De Rol Van De Lokale Media: Roermond De Regio Vecht Terug 25 April 2018 Inhoudsopgave

De Rol van de Lokale Media: Roermond De Regio Vecht Terug 25 april 2018 Inhoudsopgave

Introductie 3

Samenvatting 3

De Kiezer en de thema’s die zij belangrijk vinden 4 De belangrijkste thema’s volgens de kiezer ...... 4

Mediagebruik door de kiezers 5 Media gebruik in aanloop naar de verkiezingen ...... 6 De kiezer en de verkiezingsprojecten ...... 7

Thema’s in het nieuws 8

Thema’s in het landelijke nieuws vergeleken met de gemeenten 8

Thema’s in de regionale- en lokale media 9

Partijen in het nieuws 10

Stemgedrag van de kiezers 11 Stemkeuze en belang van issues ...... 12

Facebookgebruik door politieke partijen 13

Facebookgebruik door lokale media 13

2 Introductie

In dit document zetten we een aantal analyses op een rij die specifiek voor deze gemeente gelden. We beginnen met de kiezers per gemeente en kijken naar de mate waarin deze verschillen ten opzichte van de andere gemeenten. Ook kijken we naar de thema’s die men belangrijk vond tijdens de campagne en in hoeverre inwoners van Roermond vinden dat bepaalde politieke partijen het beste zorg kunnen dragen voor deze thema’s. Vervolgens kijken we naar het mediagebruik in de gemeente en bekijken we het aanbod van de media. Hierbij gaat het om de aandacht die de thema’s en de politieke partijen in het nieuws kregen. We sluiten af met een overzicht van de mate waarin zowel de politieke partijen als de media in de gemeente gebruik hebben gemaakt van Facebook.

Samenvatting

• De kiezers in Roermond zijn relatief ouder dan in de andere gemeenten, alleen in Langedijk ligt de gemiddelde leeftijd hoger. • Regionale en lokale media van Roermond besteedden relatief weinig aandacht aan de winnaar van de verkiezingen, de Liberale Volkspartij Roermond, terwijl de landelijke partijen, vooral het CDA, veel aandacht kregen. • Het belangrijkste thema voor de kiezers in Roermond is Zorg & Welzijn. In de media komt dit thema aanzienlijk minder vaak terug. Veel meer gaat het over Bestuur & Democratie en over Kunst & Cultuur. • De lokale partij LVR wordt vooral geassocieerd met Verkeer & Infrastructuur en het belangrijke thema Criminaliteit & Veiligheid. GroenLinks wordt juist gekozen door kiezers die Natuur & Milieu en Zorg & Welzijn belangrijk vinden bij hun stemkeuze. • Burgers in Roermond gebruiken de lokale media om zich te informeren over de gemeenteraadsverkiezin- gen, maar niettemin voert de NOS ook tijdens de campagne de boventoon. • Facebook speelde een bescheiden rol in de campagne. Alleen Demokraten Swalmen en DENK lukt het om enige interactie te krijgen met hun volgers.

3 De Kiezer en de thema’s die zij belangrijk vinden

De ondervraagde kiezers in Roermond zijn in vergelijking met andere gemeenten op leeftijd: alleen in Langedijk zijn de kiezers ouder. Als het gaat om interesse in de politiek en betrokkenheid bij de gemeente, bevindt Roermond zich in de middenmoot. De omstreden politicus Jos van Rey van de Liberale Volkspartij Roermond (LVR) speelde tijdens de verkiezingen een belangrijke rol. Zoals 1Limburg op haar website kopte op 5 maart 2018 ‘Voor of tegen Van Rey bij verkiezingen Roermond’. Een derde van de ondervraagden overwoog vooraf om op een lokale partij te gaan stemmen. Gezien het feit dat Roermond buiten de LVR weinig grote lokale spelers kent, was de kans dus groot dat veel van deze stemmen voor de partij van Van Rey waren bestemd.

De belangrijkste thema’s volgens de kiezer

De rol van Van Rey was al duidelijk bij de thema’s die kiezers voorafgaand aan de verkiezingen zeiden belangrijk te vinden. Goed bestuur werd door veel inwoners van Roermond als belangrijk thema gezien, zij het dat andere thema’s nog belangrijker werden geacht. Zorg & Welzijn spant daarbij de kroon, gevolgd door Criminaliteit & Veiligheid en Economie & Werkgelegenheid. Vooral de kiezers die weinig tot geen nieuws volgen in aanloop naar de verkiezingen geven aan zich zorgen te maken om Zorg & Welzijn en Criminaliteit & Veiligheid. Deze thema’s zijn voor zowel de landelijke nieuwsvolgers als de gebruikers van lokale media aanzienlijk minder belangrijk. De kiezers die vooral lokaal nieuws volgen zijn meer gericht op de thema’s rond economie en werkgelegenheid. De kiezers die alleen landelijk nieuws tot zich nemen, maken zich meer zorgen over het onderwijs in de gemeente. Thema's 1.00 3 8 9 Bestuur & Democratie 7 8 Bouw & Wonen 23 12 0.75 18 Criminaliteit & Veiligheid 14 14 Economie & Werkgelegenheid 3 5 17 0.50 2 3 Kunst & Cultuur 10 13 2 5 9 Minderheden & Integratie 13 11 6 Natuur & Milieu 0.25 8 10 Onderwijs & Wetenschappen 23 19 18 Verkeer & Infrastructuur 0.00 Zorg & Welzijn Gebruikers lokaal nieuws Gebruikers Gebruikers landelijk nieuws Gebruikers Gebruikers geen of weinig nieuws geen of weinig Gebruikers

4 Mediagebruik door de kiezers

In Roermond worden relatief veel lokale media geconsumeerd. Van de ondervraagden zegt 46 procent gebruik te maken van lokale media. Lokale mediagebruikers noemen vooral de regionale omroep L1 als belangrijke nieuwsbron (24 procent), op de voet gevolgd door Dagblad De Limburger (23 procent). Ook 1Limburg en Via Roermond worden regelmatig genoemd (beide 17 procent). Inwoners van Roermond krijgen hun informatie vooral via de televisie (dit geldt voor 80 procent van de ondervraagden), maar ook de krant speelt een belangrijke rol als informatiebron (60 procent leest een dagblad). Wat sociale media betreft zegt 23 procent van de ondervraagden dat zij het niet gebruiken voor hun informatievoorziening. Wanneer we kijken naar alle beschikbare mediatitels in de gemeente, dan zien we dat de NOS door de meeste kiezers wordt gebruikt voor de algemene nieuwsvoorziening. De Limburger volgt op plek twee en op plaats drie staat L1. De nieuwssite van L1, 1limburg.nl, is met 8 procent terug te vinden op een zesde plek. De lokale omroep RTV Roermond valt net buiten de top-10.

5 19.413.6 11 10 9.3 7.7 4.8 4.4 4.2 2.4 2.4 2.1 2.1 1.7 1.3 1 0.9 0.6 0.6 0.3 0.2

0 L1 BNR NOS NRC NU.nl Metro Trouw TVEllef GeenStijl 1limburg.nl RTLNieuws NPORadio1 De Telegraaf de Volkskrant De Limburger VIA Roermond Lindanieuws.nl RTV Roermond RTV De Correspondent Algemeen Dagblad Hart Nederland van

5 Media gebruik in aanloop naar de verkiezingen

In aanloop naar de verkiezingen gebruiken de kiezers in Roermond vooral de NOS om zich te informeren, al is het gat met de nummer twee, De Limburger, aanzienlijk kleiner dan bij de nieuwsgebruik in het algemeen. Ook huis-aan-huisblad VIA Roermond speelt een belangrijke rol voor ruim 11 procent van de kiezers, terwijl de lokale omroep RTV Roermond op plek acht terug te vinden is. TV Ellef valt ook nog net in de top-10.

13.713.312.411.3 9.2 6.9 6.6 5.5 3.9 3.7 3.5 2.1 1.7 1.6 1.4 1.1 1 0.4 0.3 0.2 0.2

0 L1 BNR NOS NRC NU.nl Metro Trouw TVEllef GeenStijl RTLNieuws 1Limburg.nl NPORadio1 De Telegraaf de Volkskrant De Limburger VIA Roermond Lindanieuws.nl RTV Roermond RTV De Correspondent Algemeen Dagblad Hart Nederland van

6 De kiezer en de verkiezingsprojecten

De kiezers in Roermond hadden een heel scala aan verkiezingsprojecten tot hun beschikking, georganiseerd door zowel de regionale als de lokale media. Deze werden door iets minder dan de helft van de kiezers opgemerkt. Opvallend hierbij is dat de projecten ongeveer even bekend zijn bij Roermonders die weinig tot geen nieuws gebruiken als bij de inwoners die lokaal nieuws gebruiken. In andere gemeenten zien we juist dat de groep mensen die geen of weinig nieuws volgt maar weinig kennis neemt van de verkiezingsprojecten. In Roermond slagen de media er blijkbaar toch in deze groep te bereiken. Onder de lokale mediagebruikers zijn de speciale verkiezingsafleveringen van het dagelijks uitgezonden tele- visieprogramma ‘Avondgasten’ van L1 het meest bekend, gevolgd door het lijsttrekkersdebat georganiseerd door TV Ellef en het project ‘Limburg stemt’ van L1.nl. Onder de kiezers die weinig tot geen nieuws volgen is er weinig verschil tussen de bekendheid van de projecten. TIP Burgerpanel van VIA Roermond en Wat beweegt Limburg – een experiment met storytelling-technieken van de onderzoeksredactie van De Limburger, dat ook buiten de verkiezingsperiode wordt voortgezet – zijn minder of helemaal niet bekend. Dit geldt overigens alle drie de groepen kiezers.

1.00 10 9 4 18 Verkiezingsproject 10 21 14 5 Avondgasten (L1 TV) 0.75 12 9 2 De Stemming (L1 Radio) 5 3 10 13 Limburg Stemt (l1.nl) 0.50 2 TIP Burgerpanel (VIA Roermond) 67 TV Ellef Lijsttrekkersdebat 0.25 52 50 Wat beweegt Limburg? (limburger.nl) Weet ik niet

0.00 Gebruikers lokaal nieuws Gebruikers Gebruikers landelijk nieuws Gebruikers Gebruikers geen of weinig nieuws geen of weinig Gebruikers

7 Thema’s in het nieuws

Thema’s in het landelijke nieuws vergeleken met de gemeenten

In de berichtgeving van de lokale en regionale media uit Roermond vinden we meer dan in de meeste andere gemeenten campagnenieuws: zo’n 15 procent van de berichtgeving gaat over peilingen, flyeracties en stemwijzers. Aan Bestuur & Democratie wordt zoals verwacht de meeste aandacht gewijd in het Roermondse nieuws (19 procent). Ook is er veel ruimte voor Criminaliteit & Veiligheid (15 procent) en Verkeer & Infrastructuur (11 procent). Wat betreft aandacht voor Zorg en Welzijn is ook hier sprake van een ‘mismatch’ tussen wat kiezers belangrijk vinden en waar media over berichten. Waar het volgens de ondervraagden in Roermond het belangrijkste thema was, krijgt Zorg & Welzijn in de lokale berichtgeving nauwelijks aandacht (5 procent).

1.00 14 10 11 Thema's 21 17 17 18 18 19 16 9 8 Bestuur & Democratie 9 6 8 9 10 8 7 Bouw & Wonen 0.75 7 13 14 12 11 Campagne 14 13 15 14 20 15 Criminaliteit & Veiligheid 13 12 16 20 11 14 12 Economie & Werkgelegenheid 0.50 9 14 8 9 9 Kunst & Cultuur 8 8 8 7 9 10 8 13 11 12 Minderheden & Integratie 9 17 15 12 1 12 17 10 2 Natuur & Milieu 8 1 0.25 1 1 9 1 11 3 10 1 1 7 1 Onderwijs 7 7 4 9 7 5 7 5 3 3 Verkeer & Infrastructuur 3 4 3 3 3 3 12 13 10 8 9 10 8 8 11 9 Zorg & Welzijn 5 5 5 5 5 7 5 0.00 5 4 4 Almere Landelijk Nijmegen Langedijk Enschede Rotterdam Roermond Amsterdam Bunschoten Smallingerland

8 Thema’s in de regionale- en lokale media

Het campagnenieuws vinden we vooral terug op de website van L1, maar liefst 41 procent van de berichten. Zowel op de website als in de papieren versie van de krant besteedt dagblad De Limburger vooral aandacht aan het thema Bestuur & Democratie, terwijl de lokale omroep RTV Roermond zich meer richt op Kunst & Cultuur en Natuur & Milieu. Dit laatste thema krijgt ook meer aandacht in VIA Roermond dan in de andere media. Dit medium besteedt met 14 procent ook de meeste ruimte aan Zorg & Welzijn.

1.00 Thema's 14 13 10 9 20 20 Bestuur & Democratie 3 8 7 4 Bouw & Wonen 8 5 11 0.75 18 18 Campagne 8 13 41 17 Criminaliteit & Veiligheid 5 8 20 5 Economie & Werkgelegenheid 0.50 13 16 20 14 Kunst & Cultuur 6 9 6 0 Minderheden & Integratie 5 11 0 1 6 11 2 9 13 16 Natuur & Milieu 0.25 2 1 14 3 8 6 7 4 Onderwijs 3 5 21 2 3 7 23 Verkeer & Infrastructuur 9 11 14 5 10 Zorg & Welzijn 0.00 3 5 4 4 l1.nl 1limburg.nl limburger.nl rtvroermond.nl VIA Roermond Dagblad de Limburger Dagblad

9 Partijen in het nieuws

Lokale partijen worden in Roermond genoemd in slechts 6 procent van de berichtgeving. Het draait in de media vooral om traditionele partijen: het in Limburg populaire CDA wordt in 22 procent van de nieuwsberichten genoemd, de VVD en PvdA in 17 procent. Er is een groot verschil te zien tussen de individuele media wat aandacht voor partijen betreft. Het CDA, van oudsher een partij die het goed doet in Limburg, kan rekenen op veel aandacht op de websites L1.nl en 1Limburg.nl. In de media die gericht zijn op Roermond zelf, RTV Roermond en VIA Roermond is een ander beeld te zien. Daar krijgen de lokale partijen meer aandacht, al krijgt de LVR in geen van de beide media de meeste aandacht. Die gaat in RTV Roermond naar D66 en VVD, terwijl in VIA Roermond de VVD even vaak genoemd wordt als DENK.

1.00 7 6 Partijen 6 cda 25 21 27 23 19 18 d66 0.75 12 12 4 denk 11 7 4 6 4 6 4 ds 0 10 12 8 10 9 19 gl 0.50 10 6 6 5 4 lvr 11 12 18 pvda 18 17 23 7 6 1 1 4 pvld 0.25 9 4 6 12 9 4 6 sp 0 0 10 stadspartij 17 17 14 19 19 18 vvd 0.00 l1.nl 1limburg.nl limburger.nl rtvroermond.nl VIA Roermond Dagblad de Limburger Dagblad

10 Stemgedrag van de kiezers

In dit onderzoek is gebleken dat kiezers die buiten landelijke media ook nog lokaal nieuws volgen, eerder geneigd zijn om te stemmen op lokale partijen. In Roermond zien we dit eveneens gebeuren. De gebruikers van lokaal nieuws zijn eerder geneigd op de LVR te stemmen dan op een andere partij. Overigens is de andere lokale partij, Demokraten Swalmen, iets populairder onder de kiezers die geen tot weinig nieuws volgen. Opvallend is verder dat deze groep kiezers niet op het CDA stemt, terwijl dit bij lokale nieuwsgebruikers relatief vaak gebeurt (17 procent). GroenLinks daarentegen kan juist rekenen op de stem van de groep mensen die weinig tot geen nieuws volgt. In mindere mate gebeurt dit ook bij de kiezers die alleen landelijk nieuws volgen. Partijen 1.00 7 10 CDA 17 14 10 D66 9 0.75 12 Demokraten Swalmen (DS) 12 1 DENK 43 0.50 34 22 GroenLinks Liberale Volkspartij Roermond (LVR) 7 Partij voor Leefbaarheid en Democratie (PVLD) 0.25 15 25 14 1 PvdA 6 1 32 14 10 2 Stadspartij Roermond (SPR) 0.00 6 VVD Gebruikers lokaal nieuws Gebruikers Gebruikers landelijk nieuws Gebruikers Gebruikers geen of weinig nieuws geen of weinig Gebruikers

11 Stemkeuze en belang van issues

Het succes van GroenLinks in Roermond laat zich verklaren door het thema waar de partij sinds jaar en dag ‘eigenaar’ van is. De kiezers die zich laten leiden in hun keuze door het thema Natuur & Milieu, zijn eerder geneigd te kiezen voor GroenLinks dan voor een andere partij. Dit geldt ook voor de kiezers die zich zorgen maken om de thema’s Minderheden & Integratie en Zorg & Welzijn. De Liberale Volkspartij Roermond trekt vooral kiezers voor wie Economie & Werkgelegenheid een belangrijk thema vormt. Ook kiezers die vooral kijken naar standpunten rond Verkeer & Infrastructuur en Criminaliteit & Veiligheid bij hun afweging, zijn eerder geneigd op de LVR te stemmen dan op een ander partij, al krijgt de partij bij het laatste thema wel concurrentie van het CDA en Demokraten Swalmen.

GL Liberale Volkspartij Roermond (LVR) pct D66 0.5 Demokraten Swalmen (DS) 0.4 CDA 0.3 VVD DENK 0.2 PvdA 0.1 Partij voor Leefbaarheid en Democratie (PVLD) Stadspartij Roermond (SPR) Zorg & Welzijn Natuur & Milieu Kunst & Cultuur Kunst Wonen & Bouwen Wonen Bestuur & Democratie Verkeer & Infrastructuur Verkeer Criminaliteit & Veiligheid Minderheden & Integratie Onderwijs & Wetenschappen Economie & Werkgelegenheid

12 Facebookgebruik door politieke partijen

Dat je voor lokaal politiek succes niet heel veel op Facebook hoeft te zitten, wordt in Roermond bewezen door de LVR. De partij verzond slechts 13 berichten via Facebook en krijgt weinig interactie terug van de 685 volgers. Veel meer berichten werden gestuurd door de VVD in Roermond, al valt ook hier de impact tegen: de berichten kunnen niet rekenen op veel likes, shares en commentaren. Bij partijen als DENK (1 zetel) en Demokraten Swalmen (3 zetels) ligt dit anders. Zij krijgen aanzienlijk meer reactie van hun volgers. Evenals in Enschede lukt het DENK om via Facebook enige interactie op gang te brengen met de achterban.

Medium aantal posts gem.likes gem.shares gem.comments Aantal volgers Partij voor Leefbaarheid en Democratie 15 7 3 1 99 Liberale Volkspartij Roermond 13 5 2 2 685 CDA Roermond 55 14 9 2 423 GroenLinks Roermond 47 9 2 1 498 D66 Roermond 34 20 6 4 230 PvdA Roermond 24 10 8 1 315 VVD Roermond 96 6 2 0 362 Demokraten Swalmen 43 26 4 2 463 Stadspartij Roermond 61 16 4 2 171 DENK Roermond 48 23 8 2 420

Facebookgebruik door lokale media

Hoewel in geen andere gemeente zoveel inwoners aangeven totaal geen sociale media te gebruiken, doen media hier qua hoeveelheid Facebook-berichten niet onder voor het landelijk gemiddelde. Een nadere blik leert dat het vooral regionale media zoals De Limburger en L1 zijn, waarvan Roermonders berichten zien op Facebook. Lokale media als RTV Roermond en VIA Roermond posten aanzienlijk minder berichten op hun Facebookpagina’s. Qua interactie ontvangen de regionale media ook gemiddeld meer likes, shares en comments dan de lokale media.

Medium aantal posts gem.likes gem.shares gem.comments Aantal volgers L1 323 65 12 48 75724 1Limburg 495 71 16 50 134187 1roermond 79 9 3 1 3886 RTV Roermond 49 7 2 1 3828 De Limburger 643 39 14 29 68878