Nova Varoš 2"

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

NARUČILAC OPŠTINA PODGORICA

OBRAĐIVAČ URBI.PRO.d.o.o-Podgorica

DETALJNI URBANISTIČKI PLAN "NOVA VAROŠ 2"

PODGORICA

Nacrt

Podgorica, oktobar 2017. godine 1

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

NARUČILAC OPŠTINA PODGORICA

OBRAĐIVAČ URBI.PRO d.o.o-Podgorica

PLAN Detaljni urbanistički plan "Nova Varos 2" Podgorica

FAZA NACRT

RUKOVODILAC RADNOG TIMA Aleksandra Džudović, dipl. ing. arh.

URBANIZAM Aleksandra Džudović, dipl. ing. arh. Dušan Džudović, dipl. ing. arh. Sandra Joksimović-Lončarević,dipl.arh.un.arh. Stefan Đukić, bcs.arh.

SAOBRAĆAJ Nada Brajović, dipl.ing.građ.

HIDROTEHNIČKA Husein Vuković, dipl.ing.građ. INFRASTRUKTURA

ELEKTROENERGETSKA Dragan Kečina, dipl.ing.el. INFRASTRUKTURA

TELEKOMUNIKACIONA INFRASTRUKTURA Željko Maraš, dipl.ing.el.

PEJZAŽNA ARHITEKTURA Snežana Laban, dipl. ing. pejz. arh.

EKONOMSKO TRŽIŠNA PROJEKCIJA Marina Šaranović,dipl.ecc. Milena Berilaža,dipl.ecc.

IZVRŠNI DIREKTOR Dušan Džudović, dipl.ing.arh.

Podgorica, oktobar 2017. godine 2

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Sadržaj

Opšti dio Opšta dokumentacija Uvod 4 Pravni osnov 4 Planski osnov 4 Metodologija 5 Opis granica i povšina zahvata 5 Prirodne karakteristike 7 Izvod iz postojeće planske dokumentacije 10 Izvod iz PUP-a Podgorica 10 Izvod iz DUP-a „ Nova Varoš 2” 2008.god. Podgorica 15 Izvod iz DUP-a „ Nova Varoš 2-dio” 2012.god. Podgorica 16

Analiza postojećeg stanja 17 Fotografije sa lokacije 20 Analiza uticaja kontaktnih zona 30

Plan -Koncept organizacije prostora 31 Namjena površina 34 Separat sa urbanističko-tehničkim uslovima 35 Smjernice za izdavanje urbanističko-tehničkih uslova 37 Ukupni urbanistički pokazatelji 65 Urbanističko tehnički uslovi za nesmetano kretanje lica sa posebnim potrebama 66

Infrastruktura Saobraćaj 68 Elektroenergetika 77 Hidrotehnička infrastruktura 96 Elektronska komunikaciona infrastruktura 101 Pejzažna arhitektura 105 Ekonomsko-tržišno projekcija 128 Mjere zaštite 136

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

UVOD

PRAVNI OSNOV Pravni osnov za izradu Detaljnog ubanističkog plana „ Nova Varos 2“ u Podgorici sadržan je u odredbama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata ( „SL.list CG“ broj 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 47/11,35/13, 39/13, i 33/14), Programa uređenja prostora Glavnog grada - Podgoice za 2015.Godinu (“Službeni list –opštinski propisi“ br. 07/15) i Pravilnika o blišem sadržaju i formi planskog dokumenta , kriterijumima namjene površina , elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima (“Službeni list CG“ br. 24/10 i 33/14).

Nacrt Detaljnog urbanističkog plana urađen je na osnovu Odluke o pristupanju izradi, Odluke o izmjeni odluke o izradi izmjena i dopuna Detaljnog urbanističkog plana „ Nova Varoš 2“ u Podgorici, Programskog zadatka i Ugovora zaključenog između:

 OPŠTINE PODGORICE i  “URBI.PRO“ d.o.o. Podgorica

Plan sadrži analizu postojećeg stanja i potrebna obrazloženja planskih rješenja i preporuka, kao i odgovarajuće grafičke priloge, odnosno dio dokumentacije koji, saglasno Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata sačinjavaju Detaljni urbanistički plan.

PLANSKI OSNOV

Osnov za izradu Detaljnog urbanističkog plana „Nova Varoš 2“ u Podgorici, je Program uređenja prostora za 2015. godinu, kojim je predviđena izrada urbanističke dokumentacije po potrebi predviđena smjernicama PUP-a i dokumentacija za koju će finansijska sredstva obezbjediti podnosilac inicijative. Smjernice za izradu Plana, sadržane su u Prostornom urbanističkom planu Podgorice ( „ Službeni list CG-opštinski propisi“, broj 06/14) kojim je planirana namjena za ovaj prostor: „SS- površine za stanovanje srednje gustine“, SMG- „ površine za stanovanje male gustine“, „ CD- površine za centralne djelatnosti “, „MN – površine mješovite namjene , „ Z- površine za zdravstvenu zaštitu “, „ ŠS- površine za školstvo i socijalnu zaštitu“, „SR – površine za sport i rekreaciju “, VO- površine za vjerske objekte“, „PUJ- površine javne namjene“. U PUP-u je naglašeno u tabeli 10.5 GUR Podgorica – smjernice za reviziju DUP-a i UP- a, da je u toku izmjena plana potrebno urediti parkovsko rekreativne zone uz Moraču sa biciklističkom i pješačkom stazom. Potrebno je izvršiti i prenamjenu površina kolektivnog stanovanja na prostoru današnjeg stadiona malih sportova u površine za sport i rekreaciju. Potrebno je urediti biciklističku i pješačku stazu u produžetku Ul Slobode uz Ul. 19 decembra. Locirati prirodnjački muzej na lokaciji nekadašnjeg rasadnika, odnosno prenamjeniti taj prostor iz stambene površine u površine za centralne djelatnosti. Ispod istočne tribine stadiona „Budućnost “ predvidjeti izgradnju javne garaže.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

METODOLOGIJA

Programskim zadatkom definisano je:

U postupku izrade Detaljnog urbanističkog plana „Nova Varoš 2“ u Podgorici,potrebno je

 Sagledavanje ulaznih podataka iz PUP-a Podgorice ( „ Službeni list CG-opštinski propisi“, broj 06/14), Detaljnog urbanističkog plana „Nova Varoš 2“ – Izmjene i dopune iz 2008 godine u Podgorici („ Sl. List RCG-opštinski propisi“, br..11/08.), Detaljnog urbanističkog plana „Nova Varoš 2-dio“ iz 2010 godine („ Sl. List Crne Gore-opštinski propisi“, br.16/10) i Detaljnog urbanističkog plana„ Nova Varoš 2-dio- Izmjene i dopune u Podgorici iz 2012. godine („ Sl. List Crne Gore-opštinski propisi“, br.14/12) kao i ostale dokumentacije koje su rađene za ovaj i lokalni prostor;  Analiza postojećeg stanja (sagledavanje programskih zahtjeva korisnika prostora);  Analiza uticaja kontaktnih zona na ovaj prostor i obrnuto;

OPIS GRANICA I POVRŠINA ZAHVATA

Granica Detaljnog urbanističkog plana Nova Varoš 2 je sa istočne strane definisana granicom DUP-a Gorica C (ulica Rista Stijovića), sa sjeverne strane je određena DUP- om Park šuma Gorica , DUP-om Mauzolej partizanu borcu i DUP-om Zagorič dio zone A. Sa zapadne strane granicom DUP-a Momišici zona 2 i UP-om Kasarna Morača tj Vezirovim mostom i koritom rijeke Morače sve do Ulice Vaka Đurovića ( Ulicom Vaka Đurovića do spoja sa Ul Stanka Dragojevića). Južna granica plana je DUP Nova Varoš i DUP Drač- Nova Varoš ( Bulevar Ivana Crnojevića.) Granica plana je neznatno korigovana u odnosu na osovinu saobraćajnica i u sjevernom dijelu je korigovana kako bi ista obuhvatila čitavu KP.

Teritorija Nova Varoš 2, se prostire na katastarskoj opštini: KO Podgorica 2 Površina predmetnog planskog dokumenta je 43,8 ha. i definisana je koordinatama tačaka. Precizna granica je ucrtana na svim grafičkim prilozima.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Koordinate prelomnih tacaka granice zahvata

1 6604174.00 4701635.00 36 6604469.46 4701114.37 71 6604904.96 4700911.71 2 6604225.88 4701612.24 37 6604471.02 4701115.82 72 6604929.27 4700919.84 3 6604224.56 4701541.32 38 6604487.76 4701100.51 73 6604944.40 4700924.75 4 6604232.61 4701540.44 39 6604488.01 4701094.86 74 6604944.19 4700947.94 5 6604269.54 4701536.75 40 6604507.19 4701077.31 75 6604976.89 4700974.98 6 6604275.50 4701535.27 41 6604521.27 4701064.43 76 6605017.60 4700977.01 7 6604293.68 4701532.75 42 6604530.61 4701077.84 77 6605011.80 4700941.18 8 6604309.01 4701528.70 43 6604542.44 4701090.29 78 6605030.77 4700940.85 9 6604313.71 4701525.41 44 6604548.39 4701091.61 79 6605043.14 4700939.63 10 6604348.20 4701522.04 45 6604561.21 4701059.27 80 6605044.58 4700938.23 11 6604353.74 4701518.92 46 6604587.25 4701028.77 81 6605099.22 4700898.77 12 6604376.50 4701513.19 47 6604608.84 4700987.94 82 6605106.18 4700898.00 13 6604394.34 4701503.52 48 6604609.38 4700942.28 83 6605106.81 4700893.28 14 6604411.13 4701488.26 49 6604612.14 4700941.25 84 6605100.03 4700839.54 15 6604419.79 4701477.28 50 6604620.36 4700960.32 85 6605105.18 4700808.25 16 6604424.42 4701464.09 51 6604643.28 4700961.52 86 6605103.05 4700807.12 17 6604435.61 4701399.69 52 6604664.39 4700970.57 87 6605099.14 4700806.59 18 6604434.53 4701389.99 53 6604673.37 4700968.91 88 6605075.03 4700799.98 19 6604428.43 4701382.38 54 6604678.00 4700948.18 89 6605057.47 4700730.55 20 6604382.18 4701349.88 55 6604707.81 4700922.34 90 6604995.00 4700635.00 21 6604410.09 4701333.67 56 6604734.33 4700910.85 91 6604954.51 4700476.22 22 6604468.90 4701287.41 57 6604741.77 4700891.74 92 6604929.06 4700480.32 23 6604399.22 4701232.98 58 6604758.29 4700879.68 93 6604554.74 4700625.18 24 6604386.17 4701219.85 59 6604785.80 4700841.53 94 6604511.75 4700639.88 25 6604387.70 4701219.32 60 6604831.27 4700813.74 95 6604510.22 4700635.80 26 6604395.08 4701219.83 61 6604831.20 4700805.00 96 6604494.64 4700641.55 27 6604404.83 4701211.13 62 6604837.25 4700808.41 97 6604496.35 4700646.16 28 6604429.16 4701223.56 63 6604847.67 4700808.71 98 6604177.35 4700769.59 29 6604464.94 4701191.23 64 6604850.03 4700837.59 99 6604245.07 4701085.27 30 6604447.63 4701172.49 65 6604850.56 4700839.77 100 6604218.83 4701192.41 31 6604455.44 4701166.13 66 6604857.28 4700849.22 101 6604211.75 4701248.30 32 6604432.08 4701134.78 67 6604857.87 4700849.72 102 6604212.48 4701326.76 33 6604434.57 4701118.69 68 6604867.73 4700849.22 103 6604125.53 4701364.53 34 6604442.28 4701111.58 69 6604871.72 4700861.54 104 6604134.00 4701384.00 35 6604462.44 4701132.94 70 6604887.67 4700886.42 105 6604133.00 4701517.00

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

PRIRODNE KARAKTERISTIKE

TOPOGRAFIJA

Podgorica se nalazi na sjevernom dijelu Zetske ravnice, u kontaktnoj zoni sa brdsko- planinskim zaleđem. Njen geografski lokalitet je određen sa 420 26I sjeverne geografske širine i 190 16I istočne geografske dužine.

Zemljište je većim dijelom ravno, osim na kosom terenu koji se spušta ka koritu Morače (zapadni dio), tako da se raspon niveleta kreće od kote 26 mnv do 85 mnv kao najviše kote u dijelu prema park šumi Gorica ( sjeverni dio).

INŽENJERSKO - GEOLOŠKE KARAKTERISTIKE

Prema karti podobnosti za urbanizaciju terena urbanog područja Podgorice ovaj prostor spada u 1. kategoriju.

Ovaj teren čine šljunkovi i peskovi neravnomjernog granulometrijskog sastava i promenljivog stepena vezivosti. Nekad su to posve nevezani sedimenti a nekad su pravi konglomerati, praktično nestišljivi. Konglomerati se drže ne samo u vertikalnim odsecima već i u potkopima i svodovima.

Teren je ocjenjen kao stabilan, nosivosti 30-50 KN/m2

SEIZMIČKE KARAKTERISTIKE

Sa makroseizmičkog stanovišta Podgorica se nalazi u okviru prostora sa vrlo izraženom seizmičkom aktivnošću. Prema Seizmološkoj karti gradsko područje je obuhvaćeno sa 8º MCS skale, kao maksimalnog intenziteta očekivanog zemljotresa za povratni period od 100 godina, sa vjerovatnoćom pojave 63%.

Seizmički hazard za ovaj prostor odnosi se na dva karakteristična modela terena konglomeratisane terase, tj. za model C1 gdje je debljina sedimenata površinskog sloja (do podine) manja od 35 m, i model C2 gdje je ta debljina veća od 35 m.

Dobijeni parametri su sljedeći: . koeficijent seizmičnosti Ks 0,079 - 0,090 . koeficijent dinamičnosti Kd 1,00 >Kd > 0,47 . ubrzanje tla Qmax(q) 0,288 - 0,360 . intenzitet u (MCS) 9o MCS

HIDROLOŠKE KARAKTERISTIKE

Podzemna voda je niska i iznosi 16-20m ispod nivoa terena.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

KLIMATSKI USLOVI

Klimatske karakteristike

Urbano područje Podgorice karakteriše slabije modifikovan maritimni uticaj Jadranskog mora. Zime su blage, sa rijetkim pojavama mrazeva, dok su ljeta žarka i suva. Izrazito velike mikroklimatske razlike unutar gradskog područja ne mogu se očekivati obzirom na relativnu topografsku ujednačenost i ne tako velike i guste komplekse visoke gradnje.

Temperatura vazduha

U Podgorici je registrovana srednja godišnja temperatura od 15,5o C. Prosječno najhladniji mjesec je januar sa 5o C, a najtopliji jul sa 26,7o C.

Maritimni uticaj ogleda se u toplijoj jeseni od proljeća za 2,1o C, sa blažim temperaturnim prelazima zime u ljeto, od ljeta u zimu.

U toku vegetacionog perioda (april - septembar) prosječna temperatura vazduha iznosi 21,8oC, dok se srednje dnevne temperature iznad 14o C, javljaju od aprila do oktobra. Srednji vremenski period u kome je potrebno grijanje stambenih i radnih prostorija proteže se od 10 novembra do 30 marta, u ukupnom trajanju od 142 dana.

Vlažnost vazduha

Prosječna relativna vlažnost vazduha iznosi 65,6%, sa max od 77,2% u novembru i min od 49,4% u julu. Tokom vegetacionog perioda, prosječna relativna vlažnost vazduha je 56,7%.

Osunčanje, oblačnost i padavine

Srednja godišnja suma osunčanja iznosi 2.456 časova. Najsunčaniji mjesec je jul sa 344,1, a najkraće osunčanje ima decembar sa 93,0 časova. U vegetacionom periodu osunčanje traje 1.658 časova.

Godišnji tok oblačnosti ima prosječnu vrijednost od 5,2 desetina pokrivenosti neba. Najveća oblačnost je u novembru 7,0, a najmanja u avgustu 2,8. Prosječna vrijednost oblačnosti u vegetacionom periodu je 4,3.

Srednji prosjek padavina iznosi 1.692 mm godšnje, sa maksimumom od 248,4 mm, u decembru i minimumom od 42,0 mm, u julu. Padavinski režim oslikava neravnomjernost raspodjele po mjesecima, uz razvijanje ljetnjih lokalnih depresija sa nepogodama i pljuskovima. Vegetacioni period ima 499,1 mm padavina ili 20,6 % od srednje godšnje količine.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Period javljanja sniježnih padavina traje od novembra do marta, sa prosječnim trajanjem od 5,4 dana, a snijeg se rijetko zadržava duže od jednog dana.

Pojave magle, grmljavine i grada

Prosječna godišnja čestina pojave magle iznosi 9 dana, sa ekstremima od 1 do 16 dana. Period javljanja magle traje od oktobra do juna, sa najčešćom pojavom u decembru i januaru (po 2,6 dana).

Nepogode (grmljavine) javljaju se u toku godine prosječno 53,7 dana, sa maksimumom od 7,7 dana, u junu i minimumom od 1,9 dana, u januaru.

Pojava grada registruje se u svega 0,9 dana prosječno godišnje, sa zabilježenim maksimumom od 4 dana.

Vjetrovi

Učestalost vjetrova i tišina izražena je u promilima, pri čemu je ukupan zbir vjetrova iz svih pravaca i tišina uzet kao 1000 ‰.

Najveću učestalost javljanja ima sjeverni vjetar sa 227 ‰, a najmanju istočni sa 6 ‰. Sjeverni vjetar se najčešće javlja ljeti, a najrjeđe u proljeće.

Tišine ukupno traju 380 ‰, sa najvećom učestalošću u decembru, a najmanjom u julu.

Najveću srednju brzinu godišnje ima sjeveroistočni vjetar (6,2 m/sec), koji najveću vrijednost bilježi tokom zime (prosječno 8,9 m/sec). Maksimalna brzina vjetra od 34,8 m/sec. (125,3 km/čas i pritisak od 75,7 kg/m²) zabilježena je kod sjevernog vjetra. Jaki vjetrovi su najčešći u zimskom periodu sa prosječno 20,8 dana, a najrjeđi ljeti sa 10,8 dana. Tokom vegetacionog perioda jaki vjetrovi se javljaju prosječno 22,1 dan.

OCENA S ASPEKTA PRIRODNIH USLOVA

Sa aspekta prirodnih uslova, ovo područje ima niz povoljnosti za izgradnju i urbanizaciju. Ravan teren, nizak nivo podzemnih voda kao i dobra stabilnost terena su karakteristike koje idu u prilog gradnje. Klimatski uslovi su, kao i na celoj teritoriji grada, povoljni za gradnju tokom cele godine. Pri izgradnji, odnosno planiranju objekata treba voditi računa o nepovoljnim uslovima vetra, sunca i kiše.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

IZVOD IZ POSTOJEĆE PLANSKE DOKUMENTACIJE

IZVOD IZ PUP-a Podgorica (2014. God.)

Izgrađena struktura Urbano-morfološku strukturu grada cine razliciti urbani uzorci, koji su rezultat istorijskog razvoja grada odnosno razlicitih društvenih, kulturnih, ekonomskih i tehnickih uslova gradnje. Ovi urbani uzorci su i nosioci identiteta pojedinih gradskih podrucja, a i grada kao cjeline. To su karakteristicna podrucja grada (ili tematske strukture) koja imaju jedinstvene, svojstvene, karakteristike organizacije fizicke strukture (npr. parcelacija, regulacione linije, koncept oblikovanja javnog i privatnog prostora, tipologija objekata, oblikovanje fasada, krovova i sl) i koja su najcešce gra_ena po jednom, odnosno u okviru jednog planskog dokumenta. Buduci razvoj u ovim podrucjima u obliku obnove, dogradnje ili revitalizacije mora uvažavati postojeci kontekst gradnje i jacati njihov identitet.

Ključni problem saobraćaja u mirovanju jeste rješavanje istog u planskim cjelinama centra Podgorice (Nova Varoš, Novi Grad, Stara Varoš i Zabjelo). U ostalim planskim cjelinama saobraćaj u mirovanju se u najvećem dijelu rješava na način tako što vlasnici urbanističkih parcela na kojima je planirano i realizovano porodično stanovanje, parking mjesta moraju obezbijediti na svojim parcelama, van javnih površina. Problem parkiranja rješavaće se traženjem prostora za javne garaže u pomenutim planskim zonama.

Pješačke komunikacije Aktuelni detaljni urbanistčki planovi definišu pješačke zone uz glavne gradske ulice i bulevare povezujući tako urbane cjeline. Postojeće pješačke zone u okviru parkova, park – šuma i trgova su integrisane u jedan povezan i smislen sistem korespondirajući kvalitetnije sa zonama uz ulice i bulevare. Pri koncipiranju uređenja korita Ribnice i Morače, potrebno je planirati pješačke staze (šetališta) sa pratećim sadržajima koji upotpunjuju koncept, jer bi se na ovaj način valorizovale obale rijeka, i dodijelila im se funkcija, koju danas nemaju.

Biciklistički saobraćaj Formiranje infrastrukture za biciklisticki saobraćaj je potreba, koja će biti sve aktuelnija. Na svim gradskim saobraćajnicama, koje se rekonstruišu – proširuju na 4 trake i onima koje se planiraju kao novi putni pravci, treba projektovati i biciklističke staze. Na ostaloj gradskoj putnoj osnovi, koja se ne može ili neće rekonstruisati, treba ispitati mogućnost obilježavanja biciklistickih staza na postojećim trotarima i gdje god je to moguće i planirati, sa pravom prvenstva za bicikliste. Uz novoplanirane saobraćajnice, obavezno je planiranje biciklističkih staza, pridržavajući se svih predviđenih propisa za projektovanje istih.

Predviđena je Revizija planskog dokumenta u GUR-u Podgorica: Uređenje parkovsko-rekreacione zone uz Moraču sa biciklističkom i pješačkom stazom. Prenamjena površina kolektivnog stanovanja na prostoru današnjeg stadiona malih sportova u površine za sport i rekreaciju. 10

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Uređenje biciklističke i pješacke staze u produžetku ulice Slobode, uz ulicu 19 decembar. Locirati Prirodnjački muzej na lokaciji nekadašnjeg rasadnika, odnosno prenamjena tog prostora iz stambene površine u površine za centralne djelatnosti. Izgradnja javne garaže ispod Istočne tribine Stadiona „Budunost“.

Namjena površina: kategorije detaljne namjene

Prostorno urbanističkim planom Podgorice za predmetni prostor date su sljedeće namjene površina:  SS - Površine za stanovanje srednjih gustina;  SMG - Površine za stanovanje malih gustina;  CD - Površine za cetralne djelatnosti;  MN -- Površine mješovite namjene;  Z - Površine za zdravstvenu zaštitu;  ŠS - Površine za školstvo i socijalnu zaštitu;  SR - Površine za sport i rekreaciju;  VO - Površine za vjerske objekte;  PUJ - Površine javne namjene;

Površine za stanovanje SMG i SS su definisane u dvije kategorije: površine manje i srednje gustine stanovanja. Manja gustina stanovanja je gustina do 120 stanovnika/ha bruto gustine stanovanja. Veća gustina stanovanja je gustina od 250 do 500 stanovanika/ha bruto gustine stanovanja. U površinama za stanovanje mogu se dozvoliti i prodavnice (do 450m2) i zanatske radnje (do 150m2) koje ni na koji način ne ometaju osnovnu namjenu i koje služe svakodnevnim potrebama stanovnika područja, poslovne djelatnosti koje se mogu obavljati u stanovima, kao i ugostiteljski objekti (do 250m2) i manji objekti za smještaj, objekti za upravu, vjerski objekti, objekti za kulturu, zdravstvo i sport i ostali objekti društvenih djelatnosti koji služe potrebama stanovnika područja.  Za stambena područja veće gustine stanovanja u centralnim djelovima naselja, odnosno urbanim centrima i uz značajnije saobraćajnice dozvoljava se indeks izgrađenosti maksimalno 2,0, a indeks zauzetosti maksimalno 0,6. Pri tome se preporučuje 15 m2 zelenih površina za stanovanje na urbanističkoj parceli. Od toga 30% može se predvidjeti na terasama objekata.

Površine za centralne djelatnosti CD su namijenjene pretežno smještanju komercijalnih sadržaja i centralnih institucija privrede, uprave i kulture. Dozvoljeni su: poslovni i kancelarijski objekti, prodavnice, zanatske radnje, ugostiteljski objekti i objekti za smještaj turista, drugi privredni objekti koji ne predstavljaju bitnu smetnju, objekti za upravu, vjerski objekti, objekti za školstvo, kulturu, zdravstvo i sport i ostali objekti za društvene djelatnosti. Izuzetno se mogu dopustiti: stambeni objekti i stanovi, trgovački centri, benzinske pumpe, uz uslov dobijanja posebnih uslova, u skladu sa zakonom.

U urbanim centrima indeks izgrađenosti je maksimalno 3,0, a indeks zauzetosti zemljišta maksimalno 0,8. Na drugim lokacijama indeks izgrađenosti je maksimalno 1,6, a indeks zauzetosti zemljišta maksimalno 0,6.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Površine mješovite namjene MN su površine koje su predviđene za stanovanje i za druge namjene. Dozvoljeni su: stambeni objekti, prodavnice, ugostiteljski objekti i zanatske radnje, koje ne ometaju stanovanje, a koje služe za opsluživanje podrucja, objekti za upravu, vjerski objekti, objekti za kulturu, zdravstvo i sport i ostali objekti za društvene djelatnosti, poslovni i kancelarijski objekti, objekti za smještaj. Izuzetno se mogu dozvoliti: ostali privredni objekti, trgovacki centri, benzinske pumpe, uz uslov dobijanja posebnih uslova, u skladu sa zakonom. U urbanim centrima indeks izgrađenosti je maksimalno 2,5, a indeks zauzetosti zemljišta maksimalno 0,8. Na drugim lokacijama indeks izgrađenosti je maksimalno 1,6, a indeks zauzetosti zemljišta maksimalno 0,6.

Površine za zdravstvenu zaštitu Z. U skladu sa sadašnjim stanjem i projekcijama korisnika primarne zdravstvene zaštite do 2025. godine, potrebno je izvršiti izgradnju, rekonstrukciju ili nadogradnju objekata na sljedecim lokacijama:

− Blok 5, Konik, Stari aerodrom, Donja Gorica - proširenje kapaciteta; − Masline, Zagoric, Zabjelo, Tološi - proširenje ili izgradnja novih objekata; − DUP Radoje Dakic, izgradnja novog Doma zdravlja; − Otvaranje seoskih ambulanti na podrucju Botuna, Mataguža, Ponara, Srpske i Vranjine; − Izgradnja ženskog odjeljenja u okviru rehabilitacionog centra na Kakarickoj gori.

Takođe, potrebno je obezbijediti parking prostor oko domova zdravlja u cilju neophodnog funkcionisanja sistema zdravstvene zaštite svih građana.

Površine za školstvo i socijalnu zaštitu ŠS su u planu namjene površina predvidjene za gradnju dječjeg vrtića i osnovne škole. Ostali sadržaji obrazovanja: srednja škola, visoka škola, univerzitetski objekti mogu se locirati na površinama centralnih djelatnosti i mješovite namjene. Dozvoljeni indeksi izgrađenosti i zauzetosti urbanisticke parcele moraju biti u skladu sa normativima i standardima koji uređuju određenu djelatnost, s tim da na urbanistickoj parceli mora biti predviđeno najmanje 25% zelenih površina.

Površine za školstvo i socijalnu zaštitu su u planu namjene površina predvi_ene za gradnju djecjeg vrtica i osnovne škole. Ostali sadržaji obrazovanja: srednja škola, visoka škola, univerzitetski objekti mogu se locirati na površinama centralnih djelatnosti i mješovite namjene. Dozvoljeni indeksi izgrađenosti i zauzetosti urbanisticke parcele moraju biti u skladu sa normativima i standardima koji uređuju određenu djelatnost, s tim da na urbanistickoj parceli mora biti predviđeno najmanje 25% zelenih površina. Površine za školstvo i socijalnu zaštitu - predviđene su dogradnje postojecih škola i vrtica i to u Novoj varoši, Novom gradu, Maslinama, Zabjelu, Tološima, Starom aerodromu, kao i izgradnje novih, i to u sljedecim cjelinama: Zabjelo, Konik–Stari aerodrom i Masline.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Tabela P1.10: Pokazatelj prostornih uslova objekata u srednjim školama

Jedna smjena Dvije smjene

Srednja škola

enika č eniku eniku eniku eniku č č č č objekta dvorišta Površina Površina o u površine površine površine površine Otvorene Otvorene Broj u Broj Zatvorene Zatvorene po u p po u po u

Gimnazija 1.775 4.570 14.081 2,6 7,9 5,1 15,9 01 Nova Varoš „Slobodan Škerović“ Umjetnička škola osnovnog, srednjeg muzičkog i baletskog 125 2.721 681 21,8 5,4 43,5 10,9 obrazovanja „Vasa Pavić“

Površine za sport i rekreaciju SR su površine koje su namijenjene prvenstveno razvoju sadržaja koji se odnose na sport i rekreaciju. Dozvoljeni su objekti otvorenog ili zatvorenog tipa, kao što su stadioni, sportske dvorane, sportski tereni, bazeni, akva parkovi, golf igrališta, i dr. Odnos između izgrađenih i neizgrađenih površina iznosi 40% izgrađenih površina i 60% neizgrađenih,od toga najmanje 30% zelenih površina. Otvorena igrališta se tretiraju kao neizgrađene površine. Površine za sport i rekreaciju - obuhvataju podrucja: park-šuma Gorica, Cemovsko polje, Tološka šuma, park-šuma Zlatica, podrucje Mareze (Tološi 2), Kakaricka gora, Dajbabska gora, parkove u Novoj varoši (Njegošev i Karađorđev), kao i zelene rekreativne zone uz obale rijeka Morace i Ribnice.

Površine javne namjene PUJ - Gradsko zelenilo, površine za pejzažno uređenje naselja i elementi sistema urbanog zelenila, klasifikuju se prema režimu korišćenja. Gradsko zelenilo javnog korišćenja obuhvata: parkove, park šume, zone rekreacije između stambenih naselja, zelenilo uz saobraćajnicu, zelenilo na površinama centralnih djelatnosti i mješovite namjene. Gradsko zelenilo ograničenog korišćenja obuhvata: sportsko-rekreativne površine, zelenilo u kompleksima stanovanja, školstva, kulture, turizma. Kategorija gradskog zelenila specijalne namjene se u planu namjena površina pojavljuje kao kategorija groblja.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

IZVOD IZ DUP-a „NOVA VAROŠ 2”(2008g.) PODGORICA

Zahvat plana je 43.67ha Osnovna namjena površina i koncepcija uređenja prostora obuhvacenog DUP-a Nova Varoš 2, predvidjena Generalnim urbanistickim planom, jeste: stanovanje, institutska djelatnost, kultura i rekreacija. Smjernicama za izradu regulacionih planova, GUP je predmetni prostor označio kao dio Planske zone 1 Nova Varoš. Zbog blizine centra i zaledja park-šume Gorica zona predstavlja izrazito atraktivnu lokaciju sa predloženim oblikom intervencije – urbana afirmacija.Cilj izrade plana je da se procesom urbane afirmacije predmetno područje afirmiše kao gradski prostor u sadržajnom i morfološkom smislu. Dopunom izgradnje potrebno je formirati ulične prostore, trgove, parkove, tako da se oblikuje prostor gradskog izgleda.

Osnovne namjene površina na prostoru ovog plana su: • stanovamje individualno, individualno sa djelatnostima, kolektivno, kolektivno sa djelatnostima • djelatnosti sa stanovanjem • komercijalne djelatnosti- trgovina, zanatstvo, poslovanje, ugostiteljstvo, usluge • javne djelatnosti-školstvo, dječija zaštita, udruženja građana, uprava i administracija, kultura • komunalne djelatnosti- TT centrala, trafo stanica • sport i rekreacija-sportski tereni, dječije igralište • zelene površine uz individualno stanovanje, blokovsko, namjensko, parkovsko, uz saobraćajnice, šuma • saobraćajne površine-kolske, kolsko-pješačke i pješačke saobraćajnice, parkinzi, garaže, benzinska pumpa… Plan je podeljen na pet blokova, prema funkcijama koje se u njima obavljaju.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

IZVOD IZ DUP-a „NOVA VAROŠ 2-dio”PODGORICA (2012g.)

Zahvat plana cca 1.35 ha a odnosi se na istočni dio prostora stadiona Budućnosti. Ovaj plan je imao programski zadatak da u sklopu postojećeg Stadiona omogući izgradnju istočne tribune sa namjenom CD centralne djelatnosti i tako stvori planske pretpostavke za organizaciju ovog prostora.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA

Prostor zahvata DUP-a je sa zapadne strane ograničen Ulicom Vaka Djurovića počevši od Vezirovog mosta pa koritom Rijeke Morače po parceli hotela Ambasador,se penje do ulice, sve do njenog spoja sa Ulicom Stanka Dragojevića. Sa južne strane je ograničen pravilnim ortogonalnim uličnim pravcima koji se ulivaju duž Bulevara Ivana Crnojevića, dok je sa istočne i sjeverne strane, granica Park šuma Gorica. Postojeći planski prostor je jasno podeljen na ravni dio na kome su objekti pozicionirani uz jake gradske saobraćajnice u ortogonalnom odnosu prema pravcu Most Milenijum – Nova varoš, i prema pravcu Vezirov most i naselje Zagorič- Nova varoš, osim Stadiona koji je postavljen pod uglom od 45 stepeni u odnosu na Bulevar. Objekti u njegovoj okolini prema park šumi , takođe napuštaju ortogonalnu postavku. Na pokrenutom dijelu koji se penje prema park šumi Gorica, objekti su postavljani u nepravilnom poredku u odnosu na druge. Izuzetak su objekti Vile Gorica i objekat Akademije nauka locirani na velikim i parkovski oblikovanim i uređenim parcelama. Oni su postavljeni na visokim niveletama paralelno sa stambenim kompleksom tj. Bulevarom, sa karakteristikom dobrih vizura. Objekti su nastali pedesetih godina prošloga vijeka sa karakterom slobodnostojećih i projektantski razigranih gabarita, po principima tadašnjeg poimanja arhitektonske estetike. Istočno od njih se nalazi Stadion malih sportova objekat sporta i rekreacije Zapadno od ovog Stadiona je kompleks vjerskih objekata Crkve sv.Đordja (nastala od 9.-11. Vijeka) i starog groblja. Kao zaštićeni spomenik kulture, sačuvan većim dijelom u izvornom obliku koji je pretrpeo bombardovanje iz II sv rata kada su velika većina objekata porušena. Sami objekat je pretrpeo niz adaptacija i rekonstrukcija i predstavlja najstariji objekat u zahvatu plana.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

U okviru komlesa crkve se nalazi spomenik, posvećen četrdesetosmorici Crnogoraca koji su poginuli 28. juna 1876. godine u borbi za oslobođenje Podgorice od Turaka, a koji se nalazi ispred crkve sv. Đorđa pod Goricom. Spomenik je u obliku sarkofaga, izrađenog od kamena, dimenzija 2,25(dužina)x 0,93(širina)x1,11(visina na uzglavlju) x 0,89(visina u podnožju) m. Donji dio, postolje sarkofaga, je nešto isturenije, u vidu profilisanog pojasa, dok su sve četiri strane površine sarkofaga ukrašene sa jednostavnom dekoracijom u obliku romba. Sarkofag je pokriven pločom od sivog mermera. Ploča je nešto većih dimenzija u odnosu na sarkofag, sa fiksiranim krstom (dim. 0,95x0,49 m)na uzglavlju, takođe od sivog mermera. Spomenik je ograđen ogradom od gvožđa (dimenzije 3,30(dužina)x 2,05(širina)x1,20(visina))koje je pod

uticajem vremena koroziralo.

Objekat gradskog Stadiona koji dominira na čitavom planskom prostoru, kako gabaritom, tako i važnošću funkcije, koja ima širi značaj koji nije samo gradski već i regionalni. Sami horizontalni sportski teren, sa tribinama skromnog konstruktivnog materijala i drvenom ispunom, kao prvonastali je imao niz promjena kako bi se usaglasio sa potrebama normi međunarodnih sportskih organizacija i mogao da omogući održavanje svjetskih sportskih događaja. U posleratnom periodu su prema projektnoj dokumentaciji izvedeni po fazama njegovi vertikalni djelovi - tribine od armirano betonskog materijala, sa prepoznatljivim arhitektonskim izgledom, kakav je danas. Stadion je opasan tribinama sa tri strane, a dio sa istoka kao zadnja faza izgradnje, još nije izveden. U prostorima ispod tribina u prizemnom dijelu kao i na spratnim etažama , objekat ima komercijalne sadržaje i poslovne prostore koji su dostupni sa javnih trotoarskih površina i unutrašnjim komunikacijom. Ovaj funkcionalni koncept, je karakterističan za gradske stadione , čineći veliki prostor aktivnim i frekventnim što je i bio cilj. U njegovoj okolini sa zapadne i južne strane su smješteni Dom omladine KIC „ Budo Tomović”, Objekat regrutnog centra, Objekat fonda PIO, Objekat fonda zdravstva i hitne službe, gotovo svi nastali u posleratnom periodu. Sve namjene u ovom bloku imaju javni karakter i odvijaju se u objektima javnih funkcija sa različitim sadržajima. Objekti javnih namjena, Ispitni centar i nova Akademija nauka ( prva faza

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica objekta) su novijeg datuma izgradnje. Veći dio pomenutih objekata je pretrpio velike promjene pri prilagođavanju savremenoj funkciji, konstrukciji, infrastrukturi kako spoljnjoj tako i unutrašnjoj, tako da je svaki od njih imao tretman rekonstrukcije, dogradnje ili nadgradnje što je na kraju rezultiralo i drastičnim promjenama. To se naročito odrazilo na fasadama objekata, tako da su neki od njih dobili drugačiji ljepši i moderniji izgled u odnosu na prvobitan. Otuda utisak da su nastali u novije vrijeme, naročito kod onih koji su obučeni u staklene fasade (Fond PIO-nadgradnja i dogradnja).

Na zapadnom dijelu planskog prostora se nalazi objekat Gimnazije koji je od završetka izgradnje 1907godine, pa do danas bio u službi školstva (srednja škola- gimnazija). Sam objekat Gimnazije je u frontalnom dijelu sačuvan i ima prvobitni izgled snažnog arhitektonskog izraza, postavljen po principu simetričnosti (fasada, otvori, ulaz, spratnost, krov... ). U bočnim dijelovima on je djelimično izgubio od svoje estetike, izgradnjom sportske hale. Sportska hala izgrađena devedesetih godina prošlog vijeka u dvorišnoj zoni, bila je u funkcionalnom smislu neophodna. Na taj način mu se umanjuje izgled monumentalnosti sa istočne i zapadne strane, jer su ga novi materijali od kojih je hala izgrađena prilikom spajanja sa kamenom gradjevinom, devalvirale. Osim toga, izgradnjom novih stambenih objekata koji su u neposrednoj blizini, postao je vizuelno zaklonjen naročito negov izgled sa zapadne strane, kada se dolazi iz pravca Zagoriča i Momišića.

Na zapadnom dijelu planskog zahvata su smješteni objekti sa karakterom servisa ( hemijska čistiona ) i elektroenergetske infrastrukture ( trafostanica ) , objekti kolektivnog stanovanja, realizovani po predhodnom DUP-u, kao i neformalni oblik individualnog stanovanja koji je na višim kotama Park šume Gorica i koji je djelimično uklopljen u isti DUP. Na dijelu ispod nivoa Ulice Vaka Đurovića smješten je objekat hotela Ambasador koji je u funkciji turizma.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

FOTOGRAFIJE SA LOKACIJE

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

ANALIZA UTICAJA KONTAKTNIH ZONA

Postojeća i planirana namjena na prostoru u okruženju predmetnog plana je stanovanje, mje[ovita namjena, centralne djelatnosi, površine za školstvo i površine za javne namjene. Granica Detaljnog urbanističkog plana Nova Varoš 2 je sa istočne strane definisana granicom DUP-a Gorica C , sa sjeverne strane je određena DUP- om Park šuma Gorica , DUP-om Mauzolej partizanu borcu i DUP-om Zagorič dio zone A. Sa zapadne strane granicom DUP-a Momišici zona 2 i UP-om Kasarna Morača. Južna granica plana je DUP Nova Varoš i DUP Drač- Nova Varoš. Analizom planiranih namjena površina u zoni zahvata predmetnog Plana i postojećih i planiranih namjena u kontaktnim zonama konstatovano je da je buduća namjena ovog prostora kompatibilna sa zonama u okruženju.

Ograničenja Velikim dijelom izgrađeni ili započeti objekti

Prednosti Dobra saobraćajna i infrastrukturna povezanost. Dobre topografske karatkeristike.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

PLAN

KONCEPT ORGANIZACIJE PROSTORA

Osnovni cilj izrade DUP-a je da se stvore planske pretpostavke za organizaciju i uređenje ovog prostora u smislu zadovoljavanja potreba korisnika prostora.

Prostor plana je podeljen u četiri bloka (A, B ,C, D). Svaki od blokova počinje sa najnižeg ujednačenog nivelacionog nivoa, a završava se na višim kotama park šume. Podeljen je po kolskim i pješačkim saobraćajnicama, koje predstavljaju kopču između ravnog dijela DUP ” Nova Varoš” i brda Gorice.

Blok A je dio planske površine koji se prostire izmedju raskrsnice Bulevara Ivana Crnojevića sa ulicom 19. Decembra sa zapadne strane i ulicom Rista Stijovića sa istočne, i istom ide ka visokim kotama Park šume. Na njemu su zastupjlene sledeće namjene : SS – Stanovanje srednje gustine, SMG- Stanovanje male gustine,CD- Površine za centralne delatnosti, VO- Površine za vjerske objekte, SR-Površine za sport i rekreaciju, GP-Površine za groblja, T- Površine za turizam. Ovaj prostor karakteriše kolektivno stanovanje, srednjih gustina SS u postojećim samostalnim objektima kolektivnog stanovanja, koji su spratnosti od P+2 do P+2+Pk i koji su locirani upravno na Bulevar. Postavljeni paralelno jedan u odnosu na drugi formiraju zelenu parkovsku površinu, tako da su stanovi okrenuti prema zelenilu. Na taj način se dobio karakter stanovanja u mirnim zonama. Objekti su izgrađeni pedesetih godina prošloga vijeka, ali su u nedostatku stambenog prostora pretrpjeli izvjesne promjene tipa pretvaranja tavanske etaže u potkrovne, sve po samoinicijativnim slučajevima, tako da je došlo do povećanja stambenih jedinica ali i do narušavanja objekata u likovnom smislu. U dijelu na lokaciji nekadašnjeg rasadnika, se predviđa prenamjena površina iz namjene stanovanja u površine za centralne djelatnosti CD, a na istom prostoru se planira Prirodnjački muzej sa Botaničkom baštom. U okviru istog bloka samo na višim kotama i paralelno sa Bulevarom, egzistiraju stambene strukture kolektivnog stanovanja, samostalnog slobodnostojećeg tipa i tipa objekata u nizu. Svi ovi stambeni objekti su postavljeni po prethodnim planskim rješenjima. Realizacija ovih objekata koji su izgrađeni osamdesetih godina prošloga vijeka, iako su neki od nijih poslovni, determiniše opštu namjenu ovog prostora kao stanovanje male gustine SMG . Unutar ove namjene su locirani poslovni objekti tipa manjeg hotela i objekat agencijskog poslovanja. Na najvišim kotama ove zone su Objekat Akademije nauka i kompleks vile "Gorica" sa namjenom centralne djelatnosti CD a u zelenom pošumljenom dijelu pored njih je kompleks crkve Svetog Đorđa sa starim grobljem, čija je namjena vjerski objekti VO i groblje GP. Izvršena je prenamjena površina kolektivnog stanovanja na prostoru današnjeg stadiona malih sportova u površine za sport i rekreaciju SR. Svi ovi objekti se funkcionalno zadržavaju uz intervencije različitog stepena, a blok se učvršćuje zadržavanjem stadiona malih sportova prema brdu Gorica i novoplaniranim objektima na najvišim kotama u zoni stanovanja malih gustina. Uz samu granicu plana

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica u kontaktu sa namjenom stanovanje male gustine nalaze se dvije lokacije sa namjenom stanovanje srednjih gustina, na kojim se nalaze objekti u izgradnji. Između ove dvije namjene je planirano produženje saobraćajnice ka brdu Gorica, najviše iz razloga neomnetanog pristupa interventnim vozilima.

Blok B je dio planske površine koji se prostire od raskrsnice Bulevara Ivana Crnojevića i ulice 19. Decemra sa istočne strane, sa južne strane Bulevarom Ivana Crnojevića i dijelom Ulice Vaka Djurovića sa zapadne strane, do prostora Park šume na visokim kotama sa sjeverne strane. To je centralni dio plana, kako po položaju tako i po funkciji i morfologiji egzistirajućih objekata i parternih elemenata oko i unutar istih. U okviru ovog bloka se nalazi najviše repernih objekata koji su definisali i usmjeravali plansku organizaciju cijelog prostora. To je prije svega Gradski stadion, koji dominira svojim gabaritom, sa namjenom površine za sport i rekreaciju SR, zatim objekti koji su u njegovom okruženju sa namjenama centralnih djelatnosti CD- Objekat regrutnog centra, Objekat fonda PIO, Objekat Ispitnog centra, kao i površine za kulturu K - Dom omladine, i mješovitim namjenama MN- novoizgradjeni poslovno stambeni objekti iznad Objekta Ispitnog centra, namjenama zdravstva Z-Objekat fonda zdravstva i hitne službe, gotovo svi nastali u posleratnom periodu. Sve namjene u ovom bloku imaju javni karakter i odvijaju se u objektima sa različitim sadržajima javnih funkcija. Objekti centralnih javnih namjena, Ispitni centar i nova Akademija nauka ( završena prva faza izgradnje) su novijeg datuma izgradnje. Skoro svi objekti u ovom bloku su pretrpjeli velike promjene pri prilagođavanju savremenoj funkciji, konstrukciji, infrastrukturi kako spoljnjoj tako i unutrašnjoj, tako da je svaki od njih imao tretman rekonstrukcije, dogradnje ili nadgradnje što je na kraju rezultiralo i promjenama na fasadi tako da su neki od njih dobili drugačiji i moderniji izgled u odnosu na prvobitan. Otuda utisak da su nastali u novije vrijeme, naročito kod onih koji su obučeni u staklene fasade. Planirani oblik intervencija je u istom maniru, tako da će se objekti koji formiraju fasadni front duž velikih saobraćajnica, skoro izjednačiti sa novonastalim i na taj način dati karakter modernog arhitektonskog izraza ( Bulevar Ivana Crnojevića u nastavku mosta Milenijum i Bulevar Vaka Đurovica ). Na raskršću sa ulicom Slobode prema stadionu formiran je kružni tok sa koga se dalje usmjeravaju kretanja i vizure. Glavni pravac je prema brdu Gorica odnosno prema crkvi Svetog Đorđa na koju je usmjerena glavna vizura iz ovog prostora. Ostali pravci vode u Beogradsku ulicu,ulicu 19. Decembra, kao i novoplaniranu saobraćajnicu koja okružuje sjeveroistočni dio stadiona, sa koje su planirane rampe za podzemnu garažu stadiona. Od kružnog toka ka brdu Gorica ul 19. Decembra je do crkve sv. Đorđa planirana za saobraćaj, dok se u nastavku od crkve ka brdu Gorica planira kao čisto pješačka komunikacija sa dostupnošću interventnog saobraćaja( vatrogasna vozila, komunalno preduzeće, hitna pomoć, dostavna vozila).Planiranjem kružnih tokova sa istočne i zapadne strane Stadiona omogućuje se regulacija saobraćaja i brzog pražnjenja u vrijeme i poslije održavanja sportskih manifestacija. Preporuka je s obzirom na značaj i položaj predmetnog prostora, obradu izvesti od kamenih ploča različitih boja različito oblikovanih i postavljenih na način u kombinaciji sa pažljivo odabranim elementima urbane opreme koji treba da su umjetnički oblikovani. Tako formirana saobraćajnica zajedno sa novoplaniranim trgom koji je u izgradnji činila bi jedinstvenu ambijentalnu cjelinu.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Svi ovi objekti se funkcionalno zadržavaju uz intervencije različitog stepena, a blok se učvršćuje novoplaniranim objektima na slobodnim parcelama u skladu sa namjenom iz PUP-a.

Blok C je dio Planske površine koji se prostire od Ulice Vaka Djurovića sa južne, a između bloka 2 sa jugoistoka i bloka 4 sa jugozapada i prema Park šumi na sjeveroistok. Na ovom prostoru se nalazi Kompleks objekata Gimnazije i čitava zona je sa namjenom školstva i socijalne zaštite SŠ- ( srednja škola). Ovaj prostor sa objektom Gimnazije je djelimično sačuvao imidž objekta sa snažnim arhitektonskim izrazom utopljen u zelenu ambijentalnu cjelinu kao pozadinu, zahvaljujući ogradi kojom je čitava parcela ograđena. Sami objekat Gimnazije je izgrađen 1907 godine i ima izvorni izgled, koji predstavlja repernu gradsku tačku. Izgradnjom sportske dvorane devedesetih godina prošlog vijeka, u dvorišnoj zoni, koja je u funkcionalnom smislu bila neophodna, on umanjuje izgled monumentalnosti sa istočne i zapadne strane, jer su ga novi materijali od kojih je hala izgrađena, prilikom spajanja sa kamenom gradjevinom, devalvirale. Intervencije koje se planiraju su uglavnom adaptacija u postojećem gabaritu i otvaranje ulaza za parkiranje vozila za zaposlene iz bočne ulice koja vodi prema park šumi Gorica.

Blok D je dio Planske površine koji počinje koritom rijeke Morače i to od raskrsnice Vezirovog mosta i Ulice Vaka Đurovića kojom se prostire sve do gimnazijskog kompleksa sa jugoistoka i završava se, do Park šume sa sjevera i istoka. Unutar ovog Bloka planirani su objekti mješovite namjene, elektroenergetske infrastrukture (trafostanica),kao i uređenja dijela parkovsko rekreativne zone uz rijeku Moraču. U okviru ove zone se nalazi i postojeći objekat hotela Ambasador, koji zadržava svoju namjenu u istom horizontalnom i vertikalnom gabaritu.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

NAMJENA POVRŠINA Planirana namjena u okviru zahvata predmetnog Plana je sljedeća:

 SS - Površine za stanovanje srednjih gustina;  SMG - Površine za stanovanje malih gustina;  CD - Površine za cetralne djelatnosti;  MN -- Površine mješovite namjene;  Z - Površine za zdravstvenu zaštitu;  ŠS - Površine za školstvo i socijalnu zaštitu;  K - Površine za kulturu;  T- Površine za turizam;  SR - Površine za sport i rekreaciju;  VO - Površine za vjerske objekte;  G- Površine za groblje;  IOE- površine elktroenergetske infrastrukture;  PU - Površine za pejzažno uređenje;

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

SEPARAT SA URBANISTIČKO-TEHNIČKIM USLOVIMA

U skladu sa Zakonom o planiranju i uređenju prostora, urbanističko-tehnički uslovi su dati u sklopu plana kroz tekstualni dio i grafičke priloge. U daljem tekstu date su bliže smjernice za sprovođenje plana.

Parcelacija i regulacija

Kao osnov za izradu DUP-a poslužila je topografsko katastarska podloga koja je potpisana i ovjerena od strane nadležnog organa .

Ukupan izgrađeni prostor, zahvaćen ovim planom, je izdijeljen na urbanističke parcele, kao osnovne urbanističke cjeline. Na grafičkom prilogu "Parcelacija i regulacija" grafički su prikazane granice urbanističkih parcela. Regulacija ukupnog zahvata plana počiva na saobraćajnim rješenjima, koordinatama i drugim podacima koji omogućavaju tačnost prenošenja na teren.

Građevinska linija definiše liniju do koje se može graditi i definisana je grafički na prilogu parcelacije.

Građevinska linija za nove objekte je linija do koje je dozvoljena gradnja i unutar koje se objekat razvija i oblikuje. Definisana je u odnosu na saobraćajnicu, što omogućava očitavanje neophodnih elemenata za prenošenje na teren.

Građevinska linija podzemne etaže može biti do min. 1,00m od susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda.

Regulaciona linija je linija koja dijeli javnu površinu od površina namjenjenih za druge namjene.

Urbanističke parcele date u grafičkim prilozima mogu se udruživati ukoliko je to zahtjev investitora uz poštovanje planskih parametara datih u tabeli.

Kroz posebne grafičke priloge u fazi Predloga plana, biće date koordinate urbanističkih parcela, građevinskih linija kao i koordinate regulacionih linija.

Ukoliko se Investitor odluči za faznu realizaciju po konstruktivnim i funkcionalnim cjelinama-lamelama, obavezna je izrada Idejnog rješenja za objekat u cjelini u kome će biti jasno naznačene faze realizacije.

Nivelacioni plan je urađen na osnovu kota terena prezentiranih na geodetskoj podlozi i tehničkih propisa. Predloženim nivelacionim rješenjem postignuti su nagibi saobraćajnica koji su dovoljni za odvođenje površinskih voda do slivnika atmosferske kanalizacije i dalje do recipijenta.

Kote koje su date u nivelacionom planu nijesu uslovne. Detaljnim snimanjem terena i izradom glavnih projekata saobraćajnica moguće su manje korekcije kota iz plana na

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica način da se obezbijedi odvođenje atmosferskih voda sa lokacije principom samoodvodnjavanja.

Spratnost objekata data je na grafičkim prilozima kao granična spratnost, do koje se objekat može graditi. U skladu sa članom 102 “Pravilnika o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima” „ definisano je: Podrum je podzemna etaža čiji vertikalni gabarit ne može nadvisiti relevantnu kotu terena 0.00m, čiji je horizontalni gabarit definisan građevinskom linijom GL0 i ne može biti veći od urbanističke parcele. Suteren je nadzemna etaža kod koje se dio vertikalnog gabarita nalazi iznad kote konačno nivelisanog terena oko objekta i čiji su horizontalni gabariti definisani građevinskom linijom GL 1. Tavan je dio objekta bez nadzitka isključivo ispod kosog ili lučnog krova, iznad međuspratne konstrukcije posljednje etaže i može imati minimalne otvore za svijetlo i ventilaciju. Tavan nije etaža. Ukoliko krovna konstrukcija i visina sljemena omogućavaju organizovanje prostora u svrhu stanovanja, taj prostor ulazi u obračun BGP 100%.

Svi potrebni urbanistički parametri obračunavaju se u skladu sa “Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, kriterijumima namjene površina, elementima urbanističke regulacije i jedinstvenim grafičkim simbolima” „( „Sl. list CG, br.24/10 i i 33/14)“ i Crnogorskim standardom MEST EN 15221-6.

Urbanističke parcele sa oznakom UPZ1, UPZ2... su parcele na kojima nije dozvoljena izgradnja. Preciznije smjernice su date u poglavlju ”Pejzažna arhitektura”.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

SMJERNICE ZA IZDAVANJE URBANISTIČKO TEHNIČKIH USLOVA

Površine za stanovanje srednjih gustina a. postojeći objekti

U okviru namjene stanovanje srednje gustine postojeći objekti se većim dijelom zadržavaju u horizontalnom i vertikalnom gabaritu uz mogućnost izvođenja radova tekućeg održavanja, dok je na pojedinim objektima data mogućnost nadgradnje (zona A UP 41 i UP 43 po zadatim planskim parametrima), i objekti uz bulevar Ivana Crnojevića ( zona A od UP1 do UP10) iz razloga jer je na pomenutim objektima sporadično izvedena potkrovna etaža. Planom se definiše ujednačena spratnost , do postizanja jednake vertikalne regulacije obzirom da se pomenuti objekti nalaze na bulevaru i predstavljaju važan niz pri ulasku u grad.

Namjena objekta je za stanovanje sa mogućnošću korišćenja prizemlja za poslovanje. Pretvaranje suterenskih prostora u poslovni prostor moguće je izvršiti ukoliko visina tih prostora zadovoljava propisanu visinu za poslovne prostore, ima obezbijeđen saobraćajni pristup i dovoljan broj parking mjesta za objekat u cjelosti. Garaže se ne mogu pretvarati u poslovni prostor. Povećanje vertikalnog gabarita moguće je do spratnosti date u grafičkom dijelu plana.

Postojeći objekti koji su evidentirani u planu bez obzira da li su podignuti sa gradjevinskom dozvolom ili kao bespravni, a čiji su parametri veći od zadatih (veća spratnost, indeks zauzetosti, manja udaljenost od susjedne parcele, položaj u odnosu na planom zadatu gradjevinsku liniju i dr,) kao takvi se mogu zadržati. Zadati parametri važe za novoplanirane objekte ili objekte koji će pretrpjeti totalnu rekonstrukciju, rušenje i gradnja novog objekta.

Nadgradnja je moguća uz prethodnu statičku analizu konstruktivnog sistema koja će usloviti primjenu konstruktivnog sistema i materijala koji treba da budu. Svi ovi elementi biće provjereni kroz izradu odgovarajuće tehničke dokumentacije.

U slučaju kada je postojeći objekat dotrajao, ili kada se Investitor odluči, objekat se može srušiti po prethodno pribavljenom odobrenju od nadležnog organa i na parceli sagraditi novi prema smjernicama ovog Plana za izgradnju novih objekata. b.Planirani objekti

U okviru ove namjene planirana je izgradnja objekata višeporodičnog stanovanja sa djelatnostima.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

U prizemlju objekata je planirano poslovanje i komercijalni sadržaji. Daje se mogućnost projektovanja poslovanja i na spratnim etažama uz uslov da maksimalna površina poslovnog prostora u odnosu na stambeni ne bude veći od 30 % ukupne površine objekta. Objekat može biti projektovan u cjelini kao stambeni ukoliko se obezbijedi potreban broj parking mjesta prema smjernicama iz faze saobraćaja.

Kota prizemlja dozvoljena je do 1, 20m od kote terena. Parkiranje obezbijediti u okviru objekta ili na otvorenom parking prostoru u okviru parcele. Gradnju do maksimalne spratnosti moguće je izvoditi fazno,a što treba podržati adekvatnom tehničkom dokumentacijom, svaka faza mora predstavljati arhitektonsku cjelinu. Krovovi objekata su kosi ili ravni, krovni pokrivači adekvatni konstruikciji krova i nagibu. Spratnost objekata data je u grafičkom prilogu i tabeli uz mogućnost izgradnje podruma za garažni prostor, gdje konfiguracija terena to dozvoljava. Građevinska linija na urbanističkim parcelama na kojima je planirana nova izgradnja definisana je na grafičkom prilogu „ Parcelacija“. Udaljenje objekta od granice susjedne parcele je minimum 3 m. Objekat se može podići i na manjem odstojanju, uz prethodnu saglasnost susjeda. Građevinska linija podrumske etaže koja je u funkciji garažiranja može biti na 1,0 m od susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. Ukoliko podrumske i suterenske etaže služe za obezbjeđenje potrebnog kapaciteta mirujućeg saobraćaja unutar parcele i kao takve rasterećuju javne površine istih sadržaja, ne računaju se u bruto razvijenu građevinsku površinu po kojoj se obračunava indeks izgrađenosti. U bruto razvijenu građevinsku površinu ne obračunavaju se tehnički servisni prostori neophodni za funkcionicanje podzemne garaže i tehnički sistemi objekata, za razliku od ostalih funkcionalnih cjelina (magacini, ostave, poslovni prostori), u skladu sa Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, član 111 . Ukoliko je krov podzemne garaže ozelenjen i parterno uređen njen gabarit ne ulazi u proračun procenta zauzetosti parcele, već se smatra uređenom zelenom površinom. U projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze. U oblikovnom smislu novi objekti treba da budu uklopljeni u ambijent uz primjenu kvalitetnih materijala i savremenih arhitektonskih rješenja min. 20% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom Maksimalni Indeks zauzetosti 0,4. Maksimalni Indeks izgrađenosti 1,20

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Površine za stanovanje malih gustina a. postojeći objekti

Osnovni objekat na urbanističkoj parceli

Da bi se na pravilan način oblikovno i funkcionalno usaglasile intervencije na postojećim objektima potrebno je prilikom definisanja dogradnje i nadgradnje ispuniti sljedeće uslove: Namjena objekta je za stanovanje sa mogućnošću korišćenja prizemlja za poslovanje. Pretvaranje suterenskih prostora u poslovni prostor moguće je izvršiti ukoliko visina tih prostora zadovoljava propisanu visinu za poslovne prostore, ima obezbijeđen saobraćajni pristup i dovoljan broj parking mjesta za objekat u cjelosti.. Povećanje vertikalnog gabarita moguće je do spratnosti date u grafičkom dijelu plana.

Kada je postojeći indeks zauzetosti veći od Planom zadatog (0.4), nije dozvoljena dogradnja, a dozvoljava se nadgradnja objekta, uz uslov da se ispoštuje maksimalna spratnost, maksimalna planirana BGP i maksimalni indeks izgrađenosti.

Postojeći objekti koji su evidentirani u planu bez obzira da li su podignuti sa gradjevinskom dozvolom ili kao bespravni a čiji su parametri veći od zadatih (veća spratnost, indeks zauzetosti, manja udaljenost od susjedne parcele, položaj u odnosu na planom zadatu gradjevinsku liniju i dr,) kao takvi se mogu zadržati. Zadati parametri važe za novoplanirane objekte ili objekte koji će pretrpjeti totalnu rekonstrukciju, rušenje i gradnja novog objekta.

Dogradnja i nadgradnja moguća je uz prethodnu statičku analizu konstruktivnog sistema koja će usloviti primjenu konstruktivnog sistema i materijala koji treba da budu. Svi ovi elementi biće provjereni kroz izradu odgovarajuće tehničke dokumentacije.

Formiranje otvora na objektu prema susjednim parcelama moguće je pod uslovom da je udaljenost objekta od granice parcele minimum 2,0 m. Izuzetno je moguće formiranje otvora na objektu u slučaju manjeg odstojanja od granice parcele uz prethodnu saglasnost susjeda. Kotu prizemlja dogradnje vezati za kotu prizemlja postojećeg objekta. Visina nadzitka potkrovlja može biti maksimalno do 1,20 m. Krovove raditi kose, dvovodne ili viševodne. Maksimalna visina ograde kojom se ograđuje urbanistička parcela na kojoj je je planirana izgradnja stambenog objekta iznosi 1,6 m.Ograda može biti prozirna i neprozirna, a materijalizacija može biti kamen, beton, metal, zelena ograda ili kombinacija navedenih materijala.Prema javnim površinama ograda mora biti prozirna, iznad

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

visine od 60 cm a materijali moraju biti u skladu sa ambijentom. Ograde se postavljaju na granicu parcele tako da stubovi ograde i kapije kao i živa ograda budu na zemljištu vlasnika ograde. Građevinska linija dogradnje prema susjednim parcelama je na min. 2,0m, ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda.

Napomena: U okviru namjene SMG postoje dva tipa stanovanja i to : višeporodično i porodično stanovanje. Višeporodično stanovanje se nalazi između Beogradske ulice i ulice 8 i obzirom da nije u kombinaciji sa porodičnim stanovanjem, za iste objekte važe koeficijenti IZ-0,4 i II-1.2 jer se u pomenutom dijelu nalazi već izgrađena struktura višeporodičnog stanovanja. Za objekte koji se nalaze uz sjevernu granicu ka brdu Gorica planirano je porodično stanovanje sa u objektima površine do 500m2 i sa najviše četiri stambene jedinice.

b.Planirani objekti

Na novoformiranim urbanističkim parcelama moguća je izgradnja objekata pod sledećim uslovima:

Namjena objekta je za stanovanje sa mogućnošću korišćenja prizemlja za poslovanje. Horizontalni i vertikalni gabarit je dat tabelarno. Spratnost je data u grafičkim prilozima i tabelarno. Ukoliko podrumske i suterenske etaže služe za obezbjeđenje potrebnog kapaciteta mirujućeg saobraćaja unutar parcele i kao takve rasterećuju javne površine istih sadržaja, ne računaju se u bruto razvijenu građevinsku površinu po kojoj se obračunava indeks izgrađenosti. U bruto razvijenu građevinsku površinu ne obračunavaju se tehnički servisni prostori neophodni za funkcionicanje podzemne garaže i tehnički sistemi objekata, za razliku od ostalih funkcionalnih cjelina (magacini, ostave, poslovni prostori), u skladu sa Pravilnikom o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, član 111 . Građevinska linija na urbanističkim parcelama na kojima je planirana nova izgradnja, definisana je u grafičkom prilogu „ Parcelacija „. Građevinska linija podrumske etaže koja je u funkciji garažiranja može biti na 1,0m od susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. Udaljenje objekta od granice susjedne parcele je minimum 2 m. Objekat se može podići i na manjem odstojanju, uz prethodnu saglasnost susjeda.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Postavljanje objekata kao dvojnih ili u nizu moguće je uz medjusobnu saglasnost susjeda s tim što se na fasadi prema susjedu ne mogu postavljati otvori. Objekti mogu biti organizovani kao slobodnostojeći, dvojni ili u nizu. Kota prizemlja dozvoljena je do 1, 20m od kote terena. Krovove raditi kose, dvovodne ili viševodne. Parkiranje obezbijediti u okviru objekta ili na otvorenom parking prostoru u okviru parcele. Ako se suterenska ili podrumska etaža koristi za parkiranje gabarit može biti do min. 1,00m do susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. Maksimalna visina ograde kojom se ograđuje urbanistička parcela na kojoj je je planirana izgradnja stambenog objekta iznosi 1,6 m.Ograda može biti prozirna i neprozirna, a materijalizacija može biti kamen, beton, metal, zelena ograda ili kombinacija navedenih materijala. Prema javnim površinama ograda mora biti prozirna, iznad visine od 60 cm a materijali moraju biti u skladu sa ambijentom. Ograde se postavljaju na granicu parcele tako da stubovi ograde i kapije kao i živa ograda budu na zemljištu vlasnika ograde. Gradnju do maksimalne spratnosti moguće je izvoditi fazno a što treba podržati adekvatnom tehničkom dokumentacijom, svaka faza mora predstavljati arhitektonsku cjelinu. Pored osnovnog objekta u okviru urbanističke parcele može se planirati i pomoćni objekat, površine do 30 m2, u skladu sa Odlukom o postavljanju odnosno građenju i uklanjanju pomoćnih objekata na teritoriji Glavnog grada Podgorice (tip1, tip2 i tip3). min. 30% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom

Površine za centralne djelatnosti

Površine za centralne djelatnosti su površine koje su planskim dokumentom namijenjene smještaju centralnih-poslovnih, komercijalnih i uslužnih djelatnosti i obilježja su centara naselja. Namjena objekata je centralne djelatnosti. Horizontalni i vertikalni gabarit je dat tabelarno. Spratnost je data u grafičkim prilozima i tabelarno.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Maksimalni Indeks zauzetosti dat je tabelarno. Maksimalni Indeks izgrađenosti dat je tabelarno. Građevinska linija na urbanističkim parcelama na kojima je planirana nova izgradnja, definisana je u grafičkom prilogu „ Parcelacija „. U bruto razvijenu građevinsku površinu ne obračunavaju se tehnički servisni prostori neophodni za funkcionicanje podzemne garaže i tehnički sistemi objekata, za razliku od ostalih funkcionalnih cjelina ( magacini, ostave, poslovni prostori). Kota prizemlja dozvoljena je do 1, 20m od kote terena. Krovove raditi kose, dvovodne ili viševodne. Parkiranje obezbijediti u okviru objekta ili na otvorenom parking prostoru u okviru parcele. Ako se suterenska ili podrumska etaža koristi za parkiranje gabarit može biti do min. 1,00m do susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. Dozvoljeno je ograđivanje parcela na kojima se nalaze objekti CANU, vile „Gorica” i objekat Prirodnjačkog muzeja, dok se ostali objekti u okviru namjene centralne djelatnosti ne smiju ograđivati obzirom na njihov javni karakter. Maksimalna visina ograde kojom se ograđuje urbanistička parcela na kojoj je je planirana izgradnja stambenog objekta iznosi 1,6 m.Ograda može biti prozirna i neprozirna, a materijalizacija može biti kamen, beton, metal, zelena ograda ili kombinacija navedenih materijala. Prema javnim površinama ograda mora biti prozirna, iznad visine od 60 cm a materijali moraju biti u skladu sa ambijentom. Ograde se postavljaju na granicu parcele tako da stubovi ograde i kapije kao i živa ograda budu na zemljištu vlasnika ograde. Gradnju do maksimalne spratnosti moguće je izvoditi fazno a što treba podržati adekvatnom tehničkom dokumentacijom, svaka faza mora predstavljati arhitektonsku cjelinu. min.20- 30% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom

Na UP 27 u zoni A nalazi se objekat CANU koji je planiran za dogradnju i nadgranju. Daje se mogućnost izgradnje novog objekta unutar parcele a sve u skladu sa zadatim planskim parametrima. Za predmetnu parcelu preporuka je izrada Konkurnog rješenja, u skladu sa smjernicama ovog plana.

Na UP28 u zoni A nalazi se vila „ Gorica” koja se zadržava u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima sa mogućnošću tekućeg održavanja. Daje se mogućnost izgradnje još jednog objekta u funkciji vile u okviru UP (natkriveni plato u funkciji svečanih prijema, ljetnjikovca i sl. čija je BGP data u tabelarnom dijelu plana) . Granica UP 28 je povećana na zahtjev Uprave za imovinu iz razloga jer je predmetna lokacija po mišljenju Agencije za nacionalnu bezbjednost i Uprave policije, neophodna zbog

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica obezbjeđivanja bezbjednosti posjetilaca Vile Gorica, kao i sa aspekta bezbijednosti prilikom održavanja svečanosti i drugih posebnih prilika.

Na UP44 u zoni A planiran je prirodnjački muzej. Prilikom izgradnje objekata ispoštovati članove zakona o muzejskoj djelatnosti. Prirodnjački muzej Crne Gore, sa sjedištem u Podgorici, privremeno je smješten u objektu koji ima status kulturnog dobra. Kao specijalizovani muzej osnovan je 1995.godine. Početak razvoja ovog muzeja vezuje se za nekadašnju Prirodnjačku zbirku Crne Gore, koja je osnovana 1961. godine kada je, odmah nakon osnivanja, priključena Republičkom zavodu za zaštitu prirode. Sačuvani dio ove zbirke predstavljao je osnivački muzejski fond Prirodnjačkog muzeja. Prirodnjački muzej se bavi istraživanjem, prikupljanjem, zaštitom i prezentacijom muzealija prirodnjačkog sadržaja. Muzejski fond je sistematizovan u 12 zbirki, po vrstama živih organizama i posjeduje 2.659 predmeta. Finansijska sredstva za rad ova ustanova obezbjeđuje iz državnog budžeta, kao posebna potrošaka jedinica. Muzej trenutno koristi oko 300 m2 , dok se trajno ne riješi prostor za ustanovu. Muzej zapošljava 25 osoba.

Na UP 2 i UP 3 zona B nalazi se objekat „PIO” i na UP 8 objekat Ispitnog centra koji se zadržavaju u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima sa mogućnošću tekućeg održavanja.

Na UP 4 zona B nalazi se objekat Vojno medicinski centar. Objekat je planiran za doradnju i nadgradnju.

Na UP 5 zona B nalazi se objekat kod kojeg je završena prva faza izgradnje. Planom su dati parametri koji podrazumijevaju ostale faze izgradnje (dati tabelarno). Na UP 10 zona B se nalazi objekat u izgradnji ( sa završnom krovnom konstrukcijom). Objekat se zadržava u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima.

Na UP 7 zona B je planirana izgradnja objekta u skladu sa parametrima datim u tabeli. Na UP 7 GL je uvučena i prati GL Ispitnog centra kako se ne bi zatvorile vizure prema objektima u okruženju. Parterno uređenje UP 7, UP8, UP9 i UPZ2 zajedno sa pešačkom komunikacijom oblikovno bi formiralo tematsku cjelinu (tipa trga) u funkciji kulture, obrazovanja i sl.

Na UP 48,UP49, Zona D objekti se zadržavaju u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima sa mogućnošću tekućeg održavanja.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Površine za mješovite namjene a) Postojeći objekti

Maksimalna BGP prizemlja i objekta data je u tabeli. Maksimalna spratnost objekta data je u tabeli. Podzemne etaže ne ulaze obračun BGP objekta, ukoliko se koriste za garažiranje i tehničke sisteme objekta.

Da bi se na pravilan način oblikovno i funkcionalno usaglasile intervencije na postojećim objektima potrebno je prilikom definisanja dogradnje i nadgradnje ispuniti sljedeće uslove: Zadržava se postojeća namjena objekata uz mogućnost prenamjene u skladu sa potrebama investitora i pretežnom namjenom: stanovanje i objekti koji ne ometaju stanovanje a koji služe za opskrbljivanje područja, trgovina,objekti za upravu, kulturu, školstvo,zdravstvenu i socijalnu zaštitu, sport i rekreaciju, vjerski objekti, ugostiteljstvo i objekti za smještaj turista, objekti komunalnih servisa koji služe potrebama stanovnika.

Povećanje vertikalnog gabarita moguće je do spratnosti date u grafičkom dijelu plana.

Kada je postojeći indeks zauzetosti veći od Planom zadatog, nije dozvoljena dogradnja, a dozvoljava se nadgradnja objekta iznad postojećeg gabarita, uz uslov da se ispoštuje maksimalna BGP. Ukoliko su indeks zauzetosti i indeks izgrađenosti veći od planom zadatih, objekat se zadržava u postojećim gabaritima.

Krovove raditi kose, dvovodne ili viševodne a daje se mogućnost projektovanja ravnog krova. Građevinska linija dogranje prema saobraćajnicama, definisana je u grafičkom prilogu „ Parcelacija „. Građevinska linija dogradnje prema susjednim parcelama je na min. 3,0m. Građevinska linija podzemne etaže može biti do min. 1,00m do susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. b) Planirani objekti

Mješovita namjena planirana je uz gradsku saobraćajnicu-budući bulevar . U okviru ove namjene planirana je izgradnja pretežno poslovnih objekata, kao i objekata u skladu sa potrebama investitora i pretežnom namjenom: stanovanje i objekti koji ne ometaju stanovanje a koji služe za opskrbljivanje područja, trgovina,objekti za upravu, kulturu, školstvo,zdravstvenu i socijalnu zaštitu, sport i rekreaciju, vjerski objekti,

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

ugostiteljstvo i objekti za smještaj turista, objekti komunalnih servisa koji služe potrebama stanovnika.

Daje se mogućnost projektovanja stanovanja u okviru objekata uz uslov da maksimalna površina stambenog prostora u odnosu na poslovni ne bude veći od 50 % ukupne površine objekta. Spratnost objekata data je u grafičkom prilogu i tabeli uz mogućnost izgradnje podruma ili suterena za garažni prostor. Horizontalni i vertikalni gabarit je dat tabelarno. Indeks zauzetosti i Indeks izgrađenosti dati su u tabeli. Ukoliko podrumske i suterenske etaže služe za obezbjeđenje potrebnog kapacitetamirujućeg saobraćaja unutar parcele i kao takve rasterećuju javne površine istih sadržaja, ne računaju se u bruto razvijenu građevinsku površinu po kojoj se obračunava indeks izgrađenosti. U bruto razvijenu građevinsku površinu ne obračunavaju se tehnički servisni prostori neophodni za funkcionicanje podzemne garaže i tehnički sistemi objekata, za razliku od ostalih funkcionalnih cjelina ( magacini, ostave, poslovni prostori). Građevinska linija na urbanističkim parcelama na kojima je planirana nova izgradnja definisana je u grafičkom prilogu "Parcelacija i regulacija". Građevinska linija prema susjednim parcelama je na min. 3,0m ili na manjem odstojanju uz prethodnu saglasnost susjeda. Građevinska linija podzemne etaže može biti do min. 1,00m do susjedne parcele ili na manju udaljenost uz prethodnu saglasnost susjeda. Kota prizemlja dozvoljena je do 1, 20m od kote terena. Krovove raditi kose, dvovodne ili viševodne. Parkiranje obezbijediti u okviru objekta ili na otvorenom parking prostoru u okviru parcele. U izgradnji objekata treba koristiti savremene materijale i likovne izraze. Gradnju do maksimalne spratnosti moguće je izvoditi fazno a što treba podržati adekvatnom tehničkom dokumentacijom, svaka faza mora predstavljati arhitektonsku cjelinu. Ukoliko je krov podzemne garaže ozelenjen i parterno uređen njen gabarit ne ulazi u proračun procenta zauzetosti parcele, već se smatra uređenom zelenom površinom. min. 20% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom U okviru MN u zoni D dati su koeficijenti koji važe za veličinu parcele <700m2 (0,5/1,5) i >700m2 (0,6/2,5).

Na UP 9 u zoni D u okviru mješovite namjene u skladu sa Pravilnikom o bližem sadžaju i formi planskog dokumenta planira se izgradnja vjerskog objekta. Bruto površina objekta

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica data je tabelarno. Planirani sadržaji će se definisati kroz Idejno rješenje a u skladu sa karakteristikama specifične namjene.

Površine za zdravstvenu zaštitu- Zona B – UP6

Površine za zdravstvenu zaštitu su površine koje su planskim dokumentom namijenjene za izgradnju objekata u funkciji zdravstva.

Na UP 6 Zona B nalazi se služba hitne pomoći u istočnom i fond zdravstva u zapadnom dijelu objekta. U okviru predmetne parcele nalazi se parking prostor sa 19 PM. Objekat se zadržava u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima sa mogućnošću tekućeg održavanja. Min. 20% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom.

Površine za kulturu- Zona B – UP9

Na UP 9 Zona B nalazi se objekat KIC Budo Tomović. Objekat se zadržava u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima sa mogućnošću tekućeg održavanja. Min. 20% 30% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom.

Površine za školstvo i socijalnu zaštitu- Zona C – UP1

U Zoni C na UP 1 se nalazi objekat gimnazije Slobodan Škerović. Zgrada je monumentalna i ima složenu osnovu. Središnji dio i bočne strane objekta su isturenije i povezane uvučenijim i dužim strukturama. Ima prizemlje i dva sprata (P+2). Pokrivena je četvorovodnim krovom. Fasadu karakteriše prizemlje od fino obrađenog kamena, koji je koriščen i kao dekorativni element oko polukružnih ulaznih otvora. U spratnim djelovima objekta fasada je malterisana i bojena. Cjelokupno zdanje odlikuje ujednačeni ritam prozorskih otvora. Srednji, ulazni dio objekta je naglašen povećavanjem spratne visine druge etaže, kao i lučno oblikovanim otvorima. Gimnazija ima prostrano dvorište okgrađeno kamenom ogradom. Iza objekta se nalazi novoizgrađena fiskulturna sala. Jedan je od rijetkih objekata koji nije porušen u Drugom svjetskom ratu. Objekat se zadržava u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima sa mogućnošću tekućeg održavanja.

Maksimalna BGP prizemlja i objekta data je u tabeli. Maksimalna spratnost objekta data je u tabeli. Kompleks urbanističke parcele je izdvojen ogradom usaglašeno sa arhitektonskim izrazom objekta, a skladu sa propisima za ovu vrstu objekata. Glavni pješački ulaz u kompleks škole je zadržan, dok je priključak za parking premješten na ulicu 3, iz razloga jer se saobraćajnica ispred škole zatvorena za saobraćaj i redstavlja pješačku komunikaciju. min. 40% parcele treba da je pod zelenim površinama

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Na sjevernoj i sjeveroistočnoj strani parcele nalaze se balon sale- objekti privremenog karaktera čija površina nije ušla u ukupnu BGP.

Površine za turizam- Zona A – UP20 i Zona D-UP47

U Zoni A – UP20 se nalazi hotel Ziya, a u Zoni D-UP47 se nalazi hotel Ambasador. Objekti se zadržavaju u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima sa mogućnošću tekućeg održavanja. Min. 20% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom.

Površine za sport i rekreaciju

Na UP 40 u zoni A se nalazi stadion malih sportova koje je zadrzan u postojećim gabaritima. Daje se mogućnost rekonstrukcije-sanacije dotrajalih betonskih tribina kvalitetnijim materijalom kao i korišćenja prostora ispod tribina za smještaj sportskih rekvizita, opreme za održavanje terena i sl. U okviru urbanističke parcele se nalazi objekat u funkciji sporta u kojem su smještene sanitarije, garderoba. Dozvoljava se njegova rekonstrukcija u postojećim gabaritima.

Na UP 1 u zoni B nalazi se stadion Budućnosti. Planom se predviđa uklanjanje postojeće istočne tribine izgradnja objekta Istočne tribine Gradskog stadiona sa javnom garažom kao i ulaznih partija uz nadopunu prostora dodatnim sadržajem centralnih djelatnosti kao sportsko-poslovnog kompleksa kako bi, pored osnovnog sportskog karaktera, upotpunio gradsku ponudu sa kulturnim-administrativnim, poslovnim i rekreativnim funkcijama, neophodnim za održavanje sportskih događaja evropskog i svjetskog ranga.

Za ovu urbanističku parcelu predvidjeti razradu konkursnim rješenjem, s obzirom da se radi o kompleksnom objektu koji treba da zadovolji UEFA i FIFA standarde. Isto je i u skladu sa članom 30 Zakona o o uređenju prostora i izgradnji objekata kojim je definisano sljedeće: „Za izuzetno složene i atraktivne djelove urbanih cjelina i drugih prostora i lokaliteta planskim dokumentom može se predvidjeti raspisivanje javnog konkursa za urbanističko-arhitektonsko idejno rješenje, u skladu sa smjernicama, odnosno urbanističko tehničkim uslovima iz planskog dokumenta.. Javni konkurs iz stava 1 ovog člana raspisuje i sprovodi Ministarstvo.“

Prema standardima UEFE mora se obezbjediti:

VIP parking sa 100 mjesta. Parking za 2 autobusa i 10 vozila za timove i zvaničnike . Mora postojati bezbjedna komunikacija od parkinga do svlačionica na Ulaznoj partiji 3 i MIX zonom između parkinga i svlačionica.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Parking za jedno vatrogasno vozilo i jedno vozilo hitne pomoći sa mogućnošću ulaska u teren. Ovaj parking planirati izmedju Sjeverne i Istočne tribine; u prizemnoj etaži obezbijediti saobraćajni pristup interventnim vozilima do terena ; U okviru platoa oko stadiona data je mogućnost spuštanja vozila putem rampe za reprezentacije, delegacije, vozila hitne pomoći, obezbjeđenje i dr, kako bi vozila bila dostupna. moguća je realizacija objekta u fazama, kotu prizemlja prilagoditi namjeni kako bi se omogućila laka dostupnost vozilima I pješacima I licima sa invaliditetom; Građevinska linija dogranje prema saobraćajnicama, definisana je u grafičkom prilogu „ Parcelacija i regulacija„. Spratna visina etaža pretežno 4.5 m; Visina prizemlja max 6 m; Otvoreni sportski tereni ne ulaze u obračun površina; Istočna tribina je integrisana sa planiranim multifunkcionalnim objektom Oblik i položaj gabarita objekata odrediće se konkursnim rješenjem u skladu sa potrebama investitora ako se poštuju zadate: građevinske linije, i svi propisi iz građevinske regulative, kao i uz primjenu UEFA i FIFA standarda. Na parceli su stvoreni uslovi za kvalitetno uređenje i organizovanje različitih sadrzaja. U projektovanju objekata koristiti savremene materijale i likovne izraze. Parkiranje ili garažiranje vozila rješavati u skladu sa pravilima datim u poglavlju: Saobraćaj – parkiranje. U oblikovnom smislu novi objekti treba da budu uklopljeni u ambijent i to sa kvalitetnim materijalima i savremenim arhitektonskim rješenjima. Krovovi objekata su kosi ili ravni, krovni pokrivači adekvatni nagibu. Min. 30% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

U objektu predvidjeti sve sadržaje koje predvidjaju pravila FIFE i UEFE data u tekstu koji slijedi :

( Ovi uslovi će se primjenjivati u skladu sa Programskim zadatkom datim od strane krajnjeg korisnika Gradskog stadiona kao I smjernicama datim u Planu.); Opšti uslovi UEFA PRAVILNIKA O STADIONSKOJ INFRASTRUKTURI 2010 Strukturalni kriterijumi primjenjivi na sve kategorije Poglavlje 1: Podrucja za igrace i sluzbene osobe Clanak 4 - Teren za igru 1 Teren za igru mora biti gladak i ravan. 2 Stadion mora imati teren s prirodnom ili vještačkom travom. 3 Vještačka trava mora udovoljavati svim sljedecim uslovima: a) mora imati potrebnu FIFA licencu koja se moze izdati samo ukoliko je odnosnu vještačku travu testirao FIFA akreditirani laboratorij te potvrdio da ona udovoljava FIFA standardima kvaliteta za vještačku travu;

b) mora udovoljavati svim zahtjevima propisanima primjenjivim nacionalnim zakonodavstvom;

c) njena povrsina mora biti zelene boje i oznacena bijelom bojom.

4 Teren za igru mora biti opremljen drenaznim sustavom tako da zbog natapanja ne moze postati neprikladan za igru.

5 Stadion mora imati instalacije, kao sto je sustav grijanja terena, kako bi se osiguralo da se na terenu moze igrati bilo kada i tijekom cjelokupne UEFA-ine natjecateljske godine. 6 Niti jedan predmet se ne moze nalaziti na udaljenosti manjoj od 21 m iznad terena za igru.

Clanak 5 - Rasvjeta Za utakmice koje se televizijski ne prenose, stadion mora biti opremljen sistemom rasvjete kojim se odrzava minimalna prosjecna osvijetljenost od 350 Ev (lx) prema glavnoj tribini (izracunato prema Dodatku I).

Clanak 6 - Podrucje za zagrijavanje

Podrucje za zagrijavanje zamjenskih igraca treba biti raspolozivo duz uzduznih crta ili iza reklamnih panoa iza vrata. 1. Vratnice i precke vrata moraju biti izradene od aluminijuma ili slicnog materijala i moraju biti okrugle ili elipticne. Stavise, moraju biti u skladu s Pravilima igre koje objavljuje Medunarodni fudbalski savez Board (IFAB), sto posebno znaci da:

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Clanak 7 - Vrata i rezervna vrata a) udaljenost izmedu vratnica mora biti 7.32 m; b) udaljenost izmedu donjeg ugla precke i tla mora biti 2.44 m; c) vratnice i precke vrata moraju biti bijele boje; d) ne smiju predstavljati nikakvu opasnost za igrace. 2 Rezervna vrata, koja se mogu lako postaviti ukoliko to okolnosti zahtijevaju, moraju biti raspoloziva na stadionu.

Clanak 8 - Klupe za igrace zamjene Stadion mora imati dvije natkrivene klupe u nivou igralista, od kojih svaka mora imati sjedeci prostor za najmanje 13 osoba. Klupe moraju biti smjestene na udaljenosti od najmanje 5 m od uzduzne crte.

Clanak 9 - Jarboli Stadion mora imati najmanje 5 jarbola za zastave ili drugu vrstu nosaca koji omogucuju da se pet zastava moze vijoriti na stadionu.

Clanak 10 - Svlacionice 1 Stadion mora sadrzati: a) svlacionicu za sve igrače s najmanje pet tuseva, tri individualna sjedeca toaleta, sjedecim prostorom za najmanje 25 osoba, jednim stolom za masazu i jednom plocom za prezentaciju taktike; b) svlacionicu za sudije s najmanje jednim tusem, jednim individualnim sjedecim toaletom, pet stolica i jednim stolom.

2 Stadion mora osigurati direktan, sopstveni i zasticeni prilaz za obje ekipe i sudije od njihovih svlacionica do podrucja za igru. Takode je neophodno omoguciti njihov siguran dolazak/odlazak na/sa stadiona.

Clanak 11 - Prostorija za delegata Stadion mora imati prostoriju za delegata s pristupom komunikacijskim uredajima kao sto su telefon, telefaks i Internet veza, koji se nalaze u blizini. Ova prostorija treba imati laki pristup do svlacionica za igrače I sudije.

Clanak 12 - Objekti za prvu pomoc i tretmane za igrace i sluzbene osobe Stadion mora imati prostoriju namijenjenu za prvu pomoc i lekarske tretmane igraca i sluzbenih osoba.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Clanak 13 - Prostorija za doping kontrolu 1 Stadion mora imati prostoriju namijenjenu za doping kontrolu koja udovoljava zahtjevima sadrzanim u Dodatku II ovog pravilnika.

2 Prostorija za doping kontrolu se mora nalaziti u blizini svlacionica igrača. Publici i medijima zabranjen je pristup ovoj prostoriji. 3 Ova prostorija mora biti najmanje velicine od 20 m2 i sadrzati: cekaonicu, prostoriju za testiranje i podrucje toaleta, sve jedno pored drugog. 4 Cekaonica mora biti dio ili se nalaziti neposredno uz prostoriju za testiranje (takode je prihvatljiva pregrada koja dijeli dva podrucja). Ona mora imati dovoljno sjedeceg prostora za osam osoba, vjesalice za odjecu ili ormarice, kao i hladnjak.

5 Prostorija za testiranje mora sadrzati: jedan sto, cetiri stolice, umivaonik s tekucom vodom, ormar koji se moze zakljucati i toilet (uz prostoriju ili u samoj prostoriji).

6 Podrucje toaleta mora biti u okviru prostorije za testiranje ili odmah pored nje i s direktnim sopstvenim pristupom u prostoriju za testiranje. Mora sadrzati sjedeci toalet, umivaonik s tekucom vodom te, ukoliko je moguce, tus.

Clanak 14 - Podrucja za parkiranje

1 Stadion mora raspolagati parkiralisnim prostorom za najmanje dva autobusa i deset automobila za igrače i sluzbene osobe.

2 Ovaj parkiralisni prostor se mora nalaziti u sigurnom i zasticenom podrucju u neposrednoj blizini podrucja za igrace i sluzbene osobe.

Poglavlje 2: Podrucja za gledaoce

Clanak 15 - Tribine i objekti za gledaoce

1 Sjedišta za gledaoce moraju biti individualna, pricvrscena (npr. za pod), medusobno odvojena, oblikovana, numerisana, izradena od nelomljivog i nezapaljivog materijala te imati naslon minimalne visine od 30 cm, mjereno od sjedišta.

2 Zabranjeno je koristenje montaznih tribina.

3 Stadion mora biti opremljen ugostiteljskim objektima koji nude pica i hranu za sve gledaoce u svakom sektoru stadiona.

Clanak 16 - Gostujuci navijaci

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Najmanje pet posto ukupnog kapaciteta stadiona mora biti stavljeno na raspolaganje iskljucivo gostujucim navijacima u odvojenom podrucju stadiona.

Clanak 17 - Javni prilazi i izlazi 1 Ulazna vrata i/ili rampe moraju biti oznacene na nacin da se izbjegne prenatrpanost i osigura nesmetano kretanje gledatelja.

2 Sva javna podrucja, prilazi i izlazi u svakom sektoru moraju se jasno razlikovati od sjedecih podrucja. Svi izlazi sa stadiona moraju biti jasno oznaceni i obiljezeni putokazima (npr. putem medunarodno razumljivih piktograma).

3 Sva izlazna vrata i prolazi na stadionu, te svi izlazi koji vode iz gledateljskog podrucja na podrucje za igru moraju: a) biti napravljeni tako da ostanu otkljucani (treba biti prisutan radnik ) dok se gledatelji nalaze na stadionu; b) otvarati se u smjeru izlaza i evakuacijskih puteva.

4 Prilazi stadionu moraju biti primjereno oznaceni (npr. putem medunarodno razumljivih piktograma), kako bi vodili gledatelje do njihovih sektora. Sve rampe, ulazna i izlazna vrata moraju biti u funkciji i jednako tako jasno obiljezena znakovima koji su univerzalno razumljivi.

Clanak 18 - Sistem rasvjete za slucajeve nuzde U svrhu osiguranja zastite i usmjeravanja gledatelja i osoblja, stadion mora biti opremljen rezervnim sistemom napajanja elektricnom energijom u svim dijelovima stadiona gdje publika ili osoblje ima pristup, ukljucujuci sve izlaze i evakuacijske puteve, a koji je odobren od nadleznih tijela lokalne vlasti za koristenje u slucaju opšteg nestanka elektricne energije.

Clanak 19 - Razglas

1 Stadion mora biti opremljen razglasom. 2 Razglas mora pokrivati podrucje unutar i izvan stadiona, te ne smije biti ovisan o nestanku glavnog napajanja elektricnom energijom.

Clanak 20 - Sanitarni objekti za gledaoce

Dovoljan broj cistih i higijenskih sanitarnih objekata mora biti ravnomjerno rasporeden u svim sektorima stadiona. WCi i pisoari moraju biti opremljeni vodom za ispiranje. Umivaonici i potrepstine kao sto su toaletni papir i sapun moraju biti na raspolaganju.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

2 Nize se nalaze minimalni zahtjevi za sanitarne objekte, temeljeni na razmjeri 80:20 za muskarce i zene: a) 1 sjedeci wc na 250 muskaraca; b) 1 pisoar na 125 muskaraca; c) 1 sjedeci wc na 125 zena.

Clanak 21 - Objekti za pruzanje prve pomoci gledaocima

1 U svakom sektoru stadiona moraju postojati u potpunosti opremljeni objekti za pruzanje prve pomoci gledaocima, a koji su odobreni od nadleznih tijela lokalne vlasti.

2 Ovi objekti moraju biti prepoznatljivi, a pristup tim objektima mora biti jasno oznacen.

Clanak 22 - Objekti za gledaoce sa invaliditetom

1 Stadion mora imati poseban pristup i sjedišta za gledaoce sa invaliditetom i njihove pratioce.

2 Pored toga, osobe s invaliditetom moraju imati za njih namijenjene sanitarne objekte kao i ugostiteljske objekte koji nude pica i hranu u blizini sektora u kojem su smjesteni.

3 Jedan wc namijenjen za osobe s invaliditetom mora biti osiguran na svakih 15 osoba u invalidskim kolicima.

Clanak 23 - VIP sjedišta

VIP sjedišta moraju biti natkrivena. Ova sjedišta se moraju nalaziti na glavnoj tribini i sto je moguce blize sredisnjoj crti, izmedu dva kaznena prostora.

Poglavlje 3: Podrucja za medije

Clanak 24 - Radno podrucje za medije Najmanje jedna prostorija mora biti osigurana za predstavnike medija i sadrzati stolove, elektricne uticnice i telefonske/Internet veze. Clanak 25 - Pozicije kamera

1 Na glavnoj tribini mora biti osigurana jedna platforma za glavnu kameru. Ona mora biti centralno smjestena i na visini iznad igralista koja garantuje optimalni kvalitet slike.

3 Pozicija glavne kamere mora biti tacno u liniji sa sredisnjom crtom i na visini koja cini ugao od 15-20 stepeni od vodoravne ravni do sredisnje tacke.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Clanak 26 - Press loza

Press loza mora biti centralno smjestena na glavnoj tribini te natkrivena. Ona mora imati nesmetan pogled na cjelokupni teren za igru te lak pristup do drugih podrucja za medije.

U press lozi sva sjedišta sa stolovima moraju sadrzati elektricnu uticnicu i telefonske/Internet veze. Stolovi moraju biti dovoljno veliki da se na njih smjesti laptop-kompjuter i notes. Clanak 27 - TV i radio komentatorske pozicije

1 Komentatorske pozicije moraju biti centralno smjestene na glavnoj tribini te natkrivene. One moraju imati nesmetan pogled na cjelokupni teren za igru te lak pristup do drugih podrucja za medije.

2 Svaka komentatorska pozicija mora imati stolsa elektricnim uticnicama i najmanje tri sjedišta.

3 Najmanje jedna komentatorska pozicija mora imati sirokopojasni pristup internetu.

Clanak 28 - Podrucje za televizijske kamione cje za televizijske kamione mora se nalaziti sto je blize moguce stadionu, idealno na istoj strani na kojoj se nalazi platforma za glavnu kameru, na ravnom i tvrdom terenu. Nuzno je osigurati prikljucke za elektricnu energiju.

Površine za vjerske objekte

Najznačajniji objekat zone A je crkva Sv. Djordja sa starim grobljem, zaštićeni spomenik kulture II kategorije. Zapadno od ovog Stadiona je kompleks vjerskih objekata Crkve sv.Đordja (nastala od 9.-11. Vijeka) i starog groblja. Kao zaštićeni spomenik kulture, sačuvan u izvornom obliku koji je pretrpeo bombardovanje iz II svjetskog rata kada je većina objekata porušena. Sami objekat je pretrpeo niz adaptacija i rekonstrukcija i predstavlja najstariji objekat u zahvatu plana. Objekat se zadržava u postojećim horizontalnim i vertikalnim gabaritima sa mogućnošću tekućeg održavanja. Min. 70% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Površine za groblja

Na širem prostoru oko crkve na UP 49 u zoni A nalazi se groblje koje je služilo za sahranjivanje do 1950. Godine. Ovu zonu je potrebno sanirati i sačuvati.

Površine za pejzažno uređenje/ Pješačke površine

Planom je predviđeno uređenje dijela zelene površine između rijeke Morače i ulice Vaka Đurovića. Na predmetnoj površini planirana je UP Z5 zona D na kojoj je planirana izgradnja otvorenog amfiteatra ( za razna kulturna dešavanja, kao i praćenje tradicionalnih skokova sa Vezirovog mosta), prostor za odmor i rekreaciju, teretana na otvorenom i sl. čija površina ne ulazi u BGP. U planskom zahvatu su predviđena dva trga: ispred južne tribine Fudbalskog stadiona "Budućnost", novoizgrađeni Trg Argentina, (Zona B) i trg ispod Crkve Sv. Đorđa (Zona A). UPZ1 u zoni D planirana je kao parcela koja će biti u funkciji budućeg vjerskog objekta na UP9.

Preciznije smjernice su date u poglavlju ”Pejzažna arhitektura”.

Predlog uređenja dijela zelene površine uz rijeku Moraču

Površine elektroenergetske infrastrukture Preciznije smjernice su date u poglavlju ”Elektroenergetska infrastruktura”.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

PROSTORNI I URBANISTIČKI POKAZATELJI

POSTOJEĆE STANJE PLANIRANO STANJE

(m2)

(m²)

(m2)

(m²)

objekta

objekta spratnost

m² površina

nog

enosti ć ukupno

đ NOGm²) zone

objekta UP Ć OBJEKTA površina

(m2)

objektom glavnog

objekta zauzetosti

pomo

izgra

planirana UKUPNO broj

Spratnost BGP pod POMO Komentar Broj

prizemlja Oznaka

BGP Namjena Indeks GLAVNOG Namjena

BGP Indeks prizemlja

prizemlja

BGP Površina Površina Maksimalna Površina Površina

Po+P+2 ‐ UP1 829 98 stanovanje Po+P+2+Pk 500 / 500 1.799 / 1.799 500 0,60 1.999 2,41 Po+P+2+Pk SS 1 i 10 Po+P+2 ‐ UP2 748 97 stanovanje Po+P+2+Pk 543 / 543 2.062 / 2.062 543 0,73 2.170 2,90 Po+P+2+Pk SS 1 i 10 UP3 3.465 PUJ Po+P+2 ‐ UP4 513 95 stanovanje Po+P+2+Pk 402 / 402 1.406 / 1.406 402 0,78 1.607 3,13 Po+P+2+Pk SS 1 i 10 Po+P+2 ‐ UP5 511 94 stanovanje Po+P+2+Pk 398 / 398 1.432 / 1.432 398 0,78 1.592 3,11 Po+P+2+Pk SS 1 i 10 UP6 525 93 stanovanje Su+P+2 401 / 401 1.202 / 1.202 401 0,76 1.603 3,05 Su+P+2+Pk SS 1 i 10 Po+P+2 ‐ UP7 663 80 stanovanje Po+P+2+Pk 402 / 402 1.326 / 1.326 402 0,61 1.607 2,42 Po+P+2+Pk SS 1 i 10 Po+P+2 ‐ UP8 604 79 stanovanje Po+P+2+Pk 412 / 412 1.566 / 1.566 412 0,68 1.648 2,73 Po+P+2+Pk SS 1 i 10 UP9 630 78 stanovanje Po+P+2 402 / 402 1.206 / 1.206 402 0,64 1.608 2,55 Po+P+2+Pk SS 1 i 10 Po+P+2 ‐ UP10 866 73 stanovanje Po+P+2+Pk 552 / 552 1.989 / 1.989 552 0,64 2.210 2,55 Po+P+2+Pk SS 1 i 10 A 72 stanovanje Po+P+8 1.624 / 14.617 / UP11 2.803 pomoćni 1.653 14.646 1.653 0,59 14.646 5,22 Po+P+8 SS 1 72a P / 29 / 29 objekat UP12 707 71 stanovanje Po+P+2 500 / 500 1.501 / 1.501 500 0,71 1.501 2,12 Po+P+2 SS 1 UP13 1.699 70 stanovanje P 1.532 / 1.532 1.532 / 1.532 680 0,40 2.039 1,20 P+2 SMG 2 UP14 1.474 69 stanovanje P 1.098 / 1.098 1.098 / 1.098 590 0,40 1.769 1,20 P+2 SMG 2 UP15 454 75 stanovanje Su+P+1 230 / 230 460 / 460 230 0,51 545 1,20 P+2 SMG 2 poslovanje + UP16 789 76 P+3+Pk 279 / 279 1.394 / 1.394 279 0,35 1.394 1,77 P+3+Pk SMG stanovanje 3 UP17 1.193 77 stanovanje P+2 516 / 516 1.548 / 1.548 516 0,43 1.548 1,30 P+2 SMG 3 pomoćni UP18 1.162 83 G / 84 84 / 84 84 465 0,40 1.394 1,20 P+2 SMG objekat (garaža) 2 UP19 728 81 poslovanje Su+P+1+Pk 265 / 265 796 / 796 265 0,36 874 1,20 Su+P+2 SMG 2 UP20 1.107 82 hotel "Ziya" Po+P+2+Pk 458 / 458 1.832 / 1.832 458 0,41 1.832 1,66 Po+P+2+Pk T 3 56

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

UP21 556 89 stanovanje Su+P+1+Pk 248 / 248 744 / 744 248 0,45 744 1,34 Su+P+1+Pk SMG 3 UP22 574 90 stanovanje Su+P+1 373 / 373 745 / 745 373 0,65 745 1,30 Su+P+1 SMG 3 poslovanje + UP23 765 91 P+3 387 / 387 1.547 / 1.547 387 0,51 1.547 2,02 P+3 SMG stanovanje 3 UP24 998 96 stanovanje Po+P+2+Pk 856 / 856 3.424 / 3.424 856 0,86 3.424 3,43 Po+P+2+Pk SS 1 UP25 466 100 stanovanje Su+P+1 300 / 300 601 / 601 300 0,64 601 1,29 Su+P+1 SS 1 garaža + UP26 392 99 Su+P+1 227 / 227 454 / 454 227 0,58 454 1,16 Su+P+1 SS stanovanje CANU (crnogorska 102 akademija Su+P 841 / 841 / nauka i UP27 9.046 umjetnosti) 1.170 1.170 4.523 0,50 9.046 1,00 P+2 CD pomoćni 102a P / 22 / 22 objekat pomoćni 102b P / 307 / 307 objekat 104 vila "Gorica" P+2 754 / 2.262 / UP28 24.990 pomoćni 860 2.368 1260 0,05 2.768 0,11 P+2 CD 104a objekat (vila P / 106 / 106 "Gorica") UP29 1.307 105 stanovanje Su+P 1.065 / 1.065 1.065 / 1.065 1.065 0,81 1.568 1,20 Su+P+1 SS 4 UP30 1.798 105 stanovanje Su+P+1 1.095 1.095 2.190 2.190 1.095 0,61 2.190 1,22 Su+P+1 SS 4 UP32 1.899 500 0,26 500 0,26 P+2 SMG 5 UP33 2.290 500 0,22 500 0,22 P+2 SMG 5 pomoćni UP34 840 107 P / 39 39 39 39 336 0,40 500 0,60 P+2 SMG objekat 5 106 stanovanje Su+P 134 / 134 / UP35 2.065 pomoćni 155 155 500 0,24 500 0,24 P+2 SMG 5 106a P / 21 / 21 objekat UP36 1.525 500 0,33 500 0,33 P+2 SMG 5 103 stanovanje Po+P 149 / 149 / UP37 589 pomoćni 152 152 235 0,40 500 0,85 P+2 SMG 5 103a P / 4 / 4 objekat UP38 500 200 0,40 500 1,00 P+2 SMG 5 UP39 340 136 0,40 408 1,20 P+2 SMG 5 Stadion malih 86 tribine 1.283 sportova UP40 7.454 1.383 1.383 1.383 0,19 1.383 0,19 P SR 6 objekat u 86a P / 100 / 1.383 funkciji sporta UP41 1.228 101 stanovanje Su+P+1 435 / 435 870 / 870 435 0,35 1.305 1,06 P+2 SS UP42 1.474 88 stanovanje P+2 592 / 592 1.776 / 1.776 592 0,40 1.776 1,21 P+2 SS UP43 1.757 87 stanovanje P+2 601 / 601 1.804 / 1.804 601 0,34 2.109 1,20 P+3 SS rasadnik UP44 7.658 85 P 766 / 766 766 / 766 3.829 0,50 11.487 1,50 P+2 CD (ruševina) 6 UP45 1.017 407 0,40 1.220 1,20 P+2 SS

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

UP46 553 221 0,40 664 1,20 P+2 SS UP47 1.404 561 0,40 1.684 1,20 P+2 SS UP48 1.810 1.085 0,60 7.546 4,17 2G+P+M+5 SS 7 spomenik/staro UP49 15.376 67c P / 12 12 / 12 12 12 0,00 12 0,00 GP groblje 8 67 crkva Sv. Đorđa P 135 / 135 / UP50 1.967 67a zvonik P / 28 187 / 28 187 187 0,09 187 0,09 P VO 67b spomenik P / 24 / 24 UP51 1.460 500 0,34 500 0,34 P+2 SMG 5

UP52 327 131 0,40 393 1,20 P+2 SMG 5

UP53 374 150 0,40 449 1,20 P+2 SMG 5 komunikacije 57 (Gradski Su+P+2 1.745 / 3.490 / stadion) PARCELA PREDVIĐENA ZA RAZRADU UP1 31.889 57a sjeverna tribina Su+P+4 2.062 / 8.536 5.155 / SR KONKURSNIM RJEŠENJEM 57b zapadna tribina Su+P+4 2.636 / 6.591 / 57c južna tribina Su+P+4 2.093 / 5.232 / UP2 788 55a poslovanje Su+P+3 311 / 311 1.245 / 1.245 311 0,39 1.245 1,58 Su+P+3 CD poslovanje (Fond UP3 904 55 penzijskog i Su+P+3 507 / 507 2.027 / 2.027 507 0,56 2.027 2,24 Su+P+3 CD invalidskog osiguranja) 54 Dom zdravlja P+1 2.013 / 4.026 / 54a Dom zdravlja P+1 555 / 1.109 / UP4 8.241 Sindikat SO‐VCG 2.983 5.551 4.120 0,50 20.602 2,50 P+4 CD B 54b odbrane i vojske P 416 / 416 / CG UP5 7.092 53 poslovanje 2Po+P+6 850 / 850 5.951 / 5.951 3.546 0,50 17.730 2,50 P+6 CD Zavod za UP6 3.121 52 zdravstveno Su+P+1+Pk 727 / 727 2.181 / 2.181 727 0,23 2.181 0,70 Su+P+1+Pk Z osiguranje CG UP7 995 51 kafe "Madona" P‐P+1 215 / 215 431 / 431 397 0,40 1.191 1,20 P+2 CD UP8 3.127 50 Ispitni centar CG Su+P+2 1.421 / 1.421 4.264 / 4.264 1.421 0,45 4.264 1,36 Su+P+2 CD KIC "Budo UP9 3.691 58 Su+P+1 1.597 / 1.597 4.790 / 4.790 1.597 0,43 6.386 1,73 Su+P+2 K Tomović" poslovanje + UP10 984 60 P+4 511 / 511 2.554 / 2.554 511 0,52 2.554 2,60 P+4 CD stanovanje 1 62 stanovanje P 100 / 100 / pomoćni 62a P / 36 / 36 objekat UP11 3.417 507 507 1.708 0,50 1.708 0,50 VP SR 63 stanovanje P 173 / 173 / pomoćni 63a P / 104 / 104 objekat

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

pomoćni 65 objekat P / 94 / 94 (ruševina) Streljački savez od Su+P do 64 536 / 1.608 / CG Su+P+1+Pk pomoćni UP12 4.332 64a Su+P / 51 611 / 51 1.683 2.599 0,60 10.829 2,50 P+3 MN objekat pomoćni 64b P / 24 / 24 objekat poslovanje + UP13 1.456 59 P+5 656 / 656 3.936 / 3.936 656 0,45 3.936 2,70 P+5 MN stanovanje 1 UP14 777 466 0,60 1.944 2,50 P+3 MN UP15 929 557 0,60 2.323 2,50 P+3 MN UP16 958 49 stanovanje P+1 144 / 144 287 / 287 575 0,60 2.394 2,50 P+3 MN poslovanje + UP17 701 48 P+4 354 / 354 1.768 / 1.768 354 0,50 1.768 2,52 P+4 MN stanovanje UP18 2.171 1.303 0,60 5.428 2,50 P+3 MN gimnazija 45 "Slobodan Su+P+2 1.792 / 5.375 / Škerović" školstvo od P/VP do 46 (sportska 2.004 / 4.008 / dvorana) P+1 UP1 24.883 46a balon sala VP / 724 3.796 / 724 9.383 3.796 0,15 9.383 0,38 Su+P+2 SŠ C 47 balon sala VP / 684 / 684 47a balon sala VP / 670 / 670 47b restoran P / 73 / 73 47c restoran P / 20 / 20 47d balon sala VP / 1.050 / 1.050 UPZ2 2.546 PUJ UP1 1.046 44 stanovanje Su+P+4+Pk 671 / 671 4.023 / 4.023 671 0,64 4.023 3,85 Su+P+4+Pk MN 1 UP2 967 43 stanovanje Su+P+4 430 / 430 2.150 / 2.150 430 0,44 2.150 2,22 Su+P+4 MN 1 41 stanovanje Su+P 458 / 458 / UP3 2.036 975 975 1.221 0,60 5.089 2,50 P+4 MN 42 stanovanje Su+P 517 / 517 / UP4 1.573 944 0,60 3.932 2,50 P+4 MN 38 stanovanje P+Pk 92 / 184 / D UP5 1.478 39 stanovanje Su+P 441 / 967 441 / 1.059 887 0,60 3.695 2,50 P+4 MN 40 stanovanje Su+P 434 / 434 / UP6 2.986 1.791 0,60 7.464 2,50 P+6 MN 36 stanovanje P 381 / 381 / pomoćni 36a P / 34 / 34 UP7 4.850 objekat 526 526 2.910 0,60 12.124 2,50 P+6 MN pomoćni 36b P / 41 / 41 objekat

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

pomoćni 36c Su / 30 / 30 objekat pomoćni 37a P / 29 / 29 objekat pomoćni 37b P / 11 / 11 objekat UP8 898 539 0,60 2.246 2,50 P+3 MN MN UP9 1.939 1.164 0,60 4.848 2,50 P+3 vjerski objekat TS2 trafostanica Su+P 202 / 202 / UP10 2.876 604 774 604 0,21 774 0,27 Su+P+1 IOE TS3 trafostanica P+1 402 / 572 / poslovanje 35 (tehnički VP 265 / 265 / pregled) poslovanje 35a (tehnički VP 168 / 168 / pregled) poslovanje 35b P 170 / 170 / (AUTO‐ZETA) UP11 1.734 903 903 1.040 0,60 4.335 2,50 P+4 MN pomoćni 35c P / 24 / 24 objekat poslovanje 35d (tehnički VP / 146 / 146 pregled) poslovanje 35e (tehnički VP 130 / 130 / pregled) poslovanje + T‐temelji **UP12 1.259 33 1.027 / 1.027 / 1.027 0,82 5.079 4,03 Gr+P+6 MN 9 stanovanje (u izgradnji) 32 stanovanje P+1 84 / 168 / UP13 440 pomoćni 161 245 220 0,50 661 1,50 P+2 MN 32a P / 77 / 77 objekat UP14 796 32 stanovanje P+1 182 / 182 365 / 365 398 0,50 1.194 1,50 P+2 MN 31 stanovanje P+Pk 134 / 267 / UP15 859 pomoćni 187 320 516 0,60 2.148 2,50 P+4 MN 31a P / 53 / 53 objekat UP16 731 9 stanovanje P 160 / 160 160 / 160 438 0,60 1.827 2,50 P+3 MN UP17 486 243 0,50 729 1,50 P+2 MN 10 stanovanje P+1+Pk 170 / 509 / UP18 531 pomoćni 185 524 266 0,50 797 1,50 P+2 MN 10a P / 15 / 15 objekat UP19 496 10b stanovanje P+Pk 134 / 134 268 / 268 248 0,50 744 1,50 P+2 MN UP20 975 21 stanovanje P 92 / 92 92 / 92 585 0,60 2.437 2,50 P+3 MN UP22 862 22 stanovanje P+1 136 / 136 272 / 272 517 0,60 2.154 2,50 P+3 MN UP23 538 23 stanovanje P+3 214 / 214 857 / 857 214 0,40 857 1,59 P+3 MN UP24 606 11 stanovanje Su+P+1+Pk 201 / 233 602 / 634 303 0,50 908 1,50 P+2 MN

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

pomoćni 11a P / 27 / 27 objekat (garaža) pomoćni 11b P / 5 / 5 objekat 19 stanovanje P 150 / 150 / UP25 1.390 20 stanovanje P 112 / 280 112 / 280 834 0,60 3.476 2,50 P+3 MN pomoćni 20a P / 18 / 18 objekat UP26 1.123 674 0,60 2.808 2,50 P+3 MN UP27 398 24 stanovanje Su+P 192 / 192 192 / 192 199 0,50 598 1,50 P+2 MN 30 stanovanje P 165 / 165 UP28 861 pomoćni 180 180 517 0,60 2.152 2,50 P+3 MN 30a P / 15 / 15 objekat UP29 694 25 stanovanje Su+P 162 / 162 162 / 162 347 0,50 1.040 1,50 P+2 MN UP30 398 29 stanovanje Su+P 112 / 112 112 / 112 199 0,50 596 1,50 P+2 MN UP31 957 26 stanovanje Su+P+1 163 / 163 325 / 325 574 0,60 2.393 2,50 P+3 MN UP32 821 28 stanovanje P 38 / 38 38 / 38 493 0,60 2.054 2,50 P+3 MN pomoćni UP33 557 14a P / 24 24 / 24 24 278 0,50 835 1,50 P+2 MN objekat UP34 418 27 stanovanje Su+P+1 148 / 148 295 / 295 209 0,50 627 1,50 P+2 MN UP35 1.214 14 stanovanje P 207 / 207 207 / 207 728 0,60 3.035 2,50 P+3 MN UP36 908 13b stanovanje P+1+Pk 258 / 258 773 / 773 545 0,60 2.270 2,50 P+3 MN UP37 669 401 0,60 1.673 2,50 P+3 MN 13 stanovanje P+1 100 / 201 / UP38 544 pomoćni 109 209 272 0,50 817 1,50 P+2 MN 13a P / 9 / 9 objekat 15 stanovanje Po+P+Pk 75 / 150 / UP39 498 127 202 249 0,50 747 1,50 P+2 MN 16a stanovanje P 52 / 52 / UP40 404 16 stanovanje Po+P+1+PK 165 / 165 494 / 494 202 0,50 605 1,50 P+2 MN UP41 364 17 stanovanje P+1+Pk 87 / 87 262 / 262 182 0,50 546 1,50 P+2 MN UP42 511 18 stanovanje P+1 107 / 107 214 / 214 256 0,50 767 1,50 P+2 MN UP43 363 181 0,50 544 1,50 P+2 MN UP44 573 12 stanovanje P+1 195 / 195 390 / 390 286 0,50 859 1,50 P+2 MN 2 "Higijena"AD P+1 877 / 1.754 / pomoćni 2a P / 68 / 68 objekat pomoćni 2b P / 51 / 51 objekat UP45 5991 pomoćni 1.388 2.265 3.595 0,60 14.978 2,50 P+6 MN 2c P / 204 / 204 (nadstrešnica) pomoćni 2d P / 51 / 51 objekat pomoćni 2e P / 13 / 13 objekat

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

pomoćni objekat 2f Su / 61 / 61 (podzemni bazen) pomoćni objekat 2g P / 63 / 63 (nadzemni bazen) 1 stanovanje P‐P+Pk 212 / 425 / UP46 403 pomoćni 305 610 202 0,50 605 1,50 P+2 MN 1a P+Pk / 93 / 186 objekat hotel UP47 546 7 Su+P+1 221 / 221 442 / 442 221 0,40 442 0,81 Su+P+1 T "Ambasador" UP48 353 6 stanovanje Su+P 110 / 110 110 / 110 110 0,31 110 0,31 Su+P CD poslovanje UP49 296 4 Su+P 305 / 305 305 / 305 305 1,03 305 1,03 Su+P CD (SNP) 3 stanovanje P+Pk 50 / 63 99 / 113 pomoćni 3a P / 14 / 14 objekat UPZ1 764 PU

UPZ2 126 PU

UPZ3 145 PU

UPZ4 118 PU

UPZ5 142 PU

UPZ6 752 PU

UPZ7 635 PU

UPZ8 523 PU

UPZ9 687 PU A UPZ10 1.219 PU

UPZ11 699 PU

UPZ12 681 PU

UPZ13 345 PU

UPZ14 2.579 PU

UPZ15 723 PU

UPZ16 1.354 PU

UPZ17 364 PU

UPZ18 1.619 PU

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

UPZ19 492 PU

UPZ20 2.231 PU

UPZ21 977 PU

UPZ22 654 PU

UPZ23 288 PU

UPZ1 461 PU

UPZ2 1.189 PU

UPZ3 492 PU B UPZ4 4.030 PU

UPZ5 534 PU

UPZ6 383 PU

UPZ1 6.250 PU

UPZ2 245 PU D UPZ3 195 PU UPZ4 654 PU

UPZ5 5.499 PU UPTS1 28 TS11 trafostanica P / 10 IOE UPTS2 55 TS10 trafostanica P / 22 IOE UPTS3 29 TS9 trafostanica P / 11 IOE A TS12 trafostanica P / 8 IOE UPTS14 71 IOE UPTS15 59 IOE UPH1 27 IOH UPTS4 43 TS7 trafostanica P / 23 IOE UPTS5 14 TS8 trafostanica P / 7 IOE B UPTS11 47 IOE UPTS12 25 IOE UPTS13 44 IOE C UP1 TS6 trafostanica P / 8 IOE

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

UPTS6 39 TS5 trafostanica P / 9 IOE UPTS7 42 TS4 trafostanica P / 13 IOE UPTS8 33 TS1 trafostanica P / 9 IOE D UPTS9 39 IOE UPTS10 25 IOE UP H2 137 IOH

UKUPNO 309.483 54.442 6.882 57.984 146.071 6.855 156.561 99.746 345.874

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Broj Komentar

1 postojeći objekti sa prekoračenjem zadatih planskih parametara iz PUP‐a

SMG namjena ‐ objekti VPS > 500 BGP sa zadatim planskim indeksom 2 izgrađenosti 1,2 SMG namjena ‐ postojeći objekti VPS sa prekoračenjem u odnosu na zadate 3 planske parametre (0,4/1,2) prekoračenje u odnosu na izdatu građevinsku dozvolu. I prekoračenje na 4 planirani indeks zauzetosti. Za UP30 prekoračen i planski indeks izgrađenosti 5 SMG namjena ‐ objekti JPS do 500 BGP prenamjena površina u skladu sa Programskim zadatkom i smjernicama iz 6 PUP‐a (Tabela 10.5 GUR Podgorice‐ Smjernice za izradu i reviziju DUP‐a) površine preuzete iz izdate građevinske dozvole br.05‐3807/2 od 23. marta 7 2011.godine prenamjena površina u skladu sa postojećim stanjem (prema PUP‐u 8 definisana namjena PUJ, planskim dokumentom zadržano staro groblje) površine preuzete iz izdate građevinske dozvole br.Up.08‐361/16‐93 od 09. 9 juna 2016.godine objekti na kojima je sporadično izvedena etaža potkrovlja. Planom se 10 definiše ujednačena spratnost na P+2+Pk

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

UKUPNI PROSTORNI I URBANISTIČKI POKAZATELJI PLANIRANO STANJE  Površina zahvata plana...... 43,8 ha  Površina urbanističkih parcela...... 309.483 m²  BGP prizemlja...... 99.746 m2  BGP objekata ...... 345.874 m2  BGP stanovanja (SMG)...... 10.129 m²  BGP stanovanja (SS)...... 43.121 m²  BGP stanovanja (MN)...... 71.140 m²  BGP stanovanja (CD)...... 1.387 m²  Stanovanje ukupno (SMG+SS+MN+CD)...... 125.777 m²  BGP poslovanja (SMG)...... 7.719 m²  BGP poslovanja (SS)...... 13.610 m²  BGP poslovanja (MN)...... 71.140 m²  BGP poslovanja (CD)...... 70.259 m²  Poslovanje ukupno (SMG+SS+MN+CD)...... 162.728 m²

1. BGP ukupno u namjeni SMG...... 17.848 m² 2. BGP ukupno u namjeni SS...... 56.732 m² 3. BGP ukupno u namjeni MN...... 142,281 m² 4. BGP ukupno u namjeni CD …………...... 72,923 m² 5. BGP ukupno u namjeni SŠ .…………...... 9383 m² 6. BGP ukupno u namjeni K …..………...... 6386 m² 7. BGP ukupno u namjeni Z …………...... 2181 m² 8. BGP ukupno u namjeni SR …………...... 3091 m² 9. Preporučena BGP ukupno u namjeni SR (stadion) ...... 318891 m² 10. BGP ukupno u namjeni VO …………...... 187 m² 11. BGP ukupno u namjeni T …………...... 2274 m² 12. BGP ukupno u namjeni IOE …………...... 774 m² 13. BGP ukupno u namjeni GP …………...... 12 m²

BGP objekata 345,874

 Prosječna površina stambene jedinice...... 100 m²  Broj stambenih jedinica...... 1264  Ukupan broj stanovnika ...... 4045

 Indeks zauzetosti na nivou zahvata plana 0.23  Indeks izgrađenosti na nivou zahvata plana 0.79  Gustina stanovanja (bruto) 92 st/ha G (bruto)=broj stanovnika/površina planskog područja

Obračun dat za UP1 u zoni B za stadion, koja je predviđena za razradu konkursom, je okviran i nije obavezujuć. Konačan obračun će se utvrditi kroz usvojeno konkursno rješenje u skladu sa budućim potrebama grada.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

URBANISTIČKO TEHNIČKI USLOVI ZA NESMETANO KRETANJE LICA SA POSEBNIM POTREBAMA

Kretanje lica sa posebnim potrebama omogućiti projektovanjem oborenih ivičnjaka na mjestu pješačkih prelaza, kao i povezivanjem rampom denivelisanih prostora, obezbjeđenjem dovoljne širine, bezbjednih nagiba i odgovarajućom obradom površina, a sve u skladu sa Pravilnikom o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom „ Službeni list Crne Gore“, br.48/13 i 44/15.

Potrebno je omogućiti pristup lica sa posebnim potrebama u sve objekte koji svojom funkcijom podrazumjevaju prisustvo građana koji nisu zaposleni u radnim organizacijama. Kroz objekte u kojima je omogućen rad licima sa posebnim potrebama neophodno je obezbjediti nesmetano kretanje kolica, pristup u odgovarajuće dimenzionisane liftove i sanitarne prostorije.

Rampa za savladavanje visinske razlike do 120cm, u unutrašnjem ili spoljašnjem prostoru može imati dopušteni nagib do 1:20(5%), a izuzetno, za visinsku razliku do 76cm, dopušteni nagib smije biti do 1:12(8,3%). Predvidjeti angažovanje lica sa posebnim potrebama u tehnološkim cjelinama gdje je to moguće.

Saobraćajne površine i ostale javne površine

Kao saobraćajne površine u planu su opredeljne površine za kolovoze, trotoare, parkinge, staze i prilaze. Saobraćajnice su definisane sa rangom, profilima, regulativom i nivelacijom na nivou čitavog plana. Precizne smjernice date su u poglavlju ”Saobraćajna infrastruktura”.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

INFRASTRUKTURA

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

SAOBRAĆAJNA INFRASTRUKTURA

POSTOJEĆE STANJE Postojeća saobraćajna mreža, je delimična realizacija predhodnog DUP-a i odlikuje se jakim saobraćajnicama sa južne i zapadne strane (Bulevar Ivana Crnojevića, Bulevar Vaka Đurovića,) i saobraćajnicama unutar zahvata uz koje su organizovni parking prostori. Pojedine saobraćajnice su rekonstruisane i njihovi poprečni profili su zadovoljavajući i mogu biti okosnica daljeg planiranja saobraćaja. Duž južne granice plana se prostire Bulevar Ivana Crnojevića, koji se nadovezuje na Bulevar Stanka Dragojevića. Bulevar je rekonstruisan i kvalitet ove saobraćajnice je, u skladu sa vremenom izgradnje, veoma dobar. Ulica Vaka Đurovića je u dijelu od raskrsnice sa Bulevarom Ivana Crnojevića do raskrsnice kod kasarne rekonstruisan u saobraćajnicu bulevarskog tipa a ostali dio do Vezirovog mosta je ulica sa tri saobraćajne trake. Trotoari uz bulevare su izvedeni sa obije strane. Ulica Beogradska, Ulica Njegoševa, Ulica 19. Decembra i Ulica Rista Stijovića su rekonstruisane i zadovoljavajućeg su poprečnog profila i opreme. Ostale saobraćajnice u zahvatu plana su djelimično rekonstruisane. Stacionarni saobraćaj se uglavnom svodi na površinsko parkiranje vozila u zoni kolektivne gradnje i utisak je da u ovom obimu izgradnje jedva zadovoljava potrebe korisnika.

PLANIRANO STANJE Mreža saobraćajnica planirana DUP-om Nova Varoš se bazira na slijedećim osnovama: • uklapanje u rješenje realizovanih saobraćajnica iz starog Plana • poštovanje trasa i profila saobraćajnica iz susjednih planova (DUP Nova Varoš, DUP Gorica C, Dup Momišići, Dup Zagorič) • preuzete trase i profili izvedenih saobraćajnica • maksimalno poštovanje postojećeg građevinskog fonda, postojeće parcelacije i vlasničke strukture zemljišta

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

• razdvajanje saobraćajnih tokova na primarne (obodne) i sekundarne (unutrašnje) Kao najracionalnije rješenje ovim planom su potvrđene trase postojeće ulične mreže s tim što predloženi profili omogućuju razdvajanje motornog od pješačkog saobraćaja.

Primarna saobraćajna mreža Primarne saobraćajnice u zahvatu plana su Bulevar Ivana Crnojevića i Bulevar Vaka Đurovića. Preko ovih saobraćajnica se ostvaruje veza sa svim drugim djelovima grada. Bulevar Ivana Crnojevića je prenešen u plan prema izvedenom stanju. Bulevar Vaka Đurovića je prenešen u plan prema izvedenom stanju u dijelu od Bulevara Ivana Crnojevića do raskrsnice kod kasarne. Na dijelu od raskrsnice do hotela Ambasador planiran je bulevar sa dvije saobraćajne trake za jedan i tri saobraćajne trake za drugi pravac koje su međusobno odvojene zelenim ostrvom. Na dijelu postojeće ulice Vaka Đurovića od hotela Ambasador do Vezirovog mosta planirana je saobraćajnica sa pet saobraćajnih traka. Sekundarna saobraćajna mreža Saobraćajna mreža unutar zahvata je sekundarnog karaktera, sprovedena prema izvedenom stanju i povezana u otvoren saobraćajni sistem. Sve saobraćajnice unutar zahvata su saobraćajnice malih brzina i namijenjene su prije svega internom i stacionarnom saobraćaju. Rangirane su u dvije kategorije: pristupne i stambene ulice. Pristupne saobraćajnice čine dva pravca, ulica Beogradska kao veza primarnih saobraćajnica ulice Njegoševe i ulice 19. Decembra, i ulice Rista Stijovića sa Bulevarom Ivana Crnojevića. Poprečni profili pristupnih saobraćajnica se sastoje od po dvoje kolovozne trake širine od 3.0 do 3.50m, obostranih trotoara širine od 1.50 do 3.0m a uz ulicu Beogradsku planirana je biciklistička staza širine 1,0m. Uz ulicu Njegoševu je zadržan postojeći javni parking a uz ulicu Beogradsku su planirani upravni parkinzi. Stambene ulice su prije svega namijenjene pristupu parcelama i površinskom parkiranju. Širina kolovoza stambenih ulica u zoni kolektivnog stanovanja je 5.50m i 6,0 m, opremljene su upravnim parkiranjem, zelenom trakom i trotoarima od 1,50 - 2,0m dok je u zoni individualnog stanovanja širina kolovoza od 4,0m do 6.0m sa jednostranim ili dvostranim trotoarom širine od 1.0 do 2,0m. Dimenzionisanje poprečnih profila saobraćajnica izvršeno je na osnovu procjena preuzetih iz ranijih rješenja za primarnu gradsku mrežu i prilagođavanju potrebama koje su se sagledale u postupku detaljnog pristupa problemu rješavanja ulične mreže. Primijenjeni poprečni profili prikazani su na grafičkom prilogu 08 Saobraćaj.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Nivelaciono rješenje je maksimalno prilagođeno terenskim uslovima i postojećim objektima. Visinske nivelacije u planu su date orjentaciono, prema snimljenoj geodetskoj podlozi i u fazi projektovanja ih treba provjeriti na čitavoj dužini saobraćajnica. Prilikom izrade glavnog projekta moguće su manje korekcije trase i poprečnog profila u smislu usklađivanja sa postojećim stanjem i u cilju postizanja boljih saobraćajno- tehničkih rješenja.

Stacionarni saobraćaj Parkiranje na području DUP-a riješeno je za svaki blok primjenjujući određene normative prema planiranim sadržajima u bloku. Osnovni koncept pri regulisanju parkiranja u djelovima grada namijenjenih stanovanju je da se parkiranje na individualnim parcelama rješava u okviru istih, a za kolektivno stanovanje obezbediti javni parking ili garaže u okviru bloka. Površinsko parkiranje je predviđeno najčešće kao upravno parkiranje zbog racionalnosti korišćenja prostora. Parking mjesta su locirana uz kolektivno stanovanje i opremljena su zelenom trakom od 1,0 - 1,5 m i drvoredom. Parking mjesta izvesti od elemenata beton- trava.

Ostvaren broj parking mjesta za stacioniranje vozila na površini je 772 a u garažama 462. Potrebe za parkiranjem kod novoplaniranih objekata treba rešavati u okviru urbanističke parcele. Broj parking mjesta mora da zadovolji potrebe za parkiranjem korisnika, saglasno normativima. Normativi su, saglasno PUP-u Podgorice i Pravilniku o bližem sadržaju i formi planskog dokumenta, a saglasno stepenu motorizacije u Podgorici: - Stanovanje (na 1000 m2) ……..…………….. 12 parking mjesta; - Proizvodnja (na 1000 m2) ….……………….. 14 parking mjesta; - Fakulteti (na 1000 m2) ….……………… 22 parking mjesta; - Poslovanje (na 1000 m2 BRGP) .………………….. 22 parking mjesta; - Trgovina (na 1000 m2) ...………………….. 43 parking mjesta; - Hoteli (na 1000 m2) ..………………….. 7 parking mjesta; - Restorani (na 1000 m2) ………………….. 86 parking mjesta; - Sportske dvorane, stadioni (na 100 posjetilaca) .…….………...18 parking mjesta.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Planirane potrebe se mogu zadovoljiti parkiranjem – garažiranjem ispod tribina gradskog stadiona sa istočne strane, gdje je predviđena više etažna podzemna garaža. Podzemna garaža bi opsluživala ugostiteljsko-komercijalne sadržaje koji se nalaze ispod tribina, sportske manifestacije, a najvećim dijelom sadržaje u samom centru grada koji se nalaze u neposrednoj blizini. Pri projektovanju garaža pridržavati se usvojenih standarda i normativa koji se odnose na izgradnju ovih objekata. U prostoru ispod istočne tribine, u suterenskoj i prizemnoj etaži planirana je javna garaža. Gabarit podzemne etaže može biti veći od gabarita objekta, pod uslovom da se njenom izgradnjom ne ugrožavaju susjedni objekti ni parcele. Prema standardima UEFE mora se obezbijediti:  Na stadionu mora postojati parking na kome će se obezbijediti parking mjesta za vozila klubova, sudija i drugih zvaničnih lica.

 Parking mora da omogućava parkiranje najmanje: - 2 autobusa - 10 automobila

 Parking treba da se nalazi ispred svlačionica, da bude izolovan od publike i da se nalazi unutar stadiona, tako da će omogućiti igračima i zvaničnicima da direktno uđu iz autobusa-automobila u svlačionicu.  VIP parking sa 100 mjesta.  Parking za jedno vatrogasno vozilo i jedno vozilo hitne pomoći sa mogućnošću ulaska u teren. Pozicija i oblik parkinga nijesu obavezujući već su prilikom izrade glavnog projekta moguće izmjene u skladu sa pozicijom i oblikom objekta. Raspored parking mjesta u garažama unutar objekata nije obavezujući već prvenstveno zavisi od rasporeda konstruktivnih elemenata objekta. Pri projektovanju garaža u podzemnim etažama objekata poštovati slijedeće elemente:  horizontalni gabarit podzemne garaže definisan je građevinskom linijom ispod zemlje (GL 0) koja je udaljena od granice parcele min 1m a ne može biti veći od 80% površine urbanističke parcele,  širina prave rampe po voznoj traci min. 2,50 m  slobodna visina garaže min. 2,20m, a optimalno 3m (zavisno od namjene objekta i načina korišćenja prizemlja)

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

 dimenzije parking mjesta min. 2,3 x 4,8 m  podužni nagib pravih rampi, maks. 12% za otkrivene i 15% za pokrivene. Potrebno je obezbijediti najmanje 5% parking mjesta za lica smanjene pokretljivosti. Na grafičkom prilogu date su osnove garaže. Dati raspored parking mjesta je moguće rješenje ali nije obavezujuće i zavisno od rasporeda moguće su i manje korekcije gabarita objekata koje mogu uslijediti zbog raznih razloga (statičkog sistema, pješačkih veza garaže sa prostorom iznad garaže...). Na mjestima gdje je konfiguracija terena takva da visinska razlika susjednih ulica to dozvoljava može se ispod površinskih parkinga uz gornju ulicu planirati podzemna garaža čiji bi ulazi bili u nivou donje ulice. Autobuska stajališta Javni gradski prevoz prolazi Bulevarima Ivana Crnojevića i Vaka Đurovića, Na Bulevarima su izvedene izdvojene niše u ravni kolovoza za autobuska stajališta. Biciklističke staze Biciklističke staze su planirane na kolovozu duž Bulevara Ivana Crnojevića sa obije strane a uz Bulevar Vaka Đurovića planirana je zasebna biciklistička staza za dvosmjerni saobraćaj uz trotoar sa lijeve strane. Unutar zahvata planirane su biciklističke staze na kolovozu ili kao zasebne trake uz ulice Beogradsku, 19. Decembra, Rista Stijovića kao i uz pješačku stazu koja ide od ulice 19. Decembra do vrha brda Gorica. Minimalna širina biciklističke staze je 0,8m.

Pješački saobraćaj

Površine rezervisane za kretanje pješaka planirane su uz sve saobraćajnice, obostranim ili jednostranim trotoarima minimalne širine 1,5m zatim po kolsko-pješačkim ulicama, kao i duž pješačkih komunikacija unutar pojedinih namjena. Materijalizacija Saobraćajnice predviđene u okviru plana projektovati sa savremenim fleksibilnim kolovoznim zastorom. Predlažemo konstrukciju Tipa 3 prema JUS standardima. Konstrukcija se sastoji od tri sloja: asfaltni slojevi (zastor+bitumenizirani noseći slojevi), noseći sloj od zrnastog kamenog materijala stabilizovanog cementom ili sličnim hidrauličnim vezivom i treći, noseći sloj od zrnastog kamenog materijala. Debljine pojedinih slojeva zavise od frekvencije saobraćaja i zastupljenosti teških vozila u njegovoj strukturi. Na površinama pod parkinzima predvidjeti primjenu prefabrikovanih betonskih raster elemenata beton-trava koji su u velikoj mjeri zaslužni za mnogo bolji i prihvatljiviji izgled

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica parking površina. Obavezno bi trebalo na svakih 4-5 parking mjesta predvidjeti po jedno stablo nekih od zastupljenijih biljnih vrsta za ovo podneblje. Na trotoarima predvidjeti betonske površine ili popločavanje behaton elementima koji imaju dobru trajnost, prilagodljivi su svim oblicima površina pod trotoarom i imaju povoljan vizuelni utisak. Oivičenje kolovoza izvesti betonskim ivičnjacima sa vidnim površinama od sivog ili bijelog maltera. Završni element sistema odvodnjavanja saobraćajnica i ostalih površina predstavljaju slivnici koji imaju funkciju prihvatanja površinskih tokova voda iz rigola obrazovanog ivičnjakom i kolovoznom površinom. Kako je veći dio zahvata lociran na ravnom i blago nagnutom terenu, to su podužni nagibi i nivelete saobraćajnica mali, ali i dovoljni za efikasno odvodnjavanje do kolektora atmosferske kanalizacije. Podužni i poprečni nagibi vođenja treba da budu u rasponu od 1 - 10% da bi se izbjegla spora i prebrza evakuacija površinskih voda. Uslovi za kretanje lica smanjene pokretljivosti Na svim pješačkim prelazima sa uzdignutim ivičnjacima treba izvesti rampe za kretanje lica sa otežanim kretanjem a sve u skladu sa Pravilnikom o bližim uslovima i načinu prilagođavanja objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom „ Službeni list Crne Gore“, br.48/13 i 44/15. Pri realizaciji pješačkih prelaza za potrebe savlađivanja visinske razlike trotoara i kolovoza invalidskim kolicima, predvidjeti izgradnju rampi poželjnog nagiba do 5%, maksimum do 8,5%, čija najmanja dozvoljena širina iznosi 1,30 m.

ORJENTACIONI TROŠKOVI REALIZACIJE U DOMENU SAOBRAĆAJNE INFRASTRUKTURE Pripremni radovi i donji stroj: 917.779,63 € Gornji stroj i ostali radovi: 1.376.669,45 € Saobraćajna oprema i signalizacija: 22.944,49 € UKUPNO SAOBRAĆAJNA INFRASTRUKTURA 2.317.393,57 €

URBANISTIČKO – TEHNIČKI USLOVI ZA IZGRADNJU I REKONSTRUKCIJU SAOBRAĆAJNICA

OPŠTI USLOVI ZA IZGRADNJU OBJEKATA

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Tehničku dokumentaciju raditi u skladu sa odredbama ovog Plana, važećom tehničkom regulativom, zakonima, pravilnicima i standardima koji regulišu ovu oblast. Svi putevi utvrđeni Planom su javni putevi i moraju se projektovati po propisima za javne puteve, uz primenu odgovarajućih standarda (poprečni profil puta, situacioni i vertikalni elementi trase, elementi za odvodnjavanje, saobraćajna oprema, signalizacija). Kako su u pitanju putevi različitih rangova i različitog značaja – parametri iz propisa koji će se primijeniti, određivaće se u svakom pojedinačnom slučaju projektnim zadatkom. Procedure na projektovanju i građenju saobraćajne infrastrukture, instalacija tehničke infrastrukture i regulacija vodotokova, je potrebno objedinjavati. Pored obaveznih uslova od nadležnih institucija, zaduženih na državnom nivou za poslove saobraćaja, za sve radove na izgradnji i rekonstrukciji saobraćajne infrastrukture na području Plana potrebno je pribaviti uslove zaštite prirode i kulturnih dobara od nadležnih institucija. POSTOJEĆE I PLANIRANE SAOBRAĆAJNICE Osovine saobraćajnica, analitičko-geodetski elementi za obilježavanje krivina, karakteristični poprečni profili, širine saobraćajnica, radijusi krivina i orjentacione kote raskršća za svaku saobraćajnicu naznačeni su na grafičkim prilozima ovih uslova. Koordinate presjeka osovina saobraćajnica i koordinate tjemena krivina definisane su u apsolutnom koordinatnom sistemu XOYZ i date su uz grafički prilog. Prije izrade Glavnog projekta potrebno je izvršiti geodetsko snimanje u razmjeri 1:250, te podužne profile saobraćajnica prilagoditi terenu i okolnim objektima uz obavezno postizanje podužnih i poprečnih nagiba potrebnih za odvođenje atmosferskih voda. a priključke kotama izvedenih saobraćajnica. Rješenja saobraćajnica uraditi na osnovu grafičkog priloga sa geometrijskim elementima situacionog plana, nivelacionim kotama i predloženim normalnim poprečnim profilima saobraćajnica. Priključke prilagoditi kotama izvedenih saobraćajnica. Osnova za usvajanje podužnih profila saobraćajnica je osim orjentaciono datih kota nivelete, stvarno stanje na terenu. Sabirne saobraćajnice projektovati, po mogućnosti, da maksimalni podužni nagib ne prelazi i=12%. Pristupne saobraćajnice projektovati, po mogućnosti, da maksimalni podužni nagib ne prelazi i=12(14)%. Vertikalna zaobljenja nivelete izvesti u zavisnosti od ranga saobraćajnice, odnosno računske brzine.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Vitoperenje kolovoza se vrši oko osovine. U slučaju otežanog vitoperenja, moguće je kolovoz izvesti sa kontra nagibom, ali u skladu sa propisima za projektovanje gradskih saobraćajnica Oivičenje kolovoza prema trotoarima projektovati ivičnjacima 20/24cm (24/24 cm) od betona MB 50. Priključenje parcela na kolske saobraćajnice treba riješiti u nivou kolovoza ili oborenim ivičnjacima. Na svim djelovima puta gdje razlozi bezbjednosti zahtijevaju potrebno je postaviti odbojne grede. Trotoare uraditi od betona ili od prefabrikovanih betonskih behaton elemenata. Na svim djelovima trotoara, gdje može doći do padanja pješaka niz veće padine, potrebno je postaviti zaštitne ograde. Na parking prostorima predvidjeti zastore od prefabrikovanih betonskih raster elemenata sa zatravljenim spojnicama (odnos betona i trave 30 : 70) ili od betonskih behaton elemenata. Na parking prostorima predvidjeti drvoredne zasade. Sadnju vrštiti na svaka 2 do 3 parking mjesta sa minimalnim rastojanjem između sadnica od 5m u zavisnosti od biljne vrste. Koristiti zdrave, rasadnički pravilno odnjegovane sadnice min. visine 3 m, prsnog obima stabla min.12 – 14 cm, sa pravim stablom čistim od grana do visine od 2,2 m (kod lišćarskih vrsta). Korisrititi autohtone i odomaćene vrste drveća bujne krošnje, otporne na aerozagađenja i uslove sredine. Na svim pješačkim prelazima sa uzdignutim ivičnjacima treba izvesti rampe za kretanje invalida saglasno standardima JUS U.A9 201 i 202. Autobuska stajališta projektovati kao izdvojene niše u ravni kolovoza. Kolovoznu konstrukciju sračunati na osnovu ranga saobraćajnice, odnosno pretpostavljenog saobraćajnog opterećenja za period od 20 godina, strukturi vozila koja će se po njoj kretati i geološko-geomehaničkog elaborata iz kojeg se vidi nosivost posteljice prirodnog terena a prema metodi JUS.U.C.012. Predviđa se fleksibilna kolovozna konstrukcija s habajućim slojem od asfalt betona. Na djelovima saobraćajnica sa većim nagibom završni sloj raditi od mikroasfalta ili od agregata eruptivnih svojstava kako bi se izbjeglo klizanje i proklizavanje pneumatika vozila pri nepovoljnim vremenskim uslovima ili pri neprilagođenoj brzini. Odvodnjavanje atmosferskih voda riješiti atmosferskom kanalizacijom u skladu sa mogućim tehničkim rješenjem. Površine gdje nije predviđena kišna kanalizacija projektovati u nivou terena što bi omogućilo odvodnjavanje površinskih voda u zelene površine. Duž ovih površina se mogu predvidjeti zelene ograde (ograda od živice) kako bi površinske vode mogle da se prelivaju u zelene površine.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Prilikom izrade glavnog projekta moguće su manje korekcije trase i poprečnog profila u smislu usklađivanja sa postojećim stanjem i u cilju postizanja boljih saobraćajno- tehničkih rješenja. Prije izvođenja saobraćajnica izvesti sve potrebne ulične instalacije koje su predviđene planom, a nalaze se u poprečnom profilu.. Glavni projekti uličnih instalacija su posebni projekti, a rade se na osnovu uslova nadležnih institucija i ovog plana. Hidrotehničke instalacije projektovati u skladu sa uslovima koje propiše nadležno preduzeće JP ''Vodovod i kanalizacija''. Javnu rasvjetu projektovati u skladu sa Preporukama za projektovanje, izvođenje i održavanje javne rasvjete. Horizontalnu, vertikalnu i turističko-informativnu saobraćajnu signalizaciju uraditi u skladu sa odredbama Zakona o bezbjednosti saobraćaja na putevima. Ograde, drveće i zasadi pored puteva podižu se tako da ne ometaju preglednost puta i ne ugrožavaju bezbjednost saobraćaja. Radi zaštite puteva od spiranja i odronjavanja, potrebno je kosine useka, zaseka i nasipa, kao i druge kosine u putnom zemljištu ozeleniti travom, šibljem i drugim autohtonim rastinjem koje ne ugrožava preglednost puta. POSEBNI USLOVI Tehnička dokumentacija za rekonstrukciju i izgradnju saobraćajnica treba da sadrži sve prema važećem Pravilniku o načinu izrade i sadržini tehničke dokumentacije. Svi djelovi tehničke dokumentacije moraju biti međusobno usaglašeni. Projektnu dokumentaciju uraditi u skladu sa UTU–ima, kao i u skladu sa uslovima javnih preduzeća za oblast infrastrukture, važećim tehničkim propisima, normativima i standardima za projektovanje, izgradnju i korišćenje ove vrste objekata a shodno Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata (“Sl. list CG”, broj 51/08, 40/10, 34/11, 40/11, 35/13) i na osnovu projektnog zadatka Investitora. Projektom organizacije i uređenja gradilišta predvidjeti odvoz viška iskopanog materijala na deponiju utvrđenu od strane Komunalnog preduzeća. Shodno Članu 93 Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata ("Sl. list CG broj 51/08, 40/10, 34/11, 39/13), građevinska dozvola izdaje se rješenjem na osnovu idejnog, odnosno glavnog projekta sa izvještajem o izvršenoj reviziji, izrađenih u 10 primjeraka od kojih su 7 u zaštićenoj digitalnoj formi, saglasnosti, mišljenja i drugih dokaza utvrđenih posebnim propisima, dokaza o osiguranju od odgovornosti investitora i provrednog društva koje je izradilo, odnosno revidovalo projekat i dokaza o pravu svojine, odnosno drugom pravu na građevinskom zemljištu ili dokaza o pravu građenja, odnosno drugom pravu na objektu ako se radi o rekonstrukciji objekta i kopije plana.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Shodno Članu 91 Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata ("Sl. list CG br.51/08, 40/10, 34/11), Investitor je dužan pribaviti dozvolu za gradnju od ovog Organa.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

ELEKTROENERGETSKA INFRASTRUKTURA

Postojeća elektroenergetska infrastruktura

U granicama DUP-a “Nova Varoš 2” se nalaze elektroenergetski objekti tri naponska nivoa: 35 kV, 10 kV i 1 kV.

Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 35 kV

Kroz prostor DUP-a "Nova Varoš 2" prolaze tri kabla 35 kV:

TS 220/110/35 kV "Podgorica 1" - TS 35/10 kV "Gorica", TS 220/110/35 kV "Podgorica 1" - TS 35/10 kV "Gorica", TS 35/10 kV "Gorica" - TS 35/10 kV "Centar".

Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10kV

Na osnovu podataka dobijenih od CEDIS-a (Crnogorski elektrodistributivni sIstem) Podgorica o postojećem stanju, od elektroenergetskih objekata naponskog nivoa 10 kV (dalekovodi, trafostanice 10/0,4 kV i njihove 10 kV kablovske veze) unutar granica DUP-a postoje sledeći elektroenergetski objekti:

Trafostanice 10/0,4kV Za napajanje električnom energijom postojećih objekata potrošača u granicama DUP-a "Nova Varoš 2" locirane su sledeće trafostanice 10/0,4kV sa instalisanom snagom 12.150 kVA:

TS 10/0,4kV 250kVA “Hemiska čistiona“ MBTS 10/0,4kV 630kVA “Vaka Djurovića“ MBTS 10/0,4kV 630kVA “Vaka Djurovića 2“ MBTS 10/0,4kV 630kVA “Vaka Djurovića 3“ DTS 10/0,4kV 630kVA “Gimnazija“ TS 10/0,4kV 400kVA “Socijalno 2“ TS 10/0,4kV (250+400) kVA “Dom Zdravlja“ TS 10/0,4kV 400kVA “Socijalno 1“ TS 10/0,4kV (2 x 630) kVA “Socijalno 3“ TS 10/0,4kV (2 x 630) kVA “Stadion Budućnosti 1“ TS 10/0,4kV (2 x 630) kVA “Stadion Budućnosti 2“ MBTS 10/0,4kV 630kVA “Dom Omladine“ NDTS 10/0.4kV 1000kVA “Bulevar Ivana Crnojevića” MBTS 10/0,4kV 630kVA “Moše Pijade 3“ MBTS 10/0,4kV 630kVA “Moše Pijade 1“ BTS 10/0,4kV 630kVA “Beogradska 1“ TS 10/0,4kV 630 kVA “Vila Gorica“.

Trafostanice se napajaju iz TS 35/10 kV “Gorica” i TS 110/10 kV "Podgorica 3“.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Kablovski vodovi 10kV

Međusobne veze postojećih trafostanica u području DUP-a, kao i veze ovih TS sa trafostanicama izvan DUP-a, izvedene su kablovima tipa: IPO-13, 3x95 mm2, 10kV, IPO-13-A, 3x150 mm2, 10kV i sa 3 x XHE 48 A, 240 mm2, 10 kV .

Kroz DUP pored ovih prolaze i sledeći kablovi 10kV:

TS 35//10 kV “Gorica“- DTS 10/0,4 “Ruski Konzulat“ (izvod Zagorič Crpna), TS 35//10 kV “Gorica“- STS 10/0,4 “220/110 Zagorič“ (izvod Danilovgrad), TS 35//10 kV “Gorica“- MBTS 10/0,4 “Zagorič kapela“ (izvod Zlatica), TS 35//10 kV “Gorica“- MBTS 10/0,4 “Stanbena Zagorič 2“ (izvod Stambena Zagorič TS 35//10 kV “Gorica“- MBTS 10/0,4 “Zagorič Baston“ (izvod Malo Brdo), TS 35//10 kV “Gorica“- DTS 10/0,4 “Alstom park“ (izvod Alstom Park), TS 35//10 kV “Gorica“- TS 10/0,4 “Apoteka“ (izvod Apoteka).

Nadzemni vodovi 10kV

Kroz prostor DUP “Nova Varoš 2” prolazi dalekovod 10 kV TS 35//10 kV “Gorica“- Kuči (izvod “Vojni Logor“). Ovaj dalekovod je na čelično-rešetkastim stubovima.

Dalekovod je izveden propisno i po “Pravilniku o tehničkim normativima za izgradnju nadzemnih elektroenergetskih vodova nazivnog napona od 1 kV do 400 kV“ “Službeni List SFRJ“ br 65/88 i 18/92, zadovoljava uslove u pogledu sigurnosne udaljenosti i sigurnosne visine, kao i uslove o pojačanoj mehaničkoj i električnoj izolaciji. Vođenje vodova preko zgrada koje služe za stalan boravak ljudi može se izvesti ako su zadovoljeni uslovi iz članova 104 do 108 ovog Pravilnika. Prethodni uslovi važe do momenta demontaže ovog dalekovoda.

Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 0,4kV

Niskonaponska mreža je radijalna i podzemna. Priključci objekata su izvedeni podzemnim kablovima. Instalacija osvjetljenja duž saobraćajnica izvedena je živinim sijalicama visokog pritiska u svjetiljkama montiranim na lirama okruglih, željeznih, trosegmentnih stubova, uz kablovsko (podzemno) napajanje.

Šema povezivanja, trafostanica 10 kV, u zahvatu plana, data je na sledećem grafičkom prilogu.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Slika br. 1. Jednopolna šema 10 kV mreže, postojeće stanje

Opšti zaključak je da postojeći elektroenergetski objekti svih naponskih nivoa zadovoljavaju trenutne potrebe potrošača električne energije, ali ne raspolažu potrebnom rezervom za nove potrošače u planskom periodu, što će se obezbijediti kroz izgradnju novih kapaciteta.

Planirana elektroenergetska infrastruktura

Procjena potrebe za električnom snagom Uz poštovanje zahtjeva Programskog zadatka izvršena je procjena vršne snage postojećih i budućih objekata u zoni zahvata, a zatim razmotren koncept buduće mreže u zahvatu.

Planirani objekti Kako je ovim DUP-om predviđeno formiranje urbanističkih parcela, sa definisanom namjenom i opredijeljenom maksimalnom BRGP, to će se konačni proračun

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica jednovremenog opterećenja rukovoditi krajnjim zbirnim podacima BRGP za ukupno integrisano područje. Pojedinačne parcele definisane su za određene namjene tako da je cjelokupan prostor podjeljen po funkcijama koje se na njemu odvijaju. Osnovne namjene površina od značaja za elektroenergetsku infrastrukturu na prostoru ovog plana su:  SMG – stanovanje male gustine,  SS – stanovanje srednje gustine,  MN – mješovita namjena,  CD – centralne djelatnosti,  Š – školstvo,  Z – zdravstvo,  K – kultura,  SR – sport i rekreacija,  VO – vjerski objekti  GP - groblje.

Vršno opterećenje stanovanja

Poznata i često primjenjivana metoda za utvrđivanje vršnog opterećenja za stambene jedinice je obrazac: Pvs = Pv1s x n x kn ( W ) , gdje je: - Pvs - vršna snaga grupe od n stanova (W); - Pv1s - vršna snaga jednog stana (W); - n - broj stanova; - kn - faktor jednovremenog djelovanja stambenih jedinica.

Za utvrđivanje vršnog opterećenja jedne stambene jedinice, kao osnovni element prognoze, uzima se standard elektrificiranosti stana, a kao prosječan, uzet je stan bruto građevinske površine 100 m2 sa visokim standardom elektrificiranosti sa korišćenjem električnih uređaja u svrhu zagrijavanja prostorija zimi i rashladnih uređaja u ljetnjem periodu. Vršno opterećenje jednog stana dobijeno je na osnovu instalisanog opterećenja i faktora potražnje fp (dijagram1). Instalisano opterećenje navedenog prosječnog stana za visoki standard stanovanja iznosi: Pi1s = 30.860 W.

Vršno opterećenje po stanu uz faktor jednovremenosti fp = 0,46 (sa dijagrama izrađenog na osnovu analize određivanja faktora potražnje u visoko razvijenim zemljama) iznosi:

Pv1s = fp x Pi1s = 0,46 x 30.860 = 14.200 W.

Faktor jednovremenosti grupe stanova kn određuje se relacijom:

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

–0,5 kn = kj + (1 – kj) x n gdje je: - kj = 0,185 – faktor jednovremenosti zavistan od vrijednosti vršnog opterećenja stana (dijagram 2).

(dijagram 1.) Pi W/stanu

35.000

30.000

25.000

20.000

15.000 Pv W/stanu (dijagram 2.) 10.000 15.000 10.000 5.000 5.000

0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 0.180.20 0.220.24 0.26 0.28 0.30

Slika br.2 – dijagrami jednovremenosti Na osnovu naprijed navedenog, primjenom analitičke metode, dobija se vršno opterećenje stanova što je prikazano u tabeli – Vršno opterećenje stanova.

Tabela: Vršno opterećenje stanova

broj Pv1s(kW) k1 kn Pvs (kW) 1264 14,2 0,185 0,208 3.731,98

Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti

Za procjenu vršne snage planiranih objekata tercilarnih djelatnosti korišćene su prosječne vrijednosti specifičnog opterećenja zasnovane na iskustvu i podacima iz literature:  poslovanje – 50 W/m2  objekti zdravstva – 40 W/m2  objekti školstva – 40 W/m2,  objekti sporta i rekreacije - 30 W/m2  objekti turizma (hoteli) - 50 W/m2  objekti kulture - 25 W/m2  vjerski objekti – 20W/m2;

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Stanovanje male gustine (SMG)

Stanovi: U namjeni SMG planirano je 108 stambenih jedinica prosječne BGP 100m2. Vršno opterećenje stanova iznosi:

PvSMGs= k x n x Pv1s = 0,263 x 108 x 14,2 kW = 403,99 kW

Poslovni dio SMG: Za poslovni dio SMG proračunom je usvojena prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem 2 sunčeve energije za dogrijavanje tople vode), iznosi: pvp = 50 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 7.568 m2 i kojeficjentom jednovremenosti od 0,9.

2 2 PvSMGp = S x pvp x kp = 7.568 m x 50 W/m x 0,9 = 340,56 kW

Ukupno SMG: PvSMG = (PvSMGs + PvSMGp ) x 0.9 = (403,99 + 340,56) x 0,9 = 670,09 kW

Stanovanje srednje gustine (SS)

Stanovi: U namjeni SS planirano je 431 stambena jedinica prosječne BGP 100m2. Vršno opterećenje stanova ove kategorije iznosi:

PvSSs= k x n x Pv1s = 0,224 x 431 x 14,2 kW = 1.372,5 kW

Poslovni dio SS: Za poslovni dio SS proračunom je usvojena prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem 2 sunčeve energije za dogrijavanje tople vode), iznosi: pvp = 50 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 13.610 m2 i kojeficjentom jednovremenosti od 0,9.

2 2 PvSSp = S x pvp x kp = 13.610 m x 50 W/m x 0,9 = 612,45 kW

Ukupno SS: PvSS = (PvSSs + PvSSp ) x 0.9 = (1.372,5 + 612,45) x 0,9 = 1.786,45 kW

MN – Mješovita namjena

Stambeni dio MN: U namjeni MN planirano je 711 stambenih jedinica prosječne BGP 100m2. Vršno opterećenje stanova iznosi:

PvMNs = k x n x Pvrs = 0,216 x 711 x 14,2 kW = 2.176,39 kW

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Poslovni dio MN: Za poslovni dio MN proračunom je usvojena prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem 2 sunčeve energije za dogrijavanje tople vode), iznosi: pvp = 50 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 71.140 m2 i koficjentom jednovremenosti od 0,85:

2 2 PvMNp = S x pvp x kp = 71.140 m x 50 W/m x 0,85 = 3.023,45 kW

Ukupno MN:

PvMN = (PvMNs + PvMNp ) x 0,9 = (2.176,39 + 3.023,45) x 0,9 = 4.679,85 kW

CD – Centralne djelatnosti

Stambeni dio CD: U namjeni CD planirano je 14 stambenih jedinica prosječne BGP 100m2. Vršno opterećenje stanova iznosi:

PvCDs = k x n x Pv1s = 0,403 x 14 x 14,2 kW = 80,08 kW

Poslovni dio CD: Za poslovni dio CD proračunom je usvojena prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem 2 sunčeve energije za dogrijavanje tople vode), iznosi: pvp = 50 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 71.536 m2 i koficijentom jednovremenosti od 0,85:

2 2 PvCDp = S x pvp x kp = 71.536 m x 50 W/m x 0,85 = 3.040,28 kW

Ukupno CD: PvCD = (PvCDs + PvCDp ) x 0,9 = (80,08 + 3.040,28) x 0,9 = 2.808,32 kW

T – Turizam

Usvojena prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem sunčeve energije za dogrijavanje tople vode), 2 iznosi: pvrŠ = 50 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 2.274 m2 i koeficijentom jednovremenosti 0,9:

2 2 PvT = S x pvrT x kT = 2.274 m x 50 W/m x 0,9 = 102,33 kW

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Š – Školstvo

Usvojena je prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem sunčeve energije za dogrijavanje tople 2 vode), iznosi: pvrŠ = 40 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 9.383 m2 :

2 2 PvŠ = S x pvrŠ = 9.383 m x 40 W/m = 375,32 kW

Z– Zdravstvo

Usvojena je prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem sunčeve energije za dogrijavanje tople 2 vode), iznosi: pvrZ = 40 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 2.181 m2:

2 2 PvZ = S x pvrZ = 2.181 m x 40 W/m = 87,24 kW

K – Kultura

Usvojena je prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem sunčeve energije za dogrijavanje tople 2 vode), iznosi: pvrK = 20 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 6.386 m2:

2 2 PvK = S x pvrK = 6.386 m x 25 W/m = 159,65 kW

SR – Sport i rekreacija

Usvojena je prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju objekata (sa klima uređajima na principu toplotnih pumpi i uz korišćenje energetski efikasnih materijala u izgradnji, te korišćenjem sunčeve energije za dogrijavanje tople 2 vode), iznosi: pvSR = 30 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 34.418 m2:

2 2 PvSR = S x pvrSR = 34.418 m x 30 W/m = 1.032,54 kW

V – Vjerski objekti

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Usvojena je prosječna vrijednost specifičnog opterećenja za ovakvu kategoriju 2 objekata, iznosi: pvrVO = 20 W/m , pri čemu je računato sa procijenjenom bruto površinom od 187 m2:

2 2 PvVO = S x pvrVO = 187 m x 20 W/m = 3,74 kW

Javno osvjetljenje

Vršno opterećenje javne rasvjete u ukupnom vršnom opterećenju kompleksa, kreće se po preporukama od 2,5 do 5% od ukupnog vršnog opterećenja na tom konzumu. Za potrebe ovog plana usvojen je procenat učešća javne rasvjete u ukupnom vršnom opterećenju od 5%.

PvJO = 0,05 x (PvSMG + PvSS + PvMN + PvCD + PvT + PvŠ + PvZ + PvK + PvSR + PvVO ) = 0,05 x (670,09 + 1.786,45 + 4.679,85 + 2.808,32 + 102,33 + 375,32 + 87,24 + 159,65 + 1.032,54 + 3,74) = 0.05 x PvUK = 85,28 kW

Rezerva i gubici

Rezerva i gubici (10%+10%) iznosi;

PR+G = 0,2 x (PvUK + PvJO) = 2.341,11kW.

Ukupna vršna snaga neophodna u zahvatu Plana (sa rezervom od 10% i gubicima od 10% ; cos φ=0.95; k=0,9) je:

SvDUP = 0,9 x (PvUK + PR+G + PvJO) / cosφ = 0,9 x (11.705,46 + 585,28 + 2.341,11) / 0,95 = 13.862 kVA

SvrDUP = 13.862 kVA

Definisanje broja trafostanica -– raspored po traforeonima

Na osnovu navedenih metoda proračuna, dispozicije planiranih i postojećih objekata kao i postojećeg stanja elektroenergetske infrastrukture u sledećim tabelama dat je prikaz snaga postojećih i planiranih trafostanica u DUP-u sa definisanjem snaga novih trafostanica. Kod definisanja instalisanih snaga trafostanica računato je sa gubicima od 10% i rezervom u snazi od 10%.

Izračunato jednovremeno opterećenje odnosi se na krajnji mogući kapacitet, uvažavajući maksimalnu izgrađenost.

Intenzitet izgradnje planiranih objekata, uzimajući u obzir činjenicu da se planirani objekti grade fazno, uslovljava postepeno dostizanje jednovremenog opterećenja.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Dinamika izgradnje novih trafostanica zavisiće od dinamike izgradnje objekata čijem napajanju su namjenjene. Za trafostanice snage 2x630kVA i 2x1000kVA, predviđa se ugradnja jednog transformatora u prvoj fazi a ugradnja drugog transformatora nakon izgradnje objekata koji će zahtijevati njegovu snagu.

Jednovremene snage na nivou traforeona

Tabela: Proračun vršne snage po traforeonima – I dio;

Traforeon broj poslovanje BGP Pv stanova Namjena BGP ostalo Pv1s kn stanova pv pVtd PvTD UK n m2 m2 kW kW KW/m2 m2 kW 1 11414 0,05 513,63 513,63 2 86 3215 14,2 0,273 333,25 0,05 160,75 160,75 80 6716 14,2 0,276 313,67 0,05 335,80 3 339,561 Sport 1383 0,03 41,49 130 16520 14,2 0,256 473,46 0,05 743,40 Turizam 1832 0,05 91,60 4 754,866 Crkva 187 0,02 3,74 GP 12 5 78 2793 14,2 0,277 307,12 0,05 139,65 139,65 6 165 3422 14,2 0,248 582,11 0,05 171,10 171,10 7 3272 0,05 163,60 163,60 8 Sport 31889 0,03 956,67 956,67 9 20602 0,05 927,09 927,09 10 17725 0,05 797,63 797,63 5455 0,05 245,48 11 299,44 Zdravstvo 2181 0,04 87,24 12 Škola 9383 0,04 375,32 375,32 82 8205 14,2 0,275 320,21 0,05 410,25 13 512,91 Kultura 6386 0,025 159,65 74 7383 14,2 0,280 293,95 0,05 369,15 14 378,351 Sport 1708 0,03 51,24 15 192 19238 14,2 0,244 664,74 0,05 865,71 865,71 16 103 10255 14,2 0,265 388,03 0,05 512,75 512,75 17 194 19445 14,2 0,244 670,83 0,05 875,03 875,03 80 8194 14,2 0,276 313,67 0,05 409,7 18 388,62 Turizam 442 0,05 22,1

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Tabela: Proračun vršne snage po traforeonima – II dio; UKUPNO Rez+Gub Traforeon PvJo (stanovi, tercijalne d., k Sv snaga TS Opter TF (10+10)% javno osvjetlj. i gubici) kW kW kW kVA kVA 1 25,68 107,86 647,17 0,85 561,32 630 0,89 2 24,70 103,74 622,43 0,85 539,87 630 0,86

3 32,66 137,18 823,07 0,85 736,43 1000 0,74

4 61,42 257,95 1547,69 0,85 1384,78 2000 0,69

5 22,34 93,82 562,93 0,85 503,67 630 0,80 6 37,66 158,17 949,05 0,85 849,15 1000 0,85 7 8,18 34,36 206,14 0,9 195,29 400 0,49 8 47,83 200,90 1205,40 0,9 1141,96 2520 0,45 9 46,35 194,69 1168,13 0,9 1106,65 1260 0,88 10 39,88 167,50 1005,01 0,9 952,11 1260 0,76

11 14,97 62,88 377,30 0,9 357,44 400 0,89

12 18,77 78,82 472,90 0,9 448,01 630 0,71

13 41,66 174,96 1049,73 0,85 939,24 1260 0,75

14 33,62 141,18 847,10 0,85 757,93 1000 0,76

15 76,52 321,40 1928,37 0,85 1725,39 2000 0,86 16 45,04 189,16 1134,99 0,85 1015,52 1260 0,81 17 77,29 324,63 1947,78 0,85 1742,75 2000 0,87

18 35,11 147,48 884,89 0,85 791,74 1000 0,79

Na osnovu procijenjene snage zahvata detaljnog urbanističkog plana, postojećeg stanja i planirane gradnje objekata, a obzirom da cijelo područje ne može biti obuhvaćeno jednim traforeonom, vodeći računa o sigurnosti i fleksibilnosti rada elektroenergetskog sistema, za potrebe snabdijevanja električnom energijom planiranih objekata je predviđena izgradnja novih transformatorskih stanica 10/0,4 kV.

Napominje se da su snage planiranih TS 10/0,4 kV date na osnovu procijenjenih vršnih snaga, a definitivne snage će se odrediti nakon izrade glavnih projekta objekata. Imena novim transformatorskim stanicama su data uslovno, samo za potrebe ovog Plana.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Prikaz planirane elektrodistibutivne mreže

Koncept rješenja napajanja električnom energijom planiranih objekata u predmetnoj zoni zahvata DUP-a je baziran na planiranoj infrastrukturi 10 kV mreže. Na osnovu izvršenog proračuna vršne snage po traforeonima definisan je koncept postojećih i planiranih trafostanica 10/0.4kV što je prikazano sledećom tabelom. Tabela: Nazivi, broj i snaga trafostanica po traforeonima Snaga Konačna Oznaka Snaga novih TS Naziv postojećih Nove TS Snaga TS u traforeo postojećih Plan 10/0.4kV 10/0.4kV taraforeonu na TS 10/0.4kV TS (kVA) (kVA) (kVA) 1 TS “Vila Gorica” 630 Zadržava se 630 2 BTS “Moša Pijade 1” 630 Zadržava se 630 3 BTS “Beogradska 1” 630 Uklanja se “Br.1 NOVA” 1000 1000 4 “Br.2 NOVA” 2x1000 2000 5 MBTS “Moša Pijade 3” 630 Zadržava se 630 6 MBTS “Bulevar Ivana Crnojevića 1” 1000 Zadržava se 1000 7 TS “Socijalno 1“ 400 Zadržava se 400 TS “Stadion Budućnosti 1« 2x630 Zadržava se 8 2520 TS “Stadion Budućnosti 2« 2x630 Zadržava se TS “Dom Zdravlja“ 400+250 Zadržava se 9 1910 TS “Socijalno 3” 2x630 Zadržava se 10 “Br.3 NOVA” 2x630 1260 11 TS “Socijalno 2“ 400 Zadržava se 400 12 DTS “Gimnazija“ 630 Zadržava se 630 MBTS “Dom omladine“ 630 Uklanja se “Br.4 NOVA” 630 13 1260 DTS “Vaka Đurovića 3“ 630 Zadržava se 14 “Br.5 NOVA” 1000 1000 Povećanje snage MBTS “Vaka Đurovića” 630 na 1000 kVA 15 2000 Povećanje snage MBTS “Vaka Đurovića 2” 630 na 1000 kVA 16 “Br.6 NOVA” 2x630 1260 17 “Br.7 NOVA” 2x1000 2000 18 TS “Hemijska čistiona” 250 Uklanja se “Br.8 NOVA” 1000 1000 Ukupna snaga: 20.880

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Elektroenergetski objekti naponskog nivoa 10 kV

Izgradnja DUP “Nova Varoš 2”, zahtijeva obezbijeđenje dodatne snage za napajanje planiranih potrošača. Polazeći od izvršenog proračuna potreba u snazi i rasporeda novih potrošača po traforeonima, ovim Planom se predviđa izgradnja sljedećih 10 kV elektrenergetskih objekata:

Trafostanice 10/0,4kV

Nove trafostanice NDTS su predviđene kao slobodnostojeći objekti i treba da budu bar tri puta prolazne na strani visokog napona, trebaju biti u SF6 tehnologiji sa potrebnim brojem NN izvoda, odnosno osam po transformatoru 630 kVA a dvanaest po transformatoru od 1000 kVA. Pri projektovanju i izgradnji trafostranice, opremu tipizirati u skaldu sa tehničkim preporukama EPCG A.D. – Niksić (TP-1b), odnosno zahtjevima CEDIS-a.

Kablovska mreža 10kV

Za realizaciju plana razvoja 10kV mreže u okviru zone DUP-a potrebno je izvesti veze prema sledećoj šemi.

Slika 3. Jednopolna šema 10 kV mreže, plan

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Predloženim planom razvoja 10kV mreže planirane TS10/0,4kV se uključuju u postojeći sistem napajanja – koncept otvorenih prstenova uz njihovo kablovsko izvođenje sa napajanjem iz glavnih čvorišta TS 35/10 kV "Gorica", TS 110/10 kV "Podgorica 3“ i TS 110/10 kV "Podgorica 6“.

Obzirom na broj trafostanica i planirane veze pogonsko stanje bi pratilo realizaciju objekata iz plana, tj. prilagodjavalo bi se, u zavisnosti od vršne snage, prenosnoj moći predviđenih kablova. U zahvatu DUP-a potrebno je ukloniti neke kablove koji neće biti u funkciji prema planskom rješenju i položiti dovoljan broj novih kablovskih vodova. Preporučuje se da se veze između transformatorskih stanica izvedu kablovima istog presjeka i tipa (zbog unifikacije), što će odrediti stručna služba CEDIS-a. Preporučuju se jednožilni kablovi sa izolacijom od umreženog polietilena tipa XHE 49-A 1x240/25mm2, 12/20kV ili slični.

U grafičkom prilogu – ”Elektroenergetika” ovog Plana prikazane su lokacije planiranih TS 10/0,4 kV, kao i planirane trase 10 kV kablovske mreže. Za TS su definisane posebne urbanističke parcele, na kojima će biti moguća nesmetana izgradnja istih, a sve prema gabaritima koji su definisani tehničkom preporukom »Tp-1b« Elektroprivrede Crne Gore, dok se njihov arhitektonski oblik može nesmetano prilagođavati zahtjevima arhitekture.

Niskonaponska mreža

Niskonaponsku mrežu izvesti kao kablovsku (podzemnu) do lokacija priključnih ormarića. Mreža treba da je radijalna, a za važnije objekte u okviru njihove instalacije riješti prstenasto napajanje. Mreže izvesti niskonaponskim kablovima tipa PP00 ili XP00, 6/1kV (ili drugim, prema zahtjevima stručne službe CEDIS-a), presjeka prema nominalnim snagama pojedinih prostora objekata. NN kablove po mogućnosti polagati u zajedničkom rovu na propisanom odstojanju uz ispunjenje uslova dozvoljenenog strujnog opterećenja po pojedinim izvodima. Broj niskonaponskih izvoda TS10/0,4kV će se definisati glavnim projektima objekata i TS10/0,4kV.

Elektroinstalacije objekata

Elektroinstalacija svih novih objekata mora biti izvedena u skladu sa važećim tehničkim propisima i standardima, a kod stambenih objekata i sa normativima iz plana višeg reda. Instalacije moraju zadovoljavati važeće tehničke propise i standarde iz oblasti elektroinstalacija niskog napona. Za zaštitu od indirektnog dodira u objektima primijeniti sistem TN-C-S.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Osvjetljenje otvorenih prostora i saobraćajnica

Pošto je javno osvetljenje sastavni dio urbanističke cjeline, treba ga tako izgraditi da se zadovolje i urbanistički i saobraćajno - tehnički zahtjevi, istovremeno težeći za tim da instalacija osvetljenja postane integralni element urbane sredine. Mora se voditi računa da osvjetljenje saobraćajnica i ostalih površina mora osigurati minimalne zahtjeve koji će obezbjediti kretanje uz što veću sigurnost i komfor svih učesnika u noćnom saobraćaju, kao i da ima i svoju dekorativnu funkciju. Zato se pri rješavanju uličnog osvjetljenja mora voditi računa o sva četiri osnovna mjerila kvaliteta osvjetljenja: - nivo sjajnosti kolovoza, - podužna i opšta ravnomjernost sjajnosti, - ograničenje zasljepljivanja (smanjenje psihološkog blještanja) i - vizuelno vođenje saobraćaja.

Izbor rasvjete treba izvršiti po važećim evropskim standardima EN 13201.

Svim saobraćajnicama na području plana treba odrediti odgovarajuću svjetlotehničku klasu. Na raskrsnicama svih ovih saobraćajnica postići svjetlotehničku klasu za jedan stepen veću od samih ulica koje se ukrštaju.

Kod pješačkih staza (prolaza), unutar plana, obezbjediti srednju osvetljenost od 10 lx, uz minimalnu vrijednost osvetljenosti od 3 lx (klasa P2). Posebnu pažnju treba posvetiti osvjetljenju unutar blokovskih saobraćajnica i parkinga, prilaza objektima i slično. To osvjetljenje treba rješavati posmatranjem zone kao cjeline, a ne samo kao uređenje terena oko jednog objekta. Rješenjima instalacije osvjetljenja unutar zone omogućiti komforan prilaz pješaka do ulaza svakog objekta i iz svih pravaca.

USLOVI ZA IZGRADNJU ELEKTROENERGETSKIH OBJEKATA

Trafostanice 10/0,4kV na području plana

Planom predviđene trafostanice 10/0,4kV su tipske montazno betonske kućice (MBTS) koje će biti u skladu sa Tehničkom preporukom EPCG TP-1b. Kućice svojim oblikom, bojom fasade i adekvatnim arhitektonskim rješenjem, moraju biti prilagođene okolini. U kućice se ugrađuje tipizirana oprema, koju čine 10 kV-no postrojenje, jedan ili dva transformatora snaga 630 (1000) kVA i 0,4 kV-no postrojenje. Instalisane snage transformatora su 630kVA i 1000kVA a primarni namotaj 10kV prespojiv na napon 20kV. Srednjenaponsko razvodno postrojenje izolovano SF6 gasom za napon 20kV. Raspored opreme i položaj energetskih transformatora moraju biti takvi da obezbjede što racionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja, ugradnje i zamjene pojedinih elemenata i blokova i omogućava efikasnu zaštitu od direktnog dodira djelova pod naponom. Sve trafostanice moraju biti bar tri puta prolazne na strani visokog napona u tehnici SF6. Nove trafostanice su predviđene kao slobodnostojeći, tipski objekti.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Umjesto slobodnostojećih, moguća je izvedba trafostanica u objektu, što se, prema važećim preporukama, odobrava samo u izuzetnim slučajevima.

Kada je u pitanju smještaj u objekat, ne treba predviđati smještaj u podrum, suteren i slično, bez posebne saglasnosti nadležne službe CEDIS-a. Kada se trafostanica izvodi kao slobodnostojeći objekat, zahvaljujući savremenom kompaktnom dizajnu, spoljni izgled objekta može biti u potpunosti prilagođen zahtjevima urbanista, tako da zadovoljava urbanističke i estetske uslove, odnosno da se potpuno uklapa u okolni prostor. Projektima uređenja okolnog terena svim trafostanicama obezbjediti kamionski pristup, najmanje širine 3,0 m.

Izgradnja 10 kV kablovske mreže

Nove izvode i nove dionice između TS 10/0,4 kV izvesti kablovima XHE 49-A 1x240/25mm2, 12/20kV (prenosne moći oko 7,96 MVA) ili sličnim uz saglasnost stručne službe CEDIS-a.

Kablove polagati slobodno u kablovskom rovu, dimenzija prosječno 0,5 x 0,8 m, a na mjestima prolaza kabla ispod kolovoza saobraćajnica, kao i na svim onim mjestima gdje se može očekivati povećano mehaničko opterećenje kabla (ili kabl treba izolovati od sredine kroz koju prolazi) kroz kablovsku kanalizaciju, smještenu u rovu dubine 1,0 m. Nakon polaganja, a prije zatrpavanja kabla, investitor je dužan obezbjediti katastarsko snimanje tačnog položaja kabla, u skladu sa zakonskim odredbama.

Duž trasa kablova ugraditi standardne oznake koje označavaju kabl u rovu, promjenu pravca trase, mjesta kablovskih spojnica, početak i kraj kablovske kanalizacije sa brojem korišćenih i rezervnih cijevi, ukrštanja, približavanja ili paralelna vodjenja kabla sa drugim kablovima i ostalim podzemnim instalacijama itd.

Ukoliko to zahtjevaju tehnički uslovi stručne službe CEDIS-a, zajedno sa kablom (na oko 40 cm dubine) u rov položiti i traku za uzemljenje, Fe-Zn 25x4 mm.

Prije izvođenja radova pribaviti katastre podzenmnih instalacija i u tim slučajevima otkopavanje kabla vršiti ručno. Pri izvođenju radova preduzeti sve potrebne mjere zaštite radnika, građana i vozila, a zaštnim mjerama omogućiti odvijanje pješačkog i motornog saobraćaja. Na mjestima gdje je, radi polaganja kablova, izvršeno isjecanje regulisanih površina, iste dovesti u prvobitno stanje.

Izgradnja niskonaponske mreže

Tehnički uslovi i mjere koje treba da se primijene pri projektovanju i izgradnji priključka objekata na niskonaponsku mrežu definisani su Tehničkom preporukom TP-2 Elektroprivrede Crne Gore. Nove niskonaponske mreže i vodove izvesti kao kablovske (podzemne), uz korišćenje kablova tipa PP00 (ili XP00 zavisno od mjesta i načina polaganja), ukoliko

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica stručna služba CEDIS-a ne uslovi drugi tipa kabla. Mreže predvidjeti kao trofazne, kablovske, radijalnog tipa sa tipski odabranim elementima. Zbog potrebe vršenja preraspodjele potrošača po traforeonima, ne rješavati pojedine slučajeve odvojeno od cjeline, već sagledati uticaj svake izmjene na širi prostor.

Što se tiče izvođenja niskonaponskih mreža i vodova, primjenjuju se uslovi već navedeni pri izgradnji kablovske 10 kV mreže. Zaštitu od preopterećenja i kratkog spoja obezbjediti pravilnim izborom osigurača na početku voda u skladu sa važeđim tehničkim propisima. Primjeniti sistem zaštite od opasnog napona dodira TN-C do mjesta priključka NN kablova u objektima.

Zaštitu od opasnog napona dodira izvesti sistemom zaštitinog uzemljenja sa zajedničkim uzemljivačem i dodatnom mjerom zaštite pomoću zaštitnih uređaja diferencijalne struje sa i bez automatskog restarta.

Zaštitu od prenapona izvesti koordinacijom prenaponske zaštite na NN strani, u NKRO, PMO i GRO. Pri polaganju kablova voditi računa da sva eventualna ukrštanja, približavanja ili paralelna vođenja kablova sa drugim podzemnim instalacijama budu izvedena u skladu sa važećim propisima i preporukama. - Međusobni razmak energetskih kablova niskog napona ne smije biti manji od 7 cm, pri paralelnom vođenju, odnosno 20 cm pri međusobnom ukrštanju. - Kod paralelnog polaganja 10 kV kablova sa niskonaponskim kablovima, isti moraju biti odvojeni opekama, a minimalni međusobni razmak mora iznositi 10 cm. - Pri ukrštanju energetskih kablova istog ili različitog naponskog nivoa razmak između energetskih kablova treba da iznosi najmanje 20 cm. - Nije dozvoljeno paralelno vođenje kabla ispod ili iznad vodovodne ili kanalizacione cijevi (osim pri ukrštanju). Horizontalni razmak između kabla i vodovodne ili kanalizacione cijevi treba da iznosi najmanje 0,40 m. - Pri ukrštanju kablovi mogu biti položeni iznad vodovodne ili kanalizacione cijevi, uz rastojanje od 0,3 m. - Ukoliko ovi razmaci ne mogu biti postignuti, tada energetski kabl treba položiti kroz zaštitnu cijev. - Pri paralelnom vođenju energetskog sa telekomunikacionim kablom najmanji dozvoljeni horizontalni razmak iznosi 0,5 m. - Ukrštanje energetskog i telekomunikacionog kabla izvesti uz međusobni razmak od 0,50 m, s tim što se energetski kabal polaže ispod telekomunikacionog kabla. Ugao ukrštanja treba da bude bliži 90, ali ne manje od 45. - Energetske kablove pored zidova i temelja zgrada treba polagati na rastojanju od najmanje 30 cm. Ako pored zgrade postoji trotoar onda kabal mora da bude van trotoara.

Izgradnja spoljnjeg osvjetljenja

Svim saobraćajnicama na području Plana treba odrediti svjetlotehničku klasu u skladu sa standardom EN 13201 i preporukama CIE - Međunarodna komisija za osvjetljenje (International Commission on Illumination) i na osnovu istih vršiti projektovanje osvjetljenja.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Kao nosače svjetiljki koristiti metalne dvosegmentne i trosegmentne stubove, predviđene za montažu na pripremljenim betonskim temeljima, tako da se po potrebi mogu demontirati, a napajanje javnog osvetljenja izvoditi kablovski (podzemno), uz primjenu standardnih kablova (PP 00 4x25mm2; 0,6/1 kV za ulično osvetljenje i PP 00 3(4)x16mm2; 0,6/1 kV za osvjetljenje u sklopu uređenja terena). Pri projektovanju instalacija osvjetljenja u sklopu uređenja terena oko planiranih objekata poseban značaj dati i estetskom izgledu instalacije osvjetljenja. Sistem osvjetljenja treba da bude cjelonoćni. Pri izboru svetiljki voditi računa o tipizaciji u cilju jednostavnijeg održavanja. Maksimalno dozvoljeni pad napona u instalaciji osvjetljenja, pri radnom režimu, može biti 5%. Kod izvedene instalacije moraju biti u potpunosti primjenjene mjere zaštite od električnog udara (zaštita od direktnog i indirektnog napona). U tom cilju, mora se izvesti polaganje zajedničkog uzemljivača svih stubova instalacije osvjetljenja, polaganjem trake Fe-Zn 25x4 mm i njenim povezivanjem sa stubovima i uzemljenjem napojnih trafostanica. Obezbjediti selektivnu zastitu kompletnog napojnog voda i pojedinih svjetiljki. Obezbjediti mjerenje utrošene električne energije. Komandovanje uključenjem i isključenjem javnog osvetljenja obezbjediti preko uklopnog sata ili foto ćelije. Za polaganje napojnih vodova važe isti uslovi kao i kod polaganja ostalih niskonaponskih vodova.

Javnu rasvjetu projektovati u skladu sa Preporukama za projektovanje, izvođenje i održavanje rasvjete na području Glavnog grada, Mart. 2016.god.

Investitori su dužni da obezbjede projektnu dokumentaciju za građenje planiranih trafostanica, za izvođenje dionica kablovskih 10 kV i NN vodova, za izvođenje instalacije osvjetljenja kao i da obezbjede tehničku kontrolu tih projekata. Investitori su dužni da obezbjede potrebnu dokumentaciju za izdavanje građevinske dozvole, kao i stručni nadzor nad izvođenjem radova. Nakon završetka radova, investitor je dužan zahtjevati vršenje tehničkog pregleda i nakon njega podnijeti zahtjev za izdavanje upotrebne dozvole.

Mjere energetske efikasnosti Poboljšanje energetske efikasnosti posebno se odnosi na ugradnju ili primjenu: niskoenergetskih zgrada, unaprijeđenje uređaja za klimatizaciju i pripremu tople vode korišćenjem solarnih panela za zagrijavanje, unaprijeđenje rasvjete upotrebom izvora svjetla sa malom instalisanom snagom (LED), koncepta inteligentnih zgrada (upravljanje potrošnjom energije glavnih potrošaca sa centralnog mjesta). Sve nabrojane mogućnosti se u određenoj mjeri mogu koristiti pri izgradnji objekata na području zahvata.

Kada su u pitanju obnovljivi izvori energije, posebno treba naglasiti potencijalnu primjenu energije direktnog sunčevog zračenja.

Sunčeva energija se kao neiscrpan izvor energije u zgradama koristi na tri načina: 1. pasivno - za grijanje i osvjetljenje prostora, 2. aktivno - sistem kolektora za pripremu tople vode, 3. fotonaponske sunčane ćelije za proizvodnju električne energije.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Na ovom području postoje mogućnosti za sva tri načina korišćenja sunčeve energije – za grijanje i osvjetljavanje prostora, grijanje vode (klasični solarni kolektori) i za proizvodnju električne energije (fotonaponske ćelije).

Orijentacioni troškovi realizacije planirane elektroenergetske infrastrukture u zahvatu plana

R.br. Objekat j.mj. Kol. Cijena˙(€/jm) Iznos(€)

1 Izgradnja MBTS 10/0,4 kV, 2x1000kVA kom 2 x 85.000,00 = 170.000,00 1x1000kVA kom 3 x 45.000,00 = 135.000,00 2x630kVA kom 2 x 70.000,00 = 140.000,00 1x630kVA kom 1 x 35000 = 35.000,00

2 Povećanje snage TS 10/0,4kV sa 630kVA na 1000 kVA; kom 2 x 15000 = 30.000,00

3 Demontaža postojećih TS 10/0,4kV; kom 3 x 2500 = 7.500,00

4 Izgradnja podzemne 10kV mreže kablom 3xXHE 49-A 1x240mm2- 12/20kV (ili sličnim) sa uklapanjem u postojeću mrežu 10kV u zahvatu plana m 2280 x 40,00 = 91.200,00

5 Demontaža dalekovoda 10kV; paušalno 8.000,00

6 Izgradnja javnog osvjetljenja. Obračun po metru dužnom saobraćajnice. m 3200 x 35,00 = 112.000,00

UKUPNO 728.700,00

Napomena: Troškovi izvan područja DUP-a nisu dati, zbog nepoznatih dužina vodova.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA

Uvod Prostor koji zahvata DUP Nova Varoš 2 u Podgorici nalazi se u podnožju južnog i zapadnog dijela brda Gorice. Sa istočne strane ograničen je ulicama Rista Stijovića, sa sjeverne strane padinama brda Gorica, sa zapadne strane Bulevarom Stanka Dragojevića i jednim dijelom rijekom Moračom do Vezirovog mosta, sa južne strane Bulevarom Ivana Crnojevića. Površina zahvata plasa iznosi 43,82 ha. Visinski položaj kreće se od 45mnm pa sve do 95mnm, na sjeveroistočnom dijelu. Planirani broj stanovnika ovim planom je 4000, dok je gustina stanovanja (bruto) 91 st/ha.

Postojeće stanje I VODOVOD

Položaj naselja i njegova izgrađenost stvorili su uslove da je vodosnabdijevanje veoma povoljno.Na brdu Gorica nalazi se prvi istoimeni rezervoar zapremine 1200m3, u sistemu vodovoda Podgorice stavljen je u funkciji 1953.godine, od kada i postoji vodovod Podgorice. Do ovog rezervoara iz ulice Slobode izgrađen je cjevovod Ø 300mm, što je u stvari bio prvi cjevovod od crpne stanice Mareza. Sa razvojem grada povećavan je i kapacitet vodovoda Podgorica pa je na lokaciji Zagoriča formirano novo izvorište. Od ovog izvorišta do rezervoara „Gorica“ izgrađen je AC cjevovod Ø 400mm. Daljim razvojem uz magistralu Podgorica – Kolašin izgrađen je AC cjevovod Ø 250mm koji se povezuje na AC cjevovod Ø 125mm. Iz pravca dijela grada preko Morače u profilu mosta Milenium postavljen je cjevovod PHD DN 315mm koji se povezuje na prethodno izgrađeni cjevovod AC Ø 250mm u Bulevaru Ivana Crnojevića. Takođe je izgađen i cjevovod u Bulevaru Stanka Dragojevića Ø 200mm, i ulici Vaka Đurovića Ø 125mm sve do Vezirovog mosta. Sa ovih cjevovoda izvršeno je preko odgovarajućih cjevovoda vodosnabdijevanje unutar ovog naselja. S obzirom da je jedan dio naselja na visočijim kotama nego što to može da obezbijedi pritisak u vodovodnoj mreži postoje potrebe za izgradnju dvije prepumpne stanice za normalno vodosnabdijevanje.

II KANALIZACIJA ZA OTPADNE VODE

Postojeći kolektori: iz uzvodnog dijela, koji ide Bulevarom Ivana Crnojevića profila DN 300mm i dalje do Bulevara Stanka Dragojevića i kolektor DN 400mm u Bulevaru Stanka Dragojevića iz pravca Zagoriča stvorili su veoma povoljne uslove za prihvat otpadnih voda sa ovog područja. U većini slučajeva postojeći objekti su priključeni na javnu fekalnu kanalizacionu mrežu izgrađenom uličnom kanalizacionom mrežom i priključcima.

III ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Položaj naselja je takav da se sa njega priključuju atmosferske vode i priključuju u susjedne zone. Za prihvat ovih voda prvobitno su bili izgrađeni zidani kanali sa priključkom u ulici Balšića i dalje u rijeku Ribnicu. Na prostoru oko gimnazije Slobodan Škerović, kanal je išao u rijeku Moraču. Kasnije su izgrađeni kolektori atmosferske kanalizacije kako je to prikazano na grafičkoj podlozi. Oticanje atmosferskih voda sa brda Gorica stvara problem na rubnim djelovima naselja.

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Plan I VODOVOD

Potrebe za vodom iskazaće se preko specifične potrošnje koja je usvojena od 250 lit/stan/dan. Evropski standardi su sveli tu normu na 150-175 lit/stan/dan. Ipak uzimajući u vidu klimatske uslove, navike stanovništva pa i gubike u sistemu vodovoda Podgorica koji nisu mali, a i razvojni planovi komunalnog preduzeća sa tim kalkulišu zbog čega se ušlo sa navedenim podatkom. Planirani broj stanovnika je 4000, na prostoru zahvata plana od 43,82 ha. Na osnovu ovih podataka dobija se: Srednja dnevna potrošnja Qsr= 4000*250/86400 =11,57 l/sec Maksimalna dnevna potrošnja Qmaxd= Qs * 1,6 =18,52 l/sec Maksimalna časovna potrošnja Qmaxh= Qmaxd * 2,2 =18,57 *2,2 =44,74 l/sec Fakturisana srednja dnevna potrošnja na godišnjem nivou u Podgoričkom vodovodu za stanovništvo iznosi izmeđe 280 I 300 l/stan/dan. Odstupanja su znatna između gradskog I prigradskog dijela u ljetnjem periodu. Neminovno bi bilo da vodu treba racionalno koristiti, međutim stečene navike, klimatski uslovi, cijena vode nisu preporuke za to. Uostalom koristiti vodu koliko treba a platiti je koliko košta, čega se baš u drugm dijelu ne pridržavamo. Postojeća vodovodna mreža na prostoru zahvata plana obezbjeđuje kvalitetno vodosnabdijevanje. Proširenje mreže treba prilagoditi sa izgradnjom saobraćajnica, a što je u grafičkom dijelu prikazano. Od većih zahvata je izmiještanje primarnog cjevovoda AC Ø 300mm od rezervoara Gorica I cjevovoda u ulici Vaka Đurovića. Javno preduzeće Vodovod i kanalizacija Podgorica, svojim programom razvoja je definisao da postojeće AC cjevovode postepeno zamjeni sa cijevima od nodularnog liva za veće i primarne cjevovode i od PEVG, odnosno PEHD materijala određene klase. Zamjena AC cjevovoda je neminovna zbog njihove starosti I što se ove cijevi više ne proizvode. AC cjevovod Ø 300 mm ka rezervoaru Gorica je izgrađen prije 63 godine. Zamjena cjevovoda će se vršiti u ulicama gdje dolazi do njihove rekonstrukcije. Zbog visinskog položaja jednog dijela naselja nema mogućnosti za dobijanje potrebnog pritiska u vodovodnoj mreži. Ovo je potrebno za objekte na kotama iznad 65 mnm.Vodovodna mreža ovog naselja povezana je na postojeću primarnu vodovodnu mrežu u Bulevaru Ivana Crnojevića, Bulevaru Stanka Dragojevića, ulici Vaka Đurovića I cjevovoda od rezervoara Gorice. Na vodovodnoj mreži obodnih saobraćajnica u podnožju brda Gorica predviđena je ugradnja nadzemnih hidranata a ovo iz razloga bržeg i lakšeg intervenisanja u slučaju potrebe. Razrada projekta uličnih cjevovoda, blokovskih cjevovoda i priključnih moraju biti ugrađeni prema dobijenim uslovima od JP Vodovod I kanalizacija, Podgorica, odnosno urbanističko tehničkih uslova od strana nadležnog opštinskog ili republičkog organa.

II KANALIZACIJA ZA OTPADNE VODE

Uslovi za prihvat otpadnih voda sa prostora plana su povoljni. U postojećem stanju navedeno je da na granici plana u Bulevaru Ivana Crnojevića I Bulevaru Stanka

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Dragojevića, odnosno ulici Vaka Đurovića, postoje izgrađeni kolektori koji mogu da private otpadne vode sa ovog prostora. Izgrađena je kanalizaciona mreža u svim poprečnim saobraćajnicama koje sa priključcima uvode vode od stambenih I drugih objekata. Dio objekata oko stadiona Budućnosti i Gimnazije Slobodan Škerović, i neki objekti na podnožju brda Gorica, još nisu priključeni na adekvatan način. Ovim planom predviđena je kanalizacija u svim saobraćajnicama čime se stvaraju uslovi za priključenje svih objekata. Ukupne količine otpadnih voda sa zahvata plana sračunate su prema časovnom maksimumu koji primjenjuje JP Vodovod I kanalizacija Podgorica, od 0,0118 l/s po stanovniku iznosi Q= 4000 x 0,0118= 47,2 l/s ove količine mogu da prihvate navedeni kolektori. Ulična mreža gradi se od PVC cijevi odgovarajuće klase za dubinu ukopavanja i saobraćajnog opterećenja. Na mjestima priključka i na rastojanjima ne većim od 50m, planirana je izgradnja revizionih okana sa liveno gvozdenim poklopcima i potrebnim penjalicama. Za projektovanje ulične mreže , blokovskih kanala i priključaka za sve buduće objekte treba pribaviti uslove priključenja od strane JP Vodovod i kanalizacija Podgorica, koji se mora ispoštovati , a definisani su urbanističko tehničkim uslovima od strane nadležnog opštinskog organa.

III ATMOSFERSKA KANALIZACIJA

Položaj atmosferske kanalizacije je definisan da se postavlja pored ivičnjaka u saobraćajnicama na nižoj strani kod jednostranog nagiba ulica, a kod dvostranog nagiba takođe sa jedne strane i prihvat vode i slivnika sa poprečnim kanalima. Raspored slivnika se definiše od zavisnosti slivne površine i poduđnog i poprečnog nagiba saobraćajnice, ali ne veće rastojanje od 30m. Posebno je pravilno izvršiti raspored slivnika u krivinama saobraćajnica. Prema datim uslovima JP Vodovod i kanalizacija Podgorica, kanalizaciona mreža je defionisana na mjerodavnu kišu vjerovatnoće 20% trajanja 15min i intenziteta oko 264 l/s/ha. Sa izgradnjom i rekonstrukcijom ulica i bulevara, izvedena je atmosferska kanalizacija u Bulevaru Ivana Crnojevića i nema potrebe za daljom intervencijom. Svi postojeći odvodi koji su u funkciji su zadržani osim oni koji su rekonstrukcijom ulica i izgardnjom trgova i fonatana nisu mogli biti zadržani. Novoprojektovana kanalizacija je od kružnog toka kod sjeverozapada stadiona Budućnosti postavljena u novoprojektovanoj pješačkoj zoni kod gimnazije Slobodan Škerović i dalje u Bulevaru Vaka Đurovića, pored ivičnjaka ka rijeci Morači na kojoj strani je veće proširenje ulice. S obzirom na proširenje ulice, ukinuta je postojeća atmosferska kanalizacija B400 i postavljena nova DN 500. Prihvat atmosferskih voda iz zone D, se vrši iz okolnih ulica i uvodi u Bulevar Vaka Đurovića i vrši njihovo ispuštanje preko dva ispusta u rijeku Moraču. Prije ispuštanja na ovim kolektorima treba predvidjeti u daljoj razradi separatore masti i ulja. Manji profili atmosferske kanalizacije predviđeni su od PVC materijala odgovarajuće klase prema opterećenju, a veći profili su armirano betonske cijevi. Najmanji usvojeni prečnik je Ø 300mm.

100

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Za obradu projektne dokumentacije potrebno je dobiti uslove priklljučenja od JP Vodovod i kanalizacija Podgorica, i generalnog i idejnog projekta odvođenja atmosferskih voda a što se precizira u urbanističko tehničkim uslovima koje izdaje nadležni opštinski organ.

PROCJENA TROŠKOVA ZA IZGRADNJU HIDROTEHNIČKE INFRASTRUKTURE

VODOVOD

1. Izgradnja vodovoda (od materijala Duktil DN 300 i 250, PEVG DN 250, DN 200, DN 160, DN 110, DN 90 ili drugog) sa svim potrebnim zemljanim, betonskim i instalaterskim radovima i ugradnjom nadzemnih hidranata na visočijim kotama. DN 300 m' 275 x 142,00 = 39 050 € DN 250 m' 560 x 125,00 = 70 000 € DN 250 m' 583 x 120,00 = 69 960 € DN 200 m' 65 x 112,00 = 7 280 € DN 160 m' 1192 x 96,00 = 114 432 € DN 110 m' 620 x 90,00 = 55 800 € DN 90 m' 37 x 58,00 = 2 146 €

2. Izgradnja pepumpne stanice (za povećanje pritiska). U istoj su predviđeni izgradnja građevinskog objekta, nabavka i ugradnja uređaja za povećanje pritiska sa odgovarajućim fazonskim komadima i armaturama, komandnim ormarom i dovodom struje. Kom 2 x 20 000 = 40 000

Vodovod ukupno: 398 668 €

FEKALNA KANALIZACIJA

1. Izgradnja uličnih gravitacionih vodova fekalne kanalizacije od materijala PVC za vanjsku kanalizaciju sa svim potrebnim zemljanim, betonskim i instalaterskim radovima, ugradnjom poklopaca i penjalica u revizionim oknima. DN 200 m' 1728 x 120,00 = 207 360 €

ATMOSFERSKA KANALIZACIJA

1. Izgradnja odvodnog cjevovoda za atmosferske vode od materijala PVC i armirano betonskih cijevi sa svim potrebnim zemljanim, betonskim i instalaterskim radovima, ugradnjom slivničnih okana i revizionih slivnika. DN 600 m' 39 x 260,00 = 10 140 €

101

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

DN 500 m' 423 x 220,00 = 93 060 € DN 400 m' 407 x 190,00 = 77 330 € DN 300 m' 1175 x 135,00 = 158 625 € Ukupno: 339 155 €

2. Izgradnja ispusta navedenih profila, u rijeku Moraču sa svim šahtovima, usidrenjem i potrebnim obezbjeđenjem prilagođenim uslovima terena. kom 2 x 12 000,00 = 24 000 €

3. Ugradnja separatora masti i ulja prije ispusta, sa svim potrebnim zemljanim, betonskim i instalaterskim radovima kom 2 x 4.000,00 = 8 000 €

Atmosferska kanalizacija ukupno: 371 155 €

UKUPNI TROŠKOVI ZA HIDROTEHNIČKU INFRASTRUKTURU: 977 183 €

102

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

ELEKTRONSKA KOMUNIKACIONA (TELEKOMUNIKACIONA) INFRASTRUKTURA

POSTOJEĆE STANJE

Područje koje obuhvata DUP “Nova Varoš 2” u Podgorici, opskrbljeno je elektronskom komunikacionom infrastrukturom. Postojeća elektronska komunikaciona infrastruktura je u vlasništvu Crnogorskog Telekoma, koji korisnike sa ovog prostora snabdijeva priključcima sa elektronskih komunikacionih čvorova RSS Gorica C, RSS ZOP, RSS Opština i RSS Zagorič 2, koje se nalazi u kontaktnim zonama obuhvata ovog DUP-a. U ovim elektronskim komunikacionom čvorovima, Crnogorski Telekom ima instalisane kapacitete za širokopojasni pristup internetu, tako da korisnicima sa posmatranog područja nudi sve vrste elektronskih komuikacionih servisa, uključujući i širokopojasne servise – ADSL, IPTV. Elektronska komunikaciona infrastruktura na obuhvaćenom području je urađena kablovima koji su provučeni kroz kanalizaciju sa 6, 4, 2xPVC 110 mm i sa 2xpE 40 mm cijevi od kablovskih okana do izvodnih ormara. Osim Crnogorskog Telekoma i Glavni grad Podgorica raspolaže jednim dijelom novoizgrađene elektronske komunikacione infrastrukture – tk kanalizacije na obuhvaćenom području. Osim bakarnih kablova, kroz jedan dio postojeće elektronske komunikacione kanalizacije provučeni su lokalni optički kablovi u vlasništvu Crnogorskog Telekoma, Glavnog grada i drugih kablovskih operatera i o njima se mora strogo voditi računa. Stanje postojeće elektronske komunikacione infrastrukture je uglavnom dobro, ali su postojeći kapaciteti dosta iskorišćeni, tako da ne može zadovoljiti potrebe budućih korisnika u zoni. Na posmatranom području prisutni su signalom mobilne telefonije i sva tri mobilna operatera, a područje je pokriveno i TV signalom koji distribuira Telemach Montenegro.

PLANIRANO RJEŠENJE

Implementacija novih tehnika i tehnologija, liberalizacija tržišta i konkurencija u sektoru elektronskih komunikacija će doprinijeti bržem razvoju elektronskih komunikacija, povećanju broja servisa, njihovoj ekonomskoj i geografskoj dostupnosti, boljoj i većoj informisanosti kao i bržem razvoju privrede i opštine u cjelini. Jedan od ciljeva izrade ovog DUP jeste da se želi obezbjediti planiranje i građenje elektronske komunikacione infrastrukture koja će zadovoljiti zahtijeve više operatora elektronskih komunikacija, koji će korisnicima sa ovog područja ponuditi kvalitetne savremene elektronske komunikacione usluge po ekonomski povoljnim uslovima. Treba voditi računa o slijedećem: - da se kod gradnje novih infrastrukturnih objekata posebna pažnja obrati zaštiti postojeće elektronske komunikacione infrastrukture - da se uvjek obezbijede koridori za elektronske komunikacione kablove duž svih postojećih i novih saobraćajnica,

103

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

- da se gradnja, rekonstrukcija i zamjena elektronskih komunikacionih sistema mora izvoditi po najvišim tehnološkim, ekonomskim i ekološkim kriterijumima, Akta i propisi koji su donijeti na osnovu Zakona o elektronskim komunikacijama i kojih se treba pridržavati prilikom izgradnje nove telekomunikacione infrastrukture, jesu: Pravilnik o tehničkim i drugim uslovima za projektovanje, izgradnju i korišćenje elektronske komunikacione mreže, elektronske komunikacione infrastrukture i povezane opreme u objektima („Službeni list Crne Gore" broj 41/15) i Pravilnik o uslovima za planiranje, izgradnju, održavanje i korišćenje elektronskih komunikacionih mreža, elektronske komunikacione infrastrukture i povezane opreme („Službeni list Crne Gore" broj 59/15). Shodno Strategiji razvoja informacionog društva 2016-2020, u narednom periodu se prioritet daje daljem razvoju širokopojasnih preistupnih mreža (žičnih i bežičnih). U odnosu na moguće planove dominantnog operatera fiksne telefonije, Crnogorskog Telekoma i ostalih operatera fiksne i mobilne telefonije, predviđeno je da se unutar posmatrane zone, u skladu sa planiranim građevinskim objektima i predloženim saobraćajnim rješenjima, proširi postojeća i izgradi nova kanalizacija za potrebe elektronske komunikacione infrastrukture, sa 4 PVC cijevi 110mm, a koja bi se logički nadovezala na planiranu kanalizaciju u kontaktnim zonama. Takođe se predviđa i izgradnja novih kablovskih okana unutar posmatrane zone. Cjelokupna kanalizacija za potrebe elektronske komunikacione infrastrukture, koristla bi se za provlačenje kablova različitih operatera elektronskih komunikacija koji pokažu interesovanje za pružanje elektronskih komunikacionih servisa u ovoj zoni, bilo da se radi o Crnogorskom Telekomu, bilo da se radi o nekom drugom postojećem elektronskom komunikacionom operateru u Crnoj Gori. Na taj način, u odnosu na situaciju koja se trenutno dešava na tržištu elektronskih komunikacija u Crnoj Gori, korisnici iz posmatrane zone bi bili na kvalitetan način opsluženi različitim vrstama elektronskih komunikacionih servisa (telefonija, prenos podataka, TV signal i dr.). Pri planiranju broja PVC cijevi u novoj kanalizaciji, moraju se u obzir uzeti podaci o planiranim gradjevinskim površinama, površinama namijenjenim stambenim, poslovnim i uslužnim djelatnostima, broju stanovnika unutar zone, aktuelnim trendovima u rješavanju pitanja kablovske televizije i dr. Kanalizacioni kapaciteti omogućavaju dalju modernizaciju elektronskih komunikacionih mreža bez potrebe za izvođenjem naknadih građevinskih radova, kojima bi se iznova devastirala postojeća infrastruktura. Ukupna dužina planirane kanalizacije sa 4 PVC cijevi 110mm iznosi oko 8000 metara, a planirana je i izgradnja 113 novih kablovskih okana sa lakim poklopcima, a koja su planirana u trasama trotoara i zelenih površina. Savremene elektronske komunikacije koje obuhvataju ditribuciju sva tri servisa, telefonije-fiksne i mobilne, prenos podataka i TV signala, omogućavaju više načina povezivanja sa elektronskim komunikacionim operaterima. Imajući u vidu veliki broj različitih objekata i samu lokaciju, kroz kanalizaciju elektronske komunikacione infrastrukture treba graditi savremene elektronske komunikacione pristupne optičke mreže u tehnologiji FTTx (Fiber To The Home, Fiber to The Building,...), sa optičkim vlaknom do svakog objekta, odnosno korisnika. Ovo rješenje je u skladu sa dugoročnim rješenjima u oblasti elektronskih komunikacija sa optičkim pristupnim mrežama, a sa čijom implementacijom je započeo dominantni elektronski komunikacioni operator, Crnogorski Telekom.

104

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Kućnu instalaciju u poslovnim objektima, treba izvoditi u RACK ormarima, u zasebnim tehničkim prostorijama . Na isti način izvesti i ormariće za koncentraciju instalacije za potrebe kablovske distribucije TV signala, sa opremom za pojačavanje TV signala. Kućnu instalaciju u svim prostorijama realizovati elektronskim komunikacionim kablovima koji će omogućavati korišćenje naprednijih servisa koji se pružaju ili čije se pružanje tek planira, FTP kablovima cat 6 i cat 7 i kablovima sa optičkim vlaknima, ili drugim kablovima sličnih karakteristika i provlačiti kroz PVC cijevi, sa ugradnjom odgovarajućeg broja kutija, s tim da u svakom poslovnom prostoru treba predvidjeti minimalno po 4 instalacije. U slučaju da se trasa kanalizacije za potrebe elektronske komunikacione infrastrukture poklapa sa trasom vodovodne kanalizacije i trasom elektro instalacija, treba poštovati propisana rastojanja, a dinamiku izgradnje vremenski uskladiti. Mobilni operatori u momentu izrade DUP nijesu iskazali potrebu za montiranjem novih baznih stanica na ovom području, tako da nijesu definisane nove lokacije za postavljanje stubova za mobilnu telefoniju. U odnosu na savremene trendove u oblasti mobilne telefonije, projektant naglašava da ovo ne znači da neki od postojećih ili eventualno novih operatora mobilne telefonije neće imati potrebu da u nekom momentu postavi novu baznu stanicu na posmatranom području. Lokalna uprava bi takvim zahtjevima trebala da izađe u susret, sagledavajući sve neophodne parametre. Prilikom određivanja detaljnog položaja bazne stanice mora se voditi računa o njenom ambijentalnom i pejzažnom uklapanju, i pri tome treba izbjeći njihovo lociranje na javnim zelenim površinama u središtu naselja, na istaknutim reljefnim tačkama koje predstavljaju panoramsku i pejzažnu vrijednost, prostorima zaštićenih djelova prirode, Gdje god visina antenskog stuba, u vizualnom smislu ne predstavlja problem (mogučnost zaklanjanja i skrivanja), preporučuje se da se koristi jedan antenski stub za više korisnika. Postavljanjem antenskih stubova ne treba mijenjati konfiguraciju terena, a potrebno je zadržati tradicionalan način korišćenja terena. Za vizuelnu barijeru prostora antenskog stuba, u zavisnosti od njegove lokacije, koristiti šumsku ili parkovsku vegetaciju. Trase planirane kanalizacije potrebno je, što je moguće više, uklopiti u trase trotoara ili zelenih površina, jer se u slučaju kad se kablovska okna rade u trasi saobraćajnice ili parking prostora, moraju ugraditi teški poklopci sa ramom i u skladu sa tim uraditi i ojačanje okana. Kanalizaciju koja je planirana u okviru ovog DUP, kao i okna izvoditi u svemu prema planovima višeg reda, važećim propisima u Crnoj Gori i preporukama bivše ZJ PTT iz ove oblasti. Na taj način biće stvoreni optimalni uslovi, kako sa tehničkog, tako i sa ekonomskog stanovišta, koji podrazumijevaju maksimalno iskorišćavanje planiranih kapaciteta elektronske komunikacione infrastrukture unutar zone, gdje god se za tim ukaže potreba. Obaveza budućih investitora planiranih objekata u zoni ovog DUP jeste da, u skladu sa Tehničkim uslovima koje izdaje nadležni elektronski komunikacioni operater ili organ lokalne uprave, od planiranih okana, projektima za pojedine objekte u zoni obuhvata, definišu način priključenja svakog pojedinačnog objekta.

105

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Priključnu kanalizaciju pojedinačnim projektima treba predvidjeti do samih objekata.

Predmjer i predračun materijala i radova

Br. A/ MATERIJAL Jedinica Količina Jed. cijena Ukupna cijena E

1. PVC cijev Ø 110/3,2 mm dužine 6 m kom 5400.00 12.50 67,500.00 2. Gumene brtve za nastavljanje PVC cijevi Ø 110/3,2 mm kom 5400.00 0.20 1,080.00 3. PVC uvodnica Ø 110/3,2 mm duž. 0,5m kom 1356.00 2.50 3,390.00 4. PVC držač odstojni 110/2 kom 5400.00 0.80 4,320.00 5. Čep za zatvaranje cijevi Ø 110/3,2 mm kom 452.00 1.50 678.00 6. PTT traka za upozorenje m 8000.00 0.10 800.00 7. Laki tk poklopac sa ramom (min. nosivosti 50 kN) kom 113.00 175.00 19,775.00 Ukupno: 97,543.00 Jedinična Br B/ KANALIZACIJA Jedinica Količina cijena Ukupna cijena E 1. Trasiranje - određivanje trase rova nove kanalizacije i lociranje novih kablovskih okana prije iskopa m 8000.00 1.50 12,000.00 2. Izrada el. kom. kanalizacije od PVC cijevi sa opisom radova: -ručni iskop rova sa razupiranjem; -nasipanje donjeg sloja pijeska d=10cm, -polaganje PVC cijevi, -nasipanje pijeska između cijevi; -nasipanje zaštitnog sloja pijeska d=10cm, -zatrpavanje rova u slojevima sa nabijanjem, -postavljanje pozor trake; -uređenje trase sa utovarom i odvozom viška materijala:

za 2x2xPVCØ110mm(68x101cm) m 8000.00 12.50 100,000.00 Ukupno: 112,000.00 Br C/ KABLOVSKA OKNA Jedinica Količina Jed. cijena Ukupna cijena E 1. Izrada AB okna unutrašnjih dimenzija 1,60x1,40x1,90m: ručni iskop rupe za okno,odvoz šuta na deponiju,izrada okna(d=15cm(zidova,donje i gornje ploče)) sa ugradnjom lakog tk poklopca sa ramom i podešavajućih konzola prema prilogu (rad+materijal bez lakog tk poklopca sa ramom) kom 113.00 680.00 76,840.00 Ukupno: 76,840.00

Sveukupna cijena: 286,383.00

106

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

PEJZAŽNA ARHITEKTURA

POSTOJEĆE STANJE

Satelitski snimak lokacije (izvor Google Earth)

Sliku planske jedinice karakterišu izgrađene površine u podnožju južnih padina brda Gorica (stambeni blokovi, objekti poslovanja, administracije, školstva i zdravstva) sa pripadajućim uređenim zelenim površinama i drvoredima. Postojeća namjena, stepen uređenosti i ozelenjenosti površina odrazila se na izgled prostora. Zelenu matricu dopunju zelene površine uz Crkvu Sv. Đorđa, sportsko-rekreativne površine i priobalje rijeke Morače.

Osnov zelenog fonda predstavljaju vrste sa kojim se 50-ih i 60-ih godina XX vijeka vršilo pošumljavanje i intenzivno ozelenjavanje: alepski bor (Pinus halepensis), čempres (Cupressus sempervirens) i kedar (Cedrus deodara). Na površinama gdje dominiraju ove vrste, pojedina starija stabla su lošeg zdravstvenog stanja, sklop stabala je često vrlo gust što ometa njihov pravilan razvoj a žbunaste vrste, uglavnom, izostaju.

Pogled na Park šumu Gorica i Crkvu Sv. Đorđa Zelene površine uz CANU

Vila Gorica ima najuređenije zelene povrsine na području cijelog plana.To su povrsine koje se redovno odrzavaju i obiluju raznovrsnim vrstama kako drvenastim tako i žbunastim formama.

107

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

U blokovskom zelenilu između Bulevara Ivana Crnojevića, ul. Rista Stijovića i Beogradske ulice dominiraju vrste sa kojim se 50-ih i 60-ih godina XX vijeka vršilo intenzivno ozelenjavanje: Prisutna su izuzetno vrijedna stabala (Pinus halepensis, Cupressus sempervirens, Cedrus deodara) koja treba adekvatnim mjerama njege zaštititi i sačuvati od propadanja, i očuvati od urbanizacije.

Zelenilo uz stambene objekte duž Beogradske ulice

Zelene površine uz Bulevar Ivana Crnojevića Drvored čempresa između KIC-a Budo Tomović i Min. prosvete i sporta

108

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Gimnazija Slobodan Škerović

Padine park šume Gorica su pod pritiskom urbanizacije kao i zeleni pojas uz rijeku Moraču.

Nerueđene površine ispod jugozapadnih padina brda Gorica

Obala rijeke Morače Biogeografske odlike

U biljnogeografskom pogledu Podgorica se nalazi u zoni termofilne submediteranske listopadne vegetacije u kojoj dominira zajednica grabića i kostrike (Rusco- Carpinetum orientalis). Kao posljedica visokog stepena degradacije ove zajednice razvile su se rijetke i niske šikare i šibljaci koje se diferenciraju na tri subasocijacije:

109

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica punicetosum u kojoj preovlađuje šipak (Punica granatum), paliuretosum gdje dominira drača (Paliurus spina-christi) i quercetosum macedonicae sa dominacijom makedonskog hrasta (Quercus macedonicae).

Grad kao urbana sredina odlikuje se heterogenim staništima, te samim tim i prisustvom specifičnih biljnih i životinjskih vrsta. Rezultati dosadašnjih florističkih istraživanja ukazuju da se Podgorica odlikuje bogatim diverzitetom biljnog svijeta. Prema podacima Steševic D. (2009), a koji se odnose na podrucje površine 86 km2, broj samonikle i subspontane adventivne flore iznosi 1227 vrsta i podvrsta, što predstavlja nešto više od trećine zabilježenog broja vrsta za Crnu Goru.

Zemljište je eutrično smeđe, plitko dosrednje duboko, skeletno, lakog mehaničko gsastava. Ekološko proizvodna vrijednost zemljišta je mala zbog male moćnosti (10 - 25 cm) i velike propusnosti. Na okolnim poljoprivrednim površinama nasut je sloj plodne humusne zemlje, što je uz obilno navodnjavanje poboljšalo produktivnu moć zemljišta.

Karakteristike predjela

Prema PUP-u Glavnog grada Podgorice do 2025. godine, područje DUP-a "Nova Varoš 2" pripada tipu predjela 2 - Ravničarski predio sa istočnim brdima. Prema dominantnim strukturnim elementima (geomorfološke, hidrološke, vegetacijske odlike) i načinu korišćena zemljišta, prostor zahvata plana pripada podtipu 2.4 Urbano jezgro.1

LEGENDA

Tip karaktera predjela 2. Ravničarski predio sa istočnim brdima

Područje karaktera predjela: 2.4. Urbano jezgro

Tipologija predjela: Izvod iz PUP-a Glavnog grada Podgorice do 2025. god.

"Morfološku matricu čini ravničarski predio sa rijekama i matricom reljefnih uzvišenja u prostoru, od kojih većina predstavljaju park-šume. Ovakva matrica prikazuje predionu raznolikost uprkos relativno maloj površini.Urbano jezgro čini uža sredina Glavnog grada Podgorice, čime je ovaj predio pod konstantnim negativnim uticajima. Slika predjela ovog područja odlikuje se defregmantacijom zelenih površina kao i njihovom degradacijom. Karakteriše ih usitnjenost usljed urbanističkog širenja na račun zelenih površina. Bulevarima i širim gradskim ulicama postoje određeni linearni

1Plan predjela - Prostorno urbanistički plan Glavnog grada Podgorice do 2025

110

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica potezi - drvoredi koji, takođe, nijesu uvezani u sistem zelenila. Opšta slika urbanog jezgra ukazuje da nivo postojećih slobodnih i zelenih površina ne zadovoljava osnovne kriterijume za život, kako u sanitarno-ekološkom, tako i u funkcionalnom i estetskom pogledu".2

PLANIRANO STANJE

Koncept pejzažnog uređenja planskog zahvata dat je kroz smjernice PUP-a Podgorice za Područje karaktera predjela 2.4 urbano jezgro i Generalno urbanističko rješenje. Planirani koncept pejzažnog uređenja Podgorice preuzima i razvija koncept zelenog sistema grada postavljen u GUP-u iz 1990.godine. GUR Podgorica Operativni ciljevi: - dogradnja i izgradnja zelenog infrastrukturnog sistema - revitalizacija i rekonstrukcija - stvaranje mreže infrastrukturnog sistema zelenila - podsticanje bioekološke raznovrsnosti - obezbjeđenje stabilnosti ekosistema - povećanje ekonomske dobiti kroz estetsko-dekorativni efekat zelenila.

Cilj planskog pristupa: - revitalizovati postojeće park-šume Gorica (dendrološka procjena i sječa bolesnih stabala kao i pošumljavanje); - očuvati i revitalizovati postojeće parkove; - stvoriti zelene trgove i skverove kao "stepping stones" koji povezuju linijske poteze zelenila sa zelenim površinama; - uspostaviti zelenu gradnju, stvarati urbane prostore u zelenilu; - postojeće degradirane površine revitalizovati i pejzažno urediti i privesti ih namjeni; - stvoriti zeleni prsten grada kroz stvaranje manjih urbanih parkova po cijeloj teritoriji (postojeće blokovsko zelenilo); - detaljnim razradama predvidjeti formiranje novih površina parkovskog karaktera i trgova, na svim mjestima koje omogućuju oblikovno i funkcionalno njihovo formiranje; - formiranje sistema za zalivanje u okviru zelenih površina.

2Prostorno urbanistički plan Glavnog grada Podgorice do 2025

111

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

GUR Podgorica - Plan uređenja zelenih površina (Izvod)

Prema odredbama čl. 27 Zakona o zaštiti prirode (Sl. list Crne Gore br. 51/08, 21/09, 40/11, 62/13) zaštita predjela vrši se „planiranjem i sprovođenjem sveobuhvatnih mjera kojima se spriječavaju neželjene promjene i degradacija prirodnih, prirodi bliskih ili stvorenih predjela, radi očuvanja značajnih obilježja i karaktera predjela, raznovrsnosti, jedinstvenosti i estetske vrijednosti i omogućavanja trajnog korišćenja prirodnih dobara“.

U skladu sa smjernicama GUR-a Podgorice, karakteristikama lokacije, potrebom očuvanja karakteristične slike predjela i u skladu sa zadatim smjernicama i planiranim namjenama, planom su predviđene sljedeće kategorije zelenih površina:

Objekti pejzažne arhitekture javne namjene (PUJ) - Zelenilo uz saobraćajnice (ZUS) - Skver (S) - Trg (T) - Park šuma (PŠ)

Objekti pejzažne arhitekture ograničenog namjene (PUO) - Zelenilo individualnih stambenih objekata (ZO) - Zelenilo stambenih objekata i blokova (ZSO) - Zelenilo objekata prosvete (ZOP) - Zelenilo poslovnih objekata (ZPO) - Zelenilo administrativnih objekata (ZA) - Sportsko-rekreativne površine (SRP) - Zelenilo objekata zdravstva (ZOZ) - Zelenilo za turizam - hoteli (ZT) - Zelenilo vjerskih objekata (ZVO)

112

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Zelene površine specijalne namjene (PUS) - Zaštitni pojas (ZP) - Groblje (GR) - Zelenilo infrastrukture (ZIK).

U zahvatu DUP-a "Nova Varoš 2" (43,81 ha), planirana površina za pejzažno uređenje (PUJ+PUO+PUS) iznosi cca 12,86 ha (128.604,67 m2). Nivo ozelenjenost zahvata Plana je 29%. Stepen ozelenjenosti iznosi 31,00 m2 zelenila/korisniku za planiranihn 4.045 stanovnika.

Namjena površina Površine Max Minimalni Zelene po namjenama indeks procenat površine m2 zauzetosti ozelenjenosti m2 Zelenilo uz 9.631,00 / / 9.631,00 saobraćajnice Skver 8.792,00 / 65% 5.714,80 Trg 4.545,00 / 10% 454,50 Park-šuma 6.250,00 / / 6.250,00 Zelenilo individualnih 21.602,00 0,65 30% 6.480,60 stambenih objekata Zelenilo stambenih 23.605,00 0,81 20% 24.918,00 objekata i blokova u 20.179,00 / / okviru SS (zelenilo u okviru UP i UPZ) Zelenilo stambenih 59.547,00 0,82 20% 11.909,40 objekata i blokova u okviru MN Zelenilo objekata 24.883,00 0,15 40% 9.953,20 prosvete Zelenilo poslovnih 64.470,00 1,03 20-30% 16.117,50 objekata u okviru CD Zelenilo 3.691,00 0,43 20% 738,00 administrativnih objekata Sportsko-rekreativne 42.760,00 0,50 20-30% 10.690,00 površine Zelenilo objekata 3.121,00 0,23 30% 936,30 zdravstva Zelenilo za turizam - 1.653,00 0,41 20% 330,60 hoteli Zelenilo vjerskih 1.967,00 0,09 70% 1.376,90 objekata Zaštitni pojas 13.525,67 / / 13.525,67 Groblje 15.376,00 / 40% 6.150,40 Zelenilo infrastrukture 3.506,09 10% 350,60 UKUPNO ZELENIH POVRŠINA: 125.527,47

113

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Opšti uslovi za pejzažno uređenje

. Svaki objekat (arhitektonski, građevinski, saobraćajni) tj. urbanistička parcela, treba da ima projekat pejzažnog uređenja . Obavezno uvođenje krovnog i vertikalnog zelenila za objekte koji ne mogu da obezbjede zadate min. procente ozelenjenosti . U toku izrade projektne dokumenacije obavezna je prethodna inventarizacija, taksacija i valorizacija postojećeg zelenila (dendrometrijske karakteristike, vitalnost, dekorativnost, predlog mjera njege) u cilju maksimalnog očuvanja i uklapanja postojećeg vitalnog i funkcionalnog zelenila u nova urbanistička rješenja . Postojeće i planirano zelenilo mora biti prikazano u tehničkoj dokumentaciji u okviru uređenja terena . Postojeće zelenilo očuvano u vidu masiva i pojedinačnih reprezentativna stabala, treba da čini okosnicu zelenog fonda budućih projektnih rješenja . Predvidjeti zaštitu postojećeg vitalnog i funkcionalnog zelenila tokom građevinskih radova postavljanjem zaštitnih ograda . Na mjestim gdje nije moguće uklapanje i zadržavanje kvalitetnog zelenila, planirati presađivanje (kod vrsta koje podnose presađivanje) . U slučajevima gdje kvalitetno i vrijedno zelenilo nije moguće presaditi, dispoziciju objekata na UP prilagoditi postojećem vrijednom zelenilu . Tokom građevinskih radova, površinski sloj zemlje lagerovati i koristiti ga za nasipanje površina predviđenih za ozelenjavanje . Koristiti reprezentativne, visokodekorativne autohtone biljne vrste i egzote otporne na uslove sredine, rasadnički odnjegovane u kontejnerima . Izbjegavati invazivne biljne vrste . Karakteristike sadnica drveća za ozelenjavanje: - min. visina sadnice od 2,5 - 3 m - min. obim stabla na 1m visine od 12 - 14 cm . Predvidjeti linearno ozelenjavanje saobraćajnica i parking prostora . Izvršiti rekonstrukciju postojećih drvoreda . Predvidjeti urbano opremanje, rasvjetu, sisteme za navodnjavanje i protivpožarnu zaštitu svih zelenih površina.

Urbanističko-tehnički uslovi za pejzažno uređenje

Zelenilo uz saobraćajnice (ZUS) - Predstavlja bitan segment uređenja prostora koji vizuelno, prostorno i higijenski odvaja saobraćaj od drugih namjena. Za lokalne mikroklimatske uslove, ova kategorija zelenila predstavlja okosnicu uređenja koja utiče na poboljšanje sanitarno-higijenskih i mikroklimatskih uslova i oblikovanje slike naslja.

Ove zelene površine su:

114

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

- definisane kao posebne urbanističke parcela (Zona A: UPZ19, UPZ 21, UPZ 22; Zona B: UPZ 6; Zona D: UPZ 2, UPZ 3, UPZ 4) - ili se nalaze u okviru drumskog saobraćaja (zelene trake između trotoara i kolovoza, kružni tokovi, razdjelne trake duž saobraćajnica).

Prije izrade projekta saobraćajnica neophodno je izvršiti valorizaciju postojećeg drveća u cilju očuvanja kvalitetnih stabala i grupacija drveća. Trasu saobraćajnica i parking prostora uskladiti sa pozicijama vrijednog drveća koje je valorizacijom ocijenjeno za očuvanje.

Osnovni uslovi uređenja: - bezbjednost saobraća tj. preglednost saobraćajnica - dekorativnost - jednostavno održavanje - otpornost na izduvne gasove i prašinu.

Na slobodnim površinama u zoni saobraćajnica (zelene trake duž trotoara, razdjelne trake duž saobraćajnica, razdjelne trake duž saobraćajnica) planirane su parterene zelene površine otvorenog tipa i drvoredi. Prilikom uređenja, voditi račuan o otvorenim saobraćajnim vizurama. Adekvatnim izborom biljnih vrsta i kompozicijom zasada, obezbjeđuje se preglednost saobraćajnica. Na raskrsnicama visina biljaka ne smije da prelazii 50 cm. Za ozelenjavanje koristiti visokokvalitetne trave, perene, sezonsko cvijeće, žbunaste vrste i drveće. Projektovati sisteme za zalivanje.

U sklopu oblikovanja ulica, drvoredi su planirani u zelenim trakama i otvorima za sadnice duž trotoara čija je širina minimum 2,50 m. Kontinuirani linearni zasadi, treba da doprinesu poboljšanju mikroklimatskih i sanitarno-higijenskih uslova duž saobraćajnice kao i estetskom oblikovanju kako uličnog pojasa tako i cijelog naselja. Ovi zeleni koridori, takođe, povezuju različite kategorije zelenila naselja u jedinstven sistem zelenih površina i veže ih sa pejzažnim okruženjem tj. sa okolnim zelenim masivima. Da bi se izbjegla monotonija zasada, predlaže se promjena biljne vrste duž svakog bloka.

Obavezno predvidjeti linearno ozelenjavaje parking prostora. Sadnju vršiti u otvorima za sadnice ili u zelenim trakama u pozadini parkinga na rastojanju od 2 parking mjesta, a kod podužnog parkiranja na jedno parking mjesto po jedno drvo. Na parking prostorima projektovati zastore od raster elemenata sa zatravljenim spojnicama (odnos betona i trave 30 : 70) i betonskih behaton elemenata.

U grafičkom prilogu PEJZAŽNA ARHITEKTURA, linearno zelenilo (drvoredi) je prikazano šematski. Tačna pozicija drvoreda će se odrediti projektnim rješenjem.

Uslovi za uređenje: - izvršiti rekonstrukciju postojećih drvoreda - nove zasade pažljivo ukomponovati i povezati sa postojećim zelenilom - za ozelenjavanje koristiti autohtone biljne vrste, odomaćene alohtone vrste i egzote otporne na uslove sredine

115

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

- sadnju vršiti u vidu drvoreda (jednoredni/višeredni) i grupacija stabala u kombinaciji sa parternim zasadima - za parterne zasade koristiti dekorativne žbunaste vrste različitog habitusa i visine (od poleglih do piramidalnih), perene, pokrivače tla, sezonsko cvijeće i visokokvalitetne trave - u cilju maksimalnog očuvanja i uklapanja vrijednih primjaka drveća u nova pejzažna rješenje, izvršiti prethodnu detaljnu analizu i valorizaciju biljnog fonda (dendrometrijske karakteristike, vitalnost, dekorativnost) - sprovođenje sanitarno-higijenskih mjera njege postojećeg drveća - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Uslovi za podizanje drvoreda: - formirati homogene drvorede, a izbor vrsta i sadnju uskladiti sa prostornim uslovima - rastojanje između sadnica iznosi 6 - 12 m u zavisnosti od biljne vrste - duž trotoara sadnju vršiti u travnim trakama širine 1,5 - 2 m ili u otvorima za sadnice dim. 1x1m - duž parking prostora sadnju vršiti u otvorima za sadnice ili u zelenim trakama u pozadini parkinga na rastojanju od 2 do 3 parking mjesta u zavisnosti od biljne vrste

- izbor vrsta prilagoditi širini ulice i visini okolnih objekata - krune drveća ne smiju da zaklanjaju ulično osvijetljenje - da bi se izbjegla monotonija linearnih zasada, predlaže se promjena biljne vrste duž svakog bloka, odnosno parkirališta - koristiti dekorativne vrste guste krošnje, otporne na uslove sredine i izduvne gasove (Quercus ilex, Celtis australis, Tilia cordata, Acer pseudoplatanus, Acer platanoides, Fraxinus americana, Platanus sp., Ligustrum japonicum, Liriodendron tulipifera, Melia azedarach, Magnolia grandiflora i sl.).

- očuvati postojeća zdrava i funkcionalna stabla - kod sadnje na pločnicima oko stabala predvidjeti vertikalnu zaštitu (zaštitne ograde), a na mjestima velike frekfencije pokrivanje sadnih otvora rešetkama

- sadnice moraju biti zdrave, rasadnički pravilno odnjegovane (min. visine 2,5 - 3 m; pravog debla; prsnog prečnika min. 12-14 cm; min. visina stabla do krošnje, bez grana 2 - 2,2 m)

- na parking prostorima predvidjeti zastore od raster elemenata sa zatravljenim spojnicama (odnos betona i trave 30 : 70) i betonskih behaton elemenata.

116

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Primjeri zaštitnih rešetki i ograda oko drveće kod sadnje na pločniku

Skver (S) - Planirane su 4 zelene površine tipa skvera (Zona B: UPZ2; UPZ3; UPZ4 i UPZ5; Zona C: UPZ2) koje osim dekorativne imaju i kompoziciono-regulacionu funkciju u vidu tampon zona između različitih sadržaja.

Skver organizovati kao zelenu površinu poluotvorenog tipa sa dekorativnim biljnim vrstama, stazama, platoima i sjenovitim mjestima sa klupama za kraći miran odmor odraslih.

Uslovi za uređenje: - površina pod zelenilom iznosi 65%, a pod stazama i platoima 35% - kombinovati otvorene parterne površine sa grupacijama drveća i žbunja - zelenilo treba da bude reprezentativno - koristiti visokodekorativne i brzorastuće biljne vrste različitog kolorita i fenoloških karakteristika - formirati kvalitetne travnjake otporne na sušu i gaženje - uz saobraćajnice projektovati gušće zasade zelenila - staze i platoe projektovati od prirodnih materijala (kamen, riječni obluci, rizla) i betonskih ploča - širina staza ne smije biti manja od 1,5 m. - predvidjeti skulpture, fontanu, česme, klupe i drugi urbani mobilijar savremenog dizajna, prilagođen ambijentu - projektovati hidrantsku mrežu za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Trg (T) - U planskom zahvatu su predviđena dva trga: ispred južne tribine Fudbalskog stadiona "Budućnost", novoizgrađeni Trg Argentina, površine 2.227,00 m2 (Zona B) i ispod Crkve Sv. Đorđa (Zona A).

Zelenilo se uvodi kao važan element funkcionalnosti i estetike trga kao prostora za okupljanje i odmor stanovnika. Organizaciju i kompoziciju zelenila prilagoditi značaju, namjeni i veličini trga, kao i najpotpunijem vizuelnom sagledavanju okolnih arhitektonskih objekata. Pejzažno uređenje, takođe, uskladiti sa organizacijom i

117

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica usmjeravanjem nesmetanog kretanja posjetilaca. Kroz jednostavnost rješenja formirati prepoznatljivost prostora.

Pored zelenila, karakter ovih površina naglašen je popločavanjem, rasvjetom i urbanim mobilijarom. Moguće je postaviti skulpture, fontanu, česmu i sl.

Drvenaste stablašice, u vidu drvoreda i grupa drveća, stvaraju zasjenčena mjesta i predstavljaju osnovni oblik zelenila na popločanim površinama. Za uređenje trga preporučuje se i formiranje zelenih traka u popločanju sa parternim zelenilom (travne površine dopunjene dekorativnim žbunjem i cvijetnjacima) kao i sadnja u dekorativne posde (žardinjere).

Uslovi za uređenje: - stilska usaglašenost pejzažnog uređenja sa okolnim arhitektonskim objektima - organizaciju i kompoziciju zelenila uskladiti sa organizacijom nesmetanog kretanja posjetilaca - uz mjesta za sjedenje i duž pravaca kretanja uvesti drvorednu sadnju - formirati zelene trake u popločanju sa parternim zelenilom - prostor upotpuniti urbanim mobilijarom i vrtno arhitektonskim elemenatima savremenog dizajna (klupe, korpe za otpatke, kandelabri, skulpture, česme, fontana i dr.) - materijali i kompozicija zastora treba da su reprezentativni, koristiti savremene kao i prirodne materijale - drvorednu sadnju vršiti u skladu sa smjernicama datim za ovu kategoriju zelenila - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Park šuma (PŠ) - Zelenilo na UPZ1 Zona D predstavlja sastavni dio Park šume Gorica.

Predviđena je revitalizacija postojećih zasada. Rekonstrukciju izvršiti uz zadržavanje postojećeg kvalitetnog i funkcionalnog drveća (grupe i pojedinačna stabla alepskog bora - Pinus halepensis i čempresa - Cupressus sempervirens).

Uslovi za uređenje: - revitalizacija zasada - očuvanje prirodne konfiguraciju terena i vizure - zabrana sječe zdravih stabala i krčenja prirodne vegetacije - formirati slobodne zasade drveća i žbunja, izražene spratnosti - za ozelenjavanje i koristiti autohtone vrste drveća i žbunja koje su edifikatori prirodne potencijalne vegetacije (Quercus trojana, Q. pubescens, Fraxinus ornus, Celtis australis, Carpinus orientalis, Amygdalus webii, Acer monspessulanum, Tilia cordata, Crataegus monogyna, Cotinus coggygria, Punica granatuma i dr.) kao i odomaćene alohtone vrste (Pinus pinea, Cupressus semperviorens) - zabrana prenamjene prostora - izgradnja i uređenje staza od prirodnih materijala (kamen, obluci, drvo, zemlja)

118

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

- prostor opremiti urbanim mobilijarom primjerenim ambijentu (klupe, nadstriješnice, kante za otpatke) - zabrana loženja vatre i odlaganja otpada - obezbijediti tehničku vodu za zalivanje i protivpožarnu zaštitu (bunari/hidrantski sistem).

Uslovi za revitalizaciju: - očuvati postojeću kompoziciju, strukturu i procentualnu zauzetost zasada

- primjena sanitarne sječe kao mjere njege - zamjena posječenih stabala odraslim sadnicama autohtonog drveća min. visine 2,5 m - intenzivne mjere njege i održavanja.

Zelenilo individualnih stambenih objekata (ZO) - Slobodne površine uz stanovanje male gustine urediti kao dekorativne površine, uvažavajući prirodno i kulturno naslijeđe u pogledu načina oblikovanja i izbora biljnih vrsta i materijala.

Zelene površine oko individualnih stambenih objekata treba da omoguće i formiranje "zelenih prodora" u izgrađenom tkivu i povezivanje sa okolnim zelenim površinama.

Uslovi za uređenje: - kod novih objekata min. 30% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom - sadnju vršiti u grupama i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim grupacijama - obzbijediti potrebnu osunčanost objekata - primjenom puzavica ozeleniti fasade i terase objekta stvarajući tzv. "zelene zidove" (Tecoma radicans, Wisteria sinensis, Parthenocissus tricuspidata, P. quinquefolia, Hedera helix 'Variegata', Lonicera caprifolia, L. implexa, Rhyncospermum jasminoides i sl.)

- preporučuje se podizanje visokih živih ograda tzv. zelenog zida od gusto posađenog i pravilno orezanog drveća i visokog žbunja (Prunus laurocerassus, Pittosporum tobira, Laurus nobilis, Arbutus unedo, Cupressocyparis leylandii)

- ograde mogu biti od biljnog materijala (žive ograde) ili od čvrstog materijala (kamen, metal) u kombinaciji sa dekorativnim puzavicama i žbunastim vrstama - za zastore koristiti prirodne (kamen, riječni oblutak) i savremene materijale uskladu sa principima arhitektonskog naslijeđa.

Zelenilo stambenih objekata i blokova (ZSO) - Uz objekte stanovanja srednje gustine (Zona A) i mješovite namjene (Zona B i D) planirano je blokovsko zelenilo koje daje opštu atmosferu naselju i predstavlja okosnicu slike naselja.

119

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Oblikovanje zelenih površina u stambenoj zoni mora biti u funkciji stanovanja kao osnovne namjene prostora (poboljšanje kvaliteta vazduha i mikroklime stambene teritorije, stvaranje adekvatnih uslova za cjelodnevni odmor stanovnika u sredini bliskoj prirodnoj).

. Predviđena je rekonstrukcija postojećih zelenih površina u stambenim blokovima u Zoni A. Zelene površine rekonstruisati uz zadržavanje postojećeg kvalitetnog i funkcionalnog zelenila. U cilju maksimalnog očuvanja i uklapanja vrijednih primjerke i grupacije zelenila u nova pejzažna rješenje, potrebno je izvršiti prethodnu detaljnu analizu i valorizaciju biljnog fonda (dendrometrijske karakteristike, vitalnost, dekorativnost).

. Uz objekte mješovite namjene (Zona B i D) zelene površine rješavati na principima parkovskog uređenja sa kvalitetnim travnjacima, dekorativnim drvenasto-žbunastim grupacijama, sjenovitim mjestima sa klupama za miran odmor odraslih, dječijim igralištima i šetnim stazama. Svi sadržaji moraju biti adekvatno tehnički opremljeni.

U cilju povećanja nivoa ozelenjenosti, predvidjeti vertikalno ozelenjavanje fasada i terasa objekata kao i ozelenjavanje ravnih krovnih površina. Vertikalno zelenilo, kao dio estetskog podsistema, takođe obogaćuje arhitektonski izgled objekta i povezuje ga sa zelenilom slobodnih površina. Krovno ozelenjavanje je obavezno na parcelama gdje se ne može realizovati minimalni procenat ozelenjenosti od 20% na tlu. Koristiti savremena pejzažno-arhitektonska rješenja usklađena sa arhitekturom objekata i karakterom predjela.

Uslovi za rekonstrukciju: - očuvati postojeću kompoziciju, procentualnu zauzetost i reprezentativnost zelenila - rekonstrukcija postojećih zasada u periodu od 8 - 10 godina. - intenzivne mjere njege i održavanja.

Uslovi za uređenje: - min. 20% površine urbanističke parcela mora biti pod zelenilom - sadnju vršiti u manjim grupama (drvenasto - žbunasti zasadi) i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim zasadima (travnjaci, pokrivači tla, perene, jednogodišnje cvijeće, žbunasti zasadi, bordure, žive ograde) - zasade pažljivo planirati tako da imaju visoku biološku, funkcionalnu i estetsku vrijednost - dio zelene površine oko objekta treba da bude pokriven travnjakom sa pojedinačnim primjercima i manjim grupama drveća, dekorativno cvijetnog žbunja i perena - visoko drveće ne saditi u blizini zgrada jer zagušuje prostor i otežava provjetravanje (rastojanje između zgrada i ose stabala drveća treba da je veće od 5 m)

120

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

- slobodni prostor između blokova zgrada rješavati u vidu pejzažnog parka vodeći računa o njihovom vizuelnom sagledavanju kako iz stanova tako i sa šetnih staza i prostora za odmor. Odnos listopadnog i četinarskog drveća je 3:1. Koristiti vrste koje ne zahtijevaju specijalne uslove održavanja - radi provjetravanja bloka obezbijediti slobodne međuprostore u zelenilu u vidu travnih površina - duž glavnih pješačkih staza projektovati drvoredne zasade (jednoredne, dvoredne, višeredne) - linearno zelenilo planirati uz saobraćajnice i na parkinzima (uslovi iz ZUS-a) - predvidjeti ozelenjavanje prostora oko "niša" za kontejnere - kod kompozicije zasada voditi računa o spratnosti, ritmu i koloritu kao i o vizurama prema fasadama - dispoziciju zelenila uskladiti sa mjerama energetske efikasnosti u pogledu uticaja na mikroklimu, zaštitu od sunca i vjetra - izbjegavati šarenilo vrsta, formi i kolorita - pejzažno uređenje uskladiti sa trasama podzemnih instalacija - u kombinaciji sa zelenilom moguće je koristiti i građevinski materijal (kamen, rizla, drvo, staklo i sl.) - platoe za odmor projektovati kao proširenja pješačkih staza i prilaza objektima, kao i na sjenovitim mjestima uz dječija igrališta - na površinama za igru djece obezbijediti potrebnu osunčanost, koristiti meke zastore u boji, udobne za igru i gaženje, od savremenih materijala i opremiti ih atraktivnim spravama (ljuljaške, tobogani, klackalice, penjalice, njihalice) koje su atestirane - normativ za određivanje potrebne površine dječjeg igrališta za djecu od 3 do 7 g. je 5 m2 po djetetu (P = 300 do 500 m2) - za zastore koristiti moderne materijale usklađene sa arhitekturom objekata i ambijentalnim karakteristikama - koristiti visokodekorativne biljne vrste - formirati kvalitetne travnjake otporne na sušu i gaženje - projektovati sadnice drveća min. visine 2,5 - 3 m - predvidjeti fontane, česme, skulpture i funkcionalan mobilijar savremenog dizajna - projektovati sistem za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Zelenilo objekata prosvete (ZOP) - Uz objekte Gimnazije "Slobodan Škerović" (Zona C UP1) planirane su namjenske zelene površine.

Predviđena je rekonstrukcija postojećih i dogradnja novih zelenih površina.

. Rekonstrukciju zelenih površina školskog dvorišta izvršiti uz zadržavanje postojećeg kvalitetnog i funkcionalnog drveća (grupe stabala Tilia sp. i Pinus halepensis). U cilju maksimalnog očuvanja i uklapanja vrijednih primjerke i

121

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

grupacije zelenila u nova pejzažna rješenje, potrebno je izvršiti prethodnu detaljnu analizu i valorizaciju biljnog fonda (dendrometrijske karakteristike, vitalnost, dekorativnost).

. Nove zelene površine planirane su uz sportske i administrativne objekte.

Uslovi za rekonstrukciju: - očuvati postojeću kompoziciju, procentualnu zauzetost i reprezentativnost zelenila - intenzivne mjere njege i održavanja.

Uslovi za uređenje: - min. 40% parcela treba da je pod zelenim površinama - maksimalno očuvanje i uklapanje postojećeg vitalnog i funkcionalnog drveća, u vidu masiva i pojedinačnih stabala, kao osnova planiranih zelenih površina - siluetu postojećih grupacija drveća obogatiti parternim zasadima (travnjaci, pokrivači tla, perene, žbunaste vrste, žive ograde) - sadnju vršiti u pejzažnom stilu - projektovati sadnice drveća min. visine 2,5 - 3 m - voditi računa o vizurama, osunčanosti, odnosu svijetlosti i sijenke i potrebi stvaranja zasjene - koristiti vrste različitih formi, kolorita i fenoloških karakteristika - formirati kvalitetne travnjake otporne na sušu i gaženje - duž glavnih pješačkih staza i na parkinzima projektovati drvoredne zasade (uslovi iz ZUS-a) - popločavanje staza - izgradnja platoa za odmor i zabavu učenika - formiranje otvorenog amfiteatra - za zastore koristiti moderne materijale usklađene sa arhitekturom objekata i ambijentalnim karakteristikama - predvidjeti fontanu, česme, skulpture i funkcionalan mobilijar savremenog dizajna - projektovati sistem za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Zelenilo poslovnih objekata (ZPO) i Zelenilo administrativnih objekata (ZA) - U okviru površina centralnih djelatnosti planirane su zelene površine poslovnih i administrativnih objekata. U skladu sa namjenom objekata, organizuju se u vidu poluotvorenih parterno uređenih zelenih površina sa popločanim stazama, platoima i drugim vrtno-arhitektonskim elementima. Kompozicijom zasada, izborom vrsta, koloritskim efektima i organizacijom površina naglasiti poslovni karakter objekata i formirati prijatne ambijente. Koristiti savremena pejzažno-arhitektonska rješenja usklađena sa arhitekturom objekata i karakterom predjela.

Predviđena je rekonstrukcija postojećih i urbana dogradnja novih zelenih površina.

122

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Uslovi za rekonstrukciju (UP27 i UP28 Zona A): - očuvati postojeću kompoziciju, procentualnu zauzetost i reprezentativnost zelenila

- intenzivne mjere njege i održavanja.

Uslovi za uređenje: - min. 20% - 30% površine parcele mora biti pod zelenilom - maksimalno očuvanje i uklapanje postojećeg vitalnog i funkcionalnog drveća - sadnju vršiti u manjim grupama (drvenasto - žbunasti zasadi) i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim zasadima (travnjaci, pokrivači tla, perene, jednogodišnje cvijeće, žbunasti zasadi, bordure, žive ograde) - linearno zelenilo planirati uz saobraćajnice i na parkinzima (uslovi iz ZUS-a) - kod kompozicije zasada voditi računa o spratnosti, ritmu i koloritu kao i o vizurama prema fasadama - dispoziciju zelenila uskladiti sa mjerama energetske efikasnosti u pogledu uticaja na mikroklimu, zaštitu od sunca i vjetra - izbjegavati šarenilo vrsta, formi i kolorita - pejzažno uređenje uskladiti sa trasama podzemnih instalacija - u kombinaciji sa zelenilom moguće je koristiti i građevinski materijal (kamen, rizla, drvo, staklo i sl.) - za zastore koristiti moderne materijale usklađene sa arhitekturom objekata i ambijentalnim karakteristikama - koristiti visokodekorativne biljne vrste - formirati kvalitetne travnjake otporne na sušu i gaženje - projektovati sadnice drveća min. visine 2,5 - 3 m - predvidjeti fontane, česme, skulpture, funkcionalan mobilijar savremenog dizajna - projektovati sistem za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Uslovi za uređenje oko objekta Prirodnjačkog muzeja (UP44 Zona A): - slobodne površine urediti na principu arboretuma sa min 30% zelenih površina.

Sportsko-rekreativne površine (SRP) - Planirana je rekonstrukcija sportskih terena na UP1 Zona B (Fudbalski stadion "Budućnost" i na UP 40 Zona A (Stadion Malih sportova). Takođe je planirana mogućnost izgradnje sportskog objekta na UP11 - Zona B.

U okvuru sportsko-rekreativnih površina planirane su zelene površine. Predviđena je rekonstrukcija postojećih i dogradnja novih zelenih površina.

Uslovi za uređenje: - na UP11 Zona B, gdje je indeks zauzetosti 50%, planirati min 30% zelenih površina

123

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

- kompozicija i prostorna organizacija zelenih površina treba da su u funkciji stvaranja kvalitetnih uslova za sportsko-rekreativne aktivnosti - ozelenjavanje vršiti u pejzažnom stilu, izbjegavati usitnjavanje površina i pretjerano šarenilo biljnih vrsta - za travnjake koristiti visokokvalitetne trave otporne na gaženje - obodom parcela planirati linearne zasade visokog drveća, drvenasto-žbunaste grupacije i soliterna stabla - ne koristiti izrazito alergene vrste, vrste sa krupnim plodovima kao ni vrste koje u periodu opadanja lišća i plodova mnogo prljaju prostor - koristiti vrste koje luče fitoncide i poboljšavaju biološku vrijednost vazduha - za objekte parterne arhitekture koristiti savremene kao i prirodne materijale (trava, kamen, drvo) - predvidjeti česme - prostor opremiti odgovarajućim urbanim mobilijarom - projektovati sistem za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Zelenilo objekata zdravstva (ZOZ) - Uz objekat hitne pomoći planirano je namjensko zelenilo ograničenog korišćenja.

S obzirom na veliku zauzetost parcele parking površinama, organizuju se u vidu poluotvorenih parterno uređenih zelenih površina sa grupacijama drveća i žbunja i drvoredima uz saobraćajnice.

Postojeće zelene površine rekonstruisati uz zadržavanje vitalnog i funkcionalnog visokog drveća.

Kompozicijom zasada, izborom vrsta, koloritskim efektima i organizacijom površina formirati prijatan ambijent i naglasiti karakter objekta. Koristiti savremena pejzažno- arhitektonska rješenja.

Uslovi za uređenje: - učešće zelenila na urb. parceli je min. 30%. - koristiti vedre kolorite u cilju izazivanja prijatnih emocija kod pacijenata - sadnju vršiti u manjim grupama (drvenasto - žbunasti zasadi) i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim zasadima (travnjaci, pokrivači tla, perene, jednogodišnje cvijeće, žbunasti zasadi, bordure, žive ograde) - glavne prilaze rješavati parternim grupacijama niskog i poleglog žbunja, ruža, perena i sezonskog cvijeća - obodom kompleksa planirati gušće zasade žbunja i visokog drveća - linearno zelenilo planirati uz saobraćajnice i na parkinzima (uslovi iz ZUS-a) - maksimalno očuvati i uklopiti postojeće vitalno i funkcionalno zelenilo - ne koristiti izrazito alergene vrste - koristiti vrste koje luče fitoncide i poboljšavaju biološku vrijednost vazduha - predvidjeti česme i/ili fontanu

124

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

- urbani mobilijar treba da bude funkcionalan i savremenog dizajna - projektovati sistem za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja

Zelenilo za turizam - hoteli (ZT) - Zelenilo hotela je važan element turističke ponude koja ukazuje na njenu reprezentativnost i kvalitet usluga.

Planom su predviđena dva gradska hotela (UP20 Zona A, UP47 Zona D). U skladu sa namjenom i kategorijom objekata, zelene površine se organizuju u vidu poluotvorenih parterno uređenih zelenih površina sa popločanim stazama, platoima i drugim vrtno-arhitektonskim elementima. Kompozicijom zasada, izborom vrsta, koloritskim efektima i organizacijom površina naglasiti karakter objekata i formirati prijatne ambijente za boravak gostiju. Koristiti savremena pejzažno-arhitektonska rješenja usklađena sa arhitekturom objekata i karakterom predjela.

Uslovi za uređenje: - min. 20% površine parcele mora biti pod zelenilom - maksimalno očuvanje i uklapanje postojećeg vitalnog i funkcionalnog drveća - sadnju vršiti u manjim grupama (drvenasto - žbunasti zasadi) i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim zasadima (travnjaci, pokrivači tla, perene, jednogodišnje cvijeće, žbunasti zasadi, bordure, žive ograde) - linearno zelenilo planirati uz saobraćajnice i na parkinzima (uslovi iz ZUS-a) - primjenom puzavica ozeleniti fasade, terase objekata i ravne krovne površine (vertikalno ozelenjavanje) - kod kompozicije zasada voditi računa o spratnosti, ritmu i koloritu kao i o vizurama prema fasadama - dispoziciju zelenila uskladiti sa mjerama energetske efikasnosti u pogledu uticaja na mikroklimu, zaštitu od sunca i vjetra - izbjegavati šarenilo vrsta, formi i kolorita - pejzažno uređenje uskladiti sa trasama podzemnih instalacija - u kombinaciji sa zelenilom moguće je koristiti i građevinski materijal (kamen, rizla, drvo, staklo i sl.) - za zastore koristiti moderne materijale usklađene sa arhitekturom objekata i ambijentalnim karakteristikama - koristiti visokodekorativne biljne vrste - formirati kvalitetne travnjake otporne na sušu i gaženje - projektovati sadnice drveća min. visine 2,5 - 3 m - predvidjeti fontane, česme, skulpture, funkcionalan mobilijar savremenog dizajna - ograde mogu biti od biljnog materijala (žive ograde) ili od čvrstog materijala (kamen / metal) u kombinaciji sa dekorativnim puzavicama i žbunastim vrstama - projektovati sistem za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

125

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Zelenilo vjerskih objekata (ZVO) - Pejzažno uređenje slobodnih površina oko Crkve Sv. Đorđa uskladiti sa postojećim zelenilomi, morfologijom terena i arhitekturom objekta. Zelene površine urediti u skladu sa tradicionalnim načinom oblikovanja ove kategorije zelenila sa dominacijom parternih površina (travnjaci) u kombinaciji sa pojedinačnim stablima i manjim grupama drveća (Cupressus sempervirens, Olea europaea). Uslovi za uređenje: - min. 70% zone treba da je pod zelenim površinama - očuvati strukturu i sastav postojećeg zelenila - rekonstrukcija uz zadržavanje vitalnog i funkcionalnog visokog drveća - očuvati morfologiju terena i otvorene vizure - obnoviti postojeće staze i podzide, a nove graditi u skladu sa tradicionalnim načinom obrade (kamen) - za ozelenjavanje koristiti autohtone biljne vrste i odomaćene egzote - za parterne zasade koristiti odomaćene perene (Rosmarinus officinalis, Lavandula sp., Cineraria maritima, Santolina viridis, Santolina chamaecyparissus i sl.), pokrivače tla (Hedera helix) i bordure (Buxus sempervirens) - projektovati sistem za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Zaštitni pojas (ZP) - Planirano je očuvanje i uređenje zelenih površina u priobalju Morače (13.525,67m2) u cilju unaprijeđenja atraktivnosti obale, afirmacije prostora i ublažavanja negativnog uticaja različitih vidova korišćenja površine koji direktno utiču na očuvanje prirodnih vrijednosti obale i vodotoka.

Zeleni zaštitni pojasevi se formiraju kao višefunkcionalni sanitarni-higijenski, rekreativni i dekorativni pojasevi.

126

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Uslovi za uređenje: - očuvati prirodnu morfologiju terena, vizure, strukturu i sastav površina sa zasadima alepskog bora (Pinus halepensis) i čempresa (Cupressus sempervirens) - revitalizacija zasada - sprovođenje sanitarno-higijenskih uzgojnih mjera (sanitarna sječa, proreda, orezivanje, potrkresivanje) - zabrana izgradnje objekata, loženja vatre i odlaganja otpada - planirati max. odnos površina pod zasadima drveća i slobodnih površina od 60 : 30% - izgradnja biciklističke staze - izgradnja šetališta i pristupnih staze do rijeke u skladu sa tradicionalnim načinom obrade - objekte parterne arhitekture (staze, platoe, šetališta) projektovati u skladu sa principima arhitektonskog naslijeđa, od prirodnih (kamen, obluci) i tehnički prilagođenih modernih materijala - za ozelenjavanje i koristiti autohtone vrste drveća i žbunja koje su edifikatori prirodne potencijalne vegetacije (Quercus trojana, Q. pubescens, Fraxinus ornus, Celtis australis, Carpinus orientalis, Amygdalus webii, Acer monspessulanum, Tilia cordata, Crataegus monogyna, Cotinus coggygria, Punica granatuma i dr.) kao i odomaćene alohtone vrste drveća koje su važni strukturni elementi kulturnog pejzaža (Pinus pinea, Cupressus semperviorens) - prostor opremiti funkcionalnim mobilijarom primjerenim ambijentu (klupe, kante za otpatke i sl.) - obezbijediti tehničku vodu za zalivanje i protivpožarnu zaštitu (bunari/hidrantski sistem) - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja.

Uslovi za revitalizaciju: - očuvati postojeću kompoziciju, strukturu i procentualnu zauzetost zasada

- primjena sanitarne sječe kao mjere njege - zamjena posječenih stabala odraslim sadnicama autohtonog drveća min. visine 2,5 m - intenzivne mjere njege i održavanja.

Groblje (GR) - Uređenjem i ozelenjavanjem slobodnih površina formirati adekvatnu ambijentalnu cjelinu koja odražava poštovanje prema umrlim.

Izgled postojećeg groblja unaprijediti primjenom adekvatnih mjera pejzažno- arhitektonskog uređenja. Predlaže se rekonstrukcija groblja u arhitektonskom stilu sa sljedećim odnosom površina: 60% površine grobnih mjesta i staze, 40% zelene površine.

127

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Uslovi za uređenje: - formiranje obodnog zaštitnog zelenog pojasa od grupa drveća i žbunja - parterno ozelenjavanje pojasa duž staza (travne trake, bordure, perenjaci, pokrivači tla) u kombinaciji sa pojedinačnim stablima - zadržavanje vitalnog i funkcionalnog visokog drveća - pri izboru biljnih vrsta voditi računa o njihovim dimenzijama kako zelenilo ne bi smetalo objektima na groblju (grobnice, staze) i pravilo pretjeranu zasjenu - obezbijediti pristup do planiranog trga - ograde mogu biti od biljnog materijala (žive ograde) ili od čvrstog materijala (kamen / metal) u kombinaciji sa dekorativnim puzavicama i žbunastim vrstama - projektovati sistem za zalivanje - uređenje vršiti na osnovu projektnog rješenja

Zelenilo infrastrukture (ZIK) - Zelene površine trafostanice su površine specijalne namjene koje treba da obezbijede: - smanjenje mogućih nepoželjnih uticaja na okruženje - unaprijeđenje estetske vrijednosti kompleksa - povezivanje sa kontaktnim zelenim površinama u jedinstven sistem zelenila.

Zelenilo u okviru trafostanica podrazumjeva travni ili drugi biljni pokrivač parternog tipa. Osnovni uslov je da zelenilo svojim korijenovim sistemom ili krošnjom ne ometa normalno funkcionisanje navedenog infrastrukturnog objekata.

Uslovi za uređenje: - učešće zelenila na urb. parceli je min. 10% - formirati kvalitetne travnjake otporne na sušu - obodom parcele formirati zeleni zid od žbunastih vrsta i/ili puzavica - izbjegavati šarenilo formi i pretrpavanje površina.

Predlog biljnih vrsta

. Pored autohtonih biljnih vrsta, koristiti i alohtone vrste otporne na ekološke uslove sredine a u skladu sa kompozicionim i funkcionalnim zahtijevima. Izbjegavati upotrebu invazivnih vrsta.

. Sadnice moraju biti zdrave, rasadnički pravilno odnjegovane, standardnih dimenzija, sa busenom.

Četinarsko drveće: Cupressus sempervirens var. pyramidalis, Cupressus arizonica 'Glauca', Pinus pinea, Pinus maritima, Cedrus deodara, Cedrus atlantica 'Glauca', Cupressocyparis leylandii, Ginkgo biloba. Listopadno drveće: Quercus pubescens, Celtis australis, Ficus carica, Albizzia julibrissin, Platanus acerifolia, Tilia cordata, Tilia argentea, Acer pseudoplatanus, Acer platanoides, Aesculus hippocastanum, Fraxinus americana, Lagerstroemi

128

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica aindica, Liriodendron tulipifera, Morus sp., Cercis siliquastrum, Melia azedarach, Prunus pisardii. Zimzeleno drveće: Quercus ilex, Olea europaea, Ligustrum japonicum, Magnolia grandiflora. Žbunaste vrste: Arbutus unedo, Laurus nobilis, Ligustrum ovalifolium, Nerium oleander, Pittosporum tobira, Prunus laurocerassus, Pyracantha coccinea, Berberis thunbergii 'Atropurpurea', Forsythia suspense, Spirea sp., Buxus sempervirens, Jasminum nudiflorum, Cotoneaster dammeri, Viburnum tinus, Yucca sp. Puzavice: Hedera helix 'Variegata', Lonicera caprifolia, L. implexa, Rhyncospermum jasminoides, Tecoma radicans, Wisteria sinensis, Parthenocissus tricuspidata, P. quinquefolia. Palme: Phoenix canariensis, Chamaerops humilis, Chamaerops excelsa. Perene: Lavandula spicata, Rosmarinus officinalis, Santolina viridis, Santolina chamaecyparissus, Hydrangea hortensis.

Procjena troškova

APROKSIMATIVNA VRIJEDNOST TROŠKOVA ZA PEJZAŽNO UREĐENJE JAVNIH ZELENIH POVRŠINA (PUJ) I POVRŠINA OD JAVNOG INTERESA Red. Ops Površina Jed. cijena Ukupna cijena br. m2 € € 1. Zelenilo uz 9.631,00 15 144.465,00 saobraćajnice 2. Skver 8.792,00 20 175.840,00 3. Trg 2.318,00 20 46.360,00 4. Park-šuma 6.250,00 1 6.250,00 5. Zaštitni pojas 13.525,67 5 67.628,35

Ukupno: 40.516,67 440.543,35

129

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

EKONOMSKO-TRŽIŠNA PROJEKCIJA

Posljednjih godina fokus je na stvaranju poslovnog okruženja koje je povoljnije za poslove, posebno za investicije u laku infrastrukturu, nove investicije u privredne sektore i razvojne projekte, umrežavanju i podržavanju investicija privatnog sektora za javno dobro. Kako bi se ovo postiglo opštine i gradovi treba da obezbijede konkurentsku lokalnu investicionu klimu, podrže i ohrabre umrežavanje i saradnju, ohrabre obrazovanje i trening radne snage, podržavaju poboljšanja kvaliteta života. Planovi nižeg reda su osnovni preduslov za realizaciju razvojnih i investicionih projekata.

Osnovni cilj efikasnog upravljanja prostorom podrazumjeva prije svega ustanovljavanje dugoročnog i kontinuiranog planiranja organizacije uređenja i korišćenja prostora u skladu sa interesima korisnika prostora (javnim interesom i privatnim interesom ali ne na štetu javnog interesa), kako bi se obezbijedili tržišno orjentisan ekonomski razvoj, socijalna jednakost, zdravlje i bezbjednost, kulturni identitet i unapredjenje i zaštita životne sredine.

Pri donešenju odluka na ovom polju moraju se primijeniti političke smjernice prostornog razvoja EU koje se odnose na razvoj uravnoteženog i policentričnog urbanog sistema i novog odnosa urbana-ruralna sredina; obezbjeđenje jednakog pristupa infrastrukturi i znanju; održivi razvoj, racionalno upravljanje i zaštita prostora. Svakako bitan uslov je sagledavanje administrativnog statusa Glavnog grada, procesa pridruživanja koji je pred nama kao i nastojanjima ka poboljšanju kvaliteta prostora i standarda življenja.

Shodno tome, u oblasti uređenja prostora prihvaćen je zajednički pristup i zalaganje u definisanju dugoročnog razvoja društva zasnovanog na kreiranju modela primjenjivog i na nacionalnom i na lokalnom nivou, a koji obezbjeđuje implementaciju globalno prihvaćenih principa i standarda. Promovisanje integralnog pristupa podrazumjevastvaranje novih prostornih struktura i paralelno prestrukturiranje - reurbanizaciju postojećih uz primjenu principa racionalnog korišćenja resursa, stvaranjem preduslova za valorizacijom razvojnih potencijala i usmjeravanje ka ujednačenom prostornom razvoju

Uvod

Smjernice za izradu Plana, sadržane su u Prostornom urbanističkom planu Podgorice ( „ Službeni list CG-opštinski propisi“, broj 06/14) kojim je planirana namjena za ovaj prostor: „SS- površine za stanovanje srednje gustine“, SMG- „ površine za stanovanje male gustine“, „ CD- površine za centralne djelatnosti “, „MN – površine mješovite namjene , „ Z- površine za zdravstvenu zaštitu “, „ ŠS- površine

130

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica za školstvo i socijalnu zaštitu“, „SR – površine za sport i rekreaciju “, VO- površine za vjerske objekte“, „PUJ- površine javne namjene“.

Ekonomski efekti koji se urbanistickim planom generišu procjenjuju se u ovom materijalu na bazi sledecih pretpostavki: Ekonomski efekti se, u dijelu utvrdjivanja naknade za uredjenje gradjevinskog zemljišta, obracunavaju viševarijantno: - imajuci u vidu maksimalni potencijal koji se pretpostavlja zahvatom i rješenjima iz urbanistickog plana, - na nivou realizacije od 60% projektovanih kapaciteta,

Ovaj dokument daje ekonomsko-tržišnu procjenu za planski koncept DUP-a „Nova Varoš 2“, a konkretni ciljevi su sljedeći: . Procijeniti investiciona ulaganja; . Procijeniti ekonomski uticaj planiranog koncepta; . Utvrditi potencijalna ograničenja za predloženu izgradnju, potencijalna osjetljiva socioekonomska pitanja i prilike koje se ukazuju.

DUP „Nova Varoš 2“, se odnosi na prostor 45.82ha, pa samim tim i ekonomsko- tržišna projekcija, se ograničava na proučavanje datog prostora u okviru opštine Podgorica. Pravci korištenja lokacije i predložena planska rješenja odgovaraju principima i ciljevima izloženim u PUP-u opštine Podgorica. Procjena se zasniva na osnovu raspoložive dokumentacije i javno dostupnih informacija.

Društveno-ekonomski kontekst

Kod dizajniranja planskog koncepta razmatrani su ekonomski faktori (prednosti i nedostaci). U okviru šireg područja, lokacija ima obelježja koja je opredjeljuju za razvoj stanovanja i unapređenje kvaliteta života Osnovni cilj izrade DUP-a je da se stvore planske pretpostavke za organizaciju i uređenje ovog prostora u smislu zadovoljavanja potreba korisnika prostora.

Polazne pretpostavke

Planskim konceptom u okviru zahvata plana je predviđena izgradnja stambenih objekata, objekata centralnih djelatnosti, objekat obrazovanja i objekata za sport i rekreaciju sa izgradnjom odgovarajuće infrastrukure. Ukupno zhvat plana sa starim i novim sadržajima ima bruto građevinsku površinu (BGP) 342 370 m². Omogućava se i rekonstrukcija i nadogradnja postojećih objekata.

Realizacijom koncepta kroz građevinsku djelatnost će se desiti povoljni uticaj na ekonomiju opštine, a dobiće se nova značajna stambena površina, što ima pozitivne efekte na ekonomiju opštine. Da bi se ostvarili navedeni efekti potrebno je, pored ostalog, ostvariti odgovarajuća ulagnja u infrastrukturu. Posebno je potrebno voditi raćuna od strane nadležnih oko ostvarivanja administrativnih pretpostavki da se investicioni poduhvat realizuje.

Kroz većinu svjetskih ekonomija danas je stanovanje jedna od glavnih odrednica rasta. S jedne strane zato što je glavni podržavalac rasta zaposlenosti; a s druge

131

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica strane, jer je vrijednost imovine u velikoj mjeri određuje kapacitet zaduživanja domaćinstava i potrošača. I sve zemlje pokazuju interes ovom sektoru, mnoge i najveći. Predmetni prostor pruža povoljnosti za stambenu izgradnju, što će uticati pozitivno na rast populacije, zadovoljenje stambenih potreba.

Planira se nova izgradnja sa sledećim pokazateljima:

UKUPNI PROSTORNI I URBANISTIČKI POKAZATELJI PLANIRANO STANJE

 Površina zahvata plana...... 43,8 ha  Površina urbanističkih parcela...... 309.483 m²  BGP prizemlja...... 99.746 m2  BGP objekata ...... 345.874 m2  BGP stanovanja (SMG)...... 10.129 m²  BGP stanovanja (SS)...... 43.121 m²  BGP stanovanja (MN)...... 71.140 m²  BGP stanovanja (CD)...... 1.387 m²  Stanovanje ukupno (SMG+SS+MN+CD)...... 125.777 m²  BGP poslovanja (SMG)...... 7.719 m²  BGP poslovanja (SS)...... 13.610 m²  BGP poslovanja (MN)...... 71.140 m²  BGP poslovanja (CD)...... 70.259 m²  Poslovanje ukupno (SMG+SS+MN+CD)...... 162.728 m²

14. BGP ukupno u namjeni SMG...... 17.848 m² 15. BGP ukupno u namjeni SS...... 56.732 m² 16. BGP ukupno u namjeni MN...... 142,281 m² 17. BGP ukupno u namjeni CD …………...... 72,923 m² 18. BGP ukupno u namjeni SŠ .…………...... 9383 m² 19. BGP ukupno u namjeni K …..………...... 6386 m² 20. BGP ukupno u namjeni Z …………...... 2181 m² 21. BGP ukupno u namjeni SR …………...... 34,980 m² 22. BGP ukupno u namjeni VO …………...... 187 m² 23. BGP ukupno u namjeni T …………...... 2274 m² 24. BGP ukupno u namjeni IOE …………...... 774 m² 25. BGP ukupno u namjeni GP …………...... 12 m²

BGP objekata 345,874

 Prosječna površina stambene jedinice...... 100 m²  Broj stambenih jedinica...... 1264  Ukupan broj stanovnika ...... 4045

 Indeks zauzetosti na nivou zahvata plana 0.23  Indeks izgrađenosti na nivou zahvata plana 0.79  Gustina stanovanja (bruto) 92 st/ha G (bruto)=broj stanovnika/površina planskog područja

132

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Projekcija ekonomskih parametara planirane izgradnje Ekonomski troškovi i održivost Troškovi eksproprijacije

Troškovi Ulica Br.Parcele Površina(m²) Vlasnik €/m² eksproprijacije (€) 2206 151,1 Glavni grad 0 0 2210/1 157,4 Glavni grad 0 0 Ulica Vaka 2201 84,9 CEDIS 500 42450 Đurovića 2167 205,7 CEDIS/CGES 500 102850 Privatno 2166/1 50,9 500 25450 vlasništvo Privatno 2162 15,4 500 7700 vlasništvo Ulica 1 Privatno 2160/2 5,1 500 2550 vlasništvo 2161/1 349,22 Glavni grad 0 0 Privatno 2159/2 249,83 500 124915 vlasništvo 2158 141,37 Glavni grad 0 0

Ulica 19 2157/1 347,88 Glavni grad 0 0 2157/2 40,29 Glavni grad 0 0 2161/3 87,68 Glavni grad 0 0 2280/5 63,43 Glavni grad 0 0 2280/1 620,06 Glavni grad 0 0 Privatno 2164/7 77,22 500 38610 vlasništvo Privatno 2164/4 8,61 500 4305 vlasništvo Privatno 2164/6 79 500 39500 vlasništvo Privatno Ulica 3 2163/2 7,28 500 3640 vlasništvo Privatno 2162 251,71 500 125855 vlasništvo Privatno 2161/2 191,27 500 95635 vlasništvo Privatno 2160/2 284,66 500 142330 vlasništvo Privatno 2234/7 222,01 500 111005 vlasništvo Ulica 4 Privatno 2234/5 9,92 500 4960 vlasništvo

133

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

2234/10 980,51 Glavni grad 0 0 2240 651,32 Glavni grad 0 0 2207 350 Glavni grad 0 0 Ulica 20 2206 175,6 Glavni grad 0 0 2197/1 75,3 Glavni grad 0 0 2197/6 208,5 Glavni grad 0 0 2197/4 67,4 Glavni grad 0 0 2197/3 3,7 Glavni grad 0 0 2176/2 52 Glavni grad 0 0 Ulica 1 2176/1 4,7 Glavni grad 0 0 2170 8,3 Glavni grad 0 0 2163/3 120,9 Glavni grad 0 0 Privatno 2192 60,4 500 30200 vlasništvo 2156/1 1353 Glavni grad 0 0 Privatno 2186 71,6 500 35800 vlasništvo Privatno 2187 55,8 500 27900 vlasništvo Privatno 2188 61,1 500 30550 vlasništvo Ulica 2 Privatno 2194 98,7 500 49350 vlasništvo Privatno 2195 118,9 500 59450 vlasništvo Privatno 2151/2 200 500 100000 vlasništvo 2152 21,9 Glavni grad 0 0 Ulica 1 2153 15,9 Glavni grad 0 0 2280/1 34,7 Glavni grad 0 0 Privatno 2241 158 500 79000 vlasništvo 2244/2 47,2 Glavni grad 0 0 2277/4 71 Glavni grad 0 0 Ulica 6 2277/3 80 Glavni grad 0 0 Privatno 2279/1 98,5 500 49250 vlasništvo Privatno 2276/8 143 500 71500 vlasništvo Privatno 2276/7 115,5 500 57750 vlasništvo

134

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Privatno 2276/6 44,9 500 22450 vlasništvo 2266 36,3 Glavni grad 0 0 Privatno 2271/2 36,3 500 18150 vlasništvo 2267/6 76,4 Glavni grad 0 0 2215/8 76,4 Glavni grad 0 0 Privatno 2260 340 500 170000 vlasništvo 2259 244,9 Glavni grad 0 0 2258 328,5 Glavni grad 0 0 Ulica 5 2257 262 Glavni grad 0 0 2256 225,5 Glavni grad 0 0 2249 182,9 Glavni grad 0 0 Privatno 2261 33,7 500 16850 vlasništvo 2253 374,4 Glavni grad 0 0 2274/1 149,3 Glavni grad 0 0 2221/2 351,3 Glavni grad 0 0 2216 50,3 Glavni grad 0 0 Ulica 11 2212 109,7 Glavni grad 0 0 2221/1 8,1 Glavni grad 0 0 2215/1 854 Glavni grad 0 0 2226/1 1206 Glavni grad 0 0 2286 7 Glavni grad 0 0 2287 59,8 Glavni grad 0 0 Ulica 19. 2304 483,8 Glavni grad 0 0 Decembra 2305 668,2 Glavni grad 0 0 2368/3 450,1 Glavni grad 0 0 2306 69,5 Glavni grad 0 0 2290/1 89,6 Glavni grad 0 0 Ulica 12 2293 24,1 Glavni grad 0 0 Privatno 2350/5 7,4 500 3700 vlasništvo 2288/5 77 Glavni grad 0 0 Ulica Privatno Beogradska 2325 240,6 500 120300 vlasništvo Privatno 2326 129,9 500 64950 vlasništvo

135

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Privatno 2326 181,42 500 90710 vlasništvo 2356/2 52,86 Glavni grad 0 0 2357 89,72 Glavni grad 0 0 2368/1 199,91 Glavni grad 0 0 2375/1 430,15 Glavni grad 0 0 2375/2 91,5 Glavni grad 0 0 Ulica 23 2376/1 801,59 Glavni grad 0 0 Privatno 2373 164,16 500 82080 vlasništvo Privatno 2382/2 119,14 500 59570 vlasništvo Privatno 2382/1 24,1 500 12050 vlasništvo Privatno 2389/2 82,2 500 41100 vlasništvo 2594/1 817,54 Glavni grad 0 0 2595 419,99 Glavni grad 0 0

Ulica 25 2395/2 214,17 Glavni grad 0 0 Privatno 2396 129,43 500 64715 vlasništvo 2398 57,01 Glavni grad 0 0 Ulica 24 2350/6 1429,3 Glavni grad 0 0 Privatno 2381/3 0,52 500 260 vlasništvo Privatno 2383 26,25 500 13125 vlasništvo Privatno 2384 241,63 500 120815 vlasništvo Privatno 2385/2 107,84 500 53920 vlasništvo Privatno Ulica 26 2386/2 36,66 500 18330 vlasništvo Privatno 2386/3 61,17 500 30585 vlasništvo Privatno 2387/1 71,95 500 35975 vlasništvo Privatno 2387/2 17,67 500 8835 vlasništvo Privatno 2594/1 212,3 500 106150 vlasništvo

Ukupno 2.617.125

136

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Investicije

Planski koncept se temelji na investicijama u infrastukturi i izgadnji objekata. Održivost planskih rješenja, pored ostalog, zavisiće i od odnosa lokalne samouprave i postojanja solidnog finansiranja za svu suštinsku infrastrukturu u cilju podrške izgradnji. Projektovane investicije u infrastrukturu koje su okvirno date(detaljno je prikazana u okviru poglavlja infrastrukture), a ukupno po vrstama infrastrukture iznosi:

1. Elektroenergetska infrastruktura 728 700,00 eura 2. Hidrotehnička infrastruktura 977 183,00 eura 3. Telekomunikaciona infrastruktura 286 383,00 eura 4. Pejzažno uređenje 440 543,35 eura 5. Saobracajna infrastruktura 2 317 393,57 eura 6. Troškovi eksproprijacije 2 617 125,00 eura

Ukupno 7 367 327,92 eura

Utvrdjivanje aproksimativnog iznosa prosjecne naknade za uredjenje gradjevinskog zemljišta

Ukoliko se ukupni iznos utvrdjenih ulaganja u infrastrukturno opremanje podijeli sa ukupno planiranom bruto razvijenom gradjevinskom površinom objekata dobija se aproksimativni iznos komunalnog doprinosa po m2 koje Opština treba da generiše sa predmetnog podrucja da bi realizovala ukupna investiciona ulaganja. Obracun je napravljen imajuci u vidu dva pretpostavljena scenarija:

Scenario 1 (obracun na bazi maksimalnog BGP) 7 367 327,92 € : 345 874,00 m2 = 21,30 €

Scenario 2 (obracun na bazi 60% projektovanog BGP) 7 367 327,92 € : 207 524,00 m2 = 35,50 €

U BGP ukljucena je površina svih objekata.S obzirom da je visina naknade za naselje koje pripada II zoni, naknada za komunalno opremanje gradjevinskog zemljišta za namjenu stanovanja iznosi 76,04€/m2, odnosno 141.56€/m2 za poslovne namjene, iz prethodnog se može zakljuciti da je predmetni plan, u ekonomskom smislu, samodovoljan jer se prihvatljivim iznosom naknade za uredjenje gradjevinskog zemljišta može finansirati opremanje planirane lokacije svim elementima planirane infrastrukturne opremljenosti.

137

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

MJERE ZAŠTITE

Mjere zaštite životne sredine

U odnosu na planiranu namjenu potrebno je u fazi implementacije predmetnog plana sprovoditi čitav niz legislativnih, planskih, organizacionih, tehničko-tehnoloških mera zaštite kako bi se predupredila eventualna zagađenja. Zaštita životne sredine pre svega podrazumeva poštovanje svih propisa utvrđenih zakonskom regulativom. U tom kontekstu je, na osnovu planiranih namena na prostoru koji je predmet DUP-a, dominantno potrebno primenjivati propozicije sledećih zakonskih i podzakonskih akata:  Zakona o životnoj sredini („Službeni list CG“, broj 48/08, 40/10 i 40/11);  Zakona o integrisanom sprečavanju i kontroli zagađivanja životne sredine („Službeni list RCG”, br. 80/05);  Zakona o procjeni uticaja na životnu sredinu („Službeni list RCG”, br. 80/05, 40/10, 73/10, 40/11 i 27/13);  Zakona o vodama(„Službeni list CG“, br 27/07);  Zakona o zaštiti vazduha („Službeni list CG“, br. 25/10);  Zakona o zaštiti od buke u životnoj sredini („Službeni list CG“, br. 28/11);  Zakona o upravljanju otpadom („Službeni list CG“, br. 64/11);  Pravilnika o graničnim vrijednostima nivoa buke u životnoj sredini („Sl. list RCG”, br. 75/06);  Uredbe o zaštiti od buke („Službeni list RCG”, br. 24/95, 42/00);  Uredbe o projektima za koje se vrši procjena uticaja na životnu sredinu („Službeni list RCG«, br. 20/07);  Uredbe o klasifikaciji i kategorizaciji površinskih i podzemnih voda (’’Službeni list RCG’’, br. 27/07);  Pravilnika o kvalitetu i sanitarno tehničkim uslovima za ispuštanje otpadnih voda u recipijent i javnu kanalizaciju, načinu i postupku ispitivanja kvaliteta otpadnih voda, minimalnom broju ispitivanja i sadržaju izvještaja o utvrđenom kvalitete otpadnih voda (’’Službeni list RCG’’, br. 45/08);  Pravilnika o emisiji zagađujućih materija u vazduh („Službeni list RCG”, br. 25/01). Prilikom sprovođenja DUP-a, potrebno je sprovoditi sledeće smjernice/mjere zaštite životne sredine: Opšte mjere zaštite  obaveza je investitora da se, prilikom izrade tehničke dokumentacije za objekte koji mogu izazvati zagađenja životne sredine, obrati nadležnom organu za poslove zaštite životne sredine sa Zahtjevom o potrebi izrade Procjene uticaja na životnu sredinu u skladu sa propozicijama Zakon o

138

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

procjeni uticaja na životnu sredinu i Uredbom o projektima za koje se vrši procjena uticaja na životnu sredinu;  prije izgradnje objekata potrebno je prostor opremiti svom potrebnom komunalnom infrastrukturom kako bi se izbjegla oštećena i zagađenja osnovnih činilaca životne sredine;  izgradnja objekata, izvođenje radova, odnosno obavljanje tehnološkog procesa, može se vršiti pod uslovom da se ne izazovu trajna oštećenja, zagađivanje ili na drugi način degradiranje životne sredine; Mjere za zaštitu voda  sve objekte je potrebno priključiti na kanalizacioni sistem, a ukoliko to iz tehničkih razloga nije moguće, za takve objekte obezbijediti izgradnju/postavljanje vodonepropusnih septičkih jama i njihovo redovno održavanje/praženjenje od strane nadležne institucije;  nakon ispuštanja prečišćene otpadne vode u recipijent ne smije se ni u kom slučaju narušiti kvalitet recipijenta odnosno recipijent mora ostati u okviru klase i kategorije recipijenta predviđene Uredbom o klasifikaciji i kategorizaciji površinskih i podzemnih voda i Zakonom o vodama;  potrebno je da otpadne vode imaju kvalitet komunalne vode, odnosno otpadne vode koja se može upuštati u kanalizaciju po Pravilniku o kvalitetu i sanitarno tehničkim uslovima za ispuštanje otpadnih voda u recipijent i javnu kanalizaciju, načinu i postupku ispitivanja kvaliteta otpadnih voda, minimalnom broju ispitivanja i sadržaju izvještaja o utvrđenom kvalitete otpadnih voda. U slučaju da kvalitet otpadne vode ne ispunjava kvalitet komunalne otpadne vode potrebno je izvršiti prečišćavanje prije upuštanja u kanalizacioni sistem;  zabranjeno je upuštanje fekalne kanalizacije u bilo koji objekat za odvođenje kišne kanalizacije kao i upuštanje kišnicu u fekalnu kanalizaciju;  za tretman atmosferskih voda sa manipulativnih saobraćajnih površina, posebno za parking u funkciji planiranih objekata predvidjeti separatore ulja i taložnike kako bi se spriječilo njihovo rasipanje i obezbijediti njihovo redovno održavanje od strane nadležne službe;  vršiti kontrolu kvaliteta vode i izvora zagađivanja, zabranom i ograničavanjem unošenja u vode opasnih i štetnih materija- supstanci; Mjere za zaštitu vazduha  unapređenjem saobraćajne mreže (proširivanje i asfaltiranje ulica, preusmjeravanje saobraćajnih tokova i iznalaženje i realizacija arhitektonskih, građevinskih i hortikulturnih rješenja između saobraćajnica i objekata) smanjiće se zaprašenost ulica i zagađenost vazduha uz glavnu i druge ulice;  obezbjeđivanjem redovnog pranja ulica obstvariće se smanjenje zaprašenosti prašinom sa kolovoza;  sa aspekta zaštite vazduha od zagađivanja potrebno je uspostaviti sistem za kontrolu kvaliteta vazduha i izvršiti popis izvora zagađenja. Projekcije budućeg stanja iziskuju potrebu monitoringa integralnog zagađenja vazduha;

139

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Mjere za zaštitu zemljišta  posebnim mjerama smanjivati rizike od zagađivanja zemljišta pri skladištenju, prevozu i pretakanju naftnih derivata ili opasnih hemikalija;  predvidjeti preventivne i operativne mjere zaštite, reagovanja i postupke sanacije za slučaj havarijskog izlivanja opasnih materija u zemljište;

Mjere za zaštitu od buke

 Legilsativom su određeni najviši dopušteni nivoi buke. Buka štetna po zdravlje je svaki zvuk iznad granične vrijednosti. Zaštita od buke obuhvata mjere koje se preduzimaju u cilju:  sprječavanja ili smanjivanja štetnih uticaja buke na zdravlje ljudi i životnu sredinu;  utvrđivanja nivoa izloženosti buci u životnoj sredini na osnovu domaćih i međunarodno prihvaćenih standarda;  prikupljanja podataka o nivou buke u životnoj sredini i obezbjeđivanja njihove dostupnosti javnosti;  postizanja i očuvanja zadovoljavajućeg nivoa buke u životnoj sredini. Zaštita od buke postiže se:  uspostavljanjem sistema kontrole izvora buke;  planiranjem, praćenjem, sprječavanjem i ograničavanjem upotrebe izvora buke;  podizanjem pojaseva zaštitnog zelenila i tehničkih barijera na najugroženijim lokacijama (pojasevi uz postojeće i planirane saobraćajnice);  izradom akustičkih karata na bazi jedinstvenih indikatora buke i metoda procjene buke u životnoj sredini;  izradom akcionih planova kratkoročnih, srednjoročnih i dugoročnih mjera zaštite od buke u životnoj sredini. Mjerama zaštite od buke sprječava se nastajanje buke, odnosno smanjuje postojeća buka na granične vrijednosti nivoa buke. Mjere zaštite od buke vezane su za izbor i upotrebu niskobučnih mašina prilikom izgradnje objekata, uređaja, sredstava za rad i transport, a sprovode se primjenom najbolje dostupnih tehnika koje su tehnički i ekonomski isplative. Mjere upravljanja otpadom  obezbijediti dovoljan broj kontejnera za prikupljanje otpada i njegovo redovno pražnjenje i odvoženje sa lokacije u skladu sa uslovima nadležnog komunalnog preduzeća;  čvrsti otpad sakupljati samo na vodonepropusnim površinama, a dinamiku evakuacije otpada uskladiti sa potrebama i na način da se ne dozvoli stvaranje količina otpada koji po kapacitetu prevazilazi mogućnosti kontejnera da ih prihvati;

140

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

 obezbijediti potreban prostor, potrebne uslove i opremu za sakupljanje, razvrstavanje i privremeno čuvanje otpadnih materija u skladu sa Zakonom o upravljanju otpadom i drugim propisima kojima se uređuje postupanje sa različitim tipovima otpada;  prikupljeni čvrsti otpad (sekundarne sirovine) razvrstavati i odlagati u zasebne kontejnere. Sekundarne sirovine predavati ovlašćenoj organizaciji;  nije dozvoljeno odlaganje otpadnih materija na nepokrivenom i nebetoniranom prostoru. Određivanje lokacije za postavljanje kontejnerskih boksova urediti prema smjernicama JP Komunalno, a u skladu sa Zakonom o upravljanju otpada ("Sl. list Crne Gore", br. 64/11 i 39/16). Preporuka Obrađivača je da se koriste kolsko pješačke površine za postavljanje novih kontejnerskih boksova ukoliko postojeći ne zadovoljavaju kapacitete.

Mjere zaštite kulturnih dobara

Prilikom svakog zahvata u blizini nekog spomenika kulturne baštine, investitor se uslovljava osiguranjem arheološkog nadzora nad radovima iskopavanja. Ukoliko se prilikom izvođenja građevinskih i zemljnih radova bilo koje vrste na području zahvata naiđe na nalazište ili nalaze arheološkog značenja, prema članu 87 i članu 88. Zakona o zaštiti kulturnih dobara (Sl. List RCG, br. 49/10, 40/11 ) sve radove treba obustaviti i o tome obavijestiti Ministarstvo kulture i Upravu za za[titu kulturnih dobara, kako bi se preduzele sve neophodne mjere za njihovu zaštitu.

Mjere zaštite od elementarnih i drugih nepogoda

Mjere zaštite od elementarnih nepogoda podrazumijevaju preventivne mjere kojima se sprečava ili ublažava dejstvo elementarnih nepogoda:

. Prirodne nepogode (zemljotres, požari, klizanje tla, vjetrovi); . Nepogode izazvane djelovanjem čovjeka (havarije industrijskih postrojenja, požari velikih razmjera, eksplozije i dr.); . drugi oblik opšte opasnosti (tehničko-tehnološke i medicinske katastrofe, kontaminacija, pucanje brana i dr.).

Štete izazvane elementarnim nepogodama u Crnoj Gori su velike. Naročito su izražene štete od zemljotresa, požara, poplava, klizišta i jakih vjetrova. Pošto su štete od elementarnih nepogoda po karakteru slične ratnim katastrofama, ciljevi i mjere zaštite su djelimično identične. Za prostor zahvata ovog planskog dokumenta najveću opasnost predstavljaju tehničko tehnološke katastrofe i kontaminacija.

U cilju zaštite od elementarnih nepogoda postupiti u skladu sa Zakonom o zaštiti i spašavanju (Sl. list CG broj 13/2007) i Pravilnikom o mjerama zaštite od elementarnih nepogoda (Sl. list RCG broj 8/1993).

141

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica

Uslovi i mjere zaštite od zemljotresa

U cilju zaštite od zemljotresa, postupiti u skladu sa odredbama Pravilnika o tehničkim normativima za izgradnju objekata u seizmičkim područjima (Službeni list SFRJ br.52/90). Sve proračune seizmičke stabilnosti zasnivati na posebno izrađenim podacima mikroseizmičke reonizacije, a objekte od zajedničkog značaja računati za 1 stepen više od seizmičkog kompleksa.

Objekte koji ne spadaju u visokogradnju realizovati u skladu sa Pravilnikom o tehničkim propisima za građenje u seizmičkim područjima (Sl.list SFRJ br.39/64).

Zaštita od požara

Mjere zaštite od požara i eksplozija se sprovode:  poštovanjem propisanih rastojanja između objekata različitih namjena kako bi se spriječilo širenje požara sa jednog objekta na drugi, kao i vertikalnih gabarita;  izgradnjom saobraćajnica propisane širine tako da omoguće prolaz vatrogasnim vozilima do svih parcela i objekata na njima, kao i garažama, manevrisanje vatrogasnih vozila, kao i nesmetani saobraćajni tok;  pravilnim odabirom materijala i konstrukcije kako bi se povećao stepen otpornosti zgrade ili požarnog segmenta prema požaru;  izgradnjom hidrantske mreže sa pravilnim rasporedom nadzemnih hidranata;  uvlačenjem zelenih pojaseva prema centralnoj zoni naselja, osim visokovredne komponentne uređenja prostora, dobijaju se privremene saobraćajnice u vanrednim prilikama za evakuaciju korisnika prostora i kretanje operativnih jedinica;  prilikom izrade investiciono-tehničke dokumentacije obavezno izraditi projekte ili elaborate zaštite od požara (i eksplozija ako se radi o objektima u kojima se definišu zone opasnosti od požara i eksplozija), planove zaštite i spasavanja prema izrađenoj procjeni ugroženosti za svaki hazard posebno i za navedenu dokumentaciju pribaviti odgovarajuća mišljenja i saglasnost u skladu sa Zakonom;  za objekte u kojima se u skladište, pretaču, koriste ili u kojim se vrši promet opasnih materija obavezno pribaviti mišljenje na lokaciju od nadležnih organa kako ti objekti svojim zonama opasnosti ne bi ugrozili susjedne objekte;  djelovanjem vatrogasnih jedinica opštine Berane u vanrednim situacijama (vatrogasnim ekipama omogućiti pristup lokalnim saobraćajnicama i najbližim vodnim objektima). Prilikom izrade tehničke dokumentacije pridržavati se sljedeće zakonske regulative: Zakon o zaštiti i spašavanju („SL. Crne Gore“ br 13/07, 05/08, 86/09 i 32/11), Pravilnik o tehničkim normativima za hidrantsku mrežu za gašenje požara (SL.SFRJ , br 30/91), Pravilnik o tehničkim normativima za pristupne puteve, okretnice i uređenje platoe za vatrogasna vozila u blizini objekata povećanog rizika od požara (Sl.SFRJ, br.8/95), Pravilnik o tehničkim normativima za zaštitu visokih objekata od požara ( SL.SFRJ, br. 7/84), Pravilnik o tehničkim normativima za zaštitu skladišta od požara i eksplozija ( SL.SFRJ, br.24/87), Pravilnik o izgradnji postrojenja za zapaljve tečnosti i o uskladištenju i pretakanju zapaljivih tečnosti ( SL.SFRJ, br.20/71 i uskladištenju i

142

DUP " Nova Varos 2 " -Podgorica pretakanju goriva ( SL. SFRJ, br.27/71), Pravilnik o izgradnji postrojenja za tečni naftni gas i o uskladištavanju i pretakanju tečnog naftnog gasa ( SL. SFRJ, br.24/71 i 26/71).

Mjere zaštite korišćenjem alternativnih izvora energije

U cilju racionalizacije potrošnje energije i sve izraženijih zahtjeva za zaštitom čovjekove okoline predlažu se dvije osnovne mjere: štednja i korišćenje alternativnih izvora energije. Osnovna mjera štednje je poboljšanje toplotne izolacije prostorija, koja ne dozvoljava pregrevanje dok u zimskom zadržava toplotu. Osim odgovarajuće termoizolacije potrebno je voditi računa o adekvatnoj veličini otvora vodeći računa o mikroklimatskim uslovima ovog podneblja.

Energetske potrebe u ovom području mogu se podmiriti iz nekonvencijalnih primarnih izvora, kao što su energija vode i energija direktnog sunčevog zračenja. Treba težiti da se primjenjuju one energetske transformacije gdje nema izgaranja ni proizvodnje ugljendioksida.

Prilikom izrade projektne dokumentacije primijeniti Zakon o zaštiti i spašavanju (Sl. list CG br. 13/07, smjernice Nacionalne strategije za vanredne situacije i nacionalni i opštinski planovi zaštite i spašavanja. Prilikom izrade projektne dokumentacije obavezno izraditi Projekat ili Elaborat zaštite od požara (i eksplozija ako se radi o objektima u kojima se definišu zone opasnosti od požara i eksplozija) i planovi zaštite i spašavanja prema izraženoj procjeni ugroženosti za svaki hazard posebno, te na navedeno pribaviti saglasnosti i mišljenja u skladu sa Zakonom.

SPROVOĐENJE PLANA I FAZE REALIZACIJE

Do privođenja planskoj namjeni ovaj prostor treba čuvati od devastacije što znači da do tada nije dozvoljena bilo kakva gradnja.

Sprovođenje plana Nakon usvajanja plana, svi subjekti - fizička i pravna lica, organizacije i udruženja, koja učestvuju u sprovođenju plana, odnosno realizaciji izgradnje objekata na području u zahvatu plana, u skladu sa odredbama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata, dužni su poštovati planska rješenja utvrđena usvojenim Detaljnim urbanističkim planom.

Faze realizacije Kao važan preduslov za realizaciju planskih rješenja datih ovim planskim dokumentom je izgradnja planirane saobraćajne i tehničke infrastrukture na mjestima na kojim nije završena.

143