PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW , NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023.

Pracownia Urządzania Lasu Ul. Boczna 28, 05-300 Mińsk Mazowiecki Tel. 025-759 04 94 Fax. 025-759 64 40 E-mail: [email protected]

Mińsk Mazowiecki, 2013

1

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

SPIS TREŚCI

Spis treści ...... 2

1. WSTĘP ...... 4

1. 1. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ...... 4

1. 2. Wykaz stosowanych skrótów i terminów ...... 5

2. INFORMACJE OGÓLNE ...... 9

2. 1. Podstawa prawna i zakres Prognozy ...... 9

2. 2. Metody zastosowane przy sporządzaniu UPUL i Prognozy ...... 11

2. 4. Główne cele i zawartość UPUL ...... 12

2. 5. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia realizacji UPUL ...... 14

2. 6. Powiązania UPUL z innymi dokumentami ...... 15

2. 7. Metody analizy skutków realizacji postanowień UPUL oraz częstotliwość jej przeprowadzania ...... 17

2. 8. Możliwe transgraniczne oddziaływanie UPUL na środowisko ...... 17

3. OPIS, ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA ...... 17

3. 1. Obszary potencjalnie objęte zanczącym oddziaływaniem UPUL ...... 17

3. 2. Istniejący stan środowiska na obszarze objętym opracowaniem UPUL ...... 18

3. 2. 1. Położenie gminy i formy użytkowania terenu ...... 18

3. 2. 2. Krajobraz ...... 18

3. 2. 3. Gleby ...... 19

3. 2. 4. Wody ...... 19

3. 2. 5. Klimat ...... 20

3. 2. 6. Zasoby leśne ...... 20

3. 3. Charakterystyka drzewostanów objętych UPUL ...... 20

3. 4. Formy ochrony przyrody ...... 23

3. 4. 1. SOO Dolina Rawki PLH100015 ...... 26

3. 4. 2. Rezerwat przyrody „Rawka”...... 28

3. 4. 3. Bolimowsko - Radziejowicki Obszar chronionego krajobrazu z Doliną Środkowej Rawki 29

2

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

3. 4. 4. Chronione gatunki roślin, zwierząt i grzybów ...... 29

3. 5. Siedliska przyrodnicze ...... 30

3. 6. Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji UPUL ...... 31

4. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE UPUL NA ŚRODOWISKO I OBSZARY NATURA 2000 ...... 32

4. 1. Oddziaływania UPUL na obszar Natura 2000 SOO Dolina Rawki PLH100015 ...... 32

4. 2. Oddziaływania UPUL na integralność obszarów Natura 2000 ...... 34

4. 3. Oddziaływanie UPUL na pozostałe formy ochrony przyrody ...... 34

4. 4. Oddziaływanie UPUL na środowisko ...... 36

4. 4. 1. Oddziaływanie na różnorodność biologiczną ...... 36

4. 4. 2. Oddziaływanie na ludzi ...... 36

4. 4. 3. Oddziaływanie na rośliny i zwierzęta ...... 36

4. 4. 4. Oddziaływanie na powietrze ...... 37

4. 4. 5. Oddziaływanie na wodę ...... 37

4. 4. 6. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi...... 38

4. 4. 7. Oddziaływanie na krajobraz ...... 38

4. 4. 8. Oddziaływanie na klimat ...... 38

4. 4. 9. Oddziaływanie na zasoby naturalne ...... 38

4. 4. 10. Oddziaływanie na zabytki i dobra materialne ...... 38

4. 4. 11. Zbiorcza ocena oddziaływania UPUL na środowisko ...... 38

5. ROZWIĄZANIA I WNIOSKI DO UPUL ...... 40

5. 1. Przewidywane rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczenie negatywnych oddziaływań UPUL na środowisko. Ogólne wytyczne i zalecenia prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej ...... 40

5. 2. Rozwiązania alternatywne do rozwiazań zawartch w UPUL ...... 41

5. 4. Problemy napotkane podczas sporządzania Prognozy ...... 42

6. LITERATURA ...... 42

7. ZAŁĄCZNIKI MAPOWE ...... 43

3

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

1. WSTĘP

1. 1. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM

Podstawę sporządzenia Prognozy oddziaływania na środowisko projektu Uproszczonych Planów Urządzenia Lasu dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa położonych w obrębach Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki, gminie , powiecie rawskim, województwie łódzkim, zwaną dalej Prognozą stanowią obowiązujące przepisy prawa materialnego, to jest ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r., Nr 199, poz. 1227 ze zm.).

Wytyczne do jej sporządzenia oraz zakres merytoryczny określone zostały w piśmie Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi WST.SK.410.5.2013.PL z dnia 4.06.2013 i Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi znak: PWIS.NSOZNS.9022.1.92.2013.JD z dnia 12.04.2013r.

Dane potrzebne do sporządzenia niniejszej Prognozy zaczerpnięto z Uproszczonych Planów Urządzania Lasu dla obrębów Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki, sporządzonych przez Agencję „CEZAR” Piotrkowicz Sp. J. Pracownia Urządzania Lasu.

Prognozę oddziaływania na środowisko przeprowadza się w celu określenia wpływu na środowisko zadań założonych w projektowanych dokumentach. Głównym celem Prognozy jest określenie potencjalnych skutków dla środowiska, jakie mogą wystąpić w wyniku realizacji zadań z zakresu gospodarki leśnej, określonych w UPUL dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa położonych w ww. obrębach.

Opracowanie zawiera ogólne informacje o podstawach prawnych UPUL i Prognozy, ich powiązaniu z innymi dokumentami, krótką charakterystykę UPUL oraz informację o metodach i źródłach danych wykorzystanych przy sporządzaniu Prognozy.

Analiza i ocena stanu środowiska opisuje warunki przyrodniczo-środowiskowe na obszarze objętym opracowaniem UPUL, ich stan i zagrożenia oraz potencjalne zmiany w przypadku braku realizacji UPUL. W części tej zostały opisane występujące formy ochrony przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Natura 2000 Dolina Rawki PLH100015 oraz rezerwatu wodnego rzeki „Rawka”. Szczegółowe dane opisujące stan lasów zawiera UPUL obrębów Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki na okres 01.01.2014-31.12.2023.

Istotną częścią Prognozy są przewidywane oddziaływania UPUL na środowisko. Został w niej opisany wpływ ustaleń UPUL i jego realizacji na poszczególne elementy środowiska. Rozpatrzono potencjalne oddziaływanie zaplanowanych w UPUL zabiegów na przedmioty ochrony i integralność obszarów Natura 2000.

W końcowej części prognozy zostały omówione rozwiązania, które mają na celu zapobieganie wystąpieniu potencjalnych negatywnych oddziaływań.

4

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Wymaga podkreślenia że, w analizowanych Uproszczonych Planach Urządzania Lasu dla obrębów Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki nie znaleziono zapisów, których realizacja może mieć znacząco negatywne oddziaływanie na środowisko oraz obszary Natura 2000.

1. 2. WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW I TERMINÓW

Ustawa OOŚ - Ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227).

UPUL – Uproszczony Plan Urządzania Lasu – podstawowy dokument planistyczny z zakresu gospodarki leśnej, sporządzany dla każdego obiektu leśnego powyżej 10 ha, na okres 10 lat, określający całość zadań związanych z prowadzeniem gospodarki leśnej w tym okresie. Sporządzenie uproszczonego planu urządzania lasu jest obowiązkiem wynikającym z Ustawy o lasach.

ZHL – Zasady Hodowli Lasu – branżowy dokument w leśnictwie określający sposoby prowadzenia gospodarki leśnej.

IUL – Instrukcja Urządzania Lasu – szczegółowe wytyczne sposobu sporządzania uproszczonego planu urządzania lasu.

OSO - Obszar specjalnej ochrony (ptaków) – obszar Natura 2000 ustanowiony w celu ochrony ptaków i ich siedlisk odpowiednim rozporządzeniem Ministra Środowiska.

SOO - Specjalny obszar ochrony (siedlisk) – obszar Natura 2000 wyznaczony w celu ochrony siedlisk przyrodniczych lub gatunków roślin i zwierząt (poza ptakami).

Przedmiot ochrony – W przypadku obszaru Natura 2000 jest to gatunek lub siedlisko, dla którego ochrony utworzony został dany obszar. Przedmiotem ochrony są gatunki i siedliska z oceną ogólna w SDF-ie A, B lub C.

Przebudowa – Różnego rodzaju zabiegi zmierzające do takiej zmiany w budowie i strukturze drzewostanu, aby w lepszy sposób spełniane były wszystkie funkcje lasu. Polega np. na zmianie składu gatunkowego drzewostanu, na przemianie struktury wiekowej itp.

Prognoza oddziaływania na środowisko – Część postępowania w sprawie przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (SOOS). Prognoza jest opracowaniem analitycznym, w ramach którego dokonuje się oceny przewidywanego wpływu ustaleń ocenianego dokumentu na środowisko.

Program ochrony przyrody – Część planu urządzania lasu dla lasów państwowych. Zawiera kompleksowy opis stanu środowiska na obszarze nadleśnictwa wraz z zaleceniami ochronnymi i modyfikacjami gospodarki leśnej pod kątem ochrony przyrody. Program może być także źródłem informacji dla otaczających lasów innej własności.

5

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Etat cięć (miąższościowy) – Określa maksymalną możliwą do pozyskania miąższość drewna w całym okresie obowiązywania uproszczonego planu urządzania lasu.

Etat pielęgnowania drzewostanów (powierzchniowy) – Określa powierzchnię przewidzianą do pielęgnowania, jaką trzeba obligatoryjnie wykonać w 10-leciu.

Odnawianie – Ponowne wprowadzenie roślinności leśnej (drzewa) na powierzchnię leśną, uprzednio objętą użytkowaniem rębnym, czyli wycinką drzew. Może mieć charakter odnowienia naturalnego lub sztucznego.

Zalesianie – Wprowadzanie roślinności leśnej na powierzchnię niebędącą lasem – łąkę, pastwisko, rolę, nieużytek.

Melioracje – System zabiegów polegających na odpowiednim przygotowaniu powierzchni przed i po zrębie: usunięcie podszytów, uprzątnięcie powierzchni itp.

Pielęgnowanie gleby – Są to zabiegi we wczesnych fazach młodego lasu (uprawy) polegające na wykaszaniu roślinności zachwaszczającej glebę i ocieniającej młode drzewka. Zabieg wykonywany za pomocą kos ręcznych i wykaszarek.

Czyszczenie wczesne (CW) – Zabiegi w nieco starszych uprawach polegające na tzw. „selekcji negatywnej”, czyli usuwaniu drzewek chorych, złych jakościowo, przegęszczeń, niekorzystnych domieszek itp. Zabieg ten wykonywany jest ręcznie, przy pomocy małych pił lub siekiery. Wycinane drzewka najczęściej pozostawiane są w lesie, a więc nie następuje uszkodzenie runa i gleby.

Czyszczenia późne (CP) – Zabiegi w młodnikach polegające na usuwaniu drzewek przeszkadzających wzrostowi wybranych, najlepszych osobników lub biogrup. Zabieg wykonywany za pomocą pił mechanicznych, część drzewek jest pozostawiana w lesie, a część grubszych, wynoszona ręcznie z lasu. Rzadko następuje wjazd do lasu sprzętem mechanicznym (ciągnik z przyczepką).

Trzebieże (TW lub TP) – Zabieg w starszych drzewostanach (zazwyczaj ok. 20 lat do czasu użytkowania rębnego) polegające na selekcji pozytywnej, czyli wyborze najlepszych drzewek i usuwaniu osobników, które im przeszkadzają we wzroście. Usuwane są pojedyncze drzewa, zazwyczaj niezgodne z GTD lub typem siedliskowym lasu ora drzewa, które wykazują objawy zamierania (przygłuszone). Drzewa te następnie są na miejscu pozbawiane gałęzi (okrzesywane) i wyciągane z lasu ciągnikiem.

Rębnie – sposoby zagospodarowania lasu, polegające na takim usunięciu drzew z powierzchni, aby w optymalny sposób przygotować środowisko pod odnowienie docelowych gatunków drzew, zgodnie z ich wymaganiami świetlnymi.

Rb I (zupełna) – Wycięcie lasu na powierzchni maksymalnie do 6 ha w celu odnowienia gatunków światłożądnych, głównie sosny na ubogich siedliskach a także olszy na siedliskach olsów.

Rb II (częściowa) – Polega na stopniowym usuwaniu części drzew w kolejnych kilku etapach, tak, aby najpierw doprowadzić do naturalnego obsiewu gatunków docelowych a później

6

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

stopniowo dopuszczać do nich więcej światła celem polepszenia wzrostu. Stosowana głównie do odnawiania drzewostanów bukowych lub dębowych.

Rb III (gniazdowa) – Polega na takim usunięciu drzewostanu, aby możliwe było docelowo uzyskanie drzewostanu mieszanego. W pierwszej kolejności użytkowanie i odnowienie wykonywane jest na niewielkich gniazdach, gdzie zapewniona jest osłona cienioznośnym gatunkom a następnie usuwa się drzewostan między gniazdami celem odnowienia gatunkami bardziej światłożądnymi.

Rb IV (stopniowa) - Polega na wykonywaniu w drzewostanie na tej samej powierzchni manipulacyjnej różnego rodzaju cięć odnowieniowych (w tym także zupełnych na małych powierzchniach) prowadzących do nierównomiernego, rozłożonego w czasie przerzedzenia drzewostanu.

Rb V (przerębowa, ciągła) –Rębnia, którą zaleca się stosować przede wszystkim w litych drzewostanach jodłowych i mieszanych z dużą przewagą jodły, o budowie wielopiętrowej, a także w formie rębni przerębowej górskiej w świerczynach regla górnego w pasie boru luźnego. Polega ona na prowadzeniu w sposób ciągły cięcia przerębowego na całej powierzchni drzewostanu. Proces odnowienia naturalnego odbywa się nieprzerwanie, a naloty i podrosty korzystają trwale z osłony drzewostanu.

Gospodarczy typ drzewostanu (GTD) – Jest to skład gatunkowy drzewostanu, ustalony dla drzewostanu w jego dojrzałości rębnej. W GTD zapisuje się gatunki wg. kolejności malejącego udziału. Np. GTD: So-Jd-Db oznacza, ze w wieku dojrzałości drzewostan powinien składać się w większości z dębu, z mniejszym udziałem jodły i sosny.

KO i KDO – Klasa odnowienia i klasa do odnowienia. Do klasy odnowienia zaliczane są drzewostany, w których rozpoczęto proces przebudowy rębnią złożoną i w których występuje udane odnowienie, na co najmniej 30% powierzchni. KDO obejmuje drzewostany z rozpoczętą rębnią, ale z mniejszym udziałem odnowienia.

TSL – Typ siedliskowy lasu. Jednostka klasyfikacji siedlisk leśnych ustalona na podstawie badań gleby oraz opisu runa i drzewostanu. TSL opisuje potencjalne możliwości produkcji siedliska w zależności od trzech czynników: żyzności gleby, jej wilgotności oraz położenia w terenie (wysokość n.p.m., makrorzeźba). Siedliska dzielą się na bory, bory mieszane, lasy mieszane i lasy a w ramach tych grup na suche, świeże, wilgotne, bagienne i łęgowe.

Miąższość (zasobność) – Jest to objętość drewna mierzona w m³. Podstawowy wskaźnik zasobów.

Użytkowanie rębne – Dotyczy pozyskania drewna w efekcie realizacji rębni, czyli procesu usunięcia starego drzewostanu i odnowienia powstałej powierzchni. Użytkowanie rębne ma miejsce głównie w drzewostanach starych, dojrzałych.

Użytkowanie przedrębne – Dotyczy pozyskania drewna w drzewostanach młodszych, w efekcie wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych: czyszczeń późnych i trzebieży.

Skróty nazw typów siedliskowych lasu: Bs – Bór suchy Bśw – Bór świeży

7

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Bw – Bór wilgotny LMśw – Las mieszany świeży Bb – Bór bagienny LMw – Las mieszany wilgotny Bmśw – Bór mieszany świeży Lśw – Las świeży BMw – Bór mieszany wilgotny Lw – Las wilgotny BMb – Bór mieszany bagienny Ol – Ols

Skróty nazw gatunków drzew: Bk – Buk Md – Modrzew Brz – Brzoza Ol – Olsza Db – Dąb So – Sosna Gb – Grab Św – Świerk Js – Jesion Tp – Topola Jw –Jawor Lp – lipa Kl – Klon Wz - Wiąz

8

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

2. INFORMACJE OGÓLNE

2. 1. PODSTAWA PRAWNA I ZAKRES PROGNOZY

Obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów „polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie (…) leśnictwa (…) opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko”, lub planów „których realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000” wynika z Art. 46 Ustawy OOŚ. Ustawa OOŚ obliguje zatem sporządzających projekty uproszczonych planów urządzania lasu do przeprowadzenia oceny oddziaływania realizacji takich planów na środowisko. Z Art. 51 ustawy OOŚ wynika, że organ sporządzający projekt uproszczonego planu urządzania lasu wykonuje Prognozę zawierającą elementy: a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym

Prognoza określa, analizuje i ocenia: a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,

e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnie ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem zależności miedzy tymi elementami środowiska i miedzy oddziaływaniami na te elementy.

Prognoza przedstawia:

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru,

b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru– rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.

Niniejsza Prognoza spełnia wyżej wymienione wymogi z ograniczeniami wynikającymi ze specyfiki informacji zawartych w UPUL.

Podstawowe akty prawne, na podstawie których sporządzono Prognozę to:

. Ustawa z 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko. . Ustawa z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. . Ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie. . Ustawa z 28 września 1991 r. o lasach. . Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. . Ustawa z 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. . Ustawa z 3 lutego 1995 r. o ochronie gatunków rolnych i leśnych. . Ustawa z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne. . Rozporządzenie Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. . Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu. . Rozporządzenie Ministra Środowiska z 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów oceny występowania szkód w środowisku. . Rozporządzenie Ministra Środowiska z 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. . Rozporządzenie Ministra Środowiska z 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. . Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną. . Rozporządzenie Ministra Środowiska z 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia, jako obszary Natura 2000.

A także prawo Wspólnotowe:

10

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

. Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory. . Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa. . Ramowa Dyrektywa Wodna 2000/60/WE (RDW) z dnia 23 października 2000 r. . Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/35/WE z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu. . Dyrektywa Rady 85/377/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko. . Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.

2. 2. METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU UPUL I PROGNOZY

Metodyka sporządzania UPUL wynika z ustaleń zawartych w Ustawie z 28 września 1991 r. o lasach, aktualnym Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, a także Zasad sporządzania uproszczonego planu urządzania lasu i inwentaryzacji stanu lasu określonych przez Ministerstwo Ochrony Środowiska.

Prace terenowe obejmują:

Sporządzenie opisów taksacyjnych pododdziałów – w przypadku pododdziału zaliczonego do gruntu leśnego kolejno określa się: zaliczenie do rodzajów lasów ochronnych, typ siedliskowy lasu, gospodarczy typ drzewostanu, rodzaj powierzchni, skład gatunkowy, przeciętny wiek, zwarcie w panującym piętrze, występowanie młodego pokolenia, występowanie nasienników i przestojów, luki o ile są projektowane do uproduktywnienia; w przypadku powierzchni leśnej niezalesionej: zaliczenie do rodzajów lasów ochronnych, rodzaj powierzchni, typ siedliskowy lasu, gospodarczy typ drzewostanu, gatunek główny gospodarczego typu drzewostanu, występowanie młodego pokolenia i krzewów, występowanie starszych drzew, o ile są projektowane do wycięcia. Określenie elementów taksacyjnych gatunku panującego w pododdziale: przeciętnego wieku, przeciętnej wysokości wyrażonej w pełnych metrach, przeciętnej pierśnicy w cm, bonitacji oraz czynnika zadrzewienia i miąższości dla całego piętra, warstwy. Opisy taksacyjne sporządza się wg stanu na dzień faktycznego wykonania prac w terenie. Określenie wskazań gospodarczych, będących podstawą do ustalenia zadań gospodarczych dla właścicieli lasu na najbliższy 10-letni okres. Wykonanie czynności pomiarowych – sprawdzenie rozbieżności między stanem na gruncie a ewidencją gruntów w zakresie przebiegu granic działek i

11

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

konturów użytków oraz pomiar granic pododdziałów wydzielonych podczas prac taksacyjnych metodą domiarów prostokątnych.

W ramach prac kameralnych ustala się powierzchnie pododdziałów, sporządza czystopis opisu taksacyjnego, rejestr gruntów i wskazań gospodarczych w zakresie gospodarki leśnej na okres 10-ciu lat wg właścicieli, mapę gospodarczą lasu oraz opis ogólny.

Metodyka sporządzania Prognozy jest dostosowana do procedury przeprowadzania strategicznej oceny oddziaływania na środowisko uproszczonego planu urządzania lasu oraz zakresu i stopnia szczegółowości informacji uzgodnionego w piśmie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi znak : WST.SK.410.5.2013.PL z dnia 4.06.2013 i Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi znak: PWIS.NSOZNS.9022.1.92.2013.JD z dnia 12.04.2013r. Jest ona oparta przede wszystkim na opisach taksacyjnych wydzieleń oraz mapie gospodarczej drzewostanów. Ponieważ brak jest danych dotyczących ochrony przyrody w lasach niepaństwowych na terenie obrębów Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki, oparto się także na materiałach dotyczących lasów państwowych w zarządzie Nadleśnictwa Skierniewice (RDLP Łódź), uznając jedność środowiska analizowanego terenu. Dane środowiskowe wykorzystane w Prognozie pochodzą min. z następujących źródeł:

. Prognoza oddziaływania na środowisko i obszary Natura 2000 Projektu Planu urządzania lasu dla Nadleśnictwa Skierniewice na lata 2013-2022, wykonana przez BULiGL Oddział w Warszawie, . SDF obszaru Natura 2000.

Podczas sporządzania Prognozy założono, że oceniane zabiegi i czynności będą wykonywane prawidłowo, zgodnie z przepisami ochrony przyrody i zasadami hodowli lasu. Założono także maksymalne wykonanie zaplanowanych zabiegów i cięć (często są to jedynie zalecenia dla właścicieli lasów a nie nakazy). Rzeczywisty rozmiar miąższościowy i powierzchniowy wykonanych zabiegów i cięć rębnych nie jest możliwy do przewidzenia.

Informacje o występowaniu gatunków i siedlisk chronionych są ograniczone (co jest charakterystyczne dla wszystkich uproszczonych planów urządzania lasu). Metodyka prac nad uproszczonym planem urządzania lasu nie przewiduje rozpoznania chronionych gatunków i siedlisk podczas prac taksacyjnych. Informacje o ich występowaniu mogą więc pochodzić jedynie z innych, wymienionych wcześniej źródeł.

Na podstawie przeprowadzonych analiz, dokonana została ocena poszczególnych parametrów środowiska oraz wpływu UPUL na te parametry. W ocenie oddziaływania wykorzystano formę macierzy.

2. 4. GŁÓWNE CELE I ZAWARTOŚĆ UPUL

Cele i zawartość planów urządzania lasu reguluje Ustawa z 28 września 1991 r. o lasach oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu

12

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023 urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu. Sporządzanie planu urządzenia lasu wymaga również uwzględnienia odpowiednich wymagań zawartych w innych ustawach i rozporządzeniach, regulujących sprawy planowania gospodarczego i ochrony środowiska. Nadrzędnym celem planowania urządzeniowego jest „opracowywanie projektów planów urządzenia lasu zgodnie z wymaganiami przepisów prawa oraz trwale zrównoważonej gospodarki leśnej z odpowiednim uwzględnieniem oczekiwań społecznych w sprawie ochrony środowiska i racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody”.

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu, uproszczony plan urządzania lasu dla lasów innej własności składa się z:

1) skróconego opisu lasów i gruntów przeznaczonych do zalesienia, zawierającego informację o:

a) powierzchni poszczególnych drzewostanów, gruntów przejściowo pozbawionych roślinności leśnej, a także gruntów przeznaczonych do zalesienia,

b) gatunku drzewa dominującego w drzewostanie, zwanego dalej "gatunkiem głównym", jego wieku i bonitacji,

c) miąższości i zadrzewieniu całego drzewostanu,

d) siedliskowym typie lasu,

e) gospodarczym typie drzewostanu

2) zestawienie powierzchni lasów ochronnych;

3) ogólnego opisu drzewostanów wraz z zestawieniem powierzchni gruntów i miąższości drzewostanu według gatunków głównych i ich wieku;

4) rejestru zawierającego:

a) zestawienie powierzchni lasów według gatunków głównych oraz ich wieku,

b) zadania z zakresu gospodarki leśnej;

c) wykaz rozbieżności między danymi ewidencyjnymi odnoszącymi się do gruntów objętych sporządzanym uproszczonym planem urządzenia lasu a stanem faktycznym tych gruntów;

5) kopii lub wyrysu mapy ewidencyjnej gruntów z oznaczeniem działek ujętych w sporządzanym uproszczonym planie urządzenia lasu.

Uproszczone Plany Urządzenia Lasu dla lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa położonych w obrębach Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki, gminie Rawa Mazowiecka, powiecie rawskim, województwie łódzkim zawierają wszystkie elementy wskazane ww. Rozporządzeniu, podyktowane jednoczenie warunkami umowy ze Starostwem Powiatowym w Rawie Mazowieckiej.

13

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Należy zaznaczyć, że do zadań obligatoryjnych dla właścicieli lasów prywatnych należą tylko te, które wynikają z Ustawy o lasach, min. z Art. 13, w myśl którego: „Właściciele lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia ciągłości ich użytkowania, a w szczególności do:

1) zachowania w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych bagien i torfowisk,

2) ponownego wprowadzania roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 5 lat od usunięcia drzewostanu,

3) pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej,

4) przebudowy drzewostanu, który nie zapewnia osiągnięcia celów gospodarki leśnej, zawartych w planie urządzenia lasu, uproszczonym planie urządzenia lasu lub decyzji, o której mowa w art. 19 ust. 3,

5) racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację wszystkich jego funkcji przez:

a) pozyskiwanie drewna w granicach nie przekraczających możliwości produkcyjnych lasu,

b) pozyskiwanie surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochronę runa leśnego.”

2. 5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI UPUL

Prognoza oddziaływania na środowisko oraz stanowiący jej przedmiot uproszczony plan urządzania lasu, muszą być zgodne ze stosownymi aktami prawnymi na szczeblu międzynarodowym i krajowym. Polska przystępując do Unii Europejskiej zobowiązana została do przestrzegania prawa unijnego. Akty prawne wyznaczające cele, jakie mają osiągnąć państwa członkowskie, przy jednoczesnym pozostawieniu im wyboru środków służących do osiągnięcia tych celów, stanowią Dyrektywy. Obowiązkiem Państwa jest przestrzeganie Dyrektyw oraz dostosowanie do ich wymogów przepisów prawa krajowego.

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w Ustawie OOŚ Art. 51. Pkt. 2.2.d. dokumentami istotnymi z punktu widzenia realizacji UPUL są:

Szczebel międzynarodowy

. Konwencja z Rio de Janeiro – Konwencja o różnorodności biologicznej, przyjęta 5 czerwca 1992 r. . Konwencja Berneńska - Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk, sporządzona 19 września 1979 r. . Konwencja Bońska - Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt, sporządzona 23 czerwca 1979 r.

14

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

. Konwencja Ramsarska - Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego, sporządzona 2 lutego 1871 r. . Konwencja Waszyngtońska (CITES) - Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem, sporządzona 3 marca 1971 r. . Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. . Dyrektywa Ptasia - Dyrektywa Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikiego ptactwa z dnia 2 kwietnia 1979 r. . Dyrektywa Siedliskowa - Dyrektywa Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory z dnia 21 maja 1992 r. . Dyrektywa Szkodowa - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2004/35/WE w sprawie odpowiedzialności za środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu z dnia 21 kwietnia 2004 r. . Ramowa Dyrektywa Wodna - Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej.

Szczebel krajowy

. Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012 z uwzględnieniem perspektywy do roku 2016. . Polityka leśna państwa z 22 kwietnia 1997 r. . Krajowy program zwiększania lesistości - aktualizacja 2003 r. . Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej z 25 lutego 2003 r.

Cele i działania zawarte w UPUL są spójne z celami określonymi w większości dokumentów międzynarodowych i krajowych. Projektowane wskazania gospodarcze przyczyniają się do racjonalnej gospodarki leśnej, kształtując właściwą strukturę gatunkową i wiekową oraz prowadzą do zwiększenia i ochrony bioróżnorodności lasów prywatnych. Ponadto, mając na uwadze występujący obszar Natura 2000, realizacja zapisów UPUL, w dużym stopniu przyczyni się do zachowania właściwego stanu siedlisk, w tym również miejsc bytowania i żerowania chronionych gatunków zwierząt.

2. 6. POWIĄZANIA UPUL Z INNYMI DOKUMENTAMI

Zgodnie z wytycznymi zawartymi w Ustawie OOŚ Art. 51. Pkt. 2.1.a. uproszczony plan urządzania lasu jest dokumentem wykazującym słabe powiązanie z innego typu dokumentami. Gospodarka leśna i zabiegi zaprojektowane w UPUL dotyczą wykonania konkretnych czynności na niewielkich płatach przestrzeni, zwanych wydzieleniami leśnymi, co wpływa na jego dużą niezależność. Założenia UPUL mogą być w niektórych przypadkach modyfikowane.

W największym stopniu ustalenia uproszczonych planów urządzania lasu wiążą się z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego sporządzanymi dla gmin. W

15

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023 planach tych określane są m.in. obszary przeznaczone do zalesienia. Nie były one przedmiotem opracowania UPUL, wobec tego ustalenia planów zagospodarowania nie mają odniesienia do zapisów UPUL.

Innego typu dokumentami planistycznymi powiązanymi z uproszczonymi planami urządzania lasu są plany ochrony dla form ochrony przyrody, wynikające z Ustawy o ochronie przyrody. W obszarze oddziaływania UPUL obszar Natura 2000: SOO Dolina Rawki PLH100015 oraz rezerwat przyrody „Rawka”. W momencie sporządzania Prognozy brak było opracowanego planu zadań ochronnych lub planu ochrony dla obszaru Natura 2000 SOO Dolina Rawki PLH100015 oraz brak było opracowanego planu ochrony dla rezerwatu przyrody „Rawka”.

Wśród dokumentów szczebla regionalnego i lokalnego, z którymi pośrednio powiązany jest UPUL, należy wymienić:

. Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Rawa Mazowiecka na lata 2010-2013 z uwzględnieniem lat 2014-2017 Dokument zawiera ocenę stanu środowiska naturalnego oraz stanu gospodarki odpadami na terenie gminy, analizę realizacji zadań zawartych w Programie oraz określa kierunki działań bieżących i długofalowych samorządu gminnego w zakresie ochrony środowiska. . Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu rawskiego na lata 2009-2012 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2013-2016 Dokument określa cele i zadania w zakresie ochrony środowiska i racjonalnej gospodarki jego zasobami na terenie powiatu. Na podstawie charakterystyki aktualnego stanu środowiska w programie określono główne zagrożenia dla środowiska wynikające z działalności prowadzonej przez podmioty gospodarcze oraz związane z bytowaniem ludności na terenie powiatu. Sformułowano cele i zadania w odniesieniu do racjonalnego wykorzystania zasobów naturalnych i ochrony środowiska. . Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego 2012 W dokumencie wskazano najważniejsze problemy środowiska województwa pomorskiego, sformułowano cele i kierunki zadań a także główne konflikty o dostęp do środowiska. . Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Łódzkiego przrzyjęty Uchwałą nr LX/1648/10 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 21 września 2010 r Dokument opracowany na szczeblu województwa, wyznaczający ramy do planowania zagospodarowania przestrzennego na poziomie lokalnym. Zawiera ogólny opis środowiska przyrodniczego i obszarów chronionych. Wymienia zasady zagospodarowania i użytkowania lasów umożliwiające równorzędne realizowanie funkcji ekologicznej, produkcyjnej i społecznej.

Dla dokumentów i opracowań, które przeanalizowano, nie stwierdzono znaczącego związku między ustaleniami UPUL a ustaleniami dokumentów oraz nie stwierdzono, aby istniało zagrożenie wystąpienia negatywnego skumulowanego oddziaływania na środowisko.

16

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

2. 7. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ UPUL ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA

Zaleca się aby analiza skutków realizacji postanowień UPUL została przeprowadzana w wyniku kompleksowej kontroli jeden raz, w cyklu dziesięcioletnim.

Monitoring powinien obejmować następujące wskaźniki: powierzchnię lasów według pełnionej funkcji, powierzchnię lasów według kategorii użytkowania, pozyskanie drewna według sposobu zagospodarowania w wymiarze powierzchniowym, pozyskanie drewna według sposobu zagospodarowania w wymiarze miąższościowym, powierzchnię pielęgnowania lasu według kategorii zabiegu.

Zgodnie z zapisami Ustawy o lasach organem nadzorującym gospodarkę leśną w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa jest starosta, w przedmiotowym przypadku Starosta Rawski.

2. 8. MOŻLIWE TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE UPUL NA ŚRODOWISKO

Ze względu na położenie gminy Rawa Mazowiecka, lokalny i miejscowy charakter działań zapisanych w UPUL, nie stwierdza się aby możliwe było transgraniczne oddziaływanie UPUL na środowisko.

3. OPIS, ANALIZA I OCENA STANU ŚRODOWISKA

3. 1. OBSZARY POTENCJALNIE OBJĘTE ZANCZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM UPUL

Obszary objęte potencjalnie znacząco negatywnym oddziaływaniem to obszary, gdzie przewiduje się, że realizacja zapisów UPUL może powodować powstanie długotrwale negatywnego oddziaływania. Są to obszary, gdzie przewidziano realizację przedsięwzięć wymienionych w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzania raportu oddziaływań na środowisko, z późniejszymi zmianami. W zakresie objętym urządzaniem lasu mogą to być zalesienia, zmiany przeznaczenia gruntów, piętrzenie wód itp. UPUL nie zawiera zapisów, które regulowałyby kwestie zamieszczone w ww. Rozporządzeniu.

Najistotniejszymi obszarami potencjalnego znaczącego negatywnego wpływu UPUL na środowisko są obszary Natura 2000. Wspomniane wyżej Rozporządzenie oraz ustawa OOŚ określa, że każde przedsięwzięcie lub plan realizowane na obszarze Natura 2000 może potencjalnie oddziaływać na ten obszar. W związku z tym w Prognozie, za obszar objęty analizą oddziaływania na środowisko, uznano grunty obrębów Niwna, Kurzeszyn

17

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki objęte opracowaniem UPUL, znajdujące się granicach obszaru Natura 2000 Dolina Rawki PLH100015.

3. 2. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARZE OBJĘTYM OPRACOWANIEM UPUL

Teren objęty opracowaniem UPUL jest położony w całości w granicach gminy Rawa Mazowiecka - poniższe informacje dotyczące stanu środowiska odnoszą się do całego obszaru gminy.

3. 2. 1. POŁOŻENIE GMINY I FORMY UŻYTKOWANIA TERENU Gmina wiejska Rawa Mazowiecka usytuowana jest w centralnej Polsce, w obrębie województwa łódzkiego, w powiecie rawskim. Na gminę składa się 54 miejscowości skupionych w 38 sołectwach. Średnia gęstość zaludnienia w gminie wynosi 52,1 mieszk./km². jest gminą wiejską okalającą Miasto Rawa Mazowiecka i obejmującą 25,63% powierzchni powiatu. Gmina posiada obszar 163,98 km², w tym: - użytki rolne: 78%, - użytki leśne: 18,4%, - pozostałe grunty: 3,6%.

3. 2. 2. KRAJOBRAZ Pod względem fizyczno-geograficznym obszar gminy Rawa Mazowiecka znajduje się w obrębie dwóch mezoregionów: Wysoczyzny Rawskiej i Wzniesień Łódzkich. Granica między nimi biegnie doliną Rawki płynącej na północ przez środek gminy. Rzeźba terenu jest tu dosyć urozmaicona. W krajobrazie dominuje falista morena denna zlodowacenia Warty. Powierzchnia terenu wznosi się tu przeciętnie od 140 do 170 m n.p.m. osiągając maksimum 190,7 m n.p.m. w rejonie Małgorzatowa na północno-zachodnich obrzeżach gminy. Na północ i na południe od Rawy równoleżnikowo ciągną się pasy pagórków i wzgórz morenowych związanych ze strefą maksymalnego zasięgu lądolodu zlodowacenia Warty. Względne deniwelacje powierzchni terenu osiągają tu największą amplitudę dochodząca miejscami do 40 m. Teren gminy przecina dolina Rawki z rozległymi tarasami wysokimi i tarasem zalewowym. Towarzyszą jej liczne, często suche doliny boczne. Największymi dolinami spływają do Rawki jej prawobrzeżne dopływy: Krzemionka, Rylka i Białka. Na zachód od Rawy i na zachód od Kurzeszyna i Wołuczy rozciągają się płaskie obszary o charakterze równiny moreny dennej. Nieliczne, wyraźnie rysujące się kulminacje mają charakter wzgórz kemowych lub wzgórz morenowych. Ze względu na dobre gleby obszary te charakteryzują się korzystnymi warunkami do produkcji rolnej. W obrębie wysoczyzny morenowej występują liczne formy wytopiskowe w postaci zagłębień, tworząc tzw. „oczka wodne”. Największą nieckę położoną na południowo-

18

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023 zachodnich obrzeżach gminy zajmują obecnie rozległe stawy rybne – Siemień, Lubicz, Działacz i mniejsze.

3. 2. 3. GLEBY Gmina Rawa Mazowiecka charakteryzuje się słabymi glebami. Przeważają tu gleby wykształcone z piasków, o małej zasobności w składniki pokarmowe. Ze względu na dużą przepuszczalność utworów (bardzo lekki skład granulometryczny) są to gleby trwale lub okresowo za suche. Jakościowo są to gleby V i VI klasy bonitacyjnej o małej przydatności do produkcji rolnej. Lepsze jakościowo gleby wytworzone są z pyłów lub piasków gliniastych podścielonych gliną. Charakteryzują się średnią zasobnością w składniki pokarmowe i lepszymi stosunkami wodno-powietrznymi. Zaliczane są do IV czasami III klasy bonitacyjnej. Większe kompleksy tych gleb występują w północno-zachodniej i środkowo-zachodniej części gminy. Pod względem typologicznym gleby gruntów ornych należą do klasy gleb pseudobielicowych i brunatnych wyługowanych. W obrębie użytków zielonych występują gleby pochodzenia organicznego: torfowe, mułowo torfowe i mady. Na terenie gminy występują kompleksy rolniczej przydatności: żytni (95,5%), niewielki udział kompleksów pszennych (0,8%) i kompleksy zbożowo-pastewne (3,7%).

3. 2. 4. WODY Gmina w całości leży w dorzeczu Rawki tworzącej zlewnię III rzędu w obrębie zlewni Bzury. Długość rzeki wynosi 98,7 km, z czego w granicach gminy znajduje się jedynie jej środkowy odcinek. Rawka charakteryzuje się krętym korytem, licznymi meandrami i starorzeczami, które można obserwować zwłaszcza na odcinku na północ od Rawy Mazowieckiej. W kilku punktach wody Rawki są piętrzone. Największe sztuczne zbiorniki w dolinie rzeki znajdują się powyżej Rawy Mazowieckiej. Są to zbiorniki: Dolna (w obrębie miasta) i Tatar (na terenie Gminy) oraz stawy w sąsiedztwie Bylin. Przez gminę przepływają także mniejsze rzeki: - Krzemionka jest prawostronnym dopływem Rawki, uchodzi do niej na 64,5 km, - Rylka jest niewielkim prawostronnym dopływem Rawki, do której uchodzi na 59,8 km, - Białka jest największym prawobrzeżnym dopływem Rawki i uchodzi do niej na 50,1 km. Pola uprawne i w mniejszym stopniu łąki, są odwadniane za pomocą sieci cieków i rowów melioracji podstawowej i szczegółowej. W obrębie gminy występują następujące piętra wodonośne: czwartorzędowe, trzeciorzędowe i jurajsko-kredowe. Na większej części omawianego obszaru, a zwłaszcza w rejonie Rawy Mazowieckiej, w dolinie Rawki i Rylki, wody podziemne wyżej wymienionych pięter wodonośnych pozostają ze sobą oraz z wodami powierzchniowymi w więzi hydraulicznej i podlegają aktywnej wymianie.

19

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Występują tu korzystne warunki infiltracji wód atmosferycznych ze względu na powszechne występowanie powierzchniowych utworów piaszczystych. Takie warunki sprzyjają łatwej migracji zanieczyszczeń terenu do wód wgłębnych. Tereny gminy położone w dolinie Rawki i na zachód od niej, wraz z obszarem miasta Rawa Mazowiecka, znajdują się w obrębie tzw. Obszaru Wysokiej Ochrony (OWO). W zasięgu omawianego obszaru znajduje się ujęcie wód podziemnych wodociągu w Boguszycach. Dla tego ujęcia wyznaczono strefę ochrony pośredniej o ograniczonej możliwości zagospodarowania terenu.

3. 2. 5. KLIMAT Obszar gminy leży w północno-wschodniej części „środkowopolskiego” regionu klimatycznego, który charakteryzuje się m.in. dużą częstotliwością występowania dni z pogodą bardzo ciepłą bez opadów. Warunki klimatyczne gminy są korzystne dla upraw rolnych. Na klimat gminy składają się: - wysokie usłonecznienie – roczna suma promieniowania słonecznego – 86,3 kcal/cm², - wysoki wskaźnik termiczny - 23ºC, - długi okres bezmroźny – 231 dni, - długi okres wegetacyjny – 214 dni, - niedobór opadów atmosferycznych – średnioroczna suma opadów atmosferycznych od 550 mm do 600 mm.

3. 2. 6. ZASOBY LEŚNE Lasy zajmują obszar o powierzchni 3 060,3 ha. Wskaźnik lesistości dla gminy - wynosi 18,40 %. Pod względem własności 47% stanowią lasy prywatne. Lasy koncentrują się głównie na południowych i wschodnich obrzeżach gminy. Porastają tam liczne piaszczyste wzniesienia morenowe i otaczające je obszary zbudowane z piasków wodnolodowcowych. Największymi kompleksami leśnymi na terenie gminy są: - lasy państwowe uroczyska: „Rawski Las”, „Bogusławki-Sanogoszcz”, „Dębina”, „Zagórze”, „”, „Grabina” oraz mniejsze: „Byliny-Dziurdzioły”, „Wilkowice”, „Wołucza”, „Wałowice”, „Błędziska”, „Pokrzywna I” - zwarte kompleksy leśne innych użytkowników w rejonie wsi Małgorzatów. W drzewostanach dominują dojrzałe (powyżej 40 lat) monokultury sosnowe z ubogą roślinnością zielną. Rzadko spotyka się naturalne płaty boru mieszanego i borów sosnowych. Większe ich siedliska występują w obrębie uroczyska „Dębina”. Większość obszarów leśnych to lasy gospodarcze pozostające poza kategoriami ochronności. Lasy prywatne charakteryzują się znacznym rozdrobnieniem kompleksów leśnych oraz dużym rozdrobnieniem w zakresie stanu posiadania. Odznaczają się podobnymi typami siedliskowymi jak lasy państwowe (dominują sosny w drzewostanie przy nieco młodszej klasie wieku).

3. 3. CHARAKTERYSTYKA DRZEWOSTANÓW OBJĘTYCH UPUL

20

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Według podziału przyrodniczo-leśnego lasy obrębów Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki położone są w: IV Mazowiecko – Podlaskiej krainie przyrodniczo-leśnej, 3 Dzielnicy - Równiny Warszawsko - Kutnowskiej .

Gatunkiem dominującym w drzewostanach objętych UPUL jest sosna zwyczajna, zajmująca ponad 70% powierzchni (rys.1). Wynika to ze struktury siedlisk leśnych, zdominowanej przez siedliska borów i borów mieszanych, na których jest to gatunek występujący powszechnie (rys. 2). Duży udział jest olszy - ponad 11% i brzozy - ponad 9%.

W strukturze wiekowej największy udział wykazują drzewostany w Ib i IIIa klasie wieku, tj. 11-20 i 41-50-letnie (rys. 3).

Stan sanitarny i zdrowotny drzewostanów objętych UPUL został uznany za zadowalający.

Rys. 1.Udział powierzchni gatunków panujących.

21

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Rys. 2. Udział powierzchni typów siedliskowych lasu.

Rys. 3. Udział powierzchni drzewostanów w poszczególnych klasach wieku.

22

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

3. 4. FORMY OCHRONY PRZYRODY

Aktem prawnym regulującym zasady ochrony przyrody jest Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody. Art. 6 ustawy wskazuje następujące formy ochrony przyrody podlegające ochronie prawnej: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu, obszary Natura 2000, pomniki przyrody, stanowiska dokumentacyjne, użytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.

Podstawowe informacje o formach ochrony przyrody, w obrębie których występują lub z którymi sąsiadują grunty objęte UPUL, przedstawiono poniżej.

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Forma Powierzchnia Rok Położenie gruntów objętych UPUL względem obszaru ochrony Nazwa Cel/przedmioty ochrony (ha) powołania chronionego przyrody

Siedliska: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6510 Niżowe i górskie świeże W granicach obszaru znajdują się pododdziały: łąki użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z - obręb Julianów Raducki -2w,2bx,2cx,2dx; roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea), 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, - obręb Niwna-1l, 1m, 1n(część),1o, 1ax, 1hx; 91D0 Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi- Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi- - obręb - 3a,3b,3c,3d,3g,3h,3i,3k,3l,3m; Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe - obręb Stary Kurzeszyn-1f, 1g, 1h, 1i, 1j, 1k, 1l, 1t, 1w, SOO Dolina Obszar bagienne lasy borealne)* – siedlisko 3a, 3j, 3k, 3 l; Rawki 2 525,4 2008 Natura 2000 priorytetowe, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, PLH100015 olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, - obręb Wołucza-1a, 1b, 1c, 1d, 1f, 1g, 1h, 1i 1j, 1k, cały Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, oddział 2, częśc 3a, część 3d, część 3g, 3j, 3k, 3l, 3m, olsy źródliskowe)* - siedlisko priorytetowe. 3n;

Gatunki: 1337 Castor fiber bóbr, 1355 Lutra - obręb Żydomice-2c (część), 2p, 2ax(część), 2bx. lutra wydra, 1166 Triturus cristatus traszka Łączna powierzchnia ww. pododdziałów wynosi 61,92 ha grzebieniasta, 1188 Bombina bombina kumak co stanowi 2,5% powierzchni obszaru Natura 2000 SOO nizinny, 1145 Misgurnus fossilis piskorz, 1149 Dolina Rawki PLH100015. Cobitis taenia koza pospolita, 1163 Cottus gobio głowacz białopłetwy, 1096 Lampetra planeri minóg strumieniowy, 1617 Angelica palustris starodub łąkowy.

Zachowanie w naturalnym stanie typowej rzeki Z rezerwatem graniczą pododdziały: Rezerwat nizinnej średniej wielkości wraz z krajobrazem Rawka 487 1983 - obręb Julianów Raducki - 2w; przyrody jej doliny oraz środowiska życia wielu rzadkich i chronionych zwierząt i roślin. - obręb Niwna-1o,1p;

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

- obręb Nowy Kurzeszyn -3h, 3k, 3l, 3o;

- obręb Stary Kurzeszyn-1j, 1s, 1t, 1w, 1z, 1bx, 1cx, 1kx, 3a, 3l;

- obręb Wołucza-3d,3j,3k,3l, 2a, 2b, 1,a,1b, 1f,1g;

- obręb Żydomice-2i, 2c, 2p, 2bx.

Łączna powierzchnia ww. pododdziałów wynosi 44,33 ha

W granicach obszaru znajdują się pododdziały:

- cały obręb Julianów Raducki;

- obręb Niwna-oddział 2 i 3;

Bolimowsko- - cały obręb Nowy Kurzeszyn; Obszar Radziejowicki Wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe chronionego z Doliną 6 5650 1997 Puszczy Bolimowskiej oraz dolin rzecznych - cały obręb Stary Kurzeszyn; Rawki i Chojnatki. krajobrazu Środkowej Rawki - obręb Wołucza poza pododdziałami-4m, 4n, 4o, 4p, 4r, 4s, 4t, 4w;

Łączna powierzchnia ww. pododdziałów wynosi 194,73 ha co stanowi 0.3% powierzchni Bolimowsko- Radziejowickiego Obszar Chronionego Krajobrazu z Doliną Środkowej Rawki

25

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Na gruntach objętych opracowaniem UPUL brak jest stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i pomników przyrody.

Przedmiotem opracowania UPUL nie była inwentaryzacja chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, co jest zgodne z metodyką prac nad uproszczonym planem urządzania lasu.

3. 4. 1. SOO DOLINA RAWKI PLH100015

Opis obszaru „Dolina Rawki” obejmuje obszar leżący między Żydomicami a Bolimowem. Położona jest w centralnej części Niziny Środkowopolskiej, na obszarze granicznym dwóch mezoregionów: Równiny Łowicko-Błońskiej oraz Wysoczyzny Rawskiej. Głównym jej elementem jest rzeka Rawka i jej dolina. 42 km odcinek obszaru „Dolina Rawki” znajduje się na terenie Bolimowskiego Parku Krajobrazowego. Rzeka Rawka wraz ze swą doliną stanowi naturalną oś, przecinającą obszar parku w układzie południkowym. Jest to jednocześnie bardzo ważny element hydrologiczny, biocenotyczny i krajobrazowy BPK. Rawka należy do nielicznych w Polsce niżowej rzek o naturalnym, meandrującym korycie oraz brzegach porośniętych roślinnością łęgową i łąkową. Liczne starorzecza i zagłębienia są miejscem występowania interesującej roślinności: wodnej, bagiennej, szuwarowej i zaroślowej. Średnia szerokość koryta Rawki wynosi ok. 10 m, a głębokość 1,5 m. Wzdłuż całej Rawki występują gleby bagienne, mułowo-bagienne, torfowe i murszowe. „Dolina Rawki” znajduje się na obszarze trzykrotnego nasunięcia lądolodów pleistoceńskich. Najistotniejszym był okres zlodowacenia środkowopolskiego – stadium Warty. Zlodowacenie to uformowało złożoną galcjalną rzeźbę i budowę geologiczną warstw przypowierzchniowych. Interglacjał mazowiecki uformował głęboką i szeroką dolinę Rawki, wypełnioną osadami rzecznymi. Obszar „Dolina Rawki” obejmuje trzy rezerwaty przyrody: krajobrazowo-wodny „Rawka”,leśne: „Ruda-Chlebacz” i „Kopanicha”. Usytuowanie „Doliny Rawki” w środkowej części kraju, między Łodzią a Warszawą, nadaje temu obiektowi szczególną rangę. Centralne położenie, ale przede wszystkim walory przyrodnicze tego terenu, zdecydowały o jego miejscu w sieci ekologicznej ECONET-PL jako ważnego węzła ekologicznego.

Wartość przyrodnicza i znaczenie Rzeka Rawka wraz z doliną i dopływami jest jednym z najcenniejszych elementów przyrody w tej części Polski. Duże zróżnicowanie siedlisk decyduje o jej bogactwie i różnorodności flory i fauny. W dolinie Rawki stwierdzono ponad 540 gatunków roślin naczyniowych, a wśród nich co najmniej 27 gatunków chronionych i kilkadziesiąt rzadkich w skali krajowej lub regionalnej. Najcenniejsze z nich to starodub łąkowy (Załącznik II DS.), widłak wroniec i wielosił błękitny. Roślinność doliny Rawki buduje: 5 zespołów leśnych, 3 zespoły zaroślowe oraz 54 zespoły i zbiorowiska nieleśne. Duże zróżnicowanie cechuje zbiorowiska naturalnych i półnaturalnych łąk, szuwarów i torfowisk. Zbiorowiska i zespoły trzech klas: Phragmitetea (szuwary wysokie i turzycowe), Molinio-Arrhenatheretea (łąki i pastwiska wilgotne i świeże) oraz Scheuchzerio-Caricetea (torfowiska przejściowe i niskie) obejmują aż 30 z ogólnej liczby 54 jednostek roślinności nieleśnej. Obszar „Dolina Rawki” to także siedlisko wielu cennych gatunków zwierząt. Na terenie obszaru „Dolina Rawki”

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023 znajdują się trzy rezerwaty. Dwa wśród nich to rezerwaty leśne. Rezerwat „Kopanicha” chroni zespoły leśne olsu, łęgu olszowego, boru bagiennego i grądu oraz torfowisko przejściowe z rzadkimi i chronionymi roślinami. Stanowi on również ważną ostoję zwierząt np. jest miejscem gniazdowania bociana czarnego. Przedmiotem ochrony w rezerwacie „Ruda-Chlebacz” jest łęg olszowy ze stanowiskami widłaka wrońca i narecznicy szerokolistnej. Rezerwat krajobrazowo-wodny „Rawka” to siedlisko wielu cennych gatunków roślin. Są wśród nich takie gatunki chronione jak: grzybień biały, grążel żółty, konwalia majowa, kukułka szerokolistna. W Rawce żyje 18 gatunków ryb i 1 gatunek minoga. Kilka z nich jak: głowacz białopłetwy, koza, piskorz czy minóg strumieniowy; są wymienione w Załączniku II DS. Rezerwat „Rawka” to także miejsce lęgu dla około 100 gatunków ptaków. Na szczególną uwagę zasługują tu: bąk, bocian czarny, bocian biały, błotniak stawowy, derkacz, kropiatka czy zimorodek. Wśród ssaków (Załącznik II DS.) związanych z rzeką występują tu bobry (reintrodukowane z powodzeniem w 1983r.) i wydry. Wypłycone starorzecza oraz płytkie rozlewiska dość licznie zasiedla kumak nizinny. Niektóre gatunki płazów, jak np.: traszka grzebieniasta (Załącznik II DS.), traszka zwyczajna, żaba trawną czy moczarowa, gromadzą się tu licznie w okresie godowym.

Zagrożenia Zagrożenia aktualne: - zanieczyszczenie wód powierzchniowych nielegalnym, punktowym wylewem ścieków, głównie pochodzenia komunalnego, - zanieczyszczenie wód powierzchniowych w wyniku spływu powierzchniowego pestycydów i nawozów sztucznych, - zanieczyszczenie wód powierzchniowych spowodowane spuszczaniem wód z zespołów stawów rybnych bezpośrednio do Rawki, - zbyt intensywna i niekontrolowana turystyka i rekreacja (od Rudy do Bolimowa w letni pogodny dzień nad Rawką przebywa 2-3 tys. turystów), - zarastanie łąk spowodowane zaprzestaniem wykaszania czy zarzuceniem pasterstwa. Zagrożenia potencjalne: - północny przebieg autostrady A–2, - budowa drugiego zbiornika wodnego na w dolinie rzeki Rawki (obszar Joachimów – Mogiły).

Status ochronny Około 50 % obszaru „Dolina Rawki” znajduje się w granicach Bolimowskiego Parku Krajobrazowego, utworzonego w 1986 r. dla ochrony rozległego kompleksu dawnych puszcz królewskich i doliny Rawki. Obecnie Park ma powierzchnie 21 130 ha. Istnieją plany powiększenia go. Około 30 % obszaru „Dolina Rawki” stanowi teren rezerwatu „Rawka”, utworzonego w 1983 r. Około 2 % obszaru „Dolina Rawki” znajduje się na terenie rezerwatów: „Kopanicha” i „Ruda-Chlebacz”.

27

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

3. 4. 2. REZERWAT PRZYRODY „RAWKA” Podstawą utworzenia rezerwatu jest Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 24 listopada 1983 r. (M. P. Nr 39, poz. 210), które weszło w życie z dniem 1 stycznia 1984r. Jest to rezerwat krajobrazowo-wodny (rezerwat częściowy – oznacza to dopuszczalność działań i zabiegów konserwatorskich oraz określonych sposobów użytkowania zasobów wodnych i ryb). Znajduje się na terenie kilku gmin województwa łódzkiego i mazowieckiego. Obejmuje koryto rzeki od źródeł do ujścia wraz z pasem 10 m. Powierzchnia rezerwatu wynosi 486,01 ha. Rezerwat obejmują cała rzekę: od źródeł (dwa strumienie źródłowe) do ujścia, o długości 97 km z sumą obydwu strumieni źródłowych. W granicach rezerwatu znajdują się także starorzecza, dolne odcinki rzek: Białki oraz dopływów: Krzemionki, Korabiewki, Rokity i Grabinki wraz z przybrzeżnymi pasami terenu o szerokości 10 m. po obydwu stronach Rawki. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie w naturalnym stanie typowo nizinnej, średniej wielkości rzeki wraz z jej dolinnym krajobrazem, środowiskiem życia wodnego, z chronionymi roślinami i zwierzętami. Za najcenniejszą część rezerwatu uznano w planie ochrony rezerwatu odcinek od Kamiona do Bolimowa. Kompleks przestrzenny siedlisk występujących w dolinie rzecznej reprezentujących pełną skalę wilgotnościową. W korycie, starorzeczach i rowach melioracyjnych występują zbiorowiska wodne z klas Lemnetea minoris i Potametea oraz szuwary właściwe związku Phragmition. Taras zalewowy porasta mozaika szuwarów turzycowych związku Magnocaricion, łąki świeże i wilgotne z klasy Molinio-Arrhenatheretea, ziołorośla i okrajki związku Convolvuletalia sepium, zarośla wierzbowe Salicetum triandro-viminalis i Salicetum pentandro-cinereae, olsy Ribeso nigri-Alnetum oraz fragmenty łęgów jesionowo-olszowych Fraxino-Alnetum, wiązowo-jesionowych Ficario-Ulmetum minoris i nadrzecznych wierzbowo- topolowych Populetum albae. Walory przyrodnicze rezerwatu stanowi znaczne zróżnicowanie siedlisk związanych z rzeką i jej doliną w dużym stopniu rzutujące na bogactwo i różnorodność flory. Ogółem stwierdzono w dolinie występowanie około 540 gatunków roślin naczyniowych, z czego ochronie podlega 10. Wzdłuż całej długości rzeki z dopływami notowane jest występowanie bobra i wydry. Zagrożenie dla obszaru rezerwatu stanowią: zanieczyszczenia wód powierzchniowych przez punktowe zrzuty ścieków (głównie pochodzenia komunalnego) oraz spływy powierzchniowe pestycydów i nawozów sztucznych; planowana budowa zbiorników retencyjnych i stawów hodowlanych; przerwanie drożności korytarza ekologicznego i dewastacja środowiska przyrodniczego w wyniku budowy i modernizacji przepraw drogowych i kolejowych przez rzekę; wzrastająca presja urbanistyczna, inwestycyjna i turystyczna.

28

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

3. 4. 3. BOLIMOWSKO - RADZIEJOWICKI OBSZAR CHRONIONEGO KRAJOBRAZU Z DOLINĄ ŚRODKOWEJ RAWKI

Obszar został utworzony na mocy Rozporządzenia Nr 36 Wojewody Skierniewickiego z dnia 28 lipca 1997 r. w sprawie wyznaczenia obszarów chronionego krajobrazu. Obszar położony jest na terenie gmin: Biała Rawska, Miasto Biała Rawska, Rawa Mazowiecka i Nowy Kawęczyn. Jego całkowita powierzchnia wynosi 65650 ha. Celem utworzenia obszaru są wysokie walory przyrodnicze i krajobrazowe Puszczy Bolimowskiej oraz dolin rzecznych Rawki i Chojnatki. W granicach obszaru znajduje się Bolimowski Park Krajobrazowy.

3. 4. 4. CHRONIONE GATUNKI ROŚLIN, ZWIERZĄT I GRZYBÓW

W myśl Art. 46 Ustawy o ochronie przyrody „ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków rzadko występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej.” Aktualnie obowiązującymi rozporządzeniami dotyczącymi ochrony gatunkowej są:

. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. . Rozporządzenie Ministra Środowiska z 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin. . Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną.

Listę chronionych gatunków roślin i zwierząt, mogących potencjalnie występować na terenie objętym UPUL sporządzono w oparciu o Prognozę oddziaływania na środowisko i obszary Natura 2000 Projektu Planu urządzania lasu dla Nadleśnictwa Skierniewice na lata 2013-2022:

Grzyby: szmaciak gałęzisty;

Mszaki: torfowce;

Rośliny: bagno zwyczajne, barwinek, bluszcz pospolity, goździk pyszny, grzybienie białe, kalina koralowa, kocanki piaskowe, konwalia majowa, kopytnik pospolity, kosaciec syberyjski, kosaciec żółty, kruszyna pospolita, kukułka szerokolistna, lilia złoto głów, mieczyk dachówkowaty, paprotka zwyczajna, pomocnik baldaszkowy, porzeczka czarna, przylaszczka pospolita, starodub łąkowy, wawrzynek wilcze łyko, wełnianka pochwowata, wiciokrzew pomorski, widlicz spłaszczony, widłak goździsty, widłak jałowcowaty, widłak wroniec, zimoziół północny, żurawina błotna;

Zwierzęta: czerwończyk fioletek czerwończyk nieparek, jelonek rogacz, kozioróg dębosz, modraszek eroides, modraszek nausitous, modraszek telejus, poczwarówka jajowata, szlaczkoń szafraniec, zalotka większa, kumak nizinny, grzebiuszka ziemna, żmija

29

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023 zygzakowata, bóbr, wydra, jeż wschodni, ryjówka aksamitna, ryjówka malutka, gacek szary, mopek, lelek kozodój, lerka, świergotek drzewny, paszkot, mysikrólik, czubatka, sosnówka, orzechówka, krzyżodziób świerkowy, bielik, dzięcioł średni, trzmielojad, kania czarna, muchołówka mała, muchołówka żałobna, kruk, rybołów, , strzyżyk, pokrzywnica, gil jastrząb, krogulec, myszołów, kukułka, puszczyk, uszatka, krętogłów, dzięcioł czarny, dzięcioł duży, dzięciołek, rudzik, pleszka, kos, śpiewak, świstunka leśna, pierwiosnek, piecuszek, raniuszek, sikora uboga, czarnogłówka, modraszka, bogatka, kowalik, pełzacz leśny, sójka, zięba, jer, grubodziób.

W trakcie prowadzonych w 2013 roku prac taksacyjnych na gruntach leśnych objętych UPUL nie odnotowano występowania chronionych gatunków grzybów, roślin i zwierząt a przedmiotem opracowania UPUL nie była ich inwentaryzacja, co jest zgodne z metodyką prac nad uproszczonym planem urządzania lasu.

3. 5. SIEDLISKA PRZYRODNICZE

Na terenie lasów obrębu Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki nie prowadzono inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych, co jest zgodne z metodyką prac nad uproszczonym planem urządzania lasu. Stwierdzenie występowania poszczególnych leśnych siedlisk przyrodniczych na podstawie informacji zawartych w opisie taksacyjnym uproszczonych planów urządzania lasu jest ryzykowne i praktycznie niewykonalne. Istnieje możliwość zestawienia relacji miedzy typami siedliskowymi lasu a siedliskami przyrodniczymi, jednak relacja ta nigdy nie będzie jednoznaczna. Dużą przeszkodą jest brak w opisie taksacyjnym gatunków runa. Zupełnie niemożliwe jest określenie na podstawie danych taksacyjnych nieleśnych siedlisk przyrodniczych. Planowane zabiegi hodowlane w UPUL nie wpływają znacząco na siedliska przyrodnicze nie zmieniają ich struktury utrzymując dotychczasową strukturę.

30

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

3. 6. POTENCJALNE ZMIANY ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI UPUL

Obecny stopień przekształcenia środowiska naturalnego przez człowieka, powoduje konieczność prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej, która przede wszystkim nastawiona jest na zapewnienie ciągłości lasów oraz maksymalizację ich stabilności.

Realizacja wskazań gospodarczych zawartych w planach urządzania lasu ma szczególne znaczenie w lasach własności prywatnej. UPUL jest jedynym prawnym dokumentem dającym możliwość merytorycznego sprawowania nadzoru nad gospodarką leśną w lasach niestanowiących własności Skarbu Państwa, przez Starostę, a także prowadzenia prawidłowej i zrównoważonej gospodarki leśnej. Uproszczony plan urządzania lasu dla osób fizycznych i wspólnot gruntowych sporządzany jest na podstawie ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach, w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu. W lasach własności prywatnej gospodarka leśna jest w dużej mierze nastawiona na pozyskanie drewna. Zachowanie właściwego stanu lasów prywatnych uzależnione jest od postępowania zgodnie z zasadami wielofunkcyjnej gospodarki leśnej, równoważącej potrzeby związane z ochroną cennych przyrodniczo fragmentów lasu, opartej na UPUL.

Odstąpienie od przeprowadzenia zabiegów zaplanowanych w UPUL będzie skutkowało zagrożeniem dla trwałości lasów poprzez pogorszenie ich stanu sanitarnego, starzenie się drzewostanów, ich całkowity rozpad, co z kolei może się wiązać z nieodwracalnymi zmianami w biotopie. Brak realizacji ustaleń UPUL będzie zatem prowadziło do utrwalenia zniekształceń, konsekwencją czego może być zanik właściwych dla danych siedlisk zbiorowisk roślinnych a w dalszej kolejności stopniowe zanikanie chronionych gatunków roślin czy zwierząt.

Podsumowując, brak realizacji zapisów UPUL, może spowodować:

. Utratę kontroli nad stanem sanitarnym i zdrowotnym lasu, . Zagrożenie trwałości lasu, w przypadku zbyt dużego, niekontrolowanego pozyskania drewna, niepopartego szacunkami inwentaryzacyjnymi zapasu spodziewanego przyrostu, . Nieplanowaną, rabunkową gospodarkę leśną, przyczyniającą się do zubożenia bioróżnorodności, . Zubożenie siedlisk oraz ich niekorzystne przekształcenie, . Pogorszenie możliwości rozwoju młodego pokolenia, . Stworzenie bazy żerowej dla patogenów w wyniku pozostawienia nadmiernych ilości martwego drewna w drzewostanie.

31

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

4. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIE UPUL NA ŚRODOWISKO I OBSZARY NATURA 2000

4. 1. ODDZIAŁYWANIA UPUL NA OBSZAR NATURA 2000 SOO DOLINA RAWKI PLH100015

Obszary Natura 2000 są obszarami ochrony konkretnych elementów środowiska- przedmiotów ochrony, ustalonych indywidualnie dla każdego obszaru, na podstawie kilku parametrów. Każdy obszar Natura 2000 posiada tzw. w Standardowy Formularz Danych (SDF), w którym zawarte są wszystkie najważniejsze informacje, w tym dane identyfikujące obszar (nazwa, kod), a także informacje przyrodnicze o gatunkach i siedliskach występujących na jego terenie. W SDF-ie zawarta jest ocena znaczenia danego obszaru w odniesieniu do poszczególnych gatunków i siedlisk, z której wynika, które z nich są przedmiotami ochrony w danym obszarze Natura 2000.

W SDF-ie obszaru jako przedmioty ochrony zostały wymienione następujące typy siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG: 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze zbiorowiskami z Nympheion, Potamion, 6410 Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe, 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie, 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea), 9170 Grąd środkowoeuropejski i subkontynentalny, 91D0 Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi- Betuletum pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino mugo-Sphagnetum, Sphagno girgensohnii-Piceetum i brzozowo-sosnowe bagienne lasy borealne)* – siedlisko priorytetowe, 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion glutinoso-incanae, olsy źródliskowe)* - siedlisko priorytetowe. oraz gatunki z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG: 1337 Castor fiber bóbr, 1355 Lutra lutra wydra, 1166 Triturus cristatus traszka grzebieniasta, 1188 Bombina bombina kumak nizinny, 1145 Misgurnus fossilis piskorz, 1149 Cobitis taenia koza pospolita, 1163 Cottus gobio głowacz białopłetwy, 1096 Lampetra planeri minóg strumieniowy, 1617 Angelica palustris starodub łąkowy.

Ogółem jest to 7 typów siedlisk przyrodniczych z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, 2 gatunki ssaków, 2 gatunki płazów, 4 gatunki ryb oraz 1 gatunek rośliny z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG.

Zdecydowana większość z wymienionych przedmiotów ochrony obszaru są to siedliska i gatunki nieleśne.

Bóbr i wydra są to gatunki żyjące i żerujące w środowisku wodnym oraz w strefie przybrzeżnej. Gospodarka leśna nie stanowi dla nich zagrożenia a siedliska zajmowane przez te gatunki nie ulegną zniszczeniu lub pogorszeniu w efekcie realizacji UPUL.

Traszka grzebieniasta, kumak nizinny, piskorz, koza pospolita, głowacz białopłetwy, minóg strumieniowy są to także gatunki związane ze środowiskiem wodnym, na które planowane zabiegi nie będą mieć wpływu.

32

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Podczas prac taksacyjnych, na terenie objętym UPUL, nie stwierdzono występowania żadnego z gatunków będących przedmiotem ochrony obszaru, brak jest też informacji z innych źródeł o występowaniu wymienionych gatunków.

Obszar siedliskowy Dolina Rawki PLH100015 zajmuje powierzchnię 2 525,4. W jego granicach znajduje się 61,92 ha gruntów objętych UPUL, co stanowi jedynie 2,5% ogólnej powierzchni tego obszaru.

Ponad 90% gruntów leśnych objętych UPUL położonych w obszarze Dolina Rawki PLH100015 będzie podlegała cięciom pielęgnacyjnym oraz cięciom o charakterze sanitarnym (rys. 4). Zabiegi te nie naruszają w żaden sposób struktury drzewostanów czy siedlisk. Tylko 1,1% powierzchni tych pododdziałów objętych jest użytkowaniem rębnym (pododdział 3g w obrębie Nowy Kurzeszyn). Dotyczy ona drzewostanu na siedlisku LMśw, który osiągnął wiek dojrzałości określony w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12.11.2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu ( Dz. U. z 2012 r., poz. 1302). Wszystkie zabiegi hodowlane zaprojektowano w oparciu o aktualne Zasady Hodowli Lasu.

Rys. 4.Udział powierzchniowy projektowanych zabiegów na gruntach objętych UPUL znajdujących się w granicach obszaru SOO Dolina Rawki PLH100015.

W efekcie wykonania zabiegów projektowanych w UPUL struktura wiekowa drzewostanów zasadniczo się nie zmieni. Planowane zabiegi hodowlane zapewniają trwałość obszarów leśnych oraz optymalną i zróżnicowaną strukturę wiekową.

Na postawie powyższych informacji stwierdzono brak negatywnego oddziaływania UPUL na Obszar Natura 2000 Dolina Rawki PLH100015 .

33

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

4. 2. ODDZIAŁYWANIA UPUL NA INTEGRALNOŚĆ OBSZARÓW NATURA 2000

W myśl ustawy o ochronie przyrody integralność obszarów Natura 2000 należy rozumieć jako „spójność czynników strukturalnych i funkcjonalnych warunkujących zrównoważone trwanie populacji gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla ochrony których zaprojektowano lub wyznaczono obszar Natura 2000”.

Zapisy UPUL dotyczą niewielkiego fragmentu obszaru Natura 2000 Dolina Rawki PLH100015. Realizacja zapisów UPUL nie wpłynie negatywnie na siedliska, rośliny i zwierzęta występujące na obszarach Natura 2000, nie zaburzy również spójności czynników strukturalnych i funkcjonalnych warunkujących zrównoważone trwanie populacji gatunków i siedlisk przyrodniczych, dla których zaprojektowano te obszary.

Nie przewiduje się negatywnego oddziaływania UPUL na integralność obszarów Natura 2000.

4. 3. ODDZIAŁYWANIE UPUL NA POZOSTAŁE FORMY OCHRONY PRZYRODY

Rezerwat przyrody „Rawka”

Celem utworzenia rezerwatu jest zachowanie w naturalnym stanie typowej rzeki nizinnej średniej wielkości wraz z krajobrazem jej doliny oraz środowiska życia wielu rzadkich i chronionych zwierząt i roślin.

W wydzieleniach sąsiadujących z rezerwatem zaplanowano głównie, nieznacznie ingerujące w środowisko leśne, trzebieże wczesne i późne, cięcia sanitarne, czyszczenia późne (rys. 5).

34

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Rys. 5. Udział powierzchniowy projektowanych zabiegów na gruntach objętych UPUL graniczących z rezerwatem przyrody „Rawka”.

Realizacja ustaleń UPUL nie spowoduje negatywnego oddziaływania na przyrodę rezerwatu przyrody „Rawka”.

Bolimowsko-Radziejowicki Obszar Chronionego Krajobrazu z Doliną Środkowej Rawki

Planowane zabiegi w pododdziałach znajdujących się w granicach obszaru są to przede wszystkim trzebieże późne i czyszczenia późne (rys. 6). Tylko 7,1% łącznej powierzchni tych pododdziałów objętych jest użytkowaniem rębnym. Dotyczy ona drzewostanów, które osiągnęły wiek dojrzałości określony w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12.11.2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania planu urządzenia lasu, uproszczonego planu urządzenia lasu oraz inwentaryzacji stanu lasu ( Dz. U. z 2012 r., poz. 1302).

Rys. 6. Udział powierzchniowy projektowanych zabiegów na gruntach objętych UPUL znajdujących się w granicach Bolimowsko-Radziejowicki Obszaru Chronionego Krajobrazu z Doliną Środkowej Rawki.

Realizacja ustaleń UPUL nie spowoduje negatywnego oddziaływania na cele ochrony Bolimowsko-Radziejowickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu z Doliną Środkowej Rawki.

.

35

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

4. 4. ODDZIAŁYWANIE UPUL NA ŚRODOWISKO

4. 4. 1. ODDZIAŁYWANIE NA RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNĄ

Różnorodność biologiczna rozpatrywana jest na trzech poziomach: genetycznym, gatunkowym i krajobrazowym. UPUL nie zawiera elementów, które mogą wpłynąć negatywnie na zmniejszenie puli genowej. Projektowane zabiegi dotyczą pozyskiwania drewna i cięć pielęgnacyjnych. Poprzez wprowadzenie gatunków drzew dostosowanych do możliwości i właściwości siedlisk leśnych oraz ochronę i zachowanie gatunków roślin i zwierząt wpływ na różnorodność gatunkową będzie pozytywny. Nie przewiduje się zmniejszenia różnorodności na poziomie krajobrazowym. Realizacja postanowień UPUL nie wiąże się ze zmniejszeniem liczby i powierzchni typów krajobrazów.

4. 4. 2. ODDZIAŁYWANIE NA LUDZI

Prowadzenie wielofunkcyjnej gospodarki leśnej w oparciu o UPUL zapewnia pracę, a więc i dochody wielu grupom zawodowym. Zabezpiecza jednocześnie zapotrzebowanie na surowiec drzewny. Zachowanie trwałości lasów i ich udostępnianie umożliwia społeczeństwu rekreację, wypoczynek oraz edukację przyrodniczą, zapewnia też dodatkowe dochody zbieraczom runa leśnego. Wpływ UPUL na ludzi będzie pozytywny.

4. 4. 3. ODDZIAŁYWANIE NA ROŚLINY I ZWIERZĘTA

Podczas projektowania zabiegów gospodarczych w UPUL nie zaplanowano żadnych zabiegów wpływających znacząco na ochronę roślin grzybów i zwierząt chronionych.

Niektóre z chronionych gatunków zwierząt i roślin runa leśnego takich jak: bóbr, przylaszczka pospolita, kopytnik pospolity, konwalia majowa, kruszyna pospolita i inne występują na terenie objętym opracowaniem na wielu stanowiskach i nie przeprowadzono ich szczegółowej inwentaryzacji, ponieważ nie wchodzi to w zakres opracowania uproszczonych planów urządzania lasu.

Zaplanowane zabiegi obejmą jedynie część ich stanowisk, a zwierzęta mają możliwość zmiany miejsca pobytu. Nie powinna zatem zaistnieć sytuacja, która spowodowałaby istotny ubytek w liczebności i kondycji ich populacji.

W przypadku gatunków ptaków potencjalnie występujących na terenie obszaru objętego opracowaniem dokonano oceny wpływu zabiegów gospodarczych UPUL odnosząc się do poszczególnych grup zamieszkujących określone typy krajobrazu.

Ptaki lęgowe krajobrazu leśnego (warunkiem gniazdowania jest obecność jakiegoś elementu krajobrazu leśnego, bądź obecność tego krajobrazu jako całości).

36

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Wszelkie działania gospodarcze ujęte w UPUL mają na celu zachowanie lasów w możliwie jak najlepszym stanie, co sprzyja utrzymaniu gatunków ptaków związanych z lasami. W cięciach zupełnych i uprzątających pozostawiane powinny być kępy starych drzew. W trzebieżach na powierzchni nie wyznacza się do usunięcia drzew dziuplastych, pozostawiany jest również podszyt i podrosty. W uproszczonym planie urządzenia lasu nie określa się natomiast terminu wykonania zabiegu, pozostawiając tę kwestię wykonawcy UPUL. O ile nie jest możliwe wstrzymanie wszystkich cięć w okresie lęgowym, o tyle jest to wskazane w przypadku zlokalizowania na powierzchniach trzebieżowych zasiedlonych gniazd ptaków, które nie wymagają ochrony strefowej zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.

Lęgowe gatunki ptaków wodno-błotnych

Na gruntach objętych UPUL brak jest obszarów o charakterze wodno-błotnym.

Lęgowe ptaki krajobrazu rolniczego

UPUL nie dotyczy wykonywania zabiegów gospodarczych na gruntach rolnych.

UPUL zawiera zapisy dotyczące zabiegów hodowlanych na małych powierzchniach tzw. pododdziałach. Planowane zabiegi nie naruszają struktury drzewostanów raz nie powodują zmian, które w jakikolwiek sposób mogłyby uniemożliwić choćby czasową migrację zwierząt i ptaków.

Zawarte powyżej spostrzeżenia dotyczą tylko obszarów objętych opracowaniem UPUL.

4. 4. 4. ODDZIAŁYWANIE NA POWIETRZE

Wykonanie prac wskazanych w UPUL nie będzie znacząco oddziaływać na powietrze. Prace zrębowe jak i pielęgnacyjne w różnym, na ogół niewielkim stopniu, w zależności od użytej technologii powodują uwalnianie spalin do atmosfery. Są to zabiegi wykonywane miejscowo, z użyciem niewielkiej liczby ciężkiego sprzętu, głównie przy pomocy pilarek, kos spalinowych, ciągników rolniczych lub leśnych. Operowanie tego typu sprzętem nie powinno wpłynąć negatywnie na stan powietrza. W szerszym ujęciu lasy są naturalnym filtrem, który osłania glebę i wodę gruntową przed szkodliwymi związkami.

4. 4. 5. ODDZIAŁYWANIE NA WODĘ

Działalność gospodarcza wykonywana na podstawie UPUL dotyczy zabiegów w drzewostanach i nie ma praktycznie żadnego wpływu na stan środowiska wodnego.

37

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

4. 4. 6. ODDZIAŁYWANIE NA POWIERZCHNIĘ ZIEMI

Prowadzenie gospodarki według zapisów UPUL będzie się wiązało z łagodnymi zmianami w strukturze wiekowo – gatunkowej drzewostanów i nie będzie miało negatywnego wpływu na powierzchnię ziemi. Lekki sprzęt od zrywki pozyskanego drewna nie będzie czynnikiem erodującym pokrywę glebową drzewostanów. Wpływ UPUL na powierzchnię ziemi można określić jako neutralny.

4. 4. 7. ODDZIAŁYWANIE NA KRAJOBRAZ

Wykonanie zabiegów pielęgnacyjnych nie wpływa negatywnie na krajobraz. Zaplanowane zręby z jednej strony przyczyniają się do ujednolicenia przyszłych drzewostanów – jednowiekowość, z drugiej otwierają przestrzeń w litych i zwartych kompleksach leśnych. Nie mogą być oceniane jednoznacznie w aspekcie przemian krajobrazu leśnego.

4. 4. 8. ODDZIAŁYWANIE NA KLIMAT

Realizacja zadań zawartych w UPUL nie spowoduje zmian klimatu. Jedyne oddziaływanie może dotyczyć mikroklimatu lokalnego, jednak będzie to oddziaływanie krótkotrwałe i praktycznie niezauważalne.

4. 4. 9. ODDZIAŁYWANIE NA ZASOBY NATURALNE

Postępowanie zgodnie z ustaleniami UPUL będzie prowadziło do wzrostu lub utrzymania stanu i wielkości zasobów drzewnych. Ponadto dodatnie oddziaływanie będzie dotyczyło zachowania zasobów leśnych produktów niedrzewnych.

4. 4. 10. ODDZIAŁYWANIE NA ZABYTKI I DOBRA MATERIALNE

Na gruntach objętych UPUL brak jest obiektów zabytkowych wpisanych do wojewódzkiego rejestru zabytków oraz nie są zlokalizowane żadne dobra kultury materialnej. Oddziaływanie UPUL na zabytki i dobra materialne będzie neutralne.

4. 4. 11. ZBIORCZA OCENA ODDZIAŁYWANIA UPUL NA ŚRODOWISKO

Przewidywane oddziaływanie poszczególnych zadań zaplanowanych w UPUL na elementy środowiska w granicach opracowania zestawiono poniżej:

38

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Rębie Oddziaływania łączne Elementy Pielęgnacja częściowe i Rębnie planowanych Odnowienia środowiska drzewostanów przebudowa zupełne czynności na stopniowa środowisko

Różnorodność +3 +1 +1 -1 +3 biologiczna

Ludzie +1 +1 +1 +1 +2

Zwierzęta +1 0 0 -1 +2

Rośliny +1 0 0 -1 +2

Woda 0 0 0 -1 0

Powietrze 0 0 0 0 0

Powierzchnia +3 0 0 0 +3 ziemi

Krajobraz 0 0 0 +1 +1

Klimat 0 0 0 0 0

Zasoby 0 0 0 0 0 naturalne

Dobra materialne i 0 0 0 0 0 zabytki

Łączna ocena oddziaływania +2 +1 +1 -1 +2 UPUL na środowisko

Symbole przewidywanego znaczącego oddziaływania planowanych czynności gospodarczych na elementy środowiska oraz symbole dotyczące okresu tego oddziaływania:

+ (plus) — wpływ dodatni, pozytywny,

0 (zero) - brak znaczącego wpływu,

- (minus) - wpływ znaczący, negatywny,

1. oddziaływanie krótkoterminowe,

2. oddziaływanie średnioterminowe,

3. oddziaływanie długoterminowe (np. -3. to symbol znaczącego oddziaływania

39

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023 długookresowego);

Łączna ocena nie wynika ze średniej arytmetycznej poszczególnych ocen, lecz stanowi indywidualne podsumowanie zagadnienia.

5. ROZWIĄZANIA I WNIOSKI DO UPUL

5. 1. PRZEWIDYWANE ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE I OGRANICZENIE NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ UPUL NA ŚRODOWISKO. OGÓLNE WYTYCZNE I ZALECENIA PROWADZENIA RACJONALNEJ GOSPODARKI LEŚNEJ

Zgodnie z Ustawą OOŚ zapisy UPUL nie zawierają zaleceń, których realizacja może znacząco negatywnie wpływać na środowisko lub obiekty i obszary chronione.

Realizacja niektórych zapisów UPUL może ewentualnie powodować nieznacznie negatywne, krótkoterminowe oddziaływanie na wybrane elementy środowiska.

Poniżej zestawiono propozycje minimalizacji wystąpienia ewentualnych negatywnych oddziaływań oraz ogólne wytyczne i zalecenia prowadzenia racjonalnej gospodarki leśnej.

Potencjalne negatywne Działania ograniczające Obszar negatywnego wpływu oddziaływanie negatywne oddziaływanie

Stanowiska chronionych roślin Przypadkowe zniszczenie Pozostawianie powierzchni w leśnych i grzybów stanowiska w czasie prowadzenia formie kęp podczas prowadzenia prac leśnych. Zniszczenie siedliska cięć rębnych. Ograniczenie cięć podczas prowadzenia cięć rębnych. rębnych i pielęgnacyjnych do okresu zimowego.

Stanowiska gatunków ptaków Płoszenie ptaków w sezonie Pozostawianie odpowiedniej liczby leśnych lęgowym. Zanik siedlisk i miejsc starych drzew, szczególnie lęgowych. Zmniejszanie się liczby gatunków o miękkim drewnie. starych drzew. Monitorowanie drzewostanów przed wykonaniem cięć w okresie lęgowym pod kątem ewentualnego zasiedlenia przez gatunki z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej jak również przez inne gatunków rzadkie i zagrożone wyginięciem. W miarę możliwości prowadzenie prac leśnych poza okresem lęgowym ptaków lub odstąpienie od czynności w odniesieniu do drzew zasiedlonych przez ptaki.

Różnorodność biologiczna Zmniejszenie różnorodności na Pozostawianie podczas cięć poziomie genetycznym, pielęgnacyjnych drzew gatunkowym i krajobrazowym. charakteryzujących się nietypowym kształtem lub cechami wzrostowymi. Ochrona stanowisk i siedlisk gatunków chronionych.

40

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Powierzchnia ziemi Zniekształcenie pokrywy glebowej W miarę możliwości prowadzenie w przypadku prac leśnych z prac w okresie zimowym, wykorzystaniem ciężkiego sprzętu szczególnie na siedliskach wilgotnych i podmokłych.

Krajobraz Zniekształcenie fizjonomii Kształtowanie stref ekotonowych, krajobrazu poprzez niewłaściwe granicy polno-leśnej, pasów kształtowanie środowiska leśnego. drzewostanu nieużytkowanego rębnie na granicy lasu i terenu otwartego.

Zasoby naturalne Zaplanowanie użytkowania Określenie etatu użytkowania naruszającego trwałość zasobów. nieprzekraczającego użytkowania bieżącego przyrostu drzewostanów objętych UPUL .

Siedliska przyrodnicze Nieodpowiednie prowadzenie Sporządzenie planu cięć i użytkowania. Zbyt duża zabiegów pielęgnacyjnych zgodnie powierzchnia użytkowania. z potrzebami hodowlanymi Nieodpowiedni skład gatunkowy drzewostanów. Dostosowanie upraw. rodzaju i formy rębni do konkretnego drzewostanu. Dostosowanie składu gatunkowego upraw i gospodarczego typu drzewostanu do możliwości siedliska.

Ochrona nieleśnych siedlisk przyrodniczych odbywa się poprzez brak ingerencji w obszary, na których te siedliska występują (bagna, mszary, torfowiska) oraz projektowanie stref ekotonowych w ich najbliższym otoczeniu.

5. 2. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIAZAŃ ZAWARTCH W UPUL

Procedura opracowywania uproszczonego planu urządzenia lasu jest procesem, podczas którego z wielu możliwych wariantów wybierane są rozwiązania optymalne, łączące w sobie zaspokajanie potrzeb społeczno - gospodarczych i ochronę przyrody. Wszelkie projektowane działania gospodarcze były rozpatrywane w wielu aspektach. Wybór sposobu postępowania ujętego w UPUL nastąpił po konsultacjach społecznych i wyłożeniu projektu UPUL w gminie. Możliwe rozwiązania alternatywne były rozpatrywane i weryfikowane na etapie projektowania w ramach UPUL . W związku z tym dla projektu UPUL, który został poddany analizie i ocenie w niniejszej Prognozie nie przewiduje się rozwiązań alternatywnych dotyczących rodzajów zabiegów hodowlano – gospodarczych.

Alternatywą może być jedynie podana wielkość użytkowania, która jest wartością maksymalną i można ją stosować w różnych wielkościach do wartości określonej w UPUL bez znaczącego wpływu na drzewostan i środowisko. Alternatywą w przypadku braku wykonania rębni są zabiegi trzebieżowe niezmieniające struktury ekosystemów leśnych.

41

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

Uproszczony plan urządzenia lasu, po zatwierdzeniu przez właściwego starostę stanowi dokument, zawierający zarówno ustalenia obligatoryjne, których realizacja jest konieczna, jak też zadania fakultatywne dające określoną swobodę w sposobie ich realizacji.

5. 4. PROBLEMY NAPOTKANE PODCZAS SPORZĄDZANIA PROGNOZY

. Brak planów ochrony lub planów zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 i rezerwatu przyrody, . Brak szczegółowej lokalizacji chronionych roślin i zwierząt oraz siedlisk, . Część danych jest niespójna i nie posiada pełnej bazy informacyjnej.

6. LITERATURA

. Instrukcja Urządzania Lasu, DGLP, Warszawa 2012 . Zasady hodowli lasu, DGLP, Warszawa 2012 . SDF SOO Natura 2000 Dolina Rawki PLH100015 . Prognoza oddziaływania na środowisko planu urządzania lasu dla Nadleśnictwa Skierniewice na lata 2013-2022 . Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla gminy Rawa Mazowiecka na lata 2010-2013 z uwzględnieniem lat 2014-2017 . Program Ochrony Środowiska i Plan Gospodarki Odpadami dla powiatu rawskiego na lata 2009-2012 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2013-2016 . Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego 2012 . Plan zagospodarowania przestrzennego Województwa Łódzkiego przyjęty Uchwałą nr LX/1648/10 Sejmiku Województwa Łódzkiego z dnia 21 września 2010 r . Matuszkiewcz J. M. Geobotaniczne rozpoznanie tendencji rozwojowych zbiorowisk leśnych w wybranych regionach Polski, IGiPZ PAN, Warszawa 2007 . Natura 2000 w lasach Polski, Ministerstwo Środowiska, 2003 . Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny, Ministerstwo Środowiska . Pawlaczyk P., Natura 2000 Niezbędnik Leśnika, Klub Przyrodników, Świebodzin 2008 . Rutkowski P., Natura 2000 w leśnictwie, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2009

42

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UPROSZCZONYCH PLANÓW URZĄDZANIA LASU OBRĘBÓW NIWNA, KURZESZYN NOWY, KURZESZYN STARY, WOŁUCZA, ŻYDOMICE, JULIANÓW RADUCKI NA OKRES 01.01.2014-31.12.2023

7. ZAŁĄCZNIKI MAPOWE

Do sporządzenia opracowania wykorzystano mapy gospodarcze stanowiące załącznik do Uproszczonych Planów Urządzania Lasu obrębów Niwna, Kurzeszyn Nowy, Kurzeszyn Stary, Wołucza, Żydomice, Julianów Raducki na okres 01.01.2014-31.12.2023.

43