Stamboom Van Catsen
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Genealogisch Overzicht behorend bij het boek “Cats voor 1530, De middeleeuwse geschiedenis van Cats en de twee riddergeslachten Van Cats” door Gerard van der Wal, uitgegeven op 28 Juni 2014 door uitgeverij KICK te Rotterdam/Kats. Het boek is vormgegeven door Waterpaard (Lenny van Broekhoven /Onno de Graaf). Dit document geeft een overzicht van leden van de twee adelgeslachten Van Cats en aftakkingen hiervan. Daarnaast bevat het een infotmatie van de gebruikte literatuur en bronnen voor dit overzicht. Het literatuur-, bronnen- en archievenoverzicht van het boek staat op deze overzicht in een apart document. (onder. ) Leeswijzer overzicht leden adelgeslacht Van Cats Nr. , Naam, De volgende onderdelen zijn vermeld: Geboorte en sterfdatum, titel, zoon of dochter van, gehuwd met en kinderen uit dit huwelijk. Functies: Heerlijkheden: Leenbezit en Renten: Varia: Bijzonderheden Daar waar mogelijk worden verkort de bronnen en/of literatuur vermeld. Het is een chronologisch overzicht tot aan de laatst genoemde Van Cats in het boek “Cats voor 1530” voor zover bekend op 28 Juni 2014. Zodra nieuwe gegevens bekende zijn, wordt het overzicht bijgewerkt. Daarnaast zullen de gegevens worden. bijgewerkt tot aan de 19 eeuw, waarbij ook de latere zijtakken worden verwerkt zoals Van Cats de Raet, Pantelion Van Cats, etc. Dat betekent dat het oeverzicht regelmatig met nieuwe gegevens wordt aangevuld. Er zijn korte aanzetten gegeven over de geslachten Catshoek, Catsman, de Van Catsen in Utrecht, Gouda, Aalsmeer, Schoonhoven en West-Brabant. Doel is om de informatie te delen en ieder is vrij om daar uit te putten, wel zou het fijn zijn als bij gebruik van de gegevens een bronvermelding plaast vindt. Het overzicht zal misschien onvolledig zijn en onjuistheden bevatten. Een ieder die informatie wil delen en/of correcties wil/kan aanbrengen wordt opgeroepen dit te delen. Dat kan door een e-mail aan [email protected] t. a. v. Gerard van der Wal. 1 Inleiding De oorsprong van het zowel het eerste. als het tweede geslacht Van Cats was in de nevelen van de geschiedenis gehuld. Ook is daar weinig over1 gepubliceerd. Bekend is dat zij verwant waren aan de Van Renesses/voorheen Van Zierikzee geheten en dat zij een gemeenschappellijke voorvader hadden ( . Er zijn aanwijzingen dat beiden zich Van Zierikzee noemden. De leden van2 de familie Van Renesse noemden zich voor de transactie/ruil met Graaf Willem II Van Zieikzee. Daar is geen misverstand over en het is waarschijnlijk dat Van Catsen zich ook Van Zierikzee noemden ( een onderwerp wat de moeite waard is verder uit te 3diepen. De Van Renesses komen weer voort uit het geslacht Van Voorne ( dat weer was ontstaan uit een telg van het oude grafelijke geslacht van Holland. Hun oorsprong was op Schouwen en Duivelant gelegen. Uit oorkonden blijkt ook dat Van Catsen een verwantschap hadden met4 de Schouwse geslachten van Burgh, Haemstede, Welland, Kerkwerve, en op Duiveland met de van Uter Duvelant en op Noord-Beveland met van Welle en op Tholen met van Stavenisse en van Scherpenisse ( . 5 Uit het geslacht Van Cats5 is zeker die van Cattendijke6 ontstaan en waarschijnlijk die Van Catsand ( . Zo blijken in 1318 en daarna diverse telgen Van Catsand bezittingen te hebben op Noord-Beveland, maar ook elders in Zeeland ( soms samen met Van Cats ( . Ook wil ik wijzen op de overeenkomst van het gebruik van de voornamen Jan en Costijn zowel bij Van Catsand als Van Renesse en uiteraard ook bij Van Cats. Ook de vader van Hendrik Van Cats (vader van Nicolaas I Van Cats) had een zoon Jan evenzo werd de oudste zoon van Nicolaas I Van Cats Jan. genoemd. Zie verder het overzicht waarin hier zowel in de curriculums van de betrokken personen als in het onderdeel geslacht Van Caetsand. aandacht is besteed. Het Stichtse geslacht van Caets/Cats zal waarschijnlijk ook zijn onstaan uit het Zeeuwse geslacht, maar een directe verbinding is nog niet gelegd. Naast de leden van deze tak in dit gebied (’t Sticht) vinden we ook de Zeeuwse Van Catsen in dit gebied met bezittingen terug. (Schoonhoven, Lopik, etc) Ook aan dit geslacht is in het overzicht als apart onderdeel aandacht besteed en evenzo aan de mogelijke verbanden met de Zeeuwse Van Catsen. Bindingen zijn er ook met het geslacht Van de Waerde en Schoudee (ook Schouwen genoemd) op Zuid- Beveland. Zo is het geslacht van der Waerde onstaan in het begin van de 13 e eeuw, toen een telg van Welle en een telg van Burgh de grangia en waard Waerde kochten van abdij. Ter Duinen en zij zich daar naar gingen noemen. (wordt later op het overzicht. toegevoegd als onderdeel van het geslacht van Welle). Van het nieuwe (tweede) geslacht7 Van Cats, wordt de stamvader voor het eerst vermeld in 1290 (Renger Moenekinzn) op Schouwen. Hun oergebied lag in Simonskerke en andere goederen in het nu verloren gegane Zuidland van Schouwen ( . Goed om te weten dat Moenekin een vorm van Simon is. De eerste die zich Van Cats noemde was Lieven van Simonskerke alias Van Cats. Zijn nazaten slaagden8 erin steeds meer bezittingen te verwerven in het gebied Van Cats en Noord-Beveland. In 1372 werd Renger Willeman erfelijk beleend met het ambacht Van Cats door Jan van Blois ( . Ook hieruit zijn diverse takken gevormd, zoals Cats van Welle, Peeters dict Cats, Cats van Bruelis. Ook deze zijn opgenomen in het overzicht. In het onderstaand overzicht is het oude geslacht Van Cats opgenomen die na hun nederlaag tegen Graaf Willem III uitweken naar hun goederen in Vlaanderen (Burcht en Zwijndrecht) en Brabant (Ossendrecht) en daar zich. verder voortzette en vertakte als het geslacht van Kets. Ook het nieuwe geslacht Van Cats en zijn zijtakken (zoals Cats van Welle) zijn opgenomen. Daar waar relevant zijn bastaardtakken opgenomen, zoals die in Schoonhoven, West Brabant. Vooral de gegevens na 1530 zijn nog onvolledig op het overzicht en zal daarom worden aangevuld, daarbij wordt gemeld dat het lemma nog verder zal worden aangevuld. Gerard van der Wal 2 Noten 1 In 1285 bleek uit een charter van 18 juli dat Paus Honorius IV de prior van de predikheren en de gardiaan der minnebroeders te Utrecht gelastte een onderzoek in te stellen naar aanleiding van het verzoek van Jan van Renesse en diens echtgenote Sophie van der Goude (Gouda) om met elkaar gehuwd te blijven, dit om dispensatie van het huwelijksbeletsel te geven, er in bestaande dat Nicolaas Van Cats, ridder, die als voogd en opvoeder van Sophie optrad haar had voorbestemd als echtgenote van een van zijn twee zoons, verwanten van Jan van Renesse (Inv. nr 2221 pg 477 OHZ IV Kruisheer). In een oorkonde van 18 juli staat dat Paus Honorius IV aan dezelfde prior en gardiaan opdraagt om aan Jan van Renesse en Sofie van der Goude te vergunnen in hun echtvereniging door te leven (ze waren sinds 1282 gehuwd)(OSUe nr 2229). Er bleek dus wel degelijk verwantschap tussen van Renesse en Van Cats en namelijk in de 3 graad (A. Hollestelle, “De Honte en het eiland Borsele. Tholen”, 1907, pg. 301, Bron Ballar Trajkt nr 339 Reg Vat 45 f 4 Fremery vermeldt deze als nr 234. Sophie opgevoed ten huize van Nicolaas I Van Cats, ridder. was beloofd als vrouw van zijn zoon Jan en na diens dood aan zijn broer Nicolaas. Nicolaas sloot een ander huwelijk en Sophie trouwde daarna met Jan van Renesse (Keijzer 2 1250,kastelen 1 februari: krimpenerwaard pg 11). Graaf Willem II verkoopt aan Nicolaas Hendrikzn van Zierikzee zijn Haaymannen te Burgh, Haemstede en Renesse en verklaart dat deze hem de koopsom heeft betaald, gegeven te Zierikzee (AGH 303 f 25 r nr 36 ZE 35). Wellicht Nicolaas Hendrikzn Van Cats! (GW). In 1250 had Graaf Willem II van Holland nog steeds bezittingen in de westhoek van Schouwen. Dat blijkt als hij Haaymannen verkoopt gelegen bij Burgh, Haemstede en Zuidkerke aan zijn schuldeiser Nicolaas Hendrikzn van Zierikzee (Oorkonde 1 februari 1250, Bron van der Bergh I pg 268 Fokker Schouwen pg 206). Nicolaas had een broeder Willem die eigenaar was van een vierde van de eigendommen (Hollestelle Borsele pg 450). Het gaat hier om een oorkonde van 1 februari waarin Graaf Willem II wegens schulden aan Nicolaas en Hendrik van Zierikzee !!! Cats zijn Haymannen verkoopt gelegen bij Burgh, Haemstede en Zuidkerke (vdB I nr 502). Idem doet hij dat aan de broeder van Nicolaas, Willem 3 voor een kwart (vdB I nr 509 31 maart 1250). Diverse auteurs melden gegevens over Van Voorne en de stamvader Van Renesse. Ze stemmen niet allemaal overeen. Dirk van Renesse van Haemstede (1144-1207) is geboren en overleden te Renesse. Hij was de zoon van Dirk I van Sayn en NN Vrouwe van Voorne, Renesse en van Haemstede. Hij huwde in 1196 met Isabelle van Loon (Looz), dr van Hendrik van Looz en Mathilde van Vianden. Vgl Gouthoeven geciteerd bij Obreen zijn zij de zonen van Dirk Graaf van Sayn en NN van Voorne (Heren van Voorne in NL pg 293). Zij hadden vijf kinderen Jan I (1170-1228) die in 1198 huwde met Sofie van Borsele (-1229), Adelheid, die huwde met Hugo van Scherpenisse, Costijn (Constatijn) (-1244), Hadewig (-1249), die huwde met Dirk van Lijnden en Dirk II (Van Renesse Genealogy. nl 2006 en Rennes. be/genealogie). Zijn oudere broer was Floris van Voorne (vermeld tussen 1162-1203), Burggraaf van Zeeland (1162-1203), Zoon 1170:van de Graaf van Sayn Heer van Voorne. Zijn broer is Dirk van Renesse, Heer van Renesse en Haemstede (Vgl Des Tombe Renesse pg 13 Smallegange Deel I pg. 318). Jan van Renesse (1170-1228 of 1229) geboren te Renesse was de zoon van Dirk van Renesse en Isabelle van Looz. Hij was in 1194 of 1198 gehuwd met Sophie van Borsele (1163-1229) en zij hadden zeven kinderen: Jan II van Renesse (1195-1253) die in 1219 huwde met Margriete van Arnemuiden of Margaretha van Diest (1200- ), Ada, Cunegonda, Isabelle, Pelgrim !!, Sophie en Dirk (Van Renesse Genealogy).