�raxandttia�
GEDENKSCHRIFTEN
YAN DEN Geschied- en Oudheidkundigen Rring DER KEMPEN
------
TURNHOUT JOSEPH SPLICHAL lJITGEVER 1903 .• ;;.v·Îaxandttia-�
ANNALES DU Cerele 5i5toriquf! et Rrehéologique DE LA CAMPINE
1 re ANNÉE N ° 1 ------
TURNHOUT-- JOSEPH SPLICHAL ÉDITEUR 1903 I.Jeden unn het Bestuur Membres du Comité
Voorzitter Président
M. L. STROOBANT, Bestuurder der vVelcladigheidscolonie van M. L. STROOBANT, Directeur de la Colonie de Bienfaisance den Staat, te Merxplas. de l'État, à Merxplas.
Onder-Voorzitter Vice-Président
M. J. E. JANSEN, Norbertijner Kanunnik, Onderpastoor te l\'I. J. E. JAN SEN, Chanoine Prémontré, Vicaire à Bierbeek Bierbeek (Leuven). (Louvain).
Secretaris Secrétaire
M. JuLEs DIERCXSENS, Candidaat in \\ïjsbegeerte en Letteren, M. JuLEs DIERCXSENS, Candidat en Philosophie et Lettres, 18, Leopoldstraat, Turnhout. Rue Léopold, 18, Turnhout.
Schatbewaarder Trésorier
M. J. T AEYMANS, Provinciale I3ouwmeester, ,i\ntwerpsche M. J. T AEYMANS, Architecte provincial, Chaussée d'Anvers, Stecnweg, Turnhout. Turnhout.
Bewaarder der Bibliotheek Conservateur de la Bibliothèque
M. H. VAN GENECHTEN, Doctor in de Rcchten, Candidaat M. H. VAN GENECHTEN, Docteur en Droi�, Candidat N otaris, VVarandestraat, Turnhout. Notaire, Rue du Parc, Turnhout. 8- - -9-
Bewaarder der Verzamelingen Conservateur des Collections
JVI. E. SURINX, Kunstschilder, Bestuurdcr der Stadsteekenaca M. E. SURINX, Artiste-peintre, Directeur de l'Académie de demie, Oud-Turnhout. Dessin de la Ville, Vieux-Turnhout.
Raadsleden Conseillers
M. P. J. GOETSCHALCKX. Pastoor te Donck (Eeckeren). M. P. J. GOETSCHALCKX, Curé à Donck (Eeckeren). M. L. BOONE, Student in de Rechten, Groote Markt, Turn M. L. BOONE, Étudiant en Droit, Grand'Place, Turn hout. hout. Beschermleden Membres Protecteurs
Zijne Eminentie P. L. GOOSSENS, Cardinaal-Aartsbisschop van Son Eminence P. L. GOOSSENS, Cardinal-Archevêque de Mechelen. Malines. MM. COGELS, Fred., Gouverneur der Provincie, Antwerpen. :MM. COGEtS, Fréd., Gouverneur de la Province, Anvers. Adams, V., Pastoor-Deken, ·warandesiraat, Turnhout. Ada11Zs, V., Curé-Doyen, rue du Parc, Turnhout. Backx, J. P., Notaris, \i\Tieringenwaard (Rolland). Backx, J. P., Notaire, V/ieringenwaard (Hollande). Boone, E., Prokureur des_ Konings, Groote Markt, Turnhout. Boone, E., Procureur dn Roi, Grand'Place, Turnhout. Crets, G., Prelaat der Abdij van Averbode. Crets, G., Prélat de l' Abbaye d' Averbode. de Bavay, Raadsheer bij het Verbrekingshof, Paleisstraat, 32, de Ba-vay, Conseiller pr�s la Cour de Cassation, rue des Brussel. Palais, 32, Bruxelles. De Bie-Tiele11Zans, Drukker, Maasfortbaan, 29, Lier. De Bie-Tielema11s, Imprimeur, rue du Fort de la Meuse, 29, . Lierre. de Broqueville (Baron), Volksvertegenwoordiger, Postel. de Broqueville (Baron), Membre de la Chambre des Représen tants, Château de Postel. de Fierlant, J., Eere-Prokureur des Konings, Groote Markt, de Fierlant, J., Procureur du Roi honoraire, Grand'Place, Turnhout. Turnhout. de Merode-Westerloo (Graaf), Senator, Kasteel, Westerloo. de Mérode-Westerloo (Comte), Sénateur, Château de Westerloo. de Somer-Van Genechten, Nijveraar, Gasthuisstraat, Turnhout. de Somer-Van Gemchten, Industriel, rue de ]'Hôpital, Turnhout. Dierckx, H., Arrondissementscommissaris, Otterstraat, Turn- Dierckx, H., Commissaire d'Arrondissement, rue de la Lou- hout. tre, Turnhout. Dierckx, P., Oud-Burgemeester der Stad Turnhout en Oud Dierckx, P., ancien Bourgmestre de Turnhout, ancien Mem Volksvertegenwoordiger, Otterstraat, Turnhout. bre de la Chambre des Représentants, rue de la Loutre, Turnhout. Die1'cxsens, A., Voorzitter der Rechtbank, vVarandestraat, Diercxse11s, A., Président du Tribunal, rue du Parc, Turn Turnhout. hout. - 12 - -13- MM. Glenisson, Em. (zoon), Groote Markt, Turnhout. Jansen, J. E., Norbertijner Kanunnik, Onderpastoor te MM. Glenisson, Em. (fils), Grand'Place, Turnhout. Bierbeek (Leuven). Jansen, J. E., Chanoine Prémontré, Vicaire à Bierbeek Liebrechts, Aug., Rentenier, Groote Markt, Turnhout. (Louvain). Liebrechts, Aug., Rentier, Grand'Place, Turnhout. Mesmaekers, Edm., Nijveraar, Gasthuisstraat, Turnhout. Mesmaekcrs, Edm., Industriel, rue de l'Hôpital, ·Turnhout. Paeps, Pastoor-Deken, Lubbeek. Timzlzout (de Stad). Paeps, Curé-Doyen, Lubbeek. T urnlzout (la Ville de) van Eetvelde (Baron), Staatsminister, Palmerstonlei, 4, Brus- van Eetvelde sel. (Baron), Ministre d'Etat, avenue Palmerston, 4, van Genechteu, Notaris, Begijnenstraat, Turnhout. Bruxelles. van Geneclden, Notaire, van Gilse, H., Burgemeester, Baerle-Hertog. rue des Béguines, Turnhout. van Gilse, H., Versteyleu, Alph., Volksvn-tegenwoordiger, Herenthalsstraat, Bourgmestre, Bar-le-Duc. Versteyleu, Alph., Turnhout. Membre de la Chambre des Représentants, rue d' Hérenthals, Turnhout. Swaen. TV., Rentenier, Gasthuisstraat, Turnhout. Swaen, G., Rentier, rue de }'Hôpital, Turnhout. Werkende lseden Membres Actif 5
MM. Adriaenseu, Ed., Secrétaire communal, Hoogstraeten. MM. Adriaensm, Edw., Gemecntcsecretaris, Hoogstraeten. Adriaenssens, Fr., Architecte, :Marché au Beurre, Turnhout. Adriaensseus, Fr., Bouwmeester, Botermarkt, Turnhout. Aendenboom, Al., Directeur de la fabrique de ciment, Beersse Aendenboom, Al., Bestuurder der cimentfabriek, Becrsse (Oost malle). par Oostmalle. Andellwj, Fr., Andellwj, Fr., Bestuurder der Vlaamsche Muziekschool, St Directeur de l'École flamande de Musique, Antoniusstraat, Turnhout. rue St-Antoine, Turnhout. Andries, Andries, Bestuurder der Zusters van de HH. Harten van Directeur des Servantes des SS. CC. de Jésus et J esus en Maria, Contich. de Marie, Contich. Boone, Alp., Boone, A?f., N otaris, Gasthuisstraat, Turnhout. Notaire, rue de l'Hôpital, Turnhout. Boone, Jas., Boone, ]oz., Student, Gasthuisstraat, Turnhout. Étudiant, rue de l'Hôpital, Turnhout. Boone, L., Boom, L., Candidaat in Wijsbegeerte en Letteren, Groote Candidat en Philosophie et Lettres, Grand'Place, Markt, Turnhout. Turnhout. Braeckmans, Braeck111a11s, Controleur der Accijnzen, \N arandestraat, Turn Contrôleur des Accise.s, rue du Parc, Turn- hout. hout. \ Caron, L., Caron, L., Provinciaal Raadslid Groote Markt Turnhout. .. Conseiller provincial, Grand'Place, Turnhout . Claessens, Claessens, Pastoor, vVinkelomheide bij Gheel. ' Curé, vVinkelomheide-lez-Gheel. Collège St-Joseph, rue d'Hérenthals, Turnhout. Coppens, Louis Coppens, Ludovic (Baron), Thienschevest, 68, Leuven. (Baron), boulevard de Tirlemont, Louvain. Daems, Nap., Daems, Nap., Beeldhouwer, Leeraar der Stadsteekenakademic, Sculpteur, Professeur à l'Académie de Dessin, Korte Gasthuisstraat, Turnhout. courte rue de !'Hôpital, Turnhout. De De Ceuster, Onderwijzer, Casterlé. Ceuster, Instituteur, Casterlé. Deckers, A., Deckers, A., Prelaat der Abdij, Tongerloo. Prélat de l'Abbaye de Tongerloo. De Cock, E., De Cock, E., Hoofdonderwijzer, Colonie, Merxplas. Instituteur principal, Colonie, Merxplas. De Laet, Al., Abbé1 rue des Récollets, Turnhout, De Laet, Al., Priester1 Paterstraat, Turnhout, - 1 - - 16 - 7
MM. de Roy de Wiclzeni, P., Kasteel, Meerhout. MM. de Roy de Wichem, P., Château de Meerhout. De Ruyter, Kasteel 't Stokt, Turnhout. De Ruyter, Château 't Stokt, Turnhout. de Samer, Clé111., Avocat-Avoué, rue de l'Hôpital, Turnhout. de Samer, Clem., Advocaat, Gasthuisstraat, Turnhout. de Turck de Kersbeek (Baron), Bourgmestre, Château de West de Turck de Kersbeek (Baron), Burgemeester, Kasteel, West - malle. malle. de Ladi,ière, Alexandre, Docteur en Droit, rue Masui, 71, de Ladrière, Alexander, Dokter in de Rechten ' Masuistraat ' 71, Brussel. Bruxelles. Dierckx, Jean, Dierckx, Jan, Substituut van den Prokureur des Konings, Substitut du Procureur du Roi, rue Neuve, Nieuwstraat, Turnhout. Turnhout. Diercxsens, Jas., Diercxsens, Joz., Advocaat, Van Breestraat, 35, Antwerpen. Avocat, rue Van Bree, 35, Anvers. Diercxsens, Jules, Leopoldstaat, 18, Turnhout. Diercxsens, Jules, rue Léopold, 18, Turnhout. Donnet, Ferd., Donnet, Ferd., Beheerder der Koninklijke Academie van Administrateur de l'Académie des Beaux- Schoone Kunsten, Transvaalstraat, 53, Antwerpen. Arts, rue du Transvaal, 53, Anvers. Fabri, Edm .. Fabri, Ednz., Ingenieur, Keizer-Karelstra.at, 71, Gent. Ingénieur, rue Charles-Quint, 71, Gand. Faes, Eug., Aumônier, Colonie, Merxplas. Faes, Eug., Aalmoezenier, Colonie, Merxplas. Flameng, Ch.. Chef de Bureau. Colonie, Merxplas. Flameng, K., Bureeloverste. Weldadigheidscolonie, Merxplas. Gevers, P., rue Jean de Seraing, Seraing. Gevers, P., Jan de Seraingstraat, Seraing. Glénisson, Ed., Chanoine Prém., Abbaye du Parc, Louvain. Glénisson, Ed., Norb. Kanunnik, Abdij van 't Park, Leuven. Glénisson, Em., Rentier, Grand'Place, Turnhout. Glénisson, Em., Rentenier, Groote Markt, Turnhout. Goetschalckx, Curé, Donck (Eeckeren). Goetschalckx, Pastoor, Donck (Eeckeren). Goffaerts, Cam., Voer des Capucins, 20, Louvain. Goffaerts. Cam., Capucienenvoer, 20, Leuven. Goffen, Médecin, rue de la Loutre, Turnhout. Goffe11, Geneesheer, Otterstraat, Turnhout. Groenen, L., Villa << La Cigogne n, Edegem-lez-Vieux-Dieu. Groe11en, L., Villa « La Cigogne n, Edegem-bij-Ouden-God. H,ieck, P., Régent à ]'École Moyenne, rue Léopold, Turn- Haeck, P., Regent bij de Middelbare School, Leopoldstraat, hout. Turnhout. Hogerheide, P., Magasinier-Adjoint, Colonie, Merxplas. Hogerheide, P., Bijgevoegd-Magazijnier, Colonie, Merxplas. Husson, J., Premier-Commis, Colonie, Merxplas. Husson, J., Eerste Bureelbediende, Colonie, Merxplas. i Huybrechts, H., Médecin, rue des Récollets, Turnhout. Huybrechts, H., Geneesheer, Paterstraat, Turnhout. Jacobs-Bi,osens, Imprimeur-Éditeur, Turnhout. Jacobs-Brosens, Drukker-Uitgever, Turnhout. Jansen, Juge de Paix, Moll. Jansen, Vrederechter, Moll. Janssens, Jos., Aumônier, Institut St-Victor, Turnhout. Janssens, Jos., Almoezenier, S1-Victorsgesticht, Turnhout. Joosen, H., Instituteur, Baarle-Nassau. Joosen, H., Onderwijzer, Baarle-Nassau. Kruyjhoojt, J., Curé, Oosthoven. Kruyflwojt, J., Pastoor, Oosthoven. Laddyn, Norbert, Étudiant à l'Université, Collège du Saint Laddijn, Norbrecht, Student der Hoogeschool, Heilig Geest Esprit, Louvain. College, Leuven. Laenen, Jos., Archiviste-Adjoint de ]'Archevêché, boulevard Laenen, Joz., Bijgevoegd-Archivaris van het Aartsbisdom, des Arbalétriers, 140, Malines. Schuttersvest, 140, Mechelen. Le Grelle, Ose. (Comte), Heerle-Minderhout-lez-Hoogstraeten. Le Grelle, Ose. (Graaf), Heerle-Minderhout-bij-Hoogstraeten. Le Jeune, Const., Magasinier adjoint, Colonie, Merxplas. Le Jeune, Const., Bijgevoegd-Magazijnier, Colonie, Merxplas. - - 18 - - 19 -
MM. Le11aerts, Jos., Norb. Kanunnik, Abdij van 't Park, Leuven. MM. Lenaerts, Jos., Chanoine Prém., Abbaye du Parc, Louvain. Leyssen, Ant., Gen'1ecnteonderwijzer, Grondwetstraat, 95, Leyssen, Ant., Instituteur communal, rue de la Constitution, Antwerpen. 95, Anvers. Martin. L .. Norb. Kanunnik, Abdij van 't Park, Leuven. Martin, L., Chanoine Prém., Abbaye du Parc, Louvain. Mateusen; J. C., Hoofdaalmoezenier, Colonie, Hoogstraeten. MateuÙn, J. C., Aumônier principal, Colonie, Hoogstraeten. Mazuir, Tweede-Bureelbediende, Colonie, Merxplas. M azuir, Second-Commis, Colonie, Merxplas. Mercelis, Diocesane Schoolopziener, Ryckevorsel. Mercelis, Inspecteur diocésain, Ryckevorsel. Mesmaekers, Ed., Gasthuisstraat, Turnhout. Mesmaekers, Ed., rue de l'Hôpital, Turnhout. Meylenza11s, Muziekmeester, Lier. Meyle11Zans, Professeur de Musique, Lierre. Michielsen, Frans, Huidevetter, Hoogstraeten. Michielseu, Fr., Tanneur, Hoogstraeten. Michielsen. ]os., Schepen en Koster, Brecht. Michielsen, Jos., Échevin et Sacristain, Brecht. Nève, L., Ingénieur, Burgemeester, S1 Léonard. Nève, L., Ingénieur, Bourgmestre, St-Léonard. Nols, Prelaat der Abdij van 't Park. Leuven. Nols, Prélat de l'Abbaye du Parc, Louvain. Nuyens, Jos., Handelaar, Begijnenstraat, Turnhout. .Nuyens, Jas., Négociant, rue des Béguines, Turnhout. Pa11keJJ, P., oud-Hoofdonderwijzer, Bergeik (Rolland). Panken, P., Ancien Instituteur principal, Bergeik (Hollande). Peeters, Al., Gemeentesecretaris, Oud-Turnhout. Peeters, Al., Secrétaire communal, Vieux-Turnhout. Philipjen, L .. Leeraar in 't klein Seminarie, Hoogstraetcn. Philijpm, L., Professeur au Petit Séminaire, Hoogstraeten. Raedts, Vrederechter, Herenthals. Raedts, Juge de Paix, Hérenthals. Ro11Zme11s, Al., Diocesane Schoolopziener, Diestschevest, 45, Rommens, Al., Inspecteur diocésain, boulevard de Diest, 45, Leuven. Louvain. Rommens, Fél., Geneesheer, Otterstraat, Turnhout. Rominens, Fél., Médecin, rue de la Loutre, Turnhout. Robbens-Dols, Handelaar, Otterstraat, Turnhout. Robbens-Dols, Négociant, rue de la Loutre, Turnhout. Sanders, H., Handelaar, Paterstraat, Turnhout. Sanders, H., Négociant, rue des Récollets, Turnhout. Segers, Gust., Letterlrnndige, Van Dyckstraat, So, Antwerpen. Segers, Gust., Littérateur, rue Van Dyck, 80, Anvers. Sendeu, Bestuurder der Staatsmiddelbare School, Begijnen- Senden, Directeur de l'École Moyenne de l'État, rue des straat, Turnhout. Béguines, Turnhout. Sint Jozefs College. Herenthalsstraat, Turnhout. Smoldere1Z, Ed., Advokaat, Moll. , Smoldere11, E., Avocat, Moll. Sonzers, E., Geneeshcer, Nieuwstraat, Turnhout Somers, E., Médecin, rue Neuve, Turnhout. Splic/1al, J., Boekdrukker-Uitgever, Paterstraat, Turnhout. Splichal, J., Imprimeur-Editeur, rue des Récollets, Turnhout. Strooba1Zt, L,, Bestuurder der 'VVeldadigheidscolonie van den Stroobant, L., Directeur· de la Colonie de Bienfaisance de Staat, Merxplas. l'État, Merxplas. Stroobant, L._, Handelaar, Antwerpsche steenweg, Turnhout. Strooba11t, L ., Négociant, chaussée d'Anvers, Turnhout. Siwùzx, E., Kunstschilder, Bestuurder der Stadsteekenaca Surinx, E., Artiste-peintre, Directeur de l'Académie de demie, Oud-Turnhout. Dessin de la Ville, Vieux-Turnhout. Taeyma1Zs, Jules, Provinciale Bouwmeester, Antwerpsche Taeymans, Jules, Architecte provincial, chaussée d'Anvers, steenweg, Turnhout. Turnhout. 't Serclaes de Norderwyck (Baroncs), Kasteel, Norderwyck. 't Serclaes de N orderwyck (Baronne), Château de Norderwyck. Van Bael, J. P., Onderpastoor, Opvelp (Vertrijk). Van Bael, J. P., Vicaire, Opvelp-lez-Vertryk. - 20 - - 2I - MM. Van Ballaer, Kanùnnik, Pastoor van O. L. Vrouw ten Zavel, MM. Van Ballaer, Chanoine, Curé de Notre Dame du Sablon, Bodenbroeckstraat, 6, Brussel. rue Bodenbroeck, 6, .Bruxelles. Van Ertborn (Baron), Hertoglaan, 36, Boitsfort. van Ertbom (Baron), Avenue Ducale, 36, Boitsfort. Van Eyndlzoveiz, A., Onderpastoor, VVeelde. Van Eyndhoven, A., Vicaire, Weelde. Van Geizet,liten, J., Pastoor van de H. Drijvuldigheid, Nota- Van Genecldm, J., Curé de la Ste Trinité, rue du Tabellion, 9, risstraat, 9, Elsene. Ixelles. Van Genecliten, L., Kanunnik, Statiestraat, Mechelen. Van Genechten, L., Chanoine, rue de la Station, Malines. Van Gmeclzten, H., Candidaat-N otaris, Warandestr., Turnhout. Van Genechten, H., Candidat-N otairc, rue du Parc, Turnhout. Van Mechelen, J. F., Pasto or, Raevels. Van Mechelen, J. F., Curé, Raevels. Vau Nuete11, L., Burgemeester, Meerle. Van Nueten, L .. Bourgmestre, Meerle. Van Nueten, V., Schepen, Merxplas. Van Nueten, V., Echevin, Merxplas. Van Rave11steyn, G., Groote Markt, Turnhout. Van Ravensteyn, G., Grand' Place, Turnhout. 0n van Reynegom de Buzet (B ), Provinciaal Raadslid, Herenthotit. 00 van Reynegom de Buzet (B ), Conseiller provincial, Herenthout. Van Roey, Pastoor-Deken, Zoutleeuw. Van Roey, Curé-Doyen, Léau, Versteylen, Ant., Notaris en Burgemeester, Meir. Versteylen, Ant., Notaire et Bourgmestre, Meir. Versteylm, ]os., Vrederechter, Paterstraat. Turnhout. Versteylen, Jos., ] uge de Paix, rue des Pères, Turnhout. Vervliet, Voorzitter der Maatschappij Pressophilatélique, Vervliet, Président de la Société Pressophilatélique, Anvers. Antwerpen. vVillemsen, G., Voorzitter van den Gescheid- en Oudheid Willeinsen, G., Président du Cercle historique et archéolo- kundigen Kring van het Wacsland, Greffier der Han gique du Pays de \iVaes, Greffier au Tribunal de Com delsrechtbank, Statiestraat, r5, St. Nikolaas-Waes. merce, rue de la Station, r5, St Nicolas-\iVaes.
...... ':; ' . . )\ �� .. Geschied- en Oudheidkundige Kring der Kempen eercle Historique et Rrchéotogigue de 1a eampine " Cnxnndrin " " Cnxnndrin "
STANDKEGELEN STATUTS
I I i Ti t:tre et 13ut. �a.am en Ooel.
ART. r. In het jaar negentien honderd en drij, wordt er in .. ART. r. Il est fondé en Campine, l'an dix-neuf cent trois, e i ue e de Kempen eene vereeniging tot stand gebracht, onder de une Société sous le titre : Cercle Historiqu et Archéolog q d benaming van : Geschied- en Oudlzeidkundige Kring der Kemjen : la Campine : H Taxandria. l> « Taxandria. >l ART. 2. Haar doel is bij middel van tijdschrift en vergade ART. 2. Au moyen d'un, bulletin et d'assernblées périodiques, . nngen : 1° doen kennen al hetgeen er ooit in de Kempen is elle se propose : 1° de faire connaître tout ce qui se rapporte ° voorgevallen ; 2° bijdragen tot de opzoeking en verzorging van à l'histoire de la Campine ; 2 de rechercher et d'assurer la de hand vesten der Kempen ; 3° de oude gedenkenissen en kunst conservation des archives de la Campine ; 3° de recueillir et de stukken der Kempen opsporen en in een Museum vergaderen rassembler dans un Musée à Turnhout les souvenirs et objets te Turnhout; 4° de geschied- en oudheidkundige studiën bevor- d'art intéressant la contrée; 4° de favoriser les études histori - 24- - 25 - deren en daarvoor bibliothèque eene Bibliotheek van geschiedkundige werken q�es et archéologiqu� locales en· f�stitua�t un(! ; ' ' .. , ' naast het Museum inrichten. d'ouvrages sur· 1a: matière. ART. 3. Alle politiek blijft buiten den Kring gesloten. · ART·. · 3. Toute politique est exclue du· Cercle.
Il II
Samenstel ling. ' Cornposition. ART. 4. De Kring bestaat uit werkern;le leden, beschermleden ART. 4· Le Cè1'cle se' compose de meinbres actifs, de' mein en briefwisselende leden. bres protectèurs et de memhi"es coùespondants. ART. 5. Al deze leden wordcn in eene vergadering, bij stemming, ART. 5. Tous ces nieinbres sont,. admis par vote dans une in den Kring aangenomen. ·réunion du ·Cercle. ART. 6. De werkende Ieden betalen eene bijdrage van 5 franken ART. 6. Les menibres actifs paient une' cotishtion · ·annue11e elk jaar. Het maatschappelijk jaar begint dên 1 juli en eindigt de 5 francs. L'année sociale commence le 1er juillet et finit le op 3o juni. 3o juin. ART. 7. De beschermleden betalen op dezelfde wijze ro franken. ART. 7. Les membres protecteurs paient ro francs de la même manière. ART. 8. De briefwisselende leden mogen anderen dan Kem ART. 8. Les membres correspondants peuvent être étrangers à penaren zijn en verplichten zich jaarlijks ten minste eene ver la Cari1pirie. Ils s'engagent à faire parvenir au Cetcle, ànriüelle à handeling over de Kempen aan den Kring mede te deelen. ment au moins, ,.une communication se rapportant la· Campine. Van de briefwisselende leden wordt geene geldbijdrage geëischt. . Il n'est exigé aucune cotisation des membres 1 correspondaùts. ART. 9. Het getal der Ieden is onbepaald. ART. 9- Le nombre des membres est illimité;
III III.
13esttttttr. Comité. ART. m. De werkingen des krings worden geregeld door een ART. m. Les travaux. du Cercle sont · réglés par· un, cpmité bestuur samengesteld uit acht leden. composé de huit membres. ART. II. Dit bestuur bestaat uit eenen voorzitter, ondervoorzitter, ART. II. Ce comité comprend : un président, un vice-prési geheimschrijver, penningmeester, boek- en verzamelingbewaarder dent, un secrétaire, un trésorier, un bibliothécaire, un conser en twee raadsleden. vateur du Musée et deux conseillers., ART. 12. Deze leden moeten alle vier jaren, door de algemeene ART. 12. Tous ces membres sont soumis à réélection tous vergadering, bij geheime stemming, aan herkiezing onderworpen les. qu,atre ans en assemblée générale. et. par vote secret et. ce worden, beurtelings voor elke helft, alle twee jaren. Deze leden alternativement par moitié tous les deux ans. zijn herkiesbaar, Ces membres sont rééligibles. - 26 - - 27 -
ART. 13. Het bestuur mag in buitengewone omstandigheden ART. 13. Le Comité peut prendre d'urgence toutes les mesures alle maatregelen nemen die zich dringend voordoen. jugées nécessaires dans les circonstances extraordinaires. ART. 1 4. Het vereenigt alle twee maanden in eene verplich ART. 14. Il se rfamit tous les deux mois à Turnhout en tende vergadering te Turnhout, verhandelt en belegt alsdan de assemblée obligatoire pour y examiner et traiter les affaires du noodige zaken van den Kring. Cercle. N ochtans heeft de Voorzitter het recht te allen tijde eene Le président a cependant le droit de convoquer en toute cir bijzondere vergadering te beleggen. constance une assemblée extraordinaire. ART. 15. Alle maatregelen moeten bij de meerdere helft der ART. 15. Toute décision du comité doit recueillir l'adhésion de aanwezende leden, . 's minstens 5, instemming vin den ; bij ver la majorité d'au moins cinq membres présents. deeldheid is de stem des voorzitters overwegend. En cas de parité, la voix du président est prépondérante. ART. 16. Elk bestuurlid bezorgt 's minstens eenrnaal 's Jaars ART. 16. Annuellement chaque membre du comité s'engage à een ernstig opstel aan de gedenkschriften. produire un travail documenté destiné au bulletin. ART. 17. Twee leden van het bestuur worden gelast met het ART. 17. Le comité désigne deux de ses membres pour faire nazien van elk opstel den Kring aangeboden. rapport sur tout ouvrage parvenu au Cercle.
IV IV
Ve:trgadetringen. .Hssetnblées.
ART. 18. In de maanden februari, mei, september en november ART. 18. Il y aura une assemblée pour tous les membres aux worden voor al de leden vergaderingen gehouden. mois de février, mai, septembre et novembre. In de maand mei heeft de algemeene openbare vergadering Au mois de mai aura lieu l'assemblée générale publique dans plaats en zal door den geheirnschrijver, den penningmeester laquelle le secrétaire, le trésorier, le bibliothécaire et le conser en de bewaarders verslag worden gegeven van de werkzaamheden vateur des collections feront rapport sur leurs mandats respec en den staat van hunne ambten; alsdan zal eene buitengewone tifs. Il y sera donné une conférencE! historique extraordinaire, geschiedkundige voordracht worden gehouden, hetzij in het en flamand ou en français, sur un sujet ayant trait à l'histoire vlaamsch, hetzij in het fransch, over iets der Kempen aanbe Campinoise. langend. ART. 19. Alle leden worden eene week op voorhand, door ART. 19. Tous les membres sont convoqués par lettre aux eenen brief, tot de vergaderingen uitgenoodigd. assemblées, et ce au moms une semaine à l'avance.
V V
Uitgaven. Pc.tblieations.
ART. 20. De uitgaven of gedenkschriften van den Kring ver ART. 20. Les Annales du Cercle sont publiées tous les trois schijnen alle drij maanden in ongeveer 64 bladzijden. mois en édition d'environ 64 pages. -2;à- - 2() -
1 ! ?·:ÂR'f:;,,2Li De•verhandrlim'gieu,,wornlern:opgesteid in het, vlaarnsch ,. ··ART: 2 I. I.,es n,émoires sô'nt· réfügés'el'i ·flàn'lând' 'o�1 'en' fi aiiç1:èùs ,,:i;;;.: of in h,etdrariiichl :volgens,,,de, taal devi schrijvers. suivant la langue choisie' pa( l1a{1tctff. ,;·,;, ,,-:,J., u ,ARw,,.12·2u•Alle .:lede1'l::ontvàngeri des·giedtmk: schriften; kosteloos. ART. 22. Tous les membres r�çoivent les Annales gratis. i •,i:ART-:1:�.J. :A:llê''Îèdên 'mci'�ei 'opste1leii'ô'vci'' dé J(enipèn'· Hizen: ART. 23. Tous les membres peuvent envoyer des mémoires au e aa e e e s d n n d n g h im chrijver, die ze ter goedkeming aan' het secrétaire qui.. ·k;\_"'
\/etrzamelingen.
ART. 27. Alle voorwerpen voor de Oudheid der Kempen belang us e ts t ess t e s t u e 3 ART. 27. To l s obje in ér an l pa sé his oriq e d opleverend, zullen in ·«�'tif.i"'':Mflk1fü}i \b Turnhout verzameld la Campine seront collection11és daï,1-s un Musée à Turnhout. worden. 1 . \\Rf'.i�f 'Â_H�: giftf;,� )06�ds_''�nl1\1ts_tqk]��n, 'i:{1edaljes,' lijk�;ten, Arn. 28. Tous les :dons,, tels que monnaies, médailles, urnes \'Vapenen, , J)Orseleir1 of fa,:çlewérk/. be,eld�n, n1et1belen, gedenk funéraires, armes, porcel1c1ines ou poteries, statues, meubles, �tl�i:tfte11,, �ll�ilde�'.ije\,;·':te'ei;:i{�ing�n, 'enz,: çi1z._ worden �11et , dank manuscrits, tablea\lX,, dessins; etc. etc. sont reçus avec recon oritvliig�l� , �n \{;E:( -cie'i1· �1�im '�an den ' geve�· in het Museum i e s se t s u a e e u 1 na ssanc . Il ron t;Xposé • au, M sée v c l nom d dona e r te e el · t�i '.\�pi�',:i�'�tJi d: �,e{ f,J�: , VII VII Bib1iotheêk. B'il�,���f:�tj�,:'.�;'. ART. 3o. Eene bibliotheek of ·boekerij zal te Turnhout inge ART. 3o. Il sera formé à Tti.rnhout une bibliothèque dans richt worden, waar men zooveel mogelijk al de werken nuttig laquelle on réunira autant que possible tous les ouvrages utiles voor geschiedlmndige 9pc;telk.n .. der )i'.;empen zal bijeenbrengen. à la rédaction de mémoires intéressant l'histoire de la Campine. ART. 3r. Alle leden mogen op zekere dagen de boeken ter ART. 3r. Tous les membres peuvent consulter les livres à des inz1c1ge :J;'len,.en, jours déterminés. e te e e f a ART. 32. All gif n van .geschiedkundig boek n o · h nd- ART. 32. To\it don dt; livres d'histoire ou de mç1.nuscrih:, - 30 - - 31 schriften zullen welwillend aanvaard en m het tijdschrift, met sera reçu avec reconnaissance et publié dans le bulletin avec den naam des gevers, vermeld worden. le nom du donateur. VIII VIII Hlgerneene vetrotrdeningen. :Oisposit:ions généttales. ART. 33. De ontbinding des Krings zal slechts mogelijk wezen ART, 33. La dissolution du Cercle ne sera possible qu'en cas dan wanneer de bestaanmiddelen hoogst ontoereikend zijn en d'insuffisance absolue de moyens d'existence, que s'il ne se maar 5 werkende leden meer overblijven èn op voorstel van compose plus que de cinq membres actifs et sur la proposition het bestuur. du Comité. ART. 34. In geval van ontbinding worden de verzamelingen ART. 34. En cas de dissolution, il sera fait don des collec en de boekerij der stari Turnhout aangeboden. tions et . de la bibliothèque à la ville de Turnhout. ART. 35. In geenen deele zullen aan deze statuten veranderin ART. 35. Dans aucun cas il ne pourra être apporté de modi gen mogen geschieden dan met de goedkeuring van de 3/4 der fication aux présents statuts qu'avec l'approbation des 3/4 des aanwezigen in eene algemeene vergadering. membres présents en assemblée générale. Alzoo vastgesteld en aangenomen in eene algemeene vergade Ainsi fait et approuvé en assemblée générale à Turnhout, ring te Turnhout, den 23 J uni 1903. le 23 juin 1903. De--_Bestuurraad Le Comité: L. STROOBANT. L. STROOBANT. J. E. JANSEN. J. E. JANSEN. J. DIERCXSENS. J. DIERCXSENS. P. J. GoETSCHALCKX. P. J. GoETSCHALCKX. J. TAEYMANS. J. TAEYMA NS. H. VAN GENECHTEN. H. VAN GENECHTEN. E. SURINX. E. SuRINX. LuzBut de uraxandria,,(,) En parlant d'un archéologue, qüelques personnes imaginent encore volontiers un vieux bonhomme à lunettes, portant perru que, peu combatif et ayant quelques douces manies qu'on lui passe généralement. Manies, le fait de collectionner des tessons, des cailloux, des ferrailles, et de s'abîmer les yeux à déchiffrer de vieux; grimoires poussièreux. D'autre .p�rt de doctes professeurs, désireux de monopoliser les études_ historiqu,es, le prennent généralement de très. haut avec t le�. simpl�s archéologues et les traitent _cl'arnateurs. Placé ainsi entre l'indiffére]îce des uns et ie dédain des autres, il ne sait trop où se mettre, le pauvre, et. fait tout _ce qu'il peut f pour s'excuser de s'occuper de recherches historiques . . Que de trouvailles cependant, que de progrès réalisés dans l'histoire des arts, des industries, des coutumes, dès mœurs, des sciences,· dans l'approfondissenient de la gençse de toutes les connaissances humaines, sont dûs aux patientes investig�tions; aux déductions sagaces, aux ingénieuses comparaiso��' aux ;�illes (r I Séance inaugurale de li!, Société tenue à l' Hôtel de Ville de Turnhout JE;, 23 juin 1903, 34 - - 35 - de ces chercheurs infatigables qu'on a appelé archéologues. Ils peuvent s'enorgueillir. Nous ne connaissons ni la topographie aiment l'étude pour le charme qu'elle procure à ceux qui s'y ancienne, ni les seigneurs, ni les familles patri ciennes de la livrent sans esprit de lucre et sans espoir de récompense. La Campine. difficuité de lecture d'un texte, les restes informes d'une sub Voilà donc autant de filons à creuser par les membres de la struction antique, sont choses faites pour stimuler leur ardeur nouvelle société « Taxandria ». Nous le ferons avec conscience, dans la poursuite de la vérité historique. avec un souci permanent de la vérité historique et en nous Lentement, ils accumulent ainsi des matériaux durables dont basant autant que possible sur des documents certains, car, ne se serviront plus tard les historiens appelés à synthétiser le fruit l'oublions pas, nous avons à prend re place dans l'estime scienti de Jeurs recherches. fique du monde archéologique. C'est peut être au fond parce qu'ils leur doivent tant de choses Ce programme, Messieurs, ne s'exécutera pas d'emblée, mais que les professionnels critiquent volontiers les tàtonneme ts et _ � lorsque dans 20 à 3o ans, nos successeurs récapituleront les les défaillances de ces travailleurs. Ce sentiment est humam. publications de « Taxandria >>, bien des points aujourd'hui obs Mala-ré cela le zèle des citoyens qui cherchent un délasse curs sur les questions qui précèdent s'y trouveront éclaircis. ment � leurs �ccupations dans l'étude de notre passé historique, Votre appui généreux à cette entreprise pat riotique, montre ne se ralentit guère. Depuis quelques années, une foule de nou combien le passé glorieux de ce coin de notre pays vous est velles Sociétés d'Histoire et d'Archéologie se sont créées dans des cher et la création de notre société sera une œuvre durable. localités même d'importance secondaire. Aussi ne me suis-je pas * * * laissé décourager par des esprits pessimistes qui ava�ent cru _ Afin de faciliter les recherches de nos membres, nous vous pouvoir prophétiser qu'une société semblable ne réuss1ratt pas proposons de créer une lJibliothèque, comprenant spécialement en Campine. des travaux sur la bibliographie, l'histoire, l'archéologie, la C'était faire injure à votre intellectualité, et, en répondant s1 numismatique, les beaux-arts, les défrichements, l'architecture, le nombreux à l'appel de votre Com ité organisateur, vous avez costume, le folklore, etc., etc., et intéressant spécialement la prouvé, Messieurs, que la nécessité d'un Cercle similaire s'impo- Campine. Cette création est de toute nécessité, car c'est en vain sait à notre contrée. que l'on chercherait actuellement en Campine une bibliothèque Et en effet, tandis que la bourgade la plus reculée du Luxem- accessible aux travailleurs. Notre premier fonds sera constitué bour� a déjà fait l'objet d'études historiques très fouillé�s rien '. par nos sœurs aînées, les sociétés, les cercles auxquels nous ou presque rien n'existe jusqu'à ce jour pour nos locahtes. demanderont l'échange de leurs publications. Chacun de nous A part quelques travaux sommaires, isolés, nous en sommes aura à cœur de contribuer par des dons à l'accroissement de la encore réduits à consulter l'excellent, mais peu exàct Van Gor bibliothèque· qui devient le patrimoine commun. kom, qui écrivait au XVIIIe siècle. Il sera également désirable de nous adjoind re un Musée d'ar Un vaste champ d'action s'ouvre donc à nos recherches. L'his chéologie. Quand je parle de Musée, j'entends dire plutôt une toire de nos anciennes gildes, par exemple, repose encore toute collection, comprenant non pas des séries richissimes d'émaux, entière dans les archives de cet Hôtel de Ville. Nos chambres de faïences de Rouen ou de Delft, de porcelaines de Chine, de de rhétorique ont été peu étudiées. Nos origines communales, Tournai ou d'autres fabriques célèbres, mais bien des souvenirs les institutions de vénerie auxquelles Turnhout doit probablement locaux, les épaves encore existantes des anciennes·- gildes, des son existence, restent à éclaircir. Les peuplades préhistoriques, spécimens de nos industries d'art, de la dentelle, des cartes à dont de nombreux cimetières par incinération établissent la pré jouer, de cette imagerie populaire, qui donnent le pain quotidien sence en Campine, sont à déterminer. Rien ou presque rien à un grand nombre de nos ouvriers. n'a été publié au sujet des grands hommes dont nos contrées On pourrait y ajouter des gravures et des médailles relatives à la_ genèse d� ses i·ndustiies et contribuera: 'à l'instniction de ses des faits historiques, des monnaies, des potcrit's Ar.ou vées eri' Càmr enfants. p,ine, , ,.,,,_ ·� Ici encore nous pouvons escompter les dons des particüliers * * et de nos' membres qui atu-ont ·à cœur-,de èontr,ibüer-à la richesse Nous, à de leur Musée local. Gé sera assurer, d'ailleurs, une· existence - aurons,_, également cœur d'intervenir ùtilement dans les questions. de,, de durable à de� souvenirs ,qili peuvent être ·considérés· conime restanration rios monuments. T-urnhout en perdus lorsqll'ils sont ,livrés aux vicissitùdes des, successions. lui.même-n'est.pas .fort:riche en'1h0nu111ents, mais ilen est un Nous espérons aussi recevoir en dépôt dans nos collections qui nous tient particulicrement à cœur. C'est, vous le dev-inez les quelques objets anciens tels que fusils de rempaTt, drapeaux sans peine, notre antique Châteaü qui autrefois s'élevait fièrement et .cartels communaux, - sceaux, poids, mesures, cartes et plans �ll- milieu ,d\m parc Jééuique et qui. aujourd'huî' fait si piètre cadastraux conservés à !'Hôtel de Ville. figure, apîmê 'par , un siècle' de nia.ladroits ; rafistolages.· Nbùs Cette centralisation fera sortir, bien des. souvenirs ·des toins ou der11andero1:1s,_grâoe pour ce ire$te vénérable qùi jadis abrita nos ils se . trouvent oupliés et qui formeront .le · noyau du Musée ducs et• nos ei.npereurs. Avec ,relativertien-t peu ci'e frais, 'en· énle'. vant par exemple les laids ,,encadrnments en pierre de· taill� colllmunal. _Je dis_ communçil puisque ces c"olledions appartien dront ,en fait à la Ville de Turnhout ,le jour ,où:s ,notre so2iété placés aux fenêtres -- en 1840,- en rétablissant ,des hièneàux · eri vie_ndrait à être dissotlte. pierre blanche, en enlevant les fenêtres •tnansàrdes ainsi que Enfin nous espérons obtenir le dépôt au Musée de certains l\affteux_badigeon 'qui. recouvre les- murs, on lui rendrait l'aspect objets anciens ,aujourd'hui •sans emploi dans ·certaines de nos extérieur qu'il. . avait jadis; •A l'intérieur,, il s'agirait de : l'établir 1 institutions. les grandes ,salles morcelées, à l'aide de petits mürs d tme br:iquè; Ces dépôts, très pratiqués au_ B_ritisclz Mttsezon, dans- divers à l'époque ou l'on en fit •une prison. Le�, plans ahciens· existent Musées de l'Allemagne et même dans- les Musées de notre pays, d'ailleurs e,t lE;s- travaux seraient moins considérables qu'on ne ont l'avantage de faire apprécier au pt1blic des œuvres d.'art par le pense. Ancie�nement toute l'aile occupée par l'habitation du fois remarquables, tout en permettant à- leurs, propriétaires •respec directeur de la prison était une grande salle de fêtes, éclairée par cinq grandes fenêtres. Au fond s'élevait une cheminée mo tifs de les reprendre en tout temps, . . , C'est ainsi qu'au Musée communal de Gand des.,séries 'impora numentale et tout autour se développait un lambris en chêne. tantes d'objets portent des étiquettes renseignant le visitent que Le long des parois s'alignaient les portraits des anciens seigneurs ce sont des dépôts confi,és par l'administi-atiorr des Hospices civils, repartis aujourd'hui entre l'H,.ôtèl \ie Ville et le tribunal. Quelle belle chose à reconstituer et combien' �He serait utile aux -nom l,a Société . St. Michel, ancienne . Gilde des ·arquebusiers,. etc., etc. Nous espérons , beaucoup dans l'utilité. éducatrice qu'bffi·ii-a breuses sociétés - de Turnhout'. '!E.èsterons nous inactifs, lorsque nous voyons toutes les vÙl�s s'iriÎposei· des sacrifices pour orner notre Musée local: -L'buvrier d'art, le sculpteur, par, exemple, l'ébéniste, pourront y ,trouver des modèles authentiqués. Uartiste leurs Hôtels de Ville. Je dis Hôtel de VilJe parce que je pense à donner cette destination au et l'archéologue y - trou;veront des , documents à consulter. Les que tôt ou tard on en arrivera bourgeois y. contempleront ,des souvepirs- loGaux: Enfin le- sin1ple Château. curieux y éprouvera un- délassement titile et récréatif.- Je sais qu'en form1üant ce vœu, je rencontrerai pas mal de Çe Mqsée, Messii:mrs; nous espérons, avec ,Je bienveillant appui de:tracteurs, mais qu'importe, si nous avons pu contribuer au de l'adnünistration communale, le voir un jour installé dans une maintien d'un monument que Victor Hugo lui même, de passage des salles devenues vacantes d_e notre antique, Châtea'll. à Turnhout, trouvait plein de grandeur et très impressionnant. Il constituera la glorification du passé artistique de la, Came Enfin, Messieurs, je vous convie à collaborer à la rédaction de l'inventaire des objets d'art qui existent dans les rpopuments :pine, la. notation çle :;,es mœurs1 de ses çoutumes1 de 'sa poësie1 ------�------,------'!;!1111-lilllllllllllilllllllllllillllllllll______, publics de la Campine, inventaire dont la Commission Royale des Monuments vient de préconiser la création. Nous chercherons à conserver dans nos contrées les mobiliers artistiques qui trop souvent prennent le chemin de l'étranger. Nous combattrons quand même le mauvais goût dont nous sommes affligés et nous chercherons à faire prévaloir les prin cipes prudemment conservateurs qui doivent présider en matière de mobilier d'art. * * * Voilà, me direz vous, un programme bien combatif pour des gens qui le sont si peu! Tout ceci, j'ai hâte de le dire, sont des idées personnelles qui n'engagent en rien celles de mes honorables collègues. Mon seul but était d'établir la nécessité De Oude Rempen de fixer à demeure les objets d'art qui ont échappé aux mois sons des brocanteurs. J'ai lieu d'espérer que sur ce point vous ne me désavouerez pas. Niet moeilijk was het een geschikt onderwerp te vinden dat Cette protection qüe vous accorderez aux choses du passé, la in de eerste algemeenc vergadering van den nieuw gestichten création du Musée et de la Bibliothèque, vos travaux d'histoire Oudheidkundigen Kring der Kempen kon voorgedragen worden. ou d'archéologie, tout cela constitue une œuvre patriotique que Immers, willen wij in onze studiën ordelijk te werk gaan, dan l'association de vos efforts saura réaliser. rnoeten wij eerst kennis nemen van de streek en het volk, die Laurs STROOBANT. het voorwerp onzer navorschingen zullen wezen. Wij geven dus in een eerste deel een overzicht der landsorn schrijving en der bevolking van Taxandria, en in een tweede een overzicht der invoering van het Christendorn in deze streek. I. Landsomschrijving en Bevolking. Hoe stand het met de Kernpen voor de komst der Romeinen? De wateren van den Oceaan hadden in de allereerste tijden den Kempischen bodern overdekt. ( 1) De opgravingen in den omtrek van het dorp Casterlé door den voorrnaligen burge meester Vissers ondernomen, brachten een nieuw bewijs aan deze meening. V ele versteen de zeevoorwerpen, als krabben, kre kels, schelpen, kwamen onder het heidezand uit. (2) (r) Dr HEYLEN, Essai sur u1t projet de loi sur les cours d'eau non navigables ni fiotables co1tsidéré sous le rapport du défricheinent de la Campine, p. 14 (Anvers. 1859 ). (2) J. WILLEMS, Belgisch Museum, d. v. bl. 6r (r84r). - 4I - De Natuür ze1ve' in de E:eni.pcn levert nog ander� bewijzert: die beschaving en vruchtbaarheid aantoonen en die zeldzaam o, à .• de :n':\-0enissen (r) die in zoô menîge hej:den hünné nadee in de benamingen voorkomen. lige ulb.;yàsemingen, µitdafopén, en die bij het teruglrekken .· der * ** zêêwàtereÎÏ in de ·làge gronden verwekt wel'den; de kiezelaarde Hierna stellen wij de vraag of menschen in deze onaange (diluvium)- die dvct. geheel de Kempen verspreid is; de Zand name streken reeds vroegtijds hebben verbleven of zijn voorbij- bergen van Casterlé, Gheel, Lichtaert, Vosselaer, Desschel, getrokken? Moll, om geene andere te noemen, die soms als oprechte duinen vVij aarzelen geenszins 0111 een bevestigend antwoord te geven. het bed van den waterplas nog aanwijzen, waaruit golvende Professor Van der Kindere ( r) beweert dat troglodijtsche inwo baren klotsend tegen hen opvoerden. (2) ners hier verbleven. Hij geeft zelfs de plaatsen, Hersselt, Gel De namen der verschillige dorpen · en gehuchten der Kempe:n rode, Turnhout, Aarschot op, ais verblijf van zulke volkeren (2). duiden 11:u\i�g,·deiehjntireri, toestànd van· over h�nderden jaren De legenden der Kaboutermannekens (3) zijn hier niet vreemd aan. N art1er1 vbortkorhend . van houtachtige plaatseri hebben de aan. De Alvenbergen (4) van Rethy, Moll, Baelen, Casterlé, Wes meerderheid. Gèenszins is dit te verwonderen, daar het Arden terloo doen ook zulk eene bevolking vermoeden. Overblijfsels uit ner- en Koulwoud (3) eene··grnote grondoppervlakte der Kernpen het steenentijdperk, (5) zooals verscheiden silex die onze geachte besloegen. Bij latere beschaving werden deze onmetelijke bosschen vrienden L. Stroobant en E. Surinx 111 de heidevlakten te ü1 kleinere gespli tst, ,vaarbij eene bevolkîng zîch kwam 'scharen. Merxplas en te Oud-Turnhout vonden, versterken nog ons Tmi1hout, Einthout, Herenthout, Bouchout, Loenhout; Minder gedacht van eene allervroegste bevolking. vVorden de Kabouter hout, Pulderbosch, Herenthals·, Vorselaer, - Berlae1', vVesterloo, mannekens gerekend tusschen de personen van legendarische Tongerloo,' Ravenslo; (Ravels) TessBnderloô,, enZ.-, vonden al vertellingen, wel mogelijk naderen wij dichter de waarheid, dàar hun 01üstaan. Hierna komen. de nanien·; naar \rennen of wanneer wij hen aanzien voor Kelten, de eerste bewoners van poelen verwijzend, ·zooals Schoonbroek, Meir, Meerhout; ons land. (6) Meerbee'k, Merxplas, Houtven ; naar eene streek een weinig N adat de Romeinen de Kelten hadden overmeesterd, breidden boven gebroekten verheven, zooals Arendônk, - Grobbenciol'lk, Corsendonék; naar zandige plaatsen, zooals vVecheidersande, (r) Rec!zerc!zes sur l'flhnologie de la Belgique, p. 53. Santhoven, Zandmale, (Zamel) Zandvliet, enz. (2) WoLFF, Niederlifodsclze Sagm. Deze namen staven tevens de dorheid der Kempen in het (3) E. SnwoBANT, Een Wintcra,•ond in de Kempm, bl. 17, (1844). begin harer ontgir1r1jng;. w,anJ, .ware ,het,.,a,ndeçs, dan zouden (4) A. HEYLEN, His/. Verh. o,,cr de Kemj>m, bl. 229. wij meer uitgarigen aantr�ffen op hein, capelle, beek, acker, veld, (5) DUPONT, L'homme pendant les âges de la pierre. p. p. 233, 3oS, 311, 573. (6) G. Kurth schrijft (a) dat op ccn gegevcn tijdperk, zooals hct blijkt uit de studie der plaatsbenamingen, geheel ons land door cene Keltische bevol· (1) A. HEYLEK, Historisctre ,•erlunz.de/i11gw m•à 'de Kemjm, Ll. 7, (Turnhout king Lczet was. Ais bewijs haalt hij vooral aan de namen der rivieren o. a. 1837). de Aa. De naam dezer Kempischc rivier zoude dus voor bewijs kunnen die (2). HEYLEN, Essai sur 1111 JroJct de loi, etc.. A. EENENS, 111émoire sur la fer- nen van de tegenwoordigheid der Kelten in de Kempen. tilisation des landes de la Campim et des Dunes. _(Bruxelles 18-19). Onder de menigvuldige lijkvaten die men in de Kempen heeft opgegravcn (3) A cette époque toute la partie méridionale des Pays-Bas était couverte zijn er ook van Keltische afkomst. d'une épaisse forèt dont le rideau de feuillage s'étendait sans interrup':ion De Kelten, later Gallen geheeten, waren uit het Oosten naar België geko des rives de l'Escaut aux plateaux schisteux de l'Ardenne. On .l'appelait la men. Nadat zij onze provinciën hadden ovcrweldigd, dreven zij de stoutheid Chàrbonnière. C'est ce rempart de bois qui retint au Ve Siècle les Francs zooverre de Romeinen in hunne hoofdplaats aan te vallen. Zij gclukten. dans les plaines de la Campine et de la Flandre, - H. PIRENNE, Jiist. de De Romeinen nochtans waren niet verontmoedigd, maar spanden nicuwe Belgique, t. I. p, r3, (Bruxelles, 19:).)). - .Zie ook over het Koulwoud (Silva krachten in en verdreven weldra de Kelten, carLonaria). DUVIVIER, Le Hainaut ancim, p. 63, en· KURT", La F1:ontière lin (a) La Frontière lin,;uistique m Belgique et dans le Nord de la France, cl. I. pl, guistique m Belgique et dalls le Nord de la France, t. I. p, 5-15. (Bruxelles, 1896), 526. (Bruxelles, 1896). ·------�------� - 42 - - 43 - Rorne's veldheeren hunne overwinningen al meer en meer uit, De Menapiërs waren de laatsten om Cesars overmacht tegen kwamen de Alpen over en brachten België tot eene Romein te houden, het Grieksch woord; Toxon, l,eteekenend boog en ct'16p•. beteekenenrl menschcn, oorlog welken de Romeinsche opperbevelhebber Constantius zoodat het woord Toxandri betcekenen zou Boogschutters, cen volk ervarcn Chlorus hun aandeed. Julianus, Romeinsche Generaal, later de in het boogschieten. afvallige geheeten, wilde hen verjagen. De Franken, tegen zijn Volgens anderen nog zou die naam af komstig zijn van Toxi, iepen, omdat er een groote menigte van die boomsoort gToeide hoewel die er thans machtig leger niet opgewassen, durfden geenen wederstand geheel verdwenen is. bieden en zonden hem uit Taxanderstreek (Toxandriœ locus) De naam Toxandria is omtrent de ue eeuw veranderd geworden in Cam pinia (b) of Campania, bediedend een uitgestrekt en vlak veld, waarvan nu (1) Het bestaan van eenen volkstam, de Arborichi genoemd, in Taxandria voorkomt het woord Kempen, Campine. rust op geene ernstige gege,·ens. - ScHAEYs, Les P.-B. ai•. et dur. la dom. A. Heylen zegt ook dat Taxandria, door de menigvuldige opbrekingen en rom. t. I. p. 435 het maken van vlakke en effe veld.en of Kampen, den naam van Kampen of (z) Ammianus Marcellinus verhaalt dat in de IVe eeuw de Saliërs zich Kempenland (Campania) in de XIIe eeuw zal bekomen hebben. hadden gevestigd in de Kempen, apud Toxandriœ locum (aJ. Petit (Julianus) Willems geeft aan het woord Kempcn de bcdiedenis van boeren, landbou primas omnium Francos, eos videlicet quos consuetudo salios appellavit, wers, steunend op de Pagus mansuariorum eenige afgevaardigden te Tongeren orn zijne genade af te Belgisch deel van den Rhijn tot . aan de Schelde had geërfd. srneeken. De Rornein aanhoorde de afgezanten en stuurde hen Clotaris die Diederik's zoon, Diedbold, was opgevolgd, ge met onbeduidende beloften terug. N auwelijks waren zij vertrok storven zijnde, werd België verdeeld in N eustrië of West-rijk ken of J uliaan bracht zijn leger in slagorde en trok op de en Austrië of Oost-rijk. In dit laatste land was Taxandria Franken af die hij in het jaar 358 overwon en cijnsplichtigen begrepcn. der Rorneinen maakte. Zij mochten hunne streek blijven bewonen Karel de Groote vereenigde beide landen onder eenen schep en moesten alleen manschappen aan het Rorneinsch leger ver ter en vormde het rnachtige Rijk van het Westen. vVanneer schaffen. Eenige jaren stonden zij de Romeinen bij ; maar als dit Rijk in het verdrag van Verdun (843) geplitst werd, ont dan naar vrijheid snakkend, hadden zij .het geluk het tijdvak stond het land van Lotharingen, onderverdeeld in Opper- en hunner ontvoogding nabij te zien. N eder-Lotharingen. Taxandria bevond zich in dit laatste ge De opstand der Armorieken, het verval der Romeinsche deelte. (r) Lotharingen ging in het begin der XIIe eeuw aan krachten, de inval der Wandalen in het begin der Ve eeuw, de Graven van Leuven over. het terugroepen der legers van het · N oorden door Stilico, om Godfried met den Baard werd ten jare uo6 door keizer Italië tegen de Gothen te kunnen verdedigen, hadden hct land Hendrik V met het Herto6dom N eder-Lotharingen of Lotrijk der Franken vrij van aile beheersching gemaakt en hun de en het Markgraafschap v,rn Antwerpen begiftîgd. Hij werd de gelegenheid aangebracht, de valleien van Schelde en Leie te eerste Hertog van Lotrijk ea van Brab::mt. bewerken en te beplanten ( r). \Vat hunnc vrijheid vergrootte, Alzoo kwam Taxandria aan hct hertogdom van Brabant (2). waren de Barbaren die in het jaar 406 alles te vuur en Dit hertogdom was verdeeld in vier kwartieren, (3) den te zwaard hadden gezet, den Rhijn waren overgestoken en naam dragend hunner b'.jzonderste steden : Brussel, Leuven, aan het Rorneinsche Rijk zulken gevoeligen slag hadden toe .Antwerpen, 's Hertogenbosch. gebracht dat Rome zelfs niet mecr beijverde het N oorden Twee dezer waren in Taxandria gelegen, namelijk, de kwar van Gallië terug te wmncn. Alzoo ontsnapten al de ]age tieren van Antwerpen en 's Hertogenbosch. pleinen, door den Rhijn, de Maas, de Schelde besproeid, Het kwartier van Antwerpen behelsde : r0 de stad en het aan Rome's heerschappij. De Saal-Franken werden een onaf Markgraafschap van Op eenc landkaart van het Frankisch .Tijdperk bij \Vcnde akten lczen wij de namen Nordcrwijk 111 974 (r), Baerle-(Her linus vinden wij de benamingen van verschillige dorpen der togl in 992 (2), Westcrloo en Oolen in 994 (3). Kempen. Het zijn: Gheel (Lerechala), Herenthals (Oletardis), Omstrccks het midden der 12c eeuw wordcn de Premonstra Eynthout (Anithesta), Vorst (Frastitio), Olmen (Onemo), Bois tcnscr abdijen Tongerloo, Postel, Averbode gesticht, aan wien, schot (Babene), Ouwen of Grobbendonk (Awena), Vlimmeren volgens allc schrijvers, de Kempen cenen aanzienlijken vooruit (Flemere), Oostmal (Ismala), Westmal (Exmala), Ryckevorsel gang te danken hebben (4). (Mithofosastadivo ), Minderhout (Mittinio), Alphen (Alacfasis), In de 13c eeuw (1209) wordt Herenthals met muren om Turnhout (Turnichalt). ringd (5) wat alstoen het teeken was eener oprechte stad. Drij somt de hertog van Brabant In sommige dezer villa's hadden de maalbergen (r) of wets jaren later in eene akte van 1212 aangelegde steden op en noemt er : vergaderingen plaats, zooals de namen aanduiden die in de ver Hendrik I, de onlangs nieuw Turnhout (6). Sinds (1) M!R}EUS, op, cil. t. I, p. SJ. (1) Zie Du CANGE, op het woord Malbcrgius, IV, col. 36o. - J. DAvm, (21 MrnJEus, op. c11. t. 1, p. 146. Vad hist. d. II, bl. 161. (3) MIRlEUS, Op. cil. t. I, p. 52. (2) KuYL, Glzcel i•ennaard door den eerdienst der H. Dimplma, (Antwerpen, 1863) (,f) Zie hierna: Invoering van het Christendom in de Kcmpèn. (3) J. LE RoY, Notifia marchionatius, S. R. I. c. XXV, p. 87, (Amsterdam, (5) MIRlEUS, Op. dt}/. t. I, p. 197. 1678). (6) BuTKENS, Trophées de Brubant, t. I, Preuves, p. 6r. - MIRlEUS, Donat. (4) MrnJEus, op. dipl. t. I, p. 493. (Bruxelles, 1723). Belgica:, c. XCIV, t. I, p. 5ïr. (5) MIRlEUS, op. dipl. t. I, P· 5o3, (71 P. BLoMMAERT, Aloude Gesclziedwis der Belgm, bl. 133. (Gent, 1849)...... - 52 - - 53 - Wanneer juist deze heidensche geloofspunten door de christene stapte en naar Gheel overkwam, bestond reeds in deze leering vervangen werden, kan moeielijk bepaald worden. Al laatste plaats eene kapel aan den H. Martinus toegewijd. * leen kunnen wij zeggen dat met de overheersching der Romei * * nen, Christi-leer waarschijnlijk hare intrede in België heeft Geloofsverkondigers waren hier dus voorbijgegaan, maar welke? gedaan. Zoo heeft men op menige plaatsen verschillige christene Misschien was het wel een spoor achtergelaten door den H. voorwerpen uit deze eeuw dagteekenend en ook te Diessen, in Domitianus, bisschop van Maastricht (538-570) of eenen zijner Taxandria, een kopcren zegelring met het monogram van Chris medehelpers, die vele streken van het zuidelijke Taxandrië, tus (X P) gevonden (1). tegen welke Gheel paalde, bekeerden. Het waren meerendeels En inderdaad, het groot getal christenen in de legerscharen de bisschoppen van Tongeren, Maastricht en Luik, die het der Romeinen b. v. in het Bliksemend (174) en het Thebaansch christen geloof in de Kempen hebben verkondigd. Zij ver Legioen (286), het bevelhebberschap van J uliaan den afvallige, spreidden velerlei den eeredienst van den H. Martinus, waar die v66r zijne verzaking christen was, de iever der eerste apos van men nog op onze dagen, door toewijdingen van kerken telen, mogen ons doen gelooven dat het goede zaad vroegtijds en kapellen ( I), benamingen der inwoners, volksverhalen, de in Belgie's grond is gezaaid. teekenen ontwaart. V erder worden nog als de bijzonderste \i\Tanneer het Romeirtsche Rijk door de invallen der Franken apostelen der Kempen aanzien: de H.H. Amandus, Eligius en andere vreemde volkeren ondermijnd werd en uitstierf, dan en Willibrordus. maakte de Kerk zich van deze heidenen meester en vormde ze De H. Amandus, bisschop van Maastricht (647). was volgens tot christenen. Diercxsens, de eerste aposte] van Antwerpen, alwaar hij omtrent Twee bekeeringen hielpen hiertoe veel bijdragen : de bekee het jaar 650 een kerkje bouwde aan den waterkant, thans de ring van keizer Constantijn den Groote (312) en het doopsel Werf genaamd, ter eere van de II.H. Petrus en Paulus (2). van Clovis met zijne 3000 laten (496). Alsdan verschenen in Deze aposte] of zijne discipelen, waartusschen men den H. onze streken die koene geloofsverkondigers de H. Ma Humbertus, abt van het Henegousche klooster Marienburg ternus, de H. Martinus, de H. Piatus, de H. Gubernus, de H. opsomt, brachten niet alleen het licht van het geloof aan Ant Chrysolius. werpen maar voorzeker ook aan den omtrek ; des te meer (1) KnYL, Gheel vermaard door dm eerdienst der H. Dimp!ma, bl. 4, (c\ntwer pen, 1863). - COPPENS, Nimive beschrijving ,,an !,et bisdom i,an 's Hertogenbosch, (1) ScHAEYS, Les P.-B. ai,. et pendant la dom. rom. - DAVID, Vad. Hist. J. , I. 13. d. I. bl. 178, (2) J. C. DIERCXSENS, Anti Zijne stem vond des te gemakkelijker weerklank m de harten van Taxandria genoemd en de H. Hubertus (t 7 2 7) cerste der heidenen, daar het veld reeds door den H. Amandus ge bisschop van Luik stelden de kroon op het werk en bekeerden reed was gemaakt. de laatste heidenen van Taxandria, Brabant en Ardennen (1). Na hem trad de H. \Villibrordus (1), bis�chop van Utrecht Eenige christene vrouwen hebben ook niet weinig geholpen op en breidde het werk zijner voorgangers nog meer uit. Het aan het verspreiden der Christi-leering in de Kempen. gene ons vVillibrordus tegenwoordigheid in deze streken doet De H. \iValdetrudis, gemalin van den H. Vincentius, graaf vermoeden zijn de menige goederen die hem uit liefde Gods van Henegouwen, was vrouwe der stad Herenthals. Denkelijk op verschillige plaatsen der Kempen werden geschonken (2). zullen hare christene gevoelens haar hebben aangezet het ge Zoo te Antwerpen ontving hij van eenen zekeren Ranchingus loof in hare heerlijkheid te verkondigen. de kerk dezer plaats, met aanhoorige villa's als Bouchout De H. Begga, gehuwd met Ansegius, vorst van Austrië, (Bacuald), Wyneghem (Winnilichheim), Vorsselaer (Furgalar) (3). waaronder Taxandria begrepen was, verspreidde door haren In Taxandria schonk hem Angibaldus de villa Waalre (Wa heiligen levenswandel alhier het licht des christendorns. dradoch) in Noord-Brabant ; anderen droegen hem in dezelfde In de Se eeuw leefde ook nog op Kempischen bodeh1 de H. gouw nog goederen op te Alphen, te Diessen, te Poppel. Odrada, waarschijnlijk te Baelen-op-Neeth geboren. Zij werd Al deze gi±ten aanzien wij als de belooningen voor zijne door Kardinaal Sterckx de groote weldoenster der Kempen predikatiën en bekeeringen. En daar alle rneest gelegen zijn in genoemd (2). * Taxandria mogen wij voorzeker den H. Willibrordus als een * * geloofsverkondiger der Kempen vereeren. Werd het Geloof alzoo door deze apostelen en heiligen ver- De H. Lambertus (4) (t c. 708) door somm1gen de apostel spreid, andere oorzaken oefenden nog hunnen invloed uit op de ontwikkeling van het Evangelie. (11 De oorzaak waarom '.VilliLrord gemeenlijk de aposte! van Tessender De Frankische koningen en de christene gevoelens dezer land genoemd wordt, vertrouwt men deze te zijn, omdat hij aldaar ais af vorsten, bijzonderlijk van Pepijn van Landen en van zijn zoon gezant van den Paus de instellingen van Rome in de christen kerken 't Grimoald, het gezag der kloosters van af de se eeuw, waren allereerst ingevoerd hceft ; gelijk omtrent ook denzelfden tijd in Duitschland machtige bolwerken tot steun en verkondiging van het Geloof. een cngelsche monnik genaamd Bonilaas, eerste medehelper van \Villibrord De kloosters van St Truiden, van Nijvel, van Corbie, van en daarna aartsbisschop van Mentz, mitsgaders in Engeland cen Roomsch monüik met naam Augustijn, omdat zij beiden van den Paus van Rome St Bavo te Gent, van Thoren, van Lobbes ontvingen zoo van afgezonden waren, ook om die redenen apostelen van Duitschland en En edelen als burgers, vele goederen in Taxandria en gebruikten geland zijn genoemd geworden. - VAN GooR, Beschrijving van Breda. bl. 65. deze zonder twijfel tot beschaving der bevolking en tot vesti (2) P. P. 1\1. ALBERDINGH THYM, H. Willibrordus, bl. 21!, (Amsterdam, 1861). ging van het Evangelie alhier (3). (3) LE RoY, Not. March. S. R. I. Antverpia c. XXV. - MERTENS en ToRFS, Op. Cil. d. I, bl. 74-78. (4) Volgens den oudsten levcnsbeschrijver van den H. Lambertus, "1icolaas quia inrnlœ regionis illius non continebantur civitatibus, sed pluribus et kanunnik van Luik, die in de XIe c"'uw leefde, zou de H. Lambertus de sparsis vicis inhabitabant, fana eorum in quibus ob deorum suorum cultu ecrste geloofsverkondiger van Taxandria geweest zijn, doch om hierl-ovcn ram frequentes et celebres conventus habebant intrepidus expetebat, prœdi genoemde bewijzen kunnen wij hier niet mede instemmen. Ziehier wat cans et annuntians verbum, enz. - Vila S. Lamberti, auctore 1Vicolao ca11011ico. hij schrijft : Regio cui Taxandria nomen est, qua a Trajectensi oppido ver ACTA SANCT. T. 5, SEPTEMB. P. 60;1. - Œgidius ,,fta S. Lamberti cap. 9. -.Zie sus septentrionem vix tribus milliaribus disparitur, necdum evangelica gra ook : J. B. KRUGER, Kerkelijke geschiedenis ,•an het bisdom rnn Breda, d. I, bl. tia prœdicationis cognita, idolatriœ cultt; sordebat. Hœc siquidem regio 16. - MrnJEus, Rer. Brab, I, c. IX. vastis et fere continuis palludibus obsita, et ne finitimis quidem aliquo (r) H. PIRENNE, Hist. de Belgique, t. I, p. 17. commercii jure tune satis et nota et pervia, multitudinem agrcstis populi (2) K. VAN RooY, Het waar geloof in Belgié; bl. rr3. (Brugge. 1899). in se continebat cujus mores barbaros ipsa ctiam solitudo et superstitio effe (31 P. CLAESSENS, Les abbayes belges au moyen-âge. - Revue catholique, raverat. Hanc constanter ingressus est veritatis prœdicator Lambertus ; et t. XXV, 1881. - 56 - - 57 - e Vorst, e erloo, Testelt, Veerl , Na hen, later in de 12c eeuw, z1Jn het de kloosters der Hooge-mierde, Oostmal, Tess nd hen, e e de parochiën: Alp Witheeren of Premonstratensers (1) vooral van St Michiel te Weelde; d e kanunnik n van Tong rloo, Oeleghem, Oevel, Oolen, Pop Antwerpen, (2) Tongerloo, Averbode en Postel, alsook Bern, in Drncchem, Calmpthout, Chaam, ein e endaal, Tilburg, vVijneghem, Kl de meierij van 's II ertogenbosch, die met de opbeuring van den pel, Ravels, R thy, Roos landbouw den christenen godsdienst diep in de harten der Zundert. e er ook de heeren der plaats en de Kempenaren hebben ingeprint (3). Doorgaans war n zij hi e ee hap en d eze e igendommen gebruikt n Zij werden met vele goederen begunstigd en bouwden als tiendheffers. Dit m stersc e e e milddadigheid te ondersteunen, het lot d r dan op den hun opgedragen grond eenige hoeven, waar zij zij om hunn groot e e e e en op te riehten en ander kloost rs hunne leekebroeders met eenen priester instelden. De leekebroe armen te verb ter n, kerk ders zorgden voor het ontginnen van den grond en de priester te openen. zorgde voor het geestelijk welzijn zoo der broeders als derge à< * d:, vraag, onder welk g ees nen, die zich in en rond de hoeven hadden gevestigd. Sluiten wij nu dit overzic:it m:,t gelegen was ? De Witheeren waren werkzaam meest in al parochiën der telijk rechtsgebied Taxandria e Romeinen w erd het oude Gallië Kempen. Om er maar eenige op te noemen, zoo bestierden de Na de overheersching d r e en (civitates) verdeeld (r). De bis kanunniken der abjij van St Michiel de parochiën : Beersse, in provincië11. en landstr k e ens de burgerlijke landsom Deurne, 's Gravenwezel, Meir, Merxpla3, Minderhout, Vosse dommen werden opg richt volg e e h en zij eenen hoofdzetcl of me laer; de kanunniken van Averbode, · de parochiën: Eynthout, schrijving. Even als d z add e hem eenen tropolis, waar de aartsbisschop woonde di onder e h e telde. Het bisdorn dezer volgde de gr ns (1) Ceterum notatu dignum est mmc aliam prorsus eamque hinc :ncle satis of meer bissc opp n lœtam uberamque esse Campania faciem, id quod sao-aci incolarum industri;:e af baking der landstreken (3). N orbertinorum canonicorum exemplo excitatae, eo:umqus indefessae Jabori, Tweede Germaansche De groote pagus Taxandria die in de nemo non adscripserit. -;- Acta S.S. Belgii, t. I. p. 56. - Zie ook : A. Agrij,j,ù1eusium ncie lag, had voor metropolis de civitas EENENS, l,Jé-moire sur la fertilisation des landes de la Campiuis et des dunes Provi Hieronder e e met het aartsbisdom Keulen. p. p. 48, 54, 53. (Bruxelles, 18491. over enst mmend eren-Luik (4) en e s e civitas Tungrorum of bisdom Tong . (21 Chaque moine ou chaque chanoine d venu curé dan la Campin où stonden de e De ldeinere pagus Aubert le Mire en comptait plus de cent, du seul ordre de Prémontré il de civitas Nerviorum of bisdom Kam rijk. y a 175 ans ; chaque curé, dis-j e, apporte dans sa paroisse l'art de la culture des terres. Ces curés sont autant de professeurs d·agriculture : ils instruisent les paysans autant dans le labour que dans les préceptes de la vie (l) J. J. R.ŒPSAET, Œnvres Complètes, t. III, p. 72-293. .. was steeds de geesteh1ke chrétienne. - C. F. VERHOEVEN, 1l1e'inoire historique, politique et critique, etc., (ZI De algemeen aangenomen r egel der II. Kerk elke rovincie p. 79. (Liég·e, 1790). provinciën even zoo te verdeelen als de wereldlijke, hebbende p zich een of meer b1sdommen (3) De abdij van St Michiel werd opgericht in 1124 door den H. Norber een Aartsbisschop of Metropolitaan, die onder s de civitates of onderge tus zelven stichtcr der orde van Premonstreit. - MERTENS en ToRFS, Ge had, wclker diocesen dezelfde grenzen hadden ai Essai sur le systime des dh•isions schiedmis ,•an Antwerpen. - SANDERUS, Brabautia illustra/a. - DIERCXENS. schikte territoriale verdeelingen. - GUÉRARD, Auti•erpia Xo uascms et crescens etc. territoriales de la Gaule. p. 80. (Paris, 1832). s, 1859). De abdij van Tongerloo, gesticht door de abdij van St Michiel in II34. (3) Re,•1,e d'histoire el d'archéologie, t. I, p. 291. (Bruxelle s van Ton De abdij ,•an Tougerloo, e eeuw werd de bisschoppelijke toel W. VAN SPILBEEK, (Li r, 1888). - SANDERUS, FoP (4, Bij het ingaan der IVe _ PENS, etc. De abdij van Averbode werd ook door St Michiel gesticht in H. Servatius overgebracht naar Maastncht. 0rr ercn door den de H. Hubertus het bisdom II32. - Notice historique sur l'ancienne abbaye d'A,•erboden. (Gand,r849). - SAN In het begin der VIIIe eemv' vestigde het bisdom Luik. DERUS, etc. De abdij van Postel was eerst eene priorij opgericht in 1140 Maastricht te 1,uik. Van toen af dagteekent . e du pays, il était aussi le door ndder Fastrada, hecr van Uitwyk, onder de bescherming der abdij Liè Taxamlria, de pagi of gnuwcn Slrijcn, l\Iansuarië behoorden Hertogcnbosch werden alsdan de hoofdzetels Yan het gecstelijk aan het bisdom Luik, dewijl BLZ, Leden van het Bestuur . 6 Beschermledcn 10 Werkende Leden 14 Geschied- en Oudheidkundige Kring der Kempen « Taxandria n. Standregelen 22 L. STROOBANT. - Le But de « Taxandria n 3r E. JANSEN. - De Onde Kempen 39