1. OSNOVNI PODACI O OPŠTINI KULA
Opština Kula se nalazi u Bačkoj, u zapadno-bačkom okrugu na plodnoj vojvođanskoj ravnici. Pozicionirana je centralno, na raskrsnici između Novog Sada, Sombora i Subotice tj. na veoma važnoj saobraćajnoj liniji koja vezuje Podunavlje sa Potisjem. Granični prelaz sa Mađarskom (Bački Breg) udaljen je 66 km, a reka Dunav je na 38 km, gde je Luka Bogojevo, odnosno granični prelaz sa Hrvatskom. Veliki bački kanal teče kroz naselje pružajući tako izuzetno povoljne uslove za razvoj poljoprivrede, turizma i rečnog saobraćaja.
Površina opštine Kula iznosi 481 km2. 91,44% površine predstavlja obradivo zemljište. Prema prvim podacima popisa iz 2011. godine u opštini u 7 naselja živi 44,539 stanovnika.
Putni saobraćaj: međunarodni autoput E-75 udaljen je 14 km, a opštinskom teritorijom prolazi državni put prvog reda (M-3). Železnički saobraćaj: međunarodna železnička pruga (Beč- Budimpešta-Beograd) je na udaljenosti od 10 km. Kroz opštinu prolazi lokalna železnička pruga Sombor–Sivac–Crvenka– Kula–Vrbas (dužina pruge 58 km). Vodni saobraćaj: Opštinu Kulu presecaju plovni putevi (osnovni kanali „DTD“: Vrbas-Bezdan, Bečej-Bogojevo i Kosančič-Mali Stapar. Ukupna dužina kanala iznosi 52.070 metara
Opština Kula zbog svojih prirodnih karakteristika zemljišta, klime i vodenih resursa ima veliki potencijal u poljoprivrednom sektoru koji nije u potpunosti iskorišćen. U Opštini Kula preovladava umereno-kontinentalna klima sa specifičnostima subhumidne i mikrotermalne klime. Prosečna nadmorska visina je 98 m. Zbog svoje povezanosti i uticaja na ostale sektore poljoprivreda ima izuzetan značaj za razvoj. Pogotovo kada je poznato da se u ovoj oblasti zapošljava direktno ili indirektno veliki broj ljudi. Ukupna površina poljoprivrednog zemljišta na teritoriji opštine Kula je 43.957 ha. Od toga 9.971 ha je u državnoj svojini.
Na teritoriji opštine Kula devedesetih godina prošlog veka bile su zastupljene industrijske grane kao što su: metaloprerađivačka industrija, drvna, tekstilna, industrija kože i prehrambena industrija. Metalske industrija, FA Istra Kula, koja se trenutno nalazi u stečaju, zapošljavala je preko 2.000 radnika. Takođe i ostale fabrike (Fabrika kože “Eterna”, Fabrika vunenih tkanina “Sloboda”, Industrija nameštaja “Kramer”), koje su zapošljavale više hiljada radnika se nalaze u stečaju. U opštini Kula postoje stručne srednje škole u oblasti ekonomije, mašinstva, elektrotehnike i poljoprivrede, što predstavlja značajan izvor obrazovanih kadrova.
Veliki broj stručno osposobljenog kadra koji je bio zaposlen u pomenutim fabrikama je danas nezaposlen, što na tržištu rada predstavlja potencijalnu stručnu i radnu snagu za investitore.
Prosečna zarada u opštini Kula (mart 2012): neto 32.052
Nacionalni BDP u tekućim cenama po stanovniku za 2010. godinu iznosi EUR 3.841
Tabela 1 Osnovni podaci o opštini Kula Opština Kula Republika Srbija
Površina u km2 481 88.361
% obradivog zemljišta 44,58 (44582 ha) 65,8 (5096646 ha)
Broj stanovnika (2011., prvi rezultati popisa) 44,539 7.120.666
Broj stanovnika (2002.) 48,353 7.498.001
Broj stanovnika do 15 godine (2002) 7916 1.176.770
Broj stanovnika 15-65 godine (2002) 32787 5.032.805
Broj stanovnika iznad 65 g.(2002) 7518 1.288.426
Broj nezaposlenih 2009. 5103 730.372
nezaposleni na 1000 stanovnika (2009.) 114 100
% nezaposelnih žena (2009.) 2.617 (51,3%) 52,9%
Broj zaposlenih 2009. 8366 1.889.085
Broj zaposlenih u privrednim društvima, 5910 1.396.792 organizacijama,.. (2009.)
% zaposlenih u poljoprivredi, šumarstvu, 746 (12,62%) 46.129 (3%) ribogojstvu % zaposlenih u industriji, rudarstvu, 2518 (42,61%) 486.467 (35%) energetici i građevini % zaposlenih u uslugama (ostale 2.646 (44,77%) 864.196 (62%) delatnosti) Prosečne zarade bez poreza i doprinosa po 29732 31.733 zaposlenom u DIN
Broj naselja 7 6.157
Broj domaćinstava (2002.) 6602 2.521.190
Izvor: Statistički godišnjak Opština 2010.
2. INDUSTRIJSKE ZONE
Zbog visoke stope nezaposlenosti opština želi da podstakne razvoj privrede. Opština Kula je spremna da potencijalnim investitorima izađe u susret i da unutar industrijske zone formira parcele površine u zavisnosti od potreba investitora. U okviru industrijske zone dozvoljena je gradnja objekata u kojima se mogu obavljati sve proizvodne delatnosti, skladištiti sirovine i gotovi proizvodi, obavljati uslužne delatnosti i slično.
Blok 66 – Kula
Industrijska zona u Kuli se planira na izuzetnoj lokaciji između Kule i Vrbasa, na magistralnom putu M-3 na površini od 20 ha. Udaljenost od Vrbasa je 4 km a međunarodni autoput E-75 udaljen je 14 km. Urađen je glavni projekat opremanja industrijske zone
Postavljene su dve trafo stanice pojedinačne snage 630 kWh
Izrađena je kompletna projektno-tehnička dokumentacija industrijske zone (infrastrukturni objekti, gas, vodovod, kanalizacija, putevi, trafo stanice, priključci na javni put i slično) i to:
Blok 66 – Kula
3. POSLOVNI PODSTICAJI ZA INVESTITORE
Opština Kula je pripremila i poslovne podsticaje za investitore kojima nudi i do 50% umanjenja naknade za građevinsko zemljište. Lokalna samouprava nudi i oslobađanje od komunalnih taksi za isticanje, naknade za zaštitu i unapređenje životne sredine u naredne dve godine, kao i oslobađanje od troškova za priključenje objekata na vodovodnu i kanalizacionu mrežu. Pored posebnih pogodnosti potencijalni investitori mogu računati i na dobijanje svih potrebnih dozvola i dokumentacije u odgovarajućem roku.
Pogodnosti za investitore:
1. Opština Kula će otuđiti ili dati u zakup građevinsko zemljište po ceni, odnosno zakupnini koja je manja od tržišne, ili bez naknade, u skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji:
bez naknade, ukoliko investitor zaposli 100 ili više radnika,
po ceni manjoj od tržišne sa umanjenjem od 10 do 90% u zavisnosti od broja novozaposlenih radnika.
2. naknadu za uređenje građevinskog zemljišta umanjiti:
50% ukoliko investitor zaposli 100 ili više radnika,
od 35 do 45% ukoliko zaposli od 10 do 100 radnika.
3. Osloboditi investitora od komunalne takse za isticanje naziva firme i naknade za zaštitu i unapređenje životne sredine u naredne dve godine.
4. Osloboditi od troškova za priključenje objekata na vodovodnu i kanalizacionu mrežu .
4. VREMENSKI ROKOVI
Prosečni vrmeneski rokovi izdavanja dokumentacije koja je u nadležnosti Odeljenja za urbanizam, komunalno-stambene delatnosti i zaštitu životne sredine opštine Kula:
Parcelacija - 30 dana
Prikupljanje uslova za izdavanje lokacijske dozvole – 30 dana (propisan rok za javna preduzeća)
Izdavanje lokacijske dozvole - 15 dana od predaje prikupljenih uslova za izdavanje lokacijske dozvole
Izdavanje građevinske dozvole - 8 dana
Izdavanje upotrebne dozvole – izrada dokumentacije traje 7 dana, nakon prijema zapisnika komisije za tehnički pregled, a rok je 30 dana od dana prijema zahteva
Svi rokovi važe od dana podnošenja urednog zahteva odeljenju za urbanizam, komunalno- stambene delatnosti i zaštitu životne sredine (sa svom zakonski propisanom dokumentacijom koju pribavlja investitor)
5. INVESTITORI KOJI SU ULAGALI U OPŠTINU KULA
Najznačajnija investicija u 2011. godini je otvaranje pogona za šivenje sportske odeće, u Sivcu. Investitor je kompanija ANTARES & BDPR d.o.o. Preduzeće zapošljava 70 radnika.
Trenutno su u toku pregovori sa četiri potencijalna investitora.
6. INFRASTRUKTURA
Nivo komunalne opremljenosti domaćinstava: sanbdevenost vodom: 91% priključak na elektro mrežu 91,8% kanalizacijom pokriveno 87%
Telekomunikacija i internet dostupni svim građanima, u toku je realizacija projekta kojim se parkovi pored mesnih zajednica opremaju bežičnim internet predajnicima.
Sprovedena gasifikacija u svim naseljenim mestima u opštini Kula. Upotrebnu dozvolu poseduje grad Kula i naseljena mesta Sivac i Crvenka, dok je u Ruskom Krsturu, Kruščiću i Liparu započet proces izdavanja upotrebnih dozvola.
Na teritoriji cele opštine postoji organizovano odnošenje otpada iz domaćinstava, u nadležnosti javnih komunalnih preduzeća i mesnih zajednica.
7. SAOBRAĆAJNA POVEZANOST
Opština Kula ukupno ima 91 km kategorisanih puteva sa savremenim kolovozom: 18 km magistralnih, 36 km regionalnih i 37 km lokalnih, kao i 12 km nekategorisanog puta koja povezuju naseljena mesta. Opština Kula u saradnji sa opštinama Vrbas i Sombor već duži niz godina pokreće inicijativu za utvrđivanje koridora međunarodnog putnog pravca E-75 Vrbas-Kula-Sombor-granički prelaz Bački Breg, čijom gradnjom bi se znatno skratilo putovanje iz zapadne Evrope prema jugu i unapredio privredni razvoj ovog regiona Vojvodine. Takođe, podnet je i zahtev za prekategorizaciju lokalnog putnog pravca Odžaci - Bački Gračac – Kruščić – Crvenka - Nova Crvenka – Duboka – Bajša - Bačka Topola u regionalni putni pravac, s obzirom da postoje značajni industrijski i ljudski resursi i da svi parametri i kriterijumi sigurno idu u prilog ove prekategorizacije.
Prostorom opštine prolazi državni put I reda (M-3) pravcem: granični prelaz Bogojevo - Odžaci - Kula - Vrbas - Srbobran - E75 - Bečej - Kikinda - granica Srbije sa Rumunijom, koji dijametralno preseca teritoriju opštine na pravcu zapad - istok i recipijent je većine integralnih kretanja u okviru opštine.
Granični prelazi Srbija – Mađarska:
Najprometniji i najbliži prelazi na granici između Srbije i Mađarske su: - Bački Breg (SRB) – Hercegszántó (HUN) 66 km - Horgoš (SRB) – Röszke (HUN) 83 km - Kelebija (SRB) – Tompa (HUN) 68 km
Na svim ovim prelazima dozvoljen je saobraćaj putničkih i teretnih vozila. Granični prelaz Horgoš – Röszke je drumski i železnički prelaz.
Udaljenost od međunarodne železničke mreže (Budimpešta-Subotica-Vrbas-Novi Sad- Beograd-Niš-Atina): 11 km Udaljenost od auto puta E-75: 18 km Udaljenost od aerodroma „Nikola Tesla“-Beograd: 130km
Važnije relacije: Kula – Novi Sad (54km) Kula – Beograd (132km) Kula – Subotica (60km)
Državni put I reda M-3 (Lalić, R.Krstur, Kula, Vrbas E-75) Državni put II reda P101 (Kljaljićevo, Sivac, Crvenka, Kula) Državni put II reda P119 (Bajša, Lipar, Kula, Savino Selo)
Lokalna železnička pruga drugog reda Sombor-Sivac-Crvenka-Kula-Vrbas (27,8 km)
Pored toga u neposredon blizini naselja Kula na površini od 25 ha (u opštinskom vlasništvu) u okviru turističko-rekreativne oblasti „Razvala“ postoji lokacija veoma pogodna za razvoj banjske, sportske i rekreativne infrastrukture
Veliki bački kanal teče kroz naselje
Nalazi se u Bačkoj, u zapadno-bačkom okrugu.
Opština Kula nalazi se na veoma važnoj saobraćajnoj liniji koja vezuje Podunavlje sa Potisjem.
Centralno pozicionirana, na približno istoj udaljenosti od granica sa Hrvatskom i Mađarskom.
Kroz opštinu Kula protiče Veliki Bački Kanal, koji predstavlja veliki potencijal za nautički turizam, ribolovni turizam i za razvoj vodnog saobraćaja. Preduslov svega toga je realizacija projekta prečišćavanja i revitalizacije Velikog Bačkog Kanala.
8. BIZNIS PARKOVI
Ne posedujemo biznis parkove
9. ČINJENICE
Opština Kula je multinacionalna i multikulturalna sredina u kojoj se različitosti neguju i čuvaju. Nacionalni i etnički sastav je mešovit, većinu stanovnika čine Srbi 25.152 (52,02%), zatim po brojnosti slede pripadnici crnogorske nacionalne manjine 7.902 (16,34%), rusinske nacionalne manjine 5.398 (11,16%), mađarske nacionalne manjine 4.082 (8,44%), ukrajinske nacionalne manjine 1.453 (3,00%) i hrvatske nacionalne manjine 806 (1,67%) i ostali (6,93%). Najbrojniji su pripadnici pravoslavne veroispovesti.
Na području opštine Kula zbog prirodnih potencijala dominantna je poljoprivredna proizvodnja. Od ukupne površine zemljišta, poljoprivredno zemljište zauzima 43.348 ha tj. 91,44% sa dominacijom livadske crnice i karbonatni černozema. U setvenoj strukturi preovlađuju ratarski usevi sa veoma dobrim prinosima, što predstavlja povoljan uslov i za razvoj proizvodnje pogona koji koriste alternativne izvore energije (biomasu). Pored toga na značajnim površinama nalaze se i povrtarske kulture. Mali Stapar smešten je na obalama Velikog bačkog kanala, to je malo selo sa jednom ulicom i dvadesetak kuća. Na Malom Staparu se nalazi ustava koja niveliše nivo vode na kanalu. Kompleks objekata starog mlina sa prevodnicom i upravnom zgradom sa zaštićenom okolinom, nalazi se na listi Saveta za zaštitu industrijskog nasleđa, kao kompleks od istorijskog, tehničkog, društvenog, arhitektonskog i naučnog značaja na teritoriji Republike Srbije i reperna je tačka za izučavanje istorije regulacije vode u Vojvodini. Brodna prevodnica potiče iz vremena gradnje Velikog bačkog kanala (1793-1802.) a projektovali su je braća Jozef i Gavrilo Kiš. Prirodne lepote Malog Stapara predstavljaju značajan prirodni resurs za ovo područje i sve preduslove da postane centar nautičkog, seoskog i ribolovnog turizma u opštini.
Opština Kula poseduje veliki potencijal geotermalnih voda koja do sada nije značajnije korišćena. Prostorni plan opštine Kula izdvaja kao veoma pogodan, lokalitet "Razvala" za banjsko - turističke i rekreativne sadržaje i aktivnosti. Veza sa mestom Kula prema generalnom planu ostvaruje se saobraćajnicom regionalnog puta. Geotermalni izvori vode predstavljaju prirodne potencijale za razvoj turizma u kulskoj opštini. Sadašnji termalni izvori uglavnom su kontrolisane termalne bušotine, bunari dubine od 500 do 1200 metara i temperaturom vode od 30°C do 70°C ili čak i 90°C. Hemijska analiza mineralne vode pokazuje da se uglavnom radi o alkalnoj murijatično jodnoj hipotermi. Lekovita svojstva ove vode koriste se kod oboljenja lokomotornih organa, reumatskih oboljenja, steriliteta kod žena, hroničnih upala kao i kod oboljenja crevnog trakta i pojedinih kožnih oboljenja.
Mnogi lagumi (podzemni hodnici iz doba Turaka) Telečke visoravni pored svog etnološkog značaja deluju i kao potencijalna turistička atrakcija.
10. KONTAKT PODACI
Opština Kula Lenjinova 11 25230 Kula Republika Srbija www.kula.rs [email protected] + 381 25 751 161 + 381 25 722 273