UCHWAŁA NR RADY MIEJSKIEJ W OBORNIKACH
z dnia ...... r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2015-2020
Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 466 z dnia 4.04.2016.) Rada Miejska Obornikach uchwala co następuje:
§ 1. Przyjmuje się Strategię Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2015-2020, która stanowi załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2. Traci moc uchwała Rady Miejskiej w Obornikach nr LVII/419/06 z 20 marca 2006 w sprawie przyjęcia Planu Rozwoju Lokalnego wraz ze Strategią Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2006-2013.
§ 3. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Obornik.
§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Uzasadnienie
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2015-2020 została przygotowana z uwzględnieniem najważniejszego zasobu gminy, jakim jest kapitał ludzki. Partycypacja społeczna zastosowana w tworzeniu tej strategii, ma znaczenie ze względu na nowe podejście w funkcjonowaniu regionów. Korzystając z danych dostępnych w statystyce publicznej oraz przy zaangażowaniu pracowników Urzędu Miejskiego przygotowano diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej gminy. Na podstawie zgromadzonych danych zebranych podczas konsultacji spotkań z władzami oraz indywidualnych rozmów przeprowadzonych z Mieszkańcami sformułowano wizję, a także schemat celów uporządkowanych hierarchicznie. Do celów określono strategię monitorowania i ewaluacji działań strategicznych, proponując wskaźniki kontekstowe i strategiczne mierzące stopień realizacji zamierzeń. Wyznaczone cele poddano analizie uwzględniając komplementarność ich treści w ramach schematu oraz spójność z zapisami europejskich i krajowych dokumentów strategicznych a także dokumentów strategicznych jednostek samorządu terytorialnego: Strategii Europa 2020, Strategii Rozwoju Kraju 2020, Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020, Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do roku 2020, Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. Opracowano także plan wdrażania i plan komunikacji społecznej dokumentu.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Oborniki, marzec 2016 r.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Spis treści 1. Metodyka tworzenia Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 ...... 3 2. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej ...... 4 2.1. Informacje ogólne ...... 4 2.1.1. Położenie i uwarunkowania administracyjne ...... 4 2.1.2. Historia ...... 5 2.1.3. Kultura i dziedzictwo kulturowe ...... 6 2.2. Społeczeństwo ...... 7 2.2.1. Demografia ...... 7 2.2.2. Bezpieczeństwo publiczne ...... 8 2.2.3. Edukacja, oświata i sport ...... 9 2.2.4. Opieka zdrowotna ...... 11 2.2.5. Problemy społeczne ...... 11 2.2.6. Instytucje pozarządowe ...... 12 2.3. Gospodarka ...... 13 2.3.1. Działalność gospodarcza ...... 13 2.3.2. Rynek pracy ...... 15 2.3.3. Rolnictwo ...... 16 2.4. Środowisko ...... 18 2.4.1. Ochrona środowiska ...... 18 2.4.2. Turystyka ...... 19 2.5. Infrastruktura techniczna ...... 20 2.5.1. Drogi i mała infrastruktura ...... 20 2.5.2. Wodociągi i kanalizacja...... 21 2.5.3. Gospodarka odpadami ...... 21 2.5.4. Energetyka i gazownictwo ...... 22 2 2.5.5. Informatyzacja ...... 23 3. Ankieta wśród pracowników jednostek organizacyjnych Gminy Oborniki ...... 23 4. Analiza SWOT ...... 29 5. Wizja ...... 33 6. Cele ...... 33 6.1. Tabela celów ...... 33 6.2. Komplementarność celów ...... 36 6.3. Spójność celów ...... 39 7. Wdrażanie ...... 48 8. Monitoring i ewaluacja ...... 48 9. Komunikowanie ...... 54 Spis tabel ...... 56 Spis rysunków ...... 56 Załączniki ...... 57 Załącznik nr 1 – formularz ankiety dla pracowników ...... 57
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
1. Metodyka tworzenia Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 Wyzwania rozwojowe przed jakimi stają jednostki samorządu terytorialnego związane są z procesami globalizacji i integracji. Przestrzeń, dotychczas rozumiana w klasycznym, geograficznym kontekście przestaje być tylko rozciągłością wzdłuż wymiarów, a poddaje się procesom kurczenia. Odległość ma coraz mniejsze znaczenie w dobie korzystania z Internetu, powszechnej mobilności i innowacjom. Nowy paradygmat polityki regionalnej opiera się jednak na znaczeniu terytorium i jego specyfice. Place-based policy to długoterminowa strategia rozwoju oparta na czynnikach endogenicznych i ukierunkowana na przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. Nowy paradygmat wyraźnie dostosowuje się do charakteru miejsca, skupia się na wykorzystaniu lokalnych umiejętności i doświadczeń. Projekty realizowane w ramach nowej polityki regionalnej charakteryzować się mają wysokim stopniem kontroli społecznej i kluczowym znaczeniem partycypacji społecznej. Realizacja strategii jest nieustannym procesem, który wpisuje się w założenia cyklu Deminga, opartego na prostej zasadzie następowania po sobie kolejnych etapów działania (rysunek 1). Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 powstawała według metodologii J. Brysona1 wykorzystywanej w planowaniu instytucji publicznych i non profit oraz jednostek terytorialnych, która opiera się na podejściu procesowym ukierunkowanym na pobudzenie zaangażowania interesariuszy wewnętrznych i zewnętrznych w realizację strategii. Tworzenie 3 strategii jest więc procesem opartym na postulacie ciągłości i zaangażowania.
przyjęcie zaplanuj strategii
aktualiza wdrażanie cja popraw wykonaj
monitori sprawdź wnioski ng
Cykl Deminga Cykl strategiczny Rysunek 1. Cykl Deminga i cykl strategiczny Źródło: opracowanie własne
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 została przygotowana z uwzględnieniem najważniejszego zasobu endogenicznego gminy, jakim jest kapitał ludzki.
1 Bryson J., 2004, Strategic planning for public and nonprofit organizations. A Guide to Strengthening Sustaining Organizational Achievement, 3rd Edition, John Wiley and Son, San Francisco
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Partycypacja społeczna, na szeroką skalę zastosowana w tworzeniu tej strategii, ma znaczenie ze względu na nowe podejście w funkcjonowaniu regionów, które wskazuje na to, że terytorium jest systemem złożonym o wysokim stopniu skomplikowania i odpowiednie zaangażowanie aktorów lokalnych w proces tworzenia, wdrażania i monitorowania Strategii pozwala multiplikować efekty zmian i może prowadzić do zmiany ścieżki rozwoju danego terytorium w długim okresie. Korzystając z danych dostępnych w statystyce publicznej oraz przy zaangażowaniu pracowników Urzędu Miejskiego przygotowano diagnozę sytuacji społeczno-gospodarczej gminy. Na podstawie zgromadzonych danych zebranych podczas konsultacji spotkań z władzami oraz indywidualnych rozmów przeprowadzonych z Mieszkańcami sformułowano wizję, a także schemat celów uporządkowanych hierarchicznie. Do celów określono strategię monitorowania i ewaluacji działań strategicznych, proponując wskaźniki kontekstowe i strategiczne mierzące stopień realizacji zamierzeń. Wyznaczone cele poddano analizie uwzględniając komplementarność ich treści w ramach schematu oraz spójność z zapisami europejskich i krajowych dokumentów strategicznych a także dokumentów strategicznych jednostek samorządu terytorialnego: Strategii Europa 2020, Strategii Rozwoju Kraju 2020, Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020, Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do roku 2020, Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020. Opracowano także plan wdrażania i plan komunikacji społecznej dokumentu. 4
2. Diagnoza sytuacji społeczno-gospodarczej
2.1. Informacje ogólne
2.1.1. Położenie i uwarunkowania administracyjne Gmina Oborniki to gmina miejsko-wiejska położona w centralnej części województwa wielkopolskiego, w południowej części powiatu obornickiego. Gmina graniczy z ośmioma innymi gminami i są to: od północy gmina Połajewo znajdująca się w powiecie czarnkowsko – trzcianeckim; od zachodu z gminą Szamotuły oraz gminą Obrzycko (powiat szamotulski), od północnego gminą Ryczywół oraz gminą Rogoźno (powiat obornicki), natomiast od południa z gminą Murowana Goślina, Suchy Las i Rokietnica należącymi do powiatu poznańskiego. Miasto Oborniki wraz z 53 miejscowościami na terenie gminy zajmują łącznie powierzchnię 339,91 km2, co stanowi 47,7% powierzchni powiatu obornickiego. Według danych z 2013 roku gminę zamieszkiwały 33 454 osoby. Siedziba gminy znajduje się w mieście Oborniki.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Rysunek 2. Powiat Obornicki w Wielkopolsce, Gmina Oborniki w Powiecie Obornickim Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_obornicki (powiat) i http://www.kupsprzedaj.pl/mapa/wielkopolskie-obornicki
Gmina podzielona jest na czterdzieści trzy sołectwa: Bąblin, Bąblinek, Bąbliniec, Bogdanowo, Chrustowo, Dąbrówka Leśna, Gołaszyn, Gołębowo, Górka, Kiszewko, Kiszewo, Kowalewko, Kowanowo, Kowanówko, Lulin, Łukowo, Maniewo, Nieczajna, Niemieczkowo, Nowołoskoniec, Objezierze, Ocieszyn, Osowo Nowe, Pacholewo, Podlesie, Popowo, Popówko, Przeciwnica, Rożnowo, Sławienko, Słonawy, Stobnica, Sycyn, Ślepuchowo, Świerkówki, Urbanie, Uścikowiec, Uścikowo, Wargowo, Wychowaniec, Wymysłowo, Żerniki, Żukowo. 5
2.1.2. Historia Szacuje się, że pierwsze ślady człowieka w okolicach dzisiejszych Obornik sięgają 12 tysięcy lat wstecz. Osadnictwo na tym terenie rozwiało się od czasów pierwszych Piastów i związane było z pobliskim grodem wczesnośredniowiecznym, broniącym przepraw przez Wartę i Gniezno od północnej strony, oraz z późniejszą kasztelanią Radzim. Po raz pierwszy Oborniki pojawiły się w źródłach historycznych w roku 1292, natomiast prawa miejskie Oborniki zyskały w 1339 r. Potwierdzenie nadania praw miejskich dla Obornik znajduje się w toruńskim archiwum. Dokument opatrzony jest pieczęcią, na której znajduje się pierwszy wizerunek miejskiego herbu – przedstawia polskiego orła piastowskiego bez korony. W XIV wieku Oborniki był miastem królewskim i siedzibą starosty. Nastąpił rozwój rzemiosła i handlu. Swój rozkwit Oborniki zawdzięczają Władysławowi Jagielle, który wielokrotnie przebywał w Obornikach i nadał miastu wiele przywilejów. Oborniki mogą poszczycić się gronem dziesięciu studentów, którzy w pierwszej połowie XV wieku studiowali w Krakowie, wśród nich był między innymi Piotr Wedelicki, jeden z nadwornych lekarzy króla Zygmunta Starego. Po drugim rozbiorze Oborniki weszły w skład Państwa Pruskiego, wówczas miasto stało się stolicą powiatu. Miasto znalazło się przez krótki czas w granicach Księstwa Warszawskiego, jednak
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 po upadku Napoleona znalazło się znów w granicach Prus. Mieszkańcy Obornik walczyli o niepodległość w Powstaniu Listopadowy i Styczniowym, a także w 1848 roku podczas Wiosny Ludów. W 1814 r. w mieście miał miejsce duży pożar. Dalsza część XIX wieku stanowiła dla Obornik rozkwit gospodarczy. W drugiej połowie XIX wieku Oborniki zyskały pierwsze połączenie kolejowe z Poznaniem i Piłą, a w 1897 r. powstał Spółdzielczy Bank Ludowy. W przeddzień Powstania Wielkopolskiego przez Oborniki przejeżdżał Ignacy Jan Paderewski. Mieszkańcy Obornik brali czynny udział w Powstaniu, walcząc o oswobodzenie miasta w toku działań bojowych, do którego doszło 4 stycznia 1919 r. We wrześniu 1939 r. Oborniki zostały zajęte przez wojska niemieckie. W czasie okupacji hitlerowskiej wielu mieszkańców zostało przesiedlonych do Generalnego Gubernatorstwa lub wysłanych na przymusowe roboty w głąb Rzeszy. W czasie II Wojny Światowej w mieście aktywnie działała podziemna organizacja harcerska Szare Szeregi. Oborniki zostały wyzwolone w nocy z 24 na 25 stycznia 1945 r. przez Armię Czerwoną, a już 26 stycznia powołano nowego burmistrza. W latach 1975-1998 Oborniki administracyjnie należały do województwa poznańskiego, a po reformie administracyjnej w 1999 roku stały się siedzibą powiatu. Obecnie stanowią ośrodek przemysłowy i usługowy. 6
2.1.3. Kultura i dziedzictwo kulturowe Na terenie gminy Oborniki znajdują się obiekty zabytkowe, o wysokich walorach artystycznych i mające historyczne znaczenie. Część z nich została wpisana do Rejestru Zabytków Województwa Wielkopolskiego, pozostałe wpisano do Ewidencji Zabytków. Do Rejestru zabytków zostały wpisane cztery obiekty, układ oraz jedno stanowisko archeologiczne: układ urbanistyczny miasta (545/49/A z 23.02.1956); kościół p.w. Wniebowzięcia NMP - ul. Kościelna 2 (2395/A z 12.12.1932) powstały na przełomie XV/XVI wieku, a następnie przebudowany w 1814 r.; kościół p.w. Świętego Krzyża - ul. Obrzycka (1217/A z 3.09.1970), kościół o budowie szachulcowej z 1766 r.; kościół parafialny św. Józefa - ul. Lipowa 10 (2233/A z 19.05.1992) zbudowany w 1901, początkowo ewangelicki, a od 1945 r. przekazany katolikom; skrzydło dawnego klasztoru franciszkanów (1169/A z 17.07.1970) zbudowane w 1768, po pożarze w 1993 r. w ruinie.
Na terenie gminy funkcjonuje Obornicki Ośrodek Kultury (OOK), którego głównym celem jest realizacja zadań z zakresu wychowania, szerzenia edukacji kulturalnej oraz upowszechnienia kultury wśród dzieci, młodzieży i dorosłych mieszkańców gminy. Działania te są realizowane przez różnorodne formy edukacji kulturalnej i oświatowej, oferując atrakcyjne zajęcia oraz formy spędzania
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 czasu, m.in. teatr, film, muzyka poważna i rozrywkowa, plastyka, taniec. Na najmłodszych mieszkańców gminy czekają zajęcia gitarowe, wokalne oraz artystyczne. Stałymi punktami w kalendarium rocznym OOK stały się Wieczory Operetkowe w wykonaniu artystów Poznańskiego Teatru Muzycznego, wieczory kabaretowe, pokazy filmowe, a także coroczne plenerowe imprezy takie jak „Dni Obornik”. Pod patronatem OOK działają liczne koła zainteresowań i sekcje: Obornicka Orkiestra Dęta, Zespoły Ludowe „Maniewiacy”, „Różnowianie” oraz „Objezierze”; zespoły wokalne „Sing Simile” oraz „Tacy sami”, Grupa taneczna „One Step”, Kabaret „To nie ma nazwy” oraz Brass Band+. W Obornikach odbywa się także Ogólnopolski Festiwal Fotografii „Fotocooltura”, w ramach którego odbywają się ciekawe warsztaty, wystawy oraz spotkania autorskie ze słynnymi fotografami. W gminie funkcjonuje Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Oborniki im. A. Małeckiego z 6 filiami zamiejscowymi. Łączna liczba czytelników w 2013 r. wyniosła 7504 osób. Księgozbiór biblioteki na 1000 mieszkańców wyniósł 2658 książek. Biblioteka została w 2011 r. zmodernizowana i przystosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych. W bibliotece mają miejsce liczne projekty promujące kulturę i czytelnictwo, a także koncerty oraz wieczorki poetyckie. Na rynku i w Bibliotece prezentowane są liczne wystawy plenerowe. Do najciekawszych można zaliczyć wystawy multimedialne: Powstanie Wielkopolskie, Wehikuł Czasu Ziemi Obornickiej. Dla dzieci organizowane są konkury literackie oraz plastyczne. W ramach biblioteki działa Towarzystwo Literackie „Poetycki Wędrowiec”. 7 Przy ulicy Kopernika 10 w budynku Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Oborniki oprócz księgozbiorów mieści się Obornicka Izba Regionalna, która powstała w 1975 r. Dzięki zgromadzonym zbiorom paleontologicznym, archeologicznym i etnograficznym Izba ochroni przed zapomnieniem i zniszczeniem dobra kultury i historii Ziemi Obornickiej.
2.2. Społeczeństwo
2.2.1. Demografia W 2013 r. gminę Oborniki zamieszkiwało 33 454 osoby, co stanowi 57% populacji powiatu obornickiego. Prawie połowa mieszkańców zamieszkiwała obszar wiejski (45%). W latach 2007-2013 liczba Mieszkańców nieznacznie lecz stopniowo wzrastała. W analizowanym przedziale czasu, liczba Mieszkańców wzrosła o ponad 1, 6 tys. osób, co stanowi wzrost o 5,2% w stosunku do roku 2007 (tabela 1). Wraz z ogólną liczbą ludności gminy, rosła również liczba osób w wieku produkcyjnym i to w tej grupie wiekowej można zaobserwować najbardziej dynamiczny wzrost. Liczba osób w wieku produkcyjnym w poszczególnych latach stanowiła około 66-65% wszystkich mieszkańców gminy. Wartość przyrostu naturalnego kształtowała się bardzo korzystnie, i co roku przyjmowała wartości
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 dodatnie, obniżając się do poziomu 2,4 w ostatnim roku. Informacja ta, w zestawieniu z kolejnymi analizowanymi wskaźnikami obciążenia demograficznego pozwala oszacować przyszły kształt struktury wiekowej mieszkańców gminy. Tabela 1. Wybrane wskaźniki demograficzne gminy Oborniki 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba ludności 31 812 32 092 32 228 32 796 33 040 33 348 33 454 Liczba ludności w wieku produkcyjnym 21 185 21 391 21 442 21 727 21 720 21 744 21 588 Przyrost naturalny 4,4 4,5 3,8 6,4 4,3 4,3 2,4 Ludność w wieku nieprodukcyjnym na 50,2 50,0 50,3 50,9 52,1 53,4 55,0 100 osób w wieku produkcyjnym Ludność w wieku poprodukcyjnym na 17,8 18,1 18,7 19,6 20,8 22,1 23,4 100 osób w wieku produkcyjnym Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym systematycznie wzrastała. Jednocześnie znacznie zwiększała się liczba ludności w wieku poprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym. Sytuacja taka wskazuje na modyfikacje struktury wiekowej mieszkańców gminy. Przy założeniu względnie stałej liczby ludności w wieku produkcyjnym, przybywa osób w wieku poprodukcyjnym, a jednocześnie zwiększa się liczba osób, które pracy jeszcze nie podjęły. Wskaźniki obciążenia demograficznego w gminie Oborniki można określić jako niekorzystne. Ukazują one tendencję występującą również na terenie całej Polski, jaką jest starzenie się społeczeństwa. 8
2.2.2. Bezpieczeństwo publiczne W gminie Oborniki o bezpieczeństwo publiczne dba zlokalizowana w Obornikach Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Obornikach. Jednostka ta jak również trzy inne ochotnicze jednostki straży pożarnej (OSP) w miejscowościach Dąbrówka Leśna, Ocieszyn i Kiszewo, znajdują się w strukturach Krajowego Systemu Ratownictwa Gaśniczego. Na terenie gminy jest w sumie 13 jednostek OSP: OSP Dąbrówka Leśna – KSRG, OSP Ocieszyn – KSRG, OSP Kiszewo – KSRG, OSP Objezierze, OSP Nowołoskoniec, OSP Świerkówki, OSP Maniewo, OSP Uścikowo, OSP Chrustowo, OSP Rożnowo, OSP Bąblin, OSP Pacholewo, OSP Nieczajna.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Komenda Powiatowa PSP w Obornikach w 2014 r. przyjęła dokument pn. Strategia Rozwoju Ratownictwa i Ochrony Przeciwpożarowej dla Powiatu Obornickiego na lata 2014-2020. Jako spore zagrożenie pożarowe oceniono wysoką lesistość terenu gminy Oborniki. Wysokim ryzykiem wystąpienia zdarzeń niebezpiecznych na drodze obarczone są także droga krajowej i drogi wojewódzkie. Na terenie gminy działa Komenda Powiatowa Policji w Obornikach, która swoim działaniem obejmuje gminę Oborniki, gminę Ryczywół i gminę Rogoźno. Na terenie Obornik działa także, mająca swoją siedzibę w Urzędzie Miejskim, Straż Miejska. Jest w niej zatrudnionych 8 osób, do obowiązków których należy m. in. egzekwowanie obowiązków nałożonych na mieszkańców przez regulamin Zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Oborniki, nadzór nad sprawami dotyczącymi opieki nad zwierzętami, zabezpieczenie ładu i porządku publicznego w obrębie targowiska miejskiego oraz realizacja zadań zapewnienia bezpieczeństwa w ruchu drogowym w zakresie wynikającym z obowiązujących przepisów prawa. Straż Miejska współpracuje także z policją i Gminną Komisją
Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
2.2.3. Edukacja, oświata i sport Na terenie gminy Oborniki znajdują się następujące szkoły: Szkoła Podstawowa nr 2 im. Wojska Polskiego w Obornikach, 9 Szkoła Podstawowa nr 3 im. Adama Mickiewicza w Obornikach, Szkoła Podstawowa im. Bronisława Malinowskiego w Chrustowie, Szkoła Podstawowa w Maniewie, Szkoła Podstawowa im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w Objezierzu, Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Sycynie, Gimnazjum nr 3 im. Mikołaja Kopernika w Obornikach, Zespół Szkół w Kiszewie (obejmuje Szkołę Podstawową i Gimnazjum), Zespół Szkół im. Franciszka Mickiewicza w Rożnowie (obejmuje Szkołę Podstawową i Gimnazjum), Zespół Szkół im. UNICEF w Obornikach (obejmuje Szkołę Podstawową Nr 4 i Gimnazjum nr 1). Zespół Szkół im. Adama Mickiewicza w Objezierzu (obejmuje Gimnazjum, Zasadniczą Szkołę Zawodową i Technikum), Zespół Szkół im. gen. Tadeusza Kutrzeby w Obornikach (obejmuje Zasadniczą Szkołę Zawodową, Technikum i Liceum Ogólnokształcące dla dorosłych), Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Obornikach.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Według danych GUS w 2013 r. do szkół podstawowych na terenie gminy uczęszczało 2192 uczniów. Na jeden oddział w szkołach przypadało średnio 20 uczniów. Liczba komputerów z dostępem do Internetu w 2012 r., przeznaczona dla uczniów w szkołach podstawowych wynosiła 239, gdzie na jeden komputer przypadało dziewięciu uczniów. W 2013 r. do 7 szkół gimnazjalnych na terenie gminy uczęszczało 1058 uczniów. Na jeden oddział w gimnazjach przypadało średnio 22 uczniów. Liczba komputerów w 2012 r. wyniosła 64, a na jeden komputer przypadało szesnastu uczniów. Na terenie gminy w 2014 r. działało 9 przedszkoli (w tym 4 prowadzone przez jednostki samorządu gminnego), które oferowały 939 miejsc (w tym 545 miejsc w przedszkolach prowadzonych przez jednostki samorządu gminnego). Na terenie gminy działa Uniwersytet Trzeciego Wieku, mający siedzibę w Bibliotece, który rozpoczął swoją działalność podczas sesji otwierającej 29 września 2011 r. W ofercie zajęć są m.in. zajęcia komputerowe, językowe (j. angielski, j. niemiecki), zajęcia sportowo-rekreacyjne, sekcje: kulinarna, fotograficzna, brydżowa czy rowerowa. Obornickie Centrum Sportu jest inicjatorem wielu przedsięwzięć sportowych i rekreacyjnych. Gmina dysponuje bogatą infrastrukturą: stadiony, wielofunkcyjne boiska ze sztuczną nawierzchnią, pływalnia, pełnowymiarowe hale sportowe, korty tenisowe, kąpielisko miejskie, lodowisko, tor motocrossowy, skatepark, squash, kręgielnia. Rozbudowana infrastruktura służy mieszkańcom do codziennej aktywności oraz stanowi ciekawą propozycję spędzania wolnego czasu na terenie gminy. 10 W kalendarium biegacza zagościły już na stałe 4 biegi otwarte: Chrustowski Bieg Zimowy, Bieg Papieski, Półmaraton Bieg o Puchar Złotej Pyry, Bieg Niepodległości. Dzięki wykorzystaniu walorów przyrodniczych w Obornikach odbywają się zawody kolarskie - DT4YOU MTB Maraton Oborniki. Impreza zorganizowana w maju 2014 r. została uznana przez uczestników jako najlepiej zorganizowany maraton rowerowy MTB w Wielkopolsce. Miasto było organizatorem Mistrzostw Europy w Motocrossie, a podczas corocznego półmaratonu odbywają się Mistrzostwa Polski Samorządowców w półmaratonie. Na terenie gminy działa także Liga Halowa OCS, liga Redboxa, a MKS Sparta prowadzi szkolenie dzieci już od 5. roku życia. W szkołach na terenie gminy działają klasy sportowe. Są to: w klasach 1-3 szkół podstawowych (SP nr 1 i SP nr 2) klasy o profilu pływackim, w klasach 4-6 szkoły podstawowej (SP nr 4) klasy o profilu piłki ręcznej, w klasach 4-6 szkoły podstawowej (SP nr 2) klasy o profilu piłki ręcznej w Gimnazjum nr 3 – klasa o profilu siatkarskim. Na terenie gminy działają m.in. następujące kluby i sekcje sportowe: SKF Sparta Oborniki, MKS Sparta Oborniki, Uczniowski Klub Sportowy Tenisa Stołowego, Uczniowski Klub Sportowy "Trójka" Oborniki, Klub Sportowy "Delfin" Oborniki Wlkp.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Obornicki Klub Karate, Obornickie Stowarzyszenie Lotnicze, Orkan Objezierze, Akademia Piłkarska Reissa, K.S. Auto Wicherek Oborniki, Obornicki Klub Karate, Obornicki Klub Karate DO-SHOTOKAN, Obornickie Towarzystwo Sportowe Motoklub Oborniki.
2.2.4. Opieka zdrowotna Na terenie gminy Oborniki funkcjonuje 15 ośrodków zdrowia. Zapewniają one dostęp do podstawowej opieki medycznej. W centrum miasta Oborniki działa Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej (SPZOZ) w Obornikach z 6 podstawowymi oddziałami szpitalnymi. Jednostka prowadzi 10 poradni specjalistycznych oraz 5 pracowni diagnostycznych. W przypadku potrzeby udania się do innej poradni specjalistycznej, mieszkańcy gminy korzystają z poradni Poznaniu, oddalonym o około 30km. Aktualnie SPZOZ W Obornikach jest rozbudowywany. Podejmowane są prace modernizacyjne, które w dużej mierze finansowane są dzięki środkom finansowym gminy Oborniki (przeznaczono na ten cel 4,5 mln zł). Na terenie gminy działa osiem aptek i na każdą z nich przypada średnio ponad 4,5 tys. osób. Liczba udzielonych porad lekarskich utrzymywała się na podobnym 11 poziomie, wyjątkiem były lata 2009-2011, kiedy odnotowano wyraźny spadek liczby porad (tabela 2).
Tabela 2. Opieka zdrowotna w gminie Oborniki 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba udzielonych porad 134 904 137 985 133 037 114 139 129 665 139 615 144 286 Liczba udzielonych porad 4,24 4,30 4,13 3,48 3,92 4,19 4,31 na 1 mieszkańca Liczba ludności przypadająca 3 535 4 012 4 029 4 100 4 720 4 764 4 779 na 1 aptekę ogólnodostępną Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
2.2.5. Problemy społeczne Ośrodek Pomocy Społecznej w Obornikach realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej. Jego funkcjonowanie ma na celu pomóc osobom lub całym rodzinom w ciężkich warunkach życiowych, w jakich się znaleźli. Główne przyczyny udzielania pomocy przez OPS, to ubóstwo, bezrobocie, długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność, problemy w sprawach opiekuńczo- wychowawczych i związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Grupy, które najczęściej są wspierane w gminie to osoby bezrobotne, matki samotnie wychowujące dzieci, rodziny wielodzietne, osoby uzależnione oraz rodziny niepełne.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Do najważniejszych zadań Ośrodka należą: przyznawanie i wypłacanie świadczeń przewidzianych przepisami prawa, prowadzenie i rozwój niezbędnej infrastruktury socjalnej oraz pomoc niepełnosprawnym w zdobyciu wykształcenia. Analizując lata 2008-2013, liczba gospodarstw i osób korzystających z pomocy OPS wzrastała z roku na rok lub utrzymywała się na podobnym poziomie, z wyjątkiem roku 2012, w którym odnotowano spadek. Przez pierwsze trzy lata analizy wraz ze wzrostem liczby gospodarstw domowych nieznacznie malała liczba osób z tych gospodarstw domowych, które skorzystały z pomocy społecznej (tabela 3). W ostatnim roku analizy, było o 118 rodzin korzystających ze wsparcia więcej, co stanowiło wzrost o 14% w stosunku do roku początkowego. Tabela 3. Liczba gospodarstw i osób korzystających z ośrodka pomocy społecznej 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Gospodarstwa domowe korzystające ze 846 906 919 911 887 964 środowiskowej pomocy społecznej osoby w gospodarstwach domowych korzystających 2670 2666 2630 2563 2452 2637 ze środowiskowej pomocy społecznej Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS.
Rodziny zamieszkujące gminę mogą skorzystać z programu „Karta 3+”, skierowanego do mieszkańców, którzy mają na utrzymaniu troje lub więcej dzieci. Wsparciem tego rodzaju mogą być objęte wszystkie chętne rodziny wielodzietne z terenu gminy bez względu na kryterium dochodowe. 12 Dzięki specjalnej Karcie Dużej Rodziny otrzymają oni zniżki na zakup towarów w punktach handlowych i usługowych, o ile przystąpiły do projektu. Program „Karta 3+” ma na celu: promowanie modelu rodziny wielodzietnej i pozytywnego jej wizerunku oraz zwiększenie szans rozwojowych i życiowych dzieci i młodzieży z rodzin wielodzietnych.
2.2.6. Instytucje pozarządowe Aktywność społeczną mieszkańców gminy należy ocenić jako umiarkowaną. W latach 2007- 2013 liczba fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych przypadająca na 10 tys. mieszkańców zwiększyła się o jedną trzecią i była porównywalna do wyników, jakie charakteryzowały powiat obornicki (tabela 4). Zarówno w powiecie obornickim, jak i w gminie Oborniki, aktywność społeczna mieszkańców, mierzona tym wskaźnikiem, w analizowanym okresie, utrzymywała się w niezmiennej relacji do przyrostu podmiotów w województwie wielkopolskim. Tym samym uznać należy, iż rozwój obszaru w tym zakresie odpowiada ogólnym tendencjom w regionie. Tabela 4. Liczba fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych na 10 tys. mieszkańców Jednostka terytorialna 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Wielkopolskie 25 26 27 28 30 31 33 Powiat obornicki 17 18 18 19 19 21 22 gmina Oborniki 18 19 20 20 20 21 24 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Na terenie gminyy Oborniki funkcjonują następujące instytucje pozarządowe: Organizacje pozarządowe i stowarzyszenia2: Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, Towarzystwo Miłośników Ziemi Obornickiej, Uczniowski Klub Sportowy Tenisa Stołowego, Stowarzyszenie Amazonek im. Św. Siostry Faustyny, Ludowy Klub Sportowy Orkan Objezierze, Stowarzyszenie Chór Mieszany Cantilena, Uczniowski Klub Sportowy „Trójka”, Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Oddział Oborniki, Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce oddział Oborniki, Ochronka ”Franciszek” przy Towarzystwie Przywracania Rodziny, Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Niepełnosprawnej „Przyjaciel”, Ochotnicza Straż Pożarna w Rożnowie, Wspólnota Wolontariuszy Hospicyjnych „LUDZKI GEST”.
2.3. Gospodarka
2.3.1. Działalność gospodarcza Przedsiębiorstwa na terenie gminy to przede wszystkim mikroprzedsiębiorstwa (zatrudniające do 9 osób). Stanowią one 95% wszystkich podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w REGON. Odsetek o wartości 4% stanowią małe przedsiębiorstwa. Na terenie 13 gminy działają również przedsiębiorstwa zatrudniające więcej niż 50 osób – jest ich 32, z czego 2 firmy zatrudniają więcej niż 250 osób. W roku 2013 w rejestrze REGON na terenie gminy zarejestrowane było 4 021 podmiotów gospodarki narodowej, co stanowiło ponad 65% podmiotów powiatu obornickiego (tabela 5). W gminie dominującym sektorem gospodarki był handel hurtowy i detaliczny oraz naprawa pojazdów samochodowych. W 2013 r. 1 002 podmioty gospodarcze i 827 osoby fizyczne wpisywały się w ten rodzaj działalności, prawie 25% podmiotów gospodarczych i ponad 27% osób fizycznych zarejestrowanych w REGON prowadziły ten rodzaj działalności. Do dominujących branż można zaliczyć również budownictwo, przetwórstwo przemysłowe i działalność profesjonalną, naukową i techniczną. Tabela 5. Struktura działalności według branż w 2013 r. Liczba osób Liczba podmiotów fizycznych gospodarczych Branża prowadzących wpisanych do działalność rejestru REGON gospodarczą liczba % liczba % Sekcja A+B: Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo, 106 2,64 72 2,27
2 Na podstawie bazy organizacji pozarządowych udostępnionych na stronie internetowej gminy: http://www.oborniki.pl/organizacje-pozarzadowe/baza-organizacji/ (dostęp: 28.01.2015 r.)
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
górnictwo i wydobywanie Sekcja C+D+E: Przetwórstwo przemysłowe 518 12,88 426 13,45 Sekcja F: Budownictwo 839 20,87 728 22,99 Sekcja G: Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów 1002 24,92 827 26,11 samochodowych, włączając motocykle Sekcja H: Transport i gospodarka magazynowa 251 6,24 234 7,39 Sekcja I: Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami 86 2,14 71 2,24 gastronomicznymi Sekcja J: Informacja i komunikacja 66 1,64 48 1,52 Sekcja K: Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 99 2,46 92 2,90 Sekcja L: Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 145 3,61 19 0,60 Sekcja M: Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 265 6,59 231 7,29 Sekcja N+O: Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne oraz działalność w 125 3,11 89 2,81 zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Sekcja P: Edukacja 125 3,11 68 2,15 Sekcja Q: Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 154 3,83 142 4,48 Sekcja R: Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 42 1,04 16 0,51 Sekcja S i T i U: Pozostała działalność usługowa oraz gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe 198 4,92 104 3,28 produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby RAZEM 4 021 100 3 167 100 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Ponad średnią powiatową w strukturze branż wyróżniał się udział działalności profesjonalnej, technicznej i naukowej, działalność związana z zakwaterowaniem, usługami gastronomicznymi oraz 14 działalność finansowa i ubezpieczeniowa, administracja publiczna i obrona narodowa, a także transport i gospodarka magazynowa (rysunek 3). Wyraźnie mniejszy udział w strukturze branż w gminie w porównaniu z powiatem zanotowano w takich sekcjach jak: rolnictwo, leśnictwo, myślistwo i rybactwo wraz z górnictwem i wydobywaniem, budownictwo, a także handel hurtowy i detaliczny wraz z naprawą pojazdów.
Sekcja S i T i U Sekcja R Sekcja Q Sekcja P Sekcja N i O Sekcja M Sekcja L Sekcja K Sekcja J Sekcja I Sekcja H Sekcja G Sekcja F Sekcja C i D i E Sekcja A i B
0,00 5,00 10,00 15,00 20,00 25,00 30,00
powiat obornicki gmina Oborniki
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Rysunek 3. Procentowy udział podmiotów gospodarki narodowej prowadzących działalność gospodarczą wg rejestru REGON w powiecie obornickim oraz w gminie Oborniki w roku 2013 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
Wskaźnikiem świadczącym o poziomie przedsiębiorczości mieszkańców jest liczba podmiotów gospodarki narodowej zarejestrowanych w systemie REGON w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców. Wyniósł on w gminie w 2013 r. 1 202, co w porównaniu z wartością 1 046 w powiecie pozwala stwierdzić o wiele wyższy poziom tej cechy u mieszkańców gminy. Analizując wskaźnik liczby nowo zarejestrowanych jednostek prowadzących działalność gospodarczą zarejestrowanych w rejestrze REGON na 10 tys. mieszkańców, gmina osiągnęła w roku 2013 wynik 95, co stanowi wartość większą od średniej powiatowej, która wynosi 84. Wartości wskaźników dla gminy są wyższe od powiatowych i świadczą o dobrym klimacie inwestycyjnym i możliwościach, jakie stwarza gmina dla nowych i dla istniejących firm. Produktem najbardziej znanym, który wpłynął na dzisiejszy kształt lokalnej gospodarki jest płyta warstwowa, potocznie zwany „płytą obornicką”. Była ona produkowana od lat 70. ubiegłego wieku przez Przedsiębiorstwo Produkcji Lekkiej Obudowy Hal Przemysłowych „Metalplast”. W gminie wiele firm swoją obecną działalność oparło na tym produkcie. Branżą, która rozwinęła się w gminie jest branża związana ze stolarką okienną, której podmioty chętnie współpracują ze szkolnictwem zawodowym poszukując uczniów w zawodzie ślusarz montażysta okienny. Duże znaczenie dla 15 lokalnej gospodarki mają także przedsiębiorstwa produkujące meble tapicerowane. Niebywałą zaletą dla przedsiębiorców z gminy jest bliskość i bardzo dobre skomunikowanie z Poznaniem. Dobrze rozwija się także rolnictwo, za sprawą wysokich klas bonitacji gleby i wysokiej kultury rolnej.
2.3.2. Rynek pracy W gminie Oborniki liczba osób bezrobotnych podwoiła się w roku 2009, po czym przez kolejne lata nadal rosła. Liczba osób w wieku produkcyjnym wzrosła nieznacznie (tabela 6). W 2013 r. w gminie zarejestrowanych było prawie 1,4 tys. osób bezrobotnych. Porównując pierwszy rok z rokiem ostatnim w analizowanym okresie 2007-2013, liczba osób bezrobotnych zwiększyła się o 82%. Problem bezrobocia w większej mierze widoczny był wśród mieszkanek gminy. Bezrobotnych mężczyzn w 2007 r. było o połowę mniej, w 2013 r. kobiety stanowiły 60% osób nie posiadających zatrudnienia. Wzrastał również odsetek osób bezrobotnych przypadający na ludność w wieku produkcyjnym. Odsetek ten zwiększył się o 2,8 punktu procentowego, tj. z 3,5 do 6,3%. W ostatnim roku analizy, w porównaniu do roku początkowego, odsetek bezrobotnych mężczyzn był wyższy o 2,7 punktu procentowego, natomiast odsetek bezrobotnych kobiet zwiększył się o 2,8 punktu procentowego w stosunku do roku początkowego. Odsetek bezrobotnych kobiet był wyższy w 2013 r. niż odsetek bezrobotnych mężczyzn, różnica wynosiła 3,1 punkty procentowe.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Tabela 6. Liczba osób bezrobotnych i osób w wieku produkcyjnym 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba osób w wieku produkcyjnym 21 185 21 391 21 442 21 727 21 720 21 744 21 588 Liczba osób bezrobotnych ogółem 743 610 1162 1195 1216 1472 1352 w tym: Mężczyźni 224 181 460 484 446 622 545 Kobiety 519 429 702 711 770 850 807 Liczba osób bezrobotnych przypadająca na ludność w wieku 3,5 2,9 5,4 5,5 5,6 6,8 6,3 produkcyjnym (w %) w tym: Mężczyźni 2,1 1,6 4,1 4,2 3,9 5,4 4,8 Kobiety 5,1 4,1 6,8 6,9 7,5 8,3 7,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z GUS
2.3.3. Rolnictwo
Gmina Oborniki jest w dużej mierze gminą rolniczą, dzięki glebom dobrej i średniej klasy. Zdecydowana większość badanego obszaru (ponad 70%) zajmują gleby pseudobielicowe, brunatne właściwe i wyługowane. Są to gleby wymagające racjonalnego zasilania nawozami organicznymi i mineralnymi z uwagi na procesy wymywania i przenoszenia w głąb związków wapnia, magnezu i żelaza. W gminie większość terenów stanowią użytki rolne (54%) i użytki leśne (39%)3. Według Narodowego Spisu Powszechnego z 2010 r., na terenie gminy 85,5% z użytków rolnych należących do gospodarstw rolnych stanowią grunty orne. Ponadto w strukturze dominują łąki (5,9%), pozostałe 16 użytki rolne jak pastwiska, sady i lasy stanowią niewielki odsetek nieprzekraczający wartości 0,5%, natomiast nieużytki rolne stanowią odsetek prawie 6%. Stosunkowo duży udział mają lasy i grunty zalesione – 2,37%. Tabela 7. Powierzchnia i struktura gospodarstw rolnych według użytkowania gruntów Powierzchnia i struktura użytkowania gruntów powierzchnia % w ha grunty ogółem 17 145,30 100 użytki rolne 15 825,02 92,3 grunty orne 14 658,33 85,49 łąki 1 013,57 5,9 pastwiska 67,30 0,4 sady 85,82 0,5 lasy 407,17 2,37 pozostałe 913,11 5,33 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego na 2010 r.
Działalność rolniczą prowadzą indywidualne gospodarstwa rolne w liczbie 906 (tabela 8). W gminie przeważają gospodarstwa o powierzchni powyżej 1 ha. Gospodarstwa małej i średniej
3 Na podstawie Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Oborniki, http://bip.umoborniki.nv.pl/#Y2xpY2tNZW51R2V0Q29udGVudHMoMjgsMSwwKQ== (29.01.2015 r.)
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 wielkości z przedziału od 1-5 ha i od 5-10 ha razem stanowią ok. 40% wszystkich gospodarstw. Najmniejszy procent stanowią gospodarstwa wielkości od 10-15 ha, a ich obszar stanowi 9,2% ogólnej powierzchni gospodarstw rolnych w gminie. Największa liczba gospodarstw, to gospodarstwa duże powyżej 15 ha. Jest ich ok. 25%, przy czym zajmują one 78,4% powierzchni wszystkich gospodarstw. Tabela 8. Liczba i powierzchnia gospodarstw rolnych w gminie Oborniki Liczba gospodarstw Powierzchnia gospodarstw Wielkość rolnych rolnych szt. % w ha w % ogółem 906 100 17 145,30 100 do 1 ha włącznie 213 23,5 135,75 0,8 powyżej 1 ha 693 76,5 17 009,55 99,2
1 – 5 ha 206 22,7 804,77 4,7 5 – 10 ha 144 15,9 1 198,40 7 10 – 15 ha 120 13,2 1 569,78 9,2 > 15 ha 223 24,6 13 436,60 78,4 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego na 2010 r.
Klasy bonitacyjne gleb oraz struktura gospodarstw mają kluczowy wpływ na uprawy roślinne na terenie gminy. Jakość bonitacyjna gleb w gminie jest wysoka. Gmina Oborniki należy do obszarów o dużych walorach rolniczych o kierunku produkcji zbożowo-pszenno-okopowym. Świadczy o tym 17 struktura użytków rolnych, przewaga gleb dobrej i średniej klasy bonitacyjnej i średni stopień kultury rolnej. Przeważają gleby klas bonitacyjnych od I do IV zajmując 77% gruntów ornych. Jest to wartość wyższa, niż w powiecie obornickim (68%) oraz w całej Wielkopolsce (60%). Obecnie w strukturze upraw przeważają zboża (tabela 9), które stanowią ponad 72% upraw. Znaczną część upraw – 17,9% stanowią uprawy przemysłowe, uprawy rzepaku i rzepiku – 14%, buraków cukrowych – 3,9%. Resztę upraw stanowią uprawy na własny użytek. Tabela 9. Powierzchnia zasiewów upraw Powierzchnia zasiewów wybranych upraw ha % ogółem 14326,12 100 zboża razem 10343,61 72,2 zboża podstawowe z mieszankami zbożowymi 9892,56 69,1 kukurydza na ziarno 431,52 3 ziemniaki 180,42 1,3 uprawy przemysłowe 2560,19 17,9 buraki cukrowe 551,58 3,9 rzepak i rzepik razem 2008,61 14 warzywa gruntowe 35,48 0,2
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego na 2010 r.
Hodowla zwierząt w gminie odgrywa znaczącą rolę w rolnictwie. Głównym kierunkiem w hodowli zwierząt jest chów bydła mlecznego oraz trzody chlewnej. Według danych GUS w roku 2010 liczba gospodarstw zajmujących się chowem drobiu wynosiła 355, co stanowiło ponad jedną trzecią istniejących gospodarstw, chowem bydła zajmowało się 207 gospodarstw a chowem trzody chlewnej 337 gospodarstw (tabela 10).
Tabela 10. Liczba gospodarstw rolnych z wyszczególnieniem prowadzonej hodowli zwierząt Liczba gospodarstw rolnych z wyszczególnieniem prowadzonej hodowli zwierząt bydło razem 207 bydło krowy 148 trzoda chlewna razem 337 trzoda chlewna lochy 280 konie 39 drób ogółem razem 355 drób ogółem drób kurzy 350 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Powszechnego Spisu Rolnego na 2010 r.
2.4. Środowisko
2.4.1. Ochrona środowiska 18 Gmina Oborniki wchodzi w skład czterech mezoregionów. Kotlinę Gorzowską (część pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej) stanowi północno-wschodnia część gminy, południowe tereny to z kolei część Pojezierza Poznańskiego. Natomiast środkowa i południowo-wschodnia część gminy należy do Pojezierza Gnieźnieńskiego. Przełom Warty znajdujący się na terenie gminy oddziela Pojezierze Wielkopolskie od Gnieźnieńskiego. Krajobraz gminy jest urozmaicony, ukształtowanie terenu jest pochodzenia polodowcowego, najmłodsze zlodowacenie bałtyckie (faza poznańska) objęło swoim zasięgiem także teren gminy Oborniki. Wysokości względna, czyli różnica między najniższym(w okolicach Obornik 44,7 m n.p.m.) a najwyższym punktem (na terenie miejscowości Bogdanowo 94,5 m n.p.m.)wynosi 50 m. Gmina Oborniki może poszczycić się dużym zalesieniem - lasy i zadrzewia stanowią niemalże 39% wszystkich użytkowanych gruntów, czyli 131 km2. Kolejne 20% stanowią grunty orne. 1% powierzchni to sieć wód powierzchniowych. Obszar gminy Oborniki należy do zlewni rzeki Warty. Sieć rzeczną na terenie gminy tworzy Warta wraz z jej dopływami (Wełna, Samica Kierska). Warta przepływa przez miasto w zachodniej i południowej części, natomiast Wełna przez środek miasta. Teren gminy i miasta Oborniki należy do obszarów o szczególnej atrakcyjności przyrodniczej ze względu na znajdujący się tutaj rezerwat ichtiologiczny Słonawy oraz dwa obszary należące do obszaru Natura 2000 – Dolina Wełny oraz Puszcza Notecka. Rezerwat Słonawy został utworzony
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 w 1957 r., swoim zasięgiem obejmuje jednokilometrowy odcinek rzeki Warty zlokalizowany w całości na terenie miasta Oborniki, charakteryzujący się zmienną głębnością rzeki oraz czystością. Powstał w celu ochrony miejsc tarliskowych łososia, troci wędrownej, certy, lipienia oraz pstrąga potokowego. Dolina Wełny obejmuje obszar 1447 ha. Puszcza Notecka znajduje się w 6% na terenie gminy Oborniki, stanowiąc kompleks leśny w międzyrzeczu Noteci i Warty.
2.4.2. Turystyka Na terenie gminy Oborniki znajduje się duża baza turystyczna. W Obornikach znajduje się kilka ciekawych zabytków, m.in. rynek o średniowiecznym układzie ulic, najstarszy zabytek – Kościół p.w. Wniebowzięcia NMP, zbudowany na przełomie XV i XVI w., a także Kościół p.w. św. Józefa, Kościół św. Krzyża, ruiny dawnego klasztoru oo. Franciszkanów, Zbór staroluterański przy ul. Kowalskiej, czy też budynek dawnej apteki „Pod orłem”. Oborniki mogą także przyciągnąć turystów dobrze rozbudowaną bazą sportowo-rekreacyjną. Prym wiedzie Centrum Rekreacji Oborniki, w skład której wchodzi pływalnia ze strefą basenów sportowych, rekreacyjnych, zjeżdżalniami, grotą solną, a także strefą SPA. Dodatkowo latem na mieszkańców gminy czeka kąpielisko miejskie ze strzeżoną plażą, możliwością wypożyczenia sprzętu wodnego, boiskiem do siatkówki plażowej i streetballu. Dodatkowo przez teren gminy przechodzą dwie trasy rowerowe: Oborniki – Jaracz – Oborniki oraz przyrodniczo-leśna trasa 19 „Rezerwaty” – Pierścieniem wokół gminy i miasta Oborniki. Na terenie gminy bazę hotelowo-gastronomiczną stanowią dwa hotele, ponadto turyści przybywający do Obornik mają możliwość skorzystania z usług noclegowych w kwaterach prywatnych i zajazdach. Na miejscu jest możliwość skorzystania z tutejszych restauracji, barów, pizzerii oraz kawiarni. Położenie gminy, u zbiegu dwóch rzek: Warty i Wełny, naturalnie predysponuje ten teren do rozwoju turystyki wodnej. Szlaki kajakowe obejmują wody rzeki Warty, Wełny, a przy wysokich i średnich stanach wód także rzeki Samica oraz Kończak. Na szlakach czeka na turystów wiele atrakcji i przygotowana infrastruktura turystyczna. Na terenie gminy funkcjonują cztery wypożyczalnie kajaków. W centrum Obornik zlokalizowany jest park nadrzeczny – obornickie Łazienki, który stanowi teren rekreacyjny, ze ścieżkami pieszo – rowerowymi i punktami widokowymi. Obornickie Łazienki, są miejscem wielu różnorodnych spotkań na łonie natury. Organizowane są tu koncerty, zajęcia fitness na świeżym powietrzu oraz pokazy kina plenerowego4. Dla przyrodników i fanów pieszych wycieczek przygotowano dwie ścieżki dydaktyczne: „Dolina Wełny” i „Dębowy las”, a także ścieżkę przyrodniczą „Dolina Kończaka”.
4 Na podstawie: http://www.oborniki.pl/turystyka/miejsca-na-odpoczynek/ (dostęp: 21.06.2015 r.)
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Lokalni producenci oferują turystom produkty regionalne o wysokiej jakości, charakteryzujące się tradycyjną i unikatową metodą produkcji, są to m.in. wytwarzane za pomocą domowej receptury przetwory z Przetwórni Gryszczeniówka, zakład naturalnych soków owocowych z Tłoczni soków z domu Rembowskich, chleb żytni na zakwasie z mąki z własnego przemiału z Gospodarstwa agroturystycznego „Sycyn pod Lipą”.
2.5. Infrastruktura techniczna
2.5.1. Drogi i mała infrastruktura Przez teren gminy Oborniki przebiega droga krajowa nr 11 łącząca Kołobrzeg z Bytomiem (o długości 15,4 km), a także dwie drogi wojewódzkie: nr 178 relacji Oborniki – Wałcz oraz nr 187 Pniewy – Murowana Goślina (28,16 km). W gminie zlokalizowane są także drogi powiatowe o łącznej długości ok. 144 km. Długość dróg gminnych wynosi 255 km, z czego 104 km to drogi utwardzone, a 151 km to drogi nieutwardzone. Część z odcinków dróg powiatowych i gminnych nadaje się do modernizacji w przypadku dróg gminnych są to odcinki o długości 30 km. Planowane odcinki do budowy to 10 km nowej drogi. Ruch tranzytowy drogi krajowej i dróg wojewódzkich przebiega przez miasto ulicami miejskimi nie przystosowanymi do przenoszenia zwiększonego ruchu, powodując uciążliwość dla lokalnych użytkowników dróg i mieszkańców. Istnieje konieczność budowy obwodnicy miasta w nowym 20 przebiegu drogi krajowej nr 11 oraz drogi wojewódzkiej nr 178 relacji Oborniki – Czarnków w powiązaniu z obecnym przebiegiem drogi krajowej nr 11. Ponadto, gmina planuje stale rozwijać spójną sieć ścieżek rowerowych m.in. Słonawy-Stobnica (w dawnym przebiegu torowiska kolejowego) wzdłuż ul. Kowanowskiej i Polnej (połączenie z drogą wojewódzką nr 178) i dalej w kierunku granic gminy w przebiegu wcześniej wspomnianej drogi. Łączna długość zaplanowanych ścieżek to około 25 km. W zakresie osobowego transportu zbiorowego mieszkańców gminy obsługuje komunikacja autobusowa (w zakresie regionalnym i ponadregionalnym), a także komunikacja miejska. Komunikacja miejska zapewnia możliwość swobodnego poruszania się po terenie gminy oraz regularne przejazdy z i do Poznania, a także Rogoźna. Przez gminę Oborniki przebiega czynna linia kolejowa nr 354 relacji Poznań-Piła, dzięki której mieszkańcy gminy mogą, średnio co dwie godziny, udać się do tych miast położnych na tej trasie kolejowej. Pas nieczynnej linii kolejowej Oborniki – Wronki częściowo posłużył jako szlak dla wyznaczenia trasy północnej obwodnicy miasta.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
2.5.2. Wodociągi i kanalizacja Na koniec 2013 r. wg danych GUS długość sieci wodociągowej w gminie Oborniki wynosiła 344km. Stopień zwodociągowania wynosi obecnie 92,3%. Na terenie gminy zlokalizowane są 4 komunalne ujęcia wody, które znajdują się w miejscowościach: Oborniki (Kowanówko) (ujęcie dostarczające wodę do miasta) Maniewo, Nieczajna i Pacholewo5. Głównym źródłem zasilania warstwy wodonośnej jest przepływająca przez miasto rzeka Wełna. W sieci wodociągowej działa także 5 przepompowni w miejscowościach: Bogdanowo, Rożnowo, Rudki, Łukowo i Kiszewo. Długość sieci kanalizacyjnej w gminie na koniec 2013 r. wynosiła 175,5km (tabela 11). Na terenie gminy działają dwie oczyszczalnie ścieków: mechaniczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków w Obornikach, zmodernizowana w 2012 r., a także biologiczna oczyszczalnia ścieków w Objezierzu. Skanalizowane miejscowości gminy to Oborniki, Bogdanowo, Kowanowo, Łukowo, Rożnowo, Gołaszyn, Dąbrówka Leśna, Słonawy, Nowołoskowiec, Bąbliniec. Na obszarach, na których ze względów technicznych nie można przyłączyć się do sieci ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych oraz w przydomowych oczyszczalniach, które były dofinansowane ze środków gminy. Przydomowych oczyszczalni ścieków w 2013 r., było 202. Tabela 11. Długość sieci wodociągowej i kanalizacyjnej Długość sieci w km
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Długość sieci wodociągowej 235,0 304,8 312,9 324,9 337,4 341,9 344,0 21 Długość sieci kanalizacyjnej 65,0 82,6 95,7 110,8 123,8 176,3 175,5 Długość sieci kanalizacyjnej w relacji do długości 0,3 0,3 0,3 0,3 0,4 0,5 0,5 sieci wodociągowej Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS
2.5.3. Gospodarka odpadami Gmina Oborniki przystąpiła do Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” (ZM GOAP) zrzeszającego 9 gmin. Związek realizuje cele i zadania Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Wielkopolskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2019. Do podstawowych zadań Związku należy skierowanie do wszystkich mieszkańców zorganizowanego systemu odbioru wszystkich rodzajów odpadów komunalnych. Za pomocą funkcjonującego systemu selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych będzie możliwe ograniczenie składowania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, wydzielenie odpadów niebezpiecznych z odpadów komunalnych oraz osiągnięcie poziomu odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. Dodatkowo ważnym elementem jest edukacja ekologiczna, czyli
5 Na podstawie informacji ze strony Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Obornikach Sp. z o.o., http://www.pwik-oborniki.pl/informacje_o_firmie/nasze_obiekty.html, (30.01.2015 r.)
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 upowszechnienie idei prawidłowego gospodarowania odpadami wśród społeczności lokalnych i zachęta do współpracy. W gminie Oborniki funkcjonuje Mobilny Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (Gratowóz), za pomocą którego zbierane są odpady problemowe, np. zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, baterie i akumulatory przenośne, leki, odpady niebezpieczne, tak jak: farby, rozpuszczalniki. Według danych pochodzących z Banku Danych Lokalnych spada liczba dzikich wysypisk na terenie gminy Oborniki. W 2013 r. na terenie gminy istniały 3 dzikie wysypiska, liczba ta z roku na rok spadała – w 2011 r. było 6 wysypisk, a w 2012 r. 5. Na potrzeby gminy został opracowany Program Ochrony Środowiska dla miasta i gminy Oborniki na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019. Zawiera on również kwestie związane z gospodarką odpadami. Uwzględniając założenia wojewódzkiego oraz powiatowego Programu Ochrony Środowiska, dla Miasta i Gminy Oborniki wyznaczony został cel poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego – cel ekologiczny 8: gospodarka odpadami.
2.5.4. Energetyka i gazownictwo Obszar gminy Oborniki przecinają 2 linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia: będąca 22 elementem układu sieci przemysłowej kraju linia 220 kV Poznań Plewiska – Piła Krzewina oraz linia 110 kV Czerwonak – Bolechowo – Oborniki – Rogoźno. Znajdująca się we wschodniej części Obornik (w rejonie wsi Kowanowo) stacja transformatorowa GPZ Oborniki 110/15 kV zaopatruje gminę i miasto w energię elektryczną. Oprócz tego na terenie gminy znajdują się stacje transformatorowe SN 15/0,4 kV oraz linie elektroenergetyczne średniego i niskiego napięcia. Zużycie energii elektrycznej na niskim napięciu, na 1 mieszkańca w 2013 r. wyniosło 724,3 kWh. Miasto Oborniki i część gminy zasilane są gazem, który jest doprowadzany gazociągiem odbiorczym wysokiego ciśnienia o średnicy ∅100 mm z gazociągu magistralnego ∅500 mm Krobia – Szczecin przebiegającego na terenie gminy Murowana Goślina. Gazociąg zakończony jest stacją redukcyjno-pomiarowa I stopnia o przepustowości Q=5000 m3/h, która znajduje się we wschodniej części miasta Oborniki (przy drodze do Murowanej Gośliny). Przez teren gminy przechodzi odcinek gazociągu tranzytowego wysokiego ciśnienia 2x∅1400 mm, łączący rosyjski półwysep Jamał z Europą Zachodnią. W ostatnich latach miała miejsce rozbudowa sieci gazowej w gminie. Według danych z 2013 r. długość sieci gazowej w gminie wynosi 127,5 km (w tym 23,5 km sieci przesyłowej i 104 km sieci rozdzielczej). Dla porównania w roku 2007 wynosiła 114,17 km (rysunek 4).
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
130
125 127,38 127,51 125,37 120 120,59 121,19 115 110 114,17 114,17 105 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013
Rysunek 4. Długość czynnej sieci gazowej ogółem na terenie gminy Oborniki [km] Źródło: Główny Urząd Statystyczny, www.stat.gov.pl/bdl (stan na dzień 6.02.2015)
O wysokim stopniu gazyfikacji gminy świadczy również rosnąca liczba czynnych przyłączy do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, według danych z Głównego Urzędu Statystycznego w 2013 r. kształtowała się na poziomie 2624 przyłączy. Według danych szacunkowych w 2013 r. na terenie gminy 18 773 osób korzystało z sieci gazowej, jednocześnie stanowiąc 56,1% mieszkańców gminy. Roczne zużycie gazu na terenie gminy wynosi 3885,1 tys. m3.
2.5.5. Informatyzacja W gminie realizowane są projekty związane z tworzeniem społeczeństwa informacyjnego i przeciwdziałaniu wykluczeniu cyfrowemu. Dostęp do Internetu jest możliwy za pomocą szerokopasmowych i radiowych połączeń. W Obornikach umiejscowiono węzeł sieci szkieletowej, 23 światłowodowej, wybudowanej w ramach Wielkopolskiej Sieci Szerokopasmowej. Kolejny etap jej rozbudowy przewiduje stworzenie sieci dystrybucyjnej, a następnie poprzez jej węzły, dalsze rozwinięcie w kierunku zwiększenia ilości punktów dostępowych. W Obornikach dostępny jest również Internet mobilny. Na terenie miasta powstały hot-spot, dostępne w Urzędzie Miejskim, na boisku Szkoły Podstawowej nr 2 oraz nr 3, a także na boisku przy Obornickim Centrum Sportu, na rynku i amfiteatrze Obornickiego Ośrodka Kultury.
3. Ankieta wśród pracowników jednostek organizacyjnych Gminy Oborniki W marcu 2015r. przeprowadzone zostało badanie ankietowe dotyczące jakości życia w gminie Oborniki. Zostało ono przeprowadzone na potrzeby sporządzenia Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020. Formularz ankiety (załącznik nr 1) został rozdany pracownikom jednostek organizacyjnych gminy Oborniki. Respondenci ocenili warunki życia w gminie w siedmiu obszarach: 1) społeczeństwo, 2) gospodarka, 3) środowisko, 4) infrastruktura techniczna, 5) turystyka i rekreacja, 6) kultura i 7) edukacja. Ankietowani wypowiedzieli się także wskazując na najpilniejsze potrzeby formułując
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 własne propozycje działań. Ocenie podlegały też wewnętrzne uwarunkowania rozwojowe gminy oraz zewnętrzne czynniki mogące wspomóc lub opóźnić rozwój gminy. Ankieta została wypełniona przez 41 osób. Większość ankietowanych stanowiły kobiety (75,6%) oraz osoby młode w przedziale wieku od 26 do 45 lat (68,3%). Analiza jakości życia w wyszczególnionych obszarach oparta została na ocenach mieszkańców, którzy wartościowali składowe poszczególnych obszarów w skali od 1 do 5, gdzie 1 oznaczało ocenę najniższą, a 5 ocenę najwyższą. Obszar społeczeństwo zdiagnozowano pytając o zaangażowanie społeczne, jakość usług pomocy społecznej oraz poczucie bezpieczeństwa. Poziom zaangażowania społecznego został oceniony przez połowę mieszkańców jako wysoki i bardzo wysoki (rysunek 5). Mimo iż gmina w stosunku do średniej wojewódzkiej charakteryzuje się niższym wskaźnikiem liczby fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych przypadających na 10 tys. mieszkańców, to jedna trzecia respondentów oceniła zaangażowanie społeczne jako niskie i bardzo niskie. Tylko co dziesiąty mieszkaniec nisko lub bardzo nisko ocenił jakość świadczonych usług z zakresu pomocy społecznej. Podobny rozkład odpowiedzi dotyczył oceny poczucia bezpieczeństwa. Co drugi mieszkaniec czuje się zdecydowanie bezpiecznie na terenie gminy. Niezadowolonych było tylko ok 15%.
Społeczeństwo 24
poczucie bezpieczeństwa
poziom usług pomocy społecznej
poziom zaangażowania społecznego
0% 20% 40% 60% 80% 100%
bardzo nisko nisko średnio wysoko bardzo wysoko
Rysunek 5. Wykres obrazujący ocenę obszaru społecznego Źródło: opracowanie własne
Kolejnym analizowanym obszarem była gospodarka gminy. Respondenci wypowiedzieli się na temat atrakcyjności inwestycyjnej, perspektyw zatrudnienia na terenie gminy, warunków prowadzenia działalności rolniczej i produkcyjnej, a także stopnia dostępności do usług. Opinie dotyczące atrakcyjności inwestycyjnej rozłożyły się bardzo podobnie do rozkładu normalnego, tzn. liczba pozytywnych i negatywnych odpowiedzi była bardzo do siebie zbliżona, a największy udział odpowiedzi miały oceny średnie (rysunek 6). Bardzo negatywnie respondenci odnieśli się do możliwości zatrudnienia na terenie powiatu – prawie 65% ankietowanych wyraziło wyraźnie
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 negatywną opinię. Bardzo podobnie do siebie oceniono warunki do prowadzenia działalności produkcyjnej i działalności rolnej. Ok. 16% respondentów wyraziło się pozytywnie, wobec ok. 25-30% niezadowolonych. W sferze gospodarczej największą przychylnością mieszkańców cieszyła się dostępność usług, która została przez ponad 35% ankietowych oceniona dobrze i bardzo dobrze. Ponad jedna czwarta ankietowanych (11 osób – 26,8%) stwierdziła, że dostępność usług na terenie gminy nie jest wystarczająca.
Gospodarka
dostępność usług
warunki do prowadzenia działalności rolniczej warunki do prowadzenia działalności produkcyjnej możliwość uzyskania zatrudnienia
atrakcyjnośc inwestycyjna
0% 20% 40% 60% 80% 100%
bardzo nisko nisko średnio wysoko bardzo wysoko
Rysunek 6. Wykres obrazujący ocenę obszaru gospodarka Źródło: opracowanie własne 25
Kolejne pytania dotyczyły środowiska. W ankiecie pytano o stan środowiska naturalnego: estetykę przestrzeni publicznych, stan zieleni miejskiej i o efektywność zagospodarowania przestrzeni. W obszarze tym dominowały oceny średnie i wysokie. Prawie 80% ankietowanych stan środowiska naturalnego oceniło jako średni, dobry i bardzo dobry (rysunek 7). Niewiele ponad 18% mieszkańców stwierdziło, że estetyka przestrzeni publicznej i stan zieleni miejskiej wymagają zdecydowanej poprawy. Warto podkreślić, że ponad połowa – w przypadku estetyki przestrzeni publicznych 55%, w przypadku zieleni miejskiej 65% osób wskazała, że wysoko i bardzo wysoko ocenia stan zieleni miejskiej i estetykę przestrzeni publicznej. Natomiast co czwarty ankietowany uznał, że efektywność zagospodarowania przestrzeni jest niska lub bardzo niska.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Środowisko
efektywność zagospodarowania przestrzeni
stan zieleni miejskiej
estetyka przestrzeni publicznej
0% 20% 40% 60% 80% 100%
bardzo nisko nisko średnio wysoko bardzo wysoko
Rysunek 7. Wykres obrazujący ocenę obszaru środowisko Źródło: opracowanie własne
Spośród elementów składowych szeroko pojętej infrastruktury technicznej najlepiej oceniono komunikację miejską, poziom dostępności do sieci wodociągowej i poziom rozwoju sieci kanalizacyjnej. Ponad połowa ankietowanych pozytywnie wypowiadała się także w temacie dostępności sieci internet (rysunek 8). Najmniej przychylne odpowiedzi pojawiały się w przypadku stan dróg oraz małej architektury. Pozostałe zagadnienia zostały ocenione w dużym zakresie pozytywnie bądź neutralnie. 26 Infrastruktura
dostęp do internetu
poziom rozwoju sieci kanalizacyjnej
poziom rozwoju sieci wodociągowej
komunikacja miejska
stan dróg i mała infrastruktura
0% 20% 40% 60% 80% 100%
bardzo nisko nisko średnio wysoko bardzo wysoko
Rysunek 8. Wykres obrazujący ocenę obszaru infrastruktura techniczna Źródło: opracowanie własne
Ważnym czynnikiem rozwoju społeczno-gospodarczego gminy jest turystyka, co widoczne jest także w wynikach ankiety (rysunek 9). Znaczna większość ankietowanych (ponad 80%) wskazała na średnią, wysoką i bardzo wysoką atrakcyjność turystyczną gminy. Ponad 70% respondentów pozytywnie oceniło również bazę turystyczno-wypoczynkową. Podobnie dobre i bardzo dobre oceny zostały odnotowane dla infrastruktury sportowej i rekreacyjnej (78,1%).Mieszkańców poproszono
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 także o ocenę działań promocyjnych i niestety te przez ponad 20% ankietowanych zostały ocenione nisko i bardzo nisko.
Turystyka i rekreacja
działania promocyjne poziom infrastruktury sportowo-rekreacyjnej oferta spędzania wolnego czasu dla seniorów oferta spędzania wolnego czasu dla dorosłych oferta spędzania wolnego czasu dla młodzieży oferta spędzania wolnego czasu dla dzieci poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej atrakcyjność turystyczna
0% 20% 40% 60% 80% 100%
bardzo nisko nisko średnio wysoko bardzo wysoko
Rysunek 9. Wykres obrazujący ocenę obszaru turystyka i rekreacja Źródło: opracowanie własne
Ocenie respondentów poddano też ofertę kulturalną. Ok. 7% ankietowanych wypowiedziało się negatywnie o jakości usług kulturalnych dostępnych na terenie gminy (rysunek 10). Pozostali respondenci wypowiadali się przychylnie, a ponad 55% jakoś usług kulturalnych oceniło wysoko 27 i bardzo wysoko. Bardzo podobny rozkład odpowiedzi charakteryzował ocenę jakości i różnorodności wydarzeń kulturalno-rozrywkowych. Ponad 80% mieszkańców pozytywnie odniosła się do imprezy cyklicznej jaką są Dni Obornik.
Kultura
jakość i różnorodność wydarzeń kulturalno-rozrywkowych
jakość corocznych Dni Obornik
liczba obiektów kulturalnych
jakość usług kulturalnych
0% 20% 40% 60% 80% 100%
bardzo nisko nisko średnio wysoko bardzo wysoko
Rysunek 10. Wykres obrazujący ocenę obszaru kultura Źródło: opracowanie własne
Ankietowani wyrazili także swoją opinię na temat edukacji w gminie. Opinie o oświacie w gminie rozkładały się podobnie do rozkładu normalnego (rysunek 11). Jedna trzecia odpowiedzi
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 miała charakter neutralny. Pozostałe 20-25% mieszkańców wysoko oceniło zagadnienia związane z edukacją.
Edukacja
poziom dostępności do przedszkoli
funkcjonowanie klas sportowych
liczba i stan budynkow oświatowych w gminie
poziom edukacji w gminie
0% 20% 40% 60% 80% 100%
bardzo nisko nisko średnio wysoko bardzo wysoko
Rysunek 11. Wykres obrazujący ocenę obszaru edukacja Źródło: opracowanie własne
Kolejna cześć ankiety dotyczyła wskazania najpilniejszych potrzeb i problemów, które zauważają mieszkańcy. Wśród najpilniejszych potrzeb wymieniano przede wszystkim poprawę infrastruktury drogowej, poprawę jakości obsługi medycznej i dostępności do niej oraz zmniejszenie bezrobocia. Ankietowani wskazywali na konieczność budowy ścieżek rowerowych oraz stworzenia 28 warunków do rozwoju przedsiębiorczości. Proszeni o podanie najistotniejszych problemów związanych z jakością życia w gminie mieszkańcy podawali najczęściej bezrobocie oraz niski poziom jakości opieki zdrowotnej. Dla części osób problemem był także stan dróg, ich oświetlenia. Następna część ankiety miała na celu ocenę sytuacji społeczno-gospodarczej gminy z wykorzystaniem sformułowań klasycznej analizy SWOT. Ankietowanych poproszono o wskazanie trzech sformułowań określających czynniki rozwojowe gminy o charakterze wewnętrznym, a więc mocne i słabe strony. Wśród mocnych stron ankietowani najczęściej wymieniali wysokie walory środowiska naturalnego i powiązane z nimi korzystne położenie. Za cenny mieszkańcy uważali także układ sieci komunikacyjnej i wynikającą z tego faktu bliskość Poznania, a także jakość infrastruktury sportowo- rekreacyjnej. Wysoko ocenione zostały ład przestrzenny i estetyka przestrzeni, a także otwartość społeczna na nowe inicjatywy, otwartość władz na inwestorów. Oceniając słabe strony najwięcej uwagi poświęcono zjawisku bezrobocia i ograniczonej możliwości pozyskania pracy na terenie gminy. Respondenci narzekali na zły stan dróg, małą liczbę ścieżek rowerowych i niski poziom usług medycznych oraz ograniczony dostęp do usług opieki zdrowotnej.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
4. Analiza SWOT Do identyfikacji atutów i słabości Miasta i Gminy Oborniki wykorzystano analizę SWOT. Narzędzie to umożliwiło wskazanie mocnych i słabych stron gminy oraz szans i zagrożeń wynikających z czynników zewnętrznych mających swoje źródło poza gminą. Czynniki, które kształtują sytuację gminy można podzielić na dwie grupy kryteriów. Pierwsza z nich identyfikuje czynniki na podstawie miejsca powstawania lub miejsca występowania. Można wyróżnić czynniki, które zlokalizowane są na terenie gminy i wynikają z jej potencjału endogenicznego oraz takie, na które gmina nie ma wpływu. Na oddziaływania tego pierwszego typu gmina ma wpływ, choć wyjątkami o bardzo niewielkiej możliwości modyfikacji są np. środowisko naturalne czy ukształtowanie terenu ściśle związane z lokalizacją. Czynniki egzogeniczne pozostają poza bezpośrednim wpływem gminy i swoje źródło mają w bliższym i dalszym otoczeniu. Drugą grupą kryteriów jest charakter oddziaływania czynnika, który może być pozytywny lub negatywny. Analiza SWOT jest popularnym narzędziem analitycznym, który za zadanie ma przede wszystkim uporządkować informacje. Jest używana powszechnie we wszystkich obszarach planowania strategicznego, jako pierwszy etap planowania gromadzący dane. W procesie przygotowania Strategii analizę SWOT zastosowano w czterech obszarach: społeczeństwo, gospodarka, infrastruktura i środowisko. Dane zostały opracowane na podstawie materiałów zebranych podczas spotkań z pracownikami Urzędu Miejskiego w Obornikach w okresie grudzień 29 2014 – marzec 2015 r. Zgromadzone informacje przedstawiono w formie tabelarycznej poniżej (tabela 12, 13 i 14).
Tabela 12 Analiza SWOT dla obszaru społeczeństwo SPOŁECZEŃSTWO Mocne strony Słabe strony Wzrost liczby mieszkańców Niedostosowanie umiejętności zawodowych Bliskość rynku pracy: Poznań mieszkańców do ofert generowanych przez Niska stopa bezrobocia w porównaniu z rynek pracy gminami sąsiednimi Brak dostatecznego zabezpieczenia Rosnąca świadomość społeczna medycznego Dobra baza edukacyjna Brak muzeum regionalnego Pracowitość mieszkańców Zagrożenie wynikające z dużego ruchu Działalność lokalnych organizacji (Koła drogowego w Obornikach Gospodyń Wiejskich, Ochotnicze Straże Utrudniony dostęp do lekarzy specjalistów Pożarne, itp.) Brak zainteresowania młodych ludzi życiem Mobilność i elastyczność zawodowa młodych lokalnym Mieszkańców Odpływ młodzieży do zachodnich krajów Szeroki wachlarz wydarzeń kulturalnych europejskich Rozbudowana infrastruktura kulturalna i Zły stan obiektów zabytkowych sportowa (Biblioteka, MGOOK) spowodowany zaniechaniem ich remontów
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Atrakcyjne warunki do uprawiania turystyki przez właścicieli prywatnych Aktywnie działające organizacje zrzeszające Niewystarczający system informacji o młodych i starszych mieszkańców wydarzeniach i atrakcjach istniejących na Bliskość ośrodka akademickiego terenie gminy, powiatu czy województwa Szanse Zagrożenia Możliwość pozyskania zewnętrznych Sytuacja demograficzna w kraju środków finansowych (Unia Europejska, Starzejące się społeczeństwo Mechanizm Norweski, itp.) Nasilający się proces emigracji Wzrost poziomu wykształcenia Zubożenie części społeczności utrzymującej Upowszechnianie współpracy się z działalności rolniczej międzygminnej lokalnych grup (współpraca Odchodzenie od tradycyjnych norm powiatowa, krajowa) społecznych Promowanie postaw przedsiębiorczych Pogarszający się stan zdrowia społeczeństwa Deklarowana polityka prorodzinna państwa (choroby cywilizacyjne) Upowszechnienia wychowania przedszkolnego Europejska mobilność Możliwość współpracy instytucjonalnej w ramach projektów międzynarodowych Źródło: opracowanie własne
30
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Tabela 13. Analiza SWOT dla obszaru gospodarka GOSPODARKA Mocne strony Słabe strony Komunikacja między poszczególnymi Mała liczba dużych przedsiębiorstw miejscowościami i w kierunku Poznania Zły stan dróg Przyjazna polityka Władz otwarta na nowe Utrudniony dostęp do szybkiego Internetu inwestycje Zjawisko bezrobocia wśród młodych ludzi Czyste środowisko naturalne Słabo rozwinięta baza gastronomiczna Dobrze rozwinięta turystyka Niska zamożność części gospodarstw rolnych Położenie przy głównej trasie krajowej nr 11 oraz ich niska skłonność do inwestowania i Bliskość Poznania – rynku pracy i rynku zbytu wdrażania innowacji w produkcji rolnej Współpraca w ramach partnerstw na rzecz Duże rozdrobnienie gospodarstw aktywizacji gospodarczej Słabo rozwinięty sektor usług Wysoki potencjał władz gminnych w Brak inwestorów zewnętrznych pozyskiwaniu środków zewnętrznych Słaba promocja lokalnych towarów i usług Działania władz gminy na rzecz aktywizacji Nierównomierny rozwój gminy terenów pod inwestycje (niedoinwestowanie infrastrukturalne Znaczny potencjał siły roboczej niektórych sołectw) Wsparcie władz samorządowych dla rozwoju działalności gospodarczej Dobrze rozwinięta oferta usług okołobiznesowych Racjonalne planowanie przestrzenne Prężnie działające zakłady produkcyjne bazujące na lokalnej tradycji przedsiębiorczości 31 Szanse Zagrożenia Możliwość pozyskania zewnętrznych Problemy małych gospodarstw rolnych środków finansowych (Unia Europejska, Odpływ kapitału zagranicznego do innych Mechanizm Norweski, itp.) krajów Unii Europejskiej lub poza Europę Szkolenia dla przedsiębiorców Niestabilna sytuacja polityczna Europy Tworzenie stref ekonomicznych i programów Wschodniej aktywizacyjnych Brak aktywności młodego pokolenia Wzrost poziomu edukacji oraz jej Migracja ludzi młodych dostosowanie do potrzeb rynku pracy Niska opłacalność produkcji rolnej Rozwój „małej przedsiębiorczości” Postępujące zjawisko ubożenia wsi na Rozwój działów specjalnych w rolnictwie terenie kraju Rozwój agroturystyki Działania integrujące przestrzeń obszarów funkcjonalnych aglomeracji w kraju Procesy modernizacyjne w PKP S.A. Źródło: opracowanie własne
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Tabela 14. Analiza SWOT dla obszaru infrastruktura i środowisko INFRASTRUKTURA i ŚRODOWISKO Mocne strony Słabe strony Komunikacja miejska Brak obwodnicy Obornik Dobrze rozbudowana sieć wodociągowa Brak alternatywnej przeprawy przez Wartę Dobrze rozwinięta sieć dróg Zły stan techniczny zabytków Zorganizowany system zbiórki odpadów Zły stan techniczny dróg gminnych Pełna dostępność do sieci telefonii Mała liczba punktów oświetleniowych na komórkowych nowobudowanych osiedlach Estetyczna przestrzeń - zagospodarowana Duża liczba form ochrony przyrody zieleń utrudniająca proces inwestycyjny Brak instalacji intensywnie Stan techniczny infrastruktury oświatowej zanieczyszczających atmosferę Braki w zagospodarowaniu nabrzeża Warty Rozwijająca się sieć światłowodowa Brak kompleksowej infrastruktury Dobrze rozwinięta baza rekreacyjna (place kanalizacyjnej zabaw, boiska) Wysokoemisyjne indywidualne systemy Przygotowanie planistyczne Urzędu Gminy grzewcze Dobrze utrzymana baza sportowo- Niedostateczna informacja o możliwości rekreacyjna pozyskiwania środków zewnętrznych Brak uciążliwego przemysłu związanych z ochroną środowiska Działania zwiększające świadomość Mała liczba miejsc parkingowych w mieście ekologiczną dzieci i młodzieży Niezagospodarowana przestrzeń w okolicach Dobry stan istniejącej infrastruktury dworca PKS odprowadzania i oczyszczania ścieków Wydajne stacje uzdatniania wody 32 Nieskażone środowisko i liczne formy ochrony przyrody Dobrze rozwinięta sieć wodna Rozwój budownictwa jedno- i wielorodzinnego Szanse Zagrożenia Możliwość pozyskania zewnętrznych Wzrost tranzytu środków finansowych (Unia Europejska, Wzrost kosztów budowy i utrzymania Mechanizm Norweski, itp.) infrastruktury oraz jej szybkie zużywanie się Rozwój przedsiębiorczości związany z Brak ekonomicznego uzasadnienia inwestycji nowoczesnymi technologiami infrastrukturalnych Regulacje prawne gospodarki odpadami Protesty społeczności związane z budową komunalnymi farm wiatrowych Projekt „Wielkopolska Sieć Spadek znaczenia transportu kolejowego Szerokopasmowa” Niefrasobliwe gospodarowanie odpadami Rozwój idei wytwarzania energii odnawialnej (dzikie wysypiska) Zmiana przepisów krajowych Palenie odpadów Możliwość pozyskania dofinansowania do Degradacja środowiska wraz z działalnością modernizacji indywidualnych systemów gospodarczą grzewczych Przepisy unijne w zakresie energetyki ze źródeł odnawialnych Procesy modernizacyjne w PKP Źródło: opracowanie własne
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
5. Wizja p R A Z Ś K E Z R T D D O Y S I R R D W I S N O Z O N Ę P F I W E W O B O R N I K I Ś I R A W E I S Ć O T S E K R T S O C R T I U Y O K C Ś T J Ć U E R 33 A
Miasto i Gmina OBORNIKI charakteryzuje się nieskażonym środowiskiem naturalnym i oferuje mieszkańcom korzystne warunki do życia w ekologicznej i czystej przestrzeni. Bogactwo przyrody i walory krajobrazu tworzą warunki do rozwoju wypoczynku i rekreacji. Prężny rozwój społeczno-gospodarczy oparty jest na silnie ugruntowanej tradycji i działalności kulturalnej, która integruje mieszkańców.
6. Cele
6.1. Tabela celów
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
1. ATRAKCYJNA PRZESTRZEŃ 2. DYNAMICZNA GOSPODARKA 3. ZAANGAŻOWANY KAPITAŁ LUDZKI 1.1. Poprawa stanu infrastruktury sieciowej i 3.1. Wzrost zaangażowania społecznego i 2.1. Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej drogowej przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu 1.1.1. Rozwój sieci dróg i poprawa jakości istniejącej 2.1.1. Tworzenie korzystnych warunków do rozwoju 3.1.1. Wzbogacenie oferty kulturalnej o elementy sieci drogowej wraz z infrastrukturą towarzyszącą przedsiębiorczości oparte na lokalnej tradycji 2.1.2. Promowanie współpracy z NGO, innymi gminami 1.1.2. Rozwój sieci wodno-kanalizacyjnej i 3.1.2. Wzmocnienie współpracy z organizacjami oraz partnerami zagranicznymi w celu rozwijania i optymalizacja istniejącej sieci integrującymi działania kulturalne promowania działalności gospodarczej 2.1.3. Nawiązanie współpracy w ramach partnerstw 1.1.3. Rozwój istniejącej sieci ścieżek rowerowych, ze instytucjonalnych oraz uczestnictwo w projektach 3.1.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu szczególnym uwzględnieniem terenów wiejskich wspierających rozwój lokalny i regionalny 2.1.4. Aktywizacja osób bezrobotnych i wykluczonych 3.1.4. Stworzenie strategii działań prokulturalnych w 1.2. Poprawa ładu przestrzennego społecznie gminie 2.2. Wzrost konkurencyjności produktów i usług na 3.2. Promowanie zdrowego stylu życia i zwiększenie 1.2.1. Zintegrowane planowanie przestrzenne rynku lokalnym stanu świadomości i kultury zdrowotnej mieszkańców 2.2.1. Promowanie postaw przedsiębiorczych wśród 3.2.1. Wzrost jakości świadczonych usług medycznych 1.2.2. Rewitalizacja centrum miasta 34 najmłodszych mieszkańców gminy w gminie 1.2.3. Zagospodarowanie terenów zielonych oraz 2.2.2. Stworzenie nowych produktów i usług o 3.2.2. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców gminy terenów przy nabrzeżu Warty charakterze lokalnym 3.2.3. Wspieranie działań prowadzących do aktywnego 1.2.4. Zagospodarowanie terenu w okolicach dworca 2.2.3. Wsparcie działalności rolniczej z naciskiem na spędzania wolnego czasu i organizacja imprez PKS specjalizacje rolnicze (szkolenia, punkty doradcze) sportowych 2.2.4. Stworzenie dogodnych warunków do 3.2.4. Promowanie regionalnych produktów 1.2.5. Remont zabytkowych budynków prowadzenia nieuciążliwej działalności produkcyjnej spożywczych i zdrowego odżywiania 2.2.5. Stworzenie forum wymiany doświadczeń i 3.2.5. Zwiększenie świadomości ekologicznej 1.2.6. Optymalna polityka parkingowa współpracy przedsiębiorców mieszkańców 2.2.6. Współpraca przedsiębiorców z lokalnymi 3.2.6. Wzbogacenie oferty spędzania wolnego czasu dla 1.3. Modernizacja infrastruktury społecznej szkołami zawodowymi dzieci i osób starszych 1.3.1. Rozbudowa infrastruktury sportowej i placów 3.2.7. Aktywizacja osób starszych, niepełnosprawnych i zabaw przyjaznych dla osób niepełnosprawnych wykluczonych społecznie 1.3.2. Modernizacja i remonty świetlic wiejskich i 3.3. Zwiększenie atrakcyjności oferty edukacyjnej i jej domu kultury dostosowanie do potrzeb rynkowych 1.3.3. Termomodernizacja obiektów użyteczności 3.3.1. Wzmacnianie kompetencji społecznych młodych publicznej mieszkańców gminy
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
1.4. Wsparcie rozbudowy infrastruktury społeczeństwa informacyjnego oraz budowa instalacji 3.3.2. Poprawa jakości kształcenia odnawialnych źródeł energii 1.4.1. Budowa infrastruktury zwiększającej dostęp do 3.3.3. Wykorzystywanie Internetu i nowoczesnych Internetu w ramach projektu „Wielkopolska Sieć technik nauczania w procesie kształcenia młodzieży Szerokopasmowa” 3.3.4. Organizacja systemu zajęć sportowych dla dzieci i 1.4.2. Wsparcie realizacji projektów związanych z młodzieży umocowanych w związkach sportowych. odnawialnymi źródłami energii Rozszerzenie oferty zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży 3.4. Poprawa sprawności działania administracji
publicznej 3.4.1. Cyfryzacja Urzędu Miejskiego i wzrost
dostępności usług publicznych drogą internetową 3.4.2. Szkolenia kompetencyjne dla pracowników
administracji publicznej
35
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
6.2. Komplementarność celów Wśród celów, jakie zostały wyodrębnione do realizacji w gminie Oborniki znajdują się cele w stosunku do siebie komplementarne (tabela 15). Komplementarność celów jest cechą pozwalającą na to, by podejmowane działania niosły za sobą racjonalne wydatkowanie środków, a także możliwość uzyskania dodatkowych korzyści przez beneficjentów na różnych etapach realizacji Strategii (np. efekty synergii i efekty emergencji). Komplementarność celów przyczynia się do oszczędności środków i czasu, ułatwia realizację zadań, zwiększa użyteczność usług, a także wpływa na generowanie dodatkowych i trwalszych produktów i rezultatów.
Tabela 15. Komplementarność celów w Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 1.1.1 Rozwój sieci dróg i poprawa jakości 2.1.1. Tworzenie korzystnych warunków do istniejącej sieci drogowej wraz z rozwoju przedsiębiorczości infrastrukturą towarzyszącą 1.1.3. Rozwój istniejącej sieci ścieżek rowerowych, ze szczególnym uwzględnieniem terenów wiejskich 1.1.2. Rozwój sieci wodno-kanalizacyjnej i 2.1.1. Tworzenie korzystnych warunków do optymalizacja istniejącej sieci rozwoju przedsiębiorczości 1.1.3. Rozwój istniejącej sieci ścieżek 1.1.1. Rozwój sieci dróg i poprawa jakości rowerowych, ze szczególnym istniejącej sieci drogowej wraz z uwzględnieniem terenów wiejskich infrastrukturą towarzyszącą 1.2.1. Zintegrowane planowanie 1.2.4. Zagospodarowanie terenu w okolicach przestrzenne dworca PKS 36 1.2.2. Rewitalizacja centrum miasta 1.2.3. Zagospodarowanie terenów zielonych oraz terenów przy nabrzeżu Warty 1.2.6. Optymalna polityka parkingowa 1.3.1. Rozbudowa infrastruktury sportowej i placów zabaw przyjaznych dla osób niepełnosprawnych 2.2.4. Stworzenie dogodnych warunków do prowadzenia nieuciążliwej działalności produkcyjnej 1.2.2. Rewitalizacja centrum miasta 1.2.1. Zintegrowane planowanie przestrzenne 1.2.3. Zagospodarowanie terenów zielonych 1.2.1. Zintegrowane planowanie przestrzenne oraz terenów przy nabrzeżu Warty 1.2.4. Zagospodarowanie terenu w okolicach 1.2.1. Zintegrowane planowanie przestrzenne dworca PKS 1.2.5. Remont zabytkowych budynków 2.2.2. Stworzenie nowych produktów i usług o charakterze lokalnym 1.2.6. Optymalna polityka parkingowa 1.2.1. Zintegrowane planowanie przestrzenne 1.3.1. Rozbudowa infrastruktury sportowej i 1.2.1. Zintegrowane planowanie przestrzenne placów zabaw przyjaznych dla osób 1.3.2. Modernizacja i remonty świetlic niepełnosprawnych wiejskich i domu kultury 1.3.2. Modernizacja i remonty świetlic 1.3.1. Rozbudowa infrastruktury sportowej i wiejskich i domu kultury placów zabaw przyjaznych dla osób niepełnosprawnych 3.1.1. Wzbogacenie oferty kulturalnej o
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
elementy oparte na lokalnej tradycji 3.2.6. Wzbogacenie oferty spędzania wolnego czasu dla dzieci i osób starszych 1.3.3. Termomodernizacja obiektów 3.2.3. Wspieranie działań prowadzących do użyteczności publicznej aktywnego spędzania wolnego czasu i organizacja imprez sportowych 1.4.1. Budowa infrastruktury zwiększającej 3.4.1. Cyfryzacja Urzędu Miejskiego i wzrost dostęp do Internetu w ramach dostępności usług publicznych drogą projektu „Wielkopolska Sieć internetową Szerokopasmowa” 3.4.2. Szkolenia kompetencyjne dla pracowników administracji publicznej 3.3.3. Wykorzystywanie Internetu i nowoczesnych technik nauczania w procesie kształcenia młodzieży 2.1.1. Tworzenie korzystnych warunków do 2.2.1. Promowanie postaw przedsiębiorczych rozwoju przedsiębiorczości wśród najmłodszych mieszkańców gminy 2.2.5. Stworzenie forum wymiany doświadczeń i współpracy przedsiębiorców 2.1.2. Promowanie współpracy z NGO, 2.1.3. Nawiązanie współpracy w ramach innymi gminami oraz partnerami partnerstw instytucjonalnych oraz zagranicznymi w celu rozwijania i uczestnictwo w projektach promowania działalności gospodarczej wspierających rozwój lokalny i regionalny 2.1.3. Nawiązanie współpracy w ramach 2.1.2. Promowanie współpracy z NGO, innymi 37 partnerstw instytucjonalnych oraz gminami oraz partnerami zagranicznymi uczestnictwo w projektach w celu rozwijania i promowania wspierających rozwój lokalny i działalności gospodarczej regionalny 2.1.4. Aktywizacja osób bezrobotnych i 3.3.1. Wzmacnianie kompetencji społecznych wykluczonych społecznie młodych mieszkańców gminy 2.2.1. Promowanie postaw 1.1.1. Rozwój sieci dróg i poprawa jakości przedsiębiorczych wśród istniejącej sieci drogowej wraz z najmłodszych mieszkańców gminy infrastrukturą towarzyszącą 1.1.2. Rozwój sieci wodno-kanalizacyjnej i optymalizacja istniejącej sieci 2.1.1. Tworzenie korzystnych warunków do rozwoju przedsiębiorczości 3.3.1. Wzmacnianie kompetencji społecznych młodych mieszkańców gminy 2.2.2. Stworzenie nowych produktów i usług 1.2.5. Remont zabytkowych budynków o charakterze lokalnym 3.1.1. Wzbogacenie oferty kulturalnej o elementy oparte na lokalnej tradycji 3.1.4. Stworzenie strategii działań prokulturalnych w gminie 3.2.4. Promowanie regionalnych produktów spożywczych i zdrowego odżywiania 2.2.4. Stworzenie dogodnych warunków do 1.2.1. Zintegrowane planowanie przestrzenne prowadzenia nieuciążliwej działalności produkcyjnej
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
2.2.5. Stworzenie forum wymiany 2.1.1. Tworzenie korzystnych warunków do doświadczeń i współpracy rozwoju przedsiębiorczości przedsiębiorców 2.2.6. Współpraca przedsiębiorców z 3.3.2. Poprawa jakości kształcenia lokalnymi szkołami zawodowymi 3.1.1. Wzbogacenie oferty kulturalnej o 1.3.2. Modernizacja i remonty świetlic elementy oparte na lokalnej tradycji wiejskich i domu kultury 2.2.1. Promowanie postaw przedsiębiorczych wśród najmłodszych mieszkańców gminy 3.2.6. Wzbogacenie oferty spędzania wolnego czasu dla dzieci i osób starszych 3.3.4. Organizacja systemu zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży umocowanych w związkach sportowych. Rozszerzenie oferty zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży 3.1.2. Wzmocnienie współpracy z 3.3.2. Poprawa jakości kształcenia organizacjami integrującymi działania kulturalne 3.1.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu 3.4.1. Cyfryzacja Urzędu Miejskiego i wzrost cyfrowemu dostępności usług publicznych drogą internetową 3.3.3. Wykorzystywanie Internetu i nowoczesnych technik nauczania w procesie kształcenia młodzieży 38 3.1.4. Stworzenie strategii działań 2.2.2. Stworzenie nowych produktów i usług o prokulturalnych w gminie charakterze lokalnym 3.2.6. Wzbogacenie oferty spędzania wolnego czasu dla dzieci i osób starszych 3.2.1. Wzrost jakości świadczonych usług 3.3.1. Wzmacnianie kompetencji społecznych medycznych w gminie młodych mieszkańców gminy 3.2.2. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców gminy 3.2.2. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców 3.2.1. Wzrost jakości świadczonych usług gminy medycznych w gminie 3.2.3. Wspieranie działań prowadzących do 1.3.3. Termomodernizacja obiektów aktywnego spędzania wolnego czasu i użyteczności publicznej organizacja imprez sportowych 3.2.4. Promowanie regionalnych produktów 2.2.2. Stworzenie nowych produktów i usług o spożywczych i zdrowego odżywiania charakterze lokalnym 3.2.5. Zwiększenie świadomości ekologicznej 3.3.1. Wzmacnianie kompetencji społecznych mieszkańców młodych mieszkańców gminy 3.2.6. Wzbogacenie oferty spędzania 3.1.1. Wzbogacenie oferty kulturalnej o wolnego czasu dla dzieci i osób elementy oparte na lokalnej tradycji starszych 3.1.4. Stworzenie strategii działań prokulturalnych w gminie 3.3.1. Wzmacnianie kompetencji 2.1.4. Aktywizacja osób bezrobotnych i społecznych młodych mieszkańców wykluczonych społecznie gminy 2.2.1. Promowanie postaw przedsiębiorczych wśród najmłodszych mieszkańców
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
gminy 3.2.1. Wzrost jakości świadczonych usług medycznych w gminie 3.2.5. Zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców 3.3.2. Poprawa jakości kształcenia 2.2.6. Współpraca przedsiębiorców z lokalnymi szkołami zawodowymi 1.3.2. Modernizacja i remonty świetlic wiejskich i domu kultury 3.1.1. Wzbogacenie oferty kulturalnej o elementy oparte na lokalnej tradycji 3.3.3. Wykorzystywanie Internetu i 3.4.1. Cyfryzacja Urzędu Miejskiego i wzrost nowoczesnych technik nauczania w dostępności usług publicznych drogą procesie kształcenia młodzieży internetową 3.1.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu 1.4.1. Budowa infrastruktury zwiększającej dostęp do Internetu w ramach projektu „Wielkopolska Sieć Szerokopasmowa” 3.3.4. Organizacja systemu zajęć sportowych 3.1.1. Wzbogacenie oferty kulturalnej o dla dzieci i młodzieży umocowanych w elementy oparte na lokalnej tradycji związkach sportowych. Rozszerzenie oferty zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży 3.4.1. Cyfryzacja Urzędu Miejskiego i wzrost 3.3.3. Wykorzystywanie Internetu i dostępności usług publicznych drogą nowoczesnych technik nauczania w 39 internetową procesie kształcenia młodzieży 3.1.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu 1.4.1. Budowa infrastruktury zwiększającej dostęp do Internetu w ramach projektu „Wielkopolska Sieć Szerokopasmowa” 3.4.2. Szkolenia kompetencyjne dla 1.4.1. Budowa infrastruktury zwiększającej pracowników administracji publicznej dostęp do Internetu w ramach projektu „Wielkopolska Sieć Szerokopasmowa” Źródło: opracowanie własne
6.3. Spójność celów Cele wyznaczone do zrealizowania w ramach Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 zostały sformułowane jako wyraz potrzeb i postulatów zgłoszonych przez mieszkańców gminy i swoją formą realizują zamierzania nowej polityki regionalnej. Niemniej jednak nie pozostają one bez związku z ustaleniami dokonanymi w dokumentach strategicznych Polski i Unii Europejskiej. Analiza spójności celów Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 z celami zawartymi w Strategii Rozwoju Kraju 2020, Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010- 2020 oraz Strategii Europy 2020 wykazała, że znaczna większość celów jest zbieżna (tabela 16). Spójność celów wykazało również porównanie z dokumentami strategicznymi samorządu
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 wojewódzkiego tj. Strategią Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku oraz Wielkopolskim Regionalnym Programem Operacyjnego na lata 2014-2020 ver. 9.0 (tabela 17).
Tabela 16. Spójność celów gminy Oborniki z zewnętrznymi dokumentami strategicznymi 1. ATRAKCYJNA PRZESTRZEŃ Krajowa Strategia Strategia Rozwoju Rozwoju Strategia Europa Kraju 2020 Regionalnego 2010 2020
- 2020 1.1 Poprawa stanu infrastruktury II.7.2. Modernizacja 1.2.1. Zwiększanie - sieciowej i drogowej i rozbudowa dostępności połączeń komunikacyjnej transportowych wewnątrz regionów III.2.1. Podnoszenie 1.2.3. Pełniejsze jakości i wykorzystanie dostępności usług potencjału publicznych rozwojowego obszarów wiejskich 2.2. Wspieranie obszarów wiejskich o najniższym poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości 40 rozwojowe 2.2.4. Usługi komunalne i związane z ochroną środowiska 2.5. Zwiększanie dostępności transportowej do ośrodków wojewódzkich na obszarach o najniższej dostępności
1.2 Poprawa ładu przestrzennego I.3.3. Zwiększenie 2.2. Wspieranie - bezpieczeństwa obszarów wiejskich obywatela o najniższym II.6.4. Poprawa poziomie dostępu stanu środowiska mieszkańców do III.2.1. Podnoszenie dóbr i jakości i usług dostępności usług warunkujących publicznych możliwości rozwojowe: 2.2.4. Usługi komunalne i związane z ochroną środowiska
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
1.3 Modernizacja infrastruktury III.2.1. Podnoszenie 2.2. Wspieranie społecznej jakości i obszarów wiejskich dostępności usług o najniższym publicznych poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe: 2.2.1. Usługi edukacyjne i szkoleniowe 1.3.5. Dywersyfikacja źródeł i efektywne wykorzystanie energii oraz reagowanie na zagrożenia naturalne 1.4 Wsparcie rozbudowy I.1.1. 1.3.1. Rozwój 1. Inteligentny infrastruktury społeczeństwa Uporządkowanie kapitału rozwój – informacyjnego oraz budowa kompetencji intelektualnego, w gospodarka oparta instalacji odnawialnych źródeł umożliwiające tym kapitału na wiedzy i energii realizację działań ludzkiego i innowacji rozwojowych społecznego 3. Rozwój II.5.1. Zapewnienie 2.2. Wspieranie sprzyjający powszechnego obszarów wiejskich włączeniu 41 dostępu do o najniższym społecznemu Internetu poziomie dostępu II.5.2. mieszkańców do Upowszechnienie dóbr i wykorzystania usług technologii warunkujących cyfrowych możliwości III.2.1. Podnoszenie rozwojowe: jakości i 2.2.3. Usługi dostępności usług komunikacyjne publicznych 2. DYNAMICZNA GOSPODARKA Krajowa Strategia Strategia Rozwoju Rozwoju Strategia Europa Kraju 2020 Regionalnego 2010 2020 - 2020
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
2.1 Zwiększenie atrakcyjności II.2.4. Poprawa 1.2.3. Pełniejsze 1. Inteligentny inwestycyjnej warunków wykorzystanie rozwój – ramowych dla potencjału gospodarka oparta prowadzenia rozwojowego na wiedzy i działalności obszarów wiejskich innowacji gospodarczej 1.2.4. Efektywne 3. Rozwój II.4.1. Zwiększanie wykorzystanie w sprzyjający aktywności procesach włączeniu zawodowej rozwojowych społecznemu III.1.1. Zwiększenie potencjału aktywności osób specjalizacji wykluczonych i terytorialnej zagrożonych 1.3.4. Wspieranie wykluczeniem rozwoju instytucji społecznym otoczenia biznesu III.3.1. Tworzenie (IOB)1.3.7. warunków Współpraca instytucjonalnych, międzynarodowa prawnych i 3.4 Wspomaganie finansowych budowy kapitału dla realizacji działań społecznego dla rozwojowych w rozwoju regionach regionalnego w oparciu o sieci współpracy między różnymi aktorami polityki regionalnej 2.2 Wzrost konkurencyjności II.2.4. Poprawa 1.2.3. Pełniejsze 1. Inteligentny produktów i usług na rynku warunków wykorzystanie rozwój – 42 lokalnym ramowych dla potencjału gospodarka oparta prowadzenia rozwojowego na wiedzy i działalności obszarów wiejskich innowacji gospodarczej 1.2.4. Efektywne 2. Zrównoważony II.4.1. Zwiększanie wykorzystanie w rozwój – wspieranie aktywności procesach gospodarki zawodowej rozwojowych efektywniej III.1.1. Zwiększenie potencjału korzystającej z aktywności osób specjalizacji zasobów, bardziej wykluczonych i terytorialnej przyjaznej zagrożonych 1.3.4. Wspieranie środowisku i wykluczeniem rozwoju instytucji bardziej społecznym otoczenia biznesu konkurencyjnej III.3.1. Tworzenie (IOB)1.3.7. 3. Rozwój warunków Współpraca sprzyjający instytucjonalnych, międzynarodowa włączeniu prawnych i 3.4 Wspomaganie społecznemu finansowych budowy kapitału dla realizacji działań społecznego dla rozwojowych w rozwoju regionach regionalnego w oparciu o sieci współpracy między różnymi aktorami polityki regionalnej
3. ZAANGAŻOWANY KAPITAŁ LUDZKI
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Krajowa Strategia Strategia Rozwoju Rozwoju Strategia Europa Kraju 2020 Regionalnego 2010 2020 - 2020 3.1 Wzrost zaangażowania I.1.1. 1.3.1. Rozwój 1. Inteligentny społecznego i przeciwdziałanie Uporządkowanie kapitału rozwój – wykluczeniu cyfrowemu kompetencji intelektualnego, w gospodarka oparta umożliwiające tym kapitału na wiedzy i realizację działań ludzkiego i innowacji rozwojowych społecznego 3. Rozwój II.5.1. Zapewnienie 2.2. Wspieranie sprzyjający powszechnego obszarów wiejskich włączeniu dostępu do o najniższym społecznemu Internetu poziomie dostępu II.5.2. mieszkańców do Upowszechnienie dóbr i wykorzystania usług technologii warunkujących cyfrowych możliwości III.2.1. Podnoszenie rozwojowe: jakości i 2.2.3. Usługi dostępności usług komunikacyjne publicznych 3.2 Promowanie zdrowego stylu życia II.4.1. Zwiększanie 1.2.3. Pełniejsze 3. Rozwój i zwiększenie poziomu aktywności wykorzystanie sprzyjający świadomości i kultury zdrowotnej zawodowej potencjału włączeniu mieszkańców II.6.4. Poprawa rozwojowego społecznemu stanu środowiska obszarów wiejskich III.1.1. Zwiększenie 2.2. Wspieranie 43 aktywności osób obszarów wiejskich wykluczonych i o najniższym zagrożonych poziomie dostępu wykluczeniem mieszkańców do społecznym dóbr i III.2.1. Podnoszenie usług jakości i warunkujących dostępności usług możliwości publicznych rozwojowe: 2.2.2. Usługi medyczne
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
3.3 Zwiększenie oferty edukacyjnej i I.3.2. Rozwój 1.3.1. Rozwój 1. Inteligentny jej dostosowanie do potrzeb kapitału kapitału rozwój – rynkowych społecznego intelektualnego, w gospodarka oparta II.4.2. Poprawa tym kapitału na wiedzy i jakości kapitału ludzkiego i innowacji ludzkiego społecznego III.2.1. Podnoszenie 2.2. Wspieranie jakości i obszarów wiejskich dostępności usług o najniższym publicznych poziomie dostępu mieszkańców do dóbr i usług warunkujących możliwości rozwojowe: 2.2.1. Usługi edukacyjne i szkoleniowe
44
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
3.4 Poprawa sprawności działania III.2.1. Podnoszenie 1.3.1. Rozwój 1. Inteligentny administracji publicznej jakości i kapitału rozwój – dostępności usług intelektualnego, w gospodarka oparta publicznych tym kapitału na wiedzy i II.5.2. ludzkiego i innowacji Upowszechnienie społecznego wykorzystania 2.2. Wspieranie 3. Rozwój technologii obszarów wiejskich sprzyjający cyfrowych o najniższym włączeniu I.1.1. poziomie dostępu społecznemu Uporządkowanie mieszkańców do kompetencji dóbr i umożliwiające usług realizację działań warunkujących rozwojowych możliwości III.3.3. Tworzenie rozwojowe: warunków dla 2.2.3. Usługi rozwoju ośrodków komunikacyjne regionalnych, 1.3.3. Zwiększanie subregionalnych i możliwości lokalnych oraz wprowadzania wzmacniania rozwiązań potencjału innowacyjnych obszarów wiejskich przez III.3.1. Tworzenie przedsiębiorstwa warunków i instytucje instytucjonalnych, regionalne prawnych i 3.3 Przebudowa i finansowych wzmocnienie 45 dla realizacji działań koordynacji w rozwojowych w systemie regionach wieloszczeblowego zarządzania 3.4 Wspomaganie budowy kapitału społecznego dla rozwoju regionalnego w oparciu o sieci współpracy między różnymi aktorami polityki regionalnej Źródło: opracowanie własne na podstawie Strategii Rozwoju Kraju 2020, Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010- 2020 oraz Strategii Europy 2020
Tabela 17. Spójność celów gminy Oborniki z zewnętrznymi dokumentami strategicznymi 1. ATRAKCYJNA PRZESTRZEŃ Wielkopolski Regionalny Strategia Województwa Program Operacyjny na lata Wielkopolskiego do 2020 roku 2014-2020 1.1 Poprawa stanu infrastruktury 1.1. Zwiększenie spójności sieci Oś Priorytetowa 5: sieciowej i drogowej drogowej Priorytet Inwestycyjny 7b 2.7. Poprawa gospodarki Priorytet Inwestycyjny 7d wodno-ściekowej
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
5.5. Zwiększenie dostępności do podstawowych usług publicznych 6.8. Przygotowanie i racjonalne wykorzystanie terenów Inwestycyjnych 1.2 Poprawa ładu przestrzennego Oś Priorytetowa 4: 8.11. Poprawa warunków Priorytet Inwestycyjny 5b mieszkaniowych Priorytet Inwestycyjny 6d 9.5. Budowa regionalnych systemów zabezpieczania i reagowania na zagrożenia
1.3 Modernizacja infrastruktury 3.1. Optymalizacja Oś Priorytetowa 3: społecznej gospodarowania energią Priorytet Inwestycyjny 4.3 8.7. Kształtowanie skłonności mieszkańców do zaspokajania Oś Priorytetowa 8: potrzeb wyższego rzędu Priorytet Inwestycyjny 10.1 1.4 Wsparcie rozbudowy 5.5. Zwiększenie dostępności Oś Priorytetowa 2: infrastruktury społeczeństwa do podstawowych usług Priorytet Inwestycyjny 2c informacyjnego oraz budowa publicznych instalacji odnawialnych źródeł 9.1. Tworzenie warunków dla energii zarządzania rozwojem regionu 9.3. Sprawna, innowacyjna administracja samorządowa 2. DYNAMICZNA GOSPODARKA Wielkopolski Regionalny Strategia Województwa Program Operacyjny na lata Wielkopolskiego do 2020 roku 46 2014-2020 2.1 Zwiększenie atrakcyjności 6.3. Rozwój sieci i kooperacji w Oś Priorytetowa 1 inwestycyjnej gospodarce regionu Priorytet Inwestycyjny 1b 6.6. Rozwój instrumentów Priorytet Inwestycyjny 3a finansowych dla gospodarki Priorytet Inwestycyjny 3b 6.8. Przygotowanie i racjonalne Priorytet Inwestycyjny 3c wykorzystanie terenów inwestycyjnych 7.3. Promocja przedsiębiorczości i zatrudnialności 8.1. Wzmacnianie aktywności zawodowej 9.1. Tworzenie warunków dla zarządzania rozwojem regionu 9.6. Rozwój współpracy terytorialnej 2.2 Wzrost konkurencyjności 6.3. Rozwój sieci i kooperacji w Oś Priorytetowa 1 produktów i usług na rynku gospodarce regionu Priorytet Inwestycyjny 1b lokalnym 6.10. Poprawa warunków dla Priorytet Inwestycyjny 3a rozwoju rolnictwa i Priorytet Inwestycyjny 3b przetwórstwa Priorytet Inwestycyjny 3c Rolnego 7.3. Promocja Oś Priorytetowa 6 przedsiębiorczości i Priorytet Inwestycyjny 8iii zatrudnialności Priorytet Inwestycyjny 8v 8.1. Wzmacnianie aktywności zawodowej Oś Priorytetowa 8
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
9.6. Rozwój współpracy Priorytet Inwestycyjny 10iv terytorialnej Oś Priorytetowa 7 Priorytet Inwestycyjny 9v
3. ZAANGAŻOWANY KAPITAŁ LUDZKI Wielkopolski Regionalny Strategia Województwa Program Operacyjny na lata Wielkopolskiego do 2020 roku 2014-2020 3.1 Wzrost zaangażowania 1.3. Rozbudowa infrastruktury Oś Priorytetowa 9: społecznego i przeciwdziałanie na rzecz społeczeństwa Priorytet Inwestycyjny 9b wykluczeniu cyfrowemu informacyjnego 5.5. Zwiększenie dostępności do podstawowych usług publicznych 8.5. Wzmacnianie włączenia społecznego 8.7. Kształtowanie skłonności mieszkańców do zaspokajania potrzeb wyższego rzędu 3.2 Promowanie zdrowego stylu życia 5.5. Zwiększenie dostępności Oś Priorytetowa 6: i zwiększenie poziomu do podstawowych usług Priorytet Inwestycyjny 8iv świadomości i kultury zdrowotnej publicznych mieszkańców 8.5. Wzmacnianie włączenia Oś Priorytetowa 7: społecznego Priorytet Inwestycyjny 9iv 8.3. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców i opieki Oś Priorytetowa 9: zdrowotnej Priorytet Inwestycyjny 9a 47 8.4. Promocja zdrowego stylu życia 3.3 Zwiększenie oferty edukacyjnej i 5.5. Zwiększenie dostępności Oś Priorytetowa 7: jej dostosowanie do potrzeb do podstawowych usług Priorytet Inwestycyjny 9v rynkowych publicznych 7.1. Poprawa warunków, Oś Priorytetowa 8: jakości i dostępności edukacji Priorytet Inwestycyjny 10iii 7.4. Rozwój oraz promocja Priorytet Inwestycyjny 10iv postaw kreatywnych i innowacyjnych Oś Priorytetowa 9: 8.1. Wzmacnianie aktywności Priorytet Inwestycyjny 10a zawodowej 3.4 Poprawa sprawności działania 1.3. Rozbudowa infrastruktury Oś Priorytetowa 2: administracji publicznej na rzecz społeczeństwa Priorytet Inwestycyjny 2.3 informacyjnego 5.5. Zwiększenie dostępności Oś Priorytetowa 1: do podstawowych usług Priorytet Inwestycyjny 3.4 publicznych 9.3. Sprawna, innowacyjna Oś Priorytetowa 8: administracja samorządowa Priorytet Inwestycyjny 10.3 6.3. Rozwój sieci i kooperacji w gospodarce regionu 9.6. Rozwój współpracy terytorialnej 9.1. Tworzenie warunków dla zarządzania rozwojem regionu Źródło: Opracowanie własne na podstawie Strategii Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku i Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 ver. 9.0
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
7. Wdrażanie Do podstawowych wymogów sprawnego wdrażania Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 należą skuteczne działania związane z czuwaniem nad z realizacją celów, a zwłaszcza monitorowanie postępów i identyfikowanie trudności. Za zadanie wdrażania zapisów Strategii odpowiedzialny jest Burmistrz. Cele pośrednie i cele bezpośrednie zawarte w Strategii realizować będą poszczególne Referaty Urzędu Miejskiego w Obornikach, a także jednostki podległe urzędowi, w których kompetencjach zawierają się konkretne działania. System wdrażania Strategii powinien być oparty o praktyki przyjęte w systemach zarządzania projektami, gdzie kluczową osobą jest postać kierownika projektu zajmującego się koordynacją zadań, motywacją do ich realizacji oraz komunikacją pomiędzy członkami specjalnie powołanego zespołu ds. wdrażania Strategii. Realizacja poszczególnych celów bezpośrednich i pośrednich powinna odbywać się wraz z przyjętym planem działań, który powinien być na bieżąco aktualizowany co najmniej raz w roku (np. w momencie uchwalania Budżetu Gminy lub Wieloletniej Prognozy Finansowej). Ważnym punktem wdrażania Strategii jest także system monitorowania wyposażony w zestaw wskaźników dobranych do celów pośrednich. Pozwala on na bieżące kontrolowanie procesów wdrożeniowych i osiąganie zamierzonych efektów, eliminowanie trudności i wprowadzanie ewentualnych zmian w treści i zakresie zadeklarowanych działań i zadań. Weryfikacja zapisów 48 i stopnia realizacji zamierzeń powinna skłaniać do podejmowania działań przyspieszających wdrożenie, szukania możliwości wsparcia realizacji zadań w zewnętrznych jednostkach i z pomocą zewnętrznych źródeł finansowania. W momencie pojawienia się nowych możliwości czy też wystąpienia uciążliwych trudności należy działania Strategii odpowiednio przemodelować nadając celom, działaniom i zadaniom nowy kształt, tak aby nowopowstała sytuacja nie zagroziła powodzeniu wdrożenia ale wpłynęła na przyspieszenie pojawienia się wyników. Działania zmierzające do aktualizacji Strategii powinny być poprzedzone ewaluacją i procesem monitorowania oraz wnikliwą analizą otoczenia i czynników egzogenicznych mogących mieć wpływ na powodzenie Strategii. W przypadku rozłożenia odpowiedzialności za wdrożenie Strategii aktualne wydaje się poszukiwanie partnerów publicznych i prywatnych, którym można wydelegować zadania i powierzyć realizację wybranych działań. Możliwość taką niesie ze sobą Ustawa o partnerstwie publiczno- prywatnym.
8. Monitoring i ewaluacja Monitoring i ewaluacja Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 oparte zostały na najnowszych trendach w zakresie tworzenia systemów monitoringu i ewaluacji.
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Skorzystano z metodologii J. Brysona6 opartej na podejściu procesowym, a zmierzającej do pobudzenia zaangażowania wewnętrznych i zewnętrznych interesariuszy, mających kluczowe znaczenia dla realizacji Strategii. Istotnym z punktu widzenia tworzenia założeń monitoringu i ewaluacji jest podejście partycypacyjne. Ma ono znaczenie ze względu na nowe podejście w funkcjonowaniu terytoriów, które wskazuje na to, że terytorium jest systemem złożonym o wysokim stopniu skomplikowania. Odpowiednie zaangażowanie podmiotów lokalnych w proces tworzenia, wdrażania i monitorowania strategii pozwala multiplikować efekty zmian i może prowadzić do zmiany ścieżki rozwoju danego terytorium w długim okresie. Jednym z celów systemu monitoringu jest odpowiedź na pytanie jak realizacja strategii wpływa na realizację założonej wizji i głównych celów strategicznych. W celu odpowiedzi na te pytanie zbudowano system wskaźników powiązanych z różnymi poziomami celów, jakie zostały przyjęte w Strategii. Wskaźniki kontekstowe odpowiadają poziomowi wizji oraz celom strategicznym ogólnym i mają za zadanie zobrazować sytuację w poszczególnych obszarach. Charakteryzują się wysokim poziomem ogólności. Wskaźniki kontekstowe wybrane do Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki (tabela 18) powinny być relatywizowane za pomocą porównania do podobnych jednostek (w tym przypadku do gmin o podobnej wielkości, liczbie mieszkańców, potencjale gospodarczym, itp.). Analiza wskaźników kontekstowych powinna obejmować analizę statyczną i dynamiczną opartą na benchmarkingu. Oprócz oceny zjawiska, którego wskaźnik dotyczy należy uwzględnić także 49 kierunek i tempo zachodzenia zmian.
Tabela 18. Wskaźniki kontekstowe dla monitoringu i ewaluacji Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 1. ATRAKCYJNA PRZESTRZEŃ a. Liczba kursów autobusowych w ciągu doby (szt.) b. Liczba osób korzystająca z wodociągów (os) c. Gęstość sieci rozdzielczej na 100 km2 (km/km2) 2. DYNAMICZNA GOSPODARKA a. Liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców (szt.) b. Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym (os) c. Udział liczby bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (%) 3. ZAANGAŻOWANY KAPITAŁ LUDZKI a. Liczba organizacji pozarządowych na 10 tys. mieszkańców (szt.) b. Komputery w szkołach z dostępem do Internetu (szt.) c. Wskaźnik obciążenia demograficznego Źródło: opracowania własne
6 Bryson J., 2004, Strategic planning for public and nonprofit organizations. A Guide to Strengthening Sustaining Organizational Achievement, 3rd Edition, John Wiley and Son, San Francisco
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
W celu oceny wskaźników kontekstowych zastosowano intuicyjną logikę świateł drogowych pogłębioną o wskazanie na kierunek zmian (tabela 19). Przy ocenie kierunku zmian należy uwzględnić także charakter wskaźnika (stymulanta, destymulanta, nominanta).
Tabela 19. Wskaźniki kontekstowe i ich interpretacja graficzna Wskaźnik Grafika Interpretacja Wskaźnik o charakterze stymulanty Sytuacja pozytywna, trend pozytywny
Wskaźnik o charakterze stymulanty Sytuacja negatywna, trend pozytywny
Wskaźnik o charakterze destymulanty Sytuacja neutralna, trend negatywny
Wskaźnik o charakterze destymulanty Sytuacja negatywna, trend pozytywny
Źródło: opracowanie własne na podstawie System Monitoringu, Aktualizacja Strategii Rozwoju Miasta Poznania do roku 2030
Poza wskaźnikami kontekstowymi do każdego z celów strategicznych dobrano wskaźniki strategiczne, które podporządkowano celom pośrednim (tabela 20). Na podobnej zasadzie co ocena wskaźników kontekstowych należy stworzyć zestawienie i ocenić wskaźniki strategiczne dla każdego z celów zawartych w Strategii. Taki uproszczony sposób oceny postępów we wdrażaniu strategii może okazać się niewystarczający i zaistnieje konieczność dokonania pogłębionej analizy sytuacji. 50
Tabela 20. Zestaw wskaźników systemu monitoringu Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 1. ATRAKCYJNA PRZESTRZEŃ 1.1 Poprawa stanu infrastruktury sieciowej i drogowej Długość dróg gminnych (km) Długość zmodernizowanych dróg gminnych (km) Długość chodników w gminie (km) Długość ścieżek rowerowych (km) Długość nowopowstałej kanalizacji deszczowej (km) Liczba nowopowstałych sygnalizacji świetlnych (szt.) Wskaźniki Liczba nowych punktów świetlnych (szt.) produktu Liczba inwestycji zrealizowanych w ramach ZIT (szt.) Liczba zmodernizowanych ujęć wody (szt.) Długość zmodernizowanej sieci wodociągowej (km) Długość sieci kanalizacyjnej (km) Liczba zmodernizowanych/wybudowanych oczyszczalni ścieków (szt.) Liczba wybudowanych przyłączy kanalizacyjnych (szt.) Liczba przydomowych oczyszczalni ścieków (szt.) Powierzchnia terenów inwestycyjnych, które stały się dostępne w wyniku realizacji projektów (ha) Liczba nowych inwestycji na terenie gminy (szt.) Wskaźniki Średni czas przejazdu transportem indywidualnym między wybranymi punktami w rezultatu gminie (min.) Wielkość nakładów inwestycyjnych wzniesionych przez inwestorów na nowo uzbrojonych terenach inwestycyjnych (tys. zł) Liczba gospodarstw domowych przyłączonych do sieci kanalizacyjnej (szt.)
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Nakłady na bieżące utrzymanie dróg (tys. zł/km) Wskaźniki Liczba nowych miejsc pracy (szt.) oddziaływania Liczba osób oceniających okolice miejsca zamieszkania jako bezpieczne (os.) Ilość ścieków odprowadzonych/oczyszczonych (m3 /m-ąc) 1.2 Poprawa ładu przestrzennego Wskaźniki Liczba nowych nasadzeń (szt.) produktu Liczba ustawionych koszy na odpady (szt.) Liczba nowopowstałych parków (szt.) Liczba przyjętych planów zagospodarowania przestrzennego (szt.) Liczba przedsięwzięć niskoemisyjnych powstałych dzięki wsparciu gminy (szt.) Liczba budynków użyteczności publicznej dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych (szt.) Liczba zorganizowanych imprez promujących dbałość o estetykę przestrzeni (szt.) Liczba jednostek doposażonych OSP (szt.) Liczba wyremontowanych mieszkań w ramach gminnych zasobów mieszkaniowych (szt.) Liczba wyremontowanych zabytków (szt.) Liczba zlikwidowanych dzikich wysypisk śmieci (szt.) Powierzchnia nowopowstałych terenów zielonych (ha) Powierzchnia gminy objęta zapisami planów zagospodarowania przestrzennego (%) Liczba miejsc parkingowych (szt.) Liczba osób, dla których budynki użyteczności publicznej stały się w pełni dostępne (os.) Wskaźniki Liczba osób, które zadbały o estetykę przestrzeni (os.) rezultatu Liczba inicjatyw zmierzająca do zwiększenia świadomości ekologicznej mieszkańców (szt.) Liczba osób, które skorzystały z gminnych zasobów mieszkaniowych (os.) Liczba osób, które rekreacyjnie wykorzystywały stawy poddane renowacji do celów rekreacyjnych (os.) 51 Udział terenów zielonych w powierzchni gminy (%) Wskaźniki Liczba osób zadowolonych z poziomu jakości środowiska naturalnego (os.) oddziaływania Udział powierzchni obszarów szczególnie cennych przyrodniczo w powierzchni ogółem (ha) 1.3 Modernizacja infrastruktury społecznej Liczba zmodernizowanych obiektów sportowych i infrastruktury rekreacyjnej (szt.) Liczba wyremontowanych świetlic wiejskich (szt.) Wskaźniki Liczba zmodernizowanych obiektów użyteczności (szt.) produktu Liczba placów zabaw dla dzieci (szt.) Powierzchnia terenów rekreacyjnych i sportowych (ha) Liczba punktów koncentrujących lokalną infrastrukturę sportową (szt.) Liczba osób korzystających z nowych/zmodernizowanych obiektów sportowych i rekreacyjnych (os.) Liczba osób korzystających z wyremontowanych świetlic wiejskich (os.) Wskaźniki Powierzchnia obszarów rekreacyjnych i sportowych (ha) rezultatu Liczba mieszkańców mająca dostęp do placu zabaw w ciągu 10 min od miejsca zamieszkania (os.) Średnia liczba osób korzystających z infrastruktury rekreacyjno-sportowej w ciągu miesiąca (os.) Liczba obiektów sportowych (szt.) Wskaźniki Liczba organizowanych imprez sportowych (szt.) oddziaływania Liczba zorganizowanych imprez o charakterze rekreacyjnym (szt.) 1.4 Wsparcie rozbudowy infrastruktury społeczeństwa informacyjnego oraz budowa instalacji odnawialnych źródeł energii Procent realizacji inwestycji w ramach projektu „Wielkopolska Sieć Wskaźniki Szerokopasmowa” (%) produktu Liczba zmodernizowanych stacji nadawczych telefonii komórkowych (szt.)
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Liczba inwestycji w gminie dotyczących instalacji związanych z odnawialnymi źródłami energii (szt.) Odsetek obszarów w gminie, które zajęte są pod instalacje odnawialnych źródeł energii (%) Liczba osób mogących korzystać z sieci internet (os.) Liczba osób, którym poprawie uległ zasięg używanych przez nich sieci komórkowych Wskaźniki (os.) rezultatu Powierzchnia obszaru, dla którego poprawił się zasięg telefonii komórkowych (km2) Powierzchnia terenów przeznaczonych pod inwestycje związane z odnawialnymi źródłami energii (km2) Liczba utworzonych miejsc pracy (szt.) Wskaźniki Liczba osób o zwiększonej świadomości ekologicznej (os.) oddziaływania Liczba korzystających z e-usług (os.) 2. DYNAMICZNA GOSPODARKA 2.1 Zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej Liczba przepisów (ulg, preferencyjnych podatków) dla przedsiębiorców podejmujących działalność gospodarczą (szt.) Wskaźniki Liczba nowych produktów i usług regionalnych (szt.) produktu Liczba szlaków turystycznych (szt.) Liczba punktów na terenie gminy, które udzielają porad rolnikom (szt.) Liczba przedsiębiorców, którzy skorzystali z ulg i preferencyjnych podatków dla Wskaźniki podejmujących działalność gospodarczą (os.) rezultatu Liczba osób korzystających z przystosowanych szlaków turystycznych (os.) Liczba utworzonych miejsc pracy (szt.) Wskaźniki Liczba osób oceniających okolice miejsca zamieszkania jako atrakcyjne gospodarczo oddziaływania (os.) Liczba nowych miejsc pracy (szt.) 2.2 Wzrost konkurencyjności produktów i usług na rynku lokalnym Liczba inicjatyw wspomagających postawy przedsiębiorcze wśród najmłodszych (szt.) 52 Liczba wypromowanych produktów regionalnych (szt.) Liczba dokumentów programowych wspomagających prowadzenie nieuciążliwej Wskaźniki działalności gospodarczej (szt.) produktu Liczba inicjatyw skierowanych do rolników, a wspomagających specjalizacje rolnicze (szt.) Liczba udzielonych porad rolnikom realizującym program specjalizacji rolniczych (szt.) Liczba młodych osób, które skorzystały z inicjatyw wspomagających postawy przedsiębiorcze (os.) Wskaźniki Liczba nowopowstałych przedsiębiorstw (szt.) rezultatu Liczba rolników, którzy skorzystali ze szkoleń (os.) Liczba rolników, którzy skorzystali z porad dotyczących specjalizacji rolniczych (os.) Liczba nagradzanych i wyróżniających się przedsiębiorstw z terenu gminy (szt.) Wskaźniki Liczba utworzonych miejsc pracy (szt.) oddziaływania Liczba osób oceniających gminę jako atrakcyjną gospodarczo (os.) 3. ZAANGAŻOWANY KAPITAL LUDZKI 3.1 Wzrost zaangażowania społecznego i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu Liczba proponowanych aktywności w ramach oferty kulturalno-rozrywkowej o charakterze regionalnym (szt.) Liczba organizowanych imprez (szt.) Wskaźniki Liczba imprez zorganizowanych przy współpracy z NGO (szt.) produktu Liczba imprez zorganizowanych przy współpracy z partnerami zagranicznymi (szt.) Liczba komputerów w budynkach użyteczności publicznej, dzięki którym mieszkańcy mogą skorzystać z Internetu (szt.) Liczba hot-spotów na terenie gminy (szt.) Liczba inicjatyw współtworzonych przez organizacje zrzeszające ludzi starszych i Wskaźniki osoby niepełnosprawne (szt.) rezultatu Liczba osób korzystających z oferty kulturalnej (os.)
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Liczba osób, które skorzystały z Internetu z komputerów w budynkach użyteczności publicznej (os.) Liczba osób korzystających z placówek bibliotecznych (os.) Liczba osób identyfikujących/utożsamiających się z gminą (os.) Liczba osób/organizacji „tworzących” kulturę (szt.), (os.) Wskaźniki Liczba inicjatyw z zakresie integracji międzypokoleniowej (szt.) oddziaływania Nakłady na kulturę (tys. zł.) 3.2 Promowanie zdrowego stylu życia i zwiększenie poziomu świadomości i kultury zdrowotnej mieszkańców Liczba przeprowadzonych badań profilaktycznych (szt.) Liczba zorganizowanych imprez o charakterze sportowym (szt.) Liczba wypromowanych produktów regionalnych (szt.) Liczba zorganizowanych imprez z uwzględnieniem elementów edukacji ekologicznej dla mieszkańców (szt.) Wskaźniki Liczba inicjatyw zmierzających do zapewnienia oferty spędzania wolnego czasu dla produktu dzieci i młodzieży (szt.) Liczba organizacji zrzeszających ludzi starszych (szt.) Liczba organizacji zrzeszających osoby niepełnosprawne (szt.) Liczba proponowanych aktywności w ramach oferty kulturalno-rozrywkowej (szt.) Liczba inicjatyw/imprez promujących zdrowy styl życia (szt.) Liczba osób, które skorzystały z proponowanych przez gminę badań profilaktycznych (os.) Liczba osób, które skorzystały z usług ośrodków zdrowia w gminie (os.) Liczba osób zadowolonych z świadczonych na terenie gminy usług medycznych (os.) Liczba inicjatyw współtworzonych przez organizacje zrzeszające ludzi starszych i Wskaźniki osoby niepełnosprawne (szt.) rezultatu Liczba udzielonych porad zawodowych (szt.) Liczba ofert pracy i form aktywności społecznej dla osób starszych (szt.) Liczba inicjatyw współtworzonych przez organizacje zrzeszające ludzi starszych i osoby 53 niepełnosprawne (szt.) Liczba ofert pracy i form aktywności społecznej dla osób starszych (szt.) Liczba nowych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych (szt.) Wskaźniki Liczba osób/organizacji „tworzących” kulturę (szt.)/ (os.) oddziaływania Liczba obiektów sportowych (szt.) Liczba inicjatyw z zakresie integracji międzypokoleniowej (szt.) 3.3 Zwiększenie atrakcyjności oferty edukacyjnej i jej dostosowanie do potrzeb rynkowych Liczba godzin zajęć z języków obcych w szkołach podstawowych (godz.) Wielkość środków przeznaczona na stypendia dla uzdolnionych uczniów (tys. zł) Liczba dokumentów regulujący system motywacji nauczycieli (szt.) Liczba boisk sportowych w miejscowościach gminy (szt.) Wskaźniki Liczba lokali przeznaczonych dla grup przedszkolnych (szt.) produktu Liczba zakupionych pomocy naukowych i oprogramowania dla jednostek edukacyjnych (szt.) Liczba zajęć dodatkowych dla uczniów (godz.) Liczba zajęć dodatkowych dla uczniów o charakterze sportowym (godz.) Liczba uczniów korzystających z zajęć dodatkowych (os.) Liczba nauczycieli objętych systemem motywacyjnym (os.) Wyniki egzaminu gimnazjalnego w gminie w porównaniu ze średnią województwa lub gminami sąsiednimi (%) Liczba laureatów konkursów przedmiotowych (os.) Wskaźniki Liczba osób korzystających z boisk sportowych (os.) rezultatu Liczba korzystających z placówek edukacyjnych (os.) Liczba korzystających z placówek bibliotecznych (os.) Liczba korzystających z oprogramowania i zakupionych pomocy naukowych (os.) Liczba dzieci korzystających z zajęć dodatkowych w szkołach i świetlicach (os.) Liczba uczniów startujących e regionalnych/krajowych zawodach sportowych (os.)
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Liczba osób legitymująca się znajomością co najmniej dwóch języków obcych (os.) Liczba nowo powstałych miejsc pracy w oświacie i kulturze (os.) Wskaźniki Liczba osób korzystających z nowych ofert programowych w zakresie kultury i
oddziaływania edukacji (os.) Nakłady na kulturę i oświatę (tys. zł) Liczba obiektów sportowych (szt.) 3.4 Poprawa sprawności działania administracji publicznej Liczba systemów elektronicznego obiegu dokumentów (szt.) Wskaźniki Liczba usług publicznych posiadających certyfikat (szt.) produktu Liczba osób, które skorzystały z dofinansowania na zajęcia rehabilitacyjne (os.) Liczba przeszkolonych pracowników administracji samorządowej (os.) Wskaźniki Średni czas załatwienia sprawy (dni) rezultatu Liczba udostępnionych e-usług (szt.) Wskaźniki Liczba osób zadowolonych z obsługi w Urzędzie Miejskim (os.)
oddziaływania Liczba korzystających z e-usług (os.) Źródło: opracowanie własne
Ocena stopnia realizacji zamierzeń zawartych w zapisach Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 pozwala na odniesienie się do tego co już zostało zrobione i określenie skuteczności, efektywności i wydajności dotychczasowych działań. Monitoring powinien być realizowany przez wyznaczony do tego zadania zespół czuwający nad zebraniem i przeanalizowaniem danych. Monitoring pozwala także na określenie ogólnego poziomu rozwoju jednostki samorządowej. Brak skuteczności we wdrażaniu zapisów strategii lub przedwczesna realizacja celów jest impulsem 54 do zmiany priorytetów w układzie celów oraz redefiniowania założeń.
9. Komunikowanie Informacje na temat dokumentu Strategii będą przekazywane mieszkańcom w sposób ciągły od początku jej projektowania i obejmą wszystkie jej etapy. Komunikacja społeczna ma na celu zwiększenie udziału społeczności gminy w działaniach służących rozwojowi gminy, podwyższenie poziomu zaufania wobec władz gminy oraz zebranie opinii pomocnych przy podejmowaniu decyzji przez Radę Miejską w Obornikach. Otrzymanie informacji zwrotnej pozwoli na prawidłowe modyfikowanie dokumentu. Partnerami społecznymi w procesie wymiany informacji będą: mieszkańcy, partnerzy prywatni i organizacje pozarządowe. Opracowywane, udostępniane i aktualizowane będą takie elementy dokumentu jak: diagnoza, analiza SWOT, schemat celów z zadaniami oraz procesy monitoringu i ewaluacji w formie danych i raportów zamieszczonych na stronie internetowej. Informacje na temat samego dokumentu, jak i procesu wdrażania, będą dostępne również w lokalnej prasie oraz na stronie internetowej www.oborniki.pl Komunikowanie Strategii będzie realizowane przez władze gminy i obejmować będzie przede wszystkim:
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
spotkania konsultacyjne z mieszkańcami, organizację warsztatów projektowych, organizowanie zebrań wiejskich, ankiety badające opinie mieszkańców o efektach wdrożonych projektów i sposobie ich realizacji oraz zgłaszające nowe potrzeby, biuletyny i tablice informacyjne, możliwość zabrania głosu w sprawie aktualizacji działań Strategii (dostęp na stronie internetowej do formularza uwag dotyczących Strategii), imprezy promocyjne.
Komunikacja społeczna będzie miała również wpływ na kształtowanie wizerunku gminy i może posłużyć jako narzędzie do promocji Miasta i Gminy Oborniki. Informacje o ofercie inwestycyjnej będą udostępniane na portalach internetowych, w prasie i mediach oraz w zewnętrznych bazach danych gromadzących informacje o ofertach inwestycyjnych w Polsce.
55
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Spis tabel Tabela 1. Wybrane wskaźniki demograficzne gminy Oborniki ...... 8 Tabela 2. Opieka zdrowotna w gminie Oborniki ...... 11 Tabela 3. Liczba gospodarstw i osób korzystających z ośrodka pomocy społecznej ...... 12 Tabela 4. Liczba fundacji, stowarzyszeń i organizacji społecznych na 10 tys. mieszkańców ...... 12 Tabela 5. Struktura działalności według branż w 2013 r...... 13 Tabela 6. Liczba osób bezrobotnych i osób w wieku produkcyjnym ...... 16 Tabela 7. Powierzchnia i struktura gospodarstw rolnych według użytkowania gruntów ...... 16 Tabela 8. Liczba i powierzchnia gospodarstw rolnych w gminie Oborniki ...... 17 Tabela 9. Powierzchnia zasiewów upraw ...... 17 Tabela 10. Liczba gospodarstw rolnych z wyszczególnieniem prowadzonej hodowli zwierząt ...... 18 Tabela 11. Długość sieci wodociągowej i kanalizacyjnej ...... 21 Tabela 12 Analiza SWOT dla obszaru społeczeństwo...... 29 Tabela 13. Analiza SWOT dla obszaru gospodarka ...... 31 Tabela 14. Analiza SWOT dla obszaru infrastruktura i środowisko ...... 32 Tabela 15. Komplementarność celów w Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 ...... 36 Tabela 16. Spójność celów Gminy Oborniki z zewnętrznymi dokumentami strategicznymi ...... 40 Tabela 17. Spójność celów Gminy Oborniki z zewnętrznymi dokumentami strategicznymi ...... 45 Tabela 18. Wskaźniki kontekstowe dla monitoringu i ewaluacji Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020 ...... 49 Tabela 19. Wskaźniki kontekstowe i ich interpretacja graficzna...... 50 Tabela 20. Zestaw wskaźników systemu monitoringu Strategii Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na 56 lata 2016-2020...... 50
Spis rysunków Rysunek 1. Cykl Deminga i cykl strategiczny ...... 3 Rysunek 2. Powiat Obornicki w Wielkopolsce, Gmina Oborniki w Powiecie Obornickim ...... 5 Rysunek 3. Procentowy udział podmiotów gospodarki narodowej prowadzących działalność gospodarczą wg rejestru REGON w powiecie obornickim oraz w gminie Oborniki w roku 2013 ...... 15 Rysunek 4. Długość czynnej sieci gazowej ogółem na terenie gminy Oborniki [km] Źródło: Główny Urząd Statystyczny, www.stat.gov.pl/bdl (stan na dzień 6.02.2015) ...... 23 Rysunek 5. Wykres obrazujący ocenę obszaru społecznego ...... 24 Rysunek 6. Wykres obrazujący ocenę obszaru gospodarka ...... 25 Rysunek 7. Wykres obrazujący ocenę obszaru środowisko ...... 26 Rysunek 8. Wykres obrazujący ocenę obszaru infrastruktura techniczna ...... 26 Rysunek 9. Wykres obrazujący ocenę obszaru turystyka i rekreacja ...... 27 Rysunek 10. Wykres obrazujący ocenę obszaru kultura ...... 27 Rysunek 11. Wykres obrazujący ocenę obszaru edukacja ...... 28
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Załączniki Załącznik nr 1 – formularz ankiety dla pracowników
Dokumentacja strategiczna dla Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Prosimy o wpisanie znaku X w odpowiednie pola w poniższej tabeli. W przyjętej skali 1 oznacza ocenę najniższą, natomiast 5 ocenę najwyższą. SPOŁECZEŃSTWO 1 2 3 4 5 Jak oceniasz poziom zaangażowania mieszkańców w sprawy społeczności lokalnej (inicjatywy oddolne, współpraca)? Jak oceniasz poziom usług pomocy społecznej w Gminie? Jak oceniasz dostępność do usług ochrony zdrowia w Gminie (podstawowa opieka medyczna, apteki, stomatolog)? Czy czujesz się bezpiecznie w swojej Gminie? Jaka jest skala występowania w Gminie alkoholizmu? Jaka jest skala występowania w Gminie przemocy w rodzinie? GOSPODARKA 1 2 3 4 5 Jak oceniasz atrakcyjność inwestycyjną obszaru Gminy (cechy, dzięki którym jest atrakcyjna dla inwestorów z zewnątrz)? Jak oceniasz możliwość uzyskania zatrudnienia na terenie Gminy? Jak oceniasz warunki do prowadzenia działalności rolniczej (organizacja szkoleń, dostęp do informacji na temat specjalizacji lub zmiany profilu upraw)? Jak oceniasz warunki do prowadzenia działalności produkcyjnej (udogodnienia i ulgi dla przedsiębiorców dostęp do informacji na temat zakładania działalności gospodarczej)? Jak oceniasz dostępność usług na terenie Gminy (handel, punkty usługowe)? ŚRODOWISKO I PRZESTRZEŃ 1 2 3 4 5 Jak oceniasz estetykę przestrzeni publicznych w swojej miejscowości? Jak oceniasz stan środowiska naturalnego na terenie Gminy? Jak oceniasz efektywność zagospodarowania przestrzeni w Gminie (czy tereny są wykorzystywane optymalnie)? INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 1 2 3 4 5 Jak oceniasz stan dróg w Gminie? Jak oceniasz małą infrastrukturę drogową w Gminie (chodniki, ciągi pieszo-rowerowe, oświetlenie, przystanki, 57 itp.)? Jak oceniasz komunikację zbiorową w Gminie (linie autobusowe)? Jak oceniasz poziom rozwoju sieci wodociągowej? Jak oceniasz poziom rozwoju sieci kanalizacyjnej? Jak oceniasz dostęp do Internetu w Twojej miejscowości? TURYSTYKA I REKREACJA 1 2 3 4 5 Jak oceniasz atrakcyjność turystyczną Gminy (liczba i stan zabytków, liczba miejsc atrakcyjnych pod względem przyrodniczym, obszary chronione, ścieżki przyrodnicze)? Jak oceniasz poziom bazy turystyczno-wypoczynkowej (baza noclegowa, gastronomiczna)? Jak oceniasz ofertę spędzania wolnego czasu dla: dzieci młodzieży dorosłych seniorów Jak oceniasz poziom rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej (boiska, place zabaw, ławki, parki)? Jak oceniasz działania promocyjne Gminy mające na celu pozyskanie potencjalnych turystów? KULTURA 1 2 3 4 5 Jak oceniasz jakość świadczonych usług kulturalnych (działalność biblioteki, świetlic, ośrodki kultury)? Jak oceniasz liczbę obiektów kulturalnych w Gminie (świetlice, ośrodki kultury, biblioteka, itp.)? Jak oceniasz jakość i różnorodność wydarzeń kulturalno-rozrywkowych odbywających się w Gminie? EDUKACJA 1 2 3 4 5 Jak oceniasz poziom edukacji w Gminie (jakość kształcenia, dostępność zajęć dodatkowych dla uczniów, zajęcia wyrównawcze)? Jak oceniasz liczbę i stan techniczny obiektów oświatowych w Gminie (przedszkola, szkoły)?
Prosimy o podanie 3 najpilniejszych zadań do realizacji w Gminie Oborniki w najbliższym czasie:
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Oborniki na lata 2016-2020
Prosimy o podanie najpoważniejszych problemów związanych obecnie z jakością życia w Gminie Oborniki (czego brakuje, co niewłaściwie funkcjonuje)?: 1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………...... 2. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Prosimy o podanie 3 MOCNYCH STRON Gminy Oborniki:
1. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Prosimy o podanie 3 SŁABYCH STRON Gminy Oborniki:
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Prosimy o podanie 3 SZANS Gminy Oborniki:
1. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Prosimy o podanie 3 ZAGROŻEŃ Gminy Oborniki:
1. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 58
Metryczka: Płeć: kobieta mężczyzna
Wiek: poniżej 25 lat 26-45 lat 46-60 lat 61 lat i więcej
Zatrudnienie:
uczeń/student rolnik przedsiębiorca osoba pracująca osoba bezrobotna emeryt/rencista
Moja miejscowość to: …………………………………………………………….
Najczęściej w Gminie przebywam w miejscowościach: …………………………………………,…………………………………,…………………………………,………………………………………………