Z Dziejów Parafii Unickiej Pw. Św. Praksedy Męczennicy W Tyszowcach W XIX Wieku
RADZYŃSKI ROCZNIK HUMANISTYCZNY tom 14, 2016 Janusz Frykowski Z dziejów parafii unickiej pw. Św. Praksedy Męczennicy w Tyszowcach w XIX wieku Miasto Tyszowce, obecnie siedziba gminy o tej samej nazwie, położone jest w północno-wschodniej części powiatu tomaszowskiego, w województwie lubelskim. Niektórzy historycy przypisują Tyszowcom wczesnośredniowieczną metrykę po- siłkując się domysłami, jakoby miały one przejąć funkcje Czerwienia (Czermna) po jego upadku1. Dokładna data powstania i geneza nazwy miasta do końca nie są znane, ponieważ lokalizacja przestrzenna każdego miasta, a więc i Tyszowiec, nie była zabiegiem jednorazowym. Na jej przebieg z pewnością miał wpływ brak stabilizacji politycznej, charakterystyczny dla późnego średniowiecza, ograniczają- cy zakres podejmowania inwestycji miejskich, których efekty mogły także ulegać zniszczeniu podczas kolejnych działań wojennych. Podstawę ustroju miejskiego stanowił przywilej na prawie niemieckim, wydany zapewne przez Siemowita IV przed 1419 roku. Data ta wynika z dokumentu datowanego na 5 kwietnia 1419 roku, w którym znajdujemy zapis: Tischowce oppido ducali iure Maideburgensi loca- tae2. W latach 1445-1446 miasto przeżyło najprawdopodobniej najazd tatarski, który zrujnował je do tego stopnia, że w dokumencie dotyczącym sprzedaży wójtostwa 3 w Tyszowcach książę Władysław nazwał je wsią . Odnowienie ciągłości miejskiej 1 A. Poppe, Gród Wołyń. Z zagadnień osadnictwa wczesnośredniowiecznego na pograniczu polsko-ruskim, „Studia Wczesnośredniowieczne”, t. IV, Wrocław-Warszawa 1958, s. 286. A. Janeczek uważa, że być może Tyszowce przejęły pewne funkcje dawnego ośrodka czerwieńskiego, takie jak parafia o charakte- rze powiatowym i wczesna lokacja. Przeciwko temu przemawia jednak brak lokalnej hierarchii urzęd- niczej, tak symptomatycznej dla dawnych ośrodków wojewodów grodzkich. Zob.: tenże, Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII wieku, Wrocław 1991, s.
[Show full text]