SAYFA 1 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI HAL KIN GA ZE TE Sİ ÜLKEYI BASKI VE ZORLA YÖNETMEYE ALIŞKIN IKTIDAR YURTTAŞI YAŞATMAYA 12 NİSAN 2020 PAZAR YIL 16 SAYI 5842 www.birgun.net 2.5 TL (KKTC 3 TL) ÜNİVERSİTE 75 KR GELINCE BOCALADI DÜŞÜN ARTIK YAKAMIZDAN Sınır kapılarının geç kapatılması, umrecilerin karantinaya alınmamasından sonra iktidar üçüncü kez salgının yayılmasına zemin hazırladı. Son dakika ilan edilen yasak nedeniyle binlerce kişi önlem almadan sokağa döküldü SALGIN IÇIN ‘FIRSAT’ DEDI, FELAKET OLDU YANLIŞLAR NEDENIYLE TÜM ÜLKE KAYBEDIYOR İHA/URFA h KORONAVIRÜS öncesi ekonomik ve siyasal anlamda yönetim h BAŞTA belediyeler olmak üzere herkesle kavga etmeye devam krizi yaşan Saray iktidarı, salgınla birlikte tam anlamıyla nakavt eden, itiraz edeni gözaltına alan, tutuklayan, baskı yasaları çıkar- oldu. Ilk günlerinde koronavirüsü “olanak” olarak değerlen- mak için hâlâ debelenen Saray rejiminin attığı her yanlış adımın diren Erdoğan, kendi siyasal bekasını ve yandaş sermayeyi bedelini tüm ülke ödüyor. Bugün lazım olan sahra hastanelerine merkeze alarak salgınla mücadele yürütmeye çalıştı. Başta bilim iki ay sonraya gün veren iktidar, bir ay önce alınması gereken so- insanları olmak üzere meslek örgütlerinden, sendikalardan kağa çıkma yasağı kararını cuma gecesi alabildi; uygulamaya iki ve muhalefet partilerinden gelen tüm çağrılara kulak kapadı. saat kala duyurdu. Yüz binlerce insan salgına davetiye çıkarır gibi Ancak başka bir yol kalmadığında da kamuoyunun talepleri marketlere doluştu. Iktidar halkın sağlığıyla oynadı. Tüm hatalı doğrultusunda hem geç hem de eksik adım atıldı. kararlar sonrasında olduğu gibi Erdoğan yine sesiz. 8-9’da 11 NISAN TABLOSU AA/ANKARA Test 340 bin 380 Sayısı: (+33 bin 170) Vaka 52 bin 167 Sayısı: (+5 bin 138) Ölü 1101 Sayısı: (+95) Iyileşen 2 bin 965 Sayısı: (+542) DHA/ZONGULDAK DHA/İSTANBUL İHA/SAMSUN Bilim Kurulu Dünya aşının peşinde çaresiz TIMES’a konuşan İngiliz bi- RUSYA, Covid-19 tedavisi için lim insanı, “Aşı eylülde hazır geliştirilen aşıların klinik araş- HİÇBİR önerisi Belediyeleri olabilir" derken, Alman İlaç tırmalarının ilk etabının 60 kişi iktidar tarafından ve Tıbbi Ürünler Enstitüsü üzerinde yapılacağını belirtti. dikkate alınmayan Başkanı, virüse karşı ilaca Japonya, Avigan adlı ilacı Bilim Kurulu üye- çalıştırmıyorlar bu yıl ruhsat alınabileceğini virüsün vurduğu 20 ülkeye leri, cuma gecesi söyledi. ücretsiz olarak sunacak. 5’te yaşanan skandal Belediyelere SARAY hükümeti sokağa çıkma sonrası sokağa yasağını CHP’li belediyelere ha- çıkanların kendi- bilgi ber dahi vermedi. Belediye baş- KENTLER FARKLI lerini karantinaya kanları yasağın bilgisinin verilme- alması çağrısı vermediler. mesini eleştirirken, tüm güçleriyle SORUNLAR AYNI yaptı. Dikkatli Halka halkın mağdur olmaması içim DIYARBAKIR, Uşak, Samsun, Van, Balıkesir, olunması uyarısı çaba sarf edeceklerini söylediler. Manisa’da var olan sağlık örgütü temsilcileri, yaptılar. 8’de desteği Dün sabah itibariyle mahallerde bakanlığın verilerinin sahadaki izlenimlerin- engellemeye ekmek ve su dağıtan belediye den çok farklı olduğunu belirtti. Temsilciler görevlileri, zaman zaman polis virüsün yaygınlaşmasında sürecin şeffaf iş- çalıştılar marifetiyle durduruldu. 9’da Twitter letilmemesinin etkili olduğu görüşünde. 4’te İHA SAYFA 02 SIYAH MAVI KIRMIZI SARI 12 NİSAN 2020 PAZAR 2 GÜNCEL www.birgun.net Saray ve Medya(sı)nın ‘Maskesi’ İSPANYOL Gribi, Korona vesilesiyle hatırlandı, yazılıp çizildi. Peki, küresel çapta 100 milyon kadar insanın hayatına mal olan salgına neden 'İspanyol' adı verilmişti? AYŞENUR İspanya'da patlak ARSLAN verdiği için olabi- [email protected] lir mi? Yanıtı bilenler vardır elbette. Bilmeyenler, yazının sonunu beklemek zorunda. Kadınların enginarlı Çünkü önce bazı sözcüklerin (hatta harflerin) kökenine inip, o köklerin bizlere nasıl toplumsal/sosyal öyküler anlattığına bakacağız. Örneğin; 'X' harfi. Hem matematikte kar- şılığı vardır hem de 'x ışını' diye hayatımızda somut yer tutmuştur. Bilir misiniz, 'x' modern DAYANIŞMASI matematik/fizik/astronomi/uzay bilimindeki paha biçilmez varlığını Ömer Hayyam'a borç- Salgın nedeniyle zorluk yaşayan sakız enginarı üreticisi çiftçiler, Urla Kadın Kooperatifi ludur. Hani günümüzde siyasal islamcıların aracılığıyla ürünlerini, sosyal medyadan satmaya başladı. CHP eski Milletvekili Akatlı sağlıklı içip içip rubailer yazan ayyaş mertebesine indirdiği o büyük bilim insanı... Matematikçi, gıda temininde birçok sıkıntılar yaşandığını söyledi, dayanışmanın önemine vurgu yaptı astronom Ömer Hayyam'a... Cebirde bilinme- yenin yerine 'şey' demiş. Terimi Araplar'dan Berkay SAĞOL işlendiğini belirten Kooperatif Baş- tarladan kesiliyor, kadınlarımız ta- alan İspanyollar kendi dillerine uyarlayıp 'xay' kanı Sibel Uyar, "Sakız enginarı Urla rafından temizlenip, vakumlanıyor demiş. Ve 'x' doğmuş! ÜM dünyayı ve Türkiye'yi etkisi için çok önemli, biz de o yüzden sakız ve hiçbir katkı maddesi konmadan Örneğin; 'oğul' sözcüğünün kökeni... Eski altına alan koronavirüs salgını, İz- enginarını işleyip internet üzerinden kargolanıyor. Bu şekilde sakız en- Türkler'de anneye 'og' denirdi. Ondan doğana mir'in Urla ilçesinde sakız engina- satalım hem çalışanlarımıza maaşlarını ginarlarını her gün günlük olarak da 'ogul'... Sözcük zamanla 'oğul' olmuş, bal T rı yetiştiren çiftçiyi de olumsuz etkiledi. ödeyelim hem de ekonomiye bir katkı- işliyoruz" diye konuştu. peteklerinden de hatırlayacağınız bir isim/ Her yıl geleneksel olarak düzenlenen mız olsun istedik. Bu işin üç ayağı var. Sakız enginarı üreticisi Bü- terim olarak hayatımıza katılmış. Öksüz kelimesi de, 'og'dan yoksun anlamında ortaya Enginar Festivali'nin salgın nedeniyle İlk olarak tarıma destek, ikinci olarak lent Karabin ise, "Koronavirüs çıkmış. Tuhaf olan şu: Og'un hayat verdiği can- ertelenmesinin ardından sakız engi- kadın emeğine ve kadın üreticilere salgınından sonra bir de Enginar lı, yani 'ogul' bir insanı anlatıyor. Erkek ya da narlarının ellerinde kalacağını düşünen destek, üçüncüsü de evinde kalan Festivali'nin iptal olması üreticiler kadını değil. Ne var ki, eski Türkler'den sonra çiftçilerin yardımına Urla Kadın Girişimi insanlara sağlıklı besin ulaştırarak olarak bizi oldukça olumsuz etki- köprülerin altından akan sular, erkeği kıymetli Üretim ve İşletme Kooperatifi koştu. sağlıklı olmasını sağlamak. Sakız leyecekti. Bu yıl işimiz gerçekten sayınca, ogul da 'eril' oluvermiş. Urla'nın ünlü sakız enginarını enginarları sabah zordu. Satışlarımız neredeyse Keşke yerim daha fazla örnek vermeye sosyal medya üzerinden satmaya yarı yarıya düşecekti" diyerek yetse.Ama bu ikisi bile herhalde çok şey anlatmıştır. başlayan Kadın Kooperatifi, engi- yüzlerinin güldüğünü vurguladı. pandemiyle karşı karşıya kaldığımız NNN narın sağlık için faydalarını anlatan kriz döneminde bizi gıdaya erişim Gelelim, İspanyol Gribi'ne... Tarihin gördü- videolar çekerek sosyal medyadan DOĞAL ÜRÜNLER noktasında zorlayacak. Süre uzarsa ğü (umarız göreceği) en büyük salgınlardan paylaşıyor. Kadınlar günlük TEŞVİK EDİLMELİ kıtlık riskiyle baş başa bırakabilecek. biri, adını gerçekten de İspanya'dan almış. taze enginarları vakumlu CHP eski İzmir Milletvekili Bu süreçte kooperatifçiliğin de ne denli Ancak o topraklarda patlak verdiği için değil. poşetlerde Türkiye'nin Zeynep Altıok Akatlı da, bulun- önemli olduğu tekrar karşımıza çıkıyor. Zira salgın 1918 yılında ABD'de patlak her yerine göndermeye duğumuz süreçte sağlıklı gıda Önümüzdeki süreçte hem kooperatif- vermiş. Oradan başta Avrupa kıtası, dün- yanın pek çok köşesine sıçramış. İspanya o başladı. temininde ciddi sorunlar yaşanaca- lerin güçlenmesini hem de üreticilerin salgındaki ülkelerden sadece biriymiş. Ne ğının altını çizdi. Yanlış tarım politika- güçlenmesini çok önemsiyorum. var ki, diğerlerinden çok ama çok farklı bir SAĞLIKLI GIDAYA ların sorunların başında geldiğini dile Urla'daki Enginar Festivali kadar yapı- özelliğe sahipmiş. İHTİYAÇ VAR getiren Akatlı şöyle konuştu: lamayan Ot Festivali, Ege'nin tüm civar Birinci Dünya Savaşı'na katılmadığı Sakız enginarla- "Bugüne kadar AKP iktidarının bölgelerindeki birbirinden güzel ürün- için, katılan ülkelerdeki (savaş bahanesiy- rının her gün taze yanlış politikalarıyla gerileyen tarım lerimiz hepsiyle ilgili bir doğal üretim le getirilen) yasaklar/sansür İspanya'da bir şekilde tarladan kapasitemiz ve kazanamayan ken- dayanışma hattının güçlendirilmesini işlemiyormuş. Dolayısıyla, salgınla ilgili ilk haberler, ilk bilgiler İspanyol basınında yer toplandığını ve Fotoğraflar: BirGün disine yetemeyen üretici böylesi bir çok önemli görüyorum." bulabilmiş. Başta ABD, diğer ülkelerin med- yası ölümlerin üstünü örter, salgınla ilgili bilgileri saklarken, karanlığı yırtan İspanyol gazeteciler olmuş. Twitter Bu da, belli ki "salgın İspanya'dan başla- Ağaç katliamının ardında dı" algısına yol açmış. Gribin adı da yüz yıldır böyle kalmış. NNN 2020 yılına damgasını vuran Corona salgını ise, herhalde Çin Virüsü diye kayda ‘muhtar’ iddiası geçecek. Ya 2020 medyası? Dünyada ve bizde nasıl hatırlanacak? Son yüzyılda demokratikleşme yolunda sancılı da olsa epey mesafe alan Batı med- yası, sınavda iyi not alacak olmalı. Gazete- ciler, kendi yöneticileri/başkanları/karar vericileri hakkında her şeyi apaçık yazıyor. Twitter Fotoğraflar: Zonguldak nefes Milyonları gerçekler hakkında bilgilendiriyor. Türkiye'de ise, Çin'den İran'a... Suudi Ara- Bölge halkı ağaçların kesimine karşı bistan'dan Türkmenistan'a tıkır tıkır işleyen pek çok kez dilkeçe verdi, imza topladı. sansür/otosansür hüküm sürüyor. almak istiyor! Milyonlarca kişi açlıkla salgın arasında COVID-19