Türkiye'de Senfonik Orkestralarda Görev

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Türkiye'de Senfonik Orkestralarda Görev T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI MÜZİK EĞİTİMİ BİLİM DALI TÜRKİYE’DE SENFONİK ORKESTRALARDA GÖREV YAPAN BAŞKEMANCILARIN TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜ İÇİNDEKİ YERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Ayşe Elif KILIÇASLAN BURSA - 2010 T.C. ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI MÜZİK EĞİTİMİ BİLİM DALI TÜRKİYE’DE SENFONİK ORKESTRALARDA GÖREV YAPAN BAŞKEMANCILARIN TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜ İÇİNDEKİ YERİ YÜKSEK LİSANS TEZİ Ayşe Elif KILIÇASLAN Danışman Prof. İsmail BOZKAYA BURSA - 2010 ÖZET Yazar : Ayşe Elif Kılıçaslan Üniversite : Uludağ Üniversitesi Anabilim Dalı : Güzel Sanatlar Eğitimi Bilim Dalı : Müzik Eğitimi Tezin Niteliği : Yüksek Lisans Tezi Sayfa Sayısı : xv +255 Mezuniyet Tarihi : …. /…. / 2010 Tez Danışmanı : Prof. İsmail BOZKAYA TÜRKİYE’DE SENFONİK ORKESTRALARDA GÖREV YAPAN BAŞKEMANCILARIN TÜRK MÜZİK KÜLTÜRÜ İÇİNDEKİ YERİ Bu araştırma, Türkiye’de senfonik orkestralarda görev yapan başkemancıların Türk müzik kültürü içindeki yerini belirleme amacına yönelik yapılmıştır. Araştırmanın problem cümlesi “Türkiye’de senfonik orkestralarda görev yapan başkemancıların Türk müzik kültürü içindeki yeri nedir?” şeklinde belirlenmiş ve problem cümlesine bağlı olarak 5 alt probleme yanıt aranmıştır. Araştırmanın evrenini Türkiye’deki senfonik orkestralar ve bu orkestralarda görev yapan başkemancılar oluşturmaktadır. Ülkemizde sınırlı sayıda senfonik orkestra olduğu düşüncesinden yola çıkılarak ayrıca örneklem grubu belirlenmemiş, bu orkestraların ve başkemancıların tamamı örneklem grubunda değerlendirilerek tam sayılı evren olarak düşünülmüştür. Bu araştırma orkestra ve başkemancılık ile ilgili kavramlar konusunda tarama modeline uygun olarak yapılarak tarihsel gelişim süreci belirlenmiş, genel olarak geniş bir arşiv taraması yapılarak günümüzde Türkiye’de görev yapan senfonik orkestralar ile bu orkestralarda kuruluşundan itibaren görevli başkemancıların kimler olduğu, eğitimleri, performans becerileri, orkestra içindeki statüleri belirlenmeye çalışılmıştır. Ayrıca 22 başkemancıdan bilgi almak için görüşme tekniklerinden yararlanılmıştır. Problemin çözümüne ilişkin kaynak taraması ve görüşme yoluyla elde edilen verilerin bir bölümü gruplandırılarak tablolar halinde gösterilmiş, bir bölümüne ise metin içinde bilgi akış sırasına göre yer verilmiş; kişilerden alınan diploma, afiş, konser programı gibi örnekler ekler bölümünde gösterilmiştir. Araştırma, bu alanda yapılan ilk çalışma olması nedeniyle önemli görülmektedir. Anahtar Sözcükler: Orkestra, Senfonik Orkestra, Keman, Başkemancı iii ABSTRACT Writer : Ayşe Elif Kılıçaslan University : Uludag University Department : Fine Arts Education Branch : Music Education Purpose of Thesis : Master’s Thesis Page Count : xv + 255 Graduation Date : …. /…. / 2010 Supervisor : Prof. İsmail Bozkaya THE PLACE OF CONCERTMEISTERS SERVING IN TURKISH SYMPHONIC ORCHESTRAS WITHIN THE TURKISH MUSIC CULTURE The purpose of this research is to determine the place of concertmeisters serving in Turkish orchestras within the Turkish music culture. The problem statement of the research has been defined as “What is the place of concertmeisters serving in symphonic orchestras in Turkey, in the Turkish music culture?” and in connection to the main problem statement, answers for 5 sub-problems have been searched. The universe of the research is composed of the symphonic orchestras in Turkey and the concertmeisters serving in these orchestras. Since there are limited number of symphonic orchestras in Turkey, all of these orchestras and their concertmeisters have been evaluated in the sampling group. They have been considered as integer universe and no separate sampling group has been defined. This research has been performed about the concepts of orchestra and concertmeister in accordance with archive scanning model and the historical development process has been determined. In general, a broad archive scan has been performed and; it has been tried to determine which symphonic orchestras are performing in Turkey and who are the concertmeisters serving from the foundation of these orchestras, what their education, performance skills and status within the orchestra are. In addition, interviews have been performed with 22 concertmaisters. Some of the data related with the solution of the problem derived from source scanning and interviews have been grouped and demonstrated as charts. The remaining parts have been placed in the text in accordance with the information flow and the samples like diplomas, posters, concert programs have been demonstrated in the annexes. This research is considered as critical, since it is the first study performed on this subject. Keywords: Orchestra, Symphonic Orchestra, Violin, Concertmeister iv ÖNSÖZ Senfonik orkestralarda lider konumunda bulunan başkemancıların yeri, her zaman farklı olmuş, orkestraların sanatsal performansı açısından önemli bir yer tutmuşlardır. Bu konu ile ilgili olarak sadece Amerika’da bir çalışma yapılmış, başka bir yerde örneğine rastlanmamıştır. Chicago Senfoni Orkestrasının başkemancılarından Mischa Mischakoff’un kızı Anne Mischakoff Heiles’in 2007 yılında yayımladığı “America’s Concertmasters” adlı kitabı, başkemancılıkla ilgili yapılmış önemli bir çalışma olarak araştırmama ışık tutmuştur. Türkiye’de de senfonik orkestralarda başkemancılık yapan sanatçılarla ilgili henüz bir araştırmanın yapılmamış olduğu görülmüş, Türkiye’deki başkemancıların bulundukları kurumlardaki hizmetleri, aldıkları yüksek sorumluluklar, yaptıkları sanatsal çalışmalar ve sağladıkları önemli katkılar ile, Türk müzik kültürü içinde önemli bir yere sahip oldukları gözlenmiştir. Bu konudaki bilgiler kişilerin ya da ailelerinin kendi arşivlerinde, dağınık olarak bulunmakta olup, bu çalışmada olabildiğince bir araya getirilmeye çalışılmıştır. Çalışmam boyunca; bana olan güvenini daima hissettiren ve yönlendirmeleri ile destek veren değerli danışmanım Prof. İsmail Bozkaya’ya, keman sanatçısı olarak yetişmemde on yıl boyunca emek veren, kendisi de 34 yıllık başkemancı olan değerli hocam Oktay Dalaysel’e, araştırmamda yararlanılan İngilizce kaynakların çevirilerinde destek olan kardeşim N. Aslı Erçin’e, çalışmalarım sırasında desteği ve sabrıyla bana her zaman güç veren eşim Çağatay Kılıçaslan’a, yazım sırasında karşılaştığım teknik sorunlarda her zaman yardımcı olan arkadaşım Mehmet Aybars’a, belge ve arşiv taramasında bana yardımcı olan değerli başkemancılarımıza, ailelerine ve yakınlarına teşekkürü bir borç bilirim. A.Elif Kılıçaslan v İÇİNDEKİLER Sayfa ÖZET ...............................................................................................................................iii ABSTRACT.....................................................................................................................iv ÖNSÖZ ............................................................................................................................. v İÇİNDEKİLER ................................................................................................................vi TABLOLAR LİSTESİ...................................................................................................viii RESİMLER LİSTESİ ....................................................................................................... x KISALTMALAR............................................................................................................xii TERİMLER ...................................................................................................................xiv BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ................................................................................................................................1 İKİNCİ BÖLÜM BULGULAR ve YORUMLAR...................................................................................... 27 2.1 Türkiye’deki Senfonik Orkestralar ve Başkemancılar.......................................... 27 2.1.1 Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar ............................. 27 2.1.2 Ankara Devlet Opera ve Balesi Orkestrası ve Başkemancılar ...................... 39 2.1.3 İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar .................................. 45 2.1.4 İstanbul Devlet Opera ve Balesi Orkestrası ve Başkemancılar ..................... 52 2.1.5 İzmir Devlet Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar....................................... 56 2.1.6 İzmir Devlet Opera ve Balesi Orkestrası ve Başkemancılar.......................... 61 2.1.7 Mersin Devlet Opera ve Balesi ve Başkemancılar ........................................ 64 2.1.8 Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar................................ 66 2.1.9 Akbank Oda Orkestrası ve Başkemancılar .................................................... 67 2.1.10 Karadeniz Tekfen Filarmoni Orkestrası ve Başkemancılar......................... 69 2.1.11 Bilkent Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar ............................................. 71 2.1.12 Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve Başkemancılar .......................... 75 2.1.13 Cemal Reşit Rey İstanbul Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar ................ 78 2.1.14 Antalya Devlet Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar................................. 79 vi 2.1.15 Bursa Bölge Devlet Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar ......................... 80 2.1.16 Antalya Devlet Opera ve Balesi Orkestrası ve Başkemancılar.................... 82 2.1.17 Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar..... 84 2.1.18 Şişli Senfoni Orkestrası ve Başkemancılar.................................................
Recommended publications
  • Journal of Arts & Humanities
    Journal of Arts & Humanities The Development of Polyphonic Music That Started During the Early Years of Republic of Turkey Ilkay Ak1, Sabriye Ozkan2 ABSTRACT The interaction between Turkish Music and western music goes back to the Ottoman period. The artistic trading between these two cultures had started with the Janissary Band, which was an important formation of Ottoman period musical culture. The music in the Ottoman period was lead with a central approach. Changes in values, life styles, and social and economical system, which came with the declaration of republic, had also affected music. As a result, the idea that art is the most important step in changing social life was adopted. Along with these improvements, Turkish composers who were proficient in their areas and foreign composers coming from different countries had immensely contributed to this formation. In this study, the development of the conservatories, which had begun to be institutionalized under leadership of Mustafa Kemal Atatürk during the republic period and brought polyphony to our country, during their formation process is examined. It is aimed for the study to be limited in the light of this information, to be transferred to contemporary musicians and to contribute their professional lives. Key words: Conservator, Music, Republic, Turkey, Turkish Fives. Available Online: 29th December, 2014. MIR Centre for Socio-Economic Research, USA. 1 Lecturer, School of Music and Drama, Department of Music, Anadolu University, Eskişehir, Turkey. Corresponding author’s E- mail: [email protected] 2 Associated Professor, School of Music and Drama, Department of Music, Anadolu University, Eskişehir, Turkey. http://www.theartsjournal.org/index.php/site/index 54 The development of polyphonic music … 1.0 Introduction The classical music, which originated in Europe, has been a music genre including the culture of various nations.
    [Show full text]
  • ATILLA (B.1969) Symphony No
    Can ATILLA (b.1969) Symphony No. 2 ʽGallipoli – The 57th Regimentʼ Şenler • Ahıskal • Bilkent Symphony Orchestra • Tüzün 1 Can ATILLA (b. 1969) Symphony No. 2 in C minor, ‘Gallipoli – The 57th Regiment’ The Gallipoli campaigns have always held a particular significance Allegro moderato maestoso begins with an orchestral tutti for the Turkish composer Can Atilla. In 2012 he composed the ‘Fate’ motif, a musical expression of the tragedy and horror of original score of what was to become the most successful Turkish all battles. This is followed by a motif in the heroic key of E flat film about the Battle of Gallipoli: Gallipoli 1915. This project major, symbolising bravery and victory. The two motifs intertwine generated many ideas for a second work, and thus the ideas for and the introductory section is completed with traditional Baroque the Second Symphony began to germinate. harmonic progressions. The solo cello then performs the main Atilla’s Second Symphony in C minor is a war symphony elegiac theme – senza orchestra – which is then incorporated into depicting the innocence and desperation of humanity in the an orchestral tutti with a grand crescendo. The solo cello enters face of war. The symphony, prepared on the occasion of the again, this time with the Fate and Bravery themes reworked as commemoration of the 100th anniversary of the Battle of Gallipoli, classical variations with full orchestra. The orchestral transitions is both a national symphony of the Republic of Turkey and also were written mostly with Baroque harmonic cadences, and are the first classical symphony written about the Battle of Gallipoli.
    [Show full text]
  • An Annotated Survey of Selected Works for Violin and Piano by Turkish Composers in the Twentieth Century Burcu Göker
    Florida State University Libraries Electronic Theses, Treatises and Dissertations The Graduate School 2013 An Annotated Survey of Selected Works for Violin and Piano by Turkish Composers in the Twentieth Century Burcu Göker Follow this and additional works at the FSU Digital Library. For more information, please contact [email protected] THE FLORIDA STATE UNIVERSITY COLLEGE OF MUSIC AN ANNOTATED SURVEY OF SELECTED WORKS FOR VIOLIN AND PIANO BY TURKISH COMPOSERS IN THE TWENTIETH CENTURY By BURCU GӦKER A Treatise submitted to the College of Music in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Music Degree Awarded: Spring Semester, 2013 Burcu Göker defended this treatise on February 12, 2013. The members of the supervisory committee were: Corinne Stillwell Professor Directing Treatise Evan Jones University Representative Bruce Holzman Committee Member Melanie Punter Committee Member The Graduate School has verified and approved the above-named committee members, and certifies that the treatise has been approved in accordance with university requirements. ii ACKNOWLEDGMENTS I would like to offer my highest thanks to my committee members, Corinne Stillwell, Evan Jones, Melanie Punter, and Bruce Holzman, who each made the completion of this treatise possible through their helpful advice and support. Special gratitude is extended to Corinne Stillwell, my teacher and treatise advisor, who advanced the treatise forward with encouragement and editing guidance. Additional thanks go to Alexander Jimenez, who helped shape my studies at Florida State University with indispensable help, and who continuously supported my advancement as a student. I would like to thank Seyit Yöre of Selçuk University of Konya, Turkey, who assisted me in this long and challenging journey with immeasurable patience and devotion, and helped me discover the wonders of Turkish music.
    [Show full text]
  • Turkish Five and the Works for Viola Ege Çelebi
    MESTRADO MÚSICA - INTERPRETAÇÃO ARTÍSTICA Especialização Cordas - Viola Turkish Five and the Works for Viola Ege Çelebi 09/2019 ESMAE ESCOLA SUPERIOR DE MÚSICA E ARTES DO ESPETÁCULO POLITÉCNICO DO PORTO MESTRADO MÚSICA - INTERPRETAÇÃO ARTÍSTICA M Especialização Cordas - Viola Turkish Five and the Works for Viola Ege Çelebi Projeto apresentado à Escola Superior de Música e Artes do Espetáculo como requisito parcial para obtenção do grau de Mestre em Música Interpretação Artística, especialização Cordas, Viola Profesor Orientador Dimitrios Andrikopoulos 09/2019 to my family for their tireless support... i ii Resumo Este estudo examina o desenvolvimento da música Turca no período de passagem do Imperio Otomano para os primeiros anos após a fundação da nova República da Turquia. Também examina os esforços que foram feitos na época com o objetivo a modernização e ocidentalização da vida musical e, como resultado direto, apresentar cinco importantes compositores Turcos, conhecidos como o grupo Turco Cinco. Depois de examinar brevemente as suas obras de Viola, será apresentada uma analise interpretativa do Capricio para Viola solo de Akses. Palavras-chave Música folclorica Turca; Grupo Cinco Turcos; Viola; Akses; Akses Capricio para Viola Solo. iii Abstract This study examines the development of Turkish Music at the period of passage from the Ottoman Empire to the early years of the new founded Republic of Turkey. It also examines the efforts that have been made at the time with the objective of the modernization and westernization of musical life and as a direct result of this, presents five important Turkish composers known as the Turkish Five group. After examining briefly their viola works I give a performance analysis of Akses´s Viola Capriccio.
    [Show full text]