SAYFA 1 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

HAL KIN GA ZE TE Sİ ÜLKEYI BASKI VE ZORLA YÖNETMEYE ALIŞKIN IKTIDAR YURTTAŞI YAŞATMAYA 12 NİSAN 2020 PAZAR YIL 16 SAYI 5842 www.birgun.net 2.5 TL (KKTC 3 TL) ÜNİVERSİTE 75 KR GELINCE BOCALADI DÜŞÜN ARTIK YAKAMIZDAN Sınır kapılarının geç kapatılması, umrecilerin karantinaya alınmamasından sonra iktidar üçüncü kez salgının yayılmasına zemin hazırladı. Son dakika ilan edilen yasak nedeniyle binlerce kişi önlem almadan sokağa döküldü

SALGIN IÇIN ‘FIRSAT’ DEDİ, FELAKET OLDU YANLIŞLAR NEDENIYLE TÜM ÜLKE KAYBEDİYOR İHA/URFA hhKORONAVIRÜS öncesi ekonomik ve siyasal anlamda yönetim hhBAŞTA belediyeler olmak üzere herkesle kavga etmeye devam krizi yaşan Saray iktidarı, salgınla birlikte tam anlamıyla nakavt eden, itiraz edeni gözaltına alan, tutuklayan, baskı yasaları çıkar- oldu. İlk günlerinde koronavirüsü “olanak” olarak değerlen- mak için hâlâ debelenen Saray rejiminin attığı her yanlış adımın diren Erdoğan, kendi siyasal bekasını ve yandaş sermayeyi bedelini tüm ülke ödüyor. Bugün lazım olan sahra hastanelerine merkeze alarak salgınla mücadele yürütmeye çalıştı. Başta bilim iki ay sonraya gün veren iktidar, bir ay önce alınması gereken so- insanları olmak üzere meslek örgütlerinden, sendikalardan kağa çıkma yasağı kararını cuma gecesi alabildi; uygulamaya iki ve muhalefet partilerinden gelen tüm çağrılara kulak kapadı. saat kala duyurdu. Yüz binlerce insan salgına davetiye çıkarır gibi Ancak başka bir yol kalmadığında da kamuoyunun talepleri marketlere doluştu. İktidar halkın sağlığıyla oynadı. Tüm hatalı doğrultusunda hem geç hem de eksik adım atıldı. kararlar sonrasında olduğu gibi Erdoğan yine sesiz. 8-9’da

11 NISAN TABLOSU AA/ANKARA Test 340 bin 380 Sayısı: (+33 bin 170) Vaka 52 bin 167 Sayısı: (+5 bin 138) Ölü 1101 Sayısı: (+95) İyileşen 2 bin 965 Sayısı: (+542) DHA/ZONGULDAK

DHA/İSTANBUL  İHA/SAMSUN

Bilim Kurulu Dünya aşının peşinde çaresiz TIMES’a konuşan İngiliz bi- RUSYA, Covid-19 tedavisi için lim insanı, “Aşı eylülde hazır geliştirilen aşıların klinik araş- HIÇBIR önerisi Belediyeleri olabilir" derken, Alman İlaç tırmalarının ilk etabının 60 kişi iktidar tarafından ve Tıbbi Ürünler Enstitüsü üzerinde yapılacağını belirtti. dikkate alınmayan Başkanı, virüse karşı ilaca Japonya, Avigan adlı ilacı Bilim Kurulu üye- çalıştırmıyorlar bu yıl ruhsat alınabileceğini virüsün vurduğu 20 ülkeye leri, cuma gecesi söyledi. ücretsiz olarak sunacak. 5’te yaşanan skandal Belediyelere SARAY hükümeti sokağa çıkma sonrası sokağa yasağını CHP’li belediyelere ha- çıkanların kendi- bilgi ber dahi vermedi. Belediye baş- KENTLER FARKLI lerini karantinaya kanları yasağın bilgisinin verilme- alması çağrısı vermediler. mesini eleştirirken, tüm güçleriyle SORUNLAR AYNI yaptı. Dikkatli Halka halkın mağdur olmaması içim DIYARBAKIR, Uşak, Samsun, Van, Balıkesir, olunması uyarısı çaba sarf edeceklerini söylediler. Manisa’da var olan sağlık örgütü temsilcileri, yaptılar. 8’de desteği Dün sabah itibariyle mahallerde bakanlığın verilerinin sahadaki izlenimlerin- engellemeye ekmek ve su dağıtan belediye den çok farklı olduğunu belirtti. Temsilciler görevlileri, zaman zaman polis virüsün yaygınlaşmasında sürecin şeffaf iş- çalıştılar marifetiyle durduruldu. 9’da Twitter letilmemesinin etkili olduğu görüşünde. 4’te İHA SAYFA 02 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NİSAN 2020 PAZAR 2 GÜNCEL www.birgun.net

Saray ve Medya(sı)nın ‘Maskesi’ İSPANYOL Gribi, Korona vesilesiyle hatırlandı, yazılıp çizildi. Peki, küresel çapta 100 milyon kadar insanın hayatına mal olan salgına neden 'İspanyol' adı verilmişti? AYŞENUR İspanya'da patlak ARSLAN verdiği için olabi- [email protected] lir mi? Yanıtı bilenler vardır elbette. Bilmeyenler, yazının sonunu beklemek zorunda. Kadınların enginarlı Çünkü önce bazı sözcüklerin (hatta harflerin) kökenine inip, o köklerin bizlere nasıl toplumsal/sosyal öyküler anlattığına bakacağız. Örneğin; 'X' harfi. Hem matematikte kar- şılığı vardır hem de 'x ışını' diye hayatımızda somut yer tutmuştur. Bilir misiniz, 'x' modern DAYANIŞMASI matematik/fizik/astronomi/uzay bilimindeki paha biçilmez varlığını Ömer Hayyam'a borç- Salgın nedeniyle zorluk yaşayan sakız enginarı üreticisi çiftçiler, Urla Kadın Kooperatifi ludur. Hani günümüzde siyasal islamcıların aracılığıyla ürünlerini, sosyal medyadan satmaya başladı. CHP eski Milletvekili Akatlı sağlıklı içip içip rubailer yazan ayyaş mertebesine indirdiği o büyük bilim insanı... Matematikçi, gıda temininde birçok sıkıntılar yaşandığını söyledi, dayanışmanın önemine vurgu yaptı astronom Ömer Hayyam'a... Cebirde bilinme- yenin yerine 'şey' demiş. Terimi Araplar'dan Berkay SAĞOL işlendiğini belirten Kooperatif Baş- tarladan kesiliyor, kadınlarımız ta- alan İspanyollar kendi dillerine uyarlayıp 'xay' kanı Sibel Uyar, "Sakız enginarı Urla rafından temizlenip, vakumlanıyor demiş. Ve 'x' doğmuş! ÜM dünyayı ve Türkiye'yi etkisi için çok önemli, biz de o yüzden sakız ve hiçbir katkı maddesi konmadan Örneğin; 'oğul' sözcüğünün kökeni... Eski altına alan koronavirüs salgını, İz- enginarını işleyip internet üzerinden kargolanıyor. Bu şekilde sakız en- Türkler'de anneye 'og' denirdi. Ondan doğana mir'in Urla ilçesinde sakız engina- satalım hem çalışanlarımıza maaşlarını ginarlarını her gün günlük olarak da 'ogul'... Sözcük zamanla 'oğul' olmuş, bal T rı yetiştiren çiftçiyi de olumsuz etkiledi. ödeyelim hem de ekonomiye bir katkı- işliyoruz" diye konuştu. peteklerinden de hatırlayacağınız bir isim/ Her yıl geleneksel olarak düzenlenen mız olsun istedik. Bu işin üç ayağı var. Sakız enginarı üreticisi Bü- terim olarak hayatımıza katılmış. Öksüz kelimesi de, 'og'dan yoksun anlamında ortaya Enginar Festivali'nin salgın nedeniyle İlk olarak tarıma destek, ikinci olarak lent Karabin ise, "Koronavirüs çıkmış. Tuhaf olan şu: Og'un hayat verdiği can- ertelenmesinin ardından sakız engi- kadın emeğine ve kadın üreticilere salgınından sonra bir de Enginar lı, yani 'ogul' bir insanı anlatıyor. Erkek ya da narlarının ellerinde kalacağını düşünen destek, üçüncüsü de evinde kalan Festivali'nin iptal olması üreticiler kadını değil. Ne var ki, eski Türkler'den sonra çiftçilerin yardımına Urla Kadın Girişimi insanlara sağlıklı besin ulaştırarak olarak bizi oldukça olumsuz etki- köprülerin altından akan sular, erkeği kıymetli Üretim ve İşletme Kooperatifi koştu. sağlıklı olmasını sağlamak. Sakız leyecekti. Bu yıl işimiz gerçekten sayınca, ogul da 'eril' oluvermiş. Urla'nın ünlü sakız enginarını enginarları sabah zordu. Satışlarımız neredeyse Keşke yerim daha fazla örnek vermeye sosyal medya üzerinden satmaya yarı yarıya düşecekti" diyerek yetse.Ama bu ikisi bile herhalde çok şey anlatmıştır. başlayan Kadın Kooperatifi, engi- yüzlerinin güldüğünü vurguladı. pandemiyle karşı karşıya kaldığımız NNN narın sağlık için faydalarını anlatan kriz döneminde bizi gıdaya erişim Gelelim, İspanyol Gribi'ne... Tarihin gördü- videolar çekerek sosyal medyadan DOĞAL ÜRÜNLER noktasında zorlayacak. Süre uzarsa ğü (umarız göreceği) en büyük salgınlardan paylaşıyor. Kadınlar günlük TEŞVİK EDİLMELİ kıtlık riskiyle baş başa bırakabilecek. biri, adını gerçekten de İspanya'dan almış. taze enginarları vakumlu CHP eski İzmir Milletvekili Bu süreçte kooperatifçiliğin de ne denli Ancak o topraklarda patlak verdiği için değil. poşetlerde Türkiye'nin Zeynep Altıok Akatlı da, bulun- önemli olduğu tekrar karşımıza çıkıyor. Zira salgın 1918 yılında ABD'de patlak her yerine göndermeye duğumuz süreçte sağlıklı gıda Önümüzdeki süreçte hem kooperatif- vermiş. Oradan başta Avrupa kıtası, dün- yanın pek çok köşesine sıçramış. İspanya o başladı. temininde ciddi sorunlar yaşanaca- lerin güçlenmesini hem de üreticilerin salgındaki ülkelerden sadece biriymiş. Ne ğının altını çizdi. Yanlış tarım politika- güçlenmesini çok önemsiyorum. var ki, diğerlerinden çok ama çok farklı bir SAĞLIKLI GIDAYA ların sorunların başında geldiğini dile Urla'daki Enginar Festivali kadar yapı- özelliğe sahipmiş. İHTİYAÇ VAR getiren Akatlı şöyle konuştu: lamayan Ot Festivali, Ege'nin tüm civar Birinci Dünya Savaşı'na katılmadığı Sakız enginarla- "Bugüne kadar AKP iktidarının bölgelerindeki birbirinden güzel ürün- için, katılan ülkelerdeki (savaş bahanesiy- rının her gün taze yanlış politikalarıyla gerileyen tarım lerimiz hepsiyle ilgili bir doğal üretim le getirilen) yasaklar/sansür İspanya'da bir şekilde tarladan kapasitemiz ve kazanamayan ken- dayanışma hattının güçlendirilmesini işlemiyormuş. Dolayısıyla, salgınla ilgili ilk haberler, ilk bilgiler İspanyol basınında yer toplandığını ve Fotoğraflar: BirGün disine yetemeyen üretici böylesi bir çok önemli görüyorum." bulabilmiş. Başta ABD, diğer ülkelerin med- yası ölümlerin üstünü örter, salgınla ilgili bilgileri saklarken, karanlığı yırtan İspanyol gazeteciler olmuş. Twitter Bu da, belli ki "salgın İspanya'dan başla- Ağaç katliamının ardında dı" algısına yol açmış. Gribin adı da yüz yıldır böyle kalmış. NNN 2020 yılına damgasını vuran Corona salgını ise, herhalde Çin Virüsü diye kayda ‘muhtar’ iddiası geçecek. Ya 2020 medyası? Dünyada ve bizde nasıl hatırlanacak? Son yüzyılda demokratikleşme yolunda sancılı da olsa epey mesafe alan Batı med- yası, sınavda iyi not alacak olmalı. Gazete- ciler, kendi yöneticileri/başkanları/karar vericileri hakkında her şeyi apaçık yazıyor. Twitter Fotoğraflar: Zonguldak nefes Milyonları gerçekler hakkında bilgilendiriyor. Türkiye'de ise, Çin'den İran'a... Suudi Ara- Bölge halkı ağaçların kesimine karşı bistan'dan Türkmenistan'a tıkır tıkır işleyen pek çok kez dilkeçe verdi, imza topladı. sansür/otosansür hüküm sürüyor. almak istiyor! Milyonlarca kişi açlıkla salgın arasında COVID-19 salgını nedeniyle ların kapatılması, en azından tercihe zorlanırken.. 31 büyükşehirde sokağa çıkma salgın etkisini kaybedene 'Açız' diyene 'GEBER' yanıtını veren AKP'li yasağı ilan edilirken, ilçeleriyle kadar üretimlerine ara verilmesi bürokrat sadece görevden alınır... Gazeteci- birlikte 600 bin nüfusa sahip gerektiğini belirtti ve ekledi: ler, sıradan insanlarsa bir tweet yüzünden Zonguldak da benzer kaderi “Zonguldak nefes almak istiyor, hapse giderken... paylaşıyor. Vaka sayısının yüksek yaşamak istiyor çünkü yaşam Saray ve medyası ne yapıyor? Türkiye'deki gerçeklerin üstünü örtüp, olduğu Zonguldak’ta Tema hakkı en kutsal haktır. Duyun dünyayı kötülemeye... Ve Saray'ın yaptığı her MUĞLA’nın Ula ilçesinde başkanı olduğunu öğrendikleri- ği bir yarar vardı. Araştırmalar Zonguldak İl Temsilcisi Berran artık sesimizi.” şeyi 'mucize' gibi sunmaya çalışıyor. Çıtlık Mahallesinde 30 hektar ni açıkladı. derinleştirildiğinde, kesilecek Aydan bir açıklama yaparak böl- Aydan ayrıca krizden ders Dünyada bir taneymişiz, örneğin! Şaka orman alanının kesimine karşı Muhtarın en başından beri alanda muhtara ve yakınlarına gedeki kömürlü termik santralla- alınması gerektiğini söyleyerek değil, tam da böyle manşetler attılar. Halkına tepkiler sürüyor. Muğla Çevre ağaçların kesilmesini istediğini ait olmak üzere taşınmazların, ra ve hava kirliliğine dikkat çekti. adil dönüşüm yoluyla kömüre kolonya ve maske veren bir tek Türkiye Platformu, ağaç kesiminin belirten MUÇEP­, açıklamasında yani özel mülklerin de varlığı. Aydan, solunum yetmezliği dayalı enerji modelinden yenile- varmış. Avrupalılar bizi kıskanıyormuş. altında rant yattığını vurgulaya- şu ifadelere yer verdi: Muhtarın kesim işinde bu denli ve KOAH’ın yüksek olmasının nebilir enerji modeline geçmesini İşten/aştan vazgeçtik, bari kolonya ve maskeyle avunalım diyeceksiniz. O da rak muhtarın kesim işini alan "Yaptığımız araştırmada hevesli olmasının arkasında sadece maden emeklileriyle ve Türkiye’nin fosil yakıtlardan 'masal'! İktidar maske dağıtmayı... Bırakın kooperatifin başkanı olduğunu ormanın kesim ihalesini Çıtlık orman kesildikten sonra bu açıklanamayacağını vurguladı. tamamen vazgeçerek Paris İklim dağıtmayı, temin edilmesini sağlayamadı... öğrendiklerini iddia etti. Köyü Kooperatifi almıştı. Ve taşınmazların imara açılmasına Aydan, bu kritik dönemde kentte Anlaşması’nı TBMM’den geçir- Belediyeler dağıtacak diye ödü koptuğu için Muğla Çevre Platformu öğreniyoruz ki kooperatifin yol vermek de olabilir mi?" aktif durumda üretime devam mesini talep etti. de başta İstanbul, 'kaybettikleri' büyükşehirlerin (MUÇEP), ağaçların kesilmesini başkanı da Çıtlık Köyü Muhtarı. MUÇEP, Muğla Orman Bölge eden kömürlü termik santral- n Haber Merkezi başkanlarını kötüleme yarışına girdi. Belediyele- savunan köy muhtarından Yani, ormanın kesiminde bir Müdürlüğü’ne ve diğer ilgili ku- ri ve tabii muhalefeti kötülerken de iktidara alkış şüphelenerek araştırma yaptık- kamusal yarar yoktu ama muh- rumlara bu iddiaları açıklaması tutmak için çocukça işlere kalkıştı. CHP'nin 'sağlıkta şiddet yasasına' dair larını, araştırmada muhtarın tarın yöneticisi olduğu bir kuru- için çağrıda bulundu. kesim işini alan kooperatifin mun elde edece- n Haber Merkezi önerisini AKP-MHP oylarıyla reddedip, Pixabay hemen ertesi gün yasayı AKP adına Meclis'e getirmek... Ve dünü hemen unutup, bu adımı 1 ayda 8 deniz alkışlamak.. Sermayenin (Emin Çapa'nın ifadesiyle) Kesilen zeytin ağaçları için 'göbek atarak' karşıladığı 'işten çıkarma kaplumbağası yasağı' adı altındaki düzenlenmeyi 'çalışana destek' diye sunmak.. 110 bin tl ceza ölü olarak bulundu Daha nice ayıp! Nice saçmalık! MUĞLA’nın Milas ilçesinde inşaat sahibi M.K. ile Belli ki gerçekten hazırlıksızlardı. yapmak için 600 zeytin ağacını konutları yapa- AYDIN’da son 1 ay içerisinde, uygun dönemlerde ölen kaplumbağaların Belli ki kafaları, bilimin gerekleriyle yaşam alanı buldukları için Kuşadası muhtemelen trol teknelerinin ağlarına 'inanç' adına saplandıkları dogmalar arasın- kesen arazi sahibi M.K. ile konutları cak özel şirkete da gelgit yaşarken karışmıştı. yapacak özel şirkete 110 bin TL para , “Zeytinciliğin Isla- Körfezi’ni tercih eden 3 yeşil kaplum- takılıp boğularak ya da plastik yutma Hem iktidar, hem de medyası.. Diğer cezası kesildi. Kemikler Mahalle- hı ve Yabanilerinin bağa ve 5 caretta caretta ölü olarak nedeniyle öldükleri anlaşılmaktadır. bütün masalları bir kenara bırakın, maske si’nde yaklaşık 40 dönümlük arazi Aşılanması Kanunu”na bulundu. Ekosistemi Koruma ve Doğa Ölen kaplumbağaları plastik kirliliği konusundaki acıklı beceriksizlikleriyle üzerine yapılan toplu konutlar için muhalefetten 80 bin lira, Sevenler Derneği (EKODOSD) Başkanı ve denize atıklarının deniz canlılarına hatırlanacaklar. özel bir şirket tarafından 600 zeytin arsa sahibine de 30 bin TL Bahattin Sürücü, yaptığı açıklamada; etkisinin araştırılması için Dalyan’da 2020 yılı, ileride Saray ve medyası için ağacı kökünden sökülerek kesildi. idari para cezası kesildi. M.K. "Yaptığımız ilk incelemelerde kaplum- bulunan Deniz Kaplumbağaları 'MASKELERİN DÜŞTÜĞÜ YIL' olarak kayda Bir ihbarı değerlendiren ekipler ve özel şirket hakkında savcılığa bağaların hemen hepsinde her hangi Araştırma Kurtarma ve Rehabilitasyon geçecek. olay yerine giderek tutanak tuttu. suç duyurusunda bulunulduğu bir yara olmadığı tespit edildi. Son Merkezi'ne gönderiyoruz" dedi. n İHA Sözcü'de yer alan habere göre arazi belirtildi. n Haber Merkezi SAYFA 03 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NISAN 2020 PAZAR www.birgun.net GÜNCEL 3 ÖLDÜKTEN SONRA CEVAP VERDILER! SALGIN nedeniyle önceki yerek şunları yazdı: Değerli ilgili ve iletişim bilgilerinizi paylaşır gün yaşamını yitiren eczacı yetkililer Sancaktepe bölge- mısınız?” İsmail Dur- sinde yer alan eczanelerimizin Belediyenin eczacı yaşamını 467 kişi muş’un Twit- dezenfekte edilmesini talep ve yitirdikten sonra tweete cevap izolasyondan çıktı ter üzerinden rica ediyoruz. Az önce karşımda vermesi ve sadece iletişim Sancaktepe yer alan aile sağlığı merkezi de- bilgisi istemesi sosyal medyada Farklı ülkelerden geldikten sonra Düz- Belediyesi’n- zenfekte edildi ama ricalarımıza tepkiyle karşılandı. ce’deki Kredi Yurtlar Kurumu’na bağlı den yardım rağmen eczanemiz edilmedi.” Öte yandan İstanbul Eczacı Necla Pekolcay ve Raziye Begüm Sultan istediği 3 hafta sessiz kalan Beledi- Odası Durmuş için baş sağlığı Öğrenci Yurtlarında karantinaya alınan 467 kişinin 14 günlük karantina süreleri, bugün ortaya çıktı. ye’nin Twitter hesabından ise mesajı yayımladı. Oda’nın açık- İsmail Durmuş doldu. Tek tek yurttan çıkarılarak pasaport Belediye’nin dün şu şekilde cevap verildi: laması şöyle: “Genç meslekta- ve kimlik kontrolleri yapılan 467 kişi, 24 Twitter hesabı ise Durmuş öl- “Merhaba, bahsetmiş olduğu- şımız İsmail Durmuş'u Covid-19 otobüs ile memleketlerine gönderildi. dükten sonra dün tweete cevap nuz konu hakkında ayrıntılı bilgi nedeniyle kaybetmenin derin verdi. ve ilgili birimlerimizi bilgilen- üzüntüsü içerisindeyiz. Mes- Durmuş 18 Mart günü, San- dirmek, sizinle iletişim halinde lektaşımız, Kayseri'de toprağa 17 bin 500 kişi caktepe Belediyesi’ni etiketle- kalabilmek adına ilgili adres verilecektir." n Haber Merkezi yurtlardan ayrıldı GENÇLIK ve Spor Bakanı Mehmet Muhar- rem Kasapoğlu yaptığı açıklamada, yeni tip koronavirüse karşı alınan önlemler kapsa- mında yurt dışından gelen 13 bin 968 kişinin yurtlarda kaldığını belirtti. Kasapoğlu karan- tinadaki 14 günlük süreçleri dolan 17 bin 504 Karantinada kadına kişinin yurtlardan ayrıldığını aktardı. 5 TL’ye ekmek satıldı İSTANBUL’un Bakırköy ilçesinin Belediye Başkanı Bülent Kerimoğlu, sokağa çıkma ya- sağı kararının açıklanması ardından bir fırı- ve çocuğa şiddet nın 5 TL’den ekmek sattığını tespit ettiklerini açıkladı. Kerimoğlu, fırına idari para cezası Koronavirüs salgını döneminde evde ve cezai işlem uyguladıklarını bildirdi. kalan kadınların cevapları şiddetin arttığını gösterdi. Yapılan araştırmaya İstanbul Taksim 93 yaşında yendi göre kadınlar ve çocuklar ev içinde BURSA'nın Gemlik ilçesinde, yeni tip erkek şiddetine maruz bırakıldı. koronavirüs (Covid-19) tedavisi gören 93 yaşındaki kişi, sağlığına kavuştuğu Kadınların yüzde 43’ü karantinada ev hastaneden alkışlarla taburcu edildi. içi şiddete uğradı DHA Fotoğraflar:  OSYO Politik Saha Araştırması Merkezi, Aşı kapasitemiz yok 3-8 Nisan tarihleri arasında koronavirüs Ssalgınında kadınlar ve çocukların ne tür KORONAVIRÜS Bilim Kurulu üyesi Prof. şiddet biçimlerine maruz bırakıldıklarına ilişkin Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye’nin 1990’lar- araştırmasını yayımladı. Araştırma aralarında dan beri sıfırdan hiçbir aşı üretmediğine İstanbul, Ankara ve İzmir gibi 28 kentte yaşa- dikkat çekti, “Milyonlarca doz aşı ürete- cek bir kapasitemiz henüz yok” dedi. yan bin 873 kadının katılımıyla gerçekleştirildi. Araştırmaya katılan kadınların ev içi tartış- ma veya çatışma yaşadıkları kişilerin oranları Maske için direndi şu şekilde: BURSA'da koronavirüs şüphelisi hasta, n Eş: Yüzde 32,40 doktorların maske takma uyarısına direndi. n Kardeşlerle: Yüzde 16,30 Hasta, "Siz benden korkmayın, ben sizden n Çocuğu ile 15,70 korkuyorum. Maske takmayacağım" dedi. n Belirtilmeyen: 13,20 n Anne: Yüzde 9 n Baba: Yüzde 8,60 Bir köye karantina n Erkek arkadaş/ Flört: Yüzde 3,10 İstanbul Boğaziçi Köprüsü Ankara KIRIKKALE'de Delice ilçesine bağlı Büyü- Araştırmaya göre kadınların karantina İzmir kavşar köyünden sonra Keskin ilçesine bağlı sürecinde maruz bırakıldığı şiddet biçimleri şu Dağsolaklısı köyü ile Siirt'in Şirvan ilçesinde şekilde oldu: 3 köy ve 5 mezra yeni tip koronavirüs ted- n Maruz Kalmadım: Yüzde 57 birleri kapsamında karantinaya alındı. n Psikolojik şiddet: Yüzde 23,70 n Ekonomik şiddet: Yüzde 10,30 n Dijital şiddet: Yüzde 4,80 Şoförler için koruyucu n Fiziksel şiddet: Yüzde 1,70 İSTANBUL Büyükşehir Belediyesi (İBB), n Cinsel şiddet: Yüzde 1,40 yeni tip koronavirüs tedbirleri kapsamında n Israrlı takip: Yüzde 1,10 metrobüs şoförleri için koruyucu tulum giy- Kadınların yüzde 45,9’u me uygulamasını başlattı. İBB'den yapılan karantinanın kadın ve BABADAN açıklamaya göre, Türkiye'yi ve dünyayı sar- çocuğa yönelik şiddeti ÇOCUĞA san koronavirüs tehdidine karşı bir önlem tetiklediğini belir- Araştırmaya katılan kadıların yüzde daha alındı. Araç kullanırken vatandaşlarla tildi. Araştırmaya 57,4’ü hane içinde çocuk bulunduğu uzun saatler yakın temasta bulunmak zo- katılan kadınların belirtirken bu çocukların yüzde 19, 30’unun runda kalan metrobüs şoförleri, koruyucu yüzde 73,9’u 6284 herhangi bir şiddete maruz kaldığını belirtti. tulum giyerek sefere çıkmaya başladı. Sayılı Ailenin Çocukların yüzde 36,20’yle en çok babaları SOKAKLAR BOŞ KALDI Korunması ve tarafından şiddete maruz kaldığı sonucu or- Kadına Karşı Şid- taya çıkan araştırmaya göre şiddet biçimleri İÇIŞLERI caddeler, sokaklar boş kaldı. Her polisler, fırın, kargo çalışanları Kiralar alınmayacak detin Önlenmesi- şöyle oldu: n Psikolojik şiddet: Yüzde 53 Bakanlığı’nın zaman oldukça kalabalık olan gibi mecburen çalışmak zorunda İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu belediyeye ne Dair Kanundan n Ekonomik şiddet: Yüzde 24,80 n yayımladığı ge- bölgelerde sessizlik hakim oldu. olanlar dışında neredeyse kimse bağlı taşınmazlardan kira alınmayacağını haberdar olduğunu Dijital şiddet: Yüzde 12 n Fiziksel nelgeyle sokağa Yıllardır kalabalıklarla boğuşan yoktu. Yasağa uymayıp sokağa duyurdu. İmamoğlu şunları söyledi: “İBB çıkma yasağının caddeler ve sokaklar en sakin çıkanlara ise birçok noktada polis ve iştiraklerinin mülkiyetinde veya tasarru- aktarırken yalnızca şiddet: Yüzde 7,50 n Cinsel yüzde 1,50’si acil yardım gelmesinden sonra gününü yaşadı. tarafından ceza kesildi. funda olan taşınmazlardan, kapalı kaldık- şiddet: Yüzde 2,70 hatlarına başvurduğu- dün ülke genelinde Caddeler ve sokaklarda n Haber Merkezi ları bu süreçte kira bedeli alınmamasına nu vurguladı. Araştırmaya ayrıca bu süreler kadar sözleşme süreleri- katılanların yüzde 63,5’i karantina nin uzatılmasına karar verilmiştir. İBB bu sürecinde kendilerini evde güvende hissetmedikle- zor günlerde esnafın da yanında olacaktır.” rine dikkat çekti. n Haber Merkezi NASIL ÖNLEMLER ALINMALI? Bekçi koronavirüs dağıtmış Kiralar alınmayacak İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu belediyeye İsmail ARI lıklar tarafından görevlendirilen bekçi bağlı taşınmazlardan kira alınmayacağını ARAŞTIRMAYA katılan kadınların ve polisler de eşlik ediyor. Kağıthane “Sizce Karantina Sürecinde Ev İçi Şiddeti duyurdu. İmamoğlu şunları söyledi: “İBB ve İSTANBUL Kağıthane’de, kapı kapı Posta Dağıtım Merkezi Müdürlüğü’n- iştiraklerinin mülkiyetinde veya tasarrufun- Önlemek Amacıyla Ne Tür Tedbirler dolaşarak sosyal yardım dağıtan PTT de görevlendirilen bir mahalle bek- da olan taşınmazlardan, kapalı kaldıkları Alınmalıdır? ” sorusuna verdiği yanıtların emekçilerine eşlik eden bir mahalle çisinin koronavirüs testi geçtiğimiz bu süreçte kira bedeli alınmamasına ayrıca oranları şu şekilde: bekçisinin koronavirüs testi pozitif pazartesi günü pozitif çıktı. Bekçiyle bu süreler kadar sözleşme sürelerinin n Kadınlara destek grupları oluşturul- çıktı. PTT Kağıthane Merkez Müdür- beraber kapı kapı dolaşan iki dağıtıcı uzatılmasına karar verilmiştir. İBB bu zor malı: Yüzde 15,30 lüğü’nden PTT İstanbul Başmüdür- arkadaşımızın testleri negatif çıktı günlerde esnafın da yanında olacaktır.” n 6284 etkin şekilde uygulanmalı: lüğü'ne 6 Nisan tarihinde gönderilen ama evde karantinada kalmalarını Yüzde 13,70 yazıda, “Merkezimize dağıtımı istendi” diye konuştu. n Şikayet ve başvuru mekanizmaları yapılmaya başlanan sosyal yardım “Son 10 günde çok sayıda arka- Mülakatlar ertelendi kolay erişimi sağlayacak biçimde dijital ödemelerine ilişkin olarak merkezi- daşımızın koronavirüs test sonucu Adalet Bakanlığı, koronavirüs tedbirleri ortama göre düzenlenmeli: Yüzde 12,30 mizde görevlendirilen bekçilerden pozitif çıktı, çok sayıda arkadaşımız kapsamında 4 Mayıs-10 Temmuz arasında n Aile içi şiddet ve toplumsal cinsiyet- birinde koronavirüs test sonucunun da test sonucu bekliyor” diyen Özkan yapılması planlanan hakim ve savcı adaylı- DHA çilik konulu online olarak dijital platform- pozitif çıktığı bildirilmiştir” denildi. Keser şunları söyledi: ğı mülakatlarını erteledi. larda kamu spotu yayımlanmalı: Yüzde  “Testi pozitif çıkan bekçiyle birlikte 11,90 İKİ PTT EMEKÇİSİ arkadaşlarımız kapı kapı dolaştı, n Online olarak hukuksal ve psikolojik KARANTİNADA Haber- Sen 5’nolu Şube Genel fotoğraflar çekildi ve bu fotoğraflar Hastaneden kaçtı, yakalandı destek sağlanmalı: Yüzde 11,90 Gönderilen yazıda, “Söz konusu Sekreteri Özkan Keser BirGün’e yap- basına servis edildi. B Vakalarımız ar- Muğla'nın Menteşe ilçesinde yeni tip koro- n Üçüncü kişilerin ihbarları dikkate bekçi ile birlikte dağıtıma giden mer- tığı açıklamada, “Bu süreçte, sosyal tıyor, hatta bugün bile sokağa çıkma navirüs şüphesiyle tutulduğu hastaneden alınmalı: Yüzde 11,90 kezimizden iki personel tedbir amaçlı yardım paraları, maaş ödemeleri ve yasağı olması rağmen PTT emekçileri kaçan kadın, yakalandı. Muğla Sıtkı Koçman n Üniversitesi (MSKÜ) Eğitim ve Araştırma Sığınma evleri koronavirüse karşı olarak dinlenmelerinin daha doğru Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ödeme- çalışıyor. Genel bir yasak durumunda Hastanesinde tedbir alındığı görüldü. uygun şartlarda olmalı: Yüzde 11,80 olacağı kanaatiyle evlerine gönderil- lerinin dağıtımına başladık. Bizim da bizim çalışmaya devam edeceği- n Haber Merkezi mişlerdir” ifadeleri yer aldı. dağıtıcı arkadaşlarımıza kaymakam- miz de belli." SAYFA 04 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NİSAN 2020 PAZAR 4 GÜNCEL www.birgun.net

OSB, Uşak ve Sağlık

örgütleri Depo Photos Kütahya’yı anlatıyor-2  tehdit ediyor İHA



9 bine yakın işçinin çalıştığı Uşak Organize Sanayi Bölgesi’ndeki işletmelerin işçilereizin vermemesi ve servisle her gün köylerden ulaşım sağlaması bölge halkında endişeye yol açıyor Osman ÇAKLI KENTLER FARKLI KÜTAHYA Gediz’e bağlı köylerden iki bine yakın işçi gelen Uşak Organize Sanayi Bölge- si’nde (OSB) bir koronavirüs pozitif vakası daha çıktığı bildirildi. Uşak ve Kütahyalılar, 9 bine yakın işçinin çalıştığı OSB yüzünden salgının yayılmasından SORUNLAR AYNI endişe ediyor. Geçtiğimiz günlerde Uşak Çakırlar ve Yeşildere köylerinin karantinaya alınması ve bölgede yaşayan işçilerin izne çıkarılmasının ardından, bu kez de Fırdan’da yaşayan ve Uşak OSB’de çalışan H.Y. isimli yurttaş virüs teşhisiyle Uşak Devlet Hastanesi’ne yatırıldı. H.Y.nin eşi de testin pozitif çıkması üzerine perşembe günü çocukları ile birlikte Gediz Devlet Hastanesi’ne Murat Şerif Demir Hüseyin Yaviç Murat Erkan Şahut Duran Figen Demirel Adnan Memiş Şahin Cılız Özgür Karadeniz kaldırıldı. Önlem amaçlı olarak H.Y. ve eşinin ailesinden 35 kişinin ‘kendilerini evlerinde EÇ gelen önlemler ve sürecin HASTANELER DOLMUŞ Toplumda bilgisizlik hakim. Paniği insan haklarını istiyorlar. karantinaya almaları’ istendi. şeffaf yürütülmemesi koro- DURUMDA yaratan bilgisizlik biz elimizden geldi- EKSİKLERİ ODA OLARAK Gnavirüsün tüm ülkeye yayıl- Van- Hakkari Tabip Odası Genel ğince Samsun halkını bilgilendirmeye ÜCRETLİ İZİN VERİLMELİ GİDERİYORUZ masına neden oldu. Anadolu’daki Sekreteri Hüseyin Yaviç: Vali- çalışıyoruz. Dün akşamki davranışın Salgını önlemek için resmi makamlardan kentlerindeki pandeminin lik’in yaptığı açıklamalar tek sebebi yurttaşların süreci yö- Uşak Tabip Odası Başkanı Dr. Adnan radikal tavır bekleyen Fırdan köyü Muhtarı İstanbul’dan çok farklı dışında elimizde veri netenlere karşı güven duygusunun Memiş: Diğer illere nazaran Uşak iyi du- Nihat Karadağ ve virüse yakalanan H.Y. süreci olmadığını belirten Anadolu’da yok. Şimdiye ka- olmamasından kaynaklı. rumda. Hasta sayısını tam bilememekle BirGün’e anlattı. meslek örgütleri dar bin 100 test birlikte diğer illere göre iyi deniyor. 2 Bin 300 nüfuslu köyde yaklaşık 80 kişinin yaşanan sorunların PANDEMİ HASTANESİ yaşanan sorun- yapıldı, vaka sağlık çalışanın koronavirüs olduğu Uşak ve Gediz OSB’de, 100 kişinin de Gediz’de ortak olduğunu ANİDEN DEĞİŞTİRİLDİ lara dikkat sayısı 50, bilgisi bana geldi. Devlet Hastanesi’nde kamuda çalıştığını söyleyen Muhtar Karadağ çekti. Pandemi belirten sağlık örgütleri ölü sayısı 3, Manisa Tabip Odası Başkanı Dr. ekipmanların iyi olduğunu duyduk. Aile “180 civarı yurttaşımız her gün Uşak ve Gediz’e kurullarında yoğun bakı- Şahut Duran: Şu ana kadar hastane hekimliği, sağlık ocakları seviyesinde işe gidiyor. Köye giriş çıkış hala serbest. Bu pandemi kurullarında yer yer almadık- mında hasta konusunda bir sıkıntı yaşanmadı, çok yeterli olmadığın biliyoruz. Oda servisler şu an virüsü gezdiriyor olabilir. Gediz almadıklarını belirtti. Birçok larını belirten sayımız 11 bir de 400 yataklı olan Merkezefendi olarak biz tedarik etmeye çalışıyoruz. Kaymakamlığı, İlçe Sağlık Müdürlüğü ve em- sağlık örgüt- eksikliğe değinen sağlıkçılar, bunların 4’ü Devlet Hastanesi pandemi hastanesi Pandemi kurulunda yer almıyoruz. Sö- niyet güçleri ile iletişime geçtik. Köyümüzün leri Bakanlığın entübe edil- olarak ilan edildi. İlk başta Manisa zümüzü de dinlemiyorlar. Böyle salgın karantinaya alınmasını, çalışanların haklarının salgının artması halinde verilerinin miş durumda. Şehir Hastanesi pandemi hastanesi dönemlerinde tıbbi bilgisi olan herkese korunmasını istedik. Yetkililerden, fabrika ser- yaşanabilecek tehlikeye sahadaki izlenim- Şuana kadar olarak ilan edilmişti. Daha son- ihtiyaç vardır. Eğer ki İspanya, İtalya vislerinin yasaklanmasını ve işçilere ücretli izin lerinden çok farklı dikkat çekti hastanelere bin ra değiştirildi.Burada sanki biraz gibi salgın artarsa daha çok sağlıkçıla- verilmesini istiyoruz” dedi. olduğunu belirtti. 400 başvuru yapıl- şehir hastanesini işleten şirketinde ra ihtiyaç olacak. O yüzden şimdiden Pandeminin kentlerde- baskısı olabileceğini düşünüyoruz. bunların önlemi olması lazım. AMBULANS ALMADAN GİTTİ dı. Karantina hastanesi ki durumuna ve mücadeledeki olarak düzenlenen iki hastanenin Şehir hastaneleri kar amaçlı kuru- Geçtiğimiz salıdan bu yana Uşak Devlet SÜREÇ SAĞLIK eksikliklerine ilişkin 10 büyük kentteki kapasitesi 100. Şuan hastaneler dol- lan hastaneler o yüzden bu şekilde Hastanesinde yatan H.Y. de yaşadığı süreci ÖRGÜTLERİYLE YÜRÜTÜLMELİ sağlık örgütleri temsilcileriyle konu- muş durumda. İnsanlarımız bugüne düşünüyoruz. Tüm bunların dışında şöyle anlattı: şarak hazırladığımız yazı dizisinin kadar sokağa çıkma konusunda yeterli testi pozitif çıkan, karantinaya alınan Balıkesir Tabip Odası Başkanı Dr. ikincisinde Diyarbakır, Uşak, Samsun, tedbirli davranmadı. Mecbur çıkmak aile hekimleri sözleşmeleri oldukları Şahin Cılız: Son dönemde hasta artışı “Uşak OSB’de çalışıyorum. Şikâyetlerim Van, Balıkesir, Manisa illeri yer alıyor. zorunda kalanların dışında bu süreci için sözleşmelerindeki ücretlerine söz konusu. Bununla beraber da vaka yaklaşık 15 gün önce sırt bel ağrısıyla başladı. ciddiye almayanlar söz konusu. Van’ın kesinti olacağıyla ilgili şikâyetler var. sayısı da artıyor. Tam net rakamları Başta ciddiye almadım. İşe gitmeye devam KORUYUCULAR çevre illere de hizmet verdiğini düşü- Çok ciddi risk alarak çalışan, hastaları elimizde maalesef yok. Ama Sağlık ettim. Terleme başlayınca Gediz Devlet Has- KALİTESİZ nürsek yoğun bakım konusunda daha ve karantinaları evlerinde takip eden Bakanlığı’nın sunduğu rakamların tanesi acile gittim. ‘Başka vakalar var, seninle Diyarbakır Tabip Odası Başkanı büyük sorunlar yaşanabilir. aile hekimleri ve hemşirelerin böyle üzerinde olduğunu biliyoruz. Bakanlık, ilgilenemeyiz’ dediler. Üç gün sonra eşimde de Murat Şerif Demir: Diyarbakır’da ve bir riskten dolayı ücretlerinin kesil- testi pozitif vakalar veriyor ama artı aynı şikâyetler başladı. Dört gün sonra acile bölge illerine baktığımızda yapılan KURUL KARARLARINDAN melerini kabul etmiyoruz. klinik bulgular, tomografi bulgularıyla tekrar gittim. Bu kez iğne yapıp gönderdiler. test sayısı Türkiye oranla malesef az. HABERİMİZ YOK olan vakalar da var. Onlar eklenince Bu süreçte işe hep gittim. 5. gün tekrar acile EKİPMAN ADALETSİZ Sağlıkçılara yönelik ne kadar test Samsun Tabip Odası Başkanı verilen rakamın üstünde vaka oluyor. gittim. Yine iğne yapıldı. Geçen pazartesi fabri- DAĞITILIYOR yapıldığı, testi pozitif olan sağlıkçı Murat Erkan: Bizim sahadan tespit- Valilik bünyesinde oluşan İl Pandemi kada fenalaştım. Ambulans geldi. Ancak sağlık olup olmadığı paylaşılmamaktadır. lerimiz sonucu vaka sayısı 500 civarı. SES Manisa Şubesi Eş Başkanı Kurulu’nda, Balıkesir Tabip Odası yok. görevlileri ‘durumun iyi’ diyerek ambulansa Malzeme konusunda; sahadan 30’a yakın sağlık çalışanı salgından Figen Pehlivan Demirel: Ekipman Sağlık meslek örgütlerinden kimse yok. almadı. İş arkadaşlarım salı günü beni Uşak aldığımız bilgilere göre koruyucu etkilendi. Pandemi kuruluna dâhil dağıtımında bir adaletsizlik mevcut. Bu sürecin, sağlık odaları, sendikaları Devlet Hastanesine getirdi. Covid-19 şüphesiyle ekipmanların tedariğinde eksiklerle edilmedik. Ortaklaşa yürütülmesi, Özellikle taşerondan geçen temizlik ve dernekleriyle beraber götürülmeli. yatırıldım. Tetkiklerin ardından pozitif olduğum birlikte olumlu yönde gelişmeler disiplin gerektiren bir kurulda büyük görevlilerine, hasta bakıcılara ve anlaşıldı. Çalıştığım fabrika, test sonucundan EKİPMANLAR olup, nicelik anlamımda çok büyük eksikler var. Alınan kararlarda da diğer personellere koruyucu ekip- sonra üretimi durdurdu. Çalışanlara test yapıl- DEĞİŞTİRİLEMİYOR sıkıntı olmamakla birlikte malzeme- bu eksikliği görüyoruz. Pandemi manlar neredeyse hiç verilmiyor. Aile madı ve izne çıkarıldılar.” nin niteliği/kalitesi açısından belli kurulunun aldığı kararlardan dahi sağlık merkezlerine de hastaneler ka- Balıkesir SES Şube Başkanı Özgür sıkıntılar devam ediyor. Bu salgın bilgi alamıyoruz. Samsun Eğitim ve dar donanımlı ekipman verilmiyor. Karadeniz: Şu ana kadar ki yoğun FABRİKAYI BİR VAKA ile en ön safhada mücadele eden Ayrıca dağıtılan malzemelerin bir bakım ve hasta yatak sayısı yeterli İÇİN KAPATAMAYIZ Araştırma Hastanesi’nin yoğun bakı- sağlık çalışanları için tüm koruyucu mı şuan tamamen dolmuş durumda. kısmı da denetimlerden geçirilerek duruyor. Yarısın dolduğu gerçeğini de OSB bölgesi için izleyecekleri yol ve uygu- ekipmanlar bir an önce sağlanma- Bakanlığın verileri ile bizimkiler uygunluğu alınmamış, merdiven altı görmek gerekiyor. Ülke olarak salgının lamalara ilişkin açıklama yapan Uşak Valiliği lıdır. Sağlıktan tasarruf edileme- kesinlikle uyuşmuyor. Sayın Bakan üretim. Özellikle maskelerin koruyu- başlangıcındayız. Hem olgu sayısının “Özellikle Banaz ve çevresinde yayıcı durumda yeceğini bir kez daha ifade etmek muhtemelen yoğun bakım doluluk culuğunun ne düzeyde olduğu konu- hem de ölüm sayısının artacağını bek- vakalar mevcut. Uşak’ta şu an 95 vaka var, gerekir. Pandemiye bütünlüklü bir oranını açıklarken çocuk yoğun sunda şüphelerimiz var. Şu anda da liyoruz. Koruyucu ekipman anlamın- salgın her yere yayılmış olabilir; ama biz kalkıp yaklaşım ve çözüm geliştirmek için bakımlarını da hesaba katıyor. Şuan Manisa genelinde 22 sağlık çalışanı da, kısıtlı olduğu ve sonrasında sorun Uşak’ı kapatmıyoruz. Sağlık Bakanlığı algorit- İl pandemi kuruluna tabip odaları en zor durumda olan aile sağlık arkadaşımızın testleri pozitif çıkmış yaşanabileceği yönelik bir endişe var. masına göre çalışıyoruz. Bin kişinin çalıştığı fab- ve tüm sağlık örgütleri dahil edil- merkezleri. Görece hastaneler daha durumda. Sağlık çalışanları şu anda Nöbete gelen bir sağlık çalışanına set rikayı bir pozitif vaka yüzünden kapatamayız. meli. Bu kurulun aktif çalışması ve iyi durumdayken personel, izolasyon, güvende çalışmak istiyorlar, aileleri veriliyor. Değiştirme ihtimali olmuyor. Bin kişiye bulaşma ihtimali varsa bunun için de karar süreçlerine tüm kurumların ekipman açısından aile hekimlerinin güvende olsun istiyorlar, barınacak Bu yüzden kuralına uygun olmuyor. önlem alırız. Fakat temas etmenin ölçüleri var.” n dahil edilmesi gerekir. bulunduğu fiziki koşullar çok kötü. bir yer, belediyelerden bir servis ve Haber Merkezi Testi pozitif çıkan şahıs hastaneden kaçtı ADANA’da korona virüs testi vurdu. Koronavirüs testi yapı- Şahıs, Adana Şehir Hasta- fırlatıp polise teslim oldu. pozitif çıkan bir kişi, hastane- lan adamın sonucu pozitif çıktı nesi otoban çıkışının yanına Polisin kelepçe takarak den kaçıp kırık cam parçasını ve hastanede tedaviye alınması geldiğinde burada önünü kesen sakinleştirdiği adam, ekiple- boynuna dayayıp intihar etmek gerektiği bilgisi verildi. Tedaviyi polis ekiplerine rağmen cam rine ikna etmesinin ardından istedi. 1 kilometre boyunca kabul etmeyen Hamit S., has- parçasını boynunda tutup tedaviyi kabul etti. Hamit S., polisleri peşinden koşturan tanede camı kırıp eline bir cam direnmeye devam etti. Yaklaşık olay yerine gelen ambulansa adam, yakalanarak tedavi altı- parçası aldı. Çalışanları tehdit 10 dakika da o şekilde direnen bindirilerek tedavi edilmek üze- na alındı. ederek boynuna da cam parçası Hamit S., kendisini görün- re hastaneye kaldırıldı. Ayrıca İHA

Hamit S. isimli vatandaş yük- dayayıp kaçan şahıs, yaklaşık tüleyen basın mensuplarını şahsın boynu ve elinde de cam sek ateş ve öksürük şikayetiyle 1 kilometre boyunca polisleri görünce elindeki cam parçası nedeniyle kesikler meydana  Adana Şehir Hastanesine baş- peşinden koşturdu. ve yerdeki dubayı gazetecilere geldi. n İHA SAYFA 05 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NISAN 2020 PAZAR www.birgun.net DÜNYA 5 Belçika’da ölüm sayısı Çin’i geçti Fotoğraflar: Depo Photos Fotoğraflar: Fotoğraflar: AA Fotoğraflar:

DÜNYADAKI Covid-19 3 bin 346’ya ulaştı. Bu vakalarına ilişkin verileri rakamla Belçika, salgının derleyen Worlometer’a ilk ortaya çıktığı Çin’i göre toplam vaka sayısı 1 geçti. 327 kişiden 219’un milyon 700 binin üzerine yaşlı bakım evlerinde çıktı. Salgından ölenlerin öldüğü açıklandı. Çin’de KARANTINADAN SONRA VUHAN -1 sayısı 102 bini, enfekte ölenlerin sayısı 3 bin 219 olup iyileşenlerin sayısı olarak açıklanmıştı. Mil- da 376 bini geçti. yon nüfus başına en çok En fazla virüs vakası- ölüm, İspanya’da mey- Otobüse binmeyi bile özlemişim nın görüldüğü ABD’de dana geldi. İspanya’da enfekte olan kişi sayısı milyon nüfus başına Yaklaşık üç aylık karantinanın kalkmasıyla Bıkkınlık, umutsuzluk gördüğümü söyleyemem. 500 bini aştı. Ülkede şu ölüm sayısı 338, İtalya’da salgının ilk çıktığı Vuhan’dayız. Yaşanan ağır bir Her gün sokaklarda, parklarda daha çok insan ana kadar 18 bin 747 kişi 311, üçüncü sıradaki travmaydı. Vuhan yıkılacak bir kent değil. Düştü, ayağa görülüyor. Sıradan, rutin olan şeyleri özlemişler. Bir hayatını kaybetti. 11 mil- Belçika’da ise 260 olarak yonluk Belçika’da son 24 hesaplandı. Hollanda’da kalktı ve şimdi kaldığı yerden devam etmeye çabalıyor arkadaşımız “Otobüse binmeyi bile özlemişim” dedi saatte 327 ölümle, koro- milyon nüfus başına 146 navirüs nedeniyle haya- kişi ölürken, Almanya’da NCE bir okuma önerisi: Ya- ÇİN MEKTUBU bezginlik, umutsuzluk gördüğümü dâhil) seyrek oturma düzeni ve QR kodu (sağlık tını kaybedenlerin sayısı bu sayı 30. zılarımı okuyanlara, Cangül söyleyemem. kodu) kontrolü (ve tabii ki vücut ısısı taraması). ÖÖrnek’in 23 Mart tarihli Batı basınının burada görüştük- Yeşil sağlık koduna sahip değilseniz, bir ulaşım BirGün’de yayımlanan “Eyvah leri bir veya iki kişi üzerinden şehir aracıyla şehre ne girebilirsiniz ne de çıkabilirsi- devlet ateş ölçüyor” başlıklı yazısı- hakkında umutsuzluk, karamsarlık niz. Başka (yasal olmayan) yollar deneyen açık- nı mutlaka okumalarını öneriyo- hikâyeleri anlattığına bakmayın gözler çıkabilir ama bu “Salgını bilerek yaymak rum (tabii ki okumamışlarsa). Çin, (zaten başka türlü yazamazlar da. suçu” kapsamına giriyor ki, yargılama sonunda dünyaya bir “Kriz yönetimi dersi” Görevleri bu; yani araya yalan da canından olmak da var. verdi. Bu süreci ve olup bitenleri sıkıştırarak becerebildikleri kadar İki gün önce Vuhan’ı ziyaret eden bir Çin’in hakkını teslim ederek yaz- Kamuran dezenformasyon). Elbette her şey merkezi hükümet yetkilisi de “Alışveriş maya çalışıyorum, hepsi bu. Zihni KIZLAK güllük gülistanlık değil ve kentin merkezleri, süpermarketler ve lokantalar-eğ- [email protected] liberallerin safsatalarıyla az da biraz da el yordamıyla yolunu lence mekânları işletmecilerine “Her zaman olsa kirlenmiş ve yazılarımda Çin’e bulmaya çalıştığı şu belirsizlik dikkatli-uyanık olmaları, sürekli vücut ısısı o tezlerle vurmamı bekleyen bazı bu solcu günlerinde karamsar, umutsuz insanlar tabii kontrolleri yapmaları, müşteri akışını mekân dostlar varsa, Cangül Örnek’in yazısını ilaç ki var (Vuhan’a göre daha hafif salgın yaşayan içinde güvenli mesafeyi koruyacak şekilde Aşı eylülde niyetine okumalarını öneririm. Batı ülkelerindeki kentler açıldığında bakalım yönetmeleri gerektiğini” söyledi. Ayrıntıya hangi hikâyelerle karşılaşacağız). Fakat aynı girmeden söyleyeyim: Şehirde uygulama tam hazır olabilir ÇIN’IN EN DEVRIMCI ŞEHRI şeyi şehir için söylemem imkânsız. Her gün bu biçimde yürüyor ve hiçbir yerde güvenli İNGILIZ Times araştırmaların sonuç- Vuhan hakkındaki bu yakıştırma bana ait sokaklarda, parklarda daha çok insan görü- mesafeyi bozabilecek sayıda insan kalabalığı- gazetesine konuşan larının birkaç hafta ve buradaki dostların çok hoşuna gidiyor. 1912 lüyor. İnsanlar sevdikleriyle birlikte olmayı, na izin verilmiyor. Gerçekte bu kurallara biri- Oxford Üniversitesi Aşı içinde kendilerine devriminin (İmparatorluğun lağvedilmesi, birlikte zaman geçirmeyi özlemişler. Karan- lerinin söylemesine gerek kalmadan genellikle Bilimi Profesörü Sarah ulaşacağını açıkladı. cumhuriyetin ilanı) ateşi bu şehirde yakıldı. tina öncesi yaşamlarında sıradan, rutin olan insanlar kendileri uyuyor, uyguluyor. Gilbert, koronavirüs Broich etkili ilacın bu 1911 yılında, şimdi Vuhan’ın bir bölgesi olan şeyleri özlemişler. Bir arkadaşımız “Otobüse Aslında bu önlemlerden (QR kodu taraması, aşısının eylül ayında yıl içinde ruhsat alma- Wuchang’de demiryolu işçileri ilk ayaklanma- binmeyi bile özlemişim” dedi. seyrek oturma düzeni ve vücut ısısı kontrolle- hazır olabileceğini sının mümkün olduğu- yı başlattı. Ayaklanma İmparatorluk ordu- ri) önceki yazımda da bahsetmiştim. Bu ön- söyledi. Gilbert, aşının nu belirtti. sunun silahla bastırmaya çalıştığı çok kanlı AÇILIN KAPILAR lemler aynen devam ediyor. El dezenfektanları eylül ayında geliştirile- Rusya’da da Co- bir savaşa dönüştü. Ayaklanmalar ve savaş 25 Mart’ta kaldırılan seyahat kısıtlaması tek zaten her yerde ve herkesin çantasında… Bu eceğinden “yüzde 80 vid-19 tedavisi için giderek bütün Çin’e yayıldı ve İmparatorluğun yönlü seyahate izin veriyordu: Sadece dışarı- hafta içinde birçok işyeri de çalışmaya başladı. oranında emin olduğu- geliştirilen yerli aşıların sonunu getirdi. Wuhan, daha sonra Wuc- dan Vuhan’a doğru. 25 Mart-8 Nisan arasında- İşyerleri çalışanlarına seyrek oturma düzeni nu” belirtti. klinik araştırmalarının hang’in de dâhil olduğu üç yerleşim biriminin ki iki haftalık sürede kent dışındakiler kontrol- sağlamakla yükümlüler. Ayrıca, çalışanlarına Alman İlaç ve Tıbbi ilk etabının 60 kişi birleşmesiyle oluşan bir kent. Şehrin adının lü olarak kente döndüler. Dönenlerle birlikte vücut ısısı kontrolü yapmak ve kuşkulu bir du- Ürünler Enstitüsü üzerinde yapılacağı be- ilk iki baş harfli Wuchang’den geliyor. Çin’de gelebilecek, onlardan kaynaklanabilecek rumla karşılaşırlarsa bunu ilgili yerel birime Başkanı Karl Broich ise lirtildi. Japonya, Avigan iki kentin sakinlerinde “kent milliyetçiliği” kent içindeki olası bir riski de rahat kontrol gecikmeden rapor etmek zorundalar. koronavirüsün tedavisi adlı ilacı virüsün vurdu- bile diyebileceğim bir şehirleriyle gurur duy- edebilmek açısından dönüş süreci iki haftaya Tahmin edileceği gibi, şehirde maske tak- için araştırılan etken ğu 20 ülkeye ücretsiz ma, tutkuyla bağlı olma haline tanık oldum. yayılmıştı. 8 Nisan’da kapılar Vuhan’dan dışarı mak zorunlu. Çin’de maske takmak zaten çok maddelerle ilgili klinik olarak sunacak. Bunlardan biri Shanghai (Şanghay), diğeri Vu- doğru da açıldı, şehirden ayrılma kısıtlaması yaygın bir alışkanlıktı. Bir zamanlar Çinli dost- han. Vuhan çok sayıda uluslararası şehircilik, kalktı. Şimdi kentten ayrılanların çoğunlu- lara “Maske hem kadın hem erkeğe uygun bir çevre ve kültür ödülleri almış ve nitelikli ğunun diğer bölgelerden Vuhan’a Çin takısıdır” diye takıldığım o aksesuar şimdi üniversitelere sahip bir kent. Ne zaman üniversite için gelen öğrencilerden benim için de zorunlu. Bir de tam teşekküllü Yangtze nehrini görsem (şehrin oluştuğu söyleniyor. Eyalet valiliği korunanlar yani baştan aşağıya koruyucu elbi- Almanya’da virüs vaka ortasından geçer) Boğaz gözümde “Okulların ne zaman açılacağına se giyerek dolaşanlar var ki, arkadaşların de- canlanır ve aklımdan “tam İstanbul dair bir karar vermediklerini, bir diğine göre çoğunluğu şehre 25 Mart’tan sonra sayısı 120 bine yaklaştı ile kardeş şehir olacak bir kent” süre sonra tekrar değerlendirecek- gelenlermiş (benim gibi). Yine arkadaşların ROBERT Koch düşüncesi geçer. lerini” duyurdu. Ortalıkta bir de dediğine göre, karantina döneminde şehirde Enstitüsü Almanya’da Salgın işte bu kenti vurdu. valiliğin “Okullar bu dönem kapalı olmayanlar daha ürkek davranıyorlarmış. 4 bin 133 yeni vaka Karantinanın başladığını kalsa ne kaybederiz. Bu halkın sağ- Cadde-sokaklardaki dükkânlar çıkarabildik- tespit edildiğini böy- ve alınan radikal önlemleri lığını korumak gerekli bir önlem” leri kadar çok ürünü önlerindeki kullanabile- lece virüse yakalanan- ilk duyduğumda (Vuhan’da diye bir öneride bulunduğuna dair cekleri boş alana çıkarıyorlar. Amaç içerideki ların toplam sayısının değildim) kentin başına bir söylenti dolaşıyor. Valiliğin insan sayısını olabildiğince düşürmek ve müş- 117 bin 658’e çıktığını hayatını kaybetti. Böy- gelebilecekleri düşü- okullarda seyrek otur- terilerin içeride kalma süresini çok azaltmak. açıkladı. Almanya’da lece ölenlerin sayısı 2 nüp üzülmüştüm. Bu ma düzeni sağlama ve Müşteriler genellikle aradığı ürünü dışarıdan virüsten 171 kişi daha bin 544’e ulaştı. duygularımı şimdi fiziksel mesafeyi koruma seçiyorlar ve çoğunlukla dükkânın içine bile buradaki dostlarla gibi önlemleri almanın girmeden ödeyip ayrılıyorlar. Hollanda’da paylaştığımda bana imkânsız olduğunu Kişiler arasında fiziksel mesafeyi koruma- “Bu şehrin dev- gördüğünden eminim. nın zor olduğu inşaat, şehir temizlik işleri ölü sayısı 2 rimci ruhundan Bunlar o kalabalık vs gibi alanlarda çalışanlara, günlük vücut bahsediyordun ya, öğrenci nüfusuyla okul ısısı kontrollerine ek olarak, düzenli olarak bin 643 oldu işte onu unutmuş- binalarında alınabi- tarama testleri yapılması zorunluluğu geti- HOLLANDA Sağlık sun” diyorlar. lecek önlemler değil. rilmiş. Sorumluluk işverenlere, denetlemek Bakanlığı koronavirüs Onların dediği Göründüğü kadarıyla, ve testleri uygulamak ilgili yerel komite ve salgınında 132 kişinin İsviçre’de gibi, Vuhan öğrenciler valiliğin duyu- sağlıkçılara ait. daha hayatını kaybet- salgına yenik rusunu ve söylentiyi “bu Bunlar şehir merkezinde alınan ve ilk ölü sayısı tiğini ve ölü sayısının 2 düşecek bir dönem okullar açılmayacak” aklıma gelen önlemler. Şehrin çevresindeki bin 643’e yükseldiğini şehir değil. diye yorumladılar ve şehirden yerleşim birimlerinin çoğunda karantina üç yükseldi açıkladı. Vaka sayısı da Yaşanan ayrılmaya başladılar. Şehir- hafta kadar önce hafifletilmişti. Bazı izleme 1316 artarak 24 bin 413 İSVIÇRE’de yeni tip ağır bir den ayrılmamış olan yabancı önlemleri devam ediyordu. Dolayısıyla, bu- olarak kaydedildi. koronavirüsten ölen- travmay- öğrenciler ise halen buralarda. ralarda kurulu olan fabrikalar iki hafta kadar lerin sayısı 805’ten dı. Düştü, Ayrılmak isteseler bile artık önce çalışmaya başlamıştı. Basına-TV’lere 831’e yükseldi. Ülke- ayağa kalktı öyle bir şansları yok. Çünkü yansıyanlardan gördüklerimize ve durumu deki vaka sayısı ise ve şimdi kaldığı kendi ülkeleri onlara kapıyı bilenlerden öğrendiklerimize göre, Seyrek 24 bin 308’den 24 bin yerden devam etmeye kapattı. Gerçi onların da pek (fiziksel mesafe) çalışma düzeni, vücut ısısı 900’a çıktı. çabalıyor. Burası 24 saat gitme niyeti varmış gibi gö- ölçümü gibi günlük rutin kontroller, bir araya yaşayan canlı, hareketli, rünmüyor. gelmeyi/toplanmayı engelleyen önlemler yaşanılası bir şehirdi. bütün işyerleri için uyulması gereken zorunlu İran yönetimi karantina Şimdi o havasından tabii SAĞLIK ÖNLEMLERI kurallar. Salgından önce topluca yemek yenen ki uzak. Hayat nispe- Seyahat kısıtlamaları yemekhaneler ya kapatılmış ya da en az iki kısıtlamalarını gevşetiyor ten geç başlayıp erken kaldırıldı, kapılar açıldı ama metre arayla tek kişilik küçük masalar yer- İRAN’da sokağa çık- 18 Nisan’da yürürlüğe bitiyor. Sokaklara, değişmeyen ve sanırım aşı leştirilmiş veya işçiler masanın olmadığı açık ma kısıtlamaları gevşe- girecek. Son 24 saat parklara sırf insanları bulunana kadar da değişme- alanlarda iki metre kadar mesafeli oturarak tiliyor. Irna’nın haberine içinde vaka sayısı 1837 gözlemlemek için yecek iki uygulama var: Ula- yemek yiyorlar. göre İran’da “riskin az kişi daha artarak 70 bin çıkıyorum. Bıkkınlık, şım araçlarında (hızlı tren İkinci Bölüm Yarın... olduğu” ekonomik bran- 29 oldu. Hayatını kaybe- şlarda ticari işletmeler denlerin sayısı ise 4 bin kapıları yeniden açacak. 375’e yükseldi. Tahran’da uygulama n Haber Merkezi SAYFA 06 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NİSAN 2020 PAZAR 6 GÜNDEM www.birgun.net

WhatsApp ses kaydındaki gizemli arkadaş İnsanlık için sosyalizm kimle konuşuyor? İNSANLIĞIN korona- HAFTALIK konuşulan bir konu. “Özgürlükçü, özyönetimci, virüs ile savaşı sürüyor. Bu meselenin özünü enternasyonalist, demokratik ÇOCUKKEN apart- KÖŞE VURUŞU HAFTANIN man girişindeki posta Virüs insanlık üzerinde ortadan kaldıran bir planlamacı, ekolojist, militarizm kutumuza bakmak en yıkım yaratarak yoluna tartışma. Esasen var karşıtı ve feminist bir sosyalizm” ŞİİRİ heyecan verici şeydi. devam ediyor. Henüz olan ‘kapitalist uy- hattı hem geçmiş sosyalizm dene- İnternetin olmadığı, yolun sonuna gelinmiş garlık’ gezegenimizi yimlerin devrimci bir eleştirisini telefonun yeni bağlan- değil. Şimdilik yolun bir yok olma riskiyle hem de bugünkü kapitalizme kar- SEVDADIR/Arkadaş Z. Önger dığı yıllar. Şöyle düşü- sonu da görünmüyor. karşı karşıya getirdi. şı mücadelenin temel devrimci Göğü kucaklayıp getirdim nün, bildirim almanın Korona sonrası İnsanlık bu ‘uygarlığı’ başlıklarını ortaya koyuyor. Şimdi sana tek yolu, fiziksel posta “hiçbir şeyin eskisi Alper sırtından atıp yeni bir uzun yıllardır içine düştüğümüz kokla kutusunun üstündeki Ümit gibi olmayacağından” TAŞ uygarlık inşa edemezse savunma duygusundan kurtul- açılırsın [email protected] iki küçük delikten ALAN çokça söz edilir oldu. insanlığın daha birçok ma insanlık için ayağa kalkma Solmuşsun içinin dolu olduğunu [email protected] Korona sonrası dün- felaketle yüz yüze kala- emperyalist-kapitalist düzene benzin sararmış görmek. İşte o yıllarda yanın ibresini tartışmadan önce cağı aşikâr. Bugünleri aratacak karşı her yönüyle saldırıya geçme yorgun bir işçinin yüzüne bir gün posta kutusu- eski dünyaya bakmalıyız. Buna bir bir tablo insanlığı bekler olacak. zamanıdır. Yoksa her şey eskisin- benziyor yüzün na bakıyorum ki dolu. Minik bir heyecan. Bir bakmak gerekiyor. Bilinen ve giderek sonuçları den daha beter olacak. öyle bükük bakma bana zarf var ama üzerinde isim yazmıyor. Okumayı Dünya neoliberal kapitalist daha belirgin olarak görülmeye çam kolonyası getirdim sana da yeni öğrenmişim. Zarfın içinden teksir VEGAN OLABİLMEK kentli dağlıların haklı sevdasını kağıdına daktiloyla yazılmış bir mektup çıkıyor. küreselleşme sürecinin sürükle- başlanan iklim değişikliği felaketi Hızla okumaya başlıyorum. Detayını şimdi diği uygarlık kriziyle yüz yüzeydi. karşısında kılını kıpırdatmayan; Geçen haftaki köşede ‘Türcü- bolu ormanlarından çarpan hatırlamadığım, o zaman da anlamadığım 2008’de ABD’de kendisini bir büyümeden, sömürmeden, lükle Hesaplaşma’ yazım sonrası bir koku gizemli anlatıların sonunda aşağı yukarı şöyle finansal krizle açığa çıkaran bu kârdan vazgeçmeyen kapitalist vegan arkadaşlardan hem türcülü- sanki köroğlunun ter kokusu bir not: Bu mektubu çoğaltıp 10 kişiye ulaştı- sürecin, basitçe bir finansal-e- düzenin temsilcilerinin Covid-19 ğü sorguladığım için teşekkür, aynı aman kokusu, billah kokusu ranlar zengin oldu, mal mülk yaptı, ulaştırma- konomik kriz olmadığı sosyal, gibi bilinmeyen ve aniden ortaya zamanda “çelişkilerimden arına- Canlarım, canım benim yanların evi yandı. Benim ‘evimiz yanmasın’ siyasi, kültürel, ekolojik, ahlaki çıkan felaketlerle başa çıkması rak çıkmam için bir ahlaki sorum- üzme kendini bu kadar telaşımla, büyükler çok ciddiye almasa da çok yönlü bir kriz gerçeği vardı. mümkün görünmüyor. Bu çöküş luluk” olarak vegan olma daveti sana umudu öğretemeyenlerin bir şekilde çoğaltılıyor o mektup ve başka bir Emperyalist-kapitalist sistem süreci biz insanlığa yeni bir aldım. Bir de vegan arkadaşlardan suçu mu var apartmandaki 10 posta kutusuna atıyoruz. 2008’den bu yana bu krizi aşa- olanak sunuyor. Bir “dayanışma birçok mesaj aldım. Bir kısmını bak yeryüzü ne kadar geniş Henüz yedi, bilemedin sekiz yaşındayım. maz bir noktaya gelmiş, bu krize uygarlığı” yaratma olanağı... Sos- paylaşmak istedim: “Veganlık hay- ne kadar dar...” Sonradan anladım, benim bu çocukluk dönük tepkiler “sağ popülist” diye yalizm olanağı. van özgürlüğünün ilk adımıdır.” anım aslında bir WhatsApp simülasyonuymuş. tanımlanan neofaşist aktörleri, Sosyalist yönetim deneyimleri- “Türcülük, cinsiyetçilik ve ırkçılık İşte bu haftaki Köşe Vuruşu’nda da güncel bir rejimleri ortaya çıkarmaya başla- nin çözülmesiyle “sosyalizmin bir gibi toplumun genetik kodlarına WhatsApp söylentisi üzerine sormak istiyo- mıştı. Bu durum krizi daha fazla tarihsel döneminin sona ermesi” işleyen bir virüstür. O virüslerin rum: WhatsApp’taki o ses kaydındaki gizemli derinleştirmekten başka bir sonuç sola-sosyalizme ait değerlerin, sökülüp atılması yapılması gere- arkadaş kimle konuşuyor? üretmiyordu. Dünya, kapitalizmin fikirlerin, neoliberal zihniyet ta- kendir. Eşitlik, özgürlük ve adalet küreselleşmeci-milliyetçi, neoli- rafından mahkûm edilmesine yol arayışı aslında tabağında başlar.” SES KAYDI ULAŞTIYSA ÖNEMLİ KİŞİYİM beral tercihleri arasında hapsolup açtı. Neoliberal kapitalist düze- “İnsan, çocuk vb. sömürüsü ah- WhatsApp’tan dolaşan ses kayıtlarının artık kalmıştı. İşte salgın tam da böyle nin ideolojik, politik, ekonomik, laksızlıksa, hayvan sömürüsünü BirGün parodilere konu olan bir şablonu var. Genellik- bir dönemde ortaya çıktı ve var kültürel saldırısı ve hegemonyası ahlaklı kılan nedir?” “Barış ve  le endişeli bir ses oluyor. Ne hakkında konuşa- olan krizi çöküşe taşıyan bir tablo altında bir dönem yaşadık. Bu adalet dünyayı paylaştığımız diğer caksa asla o konunun uzmanı olmuyor. Doktor yarattı. dönem bitti. Sola-sosyalizme ait türleri sömürmeyi bırakmadıkça bir arkadaşım, avukat bir arkadaşım, jeolog bir DAYANIŞMA değer ve fikirlerin yeniden anlam mümkün olmayacak.” “Tüketim arkadaşım, hemşire bir arkadaşım vb. Bazen SIRTIMIZDAN ATMALIYIZ ve önem kazanmaya başladığı bir alışkanlıklarımız değişmeden YAŞATIRSA... kuzenim, amcamın gelini, halamın torunu Virüsün laboratuvarda in- dönemdeyiz. Yeni bir dönemini sistem nasıl değişir ki?” gibi uzak yakın akraba kontenjanı da devreye EŞI, benzeri olmayan bir süre- san eliyle mi üretildiği çokça başlatmak insanlığın elinde. “Solun veganlara ihtiyacı var.” giriyor. Bu ses kayıtlarında herkesten gizlenen cin içindeyiz ve elbette bu süreç bir konu oluyor illa ki. Biz seçilmiş arkadaşları nihayetinde bir biçimiyle geride olan seçilmiş kişi olduğumuz için nasılsa bizi GAZETECI Hakan Aygün pay- kalacak. Böylesi dönemler aynı bulmuş. Gazı alan alıyor, kaydı diğer WhatsApp laştığı tweet’ten dolayı tutuklandı. DHA zamanda eşit-özgür bir Türkiye gruplarında önemli insan olmanın verdiği Cumhurbaşkanı Erdoğan gazeteci  sınıfsız-sömürüsüz bir dünya ağırlıkla yayıyor. Gruplar açık olmadığı için bir mücadelesinde hepimizin ortak teyit olanağı da yok tabii. Şöyle ki ses kaydının Fatih Portakal hakkında attığı tweet’ten dolayı suç duyurusunda emeğiyle kurduğumuz kurumları kimden çıktığı bile belli değil. Bilmese de ina- da ayakta tutma ve yaşatma nanlarımız çoğunlukta. Oysa anlattığı kuyruklu bulundu. dönemi. BirGün gazetemiz bu bir yalan. Kimileri de hoax: Yani birilerini aptal Yerel yönetimlerin Korona sal- kurumlarımızın başında geliyor. durumuna düşürmek için yapılan aldatmaca. gınına karşı açtığı bağış ve yardım Herkes ve her şey gibi BirGün de Açık mecradan bunu yapmaya cesaret edeme- kampanyasını yasaklayan Erdoğan, yenler WhatsApp’tan isimsizce yayıyor. başlattığı Milli Dayanışma Kampan- zor günlerden geçiyor. BirGün yasına katılımı arttırmak için Kur- emekçilerinin bir kısmı evden bir WHATSAPP GRUPLARINDA PANİK tuluş Savaşı döneminde yürürlüğe kısmı bürodan nöbetleşe her gün,

İşte o ses kayıtlarının güncel bir örneği OLDU DA BUNLAR sokulan Tekalifi Milliye Emirlerinin her koşulda gazeteyi çıkarma WhatsApp’ı hedef alıyor: “Arkadaşlar biraz 10 maddesini canlı yayında tek tek RDAN iradesini ortaya koyuyorlar. LA Dayanışma esasen bugünler önce bir avukat arkadaşım aradı. Meclis’te şu okudu. A T “Ölüm- içinse şimdi BirGün’le de an görüşülmekte olan yasa çıkmak üzereymiş. Pazar yerinde terzide diktirdiği S den korkmaya Bu WhatsApp gruplarıyla ilgili çok ciddi yaptı- maskeleri halka ücretsiz dağıtan U dayanışma zamanı. rımlar, cezalar gelecekmiş. Bana önerdiği şey, Bartın Halkevi Başkanı ve maskele- başladığımız zaman BirGün emekçileri dahil olduğun grupların yöneticilerine söyle, ri diken terzi gözaltına alındı. yaşlanmışa dönüşürüz... bizden alkış ve grupları silip kapatsınlar, aynı adla yeniden AKP-MHP, Meclis’e CHP’nin sun- Yaşama arzusu sürdüğü süre- teşekkür beklemi- açsınlar, tekrar davet etsinler.” şeklinde gidiyor. yor. Kendimizden duğu sağlıkta şiddete ilişkin yasa ce, yaşamaktan bir tat aldığımız Bu ses kaydı birkaç ayrı gruptan bana da teklifini reddetti, gelen kamuoyu başlayarak, bü- ulaştı. İhtimal vermedim ama yine teyit amaçlı tepkisi üzerine kendi yasa teklifini belediyelerinin aşevlerine sürec tün ilişkilerimizi olarak medyaya baktım. Gazetelerde Meclis’te- e ve hâlâ belirli bir hedefe Meclis’e sundu. ait banka hesaplarına bloke BirGün’e dijital ki torba yasa ile ilgili haberler var ama böyle yönelik olundukça her tür dü- İzmit’te Aile Sağlık Merkezlerine koydu. abone yapmamı- bir detay yok. Bak sen şu işe. Meclis’te böyle maske gönderen CHP’li belediyeye zensizliğe, her tür hastalığa zı bekliyorlar. bir yasa görüşülecek ama muhalefet vekilleri- Sakarya Kaynarca’da Kolin teşekkür eden doktor hakkında inşaatın taşeronu Zeni Grup Evet BirGün be- nin dahi haberi olmayacak. Maalesef çoğu kişi karşı direnebiliriz.” nim, BirGün sensin, bu sorgulamayı yapmıyor, kimilerinin de teyit soruşturma açıldı. patronları ücretlerin ödenmesini İçişleri Bakanlığı CHP’li bazı isteyen işçileri döverek işten attı. Antonio Gramsci BirGün biziz. Haydi etmeye vakti yok. öyleyse. PEKİ, OLMAZ MI? Her şaka biraz gerçeğe tutunur. What- sApp ile ilgili şu an gerçek olmayan ses kaydı ve görsellerde muhtemelen Hindistan’daki uygulamayı temel alıyor. Çünkü akla hayale gelmeyecek ölçüde yalan haberin WhatsApp Akademide yeni ihraçların önü açıldı üzerinden yayıldığı, bu nedenle insanların öl- dürüldüğü Hindistan’da, gruplarda yazılanlar- AKP’nin, Mustafa M. BILDIRCIN kullanmak ya da kullandırmak” dan grupların yöneticilerini de sorumlu tutan akademik olarak değiştiriliyor. bir yasa var. Bu yasaya göre eğer grupta yalan özerkliğe YÖK Kanunu’nda değişiklik- haberlere paylaşılırsa grup yöneticisinin bunu ler öngören yasa teklifi, TBMM YENİ BİR KIYIM DÖNEMİ

büyük darbe Depo Photos teyit etmesi, belirtmesi ve bu haberi yayan Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Komisyon görüşmelerinde vuracak  kişiyi gruptan çıkartması gerekiyor. Aksi halde Komisyonu’nda kabul edildi. Va- CHP milletvekilleri akademik öz- ve “Terör hapis yolu açık. kıf üniversitelerinin ekonomik gürlüklerin kısıtlanmasının önü- propagandası” yapısı ve açıköğretim sistemi- nü açacak teklife tepki gösterdi. NABIZ MI YOKLANIYOR? suçlamasıyla ne ilişkin değişikliklerin yer CHP Milletvekili Utku Çakırözer, Komplo teorilerine tutunarak yazı yazan biri akademisyen aldığı teklif, akademisyenlerin düzenleme ile akademisyenler olsam, “Acaba bu yasayı Türkiye’ye uyarla- ihraçlarının cezalandırılmasını kolaylaştırıcı için yeni bir kıyım döneminin yacaklar da bununla nabız mı yokluyorlar?” önünü açacak hükümler içeriyor. önünün açılacağını belirterek, derdim ama öyle biri değilim ve bunu düşün- yeni kanun Teklifle YÖK Kanunu’ndaki “YÖK ve atanmış rektörlerin mek istemem. Peki, bununla nasıl mücadele teklifi TBMM akademisyenlerin uyarı, kına- insafına bırakılan akademis- edeceğiz? Hepimiz üzerimize düşen teyit Milli Eğitim, ma, aylıktan kesme ve kamu yenlerimiz için bilimsel özerklik sorumluluğunu yerine getirir, bu yalan yanlış Gençlik ve Spor görevinden çıkarma hükümleri tamamen sona erer” dedi. bilgileri yaymazsak böyle bir yasayı kimse yeniden düzenlendi. Buna göre, AYM’nin, yasanın önceki aklına getirmez. Bu zemini kurutmak için de Komisyonu’nda “Kamu görevinden çıkarma halinde yer alan, “Teröre medya okuryazarlığı eğitimin ana unsuru kabul edildi. cezasını gerektiren fiiller” bö- destek nedeniyle üniversi- olmalı. Çünkü bu sadece teknolojiyle ilgili değil. Teklif, “Kamu lümünün kapsamı genişletildi. teden çıkarma” maddesine Yazının girişinde aktardığım çocukluk anımda görevinden Mevcut kanundaki, “Terör ni- olduğu gibi teknoloji yeni olsa da insan eski ilişkin “Üniversite özerkliği” çıkarma teliğinde eylemlerde bulunmak vurgusu ile aldığı iptal ka- insan ve kolayca aldanmaya meyilli. Gelelim cezasını başlıktaki soruya: WhatsApp ses kaydındaki o veya bu eylemleri desteklemek” rarları olduğunu anımsatan gizemli arkadaş kimle konuşuyor? O arkadaş, gerektiren” maddesi, “Terör örgütlerinin Çakırözer, “Bu kararlara karşın eylemlerin çocukluğumuzdan beri içimizde yaşayan al- propagandasını yapmak, bu disiplin cezaları içine yine yargı sistemi içinde düşünce çok geniştir” diye konuştu. danmaya müsait yanımızla konuşuyor. Kimse kapsamını örgütlerle eylem birliği içerisin- ‘terör propagandası’ eklenerek özgürlüğünün yargılanmasın- CHP Milletvekilleri Yıldırım kendine çok güvenmesin, çünkü o arkadaş genişletiyor de olmak veya yardım etmek, kapsam genişletiliyor. Madde- da en çok kullanılan unsurdur. Kaya ve Sibel Özdemir de aka- hepimizin içinde farklı düzeylerde yaşıyor. kamu imkan ve kaynaklarını bu ye eklenen ‘terör örgütü pro- Çünkü propaganda kavramı ve demik özgürlükleri hedef alan örgütleri desteklemeye yönelik pagandası’ kavramı Türkiye’de değerlendirmesinin çerçevesi kanun teklifine karşı çıktı. SAYFA 07 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NISAN 2020 PAZAR www.birgun.net GÜNDEM 7 BINLERCE GAZETE OKURA ULAŞAMADI SON dakika 31 önlem çağrısı yaptı. (TGC) Yönetim Kurulu, konuya dağıtım sorununu çözmelidir."

kentte sokağa çık- Salgına karşı önceki akşam açıklanan ilişkin yaptığı açıklamada darbe Depo Photos BALYALARINDA KALDI ma yasağı kararı 2 günlük sokağa çıkma yasağı plansızlık dönemlerinde dahi yurttaşlara  alan hükümetin nedeniyle bir dizi büyük sorunu bera- gazetelere de ulaşım hakkı sağ- Basın Konseyi tarafından yapılan plansızlığı gazete- berinde getirdi. Bu noktada düşünülme- landığı belirtilerek şöyle denildi: açıklamada ise şöyle dendi: “Sokağa leri de vurdu. Ga- yen kesimlerden biri de gazeteler oldu. “Bu konuda İçişleri Bakanlığı ve çıkma yasağı kararında, gazete bayi ve zete dağıtımının Gazeteciler yasakdan muaf tutulmasına Valilikler gazetelere ve vatan- gazete satışı yapan büfelere muafiyet nasıl yapılacağı rağmen, gazetelerin nasıl dağıtılacağı daşlara yönelik hiçbir açıklama getirilmedi. Büyük emekle hazırlanan Savunma hakkına hesaba katılma- konusunda herhangi bir planlama yapıl- yapmamıştır. Gazeteler satışlarının gazeteler, balyalar halinde, ipleri çözü- yınca basılan madı. Basılan binlerce gazetenin büyük çoğunluğunu sokağa çıkma yasağı lemeyen paketler içinde hapsoldu. As- müdahaleye dava binlerce gazete bölümü okuyucuya ulaşamadı. Hem ilan edilen 31 ilde yapmaktadır. Bu lında hapis edilenin, haber olduğunu hh20 baro, 29 Mart’ta yürürlüğe giren okuyucuya haber alma hakkı engellendi hem de süreçte basılan yüz binlerce gazete da unutmamak gerekir. Gazetecilerin ‘Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi İle ulaşamadı. Basın basılan binlerce gazete büyük bir kağıt dağıtılamamış ve basın kuruluşları verdiği büyük emeğin, son dakika ya- Ceza Ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı meslek örgütleri israfına ve zarara yol açtı. çok ciddi zarara uğramıştır. İçişleri sağı ile yok sayılmasını, akıl dışı durum Hakkında Yönetmelik’teki, Terörle Depo Photos bu konuda acil Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Bakanlığı ve Valilikler gazetelerin olarak görüyoruz.” n Haber Merkezi Mücadele Kanunu kapsamına giren

 suçlardan mahkûm olanların avukat belgelerinin aranabileceğine izin veren maddeye karşı dava açtı. Savunma hakkının engelleneceğine ve gizliliğin ihlal edileceğine değinilen dava dilek- çesinde, şöyle denildi: “Değinilen ulus- ‘YANDAŞLARA TAHLIYE’ lararası mevzuat ve AİHM kararlarına, dolayısıyla hukuka aykırı olduğundan ve uygulanması halinde telafisi imkân- sız zararlar doğuracağından, davalı idarenin savunması alınmaksızın yürütmesinin durdurulmasına karar eleştirilerine itiraf gibi cevap verilmesini talep etmek zorunluluğu doğmuştur.’’ n Haber Merkezi İnfaz paketi görüşmelerinde “Yandaşlarınızı serbest bırakıyorsunuz" eleştirilerini reddeden AKP'li vekiller, "Diyelim ki öyle yapıyoruz" diyerek kendilerini savunuyor Twitter BMM Genel Kurulu'nda 70 mad- Maddeler üzerinden görüşmelerin Depo Photos 

deden oluşan Ceza ve Güvenlik sürdüğü infaz düzenlemesinde muha-  TTedbirlerinin İnfazı Hakkında lefet milletvekilleri, kapsamın geniş- Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik letilmesi taleplerini Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin dile getirdi. CHP görüşmelerinde ‘yandaş mahkûm’ Grup Başkanvekili tartışması yaşanmaya devam ediyor. Özgür Özel, "Bu- Hasta tutuklular Muhalefetin, "Düşünce suçlularını rada biraz saatleri içerde tutup yandaşlarınızı serbest geri alsak, Tuncay risk altında bırakıyorsunuz" eleştirilerini bugüne Özkan, Mehmet hhHASTA Mahpuslara Özgürlük kadar reddeden AKP'liler, "Diyelim ki Özlem Zengin Haberal, Ali Tatar, İnisiyatifi, eylemlerinin 292'nci öyle yapıyoruz" sözleriyle kendilerini İlker Başbuğ, Tayyip haftasında Afyon 1 No’lu T Tipi savunmaya başladı. Erdoğan bu aftan yararlanamıyordu" Cezaevi’nde bulunan hasta tu- İYİ Parti ve HDP milletvekilleri de dedi. tuklu Adem Amaç’ın durumuna tahliye olacakların kapsamının ge- ÖLÜM CEZASI GİBİ dikkat çekti. Hasta tutukluların nişletilmesi gerektiğini bildirerek bu acilen tahliye edilmesini isteyen AKP'nin yüz binlerce mahkûmu yönde önergeler de sundu. Önergeleri inisiyatif, salgın nedeniyle video- salgın hastalık süresince cezaevinde reddeden AKP, bugüne kadar şiddetle lu açıklama yaptı. Basın açık- tutarak fiili ölüm cezası uyguladığını karşı çıktığı, "Yandaşlarınızı serbest lamasını okuyan İnsan Hakları bildiren HDP'li Garo Paylan, "Yarın öbür bırakıyorsunuz" eleştirilerini de Mec- Derneği (İHD) Merkez Yürütme gün, bugün ölüm cezasına mahkum lis Genel Kurulu'ndaki görüşmelerde Kurulu Üyesi Nuray Çevirmen, ettikleriniz onurla çıkacak ama onlar yeni sözlerle yanıtlamaya başladı. tutuklunun karnındaki yaralar ve hayatlarını kaybetse bile onurla yâd edi- AKP Kırıkkale Milletvekili Rama- geçirmiş olduğu ameliyatlardan lecekler. Ama siz, bu yasaya el kaldıran- zan Can, "Velev ki kaynaklı yaşamının risk altında lar maalesef tarihin karanlık sayfaların- böyle olduğunu olduğunu söyledi. Çevirmen, da anılacaksınız. Evlatlarınız bile size kabul edelim. Peki, şunları söyledi: “Yeni İnfaz sahip çıkmayacak" diye konuştu. sizin yandaşları- tasarısı içinde ne yazık ki hasta Genel Kurul'da yapılan görüş- nızı tahliye etsek, mahpusların bir kısmı siyasi ol- melerin hafta içi tamamlanmaması sizin tabirinizle af malarından kaynaklı olarak kap- nedeniyle çalışma programına hafta çıkarsak o zaman sam dışı tutulmaktadır. Anayasal sonu da dahil edildi. Dün gerçekleşti- Ramazan Can iyi mi? Problem olarak güvence altına alınan rilen görüşmelerin bugün de sürmesi yok o zaman" dedi. eşitlik ilkesi ihlal edilmektedir. kararlaştırıldı. Hafta içi yapılan AKP Grup Başkavekili Özlem Zengin Bu ayrımcılık ne hukuka ne de görüşmeler, teklifin acele bir şekilde de ‘yandaşlara tahliye’ sözünü, "Bu vicdanlara sığmaktadır. Özellikle yasalaşması gerektiğini öne süren cümlenin eğer doğru olduğunu kabul son dönemlerde insan yaşamına AKP ve MHP'li milletvekillerini katıl- ediyorsanız, bu cümlenin dışında ciddi bir tehdit olan Covid-19’un- maması nedeniyle tamamlanamadı. kalanların da sizin yandaşınız oldu- da getirmiş olduğu risklerde n BirGün/ANKARA ğunu kabul ediyorsunuz" dedi. göz önüne alınarak Amaç derhal serbest bırakılmalı ve tedavisine dışarıda devam edilmelidir. " CUMARTESI ■■ Haber Merkezi ANNELERI: ‘İnsanlığa karşı suç’ Depo Photos 

DEVLET POLITIKASI OLDU ÇHD CUMARTESI Anneleri, 785’inci  haftadaki eylemde 39 yıl önce gö- zaltında kaybedildikten sonra bir

Cezaevinde Twitter daha haber alınamayan Nurettin Avukatların talepleri protestoya darp Yedigöl’ün akıbetini sordu.  Cumartesi Anneleri, her hafta yerine getirilsin iddiası raporlandı düzenledikleri eylemi bu hafta hhARALARINDA İstanbul, Ankara, Antal- da koronavirüs salgını nedeniyle ya barolarının da bulunduğu 39 baro ADANA Barosu Cezaevi İzleme sosyal medyadan gerçekleştirdi. başkanı, başlattıkları açlık grevini ölüm Komisyonu Başkanı Avukat Tugay Açıklamada konuşan Nurettin orucuna çeviren avukatlar Ebru Timtik Bek, Kürkçüler F Tipi Cezaevi'nde- Yedigöl’ün kardeşi Muzaffer Yedi- ve Aytaç Ünsal için adil yargılama ki işkence iddialarını raporlaştırdı. göl, yıllardır kardeşinin akıbetini talebinde bulundu. Ölüm orucundaki Önceki gün tutuklularla görüşen Bek sorduklarını, buna rağmen adalet avukatlar için çağrı yapan baro baş- raporunda, tutukluların koronavi- arayışlarına cevap verilmediğini kanlarının yaptığı ortak açıklamada, şu rüs ile açlık grevindeyken yaşamını hatırlattı. ifadelere yer verildi: “Adil bir yargıla- yitiren Grup Yorum üyesi Helin Bölek Yetkililere ağabeyinin mezarı- manın ölümler olmaksızın da sağlana- için yapılan eylemde gardiyanların nı soran Yedigöl, “Nefes aldığım bileceğini, tarafsız ve adil bir muha- müdahalesine uğradıklarını öne sürece abimin akıbetini sormaya kemenin herkes için bir hak olduğunu sürdü. Tutukluların yaptığı protesto aramaya devam edeceğim. Benden hatırlatarak, tutuklu meslektaşlarımı- eylemine dair cezaevi idaresinin sonra çocuklarım bu mücadeleye zın yasal ve insani taleplerinin bir an disiplin soruşturması başlattığını devam edecekler. Bu mücadele önce karşılanarak tahliye edilmelerini aktaran Bek, "İnfaz koruma me- eden Efe, şöyle konuştu: “Nurettin’i rettin Eren’in kardeşi İkbal Eren hep sürecek. Abimi unutmadık, ve adil yargılanma koşullarının sağlan- murları, protestonun gerçekleştiği gözaltına alındığı gün gördüm. ise “Nurettin Yedigöl’ün gözal- hala kalbimizde yaşıyor ve yaşa- masını talep ediyor, meslektaşlarımızı odaya geldiğinde mahpuslar hiç bir Birlikte işkenceye maruz kaldık. Çe- tında kaybedilmesi ‘insanlığa maya devam edecek” dedi. da ölüm orucu eylemlerini sonlandır- mukavemete bulunmamışlar. Buna kerek götürüp getiriyorlardı. 4’üncü karşı suç’tur. Bu suç bir devlet Nuretin Yedigöl’ün işkenceyle öl- maya davet ediyoruz. Tüm yargılama rağmen infaz koruma memurları gün bekleme odasında sadece politikası dâhilinde işlenmiştir. dürüldüğüne tanıklık eden Türkiye aşamasında ceza yargılamasının temel doğrudan doğruya cezalandırma ayakkabısı ve lacivert kazağı duru- Nurettin Yedigöl dosyasında İnsan Hakları Vakfı (TİHV) İstanbul ilkelerine, adil yargılanma hakkına ay- kastı ile hareket edip işkenceye yordu. Nurettin’in nerede olduğunu etkili bir yargı faaliyeti yürütül- Temsilcisi Ümit Efe ise 1981 yılın- kırı uygulamalarda bulunulmuş; tanık/ varan kötü muamelede bulunmuşlar. sorduğumuzda ‘kaçtı’, ‘yok’, ‘böyle mesi, akıbetinin açığa çıkartılma- da Maltepe’de gözaltına alınarak gizli tanık ifadeleri ile varlığı meçhul Cezaevinde koranavirüs tedbirleri de birini gözaltına almadık’ sı, onu kaybedenler üzerindeki Gayrettepe Emniyet Amirliği’ne bazı belgelere dayanılarak 18 meslek- göstermelik bir şekilde uygulanıyor’’ cezasızlığa son verilmesi için götürüldüğünü anlattı. Kendisinin ‘ÇOCUKLARIM SÜRDÜRECEK’ taşımız hakkında 159 yıl hapis cezası ifadelerini kullandı. adli ve siyasi makamları göreve de o sırada aynı Emniyet Amirli- Basın açıklamasını okuyan 12 çağırıyoruz.” verilmiştir.’’ n Haber Merkezi n Haber Merkezi ği’nde gözaltında olduğunu ifade Eylül 1980’de kaybedilen Hay- n Haber Merkezi SAYFA 08 SAYFA 09

12 NISAN 2020 PAZAR 12 NISAN 2020 PAZAR 8 POLITIKA www.birgun.net www.birgun.net POLITIKA 9 HALKIN, ÜLKENİN CANINA OKUDUNUZ Baskı ve zorla yönetmeye alışkın Saray iktidarının, iş halkın Krizi yönetecek düzenek yok güvenliği ve sağlığı olunca ne kadar başarısız olduğu DÜNYA BASINI SOL Parti Başkanlar Kuru- yasaktan söz ediyoruz, Pazartesi ortaya çıktı. Cuma gecesi yaşananlar sadece başarısızlıkla NASIL GÖRDÜ milyonlarca emekçi işe gitmek lu Üyesi Önder İşleyen PLANSIZ ilan edilen sokağa çıkma zorunda. O zaman insanların açıklanamaz. İktidarın, yurttaşın hayatını nasıl tehlikeye İki saat öncesinden ilan edi- yasağı sonucu insanların alışveriş bu virüs sadece hafta sonu mu atabileceğini göstermesi açısından da ibretlik bir örnektir len sokağa çıkma yasağı doğal için panik halinde sokağa dökülmesi yayılıyor diye sorması kadar haklı olarak panik yarattı. İnsanlar acil yabancı basının da gündemine girdi bir soru yok. Salgının en başından LK koronavirüs vakasının Sağlık Bakanı ihtiyaçları için kendini sokağa Almanya’da gazeteler “Türkiye’de bu yana devam eden bir durum Dr. Faruk Koca tarafından açıklaması- attı. Tedbir adı altında büyük bir morona kaosu. Son dakika alışverişi bu. Yönetemiyorlar, idare etmeye nın üzerinden yaklaşık bir ay geçti. Bu risk ortamı oluşturuldu. Uzun İ için insanlar birbirini eziyor, kavgalar çalışıyorlar. Böyle bir krizi yönetecek bir ‘HALK PANIĞE bir aylık süre içerisinde Saray hükümeti kuyruklara bakılarak kimileri sokağa çıkan çıkıyor” manşetleriyle ‘son dakika’ kurumsal demokratik düzenek, işleyiş ve onlarca karar aldı. Hepsi, “müjde ve so- insanları da eleştirdi. Ama bir sorumlu yasağını manşetlerine taşıdı. akıldan söz etmek artık mümkün değil. nuç alıcı” olduğu iddia edilen bu karar- aranacaksa o da plansız, halkı doğru ve SEVK EDILDI’ Alman Bild Gazetesi, “Türkiye’de Buna elbette ekonomik çöküntüyü de ların bir kısmını uygulamadı, bir kısmını zamanında bilgilendirmeden bu adımı Dün gece yaşananlar toplum bilimi corona kaosu. Birbirini ezmeler, eklemek gerekir. kendileri rafa kaldırdı, diğer bölümünü de atan iktidardan başkası değil. açısından, salgın yönetimi açısından kabul kavgalar. Ani sokağa çıkma yasağı. Bir tür fiili “sürü bağışıklığı” yöntemi hayat eksik geçirdi. Tüm bunlar her şeye Salgının en başından bu yana devam edilebilir değil. Salgın yönetiminde büyük İstanbul Belediye Başkanı’nın bile ha- uygulanıyor bile diyebiliriz. Tercih olarak rağmen başarısız bir iktidar ve yönetme eden bir durum bu. Yönetemiyorlar, bir yetersizlik var. Biz başından beri salgın beri yok” başlıklarını kullandığı geniş değil belki ama yönetim krizi buraya sü- örneği olarak değerlendirilebilir, eleştiri idare etmeye çalışıyorlar. Böyle bir krizi yönetimi büyük bir ciddiyetle yapılmalı- haberini manşete taşıdı. rüklüyor ülkeyi. Bugün yapılması gereken bu noktada tutulabilirdi. Ama Cuma ge- yönetecek bir kurumsal demokratik dü- dır, bütünsel bir yaklaşımla ve bilimsel bir Gazete, “Türkiye aniden 31 şehirde şey çok açık şekilde milyonlarca emekçi- cesi yaşananlar her şeyin ötesinde. zenek, işleyiş ve akıldan söz etmek artık disiplin ile yönetilmelidir diyoruz. Dört aydır sokağa çıkma yasağı ilan etti ve nin evde kalmasını sağlayacak ücretli izin mümkün değil. Buna elbette ekonomik nakış gibi işlediğimiz, halkın zihnine kazı- büyük bir kaosa neden oldu. İçiş- düzenlemesinin yapılmasıdır. Geçtiğimiz ÖLÜMCÜL HATA çöküntüyü de eklemek gerekir. Sokağa dığımız fiziksel mesafe, dün gece ortadan leri Bakanlığı’nın cuma akşamı geç hafta BirGün’de Aziz Çelik sormuştu, Önceki gece yaşananlar ise tüm bun- çıkma yasağı pek çok ülkede sosyal bir kalktı. Bu sokağa çıkma yasağının fiziksel saatlerde açıkladığı karar, büyükşe- bugün neden buzdolabı üretmek ya da larla kıyaslanamayacak kadar büyük bir destekle birlikte uygulanıyor. Ancak bu mesafenin korunması için alındığı söyleni- hirlerde 48 saat boyunca evleri terk maden çıkarmak zorundayız? Bunun ya- fiyaskoydu. Yapılan hata salgının daha ekonomik, idari ve kurumsal bir kapasiteyi yor ama bu karar fiziksel mesafeyi ortadan etme yasağı oldu. Bunun üzerine nıtı iktidarın salgın karşısındaki konumunu da büyümesi ölümlerin artmasına yol de gerekli kılıyor ki bugün yaşadıklarımız kaldırdı. insanlar Ankara ve İstanbul gibi da ortaya koyuyor, çünkü emekçilerin ölü- açabilir nitelikte. İçişleri Bakanı Süleyman iktidarın bundan ne kadar uzak olduğunu Dün gece, bütün çabalar, alınan bir karar- büyük şehirlerde, son alışverişlerini mü pahasına şirketlerin kasaları dolmaya Soylu’nun açıkladığı rakamlara göre 40 da ortaya koyuyor. la yerle bir edildi. Bu hakikaten Türkiye için yapmak için sokaklara hücum etti. devam etsin istiyorlar! dakikada 250 bin kişi sokağa çıktı. Bu Şimdi, hafta sonu için 2 günlük bir iyi olmadı. Dün akşam yaşananlardan sonra, Zaman zaman kavgalar çıktı” diye bile çok büyük rakam. Ama haber ajans- mutlaka enfekte olan yeni insanlar vardır. yazdı. Bild, İstanbul Büyükşehir Bele- larından gelen görüntüler ve haberler Koronavirüs taşıyanlarda sağlam insanlara diyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun durumun çok daha vahim olduğu nok- dün akşam itibariyle bulaştırdılar. Bu bilim- bile olayı televizyondan öğrendiğine Bu anlayışla mücadele edilemez tasında. Türkiye’nin tüm büyük kentle- sel olarak çok net ve kimse inkar edemez. dikkat çekti. rinde binlerce insan büyük kalabalıklar olağanüstü durum, tüm ülkeyi Kararın alınması, bildirilme şekli, gerçekten Nordkurier isimli gazete de, Emin Koramaz oluşturarak marketler ve sabit pazarlara felce uğratan, felaketin boyutla- kamu yönetimi bilimine aykırı. Siz bu kararı “Koronavirüs, Türkiye, şiddet” TMMOB Başkanı koştular. Gerçek rakamın Bakanın açıkla- Salgının nasıl geliştiği ve rını artıran bir noktaya sıçratıyor. aldıktan sonra insanları suçlayamazsınız. hash’tagleri de kullanarak, gelişme- dığının en az üç katı olduğu noktasında salgınla mücadele için ne gibi Bunun benzer örneklerini daha Siz gece 12’de sokağa çıkmaya sağı ilan leri tüm sosyal medya hesaplarından bilgiler var. Bilim insanlarının ortak önlemlerin alınacağı aylardan önce yaşadığımız doğal afetler ediyoruz diyorsunuz bunu da saat 10’da ilan duyurdu. Gazete, “Kavgalar çıktı ve görüşü 2 saatlik görüntünün beri tartışılıyor. Sokağa çıkma sonrasında da görmüştük. ediyorsunuz. büyük kalabalıklar her yerde. Son kent izolasyonu dahil yasağı uygulamasının da bu Bilim insanlarının, uzmanların, Dün gece inanılmaz sahneler gördük. dakika sokağa çıkma yasağı insanları bir aydır uygulanan önlemlerden biri olduğu bili- ilgili meslek örgütlerinin görüş- Bilimsel olarak çok büyük bir hata ve bu sal- sokaklara döktü” diye yazdı. Alman önlemleri çöpe 2 bin 736 niyor. Dünyanın farklı bölgelerinde pek lerinin göz ardı edildiği her alanda buna gının hızlanmasına yol açacak. Zinciri kıralım devlet televizyonu ARD, “Türkiye 48 atabileceği nok- çok ülke çeşitli biçimlerde bu yasakları benzer manzaralarla karşılaşıyoruz. diyoruz, fiziksel mesafe diyoruz bir anda saatliğine sokağa çıkma yasağı ilan tasında. kişiye işlem yapıldı ve karantina uygulamalarını hayata ge- Siyasi iktidar en başından itibaren yerel fiziksel mesafe panik içinde alışverişlerle or- etti” başlığıyla son dakika gelişmele- Tek adam çirdi. Hiçbir ülkede cuma akşamı yaşadı- yönetimleri, ilgili meslek kuruluşlarını, tadan kalkıyor. Halkı paniğe sevk etmek tam I Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada 2 bin rini duyurdu. Aynı şekilde diğer yayın bir karar aldı İÇIŞLER ğımıza benzer manzaraları görmedik. 31 emek örgütlerini sürecin dışında tutarak olarak budur. Halk dün gece paniğe sevk organları da konuyu gece yarısı man- ve uygulan- 736 kişiye sokağa çıkma yasağını ihlal ettikleri için adli ili kapsayan sokağa çıkma yasağının ilan salgınla mücadeleyi bir politik rant edilmiştir. Şeffaflığın olmadığı görülmüştür, şetlerine taşıdı. İsviçre, Avusturya, dı. Salgının veya idari işlem yapıldığı belirtildi. edilişi ve sonrasında yaşananlar siyasi aracına dönüştürmeye çalışıyor. Cuma halkın güveni sarsılmıştır ve dolayısıyla da Fransa ve Hollanda basınında da ani etkisini en Açıklamada “31 ilimizde toplam 63 milyon 640 bin iktidarın bu süreci ne kadar hazırlıksız ve gece yarısı milyonlarca insanı sokaklara böyle bir güvensizlik duygusuyla dün gece gelen sokağa çıkma yasağı haberleri az bir ay vatandaşımızın neredeyse tamamı sokağa çıkma yasağı öngörüsüz götürdüğünün kanıtı oldu. düşüren, haftalardır alınan tedbirleri bunlar yaşanmıştır. geniş yer buldu. daha ileriye kapsamında evlerinde kalarak alınan karara yüksek bir Ülkemizde ne yazık ki afetler ve risk birkaç saat içerisinde boşa çıkaran bu Şunu çok net olarak söyleyebiliriz, sokağa taşıyacak bir oranda uyum sağlamıştır. Ancak bazı illerimizde az sayı- yönetimi konusunda büyük bir hazır- anlayışla, salgına karşı mücadele etmek çıkma yasağı ilan edilen illerde yeni hastalar karar. Umalım da da olsa alınan kararlara uymayan vatandaşlarımıza lıksızlık söz konusu. Yaşadığımız her mümkün değildir. oldu. Sayısını söylemek mümkün değil ama kalabalık bir görüntü sergilendi, çok sayıda ki etkisi sade- Umumi Hıfzıssıhha ve TCK’nın ilgili kanun maddeleri kapsamında adli ve idari işlem uygulanmıştır. Bu bulaşı oldu dün gece. Türkiye zaten salgını ce bu kadarla kapsamda sokağa çıkma yasağı başladığı an- BILIM KURULU yavaşlatmakta geç kalmıştı, salgının zincirini kalsın ölümlere CHP’LI BELEDIYELERDEN SON DAKIKA YASAĞINA TEPKI neden olmasın. dan itibaren bu kuralı ihlal eden 2 bin 756 En baştan krize işaret ettik kıracağını salgının hızını artırdı ve salgına kişiye adli/idari işlem gerçekleştiril- ÜYELERI: TÜM yeni bir ivme kazandırdı.” n Politika Servisi miştir” dendi. CHP Bilim Platformu’ndan tememe paniğinin yansımasıdır. KURALLAR Sorumlu Genel Başkan Yardım- Tavsiyelerinin çoğu kulak arkası cısı, Prof. Dr. Fethi Açıkel: edilen ya da geç uygulamaya ko- Ortak akıl yoksa panik oluşur ÇIĞNENDI Sokağa çıkma Salgınla mücadele için yaygın nulan Bilim Kurulu’nun bu konuda SOYLU TOPU ERDOĞAN’A ATTI GEÇ saatlerde ilan edi- Başkanı (İBB) Ekrem İmamoğlu, macana Hamidiye Su üretildi” İzmir Büyükşehir Belediye Yaşanan skandal, Koronavirüs Bilim yasağının nüfusun bir sokağa çıkma yasağının etkin biçimde dinlenmesinin ne CUMA gecesi yasak öncesi Süleyman Soylu’nun cuma Bakanı ekranlarda bu konuya len sokağa çıkma yasağının yasağı televizyondan öğren- bilgisini paylaştı. Başkanı Tunç Soyer ise “Kim- Kurulu Üyelerinin de tepkisi çekti. Prof. gerekli olduğuna uzmanlar kadar yaşamsal olduğu bir kez binlerce kişinin sokaklara çıkıp gecesi özel bir televizyon dair tek kelime etmediği gibi yüksek olduğu nüfusun yüksek olduğu CHP’li diğini duyurdu. Duruma tepki seyi ekmeksiz, susuz bırakma- Dr. Tevfik Özlü, tedbirler alınmadan marketlere ve seyyar satıcılara kanalında ekrana yansıyan yüz “her şey yolunda” demişti. Bir krizin en başından itibaren işaret daha görülmüştür. CHP’li büyükşehir belediyelere haber verilme- gösteren İmamoğlu, “Sokağa ELIMIZDEN GELENI yacağız; herkes evinde kalsın. ilan edilen sokağa çıkma yasağının Saray’ın gayri etik bir biçimde, hücum etmesi İçişleri Bakanı hatları ve ses tonu kendisinin de saatte ne değişti. Soylu’nun da belediyelerine haber den gerçekleşmesi tepki çekti. çıkma yasağı kararı ansızın YAPACAĞIZ Paniğe, telaşa hiç gerek yok. İz- yarattığı görüntüleri değerlendirdi. ediyordu. Genel Başkanımız Süleyman Soylu tarafından hiç rahat olmadığını gösteriyor- çok fazla haberi yoktu. Çünkü CHP’li belediye başkanlarını haberdar verilmeden ilan İstanbul, Mersin, Ankara ve İzmir alınmamalı. İBB olarak bu kritik Ankara Büyükşehir Belediye mir Büyükşehir Belediyesi tüm Özlü, “bugünkü karar sonrası sokağa Kemal Kılıçdaroğlu “Evde Tut” çağrısıyla “abartılacak bir durum değil” du. Bakan Soylu’nun çok uzun açıklamadan bir saat sonra etmemesi, en temel ihtiyaçların temin Başkanı Mansur Yavaş da, “Kıy- taşan insanların etkilerini maalesef bir bunu defalarca dile getirmiş ve iktidara değerlendirmesiyle karşılandı. olmayan konuşma boyunca tam ancak bir genelge yollayabildi. edilmesi tepki çekti. Büyükşehir Belediye Başkanları, karardan haberdar değiliz, kurumsal kapasitesiyle yarın çağrı yapmıştı. edilmesine imkân tanımaması ciddi bir Yasağı uygulama saatinden 150 dört kez “Sokağa çıkma yasağı Erdoğan bir kez daha bir karar Ortak akıl ve iş birliği sürpriz sokağa çıkma yasağını bilgilendirilmedik. Yarın İstan- metli hemşehrilerim, Ankara ve öbür gün ayakta olacak. Her kaç hafta sonra acı şekilde yaşayaca- Önceki akşam iktidarın gece yarısına yönetim kriz ile karşı karşıya olduğumuzu dakika önce duyurup 90 dakika Cumhurbaşkanımızın talimatıy- aldı ve uygulattı. Pimi çekilmiş olmayan kararların eleştirdi. Yasakla ilgili sosyal bul’da hangi hizmetleri verip Büyükşehir Belediyemize bağlı türlü ihtiyacınızı gidermek için ğız” dedi. yakın duyurduğu sokağa çıkma yasağı gösteriyor. Devlet yönetiminde maalesef kala ayrıntıları ancak açıklayabi- la gerçekleşti” demesi kendine bombayı elinde bulan Soy- paniğe neden medyadan paylaşımda bulunan vermeyeceğimizi bile bilmi- Halk Ekmek fabrikamız iki gün elimizden ne geliyorsa yapa- Sokağa çıkma yasağı kararı sonrası kapris, inat ve keyfilik egemendir. Karan- kararı, alelacele ve öngörüden uzak bir bi- len Soylu durumu “Erken saatte olan güvensizliği de gösteriyor. lu’nun sürekli Erdoğan’ı işaret olduğunu vurgulayan başkanlar, kendilerinin bilgilen- yoruz. Ortak akıl ve iş birliği boyunca üretim yapmaya ve rız.” ifadelerini kullandı. gelen görüntüler çok vahim” diyen tina uygulamalarındaki savruklukta, Umre yasağı açıklasaydık, marketlere Anlaşılan o ki yasaktan Saray etmesi de bundan. Bakalım bu dirilmediğini ifade etti. Yasağa olmayan her karar sadece kafa bayilere dağıtıma devam ede- Mersin Büyükşehir Bele- Özlü, “Tedbirler alınmadığı için, çimde kararlar aldığını ve daha da kötüsü Halk Ekmek’e belediye uzmanların öngörüleriyle ve devlet aklıyla sonrası çıkan kaosta, maske dağıtımında akın olurdu” diyerek savunmaya erkanı dışında kimsenin haberi hamle kendisini kurtarmaya rağmen halka ulaşan belediyeler, karışıklığı ve paniğe neden cektir. Lütfen panik yapmayın, diye Başkanı Vahap Seçer de halkımız tedbirsiz sokağa çıktığı için - başkanları, bağdaşmayan bir savrukluk ve başıbozuk- ve sokağa çıkma yasağı kararında bu açık kalktı. yoktu. Saat 20.30 civarı Sağlık yetecek mi? polis engeli yurttaşların ihtiyacına göre ek- olur” açıklamasında bulundu. endişe etmenize gerek yok. konuyla ilgili olarak yaptığı korkunç bir bulaşma olma olasılığı yasağa luk göstergesidir. Bu kısa fakat ciddi kriz, ça ortaya çıkmıştır. Ama zaman bunları İSTANBUL’da Halk Ekmek’in Arnavutköy mek dağıtarak paniğe kapılın- İmamoğlu ayrıca, “Otobüsler Merak etmeyin. Ankara Valiliği yazılı açıklamada sokağa var” ifadelerini kullandı. Özlü, “Çok rağmen iktidarın “ben yaptım, oldu” anlayışıyla söyleme zamanı değil, halkımızın sağlığını, merkez ve Gaziosmanpaşa meydanda bulunan maması gerektiğini vurguladı. 06.00/09.00 ve 17.00 /19.00 ile irtibat halindeyiz. Ekmek çıkma kararının geç saatlerde üzgünüm, iyi gidiyorduk, ama bugün- halka ulaştı Türkiye’yi ve yurttaşları bir halk sağlığı aşını ve işini koruma zamanıdır. büfelerine ekmek indirmesine, Sultangazi, Cebeci ve arası, Metrobüs 06.00/09.00 dahil tüm acil ihtiyaçlarınız için açıklanmasının yanlış bir karar kü karar sonrası sokağa taşan insan- Bu yaşanan kriz, Türkiye’nin yönetile- KARARDAN krizi kadar, bir yönetim krizinin de içine Çatalca büfelerinde ekmek satılmasına polis engel oldu. ve 16.00/20.00 arası çalışıyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi olduğunu, yurttaşların ihtiyaç- ların etkilerini maalesef bir kaç hafta mediğini, savrulduğunu ve maalesef dibe HABERDAR DEĞILIZ soktuğunu göstermektedir. Halk sağlığını İBB Genel Koordinatörü Gökhan Günaydın, sokağa çıkma Metro hatları durduruldu. 775 olarak elimizden geleni yapaca- larının karşılanacağını belirtti. sonra acı şekilde yaşayacağız. Gelen sürüklendiğini gösteren önemli bir dönüm n riske atarcasına psikologlara ve uzmanlara yasağının ardından İstanbul’da ekmek dağıtımına çıkan İBB İstanbul Büyükşehir Belediye bin Halk Ekmek ve 40 bin da- ğız” dedi. Politika Servisi görüntüler çok vahim gerçekten çok noktasıdır. Milletimiz bu krizi ancak akıl ve başvurmadan, panik yaratacak şekilde Halk Ekmek araçlarına polisin engelleme girişiminde bulun- üzgünüm” şeklinde konuştu. bilimle ve çağdışı bir kaprisli ve keyfi yö- kaprisli ve plansız biçimde alınan bu karar, duğunu duyurdu. Günaydın, daha sonra yaptığı açıklamada netim anlayışından da kurtularak aşacaktır. aslında iktidarın içine düştüğü bir yöne- engellemenin sona erdiğini bildirdi. Muğla’da CHP’li Muğla Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinin vatandaşa YANDAŞLAR DA ekmek dağıtması engellendi. İl Hıfzısıhha Kurulu, aldığı kararla ekmek dağıtımının yalnızca valilik, TEPKILI Sürü bağışıklığını istiyor gibiler kaymakamlık, vefa sosyal destek grubu ve İçişleri Bakanlığı’nın halkı sokağa döken plansız muhtarlar aracılığıyla yapacağını kavramı kayboldu. Adeta bir sokağa çıkma yasağı açıklaması, muhalefetin yanı sıra TBMM Sağlık, Aile, Çalış- açıkladı. iktidar kanadına yakın isimlerden de tepki aldı. TBMM karnaval havası yaşandı. Bu iki ma ve Sosyal İşler Komisyo- Amiri olan MHP Milletvekili Erkan Haberal, kişisel Twitterİdar hesa saat bize minimum bir ay kay- e nu Üyesi, HDP Milletvekili bından yaptığı ilk paylaşımda, “Günlerdir gece gündüz demeden bettirdi. İki ayda kontrol ede- - Doktor Habip Eksik: canlarını ortay bilecekken artık üç dört aydan a koyan sağlık çalışanlarının emeklerine yazık oldu. Hem de çok yazık oldu” dedi. Haberal, ikinci paylaşımında ise, “Var önce kontrol altına alamazlar. Önceki gün yaşanan olay olsun devlet, yaşasın millet, bitsin bu cehalet!!!” ifadelerini kul Bu iktidarın kriz yönetimi ancak kasten miydi yoksa becerik- landı. bu kadar olabilir. On binlerce İktidara yakınlığıyla bilinen Yeni Şafak gazetesi köşe yazarı- sizlikten miydi bilemiyorum İsmail Kılıçar yebilirim. insan dün gece enfekte oldu. Onlar eve slan da, “Bir bilim kurulu üyemize atfen bir cümle ama akıl dışı olduğunu söyle dolaşıyor. Her şeyin özeti: ‘Günlerdir kürekle kar temizliyor gittiğinde bir o kadar insan daha en- Tam bir ay boyunca ‘izolasyon’ dediler, duk, çığ düştü’” paylaşımı yaptı. AKP içindeki Pelikan gru-- fekte oldu. Virüsün yayılımına yardımcı insanların evden çıkmamasını istedi- buna yakınlığıyla bilinen ‘akademisyen’ Selman Öğüt oldular. Sürü bağışıklığını savunan- ler ve enfeksiyonun bir nebze olsun de, “Kimi diy temini felç etmeme- ların yapacağı bir şey bu, sanki bunu or ki gece 02.00’da ilan edilmeliydi. hastanelerin sis Kimi diyor ki iki hafta önce duyurulmalıydı. sine yardımcı oldular. Ancak bunu bir istiyor gibiydiler. Bir doktor olarak hala Ama böyle ilan edilmemesi gerektiği tane bakan berbat etti. Bu acemilik ve şoktayım. Bu ülkenin insanlarına çok dahası saçmalıktır. Sokaklarda mesafe üzülüyorum. açık” dedi. SAYFA 10 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NİSAN 2020 PAZAR 10 EMEK www.birgun.net Dev Yapı-İş Dev COVID-19 İLE GÖRÜNÜR  OLAN TARIM VE GIDA KRİZİ ÜRKIYE Covid 19 krizine, uzun süreli rında üretici olma rolü biçiyor. Bu bağlamda sanayi dallarını çevreye transfer etmekte, bir tarım krizinin sonunda yakalandı. özellikle tahıllar ve yağ bitkilerinde merkez üretilen ürünleri meta zincirleri üzerinden TBunun yerel/ulusal nedenleri olduğu ülkeler, yaş meyve ve sebze üretiminde ise son derece düşük bir fiyat düzeyi üzerin- gibi, asıl olarak, kapitalizmin neoliberal çevre ülkeler “ihtisaslaşmakta.” den ithal ederek toplumsal gereksinimleri- dönüşümünün çevre ülkelere dayattığı yeni Diğer yandan, sınai kaydırmacılık ilkesi ni karşılayamıyor. FIRINCILARIN IŞ işbölümünün yarattığı etkiler belirleyici çerçevesinde merkez ülkeler tekstil, taşa Bu düzenin bir sonucu olarak, Türkiye oldu. Sözü edilen yeni işbölümü, tarımsal toprağa dayalı sanayi (çimento, seramik tarım/hayvancılık dış ticaretinde net itha- YÜKÜ IKI KAT ARTTI hammadde üretimi boyutunda merkez ülke- vb) ve gıda sanayi gibi katma değeri düşük, latçı, gıda ürünleri/içecekler dış ticaretin- DİSK Yönetim Kurulu Üyesi ve Gökhan lere sermaye, çevre ülkelere ise emek malla- çevre kirletici özelliği yüksek, emek yoğun de ise net ihracatçı konumda. Gıda-İş Sendikası Genel Başkanı Seyit GÜNAYDIN Aslan, sokağa çıkma yasağıyla fırın Doç. Dr., Ziraat Mühendisi Uluslararası Standart Sanayi Sınıflaması (ISIC, Rev 3), Tarım/Gıda DışTicareti işçilerinin iş yükünün iki kat arttığı- na dikkat çekti. Aslan, şu açıklamayı İHRACAT (Bin ABD Doları) İTHALAT (Bin ABD Doları) NET FARK (Bin ABD Doları) yaptı: “Haftalık izin kullanamayan Covid-19 krizi Tarım ve Gıda Ürünleri Tarım ve Gıda Ürünleri Tarım ve Gıda Ürünleri ve çalışma koşulları ağır olan fırın tarım krizinin Hayvancılık ve İçecekler Hayvancılık ve İçecekler Hayvancılık ve İçecekler işçilerinin sokağa çıkma yasağıyla üzerine oturdu. TÜİK Kaynak: iş yükleri iki kat arttı. İşyerlerinde 2017 5 260.594.765 10.678.200.178 2017 8.895.339.816 4.908.392.270 2017 -3.634.745.051 5.769.807.908 Bugün karşı karşıya 2018 5.522.502.903 11.156.030.672 2018 9.195.136.789 4.620.441.993 2018 - 3.672.633.88 6.535.588.679 ise sağlık koşulları berbat ve önlem 2019 5.479.346.078 11.424.888.873 2019 9.388.074.745 4.440.024.997 2019 - 3.908.728.667 6.984.863.876 alınmıyor. Fırınlarda işçilere gerekli kalınan krizin hijyen ekipmanları verilmiyor. İtiraz bütüncül olarak Tablodan da görüldüğü üzere, 2019 yüzde 80, kanola yüzde 27, pamuk yüz- büyükbaş/küçükbaş hayvan ve balık eden ve çalışmak istemeyen işçiler tanımlanabilmesi yılında tarım ve hayvancılık dış ticare- de 50, soya yüzde 6. yetiştiriciliği için gerekli olan yemin işten çıkartılmakla tehdit ediliyor, açısından kriz tinde yaklaşık 4 milyar dolar açık, gıda Yukarıda verilen kendine yeterlilik karşılanması, diğer taraftan bu ürünlere mobbinge maruz bırakılıyor. Hiçbir ürünleri ve içecekler dış ticaretinde ise oranları, Uzak Asya, Rusya ve çevresi dayalı beslenme gereksinimi içinde olan yetkili kurum tarafından denetim ya- küresel kapitalizm yine yaklaşık 7 milyar dolar fazla verildi. ile başlayıp AB ve Amerika’ya yayılması toplumun gıda talebinin karşılanması pılmıyor. İşçilerin aileleri, çocukları da ekseninde doğru Bu iki sektörün birlikte değerlendirilme- olası görülen ihracat kısıtlamalarının açısından büyük önem taşıyor. risk altında. Fırın işçilerinin talebi şu: değerlendirilmeli si durumunda toplamda 3 milyar dolar Türkiye’de hangi sektörleri ne düzeyde Türkiye’de yem sektörünün dış ticaret Hijyen koşulları sağlansın, tüm işçilere düzeyinde bir dış ticaret fazlalığı gö- etkileyeceğine ilişkin bazı öngörüler ve üretim verileri, sektörün mevcut koruyucu ekipman verilsin. Başta rülmektedir ki, bu da yukarıda verilen yapılmasını olanaklı kılıyor. durumu hakkında fikir vermesi yanında, valilikler, belediyeler, kaymakamlıklar teorik çerçeveye uygun bir eğilim. virüs krizinden etkilenme derecesine denetim yapsın. Sendikalara denetim Türkiye’nin, gıda ve yem sana- A) YEM SEKTÖRÜ DEĞERLENDİRMESİ ilişkin analizlerin yapılabilmesine de n yetkisi tanınsın.” Haber Merkezi yiinin ihtiyaç duyduğu hammadde Yem sektörü, bir taraftan kanatlı/ olanak tanıyor. üretiminde ithalata bağımlı ülke konumu, kendine yeterlilik oran- Yem Sektöründe İTHALAT İHRACAT ları üzerinden net bir biçimde DIŞ TICARET Miktar (kg) Değer ($) Miktar (kg) Değer ($) açığa çıkmaktadır; Arpa Hammaddeler Toplamı 12.437.599,708 3.334.572.403 373.678.028 178.031.347 Depo Photos yüzde 89, çeltik yüzde 70, Hazır Yemler Toplamı 76.894.114 117.291.154 275.723.508 117.349.064 Mısır yüzde 88, kuru fa-

 Katkı Maddeleri Toplamı 608.989.661 1.366.734.946 874.117.913 693.674.464 sulye yüzde 82, kırmızı mercimek Genel Toplam 13.123.483.483 4.818.598.503 1.523.519.449 989.054.875 yüzde 77, nohut yüzde 92, ayçiçeği Kaynak: Gıda ve Kontrol Genel Müadürlüğü Kayıtları

Tablodan izleneceği üzere 2019'da 730 bin ton soya fasulyesi küspesi, 1 Yem Sektöründe Üretim (2019) yem sektörü, 12,5 milyon tona yakın milyon ton ayçiçeği tohumu küspe- tarımsal hammadde ithal etti ve si ve 1,3 milyon ton nişasta kepeği Miktar (Ton) karşılığında 3,3 milyar dolar düzeyin- dikkat çekiyor. Kanatlı yemler toplamı 10.034.794 Güvencesiz çalışanlar de ithalat faturası ödedi. İthal edilen Sektörün, yerli ve ithal hammadde Büyük-küçükbaş yemler toplamı 14.076.212 ürünler arasında 3,5 milyon ton kullanımı yoluyla yaptığı üretim ise Diğer yemler toplamı 828.110 TÜİK Kaynak: Meclis gündeminde mısır, 2,6 milyon ton soya fasulyesi, yanda gösteriliyor: Genel Toplam 24.939.117 TÜRKIYE’de yevmiye usulü, gündelik, Görüldüğü gibi, yem sektörü, 2019 Türkiye 2019'da 19 milyon ton buğday 686 ton buğday ihraç etmiş ve bu ticaret- güvencesiz çalışan, bir gün çalışmazsa yılında 25 milyon tona yakın yem ürete- üretmiş, buna ilaveten 9,8 milyon ton ten 27 bin 551 dolar gelir elde edildi. aç kalacak ve evine ekmek götüre- bilmek için 13 milyon ton ithalat yaptı. Bu buğday ithal ederek (yaklaşık % 80’i Türkiye, buğdaydan üretilen işlenmiş meyecek milyonlarca insan var. Kâğıt durum, sektörün dışa bağımlılığının % Rusya ve Ukrayna’dan) 2,3 milyar dolar it- maddelerde, önemli bir üretici ve ihracat- toplayıcıları, ayakkabı boyacıları, ev 50’nin üzerinde olduğunu gösteriyor. halat faturası ödedi. Buna karşılık 66 bin çı ülkedir. işçileri, çiçek ve simit satanlar, hamal- lar… Bu yurttaşların durumuna dikkat B) GIDA SEKTÖRÜ Buğdaydan üretilmiş işlenmiş ürünler dış ticareti (2019) çeken CHP Muğla Milletvekili Süleyman DEĞERLENDİRMESİ Girgin, “Salgın nedeniyle açıklanan Gıda sanayii, şüphesiz, çok geniş bir İTHALAT İHRACAT destek programlarında bu kesimler için üretim deseni içinde toplumsal gereksi- herhangi bir tedbirin olmaması, büyük Miktar (kg) Değer ($) Miktar (kg) Değer ($) nimleri karşılıyor. Ancak hem miktar hem Makarna 1.272.725.234 606.969.556 4.593.357 8.037.145 bir tarihsel vebaldir” dedi. Meclis’e soru de değer açısından en büyük pay, buğday önergesi veren Girgin, Cumhurbaşka- Un 3.262.405.502 1.051.717.676 12.976.024 3.815.935 ve buğdaydan üretilen işlenmiş ürünlere Bulgur 262.615.458 117.134.445 - - nı Yardımcısı Fuat Oktay’a şu soruları aittir. Bu bağlamda, sözü edilen ürünlerin İrmik 108.289.146 31.289.059 - - yöneltti: “Günübirlik, kayıt dışı çalışan üretim ve dış ticaret ilişkilerinin incelen- Bisküvi (*) 192.728.036 349.938.496 4.875.861 11.850.211 kesimleri ve işsizleri kapsayan acil bir mesi, gıda sektörünün mevcut durumu ve destekleme politikasını hayata geçirme- Covid 19 krizinden olası etkilenme biçim- Toplam: 2.157.049.232 23.703.291 yi düşünüyor musunuz? Bu kesimlerin lerinin analizinde yararlı olacak. Kaynak: TÜİK, 2019 yılı pasta ve kek dış ticaret verileri yayımlanmadığı için tabloya dahil edilmemiştir. mağduriyetinin acilen giderilmesinin yanı sıra, uzun vadede de güvencesiz Görülmektedir ki, buğday ithalatına 2,3 açısından da dışa bağımlı olduğunu ortaya durumundadırlar. çalışan bu yurttaşlarımıza güvence sağ- milyar dolar finansman harcayan Türkiye, koyuyor. Bu çerçevede ülke, yeni bir tarım devrimi layacak bir çalışma yapmayı düşünüyor buğdaydan üretilmiş işlenmiş ürünlerin dönemine girmek zorundadır. Bu dönemde musunuz?” n Haber Merkezi ihracatından 2,2 milyar dolar düzeyinde gelir SONUÇ VE GENEL DEĞERLENDİRME başta sulama olmak üzere tarımsal altyapı elde edebilmiştir. Henüz 2019 yılı Yukarıda da gösterildiği gibi, tarımsal yatırımlarına hız verilmeli, üretici rekabetçi verileri yayımlanmadığı için hammadde açısından net ithalatçı olan fiyat baskısından uzaklaştırılarak, refah hesaplamalara dahil Türkiye, özellikle gıda, yem ve yağ sana- düzeyi de gözetilerek tarıma yönlendirilmeli, edilmeyen pasta ve yiinin gereksinimi olan ürünler açısından sektör genç çiftçiler için cazibe merkezi hali- Depo Photos

kek ihracatına ilişkin dışa bağımlıdır. Buğday, arpa, mısır, pamuk, ne getirilerek yükselen çiftçi yaş ortalaması miktar ve değer veri- soya, ayçiçeği, çeltik, kuru fasulye, kırmızı düşürülmelidir.  leri, bu genel tabloyu mercimek ve nohut, Türkiye’nin açığı olan en Bu çerçevenin içinin doldurulması, değiştirebilme gücün- temel ürünler olarak öne çıkmaktadır. Covid tarımsal desteklerin yeterli, etkin ve verimli den uzaktır. 19 öncesinde yüksek faturalarla ithal edile- tahsis ve kullanımını zorunlu kılmaktadır. Türkiye, 2019 bilen bu ürünlerin, önümüzdeki dönemde, Bunun yanında bir diğer zorunluluk, yıllardır yılında 9,8 mil- ortaya çıkan ve çıkacak ihracat kısıtlamaları sektör aleyhine gelişen iç ticaret hadlerinin yon ton buğday çerçevesinde ithalatı zorlaşacak ve/veya tarım lehine çevrilmesi noktasında kendisini Şantiyelerde sokağa ithal etmiş, buna olanaksız hale gelecektir. göstermektedir. Dışa bağımlı hale gelmiş ve karşılık ihraç ettiği Türkiye’nin, kısa vadede, acilen, bu temel kamunun düzenleyici rolü ortadan kalkmış çıkma yasağı yok! yaklaşık 5 milyon ton ürünlerin üretimini ivmelendirecek önlem- olan tarımsal girdi piyasasının iç ticaret had- İNŞAATLARI sokağa çıkma yasağı buğdaya dayalı işlenmiş lere ihtiyacı vardır. Orta vadede ise, nüfus lerini tarım aleyhine büken işlevini değiştir- bile durduramadı. Şantiyelerde çalış- ürün içindeki buğday projeksiyonu ve tarıma dayalı sanayilerin mek, ancak radikal önlemlerle mümkündür. manın sürdüğünü gösteren fotoğraflar karşılığı yine yaklaşık 7,3 talep projeksiyonuna bağlı bir planlı üretim Kriz dönemi, kamunun tarıma dönmesi- paylaşan DİSK’e bağlı Dev Yapı-İş Sen- milyon ton oldu. artışına mutlaka gereksinim vardır. Bu ürün- nin ve üretici – tüketici - doğa yararına yeni dikası, “İnşaat işçilerinin yaşam hakkı ve Görüldüğü üzere, Türki- lerin baklagiller hariç tümü, sulu koşullarda bir tarım ve gıda rejimi tesisinin zorunlu halk sağlığı tehdit altında. İnşaatlarda ye’nin 19 milyon ton buğday üretiminin ve yüksek tarım tekniği / girdisi kullanılarak olduğunu tüm açıklığı ile göstermiştir. Bu sokağa çıkma yasağı yok. Salgınla böyle olduğu 2019 yılındaki yurtiçi buğday tüketimi üretilebilen ürünlerdir. Bu çerçevede, rasyo- zorunluluğun yaşama geçirilebilmesinin mücadele olmaz. Çalışması zorunlu 21,5 milyon ton düzeyinde gerçekleşmiş- nel kullanım düzeyi 5 milyon hektar düzeyin- ancak değişen siyasi tercihlerle mümkün olmayan işletmeler durdurulup ücretli tir. Bu durum, özellikle verim ve üretimin de olan sulu tarım alanlarında ekim olanağı olabileceğini gözleyebileceğimiz bir dönem izin uygulanmalı. Toplumun evde kalma yetersiz olduğu yıllarda, Türkiye’nin buğday bulabilmek için birbirleriyle rekabet etmek ise önümüzdedir. koşulları yaratılmalı. Covid-19 salgını- na karşı bilim insanları ve uzmanların önerileri uygulanmalı” açıklaması yaptı. İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şu- besi de önceki gün yayımladığı raporda İstanbul’daki şantiyelerde alınan önlem- lerin yetersiz olduğuna dikkat çekmişti. Raporda, “Zaten iş güvenliği önlemle- rinin bile yeter düzeyde alınmadığı bir ortamda salgın hastalıkla mücadele etmek zor. Şantiyeler acilen kapatılmalı- dır” ifadeleri kullanılmıştı. n Haber Merkezi Fotoğraflar: İHA Fotoğraflar: SAYFA 11 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NISAN 2020 PAZAR www.birgun.net EKONOMI 11 İŞÇILER; ‘UYARDIK PIYASALAR DINLEMEDILER’ DEDI Sonuç; 3 işçi hayatını kaybetti DOLAR AVRO İmbat Madencilik’in işlettiği ocakta yaşanan göçükte 3 işçi hayatını kaybetti. Şirket virüs salgını nedeniyle ocakta bir aydır üretimin olmadığını, gerekli önlemlerin alındığını ileri sürdü. Bağımsız Maden-İş ise “Yalan söylüyorlar, uyardık, dinlemediler” açıklaması yaptı 6.70 7.32 Kardelen TATAR ları esnasında meydana gelen bu olayda hayatını kaybeden arkadaşlarımıza Allah’tan rahmet, kederli BIST100 PETROL MANISA Soma’daki İmbat Madencilik tarafın- ailelerine, iş arkadaşlarına ve sevenlerine sabırlar dan işletilen maden ocağında göçük altında kalan diliyoruz.” 2 işçinin daha cansız bedenine ulaşıldı. Böylece iş 96,470 31,8 cinayetinde hayatını kaybeden işçilerin sayısı 3’e ŞİRKET YALAN SÖYLÜYOR! yükseldi. Bağımsız Maden-İş Sendikası ise “Uyardık, ALTIN ALTIN İmbat Madencilik’in ocağında önceki gün şlam dinlemediler!” açıklaması yaptı: “Salgın nedeniyle (Cumhuriyet) (Gram) denilen sulu ve çamurlu malzemeyi tutan set patladı. günlerdir ocaklarda üretim durdurulsun, ocaklarda 5 madenci şlam patlaması nedeniyle meydana gelen çalışmak zorunda kalacak maden işçilerinin özel ola- göçüğün altında kaldı. 47 yaşındaki Ersin Özdoğan’ın rak alınacak sağlık ve güvenlik koşulları sağlansın 2382 363.2 cansız bedenine ulaşılırken, bir işçi yaralı kurtarıla- diyerek tüm maden patronlarına, Çalışma Bakanlı- rak hastaneye kaldırıldı. Yaralı işçinin durumunun ğı’na yazılar yazdık, tüm sosyal medya hesaplarımız- iyi olduğu öğrenilirken, göçük altında kalan iki işçi dan çağrılar yaptık. Bazı maden işletmeleri açıklama için ise arama-kurtarma çalışması başlatıldı. Saatler yaparak gerekli tedbirleri aldıklarını iddia ettiler. süren çalışmanın ardından ekipler, Salih Ayber (22) Sendikamız ve yöneticilerimiz tarafından yapılan ve Erdinç Karaveli (40) adlı işçilerin de cansız bedeni- yayınların yanlış ve yalan olduğunu söyleyerek savcı- Twitter

ne ulaştı. lıklara suç duyurusunda bulundular ama yine bildik-  lerini okudular, gerekli önlemleri gerektiği biçimde ‘BİR AYDIR ÜRETİM YOK’ İDDİASI asla almadılar ve yine olan madencilere oldu.” Ocağın işletmecisi İmbat Madencilik AŞ tarafın- Bağımsız Maden-İş Örgütlenme Uzmanı Kamil dan yapılan yazılı açıklamada, ‘yeni tip koronavirüs Kartal da sosyal medyadan yaptığı paylaşımda, tedbirleri’ nedeniyle madende yaklaşık bir aydır şirketten yapılan açıklamanın gerçeği yansıtmadığını üretimin olmadığı, sadece zorunlu işlerin sürdürül- vurguladı. Kartal, “Yalan söylüyorsunuz. Ateş ölç- Yurtiçi Kargo’da düğü iddia edildi. Açıklamada şu ifadeler kullanıldı: mek gibi göstermelik önlemler dışında hiçbir önlem “İşletmemizde yaklaşık bir aydır üretim haricinde ta- almadınız. Vardiyalarda en az 600 işçiyi çalıştırmaya önlem isteyen mamen iş güvenliğinin gereklerini yerine getirebilme ve üretime devam ettiniz” dedi. Kartal ayrıca şirkete, Depo Photos adına zaruri personelle zorunlu işler sürdürülmekte- “Hadi son 15 günde üretilen kömür miktarını açıkla- işçiler atılıyor!  dir. Bu kapsamda galerideki bakım onarım çalışma- yın, görelim” çağrısında bulundu. hhYURTIÇI Kargo’da çalışan bir işçi, işyerinde koronavirüse karşı yeterli derecede önlem alınmadığına dikkat çeken sosyal medya paylaşımı nede- niyle işten çıkarıldı. Aydın G. adlı işçi, önceki gün işyerin- Şoför esnafının kredi den cep telefonuna gönde- rilen “Bulaşıcı hastalıklardan korunmak için, sık kullanılan kapı kolu, telefon, masa gibi malzeme ve yüzeyler her tün temizlenmelidir” gibi mesaj- ları paylaşmıştı. Bu mesajları kartı limiti tükendi eleştiren işçi “Mesaj atmak suretiyle aldığınız bu ‘çok ciddi’ Ankara’da 18 bin 161 özel MILYONLARCA önlemler biz çalışanlarınızı toplu taşıma aracı olduğunu şımartmaya devam ediyor” INSAN AÇLIK ifadelerini kullanmıştı. Aydın G., ifade eden CHP’li Ali SINAVINDA bu tweet nedeniyle kovulduğu- Haydar Hakverdi, bu esnafın İK) nu açıkladı. n Emek Servisi artık kredi kartında limit TÜRKIYE İstatistik Kurumu’nun (TÜ verilerine göre koronavirüs salgınınından kalmadığını söyledi. Ülke en çok etkilenen sektörlerden olan ulaştır-

çapında 2 milyon insanı ma ve depolama sektöründe 1 milyon 256 bin DHA yurttaş istihdam ediliyor. Konaklama ve yiye- doğrudan ilgilendiren şehir  için ulaşımdaki krize karşı cek sektöründe istihdam edilenlerin sayısı ise 1 milyon 701 bin olarak tahmin ediliyor. Böylece hükümetin tatmin edici bir toplam 3 milyon çalışan aileleriyle beraber desteği bulunmuyor yaklaşık 10 milyon yurttaş açlık sınavına girmiş durumda. Hükümetin bu kesimlere ilişkin aldığı önlem ise temel ihtiyaç Ekonomi SERVISI kredisiyle borçlandırma ve aylık bin 177 lirayla ücretli izne ORONAVIRÜS krizi tüm ül- çıkarmak. Kocaeli TÜPRAŞ’ta keyi önce gönüllü sonra da Kzorunlu olarak eve kapattı. koronavirüs kıyımı İçişleri Bakanlığı 11 ve 12 Nisan 2020  Depo Photos hhKOCAELI’ndeki TÜPRAŞ’ta bakım, tarihleri itibariyle 30 büyükşehir ve onarım, inşaat işlerini sürdüren Zonguldak’ta sokağa çıkma yasağı de oldukça sınırlı. Borç silme yerine da işe çıkamıyor. Sadece Ankara’da taşeron firma Tekfen’in 40 işçisine ilan etti. Neredeyse tüm ülkenin eve borç erteleme yoluna gidilen uygula- ticari taksilerde 9 bine yakın günde- koronavirüs testi yapıldı, 20 işçinin kapanmasından en çok etkilenenler malar yüzünden 3 ay sonra ne olacağı lik yevmiyeli işçinin çalıştığı tahmin test sonucu pozitif çıktı. Virüse ise toplu taşıma esnafı oldu. Geçmişte belirsiz. Zira vergiler ve SGK primleri ediliyor” diyen Hakverdi esnafın yakıt yakalanan işçiler tedavi altına yerel yönetimlerce işletilen otobüsle- 3 ay ertelense de bu dönemde hiçbir parasını dahi çıkaramadığını söyledi. alındı. Evrensel’in haberine göre, rin birçoğunun rant uğruna bir grup geliri olmayan esnaflar 3 ay sonra “çift koronavirüs vakalarının tespitinin insana satılması bugünlerde büyük dikiş” vergi ödemek zorunda kalacak. YEVMIYELI IŞÇILER ardından ‘önlem’ kapsamında işe bir soruna dönüşmüş durumda. Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) ve AÇLIKLA YÜZ YÜZE çağrılmamış 17 işçi ise işten atıldı. CHP Ankara Milletvekili Ali Haydar trafik cezaları ise cabası. “Ankara’da 2 bin 231 Türkiye’de Bir Tekfen işçisi, “20 gün önce Hakverdi de konuya ilişkin bir açık- toplamda 36 bin 500 tahditli plakalı kronik rahatsızlığı olanları ve gur- lama yayımladı. Hakverdi, Ankara’da TAKSICILERIN YÜZDE 40’I ticari minibüs (dolmuş) var. 14 betçileri evlerine gönderdiler. Kalan 7 bin 701 ticari taksi, 900 özel halk 65 YAŞ ÜSTÜ kişilik araçlara virüs nedeni ile 7 çalışanları da iki gruba ayırdılar. İlk otobüsü, 7 bin 329 ticari servis aracı Hakverdi yaptığı açık- yolcu sınırı getirildiği de düşünü- grupta test sonucu pozitif çıkanlar ve 2 bin 231 dolmuş olmak üzere top- lamada Ankaralı taksi- lürse dolmuşlar şu an zararına var. Ve 2 Nisan’dan bu yana iş dur- lamda 18 bin 161 toplu taşıma aracı cilerin yüzde 40’ının sefer yapıyorlar. Bu sektörde du. Şu anda 17 kişi işten atıldı, işten bulunduğunu ifade ederken, sayının 65 yaşın üzerinde de binlerce yevmiyeli işçi atmaların süreceği söyleniyor. Bu ülke çapında 450 bin esnafı ilgilendir- olduğunu ifade çalıştığı düşünüldüğünde vicdansızlıktır” dedi. Bir diğer işçi diğini söyledi. Bu kişilerin aileleriyle etti. Konuya ilişkin mağduriyet katlanarak “Biz bakım-onarım işi yapıyoruz, beraber 2 milyon insanı bulduğunu olarak “Kendileri artıyor” diyen Hakverdi, çalışmamız zorunlu değildi. İş bu da sözlerine ekledi. işe çıkamadığı gibi dolmuşçu esnafının kredi raddeye gelmeden işi durdurabilir- Müşteri bulmakta zorlanan bu 18-20 yaş aralı- kartlarında limit kalmadığını lerdi” diye konuştu. esnaf grubuna devletten gelen destek n ğındaki çocukları  Depo Photos ifade ettiği sözlerine ekledi. Emek Servisi “ABD’deki gayrimenkuller satılsın, para yurda getirilsin” Ensar ve Haber Merkezi 1 Muhammed Ali’nin çiftliği 3 Kızılay’ın bağışları TÜRGEV’in ABD’de Yönetiminde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdo- Kızılay son 3 yılda diğer bağış ve yardım geliri CUMHURIYET Halk Partisi (CHP) ABD ğan’ın kızı Esra Albayrak’ın bulunduğu TÜRGEV adı altında toplam 6,7 milyar lira bağış topladı. kurduğu TÜRKEN temsilciliği iktidara ait vakıfların mal varlık- ve Ensar Vakfı’nın New York merkezli ortak Toplanan bağışlar son 3 yılda 32 kat artmış durum- Foundation’da larına ilişkin bir öneri getirdi. CHP ABD Tem- kuruluşu Turken Foundatiaon, 2019’da efsanevi da. Bu paranın tamamı olmasa da bir kısmının silcisi Yurter Özcan tarafından yapılan açık- milyon dolarlık ağır siklet boks şampiyonu Muhammed Ali’ye TURKEN’e gönderildiği biliniyor. Kızılay Başkanı lamada, TÜRGEV ve Ensar Vakfı’nın ABD’de varlıklar bulunuyor. ait çiftliği 2,5 milyon dolara satın aldı. Kerem Kınık ise bağışçıların gizliliğini korumak kurduğu TÜRKEN Foundation’a ait ve ABD’de adına transferlerin nereye gerçekleştiğini söyle- CHP ABD tutulan banka hesapları ile Muhammed 2 Manhattan’da gökdelen miyor. Son 6 yılda Kızılay’ın topladığı ve izaha Temsilciliği bu Ali’nin çiftliği ve Manhattan’daki gökdelen muhtaç biçimde artan bağışlar ise şu şekilde; inşaatının satılarak elde edilen paranın yurda 2014 yılında New York’ta kurulan TUR- paranın yurda KEN’in, süper lüks öğrenci yurdu Birleşmiş getirilmesini önerdi. Sadece Manhattan’daki 2013: 88,1 milyon lira getirilmesi için gökdelen inşaatının 350 milyon liralık kaynak Milletler Genel Merkezi’nin de aralarında bulun- duğu birçok önemli kuruma bir adım mesafede. 2014: 74,5 milyon lira Cumhurbaşkanı’nın yaratacağı belirtilen açıklamada bu işlemin 2015: 51,5 milyon lira cumhurbaşkanının bir telefonuyla çözülecek Yurt binasının sadece arazisinin bedeli 15,5 2016: 1 milyar 173 milyon lira tek telefonunun kadar kolay olduğu da vurgulandı. milyon dolar. Gökdelen, Başkentgaz’ın Kızılay’a yeteceğini TÜRKEN’in ABD’deki varlıkları milyonları Ensar’a göndermek üzere 8 milyon dolar bağış- 2017: 2 milyar 261 milyon lira söyledi  Depo Photos buluyor lamasıyla ortaya çıkmıştı. 2018: 3 milyar 346 milyon lira SAYFA 12 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NİSAN 2020 PAZAR 12 BULMACA www.birgun.net

NASIL OYNANIR? Sudoku tablonun 9 satır, 9 sütun ve 9 almalık beyaz ve gri renklendirilmiş 3 x 3 bloktan oluşan 81 hücresi vard›r. Sudoku oyununun amacı tüm hücreleri 1 ile 9 arasındaki rakamlarla doldurmaktır. Ama çözümde her bir rakamın, her bir satırda, her bir sütunda ve her bir blokta sadece bir kez görünmesi gerekir.

Dünkü sudokunun çözümü

COSMOS: YENI DÜNYALAR NATIONAL GEOGRAPHIC 23.00 UĞURLUGILLER 12 Nisan 2020 Pazar Yıl: 16 Sayı: 5842 STAR 20:00 İ m­ti­yaz Sa­hi­bi ve Ya­yın­la­yan: Birgün Yayıncılık ve İletişim Tic. A.Ş. adına 1961-1979 İbrahim Aydın arasında yayınlanmış Yayın Koordinatörleri: Yaşar Aydın, İbrahim Varlı Selçuk Kaskan’ın DUNKIRK Yayın Danışmanı: Semra Kardeşoğlu radyo skeçlerinin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü: Mustafa Kömüş SINEMA TV 23:30 Ek Yayınlar: Berkant Gültekin senaryolaştırılarak Politika: M. Emin Kurnaz televizyona uyarlandığı, CHRISTOPHER Nolan’ın Ekonomi: Ozan Gündoğdu 1988-91 arasında 2. Dünya Savaşı’nın kaderini Çalışma Yaşamı: Sevgim Denizaltı yayımlanmış dizi belirleyen olaylardan biri olan Kent-Yurt: Uğur Şahin TRT’nin nostalji Dunkerque Tahliyesi’ni konu Kültür-Sanat: Işıl Çalışkan Spor: Eren Tutel Ankara Temsilcisi: Nurcan Gökdemir edinen filmi, yüz binlerce İngiliz kuşağında tekrar ekrana Reklam Rezervasyon: İrem İlyas geliyor. ve müttefik askerlerinin, düşman rek­lam@bir­gun.net askerleri tarafından etrafının Merkez Adres: Gülbahar Mah. Altan Erbulak Sk. sarılması ile başlar. Arkaları deniz Karaca Apt. No: 9/A Mecidiyeköy/İstanbul olan bir yerde sıkışan askerler, Tel: 0 212 288 28 00 düşman saldırısına karşı çaresiz Faks: 0 212 288 51 16 bir durumda kalırlar. Başrolle- Ankara Temsilciliği: 0 312 419 91 02 Faks: 0 312 419 92 09 0 542 356 87 35 rinde Mark Rylance, Kenneth İzmir Temsilciliği: İletişim: [email protected] TV’DE BUGÜN TV’DE Branagh ve Tom Hardy’nin yer aldığı filmin kadrosunda ayrıca Jack Lowden, Aneurin Barnard ve Ba­sıl­dığı Yerler n İstanbul: Arslan Güneydoğu Gaz. Mat. Ve n Yönetmen: Ann Druyan n Sunucu: Neil deGrasse Tyson Kağıtçılık A.Ş. Akçaburgaz mah. Hadımköy yolu San1 Bulvarı, 169. ilk kez film deneyimini yaşacak Sokak, No:6 Kıraç/Esenyurt / İstanbul - 0212 886 17 95 n Ankara: Arslan Güneydoğu Gazetecilik Matbaacılık ve Kağıtçılık A.Ş. Saray olan Fionn Whitehead ile Harry Osmangazi Mah. Sütçü İmam Cd. No:33 Pursaklar/Ankara - 0312 GÜNEŞ’in yaşamına bağlı olarak Dünya’nın artık bizim için bir yuva ol- Styles da yer alıyor. Filmi kendi 419 20 03 n İzmir: Metalişleri Sanayi Sitesi 1’nci Cadde No: 173 Kısıkköy-Menderes/İzmir - 0232 257 69 03 n Adana: Yenidoğan mayacağı bir senaryoda, sunucumuz Neil deGrasse Tyson diğer gezegen- senaryosundan uyarlayacak olan Mh 2108 Sk No: 13/A Yüreğir/Adana - 0322 346 03 71 n Trabzon: lerde yaşam kurma olasılığını inceliyor. Ancak, Mars’ta ev arayışına çıkma- Yeşilyalı Mahallesi Arsin Organize Sanayi Bölgesi 5 No’lu Cadde yönetmene yapımcılık koltuğun- No: 8 Arsin/Trabzon-0462 712 04 44 dan önce Neil, bizi bir sonraki yaşanabilir evimize götürecek çeşitli seyir da da Emma Thomas eşlik ediyor. Da­ğı­tım: Tur­ku­vaz Da­ğı­tım Pa­zar­la­ma A.Ş. tekniklerinin geliştirilmesine yol açan eski bir medeniyete geri götürüyor. Ya­yın Tü­rü: Yay­gın Sü­re­li Ya­yın SAYFA 13 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI www.birgun.net 13 GERÇEĞİN VE 12 NİSAN 2020 AKLIN İZİNDE BİLİM PAZAR Salgın, önlemler ve bilim

OVID-19 hız- Depo Photos laboratuvarlar vardır. Sağlık Bakanlığı la yayılmaya bu dizilemeyi Ulusal Viroloji Laboratu- Cdevam ediyor. 10 varı’nda yaptırmış ve kaliteli bir sonuca Nisan’da tanımlı vaka henüz ulaşamamış görünmekte. Bu veri sayısı 1.6 milyonu aş- hatalarına rağmen Ekoloji ve Evrimsel mış, ölüm sayısı da 100 Doç. Dr. Biyoloji Derneği’nin bir çalışmasına bin sınırına dayanmış Çağhan KIZIL göre Türkiye’deki virüs karışık bir halde durumda. Hastalığın olabilir, yani farklı yerlerden gelen vi- nasıl ilerleyeceğine ve dünyanın ne rüsler değişik enfeksiyon yolları yarat- zaman bu durumdan kurtulacağına mış olabilir. Çalışmalarında, Türkiye’de dair sorular sıkça dillendirilse de “… Türkiye’ye görece yakın ve Türkiye yapılan projeksiyonlara göre süreç ile yolcu trafiği yüksek olan Gürcistan, beklediğimizden uzun sürecek. Birçok Belarus, Estonya, İsrail, İtalya ve Kuveyt ülkenin kendi vaka projeksiyonlarını gibi ülkelerde, özgün soy hatlarının ve hastalığın ne zaman tepe noktada varlığına rastlanmıştır” denmekte (6). yaşanacağını belirlemesi için gereken Daha fazla örnekten sonra bu veriler epidemiyolojik veriler yetersiz. Bu ve- açıklık kazanacak. Virüsün Türkiye’ye riler, çok yüksek sayıda test sonucu ve ilk giriş yolu ve yayılımın nasıl olduğu- hastalığın yaş-bölge dağılımına ilişkin na dair belirsizlik bu analizler sonrasın- bilgiler. Dünya üzerinde çok az ülke da açıklığa kavuşacaktır. toplumdaki gerçek tablonun ve yay- gınlığın farkında. Bu eksiklikte önemli SALGIN AZALMA EĞILIMINDE bir nokta vaka tanımlama sıkıntısı ve DEĞIL, DAHA DA ARTIYOR semptom göstermeyen insanların yüz- Türkiye’de salgın azalma eğilimin- desini hesaplamadaki zorluklar. de değil. Gittikçe de artıyor. Buna hazırlıklı olup salgının aşamasına VAKALAR NEDEN TANIMLANAMIYOR, uygun önlemlerin yaşama geçirilme- GERÇEK SAYILARA NASIL ULAŞILABILIR? si gerekiyor. Bunlar şu an için genel Asemptomatik kişiler: Virüsle karantina, testlerin çok daha artması, enfekte olmuş bir kişi eğer semptom hasta tanımlamada testlerin yanında göstermiyorsa virüsü taşıdığının ve BT ve semptom analizlerinin de kul- yaydığının farkında değil. Bu insan lanılması, çalışan nüfusun hak kaybı sosyal yaşamdaysa virüsü yaymaya tanımlamasının Türkiye’de doğru ya- fazla olduğu, her gün binlerce kişinin 17 Mart tarihinde 27 yasındaki bir kadın yaşamadan evlerinde kalabilmeleri devam ediyor. Türkiye’de nüfusun pılamadığına işaret ediyor (2). Dünya daha yakalandığı bir hastalığın sosyal hastadan alınan örnekte bulunan için tatmin edici ekonomik paketlerin yarısına yakını serbest dolaşımda iken Sağlık Örgütü (WHO), hastalığın baş- mesafelenme olmayan Türkiye’de virüs üzerindeki çalışma. Fatma açıklanmasıdır. Bu önlemler haftalar asemptomatik vakalar virüsün etkisini langıcında COVID için şüpheli ve ta- daha da yayılacağını ve maalesef Bayrakdar tarafından veri tabanı- öncesinden alınsa bugünkü durumu arttırıcı ve salgının önlenmesini çok nımlı hastalarda kullanılmak üzere bir tablonun ağırlaşacağını söylemek na gönderilmiş. Veri gönderen de yaşamayabilirdik. Eğer hala alınmaz- zorlaştıran bir durum yaratıyor. Baştan hastane kodu göndermiş. Türkiye bu zorundayız. Sağlık Bakanlığı olarak görünüyor sa, önümüzdeki haftalar durumun beri genel karantina ve sokağa çıkma kodu kullanmaktan çok belirsiz hasta (GİSAİD veri tabanı, erişim numarası daha da vahimleştiği bir tablodan sınırlamalarının dillendirilmesi bu anlamına gelen başka bir kod kulla- VIRÜSÜN GENETIK DIZINI EPI_İŞL_417413, virüs örnek adı: hCoV- kaçamayacağız. nedenle önem taşıyor. Türkiye’de hala nımına gitmiş. Bu da vaka sayılarını DAHA SIK AKTARILMALI 19/Turkey/6224-Ankara1034/2020). Son olarak, hafta içinde Ali Demir- tam karantina uygulaması yaşama gerçekçi bir tahminini zorlaştırıyor. Bir kısa not da virüsün Ancak bu dizinde oldukça fazla tekil soy bir konuşmasında Çin’de ilk başta geçirilmedi. Vaka sayılarından da gör- genetik yapısı ile ilgili. değişiklik mevcut, bu yaşı 60. Çin’den hasta olan kişilerin itlaf edilmesinin düğümüz üzere her gün binlerce yeni GERÇEK SAYILARA Dünya üzerinde ana Ocak ayı içinde yayınlanan referans bir yol olabileceğini söylerken konuş- tanımlı vaka çıkıyor ve bu buzdağının ULAŞMAK ZOR veri tabanlarında bir- genetik dizin ile karşılaştırıl- masını bilim budur diyerek bitirdi. sadece üçü. Asemptomatik kişilerin Gerçek sayılara ulaşmak ise çok zor. çok ülkeden alınan dığında kaliteli bir dizin Ne kadar geçmişi ve kıdemi olsa da dünya genelinde kesin bir yüzdesi yok Sadece öngörüler yapılabilir. Türki- virüs örneklerinin Son analizi yapıldığında kendisi bilimi yanlış anlamış. Bilim bu ancak çeşitli modeller %30 ile %60 ye’deki vaka sayılarının bu denklem genetik dizinleri beş senenin yaklaşık 5-9 tekil değil. Einstein’ın sözüne kulak vere- arasında değişebileceğini belirtiyor (1). içinde gerçek yaygınlığın çok küçük var ve bunlarla 16 Mart’tan sonraki değişiklik bulun- lim: “Birçok kişi büyük bilim insanını bir kısmı olduğunu söylersek yanlış bakarak bir makta. Bunlara yaratanın entelektüel birikim olduğu- TEST SAYILARI VE yapmayız. Zaten sadece vaka sayıla- karşılaştırma her günü bu sene ile SNP (single nu düşünür. Yanlışlar! Karakterdir!”. HASTA TANIMLAMASI: rına bakarak da artık yorum yapama- yapılabiliyor. karşılaştırıldığında vefat nucleotide Irkçı ve faşizan “bilim”, dünyaya ağır COVID-19 hastalarını tanımlamak yacağımız günlerdeyiz. İstanbul’da 16 GİSAİD (4). oranlarında neredeyse her gün polymorp- zararlar vermiştir. Toplumcu ve eşit- için en güvenilir yol elbette PCR testi. Mart’tan bugüne yaşanan ölümlerin Şu anda hism) likçi olmayan bilim kördür. Ancak birçok ülkede ve sahada göğüs istatistiğine bakıldığında önceki dört 5809 farklı belirgin bir artış var. Bu artışın hepsi deniyor. tomografisi ve semptom kombinasyo- senenin sabit seyreden ölüm sayıları- hastadan COVID’e bağlı olmayabilir ancak Türkiye’den (1) https://www.medrxiv.org/content/1 nu, COVID-19’u tanımlamak için kulla- nın üstüne çıkmış durumda olduğunu alınan SARS- belirgin bir artışın yaşanan gönderi- 0.1101/2020.02.03.20020248v2 nılıyor. Yani tomografide (BT) bulgular görüyoruz (3). Örneğin 9 Nisan 2019’da CoV-2 genetik len genetik (2) https://www.ttb.org. varsa, COVID semptomlarına benzer İstanbul’da 222 ölüm yaşanmış, 9 dizisi bu veri pandemiden bağımsız olması dizinin birçok tr/haber_goster.php?Gui- semptomlar da varsa büyük ihtimalle Nisan 2020’de bu sayı 302’ye ulaşmış tabanına girilmiş da imkan dahilinde bölgesinde d=01965494-7988-11ea-a12d-7aee- 3f6e69c5# bu kişiler testte de pozitif çıkacaklar. durumda. Son beş senenin 16 Mart’tan durumda. Bu hatalar mevcut. değil. (3) https://www.turkiye.gov.tr/istan- Ancak bu durumdaki birçok hastaya sonraki her günü bu sene ile karşılaş- veriler kullanılarak Bu, geçerli bir analiz bul-buyuksehir-belediyesi-vefat-sorgu- test ya yapılamıyor ya da yapılsa da tırıldığında neredeyse her gün belirgin virüsün ülkeler arasında- yapmayı zorlaştırıyor. lama sonuçlar çok geç geliyor. Hastaneye bir artış var. Bu artışın hepsi COVID’e ki mutasyon geçirme oranları, Genetik dizinlerin oluşturul- (4) https://www.gisaid.org/ yatışlar ÇOVİD üzerinden değil, başka bağlı olmayabilir ancak belirgin bir yayılım rotaları, moleküler özellikleri, maya başlanması önemlidir ancak (5) www.nextstrain.org hastalıklar üzerinden yazılıyor. Bunun artışın yaşanan pandemiden bağımsız potansiyel değişimlerin doğası gibi bir- bir an önce kaliteli bilgiler bu veri (6) http://www.ekoevo.org/turki- da ötesinde, hafta içinde Türk Tabip- olması da imkan dahilinde değil. Kı- çok analiz yapılıyor (5). Türkiye’den ise tabanları ile paylaşılmalıdır. Türkiye’de yenin-ilk-sars-cov-2-genomu-ile-ilgi- ler Birliği’nin bir açıklaması da hasta sacası, gerçek yaygınlığın görünenden sadece 1 dizin girişi yapılmış. Bu örnek, bu dizinlemeyi yapabilecek yetkin li-on-calisma/

Depo Photos

Dr. Şeyda İPEK DÜNYA KÜÇÜK BIRIYLE hiç beklemediğimiz bir yer ve za- arasındaki bağlantıları inceler. Üzerine matematik camiasındaki “Erdös sayısı”. manda karşılaştığımızda ağzımızdan dökülür bu çalışılan en meşhur problem “6 Bu sayı, 509 kişi ile makale yazmış deyiş: “Dünya küçük!” Dünyanın bu küçüklüğünü derecelik ayrılık” denen teo- olan ünlü Macar matematikçi Paul Antarktika hariç bütün kıtalara yayılmış Covid-19 ridir. Bu teoriye göre dünya Erdös’e olan akademik uzaklığı- salgınının hüküm sürdüğü şu günlerde daha da iyi üzerindeki herkes birbirinden nızı ölçer. Yüksek lisans hocam anlıyoruz. İnsandan insana hızlı bir şekilde yayılan ortalama altı el sıkışması olan matematiksel fizikçi Tekin bu virüsün Çin’den Avustralya’ya, Türkiye’den Bre- uzaktadır. Yani tanıdığımın Dereli’nin Erdös sayısı 3. zilya’ya kadar her yere ulaşmış olmasında insanla- tanıdığı diye giderseniz Belirli bir kişiye olan rın sosyal ağlarının etkisi ne olabilir? yaklaşık 6 kişi sonra Putin’e uzaklığınızı ölçmek bir salgın Bir bulaşıcı hastalığa yakalandığımızda ilk ulaşabilirsiniz. Bu tabii ki sırasında daha da önem kaza- düşünceler “Kimden kaptım?” ve “Kime bulaştır- telefonu kaldırıp ABD başkanı nıyor. Covid-19 gibi hastalıkların dım?” olur. Bu sorulara cevap verirken gün içindeki ile konuşabileceğiniz anlamına toplumda yayılmasının önüne ge- etkileşimlerimizi gözden geçirmek zorunda kalırız. gelmiyor, ama bir sosyal ağ üzerinde çebilmekteki en önemli yöntemlerden Mesela belki sabah fırından ekmek aldınız, kahval- o kişi ile uzaktan da olsa bir bağınız var. biri temas izleme. Bir kişinin hasta olduğu tıdan sonra pazara çıktınız, komşu ile çay içtiniz. Şunu kesin yaşamışsınızdır: Şehirlerarası otobüs belirlendiğinde, bulaşıcı olduğu süreçte temasta Belki o komşunun kızı ailesini ziyaret ediyordu ve seyahatinde yanınıza oturan kişi “Nerelisin?” diye olduğu diğer kişilerin de belirlenmesi ve bilgilen- birkaç gün sonra yaşadığı yer olan Almanya’ya geri muhabbete başlayıp sizinle uzaktan akraba çıkar. 6 dirilmesi hastalığın yayılımını anlamak ve kontrol döndü, işine gitti. Sonraki hafta şirketinden bir ekip derecelik ayrılık olayı işte tam da bu. altına alabilmek için gerekli. Bu durumda sosyal İtalya’ya bir iş seyahatine gitti. Siz hiç İtalya’ya Bu konuda bir başka örnek de “Bacon sayısı” ağ tanımı da genişletilmiş oluyor tabii ki, çünkü bu ayak basmamış olsanız bile kurduğunuz bu sosyal olarak bilinir. Bir oyuncunun Kevin Bacon’dan ne virüsü kapmak için hastayı kişisel olarak tanıma- ağ ile dünyanın her köşesine bağlı oluyor ve salgı- kadar uzakta olduğunu ölçer. Mesela X aktörü mıza gerek yok, sadece aynı markete gitmiş, aynı nın dağılım rotasını etkilemiş oluyorsunuz böylece. Kevin Bacon ile bir filmde oynamış ise Bacon sayısı otobüste seyahat etmiş ya da aynı konsere gitmiş İnsanların kurduğu sosyal ağları ve etkileşimleri 1’dir. Bir başka Y aktörü sonra X ile bir filmde rol de olabiliriz. Temas izlenmesi kulağa çok büyük incelemek sosyoloji, psikoloji, fizik, epidemiyoloji, alırsa Y’nin Bacon sayısı 2 olur. Türkiye’den bazı ve zahmetli bir iş geliyor değil mi? Gerçekten de bilgisayar bilimi gibi birçok farklı bilim alanının ilgi örnekler: Ediz Hun ve Adile Naşit’in Bacon sayıları öyle. Sosyal mesafelenme de yine burda işin içine alanına giriyor. Ağ teorisi denilen araştırma konusu 4, Haluk Bilginer’inki 2. Sosyal bir ağın bağlantı- giriyor: Sosyal temas ağlarımızı koparmak. Evde belirli büyüklükteki bir grup içindeki insanların larını göstermek için kullanılan bir diğer ölçü de kalırsak Covid-19 ile olan bağlantımız da kesilecek. SAYFA 14 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI

12 NİSAN 2020 PAZAR 14 SPOR www.birgun.net Flickr

Geri dönmeseydi  AA

 Can Bartu ölümünün birinci yılında anıldı TÜRK sporu ve Fenerbahçe'nin efsane ismi Can Bartu, vefatının 1. Bu hafta spor tarihinin en büyük geri dönüşlerinden birini yıl dönümünde anılıyor. Can Bartu, 11 Nisan 2019'da 83 yaşında hayata tersine çeviriyoruz: Ya Michael Jordan, basketbola dönmek gözlerini yumdu. 31 Ocak 1936'da yerine beyzbol oynamaya devam etseydi ne olurdu? İstanbul'da doğan Can Bartu, spora 1949 yılında Fenerbahçe'nin genç Eren TUTEL de Jordan’ın bırakma kararı hâlâ takımında basketbol oynayarak büyük bir gizem… başladı. Futbola da sarı-lacivertlilerin ASKETBOLDA gelmiş geç- genç takımında başlayan Bartu, Türk miş en iyi, diğer bir ifadeyle VASAT BEYZBOL KARİYERİ spor tarihinin efsaneleri arasına birçok BGOAT kim? Bu soruya dönem Fazla uzatmadan işin saha kısmı- rekor ve anıyla adını yazdırdı. Efsanevi dönem farklı cevaplar verildi, ve- na dönelim. Jordan’ın profesyonel spor adamı, Türkiye'de hem futbol rilmeye devam ediyor. Ama ortaya beyzbolda şansı pek yaver gitmedi. hem de basketbolda milli formayı farklı isimler atılsa da basketbolse- Chicago White Sox'ta başladığı giyen ilk ve tek isim. n AA verlerin büyük çoğunluğu aynı fi- kariyeri boyunca önemli bir oyuncu kirde. Michael Jordan, her ne kadar olmaktan çok uzaktı. Azmi, ka- onu tahtından indirmeye çalışanlar rarlığı, çalışkanlığı sayesinde 6 yıl olsa da hâlâ önemli bir kesime göre beyzbol sahalarında boy gösterdi. tarihin en iyisi. Önce Kobe, Dun- Ancak vasat bir beyzbol oyuncusu can şimdi LeBron, Majesteleri’ni olabildi. Zirvede yaşamayı seven tahtından indirmek için çok zorladı ve orada rahat nefes alabilen bir hatta LeBron devamlılığı, istikra- karakter için kabullenilmesi zor rıyla Jordan’ı tahttan indirmek ve bir durum. Bununla baş etmek için Depo Photos sporseverlerin gözünde bir numara psikolojik destek aldığı zamanlar olmak için varını yoğunu ortaya oldu Jordan’ın. Zor da olsa vasat bir  koymaya devam ediyor. beyzbol oyuncusu olduğunu kabul- lendi ve beyzbol kariyerini ona göre Arsenal’den 15 ton BÖLÜM SONU CANAVARI yönlendirdi. LeBron ne kadar şansını zorlasa 36 yaşında profesyonel sporu ta- yardım malzemesi da kariyeri boyunca final serisi mamen bırakma kararı aldığında da PREMIER Lig ekibi Arsenal, yeni kaybetmeyen Jordan, rekabetçiliği; mutluydu ve eskisine göre çok daha tip koronavirüsle mücadelede ihtiyaç hırsı, azmi ve çalışkanlığıyla bölüm olgun bir karakterdi. Evet hâlâ kay- sahiplerine dağıtılmak üzere 15 ton sonu canavarı gibiydi rakipleri için. betmekten nefret ediyordu ama bu- yardım malzemesi bağışında bulundu. NBA tarihinin en iyi oyuncuların- nun dünyanın sonu olmadığının da Kulüpten yapılan açıklamada, yardımlar dan bazıları, onunla aynı dönem- farkındaydı. Basketbol oynamaya arasında 30 bin gıda malzemesi, temiz- de oynamanın bedelini kariyeri devam edip daha fazla şampiyonluk lik ve hijyen ürünleri bulunduğu belirtil- boyunca şampiyonluk yüzüğü kazanıp, tarihde daha büyük bir iz di. İngiliz ekibinin yardım kuruluşlarının takamayarak ödediler. Bakınız: bırakabilirdi ama verdiği karardan koronavirüsle mücadele fonlarına da John Stockton, Karl Malone, Char- pişmanlık duymuyordu. Hayatından 150 bin sterlin bağışlayacağı kaydedil- les Barkley. memnun bir şekilde inzivaya çekildi di. Öt yandan Liverpool’un efsanevi Peki bu muhteşem kariyerin en ve Hall of Fame töreninde (Şöhretler futbolcusu ve teknik direktörü Kenny önemli dönüm noktasını değiş- Müzesi) yaptığı konuşma hâlâ hafı- Dalglish’in koronavirüse yakalandığı tirsek ne olur? Bilindiği üzere zalarımızda: “Verdiğiniz kararların açıklandı. Açıklamada İskoç futbol Majesteleri, Chicago Bulls’un ilk arkasında durun ve bulunduğunuz adamının hastalığa dair herhangi bir üçlemesinin ardından 6 Ekim yere adapte olun. Başarı kadar, semptom göstermediği ve karantina 1993’te basketboldan emekli ol- mutluluğunuz da önemli.” koşullarına uyduğu kaydedildi. n AA duğunu açıklamış, 18 Mart 1995’te Özetle, Jordan büyük problemler ise basketbola geri dönmüş ve yaşa da huzura kavuşmuştu ama ikinci üçlemeyi tamamlamıştı. Bu parkede o bıraktıktan sonra birçok noktada senaryoyu farklılaştırarak yıldız çıkmıştı ve efsanenin pabucu Jordan’ın beyzbolda devam ettiğini biraz dama atılmıştı. Onun yoklu- hayal edip, hep beraber bu bü- ğunda Utah Jazz’le iki şampiyonluk yük bilinmezin diyarlarında biraz kazanan John Stockton-Karl Malone gezinelim: ikilisine tarihin en iyi ikilisi deni- yordu. ‘LANET GÜN’ 6 Ekim 1993… Bulls taraftarının OYUNUN EN BÜYÜK ŞANSIZLIĞI… AA kara günü. Hatta öyle ki bazıları, Bir dönem dominantlığıyla kök “Çok kötü günlerimiz oldu. Hatta  söktüren ve oyunu pek de ciddiye 11 Eylül gibi bir olay yaşandı ancak almayan Shaquille O’Neal, kariyeri bizim için hâlâ tarihin en kötü gün boyunca onun izinden gittiğini Arteta hastalığı o lanet olasıca gün” olarak tanımlı- söyleyen Kobe Bryant, Spurs’le 5 yor Jordan’ın basketbolu bıraktığını şampiyonluk yaşayan ve kusur- tamamen atlattı açıkladığı o günü. Jordan’ın basket- suz bir sıradanlıkla oynayan Tim PREMIER Lig ekiplerinden Arse- bolu neden bıraktığı günümüzde Duncan ve The King (Kral) LeBron nal’ın menajeri Mikel Arteta, hastalığı hâlâ büyük bir gizem. Babasının James hepsi kariyer olarak Jordan’ın tamamen atlattığını söyledi. Arteta, 23 Temmuz 1993’te silahlı saldırı önünde gösterilmeye başlamıştı. BBC’ye yaptığı açıklamada, koronavi- sonucu hayatını kaybetmesi ve LeBroncılar ve Kobeciler arasında- rüsün getirdiği zorlukların herkesi etki- ona verdiği ‘beyzbol oynama’ sözü ki tartışma her geçen yıl daha da lediğini belirterek, “Ailem, akrabalarım koyu Jordan hayranları tarafından büyüyor ve finallerde hiç kaybetme- ve tanıdığım birçok insan bu karmaşık kabul gören senaryo. Ancak her yen Jordan’ın bu tartışmalarda adı durumla mücadele etmeye çalışıyor.” ne kadar NBA yönetimi ve kendisi bile geçmiyordu. Jordan’ın en iyisi ifadelerini kullandı. Geçen ay koro- yalanlasa da kumar problemi ve olduğunu savunan azınlık grup ise, navirüse yakalannlığını hatırlatan 38 borcu yüzünden basketbolu bırak- “Basketbola devam etseydi, hiçbiri yaşındaki İspanyol teknik adam, “Şimdi tığı da kuvvetli iddialar arasında. Jordan’ın yanına bile yaklaşamazdı. tamamen iyileştim, kendimi çok iyi Yıllardır cevap aranan bu soru he- Onun gibisi gelmedi. Oyunun en n hissediyorum.” yorumunu yaptı. AA nüz net bir şekilde yanıtlanmadı. büyük şansızlığı onu erken kaybet- Şampiyonlar Kupası Üzerine filmler, belgeseller çekilse mek” oldu diyordu… 1988 Seul Olimpiyatı Erkek önce eleyen ilk ülke olmayı başarıyor salgın nedeniyle iptal ve bir hayli kibirli olan ABD Basketbol YouTube FUTBOLDA 2020 Uluslararası Basketbol yarı final maçı takımına da önemli bir ders veriyordu. Şampiyonlar Kupası salgın nedeniyle Sovyetler Birliği-ABD Avrupa’da oynanan basketbolu kü-  iptal edildi. Organizasyonun internet çümseyen ABD, bu maçtan sonra Avru- sitesinden yapılan açıklamada, korona- 1988 Seul Olimpiyatı basketbol için pa’ya daha fazla gözlemci göndermeye virüs salgınının binlerce önemli bir dönüm noktasıydı. 1980’de başlıyor ve NBA’de Avrupa devrimi bu insanı etkilemesinden Moskova’da düzenlenen olimpiyatı tarihten sonra hızlanıyordu. Bolca yıldı- derin üzüntü duyul- ABD önderliğinde birçok ülke, 1984’te zın bulunduğu iki takımın kadrosu: duğu belirtildi. Açık- Los Angeles düzenlenen olimpiyatı ise SSBC: Aleksandr Volkov, Tiit Sokk, lamada, oyuncuların, Sovyetler Birliği önderliğinde birçok Sergei Tarakanov, Sarunas Marculionis, antrenörlerin, taraftar- ülke protesto etmişti. 1988’de Güney Igors Miglieneks, Valeri Tikhonenko, ların ve turnuvada yer Kore’nin başkenti Seul’de düzenlenen Rimas Kurtinaitis, Arvydas Sabo- alacak herkesin sağlığı olimpiyat bu yüzden ayrı bir önem nis, Viktor Pankrashkin, Valdemaras ile güvenliğinin çok taşıyordu. Basketbolda iki takımda Chomiciusius, Aleksandr Belostennyi, önemli olduğu ifade edildi. Avrupa’daki iddialı takımlarla turnuvada mücadele Valeri Goborov. futbol liglerinin ve UEFA turnuvalarının etti. Yarı finalde eşleşen iki takım ara- ABD: Mitch Richmond, Charles ağustos ayı içinde tamamlanması po- sında yapılan karşılaşmayı SSBC, 82-76 Smith, Vernell Coles, Hersey Hawkins, tansiyeli ile bu yaz yapılması beklenen kazanarak finale yükseldi. Finalde Jeff Grayer, Charles Daniel Smith, Uluslararası Şampiyonlar Kupası’nın Yugoslavya’yı mağlup ederek altın ma- Willie Anderson, Stacey Augmon, Dan düzenlenmesinin mümkün olmadığı ve dalyanın sahibi olan Sovyetler Birliği, Majerle, Danny Manning, Herman Reid, YouTube iptal edildiği kaydedildi. n AA ABD’yi olimpiyat tarihinde finalden David Robinson. n Spor Servisi GÜNÜN ÖNERİSİ  SAYFA 15

12 NISAN 2020 PAZAR www.birgun.net KÜLTÜR SANAT 15 Kocaman bir kütlede isimsiz bir unsurum şimdi Hoşçakal İlk gününden beri aklımda ‘Sarama- çevremde, ülkede ve dünya- buluveriyoruz. Bu çok daha sinir bozucu. Çağlan... go’nun ‘Körlük’ romanı var. Filminden kare- da tek konu var, salgın. Haklı Çünkü bu değişkenler üzerinde irademin BU hafta ler çok canlı bir şekilde gözümün önünde. olarak. Hepimizi tehdit eden hiçbir etkisi yok. Daha genç ya da daha memleketin en İnsan zekası garip şey. Saramago, “Ya gü- aynı tehlike. Hepimizin yapması yaşlı olmamam tamamen benim dışımda iyi yürekli me- nün birinde çok hızla yayılan, insanı anında gerekenler aynı. Dolayısıyla bir mesele. Sağlık koşullarımı ise hızla talcisini kaybet- kör eden bir virüs ortaya çıkarsa” sorusu kendimi hissedemez oluyo- değiştirebilecek bir gücüm yok. Dolayısıy- tik. Türkiye’deki

üzerinden müthiş bir roman yazmış. Roman Yunusoğlu Emre rum. İnsanın kendim dediği la irademin işlevi yok. İşlevi olmayan yok ilk heavy metal insanlar arasındaki ilişkilerin nasıl çözülüp  şey, benliği, başkalarından olmaya mahkum. Bu ürkütücü. Evlerinde yeni duruma uygun bir şekilde yeni iktidar farklılaştığı yerlerde başlıyor. ölümü bekleyen araftaki yaşlıları ilk kez bu fanzin/dergisi ve tahakküm biçimlerinin hızla kurulabile- Benim düşüncelerim, önem kadar iyi anlıyorum. Laneth’i yayın- ceğini gösteriyor. Biz de şimdi çok benzer verdiğim şeyler, arzularım ve Peki ne yapmalı? İrademi kullanabilmeli- layan, Go, Blue bir durum yaşıyoruz. Örneğin, 60 yaş üzeri korkularım başkalarınınkinden yim. Yazmak, okumak, bir şeyler çiziktirmek, Jean, Headbang Barış kişiler çok daha ağır geçiriyor hastalığı ve farklı olduğu ölçüde kendimi çekmeceleri düzenlemek, iletişim içinde ve Non Serviam AKPOLAT ölüm oranları çok yüksek. Bu da gençlerde ler, Yahudiler, Çingeneler, bir birey olarak hissedebiliyo- olmak, bedenimi ve zihnimi çalıştırmak… dergilerinde [email protected] garip bir umursamazlık yaratıyor. Sağlık eşcinseller, deliler gibi çok rum. Oysa şimdi… Kocaman Elbette iyi şeyler düşünmek. Umut etmek. önemli gö- sisteminin çöküşe doğru giderken yapılacak farklı grupları kapsayacak bir kütlenin içindeki isimsiz, Örneğin, küresel olarak yaşanan bu felaketi revlerde bulunmuş, radyocu, gazeteci, tercihler, Nazilerin T4 kodunu hatırlatı- şekilde genişleyecek, özelliksiz bir unsurum. Bu çok yüzyılımızın başındaki ikiz kuleler saldırı- müzik arşivcisi ve organizatör Çağlan yor. Naziler hastanelerde kimlere hizmet malum soykırımla netice- rahatsız edici. Askerde olduğu sına çok benzetiyorum. İkisi de çok büyük Tekil maalesef aramızdan ayrıldı. Son verilmesi, kimlerin ölüme terk edilmesi ge- lenecekti. gibi. Fiziksel zorlama ve kişiden olaylardı. İkisinin de küresel sonuçları oldu. rektiğini ‘akılcı bir yöntemle’ belirliyorlardı. Son birkaç yılımız ülkedeki siyasi gidi- kişiye değişmeyen, herkesi aynı şekilde Ancak İkiz Kuleler saldırısı dünyayı kutuplaş- birkaç yıldır Radyo Eksen’de yaptığımız Örneğin yaşlı ve hasta birine bir yıl bakmak şatın yarattığı moral bozukluklarıyla geçti. bağlayan sıkı kurallar insanın benliğinin tırırken, virüs salgınının birleştirici olma ola- programlar sebebiyle çok sık görüştük yerine kaç sağlıklı bebeğin beslenebileceği Gündemdeki konulardan biri hep gitmek/ sınırlarını eritir. Bu garip bir şey. Sınırları- sılığı var. Bilimin toplum yararına kullanılması ve bolca vakit geçirdik. Meğer bu ne hesapları yapılıyor, hastanın toplum adına kalmak oldu. Şimdi ise gidilecek hiçbir mızın, benliğimizin bu kadar kolay delinip taleplerinin yükseleceği, bilimsel eğitim ve büyük bir lütufmuş. Haberi aldığımdan imha edilmesinin yararlı olduğu sonucuna yerin olmadığı bir dünyadayız. Hatta gitme, geçilecek bir zar gibi dayanıksız olması. As- kültürün ne kadar yaşamsal olduğunun daha beri hislerimi anlatacak kelimeleri bul- varılırsa kişi T4 koduyla ölüme gönderiliyor- hareket etme eylemlerinin başlı başına risk lında birtakım özelliklerimizle ayrışıyoruz. net anlaşılacağı bir dünyaya doğru gidebi- makta zorluk çekiyorum. En baştan beri du. Böylece toplum gereksiz yüklerinden oluşturduğu bir dünya. İstatistiksel analizlerin değişkenlerine göre liriz. Bunu ummak istiyorum, felaket çağı aklımda dönen şey kalbimin son derece kurtuluyordu. Tabii ‘temizlik’ meselesi bir Herkesin aynı anda aynı meseleye (sınıf, yaş, cinsiyet, sağlık durumu) ken- iyimserliği diyebilirsiniz kolaylıkla. kırık olduğu... süre sonra toplumu “hasta” eden komünist- odaklanmış olması çok boğucu. Şu anda dimize büyük insan nüfusu içinde bir yer Murat Gülsoy (Yazar) İlginç bir adamdı Çağlan. Söylediğim gibi en önemli özelliği çok iyi bir insan olmasıydı. Abartmadan söylüyorum, ülkedeki sayısız metal ve rock grubunun üzerinde çok büyük emekleri olma- CAZ sına rağmen kendini öyle görmezdi.

Ada Müzik Ada Geride durmayı tercih eder, yaptıkla-

 rıyla övünmez, fotoğraflarda herhangi MÜZİSYENİNE biriymiş gibi poz verirdi. Bunları yüzüne söylesen “Saçmalamayın, abartmayın” İLHAM derdi. Sakin, sessiz, bazen de sinir bir insandı, ama kavgasını gürültüsünü VERMESİ hiç görmezdiniz. Savaşçı bir karakter- di, poz kesmez, bildiği yolda inandığı KAÇINILMAZ değerlere uygun bir şekilde yaşardı. “Non Serviam/Boyun Eğmem” diyerek ■ ■ Albümün öne çıkan yaşadı. Bu hayatın hakkını verdi. Bize şarkılarından biri Cemal çok şey öğretti Çağlan. Onunla ilk kez 15 Süreya’nın Üvercinka’sı. Bu yaşımda tanışmıştığımda, çocukluğuma şiirin sizin için önemi nedir? bakmadan benimle muhabbet ettiği anı Üniversite yıllarından hiç unutmayacağım. Yıllar sonra ben beri en sevdiğim şiirlerden Hürriyet’te muhabir, o da Blue Jean biri olmuştur Üvercinka. ve Headbang dergilerinin Genel Yayın Her okuduğumda tüm dün- Yönetmeni’yken çalışma fırsatımız ya sanki kollarıma öylece olmuştu. Çağlan’ın hayatı boyunca yap- bırakılıvermiş gibi bir etkisi tıklarını yazsam buradan nereye kadar olur üzerimde. Mısraların- daki barışa, evrenselliğe yol olacağını tahmin bile edemiyorum. ve sevgiye ilişkin incelikli Çağlan’cım seni hayatım boyunca çağrışımlar kadar ismini çok iyi bir insan olarak hatırlayacağım. Üvercinka tek meydana getiren kelime İyi ki yollarımız kesişmiş iyi ki durma- oyunu da hep çok eğlenceli dan kadeh tokuşturarak muhabbet ve özel olmuştur benim etmişiz. Hoşçakal, tekrar görüşene için. Bu parçanın bestesi tek kadar… Non Serviam! bir nefeste yazdığım par- nefeste caz oldu çalardan aslında. Parçayı tamamladığımda aklımdan Caz müzisyeni Bilge Günaydın, ilk albümü ‘Daydreams’ ile dinleyici karşısında. geçen ilk kelime güvercin, Albümde Cemal Süreya’nın Üvercinka şiirini de caz müzikle buluşturan Günaydın, ikincisi de Üvercinka oldu. “Üvercinka’yı her okuduğumda tüm dünya sanki kollarıma öylece bırakılıvermiş Albümde de parçayı bu şiire ithaf etmiş olduk. Bu etkisi olur üzerimde. Bu parçanın bestesi tek bir nefeste çıktı.” diyor enstrümantal parçanın Göğse bir tekme: Helak ana temasından önce ayrı Işıl ÇALIŞKAN leme süreci ise, hayatın karmaşası ve belki son, Duke Ellington, Gil Evans ve 21’nci ÇAĞLAN böyle bir yazı yazdığımı bir track olarak gelen bir görüp bir metal grubu veya albümü de saldırganlığından biraz olsun sıyrılarak yüzyıl bestecileri/aranjörleri olarak da intro bölümü de var ve bu IYANIST Bilge Günaydın’ın ilk benim kendi oyun alanımı oluşturmamı Bob Brookmeyer ve Maria Schneider’ın önermediğimi görse “Skandal” derdi. bölümde serbest doğaçla- O yüzden bu hafta çıkmış ve ben albüm projesi ‘Daydreams’ Ada sağlıyor. Adının işaret ettiği üzere Dayd- müziklerini inceledim ve karşılaştırma- ma eşliğinde şiirden kısa bir daha ilk notasını duyduğum anda Müzik’ten çıktı. Albümde tamamı pi- reams de, benim kendi hayal dünyamı larda bulundum. Son dönem big band P kesit okuyorum. göğsüme tekme yemiş gibi his- yanistin kendi beste ve aranjmanlarından dinleyici ile buluşturduğum ilk albümüm. bestecilerinin çalışmalarına baktığımızda ■ settiğim bir albümden bahsetmek oluşan sekiz parça yer alıyor. Daydreams, geleneksel caz formlarından tamamen ■ Cemal Süreya şiirinin caz müzikle buluşmasını istiyorum. Kadıköylü grup Helak merkezine quintet müziğini alarak, iki PİYANO İÇİN BİR HAFTA AĞLAMIŞTIM uzaklaşıldığını ve büyük orkestra müzikle- nasıl anlatırsınız? yeni albümü “Heritor”u iki gün önce saksofon arasındaki aranjman oyunları ve ■■ Piyanoyla aranızdaki ilişkiyi nasıl rinde 1920’lerdekilerle ortak tek unsurun yayınladı. Tam da Çağlan’ın haberini Cemal Süreya bilindiği güçlü melodik yapılar ile kurgulanan mü- tarif edersiniz? doğaçlama olduğunu görüyoruz, ki do- aldıktan sonra ihtiyacım olan agresif ziklerden oluşuyor. Albüm aynı zamanda ğaçlama stili de artık oldukça farklı. Yazılı üzere ikinci yeni edebiyatı- Piyanoya çocuk yaştayken klasik müzik nın en önemli şairlerinden depresyonu karşılıyor bu albüm. Hı- Türkiye caz dünyasından önemli isimleri kısma baktığımızda ise, caz ve modern ile başladım. Bir tane duvar piyanom biri. Bu edebiyat akımında rıltılı ve sert brütal vokaller, yumruk ağırlıyor. Saksofonlarda Serhan Erkol müzik tamamen iç içe geçmiş durumda. gibi bir sound... Albümdeki favo- var, kendisi yirmi yaşında. Eve ilk getiril- kavramların birbirlerine ge- ve Tamer Temel, piyano ve synthlerde rilerim açılıştaki tekmenin sahibi diği günü apaçık hatırlıyorum. Bir hafta ■ çirgenliği ve evrilebilmesi, Bilge Günaydın, kontrbasta Kağan Yıldız ■ Koronavirüs salgınının müzik olan ‘Kara Teke’ ve ‘Sarkaç’. 2018’de ağladıktan sonra babam bana almak cazın başka müzik türlerini ve Apostolos Sideris ve davulda Berke sektörüne etkileri ile ilgili neler kurulan Helak gitar, bas gitar ve zorunda kalmıştı. Uzun yıllar çaldıktan kolayca kendi çatısı altında Özgümüş albümün çekirdek kadrosunu söylersiniz? Sizin günleriniz nasıl toplayabilme ve türler üstü vokallerini Moklich, davul, synthesi- sonra, enstrüman sanki bir parçanızmış oluşturdu. Cenk Erdoğan perdesiz gita- geçiyor? olabilme özelliğiyle bana zer ve elektronik altyapılarını Onur gibi oluyor. Benim de öyle oldu. Tuşlarına rıyla Esra kayıkçı ise sesiyle birer parçaya Son birkaç haftadır adeta bir filmin içe- göre oldukça paralel aslın- Başkurt, vokalleriniyse Onur Meriç dokunduğumda kendimi tamamlanmış eşlik etti. Mixler Hayyam Stüdyoları’ndan risinde yaşıyor gibiyiz. Hepimizi belirsizli- da. Cemal Süreya şiirlerin- üstleniyor. Albümün kayıtları Onur gibi hissediyorum artık. Başkurt, miks ve mastering’i ise Sinan Sakızlı’ya, mastering ise Grammy ğe sevk eden bir durum. Biz müzisyenler de de tıpkı Üvercinka’da olduğu gibi kelimelerin Richard Salino tarafından yapılmış. ödüllü ses mühendisi Dave Darlington’a ve müzik sektörü çalışanları için de maddi CAZ VE MODERN MÜZİK İÇ İÇE GEÇMİŞ veya kavramların sınırlarını Albümün kapağında yer alan eser ait. Günaydın ile Daydream’i ve müzik manevi çok zor bir dönem. Son iki hafta- ■■ ‘Caz tarihindeki big band aşan bir hava vardır. Güçlü Yağız Gülseven’e, kapak tasarımı ise serüvenini konuştuk. dır evden dışarı çıkmıyorum. Başlarda bir anlatımıyla biraz başımız Big Baboli Printhouse’a ait. Çokça orkestralarının kronolojik gelişimi ve süre sadece durdum açıkçası ancak şimdi ■■ Day Dreams’in hikâyesini dinleyelim kompozisyon anlayışındaki tarihsel döner ama sözcüklerin doom etkili kaotik bir death ve slud- moralimi yüksek tutmaya ve kendimi arasında bize hayal kurdu- öncelikle… Neye işaret ediyor bu düşler? farklılıklar’ üzerine bir tez yayımladınız. ge metal deneyimi için doğru adres geliştirecek şeyler yapmaya çalışıyorum, ran boşluklar da vardır. Bu kesinlikle “Heritor”. Müzik yazmak veya müzik düşünmek Günümüzle ilgili çarpıcı çıkarımlarınız bol bol yeni müzikler dinliyorum. İlk albü- sebeplerle onun şiirlerinin bazen piyanonun başında, bazen yolda oldu mu? mümü de böyle bir dönemde paylaşmış bir caz müzisyenine ilham bir yerden bir yere giderken veya bazen Yüksek lisans tezimde erken dönem oldum ama herkese iyi geleceğini ümit vermesi çok olasıydı zaten, sadece bomboş bir duvara bakarken caz topluluklarından başlayarak, krono- ederim. Umarım bir an önce bu salgın son benim için de öyle oldu. benim için adeta bir kaçış noktası. Beste- lojik sıralama içerisinde Fletcher Hender- bulur. Herkese sağlık diliyorum. Cumartesi söyleşilerinin İstanbul Müzik Festivali ertelendi İSTANBUL Kültür Sanat Vakfı ilki yapıldı İKSV BU yıl 1-8 Mayıs (İKSV) tarafından 2- 25 Haziran tarihlerinde online tarihleri arasında gerçekleştirilme- ‘Hey Jude’ 910 bin gerçekleştirilecek olan 15. Uluslararası si planlanan 48. İstanbul Müzik dolara alıcı buldu İşçi Filmleri Festivali (İFF) yaklaşırken, festi- Festivali, küresel koronavirüs sal- val komitesi ‘Cumartesi Sineması Söyleşileri’ gını sebebiyle Eylül ayının ikinci THE Beatles grubundan Paul McCart- adı altında ilk etkinliğini gerçekleştirdi. Dün yarısına ertelendi. ney’nin el yazısıyla yazdığı ‘Hey Jude’ şarkı sözleri açık arttırmada biçilen fiyatın on saat 16.00’da başlayan program, Hüseyin Sanatseverlerin ‘yazın haber- temasıyla kurgulanan festivalin den duyurulacak. katına satıldı. Julien’s Auctions’ın gerçekleş- Tabak’ın yönettiği Yılmaz Güney belgeseli cisi’ kabul ettiği, 1973 yılından bu yeni tarihlerinde, yaşamı yeniden 48. İstanbul Müzik Festivali için tirdiği açık arttırmada efsane parçanın şarkı Çirkin Kral Efsanesi film gösteriminin ardın- yana Haziran ayında düzenlenen, renklendirecek konserlerde bir alınan biletler, konserlerin ger- sözlerinin yazıldığı kağıt 910 bin dolara alıcı dan IFF Youtube kanalından canlı yayınla- araya gelebilmek için çalışma- çekleştirileceği yeni tarihlerde ge- İstanbul Müzik Festivali, bu kez buldu. Julien’s Auctions’ın müzik uzmanı nan bir söyleşi ile sona erdi. Yönetmen Öz- larını sürdürüyor. 48. İstanbul çerli olacak. İzleyicilerin, festival Eylül ayında gerçekleştirilecek. Jason Watkins, “Bu herkesin bildiği ironik can Alper, sinema yazarları Şenay Aydemir İçerik programında ise bir de- Müzik Festivali’nin yeni tarihleri tarihlerinin değişmesi nedeniyle ve Senem Aytaç ile salgın günlerinde film bir şarkı. Kağıtta bulunan notlar stüdyo ğişiklik olmaması planlanıyor. ve programa dair tüm ayrıntılar daha önce alınan biletleri iade ve izlemek, film üretmek ve set işçiliği üzerine kayıtlarında rehber olarak kullanıldı” dedi. İstanbul Müzik Festivali ekibi, Haziran ayında festivalinweb sitesi değişim hakkı bulunacak. konuştu. n Kültür Sanat Servisi . n Kültür Sanat Servisi ‘Beethoven’ın Aydınlık Dünyası’ ve sosyal medya hesapları üzerin- n Kültür Sanat Servisi SAYFA 16

Silah tüccarı Almanya’dan rekor satış Depo Photos Almanya’nın silah Almanya’nın başını çektiği silah ilk üç ayında 615 milyon avro ile askeri olduğu için tepki görüyor. ve teçhizat ihracatı tüccarlığı bu yılın ilk çeyreğinde rekor ihracat izinleri, ‘üçüncü ülkeler’ diye MUHALEFETTEN TEPKİ rekor düzeye ulaştı. düzeylere geldi. Mısır, İsrail, Katar, Af- nitelenen, NATO ya da AB üyesi olmayan Hükümet, yılın ilk ganistan ve Filipinler başta olmak üzere ülkeleri kapsadı. Sol Parti milletvekili Sevim Dağdelen, üç ayında 1 milyar ülkelere yönelik yapılan silah ticareti, bu Almanya’nın askeri ihracatını artırmasını yılın ilk üç ayında toplam 1 milyar 160 MISIR’A DENİZALTI SATIŞI eleştirdi. Dağdelen, bunu kriz ve savaşların 160 milyon avroluk milyon avroya ulaştı. İnsan hakları kuruluşları ve savaş hakim olduğu bölgelerde ‘ateşe körükle ihracata izin verdi. Alman hükümeti, konuya ilişkin, muha- karşıtı örgütleri, Mısır’a silah ve teçhizat gitmek’ olarak nitelendirdi. Askeri ihracat Muhalefet, insan hakları lefette yer alan Sol Parti’nin soru öner- satışını sert biçimde eleştiriyor. Mısır, yapan şirketlere, bu dönemde derhal acil ihlalleri suçlamaları gesine yanıt verdi. Buna göre, 2019’un 2015’ten beri devam eden ve onbinlerce ihtiyaç duyulan tıbbi malzeme üretimine yapılan ülkelere silah ilk çeyreğinde 416 milyon avro ile en çok sivilin hayatını kaybettiği, yüzbinlerce geçme çağrısı yapan Dağdelen, “Şimdi satılmasına tepki silah ve teçhizat ihracatı Avrupa Birliği sivilin de topraklarını terketmesine neden ölüm için değil, yaşam için üretim yapma gösterdi. (AB) üyesi ülkelere yapılırken, bu yılın olan Yemen Savaşı’ndaki taraflardan biri zamanı” dedi. n Dış Haberler Servisi Dünya Depo Photos MEKSIKA

SINIRINDA 12 NISAN 2020 PAZAR www.birgun.net GÖÇMENLERE Demokratlar EZIYET yeni aday istedi ABD’de Demokratların aday YÜZDE 56 ‘CUOMO’ DEDİ adaylık yarışından Vermont Senatö- Cumhuriyetçilerin en çok tercih rü Bernie Sanders’ın çekilme kararı ettiği üç büyük anket şirketinden sonrası eski başkan yardımcısı Joe biri olan WPAi tarafından yapılan Biden’ın rakipsiz kalması Demokrat- ankete göre, Demokratlar’ın yüzde lar arasında hoşnutsuzluk yarattı. 56’sı Biden’ın yerine New York Va- Ülke genelinde yapılan bir ankete lisi Cuomo’yu aday olarak görmek göre, Kasım 2020’de yapılması istediklerini beyan etti. öngörülen başkanlık seçimleri için Salgınla mücadeleyi iyi yönettiği Demokratlar, eski başkan yardımcısı düşünülen ve destek oranı yüzde Joe Biden yerine salgınla mücade- 90’a çıkan Cuomo, gelen talepler lede öne çıkan New York Valisi And- üzerine geçen ay başkan adaylığını rew Cuomo’yu başkan adayı olarak düşünmediğini açıklamıştı. görmek istiyor. Ayakta doğuma n Dış Haberler Servisi ZORLADILAR ABD-Meksika sınırında bekletilen göçmenler ağır insan hakkı ihlalleri yaşıyor. Sınırda gözaltında tutulan bir göçmenin ayakta doğum yaptığı ortaya çıktı

ÜNYADA insani kriz yaşanır- sırada görevlilerden ağrıları olduğu ken ABD-Meksika sınırında için yardım istedi. Ancak görevliler VIZE YAPTIRIMI Dbekletilen göçmenler zor buna itibar etmedi. Depo Photos şartlar altında hayata tutunma Görevliler, olay anında destek UYGULANACAK mücadelesi veriyor. ABD yönetimi, almak için bir çöp kutusuna Orta Amerika ülkeleri El Salvador, tutunan kadına defalarca ABD Başkanı Donald Trump, bu Honduras, Nikaragua, Guatema- oturmasını ve işlemlerinin ülkeden sınır dışı edilen kişileri geri la’dan ABD’ye gitmek üzere yola bitmesini beklemesini söyledi. almayı kabul etmeyen ülkelere vize Bolivyalılar mahsur kaldı çıkan göçmenleri ‘Meksika’da Kal’ Göçmen kadın ayakta doğum yaptırımları uygulanmasının önünü mutabakatı kapsamında sınır kent- yaparken bebeğin sağlığının iyi açan bir kararname imzaladı. Ka- BOLIVYA’da senatör Jeanine TeleSUR Anez liderliğindeki ABD destekli lerinde tutuyor. En son, sınırda alı- olduğu öğrenildi. rarname kapsamında, İç Güvenlik darbe hükümeti, sınırda mahsur ka- konan hamile bir göçmenin ayakta Bakanlığı, bir ülkenin vatandaşlarını lan yaklaşık 500 vatandaşını ülkeye doğum yaptığı ortaya çıktı. ‘KORKUNÇ VAKA’ geri almadığını tespit ederse Dışiş- almıyor. Ülkelerine girmek için Şili Demokrat Parti Senatörü Richard leri Bakanlığı bu ülkeye yönelik ‘vize ile Bolivya sınırında bekleyen va- GÖREVLİLER ZORLADI Blumenthal, olaya ilişkin yaptığı yaptırımları’ getirebilecek. tandaşlar arasında 14 hamile kadın Amerikan Sivil Özgürlükler açıklamada, kadının doğum Kararnamede, herhangi bir ülke ve 18 çocuk olduğu belirtildi. Birliği’nin (ACLU) aktardığına göre, yaptıktan sonra duş almasına ismine yer verilmedi. Sınır kenti Colchane’nin Belediye Bu insani bir trajedi” dedi. bir göçmen, Meksika-ABD sınırı izin verilmediğini ve kadının Trump yönetimi, 21 Mart’ta sınır ku- Başkanı Javier Garcia, Bolivyalıların Eski Devlet Başkanı Evo Morales, yakınlarında gözaltında tutulduğu bebek için bir battaniye isteğinin rallarını değiştirmiş ve ABD’li yetkilile- ülkelerine girmek için tehlikeli yol- “Uluslararası organlara vatandaş- sırada tamamen giyinik haldeyken de reddedildiğini söyledi. ACLU rin yasadışı göçmenleri kolaylıkla sınır lar tercih etmek zorunda olduğunu larımızın güvenli bir şekilde ülkeye ayakta doğum yaptı. San Diego avukatı Monica Langarica da dışı edebilmesinin önünü açmıştı. Söz kaydetti. Garcia, Birleşmiş Millet- geri dönmelerini sağlaması için yakınlarındaki Chula Vista Sınır “Bu korkunç vaka, bu birimin konusu kuralların devreye girmesinin ler’e (BM) çağrıda bulunarak, “Anez çağrıda bulunuyorum” açıklaması Devriyesi Karakolu’nda yaşanan istismarlarının en son ve en berbat ardından ABD yaklaşık 7 bin göçmeni hükümeti sorumsuzca davranıyor. yaptı. n Dış Haberler Servisi olayda, 27 yaşındaki Guatemalalı örneklerinden biri oldu” açıklaması Meksika’ya geri göndermişti. kadın yasal işlemlerden geçtiği yaptı. n Dış Haberler Servisi

 Depo Photos Çekya’yla ‘Sovyet mareşal’ krizi Neonazi çetesi lideri tutuklanamıyor RUSYA, Prag’ı Nazilerden Metnar’dan heykelin Mosko- ESTONYA’da bir Neonazi çe- olduğu için Estonya kanunlarına kurtaran Sovyet Mareşali Ivan va’ya geri gönderilmesini istedi. tesi liderinin 13 yaşında olduğu göre cezai sorumluluğa sahip Konev anıtını salgın bahanesiyle Çekya Dışişleri Bakanlığı da için tutuklanamadığı ortaya olamadığı bu nedenle tutukla- kaldıran Çekya yetkililerine ceza dava açma hamlesinin ‘Ülkenin çıktı. Ülke yönetimi, ondan fazla namadığı açıklandı. Söz konusu davası açtı. Konev’in anıtının iç işlerine karışmak’ olduğunu ülkede üyesi olan Neonazi çetesi Neonazi çetesi üyelerinin, nasıl kaldırılmasını ‘Diplomatik bir belirtirken, heykelin Rusya’ya Feuerkrieg Division’ın kurucusu patlayıcı yapılacağı ve silah edi- hakaret’ olarak tanımlayan gönderilmesine dair bir kararla- ve liderinin kimliğinin saptan- nileceği konusunda birbirleriyle Rusya Savunma Bakanı Sergey rının olmadığını açıkladı. n Dış dığını duyurdu. ‘Kumandan’ paylaşım yaptıkları saptanmıştı. Şoygu, Çek mevkidaşı Lubomír Haberler Servisi Depo Photos mahlaslı çocuğun, 13 yaşında n Dış Haberler Servisi

Depo Photos AA Ateşkes sonrası ambargo SUUDI Arabistan’ın başını çek- ve müttefikleri tarafından yeni Anak tiği Arap Koalisyonu, Yemen’de bir korsanlıkla karşı karşıyayız” birçok kenti bombaladıktan diyerek duyurdu. Buna göre, petrol Krakatau

sonra ateşkes kararı alsa da taşıyan 14 gemi ve gıda taşıyan Yanardağı Depo Photos bu kez de ülkeye yapılan üç gemi, Birleşmiş Milletler (BM) patladı  yiyecek ve yakıt yardımları- tarafından Yemen’e girmesine izin ENDONEZYA’da Cava Güney Kore seçime gidiyor nı engelliyor. Önceki gün, verilmesine rağmen, koalisyonun Adası’nın batı açıklarında yer alan Anak Krakatau GÜNEY Kore, ülkede varlığını sürdüren salgına rağmen 15 Nisan’da Yemen’e götürülmek üzere deniz kuvvetleri bu gemileri engel- genel seçime gitme kararı aldı. Güney Kore Sağlık Bakan Yardımcısı Kim yiyecek ve yakıt taşıyan 17 lendi. Yanardağı’nda patlama gemiye el kondu. Arap Koalisyonu konuya ilişkin meydana geldi. Volkanolo- Ganglip, hükümet yetkililerinin halkın oy kullanma hakkını risk almadan ji ve Jeolojik Afet Azaltma Sudan ve Etiyopya yerine getirme konusunda görüşmelerine devam ettiğini açıkladı. Ba- açıklama yapmazken krizin devam ‘YENİ BİR KORSANLIK’ Merkezi (PVMBG), Anak kan yardımcısı, oy verme işlemini daha önce 10-11 Nisan tarihi olarak ettiği öğrenildi. Krakatau Yanardağı’ndan anlaşmaya vardı belirlediklerini, ancak riskler henüz ortadan kaldırılamadığı için Yemen televizyon kanalı Al n Dış Haberler Servisi püsküren kül ve dumanın, AFRIKA ülkeleri Sudan ile Etiyopya arasında yaşanan Masirah, olayı “Suudi Arabistan bundan vazgeçtiklerini ifade etti. Söz konusu açıklamada, 28 yanardağın kraterinden ortak sınır hattının kontrolü krizinde anlaşma sağlan- Mart tarihinden önce başvurusunu tamamlayan koronavirüs 500 metre yüksekliğe dı. Sudan resmi haber ajansı SUNA, taraflar arasında ulaştığını açıkladı. Yetki- hastalarının oy verme işlemini e-posta yoluyla yapabi- sınırların kontrolü, kaçakçılık ve uyuşturucuyla ilgili liler, patlamaların şu ana leceği aktarılırken, başvuru yapmayan ve sonradan suçlarla mücadele konusunda işbirliğinin sağlandığını, kadar bölgede herhangi kor ortak sınırları güvence altına almak için kesin ve kalıcı onavirüse yakalanan hastalar için henüz bir can kaybı ya da hasara neden olmadığı bilgisini anlaşmaya varıldığını duyurdu. Etiyopya Genelkurmay bir önlem alınmadığı belirtildi. n D paylaştı. Ülkede yaklaşık Başkanı Adem Mahmud, ülkesinin Sudan ile iyi ilişkiler ış Haberler Servisi 130 aktif yanarda bulunu- Depo Photos sürdürme gayretinde olduğunu açıkladı. n AA yor. n AA