Security Sector Governance: Turkey and Europe

Türkiye'nin uzun süredir devam eden demokratikleflme sorunlar›na bilimsel The Turkish Economic and Social Studies Foundation (TESEV) aims to find social temelli katk›larda bulunmay› amaçlayan Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler science-based solutions to Turkey's longitudinal democratization-oriented problems. Vakf› (TESEV), 2004 y›l›ndan beri “Güvenlik Sektöründe Demokratik Aç›l›mlar Since 2004, we continue on with our projects assembled together under the heading / Güvenlik Sektörü Reformu” bafll›kl› projeler öbe¤ini sürdürüyor. Bir “düflünce of “Democratic Horizons in the Security Sector/Security Sector Reform”. As a “think GÜVENL‹K SECURITY üretim merkezi” olan TESEV, gündelik siyasetin gerilimli dünyas›na ve bu tank”, TESEV strives to keep at a distance from the conflictual and tense world of dünyan›n inifl-ç›k›fll› dalgalanmalar›na tabi olmamaya çabalayarak ve sosyal daily politics and its ebbs and flows. Instead we try to emulate a long-term “cool- bilimler yöntemlerini seferber ederek daha uzun soluklu, uzun vadeye yay›lm›fl headed” perspective premised on social scientific methods and advocacy strategies. ve “serinkanl›” bir bak›fl› infla etmeye çabal›yor.

GÜVENL‹K SEKTÖRÜ YÖNET‹fi‹M‹: TÜRK‹YE VE AVRUPA SECURITY SECTOR GOVERNANCE: TURKEY AND EUROPE SEKTÖRÜ SECTOR In this broader perspective, we follow the example of contemporary democracies Sivilleflme olarak ifade edilebilecek genel bir siyasi çerçeveye oturan ve bu and place the debates -which are otherwise known as “civilianization” in Turkey yönüyle de hararetli çat›flmalar yaratan tart›flmalar› ise, ça¤dafl demokrasilerde and thus creates heated controversies- under the headings of the “Democratic oldu¤u gibi “Güvenlik Sektörünün Demokratik Gözetimi” ya da “Güvenlik Sektörü Oversight of the Security Sector” or “Security Sector Reform”. Understandably, the YÖNET‹fi‹M‹: GOVERNANCE: Reformu” ba¤lam›na yerlefltiriyoruz. Hiç kuflkusuz, “Güvenlik Sektörü” Türkiye “Security Sector” is a novel concept in Turkey and does provoke strong reactions. için yeni bir kavram ve al›fl›ld›k olunmad›¤› için tepkiler de yaratabiliyor. Hele Reactions are especially magnified when we mention the “Security Sector Reform,”. de “Güvenlik Sektörü Reformu”ndan bahsetmek, çok sert tepkilere yol aç›yor. However, it would be far more productive to realize that security is a demand of the Oysa güvenli¤in temel bir insan ve ülke talebi oldu¤u, bunu sa¤layan kurum ve citizens and of the country. Since the institutions that provide security have a public TÜRK‹YE VE TURKEY AND kurulufllar›n da tüm di¤erleri gibi kamusal varl›klar oldu¤u düflünülürse, character, demanding transparency and accountability from them is only normal. saydaml›k ve hesap verebilirlik gündemini daha do¤ru ve so¤ukkanl› bir flekilde anlamak mümkün olabilir. While one could rightly suggest that the security domain is somewhat different than others domains, this is not grounds enough to narrow its parameters down to AVRUPA EUROPE Güvenlik alan›n›n di¤erlerinden farkl› oldu¤u kabul edilse bile, bunu an ambigious concept of “Turkey's particular sensitivities” and thus hamper much- “ülke hassasiyetleri” gibi mu¤lâk ve nas›l ve kimlerce tespit edildi¤i çok daha needed free, open and informed discussion. We actually do have an alternative to net olmayan çerçevelere s›k›flt›rmak hem bu yaflamsal tart›flmay› çoraklaflt›r›yor, anxieties, fears and emotional reactions: Turkey could become simultaneously more hem de de¤iflik ihtimaller ve yaklafl›mlar› dile getirmenin önünde engel secure and more democratic if we free the security sector debate from the thick oluflturuyor. Oysa alternatif yollar da mevcut. Güvenlik sektörünü alt›na veil of secrecy and taboos, mutually learn from the experiences of the contemporary gömüldü¤ü s›r, gizem ve tabular perdesinden kurtaran, bu tart›flmay› democracies which we strive to be a more integral part of, find solutions more normallefltiren, parças› olmaya çabalad›¤›m›z ça¤dafl demokrasilerdeki iyi attuned with the realities in our own country. In this way, we also have to build up deneyimlerden ö¤renen, bunlar› ülkenin gereklilikleri ba¤lam›nda tart›flan ve participatory and democratic processes of open discussions. For long, Turkey and Ümit Cizre yurttafllar›n hak ve talep etti¤i yeni ve kat›l›mc› süreçler infla eden bir Türkiye its citizens have been deserving and demanding such a transformation. This book, hem daha güvenli hem de daha demokratik olmaz m›yd›? Güvenlik sektörü edited by two seminal and prolific academics of the field, Professors Cizre and yönetiflimi konusundaki Avrupa ve küresel deneyimleri karfl›laflt›rmal› olarak Cerrah, has a similarconcern and aims to introduce alternative channels of ‹brahim Cerrah sunan, Türkiye'den uzmanlar›n katk›lar›n› dünya ile paylaflan ve konunun iki information, scientific debate and public discussion. We could only hope that duayeni, Cizre ve Cerrah'›n editörlü¤ünde haz›rlanan bu kitap tam da bu yolu emotional and defensive reactions will be balanced with a more open minded açmak için çabal›yor. Umar›z ki, önümüzdeki dönemde hem TESEV'in hem de perspective, and we will be able to more aptly and fairly discuss the contributions bu kitab›n katk›lar›n› duygusal tepkilerden uzak bir flekilde anlay›p tart›flabiliriz. of TESEV and this edited book.

DCAF - TESEV DCAF - TESEV DCAF - TESEV DCAF - TESEV Güvenlik Sektörü Series in Güvenlik Sektörü Series in Çal›flmalar› Security Sector Çal›flmalar› Security Sector Dizisi Studies Dizisi Studies DCAF - TESEV 4 4 4 ISBN: 978-975-8112-91-3 Türkiye Ekonomik ve Geneva Centre for the Democratic Sosyal Etüdler Vakf› Control of Armed Forces Güvenlik Sektörü Yönetiflimi: Security Sector Governance: Türkiye ve Avrupa Turkey and Europe

DCAF - TESEV DCAF - TESEV Güvenlik Sektörü Çal›ﬂmalar› Dizisi - 4 Series in Security Sector Studies - 4 Güvenlik Sektörü Yönetiﬂimi: Security Sector Governance: Türkiye ve Avrupa Turkey and Europe

DCAF - TESEV DCAF - TESEV Güvenlik Sektörü Çal›ﬂmalar› Dizisi - 4 Series in Security Sector Studies - 4

TESEV Yay›nlar› TESEV Publications ISBN: 978-975-8112-91-3 ISBN: 978-975-8112-91-3

Editörler: Ümit Cizre, ‹brahim Cerrah Editors: Ümit Cizre, ‹brahim Cerrah

Yay›na Haz›rlayanlar: Z. Selen Artan, Ebru ‹lhan Prepared for Publication by: Z. Selen Artan, Ebru ‹lhan Çeviriler: M. Ali Bah›t, Zarife Biliz, Translations: M. Ali Bah›t, Zarife Biliz, Ali R›za Taﬂkale, It›r Toksöz Ali R›za Taﬂkale, It›r Toksöz Türkçe Dil Editörü: Zarife Biliz Turkish Language Editor: Zarife Biliz ‹ngilizce Dil Editörleri: Laurie Freeman, English Language Editors: Laurie Freeman, Hari Theodorelis-Rigas Hari Theodorelis-Rigas Metin Düzeltme: Bengi Ruken Cengiz, Zeynep Kaparo¤lu Text Correction: Bengi Ruken Cengiz, Zeynep Kaparo¤lu

Bas›m Yeri: Sena Ofset, 0212 613 38 46 Printer: Sena Ofset, 0212 613 38 46

All rights are reserved. No part of this book may be Bu kitab›n bütün haklar› sakl›d›r. Kitab›n hiçbir bölümü, reproduced in any form by any electronic or mechanical Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf›’n›n (TESEV) izni means (including photocopying, recording or information olmadan, hiçbir elektronik veya mekanik formatta ve araçla storage, retrieval) without the permission of Turkish (fotokopi, kay›t, bilgi depolama vb.) ço¤alt›lamaz. Economic and Social Studies Foundation (TESEV).

TESEV TESEV BANKALAR CADDES‹, NO: 2 KAT: 3 BANKALAR CADDESI N0:2 3RD FLOOR M‹NERVA HAN, KARAKÖY 34420 MINERVA HAN, KARAKÖY 34425 ‹STANBUL / TÜRK‹YE ISTANBUL - TURKEY TEL: +90 212 292 89 03 TEL:+90.212.292.89.03 PBX FAX: +90 212 292 90 46 FAX:+90.212.292.90.46 [email protected] [email protected]. www.tesev.org.tr www.tesev.org.tr

Bu kitapta yer alan görüfller yazarlara aittir ve bir kurum The views expressed in this book are those of the authors, olarak TESEV’in görüflleri ile bire bir örtüflmeyebilir. and do not necessarily reflect the views of TESEV.

Bu kitab›n yay›mlanmas›nda katk›lar›ndan ötürü Aç›k Toplum We would like to thank Open Society Institute – Turkey, Enstitüsü – Türkiye’ye, TESEV Yüksek Dan›ﬂma Kurulu’na ve TESEV’s Higher Advisory Council and Geneva Centre for the Cenevre Silahl› Kuvvetlerin Demokratik Denetimi Merkezi’ne Democratic Control of Armed Forces (DCAF) for their teﬂekkürü borç biliriz. valuable assistance that made this book possible.

‹Ç‹NDEK‹LER CONTENTS

GÜVENL‹K SEKTÖRÜ REFORMU PROJES‹ 6 SECURITY SECTOR REFORM PROJECT 6

DE⁄ERLEND‹RMELER 8 REVIEWS 8

SUNUﬁ 12 PREFACE 12 Volkan Aytar Volkan Aytar

GÜVENL‹K SEKTÖRÜNDE DEMOKRAT‹KLEfiME DEMOCRATIZATION IN THE SECURITY SECTOR SUNUfi KONUfiMASI 14 WELCOMING REMARKS 14 Can Paker Can Paker

AÇILIﬁ KONUﬁMASI 18 OPENING REMARKS 18 Tevfik Ziyaeddin Akbulut Tevfik Ziyaeddin Akbulut

GÜVENL‹K SEKTÖRÜ VE DEMOKRAT‹KLEﬁME 22 SECURITY SECTOR AND DEMOCRATIZATION 22 Philipp Fluri Philipp Fluri

GÜVENL‹K VE ‹NSAN HAKLARI ARASINDAK‹ KIRILGAN DENGE 25 THE FRAGILE BALANCE BETWEEN SECURITY AND HUMAN RIGHTS 25 Zühtü Arslan Zühtü Arslan

DÜNYA L‹TERATÜRÜ VE UYGULAMASINDA GÜVENL‹K SEKTÖRÜ: THE SECURITY SECTOR IN THEORY AND PRACTICE: “DEVLET MERKEZL‹” GÜVENL‹KTEN “YURTTAﬁ-MERKEZL‹” FROM “STATE-CENTERED” SECURITY TO “CITIZEN-CENTERED” GÜVENL‹⁄E DO⁄RU MU? “YEN‹ GÜVENL‹K” 43 SECURITY? “NEW SECURITY” 43 P›nar Bilgin P›nar Bilgin

AVRUPA GÜVENL‹K S‹STEMLER‹N‹N B‹RB‹R‹NE UYUMU 62 CONVERGENCE OF EUROPEAN SECURITY SYSTEMS 62 Willem van Eekelen Willem van Eekelen

DAHA FAZLA ÖZGÜRLÜK ‹Ç‹N ÖZEL GÜVENL‹K 68 PRIVATE SECURITY FOR MORE FREEDOM 68 Serdar Kandemir Serdar Kandemir

‹Ç GÜVENL‹K SEKTÖRÜNDE Z‹H‹NSEL MODERN‹ZASYON MENTAL MODERNIZATION AND DEMOCRATIC OVERSIGHT VE DEMOKRAT‹K GÖZET‹M 73 IN THE DOMESTIC SECURITY SECTOR 73 ‹brahim Cerrah ‹brahim Cerrah

BELÇ‹KA’DA POL‹S VE JANDARMA REFORMU: POLICE AND GENDARMERIE REFORM IN BELGIUM: GÜÇ’TEN H‹ZMET’E 101 FROM FORCE TO SERVICE 101 Denis Bergmans Denis Bergmans

GÜVENL‹⁄‹ SA⁄LAMAK: PROVIDING SECURITY: THE DIVISION OF LABOR ‹ﬁBÖLÜMÜ S‹LAHLI KUVVETLER, JANDARMA, POL‹S 116 ARMED FORCES, GENDARMERIE, POLICE 116 Alain Faupin Alain Faupin

DEMOKRAT‹K FRANSA’DA JANDARMA: THE GENDARMERIE IN DEMOCRATIC FRANCE: TAR‹H, ‹ﬁBÖLÜMÜ VE YASALAR 129 HISTORY, DIVISION OF LABOR, LEGISLATION 129 Claude Grudé Claude Grudé

KATILIMCILAR 134 CONTRIBUTORS 134

DCAF-TESEV GÜVENL‹K SEKTÖRÜ ÇALIﬁMALARI 142 DCAF-TESEV SERIES IN SECURITY SECTOR STUDIES 142 K‹TAP D‹Z‹S‹ GÜVENL‹K SEKTÖRÜ REFORMU SECURITY SECTOR REFORM PROJES‹ PROJECT

Türk Silahl› Kuvvetleri’nin süre giden siyasal The longitudinal political and social “weight” ve toplumsal “a¤›rl›¤›” konusu Türkiye of the Turkish Armed Forces, and the tarihinin en önemli ve karmafl›k konular› imbalances ensued, are considered among the aras›nda görülmektedir. Son dönemde de, most important and complex issues in ülkemizdeki “Sivil-Asker iliflkileri”nin Turkish history. Recently, the need for demokratik standartlarla uyum haline further harmonization of the Turkish gelmesinin gerekti¤i, Avrupa Civilian-Military Relations (CMR) with the Komisyonu’nun y›ll›k “Türkiye ‹lerleme democratic standards was underlined at the Raporlar›”nda da alt› çizilen bir noktad›r. European Commission’s (EC) successive Konunun, Türkiye’nin AB üyelik sürecinin Annual Progress Reports on Turkey. The en önemli meselelerinden biri olaca¤› issue will no doubt be among the most aflikârd›r. Bunun, sivil toplumun taleplerini important issues in Turkey’s EU accession temel alarak, hükümet, meclis ve (silahl› process. One could claim this can best be kuvvetler, polis, jandarma ve di¤erleri gibi) achieved by a healthy cooperation between güvenlik sektörü kurumlar› aras›nda sa¤l›kl› the government, parliament and security bir iflbirli¤iyle gerçeklefltirilebilece¤ini sector institutions (the armed forces, the düflünebiliriz. Türkiye’deki sivil-asker police department, the gendarmerie, and iliflkilerinin AB standartlar› ve art›k others) with the assistance of expert opinion, evrenselleflen demokratik kurallar ile uyum and by taking into consideration the haline getirilmesinin yan› s›ra, esasl› bir demands stemming from civil society. güvenlik sektörü ve bürokrasisi reformunun Moreover, apart from the issue of gerçeklefltirilmesi sorunu, önümüzdeki y›llar harmonization of the Turkish CMR with the (hatta on y›llar) boyunca Türkiye EU standards and universal democratic gündeminin en üst s›ralar›nda yer alacakt›r. norms, the vitally important problem of implementing a substantive Security Sector Burada alt› çizilmesi gereken bir nokta, and Bureaucracy Reform (SSBR) would güvenlik sektörü ve bürokrasisi reformunun, certainly be on the top of Turkey’s agenda for yaln›zca sivil-asker iliflkilerine de¤il, yurttafl- years (even decades) to come. merkezli bir çerçeve içinde tüm iç güvenlik kurumlar›n› üzerinde demokratik denetim ve SSBR shall cover not only CMR-related issues gözetim mekanizmalar› kurulmas› konusuna but also involve the establishment of odaklanmas› gerekti¤idir. Konu, “Sivil-Asker democratic control and oversight iliflkileri” yaklafl›m›n›n dar ve ço¤u zaman mechanisms on all domestic security kafa kar›flt›ran çerçevesinin d›fl›nda, tüm institutions by taking a citizen-centered çeflitlilik ve karmafl›kl›¤› içinde approach. Placed in a context going far anlafl›lmal›d›r. Ne yaz›k ki Türkiye’de beyond the narrow and somewhat misleading “reform” ve “silahl› kuvvetlerin denetimi” confines of a mere CMR issue, the problem kavramlar› bile hala büyük tart›flmalar needs to be addressed in its diversity and yaratabilmektedir. TESEV, hayli complexity. Since the very concepts of politiklefltirilmifl -hatta ideolojiklefltirilmifl- “reform” and “control of the armed forces” bu “zor” konuya so¤ukkanl›, nesnel ve still remain controversial in Turkey, TESEV bilimsel bir yaklafl›m›n öncüsü olmay› ve bu aims to contribute to this (potentially divisive sorunlar›n tart›fl›lmas›n›n and politicized) process by helping

6 normallefltirilmesine katk›da bulunmay› “normalize” the debates on the issue, in a amaçlamaktad›r. Tam da bu ba¤lamda, cool-headed, objective and scientific manner. TESEV’in, (Türkiye Cumhuriyeti’nin 20 In this context, the fruitful past collaboration Kas›m 2003’ten beri kurucu üyesi oldu¤u) between the Geneva-based Centre for the Cenevre’deki Silahl› Kuvvetlerin Demokratik Democratic Control of Armed Forces (DCAF – Denetimi (Democratic Control of Armed the Republic of Turkey is a founding member Forces–DCAF) merkeziyle kurdu¤u iflbirli¤i since November 20th, 2003) and TESEV is giderek daha önemli hale gelmektedir. becoming even more crucial in helping shape Nitekim Avrupa Komisyonu’nun “2005 the ongoing process (indeed, the EC’s 2005 Türkiye ‹lerleme Raporu”nda TESEV ve Turkey Progress Report lauded TESEV & DCAF’›n ortak çal›flmalar›ndan övgüyle DCAF’s work). TESEV strives to further the bahsedilmektedir. TESEV, güvenlik agenda of democratic and civilian oversight sektörünün demokratik ve sivil gözetimi of the security sector by taking as its target gündemini ileriye tafl›mak yolunda hedef audience, legislators, media professionals and kitlesi olarak milletvekillerini, medya civil society at large. National and mensuplar›n› ve sivil toplumu benimsemifltir. international symposia, presentations at the Bu çerçevede, ulusal ve uluslararas› Special Commissions of the Turkish Grand sempozyumlar, TBMM’nin ‹htisas National Assembly, as well as documentary Komisyonlar›’nda sunufllar›n yan› s›ra, and critical studies on the Security Sector are güvenlik sektörü üzerine güvenilir belgeler among the interlocking project activities and sunmay› ve elefltirel bilgi birikimi outputs. oluflturmay› hedefleyen yay›n faaliyetleri yap›lmaktad›r.

7 DE⁄ERLEND‹RMELER REVIEWS

fiahin Alpay fiahin Alpay Ö¤retim üyesi, Bahçeflehir Üniversitesi Siyaset Professor, Bahçeflehir University, Department of Bilimi Bölümü Political Sciences

Avrupa Birli¤i’ne kat›l›m süreci içinde During its EU integration process, Turkey is Türkiye’nin bürokratik vesayet alt›nda olan arguably transforming from a democracy türden bir demokrasiden liberal demokrasiye governed by the bureaucracy into a liberal geçifl dönemini yaflamakta oldu¤u democracy. During this process of söylenebilir. Bu dönemde gündeme gelen en transformation, assuredly, the “citizen- önemli konulardan biri, kuflku yok ki, centred security” concept prevails. The “yurttafl – merkezli güvenlik” kavram›. Bu understanding that citizens cannot feel secure kavram›n özünde yurttafllar›n kendini in a society governed by an insecure state lies güvende hissetmedi¤i bir toplumda devletin at the core of the concept of citizen-centred de güvende olamayaca¤› anlay›fl›n›n yatt›¤› security. It may be argued also that one of the söylenebilir. Denebilir ki günümüz most urgent needs of Turkish society today is Türkiyesi’nin en büyük ihtiyaçlar›ndan biri a shift from a state-centric security system, de, yaln›zca askeri tehditlere karfl› haz›rl›kl› which can only respond to military threats, to olmay› içeren “devlet – merkezli güvenlik” a citizen-oriented security sytem, which takes anlay›fl›ndan, ekonomik eflitsizliklerin, insan into account economic inequality, human haklar› ihlallerinin, çevre kirlili¤inin, etnik rights violations, environmental degradation, ve dinsel anlaflmazl›klar›n, uluslararas› ethnic and religious clashes, and uyuflturucu silah ve insan kaçakç›l›¤›n›n international arms and human trafficking. arzetti¤i tehlikeleri de hesaba katan “yurttafl Edited by Prof. Dr. Ümit Cizre and Prof. Dr. – merkezli güvenlik” anlay›fl›na geçilmesidir. ‹brahim Cerrah, Security Sector Governance: Prof. Dr. Ümit Cizre ve Prof. Dr. ‹brahim Turkey and Europe, is an excellent study that Cerrah’›n editörlü¤ünü yapt›klar› “Güvenlik addresses this very important issue in Turkey. Sektörü Yönetiflimi: Türkiye ve Avrupa” Willem F. van Eekelen bafll›kl› kitap, Türkiye’nin bu çok önemli Former Minister of Defence of the Netherlands meselesine ›fl›k tutan fevkalade yararl› bir and former Secretary General of the Western çal›flma. European Union Willem F. van Eekelen Hollanda Savunma Eski Bakan› ve Bat› Avrupa Civil - military relations in Turkey differ Birli¤i Eski Genel Sekreteri from common practice in both NATO and EU member countries. These differences Türkiye’deki sivil-asker iliflkileri, hem NATO might be explained in historical terms and hem de AB üyesi ülkelerdeki yayg›n the Turkish quest for turning westward while uygulamalardan farkl›l›k gösteriyor. Bu being confronted with the consequences of farkl›l›k, tarihi aç›dan ve Türkiye’nin bat›ya its exposed geographical and political aç›lma maceras›nda karfl›s›na ç›kan co¤rafi ve situation. Moreover, the practice of siyasi durumunun sonuçlar›yla aç›klanabilir. democratic oversight is far from identical Ayr›ca, AB üyesi ülkelerdeki demokratik among allies and partners. Nevertheless, over gözetim uygulamalar› da birbirinden time a process of gradual alignment on a farkl›l›k göstermektedir. Ancak, özellikle common view of "best practices" seems

8 geniflleme gündemindeki baflka meseleler necessary if a stumbling block on the road to çözümlenmekteyken, AB üyeli¤i yolunda bir EU accession is to be avoided, particularly engeli bertaraf etmek gerekiyorsa, ortak bir when other items on the enlargement agenda ‘iyi örnekler’ yaklafl›m›yla gerçeklefltirilecek are being solved. Hopefully, the current aflamal› bir düzenlemenin gerekli oldu¤u economic upswing will be used to continue görülür. Umut ediyorum ki, mevcut the reform process, which has already shown ekonomik geliflme flimdiden etkileyici impressive results and which should make it sonuçlar veren ve “Çeflitlilik ‹çinde Birlik” possible to extend the notion of "Unity in ilkesinin Türkiye’yi de kapsamas›na olanak Diversity" to Turkey as well. sa¤layacak olan reform sürecinin Philipp Fluri sürdürülmesinde kullan›lacakt›r. Deputy Director, DCAF Geneva and Executive Philipp Fluri Director, DCAF Brussels. DCAF Cenevre Yard›mc› Direktörü ve DCAF This fourth publication in the TESEV-DCAF Brüksel Yönetim Kurulu Üyesi Security Sector Reform series is a compilation TESEV-DCAF Güvenlik Sektörü Reformu of the comparative perspectives on security Serisinin bu dördüncü yay›n›; güvenlik sector governance, human security, reform sektörü yönetiflimi, insan güvenli¤i, reform and democratic oversight of internal security, police, gendarmerie and privatised security. ve iç güvenlik, polis, jandarma ve özel Hopefully it will serve - like its predecessors - güvenli¤in demokratik gözetimi üzerine as a foundation for the ongoing public karfl›laflt›rmal› yaklafl›mlar›n bir derlemesi. discourse on security sector reform in the Umut ediyorum ki, bu yay›n da t›pk› Turkish Republic. öncekiler gibi Türkiye Cumhuriyeti’ndeki güvenlik sektörü reformu üzerinde sürmekte Temel ‹skit olan kamuoyu tart›flmalar›nda bir temel Former Ambassador of Turkey to Belgium and teflkil edecek. Former Permanent Representative of Turkey to the Western European Union Temel ‹skit Emekli Büyükelçi, Bat› Avrupa Birli¤i One of the main priorities of Turkey’s Parlamentosu Eski Daimi Temsilcisi democratization process is civilianiation of our society- that is, the Turkish society ought Ülkemizin demokratikleflme sürecindeki ana to adopt the principles of rule of law, respect bafll›klardan en önemlisi toplumumuzun for human rights and supremacy of political sivilleflmesi, di¤er bir deyiflle hukukun authority. Civilianisation is understood üstünlü¤ü, insan haklar›na sayg› ve siyasi particularly as the civilian control of armed otoritenin üstünlü¤ü gibi demokrasinin forces and also refers more generally to the temel ilkelerinin toplum taraf›ndan establishment of a democratic and benimsenmesidir. Sivilleflme kuflkusuz özelde transparent security sector. Based on a askerin sivil otorite taraf›ndan kontrolü ile conference organized by TESEV, this iliflkili oldu¤u kadar genelde tüm güvenlik publication entitled Security Sector sektörünün demokratikleflip Governance: Turkey and Europe, contributes saydamlaflmas›n› da kapsar. TESEV’in to the much-needed shift in mentality, which düzenledi¤i bir konferans› temel alan will transform what’s commonly perceived as ‘Güvenlik Sektörü Yönetiflimi: Türkiye ve a state-centric security system into a more Avrupa’ adl› kitap Türkiye’de genellikle individual-centric security system through ‘devlet merkezli’ olarak ele al›nan güvenli¤in democratization. The comparative reviews in demokratikleflmesi ve ‘birey merkezli’ the publication, in line with the European güvenli¤e geçifl yolunun aç›lmas› için gerekli Union Progress Reports, contemplate that the zihniyet de¤iflikli¤ine önemli katk› yapacak calls for civilian oversight of the security

9 niteliktedir. Kitaptaki karfl›laflt›rmal› sector is treated unfairly (and perhaps incelemeler ayn› zamanda tüm AB ‹lerleme purposefully) as indications of military Raporlar›nda yer alan, asker üzerinde sivil hatred but that civilian oversight of the kontrol sa¤lanmas› gere¤inin ülkemizde security sector is an absolute precondition for ‘asker düflmanl›¤›’ fleklinde çarp›t›lmas›n›n a democratic society. haks›zl›¤›n› (veya kas›tl›l›¤›n›) ve bu gere¤in Bask›n Oran demokratik bir toplumun ne kadar Professor, International Relations kaç›n›lmaz bir ögesi oldu¤unu da ortaya koymaktad›r. For the first time since the establishment of its regime in the 1930s, Turkey is taking a Bask›n Oran decisive step forward: Turkey is struggling to Profesör, Uluslararas› ‹liflkiler move from the monist nation-state of the 1930’larda rejimini oturttu¤undan beri 1920-1930 era to a democratic state, from Türkiye ilk defa daha ileriye yürüyor: 1920 ve citizenship to voluntary citizenship, from a 30’lar›n monist ulus-devletinden demokratik monist nation to the free individual; and devlete, vatandafl›ndan gönüllü vatandafla, from Turkish identity defined along ethno- monist ulusundan özgür bireyine, etno-dinsel religious lines to Turkishness defined in Türk’ten teritoryal Türkiyeli’ye geçmeye territorial terms. çabal›yor. Rethinking national security forces along the Ulusal güvenlik güçlerinin “sivil denetim”, lines of “civilian oversight”, “transparency” “fleffafl›k” ve “hesap verebilirlik” ölçütleriyle and “accountability” is a great part of yeniden düflünülmesi, bu çaban›n çok önemli Turkey’s forward stride. These key terms not bir parças›. “Devlet” eksenli güvenlik only define the transition from a state- anlay›fl›ndan “birey” eksenliye geçiflini centric security system to an individual- simgeleyen bu anahtar kavramlar, Ergenekon centric one but also are as essential as the gibi cunta art›klar›n› fiilen temizlemek kadar need to effectively disband criminal önemli. TESEV yine ç›¤›r aç›c› bir çal›flma structures, which are dubbed gladios and are yay›nl›yor. products of military juntas, like the “Ergenekon”. TESEV is yet again launching a Bundan sonraki aflama, herhalde, bu yeni groundbreaking report. güvenlik kavram›n›n iki en önemli engelinin ele al›nmas›n› da içerecek: Uluslararas›nda The next step most probably entails ABD’nin tek süperdevlet kalmas›n›n yaratt›¤› addressing the two most important caveats of güvensizli¤in ve ülke içinde kimli¤ini the new concept of security: The first caveat özgürce ortaya koyamama sorununun is, on an international level, the sense of yaratt›¤› güvensizli¤in irdelenmesi. insecurity created by the United States, the single remaining superpower; the second Velizar Shalamanov caveat is, in the domestic context, a sense of 1998-2001 Bulgaristan Savunma Bakan insecurity created by the lack of freedom in Yard›mc›s› expressing or formulating identities. Bulgaristan George C. Marshall Derne¤i Yönetim Kurulu Baflkan› Velizar Shalamanov Deputy Minister of Defense, Bulgaria, 1998- Türk Polis Teflkilat› taraf›ndan organize 2001 edilen “‹kinci Uluslararas› Demokrasi ve Chairman, “George C. Marshall” Association - Küresel Güvenlik Konferans›”n›n baflar›s›n›n Bulgaria ard›ndan özellikle polis, jandarma gibi ordu d›fl›ndaki servislerin rolüne vurgu yapan bir The focus on an integrated security sector bütünlefltirilmifl güvenlik sektörü üzerine with emphasis on the role of non-military

10 odaklanmak çok iyi bir seçim. Türkiye, services and especially police / gendarmie is a Silahl› Kuvvetler’e ek olarak güvenlik very good choice, especially after the great sektörünün bir di¤er önemli aya¤›nda da success of the second international göze çarpan bir baflar› sergilemekte. Ayn› conference “Democracy and Global Security” zamanda, bu ülkenin deneyimi göz önünde organized by the Turkish National Police. bulunduruldu¤unda güvenli¤in üçüncü aya¤› Turkey demonstrates prominent success of olan nüfus ve altyap›n›n korunmas›, acil the second pillar of security as exemplified by durum yönetimi gibi alanlarda da çok iyi bir its Armed Forces. In addition, Turkey’s örnek teflkil edebilir. Bu konularda fleffafl›¤› experience makes this country a very good oturtmak ve profesyonel yaklafl›m› example in the third pillar of security as well benimsemek AB-Türkiye iliflkilerinde büyük – protection of population and önem tafl›makta, ayn› zamanda Türkiye’nin infrastructure, emergency management. hem bir NATO üyesi hem de AB ve ABD Openness and a professional approach to müttefiki olarak yap›c› rol oynad›¤› these issues is of critical importance in EU – Balkanlar ve Karadeniz bölgelerindeki Turkish relations which also contribute to olumlu geliflmelere de katk›da positive developments in the Balkans and the bulunmaktad›r. Wider Black Sea Area, where Turkey plays a constructive role as a NATO member and as a Güvenlik sektörünü oluflturan unsurlar, partner of the EU and the US. özellikle Silahl› Kuvvetler ve Emniyet aras›nda gerçekleflecek demokratikleflme The transfer of experience in deneyimi aktar›m›, yeni güvenlik sorunlar›n› democratization between elements of the çözebilecek bir bütünlefltirilmifl güvenlik security sector – mainly the Armed Forces sektörüne ulaflmaktaki en iyi yol. Türkiye’nin and the National Police is the best way to bölgedeki rolü ve güvenlik sektörü achieve an integrated security sector (to reformunun AB çevresindeki güvenlik, include even private security actors) able to özgürlük ve insan onuru alan›n genifllemesi address new security challenges. The unique kadar Türkiye’nin gelecekteki AB experience of Turkey and cooperation with entegrasyonu aç›s›ndan da anahtar oldu¤u the EU is of great importance because of the gerçe¤i düflünüldü¤ünde Türkiye’nin efli regional role of Turkey and because security bulunmayan deneyimi ve AB ile iflbirli¤i sector reform is the key for future büyük önem tafl›yor. integration of Turkey in the EU as well as for extending the zone of security and freedom, [Güvenlik sektörü reformunda] parlamento human dignity in EU neighborhood. ve sivil toplumun oynad›¤› rol daha büyük olabilir ve de sivillerin ve güvenlik sektörü Parliament and civil society could play a çal›flanlar›n›n e¤itiminde de¤iflikliklere greater role, but this requires changes in the gidildi¤i takdirde yerel, ulusal ve bölgesel education of civilians and security çapta profesyonel bir tart›flma ortam› servicepersons in order to maintain sa¤lanabilir. Bu yay›n, bir uzmanlar professional debate locally, nationally and toplulu¤u oluflturmakta ileriye do¤ru at›lm›fl regionally – in this sense current publication bir ad›m. Bundan sonra at›lacak ad›mlar da is a step forward in forming a community of karfl›l›kl› anlay›fl ve fayda için daha iyi bir experts. Thus future steps could include ortam sa¤layacak ve Türkiye, Avrupa ve security sector governance in format Turkey, komflular› aras›nda güvenlik sektörü Europe and the neighborhood that will be yönetiflimini oluflturabilecektir. better context for mutual understanding and benefit.

11 SUNUfi PREFACE GÜVENL‹K SEKTÖRÜ HOW TO NORMALIZE THE TARTIfiMASINI SECURITY SECTOR DEBATE: NORMALLEfiT‹RMEK: TESEV’‹N VE TESEV’S AND THIS BOOK’S BU K‹TABIN KATKISI CONTRIBUTION

Volkan Aytar Volkan Aytar

Türkiye’nin uzun süredir devam eden The Turkish Economic and Social Studies demokratikleflme sorunlar›na bilimsel Foundation (TESEV) aims to find social temelli katk›larda bulunmay› amaçlayan science-based solutions to Turkey’s Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf› longitudinal democratization-oriented (TESEV), 2004 y›l›ndan beri “Güvenlik problems. Since 2004, we continue on with Sektöründe Demokratik Aç›l›mlar / our projects assembled together under the Güvenlik Sektörü Reformu” bafll›kl› projeler heading of “Democratic Horizons in the öbe¤ini sürdürüyor. Bir “düflünce üretim Security Sector/Security Sector Reform”. merkezi” olan TESEV, gündelik siyasetin As a “think tank”, TESEV strives to keep at a gerilimli dünyas›na ve bu dünyan›n inifl- distance from the conflictual and tense world ç›k›fll› dalgalanmalar›na tabi olmamaya of daily politics and its ebbs and flows. çabalayarak ve sosyal bilimler yöntemlerini Instead we try to emulate a long-term seferber ederek daha uzun soluklu, uzun “cool-headed” perspective premised on vadeye yay›lm›fl ve “serinkanl›” bir bak›fl› infla social scientific methods and advocacy etmeye çabal›yor. strategies.

Sivilleflme olarak ifade edilebilecek genel bir In this broader perspective, we follow the siyasi çerçeveye oturan ve bu yönüyle de example of contemporary democracies and hararetli çat›flmalar yaratan tart›flmalar› ise, place the debates -which are otherwise ça¤dafl demokrasilerde oldu¤u gibi “Güvenlik known as “civilianization” in Turkey and Sektörünün Demokratik Gözetimi” ya da thus creates heated controversies- under the “Güvenlik Sektörü Reformu” ba¤lam›na headings of the “Democratic Oversight of the yerlefltiriyoruz. Hiç kuflkusuz, “Güvenlik Security Sector” or “Security Sector Reform”. Sektörü” Türkiye için yeni bir kavram ve Understandably, the “Security Sector” is a al›fl›ld›k olunmad›¤› için tepkiler de novel concept in Turkey and does provoke yaratabiliyor. Hele de “Güvenlik Sektörü strong reactions. Reactions are especially Reformu”ndan bahsetmek, çok sert tepkilere magnified when we mention the “Security yol aç›yor. Oysa güvenli¤in temel bir insan ve Sector Reform,”. However, it would be far ülke talebi oldu¤u, bunu sa¤layan kurum ve more productive to realize that security is a kurulufllar›n da tüm di¤erleri gibi kamusal demand of the citizens and of the country. varl›klar oldu¤u düflünülürse, saydaml›k ve Since the institutions that provide security hesap verebilirlik gündemini daha do¤ru ve have a public character, demanding so¤ukkanl› bir flekilde anlamak mümkün transparency and accountability from them is olabilir. only normal.

12 Güvenlik alan›n›n di¤erlerinden farkl› While one could rightly suggest that the oldu¤u kabul edilse bile, bunu “ülke security domain is somewhat different than hassasiyetleri” gibi mu¤lâk ve nas›l ve others domains, this is not grounds enough to kimlerce tespit edildi¤i çok daha net olmayan narrow its parameters down to an ambigious çerçevelere s›k›flt›rmak hem bu yaflamsal concept of “Turkey’s particular sensitivities” tart›flmay› çoraklaflt›r›yor, hem de de¤iflik and thus hamper much-needed free, open ihtimaller ve yaklafl›mlar› dile getirmenin and informed discussion. We actually do have önünde engel oluflturuyor. Oysa alternatif an alternative to anxieties, fears and yollar da mevcut. Güvenlik sektörünü alt›na emotional reactions: Turkey could become gömüldü¤ü s›r, gizem ve tabular perdesinden simultaneously more secure and more kurtaran, bu tart›flmay› normallefltiren, democratic if we free the security sector parças› olmaya çabalad›¤›m›z ça¤dafl debate from the thick veil of secrecy and demokrasilerdeki iyi deneyimlerden ö¤renen, taboos, mutually learn from the experiences bunlar› ülkenin gereklilikleri ba¤lam›nda of the contemporary democracies which we tart›flan ve yurttafllar›n hak ve talep etti¤i strive to be a more integral part of, find yeni ve kat›l›mc› süreçler infla eden bir solutions more attuned with the realities in Türkiye hem daha güvenli hem de daha our own country. In this way, we also have to demokratik olmaz m›yd›? Güvenlik sektörü build up participatory and democratic yönetiflimi konusundaki Avrupa ve küresel processes of open discussions. For long, deneyimleri karfl›laflt›rmal› olarak sunan, Turkey and its citizens have been deserving Türkiye’den uzmanlar›n katk›lar›n› dünya ile and demanding such a transformation. This paylaflan ve konunun iki duayeni, Cizre ve book, edited by two seminal and prolific Cerrah’›n editörlü¤ünde haz›rlanan bu kitap academics of the field, Professors Cizre and tam da bu yolu açmak için çabal›yor. Umar›z Cerrah, has a similarconcern and aims to ki, önümüzdeki dönemde hem TESEV’in introduce alternative channels of hem de bu kitab›n katk›lar›n› duygusal information, scientific debate and public tepkilerden uzak bir flekilde anlay›p discussion. We could only hope that tart›flabiliriz. emotional and defensive reactions will be balanced with a more open minded perspective, and we will be able to more aptly and fairly discuss the contributions of TESEV and this edited book.

13 GÜVENL‹K SEKTÖRÜNDE DEMOCRATIZATION IN THE DEMOKRAT‹KLEfiME SECURITY SECTOR SUNUfi KONUfiMASI WELCOMING REMARKS

Can Paker* Can Paker*

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf› Today we are here for the conference (TESEV) ve Cenevre’deki Silahl› Kuvvetlerin “Democratic Horizons in the Security Sector: Denetimi Merkezi (DCAF) taraf›ndan Turkey and Europe Security Sector ortaklafla düzenlenen, “Güvenlik Sektöründe Governance” jointly organized by the Turkish Demokratik Aç›l›mlar: Türkiye ve Avrupa Economic and Social Studies Foundation Güvenlik Sektörü Yönetiflimi” konferans› (Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf›, için burada bulunuyoruz. TESEV, üç ana TESEV) and the Geneva Centre for the program alan›ndan biri olan Democratic Control of Armed Forces (DCAF). Demokratikleflme Program› çerçevesinde TESEV is shining a spotlight on the issue of üzerinde çal›flt›¤› Güvenlik Sektöründe security sector democratization, a project Demokratikleflme konusunu bu uluslararas› under TESEV’s Democratization Program konferansta bir kez daha gündeme (which is one of its three program areas), and by doing so is realizing another “first” in our getirmekte ve ülkemizde bir “ilk”i daha country. gerçeklefltirmektedir. TESEV’s involvement in this issue has been TESEV’in konuya ilgisi geçici de¤ildir, tek going on for at least three years now, not tek etkinliklerle parlay›p sönmemifltir; with temporary and individual activities that istikrarl› bir yolda, en az üç y›ldan beri shine and fade, but on a consistent path. Our devam etmektedir. Vakf›m›z bu ilgiyi, siyaset foundation has pursued this involvement tercihlerini biçimlendirmesi umulan bilimsel with scientifically based studies that hope to temelli çal›flmalarla sürdürmüfl ve ülkemizin influence political outcomes and has bravely en önemli meselelerinden birinde pek çok achieved many “firsts” in one of the most “ilk”i cesurca gerçeklefltirmifltir. important issues for our country.

TESEV, öncelikle savunma harcamalar›n› TESEV has primarily evaluated the defense iktisadi bir aç›dan de¤erlendirmifl ve 2002 expenditures from an economic standpoint y›l›nda, Doç. Dr. Gülay Günlük fienesen’in and in 2003 published the study entitled haz›rlad›¤› Türkiye’de Savunma Harcamalar› Defense Expenditures and Their Economic ve Ekonomik Etkileri, 1980-2001 bafll›kl› bir Impacts in Turkey, 1980-2001, prepared by çal›flmay› yay›mlam›flt›r. Biri ulusal, di¤eri Associate Professor Gülay Günlük fienesen. uluslararas› iki konferans› ve çok sayg›n, This study, which shaped two conferences – uluslararas› bir akademik dergi olan Defence one national and the other international – and Peace Economics’in özel say›s›n› and a special issue of the highly reputable,

* Dr., TESEV Yönetim Kurulu Baﬂkan› * Dr., Chair, TESEV Executive Board

14 biçimlendiren bu çal›flmam›z, kamu international academic journal Defense and kaynaklar›n› kullanan savunma Peace Economics, drew attention to the harcamalar›n›n iktisadi boyutuna dikkat economic dimension of defense expenditures. çekmekteydi. Bu çal›flma, Türkiye’deki “zor” This study was among the “first” studies in tart›flma alanlar›ndan birine yönelik “ilk” one of the “most difficult” issue areas in çal›flmalar aras›ndayd›. Turkey.

2003 ve 2004 y›l› programlar›m›zda The studies that were conducted under the Demokratikleflme Program›’na Democratization Program in 2003 and 2004 yerlefltirdi¤imiz çal›flmalar›m›z, 2004 y›l› evolved towards the project “Civilian and program›m›zdaki “Güvenlik Sektörünün Democratic Oversight of the Security Sector” Sivil ve Demokratik Gözetimi” projesine in 2004. Although some have often distorted do¤ru evrildi. Bu konuda ne yaz›k ki çok its perception, the main mission of TESEV is fazla çarp›tma yap›ld›ysa da, TESEV’in as›l to contribute to the democratization process amac›, Türkiye’de demokratikleflme sürecine in Turkey. We consider the extension of katk›da bulunmakt›. Bizler, sivil demokratik civilian democratic oversight to all fields as gözetimin, demokratikleflmenin ayr›lmaz bir an essential and inseparable part of the parças› olarak tüm alanlara yay›lmas›n›n democratization process. Our aim is to open gerekli oldu¤unu düflünüyor; bu konuda up for discussion in our country the common insano¤lunun, flu ya da bu ülkeyle s›n›rl› experiences of and the highest points olmayan ortak deneyimini ve var›lan en ileri achieved by humankind, regardless of noktalar› ülkemizde de tart›flmaya açmay› country. amaçl›yorduk. In this context, TESEV entered into TESEV bu ba¤lamda, ülkemizin de üyeleri cooperation with two very prestigious aras›nda bulundu¤u çok prestijli uluslararas› international institutions of which our iki kuruluflla iflbirli¤i içine girmifltir. country is a member. One of these institutions is the Geneva Centre for the Bunlardan biri, Türkiye Cumhuriyeti’nin de Democratic Control of Armed Forces üyeleri aras›nda bulundu¤u Cenevre’deki (DCAF), to which the Turkish Republic Silahl› Kuvvetlerin Demokratik Denetimi belongs. The other is the Inter-Parliamentary Merkezi (Geneva Centre for the Democratic Union (IPU), of which Turkey has been a Control of Armed Forces - DCAF)’dir. Di¤eri ise member since 1910. The book entitled 1910’dan beri üyesi oldu¤umuz Parliamentary Oversight of the Security Sector Parlamentolararas› Birlik (PAB) (Inter- – Handbook for Parliamentarians, prepared by Parliamentary Union - IPU)’dir. Bu iki these two institutions and translated into kurulufl taraf›ndan haz›rlanan ve yirmiden more than 20 languages, was translated into fazla dile çevrilen Parliamentary Oversight of Turkish under the title Güvenlik Sektörünün the Security Sector – Handbook for Parlamenter Gözetimi – Parlamenterler için El Parliamentarians adl› kitap, Güvenlik Kitab› and was presented to the media, Sektörünün Parlamenter Gözetimi – parliamentarians and the security sector Parlamenterler için El Kitab› bafll›¤›yla bureaucracy, together with international and Türkçe’ye çevrilmifl; uluslararas› ve yerel local participants, in a conference in May kat›l›mc›larla birlikte May›s 2004’te 2004. medyaya, parlamenterlere ve güvenlik sektörü bürokrasisine tan›t›lm›flt›r. Hiçbir This work, which does not impose any ülkeye belirli bir model dayatmayan, particular model on any country, but which uluslararas› pratiklerden yola ç›kan ve art›k highlights international practices and evrenselleflen dersleri özetleyen bu eser, summarizes those already universalized güvenlik sektörünün sivil ve demokratik lessons, constitutes a resource for the steps gözetimi yolunda parlamenterlerin parliamentarians can take on the path toward

15 atabilece¤i ad›mlara bir kaynak teﬂkil civilian and democratic oversight of the etmektedir. Bu kitab›n yay›mlanmas› ve security sector. The publication of the book yaratt›¤› tart›ﬂma da TESEV’in Türkiye’ye and the debate it generated were among the sundu¤u “ilk”ler aras›ndad›r. “firsts” TESEV presented to Turkish society.

DCAF ile iflbirli¤ini sürdüren TESEV, daha In cooperation with DCAF, TESEV continues önce söz verdi¤i üzere konuyu çeflitli to raise and debate the issue of security sector yönleriyle gündeme getirmeyi ve tart›flmay› democratization and its various dimensions. sürdürüyor. Bugün iki adet “ilk”i daha We are realizing two more “firsts” today: We gerçeklefltiriyoruz: Hem bir konferans are both organizing a conference and yap›yoruz, hem de bir yay›n› tan›t›yoruz. presenting a publication. At this conference, “Güvenlik Sektöründe Demokratik entitled “Democratic Horizons in the Aç›l›mlar: Türkiye ve Avrupa Güvenlik Security Sector: Turkey and Europe Security Sektörü Yönetiflimi” adl› bu konferansta Sector Governance,” we will first address öncelikle, güvenlik kavram ve universal democratic transformations in the uygulamalar›nda gerçekleflen evrensel concept and applications of security. We will nitelikteki demokratik dönüflümleri ele then evaluate how we can move from a state- alaca¤›z. “Devlet-merkezli” güvenlikten, centered system of security towards a human- “insan-merkezli” güvenli¤e nas›l gidebiliriz, centered one. onu de¤erlendirece¤iz. Next, we will correct the common Ard›ndan, olay›n, ne yaz›k ki ülkemizde ço¤u misunderstanding that this is not a simple zaman anlafl›ld›¤› ve çarp›k bir flekilde matter of “civil-military relations” and yans›t›ld›¤› gibi, basit bir “sivil-asker iliflkisi” “civilian control of the military,” as it is often ve “sivillerin askerleri denetlemesi” meselesi understood and discussed in Turkey. The olmad›¤›n› ortaya koyaca¤›z. Güvenlik security sector does not merely consist of the sektörü, yaln›zca silahl› kuvvetlerden ibaret armed forces. It includes, along with the de¤ildir. Silahl› kuvvetlerle birlikte, “iç” armed forces, “internal” security and law güvenli¤i, kolluk kuvvetlerini, yani polisi, enforcement units, in other words the police, jandarmay›, s›n›r ve sahil güvenli¤ini, gendarmerie, border and coast guards, istihbarat örgütlerini, savunma bakanl›¤›n› intelligence services, the ministry of defense ve kimi zaman da baz› yarg› kurumlar›n› içermektedir. Bizler iflte bugün bu and sometimes certain judicial institutions. konferansta, “‹ç Güvenlikte Today at this conference we want to correct Demokratikleflme” vurgusunu tart›flarak, bu these erroneous beliefs by reframing the issue yanl›fl inan›fllara bilimsel ve so¤ukkanl› bir as one of “Democratization of Internal yan›t vermek istiyoruz. Security” and debating it in a calm and scientific manner. Konferans ile birlikte, Güvenlik Sektöründe Demokratik Denetim: Türkiye ve Dünya In this conference, we are also presenting the bafll›kl› bir kitab› da tan›t›yoruz. Bu kitap, book entitled Democratic Oversight in the partnerimiz DCAF ile birlikte giriflti¤imiz Security Sector: Turkey and the World. This yeni bir çal›flman›n, DCAF-TESEV Güvenlik book is the first product of the DCAF-TESEV Sektörü Çal›flmalar› yay›n dizisinin ilk Security Sector Studies publication series, a ad›m›d›r. Bunun arkas› da gelecek, bu dizinin new project TESEV and DCAF have ikinci eseri olarak Mart ay›nda bir kitap daha undertaken as partners. More will follow; the yay›mlanacakt›r. Böylelikle TESEV, hem second book in this series will be published in uluslararas› ve karfl›laflt›rmal› çal›flmalar› March. Through it, TESEV will introduce Türkiye’ye tan›tacak, hem de Türkiye’de yeni international and comparative studies to yeni belirmekte olan araflt›rmalar› tart›flmaya Turkey as well as open to discussion recently sunacakt›r. emerging research in Turkey.

16 TESEV, Güvenlik Sektöründe TESEV will continue to carry out its studies Demokratikleflme konulu çal›flmalar›n› on the issue of security sector uluslararas› partneri DCAF ile birlikte democratization with its international yürütmeye devam edecektir. Gelecek aylarda partner DCAF. In the upcoming months, the TESEV’in Çal›flma ve ‹zleme Grubu –ki Working and Monitoring group of TESEV – konunun çok de¤erli uzmanlar›ndan oluflan a scientific council set up of very important bilimsel bir kuruldur-, Türkiye Büyük Millet experts in the field – will start doing Meclisi (TBMM)’ndeki ‹htisas presentations for the Special Committees of Komisyonlar›’nda konunun çeflitli yönleriyle the Turkish Grand National Assembly ilgili sunumlar yapmaya bafllayacakt›r. Biz (TGNA) on various aspects of the issue. In Türkiye’de, ülkemizin hassasiyetlerini de Turkey, we can draw our own democratic, dikkate alarak, kendi demokratik, kat›l›mc› participatory roadmap by also taking into yolumuzu çizebiliriz. TESEV bu konuya account the sensitivities of our country. bilimsel, tarafs›z ve so¤ukkanl› bir flekilde TESEV will do its best to contribute to the katk›da bulunabilmek için elinden geleni issue in a scientific, neutral, and even- yapacak; uzmanlar›, sektör içinden tempered manner and will continue to draw profesyonelleri, parlamenterleri ve toplumu the experts, security professionals, bu tart›flmaya katma yolunda çal›flmalar›n› parliamentarians, and society into this debate. sürdürecektir. In the particular case of Turkey, Türkiye özelinde, sivilleflme, civilianization is one of the most important demokratikleflme yolundaki en önemli goals on the path to democratization. The hedeflerden biridir. Bu hedeflere yönelik effort towards these goals should not just take çal›flma, (ister seçimle ister atamayla place as “arrangements” between state belirlensin) yaln›zca “yukar›daki” devlet institutions “at the top” (be they elected or kurumlar› aras›nda ve “dikey” bazda appointed) and to be carried out in a yürütülecek “ayarlamalar” fleklinde “vertical” way, but should progress in a way olmamal›; sürece toplumu da angaje eden ve that engages the public and establishes “yatay” ba¤lant›lar kuran bir yolda “horizontal” links. TESEV and its partners ilerlemelidir. Bu yolda TESEV, partnerleriyle will continue to take brave steps towards this birlikte ilk cesur ad›mlar› atmaya devam end. We want you to walk with us and hope edecektir. Sizden bizimle yürümenizi that together we can chart the course of our istiyoruz; ülkemizin demokratik gelece¤inin country’s democratic future. yolunu birlikte açmay› umuyoruz.

17 AÇILIﬁ KONUﬁMASI OPENING REMARKS

Tevfik Ziyaeddin Akbulut* Tevfik Ziyaeddin Akbulut*

Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf› The Turkish Economic and Social Studies (TESEV) ve Cenevre Silahl› Kuvvetlerin Foundation (TESEV) and the Geneva Centre Demokratik Denetimi Merkezi (DCAF), for the Democratic Control of Armed Forces ülkemiz için çok önemli bir konu sayd›¤›m›z, (DCAF) have organized a conference titled “Güvenlik Sektöründe Demokratik “Democratic Horizons in the Security Sector: Aç›l›mlar: Türkiye ve Avrupa Güvenlik Turkey and European Security Sector Sektörü Yönetiflimi” bafll›kl› bir konferans Governance,” a topic which we deem very düzenlemifltir. Demokrasinin güvenlikle important for our country. A conference of özdeflleflti¤i ça¤›m›zda böyle bir konferans›n this kind will undoubtedly be of great ülkemize ve güvenlik örgütlerine çok büyük significance for our country and for its katk›lar sa¤layaca¤› kuflkusuzdur. security organizations in an era when Konferansta a¤›rl›kl› olarak, polis ve democracy and security have become jandarmadaki yeni pratikler ve teorik identical. I have gladly learned that the topics aç›l›mlar üzerinde durulaca¤›n› to be heavily emphasized at the conference memnuniyetle ö¤renmifl bulunuyorum. will be the new practices and theoretical Hükümetimiz bu sektördeki demokratik perspectives with regards to the police force aç›l›mlara büyük ilgi göstermekte ve bu and the gendarmerie. Our government is very aç›l›mlar› izleme, de¤erlendirme ve much interested in democratic perspectives ülkemizde gerçeklefltirme yolunda ciddi on this sector and has been taking important ad›mlar atmaktad›r. Öncelikle, bu aç›l›mlar› steps toward monitoring, evaluating, and s›rf Avrupa Birli¤i’ne tam üye olma yolunda realizing these perspectives in our country. gerçeklefltirilmesi zorunlu reformlar silsilesi Let me begin by saying that we don’t see these olarak görmedi¤imizi belirtmeliyim. perspectives as merely a series of reforms that have to be carried out on the way toward full Ça¤›m›z›n güvenli¤e yeni anlamlar ve membership in the European Union. de¤erler kazand›rd›¤›n›n bilincindeyiz. Bu dönüflümleri iki alana indirgeyebiliriz: We are aware of the fact that our century has Birincisi, tüm dünyada oldu¤u gibi, bizim given new meanings and values to security. güvenlik bürokrasimiz de So¤uk Savafl We can reduce these transformations to two sonras›nda yepyeni tehditlerle, suç fields: Firstly, just like the rest of the world, unsurlar›yla, biçimleriyle, örgütleri ve after the Cold War our security bureaucracy fliddetiyle savaflmak zorunda kald›. Bu had to fight with new threats, criminal alandaki sorunlar› polisimizin, elements, types, organizations, and violence. jandarmam›z›n, istihbarat birimlerimizin We can assess the problems in these areas as yeni koflullar alt›nda, yeni usullerle ensuring the efficiency of our police, etkinli¤ini sa¤lamak olarak * Chair of the Turkish Grand National Assembly Internal Affairs Committee, * TBMM ‹çiflleri Komisyonu Baflkan›, Tekirda¤ Milletvekili Tekirda¤ Deputy

18 de¤erlendirebiliriz. Etkinlik sorununu gendarmerie, and intelligence units with new çözerken, birimlerin aralar›ndaki görev procedures under new circumstances. We are bölüflümünü net bir biçimde çizmeye dikkat careful about clearly drawing the division of ediyoruz. Birimler aras›nda rekabet yaratacak labor among the units while solving the ve birinin öbürü aleyhine üstünlü¤üne yol problem of efficiency. We attach importance açacak düzenlemelerdense, iflbirli¤ine önem to cooperation rather than to arrangements verilmesine özen gösteriyoruz. Bu husus, that would lead to competition between the güvenlik sektöründeki aç›l›mlar›n temel units and create one’s superiority at the ilkesidir. Güvenlik sektöründeki demokratik expense of the other. This is the essential dönüflümlerin ikinci ve as›l önemli alan›, principle of the horizons of the security güvenli¤in teknik olmayan yönüne dair sector. The second, really important area of düflünce ve kavray›fllara iliflkindir. Bu alan, democratic transformations in the security güvenli¤in kendisinde, yani güvenlik sector is the area that relates to the anlay›fl›nda meydana gelen de¤iflimleri ve considerations and understandings of non- tart›flmalar› izlemeyi; iyi ülke örneklerinden technical security. This includes following ders ç›kararak sektörde düzeltmeler yapmay› the transformations and debates that took ve reformlar› uygulayabilmeyi içermektedir. place in the field of security itself, that is to say in the mentality of security, making Toplant›n›n amac›n›n, bu konudaki baflka corrections in the sector by learning lessons uygulamalara da bakarak bilgimizi from best practices around the world and artt›rmak, düflünmek ve tart›flmalar ortaya being able to apply them to reforms. atmak oldu¤u kanaatindeyim. Temelde yaflanan de¤iflimler nelerdir? Art›k It is my opinion that the goal of the ülkemizde demokrasi ile bar›flan, elindeki conference is to enrich our knowledge, to fliddet kullanma yetkisinin meflrulu¤unu ve think and to generate debates by looking at bu sektörün ihtiyaç duydu¤u gizlilik ilkesini other security practices. What are the changes suiistimal etmeyen, vatandafl› ön plana alan, currently being experienced? A mentality of vatandafll›k hukukunu, insan haklar›n›, security that is at peace with democracy and vatandafl›n yaflam seviyesini ve kalitesini, that does not undermine the legitimacy it has huzur ve güvenli¤ini temel önceli¤i yapan bir to use force and the principle of güvenlik anlay›fl› yerleflmeye bafllamaktad›r. confidentiality that this sector requires is Bu yeni küresel e¤ilimler bizim kendi beginning to develop in our country. This gerçeklerimize ters düflmüyor. Bizim mentality prioritizes citizens and upholds the halk›m›z, bizim vatandafl›m›z da güvenli¤ini law, human rights, the standard of living, kaliteli yaflamda, istikrarda, bar›flta, quality of life, dignity and safety as its top hukukunun korunmas›nda ve huzurda priorities. These new global tendencies are not buluyor. Güvenlik bürokratlar›n›n alana in conflict with our own realities. Our citizens iliflkin bilgi birikimlerini artt›rmalar› ve can enjoy security in a life of quality, in güvenlik ile demokrasi aras›nda yeniden stability, in peace, in the protection of law kurulan ba¤lant›lar› kavramalar› gerekiyor. and dignity. Security bureaucrats need to Bunun yan› s›ra, güvenlik birimlerimizi, increase their understanding of relevant and konu ile ilgili sivil toplum kurulufllar› ve up-to-date knowledge and to comprehend the medyan›n da bilgisine ve ilgisine aç›k, fleffaf newly established connections between bir sektör haline getirmek zorunday›z. Yeni security and democracy. In addition, we must geliflmeler, talepler, pratikler bunu gerekli make our security units transparent and open k›lmaktad›r. ‹ç ve d›fl güvenli¤i sa¤layan to the knowledge and interest of relevant birimlerin e¤itimlerini, onlar›n toplumla, non-governmental organizations and the di¤er güvenlik birimleriyle ve kendilerini media. New developments, demands and denetleyen temsili demokrasi kurumlar› ile practices necessitate this. We have to rethink

19 iliflkilerini ve hatta hayata, insanlara, the education and training of the units that suçlulara, potansiyel suçlulara ve ensure internal and external security, their misyonlar›na bak›fl aç›s›n› yeni anlay›fllar relationship with society, other security units çerçevesinde flekillendirmek zorunday›z. and the representative democratic institutions Güvenlik meselesi, nefes ald›¤›m›z hava gibi, that oversee them and even their perspectives etraf›m›z› saran her fleyin içinde bulunan bir towards life, people, criminals, and their kavramd›r. Burada rahat oturmam›z, missions within the framework of new evimizin, mal ve can güvenli¤imizin mentalities. The issue of security is a concept korunmas›... K›saca, güvenlik iflte budur. that is inherent in everything that surrounds Malum oldu¤u üzere, güvenlik sektörü, hem us, just like the air that we breathe. The fact iç hem d›fl güvenli¤i sa¤layan birimler that we sit comfortably here, the protection yelpazesinden oluflmaktad›r. Bunlar; Silahl› provided for our homes, our property and our Kuvvetler, Polis, Jandarma, Sahil Güvenlik, lives… This, in essence, is security. As it is ‹stihbarat Teflkilat› ve Milli Güvenlik Kurulu known, the security sector is consisted of a olarak say›labilir. range of units that ensure both internal and Hükümetimiz, sivil-asker iliflkilerini Avrupa external security. These can be enumerated as Birli¤i üye devletlerindeki uygulamaya the Armed Forces, Police, Gendarmerie, Coast yak›nlaflt›rmak ve demokratik bir aç›l›m Guards, Intelligence Organization and the sa¤lamak amac›yla, Milli Güvenlik Kurulu National Security Council. Kanunu’nda** köklü de¤iflikliklere gitmifl Our government has carried out essential bulunmaktad›r. Çeflitli kanunlarda de¤ifliklik changes in the Law of the National Security yapan yeni bir yasada, Milli Güvenlik Council** in order to bring civil-military Kurulu’na iliflkin olarak Anayasan›n 118. relations closer to practices in European maddesinde yap›lan de¤ifliklik çerçevesinde, Union countries and to ensure the deepening Milli Güvenlik Kurulu’ndaki sivil üye say›s› of democracy. In recent legislation making artt›r›larak, Milli Güvenlik Kurulu’nun changes to various laws, new legal tavsiye organ› niteli¤ini teyit eden yeni yasal arrangements were undertaken regarding the düzenlemelere yer verilmifltir. Temmuz National Security Council within the 2003’te parlamentomuzda kabul edilen 7. uyum paketi, Milli Güvenlik Kurulu’nun framework of the amendment in Article 188 görev, iflleyifl ve oluflumunda baz› temel of the Constitution, which confirms the de¤ifliklikler yapm›fl bulunmaktad›r. Milli advisory body structure of the National Güvenlik Kurulu Genel Sekreterli¤i’nin icra Security Council by increasing the number of ve denetleme yetkileri kald›r›lm›flt›r. Milli its civilian members. The 7th harmonization Güvenlik Kurulu’nun ola¤an olarak her ay package approved by the parliament in July yerine, iki ayda bir toplanmas› 2003 has made certain essential changes to öngörülmüfltür. Bu arada, savunma the mission, function, and organization of harcamalar›n›n fleffafl›¤›n› artt›ran yeni the National Security Council. The executive hükümler yine parlamentomuz taraf›ndan and supervisory powers of the General kabul edilmifltir. Parlamentonun iste¤i Secretariat of the National Security Council üzerine Say›fltay art›k, Silahl› Kuvvetler’e ait have been abolished. It was envisaged that the olanlar da dâhil olmak üzere tüm kurum ve National Security Council would meet once kurulufllar›n harcamalar›n› denetleyebilecek every two months instead of the usual once- imkâna kavuflturulmufltur; zira fleffafl›k ve a-month routine. In the meantime, new hesap verebilirlik demokrasinin bir gere¤idir. provisions that increase the transparency of Di¤er yandan, güvenlik güçlerimizin asli defense expenditures were also approved by

** 15.01.2003 tarihli ve 4789 say›l› Milli Güvenlik Kurulu ve Milli Güvenlik Kurulu ** Law Concerning the Amendment of the Law on the National Security Council and Genel Sekreterli¤i Kanunu’nda De¤iﬂiklik Yap›lmas›na Dair Kanun, 18.01.2003 its General Secretariat No. 4789, dated 15.01.2003, Resmi Gazete (Official tarihli ve 24997 say›l› Resmi Gazete. (Ed.n.) Gazette) No. 24997, dated 18.01.2003. (Ed. note)

20 vazifelerini yapmalar›na imkân sa¤lamak our parliament. The Supreme Court of aç›s›ndan, Polis Vazife ve Selahiyet Accounts now has the opportunity to oversee, Kanunu’nda*** yap›lan de¤ifliklikle, umuma upon request by the parliament, the aç›k yer ruhsatlar›n›n verilmesi ve denetim expenditures of all associations and ifllemleri mahalli idarelere, il özel idarelerine institutions, including those belonging to the ve belediyelere devredilmifl bulunmaktad›r. Armed Forces. After all, transparency and Ayr›ca Özel Güvenlik Teflkilat› Kanunu**** accountability constitute the cornerstones of ç›kar›lm›fl, Dernekler Kanunu***** yeniden modern democracies. On the other hand, düzenlenerek, güvenlik güçlerimizin ensuring an opportunity for our security dernekler üzerindeki ifl, ifllem ve denetim forces to carry out their essential duties, the görevleri asgariye indirilmifl bulunmaktad›r. procedures for licensing and oversight of places open to public has been ceded to local Güvenlik sektöründeki de¤iflim bu birimlerin administrations, to special provincial sadece teknik koordinasyonu de¤il, yeni administrations, and to municipalities by an anlay›fllara göre demokratik bilinç ve amendment to the Law on Police Duties and zihniyetle yeniden yap›land›r›lmas› demektir. Halk›m›za, parlamentomuza, Türkiye Büyük Powers.*** Moreover, the Law on Private Millet Meclisimize, güvenlik güçlerimize, Security Services**** has been approved; the Türkiye’yi tam demokratik bir ülke yapmak Law on Associations***** has been re- için katk›da bulunacak bu uluslararas› regulated, minimizing the duties of our konferans›n yap›lmas›ndan dolay› security forces on the work, operation and mutlulu¤umu ifade etmek istiyorum. Bu control of associations. toplant›n›n amac›n› anl›yor, destekliyor ve Reforming the security sector does not only çok yararl› buluyoruz. Son olarak, refer to the technical coordination of these hükümetimizi bu kadar yak›ndan units, but also to a new restructuring in ilgilendiren, halk›m›z› ve güvenlik accordance with the letter and the spirit of güçlerimizi ilgilendiren bir konuda, democratic laws. I would like to express my aralar›nda iflbirli¤i yaparak bu toplant›y› happiness to our people, our parliament, the gerçeklefltiren Türkiye Ekonomik ve Sosyal Turkish Grand National Assembly, and the Etüdler Vakf› (TESEV)’na ve Cenevre Silahl› security forces for the organization of this Kuvvetlerin Demokratik Denetimi Merkezi international conference that will contribute (DCAF)’ne, konuflmac› ve kat›l›mc›lara to making Turkey a fully democratic country. teflekkürlerimi belirtmek istiyorum. We understand and support the purpose of this conference and find it very beneficial. I would like to express my gratitude to the Turkish Economic and Social Studies Foundation (TESEV) and Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF) for jointly organizing a conference on a topic that so deeply interests our government, our people, and the security forces, as well as to the conference speakers and participants.

*** 24.11.2004 tarihli ve 5259 say›l› Polis Vazife ve Selahiyet Kanunu ile Baz› *** Law Concerning the Amendment of the Law on Police Duties and Powers and Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas› Hakk›nda Kanun, 01.12.2004 tarihli ve 25657 Some Laws No. 5259, dated 24.11.2004, Resmi Gazete (Official Gazette) No. say›l› Resmi Gazete. (Ed.n.) 25657, dated 01.12.2004. (Ed. note) **** 10.06.2004 tarihli ve 5188 say›l› Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun, **** Law on Private Security Services No. 5188, dated 10.06.2004, Resmi Gazete 26.06.2004 tarihli ve 25504 say›l› Resmi Gazete. (Ed.n.) (Official Gazette) No. 25504, dated 26.06.2004. (Ed. note) ***** 30.07.2003 tarihli ve 4963 say›l› Çeflitli Kanunlarda De¤ifliklik Yap›lmas›na ***** Law Concerning the Amendment of Various Laws No. 4963, dated 30.07.2003, ‹liflkin Kanun, 07.08.2003 tarihli ve 25192 say›l› Resmi Gazete. (Ed.n.) Resmi Gazete (Official Gazette) No 25192, dated 07.08.2003. (Ed. note)

21 GÜVENL‹K SEKTÖRÜ VE SECURITY SECTOR AND DEMOKRAT‹KLEﬁME DEMOCRATIZATION

Philipp Fluri* Philipp Fluri *

Konferanstaki sunumlar›n da aç›kça ortaya As the proceedings of the conference have koydu¤u üzere Güvenlik Sektörü Reformu made clear, Security Sector Reform (SSR) is (GSR) hepimizi ilgilendiren bir konudur. Zaten something that concerns us all. This is why bu nedenle buraday›z. Güvenlik Sektörü we are gathered here. Security sector reform Reformu, Avrupa Birli¤i’nin s›rf baflka ülkeler is more than a tool invented by the European uygulas›n diye icat etmifl oldu¤u bir araç olarak Union for others only, as each and every anlafl›lmamal›d›r. Avrupa’daki her ülke country in Europe is going through security güvenlik sektörü reformunu bizzat hayata sector reform too. So, if we have gathered geçirmektedir. Bugün burada bulunmam›z›n here today, it is to share experiences on how amac›, bir yandan halk›n refah›n› art›r›rken, to make the security sector more efficient and di¤er yandan güvenlik sektörünü daha etkili, daha demokratik hale nas›l getirebilece¤imizi more democratic so as to improve the welfare tart›flmak, bunun için deneyimlerimizi of the people. SSR is about protecting paylaflmakt›r. Güvenlik Sektörü Reformu, democracy in such a way as to divide security demokrasiyle ilgilidir: uygun güvenlik measures amongst the appropriate agencies; önlemlerinin da¤›t›lmas›yla demokrasinin and it is about structure: it is about dividing korunmas›n› hedefler. GSR yap›yla ilgilidir: the labor of providing security among the güvenlik önlemlerinin, toplumumuza bir different agents which are supposed to koruma sa¤layaca¤› öngörülen farkl› birimler provide us a way of safeguarding our security. aras›nda paylaflt›r›lmas›n› ve ifl bölümünü hedefler. The Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces (DCAF) was set up by the Swiss Cenevre Silahl› Kuvvetlerin Demokratik Foreign Ministry and Defense Ministry for Denetimi Merkezi (Geneva Centre for the the purpose of creating a forum to share Democratic Control of Armed Forces - DCAF), experiences on how to build a security sector. ‹sviçre D›fliflleri ve Savunma Bakanl›klar› I think this is a very important point. We are taraf›ndan, bir güvenlik sektörünün nas›l not, as an international organization, out to kurulaca¤›na dair deneyimlerin paylafl›laca¤› teach about security sector governance, or to bir platform yaratmak amac›yla kurulmufltur. Bu nokta çok önemlidir. Biz, uluslararas› bir teach others what to do. We are here to create kurulufl olarak, baflka ülkelere güvenlik sektörü a forum to share information, to share yönetifliminin ne oldu¤unu ya da ne yapmalar› experiences of how a security sector can best gerekti¤ini ö¤retmek için burada be organized. The Centre was set up four bulunmuyoruz. Bizim burada bulunma years ago and it has undergone impressive amac›m›z bilgi ve deneyim paylafl›m›n› growth during these four years. We are now gerçeklefltirebilecek bir platform yaratmak ve present on all continents. We have

* Dr., Cenevre Silahl› Kuvvetlerin Demokratik Denetimi Merkezi (DCAF), Yard›mc› * Dr., Deputy Director, Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces Direktör (DCAF)

22 güvenlik sektörünü en iyi nas›l organize 45 member states. Turkey is one of our most edebilece¤imize dair deneyimlerimizi valued member states and has been very paylaflmakt›r. Bu merkez dört y›l önce kuruldu active in our organization. ve bu dört y›l içerisinde gerçekten çok büyük bir geliflme gösterdi. 45 üye ülkemiz var. Her DCAF aimed to fill a gap that we identified k›tada aktifiz. Türkiye bizim de¤er verdi¤imiz as the lack of an organization that serves both üyelerimizden bir tanesidir ve kurulufl as a think-tank on security sector governance içerisinde çok aktif bir rol üstlenmifl and also extends operational cooperation durumdad›r. programs to governments in countries that are undergoing security sector reform. The DCAF bizim bir organizasyon yoklu¤u olarak book that Dr. Paker referred to is entitled tan›mlad›¤›m›z bofllu¤u doldurmak üzere kuruldu. Asl›nda DCAF hem güvenlik sektörü Parliamentary Oversight of the Security Sector yönetiflimi üzerine bir beyin tak›m› olarak – Principles, Mechanisms and Practices, and it hizmet verdi, hem de güvenlik sektörü is a typical product of our Documentation reformu yapan ülkelerdeki operasyonel and Analysis Center, which aims to fulfill iflbirli¤i programlar›n›n kapsam›n› geniflletti. the need for information on comparative Dr. Paker’in bahsetti¤i, Güvenlik Sektörünün examples of good practices on parliamentary Demokratik Gözetimi – ‹lkeler, Mekanizmalar, oversight of the security sector worldwide. Uygulamalar ad›n› tafl›yan kitapç›k, We published it together with the kuruluflumuzun Dokümantasyon ve Analiz Inter-Parliamentary Union (IPU) and Merkezi’nin haz›rlad›¤› dokümanlara iyi bir within a year it had been translated into örnektir. Sözünü etti¤im bu merkezin amac›, 30 different languages and 60,000 copies güvenlik sektörünün parlamenter gözetiminin have been handed out to sixty different tüm dünyadaki karfl›laflt›rmal› örneklerine dair parliaments around the world. I am glad that bilgi ve malumat sa¤lamakt›r. Bu kitapç›¤›, in cooperation with the Turkish Economic Parlamentolararas› Birlik (Inter-Parliamentary and Social Studies Foundation (Türkiye Union – IPU) ile birlikte yay›mlad›k. Kitap bir sene içinde 30 farkl› dile çevrildi; 60 bin Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf› – TESEV) kopyas›, 60 farkl› parlamentoda da¤›t›ld›. and the Turkish parliament we were able to Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf› publish a Turkish version of the handbook as (TESEV)’n›n ve Türkiye Büyük Millet well. As we all know, Turkey is a very active Meclisi’nin deste¤iyle bu kitapç›¤› Türkçe’ye de member also in the Inter-Parliamentary kazand›rd›¤›m›z için çok memnunum. Union and we are therefore delighted that Bildi¤iniz gibi Türkiye ayn› zamanda there is a Turkish version of this handbook. Parlamentolararas› Birlik’in aktif bir üyesidir; But we have, I believe, to go beyond the mere dolay›s›yla, bu kitab›n Türkiye’de publication of the handbook. We would like yay›mland›¤›n› görmek bizi çok mutlu ediyor. to enter into a working relationship with you. Ama ben bu çal›flman›n da ötesine With other parliaments we have geçece¤imize inan›yorum. Biz Türkiye ile parliamentary programs to train ifllevsel bir iliflki kurmak istiyoruz. Baz› parliamentary staff in Southeast Europe and parlamentolarda yeni personel e¤itimi in the former Soviet Union on security sector programlar› uyguluyoruz; Güneydo¤u reform. So, by way of training parliamentary Avrupa’da ve eski Sovyetler Birli¤i’nde güvenlik sektörü reformuyla ilgili olarak staff, we help to set up an institutional parlamento üyelerine e¤itimler veriyoruz. memory or an institutional treasure trove of Üyelerin e¤itilmesi yoluyla, güvenlik sektörü experience on security sector reform. If there reformuna dair kurumsal bir haf›za veya is a need or an interest, this is something that kurumsal bir deneyim birikimi we would also like to offer to the Turkish oluflturulmas›na yard›mc› oluyoruz. E¤er bu parliament.

23 konularla ilgili herhangi bir ihtiyaç veya ilgi We are also interested in your experiences: to mevcutsa, ayn› fleyi Türkiye Cumhuriyeti document them, to analyze them together, Parlamentosu’na da önermek isteriz. and to make them useful for others, that is, other countries that may want to go the way Ayn› zamanda sizin deneyimlerinizle de ilgileniyoruz. Bu deneyimleri belgelemek, of democratization of the security sector. birlikte analiz etmek, böylece güvenlik Moreover, we could also work together with sektörünü demokratiklefltirmek isteyen baflka TESEV in organizing – as we do in other ülkelerin faydalanabilece¤i bir flekle sokmak countries – specialized workshops on istiyoruz. Bunun d›fl›nda, baflka ülkelerde parliamentary oversight of policing or other yapt›¤›m›z gibi, polisli¤in parlamenter aspects of the security sector. gözetimine veya güvenlik sektörünün baflka We have decided in cooperation with you to boyutlar›na dair TESEV ile birlikte özel look into important topics today. One is the çal›fltaylar organize edebiliriz. privatization of security, as always within the Bugün sizinle baz› önemli konular› birlikte ele general framework of security sector reform almaya karar verdik. Bunlar›n ilki, güvenli¤in and the oversight of the security sector. The özellefltirilmesidir. Bu konu her zaman için, other is the division of labor among the güvenlik sektörü reformu ve gözetimi armed forces, police, and gendarmerie and temas›n›n genel çerçevesi içinde yer al›r. the reform and/or oversight of the police. ‹kincisiyse, silahl› kuvvetler, polis ve jandarma These two topics are important not only for aras›ndaki görev da¤›l›m› ve polis teflkilat›n›n Turkey, but must be addressed in every reformu ve/ya gözetimidir. Bu iki temel democracy, as they challenge the security of konunun sadece Türkiye için önem tafl›d›¤›n› all of our countries. Besides, if we do not söyleyemeyiz. Bu konular tüm demokrasilerde solve them in a democratic spirit, and as long ele al›nmal›d›r çünkü tüm ülkelerde güvenli¤in önünde güçlük yarat›rlar. Bunun as we have security agents within society who yan›nda, e¤er sorunlar›m›z› demokratik bir are not under democratic control and yolla çözemezsek ve toplum içinde demokratik guidance, sustainable development is not kontrol ve rehberlikten yoksun güvenlik possible. This is not only the Geneva Centre’s birimlerine sahipsek, sürdürülebilir bir geliflme view; this is the United Nations Development yaratmam›z imkâns›zd›r. Sürdürülebilir Program (UNDP) Human Development geliflmeyle ilgili bu bak›fl aç›s› sadece Cenevre Report’s view on sustainable development. Merkezi (DCAF)’ne ait de¤ildir, ayn› zamanda I would like to thank you for your trust, for Birleflmifl Milletler Kalk›nma Program› (United Nations Development Programme - UNDP)’n›n your willingness to be here today and to share ‹nsani Geliflim Raporu (Human Development your experiences with us. I would like to Report)’nda da savunulmaktad›r. think of the Geneva Centre as your center because Turkey is a founding member of it. Kendinize olan güveniniz, bugün burada olma We cannot do our job without you. I would ve deneyimlerinizi bizimle paylaflma arzunuz like to invite you not only to be here with us için size teflekkür ediyorum. Cenevre today and to share experiences, but to use the Merkezi’ni lütfen kendinize ait bir merkez Centre for yourselves. We want to be a forum olarak düflünün, çünkü Türkiye kurucu in which experiences can be shared, üyelerden biridir. Siz olmadan iflimizi cooperation can be designed and experiences yapamay›z. Sizden bugün burada olmak ve can be provided. deneyimlerinizi paylaflmakla yetinmemenizi, bu Merkez’i bizzat kullanman›z› rica ediyorum. Biz bu Merkez’in deneyimlerin paylafl›ld›¤›, iflbirli¤inin tasarland›¤› ve bizzat deneyim yaratan bir platform olmas›n› istiyoruz.

24 GÜVENL‹K VE ‹NSAN HAKLARI THE FRAGILE BALANCE BETWEEN ARASINDAK‹ KIRILGAN DENGE SECURITY AND HUMAN RIGHTS

Zühtü Arslan* Zühtü Arslan*

Giriﬂ Introduction

Bu bildiri, güvenlik ile insan haklar› This paper discusses the problem of balance aras›ndaki denge sorununu ele almaktad›r. between security and human rights. The issue Sorun, üç ana bölümde tart›fl›lacakt›r. Birinci will be presented in three main sections. bölümde, güvenlik-düzen-özgürlük Section one will explore the nature of the iliflkisinin do¤as› üzerine baz› tespitler security-order-liberty relationship and the yap›lacak ve güvenlik-özgürlük karfl›tl›¤›n›n validity of the security-liberty dilemma. The geçerlili¤i sorgulanacakt›r. Bu bölümde conclusion reached in this section is that the ulafl›lan sonuç, güvenlik-özgürlük dengesinin balance between security and freedom is not kavramsal bir sorun olmaktan ziyade, a conceptual problem but rather a practical ola¤anüstü flartlar›n dayatt›¤› pratik bir one, brought about by extraordinary mesele oldu¤u yönündedir. circumstances.

‹kinci bölümde, 11 Eylül sald›r›lar›ndan sonra The second section deals with reflections on bozulan güvenlik-insan haklar› dengesinin how the security-human rights equilibrium yans›malar› üzerinde durulacakt›r. Bu was eroded after the 9/11 attacks. The dönemi karakterize eden olay, fliddetin ve hak phenomenon characterizing the post 9/11 ihlallerinin küresellefl(tiril)mesi ve period is the globalization and permanency süreklilefl(tiril)mesidir. 9/11 terör of violence and violation of rights. One of the sald›r›lar›n›n en önemli sonuçlar›ndan biri, most important consequences of the 9/11 hak ve özgürlükler düflüncesinin terrorist attacks is the heavy damage it caused evrenselli¤inin ve itibar›n›n a¤›r bir yara to the universality and prestige of the concept alm›fl olmas›d›r. of rights and liberties.

Üçüncü bölüm ise 11 Eylül sonras› dünyas›n›n The third section highlights one of the pekiﬂtirdi¤i “panoptikal toplum”un ve common concerns of the “panoptical society” normatif düzeyde savunulan demokratik reinforced in the post-9/11 era and the toplumun ortak kayg›lar›ndan birini öne democratic society defended on a normative ç›karmaktad›r. Bu durum, özgürlüklerin level. This concern can be summarized by a güvenlik gerekçesiyle hiçe say›lmas›n› basic question aimed at preventing freedoms önlemeye yönelik temel bir soruda from being disregarded for reasons of özetlenmektedir: “Gardiyanlar› (muhaf›zlar›) security: “Who will watch the watchmen?” kim gözetleyecek?” Bu sorunun (Quis custodiet ipsos custodies?) Answering this cevaplanmas›, demokratik kollu¤un question means discussing the principles of ilkelerini ve bilhassa güvenlik sektöründeki democratic law enforcement and especially

* Prof. Dr., Polis Akademisi, Güvenlik Bilimleri Fakültesi, Anayasa Hukuku Ö¤retim * Professor of Constitutional Law at the Faculty of Security Sciences, National Üyesi Police Academy

25 demokratik kontrolün gereklili¤ini gündeme the necessity of democratic oversight of the getirmektedir. security sector.

Bildirinin sonuç k›sm›nda, “devlet-eksenli” The conclusion stresses that the transition güvenlik anlay›fl›ndan “birey-eksenli” from a “state-centered” security approach to a güvenlik anlay›fl›na geçiflin makro ve mikro “human-centered” one requires a paradigm düzlemde siyaset anlay›fl›ndaki paradigmatik transformation of politics at the macro and bir dönüflümü gerektirdi¤ine, bunun da son micro levels, and that this relies on the kertede demokratik elefltiri kültürünün establishment and deepening of a culture of yeflermesine ve yerleflmesine ba¤l› oldu¤una democratic criticism. dikkat çekilecektir. Security and Freedom: Two Conflicting Güvenlik ve Özgürlük: Dengelenmesi Values That Need To Be Balanced? Gereken Rakip De¤erler mi? The discourse on establishing a balance Güvenlik ile hak ve özgürlükler aras›nda between security on the one hand and rights hassas bir dengenin kurulmas› gerekti¤ine and liberties on the other is based on the dair söylem, bu iki kavram aras›nda bir assumption that there is a contrast and an karfl›tl›k ve ters orant›l› bir iliflki bulundu¤u inverse relationship between these two varsay›m›na dayanmaktad›r. Buna göre, concepts. According to this assumption, each güvenli¤i art›rmaya yönelik her ad›m, step that increases security will inevitably kaç›n›lmaz olarak hak ve özgürlükleri limit rights and liberties, and any attempt to k›s›tlayacak, ikincisini daha fazla korumaya protect the latter will mean compromising yönelik her giriflim de güvenlikten taviz the former. Before anything else, the verilmesini gerektirecektir. Öncelikle, bu assumption underlying this common belief yayg›n görüflün dayand›¤› varsay›m› must be questioned. sorgulamak gerekir. Security is accepted as the a priori condition Güvenlik, toplumsal/hukuksal/siyasal düzeni for establishing the social/legal/political sa¤laman›n a priori flart› olarak kabul order. Order is the preliminary condition for edilmektedir. Düzen ise hak ve özgürlüklere obtaining rights and liberties. In other words, sahip olman›n ön flart›d›r. Baflka bir ifadeyle, rights and liberties that have a central liberal demokrasilerde merkezi bir öneme significance in liberal democracies can only sahip olan hak ve özgürlükler ancak düzenin be protected in an environment where the sa¤land›¤› bir ortamda korunabilmektedir. order is secured. Rights and liberties only Özgürlük ya da haklar birden fazla insan›n have meaning when more than one person is oldu¤u yerde anlaml›d›r. Dolay›s›yla, involved. Therefore, the societal aspect of özgürlü¤ün toplumsal boyutu, onun s›n›rs›z liberty goes hand in hand with the idea that olamayaca¤› düflüncesini de beraberinde liberty cannot be unlimited. The provision of getirmektedir. Kamu düzeni ve güvenli¤inin public order and security are legitimate sa¤lanmas›, haklar› s›n›rland›rmada justifications used in limiting liberties. kullan›lan meflru gerekçelerdir. Di¤er However, security cannot be provided by yandan, güvenlik sadece fliddete ve silaha resorting to violence and arms alone. In a baflvurmakla sa¤lanamaz. Haklar›n ve place where rights and liberties are not özgürlüklerin korunmad›¤› bir yerde protected, security is also in danger.1 güvenlik de tehlikededir.1 Bu nedenle, 1 Following the attacks of September 11, UN Secretary-General Kofi Annan called 1 11 Eylül sald›r›lar›ndan sonra Birleflmifl Milletler Genel Sekreteri Kofi Annan, attention to the fact that the fight against terrorism is possible through the terörle mücadelenin insan haklar›n› korumakla mümkün olaca¤›n› hat›rlatm›flt›r. protection of human rights. Annan, while addressing the Security Council, said: Annan, Güvenlik Konseyi’nde yapt›¤› bir konuflmada flöyle demifltir: “Terörist “By their very nature, terrorist acts are grave violations of human rights. eylemler, do¤as› gere¤i, a¤›r insan haklar› ihlalleridir. Bu nedenle, insan haklar›n› Therefore, to pursue security at the expense of human rights is short-sighted, ihlal etme pahas›na güvenli¤i sa¤lama aray›fl›, dar görüfllü, kendi kendisiyle self-contradictory, and, in the long run, self-defeating.” Annan, Kofi, 2002,

26 güvenlik ve insan haklar› birbirine karfl›t Therefore, security and human rights can be de¤il, karfl›l›kl› olarak birbirini tamamlayan perceived as two values complementing each de¤erler olarak da görülebilir. Nitekim other rather than conflicting with one other. liberal toplum sözleflmesi gelene¤ine Indeed, when we look into the tradition of bak›ld›¤›nda, devletin varl›k nedeni olarak liberal social contract theory, we see that the güvenli¤in sa¤lanmas› ve haklar›n raison d’être of the state is the provision of korunmas› hedefinin öne ç›kt›¤›n› görürüz. security and protection of rights. According John Locke’a göre, insanlar do¤al to John Locke, although free and happy in durumlar›nda son derece özgür ve mutlu state of nature, human beings established the olduklar› halde, güvenlik eksikli¤inden state, a device for securing rights and liberties dolay›, haklar› ve özgürlükleri güvenceye due to the lack of security. Also, it should be alacak bir ayg›t›, yani devleti yaratm›fllard›r. indicated that security and liberties do not Ayr›ca, güvenlik ve özgürlü¤ün ayn› de¤erde have the same value. In the final analysis, olmad›¤›n› da belirtmek gerekir. Güvenlik security is a tool for guaranteeing rights and son kertede bir araçt›r; hak ve özgürlükleri liberties.2 güvenceye alman›n bir arac›d›r.2 Here, the problem is the abuse of concepts Buradaki sorun, düzen ve güvenlik gibi son like order and security—concepts that are derece esnek kavramlar›n kötüye very flexible by nature—for the arbitrary kullan›larak, özgürlüklerin keyfi bir flekilde limitation of liberties. Especially in s›n›rland›r›lmas›ndad›r. Özellikle ola¤anüstü durumlarda, insanlar›n düzen ve güvenlik extraordinary situations, people’s concerns kayg›lar›, özgürlükleri koruma düflüncesinin about order and security overrule the idea of önüne geçmektedir. Dengenin s›kça the protection of liberties. Periods in which vurguland›¤› ve özgürlükler aleyhine the balance between security and liberties is bozuldu¤u dönemler, gerçek ya da sanal bir often referred to and in which this balance is düflman›n alg›land›¤› ve onunla mücadele tipped to the disadvantage of liberties are stratejilerinin gelifltirildi¤i “zor zamanlar”d›r. “hard times” where the existence of a real or Arthur Miller, 17. yüzy›lda Amerika’n›n virtual enemy is perceived and strategies Salem köyünde yaflanan cad› av›n› anlatt›¤› against it are developed. In the play The Cad› Kazan› adl› yap›t›nda, özgürlük ve Crucible about a witch hunt in the town of düzen aras›ndaki denge ihtiyac›na de¤inir ve Salem in 17th-century America, Arthur der ki: Miller talks about the need for a balance between liberty and order and says: “Münferit bir zulüm karfl›s›nda mazlumlara sadece ac›nabilir, böylesi bir durumda bizlere “When one rises above the individual villainy de ac›naca¤› gibi. Ama hiçbir bask› olmaks›z›n displayed, one can only pity them all, just as we da toplumsal bir hayat kurulamaz. Düzen shall be pitied someday. It is still impossible for ile özgürlük aras›nda bir denge bulmak man to organize his social life without zorunday›z.”3 repressions, and the balance has yet to be struck between order and freedom.”3 çeliflen ve uzun vadede kendi yenilgisini haz›rlayan bir ifltir.” Annan, Kofi, 2002, ‘Addressing Security Council, Secretary-General Endorses Three-Pronged Counter- ‘Addressing Security Council, Secretary-General Endorses Three-Pronged Counter- Terrorism Strategy’, Bas›n Bildirisi [Press Release], Terrorism Strategy’, Press Release, . . 2 Güvenlik-özgürlük dengesi fikrinin araç-amaç iliflkisi düzleminde bir 2 For an analysis of security-liberty balance with regards to the relationship de¤erlendirmesi için bkz. Dinh, Viet, 2003, ‘We Have to Rethink Privacy between means and ends, see Dinh, Viet, 2003, ‘We Have to Rethink Privacy Protection’, Human Rights and Terrorism, Netherlands Helsinki Committee, Protection’, Human Rights and Terrorism, Netherlands Helsinki Committee, The Lahey, s. 75. Hague, pp. 75. 3 Miller, Arthur, 1962, Cad› Kazan›, çev. S. Eyübo¤lu ve V. Günyol, Milli E¤itim 3 Miller, Arthur, 1962, Cad› Kazan›, trans. S. Eyübo¤lu and V. Günyol, Milli E¤itim Bas›mevi, ‹stanbul, s. 8. Al›nt›n›n ilk cümlesi orijinal metinden yeniden Bas›mevi, ‹stanbul, pp. 8. First sentence of the quotation has been re-translated çevrilmifltir: bkz. Miller, Arthur, 1968, The Crucible, Penguin Books, Middlesex , s. from the original text: see, Miller, Arthur, 1968, The Crucible, Penguin Books, 16. Middlesex, pp. 16.

27 Denge aray›fl› karfl›s›nda ihtiyatl› olmak We should be cautious in the quest for gerekir. “Azami say›da kiflinin azami balance. Balance is one of the most popular derecede mutlulu¤u”nun sa¤lanmas› amac›na concepts for the utilitarian idea of “greatest matuf faydac› düflüncenin en çok ra¤bet happiness for the greatest number of people.” etti¤i kavramlardan birisidir denge. Denge, Balance is an idea with many hidden traps d›flar›dan bak›ld›¤›nda içinde fark invisible from the outside, and is one that edilemeyecek gizli tuzaklar›n cirit att›¤› ve serves to legitimize the unjust limitation of özgürlüklerin haks›z yere s›n›rland›r›lmas›n› liberties. The crucial point is that those who meflrulaflt›rma ifllevi gören bir fikirdir. ‹flin should provide the balance between order en can al›c› noktas›, düzenle özgürlük and liberties are actually those people and aras›nda dengeyi sa¤layacak olanlar›n, institutions that are in favor of, or part of, gerçekte düzenin yan›nda veya içerisinde the former. When we take into consideration olan kifli ve kurumlar olmas›d›r. that liberties are mostly mowed down under Özgürlüklerin en fazla “kamu yarar›”, “kamu the pretext of such notions as “the public düzeni” ya da “milli güvenlik” gibi good,” “public order” or “national security,” it kavramlar temelinde t›rpanland›¤›n› will be easier to understand that we should be düflündü¤ümüzde, denge söylemi karfl›s›nda cautious in the face of the balance discourse. dikkatli olunmas› gerekti¤i daha kolay anlafl›labilir. September 11, 2001: The New Turning Point for the Decline of Human Rights 11 Eylül 2001: ‹nsan Haklar›n›n and for Political Opportunism Gerileyiflinin ve/ya Siyasi F›rsatç›l›¤›n Yeni Milad› The question of the balance between security and liberty, one of the most complex Modern siyaset ve hukuk teorisinin en problems of modern political and legal çetrefil problemlerinden birisi olan güvenlik- theory, came back into the spotlight after the özgürlük aras›ndaki denge meselesi, 11 Eylül 9/11 attacks. Those who think that rights and terör sald›r›lar›ndan sonra yeniden gündeme liberties were sacrificed by using security as tafl›nm›flt›r. Hak ve özgürlüklerin güvenlik an excuse started to claim that the balance in bahanesiyle kurban edildi¤ini düflünenler, question was upset to the disadvantage of söz konusu dengenin hak ve özgürlükler rights and liberties. Those who limit liberties, aleyhine bozuldu¤unu ileri sürmeye however, try to defend their oppressive bafllam›fllard›r. Özgürlükleri s›n›rlayanlar ise domestic and foreign policies by stressing the içerdeki ve d›flar›daki bask›c› politikalar›n›, inevitability of restrictive precautionary k›s›tlay›c› tedbirlerin kaç›n›lmazl›¤›na ve measures, and also arguing that these geçicili¤ine vurgu yaparak savunmaya measures are only temporary. This kind of çal›flmaktad›rlar. Bu mant›¤a göre, logic dictates that under extraordinary ola¤anüstü durumda hak ve özgürlükleri conditions, rights and liberties can be korumak için bunlar bir süreli¤ine ask›ya temporarily suspended or seriously limited in al›nabilir veya önemli ölçüde order to be protected. s›n›rland›r›labilir. Actually, this approach is the extension of a Asl›nda bu yaklafl›m, evrensel bir anlay›fl› much more universal one. In Ulus Gazetesi yans›tmaktad›r. Nihat Erim, 30 May›s 1946 dated May 30, 1946, Nihat Erim stated that in tarihli Ulus Gazetesi’nde baz› durumlarda some cases, liberties can be abandoned and özgürlüklerden vazgeçilebilece¤ini ve otoriter authoritarian practices can be adopted. uygulamalara gidilebilece¤ini belirtmiflti. According to Erim “when serious ailments Erim flöyle demiflti: “sosyal bünyede derin are diagnosed in the social body, the way to rahats›zl›klar müflahede edildi¤inde bunu overcome these is ‘to lay a shawl over the idol gidermenin yolu, bir müddet için ‘hürriyet of liberty’ and establish a top-down

28 ilah›n›n üzerine bir flal örtmek’ ve yukar›dan authority….”.4 Erim, who was the first prime afla¤› bir otorite tesis eylemektir(...)”4. 12 Mart minister of the interim government 1971’den sonra bafllayan ara rejim döneminin following [the coup of] March 12, 1971, was ilk baflbakan› olan Nihat Erim, bu nedenle, dubbed “Erim the Shawl-Fan” because of this “fialc› Erim” olarak da an›lm›flt›r. 11 Eylül article. We will never know what the Statue 2001’de New York’da ikiz kulelerin y›k›l›fl›n› of Liberty felt when she witnessed the gören özgürlük heykelinin o an ne hissetti¤i destruction of the twin towers on September bilinmez, ama daha sonra üzerine flal 11, 2001, but we know for a fact that, örtülmese de a¤z›na bir bant çekildi¤i although no shawl was laid upon her, her bilinmektedir. “Özgürlükler ülkesi”ne binbir mouth was nevertheless taped shut. It is not umutla gelen milyonlarca insana y›llarca difficult to guess the mood of the Statue of “hoflgeldin” diyen özgürlük heykelinin, 11 Liberty, which “welcomed” millions of Eylül’den sonraki dönemde içinde bulundu¤u people who came to the “land of liberty” with haleti ruhiyeyi tahmin etmek zor de¤ildir. their hopes, in the period that followed 9/11, Zira ikiz kulelerin enkaz› alt›nda kalan, as what was crushed under the debris of the gerçekte özgürlük heykelinin temsil etti¤i World Trade Centre were the values that the de¤erlerdir. Statue of Liberty represented.

11 Eylül sonras› dönemde, hem güvenlik In the post-9/11 era, both the concept of anlay›fl› hem de insan haklar› ihlalleri küresel security and human rights violations have anlamda yeni bir boyut kazanm›flt›r. Özellikle gained new dimensions on a global scale. ABD’de “teröre karfl› savafl” söylemi, bir Especially in the US, the “fight against yandan “savunma”dan “güvenlik”e geçifl terror” rhetoric brought about a policy of politikas›n›, di¤er yandan da içeride ve iflgal transition from “defense” to “security,” as bölgelerinde yaflayan kiflilerin hak ve well as practices that neglect the rights and özgürlüklerini hiçe sayan uygulamalar› liberties of individuals living at home or in beraberinde getirmifltir. Kimilerine göre, occupation zones. According to some, “the “ABD hükümetinin Eylül 2001’den bu yana policy change that involves the transition terörizme karfl› savafl›n bir parças› olarak from ‘defense’ to ‘security’ and that is held by savundu¤u, ‘savunma’dan ‘güvenlik’e geçifli the US Government to be a part of the fight içeren politika de¤iflikli¤i”, küresel savafl›n against terror since September 2001” forms kurucu niteli¤ini oluflturmaktad›r.5 Bu the founding principle of global war.5 This politika de¤iflikli¤i, iç ve d›fl güvenlik policy change also abolished the traditional aras›ndaki geleneksel ayr›m› ve iflbölümünü separation and cooperation between domestic de y›km›flt›r. Güvenli¤e yüklenen aktif, and foreign security. The active, founding kurucu nitelik, “iç ve d›fl aras›nda, askerle characteristic attributed to security “shows polis aras›nda ayr›m olmad›¤›n› gösterir”. that there is no difference between the Klasik anlay›flta “savunma” d›fl düflmanlara domestic and the foreign, the military and karfl› koruma mekanizmalar›n› ifade the police.” In the traditional approach, ederken, 11 Eylül sonras›n›n “kurucu “defense” means protection mechanisms güvenlik” anlay›fl›, “hem yurtiçinde hem against external enemies, whereas in the yurtd›fl›nda sürekli bir faaliyeti meflrulaflt›r›r” “constructive security” approach of the post hale gelmifltir.6 Bu yeni anlay›fl›n oda¤›nda 9/11 era, it became a “justification of dost/düflman ayr›m›na dayanan çat›flmac› perpetual activity at home and abroad.”6 The

4 Erim, Nihat, 1946, ‘Demokrasi Gaye midir, Vas›ta m›d›r?’, Ulus Gazetesi, 30 May›s. 4 Erim, Nihat, 1946, ‘Demokrasi Gaye midir, Vas›ta m›d›r?’, Ulus Gazetesi, May 30. Bu sözün söylendi¤i dönemdeki siyasal geliflmeler için bkz. Çufal›, Mustafa, 2004, For the political developments of the era when these words were uttered, see Türkiye’de Demokrasiye Geçifl Dönemi (1945-1950), Babil Yay›nc›l›k, Ankara, s. Çufal›, Mustafa, 2004, Türkiye’de Demokrasiye Geçifl Dönemi (1945-1950), Babil 73. Yay›nc›l›k, Ankara, pp.73. 5 Hardt, Michael ve Antonio Negri, 2004, Çokluk: ‹mparatorluk Ça¤›nda Savafl ve 5 Hardt, Michael and Antonio Negri, 2004, Çokluk: ‹mparatorluk Ça¤›nda Savafl ve Demokrasi, çev. B. Y›ld›r›m, Ayr›nt› Yay›nlar›, ‹stanbul, s. 38. Demokrasi, trans. by B.Y›ld›r›m, Ayr›nt› Yay›nlar›, ‹stanbul, pp. 38. 6 a.g.e., s. 39. 6ibid, pp. 39.

29 siyaset anlay›fl› vard›r. Bu anlay›fla göre policy of confrontation based on the içeride ve d›flar›da insanlar, bizden separation of friend and foe is at the center of olanlar/bizden olmayanlar (düflmanlar) this new approach. According to this, people fleklinde ikiye ayr›lm›fllard›r. 11 Eylül’den at home and abroad are separated into those hemen sonra ABD Baflkan›’n›n yapt›¤› on our side (friends) and those not on our side “yan›m›zda olmayanlar, karfl›m›zdad›r” (foes). The US President’s “those who are not aç›klamas› bu çat›flmac› anlay›fl›n bir with us are against us” speech shortly after göstergesidir. Ayn› flekilde, belirsiz bir 9/11 is a case in point. Similarly, the war düflman olan “terör” ya da “terörizm”e savafl declared against “terror” or “terrorism,” a ilan edildi¤inin aç›klanmas› da siyaset nondescript enemy, is also a sign of the policy anlay›fl›ndaki de¤iflimi ifade etmektedir.7 change.7 Making war perpetual at home and Savafl›n içeride ve d›flar›da süreklilefltirilmesi, abroad became the central focus of US güvenlik politikalar›n›n merkezine security policies. Therefore, the democratic oturtulmufltur. Böylece demokratik ve and conciliatory policy approach was uzlaflmac› siyaset anlay›fl› yerini, siyaseti replaced by the confrontational approach “savafl›n farkl› araçlarla devam›” olarak that defines “politics as another means of tan›mlayan çat›flmac› anlay›fla b›rakm›flt›r. continuing the war.”

Di¤er yandan, özgürlükler ülkesi, bir anda On the other hand, the land of the freedom bafltan afla¤› otorite tesis edilen, insanlar›n suddenly became a “land of surveillance,” sürekli izlendikleri, temel haklar›ndan where a top-down authority was mahrum edildikleri bir “gözetim ülkesi”ne implemented; and where people were dönüflmüfltür. Özgürlükleri k›s›tlayan constantly watched and were deprived of Vatansever(lik) Kanunu (Patriot Act), Anti- their basic rights. Laws limiting liberties such Terör Kanunu (Anti-Terrorism Act), as the Patriot Act, the Anti-Terrorism Act, Amerikal› Kahramanlar Kanunu (True the True American Heroes Act, the Airport American Heroes Act), Havaalanlar›n›n Security Federalization Act, and the Arming Güvenli¤i Kanunu (Airport Security Pilots against Terrorism Act were speedily Federalization Act) ve Pilotlar› Silahland›rma passed or revised. In the emerging “security Kanunu (Arming Pilots Against Terrorism Act) state,” the right to “individual security,” gibi yasal düzenlemeler birbiri ard›na h›zl› which is defined as not being arbitrarily bir flekilde ç›kar›lm›fl ya da yenilenmifltir. deprived of liberties in order to provide state Ortaya ç›kan “güvenlik devleti”nde, devlet security, was frequently violated. Many güvenli¤ini sa¤lamak amac›yla keyfi flekilde people were taken into and kept under hürriyetinden mahrum b›rak›lmama olarak custody for months, without trial and ifade edilen “kifli güvenli¤i” hakk› s›k s›k without being able to contact their friends ihlal edilmifltir. ‹simlerinden ya da akraba and relatives, because of their names or their ba¤lar›ndan dolay› binlerce kifli, hiç bir kinship. Those who are not citizens were the aç›klama yap›lmadan, yak›nlar›yla ones who were most affected by the görüfltürülmeden, mahkemeye ç›kar›lmadan violations of rights and liberties. Many of aylarca gözalt›nda tutulmufltur. Hak ve these people who were alienated socially and özgürlük ihlallerinden en fazla vatandafl politically were constantly treated as olmayanlar etkilenmifltir. Toplumsal ve “suspects” and “potential terrorists.” It is

7 Nitekim 11 Eylül’den sonra ABD’nin yeni ulusal güvenlik stratejisini aç›klayan 7 Indeed, the following is included in the document declaring the new national belgede flu ifadeler yer almaktad›r: “Amerika Birleflik Devletleri, global ölçekli security strategy of the USA after 9/11: “The United States of America is fighting a teröristlere karfl› bir savafl yürütmektedir. Düflman, tek bir siyasal rejim, kifli, din war against terrorists of global reach. The enemy is not a single political regime or veya ideoloji de¤ildir. Düflman, terörizmdir. (...) Global teröre karfl› mücadele, person or religion or ideology. The enemy is terrorism. (...) The struggle against tarihimizdeki di¤er savafllardan farkl›d›r. Özellikle kaygan bir düflmana karfl›, uzun global terrorism is different from any other war in our history. It will be fought on bir zaman diliminde ve çeflitli cephelerde savafl›m verilecektir”. Bkz. The National many fronts against a particularly elusive enemy over an extended period of time. Security Strategy of the United States of America, Eylül 2002, See, The National Security Strategy of the United States of America, September , s. 5. 2002, , pp.5.

30 siyasal anlamda ötekilefltirilen bu kiflilerin worth nothing President Bush’s decree, önemli bir k›sm›, sürekli “flüpheli” ve released immediately after 9/11, which stated “potansiyel terörist” muamelesi görmüfltür. that military courts would only try non- Baflkan Bush’un 11 Eylül’den hemen sonra citizens.8 Similarly, the authority given to the yay›mlad›¤› bir kararnamede, askeri President to declare someone as an “enemy mahkemelerin sadece vatandafl olmayanlar› combatant” is an authority that only applies yarg›layaca¤›n›n belirtilmesi de bu bak›mdan to non-citizens. A person declared “enemy ilginçtir.8 Ayn› flekilde, Baflkan’a tan›nan combatant” is deprived of personal liberty “düflman savaflç›” (enemy combatant) ilan etme and the right to a fair trial. It is not known yetkisi de, sadece vatandafl olmayanlar where these people are held. They cannot üzerinde uygulanabilmektedir. “Düflman contact their friends and relatives, and they savaflç›” ilan edilen kifli, kifli özgürlü¤ü ve adil can be kept under custody for an indefinite yarg›lanma haklar›ndan mahrum period of time.9 b›rak›lmaktad›r. Bu kiflilerin nerede olduklar› bilinmemekte, yak›nlar›yla As far as human rights are concerned, the görüfltürülmemekte ve süresiz olarak events of 9/11 had three important outcomes. gözalt›nda tutulabilmektedir.9 Firstly, the “state security” approach based on violence spread quickly due to the effects of 11 Eylül olaylar›n›n insan haklar› globalization. In Europe, Central Asia, and bak›m›ndan üç önemli sonucu olmufltur. other parts of the world, democratic Birincisi, fliddeti esas alan “güvenlik devleti” countries, countries in transition to anlay›fl› küreselleflmenin etkisiyle k›sa sürede democracy, and non-democratic countries yay›lm›flt›r. Avrupa’da, Orta Asya’da ve took up practices that would mow down dünyan›n birçok yerinde demokratik ülkeler, rights and liberties for reasons of security and demokrasiye geçmeye çal›flan ülkeler ve with the rhetoric of “fighting terrorism.” In a demokratik olmayan ülkeler güvenlik sense, 9/11 provided administrations that gerekçesiyle ve “terörle mücadele” söylemi wanted to suppress opposition and limit alt›nda hak ve özgürlükleri t›rpanlayacak liberties with a historical opportunity. And of uygulamalar içine girmifllerdir. Bir anlamda course, what this political opportunism hurt 11 Eylül, muhalefeti bast›rmak ve most was the idea of human rights. özgürlükleri k›s›tlamak isteyen yönetimlere Whenever political opportunism rules, tarihi bir f›rsat sunmufltur. Bu siyasi f›rsatç›l›ktan en büyük yaray› da tabii ki principles are replaced by the attraction of insan haklar› düflüncesi alm›flt›r. Siyasi pragmatism. Although the US government f›rsatç›l›¤›n hakim oldu¤u dönemlerde opposed the trials of civilians by military ilkeler yerini pragmatizmin cazibesine courts in countries like Peru, Colombia, b›rak›verir. ABD; Peru, Kolombiya, Nigeria and Egypt, it became a country that 10 Nijerya, M›s›r gibi ülkelerde sivillerin did the very same after 9/11. askeri mahkemeler taraf›ndan 8 The military courts’ sphere of jurisdiction was later expanded to include citizens yarg›lanmas›na y›llarca karfl› ç›kt›¤› halde, as well. See Cole, David, 2002/2003 ‘Their Liberties, Our Security: Democracy and 9/11 olaylar›ndan hemen sonra sivilleri askeri Double Standards’, Boston Review, vol. 27, no. 6, December/January, . 8 Askeri mahkemelerin yetki alan› daha sonra vatandafl olanlar› da kapsayacak 9 For regulations and practices limiting human rights in Europe, Central Asia and flekilde geniflletilmifltir. Bkz. Cole, David, 2002/2003 ‘Their Liberties, Our Security: America in the post 9/11 era see, The International Helsinki Federation for Human Democracy and Double Standards’, Boston Review, cilt 27, say› 6, Aral›k/Ocak, Rights, 2003, ‘Anti-terrorism Measures, Security and Human Rights’, April, . . Haubrich, Dirk, 2003, ‘September 11, Anti-Terror Laws and Civil 9 Avrupa, Orta Asya ve Amerika’da 11 Eylül sonras› dönemde insan haklar›n› Liberties: Britain, France and Germany Compared’, Government and Opposition, s›n›rlamaya yönelik mevzuat ve uygulamalar için bkz. The International Helsinki vol. 38, no 1, Winter, pp. 3-28. Federation for Human Rights, 2003, ‘Anti-terrorism Measures, Security and Human 10 Waters, Maxine, 2003, ‘Our Loss of Civil Liberties in a Post-September 11 World’, Rights’, Nisan, . Haubrich, Dirk, 2003, ‘September 11, Anti-Terror Danny Goldberd, Victor Goldberg ve Robert Greenwald (eds.), in It’s a Free Laws and Civil Liberties: Britain, France and Germany Compared’, Government and Country: Personal Freedom in America After September 11, Thunder’s Month Opposition, cilt 38, say› 1, K›fl, s. 3-28. Press, New York, pp. 103.

31 mahkemelerde yarg›layan bir ülke The second outcome of 9/11 was the loss of konumuna düflmüfltür.10 prestige of the idea of human rights. The reason why the 20th century is described as 11 Eylül’ün ikinci sonucu, insan haklar› the “era of rights” is not because human düflüncesinin itibar erozyonuna u¤ramas›d›r. rights were violated less. To the contrary, the 20. yüzy›l›n “haklar ça¤›” olarak century we left behind is maybe the bloodiest nitelendirilmesinin nedeni, bu yüzy›lda period of history. Despite this, the fact that haklar›n daha az ihlal edilmesi de¤ildir. mechanisms were developed in order to Tersine, geride b›rakt›¤›m›z yüzy›l belki de protect individuals’ rights beyond the borders tarihin tan›k oldu¤u en kanl› döneme of nation-states, in the international arena, tekabül etmektedir. Buna ra¤men, özellikle led to this era being designated as “the era of ‹kinci Dünya Savafl›’ndan sonra, bireyin rights.” This century is the time when the haklar›n› ulus-devletlerin s›n›rlar› ötesinde, idea of human rights was revived and rose, in uluslararas› arenada korumaya yönelik parallel with violence. Human rights, a mekanizmalar›n gelifltirilmesi, bu döneme concept that became the sole “universal “haklar ça¤›” denmesine neden olmufltur. ideology” in the world with the fall of the Bu yüzy›l, fliddete paralel olarak, insan Berlin Wall, took a downturn at the haklar› düflüncesinin de yeniden dirildi¤i beginning of the third millennium. The ve yükseldi¤i dönemdir. Berlin Duvar›’n›n violations of rights in the post-9/11 period y›k›lmas›yla birlikte dünyan›n tek “evrensel and the attempts to make them permanent, ideolojisi” haline gelen insan haklar›, especially in democratic countries, fed the üçüncü biny›l›n bafl›nda yeniden düflüfle cynical approach that claims human rights to geçmifltir. 11 Eylül sonras› dönemde, bilhassa be hollow rhetoric. Those who use values like demokratik ülkelerde görülen hak ihlalleri human rights, freedom, and democracy as a ve bunlar› süreklilefltirmeye yönelik çabalar, justification for the invasion of independent insan haklar›n›n içi bofl bir retorik oldu¤u countries have, in fact, damaged these values fleklindeki flüpheci ve sinik yaklafl›m›n in a way that will take years to heal. de¤irmenine su tafl›m›flt›r. ‹nsan haklar›, özgürlük ve demokrasi gibi de¤erleri, Thirdly, the population widely supported the ba¤›ms›z devletlerin iflgali için gerekçe limitations based on security in the post-9/11 olarak kullananlar, gerçekte bu de¤erlerin era. This support can be explained by fear. itibar›na, onar›lmas› uzun y›llar alacak Times when the security-liberty balance is zararlar vermifllerdir. upset in favor of the former are the times when fear is in power. When people are Üçüncüsü, 11 Eylül sonras›nda güvenlik afraid, they can easily give up their rights and gerekçesiyle yap›lan k›s›tlamalara halk liberties for the provision of security.11 Those büyük ölçüde destek vermifltir. Bu destek, who employ an authoritarian regime by duyulan korku ile aç›klanabilir. emphasizing their concerns for security do so Güvenlik-özgürlük dengesinin ikincisi by pumping up [the citizenry’s] fear. It is not aleyhine bozuldu¤u dönemler, korkunun important whether this fear stems from iktidar oldu¤u dönemlerdir. ‹nsanlar genuine or solely perceived dangers. People korktuklar›nda, güvenli¤in sa¤lanmas› who live in fear cannot think and analyze u¤runa hak ve özgürlüklerinden kolayca rationally. What is experienced is, clearly, an vazgeçebilmektedirler.11 Güvenlik kayg›lar›n› eclipse of the mind. Where there is a mental 10 Waters, Maxine, 2003, ‘Our Loss of Civil Liberties in a Post-September 11 World’, eclipse, emotions such as grudge, anger, Danny Goldberd, Victor Goldberg ve Robert Greenwald (der.), It’s a Free Country: Personal Freedom in America After September 11 içinde, Thunder’s Month 11 In an article, Ronald Dworkin assessed this in the following way within the context Press, New York, s. 103. of 9/11: “Respect for human and civil rights is often fragile when people are 11 Ronald Dworkin bir yaz›s›nda bu durumu 11 Eylül ba¤lam›nda flu flekilde dile frightened, and Americans are very frightened.” Dworkin, Ronald, 2002, getirmifltir: “korkutulduklar› vakit insanlar›n temel insan haklar›na ve sivil haklara ‘Vatanseverli¤e Yönelik Tehdit’, trans. A.Yayla, Liberal Düflünce, 25-26 Winter- itibar›/sayg›s› çok k›r›lgand›r ve Amerikal›lar çok korkmufltur.” Dworkin, Ronald, Spring, pp. 262.

32 öne ç›kararak otoriter bir yönetim revenge, and destruction ascend. And since sergileyenler de sürekli “korku” pompalarlar. the political mind operates (or rather fails to Burada korkunun gerçek tehlikelerden ya da operate) under these emotions, oppressive and vehimlerden kaynaklan›yor olmas› çok da despotic practices on security grounds are önemli de¤ildir. Korku alt›ndaki insanlar›n easily justified. sa¤l›kl› düflünmeleri ve ak›l yürütmeleri mümkün de¤ildir. Yaflanan, aç›k bir ak›l Whatever its origin, fear brings about tutulmas›d›r. Akl›n tutuldu¤u yerde, kin, öfke, obedience and support for authoritarian intikam ve yok etme gibi duygular devreye practices. Indeed, during the McCarthy era** girer. Siyasal ak›l da bu duygular›n kuflatmas› in the USA, oppressive policies targeting alt›nda çal›flt›¤› (daha do¤rusu çal›flamad›¤›) communists were widely supported by the için, güvenlik gerekçesiyle bask›c› ve despotik populace.12 The same is also true for the uygulamalar kolayca hakl› ç›kar›lmaktad›r. oppressive policies of the post-9/11 era. Public polls taken after the events of 9/11 show that Korku, kayna¤› ne olursa olsun, beraberinde people can easily give up their liberties under itaati ve otoriter uygulamalara deste¤i fear. And as the intensity of this fear getirmektedir. Nitekim, ABD’de McCarthyist diminishes, people start to care more about dönemde** komünistlere yönelik bask› their rights and liberties and defend them. politikalar›n› halk çok yüksek oranda For instance, in an opinion poll where the desteklemiflti.12 Ayn› destek, 11 Eylül sonras› question “In order to curb terrorism in this dönemin bask› politikalar› için de fazlas›yla country, do you think it will be necessary for geçerlidir. 9/11 olaylar›ndan sonra yap›lan the average person to give up some civil kamuoyu araflt›rmalar›nda, halk›n korkunun liberties, or not?” was asked, the percentage etkisiyle özgürlüklerinden kolayca of Americans answering “yes” was 61 percent vazgeçebildi¤i görülmektedir. Bu korkunun right after 9/11, whereas the same percentage yo¤unlu¤u azald›kça, insanlar›n hak ve went down to 47 percent when the question özgürlüklerine daha fazla sahip ç›kt›klar› was repeated in a poll in August 28-29, 2002, görülmektedir. Örne¤in, “bu ülkede terörizmi and to 38 percent in July 8-18 2004. Those engellemek için ortalama bir kiflinin baz› sivil who said “no” to the same question amounted özgürlüklerinden vazgeçmesi gerekir mi?” to 33 percent in 2001, and this percentage sorusuna, 11 Eylül’den hemen sonra yap›lan bir increased to 57 percent in 2004.13 Public kamuoyu araflt›rmas›nda Amerikal›lar›n yüzde 61’i “evet” derken, ayn› soruya “evet” opinion varies less concerning some other diyenlerin oran› 28-29 A¤ustos 2002’de issues. For instance, the percentage of those in yap›lan bir ankette yüzde 47’ye, 8-18 Temmuz favor of “expanded camera surveillance on 2004 tarihlerinde yap›lan bir ankette ise yüzde streets and in public places” was 63 percent in 38’e düflmüfltür. Yukar›daki soruya “hay›r” September 19-24, 2001, whereas in polls taken diyenlerin oran› 2001’de yüzde 33 iken, bu in 2003 and 2004, it only went down to 61 oran 2004’te yüzde 57’ye yükselmifltir.13 Baz› percent. Similarly, the percentage of those in favor of “the monitoring of discussions in 2002, ‘Vatanseverli¤e Yönelik Tehdit’, çev. A.Yayla, Liberal Düflünce, 25-26, K›fl- Bahar, s. 262. ** It is a campaign for “communist-hunting” headed by Republican Senator Joseph ** ABD’de 1940’lar›n sonlar› ile 1950’lerin bafllar› aras›nda, Cumhuriyetçi Senatör McCarthy between late 1940s and early 1950s in the United States. During this Joseph McCarthy’nin bafl›n› çekti¤i “komünist av›” kampanyas›. Tarihe “McCarthy period, which was named as “McCarthy era,” people were oppressed and dönemi” olarak geçen bu dönemde insanlar s›rf fikirleri yüzünden bask› görmüfl ve investigated because of their opinions. (ed. note) kovuflturmaya u¤ram›fllard›r. (Ed.n.) 12 For detailed information on this subject, see Arslan, Zühtü, 2003, ‘ABD Yüksek 12 Bu konuda bkz. Arslan, Zühtü, 2003, ‘ABD Yüksek Mahkemesi ve ‹fade Özgürlü¤ü’, Mahkemesi ve ‹fade Özgürlü¤ü’, Z.Arslan (eds.), in ABD Yüksek Mahkemesi Z. Arslan (der.), ABD Yüksek Mahkemesi Kararlar›nda ‹fade Özgürlü¤ü içinde, Kararlar›nda ‹fade Özgürlü¤ü, LDT and the European Commission, Ankara, pp. 24- LDT ve Avrupa Komisyonu, Ankara, s. 24-25. 25. 13 Bkz. ‘America After 9/11: Public Opinion on The War on Terrorism, The War with 13 See ‘America After 9/11: Public Opinion on The War on Terrorism, The War with Iraq, and America’s Place in the World’, AEI Studies in Public Opinion, s. 180 [25 Iraq, and America’s Place in the World’, AEI Studies in Public Opinion, pp. 180 Ocak 2005’te güncellenmifltir]. Metin için bkz. [updated January 25, 2005]. . .

33 konularda halk›n kanaatlerindeki de¤ifliklik chat rooms and other forums on the Internet daha azd›r. Sözgelimi, “caddelerde ve kamusal by law enforcement” was 63 percent mekanlarda kameralarla izleme yap›lmas›”n› immediately after 9/11, but 55 percent in destekleyenlerin oran› 19-24 Eylül 2001’de 2002, 54 percent in 2003, and 50 percent in yüzde 63 iken, bu oran 2003 ve 2004’te yap›lan 2004. The “expansion of the powers of anketlerde yüzde 61’e düflmüfltür. Ayn› flekilde, security forces to monitor cell phones and “güvenlik güçlerinin internetteki sohbet email” was favored by 54 percent right after odalar›nda ve di¤er forumlarda yap›lan 9/11, but this number went down to 36 tart›flmalar› izlemesi”nden yana olanlar›n percent in 2004.14 Another question with oran› 11 Eylül’den hemen sonra yüzde 63 iken, significant results is the following: “Overall, 2002’de bu oran yüzde 55’e, 2003’te yüzde 54’e, how confident do you feel that US law 2004’te de yüzde 50’ye düflebilmifltir. enforcement will use its expanded “Güvenlik güçlerinin cep telefonu surveillance powers properly under the görüflmelerini ve e-postalar› izleme yetkisinin circumstances of terrorist threats?” In art›r›lmas›”na, 11 Eylül’den hemen sonra September 19-24, 2001, 34 percent said they kamuoyu yoklamas›na kat›lanlar›n yüzde were “very confident,” 53 percent 54’ü taraf olurken, bu oran 2004’te yüzde “confident,” 8 percent “not very confident,” 36’ya düflmüfltür.14 Sonuçlar› önemli olan and 4 percent “not confident.” However, in di¤er bir soru da fludur: “Birleflik Devletler February 2004, those who said they were güvenlik güçlerinin, terör tehdidi alt›nda “very confident” went down to 23 percent, geniflletilmifl yetkilerini usulüne uygun and those who said “not confident” increased kullanaca¤›ndan ne kadar eminsiniz?” Bu to 9 percent.15 soruya 19-24 Eylül 2001 tarihleri aras›nda Despite these negative results concerning cevap verenlerin yüzde 34’ü “çok eminim”, human rights, some optimistic developments yüzde 53’ü “eminim”, yüzde 8’i “çok emin are also witnessed. For instance, with its de¤ilim”, yüzde 4’ü de “emin de¤ilim” decision of December 16, 2004, the Lords of yan›t›n› vermifltir. Ayn› soruya fiubat Appeal in England deemed contrary to the 2004’te cevap verenlerde ise “çok eminim” European Convention on Human Rights the diyenlerin oran› yüzde 23’e düflerken, “emin article of the Prevention of Terrorism Act de¤ilim” diyenlerin oran› yüzde 9’a that made it possible to detain foreigners yükselmifltir.15 indefinitely without trial. The Lords of ‹nsan haklar›na iliflkin bu olumsuz Appeal also ruled the regulation sonuçlar›n yan› s›ra, iyimser olmay› discriminatory, since it only applied to non- gerektirecek geliflmeler de yaflanm›yor de¤il. citizens. The following statement by Lord Mesela ‹ngiltere’de Yüksek Mahkeme, Leonard Hoffman, one of the judges who 16 Aral›k 2004 tarihli karar›yla, Anti-Terör issued the verdict, is worth noting: Kanunu’nun (Prevention of Terrorism Act), “The real threat to the life of the nation, in the yabanc›lar›n yarg› önüne ç›kar›lmadan sense of a people living in accordance with its süresiz gözalt›nda tutulmas›n› mümkün traditional laws and political values, comes not k›lan hükmünü Avrupa ‹nsan Haklar› from terrorism but from laws such as these [the Hukuku’na ayk›r› bulmufltur. Yüksek Prevention of Terrorism Act]. That is the true Mahkeme ayr›ca, söz konusu düzenlemenin, measure of what terrorism may achieve. It is for vatandafl olanlar› kapsamad›¤› için ayr›mc› Parliament to decide whether to give the terrorists oldu¤una karar vermifltir. Karara imza atan such a victory.”16 yarg›çlardan Lord Leonard Hoffman’›n flu 14 ibid, pp. 186. ifadeleri dikkat çekicidir: 15 ibid, pp. 189. 16 A (FC) and others (FC) (Appellants) v. Secretary of State for the Home Department 14 a.g.e, s. 186. (Respondent); X (FC) and another (FC) (Appellants) v. Secretary of State for the 15 a.g.e., s. 189. Home Department (Respondent), [2004] UKHL 56. For a complete text of the

34 “Geleneksel yasalar›na ve siyasal de¤erlerine ba¤l› In my opinion, the most important lesson to olarak yaflayan insanlar›n oluflturdu¤u bir be derived from the developments pertaining milletin yaflam›na yönelik gerçek tehdit, to human rights in the post-9/11 era is the terörizmden de¤il, bu tür [Anti-Terör Yasas› gibi] following: Times of crisis are periods when yasalardan gelmektedir. Bu [yasa] terörizmin the political and social mind does not baflar›s›n›n gerçek ölçüsüdür. Böylesi bir zaferi function. In times like those, liberties are, in teröristlere verip vermeyece¤ine de Parlamento the words of Nihat Erim, covered with a 16 karar verecektir.” “shawl” and a top-down authority is 11 Eylül sonras›nda insan haklar›na iliflkin established. However, history shows that yaflanan geliflmelerden ç›kar›lmas› gereken severe political and legal mistakes are made en önemli ders kan›mca fludur: Kriz in these periods. McCarthyism, triggered by zamanlar›, siyasal ve toplumsal akl›n the anti-communism hysteria of the 1950s in çal›flmad›¤› dönemlerdir. Bu dönemlerde the USA, is considered by many to be a black özgürlüklerin üzerine, Nihat Erim’in stain [in history]. Therefore, the arbitrary ifadesiyle, bir “flal” örtülmekte ve tepeden and excessive limitation of rights and afla¤› otorite tesis edilmektedir. Ancak tarih, liberties in extraordinary times is not right, bu dönemlerde çok ciddi siyasal ve hukuksal even if these are supported by the vast hatalar›n yap›ld›¤›n› göstermektedir. ABD’de majority.17 1950’li y›llara hakim olan histerik komünist düflmanl›¤›n›n ateflledi¤i McCarthyizm The Common Question of Panoptical and bugün birçoklar› taraf›ndan kara bir leke Democratic Societies: Who Will Watch olarak an›lmaktad›r. Bu nedenle, ola¤anüstü the Watchmen? dönemlerde hak ve özgürlüklerin keyfi ve Another consequence of the post 9/11 afl›r› bir flekilde k›s›tlanmas›, genifl halk developments is the strengthening of the idea y›¤›nlar› taraf›ndan desteklense bile, do¤ru that our society became one of “surveillance.” de¤ildir.17 The surveillance [inspection] mechanism Panoptikal ve Demokratik christened as “panopticon” by Jeremy Toplumlardaki Ortak Soru(n): Bentham two centuries ago has become Gardiyanlar› Kim Gözetleyecek? widespread due to technology and globalization. Those living in the global 11 Eylül sonras› geliflmelerin bir sonucu da içinde yaflad›¤›m›z toplumun giderek bir panopticon limit themselves, with the “gözetim toplumu” haline geldi¤i perception that they are constantly under düflüncesinin pekiflmesidir. Jeremy inspection; and those who are in power Bentham’›n iki as›r önce ad›na “panoptikon” achieve societal and political control in this dedi¤i gözetim mekanizmas›, teknolojinin ve way. In order to understand the basic küreselleflmenin etkisiyle geliflmifl ve dynamics of this control mechanism, we yayg›nlaflm›flt›r. Küresel panoptikon içinde should take a closer look into the yaflayanlar, her an birileri taraf›ndan “panopticon” model developed by Bentham. gözetlendiklerini düflünerek kendilerini The panopticon, or the “Inspection-House,” is s›n›rland›rmakta, yönetenler de bu yolla a prison model described by Jeremy Bentham 16 A (FC) and others (FC) (Appellants) v. Secretary of State for the Home Department in 1787, in a series of letters he wrote from (Respondent); X (FC) and another (FC) (Appellants) v. Secretary of State for the Home Department (Respondent), [2004] UKHL 56. Karar›n tam metni için bkz. decision, see . http://news.findlaw.com/wp/docs/terrorism/ukterror121604opn.pdf>. 17 Bu konuda bkz. Ratner, Michael, 2002, ‘Is This a Dark Age for Fundamental Legal 17 On this subject, see Ratner, Michael, 2002, ‘Is This a Dark Age for Fundamental Protection’, Goldberd, Goldberg ve Greenwald (der.), It’s a Free Country içinde, s. Legal Protection’, Goldberd, Goldberg and Greenwald (eds.), in It’s a Free Country, 218: “Histeri, savafl ve istikrars›zl›k zamanlar›; hükümete, onun kanun uygulay›c› pp. 218: “Times of hysteria, of war, and of instability are not the times to rush to ve istihbarat birimlerine fazla yetki veren ve özgürlüklerimizi s›n›rlayan yeni enact new laws that curtail our freedoms and grant more authority to the kanunlar için acele etme zaman› de¤ildir.” government and its intelligence and law enforcement agencies.”

35 toplumsal ve siyasal kontrolü Russia to a friend in England.18 According to sa¤lamaktad›rlar. Bu kontrol this model, a tall watchtower is placed in the mekanizmas›n›n temel dinamiklerini center of a circular building. The tower is kavrayabilmek için, öncelikle Bentham’›n designed so that the cells in the surrounding gelifltirdi¤i “panoptikon” modeline biraz building can be seen from it. The cells, each yak›ndan bakmak gerekecektir. containing one person, are illuminated by two windows, one at the front and one at the Panoptikon ya da “gözlem evi”, Jeremy back. The light coming from the window at Bentham’›n 1787 y›l›nda Rusya’dan the back allows the person inside the cell to ‹ngiltere’deki bir arkadafl›na yazd›¤› be easily seen from the tower. Those in the mektuplarda tasvir etti¤i bir hapishane cells are objects that can be seen from the 18 modelidir. Bu modele göre, daire fleklindeki outside but cannot see those who are bir binan›n tam ortas›na uzunca bir watching them, while the inspectors (or gözetleme kulesi yerlefltirilmifltir. Kule, wardens) in the tower are subjects that can see etraf›n› çevreleyen binadaki hücreleri but cannot be seen.19 Therefore, the working görecek flekilde dizayn edilmifltir. Her birine principle of the panopticon is based on an bir kiflinin yerlefltirildi¤i hücreler ise önden asymmetrical power relation. The underlying ve arkadan iki pencere ile ayd›nlat›lmaktad›r. idea behind this power relation is the Özellikle hücrenin arka taraf›ndaki constant visibility of the objects and their pencereden gelen ›fl›k, odadaki kiflinin perception of being constantly watched. In kuleden kolayl›kla görülebilmesini the beginning, Bentham also thought of sa¤lamaktad›r. Hücredekiler, d›flar›dan controlling their conversations with tubes görülebilen ancak kendilerini izleyenleri extending from the tower to the cells, but göremeyen nesneler konumundad›rlar. later dropped the idea. According to Foucault, Kuledeki gözeticiler (ya da gardiyanlar) ise what made Bentham give up on this idea is görebilen, ancak görülmeyen özne the probability that such a mechanism would 19 konumundad›rlar. Dolay›s›yla hamper the asymmetrical power relation, panoptikonun çal›flmas› simetrik olmayan bir since the tubes would also allow the prisoners iktidar iliflkisine dayanmaktad›r. Bu iktidar to hear conversations in the tower. But later iliflkisinin temelinde yatan düflünce, nesne works on the subject overcame this problem konumundaki kiflilerin sürekli görünür and mechanisms that would allow one-sided olmalar› ve her an izlendiklerine dair bir eavesdropping were developed.20 kanaate sahip olmalar›d›r. Bentham bafllang›çta, hücrelerden kuleye uzanan The tower, which dominates the building borular yoluyla, konuflmalar›n da and is always visible to those in the cells, is denetlenmesini öngörmüfl, ancak daha sonra the symbol of power. The inspector (or bu düflüncesinden vazgeçmifltir. Foucault’ya warden) combines a half-godlike “apparent göre, Bentham’› bu düflünceden vazgeçiren omnipresence” and human “real presence.”21 unsur, büyük bir ihtimalle böylesi bir 18 The full title of Bentham’s work is quite long: Panopticon; or The Inspection- mekanizman›n asimetrik iktidar iliflkisini House: Containing The Idea of A New Principle of Construction Applicable to Any Sort of Establishment, In Which Persons Of Any Description Are To Be 18 Bentham’›n eserinin tam ad› oldukça uzundur ve flu flekildedir: Panopticon; or The Kept Under Inspection; And In Particular To Penitentiary-Houses, Prisons, Inspection-House: Containing The Idea of A New Principle of Construction Houses Of Industry, Work-Houses, Poor-Houses, Lazarettos, Manufactories, Applicable to Any Sort of Establishment, In Which Persons Of Any Description Hospitals, Mad-Houses, And Schools: With A Plan Of Management Adapted To Are To Be Kept Under Inspection; And In Particular To Penitentiary-Houses, The Principle: In A Series Of Letters, Written In The Year 1787, From Crecheff Prisons, Houses Of Industry, Work-Houses, Poor-Houses, Lazarettos, In White Russia To A Friend In England. For the complete text, see Bentham, Manufactories, Hospitals, Mad-Houses, And Schools: With A Plan Of Jeremy, 1995, The Panopticon Writings, Miran BoÏoviã (eds.), Verso, London, pp. Management Adapted To The Principle: In A Series Of Letters, Written In The 29-95 Year 1787, From Crecheff In White Russia To A Friend In England. 19 Bentham, 1995, ‘Letter V’, pp. 43. Panoptikon’un tam metni için bkz. Bentham, Jeremy, 1995, The Panopticon 20 Foucault, Michael, 1977, Discipline and Punish: The Birth of the Prison, trans. A. Writings, Miran Bozovic (der.), Verso, Londra, s. 29-95 Sheridan, Penguin Books, Harmondworth, pp. 317. 19 Bentham, 1995, ‘Letter V’, s. 43. 21 Bentham, 1995, ‘Letter VI’, pp. 45.

36 bozaca¤› kayg›s›d›r. Zira, borular yoluyla Since seeing without being seen is a divine sadece gözetimciler hücredekileri dinlemekle property, it creates a psychology of being kalmayacak, kuledeki konuflmalar da constantly watched in those who are mahkumlar taraf›ndan duyulabilecektir. observed. As it is well known, a similar Ancak daha sonra baflkalar› taraf›ndan situation exists in George Orwell’s 1984. “Big yap›lan çal›flmalarda bu sorun giderilmifl, tek Brother” is watching everyone, although he tarafl› dinlemeyi mümkün k›lacak himself is invisible. This panoptical ruling mekanizmalar gelifltirilmifltir.20 practice brings about obedience and discipline. Hücredekilerin sürekli gözlerinin önünde duran ve bütün binaya hakim durumdaki In fact, Bentham did not design the kule, iktidar›n simgesidir. Buradaki panopticon as a prison model alone. gözetleyici (ya da gardiyan), “her fleye kadir” According to him, the perfection of the yar›-tanr›sal bir görüntüyle, befleri “gerçek panopticon lies in its applicability to almost varl›k” görüntüsünü kendi üzerinde every institution.22 The panopticon is a birlefltiren kiflidir.21 Esasen, görünmeden technology of power that can be used to görme tanr›sal bir özellik oldu¤u için, educate, rehabilitate, and/or change the izlenenlerde sürekli izlendikleri psikolojisini behavior of individuals. In the words of yaratmaktad›r. Bilindi¤i gibi, benzer bir Foucault, the panopticon is “a figure of durum George Orwell’in 1984 adl› kitab›nda political technology that may and must be da vard›r. “Big Brother”, kendisi görülmedi¤i detached from any specific use.”23 On the halde, herkesi izlemektedir. Bu panoptikal other hand, the panopticon is one of a series iktidar uygulamas›, beraberinde itaati ve of ideal society models developed in the disiplini getirmektedir. history of thought. Indeed, according to Asl›nda Bentham, panoptikonu sadece bir Zygmunt Bauman, “the panopticon can be hapishane modeli olarak tasarlamam›flt›r. Ona seen as a descriptive model of the whole of göre panoptikonun mükemmelli¤i, hemen society. It is a miniature model limited to a her kuruma uygulanabilme kabiliyetine sahip single circular building, but its most olmas›ndan kaynaklanmaktad›r.22 important aspect is that it is an idealized Panoptikon, bireyleri e¤itmek, ›slah etmek model of a corrected, developed, ‘perfect’ ve/ya tutumlar›n› de¤ifltirmek için society.”24 kullan›labilen bir iktidar teknolojisidir. Bentham also takes into account that the Panoptikon, Foucault’nun ifadesiyle, “gerçekte inspectors or the wardens will not fulfill herhangi bir kullan›mdan ba¤›ms›z olarak their duties in panoptical society. According düflünülmesi gereken bir siyasal teknoloji to Bentham, the question “who will watch figürüdür”.23 Di¤er yandan, panoptikon the watchmen?” (Quis custodiet ipsos custodes?) düflünce tarihinde gelifltirilen bir dizi ideal is “one of the most puzzling political toplum modelinden biridir. Nitekim Zygmunt questions.”25 Bentham states that in the Bauman’a göre “panopticon tüm toplumun panopticon, the wardens will be inspected in tan›mlay›c› bir modeli olarak görülebilir, tek a hierarchical fashion just like the prisoners; bir dairesel binayla s›n›rl› bir minyatür the superintendents might determine faults modeldir ama en önemli yan› düzeltilmifl, by performing inspections without gelifltirilmifl, ‘kusursuz’ bir toplumun idealize bir modeli olmas›d›r.”24 notification but ultimately, the inspection will be done by the people. According to 20 Foucault, Michael, 1977, Discipline and Punish: The Birth of the Prison, çev. A. Sheridan, Penguin Books, Harmondworth, s. 317. 22 Bentham, 1995, ‘Letter XXI’, pp. 93. 21 Bentham, 1995, ‘Letter VI’, s. 45. 23 Foucault, 1977, pp. 203, 205. 22 Bentham, 1995, ‘Letter XXI’, s. 93. 24 Bauman, Zygmunt, 1997, Özgürlük, trans. V. Erenus, Sarmal Yay›nevi, ‹stanbul, 23 Foucault, 1977, s. 203, 205. pp. 31. 24 Bauman, Zygmunt, 1997, Özgürlük, çev. V. Erenus, Sarmal Yay›nevi, ‹stanbul, s. 31. 25 Bentham, 1995, ‘Letter VI’, pp. 46.

37 Bentham, panoptikal toplumda Bentham, after precautions are taken for gözetimcilerin ya da gardiyanlar›n preventing possible interventions and görevlerini yapmayacaklar› ihtimalini de uneasiness, the doors of panoptical dikkate al›r. Bentham’a göre, “gardiyanlar› establishments should be thrown wide open kim gözetleyecek? (Quis custodiet ipsos to those who are curious or to “the great open custodes?)” sorusu, “en muammal› siyasal committee of the tribunal of the world.”26 sorulardan birisi”dir.25 Bentham, panoptikonda gardiyanlar›n hiyerarflik The practicability of Bentham’s panopticon düzeyde, aynen mahkumlar›n gözetildikleri and its “democratic control” mechanism gibi gözetileceklerini, bafl-denetçilerin aside, the efficient supervision of “security habersiz denetimlerle aksakl›klar› tespit forces” is still one of the biggest problems for edebileceklerini, ancak nihai olarak modern democratic societies. Democratic denetimin halk taraf›ndan yap›labilece¤ini orders based on rights and liberties, belirtmektedir. Bentham’a göre, muhtemel paradoxically, need to be protected by, and at 27 müdahaleleri ve huzursuzluklar› önleyecek the same time from, the police. In order to gerekli tedbirler al›nd›ktan sonra, panoptikal overcome this paradox, security forces need to kurumlar›n kap›s› merakl›lara ya da “dünya be organized and to operate as “democratic mahkemesinin büyük aç›k komitesi”ne law enforcement” based on normative ard›na kadar aç›lmal›d›r.26 principles. Democratic law enforcement cannot merely consist of establishing Bentham’›n önerdi¤i panoptikonun ve institutional mechanisms that effectively “demokratik kontrol” mekanizmas›n›n supervise whether individuals licensed to kill realize edilebilirli¤i bir yana, “güvenlik carry out their duties in an appropriate güçleri”nin etkili bir flekilde denetlenmesi manner. Law enforcement should also act modern demokratik toplumlar›n da en ciddi according to principles and ethical standards sorunlar›ndan birisi olmaya devam laid out in documents prepared by the United etmektedir. Hak ve özgürlüklere dayanan Nations, or regional organizations such as the demokratik düzenler, paradoksal bir flekilde, Council of Europe and the Organization for polis taraf›ndan ve ayn› zamanda ona karfl› Security and Co-operation in Europe (OSCE). korunmaya muhtaçt›r.27 Bu paradoksu Some of the policing principles that are aflabilmek için, güvenlik güçlerinin baz› developed by these institutions and being normatif ilkelere dayanan “demokratik debated on an academic level are:28 kolluk” olarak örgütlenmesi ve görev yapmas› gerekmektedir. Demokratik kolluk, Respect for human rights: The raison d’être kendilerine gerekti¤inde öldürme yetkisi of law enforcement is the protection of verilmifl olan kiflilerin görevlerini yerine individuals’ rights and liberties. Therefore, getirip getirmediklerini etkili bir flekilde law enforcement should be an institution denetleyecek kurumsal mekanizmalar that helps to create and maintain an oluflturmaktan ibaret olamaz. Bunun environment for the protection of human ötesinde, kollu¤un gerek Birleflmifl Milletler rights rather than their violation. gerekse Avrupa Konseyi ve Avrupa Güvenlik ve ‹flbirli¤i Teflkilat› (AG‹T) gibi bölgesel Commitment to the rule of law: Law kurulufllar bünyesinde haz›rlanm›fl enforcement is responsible for enforcing the

belgelerdeki ilke ve etik standartlara uygun 26 Bentham, 1995, ‘Letter VI’, pp. 47-48. davranmas› gerekmektedir. Bu kuruluﬂlar 27 Marx, Garry T., 2001, ‘Police and Democracy’, M. Amir and S. Einstein (eds.), in Policing, Security and Democracy: Theory and Practice, Office of International 25 Bentham, 1995, ‘Letter VI’, s. 46. Criminal Justice, Huntsville, pp. 43. 26 Bentham, 1995, ‘Letter VI’, s. 47-48. 28 See Caparini, Marina and Otwin Marenin, 2004, ‘Police Transformation in Central 27 Marx, Garry T., 2001, ‘Police and Democracy’, M. Amir ve S. Einstein (der.), and Eastern Europe: The Challenge of Change’, M. Caparini and O. Marenin (eds.), Policing, Security and Democracy: Theory and Practice içinde, Office of in Transforming Police in Central and Eastern Europe: Process and Progress, International Criminal Justice, Huntsville, s. 43. LIT Verlag, Münster, pp. 7.

38 taraf›ndan gelifltirilen ve akademik düzeyde rule of law. Therefore, when carrying out tart›fl›lan demokratik polislik ilkelerinin their duties, security forces have to act within baz›lar› flunlard›r:28 the rule of law, and not outside or above it.

‹nsan haklar›na sayg› (respect for human Minimal, last resort use of force: As the rights): Güvenlik güçlerinin varl›k nedeni, sole practitioner of legitimate force, law bireylerin hak ve özgürlüklerinin enforcement must be very careful when korunmas›d›r. Bu nedenle kolluk, insan employing this power. In international haklar›n› ihlal eden de¤il, onlar›n conventions pertaining to human rights, as korunmas›n› sa¤layacak bir ortam›n well as the national law of democratic yarat›lmas›na ve sürdürülmesine katk›da countries, it is stated that use of force should bulunan bir kurum olmal›d›r. be the last resort.

Hukukun üstünlü¤üne ba¤l›l›k Political neutrality: When carrying out its (commitment to the rule of law): Kolluk, hukuk duties, law enforcement should be at an equal kurallar›n›n uygulanmas›n› sa¤lamakla distance from the various views, ideas, beliefs yükümlüdür. Dolay›s›yla, güvenlik güçleri and ideologies in the society, as befits görevlerini yerine getirirken, hikmet-i political neutrality. hükümet gibi hukuk d›fl› mülahazalarla de¤il, hukuk devleti anlay›fl›na ba¤l›l›kla Community policing: Community policing hareket etmek durumundad›rlar. means society’s participation in security services for fighting crime especially with Minimum düzeyde ve son çare olarak regards to preventive measures. In order for kuvvete baflvurma (minimal, last resort use of this principle to work, law enforcement force): Meflru güç kullanma tekeline sahip officers should be at peace with the society on olan kolluk, bu gücü kullan›rken son derece dikkatli olmal›d›r. Hem insan haklar›na a micro level, and the state should be at peace iliflkin uluslararas› sözleflmelerde hem de with the nation on a macro level. In cases demokratik ülkelerin ulusal mevzuatlar›nda where law enforcement is alienated from the kuvvete son çare olarak baflvurulmas› values of the society, it is not possible for gerekti¤i belirtilmektedir. them to gain people’s support while carrying out their duties. The societal alienation of law Siyasal tarafs›zl›k (political neutrality): enforcement will not only render Kolluk, görevini yaparken siyasal tarafs›zl›k community policing non-functional, but also gösterebilmesi gere¤i, toplumdaki farkl› negatively affect the legitimacy of law görüfl, düflünce, inanç ve ideolojilere karfl› eflit enforcement. Also, as part of the accessibility mesafede durmal›d›r. principle, law enforcement should open its Toplum destekli kolluk (community doors to the public. In a place where security policing): Toplum destekli kolluk, suçla forces are inaccessible, it is hard to achieve mücadelede özellikle önleyici tedbirler democratic supervision. bak›m›ndan, toplumun güvenlik Accountability: Accountability in security hizmetlerine kat›l›m›n› ifade etmektedir. forces is a principle that should be practiced Bu ilkenin iflleyebilmesi; mikro düzeyde, at two levels. First, security forces should be kolluk mensuplar›yla toplumun, makro administratively and judicially accountable düzeyde ise devlet ile milletin bar›fl›k for their illegal actions. This may bring about olmas›na ba¤l›d›r. Kollu¤un, halk›n de¤erlerine yabanc› olmas› durumunda, administrative and judicial punishment. Second, the political authorities should be 28 Bkz. Caparini, Marina ve Otwin Marenin, 2004, ‘Police Transformation in Central democratically accountable to the public for and Eastern Europe: The Challenge of Change’, M. Caparini ve O. Marenin (der.), domestic and foreign security policies. Transforming Police in Central and Eastern Europe: Process and Progress içinde, LIT Verlag, Münster, s. 7. Accordingly, actions of law enforcement

39 görevini yaparken toplumdan destek almas› should be open, except where secrecy is mümkün de¤ildir. Kollu¤un toplumsal required by the nature of the duty. yabanc›laflmas›, toplum destekli kollu¤u Transparency is one of the principles that çal›flmaz hale getirmekle kalmaz, ayr›ca should be ingrained in domestic and external kollu¤un meflruiyetini olumsuz yönde etkiler. security services. Ayr›ca ulafl›labilirlik (accesibility) ilkesi Civilian control: Law enforcement is, by gere¤i, kollu¤un kap›s›n›n halka aç›k olmas› nature, a civilian service. Principles such as gerekir. Güvenlik güçlerinin ulafl›lamaz accountability, community policing, and oldu¤u bir yerde, demokratik denetimin gerçekleflmesi zordur. transparency make it obligatory for law enforcement to be open to civilian control. In Hesapverebilirlik (accountability): democratic countries, law enforcement is, in Güvenlik hizmetlerinde hesapverebilirlik, iki the final analysis, accountable to government düzlemde gerçekleflmesi gereken bir ilkedir. and therefore to parliament. Birincisi, güvenlik güçleri kanuna ayk›r› davran›fllar›n›n hesab›n› hem idari hem de Separation of military force and law yarg›sal olarak vermek zorundad›r. Bu, enforcements: The army is an institution beraberinde idari ve yarg›sal cezalar› that should protect the country against getirebilmektedir. ‹kincisi, siyasal irade, iç ve external threats and attacks. Therefore, its d›fl güvenlik politikalar›ndan dolay› members receive training focusing on demokratik yollarla halka hesap vermek defense and war. However, domestic security durumundad›r. Buna ba¤l› olarak, kollu¤un services require training that aims at the faaliyetleri, görevin gerektirdi¤i gizlilikler efficient provision of law and order. d›fl›nda, gizli kapakl› de¤il, aç›k olmal›d›r. Therefore, domestic security should be left to fieffafl›k (transparency), iç ve d›fl güvenlik the police in a manner that allows civilian hizmetlerine hakim olmas› gereken and political control. The tendency of ilkelerden biridir. militarization and the transition from defense to security that started with 9/11 Sivil denetim (civilian control): Güvenlik could lead to repercussions for democratic hizmetleri, mahiyeti itibariyle sivildir. law enforcement. Especially in countries Hesapverebilirlik, toplum destekli kolluk, going through the democratization process, fleffafl›k gibi ilkeler de esasen kollu¤un sivil the development and firm establishment of denetime aç›k olmas›n› zorunlu k›lmaktad›r. democratic law enforcement is closely tied to Kolluk, demokratik ülkelerde son tahlilde the success of demilitarization policies. hükümete ve dolayl› olarak da parlamentoya karfl› sorumludur. Conclusion: Towards the “Individual- Centered” Security Approach Askeri güçlerden ve kültürden ayr›lma (separation from military forces and cultures): In the security domain, the transition from a Ordu, ülkeyi d›fl tehditlere ve sald›r›lara karfl› “state-centered” security approach to a korumas› gereken bir kurumdur. Dolay›s›yla, “citizen-centered” one is an important mensuplar›na savunma amaçl› ve savafl process. However, this process more eksenli bir e¤itim vermektedir. Oysa iç resembles the swinging of a pendulum than a güvenlik hizmetleri, düzen ve asayiflin etkili linear movement. After 9/11, the pendulum bir flekilde sa¤lanmas›n› amaçlayan bir swung towards “state-centered” security. e¤itimi gerektirmektedir. Bu nedenle, iç Once the era of fear is overcome, a change güvenlik sivil/siyasal denetime tabi olacak from “state-centered” security to “citizen- flekilde polise b›rak›lmal›d›r. 11 Eylül’le centered” security might be possible. At this birlikte bafllayan, savunmadan güvenli¤e junction, the lack of the human rights aspect geçifl ve militarizasyon e¤ilimi demokratik of the “citizen-centered” security approach,

40 kolluk aç›s›ndan sak›ncal› sonuçlar indicated as the direction of change, needs to yaratabilir. Özellikle demokrasiye geçifl be emphasized. Citizenship is a concept that sürecini yaflayan ülkelerde, demokratik implies ties to the state. In this sense, there is kollu¤un yeflerebilmesi ve yerleflebilmesi a risk of the production of a state-centered demilitarizasyon politikalar›n›n baflar›s›na security approach with different concepts. ba¤l›d›r. However, the subject of human rights is not the “citizen” but the “individual.” Therefore, Sonuç yerine: “Birey-eksenli” the direction of change should be from the Güvenlik Anlay›fl›na Do¤ru “state-centered” approach to the “individual- Güvenlik alan›nda “devlet-merkezli” centered” one. This is not a simple difference güvenlik anlay›fl›ndan “yurttafl-merkezli” in terminology. Rather it implies a difference güvenlik anlay›fl›na geçifl önemli bir süreçtir. that has very important consequences in Ancak bu süreç, do¤rusal bir çizgiyi takip practice, as far as rights are concerned. For etmekten ziyade, bir sarkac›n sal›n›m›na example, in the post-9/11 era, the rights of benzemektedir. 9/11 olaylar›ndan sonra “non-citizens” have been violated more than sarkaç “devlet-merkezli” güvenli¤e do¤ru the rights of “citizens.” Those who were yönelmifltir. Korku dönemlerinin afl›lmas›yla declared “enemy combatant” by the US birlikte, “devlet-merkezli” güvenlikten President were those who were not “citizens.” “yurttafl-eksenli” güvenli¤e do¤ru bir de¤iflim Also, in the United States, courts did not even söz konusu olabilir. Bu noktada, de¤iflimin take into consideration the appeals made by yönü olarak gösterilen “yurttafl-merkezli” non-citizens. It is a historical fact that in güvenlik anlay›fl›n›n, insan haklar› times of crisis, foreigners’ rights are violated bak›m›ndan eksikli¤ine dikkat çekmek to a greater extent and that those who are gerekiyor. Yurttafll›k, devletle ba¤› ifade eden indeed citizens are more “understanding” bir kavramd›r. Bu anlamda, devlet-odakl› bir towards these violations directed at the güvenlik anlay›fl›n›n farkl› kavramlarla others. However, we should keep in mind yeniden üretilmesi riski vard›r. Oysa, insan that in the process of fighting terrorism, not haklar›n›n öznesi “yurttafl” de¤il, “birey”dir. only the rights of foreigners, but also those of Bu nedenle, de¤iflimin yönü “devlet-eksenli” the natives are at stake in the long run.29 anlay›fltan, “birey-eksenli” bir güvenlik Therefore, the direction of change in the anlay›fl›na do¤ru olmal›d›r. Bu sadece basit security sector should be “individual- bir terminoloji farkl›l›¤› de¤ildir. centered,” encompassing citizens and non- Uygulamada haklar bak›m›ndan son derece citizens. önemli etkileri olan bir farkl›l›¤› ifade etmektedir. Örne¤in 11 Eylül sonras› The preservation of the balance between dönemde “yurttafl olmayan”lar›n haklar›, security and freedoms, i.e. not sacrificing “yurttafl”lara oranla daha fazla ihlal rights and liberties to security, is possible by edilmifltir. ABD Baflkan› taraf›ndan “düflman abandoning confrontational policies on savaflç›” olarak ilan edilenler “vatandafl” national and global scales. The other olmayanlard›r. Ayr›ca, ABD’de mahkemeler, approach, which is based on the separation of vatandafl olmayanlar›n itirazlar›n› dikkate friend and foe and the constant generation of bile almam›fllard›r. Özellikle kriz “others,” makes war and conflict global and zamanlar›nda, yabanc›lar›n haklar›n›n daha constant. But politics is not just a fight for fazla ihlal edildi¤i, vatandafl olanlar›n da power. Politics is also the art of making kendileri d›fl›ndakilere yönelik bu ihlalleri differences co-exist in harmony and peace. “anlay›fl”la karfl›lad›¤› tarihi bir gerçektir. The perception of politics as a conciliatory Ancak, unutulmamal› ki, terörle mücadele way of sustaining peace with different tools sürecinde uzun vadede sadece yabanc›lar›n de¤il, yabanc› olmayanlar›n hak ve 29 Cole, 2002/2003.

41 özgürlükleri de kaygan bir zeminde will also bring about the firm establishment bulunmaktad›r.29 Bu nedenle, güvenlik of democratic law enforcement. sektöründe de¤iflimin yönü, vatandafl olan The precondition of the paradigm shift from olmayan herkesi kapsayacak flekilde “birey- eksenli” olmal›d›r. confrontational policies to conciliatory policies is the existence of a culture of Güvenlik ile özgürlükler aras›ndaki criticism. If there is such a thing as dengenin bozulmamas›, yani hak ve “progress,” criticism is the driving force özgürlüklerin güvenli¤e kurban edilmemesi, behind it. In his article entitled “What is hem küresel hem de ulusal düzeyde çat›flmac› Enlightenment?” Kant answers this question siyaset anlay›fl›n›n terk edilmesine ba¤l›d›r. as to dare to know and to have the courage to Dost/düflman ayr›m›na dayanan ve sürekli use one’s own reason. Foucault, when “öteki” üreten bu siyaset anlay›fl›, savafl› ve analyzing Kant’s answer, also discusses the çat›flmay› küresellefltirmekte ve vital importance of a critical mind. Foucault süreklilefltirmektedir. Oysa siyaset sadece, says: “The critical ontology of ourselves has to iktidar savafllar›ndan ibaret de¤ildir. Siyaset, be considered not, certainly, as a theory, a ayn› zamanda farkl›l›klar› bar›flç›l flekilde bir doctrine, nor even as a permanent body of arada yaflatma sanat›d›r. Siyasetin, bar›fl›n knowledge that is accumulating. It has to be farkl› araçlarla devam ettirilmesi fleklindeki conceived as an attitude, an ethos, a critique uzlaflmac› alg›lan›fl›, beraberinde demokratik of what we are and a philosophical life kollu¤un kökleflmesini de getirecektir. meaning both a historical analysis of limits Çat›flmac› siyasetten, uzlaflmac› siyasete geçifl that are imposed on us and a trial of going fleklindeki paradigmatik dönüflümün ön flart› beyond those limits.”30 In short, questioning da elefltiri kültürünün yerleflmesidir. E¤er and criticizing the present will contribute to “ilerleme” diye bir fley varsa, bunun motor creating a better future. gücü elefltiridir. Kant, “Ayd›nlanma Nedir?” bafll›kl› yaz›s›nda bu soruyu, bilmeye ve akl›n› kullanmaya cesaret etmek fleklinde cevaplar. Kant’›n bu cevab›n› irdeleyen Foucault da elefltirel akl›n hayati öneminden bahseder. Foucault der ki: “Kendimize iliflkin elefltirel ontoloji kesinlikle bir kuram, bir doktrin, hatta sürekli biriken bir bilgi yap›s› olarak anlafl›lmamal›; bir tutum, bir ethos, oldu¤umuz fleyin elefltirisi, hem bize dayat›lm›fl olan s›n›rlar›n tarihsel analizi hem de bu s›n›rlar›n afl›lmas›n›n denenmesi olan felsefi yaflam olarak kavranmal›d›r.”30 K›sacas›, bugünün sorgulanmas› ve elefltirilmesi, yar›n›n daha iyi olmas›na katk›da bulunacakt›r.

29 Cole, 2002/2003. 30 Foucault, Michael, 2000, ‘Ayd›nlanma Nedir?’, M. Foucault, Özne ve ‹ktidar içinde, 30 Foucault, Michael, 2000, ‘Ayd›nlanma Nedir?’, M. Foucault, in Özne ve ‹ktidar , çev. I. Ergüden ve O. Ak›nhay, Ayr›nt› Yay›nlar›, ‹stanbul, s. 192. trans. I. Ergüden and O. Ak›nhay, Ayr›nt› Yay›nlar›, ‹stanbul, pp. 192.

42 DÜNYA L‹TERATÜRÜ VE UYGULAMASINDA THE SECURITY SECTOR IN THEORY AND GÜVENL‹K SEKTÖRÜ: “DEVLET MERKEZL‹” PRACTICE: GÜVENL‹KTEN “YURTTAﬁ-MERKEZL‹” FROM “STATE-CENTERED” SECURITY TO GÜVENL‹⁄E DO⁄RU MU? “CITIZEN-CENTERED” SECURITY? “YEN‹ GÜVENL‹K” “NEW SECURITY”

P›nar Bilgin* P›nar Bilgin*

Giriﬂ Introduction

Güvenlik anlay›fl› bir süreden beri bir As of late, the concept of security is going de¤iflim içinde. Güvenli¤in kapsam› askeri through a change. The content of security is olmayan tehditleri de içine alacak flekilde being expanded to include non-military geniflletiliyor. Güvenlik politikalar›n›n threats as well. The “new security” approach, amac›n›n yaln›zca savafllar› önlemeye which maintains that security policies should çal›flmaktan ç›kar›lmas›, insanlar›n mutluluk not aim only at preventing wars but should ve refah›n› sa¤layacak flekilde de¤ifltirilmesi be transformed into policies that would bring gerekti¤ini savunan “yeni güvenlik” anlay›fl› about emancipatory change, has become art›k daha çok kabul görüyor. Altm›fll› widely accepted. Theoretical work31 produced y›llardan beri bu yönde ortaya konan since the sixties has been put into practice in akademik çal›flmalar31 baz› ülkelerde some countries. For instance, the “human uygulamaya konmaya bafllad›. Örne¤in security” agenda has been brought forward “insan güvenli¤i” yaklafl›m›, doksanl› y›llarda Japonya, Kanada ve Norveç hükümetlerinin by Japan, Canada and Norway, as well as the yan› s›ra Birleflmifl Milletler (BM) taraf›ndan United Nations in 1990s; and other countries 32 da ön plana ç›kar›ld›; di¤er ülkeler de were encouraged to move in this direction. politikalar›n› bu yönde de¤ifltirmek üzere The purpose of this article is to explain the cesaretlendirildi.32 main theme of the conference on which the Bu yaz›n›n amac›, kitaba temel oluflturan book is based; namely, the how and why of konferans›n ana temas›n›n, yani “devlet- the transition from “state-centered” security merkezli” güvenlikten “yurttafl-merkezli” to “citizen-centered” security. I will first look

* Yrd. Doç. Dr., Bilkent Üniversitesi, Uluslararas› ‹liflkiler Bölümü * Assistant Prof., Bilkent University, Department of International Relations 31 Galtung, Johan, 1969, ‘Violence, Peace and Peace Research’, Journal of Peace 31 Galtung, Johan, 1969, ‘Violence, Peace and Peace Research’, Journal of Peace Research, cilt 6, say› 3, s. 167-192; Boulding, Kenneth, 1978, Stable Peace, Research, vol. 6, no. 3, pp. 167-92; Boulding, Kenneth, 1978, Stable Peace, University of Texas Press, Austin. Daha seksenli y›llarda baz› Bat› Avrupal› liderler University of Texas Press, Austin. Already in the 80s, some Western European bu konuda ad›mlar atmaya bafllam›fllard›. Bkz. Independent Commission on leaders started their attempts on this matter. See, Independent Commission on Disarmament and Security Issues, 1982, Common Security: A Programme for Disarmament and Security Issues, 1982, Common Security: A Programme for Disarmament, Pan Books, Londra. Doksanl› y›llarda Birleflmifl Milletler de “yeni Disarmament, Pan Books, London. In the 1990s, the United Nations has included güvenlik” konular›n› gündemine ald›. Bkz. The Commission on Global Governance, matters of “new security” in its agenda. See The Commission on Global 1995, Our Global Neighbourhood, Oxford University Press, Oxford. Governance, 1995, Our Global Neighborhood, Oxford University Press, Oxford. 32 Axworthy, Lloyd, 1997, ‘Canada and Human Security: The Need for Leadership’, 32 Axworthy, Lloyd, 1997, ‘Canada and Human Security: The Need for Leadership’, International Journal, cilt 52, say› 2, Bahar, s.183-196; United Nations International Journal, vol. 52, no. 2, Spring, pp. 183-196; United Nations Development Program, 1999, Human Development Report: New Dimensions of Development Program, 1999, Human Development Report: New Dimensions of Human Security, Oxford University Press, Oxford; Annan, Kofi, 1999, ‘Human Human Security, Oxford University Press, Oxford; Annan, Kofi, 1999, ‘Human Security and Intervention: Individual Sovereignty’, Vital Speeches of the Day, cilt Security and Intervention: Individual Sovereignty’, Vital Speeches of the Day, vol. 66, say› 1; UN Commission on Human Security, 2003, Human Security Now, United 66, no. 1; UN Commission on Human Security, 2003, Human Security Now, United Nations Publications, New York. Nations Publications, New York.

43 güvenli¤e geçiflin nas›l ve neden olufltu¤unu into the conditions and processes of anlatmakt›r. Burada ilk olarak, So¤uk Savafl transformation of the Cold War security dönemindeki güvenlik anlay›fl›n›n zaman understanding. I will then briefly review the içindeki dönüflüm koflullar›na ve sürecine basic principles of the “new security” bakaca¤›m. Ard›ndan, So¤uk Savafl approach that emerged in the post-Cold War sonras›nda ortaya ç›kan, ad›na “yeni era. While doing this, I will underscore the güvenlik” dedi¤imiz yaklafl›m›n temel fact that this new approach is not a mere niteliklerini k›saca gözden geçirece¤im. Bunu extension of the former. In the final section, I yaparken, bu yeni yaklafl›m›n sadece eskisinin geniflletilmesinden ibaret olmad›¤›n› will discuss the implications of the new vurgulayaca¤›m. Son bölümde ise, “yeni security approach for the security of states. güvenlik” yaklafl›m›n› benimsemenin devlet The Emergence of New Security güvenli¤i bak›m›ndan ne anlama gelebilece¤ini tart›flaca¤›m. The new security approach can be explained as the broadening of the security agenda to Yeni Güvenli¤in Ortaya Ç›k›fl› include subjects outside the military issues, Ad›na “yeni güvenlik” dedi¤imiz yaklafl›m, such as human, state and even global güvenlik gündeminin, askeri konular security.33 The first step that was made by d›fl›ndaki -insan, devlet ve hatta üzerinde those who adopted this new approach was yaflad›¤›m›z gezegenin güvenli¤ini to display that the Cold War security ilgilendiren- hususlar› da içerecek flekilde understanding of “mitigating the superpower geniflletilmesi olarak aç›klanabilir.33 Bu yaklafl›m› benimseyenlerin att›¤› ilk ad›m, conflict” has shortcomings in the So¤uk Savafl döneminin, güvenli¤i “iki süper contemporary world. Because of the güç aras›ndaki çekiflmenin do¤rudan silahl› imposition of this “narrow” approach, çat›flmaya dönüflmemesi durumu” olarak the resolution of conflicts through justice and tan›mlayan yaklafl›m›n›n, günümüz dünyas› the attenuation of socio-economic için yetersiz kald›¤›n› ortaya koymak inequalities (that the developing countries olmufltur. Bu “dar” anlay›fl›n dayatmas› iledir were trying to bring to the spotlight) were ki, dünyadaki anlaflmazl›klar›n adaletle never on the top of the world’s security çözümlenmesi ve (geliflmekte olan ülkelerin agenda in those years.34 This was because gündeme getirmeye çal›flt›klar›) sosyo- cooperation in these matters was deemed ekonomik eflitsizliklerin azalt›lmas› gibi impossible as long as the rivalry between the sorunlar o y›llarda dünya güvenlik gündeminde üst s›ralara bir türlü superpowers continued. In other words, the t›rmanamam›flt›r.34 Çünkü süper güçler world security approach was narrowly aras›ndaki rekabet devam etti¤i sürece bu defined in those years partly due to the konularda iflbirli¤i yap›lmas› mümkün circumstances. Non-military and even non- görülmemifltir. Di¤er bir deyiflle, o dönemde nuclear aspects of security were not or could dünya güvenlik anlay›fl› biraz da flartlar›n not be brought to light. dayatmas› ile “dar” tutulmufltur. Güvenli¤in 33 For an introduction to this literature, see Krause, Keith & Michael Williams (eds.), 33 Bu literatüre girifl için bkz. Krause, Keith ve Michael Williams (der.), 1997, Critical 1997, Critical Security Studies: Concepts and Cases, UCL Press, London; Jones, Security Studies: Concepts and Cases, UCL Press, Londra; Jones, Richard Wyn, Richard Wyn, 1999, Security, Strategy and Critical Theory, CO: Lynne Rienner, 1999, Security, Strategy and Critical Theory, CO: Lynne Rienner, Boulder; Booth, Boulder; Booth, Ken (eds.), 2005, Critical Security Studies and World Politics, Ken (der.), 2005, Critical Security Studies and World Politics, CO: Lynne Rienner, CO: Lynne Rienner, Boulder. For a brief evaluation of this literature, see Bilgin, Boulder. Literatürün son durumunun bir de¤erlendirmesi için bkz. Bilgin, P›nar, P›nar, 2003, ‘Individual and Societal Dimensions of Security,’ International 2003, ‘Individual and Societal Dimensions of Security,’ International Studies Studies Review, vol. 5, no. 2, pp. 203-222. Review, cilt 5, say› 2, s. 203-222. 34 For an example of the literature criticizing this situation, see Al-Mashat, Abdul 34 Bu durumu elefltiren literatüre bir örnek için bkz. Al-Mashat, Abdul Monem M., Monem M., 1985, National Security in the Third World, CO: Westview Press, 1985, National Security in the Third World, CO: Westview Press, Boulder. Boulder.

44 askeri ve hatta nükleer olmayan boyutlar› Some politicians and academicians have tried gündeme gelmemifl, getirilmemifl, to bring non-military aspects of security to getirilememifltir. the world’s attention. However, their voices So¤uk Savafl y›llar›nda, güvenli¤in askeri could not be properly heard until after 1989. olmayan boyutlar›n› dünya gündemine An example of these politicians is Olof getirmeyi deneyen siyasetçiler ve Palme, who embraced the theory and practice akademisyenler de yok de¤ildir. Ancak of “common security,” and sought to address onlar›n sesi 1989 sonras›na kadar gerekti¤i the East-West conflict. Examples of peace gibi duyulamam›flt›r. Söz konusu researchers and activists include Johan siyasetçilerden biri, “ortak güvenlik” (common Galtung, who differentiated “interpersonal” security) kavram›n› ve yaklafl›m›n› and “structural violence,” and Kenneth sahiplenen, Do¤u-Bat› gerginli¤inin Boulding, who developed the concepts of azalt›lmas› için çaba sarf eden Olof Palme’dir. “stable” and “unstable” peace. Akademisyenlere ve bar›fl aktivistlerine örnek olarak da, “kiflileraras›/yap›sal fliddet” “Common security,” as a concept and (interpersonal/structural violence) ayr›m›n› approach, was developed by politicians and getiren Johan Galtung ve “kal›c› academicians who realized that security in olan/olmayan bar›fl” (stable/unstable peace) Europe cannot be achieved by mutual threats kavramlar›n› gelifltiren Kenneth Boulding of nuclear assault, and that such an verilebilir. atmosphere could not be defined as 35 Bir kavram ve yaklafl›m olarak “ortak “secure.” Johan Galtung showed that peace güvenlik”, Avrupa’da güvenli¤in taraflar›n does not simply mean the absence of war, and birbirini nükleer sald›r› ile tehdit etmesiyle that in order to have peace, people should be sa¤lanamayaca¤›n›n, bu flekilde oluflturulan protected not only from intergovernmental ortama “güvenli” denemeyece¤inin ay›rd›na violence, but also from threats stemming varan siyasetçi ve akademisyenler taraf›ndan from socio-economical structures (such as gelifltirilmifltir.35 “Kiflileraras›/yap›sal fliddet” hunger and lack of shelter, health care, and ayr›m›n› getiren Johan Galtung, bar›fl›n means of education).36 Kenneth Boulding sadece savafls›z bir ortamdan ibaret argues that stable peace cannot be achieved olmad›¤›n›, içinde yaflan›lan duruma “bar›fl through policies based on nuclear threats, and ortam›” diyebilmek için insanlar›n yaln›zca that people and governments cannot have an devletleraras› fliddet tehlikesinden de¤il, expectation or hope of peace this way. sosyo-ekonomik yap›lar›n neden oldu¤u According to Boulding, in order for peace to (açl›k, evsizlik, sa¤l›k güvencesi ya da e¤itim olanaklar›ndan yoksun olma gibi) be stable, both parties should have positive 37 tehditlerden de korunmas›n›n gereklili¤ini expectations of the future. 36 ortaya koymufltur. “Kal›c› bar›fl” kavram›n› Naturally, it is important to prevent wars gelifltiren Kenneth Boulding de, nükleer between states. However, if the money tehditler üzerine kurulu politikalarla kal›c› allocated for preventing wars between states bar›fl sa¤lanamayaca¤›n›, insanlarda ve is spent on increasing the credibility of devletlerde bar›fl beklentisi yaratman›n bu yolla mümkün olmayaca¤›n› ortaya mutual threats (i.e. on arms race), this can koymufltur. Boulding’e göre, bar›fl kal›c› lead to a spiral of insecurity. States, while olacaksa her iki taraf da gelecekle ilgili looking for security, can find themselves olumlu beklentilere sahip olmal›d›r.37 back where they started, or maybe even

35 Independent Commission, 1982. 35 Independent Commission, 1982. 36 Galtung, 1969. 36 Galtung, 1969. 37 Boulding, 1978. 37 Boulding, 1978.

45 Devletler aras›ndaki savafllar›n engellenmesi behind the starting point. Writers who work elbette ki önemlidir. Ancak devletleraras› on Cold War history are still trying to savafl›n önlenmesi için harcanan paralar understand the contributions to international karfl›l›kl› tehditlerin inan›l›rl›¤›n› artt›rmaya security of the arms race between the USA yöneldi¤inde (yani silahlanma yar›fl›na and the USSR, and its ramifications for girildi¤inde), güvenlik sa¤lanaca¤› yerde bir disarmament and détente efforts.38 Turkey’s güvensizlik sarmal› ortaya ç›kabilir. Devletler relationship with its western neighbor, güvenlik ararken, kendilerini bafllad›klar› Greece is an example of the ways in which noktada, hatta o noktan›n da gerisinde efforts to secure oneself could cause more bulabilirler. So¤uk Savafl tarihini inceleyen insecurity. Over the years, this relationship yazarlar, bu y›llarda Amerika Birleflik has resulted in a spiral of insecurity, which Devletleri ve Sovyetler Birli¤i’nin içine girdikleri silahlanma yar›fl›n›n güvenliklerini was most recently displayed in the Kardak ne derece artt›rd›¤›, rekabeti nas›l reef incident of 1996. amans›zlaflt›rarak silahs›zlanma ve Another consequence of seeking security yumuflama politikalar›n› zorlaflt›rd›¤› ve through arms races and mutual threats is the dolay›s›yla bar›fl› imkâns›zlaflt›rd›¤› inability to use the money spent for this quest sorusunun içinden henüz ç›kamam›fllard›r.38 to eliminate other deficiencies in the country, Bat› komflumuz Yunanistan ile iliflkimizin which in turn fuel other conflicts and even bir güvensizlik sarmal› hali almas›n›n en çarp›c› örne¤i, Kardak kayal›klar›nda 1996 civil wars, In other words, the efforts of y›l›nda yaflanan olaylard›r. increasing security in the short-term result in internal and external insecurities in the Salt silahlanma ve karfl›l›kl› tehdit yoluyla medium and longer term. The Iraqi güvenlik arama çabalar›n›n baflka bir experience is a striking example of that. The sak›ncas› da, bu aray›fl s›ras›nda harcanan policy of armament pursued by Saddam paralar›n ülke içindeki eksikleri gidermekte Hussein in order to ensure the future of his kullan›lamay›fl›, bu eksikliklerin neden regime not only failed to meet people’s oldu¤u hoflnutsuzluklar›n baflka insecurities but also paved the way for anlaflmazl›klara, hatta iç savafllara neden olmas›, yani güvenli¤i artt›rma çabalar›n›n growing dissatisfaction due to poverty which orta ve uzun vadede ülke içi ve d›fl› was made worse by these policies. On the güvensizliklerle sonuçlanmas›d›r. Irak’›n other hand, since the country’s expanding kendini içinde buldu¤u durum buna çarp›c› military power disturbed its neighbors and bir örnektir. Saddam Hüseyin rejiminin other countries that had stakes in the region, kendi gelece¤ini garantiye almak için izledi¤i Iraq was involved in conflicts and wars silahlanma politikas›, ülke içi during the 1980s and 1990s. hoflnutsuzluklar› gideremedi¤i gibi, yaratt›¤› fakirlik yüzünden rejime tepkilerin daha da The amplitude of military spending is always artmas›na neden olmufl; di¤er taraftan, problematic, even if it does not lead to ülkenin gittikçe büyüyen askeri gücü internal or external conflicts and wars. Since komflular›n› ve bölgede ç›karlar› olan baflka the existing (traditional) security concept devletleri rahats›z etti¤inden, Irak seksenli ve gives top priority to military threats, the doksanl› y›llarda çat›flmalardan ve practices stemming from this approach not savafllardan bafl›n› bir türlü alamam›flt›r. only fall short of providing security for

38 Bkz. Lebow, Richard Ned ve Janice Gross Stein, 1995, We All Lost the Cold War, 38 See Lebow, Richard Ned & Janice Gross Stein, 1995, We All Lost the Cold War, Princeton University Press, Princeton. Eleﬂtirel bir analiz için bkz. Kaldor, Mary, Princeton University Press, Princeton. For a critical analysis, see Kaldor, Mary, 1990, Imaginary War: An Interpretation of the East-West Conflict in Europe, 1990, Imaginary War: An Interpretation of the East-West Conflict in Europe, Blackwell, Oxford. Blackwell, Oxford.

46 Askeri harcamalar›n çoklu¤u ülke içi ya da people, but may also turn into threats against d›fl› anlaflmazl›klara veya savafllara neden human security. In other words, it may be olmasa bile yine de sorunludur. Çünkü forgotten that the main aim of security halihaz›rda hakim olan (geleneksel) güvenlik policies is to provide security for people, and anlay›fl› askeri tehditleri gündemin tepesine that the state and its security institutions and oturttu¤undan, bu anlay›fl›n flekillendirdi¤i practices are tools formed in this regard. The uygulamalar insan güvenli¤ini sa¤lamak bir traditional security concept that is deemed yana onu tehdit eden bir hal de “narrow” and insufficient by those alabilmektedir. Di¤er bir deyiflle, güvenlik advocating new security approach and politikalar›n›n as›l amac›n›n insanlar›n practices shaped by the traditional approach güvenli¤ini sa¤lamak oldu¤u, devletin, onun are examples of this forgetfulness with high güvenlik kurum ve uygulamalar›n›n bunun için oluflturuldu¤u unutulabilmektedir. costs. The new security approach that argues “Yeni güvenlik” yaklafl›m›n› savunanlar›n for a total rethinking of the security concept “dar” ve yetersiz olarak nitelendirdi¤i is also an effort to remember and remind us geleneksel güvenlik anlay›fl› ve bu of whose security we should be concerned anlay›fl›n flekillendirdi¤i uygulamalar, bu with. unutkanl›¤›n pahal› birer örne¤idir. Although the intellectual basis of the new Güvenlik anlay›fl›n›n topyekûn yeniden düflünülmesini savunan “yeni güvenlik” security approach goes back to the Cold War yaklafl›m› ayn› zamanda, güvenli¤in asl›nda era, and the first practices are witnessed ne için, daha do¤rusu kimin için during this period (as can be seen in the sa¤lanmas›n›n gerekli oldu¤unu hat›rlama ve example of Ostpolitik),** a wider acceptance of hat›rlatma çabas›d›r. the approach was not possible until the eighties, when the Soviet leader Mikhail “Yeni güvenlik” yaklafl›m›n›n düflünsel Gorbachev came to power. The security temelleri So¤uk Savafl y›llar›nda at›lm›fl ve dimension of the approach that Gorbachev ilk uygulamalar (Ostpolitik örne¤inde oldu¤u named “new thinking” aimed at breaking the gibi)** yine bu dönemde görülmeye bafllanm›fl olsa da, bu yaklafl›m›n kabul görmeye spiral of insecurity through Eastern and bafllamas› için seksenli y›llar› ve Sovyet lider Western blocks’ mutual adoption of Mihail Gorbaçov’un iktidara gelmesini confidence raising measures. Gorbachev’s beklemek gerekir. Gorbaçov’un “yeni approach, inspired by the common security düflünce” ad›n› verdi¤i yaklafl›m›n güvenlik concept developed by peace researchers and boyutu, Do¤u ve Bat› blo¤unu oluflturan activists who worked on the subject for devletlerin karfl›l›kl› benimseyecekleri güven years39 bore fruit; the tension that had been artt›r›c› önlemler ile güvensizlik sarmal›n› present in Europe since the fifties was k›rmay› içeriyordu. Y›llardan beri bu konuda overcome. yaz›p çizen akademisyen ve bar›fl aktivistlerinin gelifltirdi¤i “ortak güvenlik” After 1989, the dissolution of first the Eastern kavram›ndan ilham alan Gorbaçov’un39 bu Block, and then the Soviet Union increased yaklafl›m› semeresini verdi; Avrupa’da ellili the hopes pertaining to the protection of y›llardan beri süren gerilim afl›ld›. world security, albeit in its narrow sense.

** Ostpolitik, Bat› Almanya’n›n, 1970’li y›llar›n bafllar›nda uygulad›¤›, Do¤u Bloku ve ** Ostpolitik, is the politics pursued by West Germany in the beginning of 1970s by özellikle Do¤u Almanya ile do¤rudan görüflmeler yaparak So¤uk Savafl›n yaratt›¤› holding meetings with the Eastern Block and especially with East Germany in order gerginlikleri aflma siyasetidir. (Ed.n.) to overcome tensions created by the Cold War. (Ed. note) 39 Risse-Kappen, Thomas, 1994, ‘Ideas do not float freely: transnational coalitions, 39 Risse-Kappen, Thomas, 1994, ‘Ideas do not float freely: transnational coalitions, domestic structure and the end of the Cold War,’ International Organization, cilt domestic structure and the end of the Cold War,’ International Organization, vol. 48, say› 2, Bahar, s. 185-214; Kaldor, Mary, 1995, ‘Who killed the Cold War?’ The 48, no. 2, Spring, pp. 185-214; Kaldor, Mary, 1995, ‘Who killed the Cold War?’ The Bulletin of Atomic Scientists, cilt 51, say› 4, s. 57-60. Bulletin of Atomic Scientists, vol. 51, no. 4, pp. 57-60.

47 1989 sonras›nda, önce Do¤u Bloku’nun sonra This, together with the expectations that the da Sovyetler Birli¤i’nin da¤›lmas› ile beraber, superpower conflict would no longer hinder “dar” anlam›yla da olsa dünya güvenli¤inin international cooperation attempts, the idea korunabilece¤ine dair duyulan güven artt›. that the concept of “world security” would be Buna süper güç çekiflmesinin uluslararas› able to be redefined with a broader iflbirli¤i giriflimlerini art›k sekteye perspective emerged. The concept that would u¤ratmayaca¤›na dair beklentilerin oluflmas› later be named “new security” began to be da eklenince, “dünya güvenli¤i” tan›m›n›n shaped during this period.40 daha fazlas›n› hedefleyecek flekilde yenilenebilece¤i fikri ortaya ç›kt›. “Yeni The security was ensured in a narrow sense güvenlik” olarak adland›r›lan anlay›fl iflte bu following the disappearance of the Soviet dönemde flekillenmeye bafllad›.40 threat. However, did people, such as those Sovyet tehdidinin ortadan kalkmas› ile “dar” living in the Balkans, feel more secure? anlamda güvenlik sa¤lanm›flt›, ancak When security is considered in its narrowest insanlar, örne¤in Balkanlar’da yaflayanlar sense the answer might be “yes” since the kendilerini daha “güvende” hissetmifller threat of Soviet nuclear assault or invasion miydi? Güvenli¤e en dar anlam›yla came to an end. Moreover, in an environment yaklafl›ld›¤›nda bu soruya olumlu cevap where the Soviet Union no longer existed, old verilebilir, çünkü Sovyet nükleer sald›r›s› ya repressive regimes in the region did not da iflgali tehdidi sona ermiflti. Ayr›ca Sovyetler Birli¤i’nin olmad›¤› bir ortamda, survive for long. Yet on the other hand, the bölgedeki eski bask›c› rejimlerin ömrü de wars and conflicts that continued throughout uzun sürmemiflti. Di¤er taraftan doksanl› the nineties showed that the post-Cold War y›llar boyunca süren savafl ve çat›flmalar, era failed to bring security to the Balkans, So¤uk Savafl sonras›n›n Balkanlar’a dar even in its narrow sense. The situation was anlam›yla bile olsa güvenlik getirmekten even worse from the point of view of people uzak kald›¤›n› aç›¤a ç›kard›. ‹nsanlar ve and social groups, since the end of the Soviet sosyal gruplar aç›s›ndan bak›ld›¤›nda durum suppression made daily insecurities visible. daha da kötüydü, çünkü Sovyet bask›s›n›n This was the case not only in the Balkans, but sona ermesi gündelik güvensizlikleri iyice also in Russia. In other words, Gorbachev’s görünür k›lm›flt›. Bu sadece Balkanlar’da de¤il Rusya’da da böyle olmufltur. Di¤er bir policies and the developments that followed deyiflle, Gorbaçov’un politikalar› ve onu indicated that decline in the tension between izleyen geliflmeler, devletler aras›ndaki states is not enough to create and maintain an gerilimin düflmesinin, bir bar›fl ortam› environment of peace, because that peace yaratmak ve bu ortam› kal›c› k›lmak için comes through people’s welfare and yeterli olmad›¤›n›, bunun için devlet s›n›rlar› happiness. In short, they showed that a içinde de bar›fl sa¤lanmas› gerekti¤ini, onun holistic approach to peace is necessary. da refah ve mutluluktan geçti¤ini -k›sacas› bütüncül bir güvenlik yaklafl›m›na olan At this junction, it is important to point out ihtiyac›- aç›kça ortaya koymufltur. that the emergence of the new security approach is not a process that is shaped solely Burada flu noktaya dikkat çekmekte yarar var: “Yeni güvenlik” yaklafl›m›n›n ortaya by idealist motives. If that was the case, the ç›k›fl› sadece idealist dürtülerin need for the new security approach would flekillendirdi¤i bir süreç de¤ildir. E¤er öyle vanish with the resurfacing of military olsayd›, askeri tehditlerin yeniden ön plana threats. As a matter of fact, some claimed this

40 Booth, Ken (der.), 1991, New Thinking about Strategy and International 40 Booth, Ken (eds.), 1991, New Thinking about Strategy and International Security, Herper Collins, Londra. Security, Herper Collins, London.

48 ç›kmas› durumunda “yeni güvenlik” after the 9/11 attacks. The best answer to these anlay›fl›na olan ihtiyaç da ortadan kalkard›. people is that the new security approach is Nitekim 11 Eylül sald›r›lar› sonras›nda bunu not a product of idealist thinking. The new iddia edenler olmufltur. Onlara verilebilecek security approach is a creation of realist en uygun cevap, yeni güvenli¤in idealist thinkers who see the necessity of countering beyinlerin bir ürünü olmad›¤›d›r. “Yeni globalization with a holistic security güvenlik”, küreselleflmeye bütüncül bir güvenlik yaklafl›m› ile cevap verilmesi approach. From the point of view of security, gere¤inin fark›na varan gerçekçi beyinlerin globalization emerges as a process that has ürünüdür. Güvenlik aç›s›ndan bak›ld›¤›nda, accelerated the development of new threats küreselleflme, yeni tehditlerin oluflumuna and that has made it difficult to overlook ivme kazand›ran ve baz› eski tehditleri some old threats.41 In such an atmosphere, the görmezden gelmeyi güçlefltiren bir süreç ones who stray from reality are those who 41 olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. Bu ortamda make do with a traditional approach gerçekçilikten as›l uzaklaflanlar, güvenli¤in assuming that the basic elements of security temel unsurlar›n›n de¤iflmezli¤ini varsayarak are not in need of modification. geleneksel yaklafl›mlarla yetinmeyi deneyenlerdir. Certainly, idealism played a role in the “Yeni güvenlik” yaklafl›m›n›n formation of the new security concept; very flekillenmesinde kuflkusuz idealizmin de bir little transformation is possible without nebze rolü olmufltur -idealler olmadan pek az ideals. However, the momentum geliflme ve yenilenme olur-. Fakat duvarlar›n globalization gained after the walls came y›k›lmas›yla küreselleflmenin ivme down, in other words, the change in objective kazanmas›, yani nesnel koflullar›n de¤iflmesi circumstances has played a bigger role. bu süreçte çok daha büyük bir rol oynam›flt›r. Because globalization led us to rethink about Çünkü küreselleflme, cevaplar›n› bildi¤imizi the answers of some questions that we sand›¤›m›z baz› sorular üzerinde yeniden düflünmeyi zorunlu hale getirmifltir. fiu thought we knew. Some of these questions sorular buna çok iyi birer örnektir: are, “What is security?”, “Who is it for?”, “Güvenlik nedir?”, “kimin içindir?”, “nas›l “How can and should it be provided?”, and sa¤lan›r/sa¤lanmal›d›r?”, “kimin güvenli¤ine “Whose security has priority (the state, the (devletin mi, yurttafl›n m›, üzerinde citizen, the planet we live in, or future of yaflad›¤›m›z gezegenin ve gelecek nesillerin generations)?” mi?) öncelik verilmelidir?” So far, I explained how the new security fiimdiye kadar “yeni güvenlik” yaklafl›m›n›n approach emerged. Now I will go back to its nas›l ortaya ç›kt›¤›n› aç›klad›m. fiimdi bu basic characteristics. My starting point will yaklafl›m›n temel niteliklerinin ne oldu¤una be what new security is not. dönece¤im. Bunu da “yeni güvenlik”in ne olmad›¤›ndan hareket ederek yapaca¤›m. What “New Security” is Not? “Yeni Güvenlik” Ne De¤ildir? When the term “new security” is used, it is “Yeni güvenlik” denildi¤inde ço¤unlukla, usually taken as the expansion of military- eskinin askeri-odakl› (yani askeri tehditlere focused security (i.e. the kind of security that

41 Clark, Ian, 1997, Globalisation and Fragmentation: International Relations 41 Clark, Ian, 1997, Globalisation and Fragmentation: International Relations Theory in the Twentieth Century, Oxford University Press, Oxford, s. 107-126; Theory in the Twentieth Century, Oxford University Press, Oxford, pp. 107-126; Booth, Ken, 1998, ‘Conclusion: Security Within Transformation’, Ken Booth (der.), Booth, Ken, 1998, ‘Conclusion: Security Within Transformation,’ in Statecraft and Statecraft and Security: The Cold War and Beyond içinde, Cambridge University Security: The Cold War and Beyond, Ken Booth (eds.), Cambridge University Press, Cambridge, s. 338-353; Guéhenno, Jean-Marie, 1998/1999, ‘The Impact of Pres, Cambridge, pp. 338-353; Guéhenno, Jean-Marie, 1998/1999, ‘The Impact of Globalisation on Strategy,’ Survival, cilt 40, say› 4, s. 5-19. Globalisation on Strategy,’ Survival, vol. 40, no. 4, pp. 5-19.

49 karfl› haz›rl›kl› olmaya öncelik veren) sees being prepared against military threats as güvenlik anlay›fl›n›n, daha genifl bir tehdit a priority) into a concept that covers a wider yelpazesini içerecek flekilde genifllemesi range of threats. These “new” threats include anlafl›lmaktad›r. Bu “yeni” tehditler, economic inequalities and injustices, ekonomik eflitsizlik ve adaletsizlik, çevre environmental degradation and the kirlili¤i ve do¤al kaynaklar›n yok olmas›, destruction of natural resources, ethnic etnik anlaflmazl›klar, uluslararas› göç, conflicts, international migration, drug uyuflturucu ticareti, kaçakç›l›k vb. sorunlar› trafficking and smuggling, etc. But the new içerir. Ancak “yeni güvenlik” sadece security approach is not a simple expansion of gündemin genifllemesinden ibaret de¤ildir. Asl›nda gündemin genifllemesi, “yeni the existing agenda. Actually, the expansion güvenlik” anlay›fl›n›n benimsenmesinin of the agenda is merely the practical uygulamadaki bir yans›mas›ndan ibarettir. reflection of how the new security approach Bir felsefe olarak “yeni güvenlik” ise is adopted. As a philosophy, new security is an güvenlik anlay›fl ve uygulamalar›n›n attempt at total reformation that strives to merkezine insan›n ihtiyaçlar›n› yerlefltirmeyi put human needs into the focal point of hedefleyen topyekûn bir yenilenme security in theory and practice. This change giriflimidir. Güvenli¤e yaklafl›mdaki bu in the approach to security means the dönüflüm, güvenli¤in askeri ve di¤er tüm adoption of a more holistic understanding, boyutlar›n› içeren daha bütüncül bir including an understanding that covers the anlay›fl›n benimsenmesi anlam›na gelir. military, as well as all the remaining [non- Bunu, “güvenlik kimin içindir?” sorusunu military] aspects of security. This is achieved ortaya atarak yapar. Verdi¤i cevap da fludur: by asking the question, “Who is security for?” Güvenlik insan içindir. Devlet, güvenli¤i, The answer is this: Security is for people. The yurttafl›n güvenli¤ini sa¤lamakta kullan›lan bir araçt›r, asla amaç de¤ildir.42 state is only a tool for providing security for the people and is never the real aim itself.42 Bat› literatür ve uygulamas›nda, “yeni güvenlik” yaklafl›m› ile gündeme eklenen The new threats that were added to the agenda yeni tehditlerden, “yumuflak güvenlik” (soft with the new security approach are tagged as security) diye de bahsedilmektedir. Eskinin, “soft security” in Western literature and devletlerin s›n›rlar› d›fl›ndan kaynaklanan practice whereas the [traditional] military askeri tehditleri ise “sert güvenlik” (hard threats stemming from abroad are named security) olarak adland›r›lmaktad›r. “hard security.” Indeed, in comparison to Kullan›ld›¤›nda binlerce, hatta yüz binlerce weapons of mass destruction, which can hayat› tehdit edebilecek kitle imha threaten to take thousands, even hundreds of silahlar›n›n, dünya güvenli¤ine, üzerinde thousands of lives, as well as the future of the yaflad›¤›m›z gezegenin ve sonraki nesillerin planet and coming generations, economic, gelece¤ine oluflturdu¤u tehdit ile environmental or similar problems can be karfl›laflt›r›ld›¤›nda, ekonomik, çevresel ve viewed as “soft.” Lack of food and potable benzeri sorunlar gerçekten de “yumuflak” kalabilir. Dünyan›n baz› bölgelerinde (mesela water in some parts of the world (e.g. Africa) Afrika’da) insanlar›n yiyecek yemek, içecek and the fact that people are forced to migrate su bulamamalar› ve bu yüzden göç etmek ya or be involved in illicit business (e.g. drug da yasad›fl› yöntemlerle (mesela uyuflturucu trafficking) as a result can also be seen as “soft ticareti ile) geçimlerini sa¤lamak durumunda threats.” However, in the insecure kalmalar› da “yumuflak” tehditler olarak environment these people live in, these threats

42 Booth, Ken, 1991, ‘Security and Emancipation’, Review of International Studies, 42 Booth, Ken, 1991, ‘Security and Emancipation’, Review of International Studies, cilt 17, say› 4, s. 313-326. vol. 17, no. 4, pp. 313-326.

50 görülebilir. Ancak bu insanlar›n içinde make themselves felt in a very hard way. In bulunduklar› güvensizlik ortam›nda bu other words, the separation between “soft” and tehditler gayet sert bir flekilde “hard” threats might be meaningful from the hissedilmektedir. Di¤er bir deyiflle, point of view of a society (mostly Western) “yumuflak/sert” tehditler aras›ndaki ayr›m, that feels safe in matters like food, water and içecek su, yiyecek yemek, bar›nacak yer gibi shelter, but it makes little sense for people in baz› konularda kendini güvencede developing countries who have to struggle hissedenlerin (ço¤u zaman Bat›-merkezli) with these insecurities on a daily basis. That bak›fl aç›s›ndan anlaml› gibi görünse de, bu güvensizliklerle günbegün mücadele etmek said, the attacks of 9/11 and other terrorist durumunda olan kifliler için (mesela attacks that followed showed how “hard” the geliflmekte olan ülkelerin insanlar› için) çok West can be hit by the circumstances that were da anlaml› de¤ildir. Ayr›ca, küreselleflme ile created due to the resource distribution in the gittikçe daha da adaletsiz bir hal alan world that becomes more and more unfair dünyadaki kaynak da¤›l›m›n›n yaratt›¤› with globalization. koflullar›n, Bat›’y› da nas›l “sert” bir flekilde vurabilece¤i, 11 Eylül ve onu takip eden terör As I noted above, the first step of new sald›r›lar› ile görülmüfltür. security thinking was to display that the Cold War approach to security was not sufficient Yukar›da belirtti¤im gibi, “yeni güvenlik” for the contemporary world. The second step anlay›fl›n›n att›¤› ilk ad›m, So¤uk Savafl was to point out that the Cold War approach yaklafl›mlar›n›n günümüz dünyas› için and some contemporary approaches can be yetersiz oldu¤unu ortaya koymakt›r. Bu insufficient for understanding and coping anlay›fl› benimseyenlerin att›¤› ikinci ad›m, dünya insanlar›n›n gündelik hayatta karfl› with the insecurities that people face in their karfl›ya kald›¤› güvensizlikleri anlamak ve daily lives. Approaches such as these, which bunlarla bafl edebilmek aç›s›ndan, yaln›zca define military threats as “hard” and other So¤uk Savafl yaklafl›m›n›n de¤il, baz› güncel threats as “soft,” not only fall short of yaklafl›mlar›n da ne kadar yetersiz solving these human insecurities, but also kalabildi¤ine iflaret etmektir. Askeri allow these problems to reproduce tehditleri “sert”, di¤erlerini ise “yumuflak” themselves. When a hierarchy is established olarak nitelendiren bu ve benzeri among threats by differentiating between yaklafl›mlar, yaln›zca insani güvensizliklere “soft” and “hard” security, an impression that çare olamamakla kalmaz, ayn› zamanda bu some threats are more serious and important güvensizliklerin kendilerini yeniden than others and should be urgently handled is üretmelerine de zemin haz›rlar. created. In the same vein, defining other “Sert/yumuflak” güvenlik terimlerini ortaya koymak yoluyla tehditler aras›nda hiyerarflik threats as “soft” might give an impression bir s›ralama oluflturulmas›, baz› tehditlerin that these threats are of lesser importance and daha ciddi ve önemli oldu¤u, dolay›s›yla acil that they can be pushed down in the agenda olarak ele al›nmas› gerekti¤i mesaj›n› verir. as they are not so urgent. This is just making Benzer flekilde di¤er tehditleri “yumuflak” believe that the agenda is being expanded, olarak nitelemek, onlar›n daha önemsiz while, on the other hand, the traditional olduklar› ve ele al›nmalar› aciliyet approach becomes dominant again, in other gerektirmedi¤inden gündemde alt s›ralara words, just settling for changes that might be itilebilecekleri izlenimini yarat›r. Bu ise bir called cosmetic. taraftan gündem geniflletiliyormufl gibi yap›l›rken di¤er taraftan geleneksel The words that are chosen in defining threats yaklafl›m›n yeniden hakim duruma are not insignificant. Sometimes words can

51 getirilmesi, yani pek bir fleyin break bones like sticks and stones.43 Words de¤ifltirilmeden b›rak›lmas›, “kozmetik” selected by experts to define different types of olarak nitelendirilebilecek de¤ifliklikler ile threats are of vital importance to security yetinilmesi anlam›na gelir. practices. This is well known to the youth of Tehditler tan›mlan›rken kullan›lan kelimeler India and Pakistan, whose educational and önemsiz de¤ildir. Bazen kelimeler de tafl gibi professional possibilities and potential are bafl yarabilir.43 Hangi tehdidin uzmanlarca limited by those threats that are dubbed ne tür kelimeler ile ifade edildi¤i, güvenlik “soft” by the traditional approach, because uygulamalar› aç›s›ndan hayati önem tafl›r. their governments have decided that “hard” Geleneksel yaklafl›mlar›n “yumuflak” olarak threats have priority and that these can be nitelendirdi¤i tehditler yüzünden e¤itim ve ifl countered only by developing nuclear olanaklar› k›s›tlanan ve potansiyellerini weapons. gerçeklefltirme f›rsat› elde edemeyen Hintli ve Pakistanl› gençler bunu gayet iyi bilir. This does not mean that new frigates, tanker Çünkü onlar›n hükümetleri zaman›nda planes and similar military instruments and “sert” tehditlerin öncelikli oldu¤una ve bu practices are not needed. However, most of tehditlerin ancak nükleer silah gelifltirerek the time it escapes from observation that karfl›lanabilece¤ine karar vermifltir. these are, as their names suggest, merely Bu, yeni firkateynlere, tanker uçaklar›na, “instrumental” and that the main focus benzer askeri araç ve gereçlere ihtiyaç should be on human needs. Frigates and olmad›¤› anlam›na gelmez. Ancak bunlar›n, tanker planes are necessary as long as they adlar›ndan da anlafl›labilece¤i gibi “araç ve provide the security of the states and gereç” olduklar›, aslolan›n insanlar›n therefore of their citizens. When they start to ihtiyaçlar› oldu¤u, ço¤u zaman gözden become a “baroque arsenal,”44 the security of kaç›r›labilmektedir. Firkateynler ve tanker both the state and its citizens are being uçaklar, devletlerin ve dolay›s›yla yurttafllar›n neglected. What leads to this expensive güvenli¤ini sa¤lad›klar› ölçüde gereklidirler. negligence is the traditional security “Barok [bir] arsenal”in44 oluflmas›na katk›da approach that first creates a hierarchy among bulunduklar› durumlarda ise hem devletin threats, and then renders this hierarchy hem de yurttafllar›n güvenli¤i ihmal invisible, preventing us from thinking deeper edilmeye bafllanm›fl demektir. Bu pahal› about matters of security practices. The fact ihmalkârl›¤› mümkün k›lan ise, tehditler aras›nda hiyerarfli oluflturan, sonra da bu that a threat is a “hard” security threat does hiyerarfliyi görünmez k›larak güvenlik not necessarily mean that it should have top uygulamalar› konusunda daha derin priority. As will be discussed in the next düflünmemizi engelleyen geleneksel güvenlik section, in a democratic society, the decision yaklafl›m›d›r. Bir tehdidin “sert” olmas›, onun about which practices to be used in order to hiyerarflide her zaman tepeye oturtulmas› eliminate which threats is taken through gerekti¤i anlam›na gelmez. Bir sonraki dialogue and discussion. If needed, a tanker bölümde de üzerinde durulaca¤› gibi, plane is produced; if the need is for a school, demokratik toplumlarda, hangi tehditlerin a factory or a laboratory, then they take ne zaman ve hangi uygulamalar yoluyla 43 Mattern, Janice Bially, 2005, ‘Why “Soft Power” Isn't So Soft: Representational 43 Mattern, Janice Bially, 2005, ‘Why “Soft Power” Isn't So Soft: Representational Force and the Sociolinguistic Construction of Attraction in World Politics’, Force and the Sociolinguistic Construction of Attraction in World Politics’, Millennium: Journal of International Studies, vol. 33, no. 3, pp. 583-612. Millennium: Journal of International Studies, cilt 33, say› 3, s. 583-612. 44 The term ‘Baroque arsenal’ was coined by Mary Kaldor, to define the ornate 44 “Barok arsenal” terimini ilk defa Mary Kaldor, Sovyetler Birli¤i ve Amerika Birleflik weapons being piled by the Soviet Union and the United States of America in the Devletleri’nin So¤uk Savafl y›llar›nda üstüste y›¤d›klar› süslü silahlar› anlat›rken Cold War era. See Kaldor, Mary, 1986, The Baroque Arsenal, Hill & Wang, kullanm›flt›r. Bkz. Kaldor, Mary, 1986, The Baroque Arsenal, Hill & Wang, Londra. London.

52 bertaraf edilece¤ine konuflarak ve tart›fl›larak priority. Decisions about improving relations karar verilir. Gerekti¤inde tanker uça¤› with neighboring countries and other states al›n›r, gerekti¤inde okul yapt›r›l›r, fabrika in order to reduce the necessity of buying a kurulur, laboratuvar aç›l›r. Tanker uçaklar›na tanker plane, to create the hope of a mutual gereksinimi azaltabilmek için komflularla ve and permanent peace are all taken in the di¤er devletlerle iliflkileri iyilefltirmek, process of these negotiations as to what is karfl›l›kl› kal›c› bar›fl umudu yaratabilmek needed more and accordingly put to practice. için gerekli ad›mlar› atmak gibi kararlar hep One of the main purposes of security sector bu tür tart›flma süreçlerinde al›n›r ve reform projects that are run throughout the uygulamaya konur. Elinizdeki kitab›n da bir parças› oldu¤u ve dünyan›n dört bir yan›nda world and of which this book is a part, is to yürütülmekte olan “güvenlik sektöründe make this process transparent and to answer reform” projeleri; (baflka amaçlar›n yan›nda) the questions “What is security?” and “How bu tart›flma sürecini fleffaflaflt›rma, “güvenlik should it be sought?”, and to point out that nedir?” “nas›l sa¤lanmal›d›r?” sorular›n›n, these questions should be answered in a zaman›n ve zeminin gerektirdi¤i flekilde, democratic manner through discussions demokratik bir ortamda, asker ve sivil among military and civilian actors, as time aktörler taraf›ndan beraberce tart›fl›larak and circumstances dictate.45 cevaplanmas› gereken sorular oldu¤una iflaret etme amac›n› güder.45 To sum up, new security should not be seen as the mere expansion of the agenda to include Toparlamak gerekirse: “yeni güvenlik”, ostensibly “soft” non-military threats in yaln›zca s›n›r ötesinden kaynaklanan askeri addition to those “hard” security issues tehditlerin oluflturdu¤u “sert” güvenlik composed of military threats stemming from konular›na, askeri-olmayan baflka tehditlerin ilave edilmesi suretiyle gündemin outside a country’s borders. There are three geniflletilmesinden ibaret olarak main reasons for this. First, the definition of görülmemelidir. Bunun bafll›ca üç nedeni these new threats as “soft” is misleading; the vard›r. ‹lk olarak, bu yeni tehditlerin effects of these insecurities on human life are “yumuflak” olarak nitelendirilmesi quite hard. The number of preventable child yan›lt›c›d›r; bu güvensizliklerin insan deaths in the world is a case in point.46 The hayat›na olan etkileri son derece serttir. decline in the quality of life and the Dünyadaki, önlenebilir nedenlerle prevention of people’s potential because war gerçekleflen çocuk ölümlerinin say›s› buna spending limits resources, is another 46 örnek verilebilir. Baflka bir örnek de, example.. The prevention of direct violence savafllar için yap›lan harcamalar ile daha da among people is, of course, important; the k›tlaflan kaynaklar›n insan hayat›n›n military and police measures that are defined kalitesini iyice düflürmesi ve insanlar›n as “hard” security practices focus on this. The potansiyellerini gerçeklefltirmesini structural violence caused by the socio- engellemesidir. ‹nsan›n insana uygulad›¤› do¤rudan fliddetin engellenmesi elbette ki economical deterioration stemming from the önemlidir; “sert” güvenlik uygulamalar› inter-dependability of states is usually denilen askeri ve polisiye tedbirler de zaten described as a “soft” threat. However, this buna odaklan›r. Devletler aras›ndaki might as well be seen as a hard threat since it ba¤›ml›l›k iliflkilerinden kaynaklanan sosyo- prevents people from having a humane life

45 Cawthra, Gavin ve Robin Luckham (der.), 2003, Governing Insecurity: Democratic 45 Cawthra, Gavin and Robin Luckham (eds.), 2003, Governing Insecurity: Control of Military and Security Establishments in Transitional Democracies, Democratic Control of Military and Security Establishments in Transitional Zed, Londra. Democracies, Zed, London. 46 Bu say› ﬂu anda günde 30 binin üzerindedir. Bkz. . 46 Right now, this number is above 30,000 per day. See .

53 ekonomik bozulmalar›n neden oldu¤u and from fulfilling their full potential. It also yap›sal fliddet ise genelde “yumuflak” tehdit deepens conflicts among states and leads to olarak nitelendirilir. Halbuki bu pekala sert the use of violence. Whereas the new security bir tehdit olarak da görülebilir. Çünkü approach, beyond enlarging the agenda insanlar›n insanca yaflamalar›n›, (when and where it is necessary), strives to potansiyellerini gerçeklefltirme f›rsat›n› elde eliminate interpersonal and structural etmelerini engeller. Bununla da kalmaz; violence and establish a more holistic devletler aras›ndaki anlaflmazl›klar› daha da approach to security than to the previous one. derinlefltirerek fliddet kullan›m›na yol açar. Oysa “yeni güvenlik”, gündemi The second drawback of perceiving the new geniflletmenin ötesinde, hem kiflileraras›, security approach as the mere inclusion of hem de yap›sal fliddeti bertaraf etmeyi soft threats in the agenda is the creation of a hedefleyen, eskisinden daha bütüncül bir hierarchical binary of two threat groups: güvenlik anlay›fl›n› yerlefltirmeye hard versus soft threats. This only serves to çal›flmaktad›r. strengthen the existing belief that military “Yeni güvenlik”in, gündeme yumuflak threats are more important, and therefore tehditlerin de eklenmesinden ibaretmifl gibi should have priority in practice. Certainly, in görülmesinin ve gösterilmesinin ikinci case of a military threat from outside (or sak›ncas›, sert/yumuflak güvenlik from within) the borders, this threat should terimlerinin iki tehdit grubu aras›nda have top priority. However, when we hiyerarflik bir s›ralama oluflturmas›d›r. Bu ise consider that uncontrolled military spending askeri tehditlerin daha önemli oldu¤u ve is made in order to deter projected military öncelikle ele al›nmas› gerekti¤i yönünde threats, and that this becomes possible only zaten var olan e¤ilimi pekifltirmektedir. through transfers from other budget items S›n›rlar›n d›fl›ndan (veya içinden) such as health and education, the kinds of kaynaklanan bir askeri tehdit söz konusu oldu¤unda, bu tehdidin öncelikli olarak ele insecurities (including inviting external al›nmas›n›n gerekece¤i muhakkakt›r. Ancak, intervention) such uncontrolled spending olas› askeri tehditleri cayd›rmak için yap›lan may result in becomes clear. Those people kontrolsüz güvenlik harcamalar›n›n living in developing countries know this bütçenin sa¤l›k ve e¤itim gibi baflka much better than those in the developed kalemlerinden aktar›ld›¤› düflünüldü¤ünde, countries. bunun ne tür güvensizliklere kaynak oluflturdu¤u görülür. Geliflmekte olan The third and most important drawback of ülkelerde yaflayanlar bunu geliflmifl ülke perceiving and portraying the new security yurttafllar›ndan daha iyi bilirler. approach as the mere addition of soft threats to the agenda is failing to see the real reason “Yeni güvenlik”i, yumuflak güvenlik for expanding the security agenda. The real sorunlar›n›n gündeme eklenmesinden ibaret reason is to make the security (and insecurity) olarak görmenin ve göstermenin üçüncü ve of people the main focus of security in theory en önemli sak›ncas›, böyle yap›ld›¤›nda and practice. güvenlik gündeminin geniflletilmesinin as›l nedeninin gözden kaç›r›lmas›d›r. As›l neden If new security consisted solely of expanding insanlar›n güvenliklerinin (ve tabii the agenda, all developing countries could be güvensizliklerinin), güvenlik anlay›fl ve seen as key players because developing uygulamalar›n›n merkezine al›nmas›d›r. countries have had to deal with internal and “Yeni güvenlik” sadece gündemi external threats by virtue of being late- geniflletmekten ibaret olsayd›, geliflmekte comers to “nation-building.” Therefore, the

54 olan devletlerin tümü bu konuda öncü security agenda of developing countries have aktörler olarak görülebilirdi. Çünkü always been broader. However this does not geliflmekte olan ülkeler henüz devlet ve ulus mean that they have embraced the new inflas› süreçlerinin bafl›nda olduklar› için, security approach. This is because they do not gerek iç gerekse d›fl tehditlerle bafl etmek always make the people the main focus of durumundad›rlar. Dolay›s› ile geliflmekte their security policies. To the contrary, many olan ülkelerin güvenlik gündemleri hep developing states constitute the main threat genifl olagelmifltir. Ancak bu onlar›n yeni against the security of their own citizens. güvenlik yaklafl›m›n› benimsedikleri National security policies may be used as a anlam›na gelmez. Yani güvenlik anlay›fl ve tool by these states to establish and maintain uygulamalar›n›n merkezine insan› ald›klar›n› göstermez. Aksine, geliflmekte hegemony over the society. Security, olan ülkelerin önemli bir k›sm›nda, especially the provision of national security, yurttafllar›n güvenli¤ine yönelik bafll›ca is shielded by secrecy, thereby minimizing tehdit bizzat kendi devletleridir. Bu devletler public discussions of the subject. When ulusal güvenlik siyasetini, toplum üzerinde mentioned, everyone stands to attention and hakimiyet kurmak ve bu hakimiyeti does what is required of them without perçinlemekte bir araç olarak questioning. States do not refrain from using kullanmaktad›r. Güvenlik, özellikle de ulusal this “magical” instrument to the full extent. güvenlik, gizlilik z›rh›na sakland›¤›ndan, When a problem is portrayed as a security üzerinde fazla konuflulmas›na izin problem, i.e. put on the national security verilmeyen, telaffuz edildi¤inde herkesin agenda, the magic word “security” kicks in; durup dikkat kesildi¤i ve kendisinden all discussions come to a halt, citizens do isteneni tart›flmadan yerine getirdi¤i bir whatever the state requires of them without kavram ve uygulama alan› oldu¤undan, questioning. They do not question the devletler onun bu sihrinden sonuna kadar increase in taxes, cutbacks in education and istifade etmekten çekinmezler. Sorunlar health budgets, or to give an everyday güvenlik sorunu olarak adland›r›ld›¤›nda, yani ulusal güvenlik gündemine example, being subject to searches when eklendi¤inde, “güvenlik” sihirli bir sözcük entering a building. halini al›verir, tart›flma durur, yurttafllar For instance, some developing countries have devletin kendilerinden istedi¤ini a very broad definition of national security. sorgulamadan yerine getirirler. Bu gerekçeyle This is because threats are perceived as vergilerin artt›r›lmas›n›, e¤itim ve sa¤l›k stemming not only from neighboring harcamalar›ndan kesinti yap›lmas›n›, baz› countries or interventionist policies of the demokratik hak ve özgürlüklerin k›s›tlanmas›n›, daha gündelik hayata USA, but also from internal problems. In indirgersek, binalara girerken üzerlerinin these countries where the state and the nation aranmas›n› sorgulamazlar. are still in the process of being built, regimes might see threats everywhere they look. In Örnek vermek gerekirse, baz› bölge order to cope with these threats, they ülkelerinde ulusal güvenli¤in tan›m› çok maintain a broad security agenda. What they genifltir. Bunun nedeni, bu ülkelerde really do is to perpetuate the rule of a certain güvenli¤e yönelik tehdidin sadece komflu family, group, clan or class (or any branch of ülkelerden ya da ABD’nin müdahaleci the security sector) in the name of politikalar›ndan de¤il, ayn› zamanda iç 47 sorunlardan kaynakland›¤›n›n maintaining security. To achieve this, they düflünülmesidir. Devlet ve ulus inflas›n›n hâlâ 47 Bilgin, P›nar, 2005, Regional Security in the Middle East: A Critical Perspective, sürdü¤ü bu co¤rafyalarda rejimler, her Routledge, London.

55 bakt›klar› yerde tehdit görürler. Bu make use of the magic word “security.” I will tehditlerle bafl edebilmek için de güvenlik discuss how this magic works in the next gündemini genifl tutarlar. Asl›nda yapt›klar›, section. ulusal güvenli¤i korumak ad›na bir ailenin, bir zümrenin, bir kabilenin veya s›n›f›n (ya Does New Security Hamper State da güvenlik sektöründeki herhangi bir Security? organ›n) iktidar›n› devam ettirmektir.47 The fact that new security covers a transition Bunu da “güvenlik” kelimesinin sihrinden yararlanarak yaparlar. Bu sihrin nas›l from “state-centered” to “citizen-centered” iflledi¤inden bir sonraki bölümde security need not hamper practices focused bahsedece¤im. on securing the state. Providing the security of the state is the precondition for providing “Yeni Güvenlik” Devlet Güvenli¤ini Geri the citizens’ security. In cases when state Plana ‹ter mi? security cannot be provided, e.g. when enemy Yeni güvenli¤in “devlet-merkezli” soldiers cross the borders, the citizens’ güvenlikten “yurttafl-merkezli” güvenli¤e security is also at stake. This is why state geçifli içermesi, devlet güvenli¤inin geri security, also known as “national security,” plana itildi¤i anlam›na gelmez. Devletin has always had priority. The assumption is as güvenli¤inin sa¤lanmas›, yurttafllar›n follows: If the state is safe, so are the citizens; güvenli¤ini sa¤lamak için ön flartt›r. Devlet they can get on with their daily lives without güvenli¤inin sa¤lanamad›¤› durumlarda, having to worry about security. mesela düflman askerleri s›n›rdan içeri ad›m att›¤›nda, yurttafllar›n güvenli¤i de tehlikede But after the danger ceases to exist, who demektir. ‹flte bu yüzden, ad›na “ulusal decides that the government is now secure, güvenlik” de denilen devlet güvenli¤inin and that citizens’ needs can once again take sa¤lanmas›na hep öncelik verilmifltir. priority? What happens if the leaders are not Varsay›lan fludur: devlet güvende ise convinced that all necessary steps are taken to yurttafllar da güvendedir; güvenli¤e iliflkin ensure state security? Is the security of kayg›lara kap›lmadan günlük ifllerinin peflinden koflabilirler. citizens is always doomed to have low priority (as it happens in some states that Peki ama tehlike an› geçtikten sonra devletin “fail” their citizens)? What happens if a class art›k güvencede oldu¤una, yurttafllar›n that follows their own group, institutional, ihtiyaçlar›n›n ön plana al›nabilece¤ine kim, ideological or commercial profit emerges nas›l karar verir? Devletin ileri gelenleri, (like the members of what former US ulusal güvenli¤in sa¤lanmas› için gerekenin President Eisenhower called the “Military- yap›lmakta oldu¤una bir türlü ikna olamazsa ne olur? Yurttafllar›n güvenli¤i (baz› bölge Industrial Complex” and what Edward Said ülkelerinde oldu¤u gibi) hep geri planda called the “Military-Industrial-Academic kalmaya mahkum mu olur? Ya devlet ileri Complex”), using the national security gelenlerinin ulusal güvenli¤e iliflkin kayg› ve concerns and sensibilities of the leaders (and hassasiyetlerinden (ve de güvenlik the magic word “security”)? How far should kelimesinin sihrinden) istifade ederek, kendi the magic of security be in effect? kiflisel ya da kurumsal, ideolojik ya da ticari ç›karlar›n›n peflinde koflanlar›n (ABD Those who share the concerns I have Baflkan› Eisenhower’in “Askeri-S›nai Yap›”, formulated above should bear in mind that Edward Said’in “Askeri-S›nai-Akademik the answers to the questions how “national security” should be defined, what steps should 47 Bilgin, P›nar, 2005, Regional Security in the Middle East: A Critical Perspective, Routledge, Londra. be taken, and how practices should be shaped

56 Yap›” dedi¤i bütünün üyelerinin) ortaya are not only “predefined,” but they also ç›kmas› durumunda ne olur? Güvenli¤in include some political predilections.48 As sihri nereye kadar iflletilmeye devam providing security does not solely consist of edilmelidir? barricading the borders, not every risk is as Yukar›da soru olarak formüle etti¤im “obvious” and “indisputably dangerous” as kayg›lar› tafl›yanlar, “ulusal güvenli¤in” nas›l enemy soldiers’ crossing the border. More tan›mlanaca¤›, gere¤inin ne oldu¤u, often than not, threats to security are defined uygulamalar›n ne flekil alaca¤› sorular›na by the probability calculations of the experts verilecek cevaplar›n “önceden belirlenmifl” – but presented to citizens as “obvious” oldu¤unu, üstüne üstlük söz konusu threats. Even in the lack of an enemy yan›tlar›n birtak›m siyasi tercihler içerdi¤ini threatening to assault, states continue to zihinlerinin bir köflesinde make threat calculations and take measures. bulundurmal›d›rlar.48 Devlet güvenli¤inin It is assumed that the “enemy” is always out sa¤lanmas› nas›l s›n›rlara barikat there, or sometimes even in here and kurulmas›ndan ibaret de¤ilse, her risk de preparations are made accordingly. The düflman›n s›n›rdan içeri ad›m›n› atmas› formula that is used for these calculations can kadar “bariz” ve “tart›flmas›z flekilde be roughly summed up as “threat equals tehlikeli” de¤ildir. Ço¤u zaman güvenli¤e capacity multiplied by intent.” Although yönelik tehditler uzmanlar taraf›ndan acceptable in theory, this formula is olas›l›k hesaplar› yap›larak belirlenir -ancak problematic in practice. Because when the yurttafllara “bariz” tehditler olarak sunulur. intent is usually presumed to be “evil,” the Sald›r› tehdidinde bulunan bir hasm›n threat calculations are almost always made olmad›¤› durumlarda bile, devletler yine based on capacity. For instance, during the tehdit hesaplamalar› yapmaya ve önlemler Cold War, both the USA and the Soviet almaya devam ederler. “Düflman”›n daima d›flar›da ve hatta bazen içeride bir yerde Union based their national security oldu¤u varsay›l›r ve ona göre haz›rl›k yap›l›r. calculation on each other’s capacity. Relying Bu hesaplar yap›l›rken kullan›lan formül on intelligence about capacity, it was assumed kabaca, “tehdit eflittir kapasite çarp› niyet” that evil intent continued to exist, leading to fleklinde özetlenebilir. Bu formül teoride the situation named above as the “spiral of de¤ilse de uygulamada sorunlar içerir. Çünkü insecurity.”49 niyet ço¤u zaman “kötü” olarak This is to underscore that to perceive and varsay›ld›¤›ndan tehdit hesaplamalar› portray threats against state security as the kapasite üzerinden yap›l›r. Örne¤in So¤uk Savafl y›llar›nda hem Amerika Birleflik mere act of listing what is “obvious” on paper Devletleri hem de Sovyetler Birli¤i ulusal can be misleading. Identifying threats against güvenlik hesaplamalar›n› yekdi¤erinin national security and adopting necessary kapasitesine dayand›rm›flt›r. Kapasite ile ilgili practices to counter them require making al›nan istihbarata dayan›larak kötü niyetin some vital choices. These choices are made by devam etti¤i varsay›lm›fl ve yukar›da civil and military experts in the name of the “güvensizlik sarmal›” olarak nitelendirilen citizens. They prepare reports about threats durum yarat›lm›flt›r.49 against national security. Based on these

48 Bu konudaki ilk de¤erlendirmelerden biri için bkz. Wolfers, Arnold, 1952, ‘National 48 For one of the first evaluations on this subject, see Wolfers, Arnold, 1952, Security as an Ambiguous Symbol,’ Political Science Quarterly, cilt lxvii, say› 4, ‘National Security as an Ambiguous Symbol,’ Political Science Quarterly vol. Aral›k. lxvii, no. 4, December. 49 Bu dönemin ABD’li güvenlik uzmanlar›n›n katk› ve hatalar›n›n bir analizi için bkz. 49 For an analysis of the contributions and mistakes of the USA security experts of Kaplan, Fred, 1991, The Wizards of Armageddon, Stanford University Press, the era, see, Kaplan, Fred, 1991, The Wizards of Armageddon, Stanford University Stanford. Press, Stanford.

57 Burada dikkati çekmeye çal›flt›¤›m husus, reports, which are called national security devlet güvenli¤ine yönelik tehditleri documents, the security agenda is defined, belirlemeyi, “bariz” oldu¤u varsay›lan›n budgets are drawn, and necessary practices ka¤›da dökülmesi olarak görmenin ve are adopted.50 Since the process of defining göstermenin yan›lt›c› olabilece¤idir. Ulusal the security agenda involves some critical güvenli¤e yönelik tehditleri belirlemek ve political choices, transparent and democratic gerekli uygulamalar› benimsemek, baz› participation and supervision is always a yaflamsal seçimler yap›lmas›n› gerektirir. Bu must. Only then can doubts about the new seçimleri yurttafllar›n ad›na sivil ve askeri frigate contributing to the security of the “uzmanlar” yaparlar. “Ulusal güvenli¤e yönelik tehditler” üzerine raporlar verirler. citizens can be dispelled. Ad›na “ulusal güvenlik belgesi” denilen bu The experts who want to benefit from the raporlara dayan›larak güvenlik gündemi magic of the word “security” oppose the belirlenir, bütçeler haz›rlan›r, gerekli opening of this process to democratic uygulamalar benimsenir.50 ‹flte bu yüzden, participation for two main reasons. yani güvenlik gündeminin belirlenmesi süreci birtak›m kritik siyasi seçimleri içerdi¤i The first reason they argue is that security, için, fleffafl›¤›n yan› s›ra demokratik kat›l›m by definition, requires secrecy and therefore ve denetim gerektiren bir süreçtir. Ancak bu has to be discussed behind closed doors. flekilde, yeni firkateynin yurttafllar›n Indeed, especially crisis situations and güvenli¤ine katk›da bulunaca¤› konusundaki generally some critical issues would require kuflkular giderilebilir. secrecy. But liberal states’ experience teaches us that the main features of the national Güvenlik kelimesinin sihrinden yararlanmak security agenda and the process of drawing isteyen “uzmanlar”, bu sürecin demokratik kat›l›ma aç›lmas›na iki temel neden öne up the budget not need be hidden behind the sürerek karfl› ç›karlar. Öne sürülen ilk neden, shield of secrecy for security policy to be güvenli¤in do¤as› icab› gizlilik gerektirdi¤i, effective. dolay›s› ile kapal› kap›lar ard›nda tart›fl›lmas› The second reason suggested by those who are gerekti¤idir. Özellikle kriz durumlar›n›n ve against opening up security issues for genelde baz› kritik konular›n gizlilik gerektirece¤i muhakkakt›r. Ancak ulusal democratic control is that security, due to its güvenlik gündeminin ana hatlar›n›n ve nature, requires expertise, and therefore not bütçesinin belirlenmesinin gizlilik z›rh›n›n everyone is competent to talk about it. This is gerisine saklanmay› gerektirmedi¤i, birçok exactly where the magic of the word liberal devletin tecrübesiyle sabittir. “security” starts to work. In many subjects traditionally assumed to require technical Güvenlik konular›n›n demokratik expertise, such as economics, the monopoly of ortamlarda tart›fl›lmas›na karfl› ç›kanlar›n ileri sürdü¤ü ikinci neden, güvenli¤in experts has long been broken, and citizens “do¤as›” itibar› ile “uzmanl›k” gerektirdi¤i, who are affected by government policies and dolay›s›yla herkesin bu konuda konuflmaya their representatives have their voices heard; yetkili olmad›¤›d›r. ‹flte güvenlik kelimesinin whereas in matters of security, this monopoly sihri as›l burada etkili olur. Geleneksel olarak is still maintained. Moreover, those who üzerinde konuflman›n teknik uzmanl›k protect this monopoly are not only the

50 Amerika Birleflik Devletleri’nin Ulusal Güvenlik Belgesi’ne internet ortam›nda 50 The National Security Document of the United States of America can be viewed eriflilebilir. Bkz. National Security Strategy of the United States of America, online. See, National Security Strategy of the United States of America, . Türkiye Cumhuriyeti’nin “K›rm›z› . The national security policy Kitap” olarak da adland›r›lan ulusal güvenlik politikas› belgesi kamuya document of the Turkish Republic, also known as “The Red Book”, is not declared aç›klanmaz, ancak içeri¤indeki temel baz› de¤ifliklikler bas›na yans›r. to the public, but some changes in its content find their way into the press.

58 gerektirdi¤i varsay›lan ekonomi ve benzeri experts, but also the citizens and their pek çok konuda “uzmanlar›n” tekeli k›r›lm›fl, representatives. Because the latter chooses to devlet politikalar›ndan etkilenen yurttafllar›n remain uninformed about matters of security ve onlar›n temsilcilerinin sözü dinlenilir and allows the former to dominate. The olmuflken, güvenlik konular›nda bu tekel assumption is that defining the security korunabilmektedir. Üstelik bu tekelin agenda merely consists of observing threats korunmas›n› sa¤layanlar sadece uzmanlar›n that are obvious and predefined and putting kendileri de¤il, ayn› zamanda yurttafllar ve them on the security agenda. Again, these onlar›n temsilcileridir. Çünkü bu ikinci grup, experts make assessments about how these güvenlik konular›nda de¤il konuflmak, bu threats are to be met and draw budgets konuda bilgi edinmekten dahi uzak kalmay› seçmeye devam etmektedir. Genel kabul, accordingly. As a result, when the magic güvenlik gündeminin belirlenmesinin, word “security” is uttered all discussions stop, “bariz” ve “önceden belirlenmifl” oldu¤u budgets are drawn up, policies shaped. This varsay›lan tehditlerin uzmanlarca ka¤›da whole process is made possible because most dökülmesinden ibaret oldu¤udur. Yine of us do not know that the question of what uzmanlar bu tehditlerin nas›l karfl›lanaca¤› to include in the security agenda and what to konusunda de¤erlendirmeler yaparak leave out can be opened for informed bütçeler ç›karmaktad›r. Bu sayede, sihirli discussion. kelime “güvenlik” telaffuz edildi¤inde tart›flmalar durmakta, güvenli¤in gere¤i As noted above, there is an agreement neyse onun yap›lmas› konusunda fikir among those who embrace the new birli¤inin oluflmas› uzun sürmemektedir. and the traditional security approaches Çünkü neyin güvenlik gündemine al›n›p regarding the idea that the provision of neyin d›flar›da b›rak›labilece¤inin tart›flma security should be a top priority. The konusu olabilece¤i, ço¤umuzun bilgisi questions as to “whose” security should have dahilinde de¤ildir. Yurttafllara anlat›lan, priority, and “how” and “when” it will be tehditlerin d›flar›da bir yerlerde daima var provided, are starting to be discussed in oldu¤u ve onlara karfl› ebediyen haz›rl›kl› transparent environments that provide olmak gerekti¤idir. democratic participation in the world. For Yukar›da da üzerinde duruldu¤u gibi, instance, in the United States, a point of güvenli¤in sa¤lanmas›n›n daima birincil discussion is whether the nuclear program of öncelik tafl›d›¤› konusunda hem “yeni” hem Saddam Hussein (the existence of which was de “geleneksel” güvenlik yaklafl›mlar›n› already open to debate) or environmental benimseyenler aras›nda görüfl birli¤i vard›r. disasters (the latest example of which is Ancak “kimin” güvenli¤ine, “ne zaman” ve Hurricane Katrina) poses a bigger threat for “ne flekilde” öncelik verilmesi gerekti¤i, citizens. The ideal is the participation of dünyada art›k fleffaf ve demokratik kat›l›m people and institutions that have the sa¤lanan ortamlarda tart›fl›larak karar verilen necessary knowledge and experience in such konular haline gelmektedir. Örne¤in debates to decide on the best way to provide Amerika Birleflik Devletleri yurttafllar›n›n the security of the citizens and the state. güvenli¤ini Saddam Hüseyin’in (varl›¤› daha o zaman tart›flma konusu olan) nükleer Depending on what is necessary, an aircraft program›n›n m›, yoksa (son örne¤i Katrina carrier or a retaining wall will be built. The kas›rgas› ile görülen) çevre felaketlerinin mi question of which one should be prioritized daha çok tehdit etti¤i tart›flma konusu in maintaining homeland security does not olacakt›r. ‹deal olan bu konularda gerekli have a predefined answer; it should be open bilgi ve tecrübe birikimine sahip kifli ve to discussion.

59 kurulufllar›n tart›flmaya kat›lmas›, devletin ve In the previous two sections, I defined the yurttafllar›n güvenli¤inin en iyi nas›l first two steps of the new security approach. sa¤lanaca¤› konusunda anlaflmalar›d›r. The first step was to point out that the Cold Gerekti¤inde uçak gemisi infla edilir, War approach was insufficient for today’s gerekti¤inde sular›n önüne set. “Yurt world. The second step was to show how the güvenli¤i” (homeland security) kavram ve post-Cold War approaches could fall short of uygulamalar› çerçevesinde hangisine öncelik understanding the insecurities of the people verilmesi gerekti¤i, cevab› “önceden of the world and to provide solutions. The belirlenmifl” de¤il, tart›fl›lmas› gereken bir third step taken by those who embraced the sorudur. new security approach is to show that the Önceki iki bölümde, “yeni güvenlik” processes of developing the security agenda yaklafl›m›n›n att›¤› ilk iki ad›m› and implementing its practices, hitherto belirlemifltim. ‹lk ad›mda, So¤uk Savafl hidden behind the magic of the word yaklafl›mlar›n›n günümüz dünyas› için “security,” actually include political choices. yetersiz oldu¤u ortaya konmufltu. ‹kinci In other words, the fact that new security ad›mda ise dünya insanlar›n›n içinde includes the transition from state-centered bulundu¤u güvensizlikleri anlamak ve security to citizen-centered security does not bunlara çözüm getirebilmek bak›m›ndan, mean hampering state security; but it means So¤uk Savafl sonras› yaklafl›mlar›n›n da ne opening up for discussion the concepts and kadar yetersiz kalabildi¤ine iflaret edilmiflti. practices of security and putting the citizens “Yeni güvenlik” yaklafl›m›n› benimseyenlerin att›¤› üçüncü ad›m, güvenlik kelimesinin and their representatives at the center of sihrinin ard›na gizlenerek demokratik these discussions. Since the provision of state tart›flmalar›n d›fl›nda b›rak›lan, güvenlik security is vital for the security of citizens, gündeminin oluflturulmas› ve they are supposed to participate in drawing uygulamalar›n›n benimsenmesi süreçlerinin up the security agenda. This process requires asl›nda siyasi seçimler içerdi¤ini ortaya the active participation of citizens’ koymak olmufltur. Di¤er bir deyiflle, “yeni representatives. All these would not hamper güvenlik” yaklafl›m›n›n “devlet-merkezli” state security; to the contrary, it lays the güvenlikten “yurttafl-merkezli” güvenli¤e groundwork for fruitful discussions about geçifli içermesi, devletin güvenli¤inin geri how to better provide security. These plana itilmesi anlam›na de¤il; ulusal discussions can only be more beneficial if güvenlik kavram ve uygulamalar›n›n there are more experts in security matters, if tart›flmaya aç›lmas› ve tart›flmalar›n the existing experts train themselves in the merkezine yurttafllar›n ve onlar›n concept and practices of new security, and if temsilcilerinin de al›nmas› anlam›na gelir. the citizens and their representatives “step up Devletin güvenli¤inin sa¤lanmas›, and look after”51 matters of security. yurttafllar›n güvenli¤i için hayati önem tafl›d›¤›na göre, bu sürece onlar›n da Conclusion kat›lmas› tabiidir. Ulusal güvenlik gündeminin oluflturulmas› ve uygulamalar›n The reason for the emergence of the new benimsenmesi sürecinin (yukar›da ortaya security concept is to meet the needs of the koyuldu¤u gibi) siyasi bir süreç olmas›, people whose insecurities are deepened, yurttafllar›n temsilcilerinin de aktif rol rather than eliminated, by the prevailing oynamas›n› gerekli k›lar. Bütün bunlar military-focused approach. The reason for its devletin güvenli¤inin geri plana itilmesine 51 Inter-Parliamentary Union (IPU) and Geneva Centre for the Democratic Control of neden olmaz, aksine bu güvenli¤in daha iyi Armed Forces (DCAF), 2004, Parliamentary Oversight of the Security Sector: nas›l sa¤lanaca¤› konusunda yararl› Principles, Mechanisms and Practices, TESEV and DCAF, Istanbul and Geneva.

60 tart›flmalar›n yap›lmas›na olanak yarat›r. Bu emergence is also to stress the fact that state tart›flmalar›n daha da yararl› olmas›n›n yolu, security is not an end in itself, but only a tool güvenlik konusunda uzman olan kiflilerin for providing the citizens’ security. The state say›s›n›n artmas›ndan, varolan uzmanlar›n should of course be safe in order to provide “yeni güvenlik” anlay›fl ve uygulamalar› security for its citizens. But the oppressive konusunda kendilerini yetifltirmelerinden, policies of some states that limit freedoms yurttafllar›n ve temsilcilerinin güvenlik raise doubts about whether they give enough konular›n› “sahiplenmelerinden” geçer.51 importance to their citizens’ security. On the Sonuç other hand, some states that have embraced the liberal philosophy threaten human “Yeni güvenlik” anlay›fl›n›n ortaya ç›k›fl security by both the policies they applied in nedeni, içinde yaflad›klar› güvensizlikler the homeland after 9/11 and by their foreign askeri-odakl› yaklafl›mlarla giderilemeyen ve hatta bunlarla daha da derinleflen insanlar›n policies. In short, the lack of questioning of ihtiyaçlar›na cevap vermektir. Yeni güvenlik states’ security approaches and practices leads yaklafl›m›n›n ortaya ç›k›fl nedeni ayn› to overlooking the threats states pose zamanda, devlet güvenli¤inin bir amaç de¤il, themselves to human security. New security is yurttafllar›n güvenli¤ini sa¤lamakta bir araç this questioning; it is a transformation in the oldu¤unu vurgulamakt›r. Yurttafllar›n making. güvenli¤ini sa¤layabilmesi için devletin kendisinin güvencede olmas› elbette gereklidir. Ancak baz› devletlerin özgürlükleri s›n›rlayan bask›c› uygulamalar›, yurttafllar›n güvenli¤ine önem verdikleri konusunda kuflkulanmam›za neden olmaktad›r. Di¤er taraftan, liberal felsefeyi benimsemifl baz› devletler de, gerek 11 Eylül sonras› kendi ülkelerinde uygulad›klar› politikalar, gerekse d›fl politikalar› yoluyla insan güvenli¤ini tehdit etmektedirler. K›sacas›, devletlerin güvenlik yaklafl›m ve uygulamalar›n›n sorgulanmay›fl›, insanlar›n güvenli¤ine yönelik devletlerin bizzat kendilerinin oluflturduklar› tehditlerin gözden kaç›r›lmas›na neden olmaktad›r. Yeni güvenlik iflte bu sorgulamad›r; uygulamada dönüflüm çabas›d›r.

51 Parlamentolararas› Birlik (PAB) ve Cenevre Silahl› Kuvvetlerin Demokratik Denetimi Merkezi (DCAF), 2004, Güvenlik Sektörünün Parlamenter Gözetimi: ‹lkeler, Mekanizmalar ve Uygulamalar, TESEV ve DCAF, ‹stanbul ve Cenevre.

61 AVRUPA GÜVENL‹K CONVERGENCE OF EUROPEAN S‹STEMLER‹N‹N B‹RB‹R‹NE SECURITY SYSTEMS UYUMU

Willem van Eekelen* Willem van Eekelen*

Avrupa Konseyi’nin 2005 y›l›nda ald›¤›, The decision of the European Council to start Türkiye’nin Avrupa Birli¤i (AB)’ne girmesi negotiations in 2005 for Turkey’s entry into için müzakerelerin bafllamas› karar›, 1963’ten the European Union constituted an beri süregelen uzun bir süreçte önemli bir important landmark in a long-term process, dönüm noktas› olmufltur. Bu karar baflka bir ongoing since 1963. This decision concerned iliflki türünü de¤il, tam üyeli¤i kapsamakta ve full membership and not some lesser special AB üyeli¤i için Türkiye’ye di¤er adaylardan relationship and made clear that Turkey farkl› davran›lmayaca¤›n› aç›kl›¤a would not be treated differently from other kavuflturmaktad›r. Her iki taraf da candidates for EU membership. Both sides müzakerelerin uzun bir süre alaca¤›n› ve bu recognized that the negotiations would take süreçte esas olarak izlemenin öne ç›kaca¤›n› considerable time during which attention kabul etmifltir. would be given to a monitoring process.

Türkiye’nin, birbirini izleyen reform paketleri General recognition was given to the sayesinde, mevzuat›n› AB müktesebat›na unprecedented progress Turkey has made, (acquis) yaklaflt›rma yolunda çok ciddi ad›mlar through its successive reform packages, in atm›fl oldu¤u kabul görmüfltür. Yeni approximating its legislation to the EU tedbirlerin ço¤unun uygulamaya konmas›yla acquis. Some doubts were expressed about the ilgili baz› flüpheler dile getirildiyse de, level of implementation of a host of new bunlar›n yürürlü¤e girmesi için en az›ndan measures, but these were alleviated by the on, yirmi y›ll›k bir sürecin gerekti¤i kabul fact that at least some ten years would be edilmifltir. available for putting words into practice. Türkiye son iki y›l boyunca sivil-ordu At the December European Council, the state iliflkilerinde önemli reformlar yapm›fl of civil-military relations did not figure oldu¤undan, Aral›k’taki Avrupa Konseyi’nde prominently because Turkey had made bu konu çok öne ç›kmam›flt›r. Milli Güvenlik significant reforms during the previous two Kurulu’ndan yürütme yetkisi al›nm›fl, görev years. The National Security Council had alan› tavsiye ve dan›flma iflleviyle been given advisory functions instead of s›n›rland›r›lm›flt›r; bunun yan› s›ra üye say›s› executive authority, its membership was art›r›lm›fl ve baflkanl›¤›na bir sivil increased, and a civilian was appointed as getirilmifltir. Ordu temsilcileri e¤itim ve chairman. Military representatives had been medya kurullar›ndan çekilmifl, askeri withdrawn from the councils for education mahkemelerin rolü azalt›lm›flt›r. and the media, and the role of military AB ile müzakereler ilerledikçe ve yeni tribunals was reduced. mevzuat uygulamada da kendini gösterdikçe, * Dr., Chairman, European Movement in the Netherlands; Former Defense Minister of * Dr., Hollanda Avrupa Hareketi Baflkan›; Hollanda Krall›¤› Savunma Eski Bakan›; the Kingdom of the Netherlands; Former Secretary-General, Western European Bat› Avrupa Birli¤i (WEU) Eski Genel Sekreteri Union (WEU)

62 devletin demokratik sivil kurumlar›yla ordu As the negotiations with the EU proceed and aras›ndaki iliflkilerin tekrar öne ç›kmas› implementation of the new legislation muhtemeldir. AB ve NATO ülkeleri aras›nda becomes visible, attention is likely to shift demokratik uygulamalar aç›s›ndan eflitlik again to relations between the military and olmad›¤›; d›fl ve güvenlik politikalar› the democratic civilian institutions of the üzerindeki parlamenter etkinin farkl›l›k state. While it is clear that among EU and gösterdi¤i aç›kt›r. Ama yine de Türkiye’nin NATO countries democratic practice is durumu farkl›d›r, çünkü Genelkurmay’›, uneven and parliamentary influence on askeri politikan›n planlanmas›n›, personel ve foreign and security policy varies, the mühimmat al›m›n› kapsayacak flekilde Turkish case nevertheless is different in as entegre bir savunma bakanl›¤› mevcut much as there exists no integrated defense de¤ildir. ministry that incorporates the General Staff, policy planning, personnel and Dolay›s›yla, Türkiye’nin cevaplamas› gereken procurement. soru, ülkenin içinde bulundu¤u özel koflullardan kaynaklanan bu durumun, Therefore, the question that Turkey will have 21. yüzy›l›n güvenlik ortam›n›n gerektirdi¤i to answer is whether this situation, which nitelikleri karfl›lay›p karfl›lamad›¤›d›r. Bugün arose out of the special situation in which the her yerde önceli¤in, kolektif savunmadan, country found itself, is still adequate to deal (tan›m gere¤i siyasi-askeri tabiattaki ve orduya with the security environment of the 21st farkl› bir görev yelpazesi tan›yan) bar›fl destek century. Today, we see a change in priority harekâtlar›na do¤ru kayd›¤›n› görüyoruz. everywhere from collective defense towards ‹kinci olarak; terörizm, organize suçlar, peace support operations, which by definition yasad›fl› göç, uyuflturucu ve insan kaçakç›l›¤› are of a politico-military nature, with a gibi genelde birbirine ba¤l› yeni tehditlerin different spectrum of tasks for the military. ortaya ç›kmas›yla, d›fl ve iç tehditler aras›ndaki Second, the line between external and s›n›r bulan›klaflmaktad›r. Üçüncü olarak, internal security is being blurred with the vatandafllar›n güvenlik için yeni aray›fllara emergence of new threats like terrorism, girmesiyle mahremiyet ve insan haklar› organized crime, illegal immigration and s›n›rlanma tehlikesi içindedir. trafficking in drugs and human beings, often Bu sorular güç kullanma yetkisi olan bütün in conjunction with each other. Third, kurumlar› etkilemektedir. Bu kurumlar› flöyle privacy and human rights are in danger of s›ralayabiliriz: ordu, polis, s›n›r polisi, sahil being limited in the new quest for the güvenlik, paramiliter güçler ve mevcut olan security of the individual citizen. yerlerde özel güvenlik flirketleri. Polis These questions affect all organizations teflkilat›na özel bir dikkat göstermek flartt›r, authorized to use force: the military, police, çünkü vatandafllar genelde ordudan çok polis border and coast guards, paramilitary forces, memurlar› ile temas etmektedir. Uluslararas› and, where they exist, private security seviyede, NATO’yla k›yasland›¤›nda AB’nin companies. The police deserve particular ekstra bir de¤eri vard›r. Bunun sebebi, AB’nin attention, because the individual citizen is diplomasi ve diyalog gibi daha geleneksel more likely to come into contact with police araçlar›n yan› s›ra, mali yard›m ve ekonomik officers than with the military. At the yapt›r›mlar gibi daha genifl bir araç international level the EU has some added yelpazesine sahip olmas›d›r. value in comparison with NATO, as the EU AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana,** AB ve possesses a wider spectrum of instruments of ABD’nin, Bat›’n›n karfl›laflt›¤› temel tehditleri financial assistance and economic sanctions ortak bir çizgide tan›mlayabilmesini in addition to the more traditional tools of

** Avrupa Birli¤i Ortak D›ﬂ ‹liﬂkiler ve Güvenlik Politikas› Yüksek Temsilcisi. (Ed.n) diplomacy and dialogue.

63 sa¤lam›flt›r; terörizm, kitle imha silahlar› ve High Representative Javier Solana** has organize suçla mücadelede ortak hareket managed to get the EU and the US on the etmeyi baflaramayan devletler. Sundu¤u same line in defining the major threats belgede ayr›ca ilk savunma hatt›n›n genelde facing the West: terrorism, weapons of mass yurtd›fl›nda olaca¤› da kabul edilmektedir. Bu destruction, and failed states in conjunction belge, ayn› zamanda yoksulluk ve hastal›k with organized crime. His document also tehditlerini de kapsayan ve “etkili çok recognized that the first line of defense yanl›l›k” ihtiyac›n› vurgulayan Amerikan would often be abroad. It was different from belgelerinden farkl›d›r. the American documents on strategy in defining also the threats of poverty and Demokratik Denetim disease and in emphasizing the need for Parlamentolar›n geleneksel rolü, yürütme “effective multilateralism.” için gerekli bütçeleri oylamakt›r. Fakat, Democratic Control parlamentolar yavafl yavafl faaliyet alanlar›n› politikan›n denetimine do¤ru da The traditional role of parliaments is to geniflletmifllerdir. Bir demokraside fleffafl›k approve budgets for the executive. Gradually esast›r. Hükümet aç›klamal›, anlatmal›, they have enlarged their field of activity to hukuki geçerlilik nedenlerini ileri policy control as well. In a democracy, sürmelidir; ve parlamento soruflturabilmeli, transparency is of the essence. The gerekli sorular› sorabilmelidir. Avrupa’da, government should reveal, explain, and parlamenter tetkikin uygulanma derecesi justify, and parliament should have the her ülkede ayn› de¤ildir; Almanya, bütçe ability to ask probing questions. In Europe tasar›lar›n› sat›r sat›r inceleyerek parlamenter the degree of detail of parliamentary scrutiny tetkiki en ileri götüren ülkelerden biridir. is uneven, with Germany going farthest in its Gizlilik meselesi s›n›rlay›c› bir faktör line-by-line examination of budget proposals. olabilir, ancak bugünün dünyas›nda gizli Matters of secrecy might be a limiting factor, olmas› gereken çok fazla fley yoktur (ya da but in today’s world very little has to be kept zaten çok az fley gizlenebilir). secret (or can be kept secret).

Hükümet-ordu-parlamento iliflkisinde, bir In the relationship between government- denge can al›c› rol oynar: güven dengesi. military-parliament, a balance plays a crucial Parlamenterler yeterli bilgi ve analitik destek role: a balance of trust. Parliamentarians olmadan ifllevlerini yerine getiremezler. cannot function without adequate Hükümet güvenlik politikas›n› orduya information and analytical support. The b›rakmamal›d›r, ancak askeriyenin government should not leave security policy profesyonel tavsiyelerine aç›k olmal› ve to the military, but should remain open to usulüne uygun olarak orduya b›rak›lm›fl professional military advice and refrain from konular›n mikro-yönetiminden uzak micromanagement in matters properly left to durmal›d›r. the military.

fieffafl›k kimin, neyi, nas›l yapmaya yetkili Transparency implies a clear definition of oldu¤unun aç›k bir flekilde tarif edilmesi who is authorized to do what and how. That demektir. Bu, devlet baflkan›, baflbakan, includes the relationship between head of savunma bakan› ve parlamentonun genel state, prime minister, defense minister, and kurul ve komite toplant›lar› vas›tas›yla parliament with its plenary sessions and birbirleri ile iliflki içinde olmas›n› içerir. Polis committee meetings. For the police and ve jandarma aç›s›ndan ayn› fley içiflleri bakan› gendarmerie it includes the minister of the ile geçerlidir. interior.

** High Representative of the EU Common Foreign and Security Policy (Ed. note)

64 Türkiye’nin durumunda, savunma bakan›n›n In the Turkish case, the responsibility of the sorumlulu¤u her fleyden önce personel ve minister of defense extends primarily to ekipman› kapsamaktad›r. Genelkurmay personnel and equipment. The Chief of the baflkan› planlama ve harekâtlardan General Staff is in charge of planning and sorumludur ve kendi bütçe tahminlerini operations and reports to the prime minister, ulusal bütçelere dâhil eden baflbakana rapor who includes his budget estimates in the verir. Bu, Türkiye’nin di¤er NATO ve AB national budgets. This is the major point on ülkelerinden farkl›l›k gösterdi¤i temel which Turkey differs from other NATO and noktad›r ve Atatürk’ten beri silahl› kuvvetlere EU countries. It is justified by the role of the biçilen, anayasan›n ve Türkiye armed forces as the guardian of the Cumhuriyeti’nin laik karakterinin bekçisi constitution and the secular character of the olma rolüne dayanmaktad›r. Ordu bu ifllevi Turkish republic since Atatürk. In yerine getirirken, kanun ve nizam› performing this function the military has, on sa¤layamayan hükümeti düflürmek suretiyle several occasions, intervened by dismissing pek çok kere müdahalede bulunmufltur. Baflka governments that were unable to ensure law ülkelerde böylesi bir rol demokratik usullerle and order. In other countries such a role ba¤daflmaz, ancak Türkiye’de ordunun bekçi would be incompatible with democratic rolü, siyasi beceriksizli¤e karfl› garanti procedures, but in Turkey the guardian role sa¤lamas› yönünden çok ciddi deste¤e sahiptir. of the army has had considerable support in Askerlik mesle¤inin sayg›nl›¤› büyüktür ve providing assurance against political sosyal hareketlilik içinde güçlü bir unsurdur. incompetence. The military profession is held in high esteem and is a strong element in Türkiye’nin Avrupa uygulamalar›na uyum social mobility. sa¤lamas› zaman alacakt›r. Bunun için, bileflik kaplar ilkesinin egemen oldu¤u bir süreç Further alignment of Turkey with European flartt›r. Siyasiler güvenlik politikas› için daha practice will take time. It will require a fazla sorumluluk ald›kça, ordu siyasi bir rol process of communicating vessels. The more oynamaya daha az meyilli olacakt›r. Burada, politicians take responsibility for security bir güven dengesinin oluflmas›na ihtiyaç policy, the less the military will be inclined to vard›r. play a political role. Here, a balance of trust needs to develop. Savunma bakan›n siyasi sorumlulu¤u alt›nda, bir ya da daha fazla müsteflarl›¤›n yan› s›ra, An integrated ministry of defense under the hem sivil memurlardan hem de subaylardan political responsibility of the minister, oluflan bir personel taraf›ndan desteklenen assisted by one or more state secretaries and a entegre bir savunma bakanl›¤›, daha fleffaf, staff including both civil servants and daha etkili ve daha demokratik olacakt›r. Bu military officers, will be more transparent, sistemin, genelkurmay baflkan›n›n ya da more effective, and more democratic. This hizmet fleflerinin baflbakana eriflimini does not necessarily exclude access to the d›fllamas› flart de¤ildir; ancak buna yaln›zca, prime minister by the chief of the general savunma bakanl›¤›n›n normal usullerinin ve staff or the service chiefs, but only as a Milli Güvenlik Kurulu’ndaki müzakere complementary line of communication in protokollerinin yan› s›ra ek bir iletiflim hatt› addition to normal procedures within the olarak izin verir. ‹ngiltere’de en üst düzeydeki ministry of defense and the deliberations in askeri erkan yak›n zamanda baflbakana, the advisory National Security Council. In Irak’taki askeri harekâtlar›n›n uluslararas› Britain the top military officers recently hukuku ihlal etmedi¤i konusunda güvence approached the prime minister to obtain almak için baflvurmufltur. Demokratik assurances that their military operation in uygulaman›n ilginç bir örne¤idir bu: Iraq would not be violating international law.

65 politikan›n önceli¤i orduyu da etkilemifltir, That was an interesting example of ancak bunun gerekçesi siyasilerin üzerine democratic practice: the primacy of politics düflen sorumluluktur. applied also to the military, but its corollary was that responsibility falls on the politicians. Sonuç Conclusion Demokratik bir toplumda ordunun kendine uygun rolü oynamas›n› sa¤layan unsurlar The elements that ensure that the military afla¤›daki gibi özetlenebilir:52 plays its proper role in a democratic society can be summarized as follows:52 a) Yürütme ve yasama dallar› için aç›kça tarif edilmifl sorumluluklar› içeren uygun a) The existence of proper constitutional and anayasal ve yasal yap›lar›n yan› s›ra, legislative structures with clearly defined kuvvetler ayr›l›¤› sisteminin varl›¤›; responsibilities for the executive and legislative branches and a system of checks b) Ülkenin d›fl politikas›n› ve güvenlik politikas›n› belirleyen yap› ve süreçler and balances; aras›nda koordinasyon olmas›; ülkenin d›fl b) Co-ordination between foreign and politikalar›n›n flekillendirilmesinde as›l security policy-making structures and rolün d›fl politikay› belirleyen yap›lara ait processes, the primary role being played by olmas›; the former in formulating a country’s c) Savunma bakanl›¤›n›n aç›k bir siyasi external policies; üstünlü¤ünün olmas›; ordunun nihai c) A clear political primacy in the ministry olarak, halk›n demokratik flekilde seçilmifl of defense, the military being ultimately temsilcilerine karfl› sorumlu olmas›; accountable to the democratically-elected d) Askeri otoriteyi hesap verebilir konumda representatives of the public; tutman›n teknikleri ve sorumlulu¤u d) Substantive parliamentary oversight konusunda e¤itim alm›fl parlamento involving members of parliament trained üyelerinin de dâhil oldu¤u, süre¤en bir in the techniques for and the parlamenter gözetimin varl›¤›; responsibilities of holding the military e) Ulusal parlamentolarda, parlamenterleri authority accountable; temel güvenlik konular›nda ve ilgili e) The presence of expert professional staff in verilere dair bilgilendirecek uzman national parliaments to keep the members profesyonel personelin bulunmas›; fully informed on key security issues and f) Kamusal alanda tart›flma yaratmak için, related data; kamu alanlar›nda, çeflitli güvenlik f) The development of a cadre of security konular›nda uzmanlaflm›fl bir güvenlik policy experts in the public domain, politikas› uzman kadrosu gelifltirilmesi; specializing in a range of security issues in g) Gizlilik sebebiyle kamu taraf›ndan order to generate public debate; bilinmeyen, yolsuzluk, doland›r›c›l›k ve askeriyenin kamu kaynaklar›n› g) Statutory audit structures to prevent kötüye kullanmas› gibi olumsuzluklar› corruption, fraud, and abuse of public önlemek için yasal denetim yap›lar›n›n resources by the military, which [currently varl›¤›; in Turkey] remain unknown to the public because of military confidentiality; 52 Bu liste Stockholm Uluslararas› Bar›fl Araflt›rmalar› Enstitüsü (SIPRI) taraf›ndan yay›mlanan flu kaynak içindeki maddelerin düzenlenmifl halidir: Singh, Ravinder 52 This list is an amended form of the points raised in the SIPRI publication by Pal (der.), 2000, Arms Procurement Decision Making, Vol. II, Oxford University Singh, Ravinder Pal (eds.), 2000, Arms Procurement Decision Making, Vol. II, Press ve SIPRI. Oxford University Press & SIPRI.

66 h) Ordunun tehdit alg›s›n›n ç›kar gruplar› h) Transparency in the defense budget- taraf›ndan yönlendirilmesini engellemek making process in order to prevent the için savunma bütçesinin oluflturulmas› military’s threat perceptions from being sürecinde fleffafl›k; driven by interest groups; i) Silahl› kuvvetler mensuplar›na, insan i) Training and education in the armed haklar› ve yurttafll›k haklar› da dâhil olmak forces about the role of the military in a üzere, ordunun demokratik toplumdaki democratic society, including respect for rolü hakk›nda e¤itim ve ö¤retim verilmesi; human and civil rights; j) Yönetim ve disipline dair yerleflmifl j) A fair and effective military justice system standartlar› uygulayan, flikâyet that enforces established standards of prosedürlerinin ifllemesine izin veren, adil conduct and discipline and allows ve etkili bir askeri yarg› sistemi; complaint procedures; k) Milli güvenlik alan›nda ve askeri k) An open and informed national debate konularda belli bafll› kararlar›n preceding major decisions on national al›nmas›ndan önce, bu kararlar›n ulusal security and military matters; düzeyde aç›kça tart›fl›lmas› ve kamunun l) The commitment of the armed forces konuya dair bilgilendirilmesi; outside national borders should require l) Silahl› kuvvetlerin ulusal s›n›rlar›n d›fl›na broad endorsement by the elected görevlendirilmesinin, ancak halk›n representatives of the population; seçilmifl temsilcilerinin büyük oranda m)Depoliticization of the army’s role in tasdikiyle mümkün olmas›; society but also minimum political m)Ordunun toplumdaki rolünün politik interference in professional military vasf›n›n yok olmas›; ama ayn› zamanda, matters. profesyonel askeri konulara asgari düzeyde siyasi müdahale yap›lmas›.

67 DAHA FAZLA ÖZGÜRLÜK ‹Ç‹N PRIVATE SECURITY FOR MORE ÖZEL GÜVENL‹K FREEDOM

Serdar Kandemir* Serdar Kandemir*

Güvenlik hizmetleri temelde, devleti Security services are provided by a central oluflturan bireylerin, bu anlamdaki hak ve authority and are the result of the transfer by salahiyetlerini sanal bir anlaflma (sosyal individuals of certain rights and authorities sözleflme) ile devlete53 terk etmeleri to the state53 in exchange for security (the neticesinde, uzunca zaman tek elden yürütüle social contract). In order to carry out this gelmifl hizmetlerdendir. Devlet, kendi üzerine responsibility, the state uses units with special b›rak›lan bu yükümlülü¤ü sürdürebilmek social status and concessions, legal protection ad›na, -kendi devlet olmakl›¤›na koflut- sosyal and privileges, and authority and power. statü ve ayr›cal›klara sahip, yasal korunmuflluk Those local units, equipped with legal ve ayr›cal›klar tafl›yan, bunlara paralel olarak privileges and superiorities in accordance yetki ve güç sahibi olan birimler kullanm›flt›r. with the state’s administrative perspective Devletin kendi yönetim anlay›fl›na ve and legal structure, have their counterpart in hukuksal yap›s›na göre, yasal ayr›cal›klarla ve our country in the police and gendarmerie üstünlüklerle donanm›fl bu yerel birimler, organizations. Both the gendarmerie, which ülkemizdeki yap›lanma içerisinde polis ve operates as a police force in rural areas, and jandarma teflkilatlar›na iflaret etmektedir. the police organization, which is responsible Gerek k›rsal alan polisi olarak faaliyet yürüten for controlling densely populated areas, are jandarma birimleri, gerekse daha genifl nüfus organized and assigned duties under their alanlar›n› kontrol alt›nda tutmakla ödevli internal regulations and provide services as polis teflkilat›; kendi teflkilat yasalar›na göre stipulated by laws. According to the state’s tanzim ve tavzif edilerek, di¤er yasalar›n political structure, administrative perspective, kendilerine yüklemifl oldu¤u yükümlülükleri and zeitgeist, the authorities that form the yerine getirme noktas›nda hizmet basis of these services can be categorized as sunmaktad›rlar. Bu hizmet sunumlar›na temel liberal and autocratic. (Although only two oluflturan yetkilerin; devletin kendi siyasi main categories are displayed here; during yap›s›, yönetim anlay›fl› ve zaman›n ruhuna extremely democratic or semi-democratic göre liberal ve otokratik olarak tasnif edilmesi intermediary periods, harder or softer mümkündür. (Her ne kadar burada ikili bir authorizations also took place). It would not tasnif tercih edilmiflse de, afl›r› demokratik be wrong to indicate that especially under veya yar› demokratik ara dönemlerde, daha extraordinary circumstances such as military sert yahut daha yumuflak yetkilendirmelerin guardianship, martial law, or war, law de yaflama geçirildi¤i görülmüfltür.) Özellikle enforcement units in charge of providing

* Dr., Kocaeli Üniversitesi, ‹smet Uzunyol Meslek Yüksek Okulu, Güvenlik Bölümü * Dr., Former Lecturer, Kocaeli University, ‹smet Uzunyol Vocational High School; eski Ö¤retim Üyesi; Enerjisa Emekli Güvenlik Amiri Enerjisa Security Supervisor (Retired) 53 Burada devlet kavram›, soyut bir yap›y› temsil eden devlet ayg›t›n› de¤il, onun 53 Here, the concept of state is not used as the state apparatus representing an yetkilerini kullanan, icrac› yönetim gruplar›n› temsilen kullan›lmaktad›r (yerel abstract structure; but rather as the administrative, executive groups that uses its idare veya hükümetler gibi). authorities (like local administrations or cabinets).

68 geleneksel askeri vesayet, s›k›yönetim ya da and maintaining social order gain more savafl dönemleri gibi ola¤and›fl› durumlarda, power vis-à-vis the individuals whose rights sosyal düzeni sa¤lamak ve korumakla and freedoms were curtailed. On the other yükümlü olan, kolluk kuvvetleri olarak ifade hand, one can also argue that the opposite edilebilecek birimlerin ellerinin, hak ve relationship is true when the stability of the özgürlükleri k›s›tlanan bireylerin aleyhine regime and the system is achieved. güçlendirildi¤ini söylemek yanl›fl Although these restrictions (or olmayacakt›r. Öte yandan, rejimin veya authorizations) based on the limitation of the sistemin istikrar kazand›¤› dönemlerde ise individuals’ sphere of freedom seem to be durumun tersine iflledi¤ini söylemek heavily influenced by domestic policies and mümkündür. practices, it would not be wrong to indicate Bireylerin özgürlük alanlar›n›n that especially in the post-Cold War period s›n›rland›r›lmas›na dayanan bu k›s›tlamalar they were shaped more under the influence veya yetkilendirmeler, iç politikadan ve of global politics and pressure groups. uygulamalardan genifl ölçüde etkilenmifl gibi It is observed that due to the microelectronic görünse de, özellikle so¤uk savafl sonras› revolution that started to manifest itself in dönemde bunlar›n, ço¤unlukla küresel the 1960s with the term “information konjonktür ve bask› gruplar›n›n etkisi alt›nda society,” the interaction among societies has flekillendirildi¤ini söylemek yanl›fl increased thanks to the information and olmayacakt›r. communication technology devices that Özellikle 1960’l› y›llarda dillendirilmeye make their presence felt in every aspect of bafllan›lan “bilgi toplumu” ile kendini daily life. This interaction constitutes one of gösteren mikroelektronik devrim temelinde, the main factors in the fight of individuals yaflam›n hemen her alan›nda etkisi giderek for their democratic rights and liberties. The daha fazlaca hissedilen bilgi ifllem ve iletiflim information shared consistently, cihazlar›n›n yard›m›yla, toplumlar aras›ndaki instantaneously, and without limit on the etkileflimin artt›¤› görülmektedir. Bu “information highway” has deeply etkileflim, bireylerin demokratik hak ve influenced and continues to influence the özgürlükler ad›na gerçeklefltirdikleri state’s practices in almost every realm. mücadelede öncül faktörlerden biri olmufltur. On the other hand, global economic unions Özellikle “bilgi otoyollar›” kanal›yla sürekli, or political formations frequently force states s›n›rs›z ve yüksek h›zda paylafl›lan to transform their strategies and policies and enformasyonlar, devletin hemen her alandaki pressure them into stretching or contracting uygulamalar›n› derinden etkilemifltir ve their material and non-material boundaries. etkilemektedir. In the face of such pressures, which are Öte yandan, küresel ekonomik birlik veya increasingly felt in parallel with siyasi oluflumlar›n da s›kl›kla ülkelerin strateji globalization, the resistance of local states is ve politikalar›n› dönüflüme zorlad›¤›, hemen waning. her alandaki maddi veya maddi olmayan In addition, the fact that local or global non- s›n›rlar› esnemeye yahut afla¤›ya inmeye governmental organizations (NGOs), which zorlad›¤› bilinen bir gerçektir. Küreselleflme increase their presence more each day, wear olgusu paralelinde etkisi daha çok hissedilen down the authoritarian or oppressive aspects bu bask›lar karfl›s›nda, yerel devletlerin of the state that unilaterally determines and direnme olas›l›klar› giderek yok olmaktad›r. implements local policies should be seen as Bunlara ek olarak, küresel arenada her geçen inevitable. Similarly, following the increase gün varl›klar›n› daha fazla hissettiren yerel in the opportunities of transportation

69 veya küresel sivil toplum kurulufllar›n›n peculiar to this period, individuals have a (STK), yerel politikalar› tek elden belirleyen ve chance to observe liberal lifestyles and yürüten devletin otoriter, yetkici veya bask›c› practices in postmodern societies. It is yanlar›n› törpülemesi kaç›n›lmaz bir durum noteworthy to state that they pressure local olarak görülmelidir. Keza, yine bu döneme states for similar practices, especially through özgü olmak üzere ulafl›m imkânlar›n›n NGOs. artmas› sonucunda, postmodern It is obvious that the state that increasingly toplumlardaki liberal yaflay›fl ve uygulamalar› finds itself faced with an intellectual society müflahede etme olana¤› yakalayan bireylerin, should refrain from authoritarian measures benzer uygulamalar noktas›nda yerel devlete, - in all its practices. The state that gives özellikle STK’lar arac›l›¤›yla- bask› yapt›klar› individuals less freedom of speech and da gözden kaç›r›lmamas› gereken önemli bir liberties in its classical structure and noktad›r. operation, should determine its strategies, Kendini giderek entelektüel bir toplumla karfl› policies, and practices on the basis of karfl›ya bulan devletin, hemen bütün flexibility and transparency, as opposed to alanlardaki uygulamalar›nda otoriter tightening and restrictions. önlemlerden kaç›nmas› gerekti¤i aflikârd›r. It is observed that through democratization Klasik yap› ve iflleyiflinde bireylere daha az söz and democratic practices in the security hakk› ve özgürlük alan› tan›yan devletin; realm, security forces such as the police and bundan böyle, yukar›da bir k›sm› say›lan the gendarmerie, which represent the non- faktörlere koflut olarak, strateji, politika ve civilian and relatively aloof aspect of the uygulamalar›n›, daraltma veya state, withdraw from social areas. The state, k›s›tlamalardan çok, esneklik ve fleffafl›k which had to expand the sphere of individual temelinde belirlemesi zorunluluk haline liberties, due to pressure groups and gelmifltir. international agreements to which it is a Güvenlik alan›nda kendini bu flekilde gösteren party, had to clearly define the limits of the demokratik aç›l›m ve uygulamalarda, polis ve official security units’ authorities and jandarma gibi, devletin sivil olmayan ve responsibilities. As a result, individuals that görece so¤uk yüzünü iflaret eden are strengthened by law and acquired kuvvetlerinin, sosyal alanlarda giderek geri irreversible superiorities have more mobility plana çekilmek durumunda kald›¤› and flexibility in thinking and practices in görülmektedir. Gerek taraf olunan every aspect of life compared to past. uluslararas› anlaflmalar ve gerekse bask› However, it is observed that certain areas of gruplar›n›n marifetiyle bireylerin özgürlük social life that the official security units now alanlar›n› geniflletmek/gelifltirmek withdraw from are being filled by some durumunda kalan devlet, resmi güvenlik criminal/profit groups, and that there are birimleri için de, yetki ve sorumluluklar attempts at putting some personalized aç›s›ndan kal›n hatl› s›n›rlar çizmek zorunda strategies into practice. It has become kalm›flt›r. Hal böyle olunca, devlet karfl›s›nda inevitable for state to adopt some definitions hukuksal olarak eli güçlenen ve geri and rules through its authority to make döndürülemez üstünlükler kazanan arrangements in order to prevent such bireylerin, eskiye oranla hemen her alanda attempts that may mean lawlessness or the hareket kabiliyetleri, düflünce ve uygulama violation of others’ rights and liberties. alan›ndaki esneklikleri artm›flt›r. Ancak, sosyal yaflam›n özel ve incelikli alanlar›ndan On the other hand, it is observed that by çekilen resmi güvenlik birimlerinin boflaltt›¤› several regulations adopted within the alanlar›n, giderek bir tak›m suç/ç›kar gruplar› framework of EU harmonization process – taraf›ndan dolduruldu¤u, bu alanda baz› on the basis of the Copenhagen political

70 kifliselleflmifl stratejilerin uygulanmaya criteria – new institutions have been çal›fl›ld›¤› görülmektedir. Hukuksuzluk veya established that will protect democracy and ötekinin hak ve özgürlüklerinin ihlal edilmesi the supremacy of law and human rights, and anlam› tafl›yabilecek bu tür giriflimlerin new, postmodern definitions of security have önünü almak ad›na devletin, düzenleme been made. In this respect, in Turkey, which yapma yetkisini kullanarak bir tak›m has made a new leap towards tan›mlamalar yapmas› ve kurallar getirmesi democratization and greater liberties, Law kaç›n›lmaz olmufltur. No. 5188** is a very important step that was not easy to achieve. The security services, Öte yandan, özellikle Avrupa Birli¤i uyum which were, until now, under the monopoly yasalar› çerçevesinde gerçeklefltirilen birçok of the state, will function better thanks to düzenleme ile -Kopenhag Kriterleri siyasi this law, due to its private-sector approach to k›staslar› temelinde-, demokrasiyi, hukukun quality of service and competition. The ve insan haklar›n›n üstünlü¤ünü koruma opening of security-related departments at alt›na alacak yeni kurumlar oluflturuldu¤u ve postmodern tan›mlamalar›n yap›ld›¤› universities and compulsory education, to be görülmektedir. Bu itibarla demokratikleflme provided by special institutions stated under ve daha fazla özgürlük ad›na yeni bir the law, and the introduction of a civilian hamlenin bafllad›¤› ülkemizde, 5188 say›l› initiative and concept of security tied to kanun** çok önemli bir ad›md›r ve kolay democratization will lead to a distancing kazan›lmam›flt›r. Bu zamana kadar devletin from a military structure and will provide a tekelinde olan güvenlik hizmeti, bu kanun consensus on the perception and sayesinde, özel sektör yaklafl›m›, hizmette implementation of the security sector. As far kalite ve rekabet bilinci ile daha etkin flekilde as private security members are concerned, yürüyecektir. Üniversitelerde güvenlikle ilgili this will accelerate the process of bölümlerin aç›lmas›, kanunla getirilen tahsil internalizing the adoption of “democratic flart› ve özel e¤itim kurumlar›ndan al›nacak standards” and the norm of “accountability to e¤itim ile; demokratikleflmeye ba¤l› bir citizens.” Moreover, the new compulsory biçimde, sivil insiyatif ve güvenlik konsepti ön “financial responsibility insurance” that is plana ç›kar›larak askeri yap›dan uzaklafl›lacak, stipulated by Law No. 5188 covers damages to böylece güvenlik hizmetinin alg›lanmas›nda third persons by private security members ve yürütülmesinde bir konsensus sa¤lanm›fl and is very significant in preventing unjust olacakt›r. Özel güvenlik mensuplar› aç›s›ndan treatment to citizens. bak›ld›¤›nda, bu durum, güvenli¤e Private security organizations that can be “demokratik standartlar›n” getirilmesi ve assessed in this light are being restructured in “yurttafllara karfl› hesap verebilirlik” ilkesinin order to substitute the official security forces içsellefltirilmesi süreçlerine ivme that are withdrawing, especially from social kazand›racakt›r. Ayr›ca 5188 say›l› kanun ile areas. This restructuring is regulated by very flarta ba¤lanan zorunlu “mali mesuliyet strict and binding rules. This practice, which sigortas›”, özel güvenlik görevlilerinin would mean “more freedom for everyone,”54 3. kifliler aleyhine neden olduklar› zararlar› will also contribute to the socio-cultural kapsamaktad›r ve bu durum, zarar gören development of the civil society. In vatandafllar›n ma¤dur olmamas› aç›s›ndan son derece önemlidir. ** Law on Private Security Services No. 5188, dated 10.06.2004, Resmi Gazete (Official Gazette) No. 25504, dated 26.06.2004. (Ed. note) Bütün bunlara ba¤l› olarak 54 The saying of “more freedom for everyone” means the transfer of preventive de¤erlendirilebilecek özel güvenlik security measures to private security units as a consequence of the focusing of teflkilatlar›n›n, özellikle sosyal alanlardan law enforcement units on their main functions -- in other words the fight against crime and criminals – and the reduction of uniform, strict, and repressive ** 10.06.2004 tarihli ve 5188 say›l› Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun, 26.06.2004 pressures on the public. This leads to a greater mobility both for security forces tarihli ve 25884 say›l› Resmi Gazete. (Ed.n.) and individuals with regards to their functions and positions.

71 nispeten çekilen genel kolluk kuvvetlerinin summary, what individuals expect from the yerine ikame edilmek üzere yeniden state is not more tightening and restrictions, yap›land›r›ld›¤› ve bu yap›lanman›n but policies and practices that are more kesin/zorlay›c› kurallara ba¤land›¤› flexible, transparent, and democratic. Putting görülmektedir. Herkes için daha fazla these to work is actually nothing more than özgürlük54 anlam›na gelecek olan bu the internalization of global democratic uygulama, sivil toplumun özellikle sosyo- norms. It is widely agreed that, especially in kültürel alanda geliflmesine de önemli katk›lar order to improve civil society, internal sa¤layacakt›r. Özetle söylemek gerekirse; security services should be transferred from mevcut koflullarda bireylerin devletten the state’s official forces to private security bekledi¤i, daha fazla k›s›tlama ve daraltma units that constitute a semi-autonomous de¤il, daha esnek, daha fleffaf ve daha structure. In order for democratic practices demokratik politika ve uygulamalard›r. Bütün and approaches to survive in internal security bunlar›n gerçeklefltirilmesi, asl›nda küresel services, the state should use its regulating demokratik normlar›n içsellefltirilmesinden authority, and while guaranteeing the baflka bir fley de¤ildir. Özellikle sivil toplumun democratic rights of individuals under the gelifltirilmesi ad›na, iç güvenlik hizmetlerinin law, should limit and shape the public or -yukar›da da aç›kland›¤› flekilde-, devletin private security forces through legal sanctions resmi kuvvetlerinden ziyade, yar› özerk bir and regulations. oluflumu temsil eden özel güvenlik birimlerine terk edilmesi, hemen herkesin üzerinde hemfikir oldu¤u bir yaklafl›md›r. ‹ç güvenlik hizmetlerinde demokratik uygulama ve anlay›fllar›n yaflam flans› bulmas› için, devlet düzenleme yetkisini kullanmal›; bireylerin demokratik haklar›n› hukuki güvence alt›na al›rken, genel veya özel kolluk kuvvetlerini de hukuki yapt›r›m veya düzenlemeler vas›tas›yla s›n›rland›rmal› ve biçimlendirmelidir.

54 Herkes için daha fazla özgürlük slogan›; genel kolluk kuvvetlerinin, esas ifllevlerine, yani suç ve suçlularla mücadeleye daha yo¤un olarak yönelmesiyle birlikte, önleyici güvenlik tedbirlerinin de özel güvenlik birimlerine terk edilmesi, böylece, halk üzerindeki tektip, belki daha kat› ve kuralc› bask›lar›n azalt›lmas› anlam›nda kullan›lm›flt›r. Bu durumda hem kolluk kuvvetleri, hem de sivil bireyler kendi ifllev ve pozisyonlar›na göre daha genifl bir hareket sahas› elde etmifllerdir.

72 ‹Ç GÜVENL‹K SEKTÖRÜNDE MENTAL MODERNIZATION AND Z‹H‹NSEL MODERN‹ZASYON VE DEMOCRATIC OVERSIGHT DEMOKRAT‹K GÖZET‹M IN THE DOMESTIC SECURITY SECTOR

‹brahim Cerrah* ‹brahim Cerrah*

Giriﬂ Introduction

Güvenlik sektörünün son teknolojik The enhancement of the security sector in geliflmelere uyarlanarak iyilefltirilmesi, yani accordance with the latest technological modernizasyonu sadece “fiziksel” flartlar ile developments, i.e. its modernization, should s›n›rl› kalmamal›d›r.55 Fiziksel not be limited to its “physical” aspects.55 modernizasyonun, (düflünce ve anlay›fl Physical modernization should be paired ba¤lam›nda) zihinsel modernizasyon ile with the mental modernization of ideas and 56 tamamlanmas› gereklidir. ‹ç güvenlik mentalities.56 Domestic security services hizmetleri, tan›m› gere¤i bir “hizmet” form, by definition, a “service” sector, and (service) sektörüdür ve di¤er kamu hizmet should therefore be open to civilian sektörlerinde olmas› gerekti¤i gibi, sivil participation and control, transparent, and kat›l›m ve denetime aç›kl›k, fleffafl›k ve accountable, just like other public service hesap verebilirlik niteliklerine sahip sectors. olmal›d›r. The modernization that started in Europe Avrupa’da Sanayi Devrimi ile bafllayan with the Industrial Revolution first led to the modernleflme ilk olarak güvenlik sektörü içinde, d›fl güvenlik ve iç güvenlik fleklinde security sector’s division and specialization bir ifl bölümü ve uzmanlaflma do¤urmufltur. into external security and domestic security. “Savunma” (defense) olarak de¤erlendirilen External security, construed as “defense,” was d›fl güvenlik askeri bir hizmet alan› olarak described as a military service domain, tan›mlan›rken, “polislik” olarak adland›r›lan whereas domestic security, known as “iç güvenlik” sivil bir hizmet alan› olarak “policing,” was categorized as a civilian s›n›fland›r›lm›flt›r.57 ‹ç güvenlik, yani polislik service.57 In Turkey, domestic security, i.e. hizmetleri, Türkiye’de polis, jandarma ve policing services, are carried out by three sahil güvenlik olmak üzere üç ayr› yap›lanma separate bodies, namely the police, the

* Prof. Dr., Ö¤retim Üyesi, Polis Akademisi, Ankara * Professor, Member of the Faculty, Police Academy, Ankara 55 Bu yay›nda yer alan bilimsel “yorum”, “görüfl” ve “düflünceler" yazar›n flahs›na ait 55 The scientific comments, views and thoughts presented in this publication belong olup, Emniyet Genel Müdürlü¤ü ve Polis Akademisi’nin resmi görüflünü yans›tmaz. to the writer, and therefore do not reflect the official views of the Directorate 56 Makalenin bafll›¤›ndan da anlafl›laca¤› gibi, “güvenlik sektörünün zihinsel General of Security or the Police Academy. modernizasyonu” genel bir çerçevede ele al›nm›fl olup, sadece Türkiye güvenlik 56 As the title suggests, “the mental modernization of the security sector” is sektörünü kapsamamaktad›r. Kullan›lan kaynaklardan da anlafl›laca¤› gibi sorun discussed in a general framework and is not only limited to the Turkish security evrensel düzeyde ele al›nm›fl olup, çal›flman›n tek muhatab› Türkiye güvenlik sector. As can be seen from the sources used, the problem is analyzed from a sektörü de¤ildir. Dolay›s›yla, çal›flmada yer alan de¤erlendirmelerden baz›lar› universal perspective and the Turkish security sector is not the sole object of Türkiye güvenlik sektörünün sorunlar›yla tamamen örtüflürken, baz›lar› analysis. Therefore, some of the assessments can fully match the problems of the çak›flmayabilir. Turkish security sector, whereas some others may not. 57 Parlamentolararas› Birlik (IPU) ve Cenevre Silahl› Kuvvetlerin Demokratik Denetimi 57 Inter-Parliamentary Union (IPU) and the Geneva Center for the Democratic Control Merkezi (DCAF), 2003, Güvenlik Sektörünün Parlamenter Gözetimi: ‹lkeler, of Armed Forces (DCAF), 2003, Güvenlik Sektörünün Parlamenter Gözetimi: Mekanizmalar ve Uygulamalar, TESEV Yay›nlar›, ‹stanbul. ‹lkeler, Mekanizmalar ve Uygulamalar, TESEV, Istanbul.

73 taraf›ndan yerine getirilmektedir. Ancak, gendarmerie, and the coast guard. However, polislik olarak tan›mlanan iç güvenlik the change and diversification in the hizmetlerinde, içinde yaflan›lan ça¤›n gere¤i domestic security services, i.e. the police, that olarak ortaya ç›kan de¤iflim ve farkl›laflma, came about as a result of modern times led to bu görevlerden baz›lar›n›n “özel güvenlik the transfer of some of these services to the sektörüne” (private security sector) private security sector. devredilmesi sonucunu da do¤urmufltur. The most important mental transformations Güvenlik sektöründe gerçekleflmesi gereken that need to take place in the security sector zihinsel dönüflüm unsurlar›n›n en lie in believing in the rule of law and önemlileri, “hukukun üstünlü¤üne inanma” recognizing the supremacy of civilian ve “sivil otoritenin üstünlü¤ünü” authority. The latter has been defined benimsemedir. Bunlardan ikincisi son recently as the parliamentary control of the zamanlarda, “güvenlik sektörünün security sector.58 The true modernization of parlamenter denetimi” olarak ele the security sector can only be realized by 58 al›nmaktad›r. Güvenlik sektörünün gerçek institutionalizing these two principles and anlamda ça¤dafllaflmas› bu iki temel ilkenin implementing civilian participation and kurumsallaflarak, “sivil kat›l›m ve denetim”, control, transparency, and accountability in “fleffafl›k” ve “hesap verebilirlik” fleklinde the security sector as a result. The rhetoric güvenlik sektörüne yans›mas›yla claiming that security services are “sacred,” gerçekleflecektir. Güvenlik hizmetlerinin that the personnel carrying out these services “kutsal” oldu¤u, bu hizmeti yerine getiren [never] make mistakes and therefore should personelin hata yapmayaca¤› ve dolay›s›yla not be subject to erosion through control or denetlenilerek veya elefltirilerek criticism, is against the spirit of y›prat›lmamas› gerekti¤i söylemi modernization. A society that pays for the modernleflmenin ruhuna ayk›r›d›r. Güvenlik modernization of its security sector has a sektöründeki fiziksel modernizasyonun right to receive services of a quality ekonomik bedelini ödeyen toplumun, ödedi¤i commensurate to the cost. bedele karfl›l›k gelen bir kalitede hizmet almaya hakk› vard›r. This work analyses the question of whether the security sector has undergone a mental Bu çal›flmada, Türkiye’nin güvenlik (intellectual) modernization parallel to the sektöründe son y›llarda gerçekleflen fiziksel physical (formal) modernization witnessed in (biçimsel) modernizasyona paralel bir zihinsel (düflünsel) modernizasyonun gerçekleflip recent years. We will first discuss briefly the gerçekleflmedi¤i sorunu irdelenecektir. evolutionary process the security sector went Makalede ilk olarak, güvenlik hizmetlerinin through following the Industrial Revolution. Sanayi Devrimi’nden sonra geçirmifl oldu¤u Division of Labor in the Domestic evrime k›saca de¤inilecektir. Security Sector

‹ç Güvenlik Sektöründe ‹fl Bölümü Security services were carried out in various Tarih boyunca farkl› toplumlarda farkl› structures in different countries throughout yap›lanmalar içerisinde yerine getirilmekte history. The Industrial Revolution became a olan güvenlik hizmetleri, Sanayi Devrimi’yle turning point for these services; at that point bir dönüm noktas›na girmifl ve güvenlik they were divided into two main domains, hizmetleri kendi içinde “d›fl güvenlik”, yani namely external security or defense, and savunma (defense) ve “iç güvenlik” (security) domestic security. The police, who are under olarak iki temel alana ayr›lm›flt›r. Ça¤dafl stringent control by the civilian authority in

58 a.g.e. 58 ibid.

74 toplumlarda ço¤unlukla sivil otoritenin s›k› modern societies, are responsible for domestic denetiminde olan polis, iç güvenlik security services, whereas external security is hizmetlerinden sorumlu iken; d›fl güvenlik, the duty and responsibility of the military. görev ve sorumluluk alan› olarak askere The division of labor and specialization b›rak›lm›flt›r. Sanayi Devrimi ile bafllayan bu process that started with the Industrial “ifl bölümü” ve “uzmanlaflma” süreci, ça¤dafl Revolution is a central characteristic of the toplumlar›n yönetim yap›lanmalar›n›n temel administrative structure of modern societies. özelliklerindendir. Ancak bu, dura¤an de¤il However, this process is not a stagnant one, evrimleflerek geliflen bir süreçtir. Ça¤dafl but one that evolves constantly. In modern toplumlarda toplumsal yap› giderek daha da societies, the societal structure gradually gets karmafl›klaflmakta ve ifl bölümü de buna more complex and the division of labor paralel bir oranda giderek artmaktad›r. increases accordingly. Some institutions that Topluma hizmet eden baz› kurumlar kendi serve the society split and multiply into içlerinde uzmanlaflarak bölünmekte ve specialized divisions. Today, a new variation ço¤almaktad›r. Günümüzde iç güvenlik-d›fl has complicated the domestic-foreign güvenlik ayr›m›nda yeni bir aç›l›m security division, as some domestic security yaflanmakta ve daha önce polisin görev services that were previously provided by the alan›nda olan baz› iç güvenlik hizmetleri, police are being transferred to the private “özel güvenlik” sektörüne devredilmektedir. security sector.

Ancak, iç güvenlik hizmetlerinin bir However, in an era where some domestic k›sm›n›n resmi polis teflkilat›n›n üzerinden security services are being taken from the al›narak özel sektöre devredilmesinin state police force and transferred to the gerçekleflti¤i bir ça¤da, Avrupa’da Sanayi private sector, the separation of domestic and Devrimi ile ortaya ç›kan iç güvenlik ve d›fl foreign security that emerged in Europe after güvenlik hizmeti ayr›flmas›n›n Türkiye’de the Industrial Revolution has not yet been henüz tam anlam›yla uygulanmad›¤› fully implemented in Turkey. The law görülmektedir. Ülkemizde iç güvenlik enforcement institutions that provide hizmeti vermekte olan kolluk kuvvetleri domestic security services in Turkey are “polis”, “jandarma” ve “sahil güvenlik divided into three main branches, namely the güçleri” olmak üzere üç ana k›sma police, the gendarmerie and the coast guard. ayr›lmaktad›r. Bunlardan son ikisi do¤rudan The latter two have strictly military militer yap›lanmaya sahip olup, ne yerel ne structures and do not involve local or de ulusal düzeyde, kurumsallaflm›fl bir “sivil kat›l›m” ve “sivil denetim” mekanizmas›na national civilian participation and civilian sahip de¤illerdir. ‹ç güvenlik aç›s›ndan ülke control mechanisms. Regarding domestic topraklar›n›n yüzde 92-94’ü Jandarma security, the sphere of responsibility of the teflkilat›n›n görev sahas› içindedir. Askeri bir gendarmerie comprises 92 to 94 percent of kurumsal yap›ya sahip olmakla birlikte, sivil the country. The gendarmerie, an institution bir hizmet sektörü olan iç güvenlik alan›nda that provides the civilian service of domestic hizmet veren Jandarma teflkilat›n›n, polise security despite its military structure, expands devretmesi gereken rolünün azalmad›¤›, tam its role [in security], although part of this tersine bu rolün son y›llarda giderek role should actually be transferred to the geniflledi¤i görülmektedir. Oysa ülkenin police. All security services within the borders içindeki güvenlik hizmetlerinin tamam›, are domestic security services as the name ad›ndan da anlafl›laca¤› gibi bir iç güvenlik suggests, and they are within the sphere of hizmeti olup, polisin görev alan›na jurisdiction of the police. According to the girmektedir. Militer bir kurum olan Law on the Establishment, Duties and Jandarma, 2803 say›l› Jandarma Teflkilat Jurisdiction of No. 2803, the gendarmerie, a

75 Görev ve Yetkileri Kanunu’na59 göre, polis military organization, carries out this duty birimlerinin kurulamad›¤› yerleflim temporarily in residential areas where police birimlerinde bu görevi “geçici” olarak yerine units cannot be established.59 Over time, this getirmektedir. Yasan›n ruhunda var olan bu temporary nature as enshrined in the law “geçicilik”, bu konuda at›lmas› gereken became a permanent duty, due to both ad›mlarda her iki kurumun da yavafll›¤›ndan institutions’ lack of speed in taking the dolay› zamanla “süreklili¤e” dönüflmüfltür. necessary steps to establish police presence in Fransa, Belçika ve ‹spanya gibi baz› k›ta rural areas. Avrupa ülkelerinde de iç güvenlik hizmeti Although gendarmerie organizations yapan jandarma teflkilatlar› bulunmakla carrying out domestic security services do birlikte, bunlar Türkiye’deki gibi kat› bir exist in some continental European countries militer kurumsal yap›ya sahip olmay›p, sivil such as France, Belgium and Spain, they do yönetimin kontrol ve denetimi alt›ndad›rlar. not have a strict military structure like their Ayr›ca Belçika yak›n bir geçmiflte jandarma teflkilat›n› la¤vederek, iç güvenlik Turkish counterpart, and they are under the hizmetlerini tamamen polise devretmifltir.60 supervision and control of the civilian Uzmanlar, Fransa gibi iç güvenlik authority. Moreover, Belgium recently hizmetlerinde jandarma teflkilatlar›n› abolished its gendarmerie organization and kullanan ülkelerin de, Avrupa’daki genel handed all domestic security services over to e¤ilime paralel olarak, iç güvenlik hizmetini the police.60 Experts foresee that, in keeping sivil bir kolluk gücü olan polise with the general European trend, countries devredece¤ini öngörmektedir.61 like France that use the gendarmerie in their domestic security services will hand these Ancak, sadece militer bir kurum olan services over to the police, a wholly civilian Jandarma teflkilat› de¤il, Türkiye polis 61 teflkilat› da hizmetlerini yeterince “fleffafl›k” law enforcement institution. ve “hesap verebilirlik” içerisinde However, the Turkish police also fail to carry yapamamaktad›r. Bu kavram ve kriterlerle out their duties in complete accordance with de¤erlendirildi¤inde, Türkiye polisi de the principles of transparency and “militer” veya “yar› militer” bir kurumsal accountability. When assessed with regards to yap›lanma ve hizmet anlay›fl› these concepts and criteria, the Turkish police sergilemektedir. Merkezi hükümetin ulusal also display a military or semi-military düzeyde ve ancak s›n›rl› bir ölçüde institutional structure and service approach. denetledi¤i bu iç güvenlik yap›lanmas›n›, “demokratik polislik” (democratic policing) This domestic security structure, which is olarak tan›mlamak oldukça güçtür. Ulusal controlled by the central government only at düzeyde sa¤l›kl› bir siyasi kat›l›m ve the national level and in a limited fashion, denetime olanak sa¤lamayan mevcut can hardly be defined as democratic policing. yap›lanma, yerel düzeyde de hiçbir flekilde The current structure, which does not allow sivil kat›l›m ve denetime olanak for a healthy political participation and vermemektedir. control at the national level, also prevents

59 10.3.1983 tarih ve 2803 say›l› Jandarma Teflkilat Görev ve Yetkileri Kanunu, 59 Law on the Establishment, Duties and Jurisdiction of Gendarmerie No. 2803, dated 12.03.1983 tarihli ve 17985 say›l› Resmi Gazete. 10.03.1983, Resmi Gazete (Official Gazzete), No. 17985, dated 12.03.1983. 60 Bergmans, D., 2004, ‘Police Reform in Belgium: From police force to police 60 Bergmans, D., 2004, ‘Police Reform in Belgium: From police force to police service’, Uluslararas› ‹ç Güvenlik Yönetimi Konferans›, Güvenlik Bilimleri service’, International Domestic Security Management Conference, Security Enstitüsü, Ankara, 22-23 Ocak. Sciences Institute, Ankara, January 22-23. 61 a.g.e.; Moretti, Michel, 2005, ‘Domestic Security Services in France’, Güvenlik 61 ibid; Moretti, Michel, 2005, ‘Domestic Security Services in France’, Security Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Program›, Karfl›laflt›rmal› Polislik dersinde Sciences Institute, Master Programme, Presentation at the Comparative Policing yap›lan sunum, Ankara, 6 Ocak; Pothus, Denis, 2005, ‘Domestic Security Services Course, Ankara, January 6; Pothus, Denis, 2005, ‘Domestic Security Services in in France’, Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Program›, Karfl›laflt›rmal› France’, Security Sciences Institute, Master Programme, Presented at the Polislik dersinde yap›lan sunum, Ankara, 6 Ocak. Comparative Policing Course, Ankara, January 6.

76 Sivil Bir Hizmet Sektörü Olarak “Polislik” civilian participation and control at the local level. ‹ç güvenlik hizmetleri askeri hizmetler gibi zaman zaman kuvvet kullanmay› gerektirse Policing as a Civilian Service Sector de, bu hizmetler askeri görev kategorisinde Although domestic security services yer almaz. Toplumun içinde görev yapan ve sometimes require the use of force as in toplumun her kesiminden, her yafl military services, these services cannot be grubundan vatandafllarla sürekli iliflki categorized as military duties. The police içerisinde olan polis teflkilat›, sivil bir hizmet organization, which carries out its duties sektörüdür. Öte yandan, toplumun her within the society and is in constant kesimiyle iliflki içerisinde olmak, hatalar›, interaction with all its sectors and age groups, flaibeleri ve kurumsal y›pranmay› da is a civilian service sector. On the other hand, beraberinde getirmektedir. Bu nedenle being in constant interaction with all sectors polislik, sivil hizmet sektörleri aras›nda çok of society brings about mistakes, moral flaws s›k› bir flekilde izlenmesi ve denetlenmesi and institutional attrition. Therefore, gereken bir hizmet dal›d›r. policing is a civilian service branch that needs K›sacas›, terör de dâhil olmak üzere ülke to be closely monitored and supervised. içindeki her türlü güvenlik sorunu, sivil In short, all problems of domestic security, otoritenin sorumlulu¤u alt›ndad›r ve sivil including terrorism, are the responsibility of otoritenin terörle mücadelede kullanaca¤› the civilian authority and the legitimate law meflru kolluk gücü de polistir. Terörün boyutunun polisin güç ve imkânlar›n› aflt›¤› enforcement agency to be used by the civilian Kuzey ‹rlanda’da, 60 y›l› aflk›n bir süreden authority in the fight against terror is the beri devam etmekte olan IRA (Irish police. In Northern Ireland, the principal law Republican Army) terörüne karfl› verilen enforcement agency in the fight against the mücadelede, asli kolluk kuvveti her zaman IRA (Irish Republican Army) terror that has polis olmufltur. Asker, sadece huzuru sa¤lama been going on for more than 60 years has konusunda sivil otoriteye ve onun kolluk always been the police, even when the gücü olan polise yard›m etmesi için göreve dimensions of terror exceeded the power and ça¤r›labilmektedir.62 means available to them. The military can only be called to duty to help the civilian Gerek d›fl güvenlik ve gerekse iç güvenlik authority and its law enforcement unit, the hizmetlerinde, güvenlik hizmetlerinin genel police, to establish peace.62 siyaseti sivil otorite taraf›ndan belirlenmelidir. Yasalar çerçevesinde The general policy of security services, for belirlenen genel güvenlik siyasetinin both external and domestic security, should yürütülmesi ise güvenlik hizmetlerinin be defined by the civilian authority. The “operasyonel boyutu”dur. ‹ster iç güvenlik, implementation of general security policies ister d›fl güvenlik söz konusu olsun, güvenlik that have been defined within the law is the hizmetlerinin detaylar›na siyasi müdahale operational aspect of security services. Be it yap›lmamal›d›r. Tüm kamu hizmetlerinde domestic or external, the security services oldu¤u gibi güvenlik hizmetlerinin detaylar› should be free from any political da mesleki profesyonellik s›n›rlar› intervention. As it is the case in all public içerisindedir. Bir hizmet sektöründeki services, the security services are within the boundaries of professionalism. 62 “‹ngiliz ordusu, bar›fl› sa¤lama operasyonlar›yla sivil otoritelere, özellikle de polise yard›mc› olmaktad›r.” (“The British Army assist the civil authorties and in 62 “The British Army assist the civil authorities and in particular the police – The particular the police – The Royal Ulster Constabulary (RUC) in its peackeeping Royal Ulster Constabulary (RUC) in its peacekeeping operations”, Topping, Ivan, operations”), Topping, Ivan, 1997, ‘Human Rights in Northern Ireland: An 1997, ‘Human Rights in Northern Ireland: An Overview’, Proceeding presented at a Overiew’, Ankara’da Polis Akademisi’nde yap›lm›fl bir konferans sunumu, 8 May›s. conference held in the Police Academy, Ankara, May 8.

77 profesyonelleﬂme beraberinde operasyonel Professionalization in a service sector also otonomiyi de getirir. brings about operational autonomy.

Demokratik sistem içerisindeki konum ve Armed forces that are conscious of their s›n›rlar›n›n bilincinde olan bir silahl› position and limitations within a democratic kuvvetler teflkilat›, hem kendi asli görev system are not only more effective and alanlar›nda daha etkin ve verimli olacakt›r, productive in their principal sphere of duty, hem de gerek yurt içinde gerekse yurtd›fl›nda but also gain more prestige inside the country kurumsal sayg›nl›¤›n› art›racakt›r. ‹ç and abroad. The implementation of a division güvenlik hizmetlerindeki ifl bölümü ve of labor and specialization in domestic uzmanlaflman›n yerli yerine oturmas›, uzun security services will, in the long run, dönemde ülke güvenli¤ini daha da sa¤lama enhance the security of the country. A alacakt›r. Ülkesinin iç sorunlar›yla professional army that is not worn down by y›pranmayan profesyonel bir ordu, hem ülke domestic problems will not only have more içinde daha sayg›n olacak, hem de d›fla karfl› prestige inside the country, but will also be cayd›r›c›l›¤› artacakt›r. perceived as a stronger deterrent abroad.

Sivilleflme ve Sivil Otoritenin Üstünlü¤ü Civilianization and the Supremacy of Civilian Güvenlik sektöründe gerçekleflmesi arzu Authority edilen “zihinsel modernizasyon”un en önemli One of the most important milestones of the aflamalar›ndan birisi, sivil otoritenin desired “mental modernization” of the üstünlü¤ünün benimsenmesidir. Bu da her security sector is the acceptance of the fleyden önce sivil düflünceye karfl› olumlu bir superiority of civilian authority. This will start durufl almakla bafllayacakt›r. “Bat› by taking a positive stance toward civilian demokrasilerinde ‘sivil otoritenin thinking. In western democracies the üstünlü¤ü’nün sa¤lanmas› uzun bir establishment of the supremacy of civilian tarihsel süreci gerektirmifltir. Bu süreci authority was a long historical process. This kelimenin bütün ça¤r›fl›mlar›yla ‘sivilleflme’ process can literally be called ‘civilianization.’ olarak tan›mlamak mümkündür. In order to understand the political and social Sivilleflmenin siyasal ve toplumsal düzlemde meaning of civilianization, we need to turn to ne anlama geldi¤ini anlamak için öncelikle the etymological roots of the word ‘civilian’.63 ‘sivil’ kelimesinin etimolojik kökenine bakmak gerekir”.63 Ayn› kaynaktan devam “(…)[O]ne meaning of civilian (or ‘civil’ in edersek: European languages) is non-military or non- uniformed; another one is ‘urban.’ It can be stated “(...) [S]ivil (Avrupa dillerinde ‘civil’) bir yandan that the second meaning indicates ‘becoming a askeri olmayan›, üniformal› olmayan› ifade civilian is becoming civilized.’ If we take into etmekte; di¤er yandan da ‘kentli’ olana iflaret consideration that ‘civilian’ is translated into etmektedir. Bu ikinci anlamda denebilir ki Turkish as ‘civilized,’ it becomes clear that ‘sivilleflmek medenileflmektir’. ‘Civil’ kelimesinin ‘becoming a civilian is becoming civilized’ is a Türkçe’ye ‘medeni’ olarak çevrildi¤i dikkate tautological statement. However, we have to stress al›nd›¤›nda, ‘sivilleflmek medenileflmektir’ that the word ‘civilized’ in Turkish has ‘urban’ sözünün totolojik bir ifade oldu¤u aç›kt›r. Ancak, undertones and that there is a direct correlation burada özellikle medeni kelimesinin ‘kentli between civilization and urbanization.”64 olmaya’ ça¤r›fl›m yapt›¤›n› belirterek, sivilleflme ile kentlileflme aras›nda do¤rudan bir iliflki Perceiving civilianization merely as being oldu¤unu vurgulamak gerekir”.64 non-uniformed would be an

63 Arslan, Z., 2004, ‘‹deoloji, Türk Militarizmi ve Post-Militarist Aç›l›mlar’, Do¤u Bat› 63 Arslan, Z., 2004 ‘‹deoloji, Türk Militarizmi ve Post-Militarist Aç›l›mlar’, Do¤u Bat› Dergisi, say› 28, A¤ustos. Dergisi, no. 28, August. 64 a.g.e., s. 49. 64 ibid, pp. 49.

78 Sivilleflmenin sadece üniformal› olmama oversimplification. While individuals in fleklinde alg›lanmas›, sorunun çok basite everyday attire might have militaristic indirgenmesi olur. Sivil k›yafetli bireylerde tendencies, uniformed individuals might militer e¤ilimler olabilece¤i gibi, üniformal› embrace civil society values. The essence of bireyler de sivil toplum de¤erlerini the matter is the civilianization of mentality, benimsemifl olabilir. Aslolan k›yafetin de¤il rather than clothing. There is no doubt that zihniyetin sivilleflmesidir. Hukukun ve sivil there are members of the uniformed otoritenin üstünlü¤ü gibi sivil düflüncelere professions who have civilian beliefs, such as sahip üniformal› meslek mensuplar›n›n the rule of the law and civil authority. It is a bulundu¤una flüphe yoktur. Bu anlamda bir serious threat to democracy when a society’s sivillik, üniformal›lar için bir tercih de¤il armed forces and law enforcement bodies are zorunluluktur. Bir toplumun silahl› against the idea of civil society and kuvvetlerinin ve kolluk kuvvetlerinin sivil civilianization. toplum düflüncesine ve sivilleflmeye karfl› olmas› demokrasi için ciddi bir tehdit Civilianization, which, at first glance, is kayna¤›d›r. understood as being non-uniformed, has a broader meaning of “becoming civilized,” ‹lk akla gelen flekliyle “üniformal› olmama” and today it has also come to mean fleklinde anlafl›lsa da, genifl anlam›yla embracing basic principles of democracy, “medenileflme” olarak alg›lanan “sivilleflme”, such as the rule of law, respect for human bugün “hukukun üstünlü¤ü”, “insan rights and the supremacy of political haklar›na sayg›” ve “siyasi otoritenin authority. A uniformed individual who üstünlü¤ü” gibi, demokrasinin temel embraces the examples in modern countries ilkelerini benimseme anlam›na gelmektedir. regarding the legitimate status and role of Silahl› kuvvetlerin demokratik yönetimdeki the armed forces in democratic meflru konumu ve rolü konusunda ça¤dafl administration is both an ideal soldier and a ülkelerdeki örnekleri benimseyen bir modern civilian individual. For instance, the üniformal›, hem gerçek anlamda ideal bir rising European trends of transparency and “asker” hem de ça¤dafl bir “sivil” bireydir. accountability have found their counterpart Örne¤in, Avrupa’da yükselen de¤erler in the Turkish Armed Forces (Türk Silahl› aras›nda yer alan “fleffafl›k” ve “hesap Kuvvetleri, TSK) as the fight against verebilirlik” gibi kavramlar›n, yolsuzlukla corruption, which indicates a truly modern mücadele fleklinde Türk Silahl› Kuvvetleri and civilian approach. The Chief of General (TSK)’ne yans›mas› oldukça ça¤dafl ve “sivil” Staff Hilmi Özkök’s statement, “I command a bir yaklafl›m› yans›tmaktad›r. Yine, Genelkurmay Baflkan› Hilmi Özkök’ün “ben generation that believes in the superiority of sesin gürlü¤üne de¤il, akl›n üstünlü¤üne the mind and not the loudness of the voice,”** inanan bir nesle komuta ediyorum,” reveals a scientific and democratic approach, fleklindeki ifadesi, ak›lc›l›¤›n yan› s›ra in addition to rationalism, and this can only bilimselli¤i ve demokratl›¤› da içermektedir be interpreted as a civilian stance. Surely, ki, bu da ancak en özlü flekilde “sivil” bir respectability based on transparency and durufl olarak özetlenebilir. “Elefltirilemezlik” accountability is healthier and more üzerine kurulu k›r›lgan bir sayg›nl›k yerine, permanent than a fragile esteem based on no “fleffafl›k” ve “hesap verebilirlik” criticism. However, in order for this trend to uygulamalar›na dayanan bir sayg›nl›k, elbette be permanent, this stance needs to be more daha sa¤l›kl› ve kal›c› olacakt›r. Ancak, bu than an individual and personal one. The e¤ilimin kal›c› olmas›, bunun bireysel ve trend needs to become institutionalized and flahsi duruflla s›n›rl› kalmay›p, perpetual. kurumsallaflmas› ve süreklilik kazanmas›yla ** Hilmi Özkök served as the Chief of the General Staff between 2002 and 2006. mümkündür. Beginning from August 2006, Yaflar Büyükan›t took the office. (Ed. note)

79 K›sacas›, silahl› kuvvetler mensuplar›nda, In short, the mental modernization of the hukukun ve sivil otoritenin üstünlü¤ünü members of the armed forces, which involves benimseme gibi bir zihinsel accepting the rule of law and the supremacy modernizasyonun gerçekleflmesi oldukça of civilian authority, is very important. There önemlidir. “Polis” ve “sivil” kelimeleri is such a great similarity between the words aras›nda ise iki kavram›n eflanlaml› “police” and “civilian” that it creates the say›labilece¤i kadar bir benzeflme impression that that they are practically bulunmaktad›r. Bu konuda Zühtü Arslan’a ve synonymous. As we refer to Zühtü Arslan dolay›s›yla Cemil Meriç’e baflvurursak, and Cemil Meriç regarding this issue,

“ (...) ‘[P]olis’ kelimesiyle ‘sivil’ kelimesi aras›nda “(...)[T]here is a close relationship between the da çok yak›n bir iliflki söz konusudur. Eski words ‘police’ and ‘civil.’ In ancient Greece, ‘the Yunan’da ‘siyasi deneyim’, polis denilen ve political experience’ was indicated with the word alçakgönüllü bir kapsama sahip bir topluluk olan polis, a ‘city-state’ that comprised of a modest ‘site-devlet’te özetlenmiflti; yine de Platon ve society; however, Plato and Aristotle have assessed Aristoteles onu, ortak iyili¤in en yüksek it as the highest display of common good, in other görünümü olarak de¤erlendirmifl, yani ahlaki bir words, the materialization of a moral virtue. de¤erin cisimleflmesi olarak görmüfllerdi”. Indeed, until the 17th century, ‘police’ is ‘the word Gerçekten de ‘polis’, XVII. yüzy›la kadar ‘Avrupa that expresses grace, gentleness, in other words, dillerinde zarafeti, çelebili¤i k›saca medenili¤i being civilized in European languages.’ Starting in ifade eden kelime’dir. XVII. yüzy›ldan itibaren the 17th century, the word ‘civil’ replaced ‘police,’ ‘police’ kelimesi yerini ‘civil’ terimine devrederek and the word ‘police’ began to be used to mean bugünkü ‘zaptiye’ (kolluk) anlam›nda ‘law enforcement.’”65 kullan›lmaya bafllar.”.65 One should not forget that civilianization is a Elbette, sivilleflmenin bir süreç oldu¤u ve bu process that ends with the establishment of süreç sonunda demokratik bilincin yerleflti¤i democratic consciousness. A society and de unutulmamal›d›r. Kamu hizmet administration cannot be regarded as fully kurumlar›n›n, özellikle de silahl› civilianized without the mental kuvvetlerin, hukukun ve sivil otoritenin modernization of its public service üstünlü¤ü gibi ilkeler do¤rultusunda institutions, especially the armed forces, in “zihinsel modernizasyon”unu line with principles such as the rule of law tamamlamamas› durumunda, bir toplumun and civilian authority. In this context, both ve yönetimin gerçek anlamda sivilleflti¤i meanings of civilianization are closely related söylenemez. Bu ba¤lamda sivilleflmenin her to democratic political culture. Arslan (2004) iki anlam› ile demokratik siyasal kültür explains this relation as follows: aras›nda önemli bir iliflki vard›r. Arslan bu iliflkiye flu ifadelerle aç›kl›k getirmektedir: “(…)[U]rbanization emerges as an important factor for the healthy functioning of democracy, “(…) [K]entlileflme demokrasinin sa¤l›kl› while civilianization emerges as an important iflleyebilmesinin; sivilleflme de kentlileflebilmenin factor for urbanization. In the final analysis, önemli unsurlar› olarak karfl›m›za ç›kmaktad›r. civilianization means, in a political sense, the Son tahlilde sivilleflme siyasal anlamda nation, and their representatives, the (civilian) demokratik hesap verebilirlik ilkesi gere¤ince son politicians having the last word, as dictated by the sözün ulusa ve onun temsilcisi konumunda olan democratic principle of accountability, whereas in (sivil) siyasetçilere ait olmas›n› anlat›rken, sosyal a social and cultural sense, it means embracing ve kültürel anlamda demokratik de¤erlerin, democratic values, tolerance, freedom and hoflgörünün, özgürlü¤ün ve bireyselli¤in individuality.”66 benimsenmesini gerektirir”.66 65 Meriç, C., 1996, Umrandan Uygarl›¤a, ‹letiflim, Istanbul, pp. 81, cited in Arslan, 65 Meriç, C., 1996, aktaran Arslan, 2004, s. 49. 2004. 66 Arslan, 2004, s. 49. 66 Arslan, Z., 2004, pp.49.

80 Demokrasi bilinci ancak sa¤l›kl› bir sivil Democratic consciousness can only be based toplum ve vatandafll›k bilinci üzerine on a healthy civil society with a sense of kurulabilir. Bir güvenlik görevlisi kendisini citizenship. A member of a security force “önce vatandafl sonra polis”67 veya asker should be able to see himself/herself as first olarak görebilmelidir. Görev rolleriyle çok as a citizen and then as a police officer or özdeflleflen güvenlik mensuplar› (asker ve soldier.67 Security personnel (military and polis), ayn› rolleri gerek görev sürelerinde, police) who identify too much with their gerekse emekliliklerinden sonra sivil toplum roles and duties tend to play the same role in yaflamlar›ndaki iliflkilerinde de oynama their relations in the civilian society both e¤ilimi göstermektedirler. Çocuk denecek during active duty and after retirement. The kadar küçük yafllarda bafllay›p emeklili¤e socialization provided by the profession that kadar yo¤un bir flekilde yaflanan mesleki starts at a very early age and continues sosyalleflme, emeklilik sonras› sivil hayata intensively until retirement can cause uyum sorunu do¤urabilmektedir. problems of adaptation to civilian life. Law Yaflamlar›n›n çok büyük bir bölümünde enforcement personnel who get used to being “Amirim!”, “Müdürüm!”, “Generalim!”, addressed as “Supervisor,” “Chief,” “General,” “Paflam!” gibi hitaplar› duyan ve buna al›flan and “Commander” for the greater part of güvenlik mensuplar›, emeklilik sonras› da bu their life, expect to be addressed and treated hitaplar› ve onun gere¤i olan karfl› rolleri the same way and be given the same roles beklemektedirler. Kendilerine özel sektörde after retirement. Some retired law ifl verilen baz› emekli güvenlik görevlerinin, enforcement personnel who are employed in beraber çal›flt›klar› di¤er sivilleri astlar› gibi the private sector not only treat the civilians görmenin ötesinde, kendi iflverenlerine karfl› they are working with as their subordinates, bile amirane tav›r ve tutumlara girdikleri but also treat their employers as such. They görülmektedir. Tüm yaflam boyunca sivilli¤e have problems in overcoming their karfl› bilinçalt›nda tafl›d›klar›, onlar› hiyerarfli d›fl› görme düflüncesini afl›p da, “s›radan perception of civilians as aliens to the insanlardan biri olabilme” durumunu hierarchy they have maintained throughout kabullenmekte zorlanmaktad›rlar. Bütün bu their lives, and becoming one of the ordinary durumlar “zihinsel modernizasyon” people is hard for them to accept. All this konusunda fazlas›yla muhafazakâr shows that mental modernization is met with olundu¤unu göstermektedir. a conservative resistance.

Bundan sonra gelen bölümde, kolluk The next section analyzes the tension and kuvvetleri mensuplar›n›n e¤itim, görev ve conflict between the sub-culture and value özel yaflamlar›nda yaflad›klar› mesleki sets of law enforcement personnel, which sosyalleflmenin sonucu olarak ortaya ç›kan stems from the socialization provided by the alt-kültür ve de¤er yarg›lar› ile sivil toplum profession through education, duties and de¤erleri aras›ndaki gerilim ve çat›flma ele their private life, and the values of civil al›nacakt›r.68 society.68

67 Manfred, Such, 1989, Önce Vatandafl Sonra Polis: Bir Bat› Toplumunun ‹nsanl›k 67 Manfred, Such, 1989, Önce Vatandafl Sonra Polis: Bir Bat› Toplumunun ‹nsanl›k Anlay›fl›, çev. Neylan Eryar, Alt›n Kitaplar, ‹stanbul. Anlay›fl›, Alt›n Kitaplar, Istanbul. 68 Bu bölüm ve alt bafll›klar içinde de¤inilen sorun ve kavramlar için, ikincil 68 It is obvious that the problems and concepts addressed in this section and its kaynaklara dayal› bir literatür taramas›yla s›n›rl› kalmay›p, alan araflt›rmalar›n› da subsections require scientific research that includes field studies, rather than a içeren bilimsel çal›flmalar gerekti¤i aç›kt›r. Burada ikincil kaynaklara dayan›larak literature review based on secondary sources. In order to assess the actual size of de¤inilen sorunlar›n ülkemizdeki boyutunun tespiti için, güvenlik mensuplar› the problems addressed through secondary resources, i.e. the size of them in üzerinde alan araflt›rmalar›n›n yap›lmas› gereklidir. Ancak, flu ana kadar bu konuda Turkey, field studies involving security members should be carried out. However, bir isteksizli¤in oldu¤u da görülmüfltür. Bundan dolay›, burada ele al›nan certain reluctance on this subject is also observed. Therefore, the concepts taken kavramlar daha çok yabanc› eserlerde yer alan ikincil verilere dayanmaktad›r. into account in this article are usually based on secondary data found in foreign Buna ilave olarak, hemen bir üstteki dipnotta ad› geçen kitab›n yazar›n›n, geçmiflte resources. Additionally, when the author stated in the above footnote who himself 4 y›la yak›n bir süre üniformal› meslek mensubu olarak görev yapt›¤› ve halen ayn› worked as a uniformed member of the sector for close to four years and who still

81 ‹ç Güvenlik Sektöründe Demokratik Democratic Control of the Domestic Denetim Security Sector

Elinde kuvvet kullanma imkân ve potansiyeli The control of the institutions and olan kurum ve bireylerin, sahip olduklar› bu individuals that have the opportunity and gücü meflru olarak kullan›p potential to use force, in order to see whether kullanmad›klar›n›n denetlenmesi sorununun they are using it legitimately, is an ancient varl›¤› oldukça eskidir. Tarihi belgeler, issue. Historic documents show that the “Bekçileri kim bekleyecek?” sorusunun ilk question “Who guards the guards?” was first kez, milattan 150 y›l sonra yaflam›fl olan asked by the Roman poet Juvenal in 150 AD.69 Romal› flair Juvenal taraf›ndan soruldu¤unu On the other hand, the statement “power kaydetmektedir.69 Öte yandan, “kuvvet tends to corrupt and absolute power corrupts yozlaflt›r›c›d›r, mutlak kuvvet ise mutlaka absolutely”70 points to the possibility for yozlaflt›r›c›d›r”70 ifadesi, elinde zor kullanma misuse of power by those who have the imkân ve yetkisini bulunduran kifli ve ability and authority to use force. kurumlar›n bu gücü kötüye kullanabilme olas›l›¤›na iflaret etmektedir. All institutions in a country and the services they provide should be controlled by the Bir ülkedeki tüm kurumlar ve bu kurumlar›n civilian authority in accordance with the üretti¤i hizmetler, bu hizmetin gereklerine requirements and subtleties of each respective ve inceliklerine göre, sivil otorite taraf›ndan service. Whatever the importance and role, denetlenmelidir. Önemi ve rolü ne olursa no service domain can be exempt from olsun hiçbir hizmet alan› sivil denetimin civilian control. The importance of a service d›fl›nda tutulamaz. Bir hizmetin önemi, onu does not exempt the institution providing it üreten kurumlar›n denetim d›fl› tutulmas›n› from control; on the contrary, an even de¤il, tam aksine daha s›k› denetlenmesini greater control is necessary. When one gerektirir. Gerek ülkenin parasal considers the great size of the share of kaynaklar›ndan ayr›lan pay›n büyüklü¤ü, national fiscal resources it takes, as well as the gerekse sahip oldu¤u potansiyel gücün potential power it has and the effect of this bireysel ve toplumsal özgürlükler ile tüm power over individual and social freedoms ülkenin yaflam kalitesi üzerindeki etkisi göz and the quality of life of the whole country, önünde bulunduruldu¤unda, silahl› it becomes clear that the armed forces are the kuvvetlerin denetlenmesi gereken first among the institutions that need to be kurumlar›n bafl›nda yer ald›¤› görülecektir. controlled. Since the security bureaucracy is Ancak, iç ve d›fl güvenlik olarak kendi içinde divided into domestic and external security, iki k›sma ayr›lan güvenlik bürokrasisinin its control should also be conducted by two denetiminin de, kendi içinde yine iki ayr› k›s›mda gerçekleflmesi gereklidir. separate bodies, corresponding to its two components. Silahl› kuvvetlerin demokratik kontrolünün, The democratic control of the armed forces is ça¤dafl demokratik yönetimlerin olmazsa a sine qua non of modern democratic kurumda üst düzey sivil yönetici olarak çal›flt›¤› düflünüldü¤ünde, bireysel tecrübelerinin, bir tür birincil veri niteli¤inde oldu¤u da göz önünde works as a high-ranking civilian official in the institution is taken into bulundurulmal›d›r. consideration, one should not forget the fact that personal experiences can be 69 “Quis custodiet ipsos costodes?” (“Who guards the guards, who police the seen as primary data. police”), “Bekçileri kim bekleyecek”. Lynch, G. W. (der.), 1999, Human Dignity 69 “Quis custodiet ipsos costodes?” (“Who guards the guards, who polices the and the Police: Ethics and Integrity in Police Work, Charles C. Thomas, Illinois, police”) Lynch, G. W. (eds.), 1999, Human Dignity and the Police: Ethics and s. 3. Integrity in Police Work, Charles C. Thomas, Illinois, pp.3. 70 “Power tends to corrupt and absolute power corrupts absolutely.” Acton, John 70 “Power tends to corrupt and absolute power corrupts absolutely”. Acton, John (Lord), 1907, The History of Freedom and Other Essays, Londra, s. 504, aktaran (Lord), 1907, The History of Freedom and Other Essays, London, pp. 504, cited R. Yumner, 1985, “Devlet Kuram›nda Liberal Temalar: Devletin S›n›rlar› (I)”, by, R. Yumner, 1985, ‘Liberal Themes in State Theory: The Limitations of the State Toplum ve Bilim, say› 31/39, s. 50. (I)’, Toplum ve Bilim, no. 31/39, pp 50.

82 olmazlar›ndan oldu¤u aç›kt›r. Ancak, silahl› administrations. However, since the armed kuvvetler tek bir kategoriden ibaret olmad›¤› forces do not consist of a single body, there is için, bunlardan hangisinin ne tür bir a need to consider how each body should be kontrole tabi tutulmas› gerekti¤i konusu controlled. The military armed forces, whose üzerinde durulmal›d›r. Asli görevi d›ﬂ main role is to provide external security, and güvenli¤i sa¤lamak olan askeri silahl› the police forces, whose main role is to kuvvetlerle, asli görevi iç güvenli¤i sa¤lamak provide domestic security, should of course be olan polis kuvvetlerinin demokratik kontrolü subject to different kinds of democratic elbette ayn› nitelik ve düzeyde olmayacakt›r. control.

Polislik toplumsal hayat ile çok içli d›fll› olan Since policing is a law enforcement service bir kolluk hizmeti oldu¤undan, daha fleffaf that is closely tied to social life, it therefore olmak ve daha s›k denetlenmek needs to be more transparent and more durumundad›r. Gerek medya ve gerekse sivil frequently controlled. The media and non- toplum örgütleri, polislik uygulamalar›n› governmental organizations should daha s›k irdeleyerek toplumu scrutinize policing practices and inform the bilgilendirmelidir. Öte yandan, sivil toplum, society more frequently. On the other hand, ulusal ve yerel düzeyde polislik hizmetlerine civil society should take part in policing kat›labilmeli ve hatta bu hizmetleri services at the local and national levels, and denetleyebilmelidir. Bunun kimler even be able to control them. Examples of taraf›ndan ve nas›l yap›laca¤›na dair who should do this and how it should be örnekler, Avrupa polis teflkilatlar› içinde done can be seen in European police mevcuttur.71 organizations.71

Askeri silahl› kuvvetlerin ise bu denli rutin Military armed forces cannot be open and ve günlük denetime aç›k ve tabi olmas› söz subject to such routine and daily control. konusu de¤ildir. Ancak bu, askeri silahl› However, this should not be perceived as kuvvetlerin tamamen sivil denetim d›fl›nda completely exempting military armed forces tutulmas› fleklinde alg›lanmamal›d›r. Silahl› from civilian control. The budget of the kuvvetlerin bütçesi ve ülkenin genel d›fl armed forces and the general foreign policy güvenlik politikas›, siyasi iradenin kontrol ve of the country should be under the control denetiminde olmal›d›r. K›sacas›, ülkedeki and supervision of the political authority. In tüm silahl› kuvvetlerin siyasi otoritenin short, all armed forces in the country should (merkezi hükümetin) denetiminde olmas› be under the control of the political authority gerekir. Fakat jandarma taraf›ndan yerine (the central government). However, domestic getirilen ve “polislik” (policing) olarak security services carried out by the tan›mlanan iç güvenlik hizmetlerinin aynen gendarmerie and defined as “policing” should polis gibi denetlenmesi gereklidir. Polis ile be controlled in the same way the police are ayn› nitelikte olan bir hizmeti yerine getiren controlled. An institution that carries out a bir kurumun, askeri bir tür dokunulmazl›k, service that has the same characteristics as elefltirilmezlik ve denetlenmezlik korumas›na policing cannot enjoy military immunity and sahip olmas› düflünülemez. exemption from criticism and control.

Aralar›nda Türkiye polisinin de temsil As defined by the European Code of Police edildi¤i, tüm Avrupa ülkeleri taraf›ndan Ethics (ECPE), prepared by all European

71 Cerrah, ‹., 2000, ‘Sosyal Yap› ve Polis Alt-Kültürü: “Sosyal yap›” ve “meslek içi 71 Cerrah, I., 2000, ‘Sosyal Yap› ve Polis Alt-Kültürü: “Sosyal yap›” ve “meslek içi sosyalleflmenin” Türk polis alt-kültürü oluflumuna etkileri’, ‹brahim Cerrah ve E. sosyalleflmenin” Türk polis alt-kültürü oluflumuna etkileri’, I. Cerrah ve E. Semiz Semiz (der.) 21.Yüzy›lda Polis: Temel Sorunlar-Ça¤dafl Yaklafl›mlar, Sibel (eds.), 21.Yüzy›lda Polis: Temel Sorunlar-Ça¤dafl Yaklafl›mlar, Sibel Matbaas›, Matbaas›, Ankara; Cerrah, ‹., 2001, ‘Güvenlik Hizmetlerine Sivil Kat›l›m ve Sapma Ankara; Cerrah, I., 2001, ‘Güvenlik Hizmetlerine Sivil Kat›l›m ve Sapma Davran›fllar›n›n Analizi: Türkiye Örne¤i’, Polis Bilimleri Dergisi (Turkish Journal Davran›fllar›n›n Analizi: Türkiye Örne¤i’, Polis Bilimleri Dergisi (Turkish Journal of Police Studies), cilt 2, say› 7-8. of Police Studies), Vol. 2, no. 7-8.

83 haz›rlanan Avrupa Polis Eti¤i Kurallar› countries including a delegation from the (APEK) (European Code of Police Ethics)’nda da Turkish police, domestic security services are belirtildi¤i gibi, iç güvenlik hizmetleri sivil a civilian service domain.72 The fact that bir hizmet alan›d›r.72 Geçici baz› nedenlerden these services are carried out by a military dolay› bu hizmetin militer bir kurum institution because of some temporary taraf›ndan yerine getiriliyor olmas›, bu reasons does not render them military duties. hizmetleri askeri görev haline getirmez. Sivil Instead of militarizing a civilian duty because bir görevi yerine getiren kurumun asker it is carried out by a military institution, the olmas› esas al›narak, görevin institution should be civilianized, since the askerilefltirilmesi yerine, görevin niteli¤inin nature of the duty is civilian. This is because sivil oldu¤u göz önünde bulundurularak, bu the direction of legitimate change in the görevi yerine getiren kurumun modern world is towards more sivillefltirilmesi gereklidir. Çünkü ça¤dafl civilianization rather than more dünyada gerçekleflen meflru de¤iflimin yönü militarization. militerleflme de¤il daha fazla sivilleflmedir. The Democratic Control of the Domestic APEK’e Göre ‹ç Güvenlik Sektörünün Security Sector according to the ECPE Demokratik Denetimi The articles of the European Code of Police Avrupa Polis Eti¤i Kurallar›’n›n afla¤›da Ethics, discussed below, stress that the sunulan maddeleri, polis ve jandarma domestic security duties carried out by police taraf›ndan yerine getirilen iç güvenlik and gendarmerie are civilian services that görevlerinin, “sivil otoritenin” emir ve should be implemented under the command denetimi alt›nda yürütülmesi gereken birer and control of the civil authority. The articles “sivil hizmet” sektörü oldu¤unu discussing aforementioned issues as well as vurgulamaktad›r. Bu ve benzeri kavramlar› similar concepts are categorized and listed ele alan maddeler kategorize edilerek afla¤›da s›ralanm›flt›r. Ayn› maddeler, Jandarma below. The same articles can also be found in Okullar Komutanl›¤› taraf›ndan 2001 y›l›nda Gendarmerie Ethics, published by the 73 yay›mlanm›fl olan Jandarma Eti¤i bafll›kl› Gendarmerie Schools Command in 2001. kitapta da yer alm›flt›r.73 The articles below clearly state that the Avrupa Polis Eti¤i Kurallar›’n›n afla¤›da yer domestic security services carried out by the alan maddeleri, ülkemizde polis ve jandarma police and gendarmerie in Turkey are public taraf›ndan yürütülen iç güvenlik services that should be performed in a hizmetlerinin, “sivil toplumun kat›l›m ve manner that is “open to the participation and denetimine aç›k” olarak yürütülmesi gereken control of the civilian society.”*** birer kamu hizmeti oldu¤unu aç›kça ifade Article 1: The main purposes of the police etmektedir:** [and gendarmerie] in a democratic society Madde 1: Hukukun üstünlü¤ü ilkesiyle governed by the rule of law are: (…) to yönetilen demokratik bir yönetimde polisin provide assistance and service functions to the [ve jandarman›n] temel görevleri: (...) public. topluma yard›m ve hizmet sunmakt›r”. Article 12: The police [and gendarmerie] Madde 12: Polis [ve jandarma], hukukun shall be organized with a view to earning toplumda hâkim olmas› için çal›flan ve halka public respect as professional upholders of

72 Cerrah, ‹., Ery›lmaz, M. B., 2001, Avrupa Polis Eti¤i Yönetmeli¤i & Aç›klay›c› Notlar, 72 Cerrah, I., Ery›lmaz, M. B., 2001, Avrupa Polis Eti¤i Yönetmeli¤i & Aç›klay›c› Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Yay›nlar›, Ankara. Notlar, Güvenlik Bilimleri Enstitüsü Yay›nlar›, Ankara. 73 Jandarma Okullar Komutanl›¤›, 2001, Jandarma Eti¤i: Meslek Ahlak›, Jandarma 73 Jandarma Okullar Komutanl›¤›, 2001, Jandarma Eti¤i: Meslek Ahlak›, Jandarma Okullar Komutanl›¤›, Ankara. Okullar Komutanl›¤›, Ankara. ** Al›nt›lanan maddelerde belirtilen italikler yazara aittir. (Ed.n.) *** The emphases in the articles quoted below belong to the author. (Ed. note)

84 hizmet sunan bir meslek grubu olarak, the law and providers of services to the halk›n sayg›s›n› kazanma amac› olan bir public. kurum fleklinde yap›land›r›lmal›d›r”. Article 13: The police [and gendarmerie], Madde 13: Polis [ve jandarma] teflkilat› when performing police duties in civil görevlerini yerine getirirken, sivil yetkililerin society, shall be under the responsibility of sorumlulu¤u alt›nda çal›flmal›d›r. civilian authorities.

Yine APEK’in 18. maddesi, iç güvenlik Article 18 of the ECPE stresses the fact that sektörünün hizmetlerinin, sivil toplumun the services rendered by domestic security kat›l›m ve denetimine aç›k olmas› gerekti¤ini sector should be open to the participation and vurgulamaktad›r: control of civilian society.

Madde 18: Polis [ve jandarma] teflkilat›, Article 18: The police [and gendarmerie] polis-halk iliflkilerini gelifltirecek, di¤er shall be organized in a way that promotes kurum ve mahalli topluluklarla, sivil toplum good police/public relations and, where kurulufllar›yla ve halk› temsil eden di¤er appropriate, effective co-operation with kurulufllarla etkili iflbirli¤i kuracak ve other agencies, local communities, non- gelifltirecek flekilde organize edilmelidir. governmental organizations and other representatives of the public, including APEK’in 26. ve 27. maddeleri polis [ve ethnic minority groups. jandarma] e¤itiminin demokratik de¤erleri içermesi ve topluma aç›k olmas› gere¤ini Articles 26 and 27 emphasize that police and vurgulamaktad›r: gendarmerie training should include democratic values and should be open to Madde 26: Ço¤ulcu demokrasinin temel society. de¤erlerine, hukuk devletinin ve insan haklar›n›n korunmas› prensiplerine dayanan Article 26: Police [and gendarmerie] bir polis [ve jandarma] e¤itiminde, polisin training, which shall be based on the amaçlar›n› gerçeklefltirmeye yönelik bir fundamental values of democracy, the rule of program uygulanmal›d›r. law and the protection of human rights, shall be developed in accordance with the Madde 27: Genel polis [ve jandarma] e¤itimi objectives of the police [and the halka olabildi¤ince aç›k olmal›d›r. gendarmerie]. Son olarak APEK’in 59. ve 60. maddeleri, iç Article 27: General police [and güvenlik sektörünün (polis ve jandarma) gendarmerie] training shall be as open as “hesap verebilirli¤ine” de¤inmektedir: possible towards society. Madde 59: Polis [ve jandarma], devlete, Finally, Articles 59 and 60 mention the vatandafla ve temsilcilerine karfl› sorumlu accountability of the domestic security sector olmal›d›r. Polis [ve jandarma] etkin bir d›fl (the police and the gendarmerie). kontrole tabi olmal›d›r. Article 59: The police [and the Madde 60: Devletin polis üzerindeki gendarmerie] shall be accountable to the kontrolü yasama, yürütme ve yarg› güçleri state, the citizens and their representatives. aras›nda bölüfltürülmelidir. They shall be subject to efficient external ‹ç Güvenlik Sektöründe fieffafl›k ve Sivil control. Kat›l›m Article 60: State control of the police shall Demokratik yönetimlerde halk›n yönetime be divided between the legislative, the kat›l›m› sadece, kendisini temsil edecek executive and the judicial powers.

85 yöneticileri periyodik aral›klarla seçmekle Transparency and Civilian Participation in the s›n›rl› olmay›p; toplum, kendisi için üretilen Domestic Security Sector hizmetleri hem “izlemeli” (civillian In democratic administrations, the oversight), hem de bu hizmetlere participation of the population should not be “kat›lmal›d›r” (civil participation). Ça¤dafl hizmet kurumlar› art›k hizmetlerini topluma limited to periodic elections of their aç›k ve “fleffaf” (transparent) bir flekilde ve representatives; society should observe yine sistematik olarak topluma “hesap services rendered for them (civilian verebilir” (accountability) bir kurumsal oversight) and take part in them (civilian yap›lanmayla yerine getirmektedir. Bu participation). Modern service institutions kavramlar di¤er tüm kamu hizmetlerine carry out their services in a transparent oranla en fazla güvenlik hizmetleri için manner that is open to society, and with an gereklidir. Ülke kaynaklar›n›n büyük bir institutional structure that can provide k›sm›n› kullanan güvenlik kuvvetlerinin systematic accountability to the society. These de¤il denetimden muaf olmak, tam aksine concepts are necessary to the greatest extent di¤er kurumlara oranla daha s›k› bir siyasi ve for security services compared to other public sivil denetime tabi olmalar› gereklidir.74 services. The security forces, which use a great Halk›n hizmetinde olman›n en somut share of the country’s resources, should not be göstergesi, onun seçti¤i siyasi otoritenin exempt from control; to the contrary, they kontrol ve denetiminde olmakt›r. should be subject to stricter political and civilian control.74 The most concrete Sivil otoritenin üstünlü¤ünün kabul indicator that these institutions are under the edilmesinin güvenlik hizmetlerine yans›mas›, service of the community is that they are “fleffafl›k” (transparency) ve “hesap under the supervision and control of the verebilirlik” (accountability) gibi kavramlar›n elected political authority. güvenlik hizmetlerinde kurumsallaflarak ifllerlik kazanmas› anlam›na gelir. The reflection of the acceptance of the Kurumsallaflm›fl ve sistematize edilmifl bir superiority of civil authority in security “fleffafl›k” ve “hesap verebilirlik” polisin ve services means the concepts as transparency silahl› kuvvetlerin sayg›nl›¤›n› de¤il and accountability becoming functional y›pratmak, bilakis art›racakt›r. Toplumun through institutionalization. Systematic tamam›nda görülen yolsuzluk ve institutional transparency and accountability yozlaflman›n kolluk kuvvetlerinde ve silahl› will not harm the respectability of the police kuvvetlerde hiç olmad›¤›n› iddia etmek, and the armed forces; on the contrary, they bilimsel ve gerçekçi olmad›¤› gibi inand›r›c› will increase it. To claim that the corruption da de¤ildir. Dolay›s›yla son y›llarda and degeneration that has infiltrated all (2004-2005) baz› üst düzey emekli ordu levels of society do not exist in law mensuplar›yla ilgili olarak yarg›ya ve enforcement units and armed forces is kamuoyuna yans›yan yolsuzluk iddialar›n›n, neither scientific nor rational, and above all, esas›nda Silahl› Kuvvetler’in imaj›na olumlu it is not credible. Therefore, it can even be katk›da bulundu¤u bile söylenebilir. argued that the claims of corruption that Devlet güvenli¤i için gerekli olan “gizlilik”, were brought to the attention of the courts kamu hizmetleri için gerekli olan and the public, involving some high-level,

74 30.07.2003 tarihinde yasalaflan 4963 say›l› kanun ile yürürlükteki 21.02.1967 74 Amendments were made to the Law No. 4963 dated 30.07 2003 and to the existing tarihli ve 832 say›l› Say›fltay Kanunu’nda de¤ifliklik yap›larak, Silahl› Kuvvetlerin Law on the Supreme Court of Accounts No. 832 dated 21.02.1967, and an article harcamalar›n›n Say›fltay denetimine tabi olmas›na dair bir hüküm (12. madde) ilave was added concerning the control of the expenses of the Armed Forces by the edilmifltir. Ancak, yasan›n uygulanmas› için gerekli olan “yönetmelik” henüz Supreme Court of Accounts (Article 12). However, since the “regulation” that will haz›rlanmad›¤›ndan, Silahl› Kuvvetler’in harcamalar› üzerinde Say›fltay fiilen put the law into practice is still not ready, an actual control of the expenses of the denetim yapamamaktad›r. Armed Forces by the Supreme Court of Accounts is still not possible.

86 “fleffafl›¤›n” önünde hiçbir zaman engel retired members, are actually contributing to olarak kullan›lmamal›d›r. Gizlilik sadece the positive image of the armed forces. güvenlik hizmetlerinde de¤il, her kamu Secrecy, a requirement for the security of the hizmetinde zaman zaman gerekir. Ancak, state, should never be used as an excuse for s›n›rs›z ve denetimsiz bir gizlilik, bir yandan denying transparency, which is a yolsuzluk yapanlara cesaret vererek kurum requirement for public services. Secrecy is not içindeki “bozulmay›” (corruption) daha da a requirement solely for security services. artt›raca¤› gibi, öte yandan silahl› kuvvetlere Every public service sometimes requires karfl› ciddi bir güven kayb› do¤uracakt›r. Her secrecy. But unlimited and uncontrolled türlü bilgi ve istihbarat›n görsel, iflitsel ve elektronik ortamda h›zla yay›ld›¤› ve secrecy will increase corruption by paylafl›ld›¤› bir dünyada, silahl› kuvvetler encouraging those involved, and at the same içinde gerçekleflen yolsuzluklar›n tamamen time cause a severe loss of confidence in the kapal› kalmas› zaten mümkün de¤ildir. armed forces. In a world where all kinds of Devlet kurumlar›n›n y›prat›lmamas› information and intelligence is quickly gerekçesiyle mevcut yolsuzluklar›n spread and shared through audio-visual and kamuoyundan gizlenmesi ve yasal ifllem electronic means, corruption in the armed yap›lmamas›, bir yandan bu yolsuzluklar› forces cannot be hidden for long. Hiding yapanlara daha rahat ve pervas›zca hareket corruption from the public and not etme olana¤› verirken, di¤er yandan prosecuting it in order not to harm state kurumun tamam›n› flaibe alt›nda institutions will give those involved the b›rakmaktad›r. chance to act more boldly, as well as place the institution under suspicion. Jandarma Teflkilat›nda Sivil Kat›l›m ve Denetim Mekanizmalar› Civilian Participation and Control Mechanisms in the Gendarmerie Askeri bir yap›lanmaya sahip olan Jandarma teflkilat›n›n bir ‘kolluk kuvveti olarak” (law The employment of the gendarmerie, which enforcement agency) iç güvenlik has a military structure, in domestic security hizmetlerinde istihdam› asli bir görev services as a law enforcement agency is not olmay›p, aksine Cumhuriyet’in ilk y›llar›n›n an ordinary duty, but a temporary one flartlar›ndan ve imkâns›zl›klar›ndan stemming from the conditions and kaynaklanan ar›zi bir durumdur. deficiencies of the Republic’s first years. Yürürlükteki yasalara göre, genel kollu¤un According to the law, the division of labor iki birimi olan polis ve jandarma aras›ndaki between the police and the gendarmerie, two görev ve sorumluluk alan› flöyle units devoted to general law enforcement, is belirtilmifltir: “Jandarman›n genel olarak defined as follows: “The sphere of duty and görev ve sorumluluk alan›; polis görev sahas› responsibility of the gendarmerie is the one d›fl› olup, bu alanlar ile ve ilçe belediye outside the sphere belonging to the police; i.e. hudutlar› haricinde kalan veya polis teflkilat› the areas outside cities and county bulunmayan yerlerdir.”75 Di¤er bir ifadeyle municipalities and areas where no police Jandarma, il ve ilçe belediye s›n›rlar› içinde organization is present.”75 In other words, the görev yapmayacakt›r. Bu kural›n istisnas›, il gendarmerie cannot render services within ve ilçe belediye s›n›rlar› içinde polis city and county municipality areas. The teflkilat›n›n kurulmam›fl olmas›d›r. ‹l ve ilçe exception to this rule is when a police force is belediye s›n›rlar› içinde her ne sebeple olursa not established within such an area. If a olsun polis teflkilat› kurulmam›flsa, burada police force is not established within the

75 10.03.1983 tarihli ve 2803 say›l› Jandarma Teﬂkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu, 75 Article 10 of the Law on the Establishment, Duties and Jurisdiction No. 2803, dated 12.03.1983 tarihli ve 17985 say›l› Resmi Gazete, 10. Madde. 10.03.1983, Resmi Gazete (Official Gazette), No. 17985 dated 12.03.1983.

87 Jandarma teflkilat› kurulabilir. Yine, il ve ilçe municipality area of a city or county for belediye s›n›rlar› d›fl›nda Jandarma’n›n görev whatever reason, a gendarmerie force can be yapmas›, buralarda polis teflkilat›n›n established. Again, the rendering of duties bulunmamas›na ba¤l›d›r. outside the boundaries of a city or county municipality results from the absence of a D›fl tehditleri önlemeye yönelik bir police force in these areas. “savunma” gücü olan silahl› kuvvetlerin bir parças› olan Jandarma teflkilat› günümüzde, Today, the gendarmerie, part of the armed sivil bir “hizmet” alan› olan iç güvenlik forces, which is a “defense” force in görevlerinde istihdam edilmektedir. Mevcut preventing external threats, is employed in flekliyle Jandarma teflkilat›nda domestic security duties, which are a civilian kurumsallaflm›fl ve iflleyen herhangi bir sivil service domain. Currently there is no kat›l›m ve denetim mekanizmas›n›n varl›¤› institutional and functioning mechanism for bilinmedi¤i gibi, teflkilat bu yap›y› koruma civilian participation and control of the konusunda oldukça kararl› görünmektedir. gendarmerie. Moreover, the organization is De¤il vatandafl düzeyinde bir sivil kat›l›m ve keen on keeping its structure that way. Not denetime aç›k olmak, üst düzey siyasi ve sivil only is the civilian participation and control yöneticilerin denetimi bile söz konusu of citizens out of the question, but so is that de¤ildir. Oysa Avrupa Polis Eti¤i of high-level political and civilian Kurallar›’n›n 13. maddesine göre, “medeni administrators. However, according to toplumlarda, polis teflkilat› sivil yetkililerin Article 13 of the European Code of Police Ethics, sorumlulu¤u alt›nda çal›flmal›d›r”. Bu ifadeye “the police, when performing police duties in göre, ülkemizde askeri bir kurum olan civil society, shall be under the responsibility Jandarma taraf›ndan yerine getirilen polislik, of civilian authorities.” According to this sivil yönetim taraf›ndan yürütülmesi gereken statement, policing carried out in Turkey by bir hizmet dal›d›r. Avrupa ülkelerindeki the gendarmerie is a service that should be Jandarma teflkilatlar›, k›smi bir militer performed by the civilian administration. In yap›lanmaya sahip olmalar›na ra¤men, yerel European countries, gendarmeries work düzeyde sivil otoritenin emrinde under the command of civilian authority çal›flmaktad›rlar. Bu ifadeleri içeren APEK despite having a partly military structure. The belgesi, Fransa ve Belçika gibi ülkelerin Jandarma teflkilatlar› taraf›ndan da ECPE has also been signed by the onaylam›fl olup, bu maddenin ruhunun gendarmerie services of countries like France gere¤i olarak Belçika devleti Jandarma and Belgium, and as befits the essence of this teflkilat›n› tamamen la¤vetmifl ve iç güvenlik document, Belgium abolished its hizmetlerini bütünüyle sivil nitelikteki polis gendarmerie organization and handed over teflkilat›na devretmifltir. ‹ç güvenlik all its domestic security services to the police. hizmetlerinde halen jandarma teflkilat›ndan In France, a country that still employs the yararlanan Fransa’da ise Jandarma askerden gendarmerie for domestic security services, daha çok polise benzemektedir ve teflkilat›n the organization is more similar to the police bafl›nda sivil bir genel müdür than the military, and the director general is bulunmaktad›r.76 Avrupa ülkelerinin iç a civilian.76 Experts observing the evolution güvenlik kurumsal yap›lanmalar›n›n of the institutional structure of domestic evrimini gözlemleyen uzmanlar, 10-15 y›l security in European countries foresee that in gibi bir gelecekte baflta Fransa olmak üzere, the next 10 to 15 years, gendarmeries will be jandarma teflkilatlar›n›n Avrupa completely withdrawn from domestic ülkelerindeki iç güvenlik hizmetlerinden security services in European countries, tamamen çekilece¤ini öngörmektedirler. starting with France.

76 Moretti, 2005; Pothus, 2005. 76 Moretti, 2005; Pothus, 2005.

88 3 fiubat 2005 tarihinde Hacettepe In an international conference that took Üniversitesi’nde düzenlenen, Güvenlik place on February 3, 2005 at Hacettepe Sektöründe Demokratik Aç›l›mlar konulu University, entitled Democratic Horizons in the uluslararas› bir konferansta bu sorun bir kez Security Sector, this subject was discussed once daha ele al›nm›flt›r. Konferansta, Türkiye, again. In addition to police and gendarmerie Almanya, Fransa, Belçika, ‹spanya ve personnel from Turkey, Germany, France, Hollanda’dan kat›lan polis ve jandarma Belgium, Spain and the Netherlands, civilian mensuplar›n›n yan› s›ra, bu alanda çal›flan academics working on the subject analyzed sivil akademisyenler Avrupa’daki iç güvenlik domestic security reform in Europe and reformunu irdelemifl ve bunun Türkiye’ye assessed its relevance for Turkey. According yans›malar›n› de¤erlendirmifllerdir. Yap›lan to the presentations, England, the sunumlardan anlafl›ld›¤› gibi, baflta ‹ngiltere Netherlands and the Scandinavian countries ve Hollanda gibi ülkeler olmak üzere do not have military institutions such as the ‹skandinav ülkelerinin iç güvenlik gendarmerie in their domestic security hizmetlerinde jandarma gibi askeri kurumlar structures. It is known that the Spanish bulunmamaktad›r. ‹spanyol jandarmas›n›n gendarmerie is going through a significant belirgin bir sivilleflme ve demokratikleflme civilianization and democratization process, sürecinden geçti¤i bilinmekte olup, Belçika and that Belgium has already abolished its ise jandarma teflkilat›n› zaten la¤vetmifl ve iç gendarmerie and transferred domestic güvenlik hizmetlerini tamamen polise security services to the police.77 devretmifltir.77 Although the French gendarmerie, the ‹ç güvenlikte polis-jandarma uygulamas›n›n typical example of police-gendarmerie en tipik örne¤i olan Frans›z jandarmas›, her practice in domestic security, is resisting ne kadar bu de¤iflime flimdilik direniyorsa da, change, it is obvious that it will not be able to Avrupa’daki demokratikleflme ve sivilleflme avoid the European democratization and ak›m›n›n d›fl›nda kalamayaca¤› aç›kt›r. Kald› civilianization trend. Moreover, in its present ki, mevcut flekliyle bile Fransa jandarmas› form, the French gendarmerie displays a Türkiye jandarmas›na k›yasla sivil kat›l›m ve structure more open to civilian participation denetime aç›k bir yap›lanma göstermektedir. Örne¤in, son altm›fl y›l içinde Frans›z and supervision compared to its Turkish jandarma teflkilat›n›n genel müdürü, bir counterpart. For instance, in the last 60 years, istisna hariç, her zaman sivil olmufltur.78 Öte the general director of the French yandan, Fransa jandarmas› sivil toplumun gendarmerie had always been a civilian, with 78 d›fl›nda kalan askeri bir kurum olarak only one exception. On the other hand, the yap›lanmam›fl, aksine sivil toplumla içli d›fll› French gendarmerie has not been structured bir kurum olarak varl›¤›n› sürdürmüfltür. as a military institution outside the civilian society; on the contrary, it always existed as Türkiye’de iç güvenlik sektörünün an institution closely tied to it. modernizasyonu yönünde at›lmas› gereken ilk ad›m, sivil bir hizmet alan› olan iç The first step to be taken for the güvenlik hizmetlerinin militer yap›dan modernization of the domestic security sector ç›kar›lmas›d›r. Sorun, polis veya jandarma in Turkey is to keep military structures out of teflkilatlar›ndan hangisinin iç güvenlik domestic security services, which are a hizmetlerini daha iyi yerine getirip civilian service domain. The problem is not getirmedi¤i de¤il, demokratik bir toplumda which of the two, the police or the iç güvenlik hizmetlerini bu kurumlardan gendarmerie, provides better domestic

77 Bergmans, 2004. 77 Bergmans, 2004. 78 Moretti, 2005; Pothus, 2005. 78 Moretti, 2005; Pothus, 2005.

89 hangisinin yürütmesi gerekti¤idir. ‹ç security services, but which should perform güvenlik görevleri, kurumlar›n rekabet these duties in a democratic society. Domestic ederek bu ifli hangisinin daha iyi yapt›¤›n› security duties are not a domain where ispat edece¤i ve ilgili görevleri böylece institutions prove that they can do a better yüklenece¤i bir hizmet dal› de¤ildir. Di¤er job by competing. In other words, the bir anlat›m ile sorun, iç güvenlik problem is not whether domestic security hizmetlerini, askeri bir kurum olan services are better performed by the military jandarman›n m› yoksa polisin mi daha iyi gendarmerie or the civilian police. yürüttü¤ü veya yürütebilece¤i konusu de¤ildir. The fact that a certain institution provides some services outside its principal sphere of Herhangi bir kurumun kendi asli görevi duty, or that it provides these services better d›fl›nda kalan baz› hizmetleri yerine than the institution that should normally getirmesi ve hatta bu hizmetleri aslen görevli provide them, does not make those services olan kurumdan daha iyi flekilde yerine their principal duty. For instance, the high getirmesi, bu görevleri onun asli görevi quality of buildings contracted by the armed haline getirmez. Örne¤in, silahl› kuvvetlerin forces does not mean that the construction yapt›rd›¤› inflaatlar›n çok kaliteli olmas›, sector should become fully militarized, nor inflaat sektörünün tamamen does the perfect manicuring of the gardens askerilefltirilmesini gerektirmeyece¤i gibi, surrounding military complexes mean that yine askeri bina ve tesislerin çevre the city’s parks and gardens should therefore düzenlemelerinin çok iyi yap›lmas› be put under the military’s responsibility. If flehirlerdeki park ve bahçe düzenlemelerini the quality of medical services provided in askeri hizmet alan›na sokmayacakt›r. Askeri military hospitals is higher, this does not hastanelerde verilen sa¤l›k hizmetlerinin mean that all medical services and hospitals sivil hastanelerden kaliteli olmas› da yine should be run by the military. In the same tüm sivil hastane ve sa¤l›k hizmetlerinin vein, the rather disputable claim that the askeri kurumlarca devral›nmas› gerekti¤i domestic security services, which should be anlam›na gelmeyecektir. Keza, ça¤dafl run under the civilian administration in toplumlarda sivil idare alt›nda yürütülmesi modern societies, are provided perfectly by gereken iç güvenlik hizmetlerinin asker the military, does not mean that the domestic taraf›ndan çok iyi bir flekilde yerine security services should be in the military getirildi¤i iddias›, ki bunun gerçekten do¤ru domain. The fact here is that an institution olup olmad›¤› tart›fl›l›r, iç güvenlik goes outside its principal sphere of duty and hizmetlerini askeri hizmet alan›na enters one that belongs to another institution. dönüfltürmez. Burada bir kurumun kendi asli If the police are not fully capable of görev alan›n›n d›fl›na ç›karak, baflka bir performing its duties, this cannot be used as kuruma ait hizmet alan›na girmesi söz an excuse to hand the duties over to the konusudur. E¤er iç güvenlik hizmetlerinin gendarmerie; instead, adequate resources and yerine getirilmesinde polisin yetersizli¤i söz personnel should be made available to the konusu ise, bu bahaneyle ilgili görevleri police in order to make it more competent. jandarmaya devretmek yerine, gerekli kaynak ve personel sa¤lanarak polisin kapasitesi Finally, it should be considered that the use yeterli hale getirilmelidir. of armed forces as a law enforcement outside national defense might have a negative effect Son olarak, silahl› kuvvetlerin yurt on the population and the army.79 According savunmas› d›fl›nda bir kolluk kuvveti olarak to Yavi, “starting from the national struggle kullanmas›n›n halk ve ordu üzerinde baz›

olumsuz etkileri olabilece¤i de göz önünde 79 Yavi, E., 2003, ‹htilalci Subayla (second edition), Yaz›c› Yay›nevi, Izmir, pp.163.

90 bulundurulmal›d›r.79 Yavi’ye göre, “1919-22 movement in 1919-1922, the army in Turkey aras›ndaki Milli Mücadele y›llar›ndan has always been seen and used as a law bafllanarak Türkiye’de ordu, her zaman bir enforcement institution.”80 General Fahri zab›ta (kolluk) kuvveti olarak görülmüfl ve Belen points to the fallacy and drawbacks of kullan›lm›flt›r.”80 Bu e¤ilimin yanl›fll›¤›na ve this tendency as follows: sak›ncalar›na General Fahri Belen flöyle iflaret “During the War of Independence, Atatürk etmektedir: preferred to use militia against insurgent Turks. “‹stiklal Savafl›’nda Atatürk, ayaklanan Türklere One of the main reasons was that organized forces karfl› daha ziyade milis kuvvetlerini kullanm›flt›r. were reluctant to use arms against the population; Bunun nedenlerinden biri muntazam kuvvetlerin another was to prevent the loss of the army’s halka karfl› silah kullanmaya istekli olmamas›, esteem among the populace. This should be kept di¤eri de orduyu halk›n gözünden düflürmeme in mind and the government should only enhance arzusudur. Bundan da ders alarak, hükümet asayifl the police forces to provide public peace. During için emniyet kuvvetlerini güçlendirmekle skirmishes with the population, there may be yetinmelidir. Halk ile çat›flmalarda ölenler olur, casualties, and if those who die are civilians, the ölenler halktan ise halk olaydan nefret eder. Ordu population will hate the incident. In such a case, böyle nefretin karfl›s›nda kal›r. Halk›n sevgisine the army will face this hatred. The army, which dayanan orduyu, hükümetler halk›n karfl›s›na derives its power from the love of the people, ç›karmamaya çok dikkat etmelidirler”.81 should be spared from confronting it and governments should be careful about this.”81 Emekli General F. Belen’in bu uyar›s› bugün içinde de geçerlidir. Ayr›l›kç› terörün bu Retired General F. Belen’s warning is still kadar büyümesinde ve halkta taban valid today. Some civilian and military bulmas›nda, münferit baz› olumsuz officials have pointed out that certain davran›fllar›n tüm orduya, hatta devlete mal negative incidents that were attributed to the edilmesinin ve bunun halk› devletten whole army and state, which reduced people’s so¤utmas›n›n da etkisinin oldu¤u hususu, support for the state and increased the sivil ve asker resmi yetkililerce zaman zaman separatist terror. “The fact that the dile getirilmektedir. “Türkiye’de gendarmerie in Turkey is clothed in military jandarman›n asker elbisesi giymesi, görev ve uniforms leads it to be perceived as military, sorumluluklar› çok farkl› olmas›na ra¤men, despite its different duties and jandarman›n asker olarak alg›lanmas›na responsibilities. Even the simplest neden olmaktad›r. Bölgesindeki en basit intervention by the gendarmerie for the asayifl olaylar›na müdahalesi, halk aras›nda provision of public order in a certain area is asker geldi, asker yapt› gibi perceived as done by the military, done by the alg›lanmaktad›r”.82 soldiers.”82

Polis Teﬂkilat›nda Sivil Kat›l›m ve Denetim Civilian Participation and Control Mechanisms Mekanizmalar› in the Police Organization

Her ne kadar mevcut yap›lanmada polis Although the current structure of the police teflkilat› jandarmaya k›yasla sivil denetime seems to be more open to civilian daha aç›k gibi görünse de, Avrupa participation and oversight than the ülkelerindeki sivil denetim ve gözetim gendarmerie, the Turkish police still lacks a uygulamalar› ile karfl›laflt›r›ld›¤›nda, Türk democratic service institutional structure polis teflkilat›n›n henüz yeteri kadar when compared to the civilian control and oversight practices in European countries. 79 Yavi, E., 2003, ‹htilalci Subaylar, ikinci Bask›, Yaz›c› Yay›nevi, ‹zmir, s. 163. 80 a.g.e., s. 162. 80 ibid, pp. 162. 81 a.g.e., s. 162-3 81 ibid, pp.162-3. 82 a.g.e., s. 163 82 ibid, pp. 163.

91 demokratik bir hizmet kurumu The security services are controlled only to a yap›lanmas›na sahip olmad›¤› görülmektedir. limited extent by the central political Ülkemizde merkezi siyasi otoritenin bile authority, and on a local level, civilian s›n›rl› bir flekilde denetleyebildi¤i güvenlik participation and control does not exist at all. hizmetlerinde, yerel düzeyde herhangi bir And if a domestic security service is only sivil kat›l›m ve denetim bulunmamaktad›r. under the control of the central political Sadece merkezi siyasi otoritenin kontrolünde authority and is in no way open to civilian olup, yerel düzeyde hiçbir flekilde sivil participation and control, it can hardly be kat›l›m ve denetime aç›k olmayan bir iç considered democratic. güvenlik hizmetinin de ne kadar demokratik oldu¤u tart›fl›l›r. As can be seen in the relevant articles of ECPE, law enforcement organizations that APEK’in ilgili maddelerinden de anlafl›laca¤› provide domestic security services (police and üzere, iç güvenlik hizmeti üreten kolluk gendarmerie)**** “shall be accountable to the kuvvetleri (asker-polis)*** “(...) devlete, state, the citizens and their representatives.”83 vatandafla ve onlar›n [vatandafl›n] According to Article 60, “state control of the 83 temsilcilerine hesap verebilmelidir”. Yine police [and the gendarmerie] shall be divided APEK’in 60. maddesine göre, “devletin polis between the legislative, the executive and the [ve jandarma] üzerindeki kontrolü yasama, judicial powers.” The accountability principle yürütme ve yarg› güçleri aras›nda mentioned in Article 59 requires, first of all, bölüfltürülmelidir”. 59. maddede yer alan to accept being accountable and then hesap verebilirlik, her fleyden önce hesap institutionalize it and make it function. If vermeyi kabullenme, ondan sonra da bunu not, the perception of duty as being in the kurumsallaflt›rarak ifllerlik kazand›rmay› service of the public will never truly mean gerektirmektedir. Yoksa, “halk›m›z›n being accountable. The legislative control hizmetindeyiz” söylemleriyle s›n›rl› kalan bir mentioned in Article 59 refers to the görev anlay›fl› hiçbir zaman gerçek anlamda parliamentary control of security forces ve sa¤l›kl› bir “hesap vermeyi” through laws; executive control refers to the karfl›lamayacakt›r. 59. maddede yer alan control by central and local administration, “yasama” denetimi, güvenlik kuvvetlerinin parlamento taraf›ndan yasalarla denetimini; and judicial control refers to, as the name “yürütme” denetimi ise merkezi ve yerel suggests, judicial control. However, since yönetimlerin denetimini; “yarg›” denetimi local administrations that are normally a very de, ad›ndan anlafl›laca¤› üzere yarg›sal important part of democratization are very denetimi ifade etmektedir. Ancak, weak in Turkey, local control of the security demokratikleflmenin önemli bir aya¤› olan sector is out of question. yerel yönetimler ülkemizde çok zay›f oldu¤u A recurring theme in Article 59 and 60 of the için, güvenlik sektörünün yerel düzeyde bir ECPE, as well as in the rest of the document, denetimi söz konusu de¤ildir. is the control of the security sector by the Gerek APEK’in 59. ve 60. maddelerinde ve receiver of its services, which is civil society. gerekse doküman›n di¤er birçok maddesinde Civilian control carried out both by private üzerinde s›kl›kla durulan konu, güvenlik individuals and non-governmental sektörünün, hizmetinin al›c›s› olan sivil organizations is the healthiest control toplum taraf›ndan denetimidir. Gerek özel mechanism for the security sector. As a Latin flah›slar ve gerekse sivil toplum kurulufllar› proverb goes, “the cobbler knows best how to taraf›ndan yap›lan sivil denetim, güvenlik make shoes, but it is the one who wears them

*** Al›nt›lanan maddelerdeki italikler yazara aittir. (Ed.n.) **** Emphases in the quotations belong to the author. (Ed. note) 83 Avrupa Polis Eti¤i Kurallar›, Madde 59. 83 Article 59 of the European Police Code of Ethics.

92 sektörünün en sa¤l›kl› denetim who knows where they pinch.” Although the mekanizmas›d›r. Bir Latin atasözünde de importance and necessity of the control ifade edildi¤i gibi, “ayakkab›y› en iyi carried out by the legislative, executive and ayakkab›c› yapar, ancak onun nereden judicial powers cannot be denied, the vurdu¤unu ancak giyen bilir.” Her birisi healthiest control will be performed by the devletin organlar› olan “yasama”, “yürütme” citizens, who are the consumers of domestic ve “yarg›”n›n temsilcileri taraf›ndan yap›lan security services, and the non-governmental denetimin önemi ve gere¤i inkar organizations that perform this control on edilmemekle beraber, en sa¤l›kl› denetim iç behalf of citizens. güvenlik hizmetinin tüketicisi olan vatandaﬂ ve onlar ad›na sivil toplum örgütleri Parliamentary Control of the Domestic taraf›ndan yap›lacak denetimdir. Security Sector

‹ç Güvenlik Sektörünün Parlamenter The modernization of an institution should Denetimi not be perceived as merely the improvement of its physical conditions, such as buildings, Bir kurumun “modernizasyonu” sadece bina, complexes, equipment and weapons. These tesis, araç-gereç ve silahlar›n “fiziki” kinds of improvements, which have rather flartlar›n›n iyilefltirilmesi olarak high costs, constitute only the formal alg›lanmamal›d›r. Oldukça yüksek (physical) aspect of modernization. They maliyetlerle gerçeklefltirilen bu tür should in fact be complemented with mental iyilefltirmeler, modernizasyonun sadece reformation. The important thing is not biçimsel (fiziksel) yönünü teflkil eder. Oysa obtaining modern complexes and bunun gerçek modernleflmeyle, yani zihinsel equipments, but using them in an effective dönüflümle tamamlanmas› gereklidir. and efficient way, as befits the expectations Önemli olan sadece modern tesis ve araçlar›n and requirements of the society, and in a way elde edilmesi de¤il, bunlar›n etkin ve verimli that is open to the society’s input. In short, bir flekilde toplumun beklenti ve talepleri this mental change, which can be defined as do¤rultusunda ve yine toplumun the modernization of thought in law yönlendirmesine aç›k bir flekilde enforcement bodies and armed forces, is of kullan›lmas›d›r. K›sacas›, kolluk kuvvetleri ve vital importance. silahl› kuvvetlerde “düflüncenin modernizasyonu” olarak tan›mlanabilecek The armed forces have higher standards than olan bu zihinsel de¤ifliklik hayati bir öneme most other service institutions when it comes sahiptir. to its fiscal and physical resources. However, Silahl› Kuvvetler maddi kaynaklar ve fiziki their approach to duty and their role in the flartlar aç›s›ndan birçok hizmet kurumunun community lag far behind these material ve kendi toplumunun yaflam düzeyinin superiorities. The modernization of the üstüne ç›karken, görev anlay›fl› ve armed forces should not only be in the toplumdaki rolü aç›s›ndan, maddi kültürde formal and physical sense, but in their spirit gerçekleflen de¤iflikliklerin moral kültüre and mentality as well. The most important yans›mamas› olarak tan›mlanabilecek bir tür expression of mental modernization is “kültürel gecikme” yaflamaktad›r. Oysa embracing democracy and the idea of civil modernleflme ve ça¤› yakalama sadece society, as well as the internalization of the biçimsel de¤il, ayn› zamanda özde ve zihinsel supremacy of civilian authority as stated by alanda da gerçekleflmelidir. Zihinsel Atatürk: “the power to rule belongs anlamdaki modernizasyonun en önemli unconditionally to the nation.” Security ifadesi, demokrasi ve sivil toplum personnel who do not receive sufficient düflüncesini benimseme ve Atatürk’ün training on modern democratic values

93 “Hâkimiyet kay›ts›z flarts›z milletindir” believe that accepting the supremacy of sözüyle ifade etti¤i üzere, “sivil otoritenin civilian authority is a weakness and have üstünlü¤ünü” özümsemedir. Ça¤dafl problems even when working alongside demokratik de¤erler konusunda yeterli civilian authority, let alone under its e¤itim almayan güvenlik mensuplar›, sivil command. What’s more alarming is their otoritenin üstünlü¤ünün kabulünü bir attempt to shape civilian life in conformity acziyet belirtisi olarak alg›lamakta ve de¤il with their professional values. sivil idarenin emrine girmek, sivil otoriteyle uyumlu çal›flmay› dahi kabullenmekte Political authorities evade their responsibility zorlanmaktad›r. Bundan daha endifle verici when they do not take an active role in the olan ise sivil toplum yaflam›n› tamamen decision-making process concerning security kendi mesleki de¤erleriyle flekillendirme policies and instead hand it over to the çabas›na giriflmeleridir. bureaucrats and technocrats running the security institutions. Politicians should Siyasi makamlar›n güvenlik politikalar›n› assume their responsibility, assess the ideas belirleme düzeyindeki kararlarda etkin bir and suggestions from the aforementioned rol almayarak, bunu güvenlik hizmetleri bureaucrats and technocrats, and make the üreten kurumlar›n bafl›ndaki bürokrat ve necessary political decisions. If politicians teknokratlara b›rakmas›, siyasi implement the opinions and decisions of the sorumluluktan bir tür kaç›flt›r. Oysa siyasiler bureaucrats and technocrats without ellerini tafl›n alt›na sokmal›, bürokrat ve questioning or assessing, security bureaucrats teknokratlardan gelen görüflleri may start to think that they always know and de¤erlendirerek, siyasi karar ve sorumlulu¤u do what is right. This kind of thinking will üstlenmelidirler. Siyasilerin, bürokrat ve create a tendency to intervene in issues that teknokratlar›n bildirdikleri görüfl ve fall outside of the security sector, such as kararlar› sorgulamadan ve de¤erlendirmeden education, the economy, healthcare and the sürekli olarak aynen uygulamas›, güvenlik media. The views of the bureaucrats and bürokratlar›nda, kendilerinin her zaman en technocrats, however, are merely technical do¤ruyu bildikleri ve yapt›klar› düflüncesinin views and are only legitimate after being oluflmas›na yol açacakt›r. Bu düflünce evaluated by the individuals and institutions zamanla, sadece kendi hizmet alanlar› olan güvenlik sektöründe de¤il, e¤itim, ekonomi, that have political responsibility and can turn sa¤l›k ve medya gibi güvenlik sektörü d›fl›nda these views into general policies. kalan hizmetlere de müdahale etme e¤ilimi In 2004 and 2005, the Turkish Armed Forces, oluflturacakt›r. Oysa bürokrat ve in a departure from previous practice, became teknokratlar›n görüflleri sadece bir ‘teknik relatively depoliticized and implemented the görüfl” de¤erindedir; bu görüfller ancak siyasi principles of transparency and accountability. sorumluluk sahibi kurum ve bireyler Efforts by high-ranking officials to fight taraf›ndan de¤erlendirilerek genel corruption and create accountability between politikalara dönüfltürülmesi durumunda December 2004 and January 2005 were meflruiyet kazan›r. important positive steps toward the mental Türk Silahl› Kuvvetleri’nin, 2004 ve 2005 modernization of the armed forces. However, y›llar›nda, daha öncesine k›yasla k›smen such important aspects of mental siyasallaflmadan uzaklaflt›¤› (depolitizasyon); modernization as transparency and keza ayn› dönemde, “fleffafl›k” ve “hesap accountability should not be limited to verebilirlik” ilkelerini uygulad›¤› individual attempts by high-ranking army görülmüfltür. Özellikle, Aral›k 2004-Ocak officials. Instead, they should be 2005 tarihlerinde Silahl› Kuvvetler’in üst institutionalized and lasting.

94 düzey yöneticileri taraf›ndan bafllat›lan, On the other hand, although the mental kurum içi “yolsuzlukla mücadele” ve “hesap modernization of the armed forces is very verme” uygulamalar›, Silahl› Kuvvetler’in important for the consolidation of democracy zihinsel modernizasyonu yönünde at›lm›fl and the legitimacy of the system, what is önemli somut ad›mlard›r. Ancak, düflünsel really important is the internalization of modernizasyonun “fleffafl›k” ve “hesap these values by civil society – in other words, verebilirlik” gibi önemli unsurlar›, üst düzey the civilianization of civilians. “The komutanlar›n belli bir dönemde precondition of the blossoming and uygulad›klar› bireysel tasarruflar düzeyinde consolidation of [civilian] culture is the kalmayarak kurumsallaflmal› ve süreklilik civilianization of the civilians, especially the kazanmal›d›r. intellectuals who take it upon themselves to guide the country and its political will. Unless Silahl› Kuvvetler’de zihinsel the civilians take off the uniforms inside modernizasyonun gerçekleflmesi, their heads, the demilitarization of the social demokrasinin yerleflmesi ve sistemin and political domain is very difficult.”84 meflruiyeti aç›s›ndan çok önemlidir, fakat as›l önemli olan, bu de¤erlere sivil toplumun Conclusion and Recommendations kendisinin sahip ç›kmas›d›r. Daha özlü bir ifadeyle “sivillerin sivilleflmesidir”. Sivil “(...) When the mental modernization of the kültürün yeflermesinin ve yerleflmesinin ön security sector fails to catch up to its physical koflulu da sivillerin, özellikle de ülkeyi modernization, a serious gap in the quality of sahiplenen ve siyasal iradeyi yönlendirmeyi service occurs. It is necessary for service kendilerine vazife bilen ayd›nlar›n institutions that adapt to physical and sivilleflmesidir. Sivillerin kafalar›ndaki technological changes (in other words to the üniformalar› ç›karmadan, toplumsal ve formal needs of the times) to complete their siyasal alan›n demilitarizasyonunun mental modernization by adapting their sa¤lanmas› zordur”.84 service philosophy. It can be clearly seen that the armed forces have recently been Sonuç ve Öneriler attempting to employ transparency and Güvenlik sektörünün fiziksel accountability principles. As the former modernizasyonu gerçekleflirken, bununla efl Dutch Defense Minister Willem van Eekelen zamanl› olarak zihinsel modernizasyonun points out, it is true that Turkey recently took gerçekleflmemesi, hizmet kalitesinde ciddi bir important steps towards the democratization aç›¤›n ortaya ç›kmas›na neden olmaktad›r. of domestic security as far as the legislation is Fiziki ve teknolojik flartlar aç›s›ndan, yani concerned. However, these steps need to 85 biçimsel yönden içinde yaflan›lan ça¤›n become concrete through implementation. flartlar›na uyarlanan hizmet kurumlar›n›n, It can be observed that the implementation of hizmet felsefelerini de ça¤a uyarlayarak these laws is deliberately delayed or slowed zihinsel modernizasyonu tamamlamalar› down. kaç›n›lmazd›r. Kurum içi “fleffaflaflma” ve Both the implementation of recent legal “hesap verme” konusunda Silahl› regulations and the division of the police and Kuvvetler’in son zamanlarda çaba içinde gendarmerie’s spheres of jurisdiction (in oldu¤u aç›kça görülmektedir. Hollanda eski Savunma Bakan› Willem van Eekelen’in de 84 Arslan, Z., 2004. vurgulad›¤› gibi, iç güvenlik sektörünün 85 Eekelen, Willem van, 2005, ‘Security Sector Reform: Convergence of European Security Systems’, presented at the international conference Democratic demokratikleflmesi alan›nda Türkiye’de son Horizons in the Security Sector: Turkey and the European Security Sector zamanlarda “yasama” (legislation) ba¤lam›nda Governance Experience, organized by Turkish Economic and Social Studies Foundation (TESEV) and Geneva Centre for the Democratic Control of Armed Forces 84 Arslan, 2004, s. 64. (DCAF), Hacettepe University, Ankara, February 3.

95 önemli ad›mlar›n at›ld›¤› bir gerçektir. Article 10 of the Law on the Establishment, Ancak bu ad›mlar›n “uygulama” Duties and Jurisdiction of Gendarmerie No. (implementation) ile yaflama geçirilmesi 2803 that went into force in 1983) are still gerekmektedir.85 Bu alandaki yasalar›n incomplete. Although this law defines the uygulanmas›nda bir geciktirmenin veya gendarmerie’s legal sphere of jurisdiction as yavafltan alman›n oldu¤u gözden rural areas, residential areas with populations kaçmamaktad›r. reaching 100,000 -- such as Bilkent, Konutkent Çayyolu, ODTÜ, Angora Evleri, Son zamanda yap›lan yasal düzenlemelerin hayata geçirilmemesi bir yana, 1983 y›l›nda Ümitköy in Ankara and Esenyurt, yasalaflan 2803 say›l› Jandarma Teflkilat Görev Bahçeflehir, Kartal-Samand›ra, Ümraniye and ve Yetkileri Kanunu’nun 10. maddesinde Sultançiftli¤i in Istanbul -- are still under the genel hatlar› belirlenmifl olan Polis-Jandarma gendarmerie’s responsibility, despite the fact görev alan› ayr›m› bile henüz tam anlam›yla that these should have been handed over to uygulanmamaktad›r. Bu yasaya göre the police a long time ago. In a circular dated Jandarma’n›n yasal görev alan› “k›rsal” January 13, 2005, the Ministry of Internal bölgeler olarak tan›mlanm›fl olmas›na Affairs once again expressed its concern that ra¤men, Ankara’n›n Bilkent, Konutkent these institutions should perform their duties Çayyolu, ODTÜ, Angora Evleri, Ümitköy ve in their respective spheres of jurisdiction. ‹stanbul’un Esenyurt, Bahçeflehir, Kartal- However, the Ministry of Internal Affairs Samand›ra, Ümraniye ve Sultançiftli¤i gibi should continue to insist on the law’s nüfusu yüz binlere varan yerleflim yerleri, bu implementation by establishing police units yasan›n gere¤i olarak polise devredilmesi in residential areas and districts that should gerekirken, halen Jandarma’n›n görev ve fall under the police’s jurisdiction according yetki alan› içinde görülmektedir. ‹çiflleri to the law. Bakanl›¤› 13 Ocak 2005 tarihinde yay›mlad›¤› bir genelgeyle, her iki kurumun yasal yetki In short, it is now up to the civilian and alanlar›nda görev yapmalar› konusundaki political authorities to first implement the duyarl›l›¤› bir kez daha dile getirmifltir. existing laws, and then support this Ancak, ‹çiflleri Bakanl›¤› bu genelge ile implementation through new legal yetinmemeli, yürürlükteki yasaya göre regulations. The recommendations stated polisin görev alan› olmas› gereken yerleflim below in two main categories are concrete birimleri ve ilçelerde polis birimleri kurarak steps that political authorities (the yasay› uygulamal›d›r. government and the opposition) should assess and implement in order to achieve the K›sacas›, flimdi s›ra sivil ve siyasi otoritenin mental modernization of the domestic ilk önce mevcut yasalar› uygulamas›nda, daha security sector. sonra da yeni yasal düzenlemelere giderek bu çabalar› desteklemesindedir. Afla¤›da iki ayr› Mental Modernization (Content of trainings kategoride maddeler halinde s›ralanan and improvement of socialization processes) öneriler, siyasi otoriteler (iktidar ve a) Law enforcement personnel (police and muhalefet) taraf›ndan de¤erlendirilerek iç gendarmerie) should be taught civilian güvenlik sektörünün “zihinsel modernizasyonu”nun gerçekleflmesi yönünde and democratic values at every phase of their training, to ensure that they develop 85 Eekelen, Willem Van, 2005, ‘Security Sector Reform: Convergence of European democratic awareness. Security Systems’, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakf› (TESEV) ve Cenevre Silahl› Kuvvetlerin Demokratik Denetimi Merkezi (DCAF) taraf›ndan düzenlenen b) Training of law enforcement personnel Güvenlik Sektöründe Demokratik Aç›l›mlar: Türkiye ve Avrupa’da Güvenlik should go beyond the aim of assessing Sektörü Yönetiflimi bafll›kl› uluslararas› konferansta sunulan tebli¤, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 3 fiubat. every event and problem only from their

96 at›lmas› gereken somut ad›mlar olarak own professional point of view, and görülebilir. should aim at promoting individuals who respect the differences of opinion and Zihinsel Modernizasyon (E¤itimin içeri¤i ve lifestyle that exist in the society and who sosyalleflme süreçlerinin iyilefltirilmesi) believe in and support plurality and civil a) Kolluk hizmetleri (polis/jandarma) society values. mensuplar›n›n e¤itimlerinin her c) In order to prevent the alienation of law aflamas›nda, sivil ve demokratik de¤erler enforcement personnel from society’s ifllenerek, personelin sa¤l›kl› bir “demokrasi bilinci”ne sahip olmas› values and lifestyles, the personnel’s sa¤lanmal›d›r. socialization process, including training, duties, and the circumstances of their b) Kolluk personeli (polis/jandarma) e¤itimi, private lives should be revised. personelin karfl›laflt›¤› her olay ve sorunu sadece kendi mesleki bak›fl aç›s›yla d) Policymakers should assess whether it is de¤erlendirmesi amac›n› aflmal›; necessary for law enforcement personnel toplumda var olan düflünce ve yaflam tarz› to work, live, and socialize in their own farkl›l›klar›na sayg›l›, ço¤ulculu¤a ve sivil complexes, institutions, and buildings, toplum de¤erlerine inanan ve savunan in order to bring their physical bireyler yetifltirmeyi amaçlamal›d›r. surroundings in line with those in modern countries. That will increase law c) Kolluk hizmetleri mensuplar›n›n enforcement personnel’s contact and (polis/jandarma) toplumun de¤erlerine ve opportunities to socialize with civilians yaflam tarz›na “yabanc›laflmas›n›” önlemek and civil society. için personelin “e¤itim”, “görev” ve “özel yaflamlar›n›” içeren sosyalleflme süreçleri Physical Modernization (Institutional yeniden gözden geçirilmelidir. structural changes) d) Kolluk hizmetleri mensuplar›n›n görev a) The sphere of jurisdiction of the yapt›¤› ve yaflad›¤› tesis, kurum ve sosyal Gendarmerie should be determined in mekânlar›n gereklili¤i de¤erlendirilmeli accordance with the criteria laid out in ve fiziki yerleflimleri ça¤dafl Article 10 of the Law on the ülkelerdekilerle paralellik arz etmelidir. Establishment, Duties and Jurisdiction of Böylelikle, kolluk personelinin sivil Gendarmerie No. 2803. toplum ile temas› ve sosyalleflme olanaklar› art›r›lmal›d›r. b) Law enforcement institutions such as the Police, the Gendarmerie and the Coast Fiziksel modernizasyon (Kurumsal yap›lanma Guard should be removed from military de¤ifliklikleri) structures and become civilian public a) Jandarma teflkilat›n›n görev alan›n›n, service institutions. yürürlükteki 2803 say›l› Jandarma Teflkilat c) Institutions providing domestic security Görev ve Yetkileri Kanunu’nun 10. services should adopt a structure that maddesinde belirtilen kriterlere göre allows civilian participation and control belirlenmesi gereklidir. on regional and national levels. This b) Polis, Jandarma ve Sahil Güvenlik gibi structure should be honor such principles resmi kolluk kuvvetleri militer kurumsal as civilian control, participation, yap›lanmadan ar›nd›r›larak, sivil kamu transparency, and accountability and hizmet sektörü niteliklerine institutionalize them at regional and kavuflturulmal›d›r. national levels.

97 c) ‹ç güvenlik hizmeti üreten kurumlar d) Those armed forces personnel who are ulusal ve yerel düzeyde sivil kat›l›m ve unable to perform domestic security duties denetime aç›k bir yap›lanmaya with a civilian service approach should kavuflturulmal›d›r. Bu yap›lanma, ulusal hand over their duties to the police and ve yerel düzeyde kurumsallaflm›fl, “sivil join the army, as in Belgium. denetim”, “kat›l›m”, “fleffafl›k” ve “hesap verebilirlik” ilkelerine göre biçimlenmifl e) The need for police personnel in olmal›d›r. residential areas currently served by the gendarmerie should be assessed and plans d) Sivil hizmet anlay›fl›yla iç güvenlik görevi for their recruitment and training should yapmakta zorlanan Silahl› Kuvvetler be made accordingly. personelinin, Belçika’da oldu¤u gibi, bu görevleri polise devrederek orduya The Reorganization of Domestic Security kat›lmas› sa¤lanmal›d›r. Services

e) ‹ç güvenlik hizmetleri alan›nda Not all institutions providing domestic Jandarma’n›n polise devredece¤i yerleflim security services in European countries share birimlerinin personel ihtiyac› belirlenmeli the same characteristics. While all these ve bunu karfl›layacak say›da polis al›m› ve countries employ the police as the civilian e¤itim planlamas› yap›lmal›d›r. domestic security unit, some countries also make use of institutions like the ‹ç Güvenlik Hizmetlerinin Yeniden gendarmerie. However, whether they are Örgütlenmesi civilian (the police) or military (the Avrupa ülkelerinde de iç güvenlik hizmeti gendarmerie), all the institutions that provide üreten kurumlar›n hepsinin ayn› nitelikte domestic security services carry out their olmad›¤› görülmektedir. Bunlar›n duties under civilian and political control. tamam›nda sivil iç güvenlik birimi olarak This control does not just exist on paper; it polis bulunurken, baz› ülkelerde polisin yan› permeates the essence of these services. s›ra jandarma gibi kurumlar da Although some countries, like Belgium, bulunmaktad›r. Ancak, ister sivil (polis) olsun opted to completely abolish the gendarmerie, ister asker (jandarma), iç güvenlik hizmeti Spain chose to keep it and institute a strict üreten bu kurumlar›n tamam› sivil ve siyasi civilian control mechanism. In short, the denetim alt›nda görev yapmaktad›r. Bu problem is not that of abolishing a certain denetim sözde kalmay›p, uygulamaya ve öze institution, but implementing a structure yans›yan bir denetimdir. Belçika gibi baz› that is transparent, accountable, and open to ülkeler her ne kadar Jandarma teflkilat›n› civilian participation and control, as befits a tamamen kald›rma yoluna gitmifllerse de, democracy. Another possibility for the ‹spanya Jandarma teflkilat›n› tamamen gendarmerie, an institution that has served kald›rmak yerine ciddi bir sivil denetim for a long time as a law enforcement unit in mekanizmas›na kavuflturmufltur. K›sacas› Turkey, might be its transformation into a sorun flu veya bu kurumun kald›r›lmas› rural police rather than its dissolution, and its meselesi olmay›p, bu hizmeti veren placement under the command of the kurumlar›n, demokratik yönetimlerde olmas› Ministry of Internal Affairs as an gereken “fleffafl›k”, “hesap vermeye haz›rl›k”, administrative unit separate from the police. “sivil kat›l›m ve denetime aç›kl›k” ilkelerini tafl›yan bir yap›da olmas›d›r. Uzun y›llardan As frequently mentioned throughout this beri ülkede kolluk hizmeti sunmufl olan article, unless law enforcement institutions Jandarma teflkilat›n›n kald›r›lmas› yerine, are strictly controlled, they will inevitably “K›r Polisi”ne dönüfltürülerek polis become corrupted. Therefore, law

98 teflkilat›ndan farkl› bir kurum olarak ‹çiflleri enforcement units providing domestic Bakanl›¤›’na ba¤lanmas› da düflünülebilir. security services should be under strict control, regardless of whether the institution Bu makalede s›k s›k de¤inildi¤i üzere, kolluk is the military or the police. How and by kurumlar›n›n s›k› bir flekilde whom this control should be conducted is denetlenmemesi durumunda bu kurumun addressed in the relevant articles of ECPE. yozlaflmas› kaç›n›lmazd›r. Bundan dolay›, Gendarmerie officers from France and Spain asker veya polis oldu¤una bak›lmaks›z›n, iç who participated in the ECPE workshops güvenlik hizmeti üreten kolluk birimlerinin accepted that the gendarmerie should be s›k› bir denetime tabi olmas› gereklidir. Bu under such control. The fact that the ECPE is denetimin kimler taraf›ndan ve nas›l included in Gendarmerie Ethics published by yap›lmas› gerekti¤ine APEK’in maddelerinde the Gendarmerie Schools Command, de¤inilmifltir. Fransa ve ‹spanya ad›na APEK indicates the acceptance of these principles by çal›flmalar›na kat›lan jandarma subaylar›, iç the Turkish Gendarmerie. güvenlik hizmeti üreten jandarman›n da böyle bir denetime tabi olmas› gerekti¤ini Therefore, what remains to be done is the kabul etmifllerdir. Türk Jandarma completion of the necessary legal regulations teflkilat›n›n, APEK’in Jandarma Okullar and structural changes and the Komutanl›¤› taraf›ndan yay›nlanan implementation of these universally accepted Jandarma Eti¤i kitab›nda yer almas› da bu principles. ilkeleri benimsedi¤ini göstermektedir. However, at this stage, a problem specific to Bu durumda yap›lmas› gereken, yasal Turkey occurs. Today, Turkey is experiencing düzenleme ve yap›sal de¤ifliklikler a terror problem unlike any other European tamamlanarak, herkesçe kabul edilen bu countries. Ideally, police units should ilkelerin yaflama geçirilmesidir. respond, but the sheer size of the problem and the geographic conditions of the region Ancak, burada ortaya Türkiye’ye has bir where it is concentrated render the police and sorun ç›kmaktad›r. Bugün Türkiye’de hiçbir the gendarmerie insufficient. Therefore, the Avrupa ülkesinde benzeri görülmeyen anti-terror units that have been established boyutta bir terör sorunu yaflanmaktad›r. within the police should be restructured as a ‹dealde bu soruna polis birimlerinin separate police department or body and müdahale etmesi gerekir, fakat gerek should be employed in situations that surpass sorunun boyutunun büyüklü¤ü ve gerekse the ability of other domestic security units. terör yaflan›lan bölgenin co¤rafi flartlar› Then the domestic security services would be gere¤i mevcut polis ve jandarma birimlerinin composed of four separate bodies, namely bu alanda yetersiz kalacaklar› bir gerçektir. “Urban Police”, “Rural Police”, “Coast Bu durumda, polis teflkilat› bünyesinde daha Guard”, and “Anti-Terror Police”. An önceleri kurulmufl olan Terörle Mücadele addition to these could be the “Border Birimleri, yine polis teflkilat›na ba¤l› veya Police”, whose preparations are ongoing and polisten ayr› ve ba¤›ms›z bir kurum fleklinde which will serve within the land borders. yap›lanarak iç güvenlik birimlerinin gücünü These institutions should be placed under an aflan sorunlarda istihdam edilmelidir. Böylece Internal Security Under-Secretariat iç güvenlik hizmetleri “fiehir Polisi”, “K›r established within the framework of the Polisi”, “Sahil Koruma” ve “Terörle Mücadele Ministry of Internal Affairs and should be Polisi” olmak üzere dört ayr› yap›da distanced from military structures, becoming kurumsallaflacakt›r. Bunlara bir de, halen a fully civilian services sector. çal›flmalar› yürütülmekte olan ve kara s›n›rlar› içinde görev yapacak olan “S›n›r In conclusion, according to the mental Polisi” de eklenebilir. Bu kurumlar, ‹çiflleri transformations brought about by modern

99 Bakanl›¤› bünyesinde kurulacak olan bir ‹ç times, security services are not services that Güvenlik Müsteflarl›¤› çat›s› alt›nda, askeri are solely defined and controlled by the nitelikten tamamen uzak bir sivil hizmet institutions that provide them, but are sektörü fleklinde kurumsallaflabilir. services that systematically take the expectations of the society into consideration, Sonuç olarak, içinde yaflan›lan ça¤›n getirdi¤i that are open to participation and criticism, zihinsel dönüflümlere göre güvenlik that are, in short, based on consensus. The hizmetleri sadece bu hizmeti veren kurumlar main role of security forces in democracies is taraf›ndan belirlenen ve denetlenen to be the source of peace and trust. The most hizmetler de¤ildir; aksine bu hizmetler, important component of this is the toplumun beklentilerini sistematik bir flekilde göz önünde bulunduran, kat›l›m ve institutions’ respect for democracy and the elefltiriye aç›k, k›sacas› “toplumsal kabul” national will that is a reflection of it. (consensus) üzerine kurulu olmal›d›r. Demokrasilerde güvenlik kuvvetlerinin temel rolü huzur ve güven kayna¤› olmakt›r. Bunun en önemli aflamas›, bu kurumlar›n demokrasiye ve onun yans›mas› olan milli iradeye sayg›l› olmalar›d›r.

100 BELÇ‹KA’DA POL‹S VE JANDARMA POLICE AND GENDARMERIE REFORMU: GÜÇ’TEN H‹ZMET’E REFORM IN BELGIUM: FROM FORCE TO SERVICE

Denis Bergmans* Denis Bergmans*

Giriﬂ Introduction

Belçika’da federal polislik görevini yürüten As a representative of the Gendarmerie, the jandarma teflkilat›n›n bir temsilcisi olarak bu Belgian federal police, it is a great honor for toplant›ya davet edilmifl olmak benim için me to be invited as a speaker at this meeting. I büyük bir onurdur. Ülkemizdeki polis sincerely hope that by sharing with you some hizmetinin en iyi uygulamalar›ndan of the most successful applications of our baz›lar›n› sizlere anlatarak, hem ülkenizdeki police service, I can give you some ideas, güvenli¤i sa¤lama sürecine, hem de kamu which may help you improve the policing güvenli¤ini gelifltirmenize yard›mc› process and public safety in your country. olabilecek baz› fikirler verebilmeyi içtenlikle Even though our police service systems are umut ediyorum. Polislik hizmeti different, we tend to police similar sistemlerimiz farkl› olsa bile, benzer communities. I can assume that in general, topluluklar›n güvenli¤ini sa¤lar gibi the problems we face are probably similar gözüküyoruz. Sorunlar›m›z›n da genelde and so are their solutions. benzer oldu¤unu varsayabilirim, böylelikle In the first part of my paper, I will sketch the çözümlerimiz de benzer olabilir. concept of community policing. In the Yaz›m›n birinci bölümünde, toplum second part, I would like to lay out the polisli¤i** kavram›n› k›saca tarif edece¤im. organizational principles of community ‹kinci bölümde, toplum polisli¤inin policing. In the third part, I will explain how örgütlenme prensiplerinin neler oldu¤unu we managed the process of change in the aç›klamak istiyorum. Son bölümde, Belçika Belgian Gendarmerie. Jandarmas›’ndaki de¤iflim sürecinin The Failure of Traditional Police üstesinden nas›l geldi¤imizi aç›klayaca¤›m. Methods as the Background to the Toplum Polisli¤inin Ortaya Emergence of Community Policing Ç›kmas›ndaki Etken - Geleneksel In the period after WWII, Western societies Güvenlik Sa¤lama Yöntemlerinin experienced increasing social change, Yetersizli¤i migration and more numerous and new ‹kinci Dünya Savafl› sonras› dönemde Bat› forms of crime. Society’s representatives toplumlar›nda artan bir sosyal de¤iflim ve göç responded by introducing new regulations olgusu görülmüfl, mevcut suç oran›n›n and stronger law enforcement. The police, as

* Baflkomiser, Aalst Bölgesi, Belçika. a part of this law enforcement system, was ** “Suç ve kargaflan›n önlenmesi için halk›n polisle birlikte hareket etmesi” olarak organized in a way that emphasized its role as aç›klayabilece¤imiz “community policing” kavram›n›n Türkçe’de tam karfl›l›¤› a “crime-fighter.” The general rule governing yoktur. Bu nedenle, elinizdeki metinde bu kavram yerine “toplum polisli¤i” kavram› kullan›lacakt›r. (Çev.n.) * Chief Commissioner, Local Police of Aalst, Belgium

101 artmas›n›n yan› s›ra yeni suç biçimleri ortaya this change was “more of everything”: more ç›km›flt›r. Toplumun temsilcilerinin bu authority, more logistics, more policemen, duruma verdi¤i yan›t, daha fazla yönetmelik more specialized units, more automation, ve daha güçlü kanun ç›karmak olmufltur. O more centralization, and so on. In the sixties dönemde polis, kanuna dayal› yapt›r›m and seventies the motorized patrols were sisteminin bir parças› olarak, “suçla mücadele extended, and due to the expansion of eden” fail rolünü vurgulayacak flekilde technical infrastructure, in many cities beat örgütlenmiflti. De¤iflimi belirleyen, “herfleyin offices were closed down. Foot patrols were daha fazlas›” formülüydü: daha fazla otorite, considered old-fashioned and inefficient, and daha fazla lojistik, daha fazla polis, daha fazla were consequently replaced by motorized uzmanlaflm›fl birim, daha fazla otomasyon, surveillance. In this model of “crime control,” daha fazla merkezileflme vs. Altm›fllarda ve central steering was emphasized, and due to yetmifllerde motorize devriyeler yay›ld› ve the internal division of tasks, specialization teknik altyap›n›n büyümesine ba¤l› olarak within the police was intensified. Between pek çok flehirde devriye karakollar› kapat›ld›. those specialized units there was a Yayan devriyeler etkisiz görülmeye baflland› hierarchical arrangement that leaned heavily ve sonuç olarak yerlerini motorize birimlere toward the formal appreciation of the b›rakt›lar. Bu tip “suç denetimi” modelinde execution of the tasks, involving a great merkezi yönlendirme vurgulanm›flt› ve iflin number of rules and administrative dahili paylafl›m›ndan dolay›, polisteki procedures, what can also be termed as uzmanlaflma yo¤unlaflm›flt›. Bu uzman “bureaucracy.” This “paramilitary birimler aras›nda hiyerarflik bir düzenleme bureaucracy” aimed to make policing more bulunuyordu; bu düzenleme a¤›rl›kla routine and to protect it from all kinds of görevlerin yerine getirilmesinin resmi influences generated by the environment in takdirine dayan›yor, “bürokrasi” olarak which it was carried out, as these influences adland›r›labilecek çok fazla say›da kural ve were believed to be threats to the idari prosedürü içeriyordu. Bu “paramiliter organization’s structure and practices. bürokrasi”, polisin daha rutin bir tarzda Besides, it was believed that more çal›flmas›n› hedefliyor; onu ortam›n bureaucracy would exterminate corruption in yaratt›¤›, teflkilat›n yap›s›n› ve al›fl›lm›fl the police service. çal›flma yöntemlerini tehdit etti¤i düflünülen bütün etkilerden korumay› amaçl›yordu. However, by the mid- seventies, it was clear Ayr›ca, daha fazla bürokrasinin polis içindeki that this policy could not achieve its goals, as yolsuzlu¤un kökünü kaz›yaca¤›na the centralized-technocratic structure and the inan›l›yordu. orientation towards “fire-brigade policing” led to a number of shortcomings. This Ancak yetmifllerin ortalar› itibariyle, bu realization paved the way for community tutumun merkezi-teknokratik bir yap› olarak policing. I will now briefly analyze the amac›na ulaflamayaca¤› aç›kt›; ve “itfaiye conceptual causes of this transition. polisli¤ine” (fire-brigade policing) do¤ru bir yönelim, toplum polisli¤inin önünü açan bir For one thing, research indicates that a dizi eksikli¤in ortaya ç›kmas›na neden oldu. crime-fighting police service has little impact fiimdi k›saca, bu geçiflin kavramsal on the reduction of crime; more policemen, sebeplerini inceleyece¤im. random patrolling86 and rapid response to emergency calls do not necessarily result in Öncelikle, araflt›rmalar, suçla mücadele eden less crime. Major research findings show that polis sisteminin suçun azalmas›na pek az 86 Most crimes today are committed in private places behind closed doors, rendering etkisi oldu¤unu göstermektedir, çünkü polis random patrols and rapid response virtually useless in catching criminals in the say›s›n›n artt›r›lmas›, devriyelerin sokaklarda act or deterring crime.

102 gelifligüzel dolaflmas›86 ve polis imdat a crime-fighting police service cannot ça¤r›lar›na çabuk yan›t verilmesi ille de operate without the help of the population, suçun azalmas› sonucunu vermemektedir. since most crimes are reported by the Araflt›rmalar›n temel bulgular›, suçla community and any decrease in contact mücadele eden polisin halk›n yard›m› between the police and the citizens has a olmaks›z›n görevini yerine getiremeyece¤ini, negative influence on the number of reported çünkü pek çok suç vakas›n›n halk taraf›ndan crimes. Research has shown that 75 percent of ihbar edildi¤ini ve halk›n polisle irtibat›n›n serious crime is “discovery crime”: the crime azalmas›n›n, ihbar edilen suç say›s›nda has been committed long before anyone azalmaya neden olaca¤›n› göstermektedir. discovers it. Twenty-five percent of all crimes Araflt›rmalar, ciddi suçlar›n yüzde 75’ini is “confrontational” crimes and the research “sonradan keflfedilen suçlar”›n indicates that what is of paramount oluflturdu¤unu göstermektedir; yani suç, importance is not how quickly the police herhangi biri onu keflfetmeden çok önce arrive at the scene but how quickly someone ifllenmifltir. Tüm suçlar›n yüzde 25’ini notifies the police in the first place. “karfl›l›kl› çat›flma”ya dayanan suçlar Secondly, although an aggressive campaign oluflturmaktad›r ve araflt›rmalar›n against criminality may lead to higher arrest gösterdi¤ine göre burada as›l önemli olan, rates for minor traditional offenses, the costs polisin olay mahaline ne kadar çabuk vard›¤› of these arrests are disproportionately high de¤il, ilk etapta birilerinin polisi ne kadar compared to the benefits. Also, law çabuk arad›¤›d›r enforcement alone can have little impact on crime involving prostitution, gambling, ‹kinci olarak, suça karfl› sald›rgan bir alcohol or drugs because perpetrators kampanya, s›radan küçük suçlarla ilgili daha willingly collaborate in these crimes and it is fazla say›da tutuklama yap›lmas›na yol those areas of law enforcement that lead to açabilse de, bu tutuklamalar›n yararlar› police corruption. bedelleriyle orans›zd›r. Kanunlar›n icras›, fuhufl, kumar, alkol ya da uyuflturucu içeren Thirdly, there is also the problem of the suçlar üzerinde tek bafl›na az bir etki “investigator” who catches few criminals and yapabilmektedir, çünkü suç iflleyenler bu resolves a limited amount of criminal suçlara istekli olarak kat›lmaktad›r, ayr›ca offenses since he/she spends the bulk of bunlar polisi yolsuzlu¤a sevk eden alanlard›r. his/her time in the office doing paperwork or on the telephone. If an arrest is not made Üçüncü olarak, karakoldaki zaman›n›n on the spot or shortly after the offense, and if ço¤unu k›rtasiye iflleriyle ya da telefon the investigation is not developed by the bafl›nda geçirdi¤inden dolay› az suçlu initial investigating officer, chances of yakalayan ve az vaka çözen “müfettifl” clearing that case by itself are slim to none. problemi vard›r. E¤er tutuklama suçüstü ya Most of the cases solved by investigators da suçtan k›sa bir süre sonra yap›lmad›ysa ve result from interrogating those already e¤er soruflturma ilk sorgulamay› yapan arrested by the patrol officer. For many years memur taraf›ndan yürütülmüyorsa, bu television has presented the detective as the vakan›n kendili¤inden çözülme flans› yok hero and the patrol officer as the buffoon. denecek kadar azd›r. Müfettifller taraf›ndan But in reality, the beat officers spend more çözülen vakalar›n ço¤unlu¤u, devriye polisi time with victims and witnesses, have better taraf›ndan tutuklanm›fl olanlar›n social skills, and seem to be more methodical sorgulanmas›ndan do¤ar. Uzun y›llar about their work.

86 Günümüzde suçlar›n ço¤unlukla kapal› kap›lar ard›nda, özel yerlerde ifllenmesi, Finally, conventional methods of crime- devriyelerin sokaklarda gelifligüzel dolaflmas›n›n ve polis imdat ça¤r›lar›na çabuk yan›t verilmesinin suçlular›n suçüstü yakalanmalar› veya suç ifllemekten fighting carry some risks for the officer’s cayd›r›lmalar› konular›nda ifle yaramayaca¤›n› ortaya koymaktad›r. safety. Rather than relying on back-up forces,

103 boyunca televizyon, dedektifi bir kahraman, body armor and tactics, the single best police devriyeyi de bir soytar› olarak sunmufltur. officer safety tactic is to be known personally Ancak gerçekte, devriye memurlar› by the community. Even criminals seem to ma¤durlarla ve tan›klarla daha fazla vakit have difficulty hurting the constables they geçirirler, daha iyi sosyal becerilere know. sahiptirler ve ifllerini daha sistemli bir flekilde To conclude, conventional policing tactics yürütürler. and strategies keep the police and the public Son olarak, geleneksel suçla mücadele segregated from each other so that they come yöntemlerinin memurun güvenli¤i aç›s›ndan together only in formal and confrontational baz› riskler tafl›d›¤›n› söyleyebiliriz. Polis situations. The best way to increase the memurlar›n›n güvenli¤ini sa¤layan en iyi community’s security and decrease crime is to taktik, destek güçlere bel ba¤lamaktan çok, pay attention to improvements in the bu kiflilerin halk taraf›ndan flahsen tan›n›yor relationship between the police and the olmas›d›r. Suçlular bile tan›d›klar› bir polis population. memuruna zarar vermekte zorlan›r. Organizational Principles of Community Policing Sonuç olarak, geleneksel polis taktik ve stratejileri, polisi ve halk› birbirinden The idea of community policing starts from tamamen ay›r›r. Öyle ki polis ve halk ancak the premise that since the police cannot resmi bir durumda ve çat›flma vesilesiyle bir guarantee citizens’ security from an isolated araya gelir. Halk›n güvenli¤ini art›rman›n ve position, the population has to play an active suçu azaltman›n en iyi yolu, polis ve halk and cooperative role in passing to the police a aras›ndaki iliflkilerin geliflmesini sa¤lamakt›r. greater flow of information. This ensures greater safety for the population and Toplum Polisli¤inin Örgütsel Prensipleri contributes to the improvement of their Toplum polisli¤i fikri flu önermeden do¤ar: quality of life. Moreover, it enhances the polis, vatandafl›n güvenli¤ini toplumdan efficiency and effectiveness of the police tecrit olmufl bir konumdan sa¤layamaz, bu force, while at the same time, as a new nedenle halk daha fazla bilgi ak›fl› sa¤layarak, orientation, leads to a better integration of aktif ve iflbirlikçi bir rol oynamal›d›r. Bu, the police within the community and restores halk için daha fazla emniyet sa¤lay›p, yaflam the legitimacy that the police loses due to its kalitesini art›rd›¤› gibi, polis gücünün isolation. Community policing is an essential etkinli¤ini ve verimlili¤ini de art›r›r. Yeni bir part of the modern police system and yönelim olarak polisin toplum ile approximately 25 percent of the police force bütünleflmesini sa¤lar; polisin toplumdan should work for the community at the soyutland›¤› için kaybetti¤i meflruiyetini bottom of the organization, while 50 percent yeniden kazanmas›na katk›da bulunur. should be on patrol service and interventions. The remaining 25 percent should work in Toplum polisli¤i modern polis sisteminin specialized services. önemli bir parças›d›r ve polis kuvvetinin yüzde 25’i teflkilat›n en alt›nda, toplum için The literature on community policing çal›flmal›d›r; polis kuvvetinin yüzde 50’si distinguishes three kinds of relationships devriye hizmetinde ve müdahalelerde yer between the police and the population: almal›, geriye kalan yüzde 25 uzmanlaflm›fl • the first defines this relationship as a hizmetlerde çal›flmal›d›r. “harmonious cooperation,” aimed at Toplum polisli¤i üzerine olan alan yaz›n, raising “collective welfare” or polis ve halk aras›nda üç çeflit iliflkiden “demolishing the wall between the police bahsetmektedir: and the citizen”;

104 • ‹lk yaklafl›m bu iliflkiyi, “ortak refah”› • the second approach refers to a art›rmay› ya da “polis ile vatandafl “partnership” in which the police and the aras›ndaki duvar› y›kmay›” amaçlayan population cooperate to reach common “uyumlu bir iflbirli¤i” olarak tan›mlar; goals that are mainly stipulated by the police; • ‹kinci yaklafl›m, polis taraf›ndan öngörülen ortak hedeflere ulaflmak için • in the third approach, the police takes into polisin ve halk›n iflbirli¤i yapt›¤› bir account the population’s expectations and is “ortakl›k”tan söz eder; therefore assumed to be influenced by the public in defining its priorities, making its • Üçüncü yaklafl›mda ise, polis halk›n policies, and devising its strategies. This is beklentilerini dikkate al›r; böylece, an advanced approach, called “problem- önceliklerini ve politikalar›n› belirlerken, oriented policing,” that incorporates a form stratejilerini planlarken halk taraf›ndan of “accountability” and responsibility by etkilenmifl oldu¤u varsay›l›r. “Probleme the police to the public. yönelmifl polis” olarak adland›r›lan bu ileri yaklafl›m, polisin halka karfl› “hesap Common to all three approaches is the higher verebilir” ve mesul konumda olmas›n› visibility of the police in the community. bütünlefltirir. The Three “D’s” of the Organization of Üç yaklafl›mda da ortak olan, polisin toplum Community Policing içinde daha görünür olmas›d›r. Decentralization, de-concentration, and de- Toplum Polisli¤i Örgütlenmesinin specialization are the three basic Üç ‹lkesi organizational principles of the new approach to community policing. They are Ademi merkeziyetçilik, yay›lma ve the levers to promote the external orientation uzmanl›ktan uzaklaflma; toplum polisli¤ine of the organization. yönelik bu yeni yaklafl›m›n üç temel örgütsel prensibidir. Bunlar teflkilat›n d›fla Decentralization consists in placing yönelik olmas›na yard›mc› olacak responsibilities at the lowest possible level of kald›raçlard›r. the organization. This way one reduces the red tape and increases the incentives and Ademi merkeziyetçilik, sorumluluklar› autonomy of rank-and-file policemen. teflkilat›n mümkün olan en alt seviyesine dek De-concentration aims at a maximal indirmeyi içerir. Bu yolla, afl›r› bürokrasi spreading of all policemen over the whole azalt›l›r ve alt seviyedeki polislerin territory to have the greatest possible contact motivasyonu ve özerkli¤i artar. with the population. Therefore, officers are Yay›lma, halk ile mümkün olan en yüksek located as much as possible in a fixed irtibata sahip olabilmek için, polislerin ülke territory. topraklar›na maksimum düzeyde yay›lmas›n› De-specialization helps the constable to amaçlar. Dolay›s›yla, polis memurlar› develop as many skills as possible so that he mümkün oldu¤u kadar sabit bir alan içine does not need to refer to other services when yerlefltirilir. the citizen calls for help. Uzmanl›ktan uzaklaflma sayesinde, polis Changed Tasks for the Police Officer as an memurlar› mümkün oldu¤unca çok beceri Executive gelifltirirler ve böylece vatandafl yard›m için arad›¤›nda, baflka hizmet birimlerine sevk Basic organizational principles need to be etmek zorunda kalmazlar. explained to policemen at the level of the

105 Bir ‹dareci Olarak Polis Memurunun executive. The new “community policeman” De¤iflen Görevleri has to abandon the isolation of motorized surveillance and re-establish personal, face- Yönetim seviyesindeki polislere temel to-face contact with the “law-abiding” örgütsel prensiplerin anlat›lmas› citizens in his area. The beat officer looks for gerekmektedir. Yeni “toplum polisi”, creative solutions to local problems such as motorize denetimin yaratt›¤› tecridin crime, fear of crime, disorder, and decay. This d›fl›na ç›kmal› ve kendi bölgesindeki mutual relationship is based on mutual “kanuna uyan” vatandafllarla yeniden confidence. The police officer is the catalyst kiflisel, yüz yüze bir iliflki kurmal›d›r. that increases the population’s ability to solve Devriye polisi, suç, suç korkusu, kargafla ve its own problems. He responds to their calls yozlaflma gibi yerel problemler için yarat›c› and makes arrests, but he does more than çözümler arar. Karfl›l›kl› bu iliflki, karfl›l›kl› these limited actions in terms of seeking to güven üzerine oturur. Polis memuru, halk›n improve quality of life. kendi problemlerini çözme yetene¤ini art›ran bir katalizördür. Polis imdat John Alderson, who introduced community ça¤r›lar›na cevap verir ve tutuklamalar yapar, policing in West Devon and Cornwall in ama hayat kalitesini yükseltmede etkisi Great Britain, says that community policing s›n›rl› olan bu müdahalelerden daha fazlas›n› can be compared with a tree and its roots. yapar. Community policing is the roots, the patrols and the intervention teams are the trunks of ‹ngiltere’de West Devon ve Cornwall’da the tree, and the specialized forces are the toplum polisli¤ini örgütleyen John Alderson, branches. toplum polisli¤inin bir a¤aç ve köklerine benzetilebilece¤ini söyler. Toplum polisli¤i How can the “community” be defined? köklerdir, devriyeler ve müdahale timleri In a geographical sense, it is a local a¤ac›n gövdesidir, özel (uzmanlaflm›fl) güçler compilation of entities with religious, ise dallard›r. ethnic, cultural or social groups, some of which may be changing constantly and “Toplum” nas›l tan›mlanabilir? Co¤rafi have little sense of identity while others anlamda toplum, baz›lar› sürekli de¤iflen ve may not be socially stable. After having az kimlik bilincine sahip, di¤erleri ise sosyal identified the communities, the next olarak istikrarl› olmayan; dini, etnik, step is to analyze all the demographic kültürel ya da sosyal gruplar›n bölgesel bir aspects such as crime, fear of crime, danger, derlemesidir. Toplumlar› tan›mlad›ktan poverty, social tension, pollution, sonra, bir sonraki ad›m suç, suç korkusu, unemployment, and social provisions. Then tehlike, yoksulluk, sosyal gerilim, kirlilik, we can make a demographic profile of the iflsizlik ve sosyal koflullar gibi demografik community so as to adapt our services in durumlar› analiz etmektir. Daha sonra, order to fulfill the community’s needs. This is hizmetlerimizi toplumun ihtiyaçlar›na considered “Phase 1” of organizing uyarlamak için toplumun demografik bir community policing. profilini ç›karabiliriz. Bu, toplum polisli¤ini Phase 2 consists of organizing public organize etmenin “Birinci Aflamas›” olarak meetings with the representatives of “civil düflünülür. society,” of social services, educational, youth, ‹kinci Aflama; sosyal hizmetler, e¤itim, commercial and sports organizations, gençlik, ticari ve spor örgütleri, hükümet ve governmental and municipal institutes. After belediye kurumlar› ve “sivil toplumun” these public meetings, in Phase 3, an advisory temsilcileri ile halka aç›k toplant›lar committee is established. This committee is düzenlemektir. Halka aç›k bu toplant›lardan the key to community policing: the

106 sonra, Üçüncü Aflama olarak, bir tavsiye population and the police together define komitesi kurulur. Bu komite toplum polisli¤i their objectives. için anahtard›r: halk ve polis birlikte In Phase 4, the police have to select and train hedeflerini belirler. men and women who will contribute to the Dördüncü Aflamada; polis o toplumun policing of those communities. Not every emniyetinin sa¤lanmas›na katk›da bulunacak policeman has the qualities to fulfill the task erkek ve kad›nlar› seçip, e¤itmelidir. Her of community policing. For this reason we polis memuru toplum polisli¤i görevini need an adequate selection system and yerine getirecek özelliklere sahip de¤ildir. Bu training. Community policemen and women nedenle, uygun bir seçme ve e¤itim sistemine require a lot of skills: the ability to give ihtiyaç vard›r. Toplum polisli¤i yapacak advice, to keep an eye on juvenile kad›n ve erkek polis memurlar›, pek çok delinquency, and to look out for the safety of beceriye gereksinim duyarlar. Sadece bir kaç elderly people, to name only a few. To be able örnek vermek gerekirse; tavsiye verme, to fulfill these tasks, they have to know the gençlik suçlar›yla ilgili olarak ortama ve organizations with which they cooperate. gençlere göz kulak olma, yafll›lar›n Community policemen have to know that güvenli¤ini gözetme gibi beceriler bunlardan they are still responsible for keeping track of birkaç›d›r. Bu görevleri yerine getirebilmek criminality and maintaining public order in için, iflbirli¤i yapacaklar› örgütleri their communities and that most criminality tan›mal›d›rlar. Di¤er yandan toplum is committed locally by members of the polisleri, suçlular› takip etme ve kamu community. düzenini koruma göreviyle yükümlü Community Policing and a New Service olduklar›n›; bir toplum içinde suçlar›n Language ço¤unlukla o toplumun üyeleri taraf›ndan ifllendi¤ini unutmamal›d›rlar. If the police want to emphasize greater interaction with the community, to have an Toplum Polisli¤i ve Yeni Bir Hizmet Dili increased managerial autonomy- E¤er polis, yönetimsel özerkli¤ini ve accountability and improved service mesuliyetini art›rmak ve verdi¤i hizmetleri provision, the organization has to become gelifltirmek için toplumla daha fazla “flatter” or less hierarchical, more efficient etkileflime girmek istiyorsa; teflkilat daha and less process oriented, and less driven by “düz” ya da daha az hiyerarflik, daha etkin, reactive responses to citizen mobilizations. daha az sürece yönelik olmal› ve A new jargon, core principles, and service vatandafllar›n hareketlili¤ine verdi¤i tepkisel rhetoric accompany community policing. yan›tlarla daha az güdülenmelidir. Topics such as developing values and mission Toplum polisli¤ine yeni bir jargon, temel statements, advanced training and human prensipler ve hizmet retori¤i efllik eder. resource development, and improving service De¤erler ve görev tan›mlar› gelifltirmek, ileri relations are central features of the new bir e¤itim ve insan kaynaklar› geliflimi, “language” of the police. Community hizmet iliflkilerini gelifltirmek gibi konular, policing discussions resonate with ideas about bu yeni polis “dili”nin temel nitelikleridir. “getting closer to the customer,” “sticking to Toplum polisli¤i tart›flmalar›, “hizmet the knitting,” and creating an internal verilecek kifliye daha da yak›nlaflmak”, “kendi organizational culture that emphasizes ifline ba¤l› olmak”, “özerkli¤i ve giriflimcili¤i” “autonomy and entrepreneurship.” If vurgulayan örgüt içi bir kültür yaratmak community policing is to become a central konusundaki fikirleri içermelidir. E¤er feature of law enforcement and to toplum polisli¤i, kanunu uygulaman›n accommodate the radical changes implied by

107 merkezi bir unsuru haline gelecek ve community policing proponents, the yandafllar›n›n ima etti¤i radikal de¤ifliklikleri institutional framework and organizational yerlefltirecekse, polis örgütlerinin kurumsal apparatus of police organizations must be çerçevesi ve örgütsel araçlar› changed. The success or failure of community de¤ifltirilmelidir. Toplum polisli¤inin baflar›s› policing is to a large degree affected by the ya da baflar›s›zl›¤› büyük ölçüde, günümüz organizational structures and processes that polisli¤ini karakterize eden örgütsel characterize modern-day policing. Moreover, yap›lardan ve süreçlerden etkilenmektedir. the internal cultures of these organizations, Dahas›, toplum polisli¤ini uygulama together with structural and technological çabalar›n›n baflar› ya da baflar›s›zl›¤›n›, considerations, are also expected to shape the yap›sal ve teknolojik hususlarla birlikte bu success or failure of the efforts to implement örgütlerin iç kültürünün de flekillendirmesi community policing. . beklenmektedir. Community Policing in the Belgian Kültür De¤iflimi ve Kalite Geliflimi Gendarmerie via Cultural Change and Sayesinde Belçika Jandarmas›ndaki Quality Improvement Toplum Polisli¤i Originally, there were three police services in Bafllang›çta Belçika’da hizmet veren üç tip Belgium: the municipal police, the polis vard›: zab›ta (belediye polisi), jandarma gendarmerie, and the judicial police. ve adli polis. In the eighties Belgium was confronted with Belçika 1980’lerde, halk›n polise ve adli tragic crimes that shook the public’s sisteme olan güvenini sarsan trajik suçlarla confidence in the police and the judicial yüz yüze kald›. Hükümet radikal bir biçimde, system. The government took measures to polisi ›slah etmek, jandarmay› askeri radically reform the police, demilitarize the özelliklerinden ar›nd›rmak ve iki gücü gendarmerie, and integrate the two forces. birlefltirmek için tedbirler ald›. Buna ba¤l› So, the chief reason for the reform was the olarak, reformun ana sebebi, geleneksel public and political demand for strong action güvenlik yöntemleriyle kontrol alt›nda against mounting crime that could not be tutulamayan ve t›rmanan suça karfl› harekete handled by traditional policing methods. The geçilmesi için oluflmufl kamusal ve siyasi other motives for change were the talepti. De¤iflimi teflvik eden di¤er nedenler, availability of fewer resources for internal iç güvenlik hizmetleri için yap›lan bütçe security services due to budget cuts and the k›s›nt›lar›na ba¤l› olarak kaynaklardaki negative public perception of the azalma ve jandarman›n halk içindeki gendarmerie. Also, there was the failure of olumsuz alg›lan›fl› idi. Ayr›ca, koordinasyon pentagonal consultation as a coordinating sa¤lama arac› olarak beflgen dan›flmanl›¤›n instrument. The “Dutroux” case (of missing baflar›s›zl›¤› söz konusu idi. “Dutroux” davas› and murdered children) demonstrated the (kaybolan ve öldürülen çocuklar), üç polis lack of coordination and cooperation among gücü aras›ndaki bu koordinasyon ve iflbirli¤i the three police forces. The vertical division eksikli¤ini aç›kça ortaya serdi. Görevlerin of tasks led to more competition and the dikey paylafl›m› daha fazla rekabete yol açt› police authorities did not have enough ve polis yetkililerinin polis politikalar›n› responsibilities in the field of steering the yönetmek için yeterli sorumlulu¤a sahip policy of the police. The gendarmerie was olmad›¤› görüldü. Jandarma halktan çok considered too distant from the people. The uzak görülüyordu. Belçika polis hizmeti, Belgian police service was perceived as being halktan çok otoriteye yönelik bir hizmet more authority-oriented rather than public- olarak alg›lan›yordu; ve flu bir gerçekti ki, oriented, and it was a fact that confronted e¤er suç ciddi ise insanlar jandarmay› with a serious crime, people tended to call the

108 ça¤›rmak zorunda kal›yorlard›, çünkü halk gendarmerie because of the belief that the jandarman›n suçla bafl ederken do¤ru tavr› gendarmerie had the correct attitude and gösterdi¤ini ve iyi bir performansa sahip proper performance with regard to crime. oldu¤una inan›yordu. Dahas› Jandarma, Moreover, the gendarmerie had the askeri bürokratik bir örgütün özelliklerini characteristics of a military bureaucratic tafl›yordu, yani sa¤lam bir merkeziyetçili¤e organization as it was strongly centralized sahipti ve örgütsel yap›s› afl›r› düzenliydi. Bu and over-regulated. This made the durum, teflkilat› d›fl dünyaya karfl› anlafl›lmaz organization impenetrable to the outside hale getirdi. Liderlik tarz› bir polis örgütü ya world. The leadership style was not da modern personel yönetimi için uygun appropriate for a police organization or for de¤ildi. Son olarak Jandarma, yerel modern personnel management. Finally, the yetkililere karfl› özerk bir tav›r içinde gendarmerie was blamed for having an olmakla suçlan›yordu. attitude of autonomy vis-à-vis the local authorities. Bir uzmanlar komitesi taraf›ndan bir öneri oluflturuldu. Buna göre, jandarma ve ulusal A committee of experts formulated a adli polis birlefltirilecek ve zab›ta aynen proposal to merge the gendarmerie with the muhafaza edilecekti. Parlamentodaki siyasi national judicial police, and to maintain a partiler aras›nda yeni polis gücüne dair bir separate municipal police. There was no uzlaflma yoktu, böylece hükümet giriflimde consensus between the political parties in bulundu ve jandarma ile ulusal adli polisi parliament about the new police force, so the birlefltirip, zab›tay› muhafaza ederek bir government took the initiative and created ulusal polis yaratt›. one national police – fusing the gendarmerie and national judicial police – and Özerk polis alanlar› gerekli temel polis maintaining the municipal police. hizmetini üretir. Federal polis uzmanlaflma, yard›m ve destek ifllevlerini yerine getirir; Autonomous local police areas produce basic, federal ve yerel polis aras›ndaki comprehensive police services. Federal police “fonksiyonel” ba¤lant› sayesinde bu ikisi perform specialized, subsidiary, and support aras›nda bütünleflmifl bir iflleyifl vard›r. tasks. A “functional” liaison between the “Asgari” hizmet prensibi uygulan›r. Federal federal and local police integrates the two. polis göreve 1 Ocak 2001 tarihinde, 196 yerel The principle of “minimal” service is polis bölgesi ise 1 Ocak 2002 tarihinde introduced. The federal police started on bafllam›flt›r. Yerel ve federal polis aras›nda January 1, 2001 and 196 local police zones fonksiyonel bir ba¤lant› vard›r. 196 yerel started on January 1, 2002. The 196 local polis bölgesi yasal çerçeve içinde özerkli¤e police areas have autonomy within the legal sahiptir. Yerel polisler, toplum polisli¤i, framework. They are responsible for basic kamu düzeninin sa¤lanmas› ve adli polislik police service based on the principles of prensiplerine dayanan temel polis community policing, maintenance of public hizmetinden sorumludurlar. order, and judicial policing.

Yönlendirmeyi, Yerel Güvenlik Plan›’n› Guidance is given by the Local Security çizen Yerel Güvenlik Kurulu yapar. Federal Board, which draws up a Local Security Plan. polis, uzmanl›k isteyen görevlerde, yerel The federal police execute specialized tasks bölgelerdeki ola¤and›ﬂ› görevlerde rol al›r; and supra local tasks and gives support and yerel polise ve polis yetkililerine destek ve ek subsidiary support to the local police and destek verir. police authorities.

Genel yönlendirme Ulusal Polis Plan›’n› Overall guidance is given by the National belirleyen Ulusal Polis Kurulu taraf›ndan Police Board, which draws up the National

109 yap›l›r. Sonuçta, Belçika polis sistemi entegre Police Plan. Overall, the Belgian police bir sistemdir; yerel ve federal seviyelerde system is an integrated system, not a “fonksiyonel bir ba¤lant›” vard›r ve hierarchical system: there is a “functional hiyerarﬂik bir sistem de¤ildir. liaison” between the local and federal levels.

Entegre Bir Güç ‹çin Politikalar ve Reform Policies and Reform Issues for an Integrated Konular› Force

Jandarma üstündeki çevreden kaynaklanan Driven by the above external pressures, the bask›lardan, aﬂa¤›daki temel reform gendarmerie deduced the following basic prensiplerini ç›karsam›ﬂt›r: principles of reform:

• Yeni bir görev ve strateji tan›m›: Artan • The definition of a new mission strategy: genel talepler, birlefltirilmifl bir polis Greater popular demands and uncertainty gücüne dair siyasi deklerasyonlar›n among personnel due to political personelde yaratt›¤› tereddüt, jandarmay› declarations about a unified police force yeni hedeflerini ve hizmetlerini aç›kl›¤a urged clarification of the gendarmerie’s kavuflturmaya teflvik etmifltir. Buna uygun new goals and services. Accordingly, the olarak görev ve strateji beyan›, uygulama mission and strategy statement included sürecinin aflamalar›n›/mühletlerini, benchmarks and deadlines for the program takvimini ve ilerlemenin hangi implementation process, a program yöntemle ölçülece¤ini kapsamaktad›r. calendar, and progress evaluation Jandarman›n bu görev beyan› flöyledir: measures. The new mission statement of the gendarmerie reads as follows: “Jandarma, genel bir polis gücü olarak, esas olarak kamu düzenine, güvenli¤ine ve “The gendarmerie will, as a general police sa¤l›¤›na katk›da bulunacak ve bunlar› force, contribute essentially to public bilhassa: order, security, and health, particularly by: - vatandafllar› koruyarak, onlara yard›m - protecting, helping, and reassuring ederek ve güven vererek; citizens; - yasaya ayk›r› davran›fllar› ya da kamu - preventing or stopping criminal düzenini bozan olaylar› engelleyerek ya offences or disturbances of the public da durdurarak, yapacakt›r.” order.” Bu görev beyan›n› destekleyen de¤erler The values supporting the mission statement flunlard›r: are: - her vatandafl›n hak ve özgürlüklerine - respect for the individual rights and sayg› göstermek; özellikle, gücü asgari liberties of each citizen, particularly by düzeyde ve sa¤duyulu bir flekilde using power in a strictly minimal and kullanmak; judicious way; - davran›fllar›m›z›n hesab›n› aç›kça vererek demokratik kurumlara sayg› - respect for democratic institutions by göstermek; being accountable for our actions; - tarafs›zl›k, önyarg›lardan uzak durmak - impartiality, absence of bias and ve do¤ruluk. integrity. Bu göreve flekil veren temel prensipler The basic principles that give shape to this flunlard›r: mission are

- vatandaﬂlar›n beklentileri, kayg›lar› ve - citizens’ expectations, concerns and güvensizlik hisleri; feelings of insecurity;

110 - çoklu-kurum yaklaﬂ›m›n›n - the adoption of a multi-agency benimsenmesi; approach;

- uluslararas› geliﬂmeler. - international developments.

• Karar sürecine kat›l›m: Politika • Participatory decision-making: It is logical belirlemeden sorumlu yetkililerin, polisin that the authorities responsible for the önceliklerine iﬂaret etmeleri mant›kl›d›r. policy indicate the priorities of the police. Hangi güvenlik sorunlar›n›n önemli They have to decide which security oldu¤una ve polisin bunlara ne tip problems are important and what kind of cevaplar verebilece¤ine karar vermek answers the police may give. The zorundad›rlar. Jandarma bu karar verme gendarmerie can participate in this sürecine kat›labilir ve bu kat›l›m, decision-making process, and its yetkililerin güvenlik politikas› hakk›nda participation is necessary for the sa¤lam temelli seçimler yapmalar› için authorities to make well-founded choices gereklidir. Bu ba¤lamda, jandarman›n on safety policy. In this context it is yerel yetkililere karﬂ› sorumlu oldu¤unun important to stress that the gendarmerie is ve hareketlerinden dolay› onlara cevap responsible to the local authorities and verdi¤inin alt›n› çizmek önemlidir. accountable to them for their actions.

• Halk içindeki olumsuz alg›lan›fl› yenmek: • Overcoming negative public perception: Only Jandarman›n iyi bir ifl ç›kar›p the public and the authorities can assess ç›karmad›¤›n› sadece halk ve yetkililer whether the gendarmerie is doing a good de¤erlendirebilir. Jandarma için onlar›n job or not. Their assessments are the de¤erlendirmeleri en üstün performans ultimate performance-indicators for the göstergeleridir. Jandarman›n, vatandafl›n gendarmerie. That is why the gendarmerie güvenli¤ine dair sürekli, görülür ve somut has chosen an approach based on geliflmelere dayanan bir yaklafl›m continuous, visible and concrete seçmesinin sebebi budur. Bu geliflmeler improvements in citizen safety. These “kaliteli temel polis hizmeti” denilen improvements are the components of the projenin içeri¤ini oluflturur. project for “basic police care with quality.”

Jandarma ‹çinde Toplum Polisli¤i Felsefesinin The Operationalization of the Community ‹ﬂlevselleﬂtirilmesi Policing Philosophy in the Gendarmerie

Toplum polisli¤i, emniyet ve güvenlik Community policing is about the provision of sorunlar›n› çözmek için, yerel halkla ve basic police care by the gendarmerie to the yetkililerle iflbirli¤i içinde, sosyo-ekonomik socio-economic entities/communities in varl›klara/topluluklara jandarma taraf›ndan order to solve problems of safety and security, temel polis hizmeti sa¤lanmas›d›r. Temel in cooperation with the local population and polis hizmetinin hedef grubu h›rs›zl›k, the authorities. The target group of basic soygun, vandalizm, uyuflturucu madde police care consists of the local communities ba¤›ml›l›¤›, trafik kazalar› vs. gibi endifle that are struggling with disturbing or verici ve sinir bozucu sorunlarla u¤raflan irritating problems such as burglary, yerel toplumlard›r. Önemli sorunlar›n ne mugging, vandalism, drug abuse, traffic oldu¤una yaln›zca o toplum içinde yaflayan accidents, and so on. Only the local kifliler ve yetkililer karar verebilir. Temel communities and authorities decide on which polis hizmeti alan›, geleneksel devriye gezme, problems are important. The provision of polis imdat ça¤r›lar›na cevap verme ve suç basic police care is broader than traditional soruflturmadan daha genifltir. patrolling, answering of calls, and investigating crimes.

111 Temel polis hizmeti ﬂunlar› içerir: Basic police care includes:

• güvenlik sorunlar›n›n kontrol edilmesi ve • giving advice on how to prevent and bu sorunlar›n önüne geçilmesi için control security problems; tavsiyelerde bulunmak, • acting to dissuade offenders from • yasaya ayk›r› davrananlar› cayd›rmak için committing a crime; harekete geçmek, • monitoring when incidents occur; • olay ç›kt›¤›nda gereken düzenlemeleri yapmak, • investigating crime;

• suçu soruﬂturmak, • providing after-care to victims.

• suç ma¤durlar› için olay sonras› hizmet The most important principle of the basic sa¤lamak. police care approach is the concept of improving the quality of the service the Temel polis hizmeti yaklafl›m›n›n en önemli gendarmerie offers to the public. The prensibi, jandarman›n halka sundu¤u gendarmerie has operationalized the idea of hizmetin kalitesini gelifltirme kavram›d›r. quality by translating it into standards of Jandarma bu kalite fikrini, karakollar›n iyi good practice at the station level based on two faaliyet gösterme standartlar›na çevirerek pillars: high quality level and the reliability ifllevsel hale getirmifltir. Bu standartlar iki of the quality. temel unsura dayan›r: yüksek kalite seviyesi ve kalitenin güvenilirli¤i. The six key elements of achieving a high- quality service level are: Yüksek kaliteli bir hizmet seviyesini hayata geçirmenin alt› temel faktörü flunlard›r: • professionalism and creativity in the way problems are dealt with; • sorunlar›n ele al›nma biçimindeki profesyonellik ve yarat›c›l›k, • flexibility by setting time freely;

• zaman› özgürce ayarlama esnekli¤i, • individualized approach to the client;

• kifliye özgü bireysellefltirilmifl yaklafl›m, • high visibility and outreach;

• görünür ve ulaﬂ›r olmak, • accessibility and availability;

• eriﬂilebilirlik ve haz›r bulunma, • high speed of intervention.

• yüksek müdahale h›z›. The key elements of high reliability in quality are: Kalitede yüksek güvenilirli¤in temel faktörleri ﬂunlard›r: • setting up national quality standards;

• ulusal kalite standartlar› belirlemek, • public surveys to measure customer satisfaction; • müﬂteri memnuniyetini ölçen kamu anketleri, • accountability to the local authorities about policy, priorities, and results; • yerel yetkililerin politika, öncelikler ve sonuçlar hakk›nda sorumluluk almas›, • auditing system;

• denetim sistemi, • planning for lay visitors in the future.

• gelecekte halktan kiﬂilerin ziyaretini planlamak.

112 Kalite Gelifltirme Projeleri Nas›l Bafllad›? How Were the Quality Improvement Projects Started? Bu ilkeler ve genel kalite prensipleri, proje gruplar›n›n içinde çal›flabilece¤i çerçeveyi These guidelines and the general quality sunar. Pilot projelerin hedefleri hem harici principles are the framework within which hem de dahilidir. the project groups can work. The goals of pilot projects were both external and Harici hedefler flunlard›r: internal: • hizmetin kalite düzeyinin gelifltirilmesi External objectives: (örne¤in karfl›lama, olay sonras› ilgi vs.), • improvement of the level of quality of the • halk için yeni tip hizmetler yarat›lmas› service (such as reception, after-care, etc.); (örne¤in sektör polisli¤i, suç ma¤durlar›n›n yeniden ziyaret edilmesi • creation of new kinds of services for the vs.), public (for example sector policing, revisiting of victims, etc.); • ön büro personelinin müflteri-yönelimli olmas›, • customer orientation for front office personnel; • polis faaliyetlerinin etkinli¤inin gelifltirilmesi. • improvement of the effectiveness of policing activities. Dahili hedefler flunlard›r: Internal objectives: • komuta ve kontrol tavr›ndan, iflbirli¤i ve tak›m çal›flmas› tavr›na do¤ru kültürel bir • cultural change from an attitude of de¤ifliminin gerçekleflmesi, command and control to an attitude of collaboration and teamwork; • geliflme, yarat›c› olma ve yenilik yapma iste¤inin teflvik edilmesi, • stimulation of the will to improve, to be creative, and to innovate; • dikey iletiflim yerine yatay iletiflimin teflvik edilmesi. • stimulation of lateral instead of vertical communication. 14 birimlik s›n›rl› bir grup seçildi ve bu grupla yatay bir a¤ kuruldu; bu a¤, üst A limited group of 14 units was chosen and idareyle direk ba¤lant›s› bulunan bir put in a horizontal network, supported by a koordinatör ve bir yard›mc› ile desteklendi. facilitator and a coordinator who had direct Orta yönetim sürekli olarak ifllere burnunu access to the top management. This structure sokmaya kalkt›¤›ndan, bu yap› çok is vital because the intermediate management önemlidir. Projeler belli bir bütçe ile constantly tries to interfere. The projects were desteklendi. ‹lk toplant›da flube müdürü yeni supported by a specific budget. At the first sisteme ba¤l›l›k gösterdi; eski sisteme s›k› meeting, the commissioner demonstrated s›k›ya sar›lma al›flkanl›¤›yla bafl etmek high commitment, which is very important aç›s›ndan bu çok önemliydi. Projenin lideri, to counter the habit of clinging to the old farkl› rütbeleri temsil eden, hepsi gönüllü 6-8 system. The head of the project was the kiflilik tak›mlar› seçen komuta memuruydu. commanding officer, who selected a team of Projenin konusu, yöneticinin çizdi¤i 6 to 8 persons representing different ranks, çerçevenin s›n›rlar› içinden proje grubu all of them volunteers. The project’s subject taraf›ndan seçildi. Böylece, üst yönetimin was chosen by the project group, within the stratejik çerçevesinin içi karakol seviyesinde guidelines set by the manager. Thus the doldurulmufl oldu ve proje gruplar›na, e¤er strategic framework of the top management

113 mevcut kurallar hizmetin geliflimini was filled in at the station level, and project engelliyorsa, bunlar› reddetme izni verildi. groups were allowed to reject the existing rules if they impeded the improvement of ‹kinci aflamada, pilot birimleri ikinci bir service. proje ile u¤raflt›lar ve üst yönetimin stratejik öneme sahip oldu¤unu düflündü¤ü bir In phase two, pilot units tackled a second konuda çal›flmay› kararlaflt›rd›lar. ‹kinci seri project and agreed to work on a subject that projeler aynen pilot projeler gibi ilerledi, the top management considered to be of ancak gruplar bu sefer ilk projelerden gelen strategic importance. The second series of yeni unsurlar› da bünyelerine dahil ettiler. projects proceeded exactly like the pilot Tüm birimler, “ya¤-lekesi tekni¤i” denilen ve projects, but incorporated the new elements onaylanm›fl tavsiyeler ile proje raporlar›nda that came out of the first projects. All units kullan›lan teknikle, baflar›l› projelerin implemented parts of successful projects, k›s›mlar›n› uygulad›lar. ‹kinci aflaman›n through the so-called “oil stain” technique, sonuçlar› flöyleydi: and approved recommendations and project reports. The results of the second phase were: • Öncelikle, 14 pilot tak›m di¤er birimlere 90 küçük geliflme sundu. Biz buna “harici • First of all, the 14 pilot teams presented 90 ya¤ lekesi” diyoruz. small improvements to the other units. We call this “the external oil stain.” • ‹kinci aflamada, bir çeflit kültürel hamle vard›: art›k neredeyse hiç flüphecilik • Secondly, there was a kind of cultural yoktu, dinamik bir yatay iletiflim vard›, breakthrough: former skepticism has been pilot birimler günlük çal›flmalarda replaced by dynamic lateral metodolojiyi kullan›yorlar, birimler communication, pilot units use the sorunlar›n› kendi kendilerine çözmeye methodology in their daily work, units try çal›fl›yorlard› ve destek bölümleri, iç to solve their problems themselves, and the iflleyifllerinde müflteri yönelimli olmay› supporting departments begin to accept kabul etmeye bafllam›fllard›. the internal customer orientation.

• Üçüncü aflamada, toplum polisli¤i felsefesi • Thirdly, the understanding of the kavray›fl› derinlefltirildi. community policing philosophy is deepened. 1996 bafl›nda üçüncü aflamaya bafllad›k. Proje kalan 33 birimde bafllad› ve pilot projelerdeki At the beginning of 1996, we initiated the devaml› geliflme kavram›n› uygulamaya third phase. The project was launched in the koyduk. Pilot projelerdeki geliflmeler remaining 33 units, and we implemented the pekiflmifl ve kaliteli hizmetin baflar›l› idea of continuous improvement in the pilot uygulamalar›n› ve ulusal standartlar›n› projects. The improvements of the pilot tan›mlayan el kitaplar›na dönüfltürülmüfltü. projects were consolidated and transformed into manuals that describe successful Bu y›l [2004] daha da ileriye gittik. Yaln›zca practices and set national standards of quality hizmetimizin kalitesini sürekli olarak service. gelifltirmek için çabalamakla kalmad›k, her temel polis biriminde bir hareket plan› This year we went even further. Not only did gelifltirmeye çabalad›k. Di¤er partnerlere ve we strengthen our effort to continually yetkililerle dan›flarak oluflturulan bu hareket improve the quality of our services, we strove plan›, halk ve polis istatistiklerinin iflaret to develop a policy plan in every basic police etti¤i güvenlik eksikliklerine dair unit. This policy plan, drawn up in önceliklerin belirlenmesini sa¤lamaktad›r. consultation with other partners and the Her temel polis birimi, bir projede en az bir authorities, allows us to set our priorities with

114 güvenlik sorununu ele almaktad›r. Yetkililer regard to lack of security, as indicated by the ve halk bu sürece olabildi¤ince kat›lmakta; population and police statistics. Every basic böylece polisin öncelikli olarak, halk›n ve police unit handles at least one security demokratik temsilcilerin en çok rahats›z problem in a project. Authorities and the edici bulduklar›, bir anlamda kabul ettikleri population are involved as much as possible, sorunlar üzerinde çal›flmas›n› to ensure that the police works primarily on sa¤lamaktad›rlar. Bu yolla, hizmet edilen the problems the population and the kiflilerin güveni kazan›lmaktad›r. democratic representatives find most disturbing and in a way that they approve of. Sonuç That way one gains the confidence of those Hem d›fl çevreye hem de jandarmadaki one serves. de¤iflim sürecine uyan bir polislik kavram› Conclusion gelifltirdi¤imizi düflünüyoruz. We think we have developed a concept of Öncelikle, d›flsal olarak, toplum polisli¤i policing that suits both the external felsefesinin avantajlar›n›, hizmet environment and the reform process in the kalitesindeki ilerlemeyle birlefltirdik. Teflkilat gendarmerie. içinde ise, sorunlar›n nedenleri ile u¤raflarak, “semptomlara dayanan tepkisel” bir First of all we externally combine the yaklafl›mdan, daha öngörülü bir yaklafl›ma advantages of the community policing do¤ru evrim gösterdik. ‹kinci olarak proje, philosophy with an improvement of the müflteri memnuniyeti yönünde kültürel bir quality of service. Internally we evolve from a de¤iflime iflaret etmektedir; ayr›ca, “reactive symptom” approach to a more jandarman›n imaj›nda ve bu imaj›n yetkililer anticipatory approach by tackling the causes ve halk taraf›ndan alg›lanmas›nda da bir of the problems. Second, the project implied a de¤iflim mevcuttur. Son olarak, geçen y›l cultural change in the direction of customer Güney Afrika Polisinin bizim satisfaction as well as an improvement in the de¤iflimlerimize büyük bir ilgi gösterdi¤ini image of the gendarmerie and in the söylemek istiyorum. “Apartheid”›n*** perception of this image by the authorities çöküflünden beri onlar da yeni gerçekli¤e and the public. Finally, in the last year, the uyum gösterme ihtiyac› ile karfl› South African Police have shown a great karfl›yayd›lar. Tüm dünyada baflka polis interest in our changes. Since the fall of güçlerini ziyaret ettikten sonra, yard›m ve apartheid** they too were faced with the need tavsiye için Belçika Jandarmas›na to adapt to a new reality. After visiting some baflvurdular. Do¤ru yolda oldu¤umuzu other police forces all over the world, they bilmek için bundan daha iyi hangi kan›ta finally turned to the Belgian gendarmerie for ihtiyac›m›z olabilir ki. help and advice. What better proof do we need to know that we are on the right track?

*** Güney Afrika Cumhuriyeti’nde 1994 y›l›na kadar yürürlükte kalan ve ›rklar aras›nda ** A policy implemented in the Republic of South Africa until 1994 foreseeing a legal yasal olarak bir ayr›m› öngören politika. (Ed.n.) differentiation among races. (Ed. note)

115 GÜVENL‹⁄‹ SA⁄LAMAK: PROVIDING SECURITY: ‹ﬁBÖLÜMÜ THE DIVISION OF LABOR S‹LAHLI KUVVETLER, ARMED FORCES, GENDARMERIE, JANDARMA, POL‹S POLICE

Alain Faupin* Alain Faupin*

fiimdi ele alaca¤›m konu, yönetmelikleri k›sa The topic I am going to deal with now relates süre önce güncellefltirilen Fransa teflkilat›yla to the organization and implementation of ve bu teflkilat›n güvenlik hizmetlerinin the French security services, the regulations uygulamaya konmas›yla ilgilidir. Fransa of which have recently been updated. Milli Jandarma teflkilat›n› Emekli Brigadier General (ret) Claude Grudé will Tu¤general Claude Grudé ele alaca¤›ndan, elaborate on the topic of the French National ben pek fazla detaya girmeden Silahl› Gendarmerie. Therefore I will concentrate on Kuvvetler, Polis ve Jandarma teflkilatlar›n›n the main features of the Armed Forces, Police temel nitelikleri, aralar›ndaki görev da¤›l›m›, and Gendarmerie, without too much detail, ortak özellikleri ve farkl›l›klar› üzerinde and focus on the division of labor between duraca¤›m. them, their commonalities and their differences. Bu amaçla, “Girifl” bölümünden ve genel baz› görüfllerden sonra flu konular› ele alaca¤›m: For that purpose, after a few words of introduction and a couple of general • Fransa’da güvenlik organlar› ile ilgili remarks, I will review: kurucu metinler, temel kanunlar ve yönelimler, • the founding texts, main laws and orientations regarding security bodies in • Silahl› Kuvvetlerin, Milli Jandarma ve France; Milli Polis teflkilatlar›n›n farkl› rol ve görevleri, • the different roles and tasks of the Armed Forces, National Gendarmerie and • Bu teflkilatlar›n birbirleriyle etkileflimleri, National Police; • Fransa’daki sistem ile Avrupa Birli¤i (AB) • their interaction; Anayasas› ve uygulaman›n aras›ndaki uyum. • the congruity between the French system and the EU’s Constitution and practice. Girifl Introduction Her ne kadar silahl› kuvvetleri polisten ay›rmak, jandarmay› polisten ya da silahl› The security tasks of the armed forces, police kuvvetlerden ay›rmaktan çok daha kolay olsa and gendarmerie are either very different or da, Fransa’da silahl› kuvvetler, polis ve very intermingled in France, although it is jandarman›n güvenlik görevleri ya easier to separate the Armed Forces from the birbirlerinden çok farkl›d›r ya da çok iç içe Police than the Gendarmerie from the Police geçmifltir. Bu teflkilatlar aras›ndaki tek ortak and Armed Forces. The only common point nokta sivil otoritenin üstünlü¤ü, iyi between them is the primacy of civilian

* Emekli Tümgeneral, Fransa * Retired Major General, France

116 yönetiflim, titizce uygulanan ve gözetilen bir authority, good governance and democracy demokrasidir. 18. yüzy›ldan bu yana pek çok scrupulously applied and overseen. It is true ülkede benimsenmifl bir mevhum olan Fransa that the French National Gendarmerie, a Milli Jandarmas›’n›n çok özel bir örnek concept that has been adopted in several oldu¤u do¤rudur. Bu sebeple, Tu¤general countries from the eighteenth century on, is a Claude Grudé taraf›ndan daha sonra özel very special case. Therefore it will be dealt olarak ele al›nacakt›r. with specifically by Brig. Gen. Claude Grudé later on. Biz burada, hem devlet hem de insan güvenli¤iyle, ayr›ca çok daha genifl ba¤lamda Here, we are dealing both with state and savunma konusuyla ilgileniyoruz. human security and also with defense in a very broad sense. Bu üç teflkilat›n aras›ndaki görev da¤›l›m› geleneklerin, tarihin, sosyolojinin ve The division of labor between these three co¤rafyan›n bir ürünüdür. Bu görev da¤›l›m› organizations is the product of traditions, Fransa’ya özgüdür ve muhtemelen baflka bir history, sociology, and geography. It is unique yere ihraç edilmesi ya da baflka bir yerde to France and probably cannot be exported or uygulanmas› mümkün de¤ildir, öte yandan applied elsewhere, though some francophone Frans›zca konuflan baz› Afrika ülkeleri bunu African countries did so. It also results from denemifltir. Ayr›ca yeni tehditlerin tipolojisi the typology of new threats. Intertwined de oluflumunda rol oynam›flt›r. ‹çiçe geçmifl dangers and risks make it necessary to bring tehlike ve riskler bu üç hizmetin birbirinden diversified answers from the three services. farkl› cevaplar sunmas›n› flart k›lm›flt›r. However, you cannot expect to see either a Ancak, bir jandarmay› jet uça¤› uçururken, gendarme flying a jet fighter, or a policeman bir polis memurunu muharebe tank› driving a battle tank, or a soldier monitoring kullan›rken ya da bir askeri yol trafi¤ini traffic and fining speeding drivers. What denetleyip, h›z yapan sürücülere ceza you can see is all three of them being yazarken göremezsiniz. Görebilece¤iniz involved in the same anti-terrorist action, üçünün neredeyse benzer bir teçhizatla, ayn› wearing almost the same gear, using the ekipman›, ayn› silahlar› kullanarak ve ayn› same equipment and weaponry, and amire karfl› sorumlu olarak, ayn› terörle answering to the same boss. In addition, all mücadele harekât›nda yer ald›klar›d›r. three categories of security and defense Ayr›ca, bu üç kategorideki güvenlik ve agents are now taking part in peace-keeping savunma birimleri de flimdi Birleflmifl operations everywhere in the world under Milletler (BM), Avrupa Güvenlik ve ‹flbirli¤i the United Nations (UN), the Organization Teflkilat› (AG‹T), Kuzey Atlantik Antlaflmas› for Security and Cooperation in Europe Teflkilat› (NATO) ya da Avrupa Birli¤i (AB) (OSCE), the North Atlantic Treaty bayra¤› alt›nda dünyan›n çeflitli yerlerinde Organization (NATO) or the European Union bar›fl› koruma operasyonlar›nda yer (EU) flags. Guatemala, Afghanistan, Haiti, almaktad›rlar. Guatemala, Afganistan, East Timor, Central African Republic, Haiti, Do¤u Timor, Orta Afrika Cumhuriyeti, Bosnia, Kosovo, and the Congo are all Bosna, Kosova ve Kongo buna örnek examples. International relations are now a olarak gösterilebilir. Uluslararas› iliflkiler commonplace field of activity for all three flimdi bu üç teflkilat için de ortak hareket organizations. alanlar›d›r. Therefore, one can question the need for Buna ba¤l› olarak, belli ki birbirlerinden çok these different agencies, apparently so ayr› olan, fakat yurt savunmas›nda ayn› tip distinct from one another, but often görevleri yerine getiren bu farkl› kurumlar›n performing the same type of missions when gereklili¤i sorgulanabilir. it comes to homeland security.

117 Kurucu Metinler ve Kanunlar Founding Texts and Laws

Temel kurucu metinler ve kanunlar afla¤›da The main founding texts and laws are as belirtilmifltir. Bu metinlere ve kanunlara, follows. They can easily be consulted on the halka aç›k olan Frans›z kanunlar› kay›t French registry of laws, widely available to dairesinden, baflbakanl›k, savunma ve içiflleri the public, and now easily accessible on the bakanl›klar›n›n internet sayfalar›ndan websites of the Prime Minister’s services and kolayl›kla ulafl›labilir: the Defense and Internal Affairs Ministries:

• 1789’a dek uzanan Fransa Anayasas›’n›n • The preamble of the French Constitution giriﬂ bölümü, ‹nsan ve Yurttaﬂ Haklar› and the Declaration of the Rights of Man Beyannamesi; and of the Citizens, dating back to 1789;

• 2004’te güncellenen Savunma Kanunu; • The Defense Code updated in 2004;

• Avrupa Anayasas›, güvenlik ve savunma • The European Constitution and texts on üzerine metinler (2004); security and defense (2004); • The Orientation laws for the French • Fransa Milli Polisi için Uyum Kanunlar› National Police (updated in 2003); (2003’te güncellenmifltir); • The National Gendarmerie statutory order • Milli Jandarma Tüzü¤ü (1905 ve (1905 and updated). güncellenmifltir). “The Declaration of the Rights of Man and of “‹nsan ve Yurttafl Haklar› Beyannamesi”nin the Citizens” dates back to the first days of kökleri Frans›z Devrimi’nin ilk günlerine the French Revolution. The 1958 French dek uzan›r. 1958 Fransa Anayasas›’nda Constitution states that “security is an “güvenlik temel insan haklar›n›n iptal indefeasible and inalienable part of edilemez ve devredilemez bir parças›d›r,” diye fundamental human rights.” Moreover, it belirtilmektedir. Ayr›ca, “insan ve yurttafl stipulates that “a public force is needed to haklar›n› garanti alt›na almak için bir kamu guarantee human and citizens’ rights. Such a otoritesine ihtiyaç vard›r. Böylesi bir otorite, force is instituted for the benefit of all and yaln›zca onun kontrolünün emanet edildi¤i not for the peculiar use of those who are kiflilerin özel kullan›m› için de¤il, herkesin entrusted with its control.” In the spirit of the yarar› için tesis edilmifltir,” diye flart forefathers of the French Republic and the koflulmaktad›r. Bu maddeler, Fransa French philosophers of the 18th century, Cumhuriyeti’ni kuranlar›n ve 18. yüzy›l these articles were intended to fight against filozoflar›n›n ruhunda, otokratik rejimlerin the arbitrary decisions of autocratic regimes. keyfi kararlar›na karfl› savaflmak için They implicitly excluded the military from tasarlanm›flt›. Bu tasar›mda ordu, yurttafllar›n any task regarding the security of citizens, or güvenli¤iyle, bugünkü deyiflle “anavatan “homeland security” to use the language of güvenli¤i”yle ilgili herhangi bir iflten z›mnen our times. uzak tutuluyordu. But times have changed and, mutatis Ancak zaman de¤iflti ve güvenlik mutandis, the concept of security has evolved, kavram› belli bir evrim geçirdi; sonuçta, resulting in the current intertwining of all yap›lan gerekli de¤iflikliklerle, ulusun ve three organizations for the cause of national vatan›n savunulmas› ve insan güvenli¤inin defense and of homeland and human sa¤lanmas› davalar›nda bu üç teflkilat›n security. ifllevleri flimdiki gibi içiçe geçmifl oldu.

118 Silahl› Kuvvetler, Milli Jandarma ve Roles and Functions of the Armed Forces, Milli Polisin Rolleri ve ‹fllevleri National Gendarmerie and National Police Silahl› Kuvvetler Armed Forces Askeriye güvenlik görevleriyle ilgili de¤ildir; o daha ziyade, yurtiçinde ve yurtd›fl›nda, The military is not involved in security gerekti¤inde ve hükümet taraf›ndan gerekli missions, but rather in armed defense görüldü¤ünde silahl› savunma görevini missions on national territory and abroad, as üstlenir. Ordunun güvenlik ve polis needed and deemed necessary by the harekâtlar›na kat›lmas›, ulusal veya bölgesel government. For any involvement in security seviyede, sürekli ve derhal itaat etmekle and police operations, it has to be called in yükümlü oldu¤u sivil otorite taraf›ndan and commandeered by the civil authority to göreve ça¤r›lmas›yla mümkündür. which it is immediately and permanently subordinated, either at the national or Askeriyenin sürekli ve öncelikli nitelikleri regional level. temel görevinden kaynaklan›r. Ordu yaklafl›k 300 bin kiflilik devasa bir güçtür ve üç, hatta Its permanent and prevailing characteristics dört alanda uzmanlaflm›flt›r: kara, deniz, hava stem from its main mission. It is a huge force ve uzay. K›ta Fransa’s›nda ve denizafl›r› (approximately 300,000 members), very yerlerde farkl› pek çok bölge ve alanda specialized in terms of its three, or perhaps konufllanm›flt›r. Fransa Silahl› Kuvvetleri, four, areas: land, sea, air, and space. Members “bar›fl zaman›nda” 5 savunma bölgesinde ve of the military are quartered in many 22 ekonomik bölgede, operasyonel güçler different zones and areas, in continental halinde ifllevsel olarak organize olmufltur. France and overseas. The French Armed Her bölgede (ya da ilde), (kendisi de ‹çiflleri Forces are functionally organized in Bakanl›¤›’na yan›t veren, “devlet temsilcisi” operational forces deployed during peacetime konumundaki, yani oradaki en üst sivil in five defense and in 22 economic regions. otorite olan) valiye yak›n duran bir askeri In every district (département), there is a temsilci bulunur. Bu sistem, ola¤anüstü military representative standing close to the hallerde ordunun çabuk cevap vermesini governor (himself responding to the Ministry sa¤lar, böylece farkl› harekâtlar›n ve of the Interior and being the “state tatbikatlar›n planlanmas› kolaylafl›r. Silahl› representative,” i.e. the highest civilian kuvvetler profesyonel bir teflkilatt›r ve h›zla authority). This ensures a quick response konufllanabilir. Kanun ve nizam onlar›n ne from the military in case of emergency and temel endiflesi ne de önde gelen facilitates the planning of different actions yetenekleridir. Ancak pek çok birlik flu anda and exercises. The armed forces are Bosna, Kosova ve Afrika’n›n baz› s›cak professional and rapidly deployable. Law and noktalar›ndaki bar›fl operasyonlar›nda yerini order is neither their key concern, nor their alm›flt›r. fiimdi bu alanlarda, mesleki foremost skill. However most of them have geliflimlerinin bir parças› olarak ve düzenli taken part in peace operations as currently in olarak e¤itilmektedirler. Bosnia, Kosovo, and some hot-spots in Africa. They are now trained in these domains on a Silahl› Kuvvetler’in güvenlik harekâtlar›na regular basis and as part of their professional kat›lmas› Savunma Kanunu çerçevesinde development. gerçekleflir; bu kanunda kat›l›m usulleri yukar›dan afla¤› ve ilgili bakanl›k daireleriyle Their participation in security operations is iflbirli¤i içinde belirlenmifl ve governed by the Defense Code, which defines detayland›r›lm›flt›r. and details the modalities of their involvement top-down, in cooperation with

119 Yurt güvenli¤inin sa¤lanmas›nda ve other ministerial departments involved. terörizme karfl› savaflta aktif olarak görev As they actively take part in homeland al›rken, silahl› kuvvetler yeni bir yönetmeli¤e security and in the fight against terrorism, riayet eder. Henüz yay›mlanmam›fl olan bu the armed forces abide by a recent yönetmelik, terörizme ve her türden suç instruction, not yet published, which tehdidine karfl› ihtiyat, önleme ve koruma regulates the involvement of military forces tedbirlerini gelifltirme ve güçlendirme in the implementation of the “Vigipirate” amac›yla haz›rlanan “Vigipirate” hükümet governmental plan, which is intended for planlar›n›n uygulanmas›nda silahl› improved and reinforced vigilance, kuvvetlerin nas›l bir rol oynayaca¤›n› prevention, and protection measures against belirlemektedir. Vigipirate on y›l› aflk›n bir terrorist and criminal threats of all nature. süredir kullan›mdad›r, ancak terörizmin Vigipirate has been in use for over ten years flablonlar›n›n son zamanlardaki evrimleri now, but needed to be revised in view of the ›fl›¤›nda yeniden gözden geçirilmesi recent and current evolution of terrorist gerekmektedir. patterns. ‹stihbarat sürekli bir endifledir ve sivil Intelligence is a permanent concern, and hizmetlerle yak›n iflbirli¤i içinde olmas› close coordination with the civilian services is gözetilir. sought, but with mixed results. Güvenlik Hizmetleri Security Services Di¤er iki güvenlik gücü Milli Jandarma ve The two other security forces are the Milli Polis teflkilatlar›d›r. Farkl› bakanl›klara National Gendarmerie and the National karfl› sorumlu olan, üniformal› ve sivil baflka Police. There are a few other uniformed and güvenlik güçleri de mevcuttur; Ekonomi civilian security forces reporting to other Bakanl›¤›’na ba¤l› olan gümrük görevlileri ministerial departments, such as the custom bunlar aras›nda say›labilir. Fakat az say›da officers, which belong to the Ministry of the olan bu tip güvenlik güçleri hem personel Economy, but these are very few in number olarak say›ca azd›r, hem de çok and very specialized. uzmanlaflm›fllard›r. The French policing policy is to have the Frans›zlar›n güvenlik sa¤lama politikas›, police missions carried out by two different güvenlik görevlerinin, ayn› otoriteye -Fransa forces but reporting to the same authority: ‹çiflleri Bakanl›¤›’na- tabi olan iki ayr› güç the Minister of Internal Affairs. There are taraf›ndan gerçeklefltirilmesidir. Bu deeply rooted reasons for this dualism, which düalizmin sebepleri Frans›z geleneklerinde ve are to be found in French traditions and tarihinin derinliklerinde yatmaktad›r ancak history, but they also reflect the ultimate bu nedenler hukukçular›n ve siyasetçilerin prudence of law-makers and politicians. nihai basiretini de yans›tmaktad›r. The Minister of Internal Affairs, a key Fransa kabinesindeki kilit mevkideki member of the French cabinet, has a very bakanlardan biri olan Fransa ‹çiflleri broad portfolio and a very strong political Bakan›n›n, çok genifl bir görev alan› ve ülke grip over the country, as he is in charge of: üzerinde çok s›k› bir siyasi kontrolü vard›. Bunun sebebi kendisinin flu alanlardan • Overall homeland security; sorumlu olmas›d›r: • Elections and electoral issues; • Genel yurt savunmas›; • Territorial organization, infrastructure • Seçimler ve seçimle ilgili konular; and administration; • Ülke içi düzenlemeler, altyap› ve idare;

120 • S›n›r güvenli¤i; • Border security; • Dini mezhepler, ibadet biçimleri, mevcut • Religious denominations, cults, assets and varl›klar ve toplumsal durum; status; • Göç; • Immigration; • Felaket yard›m›. • Disaster relief.

Bu görevleri, di¤er ilgili bakanl›klarla These functions are carried out in close (savunma, ulafl›m, ekonomi, adalet, sa¤l›k, connection with the other ministries d›fliflleri vs.) yak›n ba¤lant› içinde ve ulusal involved (defense, transportation, economy, seviyede bakanl›klararas› hizmet justice, health, foreign affairs etc.) and under koordinasyonuyla yükümlü olan Baflbakan’›n the overall responsibility of the Prime genel sorumlulu¤u alt›nda yürütür. Minister, whose services remain in charge of Milli Jandarma interdepartmental coordination at the national level. Uzun bir tarihin mirasç›s› olan Fransa Milli Jandarma teflkilat›n›n ad›, varl›k sebebini National Gendarmerie aç›klamaktad›r: “silahl› insanlar”. Sonuçta jandarma askeri bir güçtür, savunma The French National Gendarmerie, heir to a bakanl›¤›’n›n bir parças›d›r, fakat onu long history, retains in its name the görevlendiren ‹çiflleri Bakanl›¤›’n›n kontrolü explanation of its existence: “armed people.” alt›ndad›r. Bu teflkilat›n bütçesinden, askere It is therefore a military force, part of the alma ifllemlerinden, e¤itiminden, Defense Ministry but under the control of the talimlerinden, ekipman›ndan, idaresinden ve Minister of Internal Affairs, who assigns its lojisti¤inden savunma bakanl›¤› sorumludur. duties. The Ministry of Defense is in charge Gücü 100.000 kiflinin üstündedir, bir y›ll›¤›na of its budget, recruitment, education, gönüllü olarak kat›lan az say›daki acemi training, equipment, administration, and asker d›fl›nda hepsi profesyoneldir. logistics. Its strength is a little more than 100,000, all professional, with the exception Bu güç Avrupa’da, denizafl›r› yerlerde, tüm of a few conscripts who volunteer for one Fransa topraklar› içinde yetkilidir; ayr›ca year or so. Fransa ordusu içinde inzibat amiri kapasitesinde de hareket eder. Milli This force is active throughout French Jandarma’n›n öncelikli ifli k›rsal alandad›r; territory, in Europe, and overseas and also “tugay” diye adland›r›lan, hiyerarflik olarak acts in the capacity of Provost Marshall for konuflland›r›lm›fl çok say›da küçük birime the French military. The National bölünmüfltür. Gendarmerie’s main work is in the Gündelik temel faaliyetleri tabiat›yla sivil countryside, where it is hierarchically niteliktedir (idari, sosyal, ekonomik, adli, deployed in a large number of small units cezai, trafik denetimi vs.). Operasyonel called “brigades.” varl›klar›; kanun ve nizam›n yeniden infla Its main activities (day to day) remain civilian edilmesi, (ülke içinde ve d›fl›nda) terörle in nature (administrative, social, economic, mücadele faaliyetlerine kat›lmas›, Frans›z judicial, criminal, road traffic police, etc.). Its büyükelçiliklerinin korunmas›, bar›fl operational assets allow the force to restore harekâtlar›na, belli bafll› ulusal tatbikatlara law and order, to participate in anti-terrorist kat›lmas› ve istihbarat toplamas› gibi activities (inside and outside the country) to faaliyetleri mümkün k›lar. protect French embassies, to take part in Tu¤general Grudé kendi yaz›s›nda peace operations and major national exercises, teflkilat›n›n organizasyonu, görevleri ve ulus and to gather intelligence.

121 içindeki yeri hakk›nda daha detayl› bilgi Brigadier General Grudé will give you more verecektir. Kabaca belirtmek gerekirse, Milli detailed information on the organization, the Jandarma, bu tabloda gösterildi¤i gibi missions and the place of the corps in the zaman›n›n, kaynaklar›n›n ve gücünün yüzde nation in his paper. Roughly speaking, the 60’›n› sivil savunma ve yurt güvenli¤i National Gendarmerie spends 60 percent of görevlerine harcar. Geri kalan yüzde 40 ise its time, resources, and strength in civil adli görevlere ayr›lm›flt›r. defense and homeland security missions. The remaining 40 percent are devoted to judicial Baz› görevleri Silahl› Kuvvetlerle paylaflt›¤›n› tasks. Tablo 1’den görebilirsiniz, ancak pek çok görevi de Fransa polisi ile ortakt›r. Aç›k olan You can already see, from Table 1, that fley fludur ki, (62 milyon nüfuslu, 550.000 some of its missions are shared with the kilometrekare yüzölçümüne, 3500 km k›y› Armed Forces but that many are in common fleridine, denizafl›r› topraklara sahip) Fransa with the National Police. What remains kadar büyük ve önemli bir ülke, sivil obvious is the need for a country of the size savunma ve adli polislik görevleri için en az and the importance of France (62 million 250 bin profesyonele sahip olmal›d›r; kald› inhabitants, 550,000 square kilometers, ki, kamu güvenli¤i ve ulusal güvenlikle ilgili 3,500 kilometers of coastline, and several daha askeri görevlerin gerektirdi¤i insan overseas districts and territories) to have gücü bu rakama dahil de¤ildir. at least 250,000 professionals in charge of civil defense and judicial police, not to Milli Polis mention the need for more military Fransa Milli Polisi, ‹çiflleri Bakanl›¤›’n›n functions regarding public and national denetimi alt›ndaki sivil bir güçtür. security. Bünyesinde yaklafl›k olarak 125 bin

122 profesyonel görevli, uzman ve polis National Police bar›nd›rmaktad›r. Bu güç tüm Fransa The French National Police is a civil force topraklar› üzerinde, ülkenin hava ve deniz under the control of the Ministry of Internal sahanl›klar›nda, Avrupa’da ve deniz afl›r› Affairs. Its strength is close to 125,000 yerlerde yetkilidir. Temel ilgi alanlar› professional agents, specialists, and (nüfusu 20 bin ve üzerinde olan) büyük policemen. This force is active in French flehirler ve s›n›rlard›r. territory, as well as its air and sea fields, in Milli polis, genellikle silahs›z olan ve adli Europe and overseas. Its main concerns are otoritesi olmayan, flehir belediye baflkanlar›na large cities (from 20,000 up) and the borders. ba¤l› zab›tayla tamamlanm›flt›r. The National Police is complemented by the A¤ustos 2002’de oylanan iç güvenlik üzerine municipal police, is answerable to the city yeni bir uyum yasas›, Fransa Milli Polisi için mayors, is generally unarmed, and has no flu üç öncelikli görevi belirlemifltir: judicial authority.

1. Kamu huzuru ve güvenli¤ini sa¤lamak: A recent orientation law on internal security, Bunun kanunlar›n uygulanmas›yla, ayn› approved in August 2002, clearly states the zamanda bireylerin ve mülklerin three priority tasks for the French National korunmas›yla ilgisi vard›r. Polis ayr›ca, Police: kamu düzeninin ve huzurun bozulmas›n› önlemekle oldu¤u kadar, suçu ve 1. Public peace and security: This has to do kurallar›n çi¤nenmesini önlemekle de with law enforcement, but also with the görevlidir. protection of individuals and properties. Last but not least, it should prevent not 2. Adli polislik: Adli otoritenin (Adalet only the disruption of public order and Bakanl›¤›, mahkemeler vs.) yönetimi, peace, but also delinquency and crime. kontrolü ve denetimi alt›nda Milli Polis 2. Judicial policing: Under the direction, teflkilat› suç içeren eylemleri araflt›rmak, control and monitoring of the judicial soruflturmak ve kay›tlar›n› tutmak, kan›t authority (Ministry of Justice, Courts etc.), toplamak, suçlular› ve suç ortaklar›n› the task of the National Police is to look aramak, onlar› tutuklamak ve ilgili adli for, investigate, and record crimes, to yetkililere teslim etmekle görevlidir. gather evidence and search for criminals 3. ‹stihbarat ve bilgi toplama: Bu ifllev polisin, and their accomplices, and to arrest them Fransa Cumhuriyeti hükümeti içinde and hand them to the relevant judicial kanun ve nizama, devlet kurumlar›na, authorities. milletin egemenli¤ine ve hayati ç›karlar›na zarar verebilecek, iç veya d›fl 3. Intelligence and information-gathering: herhangi bir tehdidi tespit etmesine This allows the government of the French imkân tan›r. Republic to detect and prevent any internal (and external) threat likely to disrupt law and Bu görevler befl temel alan üzerinden order, state institutions, or the nation’s vital gerçeklefltirilir: interests and sovereignty.

1. Bireylerin, mallar›n›n ve ulusal These tasks are carried out in the five kurumlar›n güvenli¤ini sa¤lamak; following tracks: 2. Yasad›fl› göç ile mücadele etmek; 1. Ensure the security of the individuals, their properties, and the national 3. Uyuflturucu, insan ve silah kaçakç›l›¤› gibi institutions; organize suçlarla ve belli bafll› suçlarla savaflmak; 2. Fight against illegal immigration;

123 4. Herhangi bir d›fl tehdide karfl›, özellikle de 3. Combat organized crime, such as drugs, terörizmin tüm biçimlerine karfl› ülke human, and weapons trafficking as well as korumas›na katk›da bulunmak; other major crimes;

5. Kanun ve nizam› korumak, sürdürmek ve 4. Contribute to the protection of the uygulamak. country against any external threat, specifically against terrorism in all its Polisin Organizasyonu forms; Bu alanlar›n her biri farkl› müdürlük ve 5. Maintain, secure, and enforce law and birimlerce yönetilir; bu müdürlükler ve order. birimler sadece birbirleriyle de¤il, ayn› zamanda Milli Jandarma’n›n uygun Organization of the Police birimleriyle ve e¤er gerekirse baflka bakanl›k Each track is managed by several directorates birimleriyle iflbirli¤i içinde çal›fl›r. and units that work in close cooperation not Birey ve devlet güvenli¤iyle ilgili ilk alan only with each other but also with the için flu birim ve müdürlüklerden corresponding units of the National bahsedebiliriz: Gendarmerie, and, if needed, with other ministerial departments. • Trafik güvenli¤i, kentsel fliddet ve suçlarda uzmanlaflm›fl Kamu Güvenli¤i Merkez For track 1, “Individual and State Security,” Müdürlü¤ü (Direction Centrale de la we find: Sécurité Public – DCSP); • The Central Directorate for Public Security (Direction Centrale de la Sécurité • Devletin hayati ç›karlar›yla ilgili bilgi Public, DCSP), which specializes in traffic toplamaktan sorumlu Genel ‹stihbarat safety and urban violence and crime; Merkez Müdürlü¤ü (Direction Centrale des Renseignements Généraux – DRG); • The Central Directorate for General Intelligence (Direction Centrale des • VIP Koruma Birimi (Service de Protection Renseignements Généraux, DRG), which des Hautes Personnalités – SPHP). deals with information relating to vital ‹kinci alanda, yasad›fl› göçle ilgili ulusal state interests; politikalar› koordine etmekle yükümlü S›n›r • The VIP Protection Unit (Service de Polisi Merkez Müdürlü¤ü (Direction Centrale Protection des Hautes Personnalités, SPHP). de la Police A la Frontières – DCPAF) mevcuttur. Bunu Gümrük, Hazine, Milli For track 2, “Immigration,” we find the Jandarma, Ulafl›m, Sa¤l›k Bakanl›klar› ve Central Directorate of Border Police yabanc› türdeflleri ile yak›n ba¤lant› içinde (Direction Centrale de la Police A la Frontières, yapar. DCPAF), which is in charge of coordinating national policies in the field of illegal Organize suçla mücadeleyi içeren üçüncü immigration. It does so in close collaboration alanla iki teflkilat ilgilenir: with Customs, the Treasury, the National Gendarmerie, the Ministry of Transportation, • Adli Polis Merkez Müdürlü¤ü (Direction the Ministry of Health, and of course with its Centrale Police Judiciaire – DCPJ); foreign counterparts. • Bölgesel Müdahale Gruplar› (Groupe For track 3, “Fight against Organized Crime,” d’Intervention Régional – GIR): bunlar, two organizations tackle the issues at stake: Jandarma, Polis, gümrük memurlar›, hazine görevlileri ve farkl› uzmanlardan • The Central Directorate for Judicial Police meydana gelen karma gruplard›r. (Direction Centrale Police Judiciaire, DCPJ);

124 D›fl tehditlere ve terörizme karfl› korumay› • Regional Groups of Intervention (Groupe içeren dördüncü alanda, Milli Polis d’Intervention Régional, GIR), a mix of teflkilat›n›n flefi taraf›ndan yönetilen gendarmes, policemen, customs officers, Terörizmle Mücadele Koordinasyon Birimi agents of the treasury, and different (L'unite de Coordination de la Lutte experts. Anti-terroriste – UCLAT) çerçevesinde, For track 4, “Protection against External faaliyetlerini Genel ‹stihbarat Merkez Threats and Terrorism,” we find the Müdürlü¤ü (DRG) ve Adli Polis Merkez Territory Surveillance Directorate, which Müdürlü¤ü (DCPJ) ile koordine eden coordinates its activities with the Central Ülke Topraklar›n› Gözetim Müdürlü¤ü Directorate for General Intelligence (DRG) vard›r. and the Central Directorate for Judicial Beflinci alandan sorumlu olan birimler Police (DCPJ), in the framework of the Anti- flunlard›r: Terrorist Coordination Unit (L'unite de Coordination de la Lutte Anti-terroriste, • Cumhuriyetçi Güvenlik Kurulufllar› UCLAT) headed by the chief of the National Merkez Müdürlü¤ü (Direction Centrale des Police in person. Compagnies Républicaines de Sécurité – DCCRS) ve onun 61 gezici birimi, Milli Track 5, “Law and Order,” is handled by: Polis’in “daimi gücü” fleklinde ifl görür. Bu • The Central Directorate for Republican birimler genellikle Kamu Güvenli¤i Security Companies (Direction Centrale des Müdürlü¤ü ile birlikte çal›fl›rlar. Compagnies Républicaines de Sécurité, DCCRS) and its 61 mobile units, somewhat • Araflt›rma, Müdahale ve Cayd›rma Destek like a “standing force” of the National Birimi (Recherche Assistance Intervention Police. These units generally work with Dissuasion – RAID), yüksek operasyonel the Directorate for Public Security; and uzmanl›k ve yetenek gerektiren özel durumlarda müdahale için tasarlanm›flt›r. • The Research, Intervention, and Deterrence Support Unit (Recherche Polis Destek Hizmetleri Assistance Intervention Dissuasion, RAID), Milli Polis teflkilat›n›n iflinin temelini which intervenes in special occasions oluflturan bütün bu alanlar, görevler, needing high operational expertise and müdürlükler ve birimler flu ek ana skills. hizmetlerin yard›m› ve deste¤i olmaks›z›n Police Support Services ifllevlerini tam anlam›yla yerine getiremezler: All tracks, missions, directorates, and units, which are the core business of the National • ‹dare Müdürlü¤ü (La Direction de Police, could not work properly without the l'administration de la Police Nationale – assistance and support of additional key DAPN); services such as:

• E¤itim ve Talim Müdürlü¤ü (La Direction • the Directorate for Administration (La de la Formation de la Police Nationale - Direction de l'administration de la Police DFPN); Nationale, DAPN);

• Genel olarak yasal düzenlemelere • the Directorate for Education and uygunlu¤u saptamak üzere “kalite Training (La Direction de la Formation de la kontrol” denetimi yapan Milli Polis Genel Police Nationale, DFPN); Teftiﬂ Kurulu (Inspection Générale de la • the National Police General Inspectorate Police Nationale – IPGN); (Inspection Générale de la Police Nationale,

125 • Uluslararas› Teknik ‹flbirli¤i Müdürlü¤ü: IPGN), mainly for “quality control” to bu kurulufl, dünya çap›nda 95’ten fazla check compliance with legal ülkede iflbirli¤i programlar›n› destekler; requirements; ayn› zamanda, bu ülkelerle irtibat ve • the International Technical Cooperation iflbirli¤ini ilerletmek için bu ülkelere Directorate, which supports international gönderilmifl Fransa milli polis cooperation programs with no less than 95 görevlilerine gereken deste¤i sunar. countries worldwide, as well as the French Hizmetleraras› ‹flbirli¤i national police agents stationed in these countries to promote and ensure liaison Polis ve jandarma aras›ndaki fark onlar›n and cooperation. istihdam edildikleri çevrenin niteli¤inde yatar. Örne¤in polis flehirlerde, jandarma ise Inter-Service Cooperation k›rsal alanda görev yapar; jandarman›n sahip The difference between the police and oldu¤u askeri karakter onun daha ivediyetle gendarmerie lies in the framework of their hizmet verebilmesini sa¤lar. Pek çok employment ambit, i.e. cities versus jandarma mensubu yurtd›fl›nda, bar›fl countryside, and in the military character of harekâtlar›nda yer al›r ve polislerden farkl›, the gendarmerie, which makes it more baflka mevkilerde görev yapar. Parlamenter immediately available. Many gendarmes denetim süreklidir. Milletvekilleri, serve abroad, in peace operations and in seçmenlerini do¤rudan ilgilendirdi¤i için iç capacities other than law enforcement. güvenli¤e özel bir önem verirler; güvenlik Parliamentary oversight is permanent. A very hizmetlerinin bütçesini, yo¤un tart›flma ve special focus is put on internal security by the soruflturmalardan sonra oylarlar. Bu bütçe deputies as it directly concerns their parlamentodaki en büyük bütçe olmasa da constituencies. The deputies vote for the (Sa¤l›k, E¤itim ve Savunma bütçelerinden security services’ budget after thorough sonra gelir), yerel ve bölgesel seviyede discussions and inquiries. It is perhaps the ba¤›fllanan fonlar yüzünden (jandarman›n ve most disputed budget in the parliament, even Cumhuriyetçi Güvenlik Kurulufllar›’n›n if it is not the largest (it comes after health, (Compagnies Républicaines de Sécurité – CRS) education, and defense) because of the funds lojman fonlar› buna örnek gösterilebilir), contributed at the local and regional levels belki de parlamentoda en çok tart›fl›lan bütçedir. (for instance, funds for the housing of the gendarmerie and Republican Security Ulusal ve bölgesel seviyedeki acil durumlarda Companies (Compagnies Républicaines de (do¤al ve insana ba¤l› felaketler), insan Sécurité, CRS)). güvenli¤ini sa¤lamakla yükümlü olan “Sivil Savunma ve Güvenlik Organizasyonu” A few words should be said about the üzerine de bir kaç söz söylemek gerekir. “Sivil Organization of Civilian Defense and Güvenlik”ten sorumlu olan ‹çiflleri Bakan›, Security, which is mainly in charge of “Sivil Savunma”dan da sorumludur. Görevi human security in national and regional “nüfusu, çevreyi ve mallar› korumak için her emergencies (natural and man-made türlü önlem ve yard›m tedbirini almak”t›r. catastrophes). The Minister of Internal Bu alanda ordu ile etkileflim içinde çal›fl›r. Bu Affairs, who is in charge of civil security, is amaçla, idari ve bölgesel her seviyede also responsible for civil defense. His mission (bölgeler ve iller), (merkezi devleti temsil is “to take any measure of prevention and eden) valilerin yan›nda bir Sivil Güvenlik assistance to safeguard the population, ‹cra Müdürü bulunur. Bu kiflinin görevi, environment and properties.” He interacts, in herhangi bir krizi önlemek, kriz an›nda that field, with the military. For that purpose, müdahale etmek ve krizle bafla ç›kmak için at each administrative and territorial level

126 gereken her türlü varl›¤› (itfaiye eri, s›hhiye (regions and districts) and alongside the eri, h›fz›ss›hha, iletiflim, enerji, ulaflt›rma vs.) Governor (representing the Central State) koordine etmektir. Bu kifliye ayr›ca stands the Executive Director of Civil (Jandarma da dahil olmak üzere) ordu ile Security, who is responsible for the irtibat kurma ve Fiili Ülke Savunmas› için coordination of all the assets needed in the plan ve tatbikat haz›rlama sorumlulu¤u da handling of a given crisis (firemen, medics, verilmifltir. sanitation, communications, energy, transportation, etc.) and in prevention and Frans›z Sistemi ve Avrupa Birli¤i (AB) intervention. This individual is also entrusted Peki, tüm bunlar bir Avrupa resmi içine nas›l with the responsibility of liaising with the oturmaktad›r? Dr. Willem van Eekelen’in, military (including the National güvenlik sektörü reformu ve Avrupa Gendarmerie) and to set up plans and güvenlik sistemleriyle uyumu hakk›ndaki exercises for the Operational Defense of the makalesini göz önüne alacak olursak, ben Territory. flahsen Fransa güvenlik sisteminin Avrupa flartlar›na çok iyi uydu¤unu düflünüyorum. The French System and the European Union (EU) Elbette, parlamenter gözetimin mükemmel bir örne¤ini oluflturmuyoruz; en az›ndan Well, how does that all fit in the European istihbarat ve silahl› kuvvetler alan›nda bunu picture? Taking stock of Dr. Willem van iddia etmek güç, fakat bunun için baz› tarihi Eekelen’s article on the security sector reform ve kültürel sebepler de mevcut Di¤er yandan, and on the convergence of European Security Fransa medyas›n›n hayli derinlemesine ve Systems, I personally consider that the French zorlay›c› “demokratik gözetim”iyle bunlar security system fits the European afl›lm›flt›r. Elbette ki, güvenlik sektöründe requirements well. daha ileri noktalara tafl›nabilecek, daha az Indeed, we do not set a perfect example of mu¤lak ve daha az karmafl›k k›l›nabilecek parliamentary oversight, at least in the field pek çok nokta hâlâ mevcuttur. Fakat Frans›z of intelligence and the armed forces – there sistemi demokratiktir, aç›kt›r ve göz önüne are some historical and cultural reasons for al›nmas› gerekir ki Frans›zlar›n tarihsel that. But this is overcome by the very incisive sistemidir. and intruding “democratic oversight” exerted Örne¤in, AB’nin s›n›r organizasyonunu by the French media. Indeed, there are many paylaflmasak ve bu görevleri yerine getirmek points that could still be improved, or made için farkl› kurum ve araçlar kullansak bile, less intricate and complicated in the security bu görevler iyi bir flekilde yerine getirilir. AB sector. But it is democratic and open and, not Anayasas›’n›n “girifl” bölümünde özetlenen least of all, it is the historical French way of ayn› ilkelere dayand›¤›m›zdan, Fransa uzun proceeding. tarihi, köklü gelenekleri ve teknik bilgisiyle Even if we do not share, for instance, the güvenlik ve savunma alan›nda Avrupa EU’s border organization and use different projelerine olumlu bir flekilde katk›da agencies and tools to perform our duties, bulunabilir. these duties are carried out well. As we rely Sonuç on the same principles as those encapsulated in the foreword of the EU Constitution Bitirmeden önce baz› noktalar›n üzerinde preamble, in accordance with a long history durmay› gerekli buluyorum: and deeply rooted traditions and know-how, • Avrupa’ya karfl› olan güvenlik tehditleri France can make a positive contribution çok say›dad›r ve geçifl süreci yaflayan to the European projects in security and ülkeler, Avrupa standartlar›na defense.

127 adaptasyonda, iyi yönetiflim ve demokratik Conclusion ilkelerin tatbiki anlam›nda reel Before closing I deem it necessary to problemlerle karfl›laflt›klar› için çaba emphasize a few points: gerektirmektedir. • Security challenges for Europe are • K›sa-orta dönem için geçerli olan geçifl numerous and demanding, as süreci tehditleri (yani yasad›fl› göç, transitioning countries face real problems terörizm, uyuflturucu) gittikçe karmafl›k of adaptation to European standards of bir hal al›yor ve yetenek, intibak ve good governance and democratic practices. iflbirli¤i çeflitlili¤i gerektiriyor. Sivil otorite, askeri ve askeri olmayan tüm • Short-to-medium transnational threats, güvenlik güçleri üzerinde yetki sahibi namely illegal immigration, terrorism, olmal›d›r, çünkü demokratik olarak and drugs are getting increasingly kendisine güvenlik üzerinde denetim complex and require a diversity of skills, sorumlulu¤u verilmifltir. adaptation, and cooperation. Civilian authority should have the power over all • Parlamenter gözetime sürekli ihtiyaç military and non-military security forces, vard›r. Demokratik süreçler insomuch as it has a democratically vested güçlendirilirken, bu gözetim hem responsibility of control over security. kamunun hem de güvenlik kurumlar›n›n yarar›nad›r. • There is a permanent need for parliamentary oversight, which benefits • Devletin, (baflbakan›n ve valilerin) the public and the security agencies yönetim alanlar›n›n en yüksek themselves, while reinforcing democratic seviyelerinde sürekli bir iflbirli¤i çabas›n›n processes. yan› s›ra, toplumla inisiyatifli bir iletiflim politikas› kaç›n›lmazd›r. • A proactive communication policy with the public is indispensable, as well as a permanent effort of coordination at the highest levels of the state and of the regions (prime minister and regional governor levels).

128 DEMOKRAT‹K FRANSA’DA THE GENDARMERIE IN JANDARMA: TAR‹H, ‹ﬁBÖLÜMÜ VE DEMOCRATIC FRANCE: HISTORY, YASALAR DIVISION OF LABOR, LEGISLATION

Claude Grudé* Claude Grudé*

Söze öncelikle General Faupin’in sunumunun, I respectfully thank General Faupin, my benim bu metindeki yükümü hafifletti¤ini senior, for paving my way. My purpose in this belirtmekle bafllamak istiyorum. Benim bu paper is to make a presentation of the general metindeki amac›m, Frans›z Jandarmas›’na, organization of human security in France teflkilat›n geliflimine, bafllang›c›na, kökenlerine before focusing on the French gendarmerie, ve görevlerine odaklanmadan önce, Fransa’da explaining its organization, origins and roots, befleri güvenli¤in genel organizasyonu and missions. I have had the opportunity to hakk›nda bir sunum yapmak. Nihayet, Türkiye examine the report of a French gendarmerie Jandarmas›’n›n kanun uygulama colonel who worked here in Turkey in March faaliyetlerindeki mesleki bilgisini 2004, at the request of the Turkish (professionalism) art›rmak üzere, Türkiye’den authorities, in order to enhance the yetkililerin ricas› üzerine, Mart 2004’te professionalism of the Turkish gendarmerie Türkiye’de görev yapm›fl olan bir Frans›z in its law enforcement activities. I will refer Jandarma Albay›’n›n raporunu inceleme to his document to make a comparison f›rsat›n› buldum. ‹ki ülke aras›nda between both countries. karfl›laflt›rma yapmak için onun belgelerine First of all, the general organization of baflvuraca¤›m. ‹lk önce, Fransa’daki befleri human security in France. France, you know, güvenli¤in genel yap›lanmas›n› ele alal›m: lies on the Western edge of the European Bildi¤iniz gibi, Fransa Avrupa k›tas›n›n bat› continent and shares borders with six k›y›s›nda bulunur ve alt› komflu ülkeyle, yani, neighboring countries: Spain, Italy, ‹spanya, ‹talya, ‹sviçre, Almanya, Lüksemburg Switzerland, Germany, Luxembourg, and ve Belçika ile s›n›rlar›n› paylafl›r. Fransa’ya Belgium. Those who have paid a visit to gidenler, polis güçlerinin baz›lar›n›n yumuflak France have certainly seen police forces and bir kep takt›¤›n›, di¤erlerinin ise klasik sert bir noticed that some of them wear a soft cap, flapka takt›¤›n› fark etmifllerdir. Bu durum flu while the others wear a typical hard hat, gerçe¤i apaç›k ortaya serer: Frans›z polis called kipt or berets. So, one fact is obvious. teflkilat› iki ayr› güçten oluflur - askeri bir The French police system is based on two statüye sahip olup Savunma Bakanl›¤›’na ba¤l› forces - The National Gendarmerie, which olan Milli Jandarma ile sivil bir güç olan ve due to its military status is placed under the ‹çiflleri Bakanl›¤›’na ba¤l› olan Milli Polis. Her authority of the Ministry of Defense, and the ikisi de adli ve idari polis olarak hizmet National Police, which is a civilian force and verirler. Görevleri birbirine çok benzerdir ve is accountable to the Ministry of Internal yaln›zca Adalet Bakanl›¤› veya ‹çiflleri Affairs. Both work as judicial and Bakanl›¤› temsilcilerine karfl› sorumludurlar. administrative police. Their missions are very Baflka bir deyiflle, günlük olarak similar and they only refer to the

* Frans›z Jandarma Teﬂkilat›, Emekli General * Retired General, Gendarmerie of France

129 operasyonlarda bir araya gelirler ve bilgiyi representative of the Ministry of Justice or paylafl›rlar. Milli Polis’in sivil konumuna the Ministry of the Internal Affairs, or let’s ilaveten belirtilen en belirgin özelli¤i, 20 say they share information and joint binden fazla nüfusu olan flehirlerde yerleflmifl operations on a daily basis. The distinctive olmas›d›r. Sonuç olarak, Fransa’daki tüm characteristics of the National Police, in siyasi partiler ve ayn› zamanda halk, bu özgün addition to its civilian status, are that it is sisteme büyük sayg› duyar. mainly located in towns with more than 20,000 inhabitants – what we call urban Kara, deniz ve hava kuvvetlerinin yan› s›ra competence – and that it allows unions under Fransa’daki silahl› kuvvetlerin dördüncü certain conditions. As the conclusion on this bilefleni Milli Jandarma teflkilat›d›r. En main point, we can say that all the political belirgin özelli¤i, personelinin ço¤unlukla sivil parties in France as well the population konularda faaliyet göstermesidir. Jandarma, revere this original system. kamu güvenli¤i ile ilgili görevlerin ve genel polislik hizmetlerinin yürütülmesi için The National Gendarmerie constitutes the kurulmufl, askeri statüye sahip bir polis fourth component of the French Armed hizmeti olarak tan›mlanabilir. Bafllang›c› ve Forces alongside the army, the navy and the kökenleri çok eskilere gider. Milli Jandarma, air force. Its particularity is that its personnel Frans›z devleti ve kurumlar› içindeki en eski develop activities mostly on civilian matters. organlardan biridir. K›saca, 800 y›ld›r mevcut The gendarmerie can be defined as the police bir kurum oldu¤unu söyleyebiliriz. Bu nedenle service with a military status established to flimdi dikkatinizi Frans›z Jandarmas›’yla ilgili implement general policing and public safety daha fazla ayr›nt›ya çekmek istiyorum. missions. Its origins and roots go a long way Burada, kendisini de¤iflen dünyaya sürekli back: the National Gendarmerie is among uyarlama gelene¤i bulunan bir güçten the oldest bodies of the French state and bahsediyoruz. Savunma Bakanl›¤›’na ba¤l› institutions. To make a long story short, its olan, 100 bini aflk›n personeli birlikler halinde presence extends over eight centuries of örgütlenmifl bulunan bu gücün genel yap›s›na existence. I propose now to turn your flöyle bir göz atal›m. Fransa’da 7 bölge, 22 attention to more details about the French merkez, her bir vilayete (department) birer gendarmerie. This force has a constant tane denk düflen 95 ekip veya grup, 415 bölük tradition of adapting itself to a changing ve bir sürü sözde tugay bulunmaktad›r. fiimdi world. Let’s start this overview of the Jandarma’n›n içindeki üç farkl› birimden gendarmerie, composed of more than 100,000 bahsetmek istiyorum: vilayet jandarmas›, personnel under the regulatory authority of gezici jandarma ve uzman birimler. Vilayet the Ministry of Defense, with the jandarmas› kuzeyden güneye ve do¤udan organization of its units. The situation is as bat›ya ülkenin her taraf›nda konufllanm›flt›r. follows: Seven regions, 22 corps, 95 squads or Ülkenin yüzde 95’inden ve nüfusun yüzde groups corresponding to a department in 50’sinden sorumludur. France, 415 companies, and a lot of the so- called brigades. Now I would like to speak Vilayet düzeyinde, tüm bilgiyi toplayan ve about the three different departments of karadaki birimlere emirleri veren bir gendarmerie: the departmental gendarmerie, Operasyon Merkezi (Le Centre Opérationnel) the mobile gendarmerie, and specialized vard›r. Sonra, adli olaylarda uzmanlaflm›fl units. The departmental gendarmerie is birimler, gözetim ekipleri, da¤ ekipleri, nehir deployed everywhere from the north to the ekipleri ve motorize ekipler gelir. Özetle south and from east to the west of the belirtmek gerekirse, Vilayet Jandarmas› country. It is fully in charge of 95 percent of faaliyetlerini önleme, koruma ve yard›m the territory and 50 percent of the alanlar›nda sürdürür. ‹kinci olarak, bölgesel population.

130 gözetim polisi -‹ngiltere’de buna toplum polisi At the departmental level there is the derler- ve idari, adli ve askeri polis gelir. Operation Center (Le Centre Opérationnel), Gezici Jandarma, I. Dünya Savafl›’ndan sonra, which collects all the information and is in a 1921 y›l›nda kurulmufltur. Profesyonel bir position to give orders to the ground units. güçtür ve kamu düzenini güvence alt›na al›r. Then there are specialized units on judicial 129 bölükten oluflan özgün bir birimdir. matters, surveillance squads, mountain Vilayet Jandarmas› gibi, yetkisi belli bir squads, river squads, and motorized brigades. bölgeye özel de¤ildir. Fransa’da ve denizafl›r› First, the departmental gendarmerie develops ülkelerdeki her yerde konuflland›r›labilir. its activities in the fields of prevention, protection, and assistance. Second, there is fiimdi, Uzman Birimler’den bahsedelim: territorial surveillance, what they call Cumhuriyet Muhaf›zlar› Paris’te bulunan community police in the UK, and devlet temsilciliklerinin yarar›na olan administrative, judicial, and military police. hizmetleri sürdürür ve bunlar›n güvenli¤ini The mobile gendarmerie was created in 1921, sa¤lar. Deniz jandarmas› Deniz Kuvvetleri’ne after the First World War. It is a professional ba¤l›d›r; askeri liman ve cephaneliklerdeki force that guarantees public order. Composed düzeni ve güvenli¤i sa¤lar. Hava ulafl›m of 129 squadrons, it is an original unit. It does jandarmas› birçok bakanl›¤›n teçhizat, turizm not have a specific territorial competence like ve ulafl›m hizmetlerinden sorumludur. Hava the departmental gendarmerie. It can be ulafl›m jandarmas›, deniz jandarmas›yla ayn› deployed anywhere in France and overseas. konumdad›r, fakat o helikopterli özel hava güçleri vb. gibi Hava Kuvvetleri’ne ba¤l›d›r. As for specialized units, the Republican Ve denizafl›r› jandarmas› (Outre Mer Guard maintains security and other services Gendarmerie), flu anda jandarman›n görevleri for the benefit of the state representatives aras›nda olan askeri mühimmat üretimini ve located in Paris. The maritime gendarmerie is bunlar›n depolanmas›n› denetler. Üç temel attached to the navy; it maintains order and alan, idari polis, adli polis ve askeri security in military harbors and arsenals. The savunmad›r. Jandarma, valilerin otoritesi aerial transport gendarmerie is attached to alt›nda ulusal topraklar›n bütünlü¤ünden several ministries’ equipment, tourism and sorumludur. Görevlerimizin birço¤unun sivil transportation. The air gendarmerie plays a alanlarda oldu¤unu bilmek önemlidir. Milli similar role to the maritime gendarmerie; it polis gibi tüm ülke topraklar› içinde yetkili is attached to the air force, with helicopters olan adli polis konusuna gelince, rapor etmek, and so on. The overseas gendarmerie (Outre kan›t toplamak ve bilgilendirme yapmak Mer Gendarmerie) oversees the manufacturing zorunday›z. Bu gayet aç›k ve do¤ald›r. Eski and storage of military armament, which are kolonilerden kalan uluslararas› görevlere de now the missions of the gendarmerie. The sahibiz, fakat bar›fl zaman›nda ve e¤er three main areas are administrative police, gerekirse savafl zaman›nda daha özel askeri judicial police, and military defense. operasyonlara kat›labiliriz. Örne¤in, ben Haiti’de bar›fl› koruma operasyonlar›nda The gendarmerie has jurisdiction throughout yetkili oldu¤um s›rada, bu komisyonlarda the national territory under the authority of hem vilayet jandarmas›ndan hem de gezici the governors. It is important to know that jandarmadan görevliler mevcuttu. Adli polise most of our missions are developed on ait baz› istatistikler ise flöyledir: civilian areas. Speaking of the judicial police, Faaliyetlerimizin yüzde 40’› bu alana aittir; which has jurisdiction over the whole yar›s› sivil savunmad›r. Bu önemlidir ve gayet territory like the National Police, we have to aç›kt›r. Kesin olarak konuflmak gerekirse, report, to gather evidence, and to inform. görevlerimizin sadece yüzde 10’u askeri This is natural and evident. Furthermore we alandad›r. have undertaken international missions, for

131 Sonuç olarak, 800 y›ll›k tarihiyle Fransa’n›n example in former colonies, but we can also en eski kurumlar›ndan biri olan jandarman›n, participate in more specific military askeri konumuna son derece ba¤l› oldu¤unu operations both in peacetime and, if söylemek istiyorum. Ben askeri bir polistim. necessary, in wartime. For example, when I Bu flaka de¤il, gerçek. Onun slogan› was Commissioner of Haiti peacekeeping bayraklar›n›n üzerine yaz›l›d›r: “fieref ve operations, the personnel employed for these Vatan”. Bu slogan, benim 34 y›l boyunca missions came from the departmental hizmetinde olmaktan onur duydu¤um bu gendarmerie as well as from the mobile özgün gücün belirgin karakteristiklerini gendarmerie. Some statistics on the judicial vurgular. police is the following: 40 percent of our activities fall into this area, whereas half of Bundan sonraki k›s›mda iki Frans›z jandarma them focus on civil defense. And it is subay›n›n -Mart 2004’te Türkiye’de görev important and clear: Only 10 percent of our yapan Albay M. ile haf›zam beni missions, strictly speaking, is in the military yan›ltm›yorsa, 1994-1997 y›llar› aras›nda area. Ankara’da görev yapm›fl ilk jandarma ataflesi olan (Gendarmerie Attaché) Albay Noel- In conclusion, the gendarmerie, one of the de¤erlendirme ve deneyimlerine oldest institutions in France, in existence for dayanaca¤›m. ‹lk olarak, Türkiye ve Fransa around eight centuries, is extremely attached jandarma teflkilatlar›n›n kesinlikle birbirine to its military status. I was a military benzer oldu¤unu söylemek istiyorum. Sizin policeman. It is not a joke, it is the reality. ülkenizde iki tane kanun uygulay›c› organ The motto engraved on its flags is “Honor var: Benzer statüye sahip ulusal polis ve askeri and Homeland.” This emphasizes the bir statüye sahip olan Jandarma Genel particular characteristics of this original Komutanl›¤›. Aç›k konuflmak gerekirse, bu force in which I had the privilege to serve for Türkiye’nin ikili bir polis sistemi seçmifl 34 years. oldu¤u anlam›na geliyor. ‹kinci olarak, organizasyon aç›s›ndan, jandarman›n e¤itimi The evaluation and experiences of two ve tamamen askeri olan görevleri Silahl› French gendarmerie officers, namely Colonel Kuvvetler’e, Genelkurmay’a ba¤l›. Kanun M. in March 2004 and Colonel Noel, who was uygulama görevleri ve bütçe aç›s›ndan elbette the first Gendarmerie Attaché in Ankara, ki ‹çiflleri Bakanl›¤›’n›n do¤rudan emri 1994-97 if my memory is good, are very alt›nda. Bu özgün bir durum. Fransa’da biz indicative. First, the Turkish and French finansman aç›s›ndan Savunma Bakanl›¤›’na organizations are very similar. Your country ba¤l›y›z. Siz bütçeden aç›s›ndan ‹çiflleri has two law enforcement bodies: the national Bakanl›¤›’na ba¤l›s›n›z. Personelinizin yüzde police with a similar status and the general 80’i askerlik hizmetini yapan vatandafllardan command of the gendarmerie, which has a olufluyor. Bu aç›dan da durum, zorunlu military status. In other words, Turkey has askerli¤in kalkt›¤› Fransa’dan çok farkl›. opted for a dual policing system. Second, in Kamusal güvenlik sorunlar› dikkate terms of organization, strictly military al›nd›¤›nda, Türkiye’deki Jandarma teflkilat› missions and training, the Turkish ülkenin yüzde 92’sinde yetkili; idarecilere, gendarmerie is connected to the armed forces valilere ve kaymakamlara karfl› sorumlu and the general staff. It lies under the direct durumda. Adli polis olarak bütün ülkede authority of the Ministry of Internal Affairs faaliyetini sürdürebilir ve bu görevini in terms of law enforcement missions, of yaparken savc›lara karfl› sorumludur. Her course, and budget. This is unique. In France jandarma, kariyeri boyunca Do¤u bölgelerinde we depend on the Ministry of Defense when ortalama 8 y›l geçirmek zorundad›r, ki bu da speaking of finance. You depend on the özgün ve ilginç bir durumdur. Profesyonel Ministry of Internal Affairs, with regards to

132 personel her dört veya befl y›lda bir baflka bir the budget. Furthermore, 80 percent of your yere tayin olmak zorundad›r. Bu zorunlu bir personnel are conscripts. It is a great de¤ifliklik, zorunlu bir yer de¤ifltirmedir. difference from France where conscription Bildi¤iniz gibi, biz Fransa’da 6 y›l önce bu has disappeared. Regarding public security konuyla ilgili birçok zorlukla karfl›laflt›k. fiu matters, the Turkish gendarmerie is anda Fransa’da, astsubaylar art›k her on senede competent in 92 percent of the territory. It is bir tayin olmak zorunda de¤iller. Son ve çok accountable to the administrative authorities, önemli bir nokta olarak, siyasi bir bak›fl aç›s› governors, and district governors. And olarak flunu belirtmeliyiz: Türkiye Jandarma concerning the judicial police, it can operate teflkilat› FIEP’e (Avrupa ve Akdeniz Askeri throughout national territory and is Statülü Zab›ta ve Jandarmalar Birli¤i) üyedir. accountable to the public prosecutors for the Frans›zca’da FIEP 1998’den beri Fransa, ‹talya, performance of its task. Each gendarme, and ‹spanya (Espagne) ve Portekiz anlam›na gelir. this is original and interesting too, is obliged Siz bu kurulufla üyesiniz ve bu önemsiz bir fley during his career to serve an average of eight de¤il, çünkü bu sayede kaynak idarenizi, years in the eastern regions. Every four or hizmet organizasyonunuzu, lojisti¤inizi five years every professional staff member gelifltirebilir, yeni teknolojilere ulaflabilirsiniz. has to move from one assignment to another. This mobility is compulsory. You know, in France, we encountered a lot of difficulties six years ago on this issue. And now in France, non-commissioned officers are no longer obliged to move every ten years. Finally it is extremely important to point out that from a political point of view, the Turkish gendarmerie belongs to FIEP Association (Association of the European and Mediterranean Police Forces and Gendarmeries with Military Status). FIEP, in French, means France, Italy, Spain (Espagne) and Portugal since 1998. You belong to this association and it is not unimportant because through it you can develop your resource management, service organization, new technology, and logistics.

133 KATILIMCILAR CONTRIBUTORS

T. Ziyaeddin Akbulut T. Ziyaeddin Akbulut

12 Nisan 1949 K›rcali do¤umlu olup, ilk, orta Born in K›rcali on 12 April 1949, Akbulut ve lise tahsilini Tekirda¤ ilinde tamamlayarak, completed his high school education in 1968 y›l›nda Nam›k Kemal Lisesi'nden mezun Tekirda¤ and graduated from Nam›k Kemal oldu. Ayn› y›l Ankara Üniversitesi Siyasal High School in 1968. He graduated from the Bilgiler Fakültesine girerek, bu fakülteyi 1972 University of Ankara’s Faculty of Political y›l›nda bitirdi. 1973 y›l›nda Mülki ‹dare Sciences in 1972. In 1973, Akbulut entered the Amirli¤i mesle¤ine intisap ederek, Erzurum Office of Public Administration as the Kaymakam Aday› olarak göreve bafllad›. 1976 Assistant District Officer for Erzurum. Since y›l›nda, Kaymakaml›k Kursunu baflar›yla 1976 he served as District Officer in many tamamlayarak, s›ras›yla Zonguldak - Ulus, districts, including Zoguldak- Ulus, Konya - Konya - Cihanbeyli, Isparta - Atabey, Artvin- Cihanbeyli, Isparta - Atabey, Artvin- fiavflat, fiavflat, Denizli -Çivril, Antalya - Elmal› Denizli -Çivril, Antalya - Elmal›. In 1985, he Kaymakaml›klar›nda bulundu. 1985 y›l›nda became an Inspector for Civil Servants for ‹çiflleri Bakanl›¤› Mülkiye Müfettiflli¤ine the Ministry of Internal Affairs. While atand›. Mülkiye Baflmüfettiflli¤i görevi serving as the Chief Inspector for Civil esnas›nda ‹çiflleri Bakan Dan›flmanl›¤›, Servants, he also worked as a Consultant to Bakanl›k Genel Sekreterli¤i görevlerinde the Ministry of Internal Affairs and the bulundu. 1990 y›l›nda fianl›urfa Valili¤ine General Secretary for the Ministry. atanarak, bu ilde 6 y›l görev yapt›. 1996 y›l›nda In 1990, he was appointed Governor of Konya Valili¤ine atand›. 1997 y›l›nda Merkez fianl›urfa and held the post successfully Valili¤ine getirildi. 2000 y›l›nda kendi iste¤i for 6 years. In 1996, he was appointed ile emekli olduktan sonra ABD'de araflt›rma ve Governor of Konya. In 1997, Akbulut yabanc› dil gelifltirme çal›flmalar›nda bulundu. was transferred to Governor Generalship Emekli Ö¤retmen Adviye Akbulut and he willingly retired in 2000. He was Han›mefendi ile evli olup, üç çocuk babas›d›r. engaged in research and language studies in (Çeflitli dergilerde, mesleki alanda yay›nlanm›fl the US after retirement. Married to retired yaz›lar› bulunmaktad›r. ‹yi derecede ‹ngilizce teacher Adviye Akbulut and the father bilmektedir. TBMM 22. Dönem Tekirda¤ AK of 3, Akbulut speaks English fluently Parti Milletvekili olarak seçildi ve TBMM and has contributed widely to several ‹çiflleri Komisyonu Baflkan› olarak görev yapt›. publications. He was elected MP from Tekirda¤ for the 22nd term in the TGNA as Halen TBMM 23. Dönem Tekirda¤ AK Parti an AK Party representative. There, he served Milletvekili olarak görev yapmaktad›r. as President of the Internal Affairs Zühtü Arslan Commission. He is currently an MP in the 23rd term of the TGNA from the same party Prof. Dr. Zühtü Arslan Polis Akademisi and the same district. Güvenlik Bilimleri Fakültesinde ö¤retim üyesidir. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olan Arslan, yüksek lisans ve doktoras›n› Leicester Üniversitesi

134 Hukuk Fakültesi’nde yapm›flt›r. Çal›flmalar› Zühtü Arslan hukuk-siyaset iliflkisi, anayasa yarg›s›, insan Zühtü Arslan, Professor of Constitutional haklar›, siyasal partiler hukuku ve sivil-asker Law, teaches at the Faculty of Security iliflkileri alanlar›nda yo¤unlaflmaktad›r. Sciences, Ankara. He graduated from the Türkçe ve ‹ngilizce olarak kaleme ald›¤› Faculty of Political Sciences of Ankara eserlerinden bir k›sm› flunlard›r: Anayasa University, and received his MA and PhD Teorisi (Seçkin yay›nc›l›k, 2005); Constitutional degrees from the Law Faculty of Leicester Law of Turkey (ortak yazar), Kluwer University in England. His research interests Publication, 2004); “‹deoloji, Türk Militarizmi include constitutional justice, politics of law, ve Post-Militarist Aç›l›mlar”, Do¤u Bat›, Say› freedom of expression, political parties, and 28 (2004), s.43-67; “Conflicting Paradigms: civil-military relations. Among his recent Political Rights in the Turkish Constitutional publications are Constitutional Law of Turkey Court”, Critique: Critical Middle Eastern (co-author), (Kluwer Publication, 2004); Studies, 11/1 (2002), s. 9-25; “Taking Rights “Conflicting Paradigms: Political Rights in Less Seriously: Postmodernism and Human the Turkish Constitutional Court”, Critique: Rights”, Res Publica, 5/2 (1999), s.195-205. Critical Middle Eastern Studies, 11/1 (2002), Denis Bergmans p.9-25; “Taking Rights Less Seriously: Postmodernism and Human Rights”, Res Denis Bergmans, Brüksel’deki Royal Military Publica, 5/2 (1999), p.195-205. Academy’de geçirdi¤i 2 y›ldan sonra Ghent Üniversitesi’nde kriminoloji yüksek lisans Denis Bergmans derecesini alm›fl ve Brüksel’deki Royal School Denis Bergmans, after completing two years of the Gendarmerie’de bir buçuk y›ll›k at the Royal Military Academy, Department uygulama döneminden sonra Brüksel’de All Weapons in Brussels, two licence years in süvari birli¤i kaptan› olarak, Oudenaarde criminology at the State University of Ghent bölgesi komutan› olarak ve 1990’dan itibaren (master degree), and one year and a half of de binbafl› olarak askeri kariyerine devam Application School at the Royal School of the etmifltir. 1 Ocak 1992’de Belçika’da Gendarmerie in Brussels, embarked on a Jandarma’n›n la¤vedilmesinden sonra military career assuming posts as diverse as a Oudenaarde ve Aard bölgelerinde suç ve platoon commander at the cavalry squadron kargaflan›n önlenmesi için bölge halk›n›n of the General Reserve in Brussels, the polisle birlikte hareket etme yetene¤ini commander of the Oudenaarde district, and gelifltirecek 2 projeye öncülük etmifltir. 1996- as a major in 1990. After the gendarmerie was 2000 y›llar› aras›nda Ghent bölgesinde demilitarised on January 1st, 1992, Bergmans komutanl›k yapt›ktan sonra Denis Bergmans pioneered 2 consecutive projects on jandarma albay› rütbesine yükselmifltir. 2 community policing in the Oudenaarde and Haziran 2001’den beri Bergmans Aalst yerel Aalst districts respectively. After serving as polis birli¤inin bölge komutan› olarak görev commander of Ghent district between 1996 yapmaktad›r. Kas›m 1999’da “Schengen and 2000, Bergmans was promoted to the s›n›rlar›n›n ötesinde” konulu Schengen rank of colonel at the gendarmerie. Since anlaflmas›n›n uygulamas›n›n de¤erlendirildi¤i June 2nd 2001, Bergmans serves as the area uluslararas› bir konferansa baflkanl›k eden commander of the local police area of Aalst. Denis Bergmans aralar›nda Türkiye, Lituanya In November 1999, Bergmans presided over ve S›rbistan’›n da bulundu¤u onu aflk›n ülkede an international conference on the “across polis eti¤i gelifltirmeye çal›flan uluslararas› Schengen borders” issue during which the konferans ve toplant›larda panelist veya implementation of the Schengen agreements tart›flmac› olarak yer alm›flt›r. Deniz was assessed. He attended as both a panelist Bergmans özellikle Bulgaristan, Romanya ve and discussant on international ventures

135 Moldova’da polis eti¤i çerçevesinin aiming to develop police codes of ethics in oluflturulmas›nda görev alm›fl ve sivilleflme, over ten countries as diverse as Lithuania, polis eti¤i ve polis reformu konular›nda da Turkey, and Serbia. Denis Bergmans was uluslararas› konferanslarda konuflmac› olarak involved in writing expertises and in the haz›r bulunmufltur. drawing up of a code of ethics for police services, especially for Bulgaria, Romania and P›nar Bilgin Moldova and was a frequent speaker on May›s 2001’den bu yana Bilkent police ethics, demilitarisation and police Üniversite’sinde Uluslararas› ‹liflkiler reform in numerous international Bölümünde Yard›mc› Doçent olarak görevine conferences. devam eden P›nar Bilgin yüksek lisans›n› P›nar Bilgin Bilkent Üniversitesi ve University of Wales, Aberystwyth’de ve doktoras›n› Orta Do¤u’da Assistant Professor at the Department of bölgesel güvenlik politikalar› üzerine yine International Relations at Bilkent University, University of Wales’de yapm›flt›r. 2006-2007 P›nar Bilgin is a graduate of the University of y›llar› aras›nda Washington’de Woodrow Wales, Aberystwtyh with a PhD in ‘Regional Wilson Merkezi’nde araflt›rma yapan Bilgin, Security in the Middle East: A Critical University of Wales ve Koç Üniversitelerinde Security Studies Perspective’. She also has two de misafir ö¤retim üyesi olarak hizmet master’s degrees from Bilkent University and vermifltir. International Studies Quarterly from the University of Wales. Between 2006- (SSCI), International Relations, European 2007, she was a Woodrow Wilson Center Journal of International Relations (SSCI) gibi fellow. Moreover, P›nar Bilgin was a visiting yay›nlar›n ve Routledge yay›nevinin professor at the University of Wales and Koç hakemli¤ini yapan P›nar Bilgin ayn› zamanda University. She referees notable journals such pek çok yay›n› kaleme alm›fl veya as International Studies Quarterly (SSCI), editörlü¤ünü yapm›flt›r. 2005 y›l›nda bas›lan International Relations, European Journal of Regional Security in the Middle East: A Critical International Relations (SSCI) and books from Perspective adl› kitab›n›n yan› s›ra Uluslararas› Routledge. Her work on International ‹liflkiler, Akdeniz-NATO ve Avrupa ekseninde Relations, Mediterranean-NATO-European güvenlik konular› a¤›rl›kl› olmak üzere security and other security-related subjects is akademik makaleleri, raporlar› ve yaz›lar› widely published in international peer- ulusal ve uluslararas› yay›nlarda yer alm›flt›r. reviewed and non-refereed journals and she P›nar Bilgin ayr›ca yurt içinde ve yurt d›fl›nda has written and edited countless books say›s›z konferansa konuflmac› olarak including her 2005 book Regional Security in kat›lm›flt›r. the Middle East: A Critical Perspective, from Routledge. Bilgin is also a staple of national ‹brahim Cerrah and international conferences where she has Prof. Dr. ‹brahim Cerrah Yüksek Lisans ve presented countless papers on numerous areas Doktora e¤itimini 1990-1995 y›llar› aras›nda of international security affairs. ‹ngiltere’de tamamlad›. 1995-2006 y›llar› ‹brahim Cerrah aras›nda Polis Akademisi’nde ö¤retim üyesi olarak görev yapt›. 2001-2002 ve 2004 Prof. Dr. ‹brahim Cerrah completed his y›llar›nda New York Üniversitesi’nde master’s and doctorate studies in the United Fulbright ö¤retim üyesi olarak ‘Polis Kingdom between 1991 and 1995. He was a Bilimlerine Girifl’, ‘Polis Yönetimi’ ve lecturer at the Police Academy in Turkey ‘Karfl›laflt›rmal› Polislik Sistemleri’, ‘Terorism’ between 1995 and 2006. ‹brahim Cerrah was a ve ‘Polis Eti¤i’ gibi dersler verdi. ‹ç güvenlik Fulbright scholar at New York University alan›nda araflt›rma ve yay›nlar› olan Prof. Dr. (NYU) in 2001-2002 and in 2004 and taught a

136 Cerrah’›n ‘Polis Eti¤i’, ‘Polis-Alt-Kültürü’, number of courses such as ‘Introduction to ‘Polis E¤itimi’, ‘Güvenlik Sektörüne Sivil Police Sciences’, ‘Police Management’, Kat›l›m’, ‘Güvenlik Sektörünün Gözetim ve ‘Comparative Policing Systems’, ‘Terrorism’ Denetimi’ ve ‘Güvenlik Sektörü Reformu’ gibi and ‘Police Code of Ethics’. Prof. Dr. Cerrah alanlarda çal›flmalar› bulunmaktad›r. TESEV has researched and been published widely on bünyesinde yer alan ‘Güvenlik Bürokrasisinde issues such as police code of ethics, police sub Demokratik Aç›l›mlar Çal›flma’ grubu üyesi culture, police education, civilian olan Prof. Dr. Cerrah, 2005 y›l›nda ‹çiflleri engagement in the security sector, oversight Bakanl›¤› ve Birleflmifl Milletler Kalk›nma and monitoring of the security sector and Program› deste¤iyle yürütülen “Mülki ‹dari security sector reform. A member of TESEV’s Amirlerin Kolluk Denetimi” konulu bir projede ‘Security Sector Reform’component, Dr. ulusal dan›flman olarak yer ald›. 1997-2001 Cerrah was the national consultant on y›llar› aras›nda Polis Bilimleri Dergisi’nin Ministry of Internal Affairs and UNDP’s (Turkish Journal of Police Studies) kurucu-yaz› joint project ‘Policing and Oversight of iflleri müdürlü¤ünü yapan Prof. Dr. Cerrah’›n Civilian Administrative Authorities’. Prof. Dr. yurtiçi ve yurt d›fl›nda yay›nlanm›fl kitap ve Cerrah was the founder and editor in chief of makaleleri bulunmaktad›r. Bunlardan Turkish Journal of Police Studies between 1997 baz›lar›, Turkish Yearbook of Human Rights, and 2001. He is also widely published in Intersec: The Journal of International Security, Turkey and abroad; some of his work may be Security Journal, La Gazette: Une Publication found in Turkish Yearbook of Human Rights, de la Gendarmerie Royale du Canada, Turkish Intersec: The Journal of International Security, Public Administration Annual, ve Polis Bilimleri Security Journal, La Gazette: Une Publication Dergisi gibi uluslaras› yay›nlard›r. 2001 y›l›nda de la Gendarmerie Royale du Canada, Turkish doçent olan ‹. Cerrah o tarihten bu yana Public Administration Annual, and Polis Güvenlik Bilimleri Enstitüsü müdürlü¤ü Bilimleri Dergisi. Since 2001, Prof. Dr. Cerrah görevini yürütmektedir. is the Director of Security Studies Institute.

Ümit Cizre Ümit Cizre

Profesör Ümit Cizre, Bilkent Üniversitesi Ümit Cizre is Professor at the Department of Siyaset Bilimi Bölümünde ö¤retim üyesi olup, Political Science of Bilkent University, Princeton Üniversitesinde Fulbright Ankara. She is a former Fulbright Research araflt›rmac›s›, Floransa Avrupa Üniversitesi Scholar at Princeton University and Jean Robert Schuman ‹leri Araflt›rmalar Monnet Research Fellow at the Robert Merkezinde Jean Monnet araflt›rmac›s› olarak Schuman Center for Advanced Studies, çal›flm›flt›r. 2000’den bu yana, Cenevre Silahli European University Institute, Florence. Her Kuvvetleri Demokratik Denetimi Merkezi research areas and publications cover Turkish (DCAF) Uluslararas› Dan›flma Kurulu üyesidir. Politics; Civil-Military Relations; National Araflt›rma alan› Ordu ve Siyaset, Güvenlik Security; Democratic Governance of the Bürokrasisinde Demokratik Aç›l›mlar, Milli Security Sector; and Security Sector Reform. Güvenlik Politikalar›, Güvenlik Sektörü She has edited the ALMANAC of Turkey’s Reformu, Milliyetçilik Teorileri ve Türk Security Sector (2006). She is the editor of the Milliyetçili¤i üzerine yo¤unlaflm›flt›r. Ordu- volume, “Secular and Islamic Politics in siyaset-sivilleflme- ulusal güvenlik ve Türk ve Turkey,” to be published by Routledge in Kürt milliyetçili¤ini ba¤lant›l› inceleyen November 2007. Recent publications include çeflitli Türkçe ve ‹ngilizce kitap ve makale the Working Paper by CIDOB Foundation, yay›nlar› vard›r. ‹ngilizce yay›nlar›ndan Barcelona and TESEV, Istanbul, “Drawing baz›lar› European Journal of Political Lessons from Turkey’s and Spain’s Security Research; Comparative Politics; History of Sector Reforms for the Mediterranean,” October

137 European Ideas; Middle East Journal; 2006; and the Working Paper by International Journal of Middle Eastern Studies; International Institute for International Journal of Muslim Minority Affairs; Political Studies (ISPI), Milan, February 2007, Development and Change; Human Rights “Turkey between Secularism and Islam: The Review gibi dergilerde yay›mlanm›flt›r. Justice and Development Party Experience.” Almanac 2005 Türkiye: Güvenlik Sektörü ve Past works include: “Problems of Democratic Demokratik Gözetimi kitab›n›n editörüdür. Governance of Civil-Military Relations in “Secular and Islamic Politics in Turkey: The Turkey and the European Union Enlargement Making of the Justice and Development Party Zone”, European Journal of Political Research, in Turkey” baslikl› Routledge yay›nevi Vol. 43, (Jan. 2004); “Demythologising the tarafindan Kas›m 2007’de yay›mlanan kitab›n National Security Concept: the Case of Turkey”, da editörlü¤ünü yapm›flt›r. Middle East Journal, 57(Spring 2003); “Turkey 2002: Kemalism, Islamism and Politics Claude Grudé in the Light of ‘the February 28 Process’”, The Fransa Ulusal Jandarma Teflkilat›’n›n emekli South Atlantic Quarterly, 2/3, bir tu¤generalidir. 1945’de do¤an Grudé, Ecole (Spring/Summer 2003) (co-authored); “The Spéciale Militaire de ST CYR askeri Military and Politics: A Turkish Dilemma", in akademisinde okumufl, üniversite e¤itimini Middle Eastern Armies: Politics and Strategy, ‹ngilizce ve Hukuk alanlar›nda Barry Rubin and Thomas Keaney, eds., (Frank tamamlam›flt›r. Ayr›ca Yüksek Askeri Nitelik Cass, 2002); “Turkey’s Kurdish Problem: A ve Kriminoloji sertifikalar› sahibidir. Grudé, Critical Analysis of Boundaries, Identity and Fransa’n›n pek çok farkl› bölgelerindeki Hegemony,” in Ian Lustick, Brendan O’Leary Jandarma Departmanlar›’nda komutan subay and Thomas Callaghy, eds., Rightsizing the olarak çal›flm›flt›r. 1996 – 2001 y›llar› aras›nda State (Oxford University Press, 2002); and Paris Jandarma Genel Direktörlü¤ü’nde ve “The Anatomy of the Turkish Military's Lyon’daki Rhône-Alpes Jandarma Political Autonomy,” Comparative Politics, 29, Karargah›’nda Kurmay Baflkal›k görevi No.2 (January 1997). yapm›flt›r. Fransa’daki görevleri d›fl›nda Grudé, birçok yurtd›fl› ve uluslararas› Claude Grudé operasyonda da yer alm›flt›r. Her biri iki Claude Grudé is a retired Brigader General of senelik olmak üzere Moritanya, Cibuti ve iki the Gendarmerie Nationale, France. Born in kez de Çad’da görev yapm›fl, 1998/99 y›llar›nda 1945, Grudé studied in the Army Haiti Birleflmifl Milletler Misyonu’nda Sivil Academy, Ecole Spéciale Militaire de ST Polis Komiseri ve Avrupa Birli¤i için Üsküp CYR, has BA degrees in English and Law, and (Makedonya) Adalet ve ‹ç ‹flleri Direktörü holds Higher Level Military Qualification olarak çal›flm›flt›r. fiubat 2003’teki Certificate as well as the Certificate of emeklili¤inden sonra Avrupa Komisyonu criminology. Grudé served as a Commanding iste¤iyle Tiflis’te Gürcistan Cumhuriyeti için Officer in Gendarmerie Départementale uzmanl›k (Haziran 2003) ve Birleflmifl Company in many different regions of Milletler iste¤i üzerine Port au Prince’te France. Between 1996 and 2001, he worked in Haiti’deki gelecek Birleflmifl Milletler ‘Rules of Engagement and Employment’ in Misyonu’nu haz›rlamak için Bar›fl Gücü Directorate General of the Gendarmerie in Operasyonlar› Departman›nda görev Paris and as the Chief of Staff in yapm›flt›r. Gendarmerie Headquarters of Rhône-Alpes in Lyon. Apart from his assignments in France, Grudé widely served overseas and in international operations as well. He worked in two year- assignments in Mauritania,

138 Willem van Eekelen Djibouti and twice in Chad. Grudé worked as a CIVPOL Commissioner for the United 1931 do¤umlu diplomat-siyasetçi Van Eekelen Nations mission in Haiti in 1998/ 1999, and as kariyerinin büyük bir bölümünü güvenlik ve the Director of the Justice and Home Affairs Avrupa siyaseti konular›na ay›rd›. Project in Skopje (Macedonia) for the Hollanda’n›n NATO delegasyonunda European Union. After his retirement in Savunma Dan›flman› olarak görev ald›ktan February 2003 he served as an expert in sonra 1971 y›l›nda Avrupa Siyasi ‹flbirli¤i’nin Tbilissi for the Republic of Georgia to the (European Political Cooperation) ve 3 y›l sonra request of the European Council (June 2003) da NATO’nun içindeki benzer bölümün ilk and in Port au Prince to the request of the Avrupa Özel Muhabiri oldu. 1977-1988 United Nations, Department for Peace aras›nda Hollanda’n›n Savunma Bakan› ve Keeping Operations, in order to prepare the Avrupa Siyasetinden Sorumlu Bakan› oncoming UN mission in Haiti (March 2004). görevlerinde bulundu. Bat› Avrupa Birli¤i (Western European Union) Genel Willem van Eekelen Sekreterli¤ini 1989-1994 y›llar› aras›nda yürüttükten sonra Hollanda Senatosu‘na Willem van Eekelen (1931), a diplomat turned seçildi ve NATO Parlamentosunun Baflkan politician, alternately worked for most of his Yard›mc›l›¤›n› yürüttü. Bu görevde Avrupa varied career on security and European Konvansiyonunun (European Convention) Affairs and ultimately on both. He served on Hükmi fiahsiyet ve Savunma konular›ndaki the Netherlands delegation to NATO as çal›flma gruplar›n› yönetti. fiu an Hollanda’n›n defence counselor and in 1971 became the Avrupa Hareketi’nin Baflkan›, SIPRI’n›n first correspondent européen for the Yönetim Kurulu üyesi ve DCAF’in Dan›flma European political Cooperation and three Kurulu üyesidir. years later head of the related NATO Department. During 1977-1988 he became Alain Faupin State Secretary for Defence, State Secretary Emekli Tümgeneral Alain Faupin, Cenevre for European Affairs and Minister of Silahl› Kuvvetlerinin Demokratik Denetimi Defence for the Netherlands. After his term Merkezi (DCAF)’nin eski üst düzey as Secretary-General of the Western yöneticilerindendir. 41 y›ll›k askeri ve befl European Union (1989-1994) , he was elected y›ll›k sivil hizmet d›fl›nda son otuz y›ld›r to the Netherlands senate, became a Vice- çeflitli istihbarat, uluslararas› iliflkiler , kriz President of the NATO Parliamentary yönetimi ve silah kontrolü görevlerinde , Assembly and participated in the European Afrika, Orta / Do¤u Avrupa ve 80-90’l› Convention and its working groups on legal y›llarda iki kez askeri attefle olarak görev personality and Defence. Currently he is yapt›¤› ABD ile yak›n iliflkiler içerisinde Chairman of the European Movement in his hizmet vermifltir. Son görevini French Joint country, member of the governing board of Staff’ da Uluslararas› ‹liflkiler ve Silah SIPRI and the Advisory board of DCAF. Kontrolü Direktörlü¤ü Baflkan› ve J5 Alain Faupin unvan›yla tamamlad›ktan sonra üç y›l Almanya Garmisch Partenkirchen’da George Major General (ret) Alain Faupin is a former C. Marshall Merkezi’nde profesörlük senior fellow at the Geneva Center for the yapm›flt›r. May›s 2002’de DCAF’a kat›lm›fl, Democratic Control of the Armed forces. In 2004 y›l›nda Genevre’den ayr›larak Fransa’da the last thirty years, out of almost 41 years of kendi dan›flmanl›k flirketi ‘S.P.C.’ yi açm›flt›r. military service and five of civil service, he Befl sene süreyle Savunma Akademileri Bar›fl served in a variety of assignments dealing Konsorsiyumu Ortakl›¤› Avrupa-Atlantik with intelligence, international relations, Güvenlik Çal›flma Grubu Baflkanl›¤› (Kas›m crisis management and arms control, in close

139 1999-2004) yapm›fl, ayr›ca yirmiden fazla relationship with the United States, where he uluslararas› konferansa da baflkanl›k etmifltir. had two tours of military attaché in the 80s Avrupa- Atlantik Güvenlik ve ‹stihbarat and the 90s, with Africa, and Central/Eastern konusunda da genifl çapl› yay›nlar› vard›r. Europe. After his last assignment as J5 and Head of the international relations and arms Philipp Fluri control directorates at the French Joint Staff, Dr. Philipp Fluri Cenevre Silahl› he spent three years in Garmisch Kuvvetlerinin Demokratik Denetimi Merkezi Partenkirchen (Germany) as a professor at (DCAF) Baflkan Vekili ve DCAF Brüksel the George C. Marshall Center before joining Yard›mc› Direktörüdür. Dr. Fluri 1991’ de DCAF (Geneva Switzerland) in May 2002. uluslararas› güvenlik uzman› olarak ‹sviçre He has left Geneva in July 2004 and opened a Savunma Bakanl›¤›’na kat›lm›fl, Genel consulting structure of his own in France, Kurmay ve Savunma Politikas› Genel “S.P.C”. He has chaired during five years Sekreterli¤i bünyesinde görev alm›flt›r. 1995- (Nov 1999-Nov 2004), and over twenty 96 y›llar›nda Avrupa Güvenlik ve ‹flbirli¤i international conferences, the Euro-Atlantic Teflkilat› (AG‹T) Çeçenistan Destek Security Study Group of the Partnership for Gurubu’nda Demokratikleflme ve ‹nsan Peace Consortium of the Defense Academies Haklar› Uzman› olarak, 1996 y›l›nda ise and of the Security Studies Institutes. He has Karaba¤ olay›nda AG‹T Baflkan› fiahsi widely published on the themes of Euro- Temsilcili unvan›yla görev yapm›flt›r. 1998 Atlantic Security and intelligence. y›l›nda Savunma ve Güvenlik Politikas› Genel Philipp Fluri Sekreterli¤i’nde Sivil-Asker ‹liflkileri Koordinatörlü¤üne atanm›flt›r. Dr Fluri Dr. Philipp Fluri is Deputy Director of the felsefe ve sosyal bilimler e¤itimi alm›fl, Bern Geneva Centre for the Democratic Control of (1987)ve Fribourg (1990) Üniversitelerinden Armed Forces (DCAF) and Deputy Director doktora derecesi kazanm›flt›r. Fribourg of DCAF Brussels. Dr. Fluri joined the Swiss Üniversitesi Do¤u Avrupa Çal›flmalar› Department of Defence in 1991 as an Enstitüsü ve Cenevre Güvenlik Politikalar› international security expert and held Merkezi Uluslararas› E¤itim Program› positions within the General Staff and the mezunudur. ABD ve Güney Do¤u Asya’da Secretariat General for Defence Policy. He genifl çapl› doktora sonras› araflt›rmalar› served as a Democratisation and Human yapm›flt›r (1987-1991). Macaristan Pecs Rights expert on the OSCE AG to Chechnya Üniversitesinde ziyaretçi profesör olarak in 1995/6 and as the Acting Personal dersler vermifltir ve Ukrayna Taras Representative of the OSCE Chairman-in- Shevchenko Pedagoji Üniversitesinde Onursal Office on the Karabakh issue in 1996. In 1998 Profesördür. he was promoted Coordinator for Civil- Military Relations at the Secretariat General Serdar Kandemir for Defence and Security Policy. Dr. Fluri 1961 ‹stanbul do¤umlu olan Serdar Kandemir, studied philosophy and social sciences and Anadolu Üniversitesi ‹ktisat Fakültesini holds doctoral degrees from the Universities bitirdikten sonra Sabanc› Holding’e ba¤l› of Bern (1987) and Fribourg (1990). He is a Kocaeli KentSA tesislerinde bulunan EnerjiSA graduate of the East European Studies A.fi.’de Güvenlik Amiri görevine bafllam›flt›r. Institute at Fribourg University and the Sabanc› Holding KentSA tesislerinin International Training Course at the Geneva güvenli¤inin yeniden yap›lanmas›nda ve Centre for Security Policy. He has performed sistemin kurulmas›nda görev alm›flt›r. Serdar extensive post-doctoral research in South East Kandemir uzmanl›¤›n› ve tecrübelerini Asia and the US (1987-1991). He has taught as konuflmac› olarak kat›ld›¤› çeflitli konferans ve a Visiting Professor at the University of

140 sempozyumlarda dinleyicilerle paylaflm›flt›r. Pecs/Hungary, and is an Honorary Professor Kocaeli Üniversitesi’ne ba¤l› Hereke of Taras Shevchenko Pedagogical kampüsünde Güvenlik Meslek Yüksekokulu University/Ukraine. eski ö¤retim görevlisi olan Kandemir iyi Serdar Kandemir derece ‹ngilizce bilmektedir. Born in 1961 in Istanbul, Serdar Kandemir Can Paker received his undergraduate degree from Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakf› Anadolu University’s Faculty of Economics. (TESEV) Yönetim Kurulu Baflkan› olan Can Upon graduation he started working as a Paker, lisans e¤itimini Berlin Teknik security officer at EnerjiSA based in Sabanci Üniversitesi’nde, lisansüstü e¤itimini ve Holding’s KentSA plant. Kandemir actively doktoras›n› ise s›ras›yla Columbia Üniversitesi contributed to the reconstruction and launch ve Y›ld›z Teknik Üniversitesi’nde of private security systems at Sabanci tamamlam›flt›r. Mesleki yaflam›na Türk Holding’s KentSA plant. Serdar Kandemir Henkel’de bafllayan Paker, 2005 y›l›nda Türk participated in and addressed numerous Henkel Yönetim Kurulu Baflkanl›¤› ve Genel conferences and symposia on private security Müdürlü¤ü görevlerinden emekli olmufltur. systems. He was a lecturer at the College of TÜS‹AD ve ‹stanbul Kültür ve Sanat Vakf› Security on Kocaeli University’s Hereke gibi birçok sivil toplum kuruluflunun campus. Kandemir is fluent in English. yönetiminde yer alan Dr. Paker, halen Sabanc› Can Paker Holding Yönetim Kurulu üyeli¤i, Sabanc› Üniversitesi Mütevelli Kurulu üyeli¤i, ‹nsan Can Paker is the Chairman of the Board of Haklar› ‹zleme Örgütü Dan›flma Kurulu the Turkish Economic and Social Studies üyeli¤i, Türkiye Aç›k Toplum Enstitüsü Foundation (TESEV). He completed his Dan›flma Kurulu baflkanl›¤› görevlerini undergraduate studies at Berlin Technical sürdürmektedir. University and obtained his masters and doctorate degrees from Columbia University and Y›ld›z Technical University, respectively. Starting his career at Henkel Turkey, Paker retired from his company as its Chairman and General Manager. He actively serves for several civil society organizations such as TÜS‹AD (Turkish Industrialists and Businessmen’s Association) and ‹KSV (Istanbul Culture and Art Foundation). He is also a member of Sabanc› Holding Board of Directors, Sabanc› University Board of Trustees, Human Rights Watch Board of Advisors, and the President of Open Society Institute-Turkey’s Board of Advisors.

141 DCAF - TESEV Güvenlik Sektörü DCAF - TESEV Series in Security Çal›ﬂmalar› Kitap Dizisi: Sector Studies (SSSS):

“DCAF-TESEV Güvenlik Sektörü The “DCAF - TESEV Series in Security Çal›flmalar› Kitap Dizisi”nin (SSSS) amac›, Sector Studies” (SSSS) aims to introduce uluslararas› ve karfl›laflt›rmal› araflt›rmalar› international and comparative studies to Türkiye’de sunarak tart›flmaya açmak ve Turkey, as well as, present for debate ülkemizde yap›lan çal›flmalar› dünya ile emergent research coming out of Turkey. All paylaflmakt›r. Tüm kitaplar, Türkçe ve books are planned to be both in Turkish and ‹ngilizce olarak yay›mlanacakt›r. English.

Diziden yay›mlanan kitaplar: Publications under this series include:

SSSS- 1: SSSS-1: Güvenlik Sektöründe Demokratik Democratic Oversight of the Security Gözetim: Türkiye ve Dünya, Volkan Aytar Sector: Turkey & the World, Volkan Aytar (der.) (ed.)

SSSS-Özel Yay›n: SSSS-Special Edition Almanak-Türkiye-2005: Güvenlik Almanac-Turkey-2005: Security Sector & Sektörü ve Demokratik Gözetim, Ümit Democratic Oversight, Ümit Cizre (ed.) Cizre (der.) SSSS-2: SSSS-2: Security Sector Reform in the Western Bat› Balkanlar’da Güvenlik Sektörü Balkans, Marina Caparini Reformu, Marina Caparini SSSS-3: SSSS-3: The European Code of Police Ethics and Avrupa Konseyi Polis Eti¤i Kurallar› ve the Vocational Socialization of Security Türkiye’de Güvenlik Personelinde Personnel in Turkey, Ibrahim Cerrah Mesleki Sosyalleflme, ‹brahim Cerrah SSSS-4 SSSS-4 Turkey and the European Security Sector Türkiye ve Avrupa Güvenlik Sektörü Governance, Ümit Cizre & Ibrahim Cerrah Yönetiflimi, Ümit Cizre ve ‹brahim Cerrah (eds.) (der.) SSSS-5 SSSS-5 ‹stihbarat› Hesapverebilir Hale Getirmek: Making Intelligence Accountable: Legal ‹stihbarat Teflkilatlar›n›n Gözetiminde Standards and Best Practices for Hukuki Standartlar ve En ‹yi Oversight of Intelligence Agencies, Hans Uygulamalar, Hans Born ve Ian Leigh Born and Ian Leigh

Ayr›nt›l› bilgi için: For further information visit or contact

www.tesev.org.tr www.tesev.org.tr

142 Volkan Aytar Volkan Aytar Demokratikleﬂme Program› Democratization Program Tel: +90-212-292 89 03 (dahili 122) Phone: +90-212-292 89 03 (ext. 122) [email protected] [email protected]

Özge Genç Özge Genç Demokratikleﬂme Program› Democratization Program Tel: +90-212-292 89 03 (dahili 129) Phone: +90-212-292 89 03 (ext. 129) Faks: +90-212-292 98 41 Fax: +90-212-292 9841 [email protected] [email protected]

Ebru ‹lhan Ebru ‹lhan Demokratikleﬂme Program› Democratization Program Tel: +90-212-292 89 03 (dahili 128) Phone: +90-212-292 89 03 (ext. 128) Faks: +90-212-292 98 41 Fax: +90-212-292 9841 [email protected] [email protected]

143 144 Türkiye'nin uzun süredir devam eden demokratikleflme sorunlar›na bilimsel The Turkish Economic and Social Studies Foundation (TESEV) aims to find social temelli katk›larda bulunmay› amaçlayan Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler science-based solutions to Turkey's longitudinal democratization-oriented problems. Vakf› (TESEV), 2004 y›l›ndan beri “Güvenlik Sektöründe Demokratik Aç›l›mlar Since 2004, we continue on with our projects assembled together under the heading / Güvenlik Sektörü Reformu” bafll›kl› projeler öbe¤ini sürdürüyor. Bir “düflünce of “Democratic Horizons in the Security Sector/Security Sector Reform”. As a “think GÜVENL‹K SECURITY üretim merkezi” olan TESEV, gündelik siyasetin gerilimli dünyas›na ve bu tank”, TESEV strives to keep at a distance from the conflictual and tense world of dünyan›n inifl-ç›k›fll› dalgalanmalar›na tabi olmamaya çabalayarak ve sosyal daily politics and its ebbs and flows. Instead we try to emulate a long-term “cool- bilimler yöntemlerini seferber ederek daha uzun soluklu, uzun vadeye yay›lm›fl headed” perspective premised on social scientific methods and advocacy strategies. ve “serinkanl›” bir bak›fl› infla etmeye çabal›yor.