B Ế Ổ K Tế, Xã Ộ , Vă Óa Của Ƣờ Ra a Ở T Uậ Từ 1975 Ế 2015
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜ ỌC T UYỄ T Ị TUYẾT B Ế Ổ K TẾ, XÃ Ộ , VĂ ÓA CỦA ƢỜ RA A Ở T UẬ TỪ 1975 Ế 2015 UẬ Á T Ế SĨ ỊC SỬ V ỆT AM Lâm Đồng, năm 2019 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜ ỌC T UYỄ T Ị TUYẾT B Ế Ổ K TẾ, XÃ Ộ , VĂ ÓA CỦA ƢỜ RA A Ở T UẬ TỪ 1975 Ế 2015 Chuyên ngành: ịch sử Việt am Mã số: 9 22 90 13 UẬ Á T Ế SĨ ỊC SỬ V ỆT AM ƢỜ ƢỚ DẪ K OA ỌC: 1. PGS.TS. CAO T Ế TRÌ 2. PGS.TS. BÙ VĂ Ù Lâm Đồng, năm 2019 i Ờ CAM OA Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu, sưu tầm, tổng hợp của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Một số luận điểm của luận án được kế thừa và trích nguồn theo đúng quy định. Lâm Đồng, tháng 11 năm 2019 Tác giả luận án guyễn Thị Tuyết ạnh ii Ờ CẢM Ơ Để hoàn thành bản luận án này, tác giả bày tỏ lòng biết ơn đến lãnh đạo Trường Đại học Đà Lạt, Phòng Quản lý Đào tạo Sau Đại học, Phòng Nghiên cứu khoa học – Hợp tác quốc tế, Khoa Lịch sử Trường Đại học Đà Lạt, Ban Giám đốc Sở Giáo dục – Đào tạo tỉnh Ninh Thuận, Ban Giám hiệu Trường THPT Chu Văn An đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong thời gian làm nghiên cứu sinh. Tác giả đặc biệt trân trọng cảm ơn PGS.TS. Cao Thế Trình và PGS.TS. Bùi Văn Hùng đã trực tiếp hướng dẫn tác giả từ việc lựa chọn các phương pháp tiếp cận đề tài, tiếp xúc với các nguồn tư liệu quý báu cho đến lúc đọc bản thảo và tận tình giúp đỡ tác giả hoàn chỉnh bản luận án này. Tác giả chân thành cảm ơn các cô chú, anh chị thuộc Sở Nội vụ, Sở Văn hóa – Thể thao – Du lịch, Cục Thống kê, UBND các huyện, TP thuộc tỉnh Ninh Thuận đã cung cấp cho tác giả nhiều thông tin quan trọng để hoàn thành việc nghiên cứu. Nhân dịp này, tác giả bày tỏ lòng biết ơn đối với gia đình, bạn bè đã luôn cổ vũ, động viên, giúp đỡ tác giả cả về vật chất lẫn tinh thần trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và làm luận án. Lâm Đồng, tháng 11 năm 2019 Tác giả luận án guyễn Thị Tuyết ạnh iii MỤC ỤC Ờ CAM OA ..................................................................................................... i Ờ CẢM Ơ .......................................................................................................... ii BẢ CÁC C Ữ V ẾT TẮT ................................................................................ v DA MỤC CÁC BẢ , B ỂU Ồ TRO UẬ Á .............................. vi DA MỤC P Ụ ỤC ...................................................................................... viii TÓM TẮT ................................................................................................................ ix SUMMARY ............................................................................................................. xi MỞ ẦU .................................................................................................................... 1 C ƢƠ MỘT. CƠ SỞ Ý UẬ , TỔ QUA VỀ ỊA B V TỘC ƢỜ RA A Ở T UẬ .................................................................. 10 1.1 Cơ sở lý luận ............................................................................................ 10 1.1.1 Các khái niệm thường dùng trong luận án ..................................... 10 1.1.2 Lý thuyết nghiên cứu của luận án................................................... 17 1.1.3 Lịch sử nghiên cứu vấn đề .............................................................. 20 1.2 Tổng quan về địa bàn và tộc người Raglai ở Ninh Thuận ....................... 39 1.2.1 Tổng quan về tỉnh Ninh Thuận ....................................................... 39 1.2.2 Về người Raglai ở Ninh Thuận ...................................................... 43 C ƢƠ A . C UYỂ B Ế K TẾ, XÃ Ộ , VĂ ÓA CỦA ƢỜ RA A Ở T UẬ TỪ 1975 – 2015 ...................................... 61 2.1 Kinh tế, xã hội, văn hóa của người Raglai giai đoạn 1975 – 1986 .......... 61 2.1.1 Bối cảnh lịch sử .............................................................................. 61 2.1.2 Kinh tế ............................................................................................ 66 2.1.3 Xã hội ............................................................................................. 70 2.1.4 Văn hóa ........................................................................................... 75 2.2 Chuyển biến kinh tế, xã hội, văn hóa của người Raglai giai đoạn 1986 – 2015 ................................................................................................................ 78 iv 2.2.1 Bối cảnh lịch sử .............................................................................. 78 2.2.2 Kinh tế ............................................................................................ 88 2.2.3 Xã hội ............................................................................................. 96 2.2.4 Văn hóa ......................................................................................... 106 C ƢƠ BA. T TỰU, C Ế, B ỌC K ỆM V XU ƢỚ P ÁT TR Ể CỦA ƢỜ RA A Ở T UẬ ... 116 3.1 Thành tựu ............................................................................................... 116 3.1.1 Những thành tựu nổi bật ............................................................... 116 3.1.2 Nguyên nhân ................................................................................. 118 3.2 Hạn chế .................................................................................................. 129 3.2.1 Một số hạn chế .............................................................................. 129 3.2.2 Nguyên nhân ................................................................................. 136 3.3 Bài học kinh nghiệm .............................................................................. 139 3.4 Xu hướng phát triển của người Raglai ở Ninh Thuận ........................... 150 3.4.1 Tiềm năng ..................................................................................... 150 3.4.2 Quan hệ đoàn kết dân tộc trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam .. 152 3.4.3 Giải pháp bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa – xã hội ............. 159 KẾT UẬ .......................................................................................................... 166 T ỆU T AM K ẢO .................................................................................. 170 P Ụ ỤC ............................................................................................................. 193 DA MỤC CÁC CÔ TRÌ CÔ BỐ CỦA TÁC Ả Ê QUA Ế UẬ Á .................................................................................................... 260 v BẢ CÁC C Ữ V ẾT TẮT BCH - Ban Chấp hành BCHQS - Bộ chỉ huy quân sự CNXH - Chủ nghĩa xã hội Ctg - Cùng tác giả HTX - Hợp tác xã KHXHNV - Khoa học Xã hội và Nhân văn NTL - Người trả lời NXB - Nhà xuất bản Chương trình phân tích thống kê trong khoa học xã SPSS - hội (Statistical Package for the Social Sciences) THCS - Trung học cơ sở THPT - Trung học phổ thông Tr. - Trang TP - Thành phố UBND - Ủy ban nhân dân XHCN - Xã hội chủ nghĩa vi DA MỤC CÁC BẢ , B ỂU Ồ TRO UẬ Á Bảng 2.1 Các dòng họ chủ yếu của người Raglai ................................................ 98 Bảng 3.1 Bảng so sánh hệ thống phụ âm tiếng Raglai và tiếng Chăm .............. 153 Bảng 3.2 Bảng so sánh hệ thống nguyên âm tiếng Raglai và tiếng Chăm ........ 154 Biểu đồ 1.1 Cơ cấu người Raglai so với các dân tộc khác ở Ninh Thuận ........... 43 Biểu đồ 1.2 Dân số Raglai Việt Nam qua bốn cuộc tổng điều tra dân số ............ 47 Biểu đồ 1.3 Dân số Raglai các tỉnh năm 2009 ..................................................... 47 Biểu đồ 1.4 Dân số Raglai Ninh Thuận theo đơn vị hành chính năm 2009 ........ 48 Biểu đồ 1.5 Dân số Raglai Ninh Thuận theo giới tính năm 2009 ........................ 48 Biểu đồ 2.1 Đánh giá về quan hệ họ hàng của người Raglai ............................... 71 Biểu đồ 2.2 Trình độ học vấn của người Raglai ở huyện Ninh Sơn năm 1985 ... 74 Biểu đồ 2.3 Các loại cây trồng của người Raglai ................................................ 88 Biểu đồ 2.4 Thời gian bắt đầu trồng lúa nước của người Raglai ......................... 89 Biểu đồ 2.5 Tỷ lệ hộ gia đình người Raglai làm nghề thủ công .......................... 95 Biểu đồ 2.6 Các nghề thủ công hiện còn của người Raglai ................................. 95 Biểu đồ 2.7 Tỷ lệ người Raglai duy trì mối quan hệ họ hàng .............................. 99 Biểu đồ 2.8 Số thế hệ trong gia đình người Raglai ............................................ 100 Biểu đồ 2.9 Quà mừng trong ngày cưới của người Raglai ................................ 100 Biểu đồ 2.10 Trình độ học vấn của người Raglai .............................................. 104 Biểu đồ 2.11 Tỷ lệ đi chợ của người Raglai ...................................................... 107 Biểu đồ 2.12 Tỷ lệ mặc trang phục truyền thống của người Raglai .................. 108 Biểu đồ 2.13 Dịp mặc trang phục truyền thống của người Raglai ..................... 109 Biểu đồ 2.14 Số ngày làm tang lễ khi có người chết của người Raglai ............. 111 Biểu đồ 2.15 Phúng viếng trong lễ tang của người Raglai ................................ 111 Biểu đồ 3.1 Tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo Ninh Thuận năm 2015 ................... 131 Biểu đồ 3.2 Tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo Ninh Thuận theo dân tộc năm 2015 .... 131 Biểu đồ 3.3 Tình trạng hôn nhân của người Raglai ........................................... 132 Biểu đồ 3.4 Mức độ tham gia lễ hội truyền thống của người Raglai ................. 134 vii Biểu đồ 3.5 Dân số Raglai Ninh Thuận theo địa bàn năm 2009 ........................ 138 Biểu đồ 3.6 Dân số Raglai Ninh Thuận theo nhóm tuổi năm 2009 ................... 151