5 Wat Is De Aanleiding Tot Deze Scriptie?
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Inhoudsopgave Inspireren door kopieëren 1 Inleiding pagina 4 – 5 Wat is de aanleiding tot deze scriptie? 2 Inspiratie pagina 4 – 5 Wat bedoelen we nu precies met inspiratie? 3 Inspiratie door de jaren heen pagina 4 – 5 Is inspiratie iets van alle tijden en is daar iets aan veranderd? 4 Recht op kunst pagina 4 – 5 Mag je dan gewoon ander werk kopieëren? 5 Inspireren of kopieëren pagina 4 – 5 Waar ligt die grens van kopieëren? 6 Apropriation Art pagina 4 – 5 Gekopieëerde kunst? Bronvermelding pagina 4 - 5 Bijlagen pagina 4 – 5 1 Bijlage titel 1 Inleiding Wat is de aanleiding tot deze scriptie? Ik wil het gaan hebben over inspiratie. Deze scriptie is geschreven voor het voortgezet onderwijs. We gaan kijken wat inspiratie nu eigenlijk betekend en hoe heeft zich dit door de jaren heen ontwikkeld. Zijn er nieuwe technieken ontwikkeld die hier invloed op hebben gehad? 2 Inspiratie Wat bedoelen we nu precies met inspiratie? Veel mensen hebben als ze terug komen van vakantie, veel nieuwe dingen gezien en de tijd gehad om rustig na te denken. Ze komen vol inspiratie weer thuis. Maar wat is dat nou, inspiratie? Je hebt van die woorden waar iedereen iets anders onder verstaat en daar is ‘inspiratie’ er een van. Als ik hier zelf een antwoord op zou moeten geven dan zou dat zijn: De gedachten die vooraf gaan om te komen tot een goed idee. In het woordenboek staat hierover: de inspiratie zelfst.naamw. (v.) Uitspraak: [ɪnspiˈra(t)si] Verbuigingen: inspiratie|s (meerv.) Toestand dat je creatief nadenkt en weet hoe je iets goed moet doen `op een kookcursus nieuwe culinaire inspiratie opdoen`, Voorbeelden: `Zonder inspiratie wordt het niks met je werk.` Synoniem: bezieling http://www.woorden.org/index.php?woord=inspiratie Inspiratie gaat van binnen uit en komt naar buiten. Een inspiratiebron wordt vaak gezien als een object, gebeurtenis of persoon waar je inspiratie uit kunt putten als kunstenaar. Er zijn veel mensen die geïnspireerd worden door het zien van een uitgestrekt landschap. Maar ook een gebeurtenis als de Tweede Wereldoorlog kan een inspiratiebron zijn. Kunstenaars kunnen ook elkaars inspiratiebron zijn. Alles kan je inspiratie geven. Er zijn dus ook veel mogelijkheden om aan inspiratie te komen. De meest gebruikte zijn: - De natuur, de Schepping - Het leven of de dood - De liefde - De seizoenen - Sociale of maatschappelijke problemen - Gedichten of andere literatuur - De geschiedenis (bijvoorbeeld: de Tweede Wereldoorlog) - Andere kunststromingen http://www.woorden.org/index.php?woord=inspiratie http://nl.wikipedia.org/wiki/Inspiratiebron 3 Inspiratie door de jaren heen Is inspiratie iets van alle tijden en is daar iets aan veranderd? Inspiratie is van alle tijden, elke kunstenaar heeft immers inspiratie nodig en je kunt het overal vandaan halen. De moderne technologie maakt meer mogelijk maar is absoluut geen must om inspiratie te krijgen. De oude Grieken beschouwde de inspiratiebron als zijnde goddelijk van aard, gesymboliseerd door de Muzen. De negen muzen — Clio, Thaleia, Erato, Euterpe, Polyhymnia, Calliope, Terpsichore, Urania, Melpomene — op een Romeinse sarcofaag uit de 2e eeuw Uit de Griekse mythologie kennen we de negen muzen met de godinnen van kunst en wetenschap. Dit stelde de inspiratie voor. Om aan inspiratie te komen, riepen kunstenaars vaak een muze aan voor ze met hun kunstwerk begonnen. Dit zijn de namen van deze muzen en waar ze voor staan: Clio De muze van de geschiedschrijving Erato De muze van de hymne, het lied en de lyriek Euterpe De muze van het fluitspel Kalliope De muze van het heroïsch epos, de filosofie en de retorica Melpomene De muze van de tragedie Polyhymnia De muze van de retoriek en de gewijde liederen Terpsichore De muze van de dans en de lyrische poëzie Thaleia De muze van de komedie Urania De muze van de sterrenkunde Niet zo vreemd dus dat nu het woord ‘muze’ ook wel in de plaats van het woord ‘inspiratiebron’ wordt gebruikt. Zo kan bijvoorbeeld Salvador Dali je muze zijn. http://nl.wikipedia.org/wiki/Muzen Voor de Renaissance ging men er nog van uit dat inspiratie van boven kwam, het goddelijke. Dus niet vanuit de kunstenaar zelf. Een nieuwe generatie van rijke mensen ontstond door de opbloeiende economie. Creativiteit, de natuur en het individu werden belangrijk. Net als de filosofische ideeën uit de klassieke oudheid. De anatomie van de mens en het dier werden nu bestudeerd. Er was tijd om te genieten van het leven, de ontwikkeling van de mens kreeg aandacht en de hemel werd bestudeerd. De kunstenaar werd niet meer gezien als ambachtsman maar als individu. In de middeleeuwen was de ambachtsman in dienst van God en de kunst werd gezien als algemeen goed. De kunstenaar was van ondergeschikt belang. In de Renaissance werden voor het eerst werken door de kunstenaar gesigneerd. Vanaf nu werden ze gezien als geleerden, daardoor stonden zij niet meer gelijk aan handwerklieden. http://kunst-en-cultuur.infonu.nl 4 Recht op kunst Mag je dan gewoon ander werk kopieëren? Auteursrecht is niet iets wat je speciaal aan moet vragen. Je hoeft er zelfs helemaal niets extra’s voor te doen. Op ieder origineel werk kan auteursrecht berusten. Het hoeft niet perse gemaakt te zijn door een kunstenaar, het kan ook een schets zijn in de kladblok van een student. Je zou het nog eens extra duidelijk kunnen maken door een C van copyright met een rondje er omheen, erbij te kunnen plaatsen. Hier achter zet je dan je naam en de datum. Het is meer dat je er mee laat zien dat je belang hecht aan de auteursrechten. Het kan zijn dat de auteur een financiële vergoeding wil voor het gebruik van zijn werk maar het kan ook zijn dat hij er geen geld maar iets anders voor terug wil. Dat kun je dan terug vinden in een licentie. Het kan bijvoorbeeld zijn dat hij wil dat zijn naam genoemd wordt en dat hij dan graag zijn werk beschikbaar stelt. Maar hoe bewijs je nu dat jij eerder was met dat werk? We hebben in Nederland geen register waarin auteursrechten worden vastgelegd. Om je bewijspositie te versterken kun je een exemplaar van het werk of eventueel een foto hiervan, in een dichtgeplakte envallope naar jezelf sturen. Zorg er voor dat er een datumstempel op de sluiting staat en dat je de envalop ongeopend laat. Eventueel kun je het ook nog verturen naar je notaris en hem daar in bewaring laten. Dit brengt dan natuurlijk wel kosten met zich mee. Er zijn ook bedrijven die dit soort mogelijkheden aanbieden. Mocht je in een rechtzaak belanden dan kan de envalop geopend worden door een rechter of notaris om uw standpunt te versterken. De andere partij zal in dat geval met tegenbewijs moeten komen. Schending van de auteurswet http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/152821/ http://www.auteursrecht.nl Plagiaat Als je echt letterlijk het werk van een ander overneemt zonder de bronvermelding er bij te zetten. Dan pleeg je plagiaat. Dit gaat niet altijd samen met het schenden van de auteursrecht maar in de meeste gevallen is dit wel zo. Vroeger was dit niet zo’n probleem. Doordat je een schilderij met de hand moest naschilderen werd het toch wel anders. De Grieken en Romeinen kreeg je bewondering als je een groots voorganger kon imiteren (imitatio). Als je het ook nog eens voor elkaar kreeg om het beter te maken dan het origineel dan kon je deze overtreffen (aemulatio). En dan is er nog een groep kunstenaars die gewoon naschilderde zonder te willen overtreffen (translatio) http://nl.wikipedia.org/wiki/Plagiaat Imitatio translatio aemulatio Kopiëren is nu van alle dag omdat de apparatuur het zo makkelijk maakt. De computer heeft nieuwe technieken met zich meegebracht. Internet maakt het mogelijk dat het via Facebook razendsnel de wereld over wordt verspreid. Vroeger was kopiëren niet zo aan de orde. Je moest het immers toch met de hand natekenen of schilderen en dat wordt toch nooit exact hetzelfde. Vroeger werd er veel nageschilderd om zo de kneepjes van het vak te leren. En om te proberen om het nog beter te doen dan je voorganger, de drang om te overtreffen. Leren door te imiteren, imitatio translatio aemulatio. Het lijkt er op dat kopieëren en het verspreiden hiervan, in de toekomst steeds makkelijker zal gaan. De ontwikkeling hierin is nu al enorm snel gegaan. Ik ben dan ook erg benieuwd hoe dat in de toekomst zich verder zal ontwikkelen. 5 Inspireren of kopieëren Waar ligt die grens van kopieëren? Moet je origineel en vernieuwend zijn? Is niet alles al eens gedaan? Moet je het wiel uit vinden om origineel te zijn? Bij deze vraag denk je al snel aan uitvinders, maar hoe zit dat met kunstenaars? Zijn zij origineel of lenen kunstenaars ook wel eens wat van hun voorgangers? Of te wel, het terug grijpen in de kunst. De bron als media. Wat zegt het woordenboek hier over? Woordenboek: ori·gi·neel (bijvoeglijk naamwoord, bijwoord) 1 oorspronkelijk, onvervalst 2 uit iem. zelf voortkomend, niet van iem. anders afgekeken 3 met originele ideeën enz.: een originele kerel Enkele voorbeelden uit de kunsteschiedenis van twee totaal andere kunstenaars. Namelijk Picasso en Warhol. Picasso Schilderijen van andere schilders werden door Picasso ontleed zodat hij er zelf een verbeterde versie van kon maken. Dit probeerde hij uit met schilders uit het heden en verleden. Hij zei dat hij het gevoel had dat die oorspronkelijke schilder dan over zijn schouder mee kijkt als hij aan het werk is. Hij liet zich inspireren door het classicisme van de Grieken en Romeinen tot Ingres. Picasso had een brede smaak waardoor hij veel inspiratie uit verschillende stromingen kon putten. Zo had hij bijvoorbeeld ook veel bewondering voor de Romantiek en Delacroix.