Bwrdeistref Sirol Castell-Nedd Port Talbot

Awst 2020

Cyrnodeb

Adroddiad Llawn a Mapiau:

https://cffdl.llyw.cymru/

@LDBCW

Bwrdeistref Sirol Castell -nedd Port Talbot

Crynodeb o’r Argymhellion Terfynol

Pwy ydym ni : Mae Comisiwn Ffiniau a

Democratiaeth Leol Cymru yn gorff annibynnol a noddir gan Lywodraeth Cymru.

Fe’i sefydlwyd gan Ddeddf Llywodraeth Leol (Democratiaeth)

(Cymru) 2013, gyda’r prif ddiben o gyhoeddi rhaglen waith sy’n cadw trefniadau etholiadol y 22 prif gyngor dan arolwg.

Mae’r Comisiwn yn gwneud argym hellion arolygon etholiadol y mae’n teimlo eu bod er budd llywodraeth leol effeithiol a chyfleus.

Cynhaliwyd yr arolwg hwn o ganlyniad i Ddatganiad Ysgrifenedig cyn Ysgrifennydd y Cabinet ar gyfer

Cyllid a Llywodraeth Leol ar 23 Mehefin 2016, fel rhan o raglen o arolygon Cymru -gyfan ar gyfer etholiadau llywodraeth leol 2022.

Crynodeb o’n hargymhellion: Mae’r Comisiwn yn argymell cyngor â 60 o aelodau, sef gostyngiad o 64.

Mae’r Comisiwn yn argymell newid i drefniant y wardiau etholiadol a fydd yn cyflawni gwelliant nodedig o ran lefel y cydraddoldeb etholiadol ar draws Bwrdeistref Sirol Castell- nedd Port Talbot.

Mae’r Comisiwn yn argymell 34 o wardiau etholiadol, sef gostyngiad o’r 42 o wardiau presennol.

Argymhellir bod y dangynrychiolaeth fwyaf 25% uwchlaw’r cyfartaledd sirol arfaethedig o fewn Blaengwrach a Gorllewin Glyn-nedd.

Argymhellir bod yr orgynrychiolaeth fwyaf 24% islaw’r cyfartaledd sirol arfaethedig o fewn

Llangatwg a Gorllewin Coed-ffranc.

Mae’r Comisiwn yn argymell 20 ward aml-aelod yn y Fwrdeistref Sirol, gan gynnwys 14 ward etholiadol â dau aelod a chwe ward etholiadol â thri aelod. Nid yw’r Comisiwn yn argymell unrhyw newid i 16 ward etholiadol. Mae’r Comisiwn yn argymell gwneud newidiadau i’r ffiniau yng Nghymunedau Blaenhonddan, Coed-ffranc, Dyffryn Clydach a Phontardawe. Mae’r Comisiwn yn argymell gwneud newidiadau i’r ffiniau yn Ardal Cymuned Glyncorrwg. Mae’r Comisiwn wedi argymell newidiadau ôl-ddilynol i Gynghorau Cymuned Blaenhonddan, Coed-ffranc, Dyffryn Clydach a Phontardawe ac Ardal Cymuned Glyncorrwg o ganlyniad i’r newidiadau hyn i’r ffiniau.

Cam yr Arolwg Disgrififiad

Ysgrifennodd y Comisiwn at Gyngor Bwrdeistref Sirol 26 Mehefin 2018 Castell-nedd Port Talbot 03 Gorffennaf 2018 Cyfnod Ymgynghori Cychwynnol – 24 Medi 2018

21 Tachwedd 2019 Cyhoeddi’r Cynigion Drafft

28 Tachwedd 2019 – 19 Chwefror 2020 Cyfnod Ymgynghori ar y Cynigion Drafft

20 Awst 2020 Cyhoeddi’r Argymhellion Terfynol

Trosolwg o’r Argymhellion Terfynol ar gyfer

Bwrdeistref Sirol Castell -nedd Port Talbot

Allwedd :

1. Aberafan 18. Cwmllynfell ac Ystalyfera

2. Aberdulais 19. Cymer a Glyncorrwg

3. Allt-wen 20. Dyffryn

4. Baglan 21. Godre'r-graig

5. Blaengwrach a Gorllewin Glyn-nedd 22. Gwauncaegurwen a Brynaman Isaf 6. Canol a Dwyrain Glyn-nedd 23. Gwynfi a Chroeserw

7. Dwyrain Llansawel 24. Margam a Thai-bach

8. Gorllewin Llansawel 25. Dwyrain Castell-nedd

9. Bryn a Cwmafan 26. Gogledd Castell-nedd

10. Gogledd Bryn-coch 27. De Castell-nedd

11. De Bryn-coch 28. Pontardawe

12. Llangatwg 29. Port Talbot

13. Cimla a Phelenna 30. Resolfen a Thonnau

14. Canol Coed-ffranc 31. Rhos

15. Gogledd Coed-ffranc 32. Dwyrain Sandfields

16. Gorllewin Coed-ffranc 33. Gorllewin Sandfields

17. Y Creunant, Onllywn a Blaendulais 34. Trebannws

I weld yr adroddiad llawn, ewch i: https://cffdl.llyw.cymru/

Dilynwch ni ar Trydar @LDBCW

Beth fydd yn digwydd nesaf?

Rydym bellach wedi cwblhau ein harolwg o’r trefniadau etholiadol ar gyfer Bwrdeistref Sirol Castell-nedd Port Talbot.

Gwaith Llywodraeth Cymru yn awr, os gwêl yn dda, yw gweithredu’r argymhellion hyn naill ai fel y’u cyflwynwyd, neu gydag addasiadau. Gall

Llywodraeth Cymru roi cyfarwyddyd i ni gynnal arolwg pellach hefyd. Ein Hargymhellion Terfynol: Mae’r tabl yn rhestru’r holl wardiau arfaethedig, ynghyd â nifer y pleidleiswyr ym mhob ward. Mae’r tabl hefyd yn dangos yr amrywiant etholiadol ar gyfer pob ward arfaethedig, sy’n dangos i chi sut rydym wedi cyflawni cydraddoldeb etholiadol. I gloi, mae’r tabl yn cynnwys rhagamcaniad o nifer yr etholwyr yn 2022, er mwyn i chi allu gweld effaith yr argymhellion yn y dyfodol.

% % NIFER amrywiaeth NIFER amrywiaeth NIFER CYMHAREB CYMHAREB ENW WARD ETHOLWYR o’r ETHOLWYR o’r CYNGHORWYR 2018 2023 2018 cyfataledd 2023 cyfataledd Sirol Sirol

Aberafan 2 4,072 2,036 15% 4,133 2,067 11%

Aberdulais 1 1,683 1,683 -5% 1,683 1,683 -9%

Allt-wen 1 2,011 2,011 14% 2,137 2,137 15%

Baglan 3 5,291 1,764 0% 5,625 1,875 1%

Blaengwrach a Gorllewin Glyn- 1 2,206 2,206 25% 2,239 2,239 21% nedd

Canol a Dwyrain 1 1,834 1,834 4% 1,901 1,901 3% Glyn-nedd

Dwyrain 1 2,124 2,124 20% 2,124 2,124 15% Llansawel

Gorllewin 1 2,028 2,028 15% 2,028 2,028 9% Llansawel

Bryn a Cwmafan 3 5,130 1,710 -3% 5,316 1,772 -4%

Gogledd Bryn- 1 1,794 1,794 2% 1,947 1,947 5% coch

De Bryn-coch 2 3,994 1,997 13% n/a n/a n/a

Llangatwg 1 1,346 1,346 -24% 1,436 1,436 -23%

Cimla a Phelenna 2 3,987 1,994 13% 4,021 2,011 8%

Canol Coed-ﬀranc 2 3,358 1,679 -5% n/a n/a n/a

Gogledd Coed- 1 1,798 1,798 2% 1,798 1,798 -3% ﬀranc

Gorllewin Coed- 2 2,689 1,345 -24% n/a n/a n/a ﬀranc

Y Creunant, Onllywn a 2 3,961 1,981 12% 4,028 2,014 9% Blaendulais

Cwmllynfell ac 2 3,070 1,535 -13% 3,311 1,656 -11% Ystalyfera

Cymer a 1 1,792 1,792 1% n/a n/a n/a Glyncorrwg

Dyﬀryn 2 2,875 1,438 -19% n/a n/a n/a

Godre'r-graig 1 1,493 1,493 -16% 1,493 1,493 -19%

Gwauncaegurwen 2 3,266 1,633 -8% 3,266 1,633 -12% a Brynaman Isaf

Gwynﬁ a 1 1,895 1,895 7% n/a n/a n/a Chroeserw

Margam a Thai- 3 5,888 1,963 11% 6,211 2,070 12% bach

Dwyrain Castell- 3 4,419 1,473 -17% 4,468 1,489 -20% nedd

Gogledd Castell- 2 2,861 1,431 -19% 2,954 1,477 -20% nedd

De Castell-nedd 2 3,614 1,807 2% 3,660 1,830 -1%

Pontardawe 2 3,873 1,937 10% n/a n/a n/a

Port Talbot 2 4,177 2,089 18% 4,296 2,148 16%

Resolfen a 2 4,264 2,132 21% 4,472 2,236 21% Thonnau

Rhos 1 1,955 1,955 11% 2,181 2,181 18%

Dwyrain 3 4,992 1,664 -6% 5,248 1,749 -6% Sandﬁelds

Gorllewin 3 4,920 1,640 -7% 5,153 1,718 -7% Sandﬁelds

Trebannws 1 1,383 1,383 -22% n/a n/a n/a

CYFANSYMIAU 60 106,043 1,767 111,208 1,853