MINISTERSTWO OCHRONY ŚRODOWISKA ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny Wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski W Skali 1:50 000
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
MINISTERSTWO OCHRONY ŚRODOWISKA ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY Generalny wykonawca Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000 PAŃSTWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY ODDZIAŁ GÓRNOŚLĄSKI 41-200 Sosnowiec ul. Królowej Jadwigi 1 MAPA HYDROGEOLOGICZNA POLSKI w skali 1:50 000 Arkusz PRADŁA (880) Opracowała: .................................... DYREKTOR NACZELNY mgr inż Martyna Guzik Państwowego Instytutu Geologicznego upr. geol. Nr V-1230 Redaktor arkusza: .......................................................... mgr inż. Andrzej Pacholewski Sfinansowano ze środków NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Warszawa, 1997 Spis treści I. Wprowadzenie ...................................................................................................................... 5 II. Lokalizacja ........................................................................................................................... 5 III. Klimat, wody powierzchniowe .......................................................................................... 6 IV. Warunki hydrogeologiczne ............................................................................................... 7 V. Jakość wód podziemnych ................................................................................................... 10 VI. Zagrożenie i ochrona wód podziemnych ......................................................................... 12 VII. Wykorzystane materiały .................................................................................................. 15 Spis tabel w tekście: Tabela I. Podstawowe wartości statystyczne wybranych składników chemicznych wód podziemnych poziomu górnojurajskiego - J3. Spis figur w tekście: Fig. 1. Położenia arkusza Pradła na tle Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) wg A.S.Kleczkowskiego, 1990r. Fig. 2. Histogramy ważniejszych składników chemicznych wód z utworów J3. Spis tabel dołączonych do części tekstowej Tabela 1a. Reprezentatywne otwory studzienne Tabela 1b. Reprezentatywne studnie kopane Tabela 1c. Reprezentatywne źródła Tabela 2. Główne parametry jednostek hydrogeologicznych Tabela 3a. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne studnie wiercone Tabela 3b. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne studnie kopane Tabela 3c. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - reprezentatywne źródła Tabela 3e. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych wykonanych dla mapy - otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela 4. Obiekty uciążliwe dla wód podziemnych 2 Tabela A. Otwory studzienne pominięte na planszy głównej Tabela A1. Źródła pominięte na planszy głównej Tabela B. Inne punkty dokumentacyjne pominięte na planszy głównej (otwory bez opróbowania hydrogeologicznego) Tabela C1. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - reprezentatywne otwory studzienne Tabela C3. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - reprezentatywne źródła Tabela C5. Wyniki analiz chemicznych wód podziemnych - materiały archiwalne - otwory studzienne pominięte na planszy głównej Spis załączników dołączonych do części tekstowej Zał.1. Przekrój hydrogeologiczny: I - I'. Zał.2. Mapa głębokości występowania głównego poziomu wodonośnego, 1: 100 000. Zał.3. Mapa miąższości i przewodności głównego poziomu wodonośnego, 1: 100 000. Zał.4. Wybrane warstwy informacyjne Zał.5.Mapa dokumentacyjna w skali 1:100 000 3 SPIS ZAŁĄCZNIKÓW Zał.1. Mapa dokumentacyjna 1: 50 000. Zał.2. Mapa głębokości występowania głównego poziomu wodonośnego, 1: 50 000. Zał.3. Mapa miąższości i przewodności głównego poziomu wodonośnego, 1: 50 000. Zał.4. Przekrój hydrogeologiczny I - I'. Mapa hydrogeologiczna Polski w postaci cyfrowej (plik eksportowy MGE - mhp928.mpd) z podziałem na grupy warstw informacyjnych: 1. Wodonośność 2. Hydrodynamika 3. Jakość wód podziemnych 4. Wody powierzchniowe 5. Ujęcia wód podziemnych 6. Ogniska zanieczyszczeń 7. Inne Mapa hydrogeologiczna Polski (główna) w skali 1 : 50 000 na oddzielnym arkuszu). Mapa dokumentacyjna (wydruk w skali 1 : 50 000 na oddzielnym arkuszu). 4 I. WPROWADZENIE Mapa Hydrogeologiczna arkusz "Pradła" została opracowana w 1995 roku, w Oddziale Górnośląskim Państwowego Instytutu Geologicznego przez Martynę Guzik, jako integralna część Mapy Geosozologicznej Polski w skali 1 : 50 000, Mapę wykonano w ramach programu badawczego "Ochrona Litosfery". Wyżej wymieniony arkusz Mapy Hydrogeologicznej, w 1997 roku został dostosowany do znowelizowanej wersji Instrukcji opracowania Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : 50 000, PIG, W-wa 1996. Zgodnie z założeniami Instrukcji, mapę opracowano na bazie materiałów archiwalnych. Dane hydrogeologiczne, hydrogeochemiczne zostały zreinterpretowane pod kątem jakości i zasobności wód. Poddano również ocenie stopień zagrożenia wód podziemnych. Dane archiwalne pochodzą z Banku Danych Hydrogeologicznych, opracowań regionalnych, będących w posiadaniu Archiwum PIG, Urzędów Gminnych województw częstochowskiego i katowickiego. Ponadto przeprowadzono prace terenowe, w ramach których zweryfikowano lokalizację ujęć, dokonano rejestracji potencjalnych ognisk zanieczyszczeń oraz pobrano próbki wody do analiz fizykochemicznych z 14 studni. Wykaz wykorzystanych materiałów (publikacji, map, dokumentacji) zamieszczono w rozdziale VII. Prace komputerowe wykonali: I. Brodziński i U. Mazurek. Opracowanie komputerowe w systemie INTERGRAPH wykonał M. Zembal. II. LOKALIZACJA Obszar arkusza Pradła leży między 19o30’ a 19o45’ długości geograficznej wschodniej oraz między 50o30’ a 50o45’ szerokości geograficznej północnej. Pod względem administracyjnym, arkusz Pradła położony jest w obrębie południowej części województwa częstochowskiego, obejmując niemal w całości gminy: Kroczyce, Irządze, Niegowa i skrawki gmin: Lelów, Szczekociny, Włodowice, oraz w północnej części województwa katowickiego obejmują fragmenty gmin: Pilica, Ogrodzieniec, Zawiercie i Żarnowiec. Pod względem geograficznym, arkusz Pradła położony jest w przeważającej części, w obrębie Wyżyny Częstochowskiej - Region Śląsko-Krakowski, natomiast wschodnia jego część 5 leży w obrębie kredowego Progu Lelowskiego będącego regionem Niecki Nidziańskiej (J.Kondracki, 1988). Zgodnie z podziałem hydrogeologicznym Polski (B.Paczyński, 1995) rozpatrywany obszar arkusza Pradła należy do makroregionu centralnego, regionu śląsko- krakowskiego, subregionu jurajskiego. Omawiany obszar jest rejonem typowo rolniczym, pozbawionym większych ośrodków miejskich. Północna część arkusza pokryta jest żyznymi glebami i tam dominuje rolnictwo. W ostatnich latach, z uwagi na znaczne walory krajobrazowe (zwłaszcza w rejonie gminy Kroczyce), większy nacisk kładzie się na turystykę i rozwój terenów rekreacyjnych. Ułatwia to dość gęsta sieć dróg. Przeważajaca część obszaru objętego arkuszem Pradła leży w obrębie Wyżyny Częstochowskiej, a swą odrębność krajobrazową i przyrodniczą zawdzięcza przede wszystkim występującym tu procesom krasowym. Arkusz Pradła leży w obrębie Parku Krajobrazowego “Orlich Gniazd”. Ponadto utworzono obszar chronionego krajobrazu stanowiący jednocześnie otulinę Parków Krajobrazowych. III. KLIMAT, WODY POWIERZCHNIOWE Klimat omawianego obszaru nosi cechy klimatu typowego dla wyżyn środkowopolskich. Cechy te przejawiają się w dużych wahaniach temperatur, zarówno rocznych jak i dobowych. Różnice dochodzą do kilkunastu stopni Celsjusza. Średnia roczna temperatura wynosi około 8oC. Specyficzną cechą warunków jurajskich jest okres burzowy, który trwa od połowy kwietnia do połowy września. Średnia roczna wielkość opadów wynosi około 700 mm. Najbardziej słonecznym okresem jest późne lato i wczesna jesień. Obszar objęty arkuszem Pradła prawie całkowicie należy do dorzecza Pilicy. Tylko zachodni fragment arkusza odwadniany jest w kierunku doliny Warty. Zarówno Warta jak i Pilica leżą poza zasięgiem arkusza. Stałymi ciekami wodnymi są dopływy Pilicy: Krztynia, Białka Zdowska oraz Białka Lelowska. Wzdłuż tych rzek występują liczne źródła o charakterze krasowym. Wypływają one ze zerodowanych krawędzi bądź z dna dolin rzecznych. W niektórych fragmentach dolin rzecznych w rejonie Zdowa i Siamoszyc występują zespoły źródeł zasilające rzeki. Wydajność tych źródeł jest dość zróżnicowana od 5,7 l/s do 30 l/s. Oprócz stałych cieków wodnych, często spotykaną formą, występującą na tym terenie są suche doliny. 6 Formy te nazywane wodącymi, przy obfitych i długotrwałych opadach, mogą one utrzymywać wodę przez dłuższy czas. Charakterystyczną cechą tego terenu są liczne, utworzone na rzekach zbiorniki wodne: Kostkowice, Kroczyce, Przyłubsko, Dzibice, Siamoszyce. Oprócz znaczenia gospodarczego, pełnią one rolę obiektów rekreacyjnych. Systematycznie badana jest jakość wód w zbiornikach w Siamoszycach i Dzibicach. Wody tych zbiorników posiadają II klasę czystości (stan na 1994r.). Według raportu o stanie środowiska przyrodniczego województwa częstochowskiego w 1994 roku nie badano jakości wód w żadnej z rzek znajdujących się w obrębie arkusza Pradła. IV. WARUNKI HYDROGEOLOGICZNE W obrębie omawianego arkusza Pradła wydzielono dwa poziomy wodonośne. Zachodnią i znaczną część arkusza obejmuje górnojurajski poziom wodonośny, natomiast wschodnie jego fragmenty leżą w zasięgu górnokredowego poziomu wodonośnego. Charakterystyczną cechą utworów jury górnej oraz występującej tu kredy jest ich znaczna przepuszczalność. Poziom górnojurajski - warstwę wodonośną tego poziomu tworzą utwory węglanowe, głównie wapienie jurajskie