Gminy Raszyn

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

TOM I – UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

Zał ącznik nr 1 do Uchwały Nr …………….. Rady Gminy Raszyn z dnia ………… roku

WÓJT GMINY RASZYN

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Spis tre ści

1. Wst ęp ...... 6 1.1. Podstawa prawna sporz ądzania Studium ...... 6 1.2. Cel opracowania ...... 6 1.3. Zakres i forma opracowania ...... 7 1.4. Materiały wej ściowe ...... 7 1.4.1. Dokumenty szczebla lokalnego: ...... 7 1.4.2. Dokumenty szczebla regionalnego i krajowego: ...... 8 2. Ogólna charakterystyka gminy ...... 8 2.1. Ocena Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania z 1999 r. /Rys. 2.1/ 10 2.2. Analiza procesów inwestycyjnych na terenie gminy na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i wydanych decyzji administracyjnych /Rys. 2.2/ ...... 11 3. Uwarunkowania zewn ętrzne rozwoju gminy ...... 13 3.1. Uwarunkowania wynikaj ące z polityki przestrzennej pa ństwa ...... 13 3.2. Uwarunkowania wynikaj ące z polityki województwa /Rys. 3.1 – 3.4/ ...... 14 3.2.1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego . 15 3.3. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych ...... 20 3.4. Uwarunkowania wynikaj ące z polityki przestrzennej powiatu - Strategia rozwoju powiatu pruszkowskiego do roku 2025 ...... 21 3.5. Strategia rozwoju gminy Raszyn do 2020 roku ...... 22 3.6. Plany odnowy miejscowo ści ...... 24 3.6.1.Plan Odnowy Raszyna ...... 24 3.6.2.Plan Odnowy Falent ...... 25 3.6.3.Plan Odnowy Rybia ...... 25 3.6.4.Plan Odnowy Puchał ...... 26 3.7. Ustalenia polityki przestrzennej gmin s ąsiednich /Rys. 3.5/ ...... 26 4. Dotychczasowe zagospodarowanie i przeznaczenie terenu gminy ...... 27 4.1. Dotychczasowe przeznaczenie i zagospodarowanie terenów /Rys. 4.1/ ...... 27 4.2. Przeznaczenie terenów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego /Rys. 4.2, 4.3, 4.4/ ...... 31 5. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony ...... 37 5.1. Struktura funkcjonalno - przestrzenna ...... 37 6. Stan prawny gruntów /Rys. 5.0/ ...... 39 7. Stan i funkcjonowanie środowiska ...... 41 7.1. Poło żenie gminy na tle ponadlokalnych układów przyrodniczych. Powi ązania przyrodnicze z otoczeniem /Rys. 6.1/ ...... 41 7.2.Charakterystyka stanu środowiska ...... 42 7.2.1. Stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej /Rys. 6.2, 6.3/ ...... 42 7.2.2. Geomorfologia i budowa geologiczna /Rys. 6.4/ ...... 43 7.2.3.Rze źba terenu ...... 44 7.2.4.Warunki geotechniczne /Rys. 6.4, 6.5/ ...... 44 7.2.5.Wody podziemne ...... 45

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 7.2.6.Wody powierzchniowe ...... 46 7.2.7.Melioracje wodne /Rys. 6.2, 6.5/ ...... 46 7.2.8. Zło ża mineralne /Rys. 6.4/ ...... 46 7.2.9.Gleby /Rys. 6.3/...... 47 7.2.10. Klimat ...... 48 7.2.11. Powietrze ...... 49 7.2.12. Szata ro ślinna ...... 50 7.2.13. Świat zwierz ąt ...... 51 7.3. Funkcjonowanie środowiska i uci ąż liwo ści ...... 51 7.3.1. Ogólna charakterystyka funkcjonowania środowiska ...... 51 7.3.2. Zanieczyszczenia powietrza ...... 52 7.3.3. Zanieczyszczenia wód podziemnych ...... 53 7.3.4. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych ...... 54 7.3.5. Zanieczyszczenia gleb ...... 54 7.3.6. Zagro żenia flory i fauny ...... 55 7.3.7. Inne zagro żenia /Rys. 6.6/ ...... 56 7.4. Obszary i obiekty prawnie chronione ...... 58 7.4.1. Obszary i obiekty prawnie chronione na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody /Rys. 6.1/ ...... 58 7.4.2. Obszary i obiekty prawnie chronione na podstawie przepisów Prawa wodnego ...... 61 7.5. Podsumowanie funkcjonowania środowiska ...... 62 8. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej .. 63 8.1. Historia gminy ...... 63 8.2. Archeologia - obiekty archeologiczne /Rys. 7.1/ ...... 66 8.3.Ochrona prawna dziedzictwa kulturowego /Rys. 7.2, 7.3/ ...... 67 8.4. Warto ści Kulturowe /Rys 7.1/ ...... 71 8.5.Diagnoza uwarunkowa ń wynikaj ących z ochrony dziedzictwa kulturowego ...... 73 9. Uwarunkowania społeczne /Rys. 8.0/...... 74 9.1.Demografia ...... 74 9.2.Warunki i jako ść życia mieszka ńców ...... 81 9.2.1.Rynek pracy i bezrobocie ...... 81 9.2.2.O świata ...... 82 9.2.3. O środki naukowo - badawcze ...... 82 9.2.4.Kultura, usługi kultu religijnego...... 83 9.2.5.Ochrona zdrowia i opieka społeczna ...... 84 9.2.6.Sport i rekreacja ...... 84 9.2.7.Mieszkalnictwo ...... 84 9.2.8.Bezpiecze ństwo ludno ści i jej mienia ...... 85 10.Uwarunkowania gospodarcze ...... 85 10.1. Lokalna gospodarka ...... 85 10.2.Rolnictwo /Rys. 6.1, 6.2/ ...... 88 10.3. Turystyka ...... 94

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 11. Infrastruktura techniczna. Stan i funkcjonowanie systemu komunikacji /Rys. 10.1,10.2, 10.3/ ...... 94 11.1.Powi ązania komunikacyjne ...... 94 11.2. Drogi gminne /Rys. 9.1/ ...... 95 11.3.Nat ęż enie ruchu ...... 98 11.4. Układ komunikacji zbiorowej ...... 100 11.5. Uwarunkowania i przes ądzenia wynikaj ące z planów nadrz ędnych ...... 100 11.6. Ruch pieszo rowerowy ...... 100 11.7. Parkowanie pojazdów ...... 101 11.8. Transport ładunków ...... 101 11.9. Identyfikacja i ocena podstawowych problemów ...... 101 12. Infrastruktura techniczna ...... 103 12.1. Gospodarka wodno - ściekowa ...... 103 12.1.1. System zaopatrzenia w wod ę /Rys. 10.1/ ...... 103 12.1.2. Źródła zasilania w wod ę ...... 104 12.2. Ocena stanu istniej ącego i uwarunkowania rozwoju kanalizacji /Rys. 10.2/ ... 105 12.3. Gospodarka odpadami ...... 107 12.4. System energetyczny /Rys. 10.3/ ...... 107 12.5. Zasilanie w gaz /Rys. 10.3/ ...... 108 12.6. Zaopatrzenie w ciepło ...... 109 12.7. Telekomunikacja ...... 109 12.8. Cmentarze ...... 109 13. Wnioski do Zmiany Studium /Rys. 11.0/ ...... 109 14. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych ...... 114 15. Synteza uwarunkowa ń /Rys. 12.0/ ...... 115 15.1. Uwarunkowania zewn ętrzne ...... 115 15.2. Uwarunkowania wewn ętrzne ...... 115 15.2.1.W zakresie środowiska przyrodniczego ograniczeniem rozwoju urbanistycznego s ą: ...... 115 15.2.2. W zakresie środowiska kulturowego, którego zasoby dziedzictwa kulturowego stanowi ą trwały i istotny element atrakcyjnego krajobrazu Gminy rozwój urbanistyczny warunkuj ą: ...... 116 15.2.3. W zakresie jako ści życia mieszka ńców zagro żenia stwarzaj ą: ...... 116 15.2.4. W zakresie poziomu życia mieszka ńców: ...... 116 15.2.5. W zakresie problematyki mieszkalnictwa ...... 116 15.2.6. W zakresie problemów rolnictwa ...... 116 15.2.7. W zakresie prawnym uwarunkowaniem jest ...... 117 15.2.8. W zakresie komunikacji ...... 117 15.2.9. W zakresie infrastruktury technicznej rozwój urbanistyczny warunkuje:117 15.2.10. Uwarunkowania przestrzenne ...... 117

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Spis rysunków

Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - Zał ącznik Nr 2 I skala 1:10 000

Schematy 1:35 000

1.0 Podział administracyjny gminy

Rysunek struktury przestrzennej obowi ązuj ącego Studium 2.1 uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn (SUiKZP) uchwalonego 16 grudnia 1999r.

2.2 Analiza zmian ustale ń SUiKZP z 1999r.

Plan zagospodarowania Województwa Mazowieckiego - kierunki 3.1 polityki przestrzennej, kierunki zagospodarowania przestrzennego

Plan zagospodarowania Województwa Mazowieckiego – rozwój 3.2 systemu transportowego, infrastruktura techniczna Plan zagospodarowania Województwa Mazowieckiego - środowisko 3.3 przyrodnicze, warto ści kulturowe Plan zagospodarowania Województwa Mazowieckiego - turystyka, 3.4 aglomeracja warszawska - kierunki rozwoju 3.5 Ustalenia polityki przestrzennej gmin s ąsiednich 4.1 Analiza dotychczasowego zagospodarowania terenu 4.2 Obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego Przeznaczenie terenów według obowi ązuj ących miejscowych planów 4.3 zagospodarowania przestrzennego

4.4 Sporz ądzane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego

5.0 Stan prawny gruntów 6.1 Środowisko przyrodnicze 6.2 Rolnicza i le śna przestrze ń produkcyjna 6.3 Klasou żytki glebowe 6.4 Warunki hydro-geologiczne 6.5 Warunki gruntowo - wodne

6.6 Ocena zagro żeń i degradacji 7.1 Ochrona dóbr kultury- środowisko kulturowe

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

7.2 Ochrona dóbr kultury – uwarunkowania szczegółowe 7.3 Ochrona dóbr kultury – uwarunkowania szczegółowe 8.0 Demografia i infrastruktura społeczna 9.1 Układ komunikacji drogowej – kategorie dróg 9.2 Układ komunikacji drogowej – klasy dróg 9.3 Pasmo Zachodnie Aglomeracji - schemat komunikacji 10.1 Infrastruktura techniczna - system zaopatrzenia w wod ę 10.2 Infrastruktura techniczna - system odprowadzania ścieków 10.3 Infrastruktura techniczna - zaopatrzenie w gaz i energi ę elektryczn ą 11.0 Analiza wniosków do Studium 12.0 Ograniczenia w inwestowaniu

ZESPÓŁ AUTORSKI ° mgr in ż. arch. Anna Markert (WA-122) ° mgr in ż. Aleksandra Niebrzydowska – Macewicz ° tech. arch. Urszula Ogl ędzka ° mgr in ż. Monika Popławska ° tech. arch. Wiesława Ściuba ° mgr in ż. Krzysztof Zgierski (WA-421) ° in ż. Natalia Brzostek

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 1. Wst ęp

1.1. Podstawa prawna sporz ądzania Studium

Podstaw ą prawn ą opracowania Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn s ą: ° Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.); ° Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. z 2004 nr 118 poz. 1233) oraz ° Uchwała Nr XLII/698/10 Rady Gminy Raszyn z dnia 28 stycznia 2010 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn.

1.2. Cel opracowania

Studium jest dokumentem planistycznym, którego głównym celem jest okre ślenie polityki rozwoju przestrzennego gminy w jej granicach administracyjnych. Studium nie jest aktem prawa miejscowego, jednak jego ustalenia s ą wi ążą ce dla organów gminy przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Zawiera wytyczne dla planowania miejscowego, które stanowi podstaw ę do podejmowania decyzji administracyjnych, dlatego jego sporz ądzenie umo żliwia racjonalne kształtowanie przestrzeni, b ędącej dobrem wyczerpywalnym, a tak że zharmonizowanie rozwoju gospodarczego i społecznego przy uwzgl ędnieniu wymogów ochrony i u żytkowania środowiska przyrodniczego. Studium jest równie ż aktem polityki rozwoju przestrzenno – gospodarczego gminy. Studium pełni rol ę koordynacyjn ą ustale ń planów miejscowych, a ustalenia studium umo żliwiaj ą integracj ę przestrzeni jako okre ślonej cało ści. Studium pełni tak że rol ę koordynacyjn ą pomi ędzy planowaniem na szczeblu lokalnym, a planowaniem na szczeblu regionalnym i krajowym. Przy sporz ądzaniu Studium s ą uwzgl ędniane zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa, ustalenia strategii rozwoju powiatu oraz strategii rozwoju gminy. Celem prac jest sporz ądzenie kompletnego dokumentu planistycznego dostosowanego zakresem i form ą do obecnych wymogów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.) oraz wydanego na podstawie tej ustawy rozporz ądzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy poniewa ż obowi ązuj ące Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Raszyn - uchwalone uchwał ą Nr 76/XIX/99 Rady Gminy Raszyn 16 grudnia 1999 r. sporz ądzone było w nieaktualnym ju ż systemie prawnym (na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 1.3. Zakres i forma opracowania

Zakres Studium został okre ślony w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a tak że w rozporz ądzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie wymaganego zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz wymogów dotycz ących materiałów planistycznych, skali opracowa ń kartograficznych, stosowanych oznacze ń, nazewnictwa i standardów oraz sposobu dokumentowania prac planistycznych.

Studium zawiera cz ęść opisow ą i graficzn ą.

Cz ęść opisowa Studium składa si ę z dwóch cz ęś ci: uwarunkowa ń zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn oraz kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn.

Tekst Studium zawiera ponadto mapy, schematy i materiały graficzne w skalach podanych na rysunkach lub modyfikowane graficznie dla zachowania czytelno ści.

Cz ęść graficzna Studium obejmuje przede wszystkim:

Rysunek nr 1. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego, wykonany w skali 1: 10 000 na kopii mapy topograficznej;

Rysunek nr 2. Kierunki zagospodarowania przestrzennego, wykonany w skali 1:10 000 na kopii mapy topograficznej.

Używane w Studium poj ęcia s ą zdefiniowane w obowi ązuj ących przepisach prawa, zwłaszcza w art. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a tak że w obowi ązuj ących na terenie gminy miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Nale ży je rozumie ć w znaczeniu w nich przyj ętym.

1.4. Materiały wejściowe

1.4.1. Dokumenty szczebla lokalnego: ° Strategia Rozwoju Gminy Raszyn do roku 2020; ° Program Ochrony Środowiska dla Gminy Raszyn na lata 2007 – 2015; ° Plan gospodarki odpadami dla gminy Raszyn, Raszyn 2007r.; ° Obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla gminy Raszyn; ° Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Raszyn; ° Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn, Zał ącznik do uchwały Nr 76/XIX/99 Rady Gminy Raszyn z dnia 16 grudnia 1999r.; ° Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla obszaru gminy Raszyn- KANON mgr in ż. arch. Grzegorz Chojnacki, mgr Agnieszka Samsel, mgr in ż. Mateusz Wielgat, mgr in ż. arch. Zbigniew Kaiser-Warszawa 2009 r.;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego ° Program ochrony środowiska Powiatu Pruszkowskiego, zał ącznik do Uchwały Nr XVIII/125/2004 Rady Powiatu Pruszkowskiego z dnia 27 kwietnia 2004 r.; ° Program ochrony powietrza dla strefy powiatu pruszkowskiego, zał ącznik do Uchwały Nr 235/08 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 17 listopada 2008 r.; ° Strategia rozwoju Powiatu Pruszkowskiego do roku 2025, zał ącznik do Uchwały Nr XXXI/220/2005 Rady Powiatu Pruszkowskiego z dnia 24 maja 2005 r.; ° Strategia rozwoju sportu na terenie Powiatu Pruszkowskiego, zał ącznik do Uchwały Nr XVII/ 112 /2004 Rady Powiatu Pruszkowskiego z dn.30 marca 2004 r.; ° Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Pruszkowskiego na lata 2005-2008; ° Warunki geologiczno-gruntowe i wodne. GEOWIERT 1993 r. mgr Henryk Walczak; ° Materiały z zakresu historycznych i kulturowych uwarunkowa ń gminy, przygotowane na potrzeby projektu Studium dzi ęki uprzejmo ści Pani Honoraty Kaszuby. 1.4.2. Dokumenty szczebla regionalnego i krajowego: ° Plan zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego, Warszawa 2004 r.; ° Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku, Warszawa 2013 r.; ° Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030, Warszawa 2012.

2. Ogólna charakterystyka gminy

Gmina Raszyn pod wzgl ędem administracyjnym poło żona jest w województwie mazowieckim i powiecie pruszkowskim. Jest gmin ą wiejsk ą usytuowan ą w bezpo średnim s ąsiedztwie m.st. Warszawy, graniczy z Dzielnicami Włochy i Ursynów, z którymi graniczy od północy i wschodu. Od północnego - zachodu obszar gminy Raszyn graniczy z gmin ą Michałowice, a od południowego – zachodu z gmin ą Nadarzyn, a od południa i od południowego- wschodu z gmin ą Lesznowola. Przedmiotem Studium jest zagospodarowanie przestrzenne Gminy Raszyn w jej granicach administracyjnych. Gmina Raszyn obejmuje obszar 4389 ha, a siedzib ą Urz ędu Gminy jest miejscowo ść Raszyn. Zgodnie z danymi z ewidencji gruntów stan na 2010 r.: 65% powierzchni gminy stanowi ą u żytki rolne, 15% zajmuj ą grunty le śne, 17% tereny zurbanizowane, a około 3% tereny inne. Według inwentaryzacji użytkowania gruntów przeprowadzonej dla potrzeb sporz ądzanego Studium, tereny rolne zajmuj ą około 58% powierzchni gminy, za ś tereny zurbanizowane stanow ą ponad 25% powierzchni gminy. Zgodnie z danymi Głównego Urz ędu Statystycznego obszar gminy podzielony jest pomi ędzy 19 miejscowo ści administracyjnych: Dawidy, Dawidy Bankowe, Falenty, Falenty Du że, Falenty Nowe, Janki, Jaworowa, Laszczki, Łady, Nowe Grocholice, Podolszyn Nowy, Puchały, Raszyn, Rybie, S ękocin Las, Sękocin Nowy, S ękocin Stary, Słomin, Wyp ędy. Podziałowi na miejscowo ści odpowiada podział na obr ęby ewidencji gruntów. Gmina podzielona jest na 19 obr ębów ewidencyjnych. /Rys 1.0/.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Według danych z Urz ędu Gminy (stan na 31.12.2013 r.) gmin ę zamieszkuje 21 344 osób, z czego ok. 52% (11 047 osób) stanowi ą kobiety, za ś ok. 48% (10 297 osób) męż czy źni. Średnia g ęsto ść zaludnienia w Gminie Raszyn wynosi 486 os./km 2. Według ekonomicznych klas wieku 22% mieszka ńców gminy to osoby w wieku przedprodukcyjnym, 62% stanowi ą osoby w wieku produkcyjnym, a 16% mieszka ńców jest w wieku poprodukcyjnym. Du żym atutem gminy jest jej poło żenie w bezpo średnim s ąsiedztwie m.st. Warszawy. Gmina charakteryzuje si ę du żą atrakcyjno ści ą lokalizacyjn ą dla funkcji mieszkaniowej i działalno ści gospodarczej. Stał ą tendencj ą jest spadek znaczenia funkcji rolniczej w gminie na rzecz rozwoju funkcji gospodarczej, zwi ązanej z wyst ępowaniem wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, obiektów logistycznych, spedycyjnych i usługowo – handlowych oraz funkcji mieszkaniowej. Gmina Raszyn posiada korzystne poł ączenia komunikacyjne z Warszaw ą i reszt ą kraju. W centralnej cz ęś ci gminy ł ącz ą si ę dwie drogi o znaczeniu mi ędzynarodowym: droga nr 8 (granica pa ństwa – Budzisko – Białystok - Warszawa - Wrocław - Kudowa Zdrój - granica pa ństwa) oraz droga nr 7 (Gda ńsk - Warszawa - Kraków - Chy żne - granica pa ństwa). Drog ę krajow ą nr 7 przecina droga wojewódzka nr 721 (Nadarzyn - Piaseczno - Wi ązowna – Duchnów). Północn ą cz ęść gminy przecina Południowa Obwodnica Warszawy. Obszar Gminy przylega od północy do terenu mi ędzynarodowego portu lotniczego im. F. Chopina w Warszawie. W strukturze gminy Raszyn wyst ępuj ą przestrzenie wyró żniaj ące si ę walorami przyrodniczo - krajobrazowymi. Centraln ą cz ęść gminy zajmuj ą znacz ące powierzchniowo zbiorniki wodne „Stawy Raszy ńskie”. S ą one chronione w ramach Rezerwatu Przyrody „Stawy Raszy ńskie”. Otoczenie rezerwatu przyrody, dolina rzeki Raszynki oraz lasy kompleksu S ękoci ńskiego poło żonego w południowej cz ęś ci gminy obj ęte s ą ochron ą prawn ą w ramach Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. W miejscowo ści Laszczki znajduj ą si ę” Źródliska”, stanowi ące pomnik przyrody nieo żywionej. Gmina Raszyn pełni w Aglomeracji Warszawskiej funkcję mieszkaniow ą. Dotychczasowa funkcja rolnicza ulega ograniczeniu w zwi ązku z siln ą urbanizacj ą obszaru gminy, podobnie jak wi ększo ści gminy otaczaj ących Warszaw ę.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Rysunek 1. Poło żenie gminy Raszyn w powiecie pruszkowskim

źródło: http://podgik.powiat.pruszkow.pl

2.1. Ocena Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania z 1999 r. /Rys. 2.1/

Uchwalone 16 grudnia 1999 r. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Raszyn (uchwała Nr 76/XIX/99 Rady Gminy Raszyn) sporz ądzone zostało na podstawie reguluj ącej kwestie planowania przestrzennego ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139 z pó źn. zm.). Sporz ądzone i uchwalone Studium okre ślaj ące polityk ę przestrzenn ą gminy w tym lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego zostało sporz ądzone zgodnie z zakresem określonym w art. 6 ust. 4 i 5 cytowanej ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. i dlatego nie spełnia wszystkich wymogów aktualnie obowi ązuj ącej ustawy (Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003r., t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.). W celu oceny zgodno ści obowi ązuj ącego Studium z obowi ązuj ącymi przepisami prawa przeprowadzono analiz ę w oparciu o przepis art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.) pod k ątem analizy zgodno ści z przepisami art. 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Analiza dowiodła, że miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego gminy sporz ądzone w procedurze ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym są spójne z polityk ą przestrzenna gminy ale nie spełniaj ą warunku pełnej zgodności z zapisami obowi ązuj ącego Studium. Aktualnie 63% obszaru Gminy Raszyn pokrywaj ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, a sporz ądzane projekty planów oraz zmiany obowi ązuj ących planów zajmuj ą ł ączenie 33%. Obszary bez planu, dla których procedura planistyczna wygasła stanowi ą tylko 4% powierzchni Gminy. Wiele obszarów na terenie Gminy zostało zabudowanych w trybie decyzji o warunkach zabudowy. W celu uzyskania pełnego pokrycia planami lub dokonania zmian w planach obowi ązuj ących niezb ędne jest sporz ądzenie zmiany Studium.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Od czasu uchwalenia obowi ązuj ącego Studium zmianie uległy niektóre uwarunkowania wynikaj ące z realizacji ponadlokalnych elementów infrastruktury technicznej i komunikacji – korekty wymagaj ą przebiegi projektowanych dróg (Trasa Salomea-Wolica, Trasa N-S), przebiegi projektowanych gazoci ągów wysokiego ci śnienia oraz projektowanej linii elektroenergetycznej. Uwzgl ędnienia wymagaj ą równie ż uwarunkowania zwi ązane z obszarem ograniczonego u żytkowania wokół lotniska im. F. Chopina w Warszawie. Obowi ązuj ące Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego (przedstawiony na Rys.2.1. Rysunek struktury przestrzennej obowi ązuj ącego Studium) oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn, pomimo zmian w przepisach, zachowały swoj ą aktualno ść z formalnego punktu widzenia. Tym niemniej zmieniaj ące si ę uwarunkowania zewn ętrzne, a tak że przestrzenny rozwój terenów pod zabudow ę, skłaniaj ą ku dokonaniu zmian w obowi ązuj ącym Studium. Nale ży równie ż uwzgl ędni ć wszystkie zagadnienia wymagane w art. 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a zwłaszcza wyznaczenie obszarów rozmieszczenia wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, obszarów przestrzeni publicznej oraz terenów wymagaj ących scale ń i podziału nieruchomo ści. Potrzeba zmian w aktualnej polityce przestrzennej gminy wynika równie ż z analizy wniosków składanych przez mieszka ńców i inwestorów. Na podstawie przeprowadzonych przez Wójta Gminy Raszyn analiz zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, oceniaj ących: zgodno ść obowi ązuj ącego Studium z wymaganiami wynikaj ącymi z przepisów art. 10 ust. 1 i 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym w obszarze gminy wynikaj ące z realizacji ponadlokalnych elementów infrastruktury technicznej oraz potrzeb ę kontynuacji prac nad miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, z uwzgl ędnieniem pojawiaj ących si ę nowych potrzeb ze strony wła ścicieli nieruchomo ści, Rada Gminy Raszyn dnia 28 stycznia 2010 r. w uchwale Nr XLII/697/10 stwierdziła konieczno ść zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Raszyn.

2.2. Analiza procesów inwestycyjnych na terenie gminy na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego i wydanych decyzji administracyjnych /Rys. 2.2/

Zgodnie z obowi ązkiem wynikaj ącym z art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 z pó źn. zm.), w roku 2009 sporz ądzono dla gminy Raszyn opracowanie: „Analiza kierunków zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy Raszyn oraz ocena aktualno ści Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego i planów miejscowych”. Przedmiotem analizy były między innymi zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, b ędące konsekwencj ą wydawanych decyzji administracyjnych. Na przestrzeni sze ściu lat - od roku 2004 do 2009 - na terenie gminy wydano łącznie 438 pozwole ń na budow ę, a ruch budowlany w poszczególnych latach kształtował si ę w sposób zró żnicowany. Zdecydowana wi ększo ść pozwole ń wydana została na cele zabudowy mieszkaniowej (359 pozwoleń, ok. 82%). Nast ępnie w

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego kolejno ści na zabudow ę usługow ą i produkcyjn ą. W pojedynczych przypadkach wydano pozwolenia na zabudow ę zagrodow ą i obiekty infrastruktury technicznej. Je żeli chodzi o rozkład przestrzenny wydanych pozwole ń, to był on zró żnicowany dla poszczególnych cz ęś ci gminy. Zdecydowanie najwi ęcej pozwole ń na budow ę wydano we wsi Rybie – 80 decyzji. We wsi Raszyn wydano ł ącznie 56 decyzji o pozwoleniu na budow ę. Od 20 do 40 pozwole ń na budow ę wydano we wsiach Dawidy Bankowe, Falenty Nowe, Janki, Laszczki, Podolszyn Nowy, S ękocin Nowy i Sękocin Stary. Najmniej (poni żej 15 decyzji) pozwole ń na budow ę wydano w miejscowo ściach Dawidy, Falenty, Falenty Du że, Jaworowa, Łady, Nowe Grocholice, Puchały, Słomin i Wyp ędy. Najwi ęcej pozwole ń na zabudow ę usługow ą i produkcyjn ą wydano we wsiach Janki oraz S ękocin Stary i S ękocin Nowy. Procentowy odsetek decyzji o pozwoleniu na budow ę wydanych na obszarach planów miejscowych wynosi 66%, a na obszarach bez planów 34%, co tylko o 3% ró żni si ę od procentowej struktury pokrycia gminy Raszyn (63%) planami miejscowymi. Wynika z tego, że ruch budowlany na terenie gminy Raszyn wyst ępuje równomiernie na obszarach pokrytych i nie pokrytych planami miejscowymi. Na obszarze gminy Raszyn w okresie od 2004 r. do 2009 r. ogółem wydano 817 decyzji o warunkach zabudowy. Podobnie jak w przypadku wydanych pozwole ń na budow ę, tak i w śród wydanych decyzji o warunkach zabudowy, najwi ęcej decyzji wydano pod zabudow ę mieszkaniow ą - około 66% wszystkich decyzji. Natomiast pod funkcje usługowe oraz produkcyjne wydano po 15% wszystkich decyzji. Najwi ęcej decyzji wydano na terenie wsi Janki, Rybie, Jaworowa. W dalszej kolejno ści na terenie S ękocina Nowego i S ękocina Starego, a tak że Falent Du żych i Laszczek. Dla terenów wsi, na których obowi ązuj ą miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, warunki zabudowy zostały wydane przed ich uchwaleniem. Porównanie celu wydanych decyzji administracyjnych z przeznaczeniem terenów w Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 1999 r. wykazuje, że istniej ą znaczne ró żnice pomi ędzy przeznaczeniem terenów ustalonych w Studium, a przeznaczeniem w wydawanych decyzjach administracyjnych. Analiza dowodzi, że istnieje du ża presja inwestycyjna na niektóre tereny wskazane w obowi ązuj ącym Studium jako rolnicze. Ograniczenie rolniczej przestrzeni produkcyjnej wynika równie ż z przeznaczenia w sporz ądzonych i obowi ązuj ących planach miejscowych. Nierealne okazało si ę zachowanie terenów produkcji rolnej. Najistotniejsze dla zagospodarowania obszaru gminy Raszyn okazały si ę równie ż uwarunkowania wynikaj ące z lokalizacji realizowanej drogi ekspresowej S-2 – Południowa Obwodnica Warszawy POW, planowanych dróg ekspresowych: S-8 - Trasa Salomea-Wolica, i S-7 Trasa N-S oraz dróg powi ązanych, a tak że zagospodarowanie terenów przyległych do tych dróg. Uwarunkowania wynikaj ące z realizacji ponadlokalnych elementów infrastruktury technicznej wymagaj ą korekt przebiegów planowanych gazoci ągów wysokiego ci śnienia oraz projektowanej napowietrznej linii elektroenergetycznej 400kV. Przes ądzono równie ż o rezygnacji z rezerw terenu pod lokalne urz ądzenia i obiekty infrastruktury technicznej, od których realizacji postanowiono odst ąpi ć. Porównanie przeznaczenia terenów w obowi ązuj ących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego gminy, a przeznaczenia terenów w Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 1999 r. wykazuje, że istniej ą ró żnice pomi ędzy przeznaczeniem terenów ustalonych w planach i Studium.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Dotyczy to terenów pod zabudow ę mieszkaniow ą jednorodzinn ą w Falentach Nowych, Dawidach Bankowych, Ładach i Laszczach.

3. Uwarunkowania zewn ętrzne rozwoju gminy

3.1. Uwarunkowania wynikaj ące z polityki przestrzennej pa ństwa

„Koncepcja Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” stanowi podstawowy dokument o charakterze studialno – planistycznym, zawieraj ący wykładni ę pogl ądów na temat polityki przestrzennej pa ństwa. Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju przedstawia wizj ę rozwoju Polski jako kraju o ugruntowanych warunkach trwałego i zrównowa żonego rozwoju, dobrze zagospodarowanego, sprawnie zarz ądzanego i bezpiecznego. Polska w 2030 roku ma by ć spójna społecznie, gospodarczo i terytorialnie. Tworzy ć ją maj ą silne regiony, których rozwój oparty jest na endogenicznym potencjale i przewagach konkurencyjnych, kreuj ące ogólnokrajowe impulsy rozwojowe, przyczyniaj ąc si ę do osi ągania celów ogólnych polityki regionalnej i przestrzennej. Wizja przestrzennego zagospodarowania Polski przedstawiona w Koncepcji opiera si ę na pi ęciu po żą danych cechach polskiej przestrzeni: konkurencyjno ści i innowacyjno ści, spójno ści wewn ętrznej, bogactwie i ró żnorodno ści biologicznej, bezpiecze ństwie oraz ładzie przestrzennym. Zakłada utrzymanie i wzmocnienie historycznie ukształtowanego policentrycznego charakteru struktury osadniczej, który sprzyja rozwojowi społecznemu, gospodarczemu oraz spójno ści terytorialnej całego kraju. W Koncepcji zakłada si ę koncentracj ę ludno ści w o środkach miejskich i ich obszarach funkcjonalnych, w tym w Warszawie, do której obszaru funkcjonalnego nale ż gmina Raszyn. Rdzeniem krajowego systemu gospodarczego i wa żnym elementem systemu europejskiego b ędzie, ukształtowana na bazie du żych o środków miejskich, sie ć współpracy miast. W 2030 roku Warszawa nale żeć b ędzie do funkcjonalnie najwa żniejszych miast Europy, b ędzie dobrze powi ązana z innymi metropoliami europejskimi. Stanowi ć b ędzie finansowe i gospodarcze centrum Europy środkowej, w którym zlokalizowane b ędą siedziby instytucji oraz firm mi ędzynarodowych. W skali europejskiej stolica b ędzie wa żnym o środkiem politycznym i administracyjnym, edukacyjnym oraz kulturalnym, pozostaj ąc jednocze śnie centrum przemysłowym i zaawansowanej techniki. Celem strategicznym przedstawionym w Koncepcji Polityki Przestrzennego Zagospodarowania Kraju jest: Efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zró żnicowanych potencjałów rozwojowych dla osi ągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjno ści, zwi ększenia zatrudnienia, sprawno ści funkcjonowania pa ństwa oraz spójno ści w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym w długim okresie. Jednym z istotnych celów szczegółowych, koniecznych do realizacji celu strategicznego, jest: Poprawa dost ępno ści terytorialnej kraju w ró żnych skalach przestrzennych poprzez rozwijanie infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej oraz Poprawa dost ępno ści polskich miast i regionów. Są to cele szczególnie istotne dla gminy Raszyn, jako że przez jej teren przebiegaj ą wa żne w skali krajowej i mi ędzynarodowej, istniej ące i projektowane, szlaki transportowe. W Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju kładzie si ę nacisk na zintegrowane podej ście terytorialne, którego podstaw ą jest kierowanie

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego zintegrowanych zestawów działa ń do obszarów charakteryzuj ących si ę wspólnymi cechami, zwanych obszarami funkcjonalnymi. Jednym z podstawowych rodzajów obszarów funkcjonalnych wyodr ębnionych w Koncepcji, jest obszar metropolitalnych, definiowany jako: obszar wielkiego miasta oraz powiązanego z nim funkcjonalnie bezpo średniego otoczenia. Gmina Raszyn nale ży do obszary funkcjonalnego m. st. Warszawa – najwa żniejszego o środka metropolitalnego kraju. Jej rozwój przestrzenny oraz społeczny i gospodarczy jest elementem zło żonych procesów zachodz ących w całym obszarze.

3.2. Uwarunkowania wynikaj ące z polityki województwa /Rys. 3.1 – 3.4/

3.2.1. Strategia rozwoju Województwa Mazowieckiego do 2030 roku przyj ęta przez Sejmik Województwa Mazowieckiego, Warszawa, pa ździernik 2013 r. Głównym celem okre ślonym w Strategii jest: Zmniejszenie dysproporcji rozwoju w województwie mazowieckim, wzrost znaczenia Obszaru Metropolitalnego Warszawy w Europie. Cel główny wynikaj ący z wizji województwa jest mo żliwy do osi ągni ęcia poprzez realizacj ę działa ń priorytetowego celu strategicznego, wzmacnianego działaniami podporz ądkowanymi celom strategicznym oraz ramowym celom strategicznym. Priorytetowy cel strategiczny zakłada: Rozwój produkcji ukierunkowanej na eksport w przemy śle zaawansowanych i średniozaawansowanych technologii oraz w przemy śle i przetwórstwie rolno-spo żywczym. Jego osi ągni ęciu słu żyć maj ą cele strategiczne: - wzrost konkurencyjno ści regionu poprzez rozwój działalno ści gospodarczej oraz transfer i wykorzystanie nowych technologii, - poprawa dost ępno ści i spójno ści terytorialnej regionu oraz kształtowanie ładu przestrzennego, - poprawa jako ści życia oraz wykorzystanie kapitału ludzkiego i społecznego do tworzenia nowoczesnej gospodarki, - zapewnienie gospodarce regionu zdywersyfikowanego zaopatrzenia w energie przy zrównowa żonym gospodarowaniu zasobami środowiska, - wykorzystanie potencjału kultury i dziedzictwa kulturowego oraz walorów środowiska przyrodniczego dla rozwoju gospodarczego regionu i poprawy jako ści życia. Do najwa żniejszych kierunków działa ń skierowanych do Obszaru Metropolitalnego Warszawy nale żą : • Wzmacnianie funkcji metropolitalnych Warszawy; • Zwi ększenie dost ępno ści komunikacyjnej obszaru poprzez: − rozbudow ę sieci metra w Warszawie, − budow ę dróg ekspresowych, systemu obwodnic ekspresowych m.st. Warszawy oraz poł ącze ń drogowych rozprowadzaj ących ruch z sieci TEN-T i dróg znajduj ących si ę w sieci TEN-T11, − rozbudow ę Warszawskiego W ęzła Kolejowego, − rozbudow ę warszawskiego w ęzła lotniczego, w tym powi ązanie funkcjonalne Lotniska Chopina i Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa–Modlin, − rozwój zbiorowego zrównowa żonego transportu multimodalnego; • Uporz ądkowanie gospodarki przestrzennej i przywrócenie ładu przestrzennego w OMW;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego • Rewitalizacja i regeneracja (odnowa) istniej ącej zabudowy w miastach OMW, w tym szczególnie w prawobrze żnej Warszawie; • Równowa żenie rozwoju OMW w sferze środowiska i energetyki, w tym: − utworzenie systemu gospodarki odpadami, − wspieranie gospodarki niskoemisyjnej z uwzgl ędnieniem termomodernizacji oraz OZE, − przeciwdziałania zagro żeniom naturalnym i poprawa retencji wodnej; • Rozwój specjalizacji w obszarze innowacyjnej gospodarki, m.in.: − rozbudowa infrastruktury badawczo-rozwojowej oraz transfer technologii, w tym w ramach Warszawskiej Przestrzeni Technologicznej; • Rozwój cyfryzacji oraz systemu e-usług publicznych dla mieszka ńców; • Działania na rzecz zrównowa żonego rozwoju obszarów o najsilniejszych powi ązaniach funkcjonalnych z m.st. Warszaw ą, przy wykorzystaniu m.in. instrumentu zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT); Utworzenie strefy aktywno ści ekonomicznej wokół Mazowieckiego Portu Lotniczego Warszawa–Modlin. 3.2.1. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego Misj ą wyznaczon ą w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego (uchwała Nr 65/2004 z dnia 7 czerwca 2004 r.) jest „stwarzanie warunków do osi ągania spójno ści terytorialnej oraz trwałego i zrównowa żonego rozwoju województwa mazowieckiego, poprawy warunków życia jego mieszka ńców, stałego zwi ększania efektywno ści procesów gospodarczych i konkurencyjno ści regionów”. Misja ta ma by ć realizowana poprzez nast ępuj ące cele: Zapewnienie wi ększej spójno ści przestrzeni województwa i stwarzanie warunków do wyrównania dysproporcji rozwojowych, których b ędzie realizowany poprzez: - rozbudow ę i modernizacj ę infrastruktury transportowej i komunikacyjnej; - wskazanie obszarów problemowych dla polityki regionalnej oraz okre ślenie kierunków ich restrukturyzacji; - wzmocnienie oddziaływania aglomeracji warszawskiej i regionalnych ośrodków równowa żenia rozwoju (byłych miast wojewódzkich) na ich otoczenie. Zapewnienie zrównowa żonego i harmonijnego rozwoju województwa poprzez: - zachowanie wła ściwych relacji pomi ędzy poszczególnymi systemami i elementami zagospodarowania przestrzennego; - ochron ę i racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi; - ochron ę dziedzictwa kulturowego, krajobrazu i kształtowania ładu przestrzennego; - wzmacnianie wielofunkcyjno ści struktur przestrzennych; - wzrost bezpiecze ństwa ekologicznego. Zwi ększenie konkurencyjno ści regionu i poprawa warunków życia, który realizowany będzie poprzez: - likwidacj ę barier infrastrukturalnych oraz wzmacnianie mi ędzynarodowych i krajowych korytarzy transportowych; - wykorzystanie du żego potencjału badawczo – rozwojowego Warszawy dla innowacyjno ści gospodarki; - koncentracj ę infrastruktury społecznej w wybranych ośrodkach osadniczych;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - wykorzystanie walorów przyrodniczo – kulturowych dla celów turystyczno rekreacyjnych. Kluczowym dla równowa żenia rozwoju Mazowsza elementem w ęzłowym b ędzie aglomeracja warszawska, do której nale ży te ż gmina Raszyn. Dalsze kształtowanie struktury przestrzennej aglomeracji warszawskiej b ędzie polegało na wzmacnianiu infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu europejskim, krajowym i regionalnym, usprawnieniu sieci transportowej oraz poprawie ładu przestrzennego. Uwarunkowania ponadlokalne wynikaj ą z poło żenia gminy Raszyn w bezpo średnim sąsiedztwie Warszawy w obszarze aglomeracji warszawskiej . Aglomeracja warszawska jest obszarem o najwy ższej koncentracji ró żnorodnych funkcji, gdzie podstawowym problemem jest budowanie ładu przestrzennego poprzez tworzenie harmonijnych struktur przestrzennych uwzgl ędniaj ących wszelkie wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz estetyczne. Podstawowe cechy aglomeracji warszawskiej, istotne z punktu widzenia polityki przestrzennej regionu, dotycz ące równie ż Gminy Raszyn przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: - wysoki stopie ń urbanizacji wyra żaj ący si ę du żą g ęsto ści ą zaludnienia równie ż na obszarach wiejskich (w wi ększo ści powy żej 100 osób na 1 km 2), - du ży i stale rosn ący potencjał gospodarczy, intelektualny, kapitałowy i instytucjonalny, - poło żenie w otoczeniu obszarów stanowi ących „Zielony Pier ście ń Warszawy” - (Kampinoski Park Narodowy, Parki Krajobrazowe: Mazowiecki i Chojnowski oraz Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu) i bogactwo środowiska kulturowego, - du że znaczenie turystyczno-wypoczynkowe Warszawy i terenów atrakcyjnych przyrodniczo wokół niej, - presja zainwestowania na stref ę podstołeczn ą na terenach nieuzbrojonych infrastruktur ę techniczn ą, - rozprzestrzenianie si ę zabudowy o niskiej intensywno ści na terenach rolnych, - niska wydolno ść układu komunikacyjnego – brak rozwi ąza ń obwodowych i zbyt mała liczba mostów, niewystarczaj ąca ilo ść powi ąza ń komunikacyjnych wewn ątrz aglomeracji, - niefunkcjonalny rozkład ruchu i niskie parametry techniczne dróg, - nienad ąż anie systemów infrastruktury technicznej, zwłaszcza komunalnej, za post ępuj ącą urbanizacj ą, - zagro żenia środowiska: pozaklasowe wody powierzchniowe, nie rozwi ązana gospodarka ściekowa w strefie podstołecznej i lewobrze żnej Warszawie, zanieczyszczenie powietrza, przekroczenia norm akustycznych, brak kompleksowego rozwi ązania problemu odpadów komunalnych.

W Planie województwa przyj ęto, że dalsze kształtowanie struktury przestrzennej aglomeracji warszawskiej będzie polegało na wzmacnianiu infrastruktury społecznej i technicznej o znaczeniu europejskim, krajowym i regionalnym, usprawnianiu sieci transportu oraz poprawie ładu przestrzennego. Wskazane w Planie pasma aktywno ści społecznej i gospodarczej oparto o systemy infrastruktury technicznej znaczenia mi ędzynarodowego, krajowego i regionalnego. Konieczne procesy ich modernizacji i rozbudowy stanowi ć b ędą o kształtowaniu si ę pasm dynamizuj ących aktywno ść województwa, ze stałym wzrostem renty poło żenia. Uzupełnieniem dla kształtuj ących si ę głównych osi rozwojowych regionu b ędą tzw. Wielka Obwodnica Mazowsza i Du ża Obwodnica Warszawy. Sprzyja ć to b ędzie

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego spójno ści regionu i usprawnieniom powi ąza ń głównych o środków usługowo- gospodarczych. W zasi ęgu oddziaływania tak okre ślonych pasm rozwoju znajdowa ć si ę b ędzie około 70% ludno ści województwa. Przemiany struktury wielofunkcyjnych terenów otwartych b ędą polegały na: - umacnianiu wybranych o środków powiatowych i gminnych w zakresie obsługi ludno ści i - rolnictwa, - stymulowaniu specjalizacji produkcji rolnej i rozwoju turystyki w dostosowaniu do - warunków naturalnych środowiska, - ochronie najcenniejszych warto ści środowiska przyrodniczego i kulturowego. Polityka województwa maj ąca na celu popraw ę efektywno ści struktur przestrzennych aglomeracji warszawskiej, polega ć b ędzie na wspieraniu restrukturyzacji funkcjonalnej polegaj ącej na kształtowaniu stref funkcjonalno-przestrzennych (Rys. 3.4-8): centralnej – wielofunkcyjnego rozwoju administracyjnego, usługowego i mieszkaniowego, zaplecza mieszkaniowego Warszawy, zaplecza przyrodniczego, klimatycznego i rekreacyjnego Warszawy, rozwoju przemysłowo-gospodarczego oraz obszarów koncentracji rozwoju technologicznego. Gmina Raszyn poło żona jest w strefie zaplecza mieszkaniowego Warszawy . W strefach tych, zgodnie z planem województwa, należy przede wszystkim lokalizowa ć inwestycje zgodne z funkcjami wiod ącymi. Dopuszczalne mog ą by ć równie ż lokalizacje innych funkcji ni ż preferowane – o ile nie b ędą one sprowadzały zagro żenia dla funkcji wiod ących; - wzrostu funkcji metropolitalnych Warszawy, poprzez rozwój szeroko rozumianych usług kontaktów biznesowych i kulturalnych o charakterze mi ędzynarodowym – przede wszystkim w strefie centralnej miasta; - działa ń na rzecz tworzenia systemu obszarów chronionych z weryfikacj ą zasad zagospodarowania jednoznacznie okre ślaj ących warunki dopuszczalnego zainwestowania, - działa ń na rzecz kształtowania krajobrazu, harmonijnie skomponowanego i zachowuj ącego to żsamo ść kulturow ą i walory krajobrazowe, - działa ń na rzecz rozwijania zintegrowanego systemu komunikacji publicznej poprzez : zwi ększenie roli środków szynowych w rozwoju komunikacji zbiorowej (metro, kolej regionalna, tramwaj w obszarze centralnym), utworzenie regionalnej organizacji przewozów pasa żerskich jako wspólnego przedsi ęwzi ęcia samorz ądu wojewódzkiego, samorz ądów gminnych i przewo źników oraz oddziaływanie na podział zada ń przewozowych mi ędzy transport publiczny i indywidualny, - działa ń na rzecz rozwoju systemów transportowych, w tym: ukształtowanie układu dróg ekspresowych dla rozprowadzenia ruchu z autostrady A2 („pier ście ń zewn ętrzny Warszawy”), wykształcenie dróg o podwy ższonych parametrach odci ąż aj ących obszar centralny poprzez utworzenie układu wewn ątrz - obwodnicowego wraz z budow ą nowych mostów na Wi śle, kształtowanie obwodowego układu dróg dla ruchu regionalnego poprzez modernizacj ę i korekty przebiegu dróg wojewódzkich, modernizację i rozbudow ę infrastruktury szynowej, rozbudowa mi ędzynarodowego lotniska Ok ęcie i kontynuacja studiów dla wyboru lokalizacji nowego lotniska centralnego dla Polski;

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - porz ądkowania żywiołowej urbanizacji strefy podstołecznej oraz ograniczanie pól, konfliktów pomi ędzy zainwestowaniem technicznym, a środowiskiem przyrodniczym i zabudow ą mieszkaniow ą. Jednym z podstawowych uwarunkowa ń rozwoju województwa s ą zasoby środowiska przyrodniczego (Rys. 3.3-5) , na które składaj ą si ę głównie: zasoby wodne, warunki glebowe, lasy, surowce mineralne oraz jako ść poszczególnych komponentów. Istotne znaczenie w zagospodarowaniu przestrzennym województwa pełni ą obszary przyrodnicze prawnie chronione, na podstawie ustawy o ochronie przyrody. Obejmuj ą one łącznie 30,1% powierzchni województwa i stanowi ą ok. 11% powierzchni obszarów przyrody chronionej w kraju. System tych obszarów tworz ą: - Kampinoski Park Narodowy – poło żony w Kotlinie Warszawskiej, obejmuj ący cał ą Puszcz ę Kampinosk ą o powierzchni 38 476,1 ha (drugie miejsce w kraju pod wzgl ędem wielko ści), a wraz z otulin ą – 76 300,8 ha. Ochron ą ścisł ą obj ętych jest 4 638,0 ha (12% ogólnej powierzchni parku), cz ęś ciow ą – 30 990,4 ha (80,4%) i krajobrazow ą – 2 915,9 ha (7,6%). Do głównych walorów przyrodniczych Parku nale żą : dobrze zachowane zespoły wydm śródl ądowych, zró żnicowane przyrodniczo zbiorowiska le śne, bardzo rozległe i cenne ekosystemy bagienne, bogactwo gatunkowe flory i fauny, a tak że miejsca pami ęci narodowej i warto ści kulturowe. Ze wzgl ędu na bardzo wysokie walory przyrodnicze w styczniu 2000r. KPN został wł ączony do sieci mi ędzynarodowych rezerwatów biosfery; - parki krajobrazowe - o ł ącznej powierzchni 152,4 tys. ha, z których 5 poło żonych jest w cało ści w granicach województwa: Mazowiecki Park Krajobrazowy – pow. 15,7 tys. ha (z otulin ą 23,7 tys. ha), Chojnowski Park Krajobrazowy – pow. 6,8 tys. ha (z otulin ą 11,5 tys. ha) oraz 4 cz ęś ciowo; - obszary chronionego krajobrazu - o pow. ok. 866,0 tys. ha (w tym rezerwaty 12,8 tys. ha), tj. ok. 24% powierzchni województwa (drugie miejsce w kraju). Są to: Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu utworzony 29 sierpnia 1997 r. (aktualnie Rozporz ądzenie Wojewody Mazowieckiego Nr 3 z 13 lutego 2007 r. – Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego Nr 42 poz. 870), - rezerwaty przyrody o ł ącznej pow. 17,6 tys. ha, wyst ępuj ące głównie na terenach parków krajobrazowych i obszarach chronionego krajobrazu. W obszarze Gminy Raszyn wyst ępuje rezerwat faunistyczny „Stawy Raszy ńskie” oraz rezerwat Źródliska”, a w jej sąsiedztwie przewa żaj ą rezerwaty le śne. Uzupełnieniem wielkoobszarowych form ochrony przyrody s ą indywidualne formy ochrony, takie jak: u żytki ekologiczne, zespoły przyrodniczo-krajobrazowe, stanowiska dokumentacyjne przyrody nieo żywionej i pomniki przyrody. Dla wła ściwego zarz ądzania zasobami przyrodniczymi i gospodarczymi parków narodowych, krajobrazowych oraz rezerwatów przyrody sporz ądzane s ą plany ochrony, których ustalenia s ą wi ążą ce przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W trakcie prac przygotowawczych jest plan ochrony dla rezerwatu Stawy Raszy ńskie. W utrzymaniu powi ąza ń przyrodniczych mi ędzy najcenniejszymi siedliskami wa żną rol ę pełni ą korytarze ekologiczne, które w obszarze gminy przebiegaj ą wzdłu ż Raszynki i przez Lasy S ękoci ńskie. Jednym z istotnych elementów ochrony dziedzictwa kulturowego (Rys. 3.3-6) jest to żsamo ść regionalna, budowana poprzez piel ęgnowanie i kultywowanie warto ści lokalnej kultury materialnej i niematerialnej. Istotnym czynnikiem subiektywnym jest tu stan społecznej świadomo ści historycznej, poczucie wspólnoty dziejów, tradycji, norm i wzorów zachowa ń. Mazowsze nie stanowiło i nie stanowi

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego obszaru jednorodnego kulturowo. Wyró żnia si ę tu nast ępuj ące główne regiony etnograficzne: Kurpie północne („Kurpie Puszczy Zielonej”), Kurpie południowe („Kurpie Puszczy Białej”), Mazowsze Północne, Mazowsze Południowo- Wschodnie i Podlasie Południowe. Urbanizacja na Mazowszu rozpocz ęła si ę stosunkowo pó źno. Wi ększo ść miast dawnego Mazowsza ma metryk ę średniowieczn ą. Najwcze śniejszymi lokacjami legitymuj ą si ę Ił ża, Płock, Skaryszew, Radom, Pułtusk i Warszawa. Najstarsze średniowieczne lokacje wyst ępuj ą na obszarze lewego dorzecza Wisły w południowo-zachodniej cz ęś ci Mazowsza. Po prawej stronie Wisły przewa żaj ą lokacje z XVI w, za ś na obszarze północno-wschodnim nast ępowało powolne, równomierne rozwijanie sieci miast od XIV do XVI w. Mazowsze Północne i Podlasie to obszary, na których przewa żaj ą lokacje z XVII-XVIII w. Znaczna cz ęść obszaru województwa mazowieckiego posiada rozpoznanie w zakresie dziedzictwa archeologicznego. Zewidencjonowanych zostało kilkana ście tysi ęcy stanowisk archeologicznych podzielonych na podstawowe typy jednorodnych wewn ętrznie i zwartych terytorialnie koncentracji. Na obszarze województwa wyst ępuj ą liczne zespoły dworsko- pałacowo- parkowe, które są obrazem historycznej struktury społecznej. Współczesny zakres ochrony zabytków to skala krajobrazu, w którym mieszcz ą si ę wszystkie budowle, dzieła, zało żenia i zespoły b ędące przedmiotem ochrony. Potrzeba ochrony wynika z potrzeb środowiskowych w ró żnych uj ęciach: przyrodniczym, kulturowo-zabytkowym, geograficznym i historycznym oraz z potrzeb turystyki i wypoczynku. Ogromne znaczenie historyczno – emocjonalne zarówno w skali kraju jak i Europy posiada Warszawa. Z uwagi na jej stołeczno ść nie pełni jednak takiej roli w regionie jak inne miasta b ędące siedzibami województw. Nale ży wi ęc d ąż yć do wi ększego jej „zwi ązania” z problemami województwa zwłaszcza w budowaniu regionalnej to żsamo ści.

Polityka rozwoju ponadlokalnych systemów infrastruktury technicznej obejmuje cele i działania w odniesieniu do systemów: transportowych, energetycznych, telekomunikacyjnych, wodoci ągowo – kanalizacyjnych oraz bezpiecze ństwa i obronno ści. Sie ć dróg wojewódzkich w celu zintegrowania i usprawnienia układu wymaga uzupełnienia o nowe odcinki dróg oraz przebudowy niektórych istniej ących przebiegów. W obszarze aglomeracji warszawskiej dotyczy to głównie budowy nowych odcinków w Pa śmie Zachodnim (Rys. 3.2-3). W ostatnim czasie oddana została do u żytku jedna z takich inwestycji - Południowa Obwodnica Warszawy. W zakresie transportu drogowego na terenie gminy Raszyn planowane s ą nast ępuj ące inwestycje wynikaj ące z polityki przestrzennej kraju i województwa: - budowa nowego odcinka drogi ekspresowej S8 – Trasa Salomea – Wolica; - budowa nowego odcinka drogi ekspresowej S-7 Trasa N - S; - przebudowa dróg krajowych S7 Warszawa – Kraków i S8 Warszawa – Wrocław; - modernizacja i przebudowa drogi wojewódzkiej nr 721 jako „Paszkowianki”. (Paszkowianka w południowo - zachodnim pa śmie Obszaru Metropolitalnego Warszawy, jako kontynuacja drogi nr 721 w kierunku zachodnim oraz na północ w kierunku Starych Babic, stanowi fragment kształtowania regionalnego poł ączenia obwodowego wokół Warszawy); - usprawnienie sieci dróg wojewódzkich, w tym likwidacja „w ąskich gardeł” w ruchu poprzez budow ę, przebudow ę, remonty, utrzymanie istniej ących dróg i obiektów mostowych obejmuj ących głównie dostosowanie parametrów technicznych do wymaga ń ruchu, zwi ększenie no śno ści, odnowy nawierzchni,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego budowy chodników i ście żek rowerowych, zwłaszcza na terenach zabudowanych; - poprawa bezpiecze ństwa ruchu drogowego na drogach poprzez m. in. modernizacj ę niebezpiecznych skrzy żowa ń, wdra żanie zaktualizowanych projektów organizacji ruchu, uspokajanie ruchu w obszarach zurbanizowanych, oddzielenie ruchu pieszego od kołowego; - modernizacja i rozwój regionalnego systemu transportu publicznego poprzez wspomaganie restrukturyzacji głównych przewo źników i stworzenie spójnych systemów transportowych, wzajemnie si ę uzupełniaj ących, w tym stworzenie nowego środka komunikacji publicznej - tramwaju, modernizacja i rozbudowa WKD.

Województwo mazowieckie zajmuje pod wieloma wzgl ędami centralne miejsce w krajowych systemach infrastruktury technicznej (Rys. 3.2-4). Dotyczy to w szczególno ści systemu energetycznego. Główne źródła energii elektrycznej na obszarze województwa podł ączone do Krajowego Systemu Przesyłowego (KSP) stanowi ą elektrownia Kozienice o mocy 2600 MW oraz zespół elektrowni w Ostroł ęce o ł ącznej mocy 693 MW. Przez obszar Gminy Raszyn przebiega napowietrzna linia elektroenergetyczna 220kV b ędąca elementem tego systemu. Źródła podł ączone do systemu sieci rozdzielczych to elektrociepłownie warszawskie (Siekierki, Żera ń i Pruszków) o ł ącznej mocy 951 MW, produkuj ące energi ę elektryczn ą i ciepln ą w skojarzeniu oraz elektrownia wodna na Narwi w D ębem (20 MW). Nie stanowi ą one źródła zasilania gminy. Z gazu przewodowego na terenie województwa korzysta 87% mieszka ńców miast i niecałe 20% ludno ści na obszarach wiejskich. Najwy ższym poziomem wyposa żenia wyró żniaj ą si ę: Warszawa (ponad 99%) i miejscowo ści poło żone w jej bezpo średnim s ąsiedztwie, ośrodki ponadregionalne i regionalne (Ostroł ęka 94%, Ciechanów 91%) oraz niektóre miasta powiatowe z udziałem ponad 90% (Białobrzegi, Garwolin, Kozienice, Mława, Piaseczno, Pło ńsk, Wołomin, Wyszków). Przez obszar gminy Raszyn, przechodzi gazoci ąg systemowy wysokiego ci śnienia DN 400 „Obwód gazu wysokiego ci śnienia wokół Warszawy”, odcinek Świerk – Mory przez Sękocin. Województwo mazowieckie pod wzgl ędem wyposa żenia w telefoniczne standardowe łącza główne znajduje si ę na pierwszym miejscu w kraju. Liczba ł ączy (abonenci) to 1735,1 tys. (16% wielko ści krajowej). Liczba abonentów telefonii przewodowej na 1000 ludno ści wynosi odpowiednio: województwo ogółem – 341,6, miasta – 423, obszary wiejskie 195.

Centralne systemy zaopatrzenia w wod ę, odprowadzania i oczyszczania ścieków aglomeracji warszawskiej nie obejmuj ą gminy Raszyn.

3.3. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych

Poj ęcie celu publicznego zdefiniowane zostało w artykule 6 ustawy z dnia z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomo ściami. Zgodnie z art. 10 ustawy z dnia z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego ustala si ę w szczególno ści obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1 tej ustawy. Na terenie gminy Raszyn najistotniejszymi zadaniami słu żą cymi realizacji ponadlokalnych celów publicznych w transportu drogowego będzie budowa: nowego odcinka drogi S 8 - Trasa Salomea – Wolica, budowa nowego odcinka drogi nr 7 - Trasa N -S Warszawa - Grójec, modernizacja i przebudowa drogi wojewódzkiej nr 721 (z budow ą nowej drogi poza obszarem gminy - Paszkowianki), a tak że nowego środka transportu komunikacji zbiorowej(tramwaj- kolejka).

3.4. Uwarunkowania wynikaj ące z polityki przestrzennej powiatu - Strategia rozwoju powiatu pruszkowskiego do roku 2025

Misj ą Powiatu Pruszkowskiego, rozumianego jako wspólnota wszystkich osób zamieszkuj ących na jego terenie, jest Powiat Pruszkowski w 2025 roku to: region dobrze wykorzystuj ący rent ę poło żenia wzdłu ż tras komunikacyjnych i blisko ść Warszawy, sprawnie kreuj ący funkcje gospodarcze, logistyczne i tranzytowe, doskonal ący funkcje rekreacyjne i sportowe, przyjazny dla osadnictwa i przedsi ębiorczo ści, zabiegaj ący o wysoki poziom kultury, o światy i usług zdrowotnych, wyró żniaj ący si ę wysokim poziomem współpracy regionalnej, aktywno ści ekologicznej i obywatelskiej.

W Strategii Rozwoju Powiatu Pruszkowskiego przyj ęte zostały nast ępuj ące równorz ędne cele strategiczne: I. Rozwój gospodarczy, rozbudowa infrastruktury i rynku pracy.

II. Poprawa stanu bezpiecze ństwa, ochrony zdrowia i pomocy społecznej.

III. Rozwój edukacji, kultury, sportu, rekreacji i turystyki.

IV. Zrównowa żony rozwój środowiska.

V. Rozwój samorz ądno ści i społecze ństwa obywatelskiego.

Według Strategii rozwoju jedn ą z głównych słabo ści Powiatu, najcz ęś ciej wymienian ą, jest niewystarczaj ąca sie ć komunikacyjna oraz zły stan dróg, głównie ich nawierzchni. W zwi ązku z tym najistotniejsz ą szans ą rozwojow ą Powiatu Pruszkowskiego jest przynale żno ść do dynamicznie rozwijaj ącej si ę Aglomeracji Warszawskiej oraz tranzytowy przebieg mi ędzynarodowych tras drogowych i kolejowych przez teren powiatu. Ważnym czynnikiem rozwoju powiatu b ędzie mi ędzy innymi realizacja nowych inwestycji drogowych (równie ż z wykorzystaniem środków UE), takich jak: budowa autostrady A2 i jej poł ączenia z Południow ą Obwodnic ą Warszawy, budowa dróg ekspresowych oraz przebudowa dróg wojewódzkich. Dla mieszka ńców powiatu znaczn ą szans ą s ą: - dost ępno ść i wysoki poziom edukacji i nauki w Warszawie, - korzystne, dodatnie dla powiatu, trendy migracyjne, - wysoka atrakcyjno ść inwestycyjna i osadnicza.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 3.5. Strategia rozwoju gminy Raszyn do 2020 roku

Strategia rozwoju Gminy Raszyn wyró żnia sze ść celów strategicznych wymieniaj ąc uwarunkowania rozwoju gminy, które wymagaj ą koncentracji działa ń rozwojowych w nast ępuj ących obszarach: I. Jako ść życia mieszka ńców. II. Infrastruktura społeczna. III. Rozwój zrównowa żony. IV. Komunikacja. V. Infrastruktura techniczna. VI. Wizerunek gminy.

Cel strategiczny I wzrost jako ści życia oraz aktywno ści mieszka ńców Raszyn wraz z odzyskaniem to żsamo ści regionalnej, poprzez: kreowanie społecze ństwa obywatelskiego; pomoc w tworzeniu organizacji pozarz ądowych na terenie gminy; prowadzenie działa ń integruj ących społecze ństwo Raszyna, budowa to żsamo ści lokalnej; umocnienie wi ęzi społecznych i odpowiedzialno ści za wspólnot ę gminn ą mieszkańców; wzrost bezpiecze ństwa publicznego; obj ęcie aktualnymi szczegółowymi planami zagospodarowania przestrzennego całej gminy; stworzenie warunków rozwoju zawodowego mieszka ńców; tworzenie lobbingu dla samorz ądno ści; zaprojektowanie i wykonanie urz ądze ń małej architektury; prewencja zjawisk patologicznych w gminie; powołanie zespołu do pozyskiwania środków przedakcesyjnych i strukturalnych UE; stworzenie warunków dla realizacji aspiracji intelektualnych mieszka ńców; stworzenie systemu informacyjnego dla mieszka ńców gminy; wprowadzenie systemu konsultacji społecznych z mieszka ńcami.

Cel strategiczny II dostosowanie infrastruktury społecznej gminy do oczekiwa ń mieszka ńców, a w szczególno ści młodzie ży, poprzez: rozwój budownictwa społecznego; rozwój bazy o światowej (budowa szkoły średniej, przedszkoli, sal gimnastycznych, boisk, itp.); rozwój prywatnego szkolnictwa wy ższego na terenie gminy; zwi ększenie zakresu usług specjalistycznych słu żby zdrowia; prywatyzacja gminnej słu żby zdrowia; stosowanie atrakcyjnej oferty zagospodarowania czasu wolnego i pracy dla zdolnej młodzie ży; stworzenie gminnego systemu informacji o środkach pomocowych i Unii Europejskiej; nawi ązanie współpracy mi ędzynarodowej dla aktywizacji wymiany młodzie żowej itp.; rozwój gminnej bazy kulturowej; utworzenie instytucjonalnych systemu wzajemnej komunikacji władzy samorz ądowej i mieszka ńców.

Cel strategiczny III wdro żenie europejskich norm rozwoju zrównowa żonego(ekorozwoju) w gminie, poprzez: opracowanie lokalnej AGENDY 21; rozbudowa sieci kanalizacyjnej; wprowadzenie powszechnego systemu zbiórki i segregacji odpadów; ci ągła edukacja ekologiczna mieszka ńców; poprawa stanu środowiska przyrodniczego; wdro żenie zasad planowania przestrzenengo w oparciu o normy rozwoju zrównowa żonego; nawi ązanie współpracy z s ąsiednimi gminami w zakresie działa ń proekologicznych; efektywne wykorzystanie mo żliwo ści UE dla ekorozwoju; skuteczna egzekucja norm

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego ekologicznych na terenie gminy; estetyzacja miejsc publicznych; rozwój współpracy z Warszaw ą w dziedzinie problematyki ekologicznej.

Cel strategiczny IV eliminowanie uci ąż liwo ści komunikacyjnych gminy, poprzez: wspólne z Warszaw ą rozwi ązywanie problematyki komunikacyjnej gminy; uporz ądkowanie i rozszerzenie informacji komunikacyjnej na terenie gminy; modernizacja i rozbudowa istniej ącej sieci drogowej na terenie gminy; rozbudowa strategicznych poł ącze ń komunikacyjnych zwi ązanych z ruchem tranzytowym( obwodnice, nowe poł ączenia); lobbing na rzecz realizacji zamierze ń komunikacyjnych o znaczeniu ponadgminnym; aktualizacja miejscowego planu zagospodarowania gminy w zakresie zamierze ń komunikacyjnych; budowa na drogach krajowych ekranów d źwi ękochłonnych; budowa bezkolizyjnych skrzy żowa ń z drogami krajowymi.

Cel strategiczny V poprawa stanu infrastruktury technicznej na terenie gminy dla rozwoju przedsi ębiorczo ści, osadnictwa i rekreacji, poprzez: rozbudow ę sieci wodoci ągowej; popraw ę stanu sieci energetycznej; wykonanie sieci gazu przewodowego na terenie gminy; współprac ę z s ąsiednimi gminami w celu pozyskania środków na inwestycje mi ędzy gminne; stworzenie sprzyjaj ących warunków dla rozwoju małej i średniej przedsi ębiorczo ści; opracowanie strategii gospodarczej gminy dla pozyskania inwestorów; uzbrojenie i promocja terenów inwestycyjnych; zmiany prawa lokalnego na przyjazne przedsi ębiorcom; aktywizacja społecze ństwa w zakresie rozwoju przedsi ębiorczo ści; rozwój usług finansowych na terenie gminy; powołanie gminnego centrum informacji gospodarczej; stworzenie lokalnego funduszu por ęcze ń kredytowych; przedstawienie bogatej oferty szkoleniowo- informacyjnej dla przedsi ębiorców; utworzenie programu osadnictwa na terenie gminy; rozbudowa infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej; opracowanie i wdro żenie programu rozwoju szlaków pieszych i rowerowych; rozwój gospodarstw agroturystycznych.

Cel strategiczny VI promocja wizerunku gminy ukazuj ąca jej atrakcje kulturowe i historyczne, poprzez: opracowanie i wdro żenie gminnego programu promocji gminy; wykorzystanie lokalnych tradycji i historii dla celów promocyjnych; aktywna promocja gminy jako miejsca dla działalno ści gospodarczej, zamieszkania i rekreacji; wykreowanie imprezy turystycznej o zasi ęgu krajowym; wykorzystanie osób znanych zamieszkuj ących na terenie gminy do celów promocyjnych; zaprojektowanie i wdro żenie szerokiego zakresu imprez kulturalnych i sportowo- rekreacyjnych w gminie; udost ępnienie obszarów chronionego krajobrazu dla celów rekreacyjnych; stworzenie mo żliwo ści ekspozycyjnych dla Panoramy, Bitwy pod Raszynem; rozwój systemu informacji gospodarczej i turystycznej; przeciwdziałanie rozwojowi przest ępczo ści w tym zorganizowanej; opracowanie i promocja logo gminy.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 3.6. Plany odnowy miejscowo ści

Plany Odnowy Miejscowo ści w Gminie Raszyn s ą dokumentami okre ślaj ącym strategi ę działa ń wsi w sferze społeczno-gospodarczej na lata 2008-2015. Dotychczas opracowano Plan odnowy Raszyna, Falent, Rybia i Puchał.

3.6.1.Plan Odnowy Raszyna Według Planu Odnowy rozwój miejscowo ści Raszyn opiera si ę na koncepcji wielofunkcyjno ści, a priorytetem działa ń rozwojowych jest: - podniesienie standardu życia mieszka ńców Raszyna, - zwi ększenie atrakcyjno ści Raszyna, - podniesienie jako ści funkcjonowania urz ędu, - rozwój infrastruktury technicznej i komunalnej.

Stanem docelowym rozwoju miejscowo ści Raszyn jest, według Planu Odnowy, kształtowanie Raszyna jako miejsca przyjaznego mieszka ńcom stałym i rezyduj ącym, sprzyjaj ącego przedsi ębiorczo ści, pragn ącego budowa ć aktywne społecze ństwo obywatelskie, przy wykorzystaniu dogodnego poło żenia geograficznego oraz historii regionu. Działania rozwojowe zostały pogrupowane według następuj ących celów: - poprawa dost ępu do usług medycznych, - poszerzenie oferty sportowej dla mieszka ńców, - pomoc osobom zagro żonym wykluczeniem społecznym, rozwój form aktywnej integracji, - poszerzenie oferty kulturalnej dla mieszka ńców, - zwi ększenie dost ępu do edukacji, - ochrona i zachowanie dziedzictwa narodowego, - zagospodarowanie przestrzeni publicznej, stworzenie centrum miejscowo ści, - rozwój infrastruktury rekreacyjnej, - poprawa estetyki miejscowo ści, - poprawa komunikacji Mieszkaniec – Urz ąd Gminy, Urz ąd Gminy - Mieszkaniec, - wprowadzenie zmian w dokumentach przygotowywanych przez Urz ąd Gminy, - zwi ększenie wykorzystania środków z UE przez Urz ąd Gmin w Raszynie, - poprawa współpracy administracyjnej z s ąsiednimi gminami oraz innymi Instytucjami oraz organizacjami pozarz ądowymi, - zapobieganie szybkiej eksploatacji urz ądze ń infrastruktury technicznej i komunalnej, - uporz ądkowanie gospodarki wodno – ściekowej w miejscowo ści Raszyn, - wprowadzenie alternatywy dla komunikacji zbiorowej i prywatnej, - przeniesienie” bloków komunalnych poza centrum miejscowo ści. Zdania przewidziane do realizacji na lata 2010-2015 w Planie Odnowy miejscowo ści (wybrane do Studium): - budowa przedszkola integracyjnego, - urz ądzenie Rynku w Raszynie, - renowacja Austerii, - modernizacja Stacji Uzdatniania Wody przy ul. Unii Europejskiej, - Skatepark – budowa, - projekt boisk sportowych przy SP Raszyn,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - boiska sportowe przy Gimnazjum w Raszynie.

3.6.2.Plan Odnowy Falent Wizja rozwoju: „Zachowanie dziedzictwa przyrodniczego Falent poprzez ochron ę otuliny rezerwatu przyrody „Stawy Raszy ńskie” i ograniczenie rozwoju przedsi ębiorczo ści oraz podniesienie standardu życia mieszka ńców poprzez budow ę infrastruktury rekreacyjnej i społecznej, wzrost bezpiecze ństwa, a tak że popraw ę poł ącze ń komunikacyjnych z s ąsiednimi miejscowo ściami i Warszaw ą”.

Według Planu Odnowy rozwój miejscowo ści Falenty priorytetem działa ń rozwojowych jest: - zwi ększenie oferty rekreacyjnej i kulturalnej dla mieszka ńców Falent, - poprawa bezpiecze ństwa mieszka ńców, - ochrona dziedzictwa przyrodniczego i dóbr kultury, - poprawa poł ącze ń komunikacyjnych z okolicznymi miejscowo ściami, - rozwój infrastruktury technicznej i społecznej.

W planie odnowy wyznaczono do zrealizowania nast ępuj ące cele (wybrano dla Studium): - konserwacja istniej ących i budowa nowych ście żek rowerowych i ci ągów pieszych, - stworzenie centrum przestrzeni publicznej w miejscowo ści, - budowa infrastruktury sportowej, - poprawa dost ępu do oferty kulturalnej, - ochrona dziedzictwa narodowego, - ochrona otuliny rezerwatu, - rozwój istniej ących oraz budowa nowych placówek o światowych.

3.6.3.Plan Odnowy Rybia Wizja rozwoju: „Podniesienie standardu życia i bezpiecze ństwa mieszka ńców poprzez modernizacj ę i rozwój infrastruktury technicznej oraz budow ę infrastruktury społecznej, a tak że rozwój społecze ństwa informacyjnego, dbaj ącego o stan środowiska, przy wykorzystaniu dogodnego poło żenia geograficznego i historii regionu”. W planie odnowy przyj ęto nast ępuj ące priorytety do zrealizowania do roku 2015: - podniesienie jako ści życia mieszka ńców Rybia oraz stworzenie dogodnych warunków dla rozwoju przedsi ębiorczo ści, - budowa infrastruktury społeczno – informacyjnej, - wzrost bezpiecze ństwa mieszka ńców, - poprawa dost ępu do informacji na temat działa ń Urz ędu Gminy prowadzonych na terenie Rybia. W planie odnowy wyznaczono do zrealizowania nast ępuj ące cele (wybrano dla Studium): - poprawa dost ępu do świadcze ń medycznych (budowa o środka zdrowia), - ułatwienie dost ępu do edukacji (budowa szkoły, przedszkola i żłobka), - utworzenie miejsca spotka ń mieszka ńców (budowa o środka kultury), - stworzenie alternatywy dla transportu prywatnego, przeciwdziałanie zatłoczeniu dróg (budowa ście żki rowerowej).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

3.6.4.Plan Odnowy Puchał Wizja rozwoju: „Puchały to nowoczesna, podwarszawska miejscowo ść , przyjazna rozwojowi mieszkalnictwa i rekreacji. Ch ętnie współpracuj ąca z s ąsiednimi miejscowo ściami, przy wykorzystaniu tradycji i historii regionu”. W planie odnowy przyj ęto nast ępuj ące priorytety do zrealizowania do roku 2014: - utrzymanie oraz dalszy rozwój aktywno ści lokalnej mieszka ńców wsi Puchały, - rozwój infrastruktury technicznej miejscowo ści Puchały. oraz nast ępuj ące cele do zrealizowania: - budow ę świetlicy wiejskiej, - utworzenie mini – przedszkola z placem zabaw i spotka ń, - budow ę przej ścia przez Raszynk ę do Raszyna. 3.7. Ustalenia polityki przestrzennej gmin s ąsiednich /Rys. 3.5/

Wszystkie gminy s ąsiaduj ące z gmin ą Raszyn posiadaj ą studia uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego. S ą to odpowiednio: - Na północy i wschodzie gmina Raszyn s ąsiaduje z m.st. Warszawa. Na obszarach od północy s ąsiaduj ących z granicami gminy Raszyn, w Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy, przyj ętym uchwał ą Rady m.st. Warszawy Nr LXXXII/2746/2006 z dnia 10 pa ździernika 2006 r. zmienionym uchwał ą nr L/1521/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. oraz uchwał ą nr XCII/2689/2010 z dnia 7 pa ździernika 2010 r., wyznacza si ę tereny aktywno ści gospodarczej, a od wschodu tereny z przewag ą zabudowy mieszkaniowej. Ponadto Studium okre śla przebiegi planowanej Trasy ekspresowej S2 - Południowej Obwodnicy Warszawy, Trasy ekspresowej S 7 - Warszawa Grójec oraz wyznacza teren pod Lotnisko im. F. Chopina z otoczeniem w formie terenów aktywno ści gospodarczej. Obszary wzdłu ż granicy z gmin ą Raszyn s ą jednocze śnie elementem systemu przyrodniczego Warszawy.

- Od wschodu, na niewielkim fragmencie oraz niemal wzdłu ż całej południowej granicy gmina Raszyn s ąsiaduje z gmin ą Lesznowola. W Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Lesznowola, przyjętym Uchwał ą Nr 30/IV/2011 Rady Gminy Lesznowola z dnia 15 marca 2011r. na obszarach bezpo średnio granicz ących z gmin ą Raszyn wyznaczono tereny o przewadze zabudowy mieszkaniowo – usługowej. Studium okre śla przebieg planowanej Trasy ekspresowej S7 Warszawa - Grójec oraz kolizyjny z obszarem gminy Raszyn przebieg planowanej drogi KG - wojewódzkiej nr 721. Studium okre śla przebiegi napowietrznych linii elektroenergetycznych 220kV i 110kV oraz gazoci ągu wysokiego ci śnienia Ø 400 Świerk- Mory. Studium okre śla równie ż przebiegi wspólnych korytarzy ekologicznych –towarzysz ącego Raszynce i przebiegaj ącego przez kompleksy le śne Magdalenki i S ękocina.

- Południowo – zachodnia cz ęść gminy Raszyn graniczy z gmin ą Nadarzyn. W Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Nadarzyn, przyj ętym Uchwał ą Nr XLIX/439/10 Rady Gminy Nadarzyn z dnia 16 lipca 2010 r. na obszarach bezpo średnio granicz ących z gmin ą Raszyn

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego wyznaczono tereny o przewadze zabudowy mieszkaniowej, działalno ści gospodarczej oraz tereny otwarte. Studium okre śla przebieg planowanej Trasy ekspresowej Salomea Wolica z cz ęś ci ą w ęzła „Janki Małe” i „Paszków”. Studium okre śla przebiegi napowietrznej linii elektroenergetycznej 220kV. Studium okre śla równie ż przebieg wspólnego korytarza ekologicznego przebiegaj ącego przez kompleks le śny Sękocina.

- Wzdłu ż zachodniej i na niewielkim fragmencie wzdłu ż północnej granicy gmina Raszyn graniczy z gmin ą Michałowice. W Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Michałowice, przyj ętym uchwał ą Nr V/26/2011 Rady Gminy Michałowice z dnia 28 marca 2011 r. na obszarach bezpo średnio granicz ących z gmin ą Raszyn wyznaczono tereny o przewadze zabudowy mieszkaniowej, tereny działalno ści gospodarczej. Studium okre śla przebieg planowanej Trasy ekspresowej Salomea Wolica z cz ęś ci ą w ęzła „Janki Małe”, „Sokołów, i „Opacz”. Studium okre śla wspólne przebiegi napowietrznej linii elektroenergetycznej 110kV oraz gazoci ągu wysokiego ci śnienia Ø 400 Świerk - Mory. Studium okre śla równie ż przebieg wspólnego korytarza ekologicznego towarzysz ącego Raszynce i przebiegaj ącego przez rezerwat „Stawy Raszy ńskie” oraz przebiegaj ącego przez kompleksy le śne Komorowa i S ękocina.

Przy sporz ądzaniu Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn wymagaj ą uwzgl ędnienia ustalenia powy ższych dokumentów, maj ące wpływ na uwarunkowania i kierunki rozwoju gminy Raszyn, o ile zostan ą potwierdzone w odpowiednich dokumentach realizacyjnych (zezwolenie na realizacj ę inwestycji drogowej lub decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgód na realizacj ę przedsi ęwzi ęcia), albo w porozumieniu pomi ędzy gminami. W szczególno ści dotyczy to przebiegów infrastruktury komunikacyjnej i technicznej, które powinny zosta ć wzajemnie skoordynowany z planowanymi inwestycjami na terenie s ąsiednich gmin.

4. Dotychczasowe zagospodarowanie i przeznaczenie terenu gminy

4.1. Dotychczasowe przeznaczenie i zagospodarowanie terenów /Rys. 4.1/

Obszar gminy Raszyn obejmuje 4389 ha. Zgodnie z ewidencj ą gruntów, dominuj ącą powierzchni ę w gminie zajmuj ą u żytki rolne – stanowi ą one ok. 65% powierzchni gminy. Tereny zainwestowane zajmuj ą ponad 17% powierzchni gminy, przy czym ok. 30% z nich (ok. 5% powierzchni gminy) stanowi ą grunty zaj ęte przez drogi. Lesisto ść w gminie wynosi ok. 15% i jest ni ższa od średniej krajowej (ok. 29%) i województwa mazowieckiego (ok. 22%), jednak przewy ższa średni ą dla powiatu pruszkowskiego (ok. 10%). Pozostałe ok. 2,5% powierzchni gminy zajmuj ą tereny o innym sposobie zainwestowania, w tym grunty pod wodami i nieu żytki. Podkre śli ć nale ży, że dane z ewidencji gruntów i budynków nie pokrywaj ą si ę z powierzchni ą poszczególnych rodzajów zagospodarowania mierzon ą na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji gminy (rys. 4.1). Ró żnice dotycz ą w szczególno ści

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego powierzchni terenów rolnych i terenów zainwestowanych. Zgodnie z przeprowadzon ą inwentaryzacj ą tereny rolne zajmuj ą obecnie ok. 58% powierzchni gminy, za ś grunty zabudowane i zurbanizowane ponad 25% gminy. Jest to istotna ró żnica w porównaniu z danymi ewidencyjnymi, a bior ąc pod uwag ę aktualne zagospodarowanie gminy oraz zmiany w jej strukturze funkcjonalnej dokonuj ące si ę na przestrzeni ostatnich lat uzna ć nale ży, i ż wyniki otrzymane z przeprowadzonej inwentaryzacji s ą bardziej zbli żone do rzeczywistego u żytkowania terenów, ni ż dane zawarte w ewidencji gruntów.

Tab.1 U żytkowanie terenu na terenie gminy Raszyn (stan na 01.12.2010 r.) w tym Grunty Grunty Grunty grunty Grunty zadrzewi zabudowane Nieu żytki i Użytki pod Razem Nazwa wsi pod le śne one i i tereny rolne [ha] wodami [ha] stawami [ha] zakrzewio zurbanizowa ró żne [ha] [ha] ne [ha] ne [ha] Dawidy 102,61 0 0 0 0 10,7 2,57 115,88

Dawidy 271,35 0 0 1,42 10,74 31,82 4,7 320,03 Bankowe Falenty 335,06 106,42 0,3 9,13 0,8 42,51 35,86 423,66

Falenty 74,33 0 0 0,09 0 9,16 0,37 83,95 Du że Falenty 297,71 0 0 0,2 1,81 23,42 1,2 324,43 Nowe Janki 202,4 0 0,11 0 0 110,39 0,55 313,45 Jaworowa 176,9 0 0 0,6 1,16 23,05 4,86 206,57 Laszczki 181,12 0 0 0,27 0 15,57 1,03 197,99 Łady 120,94 0 0 0 0,49 9,26 1,69 132,38

Nowe 24,49 0 0 0 0,16 31,83 3,27 59,75 Grocholice Podolszyn 173,11 0 0 0,15 0 14,18 2,49 189,93 Nowy Puchały 95,22 0 0 0 0 18 1,66 114,88 Raszyn 102,34 0 0 0 0,63 193,08 2,26 298,32 Rybie 61,11 0 0 0,18 0,02 109,4 0,89 171,61

Sękocin 2,36 0 87,7 0,08 0 25,84 0,05 116,03 Las Sękocin 138,32 0 0 0 0 31,84 0 170,16 Nowy Sękocin 201,27 0 563,1 0,95 0,67 50,07 19,12 835,73 Stary Słomin 137,65 0 0,51 1,23 0 11,55 1,59 152,53 Wyp ędy 152,45 0 0 0 0 9,28 1,6 163,33

Razem 2851 106 652 14 16 771 86 4389 [ha] Razem 64,9 2,4 14,9 0,3 0,4 17,6 2,0 100 [%] źródło: dane Urz ędu Gminy

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Nale ży zwróci ć uwag ę, i ż zgodnie z „ewidencj ą gruntów”, na u żytki rolne składaj ą si ę ró żnorodne rodzaje gruntów. W przypadku gminy Raszyn szczególnie istotne jest, i ż do użytków rolnych zalicza si ę między innymi grunty pod stawami . W przypadku sołectwa Falenty zajmuj ą one powierzchni ę ponad 100 ha i stanowi ą około 25% powierzchni sołectwa. Sumarycznie stawy, rowy i inne wody powierzchniowe zajmuj ą około 3,3% powierzchni gminy.

Tab. 2 Użytki rolne na terenie gminy Raszyn (stan na 01.12.2010 r.) grunty grunty pod grunty orne sady łąki i pastwiska rowy zabudowane stawami Nazwa wsi ha %* ha %* ha %* ha %* ha %* ha %*

Dawidy 89,8 77,5 2,98 2,6 6,63 5,7 2,19 1,9 0 0,0 1,02 0,9

Dawidy 235,48 73,6 2,32 0,7 6,25 2,0 25,85 8,1 0 0,0 1,44 0,4 Bankowe

Falenty 93,07 22,0 0,08 0,0 105,54 24,9 19,65 4,6 106,42 25,1 10,3 2,4

Falenty 64,11 76,4 0 0,0 8,08 9,6 1,74 2,1 0 0,0 0,4 0,5 Du że

Falenty 244,16 75,3 13,33 4,1 27,29 8,4 12,21 3,8 0 0,0 0,72 0,2 Nowe

Janki 158,18 50,5 19,67 6,3 3,68 1,2 20,46 6,5 0 0,0 0,39 0,1

Jaworowa 149,11 72,2 2,24 1,1 17,65 8,5 5,98 2,9 0 0,0 1,91 0,9

Laszczki 169 85,4 1,61 0,8 4,71 2,4 4,95 2,5 0 0,0 0,88 0,4

Łady 109,2 82,5 1,93 1,5 5,82 4,4 3,6 2,7 0 0,0 0,39 0,3

Nowe 7,39 12,4 3,17 5,3 13,25 22,2 0 0,0 0 0,0 0,66 1,1 Grocholice

Podolszyn 156,02 82,1 0,54 0,3 7,57 4,0 7,69 4,0 0 0,0 1,28 0,7 Nowy

Puchały 83,13 72,4 2,07 1,8 7,02 6,1 2,76 2,4 0 0,0 0,23 0,2

Raszyn 79,64 26,7 1,37 0,5 17,08 5,7 3,17 1,1 0 0,0 1,08 0,4

Rybie 49,52 28,9 5,16 3,0 3,61 2,1 2,02 1,2 0 0,0 0,8 0,5

Sękocin 0,32 0,3 0,38 0,3 0,16 0,1 1,46 1,3 0 0,0 0,04 0,0 Las

Sękocin 123,77 72,7 5,98 3,5 1,4 0,8 7,16 4,2 0 0,0 0 0,0 Nowy

Sękocin 168,8 20,2 3,18 0,4 17,28 2,1 10,8 1,3 0 0,0 1,26 0,2 Stary

Słomin 119,63 78,4 0,95 0,6 14,19 9,3 2,61 1,7 0 0,0 0,26 0,2

Wyp ędy 136,64 83,7 0,56 0,3 8,23 5,0 5,65 3,5 0 0,0 1,37 0,8

Razem 2238 51,0 67 1,5 275 6,3 140 3,2 106 2,4 24 0,5 *udział procentowy w odniesieniu do powierzchni całej miejscowości

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

źródło: dane Urz ędu Gminy Na podstawie analizy dotychczasowego zagospodarowania w obszarze gminy wyodr ębniono nast ępuj ące jednofunkcyjne i wielofunkcyjne grupy przeznaczenia: - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usług oraz zabudowy zagrodowej, - tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, - tereny usług z zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i zagrodow ą, - tereny wielkopowierzchniowych obiektów handlowych, - tereny zabudowy produkcyjno - usługowej, - tereny specjalne, - tereny cmentarzy, ogrodów działkowych, lasów i zadrzewie ń, - tereny wód powierzchniowych, - tereny otwarte upraw rolniczych, - oraz tereny komunikacji: dróg krajowych, wojewódzkiej, powiatowych i gminnych.

Najintensywniej zainwestowana jest północna cz ęść gminy. W Raszynie, Rybiu i Nowych Grocholicach („Trójwie ś”) grunty zainwestowane zajmuj ą znacznie ponad 62% powierzchni miejscowo ści. W bezpo średnim s ąsiedztwie Warszawy dominuje zabudowa mieszkaniowa i mieszkaniowo – usługowa. Drogi krajowe nr 7 i 8 stanowi ą o ś rozwoju zabudowy usługowej i produkcyjnej. Najwi ększe obszary pod tego typu zainwestowanie znajduj ą si ę w Jankach, wokół rozgał ęzienia tych dróg krajowych, gdzie funkcjonuj ą wielko powierzchniowe obiekty handlowe. Zabudowa w pozostałej cz ęś ci gminy rozwija si ę równie ż głównie wzdłuż istniej ących dróg i jest to przede wszystkim zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna zast ępuj ąca zabudow ę zagrodow ą. Tereny niezainwestowane zajmuje w dominuj ącej cz ęś ci rolnicza przestrze ń produkcyjna. Zgodnie z wykazem gruntów w Wyp ędach, Falentach Nowych, Laszczkach, Ładach i Podolszynie Nowym grunty rolne zajmuj ą ponad 90% powierzchni. W centralnej cz ęś ci gminy znaczn ą powierzchni ę zajmuj ą powierzchnie wodne rezerwatu „Stawy Raszy ńskie”. Południe gminy obejmuje zwarty kompleks le śny Lasów Sękoci ńskich, które stanowi ą około 75% powierzchni miejscowo ści Sękocin Las i około 67% powierzchni S ękocina Starego. Pomimo, i ż tylko 25 % powierzchni gminy stanowi ą tereny zabudowane i zurbanizowane Gmina Raszyn traci sukcesywnie charakter gminy wiejskiej. Rolnictwo, które było podstaw ą ekonomiczn ą tych obszarów ze wzgl ędu na zmieniaj ące si ę uwarunkowania gospodarcze przestało by ć baz ą ekonomiczn ą zapewniaj ącą wystarczaj ące warunki rozwoju. Zmniejsza si ę powierzchnia u żytków rolnych, jak i gruntów ornych. W gminie praktycznie nie prowadzi si ę hodowli zwierz ąt. Poło żenie gminy przy granicy Warszawy powoduje, że jej obszar jest atrakcyjny do zamieszkania, a przebiegaj ące przez gmin ę drogi krajowe i wojewódzka sprzyjaj ą lokalizacji wielkopowierzchniowych usług handlu, magazynów i logistyki oraz ośrodków drobnego przemysłu, rzemiosła. Wysoka cena gruntów budowlanych oraz łatwo ść ich zbycia s ą przyczyn ą wywierania presji społecznej na Władze Gminy o dokonywanie przekształce ń terenów rolnych i przeznaczanie ich na cele budowlane. Wyst ępuje konflikt przestrzenny pomi ędzy wymogiem harmonizowania rozwoju urbanizacji i zachowania odpowiednich powierzchni użytków biologicznie czynnych, a tworzeniem miejsc pracy i źródeł utrzymania rolników.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Dalszy rozwój mieszkalnictwa, usług i działalno ści gospodarczej nie napotyka na barier ę braku nowych terenów przewidzianych na te cele, który mógłby rozwija ć si ę poprzez dog ęszczenie wyznaczonych planami terenów budowlanych, ale uwzgl ędniaj ąc wnioski dotycz ące zmiany Studium praktycznie należałoby zmieni ć przeznaczenie wszystkich terenów rolniczych. 4.2. Przeznaczenie terenów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego /Rys. 4.2, 4.3, 4.4/

Na obszarze gminy Raszyn obowi ązuje 27 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Obszar obj ęty miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego wynosi łącznie 2770 ha, co stanowi około 63% powierzchni gminy. Ponadto na obszarze gminy Raszyn sporz ądzane jest 17 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, z czego jedena ście dotyczy terenów bez obowi ązuj ących planów miejscowych, za ś sze ść dotyczy zmiany ustale ń w obowi ązuj ących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Sporz ądzane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego obejmuj ą łącznie powierzchni ę 1255ha, co stanowi 28,6% powierzchni gminy. 11 planów miejscowych sporz ądzanych jest w trybie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym, a 6 na podstawie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Po zako ńczeniu rozpocz ętych procedur planistycznych niemal 92% powierzchni gminy będzie obj ęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Pozostałe 8% powierzchni gminy stanowi ą obszary, wymagaj ące ponownego przyst ąpienia do sporz ądzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Obowi ązuj ące plany miejscowe przedstawione zostały na rysunku nr 4.2 (Obowi ązuj ące miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego). Na rysunku nr 4.3 przedstawiono przeznaczenie terenów według obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzenengo, a tereny sporz ądzanych planów zagospodarowania przestrzennego na rysunku nr 4.4.

Tab.3 Wykaz obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy Raszyn Lp. Nazwa planu Uchwała Nr publikacji w Dz. Urz. Woj. 1 Zmiana mpzp gminy Raszyn Uchwała nr Dz. Urz. Woj. dla wsi Falenty Nowe 187/XLI/97 z dn. Warszawskiego Nr 54 z dn. 04.09.1997 r. 05.11.1997 r. poz. 180 2 Zmiana mpzp gminy Raszyn Uchwała nr Dz. Urz. Woj. 109/XXIII/00 z Mazowieckiego Nr 54 z dn. dn. 30.03.2003 r. 24.05.2000 r. poz. 565 3 Zmiana mpzp gminy Raszyn Uchwała nr Dz. Urz. Woj. 132/XXV/00 z dn. Mazowieckiego Nr 87 z dn. 15.06.2000 r. 09.08.2000 r. poz. 879 4 Zmiana mpzp gminy Raszyn Uchwała nr Dz. Urz. Woj. dla cz ęść terenów we wsi 196/XXXVII/01 z Mazowieckiego Nr 130 z dn. Słomin dn. 19.04.2001 r. 28.06.2001 r. poz. 1776 5 Mpzp cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi S ękocin VIII/47/03 z dn. Mazowieckiego Nr 189 z dn. Nowy 29.04.2003 r. 14.07.2003 r. poz. 4756

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 6 Zmiana mpzp gminy Raszyn Uchwała nr Dz. Urz. Woj. obejmuj ącego cz ęść terenów XVIII/103/03 z Mazowieckiego Nr 303 z dn. poło żonych we wsi S ękocin dn. 09.10.2003 r. 04.12.2003 r. poz. 8017 Stary 7 Zmiana mpzp gminy Raszyn Uchwała nr Dz. Urz. Woj. obejmuj ącego cz ęść terenów XIX/122/03 z dn. Mazowieckiego Nr 319 z dn. poło żonych we wsi Janki 06.11.2003 r. 27.12.2003 r. poz. 10187 8 Mpzp cz ęś ci wsi S ękocin Las i Uchwała nr Dz. Urz. Woj. Sękocin Stary XXII/161/04 z dn. Mazowieckiego Nr 82 z dn. 05.02.2004 r. 09.04.2004 r. poz. 2040 9 Mpzp dla terenów poło żonych Uchwała nr Dz. Urz. Woj. we wsi Nowe Grocholice – XXXVI/622/04 z Mazowieckiego Nr 310 z dn. cz ęść I i cz ęść II w gminie dn. 21.10.2004 r. 18.12.2004 . poz. 10081 Raszyn 10 Mpzp cz ęś ci wsi S ękocin Uchwała nr Dz. Urz. Woj. Stary, S ękocin Nowy, Janki, XXXVI/623/04 z Mazowieckiego Nr 316 z dn. Falenty, wsi Wyp ędy, Puchały dn. 21.10.2004 r. 24.12.2004 r. poz. 10404 w dwóch etapach – etap I – wie ś Wyp ędy Zmiana mpzp cz ęś ci wsi Uchwala nr Dz. Urz. Woj. Sękocin Stary, S ękocin Nowy, XII/176/07 z dn. Mazowieckiego Nr 241 z dn. Janki, Falenty, wsi Wyp ędy, 20.09.2007 r. 25.11.2007 r. poz. 6977 Puchały w dwóch etapach – Etap I (wie ś Wyp ędy) uchwalonego Uchwał ą Nr XXXVI/623/04 z dn. 21.10.2004r.(dotyczy % renty planistycznej) 11 Mpzp gminy Raszyn dla Uchwała nr Dz. Urz. Woj. cz ęś ci terenów we wsiach LVII/905/05 z dn. Mazowieckiego Nr 256 z dn. Falenty Nowe, Dawidy 22.09.2005 r. 22.11.2005 r. poz. 8357 Bankowe, Łady i Falenty Zmiana mpzp gminy Raszyn Uchwała na Dz. Urz. Woj. dla cz ęś ci terenów we wsiach XII/175/07 z dn. Mazowieckiego Nr 241 z dn. Falenty Nowe, Dawidy 20.09.2007 r. 25.11.2007 r. poz. 6976 Bankowe, Łady i Falenty, uchwalonego Uchwał ą Nr LVII/905/05 Rady Gminy Raszyn z 22 wrze śnia 2005r. (dotyczy % renty planistycznej) 12 Mpzp dla cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Rybie w LIX/982/05 z dn. Mazowieckiego Nr 266 z dn. gminie Raszyn - obszar I 27.10.2005 r. 06.12.2005 r. poz. 8711 13 Mpzp dla cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Raszyn po LIX/983/05 z dn. Mazowieckiego Nr 266 z dn. zachodniej stronie Al. 27.10.2005 r. 06.012.2005 r. poz. 8712 Krakowskiej

14 Mpzp dla cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Dawidy, LXI/984/05 z dn. Mazowieckiego Nr 266 z dn.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Dawidy Bankowe, Łady, 27.10.2005 r. 06.012.2005 r. poz. 8713 Podolszyn Nowy - obszar I Zmiana mpzp cz ęś ci wsi Uchwała na Dz. Urz. Woj. Dawidy Bankowe, Łady, XII/174/07 z dn. Mazowieckiego Nr 241 z dn. Podolszyn Nowy – Obszar I, 20.09.2007 r. 25.11.2007 r. poz. 6975 uchwalonego uchwał ą Nr LIX/984/05 Rady Gminy Raszyn z dnia 27 pa ździernika 2005r. (dotyczy % renty planistycznej) 15 Mpzp dla terenów poło żonych Uchwała nr LXI Dz. Urz. Woj. we wsi Raszyn po wschodniej /1003/05 z dn. Mazowieckiego Nr 24 z dn. stronie Al. Krakowskiej 15.12.05 r. 06.02.2006 r. poz. 823 16 Mpzp dla obszaru poło żonego Uchwała nr Dz. Urz. Woj. we wsi Falenty i Falenty Nowe VI/50/07 z dn. Mazowieckiego Nr 89 z dn. w Gminie Raszyn – cz ęść II 08.03.2007 r. 16.05.2007 r. poz. 2139 17 Mpzp dla obszaru poło żonego Uchwała nr Dz. Urz. Woj. we wsi Falenty i Falenty Nowe VI/51/07 z Mazowieckiego Nr 89 z dn. - cz ęść III dn..08.03.2007 r. 16.05.2007 r. poz. 2140 18 Mpzp gminy Raszyn – obszar I Uchwała nr Dz. Urz. Woj. obejmuj ący cz ęść wsi S ękocin XXIII/430/08 z Mazowieckiego Nr 174 z dn. Stary i S ękocin Nowy dn. 31.07.2008 r. 13.10.2008 r. poz. 6230 19 Mpzp gminy Raszyn dla cz ęś ci Uchwała nr Dz. Urz. Woj. terenów poło żonych we wsi XXIII/431/08 z Mazowieckiego Nr 174 z dn. Słomin (rejon ulicy Sarenki) dn. 31.07.2008 r. 13.10.2008 r. poz. 6231 oraz dla cz ęś ci terenów poło żonych we wsi S ękocin Nowy i cz ęś ci terenów poło żonych we wsi Słomin 20 Zmiana mpzp uchwalonego Uchwała nr Dz. Urz. Woj. uchwał ą Rady gminy Raszyn XXIV/465/08 z Mazowieckiego Nr 194 z dn. Nr LXI/1003/05 z dn. 15.12. dn. 25.09.2008 r. 14.11.2008 r. poz. 7060 2005r. (rejon ulic: Al. Krakowska, Szkolna, Unii Europejskiej oraz rejon ul. Nadrzecznej we wsi Raszyn) 21 Mpzp dla cz ęś ci terenów wsi Uchwała nr Dz. Urz. Woj. Dawidy, Dawidy Bankowe, XXXVI/647/09 z Mazowieckiego Nr 180 z dn. Łady, Podolszyn Nowy - dn. 10.09.2009 r. 13.11.2009 r. poz. 5112 obszar II. 22 Zmiana mpzp cz ęś ci wsi Nowe Uchwała nr Dz. Urz. Woj. Grocholice, uchwalonego XXXVI/648/09 z Mazowieckiego Nr 180 z dn. uchwał ą nr XXXVI/622/04 dn. 10.09.2009 r. 13.11.2009 r. poz. 5113 Rady Gminy Raszyn z dnia 21 pa ździernika 2004 r. 23 Zmiana mpzp dla terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Raszyn po XXXVI/649/09 z Mazowieckiego Nr 180 z dn. zachodniej stronie Alei dn. 10.09.2009 r. 13.11.2009 r. poz. 5114 Krakowskiej – cz ęść I 24 Zmiana mpzp dla obszaru Uchwała nr Dz. Urz. Woj.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego poło żonego we wsi Falenty i XLIII/729/10 z dn. Mazowieckiego Nr 124 z dn. Falenty Nowe w Gminie 25.02.2010 r. 24.06.2010 r. poz. 2749 Raszyn - cz ęść III w rejonie ul. Falenckiej 25 Zmiana mpzp dla obszaru Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonego we wsi Falenty i XLIX/816/10 z Mazowieckiego Nr 160 z dn. Falenty Nowe w gminie dn. 15.07.2010 r. 06.09.2010 r. poz. 3969 Raszyn - cz ęść I (obszar I) 26 Zmiana mpzp dla obszaru Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonego we wsi Falenty i XLIX/817/10 z Mazowieckiego Nr 160 z dn. Falenty Nowe w Gminie dn. 15.07.2010 r. 06.09.2010 r. poz. 3970 Raszyn - cz ęść III 27 Zmiana mpzp dla obszaru Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonego we wsi Falenty i VII/57/11 z dn. Mazowieckiego Nr 144 z dn. Falenty Nowe w gminie 28.04.2011 r. 11.08.2011 r. poz. 4583 Raszyn – cz ęść I (obszar II) 28 Mpzp rejonu ulic: Piasta i Uchwała nr Dz. Urz. Woj. Lotniczej we wsi Raszyn XI/112/11 z dn. Mazowieckiego Nr 158 z dn. 17.08.2011 r. 31.08.2011r. poz. 4985 29 Mpzp cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Łady i XXV/305/12 z dn. Mazowieckiego z dn. Dawidy Bankowe w Gminie 4.09.2012 r. 16.10.2012r. poz. 6844 Raszyn 30 Mpzp dla cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Rybie w XXVI/315/12 z Mazowieckiego z dn. Gminie Raszyn - obszar I, w dn. 25.09.2012 r. 19.10.2012r. poz. 7006 rejonach ul. Malinowej i ul. Relaksu - cz ęść I 31 Mpzp dla cz ęś ci poło żonych Uchwała nr Dz. Urz. Woj. we wsi Raszyn po wschodniej XXVIII/349/12 z Mazowieckiego z dn. stronie Alei Krakowskiej rejon dn. 27.11.2012 r. 20.12.2012r. poz. 10008 ul. Mickiewicza - cz ęść II 32 Mpzp cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Laszczki - XXVIII/350/12 z Mazowieckiego z dn. rejon ul. Le śnej w Gminie dn. 27.11.2012 r. 20.12.2012r. poz. 10009 Raszyn 33 Mpzp Gminy Raszyn - obszar Uchwała nr Dz. Urz. Woj. V obejmuj ący cz ęść wsi Janki XXXIII/390/13 z Mazowieckiego z dn. dn. 21.02.2013 r. 12.03.2013r. poz. 2928 34 Mpzp dla terenów poło żonych Uchwała nr Dz. Urz. Woj. we wsi Raszyn po wschodniej XXXV/407/13 z Mazowieckiego z dn. stronie Alei Krakowskiej rejon dn. 25.04.2013 r. 10.06.2013r. poz. 6537 ul. Unii Europejskiej, ul. Szkolnej i ul. Poniatowskiego - cz ęść I 35 Mpzp cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Podolszyn XL/442/13 z dn. Mazowieckiego z dn. Nowy w Gminie Raszyn - rejon 30.08.2013 r. 11.09.2013 r. poz. 9587 ulicy Olszynowej 36 Zmiana mpzp cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego poło żonych we wsi Dawidy, XLI/451/13 z dn. Mazowieckiego z dn. Dawidy Bankowe, Łady, 26.09.2013 r. 23.10.2013 r. poz. 10595 Podolszyn Nowy - obszar I - rejon rzeki Raszynki 37 Zmiana mpzp gminy Raszyn Uchwała nr Dz. Urz. Woj. dla cz ęś ci terenów poło żonych XLI/452/13 z dn. Mazowieckiego z dn. we wsiach Falenty Nowe, 26.09.2013 r. 23.10.2013 r. poz. 10596 Dawidy Bankowe, Łady, Falenty - rejon rzeki Raszynki 38 Mpzp cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Raszyn po XLIX/508/14 z Mazowieckiego z dn. zachodniej stronie Alei dn. 06.03.2014 r. 14.03.2014 r. poz. 2587 Krakowskiej - rejon ul. Jasnej 39 Mpzp cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Raszyn po XLIX/509/14 z Mazowieckiego z dn. zachodniej stronie Alei dn. 06.03.2014 r. 14.03.2014 r. poz. 2588 Krakowskiej - rejon ul. Słowikowskiego i ul. Prostej 40 Mpzp cz ęś ci terenów Uchwała nr Dz. Urz. Woj. poło żonych we wsi Dawidy LII/523/14 z dn. Mazowieckiego z dn. Bankowe w Gminie Raszyn - 24.04.2014 r. 11.06.2014 r. poz. 5934 rejon ul. Ole ńki źródło: opracowanie własne Na podstawie analizy zbioru obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nale ży stwierdzić, że najwi ększy udział w przeznaczeniu terenów zajmuj ą tereny zabudowy mieszkaniowej – ok. 40% powierzchni w planach obowi ązuj ących. Tereny o przeznaczeniu usługowym zajmuj ą ogółem około 12% powierzchni wszystkich uchwalonych planów miejscowych, co łącznie z obszarami zabudowy mieszkaniowej daje ponad 52% powierzchni przeznaczonej na cele zabudowy w planach miejscowych. Prawie 30% terenów w obowi ązuj ących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego stanowi ą tereny zieleni (lasów, zieleni naturalnej, urz ądzonej i ogródków działkowych) oraz wód powierzchniowych (co spowodowane jest obj ęciem miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego kompleksu Lasów S ękoci ńskich oraz rezerwatu przyrody „Stawy Raszy ńskie”). Tereny bez zabudowy stanowi ą wci ąż około 40% powierzchni obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Za ś tereny przeznaczone pod infrastruktur ę techniczn ą i drogow ą stanowi ą ł ącznie 8% powierzchni planów miejscowych.

Tab. 4. Sumaryczne przeznaczenie terenów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego w gminie Raszyn Lp. Przeznaczenie terenu Pow. [ha] Udział % 1 Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i usług 33 1,2 2 Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i usług 1072 38,6 Razem strefa zabudowy mieszkaniowej 1105 40 3 Tereny usług 75 2,7 4 Tereny usług kultury, o światy i zdrowia 13 0,5 5 Tereny usług nauki 33 1,2 6 Tereny usług sportu 8 0,3 7 Tereny usług, produkcji, składów i magazynów 208 7,5

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Razem strefa zabudowy usługowej 337 12 8 Tereny zieleni naturalnej 191 6,9 9 Tereny zieleni urz ądzonej 9 0,3 10 Tereny ogródków działkowych 5 0,2 11 Tereny lasów 592 21,4 12 Tereny wód powierzchniowych 18 0,6 Razem strefa zieleni i wód powierzchniowych 815 30 13 Tereny rolnicze 286 10,3 Razem strefa rolnicza 286 10 14 Tereny komunikacji 211 7,6 15 Tereny infrastruktury technicznej 19 0,7 Razem strefa infrastruktury 230 8 Ogółem powierzchnia m.p.z.p. 2773 100 źródło: opracowanie własne

Analizuj ąc wska źniki i parametry zabudowy, ustalone w obowi ązuj ących na terenie gminy planach miejscowych, daje si ę zauwa żyć du że zró żnicowanie w poziomie parametrów ustalanych dla poszczególnych typów zabudowy. Dodatkowo, ze wzgl ędu na fakt, i ż poszczególne plany sporz ądzane były przy ró żnych uwarunkowaniach prawnych, oraz przez ró żne zespoły projektowe, zró żnicowane s ą rodzaje wska źników i parametrów okre ślanych w poszczególnych planach, a tak że jednostki, w których zostały okre ślone. W tabeli poni żej przedstawiono uogólniony zakres parametrów dla poszczególnych grup zabudowy.

Tab. 5 Zakresy parametrów i wska źników okre ślonych w obowi ązuj ących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego Min. udział Maks. Tereny z przewag ą Maks. pow. Min. pow. działki pow. biol. wysoko ść zabudowy zabudowy czynnej zabudowy Mieszkaniowej 1,5 - 12 m 250 - 2000 m 2 20 - 80% 15 - 70% jednorodzinnej 2,5 - 3 kondyg. Mieszkaniowej 2000 m 2 25 - 70% 25 - 50% 11 - 18 m wielorodzinnej 20 - 100% 8,5 - 32 m Usługowej 450 - 3000 m 2 20 - 70% 1000m 2 3 kondyg. Usługowo - 2000 - 3000 m 2 10 - 20% - 12 - 20 m produkcyjnej Infr. technicznej 200 m 2 10 - 70% 20 - 80% 9 - 11 m Z analizy zbioru obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wynika, że plany sporz ądzane s ą od 1997 r. Plany obejmuj ą pojedyncze działki ewidencyjne, całe miejscowo ści lub grupy miejscowo ści. Porównuj ąc tryb sporz ądzania planów miejscowych nale ży stwierdzi ć, że najistotniejsz ą przyczyn ą długotrwałego procesu procedowania planów jest procedura rozpatrywania zarzutów i protestów do planów sporz ądzanych na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994r. o zagospodarowaniu przestrzennym. Niew ątpliwie procedura planistyczna w trybie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. sprzyja przy śpieszeniu sporz ądzania planów miejscowych. Jednak uzyskiwanie zgód na przeznaczenie na cele nierolnicze zwłaszcza dla klas I-III wci ąż znacz ąco przedłu ża termin uchwalenia planów miejscowych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

5. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony

Ład przestrzenny jest poj ęciem stosunkowo nieostrym i w zale żno ści od punktu widzenia mo że by ć postrzegany w ró żny sposób, dlatego nale ży d ąż yć do maksymalnego u ści ślenia zasad jego uwzgl ędniania w dokumentach planistycznych. Według ustawowej interpretacji ład przestrzenny, to takie ukształtowanie przestrzeni, które uwzgl ędnia w uporz ądkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania, ma by ć (wraz z zasad ą zrównowa żonego rozwoju) podstawowym zało żeniem branym pod uwag ę przy przeznaczaniu terenów na okre ślone cele i ustalaniu zasad ich zagospodarowania. Ład przestrzenny oznacza po żą dany stan zagospodarowania przestrzeni, musi zatem uwzgl ędnia ć potrzeby, w miar ę mo żliwo ści, jak najszerszej grupy interesów. Musi to by ć takie uporz ądkowanie przestrzeni, które spotka si ę z akceptacj ą ró żnych podmiotów działaj ących na danym terenie – społeczno ści lokalnej, przedstawicieli władzy oraz inwestorów. Na ład przestrzenny składaj ą si ę uporz ądkowane relacje pomi ędzy uwarunkowaniami i wymaganiami: - funkcjonalnymi, - społeczno - gospodarczymi, - środowiskowymi, - kulturowymi, - kompozycyjno - estetycznymi. Najbardziej wyra źnie problem kształtowania ładu przestrzennego zarysowuje si ę na terenach o najwi ększej presji inwestycyjnej, tj. wzdłu ż dróg krajowych. Gmina Raszyn, podobnie jak wi ększo ść gmin wiejskich Aglomeracji Warszawskiej, sukcesywnie przekształca si ę w wielofunkcyjny zurbanizowany zespoły miejski. Wi ążę si ę to z przeznaczeniem znacznych obszarów rolniczych przestrzeni pod zabudow ę mieszkaniow ą i działalno ść gospodarcz ą. Pomimo wł ączenia gminy Raszyn w obszar Powiatu Pruszkowskiego, zwi ązek funkcjonalny z sąsiednimi gminami powiatu był i jest niewielki. Gmina Raszyn od zawsze wykazywała powi ązania z Warszaw ą. Niezale żnie od dotychczasowych polityk, z faktu umieszczenia gminy w Powiecie Pruszkowskim musi wynika ć wzajemna konkurencyjno ść jak i komplementarność wła śnie z gminami powiatu.

5.1. Struktura funkcjonalno - przestrzenna

W wyniku zachodz ących zmian gospodarczych wiejska gmina Raszyn sukcesywnie przekształca si ę w wielofunkcyjny zurbanizowany zespół miejski w którym znaczne obszary rolniczych przestrzeni zostały przeznaczone pod zabudow ę mieszkaniow ą i działalno ść gospodarcz ą. Gmina Raszyn wpisuje si ę w struktur ę funkcjonalno – przestrzenn ą Pasma Zachodniego i w cz ęś ci Pasma Południowego Aglomeracji Warszawskiej. Poło żenie bezpo średnio w s ąsiedztwie Warszawy sprzyjało i sprzyja licznym zwi ązkom z Warszaw ą. Dawne zwi ązki z powiatem piaseczy ńskim jak i obecnie z powiatem pruszkowskim wynikaj ą głównie z podziałów administracyjnych. Ponadlokalne instytucje publiczne oraz źródłowe obiekty infrastruktury technicznej znajduj ące si ę poza terenem powiatu Pruszkowskiego umacniaj ą zwi ązki z Warszaw ą. Przy okre ślaniu kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nale ży równie ż uwzgl ędni ć funkcje przewietrzania południowych dzielnic Warszawy

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego pełnione przez tereny biologicznie czynne doliny Raszynki ze stawami, doliny cieków oraz rowów melioracyjnych. Gmina Raszyn charakteryzuje si ę zró żnicowan ą struktur ą funkcjonaln ą. Spowodowane jest to głównie warunkami przyrodniczymi oraz rozwojem układu komunikacji. Północna cz ęść gminy zdominowana jest przez bezpo średni wpływ Warszawy i Alei Krakowskiej oraz zwi ązanych z ni ą funkcji mieszkalno – sypialnianych, a tak że funkcji usługowych w miejscowo ściach Nowe Grocholice, Raszyn, Rybie i Jaworowa. Wyra źnym problemem jest bliska lokalizacja lotniska Ok ęcie i zwi ązany z tym hałas. Obszar ten odci ęty jest od pozostałego obszaru gminy dolin ą Raszynki i kompleksem rezerwatu przyrody „Stawy Raszy ńskie” oraz terenami Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego Falenty. Przejawem wpływu Aglomeracji s ą równie ż istniej ące tranzytowe ci ągi dróg krajowych nr 7 i nr 8 obudowane usługami handlowo - logistycznymi z „mega” centrum handlu wielkopowierzchniowego „Janki”, Południowa Obwodnica Warszawy, a tak że planowane ci ągi dróg krajowych Salomea - Wolica i S-7 Warszawa - Grójec oraz ci ągi tranzytowych linii elektroenergetycznych najwy ższych napi ęć (220kV i 110kV) i gazoci ągu wysokiego ci śnienia (∅ 400) obni żaj ące walory przestrzeni i ograniczaj ące mo żliwo ści zagospodarowania. W związku z powy ższym dominuj ącą funkcj ą terenów w zachodniej i środkowej cz ęść gminy jest i b ędzie coraz bardziej aktywno ść gospodarcza z usługami handlowo- logistycznymi. We wschodniej cz ęś ci gminy dominuje rolnicza przestrze ń produkcyjna z zabudow ą mieszkaniowo – zagrodow ą wzdłu ż dróg. Natomiast południow ą cz ęść gminy stanowi kompleks lasów prywatnych w miejscowości Sękocin Las i lasów Skarbu Pa ństwa Nadle śnictwa Chojnów w S ękocinie Starym. Dotychczasowe kierunki gospodarki przestrzennej wytyczone w Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 1999 r. polegaj ące na wyodr ębnieniu trzech stref działa ń: wielofunkcyjnej strefy rozwoju, strefy rolno – osadniczej jako rezerwy docelowego potencjalnego rozwoju oraz strefy przyrodniczej - ograniczonego rozwoju, w zwi ązku ze sporz ądzonymi w trybie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym i obowi ązuj ącymi planami miejscowymi, nakładaj ącej spójno ść z polityk ą przestrzenn ą ustalon ą w studium, wymagaj ą weryfikacji. Ze wzgl ędu na zainwestowanie i przeznaczenie w sporz ądzonych - obowi ązuj ących planach miejscowych nast ąpiło zachwianie proporcji mi ędzy poszczególnymi strefami funkcjonalnymi. Wskazane byłoby uzupełnienie stref rozwoju z zabudow ą mieszkaniow ą o funkcje publicznych usług dla poprawy warunków zamieszkiwania oraz stworzenia lokalnych miejsc pracy. W zwi ązku z wysok ą atrakcyjno ści ą gminy pod wzgl ędem lokalizacji inwestycji i zwi ązan ą z tym presj ą inwestycyjn ą, konieczny jest rozwój infrastruktury komunikacyjnej i technicznej w dostosowaniu do terenów zabudowy zwłaszcza lokalnej oraz segregacja tej infrastruktury komunikacyjnej. Niezb ędne jest to dla zapewnienie dost ępu do usług, w tym publicznych oraz sprawnej komunikacji, celem utrzymania w perspektywie sprawno ści funkcjonalnej gminy. W odniesieniu do środowiska naturalnego nale ży stwierdzi ć, że zachowane s ą formy ochrony przyrody prawnie chronione oraz powiązania pomi ędzy tymi obszarami. W utrzymaniu powi ąza ń przyrodniczych mi ędzy najcenniejszymi siedliskami wa żną rol ę pełni ą korytarze ekologiczne. Konieczne jest utrzymanie tych

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego obszarów i korytarzy o funkcji biologicznej, klimatycznej i fitosanitarnej i ochrona przed presj ą zainwestowania. Zachowanie unikatowych walorów przyrodniczych wymaga obj ęcia adekwatn ą form ą ochrony prawnej obszarów nie obj ętych dotychczas ochron ą oraz respektowania zasad gospodarowania na terenach ju ż chronionych. Kompleks le śny w południowej cz ęś ci gminy stanowi cz ęść regionalnego korytarza ekologicznego b ędącego elementem ci ągu ponadlokalnego wchodz ącego w skład podsystemu zasilania i odnowy przyrody aglomeracji warszawskiej, łącz ącego Kampinoski Park Narodowy z Chojnowskim Parkiem Krajobrazowym obj ętego Obszarem Chronionego Krajobrazu. Dla kształtowania zagospodarowania przestrzennego i uporz ądkowania przestrzeni, w działaniach realizacyjnych nale ży uwzgl ędni ć wymogi ochrony dziedzictwa kulturowego szczególnie na obszarach o znacznych walorach kulturowych, poniewa ż jednym z istotnych elementów ochrony dziedzictwa kulturowego jest to żsamo ść regionalna, budowana poprzez piel ęgnowanie i kultywowanie warto ści lokalnej kultury materialnej i niematerialnej. Najwi ększe znaczenie ma to w przypadku terenów, gdzie wyst ępuje du że nagromadzenie zabytków i miejsc pami ęci, a tak że w odniesieniu do przestrzeni publicznych. Ze wzgl ędu na aspekty kompozycyjno-przestrzenne szczególnie widocznymi słabymi stronami w zagospodarowaniu przestrzennym jest brak czytelnej struktury przestrzennej i du że zró żnicowanie form zabudowy, szczególnie na terenach o najwi ększej presji inwestycyjnej wzdłu ż dróg krajowych. Wa żne jest wskazanie, zachowanie lub odtworzenie głównych osi i punktów charakterystycznych wyznaczaj ących kompozycj ę poszczególnych cz ęś ci gminy tak, aby układ przestrzenny był czytelny. Negatywny wpływ na odbiór przestrzeni ma du ża i nieuporz ądkowana ilo ść no śników reklamowych wszelkiego rodzaju, zwłaszcza nagromadzenie ich w jednym miejscu. Zgodnie z omówionymi wy żej aspektami mo żliwe jest wyró żnienie na terenie gminy obszarów, gdzie nale ży prowadzi ć działania w celu osi ągni ęcia poprawy ładu przestrzennego.

6. Stan prawny gruntów /Rys. 5.0/

Tab. 6. Stan prawny gruntów na terenie gminy Raszyn Powierzchnia Własno ść / władanie m2 % Skarb Pa ństwa 203776 0,46 Inne Skarbu Pa ństwa 188136 0,43 Marszałek Województwa Mazowieckiego 132454 0,30 Starostwo Powiatu Pruszkowskiego 301746 0,69 Gmina Raszyn 1715792 3,91 Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 1517971 3,46 Agencja Nieruchomo ści Rolnych 106880 0,24 Instytut Technologiczno - Przyrodniczy 3571366 8,14 Wojewódzki Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń 32888 0,07

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Wodnych Instytut Badawczy Le śnictwa 370563 0,84 PGLLP Nadle śnictwo Chojnów 5615251 12,79 Ko ścioły i zwi ązki wyznaniowe 156254 0,36 Instytucje opieki zdrowia 3917 0,01 Rodzinne Ogrody Działkowe 182017 0,41 Gminna spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” 42900 0,10 Hodowlano – Rolnicza Spółdzielnia Dawidy 812958 1,85 Komenda Stołeczna Policji w Warszawie 2681 0,01 Ochotnicza Stra ż Po żarna 8240 0,02 Poczta Polska 1471 0,00 Spółdzielnie 1709 0,00 Spółki 2231392 5,08 Inne osoby prawne 15398 0,04 Osoby fizyczne 34751573 79,18 Razem 43890000 100,00 źródło: dane Urz ędu Gminy

Analiza stanu prawnego gruntów na terenie gminy Raszyn, przeprowadzona na podstawie materiałów udost ępnionych przez Urz ąd Gminy (stan na 2010 r.) wskazuje na du że zró żnicowanie pod wzgl ędem własno ści i władania gruntów. Najwi ększa powierzchni ę stanowi ą grunty osób fizycznych – ponad 80% powierzchni gminy. W dalszej kolejno ści znacz ący udział w powierzchni gminy stanowi ą grunty Skarbu Pa ństwa Lasów Pa ństwowych, - 12,79%, w których władaniu pozostaj ą Lasy S ękoci ńskie w południowej cz ęś ci gminy. Pozostałe grupy własno ści obejmuj ą niewielkie procentowo udziały. Dotyczy to gruntów stanowi ących własno ść ró żnego rodzaju spółek, które zajmuj ą ok. 5% powierzchni gminy i grunty Gminy Raszyn - niespełna 4% powierzchni. Gruntami gminy obejmuj ą głównie działki drogowe oraz działki budowlane wykorzystywane pod usługi publiczne. Do pozostałych jednostek samorz ądu terytorialnego (Powiatu Pruszkowskiego i Województwa Mazowieckiego) nale żą równie ż przede wszystkim grunty drogowe. Grunty Skarbu Pa ństwa we władaniu Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad zajmuj ą blisko 3% terenu gminy. S ą to równie ż działki drogowe: drogi krajowej nr 7, nr 8 oraz grunty wydzielone pod Południow ą Obwodnic ę Warszawy i Tras ę Salomea – Wolica. Znaczna cz ęść gruntów, ponad 8% powierzchni gminy, pozostaje we władaniu Instytutu Technologiczno - Przyrodniczego (dawniej Instytut Melioracji i U żytków Zielonych), który zajmuje tereny w centralnej cz ęś ci gminy – w tym tereny rezerwatu faunistycznego „Stawy Raszy ńskie”. Pozostała cz ęść gruntów nale ży do wszelkiego rodzaju przedsi ębiorstw, spółdzielni, zakładów czy zwi ązków. Nale żą do nich m.in. Instytut Badawczy Le śnictwa, Pracownicze Ogrody Działkowe, Hodowlano – Rolnicza Spółdzielnia Dawidy. Na terenie gminy znajduj ą si ę ponad to grunty Skarbu Pa ństwa będące w

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego zarz ądzie Agencji Nieruchomo ści Rolnych, Wojewódzkiego Zarz ądu Melioracji i Urz ądze ń Wodnych, Komendy Stołecznej Policji, Stra ży Po żarnych oraz ró żnych innych organizacji, w tym religijnych. Pod wzgl ędem sposobu władania gruntami, zdecydowanie przewa żaj ą te, które s ą własno ści ą osób władaj ących (w zdecydowanej wi ększo ści osób fizycznych). Cz ęść gruntów pozostaje w u żytkowaniu oraz u żytkowaniu wieczystym, niewielki udział maj ą dzier żawa, gospodarowanie zasobem oraz trwały zarz ąd.

7. Stan i funkcjonowanie środowiska

7.1. Poło żenie gminy na tle ponadlokalnych układów przyrodniczych. Powi ązania przyrodnicze z otoczeniem /Rys. 6.1/

Gmina Raszyn wchodzi w skład systemu przyrodniczego aglomeracji warszawskiej podsystemu regeneracji i wymiany powietrza, który wschodzi w skład strefy zasilania i regeneracji powietrza obejmuj ącej zewn ętrzne obszary regeneracji powietrza, pasma i kliny przewietrzaj ące doprowadzaj ące czyste i wilgotne powietrze w gł ąb miasta oraz strefy zasilania i odnowy przyrody obejmuj ącej zewn ętrzne obszary zasilania przyrody żywej oraz ci ągi przyrodnicze (korytarze ekologiczne), zapewniaj ące ł ączno ść mi ędzy obszarami i umo żliwiaj ące biologiczne zasilanie wn ętrza miasta.

Obszar gminy przez dolin ę Raszynki ze Stawami Raszy ńskimi i poprzez Lasy Sękoci ńsko - Chojnowskie (lasy ochronne) stanowi ogniwo ciągu ekologicznego obj ętego Warszawskim Obszarem Chronionego Krajobrazu. Kompleks Lasów S ękoci ńskich, kompleks parkowy Falenty, rzeka Raszynka stanowi ąca dopływ Utraty, wraz ze „Stawami Raszy ńskimi” stanowi ą szkielet lokalnego systemu przyrodniczego, uzupełniony i wzbogacony licznymi małymi ciekami, cz ęsto zwi ązanymi z melioracjami przeprowadzonymi w dawnych latach. Pomimo okresowego wysychania, cieki te są istotnymi dla lokalnego środowiska elementami korytarzy ekologicznych. Wpływaj ą one na dynamik ę populacji organizmów, ograniczaj ąc wymieranie i umo żliwiaj ąc kształtowanie zbiorowisk przez zmniejszanie stopnia izolacji. Obok cieków funkcj ę lokalnych korytarzy pełni ą zadrzewienia przydro żne, zadrzewienia śródpolne i zakrzewienia. Na pozostałym terenie rol ę odnowy i zasilania przyrody spełniaj ą tereny upraw rolnych. Ze wzgl ędu na niezabudowane przestrzenie system wymiany i regeneracji powietrza w gminie jest do ść dobrze rozwini ęty. Niezabudowane przestrzenie gminy umo żliwiaj ą swobodny przepływ powietrza i sprzyjaj ą jego szybkiej wymianie. Tereny otwarte pól i ł ąk oraz lu źnej zabudowy jednorodzinnej wci ąż pełni ą funkcj ę wa żnego klina przewietrzaj ącego południowo – wschodniej cz ęś ci Warszawy, dzi ęki któremu stosunkowo czyste i wilgotne powietrze z południowej cz ęś ci gminy mo że wnika ć - przy korzystnym układzie wiatrów - do wn ętrza Warszawy. Kompleks Lasów S ękoci ńskich jest baz ą dla ci ągu regionalnego, a ci ąg Raszynki z małymi ciekami melioracyjnymi s ą baz ą tworzenia ponadlokalnego i lokalnych ci ągów przyrodniczych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 7.2.Charakterystyka stanu środowiska

7.2.1. Stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej /Rys. 6.2, 6.3/ W gminie Raszyn przewa żaj ą u żytki rolne ( w tym grunty pod stawami), które zajmuj ą 65% jej powierzchni (2851 ha), 15% zajmuj ą grunty le śne i zadrzewione (666 ha), 0,4% grunty pod wodami (16ha), 17,6% tereny osiedlowe (771ha), a około 2% nieu żytki (86ha). Udział u żytków rolnych w ogólnej powierzchni poszczególnych miejscowo ści waha si ę od 24% w S ękocinie Starym do 93% w Wyp ędach. Powy żej 90% u żytków rolnych w ogólnej powierzchni gruntów znajduje si ę w sołectwach: Falenty Nowe, Laszczki, Słomin. Powy żej 70% u żytków rolnych w ogólnej powierzchni gruntów znajduje si ę w sołectwach: Dawidy, Dawidy Bankowe, Falenty Du że, Falenty, Jaworowa, Puchały, S ękocin Nowy. W bilansie pomini ęto miejscowo ść S ękocin Las z 2% udziałem u żytków rolnych. W wymienionych miejscowo ściach przewa ża indywidualna gospodarka rolna. Najwi ększe areały gruntów ornych (powy żej 150ha) wyst ępuj ą w miejscowo ściach: Dawidy Bankowe, Falenty Nowe, S ękocin Stary, Laszczki, Janiki, Jaworowa i Podolszyn Nowy. 17,6% ogólnej powierzchni gminy zajmuj ą tereny osiedlowe. Znacz ące zainwestowanie osiedlowe wyst ępuje w: Raszynie (193,08ha), Jankach (110,39ha) i Rybiu (109,4ha). Tereny osiedlowe w granicach od 30 ha – 50 ha wyst ępuj ą w Sękocinie Starym (50,07ha) Falentach (42,51ha), Dawidach Bankowych (31,82ha), Nowych Grocholicach (31,83ha) i S ękocinie Nowym (31,84ha). Najmniej terenów zabudowanych – osiedlowych wyst ępuje w Falentach Du żych (9,16ha). Głównym zasobem środowiska przyrodniczego w gminie Raszyn s ą dobre gleby. Gleby poło żone na obszarze gminy tylko w niewielkim procencie nale żą do gleb o najwy ższym stopniu ochrony. Tylko niecałe 10% powierzchni gminy zajmuj ą grunty klasy II i III. Jednak w poł ączeniu z gruntami klas IV stanowi ących około 42% powierzchni gminy i uzupełniaj ącymi gruntami klas innych koło 70% gruntów ornych nale ży do kompleksów: pszennego - bardzo dobrego oraz żytnich - bardzo dobrego i dobrego. Najlepsze gleby wyst ępuj ą w Dawidach, Dawidach Bankowych, Wyp ędach i Ładach. Płatowo bardzo dobre gleby wyst ępuj ą w Falentach Laszczach i S ękocinie Starym. Rozmieszczenie gleb w gminie Raszyn charakteryzuje si ę du żą mozaikowato ści ą. Rozmieszczenie poszczególnych gleb w obszarze gminy przedstawia Rys. 6.3. Rozmieszczeniu bardzo dobrych i dobrych gleb w obszarze gminy odpowiada przestrzenne rozmieszczenie obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej /Rys. 6.2/.Są to obszary od 60ha do 220ha w kompleksie. Najwi ększe przestrzenie rolnicze wyst ępuj ą w zespołach miejscowo ści Dawidy Bankowe – Dawidy – Łady, nast ępnie w Falentach Nowych i Podolszynie Nowym oraz w Wyp ędach - Jankach i S ękocinie Starym. Ostatni ą grup ę stanowi ą Laszczki – Sękocin Nowy i Słomin. Lasy w gminie zajmuj ą około 15% jej powierzchni. Wska źnik ten jest ni ższy od średniej krajowej (około 29%), a tak że średniej województwa mazowieckiego (około 22%). Wska źnik ten przewy ższa średni ą dla powiatu pruszkowskiego, która wynosi około 10%. Grunty le śne zajmuj ą południowy obszar gminy w kompleksie lasów Skarbu Pa ństwa i lasów prywatnych w S ękocinie Starym i S ękocinie Lesie. Na terenie gminy Raszyn wyst ępuj ą drzewostany przewa żnie sosnowe, z domieszk ą d ębu, rzadziej brzozy i osiki na siedliskach borowych (Bór świe ży, Bór mieszany świe ży, Bór mieszany wilgotny) oraz na siedliskach le śnych (Las wilgotny, Las mieszany świe ży i Las mieszany wilgotny).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Rozmieszczenie gruntów le śnych i zadrzewie ń na terenie gminy Raszyn przedstawia Rys. 6.2.

7.2.2. Geomorfologia i budowa geologiczna /Rys. 6.4/ Teren gminy Raszyn poło żony jest w obr ębie Niziny Mazowiecko - Podlaskiej, stanowi ącej fragment niecki środkowej Wisły. Wyst ępuj ą tu głównie osady czwartorz ędowe, kształtuj ące bezpo średnie podło że geologiczne o mi ąż szo ści 50 - 100m. Utwory te zalegaj ą na grubej serii iłów plioce ńskich, silnie zerodowanych i zaburzonych glacitektonicznie. Najstarsze osady pochodz ą z okresu trzeciorz ędu, najstarszymi osadami wyst ępuj ącymi w obszarze gminy s ą piaski kwarcowe z przerostami mułków i iłów z glaukonitem. Wy ższy poziom stanowi ą utwory miocenu wykształcone jako piaski pylaste z przewarstwieniami mułków i iłów piaszczystych z wkładami w ęgla brunatnego, nie stanowi ącego ci ągłego pokładu. Mi ąż szo ść tych osadów nie przekracza 40m. Z okresu plejstocenu na obszarze gminy zalega zwarty kompleks iłów pstrych wyst ępuj ący w rejonie stropów z przewarstwieniami i soczewkami piasków pylastych. Stanowi on podło że osadów czwartorz ędowych, które jest wyrównane (zdenudowane) na skutek działalno ści procesów tektonicznych, glacitektonicznych i erozyjnych maj ących miejsce w okresie pó źniejszym. Można je zaobserwowa ć w rejonie miejscowo ści Dawidy. Natomiast przedplejstoce ńskie piaski i żwiry wyst ępuj ą w Falentach. Najstarsze utwory zlodowacenia Podlaskiego tj. gliny zwałowe wyst ępuj ą w Puchałach. W Puchałach i Dawidach wyst ępuj ą tak że gliny zwałowe stadiału dolnego zlodowacenia, natomiast interstadialne piaski rzeczne wyst ępuj ą w dolinie Lesznowola - Dawidy. W rejonie Dawid i S ękocinie wyst ępuj ą iły i mułki warstwowe oraz piaski zastoiskowe zlodowacenia środkowo podlaskiego. W rejonie Podolszyna, Sękocina Nowego i Falent stwierdzono piaski i mułki kemów i plateau kemowego stadiału mazowiecko - podlaskiego. W obszarach dolin rzecznych wyst ępuj ą głównie holoce ńskie grunty organiczne: torfy, muły i piaski humusowe. Zalegaj ą one w podło żu na piaskach mineralnych, których rodzaj jest przewa żnie ten sam jak w cz ęś ci wysoczyzny przylegaj ącej do doliny. Wyst ępuj ą tu równie ż iły warstwowe - rejon miejscowo ści Dawidy, Jaworowa i Raszyn. W budowie geologicznej gminy wyró żniono dwa dominuj ące typy obszarów: wysoczyzny polodowcowej oraz dolin rzecznych i zagłębie ń śródpolnych. Wysoczyzna zbudowana jest głównie z piasków i mułków zastoiskowych, glin zwałowych, piasków, mułków i żwirów kemowych oraz piasków fluwioglacjalnych. Pokrywa je warstwa pyłowa pochodzenia eolicznego o mi ąż szo ści ok. 0,8m. Warstwa ta, ze wzgl ędu na swa nisk ą wodoprzepuszczalno ść , utrudnia w pewnym stopniu dopływ zanieczyszcze ń powierzchniowych do wód gruntowych. Gliny zwałowe na powierzchni obszaru wyst ępuj ą głównie we wschodniej cz ęś ci terenu gminy w rejonie miejscowo ści Dawidy. Na pozostałym obszarze wyst ępuj ą jedynie miejscowo w formie niewielkich płatów. Pod wzgl ędem fizyczno - geograficznym teren gminy Raszyn poło żony jest w obr ębie Niziny Środkowomazowieckiej, w mezoregionie Równiny Łowicko - Bło ńskiej (według J. Kondrackiego). Obszar równiny rozci ąga si ę na przestrzeni 3 063 km 2, na południe od doli Wisły i Bzury. Równin ę przecinaj ą rzeki: Moszczenica, Mroga, Skierniewka, Rawka, Sucha, Pisia i Utrata. Niecka warszawska, w obr ębie której poło żona jest gmina Raszyn, powstała w okresie laramijskich ruchów górotwórczych pod koniec ery mezozoicznej.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Obszar gminy zbudowany jest głównie z osadów czwartorz ędowych o mi ąż szo ści od 50 - 75m, zalegaj ących na grubej warstwie iłów plioce ńskich, które s ą silnie zerodowane oraz zaburzone glacitektonicznie. Stanowi ą je: osady preglacjalne, osady zlodowacenia południowopolskiego (trzy poziomy glin zwałowych, rozdzielone piaskami rzecznymi i mułkami interstadialnymi), utwory rzeczne interglacjału wielkiego, osady zlodowacenia środkowopolskiego zwi ązane z trzema stadiałami, piaski rzeczne zlodowacenia północnopolskiego oraz utwory holoce ńskie. Stadiał mazowiecko - podlaski miał najwi ększy wpływ na ukształtowanie obecnej morfologii terenu. Zajmuj ące rozległe powierzchnie gliny zwałowe pochodz ą z tego okresu. Ciekawymi formami morfologicznymi zwi ązanymi z postojem i regresj ą lodowca w czasie stadiału s ą moreny martwego lodu i kemy (z piaskami i mułkami kemów plateau kemowego na powierzchni) zlokalizowane w rejonie Podolszyna, Sękocina Nowego i Falent oraz osady zastoiskowe (zbudowane z iłów i mułków warwowych oraz piasków). 7.2.3.Rze źba terenu Pierwotna polodowcowa urozmaicona rze źba terenu była w pó źniejszym okresie wyrównana przez wody powierzchniowe spływające w kierunku północnym do niecki środkowej Wisły. Na skutek tego obecna powierzchnia terenu wysoczyzny jest praktycznie płaska z niewielkimi spadkami w kierunku północnym. Formy geomorfologiczne podło ża nie odzwierciedlaj ą morfologii terenu. Dość monotonn ą rze źbę wysoczyzny urozmaicaj ą jedynie płaskie doliny rzeczne. Analizowany obszar jest generalnie płaski, na wysoczy źnie wzgl ędne wysoko ści terenu nie przekraczaj ą 2m, a nachylenie zboczy 2 stopni. 7.2.4.Warunki geotechniczne /Rys. 6.4, 6.5/ Warunki podło ża budowlanego na terenie gminy s ą dobre. Z dotychczasowych do świadcze ń wynika, że bardzo istotny problem budowlany na terenie gminy stanowi ą wody gruntowe, a zwłaszcza zmienno ść ich poziomu w przypadku obiektów podpiwniczonych (miejscowo ści Raszyn, Jaworowa, Dawidy). Wynika to z du żej zmienno ści budowy geologicznej - pionowej i poziomej, co jest pochodn ą genezy gruntów, jako utworów polodowcowych. Na obszarze gminy wyst ępuj ą obok siebie, w przewarstwieniach na niewielkich obszarach drobne frakcje piaszczyste oraz przewarstwienia glin. Na terenie gminy wydzielono obszary z płytk ą wod ą gruntow ą, grunty niekorzystne dla posadowienia budowli. Stanowi ą je obszary dolin rzecznych i zagł ębie ń bezodpływowych. Buduj ą je: holoce ńskie utwory organiczne oraz piaski tarasów rzecznych, grunty słabono śne i podmokłe, na obszarach wyst ępowania piasków rzecznych s ą to grunty no śne oraz plejstoce ńskie piaski i mułki zastoiskowe stanowi ące grunty niespoiste no śne gdzie lokalnie piwnice budynków nara żone mog ą by ć na podtopienia. /Rys. nr 6.4/ Obszary korzystne dla posadowienia budowli - obszary wysoczyzn zbudowane z piasków fluwioglacjalnych stanowi ących grunty niespoiste no śne oraz piasków pylastych, drobnych, eolicznych, stanowi ących grunty niespoiste, no śne. Lustro wody wyst ępuje na tych obszarach na gł ęboko ści wi ększej ni ż 4 m p. p. t. są to rejony miejscowo ści Puchały, Wyp ędy, Słomin. Nieco mniej korzystne od wy żej wymienionych terenów dla posadowienia budowli s ą plejstoce ńskie gliny zwałowe, grunty spoiste no śne, gdzie przy

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego zagłębieniach piwnicznych konieczne jest stosowanie drena ży pier ścieniowych wokół budynków. Wyst ępuj ąca na terenie gminy zabudowa o charakterze lekkim, zlokalizowana jest głównie na obszarach wysoczyznowych, gdzie wyst ępuj ą grunty mineralne. 7.2.5.Wody podziemne Teren gminy Raszyn wg podziału ogólnopolskiego nale ży do Regionu Środkowomazowieckiego. Charakteryzuje si ę on wyst ępowaniem pierwszego poziomu wodono śnego w czwartorz ędowych piaskach i żwirach mi ędzymorenowych, a drugiego pod nieprzepuszczaln ą powłok ą iłów plejstoce ńskich w piaskach miocenu i oligocenu (trzeciorz ędu). Gmina Raszyn znajduje si ę w obr ębie głównego zbiornika wód podziemnych 215A utworów trzeciorz ędowych tj. Subniecki warszawskiej. Zbiornik GZWP 215 obejmuje rozległy obszar (nieck ę mazowieck ą), charakteryzuje si ę przy tym jednak słab ą odnawialno ści ą zasobów wodnych, co ogranicza wysoko ść eksploatacji.

Około 80% obszaru gminy znajduje si ę w zlewni rzeki Raszynki, jedynie cz ęść południowo - zachodnia nale ży poprzez Rów Wolica odprowadza wody bezpo średnio do zlewni Utraty (rejon Sękocina Starego i Słomina). Obszary poło żone w południowo - zachodniej cz ęś ci niecki środkowej Wisły nale żą do zlewni Raszynki, Jeziorki i Utraty, ulegały one silnemu rozmyciu i wyrównaniu przez wody powierzchniowe spływaj ące do centralnych cz ęś ci niecki.

Zwierciadło wód gruntowych /Rys. 6.5/ wyst ępuje na gł ęboko ści w przedziałach 0,0 - 1,0m; 1,0 - 2,0m; 2,0 - 3,0m oraz powy żej 3,0m. Lustro wód podziemnych odzwierciedla w pewnym stopniu deniwelacje terenu, co wynika z niewielkiej gł ęboko ści zalegania warstwy wodono śnej wyst ępuj ącej głównie w przedziale 2 - 4m. Ni ższe warstwy wyst ępuj ą jedynie w rejonie dolin rzecznych, zagł ębie ń bezodpływowych, w s ąsiedztwie napi ętrzonych stawów, natomiast wy ższe warstwy wyst ępuj ą w rejonach kumulacji piasków – miejscowo ść Janki, S ękocin Las.

Czwartorz ędowe pi ętro wodono śne zło żone jest z 1 - 3 warstw o zmiennej mi ąż szo ści i gł ęboko ści zalegania. Eksploatowany jest głównie plejstoce ński, mi ędzyglinowy poziom wodono śny, wyst ępuj ący na gł ęboko ści kilku metrów, gdzie mi ąż szo ść jego utworów kształtuje si ę na poziomie 5 - 10m w rejonie Dawid do 20m w zachodniej cz ęś ci gminy. Pierwszy poziom wodono śny wyst ępuje na rz ędnych 99,8 - 114,9 m n. p. m, gdzie najwy ższe rz ędne znajduj ą si ę w rejonie płaskowy żu kemowego, w okolicy Nowego S ękocina i opada w kierunku doliny Raszynki. Kolejne poziomy czwartorz ędowe znajduj ą si ę pod warstw ą utworów spoistych. Pomi ędzy pi ętrem czwartorz ędowym, a trzeciorz ędowym wyst ępuj ą słabo przepuszczalne iły plioce ńskie o mi ąż szo ści 20 - 120m. Trzeciorz ędowe pi ętro wodono śne zło żone jest z mioce ńskiego i oligoce ńskiego poziomu. Poziom mioce ński, ze wzgl ędu na swe niekorzystne parametry fizykochemiczne jest nie u żytkowany. Poziom oligoce ński wyst ępuje w obr ębie całej gminy. Jest poziomem użytkowym, zaraz po czwartorz ędowym. Wyst ępuje na gł ęboko ści od około 195m do 262m. Zbudowany jest z piasków drobnoziarnistych i średnioziarnistych ze żwirem kwarcowym i glaukonitem (o mi ąż szo ści 21 - 62m).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 7.2.6.Wody powierzchniowe Gmina Raszyn le ży w zlewni rzeki Bzury. Głównym ciekiem wodnym jest rzeka Raszynka, do której wpływaj ą rowy i strumienie niemal z całego obszaru całej gminy. Raszynka jest rzek ą uregulowan ą, stanowi prawobrze żny dopływ rzeki Utraty. Jedynie z południowo – zachodniego obszaru gminy Raszyn wody poprzez Rów Wolica odprowadzane s ą bezpo średnio do zlewni Utraty. Uzupełnienie sieci hydrograficznej w obszarze gminy stanowi ą: - malowniczy zespół stawów hodowlanych w Dawidach Bankowych, - zespół stawów hodowlanych usytuowany w Falentach, stanowi ący najwi ększy sztuczny zbiornik wodny w tym rejonie, - du ża liczba małych jeziorek w dolinach rzecznych i obni żeniach bezodpływowych, a tak że sztuczne zbiorniki wodne w dawnych wyrobiskach poeksploatacyjnych skupione w Wyp ędach, - du ża liczba cieków o przebiegu sztucznym wynikaj ącym z zabiegów melioracyjnych skupionych w okolicach Dawid – Jaworowej, Dawid Bankowych –Ład, Sękocina, i Janek (Godebszczyzna), Falent - Laszczek. 7.2.7.Melioracje wodne /Rys. 6.2, 6.5/ Na terenie gminy Raszyn, według danych Starostwa Powiatowego w Pruszkowie, melioracj ą obj ęte jest około 1374 ha u żytków rolnych, a długo ść sieci rowów melioracyjnych wynosi 34,5 km. Ogólna powierzchnia drenowanych gruntów ornych wynosi 940 ha i obejmuje 30 ha u żytków rolnych. Z powy ższych danych, a tak że w zwi ązku z post ępuj ącą urbanizacj ą wynika, że nie wyst ępuj ą potrzeby w zakresie kontynuowania prac melioracyjnych. System kanałów i rowów melioracyjnych nie pełni funkcji regulacyjnej poziomu wód podziemnych, a jedynie intensywnie je drenuje, co uniemo żliwia w okresie nadmiaru opadów zmagazynowanie tej wody w środowisku podziemnym. Urz ądzenia melioracyjne wykonywane były w celu polepszenia warunków upraw i z tego wzgl ędu urz ądzenia drenarskie przed przyst ąpieniem do zagospodarowania terenu powinny zosta ć zlikwidowane lub przebudowane w taki sposób, aby zachowana została ta cz ęść systemu, która przeprowadza wody melioracyjne z terenów s ąsiaduj ących z obszarem planu. 7.2.8. Zło ża mineralne /Rys. 6.4/ Na terenie gminy udokumentowanych jest dziewi ęć złó ż kopalin naturalnych takich jak piaski i piaski ze żwirami pochodzenia wodnolodowcowego. Zło że „Janki - Sokołów” w kategorii C1 + C2, z ustaleniem kopaliny w kategorii B. Zajmuje powierzchni ę około 80 ha, jest cz ęś ciowo zawodnione i obecnie jest nie eksploatowane. Wyst ępuj ą tu piaski i piaski ze żwirem. Mi ąż szo ść warstwy zło ża wynosi od 3,6m do 29,8m. Od 1994 r. rozpocz ęto składanie dokumentacji niewielkich złó ż (od 1,2ha - 2,4ha) obejmuj ących grunty prywatne nazwane „Janki - Sokołów I, II, III, IV, VI, VII”, gdzie kopalin ę stanowi ą piaski wykorzystywane na potrzeby budownictwa i drogownictwa. Obecnie eksploatowane s ą zło ża „Janki-Sokołów I/A” oraz „Janki-Sokołów VII/A”. Zło że „Puchały” było eksploatowane do 1993 r. Wyrobisko zostało wypełnione odpadami i zrekultywowane. Zło że „Laszki I” nie jest eksploatowane. Na obszarze gminy nie ma perspektyw na udokumentowanie złó ż o znaczeniu kluczowym.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 7.2.9.Gleby /Rys. 6.3/ Obszar gminy Raszyn charakteryzuje si ę znaczna mozaikowato ści ą rozmieszczenia klas gleb. Na obszarze gminy gleby klasy II wyst ępuj ą jedynie na niewielkim obszarze w miejscowo ści Dawidy, w jej północnej cz ęś ci, przy granicy z m. st. W –wa (ł ączna powierzchni około 1ha). Gleby klas III (ł ączna powierzchnia około 412ha) skoncentrowane są równie ż we wsi Dawidy, a soczewkowo w wi ększych kompleksach wyst ępuj ą we wsiach Dawidy Bankowe, Wyp ędy, Łady, Falenty, Janki. Niewielkie powierzchnie gleb klas III wyst ępuj ą w Puchałach, Sękocinie Starym i Laszczkach. W gminie, w przewadze, wyst ępuj ą gleby klasy IV (ł ączna powierzchni około 1847ha). Gleby klas V (łączna powierzchnia około 489ha) dominuj ą w Dawidach Bankowych i Falentach Nowych. Gleby klas VI (ł ączna powierzchnia około 55ha) wyst ępuj ą głównie we wsiach Jaworowa oraz Falenty. Grunty leśne o ł ącznej powierzchni około 660ha wyst ępuj ą w S ękocinie Lesie i S ękocinie Starym. Odzwierciedlenie wy żej opisywanych powierzchni w poszczególnych miejscowo ściach przedstawia wykres poni żej, a powierzchniowy udział gleb w poszczególnych miejscowo ściach przedstawiono w zestawieniu tabelarycznym, tabela nr 6.

Wykres 1. Klasou żytki glebowe z podziałem na wsie

Tab. 7. Zestawienie tabelaryczne klasou żytków glebowych z podziałem na miejscowo ści Klasou żytki glebowe [ha]

Powierzchnia OBR ĘB II III IV V VI Ls Lz W B N Dr Pozostałe [ha]

Dawidy 115,9324 1,08 94,5246 4,31 1,14 1,3 1,26 1,04 6,6678 1,18 3,1

Dawidy 319,9337 34,62 230,3555 11,66 3,5847 11,39 31,7613 0,71 7,1869 Bankowe

Falenty Du że 84,0012 0,8 67,1056 10,02 0,56 0,39 3,3156 1,81

Falenty 324,5917 17,54 213,12 65,47 0,56 2,85 13,49 0,83 6,4222

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

Nowe

Falenty 424,01 53,73 112,22 23,46 11,55 0,3 23,62 108,67 54,69 7,65 28,08

Janki 314,3933 62 178,0371 7,73 0,1 0,44 0,4 0,5 43,7072 0,56 21,049

Jaworowa 206,19 4,95 89,59 61,36 20,36 0,93 3,2 13,36 4,34 5,72

Laszczki 198,01 10,7 113,15 63,35 0,75 0,08 0,48 4,05 0,85 3,86

Łady 132,2872 47,21 72,96 1,48 0,9 5,04 1,7 3

Nowe 60,1 15,76 15,42 3,99 0,52 0,97 14,4 2,52 6,52 Grocholice

Podolszyn 189,6 4,2 115,69 51,98 2,7 1,37 1,6 6,55 1,16 4,35 Nowy

Puchały 115,28 9,33 75,25 13,35 4,36 0,23 7,38 2,23 3,15

Raszyn 194,4709 4,9981 62,44 21,5089 0,86 1,3967 82,2141 2,0192 18,9792 Obr ęb 1

Raszyn 103,8895 9,0707 4,1671 0,0316 0,4819 71,2139 0,216 18,3563 Obr ęb 2

Rybie 171,6739 45,3736 28,6424 0,1693 0,9645 75,7723 1,3733 17,6335

Sękocin Las 116,65 0,36 0,85 88,08 0,22 0,18 6,97 19,99

Sękocin 169,9056 4,75 109,3497 30,319 0,09 10,14 0,06 11,9769 Nowy

Sękocin Stary ( w tym Uroczysko Sękocin 278,6041 18,23 135,02 29,78 5,29 36,561 12,731 2,0178 25,2669 0,5918 11,8316 37,2101 oddział 15 i 16

Słomin 153,01 14,59 86,68 37,41 2,08 0,51 1,86 0,27 5,35 0,53 3,73

Wyp ędy 163,1174 30,59 107,14 9,9 0,99 0,13 1,34 6,89 1,47 4,67

Sękocin Stary 551,4 533,69 (Uroczysko Sękocin)

Powierzchnia 4389,0509 1,08 412,7627 1847,608 488,5074 55,18 659,58 48,117 138,8709 488,2291 29,9903 201,4156 17,71 całkowita

Udział użytkowania 100% 0,02 9,4 42,1 11,13 1,26 15,03 1,1 3,16 11,12 0,68 4,59 0,4 w ogólnej

7.2.10. Klimat Gmina Raszyn poło żona jest w VIII dzielnicy klimatycznej zachodniej. Poni żej przedstawiono charakterystyczne dla regionu, warto ści parametrów klimatycznych (według Opracowania ekofizjograficznego, KANON 2009):

• suma rocznych opadów − >500mm • liczba dni z przymrozkami − 110 dni w ci ągu roku • średnia roczna temperatura − 9oC • pokrywa śnie żna − zalega średnio przez okres 50 - 80 dni • wiatry − przewaga zachodnich

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego • wiatry latem − z kierunku północno - zachodniego • wiatry zim ą − przewaga południowo - zachodnich • średnia roczna pr ędko ść wiatru − 4 m/s • okres wegetacji ro ślin − 210-220 dni (stosunkowo długi)

Lokalny klimat jest uzale żniony od wielu czynników, w tym od rze źby terenu, głeboko ści zalegania wód gruntowych, rodzaju podło ża, szaty ro ślinnej, zagospodarowania terenu. Istotny wpływ ma tak że obecno ść zbiorników wodnych i cieków. Obszary obni żeń zbudowane z holoce ńskich gruntów organicznych o du żej wilgotno ści posiadaj ą wi ększ ą pojemno ść ciepln ą od gruntów suchych, ogrzewaj ą si ę znacznie wolniej i w zwi ązku z tym w ciepłej połowie roku, na pocz ątku okresu wegetacyjnego, są one chłodniejsze od gruntów piaszczystych. Na lokalny klimat wpływa tak że obecno ść terenów otwartych. Na terenie gminy Raszyn wyst ępuj ą lokalne zró żnicowania cech topoklimatu i z tego wzgl ędu mo żna wyró żni ć tereny odznaczaj ące si ę: • korzystnymi warunkami klimatycznymi ; − otwarte, poło żone wy żej, gdzie wyst ępuje dobre nasłonecznienie i przewietrzanie oraz brak zjawiska zalegania mgieł; − zlokalizowane w s ąsiedztwie wód otwartych, dzi ęki czemu posiadaj ą dobre warunki wilgotno ściowe, co wpływa na popraw ę klimatu lokalnego; − zlokalizowane w s ąsiedztwie terenów le śnych, które stanowi ą osłon ę przeciwwietrzn ą, ponadto wpływaj ą na regulacj ę stosunków wodnych; − obszary dolin rzecznych z ro ślinno ści ą nisk ą, poło żone wzdłu ż przewa żaj ących kierunków wiatrów, dzi ęki czemu ułatwiaj ą przewietrzanie terenu; − południowych stoków, gdzie wystepuj ą korzystne warunki nasłonecznienia; − o piaszczystym podło żu, gdzie wyst ępuj ą korzystne warunki termiczne; • niekorzystnymi warunkami klimatycznymi : − poło żone blisko wód powierzchniowych, o okresowo płytko zalegaj ących wodach gruntowych, gdzie zachodzi pogorszenie stosunków termiczno – wilgotno ściowych; − zlokalizowane w bezpo średnim s ąsiedztwie szlaków komunikacyjnych, o du żym nat ęż eniu ruchu kołowego, niezgodnie z przewa żaj ącym kierunkiem wiatrów, gdzie wyst ępuj ą pogorszone warunki aerosanitarne i akustyczne . 7.2.11. Powietrze Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza w województwie mazowieckim jest emisja antropogeniczna pochodz ąca z działalno ści przemysłowej, z sektora bytowego oraz komunikacji. Do wa żnych źródeł zanieczyszcze ń pyłowych i gazowych na całym terenie gminy nale żą indywidualne źródła ciepła takie jak np. piece w ęglowe, kotłownie, emitory z zakładów u żyteczno ści publicznej (gmina nie posiada sieci ciepłowniczej), nale żą ce do tzw. niskiej emisji. Znacz ącym źródłem zanieczyszcze ń na terenie gminy jest ruch samochodowy, szczególnie nasilony na trasie dróg krajowych nr 7 i 8, skrzy żowaniach dróg, gdzie emisja zanieczyszcze ń nast ępuje na niskich wysoko ściach. Do głównych zanieczyszczeń nale żą: w ęglowodory, tlenki azotu, węgla, siarki, pyły oraz zwi ązki ołowiu.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Ponadto wyst ępuj ą zanieczyszczenia napływaj ące spoza terenu gminy, przyniesione przez dominuj ące zachodnie wiatry. Niska emisja, która jest niew ątpliwie najwi ększym źródłem zanieczyszcze ń powietrza na terenie gminy, nasila si ę w okresie grzewczym, w rejonach słabo przewietrzanych - o g ęstej zwartej zabudowie. Natomiast na obszarze gminy nie wyst ępuj ą du że emitory przemysłowe. Wyst ępuj ą jedynie rozproszone, niewielkie zakłady usługowe. 7.2.12. Szata ro ślinna Potencjalna roslinno ść naturalna to ko ńcowe stadium sukcesji ro ślinno ści na danym terenie, mo żliwe do osi ągni ęcia przy pełnej wegetacji ro ślin z jednoczesnym zahamowaniem antropopresji i naturalnych czynników destrukcyjnych. Ro ślinno ść ta odzwierciedla warunki siedliskowe oraz w najprostszy sposób okre śla mo żliwo ści produkcyjne siedliska. Na podstawie Internetowego Atlasu Polski Pracowni Kartografii i GIS IGiPZ PAN okre ślono potencjaln ą ro ślinno ść naturaln ą obszaru gminy Raszyn - stanowi ącą łęgi wi ązowo - dębowe, gr ądy subkontynentalne odmiany środkowopolskiej oraz bory sosnowo - dębowe. Tote ż gospodarka prowadzona na terenie gminy powinna zmierza ć do ochrony zbiorowisk ro ślinno ści zbli żonej składem gatunkowym do potencjalnej ro ślinno ści naturalnej. Z przyrodniczego punktu widzenia, wykształcenie ro ślino ści o składzie gatunkowym zbli żonym do potencjalnego, warunkuje wysok ą odporno ść na degradacj ę i zdolno ść do regeneracji siedlisk. Niew ątpliwie najwarto ściowszymi zbiorowiskami ro ślinnymi na terenie gminy Raszyn s ą kompleksy le śne oraz zadrzewienia, stanowi ące ł ącznie 666 ha powierzchni, co stanowi około 15% jej powierzchni. Kompleks le śny obejmuje Lasy Sękoci ńsko - Chojnowskie i zlokalizowany jest w południowej cz ęś ci gminy. S ą to najcenniejsze pod wzgl ędem przyrodniczym tereny gminy, le żą ce w zasi ęgu strefy zwykłej Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Stanowi ą je nast ępuj ące siedliska: las mieszany świe ży, las świe ży, las mieszany wilgotny oraz las wilgotny. Pozostałe wyst ępuj ące tu siedliska to: bór mieszany świe ży, bór świe ży, bór mieszany, wilgotny i suchy. Ponadto wyst ępuj ą niewielkie siedliska wilgotne takie jak ols i ols jesionowy. Z Lasami Sękoci ńsko - Chojnowskimi powi ązane s ą dwa inne kompleksy le śne, poło żone w cało ści poza obszarem gminy: są to połozone w gminie Nadarzyn Lasy Młochowskie oraz w połozone na granicy gminy Nadarzyn i Michałowice Uroczysko Chlebów i Zaborów. Do najcenniejszych przyrodniczo elementów nale żą „Stawy Raszy ńskie”, ustanowione jako rezerwat przyrody oraz pomnik przyrody „ Źródliska” . Oprócz wymienionych pozostałe najwarto ściowsze zbiorowiska przyrodnicze w gminie Raszyn obj ęte s ą Warszawskim Obszarem Chronionego Krajobrazu z ro ślinno ścia typowo szuwarow ą z turzycami i zakrzwieniami wierzbowymi. Charakter gminy, jej poło żenie, u żytkowanie gruntów, powi ązania przyrodnicze, sprawiają, że wyró żni ć mo żna kilka typów zbiorowisk silnie zwi ązanych z działalno ści ą człowieka: ° roślinno ść synantropijna, tworz ąca si ę dzi ęki działalno ści człowieka, obejmuj ąca zbiorowiska ruderalne na siedliskach wtórnych, po zniszczeniu przez człowieka ro ślinno ści naturalnej: na śmietnikach, w pasach

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego przydro żnych, w opuszczonych ogrodach, która w rozproszeniu wyst ępuje na terenie całej gminy; ° zbiorowiska segetalne towarzysz ące uprawom rolniczo – ogrodniczym; ° zbiorowiska upraw rolnych, ogrodniczych, zwi ązane z terenami zabudowanymi oraz u żytkowanymi jako działki upraw (między innymi w miejscowow ściach Falenty Nowe, Dawidy, Laszczki, Wyp ędy), gdzie struktur ę i skład gatunkowy ro ślinno ści warunkuj ą głównie indywidualne upodobania wła ścicieli lub władaj ących tymi terenami; ° ro śliny obce naszej florze (stosunkowo du ży udział).

7.2.13. Świat zwierz ąt Świat zwierz ąt reprezentuj ą gatunki, które pospolicie wyst ępuj ą nie tylko na Mazowszu ale na wi ększo ści terenów Polski. Najliczniej wyst ępuj ącą grup ą zwierz ąt są ptaki. Przyczynia si ę do tego niew ątpliwie obecno ść na terenie gminy Rezerwatu faunistycznego „Stawy Raszy ńskie”, gdzie gniazduje i przylatuje około 130 gatunków ptaków. Na obszarze całej gminy zaobserwowa ć mo żna takie gatunki ptaków jak: ba żant, bocian biały, bogatka, drozd śpiewak, dzi ęcioły, kawka, kopciuszek, kos, kowalik, kwiczoł, pełzacz, rudzik, piecuszek, pierwiosnek, pliszka siwa, sikora modra, skowronek polny, słowik szary, sójka, sroka, szczygieł, szpak, wrona siwa i inne. Spotka ć mo żna tu tak że ptaki drapie żne mi ędzy innymi błotniaka stawowego i myszołowa zwyczajnego. W Lasach Nadle śnictwa Chojnów wyst ępuje bocian czarny. Natomiast w południowej cz ęś ci gminy, w rejonie Lasów Sękoci ńsko - Chojnowskie mo żna zaobserwowa ć grubsz ą zwierzyn ę. Do najpopularnijszych gatunków nale żą dziki i sarny. Z mniejszych zwierz ąt, wyst ępuj ą: je że, kuny, lisy, wiewiórki, zaj ące.

7.3. Funkcjonowanie środowiska i uci ąż liwo ści

7.3.1. Ogólna charakterystyka funkcjonowania środowiska Na stan środowiska przyrodniczego, tj. powietrza atmosferycznego, gleb, powierzchni ziemi, wód podziemnych i powierzchniowych oraz fauny i flory ma wpływ wiele czynników zewn ętrznych. Siła oddziaływania czynników jest bardzo zró żnicowane pod wzgl ędem czasu trwania, okresu wyst ępowania i nasilenia. Na terenie gminy Raszyn środowisko kształtuje przede wszystkie działalno ść człowieka. Do zagadnie ń zwi ązanych po średnio lub bezpo średnio z ochron ą środowiska przyrodniczego nale żą : ° gospodarka odpadami komunalnymi, ° gospodarka wodno - ściekowa, ° wiedza ekologiczna mieszka ńców, ° poprawa i ochrona jako ści wód powierzchniowych i podziemnych.

Nale ży zaznaczy ć, że wymienione zagadnienia nie s ą charakterystyczne tylko dla gminy Raszyn. Podobne problemy wyst ępuj ą w innych gminach w Polsce. Wychodz ąc naprzeciw problemom ochrony środowiska, władze gminy opracowały i wdro żyły kilka programów uwzgl ędniaj ących popraw ę stanu środowiska

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego przyrodniczego. Opracowano Program Ochrony Środowiska na lata 2007 - 2015, Strategi ę Rozwoju gminy Raszyn do 2020 roku, a tak że Plan gospodarki odpadami. Obecne zmiany w ekosystemach spowodowane są działalno ści ą człowieka, która przyczyniła si ę do przekształcania środowiska abiotycznego, co miało bezpo średni wpływ na faun ę i flor ę. Antropopresja doprowadziła do pomniejszenia powierzchni ekosystemów mniej lub bardziej cennych przyrodniczo. Nale ży tu zauwa żyć, że prowadzi to do zwi ększenia udziału, w ogólnej powierzchni gminy, zbiorowisk synantropijnych. Nie dotyczy to oczywi ście całego obszaru i nie nale ży tylko pod tym k ątem ocenia ć stanu środowiska gminy. W śród najcenniejszych układów przyrodniczych zachowały si ę tereny swoistych enklaw pocz ąwszy od „Stawów Raszy ńskich”, „ Źródliska” w Falentach czy Lasach S ękoci ńsko – Chojnowskich, a sko ńczywszy na parkach i zadrzewieniach śródpolnych o niewielkiej powierzchni. Stan systemu przyrodniczego w obszarze gminy nale ży uzna ć za dosy ć dobry, zwa żywszy na sąsiedztwo Warszawy, a tak że ogromn ą antropopresj ę. Znacz ący obszar, bo a ż około 26,7% (1174,5 ha) terenu gminy został obj ęty Warszawskim Obszarem Chronionego Krajobrazu. Aktualnie stan środowiska przyrodniczego gminy Raszyn mo żna oceni ć jako dobry. W celu zachowania tego stanu konieczna jest jednak identyfikacja zagro żeń, wśród których jako główne wymieni ć nale ży: ° tranzyt komunikacyjny przez gmin ę na trasach nr 7 i 8 i wzrost ruchu samochodowego; ° lokalizacj ę inwestycji na terenach otwartych; ° proces przeznaczania gruntów na cele nierolnicze; ° rosn ącą presj ę turystyczn ą na tereny najcenniejsze przyrodniczo; ° stosowanie środków ochrony ro ślin (pestycydów) w uprawach. 7.3.2. Zanieczyszczenia powietrza Emisja do atmosfery pyłów i gazów na terenie gminy Raszyn w skali powiatu pruszkowskiego wyj ątkowo nie jest du ża. Wynika to z faktu, że na terenie gminy nie ma du żych emitorów zanieczyszcze ń. Najwi ększe zanieczyszczenia emituje ruch samochodowy zwi ązany z drogami krajowymi nr 7 i 8 oraz drogami powiatowymi. Kolejnym źródłem zanieczyszcze ń s ą gospodarstwa domowe w wi ększo ści wyposa żone w indywidualne kotłownie lub domowe piece grzewcze, w których cz ęsto spalany jest w ęgiel kamienny i drewno. Najcz ęś ciej spalanie w ęgla odbywa si ę w nieefektywny sposób przy wykorzystaniu surowca taniego, o złej charakterystyce i niskich parametrach grzewczych. Niewykluczone jest, że spalane są tak że odpady pochodzenia gospodarczego, co prowadzi do emisji ró żnego rodzaju substancji szkodliwych. Zanieczyszczenia z ogrzewania oraz z emisji komunikacyjnej okre ślane s ą jako „niska emisja”. Dzi ęki zwi ększonemu udziałowi ogrzewania gazem lub energi ą elektryczn ą, na przestrzeni ostatnich kilku lat, obserwuje si ę w powiecie pruszkowskim, zmniejszenie ilo ści zanieczyszcze ń emitowanych do atmosfery (na podstawie oceny rocznej jako ści Powietrza w Województwie Mazowieckim, raport z 2006r.). Zgodnie z wynikami przeprowadzonego przez WIO Ś Raportu, na terenie gminy Raszyn, nie zostały przekroczone warto ści dopuszczalne poziomów substancji w powietrzu. Na terenie województwa mazowieckiego został wdro żony System Monitoringu Jako ści Powietrza. W ramach tego systemu funkcjonuje kilka stacji dokonuj ących cyklicznych pomiarów st ęż eń zanieczyszcze ń. Najbli żej poło żone stacje pomiarowe zlokalizowane s ą w Żyrardowie, w miejscowo ści Granica w KPN oraz na Ursynowie.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Poni żej zestawiono wyniki pomiarów dobowych z dnia 13 lutego 2009 roku, jako dane aktualne i pomierzone w dniu wzmo żonego ruchu (pi ątek – wzmo żone powroty i wyjazdy).

Tab. 8. Dobowe wyniki pomiarów zanieczyszcze ń powietrza

Stacja PM10 NO 2 O3 SO 2-S1 SO 2-S24 µg/m 3 % LV µg/m3 % LV µg/m 3 % LV µg/m 3 % LV µg/m 3 % LV Granica - KPN 7.8 3.9 49.8 41.5 22.8 6.51 18.5 14.8 Warszawa - 21.5 43 35.6 17.8 35.5 29.5 43.7 12.4 17.1 13.6 Ursynów 8 9 8 Żyrardów - ul. 27.9 55.8 31.2 15.6 13.2 3.77 10.8 8.64 Roosevelta

%LV - odniesienie zanotowanych wysoko ści st ęż eń do warto ści odpowiednich obowi ązuj ących w Polsce poziomów dopuszczalnych, O3 - maksymalna średnia 8 – godzinna, CO - maksymalna średnia 8 – godzinna, NO 2 - maksymalna średnia 1 – godzinna, SO 2-S1 - maksymalna średnia 1 – godzinna, SO 2-S24 - średnia 24 – godzinna, PM10 - średnia 24 – godzinna. Na podstawie rocznej oceny stanu powietrza (2006 rok) 18 stref województwa mazowieckiego zaklasyfikowano do Programu Ochrony Powietrza ze wzgl ędu na przekroczenia PM10 (pył zawieszony o średnicy ziaren mniejszej ni ż 10µm). W strefach tych znalazł si ę tak że powiat Pruszkowski, w granicach, którego znajduje si ę gmina Raszyn. Zgodnie z programem ochrony powietrza dla strefy powiat pruszkowski na wysoki poziom st ęż eń PM10 w powiecie wpływ wywiera głównie emisja z terenu aglomeracji warszawskiej. Emitor, za jaki mo żna uzna ć m.st. Warszawa, oddziałuje na s ąsiednie tereny pogarszaj ąc jako ść środowiska. Pomimo przekrocze ń PM10 stan jako ści powietrza na terenie gminy Raszyn nale ży uzna ć za zadowalaj ący. Niestety punktowe i liniowe źródła zanieczyszcze ń s ą trudne do wyeliminowania, a mo żliwe działania w celu zmniejszenia ich uci ąż liwo ści wci ąż pozostaj ą w odległej przyszło ści. Okresowo stan powietrza mo że ulec pogarszaniu ze wzgl ędu na intensywne u żytkowanie palenisk domowych. Równie ż niezadowalaj ący jest stan powietrza wzdłu ż dróg krajowych numer 7 i 8. 7.3.3. Zanieczyszczenia wód podziemnych Wody podziemne w obszarze gminy Raszyn nale żą do regionu mazowieckiego zwykłych wód podziemnych. Wyst ępuj ą tu dwa pi ętra wodono śne - trzeciorz ędowe i czwartorz ędowe. Jako ść wód trzeciorz ędowych, pochodz ących z utworów oligoce ńskich, jest ogólnie dobra i mo że by ć wykorzystywana do zaopatrzenia ludno ści w wod ę do picia. W wodzie stwierdzono obecno ść chlorków, pochodz ących z zasolonych pokładów utworów mezozoicznych oraz jonów amonowych. Mog ą te ż wyst ępowa ć ponadnormatywne st ęż enia żelaza i magnezu spowodowane wypłukiwaniem materiału skalnego. Do celów pitnych wymagaj ą od żelaziania. Poziom czwartorz ędowy powinien mie ć zasadnicze znaczenie ze wzgl ędu na, najłatwiejsz ą ich odnawialno ść oraz najpłytsze wyst ępowanie. Jednak na terenie gminy utwory wodono śne tej warstwy charakteryzuj ą si ę zmienn ą gł ęboko ści ą

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego wyst ępowania, ró żną mi ąż szo ści ą i uzyskiwan ą wydajno ścią z poszczególnych uj ęć oraz zró żnicowanym stopniem izolacji. Zwierciadło poziomu wodono śnego czwartorz ędu, wyst ępuje na poziomie 93,0-150m n.p.m. i jego zasoby dla zaopatrzenia ludno ści w wod ę s ą ograniczone. Najsilniej zanieczyszczone s ą wody gruntowe poniewa ż s ą one głównym odbiornikiem wód infiltruj ących w gł ąb profilu glebowego. Źródłem zanieczyszczenia wód gruntowych mog ą by ć naturalne procesy biologiczno – chemiczne zachodz ące na powierzchni terenu oraz przekształcenia powierzchni ziemi i niekontrolowana produkcja rolnicza i hodowlana. 7.3.4. Zanieczyszczenia wód powierzchniowych Rzeka Raszynka jest zanieczyszczana głównie za spraw ą Rowu Opaczewskiego. Rzeka Raszynka jest równie ż odbiornikiem oczyszczonych ścieków z oczyszczalni w Falentach. i Dawidach Bankowych. Intensywna urbanizacja zlewni Raszynki, szczególnie jej północnej cz ęś ci wpływa na pogorszenie jako ści wód rzeki. Z materiałów – z bada ń przeprowadzanych dla oczyszczalni ścieków w Falentach wynika, że rzeka Raszynka zanieczyszczona jest substancjami organicznymi (ChZT i BZT5). Pochodzi ć one mog ą zarówno ze źródeł punktowych jak i obszarowych. Poza tym stwierdzono obecno ść podwy ższonej zawarto ści substancji biogennych (zwi ązków azotu i fosforu), które mog ą spływa ć do rzeki z pól. Warto wspomnie ć, że w ostatnich latach, jak wynika z bada ń przeprowadzonych WIO Ś, stan czysto ść Rowu Opaczewskiego uległ poprawie. Źródła zanieczyszcze ń wód powierzchniowych na terenie gminy Raszyn stanowi ą: - gospodarka ściekowa - niepełny system kanalizacji zbiorczej na terenie gminy, zrzuty nieczysto ści, przesi ąkanie szamb (w przypadku posesji zlokalizowanych w pobli żu cieków); - spływ powierzchniowy z gruntów rolnych; - spływy powierzchniowe z terenów zabudowanych. 7.3.5. Zanieczyszczenia gleb Du że ilo ści zanieczyszczeń pyłowych z atmosfery dostawa ć si ę mog ą do gleby wraz z wodami opadów atmosferycznych. Jako zagro żenia dla gleb wymieni ć nale ży: - wprowadzanie nieoczyszczonych ścieków komunalnych do gruntu; - dzikie wysypiska śmieci; - chemizacj ę rolnictwa; - spływy powierzchniowe zawieraj ące substancje ropopochodne. Do najbardziej rozpowszechnionych zanieczyszcze ń gleb zaliczamy: - sole (głównie azotany, siarczany, chlorki); - metale ci ęż kie (ołów, mied ź, rt ęć , kadm, arsen i inne); - zwi ązki organiczne (głównie pestycydy, detergenty). Nast ępstwem wprowadzania tego typu zanieczyszcze ń s ą przekształcenia chemiczne, fizyczne i biologiczne zachodz ące w glebach - zmiany odczynu, mikrofauny i mikroflory glebowej. Miar ą zanieczyszczenia gleby jest zawarto ść metali ci ęż kich w porównaniu do średniej geochemicznej tła geochemicznego regionu. Według bada ń gleb prowadzonych w ramach monitoringu gleb, zawarto ść metali ci ęż kich okre ślona w glebach na obszarze powiatu pruszkowskiego wskazywała na: zanieczyszczenie słabe ze wzgl ędu na ołów, zanieczyszczenie podwy ższone ze wzgl ędu na cynk. Badania gleb na terenie województwa mazowieckiego prowadz ą:

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - Instytut Upraw Nawo żenia i Gleboznawstwa w Puławach (krajowy monitoring gleb ornych); - Okr ęgowa Stacja Chemiczno – Rolnicza w Warszawie-Wesołej (badania gleb, nawozów i płodów rolnych dla potrzeb doradztwa i monitoringu rolniczej przestrzeni produkcyjnej); - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie (w ramach działa ń po zdarzeniach o charakterze powa żnych awarii oraz działa ń kontrolnych w przypadku gdy istnieje podejrzenie zanieczyszczenia gleby lub ziemi). Na podstawie Raportu o stanie środowiska w województwie mazowieckim z 2006 roku, opublikowanego przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie, okre ślono: udział procentowy gleb: - kwaśnych i bardzo kwa śnych (pow. Pruszkowski): 41 - 60 %, - o potrzebach wapnowania koniecznych i potrzebnych (pow. Pruszkowski): 41 - 60 %, - o bardzo niskiej i niskiej zawarto ści fosforu (pow. Pruszkowski): do 20 %, - o bardzo niskiej i niskiej zawarto ści potasu (pow. Pruszkowski): do 20 %, - o bardzo niskiej i niskiej zawarto ści magnezu (pow. Pruszkowski): 21 - 40 %; zawarto ść : - siarki siarczanowej (wyniki z 2000r.): „I 0”- naturalna, - wielopier ścieniowe w ęglowodory aromatyczne - WWA (wyniki z 2000r.): „1” – podwy ższona, - metali (wyniki z 2000r.): „2” - słabe zanieczyszczenie. Dane dotycz ą powiatu pruszkowskiego, dlatego wyniki bada ń nale ży uzna ć za wi ążą ce dla gminy Raszyn. Jak wida ć stan gleb gminy Raszyn mo żna generalnie uzna ć za zadowalaj ący. Nale ży mie ć na uwadze mo żliwe potencjalne lub lokalne zagro żenia i prowadzi ć działania profilaktyczne w celu zapobie żenia ewentualnej degradacji środowisk glebowych na terenie gminy. Jak wynika z bada ń zawartych w Programie ochrony środowiska dla gminy Raszyn na lata 2007 - 2015, stopie ń zanieczyszczenia metami ci ęż kimi jest nieznaczny. Jedynie w bezpo średnim s ąsiedztwie Trasy Katowickiej – droga nr 8, odnotowano poziom ołowiu w granicach 30-60mg/kg oraz poziom cynku w ilo ści 100 - 200mg/kg. Tym samym odnotowany poziom zanieczyszcze ń nie stwarza ogranicze ń dla rolniczego zagospodarowania gleb na terenie gminy. 7.3.6. Zagro żenia flory i fauny Główne źródło zagro żeń fauny stanowi człowiek i antropopresja. Działalno ść człowieka polega głównie na zmianie funkcjonowania środowiska - na skutek wprowadzenia ró żnych form zagospodarowania terenu. Najgro źniejszym zjawiskiem jest przekształcanie obszarów rolniczych w zurbanizowane, a tak że fragmentaryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Tereny rolnicze s ą bowiem miejscem żerowania i bytowania wielu zwierz ąt, w tym szczególnie cennych ptaków drapie żnych. Likwidacja pól oraz ich fragmentaryzacja stanowi du że zagro żenie dla populacji zwierz ąt. Dodatkowym niekorzystnym czynnikiem s ą ró żnorodne bariery liniowe takie jak drogi o znacznym nat ęż eniu ruchu oraz pełne ogrodzenia posesji utrudniaj ące migracj ę. Ograniczona migracja równoznaczna jest z cz ęś ciowym

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego odizolowaniem wielu populacji zwierz ąt, co w dalszej konsekwencji grozi ich zanikiem na danym obszarze. Przekształcanie terenów zielonych oraz inwestowanie na terenach porolnych wi ąż e si ę z pomniejszaniem powierzchni biologicznie czynnych, czyli potencjalnych miejsc wegetacji ro ślin. Celowa zamiana u żytkowania niesie ze sob ą du że w skali lokalnej zmiany, praktycznie nieodwracalne. Skutkiem takiej działalno ści jest wypieranie zbiorowisk półnaturalnych, a w ich miejsce powstanie nowych zbiorowisk – synantropijnych. Wprowadzane s ą gatunki obce i konkurencyjne dla gatunków rodzimych. 7.3.7. Inne zagro żenia /Rys. 6.6/ Oprócz wymienionych zagro żeń dla komponentów środowiska istniej ą równie ż inne, w tym zwi ązane: z powstaj ącym hałasem generowanym przez drogi krajowe nr 7 i 8, a tak że s ąsiedztwem lotniska Ok ęcie, z polem elektromagnetycznym (linie elektroenergetyczne) oraz nadzwyczajnymi awariami. S ą to zagro żenia dla zdrowia ludzi i zwierz ąt, oddziaływuj ące na zmysł słuchu oraz system nerwowy. Ponadto na terenie gminy Raszyn zlokalizowanych jest 10 stacji bazowych telefonii komórkowej . Ryzyko wyst ąpienia nadzwyczajnych awarii potencjalnie jest najwi ększe wzdłu ż tych dróg krajowych, gdzie mo że doj ść do powa żnych wypadków transportowych.

Ochron ą przed hałasem obj ęte s ą tereny przeznaczone pod zabudow ę mieszkaniow ą, pod szpitale i domy opieki społecznej, pod budynki zwi ązane ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzie ży, tereny na cele rekreacyjno - usługowe poza miastem. Najbardziej uci ąż liwy dla człowieka hałas generuj ą źródła komunikacyjne i przemysłowe. Hałas drogowy, nale żą cy do grupy źródeł liniowych, wyst ępuje w otoczeniu dróg szybkiego ruchu. S ą to drogi krajowe, wojewódzka i powiatowe. Hałas spowodowany jest du żym nat ęż eniem ruchu w ulicach oraz zł ą jako ści ą nawierzchni drogowych. Nat ęż enie hałasu w otoczeniu dróg krajowych przekracza 75dB.

Klimat akustyczny gminy jest zagro żony hałasem lotniczym ze wzgl ędu na sąsiedztwo portu lotniczego Warszawa-Ok ęcie. Stopie ń uci ąż liwo ści hałasowej lotnisk jest ści śle powi ązany ze sposobem zagospodarowania terenów poło żonych w jego s ąsiedztwie. Planowanie przestrzenne na obszarach otaczaj ących lotniska prowadzone jest przez uprawnione do tego organy, zgodnie z obowi ązuj ącymi w tym zakresie przepisami. Istotnym elementem planowania przestrzennego s ą wprowadzane w okresie ostatnich kilku lat uregulowania wynikaj ące z utworzenia wokół Lotniska Chopina obszaru ograniczonego u żytkowania. Prace w tym zakresie prowadzone były w latach 2002 – 2007. Na podstawie tej dokumentacji Wojewoda Mazowiecki wydał rozporz ądzenie nr 38 z dnia 19 lipca 2003 r. w sprawie ustanowienia obszaru, które uchylone zostało wyrokiem Wojewódzkiego S ądu Administracyjnego z marca 2004 r. Kolejne regulacje dotycz ące obszaru ograniczonego u żytkowania to: rozporz ądzenie Wojewody Mazowieckiego nr 93 z dnia 30 wrze śnia 2005 r. zmienione rozporz ądzeniem nr 175 z dnia 30 grudnia 2005 r., które z kolei zostały uchylone przez Wojewod ę Mazowieckiego w marcu 2006 r. Dnia 7 sierpnia 2007 r. Wojewoda Mazowiecki wydał kolejne rozporz ądzenie w tej sprawie – rozporz ądzenie Nr 50. Równie ż to rozporz ądzenia uznaje si ę w wyniku rozstrzygni ęcia Naczelnego S ądu Administracyjnego z dnia 29 wrze śnia 2009 r. nr II OSK 445/09 oraz II OSK 502/09.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Dnia 20 czerwca 2011 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego przyj ął uchwał ę Nr 76/11 w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego u żytkowania dla Portu Lotniczego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Zgodnie z ww. uchwał ą cz ęść obszaru gminy Raszyn znajduje si ę w strefie ograniczonego u żytkowania od lotniska, w tym niewielki fragment w obr ębie Dawidy w strefie Z2. Na Rys. 12.0 wskazano zasi ęg obszaru ograniczonego u żytkowania OOU, w którym wyró żniono stref ę ograniczonego u żytkowania i stref ę Z2. Zasi ęgi te okre ślaj ą rejony zagro żeń hałasem, które nale ży uwzgl ędnia ć przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Ograniczenia i zasady gospodarowania na tych terenach okre śla uchwała Sejmiku Województwa Mazowieckiego Nr 76/11 z dnia 20 czerwca 2011 r. Zgodnie z uchwał ą, w obszarze ograniczonego u żytkowania okre śla si ę wymagania techniczne dotycz ące budynków: 1) w nowoprojektowanych budynkach nale ży zapewni ć odpowiedni ą izolacyjno ść ścian zewn ętrznych, okien i drzwi w ścianach zewn ętrznych, dachów i stropodachów – zgodnie z ustaw ą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011 r. Nr 32, poz. 159 i Nr 45, poz. 235) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy; 2) w istniej ących budynkach nale ży zastosowa ć zabezpieczenia zapewniaj ące wła ściwy klimat akustyczny w pomieszczeniach – zgodnie z ustaw ą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011 r. Nr 32, poz. 159 i Nr 45, poz. 235) i przepisami wykonawczymi do tej ustawy. Dodatkowo w strefie Z2 obowi ązuj ą nast ępuj ące ograniczenia: a) zakazuje si ę przeznaczania terenów pod szpitale i domy opieki społecznej oraz pod zabudow ę zwi ązan ą ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzie ży, b) zakazuje si ę lokalizowania budynków o funkcji szpitali, domów opieki społecznej oraz o funkcjach zwi ązanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzie ży, c) zakazuje si ę zmiany funkcji budynków istniejących na budynki o funkcjach zwi ązanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzie ży, szpitali i domów opieki społecznej.

Dodatkowe uci ąż liwo ści spowodowane emisj ą hałasu do środowiska powstaj ą w wyniku działalno ści małych zakładów.

Zagro żenie promieniowaniem wyst ępuje lokalnie, wzdłu ż linii wysokiego napi ęcia przebiegaj ących przez teren gminy. Wzrost poziomu tła elektromagnetycznego nie zwi ększa istotnie zagro żenia dla środowiska i ludno ści. Promieniowanie nie osi ąga warto ści, które mogłyby oddziaływa ć negatywnie na zdrowie. Dla linii wysokiego napi ęcia 220 kV i 110 kV okre ślono pas terenu, w obr ębie którego nat ęż enie pola elektrycznego osi ąga warto ść ponad 1 kV/m. Szeroko ści pasów wynosz ą odpowiednio od osi: po 34m dla linii 220 kV oraz po 19m dla linii 110 kV.

Ponadto przez gmin ę przebiega gazoci ąg wysokiego ci śnienia, od którego strefy ochronne (odległo ści podstawowe) wynosz ą 15m.

Gospodarka odpadami stałymi (wg Planu gospodarki odpadami - aktualizacja z 2010 r.) Gmina Raszyn nie dysponuje własnym składowiskiem odpadów stałych, ani nie planuje jego budowy. Odpady, które powstaj ą na terenie Gminy lokowane s ą

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego na nast ępuj ących składowiskach: Franki, gmina Kro śniewice, Uniszki - Cegielni (Mława), rekultywowane składowisko” Góra Żbikowska” (Pruszków) jako wypełnienie bryły składowiska, Łubna (gm. Góra Kalwaria) zamknięte od 1 kwietnia 2011r., Grabowiec (Słubice), Słabomierz - Krzy żówce (gmina Radziejowice), Kobiernicach k/ Płocka. Natomiast nieczysto ści płynne wywo żone s ą na stacje zlewne przy oczyszczalni w Falentach. W Planie gospodarki odpadami przyj ęto rozwój systemu selektywnego zbierania odpadów, eliminacj ę ze strumienia odpadów komunalnych frakcji użytecznej, odpadów ulegaj ących biodegradacji, niebezpiecznych i innych problemowych, co przyczyni si ę do znacznego obni żenia ładunku zanieczyszcze ń, który do tej pory był kierowany do środowiska, poprzez deponowanie odpadów niesegregowanych na składowisku. Realizacja zada ń i celów wytyczonych w Planie przyczyni si ę do poprawy stanu środowiska na terenie gminy Raszyn. Jako wa żny element nale ży uzna ć cel obj ęcia zorganizowanym wywozem odpadów wszystkich mieszka ńców gminy, co zapobiegnie niekontrolowanemu deponowaniu odpadów w miejscach do tego nie przeznaczonych. Równie ż wdro żenie bezpłatnego odbioru zu żytego sprz ętu elektrycznego i elektronicznego oraz odpadów wielkogabarytowych będzie skutkowało zmniejszeniem zanieczyszczenia środowiska na terenie gminy. W przypadku konsekwentnej realizacji zada ń i celów przedstawionych w Planie gospodarki odpadami dla gminy Raszyn nast ąpi poprawa stanu środowiska.

Uchwał ą Nr XII/192/07 Rady Gminy Raszyn z dnia 20 wrze śnia 2007 r. wprowadzono „Regulamin utrzymania czysto ści i porz ądku na terenie Gminy Raszyn”, który jest podstaw ą do uregulowania całej gospodarki odpadami oraz wdro żenia odpowiednich systemów odbioru poszczególnych strumieni odpadów, zawartych w odpadach komunalnych. Regulamin ten wprowadził now ą jako ść w gospodarce odpadami na terenie Gminy, poniewa ż nało żył zarówno na mieszka ńców, jak i firmy wywozowe, nowe obowi ązki (na mieszka ńców obowi ązek segregowania odpadów, a na firmy wywozowe - odzysk, w poszczególnych latach okre ślonych ilo ści (w kilogramach) ka żdego rodzaju strumienia odpadu stałego).

7.4. Obszary i obiekty prawnie chronione

7.4.1. Obszary i obiekty prawnie chronione na podstawie przepisów ustawy o ochronie przyrody /Rys. 6.1/ W przestrzeni ekologicznej gminy wyró żniaj ą si ę: - Dolina Raszynki z rezerwatem „Stawy Raszy ńskie” i otulin ą oraz pomnikiem przyrody „ Źródliska”, które są najcenniejszymi przyrodniczo obszarami o znacznej naturalno ści i ró żnorodno ści biologicznej, maj ące istotne znaczenie jako miejsca wyst ępowania zanikaj ących ekosystemów mokradłowych i gin ących gatunków ro ślin oraz ostoje bytowania i trasy w ędrówek wielu gatunków zwierz ąt (przede wszystkim ptaków) pełni ące wa żną rol ę klimatyczn ą i hydrologiczn ą (retencja wód). Najistotniejszym zadaniem jest zachowanie ich ci ągło ści przestrzennej i funkcjonalnej, zapewniaj ącej przetrwanie ekosystemom zwi ązanym z płytkimi wodami gruntowymi i wodami powierzchniowymi oraz stworzenie ich otuliny,

- wschodnie pasmo gminy z zabudow ą przydro żną z bardzo dobrymi i dobrymi glebami bez istotnych ogranicze ń,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

- kompleks le śny na południu gminy: Sękocin Las po wschodniej stronie Al. Krakowskiej ze wskazaniem do ograniczonej urbanizacji i Sękocin Stary pomi ędzy Tras ą Katowicka, a Al. Krakowską ze wskazaniem do zachowania bez zabudowy.

Wymienione elementy systemu przyrodniczego gminy obj ęte s ą systemem obszarów chronionych województwa mazowieckiego i wchodz ą w skład Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Na terenie gminy Raszyn wyst ępuj ą nast ępuj ące formy ochrony przyrody: ° Rezerwat „Stawy Raszy ńskie”; ° Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu; ° pomnik przyrody – „Źródliska” Laszczki (na terenie miejscowo ści Falenty); ° pomniki przyrody - pojedyncze drzewa i aleja drzew.

Znaczna część obszaru gminy Raszyn (1174,5 ha, co stanowi 26,7% jej powierzchni) obj ęta jest ochron ą w ramach Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. WOCHK. Przedmiotowy obszar wprowadzony został rozporz ądzeniem wojewody warszawskiego z dnia 27 wrze śnia 1997 r. w sprawie utworzenia obszaru chronionego krajobrazu na terenie województwa warszawskiego, pó źniej wielokrotnie nowelizowanym. Obecnie podstaw ą prawn ą dla istnienia i wyznaczenia granic WOChK jest rozporz ądzenie Wojewody Mazowieckiego Nr 3 z dnia 13 lutego 2007 roku w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. z dn. 14 lutego 2007 r. Nr 42 poz. 870). WOCHK obejmuje tereny chronione ze wzgl ędu na wyró żniaj ący si ę krajobraz o zró żnicowanych ekosystemach, warto ściowe ze wzgl ędu na mo żliwo ść zaspokajania potrzeb zwi ązanych z turystyk ą i wypoczynkiem, a tak że pełnion ą funkcj ą korytarzy ekologicznych. Na terenie gminy Raszyn wyodrębnia si ę dwa kompleksy WOCHK. Obszar pierwszy jako strefa zwykła WOCHK obejmuje dolin ę Raszynki od Puchał do Dawid Bankowych z odej ściem do Źródlisk. Najcenniejsze elementy środowiska przyrodniczego rezerwat faunistyczny „ Stawy Raszy ńskie” oraz pomnik przyrody „Źródliska” Laszczki z dolin ą Raszynki i ciekiem od źródliska do rezerwatu „ Stawy Raszy ńskie” poł ączone zostały w jeden obszar strefy zwykłej WOCHK. W granicach tego obszaru znajduje si ę cz ęść miejscowo ści Wyp ędy, Puchały, Nowe Grocholice, Raszyn, Falenty, Rybie, Falenty Nowe i Jaworowa. Drugi obszar obejmuje: - stref ą zwykł ą WOCHK obejmuj ącą kompleks Skarbu Pa ństwa Lasów Sękoci ńsko – Chojnowskich w Sękocinie Starym, - stref ę ochrony urbanistycznej WOCHK obejmuj ącą cz ęść osiedla mieszkaniowego z fragmentem zadrzewień w miejscowo ściach S ękocin Stary, - stref ę ochrony urbanistycznej WOCHK obejmuj ącą S ękocin Las z osiedlem na gruntach le śnych.

Rezerwat „Stawy Raszy ńskie” w Falentach

Powołany Zarz ądzeniem Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego 16 stycznia 1978 r. (Monitor Polski nr 4 z 1978 r., poz. 20) jako rezerwat faunistyczny ze wzgl ędu na bogat ą ornitofaun ę. Rezerwat Stawy Raszy ńskie obejmuje 110 ha w,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego obszarze, którego znajduje si ę zespół stawów rybnych, o powierzchni około 92 ha, zbudowanych na pocz ątku XVIII w. wraz z fragmentami olszyn, ł ąk i szuwarów. Rezerwat ten został utworzony w celu „zachowania cennego biotypu l ęgowego wielu rzadkich gatunków ptaków oraz żerowisk i miejsc odpoczynku ptaków przelotnych”. Z wyst ępuj ących tu gatunków nale ży wymieni ć szczególnie l ęgowe: perkozy dwuczuby, zauszniki, rdzawoszyje, mewy śmieszki i inne. Ogółem gniazduje tu około 120 gatunków ptaków. Obszar rezerwatu obejmuje 11 stawów, wyspy, groble oraz przyległe grunty. Od wschodu z rezerwatem graniczy zespół parkowo - pałacowy z malowniczym starodrzewem zło żonym z lip, d ębów, grabów oraz wi ązów i klonów. Na terenie rezerwatu utworzono ście żkę dydaktyczn ą. Ro ślinno ść dominuj ącą stanowi ą zbiorowiska szuwarowe, turzyce, grupy krzewów oraz drzewostan charakterystyczny dla ł ęgów. Wyst ępuje tu głównie olsza czarna, wi ąz polny, klon pospolity, d ąb szypułkowy, lipa drobnolistna oraz jarz ąb. W granicach rezerwatu znajduje si ę kilka drzew uznanych jako pomniki przyrody. Aktualnie zarz ądzeniem Nr 9 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. (Dz. Urz. Woj. Mazowieckiego Nr 80, z dnia 18 maja 2011 r. poz. 2555) obszar rezerwatu przyrody „Stawy Raszy ńskie” wynosi 155,1313 ha i obejmuje w cało ści lub cz ęś ci działki nr ew. 3/12, 4,9/1, 10/2, 14/31, 14/32, 21/4, 35/2, w miejscowo ści Falenty i działk ę nr ew. 913 w Raszynie obr. 2. Powy ższym rozporz ądzeniem wyznaczono równie ż obszar otuliny rezerwatu „Stawy Raszy ńskie”. Zarz ądzeniem Nr 11 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia 19 maja 2011 r. w granicach rezerwatu wyznacza si ę szlak udost ępniony dla ruchu pieszego.

Pomniki przyrody Na terenie gminy Raszyn znajduje si ę ł ącznie 97 pomników przyrody. W chwili obecnej obowi ązuj ącą podstaw ę ustanowienia pomników, jak równie ż zasady użytkowania terenów wokół pomników, okre śla rozporz ądzenie nr 19 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody poło żonych na terenie powiatu pruszkowskiego (Mazow.2009.124.3634). W chwili obecnej organem odpowiedzialnym za ustanawianie, likwidowanie oraz okre ślanie zakazów wła ściwych dla danego obiektu jest Rada Gminy, w uzgodnieniu z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska. Tym samym wszelkie zmiany w tych kwestiach zale żały b ędą bezpo średnio od władz lokalnych. „Źródliska” w Laszczkach (nr 626) (teren w miejscowo ści Falenty) Źródliska znajduj ą si ę w obszarze WOChK i stanowi ą główne źródło wód zasilaj ących rezerwat „Stawy Raszy ńskie”. „Źródliska” zasilaj ą cz ęść systemu hydrologicznego gminy. Status pomnika przyrody otrzymały na podstawie orzeczenia nr 472 Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 12 maja 1978 roku. Ochron ą obj ęty jest teren samych źródeł wraz z otaczaj ącym je lasem wodochronnym o powierzchni 5,5 ha. Źródliska zaklasyfikowano do tzw. źródeł naporowych, a w lesie wodochronnym dominuj ą olchy, wierzby, brzozy, kruszyna. Pomniki przyrody – pojedyncze drzewa i aleja drzew Na terenie gminy Raszyn obj ętych ochron ą jest 96 drzew - pomników przyrody. Zestawienie pomników przedstawiono w tabeli poni żej.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Tab. 9. Drzewa pomniki przyrody na terenie gminy Raszyn Typ pomnika Lokalizacja wierzba biała (Salix alba) Falenty przy stawach magazynowych topola (mieszaniec) ( Populus sp .) im. Raszyn, ul. Krótka - Godebskiego Godebskiego nr 1034 klon pospolity ( Acer platanoides) nr Falenty w parku zabytkowym 461 2 d ęby szypułkowe ( Quercus robur) nr Falenty w parku zabytkowym obok 747 pałacu lipa drobnolistna – 2 pnie ( Tillia mordata) nr Falenty w parku zabytkowym 836 2 topole białe (Populus alba) nr 1057 Falenty otulina rezerwatu „Stawy Raszy ńskie” przy wje ździe do ogrodów działkowych aleja 88 jesionów wyniosłych Fraxinus Falenty wzdłu ż Alei Hrabskiej exelsior dąb szypułkowy Quercus robur Raszyn, Parafia św. Szczepana na cmentarzu parafialnym w Falentach źródło: Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe gminy Raszyn

W granicach gminy nie wyst ępuj ą obszary wł ączone do sieci NATURA 2000. Najbli żej poło żonymi obszarami NATURA 2000 są: Puszcza Kampinoska (PLC 140001), D ąbrowa Radziejowska (PLH 140003), Dolina Środkowej Wisły (PLB 140004). W najbli ższym czasie nie planuje si ę tak że utworzenia obszarów Natury.

7.4.2. Obszary i obiekty prawnie chronione na podstawie przepisów Prawa wodnego 7.4.2.1. Strefy oraz obszary ochronne Stref ę ochronn ą uj ęcia wód stanowi obszar, na którym obowi ązuj ą zakazy, nakazy i ograniczenia w zakresie u żytkowania gruntów oraz korzystania z wody. W celu właściwego gospodarowania wodami, w szczególno ści ochrony zasobów wodnych, główne komunalne uj ęcia wody zlokalizowane w gminie Raszyn posiadaj ą wydane na podstawie ustawy Prawo Wodne pozwolenia wodnoprawne. Zgodnie z tym pozwoleniem wokół ka żdej studni ustanowiono strefy ochrony bezpo średniej oraz ustalono sposób zabezpieczenia i zagospodarowania wyznaczonej strefy ochronnej oraz sposób oznakowania granic, jak równie ż wprowadzono w granicach strefy ochrony bezpo średniej zakazy dotycz ące m.in.: zabezpieczenia terenu dla potrzeb ograniczenia przebywania na nich osób trzecich, wprowadzania ścieków do wód i do ziemi oraz nakaz zagospodarowania terenu uj ęć zieleni ą. Wokół uj ęć wody w Gminie Raszyn (w Raszynie, Ładach, Nowym S ękocinie i Puchałach) w pozwoleniu wodno-prawnym nie zostały wyznaczone strefy ochrony po średniej.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 7.4.2.2. Ochrona przed powodzi ą Na terenie Gminy Raszyn dla rzeki Raszynki nie sporz ądzono studium okre ślaj ącego w szczególno ści granice obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą, uwzgl ędniaj ące cz ęstotliwo ść wyst ępowania powodzi, ukształtowanie dolin rzecznych i tarasów zalewowych, stref ę przepływu wezbra ń powodziowych, tereny zagro żone osuwiskami skarp lub zboczy, tereny depresyjne oraz bezodpływowe. Nie wyznacza si ę wi ęc obszarów szczególnego zagro żenia powodzi ą.

7.4.3. Tereny zamkni ęte Na podstawie art. 4 ust. 2a ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo Geodezyjne i kartograficzne właściwi ministrowie okre ślaj ą w drodze decyzji tereny zamkni ęte. Dla tych terenów nie sporz ądza si ę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W Studium okre śla si ę granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych. Na obszarze gminy w Falentach znajduje si ę teren usług specjalnych wokół, którego ustanowiona jest strefa ochronna szeroko ści 150m.

7.5. Podsumowanie funkcjonowania środowiska

Podsumowuj ąc mo żna stwierdzi ć, że stan środowiska gminy Raszyn jest zadowalaj ący, cho ć niektóre jego komponenty wymagaj ą działa ń w celu poprawy ich jako ści. Poni żej przedstawiono zestawienie tabelaryczne zagro żeń rozpisanych dla poszczególnych komponentów środowiska. Niezb ędne s ą tu działania w kierunku ochrony wód, szczególnie rzek i ochrony terenów rolniczych ł ąk i pastwisk.

Tab. 10. Źródła zagro żeń dla poszczególnych komponentów środowiska. Komponent środowiska Źródła zagro żeń naturalnego emisja zanieczyszcze ń ze źródeł punktowych oraz tzw. emisja niska (emisja komunikacyjna i emisja pochodząca z lokalnych kotłowni w ęglowych i domowych pieców powietrze grzewczych) zagro żenia z s ąsiednich terenów – wpływ aglomeracji warszawskiej

zanieczyszczenie gleb przez odpady komunalne i gospodarcze zanieczyszczenie gleb metalami ci ęż kimi – ruch pojazdów pokrywa glebowa zmiany jako ści i poziomu wód – ubo żenie i zanik ro ślin niewła ściwe nawo żenie i u żytkowanie środków ochrony ro ślin

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

rozdrobnienie rolniczej przestrzeni - fragmentaryzacja siedlisk - obszarów stanowi ących ostoj ę - miejsca żerowania i l ęgu skład gatunkowy niezgodny z siedliskiem, wprowadzanie gatunków obcych flora i fauna wprowadzanie i wyst ępowanie barier liniowych typu drogi, płoty zmiany jako ści wód i gleb przekształcenia struktury krajobrazu zamiana u żytkowania odprowadzanie ścieków z szamb bezpo średnio do gruntu zrzuty nieoczyszczonych ścieków do rzeki wody powierzchniowe i podziemne niewła ściwe nawo żenie i u żytkowanie środków ochrony ro ślin niepełne skanalizowanie obszarów zurbanizowanych źródło: Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe gminy Raszyn

8. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

8.1. Historia gminy

Gmina Raszyn obejmuje ziemie wchodz ące w skład historycznej dzielnicy Polski - Mazowsza. Przy podziale administracyjnym korony w 1569 r. gmina Raszyn w obecnych granicach znalazła si ę w obszarze województwa warszawskiego, w ziemi warszawskiej, w powiatach warszawskim i bło ńskim. Granice gminy Raszyn ulegały ci ągłym zmianom. Dopiero od 1956 r. Gmin Raszyn utrwaliła swój obecny zasi ęg terytorialny. Od lipca 1952r. do 31 maja 1975 r. gmina wchodziła w skład powiatu piaseczy ńskiego. Po 1 stycznia 1999r. gmina Raszyn znajduje si ę w obszarze powiatu pruszkowskiego . Z bada ń archeologicznych wynika, że tereny gminy Raszyn zamieszkiwane były w dobie prehistorycznej i cechował je wysoki stopie ń kultury materialnej. Najstarsze odkryte ślady osadnictwa pochodz ą z IX tysi ąclecia p.n.e. Stanowiska pierwszych hodowców i rolników datowane na 4500 - 1800 lat p.n.e. odkryte zostały w Jaworowej i Raszynie. W Raszynie, Michałowicach i Jaworowej istniały stałe osiedla, które powstały w II tysi ącleciu przed nasz ą er ą. W okresie tym na zachód od Warszawy rozwin ęło si ę tzw. Mazowieckie Centrum Metalurgiczne, stanowi ące drugi co do wielko ści z odkrytych w Polsce (po Świ ętokrzyskim), o środek hutniczy, w którym prowadzony był wytop żelaza charakterystycznych piecach, w tzw. dymarkach. Liczne pozostało ści po piecach hutniczych odkryto w rejonie Falent, gdzie ł ącznie prawdopodobnie znajdowało si ę kilkaset tego typu obiektów.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Dolina Raszynki w okolicy Falent była o środkiem produkcji żelaza z rudy darniowej równie ż w okresie średniowiecza. Osadnictwo w obszarze gminy umocniło si ę pomi ędzy XII, a XIV w., co zwi ązane było równie ż z lokacj ą miejsk ą Warszawy. Dzisiejszy obszar gminy Raszyn stanowił pocz ątkowo własno ść rycersk ą szlachty herbu Łada. Ufundowali oni ko ściół parafialny św. Anny i św. Szczepana, o którym pierwsze wzmianki pochodz ą z roku 1395. W zasi ęgu parafii Raszy ńskiej znajdowały si ę rozległe ziemie od Reguł Wielkich i Skoroszy po Jeziorki i Zgorzał ę. Cz ęść ziem gminy Raszyn nale żała równie ż do parafii P ęcice (Puchały ,Wyp ędy ,Janki ,S ękocin, Słomin) i Słu żewo. Z czasem na terenach tych nast ępowały liczne podziały, w wyniku których wyodr ębnił si ę szereg drobnych osad szlacheckich w tym Dobra Falenckie. W drugiej połowie XVII w. wyodr ębniły si ę wło ści Dawidy. Nazwa Raszy ńce, Raszyniec prawdopodobnie pochodzi od imienia wła ściciela wło ści Rasz (Radosław ). W rejonie ko ścioła zapewne znale źć si ę musiała rezydencja wła ściciela. Raszynieccy herbu Łada byli liczn ą znan ą rodzin ą szlacheck ą na Mazowszu. W wyniku rozdrobnienia własno ści Ładów powstaj ą maj ątki Raszyniec, Reguły ,Górki ,Jaworowa, Laszczki, Michałowice , Puchały - Rędziny i inne. Drobne osady rozpadały si ę na przysiółki, które z kolei stawały si ę odr ębnymi osadami. Od nazw miejscowo ści bardzo cz ęsto wła ściciele zacz ęli przybiera ć nazwiska ,np.: Raszy ńscy Jeziorkowscy , Załuscy, Zgorzelscy. Pojawiaj ą si ę równie ż wła ściciele , przybysze z innych stron jak Ciołkowie w Regułach , Prusowie w Opaczy. Od 1533 r. Raszyn i dobra Falenty stały si ę własno ści ą kasztelana sandomierskiego Mikołaja Wolskiego z Gawartowej Woli herbu Półkozic. Synowie Mikołaja otrzymali 26 stycznia 1549 r. na sejmie w Piotrkowie, od Zygmunta Augusta, przywilej jednego jarmarku w roku - na św. Stanisława i targu niedzielnego. Aczkolwiek brak jest zapisu o nadaniu praw miejskich, Raszyn ze wzgl ędu na swoje usytuowanie przy wa żnych wychodz ących z Warszawy drogach, miał wszelkie podstawy do przekształcenia si ę w miasteczko. Nie otrzymał jednak praw miejskich. Sąsiedztwo Warszawy stanowiło zbyt pot ęż ną konkurencj ę. Najmłodszy syn Mikołaja Wolskiego, jedyny posiadacz dóbr Falenckich i Raszyna, został biskupem i dlatego po jego śmierci stały si ę one własno ści ą biskupów włocławskich. Pod koniec XVI w. dobra Falenty wraz z Raszynem przeszły w r ęce rodu Opackich. Zygmunt Opacki wzniósł w Falentach poło żon ą w śród stawów w parku murowan ą, renesansow ą siedzib ę. W 1654 r. Zygmunt Opacki zako ńczył budow ę murowanego ko ścioła w Raszynie, a teren przyległy do ko ścioła darował parafii. Po Opackich dobra Falenty znajdowały si ę kolejno w r ękach Łosiów, Potockich, Załuskich, Szaniawskich, Przebendowskich. W 1778 r. nabył je Franciszek Rzewuski i od tego czasu dobra Falenty zmieniaj ą wła ścicieli głównie przez kolejne sprzeda że. W 1782 r. dobra nabył Tepper Starszy. Zatrudnił on Bogumiła Zuga, który przebudował m.in. ko ściół, budynki wokół rynku – austeri ę, ratusz, poczt ę, kramy, karczm ę, młyn, plebani ę i ku źni ę – oraz pałac w Falentach. Piotr Tepper stworzył równie ż wiejsk ą rezydencj ę magnack ą w Falentach. Kolejnymi wła ścicielami dóbr Falenckich zostali Danglowie. W czasie ich władania w Raszynie 19 kwietnia 1809 r. rozegrała si ę bitwa wojsk Ksi ęstwa Warszawskiego z Austriakami, która przyniosła wiele zniszcze ń w zabudowie Falent i Raszyna.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Kolejnymi wła ścicielami Falent i okolic zostali kolejno Michał R ęga i Sparmanowie. Ci ostatni po 1820 r. rozpocz ęli parcelacje Falent i Raszyna, sprzedaj ąc ziemi ę kolonistom niemieckim, fabrykantom, kupcom i rzemie ślnikom. W 1830 r. dobra Falenty nabył kanonik warszawski Atanazy Ostrowski, a nast ępnie Jan Augustyn Spiski. W 1844 r. dobra zakupili Maria i Aleksander Prze ździeccy, którzy w 1867 r. przeprowadzili całkowite uwłaszczenie chłopów. W tym okresie Raszyn stał si ę samodzieln ą miejscowo ści ą. Z inicjatywy Prze ździeckich Franciszek Maria Lanci przebudował pałac w Falentach. Po uwłaszczeniu chłopów dobra Falenty znacznie si ę zmniejszyły. Parcelowane i sprzedawane były obszary dworskie, które znalazły si ę pomi ędzy ziemiami chłopskimi. W okresie tym, zgodnie z ukazem carskim, powstała gmina Falenty z siedzib ą w Raszynie. Do 1945 r. dobra nale żały do córki Prze ździeckich ksi ęż nej Czetwerty ńskiej, która dla ratowania zadłu żonego maj ątku przeznaczyła pod parcelacj ę i sprzeda ż ponad 250 ha maj ątku. Spadkobierczynie Prze ździeckich równie ż parcelowały odziedziczone maj ątki min. cz ęść wsi Michałowice nazwane Nowymi Grocholicami. Parcelacje przeprowadzono w latach 1923-38. Powstały z niej min. wie ś Falenty Nowe, Sękocin Las.

Sie ć osiedle ńcza gminy Raszyn wi ąż e si ę z rolniczym charakterem gospodarki. Raszyn znajdował si ę na skrzy żowaniu traktów z Warszawy do Krakowa i Wrocławia oraz od Piaseczna do Błonia. Miały one przebieg inny, ni ż obecnie. Trakt krakowski prowadził na południe od Raszyna, grobl ą pomi ędzy stawami przez Falenty Mały i Falenty Du że, dalej na Tarczyn i w kierunku Grójca i Nowego Miasta nad Pilic ą. Szlak Wrocławski w Raszynie przebiegał przez dziedziniec austerii star ą grobl ą do Puchał i Wyp ęd, a nast ępnie przez m.in. Nadarzyn, Piotrków Trybunalski. Szlaki zbiegały si ę w Raszynie na rynku przy ko ściele i dalej prowadziły przez Raków, Rakowiec i karczm ę Ochota do Warszawy. Tym samym Raszyn le żał w strategicznym punkcie komunikacyjnym, co miało dla niego korzystne znaczenie. Przy głównych traktach powstawały odr ębne własno ści ziemskie, folwarki oraz wsie. W XV i XVI w. struktur ę przestrzenn ą stanowiły punktowe siedliska posiadło ści ziemskich w obszarach rolniczych przestrzeni oraz wsie przydro żne. Typowe ulicówki wykształciły si ę w Jaworowej, Falentach Wielkich, Falentach Małych, Puchałach, Ładach, Laszczkach, Dawidach i Słominie. Na ternie gminy, poza rezydencj ą w Falentach, nie było okazałych obiektów. Istniały niewielkie dwory i dworki ziemia ńskie, które jednak nie przetrwały do dzisiejszych czasów. Nie wykształciły si ę równie ż układy urbanistyczne o znacz ących warto ściach kulturowych. W latach 20 XIX w. zmienił si ę przebieg Traktu Krakowskiego, który przeci ął rynek w Raszynie i zatarł jego układ urbanistyczny. Uwłaszczenie, parcelacja, osiedlanie kolonistów niemieckich oraz wytyczanie nowych szlaków komunikacyjnych przyczyniło si ę do o żywienia urbanizacji. Miejscem powstawania nowej zabudowy przez wiele lat były głównie działki wzdłu ż Traktu Krakowskiego. Tak charakterystyczny (w połowie XIX w.) dla terenów w otoczeniu kolei warszawsko wiede ńskiej rozwój osiedli mieszkaniowo-letniskowych ominął Gmin ę Raszyn. Nie bez znaczenia był równie ż fakt wyst ępowania w gminie bardzo dobrych dla rozwoju rolnictwa warunków naturalnych . Pierwsze osiedle mieszkaniowe powstało w Raszynie po roku 1930 na południe od ul. Sportowej. Wzdłu ż Traktu Krakowskiego zacz ęły lokalizowa ć si ę drobne zakłady

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego usługowe i produkcyjne. Po 1945 r. obszar gminy Falenty zmniejszył si ę o prawie jedn ą trzeci ą. Zmieniono te ż nazw ę gminy zgodnie z jej siedzib ą, na gmin ę Raszyn. Obecnie w skład gminy wchodzi 19 miejscowo ści. Ostateczny kształt zurbanizowanych osiedli przybrały miejscowo ści Raszyn, Nowe Grocholice i Rybie. W pozostałych wsiach w dalszym ci ągu dostrzegalny jest ulicowy układ przestrzenny, charakterystyczny dla podwarszawskich terenów wiejskich. W dalszym ci ągu najbardziej charakterystycznym elementem gminy pozostaje droga główna „Aleja Krakowska”.

8.2. Archeologia - obiekty archeologiczne /Rys. 7.1/

Stanowiska archeologiczne znajduj ące si ę na terenie gminy Raszyn przedstawiono w poni ższej tabeli.

Tab. 11. Stanowiska archeologiczne na terenie gminy Raszyn Lp. Nr ewidencyjny Sołectwo Lp. Nr Sołectwo obiektu ewidencyj ny obiektu 1 Dawidy 17 59-66/5 Bankowe 59-66/2 Łady 2 58-65/20 Falenty 18 59-66/1 Łady 3 58-65/19 (C-107) Falenty 19 58-65/12 Nowe Grocholice 4 58-65/6 Falenty 20 59-65/1 Podolszyn Nowy 5 59-65/4 Falenty Du że 21 58-65/37 Puchały 6 59-65/6 Falenty Du że 22 58-65/34 Raszyn 7 59-65/7 Laszczki 23 58-65/5 Raszyn 8 59-66/4 Falenty Nowe 24 58-65/15 Raszyn 9 58-65/21 Falenty Nowe 25 58-65/26 Raszyn 10 59-65/5 Janki 26 58-65/22 Raszyn 11 58-66/26 Jaworowa 27 58-65/7 Raszyn 12 58-66/30 Jaworowa 28 58-65/32 Raszyn 13 58-66/27 Jaworowa 29 58-66/29 Rybie 14 59-66/3 Jaworowa 30 59-65/2 Sękocin Stary 15 58-65/8 Jaworowa 31 58-65/45 Wyp ędy 16 58-66/28 Jaworowa źródło: opracowanie własne

Na terenie gminy znajduje si ę ponadto siedem stref obserwacji archeologicznej – na terenie lasów w S ękocinie Starym.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Stanowisko archeologiczne nr ew. 58-65/19 zostało wpisane do rejestru zabytków dnia 05.06.1969 r., obecny numer rejestru: C-107. Ochronie podlegaj ą równie ż nawarstwienia kulturowe i relikty zabudowy zwi ązane z funkcjonowaniem wsi historycznej Raszyna i zespołu pałacowo - parkowego w Falentach. Niektóre stanowiska, m.in. w skutek zabudowy, prac polowych lub wybierania piachu, zostały w cz ęś ci zniszczone, a na niektórych przeprowadzono badania archeologiczne i dopuszczono do ich zagospodarowania. Ilo ść stanowisk oraz zasi ęg ich stref ochrony konserwatorskiej przewidziane do uwzgl ędnienia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, na skutek nowych odkry ć, ustale ń lub uzupełniania ewidencji, mog ą w nast ępnych latach ulec zmianie.

8.3.Ochrona prawna dziedzictwa kulturowego /Rys. 7.2, 7.3/

Cenne zespoły przestrzenne, przedstawiaj ące warto ść historyczn ą, zachowały si ę w do ść dobrym stanie. Nie zachowały si ę natomiast zało żenia średnich i małych własno ści ziemskich. W znacznym stopniu zachowała si ę wykształcona historyczna sie ć drogowa. Zasoby środowiska kulturowego: obszary, obiekty i stanowiska archeologiczne znajduj ące si ę na ziemiach gminy Raszyn zgodnie z ustaw ą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz. 1568 z pó źn. zm.) podlegaj ą ochronie jako wpisane do rejestru zabytków oraz obiekty obj ęte ochron ą.

Raszyn – układ urbanistyczny rynku wraz z zachowanymi budynkami stanowi ącymi pierzej ę zachodni ą; nr rejestru 1263/05 A-433, decyzja z dnia 04 lipca 2005 r. Układ urbanistyczny z przełomu XVIII i XIX w. nie zachowany w cało ści w zwi ązku ze zmian ą przebiegu Traktu Krakowskiego w latach 20 XIX wieku. Z budynków składaj ących si ę na dawn ą pierzej ę rynku zachowały si ę budynki: austerii, stajni, wozowni, kramów, karczmy, szkoły, ko ścioła parafialnego. Pomi ędzy budynkiem karczmy, a austerii znajdowała si ę brama, prowadz ąca na grobl ę biegn ącą do Puchał. W zachodniej pierzei rynku, ostatnim budynkiem od strony południowej był młyn – obecnie przez ten teren biegnie Aleja Krakowska. Pierzeja wschodnia rynku nie zachowała si ę. Plebania została oddzielona przebudowanym Traktem Krakowskim.

Austeria – 1784 – 1790, projekt Szymona Bogumiła Zuga, nr rejestru 1097/743. Fragment klasycystycznego kompleksu centrum Raszyna, sporz ądzonego na zlecenie Piotra Teppera. Pierwotnie budowany z my ślą o funkcji ratusza. Budynek murowany z cegły, otynkowany, na planie prostok ąta, pi ętrowy, dziewi ęcioosiowy. Budynek zachowany w średnim stanie technicznym, wymaga generalnego remontu poprzedzonego programem prac konserwatorskich.

Stajnia – 1784 – 1790, projekt Szymona Bogumiła Zuga, w ewidencji. Fragment klasycystycznego kompleksu centrum Raszyna, sporz ądzonego na zlecenie Piotra Teppera. Budynek pełnił funkcj ę stajni obsługuj ącej zajazd – Austeri ę. Budynek murowany z cegły, otynkowany, parterowy, na planie prostok ąta. Stan zachowania

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego niedostateczny. Wymaga generalnego remontu poprzedzonego programem prac konserwatorskich.

Wozownia – 1784 – 1790, projekt Szymona Bogumiła Zuga. Fragment klasycystycznego kompleksu centrum Raszyna, sporz ądzonego na zlecenie Piotra Teppera. Budynek pełnił funkcj ę wozowni obsługuj ącej zajazd – Austeri ę. Budynek murowany z cegły, otynkowany, parterowy, na planie prostok ąta. Stan zachowania niedostateczny. Wymaga generalnego remontu poprzedzonego programem prac konserwatorskich.

Kramy – pocz ątek XX w., projektant nieznany. Budynek powstał w miejscu klasycystycznej bramy prowadz ącej na dziedziniec austerii. Znajdował si ę w nim pierwszy w Raszynie sklep spółdzielczy – prowadzony przez Iren ę Wandel i Wand ę Majewsk ą. Budynek elewacj ą nawi ązuje do s ąsiedniej zabudowy. Budynek murowany z cegły, otynkowany, parterowy, na planie prostok ąta. Stan zachowania dostateczny. Wymaga generalnego remontu poprzedzonego programem prac konserwatorskich.

Karczma – 1784 – 1790, projekt Szymona Bogumiła Zuga. Fragment klasycystycznego kompleksu centrum Raszyna, sporz ądzonego na zlecenie Piotra Teppera. Budynek pełnił funkcj ę poczty, a potem karczmy. Na zapleczu stał młyn, który spalił si ę w 1923 r. Budynek murowany z cegły, otynkowany, parterowy, na planie litery L. Stan zachowania niedostateczny. Wymaga generalnego remontu poprzedzonego programem prac konserwatorskich.

Przedszkole (dawna szkoła ) – 1899 – 1901, projektant nieznany. Forma architektoniczna – utrzymana w duchu uproszczonego klasycyzmu – nawi ązuje do sąsiedniej zabytkowej zabudowy przy rynku. Budynek murowany z cegły, otynkowany, parterowy, na planie prostok ąta. Obecnie pełni funkcj ę przedszkola publicznego. Stan zachowania dobry. Ewentualne prace remontowe musz ą by ć uzgadniane z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

Ko ściół pod wezwaniem św. Szczepana i św. Anny – 1645 – 1654, nr rejestru 1096/712. Pierwszy drewniany ko ściół powstał w tym miejscu w 1497 r. W 1655 r. ko ściół drewniany został zast ąpiony ko ściołem murowanym, ufundowanym przez Zygmunta Opackiego. W 1790 r. na zlecenie Piotra Teppera gruntownej przebudowy ko ścioła dokonał Szymon Bogumił Zug. Ko ściół w czasie I Wojny Światowej został cz ęś ciowo zniszczony. W 1979 r. dobudowano od północy now ą kaplic ę. Ko ściół murowany z cegły, otynkowany, na planie prostok ąta, jednonawowy. Nawa główna prostok ątna, czteroprz ęsłowa, w układzie ścienno – filarowym, przykryta sklepieniem kolebkowym z lunetami, prezbiterium wydzielone łukiem t ęczowym przesklepione krzy żowo, w zakrystii sklepienie krzy żowe. Z zachowanego wyposa żenia nale ży wymieni ć kamienne, klasycystyczne obramienia, ołtarze, obraz ołtarzowy i obrazy Naj świ ętszej Marii Panny , św. Anny , ambon ę, chrzcielnic ę. Stan zachowania bardzo dobry.

Plebania – 1790, przebudowana 1908 r., projekt Szymona Bogumiła Zuga, nr rejestru 1387. Budynek parterowy, na planie prostokąta, elewacja sze ścioosiowa. Stan zachowania bardzo dobry, jednak w wyniku przeprowadzanych remontów zmieniona została zabytkowa bryła budynku.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

Zespół przestrzenny zwi ązany z bitw ą pod Raszynem – „Reduta Raszy ńska” - nr rejestru 1306. W skład reduty wchodz ą: szaniec artyleryjski, kapliczka, figura Matki Bo żej Niepokalanie Pocz ętej, mogiła z kamieniem pami ątkowym.

Kapliczka przydro żna (tzw. Cypriana Godebskiego). Kapliczka powstała najprawdopodobniej w XVIII w, w roku 1929 (120-ta rocznica Bitwy pod Raszynem) ufundowano tablic ę pami ątkow ą. Kapliczka wysoko ści ok. 4,5 m, w kształcie kolumny zwie ńczonej form ą architektoniczn ą. Murowana z cegły, nieotynkowana. Stan zachowania dobry, jednak w wyniku przeprowadzonego remontu w znacznym stopniu zmienił si ę zabytkowy charakter obiektu.

Figura Matki Bo żej Niepokalanie Pocz ętej – 1828 r. Barokizuj ąca figura Matki Boskiej Niepokalanie Pocz ętej, wykonana z piaskowca, na kamiennym cokole, całkowita wysoko ść 4m. Stan zachowania dobry.

Zespół pałacowo – parkowy Falenty – nr rejestru 1012/334. Zespół parkowy dawnych rezydencji magnackich. Ochronie konserwatorskiej podlegaj ą: park, pałac, oran żeria, oficyna, brama neogotycka.

Pałac – 1782 – 1784, nr rejestru 1012/334. Pierwszy pałac został zbudowany w 1662 r. przez Zygmunta Opackiego. W 1784 r. na zlecenie Piotra Teppera pałac został przebudowany w stylu klasycystycznym przez Szymona Bogumiła Zuga. W latach 1852 – 1857 przebudowywany po raz kolejny na polecenie hr. Aleksandra Prze ździeckiego przez Franciszka Mari ę Lanciego, tym razem w stylu neorenesansowym. Budynek na planie prostok ąta, pi ętrowy, z dwupi ętrowymi wie żami na naro żach. Od strony południowej pałac poł ączony arkadowym portykiem z oficyn ą. Stan zachowania bardzo dobry. Obecnie u żytkowany przez Instytut Technologiczno – Przyrodniczy.

Oficyna – 1852 r., nr rejestru 1012/334. Zaprojektowana przez Franciszka Mari ę Lanciego na zlecenie Aleksandra Prze ździeckiego. Budynek neorenesansowy, murowany z cegły, otynkowany, parterowy, z pi ętrow ą cz ęś cią zachodni ą.

Oran żeria – 1852 – 1857, nr rejestru 1012/334. Wybudowany na zlecenie hr. Aleksandra Prze ździeckiego, przez Franciszka Mari ę Lanciego. Budynek murowany z cegły, otynkowany, na planie prostok ąta. Stan zachowania niedostateczny, wymaga generalnego remontu.

Brama neogotycka – ok. 1852 r., nr rejestru 1012/334. Zaprojektowana przez Franciszka Mari ę Lanciego na zlecenie Aleksandra Prze ździeckiego. Stanowiła zako ńczenie reprezentacyjnej cz ęś ci parku i prowadziła w kierunku cz ęś ci folwarcznej. Brama murowana z cegły, otynkowana, poł ączona od zachodu murem z oran żeri ą. Stan zachowania dostateczny, docelowo do kompleksowego remontu.

Budynek mieszkalny – koniec XIX w., w ewidencji. Przykład architektury mieszkalnej robotniczo – folwarcznej z ko ńca XIX w. Budynek murowany z cegły, w cz ęś ci otynkowany. Od strony zachodniej skrzydło pi ętrowe, od strony wschodniej skrzydło parterowe, budynek na planie dwóch poł ączonych prostok ątów. Skrzydło

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego pi ętrowe w stanie dobrym, skrzydło parterowe w stanie dostatecznym – docelowo konieczno ść przeprowadzenia prac konserwatorskich.

Brama z kordegard ą – 1852 – 1857, w ewidencji. Wybudowana na zlecenie hr. Aleksandra Prze ździeckiego. Reprezentacyjna brama wjazdowa do pałacu. Brama z czterema słupami, mi ędzy środkowymi słupami dwuskrzydłowa brama, mi ędzy słupami środkowymi a skrajnymi furtki. Współczesna kordegarda po stronie wschodniej, na planie prostok ąta. W bardzo dobrym stanie.

Oficyna („du ża”) – 1951 r., wskazana przez gmin ę do obj ęcia ochron ą w ramach gminnej ewidencji zabytków. Budynek dwupi ętrowy, na planie podkowy, z dziedzi ńcem od strony północnej. Stan bardzo dobry, jednak w wyniku niewła ściwie przeprowadzonych remontów budynek utracił warto ści zabytkowe. Obecnie biura i sale szkoleniowe Instytutu Technologiczno – Przyrodniczego.

Na grobli do Pałacu Figura przydro żna przedstawiaj ąca Boga Ojca oraz pami ątkowy kamie ń w miejscu dawnej olszyny.

Cmentarz (w pobli żu Puchał) – przełom XVIII i XIX w., nr rejestru 1334. Zabytkowe nagrobki – 75 obiektów sprzed II Wojny Światowej. Do ko ńca XVIII w. miejscem chowania zmarłych w parafii Raszy ńskiej był teren przyko ścielny lub podziemia ko ścioła.

Park w Dawidach Bankowych – w ewidencji.

Zabudowa mieszkaniowa Raszyna – budynki wskazane przez gmin ę do obj ęcia ochron ą w ramach ewidencji jako zespól willi w stylu belgijskim:

Budynek mieszkalny (przy Al. Krakowskiej 20) – lata 30 XX w. Budynek znajduje si ę w zespole willi w tzw. stylu belgijskim, ł ączy cechy architektury historyzuj ącej z elementami art.-deco i modernizmu. Budynek parterowy, na planie prostok ąta z trójbocznym tarasem od strony wschodniej, przekształcony poprzez nadbudow ę facjaty. Stan dobry, budynek w cz ęś ci przekształcony.

Budynek mieszkalny (przy Al. Krakowskiej 24) – lata 30 XX w. Budynek znajduje si ę w zespole willi w tzw. stylu belgijskim, ł ączy cechy architektury historyzuj ącej z elementami art.-deco i modernizmu. Budynek parterowy, na planie prostok ąta, z prostok ątnym gankiem od strony wschodniej i trójbocznym wykuszem od strony zachodniej. Stan dostateczny.

Obiekty predysponowane do obj ęcia ochron ą. Ochron ą nale ży obj ąć budynki mieszkalne Raszyna sprzed 1945 r., a zwłaszcza budynki: Godebskiego 57 z małym fragmentem zachowanego ogrodu, dawny młyn przy Alei Krakowskiej 62, budynki wilii belgijskich ul. Klonowa 7, ul. Nadrzeczna 3, 5, 9, 22, 26, ul. Boczna 3, ul. Słoneczna 15, 17, 21, 2, 8. Budynki te winny by ć obj ęte gminna ewidencj ą i chronione ustaleniami planów. Budynki przy ul. Godebskiego 57 z małym fragmentem zachowanego ogrodu - siedlisko szlacheckie od XV w., w 1580 r. wła ścicielem był Jan Górka herbu Prus. W

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego XIX wieku wła ścicielem był niemiecki kolonista Szwarc, a po nim kolejno Jan Mester herbu Bonarowa, Jan Kazimierz Bonarowa Mester, Józef Władysław Paczek, Janina Roniewicz oraz Tadeusz i Stanisława Jaworscy herbu Jelita. Posiadło ść słyn ęła z upraw warzyw oraz hodowli drzew i krzewów ozdobnych, a nast ępnie z produkcji nasion kwiatowych i warzywnych. Pierwotnie budynek przy ul. Godebskiego 57 miał form ę modrzewiowego dworku. Obecni znajduje si ę tam dworek murowany, z trzema wej ściami i portalem nad głównymi drzwiami. W ogrodzie zachowały si ę niektóre stare drzewa. Dawny młyn przy Alei Krakowskiej 62 - na cało ść zespołu składaj ą si ę budynek parterowy przy ul. Młynarskiej 1 i dwa budynki pi ętrowe przy Al. Krakowskiej 62. Zabudowania postawił niemiecki kolonista Karol Lange wraz z zi ęciem, którzy zało żyli tu młyn oparty na nowoczesnej ówcześnie metodzie przemiały zbo ża przy użyciu silnika Disla. Budynek wyró żnia si ę du żą ilo ści ą okien oraz tarasem wej ściowym. Budynki willi belgijskich - wybudowane w latach 1931 - 1935 przez „Spółdzielnie Mieszkaniow ą Ochota” w ramach całego osiedla domów willowych. W domach tych zamieszkiwały junaczki - ubogie dziewcz ęta z całego kraju tworz ące Hufce Pracy, gdzie podnosiły kwalifikacje i przygotowywały si ę do przyszłej słu żby. Domy wyró żniaj ą si ę du żą liczb ą okien, ozdobnymi fasadami, podcieniami oraz dachami krytymi czerwon ą dachówk ą w tzw. belgijskim stylu.

8.4. Warto ści Kulturowe /Rys 7.1/

Jednym z istotnych elementów ochrony dziedzictwa kulturowego jest to żsamo ść lokalna, budowana poprzez piel ęgnowanie i kultywowanie warto ści lokalnej kultury materialnej i niematerialnej. Istotnym czynnikiem subiektywnym jest tu stan społecznej świadomo ści historycznej, poczucie wspólnoty dziejów, tradycji, norm i wzorów zachowa ń. Zagro żeniem dla zachowanych warto ści kulturowych istniej ących układów przestrzennych oraz zabytkowych zespołów, elementów sieci osiedle ńczej, stanowisk archeologicznych jest „urbanizacja” terenów gminy. Nieopłacalno ść produkcji rolniczej oraz rozwój komunikacji ponadlokalnej i lokalnej doprowadzaj ącej do fragmentaryzacji przestrzeni rolniczej wymusza parcelacje i utrat ę charakteru wiejskiej zabudowy oraz przekształcenia istniej ących układów krajobrazowo – przestrzennych. Mazowsze nie stanowiło i nie stanowi obszaru jednorodnego kulturowo. Urbanizacja na Mazowszu rozpocz ęła si ę stosunkowo pó źno. Wi ększo ść miast dawnego Mazowsza ma metryk ę średniowieczn ą. Najwcze śniejszymi lokacjami w Pa śmie Zachodnim Aglomeracji Warszawskiej legitymuj ą si ę Błonie (1380), Warszawa (1413), Kampinos (1414), Grodzisk (1522). Jedn ą z najstarszych parafii na Mazowszu jest parafia Żbików, Błonie, Rokitno, P ęcice i Raszyn. Znaczna cz ęść obszaru województwa mazowieckiego posiada rozpoznanie w zakresie dziedzictwa archeologicznego. Zewidencjonowanych zostało kilkana ście tysi ęcy stanowisk archeologicznych podzielonych na podstawowe typy jednorodnych wewn ętrznie i zwartych terytorialnie koncentracji.

Ochrona obiektów kultu i pami ęci narodowej Obiekty, które s ą obiektami o bardzo drobnej skali, ale maj ącymi du że znaczenie kulturowe:

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - krzy że i kapliczki cz ęsto stawiane na granicy maj ątków np. w Wyp ędach, - mogiła poległych z pomnikiem Matki Boskiej w Raszynie, - pami ątkowy kamie ń na grobli w Falentach, - pomnik m ęcze ństwa Polaków z 1943 r. w Falentach. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz w podczas realizacji inwestycji, zwłaszcza komunikacyjnych, nale ży uwzgl ędni ć ochron ę tych obiektów i ich wyeksponowanie.

Istotne dla ochrony obiektów zabytkowych jest zachowanie i odpowiednie kształtowanie ich otoczenia zarówno najbli ższego, a czasem tak że szerokiej perspektywy widokowej. W obszarze gminy Raszyn nale ży podda ć ochronie: 1. zespoły zabudowy, 2. otwarte przestrzenie bez zainwestowania kubaturowego, 3. otwarcia widokowe.

1. W Studium wytypowano do ochrony, ukształtowania nast ępuj ące zespoły zabudowy: - w Raszynie osiedle „Raszyn Poduchowny”, Osiedle Sportowa – Lotnicza oraz Nowe Grocholice, - nowy trakt Alei Krakowskiej od ko ścioła do granicy z Warszaw ą, - ciąg Alei Krakowskiej przez S ękocin Nowy i Janki, - centrum gminy przy ul. Szkolnej - Trakt Grocholicki, - osiedle Falenty, - Centrum Janki, - wykształcenie centrum usług publicznych dla zespołów zabudowy mieszkaniowej, - ukształtowanie Bulwaru nad Raszynk ą od Puchał do Dawid Bankowych.

2. Nale ży podda ć ochronie otwarte przestrzenie: - Doliny Raszynki ze „Stawami Raszy ńskimi”, - panoram ę Puchał od Trasy Janki –Salomea, - w miejscowo ści Dawidy Bankowe, Łady, Podolszyn Nowy wzdłu ż Raszynki i rowu do Warszawy.

3. W Studium nale ży okre śli ć kierunki zagospodarowania dla zachowania otwar ć i panoram widokowych: - na ko ściół w Raszynie, od południa wzdłu ż Al. Krakowskiej – „Brama Raszy ńska”, - na ko ściół w Raszynie od strony cmentarza, - w Raszynie z Al. Krakowskiej na sza ńce i kapliczk ę „Godebskiego”, - z Al. Krakowskiej na zespół zieleni wokół cmentarza w Falentach, - z ulicy Falenckiej w kierunku Źródlisk Laszczki i od źródlisk na park w Falentach, - Panoramy Nowych Grocholic, Raszyna, Rybia i Jaworowej.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 8.5.Diagnoza uwarunkowa ń wynikaj ących z ochrony dziedzictwa kulturowego

Z obiektów obj ętych ochron ą konserwatorsk ą w dobrym stanie technicznym znajduj ą si ę budynki u żytkowane jako obiekty u żyteczno ści publicznej. Pozostałe budynki, zwłaszcza zabudowania wchodz ące w skład układu urbanistycznego wokół rynku, wymagaj ą zmian funkcjonalnych oraz rewaloryzacji i remontów. Zagro żeniem dla zachowania warto ści kulturowych cennych układów przestrzennych jest nadmierna urbanizacja – zabudowanie wszystkich wolnych przestrzeni prowadzi ć b ędzie do zaniku ekspozycji widokowych i stref ochrony zabytkowych obiektów. Niewła ściwe jest rozmieszczenie reklam i znaków informacyjnych w strefach ochrony konserwatorskiej i ekspozycji widokowej. Ze wzgl ędu na niewła ściwe gospodarowanie terenu, zagro żone utrat ą warto ści kulturowych s ą pozostało ści parku w Dawidach Bankowych. Zagro żeniem dla zachowania warto ści kulturowych budynków zabytkowych i pojedynczych budynków mieszkalnych jest ich przebudowa.

Tezy generalne w zakresie ochrony dóbr kultury Najistotniejsze dla ochrony i zachowania i funkcjonowania środowiska kulturowego przyjmuje si ę: - zachowanie historycznego ci ągów komunikacyjnego Alei Krakowskiej z miejscami węzłowymi (rynek, Trakt Grocholicki, Aleja Hrabska, Centrum Janki), - zachowanie zało żenia pałacowo – parkowego w Falentach, - zachowanie i uczytelnienie śladów historycznych parków podworskich w Dawidach Bankowych, - zachowanie wła ściwej skali zagospodarowania na terenach przyległych (w otulinie), - ochron ę wszystkich elementów środowiska posiadaj ących warto ści przestrzenne kulturowo - przyrodnicze, - ochron ę (wg zał ączonych wykazów) obiektów zabytkowych, stanowisk archeologicznych, pomników przyrody, - ochron ę obiektów nie obj ętych ochron ą prawn ą, a posiadaj ących warto ści kulturowe, - wyeliminowanie ruchu tranzytowego z centrum Raszyna, - zachowanie osi widokowych na ko ściół w Raszynie, pałac w Falentach, - utrzymanie historycznego lub tradycyjnego nazewnictwa poprzez nadawanie nazw osiedlom, placom lub ulicom. Jest to warto ść godna zachowania zwłaszcza w sytuacji rozszerzaj ącej si ę urbanizacji, - zachowanie układu urbanistycznego i wyeksponowanie elementów zwi ązanych z Bitw ą Raszy ńsk ą. Niezb ędne dla prowadzenia prawidłowej polityki przestrzennej z poszanowaniem warto ści kulturowych jest sporz ądzenie planów miejscowych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 9. Uwarunkowania społeczne /Rys. 8.0/

9.1.Demografia

Zgodnie ze statystyk ą ludno ści prowadzon ą przed Urz ąd Gminy w Raszynie, na terenie gminy pod koniec 2010 roku (stan na 01.11.2010 r.) liczba ludno ści wynosiła 20 145. Liczba mieszka ńców systematycznie zwi ększa si ę. Zmiany liczby ludno ści na przestrzeni ostatnich dziesi ęciu lat przedstawiaj ą poni ższa tabela i wykres.

Tab. 12. Liczba ludno ści w gminie Raszyn w latach 2000 - 2010 Lata 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Liczba 18502 18689 18796 18975 19126 19310 19422 19551 19731 19974 20145 ludno ści źródło: dane Urz ędu Gminy

Wykres 2. Liczba ludno ści w gminie Raszyn w latach 2000 - 2010

20500 20000 19500

19000 18500

18000 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

źródło: dane Urz ędu Gminy Najwi ęcej ludno ści zamieszkuje w północnej cz ęś ci gminy, w miejscowo ściach granicz ących z Warszawa: w Raszynie, Rybiu, Nowych Grocholicach i Jaworowej. W nast ępnej kolejno ści licznie zamieszkane s ą miejscowo ści poło żone przy drogach krajowych, w Jankach i Falentach. Zdecydowanie mniejsz ą liczb ą mieszka ńców charakteryzuj ą si ę tereny w południowej cz ęś ci gminy oraz oddalone od głównych tras komunikacyjnych.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Wykres 3. Liczba ludno ści w poszczególnych miejscowo ściach gminy Raszyn

źródło: dane Urz ędu Gminy

Porównuj ąc zmiany w liczbie ludno ści na przestrzeni ostatnich dziesi ęciu lat w poszczególnych miejscowo ściach gminy Raszyn mo żna wskaza ć, w których miejscowo ściach nast ąpiły najwi ększe zmiany w liczbie ludno ści. Pod wzgl ędem przyrostu mieszka ńców wyró żniaj ą si ę miejscowo ści w północnej cz ęś ci gminy: Rybie, Raszyn, Dawidy Bankowe, Falenty Nowe, Janki, Laszczki, gdzie ich liczba zwi ększyła si ę o ponad 100 osób. W pozostałych miejscowo ściach przyrost liczby mieszka ńców utrzymuje si ę na zbli żonym poziomie – średnio ok. 40 osób rocznie. W Puchałach, Dawidach i Wyp ędach odnotowuje si ę odpływ liczby ludno ści, co wynika z niewielkiej powierzchni terenów przeznaczonych pod zabudow ę mieszkaniow ą będącej konsekwencj ą przeznaczenia terenów pod krajowe drogi ekspresowe oraz sąsiedztwa z lotniskiem Ok ęcie.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Wykres 4. Ró żnice w liczbie ludno ści w poszczególnych miejscowo ściach gminy Raszyn pomi ędzy rokiem 2000, a 2010 przedstawia poni ższy wykres.

źródło: dane Urz ędu Gminy

Przy powierzchni gminy wynosz ącej 4389ha średnia g ęsto ść zaludnienia w roku 2010 wyniosła 459 os./km 2. Gmina charakteryzuje si ę najwy ższ ą średni ą gęsto ści ą zaludnienia w śród gmin wiejskich powiatu pruszkowskiego. W przestrzennym rozkładzie wska źnika g ęsto ści zaludnienia wyra źnie wyró żniaj ą si ę równie ż miejscowo ści w północnej cz ęś ci gminy – w Rybiu, Raszynie i Nowych Grocholicach – na terenie których wska źnik ten jest ponad pi ęciokrotnie wy ższy ni ż na terenach innych miejscowo ści. Wysok ą g ęsto ść zaludnienia odnotowuje si ę równie ż w pozostałych miejscowo ściach granicz ących z Warszaw ą oraz le żą cych przy drogach krajowych: w Jaworowej, Dawidach Bankowych, Jankach, Puchałach oraz S ękocinie Nowym. Najmniejsza g ęsto ść zaludnienia przypada na miejscowo ści, o du żej lesisto ści – Sękocin Las oraz S ękocin Stary.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Wykres 5. G ęsto ść zaludnienia (os/km 2) w poszczególnych miejscowo ściach gminy Raszyn

źródło: dane Urz ędu Gminy

Na przestrzeni ostatnich dziesi ęciu lat na terenie gminy odnotowuje si ę dodatni przyrost naturalny. Poziom przyrostu naturalnego wykazywał si ę zró żnicowaniem w poszczególnych latach, a średnia dla ostatnich dziesi ęciu lat wynosiła ok. 30 osób.

Tab. 13. Przyrost naturalny w gminie Raszyn w latach 1999 - 2009 Lata 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009

Przyrost naturalny 5 22 39 -7 44 24 32 13 55 41 46 [osoby] Współczynnik - przyrostu 0,27 1,19 2,09 2,32 1,25 1,66 0,67 2,81 2,08 2,30 naturalnego 0,37 [% o] źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Wykres 6. Przyrost naturalny w gminie Raszyn w latach 1999 - 2009

źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

W gminie utrzymuje si ę równie ż wysokie dodatnie saldo migracji. Średnio na przestrzeni ostatnich dziesi ęciu lat rocznie do gminy przybywało ok. 128 osób. Poziom migracji na przestrzeni ostatnich lat przedstawia poni ższa tabela i wykres.

Tab. 14. Saldo migracji w gminie Raszyn w latach 1999 - 2009 Lata 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Saldo migracji 181 114 167 93 87 93 142 96 47 128 129 /osoby/ źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Wykres 7. Saldo migracji w gminie Raszyn w latach 1999 - 2009

źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Zdecydowanie wi ększy wpływ na poziom zaludnienia gminy wywiera saldo migracji, które w dominuj ącej mierze znacznie przewy ższa poziom przyrostu naturalnego. Gmina Raszyn nale ży do gmin, w których zaludnienie ro śnie w wyniku migracji.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

Wykres 8. Porównanie salda migracji z przyrostem naturalnym w gminie Raszyn

źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Struktura ludno ści według wieku w gminie jest korzystniejsza, ni ż w województwie czy powiecie. Wyra źnie wi ększy jest udział ludno ści w wieku przedprodukcyjnym ni ż w wieku poprodukcyjnym. Jednak porównuj ąc zmiany zachodz ące w strukturze wiekowej od roku 2000 wida ć, że ró żnica w udziale ludno ści w wieku przedprodukcyjnym do ludno ści w wieku poprodukcyjnym stopniowo si ę zmniejsza – z czego wnioskowa ć nale ży, że na terenie gminy, podobnie jak w całym kraju, pomału nast ępuje proces starzenia si ę społeczno ści gminy: wzrost grupy wieku poprodukcyjnego i zasobów pracy w grupie tzw. niemobilnej (45-59/60 lat).

Tab. 15. Statystyka mieszka ńców wg wieku i płci (stan na 01.11.2010r.) Wiek Męż czy źni Kobiety Ogółem <18 2 254 2 128 4 382 19-60 - 6 216 12 536 19-65 6 320 - >60 - 2161 3 227 >65 1 066 - 9 640 10 505 20 145 źródło: dane Urz ędu Gminy

Tab. 16. Struktura wiekowa mieszka ńców gminy Raszyn (stan na 01.11.2010r.) Przedprodukcyjny Produkcyjny Poprodukcyjny

Ogółem 4 382 22% 12 536 62% 3 227 16%

Męż czy źni 2 254 6 320 1 066

Kobiety 2 128 6 216 2 161 źródło: dane Urz ędu Gminy

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

Wykres 9. Struktura wiekowa w gminie Raszyn

źródło: dane Urz ędu Gminy

Wykres 10. Piramida wieku dla gminy Raszyn, dane na rok 2009

źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Wykres 11. Struktura wiekowa w gminie Raszyn w latach 2000 -2010

źródło: dane Urz ędu Gminy

W wieku przedprodukcyjnym i produkcyjnym liczba m ęż czyzn przewa ża nieznacznie nad liczb ą kobiet. Współczynnik feminizacji dla tych klas wieku wynosi odpowiednio 94 kobiet na 100 m ęż czyzn i 98 kobiet na 100 m ęż czyzn. Sytuacja w klasie wieku poprodukcyjnego jest diametralnie ró żna. Tu liczba kobiet jest ponad dwukrotnie wy ższa, ni ż liczba m ęż czyzn – współczynnik feminizacji wynosi 203 kobiet na 100 m ęż czyzn. Ogólnie na 100 m ęż czyzna w gminie Raszyn przypada średnio 109 kobiet.

9.2.Warunki i jako ść życia mieszka ńców

9.2.1.Rynek pracy i bezrobocie W 2009 r. stopa bezrobocia w gminie Raszyn wyniosła 5,3%. Na przestrzeni ostatnich pi ęciu lat zaobserwowa ć mo żna stopniowe zmniejszanie si ę stopy bezrobocia w gminie. Stopa bezrobocia w gminie Raszyn jest znacznie ni ższa ni ż średnia dla Polski (ok. 10%) czy województwa mazowieckiego (ok. 9%), a tak że nieco ni ższa ni ż dla powiatu pruszkowskiego (ok. 6%). W ostatnich latach zmniejszyła si ę ró żnica pomi ędzy poziomem bezrobocia wśród kobiet i w śród męż czyzn na terenie gminy.

Tab. 17. Zestawienie liczby osób pracuj ących i bezrobotnych w gminie Raszyn w latach 2005 - 2009 2005 2006 2007 2008 2009 /osoby/ p. b. p. b. p. b. p. b. p. b. Ogółem 5 508 638 6 325 534 7 086 401 9 889 272 8 076 432 Męż czy źni 3 055 321 3 430 257 3 939 188 5 333 128 4 413 229 Kobiety 2 453 317 2 895 277 3 147 213 4 556 144 3 663 203 p. – pracuj ący b. - bezrobotni źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Tab. 18. Stopa bezrobocia w gminie Raszyn w latach 2005 - 2009 Lata 2005 2006 2007 2008 2009 ogółem 11,6% 8,4% 5,7% 2,8% 5,3% męż czy źni 10,5% 7,5% 4,8% 2,4% 5,2% kobiety 12,9% 9,6% 6,8% 3,2% 5,5% źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Wykres 12. Stopa bezrobocia w gminie Raszyn w latach 2005 - 2009

źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

9.2.2.O świata W sektorze publicznym sie ć o światy w gminie Raszyn liczy: sze ść przedszkoli – trzy w Raszynie, jedno w Falentach, jedno w S ękocinie Starym i jedno w Dawidach Bankowych; trzy szkoły podstawowe – w Raszynie, S ękocinie (na terenie Słomina) i w Ładach (na terenie Dawid Bankowych); jedno gimnazjum – w Raszynie, ognisko wychowawcze – w Jaworowej, świetlica środowiskowa – w Rybiu. W sektorze niepublicznym funkcjonuje sze ść przedszkoli – trzy w Raszynie, dwa w Rybiu i jedno w Jaworowej. W 2009 roku do przedszkoli na terenie gminy ucz ęszczało ł ącznie 444 dzieci. Do szkół podstawowych na terenie gminy ucz ęszczało ł ącznie 1 219 dzieci, za ś do gimnazjum 499 dzieci (wg danych GUS). W placówkach szkolnych prowadzone s ą zaj ęcia pozalekcyjne, na które składa si ę działalno ść kół przedmiotowych oraz kół zainteresowa ń, zaj ęcia wyrównawcze dla dzieci maj ących trudno ści w nauce czy te ż gimnastyka korekcyjno – kompensacyjna.

9.2.3. O środki naukowo - badawcze W zakresie działalno ści naukowo – badawczej na terenie gminy działaj ą dwie istotne jednostki: Instytut Technologiczno – Przyrodniczy w Falentach oraz Instytut Badawczy Le śnictwa w S ękocinie Starym. Instytut Technologiczno – Przyrodniczy został powołany 1 stycznia 2010 roku z poł ączenia Instytutu Budownictwa, Mechanizacji i Elektryfikacji Rolnictwa oraz Instytutu Melioracji i U żytków Zielonych. Instytut prowadzi badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych. Zakład Do świadczalny w Falentach na obszarze ok. 350 ha prowadzi działalno ść obejmuj ącą uprawy rolne

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego poł ączone z hodowl ą zwierz ąt. Głównym kierunkiem działalno ści na terenie Zakładu jest hodowla karpia królewskiego na obszarze Stawów Raszy ńskich. Ponadto Zakład utrzymuje stado krów mlecznych wykorzystuj ąc pasze obj ęto ściowe z własnych użytków zielonych. Cało ść gospodarstwa stanowi poligon do świadczalny do bada ń naukowych prowadzonych przez Instytut w programie: "Zrównowa żone u żytkowanie i ochrona zasobów naturalnych w warunkach funkcjonowania programów wspieraj ących rozwój rolnictwa i obszarów wiejskich". Instytut jest współzało życielem Wy ższe Szkoły Przedsi ębiorczo ści i Rozwoju Regionalnego, która prowadzi w Falentach 3,5 letnie studia in żynierskie na kierunkach: gospodarka przestrzenna i ochrona środowiska. W Sękocinie Starym znajduje si ę siedziba główna Instytutu Badawczego Le śnictwa. IBL wykonuje wszechstronne badania na rzecz lasów i całego le śnictwa, jak równie ż terenów zalesionych i zadrzewie ń. Do głównych kierunków bada ń nale żą m.in.: - wielostronne funkcje lasu, zrównowa żony rozwój gospodarstwa le śnego oraz wykorzystanie zasobów le śnych; - biologia i ekologia zespołów le śnych oraz wła ściwo ści środowisk i siedlisk le śnych; - hydrologia i melioracje le śne; - oddziaływanie emisji przemysłowych na las; - hodowla lasu, zadrzewienia i zalesienia gruntów niele śnych; - ochrona lasu oraz metody wzmagania biologicznej odporno ści drzewostanów; - gospodarka łowiecka; - urz ądzanie, produkcyjno ść i monitoring lasu; - doskonalenie procesów technologicznych i środków technicznych w le śnictwie.

9.2.4.Kultura, usługi kultu religijnego W gminie działa Gminny O środek Kultury w Raszynie. GOK organizuje szereg stałych zaj ęć dla mieszka ńców gminy w ka żdym wieku. Przy O środku Kultury działa Klub Seniora, Klub Literacki, a tak że Centrum Kształcenia „ Wioska Internetowa” w ramach którego prowadzona jest pracownia komputerowa pełni ąca rol ę o światowo- kulturaln ą i zapewniaj ąca bezpłatne korzystanie ze sprz ętu komputerowego osobom zamieszkuj ącym tereny wiejskie. GOK posiada równie ż fil ę w Falentach, w której tak że oferowana jest szeroka gama zaj ęć rozwijaj ących zainteresowania. Na terenie gminy działa biblioteka publiczna w Raszynie z filiami w Jaworowej i Falentach oraz świetlica środowiskowa w Rybiu. W gminie ukazuje si ę bezpłatna gazeta samorz ądowa „Kurier Raszy ński”.

Na terenie Gminy znajduj ą si ę 4 ko ścioły: w Raszynie - Parafia rzymsko – katolicka p.w. Św. Szczepana, w Rybiu - Parafia rzymsko – katolicka p.w. Św. Bartłomieja Apostoła, w S ękocinie Starym - Parafia rzymsko – katolicka p.w. Błogosławionej Faustyny, w Dawidach Bankowych - Parafia rzymsko – katolicka p.w. Św. Mateusza Ewangelisty. Parafie te swoim terytorialnym zasi ęgiem obejmuj ą miejscowo ści z s ąsiednich gmin (Michałowic, Warszawy, Lesznowoli). Niewielki fragment gminy Raszyn położony jest w zasi ęgu parafii P ęcice.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 9.2.5.Ochrona zdrowia i opieka społeczna Publiczn ą opiek ę zdrowotn ą na terenie gminy Raszyn zapewnia O środek Zdrowia w Raszynie w ramach Zespołu Publicznych Zakładów Lecznictwa Otwartego. Poza godzinami pracy o środka opiek ę nad pacjentami przejmuje Nocna Pomoc Lekarska w Pruszkowie. Usługi wyspecjalizowane świadcz ą szpitale i przychodnie w Pruszkowie i Warszawie. Ponadto, na terenie Gminy działaj ą niepubliczne placówki ochrony zdrowia - lekarze specjali ści i gabinety stomatologiczne. Planowana jest rozbudowa i modernizacja o środka w Raszynie. Za realizacj ę zada ń z zakresu pomocy społecznej na terenie gminy odpowiedzialny jest Gminny O środek Pomocy Społecznej w Raszynie. Prowadzi on działania zwi ązane z udzielaniem pomocy finansowej, rzeczowej i usługowej potrzebuj ącym, zgodnie z ustaw ą o pomocy społecznej.

9.2.6.Sport i rekreacja W gminie działalno ść w zakresie kultury fizycznej i sportu koordynuje Gminny Ośrodek Sportu w Raszynie. Na terenie gminy działa Klub Sportowy Raszyn oraz Uczniowski Klub Sportowy „Łady”. Kompleks GOS zlokalizowany jest w Raszynie przy ul. Sportowej 30 i składa si ę z takich obiektów sportowych jak: basen sportowy – o wymiarach 25m x 12,5m, 6 torów, basen rekreacyjny – o wymiarach 12,5m x 12,5m, 90-metrowa zje żdżalnia, stadion – który obejmuje pełnowymiarowe boisko trawiaste z o świetleniem, trzy małe boiska treningowe trawiaste, boisko asfaltowe do gry w piłk ę koszykow ą oraz budynki socjalne, ogródek jordanowski, siłownia i sale sportowe, sauna i solarium. Na terenie gminy znajduj ą si ę równie ż „Orliki”: przy szkołach w Raszynie, Ładach i S ękocinie oraz przy ul. Pruszkowskiej w Raszynie.

9.2.7.Mieszkalnictwo Według danych Głównego Urz ędu Statystycznego z 2007 r. w gminie Raszyn znajdowało się 6 448 mieszka ń o ł ącznej powierzchni 658 085 m 2. Ponad 95% mieszka ń stanowi własno ść osób prywatnych. Struktur ę własno ści mieszka ń przedstawia tabela 18.

Tab.19. Struktura własno ści mieszka ń w gminie Nadarzyn

Zakłady Osoby Pozostałe Komunalne Ogółem pracy fizyczne podmioty

sztuk % sztuk % sztuk % sztuk % sztuk %

141 2,2 43 0,7 6 129 95,1 135 2,1 6 448 100 źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Dynamik ę przyrostu liczby mieszka ń na przestrzeni dziesi ęciu lat do 2007 r. przedstawia wykres.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Wykres 13. Dynamika wzrostu liczby mieszka ń w gminie Raszyn

źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Na terenie gminy dominuj ą ró żne formy zabudowy jednorodzinnej, tak że w zorganizowanych osiedlach. Wyst ępuj ą równie ż niewielkie skupiska zabudowy wielorodzinnej zlokalizowane w Raszynie, Rybiu, Falentach, Dawidach Bankowych, Podolszynie Nowym i S ękocinie Starym. Intensywna zabudowa mieszkaniowa gównie jednorodzinna rozwin ęła si ę w północnej cz ęś ci gminy, przede wszystkim na terenie „Trój wsi” w Raszynie, Nowych Grocholicach i Rybiu. W pozostałych miejscowo ściach zabudowa koncentrowała si ę głownie wzdłu ż dróg. W ostatnim dziesi ęcioleciu post ępuje rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w formie osiedlowej zgodnie z obowi ązuj ącymi planami miejscowymi.

9.2.8.Bezpiecze ństwo ludno ści i jej mienia Zadania z zakresu zapewnienia bezpiecze ństwa i porz ądku publicznego na terenie gminy Raszyn wykonuje Komenda Powiatowa w Pruszkowie. Na terenie gminy w Raszynie znajduje si ę Komisariat Policji. W gminie Raszyn działaj ą trzy jednostki Ochotniczej Stra ży Po żarnej nale żą ce do Krajowego Systemu Ratowniczo – Ga śniczego. Remizy znajduj ą si ę w miejscowo ściach Raszyn, Falenty i Dawidy Bankowe.

10.Uwarunkowania gospodarcze

10.1. Lokalna gospodarka

Według rejestru REGON na terenie gminy Raszyn w 2009 roku działało 4 241 podmiotów gospodarczych (na podst. Bank Danych Lokalnych, 2009). Zdecydowana wi ększo ść , około 98%, stanowi ą podmioty prywatne, a jedynie niespełna 1,5% jednostki gospodarcze - podmioty publiczne. Zmiany w liczbie zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na przestrzeni ostatnich dziesi ęciu lat na terenie gminy przedstawia poni ższy wykres. Na przestrzeni ostatnich dziesi ęciu lat mo żna zaobserwowa ć znaczny wzrost liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarczych na terenie gminy.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Wykres 14. Liczba podmiotów gospodarczych na terenie gminy Raszyn zarejestrowana w rejestrze REGON

źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

W sektorze publicznym zarejestrowanych jest (na podst. Bank Danych Lokalnych, 2009): 13 pa ństwowych i samorz ądowych jednostek prawa bud żetowego, 1 podmiot gospodarczy, 3 spółki handlowe, 1 spółka handlowa z udziałem kapitału zagranicznego. W sektorze prywatnym zarejestrowanych jest (na podst. Bank Danych Lokalnych, 2009): 4 218 jednostek gospodarczych, 2 879 osób fizycznych prowadzi działalno ść gospodarcz ą, 845 spółek handlowych, 466 spółek handlowych z udziałem kapitału zagranicznego, 7 spółdzielni, 8 fundacji oraz 23 stowarzyszenia i organizacje społeczne. Najwi ęcej zarejestrowanych podmiotów trudni si ę handlem i naprawami (blisko 40%), w nast ępnej kolejno ści działalno ści ą transportow ą i gospodark ą magazynow ą oraz przetwórstwem przemysłowym (ok. 12%), dalej budownictwem (ok. 10%) oraz działalno ści ą profesjonaln ą naukow ą i techniczn ą (ok.7%).

Tab. 20. Zestawienie podmiotów gospodarczych - Sekcje i działy według PKD 2007 Oznaczenie Liczba podmiotów sekcji PKD Nazwa sekcji PKD gospodarczych Liczba % Ogółem 4 241 100 A Rolnictwo, le śnictwo, łowiectwo i le śnictwo 25 0,59% C Przetwórstwo przemysłowe 477 11,25% D Wytwarzanie o zaopatrywanie w energi ę 4 0,09%

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego elektryczn ą, gaz, par ę wodn ą, gor ącą wod ę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i E odpadami oraz działalno ść zwi ązana z 9 0,21% rekultywacj ą F Budownictwo 419 9,88% G Handel i naprawy 1669 39,35% H Transport, gospodarka magazynowa 484 11,41% Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i I 129 3,04% usługami gastronomicznymi J Informacja i komunikacja 76 1,79% K Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 92 2,17% Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku L 129 3,04% nieruchomo ści M Działalno ść profesjonalna naukowa i techniczna 286 6,74% Działalno ść w zakresie usług administrowania i N 111 2,62% działalno ść wspieraj ąca Administracja publiczna i obrona narodowa; O 5 0,12% obowi ązkowe zabezpieczenia społeczne Q Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 75 1,77% Działalno ść zwi ązana z kultur ą, rozrywk ą i R 38 0,90% rekreacj ą S Pozostała działalno ść usługowa 142 3,35% źródło: Bank Danych Lokalnych GUS,2009

Gmina Raszyn nale ży do gmin o wysokiej aktywno ści gospodarczej mierzonej wska źnikiem liczby podmiotów gospodarczych na 1000 mieszka ńców. Wska źnik ten wynosi dla gminy Raszyn 210, przy średniej dla województwa mazowieckiego 79. Równie ż wska źnik liczby podmiotów gospodarczych na 1000 osób w wieku produkcyjnym jest wysoki i wynosi dla gminy 338, podczas, gdy dla powiatu pruszkowskiego kształtuje si ę na poziomie 199, w województwie mazowieckim 171, a w Polsce 141. W ci ągu ostatnich lat mo żna zaobserwowa ć znaczne zwi ększanie si ę liczby podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie przy stałym eliminowaniu rolnictwa. Wzrost osi ągaj ą funkcje gospodarcze zwi ązane z wyst ępowaniem firm logistycznych, spedycyjnych i usługowych oraz zakładów drobnej wytwórczo ści, rzemiosła i handlu. Wpływ na ten fakt ma korzystne poło żenie gminy przy dwóch drogach krajowych w pobli żu Warszawy. Dodatkowym argumentem s ą ceny gruntów, znacznie ni ższe w stosunku do Warszawy. Czynniki te powoduj ą, że jest to teren ciesz ący si ę du żym zainteresowaniem inwestycyjnym, a przez to pr ęż nie si ę rozwijaj ący. Wi ększo ść podmiotów gospodarczych działaj ących na terenie gminy skupia si ę w miejscowo ściach poło żonych przy drogach krajowych nr 7 i nr 8 w Raszynie, Jankach, S ękocinie Nowym i Starymi. Na terenie gminy Raszyn zlokalizowane s ą dwa centra Handlowe - IKEA w Jankach oraz CENTRUM JANKI w Jankach, zlokalizowane s ą przy skrzy żowaniu dróg krajowych nr 7 i 8 (Al. Krakowskiej i Al. Mszczonowskiej).

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 10.2.Rolnictwo /Rys. 6.1, 6.2/

Gmina Raszyn pomimo s ąsiedztwa z Warszaw ą nie utraciła do ko ńca rolniczego charakteru. Nadal dominuj ącą form ą użytkowania gruntów jest rolnictwo. Jednak na przestrzeni lat 1999 - 2005 (Bank Danych Lokalnych, GUS 2009) odnotowywana jest tendencja spadkowa, zmniejszenie powierzchni użytków rolnych o 1% (tj. z 2 806 ha do 2 777ha).

Wykres 15. Powierzchnia u żytków rolnych [ha] w gminie Raszyn w latach 1999 -2005

Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS Wśród u żytków rolnych dominuj ą grunty orne, stanowi ące ponad połow ę całkowitej powierzchni gminy oraz blisko 80% wszystkich u żytków rolnych. Kolejn ą grup ę stanowi ą łąki zajmuj ące jedynie niespełna 5% powierzchni gminy oraz ok. 7% wszystkich użytków rolnych. Sady stanowi ą około 1,5% powierzchni gminy oraz około 2,5% u żytków rolnych.

Tab.21. Procentowy udział poszczególnych rodzajów użytków rolnych w gminie Raszyn w roku 2005 i 2010 2005 Użytki rolne grunty orne sady łąki pastwiska powierzchnia [ha] 2401 87 197 92 [%] powierzchni użytków rolnych w 86,4 3,1 7,1 3,3 gminie (tj. 100% wynosi 2 777ha) [%] powierzchni gminy (tj. 100% wynosi 4 54,7 2,0 4,5 2,1 389ha) 2010 Użytki rolne grunty orne sady łąki pastwiska powierzchnia [ha] 2238 67 193 83 [%] powierzchni 78,5 2,4 6,8 2,9 użytków rolnych w

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego gminie (tj. 100% wynosi 2 851ha) [%] powierzchni gminy (tj. 100% wynosi 4 51,0 1,5 4,4 1,9 389ha) Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS

Według przeprowadzonego w 2002 roku Powszechnego Spisu Rolnego na terenie gminy Raszyn znajduje si ę 832 prywatne gospodarstwa rolne, których ogólna powierzchnia wynosi 3008ha. Na terenie gminy dominuj ą gospodarstwa małe o niewielkich powierzchniach do 1ha (43%). Niekorzystna jest struktura obszarowa gospodarstw rolnych – 80% stanowi ą gospodarstwa małe - poni żej 5ha, natomiast gospodarstwa wi ększe, powy żej 10ha, stanowi ą jedynie około 5%. Na terenie gminy nie wyst ępuj ą prywatne gospodarstwa o powierzchnia powy żej 50ha. Nie odnotowano procesu powi ększania wielko ści gospodarstw, ani poprzez scalanie gruntów, ani poprzez wykup.

Tab.22. Struktura obszarowa gospodarstw rolnych na terenie gminy Raszyn Grupy obszarowe Liczba Liczba Powierzchnia gospodarstw gospodarstw [ar] [szt.] [%] 0 -1ha wł ącznie 365 43 16 682 powy żej 1 do mniej ni ż 5ha 310 37 81 300 5 do mniej ni ż 10ha 114 14 82 847 od 10 do mniej ni ż 20ha 37 4 50 637 od 20 do mniej ni ż 50ha 3 0,5 10 050 powy żej 50ha 0* - 59 135 ogółem 832 100 300 831 • - brak danych Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002, GUS

W gminie Raszyn na jedno gospodarstwo rolne przypada średnio 3,6ha użytków rolnych. Z porównania do średniej wojewódzkiej, wynosz ącej 7,2ha u żytków rolnych na gospodarstwo wida ć, że sytuacja w gminie jest w tym zakresie ni ższa od średniej wojewódzkiej. Zgodnie z klasyfikacj ą Głównego Urz ędu Statystycznego wg rodzaju gospodarstw i rodzaju prowadzonej działalno ści gospodarczej, większo ść gospodarstw rolnych na terenie gminy prowadzi wył ącznie działalno ść rolnicz ą – takie gospodarstwa stanowi ą blisko 42,5% gospodarstw. Nieco mniej, bo około 30% nie prowadzi żadnej działalno ści pozarolniczej, natomiast 13% gospodarstw prowadzi działalno ść wył ącznie pozarolnicz ą.

Tab. 23. Gospodarstwa według rodzaju prowadzonej działalno ści gospodarczej Liczba Udział Rodzaj prowadzonej działalno ści gospodarstw procentowy [%] nie prowadz ące żadnej pozarolniczej działalno ści 246 30 gospodarczej

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego prowadz ące wył ącznie działalno ść rolnicz ą 354 42,5 prowadz ące wył ącznie działalno ść pozarolnicz ą 110 13 prowadz ące działalno ść rolnicz ą i pozarolnicz ą 118 14 Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002, GUS

Wśród gospodarstw prowadz ących działalno ść rolnicz ą większo ść prowadzi produkcj ę głównie na rynek - 289 (61%), działalno ść roln ą wył ącznie na potrzeby własne deklaruje 49 (10,5%) gospodarstw, natomiast produkcj ę głównie na potrzeby własne deklaruje 136 (28,5%) gospodarstw.

Wykres 16. Udział gospodarstw w zale żno ści od celu produkcji w śród gospodarstw prowadz ących działalno ść roln ą

Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002, GUS

Analizuj ąc dane dla województwa mazowieckiego, w śród osób pracuj ących wył ącznie lub głównie w działalno ści rolniczej, wi ększo ść siły roboczej stanowi rodzina - 99% zatrudnionych w tym sektorze. W tym nale ży zauwa żyć, że wi ększo ść stanowi ą m ęż czy źni - blisko 55%. Siła robocza zatrudniana z zewn ątrz stanowi jedynie 1%.

Tab. 24. Siła robocza w gospodarstwach rolnych w województwie mazowieckim siła robocza siła robocza siła robocza siła robocza ogółem rodzinna rodzinna rodzinna pozarodzinna [tys. osób] ogółem męż czy źni kobiety [tys. osób] [tys. osób] [tys. osób] [tys. osób] 651,9 656,9 356,9 295 5 w tym: 99 [%] 54,3 44,7 1 w tym: Źródło: Bank Danych lokalnych 2007, GUS

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Gmina Raszyn posiada dogodne warunki naturalne do produkcji rolnej. Gospodarstwa rolnicze znajduj ą si ę we wszystkich miejscowo ściach gminy. Najwy ższym udziałem rolniczej przestrzeni produkcyjnej charakteryzuj ą si ę miejscowo ści poło żone we wschodniej i centralnej cz ęś ci gminy: Jaworowa, Dawidy, Dawidy Bankowe, Łady, Podolszyn Nowy, Falenty Du że, Laszczki i Słomin. Niewielkie powierzchnie upraw rolnych wyst ępuj ą w Jankach, Puchałach i S ękocinie Starym. W strukturze zasiewów dominuj ą zbo ża i ziemniaki, jednak poziom ich produkcji mierzony w q/ha jest ni ższy ni ż średnio w województwie mazowieckim.

Tab. 25. Liczba gospodarstw z upraw ą wg rodzaju upraw Ogółem Wyszczególnienie Powierzchnia Liczba zasiewów [ar] Gospodarstwa ogółem 436 165 636 Zbo ża ogółem 296 43 488 w tym zbo ża podstawowe z mieszankami zbo żowymi 8 790 Str ączkowe jadalne na ziarno 10 428 Ziemniaki 357 54 875 Przemysłowe 3 280 Pastewne 0 0 Truskawki 12 170 Warzywa gruntowe 329 57453 Pozostałe 6 5 346 Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002, GUS

W strukturze zasiewu zbó ż dominuje uprawa pszenicy, w dalszej kolejno ści pszen żyta, żyta, owsa i j ęczmienia. Ponad 60% powierzchni zasiewów zbó ż zajmuj ą tzw. zbo ża intensywne (pszenica, j ęczmie ń i pszen żyto).

Tab.26. Powierzchnia zasiewów zbó ż podstawowych Ogółem Wyszczególnienie w ha w % Pszenica 215 12,6 Żyto 65 4 Jęczmie ń 14 1 Owies 55 3,3 Pszen żyto 80 5 Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002, GUS

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Znaczna ilo ść gospodarstw zajmuje si ę upraw ą warzyw gruntowych. Na obszarze gminy niewielki jest stopie ń organizacji ruchu zbytu płodów rolnych. W wi ększo ści producenci sami organizuj ą zbyt produktów poprzez indywidualn ą sprzeda ż na lokalnych targowiskach. Rolnicy korzystaj ą z zakładów przetwórstwa rolnego, znajduj ących si ę poza gmin ą.

Stan pogłowia zwierz ąt gospodarskich na terenie gminy w 2002 r. był stosunkowo niewielki. Najwi ększ ą liczebno ść osi ąga chów trzony chlewnej wyst ępuj ący na poziomie 2 268 sztuk zwierzyny, na dalszych miejscach wyst ępuje chów kur - 709 sztuki oraz bydło 681 sztuk. Na terenie gminy nie hoduje si ę owiec i kóz.

Tab. 27. Stan pogłowia zwierz ąt gospodarskich w gminie Raszyn

Wyszczególnienie Ogółem [szt.] Bydło 681 Trzoda chlewna 2 268 Owce 0 Kozy 0 Konie 39 Kury 703 Źródło: Powszechny Spis Rolny 2002, GUS

Wi ększo ść terenów rolnych w gminie pozostaje własno ści ą prywatn ą, jednak we własno ści Skarbu Pa ństwa i spółdzielni znajduj ą si ę do ść znaczne powierzchnie terenów w obr ębach Falenty i Dawidy Bankowe. W Falentach znajduje si ę siedziba Instytutu Technologiczno - Przyrodniczego (dawniej Instytut Melioracji i U żytków Zielonych), który na terenie gminy ma łącznie ok. 360 ha gruntów. Blisko jedn ą trzeci ą tej powierzchni zajmuj ą grunty pod wodami, jako że nale ż do ITP stanowi ą Stawy Raszy ńskie. Instytut prowadzi badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie nauk przyrodniczych i technicznych - 72.1 PKD w nast ępuj ących obszarach: ochrona, u żytkowanie i kształtowanie środowiska i przyrody, agroekosystemów, zasobów wodnych, trwałych u żytków zielonych oraz krajobrazu i infrastruktury obszarów wiejskich, innowacyjne, kompleksowe technologie w produkcji ro ślinnej, zwierz ęcej i przetwórstwie rolno-spo żywczym, infrastrukturze technicznej wsi oraz w pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych, bezpiecze ństwo stosowanych technologii oraz u żytkowania maszyn i urz ądze ń. W Falentach działa jeden z zakładów do świadczalnych ITP, którego przedmiotem działalno ści jest prowadzenie upraw rolnych poł ączonych z hodowl ą zwierz ąt. Głównym przedmiotem działalno ści jest hodowla karpia królewskiego, z przeznaczeniem na rynek warszawski. Ponadto zakład utrzymuje stado krów mlecznych i prowadzi sprzeda ż jałowic cielnych hodowlanych.

W Dawidach Bankowych swoj ą siedzib ę ma Hodowlano - Rolnicza Spółdzielnia Dawidy, której własno ść stanowi ponad 73,7 ha gruntów na terenie gminy. Głównym przedmiotem działalno ści HRS Dawidy jest w chwili obecnej produkcja szklarniowa ro ślin doniczkowych, prowadzona w zespole budynków o

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego powierzchni ok. 40 000 m 2. Dodatkowo spółdzielnia prowadzi upraw ę zbó ż i ziemniaków, jest równie ż wła ścicielem ok. 10 ha stawów rybnych w Dawidach Bankowych, które udost ępnia w ędkarzom.

Podsumowuj ąc w sektorze rolniczym na terenie gminy Raszyn mo żna zaobserwowa ć szereg negatywnych zjawisk. Gleby poło żone na obszarze gminy tylko w niewielkim procencie nale żą do gleb o najwy ższym stopniu ochrony. Tylko niecałe 10% powierzchni gminy zajmuj ą grunty klasy II i III. Jednak w poł ączeniu z gruntami klas IV stanowi ących około 42% powierzchni gminy i uzupełniaj ącymi gruntami klas innych koło 70% gruntów ornych nale ży do kompleksów: pszennego - bardzo dobrego oraz kompleksu żytniego - bardzo dobrego i dobrego. Pomimo takich uwarunkowa ń z roku na rok rolnictwo przestaje by ć podstaw ą ekonomiczn ą w gminie Raszyn. Przyczyniły si ę do tego warunki gospodarcze, które spowodowały, że rolnictwo przestało by ć baz ą ekonomiczn ą zapewniaj ącą wystarczaj ące warunki rozwoju. Dlatego w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego od 1994 roku rozwój gminy opierał się na rozwijaniu funkcji mieszkalnictwa i działalno ści gospodarczej przy systematycznej marginalizacji (zwłaszcza obszarowo) funkcji produkcji rolniczej. Dodatkowo nie sprzyjały utrzymaniu rolnictwa: niska wydajno ść produkcji rolniczej oraz brak zorganizowanych grup producenckich i organizacji zbytu. Proces wycofywania produkcji rolniczej znalazł swoje odzwierciedlenie w uchwalonym w 1999 roku Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Marginalizacja produkcji rolniczej na rzecz urbanizacji b ędzie wci ąż podstawowym kryterium kształtowania polityki przestrzennej w gminie. Temu zjawisku sprzyja poło żenie gminy w s ąsiedztwie Warszawy i intensywnie urbanizowanych gmin Lesznowola, Michałowice i Nadarzyn. Obszar gminy jest atrakcyjny do lokowania funkcji produkcyjnych, obrotu towarowego i zamieszkania ze wzgl ędu na poło żenie przy tranzytowych szlakach komunikacji drogowej oraz przy lotnisku Ok ęcie. Wy ższa cena gruntów “odrolnionych” w stosunku do terenów rolnych oraz wzgl ędna łatwo ść ich zbycia s ą przyczyn ą wywierania presji społecznej na władze gminy o dokonywanie kolejnych przekształce ń terenów rolnych i przeznaczanie ich na cele budowlane. Jest to najcz ęstszy konflikt pomi ędzy wymogiem ochrony przed zainwestowaniem gruntów rolnych, a spadkiem opłacalno ści produkcji rolnej. Problemy opłacalno ści produkcji rolnej i tworzenia warunków rozwoju terenów wiejskich nie mog ą by ć rozwi ązywane lokalnie w skali jednej gminy czy powiatu. Analiza wniosków i ocena procesu gospodarowania na gruntach rolnych w sąsiedztwie Warszawy prowadzi do tezy, iż odej ście od rolnictwa w gminie Raszyn jest nieuniknionym procesem. Jednak przy śpieszanie procesów urbanizacji nie b ędzie sprzyjało zrównowa żonemu procesowi rozwoju gminy i z tego wzgl ędu nale żałoby wspiera ć zrestrukturyzowane rolnictwo oraz rozwój przetwórstwa obróbki wst ępnej owoców oraz przechowalnictwa, tym bardziej, że Warszawa wci ąż pozostaje wa żnym rynkiem zbytu dla tej produkcji oraz, że wej ście do Unii sprzyja rozwojowi eksportu płodów rolnych. Analiza obowi ązuj ących planów miejscowych, zło żonych wniosków oraz tendencji inwestycyjnych prowadzi do wniosku, że rolnicze wykorzystanie gruntów jest przej ściowe.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 10.3. Turystyka

Teren gminy Raszyn nale ży uzna ć za atrakcyjny pod wzgl ędem turystycznym, ze wzgl ędu na wyst ępuj ące obszary o wysokich walorach przyrodniczo - krajobrazowych, przydatnych dla potrzeb turystyki oraz s ąsiedztwo Warszawy. Tereny atrakcyjne turystycznie poło żone s ą w centralnym pa śmie gminy oraz w pa śmie południowym. Atrakcyjnie z perspektywy walorów turystycznych są obszary warto ściowe przyrodniczo, wzdłu ż i nad rzek ą Raszynk ą, poło żone w miejscowo ściach Raszyn, Nowe Grocholice, Falenty – ze „Stawami Raszy ńskimi”, Falenty Nowe i Dawidy Bankowe. Atrakcyjnym obszarem s ą „ Źródliska” w Laszczkach wraz z lasem ochronnym, a w południowej cz ęś ci gminy kompleks le śny w Sękocinie Lesie i S ękocinie Starym. Do turystycznych atrakcji nale ży zaliczy ć zabytkowy park w Falentach ze ście żką edukacyjn ą z punktami widokowymi, alejkami, mał ą architektur ę oraz ście żki rowerowe nad Raszynk ą. Ci ąg przyrodniczo rekreacyjny nad Raszynka sprzyja utworzeniu ście żki rowerowej od Ursynowa do Podkowy Le śnej czy Żelazowej Woli. Atrakcyjno ść terenu gminy wzbogaca do ść dobra baza noclegowa (około 660 łó żek) w pensjonatach i hotelach; „Anna”, „Bachus” i „Elgrom”, Hotel „Hrabski”, „Korona”, „Margo” i „Groman”, „Amber”, Motel „Marysie ńka” i „Viola”, Hotel Pracowniczy „Na Wysokiej”, Zajazd „Eden” oraz Ośrodek Szkoleniowy „Centrum Falenty” i „Amber”. Na terenie gminy Raszyn znajduj ą si ę równie ż atrakcyjne turystycznie obiekty dziedzictwa kulturowego zwi ązane z histori ą gminy. Zaliczy ć do nich trzeba pałac w Falentach i ko ściół w Raszynie. Szczególn ą warto ść stanowi ą tereny wpisane do rejestru zabytków: zespół urbanistyczny centrum Raszyna z budynkiem Austerii oraz kościołem, zespół pałacowo – parkowy w Falentach, zespół przestrzenny zwi ązany z bitw ą pod Raszynem.

11. Infrastruktura techniczna. Stan i funkcjonowanie systemu komunikacji /Rys. 10.1,10.2, 10.3/

11.1.Powi ązania komunikacyjne

Powi ązania komunikacyjne gminy Raszyn z województwem, powiatem i Warszaw ą są zadawalaj ące. Przez teren gminy przebiegaj ą drogi, zapewniaj ąca dobre poł ączenia zarówno z północn ą jak i południow ą cz ęś ci ą kraju. Podstawowe powi ązania komunikacyjne gminy Raszyn w skali kraju i regionu zapewniaj ą drogi krajowe nr 7 Warszawa - Kraków (Gda ńsk - Chy żne - granice pa ństwa), nr 8 Warszawa - Wrocław (stanowi ącą fragment transeuropejskiej drogi Kaliningrad – Warszawa – Praga), Południowa Obwodnica Warszawy oraz droga wojewódzka nr 721 Nadarzyn - Piaseczno - Wi ązowna - Duchnów. Dla powi ąza ń z gminami s ąsiednimi i Pruszkowem istotne s ą drogi powiatowe: ul. Pruszkowska – nr 3113W - łącz ąca tereny w gminie Michałowice poprzez Raszyn do Al. Krakowskiej drogi krajowej nr 7, ul. Sokołowska – nr 3115W - łącz ąca tereny w gminie Michałowice poprzez Puchały i Janki do Al. Krakowskiej drogi krajowej nr 7, ci ąg ulic Graniczna, Leszczynowa, Bruzdowa - nr 3117W - pomi ędzy Jankami i Sękocinem Starym ł ącz ąca Tras ę Katowick ą z Al. Krakowska (po wybudowaniu

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Trasy ekspresowej Salomea- Wolica ze zmian ą dost ępu do Trasy Katowickiej) do Janczewic w Lesznowoli, ul. Źródlana –nr 3118W, ulice Falencka i Raszy ńska – nr 3119W - przebiegaj ąca od Al. Krakowskiej do Lesznowoli, ul. Droga Hrabska – nr 3120W - od Al. Krakowskiej do miejscowo ści Łady, ulice Sportowa, Raszy ńska, Warszawska – nr 3121W - przebiegaj ąca od Al. Krakowskiej w Raszynie poprzez Rybie, Jaworow ą, Dawidy Bankowe, Dawidy do Warszawy, ul. Długa - nr 3122W – przebiegaj ąca od Podolszyna Nowego, poprzez Łady do Dawid, ul. Starzy ńskiego - nr 2841W - w Dawidach Bankowych, ul. Raszy ńska - nr 2842W - Podolszyn Nowy, ul. Willowa w Falentach Nowych i ul. Falencka - nr 2844W. Łączna długo ść dróg w gminie Raszyn wynosi - 200,8km, w tym dróg krajowych - 10,014km, wojewódzkich – 5km, za ś powiatowych - 26,789km, drogi gminne posiadaj ą długo ść 159km.

Tab. 28. Długo ść dróg poszczególnych kategorii w gminie Raszyn Kategoria drogi Długo ść [km] krajowe: 10,014 w tym: - Al. Krakowska 7,774 - Al. Mszczonowska 2,240 wojewódzkie 5 powiatowe 26,789 gminne: 159 w tym: - nawierzchnia twarda 89 -nawierzchnia gruntowa 70 razem 200,8 Źródło: Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Raszyn do roku 2020

W obecnym układzie drogowym istnieje wiele niekorzystnych rozwi ąza ń, takich jak: ° ruch tranzytowy przez Raszyn za po średnictwem drogi krajowej nr 7 (problem będzie istniał do czasu realizacji nowej trasy ekspresowej tzw. Salomea - Wolica); ° brak dróg dla obsługi ruchu lokalnego wzdłu ż dróg krajowych nr 7 i 8 oraz dróg lokalnych przebiegaj ących poza drogami nr 7 i 8; ° brak dogodnego poł ączenia z siedzib ą powiatu - Pruszkowem; ° słabo rozwini ęty układ komunikacyjny, umo żliwiaj ący powi ązania wewn ątrz gminy.

11.2. Drogi gminne /Rys. 9.1/

Doprowadzenie ruchu do dróg krajowych, wojewódzkiej i powiatowych odbywa si ę równie ż poprzez drogi gminne. Drogi gminne słu żą bezpo średniej obsłudze terenów przylegaj ących. Publiczne drogi gminne na terenie gminy Raszyn o długo ści 159km, maj ą na długo ści 89 km (tj. 56%) nawierzchni ę utwardzon ą, za ś na 70 km (tj. 44%) nawierzchni ę gruntow ą.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Najwi ększa sie ć dróg gminnych zlokalizowana jest w północnej cz ęś ci gminy, na terenie miejscowo ści Raszyn. Wykaz dróg gminnych: ul. Centralna w Puchałach nr 310602W, ul. Wira żowa w Puchałach nr 310603W, ul. Żwirowa w Puchałach nr 310604,W ul. Wspólna w Jankach Wyp ędach nr 310605W, ul. Działkowa w Jankach nr 310606W, ul. Przelotowa w Jankach nr 310607W, ul .Godebskiego w Jankach nr 310608W, ul. Starowiejska w S ękocinie Starym nr 310609W, ul.6 Sierpnia w Słominie nr 310610W, ul. Droga Hrabska w Falentach i Falentach Nowych nr 310611W, ul. Jaworowska w Falentach Nowych i Jaworowej nr 310612W, ul. w Ładach nr 310613W, ul. Miklaszewskiego w Dawidach bankowych nr 310614W, ul. Objazdowa w Jaworowej nr 310615W, ul. Uko śna w Jaworowej nr 310616W, ul. Poniatowskiego w Jankach nr 310617W, Ulice w Nowych Grocholicach, Raszynie i Rybiu: ul. Godebskiego nr 310618W, ul. Słowikowskiego nr 310619W, ul. Chłodna nr 310620W, ul. Polna -Sasanki-Broniewskiego nr 310621W, ul. Ró żana nr310622W, ul. Matejki Nr 310623W, ul. Projektowana Nr 310624W, ul. Reymonta nr 310625W, ul. Żeromskiego nr 310626W, ul. Prosta nr 310627W, ul. Lipowa nr 310628W, ul. Brzozowa nr 310629W, ul. Poprzeczna nr 310630W, ul. Wary ńskiego nr 310632W, ul. Partyzantów nr 310632W, ul. Moniuszki nr 310633W, ul. Świerczewskiego nr 310634W, ul. Dzika nr 310635W, ul. Sienkiewicza nr 310636W, ul. Sikorskiego nr 310637W, ul. Robotnicza nr 310638W, ul. Dolna nr 310639W, ul. Bliska nr 310640W, ul. Jesienna nr 310641W, ul. W ąska nr 310642W, ul. Ł ąkowa nr 310643W, ul. Błotna nr 310644W, ul. Zielona nr 310645W, ul. Grocholicka nr 310646W, ul. Krótka nr 310647W, ul. Ciasta nr 310648W,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego ul. Wysoka nr 310649W, ul. Stawowa nr 310650W, ul. Ł ączna nr 310651W, ul. Zacisze nr 310652W, ul. Niska nr 310653W, ul. Wodna nr 310654W, ul. Ogrodowa nr 310655W, ul. Ko ścielna nr 310656W, ul. Graniczna nr 310657W, ul. Pastelowa nr 310658W, ul. Krzywa nr 310659W, ul. Mokra nr 310660W, ul. Nowa nr 310661W, ul. Orzechowa nr 3100662W, ul. Kwiatowa nr 310663W, ul. Akacjowa nr 310664W, ul. Topolowa nr 310665W, ul. Mirtowa nr 310666W, ul. Wesoła nr 310667W, ul. Ko ściuszki nr 310668W, ul. Lotnicza nr 310669W, ul. Stadionowa nr 310670W, ul. Wschodnia nr 310671W, ul. Sokolnickiego nr 310672W, ul. Poniatowskiego nr 310673W, ul. Chrobrego nr 310674W, ul. Mieszka I nr 310675W, ul. Mickiewicza nr 310676W, ul. Szkolna nr 310667W, ul. Sportowa nr 310678W, ul. Spółdzielcza nr 310679W, ul. Czerwonego Kapturka nr 310680W, ul. Nauczycielska nr 310681W, ul. Wołodyjowskiego nr 310682W, ul. Słoneczna nr 310683W, ul. Nadrzeczna nr 310684W, ul. Boczna nr 310685W, ul. Klonowa nr 310686W, ul. Cienista nr 310687W, ul. Parkowa nr 310688W, ul. Rozwojowa nr 310689W, ul. Środkowa nr 310690W, ul. Południowa nr 310691W, ul. Spacerowa nr 310692W, ul. Olszowa nr 310693W, ul. Kasztanowa nr 310694W, ul. Spokojna nr 310695W, ul. Cicha nr 310696W, ul. Miła nr 310697W, ul. Polna nr 310698W,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego ul. Piaskowa nr 310699W, ul. Rybna nr 311101W, ul. Okr ęż na nr 311102W, ul. Jarz ąbka nr 311103W, ul. Przygodowa nr 311104W, ul. Działkowa nr 311105W, ul. Bukietowa nr 311106W, ul. 19 kwietnia nr 311107W, ul. Białobrzeska nr 311108W, ul. Wybickiego nr 311109W, ul. Gen. Bema nr 311110W, ul. Gen. Zaj ączka nr 311111W, ul. Bez nazwy nr 311112W, ul. Malinowa nr 311113W, ul. Zakole nr 311114W, ul. Miła nr 311115W, ul. Bagienna nr 311116W, ul. Strzałkowa nr 311117W, ul. Brzoskwiniowa nr 311118W, ul. Łagodna nr 311119W, ul. Widoczna nr 311120W, ul. Turystyczna nr 311121W, ul. Wczasowa nr 311122W, ul. Przesmyk nr 311123W, ul. Żytnia nr 311124W, ul. Ceramiczna nr 311125W, ul. Słowicza nr 311126W, ul. Wakacyjna nr 311127W, ul. Szpaka nr 311128W, ul. Kanarka nr 3111299W, ul. Krucza nr 311130W, ul. Szczygła nr 311131W, ul. Kolibra nr 311132W, ul. Relaksu nr 311133W, ul. Tenisowa nr 311134W, ul. Wypoczynkowa nr 311135W, ul. Makowa nr 311136W, ul. Stokrotki nr 311137W, ul. Tulipanowa nr 311138W, ul. Bratkowa nr 311139W.

Aktualny układ funkcjonalny dróg obsługuj ący obszar gminy przedstawia Rys. 9.2.

11.3.Nat ęż enie ruchu

Na terenie gminy Raszyn najbardziej obci ąż ona ruchem samochodowym jest droga krajowa nr 7. Droga krajowa nr 7 na odcinku Warszawa – Radom nale ży do dróg najbardziej obci ąż onych ruchem pojazdów w kraju. Według Generalnego Pomiaru Ruchu przeprowadzonego w 2010 roku, na terenie gminy Raszyn, na odcinku Raszyn - Janki średni dobowy ruch pojazdów wynosił ok. 61 240 pojazdów,

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego co znacznie przewy ższa średni ą krajow ą. Średnia dobowa ruchu pojazdów na drogach krajowych wynosi 9 888 pojazdów, a średnia dla województwa mazowieckiego wynosi 10 906. Nat ęż enie ruchu na drogach krajowych nr 7 i 8 systematycznie si ę zwi ększa. Zgodnie z wynikami Generalnego Pomiaru Ruchu, w porównaniu do roku 2005, na odcinku drogi krajowej nr 7 Raszyn – Janki, gdzie łącz ą si ę strumienie ruchu z dróg 7 i 8, odnotowana liczba pojazdów zwi ększyła si ę o ok. 2 240. Podobnie nat ęż enie ruchu na drodze wojewódzkiej w gminie Raszyn jest wi ększe od średniego dobowego ruchu pojazdów dla dróg wojewódzkich Mazowsza wynosz ącej ok. 4 590 i wynosi dla drogi wojewódzkiej nr 721 ok. 9 790 pojazdów na dob ę. Wi ększo ść pojazdów poruszaj ących si ę po drogach gminy Raszyn stanowi ą samochody osobowe. Na drodze krajowej auta osobowe stanowiły ok. 70% wszystkich pojazdów, zaś na drodze wojewódzkiej ponad 80%. Pozostałe pojazdy stanowiły głównie samochody ci ęż arowe (na podst. Generalnego Pomiaru Ruchu 2010r).

Rysunek 2. Średnie dobowe nat ęż enie dla pojazdów samochodowych na sieci dróg krajowych i wojewódzkich w 2005 r., region warszawski.

źródło: Generalny Pomiar Ruchu 2010 r.

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 11.4. Układ komunikacji zbiorowej

Komunikacja zbiorowa na terenie gminy Raszyn odbywa si ę na trasie Raszyn - Warszawa - Raszyn. Opiera si ę na zorganizowanym transporcie autobusowym przewo źników prywatnych - linia 124 oraz ZTM Warszawa - linie 703, 706, 711, 715, 804, 809, 815 a tak że PKS Grójec, Grodzisk Mazowiecki i Żyrardów. Pętla autobusowa zlokalizowana jest na Ok ęciu w Warszawie w s ąsiedztwie p ętli tramwajowej. Na terenie gminy Raszyn p ętla autobusowa zlokalizowana jest w Podolszynie Nowym. Gmin ę obsługuj ą równie ż autobusy prywatne centrum handlowego IKEA i Janki. Przez Gmin ę Raszyn nie przebiega żaden szlak kolejowy. Na wschód w odległo ści 1km od wschodniej granicy gminy, ulic ę Baletow ą przecinaj ą tory linii PKP Warszawa – Radom z przystankiem Dawidy. Na północny zachód, w odległo ści około 2km od granic Raszyna, przebiegaj ą tory WKD z przystankami „Salomea” w Warszawie i „Opacz Kolonia” w gminie Michałowice. Mi ędzynarodowe lotnisko, Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie znajduje si ę praktycznie w bezpo średnim s ąsiedztwie gminy Raszyn – w odległo ść około 3 - 5 km.

11.5. Uwarunkowania i przes ądzenia wynikaj ące z planów nadrz ędnych

Przez teren gminy Raszyn przebiegaj ą planowane i b ędące w realizacji wynikaj ące z planów nadrz ędnych, nast ępuj ące trasy: − cz ęść ekspresowej Trasy N - S – droga S7, przebiegaj ącej przez Dawidy i Dawidy Bankowe wzdłu ż wschodniej granicy gminy; − cz ęść ekspresowej Trasy Salomea – Wolica z w ęzłami ”Wyp ędy” i „Janki Małe” – droga S8, przebiegaj ąca wzdłu ż zachodniej granicy gminy; − poł ączenie drogi nr 8 i nr 7, odcinkiem drogi GP z w ęzłem Magdalenka; − przebudowa w gminie Raszyn drogi wojewódzkiej nr 721 i budowa nowych jej odcinków poza terenem gminy Raszyn jako tzw. „Paszkowianki”, która w układzie ponadlokalnym poł ączy drog ę krajow ą Nr 8 z drog ą krajow ą Nr 2 poprzez tereny gminy Nadarzyn, Michałowice, Brwinów, teren Pruszkowa i gminy O żarów Mazowiecki, a nast ępnie poprzez teren gmin: O żarów Mazowiecki, Stare Babice oraz Izabelin poł ączy ponownie z drog ę krajow ą Nr 7 w Łomiankach. „Paszkowianka” jest elementem tzw. Małej Obwodnicy Warszawy. Zadaniem Małej Obwodnicy Warszawy b ędzie poł ączenie miejscowo ści podwarszawskich takich jak: Pruszków, Brwinów, Piaseczno, Konstancin, Józefów, Sulejówek, Halinów, Wołomin, Radzymin, Legionowo, Łomianki i usprawnienie poł ącze ń drogowych o środków osadniczych najbli ższych stolicy oraz odci ąż enie tym samym Warszawy od ruchu drogowego pomi ędzy tymi miejscowo ściami. Obwodnica składaj ąca si ę z dróg wojewódzkich b ędzie przenosi ć głównie ruch w skali Aglomeracji Warszawskiej.

11.6. Ruch pieszo rowerowy

Ruch pieszy w Raszynie, Rybiu, Nowych Grocholicach w centrum miejscowo ści na terenach zabudowy odbywa si ę na wydzielonych chodnikach. W Raszynie znajduj ą si ę ulice przeznaczone wyłącznie dla ruchu pieszego, z

100

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego dopuszczeniem ruchu pojazdów zaopatrzenia i służb miejskich. Jednak wi ększo ść dróg układu podstawowego (głównych ruchu przy śpieszonego, głównych i zbiorczych) oraz wi ększo ść dróg w gminie nie posiada chodników, co stwarza duże zagro żenie dla bezpiecze ństwa pieszych. Praktycznie w gminie nie ma ście żek rowerowych. Niezb ędna jest realizacja chodników i systemu ście żek rowerowych rekreacyjnych i dla powi ąza ń lokalnych. Ście żki powinny by ć budowane przy nowych drogach.

11.7. Parkowanie pojazdów

W obszarze gminy dla obsługi lokalnej nie wyst ępuje problem z parkowaniem pojazdów. Równie ż zaspokojenie potrzeb parkingowych w Centrum Janki czy IKEA jest wystarczaj ące.

11.8. Transport ładunków

Ruch ci ęż arowy na terenie gminy to ruch tranzytowy, który odbywa si ę na drogach krajowych i drodze wojewódzkiej. Źródłem i celem ruchu ci ęż arowego w obszarze gminy jest Centrum Janki i strefa magazynowo – handlowa przy ulicy Sokołowskiej, Trasie Katowickiej i Al. Krakowskiej. Charakter tych obiektów wymaga dobrej obsługi transportem drogowym, szczególnie dobrej dost ępno ści do sieci drogowej. Istniej ący układ drogowy, z pewnymi ograniczeniami w przepustowo ści, odpowiada temu zapotrzebowaniu.

11.9. Identyfikacja i ocena podstawowych problemów

W istniej ącym układzie komunikacyjnym gminy za niekorzystne nale ży uzna ć: - utrzymywanie powi ąza ń komunikacyjnych z Warszaw ą tylko za po średnictwem jednej drogi krajowej nr 7 (Al. Krakowska), - brak tras zapewniaj ących mo żliwo ści przeprowadzenia ruchów o charakterze tranzytowym poza obszarami silnie zurbanizowanymi, - brak sprawnych powi ąza ń z Gminy Raszyn do s ąsiednich gminy i do Pruszkowa, - brak powi ąza ń wewn ątrz gminy bez zjazdów na Al. Krakowsk ą lub ul. Mszczonowsk ą, w tym z siedziba gminy, basenem, stadionem, - zagospodarowania przyległego do drogi wojewódzkiej nr 721 bezpo średnio z tej drogi, - brak komunikacji autobusowej dla obsługi wszystkich miejscowo ści w gminie.

Zakłada si ę utrzymanie (według dotychczasowych decyzji o lokalizacji drogi i według opracowa ń planistycznych) przebiegów tras ponadlokalnych: - drogi ekspresowej nr 7 – warszawa – Grójec, - drogi ekspresowej Salomea – Wolica- Sękocin

Nadrz ędnym problemem komunikacyjnym gminy Raszyn jest przeci ąż enie istniej ącego krajowego układu drogowego. Ma na to wpływ prowadzenie przez gmin ę ruchu tranzytowego za po średnictwem drogi krajowej nr 7 oraz nr 8, a tak że wzrastaj ący od wielu lat stopie ń motoryzacji społecze ństwa. Powszednie zatory drogowe wyst ępuj ą przede wszystkim na drodze nr 7 w kierunku Warszawy.

101

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Zwi ązane s ą one z urbanizacj ą Aglomeracji Warszawskiej i masowym dojazdem mieszka ńców okolicznych miejscowo ści do pracy i szkół w Warszawie. Budowa drogi ekspresowej Salomea – Wolica oraz drogi ekspresowej S-7 do Tarczyna ma zmniejszy ć ruch tranzytowy, co najmniej w 20% oraz ruch związany z dojazdami do Warszawy o 50%. Po wybudowaniu tych dróg zostanie zmieniona funkcja Al. Krakowskiej z głównej do zbiorczej. Aktualnie przesuni ęto termin budowy Trasy Salomea - Wolica. Znaczn ą popraw ę ruchu lokalnego przyniósłby lokalny układ drogowy jezdni serwisowych wzdłu ż dróg krajowych nr 7 i 8, co wyeliminowałoby bezpo średni ą obsług ę przyległych terenów z tych dróg. Dodatkowo niezadowalaj ący stan techniczny niektórych dróg i brak chodników dla pieszych i ście żek rowerowych uniemo żliwiaj ą bezkolizyjne poruszanie si ę mieszka ńców w obszarze gminy. Nale ży równie ż zwróci ć uwag ę na niedostateczn ą liczb ę miejsc parkingowych w centrum miejscowo ści Raszyn i braki w o świetleniu ulicznym. Zdecydowane usprawnienie lokalnych powi ąza ń mo że nast ąpi ć po wybudowaniu: - wiaduktu nad Południow ą Obwodnic ą Warszawy pomi ędzy ul. Na Skraju - ul. Kinetyczn ą i Wira żow ą, a zdublowan ą ulic ą Warszawsk ą jako przedłu żenie ulicy W ędrowców; - ulicy Grudzi obsługuj ącej tereny wschodniego pasma gminy od Al. Krakowskiej do ulicy Warszawskiej w Dawidach-Jaworowej przeprowadzonej poza obszarami intensywnej zabudowy, - drogi lokalnej pomi ędzy S ękocinem Lasem (ul. Graniczna), ul. Sportowa w Raszynie z basenem i stadionem, - poł ączenia Traktu Grocholickiego z Al. Krakowsk ą, - lokalnych powi ąza ń pomi ędzy miejscowo ściami gminy, zarówno w zakresie powi ąza ń z istniej ącym układem drogowym jak i w zakresie obsługi istniej ącego zagospodarowania. Problemem transportu zbiorowego jest zbyt mała ilo ść poł ącze ń w godzinach szczytu. Udro żnienie układu komunikacji mo że nast ąpi ć poprzez wybudowanie nowych dróg i modernizacj ę dróg istniej ących. Ze wzgl ędu na wyczerpanie mo żliwo ści przepustowych istniej ącego układu komunikacji drogowej nale ży przewidzie ć realizacje w gminie publicznej komunikacji szynowej (tramwaj, kolejka). Dla realizacji szynowego publicznego środka komunikacji zbiorowej powinna nast ąpi ć ścisła współpraca z władzami terenów sąsiaduj ących z gmin ą Raszyn, a zwłaszcza z gmin ą Michałowice, gminą Nadarzyn i Warszaw ą. W/w współpraca powinna dotyczy ć równie ż wprowadzenia komunikacji autobusowej w powi ązaniu z lini ą WKD. Ustalenie sposobu obsługi zagospodarowania w bezpośrednim otoczeniu drogi wojewódzkiej nr 721 wymaga odr ębnych, szczegółowych opracowa ń. W Studium wskazuje si ę tereny gminy, słabo zainwestowane, do przekształceń dla których okre śla si ę uwarunkowania wynikaj ące z mo żliwo ści obsługi komunikacyjnej /Rys. nr 9.2/: - rejon Wyp ędy - Janki wzdłu ż granicy z Sokołowem, - tereny Słomina, S ękocina Nowego, Laszczek i Falent Du żych posiadaj ące do obsługi jedynie ulic ę Podle śna i Źródlan ą bez ci ągło ści powi ąza ń, - teren Ład i Podolszyna Nowego na południowy – zachód od ulicy Miklaszewskiego, którego obsługa komunikacyjna byłaby mo żliwa za po średnictwem przedłu żonej ulicy Miklaszewskiego do ulicy Długiej,

102

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - rejon rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Dawidach Bankowych pomi ędzy ulicami Dług ą, Warszawsk ą, Starzy ńskiego i Miklaszewskiego. Konsekwentnie prowadzona rozbudowa sieci komunikacyjnej ma szczególne znaczenie z uwagi na pełne oddziaływanie na jako ść i rozwój życia gospodarczego i społecznego Gminy zwłaszcza w sytuacji przeznaczenia pod zabudow ę całego obszaru gminy. Wyznaczenie rezerw pod docelowy układ komunikacji ma istotne znaczenie dla prawidłowego jej funkcjonowania w przyszło ści ze wzgl ędu na parcelacje rolne.

Barierami rozbudowy układu komunikacyjnego: - wymagania ochrony terenów i obiektów wpisanych do rejestru zabytków i wskazanych do ochrony, - wymagania ochrony terenów i obiektów uznanych form ochrony przyrody, - wymagania ochrony bezpo średniego otoczenia życia człowieka (miejsca pracy, zamieszkania i wypoczynku), - ochrona przed penetracj ą ruchu kołowego wybranych obszarów, - ekonomiczne ograniczenia wynikaj ące z własno ści terenów (odszkodowania za grunty pod drogi), - ekonomiczno — techniczne i estetyczne uwarunkowania wprowadzenia nowych sieci dróg w teren. Zagro żeniami dla rozwoju mog ą by ć: - opó źnienia w budowie Trasy Salomea – Wolica, - niedostatek środków finansowych na rozwój i utrzymanie sieci drogowej oraz komunikacji publicznej - konflikty społeczne i ekologiczne, ujawniaj ące si ę budowie, rozbudowie i modernizacji układu drogowego.

12. Infrastruktura techniczna

12.1. Gospodarka wodno - ściekowa

Rozbudowa sieci wodno - kanalizacyjnej realizowana jest sukcesywnie dla wszystkich obszarów urbanizowanych. Przewiduje si ę obj ęcie wszystkich terenów w miar ę wzrostu zaludnienia. 12.1.1. System zaopatrzenia w wod ę /Rys. 10.1/ W obszarze gminy Raszyn funkcjonuj ą cztery niezale żne publiczne systemy wodoci ągowe. Dla potrzeb wodoci ągów eksploatowane s ą uj ęcia wody w Raszynie, Ładach, Puchałach oraz S ękocinie Nowym. Jedynie niewielka cz ęść ludno ści zamieszkuj ąca północny kraniec Raszyna zaopatrywana jest w wodę pitn ą z Warszawskiego Wodoci ągu Centralnego za po średnictwem sieci w Opaczy Małej w gminie Michałowice. Łączna długo ść eksploatowanej sieci wodoci ągowej, bez przył ączy, wynosi 122,3km. Z wodoci ągu korzysta 14 886 osób, a ilo ść przył ączy wodoci ągowych do budynków wynosi 4 494szt. Wymienione układy dostarczaj ą 860,7dm 3 wody. (na podst. danych GUS, na rok 2009). Najg ęstsza sie ć wodoci ągowa znajduje si ę w miejscowo ści Raszyn, Rybie i Nowe Grocholice.

103

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Pozostali mieszka ńcy oraz liczne przedsi ębiorstwa korzystaj ą z indywidualnych studni gł ębinowych lub gospodarskich na poszczególnych posesjach. Stan taki wymaga zmiany i obj ęcia systemem wodoci ągu zorganizowanego. 12.1.2. Źródła zasilania w wod ę Na terenie gminy Raszyn zlokalizowanych jest 5 gminnych uj ęć wód podziemnych, których wydajno ść wynosi 1 606m 3/h. Pobór całkowity z uj ęć podziemnych wynosi 650,34tys.m 3/rok. Zapewnienie pełnej obsługi wodoci ągowej wymaga sukcesywnej rozbudowy sieci. Tab. 29. Wykaz gminnych uj ęć wód podziemnych na terenie gminy Raszyn Uj ęcie Studnia Wielko ść pozwolenia wodnoprawnego

Raszyn - Rybie z 1A 120 m3/h uj ęcia w utworach 2A 2500 m3/d czwartorz ędowych ze 107 m3/h stacj ą wodoci ągow ą Raszyn ul. Unii Nr 1 70 m3/h Europejskiej z uj ęcia Nr 2 w utworach 1680 m3/d trzeciorz ędowych ze 70 m3/h stacj ą wodoci ągow ą i uj ęciem publicznym Łady/ Dawidy Nr 1 12 m3/h Bankowe z uj ęcia w Nr 2 3 utworach 3 226,6 m /d czwartorz ędowych ze 9 m /h stacj ą wodoci ągow ą Puchały z uj ęcia w Nr 1 23 m3/h utworach Nr 2 426,8 m3/d czwartorz ędowych ze 17 m3/h stacj ą wodoci ągow ą Słomin z uj ęcia w Nr 1 57 m3/h utworach Nr 2 1368 m3/d czwartorz ędowych ze 42 m3/h stacj ą wodoci ągow ą źródło: dane Urz ędu Gminy Generalnie z punktu widzenia mo żliwo ści zaopatrzenia w wod ę dla istniej ącego zainwestowania nie ma na terenie gminy ogranicze ń obszarowych dla intensyfikacji funkcji mieszkaniowej. Spi ęcie sieci wodoci ągowej zapewnia niezawodn ą dostaw ę wody w wi ększo ści warunków, aczkolwiek w przypadku wi ększych awarii mo żliwe jest okresowe obni żenie ci śnienia wody lub chwilowy jej brak. Docelowy rozwój funkcji mieszkaniowej wymaga ć b ędzie rozbudowy sieci, a przede wszystkim pozyskania nowych źródeł wody.

104

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 12.2. Ocena stanu istniej ącego i uwarunkowania rozwoju kanalizacji /Rys. 10.2/

Gmina Raszyn poło żona jest w zlewni Raszynki. Wła ściwa gospodarka ściekowa jest istotna ze wzgl ędu na walory przyrodnicze i ochron ę rezerwatu „Stawy Raszy ńskie” . Istniej ący stan skanalizowania jest niewystarczaj ący. Skanalizowana jest najbardziej zurbanizowana cz ęść gminy, a łączna długo ść czynnej sieci kanalizacji sanitarnej wynosi 61,4km. W systemie grawitacyjno – tłocznym ścieki odprowadzane s ą do centralnej gminnej oczyszczalni ścieków w Falentach. Rocznie do oczyszczalni w Falentach odprowadza si ę 522 dam3 ścieków, co stanowi ok. 30% przepustowo ści oczyszczalni. Do sieci kanalizacyjnej podł ączonych jest 3648 budynków. Z oczyszczalni ścieków korzysta ok. 12 000 mieszka ńców gminy, co stanowi ok. 60% udział ogólnej liczby mieszka ńców (na podst. danych GUS, dane na rok 2009). Skanalizowane s ą miejscowo ści Raszyn, Rybie, cz ęść Nowych Grocholic i Jaworowej oraz wschodnia cz ęść Falent. Nast ępnie oczyszczone ścieki zrzucane s ą do rzeki Raszynki.

Tab. 30 Gminna oczyszczalnia ścieków w Falentach Projektowana Rodzaj Zarz ądzaj ący Miejscowo ść przepustowo ść Odbiornik oczyszczalni [m 3/d] biologiczna Rów C do Raszynki, Urz ąd Gminy z podwy ższonym Falenty 4 500 która jest Raszyn usuwaniem dopływem biogenów Utraty

Na terenie gminy zlokalizowanych jest 5 przyzagrodowych oczyszczalni ścieków oraz 5 biologicznych oczyszczalni ścieków. Wykaz innych oczyszczalni Tab. 31.

Tab. 31 Oczyszczalnie ścieków na terenie gminy Raszyn Projektowana Rodzaj Zarz ądzaj ący Miejscowo ść przepustowo ść Odbiornik oczyszczalni [m 3/d] Domy towarowe Rów R – 4, CASINO poprzez Janki, S.A. w Warszawie Wyp ędy i gmin ę Centrum Handlowe Janki biologiczna 230 w Jankach Michałowice do Raszynki, która jest dopływem Utraty IKEA Polska S.A. Rów R – 4 w Jankach poprzez Janki, Janki biologiczna 65 Wyp ędy i gmin ę Michałowice do Raszynki, która

105

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego jest dopływem Utraty Handlowo – biologiczna Rolnicza z Rów R–12 do Spółdzielnia Dawidy podwy ższonym 300 Raszynki, DAWIDY usuwaniem dopływu Utraty biogenów Instytut Badawczy Rów U–5, do Le śnictwa Rowu Wolica i w Warszawie Sękocin Las biologiczna 37 do Ośrodek Utraty Do świadczalny Osiedle Eko Sękocin nieczynna - - Sękocin

Na terenach nie skanalizowanych ścieki bytowo – komunalne gromadzone s ą w szczelnych zbiornikach bezodpływowych zlokalizowanych w obr ębie własnych posesji, okresowo opró żnianych do punktów zlewnych przy ró żnych oczyszczalniach. Brak jest danych obrazuj ących ilo ść ścieków nieobj ętych wywozem, niemniej przyjmuje si ę, że ich znaczna cz ęść zanieczyszcza środowisko. Program urbanistyczny przewiduje rozszerzenie terenów wymagaj ących skanalizowania. Dla oczyszczalnia w Falentach równoważna liczba mieszka ńców mo żliwa do obsługi przez oczyszczalni ę wynosi 38 250 osób, co bior ąc pod uwag ę liczb ę ludno ści obecnie korzystaj ących z oczyszczalni, daje mo żliwo ść obsługi jeszcze 26 250 osób bez rozbudowy sieci. W pozostałych rejonach konieczna b ędzie rozbudowa sieci i realizacja nowych przepompowni dla pełnej obsługi terenu. W Studium z 1999 r. planowano lokalizacj ę oczyszczalni ścieków w Wyp ędach na działce Gminy Raszyn. Długo ść sieci kanalizacji deszczowej na terenie gminy wynosi 23 158,5 m (dane Urz ędu Gminy). Kanalizacj ą deszczow ą obj ęta jest północna cz ęść gminy, a jej długo ść w poszczególnych wsiach wynosi odpowiednio: - Raszyn - 12 952,5 m, - Rybie - 9 566 m, - Nowe Grocholice - 640 m. Odbiornikiem wód opadowych odprowadzanych systemem kanalizacji jest rzeka Raszynka, do której wody odprowadzane s ą b ądź to bezpo średnio, b ądź po średnio poprzez rowy melioracyjne. Lokalnymi systemami odprowadzenia wód opadowych obj ęte s ą Centrum Janki, Centrum IKEA, obiekty magazynowo - logistyczne. Jednak na przewa żaj ącej powierzchni gminy wody opadowe odprowadzane są powierzchniowo do gruntu lub do rowów melioracyjnych i do rowów wzdłu ż dróg. Do czasu pozostawienia gruntów rolnych bez zabudowy nie ma potrzeby budowy kanalizacji deszczowych. Nale ży jednak d ąż yć do tego, aby wody deszczowe nie przedostawały si ę do istniej ącej kanalizacji sanitarnej. W celu zapobie żenia podtapianiu terenów przyległych lokowane obiekty usługowo – magazynowe charakteryzuj ące si ę znacznymi powierzchniami uszczelnionymi (np. parkingi) wymagaj ą budowy kanalizacji deszczowej oraz budowy zbiorników retencyjnych.

106

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Ponadto w sposób zorganizowany nale ży odprowadza ć wody opadowe z tras komunikacyjnych, parkingów, obiektów usługowych na wydzielonych działkach, terenów obiektów przemysłowych, działalno ści gospodarczej i baz składowych. Przed wprowadzeniem wód deszczowych do odbiorników trzeba przewidzie ć zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami, ich oczyszczenie. Odbiornikami powinny by ć przede wszystkim rowy, a ostatecznie głównym odbiornikiem b ędzie rzeka Raszynka, Rów Wolica. Ponadto nale ży d ąż yć do retencjonowania wód opadowych na terenach posesji lub w stawach – zbiornikach retencyjnych. Pozwoli to zmniejszy ć ilo ść podtopie ń oraz zmniejszy ć ładunek zanieczyszcze ń wprowadzanych do wód powierzchniowych. Poniewa ż na terenie gminy znajduje sie ć drenarska wybudowana na potrzeby polepszenia warunków upraw, wszelkie jej zmiany (likwidacja, przebudowa) powinny uwzgl ędnia ć fakt, że zachowana musi zosta ć ta cz ęść systemu, która przeprowadza wody gruntowe z terenów rolnych.

12.3. Gospodarka odpadami

Na terenie gminy funkcjonuje selektywna zbiórka śmieci oraz odpadów niesegregowanych. Odpady wytwarzane s ą głównie przez gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury tj. handel, usługi, zakłady rzemie ślnicze, targowiska, szkolnictwo i usługi inne. Zbiórk ą i transportem zajmuj ą si ę 24 firmy posiadaj ące zezwolenia na prowadzenie przedmiotowej działalno ści.

Na terenie gminy nie ma składowiska odpadów. Odpady niesegregowane składowane s ą na: − Składowisku Odpadów we Frankach, gm. Kro śniewice; − Składowisku Odpadów w Uniszkach - Cegielni (Mława); − Składowisku Odpadów Komunalnych „Góra Żbikowska” (Pruszków); − Gminnym Składowisku Odpadów Komunalnych w Grabowcu (Słubice); − Składowisku Odpadów w Słabomierzu - Krzy żówce (gm. Radziejowice); − Składowisku Zakładu Utylizacji Odpadów Komunalnych w Kobiernicach k/ Płocka.

Odpady wielkogabarytowe zbierane s ą na pro śbę mieszka ńców i w ramach zorganizowanych zbiórek odpadów wielkogabarytowych przeprowadzanych okresowo przez gmin ę. Gmina Raszyn posiada Plan Gospodarki Odpadami zaktualizowany w 2010 r. W planie gospodarki odpadami w 2007r. w którym oszacowano ilo ść wytworzonych odpadów komunalnych, który wynosi ok. 7,46 tys. Mg (razem z odpadami wielkogabarytowymi). Na jednego mieszka ńca przypada wówczas ok. 376 kg/rok.

12.4. System energetyczny /Rys. 10.3/

Na terenie Raszyna nie wyst ępuj ą źródła wytwarzania energii elektrycznej. W Sękocinie Nowym zlokalizowana jest stacja elektroenergetyczna GPZ 110/15kV zasilaj ąca odbiorców na gminy Raszyn i sąsiednich gmin. Przył ączona jest ona do dwutorowej napowietrznej linii 110kV Mory - Piaseczno. Cała sie ć energetyczna obsługiwana jest przez zakład Energetyczny Warszawa Teren -Jeziorna.

107

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Ponadto przez teren gminy przechodzi linia elektroenergetyczna wysokiego napi ęcia 220kV Mory - Kozienice. W Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Raszyn z roku 1999 rezerwowano korytarz pod cz ęść planowanej linii 400kV będącej planowan ą obwodnic ą energetyczn ą zapewniaj ącej bezpiecze ństwo energetyczne Aglomeracji Warszawskiej. W obszarze gminy Raszyn nie ma mo żliwo ści wyznaczenia rezerwy pod tak ą lini ę. Rozwa żana jest mo żliwo ść budowy wielotorowej, wielonapi ęciowej linii po trasie istniej ącej linii 220kV Kozienice – Mory. Warunkiem jest zachowanie ustalonego pasa technologicznego, po 34m w ka żdą stron ę od osi tej linii. W obszarze gminy nale ży zachowa ć korytarze „pasy technologiczne” dla istniej ących napowietrznych linii 220kV i 110 kV. Stan techniczny sieci zasilaj ącej jest zadawalaj ący, nie mniej jednak dla podł ączenia nowych odbiorców nale ży si ę liczy ć z konieczno ści ą rozbudowy sieci średniego napi ęcia 15 kV i przył ączenia tej sieci do nowych stacji 110/15 kV. W Studium z 1999 r. planowano lokalizacj ę stacji 110/15kV w Wyp ędach. Rozwa żana jest lokalizacja takiej stacji w Sokołowie. Zapotrzebowanie istniej ących odbiorców na moc elektryczn ą ocenia si ę na ok. 9 MW dla gospodarstw domowych i 180MW dla odbiorców usługowo – handlowych i magazynowych.

12.5. Zasilanie w gaz /Rys. 10.3/

Zaopatrzenie gminy w gaz ziemny zapewnia Mazowiecka Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. w Warszawie oddział Gazownia Warszawska (OMZG). Głównymi źródłami zasilania w gaz na terenie gminy są gazoci ągi wysokiego ci śnienia: − Ø 400 Świerk – Mory, − Ø 300 S ękocin – Radom − oraz stacje redukcyjno – pomiarowe I o: Dane techniczne dla sieci gazowej na terenie gminy (według stanu na koniec 2011r.) przedstawiaj ą si ę nast ępuj ąco: − długo ść istniej ącej sieci gazowej średniego ci śnienia wynosi 149,546km, − liczba przył ączy ogółem wynosi 5 998 szt. − liczba odbiorców gazu - gospodarstw domowych wynosi 6 383 szt., − zu życie gazu wynosi 18 499 tys. m 3, − Gmin ę Raszyn obsługuj ą stacje redukcyjno-pomiarowe Janki, S ękocin Nowy, Reguły, Piaseczno i Sokołów. Stacja redukcyjno – pomiarowa Io w Jankach pracuje cz ęś ciowo na potrzeby Gminy Nadarzyn, a stacja redukcyjno – pomiarowa I o w S ękocinie Nowym na potrzeby Gminy Lesznowola. Ograniczenia w rozwoju gminy wywołuj ą istniej ące gazoci ągi wysokiego ci śnienia i stacje redukcyjno– pomiarowe Io. Strefy bezpieczeństwa dla tych urz ądze ń okre śla rozporz ądzenie Ministra Gospodarki z 30 lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 97) dla gazoci ągów wybudowanych po 12 grudnia 2001 r. (jako strefy kontrolowane) oraz w Rozporz ądzeniu Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14 listopada 1995 r. (Dz. U Nr 139) dla gazoci ągów wybudowanych przed 12 grudnia 2001 r. (jako odległo ści podstawowe).

108

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 12.6. Zaopatrzenie w ciepło

Na terenie gminy Raszyn głównymi źródłami ciepła s ą indywidualne źródła ciepła lub niewielkie w zasi ęgu systemy z lokalnymi kotłowniami (w ITP. Falenty, w HRSP Dawidy). Gmina Raszyn nie posiada systemu ciepłowniczego. Jako surowiec energetyczny wykorzystywany jest węgiel, gaz przewodowy i bezprzewodowy, energia elektryczna i paliwa olejowe.

12.7. Telekomunikacja

Gmina Raszyn posiada dobre poł ączenia telekomunikacyjne z innymi miejscowo ściami z całego kraju oraz z zagranic ą. Na terenie gminy prowadzona jest sukcesywna rozbudowa sieci telekomunikacyjnej, zgodnie z rozwojem zabudowy. Na terenie gminy zlokalizowane s ą stacje bazowe telefonii komórkowych, zapewniaj ące sprawniejsze poł ączenia sieciowe.

12.8. Cmentarze

Mo żliwo ści istniej ącego jedynego w gminie cmentarza w Falentach o powierzchni ok. 6ha są wystarczaj ące dla parafii w Raszynie. Jednak uwzgl ędniaj ąc fakt, że na cmentarzu chowani s ą parafianie z s ąsiednich parafii w Warszawie nale ży wyznaczy ć rezerwy pod jego poszerzenie. Pełne zaspokojenie potrzeb mieszka ńców w gminie, zwi ązane zwłaszcza z powstawaniem nowych parafii, wymaga ć b ędzie wyznaczenia nowych terenów pod cmentarze albo wyznaczenia kolejnych rezerw terenu. Barier ą lokowania cmentarzy jest ograniczona powierzchnia terenów o odpowiednich warunkach gruntowo-wodnych, mo żliwo ść utrzymania stref sanitarnych i mo żliwo ść pozyskania terenów.

13. Wnioski do Zmiany Studium /Rys. 11.0/

W my śl ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w procesie sporz ądzania Studium zapewniono udział społecze ństwa, którego jednym z etapów było umo żliwienie składania wniosków do Studium. Wnioski zbierane były w okresie od 16 kwietnia 2010 roku w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31 maja 2010 r. W tym terminie spłyn ęło 426 wniosków. Wniosków zło żonych poza terenami wpłyn ęło 15. Wnioski zło żone w terminie dotyczyły nast ępuj ących zagadnie ń: - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej - 2 wnioski, - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej - 143 wnioski, - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy mieszkaniowej bez okre ślenia rodzaju - 6 wniosków, - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy mieszkaniowo - usługowej - 210 wniosków, - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy mieszkaniowa i usługowo - przemysłowa - 1 wniosek,

109

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy usługowej - 4 wnioski - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy usług handlu (obiekty wielkoprzestrzenne) - 5 wniosków, - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy usługowej o światy - 3 wnioski, - Zmiany przeznaczenia na tereny usług kultu religijnego - 1 wniosek, - Zmiany przeznaczenia na tereny zabudowy usługowo - przemysłowej - 13 wnioski, - Zmiany przeznaczenia na tereny rolnicze i wód powierzchniowych - 6 wniosków, - Zmiany przeznaczenia na tereny zieleni - 1 wniosek, - Komunikacji drogowej - 3 wnioski, - Zmiany parametrów zabudowy - 2 wniosków, - Inne - 3 - Bezprzedmiotowe - 23 Ze zgłoszonych wniosków 135 zostało rozpatrzonych pozytywnie, 163 zostały rozpatrzone cz ęś ciowo pozytywnie, 100 zostało rozpatrzonych negatywnie oraz 23 nie dotyczyło zakresu Studium. Najwi ęcej zło żonych wniosków dotyczyło zagospodarowania wsi Falenty Du że (103 wnioski), Falenty (89 wnioski) oraz Laszczki (42 wnioski). Najmniej wniosków dotyczyło wsi Podolszyn Nowy (5 wniosków) oraz Słomin (8 wniosków).

Tab. 32. Zbiorcze zestawienie rozstrzygni ęcia wniosków zło żonych do Studium Rozpatrzenie Rodzaj wniosku cz ęś ciowo negatyw pozytywne pozytywne ne Przeznaczenie na tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej 1 1 - Przeznaczenie na tereny zabudowy 49 12 82 mieszkaniowej jednorodzinnej Przeznaczenie na tereny zabudowy 4 2 - mieszkaniowej bez okre ślenia rodzaju Przeznaczenie na tereny zabudowy 62 141 7 mieszkaniowo - usługowej Przeznaczenie na tereny zabudowy 1 - - mieszkaniowa i usługowo - przemysłowa Przeznaczenie na tereny zabudowy - - 1 usługowej Przeznaczenie na tereny zabudowy usług 3 2 - handlu (obiekty wielkoprzestrzenne) Przeznaczenie na tereny zabudowy 2 - 1 usługowej o światy Przeznaczenie na tereny usług kultu 1 - - religijnego

110

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

Przeznaczenie na tereny zabudowy 6 5 6 usługowo - przemysłowej Przeznaczenie na tereny rolnicze i wód 4 2 - powierzchniowych Przeznaczenie na tereny zieleni 1 - - Komunikacji drogowej 1 1 1 Parametrów zabudowy 1 1 Inne 2 - 1 Bezprzedmiotowe - 23 Razem 138 166 99 źródło: opracowanie własne Zawiadomienie o przyst ąpieniu do sporz ądzania Studium wraz z informacj ą o mo żliwo ści składania wniosków rozesłano do trzydziestu jeden instytucji i organów, wła ściwych do uzgadniania i opiniowania projektu dokumentu w pó źniejszym etapie procedury. Na pismo odpowiedziało czterna ście instytucji, nadsyłaj ąc wnioski do Studium. Dziewi ęć wniosków zostało uwzgl ędnionych w cało ści, trzy wnioski zostały uwzgl ędnione w cz ęś ci, za ś dwa wnioski zostały nieuwzgl ędnione.

Wnioski instytucji W dniu 16 kwietnia 2010 r. Wójt Gminy Raszyn wystosował Zawiadomienie (znak UPP-7323/1/10) o podj ęciu w dniu 28 stycznia 2010 r. przez Rad ę Gminy Raszyn uchwały Nr XLII/698/10 w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Na zawiadomienie odpowiedzieli: 1. Wydział Nieruchomo ści Komendy Stołecznej Policji Uwzgl ędnienie działki nr ew. 937 w obr ębie Raszyn jako terenu niezb ędnego na cele obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa. 2. Zarz ąd Województwa Mazowieckiego Uwzgl ędnienie uwarunkowa ń wynikaj ących z planowanego przebiegu autostrady A-2 oraz budowy dróg w parametrach dróg ekspresowych: Trasa Salomea - Wolica, Trasa N-S. 3. Zarz ąd Województwa Mazowieckiego - ponownie Uwzgl ędnienie w Studium zadania zawartego w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego polegaj ącego na przebudowie drogi wojewódzkiej nr 721 w zwi ązku z wł ączeniem do drogi krajowej nr 7. 4. Urz ąd Marszałkowski Mazowiecki Zarz ąd Dróg Wojewódzkich Dział Planowania Przestrzennego Uwzgl ędnienie nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr 721 po północne stronie m. Lesznowola wraz z poł ączeniem z projektowanym nowym przebiegiem drogi krajowej nr 7.

111

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

5. Szefostwo Słu żby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP

Zamieszczenie w Studium informacji o konieczno ści uzgadniania z Szefostwem Słu żby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP wszelkich projektowanych na tych terenach obiektów o wysoko ści równej i wi ększej od 50 m n.p.t. 6. Prezes Urz ędu Lotnictwa Cywilnego 1. Na terenie obj ętym Studium obowi ązuj ą ograniczenia wysoko ści zabudowy okre ślone w dokumentacji rejestracyjnej Lotniska im. Chopina w Warszawie. 2. Obiekty trudno dostrzegalne z powietrza powinny by ć o co najmniej 10 m ni ższe od dopuszczalnej wysoko ści zabudowy wyznaczonej przez powierzchnie ograniczaj ące (zgodnie z rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 25 czerwca 2003 r. w sprawie warunków, jakie powinny spełnia ć obiekty budowlane oraz naturalne w otoczeniu lotniska). 3. W odległo ści 5 km od lotniska zabrania si ę budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych, które stanowi ć mog ą źródło żerowania ptaków. 4. Na nieruchomo ściach w rejonie podej ścia do l ądowania zabrania si ę sadzenia i uprawy krzewów mog ących stanowi ć przeszkody lotnicze. 5. Przeszkody lotnicze musz ą by ć zgłoszone Prezesowi Urz ędu Lotnictwa Cywilnego oraz oznakowane, zgodnie z przepisami odrębnymi. 7. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Warszawie Uwzgl ędni ć planowane inwestycje: − budowa drogi ekspresowej S-8 na odcinku Salomea - Wolica wraz z łącznikiem od w ęzła Wolica do drogi krajowej nr 7, − budowa trasy ekspresowej S-2 na odcinku od w ęzła „Konotopa” do węzła „Lotnisko”, − budowa trasy ekspresowej S-7 na odcinku od w ęzła „Lotnisko” na południe do granic gminy. 8. Regionalna Dyrekcja Lasów Pa ństwowych brak wniosków 9. Wójt Gminy Lesznowola Uwzgl ędnienie projektowanego nowego przebiegu drogi wojewódzkiej DW- 721 przygotowywanego przez MZDW. 10. Wójt Gminy Michałowice nie zgłasza wniosków 11. Prezydent Miasta Stołecznego Warszawa Uwzgl ędnienie w Studium elementów infrastruktury in żynieryjnej i komunikacyjnej wskazanych na wyrysie ze Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawa.

112

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego

12. PGE Dystrybucja Warszawa Teren Sp. z o.o. Uwzgl ędni ć w Studium: - rozbudow ę sieci energetycznej napowietrznej i kablowej średniego i niskiego napi ęcia oraz budow ę nowych stacji transformatorowych SN/nN, - pasy dla linii średniego i niskiego napi ęcia oraz o świetlenia ulicznego w ci ągach drogowych, - konieczno ść prowadzenia linii SN i nN po oddzielnych trasach, - projektowanie w istniej ących liniach napowietrznych SN, stacji transformatorowych słupowych, natomiast stacje wn ętrzowe, tylko w przypadku du żych mocy i braku napowietrznych linii SN, - zapisy ogólne dotycz ące trasy linii Sn i nN, które umo żliwiłyby ewentualne wykonanie zasilania liniami napowietrznymi jak i kablowymi, - rezerwy terenu pod budow ę nowych stacji, je żeli b ędą niezb ędne dla zasilenia danego terenu, - dopuszczenie, na terenie obszarów chronionych, skracania wysoko ści lub usuwania drzew i krzewów pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi, - zakaz nasadze ń pod napowietrznymi liniami elektroenergetycznymi drzew i krzewów tych gatunków, których naturalna wysoko ść mo że przekracza ć m, - nakaz przycinania drzew i krzewów rosn ących pod liniami elektroenergetycznymi, - zachowanie istniej ących linii elektroenergetycznych wysokich napi ęć 220kV i 110kV, średnich napi ęć 15kV i niskich napi ęć 0,4kV oraz istniej ących stacji rozdzielczych, transformatorowych i transformatorowo - rozdzielczych WN/SN i SN/nN. Przewidzenie w planach szczegółowych terenów pod elementy infrastruktury elektroenergetycznej niezb ędnych dla zaopatrzenia zabudowy w energi ę elektryczn ą. Przył ączenie obiektów do sieci elektroenergetycznej oraz przebudowa urz ądze ń elektroenergetycznych odbywa ć si ę b ędzie w uzgodnieniu i na warunkach okre ślonych przez właściwy zakład energetyczny według zasad okre ślonych w przepisach odr ębnych. Dla istniej ących i projektowanych linii nN, SN, WN nale ży pozostawi ć odpowiednie korytarze uwzgl ędniaj ące wymagane przepisami odległo ści od innych obiektów. 13. Polskie Sieci Elektroenergetyczne Centrum S.A. Uwzgl ędnienie w Studium istniej ącej linii 220kV Mory - Piaseczno i Mory - Kozienice wraz z pasem technologicznym po 25m w obie strony linii. Umieszczenie w Studium zapisów dotycz ących u żytkowania terenów w pasie technologicznym linii elektroenergetycznym wymienionych we wniosku. 14. Operator Gazoci ągów Przesyłowych GAZ system oddział w Rembelszczy źnie

113

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego Informacja o przebiegu przez teren gminy trasy gazoci ągu wysokiego ci śnienia DN 400 relacji Świerk - Mory, gazoci ągu wysokiego ci śnienia DN 300 relacji S ękocin - Radom oraz lokalizacji dwóch stacji gazowych wysokiego ci śnienia I o „S ękocin” i „Janki”. Odległo ści podstawowe od gazoci ągu DN 400 wynosz ą odpowiednio: 32,5 m w obie strony - zakaz budowy obiektów u żyteczno ści publicznej i zamieszkania zbiorowego, 25 m w obie strony - budynki mieszkalne o zwartej zabudowie, 17,5 m w obie strony - budynki mieszkalne zabudowy jedno - i wielorodzinnej. 15. Wojewódzki Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Warszawie

1. Zamieszczenie w Studium wyra źnej informacji, że prowadzenie inwestycji liniowych w terenie zmeliorowanym, odprowadzanie ścieków deszczowych z terenów przewidzianych pod zabudow ę przemysłowo - usługow ą lub drogi z utwardzon ą nawierzchni ą, wraz z zarezerwowaniem powierzchni gruntu pod zbiorniki retencyjne i zmiany trasy cieków b ądź wznoszenie budowli komunikacyjnych wymagaj ą zaopiniowania w Inspektoracie WZMiUW. 2. Zamieszczenie w Studium informacji o konieczno ści przebudowy b ądź likwidacji urz ądze ń drenarskich przed zagospodarowaniem działek, w uzgodnieniu z Inspektoratem. 16. Agencja Nieruchomo ści Rolnych Oddział Terenowy w Warszawie Przeznaczenie działek o nr ew. 65/1 i 104 w obr ębie Laszczki na cele zabudowy mieszkaniowej z usługami nieuci ąż liwymi.

14. Zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych

Mazowiecki Urz ąd Wojewódzki nie wnosił uwag i wniosków w zakresie zada ń samorz ądu wojewódzkiego. Zarz ąd Województwa Mazowieckiego nie zgłosił zada ń rz ądowych, a wskazał na konieczno ść uwzgl ędnienia: - budowy odcinka Trasy S2 Południowej Obwodnicy Warszawy; - budowy nowego odcinka drogi ekspresowej S8 – Trasa Salomea – Wolica; - budowy nowego odcinka drogi ekspresowej S-7 Trasa N - S; - przebudowy dróg krajowych S7 Warszawa – Kraków i S8 Warszawa – Wrocław; - modernizacji i przebudowy drogi wojewódzkiej nr 721 jako „Paszkowianki”. Starostwo powiatowe w Pruszkowie nie nadesłało odpowiedzi na zawiadomienie o przyst ąpieniu do sporz ądzania Studium.

Na terenie gminy Raszyn przewiduje si ę nast ępuj ące zadania słu żą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych: w zakresie komunikacji drogowej: - budow ę odcinka Trasy S2 Południowej Obwodnicy Warszawy, - budow ę nowego odcinka drogi ekspresowej S8 – Trasa Salomea – Wolica,

114

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego - budow ę nowego odcinka drogi ekspresowej S-7 Trasa N - S, - przebudow ę dróg krajowych S7 Warszawa – Kraków i S8 Warszawa – Wrocław, - modernizacj ę i przebudow ę drogi wojewódzkiej nr 721 jako „Paszkowianki”, - budow ę nowych odcinków dróg powiatowych: poł ączenia ul. Sokołowskiej z Drog ą Hrabsk ą, ul. Grudzi, nowego odcinka Traktu Grocholickiego, budow ę przedłu żenia ul. Spornej w Warszawie, budow ę nowej odcinek drogi w Puchałach oraz w Jankach Małych, budow ę nowego odcinka drogi w Sękocinie Starym oraz w Słominie, - modernizacj ę dróg powiatowych; w zakresie komunikacji zbiorowej: - budow ę nowego środka transportu komunikacji zbiorowej (tramwaj).

15. Synteza uwarunkowa ń /Rys. 12.0/

15.1. Uwarunkowania zewn ętrzne

Do najwa żniejszych zewn ętrznych determinantów rozwoju gminy nale żą : 1) położenie gminy w obszarze metropolitarnym Warszawy (OMW),

2) przebiegaj ące drogi krajowe nr 7 i 8, Południowa Obwodnica Warszawy oraz droga wojewódzka nr 721 prowadz ące ruch tranzytowy o znaczeniu regionalnym i krajowym,

3) wyznaczone korytarze pod drogi ekspresowe: Salomea – Wolica z w ęzłami Sokołów i Janki Małe oraz Trasa Warszawa – Tarczyn,

4) sąsiedztwo terenów lasów Nadle śnictwa Chojnów,

5) rola Raszyna jako wykształconego Centrum Handlu Wielkopowierzchniowego w Pa śmie Zachodnim Aglomeracji Warszawskiej.

15.2. Uwarunkowania wewn ętrzne

15.2.1.W zakresie środowiska przyrodniczego ograniczeniem rozwoju urbanistycznego s ą: - du że kompleksy le śne, w tym lasów prywatnych uznanych jako lasy ochronne, - obszary i obiekty chronione: rezerwat przyrody, pomniki przyrody, parki podworskie, kompleksy bardzo dobrych i dobrych gleb, - strefy obszaru chronionego krajobrazu oraz istniej ące cieki i powierzchnie wodne.

115

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 15.2.2. W zakresie środowiska kulturowego, którego zasoby dziedzictwa kulturowego stanowi ą trwały i istotny element atrakcyjnego krajobrazu Gminy rozwój urbanistyczny warunkują: - zespoły kulturowe na terenie gminy - zespoły (podworskie i pałacowe), pojedyncze obiekty zabytkowe, - strefy ochrony konserwatorskiej, - obiekty archeologiczne, - pomniki pami ęci narodowej. 15.2.3. W zakresie jako ści życia mieszka ńców zagro żenia stwarzaj ą: - niekorzystny wpływ na środowisko emitorów zanieczyszcze ń, przede wszystkim działalno ść przemysłu i komunikacji w tym lotniczej, - przemieszanie funkcji mieszkaniowych i działalno ści gospodarczej, - poziom zwodoci ągowania i skanalizowania gminy nie nad ąż aj ący za powstawaniem nowych obszarów zabudowy, - zasoby wód podziemnych, w tym I poziomu wód gruntowych. 15.2.4. W zakresie poziomu życia mieszka ńców: - niewystarczaj ący poziom urz ądze ń rekreacyjno – turystycznych bazuj ących na atrakcyjnych zasobach przyrodniczych gminy i rencie poło żenia, - rozmieszczenie obiektów usług o światy, funkcji administracyjnych, funkcji ochrony zdrowia w obszarach z zabudow ą mieszkaniowa. 15.2.5. W zakresie problematyki mieszkalnictwa - ograniczenia zwi ązane z ochron ą środowiska (w tym możliwo ści skanalizowania) b ędą rzutowa ć na intensywno ść zabudowy, wielko ść działek, procent terenów biologicznie czynnych, - rozwój funkcji mieszkaniowych wi ąż e si ę z opracowywaniem i uchwalaniem planów miejscowych, - rozwój funkcji mieszkaniowych uwarunkowany jest wyprzedzaj ącym wyposa żeniem terenów w źródła infrastruktury technicznej oraz równoległ ą realizację urz ądze ń obsługi mieszka ńców, - rozwój funkcji mieszkaniowej w postaci wykształconych układów przestrzennych o charakterze osiedlowym, spełniaj ącym wymogi zachowania ładu przestrzennego, jest struktura własno ści i parcelacje rolne, - lokowanie funkcji mieszkaniowych winno uwzgl ędnia ć zaspokojenie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorz ądowej w tym gminnego budownictwa mieszkaniowego. 15.2.6. W zakresie problemów rolnictwa - zachowanie równowagi rozwoju przestrzennego gminy (dostosowanie w czasie, rozwoju infrastruktury technicznej i społecznej do rozwoju urbanizacji) jest warunkiem wymuszaj ącym czasowe zachowanie funkcji produkcji rolniczej, - warunkiem utrzymania tej funkcji jest dostosowanie jej lokalizacji do rejonów wyst ępowania warto ściowych gleb, rejonów tradycji intensywnego rolnictwa oraz rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

116

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego 15.2.7. W zakresie prawnym uwarunkowaniem jest - sporz ądzenie nowych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, co umo żliwi segregowanie funkcji, - bezplanowa wyprzeda ż terenów rolnych, zwłaszcza wchodz ących w skład du żych gospodarstw rolnych, - dokonywanie geodezyjnych podziałów terenów rolnych z wydzielaniem zbyt wąskich dróg bez zachowania powi ąza ń komunikacyjnych i przestrzennych, - zadania wynikaj ące z konieczno ści zaspokojenia potrzeb wspólnoty samorz ądowej, - zachowanie rezerw terenowych pod inwestycje publiczne o ponadlokalnych funkcjach. 15.2.8. W zakresie komunikacji - poniewa ż w Alei Krakowskiej, pełni ącej podstawow ą rol ę w powi ązaniach gminy z Warszaw ą i krajem, poziom swobody ruchu osi ągn ął poziom warto ści granicznych usprawnienie powi ąza ń gminy z terenami otaczaj ącym wymaga wyeliminowania ruchu o charakterze tranzytowym poza obszary zurbanizowane. Niezb ędnym warunkiem funkcjonowania gminy jest realizacja nowych dróg w dotychczas ustalonych korytarzach, - istotn ą rol ę w usprawnieniu tych powi ąza ń spełni zamiana (dost ępno ści do Warszawy i z Warszawy) transportu indywidualnego na transport zbiorowy – budowa tramwaju, co najmniej do Centrum Handlowego Janki, - integracja obszaru gminy, rozwój mieszkalnictwa oraz funkcji usługowych wymaga usprawnienia układu komunikacji lokalnej. Uzale żnione jest to od budowy lub przebudowy wewn ętrznej sieci dróg, budowy ście żek rowerowych łącz ących poszczególne osiedla z centrum gminy, - segregacja ruchu lokalnego i tranzytowego i wytworzenie obwodnic komunikacyjnych na granicy z s ąsiaduj ącymi gminami, - brak uregulowa ń inwestowania nierolniczego na terenach rolnych nie posiadaj ących żadnej infrastruktury komunikacyjnej, - warunkiem realizacji ście żek rowerowych jest lokalizowanie ich wzdłu ż ci ągów komunikacyjnych oraz na terenach mo żliwych do nieodpłatnego pozyskania przez gmin ę. 15.2.9. W zakresie infrastruktury technicznej rozwój urbanistyczny warunkuje: - zwodoci ągowanie obszarów zabudowy mieszkaniowej, - skanalizowanie wszystkich obszarów zainwestowania, - rozwi ązanie gospodarki wodami opadowymi i odwodnienia terenów zmeliorowanych, - rozwi ązanie problemu utylizacji odpadów, - zachowanie rezerw terenowych pod inwestycje o funkcjach ponadlokalnych. 15.2.10. Uwarunkowania przestrzenne Szanse rozwoju przestrzenengo gminy: - oddziaływanie Warszawy i Pasma Zachodniego Aglomeracji Warszawskiej - presja urbanizacyjna migracji wraz z czynnikami podnosz ącymi atrakcyjno ść gminy, do których zaliczamy: korzystn ą rent ę poło żenia, dost ępno ść komunikacyjn ą do Warszawy, rozwój inwestycji komunalnych, tradycje

117

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Raszyn. Tom I – Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego zaanga żowania w działalno ść gospodarcz ą, rzutuj ą na rozwój przestrzenny gminy, - zachowanie walorów rekreacyjnych środowiska przyrodniczego i przej ściowo rolniczej przestrzeni produkcyjnej poprzez ograniczenie rozwoju funkcji mieszkaniowej i działalno ści gospodarczej na rzecz zagospodarowania rekreacyjnego, niezb ędnego dla potrzeb gminy i aglomeracji, - utrzymanie bez zabudowy ci ągu przyrodniczego doliny rzeki Raszynki z głównymi dopływami od Źródlisk i od Ursynowa oraz Rowu Wolica dla rozwoju funkcji rekreacyjnych, mog ących stanowi ć trwałe oparcie ekonomiczne dla wła ścicieli tych terenów, - utrudnienia w zorganizowaniu struktur przestrzennych o charakterze osiedlowym dla zabudowy mieszkaniowej i inwestycji działalno ści gospodarczej z uwagi na powszechn ą własno ść prywatn ą terenów i brak terenów komunalnych, zarówno dla wybudowania niezb ędnych inwestycji w odpowiednich miejscach, jak i dla udost ępnienia ich jako terenów zamiennych, - ograniczanie przestrzennego rozwoju budownictwa mieszkaniowo - usługowego oraz działalno ści produkcyjno-usługowej o znaczeniu ponadlokalnym (poprzez sukcesywne udost ępnianie nowych terenów pod zabudow ę) poniewa ż jednym ze strategicznych celów rozwoju gminy Raszyn jest wdro żenie zasad planowania przestrzenengo w oparciu o normy rozwoju zrównowa żonego, - pomimo korzystnych warunków dla rozwoju wymienionych funkcji ograniczeniami mo żliwo ści rozwoju s ą: - niedoinwestowanie w infrastruktur ę techniczn ą i komunikacj ę tranzytow ą i lokaln ą, - zagro żenia środowiska przyrodniczego: - degradacje naturalnych zasobów przyrodniczych gminy (uszczuplanie powierzchni rolnych i ł ąk), - degradacje gleb (zanieczyszczenia i przekształcanie struktury, likwidowanie wielkoobszarowych gospodarstw rolniczych), - zapobieganie degradacji środowiska naturalnego jest mo żliwe poprzez: - wprowadzenie ogranicze ń lokowania uci ąż liwych form zagospodarowania, - stworzenie mechanizmów prawnych dla segregacji funkcji, - dalszy rozwój infrastruktury technicznej, - zachowanie strategicznych rezerw jako rolniczych przestrzeni produkcyjnych do zainwestowania w pó źniejszym okresie.

118