mniowie.

Zdjęcie nr 5 Biblioteka w Mniowie, Źródło http://www.mniow.pl/new/

Strona 46 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Tabela 34: Analiza infrastruktury kulturalnej dostępnej w poszczególnych sołectwach BUDYNEK OSP + BRAK TEGO BUDYNEK BUDYNEK ŚWIETLICA Sołectwo TYPU OSP ŚWIETLICY STANOWIĄ OBIEKTÓW JEDEN BUDYNEK Mniów X X Baran X Borki X Chyby X Konterwers X Cierchy X Gliniany Las X Grzymałków X X Lisie Jamy X Malmurzyn X X Piaski X Stachura X Mokry Bór X Pałęgi X Pępice X Pieradła X Przełom X Olszyna X Pielaki X Rogowice X Serbinów X Skoki X Straszów X Sośnina X Węgrzynów X Wólka Kłucka X Zaborowice X X Zachybie X Źródło: Urząd Gminy Mniów

Strona 47 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zdjęcie nr 6 Remiza w Grzymałkowie, Źródło: http://osp-grzymalkow.pl/remiza.html

Wskaźnik 8 Dostęp do infrastruktury sportowej i rekreacyjnej Baza sportowo – rekreacyjna na terenie gminy Mniów w ostatnich latach systematycznie się powiększała. Szczególny nacisk położony został na budowę kompleksu sportowego w Mniowie. Ponadto wykonano boisko przy Zespole Szkól w Mniowie. Umiejscowienie jego miało na celu stworzenie dobrych warunków do prowadzenia lekcji wychowania fizycznego, ale również pozwala na wykorzystywanie w godzinach popołudniowych przez miejscową społecznośd. Na terenie Gminy Mniów są również cztery boiska trawiaste w miejscowościach Wólka Kłucka, Serbinów, Lisie Jamy i Borki oraz 13 placów zabaw oraz siłownia na wolnym powietrzu.

Analizując dostęp do infrastruktury sportowej w poniższej tabeli zostały wymienione te sołectwa w których istnieją obiekty sportowe tj. Mniów, Wólka Kłucka, Zaborowice, Rogowice, Cierchy, Grzymałków, Borki, Pieradła i Lisie Jamy. Brak tego typu obiektów w sołectwach: Baran, Gliniany Las, Malmurzyn, Mokry Bór, Pałęgi, Pępice, Podchyby, Przełom, Serbinów, Skoki, Straszów, Węgrzynów i Zachybie.

Tabela 35 Analiza infrastruktury sportowej dostępnej w poszczególnych sołectwach L.p. Lokalizacja boisk/obiektów sportowych

1. Mniów - 2 2. Wólka Kłucka – 1 3. Zaborowice - 1 4. Rogowice - 1 5. Cierchy - 1 6. Grzymałków – 1 7. Borki – 1 8. Pieradła – 1 9. Lisie Jamy – 1 Źródło: analiza własna na podstawie danych Urzędu Gminy Mniów

Strona 48 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zdjęcie nr 7 Boisko wielofunkcyjne przy Zespole Szkół w Mniowie, Źródło : http://zsmniow.pl/

Zdjęcie nr 8 Stadion - Kompleks Sportowy w Mniowie, Źródło http://victoriamniow.futbolowo.pl/galeria,234713,zdjecie,5251150

Analiza ilościowa problemów w sferze technicznej Analizując sferę przestrzenno-funkcjonalną wzięto pod uwagę negatywne zjawiska dotyczące degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym oraz niefunkcjonowaniu rozwiązao technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska.

Wskaźnik nr 1 Potrzeby w zakresie infrastruktury szkolnej6 Wszystkie budynki, w których zlokalizowane są placówki oświatowe wymagają modernizacji/remontu, w tym również termomodernizacji. Na niektórych obiektach edukacyjnych należy również zamontowad instalacje OZE. Stan obiektów szkolnych i ich wyposażenie jest dośd zróżnicowane, co przedstawia poniższa tabela. W większości szkół, mimo, że są wyposażone w komputery brakuje typowych pracowni komputerowych oraz innych pracowni specjalistycznych. Niewątpliwie dodatnią cechą jest to, że wszystkie szkoły posiadają stołówki lub kuchnie, co pozwala na swobodne dożywianie dzieci z najbiedniejszych rodzin. Inną zaletą szkół w gminie jest wyposażenie wszystkich obiektów w biblioteki.

6 Strategia Rozwoju Gminy Mniów na lata 2014-2024

Strona 49 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Pewnym mankamentem jest niewystarczająca baza sportowa - w niektórych szkołach brak boisk sportowych. Przy pogarszającym się stale sanie zdrowia młodzieży należy zwrócid szczególną uwagę na powyższy temat.

Tabela 36 Charakterystyka szkół na terenie gminy Mniów Szkoła Biblioteka Sala gimnastyczna Stołówka Pracownia komputerowa Szkoła Podstawowa w Mniowie + + + + Szkoła Podstawowa w Grzymałkowie + + + + Szkoła Podstawowa w Cierchach + + + + Szkoła Podstawowa w Wólce Kłuckiej + - + + Szkoła Podstawowa w Zaborowicach + + + + Szkoła Podstawowa w Rogowicach + - + + Gimnazjum w Mniowie + + + + Gimnazjum w Grzymałkowie + + + + Źródło: Strategia Rozwoju Gminy Mniów na lata 2014-2024

Tabela 37 Wykaz prad jakie należy wykonad na budynkach oświatowych na terenie gminy Mniów Szkoła Wykaz prac jakie należy wykonad Zespół Szkół w Mniowie Podstawowy zakres prac:  Termomodernizacja budynku szkoły podstawowej + wymiana źródeł ciepła + wymiana oświetlenia Szkoła Podstawowa w Podstawowy zakres prac: Cierchach  Termomodernizacja starej części szkoły (ocieplenie, wymiana stolarki okiennej, wymiana dachu, wymiana źródeł ciepła, montaż OZE itp.)  budowa boiska  wymiana oświetlenia Szkoła Podstawowa Piaski Zakres prac:  Budowa boiska  wymiana źródeł ciepła  wymiana oświetlenia  zagospodarowanie otoczenia Szkoła Podstawowa w Wólce Zakres prac: Kłuckiej  Termomodernizacja + wymiana źródeł ciepła + zagospodarowanie otoczenia + wymiana oświetlenia Szkoła Podstawowa w Zakres prac: Zaborowicach  Budowa boiska  wymiana źródeł ciepła  wymiana oświetlenia Szkoła Podstawowa w Zakres prac: Rogowicach  Termomodernizacja (wymiana źródeł ciepła)  zagospodarowanie otoczenia wymiana oświetlenia Zespół Szkół w Grzymałkowie Podstawowy zakres prac:  Termomodernizacja starej części szkoły (wymiana źródeł ciepła, wymiana oświetlenia, montaż OZE itp.)  zagospodarowanie terenu wokół obiektu  budowa boiska Źródło: Urząd gminy Mniów

Strona 50 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zdjęcie nr 9 Zespół Szkół w Mniowie Źródło: http://zsmniow.pl/

Zdjęcie nr 10 Zespół Szkół w Grzymałkowie, Źródło http://www.grzymalkow.website.pl/

Wskaźnik 2 Potrzeby adaptacji/doposażenia infrastruktury zdrowotnej Do problemów na terenie gminy Mniów należy zaliczyd nieodpowiadający na zdiagnozowane potrzeby społeczeostwa poziom rozwoju placówek ochrony zdrowia, które wymagają znacznego doinwestowania zarówno w infrastrukturę techniczną jak i specjalistyczny sprzęt medyczny. W najbliższym czasie należy zmodernizowad /wyremontowad ośrodek zdrowia w Mniowie. Należy wykonad: Ośrodek Zdrowia w Mniowie – wymiana źródeł ciepła, wymiana oświetlenia, instalacja OZE, modernizacja wewnątrz budynku, zakup nowoczesnego sprzętu medycznego Ośrodek Zdrowia w Grzymałkowie – wymiana oświetlenia.

Wskaźnik 3 Potrzeba modernizacji obiektów infrastruktury kultury, sportu oraz obiektów użyteczności publicznej

Świetlica w Mniowie Budynek należy poddad modernizacji a przede wszystkim rozbudowy oraz termomodernizacji w tym m.in. dokonad wymiany oświetlenia, źródeł ciepła, zmodernizowad sied ciepłowniczą.

Strona 51 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Świetlica w miejscowości Stachura Budynek należy poddad rozbudowie oraz termomodernizacji w tym m.in. dokonad wymiany oświetlenia, źródeł ciepła, zmodernizowad dach ocieplid ściany.

Świetlica w sołectwie Wólka Kłucka Budynek należy poddad modernizacji oraz termomodernizacji w tym m.in. dokonad wymiany źródeł ciepła. Teren wokół budynku należy zagospodarowad oraz wybudowad drogę dojazdową.

Budynek Biblioteki - Mniów Budynek należy poddad modernizacji oraz termomodernizacji w tym m.in. dokonad wymiany oświetlenia, źródeł ciepła.

Urząd Gminy Budynek należy poddad modernizacji oraz termomodernizacji w tym m.in. dokonad wymiany oświetlenia, źródeł ciepła. Poddasze budynku należy odnowid oraz nadad mu nowe funkcje.

Hala sportowa Budynek należy poddad modernizacji oraz termomodernizacji w tym m.in. dokonad wymiany oświetlenia, źródeł ciepła.

Strona 52 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

3. Szczegółowa analiza obszaru Procesem rewitalizacji zostaną objęte obszary, które charakteryzują się występowaniem największej ilości negatywnych zjawisk społecznych i/lub gospodarczych i/lub środowiskowych i/lub technicznych i/lub funkcjonalno–przestrzennych, a jednocześnie mają największy kapitał społeczny oraz potencjał rozwojowy. Do rewitalizacji wybrano sołectwo:  Mniów  Malmurzyn

MNIÓW Uzasadnienie wskazania sołectwa Mniów jako obszaru rewitalizacji Bez wątpienia sołectwo to jest wizytówką gminy i ma szczególne znaczenie dla wszystkich jej mieszkaoców. Obszar ten charakteryzuje się kumulacją negatywnych zjawisk społecznych, takich jak bezrobocie, przestępczośd czy ubóstwo. Na omawianym terenie brakuje ładu przestrzennego, co obniża jego estetykę i funkcjonalnośd. Budynki użyteczności publicznej tu zlokalizowane wymagają modernizacji. Na obszarze brakuje infrastruktury turystyczno - rekreacyjnej lub ta istniejąca wymaga modernizacji. Na terenie sołectwa znajdują się m.in. Urząd Gminy, Ośrodek Zdrowia, Biblioteka Gminna.

Zidentyfikowane problemy społeczne:  100 osoby z terenu sołectwa tj. 10,1% ogółu korzystających (3 miejsce w gminie) – pobierało w 2015r. zasiłek z powodu bezrobocia w 2014 roku takich osób było 172.  Spadła liczba osób zamieszkujących sołectwo Mniów pobierająca zasiłek z tytułu ubóstwa (77 osób w 2015r. tj. 10,1 % ogółu osób korzystających z pomocy GOPS z tego powodu).  52 osoby z terenu Mniowa w 2015r. korzystało z pomocy GOPS z powodu niepełnosprawności co stanowiło 14,4% ogółu korzystających. W roku 2014 z pomocy z tej przyczyny skorzystało 85 osób.  12 osób w 2015r. skorzystało z zasiłku z powodu wielodzietności. W roku 2014 z pomocy z tego powodu otrzymało 16 osób.  Na tym samym poziomie od dwóch lat utrzymuje się liczba osób korzystająca z pomocy ośrodka z powodu potrzeby ochrony macierzyostwa – 25 osób.  Wzrosła na terenie sołectwa liczba osób pobierających zasiłek z powodu potrzeby ochrony długotrwała lub ciężka choroba – 31 osób (wzrost o 31)  Wzrosła o 2 osoby w 2015r. liczba korzystających z pomocy OPS z powodu bezradnośd w sprawach opiekuoczo-wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego  Pomimo wzrostu liczby mieszkaoców w gminie sołectwo na przestrzeni ostatnich lat odnotowało spadek liczby mieszkaoców (-10)

Potencjały w sferze społecznej: Na terenie sołectwa jest zarejestrowanych 5 organizacji pozarządowych: 1. Stowarzyszenie Rozwoju Kultury i Sportu Victoria Mniów 2. Koło Łowieckie „Cietrzew”, Mniów 3. Świętokrzyski Związek Pszczelarzy – Sekcja Pszczelarska Mniów 4. Stowarzyszenie artystów i twórców ludowych Dorzecza Bobrzy 5. 45 Drużyna Wielopoziomowa „Przeczesywacze Bagien” im. Szarych Szeregów z Mniowa

Duży potencjał sołectwa stanowią uzdolnione dzieci i młodzież ucząca się w Zespole Szkół w Mniowie.

Zidentyfikowane problemy środowiskowe:  w sołectwie Mniów pozostało jeszcze do utylizacji 649 814 kg azbestu tj. ponad 13,14 % azbestu pozostającego do utylizacji na terenie gminy (1 miejsce spośród sołectw w gminie).

Strona 53 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 sołectwo emituje duże ilości substancji szkodliwych do powietrza (sołectwo zamieszkuje największa liczba mieszkaoców gminy, dodatkowo przez teren Mniowa przebiega droga krajowa nr 74).

Potencjały w obszarze środowiska:  sołectwo w całości leży na terenie Suchedniowsko-Oblęgorski Obszarze Chronionego Krajobrazu,  na terenie sołectwa znajdują się następujące formy ochrony przyrody:  Obszar NATURA 2000 Lasy Suchedniowskie  Pomnik przyrody  Fragment Suchedniowsko -Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego  Stanowisko dokumentacyjne odsłonięcie geologiczne - nieczynny kamieniołom średnioziarnistych piaskowców

Mapa nr 4 Obszary chronione na terenie sołectwa Mniów

Potencjały w obszarze gospodarczym:  na terenie sołectwa zarejestrowanych jest 112 firmy tj. 31,5% ogółu jednostek gospodarczych znajdujących się na obszarze gminy (1 miejsce),  w Mniowie co roku rejestrowanych jest najwięcej podmiotów gospodarczych (społeczeostwo nie boi się zmian) w 2015r. 19 nowych podmiotów, w 2014 -17.

Zidentyfikowane problemy w sferze funkcjonalno-przestrzennej:  na terenie sołectwa (jak i całej gminy) występuje niezadawalający dostęp do usług zdrowotnych,  istnieje potrzeba doposażenia placówek oświatowych na terenie sołectwa oraz podniesienia jakości usług edukacyjnych,  istnieje potrzeba zwiększenia dostępu do usług kulturalnych na terenie sołectwa,  istnieje potrzeba zwiększenia dostępu usług opieki nad dziedmi do lat 3,

Strona 54 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 sołectwo posiada zabytki wpisany do Rejestru Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków są to:  kościół par. pw. św. Stanisława, nr rej.: 401 z 15.01.1957 oraz 296 z 15.02.1967  cmentarz par., nr rej.: 1144 z 24.06.1992  istnieje potrzeba modernizacji dróg przebiegających przez teren sołectwa oraz budowy na niektórych z nich infrastruktury towarzyszącej np. oświetlenie, chodniki, ciągi rowerowe, itp.,  na terenie sołectwa znajdują się obszary, które należy zmodernizowad i nadad im nowe funkcje - adaptacja pod usługi turystyczno-rekreacyjne.

Zidentyfikowane problemy w sferze technicznej: Istniejące potrzeba modernizacji w tym termomodernizacji następujących obiektów znajdujących się na terenie sołectwa:  Zespołu Szkół w Mniowie (Szkoła Podstawowa, Gimnazjum).  Urzędu Gminy  Budynku Biblioteki Gminnej  Świetlicy Wiejskiej (modernizacja i rozbudowa obiektu)  Hali sportowej

MALMURZYN Uzasadnienie wskazania sołectwa Malmurzyn jako obszaru rewitalizacji Sołectwo Malmurzyn zamieszkuje 541 osób co stanowi 5,7% mieszkaoców gminy. Na obszarze sołectwa występuje duża ilośd negatywnych zjawisk społecznych takich jak bezrobocie, ubóstwo.

Zidentyfikowane problemy społeczne:  55 osoby z terenu sołectwa tj. 5,6% ogółu korzystających (8,38% ogółu liczby mieszkaoców sołectwa) – pobierało w 2015r. zasiłek z powodu bezrobocia w 2014 roku takich osób było 85.  Spadła liczba osób zamieszkujących sołectwo Malmurzyn pobierająca zasiłek z tytułu ubóstwa (30 osób w 2015r. tj. 4,1 % ogółu osób korzystających z pomocy GOPS z tego powodu).  19 osoby z terenu sołectwa Malmurzyn w 2015r. korzystało z pomocy GOPS z powodu niepełnosprawności co stanowiło 5,3% ogółu korzystających. W roku 2014 z pomocy z tej przyczyny skorzystało 15 osób.  5 osób w 2015r. skorzystało z zasiłku z powodu wielodzietności. W roku 2014 z pomocy z tego powodu otrzymało również 5 osób.  Spadała liczba osób korzystająca z pomocy ośrodka z powodu potrzeby ochrony macierzyostwa – 10 osób.  Spadła na terenie sołectwa liczba osób pobierających zasiłek z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby – 31 osób (spadek o 6)  7 osób w 2015r. skorzystało z pomocy tutejszego OPS z powodu bezradności w sprawach opiekuoczo wychowawczych.  Na terenie sołectwa występuje niski dostęp do kultury co przekłada się na niska aktywnośd społeczną

Potencjały w sferze społecznej: Od kilku lat zaobserwowad można stopniowy wzrost liczby mieszkaoców sołectwa. Duży potencjał sołectwa stanowią uzdolnione dzieci i młodzież z terenu sołectwa.

Zidentyfikowane problemy środowiskowe:  w sołectwie Malmurzyn pozostało jeszcze do utylizacji 306 075 kg azbestu tj. ponad 6,19 % azbestu pozostającego do utylizacji na terenie gminy (1 miejsce spośród sołectw w gminie).

Strona 55 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Potencjały w obszarze środowiska:  na terenie sołectwa znajdują się następujące formy ochrony przyrody:  użytek ekologiczny – Stawisko  Fragment Suchedniowsko -Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego  Fragment Suchedniowsko-Oblęgorskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu,  Obszar NATURA 2000 Lasy Suchedniowskie

Mapa nr 5 Obszary chronione na terenie sołectwa Malmurzyn

Problemy w obszarze gospodarczym:  na terenie sołectwa zarejestrowanych jest 13 firmy tj. 3,7% ogółu jednostek gospodarczych znajdujących się na obszarze gminy ,  Na obszarze sołectwa w ostatnich latach zaobserwowad można niski poziom przedsiębiorczości w ostatnich dwóch latach powstały zaledwie 2 podmioty gospodarcze.

Zidentyfikowane problemy w sferze funkcjonalno-przestrzennej:  na terenie sołectwa (jak i całej gminy) występuje niezadawalający dostęp do usług zdrowotnych,  istnieje potrzeba zwiększenia dostępu do usług kulturalnych na terenie sołectwa,  istnieje potrzeba modernizacji dróg przebiegających przez teren sołectwa oraz budowy na niektórych z nich infrastruktury towarzyszącej np. oświetlenie, chodniki, ciągi rowerowe, itp.,  na terenie sołectwa znajdują się obszary, które należy zmodernizowad i nadad im nowe funkcje - adaptacja pod usługi turystyczno-rekreacyjne.

Zidentyfikowane problemy w sferze technicznej: Istniejące potrzeby:  modernizacja w tym termomodernizacji świetlicy wiejskiej

Strona 56 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

4. Zasięg przestrzenny obszaru/obszarów rewitalizacyjnych

Obszar rewitalizacji został wyznaczony w oparciu o pogłębioną diagnozę czynników i zjawisk kryzysowych występujących na obszarze gminy Mniów. W ramach procesu delimitacji szczególnej analizie poddano występowanie negatywnych zjawisk społecznych (w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym)na terenie poszczególnych jednostek terytorialnych. Obszary które zostały wytypowane do programu rewitalizacji charakteryzują się występowaniem największej ilości negatywnych zjawisk społecznych oraz negatywnych zjawisk w co najmniej jednej z następujących sfer:  gospodarczej (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw),  środowiskowej (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości środo-wciska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia, ludzi bądź stanu środowiska),  przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązao urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, deficytu lub niskiej ja-kości terenów publicznych),  technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym oraz braku funkcjonowania rozwiązao technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska).

Wyznaczenie obszaru rewitalizacji

Mniów jest najliczniejszym sołectwem w gminie. Sołectwo zamieszkuje (stan na dzieo 31.12.2015r.) 1956 mieszkaoców, co stanowi 20,6% ogółu mieszkaoców gminy. Rewitalizacją zostanie objęty obszar 707 ha który zamieszkuje 1956 osób.

Malmurzyn na terenie sołectwa według stanu na dzieo 31.120.2016 mieszka 541 osób co stanowi 5,7% ogółu liczby mieszkaoców. Rewitalizacją zostanie objęty obszar 329 ha który zamieszkuje 535 osób.

Obszar rewitalizacji obejmuje 707 ha co stanowi 13,45% powierzchni gminy i zamieszkiwany jest przez 2491 osób (tj. 26,23% mieszkaoców gminy). Obszar ten spełnia kryteria jakie zostały określone zarówno w Ustawie z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji, jak również w Wytycznych Ministra Infrastruktury i Rozwoju w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014–2020 „Program rewitalizacji łącznie nie obejmuje więcej niż 20% powierzchni gminy i dotyczy liczby ludności nie większej niż 30% jej mieszkaoców”.

Strona 57 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Mapa nr 6 Obszar rewitalizacji – sołectwo Mniów

granice sołectwa obszar rewitalizacji

Strona 58 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Mapa nr 7 Obszar rewitalizacji – sołectwo Malmurzyn

granice sołectwa obszar rewitalizacji

Strona 59 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

5. Wizja obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji (planowany efekt rewitalizacji)

Wizja stanowi obraz pożądanego stanu, jaki społecznośd lokalna chce osiągnąd na koniec wdrażania Programu rewitalizacji Gminy Mniów na lata 2016-2023. Odpowiada na pytania: − Co chcemy osiągnąd? − Jaką sytuację chcemy mied?

Wizja wskazuje zasadniczy kierunek działania jaki stoi przed Gminą Mniów. Wizja jest również zobrazowaniem pożądanej przyszłości, która z założenia motywuje jej twórców i adresatów do działao na rzecz jej realizacji. Poniżej zaprezentowano wizję rewitalizacji – tj. opis stanu obszaru rewitalizacji gminy Mniów w perspektywie roku 2023 i kolejnych lat. Wypracowano ją z jednej strony w oparciu o prace warsztatowe i deklarowane aspiracje lokalnej wspólnoty, nie zapominając także o wizji rozwoju całej gminy definiowanej na poziomie obowiązującej strategii gminy. Podejście takie gwarantuje spójnośd obu dokumentów strategicznych już na poziomie wizji i gwarantuje, iż deklarowane cele są zbieżne w myśleniu o rozwoju obszaru i w sposób zintegrowany i kompleksowy przyczyniad się będą do poprawy jakości życia mieszkaoców gminy Bałtów. Wizję tę sformułowano w sposób następujący:

W 2023 r Mniów to aktywny lokalny ośrodek gospodarczy i kulturalny oraz bezpieczne i ekologiczne miejsce do życia i rozwoju. Zjawiska kryzysowe występujące na obszarach rewitalizacji tj. sołectwach Mniów, Malmurzyn zostały złagodzone lub całkowicie zlikwidowane. Ożywione obszary rewitalizacji zamieszkują aktywni i przedsiębiorczy mieszkaocy. Wszyscy maja zapewniony dostęp do wysokiej jakości usług publicznych (edukacyjnych, zdrowotnych, społecznych). Mniów jest atrakcyjnym miejscem do zamieszkania i inwestowania.

Wszelkie działania podjęte w ramach rewitalizacji mają służyd mieszkaocom obszarów rewitalizacji w rozwiązywaniu problemów społecznych i poprawie jakości ich życia. Realizacja założeo programu zapewni rozwój małej i średniej przedsiębiorczości, działalności kulturalnej, turystycznej i edukacyjnej. Niezwykle ważnym elementem działao jest:  zachęcenie do aktywności w wydarzeniach kulturalnych i edukacyjnych dzieci i młodzieży z różnych środowisk oraz integracja tych grup społecznych,  udział lokalnej społeczności w podejmowaniu decyzji ważnych dla gminy,  udział organizacji z sektora publicznego i prywatnego w rozwoju gospodarczym i społecznym,  stworzenie na wyznaczonych obszarach obiektów i przestrzeni przyjaznych do życia, rozwoju, a także spędzania wolnego czasu.  Zwiększenie dostępu do infrastruktury kultury

Strona 60 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

6. Cele rewitalizacji oraz odpowiadające zidentyfikowanym potrzebom rewitalizacyjnym kierunki działao mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk

W odpowiedzi na problemy zidentyfikowane na etapie diagnozy i konsultacji społecznych wyznaczono odpowiadające im cele rewitalizacji odnoszące się przede wszystkim do sfery społecznej. Poniżej sformułowane cele są pochodną wizji określającej stan koocowy procesu rewitalizacji w roku 2023. Do każdego z celów rewitalizacji przypisano konkretne kierunki działao. Stanowią one zestawienie najważniejszych grup działao pozwalających na osiąganie założonych celów. Wizja wyprowadzenia ze stanu kryzysowego będzie realizowana poprzez wdrożenie 6 celów szczegółowych 1. Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom wykluczenia społecznego na obszarach rewitalizacji. 2. Zwiększenie rozwoju gospodarczego oraz wzrost przedsiębiorczości mieszkaoców obszarów rewitalizacji. 3. Odnowienie zdegradowanych terenów na obszarach rewitalizacji oraz nadanie im nowych funkcji rekreacyjnych, turystycznych, edukacyjnych. 4. Poprawa infrastruktury technicznej i bezpieczeostwa na obszarach rewitalizacji 5. Poprawa dostępu do usług publicznych oraz polepszenie ich jakości (edukacyjnych, zdrowotnych, kulturalnych. 6. Ochrona środowiska naturalnego oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii na obszarach rewitalizacji.

Tabela 38 Kierunki działao Cel szczegółowy 1 Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom wykluczenia społecznego na obszarach rewitalizacji Mniów kierunki działao: Malmurzyn Kierunki działao: • Aktywizacja i integracja SENIORÓW • Aktywizacja i integracja SENIORÓW • Aktywizacja i integracja rodzin i osób • Aktywizacja i integracja rodzin i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na zagrożonych wykluczeniem społecznym na terenie obszaru rewitalizacji nr 1 -Mniów terenie obszaru rewitalizacji nr 2 Malmurzyn • Zajęcia wyrównawcze i rozwijające w obszarze • Wsparcie i promocja aktywnych form edukacji na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów wypoczynku na obszarze rewitalizacji nr 1 – • Organizacja imprez kulturalnych na obszarze Malmurzyn rewitalizacji nr 1 - Mniów • Rozbudowa budynku świetlicy wraz z • Wsparcie i promocja aktywnych form zakupem sprzętu oraz wyposażenia wypoczynku na obszarze rewitalizacji nr 1 – • Wsparcie organizacji pozarządowych i grup Mniów nieformalnych z obszaru rewitalizacji nr 2 – • Zakup urządzeo oraz wyposażenia w celu Malmurzyn utworzenia siłowni w Mniowie • Rozwijanie zainteresowao dzieci i młodzieży • Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na z obszarów rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn cele kulturalne wraz z zagospodarowaniem terenu • Wsparcie organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z obszaru rewitalizacji nr 1 – Mniów • Rozwijanie zainteresowao dzieci i młodzieży z obszarów rewitalizacji nr 1 - Mniów Cel szczegółowy nr 2 Zwiększenie rozwoju gospodarczego oraz wzrost przedsiębiorczości mieszkaoców obszarów rewitalizacji. Mniów kierunki działao: Malmurzyn Kierunki działao:

Strona 61 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

• Wspieranie inwestycji z sektora MŚP na obszarze • Wspieranie inwestycji z sektora MŚP na rewitalizacji nr 1 - Mniów obszarze rewitalizacji nr 2 Malmurzyn • Ożywienie gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę małego targowiska Cel szczegółowy 3 Odnowienie zdegradowanych terenów na obszarach rewitalizacji oraz nadanie im nowych funkcji rekreacyjnych, turystycznych, edukacyjnych Mniów kierunki działao: Malmurzyn Kierunki działao: • Poprawa estetyki sołectwa i funkcjonalności • Poprawa dostępu do infrastruktury sportowej przestrzeni publicznej na obszarze rewitalizacji nr na obszarze rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn 1 - Mniów • Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji (modernizacja i budowa nowych odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów • Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kulturalne wraz z zagospodarowaniem terenu • Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów Cel szczegółowy 4 Poprawa infrastruktury technicznej i bezpieczeostwa na obszarach rewitalizacji Mniów kierunki działao: Malmurzyn Kierunki działao: • Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze • Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji (modernizacja i budowa nowych rewitalizacji (modernizacja i budowa nowych odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 1 - odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 2 Mniów Malmurzyn • Budowa i modernizacja infrastruktury wodno- • Budowa i modernizacja infrastruktury wodno- kanalizacyjnej na obszarze rewitalizacji nr 1 - kanalizacyjnej na obszarze rewitalizacji nr 2 Mniów Malmurzyn • Montaż monitoringu w centrum miejscowosci • Budowa szerokopasmowego internetu Mniów • Budowa szerokopasmowego internetu Cel szczegółowy 5 Poprawa dostępu do usług publicznych oraz polepszenie ich jakości (edukacyjnych, zdrowotnych, kulturalnych Mniów kierunki działao: Malmurzyn Kierunki działao: • Poprawa estetyki sołectwa i funkcjonalności • Poprawa dostępu do infrastruktury sportowej przestrzeni publicznej na obszarze rewitalizacji na obszarze rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn nr 1 - Mniów • Zwiększenie dostępu do usług medycznych i • Zakup urządzeo oraz wyposażenia w celu profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie utworzenia siłowni w Mniowie programów profilaktycznych oraz modeli • Doposażenie placówek oświatowych z obszaru koordynowanej opieki nad pacjentem na rewitalizacji nr 1 - Mniów obszarze rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn • Zwiększenie dostępu do usług medycznych i • Rozbudowa budynku świetlicy wraz z profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie zakupem sprzętu oraz wyposażenia programów profilaktycznych oraz modeli • Zachowanie dziedzictwa kulturowego na koordynowanej opieki nad pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów • Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kuturalne wraz z zagospodarowaniem terenu Cel szczegółowy 6 Ochrona środowiska naturalnego oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych

Strona 62 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

źródeł energii na obszarach rewitalizacji Mniów kierunki działao: Malmurzyn Kierunki działao: • Demontaż i bezpieczne usuwanie wyrobów • Demontaż i bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest na obszarze rewitalizacji zawierających azbest na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów nr 2- Malmurzyn • Edukacja ekologiczna na obszarze rewitalizacji • Edukacja ekologiczna na obszarze rewitalizacji nr 1 – Mniów nr 2- Malmurzyn • Modernizacja i termomodernizacja budynków • Modernizacja i termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) wraz z instalacją użyteczności publicznej (EWE) wraz z OZE instalacją OZE • Projekty parasolowe (EWE i OZE na budynkach • Projekty parasolowe (EWE i OZE na prywatnych) budynkach prywatnych) • Wymiana oświetlenia ulicznego na bardziej • Wymiana oświetlenia ulicznego na bardziej ekonomiczne na obszarze rewitalizacji nr 1 - ekonomiczne na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów Malmurzyn

Strona 63 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

7. Lista planowanych podstawowych projektów i przedsięwzięd rewitalizacyjnych

Obszar rewitalizacji nr 1 - Podstawowa Uzupełniająca Razem sołectwo Mniów Liczba projektów rewitalizacyjnych 18 7 25 Szacunkowa wartośd projektów rewitalizacyjnych 12 434 613 zł 1 724 000 zł 14 158 613,00 zł

Poniżej przedstawiamy wykaz przedsięwzięd planowanych do realizacji w ramach obszaru rewitalizacji obejmującego sołectwo Mniów:

PODSTAWOWA LISTA PRZEDSIĘWZIĘD REWITALIZACYJNYCH Szacunkowa L.p. Sfera wraz z nazwą projektu wartośd Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 2 104 000 zł 1. Aktywizacja i integracja SENIORÓW 144 000 zł Aktywizacja i integracja rodzin i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na 2. 840 000 zł terenie obszaru rewitalizacji nr 1 -Mniów Zajęcia wyrównawcze i rozwijające w obszarze edukacji na obszarze rewitalizacji 3. 600 000 zł nr 1 - Mniów 4. Organizacja imprez kulturalnych na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 320 000 zł Wsparcie i promocja aktywnych form wypoczynku na obszarze rewitalizacji nr 1 5. 200 000 zł - Mniów Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 3 100 000 zł 6. Wspieranie inwestycji z sektora MŚP na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 3 000 000 zł Ożywienie gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę małego 7. 100 000 zł targowiska Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 130 613 zł Demontaż i bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest na obszarze 8. 50 613 zł rewitalizacji nr 1 - Mniów 9. Edukacja ekologiczna na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 80 000 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 6 200 000 zł Poprawa estetyki sołectwa i funkcjonalności przestrzeni publicznej na obszarze 10. 100 000 zł rewitalizacji nr 1 - Mniów Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji (modernizacja i 11. 1 000 000 zł budowa nowych odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 12. Zakup urządzeo oraz wyposażenia w celu utworzenia siłowni w Mniowie 100 000 zł Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na obszarze 13. 2 800 000 zł rewitalizacji nr 1 - Mniów 14. Montaż monitoringu w centrum miejscowości Mniów 100 000 zł 15. Doposażenie placówek oświatowych z obszaru rewitalizacji nr 1 - Mniów 200 000 zł Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez 16. wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad 400 000 zł pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów

Strona 64 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kulturalne wraz z 17. 1 500 000 zł zagospodarowaniem terenu Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 900 000 zł Modernizacja i termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) 18. 900 000 zł wraz z instalacją OZE

RAZEM wartośd projektów podstawowych 12 434 613 zł

Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 1 Aktywizacja i integracja SENIORÓW 2 Wskazanie  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie, podmiotów  Gmina Mniów, realizujących projekt  Biblioteka Gminna,  Zespół Szkół w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Utworzenie Klubu SENIORA. zadao Zadanie 2 Organizacja cyklicznych spotkao (m.in. dzieo seniora, dzieo babci, dzieo dziadka, dzieo kobiet itp.) Zadanie 3 Organizacja spotkao/seminariów z zakresu edukacji ekonomicznej, zdrowotnej skierowany do osób 60+ (spotkania z kardiologiem, diabetykiem itp.) Zadanie 4 Rozwijanie zainteresowao i pasji SENIORÓW (rajdy, wyjazdy itp. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 144 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty wśród osób 60+: rezultaty wraz ze  Utworzenie 1 KLUBU SENIORA sposobem ich oceny i  zwiększenie aktywności i integracji osób starszych zmierzenia w  organizacja co najmniej 8 spotkao w ciągu roku odniesieniu do celów  organizacja co najmniej 4 spotkao/seminariów z zakresu edukacji rewitalizacji ekonomicznej  zwiększenie poziomu integracji społecznej  upowszechnienie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku finansowego, kształtowanie postaw sprzyjających jego stabilności i rozwojowi systemu finansowego,  kształtowanie postaw sprzyjających przedsiębiorczości,  zwiększenie wiedzy nt. zdrowego trybu życia  popularyzowanie wiedzy na temat dziedzictwa ekonomicznego i historii pieniądza,  promowanie nowoczesnych postaw wpływających na kształtowanie kapitału społecznego związanego z rozwojem gospodarczym.

Strona 65 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Sposób pomiaru rezultatów:  lista obecności,  dokumentacja fotograficzna. Projekt jest komplementarny z działaniami jakie gmina zamierza realizowad w sferze funkcjonalno-przestrzennej (komplementarnośd bezpośrednia z projektami rewitalizacyjnymi nr:  9 „Poprawa estetyki sołectwa i funkcjonalności przestrzeni publicznej na obszarze rewitalizacji nr 1 – Mniów”,  11 Zakup urządzeo oraz wyposażenia w celu utworzenia siłowni w Mniowie,  15 Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 – Mniów,  16 Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kulturalne wraz z zagospodarowaniem terenu 7 Okres realizacji 2016-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 2 Aktywizacja i integracja rodzin i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na terenie obszaru rewitalizacji nr 1 -Mniów 2 Wskazanie  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie, podmiotów  Gmina Mniów, realizujących projekt  Biblioteka Gminna,  Zespół Szkół w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe  PCPR w Kielcach  PUP w Kielcach  Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Organizacja prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych zadao korzystających z pomocy GOPS Zadanie 2 Aktywizacja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z obszary rewitalizacji (warsztaty, kursy) Zadanie 3 Realizacja programów profilaktycznych (antyalkoholowych, antynarkotykowych itp.) Zadanie 4 Organizacja zajęd profilaktycznych w świetlicy środowiskowej dla dzieci i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 840 000,00 zł 6 Prognozowane Rezultaty wśród osób/rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym: rezultaty wraz ze  liczba osób objętych wsparciem – 10 osób rocznie sposobem ich oceny i  zwiększenie wiary w siebie i własne możliwości zmierzenia w  zwiększenie poziomu integracji i podniesienie poziomu odniesieniu do celów aktywizacji zawodowej.

Strona 66 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 rewitalizacji  poszerzenie wiedzy i umiejętności umożliwiającej wejścia/powrót na rynek pracy Sposób pomiaru rezultatów:  lista obecności,  dokumentacja fotograficzna,  zaświadczenia/potwierdzenia zdobytych umiejętności 7 Okres realizacji 2016-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 3 Zajęcia wyrównawcze i rozwijające w obszarze edukacji na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów  Biblioteka Gminna, realizujących projekt  Zespół Szkół w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe 3 Zakres realizowanych Organizacja zajęd dodatkowych pozalekcyjnych będzie polegała na zadao rozwoju nauczania opartego na eksperymencie i narzędziach TIK poprzez doposażenie pracowni szkolnych w pomoce dydaktyczne oraz realizację zajęd: 1 Kompetencje językowe i informatyczne na rynku pracy 2 Zwiększenie umiejętności uczenia się i poznanie własnych potrzeb przez uczniów (m.in. indywidualne doradztwo zawodowo-edukacyjne), 3 Zajęcia eksperymentalne ukierunkowane na rozwój nauczania matematyki, przyrody, fizyki, chemii itp. 4 Zajęcia sportowe służące wzmacnianiu sprawności fizycznej uczniów. 5. Dodatkowe zajęcia dla dzieci w wieku przedszkolnym (język angielski, zajęcia taneczne, muzyczne, wyjazdy, zajęcia na basenie itp.) 5 Kurs e-Nauczyciel dla kadry nauczycielskiej mający na celu poniesienie umiejętności posługiwania się narzędziami TIK.

W szkole należy wprowadzid nowoczesne formy nauczania m.in. e- learning oraz zwiększyd wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK ) w procesie nauczania. Należy przygotowad spójny i bogaty program nauczania, który będzie wykorzystywał komputery (i inne urządzenia, takie jak tablice interaktywne, odtwarzacze mp3, kamery cyfrowe) jako narzędzia edukacji. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 600 000 zł 6 Prognozowane Każdy uczeo będzie miał możliwośd – w ramach projektu - uczestnictwa w rezultaty wraz ze kilku typach wsparcia zgodnie ze ścieżką edukacyjną na którą składają się sposobem ich oceny i zajęcia dodatkowe: zmierzenia w  z j. angielskiego/niemieckiego odniesieniu do celów  warsztaty „Uczę się kreatywnie”, rewitalizacji  indywidualne doradztwo edukacyjno - zawodowe,

Strona 67 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 z matematyki metodą eksperymentu,  zajęcia przyrodnicze  zajęcia sportowe  zajęcia z fizyki, chemii, geografii

Dla nauczycieli zorganizowany zostanie kurs „e-Nauczyciel”. W wyniku w/w działao nastąpi podniesienie kompetencji kluczowych oraz rozwój nauczania opartego o eksperyment i narzędzia TIK wśród uczniów z obszaru rewitalizacji oraz uzupełnienie kwalifikacji zawodowych nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno- komunikacyjnych na lekcjach.

Dzieci w wieku przedszkolnym będą mogły brad udział m.in. w następujących zajęciach  rytmicznych  języka angielskiego  plastycznych  zajęciach na basenie

Sposoby pomiaru rezultatów projektów:  dziennik zajęd dodatkowych,  dokumentacja fotograficzna,  ankiety.

Projekt jest komplementarny z działaniami jakie gmina zamierza realizowad w sferze funkcjonalno-przestrzennej i technicznej m.in. z projektem nr 13. Doposażenie placówek oświatowych z obszaru rewitalizacji, 16 Modernizacja oraz termomodernizacja obiektów publicznych 7 Okres realizacji 2016-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 4 Organizacja imprez kulturalnych na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów  Biblioteka Gminna, realizujących projekt  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie,  Zespół Szkół w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne działające na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Zakłada się realizację szeregu imprez kulturalnych na obszarze zadao rewitalizacji – będą to m.in.: 1. GMINNE DOŻYNKI 2. DNI MNIOWA 3. OBCHODY NARODOWEGO ŚWIĘTA NIEPODLEGŁOŚCI 4. SYLWESTER POD GWIAZDAMI 4 Lokalizacja (miejsce Mniów

Strona 68 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 320 0000 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze  Zorganizowanie minimum 5 imprez rocznie na obszarze sposobem ich oceny i rewitalizacji. zmierzenia w  Wzrost liczby odwiedzających gminę turystów. odniesieniu do celów  Zwiększenie dochodów firm i gospodarstw agroturystycznych rewitalizacji działających na obszarze rewitalizacji.  Zwiększenie oferty kulturalnej w gminie.

Sposób pomiaru:  dokumentacja fotograficzna,  strona internetowa gminy

Projekt jest komplementarny z działaniami jakie gmina zamierza realizowad w sferze funkcjonalno-przestrzennej (komplementarnośd bezpośrednia z projektami rewitalizacyjnymi nr:  16 Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kulturalne wraz z zagospodarowaniem teren 7 Okres realizacji 2017-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 5 Wsparcie i promocja aktywnych form wypoczynku na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów  Biblioteka Gminna, realizujących projekt  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie,  Zespół Szkół w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne działające na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Zadanie polega na promocji i organizacji aktywnych form wypoczynku dla zadao mieszkaoców obszaru rewitalizacji oraz interesariuszy rewitalizacji m.in  Zorganizowane biegi, spacery z kijkami,  Rajdy piesze,  Rajdy motorowe ,  Rajdy rowerowe. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 200 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty wśród osób/rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym: rezultaty wraz ze  Liczba zorganizowanych rajdów pieszych – 6 w ciągu roku sposobem ich oceny i  Liczba zorganizowanych rajdów rowerowych – 6 w ciągu roku zmierzenia w  Liczba zorganizowanych rajdów motorowych – 1 w ciągu roku odniesieniu do celów  Promocja aktywnych form wypoczynku

Strona 69 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 rewitalizacji  Poprawa stanu zdrowia oraz samopoczucia mieszkaoców obszaru rewitalizacji oraz innych interesariuszy  Promocja gminy .

Sposób pomiaru rezultatów:  dokumentacja fotograficzna. Projekt jest komplementarny z działaniami jakie gmina zamierza realizowad w sferze funkcjonalno-przestrzennej (komplementarnośd bezpośrednia z projektami rewitalizacyjnymi nr:  11 Zakup urządzeo oraz wyposażenia w celu utworzenia siłowni w Mniowie,  15 Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 – Mniów 7 Horyzont czasowy 2016-2023

Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 6 Wsparcie inwestycyjne MŚP na obszarze rewitalizacji 2 Wskazanie  Przedsiębiorstwa – podmioty prywatne podmiotów  PUP w Kielcach realizujących projekt  ARiMR w Kielcach  LGD Dorzecze Bobrzy  Gmina Mniów 3 Zakres realizowanych Będą to różne przedsięwzięcia obecnie działających firm na obszarze zadao rewitalizacji oraz tych, które powstaną w kolejnych latach. Inwestycje będą dotyczyły wdrażania innowacji produktowych i procesowych oraz zakupu maszyn, urządzeo, budowy i modernizacji budynków przez przedsiębiorców do prowadzenia i rozwijania działalności gospodarczych. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 3 000 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze . Zmniejszenie bezrobocia na terenie rewitalizacji. sposobem ich oceny i . Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw. zmierzenia w odniesieniu do celów Źródła pomiaru: rewitalizacji . Mapa dotacji.gov.pl . Informacje uzyskiwane od lokalnych przedsiębiorców. 7 Okres realizacji 2017-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 7 Ożywienie gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę małego targowiska 2 Wskazanie  Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt

Strona 70 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

3 Zakres realizowanych Zakres projektu zadao  wyrównanie utwardzenie terenu  ogrodzenie  budowa wiat handlowych 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 100 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze . Zmniejszenie bezrobocia na terenie rewitalizacji. sposobem ich oceny i . Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw. zmierzenia w odniesieniu do celów Źródła pomiaru: rewitalizacji . Mapa dotacji.gov.pl . Informacje uzyskiwane od lokalnych przedsiębiorców. 7 Okres realizacji 2018

Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 8 Demontaż i bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie  Gmina Mniów podmiotów  Mieszkaocy gminy deklarujący potrzebę demontażu, transportu realizujących projekt i utylizacji azbestu  WFOŚiGW w Kielcach 3 Zakres realizowanych Przedsięwzięcie zakłada demontaż, transport i utylizacja wyrobów zadao azbestowych z dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Zakłada się ogółem utylizację około 40613 kg /rocznie. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów, budynki prywatne, na podstawie wniosków prywatnych przeprowadzenia właścicieli deklarujących udział w Programie danego projektu) 5 Szacowana wartośd 40 613 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze  Usunięcie 324907 kg wyrobów zawierających azbest w okresie sposobem ich oceny i realizacji Programu Rewitalizacji. zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru: rewitalizacji  protokoły odbioru. 7 Okres realizacji 2017-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 9 Edukacja ekologiczna na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie . Gmina Mniów podmiotów . Rada Sołecka realizujących projekt . Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie, . Biblioteka Gminna, . Zespół Szkół w Mniowie, . Ośrodek Zdrowia w Mniowie, . Podmioty prywatne . Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne działające na

Strona 71 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Zadanie 1: Edukacja ekologiczna zadao Zakłada się realizację różnego rodzaju akcji (np. sprzątanie świata, zakładanie ogródka na parapecie okna), przeprowadzenie badao i doświadczeo, konkursów (np. przyrodniczo-plastycznych, fotograficznych, wierszyki i opowiadania o tematyce ekologicznej), szkoleo, pogadanek w szkołach, dokarmianie ptaków w trakcie zimy, wycieczki do lasu, itp. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 80 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze W okresie wdrażania Programu: sposobem ich oceny i . przeprowadzenie min. 8 akcji ekologicznych, zmierzenia w . zorganizowanie 8 konkursów ekologicznych, odniesieniu do celów . przeprowadzenie 8 pogadanek nt. ekologii, rewitalizacji Sposób pomiaru: . listy obecności, . dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023

Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 10 Poprawa estetyki sołectwa i funkcjonalności przestrzeni publicznej na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Obok Zespołu Szkół w Mniowie zostanie zagospodarowany teren na cele zadao rekreacyjno - integracyjne. Zostanie wykonany skwerek wyłożony kostką brukową, posadzone drzewka i krzewy, wiata zadaszona z grillem, miejsca parkingowe oraz stojaki dla rowerów. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 100 000,00 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze  Stworzenie infrastruktury integracyjno-rekreacyjnej dostosowanej sposobem ich oceny i do potrzeb mieszkaoców turystów, osób niepełnosprawnych zmierzenia w  Poprawa estetyki obszaru rewitalizacji odniesieniu do celów  Poprawa bezpieczeostwa na obszarze rewitalizacji. rewitalizacji  Dostosowanie infrastruktury technicznej do potrzeb osób niepełnosprawnych.  Zapewnienie spójnego ładu przestrzennego i uporządkowanie kluczowych dla rewitalizacji przestrzeni publicznych

Sposób pomiaru rezultatów:

Strona 72 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna,  ankiety zamieszczona na stronie internetowej dla interesariuszy rewitalizacji. 7 Okres realizacji 2019

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 11 Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji (modernizacja i budowa nowych odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Modernizacja/budowa dróg na obszarze rewitalizacji zadao m.in. budowa nowej drogi (5700 m2) wraz z chodnikiem (1900 m2) na długości 950 mb. Pas drogowy liczył będzie 12 m szerokości. W pasie drogowym zostanie wybudowana kanalizacja sanitarna (2450 mb kanału głównego wraz z kanałami bocznymi) oraz wodociąg (2450 mb kanału głównego wraz z kanałami bocznymi). Wzdłuż drogi zostanie wybudowana sied elektryczna i oświetleniowa (21 słupów na długości 950 mb). Konicznośd budowy nowej kolejnej linii zabudowy wynika z braku nowych terenów pod budownictwo mieszkaniowe oraz usługowo-handlowe w miejscowości Mniów. Postulat budowy wynika ze zgłaszanych przez mieszkaoców gminy petycji w tej sprawie Wójtowi a także na zebraniach wiejskich. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 1 000 000,00 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze  Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. sposobem ich oceny i  Wzrost bezpieczeostwa w ruchu drogowym. zmierzenia w  Przebudowa i budowa dróg o długości 57200 m2 odniesieniu do celów  Budowa kanalizacji deszczowej. rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2018-2019

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 12 Zakup urządzeo oraz wyposażenia w celu utworzenia siłowni w Mniowie 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie polega na zakupie urządzeo oraz utworzeniu w centrum Mniowie zadao ogólnodostępnej siłowni.

Strona 73 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 100 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze - utworzenie siłowni sposobem ich oceny i - zwiększenie aktywności i sprawności fizycznej mieszkaoców obszaru zmierzenia w rewitalizacji odniesieniu do celów - powstanie nowego miejsca gdzie mieszkaocy mogą spędzad czas wolny rewitalizacji - propagowanie zdrowego stylu życia

Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2019

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 13 Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Zadanie polega na budowie sieci kanalizacyjnej na ul zadao Wrzosowej. Prace obejmują sied kanalizacji grawitacyjnej oraz przyłącza: Długośd kolektorów: Grawitacja kanał: fi 200 PVC -U 1 850,20 mb. przy kanaliki grawitacyjne 64 szt. długośd fi 160 PVC 1 191,85 mb UZT szt Łączna liczba przyłączy 69 szt. RAZEM: Długośd kanału fi 200 PVC-U 1 850,20 mb; Długośd kanału fi 160 PVC 1 191,85 mb.;

Zadanie 2 Budowa zbiornika wyrównawczego (zapasowego) wody dla wodociągu Mniów

Zadanie 3 Modernizacja oczyszczalni ścieków  Reaktor SYSTEM COMA – TEC INSTALACJA ZAGOSPODAROWANIA ODPADU NA OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW W MNIOWIE  Budynek mechanicznego odwadniania i przeróbki osadów – wymiana urządzeo:  Hermetyzacja zagęszczenia osadu  Biofiltr 4000 – montaż i uruchomienie w budynku przeróbki osadu i zagęszczania osadu WIATA  Wymiary: 35 x 15 m  Wysokośd w kalenicy: 6,20 m

Strona 74 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 Wysokośd przy ścianie przedniej: 4,10 m  Wysokośd przy ścianie tylnej: 2,75 m  Dźwigary stalowe do kalenicy z przodu: IPE 280 (2800 x 135) Dźwigary stalowe do kalenicy z tyłu: IPE 240 (2400 x 100) Płatwie drewniane: 5 m (7 x 20,5) Rozstaw przęseł: 5 m  Ściany: blacha powlekana - plastizol (PVC/PCV)  Dach: blacha trapezowa

Przed wiatą plac manewrowy 35 x 10 m + 10 x 5 = 400 m2 Renowacja, naprawa uszczelnienie betonowych studzienek kanalizacyjnych, rewizyjnych, na sieci kanalizacyjnej w Mniowie (60 szt.) 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 2 800 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  Poprawa stanu infrastruktury wodno – kanalizacyjnej sposobem ich oceny i  Poprawa stanu środowiska zmierzenia w  Wzrost atrakcyjności osadniczej odniesieniu do celów  Poprawa warunków bytowych rewitalizacji  Sprawne funkcjonowanie oczyszczalni ścieków.  Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2019

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 14 Montaż monitoringu w centrum miejscowości 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów Policja realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Montaż monitoringu w centrum miejscowości Mniów zadao 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 100 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty: rezultaty wraz ze  Poprawa bezpieczeostwa mieszkaoców i interesariuszy sposobem ich oceny i rewitalizacji poprzez zakup i montaż monitoringu, zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2019

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 15

Strona 75 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Doposażenie placówek oświatowych z obszaru rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie  Gmina Mniów podmiotów  Zespół Szkół w Mniowie realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Zakup pomocy dydaktycznych dla uczniów i nauczycieli do zadao prowadzenia zajęd (m.in. matematycznych, przyrodniczych, sportowych, językowych itp.) Pomoce matematyczne (m.in.)  Kalkulatory  Magnetyczne koła ułamkowe - duże do tablicy  Podstawy pomiarów waga temperatura długośd  Przyrząd do rysowania odwzorowao symetrycznych  Przyrząd do demonstracji powstawania brył obrotowych  Wskaźnik drewniany  Bryły do mierzenia objętości Pomoce przyrodnicze  Mikroskop  Walizka ekobadacza  Zestaw szkiełek podstawowych i nakrywkowych  Szkielet człowieka z ruchomymi elementami (skala 1:1)  Przewodnik do rozpoznawania drzew  Kompas  Taśma miernicza  Bezprzewodowa stacja pogody Pomoce sportowe  Piłki  Pachołki  Skakanki  Materace Pomoce do zajęd językowych  Zestawy dwiczeo  Plansze edukacyjne  Gry językowe Zadanie 2 Wyposażenie pracowni matematycznych przyrodniczych oraz komputerowych w nowoczesny sprzęt (m.in. komputery, tablice interaktywne, projektory itp.). Zadanie 3 Zakup zabawek, sprzętu oraz pomocy edukacyjnych do przedszkola (misie, lalki, książeczki, bajki na płytach DVD, telewizor, projektor itp.) 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 200 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  Utworzenie nowoczesnej pracowni matematycznej, sposobem ich oceny i przyrodniczej, multimedialnej – 3 sale zmierzenia w  Liczba dzieci korzystających z nowoczesnych pomocy – 200 odniesieniu do celów rocznie rewitalizacji  uatrakcyjnienie zajęd z wykorzystaniem nowych pomocy oraz

Strona 76 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

technologii TIK  Uatrakcyjnienie zajęd przedszkolnych

Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 16 Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów  Ośrodek Zdrowia w Mniowie realizujących projekt  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie  Organizacje pozarządowe 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Zakup specjalistycznego sprzętu medycznego pozwalającego zadao zwiększyd zakres świadczonych usług oraz ich jakośd (USG, EKG itp.) Zadanie 2 Modernizacja budynku Ośrodka Zdrowia Zadanie 3 Wdrożenie skoordynowanych modeli opieki nad pacjentem (m.in. Model opieki skoordynowanej nad pacjentem z chorobą układu krążenia,). Zadanie 4 Rozwój działania profilaktycznych m.in.: (rak szyjki macicy, rak piersi, cukrzyca). 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 400 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  Ludnośd objęta ulepszonymi usługami zdrowotnymi - 9000 sposobem ich oceny i  Liczba wspartych podmiotów leczniczych – 1 zmierzenia w  Zwiększenie poziomu bezpieczeostwa zdrowotnego odniesieniu do celów  Zwiększenie dostępu do podstawowych usług zdrowotnych na rewitalizacji terenie gminy  Liczba wdrożonych modeli opieki koordynowanej -1  Liczba prowadzonych działao profilaktycznych – 2 rocznie

Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  sprawozdania z działalności ZOZ,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 17

Strona 77 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kulturalne wraz z zagospodarowaniem terenu 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie polega na modernizacji oraz rozbudowie istniejącego obiektu w zadao celu zwiększenia dostępu do oferty kulturalne. Zakres zadania  rozbudowa budynku  zakup sprzętu i wyposażenia  zagospodarowanie otoczenia m.in. budowa małej architektury – ławki, miejsce na grilla, stół piknikowy itp.  zagospodarowanie terenu  budowa parkingu 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 1 500 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  Liczba obiektów kultury objętych wsparciem -1 sposobem ich oceny i  Zwiększenie dostępu do infrastruktury kulturalnej zmierzenia w  Zwiększenie ilości wydarzeo kulturalnych organizowanych na odniesieniu do celów obszarze rewitalizacji rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2018

Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 18 Modernizacja i termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) wraz z instalacją OZE 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Modernizacja i termomodernizacja budynku OSP w Mniowie zadao Budynek strażnicy OSP został oddany do użytku w roku 1988. Jego ogrzewanie zostało zapewnione poprzez instalacje elektryczną. W związku ze stanem budynku (brak ocieplonych ścian i stropu) jest to nieopłacalne ekonomicznie a korzystanie z niego w okresie zimowym prawie niemożliwe. Obecnie budynek po zmianie siedziby przez świetlicę stoi w przeważającej części niewykorzystany. Planowane jest jego wykorzystanie jako siłowania ogólnodostępna i bezpłatna. Budynek zostanie docieplony zostanie wykonana wewnętrzna sied grzewcza wraz ze zmianą elewacji i dostosowanie jej do otaczającej zabudowy. Zadanie 2 Modernizacja i termomodernizacja budynku Świetlicy Budynek byłego posterunku policji, w którym działa obecnie świetlica dla dzieci i młodzieży, został wybudowany w latach 50-tych XX wieku. Obecnie jest on docieplony warstwą styropianu i gruntowanie

Strona 78 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

odnowiony. Problemem zaś jest zapewnienie odpowiedniego ogrzewania w okresie zimowym. Odbywa się obecnie to poprzez kotłowanie węglową zlokalizowaną obok budynku. Zanieczyszcza to powietrze w centrum miejscowości oraz znacznie podnosi koszty utrzymania (koszty dodatkowej obsługi i zakupu paliwa grzewczego). Dociągnięta sied ciepłownicza (200 mb – sied będzie własnością Gminy). Zadanie 3 Modernizacja i termomodernizacja budynku Urzędu Gminy  Modernizacja instalacji wewnętrznej  Wymiana stolarki okiennej  Wymiana oświetlenia Zadanie 4 Modernizacja i termomodernizacja Zespołu Szkół w Mniowie  Docieplenie budynku  wymiana źródeł ciepła  wymiana oświetlenia 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 900 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  Liczba zmodernizowanych i termomodernizowaniach obiektów – sposobem ich oceny i 4 zmierzenia w  Poprawa efektywności energetycznej poprzez termomodernizację odniesieniu do celów budynków oświatowych. rewitalizacji  Zmniejszeni emisji CO2  Zmniejszeni zużycia energii finalnej  Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii

Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  audyt energetyczny,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-200

Obszar rewitalizacji nr 1 - Podstawowa Uzupełniająca Razem sołectwo Malmurzyn Liczba projektów rewitalizacyjnych 12 6 18 Szacunkowa wartośd projektów rewitalizacyjnych 5 910 800 zł 1 450 000 zł 7 360 800,00 zł

Poniżej przedstawiamy wykaz przedsięwzięd planowanych do realizacji w ramach obszaru rewitalizacji obejmującego sołectwo Malmurzyn:

PODSTAWOWA LISTA PRZEDSIĘWZIĘD REWITALIZACYJNYCH Szacunkowa L.p. Sfera wraz z nazwą projektu wartośd Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 636 000 zł 1. Aktywizacja i integracja SENIORÓW 96 000 zł

Strona 79 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Aktywizacja i integracja rodzin i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na 2. 440 000 zł terenie obszaru rewitalizacji nr 2 Malmurzyn Wsparcie i promocja aktywnych form wypoczynku na obszarze rewitalizacji nr 1 3. 100 000 zł - Malmurzyn Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 2 000 000 zł 4. Wspieranie inwestycji z sektora MŚP na obszarze rewitalizacji nr 2 Malmurzyn 2 000 000 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 74 800 zł Demontaż i bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest na obszarze 5. 34 800 zł rewitalizacji nr 2- Malmurzyn 6. Edukacja ekologiczna na obszarze rewitalizacji nr 2- Malmurzyn 40 000 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 3 100 000 zł Poprawa dostępu do infrastruktury sportowej na obszarze rewitalizacji nr 2 - 7. 100 000 zł Malmurzyn Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji (modernizacja i 8. 800 000 zł budowa nowych odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 2 Malmurzyn Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na obszarze 9. 1 500 000 zł rewitalizacji nr 2 Malmurzyn Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez 10. wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad 200 000 zł pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn 11. Rozbudowa budynku świetlicy wraz z zakupem sprzętu oraz wyposażenia 500 000 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 100 000 zł Modernizacja i termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) 12. 100 000 zł wraz z instalacją OZE

RAZEM wartośd projektów podstawowych 5 910 800 zł

Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 1 Aktywizacja i integracja SENIORÓW 2 Wskazanie  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie, podmiotów  Gmina Mniów, realizujących projekt  Biblioteka Gminna,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe oraz grupy nieformalne działające na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Utworzenie Klubu SENIORA. zadao Zadanie 2 Organizacja cyklicznych spotkao (m.in. dzieo seniora, dzieo babci, dzieo dziadka, dzieo kobiet itp.) Zadanie 3 Organizacja spotkao/seminariów z zakresu edukacji ekonomicznej, zdrowotnej skierowany do osób 60+ (spotkania z kardiologiem, diabetykiem itp.) Zadanie 4 Rozwijanie zainteresowao i pasji SENIORÓW (rajdy, wyjazdy itp. 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu)

Strona 80 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

5 Szacowana wartośd 96 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty wśród osób 60+: rezultaty wraz ze  Utworzenie 1 KLUBU SENIORA sposobem ich oceny i  zwiększenie aktywności i integracji osób starszych zmierzenia w  organizacja co najmniej 8 spotkao w ciągu roku odniesieniu do celów  organizacja co najmniej 4 spotkao/seminariów z zakresu edukacji rewitalizacji ekonomicznej  zwiększenie poziomu integracji społecznej  upowszechnienie wiedzy o zasadach funkcjonowania rynku finansowego, kształtowanie postaw sprzyjających jego stabilności i rozwojowi systemu finansowego,  kształtowanie postaw sprzyjających przedsiębiorczości,  zwiększenie wiedzy nt. zdrowego trybu życia  popularyzowanie wiedzy na temat dziedzictwa ekonomicznego i historii pieniądza,  promowanie nowoczesnych postaw wpływających na kształtowanie kapitału społecznego związanego z rozwojem gospodarczym.

Sposób pomiaru rezultatów:  lista obecności,  dokumentacja fotograficzna.

Projekt jest komplementarny z działaniami jakie gmina zamierza realizowad w sferze funkcjonalno-przestrzennej (komplementarnośd bezpośrednia z projektami rewitalizacyjnymi nr:  10 Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn  11 Rozbudowa budynku świetlicy wraz z zakupem sprzętu oraz wyposażenia 7 Okres realizacji 2016-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 2 Aktywizacja i integracja rodzin i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na terenie obszaru rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn 2 Wskazanie  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie, podmiotów  Gmina Mniów, realizujących projekt  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe  PCPR w Kielcach  PUP w Kielcach  Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Organizacja prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych zadao korzystających z pomocy GOPS Zadanie 2 Aktywizacja społeczna i zawodowa osób zagrożonych

Strona 81 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

wykluczeniem społecznym z obszary rewitalizacji (warsztaty, kursy) Zadanie 3 Realizacja programów profilaktycznych (antyalkoholowych, antynarkotykowych itp.) Zadanie 4 Organizacja zajęd profilaktycznych w świetlicy środowiskowej dla dzieci i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 440 000,00 zł 6 Prognozowane Rezultaty wśród osób/rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym: rezultaty wraz ze  liczba osób objętych wsparciem – 5 osób rocznie sposobem ich oceny i  zwiększenie wiary w siebie i własne możliwości zmierzenia w  zwiększenie poziomu integracji i podniesienie poziomu odniesieniu do celów aktywizacji zawodowej. rewitalizacji  poszerzenie wiedzy i umiejętności umożliwiającej wejścia/powrót na rynek pracy Sposób pomiaru rezultatów:  lista obecności,  dokumentacja fotograficzna,  zaświadczenia/potwierdzenia zdobytych umiejętności 7 Okres realizacji 2016-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 3 Wsparcie i promocja aktywnych form wypoczynku na obszarze rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów  Biblioteka Gminna, realizujących projekt  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne działające na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Zadanie polega na promocji i organizacji aktywnych form wypoczynku dla zadao mieszkaoców obszaru rewitalizacji oraz interesariuszy rewitalizacji m.in  Zorganizowane biegi, spacery z kijkami,  Rajdy piesze,  Rajdy rowerowe. 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 100 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty wśród osób/rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym: rezultaty wraz ze  Liczba zorganizowanych rajdów pieszych – 6 w ciągu roku sposobem ich oceny i  Liczba zorganizowanych rajdów rowerowych – 6 w ciągu roku zmierzenia w  Promocja aktywnych form wypoczynku odniesieniu do celów  Poprawa stanu zdrowia oraz samopoczucia mieszkaoców obszaru rewitalizacji rewitalizacji oraz innych interesariuszy  Promocja gminy .

Strona 82 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Sposób pomiaru rezultatów:  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023

Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 4 Wspieranie inwestycji z sektora MŚP na obszarze rewitalizacji nr 2 Malmurzyn 2 Wskazanie  Przedsiębiorstwa – podmioty prywatne podmiotów  PUP w Kielcach realizujących projekt  ARiMR w Kielcach  LGD Dorzecze Bobrzy  Gmina Mniów 3 Zakres realizowanych Będą to różne przedsięwzięcia obecnie działających firm na obszarze zadao rewitalizacji oraz tych, które powstaną w kolejnych latach. Inwestycje będą dotyczyły wdrażania innowacji produktowych i procesowych oraz zakupu maszyn, urządzeo, budowy i modernizacji budynków przez przedsiębiorców do prowadzenia i rozwijania działalności gospodarczych. 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 2 000 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze . Zmniejszenie bezrobocia na terenie rewitalizacji. sposobem ich oceny i . Zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw. zmierzenia w odniesieniu do celów Źródła pomiaru: rewitalizacji . Mapa dotacji.gov.pl . Informacje uzyskiwane od lokalnych przedsiębiorców. 7 Okres realizacji 2017-2023

Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 5 Demontaż i bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest na obszarze rewitalizacji nr 2-Malmurzyn 2 Wskazanie  Gmina Mniów podmiotów  Mieszkaocy gminy deklarujący potrzebę demontażu, transportu realizujących projekt i utylizacji azbestu  WFOŚiGW w Kielcach 3 Zakres realizowanych Przedsięwzięcie zakłada demontaż, transport i utylizacja wyrobów zadao azbestowych z dachów budynków mieszkalnych i gospodarczych. Zakłada się ogółem utylizację około 19 129 kg /rocznie. 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn, budynki prywatne, na podstawie wniosków prywatnych przeprowadzenia właścicieli deklarujących udział w Programie danego projektu) 5 Szacowana wartośd 34 800 zł 6 Prognozowane Rezultaty:

Strona 83 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 rezultaty wraz ze  Usunięcie 153 037 kg wyrobów zawierających azbest w okresie sposobem ich oceny i realizacji Programu Rewitalizacji. zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru: rewitalizacji  protokoły odbioru. 7 Okres realizacji 2017-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 6 Edukacja ekologiczna na obszarze rewitalizacji nr 2-Malmurzyn 2 Wskazanie . Gmina Mniów podmiotów . Rada Sołecka realizujących projekt . Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie, . Biblioteka Gminna, . Zespół Szkół w Mniowie, . Ośrodek Zdrowia w Mniowie, . Podmioty prywatne . Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne działające na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Zadanie 1: Edukacja ekologiczna zadao Zakłada się realizację różnego rodzaju akcji (np. sprzątanie świata, zakładanie ogródka na parapecie okna), przeprowadzenie badao i doświadczeo, konkursów (np. przyrodniczo-plastycznych, fotograficznych, wierszyki i opowiadania o tematyce ekologicznej), szkoleo, pogadanek w szkołach, dokarmianie ptaków w trakcie zimy, wycieczki do lasu, itp. 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 40 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze W okresie wdrażania Programu: sposobem ich oceny i . przeprowadzenie min. 8 akcji ekologicznych, zmierzenia w . zorganizowanie 8 konkursów ekologicznych, odniesieniu do celów rewitalizacji Sposób pomiaru: . listy obecności, . dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023

Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 7 Poprawa dostępu do infrastruktury sportowej na obszarze rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Projekt zakłada budowę boiska do piłki siatkowej/kosza obok świetlicy zadao wiejskiej. Zakres prac  Budowa nawierzchni

Strona 84 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 Montaż kosza  Ogrodzenie boiska  Oświetlenie boiska 4 Lokalizacja (miejsce m. Stachura (sołectwo Malmurzyn) przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 100 000,00 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze  Stworzenie infrastruktury integracyjno-rekreacyjnej dostosowanej sposobem ich oceny i do potrzeb mieszkaoców zmierzenia w  Poprawa estetyki obszaru rewitalizacji odniesieniu do celów  Zwieszenie dostępu do infrastruktury sportowej rewitalizacji  Zapewnienie spójnego ładu przestrzennego i uporządkowanie kluczowych dla rewitalizacji przestrzeni publicznych

Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna,  ankiety zamieszczona na stronie internetowej dla interesariuszy rewitalizacji. 7 Okres realizacji 2019

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 8 Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji (modernizacja i budowa nowych odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 2 Malmurzyn 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Projekt zakłada modernizację dróg na obszarze rewitalizacji wraz z zadao modernizacją infrastruktury około drogowej m.in. budowa chodników, budowa kanalizacji deszczowej, modernizacja oświetlenia 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 800 000,00 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze  Poprawa stanu lokalnej infrastruktury technicznej oraz jej rozwój. sposobem ich oceny i  Wzrost bezpieczeostwa w ruchu drogowym. zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2019-2020

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 9

Strona 85 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na obszarze rewitalizacji nr 2 Malmurzyn 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie polega na budowie i modernizacji sieci kanalizacyjnej na obszarze zadao rewitalizacji 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 1 500 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty: rezultaty wraz ze • Poprawa stanu infrastruktury wodno – kanalizacyjnej sposobem ich oceny i • Poprawa stanu środowiska zmierzenia w • Wzrost atrakcyjności osadniczej odniesieniu do celów • Poprawa warunków bytowych rewitalizacji • Sprawne funkcjonowanie oczyszczalni ścieków.

Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2019-2021

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 10 Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów  Ośrodek Zdrowia w Mniowie realizujących projekt  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie  Organizacje pozarządowe 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Wdrożenie skoordynowanych modeli opieki nad pacjentem zadao (m.in. Model opieki skoordynowanej nad pacjentem z chorobą układu krążenia,). Zadanie 2 Rozwój działania profilaktycznych m.in.: (rak szyjki macicy, rak piersi, cukrzyca). 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 200 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  Ludnośd objęta ulepszonymi usługami zdrowotnymi - 9000 sposobem ich oceny i  Zwiększenie poziomu bezpieczeostwa zdrowotnego zmierzenia w  Zwiększenie dostępu do podstawowych usług zdrowotnych na odniesieniu do celów terenie gminy rewitalizacji  Liczba wdrożonych modeli opieki koordynowanej -1  Liczba prowadzonych działao profilaktycznych – 2 rocznie

Strona 86 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  sprawozdania z działalności ZOZ,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2023

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 11 Rozbudowa budynku świetlicy wraz z zakupem sprzętu oraz wyposażenia 2 Wskazanie  Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie polega na modernizacji oraz rozbudowie istniejącego obiektu w zadao celu zwiększenia dostępu do oferty kulturalne. Zakres zadania  rozbudowa budynku  zakup sprzętu i wyposażenia  zagospodarowanie otoczenia m.in. budowa małej architektury – ławki, miejsce na grilla, stół piknikowy itp.  Aranżacja zieleni 4 Lokalizacja (miejsce Miejscowośd Stachura (sołectwo Malmurzyn) przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 500 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  Liczba obiektów kultury objętych wsparciem -1 sposobem ich oceny i  Zwiększenie dostępu do infrastruktury kulturalnej zmierzenia w  Zwiększenie ilości wydarzeo kulturalnych organizowanych na odniesieniu do celów obszarze rewitalizacji rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2018

Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny nr 12 Modernizacja i termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) wraz z instalacją OZE 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Termomodernizacja budynku Świetlicy zadao  wykonanie instalacji centralnego ogrzewania  Wymiana stolarki okiennej  Modernizacja dachu  Docieplenie ścian

Strona 87 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 Wymiana oświetlenia 4 Lokalizacja (miejsce Miejscowośd Stachura (sołectwo Malmurzyn) przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 100 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  Liczba zmodernizowanych i termomodernizowaniach obiektów – sposobem ich oceny i 1 zmierzenia w  Poprawa efektywności energetycznej poprzez termomodernizację odniesieniu do celów budynków oświatowych. rewitalizacji  Zmniejszeni emisji CO2  Zmniejszeni zużycia energii finalnej  Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii

Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  audyt energetyczny,  dokumentacja fotograficzna. 7 Okres realizacji 2017-2018

Strona 88 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

8. Charakterystyka pozostałych rodzajów przedsięwzięd rewitalizacyjnych

MNIÓW – obszar rewitalizacji nr 1 Charakterystyka pozostałych przedsięwzięd rewitalizacyjnych realizujących kierunki działao mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk powodujących sytuację kryzysową na w/w obszarze rewitalizacji.

UZUPEŁNIAJĄCA LISTA PRZEDSIĘWZIĘD REWITALIZACYJNYCH Szacunkowa L.p. Sfera wraz z nazwą projektu wartośd Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 824 000 zł Wsparcie organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z obszaru 1. 144 000 zł rewitalizacji nr 1 - Mniów Szkolenia dla administracji publicznej, organizacji pozarządowych, 2. 160 000 zł przedsiębiorstw i rolników Rozwijanie zainteresowao dzieci i młodzieży z obszarów rewitalizacji nr 1 - 3. 520 000 zł Mniów Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 0 zł

Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 600 000 zł 4. Projekty parasolowe (EWE i OZE na budynkach prywatnych) 400 000 zł Wymiana oświetlenia ulicznego na bardziej ekonomiczne na obszarze 5. 200 000 zł rewitalizacji nr 1 - Mniów Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 300 000 zł 6. Zachowanie dzidzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 50 000 zł 7. Budowa szerokopasmowego internetu 250 000 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 0 zł

RAZEM wartośd projektów uzupełniających 1 724 000 zł

Projekty w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 1 Wsparcie organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z obszaru rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie, podmiotów  Gmina Mniów, realizujących projekt  Biblioteka Gminna,  Zespół Szkół w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Organizacja warsztatów/spotkao dla NGO zadao Zadanie 2 Zakup sprzętu/wyposażenia dla KGW Zadanie 3 Zakup sprzętu dla OSP w Mniowie

Strona 89 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zadanie 4 Organizacja imprez integracyjno – edukacyjnych 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 144 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  organizacja co najmniej 6 warsztatów/spotkao w ciągu roku (nt. sposobem ich oceny i zasad pozyskiwania środków zewnętrznych, zasady udzielania zmierzenia w pierwszej pomocy, zajęcia florystyczne) odniesieniu do celów  zakup sprzętu dla KGW (garnki, naczynia itp.) rewitalizacji  doposażenie jednostki OSP  organizacja co najmniej 2 imprez integracyjnych w roku.

Sposób pomiaru rezultatów:  lista obecności,  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 2 Szkolenia dla administracji publicznej, organizacji pozarządowych, przedsiębiorstw i rolników 2 Wskazanie  Gmina Mniów podmiotów  Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej realizujących projekt w Kielcach  Wojewódzki Urząd Pracy w Kielcach  Starostwo Powiatowe w Kielcach  Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Kielcach  Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego  Mieszkaocy Mniowa planujący założyd własną firmę  Mieszkaocy Mniowa już prowadzący firmę 3 Zakres realizowanych Szkolenia będą obejmowad m.in. tematykę: zadao - zarządzania, - kodeksu pracy, - pozyskiwania dotacji, - rozliczania dotacji, - szkolenia kierunkowe dla pracowników Urzędu Gminy w Mniowie w zależności od stanowiska pracy, 4 Lokalizacja (miejsce Urząd Gminy Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 160 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze  liczba szkoleo – 30, sposobem ich oceny i  liczba spotkao informacyjnych – 24, zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji  listy obecności,  dokumentacja fotograficzna,

Strona 90 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 mapadotacje.gov.pl 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 3 Rozwijanie zainteresowao dzieci i młodzieży 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów  Biblioteka Gminna, realizujących projekt  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie,  Zespół Szkół w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe 3 Zakres realizowanych Zadanie 1: Zajęcia muzyczne dla dzieci i młodzieży w wieku szkolnym zadao Zadanie 2: Zajęcia kreatywne (plastyka, technika, rękodzieło) Zadanie 3: Zajęcia ruchowe i taneczne dla dzieci w wieku przedszkolnym Zadanie 4 Organizacja wystaw malarstwa, fotografii, rękodzieła Zadanie 5 Organizacja spotkao czytelniczych przez gminną Bibliotekę Publiczną 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 520 000 zł 6 Prognozowane Zadanie 1: Realizacja projektu umożliwi dzieciom i młodzieży w wieku rezultaty wraz ze szkolnym udział w nieodpłatnych zajęciach muzycznych prowadzonych sposobem ich oceny i przez wykwalifikowaną kadrę. zmierzenia w Rezultaty: odniesieniu do celów - ilośd dzieci i młodzieży biorącej udział w projekcie: 15 dzieci * 8 lat = 120 rewitalizacji dzieci, - ilośd godzin zajęd odbywających się w ramach projektu: 30 h * 8 lat = 240h - udział społeczności lokalnej w wydarzeniach kulturalnych organizowanych w ramach zajęd muzycznych

Zadanie 2: Realizacja projektu umożliwi dzieciom i młodzieży w wieku szkolnym udział w nieodpłatnych zajęciach plastycznych, rękodzieła itp.

Rezultaty: - ilośd dzieci i młodzieży biorącej udział w projekcie: 10 dzieci* 8 lat = 80 dzieci, - ilośd godzin zajęd odbywających się w ramach projektu: 30 h * 8 lat = 240h - udział społeczności lokalnej w wydarzeniach kulturalnych organizowanych w ramach zajęd muzycznych.

Zadanie 3: Realizacja projektu umożliwi dzieciom i młodzieży w wieku przedszkolnym udział w nieodpłatnych zajęciach ruchowych/tanecznych.

Rezultaty: - ilośd dzieci i młodzieży biorącej udział w projekcie: 10 dzieci* 8 lat = 80

Strona 91 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

dzieci, - ilośd godzin zajęd odbywających się w ramach projektu: 30 h * 8 lat = 240h

Zadanie 4: W ramach zadania w ciągu roku zostanie zorganizowanych min. 2 wystawy. Rezultaty: - ilośd zorganizowanych wystaw - 2 - ilośd uczestników: 500 osób *4 wystawy rocznie* 8 lat = 16000

Zadanie 5 W ramach zadania Biblioteka będzie organizowała wieczorki poetyckie, czytanie nocą, zajęcia biblioteczne itp. Rezultat: - ilośd zorganizowanych spotkao – 8 spotkao *8 lat = 64 - liczba uczestników 50 osób *864 = 3200

Wszystkie warsztaty prowadzone będą przez wykwalifikowaną kadrę. Oferta zajęd kierowana jest także do dzieci o niskim statusie społeczno - ekonomicznym, które mają ograniczony dostęp do nieodpłatnych zajęd pozaszkolnych. Zajęcia muzyczne, plastyczne czy taneczne stanowią ważny element kształtowania nawyku spędzania wolnego czasu w sposób twórczy i aktywizowania młodzieży do czynnego udziału w działalności lokalnej społeczności. Działania wpłyną na społeczne ożywienie obszaru rewitalizacji angażując społecznośd lokalną oraz instytucje kulturowe i oświatowe. Znaczącym rezultatem projektu będzie również nawiązanie współpracy z najbliższym środowiskiem/ otoczeniem.

Sposób pomiaru rezultatów:  dokumentacja zdjęciowa,  listy obecności. 7 Okres realizacji 2017-2023

Projekty w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 4 Projekty parasolowe (EWE i OZE na budynkach prywatnych) 2 Wskazanie . Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podmiotów w Kielcach realizujących projekt . Mieszkaocy miejscowości Mniów . Gmina Mniów 3 Zakres realizowanych EWE – efektywne wykorzystanie energii to m.in. głęboka zadao termomodernizacja polegająca na:  wymiana okien na energooszczędne,  wstawienie na poddaszu okien dachowych na energooszczędne,  ocieplenie ścian zewnętrznych,  ocieplenie dachu i stropu,  Wymiana grzejników na nowe, energooszczędne,  Wymiana kotła,  zainstalowanie wentylacji mechanicznej z rekuperacją. OZE - odnawialne źródła energii – źródła energii, których

Strona 92 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

wykorzystywanie nie wiąże się z długotrwałym ich deficytem, ponieważ ich zasób odnawia się w krótkim czasie. Takimi źródłami są między innymi wiatr, promieniowanie słoneczne, opady, pływy morskie, fale morskie i geotermia. Najpopularniejsze urządzenia OZE dla gospodarstw domowych to panele fotowoltaiczne, solarne, pompy ciepła. W ramach rewitalizacji zakłada się, że częśd indywidualnych gospodarstw domowych skorzysta ze wsparcia (także w formie dotacji, pożyczek) na wdrożenie EWE i OZE. 4 Lokalizacja (miejsce Indywidualne gospodarstwa domowe na terenie miejscowości Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 400 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze Minimum 50 gospodarstw domowych w okresie wdrażania Programu sposobem ich oceny i Rewitalizacji wdroży i zainstaluje EWE i/lub OZE. zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji . informacje WFOŚiGW w Kielcach, . dane własne Urzędu Gminy, . informacje zbierane od mieszkaoców w formie ankiet, . dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 5 Wymiana oświetlenia ulicznego na bardziej ekonomiczne na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Projekt zakłada wymianę oświetlenia na bardziej ekologiczne (zużywające zadao mniej energii) oraz punktową budowę nowych słupów oświetleniowych w przypadku takiej potrzeby wskazanej np. prze Radę Sołecką 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 200 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze  Zmniejszenie kosztów energii elektrycznej zużywanej przez sposobem ich oceny i oświetlenie uliczne na obszarze rewitalizacji. zmierzenia w  Poprawa bezpieczeostwa mieszkaoców sołectwa Mniów. odniesieniu do celów  Zmniejszenie emisji CO2 oraz zużycia energii finalnej. rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów:  dane własne Urzędu Gminy, zakładu energetycznego,  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2018-2023 (5 lat)

Strona 93 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Projekty w sferze przestrzenno – funkcjonalne 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 6 Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie polega na modernizacji/renowacji/odnowieniu zabytkowych i zadao cennych historycznie kapliczek, krzyży, pomników pamięci znajdujących się na obszarze rewitalizacji. 4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 100 000 zł

6 Prognozowane Prognozowane rezultaty: rezultaty wraz ze  Liczba odnowionych zabytków – 10 sposobem ich oceny i  Poprawa estetyki przestrzeni publicznej zmierzenia w  Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji odniesieniu do celów  Wzmocnienie tożsamości lokalnej rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 7 Budowa szerokopasmowego internetu 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów Przedsiębiorstwa prywatne oferujące usługi związane z dostępem do realizujących projekt internetu Województwo Świętokrzyskie Mieszkaocy sołectwa Mniów 3 Zakres realizowanych Szerokopasmowy dostęp do internetu – usługa polegająca na łączeniu zadao z internetem za pomocą szybkiego łącza lub medium o dużej przepustowości. Połączenie wykorzystuje szerokie pasmo częstotliwości wytwarzane przez modem. Najczęściej do tego celu wykorzystuje się technologie z rodziny DSL (xDSL), WiMAX, PON, DOCSIS lub inne podobne. Projekt rewitalizacyjne zakłada budowę takiego szerokopasmowego internetu przynajmniej w części sołectwa Mniów. 4 Lokalizacja (miejsce Potencjalnie może zostad objęty cały teren sołectwa Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 250 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze  minimum 100 gospodarstw domowych posiada dostęp do sposobem ich oceny i szerokopasmowego internetu na obszarze rewitalizacji, zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów:

Strona 94 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 rewitalizacji  ankiety,  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

MALMURZYN– obszar rewitalizacji nr 1 Charakterystyka pozostałych przedsięwzięd rewitalizacyjnych realizujących kierunki działao mających na celu eliminację lub ograniczenie negatywnych zjawisk powodujących sytuację kryzysową na w/w obszarze rewitalizacji.

UZUPEŁNIAJĄCA LISTA PRZEDSIĘWZIĘD REWITALIZACYJNYCH Szacunkowa L.p. Sfera wraz z nazwą projektu wartośd Projekty rewitalizacyjne w sferze społecznej 550 000 zł Wsparcie organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z obszaru 1. 30 000 zł rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn Rozwijanie zainteresowao dzieci i młodzieży z obszarów rewitalizacji nr 1 - 2. 520 000 zł Malmurzyn Projekty rewitalizacyjne w sferze gospodarczej 0 zł

Projekty rewitalizacyjne w sferze środowiskowej 600 000 zł 3. Projekty parasolowe (EWE i OZE na budynkach prywatnych) 400 000 zł Wymiana oświetlenia ulicznego na bardziej ekonomiczne na obszarze 4. 200 000 zł rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn Projekty rewitalizacyjne w sferze funkcjonalno-przestrzennej 300 000 zł 5. Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn 50 000 zł 6. Budowa szerokopasmowego internetu 250 000 zł Projekty rewitalizacyjne w sferze technicznej 0 zł

RAZEM wartośd projektów uzupełniających 1 450 000 zł

Projekty w sferze społecznej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 1 Wsparcie organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z obszaru rewitalizacji nr 2- Malmurzyn 2 Wskazanie  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie, podmiotów  Gmina Mniów, realizujących projekt  Biblioteka Gminna,  Zespół Szkół w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne działające na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Zadanie 1 Organizacja warsztatów/spotkao dla NGO zadao Zadanie 2 Zakup sprzętu dla OSP w Mniowie Zadanie 3 Organizacja imprez integracyjno – edukacyjnych

Strona 95 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

4 Lokalizacja (miejsce Mniów przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 30 000 zł 6 Prognozowane Rezultaty rezultaty wraz ze  organizacja co najmniej 6 warsztatów/spotkao w ciągu roku (nt. sposobem ich oceny i zasad pozyskiwania środków zewnętrznych, zasady udzielania zmierzenia w pierwszej pomocy, zajęcia florystyczne) odniesieniu do celów  doposażenie jednostki OSP rewitalizacji  organizacja co najmniej 2 imprez integracyjnych w roku.

Sposób pomiaru rezultatów:  lista obecności,  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 2 Rozwijanie zainteresowao dzieci i młodzieży 2 Wskazanie  Gmina Mniów, podmiotów  Biblioteka Gminna, realizujących projekt  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie,  Ośrodek Zdrowia w Mniowie,  Podmioty prywatne  Organizacje pozarządowe i grupy nieformalne działające na obszarze rewitalizacji 3 Zakres realizowanych Zadanie 1: Zajęcia muzyczne dla dzieci i młodzieży w wieku szkolnym zadao Zadanie 2: Zajęcia kreatywne (plastyka, technika, rękodzieło) Zadanie 3: Zajęcia ruchowe i taneczne dla dzieci w wieku przedszkolnym 4 Lokalizacja (miejsce Miejscowośd Stachura (sołectwo Malmurzyn) przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 520 000 zł 6 Prognozowane Zadanie 1: Realizacja projektu umożliwi dzieciom i młodzieży w wieku rezultaty wraz ze szkolnym udział w nieodpłatnych zajęciach muzycznych prowadzonych sposobem ich oceny i przez wykwalifikowaną kadrę. zmierzenia w Rezultaty: odniesieniu do celów - ilośd dzieci i młodzieży biorącej udział w projekcie: 15 dzieci * 8 lat = 120 rewitalizacji dzieci, - ilośd godzin zajęd odbywających się w ramach projektu: 30 h * 8 lat = 240h - udział społeczności lokalnej w wydarzeniach kulturalnych organizowanych w ramach zajęd muzycznych

Zadanie 2: Realizacja projektu umożliwi dzieciom i młodzieży w wieku szkolnym udział w nieodpłatnych zajęciach plastycznych, rękodzieła itp.

Rezultaty: - ilośd dzieci i młodzieży biorącej udział w projekcie: 10 dzieci* 8 lat = 80 dzieci,

Strona 96 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

- ilośd godzin zajęd odbywających się w ramach projektu: 30 h * 8 lat = 240h - udział społeczności lokalnej w wydarzeniach kulturalnych organizowanych w ramach zajęd muzycznych.

Zadanie 3: Realizacja projektu umożliwi dzieciom i młodzieży w wieku przedszkolnym udział w nieodpłatnych zajęciach ruchowych/tanecznych.

Rezultaty: - ilośd dzieci i młodzieży biorącej udział w projekcie: 10 dzieci* 8 lat = 80 dzieci, - ilośd godzin zajęd odbywających się w ramach projektu: 30 h * 8 lat = 240h

Wszystkie warsztaty prowadzone będą przez wykwalifikowaną kadrę. Oferta zajęd kierowana jest także do dzieci o niskim statusie społeczno - ekonomicznym, które mają ograniczony dostęp do nieodpłatnych zajęd pozaszkolnych. Zajęcia muzyczne, plastyczne czy taneczne stanowią ważny element kształtowania nawyku spędzania wolnego czasu w sposób twórczy i aktywizowania młodzieży do czynnego udziału w działalności lokalnej społeczności. Działania wpłyną na społeczne ożywienie obszaru rewitalizacji angażując społecznośd lokalną oraz instytucje kulturowe i oświatowe. Znaczącym rezultatem projektu będzie również nawiązanie współpracy z najbliższym środowiskiem/ otoczeniem.

Sposób pomiaru rezultatów:  dokumentacja zdjęciowa,  listy obecności. 7 Okres realizacji 2017-2023

Projekty w sferze środowiskowej 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 3 Projekty parasolowe (EWE i OZE na budynkach prywatnych) 2 Wskazanie . Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej podmiotów w Kielcach realizujących projekt . Mieszkaocy sołectwa Malmurzyn . Gmina Mniów 3 Zakres realizowanych EWE – efektywne wykorzystanie energii to m.in. głęboka zadao termomodernizacja polegająca na:  wymiana okien na energooszczędne,  wstawienie na poddaszu okien dachowych na energooszczędne,  ocieplenie ścian zewnętrznych,  ocieplenie dachu i stropu,  Wymiana grzejników na nowe, energooszczędne,  Wymiana kotła,  zainstalowanie wentylacji mechanicznej z rekuperacją. OZE - odnawialne źródła energii – źródła energii, których wykorzystywanie nie wiąże się z długotrwałym ich deficytem, ponieważ ich zasób odnawia się w krótkim czasie. Takimi źródłami są między innymi wiatr, promieniowanie słoneczne, opady, pływy morskie, fale morskie

Strona 97 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

i geotermia. Najpopularniejsze urządzenia OZE dla gospodarstw domowych to panele fotowoltaiczne, solarne, pompy ciepła. W ramach rewitalizacji zakłada się, że częśd indywidualnych gospodarstw domowych skorzysta ze wsparcia (także w formie dotacji, pożyczek) na wdrożenie EWE i OZE. 4 Lokalizacja (miejsce Indywidualne gospodarstwa domowe na terenie sołectwa Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 400 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze Minimum 50 gospodarstw domowych w okresie wdrażania Programu sposobem ich oceny i Rewitalizacji wdroży i zainstaluje EWE i/lub OZE. zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji . informacje WFOŚiGW w Kielcach, . dane własne Urzędu Gminy, . informacje zbierane od mieszkaoców w formie ankiet, . dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 4 Wymiana oświetlenia ulicznego na bardziej ekonomiczne na obszarze rewitalizacji nr 2- Malmurzyn 2 Wskazanie Gmina Mniów podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Projekt zakłada wymianę oświetlenia na bardziej ekologiczne (zużywające zadao mniej energii) oraz punktową budowę nowych słupów oświetleniowych w przypadku takiej potrzeby wskazanej np. prze Radę Sołecką 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 200 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze  Zmniejszenie kosztów energii elektrycznej zużywanej przez sposobem ich oceny i oświetlenie uliczne na obszarze rewitalizacji. zmierzenia w  Poprawa bezpieczeostwa mieszkaoców sołectwa Mniów. odniesieniu do celów  Zmniejszenie emisji CO2 oraz zużycia energii finalnej. rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów:  dane własne Urzędu Gminy, zakładu energetycznego,  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2018-2023 (5 lat)

Projekty w sferze przestrzenno – funkcjonalne 1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 5 Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn 2 Wskazanie Gmina Mniów

Strona 98 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 podmiotów realizujących projekt 3 Zakres realizowanych Zadanie polega na modernizacji/renowacji/odnowieniu zabytkowych i zadao cennych historycznie kapliczek, krzyży, pomników pamięci znajdujących się na obszarze rewitalizacji. 4 Lokalizacja (miejsce Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 50 000 zł

6 Prognozowane Prognozowane rezultaty: rezultaty wraz ze  Liczba odnowionych zabytków – 5 sposobem ich oceny i  Poprawa estetyki przestrzeni publicznej zmierzenia w  Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji odniesieniu do celów  Wzmocnienie tożsamości lokalnej rewitalizacji Sposób pomiaru rezultatów:  protokoły odbioru,  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

1 Nazwa projektu Projekt rewitalizacyjny (uzupełniający) nr 6 Budowa szerokopasmowego internetu 2 Wskazanie • Gmina Mniów podmiotów • Przedsiębiorstwa prywatne oferujące usługi związane z dostępem realizujących projekt do internetu • Województwo Świętokrzyskie • Mieszkaocy sołectwa Malmurzyn 3 Zakres realizowanych Szerokopasmowy dostęp do internetu – usługa polegająca na łączeniu zadao z internetem za pomocą szybkiego łącza lub medium o dużej przepustowości. Połączenie wykorzystuje szerokie pasmo częstotliwości wytwarzane przez modem. Najczęściej do tego celu wykorzystuje się technologie z rodziny DSL (xDSL), WiMAX, PON, DOCSIS lub inne podobne. Projekt rewitalizacyjne zakłada budowę takiego szerokopasmowego internetu przynajmniej w części sołectwa Mniów. 4 Lokalizacja (miejsce Potencjalnie może zostad objęty cały teren sołectwa Malmurzyn przeprowadzenia danego projektu) 5 Szacowana wartośd 250 000 zł 6 Prognozowane Prognozowane rezultaty w okresie wdrażania Programu Rewitalizacji: rezultaty wraz ze  minimum 100 gospodarstw domowych posiada dostęp do sposobem ich oceny i szerokopasmowego internetu na obszarze rewitalizacji, zmierzenia w odniesieniu do celów Sposób pomiaru rezultatów: rewitalizacji  ankiety,  dokumentacja fotograficzna. 7 Horyzont czasowy 2016-2023 (8 lat)

Strona 99 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

9. Mechanizmy zapewnienia komplementarności między poszczególnymi projektami/ przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi oraz pomiędzy działaniami różnych podmiotów i funduszy na obszarze objętym programem rewitalizacji

Program Rewitalizacji Gminy Mniów ujmuje działania w sposób kompleksowy (z uwzględnieniem projektów rewitalizacyjnych współfinansowanych ze środków EFRR, EFS, Funduszu Spójności oraz innych środków publicznych lub prywatnych) tak, aby nie pomijad aspektu społecznego, ekonomicznego, przestrzennego, technicznego, środowiskowego i kulturowego związanego zarówno z danym obszarem, jak i jego otoczeniem. Program złożony jest z wielu różnorodnych projektów (kluczowych i uzupełniających). Projekty są ze sobą wzajemnie powiązane oraz pozostają w synergii. Projekty będą realizowane na terenach o istotnym znaczeniu dla rozwoju całej gminy. Działania ujęte w Programie obejmują zasięgiem całośd obszaru rewitalizacji dotkniętego szczególną koncentracją problemów i negatywnych zjawisk kryzysowych. Działania przedstawione w dokumencie są ze sobą powiazanie/komplementarne w pięciu aspektach: przestrzennym, problemowym, proceduralno- instytucjonalnym, międzyokresowym i źródeł finansowania.

Komplementarnośd projektów/przedsięwzięd rewitalizacyjnych7 Wszystkie działania zaplanowane w ramach procesu rewitalizacji są ze sobą komplementarne. W ramach procesu rewitalizacji przewidziano zarówno zadania inwestycyjne jak i społeczne. Warto zwrócid uwagę, że celem głównym Programu jest ożywienie obszarów rewitalizacji zwłaszcza poprzez aktywizację mieszkaoców. Właśnie ten aspekt społeczny stanowi klucz do rozwoju obszarów zdegradowanych.

1 Komplementarnośd przestrzenna Program rewitalizacji będzie efektywnie oddziaływał na całe dotknięte kryzysem obszary, poszczególne projekty/przedsięwzięcia rewitalizacyjne wzajemnie się dopełniają przestrzennie oraz zachodzi między nimi efekt synergii. Projekty realizowane w ramach Programu będą łagodzid lub całkowicie eliminowad problemy występujące na obszarze kryzysowym.

2 Komplementarnośd problemowa Zaproponowane w dokumencie projekty będą realizowane na obszarach rewitalizacji i są odpowiedzią na zdiagnozowane na tych terenach problemy. Projekty/przedsięwzięcia, jakie zostaną zrealizowane w ramach procesu rewitalizacji, dopełniają się tematycznie, sprawiając, że program rewitalizacji oddziałuje na obszar zdegradowany we wszystkich niezbędnych aspektach (społecznym, ekonomicznym, przestrzennym, środowiskowym, kulturowym, technicznym).

Komplementarnośd problemowa – zwiększenie jakości kapitału ludzkiego oraz redukcja negatywnych zjawisk społecznych w obszarze rewitalizowanym. Problem – niski kapitał społeczny na obszarze rewitalizacji oraz wysoki poziom wykluczenia społecznego. Przynajmniej kilka projektów rewitalizacyjnych przyczynia się do złagodzenia tego problemu. Mniów  Aktywizacja i integracja SENIORÓW  Aktywizacja i integracja rodzin i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na terenie obszaru rewitalizacji nr 1 -Mniów

7 Przedsięwzięciem rewitalizacyjnym jest działanie (w tym mające charakter ciągły), w szczególności o charakterze społecznym, ekonomicznym, urbanistycznym, budowlanym, środowiskowym, konserwatorskim, edukacyjnym, naukowym, zdrowotnym lub kulturalnym, zawarte lub wynikające z programu rewitalizacji oraz logicznie powiązane z treścią i celami programu rewitalizacji.

Strona 100 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 Zajęcia wyrównawcze i rozwijające w obszarze edukacji na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów  Organizacja imprez kulturalnych na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów  Wsparcie i promocja aktywnych form wypoczynku na obszarze rewitalizacji nr 1 – Mniów  Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kulturalne wraz z zagospodarowaniem terenu  Poprawa estetyki sołectwa i funkcjonalności przestrzeni publicznej na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów

Malmurzyn  Aktywizacja i integracja SENIORÓW  Aktywizacja i integracja rodzin i osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na terenie obszaru rewitalizacji nr 2 Malmurzyn  Wsparcie i promocja aktywnych form wypoczynku na obszarze rewitalizacji nr 1 – Malmurzyn  Rozbudowa budynku świetlicy wraz z zakupem sprzętu oraz wyposażenia  Wsparcie organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z obszaru rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn

Komplementarnośd problemowa – zwiększenie dostępu do kultury na obszarze rewitalizacji oraz dbałośd o zasoby dziedzictwa kulturowego Poniższa grupa projektów jest ze sobą w pełni komplementarna. Zarówno planowane przez wnioskodawcę projekty infrastrukturalne jak i społeczne będą rozwiązywały i/lub łagodziły ten problem. Poniżej prezentujemy projekty rozwiązujące problem niskiego dostępu do kultury na obszarach rewitalizacji oraz braku działao mających na celu zachowanie obiektów cennych kulturowo. Mniów  Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kuturalne wraz z zagospodarowaniem terenu  Organizacja imprez kulturalnych na obszarze rewitalizacji nr 1 – Mniów  Wsparcie organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z obszaru rewitalizacji nr 1 - Mniów  Rozwijanie zainteresowao dzieci i młodzieży z obszarów rewitalizacji nr 1 – Mniów  Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów Malmurzyn  Aktywizacja i integracja SENIORÓW  Rozbudowa budynku świetlicy wraz z zakupem sprzętu oraz wyposażenia  Wsparcie organizacji pozarządowych i grup nieformalnych z obszaru rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn  Rozwijanie zainteresowao dzieci i młodzieży z obszarów rewitalizacji nr 1 – Malmurzyn

Komplementarnośd problemowa – zwiększenie przedsiębiorczości na obszarze rewitalizacji Problem: Niezadawalający poziom przedsiębiorczości na obszarze rewitalizacji – poniżej projekty komplementarne, które mają łagodzid ten problem:  Wspieranie inwestycji z sektora MŚP na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów  Ożywienie gospodarcze obszaru rewitalizacji poprzez budowę małego targowiska  Wspieranie inwestycji z sektora MŚP na obszarze rewitalizacji nr 2 Malmurzyn

Komplementarnośd problemowa – poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji oraz wzrost poziomu bezpieczeostwa Projekty łagodzące ten problem to: Mniów/Malmurzyn

Strona 101 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji (modernizacja i budowa nowych odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 1 – Mniów  Poprawa infrastruktury drogowej na obszarze rewitalizacji (modernizacja i budowa nowych odcinków dróg) na obszarze rewitalizacji nr 2 Malmurzyn  Montaż monitoringu w centrum miejscowosci Mniów

Komplementarnośd problemowa – poprawa stanu środowiska naturalnego oraz zwiększenie wykorzystania OZE. Przedsięwzięcia spójne:  Demontaż i bezpieczne usuwanie wyrobów zawierających azbest na obszarze rewitalizacji  Edukacja ekologiczna na obszarze rewitalizacji  Projekty parasolowe (EWE i OZE na budynkach prywatnych)  Wymiana oświetlenia ulicznego na bardziej ekonomiczne na obszarze rewitalizacji  Budowa i modernizacja infrastruktury wodno-kanalizacyjnej na obszarze rewitalizacji  Modernizacja i termomodernizacja budynków użyteczności publicznej (EWE) wraz z instalacją OZE

Komplementarnośd problemowa- zapewnienie dostępu oraz wysokiej jakości usług edukacyjnych/zdrowotnych/kulturalnych mieszkaocom obszarów rewitalizowanych. Działania zapewniające zniwelowanie problemu: Mniów  Doposażenie placówek oświatowych z obszaru rewitalizacji nr 1 - Mniów  Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów  Modernizacja i rozbudowa budynku świetlicy na cele kuturalne wraz z zagospodarowaniem terenu  Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji nr 1 - Mniów Malmurzyn  Zwiększenie dostępu do usług medycznych i profilaktyka zdrowotna poprzez wdrażanie programów profilaktycznych oraz modeli koordynowanej opieki nad pacjentem na obszarze rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn  Rozbudowa budynku świetlicy wraz z zakupem sprzętu oraz wyposażenia  Poprawa dostępu do infrastruktury sportowej na obszarze rewitalizacji nr 2 – Malmurzyn  Zachowanie dziedzictwa kulturowego na obszarze rewitalizacji nr 2 – Malmurzyn

3 Komplementarnośd proceduralno-instytucjonalna System zarządzania Programem pozwoli na efektywne współdziałanie na jego rzecz różnych instytucji. Za realizację całego Programu będzie odpowiadał Wójt Gminy. Wspierad go będzie Zespół ds. rewitalizacji (utworzony z pracowników Urzędu Gminy) oraz Komitet Rewitalizacyjny złożony z interesariuszy rewitalizacji. Działaniami w sferze społecznej/edukacyjnej będą zajmowad się wspólnie z Wójtem jednostki podległe gminie m.in. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, placówki oświatowe. Są to instytucje, które od lat realizują działania społeczne/ edukacyjne. W sferze technicznej i funkcjonalno-przestrzennej jednostką wdrażającą będzie przede wszystkim Urząd Gminy. W sferze gospodarczej – mieszkaocy i firmy.

Wykaz interesariuszy zaangażowanych w realizację Programu:  instytucje związane z Gminą Mniów:  Urząd Gminy,  Biblioteka Publiczna  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mniowie,

Strona 102 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 Szkoła Podstawowa w Grzymałkowie,  Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Zespole Szkół w Mniowie",  Szkoła Podstawowa w Cierchach,  Szkoła Podstawowa w Zborowicach,  Szkoła Podstawowa w Crogowicach,  Gimnazjum w Zespole Szkół w Grzymałkowie  Gimnazjum w Zespole Szkół w Mniowie  Gminny Ośrodek Zdrowia

 inne instytucje publiczne:  Starostwo Powiatowe w Kielcach,  Powiatowy Zarząd Dróg,  PUP w Kielcach  PKP w Kielcach  WFOŚiGW w Kielcach  PCPR w Kielcach  WFOŚiGW w kielcach

 organizacje pozarządowe i zorganizowane grupy nieformalne:  LGD Dorzecze Bobrzy  Stowarzyszenie Rozwoju Kultury i Sportu Victoria Mniów  Stowarzyszenie "Koło Gospodyo Wiejskich Żurawinki", Borki  Stowarzyszenie "Wszyscy Razem", Zaborowice  Stowarzyszenie Olimp Serbinów  Stowarzyszenie "RAZEM DLA WSI I SZKOŁY", Rogowice  Koło Łowieckie „Cietrzew”, Mniów  Świętokrzyski Związek Pszczelarzy – Sekcja Pszczelarska Mniów  Stowarzyszenie artystów i twórców ludowych Dorzecza Bobrzy  45 Drużyna Wielopoziomowa „Przeczesywacze Bagien” im. Szarych Szeregów z Mniowa  Rada Sołecka

 przedsiębiorcy, podmioty prywatne

4 Komplementarnośd międzyokresowa Program zapewnia ciągłośd realizowanych od kilku lata działao na terenie gminy. W okresie 2007- 2015 zostało zrealizowanych wiele działao (zob. poniższa tabela), które w obecnej perspektywie będą kontunuowanie. Gmina Mniów dokonała analizy i krytycznej oceny dotychczasowych działao w obszarze kryzysowym i na tej podstawie zaplanowała projekty rewitalizacyjne, które będą wdrażane w okresie 2016-2023. Program rewitalizacji zapewnia pełną ciągłości programową (polegającą na kontynuacji i/lub rozwijaniu wsparcia z polityki spójności 2007-2013).

Tabela 39 Projekty realizowane na obszarach rewitalizacji w latach 2006-2014 Wartośd Dofinansowanie L.p. Tytuł projektu Nazwa beneficjenta projektu *zł+ z EU *zł+ I etap kanalizacji gminy Mniów - Budowa oczyszczalni ścieków dla aglomeracji 1. Gmina Mniów 15 902 922,26 8 795 123,87 Mniów oraz systemu kanalizacji sołectwa Mniów, Węgrzynów, Borki 2. Super przedszkole Gmina Mniów 1 867 945,46 1 587 753,64

Strona 103 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Szansa na rozwój - rewitalizacja 3. Gmina Mniów 2 658 122,18 1 521 653,36 miejscowości Mniów 4. Szkoła myśląca o każdym GMINA MNIÓW 1 649 594,11 1 402 154,99 Zapewnienie dostępu do Internetu dla 5. osób zagrożonych wykluczeniem Gmina Mniów 1 456 444,40 1 237 977,74 cyfrowym na terenie Gminy Mniów Rozbudowa o dwukondygnacyjne skrzydło 6. Gmina Mniów 2 094 475,01 964 829,71 budynku Zespołu Szkół w Grzymałkowie Budowa Kompleksu Sportowego w Gminie 7. Gmina Mniów 4 047 409,00 947 929,67 Mniów Aktywizacja zawodowa osób zagrożonych Gmina Mniów/ Gminny 8. wykluczeniem społecznym w gminie Ośrodek Pomocy 1 114 290,98 947 147,33 Mniów Społecznej w Mniowie Bliżej e-świata – szerokopasmowy internet 9. Gmina Mniów 1 079 650,11 916 657,09 dla mieszkaoców Gminy Mniów Szansa na dobry start - zajęcia 10. Gmina Mniów 658 750,00 559 937,50 pozalekcyjne dla uczniów Gminy Mniów Gmina Mniów/Zespół 11. Wesołe Przedszkole Obsługi Placówek 479 950,64 407 958,04 Oświatowych Nowy standard życia w Mniowie - 12. zagospodarowanie centrum wsi oraz Gmina Mniów 381 421,00 305 136,00 budowa boiska; Tworzenie warunków do dywersyfikacji 13. źródeł utrzymania - modernizacja ujęcia Gmina Mniów 373 123,77 270 506,37 wody w Serbinowie Aktywizacja zawodowa osób zagrożonych Gmina Mniów/ Gminny 14. wykluczeniem społecznym w Gminie Ośrodek Pomocy 315 277,38 267 985,77 Mniów Społecznej w Mniowie Akademia Rozwoju Kompetencji i Wiedzy- 15. zajęcia pozalekcyjne dla uczniów ZS w Gmina Mniów 275 308,00 234 011,80 Grzymałkowie 16. Więcej wiedzy-większe możliwości Gmina Mniów 226 154,40 192 231,24 Bliżej natury - organizacja ośrodka 17. edukacji przyrodniczej w Rogowicach Gmina Mniów 461 502,72 190 301,89 Gmina Mniów. Rozwój spójności społecznej - projekt 18. wyposażenia gimnazjum Gminnego w Gmina Mniów 245 984,33 184 488,24 Mniowie "Tworzenie warunków do rozwoju 19. społeczeostwa informacyjnego - budowa Gmina Mniów 218 954,72 86 678,73 masztów internetowych w Gminie Mniów" 20. Ocalmy od zapomnienia Gmina Mniów 49 999,85 42 499,87

Strona 104 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

5 Komplementarnośd źródeł finansowania Projekty rewitalizacyjne, będą realizowane z różnych źródeł (EFRR, EFS i Funduszu Spójności z wykluczeniem ryzyka podwójnego dofinansowania) jak również środków własnych gminy, środków prywatnych. Źródła finansowania opisano szerzej w pkt. 9 Indykatywne ramy finansowe.

SZACUNKOWA WARTOŚD PROJEKTÓW REWITALIZACYJNYCH Źródła finansowania Wartośd Dofinansowanie Środki Wyszczególnienie Gmina prywatne, w projektów inne JST Środki Mniów UE tym granty krajowe NGO Projekty podstawowe 18 345 413 zł 2 371 212 zł 248 000 zł 10 732 000 zł 1 932 601 zł 3 081 600 zł Projekty 3 174 000 zł 829 820 zł 13 920 zł 1 796 960 zł 237 700 zł 295 600 zł uzupełniające RAZEM 21 519 413 zł 3 201 032 zł 261 920 zł 12 528 960 zł 2 170 301 zł 3 377 200 zł % 100% 15% 1% 58% 10% 16%

Jak pokazują powyższe wyliczenia – montaż finansowany w ramach Programu Rewitalizacji jest różnorodny:  15% stanowi wkład Gminy Mniów  1% innych JST,  58% dotacje z UE,  10% środki krajowe,  16% środki prywatne i granty od różnych organizacji pozarządowych

Strona 105 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

10. Indykatywne ramy finansowe w odniesieniu do przedsięwzięd, wraz z indykatywnymi wielkościami środków finansowych z różnych źródeł

Lista projektów podstawowych i uzupełniających– obszar rewitalizacji nr 1 Mniów PROJEKTY PODSTAWOWE - Mniów Źródła finansowania Wartośd Dofinansowanie Środki Nazwa projektu Gmina prywatne, w Numer projektów inne JST Środki Mniów UE tym granty Uwagi/ komentarze projektu krajowe NGO Podsumowanie 12 434 613 zł 1 488 592 zł 168 000 zł 7 556 200 zł 1 297 421 zł 1 944 400 zł % 100% 12% 1% 61% 10% 16% Projekty ze sfery społecznej Zakłada się dofinansowanie m.in. Z Ministerstwa Sportu i Turystyki, LGD Dorzecze Bobrzy, częsciowo Aktywizacja i integracja środki prywatne, środki z powiatu oraz wkład 1. 144 000 zł 21 600 zł - 79 200 zł 14 400 zł 28 800 zł SENIORÓW własny Gminy Mniów, także granty organizacji pozarządowych (FIO, Polsko -Amerykaoska Fundacja Wolności) Zakłada się dofinansowanie w ramach RPO WŚ 2014-2020 Działanie 9.1 Aktywna integracja Aktywizacja i integracja rodzin zwiększająca szanse na zatrudnienie, Poddziałanie i osób zagrożonych 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości usług społecznych, 2. wykluczeniem społecznym na 840 000 zł 126 000 zł - 420 000 zł 168 000 zł 126 000 zł Poddziałania 8.5.3 Edukacja formalna i terenie obszaru rewitalizacji nr pozaformalna osób dorosłych, częściowo środki 1 -Mniów Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach, częściowo Gminy Mniów Zakłada się 90% dofinansowania w ramach RPO WŚ Zajęcia wyrównawcze i 2014-2020 Poddziałanie 8.3.2 Wsparcie kształcenia rozwijające w obszarze 3. 600 000 zł 60 000 zł - 228 000 zł 240 000 zł 72 000 zł podstawowego w zakresie kompetencji edukacji na obszarze kluczowych, Poddziałania 8.3.1 Upowszechnianie i rewitalizacji nr 1 - Mniów wzrost jakości edukacji przedszkolnej

Strona 106 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zakłada się finansowanie przedsięwzięd z różnych Organizacja imprez źródeł m.in. dofinansowania LGD Dorzecze Bobrzy, 4. kulturalnych na obszarze 320 000 zł 70 400 zł 48 000 zł 96 000 zł 48 000 zł 57 600 zł także granty organizacji pozarządowych, środki z rewitalizacji nr 1 - Mniów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wsparcie i promocja Zakłada się dofinansowanie m.in. Z Ministerstwa aktywnych form wypoczynku Sportu i Turystyki, LGD Dorzecze Bobrzy, częsciowo 5. 200 000 zł 110 000 zł 20 000 zł 60 000 zł 30 000 zł na obszarze rewitalizacji nr 1 - środki prywatne, środki z powiatu oraz wkłąd wałny Mniów Gminy Mniów Razem sfera społeczna 2 104 000 zł 388 000 zł 68 000 zł 823 200 zł 530 400 zł 314 400 zł Projekty ze sfery gospodarczej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Inwestycje prywatne mieszkaoców sołectwa w oparciu m.in. o dotacje ARiMR, LGD Dorzecze Wspieranie inwestycji z Bobrzy oraz w ramach RPO WŚ 2014-2020 6. sektora MŚP na obszarze 3 000 000 zł - - 1 500 000 zł - 1 500 000 zł Poddziałanie 9.3.1 Wsparcie sektora ekonomii rewitalizacji nr 1 - Mniów społecznej, działanie 2.5 Wsparcie inwestycyjne sektora MŚP, PUP w Kielcach Ożywienie gospodarcze Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 7. obszaru rewitalizacji poprzez 100 000 zł 15 000 zł 85 000 zł 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów budowę małego targowiska miejskich i wiejskich Razem sfera gospodarcza 3 100 000 zł 15 000 zł 0 zł 1 585 000 zł 0 zł 1 500 000 zł Projekty ze sfery środowiskowej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Demontaż i bezpieczne Zakłada się częściowy wkład Gminy Mniów, usuwanie wyrobów częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego 8. zawierających azbest na 50 613 zł 7 592 zł - - 43 021 zł - Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej obszarze rewitalizacji nr 1 - w Kielcach (85%) Mniów Zakłada się częściowy wkład Gminy Mniów, Edukacja ekologiczna na częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego 9. obszarze rewitalizacji nr 1 - 80 000 zł 16 000 zł 64 000 zł Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Mniów w Kielcach (85%)

Strona 107 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Razem sfera środowiskowa 130 613 zł 23 592 zł 0 zł 0 zł 107 021 zł 0 zł Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ Poprawa estetyki sołectwa i 2014-2020, działanie 6.5 Rewitalizacja obszarów funkcjonalności przestrzeni 10. 100 000 zł 15 000 zł - 65 000 zł 20 000 zł - miejskich i wiejskich, częściowo PROW 2014-2020 publicznej na obszarze Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach rewitalizacji nr 1 - Mniów wiejskich Zakłada się dofinansowanie części inwestycji z Poprawa infrastruktury PROW 2014-2020 (63,63% dofinansowania), 85% drogowej na obszarze dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020, rewitalizacji (modernizacja i 11. 1 000 000 zł 150 000 zł 100 000 zł 580 000 zł 120 000 zł 50 000 zł częśd w ramach działania 6.5 Rewitalizacja budowa nowych odcinków obszarów miejskich i wiejskich; częśd w ramach dróg) na obszarze rewitalizacji "Programu Rozwoju Gminnej i Powiatowej nr 1 - Mniów Infrastruktury Drogowej 2016-2019" Zakup urządzeo oraz Zakłada się dofinansowanie z środków LGD 12. wyposażenia w celu 100 000 zł 35 000 zł - 45 000 zł 20 000 zł - Dorzecze Bobrzy, środki własne. utworzenia siłowni w Mniowie Zakłada się częściowe dofinansowanie ze środków Budowa i modernizacja UE w ramach RPO WŚ 2014-2020 w ramach infrastruktury wodno- 13. 2 800 000 zł 420 000 zł - 1 960 000 zł 420 000 zł - działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i kanalizacyjnej na obszarze wiejskich, częsciowo działanie 4.3 Gospodarka rewitalizacji nr 1 - Mniów wodno-, ściekowa, środki własne Zakłada się dofinansowanie części inwestycji w Montaż monitoringu w ramach RPO WŚ 2014-2020, częśd w ramach 14. 100 000 zł 15 000 zł - 85 000 zł - - centrum miejscowości Mniów działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i wiejskich Zakłada się 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ Doposażenie placówek 2014-2020, działanie 7.4 Rozwój infrastruktury 15. oświatowych z obszaru 200 000 zł 40 000 zł - 120 000 zł 40 000 zł - edukacyjnej i szkoleniowej, środki własne, inne rewitalizacji nr 1 - Mniów środki krajowe Zwiększenie dostępu do usług Zakłada się częściowo finansowanie zadao medycznych i profilaktyka przewidzianych w tym projekcie rewitalizacyjnym w 16. 400 000 zł 72 000 zł - 208 000 zł 40 000 zł 80 000 zł zdrowotna poprzez wdrażanie ramach RPO WŚ 2014-2020, poddziałanie 8.2.2 programów profilaktycznych Wsparcie profilaktyki zdrowotnej w regionie i/lub

Strona 108 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

oraz modeli koordynowanej Poddziałanie 8.2.3 Wsparcie profilaktyki zdrowotnej opieki nad pacjentem na – ZIT Narodowy Fundusz Zdrowia (Urząd obszarze rewitalizacji nr 1 - Wojewódzki), działanie 7.3 Infrastruktura Mniów zdrowotna i społeczna, środki samorządu Gminy Mniów, Powiatu Kieleckiego, Samorządu Województwa Świętokrzyskiego oraz prywatne podmiotów leczniczych. Modernizacja i rozbudowa Zakłada się dofinansowanie części inwestycji w budynku świetlicy na cele ramach RPO WŚ 2014-2020, częśd w ramach 17. 1 500 000 zł 225 000 zł - 1 275 000 zł - - kulturalne wraz z działania 6.5 Rewitalizacja obszarów miejskich i zagospodarowaniem terenu wiejskich Razem sfera funkcjonalno-przestrzenna 6 200 000 zł 972 000 zł 100 000 zł 4 338 000 zł 660 000 zł 130 000 zł Projekty ze sfery technicznej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Zakłada się 95% dofinansowania w ramach RPO WŚ Modernizacja i 2014-2020, działanie 3.3 Poprawa efektywności termomodernizacja budynków 18. 900 000 zł 90 000 zł - 810 000 zł - - energetycznej z wykorzystaniem odnawialnych użyteczności publicznej (EWE) źródeł energii w sektorze publicznym i wraz z instalacją OZE mieszkaniowym Razem sfera techniczna 900 000 zł 90 000 zł 0 zł 810 000 zł 0 zł 0 zł

PROJEKTY UZUPEŁNIAJACE - Mniów Źródła finansowania Wartośd Dofinansowanie Środki Nazwa projektu Gmina prywatne, w Numer projektów inne JST Środki Mniów UE tym granty Uwagi/ komentarze projektu krajowe NGO Podsumowanie 1 724 000 zł 426 920 zł 11 520 zł 990 660 zł 127 700 zł 167 200 zł % 100% 25% 1% 57% 7% 10% Projekty ze sfery społecznej Wsparcie organizacji Zakłada się częściowy wkład Gminy Mniów, 1. pozarządowych i grup 144 000 zł 18 720 zł 11 520 zł 77 760 zł 7 200 zł 28 800 zł częściowo granty np. Polsko-Amerykaoskiej Fundacji nieformalnych z obszaru Wolności, Fundacji Batorego oraz RPO WŚ 2014-

Strona 109 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

rewitalizacji nr 1 - Mniów 2020 Poddziałanie 8.4.2 Podnoszenie umiejętności lub kwalifikacji osób dorosłych w obszarze ICT i języków obcych poprzez realizację oddolnych Inicjatyw edukacyjnych, Poddziałanie 8.5.3 Edukacja formalna i pozaformalna osób dorosłych Zakłada się częściowe dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości usług społecznych oraz Szkolenia dla administracji Poddziałania 8.5.3 Edukacja formalna i publicznej, organizacji 2. 160 000 zł 19 200 zł 92 800 zł 32 000 zł 16 000 zł pozaformalna osób dorosłych, częściowo zadanie pozarządowych, realizowane z budżetu gminy Mniów, powiatu przedsiębiorstw i rolników kieleckiego, środków krajowych, Fundacji Wspomagania Wsi, Polsko-Amerykaoskiej Fundacji Wolności, Zakłada się częściowe dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości usług społecznych oraz Rozwijanie zainteresowao Poddziałania 8.5.3 Edukacja formalna i 3. dzieci i młodzieży z obszarów 520 000 zł 104 000 zł - 327 600 zł 26 000 zł 62 400 zł pozaformalna osób dorosłych, częściowo zadanie rewitalizacji nr 1 - Mniów realizowane z budżetu gminy Mniów, powiatu kieleckiego, środków krajowych, Fundacji Wspomagania Wsi, Polsko-Amerykaoskiej Fundacji Wolności, Razem sfera społeczna 824 000 zł 141 920 zł 11 520 zł 498 160 zł 65 200 zł 107 200 zł Projekty ze sfery gospodarczej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne ------Razem sfera gospodarcza 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł Projekty ze sfery środowiskowej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne

Strona 110 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Zakłada się częściowy wkład mieszkaoców obszaru rewitalizacji, częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach lub w ramach RPO Projekty parasolowe (EWE i WŚ 2014-2020 tzw. projekty parasolowe działanie 4. OZE na budynkach 400 000,00 zł 160 000 zł - 180 000 zł 60 000 zł - 3.3 Poprawa efektywności energetycznej z prywatnych) wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym lub Działanie 3.1 Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Wymiana oświetlenia Zakłada się częściowy wkład Gminy Mniów, ulicznego na bardziej częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego 5. 200 000,00 zł 50 000 zł - 90 000 zł - 60 000 zł ekonomiczne na obszarze Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej rewitalizacji nr 1 - Mniów w Kielcach Razem sfera środowiskowa 600 000 zł 210 000 zł 0 zł 270 000 zł 60 000 zł 60 000 zł Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Zachowanie dziedzictwa Zakłada się 80% dofinansowania w ramach RPO WŚ 6. kulturowego na obszarze 50 000 zł 12 500 zł 35 000 zł 2 500 zł 2014-2020, działanie 4.4 Zachowanie dziedzictwa rewitalizacji nr 1 - Mniów kulturowego, 5% środki krajowe, środki własne Budowa szerokopasmowego Zakłada się dofinansowanie w RPOW 2014-2020, 7. 250 000 zł 62 500 zł 187 500 zł internetu środki własne Razem sfera funkcjonalno-przestrzenna 300 000 zł 75 000 zł 0 zł 222 500 zł 2 500 zł 0 zł Projekty ze sfery technicznej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne ------Razem sfera techniczna 0,00 zł 0,00 zł 0,00 zł 0,00 zł 0,00 zł 0,00 zł

SZACUNKOWA WARTOŚD PROJEKTÓW REWITALIZACYJNYCH OBSZAR 1 Mniów Wartośd Źródła finansowania Wyszczególnienie projektów Gmina inne JST Dofinansowanie Środki

Strona 111 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Mniów prywatne, w Środki UE tym granty krajowe NGO 1 488 592 Projekty podstawowe 12 434 613 zł 168 000 zł 7 556 200 zł 1 297 421 zł 1 944 400 zł zł Projekty uzupełniające 1 724 000 zł 426 920 zł 11 520 zł 990 660 zł 127 700 zł 167 200 zł 1 915 512 RAZEM 14 158 613 zł 179 520 zł 8 546 860 zł 1 425 121 zł 2 111 600 zł zł % 100% 14% 1% 60% 10% 15%

Lista projektów podstawowych i uzupełniających– obszar rewitalizacji nr 2 Malmurzyn PROJEKTY PODSTAWOWE - MALMURZYN Źródła finansowania Wartośd Dofinansowanie Środki Nazwa projektu Gmina prywatne, w Numer projektów inne JST Środki Mniów UE tym granty Uwagi/ komentarze projektu krajowe NGO Podsumowanie 5 910 800 zł 882 620 zł 80 000 zł 3 175 800 zł 635 180 zł 1 137 200 zł % 100% 15% 1% 54% 11% 19%

Zakłada się dofinansowanie m.in. Z Ministerstwa Sportu i Turystyki, LGD Dorzecze Aktywizacja i integracja Bobrzy, częsciowo środki prywatne, środki z 1. 96 000 zł 14 400 zł - 52 800 zł 9 600 zł 19 200 zł SENIORÓW powiatu oraz wkład własny Gminy Mniów, także granty organizacji pozarządowych (FIO, Polsko -Amerykaoska Fundacja Wolności) Zakłada się dofinansowanie w ramach RPO WŚ Aktywizacja i integracja rodzin i 2014-2020 Działanie 9.1 Aktywna integracja osób zagrożonych wykluczeniem 2. 440 000 zł 66 000 zł - 220 000 zł 88 000 zł 66 000 zł zwiększająca szanse na zatrudnienie, społecznym na terenie obszaru Poddziałanie 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości rewitalizacji nr 2 Malmurzyn usług społecznych, Poddziałania 8.5.3 Edukacja

Strona 112 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

formalna i pozaformalna osób dorosłych, częściowo środki Powiatowego Urzędu Pracy w Kielcach, częściowo Gminy Mniów Zakłada się dofinansowanie m.in. Z Wsparcie i promocja aktywnych Ministerstwa Sportu i Turystyki, LGD Dorzecze 3. form wypoczynku na obszarze 100 000 zł 10 000 zł - 38 000 zł 40 000 zł 12 000 zł Bobrzy, częsciowo środki prywatne, środki z rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn powiatu oraz wkład własnyGminy Mniów Razem sfera społeczna 636 000 zł 90 400 zł 0 zł 310 800 zł 137 600 zł 97 200 zł Projekty ze sfery gospodarczej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Inwestycje prywatne mieszkaoców sołectwa w oparciu m.in. o dotacje ARiMR, LGD Dorzecze Wspieranie inwestycji z sektora Bobrzy oraz w ramach RPO WŚ 2014-2020 4. MŚP na obszarze rewitalizacji nr 2 000 000 zł - - 1 000 000 zł - 1 000 000 zł Poddziałanie 9.3.1 Wsparcie sektora ekonomii 2 Malmurzyn społecznej, działanie 2.5 Wsparcie inwestycyjne sektora MŚP, PUP w Kielcach Razem sfera gospodarcza 2 000 000 zł 0 zł 0 zł 1 000 000 zł 0 zł 1 000 000 zł Projekty ze sfery środowiskowej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Demontaż i bezpieczne Zakłada się częściowy wkład Gminy Mniów, usuwanie wyrobów częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego 5. zawierających azbest na 34 800 zł 5 220 zł - - 29 580 zł - Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki obszarze rewitalizacji nr 2- Wodnej w Kielcach (85%) Malmurzyn Zakłada się częściowy wkład Gminy Mniów, Edukacja ekologiczna na częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego 6. obszarze rewitalizacji nr 2- 40 000 zł 8 000 zł 32 000 zł Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Malmurzyn Wodnej w Kielcach (85%) Razem sfera środowiskowa 74 800 zł 13 220 zł 0 zł 0 zł 61 580 zł 0 zł Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne 7. Poprawa dostępu do 100 000 zł 19 000 zł - 71 000 zł 10 000 zł - Zakłada się dofinansowanie m.in. Z

Strona 113 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

infrastruktury sportowej na Ministerstwa Sportu i Turystyki, LGD Dorzecze obszarze rewitalizacji nr 2 - Bobrzy, częsciowo środki prywatne, środki z Malmurzyn powiatu oraz wkład własny Gminy Mniów Zakłada się dofinansowanie części inwestycji z Poprawa infrastruktury PROW 2014-2020 (63,63% dofinansowania), drogowej na obszarze 85% dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014- rewitalizacji (modernizacja i 9. 800 000 zł 120 000 zł 80 000 zł 464 000 zł 96 000 zł 40 000 zł 2020, częśd w ramach działania, częśd w budowa nowych odcinków ramach "Programu Rozwoju Gminnej i dróg) na obszarze rewitalizacji Powiatowej Infrastruktury Drogowej 2016- nr 2 Malmurzyn 2019" Budowa i modernizacja Zakłada się częściowe dofinansowanie ze infrastruktury wodno- środków UE w ramach PROW na lta 2014-2020 10. 1 500 000 zł 525 000 zł - 675 000 zł 300 000 zł - kanalizacyjnej na obszarze , częsciowo działanie 4.3 Gospodarka wodno-, rewitalizacji nr 2 Malmurzyn ściekowa, środki własne Zakłada się częściowo finansowanie zadao przewidzianych w tym projekcie Zwiększenie dostępu do usług rewitalizacyjnym w ramach RPO WŚ 2014- medycznych i profilaktyka 2020, poddziałanie 8.2.2 Wsparcie profilaktyki zdrowotna poprzez wdrażanie zdrowotnej w regionie i/lub Poddziałanie 8.2.3 programów profilaktycznych 11. 200 000 zł 30 000 zł - 140 000 zł 30 000 zł - Wsparcie profilaktyki zdrowotnej – ZIT oraz modeli koordynowanej Narodowy Fundusz Zdrowia (Urząd opieki nad pacjentem na Wojewódzki), środki samorządu Gminy Mniów, obszarze rewitalizacji nr 1 - Powiatu Kieleckiego, Samorządu Malmurzyn Województwa Świętokrzyskiego oraz prywatne podmiotów leczniczych. Zakłada się dofinansowanie części inwestycji w Rozbudowa budynku świetlicy ramach RPO WŚ 2014-2020,w ramach 12. wraz z zakupem sprzętu oraz 500 000 zł 75 000 zł - 425 000 zł - - działania 4.4 Zachowanie dziedzictwa wyposażenia kulturowego, środki własne Gminy Mniów Razem sfera funkcjonalno-przestrzenna 3 100 000 zł 769 000 zł 80 000 zł 1 775 000 zł 436 000 zł 40 000 zł Projekty ze sfery technicznej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Modernizacja i Zakłada się 95% dofinansowania w ramach 16. termomodernizacja budynków 100 000 zł 10 000 zł - 90 000 zł - - RPO WŚ 2014-2020, działanie 3.3 Poprawa użyteczności publicznej (EWE) efektywności energetycznej z wykorzystaniem

Strona 114 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

wraz z instalacją OZE odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym Razem sfera techniczna 100 000 zł 10 000 zł 0 zł 90 000 zł 0 zł 0 zł

PROJEKTY UZUPEŁNIAJACE - MALMURZYN Źródła finansowania Wartośd Dofinansowanie Środki Nazwa projektu Gmina prywatne, w Numer projektów inne JST Środki Mniów UE tym granty Uwagi/ komentarze projektu krajowe NGO Podsumowanie 1 450 000 zł 402 900 zł 2 400 zł 806 300 zł 110 000 zł 128 400 zł % 100% 28% 0% 56% 8% 9% Projekty ze sfery społecznej Zakłada się częściowy wkład Gminy Mniów, częściowo granty np. Polsko-Amerykaoskiej Fundacji Wolności, Fundacji Batorego oraz RPO Wsparcie organizacji WŚ 2014-2020 Poddziałanie 8.4.2 Podnoszenie pozarządowych i grup 1. 30 000 zł 3 900 zł 2 400 zł 16 200 zł 1 500 zł 6 000 zł umiejętności lub kwalifikacji osób dorosłych w nieformalnych z obszaru obszarze ICT i języków obcych poprzez rewitalizacji nr 2 - Malmurzyn realizację oddolnych Inicjatyw edukacyjnych, Poddziałanie 8.5.3 Edukacja formalna i pozaformalna osób dorosłych Zakłada się częściowe dofinansowania w ramach RPO WŚ 2014-2020 Poddziałanie 9.2.1 Rozwój wysokiej jakości usług społecznych oraz Rozwijanie zainteresowao dzieci Poddziałania 8.5.3 Edukacja formalna i 2. i młodzieży z obszarów 520 000 zł 104 000 zł - 327 600 zł 26 000 zł 62 400 zł pozaformalna osób dorosłych, częściowo rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn zadanie realizowane z budżetu gminy Mniów, powiatu kieleckiego, środków krajowych, Fundacji Wspomagania Wsi, Polsko- Amerykaoskiej Fundacji Wolności, Razem sfera społeczna 550 000 zł 107 900 zł 2 400 zł 343 800 zł 27 500 zł 68 400 zł Projekty ze sfery gospodarczej

Strona 115 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne ------Razem sfera gospodarcza 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł 0 zł Projekty ze sfery środowiskowej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Zakłada się częściowy wkład mieszkaoców obszaru rewitalizacji, częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach lub w ramach RPO WŚ 2014-2020 tzw. Projekty parasolowe (EWE i OZE 3. 400 000,00 zł 160 000 zł - 160 000 zł 80 000 zł - projekty parasolowe działanie 3.3 Poprawa na budynkach prywatnych) efektywności energetycznej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii w sektorze publicznym i mieszkaniowym lub Działanie 3.1 Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych Wymiana oświetlenia ulicznego Zakłada się częściowy wkład Gminy Mniów, na bardziej ekonomiczne na częściowo dofinansowanie z Wojewódzkiego 5. 200 000,00 zł 60 000 zł - 80 000 zł - 60 000 zł obszarze rewitalizacji nr 1 - Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Malmurzyn Wodnej w Kielcach Razem sfera środowiskowa 600 000 zł 220 000 zł 0 zł 240 000 zł 80 000 zł 60 000 zł Projekty ze sfery funkcjonalno-przestrzennej Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne Zakłada się 80% dofinansowania w ramach Zachowanie dziedzictwa RPO WŚ 2014-2020, działanie 4.4 Zachowanie 6. kulturowego na obszarze 50 000 zł 12 500 zł 35 000 zł 2 500 zł dziedzictwa kulturowego, 5% środki krajowe, rewitalizacji nr 1 - Malmurzyn środki własne Budowa szerokopasmowego Zakłada się dofinansowanie w RPOW 2014- 7. 250 000 zł 62 500 zł 187 500 zł internetu 2020, środki własne Razem sfera funkcjonalno-przestrzenna 300 000 zł 75 000 zł 0 zł 222 500 zł 2 500 zł 0 zł Projekty ze sfery technicznej

Strona 116 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Numer Wartośd Gmina Środki Środki Nazwa projektu inne JST UE Uwagi/ komentarze projektu projektów Mniów krajowe prywatne ------Razem sfera techniczna 0,00 zł 0,00 zł 0,00 zł 0,00 zł 0,00 zł 0,00 zł

SZACUNKOWA WARTOŚD PROJEKTÓW REWITALIZACYJNYCH OBSZAR 2 Malmurzyn Źródła finansowania Środki Wartośd Dofinansowanie Wyszczególnienie Gmina prywatne, w projektów inne JST Środki Mniów UE tym granty krajowe NGO Projekty podstawowe 5 910 800 zł 882 620 zł 80 000 zł 3 175 800 zł 635 180 zł 1 137 200 zł Projekty uzupełniające 1 450 000 zł 402 900 zł 2 400 zł 806 300 zł 110 000 zł 128 400 zł 1 285 520 RAZEM 7 360 800 zł 82 400 zł 3 982 100 zł 745 180 zł 1 265 600 zł zł % 100% 17% 1% 54% 10% 17%

Strona 117 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

11. Mechanizmy włączenia mieszkaoców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji

W ramach rewitalizacji stosowane są następujące mechanizmy włączenia mieszkaoców, przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie gminy w proces rewitalizacji:  informacje na sesjach Rady Gminy,  strona internetowa Gminy Mniów,  spotkania Komitetu Rewitalizacji.

a) Kluczowi interesariusze rewitalizacji  mieszkaocy sołectwa Mniów  mieszkaocy sołectwa Malmurzyn,  przedsiębiorcy działający lub planujący działad na terenie sołectwa Mniów i Malmurzyn,  organizacja pozarządowe i grupy nieformalne działający lub planujący działad na terenie sołectw Mniów i Malmurzyn,  Urząd Gminy w Mniowie i jednostki organizacyjne Gminy Mniów,  Starostwo Powiatowe w Kielcach i jednostki organizacyjne Powiatu Kieleckiego np. Powiatowy Zarząd Dróg,  Samorząd Województwa Świętokrzyskiego i jego jednostki organizacyjne.

b) narzędzia partycypacji oraz sposób zaangażowania interesariuszy na każdym etapie realizacji Programu

Etap 1 – diagnozowanie  opublikowanie Diagnozy czynników i zjawisk kryzysowych na www Gminy Mniów,  spotkania Komitetu rewitalizacyjnego,

Etap 2 – programowanie  w ramach 2 etapu rewitalizacji ogłoszono nabór fiszek przedsięwzięd rewitalizacyjnych,  spotkania Komitetu rewitalizacyjnego.

Etap 3 – wdrażanie Narzędzia partycypacji, które będą stosowane na etapie wdrażania Programu:  spotkania otwarte z mieszkaocami i interesariuszami obszarów rewitalizacji,  prezentacja realizacji zadao rewitalizacyjnych na sesji Rady Gminy,  ankiety,  publikacje koncepcji architektonicznych na www do konsultacji z interesariuszami rewitalizacji,  spotkania Komitetu Rewitalizacji (realizacja zasady partnerstwa),

Etap 4 – monitorowanie  przyjmowanie sprawozdao z realizacji Programu – Rada Gminy,  publikacja na www sprawozdao z realizacji Programu,  spotkania Komitetu Rewitalizacji – ocena jak wdrażane są poszczególne przedsięwzięcia rewitalizacyjne.

Komunikacja z interesariuszami za pomocą strony internetowej

Strona 118 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Wszelkie informacje dotyczące procesu rewitalizacji są upublicznianie na stronie internetowej Gminy Mniów http://www.mniow.pl/new/

Komitet Rewitalizacji Na potrzeby opracowania i wdrażania Programu został utworzony Komitetu Rewitalizacji Gminy Mniów powołany zarządzeniem Wójta. Nabór osób do Komitetu miał charakter otwarty.

Zespół ds. Rewitalizacji Wewnątrz urzędu został powołany Zespół ds. Rewitalizacji.

Konsultacje dokumentu W ramach tworzenia Programu Rewitalizacji odbyły się następujące rodzaje konsultacji społecznych:

 Wykorzystanie formularza ankietowego (zgłaszania uwag w przypadku etapów 1 i 3) oraz fiszki rewitalizacyjnej (etap 2) opublikowanych na stronie internetowej Gminy Mnów:

Etap Element konsultacji Termin konsultacji Komentarz 1 Diagnoza czynników i zjawisk 13.09.2016- Brak zgłoszonych uwag krysysowych 28.09.2016. 2 Nabór fiszek przedsięwzięd 13-31.10.2016r. Brak zgłoszonych fiszek rewitalizacyjnych 3 Program Rewitalizacji 05.12.2016-19.12.2016

c) ukierunkowanie Programu na dojrzałe formy partycypacji

Rola Komitetu Rewitalizacji Komitet Rewitalizacji stanowi forum współpracy i dialogu interesariuszy z organami gminy, a także sprawuje funkcje opiniodawczo-doradcze w sprawach związanych z opracowaniem i wdrażaniem Programu Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 oraz oceną przebiegu procesu rewitalizacji. Szczegółowe zadania:  zapoznanie się ze sprawozdaniami z realizacji Programu po przygotowaniu ich przez Zespół ds. rewitalizacji, a przed przyjęciem ich przez Radę Gminy,

Strona 119 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 opiniowanie i rekomendowanie propozycji zmian w Programie,  zachęcanie interesariuszy rewitalizacji do włączenia się do opracowywania i realizacji Programu,  upowszechnianie informacji o Programie wśród interesariuszy rewitalizacji.

Strona 120 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

12. System realizacji (wdrażania) programu rewitalizacji

a) Osadzenie rewitalizacji w systemie zarządzania gminą

Inicjatorem rewitalizacji na terenie gminy Mniów była Rada Gminy. Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów przyjęty zostanie w drodze uchwały Rady Gminy w Mniowie. W tym samym trybie będzie odbywała się jego ewentualna aktualizacja, gdyż Program posiada formułę otwartą. W drodze aktualizacji będą pojawiały się nowe projekty, zgłaszane przez interesariuszy rewitalizacji (m.in. władze lokalne, partnerzy społeczni i gospodarczy, czy też mieszkaocy obszarów zdegradowanych). Do Programu rewitalizacji będą wprowadzane te projekty, dla których:  lokalizacja jest zgodna z obszarami wytypowanymi w ramach programu do rewitalizacji,  określono nazwę i zakres przedsięwzięcia oraz oczekiwane rezultaty uzasadniające znaczenie projektu dla rozwoju obszarów rewitalizacji,  określono harmonogram realizacji projektu,  określono orientacyjne koszty realizacji projektu oraz wskazano potencjalne źródła finansowania,  wskazano podmiot odpowiedzialny za jego realizację oraz partnerów projektu (jeśli dotyczy),  zadania przewidziane do realizacji w okresie 2016-2023.

Do zadao Gminy należed będzie:  przygotowanie i składanie wniosków o dofinansowanie planowanych inwestycji, dla których beneficjentem będzie Gmina Mniów,  realizację działao przewidzianych w programie w zakresie przygotowania:  dokumentacji projektowej i przetargowej,  analiz, kosztorysów, studiów wykonalności, raportów oddziaływania na środowisko,  dokumentacji bieżącej,  nadzór nad wykonawcą pod kątem terminowości i jakości wykonywania zleconych inwestycji,  sprawozdao, raportów, itp.,  monitorowanie przebiegu oraz ocena efektywności i skuteczności realizacji programu,  promocja programu, informowanie o współfinansowaniu projektów ze środków zewnętrznych.

Projekty zgłoszone do Programu Rewitalizacji będą realizowane i wdrażane w określonej hierarchii zadao, zależnie od postanowieo Rady Gminy w Mniowie, uregulowaniami budżetowymi (zachowaniem płynności finansowej gminy) oraz terminami określonymi przez instytucje zarządzające i wdrażające Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Świętokrzyskiego, PROW, itp. Każdy projekt umieszczony w Programie będzie realizowany w oparciu o harmonogram zadaniowo- czasowy. Jednostką bezpośrednio odpowiadającą za wdrażanie Programu Rewitalizacji będzie Wójt Gminy Mniów. W celu opracowania i wdrożenia Programu Wójt w drodze zarządzenia powołał zespół zadaniowy do spraw rewitalizacji (złożony z pracowników gminy) i Komitet rewitalizacyjny (złożony z interesariuszy rewitalizacji).

b) Koordynator działao rewitalizacyjnych, czyli o zadaniach Zespołu ds. rewitalizacji

 przygotowanie wniosków o dofinansowanie projektów,  nadzorowanie i wdrażanie projektów rewitalizacji,  przygotowanie rocznych sprawozdao z realizacji Programu,  przygotowanie wniosku o zmianę Programu,  gromadzenie, dostarczanie i analiza danych,

Strona 121 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 współpraca z firmą zewnętrzną w zakresie prac związanych z przygotowaniem projektu Programu,  identyfikacja problemów, wskazywanie możliwości eliminacji przeszkód w realizacji zadao,  współpraca przy wdrażaniu projektów rewitalizacyjnych,  upowszechnianie informacji o Programie za pośrednictwem strony internetowej Urzędu Gminy oraz prasy lokalnej.

c) Sposób realizacji zasady partnerstwa, czyli o współpracy pomiędzy sektorem publicznym, społecznym i gospodarczym

Wdrażanie projektów rewitalizacyjnych na zdegradowanych obszarach gminy Mniów będzie realizowane na zasadzie współpracy pomiędzy sektorem społecznym, gospodarczym i publicznym. Współpraca międzysektorowa w realizacji projektów rewitalizacyjnych odbywad się będzie w oparciu o następujące zasady:  partnerstwa - co oznacza, że instytucje, uczestniczą w rozwiazywaniu problemów na zdegradowanych terenach, współdziałają z gminą przy wykonywaniu zadao,  efektywności - polega na wspólnym dążeniu gminy i instytucji biorących udział we wdrażaniu projektów rewitalizacyjnych do osiągnięcia możliwie najlepszych efektów w realizacji zadao/projektów,  suwerenności stron - co oznacza, że gmina i instytucje realizując/współrealizujące działania/projekty zachowują autonomię i niezależnośd względem siebie i są w stosunku do siebie równorzędnymi partnerami.  jawności - zgodnie, z którą Gmina Mniów udostępni organizacjom sektora pozarządowego i innym podmiotom wszelkie niezbędne informacje o celach i priorytetach realizowanych zadao oraz środkach dostępnych na ich realizację.

Partnerstwo trzech sektorów: publicznego, społecznego i gospodarczego, oprócz wspólnego celu, jakim jest wyprowadzenie zdegradowanych obszarów z sytuacji kryzysowej, ma określone podstawowe zasady stanowiące fundament wspólnych działao:  respektowanie własnych potrzeb, możliwości i dążenie do osiągnięcia kompromisu,  przejrzystośd podejmowanych działao,  otwarty dialog z mieszkaocami gminy.

Współpraca pomiędzy Partnerami Programu Rewitalizacji ma na celu:  wykorzystanie potencjału organizacji oraz społeczności lokalnej poprzez skoordynowanie działao w ramach kilku wspólnych i spójnych projektów akceptowanych i wspieranych przez wszystkich uczestników,  optymalne wykorzystanie kompetencji i zasobów będących w dyspozycji gminy, organizacji pozarządowych oraz przedsiębiorców,  wsparcie innowacyjności proponowanych rozwiązao, wyrażającą się zastosowaniem nowych podejśd do rozwiązywania problemów.

W ramach Programu Rewitalizacji Gminy Mniów powołany został Komitet rewitalizacyjny, który łączy w/w sektory. Program jest ukierunkowany na dojrzałe formy partycypacji, tj. oprócz informowania i konsultacji społecznych wskazuje na zastosowanie innych zaawansowanych metod partycypacji (współdecydowanie, kontrola obywatelska). To co istotne Komitet Rewitalizacyjny został powołany w formule otartej (ogłoszenie o naborze interesariuszy rewitalizacji do Komitetu zostało opublikowanego na www gminy) poprzez zaproszenie do jego prac wszystkich interesariuszy rewitalizacji. To m.in. poprzez działalnośd Komitetu Rewitalizacji realizowana jest formuła partnerstwa w systemie zarządzania Programem.

Strona 122 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

d) aspekty środowiskowe we wdrażaniu Programu Rewitalizacji Gmina Mniów będzie realizowad inwestycje z poszanowaniem środowiska naturalnego. Podczas realizacji poszczególnych inwestycji przestrzegane będą m.in.  Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska,  Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin,  Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów,  Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt,  Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,  Dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory,  Dyrektywy Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 roku w sprawie ochrony dzikich ptaków (ze zmianami),  Uchwały Nr XLIX/880/14 Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego z dnia 13 listopada 2014 r. w sprawie Suchedniowsko - Oblęgorskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.  Rozporządzenia Nr 1/2009 Wojewody Świętokrzyskiego z dnia 28 stycznia 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie Suchedniowsko-Oblęgorskiego Parku Krajobrazowego

W trakcie realizacji zadao dotyczących termomodernizacji budynków użyteczności publicznej uwzględnione zostaną wymogi ochrony gatunkowej roślin, zwierząt i grzybów – zgodnie m.in. z zaleceniami i sugestiami wymienionymi w publikacjach: -P. Wylegała, R. Jaros, R. Dzięciołowski, A. Kepel, R. Szkudlarek, R. Paszkiewicz, Docieplanie budynków w zgodzie z zasadami ochrony przyrody, 2009; -Ptaki w budynkach. Remonty i docieplenia w zgodzie z zasadami ochrony przyrody, Kielce 2010.

Zostaną podjęte następujące działania: Gmina Mniów przed przystąpieniem do docieplania budynku/ów zleci odpowiednio przeszkolonemu ornitologowi i chiropterologowi ekspertyzę ornitologiczą, która będzie mied na celu odpowiedzied na 4 pytania: -czy budynek jest wykorzystywany, jako miejsce gniazdowania ptaków lub schronienie nietoperzy? - czy w budynku znajdują się inne potencjalne miejsca, które mogłyby zostad zajęte przez ptaki lub nietoperze przed rozpoczęciem prac modernizacyjnych? Zostanie wykonana szczegółowa inwentaryzacja takich miejsc, obejmująca lokalizację i rodzaj. -Jakie optymalne metody należy zastosowad, by zminimalizowad ryzyko, że w chwili prowadzenie prac remontowych w zakamarkach budynku znajdują się zwierzęta? Odpowiedź na to pytanie powinna obejmowad rodzaj zabezpieczeo, terminy i sposoby ich wykonania oraz szacunek, co najmniej równoważyd stratę siedlisk w wyniku modernizacji plus kompensację strat poniesionych podczas remontu. W trakcie realizacji inwestycji w razie odnalezienia pojedynczych gniazd ptasich czy miejsca obecności nietoperzy, tak zaplanowana zostanie kolejnośd prac, aby miejsca te były docieplane dopiero po opuszczeniu ich przez zwierzęta. W przypadku ptaków ornitolodzy zabezpieczą miejsca natychmiast po wylocie z niego młodych, by nie dopuścid do ponownego złożenia jaj (wiele ptaków wyprowadza 2, albo 3 lęgi w ciągu roku). Czynne usuwanie ptaków czy nietoperzy będzie traktowane, jako ostatecznośd i każdorazowo będzie wymagało konsultacji i zezwolenia Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Aby remont nie spowodował znaczącej szkody przyrodniczej, zostanie zapewniona zwierzętom odpowiednia ilośd właściwych schronieo. Jeśli nie będzie możliwości pozostawienia schronieo istniejących zostaną utworzone schronienia alternatywne, równoważące

Strona 123 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023 ubytek takich miejsc w wyniku remontu8. Liczba tych alternatywnych schronieo będzie w pełni równoważyd stratę, z uwzględnieniem ew. rekompensaty za szkody poniesione przez populację tych gatunków w czasie remontu9. Realizując tę inwestycje Gmina będzie uwzględniad art. 51 i 52 ustawy o ochronie przyrody – wymóg ochrony ptaków i nietoperzy zasiedlających budynki.

13. System monitoringu i oceny skuteczności działao i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu

a) Odniesienie monitoringu do celów rewitalizacji (system kwantyfikowlanych i mierzalnych wskaźników)

Monitoring Programu dotyczyd będzie przede wszystkim kontroli realizacji zadao inwestycyjnych i projektów rozwojowych oraz planowanych wskaźników produktów i rezultatów poszczególnych inwestycji. Monitoring ma służyd:  ocenie postępu realizacji konkretnych projektów inwestycyjnych,  weryfikacji zgodności osiąganych produktów, rezultatów i osiągnięd z założonymi celami,  ocenie efektywności wykorzystaniu posiadanych środków pieniężnych,  wczesnej diagnozie trudności mogących mied wpływ na realizowane inwestycje zwłaszcza terminowośd ich zakooczenia.

Podstawę systemu monitoringu i ewaluacji realizacji niniejszego programu stanowi zbiór wskaźników określanych każdorazowo dla zdefiniowanych celów operacyjnych oraz poszczególnych projektów, na który składają się:  wskaźniki produktu – odnoszą się do rzeczowych efektów działalności. Są to efekty, które osiągamy bezpośrednio na skutek wydatkowania środków. Liczone są w jednostkach materialnych, np. długośd nowo budowanych dróg, liczba budynków poddanych renowacji, liczba firm, które otrzymały pomoc, liczba zorganizowanych szkoleo, itp.,  wskaźniki rezultatu – odpowiadają bezpośrednim i natychmiastowym efektom wynikającym z wdrożenia programu/projektu. Są logicznie powiązane ze wskaźnikami produktu. Wskaźniki rezultatu mogą przybierad formę wskaźników materialnych (skrócenie czasu podróży, liczba wypadków drogowych, itp.) lub finansowych (zmniejszenie nakładów na bieżące remonty nawierzchni np. w %, itp.). Dostarczają informacji o zmianach, jakie nastąpiły w wyniku realizacji projektu. Wskaźniki rezultatu mierzy się jako wyraz zmiany w porównaniu z rokiem bazowym.

b) Procedura ewaluacji Ewaluacja ma na celu poprawę: jakości, skuteczności i spójności realizacji Programu Rewitalizacji w odniesieniu do konkretnych problemów obszaru rewitalizowanego z jednoczesnym uwzględnieniem wizji rewitalizacji i właściwego prawodawstwa lokalnego, krajowego i wspólnotowego dotyczącego m.in. oddziaływania na środowisko naturalne projektów zapisanych do realizacji w Programie. Rada Gminy oceniając realizację Programu będzie brała pod uwagę następujących 5 kryteriów:  skutecznośd – kryterium, które pozwala sprecyzowad, do jakiego stopnia cele przedsięwzięcia zdefiniowane na etapie Programu zostały osiągnięte,  efektywnośd – kryterium, które pozwala ocenid poziom „ekonomiczności” Programu,

8 Dot. to przede wszystkich niektórych nietoperzy oraz trzech gatunków ptaków, dla których taki ubytek stanowi poważne zagrożenie wpływające na spadek ich liczebności – wróbli, jerzyków i pustułek. 9 Dobór odpowiednich skrzynek będzie uzgodniona z ornitologiem i chiropterologiem.

Strona 124 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

 użytecznośd– kryterium pozwalające ocenid, do jakiego stopnia oddziaływanie Programu odpowiada potrzebom grupy docelowej,  trafnośd – kryterium pozwalające ocenid, do jakiego stopnia cele Programu odpowiadają potrzebom i priorytetem wskazanym w odniesieniu do obszaru rewitalizowanego,  trwałośd – kryterium pozwalające ocenid na ile można się spodziewad, że pozytywne zmiany wywołane oddziaływaniem Programu będą trwad po jego zakooczeniu.

Rola Rady Gminy – ocena skuteczności działao Kluczowe znaczenie dla oceny podejmowanych działao ma ich monitoring. Funkcję instytucji monitorującej wdrażania Programu będzie pełnid Rada Gminy. Co najmniej raz w roku analizowane będą postępy w realizacji Programu Rewitalizacji. Rada Gminy, jako instytucja kontrolna i uchwałodawcza będzie mied za zadanie:  akceptację rocznych sprawozdao z realizacji Programu, w szczególności osiągnięcia celów, rezultatów,  analizowanie i zatwierdzanie wniosków o zmianę treści Programu Rewitalizacji,  aktualizację Programu Rewitalizacji,  uwzględnienie zadao zaplanowanych do realizacji przy przyjmowaniu budżetu gminy oraz wieloletnich planów inwestycyjnych lub innych dokumentów strategicznych o znaczeniu lokalnym.

c) Opis systemu aktualizacji programu z uwzględnieniem zasady partnerstwa

Program Rewitalizacji stanowi dokument otwarty. Poddawany będzie systematycznej, okresowej analizie i ocenie oraz będzie w razie potrzeby na uzasadnione wnioski interesariuszy rewitalizacji. Aktualizacja dokumentu nastąpi także w przypadku zmiany uwarunkowao, wymogów prawnych, pojawiania się nowych problemów i propozycji projektów mających je rozwiązad. Analiza, ocena i aktualizacja programu odbywad się będzie w oparciu o zasadę współpracy z zainteresowanymi partnerami. Przesłankami zmian niniejszego Programu mogą byd wnioski lub sugestie funkcjonujących na terenach rewitalizacji podmiotów gospodarczych, organizacji społecznych lub poszczególnych mieszkaoców. Zmiana działao lub priorytetów, o których mowa w niniejszym dokumencie, jak również ich uszczegółowienie i uzupełnienie, może nastąpid w trakcie realizacji Programu, w szczególności po przyjęciu uchwały budżetowej na kolejny rok budżetowy, określającej zadania inwestycyjne lub innych programów, w szczególności Wieloletniego Planu Inwestycyjnego lub uchwał intencyjnych. Powołany zespół do spraw rewitalizacji i Komitet Rewitalizacji będzie monitorował przebieg realizacji zadao zawartych w Programie oraz interweniował w przypadku stwierdzenia opóźnieo lub nieuzasadnionej rezygnacji z realizacji zadania i w razie potrzeby przedstawiał (za pośrednictwem Wójta) Radzie Gminy propozycje zmiany Programu w zakresie dostosowania go do zmieniających się uwarunkowao.

Cele komunikacji związanej z opracowywaniem i wdrażaniem Programu Zasadniczym celem komunikacji społecznej jest zapewnienie wyczerpującej i zrozumiałej informacji oraz takich dróg jej obiegu, żeby uzyskad partycypację społeczności lokalnej w procesie rewitalizacji, jej aktywny udział w programowaniu, decyzjach oraz odpowiedzialności i finansowaniu. Komunikacja społeczna ma zapewnid interesariuszom Programu: - dostęp do informacji na temat celów i problemów rewitalizacji, - pobudzid ich do wyrażania własnych opinii, - nawiązad porozumienie pomiędzy interesariuszami procesu rewitalizacji a zespołem zadaniowym/ Komitetem Rewitalizacji.

Strona 125 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Informowanie w procesie komunikacji społecznej ma wyjaśnid mieszkaocom korzyści płynące z procesu rewitalizacji, w zamian za tymczasowe zakłócenie normalnego rytmu życia i określony wysiłek, także finansowy.

Strona 126 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Spis tabel Tabela 1: Liczba rodzin i osób korzystających z pomocy GOPS w latach 2014-2015 ...... 13 Tabela 2 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu bezrobocia w latach 2014-2015 ...... 16 Tabela 3 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu ubóstwa w latach 2014-2015 ...... 17 Tabela 4 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu niepełnosprawności w latach 2013-2015 ..... 18 Tabela 5 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu wielodzietności w latach 2014-2015 ...... 19 Tabela 6 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu potrzeby ochrony macierzyostwa w latach 2014-2015 ...... 20 Tabela 7 Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu długotrwałej lub ciężkiej choroby w latach 2014-2015 ...... 21 Tabela 8: Liczba osób korzystająca z zasiłków z powodu bezradnośd w sprawach opiekuoczo- wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa domowego latach 2014-2015 ...... 22 Tabela 9: Struktura ludności na terenie Gminy Mniów w latach 2013-2015 ...... 23 Tabela 10: Zmiany wskaźnika obciążenia demograficznego w latach 2011-2014 ...... 24 Tabela 11: Liczba sołectw, w których nastąpił największy spadek liczby ludności...... 24 Tabela 12 Przestępstwa/wykroczenia odnotowane na terenie gminy Mniów w latach 2013-2015 .... 25 Tabela 13 Wykaz organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy Mniów z siedzibą na terenie Gminy Mniów ...... 26 Tabela 14 Wykaz organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy Mniów z siedzibą poza terenem Gminy Mniów ...... 27 Tabela 15: Inwentaryzacja azbestu na terenie Gminy Mniów w podziale na sołectwa ...... 27 Tabela 16 Dane zbiorcze z poszczególnych sektorów ...... 29 Tabela 17: Pomniki przyrody ...... 31 Tabela 18: Podsumowanie problemów w sferze środowiskowej ...... 32 Tabela 19: Liczba sołectw, w których liczba zarejestrowanych firm w Centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEiDG) jest poniżej średniej dla sołectwa ...... 33 Tabela 20 Nowo zarejestrowane w rejestrze REGON podmioty gospodarki narodowej ...... 34 Tabela 21: Wskaźniki zwodociągowania Gminy Mniów ...... 35 Tabela 22: Wskaźniki skanalizowania Gminy Mniów ...... 35 Tabela 23: Analiza sołectw pod kątem posiadanej infrastruktury wodociągowej, kanalizacyjnej ...... 36 Tabela 24 Sied dróg powiatowych oraz droga krajowa na terenie gminy Mniów...... 37 Tabela 25 Sied dróg gminnych na terenie gminy Mniów...... 37 Tabela 26: Wykaz zabytków na terenie Gminy Mniów ...... 39 Tabela 27: Liczba osób zapisanych do ośrodka zdrowia w Mniowie ...... 41 Tabela 28 Przedszkola w Gminie Mniów - stan na 14.09.2013 r...... 42 Tabela 29 Oddziały zerowe w szkołach na terenie gminy Mniów w roku szkolnym 2012/2013 ...... 43 Tabela 30 Szkoły na terenie gminy Mniów ...... 43 Tabela 31. Wyniki szkół podstawowych ze sprawdzianu przeprowadzonego w roku szkolnym 2015/2016 ...... 44 Tabela 32. Wyniki szkół gimnazjalnych ze sprawdzianu przeprowadzonego w roku szkolnym 2015/2016 na terenie gminy Mniów ...... 44 Tabela 33 Czytelnicy Gminnej Biblioteki Publicznej według wieku i rodzaju wykonywanego zajęcia za rok 2015...... 46 Tabela 34: Analiza infrastruktury kulturalnej dostępnej w poszczególnych sołectwach ...... 47 Tabela 35 Analiza infrastruktury sportowej dostępnej w poszczególnych sołectwach ...... 48 Tabela 36 Charakterystyka szkół na terenie gminy Mniów ...... 50 Tabela 37 Wykaz prad jakie należy wykonad na budynkach oświatowych na terenie gminy Mniów ... 50 Tabela 38 Kierunki działao ...... 61 Tabela 39 Projekty realizowane na obszarach rewitalizacji w latach 2006-2014 ...... 103

Strona 127 z 128

Program Rewitalizacji dla Gminy Mniów na lata 2016-2023

Spis map Mapa nr 1: Gmina Mniów na tle Województwa Świętokrzyskiego ...... 9 Mapa nr 2 Obszary gminy na których występuje azbest ...... 28 Mapa nr 3 Obszary chronione na terenie Gminy Mniów ...... 31 Mapa nr 4 Obszary chronione na terenie sołectwa Mniów ...... 54 Mapa nr 5 Obszary chronione na terenie sołectwa Malmurzyn ...... 56 Mapa nr 6 Obszar rewitalizacji – sołectwo Mniów ...... 58 Mapa nr 7 Obszar rewitalizacji – sołectwo Malmurzyn ...... 59

Spis zdjęd Zdjęcie nr 1 Kościół par. pw. św. Stanisława w Mniowie Źródło http://www.mniow.pl ...... 39 Zdjęcie nr 2 Kołłątajówka sołectwo Wólka Kłucka Źródło http://www.mniow.pl ...... 40 Zdjęcie nr 3 Miejsce pamięci – Mokry Bór ...... 40 Zdjęcie nr 4. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – Przychodnia Rodzinna „Raszówka” w Mniowie Źródło: http://przychodniaraszowka.pl/ ...... 41 Zdjęcie nr 5 Biblioteka w Mniowie, Źródło http://www.mniow.pl/new/ ...... 46 Zdjęcie nr 6 Remiza w Grzymałkowie, Źródło: http://osp-grzymalkow.pl/remiza.html ...... 48 Zdjęcie nr 7 Boisko wielofunkcyjne przy Zespole Szkół w Mniowie, Źródło : http://zsmniow.pl/ ...... 49 Zdjęcie nr 8 Stadion - Kompleks Sportowy w Mniowie, Źródło http://victoriamniow.futbolowo.pl/galeria,234713,zdjecie,5251150 ...... 49 Zdjęcie nr 9 Zespół Szkół w Mniowie Źródło: http://zsmniow.pl/ ...... 51 Zdjęcie nr 10 Zespół Szkół w Grzymałkowie, Źródło http://www.grzymalkow.website.pl/ ...... 51

Strona 128 z 128