Zał ącznik nr 1 do Uchwały Nr ...... Sejmiku Warmi ńsko-Mazurskiego z dnia …………2011 r.

DYREKTOR MAZURSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

Plan ochrony Mazurskiego Parku Krajobrazowego do 2021r

Na podstawie I planu ochrony z 1994 r. opracowanego przez Zespół Wojewódzkiego Biura Planowania Przestrzennego w Olsztynie pod kierunkiem P. mgr in ż. arch Ewy Piekarskiej i głównego projektanta Zdzisława Jaczewskiego, przy współpracy WBPP w Suwałkach oraz naukowców z ró żnych instytucji, - zmiany i aktualizacje w latach 2004 – 2009 przeprowadzili Jerzy Kruszelnicki i Grzegorz Wagner Oraz ostatecznie zredagowali w 2011 r. Alicja Kruszelnicka i Włodzimierz Jankowski

Kruty ń, stycze ń – kwiecie ń 2011

1

Spis tre ści W poszczególnych rozdziałach wykazano zamieszczone wykazy tematyczne

Rozdz. 1. Podstawy prawne i cele ochrony Parku – str. 2 Rozdz. 2. Przyrodnicze, społeczne i gospodarcze uwarunkowania celów ochrony - str. 4 Wykaz 1.1 – gleby – str.4, 1.2. – rezerwaty przyrody – str.7, 1.3. – uzytki ekologiczne – str.8, 1.4. – pomniki przyrody – str.12, 1.5. – korytarze ekologiczne – str. 23, 1.6.- jeziora – str. 32, 1.7. – rzeki – str. 34, 1.8. – stan czysto ści jezior – str.35, 1.9. – obwody rybackie – str. 38 Rozdz. 3. Identyfikacja oraz okre ślenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniej ących i potencjalnych zagro żeń oraz ich skutków – str. 48 wykaz 1.10 – identyfikacja zagro żeń – str. 48 Rozdz. 4. Obszary i metody realizacji działa ń ochronnych – str. 54 wykaz 1.11. – zalecenia dotycz ące działa ń ochronnych i monitoringu wybranych gatunków flory i grzybów – str. 55, 1.12. – zalecenia dotycz ące monitoringu fauny – str. 58 Rozdz. 5. Zakres prac zwi ązanych z ochron ą przyrody i kształtowaniem krajobrazu – str. 62 Rozdz. 6. Udost ępnianie obszarów Parku – str. 77 Rozdz. 7. Ustalenia do studiów uwarunkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz planów zagospodarowania przestrzennego – str. 80 Uzasadnienie – str. 98.

Rozdział 1. Podstawy prawne i cele ochrony przyrody Parku

§ 1. 1. Podstawy prawne sporz ądzenia planu ochrony:

1) przepisy Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 151 z 2009r, poz. 1220 z pó źniejszymi zmianami): zapisy w art.17, 18, 19 i 20;

2) Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie sporz ądzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody (Dz. U. Nr 94, poz. 794).

2. Podstawami prawnymi działania Mazurskiego Parku Krajobrazowego, zwanego dalej„Parkiem” s ą:

1) Uchwała Nr VIII/31/77 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Suwałkach z dnia 5 grudnia 1977 r. w sprawie utworzenia Mazurskiego Parku Krajobrazowego (Dz.U. WRN w Suwałkach Nr 8, poz. 36);

2 2) Uchwała Nr X/38/77 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie z dnia 8 grudnia 1977 w sprawie utworzenia Mazurskiego Parku Krajobrazowego (Dz.U. WRN w Olsztynie Nr 11, poz. 51)

3) Rozporz ądzenie Nr 9 Wojewody Warmi ńsko-Mazurskiego z dnia 28 stycznia 2006 r. w sprawie Mazurskiego Parku Krajobrazowego (Dz.U. Woj. Warm-Maz. Nr 20, poz. 506)

3. Nadrz ędnymi celami ochrony Mazurskiego Parku Krajobrazowego, zwanego dalej „Parkiem”, są: ochrona najcenniejszych fragmentów Pojezierza Mazurskiego ze wzgl ędu na warto ści przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe, jak te ż zachowanie i popularyzacja tych warto ści w ramach zrównowa żonego rozwoju dla zwi ększenia atrakcyjno ści Parku i poprawy jako ści życia jego mieszka ńców;

4. Strategiczne cele ochrony Mazurskiego Parku Krajobrazowego obejmuj ą:

1) środowisko przyrodnicze, przez:

a) ochron ę charakterystycznych i unikatowych cech naturalnych środowiska przyrodniczego z jego gatunkami ro ślin i zwierz ąt oraz ekosystemami le śnymi, niele śnymi, wodnymi i l ądowymi,

b) utrzymanie podstawowych procesów ekologicznych,

c) zachowanie ró żnorodno ści gatunkowej, fauny i flory na ich naturalnych stanowiskach;

d) wdra żanie stosownych zapisów obowi ązuj ącej Krajowej Strategii Ochrony i Zrównowa żonego Użytkowania Ró żnorodno ści Biologicznej na lata 2007-2013; Karta Programu nr 30;

2) środowisko kulturowe, przez:

a) ochron ę krajobrazu kulturowo-historycznego w oparciu o zabytki kultury materialnej,

b) kształtowanie harmonijnego wiejskiego krajobrazu obszaru Parku, przez zachowanie istniej ącej tradycyjnej architektury mazurskiej, nawi ązywanie do wzorów regionalnych przy tworzeniu nowej zabudowy oraz zachowanie historycznych układów w zagospodarowaniu przestrzennym wraz z ochron ą alei przydro żnych i zadrzewie ń śródpolnych,

d) waloryzacj ę i monitoring zespołów zabytkowych na terenie Parku;

3) zrównowa żony rozwój regionu, przez:

a) utrwalenie znaczenia jako terenów dla rozwoju turystyki krajoznawczej, turystyki wodnej i wypoczynku,

b) wspieranie inicjatyw i działa ń zmierzaj ących do poprawy poziomu życia mieszka ńców Parku,

c) zrównowa żony rozwój gospodarczy - dopuszczaj ący na terenie Parku rodzaje działalno ści wykorzystuj ących w sposób racjonalny zasoby przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe, uwzgl ędniaj ące wymogi ich ochrony;

d) wykorzystanie Parku jako obiektu dla nauki i edukacji przyrodniczej;

3 4) krajobraz, przez:

a) ochron ę warto ści krajobrazu polodowcowego charakterystycznego dla Pojezierza Mazurskiego, zwłaszcza poprzez ochron ę rze źby terenu, głazów i głazowisk, naturalnych układów hydrologicznych,

b) zachowanie wyj ątkowych walorów krajobrazowych zwi ązanych z historycznymi i kulturowymi układami przestrzennymi, urbanistycznymi i architektonicznymi, ukształtowanymi na przełomie XIX i XX w., dotycz ących zwartych układów osadniczych i budownictwa kolonijnego.

Rozdział 2. Przyrodnicze, społeczne i gospodarcze uwarunkowania celów ochrony

5. Uwarunkowania przyrodnicze :

1) według podziału fizyczno-geograficznego Polski, Park poło żony jest w makroregionie: Pojezierze Mazurskie, mezoregionach: Kraina Wielkich Jezior, Pojezierze Mr ągowskie i Równina Mazurska,

2) obszar Parku poło żony jest w dorzeczu Wisły, tylko północno-zachodni skrawek Parku należy do dorzecza Pregoły; główn ą rzek ą Parku jest rzeka o charakterze pojeziernym. Charakterystyczne dla Parku s ą liczne jeziora (około 60 powy żej 1 ha) z najwi ększym w Polsce Jeziorem Śniardwy. Spo śród mniejszych jezior na uwag ę zasługuj ą zbiorniki dystroficzne o kwa śnej wodzie. Na terenie Parku wyst ępuj ą strumienie i małe rzeczki,

3) gleby Parku s ą, jak na warunki ni żowe, bardzo zró żnicowane, co wynika z ró żnorodno ści wyst ępuj ącego tu podło ża: torfy, piaski ró żnego pochodzenia, gliny zwałowe z du żą zawarto ści ą

węglanu wapnia - ok. 15 %, utwory pyłowe i iły. Podstawowe typy gleb Parku zawiera WYKAZ 1.1.;

A. Gleby autogeniczne

L. P. NAZWA ROZMIESZCZENIE

1. gleby brunatne zajmuj ą du że powierzchnie w zachodniej cz ęś ci Parku na glinach zwałowych

2. gleby płowe (lessivés) wyst ępuj ą miejscami, głównie w zachodniej cz ęś ci Parku, np. na piaskach gliniastych; odkrywka opisana w rejonie wsi

3. gleby rdzawe są rozpowszechnione w strefie sandrowej południowej cz ęś ci Parku

4. gleby bielicowe rozpowszechnione na gł ębokich piaskach (sandry) w południowej i południowo-wschodniej cz ęś ci Parku

5. bielice wyst ępuj ą na najubo ższych partiach sandru w południowej

4 cz ęś ci Parku

B. Gleby hydrogeniczne

6. gleby opadowo-glejowe wytworzone na glinach, spotykane s ą w okolicach Ukty w lasach li ściastych i mieszanych

7. gleby gruntowo-glejowe spotykane s ą głównie w zachodniej cz ęś ci Parku na piaskach gliniastych i glinach, pod ł ąkami lub wilgotnymi odmianami lasu li ściastego

8. gleby torfowe wytworzone z torfów wyst ępuj ą na niedu żych obszarach, regularnie, zgodnie z wysokich rozmieszczeniem na terenie Parku torfowisk wysokich

9. gleby torfowe wytworzone z wyst ępuj ą na stosunkowo niedu żych powierzchniach, jakie torfowisk przej ściowych zajmuj ą torfowiska przej ściowe

10. gleby torfowe wytworzone z najszerzej rozpowszechniony typ gleb torfowych na terenie torfowisk niskich Parku, wyst ępuj ący w środkowym i dolnym biegu rzeki Krutyni oraz zwi ązany z nisko poło żonymi terenami przy jeziorach eutroficznych

11. gleby mułowe wła ściwe spotykane s ą punktowo przy rzece Krutyni i wi ększych strumieniach

12. gleby gytiowe wyst ępuj ą punktowo na miejscu osuszonych jezior i w zagł ębieniach rynnowych, głównie w bogatszej siedliskowo zachodniej cz ęś ci Parku

13. gleby torfowo-mułowe spotykane s ą miejscami przy rzece Krutyni

14. gleby murszowe rozpowszechnione na terenie Parku w miejscach wilgotnych, gdzie zaszedł (lub zachodzi) proces obni żania si ę poziomu wód gruntowych

15. czarne ziemie cz ęsto spotykane, ale na niedu żych obszarach w miejscach płaskich, w zachodniej cz ęś ci Parku

16. mady rzeczne wyst ępuj ą miejscami przy rzece Krutyni w jej dolnym biegu

17. gleby deluwialne spotykane s ą w rejonie wzgórz marginalnych

C. Gleby antropogeniczne

18. kulturoziemy ł ąkowe i le śne; tak ą powierzchni ę wzorcow ą stanowi na terenie Parku kompleks le śny, poło żony mi ędzy wsiami Kruty ń, Gałkowo i Choszczka w obrębie Kruty ń Nadle śnictwa Strzałowo.

19. klasy gleb rolniczych od III-VI. grunty rolne na terenie Parku i otuliny

5

4) formy geomorfologiczne charakterystyczne dla Parku:

- wzgórza stref marginalnych - zajmuj ą wi ększ ą cz ęść le śną zlewni rzeki Krutyni, w szczególno ści południowo-zachodni brzeg Jeziora Mokrego do wsi Mojtyny i Stare Kiełbonki, cały wschodni brzeg tego ż jeziora i dalej na wschód a ż do wsi Gałkowo i Osiniak - Piotrowo, zwarty obszar wyznaczony przez północny brzeg Jeziora Mokrego i wsie Lipowo, Bobrówko i Now ą Ukt ę, tereny le śne poło żone równolegle na południe od linii Mr ągowo -Mikołajki - północn ą wi ększ ą cz ęść tzw. „Lasu Łuknia ńskiego", poło żonego na wschód od jeziora Łuknajno oraz południowo-wschodnie wybrze ża jeziora Śniardwy i najwi ększ ą jego wysp ę (poł ączon ą grobl ą z l ądem) Szeroki Ostrów;

- moreny denne - zajmuj ą tereny aktualnie wykorzystywane rolniczo - mi ędzy Pieckami, Nawiadami i Mojtynami w zachodniej cz ęś ci Parku, rolniczy rejon wsi , Wojnowo i Śwignajno nad środkowym odcinkiem rzeki Krutyni, północne obrze ża Parku mi ędzy Mr ągowem i Mikołajkami, okolice osady Kamie ń nad jeziorem Bełdany, teren rolniczy wsi i na południe od jeziora Warnołty oraz basen jeziora Śniardwy;

- kemy i sandry młodsze - zajmuj ą zwarty obszar w północno-zachodniej cz ęś ci Parku mi ędzy północno-zachodnim brzegiem Jeziora Mokrego, jeziorem W ągiel i jeziorem Majcz Wielki, dalej ok. 2-3 kilometrowy pas mi ędzy jeziorami Majcz Wielki a Mikołajskim, południow ą cz ęść „Lasu Łuknia ńskiego", le śny obszar PAN w Popielnie oraz tereny le śne poło żone na południe od jeziora Śniardwy;

- sandry fazy pozna ńskiej - zajmuj ą południowe obrze ża Parku, ci ągn ąc si ę w jego granicach pasem od jeziora Zdru żno poprzez miejscowo ść Ruciane Nida do jeziora Jegocin i dalej mniejsze tereny na południowy wschód od jeziora Śniardwy;

- równiny holoce ńskie - zajmuj ą obecnie tereny torfowiskowe oraz bagiennych ł ąk i lasów, takie jak: dolina dolnej Krutyni mi ędzy Ukt ą a osadą Nowy Most - tzw. „Zalewki", nast ępnie „Prawdowskie Ł ąki" przy wschodnim brzegu Jeziora Gardy ńskiego, tereny łąkowo-bagienne na zachód i wschód od wsi Wojnowo, podmokłe ł ąki przy północnym i zachodnim brzegu jeziora Łuknajno, południowo-zachodnie brzegi jeziora Śniardwy łącznie ze wschodnim brzegiem jeziora Warnołty, półwysep Kusnort oraz niektóre tereny przy północno-wschodnim i wschodnim brzegu jeziora Śniardwy. Opisane formy geomorfologiczne świadcz ą o urozmaiconej rze źbie terenu Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Dodatkowo ilustruje to ró żnica w wysoko ściach bezwzgl ędnych mi ędzy najni ższym punktem Parku - 116 m n.p.m. (jeziora Śniardwy i Bełdany), a najwy ższym 206 m n.p.m. (Krzywe Góry na południe od Mr ągowa w strefie ochronnej Parku). Lokalne ró żnice wysoko ści wzgl ędnych si ęgaj ą 35 metrów. Dotyczy to wzgórz 6 morenowych w północno-zachodniej i zachodniej cz ęś ci Parku. Równiny sandrowe w południowej cz ęś ci Parku poło żone s ą średnio na wysoko ści 120-140 m n.p.m., natomiast północne i północno-zachodnie cz ęś ci Parku le żą ju ż wy żej, na wysoko ści 140-160 (170) m n.p.m..

5) formy ochrony przyrody w obr ębie Mazurskiego Parku Krajobrazowego takie, jak rezerwaty przyrody i pomniki przyrody oraz poło żone w otulinie Parku obszary chronionego krajobrazu, zostały potwierdzone prawnie na podstawie art.6 i art.7 ustawy z 7 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody (Dz. U. z 2001r., Nr 3, poz. 21) oraz na podstawie na podstawie art. 153 ustawy o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 zm.);

6) Rezerwaty przyrody w granicach Mazurskiego Parku Krajobrazowego – WYKAZ 1.2.

Lp Nazwa Typ ezerwatu, Rok Podstawa prawna Uwagi rezerwatu powierzchnia utwo- (ha) rzenia 1) Krutynia krajobrazowo- 1983 Istniej ący, do le śny Zarz. MLiPD z dnia 22 kwietnia 1983 r. w powi ęksenia 273,12 sprawie uznania za rezerwaty przyrody (MP Nr 16, poz. 91) 2) Zakr ęt Torfowiskowy 1982 Istniej ący 105,8 Zarz. MLiPD z dnia 30 kwietnia 1957 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (MP Nr 41, poz. 264), zmienione Zarz. MLiPD z dnia 23 sierpnia 1982 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (MP Nr 20, poz. 179) 3) Królewska Sosna Leśny 1959 istniej ący, do 103,76 Zarz. MLiPD z dnia 4 maja 1959 r. w powi ększenia sprawie uznania za rezerwat przyrody (MP Nr 50, poz. 225), zmienione Zarz. MLiPD z dnia 23 sierpnia 1982 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (MP Nr 20 poz. 179) 4) Strzałowo Leśny 1958 istniej ący 14,12 Zarz. MLiPD z dnia 4 lutego 1958 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody (MP Nr 14, poz. 90) 5) Pierwos krajobrazowo- 1987 Zarz. MO ŚiZN z dnia 19 lutego 1987 r. w istniej ący, do florystyczno- sprawie uznania za rezerwat przyrody (MP powi ększenia faunistyczny Nr 7, poz. 55 ze zm.) 605,48

6) Czaplisko-Ławny Ornitologiczny 1963 Zarz. MLiPD z dnia 8 lipca 1963 r. w sprawie istniej ący − Lasek 7,62 uznania za rezerwat przyrody (MP Nr 65, poz. 327) 7) Czapliniec Ornitologiczny 1947 Zarz. Woj. Olszt. z dnia 14 maja 1947 r. w istniej ący 17,10 sprawie uznania za rezerwat przyrody (Dz. Urz. WRN w Olsztynie Nr 10/81) 8) Jezioro Łuknajno Ornitologiczny 1947 istniej ący, 1189,11 Zarz. Woj. Olszt. z dnia 14 maja 1947 r. (Dz. powi ększony Urz. WRN w Olsztynie Nr 10/24), zmienione w 2004 r. Rozp. Nr 18 Woj. Warm.-Maz. z dnia 3 wrze śnia 2004 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody "Jezioro Łuknajno" (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 122, poz. 1565) 9) Jezioro Warnołty Ornitologiczny 1976 Istniej ący, do 373,3 Zarz. MLiPD z dnia 24 maja 1976 r. w powi ększenia sprawie uznania za rezerwaty przyrody (MP

7 Nr 24, poz. 108 ze zm.) 10) Jezioro Lisiny wodno- 1958 istniej ący florystyczny Zarz. Nr 66 MLiPD z dnia 4 lutego 1958 r. w 15,78 sprawie uznania za rezerwaty przyrody (MP Nr 11, poz. 74) 11) Krutynia krajobrazowo- 1989 istniej ący, do wodno-le śny Zarz. MO ŚiZN z dnia 11 maja 1989 r. w powi ększenia 969,33 sprawie uznania za rezerwaty przyrody (MP Nr 17, poz. 120)

Wykaz 1.2.a Rezerwaty projektowane 12) Bobrówko wodny - - projektowany 13) Ukta le śny - - projektowany 14) Jezioro Mokre wodny - - projektowany 15) Rucia ński Las le śny - - projektowany 16) Kusnort le śny - - projektowany 17) Jegocin Du ży wodny - - projektowany 18) Kaczerajno- le śno-wodny - - projektowany Blankowa Struga 19) Dąbrowa le śny - - projektowany 20) Chamedafne torfowiskowy - - projektowany

7) Zestawienie u żytków ekologicznych w granicach Parku i otuliny* zawiera WYKAZ 1.3,

Rok Nazwa u żytku Powierz- Lp. utwo- Poło żenie Podstawa prawna ekologicznego chnia rzenia

Rozporz ądzenie Nr 96 „Wyspy na Wojewody Warmi ńsko- jeziorach Mazurskiego z dnia 30 lipca województwa 2009 r. w sprawie warmi ńsko- ustanowienia u żytku mazurskiego”, Brak Gm. : ekologicznego „Wyspy na obejmuj ący aktual- wyspa Czarcia, wyspa K ępa oraz jeziorach województwa 1) wysp ę Czarcia, 2009 nych wyspa Szeroki Ostrów na warmi ńsko-mazurskiego” wysp ę K ępa pomiarów Jeziorze Śniardwy (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. i wysp ę Szeroki Nr 105, poz. 1729) Ostrów na

Jeziorze

Śniardwy

8 Rozporz ądzenie Nr 27/93 Wojewody Suwalskiego z dnia 26 kwietnia 1993 r. w sprawie uznania za u żytki ekologiczne pozostało ści ekosystemów (Dz. Urz. Woj. Wyspy na Suw. Nr 13, poz. 81), jeziorach byłego a) Gm. Ruciane-Nida: potwierdzone województwa − trzy wyspy Zatoki Obwieszczeniem Wojewody suwalskiego, z Wygry ńskiej, wyspa Warmi ńsko-Mazurskiego z wyj ątkiem wysp Piaseczna oraz wyspa dnia 30 marca 1999 r . w obj ętych inn ą Brak Kamie ńska na jeziorze sprawie wykazu form ą ochrony aktual- Bełdany, obowi ązuj ących aktów 2) przyrody 1993 nych − wyspa na jeziorze Guzianka prawa miejscowego (rezerwaty) oraz pomiarów Mała, wydanych przed dniem 1 wysp b) Gm. Mikołajki: stycznia 1999 r. przez b. wykorzystywany − Wojewódzkie Rady ch rolniczo i dwie wyspy na Jeziorze Narodowe, b. Prezydia wysp Mikołajskim Wojewódzkich Rad posiadaj ących Narodowych oraz trwał ą zabudow ę Wojewodów: Olszty ńskiego, Elbl ąskiego, Suwalskiego, Ciechanowskiego, Ostrołęckiego oraz Toru ńskiego (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Rozporz ądzenie Nr 94 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca Gm. Ruciane-Nida, N-ctwo 2009 r. w sprawie 3) Gr ąd Wygryny 1993 18,75 Maskuli ńskie, L-ctwo Ukta Oddz. ustanowienia użytku 215 ekologicznego „Gr ąd Wygryny” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1727) Rozporz ądzenie Nr 57 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca Gm. Ruciane-Nida, dz. 6/1 obr. 2009 r. w sprawie 4) Łąka Krutynia 1993 6,83 Ukta, enklawa w rez. Krutynia ustanowienia u żytku Dolna ekologicznego „ Ł ąka Krutynia ” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1690) Rozporz ądzenie Nr 28 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 roku w Prawdowskie Gm. Mikołajki, dz.13-260, 5) 1993 1,50 sprawie ustanowienia u żytku Wzgórze Nadle śnictwo Maskuli ńskie ekologicznego Prawdowskie Wzgórze (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1661) Rozporz ądzenie Nr 87 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca Gm. Mikołajki, N-ctwo 2009 r. w sprawie Torfowisko 6) 1993 4,25 Maskuli ńskie, Le śnictwo ustanowienia u żytku Zełw ągi* Baranowo Oddz. 60b ekologicznego „Torfowisko Zełw ągi” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1720) 9 Rozporz ądzenie Nr 19 Wojewody Warmi ńsko- Gm. Piecki, obr. Lipowo oddz. Mazurskiego z dnia 30 lipca 105f i 106d (pow.0,87 ha) 2009 r. w sprawie 7) Ba żyna 1999 14,30 gm. Mikołajki, obr. Zełw ągi ustanowienia u żytku oddz. 105f, 106d (pow. 13,43 ha) ekologicznego „Ba żyna” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1652) Rozporz ądzenie Nr 20 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca Gm. Piecki, Nadl. Strzałowo, obr. 2009 r. w sprawie 8) Zaułek* 1992 26,47 Babięta oddz. 255 ustanowienia u żytku ekologicznego „Zaułek” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1653) Rozporz ądzenie Nr 23 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie 9) Klimontek 1998 0,37 Gm. Piecki, Nr 217 Kruty ń ustanowienia u żytku ekologicznego „Klimontek” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1656) Rozporz ądzenie Nr 77 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca Gm. Piecki, Nr 122 Kruty ński 2009 r. w sprawie 10) Kruczek Du ży 1998 4,24 Piecek ustanowienia u żytku ekologicznego „Kruczek” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1710) Rozporz ądzenie Nr 66 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie 11) Du ży Róg 1998 2,19 Gm. Piecki, Nr 417 Lipowo ustanowienia u żytku ekologicznego „Du ży Róg” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1699) Rozporz ądzenie Nr 67 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie 12) Mały Róg 1998 1,34 Gm. Piecki, Nr 418 Lipowo ustanowienia u żytku ekologicznego „Mały Róg” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1700) Rozporz ądzenie Nr 61 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie Gm. Piecki, Nr 121 Kruty ński 13) Kruczy Staw 1998 2,08 ustanowienia u żytku Piecek ekologicznego „Kruczy Staw” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1694)

10 Rozporz ądzenie Nr 59 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie Gm. Piecki, Nr 120 Kruty ński 14) Kruczy Stawek 1998 0,50 ustanowienia u żytku Piecek ekologicznego „Kruczy Stawek” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1692) Rozporz ądzenie Nr 65 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie Gm. Piecki, Nr 119 Kruty ński 15) Kruczek Mały 1998 2,56 ustanowienia u żytku Piecek ekologicznego „Kruczek Mały” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1698) Rozporz ądzenie Nr 78 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie Gm. Piecki, Nr 607 Stare 16) Ławny Lasek 1998 2,55 ustanowienia u żytku Kiełbonki ekologicznego „Ławny Lasek” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1711) Rozporz ądzenie Nr 50 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie Gm. Piecki, Nr 608 Stare 17) Dziegciarek 1998 1,89 ustanowienia u żytku Kiełbonki ekologicznego „Dziegciarek” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1683) Rozporz ądzenie Nr 35 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca Gm. Piecki, Nr 610 Stare 2009 r. w sprawie 18) Piekiełko 1998 1,41 Kiełbonki ustanowienia u żytku ekologicznego „Piekiełko” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1668) Rozporz ądzenie Nr 52 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie Gm. Piecki, dz. 405/1 obr. 19) Łąki Morysie 1997 19,70 ustanowienia u żytku Lipowo ekologicznego „Ł ąki Morysie” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1685) Rozporz ądzenie Nr 34 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie 20) Klimont 1998 12,28 Gm. Piecki ustanowienia u żytku ekologicznego „Klimont” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1667) Rozporz ądzenie Nr 53 21) Łab ędzie 1998 7,37 Gm. Piecki Wojewody Warmi ńsko-

11 Mazurskiego z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie ustanowienia u żytku ekologicznego „Łab ędzie” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 105, poz. 1686)

Rozporz ądzenie Nr 13 Wojewody Warmi ńsko- Mazurskiego z dnia 15 lipca 2009 r. w sprawie Zatoka 22) 2009 61,11 Gm. Ruciane-Nida ustanowienia u żytku Wygry ńska ekologicznego „Zatoka Wygry ńska” (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 99, poz. 1576) Rozporz ądzenie nr 3 Wojewody W-M z dnia 6 23) Osa 2009 207,14 Gm. Mikołajki marca 2009 (Dz.U. nr 37, poz. 631) Rozporz ądzenie nr 4 Wojewody W-M z dnia 6 24) Polder Wo źnice 2009 86,90 Gm. Mikołajki marca 2009 (Dz.U. nr 37, poz. 632)

8) pomniki przyrody, które zawiera WYKAZ 1.4,

Wymiary pomnika Lokalizacja (, Rodzaj - Podstawa L.p . nadle śnictwo, Uwagi nazwa / gatunek obwód wysoko ść prawna (cm) (m) obr ęb, działka/oddział) Piecki, Strzałowo, Lokalizacja Obwieszcz. Woj. 1) 2 głazy - granit 975 i 700 1,2 i 1,0 Rostek, 168f 1967 Olszt. z dnia 5 „D ąb nad czerwca 1991 r. drzewo - d ąb Piecki, Strzałowo, Mukrem” im. (Dz. Urz. Woj. 2) szypułkowy Quercus 520 30 Kruty ń, 179a Karola Małłka Olszt. Nr 14, robur 1967 poz.191) Nr i data wydnia decyzji zgodnie z Zał. do obw. Nr 14: Rlb - 16/48/52 „Królewska 29.12.1952 r. drzewo - sosna Piecki, Strzałowo, Sosna”, potwierdzone 3) zwyczajna Pinus 360 35 Kruty ń, 179a martwa Obwieszcz. Woj. silvestris 1967 Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) 2 drzewa − dąb szpułkowy 400 25 Piecki, Strzałowo, 4) Quercus robur , Klimont, 52g − sosna zwyczajna 320 25 Pinus silvestris

12 3 drzewa - d ąb poz.191) Nr i data Piecki, Strzałowo, 5) szypułkowy Quercus 410-475 23-26 wydnia decyzji Kruty ń, 39f robur zgodnie z Zał. do drzewo - sosna przy drodze obw. Nr 14: RG Ż Piecki, Strzałowo, 6) zwyczajna Pinus 310 28 le śnej, L - op - 419/84 Kruty ń, 70a silvestris martwa 11.06.1984 r. 2 drzewa potwierdzone − dąb szypułkowy Obwieszcz. Woj. 200 18 „Zakochana Warm.-Maz. z Quercus robur , Piecki, Strzałowo, 7) Para”, przy dnia 30.03.1999 r. Kruty ń, 85g − sosna zwyczajna drodze le śnej (Dz. Urz. Woj. 275 18 Pinus silvestris Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) 25 drzew − 23 dęby szypułkowe 280-510 30-34 Quercus robur , Piecki, Strzałowo, 8) − sosna zwyczajna Lipowo, 60c 270 30 Pinus silvestris , − lipa Tilia cordata 360 22 2 drzewa - d ąb Piecki, Strzałowo, „Bracia 9) szpułkowy Quercus 85, 110 10, 10 Uklanka, 13y Syjamscy” robur drzewo - d ąb Strzałowo, Kruty ń, „Mazurski 10) szypułkowy Quercus 315 28 100d Dąb Bartny” robur drzewo - d ąb przy siedzibie Piecki, Strzałowo, 11) szypułkowy Quercus 390 30 N-ctwa Lipowo, 116c robur Strzałowo drzewo - d ąb Piecki, Strzałowo, 12) szypułkowy Quercus 410 28 Lipowo, 251d robur drzewo - sosna Piecki, Strzałowo, 13) zwyczajna Pinus 290 36 Lipowo, 251j silvestris Dz. Urz. Woj. 2 drzewa - d ąb Olszty ńskiego Nr Piecki, Strzałowo, przy siedzibie 14) szypułkowy Quercus 420, 450 28, 28 5 Lipowo, 116f N-ctwa robur poz. 77 2 drzewa - d ąb 15.05.1987r. Piecki, Strzałowo, 15) szypułkowy Quercus 430, 520 30, 30 Lipowo, 52f robur 2 drzewa - d ąb Piecki, Strzałowo, 16) szypułkowy Quercus 330, 420 30, 30 Lipowo, 106d robur 31 drzew − 19 d ębów szypułko- 340-510 28-30 wych Quercus robur , − Piecki, Strzałowo, 10 sosen zwyczajnych Pinus 260-300 29-33 Lipowo, 114a 17) silvestris , − klon Acer 210 34 platanoides , − osika Populus 250 36 przewrócona tremula drzewo - d ąb szpułkowy Piecki, Strzałowo, Przy 18) 530 27 Quercus robur Kołowin, 266g le śniczówce 3 drzewa - sosna Piecki, Strzałowo, „Sosny 19) zwyczajna Pinus 300-340 30-36 Kołowin, 169d Kruty ńskie” silvestris drzewo - d ąb Zarz ądzenie Nr Piecki, Strzałowo, 20) szypułkowy Quercus 610 29 „D ąb Diany” 21 Woj. Olszt. z Kołowin, 101f robur dnia 8 marca 1989

13 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 4, poz. 88, Nr 11, poz. 188) potwierdzone drzewo - d ąb Piecki, Strzałowo, Obwieszcz. Woj. 21) szypułkowy Quercus 440 29 „D ąb Oliwii” Kołowin, 244d Warm.-Maz. z robur dnia 30 marca 1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) dąb szypułkowy Dz. Urz. Woj. Quercus robur - 3 Olszty ńskiego Nr 500-510, 28-30 Piecki, Kołowin, 22) szt., 5 300 30 oddz. 114a sosna pospolita poz. 77 Pinus silvestris 15.05.1987r. 11 drzew - d ąb Rozp. Nr 43 Woj. Piecki, Strzałowo, 23) szypułkowy Quercus 280-360 30 Olszt. z dnia 10 Kruty ń, 85j robur kwietnia 1992 r. 3 drzewa - sosna (Dz. Urz. Woj. Piecki, Strzałowo, 24) zwyczajna Pinus 230-240 30 Olszt. Nr 7, poz. Kruty ń, 85j silvestris 66) drzewo - świerk Piecki, Strzałowo, 25) 250 30 pospolity Picea excelsa Kruty ń, 85j 2 drzewa - d ąb Piecki, Strzałowo, 26) szypułkowy Quercus 320-375 30 Rostek, 124a robur 7 drzew - d ąb Piecki, Strzałowo, 27) szypułkowy Quercus 280-360 30 Kruty ń, 52c robur drzewo - sosna Piecki, Strzałowo, 28) zwyczajna Pinus 310 30 Kruty ń., 52c silvestris drzewo - świerk Piecki, Strzałowo, 29) 250 30 pospolity Picea excelsa Kruty ń, 52c 4 drzewa - d ąb Piecki, Strzałowo, 30) szypułkowy Quercus 280-350 30 Kruty ń, 52f robur 3 drzewa - d ąb 270, 320, 25, 25, Piecki, Strzałowo, 31) szypułkowy Quercus 530 25 Kruty ń, 100f robur 6 drzew - d ąb Piecki, Strzałowo, 32) szypułkowy Quercus 270-430 25-25 Kruty ń, 100f robur Piecki, Strzałowo, 33) głaz - granit 680 1,4 Kruty ń, 159d, w. „Edward” Zakr ęt Piecki, Nowy Nowy Most, drzewo - klon zwyczajny 34) 345 28 Most, dz. 128/6 posesja W. Acer platanoides obr. Bobrówko Bomby 41 drzew − 22 d ęby szypułkowe 222-422 25-38 Quercus robur , − 16 sosna zwyczajna 216-294 31-40 Pinus silvestris , Dz. Urz. Woj. − grab pospolity Piecki, Strzałowo, Warm.-Maz. Nr 35) 201 27 Carpinus betulus , Dobry Las, 253w 71, poz. 1204, − brzoza 1999r) brodawkowata Betula 230 36 pendula , − olsza czarna Alnus 243 23 glutinosa

14 Zarz ądzenie Woj. Suw. Nr 18/85 z dnia 18 czerwca 1985 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody tworów przyrody i w. , ich skupie ń (Dz. osada 6 drzew - lipa Urz. Woj. Suw. Nr robotnicza N-ctwa 1 lipa 36) drobnolistna Tilia 180-360 28-29 16, poz. 118, z Maskuli ńskie, na S zniszczona cordata 1992 r. Nr 20, brzegu poz. 131) jez. Mikołajskie potwierdzone Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30 marca 1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) m. , N- ctwo Pisz, dąb szypułkowy Lctwo 37) 387 15 Gm. Pisz Quercus robur Orle, oddz. Dz. Urz. WRN w 62f, pole Suwałkach Nr 2, namiotowe poz. m. Lipnik, N- 10 z 1980 r. ctwo Pisz, Zarz. Nr 12/80 Lctwo Woj. sosna pospolita Lipnik, oddz. 240, 234, Suw. z 12.03.1980 38) Pinus silvestris - 3 25 Gm. Pisz 16, przy 230 r. szt. brzegu jez. Śniardwy na polu namiotowym 2 drzewa - d ąb Mikołajki, Obwieszcz. Woj. 39) szpułkowy Quercus 565, 455 26, 29 Maskuli ńskie, Olszt. z dnia 5 robur Lisiny, 78k czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, poz.191) Nr i data wydnia decyzji zgodnie z Zał. do obw. Nr 14: RLS 5 drzew - d ąb Mikołajki, 16/92/52 40) szypułkowy Quercus 300-350 27-29 Maskuli ńskie, 29.12.1952 r. robur Lisiny, 401b potwierdzone Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122)

15 Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, Mikołajki, stanowisko - kło ć poz.191) Maskuli ńskie, 41) wiechowata Cladium - - potwierdzone Mikołajki, 259A, mariscus Obwieszcz. Woj. oddz. 12a Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, poz.191) głaz narzutowy - ró żowy Mikołajki, PGR Pruski kamie ń 42) 1215 2,0 potwierdzone granit Dybowo ofiarny Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 43) szypułkowy Quercus 476 25 Maskuli ńskie, potwierdzone robur Ruciane, 83j Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, 2 drzewa - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 44) szypułkowy Quercus 446, 480 29, 25 Maskuli ńskie, potwierdzone robur Wejsuny, 4a Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122)

16 Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 45) szypułkowy Quercus 475 25 Lasy PAN potwierdzone robur Popielno, 54 Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 46) szypułkowy Quercus 405 28 Maskuli ńskie, potwierdzone robur Wejsuny, 4a Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 47) szypułkowy Quercus 363 25 Maskuli ńskie, potwierdzone robur Ruciane, 95c Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 48) szypułkowy Quercus 575 28 Maskuli ńskie, potwierdzone robur Ruczaj, 142f Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122)

17 Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 49) szypułkowy Quercus 565 27 Maskuli ńskie, potwierdzone robur Guzianka, 143k Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 50) szypułkowy Quercus 395 24 Maskuli ńskie, potwierdzone robur Ruciane, 83o Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) 51) szypułkowy Quercus 420 28 Maskuli ńskie, potwierdzone robur Guzianka, 102g Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) Gm. Ruciane-Nida Dec. Prezydium dąb szypułkowy N-ctwo WRN w Olsztynie Quercus robur - 2 52) 460, 530 28 Maskuli ńskie, z szt. L-ctwo 29.12.1952 r. Nr “Królewskie D ęby” Ruciane, oddz. 83h RLB 16/45/52 m. Ruciane, N- Dec. Prezydium ok. 100 ctwo WRN w Olsztynie dąb szypułkowy m od 53) 580 24 Maskuli ńskie, L- z Quercus robur wyłuszczarni ctwo 29.12.1952 r. Nr nasion Ruciane, oddz. 83h RLB 16/124/52 Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, w drzewo - d ąb Ruciane Nida, poz.191) parku przy jez. 54) szypułkowy Quercus 520 26 Maskuli ńskie, potwierdzone Guzianka robur Guzianka, 102c Obwieszcz. Woj. Du ża Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122)

18 m. Ruciane, N- Dec. Prezydium ctwo WRN w Olsztynie dąb szypułkowy Maskuli ńskie, L- nad z 55) 500 27 Quercus robur ctwo jez. Bełdany 17.05.1965 r. Nr Guzianka, oddz. RX- 102c, 320/65 m. Ruciane, N- Dec. Prezydium ctwo WRN w Olsztynie dąb szypułkowy Maskuli ńskie, L- nad z 56) 460 16 Quercus robur ctwo jez. Bełdany 17.05.1965 r. Nr Guzianka, oddz. RX- 102c, 321/65 Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. park Olszt. Nr 14, drzewo - d ąb miejski przy poz.191) Ruciane Nida, 57) szypułkowy Quercus 370 26 jez. Guzianka, potwierdzone Maskuli ńskie, robur przy Przystani Obwieszcz. Woj. śeglarskiej Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) RLb 16/46/52 Obwieszcz. Woj. Olszt. z dnia 5 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. Woj. Olszt. Nr 14, drzewo - sosna Ruciane Nida, poz.191) 58) zwyczajna Pinus 330 35 Maskuli ńskie, potwierdzone silvestris Guzianka, 166h Obwieszcz. Woj. Warm.-Maz. z dnia 30.03.1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) 2 drzewa - d ąb Ruciane Nida, Obwieszcz. Woj. 59) szpułkowy Quercus 437, 403 28, 28 Maskuli ńskie, Olszt. z dnia 5 robur Ruciane, 95a czerwca 1991 r. drzewo - d ąb Ruciane Nida, (Dz. Urz. Woj. Przy drodze 60) szypułkowy Quercus 380 28 Maskuli ńskie, Olszt. Nr 14, le śnej robur Guzianka, 102 poz.191) Ruciane Nida, Dz. Urz. WRN drzewo - lipa 50 m od jez. Pisz, wie ś w Suwałkach 61) drobnolistna Tilia 390 27 Sniardwy Nied źwiedzi Róg, z 1977 r. Nr 8, cordata dz. nr 52/7 poz. 39 50 m od Zarz.Woj. Suw. drzewo - d ąb Ruciane Nida, skrzy żowania Nr 12/80 z dn. 62) szypułkowy Quercus 332 30 Ukta, dz. nr 214, dróg Mr ągowo 12.03. 1980 r. robur obr ęb Ukta - Mikołajki (Dz. Urz. WRN w Suwałkach z 1980 r. Nr 2, poz. 10) potwierdzone drzewo - d ąb Ruciane Nida, Obwieszcz. Woj. plac Szkoły 63) szypułkowy Quercus 330 30 Ukta, dz. nr 135/1 Warm.-Maz. z Podstawowej robur obr ęb Ukta dnia 30 marca 1999 r. (Dz. Urz. Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122)

19 100 m od Dz. Urz. WRN w drzewo - d ąb Ruciane Nida, drogi Suwałkach z 64) szypułkowy Quercus 388 27 Maskuli ńskie, Wejsuny - 1984 r. Nr 7, poz. robur Wejsuny, 2b Popielno 26 potwierdzone 300 m w lewo Obwieszcz. Woj. drzewo - d ąb Ruciane Nida, od drogi Warm.-Maz. z 65) szypułkowy Quercus 435 24 Maskuli ńskie, Wejsuny - dnia 30 marca robur Wejsuny, 2b Popielno 1999 r. (Dz. Urz. 3 drzewa - d ąb 420 Ruciane Nida, 75 m od Woj. Warm.-Maz. 34, 30, 66) szypułkowy Quercus 360 Maskuli ńskie, brzegu jez. Nr 15, poz. 122) 23 robur 328 Wejsuny, 4a Bełdany Ruciane Nida, drzewo - d ąb Zakład 50 m od jez. 67) szypułkowy Quercus 480 35 Do świadczalny Bełdany robur PAN Popielno 2 drzewa - d ąb Ruciane Nida, 360 68) szypułkowy Quercus 27, 27 Maskuli ńskie, 340 robur Ukta, 224d 9 drzew - d ąb Ruciane Nida, 69) szypułkowy Quercus 327-440 27-28 Maskuli ńskie, robur Ukta, 224d Ruciane Nida, 7 drzew - d ąb 335-505 Maskuli ńskie, 70) szypułkowy Quercus 26-28 Ukta, 223h (6 szt.), robur 223g (1 szt.) drzewo - d ąb Ruciane Nida, 71) szypułkowy Quercus 365 27 Maskuli ńskie, robur Ukta, 223j drzewo - d ąb Ruciane Nida, 395 72) szypułkowy Quercus 27 Maskuli ńskie,

robur Ukta, 221a 2 drzewa - d ąb Ruciane Nida, 430 73) szypułkowy Quercus 26, 28 Maskuli ńskie, 325 robur Ukta, 212b drzewo - d ąb Ruciane Nida, 74) szypułkowy Quercus 415 26 Maskuli ńskie, robur Ukta, 213a drzewo - d ąb Ruciane Nida, Rozporz. Nr 6/93 75) szypułkowy Quercus 350 28 Maskuli ńskie, Woj. Suw. z dnia robur Gąsior, 202g 18.01. 1993 r. 3 drzewa - d ąb Ruciane Nida, (Dz. Urz. Woj. 350, 340, 28,5, 28, 76) szypułkowy Quercus Maskuli ńskie, Suw. Nr 2, poz. 300 26 robur Gąsior, 201h 11) potwierdzone drzewo - d ąb Ruciane Nida, Obwieszcz. Woj. 77) szypułkowy Quercus 330 26 Maskuli ńskie, Warm.-Maz. z robur Ukta, 218b dnia 30 marca drzewo - d ąb Ruciane Nida, 1999 r. (Dz. Urz. 78) szypułkowy Quercus 340 27 Maskuli ńskie, Woj. Warm.-Maz. robur Ukta, 210j Nr 15, poz. 122) Ruciane Nida, 3 drzewa - d ąb 334, 303, 20, 20, Maskuli ńskie, 79) szypułkowy Quercus 300 20 Gąsior, 216j (2 robur szt.), 216h (1 szt.) nad jez. Bełdany, przy 330 Zatoce 3 drzewa - lipa 2 k ępy Ruciane Nida, Wygry ńskiej, 80) drobnolistna Tilia drzew: 24 Maskuli ńskie, drzewa cordata Mill. 9 szt. Ukta, 216j zro śni ęte w 2 11 szt. kępach, 1 lipa oddzielnie

20 drzewo - d ąb Ruciane Nida, 81) szypułkowy Quercus 407 30 Maskuli ńskie, robur Ruciane, 54g 2 drzewa - d ąb Ruciane Nida, 82) szypułkowy Quercus 330,533 20,24 Maskuli ńskie, robur Wejsuny, 4a Ruciane Nida, Zarz ądz. Nr 11/86 drzewo - d ąb Zakład Woj. Suw. z dnia 83) szypułkowy Quercus 420 26 Do świadczalny 14.04. 1986 r. robur PAN w Popielnie, (Dz. Urz. Woj. 54c Suw. Nr 8, poz. 54) potwierdzone Ruciane Nida, Obwieszcz. Woj. Zakład Warm.-Maz. z drzewo - sosna pospolita 84) 330 35 Do świadczalny dnia 30 marca Pinus silvestris PAN w Popielnie, 1999 r. (Dz. Urz. 48f Woj. Warm.-Maz. Nr 15, poz. 122) drzewo - d ąb Ruciane Nida, Rozporz. Nr 44/94 85) szypułkowy Quercus 460 25 Maskuli ńskie, Woj. Suw. z dnia robur Wejsuny 8a 23.09.1994 r. (Dz. drzewo - d ąb Ruciane Nida, Urz. Woj. Suw. Nr 86) szypułkowy Quercus 280 20 Maskuli ńskie, 14, poz. 116) robur Wejsuny 8a potwierdzone drzewo - d ąb Ruciane Nida, Obwieszcz. Woj. 87) szypułkowy Quercus 395 20 Maskuli ńskie, Warm.-Maz. z robur Wejsuny 8a dnia 30 marca przy 1999 r. (Dz. Urz. drzewo - d ąb Ruciane Nida, m. skrzy żowaniu Woj. Warm.-Maz. 88) szypułkowy Quercus 315 20 Śwignajno dróg polnych Nr 15, poz. 122) robur nr 209 i 210 drzewo - lipa Ruciane Nida, 89) drobnolistna 318 25 Kadzidłowo, dz. nr Lipa bartna Tilia cordata 51, obr. Ukta drzewo - d ąb Ruciane Nida, 90) szypułkowy Quercus 450 27 Maskuli ńskie, robur Ruciane 54f drzewo - d ąb Ruciane Nida, 91) szypułkowy Quercus 335 25 Maskuli ńskie, robur Guzianka 101j drzewo - d ąb Ruciane Nida, 92) szypułkowy Quercus 240 25 Maskuli ńskie, robur Guzianka 101j drzewo - d ąb Ruciane Nida, 93) szypułkowy Quercus 270 26 Maskuli ńskie, robur Guzianka 101j drzewo - d ąb Ruciane Nida, 94) szypułkowy Quercus 390 30 Maskuli ńskie, robur Guzianka 101j drzewo - d ąb Ruciane Nida, 95) szypułkowy Quercus 310 30 Maskuli ńskie, robur Guzianka 101k drzewo - d ąb Ruciane Nida, 96) szypułkowy Quercus 470 25 Maskuli ńskie, robur Guzianka 101j przy rozwidleniu drzewo - wierzba krucha Ruciane Nida, m. dróg w 97) 520 25 Salix fragilis Ukta kierunku wsi Wojnowo i Osiniak

21 340, 180, 25, 21, przy drodze 8 drzew - klon pospolity 185, 215, 20, 22, Ruciane Nida, publicznej, 98) Acer platanoides 180, 150, 20, 20, , dz. nr 28 koło posesji 230, 200 23, 21 M.Kubackiego przy drodze drzewo - lipa Ruciane Nida, publicznej, 99) drobnolistna Tilia 302 25 Iznota, dz. nr 28 koło posesji cordata M.Kubackiego 26 drzew Aleja -droga − 23 lipy drobnolistne od zlewni 430-208 20-25 Tilia cordata , mleka w Ukcie Ruciane Nida, m. do granicy 100) Ukta, lasu, − 3 klony pospolite 250-202 22-25 w kierunku Acer platanoides Iznoty

101 dąb szypułkowy 487 23 Gm. Piecki oddz. 196 d Dz. Urz. Woj. Quercus robur le śnictwo Warm. – Maz. „Ry ś” Koloin, teren Nr 73, poz. 1153 rezerwatu z 23.05.2007 r. „Pierwos” 102 Ŝywotnik zachodni 580 32 Gm. Piecki oddz. 116 d Thuja occidentalis le śnictwo Lipowo, przy budynku nadle śnictwa 103 Głaz narzutowy 800 0,5 Gm. w. , własno ść p. A. Mocarskiej 104 Lipa drobnolistna Tilia 354 22 Gm. Orzysz m. Tuchlin, na Dz. Urz. Woj. cordata terenie SP Suw. Nr 2 poz. 11 z 1993 r. Rozp. Nr 2 Woj. Suw. z 01.01.1993 r 105 Lipa drobnolistna Tilia 298 26 Gm. Ruciane- m. Ruciane Dz. Urz. Woj. cordata Nida, Park Suw. Nida Miejski, nad Nr 74, poz. 510 z jez. Guzianka 1998 r. Rozp. Nr 222/98 Woj. Suw. z 14.12.1998 r.

(lokalizacja wskazuj ąca na numeracj ę wydzielen le śnych odnosi si ę do daty ustanowienia ochrony pomnikowej. Dane na temat aktualnej lokalizacji dost ępne s ą w nadle śnictwach ze wzgl ędu na zmiany w numeracji wprowadzane podczas ka żdego okresu rewizji planu urz ądzania lasu, co 10 lat)

9) Park wł ączony został do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jako:

a) obszar specjalnej ochrony „” (kod obszaru: PLB280008) i „Jezioro Łuknajno” (kod obszaru: PLB 280003) utworzone na mocy rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. Nr 229, poz. 2313),

22 w zwi ązku Dyrektyw ą Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (ze zm.),

b) specjalny obszar ochrony „Ostoja Piska” (kod obszaru: PLH280048); decyzja Komisji Europejskiej w zwi ązku z Dyrektyw ą Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory, dalej zwanej Dyrektyw ą Siedliskow ą; Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków b ędących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a tak że kryteriów wyboru obszarów kwalifikuj ących si ę do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. Nr 77, poz. 510);

10) korytarze ekologiczne i poł ączenia Parku z zewn ętrznymi obszarami chronionymi, które zawiera WYKAZ 1.5,

− Nazwa Przebieg Uwagi Zagro żenia p. 1. Poł ączenia Parku z obszarami zewn ętrznymi 1) Górny szlak Wzdłu ż Spychowskiej Strugi, Babi ęckiej Niezabudowane Wszelka zabudowa dolin Krutyni Strugi przez wszystkie jeziora i rzeki szlaku a ż doliny rzeczne i rzecznych i rynien do Jeziora Lampackiego i Giel ądzkiego z rynny jeziorne jeziornych odnogą wzdłu ż rzeki Babant do jezior Babi ęty stanowi ą szlak Wielkie i jeziora Pierwój migracyjny dla zwierz ąt wodnych i lądowych oraz tras rozprzestrzeniani a si ę ro ślin wodnych

2) Szlak Wzdłu ż Jeziora Mikołajskiego i jeziora Tałty Trasa migracyjna Intensywna zabudowa Wielkich płazów, ryb i stref brzegowych jezior Jezior ptaków Mazurskich 3) Las Trasa biegn ąca w kierunku północno- Trasa migracji Rozbudowa sieci dróg, Łukna ński- wschodnim łosi, wilków i zwłaszcza drogi krajowej Bagno innych ssaków E16, zabudowa obni żeń i Nietlickie mis przyjeziornych

4) Wzdłu ż doliny rzeki Pisy z odnog ą na jezioro Trasa migracji Zabudowa doliny Pogubie Wielkie ryb, płazów, rzecznej ptaków i ssaków 5) Jezioro Trasa wzdłu ż Jeziora Nidzkiego i rejon Trasa migracji Zabudowa i penetracja Nidzkie Puszczy Piskiej na zachód od jeziora w stron ę ryb, płazów, ludzi w czasie zbioru Spychowa ptaków i ssaków, grzybów i jagód 2. Poł ączenia wewn ątrz Parku 6) Rzeka Wzdłu ż Doliny rzeki Krutyni ł ącznie z Szlak migracji Wszelka zabudowa Krutynia jeziorami na szlaku od Spychowa do jeziora ryb, płazów, doliny rzecznej i stref Bełdany ptaków i ssaków, jeziornych w pasie 200- w tym wilka, 500 m wydry, rysia i bobra 7) Dolina Od jeziora Kołowinek przez jezioro Pierwos i Szlak migracji Penetracja ludzi, prace Pierwosa Skok do rzeki Krutyni ryb, płazów, hydro-techniczne ptaków i ssaków, w tym łosi, jeleni i wilków

23 8) Bełdany Od jeziora Guzianka Wielka do Jeziora Szlak migracji Zabudowa w strefie linii Mikołajskiego ryb, płazów, brzegowej i masowy ruch ptaków i ssaków i zwi ązany z turystyk ą ryb wodn ą 9) Łuknajno- Od jeziora Warnołty przez zachodni ą cz ęść Szlak migracji Penetracja ludzi i Warnołty jeziora Śniardwy, Zatok ę Łukna ńsk ą do jeziora ptaków i ryb kłusownictwo oraz Łuknajno gospodarka rybacka 10) Blankowa Od rejonu jeziora Jegocin i dalej wzdłu ż Szlak migracji Wyr ąb starodrzewii Struga Blankowej strugi do jeziora Kaczerajno ptaków, w tym bielików i ssaków 11) Jezioro Od jeziora Dłu żec dolin ą rowu wodnego przez Trasa migracji Wyr ąb starodrzewii, Dłu żec- Jezioro Ja śkowskie do Zatoki Wygry ńskiej ryb, płazów, zaniechanie koszenia Zatoka jeziora Bełdany ptaków, w tym śródle śnych ł ąk Wygry ńska orlika krzykliwego i ssaków, w tym rysi

6) w Parku wyst ępuj ą nast ępuj ące ekosystemy:

a) le śne – zajmuj ące powierzchni ę 28 440 ha,

b) wodne – zajmuj ące powierzchni ę 15 715 ha,

c) użytki rolne – zajmuj ące powierzchni ę 8 100 ha,

d) pozostałe – zajmuj ące powierzchni ę 1 400 ha;

7) w Parku wyst ępuj ą nast ępuj ące siedliska przyrodnicze (siedliska przyrodnicze o znaczeniu priorytetowym*) :

a) siedliska le śne w tym oznaczone kodem, zgodnie z Zał ącznikiem nr 1 do Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków b ędących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a tak że kryteriów wyboru obszarów kwalifikuj ących si ę do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. Nr 77, poz. 510):

− łęg wierzbowy Salicetum albo-Fragilis, kod 91E0*,

− łęg jesionowo-olszowy Fraxino-Alnetum, kod 91E0*,

− źródliskowy las olszowy na ni żu Cardamino-Alnetum glutinosae , kod 91E0*,

− łęg wi ązowo-jesionowy Ficario-Ulmetum, kod 91F0*

− bór bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum , kod 91D0*,

− sosnowo-brzozowy las bagienny Dryopteridi thelypteridis-Betuletum pubescentis , kod 91D0*,

− borealna świerczyna na torfie Sphagno girgensohnii-Piceetum, kod 91D0*,

− ols porzeczkowy Ribo nigri-Alnetum ;

− ols torfowcowy Sphagno squarrosi-Alnetum ,

− łozowisko z wierzb ą szar ą Salicetum pentandro-cinereae,

24 − łozowisko subborealne Betulo-Salicetum repentis,

− żyzna buczyna ni żowa Galio odorati-Fagetum , kod 9130*,

− gr ąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum , kod 9170*,

− gr ąd zboczowy, zbiorowisko Acer platanoides-Tilia cordata, kod 9170*,

− świetlista d ąbrowa Potentillo albae-Quercetum , kod 91I0*,

− bór świe ży Peucedano-Pinetum ,

− bór wilgotny Molinio-Pinetum ,

− subborealny bór mieszany Serratulo-Pinetum ,

− subborealny wilgotny bór mieszany Querco-Piceetum ,

b) siedliska niele śne w tym oznaczone kodem, zgodnie z Zał ącznikiem nr 1 do Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków b ędących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a tak że kryteriów wyboru obszarów kwalifikuj ących si ę do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. Nr 77, poz. 510)::

− śródl ądowe murawy piaskowe ze zwi ązku Koelerion glaucae, kod 2330,

− łąki mokre ze zwi ązku Calthion , kod 6510,

− zmiennowilgotne ł ąki trz ęś licowe ze zwi ązku Molinion, kod 6410,

− mokre ł ąki u żytkowane ekstensywnie z zespołów: Cirsio-Polygonetum, Cirsietum rivularis, kod 6510,

− ni żowe ł ąki u żytkowane ekstensywnie Arrhenatheretum medioeuropaeum,

− pła mszarne ze zwi ązku Rhynchosporion albae, kod 7140,

− torfowiska przej ściowe i trz ęsawiska ze zwi ązku Caricion lasiocarpae, kod 7140,

− szuwary wielkoturzycowe ze zwi ązku Magnocaricion , w tym takie zespoły jak: Caricetum ripariae, Caricetum acutiformis, Caricetum gracilis, Caricetum elatae,

− jeziora eutroficzne, starorzecza i inne naturalne zbiorniki eutroficzne ze zwi ązków: Nymphaeion

i Potamion, kod 3150,

− naturalne dystroficzne zbiorniki wodne z klasy Utricularietea intermedio-minoris, kod 3160,

− twarde oligo-mezotroficzne jeziora ramieniowe, kod 3140,

− rzeki nizinne włosiennicznikowe, kod 3260,

− torfowiska wysokie klasy Oxycocco-Sphagnetea z ro ślinno ści ą torfotwórcz ą, kod 7110*,

− torfowiska wysokie zdegradowane, zdolne do naturalnej i stymulowanej regeneracji, kod 7120,

− torfowiska zasadowe ze zwi ązku Caricion davallianae, kod 7230, 25 − murawy kserotermiczne z Anemone sylvestris, Campanula bononiensis i Epipactis helleborine kod 6210*,

c) fitosocjologiczne zbiorowiska ro ślinne na terenie Parku:

− zespoły i zbiorowiska segetalne i ruderalne z klasy Rudero-Secalietea,

− ro ślinno ść wodna i szuwarowa z klas Lemnetea , Potamogetonetea , Phragmitetea – wyst ępuje na jeziorach oraz ich brzegach, w obr ębie bagien, torfowisk, „oczek wodnych” i obni żeń terenowych,

− zbiorowiska ł ąkowe z klasy Molinio-Arrhenathererea – wyst ępuj ą na rozległych ł ąkach śródle śnych, podmokłe u żytki zielone, w krajobrazie rolniczym w obni żeniach terenu,

− zbiorowiska torfowiskowe i mszarne, zwane zazwyczaj rojstami, z klasy Scheuchzerio-Caricetea fuscae – wyst ępuj ą na małych powierzchniach,

− zbiorowiska torfowisk wysokich z klasy Oxycocco-Sphagnetea – wyst ępuj ą na niewielkich powierzchniach jako strefa przej ściowa pomi ędzy rojstami, a borem bagiennym,

− zespoły ro ślinno ści le śnej i zaro ślowej,

− zaro śla wierzbowe i lasy olszowe z klasy Alnetea glutinosae, w dolnym biegu rzeki Krutyni,

− zaro śla wierzby rokity Betulo-salicetum repentis – w dolnym biegu rzeki Krutyni,

− zaro śla łozowe Salcetum pentandro-cinereae , cz ęsto przy jeziorach i w dolnym biegu rzeki Krutyni,

− ols porzeczkowy Ribo nigri-Alnetum rozpowszechniony w dolinie rzeki Krutyni i miejscami przy jeziorach,

− ols torfowcowy Sphagno squarrosi-Alnetum – wyst ępuje na kwa śnym podło żu torfowym, przylegaj ąc do torfowisk przej ściowych,

− eutroficzne i mezotroficzne lasy li ściaste z klasy Querco-Fagetea , w rejonie Ukty, Wojnowa, Jeziora Gardy ńskiego, Kruty ńskiego i Pierwosa,

− łęg jesionowo-olszowy Circeo-Alnetum – wyst ępuje w wielu miejscach na całym obszarze Parku, wi ększe powierzchnie zajmuj ą w otoczeniu jezior oraz w dolinach rzek i strumieni,

− łęg jesionowo-wi ązowy Fraxinum-Ulmetum – w małych płatach przy Jeziorze Kruty ńskim i na zachód od Bobrówka

− gr ąd subkontynentalny Tilio Carpinetum – zajmuje wi ększe powierzchnie w strefie morenowej w zachodniej cz ęś ci Parku,

− zboczowy las klonowo-lipowy Aceri-Tilietum - zajmuje niewielkie powierzchnie w strefie moren czołowych,

− żyzna buczyna pomorska Melico-Fagetum – niewielkie płaty koło Ukty i Jeziora Kruty ńskiego, by ć mo że pochodzenia naturalnego, na granicy północno-wschodniego zasi ęgu,

26 − świetlista d ąbrowa Potentillo albae-Quercetum – niewielkie płaty mi ędzy Rucianem a wsi ą Kruty ń, wytworzone pod wpływem działalno ści ludzkiej (gospodarka le śna,. wypas w lasach),

− świerkowe bory i bory mieszane ze zwi ązku Vaccinio-Piceton ,

− świerkowy bór mieszany świe ży Sambuco racemosi-Piceetum – miejscami na niedu żych powierzchniach,

− subborealny wilgotny bór mieszany (jegiel) Querco-Piceetum – miejscami w wilgotnych zagł ębieniach,

− borealna świerczyna na torfie Sphagno girgensohni-Piceetum – rejon jeziora Pierwos i Dłu żec,

− bory sosnowe i bory mieszane ze zwi ązku Dicrano-Pinion , klasy Vaccinio-Piceetea – porastaj ą du ży obszar sandru w południowej cz ęś ci Parku oraz pewne fragmenty w strefie morenowej na podło żu żwirowo-piaszczystym,

− subborealny bór mieszany Serratulo-Pinetum – du że powierzchnie Parku wytworzone w du żej cz ęś ci pod wpływem gospodarki le śnej na siedliskach gr ądowych,

− subkontynentalny bór świe ży Peucedano-Pinetum – w południowej cz ęś ci Parku,

− bór bagienny Vaccinio uliginosi-Pinetum ,

− bór wilgotny Molinio-Pinetum ,

8) gatunki ro ślin chronionych (rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących obj ętych ochron ą – Dz. U. Nr 168, poz. 1764) i rzadkich (Polska Czerwona Ksi ęga Ro ślin i Czerwona Lista Ro ślin Gin ących i Zagro żonych): gatunki z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi Ro ślin: CR ( critically endangered ) – krytycznie zagro żone EN (endangered ) – zagro żone, VU (vulnerable ) – nara żone, LR (lower risk ) – gatunki ni ższego ryzyka

− bagnica torfowa Scheuchzeria palustris , − bagno zwyczajne Ledum palustre , − bluszcz pospolity Hedera helix , − brzoza niska Betula humilis EN, − buławnik czerwony Cephalanthera rubra EN, − centuria pospolita Centaurium erythraea, − chamedafne północna Chamaedaphne calyculata EN, − cis pospolity Taxus baccata VU, − czere śnia ptasia Cerasus avium , − dziewi ęć sił bezłodygowy Carlina acaulis , − dzwonecznik wonny Adenophora liliifolia , − dzwonek bolo ński Campanula bononiensis , − dzwonek szerokolistny Campanula latifolia , 27 − fiołek torfowy Viola epipsila CR, − gnie źnik le śny Neottia nidus-avis , − go ździk piaskowy Dianthus arenarius , − go ździk pyszny Dianthus superbus , − gruszyczka mniejsza Pyrola minor , − gruszycznik jednokwiatowy Moneses uniflora, − grzybienie białe Nymphaea alba , − grzybienie północne Nymphaea candida VU, − kąkol polny Agrostemma githago , − kło ć wiechowata Cladium mariscus , − kocanki piaskowe Helichrysum arenarium , − kokorycz pełna Corydalis solida , − kokoryczka okółkowa Polygonatum verticillatum , − kosaciec syberyjski Iris sibirica , − kruszczyk błotny Epipactis palustris , − kruszczyk rdzawoczerwony Epipactis atrorubens, − kruszczyk szerokolistny Epipactis helleborine, − kukułka krwista Dactylorhiza incarnata EN, − kukułka szerokolistna Dactylorhiza majalis , − lilia złotogłów Lilium martagon , − lipiennik Loesela Liparis Loeselii VU, − listera jajowata Listera ovata , − listera sercowata Listera cordata , − mącznica lekarska Arctostaphylos uva-ursi , − mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatus , − miodownik melisowaty Melittis melissophyllum , − naparstnica zwyczajna Digitalis grandiflora , − nasi ęź rzał pospolity Ophioglossum vulgatum , − obuwik pospolity Cypripedium calceolus VU, − orlik pospolity Aquilegia vulgaris , − paj ęcznica gał ęzista Anthericum ramosum , − paprotka zwyczajna Polypodium vulgare , − pełnik europejski Trollius europaeus , − podkolan biały Platanthera bifolia , − podkolan zielonawy Platanthera chlorantha , − pomocnik baldaszkowy Chimaphila umbellata , − porzeczka czarna Ribes nigrum , − przytulia trójdzielna Galium trifidum VU, 28 − rdestnica nitkowata Potamogeton filiformis CR, − rojownik pospolity Sempervivum soboliferum , − rosiczka okr ągłolistna Drosera rotundifolia , − sasanka ł ąkowa Pulsatilla pratensis , − sasanka otwarta Pulsatilla patens LR, − taj ęż a jednostronna Goodyera repens , − turzyca bagienna Carex limosa LR, − turzyca dwupienna Carex dioica , − turzyca lu źnokwiatowa Carex vaginata VU, − turzyca strunowa Carex chordorrhiza VU, − wawrzynek wilczełyko Daphne mezereum , − wełnianka delikatna Eriophorum gracie CR, − widłak go ździsty Lycopodium clavatum , − widłak jałowcowaty Lycopodium annotinum , − widłak spłaszczony Diphasiastrum complanatum , − wielosił bł ękitny Polemonium coeruleum VU, − wierzba borówkolistna Salix myrtilloides EN, − wierzba czarniawa Salix myrsinifolia, − wierzba śniada Salix starkeana, − wroniec widlasty Huperzia selago , − wyblin jednolistny Malaxis monophyllos LR, − zawilec wielkokwiatowy Anemone sylvestris , − zimoziół północny Linnaea borealis , − żłobik koralowaty Corallorhiza trifida , − żurawina drobnolistkowa Oxycoccus microcarpus ; 14) gatunki zwierz ąt podlegaj ących ochronie lub rzadkich , prawnie nie chronionych,

zasługuj ących na szczególn ą trosk ę na terenie Parku:

gatunki z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi Zwierz ąt: EN – gatunki zagro żone , NT – gatunki bliskie zagro żenia , LC – gatunki najmniejszej troski.

− bączek Ixobrychus minutus VU, − bąk Botaurus stellaris LC, − bielik Haliaeetus albicilla LC, − błotniak zbo żowy Circus cyaneus VU, − bocian czarny Ciconia nigra , − bocian biały Ciconia ciconia, − borsuk Meles meles ,

29 − bóbr europejski Castor fiber , − cietrzew Tetrao tetrix EN, − derkacz Crex crex , − dudek Upupa epops , − dzi ęcioł czarny Dryocopus martius , − dzi ęcioł średni Dendrocopos medius , − dzi ęcioł zielonosiwy Picus canus , − dzi ęcioł zielony Picus viridis , − dziwonia Carpodacus erythrinus , − gęś g ęgawa Anser anser , − gil Pyrrhula pyrrhula , − gniewosz plamisty Coronella austriaca VU, − gąsiorek Lanius collurio , − goł ąb siniak Columba oenas , − gronostaj Mustela erminea , − grubodziób Coccothraustes coccothraustes , − hełmiatka Netta Rufina LC, − jarz ąbek Tetrastes bonasia , − jastrz ąb Accipiter gentilis , − kania czarna Milvus migrant NT, − kania ruda Milvus milvus NT, − kobuz Falco subbuteo , − kokoszka Gallinula chloropus , − kozioróg dębosz Cerambyx cerdo VU, − kraska Coracias garrulus CR, − krogulec Accipiter nisus , − kropiatka Porzana porzana , − krwawodziób Tringa totanus , − krzy żodziób świerkowy Loxia curvirostra , − kulik wielki Numenius arquata VU, − kumak nizinny Bombina bombina , − lelek Caprimulgus europaeus , − łab ędź krzykliwy Cygnus cygnus , − łasica Mustela nivalis , − ło ś Alces alces , − mieniak stru żnik Apatura ilia , − mieniak t ęczowiec Apatura iris , − mi ętus Lota lota , 30 − nadecznik stawowy Spongilla lacustris , − nurog ęś Mergus merganser , − orlik krzykliwy Aquila pomarina LC, − orzechówka Nucifraga caryocatactes , − pa ź królowej Papilio machaon , − perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena , − perkozek Podiceps ruficollis , − piskorz Misgurnus fossilis NT, − pluszcz Cinclus cinclus , − płaskonos Anas clypeata , − podgorzałka Aythya nyroca EN, − puchacz Bubo bubo NT , − puszczyk uralski Strix uralensis LC, − przepiórka Coturnix coturnix , − remiz Remiz pendulinus , − ropucha zielona Bufo viridis , − ro żeniec Anas acuta EN, − rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus NT, − rybitwa czarna Chlidonias niger , − rybołów Pandion haliaetus VU, − ry ś Lynx lynx NT, − samotnik Tringa ochropus , − słonka Scolopax rusticola , − sóweczka Glaucidium passerinum LC, − srokosz Lanius excubitor , − szlachar Mergus serrator , − szlamnik Limosa limosa , − świstun Anas penelope CR, − trzmielojad Pernis apivorus , − traszka grzebieniasta Triturus cristatus NT, − uszatka błotna Asio flammeus , − wilk Canis lupus NT, − włochatka Aegolius funereus LC, − wodniczka Acrocephalus paludicola VU, − wodnik Rallus aquaticus , − wydra europejska Lutra lutra , − zielonka Porzana parva NT, − zimorodek Alcedo atthis , 31 − żaba śmieszka Pelophylax ridibundus , − żmija zygzakowata Vipera berus , − żółw błotny Emys orbicularis EN , - żuraw Grus grus ; 15) wody Parku i otuliny:

a) jeziora Parku i jego otuliny*, które zawiera WYKAZ 1.6,

Lp. Powierzchnia Lokalizacja Nr ewid. Nazwa jeziora (ha) (gmina, obr ęb) działki 1) *Białoławki 272,00 Pisz, Kwik 1 2) * 26,19 Piecki, Brejdyny 35 3) *Chudek 16,08 Piecki, Nowe Kiełbonki 3050/1 4) *Dziadek 12,11 Piecki, Jakubowo 260 5) *Inulec 178,00 Mikołajki, Inulec 98 6) *Jegocinek 49,52 Pisz, 234 7) *Kamionek 9,20 Mr ągowo, Wierzbowo 213 8) *Kiełbonki 34,20 Piecki, Stare Kiełbonki 180 9) *Kierwik 60,46 Świ ętajno, Koczek 323 10) *Martwe 1,43 Ruciane-Nida, Ruciane-Nida 65 11) *Mojtyny 32,82 Piecki, Mojtyny 115/1 12) *Nawiadzkie 249,86 Piecki, 370 13) *Pawełek 8,30 Piecki, Stare Kiełbonki 242 14) *Probarskie 206,90 Mr ągowo, Probark 396 15) *Tuchlin 231,00 Orzysz, Tuchlin 1 16) *Tyrkło 228,00 Orzysz, 1 17) *W ągiel 145,80 Piecki, Jakubowo 305 18) *Wierzbowskie 105,40 Mr ągowo, Wierzbowo 211 19) Bełdany 793,60 Ruciane-Nida, Iznota 42 20) Borkowskie 2,92 Ruciane-Nida, Iznota 178 21) Dłu żec 9,62 Ruciane-Nida, Iznota 186 22) Du ś 35,51 Piecki, Rosocha 295 23) Du ży Róg 2,19 Piecki, Lipowo 417 24) Dziegciarek 1,89 Piecki, Stare Kiełbonki 608 25) Flosek 3,24 Mikołajki, 144/2 26) Gardy ńskie 84,96 Mikołajki, Prawdowo 377 27) Gągoł 1,66 Piecki, Kruty ń 116 g 28) Gry żewskie 4,27 Ruciane-Nida, Iznota 177/1 29) Guzianka Du ża 64,12 Ruciane-Nida, Ruciane-Nida 63 30) Guzianka Mała 40,02 Ruciane-Nida, Ruciane-Nida 58 31) Ja śkowskie 2,42 Ruciane-Nida, Iznota 210 Ruciane-Nida, Ko ńcewo (pow. 43,12) 164/1 Jegocin Du ży 135,80 32) Pisz, Snopki (pow. 92,68) 164

32 Mikołajki, Prawdowo (pow. 22,41) 379 Jerzewko 27,03 33) Ruciane-Nida, Iznota (pow. 4,62) 10 34) Jeziorko Góralskiego 0,70 Piecki, Kruty ń 101 h 35) Łab ędzie 7,37 Piecki, Cierzpi ęty 290 36) Kaczerajno 104,00 Pisz, 425 37) Kadzidłowo 3,72 Ruciane-Nida, Ukta 9/2 38) Klimont 12,28 Piecki, Kruty ń 218 39) Klimontek 0,37 Piecki, Kruty ń 217 40) Kołowin 81,12 Piecki, 167 41) Kołowinek 19,62 Piecki, Dobry Lasek 166 42) Ko ś-Koik 2,01 Ruciane-Nida, Ruciane-Nida 64 43) Krucze Oko 0,14 Piecki, Kruty ń 161 f 44) Kruczek Du ży 4,24 Piecki, Kruty ń 122 45) Kruczek Mały 2,56 Piecki, Kruty ń 119 46) Kruczy Staw 2,08 Piecki, Kruty ń 121 47) Kruczy Stawek 0,50 Piecki, Kruty ń 120 48) Kruty ńskie 54,89 Piecki, Kruty ń 222 49) Kuc 101,99 Mr ągowo, Kosewo 310 50) Kurianka 2,59 Mikołajki, Zełw ągi 75/2 51) Le śne Oko 1,03 Ruciane-Nida, Onufryjewo 20/1 52) Du że 14,20 Mikołajki, Zełw ągi 459 53) Lisunie Małe 3,79 Mikołajki, Zełw ągi 3259 54) Ławny Lasek 2,55 Piecki, Stare Kiełbonki 607 55) Łopian 0,80 Mikołajki, Prawdowo 101/1 56) Łuknajno 692,26 Mikołajki, Tałty 419/1 57) Majcz Du ży 162,49 Piecki, Lipowo 408 58) Majcz Mały 20,88 Piecki, Lipowo 409 59) Malinówko 23,91 Mikołajki, Prawdowo 378 60) Mały Róg 1,24 Piecki, Lipowo 418 61) Mikołajskie 334,64 Mikołajki, Prawdowo 190, 328/2 62) Mokre 814,78 Piecki, Kruty ń 218 63) Muliste 5,93 Świ ętajno, Koczek 322 64) Niecponek 9,34 Pisz, Snopki 235

65) Piekiełko 1,41 Piecki, Stare Kiełbonki 610 66) Piersławek 12,97 Piecki, Piecki 620 67) Pierwos 17,12 Piecki, Lipowo 406 68) Pietrzysko 0,60 Mikołajki, Prawdowo 119/1,3119 69) Płociczne 23,90 Mikołajki, Zełw ągi 269/5 70) Płociczno 18,20 Mikołajki, Prawdowo 147 71) Seksty 796,00 Pisz, Zdory 424 72) Sęczek 3,82 Ruciane-Nida, Iznota 171/5 73) Skarp 22,98 Piecki, Rosocha 302 74) Skok 12,88 Piecki, Bobrówko 150

33 75) Smolak Du ży 9,24 Ruciane-Nida, Wierzba 35 g 76) Smolak k. Iznoty 1,14 Ruciane-Nida, Iznota 169

77) Smolak k. Ko ńcewa 0,36 Ruciane-Nida, Ko ńcewo 11/1 (11f- ew.le ś) 78) Smolak Mały 3,32 Ruciane-Nida, Wierzba 51 d 79) Pisz, Zdory (pow. 158,00) 423 Śniardwy 3 516,02 Pisz, Prawdowo (pow. 3 358,02) 16/6 80) Torfowe 1,13 Piecki, Kruty ń 116 j 81) Uplik 64,69 Piecki, Zgon 255 82) Warnołty 465,00 Ruciane-Nida, Wejsuny 145/1, 145/2 83) Wejsunek 39,00 Ruciane-Nida, Wejsuny 144 84) Wesołek 7,00 Ruciane-Nida, Onufryjewo 9/1 85) Wiskolisko 4,17 Ruciane-Nida, Onufryjewo 73

Ruciane-Nida, Wygryny (pow. 45,91) 219 86) Wygry ńskie 56,31 Ruciane-Nida, Ruciane-Nida (pow. 10,40) 26 87) 1,88 Ruciane-Nida, Ukta 3/2 88) Zdr ęż no 12,84 Piecki, Kruty ń 216 89) Zdru żno 252,30 Piecki, Stare Kiełbonki 157 90) Zgniłka 4,89 Ruciane-Nida, Onufryjewo 167 91) Żabie 0,44 Mikołajki, Prawdowo 138/5

b) rzeki Parku, które zawiera WYKAZ 1.7,

Powierzchnia Lokalizacja Lp. Nazwa rzeki Nr ewid. działki (ha) (gmina, obr ęb) Piecki, Kruty ń (pow. 13,31 ha) 221, 224/1 Piecki, Kruty ński Piecek (8,64 ha) 12, 97, 99/1 Piecki, Rosocha (pow. 11,58 ha) 211/3 Piecki, Bobrówko (pow. 9,23 ha) 98/3 1) Krutynia 77,81 Ruciane-Nida, Wojnowo (pow. 5,22 ha) 191 Ruciane-Nida, Zameczek (pow. 7,05 ha) 29 Ruciane-Nida, Ukta (pow. 19,49 ha) 15, 23, 195, 422 Ruciane-Nida, Iznota (pow. 3,29 ha) 11 Świ ętajno, Spychowo (pow. 9,62 ha) 231/2 2) Spychowska Struga 15,22 Świ ętajno, Koczek (pow. 5,60 ha) 78 3) Nidka Ruciane-Nida, Wygryny (pow. 26, 219, 197

c) stan czysto ści wybranych jezior Parku o powierzchni powy żej 5 ha (wg Pa ństwowej Inspekcji Ochrony Środowiska) zawiera si ę głównie w II i III klasie, nieliczne maj ą I klas ę, a cz ęść jezior ze wzgl ędu na znaczne zanieczyszczenie wód, nie mie ści si ę w żadnej klasie czysto ści okre śla WYKAZ 1.8,

34 Powierzc Gł ęboko ś Pojemno ść Klasa Klasa hnia (ha) ć max. (mln m 3) jako ści/stan Lp. Nazwa czysto ści* (m) ekologiczny** Rok bada ń Rok bada ń 1) Białoławki 211,1 36,1 20,79 II/III - 2002 2) Bełdany 940,6 46,0 94,85 II - 2004 3) Brejdy ńskie 22,7 b.d 4) Du ś 35,5 6,0 0,99 II - 1998 5) Dłu żec 11,5 dystroficzne 6) Gardy ńskie 82,6 11,5 2,05 II - 1987 7) Guzianka Mała 36,8 13,3 0,99 II - 2004 8) Guzianka Wielka 59,6 25,5 3,90 II - 2004 9) Inulec 178,3 10,1 8,26 III - 2006 10) Jaskółko 5,0 zaro śni ęte 11) Jerzewko 22,7 2,7 II - 1987 12) Jegocin Wielki 127,4 36,1 11,44 I - 1998 I/B.dobry.2008 13) Jegocinek 52,3 17,9 3,73 III - 1996 14) Kołowin Wielki 78,2 7,2 3,14 II - 2004 II/Dobry - 2009 15) Kołowinek 18,2 6,4 0,65 b.d 16) Kruty ńskie 55,0 3,2 0,91 I 17) Klimunt 11,8 5,5 0,32 b.d 18) Kuc 98,8 28,0 7,95 I - 2007 19) Lisunie 13,8 8,5 0,53 b.d 20) Łab ądek 6,8 b.d 21) Łuknajno 680,0 3,0 4,35 III I/B.dobry.2009 22) Majcz Mały 20,0 3,3 b.d 23) Majcz Wielki 163,5 16,4 9,86 II - 2004 II/Dobry - 2009 24) Mokre 814,7 51,0 107,33 II - 2004 II/Dobry - 2009 25) Mikołajskie 497,9 25,9 55,74 III - 2003 III/Umiarkowa 26) Malinówko 16,2 2,7 II - 1987 27) Nicponek 10,4 3,1 0,17 b.d 28) Pierwos 5,0 Zaro śni ęte 29) Płociczno (k. Zełw ąg) 16,8 4,7 0,38 b.d 30) Płociczno (k. Iznoty) 5,0 Zaro śni ęte 31) Probarskie 201,4 31,0 18,57 I - 2004 32) Piersławek 7,3 b.d 33) Skok 13,7 III - 1990 34) Śniardwy (wraz z J. 1097 23,4 650,87 II - 2003 Kaczerajno i Seksty) 0,4 35) Skarp 23,4 10,5 1,34 b.d 36) Smolak Wielki (k. 9,9 dystroficzne 37) Tuchlin 219,3 4,9 6,32 III - 1987 38) Tyrkło 236,1 29,2 23,03 III - 1996

35 39) Uplik 60,6 9,2 1,70 III - 1987 40) Warnołty 370,0 6,2 9,34 b.d 41) Wejsunek 38,0 11,8 1,39 b.d 42) Wesołek 6,8 b.d 43) Wierzbowskie 105,1 18,1 5,01 III - 1987 44) Wągiel 176,8 13,3 7,41 III - 1999 45) Zdr ęż no 12,9 b.d 46) Zdru żno 250,4 25,9 13,49 II - 2001 47) Zjadłe 11,4 3,5 0,20 b.d

* klasa czysto ści według Wytycznych monitoringu podstawowego jezior (IO Ś 1994) ** klasa jako ści wody/stan ekologiczny wedlug rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008r w sprawie sposobu klasyfikacji i stanu jednolitych częś ci wód powierzchniowych (Dz.U. Nr.162, poz.1008). 6. Uwarunkowania i zasoby historyczno - kulturowe Parku obejmuj ą zarówno poszczególne obiekty punktowe, jak te ż fragmenty krajobrazu zwi ązanego z histori ą osadnictwa i działalno ści człowieka w ró żnych okresach historycznych: 1) stanowiska archeologiczne:

− osady i grodziska wczesno średniowieczne: Lipowo, Nawiady, Mojtyny, Ławny Lasek, Uklanka, Wólka Prusinowska, Cierzpi ęty, Brejdyny, Inulec, Wo źnice, Łuknajno, G ąsior, Kamie ń, Guzianka, Ko ńcewo, Onufryjewo, Popielno, Nowe Guty, Suchy Róg,

− cmentarzyska z epoki br ązu i żelaza w formie kurhanów w Krutyni i Lipowie,

− cmentarzyska ciałopalne w Mojtynach, Zełw ągach, Nawiadach i Onufryjewie,

− cmentarzyska wczesno średniowieczne w Łuknajnie, Koczku, Spychowie i z pochówkiem konnym w Uklance,

− wał obronny w Lipowie i kopiec stra żniczy przy jeziorze Pawełek,

2) zabytkowo-historyczne zespoły osadnicze obejmuj ące równie ż jednostki krajobrazu kulturowego:

− wsie starowierskie: Wojnowo, Gałkowo, Onufryjewo, Śwignajno, Iwanowo, Osiniak (Fiedorowo, Piotrowo), Kadzidłowo,

− ulicówki mazurskie: Nowa Ukta, Bobrówko, Stare Kiełbonki, Zgon, Ko ńcewo, Głodowo, Wólka, Dobry Lasek, Nowy Most,

− wielodro żnice: Ukta, Kruty ń, Kruty ński Piecek, Chostka, Lipowo, Iznota,

3) budowle zabytkowe (wa żniejsze):

− ko ściół gotycki w Nawiadach z 1437 r.,

− ko ściół neogotycki w Ukcie z 1864 r.,

− ko ściół neogotycki w Wejsunach z 1898 r.,

36 − ko ściół ewangelicki w Okartowie z 1924 r.,

− dzwonnica drewniana w Ukcie z 1846 r.,

− młyn wodny na rzece Krutyni w Zielonym Lasku z XIX w.,

− klasztor staroobrz ędowców w Wojnowie z połowy XIX w.,

− cerkiew prawosławna w Wojnowie, drewniana z lat 20. XX w.,

− molenna staroobrz ędowców w Wojnowie z lat 20. XX w.,

− stodoła drewniana w Krutyni z ko ńca XIX w.,

− chata podcieniowa w Kadzidłowie, przeniesiona z Warnowa, przełom XVIII-XIX w.,

− dwór my śliwski drewniany w Gałkowie, przeniesiony ze Sztynortu, pierwsza poł. XIX w,

− chaty drewniane we wsiach: Kruty ń, Wojnowo, Bobrówko, Gałkowo, Wygryny, Popielno, Wejsuny, Piaski, Śwignajno, Zgon, przełom XIX-XX w.,

− budownictwo murowane w Ukcie, Nowej Ukcie, Ko ńcewie, Wólce, Wejsunach, Dziubielach, Nowych Gutach, Okartowie, pocz. XX w,.

− wiatraki stalowe w Warnowie i Zgonie,

− śluza w Guziance z przełomu XIX – XX w.,

− zespoły le śniczówek z okresu mi ędzywojennego: G ąsior, Ukta, Kruty ń, Ko ńcewo, Jeziorko, Piersławek, Sosnówka, Koczek, Kołoin, Rostek, Uklanka,

− zespół podworski w Ługaniach (Łuknajno), Popielnie, Krutyni, zespół parkowo-dworski w Dybowie

4) stare cmentarze ewangelickie i starowierskie w:

− Ukcie, Nowej Ukcie, Gałkowie, Wojnowie, Kadzidłowie, Osiniaku, Śwignajnie, Zameczku, Krutyni, Chostce, Zielonym Lasku, Lisuniach, Dybowie, Dziubielach, Nowych Gutach, Okartowie.

7. Uwarunkowania społeczne i gospodarcze celów ochrony :

1) powierzchnia Parku wynosi 53 655 ha, Park poło żony jest na terenie województwa warmi ńsko- mazurskiego w nast ępuj ących jednostkach administracyjnych:

a) mr ągowski:

− – powierzchnia 15 326 ha w granicach Parku,

− gmina Mikołajki – powierzchnia 10 740 ha w granicach Parku,

− gmina Mr ągowo – powierzchnia 748 ha w granicach Parku,

b) powiat piski:

− gmina Ruciane-Nida – powierzchnia 14 706 ha w granicach Parku,

37 − – powierzchnia 9 270 ha w granicach Parku,

− – powierzchnia 1 510 ha w granicach Parku,

c) powiat szczycie ński:

− gmina Świ ętajno – powierzchnia 1 355 ha w granicach Parku;

2) na obszarze Parku prowadzona jest działalno ść :

a) gospodarka le śna:

-N. Strzałowo 13,633,55 ha w granicach Parku – plan urz ądzania lasu (pul) na lata 2004 - 2013r;

-N. Maskuli ńskie 10008,6 ha w granicach Parku – pul 2003 - 2014r;

-N. Pisz 6008 ha w granicach Parku – pul 2004 - 2013r;

-PAN Popielno – 1773 ha w granicach Parku – pul aktualnie w przygotowaniu;

-N. Spychowo 244,33 ha w granicach Parku – pul 2003 - 2012r;

-N. Gi życko 72,36 ha w granicach Parku – pul 2007 - 2016r,

b) gospodarka łowiecka; według stanu na 2010 na terenie Parku odnotowano obwody łowieckie o

numeracji: 166, 167, 200, 201, 202, 203, 204, 228, 229, 230, 231, 232.

c) gospodarka rybacka prowadzona jest w oparciu o aktualne operaty rybackiego u żytkowania jezior. Aktualnie rybackimi u żytkownikami s ą: Gospodarstwo Rybackie Mikołajki, Gospodarstwo Rybackie Śniardwy, Gospodarstwo Rybackie w Mr ągowie oraz Gospodarstwo Rybackie PZW

Wykaz obwodów rybackich na wodach w granicach Parku i otuliny 1.9;

Nazwa i numer Lp. Opis obwodu rybackiego obwodu rybackiego

Obwód rybacki obejmuje wody rzeki Pisa od osi podłużnej mostu OBWÓD RYBACKI kolejowego w miejscowo ści Pisz do uj ścia rzeki Wincenta wraz z 1. RZEKI PISA - NR 1 wodami jej dopływów oraz wody starorzeczy i innych zbiorników wodnych o ci ągłym dopływie lub odpływie do wód tego odcinka. Obwód rybacki obejmuje wody: OBWÓD RYBACKI a) jeziora Majcz Wielki, 2. JEZIORA MAJCZ WIELKI b) jeziora Majcz Mały, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 28 wraz z wodami strugi ł ącz ącej ww. jeziora i odpływu z jeziora Majcz Wielki do jeziora Inulec. Obwód znajduje si ę w gminie Piecki. Obwód rybacki obejmuje wody: a) jeziora Inulec, b) jeziora Płociczno, OBWÓD RYBACKI c) jeziora Gł ębokie, 3. JEZIORA INULEC d) jeziora Zelw ąż ek, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 29 e) jeziora Jorzec, wraz z wodami dopływów i cieków ł ącz ących ww. jeziora oraz odpływu z jeziora Jorzec do jeziora Tałty. Obwód znajduje si ę w gminie Mikołajki.

38 Obwód rybacki obejmuje wody: a) jeziora Piłakno, wraz z wodami dopływów i odpływu do jeziora Białe, b) jeziora Dłu żec, wraz z wodami dopływu z jeziora Kujno na odcinku od przepustu pod drog ą w miejscowo ści Borowe i odpływu do jeziora Białe, c) jeziora Zdr ęż no (Rutkowo), OBWÓD RYBACKI 4. JEZIORA BIAŁE wraz z wodami dopływu do jeziora Dłu żec, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 36 d) jeziora Krzywy Róg (Szklarnia), e) jeziora Krzywe, f) jeziora Białe, wraz z wodami dopływów, g) jeziora Gant, wraz z wodami odpływu rzek ą Babi ęcka Struga na odcinku do jazu pi ętrz ącego przy młynie w miejscowo ści Babi ęta. Obwód znajduje si ę w gminach: Piecki, Sorkwity i Mr ągowo. Obwód rybacki obejmuje wody: a) rzeki Babi ęcka Struga na odcinku od jazu pi ętrz ącego przy młynie w miejscowo ści Babi ęta, b) jeziora Zyzdrój Wielki, OBWÓD RYBACKI 5. JEZIORA ZYZDRÓJ WIELKI c) jeziora Zyzdrój Mały, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 38 d) jeziora Spychowskie, e) jeziora Kierwik, f) rzeki Spychowska Struga na odcinku od jeziora Zyzdrój Mały do jeziora Zdru żno. Obwód znajduje si ę w gminach Piecki i Świ ętajno. Obwód rybacki obejmuje wody: a) jeziora Zdru żno, b) jeziora Uplik, c) jeziora Mokre, d) jeziora Kołowin, e) jeziora Nawiady, OBWÓD RYBACKI f) jeziora Kiełbonki, 6. JEZIORA MOKRE W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 39 g) jeziora Mojtyny, wraz z wodami dopływów i cieków ł ącz ących ww. jeziora, h) jeziora Kruty ńskie *, i) rzeki Krutynia od wypływu z jeziora Kruty ńskiego do osi podłu żnej mostu drogowego w miejscowo ści Kruty ń *, wraz z wodami ich dopływów i odpływów. Obwód znajduje si ę w gminach: Piecki oraz Ruciane – Nida. OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Kołowinek. Obwód 7. JEZIORA KOŁOWINEK znajduje si ę w gminie Piecki. W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 40

OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Pierwos *. Obwód 8. JEZIORA PIERWOS znajduje si ę w gminie Piecki. W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 41

OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Ławny Lasek. Obwód 9. JEZIORA ŁAWNY LASEK znajduje si ę w gminie Piecki. W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 42

OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Mulaste. Obwód znajduje 10. JEZIORA MULASTE si ę w gminie Piecki. W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 43

Obwód rybacki obejmuje wody: OBWÓD RYBACKI a) jeziora Klimunt, 11. JEZIORA KLIMUNT b) jeziora Klimontek, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 44 wraz z wodami odpływu do jeziora Kruty ńskie. Obwód znajduje si ę w gminie Piecki. OBWÓD RYBACKI 12. JEZIORA DU Ś Obwód rybacki obejmuje wody: W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 45 a) rzeki Krutynia od osi podłu żnej mostu drogowego 39 w miejscowo ści Kruty ń do osi podłu żnej mostu drogowego w miejscowo ści Ukta, b) jeziora Du ś, wraz z wodami ich dopływów i odpływu do rzeki Krutynia. Obwód znajduje si ę w gminach: Piecki i Ruciane - Nida. Obwód rybacki obejmuje wody: a) rzeki Krutynia od osi podłu żnej mostu drogowego OBWÓD RYBACKI w miejscowo ści Ukta do uj ścia do jeziora Ogrodowe 13. JEZIORA SKOK (Gardy ńskie) *, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 46 b) jeziora Skok (Bobrówko), wraz z wodami dopływów i odpływu do rzeki Krutynia. Obwód znajduje si ę w gminie Piecki. Obwód rybacki obejmuje wody: a) jeziora Kurjanka, OBWÓD RYBACKI b) jeziora Łopia ńskie, 14. JEZIORA PŁOCICZNE c) jeziora Pietrzysko (Pietruszka), W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 47 d) jeziora Płociczne, wraz z wodami dopływów i cieków ł ącz ących ww. jeziora. Obwód znajduje si ę w gminie Mikołajki. Obwód rybacki obejmuje wody: a) jeziora Mikołajskie, b) jeziora Bełdany, c) jeziora Ogrodowe (Gardy ńskie) *, d) jeziora Malinówko *, e) jeziora Jerzewko (Je żewskie), f) jeziora Wigryny, g) działki 16/1 jeziora Śniardwy, h) jeziora Karłowo, wraz z wodami cieku ł ącz ącego jezioro Karłowo z jeziorem OBWÓD RYBACKI Mikołajskie, 15. JEZIORA BEŁDANY i) rzeki Krutynia od wypływu z jeziora Jerzewko do jej uj ścia W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 48 do jeziora Bełdany, j) rzeki Wigrynia na odcinku od osi podłu żnej mostu drogowego w miejscowo ści Dybówek do jeziora Wigryny, wraz z wodami cieków bez nazwy ł ącz ących jezioro Bełdany z jeziorem Guzianka Mała. Granica pomi ędzy jeziorem Mikołajskim i jeziorem Śniardwy – po linii ł ącz ącej cypel Dybowski Róg z południowym punktem granicznym wytyczonym geodezyjnie. Granica pomi ędzy jeziorem Mikołajskim i jeziorem Tałty – most drogowy w miejscowo ści Mikołajki. Obwód obejmuje gminy: Piecki, Mikołajki oraz Ruciane - Nida. Obwód rybacki obejmuje wody: OBWÓD RYBACKI a) jeziora Lisunie Du że *, 16. JEZIORA LISUNIE b) jeziora Lisunie Małe, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 49 c) rzeki Lisunka. Obwód znajduje si ę w gminie Mikołajki. Obwód rybacki obejmuje wody: a) jeziora Śniardwy (z wył ączeniem działki 16/1) - (granica pomi ędzy jeziorem Śniardwy i Mikołajskie biegnie po linii łącz ącej cypel „Dybowski Róg” z południowym punktem granicznym wytyczonym geodezyjnie), b) jeziora Wejsunek, OBWÓD RYBACKI 17. JEZIORA ŚNIARDWY c) jeziora Warnołty *, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 50 d) jeziora Tuchlin, wraz z wodami dopływów ww. jezior do jeziora Śniardwy, e) jeziora Tyrkło, f) jeziora Seksty, g) jeziora Kaczerajno, h) rzeki W ęż ówka, i) rzeki Orzysz na odcinku od osi podłu żnej mostu drogowego 40 w miejscowo ści do jeziora Tyrkło, j) rzeki Wilkus na odcinku od osi podłu żnej mostu Zdory – Kwik, k) rzeki Struga, l) rzeki Czarna Struga, m) Kanału Jegli ńskiego na odcinku do osi podłu żnej mostu drogowego - Jeglina. Obwód znajduje si ę w gminach: Mikołajki, Pisz, Orzysz i Ruciane - Nida. OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody Jeziora Kadzidłowskiego wraz 18. JEZIORA KADZIDŁOWO z wodami cieku ł ącz ącego jezioro z rzek ą Krutyni ą. Obwód W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 82 znajduje si ę w gminie Ruciane - Nida. Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Dłu żec wraz z wodami OBWÓD RYBACKI 19. JEZIORA DŁU ŻEC odpływu * do jeziora Ja śkowskie na odcinku do osi podłu żnej W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 83 mostu na drodze Wigryny - Kamie ń. Obwód znajduje si ę w gminie Ruciane - Nida. Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Ja śkowskie wraz OBWÓD RYBACKI 20. JEZIORA JA ŚKOWSKIE z wodami dopływu z jeziora Dłu żec na odcinku od drogi W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 84 Wigryny-Kamie ń i odpływu z jeziora Ja śkowskie do jeziora Bełdany. Obwód znajduje si ę w gminie Ruciane - Nida. OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Flosek (Hos) wraz 21. JEZIORA FLOSEK z wodami cieku ł ącz ącego jezioro Flosek z jeziorem Bełdany. W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 85 Obwód znajduje si ę w gminie Mikołajki. Obwód rybacki obejmuje wody: OBWÓD RYBACKI a) jeziora Smolak Wielki, 22. JEZIORA SMOLAK WIELKI b) jeziora Smolak Mały, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 86 wraz z wodami cieku ł ącz ącego te jeziora z jeziorem Bełdany. Obwód znajduje si ę w gminie Ruciane - Nida. Obwód rybacki obejmuje wody jeziora bez nazwy OBWÓD RYBACKI o powierzchni 2,32 ha wraz z wodami cieku ł ącz ącego to jezioro z 23. JEZIORA BEZ NAZWY W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 87 jeziorem Nidzkie. Obwód znajduje si ę w gminie Ruciane - Nida w miejscowo ści Ruciane - Nida. OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Zdru żno. Obwód znajduje 24. JEZIORA ZDRU ŻNO si ę w gminie Ruciane - Nida. W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 88

OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora bez nazwy JEZIORA BEZ NAZWY o powierzchni 2,01 ha. Obwód znajduje si ę w gminie 25. W M. SZEROKI BÓR W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 89 Ruciane - Nida w miejscowo ści Szeroki Bór.

OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Zgniłka wraz z wodami 26. JEZIORA ZGNIŁKA odpływu z jeziora Jegocin na odcinku do drogi Pisz - Wejsuny. W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 90 Obwód znajduje si ę w gminie Ruciane - Nida. Obwód rybacki obejmuje wody: a) jeziora Jegocin, OBWÓD RYBACKI 27. JEZIORA JEGOCIN b) jeziora Jegocinek, W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 91 wraz z wodami cieku ł ącz ącego jezioro Zgniłka z jeziorem Jegocin na odcinku od drogi Pisz - Wejsuny. Obwód znajduje si ę w gminach: Pisz i Ruciane - Nida. OBWÓD RYBACKI Obwód rybacki obejmuje wody jeziora Nicponek. Obwód 28. JEZIORA NICPONEK znajduje si ę w gminie Pisz. W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 92

Obwód rybacki obejmuje wody jeziora bez nazwy OBWÓD RYBACKI JEZIORA BEZ NAZWY o powierzchni 1,92 ha wraz z wodami cieku na odcinku od źródła 29. W M. SZEROKI BÓR do osi podłu żnej mostu drogowego przed uj ściem do jeziora W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 93 Przylasek. Obwód znajduje si ę w gminie Ruciane - Nida w miejscowo ści Szeroki Bór.

41 Obwód rybacki obejmuje wody: a) jeziora Guzianka Du ża, OBWÓD RYBACKI b) jeziora Guzianka Mała, 30. JEZIORA GUZIANKA DU ŻA c) jeziora Kajk (Ko ś), W ZLEWNI RZEKI PISA - NR 96 wraz z wodami cieku do jeziora Guzianka Du ża i cieku ł ącz ącego jeziora Guzianka Mała z jeziorem Bełdany na odcinku do mostów drogowych w miejscowo ści Guzianka. Obwód znajduje si ę w gminie Ruciane - Nida. * oznaczono jeziora poło żone w granicach rezerwatów przyrody.

c) turystyczna,

d) rolnicza (gospodarstwa indywidualne, agroturystyczne, RSP w Zdorach) ,

e) usługowa, dopuszcza si ę lokalizacj ę i funkcjonowanie zakładów produkcyjnych i rzemiosła usługowego nie powoduj ących negatywnych oddziaływa ń na środowisko; dopuszcza si ę prowadzenie działalno ści produkcyjno – usługowej niezb ędnej dla obsługi mieszka ńców i turystów; f) gastronomiczno-hotelowa;

3) chłonno ść naturalna i turystyczna oraz obci ąż enie turystyczne terenu Parku:

- Dotychczas nie zostały przeprowadzone szczegółowe badania chłonno ści naturalnej terenu Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Chłonno ść naturalna zwi ązana jest z odporno ści ą poszczególnych zbiorowisk ro ślinnych (siedlisk przyrodniczych) na degradacj ę. Wysoki poziom chłonno ści naturalnej wykazuj ą zbiorowiska trawiaste oraz wi ększo ść zespołów borowych. Ni ższy stopie ń chłonno ści posiadaj ą buczyny, olsy i ł ęgi. Najni ższ ą chłonno ści ą cechuj ą si ę zbiorowiska ro ślinno ści torfowiskowej.

- Chłonno ść turystyczna zwi ązana jest z mo żliwo ściami obsługi ruchu turystycznego (miejsca noclegowe, pobytowe, gastronomia, k ąpieliska, parkingi itp.). Szacuje si ę, że baza wypoczynkowa posiada chłonno ść równ ą aktualnemu obci ąż eniu turystycznego w szczycie sezonu - jednorazowo na terenie Parku do 100 000 osób dziennie. Wysokie jest w okresie sezonu obci ąż enie komunikacyjne, a obci ąż enie rzeki Krutyni wykazuje chłonno ść przekroczon ą.

4) rodzaje aktywno ści turystycznej na terenie Parku:

- turystyka krajoznawcza (poznawanie walorów przyrodniczych i historyczno-kulturowych w okresie letnim i zimowym

- turystyka kwalifikowana (piesza, rowerowa, kajakowa, żeglarska i narciarska)

- turystyka wypoczynkowa (wypoczynek bierny, pla żowanie, za żywanie k ąpieli, uprawianie sportów wodnych, spacerowanie, zaj ęcia ruchowe, wycieczki itp.)

5) stan zagospodarowania turystycznego:

a) ośrodki dydaktyczne:

− Ośrodek Edukacji Przyrodniczo-Kulturowej Mazurskiego Parku Krajobrazowego „Stodoła Mazurska” w Krutyni,

42 − Nadle śnictwo Maskuli ńskie: O środek Edukacji Le śnej przy zabytkowej Wyłuszczarni nasion im. Zdzisław Boro ńskiego w Rucianem-Nidzie,

− Nadle śnictwo Strzałowo: Izba Le śna, Izba Historyczna, Sala Edukacyjna, Dwie „Zielone Klasy ”, Izba Pami ęci Ernsta Wiecherta,

− Nadle śnictwo Spychowo: Le śny O środek Edukacji Ekologicznej, Muzeum Le śne,

b) ście żki dydaktyczne wyznaczone przez:

− Mazurski Park Krajobrazowy: ście żka przyrodnicza „Rezerwat – Zakr ęt”, ście żka przyrodnicza „Rezerwat – Krutynia”, ście żka przyrodnicza „Kruty ń – Zgon”, ście żka przyrodnicza „Kruty ń – Rosocha”, ście żka przyrodnicza „Rosocha – Wojnowo”, ście żka przyrodnicza „Rezerwat – Jezioro Łuknajno”, ście żka przyrodnicza „Okolice Łuknajna”;

− Nadle śnictwo Maskuli ńskie: „Rucia ński Las Szlakiem Starych D ębów”, „Kadzidłowski Las”, „ Śladami Gałczy ńskiego”, „Wokół Jeziora Chudek”;

− Nadle śnictwo Strzałowo: ście żka dydaktyczna przy drodze Piecki-Mikołajki na skraju rezerwatu „Strzałowo”, ście żka dydaktyczna wokół le śniczówki Piersławek,

c) przez teren Parku biegn ą odcinki nast ępuj ących znakowanych pieszych i rowerowych szlaków turystycznych :

− Jezioro Mokre 19 km,

− Rezerwaty Kruty ńskie 10 km,

− Kulturowo-Historyczna 17 km,

− Ernsta Wiecherta 28 km,

− Kadzidłowo – Dolna Krutynia 12 km

− Le śniczówka 27 km,

− Ście żka „Wokół Jeziora Śniardwy”- szlak niebieski, 100,4 km,

− Ście żka Przyrodnicza Okolice Łuknajna 8 km,

− Szlak Gi życko-Pisz – znaki czerwone PTTK,

− Szlak im. Karola Małłka – znaki żółte PTTK,

− Szlak Ruciane-Piaski-Ruciane – znaki zielone PTTK,

− Szlak im. M. Wa ńkowicza – znaki niebieskie PTTK,

d) baza noclegowa na terenie Parku obejmuje:

− Hotele, pensjonaty, o środki wczasowe i stanice wodne,

43 − kwatery prywatne, pokoje go ścinne i gospodarstwa agroturystyczne,

− pola biwakowe;

Wielko ść bazy noclegowej jest zmienna. Aktualne dane s ą dost ępne w Urz ędach Gmin. W oparciu o dane z ostatnich lat w poszczególnych gminach w granicach Parku i otuliny wygl ąda to nast ępuj ąco:

Rodzaj obiektu Piecki Mikołajki Ruciane- Mr ągowo Świ ętajno Orzysz Pisz Razem

Nida

Hotele 1 5 1 2 2 - - 11

Pensjonaty 1 2 5 1 3 - - 12

Ośrodki wypo- 2 3 10 1 1 1 18 czynkowe Stanice wodne 2 - 1 - 1 - - 4

Kwatery pry- 40 102 52 8 1 1 5 209 watne Gospodarstwa 1 17 35 36 2 1 4 96 agroturystyczne Pola namiotowe 3 - 4 2 - 4 1 14 I kempingi Razem miejsc Ok. noclegowych 10 000

e) plan uznaje za stał ą funkcj ę Parku turystyk ę wodn ą i żeglarstwo oraz turystyk ę krajoznawcz ą. Ich rozwój winien by ć podporz ądkowany wymogom ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu. Za podstawowy wyznacznik rozwoju przyjmuje si ę chłonno ść rekreacyjn ą terenów, która okre śla liczb ę jednoczesnych u żytkowników, niepowoduj ących degradacji środowiska (50 000 – 70 000). Elementem o szczególnym znaczeniu na terenach o uznanych funkcjach turystycznych s ą jeziora. Utrzymanie turystycznych funkcji jezior jest mo żliwe pod warunkiem zmniejszenia dopływu do ich wód, składników biogennych (fosforu i azotu), stosuj ąc w oczyszczalniach ścieków IIIi stopie ń oczyszczania i wprowadzaj ąc strefy ochronne jezior wydatnie ograniczaj ące spływy biogenów z gruntów rolnych. Program turystycznego zagospodarowania Parku poza chłonno ści ą, skorelowany jest z podziałem obszaru Parku na strefy przyrodniczo-ekologiczne i krajobrazowe, mo żliwo ściami rozwoju rekreacji w otulinie Parku oraz potrzebami współdziałania z s ąsiaduj ącymi miastami w obsłudze ruchu turystycznego. Intensywno ść ruchu turystycznego na omawianym szlaku wodnym, stanowi ącym odcinek drogi wodnej o du żym znaczeniu dla całego systemu Wielkich Jezior Mazurskich musi by ć dostosowana do ograniczonej chłonno ści środowiska, a w szczególno ści ekosystemów wodnych, limitowanej wielko ści ą ładunku zanieczyszcze ń dostarczanych ze ściekami komunalnymi i powierzchniowymi z upraw rolnych; 44 f) Punkty widokowe i i miejsca otwar ć krajobrazowych:

- , północny brzeg jeziora Śniardwy,

- Nied źwiedzi Róg, południowy brzeg jeziora Śniardwy,

- Nowe Guty, północno-wschodni brzeg jeziora Śniardwy,

- Wyspa Szeroki Ostrów, widok na jezioro Śniardwy z zachodniej cz ęś ci wyspy,

- Łuknajno, wie ża widokowa na zatok ę Łuknia ńsk ą i jezioro Śniardwy,

- Łuknajno, 3 wie że widokowe na jezioro Łuknajno,

- Cierzpi ęty, punkt widokowy z pla ży gminnej na jezioro Mokre,

- Wejsuny, południowy brzeg jeziora Warnołty;

6) stan zatrudnienia osób zawodowo czynnych w rolnictwie w 2000 wynosił ok. 45 %; obecnie znacznie zmalał na korzy ść sektora turystycznego; zmalała zdecydowanie ogólna liczba małych i średnich gospodarstw rolnych, natomiast wskutek ogólnych zmian strukturalnych w u żytkowaniu ziemi zwi ększyła si ę liczba du żych obszarowo gospodarstw;

7) sie ć osadnicza, ludno ść i infrastruktura społeczna Parku:

a) obszar Parku zamieszkuje ł ącznie ok. 11 000 osób, w 55 jednostkach osadniczych,

b) sie ć osadnicza jest rozdrobniona, liczba jednostek do 300 mieszka ńców wynosi ok. 81%, zamieszkuje w nich 58% ludno ści z terenu Parku i otuliny; średnia liczba mieszka ńców w jednostce osadniczej wynosi 200 osób; udział liczby ludno ści w jednostkach najwi ększych powy żej 500 mieszka ńców, jakimi s ą Wo źnice i Ukta, utrzymuje si ę na poziomie 12-13%;

c) obiekty infrastruktury społecznej Parku:

- Przychodnia Zdrowia w Ukcie

- Dom Pomocy Społecznej Ewangelicki Dom Opieki "Betezda" w Ukcie

- Szkoła Podstawowa w Ukcie

- Szkoła Podstawowa w Krutyni

- Szkoła Podstawowa w Starych Kiełbonkach

- Dom Kultury Biblioteka Filia w Ukcie - Muzeum w Stacji Rolnictwa Ekologicznego PAN w Popielnie - Muzeum przyrodnicze Mazurskiego Parku Krajobrazowego w Krutyni - Park Dzikich Zwierz ąt w Kadzidłowie - Prywatne Muzeum Danuty i Krzysztofa Worobców i Osada Kulturowa w Kadzidłowie - Izba Regionalna w Wejsunach. 8) infrastruktura techniczna Parku:

a) układ drogowy: 45 − droga krajowa Nr 58 Stare Kiełbonki – Zgon – Rosocha,

− droga wojewódzka Nr 609 Ukta – Mikołajki,

− droga wojewódzka Nr 610 Piecki – Ruciane-Nida,

− droga powiatowa Nr 1749 N Kołowinek – Lipowo Skrzy ż.,

− droga powiatowa Nr 1773 N Skrzy ż. Kruty ńskie – Kruty ń – Rosocha Skrzy ż.,

− droga powiatowa Nr 1700 N Stare Kiełbonki – Koczek,

− droga powiatowa Nr 1775 N Bobrówko – Zełw ągi,

− droga powiatowa Nr 1747 N Jakubowo – Piecki,

− droga powiatowa Nr 1777 N Onufryjewo – Popielno,

− droga powiatowa Nr 1644 N Nowy Most – Iznota,

− droga powiatowa Nr 1696 N Łuknajno – Dziubiele,

− droga powiatowa Nr 1765 N Bobrówko – Lipowo – Piecki;

b) komunikacja kolejowa i drogowa w otulinie Parku:

− linia Mr ągowo – Mikołajki – Orzysz,

− linia Spychowo – Ruciane-Nida – Pisz;

− droga krajowa 59 - Mr ągowo-Spychowo

− droga krajowa 16 – Mr ągowo – Orzysz

− droga krajowa 63 – Orzysz – Pisz

− droga krajowa 58 – Ruciane-Nida - Pisz

c) drogi wodne:

− szlaki żeglugi śródl ądowej Mikołajki – Ruciane-Nida i Mikołajki – Śniardwy - Pisz

− szlak wodny Mikołajki – Śniardwy - Pisz

− szlak wodny rzeki Krutyni;

d) sie ć wodoci ągowa:

− miejscowo ściami posiadaj ącymi sie ć wodoci ągow ą s ą: w gminie Ruciane-Nida – Ukta, Nowa Ukta, Strzałowo, Gałkowo, Wojnowo, Wólka, Osiniak, Śwignajno, Wygryny, Wejsuny, Piaski, Wierzba, Popielno; w gminie Piecki – Kruty ń, Kruty ński Piecek, Zielony Lasek, Chostka, Rosocha, Dobry Lasek, Lipowo; w gminie Orzysz – Nowe Guty, Okartowo, Suchy Róg; w gminie Świ ętajno – Spychowo; w gminie Mikołajki – wszystkie sołeckie miejscowości terenu gminy Mikołajki poło żone w Parku i jego otulinie,

46 − w pozostałych miejscowo ściach gospodarka wodna opiera si ę na indywidualnych uj ęciach gł ębinowych (bez uzdatniania wody), e) gospodarka ściekowa:

− kolektory sanitarne posiadaj ą miejscowo ści: w gminie Ruciane-Nida – Piaski, Wygryny (oczyszczalnia w Rucianem-Nidzie), Wierzba, Popielno (oczyszczalnia w Popielnie); stanica wodna PTTK w Kamieniu (oczyszczalnia własna); w gminie Piecki – osada Nowy Most, O środek „Warmia” w Cierzpi ętach, O środek „Mazur-Syrenka” w Krutyni, O środek „PWPW” w Jakubowie (oczyszczalnie lokalne); w gminie Świ ętajno – Spychowo, Połom, (oczyszczalnia w Spychowie), w gminie Orzysz – Nowe Guty, Okartowo; w gminie Mikołajki wszystkie sołeckie miejscowo ści terenu gminy Mikołajki poło żone w Parku i jego otulinie;

− cz ęść osad le śnych (le śniczówki), wyposa żona jest w oczyszczalnie przydomowe,

− w pozostałych miejscowo ściach gospodarstwa domowe wyposa żone s ą w zbiorniki bezodpływowe, z których ścieki s ą dostarczane do oczyszczalni gminnych (w Piszu, Rucianem-Nidzie, Orzyszu, Mikołajkach i w Pieckach); f) elektroenergetyka:

− energia elektryczna przesyłana jest na obszar MPK liniami średniego napi ęcia ze stacji transformatorowych z Mikołajek, Pisza, Mr ągowa, Rucianego-Nidy, poło żonych poza obszarami Parku,

− linie średniego napi ęcia (ł ącznie ok. 240 km) s ą w 90 % napowietrzne,

− z linii wysokiego napi ęcia – jedynie linia Mr ągowo-Mikołajki na odcinku 1 km wkracza na teren

Parku, g) gospodarka odpadami:

− wszystkie gminy na terenie Parku maj ą uchwalony program ochrony środowiska, którego cz ęś ci ą jest plan gospodarki odpadami, natomiast zasady utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie gmin wprowadzają regulaminy, będące aktami prawa miejscowego,

− odpady stałe z terenu Parku s ą wywo żone na wysypiska miejsko-gminne; gminy: Piecki i Mr ągowo w Polskiej Wsi (poza Parkiem), gmina Ruciane-Nida w Wólce (w Parku), gmina Pisz w Kotle Du żym (poza Parkiem), gmina Orzysz w Górze (poza Parkiem), gmina Mikołajki – Polska Wie ś k. Mr ągowa (składowisko w Lubiejewie, poza Parkiem jest zamkni ęte i przygotowane do rekultywacji), gmina Świ ętajno w Linowie (poza Parkiem),

− w wi ększych miejscowo ściach (wsie sołeckie) Parku na terenie wszystkich gmin znajduj ą si ę pojemniki do segregacji odpadów (plastik, szkło, makulatura),

47 − odpady płynne w gospodarstwach rolnych (gnojowica, gnojówka, odcieki z obornika) w przewa żaj ącej cz ęś ci gospodarstw s ą gromadzone w szczelnych zbiornikach i wywo żone na pola jako płynny nawóz naturalny.

Rozdział 3. Identyfikacja oraz okre ślenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniej ących i potencjalnych zagro żeń oraz ich skutków

§ 2. Identyfikacj ę oraz okre ślenie sposobów eliminacji lub ograniczania istniej ących i potencjalnych zagro żeń wewn ętrznych i zewn ętrznych oraz ich skutków zawiera WYKAZ 1.10,

Lp. Zagro żenie Skutki Sposoby eliminacji lub ograniczenie zagro żeń i ich skutków 1 Zabudowa - Niszczenie stromych stoków rynien Ograniczenie zabudowy strefy do 100 m od Lokalizacja jeziornych, ich walorów morfologicz nych i brzegów jezior i rzek oraz innych zbiorników zabudowy krajobrazowych, prowadzi do uruchamiania wodnych (z wyj ątkiem niezb ędnych obiektów letniskowej i pól procesów erozji, a w przypadkach skrajnych - słu żą cych turystyce wodnej lub racjonalnej namiotowych w ruchów masowych, niszczenie trzcinowisk i gospodarce rybackiej, zaopiniowanych bezpo średnim pasów ro ślinno ści przybrze żnej. pozytywnie przez dyrektora Parku), a w sąsiedztwie strefy przypadkach kolizji z korytarzami brzegowej jezior, ekologicznymi - szlakami migracji zwierz ąt i samowola ich dost ępem do wód, nawet w dalszej budowlana, odległo ści od brzegów wód. Zakaz zabudowy betonowymi i kamiennymi schodami i innymi sztucznymi umocnieniami skarp jeziornych i rzecznych, z wyj ątkiem drewnianych umocnie ń i zej ść na wysoko ści ośrodków turystyki wodnej lub wyznaczonych pól namiotowych i biwakowych. Zakaz dewastacji brzegow jezior i rzek poprzez realizacj ę trwałych obiektów małej architektury oraz budowy ogrodze ń na skarpach jeziornych i rzecznych. Odpowiedzialno ść : Park, samorz ądy, Nadle śnictwo, organizacje pozarz ądowe, właściciel gruntu 2 Presja Niszczenie strefy buforowej wód W celu ochrony ptactwa wodnego i innych turystyczna: powierzchniowych, płoszenie zwierz ąt, grup zwierz ąt oraz ro ślinno ści, zakaz Dewastacja likwidacja gniazd ptaków, zanieczyszczenie pływania łodziami motorowymi po terenach ro ślinno ści strefy brzegowej wód powierzchniowych, wra żliwych przyrodniczo tzn. zatoki, brzegowej jezior, presja na szlaki przebiegaj ące przez lasy – starorzecza, przesmyki mi ędzy wyspami. rzek, za śmiecanie i zadeptywanie Tereny te zostan ą oznakowane zakazem zatrzymywanie wpływania – zielony okr ągły znak z pojazdów i poprzecznym białym pasem.

48 biwakowanie w Zakaz wycinania i niszczenia zadrzewie ń i miejscach zakrzewie ń oraz ro ślinno ści zielnej w strefie nieoznaczonych, brzegowej wód powierzchniowych. Dopuszcza si ę budow ę pomostów drewnianych i pontonowych oraz umocnie ń brzegu drewnianych na wysoko ści o środków turystyki wodnej, pól namiotowych i biwakowych oraz wyznaczonych miejsc wodowania i odbioru kajaków. Propaguje si ę turystyk ę przyjazn ą środowisku poprzez umieszczenie tablic informacyjnych w miejscach wra żliwych przyrodniczo, Inicjuje i prowadzi si ę współprac ę w zakresie edukacji ekologicznej z firmami zajmuj ącymi si ę wynajmem sprz ętu pływaj ącego na terenie MPK m. in. prowadzenie szkole ń dla przewodników turystyki kajakowej w MPK z zakresu ochrony przyrody. Odpowiedzialno ść : Park, samorz ądy, Nadle śnictwo, organizacje pozarz ądowe, wła ściciel gruntu 3 Dewastacja lasów Płoszenie zwierz ąt, niszczenie ściółki, 1. Przegl ąd i uzupełnienie oznakowania zwi ązana z ruchem rozje żdżanie szlaków, niszczenie upraw, le śnych dróg publicznych oraz dróg le śnych pojazdami kolizje z turystami, zwi ększenie zagro żenia dopuszczaj ący ruch po tych drogach. Nie silnikowymi, po żarowego. dotyczy to inwalidów poruszaj ących si ę quadami i pojazdami przystosowanymi do ich potrzeb - motorowerami; Nadle śnictwa: Maskuli ńskie, Spychowo, parkowanie w Strzałowo, Pisz we współpracy z Dyrekcj ą miejscach Parku nieprzeznaczonych 2.Systematyczna kontrola postoju pojazdów, - na te cele. Stra ż Le śna, Policja, słu żby Parku 3.Oznakowanie miejsc postoju - Nadle śnictwa: Maskuli ńskie, Spychowo, Strzałowo, Pisz. 4 Sztuczne Zwabienie i niszczenie nocnych motyli Ograniczanie zabudowy korytarzy b ędących oświetlenie - zwłaszcza ciem i zawisaków. trasami migracji zwierz ąt. Tworzenie pasów czynnik Zakłócenie dobowych migracji ptaków. zadrzewie ń mi ędzy jednostkami osadniczymi podstawowy Inne grupy zwierz ąt np. ssaki reaguj ą ró żnie – a terenami otwartymi i le śnymi. ro ślino żerne przyzwyczajaj ą si ę, natomiast Odpowiedzialno ść : Park, zarz ądy dróg, drapie żne wycofuj ą. samorz ądy, orga-nizacje pozarz ądowe, prywatni inwestorzy 5 Hałas Płoszenie ssaków i ptaków, zwłaszcza przy Wnioskowanie do wła ściwych zarz ądców w

49 - czynnik hałasie gwałtownym i permanentnym, stres u celu ograniczenia, w miar ę mo żliwo ści ruchu podstawowy ssaków i rozbijanie ich populacji na izolowane ci ęż kiego transportu na drogach biegn ących grupy. Do hałasu długotrwałego, ale przez teren Parku, eliminacji skuterów jednostajnego (szosa) mog ą si ę przyzwyczai ć wodnych i motorówek z nie żeglownych wód ssaki ro ślino żerne, a nawet drapie żne jak np. Parku, tworzenia wzdłu ż dróg i od strony wsi wilki. pasów zieleni spełniaj ących rol ę antyakustyczn ą; ograniczanie imprez z użyciem petard, sztucznych ogni i nagło śnienia w godzinach nocnych. Odpowiedzialno ść : Park, samorz ądy, Policja, Inspekcja Transportu Drogowego 6 Presja Wydeptywanie ro ślin i ich wyrywanie oraz Tworzenie dla zwierz ąt bezkolizyjnych mechaniczna żłobienie kolein w gruncie, co daje pochodny przej ść przez drogi, ograniczenie pr ędko ści na - czynnik skutek w postaci erozji. Zabijanie pod kołami odcinkach dróg w miejscach tras migracji podstawowy płazów, gadów, niektórych owadów oraz w zwierz ąt, ograniczenie prac gospodarczych i mniejszej skali innych grup zwierz ąt. ochronnych w lasach przy u życiu ci ęż kiego Wstrz ąsy mechaniczne przy wodach sprz ętu na terenach wyst ępowania cennych powierzchniowych powoduj ą płoszenie ryb przyrodniczo siedlisk i gatunków rzadkich. (wa żne w okresie tarła). Mechaniczne Odpowiedzialno ść : Park, nadle śnictwa, za śmiecanie terenu jest nie tylko gro źne dla GDDKiA - oddziały rejonowe przyrody (kaleczenie si ę zwierz ąt) ale daje te ż ujemne odczucia estetyczne. 7 Za śmiecenie 1. Obni żenie walorów estetyki terenu, 1.Likwidacja i rekultywacja nielegalnych terenu Parku i 2. Przenoszenie nasion ro ślin tworz ąc wysypisk śmieci. wylewanie skupiska ro ślin ruderalnych i synantropijnych 2. Zapobieganie dalszemu za śmiecaniu terenu ścieków bytowych w obr ębie ro ślinno ści naturalnej, przez uwzgl ędnienie tego problemu w oraz opró żnianie 3.Eutrofizacja i zatruwanie chemiczne jezior i programach gospodarki odpadami. toalet chemicznych rzek, 3.Wprowadzenie oznakowania zakazu z jednostek 4.Lokalne zatruwanie wód gruntowych. wyrzucania śmieci. pływaj ących (m.in. 4. odpowiedniej ilo ści koszy i organizacja wzdłu ż sprawnego systemu odbioru odpadów z przecinaj ących go biwakowisk, miejsc cumowania, szlaków tras pieszych i rowerowych itp. komunikacyjnych; 5. Wprowadzenie zakazu stosowania osadów wodnych, pieszych ściekowych do nawo żenia pól. i rowerowych 6. Zwi ększenie nadzoru i kontroli przez szlaków władaj ących nieruchomo ściami i ich turystycznych), w współpraca z organami ścigania. tym wielu 7. Zorganizowanie odbioru ścieków z toalet cennych siedlisk chemicznych jednostek pływaj ących. oraz istniej ących i 1-7 – zadania nale żą ce do: samorz ądów projektowanych gminnych, powiatowych, wojewódzkich w

50 obszarów porozumieniu z Nadle śnictwem Strzałowo, chronionych. - Spychowo, Maskuli ńskie, Pisz i Dyrekcj ą czynnik Parku; zarz ądcy dróg (GDDKiA, WZDP, podstawowy PZDP); wła ściciele i u żytkownicy terenów. 8. Edukacja ekologiczna mieszka ńców i turystów – zadania nale żą ce do Dyrekcji Parku, Nadle śnictw: Maskuli ńskie, Pisz, Strzałowo, Spychowo, szkół, lokalnych organizacji pozarz ądowych, lokalnych mediów, Fundacji Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich. 8 Po żary Mo żliwo ść zniszczenia całych ekosystemów Zakaz wst ępu w okresach suszy na wybrane - czynnik zwłaszcza takich jak torfowisko, sucha ł ąka tereny Parku (Lasy Pa ństwowe), szczególnie podstawowy czy las iglasty. Zwłaszcza nieodwracalne w nara żone na po żary; ścisła kontrola takich skutkach jest spalenie zło ża torfowego. obszarów przez słu żbę Parku i słu żbę le śną. 9 Sztuczne zmiany Spadek liczebno ści zwierz ąt zwi ązanych ze Zakaz nadmiernego odwadniania terenów; stosunków środowiskami podmokłymi jak np. płazów, przywracanie wy ższych poziomów wód wodnych ptaków wodno-błotnych oraz niektórych powierzchniowych oraz w gruncie poprzez - czynnik zło żony. drapie żników (orlik krzykliwy). tzw. mał ą i średni ą retencj ę, zwłaszcza na Niszczenie torfowisk wysokich i obszarach le śnych i w dorzeczu Krutyni; przej ściowych oraz wkraczanie zadrzewie ń na utrzymywanie wysokich stanów wód w osuszone torfowiska niskie, co wi ąż e si ę z systemie Wielkich Jezior Mazurskich i w ust ępowaniem np. storczyków i innych ro ślin. dolnym biegu rzeki Krutyni; dbało ść o (rzadkich lub chronionych). systemy melioracyjne. Odpowiedzialno ść : Park, WZIR, ODGW, RZGW, RZMiUW, starostwa powiatowenadle śnictwa. 10 Chemizacja Obecnie najistotniejszy czynnik degraduj ący – Zakaz u żywania szkodliwych środków środowiska powoduj ący przewa żnie nieodwracalne chemicznych w gospodarce le śnej (np. przyrodniczego - zmiany ilo ściowe i jako ściowe w zawieraj ących substancje czynne zabronione czynnik ekosystemach. Wyniszczanie owadów i przez WHO) na rzecz środków biologicznych podstawowy: ptaków (zwłaszcza drapie żników) a tak że w walce z ksylo- i kambiofagami; zakaz − środki masowe gini ęcie nietoperzy, płazów i używania herbicydów przy zwalczaniu chemiczne z bezkr ęgowców wodnych (jak np. skorupiaki i chwastów przydro żnych; popieranie i takich źródeł mał że). Zanikanie niektórych efektownych popularyzacja prowadzenia gospodarki rolnej jak: rolnictwo, ro ślin na ł ąkach (storczyki, pełnik, mieczyk). w ramach programów rolno-środowiskowych budownictwo, Osłabianie drzewostanów iglastych i i gospodarstw ekologicznych; ograniczenie przemysł poza przy śpieszanie procesu ich obumierania. nawo żenia pól gnojowic ą, zwłaszcza na Parkiem, Metale ci ęż kie maj ą ponadto niekorzystny przedwio śniu i wczesn ą wiosn ą oraz w 100 m gospodarka wpływ na ludno ść stał ą Parku. strefie od brzegów wód rzek i jezior i 25-30 m le śna oraz Zanieczyszczenia atmosferyczne nie s ą od śródpolnych zbiorników wodnych i samochody: znacz ące na terenie Parku. Uci ąż liwo ści ą s ą rozlewisk; ograniczenie ruchu pojazdów z − zanieczyszczeni punktowe spalania opakowa ń z tworzyw silnikami spalinowymi na lokalnych drogach

51 a: SO x, CO 2, sztucznych. biegn ących przez tereny le śne. metale ci ęż kie Zakaz palenia opakowa ń z tworzyw Pb, Cd, Cu, Ni, sztucznych w piecach grzewczych i Zn, tlenki ogniskach. azotu, fosforu i Odpowiedzialno ść : Park, ODR, nadle śnictwa, potasu. wła ściciele gospodarstw rolnych. 11 Promieniotwór Nowy czynnik wpływaj ący na ro śliny Sytuacja z serii katastrof z ograniczon ą cze ska żenie (wybujało ść li ści i zdeformowanie owoców, mo żliwo ści ą zapobiegania skutkom. terenu (Cez 137) nasion i cz ęś ci podziemnych) oraz na - czynnik zwierz ęta – co daje przykładowo takie efekty podstawowy jak mutacje i masowe pojawianie si ę niektórych grup owadów i zanik innych, obni żenie liczebno ści ptaków poprzez du żą śmiertelno ść w śród piskl ąt. Problem ten dotyczy zwłaszcza gatunków, które zwi ązane są z brzegami wód, gdzie koncentracja cezu 137 jest najwi ększa. Po awarii w Czarnobylu bardzo wzrosło ska żenie mi ęsa dzików, sarn i jeleni izotopami cezu; u sarn nawet 1000 - krotnie – do 6407 (Bq/kg). 12 Eksploatacja Ograniczenie liczebno ści lub wyniszczanie Tworzenie list gatunków wymagaj ących gatunków niektórych populacji zwierz ąt i ro ślin na priorytetowych działa ń ochronnych i (wybiórcza) skutek: polowa ń, zbiorów do zielnika, najbardziej nara żonych na ust ępowanie i - czynnik zło żony masowych zbiorów płodów runa le śnego i gini ęcie oraz niezwłoczne wdra żanie tych trzebie że le śne. Za przykład z wcze śniejszych działa ń, szczególnie na terenie rezerwatów okresów mog ą tu słu żyć takie gatunki, jak, przyrody. ślimak winniczek, ło ś i ry ś. Odpowiedzialno ść : Park, instytucje naukowe, samorz ądy, nadle śnictwa. 13 Niszczenie lasów o Dotyczy to zwłaszcza lasów li ściastych jak Obejmowanie ochron ą ekosystemów leśnych, strukturze gr ąd, ł ęg i ols. Gini ęcie du żych grup owadów zwłaszcza li ściastych o cechach naturalnych naturalnej i (kózki) i grzybów oraz ptaków zwi ązanych z lub zbli żonych do naturalnych w formie zast ępowanie ich lasami li ściastymi (np. dziuplaki). Obni żenie rezerwatów przyrody i jako lasy cenne drzewostanami z liczebno ści niektórych gatunków drzew, jak przyrodniczo w planie urz ądzenia lasu. odnowienia jesion czy lipa. Zaburzenia retencji wody Odpowiedzialno ść : nadle śnictwa. sztucznego (obni żenie si ę poziomu wody – wysychanie - czynnik zło żony małych bagien i zbiorników wodnych). 14 Rozwój zabudowy Obok chemizacji i odwodnie ń najwa żniejszy Ograniczenie nowego budownictwa do i sieci dróg czynnik degraduj ący przyrod ę, odznaczaj ący zwartej zabudowy istniej ących jednostek (rozwój si ę du żą destrukcj ą oddziaływania, osadniczych w Parku i jego otulinie; zakaz infrastruktury zło żono ści ą i b ędący głównym czynnikiem utwardzania dróg gruntowych biegn ących zwłaszcza w degraduj ącym krajobraz (niszczenie przez tereny le śne w s ąsiedztwie rezerwatów; zlewni jezior i otwartych przestrzeni poprzez ich zabudow ę – zakaz budowy nowych napowietrznych linii

52 rzek) potencjał dla dzikiej przyrody). Skutki to – elektroenergetycznych i stopniowa zamiana - czynnik zło żony obni żanie si ę populacji zwierz ąt dotychczasowych linii napowietrznych na antropofobowych (np. drapie żniki) i kablowe podziemne. Ograniczenie lokalizacji wi ększo ści zwierz ąt dziko żyj ących wie ż telefonii komórkowej na terenie Parku (zwi ększenie si ę populacji niektórych do miejsc o funkcji przemysłowej oraz zakaz zwierz ąt zwi ązanych z człowiekiem – szpak, budowy elektrowni wiatrowych na terenie jaskółka, wróbel). Izolowanie populacji (efekt Parku i jego otuliny, ze wzgl ędu na wysp), niszczenie naturalnej szaty ro ślinnej i degradacj ę walorów krajobrazowych. wprowadzenie świadome i zawlekanie Ograniczenie budowy na terenie Parku i jego przypadkowe obcych gatunków ro ślin. Wraz z otulinie betonowych ogrodze ń oraz zakaz omówionym czynnikiem pojawia si ę jako budowy w krajobrazie polnym, poza pochodna wi ększo ść pozostałych, któr e cz ęsto jednostkami osadniczymi ogrodze ń o równocze śnie nakładaj ą si ę na siebie co trwałych fundamentach i trwałych bram. zwielokrotnia skutki degradacji. (par.34 rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005r w sprawie sporz ądzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody; Dz.U. Nr 94, poz.794) 15. Gospodarka Zmiany w proporcjach gatunków i Wyznaczenie terenów tarliskowych z rybacka populacjach ryb w stosunku do zale żno ści w zakazem połowów w okresie tarła (zakaz - czynnik zło żony, naturalnych ekosystemach bez ingerencji wiosennych i wczesnoletnich oraz wywołuj ący skutki człowieka-świadoma preferencja wybranych przedzimowych połowów). wzgl ędnie trwałe. gatunków z uwagi na aspekt ekonomiczny. Przy stosowaniu sprz ętu ci ągnionego nie Ingerencja w ekosystemy wodne w okresach i mo żna niszczy ć tarlisk i ł ąk ramieniowych. miejscach wra żliwych dla ryb oraz innych Obowi ązuje całkowity zakaz u żywania grup zwierz ąt, zwłaszcza ptaków - odłowy na agregatów pr ądotwórczych. tarliskach w okresie tarła. Stosowanie metod Zakaz użytkowania rybackiego jezior odłowów zagra żaj ących innym zwierz ętom dystroficznych i rzek włosiennicznikowych jak żółwie błotne, wydry, bobry poprzez ze wzgl ędu na ich wra żliwo ść przyrodnicz ą. mo żliwo ść zapl ątania si ę w sieci. Kontrola liczebno ści kormoranów w Niszczenie ł ąk ramienicowych w przypadku rozpoznanych koloniach l ęgowych i stosowania sprz ętu ci ągnionego. żerowiskowych. Odpowiedzialno ść : u żytkownicy rybaccy, stra ż rybacka i le śna, policja. 16. Eksploatacja Na terenie Parku w zwi ązku z jego Ograniczenie eksploatacji kopalin na terenie kopalin utworzeniem czynnik zanikaj ący, niemniej Parku; w przypadku ju ż istniej ących (żwirowanie, zostawiaj ący trwały ślad w krajobrazie, żwirowni, w zależno ści od miejsca i kreda jeziorna) jednak że jego wpływ na środowisko zniekształcenia rze źby terenu, nale ży je - czynnik zło żony, przyrodnicze, przy niewielkiej eksploatacji na zrekultywowa ć lub pozostawi ć do naturalnej wywołuj ący skutki potrzeby lokalne nie jest du ży, mo że jedynie sukcesji ro ślinnej; w wyj ątkowych

53 wzgl ędnie trwałe. zachwia ć np. propozycje gatunkowe przypadkach mog ą one słu żyć do celów (zwi ększenie ilo ści jaszczurek) lub pojawienie edukacyjnych z zakresu nauk przyrodniczych, si ę nowych zwierz ąt (jaskółka brzegówka) l ub jako stanowiska dokumentacyjne. ro ślin piaskowych. W przypadku eksploatacji Odpowiedzialno ść : samorz ądy, Park, kredy jeziornej pojawienie si ę ptaków wodno- prywatni inwestorzy. błotnych na stawach poeksploatacyjnych i niektórych ro ślin wodnych.

Rozdział 4. Obszary i metody realizacji działa ń ochronnych

§ 3. Działania ochronne:

1. Na obszarach ochrony przyrody :

1) skoordynowanie działa ń ochronnych z wymogami ochronnymi obowi ązuj ącymi na obszarach

Natura 2000, pokrywaj ącymi si ę z terenem Parku, a w szczególno ści z przepisami wynikaj ącymi

z prawodawstwa polskiego i Unii Europejskiej,

2) skoordynowanie działa ń ochronnych z wymogami obowi ązuj ącymi na obszarach chronionego krajobrazu, pokrywaj ącymi si ę z otulin ą Parku, a w szczególno ści z przepisami wynikaj ącymi z prawa miejscowego ( Rozporz ądzenie Wojewody Warmi ńsko-Mazurskiego Nr 158 z dnia 19 grudnia 2008r w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Zachód [Dz.U. Woj. W-M Nr 198, poz 3109], Nr 136 z dnia 12 listopada 2008r w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Wschód [Dz.U. Woj. W-M Nr 178, poz.2618], Nr 138 z dnia 12 listopada 2008r w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Ruciane-Nida [Dz.U. Woj.W-M Nr 178, poz. 2620], Nr 137 z dnia 12 listopada 2008r w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Otuliny Mazurskiego Parku Krajobrazowego – Szeroki Bór [Dz.U. Woj.W-M Nr 178, poz 2619]).

3) realizacja głównych celów ochrony istniej ących rezerwatów przyrody oraz wnioskowanie o ich powi ększanie i uznanie innych, rozpoznawanych, jako przyrodniczo cenne obszarów za rezerwaty przyrody, 4) realizacja głównych celów ochrony istniej ących pomników przyrody i u żytków ekologicznych oraz wnioskowanie o ustanawianie nowych pomników przyrody, u żytków ekologicznych, stanowisk dokumentacyjnych i zespołów przyrodniczo-krajobrazowych.

2. W zakresie ochrony gatunkowej ro ślin :

1) Głównym celem ochrony gatunkowej ro ślin na terenie Parku jest ich zachowanie in situ .

Nale ży prowadzi ć stały lub okresowy monitoring wymienionych gatunków i ich siedlisk. Warunkiem zachowania gatunków jest zakaz ich zrywania i wykopywania oraz niszczenia ich siedlisk, a w szczególno ści poprzez:

54 a) wyr ąb drzewostanów,

b) odwadnianie torfowisk,

c) zaniechanie ekstensywnego wypasu muraw kserotermicznych,

2) ro śliny i grzyby wymagaj ące szczególnych działa ń ochronnych lub monitoringu jako wska źników zmian w środowisku naturalnym zawiera WYKAZ 1.11,

Sposób realizacji działa ń Lp. Nazwa polska Nazwa łaci ńska Lokalizacja ochronnych, metody monitoringu Pomiary powierzchni zaj ętej Chamedafne Chamaedaphne N-ctwo Strzałowo, l-ctwo Kruty ń przez gatunek, utrzymanie 1) północna calyculata i Kołoin niezb ędnego stanu hydrologicznego na torfowisku Obserwacje na wybranych Wawrzynek Lasy Parku na siedliskach, głównie 2) Daphne mezereum powierzchniach w l-ctwie Ukta, wilczełyko w obr ębie strefy morenowej Kołoin i Kruty ń Bezodpływowe wilgotne Ochrona przed potencjalnym, zagł ębienia na siedliskach nielegalnym pozyskiwaniem na Widłak Lycopodium 3) kwa śnych w lasach sosnowo- cele lecznicze i dekoracyjne, jałowcowaty annotinum świerkowych lub brzezinach utrzymanie stosunków wodnych bagiennych w siedlisku Ochrona przed potencjalnym Bory świe że na siedliskach nielegalnym pozyskiwaniem na Widłak Lycopodium 4) sandrowych w południowej cz ęś ci cele lecznicze i dekoracyjne, go ździsty clavatum Parku utrzymanie starych drzewostanów iglastych Ochrona przed potencjalnym Siedliska gr ądów w N-ctwach 5) Gnie źnik le śny Neottia nidus-avis nielegalnym pozyskiwaniem na Strzałowo i Maskuli ńskie cele lecznicze i dekoracyjne, Siedliska ł ęgowe w N-ctwie Ochrona przed potencjalnym Strzałowo, l-ctwo Rostek, Kruty ń, 6) Listera jajowata Listera ovata nielegalnym pozyskiwaniem na Lipowo; N-ctwo Maskuli ńskie, l- cele lecznicze i dekoracyjne, ctwo Ukta, G ąsior, Listera Bory bagienne w rezerwacie Ochrona przed zmian ą 7) Listera cordata sercowata Krutynia Dolna stosunków wodnych N-ctwo Maskuli ńskie, l-ctwo Ukta, Stałe obserwacje na 8) Podkolan biały Platanthera bifolia rez. Krutynia Dolna wyznaczonych powierzchniach Utrzymanie struktury Gr ądy i bory mieszane na drzewostanów w typie lasów 9) Lilia złotogłów Lilium martagon siedliskach gr ądowych w gr ądowych, ograniczenie rozproszeniu informacji o stanowiskach ze

55 wzgl ędu na bezpo średnie zrywanie do celów dekoracyjnych lub wykopywanie cebul; N-ctwo Strzałowo, l-ctwo Rostek, Zabezpieczenie bezpo średnie głazowisko k. Wojnowa i Rosochy, miejsc wyst ępowania przed Paprotka Polypodium 10) l-ctwo Kruty ń, rez. Krutynia, N- niszczeniem w czasie prac zwyczajna vulgare ctwo Maskuli ńskie, l-ctwo Ukta, gospodarczych w lesie, głównie rez. Krutynia Dolna na zboczach Rosiczka Drosera Utrzymanie re żimu wodnego na 11) Torfowiska wysokie i przej ściowe okr ągłolistna rotundifolia torfowiskach Utrzymanie siedlisk lasu Bagno bagiennego, utrzymanie 12) Ledum palustre Bory bagienne i torfowiska wysokie zwyczajne dotychczasowych stosunków wodnych; Zakaz wyr ębu drzewostanu i Dzwonecznik Adenophora N-ctwo Strzałowo, k. osady D ębie, 13) utrzymanie jego świetlistej wonny liliifolia bór mieszany na siedlisku gr ądu postaci Zakaz wyr ębu drzewostanu i N-ctwo Strzałowo, l-ctwo Rostek, 14) Sasanka otwarta Pulsatilla patens utrzymanie jego świetlistej Kruty ń, bory świe że postaci N-ctwo Maskuli ńskie, l-ctwo Utrzymywanie ogrodzenia 15) Cis pospolity Taxus baccata Gąsior, Ruciane przed zwierzyn ą płow ą Utrzymanie świetlistej postaci Zimoziół N-ctwo Maskuli ńskie, lasy PAN lasu świe żego, nie dosadzanie 16) Linnaea borealis północny w Popielnie świerka lub gatunków li ściastych N-ctwo Maskuli ńskie, l-ctwa Wroniec Bezpo średnie zabezpieczenie 17) Huperzia selago Ruciane i Ukta, N-ctwo Strzałowo, widlasty miejsc wyst ępowania lctwo Rostek k. jez. Skarp Bory świe że w obr ębie sandru w Utrzymanie suchych lasów, nie Widlicz Diphasiastrum 18) południowej cz ęś ci Parku w wzbogacanie gatunkowe spłaszczony complanatum rozproszeniu drzewostanów N-ctwo Strzałowo, l-ctwo Kołoin, Pełnik Koszenie ł ąk przynajmniej 19) Trollius europaeus Lipowo, N-ctwo Maskuli ńskie, l- europejski jeden raz na dwa lata ctwo Ukta, śródle śne ł ąki N-ctwo Srzałowo, l-ctwo Kołoin, Koszenie ł ąk przynajmniej 20) Go ździk pyszny Dianthus superbus śródle śne ł ąki, jeden raz na dwa lata Grzybienie Nymphaea Jeziora dystroficzne, wypłycone Utrzymanie dotychczasowych 21) północne candida zatoki stosunków wodnych Rzeka Krutynia i jeziora 22) Grzybienie białe Nymphaea alba Zakaz zrywania kwiatów eutroficzne – wypłycone zatoki

56 Kosaciec N-ctwo Strzałowo, l-ctwo Lipowo, Koszenie ł ąki przynajmniej 23) Iris sibirica syberyjski łąka śródle śna jeden raz na dwa lata Mieczyk Gladiolus N-ctwo Strzałowo, l-ctwo Lipowo, Koszenie ł ąk przynajmniej 24) dachówkowaty imbricatus Kołoin, ł ąki śródle śne jeden raz na dwa lata Utrzymanie drzewostanu w Pomocnik Chimaphila Bory na sandrach w południowej typie boru świe żego z 25) baldaszkowy umbellata cz ęś ci Parku w rozproszeniu ograniczon ą eksploatacj ą w miejscu wyst ępowania Naparstnica Digitalis Rozpowszechniona na obrze żach Obserwacje wytypowanych 26) zwyczajna grandifolia lasów i przydro żach stanowisk w cyklu dwuletnim Dactylorhiza Wilgotne ł ąki śródle śne i Utrzymanie podmokłych ł ąk, 27) Kukułka krwista incarnata torfowiska niskie turzycowisk, koszenie (sierpie ń) Kukułka Dactylorhiza Wilgotne ł ąki śródle śne i Utrzymanie podmokłych ł ąk, 28) szerokolistna majalis torfowiska niskie turzycowisk, koszenie (sierpie ń) Kukułka Dactylorhoza Wilgotne ł ąki śródle śne i Utrzymanie podmokłych ł ąk, 29) plamista maculata torfowiska niskie turzycowisk, koszenie (sierpie ń) Monitoring coroczny, N-ctwo Maskuli ńskie, l-ctwo 30) Brzoza niska Betula humilis przecinanie konkurencyjnych Mikołajki, zatorfiona łaka gatunków drzew i krzewów bory świe że na sandrach w Utrzymanie borów świe żych, Mącznica Arctostaphylos- 31) południowej częś ci Parku, w obserwacje na wybranych lekarska uva ursi rozproszeniu stanowiskach Kruszczyk Obserwacje coroczne, cykliczne Epipactis Pobocza szosy Kruty ń- 32) rdzawoczerwon wykaszanie pobocza i atrorubens skrzy żowanie kruty ńskie y wycinanie z niego krrzewów Kruszczyk Rezerwat Krutynia Dolna, Utrzymanie dobrego 33) Epipactis palustris błotny torfowisko niskie, turzycowiskowe nawodnienia torfowiska Turzyca Torfowiska przej ściowe przy Utrzymanie odpowiedniego 34) Carex limosa bagienna jeziorach dystroficznych uwodnienia torfowisk Torfowisko w ęglanowe przy Obserwacje na Lipiennik 35) Liparis loeselii jeziorze Płociczno i okolice zidentifikowanych Loesela Nowego Mostu stanowiskach Centuria Centaurium Obserwacje stanowiska w cyklu 36) Wschodni brzeg jeziora Skarp pospolita erythraea dwuletnim Rezerwat Krutynia przy wschodnim Utrzymanie dotychczasowych 37) Fiołek torfowy Viola epipsila brzegu rzeki Krutyni stosunków wodnych Utrzymanie dotychczasowych Scheuchzeria Torfowiska przej ściowe przy 38) Bagnica torfowa stosunków wodnych w palustris jeziorach dystroficznych zbiorowiskach mszarnych Obserwacje coroczne w okresie Obuwik Cypripedium Wschodni brzeg jeziora Zdru żno 39) kwitnienia, ewentualne pospolity calceolus w N-ctwie Strzałowo prze świetlanie konkurencyjnych

57 o światło drzew i krzewów W rozproszonych i efemerycznych Buławnik Cephalanthera Notowanie stanowisk i 40) stanowiskach w le śnictwach Ukta i czerwony rubra liczebno ści okazów kwitn ących Kruty ń Krasnorost Hildebrandtia W wodach rzeki Krutyni na Notowanie zmian powierzchni − Hildenbrandtia rivularis niektórych odcinkach zaj ętych przez krasnorosty rivularis

3. W zakresie ochrony gatunkowej zwierz ąt:

1) celem ochrony wymienionych zwierz ąt jest ich zachowanie w naturze szczególnie poprzez:

a) zakaz ich zabijania i płoszenia,

b) ochron ę ich ostoi i biotopów,

c) reintrodukcj ę niektórych gatunków, dla których zachował si ę odpowiedni materiał genetyczny;

2) zalecenia dotycz ące monitoringu fauny okre śla WYKAZ 1.12,

Okres L Gatunek / grupa Powód obj ęcia Uwagi, metody Nazwa łaci ńska bada ń p. gatunków monitoringiem monitoringu co n lat Gatunek wska źnikowy Kontrola znanych stanowisk 1) Nadecznik Spongilla lacustris 3 stawowy wód w rzece Krutyni i jeziorach Kontrola znanych stanowisk Skójka Unio Gatunek wska źnikowy 2) 3 w rzece Krutyni i gruboskorupowa crassus wód dopływach Wa żki: Odonata : straszka północna, Sympecma paedisca, żagnica Aeshna subarctica, torfowcowa, Gatunki chronione żagnica zielona, A. viridis, i zagro żone (PCzLZ*), Kontrola znanych 3) miedziopier ś Somatochlora wska źnikowe dla stanu 4 stanowisk, ocena stanu północna, arctica, siedlisk wodnych i populacji wa żka żółta, Libellula fulva, podmokłych zalotka Leucorrhinia białoczelna, albifrons, zalotka wi ększa L. pectoralis Gatunek wska źnikowy dla Perłowiec stopnia chemicznego Kontrola stanowisk na 4) Argynnis paphia co roku malinowiec ska żenia środowiska polan wybranych powierzchniach i obrze ży lasów

58 Gatunek wska źnikowy dla stopnia chemicznego Kontrola stanowisk na 5) Mieniak t ęczowiec Apatura iris co roku ska żenia środowiska polan wybranych powierzchniach i obrze ży lasów Gatunek rzadki zwi ązany Czerwo ńczyk ze środowiskiem Kontrola znanych i 6) Lycaena dispar 4-5 lat nieparek podmokłym wpisany na potencjalnych stanowisk czerwon ą list ę kontrola wyst ępowania na Gatunek zagro żony (DS, 7) Pachnica Osmoderma eremita 4-5 transektach – alejach PCzKZ) starych drzew Gatunek zagro żony (DS., Kontrola znanych i 8) Kozioróg d ębosz Cerambyx cerdo 4-5 PCzKZ) potencjalnych stanowisk kontrola wybranych miejsc gatunki chronione, rozrodu, stwierdzanie na Płazy - wszystkie charakterystyczne dla 9) Amphibia 5 podstawie głosów gatunki zbiorników wodnych i godowych płazów terenów podmokłych bezogonowych Gatunek zagro żony (DP, PCzKZ) zwi ązany z Liczenie odzywaj ących si ę 10 Bąk Botaurus stellaris eutroficznymi jeziorami z 3 samców na terenie Parku oczeretami i trzcinowiskami Gatunek zagro żony (DP, Liczenie odzywaj ących si ę PCzKZ) zwi ązany z samców w stwierdzonych 11 Bączek Ixobrychus minutus eutroficznymi jeziorami z 3 miejscach l ęgowych na oczeretami i terenie Parku trzcinowiskami Gatunek (DP) charakterystyczny dla podmokłych ł ąk oraz 12 Bocian biały Ciconia ciconia 3 liczenie zaj ętych gniazd terenów rolniczych użytkowanych ekstensywnie

59 ścisła ochrona gatunek zagro żony (DP), drzewostanów, w których miejsca l ęgowe stwierdzono gniazda na najcz ęś ciej bie żą co lub w przeszło ści, w starodrzewiach, 13 Bocian czarny Ciconia nigra 1 zakaz kontroli i wówczas dodatkowo obr ączkowania młodych, gatunki parasolowe dla utrzymanie wysokiego stanu drobnej fauny zwi ązanej ryb w małych rzekach ze starodrzewami śródle śnych i strumieniach kontrola wybiórcza zaj ętych gniazd w okresie letnim, na pocz ątku sezonu l ęgowego Bielik, Haliaeetus albicilla, gatunki zagro żone (DP, oraz przed wylotem kania ruda, Milvus milvus, PCzKZ), obj ęte ochron ą młodych, w przypadku 14 kania czarna, M. migrans, strefow ą, miejsca l ęgowe 1 orlika krzykliwego rybołów, Pandion haliaetus , najcz ęś ciej w coroczne wykaszanie ł ąk orlik krzykliwy Aquila pomarina starodrzewiach śródle śnych, a w przypadku bielika wykładanie padliny w wyznaczonych miejscach Liczenie i kontrola 15 Trzmielojad Pernis apivorus Gat. zagro żony (DP) 3 terytoriów l ęgowych na terenie Parku Gat. zagro żony (DP) Liczenie terytorialnych par 16 Błotniak stawowy Circus aeruginosus zwi ązany z 3 na terenie Parku trzcinowiskami Liczenie odzywaj ących si ę 17 Puchacz Bubo bubo Gatunek zagro żony (DP) 2 osobników Liczenie odzywaj ących si ę Gatunek zagro żony (DP) samców w okresie l ęgowym 18 Kropiatka Porzana porzana charakterystyczny dla 3 w potencjalnych siedliskach siedlisk podmokłych lęgowych Gatunek zagro żony (DP, Liczenie odzywaj ących si ę PCzKZ) samców w okresie l ęgowym 19 Zielonka Porzana parva 3 charakterystyczny dla w potencjalnych siedliskach siedlisk podmokłych lęgowych Gat. zagro żony (DP), charakterystyczny dla podmokłych ł ąk oraz Liczenie wabi ących samców 20 Derkacz Crex crex 3 terenów rolniczych w okresie rozrodczym V, VI użytkowanych ekstensywnie

60 Liczenie odzywaj ących si ę, Gat. zagro żony (DP), terytorialnych par, wczesn ą lęgowy, charakterystyczny 3-4 wiosn ą w czasie godów (III dla siedlisk podmokłych – IV) 21 Żuraw Grus grus Gatunek grupuj ący si ę na przelotach, Liczenie żurawi jesieni ą na 2 charakterystyczny dla zlotowiskach – IX, X siedlisk podmokłych Kontrola potencjalnych Gatunek zagro żony (DP) 22 Rybitwa czarna Chlidonias niger 2-3 miejsc l ęgowych i liczenie zmniejszaj ący liczebno ść gniazd w koloniach Gatunek zagro żony (DP), Liczenie w potencjalnych wska źnikowy dla 23 Zimorodek Alcedo atthis 3 miejscach l ęgowych na promieniotwórczego terenie Parku ska żenia terenu cezem 137 Gatunek wska źnikowy dla Liczenie nawołuj ących si ę 24 Goł ąb siniak Columba oenas 3 naturalnych gr ądów samców Kontrola potencjalnych Gatunek zagro żony (DP) siedlisk i znanych stanowisk Dzi ęcioł 25 Picus canus zwi ązany ze 3 na terenie Parku na zielonosiwy starodrzewiami pocz ątku sezonu l ęgowego (III,IV) Gatunek zagro żony (DP) Wyznaczenie transektów 26 Dzi ęcioł czarny Dryocopus martius zwi ązany ze 3 lub powierzchni i liczenie starodrzewiami stanowisk Gatunek zagro żony (DP) Wyznaczenie transektów 27 Dzi ęcioł średni Dendrocopos medius zwi ązany ze 3 lub powierzchni i liczenie starodrzewiami stanowisk Gatunek zagro żony (DP), Wyznaczenie powierzchni wska źnikowy dla 28 Gąsiorek Lanius collurio 3-4 lub transektów i liczenie zró żnicowanego wszystkich par środowiska rolniczego Kontrola zidentyfikowanych Gatunek zagro żony stanowisk i notowanie 29 Żółw błotny Emys orbicularis 3-4 (DS,PCzKZ) miejsc napotkanyych osobników gatunek Kontrola wszystkich środowiskotwórczy dla 30 Bóbr europejski Castor fiber 2-3 rozlewisk i aktualnie fauny siedlisk użytkowanych stanowisk podmokłych (DS) Gatunek środowisk Kontrola liczebno ści na 31 Wydra europejska Lutra lutra 2-3 podmokłych (DS) wybranych terenach

61 Inwentaryzacja po tropach na śniegu na przełomie lutego i marca, analiza Gatunek zagro żony (DS, 32 Ry ś Lynx lynx melinus co roku znalezionego kału na PCzKZ) preferencje pokarmowe, ochrona ścisła zidentyfikowanych ostoi Inwentaryzacja po tropach na śniegu w lutym, analiza znalezionego kału na preferencje pokarmowe, Gatunek zagro żony (DS, 33 Wilk Canis lupus co roku ochrona ścisła PCzKZ) zidentyfikowanych ostoi, notowania wszystkich tzw. szkód wilczych w zwierz ętach domowych gatunki zagro żone Kontrola liczebno ści na 34 Nietoperze Chiroptera 4-5 (PCzKZ, DS) wybranych terenach Gatunek Inwentaryzacja po tropach charakterystyczny dla na śniegu i w czasie 35 Ło ś Alces alces co roku du żych terenów bukowiska (odgłosy bagiennych nawołuj ących samców) Użyte skróty: DP – Dyrektywa Ptasia, DS – Dyrektywa siedliskowa, PCzKZ – Polska Czerwona Ksi ęga Zwierz ąt.

Stosowne zezwolenia na odst ępstwa od zakazów obowi ązuj ących wobec gatunków obj ętych ochron ą ścisł ą, w trybie indywidualnym, wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska (art. 56 ustawy).

Rozdział 5. Zakresy prac zwi ązanych z ochron ą przyrody i kształtowaniem krajobrazu

§ 4. Prace zwi ązane z ochron ą przyrody i kształtowaniem krajobrazu obejmuj ą:

1) w zakresie gospodarki le śnej i ochrony lasu:

gospodarka le śna prowadzona jest w oparciu o obowi ązuj ące Plany Urz ądzania Lasu Nadle śnictw wchodz ących w granice Parku. Plany te podlegaj ą konsultacji przez Park i uwzgl ędniaj ą potrzeby ochrony przyrody Mazurskiego Parku Krajobrazowego, Obszarów Natura 2000 oraz ustanowionego w 2002r – Le śnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Mazurskie”. W szczególno ści obejmuj ą one:

a) kształtowanie retencji wodnej i gospodark ę wod ą:

− zakaz osuszania naturalnych terenów podmokłych i wilgotnych,

62 − zakaz działa ń hydrotechnicznych powoduj ących destabilizacj ę utrwalonych wcze śniej stosunków hydrologicznych i obni żenie ró żnorodno ści biologicznej grup ro ślin i zwierz ąt, zwi ązanych z siedliskami reofilnymi – krasnorosty, mał że, g ąbki słodkowodne,

b) rębnie

- na terenie Parku ogranicza si ę stosowanie r ębni zupełnej Ia i Ib poza sytuacjami kl ęskowymi i w osłabionych drzewostanach iglastych z pozostawieniem biogrup drzew pochodzenia naturalnego

- r ębnie gniazdowe powinny by ć ograniczone do przyspieszania naturalnych procesów w sukcesji ekosystemów le śnych; przyj ąć nale ży dalsze, nast ępuj ące ustalenia

− optymalizowanie wieku r ębno ści, w zale żno ści od gatunku, siedliska i zasobu ekosystemu,

− wykształcanie drzewostanów zgodnych z siedliskiem o ró żnorodnym składzie gatunkowym, o zró żnicowanej strukturze wiekowej i pi ętrowej,

− stosowanie w szerokim stopniu odnowienia naturalnego dla wszystkich gatunków,

− wyklucza si ę zakładanie bloków upraw pochodnych, jako zaprzeczenie bioró żnorodno ści,

− ogranicza si ę stosowanie wr ębów, do uzasadnionych sytuacji wzgl ędami przebudowy drzewostanów,

− granice powierzchni manipulacyjnych powinny mie ć przebieg dostosowany do lokalnych warunków siedliskowych i do danej konfiguracji terenu oraz lokalnej sieci dróg,

− w celu utrzymania ekotypu sosny piskiej stosowa ć zmodyfikowane r ębnie cz ęś ciowe, umo żliwiaj ące uzyskanie naturalnych odnowie ń tego gatunku na terenach sandrowych; nale ży pozostawia ć jako nasienne drzewa dorodne pozostałych gatunków,

− na siedliskach bagiennych (Bb, BMb, LMb) stosowa ć ci ęcia ograniczone głównie do ci ęć jednostkowych (sanitarne),

c) odnowienia oraz dobór gatunków drzew i krzewów:

− skład gatunkowy drzewostanów powinien by ć zbli żony do warunków naturalnych, przy ścisłym dostosowaniu gatunków do siedlisk le śnych,

− wszystkie czynniki w odnowieniu lasu powinny uwzgl ędnia ć, w jak najszerszym zakresie kształtowanie walorów estetycznych drzewostanów; zakres zalesienia terenów i wprowadzania zadrzewie ń nale ży dostosowa ć do potrzeb ochrony i zachowania walorów estetycznych i widokowych krajobrazu,

− dobór gatunków drzew i krzewów powinien odbywa ć si ę indywidualnie w oparciu o Zasady Hodowli Lasu; na siedliskach słabszych zwi ększy ć udział brzozy i rodzimych gatunków li ściastych podszytowych (np. lipa, buk); podobnie przy zalesianiu gruntów porolnych,

− na siedliskach żyźniejszych wprowadzi ć szeroki zestaw rodzimych gatunków drzew i krzewów, równie ż o znaczeniu biocenotycznym,

63 − w lasach nie dopuszcza si ę wprowadzania i kontroluje si ę gatunki obce naszej florze oraz temu regionowi, w szczególno ści: d ąb czerwony, modrzew, klon jesionolistny, czeremch ę ameryka ńsk ą, daglezj ę, żywotnik,

− w lasach nie dopuszcza si ę zakładania plantacji drzew szybko rosn ących, w szczególno ści: topól ameryka ńskich i azjatyckich oraz wierzb „energetycznych”;

d) gospodarka nasienna i szkółkarska:

− materiał nasienny, odnowieniowy powinien by ć pochodzenia miejscowego, a drzewostany nasienne powinny w pierwszym rz ędzie zabezpiecza ć potrzeby obszaru Parku,

− gospodarka nasienna powinna by ć prowadzona w oparciu o wytyczne przedstawione w „Zasadach Hodowli Lasu”. Nale ży przyj ąć zasad ę, że zbiór nasion b ędzie prowadzony przede wszystkim w drzewostanach nasiennych (WDN i GDN) poło żonych w lasach obiektu. Przy braku nasion z drzewostanów nasiennych na terenie obiektu, dopuszcza si ę u żywanie materiału odnowieniowego z nasion pochodz ących z tej samej dzielnicy przyrodniczo – le śnej,

− zasad ą produkcji szkółkarskiej jest produkcja szerokiego wachlarza gatunków drzew i krzewów,

− ze wzgl ędu na zachowanie bioró żnorodno ści nale ży wytypowa ć i chroni ć tzw. autochtoniczne drzewa nasienne (ADN), co, do których mamy pewno ść , lub istnieje du że prawdopodobie ństwo, że ich stanowiska nie s ą pochodzenia synantropijnego i stanowi ą pozostało ść autochtonicznej flory; drzewa te mog ą rosn ąć zarówno w lasach, jak i poza nimi i nie musz ą odznacza ć si ę cechami technicznymi, przyj ętymi według kryteriów dla drzew nasiennych w lasach pa ństwowych; dotyczy to np.: Pinus sylvestris var. turfosa, Picea (odmiana bałtycka), Ulmus sp. sp., Cerasus, Tilia, Taxus ;

e) piel ęgnowanie lasów:

− prace z zakresu piel ęgnowania lasu powinny by ć realizowane zgodnie z wytycznymi Zasad Hodowli Lasu, w d ąż eniu do uzyskaniu urozmaiconego składu gatunkowego drzewostanów, utrzymania dobrego stanu zdrowotnego i sanitarnego oraz wysokiej odporno ści drzewostanów na szkodotwórcze czynniki biotyczne, abiotyczne i antropogeniczne,

− przy planowaniu zabiegów piel ęgnacyjnych nale ży ogranicza ć metody chemiczne na rzecz biologicznych,

− planowanie rozmiaru ci ęć piel ęgnacyjnych powinno odbywa ć si ę wg indywidualnych potrzeb hodowlanych danego drzewostanu, w oparciu o powierzchnie próbne wyznaczanych ci ęć w terenie,

f) w zakresie gospodarki łowieckiej i wzbogacania bazy żerowej zwierzyny:

- w zakresie ochrony lasu przed szkodami zwierzyny łownej niezb ędne jest prowadzenie prawidłowej gospodarki łowieckiej oraz regulacji stanu ilo ściowego zwierzyny w zale żno ści od nasilenia szkód przez ni ą wyrz ądzanych. Regulacja stanu zwierzyny odbywa si ę w oparciu o plany łowieckie. Rodzime gatunki zwierz ąt s ą nieodzownym komponentem środowiska krajobrazu. Maj ą one przede wszystkim du że znaczenie, jako element o żywiaj ący krajobraz. Jednak niektóre gatunki zwierzyny grubej (jele ń, ło ś i 64 sarna) przy nadmiernie zag ęszczonych populacjach przez zgryzanie p ędów i spałowanie (ogryzanie kory), bez interwencji człowieka, przy braku naturalnych regulatorów populacji tych zwierz ąt mog ą uniemo żliwia ć naturalne i sztuczne odnowienia lasów. Praktycznie cały obszar Parku jest wyj ątkowo korzystnym biotopem do rozmna żania i bytowania wy żej wymienionych grup zwierz ąt. Na całym tym terenie, ilo ści zwierzyny łownej zdecydowanie przekraczaj ą dopuszczalne normy. Potwierdza to rozmiar szkód przez ni ą wyrz ądzanych w uprawach i młodnikach le śnych. Nale ży dostosowywa ć poziom populacji gatunków łownych do pojemno ści łowisk i chłonno ści ekosystemów le śnych.

− odstrzał zwierzyny płowej, zwłaszcza jelenia – powinien uwzględnia ć utrzymanie wła ściwej struktury wiekowej i płciowej, oraz potrzeby pokarmowe du żych ssaków drapie żnych - z zakazem polowa ń w wyznaczonych ostojach zwierzyny łownej w my śl art.12. ustawy Prawo łowieckie z 13 pa ździernika 1995 r. (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.) oraz w udokumentowanych ostojach wilka i rysia;

− na ka żde 1000 ha powierzchni le śnej nale ży utrzyma ć w uprawie minimum 3 ha poletek żerowych (poza pastwiskami i ł ąkami). Rozmieszczenie poletek powinno by ć w maksymalnym stopniu dostosowane do naturalnych ostoi zwierzyny i jej ci ągów,

− przyj ąć zasad ę, i ż do 5% powierzchni drzewostanów winno stanowi ć otwart ą lub półotwart ą przestrze ń, gdzie zwierzyna mogłaby korzysta ć z na świetlonego żeru. Mo żna w tym celu wykorzysta ć np. cz ęść istniej ących płazowizn i halizn, przez pozostawienie ich w stanie nieodnowionym gatunkami drzewiastymi, a tylko gatunkami krzewów ch ętnie zgryzanych przez zwierzyn ę (równie ż drzew owocowych),

− obsadza ć pobocza dróg le śnych, linii podziału powierzchniowego, rowów oraz obrze ża lasów na granicy styku lasu z polami, drzewami i krzewami rodzimych gatunków li ściastych (w tym i drzew owocowych, np. jabłoni płonki); post ępowanie takie ma bardzo du że znaczenie we wła ściwym kształtowaniu krajobrazu środowiska le śnego wewn ątrz drzewostanów,

− nie zalesia ć istniej ących na terenie Parku enklaw łąk śródle śnych,

− nale ży prowadzi ć inne pozostałe działania wynikaj ące z prawidłowo realizowanych zada ń gospodarki łowieckiej;

− obj ęcie szczególn ą ochron ą ostoi wilka oraz rysia, które tu wyst ępuj ą i w naturalnych warunkach s ą biologicznymi regulatorami populacji mi ędzy innymi łosia, jelenia i sarny. Redukuj ą tak że nadmiern ą populacj ę lisa oraz eliminuj ą zdziczałe psy i koty,

− na całym obszarze Parku nale ży ogranicza ć polowania na wszystkie gatunki ptaków łownych z wyj ątkiem ptaków pochodz ących z hodowli sztucznej, np. ba żantów;

g) ochrona lasu (hylopatologia lasu):

− zabiegi ograniczenia i zapobiegania chorobom lasu wykona ć zgodnie z wytycznymi Instrukcji Ochrony Lasu,

65 − najwa żniejszymi działaniami w tym zakresie powinny by ć zabiegi profilaktyczne zwi ększaj ące odporno ść drzewostanów,

− środki chemiczne do zwalczania szkodliwych owadów i do zabezpieczania surowca drzewnego mo żna stosowa ć tylko w minimalnie niezb ędnym zakresie. Decyzja o zastosowaniu tych środków mo że by ć podj ęta przez ZOL wył ącznie po wyczerpaniu innych metod ochrony lasu (zwłaszcza biologicznych),

− szczególnie powinny by ć preferowane biologiczne metody ochrony lasy, w tym: ochrona mrowisk, krzewów biocenotycznych, ptaków, biologiczna metoda ogniskowo- kompleksowa i inne,

− działania zwi ązane z ochron ą lasu przed po żarami powinny by ć prowadzone zgodnie z ogólnie obowi ązuj ącymi zasadami,

− stosowa ć wszystkie metody ochrony upraw i młodników le śnych, stosowanych w lasach gospodarczych, z grodzeniami upraw wł ącznie (stosowa ć grodzenia drewniane – żerdziowe). Bez zastosowania tego najbardziej radykalnego zabiegu ochronnego nie b ędzie mo żliwe równie ż wdro żenie proponowanych zasad zagospodarowania lasów wła ściwych dla parku krajobrazowego. Nale ży jednak mie ć świadomo ść , i ż grodzenia nie s ą naturalnym elementem krajobrazu na tym terenie, a ich stosowanie jest wymuszone nadmiernym stanem zwierzyny płowej,

h) ochrona ró żnorodno ści biologicznej

− pozostawianie i wprowadzanie zespołów ekotonowych,

− pozostawienie suchych lub usychaj ących drzew, które nie stwarzaj ą kl ęskowych zagro żeń, a spełniaj ą istotn ą rol ę w ekosystemie, − przy usuwaniu drzew chroni ć cenne gatunki piel ęgnacyjne i biocenotyczne, drzewa z dziuplami, o oryginalnych kształtach oraz drzewa o rozmiarach pomnikowych, − pozostawienie wytypowanych fragmentów drzewostanów do wieku ich naturalnej umieralno ści w miejscach istotnych z ekologicznego punktu widzenia - w szczególno ści nad jeziorami i wzdłu ż brzegów wód,

− przy zastosowaniu dozwolonych na terenie Parku r ębni zupełnych oraz cz ęś ciowych pozostawianie w grupie lub rozproszeniu przynajmniej kilkunastu zdrowych drzew na 1 hektar,

− odst ąpienie od stosowania zr ębów w okresie sezonu l ęgowego ptaków, tj. od 15 marca do 30 czerwca,

− preferowanie stosowania r ębni przer ębowo-zr ębowych, ograniczenie r ębni zupełnych do siedlisk borowych, a na tych siedliskach w maksymalnym stopniu stosowanie r ębni IIIa (gniazdowej) oraz w szerokim zakresie inicjowanie odnowie ń naturalnych sosny,

− odst ąpienie od stosowania gospodarki zr ębowej na terenach przewidzianych do ochrony rezerwatowej i lasów cennych przyrodniczo,

− wył ączenie u żytkowania gospodarczego lasów nale żą cych do siedlisk naturalnych z zał ącznika I Dyrektywy Siedliskowej Unii Europejskiej z 1992 roku, wytypowanych, jako reprezentatywne dla danego typu siedliska oznaczonego wła ściwym kodem,

66 − ochrona wszelkiego typu torfowisk przed osuszaniem i zalewaniem,

− ochrona śródle śnych ł ąk, zwłaszcza trz ęś licowych, poprzez regularne pó źne koszenie i zakaz ich zalewania oraz osuszania (nie dotyczy ł ąk u żytkowanych rolniczo); w rezerwatach prowadzi ć ci ęcia zgodnie ze wskazaniami zawartymi w planach ochrony rezerwatu lub zadaniach ochronnych (ochrona czynna) opracowanych dla tych obiektów przez specjalistów przy współpracy z le śnikami;

i) pozostałe zasady szczególne podczas wykonywania gospodarki le śnej:

− ścinka, zrywka i wywóz drewna powinny by ć prowadzone w sposób zapewniaj ący w maksymalnym stopniu ochron ę gleby, istniej ących odnowie ń oraz drzew pozostaj ących na pniu, a szlaki zrywkowe powinny by ć projektowane w sposób nie naruszaj ący charakteru ochronnego i walorów estetycznych lasu,

− pozyskanie karpiny przemysłowej i opałowej jest niedopuszczalne,

− niedopuszczalne jest pozyskiwanie na skal ę przemysłow ą krzewów i ziół,

− utrzymywanie stosunków wodnych powinno by ć ograniczone do rozmiarów niezb ędnych do celów odnowieniowych oraz do racjonalnego zagospodarowania u żytkowanych gruntów niele śnych. Ka żdy jednak tego rodzaju projekt mo że by ć realizowany dopiero po przeprowadzeniu ekspertyzy naukowej wykonanej przez niezale żnego od zleceniodawcy wykonawc ę, okre ślaj ącej stopie ń wpływu danego obiektu melioracyjnego na środowisko le śne,

− zabiegi agromelioracyjne mog ą by ć wykonywane jedynie wtedy, gdy ich zastosowanie przyczynia si ę do wzmo żenia funkcji ochronnych i nie koliduje z charakterem ochronno ści tych lasów,

− poruszanie si ę zorganizowanych grup turystycznych na terenie Parku mo że odbywa ć si ę tylko istniej ącymi drogami i wyznaczonymi szlakami turystycznymi dla turystyki pieszej, rowerowej i konnej. Pojazdy samochodowe mog ą porusza ć si ę na terenie Parku tylko drogami udost ępnionymi do tego celu,

− utrzyma ć pola biwakowe dla wodniaków, je śli nie koliduje to z ochron ą fauny, flory i ekosystemów; warunkiem istnienia takich miejsc i nowo organizowanych musi by ć zapewnienie odpowiednich warunków sanitarnych (sanitariaty i pojemniki na odpadki nie mogą by ć lokalizowane bli żej jak 50 m od brzegów, zbiorników i cieków wodnych),

− brzeg jeziora stykaj ący si ę z biwakowiskiem w pasie 5 m w gł ąb lasu powinien zosta ć obsadzony krzewami przez gospodarza pola,

− ka żde tego rodzaju miejsce musi mie ć zapewniony nadzór przez osob ę odpowiedzialn ą za porządek na polu biwakowym,

− na terenie pól biwakowych dozwolone jest rozpalanie ognisk w miejscach do tego wyznaczonych i odpowiednio przygotowanych,

67 − wyznaczanie nowych miejsc biwakowych i decyzja o pozostawieniu istniej ących nale ży do dyrekcji Parku w uzgodnieniu z wła ściwym nadle śnictwem;

j) lasy ochrony krajobrazu;

− do lasów tych nale ży zaliczy ć wszystkie drzewostany, które nie zostały obj ęte strefami rezerwatowymi. Najistotniejszymi zasadami zagospodarowania, gwarantuj ącymi utrzymanie istniej ących walorów krajobrazowych, przyrodniczych, turystycznych oraz rekreacyjnych powinno by ć przestrzeganie nast ępuj ących ustale ń:

− nale ży rozwa żyć mo żliwo ść podwy ższenia wieku r ębno ści wszystkich gatunków na terenie Parku ,

− etat u żytkowania – powinien by ć wyliczony wg wytycznych Instrukcji Urz ądzania Lasu, w gospodarstwie zr ębowym wyliczenie to powinno opiera ć si ę na etacie powierzchniowym wg dojrzało ści drzewostanów mieszcz ącego si ę w granicach etatu z ostatniej klasy wieku. W gospodarstwie przer ębowym powinien on wynika ć z potrzeb hodowlanych drzewostanów. Przekroczenie etatu ci ęć rębnych w ilo ści ł ącznej jest niedopuszczalne. W przypadku wyst ąpienia kl ęsk żywiołowych lub zniszcze ń w drzewostanach wskutek gradacji szkodników i wynikaj ących st ąd potrzeb znacznego zwi ększenia w stosunku do przewidzianego w planie rozmiaru ci ęć piel ęgnacyjnych i sanitarnych, nale ży wstrzyma ć odpowiednie pozycje planu ci ęć r ębnych, aby w ten sposób nie przekroczy ć rozmiarów u żytkowania lasu wynikaj ącego z etatu dla nadle śnictwa (lub jego cz ęś ci) wchodz ącego w skład parku krajobrazowego;

2) w zakresie rolnictwa:

a) w strefach waloryzacyjnych „I” (Pierwszych) i „0” (Zerowych) zaleca si ę na gruntach rolnych wprowadzenie programów rolno-środowiskowych,

b) nale ży przestrzega ć zasad nawo żenia gleb gnojowic ą zgodnie z ustaw ą z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawo żeniu (Dz. U. Nr 147, poz.1033),

c) postuluje si ę zakaz realizacji obiektów inwentarskich opartych o gnojowicowy system chowu zwierz ąt,

d) kompostowanie obornika lub innych nawozów organicznych musi by ć zabezpieczone przed negatywnym wpływem warunków atmosferycznych oraz przesi ąkaniem do wód podskórnych;

e) nie wprowadzanie organizmów modyfikowanych genetycznie do upraw i hodowli.

3) w zakresie infrastruktury wodno-ściekowej:

a) zaopatrzenie w wod ę:

− sprzyjaj ące warunki hydrogeologiczne i dobra jako ść wód wgł ębnych, nie wymagaj ących specjalnych procesów uzdatniaj ących, daj ą podstawy do programowania zbiorowego zaopatrzenia w wod ę jednostek osadniczych, z wodoci ągów lokalnych b ądź grupowych,

68 − wykorzystane winny by ć do tego celu, w maksymalnym stopniu, istniej ące, wydajne odwierty studzienne. Odwierty studzienne wykonane w dorzeczu rzeki Krutyni, jak np. w przypadku hydroforni w Ukcie powinny słu żyć wył ącznie miejscowo ściom poło żonym w obr ębie tego dorzecza,

− w celu ochrony środowiska, jak i podniesienia standardu życia ludno ści zamieszkałej w Parku nale ży dąż yć do obj ęcia mo żliwie cał ą ludno ść zamieszkał ą w Parku i jego otulinie, realizuj ąc równolegle w miar ę mo żliwo ści kanalizacj ę sanitarn ą,

b) kanalizacja sanitarna - specyficzne cechy terenu, rodzaj zagospodarowania przestrzennego oraz wysokie wymogi stawiane w zakresie ochrony i kształtowania środowiska, wymagaj ą, aby w działalno ści dotycz ącej gospodarki ściekami uwzgl ędnia ć nast ępuj ące podstawowe uwarunkowania:

− przy projektowaniu systemów kanalizacji sanitarnej nale ży przewidywa ć oczyszczanie ścieków III stopnia, zapewniaj ącego nie przekraczanie naturalnej chłonno ści odbiorników, czyli dopuszczalnego poziomu dopływu fosforu i azotu w skali rocznej,

− wyklucza si ę bezpo średnie odprowadzenie oczyszczonych ścieków do jezior, lecz w sposób po średni poprzez mo żliwie najdłu ższe odcinki cieków (zakaz nie dotyczy istniej ących oczyszczalni ścieków),

− w przypadku miejscowo ści poło żonych w zlewni rzeki Krutyni, wyklucza si ę odprowadzenie oczyszczonych ścieków do rzeki Krutyni, od Jeziora Kruty ńskiego do Bełdanów, lecz do oczyszczalni zbiorczych w Rucianem-Nidzie, Pieckach i Spychowie,

− w d ąż eniu do ograniczania ilo ści ścieków nale ży stosowa ć oszcz ędne gospodarowanie wod ą i nie lokalizowa ć obiektów i technologii wodochłonnych w miastach: Mikołajki, Ruciane-Nida, Orzysz oraz na terenach zlewni jezior, rzek i innych cieków wpływaj ących na tereny Parku,

− priorytetowo nale ży potraktowa ć rozwi ązania gospodarki ściekowej w o środkach turystycznych, powstaj ących w Parku b ądź w otulinie z uwagi na degraduj ący wpływ ścieków na jeziora: Mikołajskie, Bełdany, Śniardwy, Seksty, Tyrkło, Zdru żno, Mokre i W ągiel,

− nale ży wykona ć inwestycje umo żliwiaj ące odbiór ścieków jachtowych przy wi ększych o środkach i stanicach wodnych na szlaku WJM (Mikolajki, Kamie ń, Ruciane-Nida, Piaski, Wierzba, Nowe Guty, Zdory);

c) przy projektowaniu oczyszczalni ścieków nale ży uwzgl ędni ć technologie pozwalaj ące na redukcj ę zanieczyszcze ń oraz nadmiaru biogenów do poziomu dopuszczalnego, zgodnego z aktualnie obowi ązuj ącymi przepisami z uwzgl ędnieniem naturalnej chłonno ści odbiornika,

d) w miejscowo ściach poło żonych nad jeziorami, w których projektuje si ę nowe zainwestowanie, wskazane jest wykonywanie sieci wodoci ągowej równolegle z sieci ą kanalizacyjn ą oraz obiektami oczyszczania ścieków,

e) w miejscowo ściach poło żonych nad jeziorami i rzek ą Krutyni ą, w których ju ż istnieje sie ć wodoci ągowa priorytetowo nale ży potraktowa ć gospodark ę ściekow ą z uwzgl ędnieniem kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków b ądź systemów przesyłowych,

69 f) stan w dziedzinie ciepłownictwa na obszarze Parku i w jego s ąsiedztwie, wskazuje na potrzeb ę

traktowania wi ększych źródeł ciepła w Mr ągowie, Mikołajkach, Orzyszu, Piszu i Rucianem-Nidzie

jako potencjalne źródła zagro żenia dla środowiska Parku. W zwi ązku z tym uznaje si ę za niezb ędne

podj ęcie nast ępuj ących ustale ń:

− w wypadkach adaptacji istniej ącej kotłowni nale ży podda ć je modernizacji celem zmniejszenia zanieczyszcze ń do po żą danych wskaźników okre ślonych w innych przepisach,

− dla adaptowanych sezonowych obiektów turystycznych oraz obiektów czynnych przez cały rok, jako źródło ciepła dla potrzeb gospodarczych mo żna dopuszcza ć kotłownie wbudowane z wła ściwymi urz ądzeniami zapewniaj ącymi zmniejszenia emisji zanieczyszcze ń do po żą danych wska źników (j.w.),

− kotłownie miejskie i zakładowe o najwy ższym poziomie emisji, poło żone w Mr ągowie, Rucianem- Nidzie, Mikołajkach, Pieckach, Orzyszu nale ży zmodernizowa ć poprzez zastosowanie kotłów z paleniskami fluidalnymi i wysokosprawnymi urz ądzeniami odpylaj ącymi i odsiarczaj ącymi,

− niezb ędne jest prowadzenie pomiarów emisji i imisji zanieczyszczeń powietrza w wybranych punktach Parku i okre ślanie stopnia zanieczyszcze ń przez uprawnion ą instytucj ę;

4) w zakresie gospodarki wodnej:

a) nale ży ustabilizowa ć stan Wielkich Jezior Mazurskich ( Śniardwy, Bełdany, Mikołajskie) na rz ędnej w przedziale 115,90-116,20 m z uwagi na tarliska ryb oraz l ęgowiska i żerowiska ptaków; w systemie WJM musi by ć prowadzona gospodarka wodna (RZGW), jak na zbiorniku retencyjnym; wyrównanie odpływów pozwoli na podwy ższenie przepływów ni żówkowych w rzekach Pisa i , tym samym na zwi ększenie ich zdolno ści regeneracyjnej i atrakcyjno ści turystycznej;

b) W ramach funkcji ochrony gleb i wody przed degradacj ą w całej zlewni jeziora Śniardwy - nale ży stosowa ć melioracje uwzgl ędniaj ące dobór wła ściwych rozwi ąza ń technicznych, stosowanie urz ądze ń spełniaj ących przede wszystkim wymogi ekologiczne. Dodatkowym warunkiem musi by ć przy tym zasada trwało ści wszystkich elementów przyrodniczych krajobrazu;

c) w zlewni jeziora Śniardwy melioracje winny by ć projektowane i wykonywane z uwzgl ędnieniem nast ępuj ących zasad: prymatu funkcji ekologicznej i rekreacyjnej terenu oraz trwało ści wszystkich elementów przyrodniczych krajobrazu;

d) w celu uniezale żnienia poziomu wód dolnego biegu rzeki Krutyni od poziomu wód WJM i utrzymania na rzece maksymalnych stanów z uwagi na ochron ę biotopów ptaków, płazów i tarlisk ryb nale ży zwi ększy ć nadzór i monitoring nad istniej ącymi śluzami, a w celu dotlenienia wód rzeki, nale ży wykona ć bystrza w rejonie byłego mostu kolejowego w Ukcie, poprzez narzut z głazów i kamieni (uwzgl ędniaj ące mo żliwo ść przepływu kajaków);

e) nale ży chroni ć wodne zbiorniki astatyczne, zwłaszcza śródpolne i śródle śne wraz z ich otoczeniem, z uwagi na unikatow ą i reliktow ą faun ę bezkr ęgowców oraz oryginalne zbiorowiska ro ślinne;

70 f) Prowadz ąc melioracje nie nale ży:

− powodowa ć trwałych zmian krajobrazu, m.in. przez niwelacj ę zagł ębie ń terenowych, ani przez ich osuszanie,

− destabilizowa ć poziom lustra wody w zagł ębieniach w sposób nie gwarantuj ący napełnienia w latach średnich,

− karczowa ć bez uzasadnionej potrzeby drzew i krzewów na trasach urz ądze ń melioracyjnych,

− likwidowa ć potorfii i zakrzacze ń na terenach zdewastowanych,

− likwidowa ć zadrzewie ń na u żytkach zielonych,

− likwidowa ć biotopów bagiennych,

− zmienia ć poziomu jezior,

− niszczy ć źródlisk i ich najbli ższego rejonu,

− zmienia ć poziomy wód gruntowych na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego bez opinii dyrektora Parku,

− meliorowa ć gleb organicznych u żytków zielonych bez zapewnienia nawodnie ń efektywnych;

g) ograniczenie do minimum stosowania melioracyjnych urz ądze ń technicznych na gruntach ornych i zast ępowanie ich zabiegami agromelioracyjnymi, zwi ększaj ącymi m. in. rotacj ę gleb; stosowanie zabudowy biologicznej cieku (obsadzanie drzewami krzewami w miejsce zabudowy technicznej);

h) pozostawianie w stanie istniej ącym wszystkich kotlin bezodpływowych, zagł ębie ń terenowych, wykorzystuj ąc je na przepływowe odbiorniki wód drenarskich lub na zbiorniki buforowe na ciekach, które b ędą pełniły rol ę biofiltrów lub bioakumulatorów. Wydaje si ę mo żliwe utworzenie takiego zbiornika np. na uj ściowym odcinku Snopkowskiej Strugi w okolicy miejscowo ści Karwik;

5) w zakresie gospodarki rybackiej i w ędkarstwa amatorskiego:

a) w Parku i jego otulinie wprowadza si ę alokacj ę jezior; alokacja okre śla priorytetowe u żytkowanie jezior, lub – innymi słowy – główne funkcje poszczególnych zbiorników:

− na jeziorach nie obj ętych rezerwatami przyrody dopuszcza si ę prowadzenie w ędkarstwa i racjonalnej gospodarki rybackiej (spełniaj ącej wymogi zrównowa żonego rybołówstwa tzn.: umo żliwiaj ącej utrzymanie i przywracanie zdrowych populacji docelowych gatunków ryb oraz sprzyjaj ącej utrzymaniu integralno ści ekosystemów jeziornych);

− na jeziorach o szczególnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych nale ży prowadzi ć udokumentowany nadzór nad gospodark ą ryback ą (Mokre, Uplik, Zdro żno, Majcz Wielki, Majcz Mały, Jerzewko, Zatoka Łukna ńska Śniardw, Kaczerajno oraz jeziora ju ż obj ęte ochron ą rezerwatow ą) i w ędkarsk ą (Zdr ęż no, Kołowin, Kołowinek, Gry żewskie, Flos, Skok, Wesołek, Jegocin Du ży, Zatoka Wygry ńska cz ęść Płd).,

71 − jeziora, których główn ą funkcj ą mo że by ć gospodarka rybacko-wędkarska: Śniardwy, Wejsunek, Jegocin Mały, Kuc, Zdru żno; na poszczególnych jeziorach w tej grupie dopuszcza si ę u żytkowanie rekreacyjne na okre ślonym poziomie z zastrze żeniem, że nie b ędzie ono kolidowało z działalno ści ą ryback ą i w ędkarsk ą. Oznacza to, że lokalizacja jakichkolwiek obiektów rekreacyjnych trwałych lub okresowych nie mo że doprowadza ć do niszczenia stref rozrodu ryb, bytowania narybku itp.

− jeziora, których główn ą funkcj ą powinno by ć u żytkowanie rekreacyjne: Bełdany, Guzianka Wielka i Mała, Mikołajskie; działalno ść gospodarcza i wędkarska na tych jeziorach winna by ć podporz ądkowana realizacji funkcji głównej. Oznacza to, że lokalizacja obiektów rekreacyjnych na poszczególnych jeziorach tej grupy winna by ć podyktowana wył ącznie zasadami ochrony jezior, w mniejszym za ś stopniu interesami gospodarki rybackiej i w ędkarskiej

b) ogólne zasady gospodarki rybackiej i w ędkarstwa:

− status Parku, a tak że bezsprzeczne gospodarcze walory jezior tego terenu, stawiaj ą okre ślone wymagania przed gospodark ą ryback ą i w ędkarstwem poza oczywist ą konieczno ści ą prowadzenia gospodarki maksymalnie racjonalnej i jednocze śnie zmierzaj ącej do utrzymania równowagi w środowisku przyrodniczym; w jeziorach poło żonych na terenie Parku nale ży:

− kontynuowa ć zarybianie w ęgorzem,

− w miar ę mo żliwo ści prowadzi ć gospodark ę siej ą i sielaw ą,

− utrzyma ć jak najwi ększ ą ró żnorodno ść gatunkow ą ryb rodzimych, dostosowan ą do odpowiednich typów ekosystemów wodnych,

− na całym terenie Parku całkowicie zakaza ć wprowadzania do jezior jakichkolwiek gatunków obcych dla rodzimej ichtiofauny. Zakaz ten jest konieczny z uwagi na to, że introdukcja gatunków obcych wi ąż e si ę z niebezpiecze ństwem rozprzestrzeniania si ę chorób ryb dotychczas nie wyst ępuj ących naszym kraju, ponadto wprowadzanie gatunków obcych mo że powodowa ć istotne zmiany składy gatunkowego ichtiofauny m in. poprzez konkurencj ę pokarmowa lub siedliskowa,

− zakaza ć stosowania agregatów elektrycznych do gospodarczych połowów ryb,

− po śród istniej ących obwodów rybackich utworzy ć obr ęby ochronne tarliskowe z okresowym zakazem połowów (okres tarła), obejmuj ące najwa żniejsze akweny tarliskowe Parku takie, jak: Zatoka Łuknia ńska Śniardw, jezioro Kaczerajno, Zatoka Iznocka i Wygry ńska Bełdanów, jezioro Warnołty z Zatok ą Szyba, Kruty ńskie, Jerzewko, jezioro Du ś, jezioro Kołowin i Kołowinek oraz rzeka Krutynia – od mostu w Ukcie do Ingrowego Gruntu i rejonu osady Nowy Most; w rejonach poł ącze ń tych wód z innymi akwenami i odcinkami rzek nie stosowa ć jakichkolwiek przestaw połowowych; całoroczny zakaz połowów dotyczy jezior Łuknajno, Gardy ńskie, Malinówko, rzeka Krutynia na odcinku od Ingrowego Gruntu k. Nowej Ukty do Jeziora Gardy ńskiego.

− dopu ści ć w ędkarstwo podlodowe w południowej cz ęś ci jeziora Warnołty za indywidualn ą zgod ą Dyrektora RDO Ś,

72 − zaniecha ć w ędkarskiego u żytkowania drobnych zbiorników, zwłaszcza jezior dystroficznych,

− wędkarstwo amatorskie, mo że odbywa ć si ę w miejscach wyznaczonych nie koliduj ących z ochron ą rzadkich gatunków zwierz ąt,

c) jeziora na terenie Parku nale ży pozostawi ć w zasobach Skarbu Pa ństwa; w miar ę potrzeby dokona ć rozgraniczenia geodezyjnego linii brzegowych jezior i rzek, zgodnie z art.15 ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.);

6) w zakresie ochrony powierzchni ziemi i jej struktur geomorfologicznych oraz gleb, wprowadza si ę zakaz:

a) dokonywania zmian ukształtowania rze źby terenu za wyj ątkiem zmian niezb ędnych dla realizacji celów Parku lub zada ń zwi ązanych z uznanymi jego funkcjami,

b) eksploatacji żwiru, piasku lub czarnoziemu i innych kopalin na skal ę gospodarcz ą, w tym eksploatacji głazów narzutowych i ich wywo żenia; istniej ące miejsca poboru żwiru, piasku lub czarnoziemu musz ą zosta ć zamkni ęte i zrekultywowane,

c) zrywania gleby lub zasypywania jej żwirem i piaskiem – nie dotyczy dróg,

d) działalno ści gospodarczej i budownictwa na stromych zboczach wzgórz, powoduj ących erozj ę gleb,

e) działalno ści gospodarczej i budownictwa na terenach źródliskowych oraz w ich s ąsiedztwie,

f) działalno ści gospodarczej i budownictwa na skarpach przyjeziornych i przyrzecznych, poza wyznaczonymi miejscami w ramach obiektów słu żą cych turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej;

7) w zakresie walorów krajobrazowych i warto ści kulturowych;

a) zadrzewienia i zakrzewienia; z racji istotnej roli ekologicznej i estetycznej spełnianej przez te dwa rodzaje zieleni, zwłaszcza na terenach otwartych i u żytkowanych rolniczo, plan wskazuje na konieczno ść ich szczególnej ochrony i kultywacji. Wyr ęby zadrzewie ń i zakrzewie ń na terenie Parku i otuliny powinny by ć opiniowane przez dyrektora Parku. W miejscach uzasadnionych względami krajobrazowymi i przyrodniczymi, nale ży wprowadza ć nowe zadrzewienia i zakrzewienia, np. wzdłu ż dróg, na miedzach, wzdłu ż naturalnych cieków wodnych;

b) w miar ę sprzyjaj ących warunków winny by ć odnawiane dawne remizy i enklawy śródpolne oraz aleje przydro żne;

c) zabudowa; z dwu zasadniczych rodzajów zabudowy, wyst ępuj ących w krajobrazach Parku – wiejskiej i rekreacyjnej, na wyró żnienie i ochron ę zasługuje zabudowa wsi, przede wszystkim dawna, któr ą charakteryzuje podporz ądkowanie wła ściwo ściom przyrodniczym środowiska i naturalnym, fizjograficznym cechom terenu. Znajduje to swój wyraz w prostych, spokojnych formach architektonicznych, pow ści ągliwym zdobnictwie oraz w stonowanym kolorycie powszechnie stosowanych materiałów – drewno, kamie ń, cegła i dachówka ceramiczna. Na terenie Parku nale ży 73 preferowa ć stosowanie typowych dla Mazur materiałów lokalnych oraz form architektury regionalnej; nowa zabudowa powinna nawi ązywa ć do regionalnej architektury mazurskiej murowanej i drewnianej (§.34 pkt.6 lit.b rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005r w sprawie sporz ądzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody; Dz.U. Nr 94, poz.794);

d) ochrona walorów zabudowy wiejskiej wymaga przestrzegania nast ępuj ących zasad:

− istniej ące układy przestrzenne poszczególnych wsi oraz ich zabudowa winny by ć zachowane na bazie wytycznych konserwatorskich lub wła ściwych opracowa ń historyczno-kulturowych ustalaj ących zasi ęgi przestrzenne zabytkowych niw siedliskowych i zasady ich ochrony. Rewaloryzacja niw siedliskowych i zabudowy stanowi jedno z głównych zada ń Parku,

− w zabudowie wiejskiej nale ży stosowa ć rozwi ązania architektoniczne nawi ązuj ące form ą i detalami do architektury regionalnej,

− zabudowa słu żą ca funkcjom turystyczno-krajoznawczym Parku, zarówno istniej ąca jak i projektowana powinna nawi ązywa ć, pod wzgl ędem architektonicznym, do cech i wyrazu tradycyjnej zabudowy Parku i nie powodowa ć powstawania w krajobrazie eksponowanych dominant,

− wszelkie szyldy i reklamy mog ą by ć stawiane wył ącznie w miejscowo ściach, w granicach obszaru zabudowanego, w jednolitej formie uzgodnionej z gminami, zarz ądcami dróg i dyrektorem Parku;

e) intencj ą Parku jest utworzenie Starowierskiego Parku Kulturowego w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków obejmuj ącego teren nast ępuj ących wsi: Gałkowo, Iwanowo, Kadzidłowo, Wojnowo, Choszczka, Zameczek, Śwignajno Du że i Małe, Osiniak, oraz Mazurskiego Parku Kulturowego obejmuj ącego wsie: Wólka, Bobrówko i Nowa Ukta z przysiółkami;

f) negatywne znaczenie dla środowiska i harmonijno ści kulturowych fragmentów krajobrazu Parku ma nowa zabudowa rozproszona (kolonijna) przewa żnie wyst ępuj ąca w postaci zagród rolniczych lub osad zwi ązanych z gospodark ą le śną, a tak że domów letniskowych. Obserwowany obecnie, nasilony trend rozwoju zabudowy rozproszonej – niekontrolowanej, z racji cywilno-prawnego obrotu ziemi ą, zagra ża zdegradowaniem krajobrazu otwartych (rolniczych) terenów Parku; konieczne jest ograniczenie zabudowy wybranych terenów rolnych i le śnych poza zwart ą zabudow ą wsi w obr ębie Parku, kluczowych w ochronie jego przyrody i krajobrazu oraz ustalenie zasady nie wydawania pozwole ń na budow ę obiektów, zagra żaj ących walorom przyrodniczym, krajobrazowym, historycznym i kulturowym Parku. Zapisy powinny by ć zawierane w studiach kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin Parku oraz w planach zagospodarowania przestrzennego;

g) ze wzgl ędu na ochron ę krajobrazu Parku ogranicza si ę budow ę nowych wie ż telefonii komórkowej do miejsc cz ęś ciowo zdegradowanych o funkcji przemysłowej (np.: zakład przemysłu drzewnego w Gałkowie) lub w s ąsiedztwie istniej ących stanic wodnych. Zakazuje si ę lokalizacj ę elektrowni wiatrowych w granicach Parku i Otuliny;

74 h) ze wzgl ędu na ochron ę krajobrazu oraz dziko żyj ących zwierz ąt zakazuje si ę stosowania drutów kolczastych w nowo budowanych ogrodzeniach (poni żej 1,8 m oraz poza siedliskami), nale ży propagowa ć stopniow ą likwidacj ę ju ż istniej ących (np. poprzez działania edukacyjne); nale ży te ż ogranicza ć budow ę na terenie Parku betonowych ogrodze ń oraz zakazać budowy ogrodze ń o trwałych fundamentach w krajobrazie polnym, poza jednostkami osadniczymi;

8) w zakresie modernizacji i u żytkowania dróg:

a) wewn ętrzny system komunikacyjny Parku i jego powi ązania z układem zewn ętrznym plan adaptuje, postuluj ąc wprowadzenie nast ępuj ących zmian, niezb ędnych w celu wyeliminowania, wzgl ędnie zmniejszenia do minimum sytuacji konfliktowych ze środowiskiem. W zwi ązku z powy ższym uznaje si ę za konieczne podj ęcie działa ń w zakresie ograniczenia ruchu poprzez:

− ograniczenie pr ędko ści pojazdów w celu ochrony zwierz ąt przechodz ących swoimi ci ągami przez drogi kołowe; w miejscach wskazanych powinny by ć ustanowione stosowne znaki na drogach wojewódzkich i powiatowych: Ukta-Mikołajki (nr 609), Piecki-Ukta (nr 610), Kołowinek-Lipowo-Skrzy ż (nr 1749 N), Kruty ń-Skrzy ż Kruty ńskie (nr 1773 N), Rosocha-Skrzy ż Zakr ęt (nr 1773 N), Stare Kiełbonki-Koczek (nr 1700 N), Bobrówko-Zełw ągi (nr 1775 N), Jakubowo-Piecki (nr 1747 N), Onufryjewo-Popielno (nr 1777 N), Nowy Most-Iznota (nr 1644 N), Łuknajno-Dziubiele (nr 1696 N), Bobrówko-Strzałowo- Lipowo (nr 609),

− ograniczenie ruchu publicznego na poniższych drogach wył ącznie do tras rowerowych, z wył ączeniem zmotoryzowanego ruchu publicznego, ze wzgl ędu na ich przebieg przez tereny o wysokich walorach przyrodniczo-ekologicznych: Nied źwiedzi Róg – Snopki do skrzy żowania z drog ą Wejsuny – Pisz; Wygryny-Kamie ń (na odcinku le śnym); Kruty ń – Gałkowo z dopuszczeniem do ruchu konnego. Ograniczenie to nie dotyczy gospodarki le śnej i stałych mieszka ńców miejscowo ści oraz osób doje żdżaj ących do miejsc pracy;

b) inne ograniczenia:

− dla odcinków dróg poło żonych w sąsiedztwie brzegów jezior i rzek wykonywa ć, w ramach ich modernizacji, odprowadzenie wód deszczowych do odbiorników zapewniaj ących zabezpieczenie wód powierzchniowych przed zanieczyszczeniami,

− nale ży do ulepszania nawierzchni dróg, stosowa ć materiały takie, jak żwir, kruszywo łamane i inne przyjazne dla środowiska (np. wierzbowe płyty drogowe); na odcinkach le śnych dotychczasowe drogi gruntowe nie mog ą by ć utwardzane materiałem asfaltowo-smołowym, bitumicznym i betonem (poza punktowymi miejscami o gruncie niestabilnym);

c) potrzeby parkingowe:

− walory przyrodnicze i krajobrazowe Parku sprzyjaj ą rozwojowi ruchu krajoznawczego,

− w miejscach i miejscowo ściach o wi ększej atrakcyjno ści, nale ży zabezpieczy ć w planach miejscowych tereny pod budow ę parkingów;

75 d) wprowadzenie ograniczenia pr ędko ści w miejscowo ściach na terenie Parku i zainstalowanie automatycznych radarów;

9) w zakresie ograniczenia hałasu:

a) hałas jest czynnikiem uci ąż liwym dla ludzi, jak i zwierz ąt na terenie Parku, st ąd nale ży ogranicza ć jego uci ąż liwo ść poprzez:

− tworzenie pasów zieleni izolacyjnej przy drogach krajowych przechodz ących w bezpo średnim sąsiedztwie Parku i w jego otulinie oraz ustalenie strefy uci ąż liwo ści dla dróg krajowych,

− stworzenie pasów zieleni izolacyjnej (zadrzewie ń i zakrzewie ń), oddzielaj ących wi ększe jednostki osadnicze od cennych przyrodniczo terenów le śno-polnych i wodnych, jak w przypadku wzdłu ż torowiska byłej linii kolejowej na odcinku Gałkowo – Ukta,

− zakaz u żywania skuterów wodnych; motolotni i helikopterów poni żej pułapu 500 m; samolotów poni żej pułapu 2000 m nad strefami rezerwatowymi (poza akcjami ratunkowymi),

− zakaz u żywania quadów na terenach le śnych,

− zakaz organizowania rajdów samochodowych i motokrosowych,

− zakaz organizowania pokazów sztucznych ogni w miejscach koliduj ących z ochron ą dzikich gatunków zwierz ąt; zgoda na pokaz sztucznych ogni tylko w okresie Sylwestra i Nowego Roku,

− zakaz odstraszania zwierz ąt łownych metod ą armatek;

− egzekwowanie przepisów o strefach ciszy obowi ązuj ących na jeziorach nie obj ętych ochron ą rezerwatow ą:

w Gminie Świ ętajno – Spychowskie, Spychowska Struga

w Gminie Mr ągowo – Probarskie

w Gminie Mikołajki – Inulec, Płociczno,

w Gminie Pisz – Śniardwy (Zatoka Kaczerajno), Jegocin,

w Gminie Ruciane-Nida – Bełdany (Zatoka Iznocka i północna część Zatoki Wygry ńskiej), Wejsunek.

10) w zakresie energetyki:

a) w celu ograniczenia uci ąż liwo ści urz ądze ń elektroenergetycznych nale ży:

− Zrezygnowa ć w miar ę mo żliwo ści z prowadzenia nowych linii 110 KV przez teren Parku, budowa ć nowe linie średniego i niskiego napi ęcia jako kablowe, nowe i modernizowane stacje transformatorowe wykonywa ć jako kubaturowe, wkomponowane w zabudow ę (§.34 rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005r w sprawie sporz ądzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody; Dz.U. Nr 94, poz.794);

76 − przy programowaniu remontów i modernizacji istniej ących linii napowietrznych przewidywa ć ich skablowanie kablem podziemnym. W pierwszej kolejno ści powinny by ć uwzgl ędnione odgał ęzienia lub linie na ci ągach przelatuj ącego ptactwa w okolicach jeziora Łuknajno, Wo źnic, Gałkowa i Nied źwiedziego Rogu, linie Tuchlin-Suchy Róg, Kruty ń-Rosocha-Zgon, Ukta-Kołowin, Ukta- Kadzidłowo-Bobrówko-Nowy Most, Śwignajno-Wygryny-Kamie ń-Iznota, Lipowo-Strzałowo-Lisunie;

11) w zakresie gospodarki odpadami

– nale ży podj ąć działania w celu ikwidacji i rekultywacji tymczasowego wysypiska koło miejscowo ści Wólka, poło żonego na lokalnym wododziale, stanowi ącego zagro żenie dla wód podziemnych oraz degraduj ącego walory krajobrazowe tej cz ęś ci Parku.

Rozdział 6. Udost ępnienie obszarów parku

§ 5. Wskazanie obszarów i miejsc udost ępnionych na terenie Parku dla celów naukowych,

edukacyjnych, dydaktycznych, turystycznych i rekreacyjnych oraz okre ślenie sposobów ich

udost ępniania:

1. Wykorzystanie naukowe :

1) badania naukowe mog ą by ć prowadzone na obszarze całego Parku; prace magisterskie i licencjackie o charakterze terenowym nale ży w miar ę mo żliwo ści wykonywa ć poza rezerwatami przyrody. Badania naukowe mog ą by ć prowadzone po udost ępnieniu rezerwatu przyrody dla bada ń naukowych w jego planie ochrony lub na podstawie indywidualnej zgody regionalnego dyrektora ochrony środowiska (art. 15 ust. 1 pkt 24 i art. 20 ust. 3 pkt 5 ustawy przyrody). Park powinien kontynuowa ć nawi ązan ą współprac ę z Uniwersytetem Warmi ńsko-Mazurskim w Olsztynie, Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Jagiello ńskim, Uniwersytetem Łódzkim, Instytutem Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, Stacj ą Hydrobiologiczn ą CBE PAN w Mikołajkach, Parkiem Dzikich Zwierz ąt w Kadzidłowie, Stacj ą Badawcz ą Rolnictwa Ekologicznego i Hodowli Zwierz ąt PAN w Popielnie oraz Wszechnic ą Mazursk ą w Olecku w zakresie wykonywania na jego terenie prac: habilitacyjnych, doktorskich, magisterskich, licencjackich, in żynierskich, monitoringu zagro żonych oraz gin ących gatunków ro ślin i zwierz ąt, stałych bada ń populacyjnych nad ssakami, inwentaryzacji najlepiej zachowanych ekosystemów, reintrodukcji rzadkich zwierz ąt (np. ry ś, cietrzew), stałych bada ń ornitologicznych na wybranych obszarach, stałych bada ń entomologicznych, stałych bada ń herpetologicznych, bada ń genetycznych rodzimych gatunków drzew;

2) prowadzenie bada ń i monitoringu przyrodniczego:

a) monitoring zbiorowisk le śnych i niele śnych, stanowisk rzadkich gatunków ro ślin i zwierz ąt,

b) prowadzenie dokumentacji fotograficznej,

c) monitoring głazów i głazowisk wraz z dokumentacj ą fotograficzn ą,

d) badania nad biologi ą łosia, rysia, wilka, żółwia błotnego oraz innych rzadkich gatunków zwierz ąt, 77 e) prowadzenie bada ń na bazie Stacji Terenowej Wydziału Biologii Uniwersytetu

Warszawskiego w Urwitałcie z zakresu ekologii i biologii gatunków zwierz ąt na obszarze

przyległym do rezerwatu przyrody „Jezioro Łuknajno”, f) monitorowanie stanu czysto ści jezior, flory i fauny wodnej wybranych jezior i rzek Parku.

2. Wykorzystanie edukacyjne i dydaktyczne :

1) działalno ść edukacyjna: a) prowadzenie form edukacji o charakterze stacjonarnym, na bazie Ośrodka Edukacji Przyrodniczo Kulturowej „Mazurska Stodoła” przy Mazurskim Parku Krajobrazowym w zabytkowej stodole mazurskiej w Krutyni, b) ukierunkowanie działalno ści edukacyjnej na formy stacjonarne – warsztaty, głównie dla nauczycieli, wykłady, projekcje filmów, przygotowanie ekspozycji ro ślin – zielnik, tematycznych plansz edukacyjno-informacyjnych, c) utworzenie przy pomocy środków własnych i zewn ętrznych o środka turystyki przyrodniczej, o randze mi ędzynarodowej, na bazie zabudowa ń byłego folwarku Łuknajno przy rezerwacie biosfery „Jezioro Łuknajno”, d) utworzenie pracowni tkackiej, e) utworzenie pracowni garncarskiej, f) prowadzenie działalno ści wydawniczej ze zwróceniem uwagi na zachowanie walorów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych, historycznych i estetycznych oraz propagowanie zasad i zada ń parku krajobrazowego, a tak że idei powołania parku narodowego;

2) archiwizacja kulturowa oraz inwentaryzacje cmentarzy: a) monitorowanie zmian w zasobach dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza w zakresie stanu obiektów budowlanych proponowanych do wpisu do rejestru zabytków oraz pozostałych obiektów o du żej warto ści kulturowej, b) inwentaryzacja cmentarzy oraz elementów z nimi zwi ązanych: płyt nagrobnych, krzy ży, bram, ogrodze ń, c) inwentaryzacja obiektów historycznych maj ących szczególne znaczenie kulturowe: kurhanów, grodzisk, wałów obronnych, kopców stra żniczych;

3) prowadzenie monitoringu ruchu turystycznego (MPK, RZGW, WOPR, PTTK): a) monitorowanie intensywno ści ruchu kajakowego na rzece Krutyni, b) monitorowanie łodzi na rzece Krutyni, c) monitorowanie ruchu samochodowego, a w tym zwi ązanego z obsług ą ruchu kajakowego szlaku Krutyni, 78 d) monitorowanie ruchu motorowego i jachtowego na wodach Parku

3. Wykorzystanie turystyczne i rekreacyjne :

1) turystyka wodna i żeglarstwo:

a) nale ży d ąż yć do stopniowej likwidacji o środków o niskim standardzie u żytkowym i technicznym (nie wyposa żonych w urz ądzenia techniczne pozwalaj ące na skuteczne eliminowanie negatywnych oddziaływa ń na środowisko), z wykluczeniem prolongowania terminów dzier żaw gruntów, zwłaszcza na obszarach o wysokiej warto ści przyrodniczej,

b) pola namiotowe na brzegach wód, trudnodost ępnych od dróg powinny by ć traktowane jako obiekty przeznaczone głównie dla turystyki wodnej –dost ępne dla wła ścicieli pojazdów uprawiaj ących turystyk ę wodn ą ,

c) ograniczenie presji turystycznej (ograniczenie lokalizacji nowych obiektów budowlanych, pól kempingowych i parkingów) na południowo-zachodni brzeg Śniardw w rejonie jeziora Warnołty oraz na północno-zachodni i północny brzeg jeziora Śniardwy w rejonie Zatoki Łukniańskiej, Lasu Łukniańskiego i wsi Dziubiele,

d) przystanie żeglarskie nale ży lokalizowa ć w rejonach wsi Zdory, Kwik, Nowe Guty, Okartowo, Suchy Róg, Popielno,

e) zachowanie walorów przyrodniczych szlaku Krutyni wymaga:

− organizowania spływów kajakowych, dozwolonych na zasadach okre ślonych w istniej ącym programie działa ń oraz doł ączonym do niego „Regulaminie korzystania ze szlaku rzeki Krutyni na odcinku w granicach Parku wraz z dopływami w celach turystycznych” – zapisanych cz ęś ciowo w strefach wyró żnionych w §6,

− uzgodnienia z dyrektorem Parku miejsc wodowania i odbierania kajaków, przy czym punkty cumowania kajaków musz ą by ć zabezpieczone drewnianymi belkami lub w ąskimi pomostami przylegaj ącymi równolegle do brzegu, chroni ącymi brzeg przed erozj ą i niszczeniem nadbrze żnej ro ślinno ści,

− uzgodnienia z dyrektorem Parku lokalizacji pól namiotowych z uwzgl ędnieniem miejsc wyst ępowania chronionych i rzadkich okazów fauny i flory,

− podstawowymi obiektami zagospodarowania szlaku „Krutyni” s ą stanice wodne usytuowane w Zgonie, Cierzpi ętach, Krutyni, Ukcie i Kamieniu, słu żą ce turystyce kajakowej. Stanice w Nowym Mo ście i Ukcie ze wzgl ędu na poło żenie (s ąsiedztwo rezerwatu przyrody „Pierwos” i „Krutynia Dolna”) nie mog ą by ć powi ększane;

2) turystyka krajoznawcza i pobytowa:

− w celu monitorowania nasilenia ruchu turystycznego wycieczki krajoznawcze autokarowe, organizowane, licz ące powy żej 30-tu uczestników musz ą zgłasza ć w dyrekcji Parku swoje wej ście na

79 ście żki przyrodnicze i do rezerwatów przyrody; o ile ście żka w rezerwacie przyrody nie została udost ępniona w planie ochrony, zgod ę na wej ście wydaje regionalny dyrektor ochrony środowiska

− statki Żeglugi Mazurskiej i innych armatorów mog ą pływa ć po wyznaczonych wodach Parku (szlak żeglowny Mikołajki – Ruciane-Nida, Śniardwy) wył ącznie w godzinach dziennych (7.00-19.00 w okresie maj – wrzesie ń). Inne godziny powinny by ć ustalone z inspektoratem żeglugi i dyrektorem Parku,

− wędrowne obozy młodzie żowe piesze i rowerowe, w grupach po ok. 20 osób mog ą porusza ć si ę na szlakach wokół jezior po wyznaczonych trasach (drogi le śne i polne).

− podstawowymi obiektami zagospodarowania oficjalnych szlaków lądowych i wodnych winny by ć schroniska szkolne i stacje turystyczne w odpowiednich wiejskich budynkach mieszkalnych organizowane przez wła ścicieli i zarz ądców, dyrekcj ę Parku, fundacje lub inne jednostki.

Rozdział 7. Ustalenia do studiów uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz planów zagospodarowania przestrzennego

§ 6. Wprowadza się nast ępuj ące ustalenia do studiów uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin Piecki, Mr ągowo, Świ ętajno, Ruciane Nida, Mikołajki, Orzysz i Pisz, miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy, planu zagospodarowania przestrzennego województwa warmi ńsko-mazurskiego, dotycz ące eliminacji lub ograniczenia zagro żeń wewn ętrznych i zewn ętrznych:

1. W zakresie kształtowania zabudowy i zagospodarowania na obszarze Parku :

1) nale ży zachowywa ć istniej ące układy przestrzenne poszczególnych wsi oraz ich zabudow ę; obiekty zniszczone powinny by ć w miar ę mo żliwo ści remontowane i odbudowywane na wzór istniej ącej zabudowy regionalnej,

2) nowe obiekty budowlane, powinny by ć lokalizowane w obr ębie wsi o charakterze letniskowym oraz wsi o funkcjach rolniczych na terenach zwartej zabudowy wsi, z zachowaniem istniej ącej linii zabudowy i układem zabudowa ń w siedlisku oraz nawi ązywa ć do architektury regionalnej południowych Mazur,

3) zaleca si ę stosowanie wła ściwej architektury regionalnej wynikaj ącej z historycznych i kulturowych uwarunkowa ń Mazur; wydanie pozwole ń na budow ę obiektów nowych i przebudowywanych powinno nast ępowa ć po zasi ęgni ęciu opinii Dyrektora Parku na temat poszczególnych projektów pod k ątem ich zgodno ści z wymogami ochrony krajobrazu kulturowego,

4) na obszarze Parku w strefach niezabudowanych oraz na terenach rolnych poza zabudow ą wsi nie dopuszcza si ę ustawiania przyczep kampingowych i innych obiektów o podobnych funkcjach i przeznaczeniu (np. samochodów mieszkalnych, baraków, przeno śnych domków, domków kampingowych, kontenerów) poza miejscami

80 wyznaczonymi do tego celu zgodnie z ustaw ą z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. 2004 r. Nr 223, poz. 2268).

2. W zakresie zagospodarowania jednostek przestrzennych :

1) wytycza si ę strefy przyrodniczo-krajobrazowe (ustalenia dla poszczególnych stref zawarto w pkt.2):

a) strefa „0” Zerowa, Rezerwatowa – obejmuje istniej ące rezerwaty przyrody wraz z ich strefami buforowymi oraz tereny o podobnie wysokich walorach przyrodniczych; w strefach „0” (Zerowych) obowi ązuje zakaz wznoszenia nowych obiektów budowlanych, z wyj ątkiem obiektów słu żą cych bezpo średnio ochronie przyrody:

− strefa 0R1 „Jezioro Łuknajno” (gm. Mikołajki) – rezerwat biosfery, obszar Ramsar, obszar Natura 2000 „Jezioro Łuknajno” PLB 280003; unikalne ekosystemy wodno-błotne o znaczeniu mi ędzynarodowym, ostoja ptaków – łab ędzia niemego, hełmiatki, w ąsatki, b ąka, b ączka oraz łosia,

− strefa 0R2 „Krutynia Dolna - Jezioro Gardy ńskie” (gm. Mikołajki, Ruciane-Nida) – rezerwat przyrody „Krutynia”, u żytek ekologiczny „Ł ąka Krutynia”, obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048; unikalne ekosystemy wodno-błotne i le śne o znaczeniu europejskim, biotopy orlika krzykliwego, bielika i bociana czarnego, ostoja wilka, rysia, jelenia i łosia,

− strefa 0R3 „Jeziora - Majcz Wielki, Lisunie” (gm. Mikołajki, Piecki) – rezerwaty przyrody „Strzałowo” i „Jezioro Lisiny”, obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, wybitne warto ści przyrodnicze ekosystemów wodnych i torfowiskowych, siedliska z ramienicami i kłoci ą wiechowat ą,

− strefa 0R4 „Jezioro Klimunt - Pierwos” (gm. Piecki) – rezerwat przyrody „Pierwos” i projektowany rezerwat „Bobrówko”, obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, wybitne warto ści przyrodnicze i ekologiczne terenów le śno-jeziornych, biotopy orlika krzykliwego i bociana czarnego, ostoja wilka i rysia, ł ąki z mieczykiem dachówkowatym i kosa ćcem syberyjskim oraz torfowisko z chamedafne północn ą,

− strefa 0R5 „Jezioro Mokre - Krutynia Górna” (gm. Piecki) – rezerwaty przyrody „Krutynia”, „Zakr ęt”, „Królewska Sosna” i projektowany rezerwat „Jezioro Mokre”, obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, wybitne warto ści przyrodnicze i krajobrazowe rynny polodowcowej oraz ekosystemów wodnych i le śnych, biotopy jarz ąbka i puchacza, bielika, dzi ęcioła czarnego i tracza nurog ęsi,

− strefa 0R6 „Jeziora: Uplik, Zdru żno” (gm. Piecki, Świ ętajno) – rezerwat przyrody „Czaplisko-Ławny Lasek”, obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, bardzo cenne ekosystemy wodne i torfowiskowe oraz napiaskowe na półwyspie Połom, stanowisko obuwika, tereny gniazdowania i żerowiska ptaków drapie żnych, w tym bielika, 81 − strefa 0R7 „Krutynia Środkowa - Głazowisko Wojnowo-Rosocha” – d ąbrowy wólcza ńskie (gm. Ruciane-Nida, Piecki) – obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, cenne ekosystemy le śne, wa żny szlak migracyjny ptaków, ssaków ziemno-wodnych i płazów, biotopy kropiatki, zielonki, b ąka i błotniaka stawowego, du że walory geomorfologiczne – unikalna morena z du żym głazowiskiem le śnym,

− strefa 0R8 „Jezioro Skarp” (gm. Piecki) – obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, bardzo cenny ekosystem wodny na terenie sandru ze zbiorowiskami kalcyfilnymi z turzyc ą żółt ą,

− strefa 0R9 „Las Wygry ński” (gm. Ruciane-Nida) – u żytek ekologiczny „Gr ąd Wygryny”, obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, bardzo cenne ekosystemy le śne, zwłaszcza gr ądy, biotopy orlika krzykliwego, kani rudej i czarnej, ostoja rysia; Zatoka Wygry ńska – żerowisko bielika i kani czarnej oraz tarlisko ryb,

− strefa 0R10 „Las Rucia ński” (gm. Ruciane-Nida) – obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, bardzo cenne ekosystemy le śne gr ądowe,

− strefa 0R11 „Półwysep Kusnort i Zatoka Łukna ńska” (gm. Mikołajki) – obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, bardzo cenne ekosystemy le śne, ł ęgowe i olsy, oraz wodno-błotne, biotopy ptaków drapie żnych i wodno-błotnych, w tym bielika i hełmiatki, wa żne tarlisko ryb,

− strefa 0R12 „Jezioro Warmołty z Zatok ą Szyba” (gm. Ruciane-Nida) – obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, bardzo cenne warto ści przyrodnicze, ostoja ptaków wodno-błotnych i drapie żnych, wa żne tarlisko ryb,

− strefa 0R13 „Blankowa Struga-Kaczerajno” (gm. Pisz, Ruciane-Nida) – obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, bardzo cenne warto ści przyrodnicze, ostoja ptaków wodno-błotnych i drapie żnych, szczególnie bielika,

− strefa 0R14 „Jezioro Jegocin“ (gm. Pisz, Rucine-Nida) – obszary Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, bardzo cenny ekosystem wodny na terenie sandru, jezioro typu mezotroficznego,

b) strefa „IE” Pierwsza, Ekologiczna; – obejmuje du żą cz ęść obszarów le śnych Parku, niektóre cenne przyrodniczo tereny rolnicze wraz z ich terenami zabudowanymi oraz cenniejsze tereny wodne; obszary tej strefy odgrywaj ą bardzo wa żną rol ę w równowadze ekologicznej Parku, stanowi ąc ostoj ę wielu rzadkich gatunków ro ślin i zwierz ąt; w strefach IE (Pierwszych Ekologicznych) nie dopuszcza si ę wyznaczania nowych siedlisk budowlanych:

− strefa IE1 „Las Łuknia ński” (gm. Mikołajki, Orzysz) – rezerwat przyrody „Czapliniec”, obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, istotne znaczenie dla utrzymania równowagi ekologicznej północnej cz ęś ci Parku a szczególnie dla jeziora Łuknajno; ostoja bielika i rybołowa,

82 − strefa IE2 „Las i Niwa Polna Suchego Rogu” (gm. Orzysz) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, szczególne znaczenie dla utrzymania równowagi ekologicznej północnej cz ęś ci jeziora Śniardwy; ptaków drapie żnych i wodno-błotnych,

− strefa IE3 „Wyspy Śniardw” (gm. Pisz) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, du że znaczenie dla utrzymania równowagi ekologicznej południowej cz ęś ci jeziora Śniardwy; wa żny rejon żerowiskowy ptaków drapie żnych i wodno-błotnych,

− strefa IE4 „Szeroki Ostrów” (gm. Pisz) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, cenne warto ści naukowe, przyrodnicze, turystyczne; du że walory krajobrazowe i geomorfologiczne, zwi ązane z klifem zachodniego wybrze ża półwyspu,

− strefa IE5 „Lasy Jegoci ńskie” (gm. Pisz) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, du że znaczenie przyrodnicze, wa żny teren w ochronie ptaków drapie żnych i wilka,

− strefa IE6 „Lasy Popielna i Ł ąki Warnowskie” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, cenne warto ści przyrodnicze oraz wa żna rola w utrzymaniu równowagi ekologicznej w rejonach jezior Bełdany i Warnołty; obszar gniazdowania bielika i du ża ostoja zwierzyny płowej oraz introdukowanej (konik polski) przez Zakład Do świadczalny PAN w Popielnie,

− strefa IE7 „Niwa Polna Wo źnic i Dybowa” (gm. Mikołajki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, cenne warto ści przyrodnicze, ekosystemy ł ąk z czajk ą, bekasem i derkaczem, strefa ochronna dla stref 0R1 i 0R11,

− strefa IE8 „Las Guzianka” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, du że warto ści przyrodnicze, gr ądy i d ąbrowy oraz rola buforu wobec niekorzystnego oddziaływania miasta Ruciane-Nida na cenne obszary Parku,

− strefa IE9 „Las i Niwa Polna Iznoty i Kamienia” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, du że warto ści przyrodnicze, zwłaszcza ekosystemów le śnych, wodnych i ł ąkowych, biotopy rysia oraz bielika, orlika krzykliwego, bociana czarnego, kani czarnej i zimorodka, Zatoka Iznocka stanowi wa żne tarlisko ryb; funkcje strefy ochronnej dla strefy 0R2 i 0R9,

− strefa IE10 „Niwa Polna i Siedliskowa Bobrówka” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, cenne biotopy ptaków drapie żnych, w tym orlika krzykliwego oraz bociana czarnego; funkcja strefy buforowej dla strefy 0R2 i 0R4,

− strefa IE11 „Niwa Polna i Siedliskowa Nowej Ukty i Kadzidłowa” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, cenne ekosystemy ł ąkowe, bardzo wa żny obszar ochronny populacji bociana białego, żurawia, kani rudej, czajki i derkacza; funkcja ochronna dla stref 0R2 i 0R4,

83 − strefa IE12 „Niwa Śwignajna” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, du że znaczenie ekologiczne (trasa migracji ssaków i płazów) i przyrodnicze, ostoja drobnych ptaków śpiewaj ących, błotniaków i dzików; strefa ochronna dla strefy 0R2,

− strefa IE13 „Niwa Klasztorna i Wojnowa” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, cenne ekosystemy ł ąkowe, bardzo wa żny obszar ochronny populacji bociana białego, żurawia, derkacza i kani rudej; du że walory geomorfologiczne, przyrodnicze i kulturowe; funkcja ochronna dla strefy 0R7

− strefa IE14 „Las Gałkowski” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, du że znaczenie ekologiczne; biotop l ęgowy orlika krzykliwego i trzmielojada, cenne ekosystemy le śne, las glebochronny, wzorcowa powierzchnia glebowa,

− strefa IE15 „Niwa Polna Gałkowa, Zameczka i Chostki (gm. Piecki, Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, cenne ekosystemy ł ąkowe, bardzo wa żny obszar ochronny populacji bociana białego, żurawia, derkacza, błotniaka stawowego i kani rudej; du że walory geomorfologiczne, przyrodnicze i kulturowe; funkcja ochronna dla strefy 0R7,

− strefa IE16 „Pobrze że Krutyni” (od wsi Kruty ń do Rosochy) (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, wa żne znaczenie ekologiczne (trasa migracji ssaków, gadów i płazów) i przyrodnicze; strefa ochronna górnego odcinka rzeki Krutyni,

− strefa IE17 „Lasy Zgo ńskie-Południowe” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, bory świe że na sandrach, cenne ekosystemy ł ąkowe i torfowiska przej ściowe, du że warto ści przyrodnicze, biotopy wilka,

− strefa IE18 „Las Spychowski” (gm. Świ ętajno) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, bory świe że na sandrach, du że warto ści przyrodnicze; funkcja ochronna dla Spychowskiej Strugi i jeziora Zdru żno,

− strefa IE19 „Las Mojty ński i Cierzpi ęt” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, istotne znaczenie ekologiczne; ostoja bobrów; funkcja ochronna dla strefy 0R5,

− strefa IE20 „Niwa Polna Lipowa” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, du że znaczenie przyrodnicze, teren wzgórz morenowych fazy pomorskiej zlodowacenia Bałtyckiego o wybitnych walorach krajobrazowych; strefa ochronna dla strefy 0R3,

− strefa IE21 „Lasy Lipowsko-Pieckowskie” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, istotne znaczenie dla utrzymania wła ściwego stanu środowiska północno-zachodniej cz ęś ci Parku, obszar wododziałowy; tereny l ęgowe bielika, oraz biotopy żółwia błotnego,

84 − strefa IE22 „Lasy Mikołajskie” (gm. Mikołajki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, istotne znaczenie dla utrzymania wła ściwego stanu środowiska przyrodniczego północnej cz ęś ci Parku; cenne ekosystemy le śne, ł ąkowe oraz torfowiska przej ściowe, stanowisko brzozy niskiej, teren wa żny dla wyst ępowania rybołowa i bociana czarnego, ostoja rysia i biotopy wilka,

− strefa IE23 „Jezioro Kuc” (gm. Mr ągowo) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, wa żne znaczenie przyrodnicze z uwagi na czysto ść jeziora i wyst ępowanie żółwia błotnego oraz terenów żerowych orlika, bielika, kormorana i bociana czarnego, kulminacja moren „Jakubowsko-Mikołajskich”,

c) strefa „IK” Pierwsza, Krajobrazowa – obejmuje cenne pod wzgl ędem krajobrazowym tereny Parku; nowe obiekty budowlane mog ą by ć lokalizowane w strefie IK (Pierwszej Krajobrazowej) tylko wyj ątkowo w przypadku ścisłego powi ązania przestrzennego z ju ż istniej ącą zabudow ą w obr ębie tej strefy:

− strefa IK1 „Jezioro Śniardwy” (gm. Pisz, Orzysz) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, najwi ększe, naturalne jezioro w systemie Wielkich Jezior Mazurskich w Polsce; jedna z głównych atrakcji Krajoznawczych Parku; wa żna ostoja ptactwa wodnego, szeroka strefa litoralu stanowi tarliska ryb, a otaczaj ące łozowiska s ą biotopem łosia,

− strefa IK2 „Las Wejsu ński” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, bory świe że na sandrach, walory turystyczne i rekreacyjne,

− strefa IK3 „Spychowo-Potok” (gm. Świ ętajno) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, funkcja strefy ochronnej dla Spychowskiej Strugi, poło żonej w strefie 0R6,

− strefa IK4 „Niwa Żabie ńca” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, cenne walory krajobrazowe zwia żane z morenami czołowymi fazy pomorskiej,

− strefa IK5 „Niwa Lipowska” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, du że walory krajobrazowe zwi ązane z morenami czołowymi fazy pomorskiej,

− strefa IK6 „Niwa Siedliskowa i Polna Dobrego Lasu” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, du że walory krajobrazowe i kulturowe,

− strefa IK7 „Niwa Nied źwiedziego Rogu i Głodowa” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, du że znaczenie krajobrazowe i przyrodnicze,

− strefa IK8 „Wie ś Zgon” (gm. Piecki) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, szczególne walory krajobrazowo-kulturowe,

− strefa IK9 „Niwa Onufryjewa” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, du że walory krajobrazowe, kulturowe i przyrodnicze,

85 − strefa IK10 „Niwa Popielna ” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, du że znaczenie dla krajobrazu terenu stycznego jezior Bełdany, Mikołajskie i Śniardwy,

− strefa IK11 „Jezioro Bełdany” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, przykład krajobrazu pojeziernego z jeziorem rynnowym, teren żerowiskowy bielika, kani rudej i czarnej,

− strefa IK12 „Niwa Siedliskowa Gałkowa” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008 i „Ostoja Piska” PLH 280048, cenne ekosystemy ł ąkowe z derkaczem i czajk ą, szczególne walory krajobrazowo-kulturowe,

− strefa IK13 „Niwa Wygry ńska” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, teren o du żym znaczeniu dla walorów krajobrazowych jeziora Wygryńskiego i rzeki Nidki, ekosystemy napiaskowe, miejsca l ęgowe i żerowiskowe błotniaka stawowego, b ąka, kropiatki i zielonki,

− strefa IK14 „Niwa Wólcza ńska i Ładnego Pola” (gm. Ruciane-Nida) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, du że walory krajobrazowe i przyrodnicze; ostoja ptactwa – kani rudej, bociana białego, derkacza i czajki oraz zwierzyny płowej i dzików,

− strefa IK15 „Niwa Polna i Siedliskowa Dziubiel” (gm.Orzysz) – obszar Natura 2000 „Puszcza Piska” PLB 280008, du że warto ści krajobrazowe i kulturowe, strefa ochronna północnego brzegu Śniardw,

d) strefa „II” Druga:

− obejmuje cz ęś ci Parku o ni ższych warto ściach przyrodniczych, w znacznej cz ęś ci tereny budownictwa wiejskiego i turystycznego; nowe obiekty budowlane w strefach II (Drugich) mog ą by ć lokalizowane na terenach zwartej i rozproszonej zabudowy wsi,

− krajobraz tej strefy wymaga cz ęś ciowego zrewaloryzowania poprzez przywracanie historycznej, regionalnej architektury mazurskiej;

2) wprowadza si ę nast ępuj ące ustalenia dla stref:

a) strefa 0R1 „Jezioro Łuknajno”:

− funkcje naukowe, dydaktyczne, przyrodniczo-krajobrazowe oraz turystyczne; dost ępno ść po ście żkach przyrodniczych, pieszych i rowerowych; wie że widokowe,

− adaptacja folwarku Łuknajno na O środek Edukacji Przyrodniczej,

− wył ączenie z gopodarki le śnej lasów na terenach podmokłych,

− zakaz prowadzenia gospodarki rybackiej,

− gospodarka rolna według zasad programów rolno-środowiskowych,

b) strefa 0R2 „Krutynia Dolna – Jezioro Gardy ńskie”,

− funkcje naukowe i dydaktyczne oraz turystyczno-krajoznawcze, 86 − szlak rzeki Krutyni na odcinku od Ukty do jeziora Bełdany w obr ębie rezerwatów przyrody „Krutynia Dolna” i „Pierwos” jest dost ępny po zezwoleniu nadzoruj ącego rezerwaty (dla zorganizowanych grup do 11 kajaków pod kierownictwem przewodnika) w okresie 1maja – 14 czerwca w weekendy (sobota i niedziela, wg brzmienia Słownika Wyrazów Obcych),

− od dnia 15 czerwca pływanie mo że odbywa ć si ę codziennie ka żdego roku tylko w porze dziennej w godzinach 6.00 – 22.00, a w przypadku rezerwatów przyrody „Krutynia Dolna” i „Pierwos” od 9.00 – 20.00,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo, wył ączenie z gospodarki le śnej terenów bagiennych i na gruntach organicznych przy rzece Krutyni, pomi ędzy Nowym Mostem, osad ą Wypad, jeziorem Dłu żec, a drog ą 609 Ukta – Mikołajki,

− wędkarstwo amatorskie dozwolone wył ącznie za zgod ą organu nadzoruj ącego rezerwaty, od 15 sierpnia,

− systematyczna wymiana istniej ących linii napowietrznych na kablowe podziemne,

− zakaz powi ększania stanic w Nowym Mo ście i Ukcie,

− likwidacja fizyczna budynku po byłej zlewni mleka w Ukcie,

− wykonanie progów kamiennych w celu natlenienia wody w Ukcie w rejonie byłego mostu kolejowego (z umo żliwieniem przepływu kajaków),

− restytucja krajobrazu naturalnego z utrzymaniem istniej ących trawiastych terenów otwartych,

− gospodarka rolna według zasad programów rolno-środowiskowych,

c) strefa 0R3 „Jeziora – Majcz Wielki, Lisunie”:

− funkcje naukowe, dydaktyczne i turystyczno-krajoznawcze,

− dost ępno ść dla grup turystycznych po wyznaczonych trasach,

− gospodarka rybacka - u żywanie sprz ętu ci ągnionego nie mo że niszczy ć ł ąk ramieniowych; zakaz gospodarki w rezerwacie „Jezioro Lisiny”,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

− wymiana napowietrznych linii elektroenergetycznych średniego napi ęcia na linie kablowe podziemne,

d) strefa 0R4 „Jezioro Klimunt – Pierwos”:

− funkcje naukowe, dydaktyczne i turystyczno-krajoznawcze,

− dąż enie do przeznaczenia osady D ębie na funkcj ę o środka naukowo-badawczego Parku,

− dost ępno ść terenu dla grup pieszych po wyznaczonych trasach,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

87 − ograniczona gospodarka rybacka ,

e) strefa 0R5 „Jezioro Mokre – Krutynia Górna”:

− funkcje naukowe, dydaktyczne i turystyczno-krajoznawcze,

− dost ępno ść terenu dla grup pieszych po wyznaczonych trasach,

− szlak turystyki wodnej rzeki Krutyni na odcinku Jezioro Mokre – m. Kruty ń dost ępny przez cały rok z wył ączeniem spływów grupowych powy żej 10 kajaków w okresie od 15 kwietnia do 15 czerwca (od 1 maja szlak mo że by ć udost ępniony dla grup szkolnych i uzgodnionych warunkowo w Parku innych grup zorganizowanych), pływanie mo że si ę odbywa ć tylko w porze dziennej w godz. 6.00 – 22.00 ; Jezioro Kruty ńskie dost ępne jedynie po wyznaczonym torze,

− gospodarka le śna według zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

− w ramach gospodarki rybackiej na Jeziorze Kruty ńskim dopuszcza si ę w ędkarstwo z łodzi tylko za zgod ą dyrektora RDO Ś,

− utrzymanie dotychczasowego standardu pól namiotowych; likwidacja pola namiotowego „Pod Dębami” w pobli żu jazu na przesmyku jeziora Mokrego i Kruty ńskiego,

− dążenie do przywrócenia estetyki w zabudowie osady Ławny Lasek,

− wymiana napowietrznych linii elektroenergetycznych na linie kablowe (§12. pkt 6 lit. b Rozporz. M Ś z dnia 12 maja 2005 r. w sprawie sporz ądzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody);

− zachowanie istniej ącego krajobrazu le śno-jeziornego o cechach naturalnych,

f) strefa 0R6 „Jeziora: Uplik, Zdru żno”:

− funkcje naukowe, dydaktyczne i turystyczno-krajoznawcze,

− dost ępno ść po wyznaczonych trasach,

− turystyka wodna – jak w strefie 0R5, pływanie mo że si ę odbywa ć tylko w porze dziennej w godz. 6.00- 22.00,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

− gospodarka rybacka sprz ętem ci ągnionym ograniczona do II półrocza (ze wzgl ędu na okres tarła ryb),

− likwidacja pozostało ści dawnego, nielegalnego o środka w ędkarskiego z nad jez. Zdru żno, przy wsi Połom,

− utrzymanie nie zwi ększonej liczby domków letniskowych w istniej ącej zabudowie, w zachodniej cz ęś ci wsi Połom w strefie nadbrze żnej jez. Zdru żno,

− zachowanie istniej ącego krajobrazu le śno-jeziornego o cechach naturalnych;

88 g) strefa 0R7 „Krutynia Środkowa – Głazowisko Wojnowo-Rosocha”:

− funkcje naukowo-dydaktyczne i turystyczno-krajoznawcze,

− dost ępno ść po wyznaczonych trasach,

− szlak turystyki wodnej rzeki Krutyni na Młyn w Zielonym Lasku – Most drogowy w Ukcie dost ępny przez cały rok z wył ączeniem spływów grupowych powy żej 10 kajaków w okresie od 15 marca do 15 czerwca (spływy z udziałem młodzie ży szkolnej dopuszczalne s ą od 1 maja, patrz lit.e), rzeczka Dusianka i jezioro Du ś s ą dost ępne w okresie 1maja.

− zalecana ekstensywna gospodarka rolna na trwałych u żytkach zielonych,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo; dotyczy to zwłaszcza głazowisk i d ąbrów,

− zakaz niszczenia i wywo żenia głazów,

− zakaz niszczenia flory mszaków na głazach,

− ochrona zadrzewie ń i zakrzewie ń oraz ich składu gatunkowego,

h) strefa 0R8 „Jezioro Skarp”:

− funkcje naukowe i dydaktyczne,

− dost ępno ść po wyznaczonych trasach pieszych,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

− zakaz gospodarki rybackiej,

i) strefa 0R9 „Las Wygry ński”:

− funkcje naukowe i dydaktyczne,

− dost ępno ść po wyznaczonych trasach pieszych i rowerowych,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

− przywrócenie stanu naturalnego terenów przy jeziorze Bełdany poprzez fizyczną likwidacj ę zabudowa ń po dawnych ośrodkach wypoczynkowych,

− likwidacja le śnego pola namiotowego naprzeciwko Wyspy Kamie ńskiej,

− ograniczenie ruchu publicznego na drodze Kamie ń-Wygryny do trasy rowerowej (trasa rowerowa o charakterze regionalnym Mikołajki – Ruciane-Nida), i pojazdów samochodowych wył ącznie do celów słu żbowych oraz dojazdu stałych mieszka ńców,

− zakaz utrwardzania drogi Kamie ń – Wygryny materiałami smołowymi, bitumicznymi i betonem,

− docelowa wymiana linii elektroenergetycznej napowietrznej na kablow ą podziemn ą, nowe linie kablowe wył ącznie podziemne;

j) strefa 0R10 „Las Rucia ński”: 89 − funkcje naukowe i dydaktyczne,

− dost ępno ść piesza po wyznaczonej ście żce przyrodniczej,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

k) strefa 0R11 „Półwysep Kusnort i Zatoka Łukna ńska”:

− funkcje naukowe i dydaktyczne,

− dost ępno ść turystyczna ograniczona,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

− zakaz gospodarki rybackiej,

− zachowanie krajobrazu naturalnego,

− zakaz lokalizacji obiektów kubaturowych;

l) strefa 0R12 „Jezioro Warmołty z Zatok ą Szyba”:

− funkcje naukowe i dydaktyczne,

− dost ępno ść turystyczna ograniczona,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

− gospodarka rybacka ograniczona do jesiennych połowów interwencyjnych,

− ochrona i wzbogacenie zadrzewie ń i zakrzewie ń przy południowych brzegach jeziora,

m) strefa 0R13 „Blankowa Struga-Kaczerajno”:

− funkcje naukowe i dydaktyczne,

− dost ępno ść turystyczna po wyznaczonych trasach,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo,

− gospodarka rybacka ograniczona do jesiennych połowów interwencyjnych,

− ograniczenie ruchu publicznego na drodze Nied źwiedzi Róg – Snopki do trasy rowerowej, i pojazdów samochodowych wył ącznie do celów słu żbowych,

n) strefa 0R14 „Jezioro Jegocin“:

− funkcje naukowe i dydaktyczne,

− dost ępno ść turystyczna po wyznaczonych trasach pieszych, rowerowych i konnych,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów wodochronnych,

o) strefa IE1 „Las Łuknia ński”:

− dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza (piesza, konna i rowerowa) po wyznaczonych trasach,

90 − gospodarka le śna wg zasad ustalonych dla lasów ochronnych,

p) strefa IE2 „Las i Niwa Polna Suchego Rogu”:

− dost ępno ść ograniczona, niekorzystne warunki dla ruchu krajoznawczego,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów ochronnych,

− gospodarka rolna na trwałych u żytkach zielonych,

− przywracanie cech krajobrazu naturalnego poprzez dolesianie i zwiększanie zadrzewie ń terenu otwartego,

q) strefa IE3 „Wyspy Śniardw”:

− zakaz u żytkowania turystycznego; przybijanie do brzegów wysp dopuszczalne wył ącznie w przypadkach awaryjnych,

− zakaz zabudowy,

− wył ączenie z gospodarki le śnej,

− zachowanie cech krajobrazu naturalnego,

r) strefa IE4 „Szeroki Ostrów”:

− dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza po wyznaczonych trasach pieszych i rowerowych,

− dopuszcza si ę mał ą architektur ę drewnian ą dla obsługi ruchu turystycznego, w tym turystyki wodnej,

− dąż enie do zamiany gruntów ornych na trwałe u żytki zielone,

s) strefa IE5 „Lasy Jegoci ńskie”:

− dost ępno ść krajoznawcza po wyznaczonych trasach pieszo-rowerowych lub konnych,

− rewaloryzacja stanicy wodnej w osadzie Kierzek,

t) strefa IE6 „Lasy Popielna i Ł ąki Warnowskie”:

− dost ępno ść turystyczna (piesza, rowerowa) do ustalonych punktów i po ście żkach przyrodniczych (nie dotyczy zbioru jagód i grzybów),

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów ochronnych,

− docelowa wymiana linii elektroenergetycznej średniego napi ęcia na lini ę kablow ą podziemn ą, nowe linie kablowe wył ącznie podziemne,

− adaptacja pola namiotowego dla turystyki wodnej nad jez. Bełdany,

u) strefa IE7 „Niwa Polna Wo źnic i Dybowa”:

− stosowanie programów rolno-środowiskowych na gruntach rolnych z preferencj ą utrzymania trwałych użytków zielonych

91 − wprowadzanie zadrzewie ń śródpolnych,

v) strefa IE8 „Las Guzianka”:

− funkcje naukowe i dydaktyczne,

− dost ępno ść dla turystyki pieszej i rowerowej,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów ochronnych,

− utrzymanie naturalnego krajobrazu le śnego,

w) strefa IE9 „Las i Niwa Polna Iznoty i Kamienia”:

− ograniczona dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów ochronnych w strefie brzegowej wód,

− gospodarka rolna z utrzymaniem trwałych u żytków zielonych,

− gospodarka rolna według zasad programów rolno-środowiskowych,

− zakaz zabudowy dotychczas niezabudowanych terenów otwartych i sadów,

− zamiana linii elektroenergetycznych powietrznych na kablowe podziemne,

− stopniowa przebudowa drzewostanów z iglastych na mieszane,

x) strefa IE10 „Niwa Polna i Siedliskowa Bobrówka”:

− preferowana turystyka kwalifikowana,

− utrzymanie ekstensywnej tradycyjnej gospodarki rolnej,

− zakaz zabudowy dotychczas niezabudowanych terenów otwartych i sadów,

− gospodarka rolna według zasad programów rolno-środowiskowych,

− zachowanie kulturowego krajobrazu wiejskiego zharmonizowanego z przyrod ą,

y) strefa IE11 „Niwa Polna i Siedliskowa Nowej Ukty i Kadzidłowa”:

− dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza po wyznaczonych trasach (drogi publiczne, ście żki rowerowe i konne, szlaki turystyczne piesze),

− gospodarka rolna z preferencjami dla kierunku ekologicznego na zwiększonych areałach trwałych użytków zielonych,

− rewaloryzacja istniej ącej zabudowy,

− docelowa likwidacja budynku byłej fermy drobiu na dz. geod. nr 92 obr ębu Ukta,

− zakaz zabudowy dotychczas niezabudowanych terenów otwartych i sadów,

− docelowa zamiana linii elektroenergetycznych na kablowe podziemne, dotyczy te ż nowych linii energetycznych, 92 − utrzymanie regionalnej zabudowy wiejskiej i harmonijnego krajobrazu kulturowego,

− zwi ększenie zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych,

− gospodarka rolna według zasad programów rolno-środowiskowych,

z) strefa IE12 „Niwa Śwignajna”:

− dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza po wyznaczonych trasach (drogi publiczne, ście żki rowerowe i konne, szlaki turystyczne piesze),

− gospodarka rolna z preferencjami dla kierunku ekologicznego na zwi ększonych areałach u żytków zielonych,

− rewaloryzacja zabudowy istniej ącej,

− docelowa zmiana napowietrznych linii elektroenergetycznych na kablowe podziemne, dotyczy te ż nowych linii energetycznych,

− utrzymanie regionalnej zabudowy wiejskiej i harmonijnego krajobrazu kulturowego,

− dąż enie do zwi ększenia zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych,

za) strefa IE13 „Niwa Klasztorna i Wojnowa”:

− funkcje dydaktyczne i krajoznawcze,

− wła ściwe utrzymanie i rewaloryzacja Zespołu Klasztornego przy jez. Du ś na dz. geod. nr 1 obr ębu Wojnowo,

− rewaloryzacja istniej ącej zabudowy wsi,

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów cennych przyrodniczo; ochrona ciepłolubnych d ąbrów,

zb) strefa IE14 „Las Gałkowski”:

− gospodarka le śna wg zasad dla lasów glebochronnych,

zc) strefa IE15 „Niwa Polna Gałkowa, Zameczka i Chostki:

− dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza po wyznaczonych trasach (drogi publiczne, ście żki rowerowe, trasy konne, szlaki turystyczne),

− zalecana ekstensywna gospodarka rolna na u żytkach zielonych,

− zamiana napowietrznych linii elektroenergetycznych na kablowe podziemne, dotyczy te ż nowych linii energetycznych,

− zachowanie tradycyjnej zabudowy wiejskiej i harmonijnego krajobrazu kulturowego,

zd) strefa IE16 „Pobrze że Krutyni”:

− obsługa turystyki kajakowej przy istniej ących siedliskach,

93 − dąż enie do zwi ększenia u żytków zielonych,

− powi ększenie liczby zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych,

ze) strefa IE17 „Lasy Zgo ńskie-Południowe”:

- dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza piesza, rowerowa i konna po wyznaczonych trasach le śnych,

zf) strefa IE18 „Las Spychowski”:

- dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza piesza, rowerowa, konna po wyznaczonych drogach leśnych,

zg) strefa IE19 „Las Mojty ński i Cierzpi ęt”:

- dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza piesza i rowerowa po wyznaczonych trasach,

- zmiana linii elektroenergetycznych napowietrznych na kablowe podziemne,

- gospodarka le śna jak dla lasów ochronnych,

zh) strefa IE20 „Niwa Polna Lipowa”:

- dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza po wyznaczonych trasach (drogi publiczne, trasy rowerowe i

konne, szlaki turystyczne piesze),

- preferowanie rolnictwa ekologicznego i wdra żanie programów rolno-środowiskowych,

- utrzymanie harmonijnego krajobrazu kulturowego,

- dąż enie do zamiany linii napowietrznych średniego napi ęcia na kablowe podziemne,

- wprowadzenie zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych,

- zabezpieczenie grodziska wczesno średniowiecznego z wałem obronnym przy jeziorze Majcz Wielki przed zniszczeniem, wtórnymi podziałami gruntów i przegradzaniem,

zi) strefa IE21 „Lasy Lipowsko-Pieckowskie”:

- turystyka krajoznawcza piesza, rowerowa, konna po wyznaczonych trasach,

- przebudowa drzewostanów w kierunku gr ądów,

zj) strefa IE22 „Lasy Mikołajskie”:

- turystyka krajoznawcza piesza, rowerowa, konna po wyznaczonych trasach,

- zakaz utrwardzania drogi le śnej Iznota – Mikołajki materiałami smołowymi, bitumicznymi i betonem,

z dopuszczeniem żwiru, tłucznia kamiennego, lub płyt wierzbowych,

- przebudowa drzewostanów w kierunku gr ądów,

zk) strefa IE23 „Jezioro Kuc”:

- funkcje naukowe, dydaktyczne i krajoznawcze,

- gospodarka rolna, z preferencjami dla zwi ększenia udziału trwałych u żytków zielonych, 94 - gospodarka rybacka tylko w działaniach interwencyjnych,

- zmiana napowietrznych linii elektroenergetycznych na kablowe podziemne,

- budowa parkingu przy drodze nr 1749N dla punktu widokowego w Kosewie Górnym,

- zwi ększanie zadrzewie ń i zakrzewie ń śródpolnych,

zl) strefa IK1 „Jezioro Śniardwy”:

- turystyka wodna i krajoznawcza oraz żegluga śródl ądowa po wyznaczonych trasach,

- urz ądzenie krajoznawczej trasy rowerowej wokół jeziora z punktami widokowymi,

- zakaz sytuowania wie ż i tworzenia dominant architektoniczno-przestrzennych z wyj ątkiem niezb ędnych obiektów i aktualnie istniej ącej wie ży dla potrzeb Stacji Ratownictwa Wodnego w rejonie wsi Dziubiele,

- ograniczenie budownictwa i pomostów do miejsc zwi ązanych z istniej ącymi obiektami usług turystyki wodnej i funkcj ą bezpiecze ństwa,

- ochrona przed erozj ą przez zachowanie naturalnych zadrzewionych i zakrzewionych brzegów,

zm) strefa IK2 „Las Wejsu ński”:

- zwi ększanie udziału drzew li ściastych w monokulturach sosnowych,

zn) strefa IK3 „Spychowo-Potok”:

- wzbogacenie zadrzewienia terenu,

zo) strefa IK4 „Niwa Żabie ńca”:

- dost ępno ść turystyczno-krajoznawcza po wyznaczonych trasach,

- zalecane utrzymanie u żytków zielonych na gruntach rolnych,

zp) strefa IK5 „Niwa Lipowska”:

- turystyka krajoznawcza – piesza, rowerowa, konna po wyznaczonych trasach,

- zalecane utrzymanie u żytków zielonych na gruntach rolnych,

- rewaloryzacja zabudowy istniej ącej,

- dąż enie do zmiany napowietrznych linii elektroenergetycznych na kablowe podziemne,

- utrzymanie tradycyjnego krajobrazu wiejskiego z wprowadzeniem nowych zadrzewie ń i zakrzewie ń,

zr) strefa IK6 „Niwa Siedliskowa i Polna Dobrego Lasu”:

- turystyka krajoznawcza – piesza, rowerowa i konna po wyznaczonych trasach,

- gospodarka rolna z utrzymaniem u żytków zielonych,

- utrzymanie i rewaloryzacja historycznego charakteru zabudowy Dobrego Lasku,

zs) strefa IK7 „Niwa Nied źwiedziego Rogu i Głodowa”:

95 - turystyka krajoznawcza i wodna,

- gospodarka rolna z preferencjami dla trwałych u żytków zielonych,

- dąż enie do zamiany napowietrznych linii elektroenergetycznych na kablowe podziemne,

- rewaloryzacja architektoniczna osady rybackiej w Głodowie,

zt) strefa IK8 „Wie ś Zgon”:

- turystyka wodna i krajoznawcza,

- wymagana zmiana architektury zabudowy byłego o środka „Polkolor” przez nadbudow ę dachów dwuspadowych, krytych dachówk ą ceramiczn ą,

- zachowanie charakteru tradycyjnej zabudowy wiejskiej,

- ograniczenie przejazdu ci ęż kiego transportu samochodowego,

zu) strefa IK9 „Niwa Onufryjewa”:

− turystyka krajoznawcza piesza i rowerowa po wyznaczonych trasach,

− zachowanie charakteru tradycyjnej zabudowy wiejskiej i harmonijnego krajobrazu kulturowego,

zw) strefa IK10 „Niwa Popielna ”:

- turystyka wodna, krajoznawcza i cele naukowo-dydaktyczne,

- utrzymanie trwałych u żytków zielonych,

- rewaloryzacja zabudowy Popielna,

- zamiana linii napowietrznych – elektroenergetycznych na kablowe podziemne,

- wprowadzenie nowych zadrzewie ń i zakrzewie ń, szczególnie przywodnych,

zx) strefa IK11 „Jezioro Bełdany”:

- turystyka wodna i krajoznawcza,

- gospodarka rybacka i w ędkarstwo rekreacyjno - amatorskie,

- utrzymanie przeprawy promowej do Wierzby,

- ograniczenie ruchu motorowodnego do wyznaczonych szlaków,

- zachowanie naturalnego jeziorno-le śnego krajobrazu; zachowanie ostatnich fragmentów niezabudowanych otwartych terenów przyjeziornych,

- ograniczenie budowy pomostów wył ącznie do miejsc zwi ązanych istniej ącymi obiektami usług turystyki wodnej,

- ochrona ro ślinno ści przybrze żnej i zadrzewie ń przywodnych,

zy) strefa IK12 „Niwa Siedliskowa Gałkowa”:

96 - zachowanie historycznej zabudowy przydro żnej w formie „ulicówki” i rewaloryzacja zabudowy,

- utrzymanie u żytków zielonych na gruntach rolnych,

- zamiana napowietrznych linii elektroenergetycznych na kablowe podziemne,

- utrzymanie tradycyjnego kulturowego krajobrazu wiejskiego,

zz) strefa IK13 „Niwa Wygry ńska”:

- turystyka krajoznawcza i wodna,

- gospodarka rolna z preferencjami dla rolnictwa ekologicznego,

- dąż enie do zamiany linii elektroenergetycznych napowietrznych na kablowe podziemne,

- rewaloryzacja zabudowy w kierunku tradycyjnego, harmonijnego krajobrazu wiejskiego ze wzbogaceniem nowymi zadrzewieniami,

zza) strefa IK14 „Niwa Wólcza ńska i Ładnego Pola”:

- turystyka krajoznawcza,

- rozwój rolnictwa o charakterze ekologicznym,

- rewaloryzacja historycznej zabudowy starowierskiej i mazurskiej,

- zamiana napowietrznych linii elektroenergetycznych na kablowe podziemne,

- utrzymanie tradycyjnego krajobrazu wiejskiego ze wzbogaceniem nowymi zadrzewieniami i zakrzewieniami,

zzb) strefa IK15 „Niwa Polna i Siedliskowa Dziubiel”:

- turystyka krajoznawcza rowerowa, piesza i konna po wyznaczonych trasach,

- rewaloryzacja istniej ącej zabudowy wsi Dziubiele,

- po żą dane wprowadzenie nowych zadrzewie ń i zakrzewie ń.

97

UZASADNIENIE

Na podstawie art. 18 ust. 20 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. Z 2001 r. Nr 142, poz. 1590 ze zm.) do wył ącznej wła ściwo ści sejmiku województwa nale ży pojmowanie uchwały w innych sprawach zastrze żonych ustawami i statutem województwa do kompetencji sejmiku Województwa. Zgodnie z art. 19 ust. 6a ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody ( tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 tekst ) Sejmik Województwa ustanawia, w drodze uchwały, plan ochrony dla parku krajobrazowego w terminie 6 miesi ęcy od dnia otrzymania projektu planu albo odmawia jego ustanowienia je żeli projekt planu jest niezgodny z celami ochrony przyrody. Plan ochrony mo że by ć zmieniony, je żeli wynika to z potrzeb ochrony przyrody. Plan ochrony dla Mazurskiego Parku Krajobrazowego został sporz ądzony zgodnie z wymogami art. 20 ust. 4 cyt. u ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody ( tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ) oraz Rozporz ądzenia Ministra Środowiska z dnia 12 maja 2005 w sprawie sporz ądzania projektu planu ochrony dla parku narodowego, rezerwatu przyrody i parku krajobrazowego, dokonywania zmian w tym planie oraz ochrony zasobów, tworów i składników przyrody (Dz. U. Nr 94, poz. 794). Ponadto plan ochrony dla Mazurskiego Parku Krajobrazowego zgodnie z art. 20 ust. 5 cyt. wy żej ustawy uwzgl ędnia cele i zasady ochrony obszarów Natura 2000: OSO „PUSZCZA PISKA” „PLB 280008, OSO

„JEZIORO ŁUKNAJNO” PLB 280003, projektowany SOO „OSTOJA PISKA” PLH 280013. Plan ochrony dla Mazurskiego Parku Krajobrazowego został sporz ądzony w celu zachowania walorów przyrodniczych, krajobrazowych, kulturowych i historycznych najbogatszego i najatrakcyjniejszego pod wzgl ędem przyrodniczym i krajobrazowym fragmentu Pojezierza Mazurskiego. Przedmiotowy Plan Ochrony został przedło żony do zaopiniowania wła ściwym miejscowo radom gmin tj. Radzie Gminy Mr ągowo, Radzie Gminy Świetajno, Radzie Gminy Piecki, Radzie Gminy Mikołajki, Radzie Gminy Ruciane-Nida, Radzie Gminy Pisz, Radzie Gminy Orzysz. Projekt rozporz ądzenia został pozytywnie zaopiniowany przez Rad ę Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Dodatkowo Plan Ochrony został skonsultowany z zainteresowanymi niezale żnymi lokalnymi organizacjami – Fundacj ą na Rzecz Ochrony Przyrody i Krajobrazu Mazurskiego Parku Krajobrazowego i Dorzecza Krutyni, Stowarzyszeniem na Rzecz Ochrony Krajobrazu Kulturowego Mazur „SADYBA”, Stowarzyszeniem na Rzecz Utworzenia i Ochrony Mazurskiego Parku Narodowego.

98