Gmina Wróblew

Szanowni Państwo!

W imieniu władz samorządowych i mieszkańców serdecznie witam w Gminie Wróblew otwartej dla gości i inwestorów. Mam wielką przyjemność zaprezentować Państwu Gminę Wróblew, której mieszkańcy to otwarci, gospodarni i pracowici ludzie, którzy swymi działaniami nadają naszej gminie nowe oblicze. Wróblew to gmina wiejska mająca charakter rolniczo-turystyczny. Bogata historia, walory kulturowe i turystyczne, życzliwi ludzie, naturalne nieskażone środo - wisko, dogodne połączenie komunikacyjnie z Łodzi do Poznania to niezaprzeczalne atuty naszej gminy. Z myślą o przyszłości gminy oraz pragnąc ukierunkować jej rozwój na tury - stykę i rekreację, władze gminy zapewniają na swoim terenie dogodne warunki do in - westowania. Obecnie trwają prace przy budowie zbiornika wodnego Smardzew. Duży potencjał Gminy Wróblew oraz perspektywy jej dynamicznego i zrów - noważonego rozwoju są gwarancją satysfakcji dla wszystkich tych, którzy właśnie tutaj mieszkają, wypoczywają i inwestują. Oddając w Państwa ręce niniejszy folder, mam nadzieję, że będzie on prze - wodnikiem po naszej małej ojczyźnie i zachęci Państwa do odwiedzania naszych stron. Bylibyśmy radzi, gdyby niniejsza publikacja przyczyniła się do nawiązania nowych kontaktów i podjęcia kolejnych cennych inicjatyw, a także zaowocowała nowymi projektami i inwestycjami na terenie gminy we współpracy z naszymi przedsiębiorstwami oraz gościnnymi gospodarzami i mieszkańcami.

Serdecznie zapraszam Tomasz Woźniak Wójt Gminy Wróblew Gmina Wróblew Kalendarium Gminy Wróblew

4000 – 1700 l. p.n.e. Najstarszymi i widocznymi 1364 Pierwsza wzmianka w dokumentach pisa - do dziś śladami historii na terenie gminy są sta - nych jako Magna Charłupia (w dokumencie kasz - nowiska i znaleziska archeologiczne. Są to cmen - telana spicymierskiego Piotra Świnki, w którym tarzyska w Tubądzinie i Kobierzycku z epoki to Charłupię i Dziebędów sprzedał sołectwo tej brązu. W II okresie brązu kultury trzcinieckiej w ostatniej wsi). W 1392 r . Właścicielem Charłupi Smardzewie przy lesie i przy drogach Łubna – Ja - Wielkiej zostaje Pietrasz Świnka. XIV-XV Klucz sionna i Jasionna – Orzeł Biały (2 km od Ścinków w Charłupi Wielkiej powiększono o wsie: Wągłczewa) znaleziono kurhany. W okresie nieistniejące już Zawidów i Pawe, część Łosieńca, wpływów rzymskich w Wągłczewie i Smardzewie Wróblew, Dąbrówka Zgniła, Drzązna, Pyszków odkryto cmentarzyska, w których znaleziono i Rowy. W Kościerzynie ok. 1400 r. zbudowano na przedmioty z żelaza i ułamki ręcznie lepionych kopcu (dziś wyspa na środkowym stawie) drew - naczyń. niany dwór otoczony fosą. W latach 1436-1951/52 XI – XIII w. Najstarsza, stwierdzona archeologicz - Klucz Charłupski przechodzi w ręce Malskich, na - nie osada Wróblew. stępnie staje się własnością Zapolskich, w 1680 r. 1136 Pierwsza wzmianka źródłowa o Kobierzycku Walewskich. Staraniem rodziny Walewskich zbu - wspomniana w bulli Innocentego II. dowano dwór w Charłupi Wielkiej. W latach 1716- XIV w . pocz. Zbudowano drewniany kościół 1760 właścicielami zostają Wężykowie, od 1760 w Tubądzinie. Założono szkołę powszechną przy r. Zbijewscy herbu Rola. kościele we Wróblewie. 1372 Jan Kmita, starosta sieradzki sprzedaje 1300 ok. w Kościerzynie wzniesiono pierwszą sołectwo wsi królewskiej Wągłczew Pawłowi ze drewnianą siedzibę Poraitów o charakterze Skościany, w którym to określa uposażenie i po - obron nym. W 1331 r. prawdopodobnie podczas winności wojskowe sołtysa oraz powinności osad - rejzy krzyżackiej budynek został spalony. ników. W tymże roku królowa Elżbieta Ło - 1321 Pierwsza wzmianka źródłowa o Sadokrzy - kietkówna potwierdza dokument Jana Kmity, cach. Prawdopodobnie wieś istnieje od 1314 r. , nadając zarazem immunitet sądowy oraz określe - utworzyli ją szlachcice powracający z wojny. nia uprawnień sołtysów. 1330 Pierwsza wzmianka źródłowa o Wróblewie 1391 Pierwsza wzmianka źródłowa o istnieniu In - (dot. potwierdzenia przez księcia sieradzkiego na - czewa. bycia przez Chwała z Dąbrówki części miejsco - 1392 Pierwsza wzmianka w źródłach o Tubądzi - wości od jego rodziny). nie. W XVI w. Tubądzin należy do rodziny Rud - 1358 Kazimierz Wielki otrzymał Wągłczew oraz nickich herbu Lis, w XVII w. właścicielami od zakonu augustianów w zamian za Tubądzina byli kolejno: Stanisław Radoński, posiadłości w Kaliskiem. (Parafia wągłczewska Krzyżanowscy, Iwańscy. przynależy do 1818 r. do archidiecezji gnieźnień - 1391 Pierwsza wzmianka źródłowa o Sędzicach. skiej, w latach 1819-1916 do diecezji kujawsko-ka - 1392 Pierwsza wzmianka pisana o Tubądzinie. liskiej, a po 1917 r. do dzisiaj jest w dekanacie 1400 Źródła pisane wymieniają Smardzew po raz sieradzkim w diecezji włocławskiej). pierwszy, kiedy to wspomniany jest właściciel

Dawny budynek Urzędu Gminy Wróblew - I poł. XX w. 2 Gmina Wróblew

Albertus, identyfikowany z Wojciechem z Łasku Maciej Węgierski, który kierował parafią od 1790 i Krowicy, kasztelanem lądzkim, występującym do 1810 r. Kościół poświęcony został 18.05.1806r. w źródłach od 1396 r. przez kanonika kolegiaty łęczyckiej i uniejow - 1411 Pierwsza wzmianka w źródłach pisanych skiej, ks. Antoniego Pogorzelskiego. W 1933 r. o Kościerzynie (dawniej Kościerzyn). Wieś rodowa kościół przebudowano i powiększono dzięki ini - Poraitów (później przybrali nazwisko Kościerscy). cjatywie ks. Józefa Dalaka. W czasie II wojny świa - W ich dobrach znajdował się też Kobierzyn (dziś towej kościół pełnił rolę magazynu, a w budynku ). plebanii mieściła się siedziba żandarmerii nie - 1457 Wzmianka o parafii w Charłupi Wielkiej. mieckiej. W latach 1960-1976 cały kościół XVI pocz. dziedzicami Wróblewa zostali Malscy wyłożono boazerią na wzór stylu zakopiańskiego herbu Nałęcz (właściciele Charłupi). W Kościerzy - (wykonawcami robót w kościele byli górale spod nie na kopcu powstaje nowy kolejny dwór drew - Zakopanego). niany na murowanej i sklepionej piwnicy (później 1836 Włości kościerzyńskie przejmuje senator wykorzystany na lodownię, z końcem XVIII w. Wincenty Prądzyński. Inicjuje budowę drewnia - opuszczony przez właścicieli). W 1929 r. dwór nego dworu pomiędzy stawami oraz zostaje drewniany założony przez Wincentego Prądzyń - założycielem przydworskiego parku. W 1881 r. skiego spłonął. Park przetrwał do 1939 r. właścicielem dóbr kościerzyńskich zostaje Sta - 1626 Z fundacji czterech braci Łubieńskich (ich ro - nisław Prądzyński, który w 1914 r. podejmuje ko - dowy majątek Łubna należał wówczas do parafii lejną inicjatywę budowlaną. Jego dziełem jest wągłczewskiej) zbudowano w Wągłczewie istniejący do dziś dwór murowany. Zakłada park obecną świątynię pw. św. Klemensa. W 1786 r. ks. wokół swojego dworu, wykorzystując elementy Andrzej Skowroński ofiarował kościołowi pw. św. starszej kompozycji. Budowę ukończono na Klemensa w Wągłczewie organy dziesięcio - przełomie lat 1915/1916 . zgłoskowe w stylu rokokowym. W tym czasie W 1928 r. spłonął stary dwór w Kościerzynie. Park przy kościele powstaje chór muzyczny. przetrwał do 1939 r. Po wojnie w ocalałych zabu - 1628 Dziedzic Tubądzina Chryzostom Liskowski dowaniach majątku utworzono Liceum Rolnicze, z Rudnika ufundował dzwon z łacińskim napisem, w 1948 r. powstała Roczna Szkoła Mechanizacji który w tłumaczeniu brzmi następująco: „Chwała Rolnictwa, a w 1968 r. utworzono Zasadniczą samemu Bogu. Szlachetny Pan Chryzostom Li - Szkołę Mechanizacji Rolnictwa. W lipcu 1978 r. skowski z Rudnika, dziedzic w Tubądzinie ufun - decyzją wojewody sieradzkiego powołany zostaje dował ten dzwon w roku Pańskim 1628 r. Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego (WOPR) uczczeniu św. Wojciecha”. Konsekracja kościoła w Kościerzynie (na bazie Zasadniczej Szkoły Rol - w Wągłczewie przez Macieja Łubieńskiego bis - niczej mieszczącej się w majątku Stanisława kupa poznańskiego i późniejszego prymasa Pol - Prądzyńskiego oraz Państwowych Gospodarstw ski. Rolnych w Inczewie i Kobierzycku, będących nie - 1726 Zbudowano drewniany kościół w Tubądzi - gdyś własnością rodzin Walewskich i Radoń - nie. Fundatorem kościoła był dziedzic Tubądzina skich). Od 1.01.1991 r. do 30.06.1999 r. Woje - Ludwik Wężyk. wódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego (WODR), 1796 Maciej Zbijewski, kasztelan konarsko-sie - a od 1.07.1999 r. do dziś Łódzki Ośrodek Doradz - radzki herbu Rola, zbudował dwór w Tubądzinie. twa Rolniczego (ŁODR) w Bratoszewicach oddział 1797 Zbudowano jednonawowy, murowany koś - w Kościerzynie. ciół pw. św. Bartłomieja w Charłupi Wielkiej w 1840 ok. na cmentarzu grzebalnym w Wągłcze - stylu klasycznym, ufundowany przez Jana i Teresę wie zbudowano z cegły na planie kwadratu ka - Walewskich. plicę rodziny Pisarskich pw. św. Augustyna. XIX w. Przebudowano dwór w Charłupi Wielkiej. 1859 Utworzono Gminę Wróblew. Po Walewskich właścicielami dworu zostali Kos - 1863 W okolicach Wągłczewa Napoleon Urbanow - manowie, Kobierczyki, od czerwca 1912 r. do ski – właściciel fabryki w Poznaniu – zorgani - stycznia 1913 r. dwór jest własnością zował oddział powstańczy. Oddział ten był pod Władysława Stanisława Reymonta . Po nim właś - rozkazami Józefa Oxińskiego. Teodor Mniewski cicielem zostaje Stanisław Graeve , później Tade - z Wągłczewa był dowódcą pierwszego szwad - usz Mieszczański. W tym czasie zlikwidowano we ronu kawalerii powstańczej w partii W. Rembow - Wróblewie szkołę działającą przy kościele. skiego, a później dowódcą drugiego szwadronu 1804 Pożar kościoła we Wróblewie. Na miejscu ułanów w brygadzie A. Taczanowskiego. spalonej świątyni wybudowano nowy, również 1863 18.04. Rosjanie rozbili oddział powstańczy drewniany kościół pw. św. św. Apostołów Piotra Napoleona Urbanowskiego w czasie powrotu i Pawła. Wybudował go ówczesny proboszcz ks. w Sieradzkie. 3 Gmina Wróblew

Dożynki we Wróblewie 1926 2.02. Urodził się Jerzy Kaczmarek , twórca lu - dowy z Wróblewa (zm. 18.03.2004 r. ). 1927 Założono Spółdzielnię Mleczarską we Wrób - lewie. 1939 Majątki: w sąsiednim Inczewie i w Tubądzi - nie oddane zostały w zarząd Niemca Mauve Lutza. K. Walewski pozostał wprawdzie w jednym po - koju we dworze, lecz wkrótce zmarł ( 3 marca 1940 r. ). Część zbiorów przepadła, większość jed - nak została uratowana, a to dzięki Rudolfowi Wei - nertowi-Austriakowi, przedwojennemu kusto - szowi Muzeum Ziemi Sieradzkiej, który podpisał 1866 29.06. w Smardzewie urodziła się Ignacja volkslistę. Po wojnie zbiory Walewskiego zostały Piątkowska – etnografka, działaczka społeczna, rozdzielone między Archiwum Państwowe w literatka ziemi sieradzkiej ( zm. 18.04.1941 r.) . Łodzi i Muzeum w Sieradzu. Dwór po wojnie 1880 Odbudowano kościół pw. św. św. Piotra został kompletnie zniszczony: zostały tylko mury, i Pawła we Wróblewie. gdy w 1971 r. przystąpiono do jego odbudowy. 1892 Właścicielem Tubądzina zostaje Kazimierz Remont trwał 13 lat. W 1984 r. otwarto w nim Walewski. Muzeum Wnętrz Dworskich (od 1998 r.: Muzeum 1900 Staraniem ks. proboszcza Radzymińskiego Walewskich) jako filię Muzeum Okręgowego wybudowano kościół w Tubądzinie, wspierany fi - w Sieradzu. Główną atrakcją jest tu ekspozycja nansowo przez Kazimierza Walewskiego. portretu sarmackiego z XVII, XVIII i pocz. XIX w. XX w. pocz. na cmentarzu grzebalnym zbudo - ze zbiorów Kazimierza Walewskiego. W południo - wano grobowce okolicznej szlachty, Colona Wa - wej części parku stoi także oficyna dworska, pier - lewskich z Inczewa i Tubądzina. Przy szkole we wotnie z 1860 r. , odbudowana od podstaw Wróblewie otwarto jedną z pierwszych w - i przeznaczona na zaplecze administracyjne mu - kiem bibliotekę. zeum. Dziś Muzeum Walewskich w Tubądzinie. 1901 W Tubądzinie przy kościele pw. św. Waw - 1939 26.08. Ostatni występ orkiestry działającej rzyńca zbudowano dzwonnicę, na której zawie - przy OSP we Wróblewie. szono ocalony z zawieruch wojennych dzwon 1940 Wysiedlenie ludności polskiej z Gminy z 1628 r. Wróblew, a na ich miejsce osiedlono osadników z 1910 Z inicjatywy Polskiej Macierzy Szkolnej po - Wołynia i znad Morza Czarnego. wstało we Wróblewie jedno z pierwszych w Sie - 1941-1942 Żandarmi z posterunku we Wróblewie radzkiem Kółko Rolnicze, należące do To wa- rozstrzelali siedmiu Polaków: Wincenty Kwiat - rzystwa. kowski, Stanisław Ubycha, Władysław Duczma - 1912 Z inicjatywy chłopów skupionych wokół lewski, Władysław Studziński, Antoni Błaszczyk, pisma Zaranie powstała we Wróblewie Kasa Jan Krawczyk, Józef Mizerski. Pomordowanych Spółdzielcza. pogrzebano w jednej mogile na cmentarzu we 1912 2.09. Zezwolenie gubernatora kaliskiego na Wróblewie. Ich nazwiska umieszczono na nagrob - utworzenie Ochotniczej Straży Pożarnej we Wrób - nej tablicy. lewie. Pierwszym naczelnikiem został właściciel 1945 23.01. wyzwolenie spod okupacji Gminy majątku Smardzew Władysław Kuczborski, nato - Wróblew. miast prezesem straży był dziedzic Kobierczyka 1947 17.08. uroczyste poświęcenie nowego sztan - Feliks Radoński. W tym czasie przy OSP zorgani - daru OSP we Wróblewie. zowano orkiestrę strażacką (kapelmistrz Strawiń - 1967 14.05. – w Szkole Podstawowej w Charłupi ski). W 1917 r. OSP we Wróblewie przystąpiło do Wielkiej odsłonięta zostaje tablica pamiątkowa o Związku Floriańskiego. W listopadzie 1918 r. treści „Wł. St. Reymontowi Mieszkańcowi wróblewscy członkowie POW (w tym strażacy) ro - Charłupi Wielkiej w latach 1912-1913 Ofiaro - zebrali posterunek żandarmerii niemieckiej. dawcy i Inicjatorowi powstania tutejszej szkoły 20.06.1920 r. nastąpiło poświęcenie sztandaru za upamiętnienie naszej wsi w noweli Pęknięty i budynku strażnicy we Wróblewie. dzwon w setną rocznicę urodzin – wdzięczni 1918 Powstaje Ochotnicza Straż Pożarna w mieszkańcy. Charłupia Wielka, 7 maja 1967”. Wągłczewie (dzisiaj w budynku OSP znajduje się 1968 Zbudowana zostaje Stacja Uzdatniania bar). Wody we Wróblewie, w 1989 r. w Charłupi Wiel - 1919 Andrzej Śniegula , rolnik z Próchen został kiej, w 1993 r. w Słomkowie Mokrym. posłem do Sejmu Ustawodawczego II RP. 4 Gmina Wróblew

1949 Przy szkole we Wróblewie powstała Gro - działającej przy Gminnym Ośrodku Kultury we madzka Biblioteka Publiczna. Wróblewie. W ramach reformy oświaty na terenie 1984 Staraniem ks. proboszcza, A. Winiarskiego gminy utworzono 6-klasowe szkoły podstawowe na cmentarzu grzebalnym w Tubądzinie umiesz - w Charłupi Wielkiej, Wągłczewie i Słomkowie Mo - czono tablicę poświęconą pamięci weterana po - krym. We Wróblewie istnieje 3-klasowa szkoła wstania styczniowego Bronisława Rzewuskiego. podstawowa i gimnazjum. 1.09.2007 r. połączono 1988 Powstał Zakład Ceramiki Budowlanej w Tu- Szkołę Podstawową im. Ignacji Piątkowskiej i Pub - bądzinie. liczne Gimnazjum w Zespół Szkół we Wróblewie. 1989 Pierwsze prace budowlane – wykopy ziemi 2004 1.07. do użytku mieszkańców gminy oddano pod fundament nowej szkoły w Charłupi Wielkiej. oczyszczalnię ścieków. „Ostatni sen rzeźbiarza – Uroczyste otwarcie szkoły nastąpiło 20 lutego pamięci Jerzego Kaczmarka” – przedstawienie 1995 r. teatralne – I miejsce w Konfrontacjach Kultural - 1990 Barbara Nowacka zostaje wójtem Gminy nych Gmin Powiatu Sieradzkiego. Wróblew w nowo utworzonym samorządzie. 2007 W wyborach samorządowych wójtem gminy Funkcję wójta pełniła do 2007 r. zostaje Jan Musiałczyk . Uchwałą Rady Gminy 1991 11.06. na grobowcu Ignacji Piątkowskiej utworzono Gminną Bibliotekę Publiczną i Gminny położono tablicę pamiątkową oraz nazwano jej Ośrodek Kultury we Wróblewie i obie placówki imieniem Szkołę Podstawową we Wróblewie wpisano do Rejestru Instytucji Kultury Gminy 1992 21.03. uroczyste otwarcie nowego lokalu Wróblew. Gminnej Biblioteki Publicznej we Wróblewie. 2008 grudzień – przekazanie placu pod budowę 1993-2003 Tubądziński Championat Jeździecki – zbiornika wodnego Smardzew w ramach „Pro - konkurs w skokach przez przeszkody, połączony gramu małej retencji dla województwa łód - z festynem dla całych rodzin, który co roku przy - zkiego” przygotowanego i realizowanego przez ciągał pasjonatów jeździectwa, ludzi biznesu, Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wod - przedstawicieli władz lokalnych i państwowych nych w Łodzi. oraz całe rodziny, pragnące miło spędzić czas. 2009 5.01. została otwarta filia „Agros-Wrońscy” Tradycje wpierania sportów konnych są konty - we Wróblewie. W pełni funkcjonuje już dział nuowane, bowiem Grupa Tubądzin jest jednym ze handlowy, serwis oraz sklep z częściami zamien - sponsorów Festiwalu Jeździeckiego w Gajewni - nymi. kach. 17.09 . we Wróblewie został otwarty market Vo - 1996 Przy Gminnej Bibliotece Publicznej we Wrób - biano. lewie powstaje zespół piosenki biesiadnej „Wrób - 6.11 . obchody 60-lecia istnienia Gminnej Biblio - lewianie” . teki Publicznej we Wróblewie. 1997 12.11. uroczystość przekazania sztandaru 7.11 . na terenie budowy zbiornika wodnego Smar - Szkole Podstawowej im. Ignacji Piątkowskiej we dzew odkryto unikalne grodzisko z XIV i XV w. Wróblewie. Odkopany gród ma charakter stożkowy. We - 1998 Decyzją Rady Gminy we Wróblewie Gminną wnątrz palisady okryto ślady dworu, który miał Bibliotekę Publiczną wraz z filiami w Charłupi około 10 metrów szerokości i 14 długości. Około Wielkiej i Wągłczewie włączono do utworzonego XVII wieku został najprawdopodobniej strawiony Gminnego Ośrodka Kultury. W 2001 r. filie przez ogień. Znaleziono ślady zwęglonego drzewa odłączono, a księgozbiór przekazano szkolnym oraz popiołu. bibliotekom. 2010 17 grudnia – kadencja Wójta Jana 1999 Obchody 50-lecia Gminnej Biblioteki Publicz - Musiałczyka zakończona przedwczesną Jego nej we Wróblewie. śmiercią. 2000 Obchody Roku Reymontowskiego w Gminie 28 grudnia – powołanie przez Prezesa Rady Mi - Wróblew: „Pamięci Reymonta” (inscenizacja no - nistrów RP Donalda Tuska Barbary Danuty Wy - weli pt. „Na Niemca”) – przedstawienie teatralne rwas do pełnienia funkcji Wójta Gminy Wróblew zorganizowane przez Gminną Bibliotekę Pub - do czasu objęcia obowiązków przez nowo wybra - liczną we Wróblewie (II miejsce w Konfrontacjach nego wójta. Kulturalnych Gmin Powiatu Sieradzkiego). „Bie - 2011 13 marca – w ponownych wyborach sa - siada Folklorystyczna” (odsłonięcie nowej tablicy morządowych Wójtem Gminy Wróblew zostaje poświęconej pamięci Patrona, występ artystyczny Tomasz Woźniak. uczniów tejże szkoły pt. „Reymontowskie cztery pory roku”) – przygotowany przez Szkołę Podsta - wową im. Wł. St. Reymonta w Charłupi Wielkiej. 2001 Utworzenie kapeli „Kumpele-Wróbele” 5 Gmina Wróblew Herb Gminy Wróblew

Uchwała nr XX/77/ reśni, pas prawy – zielony dzielony trzema 96 Rady Gmi ny we ukośnymi liniami białymi – symbolizuje Wróblewie z dnia rzędy upraw warzywnych, kapusty, 30 grudnia wpro - marchwi, ogórków. W godle znajduje się wadza zmiany w para wróbli (samiczka siedząca na pasie statucie Gminy lewym, samiec siedzący na pasie prawym, Wróblew. Na wnio - widoczne z profilu, zwrócone do siebie sek Komisji Spraw głowami) w kolorze jasnoszarym, usytuo - Spo łecznych RG wane są one centralnie w pasie górnym – uch wa la, iż do sta - ptaki, których nazwa przypomina nazwę tutu dodaje się in - gminy, po lewej stronie tarczy znajdują się formację o po sia- trzy kwiaty jabłoni w kolorze białym usy - d aniu przez gminę herbu – wykonanego tuowane w rzędzie pionowym na pasie przez magistra sztuki Jana Cegiełkę. lewym – przypominają one o związku Herb składa się z tarczy typu gotyckiego. gminy z sadownictwem. Pole tarczy autor podzielił trzema barwami: pas górny – niebieski symbolizuje kolor nieba, na tle którego najczęściej oglądamy ptaki, pas lewy – czerwony symbolizuje kolor dojrzałych owoców jabłoni, wiśni, cze -

6 Gmina Wróblew Gmina Wróblew

Urząd Gminy we Wróblewie Charłupia Wielka, Tubądzin, Wągłczew i Wró blew. Rzeki i inne zbiorowiska wodne : Myja (23,5 km, uchodzi bezpośrednio do rzeki Warty), Swędrnianka (dopływ Prosny), cieki wodne oraz rowy otwarte o okresowym wodosta nie. Liczne stawy m.in. w Tubądzinie, w Char łupi Wielkiej). Zbiornik wodny Smardzew Na gruntach wsi: Charłupia Wielka i Drzą- zna gm. Wróblew oraz wsi Kłocko gm. Sie - radz powstaje zbiornik wodny (retencyjny) Smardzew. Realizatorem inwestycji jest Wo - jewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wod - Gmina Wróblew nych w Łodzi. Gmina Wróblew położona jest na Nizinie Plac pod budowę przekazano w grudniu Południowowielkopolskiej, w mezoregionie 2008 roku. Wysoczyzny Złoczewskiej, a nieznaczne Zbiornik wodny będzie drugim co do wiel - fragmenty na wschodzie znajdują się w Kot - kości, po Jeziorsku (4200 ha), w naszym re - linie Sieradzkiej. Znaczny obszar posiada gionie. Ma mieć minimalnie 60 ha mało urozmaiconą rzeźbę terenu określoną powierzchni, a maksymalnie nawet 65. Jego jako płaskorówninną oraz niskofalistą i ni - głębokość ma dochodzić do 4,5 metra, zaś skopagórkowatą i trudno tutaj jest rywali - długość zapory czołowej 369 metrów. Po za - zować z terenami górskimi czy nad- porze przebiegać będzie droga powiatowa, morskimi. W Smardzewie rozpoczęto bu - mająca ponad 1200 metrów. Prace nad dowę zbiornika retencyjnego, który oprócz budową zbiornika mają potrwać do 2012 właściwości ochronnych przed powodzią roku. Zbiornik Smardzew będzie wspa- będzie atrakcją turystyczną naszej gminy. niałym miejscem do wypoczynku i rekreacji Gmina Wróblew jest jedną ze 177 gmin wo - dla wszystkich szukających wytchnienia od jewództwa łódzkiego oraz jedną z 11 po - dnia codziennego. wiatu sieradzkiego. Położona jest w za - chodniej części województwa łódzkiego, a w środkowej powiatu sieradzkiego. Gmina sąsiaduje od zachodu z gminą Błaszki, od północy z Gminą Warta, od wschodu z miastem i gminą Sieradz Powierzchnia : 113 km 2 (7,6% pow. powiatu i 0,62% pow. woj.). Ludność : 6239 mieszkańców (stan na 31 grudnia 2010 r.). Skład gminy: 24 sołectwa (Bliźniew, Charłupia Wielka, Dąbrówka, Drzązna, Dzie - będów, Gęsówka, , Józefów, Kobie - rzycko, Kościerzyn, , Oraczew, Próchna, Rakowice, Rowy, Sadokrzyce, Sędzice, Słomków Mokry, Słomków Suchy, Smar - dzew, Tubądzin, Tworkowizna, Wągłczew, Wróblew, a w nich 30 wsi oraz 4 parafie: Grodzisko z XIV w. w Charłupi Wielkiej-odkryte podczas budowy zbiornika Smardzew 7 Gmina Wróblew

o niskiej żyzności oraz gleby brunatne wy - kształcone z glin i piasków gliniastych mo - reny dennej. Przeważają kompleksy rol- niczej przydatności gleb – żytni dobry i pszenno-żytni. Na obszarze gminy prze - ważają gleby o dobrej i średniej klasie boni - tacyjnej III i IV, które stanowią 69,1% ogólnej powierzchni, a tylko 28,2%, to gleby słabe V i VI klasy bonitacyjnej. Gleby II klasy występują na niewielkiej powierzchni – zaj - mują niespełna 2%. Współczynnik jakości i przydatności rolniczej gleb nie jest wysoki i według IUNG w Puławach wynosi 50,9 Warunki klimatyczne : średnia roczna tem - punktu. Grunty orne i sady stanowią 69% peratura powietrza wynosi 8 0C, najzimniej - powierzchni gminy. szym miesiącem jest luty –2,4 0C, najcieplejszym lipiec +18,6 0C. Przeciętna długość okresu wegetacyjnego waha się od 216 do 240 dni. Średnie roczne opady wy - noszą około 550-575 mm. Surowce mineralne : złoża kopalin użytecz - nych znajdują się tu w osadach czwartorzę - dowych – rozpoznane 3 złoża kruszywa naturalnego: Rakowice-Mantyki, Inczew, Smardzew. Krajobraz: kompleksy leśne skoncentro - wane są przede wszystkim w południowo- zachodniej części gminy. Łączna ich po - Produkcja roślinna wierzchnia wynosi 811,9 ha, co stanowi Powierzchnia uprawy zbóż w indywidual - 7,2% ogólnej powierzchni. Lasy państwowe nych gospodarstwach rolnych wynosiła zajmują 233,9 ha i są administrowane przez 3039 ha (39,7% ogółu upraw), z tego żyto nadleśnictwa: Nadleśnictwo Złoczew i Leś - stanowiło 50,9%, pszenica 39,5% Dobre wa - nictwo Oraczew. Lasy prywatne zajmują runki do uprawy ziemniaka (około 4000 ha, 578 ha. tj. 52,0% ogólnej pow. upraw) powodują, że Ochroną o randze pomników przyrody ob - jest on jedną z głównych roślin towarowych jęto 4 drzewa: dęby szypułkowe i lipę drob - uprawianych w gminie. Około 90% uprawia - nolistną. Na terenie gminy znajdują się nych ziemniaków to ziemniaki jadalne, żwirownie, m.in. w Smardzewie, Rakowcach z których 47% uprawianych jest na wczesny i Inczewie. zbiór. Rolnictwo i gospodarka leśna Gospodarka Korzystne są warunki klimatyczne. Prze - Gmina Wróblew położona jest przy ciętna długość okresu wegetacyjnego waha głównych szlakach komunikacyjnych, co się w granicach 216-240 dni. Względnie ko - sprzyja rozwojowi drobnej przedsiębior - rzystnie przedstawiają się stosunki wodne czości. Większość podmiotów gospodar - na obszarze gminy, gdyż średnie roczne czych to firmy prywatne. Zajmują się one opady wahają się od 550 mm do 575 mm. handlem, rzemiosłem, usługami i produkcją. Większość obszaru gminy pokrywają gleby Są to niewielkie zakłady przemysłowe, za - bielicowe i pseudobielicowe wykształcone trudniające miejscową ludność. Spośród z ubogich piaskowych skał macierzystych większych przedsiębiorstw gminy Wróblew

8 Gmina Wróblew na uwagę zasługują: Kultura - Ceramika Tubądzin – Tubądzin Na terenie gminy działają dwie placówki - PPH Przetwórstwo Rybne Roman Ciołek – kultury: Wróblew - Gminna Biblioteka Publiczna we Wróble - - Ubojnia drobiu – Wyrębski – Wróblew wie - „Kaja” Ferma Niosek Z. Kurzawa – Ocin - Gminny Ośrodek Kultury we Wróblewie. - „Vobiano” supermarket – Wróblew - Bank Spółdzielczy we Wróblewie - Wulkanizacja, Serwis i Sprzedaż Opon we Wróblewie - „Pod Lasem” Gospodarstwo Agrotury - styczne J. Bobrowskiej – Orzeł Biały - Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kościerzynie - Piekarnia i bar „Bagietka” – Ocin - Piekarnia „Drożdżyk” – Słomków Mokry - Piekarnia we Wróblewie - „Agros Wrońscy” Maszyny Rolnicze – Wróblew Rajd rowerowy po gminie Wróblew - „Awista” Gospodarstwo Rolne Sp. z o.o. – Biblioteka – w pełni skomputeryzowana, Kobierzycko oprócz zadań statutowych zajmuje się też - Masarnia – Wróblew inną działalnością kulturalną promującą - Drukarnia – Wróblew gminę i samą placówkę. W cyklu „Cudze - „Napoleon” restauracja i hotel – Smar - chwalicie, swego nie znacie...” zorgani - dzew zowała w ciągu 10 lat 12 wystaw twórców -”Paga” bar – Smardzew - „Aleksandra” restauracja – Wróblew - „Piramida” bar – Wągłczew - „Jabłuszko” gospodarstwo ogrodnicze – Słomków Suchy - „Tartak” – Słomków Suchy - Skład opału, nawozów, pasz, mat. budow - lanych „MANREK” – Słomków Suchy - P.P.H.U. „MELPOL” – Słomków Suchy - „BIREX” okręgowa stacja kontroli pojaz - dów – Drzązna -Stacja benzynowa – Wróblew - Stacja kolejowa Sędzice Gmina Wróblew wczoraj i dziś - wystawa fotografii zorga - nizowana przez GBP we Wróblewie amatorów z gminy Wróblew, przedsta - wiając ich prace plastyczne, hafty, rzeźby, grafiki, ikony, malarstwo, kolekcjonerstwo. Dla każdego twórcy wydany został folder. Wydano także druki okolicznościowe związane z rocznicami znanych osobistości bądź przez jakiś czas zamieszkałych na te - renie gminy, takich jak Ignacja Piątkowska, Władysław Stanisław Reymont, Jerzy Kacz - marek, Kazimierz Walewski itp. Biblioteka 9 Gmina Wróblew

niają one uroczystości gminne, powiatowe i kościelne. GOK jest także organizatorem cyklicznych imprez, takich jak „Przegląd Piosenki Bie - siadnej” na przełomie stycznia i lutego, oraz „Dni Gminy Wróblew” – czerwiec, lipiec. Im - prezy te mają na celu przybliżenie gminy tu - rystom i kultywowanie tradycji.

Przedstawienie w bibliotece organizuje także rajdy rowerowe po naszej gminie, zbiera stare fotografie, które potem wykorzystuje do wydawania kalendarzy czy przygotowywania prezentacji multimedial - nych. Na swoim koncie ma też przedstawie - nia teatralne, konkursy fotograficzne uka - zu jące naszą gminę, plastyczne, pielę - gnujące naszą obyczajowość i tradycję. Młyn nad Myją Tutaj też działa Punkt Informacji Europej - W rejestrze zabytków architektury i budow - skiej, który w swej działalności wykorzys - nictwa ujęto 14 obiektów. Ze szczególnie tuje materiały gromadzone samodzielnie i cennych zabytków wymienić należy: te dostępne na stronach internetowych. - XVIII-wieczne założenie dworsko-parkowe Wiele cennych materiałów dostarczył pla - w Tubądzinie o cechach wczesnoklasycy - cówce Urząd Komitetu Integracji Europej - stycznych – obecnie Muzeum Walewskich skiej, przesyłając książki, broszury i doku - w Tubądzinie, menty elektroniczne. - założenia dworsko-parkowe w Kościerzy - nie zbudowane w tzw. „stylu narodowym” w XIX wieku – obecnie ŁODR w Kościerzy - nie, - założenie pałacowo-parkowe w Inczewie pochodzące z XIX wieku, - wiatrak typu „koźlak” w Sadokrzycach, - kościół pw. św. Klemensa z Zespołem Klasztornym Kanoników Regularnych (Bożogrobców) w Wągłczewie, - kościół pw. św. Wawrzyńca w Tubądzinie, - kościół pw. św. Bartłomieja w Charłupi Wielkiej, - kościół pw. św. św. Piotra i Pawła we Dni Gminy Wróblew Wróblewie – kościół przebudowany w XIX W Gminnym Ośrodku Kultury we Wróble - wieku przez górali sprowadzonych tu z Za - wie działają zespoły: zespół śpiewaczy kopanego, „Wróblewianie”, kapela „Kumpele-Wró - - XVII-wieczny dwór w Charłupi Wielkiej, w bele”, zespół tańca współczesnego „Szał”, którym w latach 1912-1913 żył i tworzył grupa rytmiczna „Wróbelki”, grupa wokalna Władysław Stanisław Reymont – dziś bez - i orkiestra dęta. Swoimi występami uświet - klasowy zabytek.

10 Gmina Wróblew

\Zespół Szkół we Wróblewie Sport Na terenie gminy działają kluby: - Ludowy Klub Sportowy Kobierzycko – piłka nożna, - Ludowy Klub Sportowy Słomków – piłka nożna, - Ludowy Klub Sportowy Tubądzin – piłka nożna, - Klub Sportowy Wągłczew – piłka nożna, - Uczniowski Ludowy Klub Sportowy „Mod - Oświata liszki” Słomków – piłka nożna. Na terenie gminy funkcjonują cztery szkoły: Szkoła Podstawowa im. Władysława Sta - nisława Reymonta w Charłupi Wielkiej, Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Wągłczewie, Szkoła Podstawowa w Słomkowie Mokrym, Zespół Szkół im. Ignacji Piątkowskiej we Wróblewie (w ich skład wchodzi Szkoła Podstawowa klas 1-3 i Pub - liczne Gimnazjum). W Szkole Podstawowej w Charłupi Wielkiej istnieje Izba Regionalna, w której znajdują się eksponaty potwierdzające historię i oby - czaje wsi polskiej. Natomiast w Zespole Modliszki Szkół we Wróblewie obejrzeć można stałą wystawę poświęconą patronce szkoły Igna - Pożarnictwo cji Piątkowskiej oraz Izbę Regionalną uka - W Gminie Wróblew funkcjonują jednostki zującą dawną izbę chłopską. Ochotniczych Straży Pożarnych: OSP Bliź - W Szkole Podstawowej w Słomkowie Mo - niew, OSP Charłupia Wielka, OSP Drzązna, krym działa Uczniowski Ludowy Klub Spor - OSP Dziebędów, OSP Inczew, OSP Kobie - towy „Modliszki” Słomków. rzycko, OSP Kościerzyn, OSP Oraczew, OSP Służba zdrowia Rowy, OSP Sadokrzyce, OSP Sędziwe, OSP Opiekę medyczną nad mieszkańcami gminy Słomków Mokry, OSP Słomków Suchy, OSP sprawuje Samodzielny Publiczny Zakład Smardzew, OSP Tubądzin, OSP Wągłczew, Opieki Zdrowotnej we Wróblewie oraz Wiej - OSP Wróblew. ski Ośrodek Zdrowia w Charłupi Wielkiej. Zaopatrzenie w wodę Gmina Wróblew zwodociągowana jest w 97%. Na terenie gminy znajdują się trzy ujęcia wody: Charłupia Wielka, Słomków Mokry, Wróblew. Gospodarka odpadami Gmina Wróblew nie posiada wysypiska śmieci. Wywozem odpadów komunalnych stałych zajmuje się Przedsiębiorstwo Tech - niki Sanitarnej ALBA Sp. z o.o. w Zduńskiej Woli.

Ochotnicza Straż Pożarna we Wróblewie 11 Gmina Wróblew

Turystyka wybitnego pisarza, laureata Nagrody Nobla, Gmina Wróblew jest atrakcyjna zarówno pod a także mieszkańca tej ziemi. Łączy on miejsco - względem przyrodniczym, jak i kulturowym. Na wości związane z pobytem pisarza, a jednocześ - jej obszarze istnieją szanse na rozwój turystyki nie pozwala poznać krajobraz i zabytki tej części zarówno wypoczynkowej, jak i krajoznawczej. województwa łódzkiego. Szlak ma długość 34 Obecnie na terenie gminy odbywają się cy - km i można go pokonać pieszo, rowerem lub sa - kliczne imprezy, takie jak „Przegląd Piosenki Bie - mochodem: Warta – Małków – Gołuchy – siadnej” na przełomie stycznia i lutego oraz „Dni Tubądzin – Inczew – Sędziwe – Kobierzycko Gminy Wróblew” – czerwiec, lipiec. – Ocin – Wróblew – Dąbrówka – Oraczew – Wszystkie te imprezy mają na celu przybliżenie Charłupia Wielka – Sieradz. gminy turystom i kultywowanie obecnych tu Na terenie gminy znajduje się też 15 km ścieżek tradycji. rowerowych będących częścią składową szlaku Przez środek gminy przebiega zielony szlak tu - rowerowego „Sieradzka E-ski” otwartego 8 maja rystyczny – Szlak im. Władysława Sta - 2004 roku. Szlak łączy piękno krajobrazu i wa - nisława Reymonta , poświęcony pamięci lory kulturowe z niezbędna infrastrukturą. Każdy miłośnik ruchu na świeżym powietrzu znajdzie tu coś dla siebie – piękno przyrody, pa - miątki historyczne, miejsca do wypoczynku i relaksu. Trasa tego szlaku stanowiła pod - stawę do powołania w 2009 roku Stowarzy - szenia „Lokalna Grupa Działania – Szlakiem Sieradzkiej E-ski” łączącego cztery gminy: Wróblew, Brzeźnio, Brąszewice i Złoczew. Gmina Wróblew po - siada ogromny poten - cjał i może się stać miejscem weekendo - wego wypoczynku mieszkańców pobliskich miast. Rozwój turystyki przyczyni się do zwięk - szenia liczby miejsc pracy dla mieszkańców gminy. Rekreacji będzie sprzyjać cisza, spokój, oddalenie od miast oraz nastawione na eksten - sywną produkcję rolnic - two.

12 Gmina Wróblew Opisy miejscowości

Charłupia Wileka o nie regularnym kształcie. Badania wy - Charłupia wielka położona jest na południe kazały, że kopiec ten jest usypany z gruzu od szosy Kalisz – Sieradz, w odległości ok. 4 pozostałego po znacznie starszej budowli. km od Smardzewa, przy drodze do Brąsze - Zarówno dwór, jak i okoliczny park jest bar - wic. Pobierano tu cło mostowe. Po raz dzo zaniedbany i zdewastowany. W parku pierwszy w 1364 roku wspominana była w odnajdujemy pomniki przyrody: klony po - dokumencie kasztelana spicymierskiego spolite, jesiony wyniosłe, wierzby białe. Piotra Świnki, który posiadał Charłupię. Po - Z Charłupią Wielką związany był Wła - tomkowie Piotra Świnki przyjęli nazwisko dysław Stanisław Reymont , który był właś - Charłupskich. W 1436 roku przeszła w ręce cicielem majątku w latach 1912-1913 Malskich, następnie pod koniec XVI wieku i przebywał tu wraz z żoną Aurelią stała się własnością Zapolskich, a od 1680 Szabłowską. Rey - roku rodziny Walewskich. Znajduje się tu montowie majątek dwór wybudowany w XVII wieku, następ - ziemski w Charłupi nie przebudowany w I połowie XIX wieku. Wielkiej odkupili od Po Walewskich posiadłość objęli Kosmano - Zofii Kossman za wie, potem kolejno Kobierzyccy, Reymont, pieniądze otrzymane Graeve, od którego odkupili go Mieszczań - od rządu pruskiego scy, gospodarujący tu do dzisiaj. Obecnie bu - jako odszkodowanie dynek należy do prywatnych właścicieli po katastrofie kolejo - i jest w bardzo złym stanie. Jedynym śladem wej, w której uległ dawnej świetności dworu jest oryginalna wypadkowi. polichromia (wykonana przez Betelmana), Podczas pobytu Rey - która znajduje się w pomieszczeniu monta w tej wiosce pełniącym niegdyś funkcję salonu. Bardzo zaczął się ukazywać interesujące jest otoczenie dworu. pierwszy tom trylo - Władysław gii pt. „Rok 1794”. Stanisław Reymont Pierwsze odcinki wy - sy łał z Charłupi Wielkiej, a pisał je, przeby - wając również w Kobierzycku i Małkowie. W utworze pojawiają się akcenty sieradzkie, np. niektóre nazwiska szlachty sieradzkiej. Reymont pisał też utwory inspirowane po - bytem w Sieradzkiem: nowela „Na Niemca”, napisana w 1914 roku, w której akcja roz - grywa się w czasie upalnego lata 1914 roku Dwór w Charłupi Wielkiej, w którym mieszkał w Charłupi Wielkiej, „Piorun” – przekaz w latach 1912-1913 W.S. Reymont ustny, którego potwierdzenia nie można po - W dworze w Charłupi Wielkiej u Walew - przeć źródłowo. skich 19 stycznia 1863 roku Józef Oxiński, W 1913 roku, kiedy opuszczał wieś, polecił dowódca powstańczy, spotkał się z przed - następnej właścicielce, pani hrabinie stawicielami szlachty sieradzkiej, przedsta - Graeve, aby wydzieliła morgę ziemi, na któ - wiając im cele powstania i dyrektywy Rządu rej w roku 1930 miejscowa ludność zbu - Narodowego. dowała z własnych funduszy Dom Ludowy. W zaniedbanym parku podworskim o po - W tym właśnie budynku powstała 4-kla - wierzchni 4,5 ha, w odległości 100 m na sowa szkoła powszechna. północ od dworu, znajduje się staw. Na Reymont został wybrany na prezesa „Koła leżącej w jego centrum wysepce można Ogrodniczego Ziemi Sieradzkiej”. Uwiecznił oglądać dość tajemniczy kopiec ziemny on chłopów z Charłupi w zbiorze nowel 13 Gmina Wróblew

„Pęknięty dzwon”. Obecna na jego pogrze - gałęzi rodu Świnków, Zajączków piszących bie (1925 r.) delegacja mieszkańców wsi się z Wrzącej. Zmarły w 1901 r. właściciel złożyła na grobie wieniec z napisem na szar - Dziebędowa Adam Dołęga-Otocki leży w fie: „Swemu przyjacielowi – chłopi z Sieradz - grobowcu na cmentarzu w sąsiednim kiego”. Tubądzinie. Według „Spisu alfabetycznego miejscowości cz..II” Stanisława Graevego z 1912 r. wymie - nia się Dziebędów jako wieś i folwark na - leżący do Ignacego Michalskiego. Dziebędów leżał wtedy w gminie Barto - chów, parafii Wróblew, powiecie sieradz - kim. W 1721 r. dwór w Dziebędowie położony był na kopcu czyli szlacheckim gródku obronnym. Dwór został zniszczony po II wojnie światowej. Pozostała tylko okazała obora – wówczas własność PGR w Kobie - Kościół pw. św. Bartłomieja w Charłupi Wielkiej rzycku. Kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła – na Przy nieistniejącym już dworze (pozostały drugim krańcu wsi kościół św. Bartłomieja tylko szczątki ruin) do dziś istnieją ślady po Apostoła, wyniesiony na miejscu poprzed - pięknym parku o powierzchni 3,4 ha. W ob - niego drewnianego, z fundacji Teresy Wa - rębie parku było niegdyś siedem stawów, lewskiej, chorążyny sieradzkiej. Wnętrze zasilanych wodami Swędrni, dopływu Pro - barokowo-klasycystyczne. Kościół jednona - sny. Zachowały się aleje: grabowa i jesio - wowy z węższym i niższym prezbiterium nowa, piękne okazy drzew, a wśród nich zamkniętym półkoliście. Ołtarz główny dwa platany klonolistne, lipa drobnolistna z rzeźbami św. Mikołaja i św. Szczepana mająca w obwodzie 286 cm, trzy jesiony wy - oraz obrazem św. Bartłomieja z połowy XIX niosłe, wiązy, białodrzew. Wśród krzewów: wieku. Ciekawym elementem kościoła jest bez czarny, głóg, leszczynę, ligustr, lilak po - murowana ambona w kształcie łodzi. Dachy spolity, dziką różę, śnieguliczkę i tawułę. w kościele dwuspadowe z wieżyczką na syg - naturkę. W tym kościele, jako jedynym w Edmundów byłym powiecie sieradzkim, odbywały się Właścicielem i założycielem majątku Ed - nabożeństwa w czasie okupacji hitlerow - mundów był Edmund Sikorski herbu Ciet - skiej. rzew. Dwór został wybudowany w 1920 roku. W szczycie facjatki dworu usytuowano Dziebędów datę budowy, jak i herb rodowy. Po II wojnie Wieś położona po pn. stronie drogi z Siera - dza do Kalisza., w odległości 5 km od Błaszek. Miejscowość jak i inne dookoła, sta - nowiła w przeszłości własność szlachecką. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1364r. i zawiera informację o tym, iż Piotr Świnka, kasztelan spicymierski a zarazem dziedzic pobliskiej Charłupi Wielkiej, sprzedaje nie - jakiemu Małuskiemu sołectwo wsi Dziebę - dów w celu lokowania jej na prawie Dworek w Edmundowie średzkim. W dokumencie określono upo - światowej 55-hektarowy majątek oraz dwo - sażenie sołtysa, a także jego powinności rek przejęte zostały przez państwo. Od 1959 wojskowe oraz powinności osadników. Na roku funkcjonuje w Edmundowie Szkółka początku XVI w. wieś przeszła w ręce innej Zadrzewienia Lasów Państwowych. Dzięki 14 Gmina Wróblew zapobiegliwości pracującego wówczas z głowicami w stylu korynckim. Na stronie w szkółce Tadeusza Makoty w 1961 roku północnej dworu – balkon wsparty był na dwór został gruntownie wyremontowany i czterech konsolach z murowaną balustradą. fakt ten został odnotowany również na Nie wiadomo, kto zaprojektował dwór. Po II szczycie facjatki. Do 2004 roku gospodar - wojnie światowej pomieszczenia dworu za - stwo należało do Nadleśnictwa Sieradz, mieniono na biura PGR Inczew, które na - a obecnie podlega Nadleśnictwu Złoczew. leżało do WOPR w Kościerzynie. Sytuacja Dwór w Edmundowie jest teraz własnością dworu pogorszyła się w wyniku podziału na Tadeusza Makoty, a część gruntów rolnych WODR i Rolnicze Przedsiębiorstwo Produk - została wydzierżawiona na plantacje upra- cyjno-Usługowe w Kobierczyku, któremu wy nasion i plantację nasienną. wówczas przyszło utrzymywać budowlę ze Dwór w Edmundowie jest typowym dwor - swoich funduszy. Mimo że dwór znajduje kiem polskim. Jest to budowla murowana, się w prywatnych rękach i został pokryty sześcioosiowa z sienią na osi. Dach czteros - nową dachówka, jego aktualny stan nie jest padowy, kryty blachą. Do wejścia prowadzi zadowalający. Budynek wymaga gruntow - ganek dwukolumnowy, nad którym wid - nej renowacji. nieje facjatka zwieńczona trójkątnym szczy - Dookoła rozciąga się park o powierzchni 3,9 tem. Na balkonie zachowała się oryginalna ha – z okazami kasztanowców, lip, świer - balustrada metalowa ze stylizowanymi ini - ków, sosny wejmutki, znajduje się tu rów - cjałami ES. nież aleja grabowa. Obecnie w rękach rodziny Lisieckich. Inczew Wzmianki o Inczewie pochodzą z 1391 roku. Kobierzycko (dawniej Kobierzyn) Poprzednia nazwa miejscowości: Intshew. Wieś położona w odległości 10 km na za - Na początku XV wieku należała do rodu chód od Sieradza, w pobliżu szosy do Kali - Grądzkich, ale w 1426 roku Michał Prądzyń - sza. ski wymienił Inczew na połowę Małkowa. W latach czterdziestych XIX wieku wieś kupił Stanisław Walewski. Do 1939 roku gospodarzem był Stefan Walewski, który prowadził wzorowe i nowoczesne gospo - darstwo rolne. Znajduje się tutaj piętrowy dwór z początku XIX wieku. W latach 1906-1908 poddano go gruntowej przebudowie, nadając mu cechy stylu neoklasycystycznego. Z zewnątrz od strony południowej budowlę przyozdobiono Dwór w Kobierzycku czterokolumnowym portykiem. Kolumny Pierwsza wzmianka o Kobierzycku pochodzi z bulli Innocentego II z 1136 roku. W źródle z 1388 roku wzmiankowany jest Dersław Kobierzycki. W końcu XV wieku istniało już Kobierzycko Wielkie i Małe. W Kobierzycku Wielkim siedzibę swą mieli Korab Kobie - rzyccy, a w – Małym Pomian Kobierzyccy. W 1551 roku Kobierzycko Małe od Bartłomieja Pomian Kobierzyckiego odkupił sędzia grodzki sieradzki Wojciech Kobierzycki herbu Korab. W 1658 roku bracia Jakub i Ka - zimierz Kobierzyccy herbu Korab, którzy byli dziedzicami Kobierzycka Małego i Wiel - kiego, odstąpili dobra Mikołajowi Kordow - Niszczejący dwór w Inczewie 15 Gmina Wróblew skiemu herbu Korab. W 1787 roku dzieciń - miejsce zamieszkania Poraitów, którzy przy - cem Kobierzycka był Wyszławski, później brali nazwisko Kościerscy. Ich dobra następ - Urbanowski. W 1836 roku na przymusowej nie przeszły w ręce Pstrokońskich i Ko - licytacji posiadłość nabył senator Prądzyń - bierzyckich herbu Korab z sąsiedniego Ko - ski. W latach 40. XIX wieku założył niewielki bierzycka. Folwark usamodzielnił się za se - przydworski park. W II połowie XIX wieku natora Wincentego Prądzyńskiego herbu była tu fabryka maszyn i narzędzi rolniczych Grzymała (uczestnik powstania stycznio - oraz młyn parowy z 1876 roku, który rok pó - wego, radca Towarzystwa Kredytowego źniej spłonął. Z 1879 roku pochodzi stajnia, Ziemskiego, sędzia pokoju na okręg sie - obora. Od 1889 roku majątek należał do radzki, posiadający wykształcenie tech - Łąckich. Na przełomie XIX i XX wieku niczne po studiach w Paryżu), który w 1836 majątek przejęli Radońscy. W 1892 roku po - roku zbudował nieistniejący obecnie dwór i wstała brama wjazdowa i część ogrodzenia dom rządcy oraz założył park w Kościerzy - parkowego zbudowana z masywnych nie. Po jego śmierci majątek przejmuje jego słupów. Z inicjatywy Radońskich zbudo - syn, Stanisław Prądzyński. W czasie I wojny wano nowy eklektyczny dwór. Wzniesiono światowej stary dwór, stojący w pobliżu go około 1905 roku. dziedzińca gospodarczego między stawami, W 1912 roku właścicielem dworu zostaje Fe - spłonął. Nowy dwór został wybudowany liks Radoński – który to nakłonił poznanego około 1915 roku, wraz z nim został założony w Paryżu Władysława Stanisława Rey - obecny park. Przy jego zakładaniu wyko - monta do kupna Charłupi Wielkiej. Reymont rzystano resztki starego parku, las olszowy przyjaźnił się z Radońskim i był częstym i inne zadrzewienia. Park o powierzchni gościem w jego dworze, a w 1930 jako właś - 5 ha, z czego blisko 1 ha zajmowały stawy cicielkę dworu podaje się Marię Radońską. i inne wody, skomponowany jest w stylu na - W rozciągającym się wokół dworu parku – turalistycznym. Osią kompozycji były stawy piękna aleja kasztanowa, pomnikowy buk i dwór. W parku znajduje się aleja grabowa, oraz tulipanowiec. Przez wieś prowadzi zie - jesiony, kępy olszy. lony szlak im. Władysława Stanisława Rey - Podczas okupacji w dobrach gospodarowali monta. Niemcy. Po wojnie, na resztówce dawnego majątku utworzono liceum rolnicze (dziś Kościerzyn (dawniej Skościerzyn) nieistniejące). Kościerzyn to niewielka wieś położona na Zespół dworsko-parkowy obecnie pozostaje północny zachód od Sieradza, około 8 km w użytkowaniu Łódzkiego Ośrodka Doradz - w kierunku północno-zachodnim i około 3 twa Rolniczego w Kościerzynie z siedzibą w km na północ od szosy Sieradz – Błaszki – Bratoszewicach. Tutaj odbywają się co - Kalisz. roczne Targi Rolniczo-Ogrodnicze – najwięk - Kościerzyn jest bardzo starą miejscowością sza w regionie impreza promo cyjno- ziemi sieradzkiej. Pierwsza wzmianka o wsi wystawiennicza, która na stałe wpisała się pochodzi z 1411 roku w „Liber beneficie - do kalendarza partnerskich spotkań firm, in - rum” Łaskiego jako Skościerzyn. Było to stytucji i osób dbających w sposób szcze - gólny o sprawy wsi i rolnictwa. Dzisiejszy dwór w Kościerzynie jest obiek - tem stylistycznie niejednorodnym. Projek - tant w efekcie czerpał ze stylów rozmaitych epok, głównie barokowych. (np. plan, spo - sób kształtowania bryły, detal architekto - niczny). Dwór jest nadal ciekawym przykładem tzw. stylu narodowego. Jest jed - nym z lepiej zagospodarowanych budowli podworskich w powiecie sieradzkim.

Dwór w Kościerzynie 16 Gmina Wróblew

Orzeł Biały Wiatrak czynny był do 1964 roku, do chwili Wieś położona jest 16 km od Sieradza w kie - śmierci Mieczysława Słowikowskiego. Na - runku zachodnim. stępny właściciel – to Bernard Słowikowski. Podobno przed wieloma laty tutejszy dzie - W 1948 roku założono nową żelazną dzic, nie bacząc na grożące mu ze strony głowicę na wał, około 1981 roku zmieniono carskich urzędników represje, umieścił wi - pokrycie dachu. Gont zastąpiono płytami pi - zerunek orła białego w szczerym polu, za - lśniowymi, które zasmarowano lepikiem. chęcając chłopów do budowy wsi. Pomiędzy Orłem Białym a lasem znajdują się Sędzice (dawniej Sandzice) kurhany. Podczas badań archeologicznych Wieś położona jest około 12 km od Sieradza znaleziono tu sztylety brązowe, kolczyki, w kierunku północno-zachodnim. szpile, bransolety, puchary, misy i dzbany. Pierwsza wzmianka o Sędzicach według An - W Orle Białym mieści się jedyne w gminie drzeja Ruszkowskiego pochodzi z 1397 roku. Wróblew gospodarstwo agroturystyczne W XVI wieku był tu tylko folwark. W XVIII „Pod lasem” Jadwigi Bobrowskiej. wieku zbudowano dwór, który przebudo - wano w XIX wieku. Murowany, parterowy, Sadokrzyce z mieszkalnym poddaszem. Budowla na pla - Bardzo bogata wieś. Obecnie jest ważnym nie prostokąta z drewnianymi alkierzami po ośrodkiem produkcyjnym warzyw i owoców bokach, pochodzącymi z początku XIX w Polsce, głównie ziemniaków. wieku. Dach dwuspadowy z facjatkami Pierwsza wzmianka o Sadokrzycach pocho - o trójkątnych szczytach. dzi z 1321 roku. Prawdopodobnie wieś ist - nieje od 1314 roku, utworzyli ją szlachcice powracający z wojny. W lasach znajdu - jących się przy tej miejscowości w 1863 roku działały silne oddziały powstańcze dowo - dzone przez generała Edmunda Taczanow - skiego. W okolicznych lasach w 1863 roku zorganizował partię powstańczą Napoleon Urbanowski, przemysłowiec z Poznania, który następnie udał się w Piotrkowskie pod rozkazy Józefa Oxińskiego. Rosjanie rozbili ten oddział pod Rychłocicami. Ciekawym zabytkiem w Sadokrzycach jest Stacja kolejowa w Sędzicach wiatrak typu „koź - Do roku 1736 Sędzice należały do Pstrokoń - lak” , wolno stojący skich, potem do II wojny światowej były dwukondygnacyjny, własnością Nieniewskich. Urodził się tutaj dach dwuspadowy Apoloniusz Nieniewski (1856-1922), znany z naczółkiem, został architekt warszawski. Zaprojektował m.in. postawiony około pałac w Biskupicach i kościół w Dalikowie. 1920 roku przez Józefa Po wojnie wróciła tu Maria Nieniewska, w Trojaka. W 1929 roku której posiadaniu dwór był do 1968-1969 wiatrak wraz z 1-hek - roku. Dwór odziedziczył bratanek jej męża tarowym gospodar - Jan Nieniewski i sprzedał chłopom resztę stwem nabył Mie - ziemi. W roku 1980 dwór z parkiem oraz po - czysław Słowikowski. zostałą częścią ziemi uprawnej zakupił rol - Podczas wojny rodzina nik ze Słomkowa Suchego, Stanisław Słowikowskich została Zdunek. Jan Nieniewski przeniósł się do Sie - wysiedlona, a wiatrak radza. Nowy właściciel posiadłości S. Zdu - użytkowali Niemcy. nek w momencie zakupu doskonale Wiatrak typu „koźlak” 17 Gmina Wróblew orientował się w tym, jakie zobowiązania wate nad rzeczką, o nieustalonej chronologii ciążą na posiadaczu zabytkowego obiektu. ze względu na zniszczenie po 1980 roku. Mimo to od samego początku nie robił nic, Istniejący tu niegdyś dwór alkierzowy, zbu - by uchronić dwór przed całkowitym znisz - dowany z drewna modrzewiowego w 1685 czeniem. Na własną rękę rozpoczął wycinkę roku, od XIX wieku należał do rodziny drzew w parku, z których wiele było pomni - Piątkowskich herbu Korab. kami przyrody. Piątkowscy to uczestnicy powstań listopa - Dwór w Sędzicach został uchroniony przed dowego i styczniowego. przejęciem go przez władze komunistyczne Tutaj z ojca Ignacego i matki Józefy z Białob - dzięki Marii Nieniewskiej. Jeden człowiek rzeskich, urodziła się w dniu 29 czerwca walczył dzielnie z problemami utrzymania 1866 roku Ignacja dworu, a drugi to zaprzepaścił. Piątkowska. Jej ojciec Cenny murowany dwór z XVIII wieku uległ był człowiekiem sta - całkowitej dewastacji. Pozostały po nim rannie wykształconym tylko gruzy. Park otaczający dwór uległ de - (studiował m.in. w Pa - gradacji na skutek wycinki drzew, niektóre ryżu i Wiedniu) pro - z nich były pomnikami przyrody: białod - wadził tak zwany dom rzewy, lipy, klony i wiązy. otwarty. Odbywały się We Wróblewie na cmentarzu stoi kaplica tu wieczory literackie, grobowa Nieniewskich, ufundowana przez gościli przedstawiciele Cypriana Nieniewskiego. nauki, literatury, kul - tury, sztuki, tacy jak Smardzew Witold Łaszczyński Ignacja Piątkowska Smardzew położony jest w odległości 5 km (poeta i tłumacz), Jad - od Sieradza, w kierunku Kalisza nad rzeką wiga Łuszczewska „Deotyma” (pisarka), Myją (Meszną). Mieczysław Smolarski, Stanisław Graeve Edmund Stawiski z Podłężyc opisał w ieku (krajoznawca Sieradzkiego, założyciel Mu - znalezione fragmenty popielnicy, pacior ka - zeum Kaliskiego), Michał Rawita Micha - mienny, strzałkę krzemienną i kulkę ka - łowski (krajoznawca Piotrkowskiego), mienną. W 1940 roku Karl Nolte z Muzeum Władysław Reymont, Leonard de Vardmon w Łodzi znalazł w Smardzewie cmentarzy - Jacques (dziennikarz warszawski). Ignacja sko kultury przeworskiej z okresu rzym - Piątkowska została wychowana w duchu skiego. W 1980 roku Anna Kufel- miłości do własnego kraju i w poszanowa - Dzierz gowska z Muzeum Sieradzkiego zna - niu folkloru i tradycji. Jej pasją było prowa - lazła tu fragmenty ceramiki i zakwalifi - dzenie i publikowanie badań folklo rystycz - kowała je jako materiały kultury łużyckiej nych Sieradzkiego. Włączyła się do pracy w z okresu halsztackiego . Polskim Towarzystwie Krajoznawczym. Była Źródła pisane wymieniają Smardzew po raz też poetką i pisarką. Jej sztuki, na przykład pierwszy w 1400 roku. Odległy rodowód tej „Sieradzkie wesele” czy „Cygańska Zoara” wsi potwierdza również grodzisko stożko - w latach 20. XX wieku były wystawiane na deskach sceny strażnicy OSP we Wróblewie. Piątkowska po powstaniu styczniowym zaj - mowała się tajnym nauczaniem chłopów. Umiała się z nimi porozumieć, ponieważ od dzieciństwa interesowała się zwyczajami lu - dowymi. Zmarła 18 kwietnia 1941 roku, po - chowana została w rodzinnym grobowcu we Wróblewie. Jej imieniem nazwano Zespół Szkół we Wróblewie.

Dwór Piątkowskich w Smardzewie (spłonął w 1950 r.) 18 Gmina Wróblew

Tubądzin ski i inczewski przejął niemiecki rządca Wieś położona jest 15 km od Sieradza w kie - Mauve Lutz, a dwór stał się ośrodkiem dla runku północno-zachodnim. Historia nazwy młodzieży z Hitlerjugend. Lata okupacji miejscowości sięga zamierzchłych czasów, przyniosły wielkie straty i zniszczenia kiedy to Słowianie osiedlili się na polskich tubądzińskiego dworu. Po remoncie prze - ziemiach. Jakiś książę lub przywódca Lechi - prowadzonym w latach 1973-1984 dwór sta - tów, na planie, gdzie dziś jest wieś nowiący własność Muzeum Okręgowego Tubądzin, zatrzymał swoich wojów i raby z w Sieradzu otrzymał nazwę Muzeum żonami i krzyknął: „Tu będziem” – to jest tu zostaniemy na zawsze. Odtąd miejscowość nazywano Tubądzinem. Pierwsza pisemna wzmianka o Tubądzinie pochodzi z 1392 roku, lecz według legendy Tubądzin założył rycerz Tubąd w XII wieku. Na podstawie znalezisk archeologicznych wiadomo, że osadnictwo na tym terenie istniało już w epoce neolitu. W XIV wieku była to wieś kościelna, w XVI wieku została własnością Rudnickich. W XVII wieku przechodziła kolejno w ręce Dwór w Tubądzinie Radońskiego, Iwańskich, Wężyków, Zbijew - Wnętrz Dworskich w Tubądzinie. Rekon - skich, Nieniewskich. Od 1886 roku właścicie - strukcja wnętrza dworu odbiega od jego lem był Hirsza vel Tykainer. Podczas licytacji oryginalnego wizerunku. Tu, jak i w innych w 1891 roku majątek nabył Kazimierz Co - sieradzkich dworach, np. w Ożarowie, zde - lona Walewski z Inczewa dla swego syna Ka - cydowano się na pokazanie tu typowych dla zimierza Stanisława Walewskiego. W czasie przełomu XIX i XX wieku wnętrz. W prze - wojny rządzili majątkiem okupanci nie - ciwieństwie do Ożarowa, tubądzińscy mu - mieccy. W 1945 roku majątek został rozpar - zealnicy znajdowali się w lepszej sytuacji, celowany pomiędzy robotników fol war- ponieważ zachowało się tu nie tylko sporo cznych i rolników indywidualnych. W 1950 obrazów z Tubądzina, ale i resztki zbiorów roku została założona Spółdzielnia Produk - Kazimierza Walewskiego. cyjna, którą rozwiązano w 1957 roku. Ekspozycja zajmuje parter i piętro. Obecnie Dwór w Tubądzinie dwór nosi nazwę Muzeum Walewskich W południowej części wsi znajduje się kla - w Tubądzinie. sycystyczny piętrowy dwór z początku XIX Dwór położony jest w centrum parku kra - wieku, zbudowany na planie prostokąta jobrazowego o powierzchni 3,2 ha, o zarysie z czterospadowym, łamanym dachem. Do zbliżonym do trójkąta. Od strony zachodniej 1939 roku należał do Kazimierza Walew - park przylega do drogi, od północno- skiego, który urządził tu archiwum rodu Walewskich – znalazły się w nim portrety członków rodu (132), srebra, porcelana, szkła, kryształy, broń, meble itp. oraz bo - gato wyposażona biblioteka, starodruki z XVI-XVIII wieku, zbiory archeologiczne. We wrześniu 1939 roku zbiory (głównie srebra i porcelanę) rozproszono i częściowo ukryto tak starannie, że ich losy nie są znane do dziś. Kazimierz S. Walewski nie został wysiedlony przez Niemców i zmarł w Tubą - dzinie 3 marca 1940 roku. Majątki tubądziń - Salon w pałacu w Tubądzine 19 Gmina Wróblew wschodniej granice parku wytyczają cieki tora, z roku 1761 z wizerunkiem Matki Bożej wodne połączone ze stawem. Wjazd główny i fundatorów. Dawniej było tu więcej obecnie od strony zachodniej – wiodła do wotów, lecz w 1831 roku z polecenia władz niego aleja starych lip. W zachodniej części kościelnych zostały wydane na potrzeby na - parku znajdowały się także: modrzewiowy rodowe. lamus dworski, niewielka oranżeria, spich - Ołtarz główny z krucyfiksem barokowym lerz, inspekty oraz zabudowania gospodar - z XVII wieku. Chrzcielnica drewniana z 1709 cze. W południowej części założenia roku. Poza tym obrazy: św. Rocha z 1715 znajduje się oficyna. Zachowały się nieliczne roku, Chrystusa na krzyżu. Rokokowy relik - okazy dawnego drzewostanu – lip, olch, wiarz i krucyfiks. W Muzeum Narodowym w białodrzewi, jesionów. Dwór ozdobiono ko - Warszawie w składzie stałej Galerii Sztuki listym klombem. Średniowiecznej eksponuje obraz „Pieta” W samym dworze odbywają się koncerty z około 1450 roku mistrza małopolskiego. muzyki poważnej, a od 1995 roku Festiwal Obraz ten pierwotnie był częścią wypo - Muzyki Dworskiej i Salonowej. sażenia kościoła w Tubądzinie. Dwór w Tubądzinie zajął V miejsce w kon - Obok kościoła stoi dzwonnica z 1901 roku, kursie „Perły w Koronie Województwa Łód - na której wisi ocalały z zawieruch wojen - zkiego 2009”. nych dzwon z 1628 roku, zdobiony szlakiem renesansowym i herbem Lis pośrodku. Ceramika Tubądzin – zakład wyrobu płytek ceramicznych .

Wągłczew Wieś położona jest 14 km od Sieradza w kie - runku zachodnim. Nazwa Wągłczew ukształtowała się dosyć późno, bo pod ko - niec XIX wieku. Na przestrzeni lat nazwa miejscowości zmieniała się: w 1402 roku Vanglczov, w 1416 roku Wanglow, w 1457 roku Vanglczowo, około 1511-18 roku Wagl - Kościół pw. Św.Wawrzyńca w Tubądzinie czew, około 1553-1576 roku Wąglczow, na Kościół św. Wawrzyńca początku XIX wieku Wągłczów, a pod koniec Pierwszy kościół w Tubądzinie powstał XIX wieku powstała nazwa Wągłczew. w początkach XIV wieku. Wzmianki o Wągłczewie sięgają XI wieku, Obecnie do parafii należą wsie: Tubądzin, choć z badań archeologicznych wynika, że Dziebędów, Inczew, Orzeżyn. już w okresie neolitu, który trwał w Polsce Parafia w aktach wymieniona została od 4000 r. p.n.e. do 1700 r. p.n.e. istniało w 1416 roku. osadnictwo na terenie wsi. Z tego okresu po - Kościół zbudowano w latach 1726-1728 chodzi jedno z najcenniejszych naczyń po - dzięki fundacji dziedzica Ludwika Wężyka. chodzące z kultury sznurowej – amfora typu Konsekrowany w 1729 roku pw. św. Waw - turyńskiego (znaleziona w Wągłczewie-Ko - rzyńca i św. św. Piotra i Pawła Apostoła lonii). przez sufragana gnieźnieńskiego F. Krasz - W okresie kultury łużyckiej (1300-150 r. kowskiego. p.n.e.) istniały również osady na terenie wsi Obecny kościół murowany pochodzi z 1900 Wągłczew. Pozostały po nich nikłe resztki roku. Pomalowany został w 1934 roku, kon - np. skorupy potłuczonych garnków. sekrowany w 1966 roku. Na środku kościoła Z okresu rzymskiego (I wiek przed Chrystu - wieżyczka drewniana, kryta blachą, z sygna - sem do IV wieku po Chrystusie) pochodzi po - turką. Ołtarz główny z obrazem Matki Bożej pielnica i żelazny nożyk, z jednego z grobów z XVII wieku w sukience z XVIII wieku, wota starego cmentarzyska, który odkryto z roku 1738 z postacią św. Rocha i funda - w Wągłczewie. 20 Gmina Wróblew

Wszystkie znaleziska przedstawione po - wyżej wpisane są do rejestru zabytków w Muzeum Okręgowym w Sieradzu lub w Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi. Źródłowe wzmianki o Wągłczewie po - chodzą z XI wieku. Na początku XII wieku była to wieś królewska. Od 1250 roku wieś, jak i zespół kościelno-klasztorny były pod opieką zakonu kanoników regularnych z Miechowa aż do połowy XIV wieku (czyli do momentu przeniesienia zakonu do Kalisza). W 1342 roku Kazimierz Wielki sprowadza Ołtarz główny w kosciele pw. św. Klemensa w Wągłczewie do Polski zakon augustianów Najświętszej W XVI wieku wieś występuje jako włość kró - Marii Panny na Piasku i oddaje im pod lewska (w dekanacie warckim archidiako - opiekę Wągłczew. Zakon ten sprawował natu uniejowskiego), ale w źródłach pi - tutaj władzę do 1358 roku, do momentu sanych z lat 1511-1518 oraz 1553-1576 od - kiedy oddał Wągłczew i trzy inne wsie w notowano, że tylko jej część pozostaje w sieradzkim Kazimierzowi Wielkiemu w za - składzie królewszczyzny. mian za posiadłości w kaliskim. W 1359 W 1863 roku w okolicach Wągłczewa Napo - roku znalazła się wzmianka w dokumentach leon Urbanowski – właściciel fabryki z Poz - informująca o istniejącym w tej wsi sołec - nania – zorganizował oddział powstańczy twie. działający pod rozkazami Józefa Oxińskiego, który został rozbity przez Rosjan dnia 18 kwietnia 1863 roku pod Rychłocicami. W 1918 roku we wsi Wągłczew powstała Ochotnicza Straż Pożarna. Czy wiesz, że: Znaną postacią historyczną z Wągłczewa był Teodor Mniewski , który był dowódcą 1. Szwadronu Kawalerii Powstańczej w par - tii W. Rembowskiego, a później dowódcą 2. Szwadronu Ułanów w brygadzie generała Taczanowskiego. Kościół pw. św. Klemensa w 2 połowy XV Kosciol i plebania pw. sw. Klemensa w Waglczewie wieku stał tu drewniany kościół nazwany „starożytnym”. Obecnie jest tu kościół św. W 1372 roku starosta sieradzki Jan Kmita Klemensa fundacji Macieja i Stanisława sprzedaje wieś Pawłowi dziedzicowi Skoś - Łubieńskich, zbudowany w latach 1622-26 ciny, a żona Kazimierza Jagiellończyka, kró - przez muratora Jerzego Hoffmana. Łubień - lowa Elżbieta, która przebywała na zamku scy oddali kościół kanonikom regularnym sieradzkim, nadała wsi prawo magdeburskie (miechowitom albo bożogrobcom), których z immunitetem sądowym oraz określiła generałem był Maciej Łubieński herbu Po - uprawnienia sołtysów. W 1402 roku wspo- mian (herb szlachecki) (1572-1652), arcybis - mniany jest Miroslav de Vanglczov, w 1407 kup gnieźnieński, interrex po śmierci króla roku Boguslav de Wąglczowo, a w 1413 roku Władysława IV, dostojnik, który koronował Lambert de W. Jana Kazimierza. (Urodzony w pobliskiej Od XV wieku do 1818 roku parafia Wągł - Łubnej z ojca Świętosława i matki Barbary czew jako włość królewska przynależała do z Zapolskich. Zmarł w Łowiczu, a pocho - archidiecezji gnieźnieńskiej. wany jest w kaplicy Łubieńskich w katedrze gnieźnieńskiej). Kościół stanowi budowlę 21 Gmina Wróblew późnorenesansową, jednonawową z 4-kon- także ośrodkiem kulturalnym (np. koncerty dygnacyjną wieżą zwieńczoną barokowym organowe, rocznice okolicznościowe). hełmem. Posiada sklepienie kolebkowe z lu - Kościół i plebania w Wągłczewie z XVII netami o dekoracji stiukowej typu kalisko- wieku reprezentują specyficzną polską od - lubelskiego. Okna w dwóch kondygnacjach. mianę późnego renesansu, doskonale har - Nad wejściem marmurowa tablica funda - monizującego z architekturą baroku i ro- cyjna z obszernym napisem w języku łaciń - koka. skim i herbem Pomian. Tenże herb fun - Klasztor i kościół w Wągłczewie zajął III datorów wraz z herbem województwa sie - miejsce w konkursie „Perły w Koronie Wo - radzkiego wyciśnięty jest na blasze w bocz - jewództwa Łódzkiego 2009”. nych drzwiach (na wprost od głównej furty wejściowej). Wyposażenie wnętrza baro - Wróblew kowe. W ołtarzu głównym cenna rzeźba z II Wieś, siedziba Urzędu Gminy, położona przy połowy XVII wieku przedstawiająca grupę szosie do Kalisza w odległości 9 km od Sie - Ukrzyżowania. Antepedium ołtarza bogato radza. Na podstawie badań archeologicz - rzeźbione, pośrodku dwuramienny krzyż nych stwierdzono, że już w XI-XIII wieku stosowany przez miechowitów. Na uwagę istniała tutaj osada, natomiast pierwsze pi - zasługuje również ambona z XVIII wieku sane wzmianki źródłowe pochodzą z 1330 w kształcie łodzi i cenny sprzęt liturgiczny roku. Wtedy była to wieś szlachecka. Pierw - z XVII wieku oraz tablica epitafijna matki szymi właścicielami byli Wróblewscy (od fundatorów świątyni z około 1648 roku. których nazwiska pochodzi nazwa wsi). Na - Obok kościoła dawny klasztor, służący od stępni właściciele to: Świnkowie, Malscy, kasaty klasztoru w 1865 roku jako plebania. Różyccy, Nieniewscy, Załuskowie, Wężyko - Od północnej i południowej strony budynek wie, Piątkowscy, Majchrzyccy. Zespół dwor - wieńczą późnorenesansowe szczyty. ski znajdował się w zachodniej części wsi. W części wnętrz zachowane sklepienia krzy- Była to budowla na kopcu otoczona fosą. żowe. W czasie wojny kościół jest miejscem, Obecnie dwór nie istnieje. gdzie ludzie chronią się przed wrogiem. W XVI wieku istniała parafia, a przy kościele Dawny klasztor – na zachód od świątyni działała do XIX wieku szkoła parafialna. wzniesiono budynek domu kolegialnego Szkoła została zlikwidowana, gdyż chłopi oddając całość w zarząd kanonikom regular - odmówili świadczeń na jej utrzymanie. nym Stróżom Grobu Chrystusowego (tzw. W 1859 roku utworzono gminę Wróblew. bożogrobcom), którzy sprawowali go aż do W1910 roku powstało kółko rolnicze kasaty zakonu przez władze carskie w 1865 należące do Towarzystwa Kółek Rolniczych roku. Wzniesiony na rzucie prostokąta, z do - im. S. Staszica. W 1912 roku z inicjatywy budówkami od południa, północy i zachodu. chłopów powstała Kasa Spółdzielcza. Pod - Wzniesiony z cegły, tynkowany, jednopięt - czas pierwszej wojny światowej teren ten rowy. Fasadę zdobi herb Łubieńskich herbu zajęty został przez wojska niemieckie, nato - Pomian – płaskorzeźbiony w stiuku, czyli miast w okresie drugiej wojny światowej w szlachetnym tynku z zaprawy wapienno- i okupacji hitlerowskiej mieszkańcy Wrób - gipsowej. lewa uciekli ze swym dobytkiem na prawy Obecnie w byłym klasztorze znajduje się brzeg rzeki Warty. Powrócili do swych do - plebania. mostw dopiero po przełamaniu frontu na Kościół i dawny klasztor stanowią do - Warcie przez Niemców. Dnia 26 paździer - skonałą harmonijną całość architektoniczną. nika 1939 roku na mocy dekretu Hitlera po - Pamiątką po wągłczewskich bożogrobcach wstała nowa jednostka administracyjna, są trzy obrazy przechowywane w sieradz - czyli Kraj Warty. W tym okręgu prowadzone kim muzeum, w tym dwa portrety przedsta - były wysiedlenia ludności polskiej, gdyż na - wiające zakonników z podwójnym krzyżem miestnik, A. Greiser, chciał zgermanizować na habitach. ten teren oraz sprowadzić go do roli do - Kościół jest nie tylko miejscem modlitw, ale stawcy taniej siły roboczej i żywności dla in - 22 Gmina Wróblew

nych regionów Rzeszy. We Wróblewie Haliny Piątkowskiej (zm. 1848 r.). Płasko - w połowie stycznia 1940 roku Niemcy roz - rzeźby do kościoła tworzył m.in. lokalny poczęli akcję wysiedlania chłopów z lep - twórca ludowy Jerzy Kaczmarek, którego szych gospodarstw. Wywieźli wtedy 72 prace można obejrzeć w Muzeum Okręgo - rodziny z Wróblewa, sprowadzając na ich wym w Sieradzu. miejsce Niemców z Wołynia. We Wróblewie Na cmentarzu neoklasycystyczna kaplica istniał posterunek żandarmerii niemieckiej, rodowa rodziny Nieniewskich z I połowy która pacyfikowała okoliczne wioski, a funk - XIX wieku, grobowiec, w którym spoczywa cjonariusze dokonywali morderstw na Ignacja Piątkowska ze Smardzewa (etno - mieszkańcach. Wyzwolenie nastąpiło dnia grafka, poetka, publicystka) oraz kaplica gro - bowa Feliksa Radońskiego, dziedzica Kobierczyka.

Jan Kaczmarek – ur. 2 lutego 1926 roku we Wróblewie, zm. 18 marca 2004 roku we Wróblewie. Niezwykle utalentowany twórca ludowy, rzeźbiarz, malarz i gawędziarz. Pra - cował na niewielkim gospodarstwie we Wróblewie. Uczestniczył w licznych ogólno - polskich konkursach sztuki ludowej, zdoby - wając wiele wyróżnień i nagród, m.in. im. Pocka (1976 r.). Przewodnim tematem jego rzeźb są bohate - rowie lokalnych podań i legend, a przede Kościół pw. św. Piotra i Pawła we Wróblewie wszystkim diabły występujące w trzech cy - 23 stycznia 1945 roku. klach: „Czarownice i diabły sieradzkie”, „Sąd Kościół pw. św. św. Piotra i Pawła, wybudo - diabelski” i „Diabelska kapela”. Ogromne wany z fundacji plebana Macieja Węgier - znaczenie w twórczości rzeźbiarza miała skiego w 1804 roku, na miejscu wieś sieradzka z jej obrzędami i postaciami poprzedniego z XVII wieku. Odnowiony świętych. Jego prace znajdują się w wielu w 1881 roku, a w 1930 przebudowany. muzeach: w Sieradzu, Łodzi, Warszawie, Drewniany, konstrukcji zrębowej, oszalo - Krakowie. Wyróżniony m.in. odznaką wany. Jednonawowy z węższym prezbite - Zasłużony Działacz Kultury. Pochowany na rium zamkniętym wielobocznie. Przy nim od miejscowym cmentarzu. południa prostokątna piętrowa przybu - dówka z zakrystią. Sklepienie pozorne ko - lebkowe. Na belce tęczowej krucyfiks zapewne z XVI wieku. Drzwi wejściowe o dekoracji klasycystycznej. Dachy dwuspa - dowe z wieżyczką na sygnaturkę. Ołtarz główny o charakterze barokowym z po - czątku XIX wieku z obrazami Matki Boskiej adorującej Dzieciątko z 1627 roku oraz Matki Bolesnej malowany na desce przez Wojciecha Gersona w 1867 roku, z adnotacją na odwrocie „Malował Wojciech Gerson, Warszawa r. 1866”. Dwa ołtarze klasycy - styczne, rzeźby świętych Kazimierza i Wła- dysława. Ołtarzyk w kaplicy, złożony z fragmentów ołtarza barokowego. Chrzciel - nica kamienna z XVI wieku. Płyta nagrobna Jerzy Kaczmarek - twórca ludowy z Wróblewa 23 Gmina Wróblew

Urząd Gminy Wróblew Wróblew 15, 98-285 Wróblew tel. 43 828 66 00 fax 43 821 34 15 e-mail: [email protected] www.wroblew.pl

Placówki oświatowe i kulturalne: Gminny Ośrodek Kultury we Wróblewie Szkoła Podstawowa 98-285 Wróblew 15, tel. 43 828 66 19 im. Władysława Reymonta w Charłupi Wielkiej (o stopniu organizacyjnym klas I-VI wraz z oddziałem Bank Spółdzielczy w Sieradzu o/Wróblew przedszkolnym) 98-285 Wróblew, tel./fax 43 821 39 15 Charłupia Wielka116, 98-285 Wróblew tel./fax 43 821 26 20 Baza noclegowa e-mail: [email protected] Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Lasem” Jadwiga Bobrowska Szkoła Podstawowa w Słomkowie Mokrym Wągłczew, Orzeł Biały 20, 98-285 Wróblew (o stopniu organizacyjnym klas I-VI wraz z oddziałem tel. 43 826 41 14, 665 379 660 przedszkolnym) www.podlasem.ebaza.biz Słomków Mokry 23, 98-285 Wróblew tel./fax 43 821 36 10 Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego e-mail: [email protected] z siedzibą w Bratoszewicach Oddział Kościerzyn Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki Baza noclegowa w Ośrodku Szkoleniowym w Wągłczewie (o stopniu organizacyjnym klas I-VI Kościerzyn 77, 98-285 Wróblew wraz z oddziałem przedszkolnym) tel. 43 821 31 13, 43 821 31 14 Wągłczew 4, 98-285 Wróblew fax 43 821 30 11 tel./fax 43 821 36 19 e-mail: [email protected] e-mail: [email protected] www.republika.pl/spwaglczew Napoleon Hotel Restauracja Smardzew 64, 98-285 Wróblew Zespół Szkół we Wróblewie: tel. 43 828 41 14, fax 43 821 39 75 Szkoła Podstawowa im. Ignacji Piątkowskiej www.hotel-napoleon.pl we Wróblewie (o stopniu organizacyjnym klas I-III) e-mail: [email protected]

Publiczne Gimnazjum we Wróblewie PHU Aleksandra Wróblew 55b, 98-285 Wróblew Aleksandra Kulawiak Restauracja „Aleksandra” tel./fax 43 821 31 95 Wróblew 9, 98-285 Wróblew e-mail: [email protected] tel. 43 821 32 32, 601 345 251 www.zszwroblew.szkolnastrona.pl www.restauracja-aleksandra.neostrada.pl e-mail: [email protected] Publiczne Przedszkole im. Wróbelka Elemelka we Wróblewie, 98-285 Wróblew 55 Służba zdrowia tel. 43 821 31 15 Gminny Ośrodek Zdrowia we Wróblewie e-mail: [email protected] 98-285 Wróblew 11, tel. 43 821 31 19

Gminna Biblioteka Publiczna we Wróblewie Wiejski Ośrodek Zdrowia w Charłupi Wielkiej 98-285 Wróblew 15, tel. 43 828 66 01 Charłupia Wielka 80, 98-285 Wróblew e-mail: [email protected] tel. 43 821 26 56 www.gbp-wroblew.nets.pl; pbp.sieradz.pl/wroblew 24