GMINA

las, teren zadrzewiony teren zabudowany granica państwa granica powiatu droga krajowa, wojewódzka droga tory kolejowe rzeka, zbiornik wodny niebieski szlak pieszy górski trasa rowerowa ścieżka historyczno-przyrodnicza „Żukowem do Krainy Lipeckiej” narciarstwo biegowe wyciąg narciarski jazda konna łowisko wędkarskie kort tenisowy restauracja kościół cerkiew cerkwisko

cmentarz greckokatolicki cmentarz ewangelicki

kaplica pomnik kopalnia ropy naftowej miejsce pamięci narodowej muzeum dwór ruiny „Zęby Smoka” pensjonat lub inne miejsce noclegowe stacja paliw szczyt poczta

Urząd Miejski w Ustrzykach Dolnych ul. Kopernika 1, 38-700 Ustrzyki Dolne tel. 13 460 80 00, fax 13 460 80 16 e-mail: [email protected]

Bieszczadzkie Centrum Turystyki i Promocji w Ustrzykach Dolnych ul. Rynek 16, 38-700 Ustrzyki Dolne tel. 13 471 11 30, fax 13 471 16 69 e-mail: [email protected]

5TQXPF8ÍT\FHOF

*ZWTUJOXPN+ZSIZX_7T_\TOZ7JLNTSFQSJLT

www.visitustrzyki.pl EGZEMPLARZ BEZPŁATNY Projekt jest realizowany w ramach Programu Współpracy Transgranicznej INTERREG V-A Polska –Słowacja 2014–2020 w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Wyłączną odpowiedzialność za zawartość niniejszej publikacji ponoszą jej autorzy i nie może być ona utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Unii Europejskiej. Hoszów 35. Drewniana kaplica św. Antoniego zbudowana w 1920 r. W jej 57. Cmentarz ewangelicki z XX w. w Stebnik ( dawniej Steinfels). Wcho- www.visitustrzyki.pl 14. Cerkiew w Hoszowie – dawniej cer- wnętrzu ołtarzyk z I poł. XVII w. dzi w skład Szlaku Kolonizacji Józefińskiej. kiew greckokatolicka pw. św. Miko- łaja. Jej budowę rozpoczęto w okre- Łodyna Trójca sie przedwojennym, a ukończono 36. Stacja Narciarska Laworta – największy w Bieszczadach wyciąg 58. Murowana kapliczka z XIX wieku. Atrakcje Gminy Ustrzyki Dolne w 1948 r. Obecnie kościół rzymskoka- krzesełkowy. Główna trasa posiada homologację FIS, liczy 1250 m tolicki. Znajduje się na Szlaku Archi- długości. Ustjanowa tektury Drewnianej. 37. Cerkiew w Łodynie – dawniej greckokatolicka cerkiew filialna 59. Cerkiew w Ustjanowej – dawniej parafialna cerkiew greckokatoli- Bandrów Narodowy pw. św. Michała Archanioła z 1862 r. Obecnie kościół rzymskokato- cka pw. św. Paraskiewy z 1792 roku. Przy cerkwi cmentarz z zacho- 01. Kościół w Bandrowie Narodowym – drewniana cerkiew greckoka- Jałowe licki. Świątynia znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej. wanym jednym nagrobkiem i kaplicą grobową. Tuż obok znajduje tolicka, zbudowana w 1882 roku, przeniesiona z Jasienia (Ustrzyki 15. Cerkiew w Jałowem – dawniej cerkiew greckokatolicka pw. św. 38. Kopalnia ropy naftowej – założona w 1860 roku i czynna do dnia dzi- się murowana, neogotycka kaplica grobowa Szemelowskich, zbu- Dolne) do Bandrowa w 1974 r. Mikołaja z 1903 r. Obecnie kościół rzymskokatolicki. Przy cerkwi siejszego. Jest jednym z elementów na trasie Ekomuzeum „Hołe”. dowana na pocz. XX w. 02. Fundamenty dawnego zboru ewangelickiego z cmentarzem cmentarz w wieńcu starodrzewu. 39. Murowana kapliczka – na planie ośmioboku, nakryta kopułą. 60. Taras widokowy z Pomnikiem Lotników z 1969 roku wzniesionym – cmentarz znajduje się ok. 500 metrów od kościoła. Cmentarz 16. Dawne zabudowania dworskie – fragment muru i prezbiterium ku pamięci uczniów Szkoły Szybowcowej, którzy zginęli podczas wchodzi w skład Szlaku Kolonizacji Józefińskiej. zrujnowanej kaplicy dworskiej. Moczary II wojny światowej. 17. Ekomuzeum Hoszów-Jałowe – ścieżka historyczna „Tropiciele zagi- 40. Cerkiew w Moczarach – dawniej cerkiew greckokatolicka z 1919 r. 61. Trasy na Żukowie – znajdują się tu szlaki spacerowe, Nordic Wal- nionych śladów” licząca ok. 8 km. Rozpoczyna się na skrzyżowaniu pw. św. Mikołaja. Obecnie kościół rzymskokatolicki. king, trasy do narciarstwa biegowego oraz ścieżka historyczno- 03. Cerkiew w Brzegach Dolnych – dawniej greckokatolicka cerkiew w Jałowem, a kończy się w Hoszowie. przyrodnicza Żukowem do Krainy Lipeckiej. parafialna pw. św. Michała Archanioła z 1844 r. Obecnie kościół 62. Przez Ustjanową przebiega główny wododział europejski, oddzie- rzymskokatolicki. 41. Kościół rzymskokatolicki z barokowym wnętrzem pw. św. Jerzego lający zlewiska Morza Czarnego i Morza Bałtyckiego. 04. Cmentarz greckokatolicki – kilkadziesiąt zachowanych nagrobków. 18. Kościół w Jureczkowej – cerkiew przeniesiona z Nowosielec Kozi- ufundowany w 1792 r. Obok drewniana dzwonnica z 1742 r. Usytuowany na wzgórzu obok nowego cmentarza komunalnego. ckich w 1978 r. 42. Cerkwisko – podmurówka cerkwi przeniesionej do Jureczkowej 05. Cmentarz ewangelicki w Brzegi Dolne (dawniej Siegenthal) Za- 19. Pomnik poległych sowieckich partyzantów z 1944 r. – znajduje się w 1978 r. 63. Cerkiew w Wojtkowej – dawniej cerkiew greckokatolicka pw. Na- chowały się kamienne krzyże nagrob- przy rozgałęzieniu szosy w kierunku Arłamowa. 43. Park podworski– jedyne pozostałości po nieistniejącym już dworze. rodzenia NMP z 1910 r. Obecnie kościół rzymskokatolicki. Znajduje ne. Wchodzi w skład Szlaku Kolonizacji 44. Budynki zabytkowe – plebania z końca XIX w., budynek dawnej się na Szlaku Architektury Drewnianej. Józefińskiej. Krościenko szkoły powszechnej. 64. Kapliczka Matki Boskiej – murowana kapliczka z XVIII/XIX wieku. 06. „Zęby Smoka” – żelbetonowe bryły 20. Cerkiew w Krościenku – dawniej parafialna cerkiew greckokatoli- 45. Cmentarz – stary przykościelny cmentarz z nagrobkami miejsco- w kształcie ostrosłupa, używane w czasie cka pw. Narodzenia NMP z 1799 r. Obecnie kościół rzymskokatoli- wego ziemiaństwa. Zawadka II wojny światowej jako bariera przeciw- cki. Obok cerkwi znajduje się drewniana dzwonnica z XIX w. 65. Cerkwisko – miejsce po rozebranej ok. 1951 roku cerkwi z 1866 r., czołgowa. „Zęby” miały 90-120 cm wy- 21. Podmurówka dawnego kościoła i kilka krzyży nagrobnych z okresu Ropienka z której pozostała zabytkowa chrzcielnica. sokości, były ustawiane na wspólnym międzywojennego. 46. Kościół w Ropience – rzymskokatolicki 66. Cmentarz – stary cmentarz greckokatolicki, m.in. z zachowanym fundamencie w kilku rzędach. 22. Pomnik z 1930 roku – postawiony z okazji setnej rocznicy wybuchu kościół pw. św. Barbary w stylu neogo- nagrobkiem wykonanym w całości z piaskowca, który ma rzadki 07. Minimuzeum – liczy ponad 1000 eks- powstania listopadowego. tyckim. Wybudowany w latach 1938- kształt wnękowej kapliczki osadzonej na słupie. ponatów, w tym militaria, ikony, trofea 23. Pomnik Nikosa Belojannisa – greckiego komunisty (1915-1952). 1939. łowieckie. Prowadzone przez byłego 24. Cmentarz greckokatolicki – pamiątka po greckich osadnikach, ulo- 47. Kościół filialny, dawniej drewniana ka- Rezerwaty i szlaki: leśniczego Zbigniewa Kosakiewicza. kowany przy drodze prowadzącej do przejścia granicznego. plica grobowa z 1893 r. 67. Rezerwat leśny Chwaniów – pow. 354,47 ha, rezerwat obejmuje Tel. 723 418 119 25. Cerkwisko – miejsce po drugiej cerkwi pośród starych lip – tuż za 48. Pomnik – usytuowany na skrzyżowa- północno-wschodnie stoki pasma Chwaniowa, będącego najbar- wiaduktem kolejowym, przy szosie do Przemyśla. niu dróg, ku czci poległych w czasie dziej wysuniętym na północ fragmentem polskich Karpat Wschod- Daszówka 26. Cmentarz ewangelicki – usytuowany 100 m na północ od cerkwi- walk z UPA. nich, charakteryzuje się występowaniem buczyny karpackiej. 08. Podmurówka dawnej cerkwi i cmentarz – pozostałość świątyni ska. Zachował się jeden nagrobek, niewielka ceglana dzwonnica 49. Zabytkowa kopalnia ropy naftowej – eksploatację ropy naftowej 68. Rezerwat na Opalonym – pow. 216,54 ha, obszar puszczy karpa- z 1835 roku, rozebranej w 1956 r. Tuż obok cmentarz cerkiewny i resztka murowanego ogrodzenia. Wchodzi w skład Szlaku Koloni- rozpoczęto w 1886 roku. Kopalnia funkcjonuje do dziś. ckiej, naturalne zbiorowisko buczyny karpackiej, położony w pa- z kilkoma zachowanymi nagrobkami. zacji Józefińskiej. 50. Wyciąg narciarski – ok. 400 m, orczykowy. Znajduje się na terenie śmie Braniowa. 27. Miejsce kaźni Żydów w 1942 r. Tablica pamiątkowa. kopalni ropy naftowej, nie jest sztucznie naśnieżany. 69. Rezerwat na Oratyku – pow. 233,15 ha, położony na górze Oratyk, Dźwiniacz Dolny fragment puszczańskiego lasu z zespołem buczyny karpackiej. 09. Fortyfikacje ziemne z XVI w. – miejsce po warownym dworze Kmi- Równia 70. Rezerwat florystyczny „Cisy w Serednicy” – pow. 14,48 ha, znajduje tów, gdzie zachowały się tylko wały o wysokości 2 m i resztki fosy 28. Cerkiew w Leszczowatem – dawniej gre- 51. Cerkiew w Równi – dawniej grecko- się na terenie administrowanym przez Nadleśnictwo Ustrzyki Dol- z XVI w. oraz resztki fundamentów. Rozpoznano zarysy głównej ckokatolicka cerkiew pw. św. Paraskiewy, katolicka filialna cerkiew pw. Matki ne, Leśnictwo położone w gminie Olszanica. Obejmuje siedziby i 4 budynków gospodarczych. Obiekt posiadał fortyfikacje wzniesiona ok. 1850 roku. Obecnie koś- Bożej zbudowana na pocz. XVIII wieku północno – wschodni stok pasma Ostrego Działu wchodzącego ziemne w kształcie czworoboku oraz z trzech stron fosę. Od strony ciół rzymskokatolicki. w stylu bojkowskim. Obecnie kościół w skład Gór Sanocko–Turczańskich. Przedmiotem ochrony jest sta- południowej fosę zastąpił strumyk o nazwie Dźwiniacz. Całość zaj- 29. Stary cmentarz greckokatolicki – ulo- rzymskokatolicki. Przy cerkwi kilka nowisko cisa pospolitego. muje powierzchnię 75 x 140 m. kowany tuż przy cerkwi, znajdują się tu nagrobków. Znajduje się na Szlaku Ar- 71. Szlak Kolonizacji Józefińskiej – szlak rowerowy z Ustrzyk 10. Cerkwisko – miejsce po nieistniejącej cerkwi, zachował się stary nagrobki z XIX wieku. chitektury Drewnianej. Dolnych prowadzi do takich miejscowości jak: Bandrów drzewostan oraz cmentarz. Narodowy i Stebnik (zjazd z drogi wojewódzkiej nr 896) 11. Ekomuzeum Hołe – szlak spacerowy z wieloma atrakcjami liczą- Serednica oraz do Krościenka i Brzegów Dolnych (dojazd drogą kra- cy 13 km, prowadzący przez Wolę Romanową, Dźwiniacz Dolny, 30. Cerkiew w Liskowatem – greckokatolicka cerkiew parafialna pw. 52. Cerkwisko. Cerkiew została rozebrana i przewieziona do Rozdziela jową nr 84). Trasa biegnie w większości ruchliwą drogą. Łodynę i Leszczowate. Narodzenia NMP z 1832 r. z murowaną bramą i dzwonnicą. Zaby- k. Gorlic. Na miejscu pozostał wieniec starych drzew. 72. Szlak Naftowy – szlak rowerowy w formie pętli: Ustrzyki 12. Miejsce po byłej granicy między PRL a ZSRR – obok zachowanych tek jest przykładem architektury bojkowskiej. Obecnie nieczynna. Dolne, Brzegi Dolne, Łodyna, Leszczowate, Brelików, Ro- wałów obronnych od strony zachodniej przebiegała granica mię- Stańkowa pienka, Dźwiniacz Dolny, Brzegi Dolne, Ustrzyki Dolne. dzy PRL a ZSRR od 1945 do 1951 r. Łobozew Górny i Dolny 53. Podworskie ruiny i park – pozostałości po dworze rozebranym po 73. Szlak niebieski turystyczny przebiega na terenie gminy Ustrzyki 31. Dwór z II połowy XIX w. – zbudowany przez rodzinę Leszczyńskich, II wojnie światowej. Dolne na odcinku: Arłamów – Braniów – Jureczkowa – Truszówka obecnie mieści się w nim szkoła. 54. Cerkwisko – miejsce po starej cerkwi greckokatolickiej z 1888 roku – Brańcowa – Mosty – Dźwiniacz Dolny – Kamienna Laworta – Us- 13. Cerkiew w Hoszowczyku – dawniej 32. Cerkwisko – miejsce po rozebranej cerkwi, zachowały się trzy kute, rozebranej w latach pięćdziesiątych XX wieku. trzyki Dolne – Gromadzyń – Równia – Żuków – Daszówka – Teleś- greckokatolicka cerkiew pw. Narodze- żelazne krzyże z cerkwi i kilka nagrobków. Wokół rosną trzy kilku- 55. Cmentarz – stary cmentarz greckokatolicki z zachowanymi krzyża- nica Oszwarowa – Łabiska nia NMP zbudowana w 1926 r. Nawią- setletnie lipy i dąb. mi z dawnej cerkwi. 74. Szlaki konne „Bieszczadzki Trakt”, znajdują się na terenie 3 gmin zuje architekturą do cerkwi huculskich. 33. Miejsce pamięci narodowej – upamiętnia śmierć 11 mieszkańców bieszczadzkich, w tym gminy Ustrzyki Dolne. Obecnie kościół rzymskokatolicki. Przy wsi zamordowanych w 1944 r. przez hitlerowców. Stebnik 75. Trasy do narciarstwa biegowego oraz Nordic Walking na stokach cerkwi stary cmentarz z kilkoma za- 34. Kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Jezusowego – drewnia- 56. Otoczony starodrzewem stary cmentarz greckokatolicki z kilkoma Żukowa. chowanymi nagrobkami. ny, wzniesiony w połowie XIX w. nagrobkami. 76. Trasy rowerowe.